⌫
กําไรระหวางบริษัทในสินทรัพยถาวรที่ไมมีคาเสื่อมราคา ทิ ศ ทางการขายสิ น ทรั พ ย ถ าวรนั บ ว า มี ค วามสํ าคั ญ ต อ ผล กระทบของกําไรที่จะมีตองบการเงินรวม กําไรหรือขาดทุนที่เกิดขึ้นในกรณีที่บริษัทใหญขายสินทรัพย ใหบริษัทยอย (Downstream) จะรวมอยูในกํ าไรสุทธิของ บริษัทใหญและตองตัดออกทั้งจํ านวน โดยไมตองคํ านึงถึง เปอรเซ็นตสวนไดเสียของผูถือหุนสวนนอย กําไรหรือขาดทุนเกิดจากบริษัทยอยขายสินทรัพยใหบริษัท ใหญ (Upstream) จะรวมอยูในบัญชีของบริษัทยอย บริษัท ใหญจะรับรูกํ าไรสุทธิของบริษัทยอยตามสวนไดเสียของตน กําไรหรือขาดทุนในสินทรัพยถาวร จะถูกตัดออกตามสวนได เสียของบริษัทใหญ
2
บริษทั ใหญขายที่ดินใหบริษัทยอย (Downstream) ตัวอยางที่ 6-1 วันที่ 1 มกราคม 25+5 บริษัท ก ซื้อสวนไดเสีย 90% ของ บริษัท ข ในราคา 270,000 บาท ซึ่งเทากับราคาตามบัญชีและ ราคาตลาดของสวนไดเสียที่ซื้อ กําไรสุทธิของบริษัท ข สําหรับป 25+5 เทากับ 70,000 บาท และกําไรสุทธิของบริษัท ก จากการดําเนินงานโดยอิสระ (ไมรวมรายไดจากบริษัท ข) เทากับ 90,000 บาท กํ าไรสุ ท ธิ ข องบริ ษั ท ก ได ร วมกํ าไรจากการขายที่ ดิ น 10,000 บาท ซึ่งที่ดินมีราคาทุน 40,000 บาท และไดขายให กับบริษัท ข ไปในราคา 50,000 บาท บริษัท ก จะบันทึกบัญชีเกี่ยวกับการลงทุนในบริษัท ข ดังนี้ เงินลงทุนในบริษัท ข 63,000 รายไดจากบริษัท ข 63,000 บันทึกสวนไดเสียในกําไรสุทธิของบริษัท ข (70,000 × 90%) รายไดจากบริษัท ข เงินลงทุนในบริษัท ข ตัดกําไรในที่ดินซึ่งขายใหบริษัท ข
10,000 10,000
3
งบการเงินของบริษัท ก และบริษัท ข ณ วันที่ 31 ธันวาคม 25+5 ดังนี้ บริษัท ก
บริษัท ข
งบกําไรขาดทุน ขาย รายไดจากบริษัท ข กําไรจากการขายที่ดิน คาใชจาย (รวมตนทุนสินคาขาย) กําไรสุทธิ งบกําไรสะสม กําไรสะสม 1 มค. 25+5 กําไรสุทธิ กําไรสะสม 31 ธค. 25+5 งบดุล สินทรัพยอื่น ที่ดิน เงินลงทุนในบริษัท ข รวมสินทรัพย หนี้สิน ทุนเรือนหุน กําไรสะสม รวมหนี้สินและทุน
380,000 220,000 53,000 10,000 (300,000) (150,000) 143,000 70,000 207,000 143,000 350,000
100,000 70,000 170,000
477,000 323,000 800,000 50,000 400,000 350,000 800,000
350,000 50,000 400,000 30,000 200,000 170,000 400,000
4
ตารางที่ 6-1 วิธีสวนไดเสีย สวนไดเสีย 90% Downstream บริษัท ก และบริษัทยอย ข กระดาษทําการสําหรับงบการเงินรวม สําหรับปสิ้นสุด 31 ธันวาคม 25+5 งบกําไรขาดทุน ขาย รายไดจากบริษัท ข กําไรจากการขายที่ดิน รวม คาใชจาย (รวมตนทุนสินคาขาย) กําไรสุทธิ สวนของผูถือหุนสวนนอย กําไรสุทธิ งบกําไรสะสม กําไรสะสม 1 มค.
ปรับปรุงและตัดบัญชี เดบิต เครดิต
บริษัท ก
บริษัท ข
380,000 53,000 10,000 443,000
220,000
220,000
600,000
300,000 143,000
150,000 70,000
450,000
600,000 (2) 53,000 (1) 10,000
143,000
70,000
207,000
100,000
(3) 7,000
(7,000) 143,000
(4) 100,000
207,000
กําไรสุทธิยกมา กําไรสะสม 31 ธค. งบดุล สินทรัพยหมุนเวียนอื่น ที่ดิน เงินลงทุนในบริษัท ข
143,000 70,000 350,000 170,000
รวมสินทรัพย หนี้สิน หุนสามัญ กําไรสะสมยกมา สวนของผูถือหุนสวนนอย
800,000 400,000 50,000 30,000 400,000 200,000 (4) 200,000 350,000 170,000
รวมหนี้สินและสวนของ ผูถือหุน
477,000
350,000 50,000
323,000
143,000 350,000
(1) 10,000 (2) 53,000 (3) 270,000
400,000
827,000 40,000 867,000 80,000 400,000 350,000
(3) 7,000 (4) 30,000
800,000
งบรวม
37,000 867,000
5
รายการในชองปรับปรุงและตัดบัญชีของตารางที่ 6-1 เปน การตัดกําไรจากการขายที่ดินและลดมูลคาที่ดินใหแสดงตามราคา ทุนในงบการเงินรวม 40,000 บาท (1) กําไรจากการขายที่ดิน ที่ดิน
10,000 10,000
ปถดั จากปที่ขายที่ดินระหวางกัน รายการปรับปรุงในกระดาษทํ าการปถัดไปเปนการลดมูล คาที่ดินใหแสดงตามราคาทุนสําหรับการขายแบบ Downstream มีดังนี้ เงินลงทุนในบริษัท ข 10,000 ที่ดิน 10,000 ลดมูลคาที่ดินใหแสดงตามราคาทุน และปรับปรุงบัญชีเงินลงทุน ใหแสดงยอด ณ วันตนปที่ทํางบ
การขายสินทรัพยในปถัดไปใหกับภายนอก สมมติวาบริษัท ข ใชประโยชนจากที่ดินที่ซื้อมาจากบริษัท ก เปนเวลา 3 ป และไดขายไปในป 25+9 ราคา 60,000 บาท ราย การปรับปรุงในกระดาษทําการ จะเปนดังนี้ เงินลงทุนในบริษัท ข กําไรจากการขายที่ดิน
10,000 10,000
6
บริษัท ก ยังตองบันทึกกําไรจากการขายที่ดินในป 25+9 ใน สมุดบัญชีดังนี้ เงินลงทุนในบริษัท ข รายไดจากบริษัท ข
10,000 10,000
