Talk 85

Page 1

12.02.2020 Nέα επεισόδια στο Disney Junior

85



03

12.02.2020

Μεγαλώνοντας εφήβους τότε και τώρα ΤΗΣ ΜΑΡΚΕΛΛΑΣ ΔΗΜΟΥ

Ε

νας έφηβος στο σπίτι σημαίνει πολλές αναδρομές στο δικό μας έφηβο παρελθόν. Εκεί δηλαδή που τον βλέπεις να σκάει σε βάφτιση με τρύπιο φούτερ, παντελόνι που κουμπώνει λίγο παραπάνω από τα γόνατα αφήνοντας εκτεθειμένα τα οπίσθια ντυμένα (ευτυχώς) με παρδαλά εσώρουχα −εκεί που είσαι έτοιμος να το πάθεις το εγκεφαλικό− εμφανίζεται το πνεύμα του παρελθόντος και αρχίζει αυτές τις εκνευριστικά αποκαλυπτικές ερωτήσεις τύπου γιατί εσύ τι φορούσες στην ηλικία του; Τι μουσική άκουγες αλήθεια στην ηλικία του, εσύ που θέλεις να βαρέσεις το κεφάλι σου στον τοίχο ακούγοντας το παραλήρημα υβριστικής μουρμούρας των τράπερς; Θέλεις να δείξεις στον γιο ή στην κόρη σου φωτογραφίες από το καλά κρυμμένο μεταλλάδικο ή –ακόμα χειρότερα− rave παρελθόν σου; Ή φοβάσαι ότι αν τις δείξεις θα νομιμοποιήσεις με κάποιον τρόπο και τις

δικές του/της «εκτροπές»; Και τότε και τώρα ένα είναι το σίγουρο. Οι έφηβοι ΔΕΝ θέλουν να είναι σαν εμάς. Και πολύ καλά κάνουν, δηλαδή. Εξάλλου κι εμείς ως έφηβοι βρίσκαμε συνεχώς τρόπους να διαφέρουμε από τους γονείς μας. Με τη διαφορά ότι τότε δεν ήταν και τόσο δύσκολο, ευτυχώς για εμάς. Λίγο η μουσική μας, λίγο η μόνιμη αγωνία μας να την κοπανάμε από το σπίτι για να δούμε τους φίλους μας, λίγο το μαμαδίστικο ντύσιμο της μαμάς μας και οι αγριοφωνάρες του αυστηρού μπαμπά, έκαναν αυτό το αληθινά αναγκαίο σχίσμα από την οικογένειά μας πιο εφικτό, νομιμοποιούσαν, αν θες, την εφηβική μας επανάσταση. Και στην τελική, να σου πω και κάτι; Οι γονείς μας, όσο και να γκρινιάζουν για το πόσο τους βασανίσαμε εμείς ως έφηβοι και καλά να πάθουμε τώρα που γκρινιάζουμε για τα δικά μας αγρίμια, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο μας ξεφορτώνονταν. Λείπαμε, πώς το λένε. Το σπίτι ήταν βαρετό. Με την πρώτη ευκαιρία την κάναμε· για το πάρκο, για την καφετέρια, για την πλατεία, για το γήπεδο, για το σπίτι της κολλητής.

Σήμερα το εφηβικό δωμάτιο είναι όλα τα παραπάνω. Το YouTube είναι το γήπεδο, το Instagram η καφετέρια, το ΤikΤok είναι το σπίτι της κολλητής. Οι έφηβοι επαναστατούν στη γυάλα του δωματίου τους απέναντι σε αειθαλείς γονείς που δεν το παίζουν φίλοι και συνομήλικοι, σε «ενέσιμες» μαμάδες που μοιάζουν με τις έφηβες κόρες τους και σε μπαμπάδες joggers που έχουν περισσότερη ενέργεια από τους δεκαπεντάχρονους γιους τους. Η μάνα raver έγινε μάνα gamer και δεν χρειάζεται να ανησυχεί… Ο γιος της είναι λίγα βήματα μακριά, στο διπλανό δωμάτιο. Δεν ξέρω αν θα προτιμούσα να περνάω το σαββατόβραδο με το ρολόι στο χέρι, περιμένοντας τον γιο μου να γυρίσει, σίγουρα πάντως δεν τρελαίνομαι να μαλώνω μαζί του για το τι θα δούμε στο Netflix. Με λίγα λόγια, η αποφόρτιση που περιμένουμε οι γονείς των εφήβων άργησε μια μέρα και θ’ αργήσει και πολλές παραπάνω αν δεν πάψουμε να το παίζουμε δεκαπεντάχρονα κι αν δεν κάνουμε το σπίτι μας λιγότερο «φιλικό» προς τα πραγματικά δεκαπεντάχρονα της οικογένειας.


04

12.02.2020

34

ΠΕΡΙ ΕΧΟΜΕΝΑ

03 | Σποτ 05 | Είναι στο… χέρι μας 06 | Like 07 | Φτού και βγαίνω 12 | Ένα ταξίδι στα καλύτερα εκπαιδευτικά συστήματα του κόσμου: Kαναδάς 14 | Ζητούνται φορεσιές για αναποδιές 15 | Ο ΜΙΚΥ ΜΑΟΥΣ σε νέες τρελοπεριπέτειες 18 | Μοντεσσόρι στο σπίτι 20 | Στο Καρπενήσι με παιδιά 22 | Mαμά, είμαι gay 24 | Εφηβείες τέκνων παιδεύουσι γονείς 26 | «Μαμά, πετάω!» Γνωρίζουμε το παρκούρ 27 | i·Robot | One Team – One Spirit 28 | Ο ψευδής εαυτός των εφήβων μας 30 | Το θαύμα ανάμεσα στα πόδια σου 32 | Μπορώ να είμαι φίλος με το έφηβο παιδί μου; 33 | Οδηγός εφηβείας: Ανακαλύψτε τη χαρά μιας ξεχωριστής ηλικίας 34 | Ποια είσαι, επιτέλους, Γκρέτα Τούνμπεργκ; 36 | Διαβάζοντας 44 | Α-Τaλκ-ξίες γονέων 45 | Δελτία τύπου 46 | Βρές το

No 85 12.02.2020

www.facebook.com/talcmag @talcmag /talcmag

ΤΑΛΚ ΕΚΔΟΤΙΚΗ - ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΗ ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ Ε.Π.Ε ΙΚΟΝΙΟΥ 4-6, 142 35, Ν. ΙΩΝΙΑ-ΑΛΣΟΥΠΟΛΗ ΤΗΛ.: 210 6753180, ΦΑΞ: 210 6753189 Ε-ΜAIL: info@talcmag.gr

ΥΠΟΔΟΧΗ ΥΛΗΣ & ΔIAΦΗΜΙΣΗΣ: Μαρκέλλα Δήμου (mdimou@talcmag.gr)

ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ: Μαρκέλλα Δήμου (mdimou@talcmag.gr)

ΦΩΤΟ ΘΕΜΑΤΩΝ: Shutterstock

TΜΗΜΑ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ: Γεωργία Γιώτη (ggioti@talcmag.gr) ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ: Πελιώ Παπαδιά (ppapadia@talcmag.gr

DESIGN: Nικόλας Κουκουράκης

ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ: Μαρία Θ. Αυγέρη, Ελεάννα Γεωργίου, Μαριάννα Κουμαριανού, Σοφία Κωνσταντοπούλου, Ίρμα Παπαδημητρίου, Πελιώ Παπαδιά, Σουζάνα Παπαφάγου ΕΚΤΥΠΩΣΗ: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΔΙΑΝΟΜΗ: FREE SUNDAY

Η διεύθυνση του περιοδικού Τaλκ δεν φέρει καμία ευθύνη και δεν υιοθετεί απαραίτητα τις απόψεις των επιστημόνων και άλλων ειδικών συνεργατών που ενυπόγραφα αρθρογραφούν στην έκδοση. Προτού χρησιμοποιήσετε οποιοδήποτε προϊόν διαφημίζεται, άμεσα ή έμμεσα, στην εφημερίδα, ή ακολουθήσετε τις συμβουλές των ειδικών, ρωτήστε τον γιατρό ή τον φαρμακοποιό. Απαγορεύεται η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή ολική, μερική ή περιληπτική ή κατά παράφραση ή διασκευή και απόδοση του περιεχομένου του εντύπου με οποιονδήποτε τρόπο μηχανικό, ηλεκτρονικό, φωτοτυπικό, χωρίς την προηγούμενη άδεια του εκδότη.

NΟΜΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: Γιάννης Καλλές


12.02.2020

Είναι στο… χέρι μας

X

έριααααα». Αυτή είναι η λέξη-ιαχή με την οποία καλωσορίζουν οι μαμάδες τα παιδιά από το σχολείο, το φροντιστήριο, την προπόνηση. Μια εντολή κουραστικά επαναλαμβανόμενη αλλά σωτήρια, καθώς τα καθαρά χέρια είναι ο δεύτερος πιο αποτελεσματικός τρόπος (ο πρώτος είναι το εμβόλιο) με τον οποίον μπορούμε να προστατευτούμε από τη γρίπη. Το να καταφέρουμε, όμως, τα παιδιά μας να φτάσουν ως τη βρύση, δεν εξασφαλίζει ότι το πλύσιμο των χεριών γίνεται με τον σωστό τρόπο ή όσο συχνά πρέπει.

Πότε πρέπει να πλένει ένα παιδί τα χέρια του Σίγουρα, το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνει το παιδί σας με το που επιστρέφει στο σπίτι είναι να πλένει τα χέρια του. Όχι, όμως, μόνο τότε, αλλά και: Πριν καταναλώσει φαγητό ή κάποιο σνακ Πριν και αφού χρησιμοποιήσει την τουαλέτα Έπειτα από βήχα ή φτέρνισμα που θα σταματήσει με τα χέρια του Αφού φυσήξει τη μύτη του Αφού έρθει σε επαφή με κάποιο ζώο Πριν αγγίξει πληγή στο σώμα του Έπειτα από συναναστροφή με κάποιον που νοσεί από γρίπη ή ίωση Tips για να γίνει το πλύσιμο των χεριών... συνήθεια Δίνουμε εμείς οι γονείς το παράδειγμα, πλένοντας τα χέρια μας τόσο συχνά όσο απαιτούμε από τα παιδιά μας να το κάνουν. Εκπαιδεύουμε τα παιδιά μας στο να πλένουν τα χέρια τους από νωρίς και φροντίζουμε να εξασφαλίζουμε τις συνθήκες οι οποίες τους επιτρέπουν να το κάνουν μόνα τους (μικρό σκαλάκι για να φτάνουν τη βρύση, εύχρηστη συσκευασία σαπουνιού κ.λπ.) Διαλέγουμε μαζί τους σαπουνάκια, πολύχρωμα ή αρωματικά ή εκείνα με τους αγαπημένους τους ήρωες. Αν χρησιμοποιούμε πινακάκι επιβράβευσης, περιλαμβάνουμε και το πλύσιμο των χεριών στα tasks που επιβραβεύουμε.

Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας: Σωστό πλύσιμο χεριών σε 11 βήματα 1. Βρέχουμε τα χέρια μας με ζεστό ή κρύο νερό. 2. Απλώνουμε αρκετό σαπούνι. 3. Τρίβουμε παλάμη με παλάμη. 4. Τρίβουμε το πίσω μέρος του αριστερού χεριού με τη δεξιά παλάμη με τα δάχτυλα πλεγμένα. Επαναλαμβάνουμε με το άλλο χέρι. 5. Τρίβουμε τις παλάμες μεταξύ τους με τα δάχτυλα πλεγμένα. 6. Τρίβουμε τις αρθρώσεις των δακτύλων του ενός χεριού στην παλάμη του άλλου. Επαναλαμβάνουμε με το άλλο χέρι. 7. Σφίγγουμε τον αριστερό αντίχειρα με το δεξί μας χέρι και τρίβουμε κυκλικά. Επαναλαμβάνουμε με το άλλο χέρι. 8. Τρίβουμε τα άκρα των δακτύλων του ενός χεριού στην παλάμη του άλλου, με κυκλικές κινήσεις. Επαναλαμβάνουμε με το άλλο χέρι. 9. Ξεπλένουμε με ζεστό ή κρύο νερό. 10. Στεγνώνουμε καλά (ιδανικά με μια πετσέτα μίας χρήσης). 11. Χρησιμοποιούμε την πετσέτα για να κλείσουμε τη βρύση.


06

LIKE

12.02.2020

ΒΑΛΤΕ ΤΙΣ ΜΑΣΚΕΣ ΣΑΣ Φέτος τις Απόκριες ψωνίζουμε μάσκες από τον farmakopoiosmou.gr. Μεταμφιεζόμαστε σε αγχωμένους ταξιδιώτες, κινέζους σε καραντίνα, μικροβιοφοβικούς επιβάτες μετρό και κορονοϊοχτυπημένους. Εξασκούμαστε σε εκτέλεση δυνατού βήχα και φτερνίσματος και ταυτόχρονα προστατευόμαστε από τους ιούς που θα κάνουν πάρτι στα... πάρτι της Αποκριάς. Εκτός από τις απαραίτητες μάσκες, από τον farmakopoiosmou.gr προμηθευόμαστε αντισηπτικά μαντηλάκια, συμπληρώματα διατροφής, φυτικά σιροπάκια για τον βήχα, βιταμίνες και θερμόμετρα. Για να τη βγάλουμε καθαρή, με ένα μόνο κλικ.

/ofarmakopoiosmou.gr


ΦΤΟΥ ΚΑΙ ΒΓΑΙΝΩ 02

12.10.2016

2020

Παιδικό θέατρο: Ένας ελέφαντας στο δωμάτιο


08

ΑΠΟΚΡΙΕΣ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ

12.02.2020

τασκευές, face painting και φυσικά με τις πιο πρωτότυπες στολές!

15.02 ΕΩΣ 02.03.2020 #CarnivalinAthens

cityofathens.gr

Τσικνοπέμπτη Την Τσικνοπέμπτη 20 Φεβρουαρίου, οι εκδηλώσεις αρχίζουν στις 11.00 και το γλέντι συνεχίζεται στη Βαρβάκειο Αγορά σε ένα μουσικό πρόγραμμα με τον Μπάμπη Τσέρτο και τα ωραιότερα τραγούδια του ελληνικού ρεπερτορίου. Λίγο αργότερα, μια αποκριάτικη πομπή από μπουλούκια με γαϊτανάκι, που ξεκινά από το Μουσείο Λαϊκής Τέχνης & Παράδοσης «Αγγελική Χατζημιχάλη» δήμου Αθηναίων, θα συνεπάρει όποιον τη συναντήσει!

Πολύχρωμες γιορτές στην καρδιά της πόλης! Ο δήμος Αθηναίων «ντύνει» ολόκληρη την πόλη με χρώματα, σερπαντίνες και μεγάλες δόσεις κεφιού και χαράς, χάρη στο πλούσιο πρόγραμμα εκδηλώσεων που διοργανώνει, με την υπογραφή του ΟΠΑΝΔΑ και της Τεχνόπολης Δήμου Αθηναίων. Οι δρόμοι γεμίζουν με κονφετί, μάσκες, κάπες και καπέλα· κρουστά και τύμπανα δίνουν τον ρυθμό· αρλεκίνοι, πιερότοι και κλόουν κρύβονται στις παρυφές της Ακρόπολης για να μας παρασύρουν με χαρούμενους σκοπούς! Για 17 ημέρες, 32 σημεία σε κάθε γωνιά της πόλης γεμίζουν με περισσότερες από 60 δράσεις με ελεύθερη είσοδο για μικρούς και μεγάλους! Για τα παιδιά Πρωταγωνιστούν, φυσικά, οι δράσεις για τα παιδιά και τις οικογένειές τους: εκπαιδευτικά προγράμματα και εικαστικά εργαστήρια καλούν τους μικρούς μας φίλους να φορέσουν τις στολές τους, να ανακαλύψουν διαφορετικά υλικά, να πειραματιστούν με την παράδοση, να δημιουργήσουν, αλλά και να παίξουν ξέγνοιαστα. Τα παιδιά μπορούν –μεταξύ άλλων– να φτιάξουν μάσκες εμπνευσμένες από τον Πάμπλο Πικάσο στην Πινακοθήκη δήμου Αθηναίων· να λάβουν μέρος στο εργαστήριο κατασκευής αποκριάτικης μάσκας «Μπουλες και Γενίτσαροι» και να ακούσουν για «Μια ψείρα στα γένια του Βασιλιά» στο Μουσείο Λαϊκής Τέχνης και Παράδοσης «Αγγελική Χατζημιχάλη» δήμου Αθηναίων· να κατασκευάσουν μάσκες και να γνωρίσουν την Κυρα-Σαρακοστή και άλλα έθιμα στην Παιδική-Εφηβική Βιβλιοθήκη δήμου Αθηναίων· να φτιάξουν αστεία και παράξενα γυαλιά στο Παιδικό Μουσείο της Αθήνας· να βρουν ποιος κρύβεται πίσω από τη μάσκα και να κυνηγήσουν το πράσινο καπέλο στην Παιδική Βιβλιοθήκη Σταθμού Λαρίσης δήμου Αθηναίων· να δημιουργήσουν αποκριάτικα αξεσουάρ με τσόχα, να παρακολουθήσουν «Το γαϊτανάκι του Καραγκιόζη» και τον «Καραγκιόζη Μασκαρά» στο Πολιτιστικό Κέντρο «Μελίνα» δήμου Αθηναίων! Ακόμα μπορούν να δουν τις Απόκριες μέσα

από τα μάτια του Πικάσο και να γνωρίσουν τον Δράκο των Χρωμάτων στο Κέντρο Τεχνών δήμου Αθηναίων· να παίξουν αποκριάτικα μουσικοκινητικά παιχνίδια με πολλές σκανταλιές στο Κέντρο Δημιουργικής Μάθησης Γκράβας· να πάρουν μέρος στη «μεγάλη γιορτή», μια μουσικοθεατρική διαδραστική παράσταση βασισμένη στο μύθο του Αισώπου «Το λιοντάρι, το κοράκι και η αλεπού» · να χορέψουν στο Καρναβάλι στην Πλατεία Αγίου Παύλου· να ζωγραφίσουν μάγισσες, μάγους, ξωτικά και νεράιδες στο Ψηφιακό Μουσείο Ακαδημίας Πλάτωνος δήμου Αθηναίων· ακόμα, να ξεφαντώσουν στο CARNAVAL LA LAND, εκεί όπου το μιούζικαλ συναντά τα καρναβάλια του κόσμου στο κεντρικότερο σημείο της πόλης, στην Πλατεία Συντάγματος. Πρόκειται για μια μεγάλη αποκριάτικη γιορτή με ακροβατικό χορό, αφροβραζιλιάνικα κρουστά, ταραντέλα, βραζιλιάνικους χορούς, streetdancers, ξυλοπόδαρους, μίμους και καρναβαλιστές μιας άλλης εποχής, που ξεσηκώνουν την πόλη και στήνουν χορό γύρω από το γαϊτανάκι.

Στο Ζάππειο μια μέρα Φυσικά, την πιο ξεχωριστή θέση ανάμεσα στις παιδικές εκδηλώσεις έχει η –καθιερωμένη πλέον– Μεγάλη Αποκριάτικη Παιδική Γιορτή στο Ζάππειο. Την Κυριακή 23 Φεβρουαρίου, μικροί και μεγάλοι γιορτάζουμε με μουσικές, ζογκλέρ, μάγους, χορευτές, ξυλοπόδαρους, καλλιτέχνες τσίρκου, παιχνίδια, μπαλονοκα-

Αγαπημένα μουσικά ταξίδια Η γιορτή απογειώνεται το τετραήμερο πριν από την Καθαρά Δευτέρα, με τους πιο αγαπημένους καλλιτέχνες σε μια σειρά ιδιαίτερων συναυλιών κάτω από την Ακρόπολη. Με βάση το Θησείο, ξεκινά ένα πολύχρωμο και πολυδιάστατο μουσικό ταξίδι με προορισμό το κέφι και τη χαρά. Όχημά μας τα διάσημα πανηγύρια της Ικαρίας και των Κυκλάδων, τα ηπειρώτικα γλέντια, χιλιοτραγουδισμένες κι αξέχαστες λαϊκές επιτυχίες και οι «χρυσές» δεκαετίες από το ’60 μέχρι το ‘90. Συμμετέχουν η Γλυκερία, η Μελίνα Κανά, η Ελένη Τσαλιγοπούλου, οι Boğaz Musique, ο Κώστας Μακεδόνας, ο Πετρολούκας Χαλκιάς, ο Μιχάλης Ρακιντζής με τη σούπερ μπάντα του, ο Νίκος Φάκαρος και οι Musicaroi, οι Wedding Singers, αλλά και οι πρωταγωνιστές «των καλύτερών μας χρόνων» Δάκης, Λάκης Τζορντανέλλι, Ρόμπερτ Ουίλλιαμς, Γιώργος Πολυχρονιάδης, Μπέσση Αργυράκη και Κατερίνα Αδαμαντίδου. Χαρταετοί στου Φιλοπάππου Την Καθαρά Δευτέρα 2 Μαρτίου, μικροί και μεγάλοι δίνουμε ραντεβού στον λόφο του Φιλοπάππου για να πετάξουμε χαρταετό και να γιορτάσουμε τα Κούλουμα όπως αρμόζει στην ημέρα. Πρωταγωνίστρια της γιορτής η Γωγώ Τσαμπά! Φέτος, η Αθήνα «ντύνεται» με τα πιο ωραία και φανταχτερά στολίδια της. Πάμε να τη γιορτάσουμε μέσα από ένα πολύχρωμο «μωσαϊκό» δράσεων και εκδηλώσεων! Ας παρασυρθούμε από τις μουσικές κι ας τη ζήσουμε όπως δεν την έχουμε ξαναζήσει… Περισσότερες πληροφορίες και αναλυτικό πρόγραμμα: www.cityofathens.gr Facebook: Απόκριες στην Αθήνα / Carnival in Athens Instagram: carnival_in_athens #CarnivalinAthens #ΑπόκριεςστηνΑθήνα


09

ΦΤΟΥ ΚΑΙ ΒΓΑΙΝΩ

12.02.2020

Θέατρο Σκιών

Θέατρο

«Ένας ελέφαντας στο δωμάτιο» στη Μουσική Βιβλιοθήκη Πού πηγαίνουν οι μνήμες όταν τις ξεχνάμε; Και πώς τα βγάζει κανείς πέρα σ’ έναν κόσμο που επιμένει να ξεχνά; Με τι μοιάζουν τα γηρατειά; Μα τι το νοιάζουν ένα παιδί όλα αυτά! Εκτός αν κάποιος ξεχάσει τα γενέθλιά του… Η Μουσική Βιβλιοθήκη στο Μέγαρο παρουσιάζει τη θεατρική παράσταση για παιδιά 3-10 ετών «Ένας Ελέφαντας στο Δωμάτιο», σε κείμενο Ειρήνης Αναγνωστοπούλου και σκηνοθεσία Μιχάλη Κοιλάκου. Ο Κωστής ζει σ έναν κόσμο που μοιάζει να ξεχνά: ο μπαμπάς ταξιδεύει και ξεχνά να γυρίσει, ο παππούς ξεχνά τι έφαγε το μεσημέρι, η μαμά φροντίζει για όλους και για όλα, αλλά πολύ θα ήθελε να ξεχαστεί σε ένα εξωτικό νησί. Ο Κωστής φοβάται πως μια μέρα θα ξεχάσουν και τον ίδιο. Ώσπου η σκέψη αυτή μοιάζει να βγαίνει αληθινή: φαίνεται πως ξεχάσανε τα γενέθλιά του! Τότε θα μοιραστεί την τούρτα του με έναν καινούργιο φανταστικό φίλο, τον Σωκράτη. Ο Σωκράτης είναι ελέφαντας. Και ως γνωστόν οι ελέφαντες ποτέ δεν ξεχνούν. Ξέρουν μάλιστα πού βρίσκονται όλες οι χαμένες μνήμες. Αγόρι και ελέφαντας θα ταξιδέψουν στη θάλασσα της μνήμης, θα ανακαλύψουν το παράξενο νησί των παπουτσιών και τις σόλες που δεν λιώνουν. Μια καινούργια περιπέτεια ξεκινάει για τον Κωστή και για την οικογένειά του. Στο κάτω κάτω, δεν είναι και μικρό πράγμα ένας ελέφαντας μέσα στο δωμάτιο! Ένα θέατρο δωματίου με σουρεαλιστικές αποχρώσεις και ζωντανή μουσική. Ένα τρυφερό, σύγχρονο έργο που με χιούμορ και ενσυναίσθηση προσεγγίζει το θέμα της απώλειας μνήμης και, παρουσιάζοντας τις σχέσεις των τριών γενεών μέσα στην οικογένεια, δείχνει πώς η δημιουργική σκέψη και το παιχνίδι μπορούν -με πολύ διασκεδαστικό τρόπο- να γεφυρώσουν το χάσμα ανάμεσά μας! Παίζουν: Ειρήνη Αναγνωστοπούλου, Λάμπρος Παπαγεωργίου, Γιάννης Πλιάκης, Αλέξανδρος Χωματιανός Πότε: Κάθε Κυριακή στις 11:30 Πού: Μουσική Βιβλιοθήκη στο Μέγαρο Εισιτήρια: 2107234567, Εκδοτήριο Βιβλιοθήκης στο Μέγαρο Μουσικής, www.ticketservices.gr

«Το Σπίτι του Καραγκιόζη» στο Μέγαρο

Τ

ο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, αναγνωρίζοντας την αξία και τον ρόλο της παράδοσης σήμερα, δημιούργησε για πρώτη φορά στην Ελλάδα ένα στέκι για το θέατρο σκιών. Ο αγαπημένος σκιοπαίκτης των παιδιών Ηλίας Καρελλάς μάς καλωσορίζει για δεύτερη χρονιά στο «Σπίτι του Καραγκιόζη», με μια ολοκαίνουργια παράσταση! Σε αυτό το συναρπαστικό ταξίδι, που θα διαρκέσει έως τις 11 Απριλίου 2020, μουσική συνοδοιπόρος του είναι η Αρετή Κετιμέ, που μας μαγεύει με τη φωνή και το σαντούρι της. Σε έναν ειδικά διαμορφωμένο χώρο 300 τ.μ. στο Φουαγιέ Ισογείου, ζωντανεύουν τρισδιάστατα το εσωτερικό του σπιτιού του Καραγκιόζη και η ιστορία του θεάτρου σκιών από τη γέννησή του ως τις μέρες μας. Με οδηγούς τους εμψυχωτές, οι μικροί θεατές ταξιδεύουν στον χωροχρόνο μέσα από μια μοναδική βιωματική εμπειρία! Μέσα από μια πολυδιάστατη παράσταση-εκπαιδευτικό πρόγραμμα, μικροί και μεγάλοι ξεναγούμαστε στο σπίτι, ανακαλύπτουμε μυστικά κρυμμένα στα βάθη των αιώνων μέσα από διαδραστικά παιχνίδια και βλέπουμε σπάνιες συλλεκτικές φιγούρες του θεάτρου σκιών από όλο τον κόσμο. Στο τέλος της διαδρομής, ο Ηλίας Καρελλάς στήνει το λευκό πανί του στην αυλή του σπιτιού και, μαζί με όλους τους αγαπημένους ήρωες του θεάτρου σκιών, μας προσκαλεί να απολαύσουμε την παράσταση «Ο Καραγκιόζης και το δέντρο της μουσικής», ένα πολυθέαμα με γιγαντοφιγούρες και ζωντανή παραδοσιακή μουσική! Τον Ηλία Καρελλά και την Αρετή Κετιμέ πλαισιώνουν ο Τάσος Αντωνίου (κιθάρα, μπουζούκι, τραγούδι), ο Έκτορας Κυριάκου (βιολί, λαούτο, μαντολίνο, τραγούδι), η Δήμητρα Κώνστα (εμψύχωση, χειρισμός φιγούρας), η Όλγα Παπαθεοδώρου (εμψύχωση, κρουστά) και ο Νικόλας Τζιβελέκης (εμψύχωση, χειρισμός φιγούρας). Ελάτε να ταξιδέψετε με όχημα το χιούμορ και τη μουσική, σε μια παράσταση που εμπνέεται από την ελληνική παράδοση με σύγχρονη ματιά. Μελωδίες και σπάνια τραγούδια από τη Θράκη ως την Κρήτη και από το Ιόνιο ως το Αιγαίο, ξεκαρδιστικές ατάκες του Καραγκιόζη, σε ένα σπίτι γεμάτο σκιές και άρωμα Ελλάδας! Πού: Παιδική Σκηνή Β΄ | Φουαγιέ Ισογείου, Μέγαρο Μουσικής Αθηνών Πότε: Κάθε Σάββατο στις 17:00 Κρατήσεις θέσεων: 210 7282 333, www.megaron.gr και σε όλα τα καταστήματα PUBLIC


10

ΦΤΟΥ ΚΑΙ ΒΓΑΙΝΩ «Πλανήτης Γη καλεί σούπερ ήρωες!» Sleepover στο ΒΜΦ

12.02.2020

«City Of Robots» στον Ελληνικό Κόσμο

Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα

Τ

ο πιο αγαπημένο sleepover για γονείς και παιδιά επιστρέφει για μια… νύχτα στο μουσείο και προσκαλεί τους επίδοξους σούπερ ήρωες να σώσουν τον πλανήτη! Βάλτε τη στολή σας, ακονίστε τη φαντασία σας, εξασκείστε τις ικανότητές σας και ελάτε στην Τεχνόπολη Δήμου Αθηναίων, στην πιο συναρπαστική βραδιά για οικογένειες και παιδιά από 7 ετών, που διοργανώνει για 3η συνεχόμενη χρονιά το Βιομηχανικό Μουσείο Φωταερίου. Από το Σάββατο 22 Φεβρουαρίου 2020 (18.00) μέχρι και το πρωί της Κυριακής 23 Φεβρουαρίου (10.30), μικροί και μεγάλοι θα έχουν την ευκαιρία να συμμετέχουν σε μια σειρά από απίθανες δραστηριότητες με θέμα τους σούπερ ήρωες και το περιβάλλον και να εξερευνήσουν, μέσα από άφθονο παιχνίδι και διασκέδαση, τον πλανήτη γη! Το απόγευμα του Σαββάτου, λίγο πριν πέσει η νύχτα, οι μικροί μας φίλοι θα λάβουν μέρος σε ένα απολαυστικό εργαστήριο θεατρικού παιχνιδιού, εμπνευσμένο από γνωστούς σούπερ ήρωες που, με τις υπερδυνάμεις τους (τη γη, τον αέρα και τη φωτιά), προστατεύουν τον πλανήτη που εκπέμπει SOS. Στη συνέχεια, θα κατασκευάσουν τον δικό τους σούπερ ήρωα στην πιο κινηματογραφική αυτοσχέδια διάσωση! Πρόκειται για ένα ξεχωριστό εικαστικό εργαστήριο που αξιοποιεί τις τεχνικές του STEAM. Όσοι βρεθούν εκεί θα απολαύσουν παρέα ένα βραδινό γεύμα για να πάρουν σούπερ δυνάμεις. Και μετά… ύπνος φυσικά! Η επόμενη μέρα θα ξεκινήσει δυναμικά, με ένα πλούσιο πρωινό γεμάτο ενέργεια, αφού η συνέχεια επιφυλάσσει… παιχνίδι μυστηρίου! Όλοι μαζί θα εμποδίσουμε, παίζοντας, μία έκρηξη στο παλιό εργοστάσιο φωταερίου, η οποία θα μπορούσε να αποβεί μοιραία για τη γειτονιά του Γκαζοχωρίου και για την πόλη της Αθήνας! Το Βιομηχανικό Μουσείο Φωταερίου σε καλεί σε ένα μοναδικό sleepover για το περιβάλλον! Εσύ θα λείπεις; Πότε: Σάββατο 22 Φεβρουαρίου (18:00) έως Κυριακή 23 Φεβρουαρίου (10:30) Πού: Βιομηχανικό Μουσείο Φωταερίου Είσοδος: 65€ γονιός και παιδί (στην τιμή περιλαμβάνονται οι δράσεις, τα γεύματα, τα στρώματα ύπνου κι οι υπνόσακοι) Κρατήσεις & πληροφορίες: 213-0109325, Δευτ.-Παρ., 11:0017:00. *Οι θέσεις είναι περιορισμένες. Απαραίτητη η τηλεφωνική κράτηση

Έκθεση

Α

νακαλύψτε μερικά από τα πιο σύγχρονα ρομπότ στον κόσμο, περιηγηθείτε στις μοναδικές εφαρμογές εικονικής πραγματικότητας και ζήστε μια απόλυτη εμπειρία στη μεγαλύτερη έκθεση ρομποτικής που έγινε ποτέ στην Ελλάδα. Γνωρίστε το ντροπαλό γαλλικό ανδροειδές ρομπότ Reety, τον Pepper, τον Pando, τον Aibo το μοναδικό ρομπότ-σκύλο από την Ιαπωνία, την αξιαγάπητη Kiki, τον τέταρτης γενιάς Promobot V4, αλλά και τον SociBot από την Βρετανία που συνεχώς αλλάζει πρόσωπα και εκφράσεις… Παίξτε με τα ρομπότ-μέδουσες, γνωρίστε το πρώτο ρομπότ–ψάρι κάντε μια βόλτα με το ηλεκτρικό σκούτερ, παρακολουθήστε το εντυπωσιακό Theater of Robots και το φαντασμαγορικό Tesla Show και δοκιμάστε τις απίθανες φιγούρες του απόλυτου dance game Just Dance με τον αισθητήρα kinect. Ακόμα, παίξτε με το Bb8 droid και με Jedi φωτόσπαθα, δοκιμάστε τη κάσκα Μικτής Πραγματικότητας Hololens, παίξτε με το Sony Χperia projection game, το οποίο μπορεί να μετατρέψει οποιαδήποτε επίπεδη επιφάνεια σε μία διαδραστική οθόνη αφής, θαυμάστε 3D εκτυπωτές, γίνετε για λίγο αστροναύτης, κάντε μία βόλτα στον γαλαξία μας και ζήστε τη ζωή ενός αστεριού… Τέλος, πειραματιστείτε με εφαρμογές επαυξημένης πραγματικότητας στο Πρότυπο Διαδραστικό Κέντρο Ψηφιοποίησης και Νέων Εκπαιδευτικών Τεχνολογιών (Future Reality) του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού, στο οποίο η είσοδος είναι δωρεάν. Περισσότερες πληροφορίες: www.cityofrobots.gr Έναρξη λειτουργίας έκθεσης: Σάββατο 15 Φεβρουαρίου 2020 Πού: Κέντρο Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος», Πειραιώς 254, Ταύρος


11

ΦΤΟΥ ΚΑΙ ΒΓΑΙΝΩ

12.02.2020

«Το φανταστικό χωριό» του Σπύρου Γραμμένου στο 104

Απογεύματα Σαββατοκύριακου για όλη την οικογένεια στο Νέο Ψηφιακό Πλανητάριο

Πλανητάριο

Τ

ο εικονικό μας ταξίδι ξεκινά στο Νέο Ψηφιακό Πλανητάριο του Ιδρύματος Ευγενίδου, ένα από το μεγαλύτερα και καλύτερα πλανητάρια στον κόσμο. Επιλέξτε έναν ή περισσότερους «προορισμούς», αφεθείτε στη μοναδικότητα του τεράστιου θόλου και νιώστε σαν να βρίσκεστε μέσα στο προβαλλόμενο περιβάλλον!

