FUSION
Magazine
วารสารมากสาระ ในโลกวิ ทยาศาสตร แ ละเทคโนโลยีนิวเคลียร Vol.7 | April - June 2016
ความสำคัญของบุคลากร
ทางวิทยาศาสตร
Scan to Visit offfiicial Site
www.tint.or.th
Editor’s Talk | เรื่อง : กองบรรณาธิการ
Editor’s Talk หากจะพัฒนาดานวิทยาศาสตร นอกจากนโยบายของรัฐบาลเปนหัวใจสำคัญแลว บุคลากรดานวิทยาศาสตรกเ็ ปนองคประกอบสำคัญ หากนโยบายการพัฒนาประเทศดวยวิทยาศาสตรมคี วามเขมแข็ง มีทศิ ทางชัดเจน มาเจอกับนักเรียน นิสติ นักศึกษาทีม่ คี วามรู ความสามารถ โดยเฉพาะทั ก ษะทางวิ ท ยาศาสตร เชื ่ อ ได ว า ประเทศไทยเราย อ มต อ งพั ฒ นาขึ ้ น โดยวิ ท ยาศาสตร แ ละเทคโนโลยี น ั ้ นคงไม ย าก สำหรับนักวิทยาศาสตรนิวเคลียรในประเทศไทย ถือเปนบุคลากรที่มีความสำคัญ ที่มีสวนสนับสนุนใหเกิดการวิจัยและพัฒนาดานงานวิจัย งานบริการดานเทคโนโลยีนวิ เคลียรมาอยางตอเนือ่ ง ประเทศไทยเริม่ มีการพัฒนาดานนิวเคลียรมากวา 50 ป นโยบายของรัฐบาลใหความสำคัญ กับบุคลากรดานนีม้ าอยางตอเนือ่ ง ถือวาบุคลากรดานนีม้ คี วามขาดแคลน รัฐบาลจึงจัดสรรทุนการศึกษาใหกบั นักเรียน นิสติ นักศึกษา ทีส่ นใจ ศึกษาดานนี้ ปจจุบันมีบุคลากรที่ปฏิบัติงานดานวิทยาศาสตรนิวเคลียรจากตัวเลขที่มี ไมนาเกิน 1,000 คน ซึ่งถือวานอยมาก สวนหนึ่ง อาจจะทำใหการพัฒนาดานเทคโนโลยีนิวเคลียรของไทยเราเปนไปอยางชา ๆ แตบุคลากรเหลานี้ ก็มีความตั้งใจในการปฏิบัติงาน เพื่อใหงาน ดานนิวเคลียรในประเทศไทยกาวหนา เปนที่ยอมรับของนานาประเทศ และเชื่อวาในอนาคตเยาวชนไทยจะใหความสนใจศึกษาเลาเรียน ดานนิวเคลียรมากขึ้น และผลักดันใหเกิดการพัฒนาดานนิวเคลียรแบบกาวกระโดดตอไปในอนาคต
Contents Cover Story :
Voyage :
Did you know :
Health :
04 Social Surround
10 Cover Story
18 Machinery Sight
24 Activities News
32 Edutainment
06 Did you know
15 Komkid
20 On the Earth
26 Interview
36 Chill Out
08 Idea Design
16 Scientech
24 Voyage
31 Health
38 เรื่องเลา Blogger
รอบรู เทรนดโลก
เราไดรบั รังสีทางใดบาง Idea is everywhere
ความสำคัญบุคลากรวิทยาศาสตร คำคมและการตูน ระเบิดไฮโดรเจน
เครือ่ งมือวิเคราะหธาตุ 7 ดอกไมสวยงามระดับโลก
ประเทศมาเลเซีย
ความเคลื่อนไหว สทน. สัมภาษณพิเศษ นร.ทุน มะเร็งปากมดลูก
เรียน รู เลน เทคโนโลยี
Review รานอรอย
มันอยูใ นบอของ นีลล โบร
เจาของ / ที่ปรึกษา : สถาบันเทคโนโลยีนิวเคลียรแหงชาติ (องคการมหาชน) | บรรณาธิการบทความ : ฝายสื่อสารองคการ สทน. | กองบรรณาธิการ : ฝายสื่อสารองคการ สทน. นักเขียน : สุรศักดิ์ พงศพันธุสุข • พิพัฒน พิเชษฐพงษ | พิสูจนอักษร : ชลาลัย อรุณรัตน | ศิลปกรรม : บราวนแบร (ฺBrownbear) | กราฟกดีไซน : ศุภฤกษ จันทรศรี ชางภาพ / ตกแตง : ศุภฤกษ จันทรศรี | พิมพที่ : บริษัท อีเกิ้ล เปเปอร จำกัด ผลิตโดย : บริษัท ไดดี โปรดักชั่น จำกัด 328 ถนนประเสริฐมนูกิจ 29 แยก 8 แขวงจรเขบัว เขตลาดพราว กรุงเทพฯ 10230 Tel : 02-943-5334 hotline : 092-758-7977 เนื้อหาภายในนิตยสาร Fusion Magazine จัดทำเพื่อสงเสริมความรูความเขาใจดานวิทยาศาสตรนิวเคลียร และการเปดโลกทัศน มิไดมุงหวังเพื่อการโฆษณาสินคาแตอยางใด
2 FUSION MAGAZINE
สถาบันเทคโนโลยีนิวเคลียรแหงชาติ (องคการมหาชน)
| Advertorial
การใหบริการตรวจวิเคราะหเชื้อจุลินทรีย Microbiological Analysis ศูนยฉายรังสีใหบริการตรวจวิเคราะหเชื้อจุลินทรียในผลิตภัณฑ ต า ง ๆ เช น ในอาหาร อาหารสั ต ว เครื ่ อ งเทศ ผงปรุ ง รส วัตถุดบิ สมุนไพร แคปซูลสมุนไพร ยาหอม ลูกกลอน และผลิตภัณฑ เครื่องสำอาง โดยปจจุบันไดรับรองระบบคุณภาพหองปฏิบัติการ ตรวจวิ เคราะห ท างจุ ล ชี ว วิ ท ยาตามระบบมาตรฐาน ISO/IEC 17025:2005 จากกรมวิทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสุข ใบรับรองเลขที่ 1234/56 โดยขอบขายที่ไดรับการรับรอง คือ การตรวจหาเชือ้ จุลนิ ทรียท ง้ั หมด (Total Plate Count) ในผลิตภัณฑ วัตถุดิบสมุนไพรและเครื่องเทศ
ประเภทของการใหบริการ
1. การตรวจวิเคราะหหาปริมาณเชื้อจุลินทรียทั้งหมดกอน/หลังฉายรังสี 2. การตรวจหาเชื ้ อ ก อ โรคที ่ ส ำคั ญ ๆ ในผลิ ต ภั ณ ฑ อ าหาร สมุ น ไพร เครือ่ งสำอาง เชน S.aureus, E.coli, Clostridium spp., Pseudomonas aeruginosa, Bacillus cereus, Salmonella spp. เปนตน ® 3. การจำแนกชนิดของเชื้อจุลินทรียโดยเครื่อง VITEK 2 Systems ของบริษัท bioMérieux, Inc.
