Tesco Magazyn nr 30

JESIEŃ 2018

40

PRZEPISÓW NA JESIEŃ

Wywiad z...

Martyną Wojciechowską

Co skrywa CHLEB? Z KUPONEM ZNIŻKOWYM

MAGAZYN ZA 1 GR

CENA REGULARNA 4,99 zł (w tym 8% VAT)

ISSN 2083-3172

OD REDAKCJI

P

o tegorocznych, upalnych wakacjach z przyjemnością przywitamy rześką, kolorową jesień, pełną aromatów, które warto czerpać pełnymi garściami.

To także moment wymagający odpowiedniej dawki energii, a sezonowe smakołyki są idealnym jej źródłem.

W tym wydaniu przygotowaliśmy aż 40 wyjątkowych przepisów oraz mnóstwo sprawdzonych porad kulinarnych, które sprawią, że gotowanie stanie się jeszcze przyjemniejsze! Wraz z Martą Dymek wprowadzamy Was w świat kuchni roślinnej i bierzemy pod lupę dynię. Dla miłośników podróżowania proponujemy wyjątkową rozmowę z Martyną Wojciechowską – kto wie, może nawet zainspiruje kogoś do przedłużenia wakacji?

Nie zwalniajmy tempa! Bądźcie z nami w kontakcie i podzielcie się swoimi aktywnościami – czekamy na Wasze relacje na Instagramie i Facebooku.

Jesteśmy przekonani, że tegoroczna jesień będzie pełna kulinarnych eksperymentów i zapału do działania – bo nie powinno być inaczej.

Odkryj więcej! @TESCO_MAGAZYN Obserwuj nasz profil na Instagramie.

Pamiętaj o hasztagu #tescomagazyn.

FACEBOOK.COM/ TESCOMAGAZYN Polub nasz fanpage na portalu Facebook.

SKANUJ KOD i pobierz bezpłatny pdf z przepisami tego wydania.

3

OD REDAKCJI

Eksperci

WYDAWCA  Tesco (Polska) Sp. z o.o. ul. Kapelanka 56, 30-347 Kraków tel. +48 (12) 25 52 100, fax +48 (12) 25 52 391 e-mail: redakcja@tescomagazyn.pl REDAKTOR NACZELNA  Monika Kraus NADZÓR PROJEKTU  Lenka Kučerová, Sylwia Bilska, Tamás Orcifalvi REALIZACJA PROJEKTU  SKIVAK, www.skivak.pl, tel. +48 61 625 61 15 REDAKTOR PROWADZĄCA  Iga Wojciechowska ZESPÓŁ REDAKCYJNY  Agnieszka Dyniakowska, Beata Kubiś, Magdalena Sprenger, Katarzyna Skoczek, Anna Wudarska PROJEKT GRAFICZNY I SKŁAD  Agata Szulc, Katarzyna Malinowska EDYCJA ZDJĘĆ  Paweł Chlebowski, Agata Szulc REKLAMA  Monika Kraus, Małgorzata Kulig-Dymacz, Monika Ostrowska, reklama@tescomagazyn.pl DRUK I OPRAWA  LSC Communications Europe Sp. z o.o.

Redakcja nie zwraca niezamówionych materiałów oraz zastrzega sobie prawo do skracania i redagowania nadesłanych tekstów. Za treść reklam redakcja nie odpowiada. Rozpowszechnianie redakcyjnych materiałów bez zgody wydawcy jest zabronione. Produkty prezentowane w „Tesco Magazynie” nie stanowią oferty handlowej w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego i mają charakter wyłącznie informacyjny. Cena i dostępność produktów w sieci Tesco może się różnić w zależności od sklepu. Oferty promocyjne obowiązują na warunkach w nich wskazanych, w szczególności dotyczących trwania promocji, lub do wyczerpania asortymentu. Produkty z ceną podaną bez gwiazdki nie są dostępne w sieci Tesco. „Tesco Magazyn” nie zastępuje porady lekarskiej, stanowi jedynie źródło informacji.

W przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.

Zdjęcia użyte w magazynie: Shutterstock, F&F.

Nakład i sprzedaż kwartalnika „Tesco Magazyn” są weryfikowane przez Związek Kontroli Dystrybucji Prasy (numer rejestru: 1116).

Termin obowiązywania magazynu: od 27.08 do 25.11.2018 r. / Ceny z 10.08.2018 r.

Produkty z ceną marki F&F są dostępne w sieci Tesco do wyczerpania zapasów.

4

D R M A RTA HASSE-CIEŚLIŃSKA

PA U L I N A S PA L E N I A K

ŁUCJA DOBRUCKA

M A ŁG O R Z ATA OHME

Doktor nauk medycznych, specjalista dermatologii i wenerologii, licencjonowany kosmetolog. Od lat pracuje w Prodermie– poznańskiej klinice dermatologii estetycznej i laserowej. str. 80

Licencjonowany trener personalny, trener OCR, trener i założyciel poznańskiej grupy biegowej Poznań Race Team oraz trener Spartan Race Training Group Poznań. str. 86

Członkini Polskiego Stowarzyszenia Dietetyków ze statusem: dietetyk medyczny.

Sekretarz krakowskiego oddziału Polskiego Towarzystwa Dietetyki. str. 74

Psycholog dziecięcy i rodzinny, psychoterapeutka.

Założycielka magazynu dla kobiet www.ohme.pl.

Mama Klary i Jurka. str. 118

Partnerzy wydania

SPIS TREŚCI

W jesiennym numerze

URODA 78 Siła pielęgnacji

Nowinki ze świata urody

80 Nie pękaj!

Pielęgnacja skóry naczynkowej

86 Aktywni i odporni Trenuj przez cały rok

90 Stop zakwasom Zadbaj o swoje mięśnie

92 Sezonowe wyzwanie

120

Jesienią nie zwalniamy tempa!

102 Gotowi na szkołę Moda dla uczniów

DOM 112 Sprzątanie Fakty i mity

118 Przepis na udany dzień

Nie daj się jesiennej chandrze

112

8 8 Martyna Wojciechowska

„Żyję w zgodzie ze sobą”

KUCHNIA 18 Ciepłe poranki

120 Zachwycająca Dolina Loary

Jesienna podróż do Francji

T E M AT N U M E R U Co skrywa chleb?

Szukaj na stronach:

12-17

Zacznij dobrze dzień

30 Domowa przetwórnia, czyli pyszności w słoiku

34 To, co najlepsze z jesieni

80

Marta Dymek gotuje

38 Odkryj ziemniaki na nowo Poznaj ich różne odmiany

42 Przepis na stek idealny Tajemnica dobrego przyrządzenia

44 W stronę południa Przepisy na rozgrzewające potrawy

86

102

48 Prosto z pieca Czyli festiwal pizzy

54 Między obiadem a kolacją

Pyszne, jesienne podwieczorki

70 Jesienne zero waste Gotuj bez strat

KO N KU R SY Szukaj na stronach:

124-128 5

NASZE PRZEPISY

Nasze przepisy Gotuj z nami!

6

PRZEKĄSKI

BEZMIĘSNE

MIĘSA I RYBY

DESERY

Na mały głód między posiłkami

Kuchnia roślinna w najlepszym wydaniu

Pomysły na smaczne obiady i kolacje

Jesienne smakołyki z sezonowymi owocami

Pasty kanapkowe 16 Konfitura z czerwonej cebuli i wina 32 Dynia słodko-kwaśna 32 Miodowo-imbirowe kiszone marchewki 32 Pikle z awokado 32 Puder z grzybów 32 Chutney kokosowy 45 Gryczane placki z cukinii 52 Pesto z mieszanki liści 72 Pasztet wegański 72

Bezglutenowe naleśniki z kurkumą 19 Placki dyniowe 20 Dal z dyni 37 Masala dosa z ziemniakami 45 Pełnoziarnista pizza z burakiem 49 Pizza na spodzie z kalafiora 50 Czarna soczewica z warzywami i rukwią wodną 65 Makaron z chrupiącymi okruszkami 73

Wytrawne gofry z łososiem 19 Omlet z jarmużem i fetą 22 Krem ziemniaczany z boczkiem 40 Pieczone ziemniaki 41 Tajska zupa z krewetkami 45 Skrzydełka w sosie teriyaki 46 Pizza z mięsem mielonym 49 Pizza z szynka i szałwią 49

NESCAFÉ Gorący wulkan NESCAFÉ Tonka Pear Krucha tarta z jabłkami Sernik ze śliwkami kruche tartaletki z konfiturą Orzechowa kruszonka

26 28 58 58 58 58

NASZE PRZEPISY

73

17

30

50

20

38

37

56

7

WYWIAD

Żyję w zgodzie ze sobą Jej życiorys i dokonania zaskakują i inspirują wiele osób. Niestraszne jej rajdy samochodowe, wyprawy w egzotyczne kraje, wspinaczka wysokogórska czy nurkowanie w głębinach oceanu. Ale przede wszystkim nie boi się realizowania swoich marzeń i życia po swojemu. O pasjach, wychowaniu córki i podążaniu własną drogą opowiada nam Martyna Wojciechowska.

Rozmawiała: Iga Wojciechowska

8

WYWIAD Dziennikarka, podróżniczka, autorka książek, himalaistka, kierowca rajdowy, ambasadorka akcji proekologicznych i społecznych, mama… Pani aktywnością z powodzeniem można by obdzielić kilka osób!

Jak udaje się to wszystko pogodzić? Skąd pasja i energia do tylu różnych działań?

Trudno mi odpowiedzieć na pytanie, dlaczego taka jestem. To chyba jednak kwestia genów! (śmiech) Od najmłodszych lat miałam wiele szalonych pomysłów i dość determinacji, żeby te plany realizować. To daje mi ogromną satysfakcję i napędza do robienia kolejnych rzeczy. Jeśli o czymś marzymy, ale nie wprowadzamy tego w życie, to na marzeniach z reguły się kończy i pozostaje frustracja. A mi szkoda każdego dnia, który mogę przeżyć w pełni zamiast zostać z poczuciem upływającego czasu. Tak naprawdę boję się tylko tego, że mam za dużo pomysłów, by je wszystkie zrealizować. Dlatego staram się każdego dnia zrobić jak najwięcej. Z natury też nie narzekam i nie poświęcam czasu na roztrząsanie tematów. Nie szukam pretekstów, żeby czegoś nie zrobić, co jest naturalną skłonnością naszego umysłu.

Zamiast tego szukam sposobów, jak coś można zrobić. Nawet jeśli początkowo wydaje się to niemożliwe.

Próbowałam sprawdzić, jakie zakątki świata już pani odwiedziła, ale łatwiej chyba zapytać o te, do których wciąż nie udało się pani dotrzeć.

Czy są jeszcze jakieś nieznane pani zakątki na kuli ziemskiej?

Ja też próbowałam podliczyć, na jakich krańcach świata byłam, i stanęło na tym, że w około 140 krajach. W niektórych przelotem, do innych wracałam wielokrotnie – tak jak do Tanzanii, gdzie byłam ponad 10 razy, do Etiopii czy Indii. Wciąż jest wiele miejsc, których nie odwiedziłam. Jednak nie myślę o nich w kategoriach marzeń, tylko planów, ponieważ wiem, że – prędzej czy później – tam dotrę. Pozostaje jedynie pytanie „kiedy?”. Przede

mną wciąż podróże do Afganistanu, Nowej Zelandii, na Madagaskar.

Nie mam pomysłu, żeby „zaliczać” kolejne krańce świata. Potrafię wielokrotnie wracać do miejsc czy krajów, które dobrze znam, a jednak za każdym razem odkrywam je na nowo. Takimi miejscami są dla mnie na pewno cała Afryka oraz Indie, na tyle niezwykłe, że mało kto – nawet będąc tam wielokrotnie – dobrze je poznał. Poza tym teraz przede mną misja ponownego odwiedzenia wszystkich miejsc, w których już byłam, lecz tym razem z moją córką Marysią.

JESZCZE NIGDY… Gdybym wiedziała, to na pewno już dawno bym to zrobiła! Więc jeśli znajdę tę odpowiedź, na pewno będzie na mojej liście kolejnych rzeczy do realizacji.

CIĄGLE MARZĘ O… Dobrych ludziach, którzy mnie otaczają – takich z dobrą energią. Jeśli są wokół dobrzy ludzie i jest zdrowie, to można mieć wszystko.

Skąd wzięło się u Pani zamiłowanie do dalekich podróży i dokąd odbyła pani swoją pierwszą podróż?

Moja pierwsza podróż była dość szalona. Spakowałam torbę, włożyłam tam dużo potrzebnych rzeczy, poczekałam na taki moment, kiedy nikt mnie nie będzie widział, i… uciekłam z domu. Bardzo mi zależało, żeby była to samodzielna, samotna wręcz, podróż. I pewnie wszystko byłoby w porządku, gdyby nie to, że wybrałam się na stację benzynową przy trasie wylotowej z Warszawy na Poznań. Wtedy wydawało mi się, że to centrum świata, bo zawsze było tam dużo samochodów, ludzi, zamieszanie. Była tam również kawiarnia z prawdziwego zdarzenia,

co w głębokich latach 70. nie było takie częste. Rzecz tylko w tym, że miałam wtedy… 3,5 roku! Ta pierwsza wyprawa spowodowała więc ogromny stres u moich rodziców, za co bardzo ich przepraszam.

Ale chyba już wtedy czułam, że chciałabym podróżować dalej i odkrywać głębiej, że ciekawi mnie, co jest za zakrętem i co jeszcze ciekawego mogę w życiu zrobić.

Od czego zaczyna się przygotowanie do wyjazdu na kraniec świata i czego się od takich wypraw oczekuje?

Dla mnie przygotowania zaczynają się od tak zwanej iskry – tego czegoś, co pojawia się w sercu i w głowie, kiedy myślę o kolejnym wyjeździe. Bez tego nawet nie ma co się pakować i szykować. Więc najpierw muszę mieć poczucie, że bardzo chcę tę konkretną rzecz zrobić, a dopiero później wymyślam, jak się za to zabrać. (śmiech) Wtedy jestem w stanie pokonać wszystkie trudności i przeciwności losu.

Ponieważ wiele podróży do moich bohaterek odbywa się na krańce świata, od razu szukam możliwości zrealizowania tematu i spotkania się z nimi. Potem przystępujemy do sprawdzenia wiz i pozwoleń.

Czasami bywa to trudne, bo do kilku krajów nie chcą już wpuszczać „szalonej dziennikarki z Polski”!

Gdy już uda się otrzymać wizę, co pani koniecznie zabiera ze sobą na wyprawę?

Oprócz tego, że pakuję główny bagaż, muszę mieć ze sobą mały bagaż podręczny. Czasem śmieję się z tego, że dla mnie jest on jak podstawowe wyposażenie żołnierza, którego można zrzucić z desantem w dowolnym miejscu na świecie. Z moim plecakiem muszę przeżyć wszędzie. Zawsze więc mam przy sobie latarkę czołówkę, notes, ołówek… Mam również ze sobą dwa telefony, niekiedy też telefon satelitarny, bo chcę być w kontakcie z dzieckiem. Zawsze mam coś do jedzenia i picia. Pilnuję oczywiście, żeby żywność była bezpieczna

9

WYWIAD i wiadomego pochodzenia. Tak samo jest z wodą do picia, którą zawsze noszę ze sobą. Poza tym mam dużo waluty, którą dla mnie jest… uśmiech. To najlepsza jednostka płatnicza, wymienialna w każdej części świata. I zawsze działa!

Czy Marysia odziedziczyła po rodzicach podróżniczą smykałkę i zamiłowanie do przygód?

Chyba tak, choć córka ma teraz 10 lat, więc wiele może się jeszcze zmienić. Naszym sposobem na spędzanie czasu i wakacji są głównie wyjazdy w góry. To jest najwspanialsza rzecz, którą robimy razem.

Co roku wybieramy się w Dolomity, żeby realizować coraz trudniejsze przejścia ferratowe i wspinaczkowe. To zawsze jest cudowny czas.

Planujemy też wspólny wyjazd do Afryki. Mania jest ciekawa świata, odważna i odporna na niewygody. Tak jak ja. Wydaje mi się, że to będzie bardzo dobra podstawa do naszych wspólnych wypraw na krańce świata. W końcu zacznie jeździć sama, a ja się zacznę martwić, tak jak moja mama kiedyś o mnie. (śmiech)

Jak uczy pani Marysię podróżowania i miłości do natury?

Potrzebuję przestrzeni i kontaktu z naturą – takie okoliczności i miejsca sprawiają, że czuję się najszczęśliwsza. Duszę się w miastach, więc nigdy na mój własny, prywatny wyjazd nie wybrałabym się do żadnego miasta. Marysię, odkąd była maleńka, nosiłam w nosidełku po górach. Wyjeżdżając, wybieramy zwykle proste warunki do życia, jak np. drewniana chata opalna piecem kaflowym. Mamy taki cudowny stary dom w naszych ukochanych Beskidach. Na pewno zaszczepiłam córce miłość do natury, do zwierząt również. Dbamy o różne małe gesty, które składają się na duży efekt w naszym domu. Dokonujemy świadomych wyborów, oszczędzamy wodę, światło, segregujemy śmieci i wierzę, że dzięki temu wychowuję świadomą kobietę, która też będzie czuła się częścią natury.

10

Chętnie angażuje się pani w akcje na rzecz środowiska– jest pani m.in. ambasadorką programu „Po stronie natury” organizowanego przez markę Żywiec Zdrój. Jednym z działań w ramach kampanii było zobowiązanie dotyczące dbania o naturalne zasoby wody w Polsce. Jak możemy je chronić?

Im więcej drzew – tym więcej wody w naturze. I dlatego m.in. przyłączyłam się do programu „Po stronie natury”, który trwa już od 10 lat. Rokrocznie sadzimy drzewa, w tym roku posadziliśmy kolejne 2 miliony, co łącznie daje 8 milionów drzew! Zajmujemy się też edukacją, która ma na celu uświadamianie, że mądre sadzenie drzew wpływa bardzo pozytywnie na cały ekosystem – powoduje bowiem, że ich system ukorzenienia zatrzymuje wodę w glebie. Lasy tworzą przestrzeń dla zwierząt, dla tego naturalnego cyklu. Jestem bardzo dumna, że mogę inspirować innych do dbania o naturę. Nie mamy „planety B”, nie mamy innego domu do mieszkania i musimy dbać, o ten, w którym żyjemy. Cieszę się, że ta idea się rozprzestrzenia i coraz więcej osób angażuje się w nasze działania.

Jaka jest pierwsza rzecz, jaką robi pani w nowym miejscu?

Najpierw poznaję ludzi, witam się z gospodarzami, zjadam z nimi wspólny posiłek – to wyraz szacunku. Potem odstawiamy bagaż i organizujemy zapas wody.

MARTYNA WOJCIECHOWSKA

Dziennikarka, prezenterka telewizyjna, podróżniczka i pisarka. W 2000 r. jako pierwsza Polka ukończyła rajd Sahara – Dakar, a w latach 2002-2010 zdobyła Koronę Ziemi. Aktywnie angażuje się w działalność społeczną i na rzecz ochrony środowiska – jest ambasadorką programu Żywiec Zdrój „Po stronie natury”, honorową ambasadorką WWF Polska, adoptowała dzieci z odległych zakątków świata.

Za swoje dokonania została uhonorowana lalką Barbie Shero przyznawaną silnym, inspirującym i zaangażowanym kobietom.

Wychowuje dziesięcioletnią córkę Marysię.

Czy istnieje podróż, o której nie może pani zapomnieć?

Jakie jest największe wyzwanie, którego się pani podjęła?

Z opowiadaniem, którą podróż wspominam najlepiej, to jest tak, jak z matką pytaną, które ze swoich dzieci kocha najbardziej. (śmiech) Trudno mi porównać zdobycie Mount Everestu do rajdu Dakar, do wypraw z programem „Kobieta na krańcu świata” czy do moich wyjazdów z Marysią – każda z tych podróży ma inny charakter i niesie inne, zawsze niesamowite, wspomnienia.

Chyba jednak życie w zgodzie ze sobą. Pochodną tego jest to, że robię to, co robię. Że podróżuję na krańce świata, że spotykam niezwykłe kobiety, realizuję o nich filmy dokumentalne. Że mam odwagę wspinać się w wysokich górach, pływać w oceanach i robić te wszystkie zwariowane rzeczy.

A to jest wolne od stereotypów, zahamowań, ograniczeń i oznacza podążanie własną ścieżką.

TEMAT WYDANIA

Pieczywo z dodatkiem zakwasu dłużej zachowuje świeżość.

Naturalny kwas octowy w nim zawarty zapobiega powstawaniu pleśni i hamuje rozwój grzybów.

12

TEMAT WYDANIA

Co skrywa chleb? Świeży, chrupiący chleb posmarowany masłem to często jedno z pierwszych i najbardziej wyraźnych wspomnień z dzieciństwa. Kojarzy się nam z domem, ciepłem i tradycją. Choć doskonale znamy jego smak oraz zapach, nie jesteśmy w stanie mu się oprzeć.

K

tokolwiek odkrył pieczywo i zakwas potrzebny do jego upieczenia, na zawsze zmienił bieg kulinarnej historii.

Zakwas to nic innego, jak mikstura z mąki żytniej i wody, którą poddaje się procesowi fermentacji w odpowiedniej temperaturze, lub niewielka ilość gotowego już ciasta żytniego pozostawiona z poprzedniego wypieku chleba. Znajdujące się w zakwasie dzikie drożdże i bakterie mlekowe sprawiają, że chleb wyrasta, a my możemy w nieskończoność rozmnażać zakwas. Pojawienie się drożdży piekarskich zmieniło podejście do wypieku chleba i pozwoliło produkować go na wielką skalę bez długiego czasu oczekiwania.

