⌫
มาตรฐานการบัญชีฉบับที่ 44 (ปรับปรุง 2550) กําหนดให บริษัทใหญแสดงเงินลงทุนในบริษัทยอยในงบการเงินเฉพาะกิจ การดวยวิธีราคาทุน ดังนั้นกระบวนการจัดทํ ากระดาษทํ าการสํ าหรับงบการเงิน รวมที่จะอธิบายในบทนี้จะแยกออกเปนสองกรณีคือ กรณีแรก บริษัทใหญใชวิธีสวนไดเสียในการบันทึกการลง ทุนในบริษัทยอยซึ่งบัญชีเงินลงทุนในบริษัทยอยจะปรากฎอยูใน งบการเงินที่แสดงเงินลงทุนตามวิธีสวนไดเสีย กรณีที่สอง บริษัทใหญใชวิธีราคาทุนในการบันทึกเงินลง ทุนในบริษัทยอย ซึ่งบัญชีเงินลงทุนในบริษัทยอยจะ ปรากฏอยู ในงบการเงินเฉพาะกิจการตามวิธีราคาทุน
2
แมวากระบวนการจัดทํางบการเงินรวมจะแตกตางกันตามวิธี การบัญชีที่บริษัทใหญเลือกใช แตทายที่สุดแลว ยอดคงเหลือของ บัญชีตางๆ ในงบการเงินรวมจะเทากัน
การจัดทํางบการเงินรวมตามวิธีสวนไดเสีย ขั้นตอนในการทํางบการเงินรวม เมื่อบริษัทใหญใชวิธีสวนได เสียในการบันทึกเงินลงทุน สรุปไดดังนี้ 1. ปรับปรุงขอผิดพลาดและรายการที่ไมไดบันทึกบัญชีในงบ การเงินของบริษัทใหญและบริษัทยอย 2. ปรับปรุงเพื่อตัดรายการกําไรและขาดทุนระหวางบริษัท 3. ปรับปรุงยอดคงเหลือของบัญชีเงินลงทุนในบริษัทยอยให แสดงยอด ณ วันตนปที่ทํางบการเงินรวม โดยการตัด บัญชีรายไดจากบริษัทยอยและบัญชีเงินปนผลของบริษัท ยอย (ตามเปอรเซ็นตสวนไดเสียที่ซื้อ) 4. ตัดบัญชีเงินลงทุนในบริษัทยอยกับบัญชีที่แสดงสวนของ เจาของในบริษัทยอยและรับรูสวนของผูถือหุนสวนนอย (ถามี)
3
5. กระจายผลตางระหวางราคาทุนและราคาตามบัญชีใหกับ สินทรัพยและหนี้สินตาง ๆ ของบริษัทยอยที่มีราคาตาม บัญชีไมเทากับมูลคายุติธรรม 6. ตัดจํ าหนายผลตางที่กระจายใหกับสินทรัพยและหนี้สิน ตามขอ 5. 7. ตัดรายการอื่น ๆ ที่เกิดขึ้นระหวางบริษัท (ลูกหนี้และเจา หนี้ระหวางกัน รายไดและคาใชจายระหวางกัน)
วิธสี วนไดเสีย - ปที่ซื้อหุน ตัวอยางที่ 4-1 กําไรสุทธิ เงินปนผล
25+3 50,000 บาท 30,000 บาท
25+4 60,000 บาท 30,000 บาท
บัญชีรายไดจากบริษัท ข และบัญชีเงินลงทุนในบริษัท ข มียอดคง เหลือดังนี้ รายไดจากบริษัท ข 25+3 1 มค.
25+4 31 ธค.
สิทธิบัตรตัดจําหนาย กําไรขาดทุน
สิทธิบัตรตัดจําหนาย กําไรขาดทุน
25+3 3,000 31 ธค. 37,000 40,000 25+4 3,000 31 ธค. 45,000 48,000
กําไรจากบริษัท ข
40,000 40,000
กําไรจากบริษัท ข
48,000 48,000
4
เงินลงทุนในบริษัท ข 25+3 1 มค. 31 ธค. 25+4 1 มค. 31 มค. 25+5 1 มค.
ยอดยกมา รายไดจากบริษัท ข
25+3 174,000 31 ธค. 37,000 25+4 187,000 31 ธค. 45,000
ยอดยกมา
208,000
ยอดเริ่มแรก รายไดจากบริษัท ข
เงินปนผลรับ
24,000
เงินปนผลรับ
24,000
ตารางที่ 4-1 วิธีสวนไดเสีย - ปที่ซื้อหุน บริษัท ก และบริษัทยอย ข กระดาษทําการสําหรับงบการเงินรวม สําหรับปสิ้นสุด 31 ธันวาคม 25+3 บริษัท ก งบกําไรขาดทุน ขาย รายไดจากบริษัท ข คาใชจาย สวนของผูถือหุนสวนนอย (50,000×20%) กําไรสุทธิ งบกําไรสะสม กําไรสะสม บริษัท ก บริษัท ข บวก: กําไรสุทธิ หัก: เงินปนผลจาย กําไรสะสม 31 ธค.
500,000 37,000 (400,000)
137,000
(หนวย:บาท) บริษัท ข
ปรับปรุงและตัดบัญชี เดบิต เครดิต
130,000 (80,000)
630,000 (1) 37,000 (4) 3,000
(483,000)
(2) 10,000
(10,000)
50,000
137,000
10,000 137,000 (60,000) 87,000
งบรวม
10,000 60,000 50,000 (30,000) 80,000
(3) 60,000 137,000 (1) 24,000 (2) 6,000
(60,000) 87,000
5 (ตอ) งบดุล เงินสด สินทรัพยหมุนเวียนอื่น เงินลงทุนในบริษัท ข อาคารและอุปกรณ คาเสื่อมราคาสะสม สิทธิบัตร รวมสินทรัพย หนี้สิน หุนสามัญ กําไรสะสม
บริษัท ก
บริษัท ข
80,000 180,000 187,000
20,000 100,000
600,000 (100,000)
200,000 (60,000)
ปรับปรุงและตัดบัญชี เดบิต เครดิต
งบรวม
100,000 280,000 (1) 13,000 (3) 174,000
(3) 30,000 947,000
260,000
160,000 750,000 87,000 947,000
60,000 120,000 80,000 260,000
สวนของผูถือหุนสวนนอย 1 มค. (180,000 × 20%) สวนของผูถือหุนสวนนอย 31 ธค.
