KAPATIRAN ni Loleng Ramos Pusong Happy Valentine, kapatid! May kabiyak ba ang puso mo? Biyak ba ang puso mo? O sa ilang parte ito nabibiyak? Pwede bang biyakin ang puso? Siguro sa
dalawang paraan pwede, mabigo sa pag-ibig at maging broken heart o kaya katulad ng kay kawawang si porky, bibiyakin, hihiwain, tatadtarin at gagawing bopis! Ayoko na nga kumain nyan! Pero ang ibig sabihin ko naman ay kung kani-kanino nahahati ang puso mo? Kay irog, nanay, tatay, lola, lolo, pinsan, kaibigan, katrabaho, kapit-bahay, karelasyon (oooops) mas marami kang minamahal ibig sabihin din, marami ang nagmamahal sa iyo, tama ba iyon? Basta, huwag mong kalimutang isama si Lord, ha? Pero sa totoo lang at hindi kwentong kuchero, nahahati sa dalawang bahagi ang puso, ang kanan na parte ang tumatanggap at magpa-pump ng dugo na kailangang ma-recharge ng oxygen at matanggalan ng carbon dioxide na nasagap nito sa loob ng katawan. Sa pagtibok ng puso pina-pump nito ang
26
Puti
dugong ito papunta sa baga kung saan nagaganap ang palitan ng hangin. Bumabalik ang dugong ito papunta naman sa kaliwang parte ng puso na may taglay ng nutrisyon o pagkain (oxygen) at dadaloy na sa ating mga ugat sa buong katawan para maghatid ng kalakasan at kalusugan sa bawat kalamnan. Kaya hindi lang “love” ang nagpapatibok ng heart, trabaho din pala niya ito sa ating katawan!
Cardiomyopathy o tinatawag din na Broken Heart Syndrome. Mag-ingat ka kapatid, may mga namamatay din dito!
Bakit kaya ang simbolo ng pag-ibig o heart shape ay hindi naman kahugis ng puso? Sabi ang pinanggalingan daw nito ay ang hugis ng buto ng halamang extinct na ngayon, ang “Silphium”, merong mga barya na gawa pa noong ika-anim na siglo na nagpapakita ng hugis nito. Sa Cyrene o Libya Kapag “head over heels na ngayon daw ito in love” ka, iyong tipong tumubo at hindi nasa sakong mo ang ulo naitatanim kaya ng mo sa sobrang kilig at naubos, hindi na sirko, ang daloy na dugo tumubo pa muli. Ito ay papunta sa utak ay kasing halaga ng ginto bumibilis din, pati tibok noon at ang bawat parte ng puso bumibilis din. Di ay nagagamit, masarap ba? Pero kapag naman na pagkain at gamot na sumagot ang puso sa panlunas sa sobrang kalungkutan napakaraming katulad halimbawa ng sakit. Ang pagkawala ng pag-inom nga minamahal sa anumang daw ng juice kadahilanan, humihina nito ay isang ang puso at ang aphrodisiac o kaliwang bahagi nito ay pampalakas ng lumalaki na katulad ang sexual desire at hugis sa panghuli ng pinakamabisang gamot pugita, o iyong parang para hindi mabuntis ang palayok na tabo (tsubo) isang babae at sinasabi na pambitag para nga na dito nag-umpisa pasukin ng mga tako ang kaugnayan ng heart (pugita). Dahil nga sa at ang heart shape ng Japan unang na-itala Valentine. ang obserbasyon na ito, pinangalanan itong Sa loob ng tiyan pa lang Takotsubo ni nanay, ang puso din
JANUARY - FEBRUARY 2020
natin ang isa sa pinakaunang nakukumpleto mabuo, sa ika-apat na linggo pa lang ng ating buhay ay nag-uumpisa na itong tumibok at pwede pa rin ito mapanatiling tumitibok kahit natanggal na sa loob ng katawan. Nakakamangha ang puso at napaka-importante, responsibilidad natin na alagaan ng mabuti ang nasa sa atin. Hala kapatid, mag-ehersisyo ka na, saka ingat sa kolesterol. Pero kung hindi lang extension ng mortal life ang hangad mo at everlasting life din, dapat paputiin mo din, sabi, “Blessed are the pure in heart, for they shall see God”. Sa pagpili ng tama mula sa napakaraming tukso sa mundo. Pero katulad ng tempting valentine chocolate, ikaw ang pumili ng pwede at ang tama mo lang kainin. Isipin mo palagi ang health ng heart mo habang buhay tayo sa mundo at kaputian nito para mabuhay pa tayo ulit.
