ESG businessenergy plus

www.businessenergy.gr

plus

Sustainability + ESG 2021 in review 2022 Forecast

Openness . Collaboration . Shared Success Let's create value for customers together Για περισσότερες πληροφορίες: OKTABIT A.E. Τηλ. 211 8888 000 www.oktabit.gr

BECOME A PARTNER >

Learn more

index Το 2021, οι πρωταγωνιστές του και η βιωσιμότητα 2021, its protagonists and sustainability Σελ. 6

Είναι η δίκαιη μετάβαση το επόμενο Net Zero; Just transition: the next Net Zero?

Εκθέσεις μη χρηματοοικονομικών πληροφοριών & KPIs: Επιχειρηματική στρατηγική πέρα από τα φανταχτερά διαγράμματα Non-financial reporting & KPIs: your strategy beyond illustrative dashboards Σελ. 30

Σελ. 8

Γιατί η βιωσιμότητα πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα στην ατζέντα των διοικητικών συμβουλίων; Why should sustainability be high on the agenda of the board? Σελ. 12

Ναυτιλία και βιωσιμότητα Shipping and sustainability Σελ. 40

Οι Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις στη Βιώσιμη Ανάπτυξη SMEs in Sustainable Development Σελ. 56

Οι πράσινες επενδύσεις και το «Climate Deep Tech» Green Investing and “Climate Deep Tech” Σελ. 14

Transition Accounting: Εφαρμόζεται, αλλά δεν «υπάρχει»!

Transition Accounting: Applied but non-existent!

Ασφαλιστικός κλάδος: πιστός στο πλαίσιο ESG & καινοτόμος στο όνομα της ηγεσίας Insurance: following ESG framework & innovating so as to lead Σελ. 64

Σελ. 18

Ευθύνη Διοικητικού Συμβουλίου, Επιχειρηματική Δεοντολογία και Διαφάνεια Board Liability, Business Ethics and Transparency Σελ. 21

συνέντευξη Μ. Αλεξίου: Κοινωνικοί απολογισμοί Ρυθμιστικό μέσο και μέσο σύνδεσης με την ωριμότητα των αγορών Interview, M. Alexiou: Social reports Regulatory instrument and means of linking to market maturity

Το δύσβατο τοπίο των ESG και η αγωνία της βιωσιμότητας The rough ESG landscape and the agony of sustainability Σελ. 24

plus Ιδιοκτήτης: Εκδόσεις Μotori ΕΠΕ Δημ. Σούτσου 24Α, 11521 Αθήνα, Τηλ: 2106400281 info@businessenergy.gr

εκδοτης: εκδοσεις motori επε Διευθύντρια Σύνταξης: Αλεξάνδρα λεφοπούλου Σύμβουλος Επικοινωνίας & Διαφήμισης: Λήδα Θωμάκου Σύμβουλος Έκδοσης: Έλπη Καραμπάλη Μετάφραση: Αριάδνη Στάγκου-bell Ατελιέ: Χριστίνα Μυρίλλα

Σελ. 68

Αλεξάνδρα Λεφοπούλου

editorial

Alexandra Lefopoulou

Το 2021, οι πρωταγωνιστές του και η βιωσιμότητα

2021, its protagonists and sustainability

Το 2021 ήταν μια ενδιαφέρουσα χρονιά για τα θέματα βιώσιμης ανάπτυξης, αλλά και σε σχέση με τα ESG (Environmental, Social, Corporate Governance). Είχε προηγηθεί το 2020, στη διάρκεια του οποίου οι παραπάνω όροι έγιναν μέρος της συζήτησης στις επιχειρήσεις με τη «συμβολή» της πανδημίας. Ωστόσο, το 2021 έδωσε χώρο σε μία περισσότερο «τεχνική προσέγγιση» στα θέματα βιώσιμης ανάπτυξης των επιχειρήσεων, αλλά και στο σύνολο των θεμάτων του ESG με έμφαση στο θέμα της δίκαιης μετάβασης. Η δίκαιη μετάβαση εξελίχθηκε στο πιο σημαντικό ζήτημα, περισσότερο και από αυτό της απανθρακοποίησης καθώς συνδέεται εμφανώς πλέον με κάθε πολιτική και αποτελεί προαπαιτούμενο στις πολιτικές επιχειρήσεων, κλάδων της οικονομίας, αλλά και των πολιτικών. Στη χρονιά που πέρασε, οι επενδυτές και οι επιχειρήσεις άρχισαν να διερευνούν με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τις συνέπειες της μετάβασης προς τη βιωσιμότητα, να εξετάζουν πώς να επιτύχουν βιώσιμα αποτελέσματα, αλλά και τον αντίκτυπο των σχεδίων αυτών, και να τα επικοινωνούν στα ενδιαφερόμενα μέρη, στους συμ-μετόχους (stakeholders). Η χρονιά αυτή ήταν επίσης χρονιά της προτυποποίησης και της σύνδεσης με τη χρηματοδότηση, με καθοριστικό τον ρόλο φορέων όπως το EFRAG (Ευρωπαϊκό Συμβουλευτικό Όργανο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για Θέματα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς) στην Ευρώπη, με προσέγγιση διπλής ουσιαστικότητας (double materiality), ή το IFRS (Διεθνής Οργανισμός Προτύπων Αναφοράς) σε διεθνές επίπεδο, με προσέγγιση των ουσιωδών θεμάτων σε χρηματοοικονομικό επίπεδο. Μέσα στο 2021 η Ε.Ε. αποδείχτηκε πρωταγωνίστρια στις διεθνείς εξελίξεις (πολιτική FIT 55, νομοθετικό έργο για την ταξινομία, προτάσεις στη σύνοδο της Γλασκόβης κ.λπ.), ενώ ακόμη και στις τελευταίες ημέρες της χρονιάς παρουσίαζε σημαντικό όγκο νομοθεσίας και οδηγιών επιδρώντας στην επόμενη χρονιά με τρόπο καθοριστικό για ένα επιχειρηματικό μοντέλο βασισμένο στη βιώσιμη ανάπτυξη. Έτσι κι αλλιώς η εμπειρία της πανδημίας απέδειξε ότι η διαχείριση κινδύνων οφείλει να βασίζεται σε σχεδιασμό βασισμένο σε ένα μοντέλο ανάπτυξης που θα περιλαμβάνει συμπερίληψη και διαφάνεια. Κοιτάζοντας προς το μέλλον, οι εξελίξεις των τελευταίων ετών φαίνεται να έθεσαν τις βάσεις για μια σημαντική διαφορετική προσέγγιση στις πρωτοβουλίες, τις επενδύσεις και τη χρηματοδότηση ESG. Τα μεγαλύτερα εμπόδια ESG εξασθενούν, αν και ο δρόμος προς την πραγματική βιωσιμότητα παραμένει περίπλοκος. Τεράστια ποσά κεφαλαίων που δεσμεύονται από επενδυτές και χρηματοοικονομικούς παρόχους είναι έτοιμα για ανάπτυξη και η πολυπλοκότητα της βιωσιμότητας των καταναλωτών, της κυβέρνησης, των επιχειρήσεων και του χρηματοπιστωτικού τομέα αυξάνεται.

2021 was an interesting year regarding sustainable development as well as ESG (Environmental, Social, Corporate Governance) issues. In the year preceding it, the above terms had already become part of business talk with the “contribution” of the pandemic. However, 2021 gave way to a more “technical approach” to the issues of sustainable development for businesses as well as all ESG-related issues more widely, with the idea of a just transition coming to the forefront. Nowadays, ensuring a ‘just transition’ has become the most important issue at stake, even more so than decarbonisation, as it has become clearly linked to, and a prerequisite for the policies of businesses, economic sectors and politicians.

In the year that is now coming to a close, investors and businesses have started to explore with particular interest the implications of the transition to sustainability, searching for ways to achieve sustainable outcomes, assessing their impact and identifying means of communication of these outcomes with stakeholders.

Additionally, this year was one of standardisation and of creating linkages to finance, with bodies such as EFRAG (European Financial Reporting Advisory Group of the European Commission) in Europe, with its double materiality approach, or IFRS (International Financial Reporting Standards Board) globally, with its approach to material issues in terms of financial aspects, playing a key role. In 2021, the EU has proven to be a leading player in international developments (Fit for 55 policy, legislative taxonomy-related work, COP26 proposals, etc.) and even in the last days of the year, presents a significant amount of legislation and directives that will influence the year about to begin, having a decisive impact on the creation of a business model based on a sustainable development.

In any case, the experience of the pandemic has shown that risk management must be based on an inclusive and transparent development model.Looking ahead, it is evident that recent developments have laid the groundwork for a significantly different approach to ESG initiatives, investments and financing. The largest barriers facing ESG are eroding, although the road to true sustainability remains complex. Vast amounts of capital committed by investors and financial providers are ready for deployment and the complexity of sustainability for consumers, government, businesses and the financial sector is growing.

Είναι η δίκαιη μετάβαση το επόμενο Net Zero;

Just transition: the next Net Zero?

Η κλιματική αλλαγή και η υποβάθμιση του περιβάλλοντος διαμορφώνουν σήμερα σημαντικές προκλήσεις για την οικονομική ανάπτυξη και την απασχόληση. Οι κίνδυνοι που δημιουργούνται θα μπορούσαν να είναι μεγαλύτεροι μεσοπρόθεσμα έως και μακροπρόθεσμα. Και ενώ η δράση που αναπτύσσεται για την κλιματική αλλαγή και η στροφή προς μια πράσινη οικονομία μπορεί να οδηγήσει σε περισσότερες και καλύτερες θέσεις εργασίας, καθώς τα μέτρα για τον μετριασμό των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου προσφέρουν ευκαιρίες για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, η διεθνής κοινότητα προσπαθεί να αντιμετωπίσει ακόμη ένα πρόβλημα εξίσου σημαντικό με αυτό της κλιματικής αλλαγής και σχετίζεται με την ανάγκη αντιμετώπισης της κρίσης προσεκτικά μέσω πολιτικών και διαδικασιών δίκαιης μετάβασης. Με λίγα λόγια, οι προσπάθειες γύρω από την κλιματική αλλαγή (οφείλουν να) συνδυάζονται με την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Θα μπορούσε ενδεχομένως να μιλήσει κανείς για ένα τυφλό σημείο, που είναι ικανό να ταρακουνήσει την οικολογική συνείδηση καθώς πρέπει να αποφευχθούν θέματα όπως η αυξημένη κοινωνική ανισότητα, η απογοήτευση των εργαζομένων, απεργίες ή πολιτικές αναταραχές και μειωμένη παραγωγικότητα, καθώς και λιγότερο ανταγωνιστικές επιχειρήσεις ή αγορές στους κλάδους όπου επιδρά. Ο όρος «δίκαιη μετάβαση» χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά στην επιστημονική βιβλιογραφία πριν από περίπου

Climate change and environmental degradation are now posing significant challenges to economic growth and employment. The risks posed could be greater in the medium- to long-term. And while the actions being developed on climate change and the shift to a green economy can lead to more and better jobs, as measures to mitigate greenhouse gas emissions offer opportunities for job creation, the international community is still trying to address another problem; a problem just as important as that of climate change that relates to the need to address the crisis carefully through policies and processes of just transition. In short, efforts around climate change (must) go hand in hand with the protection of human rights. One could potentially speak of a blind spot capable of shaking up ecological consciousness, as issues such as increased social inequality, employee frustration, strikes or political unrest and reduced productivity, as well as less competitive firms or markets in the sectors affected, must be avoided. The term “just transition” first appeared in scientific literature about a dozen years ago, when scientists began to understand that the impact of climate change depended less on total greenhouse gas emissions and more on the concentration of emissions in the atmosphere. In

8 Βusiness Energy plus

δώδεκα χρόνια, όταν οι επιστήμονες άρχισαν να καταλαβαίνουν ότι ο αντίκτυπος της κλιματικής αλλαγής εξαρτιόταν λιγότερο από τις συνολικές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου σε σχέση με τη συγκέντρωση των εκπομπών στην ατμόσφαιρα. Το 2014, ο πρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας Τζιμ Γιονγκ Κιμ ζήτησε μια συμφωνία για το κλίμα που θα παρείχε «ένα σαφές μονοπάτι για μηδενικές καθαρές εκπομπές πριν από το 2100». Η Συμφωνία του Παρισιού, που υπογράφηκε το επόμενο έτος, δεν επικαλέστηκε τον όρο, αλλά ζητούσε «μια ισορροπία μεταξύ των ανθρωπογενών εκπομπών από πηγές και της απομάκρυνσης των εκπομπών του θερμοκηπίου το δεύτερο μισό αυτού του αιώνα». Τελικά, «το δεύτερο μισό αυτού του αιώνα» έχει επιταχυνθεί με καταληκτική χρονιά το 2050 και αφορά τις περισσότερες μηδενικές δεσμεύσεις. Στο COP24, στο Κατοβίτσε της Πολωνίας, οι κυβερνήσεις του κόσμου υιοθέτησαν τη Διακήρυξη της Σιλεσίας για την αλληλεγγύη και τη δίκαιη μετάβαση, σημειώνοντας ότι «η δημιουργία αξιοπρεπούς εργασίας και ποιοτικών θέσεων εργασίας είναι ζωτικής σημασίας για τη διασφάλιση της δημόσιας υποστήριξης για μακροπρόθεσμες μειώσεις εκπομπών και ανάπτυξη ανθεκτική στο κλίμα. ώστε να μπορέσουν οι χώρες να επιτύχουν τους μακροπρόθεσμους στόχους της Συμφωνίας του Παρισιού». Τρία χρόνια μετά, στο COP26, υπογράφηκε η Διακήρυξη για δίκαιη μετάβαση από 16 κυβερνήσεις της Βόρειας Αμερικής και της Ευρώπης, η οποία ζητά την υποστήριξη των εργαζομένων στα ορυκτά καύσιμα αλλά και άλλων εργαζομένων στη μετάβασή τους σε νέες θέσεις εργασίας, καθώς και υποστήριξη και ενίσχυση του κοινωνικού διαλόγου για τα θέματα αυτά. Στο πνεύμα αυτό τοποθετείται και η δήλωση του Φρανς Τίμερμανς, εκτελεστικού αντιπροέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, παρουσιάζοντας τον ευρωπαϊκό Μηχανισμό Δίκαιης Μετάβασης: «Πρέπει να επιδείξουμε αλληλεγγύη προς τις περισσότερο πληγείσες περιφέρειες στην Ευρώπη, όπως οι περιφέρειες εξόρυξης άνθρακα και άλλες, ώστε να εξασφαλίσουμε ότι η Πράσινη Συμφωνία έχει την πλήρη στήριξη όλων και την ευκαιρία να καταστεί πραγματικότητα». Ο ευρωπαϊκός Μηχανισμός Δίκαιης Μετάβασης αποτελεί το βασικό εργαλείο στο διάστημα 2021-2027, που υπόσχεται να διασφαλίσει ότι η μετάβαση προς μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία πραγματοποιείται με δίκαιο τρόπο, χωρίς να μένει κανείς στο περιθώριο. Ο μηχανισμός παρέχει στοχευμένη στήριξη, ώστε να κινητοποιηθούν περίπου 55 δισ. ευρώ κατά την περίοδο αυτή στις περιφέρειες που πλήττονται περισσότερο, με στόχο την άμβλυνση των κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων της μετάβασης. Η Ευρωπαϊκή Ένωση δημιούργησε έναν Μηχανισμό Δίκαιης Μετάβασης για να κινητοποιήσει 150 δισεκατομμύρια ευρώ (περίπου 170 δισεκατομμύρια δολάρια) έως το 2027, για να στηρίξει τις περιοχές που επηρεάζονται από το πρόγραμμα Πράσινη Συμφωνία. Προηγήθηκε η Παγκόσμια Τράπεζα με την πρωτοβουλία «Δίκαιη Μετάβαση για Όλους» στις αναπτυσσόμενες οικονομίες που εξυπηρετεί, για να θέσει «τους ανθρώπους και τις κοινότητες στο επίκεντρο της μετάβασης», ενώ στις Ηνωμένες Πολιτείες ο Πρόεδρος Μπάιντεν δήλωσε ότι οι λύσεις για την κλιματική κρίση προσφέρουν «ευκαιρίες για τη δημιουργία καλά αμειβόμενων θέσεων εργασίας» και «παρέχουν ένα δίκαιο, καθαρό ενεργειακό μέλλον».

2014, World Bank President Jim Yong Kim called for a climate agreement that would provide “a clear pathway to zero net emissions before 2100.” The Paris Agreement, signed the following year, did not invoke the condition, but called for “a balance between anthropogenic emissions by sources and removals by sinks of greenhouse gases in the second half of this century”. After all, “the second half of this century” has been accelerated, with the target year now being 2050 and applying to most zero commitments. At COP24 in Katowice, Poland, world governments adopted the Solidarity and Just Transition Silesia Declaration, noting that “safeguarding and creating sustainable employment and decent work are crucial to ensure public support for long-term emission reductions, as well as to enable countries to reach the long-term goals of the Paris Agreement.” Three years later, at COP26, the Just Transition Declaration was signed by 16 North American and European governments, calling for support for fossil fuel and other workers in their transition to new jobs, as well as for support and reinforcement of the social dialogue on these issues.

This was also the spirit of the statement by Franz Timmermans, Executive Vice President of the European Commission, when he presented the European Just Transition Mechanism: “We must show solidarity with the most affected regions in Europe, such as coal mining regions and others, to ensure that the Green Deal has the full support of all and the chance to become a reality”. The European Just Transition Mechanism is the key tool in the period 2021-2027, promising to ensure that the transition to a climate-neutral economy takes place in a fair way, with no one left behind. This mechanism provides targeted support in order to mobilise around €55 billion during this period towards the most affected regions, so as to mitigate the socioeconomic impact of the transition. The European Union has created a Just Transition Mechanism in order to mobilise €150 billion (approximately $170 billion) by 2027 to support regions affected by the Green Deal programme.

It was preceded by the World Bank’s “Just Transition for All” initiative, which it undertook in the developing economies it serves to place “people and communities at the heart of the transition”, while in the United States, President Biden said that solutions to the climate crisis offer “opportunities to create goodpaying jobs” and “provide a just, clean energy future”.

The just transition and politics In Norway’s elections in September 2021, energy emerged as an important issue since oil plays a dominant role in the country’s economy. The dilemma faced by Norwegians in this election was how to reconcile their choice of electric cars and environmental awareness with the need to wean their economy off the country’s main source of wealth, i.e. oil. Even before the elections, the majority of Norwegian

Η δίκαιη μετάβαση και η πολιτική Στις εκλογές της Νορβηγίας, τον Σεπτέμβριο του 2021, τα θέματα ενέργειας αναδείχτηκαν σε σημαντικό ζήτημα, καθώς το πετρέλαιο παίζει κυρίαρχο ρόλο στην οικονομία της χώρας. Το δίλημμα που αντιμετώπισαν οι Νορβηγοί στις εκλογές αυτές ήταν η συμφιλίωση της επιλογής τους σε σχέση με τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα και την περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση με την ανάγκη απεξάρτησης της οικονομίας τους από τη βασική πηγή πλούτου της χώρας, που είναι το πετρέλαιο. Ήδη πριν από τις εκλογές, την πλειοψηφία των Νορβηγών πολιτών απασχολούσε το θέμα του κλίματος αλλά και αυτό των κοινωνικών ανισοτήτων. Έτσι, η κλιματική αλλαγή σε συνδυασμό με τον περιορισμό των κοινωνικών ανισοτήτων που συνεπάγεται βρέθηκαν στην καρδιά της εκστρατείας. Και ενώ από το καλοκαίρι του 2019 το νορβηγικό Κοινοβούλιο έχει δώσει την έγκρισή του στο κρατικό ταμείο της Νορβηγίας να συνεχίσει να αποσύρεται από τα ορυκτά καύσιμα, ο χρονικός ορίζοντας υλοποίησης της απόφασης είναι εκείνος που διαφοροποιεί τα πολιτικά κόμματα της χώρας, καθώς ο κλάδος απασχολεί 160.000 εργαζομένους, δηλαδή περίπου το 30% των κατοίκων της χώρας. Ωστόσο, στις περισσότερες εκλογικές διαδικασίες η κλιματική αλλαγή αποτελεί σημαντική προτεραιότητα, συνδυασμένη πλέον με το θέμα της δίκαιης μετάβασης, η οποία αποτελεί το σοβαρό ζήτημα προσαρμογής επιχειρήσεων, τοπικών κοινοτήτων αλλά και χωρών στα νέα δεδομένα που θέτει η κλιματική αλλαγή. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, που σχετίζεται με το άμεσο μέλλον, είναι οι ανακοινώσεις του προγράμματος της γαλλικής προεδρίας στο ξεκίνημα του 2022 από τον Πρόεδρο της Γαλλίας Εμμανουέλ Μακρόν, το οποίο υπενθυμίζει την ανάγκη διατήρησης του ευρωπαϊκού κοινωνικού μοντέλου μέσω του τρίπτυχου «Αναγέννηση, δύναμη και ανήκειν» (Relance, puissance et appartenance) και τη φιλοδοξία να δημιουργηθεί ένα «νέο μοντέλο ευρωπαϊκής ανάπτυξης» έως το 2030, το οποίο θα στοχεύει σε μια εργασία «καλής ποιότητας και καλοπληρωμένη». Στο πλαίσιο αυτό, η γαλλική προεδρία υποστηρίζει το σχέδιο οδηγίας για έναν ευρωπαϊκό κατώτατο μισθό που θα μπορεί να εγγυηθεί ένα αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης παντού στην Ευρώπη. Το προτεινόμενο κοινωνικό μοντέλο θα πρέπει να αφορά, σύμφωνα με τους εμπνευστές του, όλη την αλυσίδα υπεργολαβίας των ευρωπαϊκών εταιρειών. Είναι σαφές πλέον ότι η πολιτική δεν προσεγγίζει αναγκαστικά την κλιματική αλλαγή ως περιβαλλοντικό αποκλειστικά αιτούμενο, αλλά τη συνδέει άρρηκτα στο νέο οικονομικό μοντέλο με το σκέλος της μετάβασης που λαμβάνει υπόψη της τον κοινωνικό αντίκτυπο. Με τον τρόπο αυτόν μπορούμε να πούμε ότι ο ορισμός της «δίκαιης μετάβασης» στην εκκίνησή του αποτέλεσε περισσότερο τοπικό προσδιορισμό, για να επεκταθεί τελικά και σε παγκόσμια κλίμακα. Σήμερα, αναφέρεται εξίσου στους εργαζομένους σε ένα τοπικό εργοστάσιο ηλεκτροπαραγωγής όσο και στην οικονομική βοήθεια που παρέχουν οι πλούσιες χώρες στις φτωχότερες για να τις βοηθήσουν να αντέξουν οικονομικά τις τεχνολογίες χαμηλών εκπομπών άνθρακα που απαιτούνται για να εκπληρώσουν τις δεσμεύσεις τους στη Συμφωνία του Παρισιού.

10 Βusiness Energy plus

citizens were concerned about the climate issue as well as social inequalities. Thus, climate change, hand in hand with the social inequality reductions it entails, were at the heart of the campaign. And although the Norwegian parliament has given its approval to the Norwegian state fund to continue withdrawing from fossil fuels since the summer of 2019, it is the timeframe for the implementation of the decision that differentiates the country’s political parties, as the industry employs 160,000 workers, that is, about 30% of the country’s population.

However, in most electoral processes, the adaptation of businesses, local communities and countries to the new conditions set by climate change, interlinked with the notion of a just transition, is seen as a serious issue. A typical example, with relevance in the immediate future, is the announcement of the French Presidency programme made at the beginning of 2022 by the President of France, Emmanuel Macron, which reminds of the need to preserve the European social model through the triptych “Relaunch, power and belonging” (“Relance, puissance et appartenance”) and the ambition to create a “new model of European development” by 2030, aiming at employment of “high quality and good wages”. In this context, the French Presidency supports the draft directive on a European minimum wage, that would guarantee a decent standard of living everywhere in Europe.

According to its supporters, the proposed social model should apply to the entire subcontracting chain of European companies. It is now clear that the policy does not approach climate change as an exclusively environmental issue but treats it as inextricably linked to the new economic model with the just transition dimension, taking into account its social impact.

With this in mind, it can be argued that ‘just transition’ was more of a locally used term at its inception, only to be extended to a global scale at a later stage.

Today, it refers as much to the workers in a local power plant as it does to the financial assistance that rich countries provide to poorer countries to help them afford the low-carbon technologies needed to meet their commitments with regards to the Paris Agreement.

Business initiatives for a ‘just transition’ In May 2021, 27 companies, including Unilever, Autodesk, Enel and Safaricom, signed a Pledge that commits to a net zero economy that creates decent jobs. At COP26, the UN Global Compact and its member companies partnered with the International Chamber of Shipping and the International Transport Workers’ Federation to create a Just Transition Task Force and thereby develop policy and business recommendations for a clean energy shipping sector with zero pollutants.

Larry Fink, CEO of investment giant BlackRock, also warned a COP26 audience that, “If we’re not getting

Οι επιχειρήσεις αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες «δίκαιης μετάβασης» Τον Μάιο του 2021, 27 εταιρείες, μεταξύ των οποίων οι Unilever, Autodesk, Enel και Safaricom, υπέγραψαν μία συμφωνία δέσμευσης σε μία δίκαιη μετάβαση με αξιοπρεπείς θέσεις εργασίας, μια οικονομία μηδενικών ρύπων που δημιουργεί αξιοπρεπείς θέσεις εργασίας. Στο COP26, το Παγκόσμιο Σύμφωνο του ΟΗΕ και οι εταιρείες-μέλη του συνεργάστηκαν με το Διεθνές Επιμελητήριο Ναυτιλίας και Εργαζομένων στις Διεθνείς Μεταφορές με θέμα τη δημιουργία ενός Task Force Just Transition και την ανάπτυξη με τον τρόπο αυτό, πολιτικών και επιχειρηματικών συστάσεων για έναν καθαρό ενεργειακά ναυτιλιακό τομέα με μηδενικούς ρύπους. Και ο Λάρι Φινκ, διευθύνων σύμβουλος του επενδυτικού κολοσσού BlackRock, προειδοποίησε ένα κοινό της COP26 ότι «εάν δεν επιτύχουμε μια δίκαιη μετάβαση, θα δημιουργήσουμε περισσότερη πόλωση στον κόσμο και περισσότερη πολιτική αβεβαιότητα». Υπό αυτές τις συνθήκες, είπε, ο αναδυόμενος κόσμος απλά δεν θα μπορούσε να αντέξει οικονομικά τη μετάβαση στο μηδενικό αποτύπωμα. Η δίκαιη μετάβαση για πολλούς αναλυτές, όπως ο Τζόελ Μακόβερ (Greenbiz) συμβολίζει το νέο «net zero». Για όσους ασχολούνται με τα θέματα της βιωσιμότητας αποτελεί σημαντικό πρόβλημα προς επίλυση είτε πρόκειται για τον χώρο των επιχειρήσεων είτε για τον χώρο της πολιτικής. Ο όρος εκτιμάται ότι αποτελεί ήδη το επόμενο στοίχημα στον χώρο της βιώσιμης ανάπτυξης, καθώς ήδη πολλές πρωτοβουλίες επικαλούνται το ζήτημα της δίκαιης μετάβασης. Πολλοί αναλυτές φοβούνται ότι εύκολα μπορεί να εξελιχθεί σε επικοινωνιακό τρικ. Ωστόσο, για την Ευρώπη αποτελεί την αναφορά και στο κοινωνικό μοντέλο που επιθυμεί να αναπτύσσει. Μια δίκαιη μετάβαση σε μια πράσινη οικονομία είναι πιο επείγουσα από ποτέ. Η διεθνής κοινότητα αναγνωρίζει όλο και περισσότερο τον ρόλο που διαδραματίζουν οι επιχειρήσεις επηρεάζοντας τόσο το περιβάλλον όσο και την κοινωνία. Προκειμένου, ωστόσο, να διασφαλιστεί μια δίκαιη μετάβαση, είναι σημαντική η συμβολή που μπορεί να έχει ο χρηματοπιστωτικός τομέας, ο οποίος θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη τα περιβαλλοντικά και κοινωνικά αποτελέσματα εξίσου. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εργασίας αναγνωρίζει ότι: «Μια δίκαιη μετάβαση περιλαμβάνει τη μεγιστοποίηση των κοινωνικών και οικονομικών ευκαιριών της δράσης για το κλίμα, με ταυτόχρονη ελαχιστοποίηση και προσεκτική διαχείριση τυχόν προκλήσεων - μεταξύ άλλων μέσω αποτελεσματικού κοινωνικού διαλόγου μεταξύ όλων των επηρεαζόμενων ομάδων και σεβασμού των θεμελιωδών αρχών και δικαιωμάτων εργασίας. Ο χρηματοπιστωτικός τομέας είναι καθοριστικός για τη διευκόλυνση αυτής της μετάβασης, διότι μπορεί να παρέχει κεφάλαια και αποτελεσματικούς μηχανισμούς επιμερισμού του κινδύνου. Η ενσωμάτωση μιας λογικής δίκαιης μετάβασης στις λειτουργίες του χρηματοπιστωτικού τομέα μπορεί να δημιουργήσει θετικά κοινωνικά και περιβαλλοντικά αποτελέσματα, ελαχιστοποιώντας και αντιμετωπίζοντας πιθανές αρνητικές συνέπειες, όπως λανθάνοντα περιουσιακά στοιχεία (stranded assets), απώλειες θέσεων εργασίας και φθίνουσα τοπική οικονομία».

a fair and just transition we’re going to create more polarization in the world, more political uncertainty.”

Under these conditions, he said, the emerging world could simply not financially afford the transition to a zero footprint.

For many analysts, such as Joel Makower (Greenbiz), the just transition symbolizes the new ‘net zero’.

For those concerned with sustainability issues, either in the business or policy arena, it is an important problem to solve. The term is already seen as the next bet in the field of sustainable development, as many initiatives are already invoking the issue of a just transition. Several analysts fear that it could easily turn into a communication trick. However, for Europe, it is also the reference point for the social model it wishes to develop.

A just transition to a green economy is more urgent than ever. The role that business plays in influencing both the environment and society is increasingly recognized by the international community. However, the contribution of the financial sector is also crucial in order to ensure a just transition, which should, similarly, take into account environmental and social impacts. The International Labour Organisation recognises that: “ A just transition involves maximizing the social and economic opportunities of climate action, while minimizing and carefully managing any challenges – including through effective social dialogue among all groups impacted, and respect for fundamental labour principles and rights.

The financial sector is instrumental in enabling this transition because it can provide capital and efficient risk-sharing mechanisms. Integrating a just transition logic in the operations of the financial sector can generate positive social and environmental outcomes, while minimising and addressing potential negative consequences such as stranded assets, job losses and a declining local economy.”

11

Της Ιζαμπέλλας Μ. Τσίρμπα, Δικηγόρου Εταιρικού και Χρηματοοικονομικού Δικαίου By: Izabella M. Tsirba Corporate & Corporate Finance Lawyer

Γιατί η βιωσιμότητα πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα στην ατζέντα των διοικητικών συμβουλίων; Τα τελευταία χρόνια οι απαιτήσεις, ενίοτε ακόμα και οι προσδοκίες της κοινωνίας, δηλαδή των εργαζομένων, των καταναλωτών, των επενδυτών, των κυβερνήσεων, ως προς τα θέματα της βιωσιμότητας καταφέρνουν να «διεισδύουν» ολοένα και περισσότερο στον χώρο της εταιρικής διακυβέρνησης, λειτουργώντας ως καταλύτης στην εξέλιξη των μοντέλων διαχείρισης και λειτουργίας μιας ανώνυμης εταιρείας. Οι διοικήσεις καλούνται πλέον να φροντίζουν για τη δημιουργία μακροπρόθεσμης αξίας όχι μόνο για τους μετόχους, αλλά και για τους «εσωτερικούς» και «εξωτερικούς» «συμμετόχους» (stakeholders). Με άλλα λόγια, όταν το διοικητικό συμβούλιο μιας εταιρείας χαράσσει επιχειρηματική στρατηγική καλείται να βρει τη «χρυσή τομή» ανάμεσα στη βελτίωση βραχυπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων στόχων της ίδιας της επιχείρησης (μια ανώνυμη εταιρεία δεν μπορεί να μην επιστρέφει «οικονομική αξία» στους μετόχους της) και στην ενσωμάτωση και προώθηση των αρχών της βιωσιμότητας. Αυτό, όμως, δεν είναι πάντα εύκολο, επομένως δεν θα ήταν υπερβολή να πει κανείς ότι τα διοικητικά συμβούλια των ανωνύμων εταιρειών βρίσκονται σε ενδιαφέρουσες μεν, εξαιρετικά απαιτητικές εποχές δε. Πώς αποτυπώνεται, όμως, αυτή η «κοινωνική πίεση» και γιατί πρέπει η βιωσιμότητα να αποτελεί προτεραιότητα στην ατζέντα των θεμάτων ενός διοικητικού συμβουλίου; Πρώτα απ’ όλα δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η βιώσιμη ανάπτυξη αποτελεί έναν κοινό στόχο για όλα τα κράτη-μέλη του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, καθώς από το 2015 έχουν υιοθετήσει την «Ατζέντα 2030» με τους 17 Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (SDGs). Επιπρόσθετα, η Ευρωπαϊκή Ένωση, στο πλαίσιο του EU Green Deal, έχει επιλέξει να διοχετεύσει τεράστια κεφάλαια προς τις βιώσιμες επενδύσεις, συμπαρασύροντας άμεσα και έμμεσα όλο το φάσμα του «επιχειρείν». Δημιουργείται, ουσιαστικά, ένα νέο κανονιστικό πλαίσιο ως προς τον καθορισμό των περιβαλλο12 Βusiness Energy plus

Why should sustainability be high on the agenda of the board?