บริษทั ยอยขายที่ดินใหบริษัทใหญ (Upstream) ตัวอยางที่ 6-2 บริษัท ก จะบันทึกการลงทุนในบริษัท ข ในวัน ที่ 31 ธันวาคม 25+5 ดังนี้ เงินลงทุนในบริษัท ข 63,000 รายไดจากบริษัท ข 63,000 บันทึกสวนไดเสียในกําไรสุทธิของบริษัท ข รายไดจากบริษัท ข 9,000 เงินลงทุนในบริษัท ข 9,000 ตัด 90 % ของกําไรในที่ดิน 10,000 บาท ที่ซื้อจากบริษัท ข
7
ตารางที่ 6-2 วิธีสวนไดเสีย สวนไดเสีย 90% Upstream
งบกําไรขาดทุน ขาย รายไดจากบริษัท ข กําไรจากการขายที่ดิน รวม คาใชจาย (รวมตนทุนสินคาขาย) กําไรสุทธิ สวนของผูถือหุนสวนนอย (70,000 – 10,000) × 0.1 กําไรสุทธิ งบกําไรสะสม กําไรสะสม 1 มค. บริษัท ก บริษัท ข กําไรสุทธิยกมา กําไรสะสม 31 ธค. งบดุล สินทรัพยหมุนเวียนอื่น ที่ดิน เงินลงทุนในบริษัท ข รวมสินทรัพย หนี้สิน หุนสามัญ บริษัท ก บริษัท ข กําไรสะสมยกมา สวนของผูถือหุนสวนนอย รวมหนี้สินและสวนของ ผูถือหุน
บริษัท ก
บริษัท ข
390,000 54,000
210,000
ปรับปรุงและตัดบัญชี เดบิต เครดิต
งบรวม 600,000
(2) 54,000 (1) 10,000
444,000
10,000 220,000
300,000 144,000
150,000 70,000
450,000 150,000 (6,000)
144,000
70,000
144,000
600,000
207,000 144,000 351,000
207,000 100,000 70,000 170,000
427,000 50,000 324,000
400,000
801,000 50,000
400,000 30,000
(3) 90,000
144,000 351,000
(1) 10,000 (2) 54,000 (3) 270,000
867,000 80,000
400,000 351,000
400,000 200,000 170,000
(3) 180,000
351,000 (3) 6,000 (4) 30,000
801,000
827,000 40,000
400,000
36,000 867,000
8
(1) (2) (3) (4)
ตัดกําไรจากการขายที่ดินและลดมูลคาที่ดินใหแสดงตามราคาทุน ปรับปรุงบัญชีเงินลงทุนใหแสดงยอด ณ วันตนป (1 มค. 25+5) บันทึกสวนของผูถือหุนสวนนอยในกําไรสุทธิสําหรับงวด ตัดบัญชีเงินลงทุนในบริษัท ข กับบัญชีที่แสดงสวนของเจาของ พรอมกับบันทึกสวนของผูถือหุนสวนนอยตนงวด
การขายสินทรัพยในปถัดไปใหภายนอก สมมติวาบริษัท ก ใชประโยชนจากที่ดินเปนเวลา 3 ป และ ไดขายไปในราคา 60,000 บาท ในป 25+9 การปรับปรุงกําไร จากการขายที่ดิน 10,000 บาท ในงบการเงินรวมมีดังนี้ เงินลงทุนในบริษัท ข 9,000 สวนของผูถือหุนสวนนอย 1,000 กําไรจากการขายที่ดิน 10,000 ลดทีด่ นิ ใหแสดงราคาทุนและปรับปรุงบัญชีเงินลงทุนพรอมกับ บันทึกสวนของผูถือหุนสวนนอย ณ วันตนงวด
บริษัท ก ยังตองบันทึกรายไดจากบริษัท ข ในสมุดบัญชีดังนี้ เงินลงทุนในบริษัท ข รายไดจากบริษัท ข บันทึกรายไดที่เกิดจากการขายที่ดิน
9,000 9,000
9
กําไรระหวางบริษัทในสินทรัพยที่มีคาเสื่อมราคา การซื้อขายสินทรัพยถาวรที่มีคาเสื่อมราคา จะมีผลตอบัญชี กําไรขาดทุนจากการขายสินทรัพยถาวร ซึ่งจะปรากฏอยูในสมุด บัญชีของบริษัทผูขาย กําไรหรือขาดทุนเหลานี้จะถูกตัดออกจาก งบการเงินของบริษัทใหญและงบการเงินรวมทุกป จนกวาจะขาย สินทรัพยใหกับหนวยงานอื่น หรือใชประโยชนสินทรัพยนั้น
บริ ษั ท ใหญ ข ายสิ น ทรั พ ย ถ าวรที่ มี ค า เสื่ อ มราคาให กั บ บริษัทยอย (Downstream) ผลของกําไรหรือขาดทุนในสินทรัพยถาวรที่มีคาเสื่อมราคาที่ เกิดจากการขายแบบ Downstream จะเหมือนกับผลของกําไร หรือขาดทุนที่เกิดจากสินทรัพยที่ไมมีคาเสื่อมราคา กํ าไรหรือขาดทุนจะปรากฏในบัญชีของบริษัทใหญในปที่มี การขาย บริษัทใหญจะตองตัดกําไรหรือขาดทุนนี้ออกจากบัญชีรายได จากบริ ษั ท ย อ ยถ า บริ ษัท ใหญใชวิ ธี ส ว นได เสียในการบั น ทึ ก บัญชี สวนในกระดาษทําการกําไรหรือขาดทุน จะตองถูกตัดออก พรอมกับการลดบัญชีสินทรัพยถาวรใหแสดงตามราคาทุน
10
การขายแบบ Downstream ณ วันสิ้นป ตัวอยางที่ 6-3 สมมติวาบริษัท ก ขายเครื่องจักร ใหกับบริษัท ยอย ข ซึ่งบริษัท ก มีสวนไดเสีย 80% การบันทึกรายการซื้อขาย เครื่องจักรในสมุดบัญชีของบริษัท ก และบริษัท ข มีดังนี้ สมุดบัญชีของบริษัท ก เงินสด คาเสื่อมราคาสะสม เครื่องจักร กําไรจากการขายเครื่องจักร สมุดบัญชีของบริษัท ข เครื่องจักร เงินสด
80,000 40,000 90,000 30,000
80,000 80,000
บริษัท ก จะตองปรับปรุงบัญชีรายไดจากบริษัท ข สําหรับป 25+2 ตามวิธีสวนไดเสีย ดวยกําไรที่ยังไมเกิดขึ้นทั้งหมดในสมุด บัญชีดังนี้ รายไดจากบริษัท ข เงินลงทุนในบริษัท ข
30,000 30,000
11
รายการปรับปรุงและตัดบัญชีในกระดาษทําการ กําไรจากการขายเครื่องจักร เครื่องจักร หรือ กําไรจากการขายเครื่องจักร เครื่องจักร คาเสื่อมราคาสะสม
30,000 30,000 30,000 10,000 40,000