การตรวจวิเคราะหเพือ่ กำหนดปริมาณรังสี
กรณีการตรวจวิเคราะหจำนวนจุลินทรียทั้งหมดกอน/หลัง การฉายรังสี เพียงทานทราบเกณฑมาตรฐานของผลิตภัณฑชนิดนั้น ๆ และใชบริการ ตรวจวิเคราะหหาปริมาณเชื้อจุลินทรียทั้งหมดกอน/หลังฉายรังสี
ขอดีของงานบริการ
1. ตรวจกอนฉายเพือ่ ใหสามารถกำหนดปริมาณรังสีไดถกู ตองแมนยำมากขึน้ ผลิตภัณฑจะไมไดรบั ปริมาณรังสีมากหรือนอยเกินไป 2. การกำหนดปริมาณรังสีดำเนินการโดยเจาหนาที่ของศูนยฉายรังสีที่มี ประสบการณดา นนีโ้ ดยตรง 3. เพือ่ ใหมน่ั ใจวาผลิตภัณฑทม่ี ปี ริมาณเชือ้ จุลนิ ทรียอ ยูใ นเกณฑมาตรฐาน ของผลิตภัณฑชนิดนัน้ ๆ
*ติดตอขอรับบริการเพิ่มเติม Call Center โทร. 02-401-9885 หรือ www.tint.or.th
สถาบันเทคโนโลยีนวิ เคลียรแหงชาติ (องคการมหาชน) สำนักงานใหญ
9/9 หมูท ่ี 7 ต.ทรายมูล อ.องครักษ จ.นครนายก 26120 โทร. 02-401-9889 โทรสาร 037-392-913 www.tint.or.th FUSION MAGAZINE 3
Social Surround | Text : Grayscale
Social Surround Innovative : แคกระพริบตา
Social Surround
ขาวดีสำหรับผูทุพพลภาพที่ต อไปนี้จะสามารถ เลนเกมคอมพิวเตอรออนไลน แบบไมต องใช อวัยวะสัมผัสแลว เพียงมีเจาอินเตอรเฟซ คอมพิวเตอรสมองที่ออกแบบโดย Christoph Hintermuller โดยทีม G.Tec Guger ทำให การเลนเกมเปนไปไดงายอาศัยความถี่ ในการกระพริบของดวงตาสัมผัสกับหนาจอ เพียงแคมองไปที่ลูกศร นอกจากเกมแลว ยังอยูใ นระหวางการพัฒนาตอเพื่อใชสำหรับ อุปกรณไ ฟฟาภายในบานอีกดวย
What’s up : ทัลคัมภัยใกลตัว
แปงทัลคัม (Talcum Powder) สวนผสมของแปงทาตัว ที่ผลิตจากแรหินทัลค (Talc) โดยผานการบดละเอียด นำไปอบแหง ฆาเชือ้ และแยกสิง่ ปนเปอ นออก โดยแรชนิดนี้ จะไมสามารถทำใหบริสุทธิ์ได โดยองคการอนามัยโลก (WHO) และ U.S Environmental Protection Agency จัดใหเปน Unclassifiable Carcinogen (สารกอมะเร็งทีไ่ มสามารถจัดจำพวก) แรชนิดนี้ยังไมสามารถยอยไดดวยจุลินทรียในธรรมชาติอีกดวย หากสูดดมในปริมาณมาก ก็จะสงผลตอรางกายซึ่งเปนสาเหตุ หนึ่งของภูมิแพ นักวิทยาศาสตรยังพบอีกวาหากใชกับบริเวณ อวัยวะเพศก็มีอัตราเสี่ยงจากการเปนมะเร็งรังไข แตทั้งนี้ ยังไมสามารถระบุไดชัดเจน แตมีโอกาสเสี่ยงสูงเชนกัน ที่มา: popular science
4 FUSION MAGAZINE
Lifestyle : เหมือนนอนในงานศิลป
ใครมีแผนจะไปชิคาโกชวงเดือนนี้แลวละก็ แนะนำใหเปด แอปพลิเคชัน Airbnb จองหองพักราคาเพียงคืนละ 360 บาท ที่สถาบันศิลปะแหงชิคาโก เขาไดจำลองภาพวาดของแวนโกะ จำนวน 36 ชิ้นมาแสดงและใหนักทองเที่ยวพักและสัมผัส ความรูส กึ ของแวนโกะ ภาพ Bedroom in Arles ของแวนโกะ ไดกลายมาเปนภาพที่มีชื่อเสียงในทางศิลปะ ความเรียบงาย ของภาพแสดงใหเห็นถึงชีวติ ทีส่ มถะและเรียบงาย หรืออีกแงหนึง่ อาจกลาวไดวา ภาพนี้ไดแสดงถึงมุมมองของ ศิลปนในยุค โรแมนติกผูห นึง่ ที่ “อุทศิ ชีวติ ทัง้ ชีวติ เพือ่ ทุม เทใหกบั งานศิลปะ” ระหวางพักฮัมเพลง Starry Night ไปดวยก็ไดบรรยากาศดี ที่มา : gizmodo.com
People talk : อดนอนเหมือนเสพกัญชา
การอดนอนทำใหค ุณหิวไดต ลอดเวลาเหมือนกับ เสพกัญ ชานั่นแหละ เพราะการอดนอนจะทำให ระบบการควบคุมรางกายหลัง่ ฮอรโมนและกระตุน ใหเกิดความหิวขึน้ มาได ซึง่ มีลกั ษณะเชนเดียวกับ การสูบกัญ ชา จากการวิจัยพบวา ผูที่นอนเพียง 4 ชัว่ โมง/วัน รางกายก็พบความผิดปกติทำใหหวิ และกินไดตลอดทัง้ วันแบบไมรจู กั อิม่ รูแ บบนีแ้ ลว ตองหาเวลานอนใหเพียงพอนะ
CITY : โซลารฟารม มิกกี้เมาส
Cool : เรื่องของกลวย
กลวยเปนผลไมที่มีประโยชนแบบที่บางคนอาจจะ ยังไมรู การกินกลวย 50 ผลตอวันทำใหไดรับคา รั งสี เ ท า กั บ การเอกซเรยฟ น เพราะในกลวยมี โพแทสเซียมที่มีไอโซโทปกัมมันตรังสีเปนสวน ประกอบ นอกจากนี้กลวย 2 ผลยังใหพลังงาน ที ่ เ พี ย งพอได ถ ึ ง 90 นาที และมั น ยั ง ช ว ยแก อาการเมาคางไดซะดวย นัน่ ก็เพราะโพแทสเซียม ในกลวยทำใหเราสรางเมาไดดี กลวยสีเหลือง เปนสายพันธุที่พบเมื่อป ค.ศ.1836 กลวยที่พบ กอนหนานี้จะเปนสีเขียวและแดง ซึ่งนั่นแหละ รสชาติก็ไมดีเหมือนตอนนี้ การกินกลวยชวยลด ความเครียดไดดีอีกดวย ที่มา : banana nourish FUSION MAGAZINE 5
Social Surround
ขาวลาสุดจาก Duke Energy ซึ่งมุงมั่นที่จะทำ แหลงทดแทนพลังงานและเพิ่มปริมาณพลังงาน ในสหรัฐฯ ใหไดมากที่สุด โครงการฟารมพลังงาน แสงอาทิตยในวอลตดสิ นียเ วิลดรสี อรต เมืองออรแลนโด รัฐฟลอลิดา เปนตัวอยางที่ดีอยางหนึ่งของวิธีการ ทำใหพลังงานทดแทนสามารถเขาถึงไดงายขึ้น ดวยเนื้อที่ขนาด 22 เอเคอร ประกอบดวยแผนเซลล แสงอาทิตย 48,000 แผง มีกำลังการผลิตทั้งสิ้น 5 เมกะวัตต คาดการณกันวาโซลารฟารมนี้ จะชวย ลดกาซคารบอนไดออกไซดกวา 50% ของโครงการ
Did you Know | เรื่อง : สถาบันเทคโนโลยีนิวเคลียรแหงชาติ (องคการมหาชน)
RADIATION CONTAMINATION VERSUS EXPOSURE เราไดรบ ั รังสีทางใดบาง ขอแนะนำเมื่อตองเผชิญกับสารรังสี
การไดรับรังสีจากภายนอกรางกาย สารรังสีจะเกาะตามผิวหนัง เสนผม และเสือ ้ ผา โดยแบงเปนได 3 ลักษณะคือ