Θέατρο

«T

ο φανταστικό χωριό» του Σπύρου Γραμμένου, σε σκηνοθεσία Ζωής Ξανθοπούλου, συνεχίζει με επιτυχία τις παραστάσεις του και μας καλεί να το ανακαλύψουμε κάθε Κυριακή στις 12:00 στο Θέατρο 104. Ένα αλληγορικό παραμύθι για μικρούς και μεγάλους, γεμάτο μουσική και τραγούδια, για ένα «φανταστικό χωριό», που θα μπορούσε να είναι πρότυπο για μια ευτυχισμένη κοινωνία. Η ιστορία και οι ήρωες ζωντανεύουν μπροστά στους θεατές, συνομιλούν μαζί τους και όλοι μαζί γίνονται μέρος μιας μεγάλης γιορτής όπου όλοι οι άνθρωποι χωράνε και ζούνε μονιασμένοι. Τι θα γίνει όμως όταν ο πόθος για εξουσία τους χτυπήσει την πόρτα; Πώς θα αντιδράσουν οι ήρωες του «Φανταστικού χωριού» και τι συνέπειες θα έχει αυτό για όλο το χωριό; Ο Σπύρος Γραμμένος, γνωστός από τα τραγούδια και το ιδιαίτερο ύφος του, έχοντας συνθέσει μουσική για αρκετές θεατρικές παραστάσεις, γράφει και πρωταγωνιστεί για πρώτη φορά, με τη συνοδεία ενός μουσικού επί σκηνής, ένα παραμύθι που απευθύνεται σε όλους, ανεξαρτήτως ηλικίας. Μαζί του ο μουσικός Χάρης Παρασκευάς. Το βιβλίο και το cd της παράστασης κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΚΨΜ. Παραστάσεις: Κυριακή στις 12:00 Πού: Θέατρο 104, Ευμολπιδών 41, Γκάζι, Αθήνα, T. 2103455020

Το Μέλλον στο Διάστημα Η ψηφιακή παράσταση «Το Μέλλον στο Διάστημα», μετά από μία ιστορική αναδρομή της προσπάθειας για την «κατάκτηση» της Σελήνης, επιχειρεί να απαντήσει σε ορισμένα συναρπαστικά ερωτήματα που σχετίζονται με το μέλλον της διαστημικής εξερεύνησης. Ηλικίες: 10+, Ώρα προβολής: 16:30 Κρούμκα Σε ένα φανταστικό ταξίδι μέσα στο χιονισμένο δάσος, ο μικρός Κρούμκα και οι φίλοι του εντυπωσιάζονται από το Βόρειο Σέλας, παρατηρούν την διαδρομή ενός αστεροειδούς και θαυμάζουν τους αστερισμούς του χειμωνιάτικου ουρανού. Ηλικίες: 5+, Ώρα προβολής: 17:30 Διαστημικές Καταιγίδες και Βόρειο Σέλας Η ψηφιακή παράσταση «Διαστημικές Καταιγίδες και Βόρειο Σέλας» σας προσκαλεί σε ένα συναρπαστικό ταξίδι γνωριμίας με τα πιο εντυπωσιακά και βίαια καιρικά φαινόμενα του Ηλιακού μας συστήματος. Ηλικίες: 10+, Ώρα προβολής: 18:30 Κόκκινος Πλανήτης Σειρά έχει η εξερεύνηση του «Κόκκινου Πλανήτη», του πιο ψυχρού και άνυδρου πλανήτη του Ηλιακού μας Συστήματος. Η εξερεύνηση του Άρη συνεχίζεται και κάποια στιγμή οι πρώτοι αστροναύτες θα περπατήσουν στην επιφάνειά του. Ηλικίες: 10+, Ώρα προβολής: 19:30 Ωκεανοί Για κλείσιμο, θα παρακολουθήσουμε την ταινία θόλου «Ωκεανοί: Ο Γαλάζιος Πλανήτης μας», μία παραγωγή του BBC Earth, που αποτελεί ένα ταξίδι εξερεύνησης του μεγαλύτερου και λιγότερο γνωστού βιότοπου στην Γη! Ηλικίες: 8+ Ώρα προβολής: 20:30 Επιλέξτε ένα μοναδικό ταξίδι στο Νέο Ψηφιακό Πλανητάριο του Ιδρύματος Ευγενίδου! Ίδρυμα Ευγενίδου Λεωφ. Συγγρού 387, Π.Φάληρο, ΤΚ 17564 Αθήνα, Ελλάδα. Τηλ. (+30) 210-9469600, e-mail: tickets@eef.edu.gr Τμήμα Κρατήσεων Tηλ. (+30) 210-9469641 (Δευτέρα έως Παρασκευή 09:30 έως 16:30)


12

ΜΑΘΑΙΝΟΝΤΑΣ

12.02.2020

Ένα ταξίδι στα καλύτερα εκπαιδευτικά συστήματα του κόσμου: Kαναδάς ΤΗΣ ΠΕΛΙΩΣ ΠΑΠΑΔΙΑ

Μ

ε το παρόν κείμενο ολοκληρώνεται η περιήγησή μας στις σχολικές αίθουσες των οποίων οι μαθητές ξεχωρίζουν σε απόδοση, όπως αποδεικνύεται από τα αποτελέσματα του διεθνούς προγράμματος PISA. Μέσα από το βιβλίο της Lucy Crehan Φυτώρια ευφυΐας. Ένα ταξίδι στα καλύτερα εκπαιδευτικά συστήματα του κόσμου φτάσαμε μέχρι την Ιαπωνία, τη Φινλανδία, τη Σιγκαπούρη και τη Σαγκάη και το ταξίδι μας τελειώνει στον Καναδά. Ποικιλομοφία, κοινές προσεγγίσεις, μαθησιακή υποστήριξη Ο πρωθυπουργός του Καναδά Τζάστιν Τριντό έχει δηλώσει πως η δύναμη της χώρας του είναι η ποιλικομορφία· πράγματι ο ένας στους πέντε κατοίκους του έχει γεννηθεί κάπου αλλού, κυρίως στην Ασία ή στην Ευρώπη, γεγονός που θεωρείται «ευκαιρία και πρόκληση» και μεγάλο πλεονέκτημα για τα παιδιά που μεγαλώνουν σε ένα πολυπολιτισμικό περιβάλλον. Με τον τρόπο αυτόν, κατανοούν άλλες κουλτούρες και προετοιμάζονται να επιλύουν παγκόσμια προβλήματα και να συναλλάσσο-

νται με τον υπόλοιπο κόσμο. Ο Καναδάς αποτελείται από δέκα επαρχίες και τρία αραιοκατοικημένα ομοσπονδιακά εδάφη στον Βορρά. Το καθένα από αυτά έχει το δικό του εκπαιδευτικό σύστημα, άρα ουσιαστικά η χώρα έχει 13 ξεχωριστά εκπαιδευτικά συστήματα. Στο PISA συμμετέχουν τα 10 εξ αυτών και έχουν όλα κοινές προσεγγίσεις για την ενιαία εκπαίδευση και παρόμοια σχολικά εγχειρίδια. Επιπλέον, σε όλες τις επαρχίες υπάρχουν συνδικαλιστικές ενώσεις εκπαιδευτικών, οι παιδαγωγικές σπουδές είναι βασισμένες σε ένα κοινό μοντέλο και ακολουθούν όλες παρόμοια τακτική και στην αξιολόγηση και στις εξετάσεις. Τα σχολεία είναι ομαδοποιημένα σε «οικογένειες», υπό μια σχολική επιτροπή, στην οποία υπάγονται και οι γενικοί σχολικοί επόπτες, συνήθως πρώην διευθυντές σχολείων. Αν ένα σχολείο δεν έχει καλά αποτελέσματα στις (ανεπίσημες, κατευθυντήριες) εξετάσεις της επαρχίας, ο γενικός επόπτης θα συζητήσει με τον διευθυντή, θα προσπαθήσουν να εντοπίσουν πού οφείλεται η αποτυχία, θα σχεδιάσουν μαζί τα επόμενα βήματα και θα έρθουν σε επαφή με άλλα σχολεία της «οικογένειας», με καλύτερα αποτελέσματα, για να μάθουν από αυτά. Επίσης, διευθυντές από διαφορετικά σχολεία πραγματοποιούν τακτικές

συναντήσεις για να συζητούν τις στρατηγικές τους. Τα παραπάνω συνδιαμορφώνουν ένα σύστημα στο πλαίσιο του οποίου τα παιδιά που δεν καταφέρνουν να φτάσουν σε ένα βασικό επίπεδο στην κατανόηση κειμένου, στα μαθηματικά και στις φυσικές επιστήμες είναι πολύ λιγότερα από τον διεθνή μέσο όρο. Αξιοσημείωτο είναι επίσης το γεγονός ότι η σύνδεση οικογενειακού υποβάθρου και PISA είναι αδύναμη. Αυτό εξηγείται μάλλον από το γεγονός ότι ο Καναδάς έχει ένα εξαιρετικό σύστημα κοινωνικής πρόνοιας και ελάχιστους φτωχούς πολίτες. Ακόμα, υπάρχει σχεδόν εξατομικευμένη φροντίδα για τον κάθε μαθητή, ανεξάρτητα από την κοινωνικοοικονομική του κατάσταση. Τα παιδιά πηγαίνουν συνήθως κατευθείαν στο νηπιαγωγείο στα πέντε τους χρόνια (πολλοί θεωρούν ότι στο κομμάτι αυτό ο Καναδάς πρέπει να βελτιωθεί) και τα μαθήματα εκεί είναι άκρως διασκεδαστικά και παιχνιδιάρικα, μολονότι περιλαμβάνουν και ασκήσεις προανάγνωσης και προγραφής. Όταν τα παιδιά ξεκινούν, στα έξι τους χρόνια, τη φοίτηση στο δημοτικό, οι πόροι των σχολείων της κάθε επαρχίας είναι σχεδόν οι ίδιοι και όλες οι εκπαιδευτικές μονάδες, ακόμα και στις πιο υποβαθμισμένες περιοχές, είναι άριστα εξοπλισμένες. Οι δάσκαλοι αφιερώνουν επιπλέον χρόνο στα παιδιά


12.02.2020

που τα δυο πρώτα χρόνια της υποχρεωτικής εκπαίδευσης δυσκολεύονται (ιδιαίτερα στα πιο μικρά σε ηλικία), ενώ κάθε σχολείο, μέχρι και τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, έχει και δασκάλους/καθηγητές μαθησιακής υποστήριξης, με σπουδές στην ειδική αγωγή, που στηρίζουν τα παιδιά με προβλήματα. Παροχή κινήτρων και κάλυψη ατομικών αναγκών Γίνεται προσπάθεια ώστε όλοι οι Καναδοί μαθητές να αισθάνονται πως έχουν αξία μέσα στο σχολικό σύστημα και πως αποτελούν μέρος μιας κοινότητας. Τα σχολεία προσφέρουν εκπληκτική ποικιλία δραστηριοτήτων, ώστε το κάθε παιδί να βρει κάτι που το αφορά και το ενδιαφέρει, ενώ στις μεγάλες τάξεις υπάρχουν σύμβουλοι εκπαίδευσης που συζητούν με κάθε μαθητή για οτιδήποτε αφορά τη σχολική ζωή του, μαθησιακό και μη. Δεν υπάρχει κατανομή σε διαφορετικά σχολεία, ούτε διαφορετικές κατευθύνσεις εντός σχολείου, ούτε τμήματα διαφορετικών ταχυτήτων τουλάχιστον μέχρι την Γ’ γυμνασίου. Στο Λύκειο δημιουργούνται πλέον τάξεις διαφορετικών επιπέδων για τα διάφορα μαθήματα και τα παιδιά μπορούν πλέον να επιλέξουν ποια απ’ αυτά θα παρακολουθήσουν, συζητώντας φυσικά και με τους συμβούλους τους. Σε όλες τις επαρχίες, η δευτεροβάθμια εκπαίδευση είναι θεμελιωμένη στη δέσμευση να επεκτείνει την ευελιξία σε κάθε μαθητή. Παρέχει σε όλους αρκετό χρόνο για να προσδιορίσουν πού εντοπίζονται οι δυνάμεις και οι δεξιότητές τους προτού τους κατευθύνει προς μια συγκεκριμένη οδό. Με άλλα λόγια, η καναδική εκπαιδευτική πολιτική εξασφαλίζει την κάλυψη των ατομικών αναγκών των παιδιών και να ικανοποιεί το μαθησιακό στιλ του καθενός, με μεγάλη δυνατότητα ευελιξίας. Προδιαγραφές επίδοσης και δεξιότητες Οι «προδιαγραφές επίδοσης» χρησιμοποιούνται στις τάξεις από τους εκπαιδευτικούς, που δημιουργούν τους δικούς τους τρόπους αξιολόγησης για να αποφασίσουν αν οι μαθητές καλύπτουν τα κριτήρια που έχουν θέσει και να μιλήσουν για την πρόοδο των μαθητών στους γονείς. Σε αυτές αναλύεται ποιες προσδοκίες έχουν οι εκπαιδευτικοί από τα παιδιά σε κάθε τάξη και δίνονται περιγραφικές παράμετροι επίδοσης για το τι θεωρείται ότι «δεν βρίσκεται ακόμη εντός των προσδοκιών», ότι «ανταποκρίνεται στις προσδοκίες», ότι «ανταποκρίνεται πλήρως στις προσδοκίες» και ότι «υπερβαίνει τις προσδοκίες». Οι προδιαγραφές αυτές συνοδεύονται από πραγματικά παραδείγματα για κάθε επίπεδο. Με δεδομένη την επικέντρωση στην ατομικότητα, που χαρακτηρίζει τον Καναδά, είναι εντυπωσιακό το ότι οι προδιαγραφές επίδοσης για τους μαθητές ορίζονται ανά τάξη και ότι αυτό το σύστημα είναι αποδοτικό. Πρακτικά, δηλαδή, μέχρι τα δεκαπέντε τους χρόνια, όλα τα συνομήλικα παιδιά εργάζονται για την επίτευξη των ίδιων στόχων, όπως ακριβώς και στην Ιαπωνία, στη Φινλανδία, στη Σιγκαπούρη και στη Σαγκάη, ταυτόχρονα, όμως, το σχολείο ενισχύει και τα προσωπικά τους ταλέντα. Ταυτόχρονα, τα σχολεία καλλιεργούν στα

13

ΜΑΘΑΙΝΟΝΤΑΣ Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ ΣΥΝΟΨΙΖΕΤΑΙ ΣΤΟ ΟΤΙ ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΜΙΛΟΥΝ, ΝΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΟΥΝ ΜΕΤΑΞΥ ΤΟΥΣ, ΝΑ ΣΥΝΕΡΓΑΖΟΝΤΑΙ, ΝΑ ΕΡΓΑΖΟΝΤΑΙ ΣΕ ΟΜΑΔΕΣ, ΝΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΚΑΙ ΝΑ ΔΟΥΛΕΥΟΥΝ ΜΕ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΖΩΗ παιδιά από πολύ μικρή ηλικία δεξιότητες ζωής, όπως για παράδειγμα ηγετικές ικανότητες. Οι μαθητές αναλαμβάνουν αποστολές με συγκεκριμένες υποχρεώσεις: Καταρτίζουν προϋπολογισμούς, κάνουν τις απαραίτητες συνεννοήσεις με τρίτους, σχεδιάζουν αφίσες, ενημερώνουν τους συνεργάτες τους για κάθε εξέλιξη… Ιδιαίτερη σημασία δίνεται μέσα από ποικίλες δραστηριότητες και στην κοινωνική υπευθυνότητα, στην οργάνωση, στην ικανότητα παρουσίασης και στην εκτίμηση της διαφορετικότητας, που ενθαρρύνονται σε κάθε ευκαιρία, με προσεκτική αξιολόγηση, αν και δεν είναι οι κλασικές ακαδημαϊκές δεξιότητες. Η εκπαιδευτική φιλοσοφία της χώρας συνοψίζεται στο ότι οι μαθητές πρέπει να μιλούν, να επικοινωνούν μεταξύ τους, να συνεργάζονται, να εργάζονται σε ομάδες, να χρησιμοποιούν εκπαιδευτικά παιχνίδια και να δουλεύουν με προβλήματα από την πραγματική ζωή. Έτσι, αν δεν καταλαβαίνουν τη σχολική ύλη, μπορούν να βρουν κάτι που θα τους βοηθήσει να την καταλάβουν, χρησιμοποιώντας αυτά τα «εναλλακτικά» μέσα. Η συγκεκριμένη φιλοσοφία βασίζεται στην ιδέα ότι το σχολείο οφείλει να προετοιμάσει τους μαθητές για την αληθινή, για την εκτός σχολείου ζωή, προσφέροντάς τους εμπειρίες του ίδιου τύπου με εκείνες που ενδέχεται να αντιμετωπίσουν στο μέλλον. Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι αυτού του τύπου η «ανακαλυπτική μάθηση», που προωθείται τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερο στα καναδικά σχολεία, ιδιαίτερα στο Κεμπέκ που την εφάρμοσε πρώτο, έχει επιφέρει μια πτωτική πορεία στα αποτελέσματα των εξετάσεων του PISA (τα οποία, φυσικά, παραμένουν υψηλά), με αποτέλεσμα ορισμένοι εκπαιδευτικοί να ζητούν αλλαγές στην παιδαγωγική πράξη. Οι τελευταίοι υποστηρίζουν ότι η μάθηση που βασίζεται σχεδόν αποκλειστικά στην επίλυση προβλημάτων επιδρά θετικά στη βαθύτερη γνώση και κατανόηση όταν οι μαθητές διαθέτουν ήδη το βασικό επίπεδο γνώσης. Με άλλα λόγια, ζητούν να μην γίνεται εξαρχής προσπάθεια διδασκαλίας του περιεχομένου μέσα από προβλήματα, γιατί κάτι τέτοιο δυσκολεύει ορισμένες φορές τους μαθητές να κατανοήσουν ακόμα και τα πιο βασικά και απλά πράγματα. Εξελισσόμενη νοημοσύνη Στην καναδική εκπαιδευτική νοοτροπία –που μάλιστα βρίσκει υποστήριξη και από την επιστημονική έρευνα− η νοημοσύνη δεν θεωρείται το μοναδικό χαρακτηριστικό που έχει σημασία στον εργασιακό χώρο. Σημασία

έχει και το ενδιαφέρον, που δείχνει το άτομο. Επιπλέον, υπάρχει η αντίληψη ότι η νοημοσύνη δεν είναι μια στατική οντότητα, αλλά κάτι που εξελίσσεται (άρα μπορεί να μην είσαι ακόμα έτοιμος, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως δεν είσαι και ικανός). Τέλος, αναγνωρίζεται ότι τα ταλέντα και οι ικανότητες αναπτύσσονται με διαφορετικούς ρυθμούς σε κάθε άνθρωπο. Η στρατηγική των Καναδών να εντοπίζουν τα παιδιά που δυσκολεύονται και να τα βοηθούν να φτάσουν στο επίπεδο των συμμαθητών τους βασίζεται ακριβώς στην ιδέα ότι οι πάντες μπορούν να πετύχουν, αν έχουν την κατάλληλη βοήθεια. Η απόφαση όλων των επαρχιών του Καναδά να καθυστερούν τον χωρισμό των παιδιών σε συγκεκριμένα επίπεδα μέχρι το λύκειο {μη βλέπετε τι (δεν) συμβαίνει στην Ελλάδα, η πρακτική του διαχωρισμού είναι συνηθέστατη διεθνώς} εξασφαλίζει πως κανείς δεν στερείται τις ευκαιρίες του από μικρή ηλικία μόνο και μόνο επειδή δεν έχει φτάσει το απαιτούμενο επίπεδο ανάπτυξης. Ταυτόχρονα, τα σχολεία στηρίζουν και τους πιο ικανούς μαθητές. Αυτούς που βαριούνται μέσα στο μάθημα, γιατί είναι πιο «μπροστά» νοητικά από τους συμμαθητές τους. Για να είναι σίγουρο ότι και αυτοί θα έχουν την ευκαιρία να εξελιχθούν με βάση τις (υψηλές) δυνατότητές τους, οι εκπαιδευτικοί τούς συγκεντρώνουν σε μικρές ομάδες για να δουλέψουν σε πρόσθετες, πιο σύνθετες, εργασίες, σύμφωνα με τις οδηγίες για την εκπαίδευση των χαρισματικών παιδιών −με ανεξάρτητη μελέτη και επιτάχυνση. Στο τέλος του λυκείου, όλοι οι μαθητές δίνουν εξετάσεις για το απολυτήριό τους σε επίπεδο επαρχιών και ο βαθμός τους συμψηφίζεται με τον σχολικό βαθμό που τους έχουν βάλει οι καθηγητές τους. Συμπερασματικά, το εκπαιδευτικό σύστημα του Καναδά είναι μάλλον ισορροπημένο, δίνοντας έμφαση τόσο στη διδασκαλία της ακαδημαϊκής ύλης όσο και στη διδασκαλία ευρύτερων γνωστικών, κοινωνικών και ηθικών δεξιοτήτων και χαρακτηριστικών. Επιπλέον, υπάρχει ισορροπία ανάμεσα στις υψηλές εκπαιδευτικές προσδοκίες από όλα τα παιδιά και στη μέριμνα για κάθε παιδί ξεχωριστά, αλλά και στην προσφορά στήριξης στα πιο αδύναμα και αυξημένων προκλήσεων στα πιο ικανά.

Διαβάστε: Lucy Crehan, Φυτώρια ευφυΐας. Ένα ταξίδι στα καλύτερα εκπαιδευτικά συτήματα του κόσμου, μετάφραση: Μαρία Παπαηλιάδη, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο 2019


14

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ

Η Σοφία Κωνσταντοπούλου είναι επικοινωνιολόγος και συν-ιδρύτρια του Genderhood. www.genderhood.org.

Ζητούνται φορεσιές για αναποδιές

12.02.2020

άλογο για αμαζόνα», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο, το εργαστήρι προσκαλεί τα παιδιά να μπουν στον ρόλο της ηρωίδας και του ήρωα. Με βιωματικές διαδραστικές δράσεις τα παιδιά που θα πάρουν μέρος στα εργαστήριά μας σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Λάρισα, θα μπουν σε κλίμα αποκριάτικου πάρτι και ντυμένα με τις φορεσιές τους θα σχεδιάσουν μια καινούργια αμφίεση που θα είναι κομμένη και ραμμένη στα μέτρα τους. Σκοπός του εργαστηρίου είναι μέσα από τεχνικές δραματοποιημένης αφήγησης και δημιουργικού παιχνιδιού, τα παιδιά να πάνε ένα βήμα πιο μπροστά τη φαντασία τους και να χωρέσουν σε κοστούμια που θα χωράνε τα θέλω τους. Για να γίνει αυτό και τα παιδιά να μπορέσουν να φτιάξουν τη δική τους ιδανική στολή επιλέξαμε να απευθυνθούμε πρώτα-πρώτα σε εσάς που πιστεύετε σε έναν κόσμο ισότητας και ίσων ευκαιριών. Πριν πάμε στα μεγάλα παιχνιδάδικα (που ελάχιστα ως καθόλου μας ενδιαφέρει να ενισχύσουμε), ζητάμε από εσάς να μαζέψετε όλες τις παλιές παιδικές στολές και αποκριάτικα αξεσουάρ που έχουν ξεμείνει στο πατάρι και να τα δωρίσετε στο Genderhood. Εμείς θα κάνουμε τα υπόλοιπα.

ΤΗΣ ΣΟΦΙΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ

Α

υτή την εποχή του χρόνου είναι σαν η φορεσιά να μεταμορφώνει το σώμα που τη φορά σε συμβολισμούς όχι και τόσο ρεαλιστικούς. Σαν να ψάχνουμε την ευκαιρία να γίνουμε ένα διαφορετικό άλλο, ένα άλλο του εαυτού που δεν έχουμε καταφέρει (ακόμη) να γίνουμε. Μπορεί, βέβαια, να είναι απλά και μόνο η αφορμή για να «το παρακάνουμε» και να εμφανίσουμε απενοχοποιημένα βαθιά κρυμμένες επιθυμίες. Χρειάζεται και αυτό πού και πού. Έμφυλα στερεότυπα Τα έμφυλα στερεότυπα φαίνεται να κυριαρχούν στις ενδυματολογικές προτάσεις των καταστημάτων. Οι διάδρομοι έχουν ξεκάθαρο τμήμα με «αγορίστικες στολές», όπου ποζάρουν από υπερμυώδεις Spiderman ή Darth Vader μέχρι οπλισμένοι αστυνομικοί ή στρατιωτικοί. Και αν κάνουμε μια βόλτα στις «κοριτσίστικες στολές», εύκολα θα δούμε ανάμεσα σε στρας και τούλια την Έλσα από τo Frozen σε διάφορες εκδοχές ή την Barbie πριγκίπισσα. Κι όταν πάμε λίγο πιο κάτω που βρίσκονται οι στολές με τα επαγγέλματα, σίγουρα θα πάρει το μάτι μας μια «αγορίστικη» στολή γιατρού και μια «κοριτσίστικη» στολή νοσοκόμας. Λες και στην πραγματική ζωή δεν υπάρχουν άντρες νοσοκόμοι ή γυναίκες γιατροί! Είναι ο συμβολισμός, όμως, της στολής -αυτού του παντοδύναμου συμβόλου της υπερβολήςικανός να μας δείξει την κατεύθυνση προς της οποία πρέπει να υπερβάλουμε; Η απάντηση

είναι μάλλον θετική. Ένα αγόρι, για παράδειγμα, μπορεί να βρει ότι είναι ΟΚ να ασκεί βία σε «συμπολίτες» του («Πάνω στο παιχνίδι το έκανα, ρε μαμά»). Αντίστοιχα, ένα κορίτσι μπορεί να ονειρεύεται να τη σώσει ο πρίγκιπας χτενίζοντας την κατάξανθη περούκα Ραπουνζέλ («Αφού στο GNTM πάντα έχουν λαμπερά μαλλιά, ε μπαμπά;»). Αυτό, όμως, θέλουμε να ΕΠΙΘΥΜΟΥΝ τα παιδιά μας; Ή προτιμάμε να έχουν την κρίση και να μπορούν να γίνουν ό,τι θέλουν; Δυστυχώς, η απάντηση δεν μπορεί να είναι «Σιγά! παιδιά είναι, δεν ξέρουν!» ή «Έλα μωρέ, μια στολή είναι!». Γιατί, πολύ απλά, δεν ισχύει. Τα παιδιά ήδη από μικρή ηλικία επιθυμούν. Σχετικά με τις έμφυλες προσδοκίες, δηλαδή το τι περιμένει από εμάς τους ανθρώπους η κοινωνία επειδή γεννηθήκαμε αγόρια ή κορίτσια, έρευνες λένε ότι εντυπώνονται στα παιδιά ήδη από τη νηπιακή ηλικία. Σύμφωνα με την κοινωνιολόγο Helen Rizzo, «τα αυστηρά στερεότυπα δεν είναι καθόλου υγιή για τα παιδιά, γιατί τα περιορίζουν από το να βιώσουν όλο το εύρος των συναισθημάτων που μπορεί να κρύβει μια μεταμφίεση». Ζητούνται φορεσιές Στο Genderhood θέλουμε να πέσουν οι μάσκες και τα αποκριάτικα κουστούμια να εξυπηρετούν τον λόγο για τον οποίο φτιάχτηκαν, δηλαδή την ανάδειξη της υπερβολής πέραν από τον πραγματικό κόσμο. Προτείνουμε να αφήσουμε τα παιδιά να δημιουργήσουν τη δική τους ξεχωριστή στολή. Για τον λόγο αυτό, δημιουργήσαμε το βιωματικό εργαστήρι «Ζητούνται φορεσιές για αναποδιές». Βασισμένο στο παραμύθι της Λίνας Μουσιώνη «Ζητείται

Σημεία συγκέντρωσης των παιχνιδιών κατά τη διάρκεια όλων των Αποκριών Αθήνα Πολυχώρος Μεταίχμιο, Ιπποκράτους 118, τηλ. 211 3003500 Ταλκ, Ικονίου 4-6, Νέα Ιωνία, τηλ. 210 6753180 Θεσσαλονίκη LAB 29A, Solidarity Now, Πτολεμαίων 29Α Λάρισα Γαλλικό Ινστιτούτο, Κούμα 28, τηλ. 2410 287508 Για να ενημερωθείτε για τις ημερομηνίες και τόπο των εργαστηρίων ακολουθήστε μας στη σελίδα Genderhood στο Facebook. Και αν μένετε κάπου αλλού, στείλτε email στο info@genderhood.org για να βρούμε τον τρόπο να φτάσουν οι στολές σε εμάς και στα παιδιά.


15

12.02.2020

Ο ΜΙΚΥ ΜΑΟΥΣ σε νέες τρελοπεριπέτειες

H

αγαπημένη παρέα του Disney Junior «Ο Μίκυ και οι Φίλοι» είναι εδώ με νέα επεισόδια «Μίκυ Μάους Τρελοπεριπέτειες». Ο Μίκυ, η Μίννι, ο Γκούφυ, η Νταίζη και ο Πλούτο έκαναν πρεμιέρα τη Δευτέρα 3 Φεβρουαρίου στο Disney Junior, με υπόκρουση την ανανεωμένη έκδοση του «Χοτ Ντογκ», του αγαπημένου τραγουδιού όλων των φίλων της σειράς. Την ίδια ημέρα, μια νέα συλλογή μικρών επεισοδίων με τίτλο «Τούρμπο -Απίθανες Ιστορίες», με πρωταγωνιστή τον Μίκυ και τον καλύτερό του φίλο, τον Πλούτο, έκανε πρεμιέρα στο κανάλι. Τα νέα επεισόδια μάς παρουσιάζουν τον Μίκυ μαζί με την παρέα του και τους Τσιπ & Ντέηλ σε απίθανες περιπέτειες στην Λουκανικούπολη. Οι μικροί θεατές θα λατρέψουν το γεμάτο με γκάτζετ

©Disney

Σπίτι του Μίκυ, το Θεότρελο Γκαράζ-Εργαστήριο, καθώς και το Γραφείο των Χαρούμενων Βοηθών του Κούκου Λόκα. Κάθε επεισόδιο της νέας σειράς αποτελείται από δύο ιστορίες διάρκειας 11 λεπτών που διακόπτονται από ένα σούπερ χορευτικό διάλειμμα, κατά τη διάρκεια του οποίου ο Μίκυ και οι φίλοι του προσκαλούν τους μικρους θεατές να χορέψουν μαζί το νέο τραγούδι «Χοτ Ντογκ». Γέλιο, τρελή διασκέδαση, αλλά και μαθήματα για τη φιλία και τη συνεργασία από το πιο αγαπημένο ποντίκι των παιδιών, τον Μίκυ. Μην ξέχνάτε ότι από τον Ιανουάριο του 2017, η σειρά «Ο Μίκυ και οι Φίλοι του σε Αγώνες Ταχύτητας» καθώς και «Η Λέσχη του Μίκυ» κατατάσσονται σταθερά μεταξύ των 5 κορυφαίων τηλεοπτικών σειρών για παιδιά 2-5 ετών. Ζήστε τρελοπεριπέτειες με τον Μίκυ και τους φίλους του τις καθημερινές από Δευτέρα 3 έως Παρασκευή 21 Φεβρουαρίου στις 17:30.

Ξέρετε ότι: το τραγούδι «Χοτ Ντογκ» έχει συγκεντρώσει περισσότερα από 47 εκατομμύρια views στο YouTube; ο πρώτος που χάρισε τη φωνή του στον Μίκυ ήταν ο ίδιος ο Γουόλτ Ντίσνεϊ; η πρώτη φράση που ακούστηκε από το στόμα του Μικυ ήταν «Χοτ Ντογκ»; ο Μίκυ είναι το πρώτο καρτούν που απέκτησε το δικό του αστέρι στον «Δρόμο της Δόξας» στο Hollywood;


16

12.02.2020

Cαrnival! Στην Η&Μ φέτος τις Απόκριες οι διάσημοι υπερήρωες του σήμερα και οι λαμπερές πριγκίπισσες των παιδικών παραμυθιών συναντούν τους περιπετειώδεις πρωταγωνιστές μιας ξέφρενης ζούγκλας και όλοι μαζί δημιουργούν την πιο απίθανη εορταστική παρέα! Βρείτε τη δική σας αγαπημένη αποκριάτικη στολή με τιμές από 12,99€ στα H&M καταστήματα και online.

Όταν μεγαλώσει θα γίνει επιστήμονας. Θα ανακαλύψει το μαγικό φίλτρο που σε ταξιδεύει στο χρόνο. Φέτος τις απόκριες θα πάρει λίγη από την πράσινη δύναμη του Hulk. -Νικόλας, 9 χρονών.

Σε 20 χρόνια θα είναι κτηνίατρος, χωρίς αμφιβολία. Μέχρι τότε, και για λίγο καιρό ακόμη, θα μεταμορφώνεται όποτε θέλει σε αστραφτερή πριγκίπισσα. Εύχεται η μαμά της να την αφήσει να φορέσει και εκείνα τα γκλιτερένια γοβάκια! -Δανάη, 7 χρονών

Τα αγόρια δεν την αφήνουν να παίξει μαζί τους ποδόσφαιρο. Αδικία... Τώρα που θα τη δουν να σκαρφαλώνει και να τρέχει πιο γρήγορα από όλους, σαν τον spiderman, θα αλλάξουν γνώμη, τι λέτε; -Ιωάννα, 8 χρονών


17

12.02.2020

Cαrnival! Κάνοντας αγορές από το παιδικό τμήμα μπορείτε να δηλώσετε συμμετοχή για να κερδίσετε δώρο ένα μοναδικό παιδικό πάρτι. Τα βήματα είναι απλά: Επισκεφθείτε τη σελίδα της Η&Μ στο FB: facebook.com/hmhellas Βρείτε το post του διαγωνισμού και πατήστε το σχετικό link Συμπληρώστε τα στοιχεία σας και τον αριθμό απόδειξης από τις αγορές σας στο παιδικό τμήμα Δηλώστε συμμετοχή

SCAN & WIN

Πώς είναι να είσαι γοργόνα, να ζεις στο βυθό και να μιλάς με τους αστερίες; Θα το μάθει αυτές τις απόκριες, φορώντας την super cute γοργονοφορεσιά με την υπέροχη γυαλιστερή ουρά! -Ρόη, 6 ετών

Ήθελε να ντυθεί σούπερμαν, ήθελε όμως να φορέσει και φούστα. Ε, γίνεται. Θαρραλέα σούπερ ηρωίδα που, μέχρι να γίνει δασκάλα, θα σώζει τις γάτες όλου του κόσμου!

Μέχρι να γίνει ο πιλότος που ονειρεύεται, θα φοράει τη στολή του superman και θα πετάει με τη μαγική του μπέρτα. Όσο για τη μάσκα, μπορεί να είναι του batman;

-Nαταλία, 7 ετών

-Γιάννης, 8 ετών

www2.hm.com/en_eur/index.html

/hmhellas

/hm


18

ΜΑΘΑΙΝΟΝΤΑΣ

Μοντεσσόρι στο σπίτι

T

α τελευταία χρόνια, η μέθοδος Μοντεσσόρι γίνεται όλο και πιο γνωστή. Βασική της ιδέα το «βοήθησέ με να το κάνω μόνος μου!» Πώς μπορεί όμως να πραγματοποιηθεί αυτό σε έναν χώρο εκτός σχολικού περιβάλλοντος, όπως στο σπίτι; Η σημασία του οικογενειακού περιβάλλοντος Η φιλοσοφία της Μοντεσσοριανής μεθόδου βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στην ανεξαρτησία του παιδιού και κατά συνέπεια στον ρόλο με τον οποίο ο ενήλικας υποστηρίζει το παιδί σε αυτή τη διαδικασία ανεξαρτητοποίησης, η οποία ξεκινά ήδη από την γέννηση. Το αμέσως επόμενο περιβάλλον μετά τη μήτρα της μαμάς είναι η οικογένεια το σπίτι. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, το παιδί θα αφομοιώσει πώς συμπεριφέρονται οι ενήλικες και τι σημαίνει να είναι μέλος μιας ομάδας. Κατ’ επέκταση, τα πρώτα βιώματά του εκεί θα οδηγήσουν στη διαμόρφωση των απόψεων και των προσδοκιών του για τη ζωή. Επομένως, η οικογένεια έχει τη μέγιστη

ευθύνη να διαμορφώσει τις καταλληλότερες συνθήκες για τις ανάγκες του παιδιού. Οφείλει να του προσφέρει ένα περιβάλλον πλούσιο σε συναισθηματικές εμπειρίες: να δει διάφορα χρώματα, να πιάσει, να ζήσει σε έναν χώρο πλούσιο σε ήχους και λόγο, καθώς και σε ένα πλαίσιο που του προσφέρει ελευθερία κινήσεων, φυσικά με όρια. Αυτό το περιβάλλον πρέπει να είναι ασφαλές και ευέλικτο και να ακολουθεί πάντοτε τις ανάγκες του παιδιού που είναι διαρκώς μεταβαλλόμενες. Το παιδικό δωμάτιο Όσον αφορά το δωμάτιο του παιδιού, ιδανικά πρέπει να υπάρχουν μέσα του τέσσερις διακριτές περιοχές. Αρχικά, υπάρχει ο χώρος του ύπνου. Στο περιβάλλον του σπιτιού, σε μία γωνιά του δωματίου του παιδιού τοποθετούμε ένα χαμηλό κρεβάτι, απ’ όπου το παιδί θα μπορεί να ανεβοκατεβαίνει, χωρίς να εξαρτάται από τον ενήλικα. Έπειτα, καλό θα ήταν να υπάρχει ο χώρος για σωματική φροντίδα· στον χώρο του δωματίου, τοποθετούμε μία αλλαξιέρα, μία ντουλάπα (στο μέγεθος του παιδιού) για την αποθήκευση ρούχων, καθώς και ένα κουτί αποθήκευσης, το οποίο θα περιέχει ό,τι χρειαζόμαστε για τη βρεφική φροντί-

12.02.2020

δα και το μπάνιο του. Ιδανικό θα ήταν υπάρχει και χώρος για την κίνησή του. Στο παιδικό δωμάτιο, μπορούμε να τοποθετήσουμε ένα ράφι, στο μέγεθος του παιδιού, πάνω στο οποίο θα τοποθετήσουμε όλα όσα θα χρησιμοποιεί, καθώς επίσης και ένα χαμηλό τραπέζι με μία καρέκλα, όπου το παιδί θα μπορεί να κάθεται συγκεντρωμένο για να ασχολείται με όσα το ενδιαφέρουν. Επιπλέον, στο παιδικό δωμάτιο, πάνω στα ράφια, μπορούμε να τοποθετούμε σταδιακά διάφορα αντικείμενα με τα οποία θα μπορεί να ασχολείται το παιδί ανάλογα πάντα με την ηλικία τους. Αρχικά, για τα πιο μικρά παιδιά 3-6 μηνών, μπορούμε να βάλουμε κουδουνίστρες, κρόταλα ή ένα μουσικό κουτί. Αρχικά, θα τα χρησιμοποιεί ο ενήλικας, δείχνοντάς τα στο παιδί, ώσπου εκείνο να είναι σε θέση να παίξει μόνο του. Αργότερα, από 6 έως12 μηνών, μπορούμε να τοποθετήσουμε στο παιδικό δωμάτιο μία ξύλινη μπάρα (στηριζόμενη στον τοίχο), όπου το παιδί θα μπορεί να πιαστεί και σταδιακά να σηκωθεί και να περπατά στηριζόμενο. Μια άλλη πρόταση είναι οι μπάλες διαφορετικών μεγεθών, που θα ενισχύσουν την επιθυμία του παιδιού για μπουσούλημα, μια και θα θέλει να τις πιάσει καθώς θα κυλούν στο πάτωμα. Άλλη μια ιδέα: οι κρίκοι, που θα βελτιώσουν τη λεπτή κινητικότητά του κάθε φορά που θα προσπαθεί να τους βάλει στον στύλο της βάσης τους. Παράλληλα, ο ενήλικος μπορεί να εμπλέκει το παιδί σε διάφορες δουλειές του σπιτιού (π.χ. να βάλουν τα άπλυτα στο πλυντήριο, να μαγειρέψουν, να μαζέψουν τα πεσμένα φύλλα στον κήπο), κάνοντάς το να συμμετέχει ως ενεργό μέλος της οικογένειας και να νιώθει χρήσιμο σε αυτή. Montessori Community School Στη Βρεφική Κοινότητα του Montessori Community School, υπάρχουν δραστηριότητες για ηλικίες από 12 μηνών έως και 3 ετών, οι οποίες αυξάνονται σε βαθμό δυσκολίας ανάλογα με τις δεξιότητες του παιδιού. Είναι πολύ ενδιαφέρον το πόσο γρήγορα, μέσα σε ένα τέτοιο περιβάλλον, τα παιδιά αποκτούν αυτοπεποίθηση, αυτονομία και αυξάνουν το δυναμικό τους. Ακόμη κι οι ίδιοι τους οι γονείς αναρωτιούνται καμιά φορά «Μα το παιδί μου κάνει τόσα πολλά πράγματα;» Δώστε τους το κατάλληλο περιβάλλον και απλά μείνετε κάπου μακριά να τα παρατηρήσετε· θα εκπλαγείτε! Τις πληροφορίες μοιράστηκε μαζί μας το Montessori Community School. Το σχολείο είναι δίγλωσσο (ελληνικά – αγγλικά) και δέχεται παιδιά από 12 μηνών έως 6 ετών. Διεύθυνση: Λεωφ. Σοφοκλή Βενιζέλου 59, Λυκόβρυση Τηλ. Επικοινωνίας: 210 2801600 Eγγραφές όλο τον χρόνο



20

TAΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣ

12.02.2020

Στο Καρπενήσι με παιδιά ΤΗΣ ΠΕΛΙΩΣ ΠΑΠΑΔΙΑ

A

ν ετοιμάζετε εξόρμηση με τα παιδιά σας, είτε για την Καθαρά Δευτέρα, είτε για την 25η Μαρτίου, είτε για το Πάσχα, προτείνουμε ανεπιφύλακτα μια απόδραση στο Καρπενήσι! Ο Δήμος Καρπενησίου καταλαμβάνει τη νότια και ανατολική πλευρά της Ευρυτανίας. Έχει 49 τοπικές κοινότητες και πρωτεύουσά του, διοικητικό και οικονομικό κέντρο είναι το Καρπενήσι. Η πόλη είναι άριστα οργανωμένη σε ό,τι αφορά τις τουριστικές υπηρεσίες. Στο κέντρο της Ελλάδας, περιτριγυρισμένο από δάση και ψηλά βουνά, το Καρπενήσι προσφέρει μία μοναδική εμπειρία περιήγησης, δράσης και περιπέτειας, ξεκούρασης και χαλάρωσης, 365 ημέρες το χρόνο. Ιστορικά μνημεία, λαογραφικά μουσεία, μοναστήρια και εκκλησίες ανέγγιχτες από το χρόνο βρίσκονται κρυμμένα μέσα στο απαράμιλλης ομορφιάς φυσικό περιβάλλον, γεμάτο κατάφυτες κοιλάδες, φαράγγια, καταρράκτες και επιβλητικά σπήλαια. Οι δραστηριότητες στη φύση, η σπουδαία ιστορία, οι μακρόβιες παραδόσεις, οι γαστρονομικές απολαύσεις, η ζεστή φιλοξενία είναι αυτά που μετατρέπουν το Καρπενήσι και τα χωριά του σε έναν αυθεντικό τόπο ζωής.