การขายแบบ Downstream ณ วันตนป ตัวอยางที่ 6-4 บริษัท ก จะบันทึกรายการสําหรับป 25+2 ในสมุดบัญชี เพื่อตัดผลกระทบจากการขายเครื่องจักรระหวางบริษัท ดังนี้ รายไดจากบริษัท ข เงินลงทุนในบริษัท ข เงินลงทุนในบริษัท ข รายไดจากบริษัท ข
30,000 30,000 6,000 6,000
ผลกระทบของการขายแบบ Downstream ตอกระดาษทํา การ การขายเครื่องจักรระหวางบริษัทที่มีตองบการเงินรวมแสดง ในกระดาษทําการ (บางสวน) ของป 25+2 ไดดังนี้
12
บริษัท ก งบกําไรขาดทุน กําไรจากการขาย คจ. คาเสื่อมราคา งบดุล เครื่องจักร คาเสื่อมราคาสะสม
บริษัท ข 80%
30,000
ปรับปรุงและตัดบัญชี เดบิต เครดิต
งบรวม
(1)30,000 16,000
(2) 6,000
10,000
80,000
(1)30,000
50,000 (10,000)
(16,000) (2) 6,000
(1) ตัดกํ าไรจากการขายเครื่องจักรและลดมูลคาเครื่องจักรให แสดงตามราคาทุน (2) ปรับปรุงคาเสื่อมราคา ตั้งแตป 25+3 จนถึงป 25+6 บริษัท ก จะปรับปรุงรายได จากบริษัท ข เพื่อรับรูกําไรจากการขายเครื่องจักร โดยการบันทึก บัญชีในแตละปดังนี้ 25+3, 25+4, 25+5 และ 25+6 เงินลงทุนในบริษัท ข รายไดจากบริษัท ข
6,000 6,000
ในวันที่ 31 ธันวาคม 25+6 ซึ่งเปนวันที่เครื่องจักรหมดอายุ การใชงาน บริษัท ก จะรับรูกําไรจากการขายเครื่องจักรทั้งหมด 30,000 บาท ยอดคงเหลือของบัญชีเงินลงทุนจะสะทอนใหเห็น ถึงการตัดและการรับรูกําไรจากการขายเครื่องจักร ดังนี้
13
ป 25+2 25+3 25+4 25+5 25+6
การตัดกําไร จากการขาย เครื่องจักร
การรับรูกําไร จากการคิด คาเสื่อมราคา
-30,000
+ 6,000 + 6,000 + 6,000 + 6,000 + 6,000
ผลตอยอดคงเหลือ ของบัญชีเงินลงทุน ณ วันที่ 31 ธันวาคม - 24,000 - 18,000 - 12,000 - 6,000 -0-
กํ าไรจากการขายเครื่ อ งจั ก รจะถู ก ตั ด บั ญ ชี ใ นกระดาษทํ าการ สําหรับป 25+3 ดังนี้ เงินลงทุนในบริษัท ข คาเสื่อมราคาสะสม เครื่องจักร
24,000 6,000 30,000
รายการปรับปรุงและตัดบัญชีตั้งแตป 25+3 จนถึงป 25+6 สามารถแสดงในกระดาษทําการ (บางสวน) ดังนี้
14
บริษัท ก และบริษัทยอย ข Downstream กระดาษทําการสําหรับงบการเงินรวม (บางสวน) ปตอจากปที่ขาย สําหรับป 25+3, 25+4 25+5 และ 25+6 ปรับปรุงและตัดบัญชี เดบิต เครดิต
บริษัท ก บริษัท ข ป 25+3 งบกําไรขาดทุน – 25+3 คาเสื่อมราคา งบดุล – 31 ธค. เครื่องจักร คาเสื่อมราคาสะสม เงินลงทุนในบ. ข ป 25+4 งบกําไรขาดทุน – 25+4 คาเสื่อมราคา งบดุล – 31 ธค. เครื่องจักร คาเสื่อมราคาสะสม เงินลงทุนในบ. ข ป 25+5 งบกําไรขาดทุน – 25+5 คาเสื่อมราคา งบดุล – 31 ธค. เครื่องจักร คาเสื่อมราคาสะสม เงินลงทุนในบ. ข ป 25+6 งบกําไรขาดทุน – 25+6 คาเสื่อมราคา
งบรวม
16,000
(2)
6,000
10,000
80,000
(1)
30,000
50,000
(32,000) ×××
(1)
6,000
(2)
6,000
(1)
24,000
(20,000)
16,000
(2)
6,000
10,000
80,000
(1)
30,000
50,000
(48,000) ×××
(1)
12,000
(2)
6,000
(1)
18,000
(30,000)
16,000
(2)
6,000
10,000
80,000
(1)
30,000
50,000
(64,000) ×××
16,000
(1)
18,000
(2)
6,000
(1)
12,000
(40,000)
(2)
6,000
10,000
15
ปรับปรุงและตัดบัญชี เดบิต เครดิต
บริษัท ก บริษัท ข งบดุล – 31 ธค. เครื่องจักร คาเสื่อมราคาสะสม เงินลงทุนในบ. ข
80,000 (80,000) ×××
(1) (1)
24,000
(2)
6,000
(1)
6,000
30,000
งบรวม 50,000 (50,000)
บริ ษั ท ย อ ยขายสิ น ทรั พ ย ถ าวรที่ มี ค า เสื่ อ มราคาให กั บ บริษัทใหญ (Upstream) บริษัทใหญจะตองปรับปรุงสวนไดเสียในกํ าไรสุทธิที่บริษัทยอย รายงานดวย (1) สวนไดเสียในกําไรจากการขายสินทรัพยถาวร (2) สวนไดเสียในกําไรจากการขายสินทรัพยที่มีการรับรูบาง สวนจากการคิดคาเสื่อมราคา
ผลกระทบของการขายแบบ Upstream ทีม่ ตี องบการเงิน ของแตละบริษัท ตัวอยางที่ 6-5 สมมติวาบริษัท ก ซื้อรถบรรทุกจากบริษัท ข ซึ่ง บริษัท ก มีสวนไดเสียอยู 80% เมื่อวันที่ 1 มกราคม 25+4 ขอ มูลที่เกี่ยวของตาง ๆ มีดังนี้
16
บริษัท ข รายงานกําไรสุทธิของป 25+4 อายุการใชงานคงเหลือของรถบรรทุก ณ วันที่ 1 มกราคม 25+4 วิธีการคิดคาเสื่อมราคา มูลคาซาก ณ วันที่ 31 ธันวาคม 25+6 ราคาทุนของรถบรรทุก คาเสื่อมราคาสะสม ณ วันที่ 31 ธันวาคม 25+3
50,000
บาท
3 เสนตรง 3,000 14,000 5,000
ป บาท บาท บาท
บริษัท ข ขายรถบรรทุกใหกับบริษัท ก ในราคาเงินสด 12,000 บาท บริษัท ข และบริษัท ก จะบันทึกรายการตอไปนี้ใน สมุดบัญชี สําหรับป 25+4 สมุดบัญชีของบริษัท ข 1 มกราคม 25+4 (วันที่ขายรถบรรทุก) เงินสด คาเสื่อมราคาสะสม รถบรรทุก กําไรจากการขายรถบรรทุก
12,000 5,000 14,000 3,000
17