ในอากาศ
ของแข็ง
ของเหลว
การไดรับรังสีเขาสูภายในรางกาย
สารรังสีจะสามารถเขาสูร า งกายได การสูดหายใจเขาทางจมูก ผิวหนังทีม ่ บ ี าดแผลเปด และจะเกิดการสะสมในสวนตาง ๆ ของรางกายทีแ่ ตกตางกัน
การสูดหายใจ
บาดแผลเปด
อวัยวะภายใน
การไดรับรังสี
สารรังสีสามารถแผรง ั สีในรูปแบบพลังงาน โดยแผออกไปในรูปของอนุภาค หรือคลื่น คนเราไดรับรังสี ไมจำเปนวาตองมีการ เปรอะเปอนจากรังสี
เมื่อเราไปเอกซเรย
เราเพียงไดรับพลังงานจากรังสีเอกซ ไมไดมก ี ารเปรอะเปอ นทางรังสีจากตนกำเนิด ที่มา : http://emergency.cdc.gov/radiation
6 FUSION MAGAZINE
หากไดรับการเปรอะเปอนทางรังสี
การกำจัดสารปนเปอนจากตัวเองและคนรอบขาง
ถอดเสื้อผา
ทีส ่ ม ั ผัสสารปนเปอ น โดยถอดอยางระมัดระวัง
บรรจุภาชนะ
เชน ถุงพลาสติก ถุงดำทีส ่ ามารถปดมิดชิด
นำไปทิ้ง
ใหหา งจากผูค นและสัตวเลีย ้ ง
หากไมสามารถอาบน้ำได ใหลา งมือ หนาและสวนตาง ๆ ของรางกาย ทีอ ่ า งลางหนา หรือกอกน้ำดวยสบู
ชำระลางรางกาย
หลีกเลีย ่ งการขัดถูกตัวแรง ๆ ใชเพียงแชมพู หรือสบู
งดใชครีมนวด
เพราะจะทำใหสารรังสี ไปติดบนเสนผมได
หากไมมอ ี า งลางหนา
ใหทำความสะอาดดวย ผาเปยกหมาด โดยเฉพาะใบหนา มือ หู และจมูก
หากไมมีเสื้อผาที่สะอาด เปลี่ยนเสื้อผา
ทีส ่ ะอาดมาสวมใส โดยเสือ ้ เหลานัน ้ ตองอยูห า งจากสารกัมมันตรังสี
การใหความชวยเหลือผูอื่น
ตองสวมถุงมือกันน้ำและผาปดปาก หากมีบาดแผลควรลางบาดแผลใหสะอาด
ใหถอดชุดเดิมสะบัดแรง ๆ หรือใชแปรงปด ทำความสะอาด กอนทีจ ่ ะนำมาสวมใสอก ี ครัง ้ หลังจากนัน ้ ใหลา งมือ ลางหนา ชำระลาง เช็ดทำความสะอาดรางกายอีกครัง ้
ชวยเหลือสัตวเลี้ยง
เมือ ่ ทำความสะอาดผูอ น ่ื หรือสัตวเลีย ้ งแลว อยาลืมทำความสะอาดรางกายดวยเชนกัน
FUSION MAGAZINE 7
Idea Design | Story : Brown Bear ลาแคไหน ไดกลับมาพักผอนที่บานถือเปนการผอนคลายที่ดีที่สุดเชียว และจะดีขึ้นไปอีกหากมีเฟอรนิเจอรดีไซนล้ำ ชวยเติมไอเดียบรรเจิด เปนแรงบันดาลใจไดอยางดีทีเดียว
designboom โคมไฟแบบโปรงเขากันดี สำหรับบานโมเดิรน อะไร ๆ ก็ดูขาวคลีนไปหมด สวยแบบนอย ๆ คงตองมีใครบางคนชอบบางแหละนา! found on : designboom.com
Quercus
Idea Design
โคมไฟตั้งโตะจากวัสดุ เหลือใช ดวยจุกกอก จากขวดไวนสุดหรู ตอเติมประยุกตจนดูดี ถามีไวที่โตะทำงาน คงจะเจงไมเบา found on : upcycledzine.com
อางลางหนาแบบเกาก็เหมือนกันทุกบาน แตถา ไดแบบนีล ้ ะ คงรูส ก ึ กระฉับกระเฉง เหมือนรูปลักษณของแกวกาแฟรอน ๆ ลองคิดดูวา แคตื่นมาลางหนาก็ทำให นึกถึง แกวกาแฟรอน ๆ พรอมดวย ฤทธิ์ของกาเฟอีนเปนแน found on : Thegadgetflow.com
Cup Wash Basin
8 FUSION MAGAZINE
| Idea Design Fun Silhouette Hangers ทีแ่ ขวนของรูปแมว จะตัง ้ ตรงไหน วางมุมไหนก็เพิม ่ ความนารัก ใหบา นไดนะ ทาสแมวทัง ้ หลายคงจะพลาดไมไดอยางแนนอน found on : designboom.com
The Cosmos Bed นอนดูดาวกันแบบโรแมนติกที่สุดไมตองไปไหนไกล กับที่นอนสุดเจง ถึงฟาจะปดแคไหนก็ไมตองหวงแลวละ found on : fastcodesign.com
HOME IS YOURS! BUSTER BULBS ARE BACK ! โคมไฟเท ๆ ดีไซนยอนยุค คลายหลอดไส ภายในเปนหลอด LED คุณภาพสูง จะอยูมุมไหน ก็สวยดุ ยิ่งเปนบานสไตลลอฟต หรืออินดัสเทรียลดีไซนแลวละก็ พลาดไมไดเลยนะเนี่ย found on : busterandpunch.com
FUSION MAGAZINE 9
Cover Story | เรื่อง : สถาบันเทคโนโลยีนิวเคลียรแหงชาติ (องคการมหาชน)
ความสำคัญของ
บุคลากรดานวิทยาศาสตร “งานวิจัยทางวิทยาศาสตรไมควรถูกใชเพื่อเปนประโยชนตอใครคนใดคนหนึ่ง แตควรถูกใชใหเปนประโยชนตอ คนทัง ้ โลก” คำกลาวของมารี คูรี หนึง ่ ในนักวิทยาศาสตร หญิงที่สำคัญคนหนึ่งของโลก ผูคนพบธาตุเรเดียมที่ทำใหวงการแพทยเปลี่ยนไป อยางสิ้นเชิง เชื่อวาผูอานทุกทานนาจะเคยถูกสอนมาวาวิชาวิทยาศาสตรทำใหเราคิดแบบ มีหลักการอยางมีเหตุมีผล วิทยาศาสตรเปนพื้นฐานของเทคโนโลยีรอบ ๆ ตัว ดังนั้นเราทุกคนควรตั้งใจเรียนวิทยาศาสตร คำกลาวนี้มักถูกนำมาเอยถึงบอย ๆ เมือ ่ มีการพูดถึงความสำคัญของวิชาวิทยาศาสตร ผูเ ขียนมองวาคำกลาวนีถ ้ ก ู ตอง แตยง ั ขาดสิง ่ สำคัญทีเ่ รียกไดวา เปนหัวใจของวิทยาศาสตรไป ก็คอ ื นักวิทยาศาสตร เรามาเริ่มทำความเขาใจกันกอนวาวิทยาศาสตรคืออะไร ? ทำไมเราตองเรียนดวย และนักวิทยฯ มีความสำคัญตอประเทศอยางไร ? Fusion Mag เลมนี้ จะมาตอบคำถาม ที่คนสวนใหญละเลย และความสำคัญของอาชีพที่เรียกวา นักวิทยาศาสตร 10 FUSION MAGAZINE