In recent years, the demands and sometimes even the expectations of society - that is employees, consumers, investors and governments - regarding sustainability, increasingly permeate corporate governance, and act as a catalyst in the evolution of the business models of public companies. Boards and leadership teams are nowadays required to ensure that the lasting value created does not only benefit shareholders, but internal and external stakeholders as well. In other words, when a company’s board of directors formulates its business strategy, it is required to strike a balance between improving the short- and long-term goals of the company (as after all, public companies must generate returns to shareholders) and embracing sustainability. As this exercise is not always easy, it would not be an exaggeration to say that boards find themselves in interesting but extremely challenging times. Ηow is this «social pressure» translated in practice, however, and why should sustainability be high on the agenda of the board? First of all, we should always keep in mind that all UN member states have recognized sustainability as a common goal since 2015, when they adopted «The 2030 Agenda for Sustainable Development» and the 17 Sustainable Development Goals (SDGs).

In addition, the European Union under the EU Green Deal has deliberately chosen to mobilize significant capital flows towards sustainable investment, pushing companies to move down that road. In essence, a new regulatory framework is being created spanning from which economic activities would be construed as “environmentally sustainable”, to how non-financial information of companies would be reported (changes to the existing framework will be introduced as a result of the Corporate Social Responsibility Directive), and to what criteria would prevail when determining whether an investment is sustainable.

Particularly in relation to corporate governance, it is worth noting that this «social pressure» is also reflected in the increasing number of changes introduced by the national corporate

ντικά βιώσιμων οικονομικών δραστηριοτήτων, τον τρόπο που θα δημοσιοποιούνται οι μη-χρηματοοικονομικές πληροφορίες των ανωνύμων εταιρειών (αλλαγές που θα επιφέρει ο Κανονισμός CSRD), τα κριτήρια βάσει των οποίων θα θεωρείται μια επένδυση βιώσιμη. Ειδικά σε σχέση με την εταιρική διακυβέρνηση αξίζει να σημειωθεί ότι αυτή η «κοινωνική πίεση» αποτυπώνεται και στις ολοένα και περισσότερες αλλαγές που γίνονται στους εθνικούς κώδικες εταιρικής διακυβέρνησης, με σαφείς πλέον αναφορές στα ζητήματα βιωσιμότητας. Γίνονται μάλιστα έντονες διαβουλεύσεις σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη δημιουργία Ευρωπαϊκής Οδηγίας για τη Βιώσιμη Εταιρική Διακυβέρνηση, στο πλαίσιο της οποίας συζητείται το καθήκον πίστεως που οφείλει κάθε μέλος ενός διοικητικού συμβουλίου προς την ανώνυμη εταιρεία να συμπεριλαμβάνει πλέον και την ενσωμάτωση των αρχών της βιωσιμότητας στη μακροπρόθεσμη στρατηγική της επιχείρησης. Δεδομένη είναι επίσης και η ολοένα αυξανόμενη πίεση από την αγορά προς τα διοικητικά συμβούλια για την ενσωμάτωση βέλτιστων πρακτικών εταιρικής διακυβέρνησης. Ωστόσο, εκτός από κανονιστική υποχρέωση, η εφαρμογή των αρχών της βιωσιμότητας σε μία επιχείρηση μπορεί να έχει συγκριτικά πλεονεκτήματα, καθώς α) ενισχύει την προσέλκυση και διατήρηση ικανών στελεχών, καθώς σε σχετικές έρευνες ολοένα και αυξάνεται το ποσοστό των εργαζομένων που θέλουν να εργάζονται για επιχειρήσεις που έμπρακτα ακολουθούν τις αρχές της βιωσιμότητας (από έρευνες φαίνεται ότι αυτό ισχύει ιδιαίτερα στις νεότερες γενιές, όπως είναι οι λεγόμενοι «millennials» και η «Generation Z»), β) προσφέρει ευκολότερη πρόσβαση σε κεφάλαια, ειδικά εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μια και το κανονιστικό πλαίσιο στον τραπεζικό και επενδυτικό τομέα προωθεί την επένδυση κεφαλαίων σε επιχειρήσεις που τηρούν των κριτήρια ESG (πρόκειται για τις μη χρηματοοικονομικές εκείνες πληροφορίες που σχετίζονται με το περιβαλλοντικό αποτύπωμα μιας επιχείρησης («environmental»), τις συνέπειες της δραστηριότητας της επιχείρησης στους ανθρώπους, στους εργαζομένους και στην κοινωνία («social»), αλλά και τη διακυβέρνηση της ίδιας της επιχείρησης, πώς, δηλαδή, η εταιρεία διοικείται («governance»), ενώ, τέλος, γ) θωρακίζει την ίδια την επιχείρηση καλύτερα έναντι επιχειρηματικών κινδύνων (για παράδειγμα, οι επιχειρήσεις που έχουν ενσωματώσει τις αρχές της βιωσιμότητας, έχουν ήδη εντοπίσει και εκτιμήσει καλύτερα τους επιχειρηματικούς κινδύνους που προκύπτουν ως συνέπεια της κλιματικής αλλαγής, άρα είναι καλύτερα προετοιμασμένες έναντι εκείνων που δεν έχουν κάνει σχετική αξιολόγηση). Δεν αρκεί, όμως, μόνο η απλή εφαρμογή των κανόνων (μόνο δηλαδή η κάλυψη των τυπικών κριτηρίων, που μπορεί ορισμένες φορές να υποκρύπτει και το λεγόμενο «greenwashing»), αλλά απαιτείται ουσιαστική συμμόρφωση, δημιουργία μηχανισμών και παρακολούθηση της αποτελεσματικότητας αυτών. Είναι γεγονός ότι η πανδημία έπαιξε καταλυτικό ρόλο και έστρεψε την προσοχή της κοινωνίας στα θέματα της βιωσιμότητας. Αν αναλογιστεί κανείς, όμως, ότι έχει αρχίσει να παίζει ενεργό ρόλο στην κοινωνία (ως αγοραστικό κοινό, ή εργαζόμενοι) και η γενιά Ζ (δηλαδή οι άνθρωποι που έχουν γεννηθεί από το 1996 έως το 2012), μια γενιά για την οποία η βιωσιμότητα αποτελεί βασική παράμετρο στην επιλογή προϊόντος ή υπηρεσίας/ εργοδότη κ.ο.κ., αυτό σημαίνει ότι η «πίεση» προς τα διοικητικά συμβούλια να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά τα ζητήματα βιωσιμότητας θα αυξάνεται διαρκώς.

governance codes, with explicit references to sustainability and sustainability-related matters. A number of major initiatives are currently in progress and intense consultations are taking place at EU level regarding the introduction of a European Directive on Sustainable Corporate Governance. These proposals include among other things an “extended” scope of the duty of loyalty owed by each director to the public limited company to cover the incorporation of sustainability in the long-term business strategy of the company. Moreover, the increasing market pressure on boards to adopt best practices regarding corporate governance into their strategy is common ground.

That said, apart from being a regulatory obligation, adopting a proactive approach towards sustainability can result in competitive advantages for a company; a) sustainability helps in the recruitment and retention of quality employees, as surveys show that talented employees prefer to work for companies that have embedded sustainability into their business strategies (that appears to be especially true for younger generations, such as the so-called «millennials» and «Generation Z»); b) sustainability allows easier access to capital, especially within the European Union, as the regulatory framework in the banking and investment sector promotes the investment of capital in companies that have regard for environmental, social and governance (ESG) criteria; and finally, c) sustainability better safeguards a company against ESG risks (for example, businesses that take sustainability seriously have already identified and better assessed the business risks arising as a result of climate change, and are therefore more prepared than those that have not). However, it does not suffice to simply comply by the minimum regulatory requirements (in other words, just meet the formal criteria, a practice that could under certain circumstances raise ‘greenwashing’ concerns), but rather introduce effective compliance systems, establish special mechanisms and monitor their effectiveness.

Indeed, the pandemic has been a key driver in bringing sustainability to the forefront. If we take into consideration, though, that Generation Z - that is, people born between 1996-2012, for whom sustainability is a key factor when choosing a product or service/ employer and so on - has started to play an increasingly important role in society at large (in the workforce and as consumers), then that means that the ‘pressure’ on boards to effectively address sustainability issues will be ever increasing.

13

Δρ. Βασίλειος Νικολόπουλος, Head of Applied Research and Development | Innovation, Protergia, MYTILINEOS SA Dr. Vassilios Nikolopoulos Head of Applied Research and Development | InnovationProtergia, MYTILINEOS SA

Οι πράσινες επενδύσεις και το «Climate Deep Tech»

Green Investing and “Climate Deep Tech”

Η Πράσινη Συμφωνία (Green Deal) αποτελεί τη νέα αναπτυξιακή στρατηγική της Ε.Ε. για μια δίκαιη και ευημερούσα κοινωνία, βασισμένη σε μία σύγχρονη, αποδοτική, καινοτόμα αλλά και ανταγωνιστική οικονομία, η οποία έχει ως βασικό στόχο την ανάδειξη της Ευρώπης στην πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρο. Μέσα στους εννέα βασικούς πυλώνες του Green Deal (προϋπολογισμού 1 τρισ. ευρώ), υπάρχει ο πυλώνας καινοτομία, ο οποίος με προϋπολογισμό γύρω στα 100 δισ. θα έχει τον πιο κομβικό ρόλο για τη δημιουργία νέων καινοτομιών και πράσινων τεχνολογιών για την Ευρώπη, την επόμενη επταετία. Οι υπόλοιποι πυλώνες της Πράσινης Συμφωνίας είναι: Κλιματικά ουδέτερη Ευρώπη (zero emissions), Καθαρή Ενέργεια (Clean energy), Κυκλική Οικονομία, Ανακαίνιση Κτιρίων (Εξοικονόμηση), Βιώσιμη κινητικότητα (Ηλεκτροκίνηση), Διατροφή, Οικοσυστήματα και Βιοποικιλότητα και Μηδενική ρύπανση. Με βάση το παραπάνω πλαίσιο, η Ε.Ε. έθεσε στον εαυτό της τον δεσμευτικό στόχο να επιτευχθεί κλιματική ουδετερότητα έως το 2050. Αυτό απαιτεί να μειωθούν σε σημαντικό βαθμό, κατά τις επόμενες δεκαετίες, τα σημερινά επίπεδα εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Ως ενδιάμεσο βήμα προς την κλιματική ουδετερότητα, η Ε.Ε. αύξησε τη φιλοδοξία της για το κλίμα με ορίζοντα το 2030, δε-

The Green Deal is the EU’s new development strategy for a fair and prosperous society, based on a modern, efficient, innovative and competitive economy, with the key objective of making Europe the first climate-neutral continent. Within the 9 key pillars of the Green Deal (€1 trillion budget), the Innovation pillar exists, which, with a budget of around €100bn, will play the most pivotal role in fostering innovation and developing green technologies for Europe over the next 7 years.

The other pillars of the Green Deal are a Climateneutral Europe (zero emissions), Clean Energy, Circular Economy, Building and Renovation (Savings), Sustainable Mobility (Electromobility), Food, Ecosystems and Biodiversity, and Eliminating Pollution.

Against this backdrop, the EU has set itself a binding target, that is, to achieve climate neutrality by 2050.

This requires a significant reduction of the current levels of greenhouse gas emissions over the coming decades. As an intermediate step towards climate neutrality, the EU has increased its climate ambition towards 2030, committing to reduce emissions by

14 Βusiness Energy plus

σμευόμενη να μειώσει τις εκπομπές κατά τουλάχιστον 55% έως το 2030. Η Ε.Ε. επεξεργάζεται την αναθεώρηση της νομοθεσίας της όσον αφορά το κλίμα, την ενέργεια και τις μεταφορές με την αποκαλούμενη δέσμη «Fit for 55», ώστε να ευθυγραμμίσει το ισχύον δίκαιο με τις φιλοδοξίες για το 2030 και το 2050. Στη δέσμη περιλαμβάνεται επίσης μια σειρά νέων προτάσεων. Ο οριζόντιος άξονας για την επιτυχή υλοποίηση πολιτικών σε όλους τους παραπάνω πυλώνες είναι η καινοτομία και η χρηματοδότηση καινοτόμων εφαρμογών με παράλληλη δημιουργία πολλών θέσεων εργασίας που θα εκτείνονται στους παραπάνω άξονες του Green Deal. Ο τομέας της ενεργειακής καινοτομίας είναι ένας «Deep Tech» χώρος, όπου η έρευνα και η τεχνολογία (Μεταφορά Τεχνολογίας - Technology Transfer) παίζουν σημαντικό ρόλο και είναι μεγάλο challenge η επιτυχής συσχέτιση αυτών των δύο με την κεντρική στρατηγική μιας ενεργειακής (και όχι μόνο) εταιρείας. Για να υλοποιηθούν σωστά οι καινοτομίες και οι τεχνολογικές επαναστάσεις του Green Deal χρειάζεται σωστή τεχνολογική στρατηγική, συνεργασίες, επένδυση στην έρευνα, στην ψηφιοποίηση, στην καινοτομία, δημιουργία οικοσυστημάτων με startups και δυνατές συνεργασίες με πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα. Μόνο έτσι θα δημιουργηθεί η απαιτούμενη βάση για την υλοποίηση νέων προϊόντων και υπηρεσιών για την αποτελεσματική συμμετοχή των εταιρειών ενέργειας στους περισσότερους πυλώνες του Green Deal. Και αυτό είναι το μεγαλύτερο στοίχημα της Ελλάδας, για να εκμεταλλευτεί το πλούσιο ερευνητικό της δυναμικό στην έρευνα και την πράσινη καινοτομία. Πρόσφατα ο CEO της Black Rock, Larry Fink, δήλωσε ότι οι επόμενοι «Μονόκεροι» (startup εταιρείες που η αξία τους προσεγγίζει το 1 δισ. δολάρια) θα προέρχονται σε μεγάλη πλειοψηφία από τον χώρο του Climate Tech: δηλαδή τεχνολογίες, εφαρμοσμένη έρευνα και καινοτομίες που θα έχουν σαν στόχο κλιματικές τεχνολογίες για να πετύχουμε σαν πλανήτης τον στόχο που έχει τεθεί: κλιματική ουδετερότητα έως το 2050. Αυτός ο στόχος δεν είναι καθόλου εύκολος και η μετάβαση προς μία «πράσινη» τεχνολογικά και ενεργειακά κοινωνία απαιτεί μεγάλες επενδύσεις και πολλά κεφάλαια. Και εδώ μπορεί να παίξουν μεγάλο ρόλο και η Παγκόσμια Τράπεζα αλλά και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, η οποία μπορεί να υποστηρίξει οικονομικά και επενδυτικά, μεγάλα τεχνολογικά σχέδια. Από την πλευρά των επιχειρήσεων, η πράσινη μετάβαση και οι επενδύσεις τους καθοδηγούνται επίσης και από έναν άλλον σημαντικό παράγοντα: τα ESGs. Ο όρος «ESG» αναφέρεται σε θέματα περιβάλλοντος, κοινωνίας και εταιρικής διακυβέρνησης που μπορούν να επηρεάσουν την ικανότητα μιας εταιρείας να παράγει αξία μακροπρόθεσμα (η οποία αξία συσχετίζεται πια και με τη χρηματιστηριακή της αξία). Μέσω δεικτών που καταγράφουν επιδόσεις σε θέματα περιβάλλοντος, κοινωνίας και εταιρικής διακυβέρνησης (δείκτες ESG) αποτυπώνεται η ικανότητα των εταιρειών να δημιουργούν αξία και να διαμορφώνουν αποτελεσματικές στρατηγικές με μακροπρόθεσμο ορίζοντα. Οι επενδυτές χρησιμοποιούν τις πληροφορίες ESG προκειμένου να καθορίσουν πόσο ανθεκτική και έτοιμη είναι μια εταιρεία να διαχειρίζεται τις αλλαγές στο περιβάλλον που

at least 55 % by that time. The EU is working on revising its climate, energy and transport legislation with the so-called ‘Fit for 55’ package, in order to align current legislation with the 2030 and 2050 ambitions. The package also includes a number of new proposals.

The horizontal axis for the successful implementation of policies across all the above pillars is Innovation and the financing of innovative applications while, at the same time, creating numerous jobs spanning the above Green Deal pillars.

The Energy Innovation sector is a “Deep Tech” area, where research and technology (Technology Transfer) play an important role. The effective interconnection of the above with the core strategy of an Energy company (and beyond) presents a significant challenge.

The proper implementation of the innovations and technology revolutions linked to the Green Deal requires an appropriate technology strategy, partnerships, investment in research, digitization, innovation, creation of ecosystems made up of startups, and strong partnerships with Universities and Research Centers. This is the only way to create the necessary basis for the implementation of new products and services that will enable the effective participation of energy companies in most pillars of the Green Deal. And this represents Greece’s biggest bet, allowing the country to make the most of its abundant research potential in the areas of research and green innovation.

Black Rock CEO Larry Fink recently stated that the next “Unicorns” (startups valued at close to $1 billion) will overwhelmingly originate from the Climate Tech space, that is, technologies, applied research and innovation, that will aim to develop climate technologies able to help us, as a planet, to achieve our climate neutrality goals by 2050.

These goals are far from easy and the transition to a ‘green’ society, technologically and energy-wise, requires large investments and significant sums of capital. And this is where the World Bank, as well as the European Investment Bank, can play a crucial role, by providing financial and investment support for major technological projects.

On the part of businesses, the green transition and their investments are also driven by another important factor: the ESGs. The term “ESG” refers to the environmental, social and corporate governance issues that can affect a company’s ability to generate value in the long term (a value that is nowadays also related to its stock market value). Environmental, social and governance performance indicators (ESG) capture the ability of companies to create value and develop effective strategies over the long term. Investors use ESG information to determine the resilience and preparedness of a company in terms of managing changes in its environment.

It becomes clear, therefore, that the convergence of 15

δραστηριοποιείται. Άρα βλέπουμε ότι η σύγκλιση των στόχων της Ε.Ε. και γενικότερα του πλανήτη μαζί με τα επιχειρηματικά κριτήρια των ESGs δημιουργούν ένα ικανό μείγμα και ευκαιρία σχετικών επενδύσεων σε Climate Technologies, οι οποίες και θα πρωταγωνιστήσουν την επόμενη δεκαετία. Τεχνολογικές περιοχές όπως αποθήκευση ενέργειας, υδρογόνο, Carbon storage, νέα υλικά, ευφυή δίκτυα, Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, e-mobility, μικροδίκτυα-αυτόνομα δίκτυα, energy harvesting και σχετικές περιοχές θα έρθουν στο προσκήνιο και θα τραβήξουν μεγάλα ποσά επενδύσεων. Ο κοινός παρονομαστής σε όλα τα παραπάνω είναι η τεχνητή νοημοσύνη.

H τεχνητή νοημοσύνη (ΑΙ) είναι ένα από τα μεγάλα στοιχήματα της επιστήμης και μία από τις μεγάλες τεχνολογικές και επιστημονικές δυνάμεις που θα αλλάξουν άρδην το τοπίο στην ενέργεια και στο περιβάλλον. Το ΑΙ απαιτεί upskilling της ελληνικής κοινωνίας σε θέματα ανάλυσης δεδομένων και επιστημονικού υποβάθρου, αλλά και εφαρμογών. Ο τομέας του ΑΙ είναι ένα χώρος που ανθίζει με εκθετικά βήματα και θα χρειαστούν νέα skills ειδικευμένου προσωπικού, με γερό επιστημονικό υπόβαθρο, για την εφαρμογή νεών καινοτομιών. Οι νέες υπηρεσίες και τα τεχνολογικά μοντέλα στους πυλώνες της βιώσιμης κινητικότητας, της ανακαίνισης κτιρίων και της καθαρής ενέργειας, του Green Deal, θα δημιουργήσουν ένα νέο Παραγωγικό Μοντέλο με βάση το ΑΙ. Η νέα απανθρακοποιημένη οικονομία, τα έξυπνα δίκτυα, η αποθήκευση ενέργειας, οι αγορές του νέου target model και οι κατανεμημένες ΑΠΕ θα χρειαστούν ψηφιακά εργαλεία και πλατφόρμες για την οργάνωση και διαχείρισή τους. Η Ελλάδα του μέλλοντος στην ενέργεια πρέπει να ακουμπάει όλους τους άξονες του Green Deal και να προωθεί την πράσινη καινοτομία, την τεχνητή νοημοσύνη, το upskilling, τις νέες θέσεις εργασίας και τη μεταφορά τεχνογνωσίας από τα ελληνικά πανεπιστήμια.

16 Βusiness Energy plus

goals in the EU as well as on a global level, together with the ESG business criteria, create a promising mix and new opportunities for relevant investments in Climate Technologies, which will be at center stage in the next decade.

Technological areas such as Hydrogen Energy Storage, Carbon storage, new materials, Smart Grids, Renewable Energy, e-mobility, microgridsautonomous energy grids, energy harvesting and related areas will come to the fore and attract large investments. The common denominator in all of the above is Artificial Intelligence.

Artificial Intelligence (AI) is one of science’s big bets and one of the major technological and scientific forces that will have a radical impact on the Energyrelated and Environmental landscape. AI requires upskilling of the Greek workforce in terms of data analysis, scientific background and applications.

The AI sector is growing exponentially and will require qualified personnel with new skills and a strong scientific background to implement new innovations. The new services and technological models in the Green Deal pillars of Sustainable Mobility, Building Renovation and Clean Energy, will create a new Production Model based on AI. The new carbonised economy, smart grids, energy storage, new target model markets and distributed renewables generation will require the development of new digital tools and platforms to ensure their effective organisation and management.

The Greece of the future in the Energy sector must touch all the axes of the Green Deal, promoting Green Innovation, Artificial Intelligence, upskilling, new jobs as well as the Transfer of Know-how from Greek Universities.

«Θρέφοντας έναν καλύτερο πλανήτη» Με όραµα ένα πιο βιώσιµο µέλλον για όλους Kαλύτερη διατροφή

Kαλύτερη ποιότητα ζωής για τους κτηνοτρόφους µας Kαλύτερες πηγές προµήθειας

Kαλύτερο κλίµα Θρέφοντας έναν καλύτερο πλανήτη

Kαλύτερη φύση

Kαλύτερη συσκευασία

Η FrieslandCampina Hellas ενισχύει τον ηγετικό της ρόλο και το θετικό της αποτύπωµα στο περιβάλλον και την κοινωνία µε τη στρατηγική της “Θρέφοντας έναν καλύτερο πλανήτη”, που θέτει ως προτεραιότητα έξι στρατηγικούς πυλώνες σε όλη την αλυσίδα γάλακτος «από τη φύση στο ποτήρι»: καλύτερη διατροφή, καλύτερο κλίµα, καλύτερη φύση, καλύτερη συσκευασία, καλύτερες πηγές προµήθειας και καλύτερη ποιότητα ζωής για τους κτηνοτρόφους µας. Οι πυλώνες αυτοί συµβαδίζουν και συµβάλλουν στους 7 SDG Στόχους Βιώσιµης Ανάπτυξης του Οργανισµού Ηνωµένων Εθνών.

∆ηµιουργούµε ένα πιο βιώσιµο µέλλον, σήµερα και για τις επόµενες γενιές!

Του Βασίλη Κουφού, Συμβούλου Βιώσιμης Επιχειρηματικότητας, Διαχειριστή Εταίρου, Capa Epsilon spPCC®

By Vasilis Coufos, Sustainable Entrepreneurship Consultant, Managing Partner, Capa Epsilon spPCC ®

Transition Accounting: Εφαρμόζεται, αλλά δεν «υπάρχει»!

Transition Accounting: Applied but nonexistent!

Η ταχύτητα των γεγονότων και η δραστική επιρροή που αυτά ασκούν σε κάθε μικρή ή μεγάλη πτυχή της καθημερινότητα, αφήνει διαρκή κενά σε ζητήματα με χρονική προοπτική, η οποία μπορεί να επεκταθεί πέραν του βραχυπρόθεσμου – έτσι όπως αυτό τις τελευταίες δεκαετίες συνηθίσαμε να προσδιορίζουμε. Ο στρατηγικός σχεδιασμός –σε επιχειρηματικό και εν γένει οικονομικό επίπεδο–, σε συνδυασμό με τις επιλογές και τo πλαίσιo κινήσεων της εκάστοτε ισχύουσας πολιτικής πραγματικότητας, περιφερόταν πέριξ των χρονικών περιθωρίων του εκλογικού κύκλου, δηλαδή από τρία έως πέντε χρόνια. Ωστόσο, οι διογκούμενες συνέπειες της κλιματικής αλλαγής και η τεράστια διεισδυτικότητα των ψηφιακών τεχνολογιών στην καθημερινότητά μας καθιστούν τη διεύρυνση του προβλεπτικού ορίζοντα όχι απλώς αναγκαία, αλλά

The speed with which events take place and the drastic influence they exert on all aspects of everyday life, large or small, foster constant gaps with a temporal perspective that can extend beyond the short term - as we have come to define it in recent decades. Strategic planning - at the corporate but also the overall economic level - combined with the choices and the framework of the political reality at any given time, has drifted beyond the time frame of the electoral cycle, i.e. between 3 and 5 years.

The growing consequences of climate change and the immense penetration of Digital Technologies into our daily lives, however, make the further broadening of the predictive horizon not only necessary, but also a condition for survival.

18 Βusiness Energy plus

και συνθήκη επιβίωσης. Πώς, όμως, μπορεί κανείς να αποπειραθεί να αποτυπώσει, με μια σχετική τυποποίηση, τις μελλοντικές χρηματοοικονομικές εξελίξεις; Έως σήμερα, η χρήση μιας συγκεκριμένης εργαλειοθήκης είχε τη δυνατότητα να αντεπεξέλθει έναντι των απαιτήσεων της αγοράς. Με αιχμή τη μεθοδολογία της λογιστικής σε δεδουλευμένη βάση (accrual accounting) και τη βοήθεια ειδικών στατιστικών διαδικασιών με επίκεντρο την προεξόφληση, μια εταιρεία προϋπολόγιζε ουσιαστικά τις επιπτώσεις σειράς μελλοντικών χρηματοοικονομικών γεγονότων (αποζημιώσεις προσωπικού, κανονιστικές υποχρεώσεις, επισφάλειες, απομειώσεις περιουσιακών στοιχείων) κατά τρόπο που το σύνολο της πραγματικής οικονομίας είχε τη δυνατότητα να αξιολογήσει με υψηλή αξιοπιστία. Σήμερα, ωστόσο, αυτό καθίσταται ελλιπές. Ο λόγος είναι εξαιρετικά απλός: Στις παρούσες συνθήκες, με δεδομένη την απόφαση για ένα παραγωγικό οικονομικό μοντέλο μηδενικού οικολογικού αποτυπώματος, τα business workflows αναδομούνται από μηδενικής βάσεως. Παράλληλα, λοιπόν, με την επιδίωξη επιτυχούς στόχευσης σε επίπεδο μεσο–βραχυπρόθεσμου σχεδιασμού, η επιχείρηση οφείλει να λογίζει και να προϋπολογίζει ταυτόχρονα τα κόστη από το σύνολο των αλλαγών που επηρεάζουν τη διαχείριση των ανθρωπίνων πόρων και της εφοδιαστικής αλυσίδας, ισορροπώντας, στο τέλος της ημέρας, το βιώσιμο αποτύπωμά της, με τη λειτουργική της επιτυχία. Πρακτικά τι σημαίνουν όλα τα παραπάνω; Και πώς απεικονίζονται σε πραγματικά χρηματικά μεγέθη; Ένα μικρό παράδειγμα ίσως σταθεί βοηθητικό. Σκεφθείτε μία -οποιουδήποτε μεγέθους και οποιασδήποτε δραστηριότητας– εταιρεία, η οποία οφείλει να ουδετεροποιήσει το ενεργειακό της αποτύπωμα. Σχεδιάζει συνεπώς τις κατάλληλες επενδύσεις. Ταυτόχρονα, όμως, διαπιστώνει ότι θα πρέπει να αντιμετωπίσει μια σειρά αναδομήσεων ως προς το έμψυχο δυναμικό της, καθώς η νέα, «πράσινη» γραμμή παραγωγής απαιτεί λιγότερες θέσεις εργασίας. Οι «πλεονάζοντες» εργαζόμενοι –πιθανόν σε μη κατάλληλη ηλικία ώστε να αποχωρήσουν από την αγορά εργασίας– θα πρέπει να μεταφερθούν στην εξυπηρέτηση άλλων εσωτερικών αναγκών (με τα απαιτούμενα κόστη μετεκπαίδευσης να ακολουθούν). Η εταιρεία, δε, θα πρέπει να είναι έτοιμη (μακροπρόθεσμα) για το ενδεχόμενο να αποζημιώσει επιπλέον προσωπικό, μη δυνάμενο να συνταξιοδοτηθεί, μάλιστα εφαρμόζοντας μεθόδους «μετα-μακροπρόθεσμης» προβολής δεδομένων (όπως μοντέλα foresight financing), τα οποία, ιδανικά, θα πρέπει να πλαισιώσει με ποιοτικά επιχειρησιακά εργαλεία απορρόφησης λειτουργικών κραδασμών (όπως η εργαλειοθήκη που προτείνουν οι θεωρίες nudge). Άλλωστε αυτό το ίδιο ενδεχόμενο –της αναγκαστικής μείωσης προσωπικού– με μαθηματική βεβαιότητα θα προκύψει, όταν η εταιρεία του παραδείγματός μας ξεκινήσει να ψηφιοποιεί μέρος της λειτουργείας της, ώστε να καλύψει με ίδιους πόρους –cut costing financing– σκέλος της πράσινης μετάβασής της. Και, εν τέλει, όλο το εγχείρημα οφείλει να συντάσσεται με το σύνολο των προαπαιτουμένων Βιωσιμότητας, Εταιρικής Ακεραιότητας και Διαφανούς Διακυβέρνησης, καθώς πιθανή παρέκκλιση είναι ικανή να πλήξει το σχετικό Green Asset Ratio, βάσει του οποίου υπολογίζεται η χρηματοοικονομική της επιβάρυνση - δηλαδή το επιτόκιο του δανεισμού της.

But how can one attempt to capture, in a relatively standardized manner, future financial developments?

Until today, the use of a specific toolkit had enabled us to cope with the requirements of the market.

Based on the accrual accounting methodology and with the help of specific statistical procedures centered on discounting, a company could essentially estimate the impact of a series of future financial events (e.g. staff compensation, regulatory obligations, insurance, asset impairments) in a way that the entire real economy could assess with a high degree of reliability.

Today, however, this method is proving to be inadequate. The reason is extremely simple: under the present circumstances, given the decision to adopt a productive economic model with zero ecological footprint, business workflows are being reconstructed from scratch. Therefore, while pursuing effective targeting at the medium- to shortterm planning level, the company must simultaneously account and budget for the costs of all the changes affecting the management of human resources and the supply chain, balancing, at the end of the day, its sustainability footprint with its operational success.

What does all the above mean in practice? And how does it translate into real monetary terms? A brief example might prove to be helpful in answering these questions. Consider a company - of any size and activity - that is expected to neutralise its energyrelated footprint, and is, therefore, planning to make appropriate investments. At the same time, however, it realises that it will have to implement a number of reconstructions in terms of its current human resources, as the new, ‘green’ production line requires fewer jobs. The ‘surplus’ workers possibly at too premature an age to retire from the labour market - will have to be redeployed to serve other internal needs (subsequently bearing the necessary retraining costs as well). At the same time, the company ought to be prepared (in the long-term) for the possibility of compensating additional staff unable to retire. In fact, it should do so by applying ‘post-long-term’ data projection methods (such as “foresight financing” models), which ideally should be accompanied by high-quality operational tools for absorbing operational shocks (such as the toolbox proposed by “nudge” theories).

Besides, this exact eventuality - of forced staff reductions – will, with mathematical certainty, arise when the company presented in our previous example begins digitising part of its operations in order to cover part of its green transition with its own resources – known as “cut costing financing”.

And, finally, the whole project, must be drawn up in accordance with all the Sustainability, Corporate Integrity and Transparent Governance prerequisites, as any deviation is likely to affect the relevant Green Asset Ratio, which is the basis for calculating its financial burden - i.e. the interest rate of its borrowing.