(4)
3,000
800,000 (160,000) 27,000 1,047,000 220,000 700,000 87,000
(3) 120,000
(3) 36,000 (2) 4,000
40,000 1,047,000
รายการปรับปรุงและตัดบัญชีในรูปของการบันทึกรายการใน สมุดรายวันไดดังนี้ (1) รายไดจากบริษัท ข 37,000 เงินปนผล 24,000 เงินลงทุนในบริษัท ข 13,000 ปรับปรุงยอดคงเหลือของบัญชีเงินลงทุนใหแสดงยอด ณ วันตนปที่ ทํางบ โดยการตัดบัญชีรายไดจากบริษัทยอยและเงินปนผลจาย (2) สวนของผูถือหุนสวนนอย - กําไรสุทธิ 10,000 เงินปนผล – บริษัท ข 6,000 สวนของผูถือหุนสวนนอย 4,000 บันทึกสวนของผูถือหุนสวนนอยในกําไรสุทธิและเงินปนผลของบ.ยอย
6
(3) กําไรสะสมตนป – บริษัท ข 60,000 หุนสามัญ – บริษัท ข 120,000 สิทธิบัตร 30,000 เงินลงทุนในบริษัท ข 174,000 สวนของผูถือหุนสวนนอย 36,000 ตัดบัญชีทตี่ รงกันระหวางสวนของผูถือหุนกับบัญชีเงินลงทุน พรอม กับบันทึกสวนของผูถือหุนสวนนอย ณ วันตนป และบันทึกสิทธิบัตรที่ ยังไมตัดจําหนาย (4) คาใชจาย 3,000 สิทธิบัตร 3,000 บันทึกการตัดจําหนายสิทธิบัตร
วิธสี ว นไดเสีย - ถัดจากปที่ซื้อหุน บัญชีเงินลงทุนในบริษัท ข มียอดคงเหลือ 208,000 บาท ซึ่งคํานวณไดดังนี้ เงินลงทุนเริ่มแรก 1 มกราคม 25+3 รายไดจากบริษัท ข ป 25+3 เงินปนผลจากบริษัท ข ป 25+3 เงินลงทุนในบริษัท ข 31 ธันวาคม 25+3 รายไดจากบริษัท ข ป 25+4 เงินปนผลจากบริษัท ข ป 25+4 เงินลงทุนในบริษัท ข 31 ธันวาคม 25+4
174,000 บาท 37,000 (24,000) 187,000 45,000 (24,000) 208,000
7
ตารางที่ 4-2 วิธีสวนไดเสีย – ถัดจากปที่ซื้อหุน บริษัท ก และบริษัทยอย ข กระดาษทําการสําหรับงบการเงินรวม สําหรับปสิ้นสุด 31 ธันวาคม 25+4 บริษัท ก งบกําไรขาดทุน ขาย รายไดจากบริษัท ข คาใชจาย สวนของผูถือหุนสวนนอย (60,000×20%) กําไรสุทธิ งบกําไรสะสม กําไรสะสม บวก: กําไรสุทธิ หัก: เงินปนผลจาย
600,000 45,000 (488,000)
(หนวย:บาท) บริษัท ข
ปรับปรุงและตัดบัญชี เดบิต เครดิต
150,000 (90,000)
157,000
60,000
87,000 157,000 (90,000)
80,000 60,000 (30,000)
งบรวม
750,000 (1) 45,000 (4) 3,000
(581,000)
(2) 12,000
(12,000) 157,000
(3) 80,000
87,000 157,000 (1) 24,000 (2) 6,000
กําไรสะสม 31 ธค. งบดุล เงินสด ตั๋วเงินรับ – บริษัท ข สินทรัพยหมุนเวียนอื่น เงินลงทุนในบริษัท ข
154,000
110,000
(90,000) 154,000
92,000 20,000 194,000 208,000
40,000
132,000
อาคารและอุปกรณ คาเสื่อมราคาสะสม สิทธิบัตร รวมสินทรัพย ตั๋วเงินจาย – บริษัท ก หนี้สิน หุนสามัญ กําไรสะสม
600,000 (120,000)
(5) 20,000 140,000
334,000 (1) 21,000 (2) 187,000
200,000 (80,000) (3) 27,000
994,000
300,000
140,000 700,000 154,000 994,000
20,000 50,000 120,000 110,000 300,000
สวนของผูถือหุนสวนนอย 1 มค. (200,000 × 20%) สวนของผูถือหุนสวนนอย 31 ธค.
(4)
3,000
800,000 (200,000) 24,000 994,000
(5) 20,000 190,000 700,000 154,000 994,000
(3) 120,000
(3) 40,000 (2)
6,000
46,000 994,000
8
รายการปรับปรุงและตัดบัญชีในรูปของการบันทึกรายการในสมุด รายวันไดดังนี้ (1) รายไดจากบริษัท ข 45,000 เงินปนผล 24,000 เงินลงทุนในบริษัท ข 21,000 ปรับปรุงยอดคงเหลือของบัญชีเงินลงทุนใหแสดงยอด ณ วันตนปที่ ทํางบ โดยการตัดบัญชีรายไดจากบริษัทยอยและเงินปนผลจาย (2) สวนของผูถือหุนสวนนอย-กําไรสุทธิ 12,000 เงินปนผล – บริษัท ข 6,000 สวนของผูถือหุนสวนนอย 6,000 บันทึกสวนของผูถือหุนสวนนอยในกําไรสุทธิและเงินปนผลของ บริษัทยอย (3) กําไรสะสมตนป – บริษัท ข 80,000 หุนสามัญ – บริษัท ข 120,000 สิทธิบัตร 27,000 เงินลงทุนในบริษัท ข 187,000 สวนของผูถือหุนสวนนอย 40,000 ตัดบัญชีทตี่ รงกันระหวางสวนของผูถือหุนกับบัญชีเงินลงทุน พรอม กับบันทึกสวนของผูถือหุนสวนนอย ณ วันตนป และบันทึกสิทธิบัตร ที่ยังไมตัดจําหนาย (4) คาใชจาย 3,000 สิทธิบัตร 3,000 บันทึกการตัดจําหนายสิทธิบัตร
9
(5) ตัว๋ เงินจาย – บริษัท ก ตัว๋ เงินรับ – บริษัท ข ตัดจําหนายลูกหนี้ เจาหนี้ระหวางกัน
20,000 20,000
การจัดทํางบการเงินรวมตามวิธีราคาทุน เมื่ อ บริ ษั ท ใหญ ใ ช วิ ธี ร าคาทุ น ในการบั น ทึ ก เงิ น ลงทุ น ใน บริษัทยอย บริษัทใหญจะรับรูรายไดจากการประกาศจายเงินปน ผลของบริษัทยอยเทานั้น (บัญชีเงินปนผลรับ) บัญชีเงินลงทุนจะมียอดคงเหลือเทากับราคาทุนเดิมยกเวน เมื่อเงินปนผลลดกํ าไรสะสมของบริษัทยอยลงจนมียอดตํ่ ากวา กําไรสะสม ณ วันที่บริษัทใหญซื้อหุน ขอแตกตางระหวางวิธีราคาทุนและวิธีสวนไดเสียจะปรากฎ อยูที่ยอดคงเหลือของบัญชีเงินลงทุนในบริษัทยอย (สินทรัพย) และบัญชีกําไรสะสม (สวนของทุน) ของบริษัทใหญ การจัดทํางบการเงินรวมตามวิธีราคาทุน สามารถทําได 2 วิธี คือ 1. แปลงเปนวิธีสวนไดเสีย (Conversion to equity method) ราย การแรกในกระดาษทําการจะแปลงเปนวิธีสวนไดเสีย รายการ หลั ง จากนี้ จ ะเหมื อ นกั บ รายการปรั บ ปรุ ง และตั ด บั ญ ชี ใ น กระดาษทําการตามวิธีสวนไดเสีย
10
2. วิธีธรรมเนียมปฏิบัติ (Traditional method) รายการแรก จะปรับเพิ่ม (เดบิต) บัญชีเงินลงทุนในบริษัทยอย ดวยสวนไดเสียของบริษัทใหญในกําไรสะสมของบริษัทยอยที่ เพิ่มขึ้นหลังจากวันซื้อหุน และเครดิตกํ าไรสะสมของบริษัท ใหญ เพื่อปรับปรุงยอดคงเหลือของกํ าไรสะสมตนงวดของ บริษัทใหญใหเทากับกําไรสะสมรวมตนงวด รายการตอมา จะตัดบัญชีเงินปนผลรับกับบัญชีเงินปนผลจาย รายการที่สาม จะตัดบัญชีเงินลงทุนกับยอดคงเหลือของบัญชีที่ แสดงสวนของทุนพรอมทั้งบันทึกสิทธิบัตรและสวนไดเสียของ ผูถือหุนสวนนอย (Patents and noncontrolling interest)