รูจักกับวิทยาศาสตร วิทยาศาสตร หรือ science มีรากศัพท มาจากภาษาละตินคำวา scientia ซึง่ หมายความวา ความรูหรือการไดมาซึ่งความรูทางวิทยาศาสตร ใด ๆ ตองผานสิ่งที่เราเรียกวา กระบวนการ ทางวิทยาศาสตร อันประกอบดวยการสังเกต เพือ่ ตัง้ คำถาม เก็บรวบรวมขอมูล การตัง้ สมมติฐาน การทดลองเพือ่ ทดสอบสมมติฐานและการสรุปผล จากนัน้ กระบวนการทัง้ หมดตองไดรบั การตรวจสอบ ซ้ำอยางละเอียดโดยนักวิทยาศาสตรทานอื่น เพื่อยืนยันผลอีกดวย ซึ่งระบบการตรวจสอบ เชนนีม้ ปี ระสิทธิภาพอยางมาก คารล พอพเพอร นั ก ปรั ช ญาผู ฉ ลาดหลั ก แหลมได อ ธิ บ ายว า สมมติ ฐ านใด ๆ ต อ งอยูในสถานะที่สามารถ ทำให เป น เท็ จ ได (falsiffiifiable) ซึ ่ ง หลั ก การนี ้ จะช ว ยให เราสามารถแยกแยะวิ ท ยาศาสตร และสิ่งที่ไมเปนวิทยาศาสตรหรือวิทยาศาสตร ลวงโลก (pseudoscience) ยกตัวอยางดังนี้ สมมติวานาย A ไดตั้งสมมติฐานวาดวงอาทิตย สามารถส อ งแสงได เพราะมี ม นุ ษ ย ต า งดาว แอบจุดไฟใหดวงอาทิตยลุกไหม ขณะเดียวกัน นาย B ไดตั้งสมมติฐานวาดวงอาทิตยเหมือน ถานรอนที่ถูกเผาไหมอยูตลอดเวลาจึงสองแสง คำถามคือ สมมติฐานใดเปนวิทยาศาสตรมากกวา คำตอบคือ สมมติฐาน A ไมเปนวิทยาศาสตร เพราะเราไมสามารถพิสูจนการมีอยูของมนุษย ต า งดาวทั ้ ง ในอดี ต และป จ จุ บ ั น นาย A ก็ไม สามารถพิสจู นสมมติฐานของเรือ่ งมนุษยตา งดาว ใหผูอื่นเห็นไดเชนกัน สวนนาย B มีความเปน วิทยาศาสตรมากกวา เพราะมีโอกาสเปนจริง ไดมากกวา แมในปจจุบนั เรารูแ ลววาดวงอาทิตย สามารถสองแสงไดจากปฏิกริ ยิ านิวเคลียรฟว ชัน ไม ได เ กิ ด จากการเผาไหม แบบถ า นในกองไฟ แม ส มมติ ฐ าน B จะผิด แตก ็สามารถพิสูจ น ได ว า ผิ ด ในขณะที ่ ส มมติ ฐ าน A ไม ส ามารถ พิสูจนใหผิดไดเลย เพราะเรายังไมรูวามนุษย ตางดาวมีจริง อีกกรณีหนึ่งคือ สมัยกอนเราเชื่อ กันวาโลกเปนศูนยกลางจักรวาล ดวงอาทิตย ดาวต า ง ๆ หมุ น รอบโลกจนกระทั ่ ง นิ โคลั ส โคเปอร น ิ ค ั ส และนั ก วิ ท ยาศาสตร ค นอื ่ น ได พิสูจนใหเห็นวาดวงอาทิตยเปนศูนยกลางของ ระบบสุ ร ิ ย ะเหตุ ก ารณ ใ นครั ้ ง นั ้ น ได ป ฏิ ว ั ติ ความเชื ่ อ เกี ่ ย วกั บ โลกของเราไปตลอดกาล
มาถึงตรงนี้หลายคนคงสงสัยวา “แลวเราจะเชื่อในวิทยาศาสตรไดอยางไร ในเมื่อความรูเปลี่ยนแปลงไปตามแตละยุคสมัย” สิ่งที่เปนตัวบงบอกถึงความเชื่อได ถึงแมความรูทางวิทยาศาสตร จะมี ก ารเปลี ่ ย นแปลงอยู ต ลอดเวลา แต ก ารเชื ่ อ ในองค ค วามรู ไมไดทำใหความงดงามของวิทยาศาสตรลดลงจากทีก ่ ลาวมาทัง ้ หมด
FUSION MAGAZINE 11
Cover Story |
Cover Story
สำคัญตอประเทศอยางไร ผูอานคงทราบแลววาเราไมสามารถ ละเลยใจความสำคั ญ ของวิ ท ยาศาสตร ได การคิดอยางเปนเหตุเปนผล การคัดกรองขอมูล การวิเคราะหขอมูลตาง ๆ ดวยกระบวนการ ทางวิทยาศาสตร กอนที่จะปกใจเชื่อเรื่องใด เรื่องหนึ่ง สำหรับยุคสมัยนี้ ซึ่งมีขาวลวงโลก แพรกระจายในโลกโซเชียลอยูท กุ วัน การคิดแบบ วิทยาศาสตรถือวาสำคัญมากเมื่อเรารูแลววา วิทยาศาสตรคืออะไร และทำไมตองเรียน วิทยาศาสตร คำถามคือ นักวิทยาศาสตร นักวิจยั มีความสำคัญตอประเทศอยางไร ในฐานะ ที่ผูเขียนเปนนักวิทยาศาสตรและเลือกเรียน ในคณะวิทยาศาสตร เราคงตองยอมรับวา สำหรับประเทศไทยแลวอาชีพนักวิทยาศาสตร ไมใชอาชีพที่ไดรับความนิยม ในมุมมองของ ผูเ ขียน หากมองในระดับประเทศ ประเทศไทย ใหความสำคัญกับวิทยาศาสตรคอนขางนอย ไมวา จะเปนภาครัฐหรือภาคเอกชน เพราะถา หากเปรี ย บเที ย บงบประมาณ ที ่ ก ระทรวง วิทยาศาสตรไดรบั ในแตละปจะพบวามีนอ ยกวา ประเทศที่พัฒนาแลวอยาง สหรัฐอเมริกา หรือในเอเชียอยางสิงคโปร ญี่ปุนและเกาหลี (ไทยไดงบในการวิจัย 0.25% ของ GDP) และในอนาคตจะมีการเพิ่มเปน 2% หรือ ประมาณ 9,725,674,000 ลานบาท การทีง่ บ ประมาณวิจัยนั้นมีคอนขางนอย มีผลทำให นักวิทยาศาสตร มีตนทุนในการทำวิจัยนอย ลงไปดวย ขณะเดียวกันสายตาของคนทั่วไป ที่มองนักวิทยาศาสตรมักมองวาเปนกลุมคน ที่เขาถึงยากดวยเหตุนี้เองทำใหนักวิจัยเอง ไมสามารถสื่อสารไดวา งานวิจัยชิ้นนี้มีขอดี ตอสังคมไทยอยางไร สงผลใหงานวิจัยที่ดี ๆ หลายชิ้นถูกมองวาเปน “งานวิจัยขึ้นหิ้ง” การที ่ เราจะสามารถลบคำนี ้ อ อกไปได น ั ้ น นักวิทยาศาสตรตองเปนฝายนำเสนองานนั้น ดวยภาษาที่เขาใจงายตอสังคม ชี้ใหเห็นวา สังคมจะไดรับประโยชนใดจากงานชิ้นนั้น งานวิจัยเชิงทฤษฎี งานวิจัยหลาย ๆ อยางที่ นักวิทยาศาสตรทำออกมามักเปนงานวิจยั เชิง วิทยาศาสตรบริสทุ ธิ์ ยังไมสามารถนำมาใชจริง ไดในปจจุบัน ทำใหถูกมองวาทำไปก็ไมคุม จริงอยูท ง่ี านวิจยั ประเภทนีอ้ าจจะไมตอบโจทย 12 FUSION MAGAZINE
Cover Story
ความตองการของสังคม ไมสามารถเปลี่ยนเปนนวัตกรรมหรือเม็ดเงินได แตหากมองใน ระดับโลก ที่องคความรูทางวิทยาศาสตรยังไมครบถวนสมบูรณ งานวิจัยเหลานั้นจะกลาย เปนจิก๊ ซอวแหงความรูช น้ิ เล็กทีค่ อ ย ๆ ประกอบลงในภาพขนาดใหญมโหฬารใหสมบูรณยง่ิ ขึน้ งานวิจัยที่ใชได แตยังไมตอบโจทยความตองการของประเทศ ผูเขียนขอเลาถึงอาจารย ทานหนึ่งของผูเขียนเอง อาจารยทานนี้ไดรับทุนและเลือกเรียนวิศวกรรมนิวเคลียรในตาง ประเทศ ตั้งแตยุคที่ประเทศไทยยังไมเดือดรอนเรื่องคาน้ำมันเชื้อเพลิงที่ใชผลิตไฟฟา เปนที่รูกันวาในยุคนั้นโรงไฟฟานิวเคลียร อาจไมใชสิ่งที่ตอบโจทย การลงทุนเรียนและ ทำวิจัยในดานนี้อาจไมเกิดประโยชนในตอนนั้นแตก็เปนที่ประจักษชัดแลววาในอีกไมนาน มันจะตองเกิดประโยชนแนนอน หากประเทศไทยสงนักวิทยาศาสตรรุนใหม