สมุดบัญชีของบริษัท ก 1 มกราคม 25+4 (วันที่ซื้อรถบรรทุก) รถบรรทุก เงินสด
12,000 12,000
31 ธันวาคม 25+4 คาเสื่อมราคา 3,000 คาเสื่อมราคาสะสม 3,000 บันทึกคาเสื่อมราคาสําหรับป [(ราคาทุน 12,000 – มูลคาซาก 3,000)/3 ป] เงินลงทุนในบริษัท ข รายไดจากบริษัท ข
38,400
บันทึกรายไดจากการลงทุน สําหรับป 25+4 ดังตอไปนี้ สวนไดเสียในกําไรสุทธิของบริษัท ข (50,000 × 80%) หัก : กําไรจากการขายรถบรรทุก (3,000 × 80%) บวก : รับรูกําไร (3,000/3 ป) × 80% รายไดจากบริษัท ข สําหรับป 25+4
38,400
40,000 (2,400) 800 38,400
18
ผลกระทบของการขายแบบ Upstream ทีม่ ตี อ กระดาษทํา การ
31 ธค. 25+3 รายได – 25+4 31 ธค. 25+4 รายได – 25+5 31 ธค. 25+5 รายได – 25+6 31 ธค. 25+6
เงินลงทุนใน บริษัท ข 80% 400,000 +38,400 438,400 +40,800 479,200 +40,800 520,000
80% ของ สวนของเจาของ ในบริษัท ข 400,000 +40,000 440,000 +40,000 480,000 +40,000 520,000
100% ของ สวนของเจาของ ในบริษัท ข 500,000 +50,000 550,000 +50,000 600,000 +50,000 650,000
กระดาษทําการสําหรับงบการเงินรวม (บางสวน) สําหรับป 25+4 ซึ่งเปนปที่ขายรถบรรทุก มีดังนี้ ป 25+4 : ปที่ขาย Upstream งบกําไรขาดทุน รายไดจากบริษัท ข กําไรจากการขายรถบรรทุก คาเสื่อมราคา สวนของผูถือหุนสวนนอย
บริษัท ก
บริษัท ข 80%
38,400 3,000
ปรับปรุงและตัดบัญชี งบรวม เดบิต
เครดิต
(3) 38,400 (2) 3,000
3,000 (4)
(1)
1,000
2,000 9,600
(2)
3,000
9,000 (2,000)
9,600
(50,000-3,000+1,000)× .20
งบดุล รถบรรทุก คาเสื่อมราคาสะสม เงินลงทุนในบริษัท ข สวนของผูถือหุน–บ. ข 1 มค. สวนของผูถือหุนสวนนอย
12,000 (3,000) 438,400
(1) 1,000 (3) 38,400 (5) 400,000 500,000 (5) 500,000 (4) 9,600 (5) 100,000
109,600
19
รายการปรับปรุงและตัดบัญชีแสดงในรูปของการบันทึกราย การในสมุดรายวันไดดังนี้ (1) คาเสื่อมราคาสะสม คาเสื่อมราคา กลับรายการคาเสื่อมราคาที่บันทึกไวสูงไป
1,000 1,000
(2) กําไรจากการขายรถบรรทุก 3,000 รถบรรทุก 3,000 ตัดกําไรจากการขายรถบรรทุกและลดมูลคารถบรรทุกใหแสดงตาม ราคาทุน (3) รายไดจากบริษัท ข 38,400 เงินลงทุนในบริษัท ข 38,400 ปรับปรุงเงินลงทุนในบริษัท ข ใหแสดงยอด ณ วันตนป (4) สวนของผูถือหุนสวนนอย-กําไรสุทธิ 9,600 สวนของผูถือหุนสวนนอย 9,600 บันทึกสวนของผูถือหุนสวนนอยในกําไรและเงินปนผลของบ.ยอย (5) สวนของผูถือหุนของบ. ข –1 มค. 500,000 เงินลงทุนในบริษัท ข 400,000 M.I. 1 มค. 100,000 ตัดบัญชีเงินลงทุนในบริษัท ข กับสวนของผูถือหุนและบันทึกสวน ของผูถือหุนสวนนอย
20
ป 25+5 : ปแรกถัดจากปที่ขาย Upstream บริษัท ก งบกําไรขาดทุน รายไดจากบริษัท ข คาเสื่อมราคา สวนของผูถือหุนสวนนอย (50,000+1,000)× .20 งบดุล รถบรรทุก คาเสื่อมราคาสะสม เงินลงทุนในบริษัท ข สวนของผูถือหุน–บ. ข 1 มค. สวนของผูถือหุนสวนนอย
บริษัท ข 80%
ปรับปรุงและตัดบัญชี เดบิต เครดิต
งบรวม
(3) 40,800
40,800 3,000
(1)
1,000
(4) 10,200
10,200 (2)
12,000 (6,000)
(1) 1,000 (2) 1,000 (2) 1,600
479,200 550,000
2,000
3,000
9,000 (4,000)
(3) 40,800 (5) 440,000
(5) 550,000 (2) 400 (4) 10,200 (5) 110,000
119,800
รายการปรับปรุงและตัดบัญชีอาจแสดงในรูปของการบันทึกราย การในสมุดรายวันได ดังนี้ (1) คาเสื่อมราคาสะสม 1,000 คาเสื่อมราคา 1,000 กลับรายการคาเสื่อมราคาที่บันทึกไวสูงไปในแงของกิจการรวม
21
(2) คาเสื่อมราคาสะสม 1,000 เงินลงทุนในบริษัท ข 1,600 สวนของผูถือหุนสวนนอย 1 มค. 400 รถบรรทุก 3,000 ลดคาเสือ่ มราคาสะสมที่บันทึกไวสูงไป (ป 25+4) และปรับปรุงกําไร จากการขายรถบรรทุกที่ยังไมไดเกิดขึ้น ณ วันตนป 2,000 บาท เขา บัญชีเงินลงทุน (80%) และบัญชีสวนของผูถือหุนสวนนอย (20%) พรอมทั้งลดมูลคารถบรรทุกใหแสดงตามราคาทุน (3) รายไดจากบริษัท ข 40,800 เงินลงทุนในบริษัท ข ปรับปรุงเงินลงทุนในบริษัท ข ใหแสดงยอด ณ วันตนป
40,800
(4) สวนของผูถือหุนสวนนอย-กําไรสุทธิ 10,200 สวนของผูถือหุนสวนนอย 10,200 บันทึกสวนของผูถือหุนสวนนอยในกําไรและเงินปนผลของบ.ยอย (5) สวนของผูถือหุนของบ. ข – 1 มค. 550,000 เงินลงทุนในบริษัท ข 440,000 M.I. - 1 มค. 110,000 ตัดบัญชีเงินลงทุนในบริษัท ข กับสวนของผูถือหุนและบันทึกสวน ของผูถือหุนสวนนอย
22
ป 25+6 : ปที่สองถัดจากปที่ขาย Upstream บริษัท ก งบกําไรขาดทุน รายไดจากบริษัท ข คาเสื่อมราคา สวนของผูถือหุนสวนนอย
บริษัท ข (80%)
เงินลงทุนในบริษัท ข M.I.–บริษัท ข 1 มค. M.I.