Χιονοδρομικό Κέντρο Πάνω στις πανέμορφες πλαγιές του όρους Τυμφρηστού (Βελούχι), στη θέση… «Διαβολότοπος» (μη δώσετε σημασία, έχουν αλλάξει οι συνθήκες), οι σύγχρονες εγκαταστάσεις του Χιονοδρομικού Κέντρου Βελουχίου (του πρώτου που άνοιξε στην Ελλάδα) μας υποδέχονται προσφέροντάς μας όλες τις ανέσεις για να απολαύσουμε το αγαπημένο μας σπορ ή τη συγκλονιστική θέα του χιονισμένου τοπίου! Ακόμα κι αν δεν κάνετε χειμερινά σπορ, αξίζει να πιείτε καφέ και ζεστή σοκολάτα στο ζεστό και μοντέρνο σαλέ! Όταν επισκεφτήκαμε εμείς το χιονοδρομικό, δεν είχε χιόνι, αλλά και πάλι η ομορφιά του τοπίου ήταν συγκλονιστική και ο αέρας που αναπνεύσαμε στα 1840 μέτρα μάς αναζωογόνησε τόσο που απλά αράξαμε και ρεμβάζαμε με τις ώρες στο αλπικό τοπίο.

Εκδρομή στον Προυσό Δεν θα τολμήσω να πω η ωραιότερη, αλλά σίγουρα μια από τις ωραιότερες οδικές διαδρομές που έχουμε κάνει στη χώρα! Το παραδοσιακό χωριό του Προυσού βρίσκεται στο νοτιοδυτικό τμήμα της Ευρυτανίας και στον δρόμο από το Καρπενήσι (33 χιλιόμετρα) η φύση θα σας «αναγκάσει» να σταματήσετε δεκάδες φορές για να τη θαυμάσετε. Ο Προυσός είναι μάλλον γνωστός για το βγαλμένο σαν από παραμύθι μοναστήρι της Παναγίας της Προυσιώτισσας, που στέκει στον γκρεμό του χωριού, μέσα σε ένα τοπίο σχεδόν απόκοσμο. Το μοναστήρι ιδρύθηκε το 829-842 μ.Χ και συνδέεται με την εμφάνιση της ιεράς εικόνας της Παναγίας από την Προύσα της Βιθυνίας της Μικράς Ασίας. Στο ναό φυλάσσεται θαυματουργή εικόνα, πόλος έλξης για χιλιάδες πιστούς. Σύμφωνα με την παράδοση, τα αστέρια που βρίσκονται πάνω στην εικόνα τα αφιέρωσε στην Παναγία ο Καραϊσκάκης. Στο μοναστήρι λειτουργεί μουσείο με χειρόγραφους κώδικες, σπάνια βιβλία, ιερά σκεύη, λειψανοθήκες, δισκοπότηρα και ένα σπαθί του 1821. Αν αγαπάτε τον περίπατο στη φύση, πεζοπορήστε (εύκολη διαδρομή ακόμα και για αρχάριους) μέχρι το κρησφύγετο στο φαράγγι της Μαύρης Σπηλιάς. Έπειτα, τσιμπήστε κάτι και απολαύστε τον καφέ και τον χυμό σας σε ένα από τα μεζεδοπωλεία


12.02.2020

του χωριού, με θέα το επιβλητικό και άγριο φυσικό τοπίο, που κόβει την ανάσα.

Μικρό Χωριό-Μεγάλο Χωριό-ΒουτύροΚορυσχάδες Ορισμένα από τα πιο γνωστά παραδοσιακά χωριά της ευρύτερης περιοχής, που προσφέρουν απίθανη θέα, παραδοσιακή αρχιτεκτονική, γραφικά ξωκκλήσια, ταβέρνες και καφέ με υπέροχους μεζέδες (δοκιμάστε οπωσδήποτε ντόπιο προσούτο και τυρί τσαλαφούτι), άπειρο πράσινο για παιχνίδι, τρεχούμενα νερά (μείναμε πάνω από δυο ώρες απλά βρέχοντας και πόδια μας και πετώντας βότσαλα στον ποταμό Καρπενησιώτη, δεν μας έκανε καρδιά να φύγουμε). Το Μεγάλο Χωριό είναι το πιο οργανωμένο τουριστικά και εκεί θα βρείτε να αγοράσετε πολλά παραδοσιακά προϊόντα, όπως ζυμαρικά, μυρωδικά, μέλι και λικέρ. Μη φύγετε χωρίς να δοκιμάσετε γαλακτομπούρεκο του Καρβέλη. Στο αμφιθεατρικά χτισμένο Βουτύρο, με τα πέτρινα σπίτια και τη λιθόστρωτη πλατεία, επισκεφτείτε το Μουσείο Μανιταριών, μια πόρτα στον μαγικό κόσμο των μανιταριών της Ευρυτανίας. Πέρα από την έκθεση άγριων μανιταριών, μπορείτε να συμμετάσχετε και σε εξόρμηση στα γύρω δάση για ταυτοποίηση, συλλογή και μαγείρεμα μανιταριών στη φύση. Υπάρχει επίσης το Μικρό Μουσείο Εκπαίδευσης Βουτύρου, το οποίο, όμως, δεν πετύχαμε ανοιχτό. Στο ιστορικό χωριό των Κορυσχάδων, παραδοσιακός διατηρητέος οικισμός πλέον, λειτουργεί ένα μικρό, αλλά ιδιαίτερα αξιόλογο Μουσείο Εθνικής Αντίστασης, στον χώρο του παλιού σχολείου.

Για καφέ-ιππασία και άλλες δράσεις στο «Saloon Activity Park» Στα δύσβατα βουνά της Ευρυτανίας το άλογο ήταν πάντα ο αχώριστος σύντροφος και συνοδός των ανθρώπων στις μετακινήσεις τους. To «Saloon Activity Park» προσφέρει τουριστική ιππασία με έμπειρους συνοδούς, φέρνοντάς μας κοντά στην ευρυτανική φύση. Η μικρή βόλτα γίνεται μέσα στο πάρκο και είναι κατάλληλη για ταξιδιώτες νεαρής ηλικίας. Τα παιδιά μου μπορεί να την έκαναν και δέκα φορές το καθένα… Η μεγάλη βόλτα μάς ταξιδεύει δίπλα στον ποταμό Καρπενησιώτη, μέσα στο δάσος σε μια

TAΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣ πανοραμική διαδρομή. Στο πάρκο λειτουργεί ακόμα παιδική πίστα κανό, χώρος για τοξοβολία, ένα «western style» τρενάκι, που διανύει μια όμορφη διαδρομή που ξετρελαίνει τα παιδιά, ένα εναέριο πέρασμα με ιπτάμενες καρέκλες, αλλά και τοίχος αναρρίχησης. Θα βρείτε επίσης δυο ελαφάκια που περιμένουν –πάντα πεινασμένα– να τα ταΐσετε, ενώ οι μεγάλοι μπορείτε να απολαύσετε το ρόφημα ή/και το σνακ σας, καθώς τα παιδιά σας διασκεδάζουν σε ένα απόλυτα προστατευμένο περιβάλλον.

«Ninemia stay&play» και «The Newton Park» Αφήσαμε το καλύτερο για το τέλος! Εδώ και λίγο καιρό, ένας καινούργιος χώρος αναψυχής και παιχνιδιού με σαφή εκπαιδευτικό χαρακτήρα δημιουργήθηκε δίπλα στο οικογενειακό ξενοδοχείο «Ninemia». Ένας χώρος αυτόνομος, ανεξάρτητος, με καινοτόμες δραστηριότητες για όλες τις ηλικίες, το πρώτο εκπαιδευτικό και ψυχαγωγικό (edutainment) πάρκο στην Ευρυτανία, το «The Newton Park». Στο πάρκο θα βρείτε μεταξύ άλλων μια παιδική χαρά «Καραβάκι», φουσκωτά τραμπολίνο, παιδικά κουνιστά αλογάκια, λαβύρινθο, παιχνίδια με μεγάλες σαπουνόφουσκες, τραπέζι με μαγνητικά ελληνικά και αγγλικά γράμματα για να φτιάξετε λέξεις, παιχνίδια με κρίκους, παιχνίδια δεξιοτήτων, πληροφορίες και δράσεις για την ανακύκλωση, τρίλιζα σε φυσικό μέγεθος, ζυγό ισορροπίας, pipe instrument για να παίξετε μουσική με σωλήνες ύδρευσης, παιχνίδια με γρανάζια, στοχοβολή με μπάλες, γήπεδο βόλεϊ και 5χ5, παιχνίδια με μπάλες, εκσκαφείς σε πλήρη λειτουργία για δυο άτομα, έναν μετεωρολογικό σταθμό του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, το Εκκρεμές του Νεύτωνα, έναν νερόμυλο, το Πολύσπαστο του Αρχιμήδη, εκθέματα που αφορούν την αρχή διατήρησης της στροφορμής, την παραγωγή ρεύματος με ποδήλατο, τη δημιουργία μιας ρουφήχτρας ή ενός υδροστρόβιλου, τη βαρύτητα και την καμπυλότητα του χωροχρόνου, τους νόμους της θερμοδυναμικής, ηλεκτρικά bots, ένα μοιρογνωμόνιο-κούνια, παιχνίδια ψευδαισθήσεων, ένα εναέριο πέρασμα, εναλλακτικά μουσικά όργανα, αλλά και slack line για μεγάλους και μικρούς.

21 Το πάρκο λειτουργεί ανεξάρτητα από το ξενοδοχείο, αλλά αυτό που σας προτείνουμε είναι να κλείσετε ένα πακέτο «Stay&Play». Η «Ninemia» και το αγρόκτημά της βρίσκονται λίγο πιο έξω από την πόλη του Καρπενησίου, στην Ποταμιά Βουτύρου, στον δρόμο προς Προυσό, στο λιβάδι του Καρπενησιώτη ποταμού. Με θέα τις τρεις ψηλότερες κορυφές και δίπλα στο ποτάμι, ο επισκέπτης ακούει το κελάρυσμα των νερών και το θρόισμα των φύλλων και χαλαρώνει όσο δεν φαντάζεστε! Η φάρμα του ξενοδοχείου είναι ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα φάρμας αγροτικής οικογένειας και περιλαμβάνει σκύλο και γάτες, κότες, πάπιες, χήνες, παγόνια, κουνελάκια, προβατάκια, κατσικάκια, καθώς και άλογο και πόνυ για να κάνουν αναγνωριστικά μαθήματα ιππασίας και βόλτες τα παιδιά, ενισχύοντας έτσι την αυτοπεποίθησή τους. Άλλη μια φανταστική δραστηριότητα για τα παιδιά είναι η βόλτα με το τρένο του «Ninemia». Κάθε πρωί, αμέσως μετά το πρωινό και μεταξύ 10:00-11:00, το μικρό τρένο ξεκινά από τον σταθμό, δίπλα απ’ την ρεσεψιόν. Με επιβάτες τους μικρούς ταξιδιώτες μας, κάνει τον γύρο του κτήματος, περνώντας από τη λιμνούλα, όπου γίνεται η απαραίτητη στάση για να γνωρίσουν και να ταΐσουν τα παιδιά τα ψαράκια! Αξίζει, επίσης, να σημειωθεί ότι το ξενοδοχείο παρέχει εντελώς δωρεάν ποδήλατα για όλες τις ηλικίες, σε πολλά διαφορετικά μεγέθη. Η ποδηλασία σε αυτό το καταπράσινο περιβάλλον θα σας προσφέρει ελευθερία, εκτόνωση, και άσκηση Όσο για τις βροχερές μέρες; Στη «Ninemia» υπάρχει εσωτερικός παιδότοπος, ένας ειδικά διαμορφωμένος χώρος παιχνιδιού και καθιστικού για τους γονείς, με παραμυθένια ατμόσφαιρα, όπου θα βρείτε παιχνίδια ρόλων αλλά και τουβλάκια για κατασκευές και αυτοκινητάκια για αγώνες στους αυτοκινητόδρομους της μοκέτας. Επίσης, υπάρχουν παιχνίδια μπεμπέ για παιδιά μικρότερων ηλικιών, αλλά και ποδοσφαιράκι για τα λίγο μεγαλύτερα σε ηλικία παιδιά. Επιπλέον, ο χώρος δίπλα από τον παιδότοπο και το café διαθέτει δεκάδες επιτραπέζια για διαφορετικές ηλικίες και γούστα.

Info: Ninemia Stay&Play και «The Newton Park», 7ο χλμ Εθνικής οδού Καρπενησίου-Προυσού, Καρπενήσι, Ευρυτανία, 2237024614, 6944841493, 2237024814, info@ninemia.gr, www.ninemia.gr www.thenewtonpark.gr


22

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ

12.02.2020

Mαμά, είμαι gay ΤΗΣ ΠΕΛΙΩΣ ΠΑΠΑΔΙΑ

Τ

ην ιδέα για το κείμενο μου την έδωσε ένας φίλος, ομοφυλόφιλος, σε συζήτηση αναφορικά με το bullying, που συνεχίζει να καταστρέφει ζωές παιδιών στα σχολεία. «Έχεις αναλογιστεί ποτέ τι περνούσαμε εμείς οι γκέι στην εφηβεία είκοσι πέντε χρόνια πριν;» ρώτησε. Σκάλωσα. Πόσος πόνος κρυβόταν μέσα στα παιδιά αυτά που δεν έβρισκαν πού και πώς να χωρέσουν μέσα στο περιβάλλον τους; Οι

«φίλοι» τούς λοξοκοιτούσαν, οι οικογένειες τούς απέρριπταν, οι εκπαιδευτικοί τούς κατέκριναν. Σταδιακά, τα παιδιά με διαφορετικό σεξουαλικό προσανατολισμό μπορούν να βρουν (έστω) χαραμάδες να χωρέσουν στον στρέιτ κόσμο μας. Όχι, όμως, όλα. Τα έφηβα αγόρια (κυρίως) απορρίπτουν τους πιο θηλυπρεπείς συμμαθητές τους, τα κορίτσια με ανδρικά χαρακτηριστικά πιέζονται να φερθούν «πιο γυναικεία», και η πλειονότητα των γονέων τρέχει ακόμα και παρακαλάει ψυχολόγους και ψυχιάτρους «να κάνουν καλά» το παιδί τους.

Όλο αυτό θέλουμε και πρέπει να αλλάξει. Δεν είναι εύκολη η αλλαγή αυτή, ούτε θα γίνει από τη μια στιγμή στην άλλη. Για να αποδεχτούμε, όμως, το διαφορετικό πρέπει πρώτα να το γνωρίσουμε. Μιλήσαμε, λοιπόν, με τρεις ανθρώπους και τους ζητήσαμε να μοιραστούν μαζί μας την ιστορία τους, εστιάζοντας στα «κρίσιμα» χρόνια της εφηβείας. Έλενα Γκώγκου, σύμβουλος ανθοθεραπείας-ψυχοθεραπεύτρια, μητέρα ενός νεαρού τρανς ενήλικα Δεν είχα διαπιστώσει, ούτε καν φανταστεί, ότι το παιδί μου είχε δυσφορία φύλου, παρότι


12.02.2020

ΈΧΑΣΑ ΜΙΑ ΚΌΡΗ, ΑΠΈΚΤΗΣΑ ΈΝΑΝ ΓΙΌ. Η ΜΆΝΑ ΠΟΥ ΧΆΝΕΙ ΈΝΑ ΠΑΙΔΊ ΊΣΩΣ ΝΑ ΜΗΝ ΤΟ ΞΕΠΕΡΝΆΕΙ ΠΟΤΈ, ΌΣΑ ΆΛΛΑ ΚΙ ΑΝ ΑΠΟΚΤΉΣΕΙ ΣΤΗ ΣΥΝΈΧΕΙΑ ήμουν υποψιασμένη για τα θέματα αυτά λόγω προσωπικών εμπειριών και η αποδοχή μου στη διαφορετικότητα ήταν δεδομένη. Όλες οι ιστορίες που γνώριζα ήταν για παιδιά που από πάρα πολύ μικρή ηλικία εξέφραζαν με διάφορους τρόπους το ότι «βρίσκονταν σε λάθος σώμα». Ήταν πάντα ένας άνθρωπος υπεύθυνος και δυναμικός, αλλά ευαίσθητος και εσωστρεφής, με λίγους φίλους και φίλες. Η οικογένειά μας ήταν κατά κάποιον τρόπο διαφορετική από τις οικογένειες των άλλων παιδιών στο σχολείο: εγώ είχα ζήσει (σε μικρή ηλικία) πολλά χρόνια στο εξωτερικό, ο πατέρας των παιδιών ήταν πολυταξιδεμένος και εργαζόταν στο χώρο της τέχνης, ήμαστε λιγότερο υπερπροστατευτικοί από τους άλλους γονείς και αφήναμε αρκετό χώρο για ελεύθερη έκφραση στο σπίτι μας. Όλα αυτά, μαζί με το ότι κάποια στιγμή πήραμε διαζύγιο, έκαναν τα παιδιά να νιώθουν λίγο «αλλιώτικα» από τους συμμαθητές τους. Το μεγάλο μου παιδί γεννήθηκε κορίτσι, και έτσι εκφραζόταν μέχρι και τα 20 του χρόνια. Στο γυμνάσιο και στο λύκειο ερωτευόταν και αγόρια και κορίτσια και ήμαστε όλοι πολύ άνετοι με αυτό (στο μεταξύ υπήρχε ένας νέος σύντροφος στη ζωή μου, ο οποίος ενσωματώθηκε στην οικογένειά μας). Όταν μου ανακοίνωσε πως «αισθάνεται αγόρι», στην αρχή το θεώρησα αναμενόμενο, γιατί σαν δυναμική νεαρή γυναίκα που ήταν, ήταν λογικό να μην αντέχει τις διακρίσεις φύλου που υποβόσκουν σε κάθε μας κοινωνική συναλλαγή. Μέχρι τότε φοβόμουν ότι μία πολεμίστρια σαν αυτή θα αντιμετώπιζε πολλά προβλήματα στη σχέση της με τον κόσμο, κι ότι εύκολα θα σκεφτόταν «γιατί να μην έχω γεννηθεί αγόρι», προκειμένου να κάνει αυτά που ενδεχομένως να ήθελε στη ζωή. Κάτι σαν την Ιωάννα της Λωρραίνης. Τώρα μου λέει πως πάντα ένιωθε αγόρι, κι ότι προσπάθησε σθεναρά να ζήσει σαν κορίτσι, υιοθετώντας ένα σωρό κοριτσίστικα πράγματα «για να μην διαφέρει» και γιατί «φοβόταν». Σήμερα φοβάμαι εγώ, γιατί η ορμονοθεραπεία (όσο ασφαλής κι αν θεωρείται από την επιστήμη) στα μάτια μου φαντάζει σαν μία βάρβαρη επέμβαση στον ναό που λέγεται ανθρώπινο σώμα. Η απόφασή του να προχωρήσει σε ορμονοθεραπεία με έχει διαλύσει συναισθηματικά. Τον λατρεύω, είναι το παιδί που με έκανε μητέρα, και νιώθω αφάνταστα περήφανη που είναι παιδί μου. Και πάντα θα είμαι πλάι του όταν και όπως με θέλει. Μέσα μου όμως πενθώ βαθιά και νιώθω κομμένη κομμάτια. Έχασα μια κόρη, απέκτησα έναν γιό. Η μάνα που χάνει ένα παιδί ίσως να μην το ξεπερνάει ποτέ, όσα άλλα κι αν αποκτήσει στη συνέχεια. Δημήτρης Χαλιώτης, 38 ετών, δημοσιογράφος Για να είμαι ειλικρινής συνειδητοποίησα τη σεξουαλική μου ταυτότητα αρκετά μετά την εφηβεία. Ακούγεται παράξενο, αλλά, κατά τη γνώμη μου, ο όρος «συνειδητοποίηση» προϋποθέτει την αποδοχή ή έστω την ικανότητα να επεξεργαστείς νηφάλια κάτι που σου συμβαίνει. Κι αυτό απαιτεί ωριμότητα. Ωριμότητα που είναι πρακτικώς αδύνατον να διαθέτει ένα δεκατριάχρονο παιδί.

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ Στα δεκατρία μου δεν είχα καμία συνειδητοποίηση. Είχα μόνο ενοχή γι’ αυτό που μου συνέβαινε και με έκανε διαφορετικό από τα άλλα αγόρια. Ενοχή που μου υπαγόρευε να μην μοιραστώ τίποτα και με κανέναν. Ενοχή που μου δημιουργούσε φόβο και μία εσωτερική πίεση, που μου πήρε χρόνια να συνειδητοποιήσω πόσο αφόρητη ήταν. Η «βιτρίνα» μου δεν πρόδιδε σε τίποτα τη μάχη που γινόταν μέσα μου. Ήμουν ο καλός μαθητής, το αγαπητό παιδί, πάντα με το χαμόγελο και τη διάθεση να κάνει χιούμορ. Την ίδια στιγμή βέβαια ίσως ήμουν περισσότερο χαριτωμένος απ’ όσο «επιτρεπόταν» σ’ ένα αγόρι της ηλικίας μου. Ίσως πιο θηλυπρεπής. Ακόμα με θυμάμαι να λέω σε κάποιους φίλους συμμαθητές ότι «αύριο έχω κομμωτήριο» κι εκείνοι να σκάνε στα γέλια. Το «σωστό» για ένα αγόρι δεν είναι να πει ότι έχει κομμωτήριο, αλλά ότι θα πάει να κουρευτεί. «Ψύλλοι στ’ άχυρα», θα μου πείτε, αλλά κάτι τέτοια μικρά και ασήμαντα είναι που σε βάζουν στο στόχαστρο. Όπως ας πούμε ότι σου αρέσει να τραγουδάς Άννα Βίσση και θυμάσαι και τη χορογραφία. Too much gay για έναν έφηβο, δεν νομίζετε; Στο γυμνάσιο, λοιπόν, η αλήθεια είναι ότι ήμουν στο στόχαστρο. Στο στόχαστρο, όχι στο περιθώριο. Οι περισσότεροι συμμαθητές μου με κάνανε παρέα. Σκεφτείτε ότι στη Δευτέρα γυμνασίου βγήκα πρώτος στην τάξη στις εκλογές για το πενταμελές. Όμως η καζούρα για την ομοφυλοφιλία μου –την οποία φυσικά τότε αρνούμουν σθεναρά να παραδεχτώ– βρισκόταν στην ημερήσια διάταξη. Κοροϊδευτικά σχόλια, υποτιμητικά παρατσούκλια, ενίοτε φραστικές επιθέσεις. Όχι από ξένους, από τους φίλους μου. Ήταν κάτι απολύτως φυσιολογικό. Το οποίο το ανεχόμουν. Δηλαδή χαμογελούσα και το άφηνα να πέσει κάτω, να περάσει. Ελάχιστες φορές αντέδρασα. Αλλά τώρα πια μπορώ να σας πω με σιγουριά ότι επρόκειτο για λεκτική βία. Καμία πλάκα. Τίποτα αθώο. Όλη εκείνη την περίοδο επέλεξα τη σιωπή. Οι γονείς μου δεν γνώριζαν τίποτα απ’ όλα αυτά. Δεν τους άφησα εγώ να γνωρίζουν. Οι καθηγητές δεν ήξεραν ή ήξεραν και δεν μίλησαν. Πάντως εμένα κανείς τους δεν με προσέγγισε να μου πει κάτι για όλο αυτό που συνέβαινε. Ούτε εγώ φυσικά το επεδίωξα. Outing έκανα πολύ αργότερα. Γύρω στα 25 μου. Τότε ήρθε και η συνειδητοποίηση. Και ανήκω στους πολύ τυχερούς, γιατί όλοι με αγκάλιασαν και με στήριξαν. Και οι γονείς μου και οι φίλοι μου. Και συνειδητοποίησα ότι ίσως έπρεπε να είχα μιλήσει νωρίτερα. Ότι ίσως άδικα πέρασα πάνω από δέκα χρόνια της εφηβικής και μετεφηβικής μου ζωής μέσα στην ενοχή και την προσπάθεια να γίνω κάτι άλλο από αυτό που είμαι. Αλλά ίσως να ήταν και μία διαδρομή που έπρεπε να διανύσω. Δεν θέλω να πω στους γονείς αυτό το κλασικό «να αγαπάτε τα παιδιά σας». Κάλλιστα μπορεί ένας γονιός να αγαπά το παιδί του και να μην είναι καθόλου εξοικειωμένος με την ομοφυλοφιλία του. Θέλω να τους πω να «αποποινικοποιήσουν» την ομοφυλοφιλία μέσα τους. Για να ανοιχτεί ένα παιδί, για να μιλήσει, για να νιώσει καλά με τη σεξουαλική του ταυτότητα, όποια κι αν είναι αυτή, δεν πρέπει να το βαραίνει καμία ενοχή γι’ αυτό που είναι. Κι αυτή την ενοχή τη γεννάει μία ολόκληρη κοινωνία με τη στάση της. Γι’ αυτό κι εγώ σήμερα σας γράφω επώνυμα. Γιατί πρέπει να τελειώνουμε με αυτό το πέπλο ενοχής και σιωπής. Ραφαέλα Βαρώνου, 28 ετών, ποιήτρια, μεταφράστρια, ακτιβίστρια και μέλος της κολεκτίβας English Collective of Prostitutes Πρέπει να πήγαινα πρώτη δημοτικού όταν ανακάλυψα

23 ΔΕΝ ΘΈΛΩ ΝΑ ΠΩ ΣΤΟΥΣ ΓΟΝΕΊΣ ΑΥΤΌ ΤΟ ΚΛΑΣΙΚΌ «ΝΑ ΑΓΑΠΆΤΕ ΤΑ ΠΑΙΔΙΆ ΣΑΣ». ΚΆΛΛΙΣΤΑ ΜΠΟΡΕΊ ΈΝΑΣ ΓΟΝΙΌΣ ΝΑ ΑΓΑΠΆ ΤΟ ΠΑΙΔΊ ΤΟΥ ΚΑΙ ΝΑ ΜΗΝ ΕΊΝΑΙ ΚΑΘΌΛΟΥ ΕΞΟΙΚΕΙΩΜΈΝΟΣ ΜΕ ΤΗΝ ΟΜΟΦΥΛΟΦΙΛΊΑ ΤΟΥ ότι πέραν από τα αγόρια μού άρεσαν και τα κορίτσια. Θυμάμαι είχα μια παιδική φίλη και ήμουν κυριολεκτικά obsessed μαζί της. Ήθελα να τη βλέπω κάθε μέρα. Για εμένα ήταν το πιο cool κορίτσι σε όλο τον κόσμο. Από τη μία πλευρά ήθελα να της μοιάσω γιατί τη θαύμαζα (είχε gameboy και ήξερε να φτιάχνει τριαντάφυλλα από πλαστελίνη!) κι από την άλλη ήθελα να είμαι μαζί της γιατί ένιωθα πεταλούδες στο στομάχι. Τελικά, έμελλε να είναι και το πρώτο μου φιλί, ένα απόγευμα όπου είχαμε μπει μέσα στη ντουλάπα της και παίζαμε τις πριγκίπισσες. Γύρω στα 10 αποφάσισα να ρωτήσω τη μαμά μου τι είναι έρωτας. Εκείνη μου απάντησε πως είναι ένα πάρα πολύ όμορφο συναίσθημα μεταξύ δύο ανθρώπων, η κουβέντα έμεινε εκεί κι εγώ δεν προβληματίστηκα περεταίρω. Όταν ξεκίνησα το Γυμνάσιο τα πράγματα άλλαξαν. Ήταν η πρώτη φορά στη ζωή μου που άκουσα ομοφοβικά σχόλια. Τα σχόλια αυτά δεν πήγαιναν σε εμένα, αλλά σε έναν συμμαθητή μου, ο οποίος τελικά άλλαξε σχολείο γιατί βίωνε καθημερινό bullying από τα παιδιά της τάξης, κυρίως από τα αγόρια. Εγώ βίωσα άλλο είδος bullying, το οποίο συνεχίστηκε μέχρι και την τρίτη λυκείου: fat shaming. Έτσι, έχοντας ήδη να αντιμετωπίσω μια αφόρητη καθημερινή κατάσταση, αποφάσισα να μην «επιβαρύνω» περισσότερο την ήδη δύσκολη θέση μου. Ρίχτηκα, λοιπόν, στη λογοτεχνία, στα κόμικς, στις ταινίες, στη μουσική, στο internet, κι έθαψα κάπου στο βάθος του μυαλού μου τη σεξουαλική μου ταυτότητα. Καθόμουν με τις ώρες κι έφτιαχνα τη σελίδα προφίλ μου στο Myspace, ακούγοντας «The Used» και προσπαθώντας να ξεχάσω ότι ήταν Κυριακή απόγευμα και την επόμενη μέρα ήμουν αναγκασμένη να αφήσω το safety bubble μου και να μπω στην σκληρή πραγματικότητα. Πολλά άτομα με ρωτάνε σήμερα, σχεδόν με θυμό, γιατί δεν αντιδρούσα στη σχολική βία που βίωνα. Η απάντηση είναι πως φοβόμουν. Φοβόμουν γιατί ήμουν μία και τα άτομα αυτά πολλά. Επίσης, όσες φορές κι αν οι γονείς μου παραπονέθηκαν, λύση δε δόθηκε. Υπεύθυνοι και καθηγητές είχαν μια αντιμετώπιση του στιλ: «Παιδιά είναι και παίζουν. Είναι και η κόρη σας υπερευαίσθητη, πρέπει να τη σκληρύνετε λίγο». Τρία χρόνια αφού τελείωσα το σχολείο, έκανα το coming out μου ως bisexual (δεν ήξερα τότε τον όρο pansexual ο οποίος με εκφράζει περισσότερο) στους γονείς μου. Τους έβαλα να δουν το μουσικό video «She Keeps Me Warm» από τη Mary Lambert και όταν τελείωσε, μέσα από κλάματα, τους είπα ότι είμαι κι εγώ έτσι. Εκείνοι με αγκάλιασαν, μου είπαν πως με αγαπάνε και πως είναι περήφανοι για εμένα. Εκείνη η μέρα ήταν που ένιωσα πως άρχισα να ζω πραγματικά. Εξακολουθεί να μου είναι αδιανόητο το γεγονός πως υπάρχουν γονείς που δε στηρίζουν τα παιδιά τους και τα διώχνουν από το σπίτι επειδή ανήκουν στην LGBTQ+ κοινότητα. Αν οι γονείς δεν αγκαλιάσουν και δεν προστατέψουν τα παιδιά τους τότε ποιος θα το κάνει; Η αληθινή αγάπη προστατεύει και βοηθάει ένα παιδί να ανθίσει και να ζήσει αληθινά ευτυχισμένο.


24

ΣΤΟΝ ΓΙΑΤΡΟ

12.02.2020

Εφηβείες τέκνων παιδεύουσι γονείς

Σ

υνήθως, όταν η εφηβεία χτυπά την πόρτα του σπιτιού μας, μας πιάνει απροετοίμαστους όση θεωρία κι αν έχουμε μελετήσει. Όσο μπερδεμένα και φοβισμένα αισθάνονται τα εφηβάκια μας, άλλο τόσο μπερδεμένοι και φοβισμένοι αισθανόμαστε κι εμείς, οι γονείς τους. Η παιδίατρός μας Μαρία Θ. Αυγέρη μάς καθοδηγεί, απαντώντας στις πιο συνηθισμένες απορίες μας! Πώς καταλαβαίνουμε ότι το παιδί μας μπήκε στην εφηβεία; Στα αγόρια, η εφηβεία ξεκινά με αύξηση του μεγέθους των όρχεων και τρίχωση του εφηβαίου, με συνακόλουθη επιτάχυνση της ανάπτυξης του σώματος, μεταξύ 10 και 16 ετών. Στα κορίτσια, η εφηβεία ξεκινά νωρίτερα, μεταξύ 8 και 13 ετών. Πρώτη ένδειξη συνήθως αποτελεί η ανάπτυξη των μαστών, αλλά μπορεί να προηγηθεί η τρίχωση του εφηβαίου. Σε ποια περίπτωση πρέπει ένας έφηβος να επισκεφτεί δερματολόγο; Στην περίπτωση που έχει έντονη και εκτεταμένη ακμή, ειδικά αν συνυπάρχουν στοιχεία φλεγμονής και ουλές. Πότε μπορεί μια έφηβη να κάνει αποτρίχωση με λέιζερ; Ποια μέθοδο αποτρίχωσης συστήνετε πριν από το λέιζερ; Δύο χρόνια μετά την εμμηναρχή, ώστε να έχει ολοκληρωθεί η τριχοφυΐα. Δεν υπάρχει ιδανική μέθοδος, αλλά προτιμότερη είναι η αποτρίχωση με ταινίες κεριού. Συστήνετε σε κορίτσι που δεν έχει ολοκληρωμένες σχέσεις να χρησιμοποιήσει ταμπόν; Θεωρητικά, κάθε κορίτσι που έχει περίοδο μπορεί να χρησιμοποιήσει ταμπόν. Το ζήτημα είναι ότι υπάρχει κίνδυνος μολύνσεων, γι’ αυτό προτιμότερο είναι να αποφεύγεται. Πότε πρέπει να γίνει η πρώτη επίσκεψη σε γυναικολόγο; Μεταξύ 13 και 15 ετών, κυρίως συμβουλευτικά και ειδικά αν υπάρχουν διαταραχές της περιόδου ή έναρξη σεξουαλικών επαφών.