Considering this example as merely indicative – and

Θεωρώντας αυτό το παράδειγμα ως απλώς ενδεικτικό –με δεδομένες τις όποιες εκούσιες απλοποιήσεις στις παραδοχές– γίνεται αντιληπτό ότι εάν η Οικονομική Διεύθυνση σχηματοποιείται –σήμερα– ως ένα ισοσκελές τρίγωνο, όπου το κάτω μισό εκπροσωπεί τη φορολογιστική διαχείριση και το άνω μισό τη χρηματοοικονομική πρακτική, η παρουσία του transition accounting επηρεάζει σοβαρά αυτό το δεύτερο σκέλος, ως στοιχείο ολιστικής αναμόρφωσης της Διεύθυνσης: Το «τρίγωνο» μετατρέπεται σε «τετράγωνο» ή πιθανόν σε «τραπέζιο». Η σχηματική αυτή διόγκωση αναπαριστά τα επιπλέον εξειδικευμένα στελέχη που χρειάζονται, το μεγαλύτερο budget που απαιτείται, την αυξανόμενη σημασία της Διεύθυνσης έναντι του συνολικού οργανογράμματος και, εν κατακλείδι, τον συνδυασμό όλων αυτών. Φυσικά, υπάρχουν αλλαγές και στο «κάτω μισό» του «τριγώνου» - ωστόσο δεν είναι παρά απλές τεχνικές τροποποιήσεις. Αυτό που οφείλουν οι επιχειρήσεις και οι Οικονομικές Διευθύνσεις να λάβουν σοβαρά υπόψη τους είναι το δεδομένο της πραγματικής αλλαγής που ήδη αρχίζει να τροποποιεί δομές της Αγοράς. Το εργαλείο του transition accounting δεν είναι ένα απλό technicality. Είναι η νέα φιλοσοφία στο επιχειρείν. Όποιος την ενστερνιστεί γρηγορότερα, θα επιβιώσει ευκολότερα.

20 Βusiness Energy plus

taking as a given all deliberate simplifications in the above assumptions - it becomes clear that if the Financial Directorate is modelled today as an equilateral (isosceles) triangle, where the lower half represents tax management and the upper half represents financial practice, the existence of transition accounting seriously affects this second half as an element of holistic reform of the Directorate: To be precise, the “triangle” becomes a “square” or possibly a “trapezium”. This schematic expansion represents the additional specialised staff needed, the larger budget required, the growing importance of the Directorate in relation to the overall Organisational Chart and, finally, all the above combined. Of course, there are also changes in the “bottom half” of the “triangle” - but these are nothing more than simple technical modifications.

What companies and financial departments must seriously take into account is the reality of concrete change that has already begun modifying the structures of the Market. The transition accounting tool is not a mere technicality. It is the new business philosophy. The sooner a company embraces it, the easier it will be for it to survive.

Board Responsibility, Business Ethics and Transparency As 2021 reaches its end, the European Green Deal and related European Commission directives are milestones in the transition to a sustainable business model. This model has come as a response to the environmental, social and governance challenges facing businesses and the need to confront climate change. By its very nature, the insurance sector has a predictive character, signifying it cannot be a bystander, but rather it ought to play an active role in addressing these challenges as the most appropriate and trustworthy risk manager. Failure to do so could have disastrous consequences for society, stakeholder trust and the reputation of the insurance sector and its clients.

Της Ευγενίας Καφφετζή, co founder and Partner Globalnet Insurance Brokers business partner Οxygen Risk Consulting

By Eugenia Kaffetzi Co-founder and Partner, Globalnet Insurance Brokers Business Partner, Oxygen Risk Consulting

Ευθύνη Διοικητικού Συμβουλίου, Επιχειρηματική Δεοντολογία και Διαφάνεια Η Πράσινη Συμφωνία (Green Deal) καθώς και σχετικές οδηγίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αποτελούν για τη χρονιά που ολοκληρώνεται σε λίγες μέρες ορόσημα στη μετάβαση σε ένα επιχειρηματικό μοντέλο βιώσιμης ανάπτυξης. Το μοντέλο αυτό ήρθε ως απάντηση στις περιβαλλοντικές, κοινωνικές και διοικητικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις και την ανάγκη αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής. Ο ασφαλιστικός κλάδος, από τη φύση του, καθώς έχει προβλεπτικό χαρακτήρα, δεν μπορεί να είναι θεατής και, όπου χρειάζεται, πρέπει να παίξει τον ρόλο του στην αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων ως o πλέον κατάλληλος και έμπιστος διαχειριστής κινδύνου. Σε αντίθετη περίπτωση, αυτό μπορεί να έχει καταστροφικές συνέπειες για την κοινωνία, την εμπιστοσύνη των ενδιαφερομένων και τη φήμη του ασφαλιστικού κλάδου και των πελατών του. Ευθύνη Διοικητικού Συμβουλίου & ESG: Τα θέματα ESG ενδέχεται να αποτελούν σημαντικό κίνδυνο για τα ανώτατα στελέχη, τις εταιρείες και τους ασφαλιστές τους. Αν και δεν υπάρχει παγκόσμιο σημείο αναφοράς για τις εκθέσεις αναφοράς ESG, βλέπουμε ότι η νομοθεσία εξελίσσεται, καθώς οι ρυθμιστικές

Board Liability & ESG: ESG-related issues may pose a significant D&O risk for companies and their insurers Although there is no global benchmark for ESG reporting, we observe that legislation is evolving, as Regulators, as well as many other stakeholders, are becoming more active. Businesses, their Directors & Officers (D&Os) and current and future D&O insurance underwriters should be aware of ongoing global ESG matters in order to adequately assess potential threats and how these can manifest in terms of potential liability.

If businesses and insurers ignore Environmental, Social and Governance (ESG) issues, it will prove to be at their own peril. When an ESG issue is not handled or disclosed appropriately by the company or the Board, it can result in ‘bad news’ in their market, ‘bad news’ for the company share price and ‘bad news’ in the form of regulatory or legal action.

Let us go through selected ESG risk drivers that we may assess: 1. Climate change and pollution actions A series of extreme weather events this year has led climate change back to prominence (extreme heatwaves, earthquakes, deadly wildfires, floods etc.).

2. Greenwashing Amidst pressure on businesses to improve their carbon credentials, concerns are mounting over greenwashing — that is, when businesses exaggerate their ESG credentials in order to boost their public image. Directors should avoid setting unrealistic ESG targets.

21

αρχές γίνονται ολοένα και πιο ενεργές, όπως και όλες οι ενδιαφερόμενες/εμπλεκόμενες πλευρές. Οι εταιρείες, τα ανώτατα στελέχη τους και μέλη των Διοικητικών Συμβουλίων καθώς και οι ασφαλιστές θα πρέπει να γνωρίζουν τα τρέχοντα παγκόσμια θέματα ESG, προκειμένου να αξιολογήσουν επαρκώς τους πιθανούς κινδύνους και πώς μπορούν να εκδηλωθούν από την άποψη της ανάληψης πιθανής ευθύνης. Στην περίπτωση που οι επιχειρήσεις και οι ασφαλιστές αγνοήσουν τον περιβαλλοντικό και κοινωνικό αντίκτυπο καθώς και τα θέματα διακυβέρνησης (ESG), αναμφίβολα θα αποδειχθεί ότι βρίσκονται σε κίνδυνο. Όταν ένα θέμα ESG δεν αντιμετωπιστεί ή αποκαλυφθεί κατάλληλα από την εταιρεία ή το Διοικητικό Συμβούλιο, μπορεί να οδηγήσει σε «κακά νέα» για τον επιχειρηματικό κλάδο που ανήκει, «κακά νέα» για την τιμή της μετοχής της εταιρείας και «κακά νέα» με τη μορφή ρυθμιστικών/ κανονιστικών ή και νομικών μέτρων. Ας δούμε μερικούς επιλεγμένους παράγοντες κινδύνου ESG που μπορούμε να αξιολογήσουμε: 1. Δράσεις για την κλιματική αλλαγή και τη ρύπανση Μια σειρά από ακραία καιρικά φαινόμενα επαναφέρουν την κλιματική αλλαγή στο προσκήνιο (ακραίοι καύσωνες, σεισμοί, φονικές πυρκαγιές, πλημμύρες κ.λπ.).

2. «Greenwashing» Εν μέσω πίεσης στις επιχειρήσεις να βελτιώσουν τις επιδόσεις/ τα διαπιστευτήριά τους σχετικά με το ενεργειακό τους αποτύπωμα, εντείνονται οι ανησυχίες για το «greenwashing», όπου οι επιχειρήσεις υπερβάλλουν στους δείκτες που παρουσιάζουν προκειμένου να ενισχύσουν/βελτιώσουν τη δημόσια εικόνα τους. Τα ανώτατα στελέχη θα πρέπει να θέτουν σχετικούς ρεαλιστικούς στόχους.

3. Αμοιβές & παροχές ανωτάτων/διευθυντικών στελεχών Παρατηρείται η πρακτική μεγάλες εταιρείες να ανακοινώνουν ότι συνδέουν τις αμοιβές των ανώτατων στελεχών τους με τα αποτελέσματα που σχετίζονται με τα ESG και το κλίμα, όπως οι μειώσεις των αερίων του θερμοκηπίου.

4. Κυβερνασφάλεια Μια παραβίαση δεδομένων μπορεί να «ακρωτηριάσει» μία εταιρεία σε επίπεδο οικονομικών αποτελεσμάτων αλλά και να πλήξει σε μεγάλο βαθμό τη φήμη της. Σε τέτοιες περιπτώσεις η βιωσιμότητα της εταιρείας αποτελεί πρόκληση.

5. Social Media Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αναδεικνύουν θέματα που σχετίζονται με τη διαφάνεια και τη δικαιοσύνη σε πραγματικό χώρο.

Επιχειρηματική Ηθική & Διαφάνεια με επίκεντρο τα ESG Η διακυβέρνηση, μολονότι εξαιρετικά σημαντική για την αξιολόγηση από τους επενδυτές, αποτελεί συχνά την «ξεχασμένη» διάσταση στα ESG, δεδομένου του τρόπου με τον οποίο η κοινωνία επικεντρώνει σε περιβαλλοντικά και κοινωνικά ζητήματα. Αν εμβαθύνουμε σε αυτό που πραγματικά αντιπροσωπεύει η διακυβέρνηση, βλέπουμε ότι αποτελεί προτεραιότητα και αναγκαιότητα για τη μελλοντική επιτυχία των εταιρειών. Στον σημερινό κόσμο, όπου οι πλατφόρμες και τα δεδομένα αποτελούν μέρος της στρατηγικής του καθενός, οι πολιτικές και οι πρακτικές που προστατεύουν αυτά τα δεδομένα είναι πρωταρχικής σημασίας - ενισχύονται περαιτέρω από διαδικασίες που υποδηλώνουν ότι όταν γίνεται σωστή διαχείριση, οι πτυχές «G» του ESG μπορούν να ενισχύσουν καλύτερες εταιρικές απο22 Βusiness Energy plus

3. Senior Management & CEO payments & benefits Several large companies have announced that they are linking executive pay to ESG - and climaterelated outcomes, such as greenhouse gas reductions.

4. Cybersecurity A data breach can cripple a company financially and reputationally. In such cases the viability of the company is a challenge.

5. Social Media Social media highlights issues related to transparency and fairness in the real world.

Business Ethics & Transparency with a focus on ESG Governance, although extremely important for investor assessments, is often the “forgotten” dimension in ESG, given that society tends to focus on environmental and social issues. If we delve deeper into what governance really stands for, we see that it must be a priority and a necessity for the future success of companies.

In today’s world where platforms and data are a part of everyone’s strategy, policies and practices that protect and secure that data are paramount fortified further by substantial evidence suggesting that when properly managed, the “G” aspects of ESG can foster better corporate returns. What is clear is that companies can start making an impact by constructing policies and practices that reinforce their values. Today, we are increasingly seeing consumers, employees and investors, that is, a significant proportion of stakeholders, hold business leaders accountable. In the past two years, employees have disrupted operations and organized protests over a range of issues, alerting consumers to governance issues in relation to how companies manage both their operations and their risk profile.

Investors have punished companies that have failed to live up to declared ideals. To respond, companies need a plan. As Warren Buffett says: “It takes 20 years to build a reputation and five minutes to ruin it. If you think about that, you’ll do things differently.”

Being a responsible business means remaining open and honest about how every one of your actions impacts the world. This requires inclusive and accountable leadership, capable of setting clear, achievable ESG goals and of explaining how to both achieve and measure their achievement.

Following that, it requires ensuring that every stakeholder, including board members, employees, consumers and customers, the supply chain and the local community, are actively engaged. Most importantly, responsible businesses today communicate their values as a company—and how to live up to those values—in ways that resonate and are accepted by society at large. Leaders who integrate the principles of sustainable development into the way they run their business can alter the latter’s governance structures by setting a plan that

δόσεις. Αυτό που είναι ξεκάθαρο είναι ότι οι εταιρείες μπορούν να κάνουν τη διαφορά δημιουργώντας πολιτικές και πρακτικές που ενισχύουν τις αξίες τους. Σήμερα βλέπουμε ότι ολοένα και περισσότεροι καταναλωτές, εργαζόμενοι και επενδυτές, σημαντικό δηλαδή μέρος των συμ-μετόχων, ζητούν από τους επικεφαλής των επιχειρήσεων να λογοδοτούν. Τα τελευταία δύο χρόνια οι εργαζόμενοι διέκοψαν τις λειτουργίες τους και πραγματοποίησαν διαμαρτυρίες για μια σειρά ζητημάτων, προειδοποιώντας τους καταναλωτές για ζητήματα διακυβέρνησης σε σχέση με τον τρόπο με τον οποίο οι εταιρείες διαχειρίζονται τόσο τις λειτουργίες τους όσο και το προφίλ των κινδύνων τους. Οι επενδυτές έχουν τιμωρήσει εταιρείες που απέτυχαν να ανταποκριθούν στα ιδανικά που ευαγγελίζονται. Για να ανταποκριθούν, οι εταιρείες χρειάζονται ένα σχέδιο. Όπως λέει ο Warren Buffett: «Χρειάζονται 20 χρόνια για να χτίσεις μια φήμη και πέντε λεπτά για να την καταστρέψεις. Αν το σκεφτείς αυτό, θα κάνεις τα πράγματα διαφορετικά». Το να είσαι υπεύθυνη επιχείρηση σημαίνει να παραμένεις ανοιχτός και ειλικρινής σχετικά με το πώς κάθε δράση σου επηρεάζει τον κόσμο. Για τον λόγο αυτόν απαιτείται ηγεσία συμπεριληπτική και υπεύθυνη, ικανή να θέτει σαφείς, εφικτούς στόχους γύρω από τα ESG, να εξηγεί πώς να τους επιτύχουν και πώς να μετρήσουν την επίτευξή τους. Στη συνέχεια απαιτείται διασφάλιση ότι ο κάθε ενδιαφερόμενος, από τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου, τους εργαζόμενους, τους καταναλωτές και πελάτες, την εφοδιαστική αλυσίδα, την τοπική κοινωνία, είναι συμμέτοχος. Το πιο σημαντικό, σήμερα, είναι οι εταιρείες να επικοινωνούν τις αξίες τους και τον τρόπο με τον οποίο ανταποκρίνονται σε αυτές με τρόπους που θα έχουν ανταπόκριση και αποδοχή στους πραγματικούς ανθρώπους. Οι ηγέτες που εντάσσουν τις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης στον τρόπο λειτουργίας της εταιρείας τους μπορούν να αλλάξουν τη διακυβέρνησή της εταιρείας τους ορίζοντας ένα σχέδιο που θα περιλαμβάνει την παραγωγή αξίας πέρα από ​​ τους μετόχους. Πρέπει να συνδυάσουν αυτή την αποστολή σε ό,τι κάνουν. Η σύνδεση πρέπει να είναι τόσο προφανής ώστε οι εργαζόμενοι, οι μέτοχοι και οι πελάτες να ταυτίζουν αυτόματα το εμπορικό σήμα τους με την αποστολή τους. Η διαφανής δήλωση ενός σχεδίου δημιουργεί μια αίσθηση υπερηφάνειας και μια σαφή οδηγία που πρέπει να ακολουθήσουν όλοι. Μόνο τότε μπορούν να τεθούν σε εφαρμογή οι λεπτομέρειες της διακυβέρνησης. Αυτά τα κριτήρια περιλαμβάνουν γνωστά στοιχεία, όπως η ιδιοκτησία της διοίκησης και οι κώδικες δεοντολογίας, καθώς και βαθύτερο επιχειρησιακό σχεδιασμό, όπως η ενσωμάτωση ESG στην αλυσίδα εφοδιασμού και τα πρωτόκολλα διαχείρισης κρίσεων, όπως η ανάλυση ευαισθησίας και το stress testing. Οι εταιρείες οφείλουν να παρακολουθούν την πρόοδό τους στα ESG με την ίδια λεπτομέρεια και διαφάνεια όσο και οι οικονομικές μετρήσεις τους. Η ευθύνη στα ESG είναι ένα ομαδικό άθλημα και κάθε τμήμα της εταιρείας έχει έναν ρόλο να παίξει. Οι εργαζόμενοι πρέπει να αισθάνονται ότι υποστηρίζονται και έχουν τη δύναμη να επιτύχουν τους αντίστοιχους στόχους τους και όχι απλώς να κατανοούν τις μετρήσεις των στόχων. Εν τέλει, είναι μια διαδικασία ««winwin» για όλους, καθώς οι υψηλές αποδόσεις/αξιολογήσεις στα ESG παράγουν υψηλότερες ετήσιες συνολικές αποδόσεις στους μετόχους των εταιρειών, υπερβαίνοντας τις επιδόσεις εταιρειών με χαμηλότερες αποδόσεις στα ESG πολύ περισσότερο από το διπλάσιο.

includes value creation beyond shareholders. They must weave their mission into everything they do.

The connection must be so obvious that employees, shareholders and customers automatically identify their brand with their mission.Transparently declaring a plan builds a sense of pride and creates a clear directive for everyone to follow. Only then can the details of governance fall into place. These criteria include well-known elements such as management ownership and codes of conduct, as well as deeper operational planning like ESG integration in the supply chain and crisis management protocols, such as sensitivity analysis and stress testing.

Companies must track their ESG progress with the same detail and transparency as their financial metrics. ESG responsibility is a team sport, and every department in the company has a role to play. Employees must not merely understand the metrics of the goals but rather should feel supported and empowered to deliver their respective targets.

Ultimately, it will be a win-win situation for all, as strong ESG performers repeatedly generate higher annual total returns to shareholders, outperforming lower ESG performers by more than double figures.

Το δύσβατο τοπίο των ESG και η αγωνία της βιωσιμότητας To 2021 υπήρξε μια χρονιά ιδιαίτερη για τα θέματα ESG σε παγκόσμιο επίπεδο. Οι εξελίξεις στα θέματα μέτρησης των περιβαλλοντικών και κοινωνικών επιδόσεων των επιχειρήσεων, στα θέματα διακυβέρνησης και της βιώσιμης χρηματοδότησης, η επερχόμενη ενοποίηση των συστημάτων αξιολόγησης και προτύπων ESG, η ανάπτυξη των επενδυτικών κεφαλαίων με θέμα το ESG, παρόμοια τροχιά για δάνεια και ομόλογα με αξιολόγηση ESG, η σύνδεση μεταξύ των υψηλών βαθμολογιών ESG και της εταιρικής οικονομικής απόδοσης υπήρξαν μερικοί από τους εμφανείς λόγους για να μπορούμε να χαρακτηρίσουμε τη χρονιά στην εκπνοή της σημαντική και για το μέλλον του επιχειρηματικού μοντέλου της βιώσιμης ανάπτυξης. Τα Χρηματιστήρια σε όλον τον κόσμο αναγνώρισαν τη σημασία των περιβαλλοντικών και κοινωνικών κινδύνων, νέες οδηγίες ψηφίστηκαν στην Ε.Ε. επιδρώντας στις νομοθεσίες των κρατών-μελών, η Ε.Ε. παρουσίασε το όραμα του «Fit 55» και η παγκόσμια οικονομία ξεκάθαρα πλέον ασχολείται με την επίδραση της μεταβολής του κλίματος, της απώλειας της βιοποικιλότητας, των κοινωνικών και οικονομικών ανισοτήτων και άλλων πιεστικών κοινωνικών και περιβαλλοντικών ζητημάτων, κάνοντας λόγο πλέον για το νέο μοντέλο της βιώσιμης ανάπτυξης. Αλλά και οι επενδυτές από την πλευρά τους, ιδιαίτερα οι millenials, ζητούν από τις εταιρείες να μειώσουν με σαφείς δεσμεύσεις τον κοινωνικό και περιβαλλοντικό αντίκτυπό τους σε συνδυασμό με τους ανάλογους κινδύνους. Παρά την αλλαγή που μπορεί ωστόσο να δημιουργεί στους οικονομικούς κύκλους το μοντέλο της βιώσιμης ανάπτυξης, στο τέλος του 2021, τα δεδομένα γύρω από το ESG δεν είναι επαρκώς ολοκληρωμένα, στερούνται συνέπειας μεταξύ των εταιρειών, των τομέων και των χωρών, χαρακτηρίζονται από ελλείψεις. Για παράδειγμα, οι αναλυτές επιμένουν ότι οι εταιρείες αποκαλύπτουν ορισμένους μόνο από τους τύπους κινδύνων, οι τράπεζες δυσκολεύονται να διαχειριστούν τους κλιματικούς κινδύνους των εταιρικών και θεσμικών πελατών τους ή συνεχίζουν να χρηματοδοτούν την ανάπτυξη ορυκτών καυσίμων. Δεν είναι λίγοι οι αναλυτές και επαγγελματίες που επιμένουν ότι πολλά από τα στοιχεία που αφορούν τις επιδόσεις των επιχειρήσεων μέχρι σήμερα, δεν είναι ούτε συγκρίσιμα ούτε σαφή και συγκεκριμένα ως προς την πραγματική διάσταση της βιώσιμης ανάπτυξης, ως οικονομικού μοντέλου. Κάποιοι μιλούν για «greenwashing» σε οποιαδήποτε δραστηριότητα ή για αυθαίρετες συνδέσεις με τα θέματα βιωσιμότητας. Οι τράπεζες και οι κλιματικοί κίνδυνοι H κλιματική αλλαγή θεωρείται ζήτημα προτεραιότητας ESG για θεσμικούς επενδυτές, αλλά οι περισσότεροι αντιμετωπίζουν προκλήσεις σε σχέση με την ενσωμάτωση της εξέτασης των κλιματικών κινδύνων στα επενδυτικά τους χαρτοφυλάκια (έρευνα Macquarie Asset Management). Περισσότεροι από τους μισούς επενδυτές αναγνώρισαν την κλιματική αλλαγή ως το κύριο μέλημά τους για τους ESG, όμως οι λιγότεροι από τους μισούς παρακολουθούν στην παρούσα φάση ορισμένες ή όλες τις εκπομπές στο χαρτοφυλάκιό τους ή αντιμετωπίζουν φυσικούς κινδύνους. Παράλληλα, η έκθεση που παρουσίασε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα σχετικά με τη διαχείριση του κλίματος και των περιβαλλοντικών κινδύνων στον ευρωπαϊκό τραπεζικό τομέα (Climate & Environmental - C&E) αποκαλύπτει σημαντικές ελλείψεις στην ετοιμότητά τους, καθώς πολλές δεν ανταποκρίνονται στις προσδοκίες ή δεν έχουν σχέδια για επαρκή βελτίω24 Βusiness Energy plus

The rough ESG landscape and the agony of sustainability 2021 has been a special year for ESG issues globally.

Developments in the measurement of environmental and social corporate performance, governance and sustainable finance, the upcoming consolidation of ESG rating systems and standards, the growth of ESG-related investment funds, a similar trajectory for ESG-rated loans and bonds, and the link between high ESG scores and corporate financial performance, are among the obvious reasons why we can call the year about to come to an end important for the future of business and for the future of ESG. Stock exchanges around the world have recognised the importance of environmental and social risks, new directives have been passed in the EU affecting Member States’ legislation, the EU has pushed the “Fit for 55” vision, while it is now clear that the global economy is dealing with the impact of climate change, biodiversity loss, social and economic inequalities and other pressing social and environmental issues, calling for a new model of sustainable development. For their part, investors, and particularly millennials, are asking companies to make clear commitments to reduce their social and environmental impact, together with the corresponding risks.

However, despite the changes that may be brought about by the sustainable development model, at the end of 2021, the data around ESG is not sufficiently comprehensive, lacks consistency across companies, sectors and countries, and faces a series of shortcomings. For example, analysts insist that companies are only disclosing certain types of risks and that banks are struggling to manage the climate risks of their corporate and institutional clients or continue to finance fossil fuel development. Numerous analysts and practitioners insist that much of the data on business performance to date is neither comparable nor clear and specific regarding the true dimension of sustainable development as an economic model.

Some speak of greenwashing or of arbitrary, unwarranted associations with sustainability issues.

Banks and climate risks Climate change is considered a priority ESG issue for institutional investors, but most face challenges in integrating climate risk considerations into their investment portfolios (Macquarie Asset Management survey). Over half of the total number of investors identified climate change as their primary ESG concern, but less than half currently monitor emissions in their portfolio or address physical risks. At the same time, the report presented by the European Central Bank on climate and environmental risk management in the European banking sector (Climate & Environmental - C&E) reveals significant gaps in their preparedness, as many are not meeting expectations or do not have plans for sufficient improvement on climate

ση στα θέματα κλιματικής αλλαγής και περιβάλλοντος. Η έκθεση ακολουθεί τη δημοσίευση του οδηγού της ΕΚΤ πριν από έναν χρόνο με θέμα τους κινδύνους της διαχείρισης των κλιματικών και περιβαλλοντικών κινδύνων (C&E) και καθορίζει σειρά προσδοκιών σχετικά με την ενσωμάτωση των κινδύνων στα επιχειρηματικά μοντέλα και τις στρατηγικές του τραπεζικού κλάδου καθώς και τα θέματα διακυβέρνησης και ανάληψης κινδύνων. Η νέα αξιολόγηση που περιλαμβάνει τα αποτελέσματα από την άσκηση συγκριτικής αξιολόγησης και παρακολούθησης της ετοιμότητας των τραπεζών να διαχειριστούν και να αποκαλύψουν τους κλιματικούς και περιβαλλοντικούς κινδύνους, διαπιστώνει ότι οι περισσότερες εμπορικές τράπεζες που εποπτεύει δεν έχουν συγκεκριμένα σχέδια προετοιμασίας για την κλιματική αλλαγή. Η εικόνα που παρουσιάζουν οι ευρωπαϊκές τράπεζες δεν διαφέρει σημαντικά από αυτήν που ισχύει στον κλάδο στον υπόλοιπο κόσμο. Όπως προκύπτει από τη μελέτη της ΕΚΤ, σχεδόν το σύνολο των τραπεζών που συμμετείχαν σε αυτήν την άσκηση ευθυγραμμίζονται μόνο εν μέρει -ή καθόλου- με τις εποπτικές προσδοκίες της ΕΚΤ. Παράλληλα, πολλές από τις τράπεζες που αξιολογήθηκαν, αναγνωρίζουν ότι οι κίνδυνοι C&E θα έχουν σημαντικό αντίκτυπο στο προφίλ κινδύνου τους εντός των επόμενων τριών έως πέντε ετών, ιδίως όσον αφορά τον πιστωτικό, τον λειτουργικό κίνδυνο και τον κίνδυνο επιχειρηματικού μοντέλου. Αναμφισβήτητα, από τα ιδρύματα που αναφέρουν οι κλιματικοί και περιβαλλοντικοί κίνδυνοι (C&E) είναι λιγότερο σημαντικοί, ενώ κανείς δεν διαθέτει κατάλληλη αξιολόγηση ουσιαστικότητας: είτε δεν είναι αρκετά περιεκτικοί στην αξιολόγηση κινδύνου είτε δεν έχουν καν προσπαθήσει να αναλύσουν τις επιπτώσεις του κλίματος ως κίνδυνο για την επιχείρησή τους. Από την πλευρά του, ο Διεθνής Οργανισμός Επιτροπών Κεφαλαιαγοράς (International Organization of Securities Commissions - IOSCO), ο διεθνής φορέας για τη θέσπιση προτύπων για τις αγορές κινητών αξιών σε έκθεσή του, κάνει λόγο για έλλειψη σαφήνειας και προτύπων στις μετρήσεις ESG. Επίσης, αναφέρει έλλειψη διαφάνειας σχετικά με τις μεθοδολογίες που στηρίζουν τις αξιολογήσεις και άνιση κάλυψη τομέων και γεωγραφικών περιοχών και ζητά μεγαλύτερη εποπτεία των αξιολογήσεων ESG και των παρόχων δεδομένων. Παράλληλα, η Moody’s ανέφερε ότι τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα στις χώρες της G20 έχουν έκθεση 22 τρισεκατομμυρίων δολαρίων σε βιομηχανίες έντασης άνθρακα - περίπου το 20% των συνολικών δανείων και επενδύσεών τους. Αυτό θα μπορούσε να τις οδηγήσει σε πτώση, σε περίπτωση που ορισμένες από αυτές τις εταιρείες και κλάδους υποχωρήσουν απότομα ή εμπλακούν σε δαπανηρά λανθάνοντα περιουσιακά στοιχεία. Στον αντίποδα, ανάλυση του Bloomberg διαπιστώνει ότι η άποψη ότι η χρηματοδότηση που συνδέεται με τη βιωσιμότητα θα ανταμείβει τις εταιρείες και θα τιμωρεί όσες δεν πετυχαίνουν τους στόχους τους δεν έχει πραγματικά ισχύ. Η ανάλυση εξέτασε περισσότερες από 70 πιστώσεις και προθεσμιακά δάνεια που έχουν πραγματοποιηθεί από το 2018 στις ΗΠΑ και συνδέονται με τη βιωσιμότητα και διαπίστωσε ότι σε ποσοστό πάνω από 25% δεν είχε προβλεφθεί καμία ποινή για την κακή επίτευξη των δηλωθέντων στόχων, ενώ οι εταιρείες απολαμβάνουν μόνο μια ελάχιστη έκπτωση εφόσον τους εκπληρώσουν. Από τα παραπάνω προκύπτει ότι υπάρχουν αρκετές ασάφειες ή κενά που πρέπει να διορθωθούν και να επιταχυνθούν σε μία περίοδο όπου ασκούνται πιέσεις για επιτάχυνση της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή. Στον αντίποδα, οι πολιτικές ηγεσίες ασκούν πιέσεις ενώ παράλληλα έρχονται αντιμέτωπες με τη μεγάλη πρόκληση της δίκαιης μετάβασης. Οι πολιτικοί ηγέτες συνήθως δεν αμφισβητούν τις τράπεζες και τους ασφαλιστικούς οργανισμούς. Και ενώ διαφαίνεται αργός ρυθμός εξέλιξης σε σχέση με τη θέσπιση νέων νόμων, τράπεζες και ασφαλιστικοί οργανισμοί φαίνεται να εξελίσσονται με τρόπο διαφορετικό σε σχέση με τα κριτήρια ESG, καθώς ιδιοκτήτες και διαχειριστές περιουσιακών στοιχείων, εταιρικοί και θεσμικοί δανειολήπτες και εκδότες ομολόγων, επενδυτές και χρηματιστήρια, καθώς και ΜΚΟ και επιχειρηματικοί όμιλοι μπορούν να παρέμβουν με πολύ πιο δυναμικό τρόπο.

change and environmental issues. The report comes after last year’s ECB Guide on climate-related and environmental (C&E) risks and sets out a series of expectations regarding the integration of risks into business models and strategies within the banking industry, while also presenting a set of governance and risk-taking issues. The new assessment, which includes the results of a benchmarking and monitoring exercise in terms of banks’ readiness to manage and disclose climate-related and environmental risks, finds that most of the commercial banks included do not have specific preparatory plans in the face of climate change. The picture presented by European banks is not significantly different from that of the industry in the rest of the world. As the ECB’s study shows, almost all banks that participated in this exercise were only partially - if at all - in line with the ECB’s supervisory expectations. At the same time, many of the banks assessed were found to recognise that C&E risks will have a significant impact on their risk profile within the next three to five years, in particular in terms of credit, operational and business model-related risk. Arguably, climate and environmental (C&E) risks appear to be less important for the banking institutions included, while none undergo adequate materiality assessments: they are either not comprehensive enough in their risk assessment or have not even attempted to analyse the impact of climate as a risk to their business. For its part, a report by the International Organization of Securities Commissions (IOSCO), which is the international standard-setting body for securities markets, declares a lack of clarity and adequate standards in ESG measurements. It also points to a lack of transparency about the methodologies underpinning the assessments and uneven coverage of different sectors and geographies, while it calls for greater oversight of ESG assessments and data providers.

At the same time, Moody’s has reported that financial institutions in G20 countries have $22 trillion linked to carbon-intensive industries, that is, approximately 20% of their total loans and investments. This could lead them into decline should some of these companies and industries retreat sharply or become involved in costly, stranded assets.On the flip side, analysis

by Bloomberg finds the perception that sustainability-linked financing will reward companies that meet sustainability targets and punish those that do not, to not be, in fact, valid.