Jednak ci, którym zależy na tym niepowtarzalnym smaku i odpowiedniej teksturze pieczywa, nadal sięgają po tradycyjne receptury.

NA ZDROWIE

Wyobraźmy sobie pełny smak, chrupiącą skórkę, przyjemne poczucie sytości… To właśnie dzięki tym walorom chleb z dodatkiem zakwasu jest przez nas uwielbiany ale nie chodzi wyłącznie o doznania smakowe. Chleb powstający z dodatkiem zakwasu to prozdrowotna kombinacja, która:

1

dzięki zawartości kwasu mlekowego reguluje pracę przewodu pokarmowego i stymuluje namnażanie się bakterii probiotycznych, poprawiając naszą odporność,

2

dostarcza organizmowi dużej dawki błonnika, za pomocą którego „wymiata” resztki treści pokarmowych z jelit i spowalnia wchłanianie się składników pokarmowych,

3

ma obniżony indeks glikemiczny, dlatego nie podnosi gwałtownie poziomu cukru we krwi.

JEDYNY W SWOIM RODZAJU

Zakwasu nie da się w stu procentach zastąpić żadnym składnikiem – nic bowiem nie pozwala na uzyskanie kwaskowatego smaku i charakterystycznego aromatu pieczywa. Do przygotowania zakwasu wybiera się zwykle tzw. mąki

wysokowyciągowe. Charakteryzuje je wysoka zawartość zewnętrznych części ziarna, w których znajdują się mikroorganizmy ułatwiające przygotowanie zakwasu. Najczęściej wykorzystuje się mąkę żytnią, która ma więcej wartości odżywczych i wyższą zawartość cukru niż mąka pszenna. Zakwas pszenny także ma swoje zastosowanie dodaje się go do ciasta dla smaku.

Suchy zakwas Jednym ze sposobów na przyspieszenie procesu przygotowywania pieczywa oraz ułatwienia przechowywania zakwasu jest jego suszenie. Przy tradycyjnej metodzie zakwas musi być przechowywany w odpowiedniej temperaturze i co jakiś czas dokarmiany, żeby dzikie drożdże i kultury bakterii przetrwały i nadal się rozmnażały.

Rozmnażanie takiego zakwasu to proces, który trwa co najmniej kilka dni. W przypadku suchego zakwasu zarówno jego przechowywanie, jak i dozowanie jest znacznie prostsze.

13

TEMAT WYDANIA

MĄKA MA ZNACZENIE

Poza zakwasem do wypieku chleba potrzeba mąki.

Najbardziej popularne są mąka chlebowa żytnia i mąka chlebowa pszenna oraz ich mieszanki.

W każdej kategorii mąki wyróżnia się jej typy oznaczane konkretnymi liczbami, które różnią się grubością przemiału, mającą wpływ na konsystencję i ciężkość chleba.

PAMIĘTAJ

Wypiekanie chleba na zakwasie wymaga czasu, cierpliwości i dokładności. Nie zawsze możemy sobie na to pozwolić. Nie oznacza to jednak, że trzeba rezygnować ze smaku tradycyjnego pieczywa – w Tesco znajdziesz chleby wypiekane z dodatkiem zakwasu.

W Tesco szczególnie polecanym chlebem z dodatkiem zakwasu jest chleb wiejski 500 g.

14

KUPUJEMY DOBRY CHLEB!

Kupując pieczywo z zakwasem, należy zwracać uwagę na jego skład. W dobrym chlebie potrzeba czterech składników: mąki, wody, zakwasu i soli. Dodatki, takie jak ziarna, pestki czy nasiona, są oczywiście mile widziane!

PRZECHOWYWANIE CHLEBA

W jaki sposób można przedłużyć świeżość chleba i zadbać o jego smak?

→ ZAOPATRZ SIĘ W LNIANE WORECZKI – mają właściwości „oddychające”. Schowany w nich chleb nie zaparzy się i nie zapleśnieje. To także doskonały sposób na zapobieganie wysychaniu pieczywa.

→ ZAMROŹ NADMIAR CHLEBA – cały lub podzielony na kromki, świeży (ale nie ciepły!) chleb można z powodzeniem schować do zamrażarki i rozmrozić, gdy będzie nam potrzebny. → PRZECHOWUJ CHLEB W SUCHYM MIEJSCU w temperaturze pokojowej. Nie powinno się trzymać pieczywa w lodówce, gdyż panująca tam wilgoć spowoduje pleśnienie.

SZYBKA

ŚCIĄGA

1. Wyb ieraj ch leb wy z doda → TRZYMAJ CHLEB W CHLEpiekany tkiem zakwa BAKU – taki pojemnik stanowi mniej sk su — im ładników dodatkową ochronę przed , tym le piej. wilgocią.

2. Zakw as to miesza i wody nka m → OWIŃ BOCHENEK W PER, nic po ąki nadto.

GAMIN – papier zapobiegnie 3. Doda powstaniu pleśni i zaparzeniu tek zia ren, np chleba. nika, se . słonec zamu zczy dy wartośc ni, podn i odżyw o si cze pie czywa .

4. Chleb z dodat kiem z dłużej z akwasu achowu je świe żość i sm ak..

5. Aby przedłu żyć św pieczyw ieżość a, prze chowuj w lnian chleb ym wo rku i c hlebaku .

TEMAT WYDANIA

Z Z I E LO N Y M P E STO, POMIDORKAMI I KIEŁKAMI

Z PASTĄ Z P I E C ZO N E G O B ATATA

Z P I K A N T N Y M T WA R OŻ K I E M I ŁOS OS I E M

• garść szpinaku • garść rukoli • pestki dyni • 2 łyżki oliwy z oliwek • kilka pomidorków koktajlowych • kiełki brokułu • świeżo mielony czarny pieprz • czarnuszka

• duży batat • średnia czerwona cebula • łyżeczka kuminu • łyżka oliwy • sól

• 125 g półtłustego twarogu • 3 suszone pomidory z zalewy • łyżka oliwy z oliwek • szczypta chili • sól morska • pieprz czarny • 2 plastry wędzonego łososia • koperek i kiełki do dekoracji • świeżo mielony pieprz

1 . Do wysokiego naczynia włóż szpinak, rukolę i wlej olej. Pestki dyni podpraż na suchej, rozgrzanej patelni, a następnie dorzuć je do pojemnika i całość zmiksuj.

2. Gotowym pesto posmaruj kanapki.

Pomidorki koktajlowe przekrój na pół i ułóż na kanapce z kiełkami.

3. Oprósz całość świeżo mielonym pieprzem i posyp ziarenkami czarnuszki.

ZE SŁODKIM TWAROŻKIEM I BRZOSKWINIĄ • 125 g półtłustego twarogu • 2 łyżki miodu • 2 łyżki jogurtu naturalnego • szczypta cynamonu • brzoskwinia • miód do polania kanapek • listki mięty do dekoracji 1. Ser rozgnieć, dodaj jogurt, cynamon i miód, dokładnie wymieszaj.

2. Smaruj twarożkiem kanapki i układaj na nich kawałki lub plastry brzoskwini.

3. Polej odrobiną miodu i udekoruj listkami świeżej mięty.

16

1. Batata i cebulę obierz, pokrój w ćwiartki i skrop oliwą. Ułóż na blaszce wyłożonej papierem do pieczenia i wstaw do nagrzanego do 200˚C piekarnika na 40 minut.

2 . Upieczone ostudź, a następnie zmiksuj w blenderze na gładką masę.

3. Pastą smaruj kanapki. Udekoruj je ulubionymi warzywami, pestkami oraz kiełkami i podawaj.

Z PASTĄ Z CZ E R WO N E J FAS O L I I K A R M E L I ZOWA N Y M BANANEM • puszka czerwonej fasoli • 3 łyżki tahini • 4-5 łyżek miodu • 3 łyżki kakao • 4 łyżki mleka roślinnego DODATKI: • banan • łyżka masła • 2 łyżki brązowego cukru • szczypta cynamonu 1. Fasolę odcedź i dokładnie opłucz.

Wszystkie składniki pasty zmiksuj w blenderze na jednolitą masę.

2 . Masło rozgrzej na patelni, dodaj cukier i poczekaj, aż się rozpuści.

Dodaj cynamon, wymieszaj i dorzuć plasterki banana.

3. Smaż około minuty z każdej strony. Na kanapki nakładaj pastę oraz plasterki banana.

1. Suszone pomidory drobno posiekaj. Twaróg rozgnieć z oliwą, dodaj pomidory, chili, sól i pieprz.

2. Nałóż pastę na kanapkę, połóż plaster wędzonego łososia i udekoruj koperkiem oraz kiełkami.

3. Oprósz świeżo mielonym pieprzem.

CHLEB WIEJSKI

Ten pszenno-żytni chleb z dodatkiem zakwasu żytniego długo zachowuje świeżość, a my możemy cieszyć się jego wspaniałym smakiem przez wiele dni.

TEMAT WYDANIA

17

NA KILKA SPOSOBÓW

Ciepłe poranki

18

Czy może być coś lepszego od pysznego śniadania?

Tak – pyszne ciepłe śniadanie! Zwłaszcza wtedy, gdy na dworze zaczyna się robić coraz zimniej, a my potrzebujemy porannej rozgrzewki.

Naleśniki, omlet, a może gofry? Z każdym z tych przepisów poranek zacznie się wyjątkowo.

NA KILKA SPOSOBÓW

B E ZG LU T E N OW E N A L E Ś N I K I Z KU R KU M Ą I OWO C A M I CIASTO: • 50 g mąki ryżowej • 50 g skrobi kukurydzianej • 15 g mąki ziemniaczanej • 2 łyżeczki kurkumy • 2 jaja • 300 ml mleka roślinnego • łyżka oliwy • szczypta soli DO PODANIA: • gruszka i jabłko • 2 łyżki miodu • łyżka syropu klonowego • łyżka masła • siekane orzechy • łyżeczka startego imbiru • cukier puder do dekoracji 1. Podane składniki zmiksuj na gładkie ciasto. Smaż naleśniki na rozgrzanej, lekko posmarowanej olejem patelni z obu stron na rumiany kolor.

2 . Gruszkę i jabłko obierz i pokrój na ćwiartki lub ósemki. Na patelni rozgrzej masło, dodaj cukier i mieszając, smaż do jego rozpuszczenia i skarmelizowania.

3. Dodaj imbir i kawałki owoców i podsmażaj co pewien czas obracając, by całe pokryły się karmelem. Owoce układaj na plackach, każdy złóż na pół i posyp cukrem pudrem.

W Y T R AW N E G O F RY CIASTO: • szklanka mąki pszennej • szklanka mleka • jajko • garść tartego parmezanu • 2 duże łyżki masła • szczypta chili • sól i świeżo mielony pieprz • łyżeczka proszku do pieczenia DO PODANIA: • łyżka hummusu • awokado • plastry łososia 1. Mąkę wymieszaj z proszkiem do pieczenia i przyprawami, dodaj żółtko, parmezan i roztopione masło.

Miksuj do połączenia się składników, na koniec delikatnie wymieszaj z ubitym na sztywno białkiem.

2. Porcje ciasta wlewaj do rozgrzanej gofrownicy i piecz gofry.

3. Upieczone posmaruj hummusem, na każdym ułóż plastry awokado oraz łososia, udekoruj i podawaj.

19

NA KILKA SPOSOBÓW

20

NA KILKA SPOSOBÓW P L AC K I DY N I OW E Z P OW I D Ł A M I CIASTO: • szklanka mąki pełnoziarnistej • łyżeczka proszku do pieczenia • pół szklanki purée z dyni • pół szklanki jogurtu naturalnego • jajko • 3 łyżki oleju • 2 łyżki cukru • łyżeczka cukru waniliowego • szczypta imbiru i cynamonu DO PODANIA: • powidła śliwkowe • owoce • jogurt grecki 1 . W misce wymieszaj mąkę, proszek do pieczenia, cukier i przyprawy.

W drugiej misce połącz jogurt, jajko, olej i purée z dyni.

2. Wymieszaj zawartość obu misek i połącz dokładnie do uzyskania jednolitej konsystencji. Nakładaj porcje ciasta na rozgrzaną patelnię, tworząc placuszki, i smaż na rumiany kolor z obu stron.

3. Podawaj z kleksem powideł śliwkowych, jogurtem greckim i świeżymi owocami.

REKLAMA

ZAPAKUJ NA WYNOS! Placuszki znakomicie smakują także na zimno możesz zapakować je i zabrać do szkoły lub pracy.

NA KILKA SPOSOBÓW

O M L E T Z JA R M U Ż E M I F E TĄ • 3 jajka • garść siekanego jarmużu • 80 g sera feta • 3 łyżki siekanego szczypiorku • łyżka masła • sól i świeżo mielony pieprz • 2 łyżki tartej mozzarelli • kilka pomidorków koktajlowych • 2 plastry szynki 1. Jajka wbij do miski i ubij trzepaczką. Dopraw solą i pieprzem, dodaj

22

pokruszony ser feta, jarmuż oraz szczypiorek. Wymieszaj masę i przelej ją na patelnię z rozgrzanym masłem.

2. Smaż pod przykryciem do całkowitego ścięcia jajek. Zdejmij pokrywkę, na wierzchu omletu ułóż plasterki pomidorków i posyp tartym serem.

3. Smaż jeszcze chwilę, przełóż na talerz i udekoruj plastrami szynki oraz jarmużem.

NA KILKA SPOSOBÓW

A gdy nie masz zbyt wiele czasu...

PRZYGOTUJ OWSIANKĘ!

Koniec z zastanawianiem się, co dodać do idealnej owsianki. Oto niezawodny przepis na to, by poranek zawsze smakował pysznie.

PŁATKI – owsiane, jaglane, orkiszowe

1

PŁYN – mleko krowie, mleko roślinne lub woda

2

DODATKI – owoc, orzechy, migdały, suszone owoce

3

COŚ EKSTRA – masło orzechowe, gorzka czekolada, miód, konfitura

4

24

PROMOCJA

Dobra dawka optymizmu Idealny jesienny dzień to taki, który spędzamy nieśpiesznie w promieniach słońca, wspominając wakacyjne wyjazdy i rozkoszując się naszą ulubioną kawą.

Poznaj przepisy, które smakują wyśmienicie i są najlepszym sposobem na pyszną dawkę energii i optymizmu.

26

G O R ĄCY W U L K A N • 2 płaskie łyżeczki kawy NESCAFÉ Gold • 30 ml gorącej wody • skórka starta z pomarańczy • szczypta pieprzu cayenne • 3 łyżeczki mleka skondensowanego Dwie łyżeczki kawy zalej 30 ml gorącej wody. Zamieszaj. Dodaj skórkę otartą z pomarańczy. Do drugiego naczynia wlej mleko skondensowane, dodaj pieprz i wymieszaj. Do kieliszka wlej najpierw warstwę mleka, a potem warstwę kawy.

PROMOCJA

N E S CA F É TO N K A P E A R PRZEPIS na orzeźwiający jesienny i bardzo owocowy drink, który powstał z inspiracji NESCAFÉ Azera Espresso!

Zachowaj wspomnienie lata z NESCAFÉ Tonka Pear.

28

• 2 płaskie łyżeczki kawy NESCAFÉ Azera Espresso • 90 ml wody o temperaturze pokojowej • dojrzała gruszka • sok wyciśnięty z połówki grejpfruta • 20 ml syropu waniliowego • 20 ml syropu z nasion tonka • 2-3 łyżeczki brązowego cukru • szklanka pokruszonego lodu DO PRZYSTROJENIA: • plastry grejpfruta

Dwie łyżeczki kawy zalej 90 ml wody i zamieszaj. Do szklanego naczynia wrzuć pokrojone, nieduże cząstki obranej i pozbawionej gniazd nasiennych gruszki, dosyp cukier i zblenduj na purée. Dolej syrop waniliowy, syrop z nasion tonka i sok z połówki grejpfruta. Na koniec wlej przygotowaną wcześniej bazę kawową i delikatnie wymieszaj całość.

Do wysokiej szklanki wrzuć pokruszone kostki lodu do ¾ wysokości i wlej przygotowany drink. Całość udekoruj plastrami grejpfruta.

W SEZONIE

Domowa przetwórnia Podróże w czasie są naszym nieosiągalnym marzeniem. Niestety, wehikuł czasu wciąż nie doczekał się realizacji…

Na szczęście mamy słoiki! Dzięki przetworom można w nich zamknąć każdą porę roku, tworząc osobistą, kulinarną kapsułę czasu.

Tekst: Katarzyna Skoczek

P

rzygotowywanie domowych przetworów to naprawdę prosta sprawa! Wystarczy odrobina cierpliwości i czasu oraz… głowa pełna pomysłów.

Poza tym musimy skompletować słoiki (sprawdzą się i te zakręcane, i zamykane klamrą), a także przygotować owoce oraz warzywa, które planujemy przerobić na coś wyjątkowego. Sam proces nie trwa długo, a przetworami możemy się cieszyć wiele miesięcy po ich przygotowaniu. Nic tak nie poprawia humoru, jak jedzone w styczniu truskawki i maliny czy przygotowywane wiosną placki ziemniaczane z aromatycznym, grzybowym sosem!

30

W SEZONIE

NIE KOMBINUJ – WEKUJ! Nazwę „wekowanie” zawdzięczamy słoikom z fabryki Johanna Wecka.

Dzięki swojemu charakterystycznemu, praktycznemu zamknięciu z kolistą gumową uszczelką oraz sprężyną, w latach 70. zyskały one ogromną popularność. Do dziś żadna z nowoczesnych metod nie pobiła tego sposobu konserwowania przetworów. I dobrze, bo jest on bardzo prosty. Wekować można na mokro lub na sucho – ważne, by robić to dokładnie, niszcząc drobnoustroje powodujące psucie się przetworów. W obu przypadkach po zakończeniu pasteryzacji odwracamy słoiki do góry dnem, by sprawdzić ich szczelność i wywołać efekt podciśnienia.

Znajdź swój sposób

1

Wekowanie na mokro To metoda polegająca na zanurzeniu słoików wypełnionych przetworami w garnku z gotującą się wodą. Dno garnka powinno być wyłożone bawełnianą ściereczką. Słoiki zanurza się we wrzącej wodzie do ¾ wysokości i gotuje przez 8-10 minut.

2

Wekowanie na sucho Polega na wyprażaniu słoików w piekarniku w temperaturze do 180˚C przez 15-20 minut.

SŁODKA PASTERYZACJA

Produkty zawierające dużo cukru, takie jak dżemy czy konfitury, oraz powyżej 3% octu nie wymagają pasteryzacji.

Przekłada się je od razu, na gorąco, do słoików, zakręca, odwraca do góry dnem i pozostawia do ostygnięcia. Podciśnienie, które zapewnia trwałość przetworów, samo wytworzy się wewnątrz słoika, uszczelniając pokrywki.

IM MNIEJ ŚWIATŁA, TYM LEPIEJ Domowe przetwory najlepiej przechowywać w ciemnym i chłodnym miejscu. To dlatego piwniczki naszych babć były wypełnione regałami ze słoikami aż po sam sufit! W dzisiejszych czasach coraz więcej osób przechowuje przetwory w lodówce. To także dobry sposób, by na długo zachować ich świeżość.

Pamiętajmy jednak o tym, aby lodówka, w której trzymamy nasze słoiki, nie była w ciągłym użyciu – światło i ciepło zdecydowanie nie służą przetworom. Wystawione na ich długie działanie szybko tracą przydatność do spożycia. A przecież nie o to chodzi!

MAŁE LABORATORIUM

Przetwory, które pamiętamy z dzieciństwa, to zapewne klasyczne kiszone ogórki, kapusta czy śliwkowe powidła. Mało kto eksperymentował wówczas z tym, co trafiało do słoików.

Jednak im więcej odwagi, tym więcej ciekawych pomysłów!

Coraz częściej łączymy słodkie z ostrym lub kwaśnym, a do słoików wrzucamy przeróżne, nawet egzotyczne owoce. W zabawie przetworami tak naprawdę nie ma ograniczeń, a każdy pomysł może być realizowany metodą prób i błędów. Zanim ruszymy z pełną produkcją, warto zacząć od mniejszej ilości i przygotowania jednego lub dwóch słoików w ramach próby.

31

W SEZONIE

POWIDŁA I KONFITURY KONFITURA Z CZERWONEJ CEBULI I WINA • 1 kg czerwonej cebuli • 75 g masła • 75 g brązowego cukru • 8 gałązek świeżego tymianku • 2 łyżki octu balsamicznego • 500 ml czerwonego wina (np. merlota) • 150 ml czerwonego octu winnego • sól, pieprz 1. Cebulę obierz, przekrój na pół i w cienkie plastry. W rondlu rozpuść masło, dodaj cebulę, cukier i oberwany z gałązki świeży tymianek. Dopraw solą i pieprzem.

2. Przykryj i duś na małym ogniu przez mniej więcej 30 minut, do momentu gdy cebula będzie całkiem miękka.

3. Dodaj wino oraz ocet winny i balsamiczny, ponownie doprowadź do wrzenia i gotuj przez 20 minut, aż konfitura zgęstnieje.

4. Zdejmij rondel z ognia, a jego zawartość od razu przełóż do wyparzonych wcześniej słoików. Przechowuj w lodówce lub w chłodnym miejscu.