Ο έφηβος γιος μου κοροϊδεύει τις συμμαθήτριές του που έχουν περίοδο. Πώς πρέπει να τον αντιμετωπίσω; Εξηγώντας του ήρεμα και αναλυτικά τι είναι η περίοδος.

Πότε αλλάζει η φωνή στα αγόρια; Συνήθως η αλλαγή ξεκινά κάπου μεταξύ 11-15 ετών με τα 13 έτη να είναι η επικρατέστερη ηλικία. Από ποια ηλικία συστήνετε στους γονείς να μην μπαίνουν μαζί με το έφηβο παιδί τους στον παιδίατρο; Γύρω στα 14 έτη. Σε κάθε περίπτωση είναι σημαντικό ο/η έφηβος/η να νιώσει ότι η φωνή του θα ακουστεί. Σε ποια ηλικία απευθυνόμαστε πλέον σε παθολόγο; Στην ηλικία των 16 ετών. Ποιες ερωτήσεις σας απευθύνουν συχνότερα οι έφηβοι; Κυρίως τους απασχολεί η ανάπτυξή τους και η εικόνα τους, έτσι ρωτούν συχνότερα για το πόσο θα ψηλώσουν, πώς αντιμετωπίζεται η ακμή και πώς θα χάσουν βάρος. Υπάρχει κατάλληλη ή έστω ελάχιστη ηλικία για την έναρξη των σεξουαλικών σχέσεων; Η απάντηση δεν είναι απλή, διότι η σεξουαλική πράξη είναι από τα κορυφαία γεγονότα της ζωής, αρκεί να υπάρχει η ψυχοκοινωνική και γνωσιακή ωριμότητα για την απόλαυσή της. Με την έννοια αυτή, αν και δεν υπάρχει συγκεκριμένο ηλικιακό κατώφλι, είναι προτιμότερο να προάγεται καταρχήν η αποχή έως και την όψιμη εφηβεία (>17 έτη), όπου οι στόχοι της ψυχοκοινωνικής ανάπτυξης έχουν συνήθως κατακτηθεί και μια λειτουργική ρομαντική σχέση είναι πλέον εφικτή. Η κόρη μου, που έχει έντονη εμμηνόρροια, δε θέλει να πηγαίνει σχολείο εκείνες τις μέρες. Πράγματι, πονάει πολύ και οι τουαλέτες του σχολείου δεν ενδείκνυνται για να αλλάξει. Τι μπορώ να κάνω; Σε αυτή την περίπτωση χρειάζεται να μιλήσουμε με τον παιδίατρό μας, που θα αξιολογήσει αν η έφηβη χάνει παραπάνω αίμα από το σύνηθες, καθώς και αν χρειάζεται να παίρνει αναλγητικά τις μέρες της περιόδου. Ο γιός μου είναι 13 ετών και δεν έχει ακόμα τριχοφυΐα. Ντρέπεται γιατί οι φίλοι του τον κοροϊδεύουν. Τί μπορώ να του πω; Ότι δε μεγαλώνουν όλα τα παιδιά με τον ίδιο ακριβώς ρυθμό και πως η τριχοφυΐα στα αγόρια εμφανίζεται συνήθως ανάμεσα στα 13 και 14 έτη.


12.02.2020

Πότε μπορεί δειλά δειλά ένας έφηβος να καταναλώσει καφέ και πότε αλκοόλ; Η καφεΐνη έχει αρνητική επίδραση στον ύπνο, στο καρδιαγγειακό σύστημα και στον εγκέφαλο των εφήβων, γι’ αυτό πρέπει να αποφεύγεται. Καφεΐνη περιέχουν και τα ενεργειακά ποτά. Το αλκοόλ επιδρά αρνητικά στον αναπτυσσόμενο εγκέφαλο των εφήβων. Επιπλέον, ανοίγει το δρόμο της εξάρτησης, καθώς επηρεάζει την περιοχή του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνη για τη λήψη αποφάσεων. Είναι πολύ σημαντικό να μιλούν συχνά και με σαφήνεια οι γονείς στο παιδί τους για τους κινδύνους της λήψης αλκοόλ, ειδικά πριν από την ενηλικίωση.

ΣΤΟΝ ΓΙΑΤΡΟ Ο γιός μου είναι θηλυπρεπής και επομένως θύμα bullying, αλλά δεν μου μιλάει. Σε ποιόν πρέπει να απευθυνθώ; Στον παιδίατρο ή σε ψυχολόγο; Μια εμπιστευτική συζήτηση του παιδιού με τον παιδίατρό του πιθανότατα να το ωφελήσει. Από την πλευρά του, ο παιδίατρος θα διακρίνει αν χρειάζεται περαιτέρω ψυχολογική υποστήριξη. Υπάρχουν συγκεκριμένες ιατρικές εξετάσεις, στις οποίες πρέπει να υποβάλλεται ένας έφηβος; Όχι, εφόσον δεν έχει συγκεκριμένα προβλήματα υγείας. Ισχύει ότι η ανάπτυξη των κοριτσιών σταματάει μόλις τους έρθει περίοδος; Όχι, εξακολουθούν να αναπτύσσονται και μάλιστα ψηλώνουν κατά μέσο όρο περίπου 10 εκατοστά. Η κόρη μου είναι 14 ετών και δεν έχει αδιαθετήσει. Ο παιδίατρος είναι καθησυχαστικός, αλλά ανησυχώ. Μήπως είμαι υπερβολική; Η πρωτοπαθής αμηνόρροια, δηλαδή το να μην έχει αδιαθετήσει ποτέ ένα κορίτσι, χρειάζεται διερεύνηση αν η περίοδος δεν έχει αρχίσει μέχρι τα 15 έτη ή 3 χρόνια μετά τη θηλαρχή. Η κόρη μου, 15 ετών, θέλει να κάνει piercing στον ομφαλό. Είναι πράγματι επικίνδυνο; Ένα στα τρία άτομα που κάνει piercing σε σημεία εκτός του λοβού του αυτιού, θα παρουσιάσει κάποια επιπλοκή. Το τρύπημα στον ομφαλό χρειάζεται έναν χρόνο για να επουλωθεί και στις επιπλοκές περιλαμβάνονται αλλεργικές αντιδράσεις, δημιουργία ουλής, τοπικές μολύνσεις και πιο σπάνια μικροβιαιμία. Ο 16χρονος γιος μου θέλει να κάνει τατουάζ. Τον αποτρέπω ή τον αφήνω; Τον προτρέπουμε να το διερευνήσει και να σκεφτεί σοβαρά για ποιο λόγο ακριβώς θέλει να κάνει τατουάζ και σε ποιο σημείο του σώματος. Εξηγούμε ότι είναι οδυνηρή διαδικασία, με πιθανές επιπλοκές (αλλεργικές αντιδράσεις, μολύνσεις, κοκκιώματα και ουλές), ενώ αν κάποτε το μετανιώσει, η αφαίρεση τατουάζ είναι δύσκολη και δαπανηρή. Πόσες ώρες οθόνης την ημέρα είναι επιτρεπτές για ένα 15χρονο παιδί; Δύο ώρες την ημέρα. Ο γιος μου κλείνεται με τις ώρες στο μπάνιο. Υπάρχει περίπτωση να αυνανίζεται υπερβολικά; Υπάρχει αυτή η πιθανότητα και μπορεί να υποδηλώνει ψυχολογική πίεση, ενώ θα μπορούσε να είναι ένδειξη σεξουαλικής κακοποίησης.

Η Μαρία Θ. Αυγέρη είναι παιδίατρος. Μπορείτε να τη βρείτε στο maria.aygeri@gmail.com και στο 694579225

25 Υποπτεύομαι ότι η κόρη μου κάνει χρήση μαριχουάνας. Τι μπορώ να κάνω; Εμπιστευθείτε το ένστικτό σας. Μιλήστε της και εξηγήστε αναλυτικά την ανησυχία σας. Μπορεί να σας ανοιχτεί και να ζητήσει βοήθεια. Να είστε σταθερός/ή και καθησυχαστικός/ή. Σε κάθε περίπτωση, αναζητήστε συμβουλή ειδικού. Ο παιδίατρός σας μπορεί να βοηθήσει αν δεν ξέρετε από πού να αρχίσετε.


26

ΣΠΟΡ

12.02.2020

© Θέμις Στυλιανοπούλου

«Μαμά, πετάω!» Γνωρίζουμε το παρκούρ ΤΗΣ ΕΛΕΑΝΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ

Το παρκούρ καθιερώθηκε από τον David Belle τη δεκαετία του ’80, και ως γενέτειρά του θεωρείται η Lisses, ένα προάστιο του Παρισιού. Εμπνευστής του, ωστόσο, είναι ο βιετναμέζικης καταγωγής Raymond Belle, στρατιώτης, πυροσβέστης, μαθητής της Méthode Naturelle, και πατέρας και μέντορας του David Belle. Ο όρος Parkour προκύπτει από το Parcours du Combattant, ένα είδος στρατιωτικού αγωνίσματος δρόμου μετ’εμποδίων. Ο ηθοποιός και σκηνοθέτης Hubert Koundé, φίλος του David Belle, είχε την ιδέα να δανειστούν τη λέξη parcours (που σημαίνει διαδρομή), να αντικαταστήσουν το γράμμα “c”με“k”για να υποδηλώνει μαχητικότητα, και να αφαιρέσουν το άηχο“s”, γιατί ήταν αντίθετο με τη φιλοσοφία του παρκούρ περί ελάχιστης κατανάλωσης ενέργειας.

Ε

δώ και λίγο καιρό, αφού παρακολούθησα τυχαία μια σειρά από βίντεο στο YouTube, αναρωτιόμουν σχετικά με τα εφηβάκια που κάνουν παρκούρ, γνωστό και ως «η τέχνη της φυγής». Πώς επέλεξαν αυτό το άθλημα, πώς προπονούνται, τι κινδύνους διατρέχουν… Έτσι, όταν συνάντησα τη Θέμιδα, μητέρα του Παναγιώτη και της Μαργαρίτας, και με ενημέρωσε πως ο γιος της ασχολείται με το παρκούρ, τους «έβαλα κάτω» και τους «ανέκρινα», ώστε να λυθούν όλες μου οι απορίες. Ελεύθερο τρέξιμο Ο Παναγιώτης είναι 13 χρονών, πηγαίνει στη δευτέρα γυμνασίου και εξασκείται στο παρκούρ εδώ και πέντε χρόνια. Όπως μου εξηγεί, πρόκειται για ένα σύγχρονο άθλημα ελεύθερου τρεξίματος (free running) και όχι απλά «το πήδημα από ταράτσα σε ταράτσα», όπως πολλοί νομίζουν. «Μέσα από το παρκούρ», συνεχίζει ο Παναγιώτης, «εξασκείς το σώμα και το πνεύμα. Μαθαίνεις να κάνεις άλματα και να προσγειώνεσαι με ασφάλεια, να περνάς με ευκολία και ασφάλεια από κάποιο –φυσικό ή τεχνητό− εμπόδιο, για παράδειγμα, να σκαρφαλώσεις σε έναν τοίχο. Επίσης εξασκείσαι στην ισορροπία». Φυσικά, το να κάνεις παρκούρ δεν είναι εύκολο. Η προπόνηση απαιτεί συγκέντρωση και πειθαρχία. Πολλές φορές, μας λέει ο Παναγιώτης, η ομάδα των ασκουμένων χρειάζεται να συνεργαστεί και να στηριχτεί ο ένας στον άλλον για την επίτευξη ενός στόχου, μιας διαδρομής.

Κι ο ίδιος; Πώς γνώρισε το παρκούρ και πώς αποφάσισε να ασχοληθεί με αυτό; Η απάντησή του δεν μου αφήνει το περιθώριο να αμφισβητήσω την απόφασή του και σημειώνω νοητά να συγχαρώ τους γονείς του για τη σκέψη τους: «Επειδή σκαρφάλωνα στους τοίχους του διαδρόμου του σπιτιού και έφτανα ως το ταβάνι, οι γονείς μου ανησυχούσαν για τον τρόπο που προσγειωνόμουν. Το έψαξαν, λοιπόν, και βρήκαν ότι υπάρχει μια σχολή. Μου το πρότειναν και επειδή μου άρεσε ως ιδέα, αποφάσισα να ασχοληθώ». Η προπόνηση Ένα παιδί μπορεί να ασχοληθεί με το παρκούρ περίπου από 7 χρόνων. Στη σχολή όπου φοιτά ο Παναγιώτης, στο παιδικό τμήμα μαθητές είναι κυρίως αγόρια (traceurs) και λιγότερα κορίτσια (traceuses), αλλά στο τμήμα των ενηλίκων είναι περισσότερο μοιρασμένα. Όπως μας εξηγεί ο νεαρός μας αθλητής, διδάσκεται μαθαίνοντας τεχνικές και κάνοντας διαδρομές χρησιμοποιώντας τες. Στην προπόνησή του, τους διδάσκουν και τους επιβλέπουν οι δάσκαλοί τους. Τις καθημερινές προπονούνται στο γυμναστήριο, στον Νέο Κόσμο, και χρησιμοποιούν τη σκαλωσιά, τα στρώματα και τα εμπόδια που υπάρχουν εκεί. Τα Σαββατοκύριακα προπονούνται σε εξωτερικούς χώρους και χρησιμοποιούν ό,τι είναι διαθέσιμο γύρω τους εκείνη τη στιγμή, για παράδειγμα παγκάκια, τοιχάκια, κάγκελα, ράμπες και άλλα. Είναι το παρκούρ επικίνδυνο; Ήρθε η στιγμή της ερώτησης κρίσεως προς την Ελληνίδα μάνα. Δεν είναι το παρκούρ επικίνδυνο; Δεν ανησυχούν οι γονείς όταν ο γιος τους βρίσκεται στον δρόμο; Η Θέμις θεωρεί

πως το πραγματικά επικίνδυνο είναι να θεωρεί κάποιος πως κάνει παρκούρ, χωρίς όμως να έχει λάβει την κατάλληλη εκπαίδευση. Αυτό μπορεί να συμβεί όταν απλά παρακολουθήσει μερικά βίντεο και προσπαθήσει να αναπαραγάγει τις κινήσεις που βλέπει σε αυτά. Ο Παναγιώτης έρχεται να συμπληρώσει πως το παρκούρ μπορεί να γίνει επικίνδυνο και όταν είσαι αφηρημένος/η ή όταν δεν εφαρμόζεις σωστά τις τεχνικές. Η αλήθεια είναι ότι πολλοί γονείς φοβούνται να επιτρέψουν στα παιδιά τους να ασχοληθούν με το παρκούρ, επειδή το θεωρούν άθλημα του δρόμου. Επίσης, νομίζουν (πράγμα το οποίο πιθανόν και να ισχύει) πως τα παιδιά τους, σε ορισμένες περιπτώσεις, θα παρανομήσουν, καταπατώντας δημόσια περιουσία. Τι ισχύει και τι δεν ισχύει από τα προαναφερθέντα, αναρωτιέμαι. Ο Παναγιώτης τονίζει, ερχόμενος να επιβεβαιώσει τα λεγόμενα της μητέρας του, ότι αυτός ο γονεϊκός φόβος έχει βάση μόνο αν το παιδί παρακολουθεί βιντεάκια και προσπαθεί να μιμηθεί όσα βλέπει. Αν όμως έχει την κατάλληλη εκπαίδευση και επίβλεψη, δεν υπάρχει καμία ανησυχία. Όπως επίσης δεν υπάρχει περίπτωση να παρανομήσει ή να καταπατήσει ιδιωτική περιουσία κατά τη διάρκεια των μαθημάτων, που ναι μεν γίνονται σε δημόσιους χώρους, αλλά πάντοτε υπό την επίβλεψη των δασκάλων. Βέβαια, όταν το παιδί προπονείται μόνο του, το τι θα κάνει εξαρτάται, προφανώς, από την ανατροφή του. Το κόστος Συνεχίζουμε με ένα άλλο, πρακτικό ερώτημα. Τι εξοπλισμό χρειάζεται ένας αθλητής του παρκούρ και τι κόστος έχει γενικά η ενασχόληση με το άθλημα; Η απάντηση είναι πως δεν χρειάζεται κάποιον ιδιαίτερο εξοπλισμό, παρά μόνο ρούχα που διευκολύνουν την κίνηση και αθλητικά παπούτσια. Αναφορικά με το κόστος των μαθημάτων, αυτό είναι αρκετά χαμηλό και μάλιστα, όπως μας εξηγεί η Θέμις, υπάρχουν διάφορα πακέτα, ανάλογα με το αν θέλει κάποιος να πληρώνει ανά μάθημα ή με τον μήνα ή και για περισσότερους μήνες μαζί. Γιατί να ασχοληθεί το παιδί μου με το παρκούρ; Ο Παναγιώτης προτείνει στους γονείς να αφήσουν το παιδί τους να κάνει παρκούρ, γιατί αν μάθει και εφαρμόζει σωστά τις τεχνικές θα μπορέσει να αποφύγει κάποιους τραυματισμούς. Ή ακόμα, αν μπλέξει κάπως και κάπου, θα μπορέσει να ξεφύγει εύκολα και γρήγορα. Η Θέμις, με τη σειρά της, εξηγεί ότι η κίνηση είναι αναπόσπαστο κομμάτι ενός παιδιού. Το παιδί θα τρέξει, θα σκαρφαλώσει, θα πηδήξει, θα πέσει, θα ξανασηκωθεί και θα τα ξανακάνει όλα αυτά από την αρχή. Το πλεονέκτημα που έχει να προσφέρει το παρκούρ είναι ότι του δίνει την κατάλληλη εκπαίδευση ώστε το πιάσιμο, το πέσιμο, το σκαρφάλωμα να είναι ασφαλή. Η αντίληψή του διευρύνεται, ο χώρος αλλάζει, υπάρχουν παντού πιασίματα, όπως και στηρίγματα. Αυτό, καθώς το παιδί μεγαλώνει, μπορεί να το βοηθήσει ακόμα και μεταφορικά στο να ξεπερνάει τα προβλήματα και τα εμπόδια που θα συναντάει στη ζωή του.


ΜΑΘΑΙΝΟΝΤΑΣ

12.02.2020

27

i·Robot | One Team – One Spirit

2019 Οι i·Robot στον Παγκόσμιο στην Ουρουγουάη όπου κατέκτησαν την 4η θέση παγκοσμίως

ΤΗΣ ΙΡΜΑΣ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ

Η Ίρμα Παπαδημητρίου είναι Project Manager Εκπαιδευτηρίων Καίσαρη

Η πορεία της ομάδας Η i·Robot γράφει ιστορία εδώ και πέντε χρόνια ως η ομάδα εκπαιδευτικής ρομποτικής που εκπροσωπεί τα Εκπαιδευτήρια Καίσαρη στα πρωταθλήματα εκπαιδευτικής ρομποτικής της First Lego League. Χαρακτηριστικά της είναι η σκληρή δουλειά και η αφοσίωση, η επιμονή και η υπομονή, η δημιουργικότητα και η αποφασιστικότητα. Η ομάδα συμμετείχε για πρώτη φορά στον Πανελλήνιο Διαγωνισμό του 2016 όπου και κατέκτησε την 5η θέση στη γενική κατάταξη και το 1ο βραβείο προγραμματισμού. Την επόμενη χρονιά δούλεψε σκληρά και κατέκτησε την 1η θέση στον Πανελλήνιο Διαγωνισμό, κερδίζοντας το εισιτήριο για το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα στο St. Louis των ΗΠΑ, εκπροσωπώντας περήφανα τη χώρα μας. Το 2018, η ομάδα προσπάθησε ακόμα περισσότερο, με αποτέλεσμα να κατακτήσει και πάλι την 1η θέση στον Πανελλήνιο Διαγωνισμό, παίρνοντας για δεύτερη φορά το εισιτήριο για το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα, αυτή τη φορά στο Detroit των ΗΠΑ. Εκεί, όχι μόνο προκρίθηκε στους 10 φιναλίστ, αλλά κέρδισε και την 1η θέση στον διαγωνισμό «Global Innovation Awards»! Ο δρόμος προς την κορυφή δεν σταμάτησε. Το 2019 διατήρησε τη θέση της στο βάθρο στον Πανελλήνιο Διαγωνισμό και ετοίμασε ξανά τις βαλίτσες της, αυτή τη φορά για το Μοντεβιδέο της Ουρουγουάης, όπου κατέκτησε το 1ο Παγκόσμιο Βραβείο «Innovative Solution» και

την 4η θέση στο Robot Game, φέρνοντας την Ελλάδα στην 4η θέση παγκοσμίως!

2019 Οι i·Robot βραβεύονται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Ο Διαγωνισμός Ο Διαγωνισμός, τόσο ο Ευρωπαϊκός όσο και ο Παγκόσμιος, αποτελείται από τρία βασικά μέρη. Το πρώτο μέρος ονομάζεται «Project». Εκεί δίνεται στους μαθητές μια θεματική και τους ζητείται να εντοπίσουν ένα υπάρχον πρόβλημα, δίνοντας στη συνέχεια λύση. Το δεύτερο μέρος είναι το «Robot Game» και η ομάδα καλείται να κατασκευάσει ένα ρομπότ το οποίο θα το προγραμματίσει έτσι ώστε να εκτελεί συγκεκριμένες αποστολές πάνω σε μια πίστα ρομποτικής που είναι κοινή για όλους. Το τρίτο και τελευταίο μέρος ονομάζεται «Core Values». Σε αυτό, τα παιδιά πρέπει να

παρουσιάσουν με έναν ευχάριστο τρόπο τις ηθικές αξίες της ομάδας τους, με άλλα λόγια, είναι η στιγμή που θα προβάλλουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο την ταυτότητά της! Τι κάνει την ομάδα να ξεχωρίζει Η i·Robot λατρεύει να ανακαλύπτει και να καινοτομεί. Με βάση το θέμα που της δίνεται κάθε χρονιά, ερευνά σε βάθος και δημιουργεί ένα προϊόν καινοτόμο, μοναδικό και πρωτοποριακό. Για να το πετύχει αυτό, επισκέπτεται επαγγελματίες διαφορετικών ειδικοτήτων, ώστε να αποκτήσει γνώσεις και να εμπνευστεί για τη δημιουργία του δικού της προϊόντος. Μέσα από την ομάδα, τα παιδιά μαθαίνουν να είναι εργατικά, να συμμετέχουν και να συνεισφέρουν ισάξια δουλεύοντας δημιουργικά. Αναλαμβάνουν ευθύνες, εμπιστεύονται και δημιουργούν με την παράλληλη υποστήριξη των coaches και του σχολείου, οι οποίοι τους καθοδηγούν και τους υποστηρίζουν. Η i·Robot, σταθερή στην πορεία της, μόλις προκρίθηκε στον Διαγωνισμό της Αθήνας και ετοιμάζεται πυρετωδώς για τον Πανελλήνιο Διαγωνισμό που θα διεξαχθεί στη Θεσσαλονίκη. Καλή της επιτυχία!


28

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ

12.02.2020

Ο ψευδής εαυτός των εφήβων μας ΤΗΣ ΣΟΥΖΑΝΑΣ ΠΑΠΑΦΑΓΟΥ

Δ

εν χρειάζεται καμιά έρευνα να μας επιβεβαιώσει πως οι έφηβοι, ανεξαρτήτως φύλου, επηρεάζονται πολύ από τη γνώμη που θα σχηματίσουν οι άλλοι για αυτούς. Αρκεί να ανατρέξουμε στη δική μας εφηβεία και θα θυμηθούμε τις δυσκολίες, το μπέρδεμα και την θολή αίσθηση του εαυτού μας, καθώς παλεύαμε να ισορροπήσουμε μέσα στην πανανθρώπινη ανάγκη του ανήκειν. Διαδικτυακές σχέσεις Σήμερα, εκτός από όλες τις δυσκολίες που έχουν να αντιμετωπίσουν −το

σώμα τους που αλλάζει, τις ορμόνες που εκκρίνονται ανεξέλεγκτα, τις ευθύνες που αυξάνονται, τη σεξουαλικότητα που αναπτύσσεται, την επιθυμία να βρουν ταίρι− οι νέοι βρίσκονται μπροστά σε έναν τεράστιο πειρασμό, από τον οποίον ούτε οι ενήλικοι μπορούν πάντοτε να προστατευτούν: τη διαδικτυακή επικοινωνία. Τα νέα μέσα βρίσκονται σε διαρκή μάχη με τη συναισθηματική νοημοσύνη μας, υπονομεύοντας την υγιή αίσθηση του εαυτού και την ικανότητα να μείνουμε μόνοι με τον εαυτό μας και να έρθουμε σε επαφή με εμάς και με τους γύρω μας. Οι έφηβοι απορροφώνται από τα διαδραστικά διαδικτυακά παιχνίδια, αναζητώντας την αναγνώριση από τους συμπαίκτες τους, μια και ανεβαίνοντας επίπεδο γίνονται πιο δυνατοί. Τα περισσότερα

παιχνίδια είναι διαμορφωμένα έτσι, ώστε να προσφέρουν άμεση επιβράβευση μετά την ολοκλήρωση των αποστολών. Κι αν η επιβράβευση είναι συχνή, τότε οι παίχτες ενθαρρύνονται για να συνεχίσουν. Οι αποστολές, λοιπόν, δεν τελειώνουν ποτέ, με αποτέλεσμα οι έφηβοι να μένουν εγκλωβισμένοι χωρίς να το καταλάβουν. Κάπως έτσι εγκαταλείπουν τους φίλους τους, έχουν απότομη συμπεριφορά, ξεχνούν να κοιμηθούν, να φάνε, να προσέξουν την υγιεινή τους. Η επικοινωνία μαζί τους γίνεται ολοένα και πιο δυσπρόσιτη. Ένας άλλος τρόπος να παγιδευτούν οι έφηβοι μέσα στο μικρό κουτί, που χωρά παντού και χωρά τον κόσμο όλον, είναι ο φαντασιωσικός χώρος των κοινωνικών δικτύων (Facebook, Instagram, Snapchat,


12.02.2020

«Έχει μεγάλη σημασία για μένα να κερδίσω. Αν δεν παίξω σωστά φοβάμαι πως οι φίλοι μου δεν θα παίξουν ξανά μαζί μου. Δεν έχω δει πολλούς από αυτούς, φαντάζομαι όμως πως είναι πολύ κουλ». Γιώργος, 14 ετών

TikTok), στα οποία υιοθετούν συγκεκριμένες πόζες και μεθόδους για να είναι αρεστοί. Όσο περισσότερους διαδικτυακούς φίλους έχουν κι όσο πιο πολλά «likes» πάρουν, τόσο καλύτερα νιώθουν για τον εαυτό τους και αυξάνεται η αυτοπεποίθηση τους. Είναι αδύνατον να απαρνηθούν αυτόν τον κόσμο, μια και εκεί είναι ευκολότερο να προβάλλουν μια εικόνα αρεστή, σε αντίθεση με τον έξω κόσμο, όπου επικρατούν οι αρχές της πραγματικότητας και τα φίλτρα του Instagram δεν εφαρμόζονται… Έτσι, ο έφηβος κινδυνεύει να εγκλωβιστεί σε έναν παθολογικό ψευδή εαυτό. Για να επιβιώσει, ο άνθρωπος έχει ανάγκη την ισορροπημένη συνύπαρξη του αληθή και του ψευδή εαυτού (ενός, δηλαδή, κοινωνικού εαυτού που προσαρμόζεται στα θέλω και στα πρέπει ως ένα σημείο). Ποιο είναι, άραγε, το σημείο εκείνο που όταν το ξεπεράσει το άτομο θα χαθεί και ταυτόχρονα θα χάσει την αυθεντικότητά του; Κι εμείς, οι γονείς, ποια στάση πρέπει να κρατήσουμε ώστε να βοηθήσουμε τα παιδιά μας να μπουν υγιώς στην εφηβεία και έπειτα στην ενήλικη ζωή; Οι μαγικές ψευδαισθήσεις της βρεφικής ηλικίας Ο άνθρωπος γεννιέται, ή τουλάχιστον θα έπρεπε να γεννιέται, μέσα σε ένα περιβάλλον ασφάλειας. Το βρέφος, μέχρι να έρθει η στιγμή να αντιληφθεί τον κόσμο ως διαχωρισμένο από εκείνο, πρέπει να έχει την ελευθερία να πλέει στα ασφαλή πελάγη της ψευδαίσθησης πως ο κόσμος του ανήκει, πως όταν πεινά έρχεται μαγικά η πηγή της τροφής, πως όταν πονά ή αισθάνεται δυσφορία έρχεται μαγικά μια λύση, συνήθως μια αγκαλιά ανακούφισης. Το μαγικό αυτό περιβάλλον, το φροντιστικό, δηλαδή, περιβάλλον που δημιουργείται από το άτομο που ασκεί την μητρική λειτουργία, θα πρέπει σταδιακά να εισάγει στοιχεία από την πραγματικότητα, ώστε να μπορέσει το βρέφος, παράλληλα με την νευρολογική και τη σωματική του ανάπτυξη, να αναπτυχθεί και ψυχικά. Όπως έλεγε ο Άγγλος παιδίατρος και ψυχαναλυτής Donald Winnicott, γνωστός για την εισαγωγή εννοιών όπως ο ψευδής εαυτός και το μεταβατικό αντικείμενο, η μητέρα (ή όποιος ασκεί τη λειτουργία της) θα πρέπει να είναι αφοσιωμένη, να ταυτιστεί με το βρέφος, προσωρινά αλλά αληθινά. Το βρέφος ξεκινά να αισθάνεται «εγώ είμαι» μέσα στην ασφάλεια της μητρικής αγκαλιάς, τότε που η ψυχή και το σώμα του βρίσκονται στον ίδιο τόπο. Αν όλα πάνε καλά, με αργό αλλά σταθερό ρυθμό, η περιοχή που άλλοτε αφορούσε μόνο την μητέρα και το βρέφος θα αποκτήσει την έννοια του εσωτερικού και εξωτερικού κόσμου. Μεταβατικά αντικείμενα και πραγματικότητα Το πέρασμα από τον υποκειμενικό στον αντικειμενικό κόσμο γίνεται με τη βοήθεια των μεταβατικών αντικειμένων (ένα αρκουδάκι, ένα

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ μαλακό παιχνίδι, η άκρη μιας κουβέρτας), που βιώνονται από το βρέφος ως «μη-εγώ» αντικείμενα και τα οποία φαντάζεται πως είναι ζωντανά, πως αντέχουν και πως θα είναι εκεί, για πάντα στις υπηρεσίες του. Τα πρώτα χρόνια του, το παιδί βρίσκεται στον προθάλαμο μιας πραγματικότητας, σε έναν ενδιάμεσο τόπο. Περίπου στα τρία χρόνια του, η διαδικασία εσωτερίκευσης της μητέρας έχει πλέον συντελεστεί και το παιδί μπορεί να ανακαλέσει την αναπαράστασή της, ώστε να την αισθάνεται μέσα του ζωντανή ακόμα και όταν εκείνη απουσιάζει. Έτσι ξεκινά να χαρτογραφεί τον τόπο, τον χώρο και τον χρόνο του εαυτού του και να ενδυναμώνει το ψυχικό του σύστημα μέσα από τη μνήμη πως η μητέρα υπάρχει ακόμα και όταν δεν είναι εκεί, ώστε να αντέχει το «είμαι μόνο». Αν η μητέρα πετύχει να «αποτύχει» να ικανοποιεί τις παντοδυναμικές επιθυμίες του παιδιού και το βοηθήσει να αντέξει, τότε εκείνο θα αναπτύξει έναν εαυτό που θα του επιτρέψει να κοινωνικοποιηθεί δίχως να αλλοτριωθεί χάνοντας την επαφή με τις πραγματικές του ανάγκες (και εδώ αναφέρομαι στον αληθή αυθεντικό εαυτό). Αντίθετα, όταν οι ματαιώσεις που προέρχονται από το περιβάλλον είναι περισσότερες από εκείνες που μπορεί να χειριστεί, το παιδί αντιδρά αντί να υπάρχει, δεν έχει την αίσθηση του σώματος και της ψυχικής δομής του και σταδιακά αναπτύσσει έναν ψευδή εαυτό που θα τον ακολουθεί και στην ενήλικη ζωή του.