งบรวม
(3) 40,800
40,800 3,000
(1)
1,000
(4) 10,200
(50,000+1,000)× .20
งบดุล รถบรรทุก คาเสื่อมราคาสะสม
ปรับปรุงและตัดบัญชี เดบิต เครดิต
10,200 (2)
12,000 9,000
(1) (2) (2)
520,000 600,000
1,000 2,000 800
(5) 600,000 (2) 200
2,000
3,000
9,000 6,000
(3) 40,800 (5) 480,000 (4) 10,200 (5) 120,000
130,000
รายการปรับปรุงและตัดบัญชีแสดงในรูปของการบันทึกราย การในสมุดรายวันได ดังนี้ (1) คาเสื่อมราคาสะสม 1,000 1,000 คาเสื่อมราคา กลับรายการคาเสื่อมราคาที่บันทึกไวสูงไปในแงของกิจการรวม
23
(2) คาเสื่อมราคาสะสม 2,000 เงินลงทุนในบริษัท ข 800 สวนของผูถือหุนสวนนอย 1 มค. 200 รถบรรทุก 3,000 ลดคาเสือ่ มราคาสะสมที่บันทึกไวสูงไป (ป 25+4 และป 25+5) และปรับปรุงกําไรจากการขายรถบรรทุกที่ยังไมเกิดขึ้น ณ วันตน ป 1,000 บาท เขาบัญชีเงินลงทุน (80%) และบัญชีสวนของผู ถือหุนสวนนอย (20%) พรอมทั้งลดมูลคารถบรรทุกใหแสดง ตามราคาทุน (3) รายไดจากบริษัท ข 40,800 เงินลงทุนในบริษัท ข 40,800 ปรับปรุงเงินลงทุนในบริษัท ข ใหแสดงยอด ณ วันตนป (4) M.I.- กําไรสุทธิ 10,200 สวนของผูถือหุนสวนนอย 10,200 บันทึกสวนของ M.I.ในกําไรและเงินปนผลของบ.ยอย (5) สวนของผูถือหุนของบ. ข–1 มค. 600,000 เงินลงทุนในบริษัท ข 480,000 M.I.- 1 มค. 120,000 ตัดบัญชีเงินลงทุนในบริษัท ข กับสวนของผูถือหุนและบันทึก สวนของผูถือหุนสวนนอย
24
การขายสินทรัพยถาวรในราคาที่ตางไปจากมูลคายุติธรรม ขาดทุนจากการขายสินทรัพยถาวร ขั้นตอนของการรับรูผลขาดทุนระหวางบริษัทในงบการเงิน รวม จะตรงกันขามกับการตัดกําไรจากการขายสินทรัพยถาวร ตัวอยางที่ 6-6 บริษัท ก จะบันทึกรายไดจากบริษัท ข ดังนี้ เงินลงทุนในบริษัท ข 188,000 รายไดจากบริษัท ข 188,000 บันทึกรายไดจากบริษัท ข สําหรับป 25+4 ซึ่งคํานวณไดดังนี้ สวนไดเสียในกําไรสุทธิของบ. ข (200,000 × 90%) บวก : ขาดทุนจากการขายเครื่องจักร หัก : รับรูขาดทุน (10,000 บาท/5 ป)
180,000 10,000 -2,000 188,000
รายการปรับปรุงและตัดบัญชีในกระดาษทํ าการเกี่ยวกับผลขาด ทุนระหวางบริษัทในป 25+4 มีดังนี้ เครื่องจักร 10,000 ขาดทุนจากการขายเครื่องจักร 10,000 ตัดผลขาดทุนระหวางบริษัทจากการขายแบบ Downstream
25
คาเสื่อมราคา คาเสื่อมราคาสะสม ปรับปรุงคาเสื่อมราคาที่บันทึกไวตํ่าไป
2,000 2,000
รายการปรับปรุงและตัดบัญชีในกระดาษทําการ สําหรับป 25+5 จะเปนดังนี้ เครื่องจักร 10,000 คาเสื่อมราคา 2,000 คาเสื่อมราคาสะสม เงินลงทุนในบริษัท ข ตัดผลกระทบจากการขายระหวางบริษัทที่มีผลขาดทุน
4,000 8,000
ตัวอยางงบการเงินรวม – การขายสินทรัพยถาวรแบบ Upstream และ Downstream ตัวอยางที่ 6-7 สมมติวาบริษัท ก ซื้อสวนไดเสีย 90% ของ บริษัท ข ในราคาตามบัญชี 450,000 บาท เมื่อวันที่ 3 มกราคม 25+5 งบการเงินเปรียบเทียบของทั้งสองบริษัท สําหรับป 25+7 แสดงอยูในกระดาษทําการ บริษัททั้งสองมีรายการคาเกี่ยวกับสินทรัพยถาวรเกิดขึ้นระหวาง กัน ดังตอไปนี้
26
1. เมื่อวันที่ 1 กรกฎาคม 25+5 บริษัท ก ขายที่ดินใหกับบริษัท ข โดยมีกําไร 5,000 บาทและบริษัท ข ขายที่ดินผืนนี้ใหกับ หนวยงานภายนอก ในป 25+7 โดยมีผลขาดทุน 1,000 บาท 2. เมื่อวันที่ 2 มกราคม 25+6 บริษัท ข ขายอุปกรณซึ่งมีอายุการ ใชงานเหลืออยู 5 ป ใหกับบริษัท ก ในราคาที่มีกําไร 20,000 บาท อุปกรณนี้บริษัท ก ยังคงใชงานอยู ณ วันที่ 31 ธันวาคม 25+7 3. เมื่อวันที่ 5 มกราคม 25+7 บริษัท ก ขายอาคารใหกับบริษัท ข โดยมีกําไร 32,000 บาท อาคารมีอายุการใชงานเหลืออยู 8 ป บริษัท ข ก็ยังเปนเจาของอาคารหลังนี้ ณ วันที่ 31 ธันวาคม 25+7 วิธีสวนไดเสีย บัญชีเงินลงทุนในบริษัท ข ณ วันที่ 31 ธันวาคม 25+6 และ 31 ธันวาคม 25+7 มีดังนี้ สวนไดเสียในสินทรัพยสุทธิของบริษัท ข ณ วันที่ 31 ธค. 25+6 (600,000×90%) หัก : กําไรจากการขายที่ดิน หัก: 90%ของกําไรจากการขายอุปกรณ (20,000-4,000) × 90% เงินลงทุนในบริษัท ข ณ วันที่ 31 ธันวาคม 25+6