ทำวิจัยเรื่อง เตาปฏิกรณฟวชันในวันนี้ ก็ไมแนวาอีก 10 ปขางหนา มันอาจจะเปนโรงไฟฟานิวเคลียร ฟวชันที่ใชไดจริงในเชิงพาณิชย ดังนั้นการตระเตรียมบุคลากรที่มีความสามารถไวตั้งแต ตอนนี้ คงไมใชเรื่องเสียหายอยางแนนอน และแมพวกเขาจะยังไมไดทำหนาที่ตามที่ ร่ำเรียนมา แตพวกเขาก็จะกลายเปนอาจารยที่สามารถถายทอดความรูใหกับคนรุนใหม ๆ จากที่กลาวมาเห็นไดชัดแลววา แมงานวิจัยบางอยางจะไมตอบโจทยของสังคม แตสิ่ง หนึ่งที่เราไดมา คือ นักวิจัยที่มีคุณภาพ หากเรามองกลับมาที่เทคโนโลยีนิวเคลียรที่ใชไดจริง ในปจจุบัน จะพบวามีงานวิจัยหลายชิ้นที่มีประโยชนอยางยิ่ง การพัฒนาอาหารฉายรังสี การปรับปรุงพันธุพืช การกำจัดศัตรูพืช การกำจัดแมลงที่อันตราย การทำหมันแมลงวัน การทำหมันยุงลาย การใชรังสีทางธรณีวิทยา การพัฒนายารักษาโรค การผลิตยาเภสัชรังสี เวชศาสตรเชิงนิวเคลียร การเพิ่มคุณภาพใหอัญมณี และการใชรังสีในอุตสาหกรรม เปนตน
อาชีพนักวิทยาศาสตรไมไดมีแคการอยูในหองทดลองอยางที่ใคร ๆ เขาใจกัน จริงๆ มีความหลายหลากในสาขาอาชีพเปนอยางมากและยังมีความตองการสูง FUSION MAGAZINE 13
Cover Story |
สุดทายนี้ ลองนึกเลน ๆ วา หากวันหนึ่งประเทศของเราไมมีนักวิทยาศาสตร ทีค ่ อยสรางสรรคงานวิจย ั เราคงตองคอยรับเทคโนโลยีจากตางชาติเพียงฝายเดียว แปลวา เรากำลังลาหลังสังคมโลก นัน ่ คงไมใชเรือ ่ งทีน ่ า ยินดีแนนอน ดังนัน ้ การทุม ทุน เพื่อผลิตนักวิทยาศาสตรรุนใหม การสื่อสารความรูทางวิทยาศาสตรออกสูสังคม และการสรางสรรคงานวิจย ั ทัง ้ เชิงทฤษฎีและเชิงประยุกต จึงเปนการทำใหประเทศไทย กาวหนา จากทัศนคติและมุมมองของนักวิทยาศาสตรรน ุ ใหม อาชีพนักวิทยาศาสตร เปนอาชีพที่ทาทายความสามารถ เห็นสิ่งที่ไมมีคุณคาทำใหมีคุณคา เปนอาชีพที่เห็น สิ่งที่มีประโยชนนอยทำใหมีประโยชนมาก สามารถสรางสรรคทรัพยากรใหมีคุณคา เปนอาชีพที่คนทั่วไปมองไมเห็นแตนักวิทยาศาสตรมองเห็นหรืออาจจะเห็นกอนใคร เปนอาชีพที่มองเห็นจุดของแสงสวางกอนใครในทามกลางความมืด เปนอาชีพที่มี ความอิสระเชิงความคิด สรางสิ่งที่เปนองคความรูสูมวลชนอยางไมมีขอบเขต และสรางสรรคโลก เพื่อความเปนอารยธรรมแหงปญญาอยางแทจริง
14 FUSION MAGAZINE
เรื่อง : สถาบันเทคโนโลยีนิวเคลียรแหงชาติ (องคการมหาชน)
| Komkid
คม คิด
ALL TRUTH ARE EASY TO
UNDERSTAND ONCE THEY ARE
DISCOVERED, THE POINT IS TO
DISCOVER THEM.
Charles Robert Darwin - Naturalist / ชาลส ดารวิน - นักวิทยาศาสตร / นักธรรมชาติวิทยา
“เรือ ่ งตาง ๆ มันงายทีจ ่ ะเขาใจเมือ ่ มีการคนพบ ประเด็นคือเราตองหามันใหเจอ”
ความสำคัญของ “นักวิทยาศาสตร” เมื่อเด็กๆ มาเยี่ยมชมหองปฏิบัติการ ตั้งใจทำงาน
ครืด ๆ
fiดร.ครับ พี่คนนั้น ทำอะไรอยู ดูนาสนุกจัง !
พวกเขา
เปนผูเชี่ยวชาญ ทางดาน วิทยาศาสตร นิวเคลียร เราเรียกวา
นักวิจัยไงละ
คอนโทรล ๆ
นี่คือเหตุผลที่เราตองมี นักวิทยาศาสตรนำความรู ไปพัฒนาตอยอดเพื่อพัฒนา ประเทศของเราไงละ
อกาารเหกษาตรร
เจงอะ อยากเปนบาง!
เทจุง งานวิจัย
การแพทย
พวกเขานำความรูเชิงเทคโนโลยี นิวเคลียร ไปพัฒนาประยุกตใช ในดานตาง ๆ ที่เปนประโยชน
เทจัง!
เรื่อง / ภาพ : สถาบันเทคโนโลยีนิวเคลียรแหงชาติ (องคการมหาชน)
FUSION MAGAZINE 15
Scientech | เรื่อง : ดร.รพพน พิชา
ระเบิดไฮโดรเจน (Hydrogen bomb)
ระเบิดไฮโดรเจนใชหลักการของปฏิกิริยานิวเคลียรฟวชันของธาตุ ตัวเล็กที่สุดในโลก ซึ่งฟวชัน คือ การรวมกันของนิวเคลียสธาตุเบา กอนทีจ ่ ะกลาวถึงเรือ ่ งระเบิด เรามารูจ ก ั กับปฏิกริ ย ิ านิวเคลียรกน ั สักหนอย สสารในจักรวาลนี้มีอะตอมเปนสวนประกอบ ใจกลางของอะตอมคือนิวเคลียสซึ่งประกอบไปดวย นิวตรอนและโปรตอน นิวเคลียสแบงไดเปน 2 กลุม ใหญ ๆ คือ กลุม เสถียรและไมเสถียร กลุม ทีน่ า สนใจ ในเชิงนิวเคลียรคอื กลุม ทีไ่ มเสถียร ซึง่ มีอกี ชือ่ เรียกวา ไอโซโทปรังสี ซึง่ จะมีการสลายตัวตลอดเวลา การสลาย ตัวของนิวเคลียสนี้ คือ การลดระดับพลังงานลง ซึ่งกอใหเกิดพลังงานที่ปลอยออกมา ซึ่งอาจอยูในรูป การเคลือ่ นที่ รังสี ความรอน ทำใหมกี ารเกิดพลังงาน 16 FUSION MAGAZINE
นิวเคลียรในรูปแบบทีเ่ รียกวาการสลายตัวของนิวเคลียส (nuclear decay) เวลาทีน่ วิ เคลียสสองชนิดมาชนกัน ก็อาจจะกระเจิงออกจากกันเฉย ๆ หรือสามารถ จะสรางใหเกิดนิวเคลียสชนิดใหมขึ้นมา เรียกวาการ เกิดปฏิกิริยานิวเคลียร (nuclear reaction) ก็ได ซึง่ หากจำนวนและการจัดเรียงตัวไมเสถียร ก็จะสลาย ตัวตอไดและสรางพลังงานไดเชนเดียวกับการสลายตัว โดยปฏิกริ ยิ านิวเคลียรหลัก ๆ ทีส่ ามารถผลิตพลังงาน ไดมหาศาลมีอยู 2 ชนิดดวยกัน คือ ฟชชัน (ffiisfi sion)
และฟวชัน (fusion) โดยฟชชันจะเริ่มจากนิวเคลียส ขนาดใหญ (เลขมวล 200 กวา) เชน ยูเรเนียมหรือ พลูโตเนียม ขณะทีฟ่ ว ชันจะใชเชือ้ เพลิงเปนนิวเคลียส ขนาดเล็ก (เลขมวล 2-3) เชน ไฮโดรเจน แตทั้งคู ก็มกี ระบวนการคลายกัน คือ 1. ทำใหเชือ้ เพลิงเปลีย่ น ไปเปนสภาวะที่ไมเสถียร 2. รอใหสภาวะนั้นเกิดการ สลายตัวและปลอยพลังงานออกมา การเกิดฟชชัน แตละครั้ง จะใชมวลเชื้อเพลิงประมาณ 450-500 u (u คือหนวยมาตรฐานของมวลหนวยหนึ่ง ซึ่ง 1 u