«Είναι πολύ σημαντικό για μένα να επικοινωνήσω, δεν μπορώ να αφήσω το κινητό μου μακριά, κάθε στιγμή είναι στιγμή για να μοιραστώ φωτό με τους διαδικτυακούς μου φίλους. Είναι ανακουφιστικό να αισθάνομαι πως ανήκω κάπου. Είναι ανακουφιστικό που δεν είμαι μόνη». Νιόβη, 16 ετών

Η μαγική αίσθηση της διαδικτυακής επικοινωνίας Το πρώτο δείγμα ψυχικής δυσκολίας σε σχέση με την εικόνα του εαυτού παρατηρείται στην προεφηβεία και στην αρχή της εφηβείας, καθώς τότε το παιδί ξεκινά να παρουσιάζει τον εαυτό του στον κόσμο όλο και πιο ανεξάρτητο και διαχωρισμένο από τους γονείς του. Φυσικά, στο πλαίσιο μιας κοινωνίας όπου τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι βασικό μέσο επικοινωνίας και συνύπαρξης, η απομόνωση και η ψευδής έκφραση του εαυτού καραδοκούν. Πολλοί γονείς μού εκμυστηρεύονται πως δεν μπορούν να σταματήσουν την επιρροή που ασκούν στα διαδικτυακά μέσα στα παιδιά τους, πως εκείνα αλληλοεπηρεάζονται και πως αυτή η ασύδοτη χρήση μοιάζει να μην έχει σταματημό. Αν, όμως, κοιτάξουμε καλά μέσα μας εμείς οι ενήλικοι, θα διαπιστώσουμε πως υπάρχει μια μαγική αίσθηση στη χρήση της διαδικτυακής επικοινωνίας. Υπάρχει πρώτα απ’ όλα η φαντασίωση της παντοδυναμίας πως η ζωή μας αφορά τους άλλους ή/και πως μας αφορά η ζωή των άλλων. Με άλλα λόγια, η αρχική παντοδυναμία του βρέφους πως ο κόσμος είναι μέσα του και δεν υπάρχει διαχωρισμός ανάμεσα στην εξωτερική και στην εσωτερική πραγματικότητα μοιάζει

29 να ξυπνά και στα ενήλικα, «καλοσχηματισμένα» άτομα. Σκεφτείτε, λοιπόν, πόσο ευάλωτα μπορεί να είναι τα νέα μέλη της κοινωνίας μας, οι έφηβοι, έτσι κι αλλιώς βουτηγμένοι σε έναν ωκεανό αλλαγών. «Αν δε μου κάνεις λάικ, θα σε κάνω ανφόλοου»· μοιάζει να είναι η μαγική λύση, έτσι όμως κάνουμε την κοινωνική και ψυχική δομή μας τόσο ευάλωτη που κινδυνεύει να νοσήσει. Το Facebook, για παράδειγμα, το κουβαλάμε συνεχώς μαζί μας, στη συσκευή μας, και είναι σαν ένα πνευματικό όπιο, που μας κάνει να πιστεύουμε πως δεν συνυπάρχουμε, απλά υπάρχουμε, φαντασιωσικά. Στην εποχή των smartphones είμαστε όλοι ήρωες πίσω από τις οθόνες μας και βρίσκουμε τρόπους να αποτρέψουμε τη μεταξύ μας επικοινωνία στον πραγματικό χωροχρόνο, μια επικοινωνία που βέβαια διέπεται από τις νόρμες της πραγματικότητας και εμπεριέχει τη ματαίωση. Είναι πολύ πιο εύκολο το βύθισμα σ’ έναν άλλο κόσμο, παρά η καλλιέργεια της συναισθηματικής εγγύτητας. Ναρκισσιστικό πλέγμα και ψευδής εαυτός Έφηβοι και ενήλικοι εστιάζουμε συνεχώς στις μεμονωμένες στιγμές. Τελικά, όμως, δεν επενδύουμε ούτε στο χθες, ούτε στο αύριο, ούτε στο εδώ και τώρα, παρά μόνο σε αυτό που επιθυμούμε να προβάλλουμε στους άλλους. Η προσπάθεια αυτή αυτοπροβολής συνδέεται άμεσα με το ναρκισσιστικό πλέγμα που υπάρχει σε όλους μας, αλλά σε διαφορετικές διαβαθμίσεις. Έτσι, όσο πιο χαμηλή είναι η αυτοεκτίμηση του νέου, τόσο πιο έντονα προσπαθεί να επιβιώσει, και μέσα από φωτογραφίες και «τσιτάτα» εμφανίζεται ένας εαυτός ψευδής, που ο έφηβος φορά σαν ρούχο. Δημιουργείται έτσι μια σχέση-κάτοπτρο με την ομάδα των άλλων, που συντηρείται μέσα από την αντανάκλαση στις οθόνες. Κι όταν το άτομο δε βρίσκει την ανταπόκριση που περιμένει, τότε δημιουργείται μεγάλη εσωτερική αναταραχή. Η ίδια αναταραχή επικρατεί κι όταν κλείνει το κινητό· όταν, για παράδειγμα, πέφτει η μπαταρία του είναι σαν να σπάει ο καθρέπτης, σαν ο κόσμος να εξαφανίζεται. Σε τι, άραγε, διαφέρει αυτή η αίσθηση από εκείνη του βρέφους που δεν έχει μάθει ακόμα να κουβαλά μέσα του τον σημαντικό άλλο όταν ο τελευταίος απουσιάζει; Σαν ένα ατελές μεταβατικό αντικείμενο, σαν ένα λούτρινο που δεν ολοκλήρωσε τη λειτουργία του, στη σύγχρονη εποχή το κινητό του εφήβου αποτελεί την προέκταση του εαυτού του. Αναρωτιέμαι τι λάθος έχει γίνει; Μήπως κι εμείς οι γονείς βυθιζόμαστε σε μαγικούς κόσμους, βουτηγμένοι στις οθόνες των δικών μας τηλεφώνων, αγωνιώντας να υπάρξουμε, και ξεχνάμε να συνυπάρξουμε με τους μελλοντικούς ενήλικους κατοίκους του πραγματικού κόσμου μέσα στον οποίο ο αληθής εαυτός μπορεί να μετατραπεί και να ωριμάσει σε αυθεντικό και κοινωνικό εαυτό; Ας κοιτάξουμε μέσα μας, λοιπόν, πριν σπεύσουμε να μαλώσουμε έναν έφηβο που έχει χαθεί σε έναν κόσμο αλγορίθμων. Ο δικός μας εαυτός κατά πόσο απέχει από έναν ψευδή εαυτό που παλεύει να υπάρξει;

Η Σουζάνα Παπαφάγου είναι κλινική ψυχολόγοςοικογενειακή ψυχοθεραπεύτρια


30

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ

12.02.2020

Το θαύμα ανάμεσα στα πόδια σου ΤΗΣ ΠΕΛΙΩΣ ΠΑΠΑΔΙΑ 1994. Τρίτη Γυμνασίου. Σχολείο. Μάθημα Βιολογίας. Καθηγητής Λάμπρος Καρύδας. Έξυπνος, χιουμορίστας, ξεχωριστός. Στην ύλη το αναπαραγωγικό σύστημα. Δύσκολο μάθημα για τον εκάστοτε διδάσκοντα που έχει να αντιμετωπίσει είκοσι πέντε ανώριμα και στη συντριπτική πλειονότητά τους απαίδευτα εφηβάκια. Ξεκινάει, λοιπόν, ο Καρύδας το μάθημα με μιαν αφήγηση, η οποία, όπως κατάλαβα εκ των υστέρων, ήταν απλά ένα πείραμα: «Καλά, είδατε τι έγινε τις προάλλες; Που στην κλήρωση του ΛΟΤΤΟ έκανε σαρδάμ ο υπεύθυνος και είπε πως βάζει τις μπάλες στην κλειτορίδα;» Γελάμε τρεις. Εγώ και δυο αγόρια, τα πιο προχώ, ας πούμε, της τάξης. Οι υπόλοιποι και οι υπόλοιπες

κοιτούν σαν χάννοι. Κι ο Καρύδας φρικάρει. Κυρίως με τα κορίτσια. «Ρε, σεις; Δεν καταλάβατε;» Σιωπή. «Είστε σχεδόν δεκαπέντε χρονών. Δεν ξέρετε το σώμα σας; Σε λίγα, σε πολύ λίγα χρόνια, θα πάτε να κάνετε έρωτα. Τι θα κάνετε;», συνεχίζει σχεδόν θυμωμένος ο καθηγητής. Κανείς άλλος διδάσκοντας δεν είχε ως τότε τολμήσει να ξεστομίσει το οτιδήποτε περί σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης. Απορημένα βλέμματα στο Γ’3. Ούτε να χαχανίσουμε δεν τολμήσαμε στην προοπτική μιας σεξουαλικής επαφής. Περί κλειτορίδας και άλλων δαιμονίων Απορημένο, πάντως, τότε και το δικό μου

το βλέμμα, που μόνο τρεις ξέραμε τι είναι η κλειτορίδα. Κάτι λίγα, όσα του επέτρεπε κι εκείνου το σύστημα και η διαρκής απειλή των συντηρητικών γονέων, μας εξήγησε στο πλαίσιο του μαθήματος της Βιολογίας εκείνος ο εμπνευσμένος δάσκαλος. Με δική του πρωτοβουλία φυσικά. Γιατί το 1994, αν και βρισκόμασταν στην καρδιά της Μεταπολίτευσης, και η περί σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης συζήτηση είχε ανοίξει (κυρίως εξαιτίας του AIDS) ούτε οι γονείς ούτε, φυσικά, οι καθηγητές τολμούσαν να μιλήσουν με λεπτομέρειες στους εφήβους για ΤΟ ΣΩΜΑ ΤΟΥΣ. Πιθανόν, άλλωστε, να μην ήξεραν κι οι ίδιοι πολλά. Προσωπικά, είχα την τύχη, γιατί περί τύχης πρόκειται, να μεγαλώσω


12.02.2020

σε ένα σπίτι όπου το σεξ ήταν απενοχοποιημένο, εξ ου και είχα από μικρή μια σωστά πλαισιωμένη για την ηλικία μου ενημέρωση, που με έκανε, μελλοντικά, σεξουαλικά ευτυχισμένη και υγιή. Διότι το να ξέρεις από νωρίς τι σου γίνεται, τι γίνεται εκεί κάτω, σε απελευθερώνει και σε απαλλάσσει από μελλοντικές, επικίνδυνες, νευρώσεις. Τις νευρώσεις για τις οποίες μιλώ τις έζησα μέσω πολλών φιλενάδων μου από την εφηβεία μέχρι και σήμερα. Κορίτσια που δεν έχουν ζήσει ή διεκδικήσει ποτέ οργασμό, κορίτσια με ψυχολογική δυσπαρευνία, κορίτσια με τραυματικές σεξουαλικές εμπειρίες, κορίτσια που δεν έχουν πάει ποτέ σε γυναικολόγο, κορίτσια που νομίζουν ότι γεννάνε από κει που κατουράνε, κορίτσια ανέραστα που αποφεύγουν το σεξ όπως ο διάολος το λιβάνι, κορίτσια που δεν αυνανίζονται, κορίτσια που όταν πάει η κουβέντα στο «πονηρό» κοκκινίζουν και χαμηλώνουν τη φωνή τους, κι ας είναι πια σαράντα χρονών γαϊδάρες, κορίτσια που δεν ξέρουν/δεν μπορούν/δε θέλουν να μιλήσουν στα παιδιά τους για το σεξ. Και βέβαια, κορίτσια που δε βρήκαν ποτέ έναν σύντροφο που να έχει τις γνώσεις (μεγαλωμένος προφανώς κι αυτός σε ένα συντηρητικό περιβάλλον), την υπομονή και τη θέληση να σταθεί στο πλευρό τους και να τις βοηθήσει να κατακτήσουν μια υγιή σεξουαλικότητα. Η κοινωνία σήμερα Πάνε κοντά τριάντα χρόνια από τότε που η συντριπτική πλειονότητα μιας ομάδας δεκαπεντάχρονων μαθητών σε κεντρικό σχολείο της Αθήνας δεν ήξερε τι σημαίνει κλειτορίδα και μη νομίζετε όχι έχουν αλλάξει και πολλά από τότε. Μπορεί πια η κοινωνία να είναι –θεωρητικά− πιο ανεκτική, μπορεί οι συζητήσεις για το σεξ να είναι περισσότερες, μπορεί τα παιδικά βιβλία σεξουαλικής αγωγής να έχουν πολλαπλασιαστεί (αλλά και πάλι να είναι μάλλον συντηρητικά, τουλάχιστον αυτά που κυκλοφορούν στην ελληνική αγορά, μεταφρασμένα όλα, σημειώνω), μπορεί τα παιδιά να ξεκινούν αρκετά νωρίτερα τις επαφές, όμως η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση εξακολουθεί να είναι απούσα από την εκπαίδευση, οι οικογενειακές συζητήσεις περί σεξ συνεχίζουν να αποτελούν ταμπού, οι εκτρώσεις στην εφηβεία είναι πολύ περισσότερες από όσες θα έπρεπε, ενώ η εισαγωγή στην καθημερινότητα των αβέβαιων εφήβων των μέσων κοινωνικής δικτύωσης δυσχεραίνει περισσότερο την κατάσταση, καθώς παρατηρείται μια ανούσια εικονική υπερσεξουαλικοποίηση των παιδιών, την οποία δεν έχουν ούτε την κατάλληλη ηλικία, ούτε το ψυχικό σθένος ούτε τις απαραίτητες γνώσεις να διαχειριστούν. Με ό, τι αυτό συνεπάγεται… Τι γίνεται εκεί κάτω; Έρχομαι, λοιπόν, να προτείνω ένα βιβλίο που κάποιους τους σοκάρει (το διάβασα κι αυτό στα σόσιαλ), ενώ το γεγονός και μόνο ότι σοκάρει δείχνει το βάθος του προβλήματος. Ένα βιβλίο που πρέπει καταρχάς να το διαβάσουν γυναίκες και κορίτσια· ένα βιβλίο που αν είστε μητέρα ή θεία ή γιαγιά ή νονά πρέπει να κάνετε δώρο, γιατί περί δώρου πρόκειται, στην κόρη, στην ανιψιά, στην εγγονή, στη βαφτιστήρα σας· ένα βιβλίο, όμως, που καλό θα ήταν να διαβάσουν και άντρες για να ξέρουν πώς είναι φτιαγμένο το κορμί των συντρόφων τους, ώστε να του συμπεριφερθούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο· γιατί η σεξουαλική

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ υγεία αφορά εξίσου και τα δυο φύλα! Το βιβλίο, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη, έχει τίτλο Το θαύμα ανάμεσα στα πόδια σου. Τι γίνεται εκεί κάτω; και είναι ένα best seller που εξερευνά τον γυναικείο κόλπο. Μια ενδιαφέρουσα αντίδραση που διάβασα –πού αλλού;− στο διαδίκτυο (από άντρα) ήταν: «Μα καλά; 400 σελίδες για το μουνί;» Ναι, 400 σελίδες για το… μουνί έγραψαν ύστερα από πολυετή οι Νορβηγίδες φοιτήτριες ιατρικής Νίνα Μπρόκμαν και Έλλεν Στόκκεν Νταλ· και λίγες είναι… Ας δούμε εν συντομία τι θα ανακαλύψετε μέσα σε αυτές: Τα γεννητικά όργαναΟι συγγραφείς μας ξεναγούν στο πιο «ιδιαίτερο» μέρος του σώματός μας. Μας συστήνουν το αιδοίο, τον κόλπο, την κλειτορίδα, τον παρθενικό υμένα, τον πρωκτό, τις τρίχες της περιοχής, τα εσωτερικά γεννητικά όργανα, το γενετικό, το βιολογικό και το ψυχολογικό φύλο. Εκκρίσεις, περίοδος και οι σχετικές οσμές Η Μπρόκμαν και η Στόκκεν Νταλ εξηγούν τι είναι οι κολπικές εκκρίσεις και ποιες οι μεταξύ τους διαφορές, μιλούν για τις μυρωδιές τους και για το τι πρέπει να μας ανησυχήσει, αναλύουν τι συμβαίνει κατά τη διάρκεια της περιόδου, προτείνουν προϊόντα υγιεινής, εξετάζουν το προεμηνορροϊκό σύνδρομο, τις ορμόνες που χορεύουν στο σώμα μας και βέβαια το πότε υπάρχει πιθανότητα εγκυμοσύνης. ΣεξΤο ανθρώπινο είδος είναι το μόνο που ντρέπεται για το σεξ. Στο κεφάλαιο, λοιπόν, αυτό οι συγγραφείς επιδιώκουν να μιλήσουν για τη φυσιολογική σεξουαλική ζωή, την ικανοποιητική και τη χωρίς άγχη, ώστε να μπορέσουν να την απενοχοποιήσουν. Αναφέρονται εκτενέστατα στην πρώτη φορά, στην αντισύλληψη, στο πρωκτικό σεξ, στην επιθυμία και βέβαια στους οργασμούς παντός τύπου.

31 ΤΑ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑ ΓΕΝΝΗΤΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ ΕΙΝΑΙ ΚΑΤΑΠΛΗΚΤΙΚΑ ΚΑΙ ΕΙΝΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΚΡΙΜΑ ΝΑ ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΠΗΓΗ ΜΥΣΤΗΡΙΟΥ ΚΑΙ ΝΤΡΟΠΗΣ. ΕΜΕΙΣ ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΓΑΠΗΣΟΥΜΕ ΤΟ ΣΩΜΑ ΜΑΣ ΚΑΙ ΓΙΑ ΝΑ ΤΟ ΑΓΑΠΗΣΟΥΜΕ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΤΟ ΓΝΩΡΙΣΟΥΜΕ ΚΑΛΑ ΚΑΙ ΝΑ ΞΕΚΛΕΙΔΩΣΟΥΜΕ ΟΛΑ ΤΑ ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΟΥ Αυτό το αναγνωστικό ταξίδι «εκεί κάτω», ανάμεσα στα πόδια μας, είναι απαραίτητο για κάθε γυναίκα. Καλό θα ήταν μάλιστα να το κάνει νωρίς, στις αρχές της εφηβείας της, ώστε να είναι ενημερωμένη έγκαιρα για όλα, τα θετικά και τα αρνητικά, που της επιφυλάσσει. Τα γυναικεία γεννητικά όργανα είναι καταπληκτικά και είναι πραγματικά κρίμα να αποτελούν πηγή μυστηρίου και ντροπής. Οι γυναίκες οφείλουμε να αγαπήσουμε το σώμα μας, όμως για να το αγαπήσουμε πρέπει να το γνωρίσουμε καλά και να ξεκλειδώσουμε όλα τα μυστικά του. Η γνώση είναι δύναμη, η γνώση φέρνει αυτοπεποίθηση, η γνώση μάς καθοδηγεί στην πορεία της ζωής μας. Η γυναίκα που ζει τον 21ο αιώνα δεν πρέπει να έχει ενοχές για τη σεξουαλικότητά της και αρνητικές σκέψεις για τα γεννητικά της όργανα. Η σεξουαλική της ζωή πρέπει να διέπεται από τους δικούς της όρους, ώστε να μπορέσει να απολαύσει τη χαρά που μπορεί να της δώσει το σώμα της, τόσο μόνη της, όσο και με τον ή την παρτενέρ της. Καλή ανάγνωση! Υ.Γ. Εξηγήστε στην κόρη σας, όποια κι αν είναι η ηλικία της, πού βρίσκεται η κλειτορίδα της και για ποιον λόγο είναι τόσο σημαντική.

ΑντισύλληψηΗ αντισύλληψη έχει ένα ολόκληρο κεφάλαιο δικό της, στο οποίο αναλύονται όλες οι μέθοδοι με τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματά τους, ώστε να επιλέξουμε αυτή που μας ταιριάζει καλύτερα και να αποφύγουμε τις ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες. Φυσικά, επειδή καμιά μέθοδος δεν είναι απόλυτα αποτελεσματική, οι συγγραφείς μιλούν εκτενώς και για τις εκτρώσεις, ένα θέμα δύσκολο συναισθηματικά και ηθικά για κάθε γυναίκα, αλλά ταυτόχρονα και ένα κατοχυρωμένο δικαίωμά της. Τα προβλήματα εκεί κάτωΤα γεννητικά μας όργανα παρουσιάζουν συχνά προβλήματα, τα οποία μας ανησυχούν και οι συγγραφείς τα εξηγούν έτσι ώστε να μας καθοδηγήσουν και να μας ξεαγχώσουν. Οι διαταραχές της περιόδου, η ενδομητρίωση, οι πολυκυστικές ωοθήκες, τα ινομυώματα, η αιδοιοδυνία, οι σεξουαλικώς μεταδιδόμενες λοιμώξεις, ο έρπης, οι μυκητιάσεις, οι κολπίτιδες, οι ουρολοιμώξεις, η ακράτεια ούρων, οι αιμορροΐδες, οι αποβολές, ο καρκίνος, η τεκνοποίηση σε μεγάλη ηλικία, ο ακρωτηριασμός, ακόμα και η… πλαστική των γεννητικών οργάνων είναι θέματα που καθημερινά απασχολούν και αγχώνουν, σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό, γυναίκες σε όλον τον κόσμο. Αν τα κατανοήσουν, όμως, όλα μοιάζουν πιο εύκολα!

Διαβάστε: Το θαύμα ανάμεσα στα πόδια σου. Τι γίνεται εκεί κάτω;, Brochmann Nina/Stokken Dahl Ellen, Εκδόσεις Πατάκη


32

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ

12.02.2020

Μπορώ να είμαι φίλος με το έφηβο παιδί μου; ΤΗΣ MAΡΙΑΝΝΑΣ ΚΟΥΜΑΡΙΑΝΟΥ

Ο

Η Μαριάννα Κουμαριανού είναι παιδαγωγός και συγγραφέας. Θα τη βρείτε στο mkoumarianos@gmail.com.

χι βέβαια! Δεν μπορώ να είμαι φίλος του έφηβου παιδιού μου… Όχι λόγω ανικανότητας, αλλά λόγω ανάγκης! Η εφηβεία είναι η στιγμή που το παιδί ξεκινάει να μπαίνει στο τερέν της ζωής. Οι άνθρωποι που το περιβάλλουν παύουν σταδιακά να είναι οι (προ)επιλογές των γονιών του και του σχολείου. Ξεκινούν οι πρώτες απόπειρές του να δημιουργήσει τον δικό του κύκλο. Να δει και να διαλέξει τους φίλους του, το κομμάτι της κοινωνίας στο οποίο θέλει να ανήκει, που έχει σημασία για αυτόν και από το οποίο θα αντλεί την ικανοποίηση ότι είναι σημαντικός για μια ομάδα. Οπότε, ένας γονιός, ΟΧΙ, δεν πρέπει να κατέχει θέση φίλου. Ένας γονιός έχει ένα πολύ πιο σπουδαίο έργο να επιτελέσει. Και αυτό είναι το να δείχνει και να αποδέχεται. Να αποδέχεται με νηφαλιότητα τις προσπάθειες του παιδιού του να βγει στον κόσμο. Θέλει πολύ κουράγιο να βλέπεις την (συχνή) «ατσουμπαλοσύνη» με την οποία δοκιμάζει το καθετί και από ό,τι κάνει να διαλέγεις το εξής ένα σημαντικό σημείο να τον «συμβουλεύσεις». Θέλει πολλή ανοιχτότητα από τον ενήλικα ώστε το έφηβο παιδί να μπορέσει να του επικοινωνήσει κομμάτια της πραγματικότητάς του και πολύ λεπτό και προσεκτικό χειρισμό ώστε να μπορέσει να του εκμαιεύσει τα σημαντικά, εκείνα

για τα οποία χρειάζεται καθοδήγηση. Θυμάμαι τον γιο μου, όταν ξεκίνησε να κάνει σκέιτ και να κυκλοφορεί «αδέσποτος» στην περιοχή. Τι συμβουλή να δώσεις; Ποια είναι η ανάγκη ή ποια είναι η άγνοια που μπορεί να έχει; Ένα «πρόσεχε!» ή «να προσέχεις!» δε σημαίνει τίποτα, δεν μεταφράζεται ούτε εξηγεί το ποια είναι η σωστή συμπεριφορά. Εκείνη την περίοδο ενθουσιαζόταν με τα κατορθώματά του. Έβρισκα ευκαιρία να τον ρωτάω και να του ζητάω να μοιραστεί μαζί μου τις εμπειρίες του, μέχρι που −μέσα σε όλα− μου έδειξε ένα βιντεάκι για το πώς κυκλοφορεί… Ομολογώ ότι έπαθα σοκ από την τόλμη που έδειχνε, κατεβαίνοντας με φόρα με το σκέιτ πάνω στη διπλή διαγράμμιση του δρόμου. Όμως το πώς ένιωθα εγώ δεν είχε καμία αξία μπροστά στον κίνδυνο στον οποίο έθετε τον εαυτό του και τη ζωή του. Και αυτό ήταν αυτό που έπρεπε να αντιμετωπίσω. Σε τέτοιες περιπτώσεις, λοιπόν, ο γιος μου (και κάθε παιδί) δε χρειάζεται έναν φίλο. Χρειάζεται έναν ενήλικα που με σοβαρότητα και σεβασμό θα του δώσει ένα δυο κριτήρια και επιχειρήματα σχετικά με αυτό που κάνει. Αν αυτά το παιδί τα εισπράξει με τρόπο σαφή και ήπιο, τότε δε θα έχει κανέναν λόγο να αντισταθεί και θα αλλάξει τη συμπεριφορά του, γιατί πολύ απλά θα καταλάβει το συμφέρον του. Κάθε έφηβος θέλει να ρισκάρει. Έχει μια αίσθηση παντοδυναμίας που τον κυριεύει και τον γεμίζει. Θέλει να ζήσει τη ζωή του με ένταση. Στα άκρα. Ποιος από εμάς, άλλωστε,

δεν πέρασε αυτό το στάδιο; Όμως η άγνοια σε συνδυασμό με τον ενθουσιασμό μπορεί να αποβούν μοιραία… Είναι πολύ σημαντικό για τα παιδιά αυτής της ηλικίας να καταλάβουν ότι πρέπει να παίρνουν τα ρίσκα τους κάτω από συνθήκες που μπορούν να ελέγχουν. Ότι κάθε ρίσκο αξίζει, αρκεί μέσα σε αυτό να υπάρχει ο σεβασμός προς τον εαυτό αλλά και προς τους άλλους. Το ζήτημα, λοιπόν, δεν είναι να «κόψουμε» τα παιδιά από αυτά που θέλουν να δοκιμάσουν (και προφανώς όχι να τους μεταδίδουμε τους δικούς μας φόβους), αλλά να τους δείξουμε τον δρόμο να δοκιμάζουν με τον λιγότερο επικίνδυνο τρόπο. Ο γιος μου συνεχίζει να κάνει σκέιτ και μάλιστα μαθαίνει και άλλους πώς να το χρησιμοποιούν. Λίγο καιρό μετά τη συζήτησή μας, μια μέρα, χωρίς να το αντιληφθεί, τον είδα να κατεβαίνει (ξανά) τον ίδιο δρόμο που μου είχε δείξει στο βιντεάκι του. Ομολογώ ότι κοιτώντας άκουγα και την καρδιά μου να χτυπάει. Αυτή τη φορά, όμως, έβλεπα ένα παιδί που φρόντιζε και πήγαινε με σύνεση, σεβόμενος τον εαυτό του, αλλά και τους οδηγούς. Κάθε γονιός οφείλει να στέκεται καταρχάς ως γονιός στο παιδί του. Οφείλει να παρατηρεί με όλες τις αισθήσεις ανοιχτές και να του δίνει κριτήρια. Κάποτε έρχεται η ώρα που το παιδί «φεύγει». Ο γονιός είναι αυτός που, στο ταξίδι που ξεκινάει, οφείλει να του έχει δώσει τα εφόδια και να οξύνει τα αισθητήρια, την αντίληψη και την κρίση του. Και αυτό είναι ένα πολύ μεγάλο έργο που καλείται να επιτελέσει!


ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ

12.02.2020

Οδηγός εφηβείας: Ανακαλύψτε τη χαρά μιας ξεχωριστής ηλικίας ΤΗΣ ΠΕΛΙΩΣ ΠΑΠΑΔΙΑ

H

εφηβεία κάνει συχνά τα παιδιά να χάσουν τον δρόμο τους. Τα μπερδεύει, τα αγχώνει, τα τρομάζει. Κι εμείς οι γονείς μπερδευόμαστε, αγχωνόμαστε και τρομάζουμε εξίσου, μην πω και περισσότερο, βλέποντας τα μωρά μας να έχουν μεγαλώσει ξαφνικά, εν μια νυκτί (έτσι νομίζουμε στο ξερό μας το κεφάλι). Αυτό που σίγουρα επιθυμούμε είναι να ανακαλύψουν ανώδυνα τη χαρά της εφηβείας –γιατί φυσικά η εφηβεία κρύβει και μεγάλες χαρές, δεν τις θυμάστε;− ξεκλειδώνοντας όλα της τα μυστικά. Η συγγραφέας Λίζι Κοξ έγραψε αυτό που δεν υπήρχε όταν ήμαστε εμείς παιδιά: Δυο οδηγούς εφηβείας, που κινούνται παράλληλα, απλά διαχωρίζονται όταν είναι αναγκαίο λόγω του φύλου του αναγνώστη. Για αγόρια. Αποκλειστικά! − Για κορίτσια. Αποκλειστικά! Ονομάζονται. Κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Μεταίχμιο, σε απόδοση της Μαρίζας Ντεκάστρο και κατατοπίζουν τους εφήβους (και τους γονείς που στανταράκι τους κρυφοδιαβάζουν· άλλωστε στο τέλος των βιβλίων υπάρχει γλωσσάρι, ευρετήριο, καθώς και ένα σημείωμα προς τους ενήλικους) για όλα όσα χρειάζεται να ξέρουν για αυτή την παράξενη ηλικία, προσφέροντας χρήσιμες συμβουλές και πληροφορίες για το τι ακριβώς τους συμβαίνει σε αυτή τη φάση της ζωής, με τις ραγδαίες, πρωτόγνωρες και καθημερινές αλλαγές. Σε κάθε σαλόνι των βιβλίων η έφηβη και ο έφηβος λύνουν τυχόν απορίες σχετικές με θέματα όπως «Τι είναι η εφηβεία;» «Η περίοδος» «Σεξ και πώς γίνονται τα παιδιά;» «Εκφοβισμός και εξωτερική εμφάνιση», «Σεξισμός και ισότη-

τα των φύλων», αλλά και βρίσκουν συμβουλές για την προσωπική τους υγιεινή, την κοινωνικοποίηση, τη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και των κινητών τηλεφώνων, την πίεση από τους συνομηλίκους και τη σχολική ζωή, τους τρόπους αναγνώρισης δύσκολων καταστάσεων και για άλλα πολλά ζητήματα και ερωτήματα με τα οποία μπορεί να έρθουν αντιμέτωποι. Η μονόχρωμη εικονογράφηση −με τόνους του μοβ για τα κορίτσια και του πορτοκαλί για τα αγόρια− συμμετέχει ενεργά εμπλουτίζοντας το κείμενο, ενώ ταυτόχρονα του δίνει έναν τόνο πιο ανάλαφρο και χιουμοριστικό, που βοηθάει το παιδί να το διαβάσει ευκολότερα. Επιπλέον, οι Οδηγοί εφηβείας μπορούν να αποτελέσουν την ιδανική αφορμή για συζήτηση μεταξύ γονιών και παιδιών, προκειμένου να εξερευνήσουν παρέα τον αρχικά αχαρτογράφητο και φαινομενικά αφιλόξενο πλανήτη που λέγεται «εφηβεία». Το σημαντικό είναι εμείς οι μεγάλοι να καταλάβουμε ότι ο τρόπος που ενεργούμε και συμπεριφερόμαστε μπορεί να επηρεάσει την αντίληψη του εφήβου για τον κόσμο και για τις σχέσεις του με τους άλλους. Αν είμαστε ανοιχτοί, στοργικοί και ευαίσθητοι, μπορούμε να σπάσουμε πολλά από τα στερεότυπα που περιβάλλουν το ανδρικό ή το γυναικείο φύλο και να κάνουμε τη ζωή του παιδιού μας πολύ πιο εύκολη. Ο γιος μου διάβασε το βιβλίο πριν καν κλείσει τα έντεκα, ενώ η μικρή μου, αν και ο Οδηγός εφηβείας απευθύνεται, θεωρητικά τουλάχιστον, σε παιδιά άνω των δέκα ετών, το διάβασε στα οχτώ της. Προσωπικά, το βρίσκω απαραίτητο να γνωρίζουν από νωρίς τα παιδιά όλα όσα έχουν να κάνουν με το σώμα, το φύλο, τη σεξουαλικότητα και το μέλλον τους και οι οδηγοί αυτοί τους προσφέρουν συμβουλές για τα πάντα: από το ξύρισμα και το αποσμητικό μέχρι

33 την κοινωνική τους ζωή κι απ’ το σουτιέν που θα διαλέξουν μέχρι την εικόνα που θα έχουν για το σώμα τους. Φυσικά, αφού τα άφησα αρχικά να τους ξεφυλλίσουν κι έπειτα να τους ξεκοκαλίσουν μόνοι τους (δεν υπάρχει παιδί, σας το υπογράφω, που να μην ξεκοκαλίζει σε χρόνο DT οτιδήποτε «πονηρό» και «μεγαλίστικο» στο δικό του μυαλό), συζητήσαμε πολύ. Άκουσα τις απορίες τους, εξήγησα με όσο πιο απλά και κατανοητά λόγια όλα όσα ρώτησαν και κυρίως έκανα αναγωγές και αφηγήθηκα ιστορίες από την δική μου εφηβεία. Τους μίλησα για μια «προϊστορική» εποχή χωρίς διαδίκτυο και κινητά, αλλά μόνο με καρτοτηλέφωνα, που οι πρώτοι έρωτες άνθιζαν σε αυλές σχολείων και παρκάκια και πλατείες· για τις πρώτες βόλτες χωρίς γονείς τα Σαββατόβραδα στα νεοσύστατα Goody’s και στα χιλιοαγαπημένα Wendy’s· για τα ατέλειωτα, ανόητα αράγματα σε σκαλάκια πολυκατοικιών· για μια παρέα δεκατετράχρονων που έπαιρνε νωρίς το απόγευμα του Σαββάτου το 550 για να πάει από το Παγκράτι στην Κηφισιά για bowling και που στις 23:00 αυστηρά έπρεπε να είναι πίσω σπίτι· για το σινεμά που μας έβαλε μέσα και είδαμε το «Βασικό Ένστικτο» κι ας μην είχαμε κλείσει ακόμα τα δεκατρία μας και τσιρίζαμε γι’ αυτά που διαδραματίζονταν στην οθόνη· για τα LEVIS 501 και τον τριαντάχρονο, ημίγυμνο Μπραντ Πιτ, κολλημένο σε αφίσα πάνω απ’ το κρεβάτι μου· για το MTV, που έπαιζε νυχθημερόν στη διαπασών· για τη «Μανίνα» και την «Κατερίνα» και το «ΚΑΙ», που ήταν κατά μία έννοια οι δικοί μας οδηγοί εφηβείας· για τις πλάκες και για τις καταλήψεις στο σχολείο· για τα αγόρια που κρυφοκοίταζαν με δέος τα σουτιέν μας και προσπαθούσαν να μας πείσουν πως είχαν γκόμενες φοιτήτριες (μια από το χωριό, δεν την ξέρεις, δεκαεννιά είναι)· για την αγορά προφυλακτικών στα δεκατρία μας από τα BODYSHOP (αρκεί που τα είχαμε στο πορτοφόλι μας, χαλάλι που έληξαν)· για τα σιχαμερά σπυράκια και τα καταπιεστικά σιδεράκια· για τα πρώτα άγαρμπα μακιγιάζ και τα βαμμένα μαύρα νύχια· για τα τινέιτζ πάρτι του Τζερόνιμο Γκρούβι, στο Αίθριο στο Μαρούσι· για το πρώτο καλοκαίρι που έμεινα μόνη στην Αθήνα και δεν ακολούθησα τους γονείς μου στο εξοχικό, στο τέλος της πρώτης λυκείου· για τις κυριακάτικες βόλτες στο Μοναστηράκι· για τις άπειρες, αλλά όχι (πολύ) επικίνδυνες, μαλακίες που κάναμε προσπαθώντας εναγωνίως να ενηλικιωθούμε! Όλα αυτά κι άλλα πολλά που είπα και λέω και θα λέω χωρίς ταμπού, με αφορμή και συνδυαστικά με τα βιβλία αυτά, είναι ο καλύτερος τρόπος προετοιμασίας των παιδιών μας για την ξέφρενη κούρσα που θα κάνουν τα επόμενα χρόνια καβάλα στο τρενάκι του τρόμου που ονομάζεται εφηβεία. Όπως, όμως, θα ξέρετε αν το έχετε δοκιμάσει, ένα τρενάκι του τρόμου σε ανεβοκατεβάζει με φόρα, αλλά πολύ σπάνια είναι επικίνδυνο. Τουναντίον, είναι άκρως γοητευτικό! Ας θυμηθούμε, λοιπόν, ξανά τα δικά μας εφηβικά χρόνια και ας πλησιάσουμε τα παιδιά μας, μπαίνοντας στα παπούτσια τους. Κι εκείνα μάλλον θα μας ακούσουν και θα μας εμπιστευτούν ευκολότερα, έχοντας, όμως, απαραιτήτως στο κομοδίνο τους κι έναν Οδηγό εφηβείας.


34

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ

12.02.2020

Ποια είσαι, επιτέλους, Γκρέτα Τούνμπεργκ; ΤΗΣ ΠΕΛΙΩΣ ΠΑΠΑΔΙΑ

Π

ριν από έναν περίπου χρόνο, άρχισε να προβάλλεται στα ΜΜΕ, πρώτα στα νέα κι έπειτα στα παραδοσιακά, η είδηση πως ένα δεκαεξάχρονο κορίτσι από τη Σουηδία ξεκίνησε να «απεργεί» από τα μαθητικά της καθήκοντα, διαμαρτυρόμενο μπροστά στη Βουλή για την κλιματική αλλαγή και την απραξία των πολιτικών. Σύντομα το κορίτσι αυτό το γνωρίσαμε όλοι, καθώς οι «απεργίες» της για το κλίμα ενέπνευσαν μαθητές σε όλον τον κόσμο να απέχουν από τα μαθήματά τους κάθε Παρασκευή με το ίδιο αίτημα. Το όνομα αυτής: Γκρέτα Τούνμπεργκ. Fridays for Future Η ιδέα τής γεννήθηκε όταν έμαθε για τους

μαθητές του Πάρκλαντ, στη Φλόριντα, οι οποίοι έκαναν αποχή διαμαρτυρόμενοι για τους νόμους περί οπλοκατοχής και οπλοχρησίας στις ΗΠΑ, που ουσιαστικά οδήγησαν στην πολύνεκρη επίθεση στο σχολείο τους. Στις 20 Αυγούστου του 2018, έπειτα από το κύμα καύσωνα που έπληξε τη βόρεια Ευρώπη και τις δασικές πυρκαγιές που κατέκαψαν εκτάσεις στη Σουηδία, η δεκαπεντάχρονη τότε Γκρέτα δεν πήγε στο σχολείο, παρά κάθισε στο πλακόστρωτο έξω από το σουηδικό κοινοβούλιο, διαμαρτυρόμενη για την αδράνεια των πολιτικών της χώρας της απέναντι στο πρόβλημα της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Από τότε πήγαινε στο ίδιο σημείο κάθε Παρασκευή, είτε έβρεχε, είτε χιόνιζε… Κρατούσε ένα πανό με ένα σύνθημα που είχε γράψει η ίδια με μαρκαδόρο: «Skolstrejk för klimatet» (σχολική απεργία για το κλίμα). Και με τον τρόπο αυτό, οδήγησε στη γέννηση ενός παγκόσμιου κινήματος, των Fridays for Future, στις οποίες συμμετέχουν

ενεργά εκατομμύρια μαθητές. (Όχι βέβαια στην Ελλάδα, όπου το βαθιά πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό ζήτημα της κλιματικής αλλαγής δεν μοιάζει να μας απασχολεί πέραν από τις διενέξεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ανάμεσα σε Γκρετολάγνους και Γκρετομάχους. Λίγα, μόνο, παιδιά και νέοι πήραν μέρος τον προηγούμενο Σεπτέμβριο σε μια ειρηνική διαμαρτυρία στην Αθήνα και το θέμα ελάχιστα προβλήθηκε). Ψυχανάλυση και βία από τον καναπέ μας Αδιαμφισβήτητα, το παιδί αυτό διαφέρει, έχει έναν δικό του τρόπο σκέψης και δράσης, διαφορετικό από αυτόν του «κανονικού» μέσου έφηβου! Κι ο τρόπος της αυτός φαίνεται να είναι αποτελεσματικός. Καθώς, όμως, η Γκρέτα άρχισε να γίνεται όλο και πιο γνωστή, ξεκίνησαν λεκτικές επιθέσεις ή μάλλον λεκτικοί βιασμοί εναντίον της. Βλέπετε, το έντονο, βλοσυρό, βλέμμα της και το γεγονός ότι πάσχει από Σύνδρομο Άσπεργκερ και


12.02.2020

Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή −επομένως είναι, κατά δήλωσή της, απόλυτη− η επιμονή της και οι εμμονές της, η ιδιαίτερη οικογένειά της και βέβαια το ότι είναι γένους θηλυκού (ναι, οι επιθέσεις στην Γκρέτα είναι σαφώς και ad feminem) την έβαλαν στο στόχαστρο. Παρακάτω σταχυολογώ λίγα σχόλια Ελλήνων στο Facebook, που μαίνονται εναντίον της με ένα τουλάχιστον παράλογο μίσος και σεξιστικό/κρύο χιούμορ (η ορθογραφία είναι διορθωμένη, αν και για μια στιγμή σκέφτηκα σοβαρά να τη διατηρήσω, γιατί είναι ενδεικτική του ποιόντος των γραφόντων και των γραφουσών): «Είναι ψυχάκι!» «Να πάει σχολείο όπως τα υπόλοιπα παιδιά της ηλικίας αυτής». «Πωπώ, αυτό το παιδάκι έχει πολλές ψυχικές διαταραχές. Κρίμα». «Μήπως κάνει και τα κακάκια της εναλλακτικά; Να μας πει να ξέρουμε, μην νιώθουμε μειονεκτικά». «Η Γκρέτα είναι μία άλλη πολύ άτυχη στιγμή της ανθρωπότητας». «Την κονόμα κοιτάζει αυτό το κακιασμένο και οι γονείς του». «Να το πάλι, το μαλακισμένο...» «Ένα ζώον μικρομέγαλο, εκνευριστικό, να του χώσεις πολλές μπούφλες». «Τράβα άνοιξε κάνα βιβλίο, στουρνάρι». «Πρέπει να φάει ΑΜΕΣΑ πούτσα». «Έχει σαλτάρει, το καθυστερημένο». «Ρε, το παιδί αυτό είναι προβληματικό και άρρωστο». «Γκρέτα, δε γαμιέσαι να συνέλθεις;» Τα προαναφερθέντα αποτελούν το ένα τοις δεκάκις χιλίοις των όσων ύβρεων έχουν γραφτεί τον τελευταίο χρόνο από τους καναπέδες μας –και δεν μιλώ για τις ελάχιστες ψύχραιμες και εύστοχες κριτικές που σαφώς και έχει δεχτεί η Γκρέτα ως δημόσιο πρόσωπο. Είναι προφανές πως πρόκειται για ξεκάθαρο hate speech εναντίον μιας έφηβης, που ακόμα κι αν δεν έχει μόνο αγαστές προθέσεις ή αν είναι «θύμα» των γονέων της (δεν το ξέρω, δεν είμαι σίγουρη, δεν το κρίνω, δεν το κατακρίνω, άλλωστε σπάνια συναντώ τέρατα ηθικής με αγνές μόνο προθέσεις), έχει καταφέρει να κάνει έναν ολόκληρο πλανήτη να αφυπνιστεί και έχει αναγάγει σε trending θέμα την κλιματική αλλαγή. Αυτό μου αρκεί για να είμαι θετικά διακείμενη απέναντί της. Προφανώς, δεν θα πέσω να την προσκυνήσω, αλλά την παρακολουθώ και της αναγνωρίζω πως κατόρθωσε να βγάλει χιλιάδες, αν όχι εκατομμύρια, ανθρώπους από όλο τον κόσμο στους δρόμους να διεκδικήσουν ένα καλύτερο μέλλον για τα παιδιά τους (Είπαμε, όχι στην Ελλάδα, εδώ οι οικολογικές ανησυχίες ποτέ δεν μας ξεβόλεψαν και άλλωστε «εμείς αν ποτέ γίνουν όλα αυτά για τα οποία μας τρομοκρατεί η Γκρέτα δεν θα ζούμε»). Οι δράσεις της, ακόμα κι αν είναι σκηνοθετημένες (όπως προανέφερα δεν το ξέρω, δεν είμαι σίγουρη, δεν το κρίνω, δεν το κατακρίνω, άλλωστε σπάνια συναντώ τέρατα ηθικής με αγνές μόνο προθέσεις) έχουν γιγάντια παγκόσμια ανταπόκριση. Η Γκρέτα έχει ήδη προταθεί για Νόμπελ Ειρήνης, έχει βρεθεί ως ομιλήτρια σε δεκάδες φόρα για την κλιματική αλλαγή, έχει συμπεριληφθεί στις πιο επιδραστικές προσωπικότητες των τελευταίων ετών, έχει κερδίσει πολυάριθμες διακρίσεις και βραβεία. Με αφορμή το «Φαινόμενο Γκρέτα», είδαμε κράτη να βάζουν σε προτεραιότητα το περιβάλλον λόγω της πίεσης που δέχτηκαν από τον κόσμο που βγήκε στους δρόμους.