วิธรี าคาทุน – Conversion to equity method – ปที่ซื้อหุน ตารางที่ C4-1 วิธีราคาทุน – ปที่ซื้อหุน (Conversion to method) บริษัท ก และบริษัทยอย ข กระดาษทําการสําหรับงบการเงินรวม สําหรับปสิ้นสุด 31 ธันวาคม 25+3 บริษัท ก งบกําไรขาดทุน ขาย เงินปนผลรับ รายไดจากบริษัท ข คาใชจาย สวนของผูถือหุนสวนนอย
500,000 24,000 (400,000)
(หนวย:บาท) บริษัท ข (80%) 130,000
(80,000)
(50,000×20%)
กําไรสุทธิ
ปรับปรุงและตัดบัญชี เดบิต เครดิต
630,000 (1) 24,000 (2) 37,000 (5) 3,000 (3) 10,000
124,000
50,000
งบรวม
(1) 37,000 (483,000) (10,000) 137,000
11 (ตอ)
บริษัท ก
งบกําไรสะสม กําไรสะสม บริษัท ก บริษัท ข บวก: กําไรสุทธิ หัก: เงินปนผลจาย กําไรสะสม 31 ธค. งบดุล เงินสด สินทรัพยหมุนเวียนอื่น เงินลงทุนในบริษัท ข อาคารและอุปกรณ คาเสื่อมราคาสะสม สิทธิบัตร รวมสินทรัพย หนี้สิน หุนสามัญ กําไรสะสม
ปรับปรุงและตัดบัญชี เดบิต เครดิต
บริษัท ข (80%)
10,000 124,000 (60,000)
งบรวม
10,000 60,000 50,000 (30,000)
(4)
60,000 137,000 (2) 24,000 (3) 6,000
74,000
80,000
(60,000) 87,000
80,000 180,000 174,000
20,000 100,000
100,000 280,000
600,000 (100,000)
200,000 (60,000)
(1) 13,000
934,000 260,000 160,000 60,000 700,000 120,000 74,000 80,000 934,000 260,000 สวนของผูถือหุนสวนนอย 1 มค. (180,000 × 20%)
สวนของผูถือหุนสวนนอย 31 ธค.
(4) 30,000
(2) 13,000 (4) 174,000
(5)
3,000
(4) 120,000
800,000 (160,000) 27,000 1,047,000 220,000 700,000 87,000
(4) 36,000 (3)
4,000
40,000 1,047,000
รายการปรับปรุงและตัดบัญชีในกระดาษทํ าการสํ าหรับงบ การเงินรวม ปที่ 1 หลังวันซื้อหุน มีดังนี้ (1) เงินปนผลรับ เงินลงทุนในบริษัท ข รายไดจากบริษัท ข
24,000 13,000 37,000
ปรับปรุงบัญชีรายไดและเงินลงทุนตามวิธีราคาทุนใหเปนวิธีสวนไดเสีย
12
(2) รายไดจากบริษัท ข เงินปนผลจาย เงินลงทุนในบริษัท ข
37,000 24,000 13,000
ตัดบัญชีรายไดจากบริษัท ข และเงินปนผลจายของบริษัท ข และปรับ บัญชีเงินลงทุนใหมียอดคงเหลือ ณ วันตนป (3) สวนของผูถือหุนสวนนอย-กําไรสุทธิ 10,000 เงินปนผลจาย 6,000 สวนของผูถือหุนสวนนอย 4,000 บันทึกสวนไดเสียของผูถือหุนสวนนอยในกําไรและเงินปนผล (4) กําไรสะสม-บริษัท ข 60,000 หุนสามัญ – บริษัท ข 120,000 สิทธิบัตร 30,000 เงินลงทุนในบริษัท ข 174,000 สวนของผูถือหุนสวนนอย 36,000 ตัดบัญชีเงินลงทุนกับสวนของผูถือหุน พรอมกับบันทึกสวนของผูถือหุน สวนนอย ณ วันตนปและบัญชีสิทธิบัตร (5) คาใชจาย 3,000 สิทธิบัตร 3,000 บันทึกการตัดจําหนายสิทธิบัตร
13
วิธรี าคาทุน–Conversion to equity – ถัดจากปที่ซื้อหุน (1) เงินปนผลรับ 24,000 เงินลงทุนในบริษัท ข 34,000 รายไดจากบริษัท ข 45,000 กําไรสะสม-บริษัท ก 13,000 ปรับปรุงบัญชีรายไดและเงินลงทุนตามวิธีราคาทุนใหเปนวิธีสวนไดเสีย
การคํานวณรายการที่ตองปรับปรุง มีดังนี้ ผลกระทบปกอน 80% ของกําไรที่ยังไมจัดสรร* ของบริษัท ข ในป 25+3 สิทธิบัตรตัดจําหนาย ในป 25+3 ผลกระทบปนี้ จัดประเภทเงินปนผล รับใหมโดยนําไปลด เงินลงทุน (30,000x80%) สวนไดเสียในกําไรของ บริษัท ข ในป 25+4 (60,000x80%) สิทธิบัตรตัดจําหนาย ในป 25+4 รายการปรับปรุงของ ป 25+4 ในกระดาษทําการ เพื่อแปลงวิธีราคาทุน เปนวิธีสวนไดเสีย
กําไรสะสม 31 ธค. 25+3
เงินลงทุนใน บริษัท ข
16,000
16,000
(3,000)
(3,000)
รายไดจาก บริษัท ข
(24,000)
13,000
เงินปนผลรับ
(24,000)
48,000
48,000
(3,000)
(3,000)
34,000
45,000
(24,000)
* (กําไรสะสม ณ 31 ธค. 25+3 80,000 บาท – กําไรสะสม ณ 1 มค. 25+3 60,000 บาท) x 80%
14
ตารางที่ C4-2 วิธีราคาทุน–ถัดจากปที่ซื้อหุน (Conversion to equity) บริษัท ก และบริษัทยอย ข กระดาษทําการสําหรับงบการเงินรวม สําหรับปสิ้นสุด 31 ธันวาคม 25+4 บริษัท ก งบกําไรขาดทุน ขาย เงินปนผลรับ รายไดจากบริษัท ข คาใชจาย สวนของผูถือหุนสวนนอย
(หนวย:บาท) บริษัท ข
600,000 24,000
150,000
(488,000)
(90,000)
(60,000×20%)
กําไรสุทธิ งบกําไรสะสม กําไรสะสม – บริษัท ก กําไรสะสม – บริษัท ข บวก: กําไรสุทธิ หัก: เงินปนผลจาย
ปรับปรุงและตัดบัญชี เดบิต เครดิต
750,000 (1) 24,000 (2) 45,000 (5) 3,000
(1) 45,000 (581,000)
(3) 12,000 136,000 74,000 136,000 (90,000)
(12,000) 157,000
60,000 (1) 13,000 80,000 60,000 (30,000)
งบรวม
87,000
(4) 80,000 157,000 (2) 24,000 (3) 6,000
กําไรสะสม 31 ธค. งบดุล เงินสด ตั๋วเงินรับ – บริษัท ข สินทรัพยหมุนเวียนอื่น เงินลงทุนในบริษัท ข
120,000
110,000
(90,000) 154,000
92,000 20,000 194,000 174,000
40,000
132,000
อาคารและอุปกรณ คาเสื่อมราคาสะสม สิทธิบัตร รวมสินทรัพย ตั๋วเงินจาย – บริษัท ก หนี้สิน หุนสามัญ กําไรสะสม
600,000 (120,000)
(6) 20,000 140,000
334,000 (1) 34,000
200,000 (80,000) (4) 27,000
960,000 140,000 700,000 120,000 960,000
สวนของผูถือหุนสวนนอย 1 มค. (200,000 × 20%) สวนของผูถือหุนสวนนอย 31 ธค.