| Scientech เปนมวลของอนุภาคนิวตรอนหรือโปรตอน 1 ตัว) และจะได พ ลั ง งานออกมาราว 150-200 MeV (MeV คือหนวยของพลังงาน) ในขณะทีก่ ารเกิดฟวชัน จะมีมวลเชื้อเพลิงประมาณ 4-5 u และไดพลังงาน 2-18 MeV ซึ่งหากเทียบในมวลเชื้อเพลิงที่เทากัน ฟ ว ชั นจะให พ ลั ง งานราว 2-10 เท า ของฟ ช ชั น เรื่องการใชพลังงานนิวเคลียรไมใชเรื่องใหมสำหรับ มนุษย การคนพบนิวเคลียสและการใชงานไอโซโทป รังสีนั้นมีมานานราว 100 ปแลว ในขณะที่เครื่อง ปฏิกรณนิวเคลียรซึ่งใชปฏิกิริยาฟชชันถูกสรางขึ้น เครือ่ งแรกเมือ่ เกือบ 75 ปมาแลว (ค.ศ. 1942) นับไดวา นิวเคลียรเปนสิ่งที่อยูคูกับโลกมานานพอสมควร แน น อนว า ทุ ก สิ ่ ง มี ด า นที ่ ส ร า งสรรค แ ละด า นที่ ไมสรางสรรค ดังเชนพลังงานนิวเคลียร ซึ่งสามารถ ผลิตพลังงานไดสูงนั้น นอกจากมนุษยจะนำมาใช ประโยชน เชน สรางไฟฟา ใชรกั ษามะเร็ง ศึกษาวิจยั ก็ยอ มมีการใชในทางทำลายลาง เชน ระเบิดนิวเคลียร ระเบิดนิวเคลียรที่สหรัฐอเมริกาใชในสงครามโลก ครัง้ ที่ 2 ทีญ ่ ป่ี นุ นัน้ ไดสรางความสูญเสียอันใหญหลวง ทีเ่ รียกวาอะตอมมิกบอมบ (atomic bomb) เปนการ ใชเชือ้ เพลิงทีป่ ระกอบไปดวยนิวเคลียสหนัก ทัง้ ยูเรเนียม (ระเบิด Little Boy) และพลูโตเนียม (ระเบิด Fat Man) ถูกกระตุน ใหอยูใ นภาวะทีไ่ มเสถียรดวยการจับนิวตรอน เขาไปแลวเกิดเปนปฏิกริ ยิ าฟชชันลูกโซ ซึง่ เปนปฏิกริ ยิ า เดียวกับทีใ่ ชงานในโรงไฟฟานิวเคลียร แตขอ แตกตาง คือระดับความเขมขนของเชื้อเพลิงในโรงไฟฟาจะต่ำ กวาในระเบิดมาก และในโรงไฟฟายังมีระบบปองกัน อั น ตราย ไม ใ ห เ กิ ด ความร อ นที ่ ส ู ง เกิ น กำหนด จึงไมสามารถเกิดอันตรายในรูปแบบการระเบิดได ดังระเบิดนิวเคลียร ในทางตรงกันขามระเบิดไฮโดรเจน อาศัยปฏิกริ ยิ าฟวชันของนิวเคลียสเบา เชน ดิวทีเรียม หรือทริเทียม สองนิวเคลียสเขามารวมกัน ขอแตกตาง ที่สำคัญมากจากระเบิดนิวเคลียรแบบฟชชัน ก็คือ การที่นิวเคลียสนั้นจะไมอ ยากเข ามารวมกั น โดย ธรรมชาติ เนือ่ งจากแรงผลักทางไฟฟาทีม่ อี ยูแ รงมาก ดังนั้นในขณะที่เราสามารถสงนิวตรอนใหเขาไปจับ กับนิวเคลียสของยูเรเนียมไดโดยงายในการทำฟชชัน
ดวงอาทิตยสรางพลังงานมาจากปฏิกิริยานิวเคลียรฟวชันของไฮโดรเจน
แตหากเราตองการจะใหนิวเคลียสของดิวทีเรียม เขามารวมกัน จะตองใชพลังงานใสเขาไปจำนวนมาก เพื่อจะบีบอัด เอาชนะแรงผลักทางไฟฟานั้นใหได ดวยเหตุนี้พลังงานฟวชัน ซึ่งเปนพลังงานธรรมชาติ ของดวงอาทิตยนั้น จึงทำใหเกิดขึ้นไดยากกวาฟชชัน บนโลก เราจึงมีโรงไฟฟานิวเคลียรฟชชันเกินกวา 400 แหงทัว่ โลก แตโรงไฟฟานิวเคลียรฟว ชันนัน้ ยังอยู เพียงในระดับหองทดลองเทานัน้ ระเบิดไฮโดรเจนนัน้ มีความยากขึ้นไปอีกระดับหนึ่ง เพราะจะตองอาศัย การเกิดระเบิดอีกรูปแบบหนึง่ ขึน้ กอน เพือ่ จะใชแรงดัน และอุณหภูมนิ น้ั เหนีย่ วนำใหเกิดปฏิกริ ยิ าฟวชันตามมา เรียกไดวา การสรางฟวชัน จะตองลงทุนสูงแตผลผลิต จากพลังงานที่ไดมานับวาไดกำไรมหาศาลทีเดียว ขอแตกตางอีกอยางหนึง่ ระหวางปฏิกริ ยิ าฟวชัน และฟชชัน คือ ผลทีไ่ ดหลังจากปฏิกริ ยิ าสิน้ สุด ในขณะ ทีฟ่ ช ชันจะทำใหเกิดนิวเคลียสใหมทเ่ี ปนไอโซโทปรังสี ชีวติ ยาว ทำใหเกิดปญหาเกีย่ วกับรังสีตกคางในบริเวณ ทีท่ ำปฏิกริ ยิ าตอมาเปนเวลานาน แตฟว ชันมักจะไมคอ ย สรางไอโซโทปรังสีเหลานัน้ หากมีกเ็ ปนตัวทีม่ คี รึง่ ชีวติ ทีส่ น้ั ทำใหฟว ชันไมคอ ยมีปญ หาเรือ่ งกากกัมมันตรังสี
Teller-Ulam two-stage thermonuclear bomb design booted fission primary
chemical explosion heavy metal case
และถูกนับวาเปนแหลงพลังงานที่สะอาดกวาฟชชัน สรุ ปก็ ค ื อ ระเบิ ด ไฮโดรเจนเป นการผลิ ต พลั ง งาน นิวเคลียรรูปแบบหนึ่ง พลังงานนิวเคลียรเปนแหลง พลังงานทีม่ อี ยูใ นธรรมชาติ ซอนตัวอยูใ นไอโซโทปรังสี โดยโลกเรา รางกายเรา ทุกอยางรอบตัวเรามีการสง พลังงานนิวเคลียรออกมาตลอดเวลาจากการสลายตัว โดยฟชชันและฟวชันก็เปนพลังงานนิวเคลียรอีก รูปแบบหนึ่ง ซึ่งเกิดจากการที่นิวเคลียสทั้ง 2 ชนิด มาพบกันและเกิดปฏิกริ ยิ า ซึง่ ใหพลังงานแบบเขมขน ซึ่งหากไมมีพลังงานฟวชันที่มหาศาลจากดวงอาทิตย โลกเราก็จะเปนกอนน้ำแข็ง มนุษยก็ไมสามารถดำรง ชีวติ อยูไ ด การคนพบและการผลิตพลังงานนิวเคลียร ทั้งฟชชันและฟวชันนี้บนโลกนับเปนความสำเร็จ อันยิ่งใหญของมนุษยชาติ ซึ่งก็ขึ้นอยูกับมนุษยเองวา จะนำพลังงานทีม่ ศี กั ยภาพมหาศาลนีไ้ ปใชในรูปแบบใด การใชพลังงานนิวเคลียรในรูปแบบที่มีประโยชนตอ ชีวติ ก็มอี ยูม ากมายดังเชนที่ สถาบันเทคโนโลยีนวิ เคลียร แหงชาติ (องคการมหาชน) ปฏิบัติกันอยู แตก็เปน ธรรมดาทีเ่ ราคงหลีกเลีย่ งไมไดทจ่ี ะตองมีคนบางกลุม นำเทคโนโลยี น ี ้ ไปใช ในด า นที ่ ไม ส ร า งสรรค น ั ก Credit : @2008 Encyclopedia eritannica, Inc.