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ ΜΕ ΑΦΟΡΜΉ ΤΟ «ΦΑΙΝΌΜΕΝΟ ΓΚΡΈΤΑ», ΕΊΔΑΜΕ ΚΡΆΤΗ ΝΑ ΒΆΖΟΥΝ ΣΕ ΠΡΟΤΕΡΑΙΌΤΗΤΑ ΤΟ ΠΕΡΙΒΆΛΛΟΝ ΛΌΓΩ ΤΗΣ ΠΊΕΣΗΣ ΠΟΥ ΔΈΧΤΗΚΑΝ ΑΠΌ ΤΟΝ ΚΌΣΜΟ ΠΟΥ ΒΓΉΚΕ ΣΤΟΥΣ ΔΡΌΜΟΥΣ. Ο ΑΚΤΙΒΙΣΜΌΣ, ΈΣΤΩ ΚΑΙ Ο ΕΠΙΛΕΚΤΙΚΌΣ, ΜΠΟΡΕΊ ΝΑ ΜΗΝ ΕΊΝΑΙ ΠΑΝΆΚΕΙΑ, ΕΊΝΑΙ ΠΆΝΤΩΣ ΈΝΑ ΠΡΏΤΟ ΒΉΜΑ ΓΙΑ ΝΑ ΣΏΣΟΥΜΕ ΤΗ ΓΗ Ο ακτιβισμός, έστω και ο επιλεκτικός, μπορεί να μην είναι πανάκεια, είναι πάντως ένα πρώτο βήμα για να σώσουμε τη Γη. Τα βιβλία Η Γκρέτα και η προσωπικότητά της μου κίνησαν το ενδιαφέρον και διάβασα τα βιβλία Η ζωή μας είναι στα χέρια σας - Οι ομιλίες που συγκλόνισαν τον κόσμο (εκδόσεις Παπαδόπουλος, μετάφραση Αργυρώ Πιπίνη) και Σκηνές από μια οικογένεια και έναν πλανήτη σε κρίση (εκδόσεις Παπαδόπουλος, μετάφραση Ξενοφών Παγκαλιάς). Το πρώτο περιλαμβάνει, όπως φαίνεται και από τον τίτλο του, τις ομιλίες της. Είναι απλό, ξεκάθαρο και καλό θα ήταν να διαβαστεί και από παιδιά άνω των δέκα ετών, ώστε να σχηματίσουν μια πρώτη εικόνα για την κλιματική αλλαγή και τις συνέπειες που πιθανόν θα έχει μελλοντικά στη ζωή τους. Άλλωστε, η δική τους γενιά, η γενιά των παιδιών μας, έχει τα περισσότερα να χάσει. Ταξιδεύοντας παντού, η Γκρέτα διαδίδει με κάθε τρόπο τα μηνύματά της, κραυγάζει για να αφυπνίσει, να παρακινήσει, να εμπνεύσει και να συγκινήσει εκατομμύρια παιδιά και ενήλικες και όλο τον κόσμο. Γιατί όχι και τα παιδιά μας και εμάς; Το δεύτερο είναι λίγο πιο… hardcore. Δεν έχει σκοπό να αρέσει. Θα παραξενέψει. Θα ξεβολέψει. Θα ταράξει. Είναι ένα οικογενειακό ημερολόγιο, γραμμένο από τους γονείς και τις κόρες τους, ενώ ταυτόχρονα είναι μια διήγηση για την κρίση που μας περικλείει και μας επηρεάζει όλους, την κρίση που εμείς οι άνθρωποι έχουμε δημιουργήσει μέσω του τρόπου ζωής μας: μακριά από τη βιωσιμότητα, απομονωμένοι από τη φύση, υπερκαταναλώνοντας και θεωρώντας ότι ΕΜΕΙΣ δεν θα πληγούμε από αυτή. Πριν κρίνετε, πάντως, τους γονείς της Γκρέτα, ρίξτε μια ματιά σε όσα έχουν περάσει με τα παιδιά τους, μπείτε λίγο στα παπούτσια τους κι έπειτα το ξανασυζητάμε… How dare you? «Πώς τολμάτε; Μου κλέψατε τα όνειρά μου και την παιδική ηλικία μου με τα κενά λόγια σας. Ο κόσμος υποφέρει, πεθαίνει. Ολόκληρα οικοσυστήματα καταρρέουν, βρισκόμαστε στις αρχές ενός μαζικού αφανισμού κι εσείς για το μόνο που μιλάτε είναι για τα χρήματα, για παραμύθια μας αέναης οικονομικής ανάπτυξης; Πώς τολμάτε;» (Απόσπασμα από την ομιλία που άνοιξε τις εργασίες της Συνόδου του ΟΗΕ για το Κλίμα στη Νέα Υόρκη) Η Γκρέτα Τούνμπεργκ, στα 17 της χρόνια, μας τρομάζει γιατί έχει έναν διαφορετικό τρόπο σκέψης από αυτόν του μέσου ανθρώπου. Και αυτός, όπως η ίδια λέει, είναι η υπερδύναμή της. Κάποιοι συμφωνούν μαζί της, άλλοι διαφωνούν μαζί της. Για να συμφωνήσεις, όμως, ή για να διαφωνήσεις πρέπει να την έχεις ακούσει, να έχεις διαβάσει τις ομιλίες της,

35 να έχεις μάθει την ιστορία της οικογένειάς της μέσα από τις αφηγήσεις τους και να δεις πώς και γιατί οδηγήθηκαν στο να είναι αυτοί που είναι σήμερα. Η Γκρέτα μέχρι πριν από λίγα χρόνια είχε επιλεκτική αλαλία, αφαγία και ήταν δυστυχισμένη. Τώρα πια δεν είναι. Έχει έναν στόχο και είναι προσηλωμένη σε αυτόν. Στα μάτια μας υπερβάλλει. Η ίδια, όμως, πιστεύει ότι μπορεί να κάνει πολλά περισσότερα. Ναι, είναι πλέον pop idol, μπροστάρισσα της νεανικής μαζικής κουλτούρας, αλλά γιατί αυτό να είναι αρνητικό ή υποκριτικό; Η ίδια, άλλωστε, δεν το αρνείται, αλλά το χρησιμοποιεί για να πετύχει τον σκοπό της. Ακόμη κι αν έχει κανείς επιμέρους ενστάσεις για τα όσα λέει και τα όσα κάνει (έχω προφανώς κι εγώ, αφού, όμως, διάβασα τα βιβλία της και εκτενή εγχώρια και διεθνή αρθρογραφία, όχι γιατί «μου τη σπάει το βλέμμα της, φαίνεται σαλεμένη και με φοβίζει ο επιθετικός και μονοκόμματος λόγος της»), δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι η Γκρέτα εκφράζει τη νέα γενιά που είναι καταδικασμένη να ζήσει σ’ έναν κόσμο πολύ χειρότερο από τον δικό μας, σε μια Γη αφιλόξενη. Και φυσικά, ούτε την τεχνολογία αρνείται η Γκρέτα, ούτε την επιστήμη. Αντιθέτως, τις θέλει ουσιαστικούς συμμάχους της. Όσο για εμάς; Μας καλεί να αφυπνιστούμε για να μην καταστραφεί εντελώς ο πλανήτης και μαζί με αυτόν και ο άνθρωπος. Χάρη στην ιδιαίτερη προσωπικότητά της, που τράβηξε αμέσως τα φώτα της δημοσιότητας, η επαναστάτρια Γκρέτα Τούνμπεργκ έχει πλέον τη δυνατότητα −και βέβαια και τη θέληση− να είναι ακόμα έφηβη και όλη η υφήλιος να μιλάει για εκείνη. Είναι κατασκεύασμα των media, λένε κάποιοι (Πράγματι, υπάρχει πλέον πίσω από την οικογένεια ένας επικοινωνιολόγος). Και ποιος, ας μου επιτραπεί η έκφραση, διάσημος, δεν είναι; Είναι μια απάτη του πράσινου μάρκετινγκ, υποστηρίζουν οι ίδιοι κάποιοι. Ποιος ξέρει; Μπορεί και να είναι. Το μέλλον θα δείξει, είμαστε, άλλωστε, μπροστά σε ένα φαινόμενο εν εξελίξει. Αλλά, ακόμα κι αν η οικογένεια της Γκρέτα, και πρώτη από όλους η ίδια η Γκρέτα, είναι απατεώνες και πλουτίζουν παίζοντας θέατρο, έφεραν το θέμα της κλιματικής αλλαγής στην ατζέντα και η ουσία των μηνυμάτων τους δεν ακυρώνεται. Δεν βλέπω hate speeches για χιλιάδες άλλα κατασκευάσματα των media και χιλιάδες άλλους απατεώνες που καθημερινά πλουτίζουν, και μάλιστα συχνά πάνω στη δική μας πλάτη, χωρίς να έχουν κανέναν ουσιαστικό στόχο. Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία, χάρη στην Γκρέτα αυξήθηκαν οι πωλήσεις παιδικών βιβλίων με θέμα την κλιματική αλλαγή και το περιβάλλον. Αυτό δεν είναι από μόνο του ένα σπουδαίο επίτευγμα; Η έφηβη αυτή, η έφηβη που διαφέρει από την εικόνα της μέσης συνομήλικής της και γι’ αυτό τρομάζει πολλούς εξ υμών, αξίζει πιθανόν τον θαυμασμό μας και σίγουρα τον σεβασμό μας. Όπως και κάθε άνθρωπος που αγωνίζεται σταθερά για τις αξίες και τα ιδανικά του. Κλείνω, λοιπόν, με τα λόγια της: «{…} Λέτε συνεχώς ότι τα παιδιά είναι το μέλλον μας και ότι για τα παιδιά σας θα κάνατε το παν. Ακούγεται ελπιδοφόρο όταν το λέτε. Αν το εννοείτε, σας παρακαλούμε ακούστε μας {…}» Διαβάστε: Η ζωή μας είναι στα χέρια σας - Οι ομιλίες που συγκλόνισαν τον κόσμο (εκδόσεις Παπαδόπουλος, μετάφραση Αργυρώ Πιπίνη) και Σκηνές από μια οικογένεια και έναν πλανήτη σε κρίση (εκδόσεις Παπαδόπουλος, μετάφραση Ξενοφών Παγκαλιάς).


36

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ

βιβλίο Μια μέρα διάβασα ένα βιβλίο και άλλαξε όλη η ζωή μου. - Ορχάν Παμούκ

ΤΗΣ ΠΕΛΙΩΣ ΠΑΠΑΔΙΑ

Δύο νέοι τίτλοι στην επιτυχημένη προσχολική σειρά βιβλίων του Benji Davies με ήρωα τον Αρκουδάκο: «Ο Αρκουδάκος πάει βόλτα με το τρένο!» και «Ο Αρκουδάκος πετάει αεροπλάνο!» Κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Ίκαρος, σε απόδοση Φίλιππου Μανδηλαρά, με μικρό σχήμα, ανθεκτικό χαρτόνι, με κινούμενα μέρη για ατελείωτες ώρες εξερεύνησης για τα παιδιά 1-3 ετών που λατρεύουν να ανακαλύπτουν νέους κόσμους. Φανταστείτε έναν κόσμο όπου όλοι είναι καλοί. Πώς μπορούμε να τον κάνουμε πραγματικότητα; Η μοναδική «Καλοσύνη» είναι ένα βιβλίο γεμάτο μυριάδες θετικές και αισιόδοξες ιδέες. Ο πρόλογος είναι τουΆλεξ Σέφλερ, το κείμενο τηςΆλισον Γκριν και η μετάφραση της Αργυρώς Πιπίνη. Το ατού, όμως, είναι οι εικόνες του, που έχουν φιλοτεχνηθεί από 38 διαφορετικούς, αλλά σίγουρα ευγενικούς και καλούς, εικονογράφους. Αν και έχουν διαφορετικές τεχνικές, δένουν πανέμορφα! Στις σελίδες του θα βρείτε βάζα καλοσύνης, χαμόγελα, παιχνίδια, σφιχταγκαλιάσματα, μουσικές και ιστορίες και θα διαπιστώσετε πως πάντα υπάρχουν τρόποι να βοηθήσετε να γίνει ο κόσμος μας καλύτερος, ακόμα κι αν είστε μικροί ή ντροπαλοί. Μια ηλιόλουστη μέρα ένα καμηλοπαρδαλάκι, ένα ελεφαντάκι και ένα μικρό τσιτάχ πηγαίνουν βόλτα με τις μαμάδες τους στην παιδική χαρά. Κι ενώ παίζουν ανέμελα, μια μικρή διαμάχη εξελίσσεται σε μεγάλο καβγά, που θα συνεχιζόταν ακόμη αν δεν είχε ξεσπάσει μια μπόρα… Ποια είναι η καλύτερη μαμά; Η ψηλότερη; Η δυνατότερη; Η γρηγορότερη; Ή μήπως όλες; Αν και μάλλον μαντεύετε την απάντηση, προτείνουμε να την αναζητήσετε στο τρυφερό βιβλίο της Σοφίας Τσιάμη «Η καλύτερη μαμά απ' όλες» που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Ψυχογιός σε εικονογράφηση της Ανδριάνας Ρούσσου. Το νέο παραμύθι του βραβευμένου Μάκη Τσίτα μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Μίνωας. Μετά το «Όνομά μου είναι Δώρα», η έξυπνη και αστεία ηρωίδα του συγγραφέα αποκτά ένα γατάκι, δώρο των γονιών της από το Καταφύγιο Αδέσποτων Ζώων. Ο Οδυσσέας θα φέρει πολλές αλλαγές στην καθημερινότητα της μικρής, δείχνοντάς της ότι ένα κατοικίδιο απαιτεί φροντίδα, αφοσίωση και αγάπη. «Η Δώρα και ο γάτος που τον έλεγαν Οδυσσέα» είναι ένα τρυφερό, απολαυστικό βιβλίο, με εξαιρετική εικονογράφηση της Ρένιας Μεταλληνού, για παιδιά ηλικίας 2-6 ετών. Ένας τοίχος διαχωρίζει τις δύο πλευρές του βιβλίου. Αλλά τι συμβαίνει όταν εμφανίζεται κίνδυνος στην πλευρά που υποτίθεται πως είναι ασφαλής; Όταν πέφτει ένα τούβλο από τον τοίχο, ένας χαρωπός ιππότης καταφτάνει από την πίσω πλευρά για να το επισκευάσει. Στην άλλη πλευρά, κάποια θυμωμένα ζώα, ένας ρινόκερος, μια τίγρης και ένας γορίλας έρχονται για να διερευνήσουν την κατάσταση. Ο ιππότης πληροφορεί τους αναγνώστες ότι στη δική του πλευρά υπάρχει ασφάλεια. Αλλά σταδιακά, η εικονογράφηση αποκαλύπτει μιαν άλλη πραγματικότητα. Το παιχνίδι του συγγραφέα και εικονογράφου Τζον Εϊτζί μεταξύ εικόνων και κειμένου προκαλεί τους αναγνώστες να αμφισβητήσουν την ειλικρίνεια του αφηγητή. Το παραμύθι «Ένας τοίχος στη μέση του βιβλίου» (εκδόσεις Κλειδάριθμος) φέρει ένα διαχρονικό και επίκαιρο μήνυμα κατά των προκαταλήψεων και του φόβου τουΆλλου και καταδεικνύει ότι από φόβο για τις εξωτερικές (υποτιθέμενες) απειλές, συχνά δεν βλέπουμε αυτές που προέρχονται από μέσα.

12.02.2020

ΟΆιζακ παίζει στην αγαπημένη του λίμνη στην πλαγιά του βουνού. Όταν αρχίζει να βρέχει. αδειάζει το νερό απ’το βαζάκι του στη λίμνη και ακολουθεί τα ρυάκια, καθώς αυτά κυλούν σε καταρράκτες, ορμάνε μέσα από ποτάμια και ξεχύνονται στη θάλασσα. Από τις εκδόσεις Ίκαρος κυκλοφορεί «Ο ρυθμός της βροχής», ένα εικονογραφημένο βιβλίο από τον βραβευμένο δημιουργό Grahame Baker-Smith, σε εξαιρετική μετάφραση της Μυρσίνης Γκανά. Από την πιο μικρή σταγόνα βροχής έως τον βαθύτερο ωκεανό, τα παιδιά παρακολουθούν τον κύκλο του νερού από τη μια άκρη της γης στην άλλη και τις δυνάμεις της φύσης που στηρίζουν και προστατεύουν τη ζωή στον πλανήτη μας, HΆννι φτιάχνει όμορφα καπέλα για τα ζωάκια! Έχει ράψει ένα κομψό με κορδέλα για την καμηλοπάρδαλη, ένα κίτρινο για το σκυλάκι, ένα αστείο για την αρκούδα· ακόμα και για τα ποντικάκια έχει ετοιμάσει καπελάκια. Ένα πρωινό παίρνει ένα τεράστιο γράμμα από τον κύριο Λόφο και αποφασίζει ότι πρέπει να φτιάξει το μεγαλύτερο και το ωραιότερο καπέλο που υπάρχει στον κόσμο! Και θα τα καταφέρει, παρά τις δυσκολίες που θα αντιμετωπίσει. Η «Άννι η μικρή καπελού», της Soojin Kwak (εκδόσεις Διόπτρα), είναι μια πρωτότυπη ιστορία για τη διαφορετικότητα, τη δημιουργικότητα, την προσπάθεια και τη συνεργασία. Στο βιβλίο «Ο Μπαμπάς μου» (εκδόσεις Φουρφούρι), η πρωτοεμφανιζόμενη Soosh περιγράφει με ελάχιστες λέξεις και πανέμορφη εικονογράφηση τη μαγική σχέση ανάμεσα σε έναν τεραστίων διαστάσεων μπαμπά και την κόρη του. Σε μια δύσκολη περίοδο της ζωής της, η καλλιτέχνις αναζητούσε έναν «ήρωα προστάτη» για υποστήριξη. Δημιούργησε, λοιπόν, έναν γίγαντα μπαμπά που αγαπά την κορούλα του άνευ όρων. Τον έφτιαξε τόσο μεγάλο, όπως οι περισσότεροι άνθρωποι βλέπουν τους ήρωες ή τους γονείς τους (που –για τους τυχερούς– ταυτίζονται). Ξεκίνησε να ανεβάζει μια σειρά υπέροχων εικόνων στο Instagram και αμέσως έκανε τεράστια αίσθηση. Πλέον αυτές συνοδεύονται με κείμενο, αποτελώντας μια συγκλονιστική ωδή στην πατρότητα. Από τον Μάρτη κυκλοφορεί το παιχνιδιάρικο βιβλίο της ISOL «Αλφαβητάρι στο χέρι», του οποίου τα γράμματα, πέρα απ’αυτό που σημαίνουν, είναι μικρά σχέδια. Η βραβευμένη δημιουργός το έφτιαξε ζωγραφίζοντας και ταυτόχρονα παίζοντας. Πρώτα σχεδίασε κάθε κεφαλαίο και μικρό γράμμα με το πινέλο, ύστερα δημιούργησε μία συνοδευτική εικόνα και τέλος σκέφτηκε μια λέξη που να συνδέει το γράμμα με την εικονογράφηση. Την ιδιαίτερα απαιτητική –λόγω των διαφορών ανάμεσα στο λατινικό και το ελληνικό αλφάβητο– απόδοση του βιβλίου στα ελληνικά χρωστάμε στους καθηγητές Ισπανικών της Σχολής Μωραΐτη Έλσα Μαρτίνεθ Χιμένεθ, Λεωνίδα Ρεμπελάκο και Χρήστο Σιορίκη, που μετέφεραν εξαιρετικά όχι μόνο το περιεχόμενο των φράσεων, αλλά και όλη τη δημιουργική διαδικασία της Ισόλ, που βασίζεται στον διάλογο μεταξύ λέξεων και εικόνων. Ο Τζιμ έχει μια ΠΟΛΥ άσχημη μέρα και νεύρα χωρίς να ξέρει το γιατί. Οι φίλοι του απορούν. Τον συμβουλεύουν να μην καμπουριάζει, να μη σουφρώνει το μέτωπό του, να χαμογελάει, να δοκιμάσει να κάνει πράγματα που κάνουν εκείνους χαρούμενους. Όμως ο Τζιμ δεν έχει καμία όρεξη να κάνει τίποτα απ’αυτά και ξεσπάει. Μήπως, τελικά, το μόνο που χρειάζεται είναι να περάσει μια μέρα έχοντας νεύρα; Η «Τέλεια μέρα για νεύρα» της Suzanne Lang (εκδόσεις Παπαδόπουλος, εικονογράφηση Max Lang) είναι ένα διασκεδαστικό, έξυπνο βιβλίο, με πρωτότυπο κείμενο και χιουμοριστική εικονογράφηση, που θα λατρέψουν μικροί και μεγάλοι. Όχι άδικα Νο1 best seller των New York Times, η ιστορία μάς δίνει την ευκαιρία να διαπιστώσουμε ότι μπορούμε –και πρέπει– να δείχνουμε τα συναισθήματά μας, όποια κι αν είναι αυτά, αρκεί να μην πληγώνουμε τους άλλους γύρω μας. Ένας ατρόμητος παππούς εξερευνητής, τέσσερα εγγόνια πρόθυμα να τον ακολουθήσουν παντού και μια μαγική πυξίδα που επιφυλάσσει ένα σωρό περιπέτειες… Διασχίστε μαζί τους εξωτικές θάλασσες καβάλα στη ράχη ιπτάμενων ψαριών, καλπάστε σε άνυδρες κοιλάδες πλάι σε καουμπόηδες και βουβάλια και τρέξτε να γλιτώσετε από ορμητικές χιονοστιβάδες ψηλά στα ελβετικά βουνά! «Η μαγική πυξίδα» (εκδόσεις Μεταίχμιο, εικονογράφηση Κάθριν Ντερστ) είναι μια συναρπαστική περιπέτεια από το θρυλικό Σκαθάρι Πολ Μακάρτνεϊ, που θα ταξιδέψει τους μικρούς αναγνώστες από 4 ετών σε ολόκληρο τον κόσμο, πριν τους στείλει στα… κρεβατάκια τους για ύπνο! Ο Πάπιος είναι κατενθουσιασμένος και δεν βλέπει την ώρα να βγει έξω και να χαρεί το χιόνι παρέα με τον καλύτερο φίλο του, τον Αρκούδο. Ο Αρκούδος, από την άλλη, που κάνει το αφρόλουτρό του και δεν αντέχει με τίποτα τον Πάπιο, δεν θέλει να το κουνήσει ρούπι από την μπανιέρα και το ζεστό σπιτάκι του. Ποιος μπορεί να αντισταθεί όμως στον ασυγκράτητο Πάπιο και στα παιχνίδια του στο χιόνι; Αν και ο Αρκούδος όλο απαντάει «Όχι», τελικά τον ακολουθήσει και θα αναφωνήσει «Εντάξει λέμε!». Το ακαταμάχητο δίδυμο των ηρώων του Jory John, που μαζί δεν κάνουνε και χώρια δεν μπορούνε, γνωστοί από τα «Καληνύχτα, λέμε» και «Γύρνα σπίτι, λέμε», επιστρέφουν στις εκδόσεις Παπαδόπουλος με μια ζωντανή, χιουμοριστική ιστορία που προβάλλει την αξία της φιλίας! Η ζωηρή εικονογράφηση του Benji Davies, με ποικιλία φόντων, χρωμάτων και σκηνών, θα διατηρήσει αμείωτο το ενδιαφέρον των πιτσιρικιών σας μέχρι και την τελευταία σελίδα!


Φαντασ τείτε έναν κόσμο όπου όλοι είναι καλοί.

Πώς μπορούμε να τον κάνουμε πραγματικότητα;

Ένα βιβλίο γεμάτο θετικές και αισιόδοξες ιδέες, με πρόλογο του Axel Scheffler και εικόνες 38 εικονογράφων.

w w w . p s i c h o g i o s . g r

Διαβά Z ου με μαζί!

Γίνετε μέλη δωρεάν στο www.psichogios.gr ή καλώντας χωρίς χρέωση στο 800-11-64 64 64 και κερδίστε προνόμια και δώρα.


12.02.2020

Ο Δημήτρης Μπασλάμ λέει πως η πανοπλία που φοράει παιδιόθεν φεύγει από πάνω του δύσκολα. Αν και υπήρξαν φορές που πίστεψε ότι την ξεφορτώθηκε, έφτανε να τη δει στα μάτια κάποιου αλλού για να ξαναθυμηθεί την ύπαρξή της. Ευτυχώς, με τα χρόνια, έμαθε τον τρόπο να τη βλέπει πιο καθαρά και να αφαιρεί έπειτα ένα ένα τα κομμάτια της. Έμαθε, επίσης, να αφήνει τους ανθρώπους που αγαπά να του τα αφαιρούν. Και μετά, αποφάσισε να γράψει μια ιστορία για ένα μικρό παιδί και το μαλακό ζεστό πουλόβερ που φορούσε πάντα, ακόμα και το καλοκαίρι, και δεν το έβγαζε ακόμα κι αν καταπιεζόταν. Μας σύστησε και μια νέα εικονογράφο, τη Χρύσω Χαραλάμπους, που με τις ζωηρές και φρέσκιες εικόνες της ζωντάνεψε τις σκέψεις του. «Το πουλόβερ» (εκδόσεις Καλειδοσκόπιο) είναι μια διηλικιακή ιστορία για τους φόβους, τις ανασφάλειες και τη μοναξιά που κουβαλάμε από μικρά παιδιά. Και για το πώς να ξεπεράσουμε τις δυσάρεστες αυτές καταστάσεις. Η Γκρέτα ζει σ' ένα πανέμορφο δάσος το οποίο απειλείται από Γίγαντες. Όταν οι Γίγαντες ήρθαν πρώτη φορά στο δάσος, έκοψαν τα δέντρα για να φτιάξουν σπίτια. Έπειτα έκοψαν κι άλλα δέντρα για να φτιάξουν μεγαλύτερα σπίτια. Τα σπίτια έγιναν χωριά και τα χωριά μεγάλωσαν και έγιναν πόλεις, κι έτσι σήμερα έχουν απομείνει ελάχιστα δάση. Ευτυχώς η Γκρέτα έχει μια ιδέα… «Η Γκρέτα και οι Γίγαντες» της Ζόι Τάκερ (εκδόσεις Πατάκη) είναι ένα εμψυχωτικό εικονογραφημένο βιβλίο που μιλάει στα παιδιά από 5 ετών για τον αγώνα της υποψήφιας για το Νόμπελ Ειρήνης Γκρέτα Τούνμπεργκ να σώσει τον κόσμο. Με την αγορά του, προσφέρετε το 1% της τιμής του στο ελληνικό γραφείο της Greenpeace. Ο όρος STEM είναι το ακρωνύμιο που χρησιμοποιείται για τις Θετικές Επιστήμες, την Τεχνολογία, τη Μηχανική και τα Μαθηματικά. Στη νέα σειρά γνώσεων του Carlos Pazos «Ανακαλύπτω το STEM» (εκδόσεις Διόπτρα) τα παιδιά από 5 ετών ακολουθούν τη Βαλεντίνα στις επιστημονικές της περιπέτειες. Στη «Γενετική» εξερευνούν το DNA και ανακαλύπτουν την επιστήμη της Γενετικής. Στην «Αεροδιαστημική» ταξιδεύουν στονΆρη και ανακαλύπτουν την επιστήμη της Αεροδιαστημικής! Κι όλα αυτά, μέσα από φανταστικές εικόνες και μικρά κείμενα με απλές εξηγήσεις!

C

M

Y

CM

MY

Ένας όμορφος κύκνος αιχμάλωτος από μια κατάρα, ένας νεαρός πρίγκιπας που ερωτεύεται τον κύκνο κι ένας διαβολικός µάγος αποφασισμένος να τους κρατήσει χώρια… Στο πανέμορφο, πολυτελές βιβλίο των εκδόσεων Ψυχογιός «Η Λίμνη των Κύκνων», η ιστορία βασίζεται στη σπουδαία παραγωγή του διάσημου Μπαλέτου της Νέας Υόρκης, ενώ η εικονογράφηση της χαρισματικής Βαλέρια Ντοκάµπο είναι εμπνευσμένη από τα σκηνικά και τις χορογραφίες της παράστασης. Στην ίδια σειρά, κυκλοφορεί και «Η Ωραία Κοιμωμένη».