(2) 21,000 (4) 187,000
300,000 20,000 50,000 120,000 110,000 300,000
(5)
3,000
800,000 (200,000) 24,000 1,090,000
(6) 20,000 190,000 700,000 154,000
(4) 120,000
(4) 40,000 (3) 6,000
46,000 1,090,000
15
วิธรี าคาทุน – Traditional method – ปที่ซื้อหุน ตามวิ ธี ร าคาทุ น เงิ น ลงทุ น ในบริ ษั ท ย อ ยมี ย อดเท า เดิ ม 174,000 บาท ตลอดป 25+3 และป 25+4 บริษัทใหญจะบันทึกการรับ 80% ของเงินปนผลจากบริษัท ยอย ในป 25+3 และป 25+4 ดังนี้ เงินสด 24,000 เงินปนผลรับ 24,000 บันทึกการรับ 80% ของเงินปนผลจาย 30,000 บาทจากบริษัท ข
งบการเงินรวมที่ปรากฏในตารางที่ T4-1 จะเหมือนกับ ตารางที่ 4-1 และตารางที่ C4-1 แตรายการปรับปรุงและตัด บัญชีในกระดาษทําการจะแตกตางกัน ตารางที่ T4-1 วิธีราคาทุน – ปที่ซื้อหุน (Traditional method) บริษัท ก และบริษัทยอย ข กระดาษทําการสําหรับงบการเงินรวม สําหรับปสิ้นสุด 31 ธันวาคม 25+3 บริษัท ก งบกําไรขาดทุน ขาย เงินปนผลรับ คาใชจาย สวนของผูถือหุนสวนนอย
500,000 24,000 (400,000)
(หนวย:บาท) บริษัท ข (80%) 130,000 (80,000)
(50,000×20%)
กําไรสุทธิ
ปรับปรุงและตัดบัญชี เดบิต เครดิต
630,000 (1) 24,000 (4) 3,000 (3) 10,000
124,000
50,000
งบรวม
(483,000) (10,000) 137,000
16 (ตอ) งบกําไรสะสม กําไรสะสม บริษัท ก บริษัท ข บวก: กําไรสุทธิ หัก: เงินปนผลจาย กําไรสะสม 31 ธค. งบดุล เงินสด สินทรัพยหมุนเวียนอื่น เงินลงทุนในบริษัท ข อาคารและอุปกรณ คาเสื่อมราคาสะสม สิทธิบัตร รวมสินทรัพย หนี้สิน หุนสามัญ กําไรสะสม
บริษัท ก
ปรับปรุงและตัดบัญชี เดบิต เครดิต
บริษัท ข (80%)
10,000 124,000 (60,000)
งบรวม
10,000 60,000 50,000 (30,000)
(2)
60,000 137,000 (1) 24,000 (3) 6,000
74,000
80,000
(60,000) 87,000
80,000 180,000 174,000 600,000 (100,000)
20,000 100,000
100,000 280,000
934,000 160,000 700,000 74,000 934,000 สวนของผูถือหุนสวนนอย 1 มค. (180,000 × 20%)
(2) 174,000 200,000 (60,000) (2) 30,000 260,000 60,000 120,000 80,000 260,000
(4)
3,000
(2) 120,000
สวนของผูถือหุนสวนนอย 31 ธค.