540,000 -5,000 -14,400 520,600
27
บวก : รายไดจากบริษัท ข - ป 25+7 [(90% ของกําไร สุทธิของบริษัท ข 80,000 บาท + กําไรจากการขาย ที่ดิน 5,000 บาท + กําไรจากการขายอุปกรณ 3,600 52,600 บาท (20,000/5 × .9) – กําไรจากการขายอาคาร 28,000 บาท (32,000-4,000)] หัก : เงินปนผลรับ – ป 25+7 -27,000 เงินลงทุนในบริษัท ข ณ วันที่ 31 ธันวาคม 25+7 546,200
บริษัท ก ขายที่ดินใหกับบริษัท ข ในป 25+5 โดยมีกําไร 5,000 บาท กําไรจํานวนนี้จะมารับรูในป 25+7 เมื่อบริษัท ข ขายที่ดินใหกับหนวยงานภายนอก แตบริษัท ข ขายที่ดินโดยมีผล ขาดทุน 1,000 บาท ซึ่งคํานวณจากราคาที่รับโอนมา (Transfer Price) ดังนั้นกําไรสุทธิที่เปนของกิจการรวมสําหรับป 25+7 จึง เทากับ 4,000 บาท กระดาษทําการสําหรับงบการเงินรวม สําหรับป 25+7 ของ ทั้งสองบริษัท มีดังนี้
28
ตารางที่ 6-3 วิธีสวนไดเสีย สวนไดเสีย 90% บริษัท ก และบริษัทยอย ข กระดาษทําการสําหรับงบการเงินรวม สําหรับปสิ้นสุด 31 ธันวาคม 25+7 บริษัท ก งบกําไรขาดทุน ขาย กําไรจากการขายอาคาร กําไร (ขาดทุน) จากการ ขายที่ดิน รายไดจากบริษัท ข รวม ตนทุนสินคาขาย คาเสื่อมราคา คาใชจายอื่น รวม กําไรสุทธิ สวนของผูถือหุนสวนนอย กําไรสุทธิ งบกําไรสะสม กําไรสะสม 1 มค. บริษัท ก บริษัท ข กําไรสุทธิยกมา เงินปนผลจาย บริษัท ก บริษัท ข กําไรสะสม 31 ธค. งบดุล เงินสด สินทรัพยหมุนเวียนอื่น ที่ดิน อาคาร
2,000,000 32,000
บริษัท ข
ปรับปรุงและตัดบัญชี เดบิต เครดิต
700,000
676,600 1,784,600 300,000
(3) 32,000 (1) 5,000
699,000 320,000 50,000
2,704,000 1,320,000 (2) 4,000 (3) 4,000
249,000 619,000 80,000 8,400
80,000
400,000 300,000
4,000
(4) 52,600
(5)
300,000
งบรวม 2,700,000
(1,000) 52,600 2,084,600 1,000,000 108,000
หนวย:บาท
150,000 925,600 2,395,600 308,400 (8,400)* 300,000 400,000
200,000 (6)200,000 80,000
300,000
(200,000)
(200,000) (30,000)
(4) 27,000 (5) 3,000
500,000
250,000
500,000
131,800 200,000 160,000 500,000
32,000 150,000 40,000 232,000
163,800 350,000 200,000 700,000
(3) 32,000
29 (ตอ)
บริษัท ก
คาเสื่อมราคาสะสมอาคาร อุปกรณ คาเสื่อมราคาสะสมอุปกรณ เงินลงทุนในบริษัท ข
(200,000)
รวมสินทรัพย หนี้สินหมุนเวียน หุนสามัญ บริษัท ก บริษัท ข กําไรสะสมยกมา สวนของผูถือหุนสวนนอย
1,700,000 200,000
รวมหนี้สินและสวนของ ผูถือหุน
บริษัท ข
ปรับปรุงและตัดบัญชี เดบิต เครดิต
(54,000) (3) 4,000
(2) 20,000 620,000 400,000 (258,000) (100,000) (2) 8,000
546,200 700,000 50,000
1,000,000 (350,000)
1,813,800 250,000 1,000,000
400,000 (6)400,000 250,000 (2) 1,600 (5) 5,400 (6) 60,000
1,700,000
(250,000)
(1) 5,000 (4) 25,600 (2) 14,400 (6)540,000
1,000,000 500,000
งบรวม
700,000
500,000 63,800 1,813,800
* M.I. = (กําไรสุทธิของบริษัท ข 80,000 บาท + กําไรจากการขายอุปกรณ 4,000 บาท)× 0.10
รายการปรับปรุงและตัดบัญชีในกระดาษทําการ (1)
(2)
เงินลงทุนในบริษัท ข 5,000 กําไรจากการขายที่ดิน 5,000 รับรูกําไรจากการขายที่ดิน เงินลงทุนในบริษัท ข 14,400 สวนของผูถือหุนสวนนอย 1 มค. 1,600 คาเสื่อมราคาสะสม - อุปกรณ 8,000 คาเสื่อมราคา 4,000 อุปกรณ 20,000 ตัดกําไรจากการขายอุปกรณสําหรับการขายแบบ Upstream