CY

CMY

K

Το βιβλίο του Βασίλη Κουτσιαρή «Καλεσμένοι στο σπίτι» (Ελληνοεκδοτική, εικονογράφηση Ναταλία Καπατσούλια) είναι το δεύτερο της σειράς «Μικροί Ήρωες σε Μεγάλες Σκανταλιές». Πρωταγωνιστεί ένα σκανταλιάρικο παιδί, που δεν αφήνει κανέναν σε ησυχία. Όλοι οι καλεσμένοι φεύγουν από το σπίτι του κακήν κακώς. Όσες δε τιμωρίες κι αν φάει, μυαλό δεν βάζει... Μέχρι που παίρνουν την κατάσταση στα χέρια τους τα παιδιά που είχε πειράξει με τον έναν ή με τον άλλο τρόπο στο παρελθόν. Και τότε, ο πιτσιρικάς καταλαβαίνει πως μάλλον ήρθε η ώρα να αλλάξει συμπεριφορά! Κατά πού πέφτει η Δυτουαλόνγκα; Πώς μπορεί κανείς να κατεβεί για σαφάρι στον Νείλο; Πώς περνούν το καλοκαίρι τους ο διάσημος δύτης Κουστώ και ο διάσημος εξερευνητής Μάρκο Πόλο; Τελικά πώς μπλέχτηκαν σε αυτή την απίθανη καταδίωξη για τα μαργαριτάρια της βασίλισσας της Ισπανίας και πώς κατέληξαν ανάμεσα στα άστρα; Όλες οι απαντήσεις στην περιπέτεια της Μαριλίτας Χατζημποντόζη «Σαφάρι στο σαλόνι» (εκδόσεις Ψυχογιός, εικονογράφηση Ναταλία Καπατσούλια), που –με οδηγό τα παιχνίδια ρόλων και την παντοδύναμη παιδική φαντασία– σε πάει τις καλύτερες διακοπές, ακόμα κι όταν τα οικονομικά της οικογένειάς σου δεν επιτρέπουν παραθερισμό στη Φολέγανδρο… Δυο βιβλία γνώσεων του Τίμοθι Κνάπμαν, για παιδιά από 6 ετών, με πρωτότυπο στήσιμο, παιχνίδια παρατηρητικότητας και πρωταγωνιστές τηνΆλι, τον Όλι και τον σκυλάκο τους τον Γούφερ, παρουσιάζουν οι εκδόσεις Μεταίχμιο. Στο «Ταξίδι στην Ιστορία», οι μικροί αναγνώστες γυρνούν εκατομμύρια χρόνια πίσω, στα βάθη του χρόνου! Τι έτρωγαν οι Αζτέκοι; Ποια αγωνίσματα περιλάμβαναν οι πρώτοι Ολυμπιακοί Αγώνες; Τι συνέβαινε σε ένα μεσαιωνικό πρωτάθλημα κονταρομαχίας; Από την Αμερικανική Δύση μέχρι την Εποχή των Παγετώνων, μαθαίνουν τα πάντα για τους πιο σημαντικούς πολιτισμούς και τις πιο συναρπαστικές περιόδους της Ιστορίας. Στο «Ταξίδι στο διάστημα», εκτοξεύονται εκατομμύρια χιλιόμετρα μακριά, στα βάθη του Γαλαξία! Ποιος αστερισμός μοιάζει με σκύλο; Γιατί είναι κόκκινος οΆρης; Ποιος πλανήτης έχει περισσότερα από 60 φεγγάρια; Από τους αστερισμούς ως τους



40 διαστημικούς περιπάτους, τα παιδιά ανακαλύπτουν τα πάντα για τους πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος και τους άπειρους κόσμους πέρα απ’αυτούς. Στις εκδόσεις Διόπτρα, έφτασαν «Οι Μικροί Κεραυνοί», μια νέα σειρά για παιδιά από 6 ετών με θέμα το ποδόσφαιρο, που ακολουθεί τις περιπέτειες μιας παιδικής ομάδας. Μέσα από τις ιστορίες τους, οι αναγνώστες μαθαίνουν για τη φιλία, την ομαδικότητα και τον αλληλοσεβασμό. Τα δύο πρώτα βιβλία είναι το «Αρχίζει το ματς!», στο οποίο ο Φιν, ο πρωταγωνιστής, αναγκάζεται να παρακολουθεί τους αγώνες από τον πάγκο, και «Το αλφάβητο του ποδοσφαίρου», στο οποίο οι Μικροί Κεραυνοί έχουν μπροστά τους έναν σημαντικό εκτός έδρας αγώνα, αλλά τους περιμένει μια δυσάρεστη έκπληξη… Υπάρχουν ιστορίες συγκινητικές, ιστορίες μυστηρίου, ιστορίες περιπετειώδεις, ιστορίες αστείες, ιστορίες με καλό τέλος… Μα πού να βρει κανείς μια χαρούμενη ιστορία, γεμάτη ευτυχία απ’την αρχή ως το τέλος; Αυτά αναρωτιέται ένα μικρό παιδί στο βιβλίο της Κωνσταντίνας Αρμενιάκου «Μια χαρούμενη ιστορία» (εκδόσεις Μεταίχμιο, εικονογράφηση Γιάννης Σκουλούδης) και ζει τη δική του περιπέτεια ώσπου να ανακαλύψει πως καμιά φορά αυτό που ψάχνουμε είναι δίπλα μας. Σκεφτείτε το καλά· όλοι μας δεν ξέρουμε μια χαρούμενη ιστορία; Κάντε την αρχή και καταγράψτε όσα σας κάνουν ευτυχισμένους. Έτσι, θα αποκτήσετε τη δική σας πολύτιμη και σπάνια χαρούμενη ιστορία, για να επανέρχεστε σε αυτήν όσο συχνά θέλετε! Είχε μαστοριά και τέχνη η αλεπού στη δουλειά τους. Ήταν περίφημη μοδίστρα και όλα τα ζωάκια του δάσους έκαναν ουρές έξω από τον οίκο μόδας της. Είχε, όμως, και μεγάλη πονηριά και σκαρφιζόταν έναν σωρό κόλπα, για να πουλάει πανάκριβα τις δημιουργίες της. Πώς θα αντιδράσουν τα ζώα, όταν δουν τη σκαντζοχοιρίνα με τρίχωμα αρκούδας, την αρκούδα με φτέρωμα πέρδικας και την πέρδικα με βελόνες σκαντζόχοιρου; Το βιβλίο της Χριστίνας Ντούμα «Η Αλεπού μοδίστρα» (Ελληνοεκδοτική, εικονογράφηση Γιώτα Κοκκόση) ανήκει στη σειρά «Τα όνειρα του Θοδωρή», που στόχο έχει να ευαισθητοποιήσει μικρούς και μεγάλους σχετικά με τον αγώνα ζωής που δίνει ο γιος της συγγραφέα και η οικογένειά του. Μέρος των εσόδων από το βιβλίο θα βοηθήσει στη συγκέντρωση του τεράστιου ποσού που χρειάζεται για τη θεραπεία του Θοδωρή, που πάσχει από τη νόσο Batten. Τα «Πορτρέτα ζωγράφων», της Lucy Brownridge, είναι μια νέα εικονογραφημένη σειρά βιβλίων (εκδόσεις Διόπτρα) που βοηθούν τα παιδιά από 6 ετών να εξερευνήσουν τον κόσμο της τέχνης, μέσα από τους διασημότερους πίνακες ζωγραφικής στον κόσμο, χρησιμοποιώντας ουσιαστικά τις τεχνικές των ζωγράφων που παρουσιάζουν! Στα δύο πρώτα βιβλία γνωρίζουμε τη ζωή και το έργο της «Φρίντα Κάλο», η επιμονή και το ταλέντο της οποίας την έκαναν γνωστή σε όλο τον κόσμο, και του «Βίνσεντ βαν Γκογκ», που φιλοτέχνησε πάνω από δύο χιλιάδες αριστουργήματα. Από τις εκδόσεις Ίκαρος κυκλοφορεί η ξεκαρδιστική σειρά «Κούνελος & Αρκούδα», του Julian Gough, σε εικονογράφηση του Jim Field, που απευθύνεται σε παιδιά από 7 ετών και έχει ως ήρωες δύο αχώριστους αλλά διαφορετικούς φίλους, που θα κρατήσουν αμείωτο το ενδιαφέρον των μικρών αναγνωστών με τις απρόσμενες περιπέτειές τους και το αστείρευτο χιούμορ τους. Οι δυο πρώτοι τίτλοι είναι «Οι κακές συνήθειες του Κούνελου» και «Φασαρίες στο δάσος». Μέσα από το βιβλίο του Jonny Marx «Ο Σέρλοκ Γουφς και τα μυστήρια του πολλαπλασιασμού» (εκδόσεις Πατάκη), οι μικροί λάτρεις των μαθηματικών βοηθούν τον Σέρλοκ Γουφς και τη δρα Γάτσον στα μυστήρια του πολλαπλασιασμού. Χρησιμοποιώντας τις γνώσεις τους στα μαθηματικά, αποκαλύπτουν το σατανικό σχέδιο του καθηγητή Αρουριάρτι, λύνοντας μια απίθανη σειρά από γρίφους βασισμένους στον πολλαπλασισμό. Στην ίδια σειρά κυκλοφορεί και το βιβλίο «Ο Σέρλοκ Γουφς και τα μυστήρια της πρόσθεσης και της αφαίρεσης». Χρησιμοποιώντας τον Μαγικό Φακό του Σέρλοκ, τα παιδιά διαπιστώνουν αν απάντησαν σωστά και κερδίζουν μαθηματικά μετάλλια καθώς προχωρούν. O βασιλιάς Εκφόβιος έχει έναν και μοναδικό στόχο. Να συνθλίψει όλα τα βασίλεια της περιοχής. Μια μυστηριώδης, μοβ φιγούρα τού προτείνει ένα υποχθόνιο, πρωτάκουστο σχέδιο. Ένας φοβερός πόλεμος των λέξεων ξεκινά και τα βασίλεια πέφτουν το ένα μετά το άλλο, σαν τραπουλόχαρτα. Όλα εκτός από ένα: το βασίλειο του Συνετού. Με ποιο τρόπο ο Συνετός καταφέρνει να νικήσει τη λυσσαλέα δύναμη των αρνητικών λέξεων; Μπορούν οι λέξεις να νικήσουν τις λέξεις; «Ο πόλεμος των λέξεων» της Μαρίας Λοϊζίδου (εκδόσεις Ψυχογιός, εικονογράφηση Αγγελική Πιλάτη) είναι μια πρωτότυπη ιστορία που εξηγεί στα παιδιά από 7 ετών τη δύναμη που κρύβουν οι λέξεις και την ικανότητά τους άλλοτε να επιφέρουν την καταστροφή

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ

20.02.2020

κι άλλοτε να δημιουργούν θαύματα. Η σειρά που έχει φέρει την επανάσταση στο παιδικό βιβλίο και έχει δώσει άλλον αέρα στην αναγνωστική εμπειρία συνεχίζεται! Στην τρίτη τους περιπέτεια, με τίτλο «Το μυστικό της Μαύρης Γης», το μαγικό περιδέραιο στέλνει τον Τεό, τη Λεονί και τον Λεονάρντο ντα Βίντσι στην καρδιά μιας ναυμαχίας μεταξύ πειρατών στην Καραϊβική! Ευτυχώς, οι φίλοι μας καταφέρνουν να ξεφύγουν σώοι και αβλαβείς και συναντούν τον καπετάνιο Τόμας Τιου. Μαζί του διασχίζουν τον Ατλαντικό, για να φτάσουν ως τη Μαύρη Γη στην Αφρική. Σύμφωνα με τα λόγια μιας γριάς μάγισσας, εκεί θα βρουν την απάντηση σε όλες τους τις ερωτήσεις. Το βιβλίο των Πασκάλ Κονισελά και Πασκάλ Μονζοβάν (εκδόσεις Μεταίχμιο, μετάφραση Μυρσίνη Γκανά) διαβάζεται συνδυαστικά με μια δωρεάν εφαρμογή επαυξημένης πραγματικότητας, που βυθίζει μικρούς και μεγάλους στον μαγικό κόσμο των φανταστικών ταξιδιών των δυο αδελφιών. Οι αναγνώστες μπαίνουν ακόμα πιο βαθιά στην ιστορία, παίζουν με φάλαινες και πειρατικά κανόνια και μαθαίνουν χάρη στο εγκυκλοπαιδικό υλικό που ξεπετάγεται όταν σκανάρουν με το κινητό ή το τάμπλετ τους κάθε σελίδα. Οι Εκδόσεις Παπαδόπουλος και ο συγγραφέας και ιδρυτής της εταιρείας Learning Out of the Box Αλέξανδρος Δ. Παπανδρέου προσκαλούν τα παιδιά να αναπτύξουν την κριτική ικανότητα και τη φαντασία τους, με εργαλεία τους την επιμονή, τη συγκέντρωση, την κρίση και τη δημιουργικότητά τους. Στις σελίδες του δεύτερου βιβλίου της σειράς «Χαρισμάθεια. Out of the Box Challenge» θα βρουν ερωτήσεις και γρίφους που έχουν στόχο να τα κάνουν να σκεφτούν κριτικά και δημιουργικά, και όχι να εξετάσουν τις γνώσεις τους. Είναι τα θέματα του Out of the Box Challenge 2, του δεύτερου μαθητικού διαγωνισμού δημιουργικότητας και κριτικής ικανότητας για παιδιά Γ’και Δ’Δημοτικού και για παιδιά Ε’και ΣΤ’Δημοτικού, χωρισμένα ανά ηλικιακή κατηγορία. Στο τέλος, υπάρχουν οι απαντήσεις αλλά και οι πίνακες καταγραφής των πόντων από κάθε ερώτηση. Ο επτάχρονος Τάσος είναι το αγαπημένο «προβατάκι» των γονιών του και οι γονείς του είναι οι αγαπημένοι του άκακοι «λύκοι». Ξαφνικά όμως τα πράγματα αλλάζουν. Η μαμά και ο μπαμπάς αγριεύουν στα αλήθεια και τα βάζουν με τον Τάσο, αλλά κι ο ένας με τον άλλον! Κι ο μικρός μας ήρωας πετάει την προβιά του και μεταμορφώνεται κι αυτός σε λύκο, γιατί δεν αντέχει να τους βλέπει έτσι. Εντωμεταξύ, όλη αυτή η φασαρία γίνεται φαινομενικά για μαλλιά και κουρέματα. Ή μήπως όχι; Μήπως η βαθύτερη αιτία της είναι η ανεργία, ένας κάκιστος λύκος «που τρώει τις δουλειές»; Τελικά, μήπως μια κοτσίδα σημαίνει πολύ περισσότερα από μια κοτσίδα; Το νέο βιβλίο της Ρίας Φελεκίδου «Λύκοι και Πρόβατα» (Εκδόσεις Μεταίχμιο, εικονογράφηση Σοφία Παπαδοπούλου) μιλάει στα παιδιά με πολύ ιδιαίτερο τρόπο –και δυο πιθανές εκδοχές– για τις οικογενειακές σχέσεις, για το πώς μια ασυνήθιστη εξωτερική εμφάνιση μπορεί να κρίνει –άνευ λόγου– πολλά και για το πώς η οικονομική κρίση επηρεάζει τις ζωές όλων μας, υπενθυμίζοντάς μας ότι η ευτυχία έρχεται όταν είμαστε πραγματικά ο εαυτός μας. Πόσο εύκολη υπόθεση είναι για μια παραμάνα να οργανώσει το πάρτι γενεθλίων των παιδιών που φροντίζει; Αν πρόκειται για τα δίδυμα παιδιά του Κοντοπίθαρου, τότε μάλλον είναι δύσκολο! Η κυρία Τριανταφυλλένια, όμως, η ευγενική παραμάνα, βάζει τα δυνατά της για να χαρίσει στα παιδιά μια αξέχαστη μέρα γενεθλίων, τώρα που κλείνουν τα εννιά τους χρόνια. Η γιορτή γίνεται στο Πλατανόδασος και η κυρία Τριανταφυλλένια έχει φροντίσει τα πάντα· από κλόουν και μουσικούς μέχρι μια εντυπωσιακή, εννιαώροφη τούρτα! Κι ενώ όλα φαίνονται υπέροχα και το γλέντι έχει ανάψει, συμβαίνει κάτι πολύ μυστήριο: τα δίδυμα εξαφανίζονται! Πώς συνέβη αυτό και τι κρύβεται πίσω από την εξαφάνισή τους; Ποιον ρόλο θα παίξουν η Τριανταφυλλένια, η μάγισσα Ξεμαλλιάρα και μια κόκκινη τροφαντή κουκουβάγια; Ένα είναι σίγουρο. Ο Κοντοπίθαρος, ο φιλοτεχνημένος από τον Τόμεκ Γιοβάνη, ήρωας της Σοφίας Νέμα μπαίνει ξανά σε μπελάδες, τους οποίους μπορούν να ανακαλύψουν οι μικροί αναγνώστες από 7 ετών στο βιβλίο «Ο Κοντοπίθαρος και η εξαφάνιση των διδύμων», που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Πατάκη. Η Γη μας είναι πνιγμένη στα πλαστικά. Η Πλαστικούρα έχει φροντίσει γι’αυτό. Χάρη στις πλαστικές δημιουργίες της, είναι η πιο αγαπητή διασημότητα του κόσμου. Μια μέρα, όμως, εξαφανίζεται. Όλοι την αναζητούν, όμως έχει παγιδευτεί σ’έναν τόπο όπου κανείς δεν τη θαυμάζει. Εκεί συναντά δυο παιδιά που τη φέρνουν αντιμέτωπη με τις συνέπειες της αλόγιστης χρήσης του πλαστικού. Θα καταφέρουν να την πείσουν ότι μπορούμε να ζήσουμε χωρίς συσκευασίες και πλαστικά μιας χρήσης; Θα αλλάξει για να σωθεί ο πλανήτης μας; Οι απαντήσεις στο βιβλίο της Μαρίας Καριωτάκη «Η Περιπέτεια της Πλαστικούρας» (Ελληνοεκδοτική, εικονογράφηση Μαρία Μανουρά), που έχει οικολογικό αποτύπωμα, παρακινώντας τα παιδιά να βοηθήσουν στη μείωση των πλαστικών απορριμάτων.


ΝΕΆ

ΒΙΒΛΙΆ

ΑΠΌ

4

ΕΤΏΝ

Έλα να παρατηρήσουμε μερικά από τα πιο ανατριχιαστικά και όμορφα πλάσματα που υπάρχουν στον κόσμο!

Ανέβα στο τρακτέρ! Το αγρόκτημα με τα ζώα του μας περιμένουν. Έχουμε πολλά να ανακαλύψουμε.

ΔΙΆΒΆΣΕ ΌΛΆ ΤΆ ΒΙΒΛΙΆ ΤΗΣ ΆΓΆΠΗΜΕΝΗΣ ΣΕΙΡΆΣ!

Τα βιβλία της ζωής τους

Με περισσότερα από 30 παραθυράκια, που σου δίνουν την ευκαιρία να «εξερευνήσεις» το κάθε βιβλίο και μετατρέπουν τη μάθηση σε παιχνίδι.


42 Το «Πλανητάριο» του Raman Prinja (Εκδόσεις Παπαδόπουλος, εικονογράφηση Chris Wormell) είναι αδιαμφισβήτητα το πιο εντυπωσιακό ανάγνωσμα που έχει έρθει πρόσφατα στα χέρια μου. Πρόκειται για ένα εντυπωσιακό βιβλίο γνώσεων υψηλής αισθητικής, ουσιαστικά για ένα τεράστιο χάρτινο μουσείο με εκθέματα από όλον τον κόσμο, που δεν κλείνει ποτέ και που φιλοξενεί μια αξιοθαύμαστη συλλογή αστρονομικών αντικειμένων, από μικρά, παγωμένα φεγγάρια μέχρι τεράστιους περιστρεφόμενους γαλαξίες. Πόσο μεγάλο είναι, λοιπόν, το Σύμπαν; Πώς ξεκίνησε και τι μυστήρια κρύβει; Οι σελίδες του Πλανηταρίου βοηθούν τους αναγνώστες κάθε ηλικίας να κάνουν ένα διαγαλαξιακό ταξίδι πολύ πιο πέρα από τα σύνορα της Γης και να εξερευνήσουν τον θαυμαστό κόσμο του Σύμπαντος σε όλο του το μεγαλείο. Ο πρόλογος στην ελληνική έκδοση είναι του Σταμάτη Κριμιζή. ΟΆρχοντας του Σκότους έκλεψε το κέρας του μονόκερου Ίαν, καθώς του είναι απαραίτητο για να πραγματοποιήσει τα μοχθηρά σχέδιά του. Ο μονόκερος το θέλει πίσω και ζητά βοήθεια από έναν γεωργό, τον Τζίμη. Οι δυο τους θα ξεκινήσουν ένα ταξίδι γεμάτο κινδύνους και περιπέτειες προς τον Μαύρο Πύργο, όπου θα αντιμετωπίσουν τον κακιασμένο άρχοντα για να πάρουν πίσω το κέρας και να μπορέσει να τρέξει και πάλι ο μονόκερος στο Λιβάδι του Ονείρου, παρέα με την αγαπημένη του Σουζάνα. Ο Σπύρος Γιαννακόπουλος επιστρέφει με το βιβλίο «Ο Μονόκερος» (εκδόσεις Πατάκη, εικονογράφηση Πέτρος Χριστούλιας), μια χιουμοριστική περιπέτεια φαντασίας για παιδιά από 8 ετών, στην οποία πρωταγωνιστεί ένας ψωνισμένος, εγωκεντρικός μονόκερος κι ένας (φαινομενικά κοινός) θνητός, που αρχικά του αρνείται τη βοήθεια, αλλά εξαπατάται ώστε να... «συμμορφωθεί»! Τελικά, ο καθένας τους παίρνει αυτό που του αξίζει κι ο έρωτας, πασπαλισμένος με ροζ διαμαντόσκονη, έχει την τιμητική του σε ένα πανηγυρικό happy end! Μια βροχερή Κυριακή, ο Όντι και η Ρίκι κουβαλούν ένα νόστιμο πρωινό και μια κουβερτούλα στον καναπέ για να απολαύσουν τις αγαπημένες τους παιδικές εκπομπές. Όμως η τηλεόραση έχει εξαφανιστεί! Έπειτα από λίγο ανακαλύπτουν ότι δεν υπάρχουν πια πουθενά τηλεοράσεις! Ποιος, άραγε, τις εξαφάνισε και με τι σκοπό; Τα παιδιά ξεκινούν έρευνα για να λύσουν το μυστήριο, ενώ ταυτόχρονα μικροί και μεγάλοι ανακαλύπτουν τι σημαίνει ελεύθερος χρόνος χωρίς οθόνες. Εντωμεταξύ, κάποιοι εξωγήινοι, οι κάτοικοι του αστεροειδή Κρικ, ξύνουν τις κεραίες τους, προσπαθώντας να καταλάβουν αν οι άνθρωποι είναι τελικά καλοί ή κακοί. Η Πέλα Σουλτάτου γράφει τη «ΜυΧαΤή ή το Μυστήριο της χαμένης τηλεόρασης», μια αστεία, μυστηριώδη και οικολογική ιστορία για παιδιά από 8 ετών, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη σε εικονογράφηση της Κατερίνας Σισκοπούλου, παίζοντας υπέροχα με τα ονόματα των πρωταγωνιστών και δευτεραγωνιστών της και θυμίζοντας στους γονείς ταξίδια που έκαναν πριν κάνουν παιδιά ή που θέλουν να κάνουν όταν τα παιδιά τους μεγαλώσουν. Όσο για τις τηλεοράσεις, οι εξωγήινοι, στους οποίους οφειλόταν η εξαφάνισή τους, ως σαφώς ανώτερα πνευματικά όντα, λίγο είδαν και τις έκλεισαν μια για πάντα! Στα όνειρά μας, έστω... Το νέο βιβλίο της πετυχημένης σειράς «40» με τίτλο «Οικολογία. 40 ακτιβιστές για την προστασία του πλανήτη» παρουσιάζει σπουδαίες προσωπικότητες που συνέβαλαν με τα γραπτά και τη δράση τους στη συνειδητοποίηση του κρίσιμου περιβαλλοντικού ζητήματος. Συγγραφείς, φιλόσοφοι, επιστήμονες, αγρότες μάχονται για να σώσουν τη φύση και να διατηρήσουν την ελπίδα για έναν βιώσιμο κόσμο. Μέσα από τις σελίδες του, θα μάθετε για όλα τα μεγάλα οικολογικά προβλήματα: υπερθέρμανση του πλανήτη, εξαφάνιση της βιοποικιλότητας, ρύπανση των ωκεανών, κλιματική αλλαγή. Μια πολυτελής σκληρόδετη έκδοση, με σύγχρονη εικονογράφηση, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μίνωας, σε συνεργασία με τον έγκριτο γαλλικό εκδοτικό Gallimard. Οι Νικ και Τέσλα Χολτ είναι δυο εντεκάχρονα αδέλφια, με υψηλή ευφυΐα, που αγαπούν τα πειράματα, τη φυσική, τη ρομποτική και τις περιπέτειες. Τους γνωρίσαμε χάρη στις εκδόσεις Κλειδάριθμος, που έφεραν στην Ελλάδα τα βιβλία των «Science Bob» Pflugfelder, δασκάλου Φυσικής, και Steve Hockensmith, συγγραφέα μυθιστορημάτων μυστηρίου. Δύο νέες περιπέτειές τους περιμένουν πλέον τους αναγνώστες από 9 ετών. Ένα μυστήριο με ανιματρονικά, μακιγιάζ εξωγήινων, κάμερες, εξαρτήματα και άλλα κινηματογραφικά μαγικά καλούνται να λύσουν τα δύο αδέρφια στα «Φαντασμαγορικά εφέ», ενώ στην «Ηλιακή δύναμη: Η τελική μάχη», καλούνται να επιστρατεύσουν όλη την εξυπνάδα τους, τη βοήθεια του εκκεντρικού θείου Νιουτ και πάμπολλες συσκευές που λειτουργούν με ηλιακή ενέργεια, προκειμένου να βρουν τους γονείς τους! Και στα δυο βιβλία, τα παιδιά μπορούν να φτιάξουν τις δικές τους κατασκευές, μέσα από δραστηριότητες και πειράματα. Ο Μίχαελ «Μίσα» Γκρούενμπαουμ ζούσε μια ανέμελη παιδική ηλικία στην

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ

12.02.2020

Πράγα. Όλα άλλαξαν όμως όταν οι Ναζί κατέλαβαν την πόλη και η οικογένεια υποχρεώθηκε να μετακομίσει στο εβραϊκό γκέτο. Μετά την απώλεια του πατέρα του, ο Μίσα, η μητέρα και η αδελφή του εκτοπίστηκαν στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Τερεζίν, όπου ο Μίσα έμενε στον ίδιο θάλαμο με σαράντα αγόρια, που έγιναν σαν αδέλφια του. Η ζωή εκεί είχε μια παράξενη, σουρεαλιστική ισορροπία – υπήρχαν μέρες γεμάτες συντροφικότητα και αγώνες ποδοσφαίρου, και άλλες γεμάτες απίστευτο τρόμο. Ήταν οι μέρες που τα αγόρια περίμεναν να ακούσουν το όνομά τους σε κάθε νέο κατάλογο όσων θα μεταφέρονταν με τα τρένα στοΆουσβιτς. Τη μέρα που το όνομα της οικογένειας Γκρούενμπαουμ εμφανίστηκε στον κατάλογο, χρειάστηκε ένα θαύμα για να εξασφαλίσει την επιβίωσή της. Στη συναρπαστική ιστορία ελπίδας και αθωότητας «Κάπου λάμπει ακόμα ο ήλιος: Ένα παιδί που επέζησε αφηγείται» (εκδόσεις Παπαδόπουλος, μετάφραση Μαρίζα Ντεκάστρο), ο Μάικλ Γκρούενμπαουμ ξεδιπλώνει τις αναμνήσεις του με εκπληκτική αμεσότητα. Η ιστορία του, καθώς και τα πρωτότυπα ντοκουμέντα και οι φωτογραφίες που περιλαμβάνονται στο βιβλίο, αποτελούν μια ουσιαστική συνεισφορά στη λογοτεχνία του Ολοκαυτώματος. Βερολίνο, 1933. Ο Φρίντριχ Κίσελ είναι δεκατριών χρονών και το συγκλονιστικότερο γεγονός της ζωής του είναι ότι βρέθηκε στην πρεμιέρα της κινηματογραφικής μεταφοράς του αγαπημένου του βιβλίου «Ο Αιμίλιος και οι ντετέκτιβ», καλεσμένος του ίδιου του συγγραφέα, Έριχ Κέστνερ. Ο Φρίντριχ ονειρεύεται να γίνει κάποτε πραγματικός ντετέκτιβ και με τους φίλους του, τον Άλμπερτ και τη Βικτόρια, καταγράφουν πινακίδες αυτοκινήτων και γενικότερα παρακολουθούν όσα συμβαίνουν γύρω τους. Γιατί τα πράγματα έχουν αρχίσει να αλλάζουν στο Βερολίνο. Μια μέρα, ο Φρίντριχ βλέπει κάποιον να καλύπτει με μπογιά μια τοιχογραφία, φτιαγμένη από τον εικονογράφο του αγαπημένου του βιβλίου. Σύντομα, ο αδελφός του τον ενημερώνει πως υπάρχει μια λίστα «αντιγερμανικών» βιβλίων που πρέπει να καούν – ανάμεσά τους «Ο Αιμίλιος και οι ντετέκτιβ». Λίγο αργότερα ένας πραγματικός ντετέκτιβ αναθέτει στον Φρίντριχ και στους φίλους του να παρακολουθούν το σπίτι και τις κινήσεις κάποιου που θεωρείται κατάσκοπος των Ρώσων: του… Έριχ Κέστνερ. Οι τρεις φίλοι αναλαμβάνουν την παρακολούθηση, που θα αποδειχτεί πιο επικίνδυνη απ’ό,τι είχαν φανταστεί. To βιβλίο «Φρίντριχ, ένας σπουδαίος ντετέκτιβ» (εκδόσεις Κέδρος) είναι μια συναρπαστική περιπέτεια στο Βερολίνο του 1933 από τον Φίλιπ Κερ, τον συγγραφέα που πάντοτε ζωντανεύει μοναδικά αυτή την περίοδο.

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

Η Λίνα Λυχναρά, στο νέο της νεανικό αστυνομικό μυθιστόρημα «Μια σκιά στο παράθυρο» (εκδόσεις Πατάκη), που –κατά τη συνήθεια της συγγραφέα– εντάσσει στην πλοκή του και κοινωνικούς προβληματισμούς, παρουσιάζει καταρχάς ένα άγνωστο κορίτσι, τραυματισμένο σε μια παραλία του νησιού. ΟΆλκης, ένα μικρό αγόρι, και η θεία του τη φιλοξενούν σπίτι τους. Ένα μυστήριο όμως την περιβάλλει. Πάσχει από μετατραυματικό σοκ και δεν μιλάει. Δεν μπορεί να δώσει καμιά πληροφορία για το τι της έχει συμβεί. Ποια είναι; Πώς λέγεται; Τι κρύβει η σιωπή της; Αυτά είναι τα ερωτήματα στα οποία θα δώσει απάντηση η έρευνα του (γνωστού μας από τα προηγούμενα μυθιστορήματα της Λυχναρά) αστυνόμου Μίλτου Ζαφείρη, ο οποίος σύντομα θα αποκαλύψει ότι το κορίτσι είναι θύμα μιας σκοτεινής ιστορίας. Από τις εκδόσεις Μίνωας κυκλοφορεί ένας σύγχρονος, ενημερωμένος οδηγός εγκυμοσύνης, με τίτλο «9 μαγικοί μήνες». Δύο κορυφαίες μαιευτήρεςγυναικολόγοι, η δρ. Έντριεν Λ. Σιμόν και η δρ. Τζάκλιν Γουέρθ, και μια πετυχημένη συγγραφέας βιβλίων αυτοβελτίωσης, η Ντανιέλ Κλάρο, με τρόπο απλό, κατανοητό και φιλικό, και με τη ζεστασιά της γυναικείας κατανόησης, απαντούν σε όλες τις ερωτήσεις που θέτει μια γυναίκα στον γυναικολόγο της για αυτή την περίοδο της ζωής της. Στο βιβλίο αυτό, οι μέλλουσες μητέρες θα βρουν έναν ανεκτίμητο φίλο: έναν έξυπνο υποστηρικτικό και περιεκτικό οδηγό γεμάτο πρακτικές συμβουλές. Αποφεύγοντας τον συνηθισμένο καταιγισμό συχνά περιττών πληροφοριών, έρχεται να τις ηρεμήσει, να τις ενημερώσει για ό,τι πρέπει να ξέρουν και να τις βοηθήσει να χαρούν την εγκυμοσύνη τους χωρίς αβάσιμους φόβους, άγχος, έμμονες ιδέες και αγωνιώδεις αναζητήσεις στο χάος του διαδικτύου. Κάθε γονιός θέλει δύο βασικά πράγματα: Να είναι το παιδί του ευτυχισμένο και να μην τα θαλασσώσει με την ανατροφή του. Πώς επιτυγχάνονται όμως αυτά; Στο καθηλωτικό, έξυπνο και με χιούμορ «Το βιβλίο που θα ήθελες να είχαν διαβάσει οι γονείς σου» (εκδόσεις Διόπτρα), η αναγνωρισμένη ψυχοθεραπεύτρια Philippa Perry εξηγεί πώς χτίζονται ισχυροί δεσμοί αγάπης με τα παιδιά μας και πώς αυτοί οι δεσμοί προάγουν την πνευματική και ψυχική υγεία τους τόσο στην παιδική όσο και στη μετέπειτα ζωή τους. Αντί να καταστρώσει το «τέλειο» πλάνο ανατροφής, μας προσφέρει μια πλήρη εικόνα των στοιχείων που οδηγούν στη βέλτιστη σχέση γονέα-παιδιού. Mε εύστοχες και σοφές συμβουλές, είναι το βιβλίο που κάθε γονιός θα θέλει να διαβάσει και κάθε παιδί θα εύχεται να είχαν διαβάσει οι γονείς του.

K



44

Α-

ΓΟΝΕΙΣ

12.02.2020

-ξίες γονέων

Αυτόν το μήνα:

Επιμέλεια: Μαρκέλλα Δήμου, Πελιώ Παπαδιά

2

1 Είδαμε την οπερέτα «Η Νυχτερίδα» του Γιόχαν Στράους του νεότερου, το έργο με το οποίο γιορτάζεται η επέτειος των 80 χρόνων λειτουργίας της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, και θαυμάσαμε τη σκηνοθετική ευφυΐα του Αλέξανδρου Ευκλείδη και την πανέξυπνη απόδοση του κειμένου από τον Δημήτρη Δημόπουλο, μέσα σε μια πανδαισία μουσικής και χρωμάτων.

1

Είδαμε την χλιαρή τελετή των Όσκαρ, χαρήκαμε με τον κορεάτικο θρίαμβο, αλλά θα προτιμούσαμε να δούμε το αγαλματάκι σκηνοθεσίας στα χέρια του Σαμ Μέντες. Το «1917» της καρδιάς μας παίζεται ακόμη στις κινηματογραφικές αίθουσες. Μην το χάσετε! 2

3 Διαβάσαμε το «Φυσικό Μυθιστόρημα» από τις εκδόσεις Ίκαρος, ένα μεταμοντέρνο αφήγημα του Georgi Gospodinov για τις προσωπικές σχέσεις και τις απρόσμενες συνέπειές τους, που μιλάει για έναν (κοινότοπο) χωρισμό με τρόπο τόσο ανατρεπτικό και πειραματικό, που γίνεται ιδιαίτερα γοητευτικός.

3

5

4 Είδαμε τον «Γάμο», του Μάριου Ποντίκα, στο Θέατρο Σταθμός, άριστα σκηνοθετημένο από την Αγγελική Μαρίνου και τον Κώστα Παπακωνσταντίνου. 40 χρόνια μετά το πρώτο του ανέβασμα στο θέατρο Τέχνης από τον Κάρολο Κουν, «τρομάξαμε» με το πόσο επίκαιρο παραμένει ακόμα το έργο, που πραγματεύεται θέματα όπως η έμφυλη βία, η κουλτούρα του βιασμού, η διαμόρφωση της κοινής γνώμης, αλλά κυρίως αναμετριέται με την Πατριαρχία. 5 Φάγαμε τα νύχια μας μέχρι να τελειώσουν τα 8 επεισόδια του ενός και μοναδικού κύκλου της σειράς «Stranger», στο Netflix. Ενώ κάθε Δευτέρα ζούμε για το νέο επεισόδιο του «The outsider» στο HBO. Εσείς;

4

6 Φάγαμε brunch στο «Hippie 3», ένα νέο bohemian στέκι στο Παγκράτι (Σπύρου Μερκούρη 22Α & Στράβωνος), λατρέψαμε τον καφέ του, ερωτευτήκαμε τα pancakes του και καταβροχθίσαμε τα mini burgers του! Σημειωτέον πως το βράδυ «μεταμορφώνεται» σε ένα cozy μπαρ, με απίθανα cocktails.

7

Διαβάσαμε το ρηξικέλευθο βιβλίο «Burnout: Πώς θα βγείτε από τον κύκλο του στρες» των Emily & Amelia Nagosk (εκδόσεις Μεταίχμιο, σειρά Οξυγόνο), που εξετάζει το στρες ως έμφυλη εμπειρία και εξηγεί γιατί οι γυναίκες βιώνουν την υπερκόπωση διαφορετικά από τους άντρες. Και μας βοήθησε να δούμε με άλλο μάτι τη ζωή μας. 7

6

8 Δοκιμάσαμε την εκλεκτική ασιατική πολυσυλλεκτική κουζίνα του «Buba Bistrot Exotique» (Παπαδιαμάντη 4, Κηφισιά) και απολαύσαμε, μέσα σε φανταστικό design, εξωτική ατμόσφαιρα και ethnic jazz, reggae, soul και funk μουσικές, σαλάτα παπάγιας, σούπα Tom Yum, dumplings γαρίδας, βιετναμέζικα ρολάκια και κάρι khao soi με κοτόπουλο. Α, και φα-ντα-στι-κά κοκτέιλς! Κάθε Κυριακή μεσημέρι, το Buba οργανώνει στο πατάρι του παιδικά εργαστήρια, ώστε οι γονείς να τρώνε με... την ησυχία τους! 9 Διαβάσαμε «Τα ηδονικά: 18 τραγούδια βασισμένα σε ερωτικά επιγράμματα», της Αγαθής Δημητρούκα (εκδόσεις Πατάκη), ένα βιβλίο δώρο για ερωτευμένους και για όσους σέβονται την τρέλα που έχει ο έρωτας, και κυρίως γι΄ αυτούς που ετοιμάζονται να τον ζήσουν, να τον απολαύσουν, να τον χαρούν. 10 Είδαμε την παράσταση-Θεατρικό Δείπνο Μυστηρίου «Hotel» στο El Convento del Arte. Μαύρο check-in που μας έφαγε… Ανάμεσα στους καλεσμένους και στο προσωπικό του ξενοδοχείου, κρύβεται ένα φάντασμα που θέλει να πάρει τις ψυχές μας. Ανακρίναμε, λοιπόν, τους καλεσμένους και (δε) βρήκαμε ποιος είναι το φάντασμα–δολοφόνος. Ίσως φταίει το ότι όσο προσπαθούσαμε να λύσουμε το μυστήριο, τρώγαμε μια πανδαισία σαλατικών εποχής με καρύδια, αμύγδαλο, σταφίδες, μήλο, σουσάμι και βινεγκρέτ βαλσάμικου ξυδιού, κοκκινιστό χοιρινό με μανιτάρια και αρωματικά σε κρεμώδη πουρέ πατάτας αρωματισμένο με παρμεζάνα και σοκολατόπιτα. 11 Ακούσαμε «Μόνο ψέματα» στο θρυλικό Κύτταρο (Ηπείρου και Αχαρνών), όπου ο Φοίβος Δεληβοριάς μάς έπαιξε νέα, φανταστικά τραγούδια, αλλά και κομμάτια από το σύνολο της δισκογραφίας του. Με απόλυτη διάθεση να είναι ειλικρινής, ο τραγουδοποιός τα κάνει θάλασσα, η κουβέντα του παίρνει παράξενες ατραπούς, φέρνει σε αμηχανία τον συνομιλητή του, πίνει λίγο παραπάνω, σταυρώνει τα χέρια του, κοιτάει κάτω, χάνεται στη μετάφραση της λέξης «cringe» και – ξαφνικά – με μιαν αναπάντεχη έκρηξη μουσικής, λέει όλη την αλήθεια. Και παύει να είναι ξένος.