(2) 36,000 (3) 4,000
800,000 (160,000) 27,000 1,047,000 220,000 700,000 87,000
40,000 1,047,000
รายการปรับปรุงและตัดบัญชีในกระดาษทํ าการสํ าหรับงบ การเงินรวมปแรกที่ซื้อหุน แสดงในรูปของการบันทึกรายการใน สมุดรายวันไดดังนี้ (1) เงินปนผลรับ เงินปนผลจาย ตัดรายการเงินปนผลรับและเงินปนผลจาย
24,000 24,000
17
(2) กําไรสะสม – บริษัท ข 60,000 หุนสามัญ – บริษัท ข 120,000 สิทธิบัตร 30,000 เงินลงทุนในบริษัท ข 174,000 สวนของผูถือหุนสวนนอย – 1 มค. 36,000 ตัดบัญชีทตี่ รงกันระหวางเงินลงทุนและสวนของผูถือหุน บันทึกสวน ของผูถ อื หุนสวนนอยตนงวด และสิทธิบัตรที่ยังไมตัดจําหนาย (3) สวนของผูถือหุนสวนนอย –กําไรสุทธิ 10,000 เงินปนผลจาย 6,000 สวนของผูถือหุนสวนนอย– 31 ธค. 4,000 บันทึกสวนของผูถือหุนสวนนอยในกําไรสุทธิและตัดเงินปนผลของ บริษัทยอย (4) คาใชจาย 3,000 สิทธิบัตร 3,000 บันทึกการตัดจําหนายสิทธิบัตร
วิธรี าคาทุน – Traditional method – ถัดจากปที่ซื้อหุน ตารางที่ T4-2 แสดงขั้นตอนจัดทํากระดาษทําการสําหรับ งบการเงินรวมในปที่สองถัดจากปที่ซื้อหุน เมื่อบริษัทใหญใชวิธี ราคาทุ น โดยใช แ นวทางธรรมเนี ย มปฏิ บั ติ งบการเงิ น รวมที่ ปรากฏในตารางที่ T4-2 จะเหมือนกับตารางที่ 4-2 และตารางที่ C4-2 แตรายการปรับปรุงและตัดบัญชีจะแตกตางกัน
18
ตารางที่ T4-2 วิธีราคาทุน–ถัดจากปที่ซื้อหุน (Traditional method) บริษัท ก และบริษัทยอย ข กระดาษทําการสําหรับงบการเงินรวม สําหรับปสิ้นสุด 31 ธันวาคม 25+4 บริษัท ก งบกําไรขาดทุน ขาย เงินปนผลรับ คาใชจาย สวนของผูถือหุนสวนนอย
600,000 24,000 (488,000)
(หนวย:บาท)
150,000 (90,000)
(60,000×20%)
กําไรสุทธิ งบกําไรสะสม กําไรสะสม – บริษัท ก กําไรสะสม – บริษัท ข บวก: กําไรสุทธิ หัก: เงินปนผลจาย กําไรสะสม 31 ธค. งบดุล เงินสด ตั๋วเงินรับ – บริษัท ข สินทรัพยหมุนเวียนอื่น เงินลงทุนในบริษัท ข อาคารและอุปกรณ คาเสื่อมราคาสะสม สิทธิบัตร รวมสินทรัพย ตั๋วเงินจาย – บริษัท ก หนี้สิน หุนสามัญ กําไรสะสม
136,000
80,000 60,000 (30,000)
120,000
110,000
92,000 20,000 194,000 174,000 600,000 (120,000)
40,000
(2) (5)
24,000 3,000
(3)
12,000
(5) 3,000 (4) 80,000
140,000 700,000 120,000 960,000
(581,000) (12,000) 157,000 (1) 16,000
87,000 157,000
(2) 24,000 (3) 6,000
(90,000) 154,000 132,000
(6) 20,000 140,000
334,000 (1) 16,000
(4) 190,000
200,000 (80,000) (4) 30,000
960,000
งบรวม 750,000
60,000
74,000 136,000 (90,000)
ปรับปรุงและตัดบัญชี เดบิต เครดิต
บริษัท ข
300,000 20,000 50,000 120,000 110,000 300,000
สวนของผูถือหุนสวนนอย 1 มค. (200,000 × 20%) สวนของผูถือหุนสวนนอย 31 ธค.
(5)
6,000
800,000 (200,000) 24,000 1,090,000
(6) 20,000 190,000 700,000 154,000
(4) 120,000
(4) 40,000 (3) 6,000
46,000 1,090,000
19
การแสดงรายการในรูปของสมุดรายวัน มีดังนี้ (1) เงินลงทุนในบริษัท ข 16,000 กําไรสะสมตนป-บริษัท ก 16,000 ปรับปรุงเงินลงทุนดวยสวนไดเสียในกําไรสะสมของบริษัท ข ที่เพิ่ม ขึน้ จากวันซื้อหุน (1 มค. 25+3) จนถึงตนปที่ทํางบ (1 มค. 25+4) [80%(80,000-60,000)] (2) เงินปนผลรับ 24,000 เงินปนผลจาย 24,000 ตัดรายการเงินปนผลรับและเงินปนผลจาย (3) สวนของผูถือหุนสวนนอย –กําไรสุทธิ 12,000 เงินปนผลจาย 6,000 สวนของผูถือหุนสวนนอย – 31 ธค. 6,000 บันทึกสวนของผูถือหุนสวนนอยในกําไรสุทธิและตัดเงินปนผลของ บริษัทยอย (4) กําไรสะสมตนป – บริษัท ข 80,000 หุนสามัญ – บริษัท ข 120,000 สิทธิบัตร 30,000 เงินลงทุนในบริษัท ข 190,000 สวนของผูถือหุนสวนนอย – 1 มค. 40,000 ตัดบัญชีเงินลงทุนกับสวนของผูถือหุน พรอมกับบันทึกสวนของผูถือ หุน สวนนอย ณ วันตนงวด และบันทึกบัญชีสิทธิบัตรดวยราคาทุน เดิม
20
(5) กําไรสะสมตนป-บริษัท ก 3,000 คาใชจาย 3,000 สิทธิบัตร 6,000 ตัดจําหนายสิทธิบัตรของปนี้และปรับปรุงกําไรสะสมตนปสําหรับ สิทธิบัตรตัดจําหนายของปกอน (6) ตัว๋ เงินจาย-บริษัท ก 20,000 ตั๋วเงินรับ-บริษัท ข 20,000 ตัดจําหนายตั๋วเงินจายและตั๋วเงินรับ ระหวางกัน
การตรวจสอบหาขอผิดพลาด ขอผิดพลาดโดยสวนใหญที่เกิดขึ้นจากการทํางบการเงินรวม คือยอดรวมไมสมดุล ใหตรวจสอบแตละรายการเพื่อใหแนใจวา ทุกรายการไดนําไปคํานวณรวมแลว รายการที่มักจะถูกละเลยไม นํามาแสดงในงบการเงินรวมคือสวนของผูถือหุนสวนนอยในกําไร สุทธิ (Minority interest expense) ทั้งในงบกําไรขาดทุนรวมและ ในงบดุลรวม เนื่องจากทั้งสองรายการไมปรากฏในงบการเงินของ แตละบริษัท
21
การกระจายสวนเกินฯ ไปยังสินทรัพยสุทธิที่ระบุได กิจการจะกระจายสวนเกินของเงินลงทุนที่สูงกวาราคาตาม บั ญ ชี ไ ปยั ง บั ญ ชี สิ ท ธิ บั ต รที่ ไ ม เ คยรั บ รู แ ละบั น ทึ ก มาก อ นหรื อ กระจายไปยังคาความนิยม ตัวอยางที่ 4-2 บริษัท ก ซื้อสวนไดเสีย 90% ในบริษัท ข เมื่อ วันที่ 31 ธันวาคม 25+3 เปนเงินสด730,000 บาท ในขณะนั้น สวนของผูถือหุนของบริษัท ข ประกอบดวยหุนสามัญ 400,000 บาท กําไรสะสม 100,000 บาท สินทรัพยของบริษัท ข มีราคา ทุนและมูลคายุติธรรม แตกตางกันดังนี้ (บาท) สินคาคงเหลือ ที่ดิน อาคาร อุปกรณ