The analysis looked at more than 70 sustainability-linked credits and term loans awarded since 2018 in the US and found that in more than 25% of cases no penalty was provided for poorly meeting stated targets and companies only enjoyed a minimal discount if they met them. The above reveals that there are several ambiguities and gaps that need to be dealt with in an urgent fashion, given that pressures to enhance the speed of adaptation to climate change are also mounting in the current period. At the opposite end of the spectrum, political leaders are themselves pushing for this adaptation, while facing the major challenge of a just transition. Political leaders typically do not challenge banks and insurance institutions. And while the adoption of new laws seems to be evolving at a slow pace, banks and insurance institutions seem to be evolving in a different way with regards to ESG criteria, due to the fact that asset owners and asset managers, corporate and institutional borrowers, bond issuers, investors and stock exchanges - as well as NGOs and business groups - can intervene in a much more dynamic way.

25

ΕΛΒΑΛΧΑΛΚΟΡ Παράδειγμα εξωστρέφειας και βιώσιμης ανάπτυξης για το σήμερα και το αύριο Η ΕΛΒΑΛΧΑΛΚΟΡ δεν είναι απλώς μια κορυφαία ελληνική βιομηχανία. Με 40 και πλέον χρόνια εμπειρίας και τεχνογνωσίας, έχει εξελιχθεί σε μια διεθνή δύναμη στα προϊόντα αλουμινίου και χαλκού, με 17 εργοστασιακές μονάδες τεχνολογίας αιχμής και πωλήσεις άνω των 2,0 δισ. ευρώ (ενοποιημένα στοιχεία 2020). Η ΕΛΒΑΛΧΑΛΚΟΡ εφαρμόζει ένα επιτυχημένο μοντέλο βιώσιμης ανάπτυξης, βασισμένο στην εξωστρέφεια, καθώς το 91% των πωλήσεών της (το 2020) πραγματοποιείται σε περισσότερες από 100 χώρες. Σήμερα η Εταιρεία αποτελεί τη μεγαλύτερη παραγωγό σωλήνων χαλκού στην Ευρώπη ενώ διαθέτει το δεύτερο μεγαλύτερο εργοστάσιο, σε δυναμικότητα, θερμής έλασης αλουμινίου στη γηραιά ήπειρο. Η ανταγωνιστικότητα της ΕΛΒΑΛΧΑΛΚΟΡ βασίζεται στις συνεχείς επενδύσεις της σε σημαντικούς τομείς, όπως έρευνα και ανάπτυξη, καινοτομία, προηγμένη τεχνολογία, υποδομές, εξειδίκευση και ανάπτυξη ανθρώπινου δυναμικού. Έτσι σήμερα προμηθεύει τις μεγαλύτερες βιομηχανίες διεθνώς, με καινοτόμα προϊόντα υψηλής ποιότητας και προστιθέμενης αξίας.

Κορυφαία εξαγωγική δύναμη Η ΕΛΒΑΛΧΑΛΚΟΡ διακρίνεται για τον ισχυρό εξαγωγικό προσανατολισμό της. Οι επιδόσεις της στον συγκεκριμένο τομέα, όπως αποτυπώνονται στη μελέτη του ΙΟΒΕ για τη συμβολή της στην οικονομία κατά την τριετία 2018-2020, είναι τόσο εντυπωσι26 Βusiness Energy plus

ELVALHALCOR An example of extrovert and sustainable development for today and tomorrow ELVALHALCOR is not just a leading Greek industrial producer. With more than 40 years of experience and expertise, it has grown into an international powerhouse of aluminium and copper products, operating 17 state-of-the-art plants and realising sales exceeding EUR 2.0 billion (consolidated 2020 figures).

ELVALHALCOR implements a successful, extrovertbased model of sustainable development, with 91% of its sales taking place in more than 100 countries (in 2020). Today, the Company is the largest producer of copper tubes in Europe and has the second largest, in terms of capacity, hotrolling aluminium plant in Europe.

ELVALHALCOR’s competitiveness stems from its continual investments in critical areas such as research and development, innovation (R&D&I), advanced technology, infrastructure, human resources development and expertise advancement.

As a result, today it supplies innovative products of high quality and value-added to the largest industries, worldwide.

Leading exporting power

ακές που δίκαια την αναδεικνύουν σε πρωταθλήτρια εξαγωγών. Τα στοιχεία της μελέτης δείχνουν ότι η Εταιρεία καταγράφει μεγέθη συγκρίσιμα με τις αθροιστικές επιδόσεις ολόκληρων κλάδων της οικονομίας. Συγκεκριμένα, οι εξαγωγές της ΕΛΒΑΛΧΑΛΚΟΡ αποτελούν το 7,5% των συνολικών εξαγωγών της ελληνικής βιομηχανίας (εξαιρουμένου του κλάδου των πετρελαιοειδών). Επιπρόσθετα, αξίζει να σημειωθεί ότι από μόνη της σημειώνει περισσότερες εξαγωγές από το σύνολο ολόκληρων κλάδων της εγχώριας βιομηχανίας. Ενδεικτικά, οι εξαγωγές της ΕΛΒΑΛΧΑΛΚΟΡ ύψους 1,38 δισ. ευρώ (στοιχεία 2020) είναι ίσες με αυτές του κλάδου των ηλεκτρονικών συνολικά, ενώ μόνο 4 κλάδοι καταγράφουν αθροιστικά περισσότερες εξαγωγές, κατατάσσοντάς την στην 5η θέση μεταξύ των εξαγωγικών κλάδων της χώρας.

Υψηλές επενδυτικές επιδόσεις Αξιοσημείωτη είναι και η επενδυτική πολιτική της ΕΛΒΑΛΧΑΛΚΟΡ. Την τελευταία δεκαετία η ΕΛΒΑΛΧΑΛΚΟΡ έχει υλοποιήσει ένα μακροπρόθεσμο πρόγραμμα τεχνολογικά πρωτοπόρων στρατηγικών επενδύσεων ύψους πάνω από 600 εκατ. ευρώ, από τα οποία 116 εκατ. ευρώ επενδύθηκαν μόνο το 2020

ELVALHALCOR is distinguished by its strong export orientation. Its performance in this sector, as reflected in IOBE’s study regarding its contribution to the economy in the 2018-2020 period, is so impressive that it is considered an export champion. The study data show that the Company records figures, comparable to the aggregate performance of entire sectors of the economy. Specifically, ELVALHALCOR’s exports account for 7.5% of the total exports of all Greek industries (excluding the petroleum products sector).

In addition, it is worth noting that ELVALHALCOR alone, accounts for more exports than entire domestic industry sectors. Indicatively, ELVALHALCOR’s exports of EUR 1.38 billion (2020 data) are equal to those of the electronics sector as a whole, while only four sectors record more exports cumulatively, ranking it 5th among the country’s export sectors.

High investment performance ELVALHALCOR’s investment policy is also noteworthy. Over the last decade, ELVALHALCOR has implemented a long-term program of technologically pioneering strategic investments of over EUR 600 million, of which EUR 116 million were invested in 2020 alone (consolidated figures).

As the IOBE study demonstrates, its total

(ενοποιημένα στοιχεία). Όπως καταδεικνύει η μελέτη του ΙΟΒΕ, οι συνολικές επενδύσεις της για την τριετία 2018-2020, ύψους 336 εκατ. ευρώ, αντιστοιχούν στο 5,6% των επενδύσεων του βιομηχανικού κλάδου μεταποίησης, καθιστώντας και εδώ το αποτύπωμά της συγκρίσιμο με τις αθροιστικές επιδόσεις ολόκληρων κλάδων της εγχώριας βιομηχανίας. Όλα αυτά αποκτούν ακόμα μεγαλύτερη σημασία, σε μια εποχή που μόνο το 8% των άμεσων ξένων επενδύσεων στην Ελλάδα κατευθύνεται στη βιομηχανία, ενώ το επενδυτικό κενό που έχει κληροδοτήσει η κρίση στην ελληνική οικονομία αποτιμάται σε περισσότερα από 100 δισ. ευρώ. Η ΕΛΒΑΛΧΑΛΚΟΡ, επενδύοντας στην Ελλάδα, δείχνει εμπιστοσύνη στην ελληνική οικονομία, δημιουργώντας ταυτόχρονα νέες θέσεις εργασίας και προοπτικές ανάπτυξης για την εθνική οικονομία.

Ισχυρό αναπτυξιακό αποτύπωμα Η δραστηριότητα της Εταιρείας δημιουργεί ένα ισχυρό πλεόνασμα προστιθέμενης αξίας, το οποίο κινητοποιεί πολλαπλά την οικονομία στο σύνολό της. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τη μελέτη του ΙΟΒΕ η άμεσα παραγόμενη προστιθέμενη αξία υπολογίζεται σε περισσότερα από 200 εκατ. ευρώ ετησίως, ενώ η συνολική προστιθέμενη αξία ανέρχεται σε περίπου 650 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση (Μ.Ο. ετών 2018-2020). Η συνολική συνεισφορά της Εταιρείας σε αξία παραγωγής φτάνει στο 0,4% του ΑΕΠ της χώρας, ενώ καταβάλλει κάθε χρόνο περί τα 230 εκατ. ευρώ σε φόρους, στηρίζοντας σημαντικά την ελληνική οικονομία. Ταυτόχρονα, η Εταιρεία υποστηρίζει ένα οικοσύστημα επιχειρήσεων, οι οποίες αναπτύσσονται παράλληλα και εξίσου δυναμικά με την ίδια. Όπως αποτυπώνεται στη μελέτη η δραστηριότητα της ΕΛΒΑΛΧΑΛΚΟΡ στηρίζει συνολικά 14.000 θέσεις εργασίας, ενώ κάθε μία θέση εργασίας στην Εταιρεία δημιουργεί ή στηρίζει άλλες 5 στην ευρύτερη οικονομία.

investments for the three-year period between 2018 and 2020, that amount to EUR 336 million, represent 5.6% of the investments of the entire industrial manufacturing sector, making its footprint in this sense also comparable to the aggregate performance of entire sectors of domestic industry.

The significance of the above facts becomes even greater in the current Greek environment, given that only 8% of foreign direct investment is directed towards industrial projects, while the persisting investment gap, following the Greek economic crisis, is estimated at more than EUR 100 billion. By investing in Greece, ELVALHALCOR is demonstrating its confidence in the Greek economy, while, at the same time, creating new jobs and growth prospects for the national economy.

Με το βλέμμα σε ένα βιώσιμο μέλλον

Strong growth footprint

Η ΕΛΒΑΛΧΑΛΚΟΡ συνεχίζει μια δυναμική πορεία βιώσιμης ανάπτυξης μέσα από την οποία τροφοδοτεί την παγκόσμια βιομηχανία με καινοτόμα προϊόντα κορυφαίας ποιότητας και εξατομικευμένες λύσεις υψηλής τεχνολογίας. Ταυτόχρονα, αξιοποιεί τις ευκαιρίες που δημιουργούν οι διεθνείς τάσεις 28 Βusiness Energy plus

The Company’s activities create a significant surplus of added value, acting as a multidimensional driver of the economy as a whole. Specifically, according to the IOBE study, the directly generated added value is estimated at more than EUR 200 million per year, while the total added value

amounts to approximately EUR 650 million annually (2018-2020 in average). The Company’s total contribution in terms of production value amounts to 0.4% of the country’s GDP, while it pays around EUR 230 million in taxes every year, providing significant support to the Greek economy.

At the same time, the Company supports an ecosystem of businesses that are growing alongside and as dynamically as the Company itself. As reflected in the study, ELVALHALCOR’s activity supports a total of 14,000 jobs, while each job in the Company creates or supports an additional five positions in the wider economy.

Looking towards a sustainable future

για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, την ενεργειακή αποδοτικότητα, ψηφιακή μετάβαση και την κυκλική οικονομία και αποτελεί κομβικό μέρος της αλυσίδας αξίας που δημιουργεί τις νέες συνθήκες βιωσιμότητας για τις σημερινές και τις μελλοντικές γενιές. Η ΕΛΒΑΛΧΑΛΚΟΡ αξιοποιεί τις μοναδικές ιδιότητες του αλουμινίου και του χαλκού προσφέροντας βιώσιμες λύσεις και προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας. Τα προϊόντα της βρίσκονται παντού γύρω μας: σε κουτιά αναψυκτικών, κλιματιστικά, συσκευασίες φαρμάκων και τροφίμων, ηλεκτρικά αυτοκίνητα και φορτιστές, ηλεκτροκινητήρες, φορτηγά, πλοία, σωληνώσεις και επενδύσεις κτιρίων κ.ά. Η επιτυχία του εξωστρεφούς μοντέλου της και η θετική επίδρασή της στην οικονομική ανάπτυξη συνθέτουν ένα ισχυρό παράδειγμα για την αναγκαία μεταστροφή του παραγωγικού δυναμικού της χώρας. Με προσήλωση στις αρχές της βιωσιμότητας και δέσμευση στους πυλώνες ESG (Περιβάλλον, Κοινωνία, Διακυβέρνηση), η Εταιρεία λειτουργεί με υπευθυνότητα και συμβάλλει σε ένα βιώσιμο μέλλον για τον πλανήτη και τις επόμενες γενιές. www.elvalhalcor.com

ELVALHALCOR follows a dynamic path of sustainable development, through which it supplies the global industry with innovative, top-quality products and customized, hightech solutions. At the same time, it is seizing the opportunities created by global trends in climate change, energy efficiency, digital transition and the circular economy and is a key part of the value chain that creates the new conditions for sustainability, for current and future generations.

ELVALHALCOR utilises the unique properties of aluminium and copper by offering sustainable solutions and products of significant added value. Its products can be found all around us: in beverage cans, air conditioners, pharmaceutical and food packaging, electric cars and chargers, electric motors, trucks, ships, tubes and building facade cladding, etc.

The success of its outward-looking model and its positive impact on economic growth, constitute a powerful example of the transformation that is necessary in terms of the country’s productive potential. With a commitment to the sustainability principles and a strong focus on the ESG (Environment, Society, Governance) pillars, the Company operates responsibly and contributes to a sustainable future for the planet and future generations.

29

Της Ελπινίκης Καράμπαλη

By Elpi Karampali, Risk, Regulation and Reporting Expert

Εκθέσεις μη χρηματοοικονομικών πληροφοριών & KPIs: Επιχειρηματική στρατηγική πέρα από τα φανταχτερά διαγράμματα

Non-financial reporting & KPIs: your strategy beyond illustrative dashboards

Η διασύνδεση της επιχειρηματικής στρατηγικής, των βασικών δεικτών απόδοσης (ΒΔΕ - KPIs) και των διαδικασιών σχετικά με την ενσωμάτωση της βιωσιμότητας είναι μια ευρεία έννοια που οι εταιρείες προσαρμόζουν με διαφορετικούς τρόπους. Οι επιχειρήσεις που ενσωματώνουν τις ανησυχίες και τις πρωτοβουλίες για τη βιωσιμότητα στη στρατηγική τους πρέπει να διασφαλίσουν επίσης την πρακτική εφαρμογή των σχεδίων τους. Οι περισσότερες επιχειρήσεις δεν κατανοούν πλήρως την ανάγκη διεξοδικών μετρήσεων των επιδόσεών τους, με αποτέλεσμα να τις παρουσιάζουν ανακριβώς. Ίσως εκεί οφείλεται η επικράτηση του όρου «green washing»

The linkage between an Organization’s Strategy, Key Performance Indicators (KPIs) and Sustainability Processes is a broad concept that organizations adapt in different ways. Organizations that integrate sustainability concerns and initiatives into their strategy need to ensure also the practical implementation of their plans.

Most of the organizations do not have a clear understanding of the need for in-depth performance measurements, which results in showing the organization’s performance inaccurately and perhaps rightly so is the reason why the term “green wash”

30 Βusiness Energy plus

στις συζητήσεις και τις αντιπαραθέσεις στο επιχειρηματικό περιβάλλον και σε θεσμικά όργανα της Ευρώπης, που καλλιεργεί ένα περιβάλλον «blame game» και θέτει μια σοβαρή πρόκληση για την εφαρμογή των ESG κριτηρίων. Η σύνδεση της επιχειρηματικής στρατηγικής με τις πραγματικές επιδόσεις του οργανισμού προαπαιτεί τη θεσμοθέτηση στόχων και τον καθορισμό ενός εφαρμόσιμου συνόλου KPIs που περιγράφουν την αποτελεσματικότητα των επιχειρηματικών διαδικασιών. Για να έχουμε μια πιο σαφή εικόνα, είναι σημαντικό να διαχωρίσουμε τον όρο «δείκτης» από τον όρο «KPI», διότι οι διάφοροι δείκτες σε διαφορετικά οργανωτικά επίπεδα δεν αποτελούν απαραίτητα ενδείξεις απόδοσης της επιχείρησης. Οι δείκτες μπορούν να συγκεντρωθούν σε ένα σύστημα διαχείρισης επιδόσεων και να βοηθήσουν στον καθορισμό των KPIs. Συγκεκριμένα, ενώ οι οργανισμοί μπορούν να διαχωρίσουν τους δείκτες σε χρηματοοικονομικούς και μη χρηματοοικονομικούς, δεν μπορούν τελικά να θεωρηθούν όλοι απαραίτητα ως KPIs. Για τον σκοπό αυτόν είναι απαραίτητο να δημιουργηθεί ένα σύστημα KPIs, το οποίο ειδικότερα θα περιλαμβάνει μη χρηματοοικονομικούς δείκτες και θα διασφαλίζει τη συλλογή τους στο πλαίσιο της ψηφιοποίησης των οικονομικών διαδικασιών. Η επιχειρηματική δραστηριότητα σε μια καινοτόμο οικονομία ενέχει πολλούς κινδύνους, που μπορούν να αντιμετωπιστούν μόνο με βάση την ανάλυση του εσωτερικού και του εξωτερικού περιβάλλοντος της επιχείρησης. Αξίζει να σημειωθεί ότι η πολυπλοκότητα και η ευελιξία του εσωτερικού και εξωτερικού επιχειρηματικού περιβάλλοντος καθορίζουν τη σκοπιμότητα της έρευνας όχι μόνο σχετικά με τις ποσοτικές πτυχές της επιχείρησης (που εκφράζονται με χρηματοοικονομικούς δείκτες), αλλά και με τις ποιοτικές (που εκφράζονται με μη χρηματοοικονομικούς δείκτες). Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι συχνά είναι αδύνατο να περιγραφούν με σαφήνεια οι παρατηρούμενες οικονομικές διαδικασίες μέσω ενός χρηματοοικονομικού δείκτη. Πολλοί παράγοντες που επηρεάζουν την απόδοση της επιχείρησης δεν είναι μετρήσιμοι σε χρηματικούς όρους, αλλά ο αντίκτυπός τους στην επιχείρηση είναι σημαντικός. Όσον αφορά τη λήψη διοικητικών αποφάσεων και δεδομένων των προσπαθειών των διευθυντικών στελεχών να λάβουν υπόψη όλες τις πτυχές που επηρεάζουν την επιχείρηση, η συλλογή ενός υπερβολικά μεγάλου όγκου πληροφοριών θεωρείται αναπόφευκτη και τις περισσότερες φορές προκαλεί απογοήτευση. Αναπόφευκτα αυτό θα οδηγήσει σε μείωση της αξίας και της χρησιμότητας για το σύνολο του σχεδιασμού και της διαδικασίας των KPIs. Η σωστή, έξυπνη και συνετή επιλογή των βασικών δεικτών απόδοσης (KPIs) και η στοχευμένη εστίαση σε αυτούς κατά τη λήψη διοικητικών αποφάσεων θα επιτρέψει στους διευθυντές να επικεντρωθούν σε σημαντικούς δείκτες που χαρακτηρίζουν τις παρατηρούμενες αλλαγές στο εσωτερικό και εξωτερικό περιβάλλον. Οι μη χρηματοοικονομικοί KPIs δείχνουν πόσο αποτελεσματικά η εταιρεία διεξάγει τις χρηματοοικονομικές και οικονομικές δραστηριότητές της,

prevails in discussions or debates in the business environment and in institutions throughout Europe, creating a “blame game” environment and raises to some extent a serious challenge to the implementation of ESGs. To link the organization’s strategy with the real performance, it is necessary to develop objectives and define an applicable set of KPIs that describe the organizations process performance.

In order to have a clearer view, it is important to separate the term, indicator, from the term, KPIs, because an organization can have many different indicators at all levels of the organization, but not all of them describe the performance of the organization. These indicators can be compiled in a performance management system (PMS) and help to define the strategic KPIs. Organizations can divide indicators into financial and non-financial, but eventually not all indicators can be considered as KPIs. To this end, it is necessary to create a KPI system, which, in particular, will include non-financial indicators and ensure their collection in the context of digitalization of economic processes. Doing business in an innovative economy involves many risks that can only be managed based on an analysis of the company’s internal and external environment.

It should be noted that the complexity and versatility of the internal and external environment of the company determine the relevance of research not only quantitative aspects of the business (expressed in financial indicators), but also qualitative (expressed in non-financial indicators).

This is because it is often impossible to describe the observed economic processes unambiguously in the form of a financial indicator. Many factors that affect business performance are not measurable in monetary terms, but their impact on the business is significant.

From the point of view of managerial decisionmaking, in the context of managers’ efforts to take into account all aspects that affect the business, a situation of obtaining a super excessive amount of information is inevitable and most of the times causes enough frustration.

This will inevitably lead to a decrease in the value and utility for the whole KPIs design and process.

Choosing correctly, smartly, wisely key performance indicators (KPIs) and focusing on them when making management decisions will allow managers to focus on significant indicators that characterize the observed changes in the internal and external environment. Non-financial KPIs show how effectively the company conducts financial and economic activities, achieves its goals and adheres to the chosen strategy. Of course, the analysis of nonfinancial KPIs is appropriate only in conjunction with financial parameters to form a complete picture of the business.

31

επιτυγχάνει τους στόχους της και τηρεί την επιλεγμένη στρατηγική. Βέβαια, η ανάλυση των μη χρηματοοικονομικών KPIs ενδείκνυται μόνο σε συνδυασμό με τις χρηματοοικονομικές παραμέτρους, ώστε να διαμορφώνεται μια ολοκληρωμένη επιχειρηματική εικόνα. Οι μη χρηματοοικονομικοί δείκτες έχουν μια σειρά από πλεονεκτήματα που αποδεικνύουν την ανάγκη να λαμβάνονται υπόψη κατά τη λήψη διοικητικών αποφάσεων, καθώς και τη δυνατότητα συμπερίληψής τους, μαζί με χρηματοοικονομικές παραμέτρους, σε ένα ολοκληρωμένο σύστημα KPIs: 1. Οι μη χρηματοοικονομικοί δείκτες συσχετίζονται με τη μακροπρόθεσμη στρατηγική της εταιρείας, σε αντίθεση με τους χρηματοοικονομικούς δείκτες που δεν έχουν σχεδιαστεί για τη λήψη αποφάσεων που αφορούν μεγάλα χρονικά διαστήματα.

2. Οι μη χρηματοοικονομικοί δείκτες επιτρέπουν την αξιολόγηση του βαθμού επίτευξης των μη χρηματοοικονομικών στόχων που σχετίζονται ιδίως με τους πελάτες, τους προμηθευτές, τους ανταγωνιστές, την κοινωνία, το περιβάλλον κ.ο.κ.

3. Χάρη στους μη χρηματοοικονομικούς δείκτες είναι δυνατόν να προσδιοριστεί με μεγαλύτερη αξιοπιστία και αντικειμενικότητα η αξία των άυλων περιουσιακών στοιχείων, του πνευματικού (ανθρώπινου) κεφαλαίου και των καινοτόμων διαδικασιών που πραγματοποιούνται σε έναν οργανισμό.

4. Οι μη χρηματοοικονομικοί δείκτες αντανακλούν τα μακροπρόθεσμα οφέλη των διοικητικών αποφάσεων. Αυτή η ιδιότητα είναι ιδιαίτερα σημαντική στις συνθήκες 32 Βusiness Energy plus

Non-financial indicators have a number of advantages that demonstrate the need to consider them when making management decisions, as well as the feasibility of integration with financial parameters as part of an integrated KPI system: 1. non-financial indicators are correlated with the company’s long-term strategy, in contradiction, financial indicators are not designed to be used over a long period for making decisions based on them.

2. non-financial indicators allow you to assess the degree of achievement of non-financial goals related, in particular, to customers, suppliers, competitors, the social sphere, the environment, and so on 3. due to non-financial indicators, it is possible to more reliably and objectively determine the value and value of intangible assets, intellectual (human capital), and innovative processes occurring in an organization 4. non-financial indicators can reflect the long-term benefits of management decisions. This point is especially relevant in the conditions of an innovative economy, when economic entities are interested in investing in research, development, and intellectual work. Forecasting future cash flows and financial results from the investment, in addition to determining non-financial parameters related to future benefits, will significantly increase the reliability of the estimated situation 5.non-financial indicators can be used by managers for self-assessment and self-monitoring in order to

μιας καινοτόμου οικονομίας, όπου οικονομικές οντότητες ενδιαφέρονται να επενδύσουν στην έρευνα, την ανάπτυξη και την πνευματική εργασία. Η πρόβλεψη μελλοντικών ταμειακών ροών και οικονομικών αποτελεσμάτων μίας επένδυσης όχι μόνο θα βοηθήσει στον προσδιορισμό μη χρηματοοικονομικών παραμέτρων που σχετίζονται με μελλοντικά οφέλη, αλλά θα αυξήσει επίσης σημαντικά την αξιοπιστία της εκτιμώμενης κατάστασης.

5. Οι μη χρηματοοικονομικοί δείκτες μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τα στελέχη για αυτοαξιολόγηση και αυτοέλεγχο προκειμένου να βελτιώσουν την απόδοση της δραστηριότητάς τους. Η ανάλυση των KPIs και ο προσδιορισμός των παραγόντων που τους επηρεάζουν είναι το στάδιο που προηγείται της λήψης διοικητικών αποφάσεων. Το βασικό ερώτημα που προκύπτει είναι με ποιο τρόπο μπορούμε να συλλέξουμε τις απαραίτητες πληροφορίες. Η ψηφιοποίηση έχει πλέον διεισδύσει στην εταιρική διακυβέρνηση των σύγχρονων επιχειρηματικών δομών. Η ηλεκτρονική συλλογή και επεξεργασία πληροφοριών επιτρέπει τη μείωση του χρονικού, εργατικού και οικονομικού κόστους. Η αυτοματοποίηση των διαδικασιών συλλογής και επεξεργασίας πληροφοριών προσφέρει τη δυνατότητα διαμόρφωσης αλγορίθμων έτσι ώστε το προϊόν λογισμικού που χρησιμοποιείται από την εταιρεία να παράγει KPIs με βάση χρηματοοικονομικούς και μη χρηματοοικονομικούς δείκτες που θέτει η διοίκηση της εταιρείας. Συγκεκριμένα, η συλλογή και η ερμηνεία των δεδομένων μπορεί να χωριστεί σε τουλάχιστον πέντε λειτουργικά στάδια. Αξίζει να σημειωθεί ότι η ανάλυση των δεδομένων είναι μια συνεχής διαδικασία. Για την ακρίβεια, σε συνέχεια της συλλογής επαρκών δεδομένων, μέτρων και δεικτών για την ανάλυση των στόχων, η ανώτατη διοίκηση οφείλει να συνδέσει τα αποτελέσματα με τη συνολική απόδοση. Εάν κάποιοι από τους στόχους έχουν επιτευχθεί ή έχουν αλλάξει, η διοίκηση της επιχείρησης οφείλει να διασφαλίσει ότι κάθε βήμα της διαδικασίας συλλογής πληροφοριών αντιστοιχεί στα νέα δεδομένα σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες αλλαγές. Η εξασφάλιση της αξιοπιστίας των αποτελεσμάτων απόδοσης και η αποτελεσματικότητα των KPIs είναι δυνατή μόνο όταν λαμβάνονται υπόψη οι αλλαγές σε πραγματικό χρόνο. Εάν ο οργανισμός σκοπεύει να ενσωματώσει μετρήσεις βιωσιμότητας στις πολιτικές του, είναι απαραίτητο να επανεξετάσει τη στρατηγική και τους στόχους του. Οι στόχοι βιωσιμότητας μίας επιχείρησης συχνά επικεντρώνονται στη μελλοντική και βιώσιμη ανάπτυξή του. Αφού ορίσει η εταιρεία τη βιωσιμότητα (προσέγγιση τριών πυλώνων – «triple bottom line») ως μία από τις προτεραιότητές της, μπορεί να αναπτύξει ένα σύνολο KPIs και άλλων δεικτών που αντικατοπτρίζουν τη βιωσιμότητα. Προκειμένου να διασφαλιστεί η συνεχής βελτίωση, η εταιρεία θα πρέπει να επανεξετάζει και να αναλύει τακτικά τους στόχους της για τη βιωσιμότητα. Η υποβολή εσωτερικών και εξωτερικών εκθέσεων στους ενδιαφερόμενους φορείς σχετικά με την εκπλήρωση των στόχων αποτελεί στρατηγική μέθοδο διασφάλισης της συστηματικής ανάλυσης των βελτιώσεων.

improve their activity performance.

Analysis of KPI and identification of factors that influence them are the stage before making management decisions. This raises the question how to collect the necessary information. Digital modernization of all processes taking place in the economy has “merged” into the corporate governance of modern business structures. Electronic collection and processing of information enables us to reduce time, labor and financial costs. Automation of information collection and processing processes allows you to configure algorithms so that the software product used by the company generates KPI set by managers in the context of financial and non-financial indicators.

More explicitly data collection and interpretation can be divided at least into five operational steps.

It is important to understand that the data analysis is a continuous process. After collecting sufficient data, measures and indicators for the analysis of the objectives, top level management needs to link the results to the overall performance. If several of the objectives have been reached or changed, the organization’s management needs to ensure that each step of the data collection process has been justified to the changes. Only when the dynamic and real time changes are introduced in the organization, the reliably of the performance results and the effectiveness of KPIs are ensured. If the organization is focusing on integrating sustainability measurements, it is necessary to review the organization’s strategy and objectives. Sustainability objectives often focus on future and sustainable development of the organization. After setting sustainability (triple bottom line elements) as one of the priorities, the organization can develop a set of KPIs and indicators that reflect sustainability. In order to ensure continuous improvement, the organization should review and analyze its sustainability goals regularly. Internal and external reporting to the stakeholders on the fulfilment of the objectives is a strategic way to ensure a systematic analysis of improvements.

Τράπεζα Πειραιώς Πρωτοπορεί στις χρηματοδοτήσεις με κριτήρια ESG Πρώτη στην ελληνική αγορά, η Τράπεζα Πειραιώς έχει προχωρήσει σημαντικά στην έμπρακτη υιοθέτηση των Αρχών Υπεύθυνης Στρατηγικής υλοποιώντας μια ολοκληρωμένη στρατηγική που υποστηρίζει τον «πράσινο» μετασχηματισμό της επιχειρηματικότητας και της οικονομίας, στηρίζοντας έτσι την ανάπτυξη της οικονομίας και της κοινωνίας σε βιώσιμη κατεύθυνση. Η «πράσινη» στρατηγική όπως έχει ενσωματωθεί στις δραστηριότητες της Τράπεζας, αποτυπώνεται και στην υιοθέτηση από την Τράπεζα κριτηρίων ESG (Enviromental, Social & Governance) που πλέον αποτελεί την κυρίαρχη τάση στο διεθνές επιχειρηματικό και επενδυτικό στερέωμα. Στο πλαίσιο αυτό, η Πειραιώς είναι η πρώτη τράπεζα στην ελληνική αγορά που έχει προχωρήσει σε χρηματοδοτήσεις επιχειρήσεων με κριτήρια ESG που συνδυάζουν την ανάπτυ34 Βusiness Energy plus

Piraeus Bank Pioneer in ESGbased financing Piraeus Bank leads the way in the Greek market, being the first Bank to have practically adopted the Principles for Responsible Banking, by implementing an integrated strategy that supports the “green” transformation of entrepreneurship and the economy and thus supporting the development of the economy and society in a sustainable direction.

The “green” strategy, as it has been integrated into the Bank’s activities, is also reflected in the Bank’s adoption of ESG criteria (Enviromental, Social & Governance), which now represent the dominant trend on the international business and investment arena.