KISZONKI MIODOWO-IMBIROWE KISZONE MARCHEWKI • 1 kg marchewki • kawałek korzenia imbiru • 100 g miodu gryczanego lub spadziowego • 2 łyżeczki soli himalajskiej • kilka listków szałwii 1. Umytą marchewkę pokrój w cienkie słupki. Przełóż na duży talerz, posyp solą, wymieszaj i odstaw na bok.

Obierz imbir ze skórki i zetrzyj go na tarce o dużych oczkach.

2. W małym garnku podgrzej miód z szałwią. Gdy marchewka puści sok, zalej ją miodem i dodaj imbir. Przełóż całość do słoika i mocno ugniataj, tak żeby warzywo było w całości przykryte zalewą. Jeśli jest jej za mało, dodaj kilka łyżek wody.

32

3. Przykryj słoik gazą i odstaw na kilka dni w ciepłe miejsce. Pamiętaj, by codziennie lekko potrząsać słojem.

W momencie, w którym marchewka osiągnie odpowiadający ci stopień ukiszenia, zamknij słoik i przechowuj ją w lodówce lub innym chłodnym, ciemnym miejscu.

2. Przełóż kawałki na sitko, zanurz je we wrzącej wodzie (w osobnym garnku), potem odsącz i przesyp do czystych, wyparzonych słoików.

Zadbaj o to, by w każdym ze słojów znalazły się goździki i kora cynamonu.

3. Zalej dynię gorącą zalewą i pasteryzuj około 20 minut.

PIKLE Z AWOKADO

MARYNOWANE OWOCE I WARZYWA DYNIA SŁODKO-KWAŚNA • 2 kg miąższu z dyni • ½ kg cukru • ¼ szklanki octu 10% • 4 szklanki wody • kilka goździków • kilka małych kawałków kory cynamonu • pół łyżeczki startej gałki muszkatołowej 1. Składniki zalewy połącz w rondelku, wymieszaj i gotuj około 5 minut.

Dynię pokrój w kostkę lub powycinaj w wybrane kształty (np. kulki, gwiazdki czy serca).

• pół szklanki octu jabłkowego • łyżka koszernej soli • łyżka ziaren gorczycy • łyżeczka cukru • pół łyżeczki czarnego ziarnistego pieprzu • papryczka chili • 2 niedojrzałe awokado 1. Chili pokrój w cienkie plasterki.

W małym rondelku wymieszaj razem wszystkie składniki poza awokado.

Doprowadź do lekkiego wrzenia i gotuj na małym ogniu, do momentu aż cukier całkowicie się rozpuści. Ostudź.

2. Awokado pokrój w grube plastry.

Przełóż do wysokiego słoika i zalej marynatą.

3. Zakręć i marynuj co najmniej 2 dni.

Przechowuj w lodówce lub chłodnym miejscu do miesiąca.

SUSZONKI PUDER Z SUSZONYCH GRZYBÓW • ulubione grzyby (np. borowiki, kanie, podgrzybki, kurki) 1. Wybrane przez siebie grzyby dobrze wysusz w suszarce do grzybów lub piekarniku. Ważne, by cała woda dokładnie z nich odparowała.

2. Ususzone grzyby zmiel w młynku do kawy i przesyp do szczelnie zamykanego słoika. Taki puder możesz przygotowywać z jednego gatunku grzybów lub z ich mieszanek.

To świetny dodatek do zup, makaronu, sosów albo risotto!

W SEZONIE

34

W SEZONIE

To, co najlepsze z jesieni Dal to podstawowa potrawa dla wielu milionów ludzi mieszkających w Indiach, Nepalu i na Sri Lance. To też jeden z najmądrzejszych przepisów na świecie. Jest szybki, prosty, tani, sycący i przepyszny, a w dodatku można dodać do niego różne sezonowe warzywa – na przykład słodką, dojrzałą dynię.

Mądrość tego przepisu polega na tym, że dzięki odpowiedniej kolejności gotowania dal jest bardzo łatwy w przygotowaniu, ale wyjątkowo aromatyczny. I nie chodzi tu o żadne skomplikowane zabiegi, lecz o odpowiednią kolejność dodawania składników do garnka.

To właśnie ona jest czymś, co łączy wszystkie przepisy na to danie – przyprawy, rodzaje soczewicy i dodatkowe warzywa mogą być różne w zależności od miejsca i pory roku.

PROSTO I PYSZNIE Dal z dodatkiem dyni jest jednym z najprostszych. Dynię wystarczy zetrzeć na tarce i podsmażyć z dodatkiem korzennych przypraw, takich jak kumin i cynamon, a na koniec dodać do gotującej się soczewicy. Jako składnik dalu sprawdzi się każda odmiana dyni.

Z dynią hokkaido dal będzie gęsty, warto wtedy dolać więcej wody lub dorzucić dodatkowego pomidora.

Z kolei z dynią piżmową lub dynią muscat dal będzie kremowy i delikatnie zawiesisty.

Dużą zaletą tych ostatnich odmian jest to, że wspaniale smakują na surowo – miskę gorącego dalu, można posypać chrupiącą, soczystą dynią.

Podsmażenie przypraw na oleju nazywa się temperowaniem. To proces, dzięki któremu udaje się wydobyć z nich znacznie więcej aromatu i dopiero do takich przesmażonych przypraw dodaje się kolejne składniki, w tym wypadku tartą dynię. Tę sztuczkę warto wykorzystać także w codziennym gotowaniu – na przykład kiedy uznacie, że gotowa potrawa jest zbyt mdła. Dodanie temperowanych przypraw do ugotowanej soczewicy sprawia, że dal ma intensywny, ale lekki aromat – na pierwszym miejscu czuć soczewicę i słodką dynię, a przyprawy są charakternym tłem.

Fot. Zuza Krajewska

D

al najczęściej opisuje się jako danie pomiędzy curry a zupą. Nie jest tak gęsty jak curry ani nie ma w nim dużych kawałków warzyw. Jednak nie jest też tak rzadki i wodnisty jak zupa.

Porządny dal ma konsystencję zawiesistego kremu, odpowiednią, żeby zjeść go bez żadnych dodatków albo polać nim ryż.

MARTA DYMEK Autorka popularnego bloga Jadłonomia z przepisami kuchni roślinnej. Choć studiowała kulturoznawstwo, postanowiła zająć się wegańskim gotowaniem – jest autorką dwóch książek z przepisami, prowadzi program telewizyjny „Zielona rewolucja Marty Dymek” oraz liczne warsztaty kulinarne. Współpracuje także z polską i zagraniczną prasą, robi wszystko, żeby zachęcić do kuchni roślinnej i jedzenia mniejszej ilości mięsa.

35

W SEZONIE

Dzięki dokładnemu płukaniu soczewicy dal nie pieni się podczas gotowania.

36

W SEZONIE

DA L Z DY N I • 1 ½ szklanki czerwonej soczewicy • łyżeczka kurkumy • 3 szklanki wody • sól • 500 g dyni piżmowej • łyżeczka mielonego kuminu • poł łyżeczki ziaren kuminu • 3 cm świeżego imbiru • pół łyżeczki ziaren mielonej kolendry • ¼ łyżeczki płatków chili • pół łyżeczki cynamonu • 2 łyżki oleju • pomidor malinowy DO PODANIA: • świeża kolendra lub pietruszka • sok z cytryny

1. Czerwoną soczewicę wsyp do garnka, zalej wodą, dokładnie wypłucz i wodę odlej przez sito. Czynność powtórz trzy razy. Do opłukanej soczewicy dodaj kurkumę, szczyptę soli oraz odmierzoną wodę i gotuj pod przykryciem przez 12-15 minut.

2. W międzyczasie obierz dynię i zetrzyj ją na tarce o grubych oczkach, imbir na małych oczkach, a pomidora pokrój.

Kilka łyżek startej dyni odłóż – przyda się do podania gotowego dalu.

3. Na dnie dużej patelni rozgrzej olej

i dodaj wszystkie przyprawy. Smaż przez kilka sekund, po czym dodaj startą dynię oraz imbir. Smaż przez 2-3 minuty, dodaj pomidora i duś wszystko na dużym ogniu kolejne 3-4 minuty.

4. Uduszone warzywa zsuń z patelni do garnka, dodaj mleczko kokosowe i wymieszaj. Doprowadź do wrzenia i dopraw do smaku solą. Podawaj ze startą dynią, świeżą pietruszką i skropiony sokiem z cytryny. Dobrze smakuje zarówno bez dodatków, jak i z ulubionym ryżem.

37

W SEZONIE

1. LORD Ta odmiana ma duże bulwy o płytko osadzonych oczkach. Doskonale sprawdzi się w sałatkach, zapiekankach, zupach lub do tradycyjnego gotowania.

2. GALA Bardzo smaczna wczesna odmiana ziemniaków w typie B – ogólnoużytkowym. Charakteryzuje się żółtym miąższem i lekko siatkowaną skórką. Idealnie nadaje się do gotowania i pieczenia.

3. MADEIRA Bulwy tej średniowczesnej odmiany poznamy po żółtym miąższu i owalnym kształcie. Ten typ ziemniaka najlepiej nadaje się do gotowania.

Odkryj ziemniaki na nowo!

4. JAZZY Bardzo smaczna odmiana, która nie wymaga długiego gotowania.

Wyróżnia się gładką skórką, jasnożółtym wnętrzem i podłużnym kształtem. Warto wybrać je do przygotowania sałatek i zup.

5

3 4

6 2

7

1

38

5. RED LADY Te duże, podłużne bulwy pod czerwoną skórką skrywają pyszny żółty miąższ. Są idealne do gotowania i do pieczenia, dobrze smakują w połączeniu z mięsem i sosami.

6. ZIEMNIAKI FIOLETOWE Nazywane są także truflowymi. Mają fioletowy kolor skórki i miąższu, a ich smak – choć podobny do zwykłych ziemniaków – jest bardziej intensywny i wyrazisty. Można je gotować, piec i grillować.

7. BATATY Inaczej nazywane są słodkimi ziemniakami. Poznamy je po skórce koloru od pomarańczowego do czerwonego i żółtopomarańczowym miąższu. Można je piec, grillować, gotować ze skórką lub wykorzystać do zup czy zapiekanek.

W SEZONIE

Choć ziemniaki przez lata były traktowane jako tuczący dodatek do obiadu, dziś zalicza się je do superfoods i podkreśla zalety. Cenne właściwości odżywcze to dobry powód, by odkryć liczne odmiany bulw i poznać ich wyjątkowy smak.

Z

iemniaki to nieodłączny składnik wielu pysznych dań. Dobrze nam znane, łatwo dostepne i tak chętnie wykorzystywane warzywo znowu jest u szczytu popularności.

Ziemniak niejedno ma oblicze, dlatego zanim udamy się na zakupy, warto się dowiedzieć, który typ wybrać. Dzięki temu danie będzie smaczniejsze i łatwiejsze w przygotowaniu.

ZIEMNIAKI DZIELI SIĘ NA TRZY PODSTAWOWE TYPY:

A

Typ A sałatkowy – po ugotowaniu miąższ tych ziemniaków jest zwięzły i z łatwością pokroimy go w estetyczną kostkę lub plasterki.

Oczywiście kartofle typu A doskonale sprawdzą się jako dodatek do sałatek, a także zup. Można je również smażyć, najlepiej z aromatycznymi przyprawami: mielonym czosnkiem, słodką papryką i majerankiem.

B

Typ B ogólnoużytkowy – jak sama nazwa wskazuje, to najbardziej uniwersalny typ ziemniaków, który świetnie nadaje się do smażenia i gotowania - zarówno ze skórką, jak i bez niej.

C

Typ C lekko mączyste – ugotowane rozsypują się i są lekko suche, dlatego przygotujemy z nich smaczne frytki, placki, purée, babkę ziemniaczaną i farsze, np. do ruskich pierogów.

CIEKAWOSTKA 200 g ziemniaków pokrywa 50% dziennego zapotrzebowania organizmu dorosłego człowieka na witaminę C.

LEKKOSTRAWNE WARZYWO?

Dominującym składnikiem suchej masy bulw ziemniaka jest skrobia, czyli węglowodan. Podczas obróbki termicznej skrobia ulega skleikowaniu, co sprawia, że jest szybko i całkowicie trawiona. W przypadku przyrządzonych już, ale schłodzonych ziemniaków, ulega ona retrogradacji, co obniża łatwostrawność warzywa.

NA ZDROWIE!

Ziemniaki nie są tuczące – ich wczesne odmiany zawierają 69 kcal na 100 g, a późne nieco więcej, bo 89 kcal. Są źródłem wartościowego białka, które najlepiej wykorzystane jest w połączeniu z mięsem. Bogate są w potas odpowiedzialny za regulację pracy serca i ciśnienia tętniczego, witaminy z grupy A, B oraz C, której najwięcej jest w ich późnych odmianach. Zawierają śladowe ilości tłuszczu.

OD KUCHNI

Pieczone kartofle doskonale komponują się z rozmarynem i tymiankiem, a odrobina kurkumy nada im złocisty i jeszcze bardziej apetyczny wygląd. Tradycyjne ziemniaki z wody posypmy świeżym koperkiem – są na tyle smaczne, że odrobina zieleniny w zupełności wystarczy.

Z kolei do purée możemy dorzucić szczyptę gałki muszkatołowej i podsmażone na maśle lub oliwie świeże listki szałwii. Wyjątkowego smaku tłuczonym ziemniakom dodają także łyżka chrzanu, ser ricotta, starty parmezan lub aromatyczne zielone pesto. Amatorzy orientalnej kuchni mogą do purée dosypać pół łyżeczki kuminu, który nada potrawie zarówno słodkość, jak i ostrość.

NIEDOSKONAŁE JEST DOSKONAŁE

Kupując warzywa i owoce, bardzo często zbyt dużą uwagę przywiązujemy do ich wyglądu. Tymczasem produkty, np. ziemniaki czy marchew, mające nieregularny kształt oraz niestandardowy rozmiar, nie różnią się w smaku od tych o idealnym wyglądzie. Perfectly Imperfect to pełnowartościowe produkty, których wygląd odbiega nieco od ideału. Tesco odbiera te nieidealne warzywa i owoce od producentów, zapobiegając w ten sposób ich wyrzuceniu. Można je kupić w atrakcyjnej cenie, dzięki czemu możemy nie tylko zaoszczędzić, ale również przyczynić się do zmniejszenia ilości marnowanego jedzenia.

39

W SEZONIE

PAMIĘTAJ

Najwięcej wartościowych składników zachowują ziemniaki gotowane na parze, w mundurkach oraz pieczone.

K R E M Z I E M N I AC Z A N Y Z P R A ŻO N Y M B O C Z K I E M • ½ kg ziemniaków Perfectly Imperfect • por • 2-3 ząbki czosnku • cebula • 1 l warzywnego bulionu • 4-6 plastrów boczku • szczypta pieprzu • 1-2 łyżki masła lub oliwy z oliwek 1. Ziemniaki dokładnie umyj, obierz i pokrój w większe kawałki. Gotuj je w warzywnym wywarze do miękkości.

2. Sparz pora i pokrój go w plasterki.

Czosnek oraz cebulę obierz i drobno posiekaj. Następnie podsmaż te trzy składniki przez kilka minut na maśle lub oliwie – na koniec dodaj do bulionu z ziemniakami i dosyp odrobinę pieprzu.

3. Całość zblenduj na gładki krem.

Na suchą patelnię połóż boczek i smaż go do uzyskania złocistego koloru, w międzyczasie obracając plastry.

4. Przed podaniem odsącz go z tłuszczu na papierowym ręczniku. Możesz boczek pokroić w drobną kosteczkę lub podawać w całości.

40

W SEZONIE

P I E CZO N E Z I E M N I A K I • 6-8 ziemniaków Red Lady • 2-3 ząbki czosnku • 2-3 łyżki oliwy z oliwek • ulubione przyprawy, np. suszony czosnek, papryka słodka i ostra, kminek, majeranek • sól, pieprz 1 . Ziemniaki dokładnie wyszoruj – nie musisz obierać ich ze skórki.

Pokrój na 2–3 cm kawałki.

Przełóż do miski.

2. Dodaj oliwę z oliwek i przyprawy oraz obrany i drobno posiekany czosnek. Całość wymieszaj.

3. Kartofle ułóż na blasze wyłożonej papierem i piecz w piekarniku rozgrzanym do 190°C przez 40 minut.

W międzyczasie sprawdzaj widelcem, czy są już gotowe.

41

POD LUPĄ

Przepis na stek idealny

WAŻNE! Stek przyprawiamy pieprzem i solą dopiero po usmażeniu – dzięki temu nie stanie się suchy i się nie przypali.

42

POD LUPĄ IDEALNY STEK – KILKA DOBRYCH PORAD

Delikatne czerwone mięso, które wymaga niewielu dodatków i zaledwie kilku minut, aby smakiem podbiło serca miłośników jedzenia.

Mowa o steku, czyli kawałku wołowiny, którego pyszna tajemnica tkwi w dobrym przyrządzeniu i odpowiedniej temperaturze.

Aby cieszyć się smakiem soczystych i aromatycznych steków, należy wybrać mięso dobrej jakości. W Tesco znajdziesz wyselekcjonowane kawałki mięsa, idealne, by przyrządzić danie, którego nie powstydziłby się żaden szef kuchni. Kolejnym krokiem do sukcesu jest prawidłowe przygotowanie, a także usmażenie steku.

• Mięso na steki wyciągnij z lodówki około godziny przed smażeniem, aby osiągnął temperaturę pokojową. Myjemy je i oczyszczamy z błon. Jeśli na talerzu z mięsem uzbierała się woda, możemy osuszyć je papierowym ręcznikiem.

W

• Najlepiej smażyć stek na patelni grillowej. W przypadku pieczenia steku w piekarniku lub przygotowywania go na grillu trzeba bardzo uważać, aby nie stał się suchy, najlepiej jest wówczas wcześniej go zamarynować. Jeśli nie mamy w tym doświadczenia, można usmażyć stek na patelni grillowej.

brew pozorom przygotowanie wyśmienitego steka nie należy do trudnych. Wystarczy kilka prostych technik, dodatków i dobre jakościowo mięsa, aby wydobyć z niego najlepsze walory smakowe.

• Na mocno rozgrzany tłuszcz kładziemy mięso. Wysoka temperatura sprawi, że pory w mięsie szybko się zamkną, dzięki czemu pozostanie ono soczyste i kruche.

NAJPIERW WYBIERAMY MIĘSO:

1

z polędwicy – to najdroższa, a także najdelikatniejsza część tuszy wołowej. Mięso z polędwicy idealnie nadaje się na steki, przygotowuje się z niej znany filet mignon.

• Stek obsmażamy z obu stron. Czas przygotowania zależy od tego, jaki stopień wysmażenia chcemy osiągnąć. Nie nakłuwamy mięsa widelcem, możemy je przekładać za pomocą łopatki.

2

z antrykotu – mięso pochodzi z części grzbietowej, często przyrządza się z niego stek o nazwie ribeye steak – czyli stek z tłustym oczkiem.

• Po zdjęciu z patelni warto odłożyć stek na chwilę na deskę – dzięki temu soki zawarte w mięsie rozprowadzą się równomiernie po całym kawałku.

3

z rostbefu – przyrządza się New York strip steak, charakteryzujący się wyjątkowym smakiem, lub T-Bone – jest to połączenie filetu mignon z New York strip. Po jednej stronie charakterystycznej kości przypominającej kształtem literę T znajduje się kawałek polędwicy wołowej, natomiast po drugiej kawałek rostbefu.

PAMIĘTAJ! Stek smaż na maśle klarowanym lub oleju, np. słonecznikowym.

1

2 3

W DOBRYM CZASIE

Jeśli chcesz trafić w gusta swoich gości, przed przyrządzeniem steku powinieneś zapytać ich o preferowany stopień wysmażenia mięsa.

MAŁO WYSMAŻONY – czyli stek krwisty w środku, ale wysmażony na zewnątrz.

Czas: tylko 2 minuty na stronę ŚREDNIO WYSMAŻONY – mięso w środku jest jędrne, a na zewnątrz chrupiące.

Czas: 3 minuty na stronę CAŁKOWICIE WYSMAŻONY – mięso w środku jest całkowicie wysmażone.

Czas: 4 minuty na stronę

43

GOTUJ Z NAMI

W stronę południa Szukając sposobu na rozgrzanie się, wystarczy zajrzeć do kuchni – kulinarna podróż w stronę południa przywoła nie tylko wspomnienia lata, ale zdecydowanie pobudzi nasze kubki smakowe. Pozwoli też na odkrycie zupełnie nowych dań – sycących, aromatycznych i pikantnych.

Tekst: Anna Wudarska

CHUTNEY to gęsty sos przyrządzany z warzyw lub owoców, wywodzący się z kuchni indyjskiej.

44

GOTUJ Z NAMI Z U PA TA J S K A Z KREWETKAMI • 500 ml bulionu warzywnego • 400 ml mleczka kokosowego • 250 g świeżych krewetek • 100 g pieczarek • limonka • mała papryczka chili • 2 łyżki oleju kokosowego • 20 g świeżego imbiru • 2 szalotki • ząbek czosnku • łyżeczka pasty curry (czerwonej lub zielonej) • łyżka sosu rybnego • pęczek kolendry • sól i świeżo mielony pieprz 1. Umyte i obrane krewetki skrop odrobiną soku z limonki i oleju kokosowego. Dopraw solą oraz pieprzem i odstaw.