มูลคายุติธรรม
ราคาตามบัญชี
120,000 120,000 360,000 140,000 740,000
100,000 60,000 200,000 180,000 540,000
มูลคาตํ่าไป (มูลคาสูงไป) 20,000 60,000 160,000 (40,000) 200,000
การกระจายสวนเกินระหวางราคาทุนที่สูงกวาราคาตามบัญชี ของสวนไดเสียที่ซื้อ แสดงอยูในตารางดังนี้
22 มูลคาตํ่าไป (มูลคาสูงไป) สินคาคงเหลือ ที่ดิน อาคาร – สุทธิ อุปกรณ – สุทธิ คาความนิยม
20,000 60,000 160,000 (40,000)
สวนไดเสีย ที่ซื้อ ×
90% 90 90 90
สวนเกินฯ ที่ กระจายให =
18,000 54,000 144,000 (36,000) 100,000 280,000
ระยะเวลาที่ตัด จําหนาย ขายป 25+4 ไมมี 36 ป 9 ป ไมมี
งบการเงินรวม – ณ วันที่ซื้อหุน ตารางที่ 4-3 แสดงกระดาษทําการสําหรับงบดุลรวมของ บริษัท ก และบริษัท ข ทันทีหลังจากการรวมธุรกิจเสร็จสิ้นลงเมื่อ วันที่ 31 ธันวาคม 25+3 ตารางที่ 4-3 งบการเงินรวม ณ วันซื้อหุน บริษัท ก และบริษัทยอย ข กระดาษทําการสําหรับงบดุลรวม สําหรับปสิ้นสุด 31 ธันวาคม 25+3 บริษัท ก สินทรัพย เงินสด ลูกหนี้ สินคาคงเหลือ ที่ดิน อาคาร – สุทธิ อุปกรณ – สุทธิ เงินลงทุนในบริษัท ข คาความนิยม สวนเกินฯ ที่ยังไมตัด จําหนาย รวมสินทรัพย
40,000 180,000 160,000
120,000 400,000 270,000 730,000
(หนวย:บาท) บริษัท ข (90%) 10,000 50,000 100,000 60,000 200,000 180,000
ปรับปรุงและตัดบัญชี เดบิต เครดิต
(2) 18,000 (2) 54,000 (2) 144,000 (2) 36,000 (1) 730,000 (2) 100,000 (1) 280,000
1,900,000
600,000
งบดุลรวม 50,000 230,000 278,000 234,000 744,000 414,000 100,000
(2) 280,000 2,050,000
23 (ตอ)
หนี้สินและสวนของผูถือหุน เจาหนี้ หุนสามัญ – บริษัท ก กําไรสะสม – บริษัท ก หุนสามัญ – บริษัท ข กําไรสะสม – บริษัท ข สวนของผูถือหุนสวนนอย
บริษัท ก 260,000 1,400,000 240,000
บริษัท ข (90%)
ปรับปรุงและตัดบัญชี เดบิต เครดิต
100,000
400,000 100,000
360,000 1,400,000 240,000 (1) 400,000 (1) 100,000 (1) 50,000
1,900,000
600,000
งบดุลรวม
50,000 2,050,000
(1) ตัดบัญชีเงินลงทุน กับสวนของผูถือหุนบริษัท ข พรอมกับบันทึกสวนเกินฯ และสวน ของผูถือหุนสวนนอย (2) กระจายสวนเกินฯ ใหกับบัญชีที่เกี่ยวของ
งบการเงินรวม – หลังวันซื้อหุน บริษัท ก บันทึกรายการที่เกี่ยวกับการลงทุนในบริษัท ข ระหวางป 25+4 ดังนี้ 1 กค. 25+4
เงินสด 18,000 เงินลงทุนในบริษัท ข 18,000 บันทึกเงินปนผลรับจากบริษัท ข 31 ธค. 25+4 เงินลงทุนในบริษัท ข 90,000 รายไดจากบริษัท ข 90,000 บันทึกรายไดจากการลงทุนในบริษัท ข
24
การคํานวณรายไดจากการลงทุนในบริษัท ข : สวนไดเสียในกําไรสุทธิของบริษัท ข (120,000×90%) การตัดจําหนายสวนเกินฯ ที่กระจายให: สินคาคงเหลือ (18,000 × 100%) อาคาร (144,000 ÷ 36 ป) อุปกรณ (36,000 ÷ 9 ป) รายไดจากบริษัท ข ป 25+4
108,000 บาท (18,000) (4,000) 4,000 90,000
รายการปรับปรุงในกระดาษทําการมีดังนี้ (1) เงินปนผลคางรับ 18,000 เงินลงทุนในบริษัท ข 18,000 ปรับปรุงบัญชีเงินลงทุนในมียอดที่ถูกตองเนื่องจากไมไดบันทึกเงิน ปนผลคางรับ (2) เงินสด 40,000 ตัว๋ เงินรับ – บริษัท ข 90,000 บันทึกการรับชําระเงินจากบริษัท ข สําหรับตั๋วเงินที่บริษัท ก ใหกู
25
ตารางที่ 4-4 สวนไดเสีย 90% - ถัดจากปที่ซื้อหุน บริษัท ก และบริษัทยอย ข กระดาษทําการสําหรับงบการเงินรวม สําหรับปสิ้นสุด 31 ธันวาคม 25+4
บริษัท ก งบกําไรขาดทุน ขาย รายไดจากบริษัท ข ตนทุนสินคาขาย คาใชจายในการดําเนินงาน สวนของผูถือหุนสวนนอย (120,000 × 10%)
กําไรสุทธิ งบกําไรสะสม กําไรสะสม บริษัท ก บริษัท ข บวก: กําไรสุทธิ หัก: เงินปนผลจาย
1,800,000
(หนวย:บาท)
บริษัท ข (90%)
ปรับปรุงและตัดบัญชี เดบิต เครดิต
600,000
2,400,000
90,000
(3) 90,000
(1,200,000)
(300,000) (6) 18,000
(380,000)
(180,000) (7) 4,000
(8) 4,000
(4) 12,000 310,000
120,000
240,000
240,000 100,000
310,000
120,000
(200,000)
(40,000)
350,000
180,000
16,000
30,000
152,000
50,000
(5) 100,000
310,000 (3) 36,000 4,000
(2) 40,000
40,000
(200,000) 350,000 86,000 202,000
(2) 40,000
180,000
120,000
120,000
60,000
(6) 54,000
380,000
220,000
(6) 144,000
(7)
300,000
240,000
(8)
(6) 36,000
802,000
(1,518,000) (560,000) (12,000) 310,000
(4)
กําไรสะสม 31 ธค. งบดุล เงินสด ลูกหนี้ - สุทธิ ตัว๋ เงินรับ – บริษัท ข สินคาคงเหลือ ที่ดิน อาคาร - สุทธิ อุปกรณ - สุทธิ เงินลงทุนในบริษัท ข
งบรวม
4,000
4,000
(1) 18,000 (3) 54,000 (5) 730,000
300,000 234,000 740,000 508,000
26 (ตอ)
บริษัท ก
บริษัท ข (90%)
ปรับปรุงและตัดบัญชี เดบิต เครดิต (1) 18,000
เงินปนผลคางรับ คาความนิยม สวนเกินฯ ไมตัดจําหนาย
เจาหนี้ เงินปนผลคางจาย หุนสามัญ กําไรสะสม สวนของผูถือหุนสวนนอย 1 มค. สวนของผูถือหุนสวนนอย 31 ธค.