In this context, Piraeus is the first Bank in the Greek market that has proceeded with ESG financing, combining growth and financial performance with social and environmental sustainability. It has already

ξη και την οικονομική απόδοση με την κοινωνική και περιβαλλοντική βιωσιμότητα. Ήδη έχει πραγματοποιήσει χρηματοδοτήσεις σε μεγάλες και μεσαίες επιχειρήσεις και πρόσφατα προχώρησε και στην πρώτη τέτοια ναυτιλιακή χρηματοδότηση. Στόχος της Τράπεζας είναι η έμπρακτη προώθηση της περιβαλλοντικής και κοινωνικής ευαισθητοποίησης των επιχειρήσεων, η προσαρμογή τους στο νέο μοντέλο βιώσιμης ανάπτυξης, η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητάς τους στη διεθνή αγορά και η συμμετοχή τους στην επίτευξη των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών (SDGs) και της Συμφωνίας του Παρισιού για το κλίμα. Στο πλαίσιο των σχετικών συμφωνιών, οι επιχειρήσεις δεσμεύονται στην υποστήριξη της βιώσιμης ανάπτυξης, θέτοντας κατά περίπτωση συγκεκριμένους στόχους που μεταξύ άλλων αφορούν: - Την εφαρμογή συστημάτων περιβαλλοντικής διαχείρισης - Την βελτιστοποίηση της ενεργειακής τους αποδοτικότητας με μείωση της ενέργειας που καταναλώνεται - Τη μείωση των εκπομπών CO2 - Την μείωση της κατανάλωσης νερού - Την μείωση των απορριμμάτων από την παραγωγική τους διαδικασία - Την αύξηση της χρήσης ανακυκλωμένων πρώτων υλών Οι επιχειρήσεις που χρηματοδοτούνται μέσω των Sustainability Linked Loans, έχουν το κίνητρο να πληρούν κριτήρια ESG προκειμένου να επωφεληθούν από ανταγωνιστικούς όρους, όπως χαμηλότερη τιμολόγηση κατά τη χορήγηση του δανείου, αναλαμβάνοντας την υποχρέωση να τηρούν τα κριτήρια για να απολαμβάνουν τα προνόμια σε όλη τη διάρκεια του δανείου. Το περιβαλλοντικό όφελος που αναμένεται να επιτευχθεί τα επόμενα έτη από την ενεργή σύμπραξη των επιχειρήσεων και της Τράπεζας εκτιμάται ότι θα συμβάλει στην μείωση των εκπομπών αερίου του θερμοκηπίου, στην ορθολογική χρήση πρώτων υλών, καθώς και γενικότερα στην προστασία του φυσικού περιβάλλοντος. Τα κριτήρια ESG παίζουν πλέον σημαντικό ρόλο και στις επενδυτικές επιλογές για επενδυτές που αναζητούν τοποθετήσεις με ισχυρές αναπτυξιακές προοπτικές. Έτσι, πρόσφατα η Τράπεζα ανακοίνωσε τη δημιουργία και διάθεση του πρώτου Αμοιβαίου Κεφαλαίου, του Piraeus Private Banking ESG Greece Equity Fund, που επενδύει σε μετοχές εταιρειών που θέτουν τη βιώσιμη ανάπτυξη στο επίκεντρο των επιχειρηματικών τους μοντέλων.

provided such financing to large and medium-sized enterprises, while recently it has also done so, for the first time, within the shipping industry. The Bank’s objective is to actively promote environmental and social awareness among companies, help them adapt to the new sustainable development model, enhance their competitiveness in the international market and contribute to the achievement of the United Nations Sustainable Development Goals (SDGs) and the Paris Climate Agreement.

Under the relevant agreements, companies commit to supporting sustainable development by setting specific targets on a case-by-case basis, including: - the implementation of environmental management systems - the optimization of their energy efficiency by reducing energy consumption - the reduction of CO2 emissions - the reduction of water consumption - the limitation of the amount of waste from their production process - the increase of the use of recycled raw materials Companies financed through Sustainability Linked Loans are incentivised to meet ESG criteria in order to benefit from the competitive terms offered, such as lower charges when the loan is granted. As a requirement for such loans, and in order for the companies to enjoy the benefits throughout the financing period, they ought to commit to meeting the criteria.

The environmental benefits expected in the coming years from the active partnership between businesses and the Bank are predicted to contribute to the reduction of greenhouse gas emissions, the rational use of raw materials as well as the protection of the natural environment in general.

ESG criteria are now also playing an important role in investment choices for investors seeking investments with strong growth prospects. Thus, the Bank recently announced the creation and launch of the first mutual fund, the Piraeus Private Banking ESG Greece Equity Fund, which invests in the shares of companies that place sustainable development at the heart of their business models.

Social Return on Investment study 01/2014–12/2020 Πώς οι επενδύσεις της Lidl Ελλάς στο CTY Greece

Α Γ Ε Ζ

Μαθήτριες/τές Δημοτικού, Γυμνασίου και Λυκείου που συμμετείχαν στο CTY Greece μέσω του Προγράμματος Υποτροφιών Καθηγήτριες/τές που συμμετείχαν σε σεμινάρια επιμόρφωσης του CTY Greece Γονείς μαθητριών/ ών όλων των τάξεων που συμμετείχαν μόνο στα δωρεάν teasers/open days του CTY Greece Κολλέγιο Ανατόλια

Β Δ

Μαθήτριες/τές Δημοτικού, Γυμνασίου και Λυκείου που συμμετείχαν μόνο στα δωρεάν teasers/open days του CTY Greece Γονείς μαθητριών/ών όλων των τάξεων που συμμετείχαν στο CTY Greece μέσω του Προγράμματος Υποτροφιών

εκπαιΣΤ Εθελοντές, δευτικό, διοικητικό και λοιπό προσωπικό που υποστηρίζει το CTY Greece

Α

Β Γ Δ

Αυξημένη δημιουργικότητα Βελτιωμένη ικανότητα συνεργασίας σε ομάδες

Κατανόηση των αλλαγών που επήλθαν στις ζωές των επωφελούμενων από τη συμμετοχή τους στις δραστηριότητες του CTY Greece που υποστήριξε η Lidl Ελλάς Εντοπισμός των σημαντικότερων αλλαγών που βίωσαν οι επωφελούμενοι και ιεράρχησή τους Βελτίωση της αξιολόγησης της κοινωνικής αξίας που δημιουργείται από τις δραστηριότητες του CTY Greece Αποτίμηση της κοινωνικής αξίας που δημιουργήθηκε

€2,0εκ.

Η εκτιμώμενη κοινωνική αξία που δημιουργήθηκε ανέρχεται συνολικά σε περίπου 2,0 εκ. ευρώ, με τις συνολικές επενδύσεις της Lidl Ελλάς Για κάθε

€0,6εκ. και των αναγνωρισμένων ενδιαφερομένων μερών να ανέρχονται σε περίπου 0,6 εκ. ευρώ. έχουν δημιουργηθεί

που επενδύθηκε, από 1 Ιανουαρίου 2014 έως 31 Δεκεμβρίου 2020, από τη Lidl Ελλάς στο CTY Greece,

κοινωνικής αξίας, μέσω των δραστηριοτήτων του CTY Greece.

€557.667,3 συνολικές επενδύσεις €2.046.315,8 συνολική κοινωνική αξία

Πώς διανέμεται η αξία στα ενδιαφερόμενα μέρη

Social Return on Investment study 01/2014–12/2020

And how…

Who benefits…

Α C Ε G

Primary, Secondary and High School students who participated in CTY Greece through the Scholarship Programme Teachers who participated in training seminars of CTY Greece

Parents of students of all classes who only participated in the free teasers/ open days of CTY Greece Anatolia College

Β D F

Primary, Secondary and High School students who only participated in the free teasers/open days of CTY Greece

Parents of students of all classes who participated in CTY Greece through the Scholarship Programme Volunteers, educational, administrative and other staff who support CTY Greece

Α

Β C D Ε F

G

Increased sense of joy and pride

Provision of an understanding of the changes in the lives of the beneficiaries as a result of their participation in the CTY Greece activities supported by Lidl Hellas Identification of the most significant changes experienced by the beneficiaries and their categorization in terms of importance Improvement of the evaluation of the social value created by CTY Greece activities Assessment of the social value created

The findings

€2,0million

The total social value created is estimated at approximately EUR 2,0 million, with the total investments of Lidl Hellas For every

and the identified stakeholders amounting to approximately EUR 0,6 million. have been created

that was invested by Lidl Hellas for CTY Greece between 1 January 2014 and 31 December 2020,

€3,7

of social value have been created, through CTY Greece activities.

€557.667,3 total investments €2.046.315,8 total social value

How value is distributed to stakeholders

Ναυτιλία και βιωσιμότητα Αν η ναυτιλία ή οι θαλάσσιες μεταφορές ήταν χώρα, θα κατείχε την όγδοη θέση ως ρυπογόνος οικονομία στην Ευρώπη, ακριβώς πίσω από την Ολλανδία, με 139 εκατομμύρια τόνους διοξειδίου του άνθρακα. Οι θαλάσσιες μεταφορές από και προς την Ευρώπη εκπέμπουν τόσα αέρια θερμοκηπίου όσα και μια χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύτηκαν το 2020 από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, για πρώτη φορά, και αναλύθηκαν από τη Μη Κυβερνητική Οργάνωση «Transport & Environment». Μέχρι τώρα, οι θαλάσσιες μεταφορές επωφελούνταν από ένα καθεστώς εξαίρεσης, το οποίο δεν πλαισιώνεται ούτε από τη Συμφωνία του Παρισιού ούτε από την ευρωπαϊκή αγορά άνθρακα. Όμως ο κλάδος αναγκάζεται να πάρει τη σειρά της οικολογικής μετάβασης, ενώ συγκαταλέγεται στους μεγαλύτερους ρυπαντές. Οι θαλάσσιες μεταφορές, έχοντας σημαντικό ρόλο στο παγκόσμιο και ευρωπαϊκό εμπόριο και την οικονομία, υποχρεώνονται να λάβουν σημαντικά μέτρα για την άμβλυνση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Οι θαλάσσιες μεταφορές της Ε.Ε. διανύουν μια κρίσιμη δεκαετία για τη μετάβαση σε μία περισσότερο περιβαλλοντική και 40 Βusiness Energy plus

Shipping and sustainability If shipping or maritime transport were a country, it would rank as the eighth most polluting economy in Europe, just after the Netherlands, with 139 million tonnes of carbon dioxide. Maritime transport to and from Europe emits as many greenhouse gases as a country in the European Union, according to figures published for the first time in 2020 by the European Commission and analysed by the non-governmental organisation Transport & Environment.

Up until today, maritime transport has benefited from a derogation regime, framed neither by the Paris Agreement nor by the European carbon market.

However, being one of the biggest polluters, the sector is now being forced to undertake its ecological transition.

Maritime transport, playing an important role in global and European trade and economy, is obliged to undergo significant changes to mitigate its environmental impacts. EU maritime transport is

going through a crucial decade of transition towards more environmentally and socially responsible operations. According to the report, most ships sailing in the EU have already reduced their speed by up to 20% compared to 2008, thus reducing emissions.

In addition, non-traditional fuels and energy sources, such as biofuels, batteries, hydrogen or ammonia, are emerging as potential alternatives for shipping, with the potential to diverge from the carbon sector and lead to zero emissions. Land-based power (where ships shut down their engines and connect to a landbased energy source while docked at port) can also provide a clean source of energy in seaports and inland ports.

Trends in Corporate Governance

κοινωνική δραστηριότητα. Ήδη τα περισσότερα πλοία που καταπλέουν στην Ε.Ε. έχουν μειώσει την ταχύτητά τους έως και 20% σε σύγκριση με το 2008, μειώνοντας έτσι και τις εκπομπές, σύμφωνα με την έκθεση. Επιπλέον, τα μη παραδοσιακά καύσιμα και πηγές ενέργειας, όπως τα βιοκαύσιμα, οι μπαταρίες, το υδρογόνο ή η αμμωνία, αναδεικνύονται ως πιθανές εναλλακτικές λύσεις για τη ναυτιλία, με τη δυνατότητα να απελευθερώσουν τον τομέα του άνθρακα και να οδηγήσουν σε μηδενικές εκπομπές. Το χερσαίο τροφοδοτικό (όπου τα πλοία κλείνουν τις μηχανές τους και συνδέονται με μια πηγή ενέργειας στη στεριά ενώ είναι ελλιμενισμένα στο λιμάνι) μπορεί επίσης να παρέχει μια καθαρή πηγή ενέργειας σε λιμάνια θαλάσσιας και εσωτερικής ναυσιπλοΐας.

Οι τάσεις στην Εταιρική Διακυβέρνηση Συνολικά στον τομέα της ναυτιλίας η αποτελεσματική διαχείριση των κινδύνων είναι συνυφασμένη με τις δραστηριότητές της, είτε αναφερόμαστε στην εμπορική ναυτιλία, στις κρουαζιέρες, είτε στη διαχείριση των λιμανιών. Αν λάβουμε υπόψη δραστηριότητες όπως τη ναυπήγηση, η παροχή μηχανολογικού εξοπλισμού, η εξόρυξη πετρελαίου, αερίου και ορυκτών σε θαλάσσιες περιοχές και η

In the shipping sector as a whole, effective risk management is closely interlinked with its activities, whether we are talking about merchant shipping, cruises or port management. If we take into account activities such as shipbuilding, the provision of engineering equipment, the extraction of oil, gas and minerals in marine areas and their transportation, fishing, aquaculture and operations involving seafood and seaweed, but also, more broadly, tourism, brokerage, marine insurance, etc., we understand the range of risks that need to be identified, categorised, assessed and measured.

A fully structured risk assessment system therefore includes, among other things, policies and procedures aimed at combating corruption in ports where modernised operating protocols do not exist.

The shipping industry needs to take immediate action to bring about necessary improvements in corporate governance. As highlighted at a recent PwC Greece event, new trends regarding ESG reporting and new regulatory frameworks being implemented are expected to affect the shipping industry. Recent research has shown that shipping companies that have strong corporate governance structures also have an increased return on equity relative to the market. As the company’s analysts point out, ESG reports published by companies are used by lenders to assess long-term risks in relation to their future growth.Since the majority of Greek shipping companies are family-owned businesses, it is important that corporate governance coexists with strong family governance in order to strengthen creditor confidence. It is expected that the viability of a company and its credibility towards external stakeholders will be significantly affected by the effectiveness of family governance.

The proper management or even reduction of the operating costs of ships and the shipping business with modern information systems and applications, the rational electronic monitoring of all daily activities using process automation applications, and the printing of summary reports and indicators at regular

41

μεταφορά τους, η αλιεία, οι υδατοκαλλιέργειες και οι εργασίες που αφορούν τα θαλασσινά και τα φύκια αλλά και ευρύτερα ο τουρισμός, η μεσιτεία, οι ναυτασφαλίσεις κ.λπ, αντιλαμβανόμαστε το εύρος των κινδύνων που πρέπει να αναγνωριστούν, κατηγοριοποιηθούν, αξιολογηθούν και μετρηθούν. Συνεπώς ένα πλήρως δομημένο σύστημα αξιολόγησης των κινδύνων περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, πολιτικές και διαδικασίες που στόχο έχουν και την καταπολέμηση της διαφθοράς σε λιμάνια που δεν διαθέτουν εκσυγχρονισμένα πρωτόκολλα λειτουργίας. Η ναυτιλία χρειάζεται να λάβει άμεσα δράσεις ώστε να προκύψει η απαραίτητη βελτίωση στον τομέα της εταιρικής διακυβέρνησης. Όπως επισημάνθηκε σε πρόσφατη εκδήλωση της PwC Ελλάδας, από τις νέες τάσεις σε σχέση με τις αναφορές ESG και νέα κανονιστικά πλαίσια που τίθενται σε εφαρμογή, αναμένεται ότι θα επηρεαστεί ο κλάδος της ναυτιλίας. Πρόσφατες έρευνες έχουν δείξει ότι οι ναυτιλιακές εταιρείες που έχουν ισχυρή εταιρική διακυβέρνηση έχουν και αυξημένη απόδοση μετοχικού κεφαλαίου σε σχέση με την αγορά. Όπως επισημαίνουν οι αναλυτές της εταιρείας, οι εκθέσεις ESG που δημοσιεύουν οι εταιρείες αξιοποιούνται από τους δανειστές για την αξιολόγηση των μακροπρόθεσμων κινδύνων σε σχέ42 Βusiness Energy plus

ση με τη μελλοντική τους ανάπτυξη. Καθώς η πλειοψηφία των ελληνικών ναυτιλιακών εταιρειών αποτελείται από οικογενειακές επιχειρήσεις, είναι σημαντικό η εταιρική διακυβέρνηση να συνυπάρχει με μια ισχυρή οικογενειακή διακυβέρνηση, έτσι ώστε να ισχυροποιείται η εμπιστοσύνη των πιστωτών. Είναι, δε, αναμενόμενο ότι η βιωσιμότητα μιας επιχείρησης και η αξιοπιστία της προς τα εξωτερικά ενδιαφερόμενα μέρη θα επηρεαστούν σε σημαντικό βαθμό από την αποτελεσματικότητα της οικογενειακής διακυβέρνησης. Η ορθή διαχείριση ή και μείωση του λειτουργικού κόστους των πλοίων και της ναυτιλιακής επιχείρησης με σύγχρονα πληροφοριακά συστήματα και εφαρμογές, η ορθολογιστική ηλεκτρονική παρακολούθηση όλων των καθημερινών δραστηριοτήτων με τη χρήση εφαρμογών αυτοματοποίησης διαδικασιών, εκτύπωσης συνοπτικών αναφορών και αριθμοδεικτών σε τακτά χρονικά διαστήματα, προσφέρουν στη ναυτιλία ένα σημαντικό πλεονέκτημα: την επανα-οργάνωση της επιχείρησης στη βάση της ηλεκτρονικής διαχείρισης και της διοίκησης ανθρωπίνων πόρων, με τελικό στόχο την απλούστευση των διαδικασιών που θα διέπονται από ισχυρούς ελεγκτικούς μηχανισμούς για τον αποτελεσματικότερο έλεγχο της πολυσύνθετης ναυτιλιακής επιχείρησης.

Με αυτό τον τρόπο, δεδομένης και της ολοένα και αυξανόμενης σημασίας της εταιρικής διακυβέρνησης και του σημαντικού αριθμού ενδιαφερομένων μερών που συμμετέχουν (πλοιοκτήτες, εργαζόμενοι, πιστωτές, ναυλωτές, κοινωνία κ.λπ.), οι μηχανισμοί με αυτόν τον τρόπο θα διασφαλίζουν τη λογοδοσία, την εποπτεία και τον έλεγχο.

Οι εξελίξεις σε θέματα ESG και οι επιπτώσεις στη δυνατότητα χρηματοδότησης της ναυτιλίας Το ESG και τα θέματα που άπτονται της κλιματικής αλλαγής εξελίσσονται με ταχείς ρυθμούς και εξακολουθούν να αποτελούν σημαντική πρόκληση για τη ναυτιλία. Οι νέοι κανονισμοί που προσδιορίζουν τις γνωστοποιήσεις που πρέπει να περιλαμβάνονται στις εκθέσεις ESG και οι απαιτήσεις που προκύπτουν έχουν μεγάλο αντίκτυπο στις ναυτιλιακές χρηματοδοτήσεις. Επιπλέον, οι ναυτιλιακές εταιρείες θα πρέπει να λάβουν υπόψη τους μία σειρά από θέματα, όπως τη διαχείριση των φορέων αξιολόγησης ESG, τις μεταβαλλόμενες απαιτήσεις των επενδυτών, τη δημιουργία ESG απολογισμών που ικανοποιούν τις προσδοκίες των επενδυτών, την ενίσχυση της διακυβέρνησης, τον σχεδιασμό στρατηγικών για την κλιματική ουδετερότητα και τη χρήση της τεχνολογίας για την παροχή αξιόπιστων δεδομένων για παράγοντες μέτρησης της απόδοσης ESG της εταιρείας σε όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη. Τέλος, καθώς οι δεσμεύσεις ESG αποτελούν ολοένα και περισσότερο πιεστικά κοινωνικά ζητήματα, αναδεικνύεται μία ακόμη σειρά θεμάτων που πρέπει να ληφθούν υπόψη από τις ναυτιλιακές εταιρείες, όπως το μέγεθος και η ηλικία του στόλου, η εφαρμοστικότητα των υπαρχόντων τεχνικών και λειτουργικών μέτρων που λαμβάνονται, η ανάγκη για συνεχή πρόσβαση στα δεδομένα και σε εναλλακτικά πράσινα καύσιμα. Το μέλλον της ναυτιλίας παγκοσμίως θα καθοριστεί τα επόμενα χρόνια από το πόσο γενναίες θα είναι οι αποφάσεις του International Maritime Organization (IMO) και των θεσμών της ναυτιλίας αναφορικά με τη μείωση εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, από τον βαθμό στον οποίο οι πολιτικές που θα διαμορφωθούν θα επηρεάσουν τον παγκόσμιο στόλο, αλλά και από τον βαθμό προσήλωσης των funds και των τραπεζών στην εφαρμογή του ESG ως κριτήριο χρηματοδότησης των εταιρειών. Επίσης, σημαντικό ρόλο για τη μελλοντική πορεία της ναυτιλίας θα παίξουν το πόσοι ακόμη τραπεζικοί κολοσσοί θα προσυπογράψουν τα Poseidon Principles, σημαντικός ρόλος της Ασίας ως βασικού χρηματοδότη της ναυτιλίας και ο βαθμός στον οποίο οι Ασιάτες χρηματοδότες θα εστιάσουν στο ESG και γενικότερα, η ικανότητα του επενδυτικού κοινού να αφομοιώσει τις πολιτικές ESG και να τις συνδέσει με τη βελτίωση της αποδοτικότητας των επενδυτικών χαρτοφυλακίων.

intervals, offers shipping a significant advantage: business re-organization on the basis of electronic management and human resource management, with the ultimate goal of simplifying procedures so that they are defined by strong control mechanisms that reinforce efficient control in the context of the complex shipping business. As a result, given the ever-increasing importance of corporate governance and the significant number of stakeholders involved (shipowners, employees, creditors, shippers, society, etc.), the mechanisms will ensure accountability, oversight and control.

ESG developments and the impact on shipping financing capabilities ESG and climate change issues are evolving rapidly and continue to be a major challenge for shipping.

New regulations specifying the disclosures to be included in ESG reports and the requirements that arise as a result have a major impact on shipping finance. In addition, shipping companies will need to consider a range of issues such as managing ESG rating agencies, changing investor requirements, creating ESG reports that meet investor expectations, strengthening governance, designing climate neutrality strategies and using technology to provide all stakeholders with reliable data on factors that are used for the measurement of a company’s ESG performance. Finally, as ESG commitments are evolving into increasingly urgent social matters, further issues that shipping companies need to consider are emerging, such as the size and age of the fleet, the applicability of current technical and operational measures, the need for constant access to data and alternative green fuels.

The future of worldwide shipping will be determined in the coming years by how bold the decisions of the International Maritime Organization (IMO) and shipping institutions are regarding the reduction of greenhouse gas emissions, the extent to which the policies that are formulated will affect the global fleet, and the degree to which funds and banks commit to assessing the implementation of ESG as a criterion for financing companies. Other important factors for the future of shipping will be the number of additional banking giants to subscribe to the Poseidon Principles, the role played by Asia as a key financier of shipping and the extent to which Asian financiers will focus on ESG and, more generally, the ability of the investing community to embrace ESG policies and link them to the improvement of the performance of investment portfolios.

43

Όμιλος ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ: Η βιωσιμότητα στο επίκεντρο της επιχειρηματικής του δραστηριότητας Η βιωσιμότητα βρίσκεται στην καρδιά της εταιρικής και επιχειρηματικής κουλτούρας του Ομίλου ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ. Είναι, όμως, και στο επίκεντρο της καθημερινής πρακτικής των εταιρειών του, με πολιτικές και διαδικασίες που διατρέχουν κάθε πτυχή των επιχειρηματικών του δραστηριοτήτων. Θεμέλιο της φιλοσοφίας του Ομίλου, άλλωστε, είναι ο σεβασμός στον άνθρωπο, η δημιουργία έργου με αξία για όλους, η αξιοπιστία και η κοινωνική προσφορά, χαρακτηριστικά τα οποία έχουν συμβάλει καταλυτικά στην επιχειρηματική υπεροχή του εδώ και περισσότερα από 50 χρόνια.

Στο πλευρό της κοινωνίας Στον μακροπρόθεσμο σχεδιασμό του, ο Όμιλος ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ βρίσκεται στο πλευρό της κοινωνίας με ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης, το οποίο 44 Βusiness Energy plus

GEK TERNA Group: Sustainability at the heart of business Sustainability is at the heart of GEK TERNA Group’s corporate and entrepreneurial culture.

But it is also at the heart of the day-to-day practice of its subsidiary companies, with relevant policies and procedures that run through every aspect of their business activities. At the core of the Group’s philosophy is respect for humans, work that creates value for all, reliability and social contribution, all of which have contributed to its business prevalence for more than 50 years.

Supporting society GEK TERNA Groups implements a variety of CSR actions supporting vulnerable groups, students who excel, young scientists, cultural and sports organizations, the Armed Forces and Civil Protection and of course the National Health

System. Only during the pandemic, the Group donated more than 600.000 euros.

Additionally, for its construction projects throughout Greece, the Group chooses to fill hundreds of jobs with employees from local communities, thus stimulating domestic employment and improving living standards in the areas of activity. Moreover, the Group and its subsidiary companies have a continuous engagement with the local communities in which they operate.

GEK TERNA Group is present everyday but also offers extra help whenever needed. One of the most recent examples is the Group's help and support in Attica and Evia during and after the wild fires that took place in August.

Another example is the construction of a new, top quality, energy efficient school in Damasi, Tyrnavos to replace the old one that was destroyed by the earthquake that took place in March 2021. The project, worth 1.2 million, was completed within just four months and was offered to the local community in time for the new school year.

In 2020, the direct economic and social footprint of the activities of GEK TERNA Group exceeded 1 billion euros. This is the value directly distributed to its stakeholders.

Pioneering actions for the environment περιλαμβάνει πλήθος χορηγικών προγραμμάτων και δράσεων για την υποστήριξη των τοπικών κοινωνιών, των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, των νέων – φοιτητών και επιστημόνων – των αθλητικών και πολιτιστικών συλλόγων καθώς και δωρεάν κατασκευή έργων υποδομής στις περιοχές όπου δραστηριοποιείται. Επιπλέον, για την κατασκευή των έργων που αναπτύσσει σε όλη την Ελλάδα, επιλέγει να καλύπτει εκατοντάδες θέσεις εργασίας με εργαζόμενους από τις τοπικές κοινωνίες, τονώνοντας έτσι την εγχώρια απασχόληση και βελτιώνοντας το βιοτικό επίπεδο σε όλα τα μέρη που είναι παρών. Επιδεικνύοντας αυξημένα αντανακλαστικά, ανταποκρίνεται ακόμη και στις έκτακτες ανάγκες, όποτε αυτές προκύψουν. Στο πλαίσιο αυτό, από την πρώτη στιγμή που ξέσπασε η πανδημία, συστρατεύθηκε στον αγώνα κατά του Covid-19 με ένα μεγάλο πρόγραμμα στήριξης του ΕΣΥ με δωρεές εξοπλισμού ΜΕΘ και αναλώσιμων υλικών σε νοσοκομεία αναφοράς και κέντρα υγείας, στην πρωτεύουσα και σε άλλες περιοχές της χώρας, οι οποίες, μέχρι σήμερα, υπερβαίνουν τις 600.000 ευρώ. Παράλληλα, ο Όμιλος και οι εταιρείες που τον συναποτελούν βρίσκονται σε διαρκή διάδραση με τις κοινότητες όπου δραστηριοποιούνται, με καθημερινή παρουσία και προσφορά βοήθειας όποτε χρειαστεί. Όπως συνέβη στην περίπτωση του καταστροφικού σεισμού τον Μάρτιο στη Θεσσαλία.

The protection of the natural environment is particularly important for GEK TERNA Group.

For decades it has been producing clean energy from renewable energy sources, making a significant contribution to the national effort to decouple from fossil fuels and transition to green energy. It is worth mentioning that for 2020 alone, the production of clean energy through the Group’s subsidiary, TERNA ENERGY, exceeded 4 million MWh. TERNA ENERGY have systematically invested in the production of clean energy in Greece and abroad for 25 years, while at the same time promoting a series of actions to address the climate change impact. In this context, the Group decided to implement a particularly pioneering project: to reform Souda Airport energy-wise to drastically reduce the plant’s environmental footprint. To this end, TERNA ENERGY proceeded with a significant grant of 3.5 million euro.

The military airport of the 115th Battle Wing in Souda will be converted into a “green” facility, covering its needs 100% from Renewable Energy Sources. Thus, the 115 Battle Wing in Souda will be one of the world’s first facilities to receive the relevant certifications. At the same

Ο Όμιλος ανταποκρίθηκε άμεσα στο κάλεσμα για την κατασκευή ενός νέου σχολείου στο σεισμόπληκτο Δαμάσι Τυρνάβου και μέσα σε τέσσερις μόλις μήνες παρέδωσε στους μαθητές και τους δασκάλους ένα νέο, σύγχρονο και ασφαλές σχολικό κτήριο, προσφορά που ξεπέρασε τα 1,2 εκατ. ευρώ. Αλλά και στην περίπτωση των καταστροφικών πυρκαγιών του καλοκαιριού στην Αττική και την Εύβοια, η θυγατρική του Ομίλου ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ, σε συνεννόηση με την Πολιτική Προστασία και το Πυροσβεστικό Σώμα, συντόνισαν πόρους και μηχανήματα για την παροχή κάθε δυνατής υποστήριξης. Το άμεσο οικονομικό και κοινωνικό αποτύπωμα των δραστηριοτήτων του Ομίλου ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, κατά το έτος 2020, υπερέβη το 1 δισ. ευρώ. Αυτή είναι η αξία που διαμοιράστηκε άμεσα στα ενδιαφερόμενα μέλη του.

Πρωτοποριακές δράσεις για το περιβάλλον Η προστασία του φυσικού περιβάλλοντος είναι ιδιαίτερα σημαντική για τον Όμιλο ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ. Εδώ και δεκαετίες έχει ξεκινήσει την παραγωγή καθαρής ενέργειας από ΑΠΕ, συμβάλλοντας σημαντικά στην εθνική προσπάθεια απεξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα και μετάβασης στην πράσινη ενέργεια. Αξίζει να αναφερθεί ότι μόνο για το 2020, η παραγωγή καθαρής ενέργειας μέσα από τη θυγατρική του Ομίλου, ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ, ξεπέρασε τα 4 εκατομμύρια μεγαβατώρες. Επενδύοντας συστηματικά εδώ και 25 χρόνια στην παραγωγή καθαρής ενέργειας και στηρίζοντας με επιμονή τον αγώνα για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, η ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ προχώρησε σε μία πολύ σημαντική και πρωτοπόρα πρωτοβουλία. Το στρατιωτικό αεροδρόμιο της 115 Πτέρυγα Μάχης στη Σούδα, θα μετατραπεί σε «πράσινη» εγκατάσταση, καλύπτοντας τις ανάγκες του κατά 100% από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, χάρη σε μια δωρεά της εταιρείας ύψους 3,5 εκατ. ευρώ. Έτσι, η 115 Π.Μ. στη Σούδα θα είναι από τις πρώτες εγκαταστάσεις παγκοσμίως που θα λάβουν τις σχετικές πιστοποιήσεις, ενώ το ετήσιο όφελος από την πλήρη απαλλαγή της Μονάδας από το κόστος προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας και κάλυψης των αναγκών θέρμανσης, θα ξεπεράσει τις 400.000 ευρώ. Παράλληλα, η θυγατρική του Ομίλου έχει αναλάβει και τη μετατροπή του Άη Στράτη στο πρώτο και μοναδικό, μέχρις στιγμής, πράσινο ελληνικό νησί, μέσω της θυγατρικής ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ, με το πρωτοποριακό υβριδικό έργο που εξασφαλίζει διείσδυση ΑΠΕ άνω του 85%, αποθήκευση ενέργειας, τηλεθέρμανση και παροχή ζεστού νερού στους κατοίκους της κοινότητας του ιστορικού ακριτικού αυτού νησιού, σε συνεργασία με το ΚΑΠΕ και τη δημοτική αρχή.

Βασικός πυλώνας της οικονομικής ανάπτυξης της χώρας Έχοντας στραμμένο το βλέμμα και στην επόμενη ημέρα και με αυξημένο αίσθημα ευθύνης για τον ρόλο του ως βασικού πυλώνα οικονομικής ανάπτυξης και στήριξης της κοινωνίας, ο Όμιλος ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ συνεχίζει τη δυνα46 Βusiness Energy plus

time, the annual benefit of the Unit’s complete exemption from the cost of supplying electricity and meeting heating needs will exceed 400,000 euro.

At the same time, the Group’s subsidiary has also undertaken the transformation of Agios Efstratios into the first and only, until today, green Greek island. Specifically, TERNA ENERGY has set forth a pioneering hybrid project that ensures RES penetration of over 85%, energy storage, district heating and hot water supply to the residents of the community of this historic island, in cooperation with the Center for Renewable Energy Sources (CRES) and the municipal authority.

A key pillar of the country’s economic development Looking ahead, and with an increased sense of responsibility regarding its key role for economic growth and the provision of societal support, GEK TERNA Group continues its dynamic implementation of a major investment programme of 6.5 billion euros in Greece, in the fields of clean energy and infrastructure.

μική εκτέλεση ενός μεγάλου επενδυτικού προγράμματος της τάξης των 6,5 δισ. ευρώ στην Ελλάδα, στους τομείς της καθαρής ενέργειας και των υποδομών, με στόχο τη δημιουργία 20.000 νέων θέσεων εργασίας την προσεχή πενταετία, τη στήριξη των τοπικών κοινωνιών, αλλά και την προστασία του περιβάλλοντος και την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής.