2. W garnku rozgrzej olej kokosowy.

Obrane szalotki, czosnek i papryczkę chili wraz z pestkami drobno posiekaj i podsmaż. Umyte pieczarki pokrój na plasterki i dorzuć do pozostałych składników. Dodaj pastę curry, zamieszaj i podsmażaj jeszcze przez chwilkę.

3. Zalej całość bulionem oraz mleczkiem kokosowym i zamieszaj. Dopraw sosem rybnym, solą, pieprzem i skórką otartą ze sparzonej wcześniej limonki, zagotuj.

4. Doprowadź zupę do wrzenia i dodaj krewetki oraz drobno posiekany imbir. Gotuj całość około 5 minut. Pod koniec gotowania dodaj posiekaną kolendrę.

M AS A L A D OSA Z ZIEMNIAKAMI CIASTO: • pół szklanki białej soczewicy • szklanka ryżu basmati • 1 ½ szklanki wody • łyżeczka soli • olej do smażenia • łyżeczka mielonego kuminu NADZIENIE: • 500 g ziemniaków • 2 cebule • 3 łyżki oleju roślinnego • łyżeczka gorczycy • 2 papryczki chili • pół łyżeczki kurkumy • mały kawałek świeżego imbiru • garść świeżej kolendry 1. Soczewicę wypłucz i zalej 2 szklankami wody. Ryż przelej wodą i zalej 3 szklankami wody. Odstaw oba składniki na około 8 godzin, a następnie odcedź. Soczewicę zblenduj na gładką masę, dodając stopniowo ¾ szklanki wody, następnie powtórz te czynności z ryżem i zmiksuj razem obie masy. Powstałe ciasto powinno

być gładkie i lekkie. Odstaw je na 16-20 godzin. Po tym czasie dodaj sól i kumin.

2. Na rozgrzanej patelni posmarowanej olejem rozprowadź cienką warstwę ciasta. Smaż pod przykryciem około 2 minuty, przewróć placek na drugą stronę i smaż już bez przykrycia.

3. Na patelni rozgrzej olej, krótko podsmaż gorczycę i posiekaną papryczkę chili. Gdy nasiona zaczną „strzelać”, zmniejsz ogień i dodaj pokrojoną w piórka cebulę. Smaż kilka minut, aż cebula lekko się zeszkli. Następnie dopraw kurkumą i drobno posiekanym imbirem, dodaj pokrojone w kostkę ziemniaki.

4. Dopraw solą i smaż, aż ziemniaki lekko się zrumienią. Odstaw z ognia i dodaj posiekaną kolendrę.

Na każdy placek nałóż 3-4 łyżki nadzienia i zwiń go lub złóż na pół.

Podawaj z chutneyem.

C H U T N E Y KO KOS OW Y • stała część mleczka kokosowego • zielona papryczka chili • kawałek świeżego imbiru • łyżka oleju • łyżka gorczycy • szczypta curry • garść świeżej kolendry 1. Stałą część mleczka kokosowego przełóż do miseczki. Dodaj drobno posiekaną papryczkę chili oraz imbir i zblenduj na gładką masę.

2. Na patelni rozgrzej olej. Podsmaż nasiona gorczycy, a gdy zaczną „strzelać”, dodaj curry i zdejmij patelnię z ognia.

3. Podsmażone składniki dodaj do mleczka kokosowego i dokładnie wymieszaj. Na koniec dodaj świeżą kolendrę. Podawaj od razu po przygotowaniu, jako dodatek do dań kuchni indyjskiej.

45

GOTUJ Z NAMI

PŁATKI CHILI Ich intensywny smak i aromat sprawiają, że doskonale nadają się do rozmitych pikantnych potraw.

SOS TERIYAKI Stanowi niezwykłe połączenie smaków: słonego i słodkiego, co sprawia, że dania zyskują wyjątkowy, orientalny charakter.

SKRZYDEŁKA W S OS I E T E R I YA K I • 1 kg skrzydełek kurczaka • ziarna sezamu • płatki chili SOS TERIYAKI: • 250 ml wody • 250 ml sosu sojowego • 2 łyżki brązowego cukru • 2 łyżki miodu • 2 ząbki czosnku • kawałek świeżego imbiru • 2 łyżeczki oleju sezamowego

46

1. Do rondelka wlej wodę i sos sojowy. Dodaj przeciśnięty przez praskę czosnek oraz posiekany imbir.

Dopraw całość miodem i brązowym cukrem. Dokładnie zamieszaj i zagotuj. Po zdjęciu z palnika dodaj olej sezamowy.

2 . Mięso oczyść i osusz, a następnie zalej sosem i odstaw na co najmniej 45 minut. Piekarnik nagrzej do 180 ̊C.

Ułóż skrzydełka na blaszce wyłożonej papierem do pieczenia, ale nie wylewaj całej marynaty.

3. Piecz pod przykryciem około 30 minut. Po tym czasie odkryj mięso, posmaruj je pozostałą marynatą i piecz jeszcze 20 minut, pilnując, by się nie przypaliło.

4. Podawaj posypane ziarnami sezamu i płatkami chili.

GOTUJ Z NAMI

Prosto z pieca Pochodzący ze słonecznych Włoch placek szybko stał się popularnym, międzynarodowym daniem, któremu nie sposób się oprzeć – pizzę uwielbia każdy! Tym bardziej, że pomysłów nie tylko na dodatki, ale i na ciasto nieustannie przebywa.

48

GOTUJ Z NAMI P I Z Z A Z M I Ę S E M M I E LO N Y M I K A PA R A M I

P I Z Z A Z SZ Y N K Ą PA R M E ŃS K Ą I SZ A ŁW I Ą

CIASTO: • 20 g drożdży • 150 ml ciepłej wody • pół łyżeczki cukru • 300 g mąki pszennej • szczypta soli • 4 łyżki oliwy • mąka do podsypywania DODATKI: • 300 g mięsa mielonego • czerwona cebula • 2 kulki sera mozzarella • 6 dużych kaparów • puszka krojonych pomidorów • szczypta suszonego oregano • łyżka oliwy • sól i pieprz • liście świeżej bazylii

CIASTO: • 250 g mąki pszennej • 80 g mąki kukurydzianej • 100 ml oliwy z oliwek • 3 łyżeczki drożdży instant • 300 ml ciepłej wody • łyżeczka cukru • szczypta soli • kilka łyżek sosu pomidorowego DODATKI: • 150 g mozzarelli • 6 plastrów szynki parmeńskiej • 3 łyżki tartego parmezanu lub Grana Padano • 2 garście rukoli • 10 czarnych oliwek • 2 gałązki świeżej szałwii

1 . Drożdże rozpuść z cukrem w letniej wodzie, przykryj i odstaw na kwadrans.

Zaczyn dodaj do mąki, połącz wszystko z solą i oliwą na gładkie ciasto.

Zagniecione przykryj i odstaw w ciepłe miejsce do wyrośnięcia – powinno dwukrotnie zwiększyć objętość.

2. W czasie jego wyrastania na rozgrzanej oliwie podsmaż mięso, następnie dodaj pomidory i przyprawy.

Gotuj około 10 minut na małym ogniu.

3. Wyrośnięte ciasto ponownie zagnieć i rozwałkuj. Nałóż sos, pokrojone kapary i ułóż plastry mozzarelli.

4. Piecz w rozgrzanym piekarniku w temperaturze 250°C przez 10-15 minut. Przed podaniem rozłóż na wierzchu krążki cebuli i listki bazylii.

1. Zagnieć ciasto ze wszystkich składników i odstaw je w ciepłe miejsce na godzinę. Po tym czasie rozwałkuj placek, posmaruj sosem i dodatkowo obsyp go mąką kukurydzianą.

2 . Na przygotowanym spodzie wyłóż kawałki szynki, przykryj je mozzarellą, posyp parmezanem i pokrojonymi liśćmi szałwii.

3. Piecz w rozgrzanym piekarniku w temperaturze 250°C przez 15-20 minut.

Na upieczonej pizzy ułóż rukolę i pokrojone oliwki. Skrop oliwą z oliwek.

P E Ł N OZ I A R N I STA P I Z Z A Z P I E C ZO N Y M B U R A K I E M I F E TĄ CIASTO: • 25 g drożdży • 150 ml ciepłej wody • pół łyżeczki cukru • 300 g mąki pszennej pełnoziarnistej • szczypta soli • 4 łyżki oliwy z oliwek DODATKI: • 3 łyżki sosu pomidorowego • 2 pieczone buraki • 100 g mozzarelli • 100 g sera feta • garść orzechów włoskich • garść liści szpinaku 1. Drożdże rozpuść z cukrem w ciepłej wodzie, zostaw na kwadrans pod przykryciem. Wymieszaj je z mąką, solą i oliwą, zagnieć gładkie ciasto i przykryte odstaw w ciepłe miejsce do wyrośnięcia – powinno dwukrotnie zwiększyć objętość.

2. Wyrośnięte rozwałkuj, posmaruj sosem pomidorowym i ułóż plastry mozzarelli.

3. Wstaw do nagrzanego do 220°C piekarnika i piecz 10 minut. Po tym czasie ułóż na pizzy plastry buraka, kawałki sera feta i orzechy, zapiekaj jeszcze przez 5 minut. Podawaj z liśćmi świeżego szpinaku.

NASZA RADA

Eksperymentuj z kształtami placka – pizza nie musi być okrągła!

49

GOTUJ Z NAMI P I Z Z A N A S P O DZ I E Z K A L A F I O R A Z P E STO CIASTO: • główka kalafiora • jajko • ząbek czosnku • 5 łyżek tartej mozzarelli • szczypta gałki muszkatołowej • szczypta suszonego oregano • sól i pieprz DODATKI: • 3 łyżki pesto bazyliowego • cukinia • cebula • czerwona papryka • oliwa do smażenia • kozi ser • zioła prowansalskie • sól i pieprz 1. Kalafiora zetrzyj na grubych oczkach tarki i podpraż przez 5 minut na patelni.

Przełóż do miski i odstaw do ostudzenia.

PAMIĘTAJ

Aby krążki cebuli były słodsze, namocz je przed podaniem w zimnej wodzie.

50

2. Dodaj jajko, przeciśnięty przez praskę czosnek, mozzarellę i przyprawy, dokładnie wymieszaj.

3. Ciasto przełóż na blachę wyłożoną papierem do pieczenia i uformuj okrąg. Piecz w nagrzanym do 220°C piekarniku około 20 minut.

4. Cukinię i cebulę pokrój w plastry, paprykę w paseczki. Warzywa wymieszaj z oliwą i przyprawami, podsmażaj na patelni grillowej przez kilka minut.

5. Podpieczony spód posmaruj pesto, ułóż warzywa i kozi ser, zapiekaj jeszcze przez 5 minut.

PROMOCJA

Wysmakowany dodatek Często o powodzeniu całego dania decydują szczegóły, które stanowią przysłowiową kropkę nad i. Rozmaite sosy, dipy i dressingi wzbogacają smak potrawy i podkreślają jej wyjątkowość, dlatego warto wybierać do ich przygotowania najlepsze składniki.

N

aturalne śmietany Łaciate, delikatne i ukwaszone w tradycyjny sposób, stanowią idealne dopełnienie potraw.

Ich jedynymi składnikami są śmietanka i żywe kultury dobroczynnych bakterii mlekowych. Śmietany Łaciate to powrót do tradycyjnego smaku polskiej, wiejskiej kwaśnej śmietany, dlatego tak znakomicie sprawdzą się w zupach, sosach, daniach na zimno oraz w towarzystwie placków, np. z sezonowych warzyw.

GRYCZ A NE P L ACKI Z CU K I N I I • 2 woreczki białej kaszy gryczanej • mała cukinia • 3 jajka • cebula • 2 ząbki czosnku • 2 czubate łyżki mąki pszennej • łyżka kaszy manny • sól, pieprz • posiekana natka pietruszki • olej do smażenia SOS: • 3 łyżki jogurtu Milko • 180 ml (opakowanie) Śmietany Łaciatej • koperek • zielona pietruszka • sól, pieprz 1. Kaszę ugotuj w osolonej wodzie, odcedź i odstaw do ostygnięcia. Cukinię zetrzyj na tarce o grubych oczkach, posól i odstaw na 15 minut. Po tym czasie odciśnij z niej nadmiar wody.

2. Cebulę pokrój w kostkę i zeszklij na patelni na złoto. Wszystkie składniki połącz i dobrze wymieszaj. Łyżką nakładaj placuszki na rozgrzany olej i smaż z obu stron do zarumienienia.

3. Jogurt wymieszaj ze śmietaną Łaciatą 18%, dodaj przeciśnięty przez praskę czosnek, drobno pokrojone koperek i zieloną pietruszkę. Dopraw solą i pieprzem. Przed podaniem najlepiej schłodź w lodówce przez pół godziny.

CZY WIESZ, ŻE…

Śmietany Łaciate dostępne są w trzech wariantach tłuszczowych: 12, 18 i 22%, w kubkach o dwóch pojemnościach: 180 i 330 g. Produkt powstał z najwyższej klasy polskiej śmietanki z mleka od krów skarmianych paszami bez GMO.

52

GOTUJ Z NAMI

Między obiadem a kolacją Czy może być coś lepszego niż zapach świeżo upieczonego ciasta roznoszący się po całym domu i smak słodkości z sezonowymi owocami? Tej jesieni czas pomiędzy obiadem a podwieczorkiem okaże się najpyszniejszą chwilą całego dnia – wystarczy kilka sprawdzonych przepisów.

Tekst: Maria Przybysz

Kruche tartaletki z konfiturą z owoców leśnych przepis na str. 58

54

GOTUJ Z NAMI

Krucha tarta z jabłkami przepis na str. 58

55

GOTUJ Z NAMI

Sernik ze śliwkami przepis na str. 58

ŁATWA ZAMIANA

Zamiast śliwek możesz wykorzystać inne owoce, np. brzoskwinie, świeże figi, borówki.

56

GOTUJ Z NAMI

SERNIK ZE ŚLIWKAMI

K R U CH A TA RTA Z JA B Ł K A M I

SPÓD: • 130 g herbatników • 50 g masła MASA: • 1 kg twarogu sernikowego z wiaderka • 100 g cukru • łyżka cukru waniliowego • opakowanie budyniu waniliowego • 3 jajka • 50 g masła • sok z połowy cytryny • 300 g śliwek węgierek

CIASTO: • 240 g mąki pszennej • 150 g masła • 80 g cukru pudru • 2 żółtka NADZIENIE: • 1 kg jabłek • 3 łyżki cukru • łyżeczka cynamonu • szczypta imbiru i kardamonu

1 . Herbatniki zmiel w blenderze, dodaj roztopione masło i wymieszaj. Masą wyklej dno blaszki wyłożonej papierem do pieczenia i odstaw.

2. Masło utrzyj z cukrem i żółtkami, dodawaj stopniowo ser, sok z cytryny i budyń w proszku. Białka ubij na sztywną pianę i delikatnie wmieszaj w masę.

3. Przełóż serową masę na blaszkę, na wierzchu ułóż przekrojone na pół i pozbawione pestek śliwki. Piecz w 170°C około godziny. Upieczony sernik odstaw do ostudzenia.

1. Mąkę przesiej, dodaj masło i posiekaj je szybko nożem na małe kawałeczki. Dodaj żółtka i cukier, szybko zagnieć.

2. Ciasto owiń folią i schłodź przez kwadrans w lodówce. Jabłka umyj, pozbaw gniazd nasiennych i pokrój w ósemki.

3. Formę wyjmij z lodówki, nakłuj ciasto z widelcem i podpiekaj około 15 minut w piekarniku nagrzanym do 180°C. 4. Po tym czasie na podpieczony spód wyłóż jabłka, posyp je cynamonem, imbirem i kardamonem. Piecz całość jeszcze 20 minut w 180°C. Podawaj ostudzoną z orzychową posypką.

K R U C H E TA RTA L E T K I Z KO N F I T U R Ą Z OWO CÓW L E Ś N YC H • 100 g mąki pszennej • 80 g mielonych migdałów • 60 g cukru pudru • 90 g masła • 2 żółtka • 200 g konfitury z owoców leśnych • cukier puder do posypania 1. Mąkę wymieszaj z mielonymi migdałami. Posiekaj na niej masło na drobne kawałeczki, dodaj żółtka i szybko zagnieć ciasto. Gotowe zawiń w folię spożywczą i wstaw do lodówki na minimum 30 minut.

2. Ze schłodzonego ciasta odłóż 1/3, pozostałą część rozwałkuj na grubość 4-5 mm, wytnij krążki dopasowane do foremek. Foremki wylep ciastem i wypełnij konfiturą z owoców leśnych.

3. Odłożoną część ciasta rozwałkuj i potnij na paseczki, ułóż je na wierzchu tartaletek tak, by tworzyły kratkę.

4. Piecz w nagrzanym do 180°C piekarniku, aż ciasto nabierze złotego koloru.

Wystudź, posyp cukrem pudrem.

Wypróbuj!

Zamiast tradycyjnej kruszonki przygotuj dodatek w wersji fit ­­– podpraż na patelni posiekane pistacje, orzechy nerkowca, orzechy laskowe oraz migdały i posyp nimi gotową tartę.

58

NIC DO DODANIA

GOTOWE CIASTO

DO PIECZENIA

TAJEMNICZE SKŁADNIKI

Tajemnicze składniki Gotowanie to ciągłe eksperymentowanie, szukanie nowych smaków, a także powrót do tych, które kiedyś znano, lecz zostały dawno zapomniane.

W kuchni nie ma miejsca na nudę, a dodatek nieco tajemniczego składnika może wzbogacić smak nawet dobrze znanych potraw.

Tekst: Magdalena Sprenger

Ł

ączenie różnych składników, wypróbowywanie nowych rozwiązań, czerpanie z tradycji kulinarnej własnego kraju i sięganie do przepisów z najdalszych zakątków świata – gotowanie jest pasją, która pozwala nam ciągle się rozwijać i odkrywać nowe pokłady kreatywności.

Coraz częściej poszukujemy dawnych, zapomnianych receptur, fantazja naszych przodków nie miała bowiem granic, lub przygotowując te dania, sięgamy po bardziej egzotyczne smaki i aromaty.

SPRÓBUJ!

Warto spróbować skorzonery pod beszamelem, posypanej natką pietruszki.

62

Wężymord Wężymord (lub inaczej skorzonera, czarny korzeń, zimowe szparagi) to warzywo doskonale znane w dawnej Polsce, dziś niestety odrobinę zapomniane.

Smak korzeni przypomina szparagi i tak też się je podaje – ugotowane, polane sosami lub masłem z bułką tartą. Wężymord zwiera wiele witamin i minerałów, jest niskokaloryczny, poprawia trawienie, usuwa nadmiar wody z organizmu i oczyszcza go z toksyn. Znaczna zawartość błonnika na długo zapewnia uczucie sytości. Czarne korzenie regulują ciśnienie tętnicze, obniżają poziom złego cholesterolu i cukru we krwi. Poza tym wzmacniają odporność i są skutecznym lekiem na kaszel. Z pewnością warto włączyć je do diety.

TAJEMNICZE SKŁADNIKI

Dżakfrut / jackfruit Dżakfrut pochodzi z Indii i jest największym owocem świata. Wyrasta z drzewa bochenkowego, uprawianego głównie w tropikalnych obszarach Azji.

Dżakfruty mają bardzo twardą skórkę i ważą średnio 10 kg. Skórka niedojrzałych owoców jest zielona, dojrzałe są ciemnożółte lub jasnobrązowe.

Dżakfruta można jeść na surowo, gotować, piec i smażyć. Najchętniej stosuje się go w deserach, zwłaszcza w połączeniu z kokosem, ale także w daniach rybnych, mięsnych i zupach. Dżakfruty zawierają dużo węglowodanów, witamin oraz składników mineralnych.

Dostarczają organizmowi więcej potasu niż banany. Odpowiednio przyrządzony dżakfrut staje się popularny jako zamiennik mięsa, jednak warto pamiętać, że owoc nie zawiera białka. Spożywa się także pestki, które piecze się jak jadalne kasztany.

Miso Miso stała się bardzo popularna, zwłaszcza wśród amatorów kuchni japońskiej i koreańskiej. Jest to słona pasta ze sfermentowanej soi, stosowana jako dodatek do zup i sosów oraz przyprawa do warzyw, mięs czy ryb. W zależności od składników i sposobu przygotowania miso może mieć różne kolory i konsystencję. Pasty nie należy gotować, dodaje się ją do potraw na sam koniec. Zamawiając dania w popularnych sushi barach, nie sposób nie trafić na zupę miso. Miso działa antybakteryjnie i antywirusowo, pomaga oczyścić organizm z toksyn.

Jest cennym źródłem białka, a żywe kultury bakterii wspierają pracę układu trawiennego. Japończycy używają miso jako środka przyspieszającego gojenie ran, kojącego użądlenia i zmniejszającego obrzęki.

SMAK DŻAKFRUTA

trudno opisać – to jakby połączyć w jeden owoc mango, ananasa i banana.

Werbena cytrynowa (lippia trójlistna) Ten liściasty krzew pochodzi z Argentyny.

Do Europy dotarł w XVII wieku i choć wspaniale wpływa na smak i zapach potraw oraz napojów, nadal nie jest powszechnie znany. Werbeny używa się do przyprawiania marynat i sosów, sałatek owocowych, a także dań zawierających ryby i owoce morza. Sprawdza się również w deserach, w których często zastępuje skórkę pomarańczową: w dżemach i puddingach, likierach, lemoniadach. Werbena używana jest też w produkcji kosmetyków oraz leków.