(9) 18,000
(6) 100,000 (5) 280,000 1,990,000
720,000
240,000
120,000 20,000
(9) 18,000
1,400,000
400,000
(5) 400,000
350,000
180,000
1,990,000
720,000
งบรวม
100,000 (6) 280,000
2,170,000 360,000 2,000 1,400,000 350,000 (5) 50,000 (4) 8,000
58,000 2,170,000
รายการปรับปรุงและตัดบัญชีในรูปของการบันทึกรายการใน สมุดรายวันปที่ 2 หลังวันซื้อหุน ไดดังนี้ (3) รายไดจากบริษัท ข 90,000 เงินปนผล 36,000 เงินลงทุนในบริษัท ข 54,000 ตัดจําหนายรายไดและเงินปนผลของบริษัท ข พรอมกับปรับปรุงบัญชี เงินลงทุนใหมียอดตนงวด (4) สวนของผูถือหุนสวนนอย - กําไรสุทธิ 12,000 เงินปนผล – บริษัท ข 4,000 สวนของผูถือหุนสวนนอย 8,000 บันทึกสวนของผูถือหุนสวนนอยในกําไรสุทธิและเงินปนผลของบ.ยอย
27
(5) กําไรสะสม – บริษัท ข 100,000 หุนสามัญ – บริษัท ข 400,000 สวนเกินฯ ที่ยังไมตัดจําหนาย 280,000 เงินลงทุนในบริษัท ข 730,000 สวนของผูถือหุนสวนนอย – 1 มค. 50,000 ตัดบัญชีทตี่ รงกันระหวางเงินลงทุนและสวนของผูถือหุน (6) ตนทุนสินคาขาย 18,000 ที่ดิน 54,000 อาคาร – สุทธิ 144,000 คาความนิยม 100,000 อุปกรณ – สุทธิ 36,000 สวนเกินฯ ที่ยังไมตัดจําหนาย 280,000 กระจายสวนเกินฯ ใหกับสินทรัพยที่ระบุไดและคาความนิยม (7) คาใชจายในการดําเนินงาน 4,000 อาคาร – สุทธิ 4,000 ปรับปรุงคาเสื่อมราคาซึ่งเปนผลมาจากการกระจายสวนเกินฯ ไปเพิ่ม ราคาอาคาร (8) อุปกรณ - สุทธิ 4,000 คาใชจายในการดําเนินงาน 4,000 ปรับปรุงคาเสื่อมราคาซึ่งเปนผลมาจากการกระจายสวนเกินฯ ไปลด ราคาอุปกรณ
หลังจากการตัดจําหนายสวนเกินฯ ในป 25+4 แลวสวนเกิน ฯ ที่กระจายใหบัญชีสินทรัพยที่เกี่ยวของตาง ๆ จะมียอดคงเหลือ ดังนี้
28
(หนวย: บาท) สินคาคงเหลือ ที่ดิน อาคาร - สุทธิ อุปกรณ – สุทธิ คาความนิยม
สวนเกินฯ ที่ยังไม ตัดจําหนาย 31 ธค. 25+3 18,000 54,000 144,000 (36,000) 100,000 280,000
ตัดจําหนาย ป 25+4
(9) เงินปนผลคางจาย เงินปนผลคางรับ ตัดบัญชีลูกหนี้และเจาหนี้ระหวางกัน
18,000 4,000 (4,000) 18,000
สวนเกินฯ ที่ยังไม ตัดจําหนาย 31 ธค. 25+4 54,000 140,000 (32,000) 100,000 262,000
18,000 18,000
งบกระแสเงินสดรวม การจัดทํางบกระแสเงินสดรวม (Consolidated statements of cash flows) เหมือนกับการจัดทํางบกระแสเงินสดของบริษัท โดยทั่วไป ยกเวนมีขอแตกตางบางประการดังนี้ 1. มาตรฐานการบัญชีฉบับที่ 25 (มกราคม 2550) เรื่องงบ กระแสเงิ น สดกํ าหนดให มี ก ารเป ด เผยกระแสเงิ น สดจากการ ดําเนินงาน (Operating activities) ในแตละงวดบัญชีดวยวิธีทาง ตรง (Direct method) หรือทางออม (Indirect activities) ตาม วิธีทางออม การคํานวณจะเริ่มจากกําไรสุทธิในงวดบัญชีบวกกลับ (หัก) ดวยรายการในงบกําไรขาดทุนที่ไมไดจาย (รับ) เปนเงิน
29
สด เชน คาเสื่อมราคา และรายการตัดบัญชีตางๆ สําหรับงบ กระแสเงินสดรวมจะมีรายการบวกกลับเพิ่มเติมคือ กําไรสุทธิของ ผูถือหุนสวนนอย (หรือหักขาดทุนสุทธิของผูถือหุนสวนนอย) เนื่องจากไมเกี่ยวของกับการจาย (หรือรับ) เงินสด 2. เนื่องจากกําไรสุทธิของผูถือหุนสวนนอย (ขาดทุนสุทธิ ของผูถือหุนสวนนอย) จะนําไปบวกกับ (หักจาก) กําไรสุทธิรวม ในการคํานวณกระแสเงินสดจากการดําเนินงาน ดังนั้นเงินปนผล ที่บริษัทยอยจายใหกับผูถือหุนสวนนอย ก็จะนําไปรวมกับเงินปน ผลที่บริษัทยอยจายใหกับบริษัทใหญ ในการคํานวณกระแสเงิน สดจากการจัดหาเงิน (Financing activities) 3. เมื่อบริษัทใหญซื้อหุนเพิ่มเติมจากบริษัทยอย อาจไมถือเปน เงิ น สดจ า ยในส ว นของกระแสเงิ น สดจากกิ จ กรรมลงทุ น (Investing activities) เชน ในกรณีที่บริษัทใหญซื้อหุนโดยตรง จากบริ ษั ท ย อ ย การลงทุ น จะถื อ เป น เพี ย งการโอนเงิ น สด ระหวางบริษัท ซึ่งจะไมมีผลกระทบตอยอดเงินสดคงเหลือของ กิจการรวมแตอยางใด แตถาบริษัทใหญซื้อหุนจากตลาดหลัก ทรัพย การลงทุนจะถือเปนเงินสดจายในกิจกรรมลงทุน
30
ตัวอยางที่ 4-3 บริษทั ก และบริษัทยอย ข งบกําไรขาดทุนรวม สําหรับป สิ้นสุด 31 ธันวาคม 25+4 ขาย รายไดจากบริษัทยอย รวมรายได หัก: คาใชจาย ตนทุนสินคาขาย คาเสื่อมราคา สิทธิบัตรตัดจําหนาย เงินเดือนและคาจาง คาใชจายดําเนินงานอื่นๆ ดอกเบี้ยจาย ขาดทุนจากการขายที่ดิน กําไรขาดทุนรวม หัก: สวนของผูถือหุนสวนนอยในกําไรสุทธิ กําไรสุทธิรวม กําไรสะสมรวม 1 มกราคม 25+4 หัก: เงินสดปนผลจาย กําไรสะสม 31 ธันวาคม 25+4
(หนวย: บาท)
750,000 15,000 765,000 300,000 120,000 10,000 54,000 47,000 24,000 10,000 (565,000) 200,000 (50,000) 150,000 600,000 (80,000) 670,000