Ο Όμιλος ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ για την Εταιρική Διακυβέρνηση Η ουσιαστική ενασχόληση και προσήλωση του Ομίλου με τα θέματα Εταιρικής Διακυβέρνησης διασφαλίζει την Επιχειρηματική Ηθική και την Κανονιστική Συμμόρφωση. Ο Όμιλος αποδίδει ιδιαίτερη σημασία στους παράγοντες ESG και αυτό αντανακλάται στη θεσμοθέτηση ειδικής συμβουλευτικής επιτροπής για όλα τα σχετικά θέματα. Η επιτροπή συνεργάζεται στενά με την ειδική ομάδα εργασίας στελεχών από διάφορες διευθύνσεις, για την εφαρμογή αρχών και πολιτικών ESG σε όλες τις επιχειρηματικές μονάδες και δραστηριότητες. Παράλληλα, υπάρχει και άλλη ειδική επιτροπή του ΔΣ για τα θέματα Κανονιστικής Συμμόρφωσης, σε μια καθημερινή, αέναη προσπάθεια βελτίωσης του αποτυπώματος ESG του Ομίλου και επίτευξης των υψηλότερων δυνατών επιδόσεων στους τομείς αυτούς.

The programme aims at the creation of 20,000 new jobs over the next five years, the support of local communities, but also the protection of the environment and the mitigation of the effects of climate change.

GEK TERNA Group on Corporate Governance GEK TERNA Group places significant attention on corporate governance issues, ensuring business ethics and compliance. The importance the Group gives to ESG factors is reflected in the fact that there is a dedicated Board committee advising on all such matters, collaborating closely with a special working group we have set up consisting of executives from various Directorates, for the implementation of our ESG principles and policy across all our business units and activities. Another Board Committee is dealing especially with Regulatory and Compliance issues. This is an everyday effort and we are working hard in order to always improve our ESG footprint, aiming in achieving the highest ESG performance possible.

IKEA, Living together… sustainably!

IKEA designs products that provide solutions for a comfortable everyday life at home while constantly searching for ways to create products that are greener, simpler and more economical, aiming for a circular economy. In this context, IKEA products are created from sustainable sources, using FSC certified or responsibly managed, recycled wood from forests where deforestation is avoided, cotton sourced exclusively from sustainable farming practices and recycled polyester in fabrics. At the same time, IKEA has proceeded to eliminate single-use plastics from its stores and restaurants, to offer and exclusively use LED bulbs, to encourage the reduction of food waste at home, to eliminate the printed catalogue, and, by the end of the year, they will only offer rechargeable batteries. At a corporate level, IKEA in Greece has taken the necessary steps to reduce water and energy waste in its stores and to ensure rational waste management. IKEA, part of the FOURLIS Group, has installed special bins for the collection of recyclable waste such as paper, batteries, aluminium, etc. At the same time, the consumption of electricity, oil and natural gas is systematically monitored and

ΙΚΕΑ, Ζούμε Μαζί… βιώσιμα! Η ΙΚΕΑ σχεδιάζει προϊόντα για να προσφέρει λύσεις για μια άνετη καθημερινή ζωή στο σπίτι και αναζητά συνεχώς τρόπους ώστε να δημιουργεί προϊόντα πιο οικολογικά, απλά και οικονομικά, στοχεύοντας στην κυκλική οικονομία. Στο πλαίσιο αυτό, τα προϊόντα ΙΚΕΑ προέρχονται από βιώσιμες πηγές, χρησιμοποιώντας ξυλεία με πιστοποίηση FSC ή ανακυκλωμένη από δάση με υπεύθυνη διαχείριση αποφεύγοντας την αποψίλωση, βαμβάκι που προέρχεται αποκλειστικά από βιώσιμες πρακτικές καλλιέργειας και ανακυκλωμένο πολυεστέρα στα υφασμάτινα είδη. Παράλληλα, η ΙΚΕΑ έχει προχωρήσει στην κατάργηση των πλαστικών μιας χρήσης από τα καταστήματα και τα εστιατόριά της, στην προσφορά και χρήση αποκλειστικά λαμπτήρων LED, στην ενθάρρυνση για μείωση σπατάλης τροφίμων στο σπίτι, στην κατάργηση του έντυπου καταλόγου, ενώ μέχρι του τέλος του έτους θα προσφέρει αποκλειστικά επαναφορτιζόμενες μπαταρίες. Σε εταιρικό επίπεδο, η ΙΚΕΑ στην Ελλάδα, έχει προχωρήσει στις απαραίτητες ενέργειες για μείωση σπατάλης νερού και 48 Βusiness Energy plus

necessary interventions are carried out in order to manage them more efficiently. Additionally, specific practices are implemented to improve energy efficiency, such as the installation of digital heat sensors that automatically adjust the heating to their surrounding and therefore monitor the consumption of natural gas and electricity.

In the next while, the company will start operating power generation systems (photovoltaic system) in the Cyprus store, while it also plans to install electric car charging stations in new locations other than those already operating in the IKEA Thessaloniki store. IKEA’s goal by 2030 is to be climate positive by reducing greenhouse gas emissions to an extent greater than the carbon it produces, and to be able to offer products based on renewable or recycled materials in order to protect natural resources, encouraging consumers to live a more sustainable life at home.

ενέργειας στα καταστήματά της καθώς και ορθολογικής διαχείρισης απορριμμάτων. Η ΙΚΕΑ, του Ομίλου FOURLIS, έχει τοποθετήσει ειδικούς κάδους συλλογής ανακυκλώσιμων απορριμμάτων όπως χαρτί, μπαταρίες, αλουμίνιο κτλ. Παράλληλα, παρακολουθείται συστηματικά η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας, πετρελαίου και φυσικού αερίου και πραγματοποιούνται απαραίτητες παρεμβάσεις με στόχο την αποδοτικότερη διαχείρισή τους και εφαρμόζονται συγκεκριμένες πρακτικές για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης, όπως η τοποθέτηση ψηφιακών αισθητήρων θερμότητας που προσαρμόζουν αυτόματα τη θέρμανση και ως εκ τούτου την κατανάλωση φυσικού αερίου και ηλεκτρικού ρεύματος. Στο επόμενο διάστημα θα ξεκινήσει η λειτουργία συστημάτων παραγωγής ενέργειας (φωτοβολταϊκό σύστημα) στο κατάστημα της Κύπρου και σχεδιάζει να προχωρήσει σε τοποθέτηση θέσεων φόρτισης ηλεκτρικών αυτοκινήτων, πέραν του καταστήματος ΙΚΕΑ Θεσσαλονίκη που λειτουργεί ήδη. Στόχος της ΙΚΕΑ ως το 2030, να είναι θετική προς το κλίμα προχωρώντας σε μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, σε μεγαλύτερο βαθμό από ότι παράγει, και να μπορεί να προσφέρει προϊόντα που βασίζονται σε ανανεώσιμα ή ανακυκλωμένα υλικά με στόχο την προστασία των φυσικών πόρων, ενθαρρύνοντας του καταναλωτές να ζουν μια πιο βιώσιμη ζωή στο σπίτι.

«Θρέφοντας έναν καλύτερο πλανήτη» Η FrieslandCampina Hellas-ΝΟΥΝΟΥ εγκαινιάζει μια νέα εποχή βιωσιμότητας και καινοτομίας. Μείωση 19% των εκπομπών CO2 και εξοικονόμηση 334 τόνων πλαστικού από πετρέλαιο τον χρόνο με την αλλαγή όλων των συσκευασιών γάλακτος ψυγείου σε νέες πρωτοποριακές και οικολογικές. Η FrieslandCampina Hellas-ΝΟΥΝΟΥ ξεκινά μια νέα εποχή βιωσιμότητας και αλλάζει όλες τις συσκευασίες των παραγομένων γαλάτων στο Πρότυπο Εργοστάσιο ΝΟΥΝΟΥ στην Πάτρα με οικολογικές συσκευασίες Tetra Pak®! Η εταιρεία, στο πλαίσιο του οράματος βιωσιμότητάς της «Θρέφοντας έναν καλύτερο πλανήτη», αποδεικνύει στην πράξη το αίσθημα ευθύνης απέναντι στο περιβάλλον, σήμερα και για τις επόμενες γενιές, μέσα από μία ολιστική προσέγγιση με περιβαλλοντικό πρόσημο και πολλαπλασιαστική αξία για την Κοινωνία. Πρωτοπορεί, γιατί είναι η πρώτη και μοναδική εταιρεία στην Ελλάδα που έχει επιλέξει τη χρήση αυτής της οικολογικής συσκευασίας. Η νέα οικολογική συσκευασία είναι φιλική προς το περιβάλλον, καθώς αποτελείται από υλικά που προέρχονται κατά 86% από ανανεώσιμες φυτικές πηγές. Το 100% του χαρτιού προέρχεται από πιστοποιημένα δάση FSC® και άλλες ελεγχόμενες πηγές ξυλείας, ενώ το 60% του πλαστικού είναι από ζαχαροκάλαμο. Μέσα από αυτήν την πρωτοβουλία, η εταιρεία εξοικονομεί 334 τόνους πλαστικό από πετρέλαιο τον χρόνο* και μειώνει κατά 19% τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (CO2), που δημιουργούνται από την παραγωγή των συσκευασιών**. Έτσι, η FrieslandCampina Hellas-ΝΟΥΝΟΥ μεγιστοποιεί απτά τη συμβολή της για ένα πιο βιώσιμο περιβάλλον, καθώς η καινοτόμα οικολογική συσκευασία, που «ήρθε» για πρώτη φορά στην ελληνική αγορά τον 50 Βusiness Energy plus

Φεβρουάριο του 2021 με το λανσάρισμα του γάλακτος ψυγείου NOYNOY Family Bio, επεκτείνεται ήδη σε όλη τη γκάμα NOYNOY Family. Επιπλέον, θα εφαρμοστεί ευρέως σε όλα τα προϊόντα ψυγείου της εταιρείας, που παράγονται στο Πρότυπο εργοστάσιο ΝΟΥΝΟΥ στην Πάτρα για τα καταστήματα τροφίμων και την επαγγελματική αγορά με τα αυστηρά πρότυπα διασφάλισης ποιότητας και ασφάλειας και συγκεκριμένα με βάση το πρότυπο ασφάλειας τροφίμων FSSC 22000, το πρότυπο υγιεινής και ασφάλειας OHSAS, ISO 18001 και το περιβαλλοντικό πρότυπο ISO 14001. Η FrieslandCampina Hellas-ΝΟΥΝΟΥ διευρύνει διαρκώς το θετικό της αποτύπωμα στην Κοινωνία και το Περιβάλλον μέσα από την καινοτόμο σειρά οικολογικών συσκευασιών, εγκαινιάζοντας μια νέα εποχή βιωσιμότητας, «Θρέφοντας έναν καλύτερο πλανήτη» για όλους στην Ελλάδα! * Συγκριτικά με το σύνολο των προηγούμενων συσκευασιών Tetra Brik® Aseptic Edge 1Lt & Slim 1,5Lt σε ένα έτος. **Συγκριτικά με τις βασικές συσκευασίες Tetra Brik® Aseptic Edge 1Lt & Slim 1,5Lt

Η FrieslandCampina Hellas ιδρύθηκε το 1983 και διαθέτει στην ελληνική αγορά βρεφικά και νηπιακά γάλατα, βρεφικές κρέμες, γάλατα εβαπορέ και υψηλής παστερίωσης, γιαούρτια, κρέμες γάλακτος, βούτυρα και τυριά με τις επωνυμίες ΝΟΥΝΟΥ, FRISO, MILNER, FINA, καθώς και τα προϊόντα επαγγελματικής χρήσης, κρέμες DEBIC, τυριά FRICO, ΜΙΚΡΗ ΟΛΛΑΝΔΕΖΑ και FRAU ANTJE και γάλατα NOYNOY BARISTA’S GOLD, TOP PRO, NOYNOY μερίδες, ανταποκρινόμενη, έτσι, στις σύγχρονες διατροφικές απαιτήσεις. Η εταιρεία, με τζίρο που ανέρχεται στα 274 εκατομμύρια ευρώ και 470 εργαζόμενους, ενισχύει σταθερά την ελληνική οικονομία, παρέχει στους συνεργαζόμενους κτηνοτρόφους τεχνογνωσία και στηρίζει την κοινωνία στο πλαίσιο του προγράμματος Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης «Κύκλος Φροντίδας».

Λίγα λόγια για τη FrieslandCampina Η Royal FrieslandCampina είναι μία συνεταιριστική εταιρεία με μακρά ιστορία 150 χρόνων, που ξεκινά με την ίδρυση ενός τοπικού συνεταιρισμού γαλακτοκομικών το 1871 από μία ομάδα κτηνοτρόφων στην Ολλανδία. Η εταιρεία είναι απόλυτα προσηλωμένη στην παροχή άριστης ποιότητας γαλακτοκομικών προϊόντων, που βοηθούν εκατομμύρια καταναλωτές κάθε μέρα να ακολουθούν διατροφικά πρότυπα, τα οποία συμβάλλουν στη διατήρηση της καλής υγείας του ανθρώπινου οργανισμού. Aναλαμβάνει ρόλο ευθύνης με κοινωνικό και περιβαλλοντικό πρόσημο, μέσα από τη στρατηγική της «Θρέφοντας έναν καλύτερο πλανήτη», δεσμευόμενη να ενισχύσει το θετικό της αποτύπωμα μέχρι το 2050, σε όλη την αλυσίδα γάλακτος, από «τη φύση στο ποτήρι». Με τζίρο που ανέρχεται στα 11,1 δις ευρώ, η FrieslandCampina συγκαταλέγεται στις μεγαλύτερες εταιρείες παραγωγής γαλακτοκομικών προϊόντων στον κόσμο με 16.995 μέλη-κτηνοτρόφους, 23.877 εργαζόμενους, γραφεία σε 38 χώρες και εξαγωγές σε περισσότερες από 100 χώρες.

Το Πρότυπο Εργοστάσιο ΝΟΥΝΟΥ στην Πάτρα λειτουργεί από το 2004 με άρτια καταρτισμένο προσωπικό και υπερσύγχρονο εξοπλισμό, ακολουθώντας τις αυστηρότερες διαδικασίες διασφάλισης ποιότητας και ασφάλειας, εφαρμόζοντας, παράλληλα, προγράμματα βιωσιμότητας για την προστασία του περιβάλλοντος. Αποτελεί το πρώτο πιστοποιημένο εργοστάσιο παραγωγής υγρών βρεφικών και παιδικών γαλάτων της FrieslandCampina παγκοσμίως και έχει πιστοποιηθεί με τα διεθνή πρότυπα ασφάλειας τροφίμων ΙSO 22000 και FSSC, το πρότυπο υγείας κι ασφάλειας στην εργασία ΙSO 45001, το πρότυπο περιβαλλοντικής διαχείρισης ISO 14001, με πιστοποίηση παραγωγής και συσκευασίας βιολογικών γαλάτων, ενώ βραβεύτηκε με το “GOLDEN QUALITY AWARD”. Η συνολική ετήσια παραγωγή ανέρχεται στα 78 εκατομμύρια τεμάχια προϊόντων όλων των κατηγοριών. Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε την ιστοσελίδα μας

https://www.nounou.gr/FrieslandCampinaHellas/

52 Βusiness Energy plus

Φωτογραφίες: Hyundai Photographs: Hyundai

Ό,τι μπορείτε να φανταστείτε μάζεψαν οι δύτες από τον βυθό!

Divers collected everything imaginable from the ocean floor!

Project

Hyundai Healthy Seas Action for clean seas 76 tons of waste... fished up from the Ithaca sea by the members of the expedition for the cleanup of the sea area surrounding the island. The number, however, is shocking...

Project

Hyundai - Healthy Seas Δράση για καθαρές θάλασσες 76 τόνους απορριμμάτων… αλίευσαν από τον βυθό της Ιθάκης τα μέλη της αποστολής για τον καθαρισμό των θαλασσών στο νησί. To νούμερο πάντως σοκάρει… Για σκεφτείτε το καλύτερα. 76 τόνοι απορριμμάτων…H Healthy Seas σε συνεργασία με τη Hyundai και για 8 ημέρες «βουτούσαν» στον βυθό της Ιθάκης, στο νησί του Οδυσσέα, στην προσπάθειά τους να τον καθαρίσουν από άχρηστα αντικείμενα.

H ομάδα Κατά τη διάρκεια της αποστολής, ομάδα 45 ατόμων, στην πλειονότητά τους εθελοντές, συμπεριλαμβανομένων 20 δυτών, συμμετείχαν στον ιστορικό καθαρισμό, μαζεύοντας συνολικά 76 τόνους απορριμμάτων από 4 παραλίες της Ιθάκης. Να σημειωθεί ότι αυτή είναι η μεγαλύτερη ενέργεια στην ιστορία των οργανώσεων Healthy Seas, Ghost Diving και Eναλεία όσον αφορά στον θετικό περιβαλλοντικό αντίκτυπο αλλά και την εμπλοκή της τοπικής κοινωνίας. Η Hyundai παρείχε τη χρηματοδότηση της ενέργειας, με την ομάδα να έχει στη διάθεσή τους τα αμιγώς ηλεκτρικά Hyundai Kona, ενισχύοντας την πολύτιμη συνεργασία των φορέων: Ghost Diving, Enaleia, Ελληνική Ακτοφυλακή, Kefalonia Fisheries, Odyssey Outdoor Activities, Aquatic Scuba Diving Club, Scubalife, Δήμος Ιθάκης, Περιφέρεια Ιόνιων Νήσων, Kosamare και το Ίδρυμα Περιβάλλοντος Ιόνιων Νήσων. Η δράση πραγματοποιήθηκε υπό την αιγίδα του υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής.

Think about it. 76 tons of trash...For 8 days, Healthy Seas in collaboration with Hyundai, “dove” into the sea of Ithaca, the island of Odysseus, in an effort to remove debris.

The team During the mission, a team of 45 people, mostly volunteers, including 20 divers, participated in this historic cleanup, collecting a total of 76 tons of waste from 4 Ithaca beaches. It should be noted that this is the biggest operation to date in the history of Healthy Seas, Ghost Diving and Enalie in terms of positive environmental impact and local community engagement. Hyundai provided the funding for the action, providing the team with the all-electric Hyundai Kona, and reinforcing the valuable collaboration between the participating organizations: Ghost Diving, Enaleia, Hellenic Coast Guard, Kefalonia Fisheries, Odyssey Outdoor Activities, Aquatic Scuba Diving Club, Scubalife, Ithaca Municipality, Ionian Islands Region, Kosamare and the Ionian Islands Environment Foundation. The project was held under the auspice of the Hellenic Ministry of Shipping and Island Policy.

Η Hyundai αρωγός στην όλη προσπάθεια καθαρισμού των βυθών.

Hyundai providing assistance throughout the sea cleanup effort.

Εργασίες Restoration works

Ταχεία αποκατάσταση μεγάλου μέροyς των καμένων περιοχών της Βαρυμπόμπης μέσα από τη σημαντική δωρεά της Coca-Cola στην Ελλάδα Η κλιματική αλλαγή μας αφορά όλους. Και αυτό είναι κάτι που έγινε ακόμα πιο σαφές με τις πυρκαγιές που ξέσπασαν στη Ελλάδα το περασμένο καλοκαίρι, καταστρέφοντας μεγάλες δασικές εκτάσεις σε πολλές περιοχές της χώρας. Από την πρώτη στιγμή, η κοινωνία των πολιτών και ο επιχειρηματικός κόσμος επέδειξαν γρήγορα αντανακλαστικά, βοηθώντας στην υποστήριξη των ανθρώπων που επηρεάστηκαν από τις φωτιές, αλλά και στην ενίσχυση του έργου των κατά τόπους πυροσβεστικών δυνάμεων. Συνεπείς στη στρατηγική τους για αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, αλλά και για την ουσιαστική υποστήριξη των κοινωνιών στις οποίες δραστηριοποιούνται, η Coca-Cola στην Ελλάδα (Coca-Cola Τρία Έψιλον & Coca-Cola Hellas) προχώρησε σε μία σειρά από άμεσες ενέργειες.

Συνολική δωρεά ύψους 1,8 εκατ. ευρώ για την αποκατάσταση 3.900 στρεμμάτων στην περιοχή της Βαρυμπόμπης Τον Οκτώβριο, η Coca-Cola Τρία Έψιλον ανέλαβε ως Ανάδοχος Αποκατάστασης και Αναδάσωσης την αποκατάσταση συγκεκριμένου τμήματος στην περιοχή Βαρυμπόμπης- Τατοΐου, με δωρεά ύψους 1 εκατομμυρίου ευρώ για την άμεση κατασκευή επειγόντων αντιδιαβρωτικών - αντιπλημμυρικών έργων. Τα έργα υλοποίησης της δωρεάς έχουν ήδη ξεκινήσει και αναμένεται να ολοκληρωθούν τον Ιανουάριο του 2022. Παράλληλα, η Coca-Cola Hellas, πριν λίγες μέρες, προχώρησε σε επιπλέον 54 Βusiness Energy plus

Rapid restoration of areas burnt by wildfires in Varympompi thanks to the significant donation of Coca-Cola in Greece Climate change concerns us all, a fact highlighted last summer when wildfires broke out in Greece, destroying large areas of forest in many parts of the country. Civil society and the business community reacted promptly, providing support to the people affected by the fires, but also reinforcing the work of the local fire brigades. Coca-Cola in Greece (Coca-Cola 3E & Coca-Cola Hellas), committed to their strategy to address climate change, but also to provide meaningful support to the communities in which they operated, undertook a number of immediate actions.

A total donation of €1.8 million for the restoration of 3,900 hectares in the Varympompi area In October, Coca-Cola 3E assumed the role of Restoration and Reforestation Contractor for the restoration of a specific section in the Varympompi - Tatoiou area, with a donation of €1 million for the immediate construction of urgent erosion and flood protection works. The implementation of the works relating to the donation has already begun and is expected to be

Μαρία Αναργύρου – Νίκολιτς - Γενική Διευθύντρια της Coca-Cola Τρία Έψιλον για Ελλάδα και Κύπρο, Κώστας Σκρέκας - Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Λίλιαν Νεκταρίου - Γενική Διευθύντρια της Coca-Cola Hellas Maria Anargyrou Nikolic – General Manager Greece and Cyprus, Coca-Cola 3E Konstantinos Skrekas - Minister of the Environment and Energy, Hellenic Republic, Lilian Nektariou - General Manager, Coca-Cola Hellas

Λίλιαν Νεκταρίου - Γενική Διευθύντρια της Coca-Cola Hellas, Κώστας Σκρέκας - Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Μαρία Αναργύρου – Νίκολιτς - Γενική Διευθύντρια της Coca-Cola Τρία Έψιλον για Ελλάδα και Κύπρο, Βαγγέλης Γκουντούφας – Προϊστάμενος Γενικής Διεύθυνσης Δασών & Δασικού Περιβάλλοντος Lilian Nektariou - General Manager, Coca-Cola Hellas, Konstantinos Skrekas - Minister of the Environment and Energy, Hellenic Republic, Maria Anargyrou Nikolic – General Manager Greece and Cyprus, Coca-Cola 3E Vangelis Gountoufas - Deputy general director of forests and the forest environment, Hellenic Ministry of Environment and Energy

Εργασίες Restoration works

δωρεά ύψους 800 χιλιάδων ευρώ, επεκτείνοντας έτσι τη συνολική περιοχή αποκατάστασης, η οποία πλέον ξεπερνά τα 3.900 στρέμματα. Τα έργα που θα υποστηριχθούν από τη συνολική δωρεά των 1,8 εκατ. ευρώ είναι ιδιαίτερα σημαντικά, καθώς αποσκοπούν στην άμεση αντιμετώπιση της εδαφικής διάβρωσης και στην αντιπλημμυρική θωράκιση, συμβάλλοντας στη συγκράτηση ποσοτήτων φερτών υλών, επιτρέποντας με αυτόν τον τρόπο τη φυσική αναγέννηση και αναδάσωση της περιοχής. Αξίζει να σημειωθεί πως πέραν της ανωτέρω ιδιαίτερα σημαντικής δωρεάς, τον Αύγουστο του 2021, η Coca-Cola στην Ελλάδα, σε συνεργασία με το Ίδρυμα Μποδοσάκη, διέθεσε 100,000 ευρώ για τις άμεσες ανάγκες στέγασης, ρουχισμού και υποστήριξης των πληγέντων και για την ενίσχυση του Ελληνικού Πυροσβεστικού Σώματος, ενώ προχώρησε και στη διάθεση περισσότερων από 180.000 προϊόντων τόσο για τις δυνάμεις της Πυροσβεστικής όσο και για τους κατοίκους των περιοχών που επλήγησαν.

completed in January 2022. A few days ago, CocaCola Hellas made an additional donation of another 800 thousand euros, thus expanding the total restoration area, which now exceeds 3,900 acres.

The projects to be supported by the total donation of €1.8 million are particularly important, as they aim to directly address soil erosion and flood protection, helping to sustain the quantities of sediment in the ground, thus allowing the natural regeneration and reforestation of the area.It is worth noting that in addition to the above very important donations, in August 2021, Coca-Cola in Greece, in cooperation with the Bodossaki Foundation, allocated 100,000 euros to help address the immediate needs of housing, clothing and support for the affected people and to support the Greek Fire Brigade, while it also provided more than 180,000 products for both the Fire Brigade forces and the residents of the affected areas.

Toυ Δημήτρη Βραχωρίτη Risk Manager, European Trust By: Dimitris Vrachoritis Risk Manager, European Trust

Οι Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις στην Βιώσιμη Ανάπτυξη Οι Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις αποτελούν βασικό πυλώνα για την Ευρωπαϊκή Οικονομία και διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στις Ευρωπαϊκές και τις παγκόσμιες αλυσίδες αξίας. Αυτές οι επιχειρήσεις αποτελούν τον πυρήνα για το διεθνές εμπόριο, τη ζήτηση αγαθών και υπηρεσιών, την οργάνωση της παραγωγής, τις εφοδιαστικές αλυσίδες και τα παγκόσμια δίκτυα υπηρεσιών και αυτό τις καθιστά στρατηγικής σημασίας για την επίτευξη της βιώσιμης μετάβασης. Παράλληλα, η βιώσιμη ανάπτυξη έχει ξεκινήσει να αποτελεί στρατηγική απόφαση για όλες τις εταιρείες. Οι Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις που θα ακολουθήσουν πρότυπα ESG θα εξασφαλίσουν πρόσβαση σε επιχειρηματικές ευκαιρίες και πόρους. Ενδιαφέρον είναι το γεγονός ότι παρότι η πανδημία Covid-19 έχει επηρεάσει τις Ευρωπαϊκές Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις, πρόσφατες έρευνες επιβεβαιώνουν ότι η πανδημία Covid-19 έχει επιταχύνει την εμπλοκή των επιχειρήσεων αυτών κυρίως σε κοινωνικά και περιβαλλοντικά θέματα. Όσες Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις διαθέτουν λιγότερους πόρους και η εφαρμογή των πρακτικών ESG φαίνεται πολύ διαφορετική από ότι στις πολυεθνικές εταιρείες, μπορούν να βρουν ένα πλήθος δεικτών ESG, όπως των GRI και WEF, τους οποίους μπορούν να κατανοήσουν και να εξελιχθούν αξιοποιώντας τους. Η στρατηγική επιλογή της υιοθέτησης πρακτικών βιώσιμης ανάπτυξης δεν είναι εύκολη αλλά υπάρχουν διακριτά οφέλη από τα πρώτα κιόλας στάδια υλοποίησης της, ακόμα και για μικρότερες εταιρείες, αναφορικά με: Το Περιβάλλον – οι Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις πρέπει να μπορούν να μετρούν το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα και να ξεκινήσουν να εξοικονομήσουν πόρους (διαχείριση ενέργειας, διαχείριση αποβλήτων, χρήση νερού κ.α). Την Κοινωνία – η καλλιέργεια μιας εταιρικής κουλτούρας που στο επίκεντρο της βρίσκεται ο άνθρωπος, θα βοηθήσει τις εταιρείες να διατηρήσουν το προσωπικό τους και να προσελκύσουν ευκολότερα στελέχη που δίνουν προστιθέμενη αξία. Την Εταιρική Διακυβέρνηση – οι Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις πρέπει να εστιάσουν περισσότερο πλέον στην Εταιρική Διακυβέρνηση και αυτό θα τους δώσει πλεονέκτημα 56 Βusiness Energy plus

SMEs in Sustainable Development SMEs are a key pillar of the European economy and play a significant role in European and global value chains. These businesses are at the core of international trade, the demand for goods and services, the organization of production, supply chains as well as global service networks, deeming them strategically vital for the achievement of a just transition.

At the same time, sustainable development is now a strategic decision for all companies. The SMEs that will follow ESG standards will ensure access to business opportunities and resources. Interestingly, although the Covid-19 pandemic has had an impact on European SMEs, according to recent research it has also accelerated the engagement of these companies, particularly on social and environmental issues.

Those SMEs that have fewer resources and view their own implementation of ESG practices as very different to that by multinational companies, can benefit from a number of ESG indicators, such as GRI and WEF, which are easily understood and useful for developing practices accordingly.

ως προς το να προσελκύσουν ευκολότερα χρηματοδότηση και να γίνουν πιο ελκυστικές σε εταιρείες πελάτες/προμηθευτές της εφοδιαστικής αλυσίδας που ανήκουν. Πρόσφατες διεθνείς και εθνικές εκθέσεις, υπογραμμίζουν την ύπαρξη 5 σημαντικών παραγόντων, τόσο εξωτερικών όσο και εσωτερικών, ικανών να εμποδίσουν τις Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις να υιοθετήσουν στρατηγικές βιώσιμης ανάπτυξης:

Έλλειψη εσωτερικών πόρων, ειδικά συγκεκριμένων δεξιοτήτων Η έλλειψη εσωτερικών πόρων και ειδικά συγκεκριμένων δεξιοτήτων κατατάσσεται μεταξύ των πιο σημαντικών εμποδίων για την επίτευξη βιώσιμης ανάπτυξης. Η σχετική πολυπλοκότητα πολλών πτυχών που σχετίζονται με την βιωσιμότητα, η έλλειψη εμπειρίας για την κάλυψη τεχνικών και τεχνολογικών θεμάτων και η ανάγκη για πολύ-επίπεδη προσέγγιση (περιβάλλον, κοινωνία, εταιρική διακυβέρνηση), σε συνδυασμό με την ουσιαστική έλλειψη πόρων σε πολλές Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις, αποτελούν κρίσιμο παράγοντα για πολλές μικρότερες επιχειρήσεις.

Θεσμικοί παράγοντες Τα εμπειρικά στοιχεία που δημοσιοποιούνται σε Ευρωπα-

The strategic choice to adopt sustainable development practices is not an easy one, but when taken, offers distinct benefits from the very first stages of implementation, even for smaller companies, in terms of: The Environment - SMEs ought to be able to measure their environmental footprint and start saving resources (energy management, waste management, water use, etc.).

Society - cultivating a people-centred corporate culture will help companies retain their staff and attract employees that create added value.

Corporate Governance - SMEs need to focus more on Corporate Governance, as this will give them an advantage regarding the attraction of financing and their appeal to customers/ suppliers in their supply chain.

Recent international and national reports highlight the existence of five major factors, both external and internal, that are able to prevent SMEs from adopting sustainable development strategies:

Lack of internal resources, especially specific skills The lack of internal resources, especially in terms of specific skills, is ranked among the most important obstacles to achieving sustainable development. The relative complexity

ϊκή κλίμακα, τονίζουν ότι η έλλειψη κρατικής υποστήριξης και ξεκάθαρης νομοθεσίας, η έλλειψη ομοιομορφίας των κανονιστικών πλαισίων, η διοικητική πολυπλοκότητα και το σχετικά μεγάλο κόστος θεωρούνται ως κύρια εμπόδια για την υιοθέτηση στρατηγικών βιωσιμότητας.

Έλλειψη χρηματοοικονομικών πόρων

of many sustainability-related aspects, the lack of expertise to cover technical and technological issues and the need for a multi-level approach (taking into account environmental, societal and corporate governance factors), combined with a substantial lack of resources in the case of numerous SMEs, are critical factors for a large proportion of smaller enterprises.

Η πρόσβαση σε χρηματοδότηση είναι απαραίτητη για τις Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις για τη στήριξη των επενδύσεων που απαιτούνται για τη βιώσιμη μετάβαση. Σύμφωνα με την ΕΕ, οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν μεγάλο χρηματοδοτικό κενό στην Ευρώπη παρά τα προγράμματα στήριξης στην Ε.Ε. και σε εθνικό επίπεδο.

Institutional factors

Έλλειψη ζήτησης

Lack of financial resources

Αν και αρκετές εκθέσεις υπογραμμίζουν το αυξανόμενο ενδιαφέρον των καταναλωτών για περιβαλλοντικά και κοινωνικά ζητήματα, που ενισχύθηκε περαιτέρω λόγω της πανδημίας Covid-19, ένα αρκετά μεγάλο μερίδιο των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων στην Ε.Ε., προβληματίζεται για την έλλειψη ευαισθητοποίησης σχετικά με βιώσιμα προϊόντα και υπηρεσίες. Επομένως, απαιτούνται πρωτοβουλίες που να στοχεύουν στην περαιτέρω τόνωση της ζήτησης για βιώσιμα προϊόντα και υπηρεσίες, τόσο στις αγορές μεταξύ των εταιριών αλλά και τις απευθείας αγορές με πελάτες.