x-rays polystyrene foam
fission fuel
fusion secondary fissionable “spark plug” uranium fusion fuel
1. Chemical explosion compresses fission fuel to initiate fission.
2. X-rays from primary are reflected by casing and heat foam.
3. Foam, now a plasma, compresses secondary; fissionable “spark plug” ignites.
4. Fusion fuel ignites.
รูปที่ 2 การเกิดระเบิดไฮโดรเจน เชือ ้ เพลิงฟวชัน (เปนรูปทรงกระบอกอยูส ว นลาง) ซึง ่ เปนนิวเคลียสมวลเบาจะถูกแรงระเบิด จากอีกสวนหนึง ่ ของทุน ระเบิด (อยูส ว นบน) บีบอัดใหเกิดปฏิกริ ย ิ าหลอมรวมและสรางพลังงานอันมหาศาล (แหลงทีม ่ า สารานุกรมบริทานิกา)
FUSION MAGAZINE 17
Machinery Sight | เรื่อง : สถาบันเทคโนโลยีนิวเคลียรแหงชาติ (องคการมหาชน)
วิเคราะหธาตุดว ย
เครื่องมือ ICP-MS (Inductively coupled plasma mass spectrometer) เรื่อง : วรรณี ศรีนุตตระกูล | นักวิทยาศาสตรนิวเคลียรชำนาญการพิเศษ เครือ ่ งมือ ICP-MS (Inductively coupled plasma mass spectrometer) เปนเครื่องมือที่ใชวิเคราะหธาตุ โดยการวิเคราะหมวลของไอออนที่เกิดจาก การเหนี ่ ย วนำของพลาสมา ซึ ่ ง เทคนิ ค การวิ เ คราะห น ี ้ เ รี ย กว า ICP-MS (Inductively coupled plasma mass spectrometer) โดยมีหลักการ คือ สารละลายตัวอยาง จะถูกทำใหเปนละอองลอยดวยกระบวนการ nebulization ละอองลอยขนาดเล็กจะถูกนำเขาสูพ ลาสมา ซึง ่ มีอณ ุ หภูมส ิ ง ู ถึง 10,000 เคลวิน ทำใหตวั ทำละลายระเหยกลายเปนโมเลกุลของแข็ง และระเหยเปนแกส เกิดการ atomization ทำใหเปนอะตอม และทำใหเปนไอออนดวยกระบวนการ ionization จากนัน ้ วิเคราะหมวลของไอออนทีเ่ กิดขึน ้ ตามอัตราสวนของมวลตอประจุซง ่ึ เปน สัดสวนโดยตรงกับความเขมขนของธาตุนน ้ั ๆ ในสารตัวอยาง
18 FUSION MAGAZINE
| Machinery Sight
เครื่องมือ ICP-MS ประกอบดวยระบบ นำสงตัวอยาง (sample introduction system) แหลงกำเนิดพลาสมา (ICP ion sources) สวนเชือ่ มตอ (interface) สวนกำจัดสารรบกวน (octopole reaction system; ORS) เครือ่ งวิเคราะหมวล (mass analyzer) เครือ่ งตรวจวัด และบันทึกผล (detector and recorder) เทคนิค ICP-MS สามารถวิเคราะหธาตุได มากกวา 70 ธาตุในตารางธาตุ ตั้งแตลิเทียม (Li) ถึงยูเรเนียม (U) ดังนัน้ จึงสามารถประยุกต ใชงานไดเกือบทุกดานทีต่ อ งการวิเคราะหธาตุ ทัง้ เชิงคุณภาพและเชิงปริมาณ เชน ดานอาหาร และยา การเกษตร สิ่งแวดลอม การแพทย และชีวเคมี ดานโลหะวิทยา ดานปโตรเลียม และดานนิวเคลียร เปนตน ตัวอยางที่นำมาวิเคราะหดวยเทคนิค ICP-MS เชน ดินและพืช (ขาว ผัก หญา) ตัวอยางประเภทนีเ้ ราตองการทราบวา มีปริมาณ ธาตุแตละชนิดเทาใด ในแตละพื้นที่พืชชนิด เดียวกันอาจมีปริมาณธาตุทแ่ี ตกตางกัน ทัง้ นี้ ขึน้ อยูก บั ปจจัยหลายอยาง เชน ลักษณะของดิน ปริมาณธาตุหรือองคประกอบของดิน ลักษณะ ภูมอิ ากาศ และการใชปยุ และสารเคมี เปนตน ตัวอยางงานวิจัยโครงการ “การประเมินตัว ประกอบการถายโอนจากดินสูข า วของธาตุเสถียร และนิ ว ไคลด ก ั ม มั น ตรั ง สี ต ามธรรมชาติ ” ตองการทราบวาปริมาณธาตุเสถียรและนิวไคลด กัมมันตรังสีตามธรรมชาติทอ่ี ยูใ นดินสามารถ ถายโอนไปยังขาวไดเทาใด หรือสามารถดูดซึม ธาตุเหลานั้นจากดินไดเทาใด ซึ่งขอมูลที่ได สามารถใชเปนตัวแทนในการประเมินธาตุทเ่ี ปน กัมมันตรังสีได เชน ซีเซียมทีเ่ สถียร คือ Cs-133 ใชเปนตัวแทนของซีเซียมทีเ่ ปนสารกัมมันตรังสี คือ Cs-137 และสตรอนเชียมที่เสถียร คือ Sr-88 ใชเปนตัวแทนของสตรอนเชียมที่เปน สารกัมมันตรังสี คือ Sr-90 ได
นอกจากนีย้ งั สามารถประเมินไดวา มีธาตุทเ่ี ปนประโยชนตอ รางกายในขาวเทาใด เชน เหล็ก ทองแดง แมงกานีส และสังกะสี รวมถึงปริมาณธาตุทเ่ี ปนพิษ เชน ตะกัว่ และแคดเมียม เปนตน สำหรับโครงการวิจยั รวมทีไ่ ดรบั ทุนสนับสนุนจากทบวงการพลังงานปรมาณูระหวางประเทศ (IAEA) Research Contract No. 15623 หัวขอ“Determination of Isotopic Composition and Elemental Concentration in Rice by Nuclear and ICP-AES Techniques” และโครงการวิจยั RAS 5062 หัวขอ “Building Technological Capability for Food Traceability and Food Safety Control Systems Through the Use of Nuclear Analytical Techniques” มีวตั ถุประสงคเพือ่ ตองการทราบปริมาณธาตุและอัตราสวนของไอโซโทปในขาวของประเทศไทย ไดแก ขาวพันธุข าว ดอกมะลิ 105 และขาวพันธุสังขหยด เพื่อใชเปนฐานขอมูลของขาวทั้งสองพันธุดังกลาว ซึง่ มีประโยชนในทางการคาทีส่ ามารถบงชีท้ างภูมศิ าสตรหรือระบุไดวา ขาวทีซ่ อ้ื ขายกันในตลาดโลก มาจากประเทศใด และมีการปลอมปนขาวหรือไม เมือ่ เปรียบเทียบเทคนิค ICP-MS กับเทคนิค XRF (X-ray Ffl luorescence) ทีใ่ ชวเิ คราะหองคประกอบธาตุเชนเดียวกัน พบวา เทคนิค ICP-MS สามารถวิเคราะหธาตุไดในระดับต่ำกวา คือ ระดับไมโครกรัมตอกิโลกรัม และสามารถวิเคราะห บางธาตุไดในระดับนาโนกรัมตอกิโลกรัม สำหรับเทคนิค XRF ใชสำหรับวิเคราะหธาตุในระดับ เปอรเซ็นตและมิลลิกรัมตอกิโลกรัม ขอแตกตางสำหรับการเตรียมตัวอยางสำหรับการวิเคราะห
คือ ตัวอยางสำหรับเทคนิค ICP-MS ตองเปนสารละลายใส ดังนั้นจึงตองมีการยอยตัวอยาง ที่เปนของแข็งใหเปนสารละลายดวยกรดชนิดตาง ๆ เชน กรดไนตริก กรดไฮโดรฟลูออริก และกรดไฮโดรคลอริก เปนตน ซึง่ การเลือกใชกรดแตละชนิดตองเลือกใหเหมาะสมตอการวิเคราะห สวนตัวอยางสำหรับเทคนิค XRF เปนไดทั้งของแข็งและของเหลว สรุปเทคนิค ICP-MS นี้ สามารถตรวจสอบธาตุในปริมาณนอยๆ ไดในระดับไมโครกรัมตอกิโลกรัม และนาโนกรัม ตอกิโลกรัมสำหรับบางธาตุ ซึ่งวิธีอื่นๆ ไมสามารถตรวจสอบได และสามารถวิเคราะหธาตุ ไดหลาย ๆ ธาตุพรอมกัน ดวยเวลาที่รวดเร็ว ประมาณ 3 นาทีตอตัวอยาง FUSION MAGAZINE 19