30
(3) กําไรจากการขายอาคาร 32,000 คาเสื่อมราคาสะสม – อาคาร 4,000 อาคาร 32,000 คาเสื่อมราคา 4,000 ตัดกําไรจากการขายอาคารสําหรับการขายแบบ Downstream (4) รายไดจากบริษัท ข 52,600 เงินปนผลจาย 27,000 เงินลงทุนในบริษัท ข 25,600 ปรับปรุงบัญชีเงินลงทุนในบริษัท ข ใหแสดงยอด ณ วันตนป (5) สวนของผูถือหุนสวนนอย - กําไรสุทธิ 8,400 เงินปนผล-บริษัท ข 3,000 สวนของผูถือหุนสวนนอย 5,400 บันทึกสวนของผูถือหุนสวนนอยในกําไรและเงินปนผลของบ.ยอย (6) กําไรสะสมตนป – บริษัท ข 200,000 หุนสามัญ – บริษัท ข 400,000 เงินลงทุนในบริษัท ข 540,000 สวนของผูถือหุนสวนนอย 1 มค. 60,000 ตัดบัญชีเงินลงทุนในบริษัท ข กับบัญชีที่แสดงสวนของผูถือหุน
31
วิธีราคาทุน ถาบริษัท ก ใชวิธีราคาทุนในการบันทึกการลงทุนในบริษัท ข บัญชีเงินลงทุนในบริษัท ข จะมียอดคงเหลือ 450,000 บาท ซึ่ง เทากับตนทุนเดิมของเงินลงทุน กําไรสุทธิและกําไรสะสมของ บริษัท ก จะมียอดตํ่าไปเทากับสวนไดเสียของบริษัท ก ในกําไร สุทธิของบริษัท ข บวกหรือหักกําไรระหวางบริษัทที่ยังไมเกิดขึ้น การแปลงเปนวิธีสวนไดเสีย (Conversion to equity method) ตารางที่ C6-3 แสดงการคํานวณเพื่อแปลงจากวิธีราคาทุน ใหเปนวิธีสวนไดเสีย ตัวเลขที่คํ านวณไดจะนํ าไปปรับปรุงใน กระดาษทําการ ซึ่งแสดงในรูปของสมุดรายวันทั่วไป ดังนี้ (1) เงินปนผลรับ 27,000 เงินลงทุนในบริษัท ข 96,200 กําไรสะสมตนป-บริษัท ก 70,600 รายไดจากบริษัท ข 52,600 ปรับปรุงยอดคงเหลือของบัญชีเงินลงทุนตามวิธีราคาทุนใหเปนวิธี สวนไดเสีย
32
ตารางที่ C6-3 แสดงการแปลงวิธีราคาทุนเปนวิธีสวนไดเสีย (Conversion to equity method) ของบริษัท ก และบริษัทยอย ข หนวย:บาท
ผลกระทบปกอน 90% ของกําไรที่ยังไมจัดสรรของบริษัท ข จาก วันที่ 1 มค. 25+6 ถึง วันที่ 31 ธค. 25+7 (600,000-500,000)x90% กําไรจากการขายที่ดิน ใหกับบริษัท ข กําไรจากการซื้อ อุปกรณจากบริษัท ข รับรูกําไรบางสวนจากอุปกรณ ที่คิดคาเสื่อมราคา (4,000x90%) ผลกระทบปนี้ จัดประเภทเงินปนผลรับใหม โดยนําไปลดเงินลงทุน สวนไดเสียในกําไรของ บริษัท ข (80,000x90%) บริษัท ข ขายที่ดินให หนวยงานภายนอก กําไรจากการขาย อาคารใหบริษัท ข รับรูกําไรบางสวนจาก อุปกรณที่คิดคาเสื่อมราคา (4,000x90%) รับรูกําไรบางสวนจาก การขายอาคารในป 25+7 (32,000÷8 ป) รายการปรับปรุงของป 25+7 ในกระดาษทําการเพื่อแปลง วิธีราคาทุนเปนวิธีสวนไดเสีย
กําไรสะสมตนป ของบริษัท ก
เงินลงทุนใน บริษัท ข
90,000
90,000
(5,000)
(5,000)
(18,000)
(18,000)
3,600
3,600
รายไดจาก บริษัท ข
(27,000)
70,600
เงินปนผลรับ
(27,000)
72,000
72,000
5,000
5,000
(32,000)
(32,000)
3,600
3,600
4,000
4,000
96,200
52,600
(27,000)
รายการปรับปรุงและตัดบัญชีในกระดาษทําการที่เหลือ จะ เหมือนกับรายการในตารางที่ 6-3 ตามวิธีสวนไดเสีย
33
วิธีธรรมเนียมปฏิบัติ (Traditional method) ตารางที่ T6-3 แสดงรายการปรับปรุงและตัดบัญชีใน กระดาษทําการสําหรับงบการเงินรวมของบริษัท ก และบริษัท ยอย ข เมื่อบริษัท ก ใชวิธีราคาทุน ตารางที่ T6-3 วิธรี าคาทุน สวนไดเสีย 90% (Traditional method) บริษทั ก และบริษัทยอย ข กระดาษทําการสําหรับงบการเงินรวม สําหรับปสิ้นสุด 31 ธันวาคม 25+7 หนวย:บาท บริษัท ก งบกําไรขาดทุน ขาย กําไรจากการขายอาคาร กําไร (ขาดทุน) จากการ ขายที่ดิน เงินปนผลรับ ตนทุนสินคาขาย คาเสื่อมราคา คาใชจายอื่น สวนของผูถือหุนสวนนอย กําไรสุทธิ งบกําไรสะสม กําไรสะสม 1 มค. บริษัท ก บริษัท ข กําไรสุทธิยกมา เงินปนผลจาย บริษัท ก บริษัท ข กําไรสะสม 31 ธค.