Poprawia działanie układu trawiennego. Wzmacnia organizm, działa antybakteryjnie i antywirusowo. Napar pomaga zwalczać infekcje górnych dróg oddechowych. Działa też moczopędnie oraz relaksująco, pomaga w walce z migreną i nerwobólami. Jest rośliną wieloletnią i łatwą w uprawie, warto więc posadzić ją w ogródku lub na balkonie.

63

PROMOCJA

Czas na rukiew wodną!

Została wpisana na listę najzdrowszych roślin, nic więc dziwnego, że wiele osób zainteresowanych zdrowym odżywianiem poszukuje jej na targach i w sklepach.

Z roku na rok rukiew wodna staje się bardziej popularna i łatwiej dostępna – czym się wyróżnia i jak można ją wykorzystać w kuchni?

R

ukiew wodna powoli wraca na salony. W dawnych czasach była bardzo popularna, jakiś czas temu zupełnie zapomniana, a dzisiaj uznawana jest za składnik o wyjątkowych właściwościach prozdrowotnych.

Szefowie kuchni pokochali tę zieloną roślinę, która coraz częściej pojawia się w restauracjach i na naszych talerzach.

WŁAŚCIWOŚCI RUKWI WODNEJ Jak sama nazwa wskazuje, rukiew wodna rośnie na wilgotnym podłożu. Charakteryzuje się pikantnym smakiem i lśniącymi, okrągłymi listkami. Należy do roślin z rodziny kapustnych i ma do nich podobne działanie. Rukiew wodna zawiera

64

związki, które walczą z komórkami nowotworowymi, hamując ich namnażanie. To właśnie izotiocyjaniany sprawiają, że rukiew ma tak charakterystyczny, piekący smak, a im bardziej pikantna rukiew, tym więcej dobroczynnych substancji w niej znajdziemy. Włączenie do diety warzyw kapustnych i rukwi wodnej jest szczególnie istotne dla osób, które są narażone na działanie czynników kancerogennych, takich jak dym papierosowy czy zanieczyszczenia powietrza.

DLA PIĘKNEJ SKÓRY I WŁOSÓW

Listki rukwi wodnej stanowią także dobre źródło witaminy C oraz prowitaminy A, które pozytywnie wpływają na stan skóry, włosów i paznokci. Kwas askorbinowy chroni kolagen przed degradacją, natomiast witamina A stymuluje odnowę naskórka. Można zatem powiedzieć, że rukiew chroni skórę przed starzeniem. Co więcej, jedzenie rukwi pomaga utrzymać prawidłowy poziom cholesterolu, a co za tym idzie zmniejsza ryzyko chorób sercowo-naczyniowych.

W ŚWIECIE KULINARIÓW Rukiew ma bardzo szerokie zastosowanie kulinarne. Warto używać jej przede wszystkim w daniach na zimno, ale nadaje się również do przetwarzania termicznego.

Najbardziej oczywisty sposób na jej wykorzystanie to dodanie jej do wszelkiego rodzaju sałatek, kanapek, omletów i past. Innym prostym pomysłem na użycie w kuchni tej rośliny jest przygotowanie pesto do makaronu. Wystarczy zmiksować dużą garść rukwi, trochę dobrej oliwy, dowolne orzechy (np. pistacje), dojrzewający ser z odrobiną soli i ząbkiem czosnku.

To świetna alternatywa dla klasycznego pesto z bazylii. Polubią je w szczególności miłośnicy pikantnych potraw. Rukiew można wykorzystać także jako składnik zupy, dodatek do carpaccio, tatara czy najzwyklejszych ziemniaków.

RUKIEW WODNA to bogactwo wartości odżywczych. Wypróbuj ją, aby wykorzystać zarówno jej walory prozdrowotne, jak i intensywny, lekko pieprzny smak.

GOTUJ Z NAMI

10

zasad dobrego gotowania

Jesteśmy tym, co jemy, czas więc poznać kilka zasad, które sprawią, że nasze posiłki będą przygotowywane w myśl dobrego gotowania, a tym samym smaczne, zdrowe i zachwycające.

Tekst: Agnieszka Dyniakowska

1. ŚWIEŻOŚĆ

Produkty, których chcemy użyć do gotowania, muszą być świeże i dobrej jakości – dzięki temu nasze potrawy zyskają na smaku, a ich składniki odżywcze będą najlepiej przyswajalne. Sprawdzaj datę ważności produktów w trakcie zakupów i nigdy nie kupuj zepsutych lub nadgnitych.

I LOKALNOŚĆ 2. SEZONOWOŚĆ

Jedz sezonowe dary natury i to, co pochodzi od lokalnych dostawców.

Produkty kupowane sezonowo są tańsze, łatwo dostępne i zawierają dużo składników odżywczych, a te pochodzące od krajowych producentów będą świeższe dzięki krótszemu procesowi dostawy.

66

JADŁOSPIS 3. ZBILANSOWANY

Dieta białkowa? Wyeliminowanie węglowodanów? Jedzenie wyłącznie zielonych produktów? To metody, które mogą przynieść dobry efekt jedynie na chwilę. Zdrowy, dobry jadłospis powinien być odpowiednio zbilansowany i zawierać produkty z wszystkich grup, w tym w dużej mierze z warzyw oraz owoców.

CZAS GOTOWANIA 4. ODPOWIEDNI

Przygotowanie dobrego dania wymaga odpowiedniego czasu – zbyt krótkie gotowanie nie da pożądanego efektu, dlatego czasami trzeba uzbroić się w cierpliwość. Rozgotowane produkty tracą nie tylko smak, ale i składniki odżywcze.

GOTUJ Z NAMI

5. DOBRE TŁUSZCZE

Tłuszcz jest nośnikiem smaku, dlatego tak uwielbiamy potrawy, w których go nie brakuje. Jest też cennym składnikiem odżywczym, potrzebnym naszemu organizmowi.

Nie bójmy się wykorzystywać go w kuchni. Sięgając po tłuszcz, warto jednak zwrócić uwagę na jego dobre wartości, a tych jest wiele, np. w oliwach tłoczonych na zimno czy tłuszczach zawartych w orzechach, awokado, rybach.

I PRZYPRAWY 6. ZIOŁA

Urozmaicaj potrawy ziołami oraz aromatycznymi przyprawami – dzięki nim odkryjesz nowy wymiar smaku. Ogranicz natomiast ilość dodawanej soli – szybko się przekonasz, że nie potrzebujesz jej aż tak dużo.

Nóż to podstawa

PLANOWANIE 7. ROZSĄDNE

SPRZĘT I NACZYNIA 9. DOBRY

8.

ODROBINA INWENCJI 10.

I KREATYWNOŚCI

W miarę możliwości planuj swoje gotowanie już na etapie zakupów – zabierz do sklepu listę i postaraj się trzymać wyznaczonych produktów.

W czasie gotowania wykorzystuj żywność w pełni, gotuj zgodnie z zasadą zero waste. Podejdź też z rozsądkiem do podawanych porcji – kolacja dla dwóch osób nie musi przypominać wielkiego przyjęcia. Koniec z dojadaniem resztek przez cały tydzień!

DZIAŁANIE NA ZMYSŁY

Liczy się nie tylko smak, ale i wygląd – jedzenie zaczyna się od patrzenia na potrawę. Nie potrzeba wyszukanych dekoracji, bo wystarczy estetycznie podać potrawę na talerzu, urozmaicić ją posypując np. świeżymi ziołami lub dodając kolorowe dodatki, albo starannie nakryć do stołu. Niech danie i otoczenie zachęcają do jedzenia.

Pamiętaj o regularnym ostrzeniu noży ̶ każdy dobry szef kuchni dba o swoje podstawowe narzędzie pracy.

W gotowaniu równie ważne są kulinarne umiejętności, jak i jakość naczyń, akcesoriów oraz sprzętów kuchennych.

Wymień zużyte, porysowane patelnie, na których łatwiej przypalić jedzenie niż je usmażyć, na nowe.

To nie tylko estetyka, ale też dbałość o zdrowie. Zrób przegląd garnków i sprzętów – czy nadają się jeszcze do użytku? Postaw na jakość!

Gotowanie powinno być dobrą zabawą i przyjemnością, bo towarzyszące mu emocje wyczuwalne są w smaku potrawy. Przepisy z książek niech będą inspiracją i punktem wyjścia – nie bój się eksperymentowania, łączenia smaków i kulinarnych doświadczeń.

Tak właśnie rodzą się wspaniałe przepisy!

RADA KUCHARZA Dobry kucharz zaczyna swoją przygodę z gotowaniem od poznawania różnorodnych smaków.

Jest w nim też coś z artysty nie boi się szukać własnej drogi i ma otwarty umysł.

67

POD LUPĄ

Jesienne zero waste W przyrodzie nic się nie marnuje. Niestety inaczej jest w naszym życiu. Trochę przez przyzwyczajenie, a trochę z powodu braku świadomości produkujemy tony śmieci, wyrzucając także resztki jedzenia. A przecież to, co potocznie uznajemy za niepotrzebne, może stać się bazą w naszej kuchni!

Tekst: Katarzyna Skoczek

70

POD LUPĄ

Z

ero waste to styl życia opierający się na trosce o ekologię i otaczającą nas rzeczywistość. Świadome wybory, także zakupowe, ograniczenie produkowania często niepotrzebnych odpadów oraz skłanianie się ku naturalnym rozwiązaniom należą do podstawowych zasad dbałości o środowisko. To nie tylko ekologiczne podejście dla dobra planety – to także ogromne oszczędności dla domowego budżetu i większa kontrola nad dietą. Wyrzucamy jak najmniej, a świadomie wykorzystujemy jak najwięcej.

SŁUCHAJ GŁOSU POKOLENIA Każdy z nas słyszał od babci albo dziadka, by nie wyrzucać obierek z jabłek, a z przejrzałych wiśni zrobić kompot. Wcześniejsze pokolenia nauczyły się gospodarować każdym gramem owoców, warzyw, artykułów sypkich czy chleba.

Wyrzucanie jedzenia było formą marnotrawstwa, a resztki wcale nie były traktowane na równi ze śmieciami – pomysłowość babć na ich wykorzystanie nie znała granic. Jak bardzo zmieniło się nasze podejście!

Coś, co było naturalnym biegiem wydarzeń, obecnie stało się ruchem społecznym, dążącym do zerowej produkcji śmieci i wyeliminowania z naszego otoczenia niepotrzebnych odpadków.

KŁOPOTY NA WYSYPISKACH Organiczne pozostałości, takie jak resztki jedzenia, magazynowane i zrzucane na ogromne wysypiska, nie mają szans na rozkład. Dlaczego? Aby do tego doszło, niezbędne jest powietrze. Jednak na wysypiskach jest go za mało w stosunku do składowanych tam śmieci. Odpadki organiczne są wymieszane ze sztucznymi materiałami, takimi jak plastik, przez co nie dochodzi do ich rozkładu. Zamiast tego pozostałości

z naszej kuchni wydzielają metan, który jest 20 razy silniejszy w swoim działaniu niż dwutlenek węgla.

Ma to wpływ na kondycję naszego klimatu i nas samych. Wdrożenie niektórych działań w naszej codzienności może stać się krokiem do eliminacji tych niechcianych skutków. Oto kilka wskazówek:

1

Inwentaryzacja

Jak często odwiedzasz sklepy bez sprawdzania tego, co już masz w swojej lodówce czy szafkach?

Kupowanie bez listy sprawunków to najszybszy sposób na to, by gromadzić zbyt wiele i wyrzucać za często.

2

Plan posiłków

3

Ocena stanu jedzenia

Planuj posiłki tak, by niewykorzystane produkty mogły stać się częścią posiłku kolejnego dnia. Dzięki temu zyskasz pewność, że nic się nie zmarnuje, nawet jeśli nie zostanie zużyte od razu.

nie odpady – ciemne plamki na warzywach i owocach można odciąć i nadal wykorzystać produkt.

Jedynie w przypadku pojawienia się pleśni należy wyrzucić jedzenie.

4

Zamrażanie

5

Kulinarny recycling

Pieczywo oraz większość warzyw i owoców można zamrażać.

Ważne, by były zapakowane w odpowiednią torebkę i opisane datą mrożenia.

Nie wyrzucaj, tylko przekształcaj. Ten krok wymaga pomysłowości, oryginalnego podejścia i otwartego umysłu.

Pomysłów na wykorzystanie resztek szukaj w przepiśnikach babć, internecie czy książkach w całości poświęconych trendowi zero waste.

My także mamy małą ściągawkę, która będzie świetnym początkiem życia zgodnie z tą ideą.

Lekko pomarszczone warzywa, czy przejrzałe owoce to wcale

PAMIĘT A

J

PRZEJR Z przygot AŁE OWOCE: u uj bazę go do smoo tuj kompot, je i zam thie — roź w zblendu foremce j do kost ek lodu.

OBIERK I WAR aromat ZYW yczny warzyw : nastaw zastąpi ny bulio gotowe n, któr kostki b ulionowe y OBIERK .

I Z JA B z dodat kiem cu ŁEK: po przesm kru aże się w p yszne sm i cynamonu z niu amienią arowidło do piecz lub nale ywa śników.

SKÓRKI z ziemn i pietru iaków, szki — marchew po dopra ki, sele wieniu w pieka i podpiec ra rniku z z yskasz domowe eniu zdrowe , chipsy!

71

POD LUPĄ Z I E LO N E P E STO

PRZEPISY W STYLU ZERO WASTE

• mieszanka dowolnych jadalnych liści: pokrzywa, nać pietruszki, nać marchewki, rukiew wodna, jarmuż, szpinak, bazylia, liście rzodkiewki • pół szklanki oliwy lub oleju rzepakowego • 4 ząbki czosnku • podprażone orzechy ziemne, nasiona słonecznika lub pestki dyni • sól 1. Wszystkie składniki zblenduj na jednolitą pastę.

2 . Wykorzystaj do makaronu, jako dodatek do kanapek czy farsz do ciasta drożdżowego.

PAS Z T E T W E GA Ń S K I Z R E S Z T E K WA R Z Y W I K AS Z • 500 g warzyw z rosołu (marchew, pietruszka, seler, cebula) • duża łyżka koncentratu pomidorowego • 1 1/2 szklanki ugotowanej kaszy jaglanej lub wymieszanych resztek kasz • łyżeczka słodkiej papryki • 2 łyżeczki jasnego sosu sojowego • pół szklanki ugotowanej czerwonej soczewicy lub ciecierzycy • łyżka siemienia lnianego • szklanka mielonych pestek dyni, słonecznika lub migdałów + łyżka pestek do wysypania keksówek • łyżeczka mielonego kuminu • łyżeczka mielonej kolendry • resztki ziół, np. natka pietruszki • sól i pieprz 1. Kaszę zblenduj na jednolitą masę.

Ciągle miksując, dodaj ugotowaną soczewicę lub ciecierzycę, warzywa i pozostałe składniki. Dopraw masę i dokładnie wymieszaj.

2. Foremki posmaruj tłuszczem lub wyłóż papierem do pieczenia, posyp połową mielonych migdałów i przełóż do nich masę.

3. Uklep ją i posyp pozostałymi migdałami. Piecz w 180°C przez 60 minut. Krój dopiero po całkowitym wystudzeniu.

72

POD LUPĄ M A K A RO N Z C H R U P I ĄCY M I O K R U SZ K A M I • 400 g makaronu spaghetti • oliwa • 4 kromki suchego chleba lub 200 g bułki tartej • resztki serów: parmezan, Grana Padano, dziugas • pęczek natki pietruszki • 2 ząbki czosnku • łyżeczka skórki otartej z cytryny • szczypta soli 1 . Na patelni podsmaż posiekany czosnek, dodaj bułkę tartą lub starty na tarce chleb, posiekaną natkę pietruszki, skórkę z cytryny i podgrzewaj, aż okruszki się zarumienią.

2. Posypkę zdejmij z ognia i wymieszaj ze startym serem.

3. Ugotowany makaron wyłóż na talerze, skrop oliwą i posyp szczodrze posypką z czerstwego chleba. Udekoruj zielonymi listkami.

SKANUJ KOD Wejdź na stronę i znajdź jeszcze więcej inspiracji.

73

NA CZASIE

NEUROGASTRONOMIA, czyli o znaczeniu smaku Łucja Dobrucka

Absolwentka dietetyki. Studentka VI roku kierunku lekarskiego na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum w Krakowie. Członkini Polskiego Stowarzyszenia Dietetyków ze statusem dietetyk medyczny. Sekretarz krakowskiego oddziału Polskiego Towarzystwa Dietetyki.

Jedzenie jest ważną częścią życia – dostarcza organizmowi niezbędnych substancji warunkujących nasze zdrowie i dobre samopoczucie, jest okazją do spotkań w gronie bliskich. Ale czy jedynie od jakości przygotowanego dania zależy nasza ocena jego smaku i satysfakcja z posiłku?

Z

łożone i nadal nie w pełni poznane procesy związane z funkcjonowaniem mózgu do dziś intrygują naukowców – także w kontekście naszych wyborów gastronomicznych. Jak to możliwe, że zapach potrawy może przywołać wspomnienia z dzieciństwa? Czy muzyka, której słuchamy podczas posiłku, może wpłynąć na nasze menu danego dnia? Dlaczego poszukując napoju o orzeźwiającym smaku, chętniej wybierzemy ten w zielonej butelce? Na takie i wiele innych pytań odpowiedzi poszukuje neurogastronomia – nowa dziedzina wiedzy, której obszar poszukiwań badawczych obejmuje zagadnienia dotyczące szeroko pojętych doznań zmysłowych związanych z jedzeniem.

74

JAK MÓZG TWORZY SMAK? Do prawidłowego odczuwania smaku potrzebne są, podobnie jak w przypadku innych zmysłów, wyspecjalizowane komórki, które mogą być pobudzane przez specyficzne bodźce, oraz „odbiornik” przesłanych przez nie informacji, czyli nasz mózg.

To jednak dopiero początek.

→ Każdy kęs pokarmu, który bierzemy do ust, zawiera wiele substancji chemicznych zdolnych, po rozpuszczeniu w wodzie, pobudzać komórki smakowe.

→ Oczywiście nasz mózg odbiera również jednocześnie szereg innych wrażeń zmysłowych, co ma znaczenie dla odczuwania smaku.

→ Wygenerowany w ten sposób bodziec ma dotrzeć aż do kory mózgowej, której konkretne obszary odpowiadają za odbiór informacji dotyczących czucia z tego obszaru ciała.

NA CZASIE ODKRYJ SMAK NA NOWO Jeśli jesteś ciekawy, jak dziedzina neurogastronomii wpływa na codzienne życie, skup się na swoim otoczeniu i przetestuj różne sytuacje – może twoje posiłki zaczną smakować inaczej?

1

Jeśli planujesz relaksującą kolację, zadbaj o dobór szczegółów: morską rybę podaj na błękitnych talerzach, stół udekoruj muszelkami zebranymi podczas wakacji, a zamiast głośnej muzyki wybierz nagranie odgłosu fal rozbijających się o brzeg.

2

Zadbaj o dobór zastawy stołowej – ten sam napój podany w pięknym, szklanym kieliszku i w plastikowym kubeczku może zostać oceniony odmiennie.

3

Jeśli tylko możesz – podczas jedzenia skup się na jedzeniu. Osoby, które spożywają samotnie posiłki, wpatrzone w telewizor czy ekran smartfona, bez świadomości przyjmują pokarm, pozbawiając się części wrażeń związanych z jedzeniem.

SPRAWDŹ!

Wyobraź sobie, że trzymasz w dłoni dojrzałą, dorodną brzoskwinię. Jej zapach, zarazem aromatyczny i ożywczy, kojarzy się z pełnią lata. Delikatna w dotyku skórka, pokryta charakterystycznym meszkiem, łatwo pozwala wyczuć, że owoc pod spodem jest miękki i nadaje się do spożycia. Żółty miąższ jest słodki i soczysty… Jeśli w tej chwili, wyobrażając sobie tę pyszną brzoskwinię, czujesz, że coraz więcej śliny napływa ci do ust – to nie przypadek.

Samo myślenie o jedzeniu, patrzenie na nie oraz odczuwanie jego zapachu wywołuje szereg reakcji w przewodzie pokarmowym: zwiększa się wydzielanie śliny, a w żołądku – kwasu solnego i odpowiednich enzymów.

WĘCH Okazuje się, że niedoceniany na co dzień węch w sposób szczególny związany jest z pamięcią. Tłumaczy się to między innymi faktem, iż niektóre struktury mózgu, związane z tak zwanym układem limbicznym, ważne są zarówno dla odbierania wrażeń węchowych, jak i tych związanych z emocjami, przez co mają wpływ na procesy pamięciowe. Właśnie dlatego aromat szarlotki automatycznie przypomina nam dzieciństwo i wakacje u babci, a zapach potrawy, która wiele lat temu spowodowała problemy żołądkowe, może później przyprawić o mdłości.

REKLAMA

75

NA CZASIE

Prosto z kuchni

Kuchenny świat nieustannie się zmienia, zaskakuje i motywuje do bycia na bieżąco z najnowszymi trendami.

Oto kilka cennych porad, wskazówek i informacji, które warto znać.

SEZAMIE, OTWÓRZ SIĘ!

Tahini, czyli aromatyczna pasta sezamowa, to składnik wielu dań kuchni bliskoi dalekowschodniej. Idealnie pasuje zarówno do wytrawnych, jak i słodkich potraw. Niepozorne ziarenka, z których powstaje, to także źródło wielu cennych składników odżywczych. Dzięki nim tahini jest bogate w pełnowartościowe białko, wapń i nienasycone kwasy tłuszczowe.

Zawiera również witaminy A, E oraz B.