31
บริษทั ก และบริษัทยอย ข งบดุลเปรียบเทียบ 31 ธันวาคม
เงินสด ลูกหนี้ –สุทธิ สินคาคงเหลือ เงินลงทุนในบริษัทยอย ที่ดิน อาคาร - สุทธิ อุปกรณ - สุทธิ สิทธิบัตร เจาหนี้ เงินปนผลคางจาย ตั๋วเงินจาย ครบกําหนด 25+6 หุนสามัญ สวนเกินมูลคาหุน กําไรสะสม สวนของผูถือหุนสวนนอย –20%
25+4
25+3
(หนวย: บาท) การเปลี่ยนแปลง เพิ่มขึ้น (ลดลง)
255,000 375,000 250,000 100,000 80,000 200,000 800,000 90,000 2,150,000 250,000 20,000 300,000 500,000 300,000 670,000 110,000 2,150,000
180,000 270,000 205,000 95,000 100,000 220,000 600,000 100,000 1,770,000 270,000 20,000 500,000 300,000 600,000 80,000 1,770,000
75,000 105,000 45,000 5,000 (20,000) (20,000) 200,000 (10,000) 380,000 (20,000) 300,000 70,000 30,000 380,000
ขอมูลเพิ่มเติม 1. ระหวางป 25+4 บริษัท ข ขายที่ดินราคาทุน 20,000 บาทให กับบุคคลภายนอกเปนเงินสด 10,000 บาท 2. บริษัทออกตั๋วเงินจาย 300,000 บาท อายุ 2 ป เมื่อวันที่ 8 มกราคม 25+4 เพื่อซื้ออุปกรณชิ้นใหม
32
3. บริ ษั ท ก ตั ด จํ าหน า ยสิ ท ธิ บั ต รที่ เ กิ ด จากการรวมธุ ร กิ จ 10,000 บาทตอป 4. บริษัท ก ไดรับเงินปนผล 10,000 บาทจากการลงทุนใน บริษัทยอย 5. การเปลี่ยนแปลงของสินทรัพยถาวรที่ไมไดอธิบายขางตนถือวา เกิดจากการคํานวณคาเสื่อมราคา
งบกระแสเงินสดรวม - วิธีทางออม ตารางที่ 4-5 งบกระแสเงินสดรวม - วิธีทางออม บริษัท ก และบริษัทยอย ข งบกระแสเงินสดรวม สําหรับป สิ้นสุด 31 ธันวาคม 25+4 กระแสเงินสดจากกิจกรรมดําเนินงาน : กําไรสุทธิรวม ปรับปรุงรายการเพื่อแปลงกําไรสุทธิใหเปนเงินสด สวนของผูถือหุนสวนนอยในกําไรสุทธิ กําไรที่ไมไดจัดสรร - สวนของผูถือหุนบริษัทยอย ขาดทุนจากการขายที่ดิน คาเสื่อมราคาอุปกรณ คาเสื่อมราคาอาคาร สิทธิบัตรตัดจําหนาย ลูกหนี้เพิ่มขึ้น สินคาคงเหลือเพิ่มขึ้น เจาหนี้ลดลง กระแสเงินสดสุทธิจากกิจกรรมดําเนินงาน
(หนวย: บาท) 150,000 50,000 (5,000) 10,000 100,000 20,000 10,000 (105,000) (45,000) (20,000)
15,000 165,000
33
กระแสเงินสดจากกิจกรรมลงทุน : เงินสดที่ไดจากขายที่ดิน 10,000 กระแสเงินสดสุทธิจากกิจกรรมลงทุน 10,000 กระแสเงินสดจากกิจกรรมจัดหาเงิน : จายเงินสดปนผล - ผูถือหุนสวนใหญ (80,000) จายเงินสดปนผล - ผูถือหุนสวนนอย (20,000) กระแสเงินสดสุทธิจากกิจกรรมจัดหาเงิน (100,000) เงินสดในป 25+4 เพิ่มขึ้น 75,000 เงินสด ณ วันที่ 1 มกราคม 25+4 180,000 เงินสด ณ วันที่ 31 ธันวาคม 25+4 255,000 รายการกิจกรรมการลงทุนและกิจกรรมจัดหาเงินที่ไมเกี่ยวกับเงินสด: ซือ้ อุปกรณเปนเงิน 300,000 บาท โดยการออกตั๋วเงินจายอายุ 2 ป
งบกระแสเงินสดรวม - วิธีทางตรง ตารางที่ 4-6 งบกระแสเงินสดรวม - วิธีทางตรง บริษัท ก และบริษัทยอย ข งบกระแสเงินสดรวม สําหรับป สิ้นสุด 31 ธันวาคม 25+4 กระแสเงินสดจากกิจกรรมดําเนินงาน : เงินสดรับจากลูกคา เงินปนผลรับจากการลงทุนในบริษัทยอย หัก: เงินสดจายใหผูขาย เงินสดจายใหลูกจาง จายคาใชจายในการดําเนินงานอื่น ๆ เงินสดจายสําหรับดอกเบี้ย กระแสเงินสดสุทธิจากกิจกรรมดําเนินงาน กระแสเงินสดจากกิจกรรมลงทุน : เงินสดที่ไดจากขายที่ดิน
(หนวย: บาท)
645,000 10,000 365,000 54,000 47,000 24,000
10,000
(490,000) 165,000
34
กระแสเงินสดสุทธิจากกิจกรรมลงทุน กระแสเงินสดจากกิจกรรมจัดหาเงิน : จายเงินสดปนผล - ผูถือหุนสวนใหญ จายเงินสดปนผล - ผูถือหุนสวนนอย กระแสเงินสดสุทธิจากกิจกรรมจัดหาเงิน เงินสดในป 25+4 เพิ่มขึ้น เงินสด ณ วันที่ 1 มกราคม 25+4 เงินสด ณ วันที่ 31 ธันวาคม 25+4
10,000 (80,000) (20,000) (100,000) 75,000 180,000 255,000
รายการกิจกรรมการลงทุนและกิจกรรมจัดหาเงินที่ไมเกี่ยวกับเงินสด: ซื้ออุปกรณเปนเงิน 300,000 บาท โดยการออกตั๋วเงินจายอายุ 2 ป กระทบยอดกําไรสุทธิรวมกับกระแสเงินสดจากกิจกรรมดําเนินงาน กระแสเงินสดจากกิจกรรมดําเนินงาน กําไรสุทธิรวม 150,000 ปรับปรุงเพื่อกระทบยอดกําไรสุทธิใหเปนเงินสดจากกิจกรรมดําเนินงาน สวนของผูถือหุนสวนนอยในกําไรสุทธิ 50,000 กําไรที่ไมไดจัดสรร-สวนของผูถือหุน บริษัทยอย (5,000) ขาดทุนจากการขายที่ดิน 10,000 คาเสื่อมราคาอุปกรณ 100,000 คาเสื่อมราคาอาคาร 20,000 สิทธิบัตรตัดจําหนาย 10,000 ลูกหนี้เพิ่มขึ้น (105,000) สินคาคงเหลือเพิ่มขึ้น (45,000) เจาหนี้ลดลง (20,000) 15,000 กระแสเงินสดสุทธิจากกิจกรรมดําเนินงาน 165,000