2,000,000 32,000
ปรับปรุงและตัดบัญชี เดบิต เครดิต
บริษัท ข (90%) 700,000
2,700,000 (3)
32,000
(1,000) 27,000 (1,000,000) (108,000) (676,600)
(1) (4)
(2) (3)
4,000 4,000
8,400
80,000
200,000 80,000
(1) 5,000 (2) 14,400 (7) 200,000
(6) 90,000
(150,000) (925,600) (8,400)* 300,000
400,000 300,000
(200,000)
(200,000) (30,000)
403,800
4,000 (1,320,000)
(249,000)
329,400
274,400
5,000
27,000
(320,000) (50,000)
(5) 274,400
งบรวม
250,000
(4) 27,000 (5) 3,000 500,000
34 (ตอ) บริษัท ก งบดุล เงินสด สินทรัพยหมุนเวียนอื่น ที่ดิน อาคาร คาเสื่อมราคาสะสม-อาคาร
อุปกรณ คาเสื่อมราคาสะสม-อุปกรณ
เงินลงทุนในบริษัท ข รวมสินทรัพย หนี้สินหมุนเวียน หุนสามัญ บริษัท ก บริษัท ข กําไรสะสมยกมา สวนของผูถือหุนสวนนอย รวมหนี้สินและสวนของ ผูถือหุน
บริษัท ข (90%)
ปรับปรุงและตัดบัญชี เดบิต เครดิต
งบรวม
131,800 200,000 160,000 500,000 (200,000) 620,000 (258,000) 450,000 1,603,800
32,000 150,000 40,000 232,000 (54,000) 400,000 (100,000) 700,000
1,813,800
200,000
50,000
250,000
(3) 32,000 (3)
4,000 (2) 20,000
(2) 8,000 (6) 90,000
(7) 540,000
1,000,000 403,800
1,000,000 400,000 250,000
(7) 400,000 500,000 (2)
1,603,800
163,800 350,000 200,000 700,000 (250,000) 1,000,000 (350,000)
1,600
(5) 5,400 (7) 60,000
700,000
63,800 1,813,800
* M.I. = (กําไรสุทธิของบริษัท ข 80,000 บาท + กําไรจากการขายอุปกรณ 4,000 บาท)× 0.10
รายการปรับปรุงและตัดบัญชีในตารางที่ T6-3 สามารถ แสดงในรูปของการบันทึกรายการในสมุดรายวันไดดังนี้ (1)
กําไรสะสมตนป-บริษัท ก กําไรจากการขายที่ดิน รับรูกําไรจากการขายที่ดิน
5,000 5,000
35
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
กําไรสะสมตนป-บริษัท ก 14,400 คาเสื่อมราคาสะสม-อุปกรณ 8,000 สวนของผูถือหุนสวนนอย 1 มค. 1,600 คาเสื่อมราคา 4,000 อุปกรณ 20,000 ตัดกําไรจากการขายอุปกรณสําหรับการขายแบบ Upstream กําไรจากการขายอาคาร 32,000 คาเสื่อมราคาสะสม-อาคาร 4,000 อาคาร 32,000 คาเสื่อมราคา 4,000 ตัดกําไรจากการขายอาคารแบบ Downstream เงินปนผลรับ 27,000 เงินปนผลจาย 27,000 ตัดบัญชีเงินปนผลรับกับเงินปนผลจาย สวนของผูถือหุนสวนนอย-กําไรสุทธิ 8,400 เงินปนผลจาย 3,000 สวนของผูถือหุนสวนนอย 31 ธค. 5,400 บันทึกสวนของผูถือหุนสวนนอยในกําไรสุทธิของบริษัทยอยและตัด บัญชีเงินปนผลของบริษัท ข เงินลงทุนในบริษัท ข 90,000 กําไรสะสมตนป – บริษัท ก 90,000 ปรับปรุงบัญชีเงินลงทุนดวยสวนไดเสียในกําไรสะสมของบริษัท ข ที่ เพิม่ ขึน้ จากวันซื้อหุนจนถึงตนปที่จัดทํางบ 90% (200,000100,000)
36
(7)
กําไรสะสมตนป – บริษัท ข 200,000 หุนสามัญ- บริษัท ข 400,000 เงินลงทุนในบริษัท ข 540,000 สวนของผูถือหุนสวนนอย 1 มค. 60,000 ตัดบัญชีเงินลงทุนในบริษัท ข กับสวนของผูถือหุนของบริษัทยอย และบันทึกสวนของผูถือหุนสวนนอย ณ วันตนงวด
เปรียบเทียบผลตางระหวางวิธีสวนไดเสียและวิธีราคาทุน
ไมวาบริษัทใหญจะใชวิธีสวนไดเสียหรือวิธีราคาทุนสําหรับ การลงทุนในบริษัทยอย งบการเงินรวมจะไมแตกตางกัน งบการเงินที่แสดงเงินลง งบการเงินเฉพาะกิจการ ทุนตามวิธีสวนไดเสีย ตามวิธีราคาทุน งบกําไรขาดทุน รายไดจากบริษัท ข เงินปนผลรับจากบริษัท ข กําไรสุทธิ งบกําไรสะสม กําไรสะสมตนงวด 1 มค. 25+7 กําไรสุทธิ เงินปนผล (ไมแตกตาง) กําไรสะสมปลายงวด 31 ธค. 25+7 งบดุล เงินลงทุนในบริษัท ข กําไรสะสมปลายงวด 31 ธค. 25+7
52,600 300,000
บาท
27,000 274,400
400,000 300,000 (200,000)
329,400 274,400 (200,000)
500,000
403,800
546,200
450,000
500,000
403,800
บาท
37
ตัวอยาง สรุปการเปรียบเทียบการขายสินทรัพยถาวรระหวาง บริษัทที่มีตอกําไรสุทธิของบริษัทใหญและกําไรสุทธิรวม ตัวอยางที่ 6-8 ขอมูลของบริษัท ก และบริษัทยอย ข มีดังนี้ 1. กําไรสุทธิของบริษัท ก (ไมรวมรายไดจากบริษัทยอย) 100,0000 บาท 2. บริษทั ข (ซึ่งบริษัท ก มีสวนไดเสีย 90%) ไดรายงานกําไรสุทธิ 50,000 บาท 3. การขายที่ดินระหวางบริษัทกอใหเกิดกําไร 5,000 บาท 4. ทีด่ นิ ยังถือไวโดยกิจการรวม กําไรสุทธิของบริษัท ก – วิธีสวนไดเสีย กําไรสุทธิของบ. ก จากการดําเนินงานโดยอิสระ สวนไดเสียในกําไรสุทธิของบ. ข (50,000× 90%) หัก : กําไรจากการขายที่ดิน (5,000 บาท × 100%) (5,000 บาท × 90%) กําไรสุทธิของบริษัท ก กําไรสุทธิรวม กําไรสุทธิของบ. ก บวก กําไรสุทธิของบ. ข หัก : กําไรจากการขายที่ดิน กําไรที่เกิดขึ้นแลว หัก : สวนของผูถือหุนสวนนอยในกําไรสุทธิ (5,000 × 10%) (50,000 – 5,000) × 10% กําไรสุทธิรวม
Downstream
Upstream
100,000 45,000
100,000 45,000
(5,000) 140,000
(4,500) 140,500
150,000 (5,000) 145,000
150,000 (5,000) 145,000
(5,000) (4,500) 140,000
140,500