SIŁ A POMARAŃCZOWEGO!

Pastę sezamową z łatwością przygotujesz samodzielnie. Wystarczy, że na suchej patelni podprażysz szklankę sezamu na złoty kolor, a następnie zblendujesz ziarna, stopniowo dodając odrobinę oleju sezamowego, aż do uzyskania gładkiej konsystencji.

Jeśli marzysz o tym, by zatrzymać wakacyjną opaleniznę na dłużej i cieszyć się nią także jesienią, wzbogać swoją dietę o produkty zawierające beta-karoten. Najwięcej znajdziemy go w marchwi, dyni, batatach, pomidorach, morelach, melonach, mango, brzoskwiniach, czyli warzywach i owocach o pomarańczowej barwie. Nie unikaj także warzyw zielonych, takich jak szpinak, sałata, jarmuż czy brokuły. Pamiętaj, że beta-karoten rozpuszcza się w tłuszczach ̶­ ­­ jego wchłanianie ułatwi np. dodatek oliwy.

TEEKANNE „Zen Chai” łączy wykwintny smak zielonej herbaty z wyśmienitymi aromatami cytryny i mango, dając w rezultacie wyborny specjał herbaciany. Utrzymaj równowagę i lepsze samopoczucie!

76

NA CZASIE

DARY MORZA Przyrządzanie krewetek jest proste! To delikatne mięso doskonale komponuje się z białym winem, masłem, czosnkiem i natką pietruszki, ale warto czasem poszaleć i poszukać bardziej egzotycznych połączeń smakowych.

Sałatka z dodatkiem mango lub kiwi, zupa z mlekiem kokosowym czy orientalne curry z krewetkami to przepyszne kombinacje.

SPRAWDŹ

Przepis na zupę tajską na str. 45.

REKLAMA

DOBRE NAWYKI

USTA JAK MALOWANE

ROŚLINNA MOC

Hydrolaty powstają w wyniku destylacji roślin z parą wodną, jako „efekt uboczny” produkcji olejków eterycznych. Zawierają wiele cennych substancji dobroczynnie wpływających na naszą skórę. Woda różana będzie idealnym remedium na problemy z przesuszeniem. Tę z kwiatów pomarańczy poleca się posiadaczkom cery dojrzałej, zmęczonej i pozbawionej blasku. Hydrolat oczarowy sprawdzi się w przypadku skóry tłustej, ograniczając wydzielanie sebum, a lawendowy pomoże poradzić sobie z podrażnieniami.

SIŁA

Ciemne kolory na ustach: śliwkowy fiolet, czarna jagoda, mocne czerwone wino, a nawet ostry czarny – taki styl widać wyraźnie w świecie urody. Lansują go takie gwiazdy, jak Beyonce, Rihanna czy Kylie Jenner.

Nie pozostaje nic innego, jak tylko podążyć za gorącym trendem i zaopatrzyć się w ciemną szminkę.

pielęgnacji C JAK CERA

Borykasz się z pękającymi naczynkami, szarą cerą, trądzikiem lub przebarwieniami?

Sięgnij po kosmetyki z witaminą C! Dermatolodzy zgodnie twierdzą, że zawarty w niej kwas askorbinowy ma zbawienny wpływ na cerę, gdy stosujemy ją bezpośrednio na skórę.

Czego możesz się spodziewać?

Z pewnością poprawy kolorytu oraz widocznego wygładzenia skóry, a w przypadku cery trądzikowej – szybszego gojenia się wyprysków, ograniczenia produkcji sebum i rozjaśnienia przebarwień. Warto pamiętać, że kwas askorbinowy jest wrażliwy na utlenianie, dlatego preparaty z witaminą C przechowuj w szczelnie zamkniętych opakowaniach.

78

PEELING… GŁOWY

Szampon, odżywka, czasami maska – dobrze znasz i stosujesz te kosmetyki do włosów. Ale czy pomyślałeś o peelingu skóry głowy?

Okazuje się, że taki zabieg powinien na stałe zagościć w naszym planie pielęgnacyjnym – na skórze głowy, tak jak na reszcie ciała, tworzy się zrogowaciały naskórek, który warto regularnie usuwać. Pozwoli to skórze na swobodne oddychanie i lepsze wchłanianie składników odżywczych, ureguluje pracę gruczołów łojowych i zmniejszy przetłuszczanie.

DOBRE NAWYKI

Nie pękaj!

Nadmiernie rozszerzone, widoczne na skórze naczynia krwionośne traktujemy jako niemile widziany defekt kosmetyczny. Warto wiedzieć, że czasem problem z naczyniami może przybierać poważniejszą postać i być objawem chorobowym.

80

dr Marta Hasse-Cieślińska Doktor nauk medycznych, specjalista dermatologii i wenerologii, licencjonowany kosmetolog. Pracuje w Prodermie – jednej z najstarszych poznańskich klinik dermatologii estetycznej i laserowej.

DOBRE NAWYKI

Z

KRUCHE NACZYNKA

miany naczyniowe stanowiące problem estetyczny występują najczęściej u kobiet i lokalizują się na twarzy lub kończynach dolnych. Zaczerwienienia na twarzy mogą mieć różne przyczyny – przejściowe pojawia się zwykle pod wpływem emocji lub gwałtownych zmian temperatur, z kolei utrwalone zaczerwienienie może mieć charakter rozlanego rumienia lub tzw. teleangiektazji, czyli rozszerzonych naczynek.

MAS

KO

W A NI

E

A

N

IE

NAW

IL

Ż

SKĄD TE PAJĄCZKI? Rumień (zaczerwienienie skóry twarzy) może pojawić się w przebiegu nadciśnienia tętniczego, w schorzeniach neurologicznych i endokrynologicznych, po lekach nasercowych i przeciwcholesterolowych, a także w okresie menopauzy. Bywa, że na skórze nie dochodzi do powstania rumienia, lecz widoczne są rozszerzone, uszkodzone naczynia krwionośne, zwane pajączkami naczyniowymi. W medycynie pajączki naczyniowe określa się mianem teleangiektazji. Temin ten odnosi się do każdego naczynia (tętniczki, żyłki czy naczynia włosowatego) leżącego bezpośrednio pod skórą i przez nią prześwitującego, przyjmującego barwę czerwonawą (w przypadku unaczynienia tętniczego) lub sinoniebieskawą (w przypadku unaczynienia żylnego).

NIE TYLKO TWARZ

ŁAG

OD

Z

EN

W

IE

Najczęstsze przyczyny pajączków naczyniowych: · skłonności genetyczne, · zaburzenia krążenia, · zmiany hormonalne, · uszkodzenia naczyń przez czynniki · zewnętrzne, w tym miejscowo stosowane maści sterydowe.

Coraz więcej osób skarży się na dolegliwości związane z cerą naczyniową. Jest ona często uwarunkowana genetycznie, a na pogorszenie jej stanu wpływa nieodpowiednia pielęgnacja, dieta i czynniki atmosferyczne, w tym niska i wysoka temperatura, a przede wszystkim promieniowanie UV. Charakteryzuje się skłonnością do powstawania rumienia i kruchością naczyń krwionośnych.

Kruche naczynia włosowate pod ciśnieniem krwi pękają, pozostawiając widoczne ślady, czyli teleangiektazje – potocznie określane jako pajączki naczyniowe. Warto dodać, że nadwrażliwość naczyń krwionośnych na twarzy stanowi jeden z czynników predysponujących do rozwoju trądziku różowatego.

Z

M

AC

Często, szczególnie u kobiet, spotyka się teleangiektazje żylne na nogach. Może to wynikać ze skłonności genetycznych lub zaburzeń krążenia. Odmienny problem stanowią zmiany naczyniowe zaliczane do łagodnych nowotworów skóry, będące następstwem łagodnego rozrostu naczyń. Wymienić tu można naczyniaki płaskie i naczyniaki jamiste, często występujące u dzieci, oraz naczyniaki rubinowe, obecne na skórze osób starszych.

NIANIE

Upośledzenie krążenia żylnego może powstać w wyniku: • przebytych ciąż, • terapii hormonalnej, • otyłości, • braku aktywności

ruchowej.

81

DOBRE NAWYKI

2 3 4 65 1

SZCZEGÓLNA PIELĘGNACJA

WAŻNE SKŁADNIKI

Właściwa pielęgnacja skóry z zaczerwienieniami nie jest łatwa – jej zadaniem jest nie tylko zmniejszenie istniejących zaburzeń, ale również zapobieganie powstawaniu nowych. Zalecane są substancje o działaniu nawilżającym, łagodzącym i przeciwzapalnym, niezatykające porów. Unikać należy z kolei: alkoholu, mentolu, kamfory, mięty, olejku eukaliptusowego oraz silnych substancji zapachowych, jako składników kosmetyków do codziennej pielęgnacji cery naczyniowej.

Wśród składników aktywnych w kosmetykach do pielęgnacji skóry naczyniowej wymienić można: • WITAMINĘ K – uszczelnia naczynia, • WITAMINĘ C – hamuje rozszerzalność i przepuszczalność, zmniejsza zaczerwienienia, • WITAMINĘ E – jest antyoksydantem, pobudza regenerację skóry, • RETINALDEHYD – pogrubia naskórek, hamuje angiogenezę (powstawanie nowych naczyń), • FLAWONOIDY – działają przeciwzapalnie i wzmacniają naczynia krwionośne.

OCZYSZCZANIE

Ważny jest też sposób, w jaki oczyszczamy skórę ze zmianami naczyniowymi – woda powinna być letnia, aby nie powodować rozszerzenia naczyń krwionośnych czy podrażnienia, a co za tym idzie, zaczerwieniania się skóry. Do oczyszczania dobrze sprawdzają się też delikatne płyny micelarne.

DOBRE RADY • Należy ograniczyć ekspozycję na promieniowanie UV, zrezygnować z solarium.

• Najlepiej unikać gwałtownych zmian temperatury i skrajnych warunków klimatycznych (gorąco, mróz, wiatr) oraz zrezygnować z korzystania z sauny.

• Warto stosować odpowiednio dobrane kosmetyki zawierające substancje wzmacniające naczynia, np. witaminy C, K, PP, wyciąg z miłorzębu, kasztanowca, arniki, winogron oraz zielonej herbaty.

• Wybierz kosmetyki bez składników drażniących (m.in. mentol). Najlepiej stosować korektory w kolorze zielonym do zatuszowania zmian naczyniowych.

82

W leczeniu rumienia dobrze sprawdzają się także zabiegi z zastosowaniem IPL – źródła światła o właściwościach zbliżonych do lasera. W przypadku predyspozycji genetycznej do wystąpienia zmian naczyniowych nawet najbardziej radykalne zabiegi zamykania naczyń nie gwarantują pozbycia się problemu na zawsze. O skórę naczyniową należy dbać systematycznie, kontrolować jej stan poprzez właściwą pielęgnację, a w miarę potrzeb wdrażać odpowiednie leczenie.

UWAGA NA POGODĘ Duże znaczenie w pielęgnacji skóry naczyniowej ma ochrona przed szkodliwym działaniem promieni UV oraz unikanie niekorzystnych czynników zewnętrznych, takich jak gwałtowne zmiany temperatur, zimne lub gorące powietrze, wiatr, sauna, gorące kąpiele, pikantne przyprawy czy alkohol.

Zalecane jest stosowanie odpowiednich filtrów UV (UVA/UVB).

ZAMYKAMY NACZYNKA

Istniejące porozszerzane naczynia można skutecznie zamykać w gabinetach dermatologicznych czy medycyny estetycznej. Dzięki rozwojowi laseroterapii coraz rzadziej stosuje się obecnie elektrokoagulację oraz krioterapię. Podczas zabiegu z wykorzystaniem lasera dochodzi do absorpcji energii przez hemoglobinę znajdującą się w naczyniach krwionośnych. Następuje tam kumulacja energii cieplnej, w wyniku której odbywa się selektywna fototermoliza, czyli eliminacja zmian naczyniowych bez zniszczenia otaczających je tkanek.

Dove Micellar Water Nowa linia wyjÄ…tkowo delikatnych Ĺźeli pod prysznic o neutralnym pH

SPORT

PORA ĆWICZEŃ – trening rano da nam siłę na resztę pochmurnego dnia, natomiast popołudniowo-wieczorny pozwoli rozładować skumulowany stres.

Aktywni i odporni 86

SPORT Paulina Spaleniak

Licencjonowany trener personalny, trener OCR (biegów z przeszkodami), trener i założyciel poznańskiej grupy biegowej Poznań Race Team oraz trener Spartan Race Training Group Poznań. Zakochana w CrossFit, treningu funkcjonalnym i biegach z przeszkodami.

Mówi się, że sport to zdrowie, a zdrowie powinno być dla nas jednym z najważniejszych elementów codziennego życia. Dlatego tak ważne jest, aby pozostać aktywnym i trenować przez cały rok.

C

oraz częściej chcemy być aktywni nie tylko po to, aby atrakcyjnie wyglądać, lecz także po to, by czuć się dobrze, zbudować dobrą kondycję i nie chorować. Poza tym aktywność fizyczna pomaga nam zredukować ryzyko chorób serca, układu krążenia, otyłości, reguluje ciśnienie i nadmiar złego cholesterolu. Jest też wspaniałym sposobem na relaks, zmniejszenie stresu i zapewnienie sobie dobrego samopoczucia – wszystko dzięki potreningowym endorfinom.

CO TRENOWAĆ W OKRESIE JESIENNO-ZIMOWYM? Przede wszystkim trenujmy takie dyscypliny sportowe, które lubimy i które sprawiają nam radość. Lubisz trenować na siłowni? Kochasz pływać? A może wolisz CrossFit? Każda z podejmowanych aktywności sportowych będzie dobra dla naszego samopoczucia, zdrowia i wyglądu.

Jednak co z naszą odpornością?

Warto wspomnieć o treningu na powietrzu, czyli bieganiu w terenie i treningu ogólnorozwojowym. Takie treningi nie dość, że są darmowe, bo nie wymagają posiadania karnetu do klubu fitness, to można je wykonywać niemal w każdym miejscu. Najlepiej wybierać oświetlone ścieżki, ale leżące z dala od miejskiego smogu. Warto też korzystać

z siłowni zewnętrznych i parków street workoutowych, które są świetnie przystosowane do każdego poziomu osoby trenującej.

O CZYM NALEŻY PAMIĘTAĆ, TRENUJĄC NA ŚWIEŻYM POWIETRZU? Ważny jest odpowiedni ubiór – nie ubieraj się zbyt grubo i za cienko. W zimne dni dobrze sprawdzą się odzież termiczna, komin albo chustka, wysokie skarpety i cienka kurtka wiatroodporna. Pamiętaj też o czapce, rękawiczkach i obuwiu dostosowanym do uprawianej aktywności. Ważnym elementem garderoby w pochmurne, ciemne dni i wieczory będą też odblaski, świecące elementy, czołówka lub opaska z migającymi światełkami LED. Tego typu rzeczy zapewnią bezpieczeństwo na drodze.

Oddychaj przez nos, dzięki czemu zmniejszysz ryzyko przeziębienia i unikniesz bólu gardła.

Rozgrzewka – nigdy jej nie pomijaj. Poświęć minimum 10 minut, aby dobrze rozgrzać mięśnie.

Zacznij od ćwiczeń statycznych, a następnie przejdź do delikatnego truchtu.

Gdy wrócisz do domu, porządnie się rozciągnij i wyroluj rollerem do masażu. To pozwoli uniknąć zakwasów i przyszłych kontuzji. Jeżeli czujesz, że mięśnie są nadal bardzo spięte, możesz użyć piłki lacrosse do rozmasowania punktów spustowych.

Czas trwania treningu to indywidualna sprawa.

Wszystko zależy od naszej sprawności, zaangażowania, planu treningowego i samopoczucia. Jeżeli jesteś początkujący, zacznij od 30 minut dziennie. Jednak nigdy nie dopuszczaj do wyziębienia organizmu czy hipotermii. Dobrym rozwiązaniem jest też trening w grupie – nie tylko będziemy bardziej zmotywowani do pracy, ale też łatwiej pokonamy biegowe kilometry.

ZALETY TRENINGU OUTDOOR:

1

W niskich temperaturach spalamy więcej kalorii, ponieważ organizm musi wydatkować więcej energii, aby nas ogrzać.

2

Wzrasta nasza odporność, ponieważ organizm produkuje więcej białych krwinek, które mają za zadanie chronić nas przez infekcjami i chorobami.

3 4

Dotleniasz organizm - dzięki temu ożywiasz mięśnie i umysł.

Budujesz siłę i wytrzymałość.

Gdy biegasz lub ćwiczysz na nierównym podłożu, wzmacniasz mięśnie i stawy.

87

SPORT

Gdy trenujesz w okresie jesienno-zimowym, nie zapomnij o suplementacji witaminą D.

JEŚLI NIE TRENING, TO CO? Jeżeli nie chcesz lub nie lubisz trenować outdoor w okresie zimowym, z pomocą przychodzi morsowanie lub saunowanie.

Morsowanie to nic innego, jak kąpanie się w lodowatej wodzie w jeziorze, strumyku czy morzu.

Tak jak przypadku treningu, przy morsowaniu musimy pamiętać o kilku ważnych aspektach. Przede wszystkim zabieramy ze sobą strój kąpielowy, ręcznik, czapkę, rękawiczki i buty z pianki neoprenowej oraz matę, na której się przebierzemy i zostawimy suche ubrania.

Czas morsowania zależy głównie od nas samych. Jeżeli dopiero zaczynamy swoją przygodę, w wodzie pozostajemy 1-2 minuty.

Po kilku takich wejściach zwiększamy czas kąpieli o kolejne 2 minuty.

Doświadczone morsy pozostają w wodzie nawet 20 minut, zanurzają głowę, a czasem pływają. Przed wejściem do wody wykonujemy krótką rozgrzewkę, najlepiej biegową. Do wody wchodzimy powoli.

Natomiast po wyjściu z wody szybko się przebieramy oraz pijemy ciepły napój, np. herbatę z miodem.

88

KORZYŚCI PŁYNĄCE Z MORSOWANIA TO:

1 2 3 4

regulowanie ciśnienia tętniczego krwi, polepszenie krążenia krwi w kończynach, wzmocnienie układu odpornościowego,

zwiększenie odporności organizmu na niskie i wysokie temperatury,

5 6 7

obniżenie wartości tzw. złego cholesterolu, poprawa nastroju i samopoczucia,

przyśpieszona regeneracja organizmu i minimalizowanie bólu w przypadku mikrourazów.

PAMIĘTAJ Przeciwwskazania do morsowania to przede wszystkim problemy sercowo-naczyniowe, infekcja, np. przeziębienie, i nadciśnienie.

Saunowanie to nagrzewanie ciała w pomieszczeniu, a następnie szybkie jego schładzanie. Do dyspozycji mamy kilka rodzajów saun, jednak najbardziej popularne to parowa, sucha i mokra. Można wymienić kilka korzyści płynących z saunowania: • hartuje organizm i zapobiega przeziębieniom, • oczyszcza z toksyn, • polepsza metabolizm, • poprawia krążenie, • wspomaga odchudzanie.

Korzystanie z sauny jest trochę bardziej skomplikowane niż morsowanie, dlatego należy poznać zasady poprawnego saunowania, które powinny być dostępne w każdej saunie.

SPORT

STOP zakwasom Nasze mięśnie dobrze pamiętają intensywny trening nawet jeszcze kilka dni po jego zakończeniu. Wszystko za sprawą zakwasów, które potrafią boleśnie nam przypomnieć o naszej aktywności.

Jak sobie z nimi poradzić?

Tekst: Paulina Spaleniak

Z

akwasy, czyli zespół opóźnionego bólu mięśniowego (z angielskiego DOMS – delayed onset muscle soreness), to ból i sztywność odczuwane w mięśniach od kilku godzin do kilku dni po intensywnym wysiłku fizycznym.

Ból ten najsilniej daje się nam we znaki od 24 do 72 godzin po treningu i ustępuje zazwyczaj po 5-7 dniach. Najsilniej dokucza natomiast, gdy mięsień jest rozciągany, skurczony lub poddawany naciskowi, a nie w stanie spoczynku.

90

SPORT SKĄD TEN BÓL? Zjawisko zakwasów po raz pierwszy opisane zostało już w 1902 roku i zdefiniowane jako wynik rozerwania mięśnia. Ostatecznie jednak uważa się, że ból ten jest wynikiem mikrourazów włókien mięśniowych (uszkodzeń mięśni), powstałych

5

na skutek intensywnych ćwiczeń.

Mikrourazy te spowodowane są ekscentrycznym, czyli wydłużającym się, ćwiczeniem. Wcześniejsza teoria zakładała, że ​​DOMS jest związany z gromadzeniem się kwasu mlekowego, który nadal

jest wytwarzany po wysiłku.

To nagromadzenie kwasu mlekowego było uważane za toksyczny produkt przemiany materii, który powodował odczuwanie bólu w późniejszym etapie. Teoria ta została w dużej mierze odrzucona.

sposobów na zmniejszenie skutków zakwasów

Aktywność fizyczna wcale nie musi wiązać się z bólem przez kilka dni po jej zakończeniu. Oto skuteczne sposoby na to, by zminimalizować zjawisko zakwasów i nie dopuścić do ich powstawania: Zwiększenie intensywności treningów na nowe partie mięśniowe.

Klasyczne rozciąganie mięśni przed i po wysiłku.

Mobility, czyli ćwiczenia przed treningiem i po nim z wykorzystaniem rollera, piłki lacrosse i taśm VooDoo. Dzięki nim rozluźnimy zmęczone mięśnie, zwiększymy zakres ruchomości stawów, zniwelujemy ból i unikniemy późniejszych kontuzji.