10 8

9

11


ΔΕΛΤΙΑ ΤΥΠΟΥ

12.02.2020

45

MOLLER’S ΖΕΛΕΔΑΚΙΑ-ΨΑΡΑΚΙΑ

Εάν το παιδί σας δυσκολεύεται να πιει το μουρουνέλαιό του, αλλά δεν θέλετε να του στερήσετε τα εξαιρετικά οφέλη των φυσικών ωμέγα-3 και της φυσικής βιταμίνης D (D3), τα ζελεδάκια-ψαράκια MÖLLER’S με θαυμάσια γεύση αποτελούν την ιδανική εναλλακτική λύση. Προϊόν κατάλληλο για μικρά παιδιά που είναι εξοικειωμένα με τη μάσηση, αλλά και για μεγάλους. Apollonian Nutrition, 16χλμ. Λεωφ. Σπάτων, Αθήνα, τηλ. 210-8100008, www.apolloniannutrition.gr

TO CINEDOC ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΜΟΝΤΕΣΣΟΡΙ

FLEXA PLAY

Η σειρά επίπλων FLEXA Play μας συστήνει τα δυο νέα εντυπωσιακά της χρώματα, το απαλό ροζ και το απαλό μπλε, δυο ζεστές αποχρώσεις που θα ομορφύνουν το παιδικό σας δωμάτιο και θα σας εμπνεύσουν για δημιουργικό παιχνίδι. Η σειρά Play σχεδιάστηκε από την Charlotte Høncke, το 2014. Από τη δημιουργία της μέχρι και σήμερα έχουν γίνει αρκετές προσθήκες έτσι ώστε να ανταποκρίνεται στις συνεχώς μεταβαλλόμενες ανάγκες των παιδιών αλλά και να συμβαδίζει με τις νέες τάσεις στο design. Οι χρωματιστές λεπτομέρειες από μασίφ ξύλο φλαμουριάς σε 4 διαφορετικές αποχρώσεις σε κάθε έπιπλο της συγκεκριμένης σειράς συνδυάζονται αρμονικά μεταξύ τους, και μπορούν να τοποθετηθούν εκτός από το παιδικό δωμάτιο σε οποιοδήποτε χώρο του σπιτιού σας. Ανακαλύψτε τα FLEXA Shops στα www.flexaworld.com και www.facebook.com/FlexaGreece

Το ντοκιμαντέρ «Μέσα στο Μοντεσσόρι» μπαίνει μέσα στις σχολικές τάξεις, σε πέντε πόλεις των ΗΠΑ, για να ανακαλύψει τη μοντεσσοριανή μέθοδο, τις διαφορές της από τα παραδοσιακά συστήματα εκπαίδευσης και πώς προσφέρει διαφορετικές μαθησιακές εμπειρίες σε διαφορετικές ηλικίες. Εστιάζει κυρίως στις πρώτες τάξεις του δημοτικού σε υποβαθμισμένες περιοχές των ΗΠΑ για να ανακαλύψει πώς επηρεάζει τη ζωή των παιδιών. Οι δημιουργοί Jan Selby και Vina Kay, έχουν διττό ρόλο: αυτόν του σκηνοθέτη και του γονιού. Με γνώμονα την αγάπη τους για το παιδί τους και με τη διερευνητική ματιά του ντοκιμενταρίστα, καταφέρνουν να δουν το σύστημα Μοντεσσόρι «από μέσα» και να ανακαλύψουν πώς δεν έχει σταματήσει να είναι καινοτόμο, αν και εφαρμόζεται εδώ και ήδη 100 χρόνια. Το κλειδί πίσω από αυτό; Το γεγονός ότι δεν μαθαίνει στο παιδί ένα συγκεκριμένο τρόπο σκέψης και προάγει έναν βιωματικό τρόπο διδασκαλίας όπου το παιδί εξερευνά, ανακαλύπτει και μαθαίνει τον κόσμο από μόνο του. Εν τέλει, η ταινία μας θυμίζει πως το κάθε παιδί, ανάλογα με την κλίση και τον χαρακτήρα του, έχει να ανακαλύψει και να προσφέρει κάτι μοναδικό. Προβολή σε συνεργασία με την Εκπαιδευτική Πρωτοβουλία – Μοντεσσοριανό Εργαστήριο, Αθήνα. ΠΟΥ ΠΑΙΖΕΤΑΙ •Τετάρτη 19 Φεβρουαρίου, 20.00, Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος, Σίνα 31 •Σαββατοκύριακα 22 & 23/2, 29/2 & 1/3, 16.00, Κινηματογράφος Δαναός, Λ. Κηφισίας 109 •Κυριακή 1 Μαρτίου, 16.00, Κινηματογράφος Ααβόρα, Ιπποκράτους 180

H&M CARNIVAL!

Φέτος τις Απόκριες στην Η&Μ, οι διάσημοι υπερήρωες του σήμερα και οι λαμπερές πριγκίπισσες των παιδικών παραμυθιών συναντούν τους περιπετειώδεις πρωταγωνιστές μιας ξέφρενης ζούγκλας και όλοι μαζί δημιουργούν την πιο απίθανη εορταστική παρέα! Δεινόσαυροι, τίγρεις, αστροναύτες, Star Wars μαχητές, μονόκεροι, πρωταγωνιστές από την ταινία Frozen… όλοι έχουν τη δική τους ξεχωριστή θέση! Φυσικά, από την αποκριάτικη συλλογή της Η&Μ δε θα μπορούσαν να λείπουν τα ρομαντικά φορέματα με λεπτομέρειες από τούλι, καθώς και μια μεγάλη ποικιλία από αξεσουάρ, κάπες και μάσκες για να ολοκληρώσουν κάθε εορταστικό outfit. Για μια ακόμη χρονιά, οι παιδικές αποκριάτικες στολές της Η&Μ έρχονται να μεταμορφώσουν τους μικρούς μας φίλους σε πραγματικούς πρωταγωνιστές του φετινού καρναβαλιού, δίνοντάς τους έξτρα πόντους χρώματος, λάμψης και στυλ, μέσα από μία ευρεία γκάμα ευφάνταστων επιλογών σε προσιτές τιμές. Βρείτε τη δική σας αγαπημένη, αποκριάτικη στολή από 12,99€ στα H&M καταστήματα και online και δηλώστε συμμετοχή στον πιο φαντασμαγορικό διαγωνισμό. Κάνοντας αγορές από το παιδικό τμήμα μπορείτε να κερδίσετε ένα μοναδικό παιδικό πάρτι. Επισκεφτείτε τη σελίδα facebook.com/hmhellas, βρείτε το post του διαγωνισμού και πατήστε το σχετικό link, συμπληρώστε τα στοιχεία σας και τον αριθμό απόδειξης από τις αγορές σας στο παιδικό τμήμα και δηλώστε συμμετοχή!

ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΒΑΤΟΠΟΥΛΟΥ: «Η ΑΘΗΝΑ ΤΗΣ ΜΝΗΜΗΣ»

ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ ΚΑΙ ΦΕΤΟΣ Η ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΤΗΣ ΤΣΙΚΝΟΠΕΜΠΤΗΣ ΣΤΟ ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΟ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ Το Μουσείο Ακρόπολης συνεχίζει την παράδοση της Τσικνοπέμπτης και προσκαλεί τους επισκέπτες του στο εστιατόριο του δευτέρου ορόφου την Πέμπτη 20 Φεβρουαρίου 2020, από τις 8 μ.μ. έως τα μεσάνυχτα, σε μια όμορφη βραδιά με νόστιμα εδέσματα και μουσική πιάνο. Τηλεφωνικές κρατήσεις πραγματοποιούνται στο 210 9000915 τις ημέρες και ώρες λειτουργίας του Μουσείου. Περισσότερες πληροφορίες παρέχονται στην ιστοσελίδα www.theacropolismuseum.gr.

Στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού προγράμματος «Το παιδί, η πόλη και τα μνημεία», διοργανώνεται μια σειρά ανοιχτών δράσεων και ομιλιών, με στόχο τον εμπλουτισμό του περιεχόμενου, καθώς και τη γόνιμη διάδραση του με το κοινό των Αθηνών. Για πρώτη φορά οι δράσεις απευθύνονται όχι μόνο στους εκπαιδευτικούς που συμμετέχουν στο πρόγραμμα αλλά και στους γονείς των μαθητών και κατοίκους της πόλης της Αθήνας που ενδιαφέρονται γι’αυτή και τη βιωσιμότητά της. Η πρώτη ανοιχτή ομιλία με θέμα «Η Αθήνα της μνήμης» και εισηγητή τον δημοσιογράφο και συγγραφέα Νίκο Βατόπουλο θα πραγματοποιηθεί στις 19 Φεβρουαρίου 2020, και ώρα 18:00, στο κτήριο Αεριοφυλάκιο 1-Αμφιθέατρο «Μιλτιάδης Έβερτ», στην Τεχνόπολη Δήμου Αθηναίων. Ο Νίκος Βατόπουλος μάς περιμένει σε μια φωτογραφική περιήγηση στην Αθήνα, σε ένα ταξίδι στον χρόνο με μεταβάσεις από την Αθήνα του τότε στην Αθήνα του σήμερα. Μέσα από μια βροχή ερεθισμάτων, θα περπατήσουμε νοητά από τον 19ο στον 21ο αιώνα αναζητώντας το κοινό νήμα της αστικής εμπειρίας. «To παιδί, η πόλη και τα μνημεία» είναι ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα του Δήμου Αθηναίων που υλοποιείται εδώ και τέσσερα χρόνια από την Τεχνόπολη Δήμου Αθηναίων σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας και με την ενεργό συμμετοχή της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών, με στόχο να καλλιεργήσει τον σεβασμό στον δημόσιο χώρο, και κυρίως τον σεβασμό των μνημείων, δηλαδή της μνήμης της πόλης των Αθηνών. Με σύνθημα «Γιατί η πόλη είναι μνήμη και πολιτισμός» αγωνίζεται να δημιουργήσει ενεργούς πολίτες που να αγαπούν και να φροντίζουν την πόλη και τα μνημεία της, διατηρώντας έτσι ζωντανή την ιστορία της. Η συμμετοχή στο πρόγραμμα είναι εντελώς δωρεάν για τα σχολεία και τους εκπαιδευτικούς της Αθήνας. www.kids4thecity.gr

2ΠΛΟ ΓΕΜΙΣΤΑ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ ΝΕΑ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑ – ΙΔΙΑ 2ΠΛΗ ΑΠΟΛΑΥΣΗ

Τα αγαπημένα 2πλοΓεμιστά Παπαδοπούλου αλλάζουν συσκευασία αναδεικνύοντας τον νεανικό τους χαρακτήρα, ενώ συνεχίζουν να προσφέρουν την ίδια 2πλη απόλαυση! Οι συσκευασίες 2πλοΓεμιστών Παπαδοπούλου ανατρέπουν όσα γνωρίζαμε για το αγαπημένο brand, αφού πλέον κυκλοφορούν με έντονα χρώματα και ανανεωμένο λογότυπο που διαβάζεται οριζόντια αλλά και κάθετα! Η πρωτότυπη αυτή εμφάνιση χαρίζει στις συσκευασίες 2πλο Γεμιστών ένα ακόμα πιο φρέσκο και μοντέρνο ύφος που ταιριάζει απόλυτα στο αγαπημένο brand των νέων και όχι μόνο. Παράλληλα διατηρούν την ίδια απίθανη 2πλη γέμιση στις δυο ξεχωριστές γεύσεις Σοκολάτα και Κρέμα που δεν «χορταίνεις» να απολαμβάνεις. «Για ό,τι δεν χορταίνεις, 2πλο Γεμιστά Παπαδοπούλου!» #giaotidenxortaineis #2ploGemista

H&M ΠΑΙΔΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΚΑΝΕ ΤΙΣ ΑΓΟΡΕΣ ΣΟΥ ΜΠΕΣ ΣΤΗΝ ΚΛΗΡΩΣΗ ΚΑΙ ΚΕΡΔΙΣΕ ΕΝΑ ΠΑΙΔΙΚΟ ΠΑΡΤΥ

SCAN & WIN


46

12.02.2020

ΣΗΜΕΙΑ ΔΙΑΝΟΜΗΣ

ΒΑLLOONS: ΑΓ. ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΠΛΑΣΤΗΡΑ 129, ΑΓ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ 396, ΖΩΓΡΑΦΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ 49, Ν. ΗΡΑΚΛΕΙΟY ΜΑΡΙΝΟΥ ΑΝΤΥΠΑ 60 – 64, ΧΑΛΑΝΔΡΙ ΒΑΣ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ 16 & ΓΡΙΒA, ΒΟΥΛΑ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ 6, BALLOONS– CAROUSEL ΑΓ.ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ 199, BALLOONS ΩΔΕΙΟ ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΝΑΚΑΣ: ΑΘΗΝΑ ΙΠΠΟΚΡΑΤΟΥΣ 41, ΑΓ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΛΕΩΦ. ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ 422, ΑΙΓΑΛΕΩ ΙΕΡΑ ΟΔΟΣ 240, ΚΗΦΙΣΙΑ ΚΗΦΙΣΙΑΣ 281 & ΣΟΛΩΜΟΥ, ΝΕΑΣ ΣΜΥΡΝΗΣ ΟΜΗΡΟΥ 68, ΠΕΙΡΑΙΑΣ ΗΡΩΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ 7 – 9, ΓΛΥΦΑΔΑΣ Σ. ΛΑΖΑΡΙΔΗ 1 & Ν.ΖΕΡΒΑ, ΑΝΔΡΕΑ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ 2, ΜΕΛΙΣΣΙΑ ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΗ: ΚΟΛΩΝΑΚΙ ΚΟΥΜΠΑΡΗ 1 T.G.I FRIDAYS: KOΛΩΝΑΚΙ ΝΕΟΦΥΤΟΥ ΒΑΜΒΑ 2, ΓΛΥΦΑΔΑΣ ΛΑΖΑΡΑΚΗ 43 ΑΓ. ΑΝΑΡΓΥΡΟΙ: ΙΑΤΡΕΙΟ ΤΣΕΝΙΚΛΙΔΗ ΕΡΜΙΟΝΗ (ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟΣ), ΚΡΥΣΤΑΛΛΗ ΚΩΣΤΑ & ΚΥΠΡΟΥ 2 ΑΓ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ: ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΚΟΝΙΚΟΣ ΑΓ.ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ 170, ΩΡΑ ΤΕΧΝΗΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΘΕΟΜΗΤΟΡΟΣ 46 & ΠΩΓΩΝΙΟΥ 2, ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΑΡΑΒΑΝΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΚΑΤΣΙΜΠΑ 37, VOLTA FUN TOWN Λ. ΒΟΥΛΙΑΓΜΕΝΗΣ 276 ΑΓ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ: ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ "ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΕΛΕΝΗ" Λ.ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ 354, DYSLEXIA CENTER ΛΕΩΦ. ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ 421Β, ΜΑΡΙΟΣ ΚΟΡΜΑΣ (ΓΙΑΤΡΟΣ) ΑΓ. ΙΩΑΝΝΟΥ 53, BALLOONS ΜΠΟΥΡΜΠΟΥΛΗΘΡΕΣ ΤΣΙΜΙΣΚΗ 13, MONTESSORY WAY OF LIFE ΚΩΝ. ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΥ 9, STEM EDUCATION ΣΤΡΑΤΗΓΟΥ ΜΑΡΟΥΛΗ 7, ΑΙΓΑΛΕΩ: ICE N’ SCATE ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΠΑΠΠΑ 7 AΛΙΜΟΣ: ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΩΝ ΜΙΚΡΩΝ ΕΠΤΑΝΗΣΟΥ 4, ΜΠΟΡΤΣΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΧΑΡΙΛΑΟΥ ΤΡΙΚΟΥΠΗ 11, KID PLANET, ΠΑΙΔΟΤΟΠΟΣ, ΚΑΛΑΜΑΚΙΟΥ 87, ΑΛΙΜΟΣ ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ: ΑΠΟ ΤΟ Α ΕΩΣ ΤΟ Ω ΜΠΟΥΣΙΟΥ 34, ΚΕΝΤΡΟ ΞΕΝΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ & ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ «ΕΝ ΓΝΩΣΕΙ» ΒΟΛΑΝΑΚΗ 17 & ΚΟΡΓΙΑΛΕΝΙΟΥ, ΣΧΟΛΕΣ ΓΟΝΕΩΝ (ΓΡΑΦΕΙΟ) ΛΑΚΩΝΙΑΣ 16, ΘΕΑΤΡΟ ΠΟΡΤΑ ΛΕΩΦ. ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ 59, ΚΑΠΑΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ (ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ) ΧΑΤΖΗΚΩΣΤΑ 5 & ΒΑΣ. ΣΟΦΙΑΣ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗ: ΠΑΙΞΕ ΓΕΛΑΣΕ ΚΥΠΡΙΩΝ ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ 14 ΒΑΡΗ-ΒΑΡΚΙΖΑ: ΦΟΥΡΝΟΣ ΓΕΩΡΓΙΑΔΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ 98 & ΑΦΡΟΔΙΤΗΣ, PAPERCLUB ΒΑΣ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ 1, ΤΟ ΠΕΡΙΒΟΛΙ ΤΗΣ ΒΑΡΗΣ ΚΥΡΓΙΩΝ 15, ΒΟΥΛΑ: ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΦΡΑΓΚΟΛΙΝΟ

ΘΑΣΟΥ 1 ΒΡΙΛΗΣΣΙΑ: ΑΓΡΙΟΚΥΚΝΟΙ ΓΡΑΜΜΟΥ 14, PLAYGYM ΑΝΑΠΑΥΣΕΩΣ 18, ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ ΚΑΝΤΑ, ΟΜΗΡΟΥ 4, ΒΡΙΛΗΣΣΙΑ, ΤΚ 15235 ΒΥΡΩΝΑΣ: ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΜΠΟΥΡΑ ΧΡΥΣΑΝΘΗ Ν. ΕΛΒΕΤΙΑΣ 31, ΣΧΟΛΗ ΧΟΡΟΥ ΣΓΟΥΡΩΣ ΦΟΡΜΙΩΝΟΣ 137, ΚΕΝΤΡΟ ΜΕΛΕΤΗΣ ΧΟΡΟΥ ΝΤΑΝΚΑΝ ΧΡΥΣΑΦΗΣ 34 ΓΑΛΑΤΣΙ: ΣΤΑΣΙΝΑΚΗ ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΥ (ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ) ΓΑΛΑΤΣΙΟΥ 139 & ΒΕΪΚΟΥ 1 ΓΛΥΦΑΔΑ: MY PLAYCE ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ 32, ΡΟΖΥ ΚΥΘΝΟΥ 22 & ΛΕΩΝΙΔΙΟΥ 6, ART & HOBBY ΛΑΖΑΡΑΚΗ 10, BABY BEAUTY ΑΓΓΕΛΟΥ ΜΕΤΑΞΑ 24-26, FRIDAYS ΛΑΖΑΡΑΚΗ 43, ΦΡΑΓΚΟΛΙΝΟ (ΠΑΙΔΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ) ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ 55, ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΣΚΡΕΚΑ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΑΤΤΙΚΗΣ 94, BALUX CAFE (ΑΣΤΕΡΑΣ ΓΛΥΦΑΔΑΣ) ΑΣΤΕΡΙΑ ΓΛΥΦΑΔΑΣ, LAPIN MAGIC LAND ΛΕΩΦ. ΒΟΥΛΙΑΓΜΕΝΗΣ 97, OLIVER FAMILY HOUSE (ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ PLAZA) Λ.ΔΗΜ. ΑΓΓΕΛΟΥ ΜΕΤΑΞΑ 37 ΔΑΦΝΗ: 3ο ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΔΑΦΝΗΣ ΠΑΠΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ 74, ΚΕΝΤΡΟ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΔΗΜΟΥ ΔΑΦΝΗΣ ΕΘΝΑΡΧΟΥ ΜΑΚΑΡΙΟΥ 146 ΕΛΛΗΝΙΚΟ: SPORTY'S INTERNATIONAL SCHOOL ΒΡΕΦΟΝΗΠΙΑΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ Λ. ΠΟΣΕΙΔΩΝΟΣ 16 ΖΩΓΡΑΦΟΥ: KENTΡΟ ΞΕΝΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ LINGUALAND ΓΑΛΗΝΗΣ 34 ΙΛΙΟΝ: Β. & Π. ΚΩΤΟΥΛΑ ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΑΓ. ΝΙΚΟΛΑΟΥ 43 ΙΛΙΣΙΑ: ΚΕΝΤΡΟ ΞΕΝΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ ΠΑΠΑΒΑΛΣΑΜΗ ΚΡΑΤΕΡΟΥ 36, ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΠΑΡΑΣΚΕΥΟΠΟΥΛΟΥ -ΚΡΕΚΑ Η. ΠΟΤΑΜΙΟΥ 2, ΔΑΜΑΛΑ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ (ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ) ΛΕΩΦ. ΒΑΣΙΛΙΣΣΗΣ ΣΟΦΙΑΣ 86 ΚΑΤΩ ΠΕΤΡΑΛΩΝΑ: "ΕΛΑ ΝΑ ΠΑΙΞΟΥΜΕ", ΚΥΡΙΑΔΩΝ 7 ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗ: ΜΟΥΣΕΙΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΩΝ ΣΙΒΡΙΣΣΑΡΙΟΥ 6, ΤΟ ΣΥΜΒΟΛΟ ΕΘΝ. ΑΝΤΙΣΤΑΣΕΩΣ 144, ΩΡΑ ΓΙΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΕΘΝ. ΜΑΚΑΡΙΟΥ 1, 1ος ΠΑΙΔΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗΣ, 2ος ΠΑΙΔΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗΣ ΚΑΛΛΙΘΕΑ: ΣΧΟΛΗ ΧΟΡΟΥ ΜΑΡΙΑ ΓΙΑΟΥΝΤΖΗ ΔΟΪΡΑΝΗΣ 8-10, ΣΤΑΥΡΟΣ ΝΙΑΡΧΟΣ (ΚΕΝΤΡΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ) ΠΕΙΣΙΣΤΡΑΤΟΥΣ & ΣΑΧΤΟΥΡΗ, SERPE COFFEE ΔΟΪΡΑΝΗΣ 190 ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙΟΥ ΕΣΠΕΡΙΔΩΝ 102, ΚΕΝΤΡΟ ΑΘΗΝΑ: ATHENS COMIC LIBRARY, ΚΑΡΑЇΣΚΑΚΗ 28, ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ ΔΙΟΠΤΡΑ BOOKS & LIFE, ΣΟΛΩΝΟΣ 93-95, EVEREST ΠΕΙΡΑΙΩΣ 141, ΑΝΑΨΥΚΤΗΡΙΟ ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΑΜΑΛΕΙΑΣ 2-4, ΚΑΦΕΝΕΙΟ ΦΩΚΙΑΝΟΥ ΒΑΣ. ΟΛΓΑΣ 1, ΙΑΝΟΣ ΣΤΑΔΙΟΥ 24, ΜΟΥΣΕΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΚΟΔΡΟΥ 9,

ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΩΝ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ ΚΑΡΑΤΖΑ 7 & ΤΣΑΜΗ ΚΑΡΑΤΑΣΣΟΥ, ΜΟΥΣΕΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΔΩΝ ΗΡΑΚΛΕΙΔΩΝ 16, ΑΤΤΕΝΙUM ΩΔΕΙΟ ΑΔΡΙΑΝΟΥ 3, ΣΟΚΟΛΑΤΑ 56 ΕΡΜΟΥ 56, ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΨΑΡΡΟΣ ΜΙΧΑΛΑΚΟΠΟΥΛΟΥ 94, ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΕΚΔΟΣΕΩΝ ΛΙΒΑΝΗ ΣΟΛΩΝΟΣ 98, ΕΘΝΙΚΗ ΛΥΡΙΚΗ ΣΚΗΝΗ ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ 59-61, ΘΕΑΤΡΟ 104 ΕΥΜΟΛΠΙΔΩΝ 41, ΤΕΧΝΟΠΟΛΙΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ 100, ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ 12, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΤΑΚΗΣ ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ 65, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ ΙΠΠΟΚΡΑΤΟΥΣ 118, ΘΗΣΕΙΟ ΕΝΑ ΘΕΑΤΡΟ ΓΙΑ ΤΙΣ ΤΕΧΝΕΣ ΤΟΥΡΝΑΒΙΤΟΥ 7, ART & HOBBY ΠΡΑΞΙΤΕΛΟΥΣ 31, BIOS ΠΕΙΡΑΙΩΣ 84, ΑΓΚΥΡΑ (ΠΟΛΥΧΩΡΟΣ) ΣΟΛΩΝΟΣ 124, ΘΕΑΤΡΟ ΑΒΑΤΟΝ ΕΥΠΑΤΡΙΔΩΝ 3, ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΥΝΗΣ (ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ) ΣΟΛΩΝΟΣ 52, ΡΟΙΝΙΩΤΗ ΣΤΑΜΑΤΙΑ (ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ) ΒΑΣΙΛΙΣΣΗΣ ΣΟΦΙΑΣ 96, ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΓΙΑΝΤΖΟΓΛΟΥ (ΜΑΙΕΥΤΗΡΑΣ – ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ) ΠΑΣΤΕΡ 11, ΘΕΑΤΡΟ ΚΙΒΩΤΟΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ 115, ΘΕΑΤΡΟ ΚΑΠΠΑ ΚΥΨΕΛΗΣ 2, ΤΣΙΡΑΚΗΣ ΒΑΣΙΛΗΣ (ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ) ΚΥΨΕΛΗΣ 80, FOKA NEGRA Cafe-Bistrot ΦΩΚΙΩΝΟΣ ΝΕΓΡΗ 32, ΚΟΥΚΛΟΣΠΙΤΟ ΠΡΑΣΣΕΙΝ ΑΛΟΓΑ ΒΟΥΛΓΑΡΟΚΤΟΝΟΥ 60, ΠΑΡΑΜΥΘΟΧΩΡΑ, ΑΝΑΠΑΥΣΕΩΣ 14 ΚΟΛΩΝΑΚΙ: EΡΓΑΣΤΗΡΙ ΘΕΑΤΡΟΥ ΠΟΡΤΑ-ΞΕΝΙΑ ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΥ ΜΕΛΙΝΑΣ ΜΕΡΚΟΥΡΗ 54, ΓΙΩΡΓΟΣ ΓΩΤΗΣ (ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ) ΥΨΗΛΑΝΤΟΥ 5, ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΥΚΛΑΔΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΝΕΟΦΥΤΟΥ ΔΟΥΚΑ 4, ΜΑΡΙΑ ΔΑΜΟΛΗ(ΟΡΘΟΔΟΝΤΙΚΟΣ) ΒΑΣ. ΣΟΦΙΑΣ 25, IFA ΣΙΝΑ 31, CAKE ΗΡΟΔΟΤΟΥ 15, ΜΕΓΑΛΗ ΜΟΥΣΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ – ΛΙΛΙΑΝ ΒΟΥΔΟΥΡΗ ΒΑΣ. ΣΟΦΙΑΣ & ΚΟΚΚΑΛΗ, YOLENISΣΟΛΩΝΟΣ 9, ΔΗΜΗΤΡΑ ΔΑΜΤΣΑ (ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ) ΔΕΙΝΟΚΡΑΤΟΥΣ 11 ΚΟΥΚΑΚΙ: ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΓΓΕΛΗ, (ΠΑΙΔΟΨΥΧΙΑΤΡΟΣ) ΔΡΑΚΟΥ 3-5, ΒΑΣΩ ΠΑΠΑΊΩΑΝΝΟΥ (ΠΑΙΔΙΑΤΡΟΣ) ΔΡΑΚΟΥ 3, ΜΙΚΡΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ 70, ΚΟΡΥΔΑΛΛΟΣ: ΠΑΛΑΤΑΚΙ ΣΥΡΟΥ 48, ΠΛΑΣΤΕΛΙΝΗ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΜΑΡΚΟΥ ΜΠΟΤΣΑΡΗ 3 ΚΕΡΑΤΣΙΝΙ: ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΚΟΥΓΙΟΥΜΤΖΗΣ ΜΥΣΤΡΑ 51 ΚΗΦΙΣΙΑ: PLAYMOBIL FUN PARK ΑΜΑΛΙΑΔΟΣ 4 & ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ, LITTLES ΕΛΑΙΩΝ 23, ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΕΥΑ ΠΑΠΑΔΑΚΗ ΚΥΡΙΑΖΗ 6-8, ΜΟΥΣΕΙΟ ΟΤΕ ΠΡΩΤΕΟΣ 25, LAPIN MAGIC LAND 17Ο ΧΛΜ ΕΘΝ. ΟΔΟΥ ΑΘΗΝΩΝ-ΛΑΜΙΑΣ MAΡΟΥΣΙ: PASTIS EMΠΟΡΙΚΟ «GOLDEN HALL», EVITA ΑΓ. ΦΙΛΟΘΕΗΣ 1 & ΠΑΡΝΗΘΟΣ, ΜΙΚΥ ΔΩΡΙΕΩΝ 17

(ΕΝΑΝΤΙ ΟΛΥΜΠ. ΣΤΑΔΙΟΥ), ΙΑΝΟΣ GOLDEN HALL ΜΑΡΟΥΣΙ, MAIK ARTISTIC TEAM(KOMMΩΤΗΡΙΟ)«ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ AVENUE» ΚΗΦΙΣΙΑΣ 41-47, VOLTA FUN TOWN «ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ AVENUE» Λ.ΚΗΦΙΣΙΑΣ 41-45, ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ ΔΟΥΚΑΣ ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ 151,ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ "ΟΝ ΤΗΕ CANVAS" ΑΡΕΩΣ ΚΑΙ ΚΡΟΝΟΥ 1,ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ ΔΟΥΚΑΣ, ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ 151 ΜΕΛΙΣΣΙΑ: BABY BEAUTY, Λ. ΠΕΝΤΕΛΗΣ 3, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΓΚΟΛΤΣΙΟΥ(ΠΑΙΔΙΑΤΡΟΣΑΝΑΠΤΥΞΙΟΛΟΓΟΣ), Λ.ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ 71 ΜΟΣΧΑΤΟ: JUNIORS ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΟΥ 84 Ν. ΗΡΑΚΛΕΙΟ: ΜΑGENTA ARTY WORKSHOP ΑΓ.ΤΡΙΑΔΟΣ 8 Ν. ΚΟΣΜΟΣ: KENTΡO ΞΕΝΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ ΖΙΑΝΙΚΑ ΑΓΛΑΟΝΙΚΗΣ 9, LINA DANCE STUDIO ΣΧΟΛΗ ΧΟΡΟΥ ΤΙΜΟΞΕΝΟΥΣ 17, Ν. ΣΜΥΡΝΗ: ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΞΕΝΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ ΕΥΡΩΓΝΩΣΗ, ΠΛ.ΗΡΩΩΝ ΚΥΠΡΟΥ & ΜΑΔΥΤΟΥ 32, MARK & ALICE ΚΟΡΑΗ 31, ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΗΣ ΧΑΡΑΣ 2ας ΜΑΙΟΥ 3, ΚΕNTΡΑ ΞΕΝΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ SO EASY ΚΑΛΛΙΠΟΛΕΩΣ 1, ΓΥΑΛΙΝΟ ΜΟΥΣΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ ΛΕΩΦ. ΣΥΓΓΡΟΥ 143, CAKE 22 2(ΟΣ) ΜΑΪΟΥ, ΧΗΝΟΠΟΥΛΟΥ ΕΛΕΝΗ (ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ) ΑΓΙΑΣ ΣΟΦΙΑΣ 86 Ν. ΕΡΥΘΡΑΙΑ: GYMBOREE PLAY & SING (ΔΗΜ.ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ) ΤΑΤΟΙΟΥ 102, DANCING SCISSORS (ΚΟΜΜΩΤΗΡΙΟ) ΤΑΤΟΙΟΥ 102, MY PLACE, ΕΚΑΛΗΣ 38, ΝΕΑ ΕΡΥΘΡΑΙΑ Ν. ΦΙΛΑΔΕΛΦΕΙΑ: ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ "ΧΑΡΤΙΝΟ ΚΑΡΑΒΙ", ΠΙΝΔΟΥ 39 ΝΙΚΑΙΑ: ΡΙΖΑΚΗ ΣΟΦΙΑ (ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ) Κ. ΓΙΕΜΕΛΟΥ 323, ΣΤΑΥΡΟΣ ΣΙΔΗΡΟΠΟΥΛΟΣ ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ 7Ης ΜΑΡΤΙΟΥ 57, "ΕΛΑ ΝΑ ΠΑΙΞΟΥΜΕ", ΠΕΤΡΟΥ ΡΑΛΛΗ 232 ΠΑΓΚΡΑΤΙ: ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ "ΓΑΤΟΣ ΜΑΟΥΡΙΤΣΙΟ" ΕΥΦΡΟΝΙΟΥ 10-12, BABY HAIR ART GK. ΣΠΥΡΟΥ ΜΕΡΚΟΥΡΗ 25, STEP BY STEP ΠΛΩΤΙΝΟΥ 5, FACE STRANE ΛΕΩΦ. ΒΑΣ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ 5-7, ΘΕΑΤΡΟ SCROW ΑΡΧΕΛΑΟΥ 5, ΛΕΞΙΚΟΠΩΛΕΙΟ ΣΤΑΣΙΝΟΥ 13, ΠΛΕΙΑΔΕΣ ΣΠΥΡΟΥ ΜΕΡΚΟΥΡΗ 62 ΠΑΛΑΙΟ ΦΑΛΗΡΟ: ΚΕΝΤΡΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΙΔΡΥΜΑ ΣΤΑΥΡΟΣ ΝΙΑΡΧΟΣ, ΛΥΡΙΚΗ ΣΚΗΝΗ, ΑΟΠΦ ΦΑΛΗΡΟΥ (ΚΟΛΥΜΒΗΤΗΡΙΟ Π.ΦΑΛΗΡΟΥ) Δ.Α.Κ ΠΑΛΑΙΟΥ ΦΑΛΗΡΟΥ, VOLTA FUN TOWN ΜΑΡΙΝΑ ΦΛΟΙΣΒΟΥ, BOOKTAILS ΑΡΤΕΜΙΔΟΣ 47 & ΑΓΙΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ 58 ΠΑΠΑΓΟΥ: VERDE ΑΛΣΟΣ ΠΑΠΑΓΟΥ, ΣΤΡ. ΑΛ. ΠΑΠΑΓΟΥ & ΠΕΝΤΕΛΗΣ ΠΕΙΡΑΙΑΣ: ΛΙΛΗ ΜΕΛΑ (ΠΑΙΔΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ) ΗΡΩΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ 5, ΜΑΓΕΜΕΝΗ ΠΥΞΙΔΑ ΑΛΚΙΒΙΑΔΟΥ 165, ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΤΕΧΝΗ ΚΑΡΑΤΖΑ 22, ΝΕΟΣ ΚΥΚΛΟΣ

ΚΑΡΑΟΛΗ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ 43 & ΚΑΡΑÏΣΚΟΥ, ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΧΡΩΜΑ ΧΑΡ. ΤΡΙΚΟΥΠΗ 46-48, MINI SPORT SCLUB ΣΩΤΗΡΟΣ 39 & ΑΝΔΡΟΥΤΣΟΥ 159, WONDERLAND ΠΑΙΔΟΤΟΠΟΣ, ΑΚΤΗ ΔΗΛΑΒΕΡΗ 5 ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ: MIND THE GAP ΑΙΜΙΛΙΟΥ ΒΕΑΚΗ 29, ΑRT & HOBBY ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ 65 ΠΕΥΚΗ: WONDERLAND ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ 3 ΣΕΠΟΛΙΑ: ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΒΡΕΦΟΚΟΜΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΡΟΔΟΥ 181, KΟΣΜΟΪΑΤΡΙΚΗ ΑΜΦΙΑΡΟΥ 165 ΣΠΑΤΑ: EMΠΟΡΙΚΟ ΠΑΡΚΟ «SMARTPARK» ΕΜΠΟΡ. ΚΕΝΤΡΟ ΠΟΥΛΑΚΗ, SMART PLAYLAND ΕΜΠΟΡ. ΚΕΝΤΡΟ ΠΟΥΛΑΚΗ ΤΑΥΡΟΣ: ΙΔΡΥΜΑ ΚΑΚΟΓΙΑΝΝΗKAKOYIANNIS FOUNDATION ΠΕΙΡΑΙΩΣ 206, EMΠΟΡΙΚΟ «ΑΤΗΕΝSHEART» ΠΕΙΡΑΙΩΣ 180, VOLTA FUN TOWN ΠΕΙΡΑΙΩΣ 180, ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ 254 ΦΙΛΟΘΕΗ: ΠΑΛΙΑ ΑΓΟΡΑ ΚΕΧΑΓΙΑ 26, ΝΗΠΙΑΚΗ ΑΓΩΓΗ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΟΥ 1 & ΒΑΣ. ΦΡΕΙΔΕΡΙΚΗΣ XAÏΔΑΡΙ: PROSKALO ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ ΣΤΡΑΤΟΠΕΔΟΥ 31, BALLOONS-COCO LIGO ΧΙΟΥ 16 ΧΑΛΑΝΔΡΙ: ΜΙΚΡΟΣ ΚΟΡΑΗΣ KATΣΟΥΛΙΕΡΗ 4, Ι LOVEDYSLEXIA ΑΓ.ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ 107 & ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΠΛΑΣΤΗΡΑ, ΚΑΦΕ ΜΠΑΡ «ΤΟ ΣΠΙΤΙ» ΑΝΔΡ. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ 9, ΧΡΩΜΑΤΙΣΤΕΣ ΜΕΡΕΣ (DANCEVACUUM), ΔΙΟΓΕΝΟΥΣ 42, ΤΡΙΚΥΚΛΟ ΛΕΩΦ. ΠΕΝΤΕΛΗΣ 104, ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΚΑΛΠΟΓΙΑΝΝΗ-ΜΑΥΡΟΜΜΑΤΗ ΔΑΝΑΙΔΩΝ 2- ΠΛ.ΦΛΥΑΣ, ΚΕΝΤΡΟ ΝΟΗΣΗ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ 54, ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΟΥΜΕ ΟΛΥΜΠΟΥ 25,OPTOMETRIA ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΥ 44 & ΔΑΙΔΑΛΟΥ, ΗΑPPY HIPPIE ΣΩΚΡΑΤΟΥΣ 18 ΧΟΛΑΡΓΟΣ: ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΤΗΣ ΧΑΡΑΣ ΑΕΤΙΔΕΩΝ 15, 1ος ΠΑΙΔΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΧΟΛΑΡΓΟΥ, 2οςΠΑΙΔΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΧΟΛΑΡΓΟΥ ΨΥΧΙΚΟ: FROG AND THE CROWN OΜΗΡΟΥ 14, ΧΑΡΤΟΠΟΛΙΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ 1 & ΛΕΩΦ.ΚΗΦΙΣΙΑΣ, GYMBOREE PLAY & MUSIC ΛΕΩΦ. ΚΗΦΙΣΙΑΣ 198(1ος ΟΡΟΦΟΣ), SAFE BEBE ΔΗΜ.ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ 13Α, ART & HOBBY ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ 4

Γίνετε συνδρομητές στο Taλκ. Πληροφορίες στο www.talcmag.gr




Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook

Articles inside

Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.