Insufficient demand

Έλλειψη τυποποιημένων εργαλείων για τις Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις Έχει παρατηρηθεί ότι τα εργαλεία διαχείρισης της βιωσιμότητας που έχουν αναπτυχθεί και κυρίως προορίζονται για μεγάλες εταιρείες, αλλά θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν από Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις, συνήθως δεν είναι κατάλληλα για αυτές. Αυτά τα εργαλεία αφορούν κυρίως τον στρατηγικό σχεδιασμό ή/και την ολοκληρωμένη αξιολόγηση και αναφορά της επίδοσης των επιχειρήσεων στην βιώσιμη ανάπτυξη.

58 Βusiness Energy plus

According to European-level empirical evidence, the absence of government support and clear legislation, lack of uniformity of regulatory frameworks, administrative complexity and relatively high costs are seen as the main barriers to the adoption of sustainability strategies.

Access to finance is essential for SMEs to support the investments needed for a sustainable transition. According to the EU, SMEs face a large financing gap in Europe, despite support programmes at EU and national level.

Although several reports highlight the growing interest of consumers regarding environmental and social issues, particularly in the context of the Covid-19 pandemic, a fairly large proportion of SMEs in the EU are concerned about the lack of social awareness in terms of sustainable products and services. Initiatives are therefore needed to further stimulate demand for sustainable products and services, both in businessto-business (B2B) markets and direct markets with customers.

Lack of standardised tools for SMEs It has been observed that the tools that have been developed for the management of sustainability are primarily intended for large companies, and although, theoretically, they could be used by SMEs, they are often not appropriate to their needs and structures. These tools mainly focus on strategic planning and/or integrated assessment and reporting of business performance in terms of sustainable development.

CAT ΠΟΙΟΤΗΤΑ ® CAT ΕΠΙΔΟΣΕΙΣ ΑΠΟΛΥΤΗ ΑΞΙΑ ®

Τα Νέα μοντέλα Cat GC είναι σχεδιασμένα για εφαρμογές Εφεδρικής Λειτουργίας και έχουν κατασκευαστεί ώστε να παρέχουν μια ισχυρή και αξιόπιστη λύση για οικιακή ή επαγγελματική χρήση, για πελάτες που αναζητούν προσιτή ενέργεια.

Gigafactory της Northvolt, η βιομηχανική επανάσταση της ηλεκτροκίνησης Το Gigafactory της Northvolt στην Skelleftea της Βόρειας Σουηδίας, αποτελεί την έναρξη ενός Νέου ανταγωνιστικού πλάνου βιώσιμης αειφόρου ανάπτυξης, στον δρόμο για την πλήρη ηλεκτροκίνηση στην Ευρώπη. Ένα από τα μεγαλύτερα βιομηχανικά έργα σε κατασκευαστική εξέλιξη στην Ευρώπη, επιθεωρείται και πιστοποιείται για τον τομέα των συγκολλήσεων, από την Swiss Approval της Ελλάδας, σε συνεργασία με την Swiss Approval της Νότιας Κορέας. Σε μια από τις μεγαλύτερες επενδύσεις στον κόσμο, ύψους 1.6 δισεκατομμυρίων ευρώ, η επένδυση αυτή αποτέλεσε ένα τεχνολογικό στοίχημα που προσέλκυσε την συμμετοχή των μεγαλύτερων εταιρειών παραγωγής αυτοκινήτων και όχι μόνο, όπως οι VW, Volvo, Skania, 60 Βusiness Energy plus

Northvolt’s Gigafactory, the industrial revolution of electrification Northvolt’s Gigafactory in Skelleftea, Northern Sweden, represents the beginning of a new competitive plan for sustainable development, with the final destination being full electrification throughout Europe.

Being one of the largest industrial projects under construction in Europe, it is inspected and certified, in terms of wielding, by the Greek branch of Swiss Approval, in cooperation with the South Korean branch.

In one of the largest investments in the world, amounting to 1.6 billion euros, this investment was

BMW, Vatenfal, Epiroc. Στη Northvolt, αναπτύσσεται μια βιώσιμη παραγωγική βάση, για μια βιομηχανική επανάσταση που καθορίζει τη μεγαλύτερη πρόκληση της ανθρωπότητας. Την εξάλειψη της εξάρτησής της από τα ορυκτά καύσιμα. Ξαναγράφεται το βιβλίο της ιστορίας, για το τι σημαίνει να είσαι κατασκευαστής μπαταριών υιοθετώντας ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων της αλυσίδας εφοδιασμού μπαταριών. Με αυτήν την κάθετα ολοκληρωμένη προσέγγιση, η Northvolt είναι σε θέση να διασφαλίσει ότι οι μπαταρίες της είναι οι πιο βιώσιμες στον κόσμο. Πέρα από την κατασκευή, η επένδυση περιλαμβάνει λογισμικό και ψηφιακές ικανότητες. Με στόχο να παραχθούν οι καλύτερες, πιο έξυπνες και καθαρότερες λύσεις για μπαταρίες. Στην κατασκευή του εν λόγω Gigafactory της Northvolt, συνεργάστηκαν εταιρείες από όλο τον κόσμο που πληρούν τις αυστηρότατες σουηδικές απαιτήσεις ποιότητας και ασφάλειας. Για την επιθεώρηση τρίτου μέρους των συγκολλήσεων στον τομέα DS1, επιλέχθηκε η Swiss Approval Korea, εκδίδοντας σε πρώτη φάση πιστοποιητικά, για πάνω από 8000 συγκολλήσεις ανοξείδωτου χάλυβα που διενεργήθηκαν από τη ν. Κορεάτικη JEIL MACHINE CO LTD

a technological bet that attracted the participation of the largest car manufacturers and beyond, such as VW, Volvo, Skania, BMW, Vatenfal, Epiroc.

At Northvolt, a sustainable production base is being developed for an industrial revolution that determines the greatest challenge facing humanity: Eliminating its dependence on fossil fuels.

History is being rewritten regarding what it means to be a battery manufacturer, now coming to include a wide range of activities in the battery supply chain.

With this vertically integrated approach, Northvolt is able to ensure that its batteries are the most sustainable in the world.

Beyond manufacturing, the investment includes software and digital capabilities, aiming to produce the best, smartest and cleanest battery solutions.

In the construction of the Northvolt Gigafactory, companies from all over the world have collaborated to meet the strictest Swedish quality and safety requirements.

Swiss Approval Korea was chosen for the third party inspection of the welds in the DS1 sector, issuing certificates in the first phase for over 8,000 stainless steel welds carried out by North Korean JEIL MACHINE CO LTD in the cathode, anode and clean production

στις εγκαταστάσεις καθόδου, ανόδου και των καθαρών δωματίων παραγωγής. Πληρώντας κάθε τεχνική προδιαγραφή και προδιαγραφή ασφάλειας, οι επιθεωρητές και μηχανικοί της Swiss Approval Korea, σε συνεργασία με τους επιθεωρητές της Swiss Approval Greece, ολοκλήρωσαν την πρώτη φάση του έργου με απόλυτη επαγγελματικότητα μέσα στις προθεσμίες αποκτώντας τον σεβασμό και την εκτίμηση όλων των εμπλεκόμενων. Η συμμετοχή της SWISS APPROVAL στο συγκεκριμένο έργο, πέραν της τεχνικής επιθεώρησης, αποτελεί και μια συνεισφορά στην διαδικασία παραγωγής με καθαρή ενέργεια, συμμετέχοντας ως Οργανισμός Τρίτου Μέρους στην ανέγερση μιας βιομηχανικής μονάδας που θα παράγει μπαταρίες με 80% χαμηλότερο αποτύπωμα άνθρακα σε σύγκριση με αυτές που κατασκευάζονται με ενέργεια άνθρακα. Το πρώτο εγχώριο Gigafactory της Ευρώπης, αρκετά κοντά στον Αρκτικό Κύκλο, αποτελεί την πρώτη εγχώρια απάντηση της Ευρώπης στις ευκαιρίες και τις ανάγκες ενός Νέου «Ηλεκτρικού κόσμου». Κατασκευαστής στοιχείων μπαταρίας, η Northvolt προσφέρει κύτταρα ιόντων λιθίου υψηλής απόδοσης που βασίζονται στην αποκλειστική χημεία Lingonberry NMC, που διατίθεται σε κυλινδρική και πρισματική μορφή. Τα νούμερα της κατασκευής είναι ιλιγγιώδη.

62 Βusiness Energy plus

room facilities. Meeting every technical and safety specification, Swiss Approval Korea inspectors and engineers, in cooperation with Swiss Approval Greece inspectors, completed the first phase of the project with absolute professionalism within the deadlines, gaining the respect and appreciation of all involved.

In addition to the technical inspection, SWISS APPROVAL’s participation in this project also contributes to the clean energy production process, participating as a Third Party Organization in the construction of an industrial plant that will produce batteries with a carbon footprint that is 80% lower than those manufactured with coal energy.

Europe’s first domestic Gigafactory, in the vicinity of the Arctic Circle, is Europe’s first domestic response to the opportunities and needs of a New Electric World.

Being a battery cell manufacturer, Northvolt offers high performance lithium ion cells based on its proprietary Lingonberry NMC chemistry, available in cylindrical and prismatic form.

The manufacturing numbers are staggering.

An investment of 1.7 billion euros, an all-renewable production of 360 MW, equating to 1.5% of Sweden’s total renewable energy production.

3,000 employees. 9% of Skellefte’s workforce will be employed at Northvolt ETT. 300 robots will assist the work of the employees.

The first construction phase of Northvolt ETT will cover an area of 500,000 m2.

The most critical element of the overall construction is the “welding”. The inspection of the welds requires qualified engineers, with special skills and equipment to determine the integrity of the welds, assess them and ultimately approve them through relevant certificates.

SWISS APPROVAL, an internationally accredited inspection and certification organisation, is undertaking the inspection and evaluation of a total of 8,000 welds, in Europe’s largest electrification project.

Contact: www.swissapproval.ch info@swissapproval.gr

1.7 δισ. ευρώ επένδυση, 360 ΜW όλα ανανεώσιμα, τα οποία ισοδυναμούν με το 1,5% της συνολικής παραγωγής ανανεώσιμης ενέργειας της Σουηδίας.

3.000 εργαζόμενοι. Το 9% του εργατικού δυναμικού της Skellefteå θα εργάζεται στην Northvolt ΕΤΤ.

300 ρομπότ θα συνδράμουν το έργο των εργαζομένων. Η πρώτη φάση κατασκευής του Northvolt ETT, θα καλύπτει έκταση 500.000 m2 Το κρισιμότερο στοιχείο της συνολικής κατασκευής είναι η «συγκόλληση». Η επιθεώρηση των συγκολλήσεων απαιτεί εξειδικευμένους μηχανικούς, με ειδικές δεξιότητες και εξοπλισμό για την αποτύπωση της αρτιότητας των συγκολλήσεων, την αξιολόγησή τους και εν τέλει την έγκρισή τους μέσω σχετικών πιστοποιητικών. Η SWISS APPROVAL, Διεθνής διαπιστευμένος Οργανισμός επιθεωρήσεων και πιστοποιήσεων, αναλαμβάνει την υλοποίηση ελέγχων και αξιολόγησης ενός σημαντικού αριθμού 8.000 συγκολλήσεων, στο μεγαλύτερο έργο Ηλεκτροκίνησης της Ευρώπης. Επικοινωνία: www.swissapproval.ch info@swissapproval.gr

Ασφαλιστικός κλάδος: πιστός στο πλαίσιο ESG & καινοτόμος στο όνομα της ηγεσίας Η έντονη επίδραση από τις κλιματικές και περιβαλλοντικές αλλαγές είναι ιδιιαίτερα σημαντική για τον ασφαλιστικό κλάδο ενώ συγχρόνως οι ασφαλιστές διαδραματίζουν ισχυρό ρόλο στον εντοπισμό και τη μέτρηση του κλιματικού κινδύνου αλλά και στη χρηματοδότηση της μετάβασης σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα. Οι προσδοκίες των επενδυτών, των ρυθμιστικών αρχών και άλλων ενδιαφερόμενων μερών έχουν σημειώσει σημαντική αλλαγή, και πλέον, οι ασφαλιστές σε όλους τους τομείς δίνουν μεγαλύτερη έμφαση στην επιχειρηματική συνέχεια, την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων και το περιβάλλον. Οι συνεχιζόμενες ρυθμιστικές εξελίξεις στην Ευρώπη και παγκοσμίως - όπως οι γνωστοποιήσεις του TCFD, οι οδηγίες του Climate Financial Risk Forum CFRF, οι δημοσιοποιήσεις του Κανονισμού για τη Γνωστοποίηση της Βιώσιμης Χρηματοδότησης (Sustainable Finance Disclosure Regulation - SFDR) και ο Κανονισμός για την Ταξινομία (Taxonomy Regulation) - έχουν αυξήσει την ανάγκη ανάληψης ευθύνης, εκ των προτέρων, από τις επιχειρήσεις, για τις αποφάσεις και τα μέτρα που λαμβάνουν, τα οποία θα επηρεάσουν τόσο το περιβάλλον όσο και την κοινωνία. Πράγματι, δύο από τους βασικούς τομείς εστίασης στην COP26 ήταν ο μετριασμός των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής και η οικοδόμηση κοινωνικής ανθεκτικότητας έναντι των επιπτώσεων αυτών. Ο στόχος είναι η μείωση 64 Βusiness Energy plus

Insurance: following ESG framework & innovating so as to lead The insurance industry has been significantly affected by climate and environmental change, and insurers play a major role in identifying and measuring climate risk and in financing the move to a low carbon economy. There has been a notable shift in expectations of investors, regulators and other stakeholders and now, insurers in all sectors have a greater focus on business continuity, employee health and safety and the environment. Ongoing regulatory developments in the Europe and worldwide – such as TCFD disclosures, Climate Financial Risk Forum (CFRF) guidance, Sustainable Finance Disclosure Regulation (SFDR) disclosures and the Taxonomy Regulation – have all increased the need for firms to proactively take responsibility for the decisions that they make and the steps that they take which will affect both the environment and society.

Indeed, two of the key areas of focus at COP26 were to mitigate the impact of climate change and to build societal resilience against

των εκπομπών και η συμφωνία σε διεθνείς δεσμεύσεις για την εξασφάλιση καθαρού μηδενικού ισοζυγίου, σε παγκόσμιο επίπεδο, μέχρι το 2050. Ο ασφαλιστικός κλάδος πρωτοτυπεί: Πρωτοβουλία «NZAOA» Η διεθνής πρωτοβουλία Net-Zero Asset Owner Alliance (NZAOA) αποτελείται από μια ομάδα 61 θεσμικών επενδυτών που υλοποιούν τη δέσμευση να μετατρέψουν τα επενδυτικά τους χαρτοφυλάκια σε μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας μέχρι το 2050. Η NZAOA αποτελεί πρωτοβουλία της Allianz και της Swiss Re στις αρχές του 2019 και έκτοτε έχουν προστεθεί μια σειρά από κορυφαίες ασφαλιστικές εταιρείες παγκοσμίως στα μέλη της. Αν και η NZAOA διευθύνεται από τον ασφαλιστικό κλάδο, ο τελευταίος δεν καλύπτει όλους κινδύνους, και έτσι στην ομάδα συμπεριλαμβάνονται και άλλοι επενδυτές ως μέλη. Η ευθύνη (liability) είναι το επίκεντρο της πρόσφατα ιδρυθείσας Net-Zero Insurance Alliance (NZIA), μιας πρωτοβουλίας καθαρού μηδενικού κόστους αφιερωμένης στον κλάδο που ξεκίνησε από την AXA και την πρωτοβουλία χρηματοδότησης του Περιβαλλοντικού Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών (Environmental Programme Finance Initiative - UNEP FI). Η NZIA φέρνει μαζί δεκαπέντε από τους κορυφαίους ασφαλιστές και αντασφαλιστές παγκοσμίως ώστε να συμβάλουν στην επιτάχυνση της μετάβασης σε οικονομίες μηδενικών εκπομπών. Συγκεκριμένα, οι συμμετέχοντες στη πρωτοβουλία δεσμεύονται να μετατρέψουν, ο καθένας ξεχωριστά, τα χαρτοφυλάκια ανάληψης κινδύνου τους σε καθαρές μηδενικές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου (GHG) έως το 2050, σύμφωνα με τη μέγιστη αύξηση της θερμοκρασίας κατά 1,5°C σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα έως το 2100. Ως διαχειριστές κινδύνων, ασφαλιστές και επενδυτές, ο ασφαλιστικός κλάδος διαδραματίζει βασικό ρόλο στην υποστήριξη της μετάβασης σε μια ανθεκτική οικονομία καθαρών μηδενικών εκπομπών. Οι φυσικοί κίνδυνοι και οι κίνδυνοι μετάβασης που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή αφορούν τόσο τα ασφαλιστικά όσο και τα επενδυτικά χαρτοφυλάκια των ασφαλιστών - για τις επιχειρήσεις, οι χρηματοοικονομικοί κίνδυνοι αναδεικνύονται μέσω δύο πρωταρχικών καναλιών ή «παραγόντων κινδύνου»: φυσικών και μεταβατικών. Οι φυσικοί κίνδυνοι από την κλιματική αλλαγή προκύπτουν από διάφορους παράγοντες και αφορούν συγκεκριμένα καιρικά φαινόμενα (όπως καύσωνες, πλημμύρες, πυρκαγιές και καταιγίδες) και μακροπρόθεσμες μεταβολές του κλίματος (όπως αλλαγές στις βροχοπτώσεις, ακραίες καιρικές μεταβολές, άνοδος της στάθμης της θάλασσας και αύξηση της μέσης θερμοκρασίας). Οι κίνδυνοι που σχετίζονται με τη μετάβαση μπορεί να προκύψουν από τη διαδικασία προσαρμογής σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα. Η προσαρμογή αυτή επηρεάζεται από μία σειρά παραγόντων, συμπεριλαμβανομένων των πολιτικών και νομοθετικών εξελίξεων σχετικά με κλιματικά ζητήματα, της εμφάνισης ανατρεπτικών τεχνολογιών ή επιχειρηματικών μοντέλων, της μεταβολής των κοινωνικών και προσωπικών προτιμήσεων ή της εξέλιξης των διαθέσιμων πληροφοριών, των πλαισίων και των νομικών ερμηνειών. Για τις ασφαλιστικές εταιρείες, οι κίνδυνοι αυτοί θα εκδηλωθούν τελικά με μορφές όπως η αύξηση του κινδύνου που σχετίζεται με τη διαδικασία ανάληψης κινδύνου, τα αποθέματα, την πίστω-

such impact. The objective being to reduce emissions and agree on international commitments to secure global net zero by 2050.

Insurance industry originality: “NZAOA” Initiative The UN Convened Net-Zero Asset Owner Alliance (NZAOA) is an international group of 61 institutional investors delivering on a commitment to transition their investment portfolios to net zero by 2050. NZAOA was initiated by Allianz and Swiss Re at the beginning of 2019 and has since added a number of leading global insurers as members. Although NZAOA is driven by the insurance industry, it does not cover the liability side and includes other investors as members.

The liability side is the focus of the recently founded Net-Zero Insurance Alliance (NZIA), a net zero initiative dedicated to the industry launched by AXA and the United Nations Environmental Programme Finance Initiative (UNEP FI). NZIA brings together fifteen of the world’s leading insurers and reinsurers to play their part in accelerating the transition to net-zero emissions economies.

They are committing to individually transition their underwriting portfolios to net-zero greenhouse gas (GHG) emissions by 2050, consistent with a maximum temperature rise of 1.5°C above pre-industrial levels by 2100.

As risk managers, insurers and investors, the insurance industry plays a key role in supporting the transition to a resilient netzero emissions economy.

Climate change-related physical and transition risks are relevant to both the insurance and investment portfolios of insurers – for firms, financial risks emerge through two primary channels, or ‘risk factors’: physical and transition.

Physical risks from climate change arise from a number of factors and relate to specific weather events (such as heatwaves, floods, wildfires and storms) and longerterm shifts in the climate (such as changes in precipitation, extreme weather variability, sea level rise, and rising mean temperatures).

Transition risks can arise from the process of adjustment towards a low-carbon economy.

A range of factors influence this adjustment, including climate-related developments in policy and regulation, the emergence of disruptive technology or business models, shifting sentiment and societal preferences, or evolving evidence, frameworks and legal

ση ή την αγορά, και οι εταιρείες συνειδητοποιούν ολοένα και περισσότερο την ανάγκη να προσαρμόσουν ή ακόμη και να επανεφεύρουν τις πρακτικές τους για να μετριάσουν τους κινδύνους αυτούς.

Δεδομένα για το κλίμα προσαρμογή και καινοτομία Οι νέες πηγές περιβαλλοντικών δεδομένων με καλύτερες δυνατότητες πρόβλεψης των απωλειών θα συνεχίσουν να αποτελούν κρίσιμο στοιχείο για να βοηθήσουν τον κλάδο και την ευρύτερη κοινότητα των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών να μετασχηματίσουν τις δραστηριότητές τους. Ιστορικά και για ορισμένους κινδύνους, οι ασφαλιστές αξιοποιούσαν δεδομένα που συλλέγανε σε ετήσια βάση, αλλά για την κλιματική αλλαγή, προκειμένου να αποτραπούν οι ζημίες, τα δεδομένα πρέπει να είναι όσο το δυνατόν πιο επίκαιρα και σε πραγματικό χρόνο. Η χρήση δορυφορικών εικόνων κατά την εξέλιξη ενός καταστροφικού συμβάντος, προκειμένου να καταγραφεί κάθε λεπτομέρειά του, επιτρέπει στους ασφαλιστές να διεκπεραιώνουν απαιτήσεις εντός ημερών από το συμβάν. Ο συνδυασμός δορυφορικών, εναέριων και άλλων εικόνων με την επεξεργασία τεχνητής νοημοσύνης επιτρέπει στις εταιρείες να υπολογίζουν τις ζημιές από τις απώλειες σχεδόν αμέσως. Η ολοένα και πιο προηγμένη τεχνολογία παρέχει στους ασφαλιστές πρόσβαση σε λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με τα ακίνητα, την τοπογραφία, τον καιρό και τις περιβαλλοντικές συνθήκες, οι οποίες θα επιτρέψουν τελικά στις εταιρείες να ποσοτικοποιούν με μεγαλύτερη ακρίβεια τους κινδύνους, να τιμολογούν τα συμβόλαια και να διακανονίζουν τις απαιτήσεις. Όσον αφορά τον κλιματικό κίνδυνο, τα ιστορικά δεδομένα καθίστανται λιγότερο αποτελεσματικά στην πρόβλεψη μελλοντικών κινδύνων, δεδομένης της ταχείας επιτάχυνσης της κλιματικής αλλαγής κατά την τελευταία δεκαετία. Νέες πηγές δεδομένων σε πραγματικό χρόνο, για παράδειγμα, ταχύτητα ανέμου, θερμοκρασία, βροχοπτώσεις κ.λπ., που αναλύονται μέσω τεχνητής νοημοσύνης, θα συνεχίσουν να βελτιώνουν την αποτελεσματικότητα και την ακρίβεια της πρόβλεψης των αναμενόμενων ζημιών στο μέλλον. Τελικά, τα κριτήρια ESG πρέπει να στηρίζουν το όραμα μιας επιχείρησης και να συμβάλλουν στον καθορισμό της επιχειρηματικής κατεύθυνσης. Η διαθεσιμότητα νέων πλατφορμών που παρέχουν εναλλακτικές και εξειδικευμένες μορφές ασφάλισης αποτελεί χρήσιμη ένδειξη του πόσο γρήγορα αλλάζει η αγορά και του πώς εξελίσσεται το «παραδοσιακό» ασφαλιστικό μοντέλο. Οι επιχειρήσεις οφείλουν να συνεχίσουν να αξιολογούν τους χρηματοοικονομικούς κινδύνους που δημιουργούνται από την κλιματική αλλαγή και να είναι σε θέση να αντιμετωπίζουν και να εποπτεύουν τους κινδύνους αυτούς στο πλαίσιο της συνολικής επιχειρηματικής στρατηγικής και της διάθεσης ανάληψης κινδύνων. Το σαφές μήνυμα για τις ασφαλιστικές εταιρείες είναι ότι θα πρέπει να προσαρμοστούν στο πλαίσιο ESG και να συνεχίσουν να καινοτομούν για να παραμείνουν ανταγωνιστικές.

66 Βusiness Energy plus

interpretations. For insurers, these risks will ultimately manifest in forms such as increasing underwriting, reserving, credit, or market risk and firms are ever more aware of the need to adapt or even reinvent their practices to mitigate these risks.

Climate data – adapting and innovating New environmental data sources with better capabilities to predict loss will continue to be a crucial component to help the industry and the wider financial services community transform their operations.

Insurers have, for certain risks, historically leveraged data on an annual basis but for climate change, in order to prevent loss, the data needs to be as close to real time as possible.

The use of satellite imagery as a catastrophic event is unfolding in order to capture every detail of that event allows insurers to process claims within days of a catastrophic event. The combination of satellite, aerial, and other imagery with AI processing allows firms to assess loss damages almost instantly.

Increasingly advanced technology provides insurers with access to granular information on properties, topography, weather, and environmental conditions which will ultimately enable firms to better quantify risks, price policies, and settle claims.

For climate risk, historical data is becoming less effective in predicting future risk given the rapid acceleration of climate change over the past decade.

New real-time data sources for example, wind speed, temperature, rainfall, etc., analysed via artificial intelligence will continue to increase the efficiency and accuracy of predicting expected losses in the future.

Ultimately ESG needs to underpin a firm’s vision and help set the direction the firm takes. The availability of new platforms providing alternative and specialised forms of insurance serve to indicate how rapidly the market is changing and how the ‘traditional’ insurance model is evolving.

Firms need to continue to assess the financial risks from climate change, and to be able to address and oversee these risks within their overall business strategy and risk appetite. The clear message for insurers is that they will have to adapt to the ESG framework and continue to innovate to remain competitive.

motori ΤΕΥΧΟΣ 96 • Iανουαριοσ 2022

Dacia Spring

www.motori.gr

Best Buy Car of Europe 2022

Hyundai Tucson

Αυτοκίνητο της Χρονιάς 2022 για την Ελλάδα

Seat Επίσκεψη στο μουσείο Formula 1 Δοκιμές με ελαστικά 18’’ WRC Πρεμιέρα στο Μόντε Κάρλο

Μαρία Αλεξίου, Πρόεδρος του Δικτύου CSR Hellas, ESG Advisor, TITAN Cement International.

Maria Alexiou, Chair BoD, CSR HELLAS, ESG Advisor, TITAN Cement International.

Social reports Regulatory instrument and means of linking to market maturity Interview by Alexandra Lefopoulou

Κοινωνικοί απολογισμοί Ρυθμιστικό μέσο και μέσο σύνδεσης με την ωριμότητα των αγορών Συνέντευξη στην Αλεξάνδρα Λεφοπούλου Οι εταιρικοί απολογισμοί και η σημασία της ενσωμάτωσης των δεδομένων που αφορούν την επίδοση των επιχειρήσεων σε κριτήρια βιωσιμότητας, αυτό που συνοπτικά αναφέρουμε ως «ESG» αναδεικνύεται συνεχώς ως κύριο θέμα τόσο από τη στρατηγική της Ε.Ε. όσο και από τις νέες τάσεις στις χρηματιστηριακές αγορές που κατευθύνονται στην υιοθέτηση νέων και αυστηρότερων κριτηρίων αξιολόγησης των επενδύσεών στην οικονομία με όρους βιωσιμότητας. Η Μαρία Αλεξίου, Πρόεδρος του Δικτύου CSR Hellas, ESG Advisor, TITAN Cement International, μέλος του Δ.Σ. του CSR Europe και μέλος της επιτροπής εμπειρογνωμόνων του EFRAG (European Financial Reporting Advisory Group), μιλά για τα ουσιώδη θέματα που σήμερα αναγνωρίζουν πλέον και οι επιχειρήσεις και οι βασικοί συμ-μέτοχοι, την έννοια της ποιοτικής πληροφόρησης και τον τρόπο που αναδεικνύεται από τους σχετικούς εταιρικούς απολογισμούς το νέο επιχειρηματικό μοντέλο.

- Υπάρχουν νέα κριτήρια αξιολόγησης της βιωσιμότητας και ποια είναι αυτά που αποδεικνύουν τη βιωσιμότητα μίας εταιρίας και θα πρέπει να περιλαμβάνονται στους ετήσιους απολογισμούς των εταιρειών (NFR); Η έλλειψη, μέχρι πρόσφατα, κοινών κριτηρίων αξιολόγη68 Βusiness Energy plus

Corporate reporting and the importance of integrating data on business performance in relation to sustainability criteria, referred to in short as “ESG”, is constantly emerging as a key issue, both from EU strategy and from new trends in stock markets that are directed towards the adoption of new and more stringent criteria for assessing investments in the economy in terms of sustainability.

Maria Alexiou, Chair BoD, CSR HELLAS, ESG Advisor, TITAN Cement International, member BoD, CSR Europe, and member of the EFRAG (European Financial Reporting Advisory Group) Expert Committee, talks about the material issues that are recognized nowadays by both companies and key stakeholders, the concept of quality reporting, as well as the ways by which relevant corporate reports highlight the new business model.

- Have new sustainability assessment criteria emerged? Which ones demonstrate the sustainability of a company and should be included in the annual reports of companies (NFR)?

The lack of common criteria for evaluating corporate sustainability-related information, that persisted until recently, fostered a “Babylonian” state of being regarding what a company’s strategy and performance in this area is and how it can be evaluated. For this purpose, the first and most essential criterion is arguably the one of double materiality, that is, the assessment of risks and opportunities that are related to the sustainability of the company but also affect the sustainability of the company’s stakeholders.

The impact assessment of each factor on the sustainability of the company and of stakeholders, allowing the company to prioritize and address them with specific business practices, is the second most important element, because it concerns the connection and interdependence of the relevant material elements with each other and with the future, i.e. the prospects of the company to generate value in the long term.

A third element concerns the balanced valuation

σης των εταιρικών πληροφοριών που σχετίζονται με την εταιρική βιωσιμότητα έχει οδηγήσει σε μία «Βαβυλωνία» σχετικά με το τι είναι και πώς αξιολογείται η στρατηγική και η επίδοση μίας εταιρείας στον τομέα αυτόν. Για τον σκοπό αυτόν, πρώτο και ουσιαστικότερο κριτήριο είναι αναμφισβήτητα η ανάλυση της διπλής ουσιαστικότητας, δηλαδή η αξιολόγηση των κινδύνων και των ευκαιριών που συνδέονται με τη βιωσιμότητα της εταιρείας αλλά επίσης επηρεάζουν τη βιωσιμότητα των συμ-μετόχων της εταιρείας. Η αξιολόγηση της επίδρασης κάθε παράγοντα στη βιωσιμότητα της εταιρείας αλλά και στους συμ-μετόχους αυτούς για την ιεράρχησή τους και την αντιμετώπισή τους με συγκεκριμένες επιχειρησιακές πρακτικές είναι το δεύτερο στοιχείο, διότι αφορά τη σύνδεση και συνάρτηση των σχετικών και ουσιαστικών στοιχείων μεταξύ τους και με το μέλλον, δηλαδή τις προοπτικές της εταιρείας να παράγει αξία σε βάθος χρόνου. Ένα τρίτο στοιχείο αφορά την ισόρροπη αποτίμηση των πληροφοριών αυτών με δεδομένα και η τεκμηρίωση των αποτελεσμάτων με ουδετερότητα και ακρίβεια, που επιτρέπει τη σύγκριση με τις επιδόσεις της εταιρείας στο παρελθόν αλλά και σε σύγκριση με ομοειδείς επιχειρήσεις. Με τον τρόπο αυτόν, ο εταιρικός απολογισμός καθίσταται ένα πολύτιμο εργαλείο-οδηγός βελτίωσης τόσο για την ίδια την εταιρεία όσο και για κάθε ενδιαφερόμενο μέρος. Έτσι ο απολογισμός είναι μέσο υλοποίησης της στρατηγικής της εταιρείας και όχι ένα ακόμη εργαλείο προβολής της. Η τήρηση των αναγκαίων κανόνων για τη σύνταξη των περιεχομένων του απολογισμού που σχετίζονται με τη βιωσιμότητα είναι κατά συνέπεια αναγκαία προϋπόθεση ώστε το περιεχόμενο του εταιρικού απολογισμού να επιτελεί τον σκοπό του. Κατά συνέπεια, πληροφορίες που αφορούν ενέργειες και πρωτοβουλίες που αναλαμβάνει και προωθεί η εταιρεία και δεν συνδέονται με τα θέματα που η εταιρεία έχει αναγνωρίσει ως ουσιώδη θέματα για τη βιωσιμότητά της ή για τους συμ-μετόχους της είναι πληροφορίες που δεν θα πρέπει να συμπεριλαμβάνονται σε έναν απολογισμό, έτσι ώστε να μη δημιουργείται σύγχυση στους χρήστες του απολογισμού, αλλά και να μην πλήττονται η ποιότητα και το κύρος των περιεχομένων του απολογισμού που αφορούν τα πραγματικά ουσιώδη θέματα. Επίσης, η παράθεση των σχετικών πληροφοριών πρέπει να είναι πλήρης σε περιεχόμενο έτσι ώστε να τεκμηριώνονται η καταλληλόλητα και η αποτελεσματικότητα της στρατηγικής που ακολουθεί η εταιρεία σε σχέση με το κάθε ουσιώδες θέμα που καλείται να αντιμετωπίσει. Η έλλειψη τεκμηρίωσης, η ωραιοποίηση των πληροφοριών και η μη άμεση σύνδεσή τους με συγκεκριμένους σκοπούς ή στόχους που έχει θέσει η εταιρεία είναι χαρακτηριστικά της ανωριμότητας αλλά και της αποσπασματικής μέχρι σήμερα αντιμετώπισης της εταιρικής βιωσιμότητας καθώς και της δημοσιοποίησης των σχετικών πληροφοριών. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η συμπερίληψη στον ετήσιο εταιρικό απολογισμό των βραβεύσεων που έχει η εταιρεία εντός της χρονικής περιόδου αναφοράς για τις επιδόσεις της είτε συνολικά είτε σε επιμέρους τομείς βιωσιμότητας και εταιρικής κοινωνικής ευθύνης. Αν η συμμετοχή της εταιρείας σε διαγωνισμούς βράβευσης

of this information, using data and ensuring result validation with neutrality and accuracy, so as to allow both comparison with the company’s past performance and comparison with other similar companies. In this way, the corporate report becomes a valuable tool - a guide for improvement both for the company itself and for all other stakeholders. Thus, the report is a means of implementing the company’s strategy and not just another promotional tool.