Stosowanie skarpet i opasek kompresyjnych na łydki. Odzież ta wspomaga krążenie krwi, przyspiesza regenerację, redukuje ból, minimalizuje wibracje i zmniejsza ryzyko kontuzji.

Prawidłowe odżywianie w celu zarządzania elektrolitami i glikogenem przed wysiłkiem i po nim to sposób na złagodzenie bólów. Krótko mówiąc, im jesteś lepiej nawodniony przed aktywnością, w jej trakcie i po niej, tym mniej prawdopodobne, że doświadczysz zakwasów.

Pamiętaj też o uzupełnianiu mikroelementów, takich jak magnez i potas – tutaj sprawdzi się np. sok pomidorowy albo woda mineralna bogata w te pierwiastki. Skuteczną metodą jest także kontynuowanie lekkich ćwiczeń – warto wybrać się np. na basen i pozwolić mięśniom na relaks oraz rozluźnienie.

91

MOTYWACJA

Sezonowe wyzwanie:

JESIEŃ

Po okresie długich, ciepłych dni i większej niż w innych porach roku aktywności przychodzi czas spowolnienia i wyciszenia.

Możliwe jest odczuwanie lekkiego spadku energii i dobrego samopoczucia.

Rozwiązaniem jest podjęcie wyzwania, które będzie motywować i korzystnie wpływać na naszą kondycję – jesienią nie zwalniajmy tempa!

92

MOTYWACJA

Przyjemności

Wpisz w jesienny kalendarz dzień pełen przyjemności – raz w tygodniu, raz w miesiącu albo wtedy, gdy będziesz odczuwać potrzebę. Zaplanuj tylko to, co lubisz – wizytę u kosmetyczki, seans w kinie, randkę albo wycieczkę za miasto. Traktuj ten dzień jak święto – nie przekładaj go na później, nie pisz listy obowiązków, unikaj wszystkiego, za czym nie przepadasz. Przyniesie to szybki efekt w postaci dobrego humoru i poprawy samopoczucia, a także wzrost motywacji do pracy. Wypoczęty umysł jest w końcu bardziej efektywny i kreatywny.

CHOROBIE DZIĘKUJEMY!

Nic tak nie obniża naszego nastroju, jak choroba lub męczące przeziębienie, dlatego dbanie o odporność jest podstawą w sezonie jesiennym. Odżywiaj się zdrowo i racjonalnie – rozgrzewaj swój organizm od środka, pamiętaj o śniadaniu i odpowiedniej porcji witamin w diecie.

Nie zapominaj o aktywności fizycznej, która podnosi odporność, a dodatkowo dostarcza dużą dawkę potreningowych endorfin, czyli tzw. hormonów szczęścia.

AKCJA – MEDYTACJA!

Kilka minut dziennie tylko dla siebie – brzmi kusząco, prawda? Moment ten warto poświęcić na medytację, skupienie się jedynie na oddechu, własnych myślach i zrozumieniu emocji. Najlepiej zacząć od dwóch minut i stopniowo wydłużać medytację do kwadransa – choć wydaje się to proste, taka relaksacja w ciszy może na początku sprawiać trudność! Ale spokojnie, kiedy wejdzie ci w nawyk, poczujesz się bardziej świadoma, uważna, spokojnai i wdzięczna za to, co masz.

W stronę muzyki

Stwórz playlistę z ulubionymi utworami, które będą remedium na smutki i zastrzykiem energetycznym w jednym. Dobroczynny wpływ muzyki jest ogromny, to udowodnione naukowo – jej słuchanie obniża poziom stresu, uspokaja, a nawet może łagodzić objawy depresji. Załóż więc słuchawki, idąc na spacer, włącz radio w samochodzie, wytańcz w domowym zaciszu złe emocje i czerp moc z dobrze znanych rytmów.

SPOTKANIA TOWARZYSKIE

Otaczaj się przyjaciółmi, ludźmi, którzy cię inspirują, przy których czujesz się dobrze i swobodnie. Poczucie bliskości i radość ze wspólnie spędzanych chwil jest bezcenna. Wieczór gier planszowych, wspólna kolacja, wyjście do miasta albo maraton serialowy na kanapie? Możliwości jest bardzo wiele, a w dobrym towarzystwie jesienne dni miną o wiele szybciej i weselej – nawet nie zauważysz czyhającej za rogiem chandry.

REKLAMA

PROMOCJA Z końcem wakacji przygotowujemy nasze dzieci do nowego roku szkolnego. Oprócz skompletowania plecaka zadbajmy także o wykształcenie u nich nawyku higieny rąk.

Powód? W szkołach choroby – zwłaszcza jesienią – rozprzestrzeniają się błyskawicznie, a prawidłowe mycie rąk to najprostszy sposób, by się ich pozbyć.

MYDŁA CAREX zawierają bezpieczny, naturalny składnik antybakteryjny i mają dodatkowe właściwości pielęgnujące, co sprawia, że są idealne do higieny rąk dla całej rodziny.

dr med. Paweł Grzesiowski

Pediatra – szef fundacji Instytutu Profilaktyki Zakażeń.

WODA TO NIE WSZYSTKO!

Wszystko w rękach dzieci DOBRE MYDŁO – EKSPERT RADZI!

Jak wyrobić u naszych dzieci nawyk prawidłowej higieny rąk?

1

Dać im dobry przykład i nie zapominać o tej codziennej czynności w domu.

2

Podać powody, dla których należy myć ręce, i zwiększyć ich świadomość.

3

Uatrakcyjnić mycie rąk!

Mydła do rąk Carex o wyjątkowych zapachach i zabawnych kolorach – słodko pachnące warianty Strawberry Laces i Bubble Gum, czy transparentny Splash z pingwinkiem – sprawią, że zwykłe mycie rąk stanie się świetną zabawą!

Przy wyborze mydeł, nie tylko dla dzieci, ale i dla całej rodziny, warto zwracać uwagę na ich skład. Mydło powinno usuwać zanieczyszczenia ze skóry bez naruszania jej bariery ochronnej, którą tworzą kwaśny odczyn, warstwa hydrolipidowa oraz mikrobiota, czyli flora fizjologiczna.

Efekt czyszczący mydła zapewnia detergent, ale silne substancje bakteriobójcze w mydłach toaletowych są przeciwwskazane.

Przykładem takiego środka, obecnego w niektórych mydłach, jest triklosan, ponieważ uszkadza mikrobiotę i nasila oporność bakterii na antybiotyki. W niektórych krajach wycofano triklosan z mydeł toaletowych i innych produktów kosmetycznych – mówi dr Paweł Grzesiowski, ekspert w dziedzinie profilaktyki zakażeń.

Dobre nawyki przez cały dzień

Bakterii nie możemy zobaczyć „gołym okiem”, dlatego nie czekajmy z umyciem rąk do momentu, gdy będą bardzo brudne. Pamiętajmy o tym każdego dnia, ponieważ nieustannie mamy styczność z dziesiątkami różnych przedmiotów, przez które przenosimy bakterie.

96

Do dokładnego umycia rąk sama woda nie wystarczy.

Konieczne jest odpowiednie mydło. Skóra dłoni ma naturalny kwaśny odczyn, który utrzymuje bakterie pod kontrolą. Kwas mlekowy – naturalny składnik antybakteryjny, zawarty w mydłach w płynie Carex, łagodnie obniża pH skóry, przez co tworzy niekorzystne środowisko do rozwoju bakterii.

– Skóra ma naturalne mechanizmy obronne – jednym z najważniejszych są fizjologiczne bakterie produkujące różne czynniki ochronne. Wśród mikrobioty skóry są bakterie Lactobacillus, produkujące kwas mlekowy.

To ważny naturalny związek o działaniu bakteriostatycznym, utrzymujący lekko kwaśne pH skóry. Ogranicza ekspansję chorobotwórczych bakterii i grzybów na skórze. Jego działanie jest łagodne, nie zaburza naturalnych procesów zachodzących w skórze – potwierdza dr Grzesiowski.

Przypominaj dzieciom o myciu rąk: → gdy wracają do domu, → po skorzystaniu z toalety, → przed każdym posiłkiem, → po zabawie ze zwierzętami, → po użyciu chusteczki do nosa, zasłonięciu ust przy kichaniu lub kaszlu.

SKANUJ KOD Zobacz film i dowiedz się, jak poprawnie myć rączki.

Bluza

34,99 zł T-shirt

34,99 zł

Legginsy, 2-pak

39,99 zł

SKANUJ KOD Wejdź na stronę i poznaj inspirujące zapachy idealne dla twojego nastroju.

Pierwsza klasa Rozpoczęcie nowego roku szkolnego wiąże się z koniecznością uzupełnienia dziecięcej garderoby. Sprawdź koniecznie, co w tym sezonie dla małego ucznia poleca marka F&F!

Worek na buty

24,99 zł

l! e p a a Czas n 44,99 zł

BYŁO 39,99 ZŁ

Gotowi na szkołę!

Kamizelka chłopięca

29,99 zł

Spodnie dresowe chłopięce* BYŁO 44,99 ZŁ JEST

Buty chłopięce

39,99 zł

34,99 zł

Długa a przerw

T-shirt chłopięcy

13,99 zł

102

Bluza chłopięca* JEST

29,99 zł

*Oferta promocyjna ważna od 1.08 do 25.09.2018 r. lub do wyczerpania asortymentu. Dotyczy wybranych produktów z kolekcji.

Sukienka

Plecak

69,99 zł

Na każdą szkolną przygodę W Tesco mamy wszystkie produkty, które przydadzą się uczniom – żeby początek roku szkolnego był jeszcze przyjemniejszy.

d cak Ple

ziecięcy

99, 9 zł

Ple c

ięcy 89,90 iec zł

0

a

z kd

STYLOWA SZKOŁA Tej jesieni młodzież będzie nosić się modnie i wygodnie, a przy tym w zgodzie z najnowszymi trendami. Powodzeniem zarówno u dziewczynek, jak i chłopców będą cieszyć się takie modele, jak sznurowane botki, wsuwane botki w stylu retro oraz buty sportowe.

Modne sneakersy zapanują w szkolnych korytarzach, zapewniając uczniom poczucie komfortu i stylu. Dostępne są w najmodniejszych kolorach i rozmaitych wzorach, dzięki czemu każdy znajdzie dla siebie odpowiedni fason.

Buty dziecięc e 139 ,9

ziecięce 119,90 zł B ut y d

0 zł

B ut y d

ziecięce

99,90

zł

PROMOCJA

Vita infantis bonum superius, czyli: życie dziecka dobrem najwyższym – to hasło widnieje nad wejściem głównym Uniwersyteckiego Szpitala Dziecięcego w Krakowie, jednego z Partnerów Fundacji Tesco. Dbanie o zdrowie najmłodszych jest głównym kierunkiem działań podejmowanych przez Fundację Tesco od jej powstania w 2012 roku.

W trosce o zdrowie dzieci

O

gólnopolski Program Dożywiania Potrzebujących Dzieci „Zdrowo Jeść” realizowany przez Fundację ma na uwadze świadome pielęgnowanie tematu zdrowego jedzenia wśród najmłodszych.

We współpracy z Towarzystwem Przyjaciół Dzieci dba o mądre, przemyślane i zdrowe wyżywienie podopiecznych dziennych placówek opiekuńczo-wychowawczych. Każdy z nas może wesprzeć program, wrzucając symboliczną złotówkę do skarbonek przy kasach umieszczonych na terenie sklepów Tesco w całym kraju.

Na realizację pięciu edycji programu Fundacja Tesco przekazała blisko 2,4 miliona złotych, dzięki czemu udało się dofinansować ponad 880 000 posiłków dla dzieci. „Zdrowo Jeść” to także program edukacyjny dla dzieci i młodzieży, dzięki któremu pogłębiana jest ich świadomość o zdrowym odżywianiu i trybie życia.

106

Fundacja Tesco dba o zdrowie potrzebujących dzieci nie tylko poprzez budowanie nawyków żywieniowych i dobieranie odpowiedniej, pełnowartościowej diety. Od siedmiu lat wspiera także zdrowie małych pacjentów Uniwersyteckiego Szpitala Dziecięcego w Krakowie.

Fundacja Tesco ma specjalny przepis dla biegaczy na napój izotoniczny.

Pomaga on nawodnić organizm i uzupełnić elektrolity, zwłaszcza podczas dłuższego treningu – wymieszaj wszystkie składniki i gotowe!

N A P ÓJ I ZOTO N I CZ N Y • 1 l wody • 40 g miodu • sok z cytryny, pomarańczy lub grejpfruta • szczypta soli

Do zobaczenia na starcie w Krakowie już 1 września!

Dzięki Biegowi Charytatywnemu, który już na stałe wpisał się w kalendarz rodzinnych imprez, i w tym roku fundacja zadba o poprawę jakości leczenia dzieci. Podczas tegorocznej edycji tej sportowej imprezy wspólnie wybiegamy pierwszy w Polsce aparat do dializ dla noworodków i niemowląt z ciężką niewydolnością nerek i serca.

Więcej o biegu i innych projektach Fundacji Tesco przeczytasz na stronie www.fundacjatesco.pl.

SKANUJ KOD Wejdź na stronę i sprawdź jakim wszechkotem jest twój kot.

PROMOCJA

CZYSTOŚĆ W MIG To już dziś! Przychodzą do ciebie znajomi, więc przygotowujesz swoje mieszkanie na wizytę gości. To oczywiste, że chcesz, aby wszyscy czuli się dobrze i swobodnie – twój dom to miejsce, w którym rodzi się dobry humor i samopoczucie. Dzisiaj także dla twoich bliskich: czyste i pachnące mieszkanie to podstawa dobrej atmosfery!

Impreza udała się doskonale – wszyscy bawili się świetnie. Ty także, ponieważ uczucie świeżości nadal unosi się w powietrzu: nie tylko w twoim domu, ale także w całej okolicy.

Uśmiechasz się jeszcze szerzej. Dlaczego?

Bo wybierając takie środki czystości, świadomie wspierasz marki, które są odpowiedzialne społecznie.

NAJPIERW ŁAZIENKA

Wiesz, że wystarczy umyć wszystko Cif Power&Shine przeciw kamieniowi do łazienki, bo z każdym jego użyciem budujesz specjalną powłokę odbijającą wodę i brud, tworząc warstwę ochronną. Następnie sięgasz po płyn do toalet Domestos Przedłużona Moc – bezkonkurencyjnego strażnika czystości zamkniętego w wygodnej butelce, który dopełni atmosferę porządku, zabijając 99,9% zarazków. Zerkasz na szczotkę do czyszczenia toalety – ją także traktujesz płynem Domestos.

WPADASZ DO KUCHNI

Doznajesz kulinarnego natchnienia. Po kilku chwilach mnóstwo

110

pysznego jedzenia czeka na twoich bliskich, a naczynia – na zmywanie. Na widok zaschniętych patelni i brudnych garnków kiedyś robiło ci się słabo. Teraz używasz tabletek do zmywarek Sunlight Expert, które poradzą sobie z każdym brudem. Zawierają wszystko: funkcję soli i nabłyszczacza, dodatkowe składniki odtłuszczające i wybielacz. Bez problemu usuwają tłuszcz i inne ślady po kuchennych eksperymentach. Sunlight rozprawia się z naczyniami za ciebie, a ty… szybko wycierasz blaty i zlew sprayem Cif Power&Shine przeciw tłuszczowi do kuchni. Prawdziwe cytrusowe olejki zapewniają długo utrzymujący się zapach czystości i nieskazitelnie lśniące blaty.

Kupując produkty marki Domestos, wspierasz akcję „Wzorowa Łazienka”, której celem jest poprawa warunków sanitarnych w polskich szkołach.

Funkcjonalna toaleta to przecież nie przywilej, lecz jedno z najbardziej podstawowych praw.

Marka Cif prowadzi akcję edukacyjną „Witaj, piękna Polsko”, której celem jest uświadamianie konsumentów, że warto dbać o miejsca, w których przebywamy na co dzień. Żeby pokazać, jak pozytywny wpływ na samopoczucie ma czystość i estetyka naszego otoczenia, Cif przywrócił blask ośmiu miejscom w całej Polsce.

TWOJA PRZESTRZEŃ

Sprzątanie

– fakty i mity Obowiązki domowe to coś, czego nie sposób uniknąć. Na temat czystości i sprzątania krąży jednak sporo rozmaitych mitów.

Dziś rozprawiamy się z niektórymi i ujawniamy prawdę!

MIT!

Sprzątanie jest czasochłonne.

Sprzątanie wcale nie musi zabierać nam dużo czasu!

Najważniejsze jest, by ułożyć odpowiedni plan porządków, przygotować wcześniej wszystkie niezbędne sprzęty, akcesoria i detergenty (unikniemy biegania po domu i szukania ich w szafkach i na regałach) i zachowanie regularności – łatwiej poradzić sobie z małym brudem niż zaległościami z kilku tygodni czy miesięcy. Ważne jest też to, by wybierać dobrej jakości środki czyszczące, które pozwolą uzyskać czystość szybko i przy minimalnym wysiłku.

FAKT!

Gąbki do mycia naczyń są pełne bakterii.

Okazuje się, że niepozorne gąbki do mycia naczyń to środowisko życia wielu bakterii. Skąd się tam biorą? Podczas zmywania resztki jedzenia i drobnoustroje z talerzy, garnków oraz sztućców przedostają się na gąbkę – jeśli nie są dokładnie płukane i czyszczone, następuje namnożenie się bakterii. Stąd już prosta droga do przeniesienia ich na nasze dłonie, a potem dalej.

MIT!

Im więcej detergentu, tym lepiej.

Wydawać by się mogło, że im więcej detergentu, tym łatwiej i skuteczniej wyczyścimy zabrudzoną powierzchnię. To jednak nieprawda – zawsze należy stosować ilość podaną na opakowaniu. Zbyt dużo detergentu sprawi, że trudniej będzie go później spłukać, a przez to brud będzie się lepiej przyczepiać do powierzchni.

FAKT!

Do różnych zabrudzeń należy stosować różne środki czyszczące.

Jeden środek czyszczący do wszystkiego? Może się to okazać bardzo zgubne! W końcu tłuste plamy w kuchni to nie to samo co kurz na drewnianych meblach!

O wiele lepsze efekty daje dobranie detergentów do rodzaju powierzchni i powstałego zabrudzenia. Będzie to bezpieczniejsze dla czyszczonych sprzętów i przedmiotów, a także poskutkuje łatwiejszym i bardziej efektywnym sprzątaniem.

WAŻNE! Detergenty przechowuj w bezpiecznym miejscu, niedostępnym dla dzieci.

112

TWOJA PRZESTRZEŃ

FAKT!

Kierunek sprzątania ma znaczenie.

Nie bez znaczenia jest też to, jaki kierunek sprzątania obierzemy.

Warto zapamiętać, by sprzątać zawsze góry do dołu (np. najpierw żyrandole i górne szafki, potem blaty, na końcu podłoga) oraz od środka do zewnątrz (najpierw wnętrza szaf, szafek i regałów, potem reszta pomieszczenia). Dzięki temu unikniemy powtarzania czynności i łatwiej uzyskamy czystość.

PAMIĘTAJ! Twój dom nie musi być idealny – najważniejsze, żeby czuć się w nim dobrze i komfortowo!

REKLAMA

PROMOCJA

Ubezpieczenie dla ucznia Jak co roku we wrześniu ubezpieczymy swoje dzieci. Większość z nas zapewne kupi polisę NNW w szkole, warto jednak przed ostateczną decyzją sprawdzić, jaką ochronę otrzyma nasze dziecko.

Jeśli okaże się niewystarczająca – rozważmy zakup indywidualnego ubezpieczenia.

P

olisy NNW (czyli od następstw nieszczęśliwych wypadków) sprzedawane w szkołach są na tyle wygodne i tanie, że wielu rodziców płaci za nie bez zastanowienia i dokładnego sprawdzenia zakresu ochrony, jaką zostanie objęte dziecko. To błąd, który może skutkować zakupem polisy niedopasowanej do naszych potrzeb.

REKLAMA

ZANIM PODEJMIESZ DECYZJĘ Przed zakupem ubezpieczenia – czy to szkolnego, czy indywidualnego – należy sprawdzić sumę ubezpieczenia, która ma bezpośredni wpływ na wysokość odszkodowania, limity odpowiedzialności (procent sumy ubezpieczenia, jaki zostanie wypłacony przy poszczególnych rodzajach wypadków), zakres odpowiedzialności (za co płaci ubezpieczyciel) oraz wyłączenia odpowiedzialności (kiedy polisa przestaje działać).

Wysokość odszkodowania zależy od skali kontuzji i tzw. sumy ubezpieczenia (np. 200 zł za każdy 1% uszczerbku na zdrowiu, jeśli suma wynosi 20 tys. zł).

W ramach ochrony pokrywany jest także koszt leczenia oraz zakupu środków pomocniczych, protez i innych przedmiotów ortopedycznych. Do polisy może zostać też włączone świadczenie za każdy dzień ewentualnego pobytu dziecka w szpitalu.

