24
ΣYZHTΩΝΤΑΣ
Μουσική για μικρά και μεγάλα «σποράκια» ΤΗΣ ΜΥΡΤΏΣ ΧΡΥΣΑΝΘΟΠΟΎΛΟΥ
O
Η Μυρτώ Χρυσανθοπούλου είναι ηθοποιός, μουσικός, μουσικοθεατροπαιδαγωγός.
λοι λένε να προσέχουμε τα λουλούδια και τα σποράκια μας! Να τους μιλάμε, να τα ποτίζουμε, να τα περιποιούμαστε και να τους τραγουδάμε! Όμως, εκτός από τα σποράκια της γεωπονίας, υπάρχουν και τα δικά μας, τα ανθρώπινα «σποράκια». Σήμερα δεν θα μιλήσουμε για αυτά ούτε από την οπτική της γεωπονικής επιστήμης, ούτε από αυτή της ιατρικής. Δεν είμαι, άλλωστε, ούτε γεωπόνος ούτε γιατρός. Θα μιλήσουμε από την οπτική της μουσικής. Ας πάρουμε, όμως, τα πράγματα από την αρχή. Η μουσική ήταν, είναι και θα είναι πάντα ένα από τα πιο ισχυρά μέσα επικοινωνίας. Δεν είναι τυχαίο πως στην αρχαία Ελλάδα συμπεριλαμβανόταν στα βασικά μαθήματα για τη σωστή και ολοκληρωμένη ανάπτυξη του παιδιού. Όλοι, κατά τη διάρκεια της ζωής μας, έχουμε ταυτιστεί με τραγούδια, έχουμε
ηρεμήσει με μουσικές, έχουμε συγκινηθεί ή έχουμε επαναφέρει κάτι στη μνήμη μας. Κι αυτό γιατί πάντα συνδυάζουμε τις μουσικές, ακόμα και τους ήχους, με πρόσωπα και καταστάσεις που έχουμε βιώσει. Ποιο τραγούδι σας τραγουδούσε η μητέρα σας ή η γιαγιά σας όταν ήσασταν μικροί; Ακόμα και ως μνήμη αν επανέλθει, η καρδιά πάντα νιώθει την ίδια ζεστασιά. Μπορεί ακόμα και να ξυπνήσει την αίσθηση της όσφρησης: Το άρωμα της μαμάς, της δασκάλας, της γιαγιάς κ.λπ. Μέσα στη μήτρα Έτσι τα μικρά, εκκολαπτόμενα, σποράκια (έμβρυα), αλλά και τα πιο μεγάλα σποράκια (βρέφη) έχουν ανεπτυγμένη την αίσθηση της ακοής, μια και είναι η πρώτη δίοδος επικοινωνίας τους με το περιβάλλον. Ο ήχος της καρδιάς της μαμάς, αλλά και όλοι οι ήχοι του εξωτερικού περιβάλλοντος είναι τα πρώτα πράγματα που ακούει ένα μωρό στη μήτρα. Και αυτά που θα το συνδέουν με τον έξω κόσμο μετά τη γέννησή του. Δεν είναι τυχαία, άλλωστε, η ενστικτώδης κίνηση της
22.03.2021
μάνας να τοποθετεί το νεογέννητο κοντά στην καρδιά της. Όλοι έχουμε παρατηρήσει πόσο έντονο είναι το αίσθημα ασφάλειας που νιώθει το «σποράκι» μόλις ακούσει τον πιο γνώριμό του ήχο, αυτόν που είχε συνηθίσει για εννέα ολόκληρους μήνες. Είναι, παρόλα αυτά, ο ήχος το μόνο μέσο επικοινωνίας; Ναι, είναι. Στα έμβρυα η όραση αργεί να αναπτυχθεί και να ολοκληρωθεί πλήρως, ενώ η όσφρηση «λειτουργεί» ως αισθητήριος μηχανισμός αντίληψης του κόσμου μετά τη γέννηση. Στις επιστημονικές έρευνες γίνεται λόγος, αλλά και εξηγούνται με ιατρικούς όρους, τα πολλαπλά οφέλη της μουσικής στα έμβρυα και στα βρέφη. Κάτι που μπορούμε να ανακαλύψουμε μόνο και μόνο βάζοντας να ακούσουμε, κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, μια αγαπημένη μας μελωδία. Αυτή δημιουργεί μια ηρεμία στη μητέρα, η οποία «περνάει» στο παιδί και πιθανόν του δημιουργεί την ανάγκη για κίνηση (ή για σταμάτημά της) μέσα στην κοιλιά. Οι έρευνες αναφέρονται κατά κύριο λόγο στην επιρροή της κλασικής μουσικής, όπως J. S. Bach, W. A. Mozart κ.λπ, δεδομένο που σε καμία περίπτωση δεν αμφισβητείται. Τι γίνεται όμως στην περίπτωση που η μητέρα δεν θέλει να ακούσει το συγκεκριμένο είδος μουσικής, γιατί δεν της αρέσει ή δεν την εκφράζει; Πρέπει να πιεστεί; Ως μουσικός, θα έλεγα πως η επιλογή του είδους δεν παίζει κανέναν ουσιαστικό ρόλο στην επικοινωνία μας με το έμβρυο. Η μουσική που απολαμβάνουμε, που μας δημιουργεί αίσθημα ηρεμίας, διαφέρει από άνθρωπο σε άνθρωπο. Ποιος είπε ότι δεν μπορείς να απολαύσεις και ηρεμήσεις με τη μουσική των Queen, του Σωκράτη Μάλαμα, των ACDC, του Τζίμη Πανούση και οποιουδήποτε άλλου μουσικού/μουσουργού. Απενοχοποιούμε τα μουσικά είδη, λοιπόν, και βλέπουμε τι ταιριάζει καλύτερα σε εμάς. Προσαρμόζουμε μια όμορφη στιγμή στα δικά μας δεδομένα, στις δικές μας ανάγκες. Αυτό που θέλουμε να αναπτύξουμε είναι το κομμάτι της επικοινωνίας με το μωρό μας, το οποίο επιτυγχάνεται μόνο όταν εμείς νιώθουμε άνετα. Άλλωστε η ποικιλία είναι ακόμα πιο ωφέλιμη στη μετέπειτα ανάπτυξή του και στην επαφή του με τη μουσική σε ένα ευρύτερο πλαίσιο. Το κατάλληλο περιβάλλον Δημιουργήστε ένα περιβάλλον ακρόασης και αφιερώστε κάποιες στιγμές της ημέρας σας σε αυτό. Καθισμένη στην πολυθρόνα σας, άνετη και σε ηρεμία. Προσοχή, η μουσική δεν πρέπει να παίζει σε υψηλά ντεσιμπέλ (μεγάλη ένταση), καθώς οι δονήσεις από τα ηχητικά κύματα μεταφέρονται στο σώμα μας, άρα και στο έμβρυο και μπορεί να το ταράξουν. Ας δούμε, λοιπόν, ορισμένους τρόπους με τους οποίους θα μπορέσουμε να εξελίξουμε λίγο αυτή τη μουσική ακρόαση. Τρόπος 1ος: Χαϊδέψτε την κοιλίτσα σας και, γιατί όχι, κλείστε τα μάτια επικεντρώνοντας τη σκέψη σας στην αναπνοή σας. Τρόπος 2ος: Τραγουδήστε κι εσείς μαζί. Σας φτιάχνει τη διάθεση και αυτό «επικοινωνείται» στο έμβρυο.