Therefore, compliance with the necessary rules for drafting the contents of the sustainabilityrelated report is a prerequisite for ensuring that the contents of the corporate report fulfil its purpose.

Accordingly, information relating to actions and initiatives that the company has undertaken or promoted which are not related to the issues that the company has identified as material to its sustainability or to its shareholders should not be included in the report, so as not to confuse its users but also not to compromise the quality and authority of the contents that concern real material issues. Additionally, the presentation of the relevant information should be complete in terms of content so as to validate the appropriateness and effectiveness of the company’s strategy in relation to each material issue that it is called to address.

The lack of justification, the embellishment of information and the failure to link it directly to specific company objectives or goals are characteristics of immaturity and a fragmented, up until that time, approach to both corporate sustainability and the disclosure of relevant information.

A typical example is the inclusion of the performancerelated awards the company has received within the reporting period, either overall or in individual areas of sustainability and corporate social responsibility, in the annual corporate report. If the company’s participation in sustainability award competitions is a way by which the company compares and evaluates its performance to that of its competitors and the wider business community, then it is reasonable and acceptable to accordingly include and explain the results of these efforts in a corporate report. If not, this information may instead be valuable to the general public and as such should be disclosed through the company’s website, press releases and other means used by the company to generally inform stakeholders.

Another particularly critical issue is neutrality, which simultaneously contributes to a more balanced and objective presentation of information but also demonstrates the quality of the company’s management, its maturity and the authenticity with which it approaches sustainability and material issues in order of priority.

της βιωσιμότητας είναι ένας τρόπος με τον οποίο η εταιρεία συγκρίνει και αξιολογεί τις επιδόσεις της με τους ανταγωνιστές της και την ευρύτερη επιχειρηματική κοινότητα, τότε τα αποτελέσματα αυτών των προσπαθειών είναι λογικό και αποδεκτό να συμπεριλαμβάνονται και να εξηγούνται αντιστοίχως σε έναν εταιρικό απολογισμό. Διαφορετικά είναι πληροφορίες χρήσιμες πιθανόν για το ευρύτερο κοινό και ως τέτοιες θα πρέπει να δημοσιοποιούνται μέσω της ιστοσελίδας, δελτίων τύπου και άλλων μέσων που χρησιμοποιεί η εταιρεία για τη γενική ενημέρωση των ενδιαφερομένων μερών. Ένα άλλο ιδιαίτερα κρίσιμο ζήτημα είναι η ουδετερότητα, η οποία συμβάλλει στην ισόρροπη, πιο αντικειμενική παράθεση των πληροφοριών, αλλά επίσης αποδεικνύει και την ποιότητα της διοίκησης της εταιρείας, την ωριμότητά της αλλά και την αυθεντικότητα με την οποία προσεγγίζει τη βιωσιμότητα και τα ουσιώδη θέματα που την αφορούν κατά προτεραιότητα.

- Η ωριμότητα στη διαδικασία ενσωμάτωσης της βιωσιμότητας στο επιχειρηματικό μοντέλο αναγνωρίζεται ως μία κοινή πρόκληση για όλους τους κλάδους της οικονομίας, αφού κάθε κλάδος αδιαμφισβήτητα πλέον έχει διαφορετική επίδραση σε καθένα από τα ουσιώδη θέματα που συνδέονται με τη βιωσιμότητα τόσο της ίδιας της οικονομικής δραστηριότητας όσο και του περιβάλλοντος και της κοινωνίας μέσα στο οποίο αναπτύσσεται η οικονομική δραστηριότητα. Ποιες είναι οι συνθήκες που βοηθούν εντέλει στην ωρίμανση που απαιτείται να επιδείξουν οι εταιρείες κατά κλάδο και οικονομική δραστηριότητα, ώστε τα στοιχεία που δημοσιεύουν στους εταιρικούς απολογισμούς να μη θεωρούνται αυθαίρετα, ή μία μορφή «greenwashing» που αποτελεί και έναν από τους βασικούς στόχους της αλλαγής που διατυπώνεται στην πολιτική της Ε.Ε. σχετικά με την εταιρική διαφάνεια και λογοδοσία; Τόσο εντός της Ε.Ε. όσο και σε διεθνή κλίμακα διαπιστώνουμε ότι οι επιχειρήσεις που λειτουργούν σε πιο αναβαθμισμένες αγορές, δηλαδή σε ένα θεσμικό πλαίσιο πιο συγκεκριμένο σε ό,τι αφορά την καταρχήν εταιρική

70 Βusiness Energy plus

διακυβέρνηση και τη λογοδοσία, επιδεικνύουν ήδη μεγαλύτερη ωριμότητα, συνέπεια και ποιότητα στις δημόσιες αναφορές τους για τη βιωσιμότητα και τον τρόπο με τον οποίο μετασχηματίζουν το επιχειρηματικό τους μοντέλο ώστε να είναι βιώσιμο σε βάθος χρόνου, δηλαδή να μπορεί να συνεχίσει να παράγει αξία για τους συμ-μετόχους της εταιρείας, λαμβάνοντας υπόψη και τους ουσιώδεις κινδύνους που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή, την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την καταπολέμηση των ανισοτήτων και φυσικά την αντιμετώπιση της διαφθοράς και της απάτης, που επίσης επιδρά αρνητικά στην οικονομική βιωσιμότητα τόσο των επιχειρήσεων όσο και των κοινωνιών. Αποτέλεσμα της διαφοροποίησης αυτής σε θεσμικό επίπεδο και εντός της Ε.Ε. είναι τα «ηγετικά πρότυπα» να διαμορφώνονται από εκείνες τις επιχειρήσεις που έχουν καταρχήν εμπειρία από τη λειτουργία σε ώριμες θεσμικά αγορές και επίσης σε κλάδους που ήδη έχουν μεγαλύτερη έκθεση στο κανονιστικό πλαίσιο, όπως για παράδειγμα στην παραγωγή ενέργειας, στον τραπεζικό και χρηματοπιστωτικό τομέα, ή στον τομέα της βαριάς βιομηχανίας και των κατασκευών. Σε μία πρόσφατη έρευνα σε εθνικό επίπεδο, τα συμπεράσματα είναι ανάλογα της έρευνας που δημοσιεύθηκε πρόσφατα και από το EFRAG με αφορμή τη μελέτη για τις άριστες πρακτικές στη δημοσιοποίηση εταιρικών πληροφοριών σχετικών με το επιχειρηματικό μοντέλο και πώς ενσωματώνονται σε αυτό οι κίνδυνοι και οι ευκαιρίες για την εταιρεία. Όσες εταιρείες έχουν ήδη ξεκινήσει να εφαρμόζουν με συνέχεια και συνέπεια τα διεθνή πρότυπα, αλλά επίσης συμπράττουν με άλλες επιχειρήσεις και φορείς στην ανάπτυξη και νέων προτύπων για επιμέρους θέματα που αναγνωρίζονται ως ουσιώδη κατά κλάδο και για τα οποία δεν υπάρχουν ακόμη κατάλληλες μέθοδοι μέτρησης του κοινωνικού και περιβαλλοντικού αντικτύπου, όπως για παράδειγμα ισχύει σε αρκετούς κλάδους της οικονομίας, π.χ. στον αγροτοδιατροφικό τομέα, στον τουρισμό, στις μεταφορές κ.λπ., έχουν ένα σημαντικό προβάδισμα ωριμότητας και ετοιμότητας που θεωρείται προβάδισμα και πρόσθετο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, γιατί τελικά αυτές είναι και οι εταιρείες που διαμορφώνουν το μέλλον της οικονομίας ως νέα και βιώσιμα επιχειρηματικά πρότυπα. Ωστόσο, η στρατηγική βιωσιμότητας

- Maturity in the process of integrating sustainability into the business model is recognised as a common challenge for all sectors of the economy, as nowadays it is undoubtable that each sector has a different impact on each of the sustainability-related material issues of both the economic activity itself and the environment and society in which the economic activity is developed. What are the conditions that will ultimately help companies mature in the ways required by their sector and economic activity so that the information they publish in their corporate reports is not considered arbitrary, or a form of ‘greenwashing’, which is one of the key objectives of the change in EU policy regarding corporate transparency and accountability?

Both within the EU and internationally we find that companies operating in more advanced markets, that is in more specific institutional frameworks in terms of corporate governance and accountability, are already demonstrating greater maturity, consistency and quality in their sustainability reports and in the ways by which they are transforming their business model to ensure its long-term sustainability – meaning its ability to continue to create value for the company’s stakeholders while taking into account the material risks associated with climate change, the protection of human rights, combating inequalities and of course tackling corruption and fraud, which has a negative impact on the economic sustainability of businesses and societies as well.

This differentiation at the institutional level and within the EU effectively means that “leading standards” are shaped by those firms that, foremost, have experience of operating in mature institutional markets as well as sectors that have been more exposed to the regulatory framework already, as is the case in energy production, the banking and financial sector, or heavy industry and construction.

The findings of a recent national survey are similar to those published recently by EFRAG in the context of its study on best practices regarding the disclosure of corporate information relating to the business model and the ways by which risks and opportunities faced by the company are embedded in it. Those companies that have already started to apply international standards in a continuous and consistent manner, while also cooperating with other companies and institutions in the development of new standards for specific issues that are identified as material for the particular sector and for which appropriate methods for measuring the social and environmental impact do not yet exist - as is the case in several sectors of the economy, e.g. in the agri-food sector, tourism, transport, etc. - have a significant head start in terms of maturity and preparedness, which is

διατυπώνεται σε ένα εθνικό δίκαιο με ανάλογες μακροπρόθεσμες πολιτικές, όπως για παράδειγμα η περίπτωση της Ολλανδίας, ή της Γαλλίας, που είναι σήμερα δύο από τις πλέον ώριμες ευρωπαϊκές αγορές σε ό,τι αφορά το εσωτερικό ρυθμιστικό πλαίσιο αλλά και τον βαθμό ενσωμάτωσης των αρχών της βιωσιμότητας στις τοπικές επιχειρήσεις. Μία άλλη αξιοσημείωτη περίπτωση που αξίζει να αναφέρουμε είναι και αυτή της Ιρλανδίας, που εγκαίρως υιοθέτησε εθνική στρατηγική για την ΕΚΕ με στόχο να ενισχύσει την ενσωμάτωση των αρχών της υπεύθυνης και βιώσιμης ανάπτυξης στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, που είναι και ο κύριος όγκος των επιχειρήσεων που συμβάλλουν τόσο στην απασχόληση του τοπικού πληθυσμού όσο και στην παραγωγή οικονομικής αξίας. Να σημειώσουμε ότι το Χρηματιστήριο του Δουβλίνου είναι μέρος του Πανευρωπαϊκού Ομίλου Χρηματιστηρίων του Εuronext και ακολουθεί πολύ αυστηρότερες προδιαγραφές σε θέματα εταιρικής διακυβέρνησης, λογοδοσίας και βιωσιμότητας, με αποτέλεσμα πολλές από τις τοπικές εταιρείες να έχουν μεγαλύτερο βαθμό ετοιμότητας και προσαρμογής στο νέο θεσμικό πλαίσιο που διαμορφώνεται τόσο εντός της Ε.Ε. όσο και διεθνώς. Στην Αγγλία και την Ιρλανδία οι αγορές ήδη έχουν ενσωματώσει στις υποχρεωτικές δημόσιες κλήσεις για τις εισηγμένες σε θέματα όπως η διάκριση των φύλων στις αμοιβές (gender pay gap) και η διαφορά της μισθοδοσίας μεταξύ ανώτατης διοίκησης (CEO, executive committee) και βάσης. Και η διάσταση του φύλου και η ισότιμη συμμετοχή των γυναικών στην ιεραρχία μιας επιχείρησης και την ανάπτυξή της έχουν καθοριστική σημασία για το βιώσιμο μέλλον μιας επιχείρησης. Σημαντική καινοτομία είναι και δημοσιοποίηση των στοιχείων που αφορούν το άνοιγμα της μισθοδοσίας μεταξύ κορυφής και βάσης, συγκρίνοντας δηλαδή τον κατώτερο μισθό με τον μισθό της ανώτατης διοίκησης ως στοιχείο που αφορά τον έλεγχο της ανισότητας και του διευρυμένου αποκλεισμού μεγάλων ομάδων πληθυσμού από την οικονομική και κοινωνική ζωή. Ας μην ξεχνάμε ότι λόγω της ταχύτατης αλλαγής της τεχνολογίας και των συνθηκών εργασίας η ανάπτυξη και προσαρμογή των προσόντων αφορά κυρίως τους εργαζόμενους στην πρώτη γραμμή και όσους έχουν τα λιγότερα προσόντα για απασχόληση και εξέλιξη. Συνεπώς, στοιχεία και δείκτες που τεκμηριώνουν και αποδεικνύουν τελικά ότι η εταιρεία όντως ακολουθεί μία πολιτική συμπερίληψης και ίσως ευκαιριών με δικαιότερη κατανομή τόσο των οικονομικών όσο και των άυλων πόρων. Για κάθε ουσιώδες θέμα οι δείκτες μέτρησης της επίδοσης λειτουργούν συνδυαστικά, άρα απαιτούνται ποσοτικοί και ποιοτικοί δείκτες για να είναι επαρκής η ανάλυση και αξιολόγηση της επίδοσης της εταιρείας σε ένα ουσιώδες θέμα. Στο παράδειγμα που αναφέρθηκε πιο πάνω, ένας άλλος δείκτης ιδιαίτερης σημασίας είναι η κατανομή των ωρών εκπαίδευσης, κάθε μορφής, τυπικής και άτυπης, σε κάθε κατηγορία εργαζομένων, ώστε να είναι ορατή τελικά η επένδυση που κάνει η εταιρεία για την αναβάθμιση των δεξιοτήτων των εργαζομένων της και ειδικότερα όσων κινδυνεύουν από πιθανό αποκλεισμό. Και στην Ελλάδα έχουμε ανάλογα δείγματα γραφής από συγκεκριμένες εταιρείες, παρόλο που το ισχύον θεσμικό πλαίσιο και οι συναφείς πολιτικές υστερούν σε σύγκριση 72 Βusiness Energy plus

considered to be a lead and a competitive advantage because, after all, these are the companies that are shaping the future of the economy as new and sustainable business models. However, the sustainability strategy is also taking shape in national law with similar long-term policies, as is the case in the Netherlands and France, which are, today, two of the most mature European markets in terms of their domestic regulatory framework and the degree of integration of sustainability principles in local businesses. Another notable case worth mentioning is that of Ireland, which has adopted a national CSR strategy in a timely fashion, so as to reinforce the integration of responsible and sustainable development principles in small and medium-sized enterprises (SMEs), which constitute the bulk of businesses providing employment for the local population and contributing to the creation of economic value. It should be noted that the Dublin Stock Exchange is part of Euronext, the pan-European Stock Exchange Group, and follows much stricter standards in terms of corporate governance, accountability and sustainability, resulting in a greater degree of preparedness and adaptation of many local companies to the new institutional framework that is taking shape both within the EU and internationally.

In the UK and Ireland, markets have already incorporated into mandatory public offerings for listed companies issues such as the gender pay gap and the pay gap between top management (CEO, executive committee) and the base of the hierarchy. Both the gender dimension and the equal participation of women in the hierarchy and development of a company are crucial for the latter’s sustainable future. An important innovation is the publication of data regarding the pay gap between the top and bottom of the hierarchy, that is comparing the minimum wage with the salary of top management as a means of monitoring inequality and the widespread exclusion of large groups of the population from economic and social life. Let us not forget that due to the rapid change in technology and working conditions, the development and adaptation of new skills predominantly concerns workers on the front line and those least qualified for employment and promotion.

Therefore, such data and indicators can validate and ultimately prove that the company does indeed follow a policy of inclusion and equal opportunities, involving a fairer distribution of both financial and intangible resources. For each material issue, key performance indicators work together, and thus both quantitative and qualitative indicators are needed to adequately analyse and evaluate the company’s performance regarding that particular issue. In the example mentioned above, another indicator of particular importance is the distribution of both formal and informal training hours to each

με άλλες χώρες της Ε.Ε. Αυτές είναι οι επιχειρήσεις που έχουν σήμερα ένα σημαντικό πλεονέκτημα σε σχέση με αντίστοιχες άλλες από την Ελλάδα και την Ε.Ε. Συνοψίζοντας το κανονιστικό πλαίσιο που διαμορφώνει η κάθε χώρα εντός της Ε.Ε., και η εθνική στρατηγική που θα ακολουθήσει για τη βιωσιμότητα έως το 2030 οφείλει αφενός να ενδυναμώσει την ενσωμάτωση των αρχών και των κριτηρίων της βιωσιμότητας σε κάθε κλάδο και κάθε τομέα οικονομικής δραστηριότητας, αφετέρου να υποστηρίξει κυρίως τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις να επανασχεδιάσουν το επιχειρηματικό τους μοντέλο με άξονα τη βιωσιμότητα, οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική. Το έλλειμμα ωριμότητας μιας αγοράς αποτελεί και έλλειμμα ανταγωνιστικότητας κατά την περίοδο μετάβασης σε μία νέα οικονομική εποχή όπως αυτή διαμορφώνεται με έμφαση στην απεξάρτηση από τον άνθρακα και την ψηφιοποίηση. Ένα τέτοιο γεγονός αναπόφευκτα θα επηρεάσει όχι μόνο τις εισηγμένες εταιρείες που υπόκεινται στην κανονιστική συμμόρφωση, αλλά και τις μη εισηγμένες, ειδικά τις οικογενειακές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις, που θα κληθούν επίσης να συμμορφωθούν με τα κριτήρια βιωσιμότητας και διαφάνειας για ό,τι κάνουν σχετικά ως μέλη της ευρύτερης εφοδιαστικής αλυσίδας και συνεργάτες των μεγάλων επιχειρήσεων σε καίριους τομείς της οικονομικής τους δραστηριότητες, όπως είναι για παράδειγμα οι μεταφορές και η ουσιαστική αδυναμία μίας μεγάλης επιχείρησης να ελέγξει π.χ. τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα που προκαλούνται από τη μεταφορά των προϊόντων της, αν δεν συνεργαστούν στον τομέα αυτόν με κατάλληλες μετρήσεις και επενδύσεις οι μεταφορικές εταιρίες με τις οποίες συνεργάζεται για τον σκοπό αυτόν. Η ωριμότητα των επιχειρήσεων στα ουσιώδη θέματα βιωσιμότητας, που τεκμηριώνεται με ποιότητα και επάρκεια στα περιεχόμενα του εταιρικού απολογισμού ετησίως αλλά και με συμπληρωματικές αναφορές προς τους συμ-μετόχους της, αναμένεται να γίνει ένας βασικός ρυθμιστής της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων με άξονα την αποτίμηση όλων των κεφαλαίων, υλικών και άυλων, που διαθέτει και αξιοποιεί η εταιρεία για να παράγει και να διανέμει αξία σε βάθος χρόνου.

- Πως εξελίσσεται τελικά ο ρόλος του απολογισμού ως «εργαλείου» για την εταιρεία στο παραπάνω πλαίσιο και πόσο έτοιμη είναι αντίστοιχα η ελληνική αγορά να αξιοποιήσει αυτή την εξέλιξη προς όφελος της ανταγωνιστικότητάς της; Ο απολογισμός ως εργαλείο εταιρικής διακυβέρνησης και λογοδοσίας είναι δείγμα ποιοτικής διοίκησης και αυτό που επιπλέον προσδιορίζει η ενσωμάτωση των αρχών και των κριτηρίων αξιολόγησης των ουσιωδών θεμάτων με τη διπλή προσέγγιση, δηλαδή και για τη βιωσιμότητα της εταιρείας αλλά και για τη βιωσιμότητα όσων επηρεάζονται ή επηρεάζουν τη λειτουργία της εταιρίας, είναι αναγκαίο για να μπορεί η διοίκηση να λειτουργήσει και προβλεπτικά έναντι των βασικών κινδύνων αλλά και των ανάλογων ευκαιριών ανάπτυξης που διαμορφώνονται. Αποτελεί δηλαδή μία ουσιώδη λειτουργία της διοίκησης και επηρεάζει τον τρόπο λήψης αποφάσεων αλλά και σχεδιασμού της επιχειρηματικής στρατηγικής. Είναι χαρακτηριστικό ότι

category of employees, so that, ultimately, the company’s investment in upgrading the skills of its employees, particularly those at risk of possible exclusion, is evident. Similar examples can be found from specific companies in Greece, even though the current institutional framework and policies are lagging behind compared to other EU countries. These are the companies that currently have a significant advantage over their counterparts in Greece and the EU. In summary, the regulatory framework that each EU country is shaping and the national strategy it will follow for sustainability until 2030 should, on the one hand, strengthen the integration of sustainability principles and criteria in each sector and each area of economic activity, and on the other hand, primarily provide support for SMEs to redesign their business model around sustainability, in economic, social and environmental terms. A market’s maturity deficit also represents a competitiveness deficit in the transition period to a new economic era, as it is taking shape, with an emphasis on decarbonisation and digitalisation.

Such an occurrence will inevitably not only affect listed companies subject to regulatory compliance, but also unlisted companies, especially familyowned businesses and SMEs that will also be required to comply with sustainability and transparency criteria. This requirement stems from their positioning as members of the wider supply chain and partners of large companies in key areas of their economic activities, such as transport and the subsequent virtual inability of a large company to control the carbon emissions caused by the transportation of its products unless the transportation companies with which it cooperates contribute with appropriate measurement and investment.

The maturity of companies in terms of sustainabilityrelated material issues, backed up by the quality and adequacy of the contents of the annual corporate report as well as additional complementary reports to its stakeholders, is expected to become a key determining factor of the competitiveness of companies, grounded in the valuation of all the capital, tangible and intangible, that the company possesses and uses to create and distribute value over time.

- How is the role of the report as a business “tool” evolving in the above context and how prepared is the Greek market to exploit this development to increase its competitiveness?

The report, as a corporate governance and accountability tool, is an example of quality management. Additionally, it determines the integration of material issue assessment principles and criteria using the double materiality approach, i.e. in terms of the sustainability of both the company

και στην πρόσφατη πρόταση του υπουργείου Περιβάλλοντος για τον νέο Εθνικό Νόμο κατά της Κλιματικής Αλλαγής, η δημοσιοποίηση συγκεκριμένων πληροφοριών σχετικών με την υλοποίηση ενός προϋπολογισμού εκπομπών, που θα λειτουργεί τόσο σε τομεακό (κλαδικό) όσο και σε εταιρικό επίπεδο, είναι αναγκαία προϋπόθεση για την εφαρμογή του νόμου αυτού. Είναι σαφές ότι και στη χώρα μας πρέπει να προχωρήσει άμεσα καταρχήν μία συντονισμένη μελέτη της επίδρασης του κάθε κλάδου με βάση την ωριμότητά του σε ουσιώδεις τομείς όπως η κλιματική αλλαγή ή τα ανθρώπινα δικαιώματα ή το νερό και η βιοποικιλότητα και αντίστοιχα οι κίνδυνοι που συνδέονται με την αποσπασματική και περιπτωσιολογική ή γραφειοκρατική προσέγγιση του προβλήματος. Ένα από τα κυρίαρχα προβλήματα είναι ο χρόνος ωρίμανσης δεδομένων των περιορισμένων χρονικών ορίων που έχουν ήδη τεθεί. Ο νέος κλιματικός νόμος έχει ως απώτερο στόχο την ολοκλήρωση της πρώτης φάσης μετάβασης, δηλαδή την απολιγνιτοποίηση όπως έχει ονομαστεί για την Ελλάδα, εξαιτίας της χρήσης του λιγνίτη για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας έως το 2028. Είναι κρίσιμο το ερώτημα που αναδύεται, με ποιο τρόπο θα εξασφαλιστεί η βιωσιμότητα και η επιχειρηματική συνέχεια στην εθνική οικονομία κα74 Βusiness Energy plus

and those who affect or are affected by the company’s operations, which is necessary so as to ensure management’s ability to act proactively both against key risks and for identifying corresponding growth opportunities. In other words, it is an essential management function and it influences the way decisions are made as well as the formation of business strategy. It is noteworthy that in the recent proposal of the Ministry of Environment for the new National Law against Climate Change, the disclosure of specific information related to the implementation of an emissions budget that will operate both at sectoral (industry) and corporate level is a necessary condition for the implementation of this law. Clearly, a coordinated study of each sector’s impact, based on its maturity, on essential areas such as climate change, human rights or water and biodiversity as well as the expected risks associated with a fragmented and case-by-case or bureaucratic approach to the problem, must proceed immediately in our country too. One of the overriding problems is the maturation time required, given the limited timeframes that have already been set. The new climate law has the ultimate goal of completing the first phase of the transition, i.e. de-lignification, as it has been called for Greece,

τά την περίοδο αυτή; Πώς θα διασφαλισθεί η συμμετοχή όλων, συμπεριλαμβανομένων, όπως εύλογα προβλέπει το σχέδιο νόμου, των νοικοκυριών σε αυτή τη διαδικασία, η οποία απαιτεί ανάλογες επενδύσεις από όλους αλλά και σε αναλογία του αντικτύπου τους στο πρόβλημα αυτό για να είναι και δίκαιη τελικά η διαδικασία αυτή, όπως απαιτείται. Η εμπειρία δείχνει ότι η ωρίμανση άλλων αγορών που προηγούνται σε κανονιστικό και πολιτικό πλαίσιο είναι τουλάχιστον μίας δεκαετίας, άρα υπάρχει και η ανάλογη βάση δεδομένων για να μετρηθεί με πραγματικά στοιχεία ο αντίκτυπος κάθε κύριας οικονομικής δραστηριότητας σε ουσιώδη θέματα. Στην Ελλάδα, τα στοιχεία που δημοσιεύονται και αφορούν σχετικές πληροφορίες, είναι η ΕΛΣΤΑΤ και οι σχετικές αναφορές για την επίδοση της χώρας σε σχέση με τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης για το 2030 και εταιρικές δημοσιοποιήσεις που ακολουθούν συγκεκριμένα διεθνή πρότυπα αναφοράς και ικανοποιούν αυστηρά κριτήρια επαλήθευσης και ανεξάρτητης διασφάλισης των πληροφοριών αυτών. Μεταξύ των ελληνικών εταιρειών που αποτελούν ένα τέτοιο παράδειγμα έχουμε τον Όμιλο ΤΙΤΑΝ, που δημοσιοποιεί στοιχεία πενταετίας και εκδίδει συναφείς απολογισμούς ήδη από το 2007 με διασφάλιση των πληροφοριών βιωσιμότητας από ανεξάρτητο ελεγκτή και σε επίπεδο όχι περιορισμένο αλλά «reasonable». Τα τελευταία χρόνια ιδιαίτερη πρόοδο διαπιστώνουμε στον τομέα αυτόν και σε άλλες ελληνικές επιχειρήσεις που ακολουθούν με συνέπεια και πειθαρχία τα διεθνή πρότυπα και όπου είναι διαθέσιμα και τα σχετικά με τη δραστηριότητά τους κλαδικά πρότυπα. Σε αυτή την κατηγορία των ηγετών στην Ελλάδα για τη δημοσιοποίηση πληροφοριών σχετικών με τη βιωσιμότητα και το επιχειρηματικό μοντέλο που ακολουθούν διαχρονικά είναι ο Όμιλος Μυτιληναίος, ο Όμιλος Cosmote, ο οποίος αποτελεί και μία καλή πρακτική για τον κλάδο των τηλεπικοινωνιών, ενώ επίσης πρωτοπόροι στην Ελλάδα είναι μεγάλοι όμιλοι που διακρίνονται και στο εξωτερικό και μεταξύ άλλων η Coca Cola 3E, εταιρείες οι οποίες με τους απολογισμούς τους διαχρονικά καθορίζουν τα πρότυπα για τον κλάδο τους. Ωστόσο, ιδιαίτερη σημασία έχει η αναφορά σε κάποιες μικρότερες ελληνικές επιχειρήσεις που αποτελούν παραδείγματα προς μίμηση ακόμη και για τις μεγάλες επιχειρήσεις. Μεταξύ αυτών ξεχωρίζει η περίπτωση της εταιρείας APIVITA αλλά και η VITEX, που οι απολογισμοί τους αποτελούν εξαιρετικά παραδείγματα για το πώς μία επιχείρηση δεσμεύεται, σχεδιάζει και εφαρμόζει ένα πιο βιώσιμο επιχειρηματικό μοντέλο, αξιολογώντας επαρκώς τις ευκαιρίες και τους κινδύνους και θέτοντας στόχους για τη βελτίωση της επίδοσής της σε ουσιώδη θέματα. Ο απολογισμός αποτυπώνει διαχρονικά τον αντίκτυπο της επιχειρηματικής προσέγγισης στην οικονομία, στην κοινωνία και στο περιβάλλον και τεκμηριώνει την κοινωνική άδεια λειτουργίας μίας εταιρείας, αποδεικνύοντας ότι η οικονομική αξία που παράγεται ετησίως δεν δημιουργεί αρνητικές συνέπειες που μπορεί να επιφέρουν μη αναστρέψιμη βλάβη στον άνθρωπο, στην κοινωνία και στο περιβάλλον, ενώ παράγουν αξία, οικονομική και άυλη, που διανέμεται ισόρροπα στους μετόχους και στους συμ-μετόχους της εταιρείας.

given that lignite will continue to be used for electricity generation until 2028. The question that arises is crucial: how will both sustainability and business continuity be ensured in the national economy during this period? How will the participation of all in this process be ensured, including, as the draft law reasonably envisages, households? This requires proportionate investment by all but also in proportion to their impact on the problem, to ultimately secure the fairness of the process. Experience shows that other markets that are ahead in terms of regulatory and policy frameworks have a maturation time of at least one decade, signifying that a corresponding database exists that will allow the impact assessment of all key economic activities on material issues using real data. In Greece, the published data and relevant information stem from ELSTAT, the relevant reports on the country’s performance with regards to the 2030 Sustainable Development Goals as well as corporate disclosures that follow specific international reporting standards and meet strict criteria for verification and independent assurance. TITAN Group stands among the Greek companies that provide such an example, as it discloses five-year data and has been issuing relevant reports since 2007, with sustainability information being assured by an independent auditor and at a level that is not limited but “reasonable”. In recent years, significant progress has also been witnessed in other Greek companies in this area, as they follow international standards and, when available, relevant sectoral standards, in a consistent and disciplined manner. Companies belonging to this category of Greek leaders in terms of the disclosure of sustainability- and business model-related information are the Mytilineos Group and the Cosmote Group - which also provides good practices for the telecommunications sector - while others distinguished as pioneers in Greece are large groups that are also recognized abroad, that is companies that, through their reports, set the standards for their industry over time, such as Coca Cola 3E. However, it is particularly important to also note some smaller Greek companies that are examples to follow even for large companies. Among them, the cases of APIVITA and VITEX stand out, whose reports are excellent examples of how a company can commit to, design and implement a more sustainable business model, adequately assessing opportunities and risks and setting targets to improve its performance on material issues. The report captures the impact of the business approach over time on the economy, society and the environment and justifies a company’s social license to operate by demonstrating that the economic value generated annually does not create negative consequences that may cause irreversible harm to people, society and the environment, while both the economic and intangible value generated is distributed equally to the company’s shareholders and co-shareholders.