POLISA SZKOLNA CZY INDYWIDUALNA? W przypadku polisy szkolnej to placówka podejmuje decyzję o zakresie ochrony. Takie ubezpieczenie jest zazwyczaj tańsze, co ma wpływ na wysokość odszkodowań. Zakup polisy na własną rękę pozwala natomiast spersonalizować ochronę. W praktyce oznacza to, że jest droższe, ale gwarantuje wyższe odszkodowanie za urazy, np. 300-500 zł za każdy 1% uszczerbku na zdrowiu. Poza tym ubezpieczenie indywidualne daje możliwość uzyskania dodatkowych świadczeń, m.in. za pobyt w szpitalu czy rehabilitację, zapewnia też dziecku wsparcie w takich sytuacjach, jak kontuzja podczas wyczynowego uprawiania sportu czy poważne zachorowanie, czego z zasady nie obejmuje szkolne NNW. WARTO WIEDZIEĆ, ŻE… możemy posiadać kilka polis – z każdej otrzymamy wypłatę odszkodowania. Ochroną ubezpieczeniową możemy objąć również dziecko w żłobku oraz przedszkolu – mówi Anna Świstuń, ekspert multiagencji Superpolisa.

SK A L B A C OM. ZYWRA

CIF PR IM MIAIEKSNATPOLSKO.PL LSK W.WITAJP

PSPORAWDŹ NA WW

PROMOCJA

ŚWIAT PEŁEN BARW Czas zabrać się za kolorowanie i nadać światu niesamowite barwy. Atrakcyjna forma książeczek – w kształcie samochodu lub sukienki – zachęca do tego, by zajrzeć do środka, a znajdujące się w każdej kolorowance naklejki to coś, co uwielbia każde dziecko!

kolorowe opowiesci

Nic tak nie poprawia humoru w jesienne popołudnia, jak czas spędzony z dobrą książką. Dla najmłodszych czytelników mamy kilka bajecznie kolorowych propozycji, które zapewnią im wspaniałą rozrywkę i pozwolą na rozwijanie swoich pasji i zainteresowań.

HISTORYJKI DO KĄPIELI Bajecznie kolorowe, wodoodporne książeczki dla najmłodszych zostały wykonane z miękkich, odpornych, a przede wszystkim bezpiecznych dla dziecka materiałów. Przetrwają niejedną zabawę przyszłego czytelnika, przykuwają jego uwagę i zamieniają kąpiel w fantastyczną przygodę.

KSIĄŻECZKI DLA NAJMŁODSZYCH Zabawne, rymowane historyjki pokocha każdy maluszek.

Z każdej historii płynie pouczający morał – poza rozrywką znajdziemy więc tutaj także walor edukacyjny. To doskonały wybór dla najmłodszych czytelników, którzy dopiero zaczynają przygodę z książkami. .

116

PROMOCJA

Magiczny świat My Little Pony!

My Little Pony to kultowy już serial o przygodach sześciu kucyków, które łączy niezwykła przyjaźń.

Teraz każdy miłośnik tej niezwykłej paczki przyjaciół może dołączyć do nich na kartach opowieści, a nawet samodzielnie zbudować piękny zamek Celestii.

Interesująca fabuła, nieoczekiwane zwroty akcji, wyraziste charaktery bohaterów, z którymi dzieci z łatwością się utożsamiają – to właśnie zadecydowało o sukcesie My Little Pony. Serial telewizyjny od dawna cieszy się ogromną popularnością wśród najmłodszych, przyciąga ich uwagę i zapewnia dawkę najlepszej rozrywki.

TERAZ KSIĄŻKI W WYJĄTKOWYCH CENACH Z punktu widzenia malucha to mądra, pozytywna, a jednocześnie wesoła opowieść o przyjaźni, zaufaniu i wzajemnym szacunku. Z punktu widzenia dorosłego – zabawne, ale też inteligentne spojrzenie na relacje międzyludzkie. To połączenie zapewni świetną zabawę zarówno małym, jak i dużym odbiorcom.

Zabawne, kolorowe i tryskające optymizmem kucyki w swoich opowieściach niosą pozytywne przesłanie o przyjaźni, która pomaga pokonać każdą przeszkodę.

GRUPA WIEKOWA 3-7 LAT

STWÓRZ PIĘKNY ZAMEK CELESTII

© 2018 Hasbro

117

MOTYWACJA

Przepis na udany dzień Od listopada do lutego cierpimy z powodu najniższego i najkrótszego natężenia światła dziennego. Za sprawą spadków nastroju i depresji sezonowej zamieniamy się w emocjonalne bomby.

Wystarczy jedna kropla deszczu, by wyzwolić reakcję łańcuchową.

J

esteśmy jak zombie mruczące pod nosem „łóżko”. Nic dziwnego, jesień, deszcze, ciemność – to wszystko sprawia, że nasze ciało zaczyna zapadać w zimowy letarg. Pokonujemy kolejne dni jak w półśnie, raz po raz wpadając w emocjonalne dołki.

Nie możemy odwołać jesieni, możemy za to znaleźć w niej całkiem sporo sposobów na udany dzień.

Małgorzata Ohme Psycholog dziecięcy i rodzinny, psychoterapeuta. Założycielka magazynu dla kobiet www.ohme.pl.

Mama Klary i Jurka.

UDANY PL AN – UDANY DZIEŃ Oczywiście łatwiej powiedzieć, trudniej zrobić.

Wypróbujcie koniecznie jesienny plan na udany dzień!

Poranek

Zacznij od najtrudniejszego: wstań z łóżka.

Przygotuj sobie poranny rytuał, który da ci chwilę dla siebie. Prysznic, kawa, zanim reszta domowników wstanie, 15 minut na przeczytanie w spokoju gazety, a może poranna gimnastyka czy minisesja jogi – co sprawi ci największą radość? Takie drobiazgi uczą nas łapać malutkie chwile szczęścia. Kolekcjonuj je.

Popołudnie

Kończysz pracę i w głowie kołacze ci myśl o twoim sukcesie: „przetrwałam”. Brawo ty! Ale do wieczora zostało jeszcze dość czasu, by nie tylko przeżyć drogę powrotną na kanapę. Nie daj się chandrze, zaplanuj aktywne spędzenie tego czasu. Wybierz się na spacer, pozbieraj liście, pobaw się z dziećmi albo wpadnij po drodze do dawno niewidzianej ciotki.

Najgorsze, co możesz zrobić, to „klapnąć” na sofie i czekać na wieczór!

118

Południe

Około trzynastej poczujesz się, jakby ten dzień miał się nigdy nie skończyć… kryzys.

Zamiast wodzić oczami za wskazówką zegarka, zrób sobie krótką przerwę. Może biurowa gimnastyka, przerwa na kawę i ploteczki? A może wolisz umalować usta ulubioną szminką i szeroko uśmiechnąć się do siebie? Przełamuj monotonię, a szybko pokonasz spadek energii. Nie zapomnij o regularnym jedzeniu, uratuje ci jesienią życie!

Wieczór

Udało ci się nie tylko dotrwać do wieczora, ale przeżyć całkiem ciekawy i miły dzień? Nie kończ na tym – każdemu należy się odrobina relaksu, więc zaplanuj sobie wieczorne przyjemności.

Obejrzyj film lub ukochany serial, poczytaj książkę, przygotuj sobie domowe spa. Jeśli dziś wieczorem zadbasz o swoje samopoczucie, jutro rano świat będzie wyglądał o wiele przyjaźniej.

MOTYWACJA

KUP KALOSZE Bynajmniej nie po to, by poczuć się modnie. Kup kalosze, jeśli nie chcesz przepłakać jesieni za firanką, tuląc zdjęcia z wakacji. Zapewnij sobie jak najwięcej aktywności. Nie musisz moknąć i marznąć, ale wychodź na zewnątrz najczęściej, jak możesz, i chłoń dzienne światło każdym milimetrem ciała. Spaceruj, zwiedzaj okolicę, podziwiaj naturę.

Oprócz światła, dzięki ruchowi, zapewnisz sobie zastrzyk endorfin – hormonów dobrego nastroju.

OTACZAJ SIĘ KOLORAMI Energetyczne i żywe kolory pobudzają i poprawiają nastrój. Kolory otoczenia nie tylko mogą ilustrować nasze samopoczucie – mogą je również budować. Podobnie jest z ubraniami, więc nie bój się założyć ognistego swetra. Zobaczysz, jak łatwo zbudujesz sobie tym dobry nastrój.

BĄDŹ BLISKO INNYCH Zrób sobie „okład” z kota albo ukochanego – nie dosłownie oczywiście. Doskonałym lekarstwem na jesienne smutki, jest dotyk, bliskość i pieszczoty. Zabawy z pupilem, wygłupy z dziećmi, łaskotki, czy przytulanie i całowanie z ukochanym – to niezawodny sposób na natychmiastowy zastrzyk oksytocyny

i endorfin. Cudowny lek, nie sposób go przedawkować, więc zażywaj codziennie!

DAJ SOBIE W KOŚĆ Zamiast chować się pod kołdrą poćwicz.

Nawet prosta gimnastyka wpłynie na wyzwalanie endorfin w twoim ciele.

Kto wie, może po paru minutach zapragniesz wskoczyć nie pod kołdrę, a na siłownię?

UMÓW SIĘ Z JASIEM FASOL Ą… … na wieczorny seans w domowym kinie. Jesienią postaw na komedie i nie żałuj ich sobie. Śmiech, nawet ten z początku wymuszony, to najlepszy antydepresant na świecie. Pamiętaj, że uśmiech jest zaraźliwy.

NAPIJ SIĘ KAKAO Zamiast obrastać w zimowe oponki z powodu czekoladek na pocieszenie, pralinek na deszcz i gorącej czekolady z bitą śmietaną na zawieruchę – łap za kakao. Naturalne kakao zawiera bardzo cenne substancje, między innymi magnez – który wspomaga koncentrację i obniża skutki stresu – oraz fenyloetyloaminę, która magicznie wręcz pomaga wyzwalać endorfiny.

119

PODRÓŻE

ZACHWYCAJĄCA

Dolina Loary­ Dolina Loary to jedna z najpiękniejszych francuskich krain. Malownicze pejzaże, setki zamków i pałaców oraz znakomite winnice to najważniejsze powody, dla których warto odwiedzić to miejsce.

Tekst: Magdalena Sprenger

Zamek Chenonceau, Dolina Loary

120

PODRÓŻE

WIOSKA TROGLODYTÓW I FESTIWAL OGRODÓW

D

olina Loary obejmuje trzy regiony: Pays de la Loire, Centre i Burgundię. Na tym obszarze wzniesiono ponad 300 warowni i rezydencji. Choć najstarsze zamki są zbudowane w stylu gotyckim, to większość budowli powstała na przełomie XV i XVI wieku, a niektóre jeszcze później, nawet w XVIII stuleciu.

Wielokrotnie przebudowywane, tworzą różnorodny i bogaty zbiór architektury tamtego okresu. Nie wszystkie są jednak dostępne dla zwiedzających – niektóre pałace są w rękach prywatnych właścicieli, potomków dawnej arystokracji.

BURZLIWE DZIEJE Dolina Loary zachwyca również architekturą miast, urokliwymi wioskami, wybornymi serami i regionalnym winem. W 2000 roku środkowa część doliny Loary została wpisana na Listę światowego dziedzictwa UNESCO. Historia tego miejsca zaczyna się od przybycia ludów celtyckich ok.

450 roku, jednak prawdziwy rozwój związany był z podbojem Galii przez Rzymian. Najazdy Hunów, Wizygotów, wikingów, a także wojna stuletnia złożyły się na niespokojne losy tego regionu.

Zamek w Am

boise, Dolina

ZAMKI I PAŁACE Surowe, średniowieczne zamki miały przede wszystkim znaczenie obronne. Znakomitymi przykładami są warowne budowle w Angers, Chinon i Loches. W drugiej połowie XV wieku coraz większą rolę zaczęła odgrywać funkcja reprezentacyjna. Władcy i arystokracja czerpali inspirację ze stylu włoskiego renesansu, który charakteryzował się przepychem.

Do najchętniej odwiedzanych budowli należą rezydencje w Azay-le-Rideau, Chambord, Chaumont, a zwłaszcza w Chenonceau, gdzie można zobaczyć unikatowy zbiór mebli, gobelinów i obrazów artystów XVI-XVIII wieku.

Koniecznie trzeba też zajrzeć do jednego z największych zamków w Dolinie Loary. Zamek w Blois zaczęto budować w XIII wieku, a skończono dopiero czterysta lat później. To stąd Joanna d’Arc wyruszyła do Reims. Obecnie w jego wnętrzach mieszczą się Muzeum Archeologiczne oraz Muzeum Sztuk Pięknych.

Będąc w okolicach miejscowości Saumur, warto zajrzeć do wsi Rochemenier, w której można zwiedzić opuszczoną wioskę troglodytów. W miękkich wapiennych skałach wydrążono tunele i jaskinie, które mieszkańcy opuścili dopiero pod koniec XX wieku.

W okolicy jest wiele takich domostw, jednak największe skupisko znajduje się właśnie w Rochemenier. Od maja do września warto zawitać do zamku Chaumont, gdzie w ramach festiwalu ogrodów uznani artyści prezentują swoje ogrodowe instalacje.

KUCHNIA NAD LOARĄ Dolina Loary zwana jest ogrodem Francji. Produkuje się tu mnóstwo owoców i warzyw, zbiera grzyby i łowi pstrągi. Niemal w każdej wiosce i miasteczku natkniemy się na winnice czy farmera produkującego kozie sery, z których słynie region. Koniecznie trzeba spróbować rillettes, mięsa gotowanego w smalcu z winem i przyprawami.

Natomiast najsłynniejsze danie to tarta tatin w wersji wytrawnej lub na słodko.

Loary

in z octem a cebulowa tarte tat Francuska tradycyjn nsalskimi wa pro i łam zio i melem balsamicznym, kar

121

PODRÓŻE Winiarz w trakcie zbioru winogron

ZWIEDZANIE Choć w Angers, Nantes i Tours znajdują się lotniska, a bilety nie są drogie, loty z Polski dostępne są najczęściej z przesiadką.

Za to z Paryża bez trudu dotrzemy tu pociągiem lub samochodem.

Dla tych, którzy lubią zorganizowane wyjazdy, biura podróży przygotowały bogatą ofertę wycieczek objazdowych. Świetnym pomysłem jest także wyprawa rowerowa po Dolnie Loary – jest tu wiele pól campingowych, a ścieżki są wygodne i dobrze oznaczone.

ROZLEGŁE WINNICE Tradycja produkcji wina sięga tu czasów średniowiecza. Winnice zajmują 70 tysięcy hektarów, co przekłada się na 400 milionów butelek trunku rocznie. To efekt pracy spółdzielni oraz 7000 producentów.

Dolina Loary jest trzecim pod względem wielkości francuskim regionem produkcji win apelacyjnych (AOP/ AOC). Region produkuje najwięcej win białych z apelacją w skali kraju, a także win musujących (tu lepsze wyniki ma tylko Szampania). Zajmuje drugie miejsce pod względem produkcji win różowych apelacyjnych.

SIŁA TRADYCJI Miastami, które szczególnie słyną z winiarskich tradycji, są Angeres, Nantes, Sancerre oraz Tours. Ponad połowa produkcji to wina białe.

W Dolinie Loary działają duże spółdzielnie, wytwarzające wino z dostarczonych owoców oraz miejscowi producenci, pracujący tradycyjnymi metodami i według dawnych receptur. Produkcja wina

122

Zbiory

Praca przy zbieraniu owoców zaczyna się pod koniec sierpnia i trwa około miesiąca. Pracownicy dzieleni są na kilkunastoosobowe grupy tnących i zbierających. Winogrona zbierane są do koszy, które następnie opróżnia się na przyczepy. Zazwyczaj właściciel winnicy zapewnia sezonowym pracownikom nocleg i wyżywienie. Mile widziana jest choćby podstawowa znajomość języka. Choć praca wydaje się atrakcyjna, może okazać się męcząca dla osób nienawykłych do wysiłku fizycznego.

Na szczęście przepisy jasno określają maksymalny tygodniowy czas pracy – 39 godzin. Pracownik nie może pracować więcej niż 6 dni w tygodniu ani też dłużej niż 10 godzin dziennie.

to fach, który często przechodzi z pokolenia na pokolenie. Nawet w tutejszych supermarketach większość oferty (około 90%) dotyczy lokalnych wyrobów.

OKIEM ZNAWCY Środkowy bieg Loary słynie z wyśmienitych win sauvignon blanc.

Szczególnie dobre są wina Sancerre i Pouilly-fumé. Z kolei będąc w Turenii, warto zaopatrzyć się w wina czerwone – najlepsze w regionie.

W okolicach Saumur produkowane są między innymi wina musujące z chenin blanc, a w Anjou proste wina różowe (Rose d’Anjou i Cabernet d’Anjou) oraz białe. Wyjątkowe walory smakowe mają słodkie wina ze szczepów dotkniętych szlachetną pleśnią (Coteaux du Layon i Coteaux de l’Aubance). Najbardziej popularnym winem zachodniej części Doliny Loary jest muscadet.

Powstaje ze szczepu melon de Bourgogne. Białe wina z tego szczepu to wizytówka Pays Nantais. Świetnie komponują się z owocami morza.

Francuskie winnice

Prosty gest a tyle radości.

Witaj szkoło !

Eris

Karty podarunkowe

• Możesz doładować kartę dowolną kwotą od 20 zł do 2000 zł w trakcie rocznej ważności karty • Nie poniesiesz żadnych dodatkowych kosztów i oszczędzisz swój czas.

Zamówienie jest naprawdę proste!

Mimosa

Maia

Bony i karty żywieniowe

• Wygodny sposób dotacji posiłków oraz codziennych zakupów żywieniowych.

• Możliwość podpisania umów krótko i długoterminowych.

• Realizacja w ponad 390 sklepach oraz 57 punktach bistro Tesco.

• Brak prowizji i dodatkowych kosztów zakupu.

sprawdź

tesco.pl/bony-paczki

KONKURSY

zakupu do jednorazowego Bon ten upoważnia rtości F&F o łącznej wa ji ekc kol z tów produk

150 zł Bon jest ważny do

22 grudnia 2018 r.

ówkę. wymianie na got Bon nie podlega wydawana reszta.

Z bonu nie będzie

Wyślij na adres tescomagazyn@skivak.pl zdjęcie w jesiennej stylizacji F&F i napisz, co najbardziej cenisz w kolekcjach F&F. DO WYGRANIA: 5 x BON O WARTOŚCI 150 ZŁ NA ZAKUP UBRAŃ Z KOLEKCJI F&F

Kup dowolny produkt Silan i zachowaj oryginalny paragon.

Wyślij SMS na numer 71700 z hasłem SILAN i odpowiedz na pytanie: „Jaki zapach sprawia, że czujesz się elegancka?”.

DO WYGRANIA: 10 x WODA PERFUMOWANA BLACK OPIUM YSL 30 ML 50 x ZESTAW PRODUKTÓW SILAN PREMIUM & PERSIL PREMIUM

Regulaminy konkursów znajdziesz na www.tesco-magazyn.pl.

Konkursy trwają od 27 sierpnia do 5 października 2018 r.

124

KONKURSY

Pokaż nam swoje kolory lata!

Na Instagramie polub profil tesco_magazyn, następnie na swoim profilu zamieść zdjęcie, na którym pokażesz jesienne pyszności inspirowane Tesco Magazynem. Zdjęcia oznacz hasztagami #tescomagazyn i #inspiracjeTM. DO WYGRANIA: 5 x KARTA PODARUNKOWA TESCO NA KWOTĘ 200 ZŁ KAŻDA

Wyślij SMS na numer 71700 z hasłem CAREX i odpowiedz na pytanie: „Jak dbasz o zdrowie swojej rodziny?”.

DO WYGRANIA: 15 x ROCZNY ZAPAS MYDEŁ W PŁYNIE CAREX DLA CAŁEJ RODZINY

Regulaminy konkursów znajdziesz na www.tesco-magazyn.pl.

Konkursy trwają od 27 sierpnia do 5 października 2018 r.

125

KONKURSY

Wyślij SMS na numer 71700 z hasłem PURINA i odpowiedz na pytanie: „Jak aktywnie spędzasz czas ze swoim ulubieńcem?”.

DO WYGRANIA: 5 x KOSZ ROWEROWY DLA ZWIERZĄT

Wyślij SMS na numer 71700 z hasłem E i dokończ zdanie: „Mój sposób na skuteczne pranie to…”.

DO WYGRANIA: 10 x PÓŁROCZNY ZAPAS PRODUKTÓW MARKI E 5 x ROCZNY ZAPAS PRODUKTÓW MARKI E

Wyślij SMS na numer 71700 z hasłem MLEKPOL i dokończ zdanie: „Ze śmietaną Łaciatą najlepiej smakuje…”.

DO WYGRANIA: 11 x MISECZKA VILLEROY BOCH

Regulaminy konkursów znajdziesz na www.tesco-magazyn.pl.

Konkursy trwają od 27 sierpnia do 5 października 2018 r.

126

KONKURSY

Wyślij SMS na numer 71700 z hasłem HUZAR i odpowiedz na pytanie: „Do czego najczęściej używasz miodu?”.

DO WYGRANIA: 10 x ZESTAW MIODÓW HUZAR + KSIĄŻKA Z PRZEPISAMI

Wyślij SMS na numer 71700 z hasłem UNCLEBENS i odpowiedz na pytanie: „Który z gotowych ryży Uncle Ben's chciałbyś spróbować i dlaczego?“.

DO WYGRANIA: 5 x ZESTAW PRODUKTÓW UNCLE BENS

Regulaminy konkursów znajdziesz na www.tesco-magazyn.pl.

Konkursy trwają od 27 sierpnia do 5 października 2018 r.

128

T-shirt

34,99 zł

Jeansy

44,99 zł

Bluza

44,99 zł Spodnie

39,99 zł