On the Earth | Text : Grayscale
7
ดอกไม ชนิด
ทีม ่ ค ี วามสวยงามติดอันดับโลก
ดอกไมเปรียบเสมือนเพศหญิงทีม ่ ค ี วามงดงาม ละมุน ซับซอน แทนหลากหลายความรูส ก ึ ถอยคำทีเ่ ห็นพองกัน ทัว่ โลกอยางนาอัศจรรย ทีนเ้ี รามาดูกน ั วา 10 ดอกไมชนิดใดทีต ่ ด ิ อันดับจนเปนทีย ่ อมรับกันอยางแพรหลาย
Cherry Blossom
•••••••••••••••••••••••••
นอกจากในประเทศอเมริกาแลว สำหรับในโซนเอเชียก็มีใหชม ความงดงามเชนกัน Cherry Blossom หรือ ซากุระ ดอกไม ประจำชาติของญี่ปุน ภาษาดอกไมของคนญี่ปุนใหคำนิยาม ของดอกซากุระวา คือ “ความสำเร็จ หรือหัวใจที่ีเขมแข็ง”
Dahlia
•••••••••••••
พันธุดอกไม อันมีถิ่นกำเนิดจากชนพื้นเมืองของอเมริกากลาง เม็กซิโก โคลัมเบีย มีลักษณะเปนพวง ชื่ออยางเปนทางการ คือ เด ดาหล หรือคนไทยรูจักกันในชื่อ รักเร มีมากกวา 20,000 สายพันธุ แนนอนวาดอกรักเรเองก็มีความหมาย ที่ถูกนิยามไว และ “ความไมมั่นคงไมแนนอน” คือความรูสึก ที่ถูกซอนอยูในดอกรักเรนั่นเอง
Bleeding Heart
•••••••••••••
ดอกไมมีลักษณะคลายกระดิ่งรูปทรงหัวใจ มีชื่อไทยหลากหลาย อาทิ หทัยหยาดทิพย โลหิตแหงหัวใจ หรือดอกหัวใจเจาน้ำตา เปนชื่ออยางไมเปนทางการที่ถูกขนานนามตามลักษณะของดอก มีทั้งสีชมพู แดง และขาว พบไดในชวง พฤษภาคม - มิถุนายน แมจะเปนดอกไมที่มีลักษณะคลายหยดน้ำตาดั่งวาเกิดความเสียใจ แตความหมายแทจริงหมายถึงน้ำตาแหงความดีใจนั่นเอง
20 FUSION MAGAZINE
| On the Earth •••••••••••••••••••••••••••••••
Canna
พุทธรักษา หรือดอกไมสญ ั ลักษณวน ั “พอ” ในทางพุทธศาสนา “พุทธรักษา” หมายถึง พระพุทธเจาทรงปกปองคุม ครอง ใหมแี ตความสงบสุขรมเย็น ซึง ่ มีเรียกกันมากวา 200 ป และสีเหลืองอันเปนสีประจำวันพระราชสมภพ ขององคพระบาทสมเด็จพระเจาอยูห วั ฯ ของปวงชนชาวไทย การมอบดอก พุทธรักษาใหกบ ั พอ จึงเสมือนกับการบอกถึงความรักและเคารพบูชาพอ ผูส รางความสงบสุขรมเย็นใหแกครอบครัว
••••••••••••••
Rose
อีกหนึง ่ ดอกไมทแ่ี ทนความหมายของความรัก ความโรแมนติก ซึง ่ รูจ ก ั กัน อยางแพรหลายและใหคำนิยามในทิศทางเดียวกันทัว่ ทุกมุมโลก แตกระนัน ้ เพราะความหลากหลายสีของดอกกุหลาบจึงทำใหแตละสีมีความหมาย ทีแ่ ตกตางกัน แตทง ้ั หมดนัน ้ ก็จะเปนไปในดานความรัก
Tulip
•••••••••••••••••••••••••
ทิวลิป มีความนิยมมากทีส ่ ด ุ ในโลก ตนสายพันธุจ ากภาคใตของยุโรป แอฟริกา จนมาถึงเอเชีย เมือ ่ พันกวาปทผ ่ี า นมาแลว ดอกทิวลิปเปนสัญลักษณ ของกษัตริยต รุ กี และจากความเชือ ่ อีกเรือ ่ งหนึง ่ คือ ชือ ่ ของดอกไมชนิดนี้ ไดมค ี ำทีเ่ หมือนกับเครือ ่ งสวมศีรษะของชาวเปอรเซียทีเ่ รียกวา turban และสามารถเขียนไดเปน “toliban” ในภาษาละติน และ “tolipa” สุดทายจึงกลาย มาเปน tulip ดอกทิวลิป เปนสัญลักษณของ จินตนาการ ความใฝฝน คูร ก ั ที่สมบูรณแบบ และความรักที่เปดเผย
White Lotus
•••••••••••••••••
ดอกบัวสีขาว หรือ Egyptian white water lily หรือ Tiger lotus ในดินแดนของอียิปตโบราณนั้นมีดอกบัวสองชนิดที่ขึ้นอยู คือ ดอกบัวสีน้ำเงิน และดอกบัวสีขาว และหากสังเกตดูในจารึกอักษรภาพ หรือเฮียโรกลิฟฟก ก็จะพบวามีภาพของดอกบัวปรากฏอยูบอยครั้ง ในความหมายของชนอียิปตนั้น ดอกบัวเปนตัวแทนของสามความหมาย คือ การเกิดใหม ความตาย และการผนึกรวมกันของอียิปตเหนือและใต ความหมายในดานศาสนาพุทธหมายถึง ความบริสุทธิ์ จิตใจที่สงบ ผองแผวสดใส และศาสนาฮินดูไดใหความหมายวา สื่อถึงความงาม ความงอกเงย จิตวิญญาณ และความเปนนิรันดร ทั้งดอกบัวยังเปน สัญลักษณที่ปรากฏมาพรอม ๆ กับเทพของฮินดู
FUSION MAGAZINE 21
Voyage | Story : Grayscale
เที่ยวมาเลเซีย ดินแดนหลากสีสัน
สุดสัปดาหน้ี การเดินทางทีค่ ดิ วาประทับใจ ไมรูลืมเปนสถานที่ที่อยากจะเลาบรรยากาศ อบอุน และสำคัญอยูไ มไกลจากประเทศไทยนัก ระยะทางประมาณ 1,733 กิโลเมตรหลายคน เลือกเสนทางสูป ระเทศมาเลเซียผานทางภาคใต จังหวัดสงขลา หากเลือกจะขับรถซึ่งจะผาน เขาประเทศทางปนัง แตครั้งนี้เราจะมุงหนา สูก วั ลาลัมเปอรโดยเครือ่ งบิน จะประหยัดเวลา ไดมากกวา โดยที่นี่ไมตองขอวีซาใหยุงยาก เพียงมีพาสปอรตสัญชาติไทยเราก็สามารถ อยูไ ดถงึ 30 วัน และแนนอน มันมากพอสำหรับ การเดินทางครั้งนี้เชียวละ ที่กรุงกััวลาลัมเปอรแหงนี้ การเดินทาง ก็แสนสะดวกไมวา จะเปนรถไฟฟา KL Sentral หรือ Rapid KL บานเมืองที่นี่มีระเบียบและ สะอาดจนเราเองอดอิจฉาไมได เมื่อเขาทีพ่ กั เสร็จก็เริ่มกันเลย กัวลาลัมเปอรเปน 1 ใน 3 เขตสหพันธของประเทศมาเลเซีย (Malaysian Federal Territories) ลอมรอบดวยรัฐสลังงอร (Selangor State) บนชายฝงตะวั นตก ตอนกลางของคาบสมุทรมาเลเซีย (Penisular Malaysia) เดิมที่ไดรับการยกฐานะใหเปน เมืองหลวงของมาเลเซีย กอนจะถูกยายไปที่ ปุตราจายา ถึงกระนัน้ กัวลาลัมเปอร ยังคงเปน 22 FUSION MAGAZINE
ศูนยกลางธุรกิจและการคมนาคมของประเทศ กองทัพตองเดินดวยทองกอนจะคิดหาทางตอไป แนนอนครัง้ นีเ้ ราไมมแี ผนอะไรเลย หวังเพียงวา จะเดินทางตามที่ความรูสึกจะพาไป กลับไปคราวนี้ นอกจากความสุขแลว เห็นทีจะเปนน้ำหนักตัวนีล่ ะ อาหารถูกปากใชได เลยทีเดียว หลังจากเติมพลังเรียบรอยสิง่ หนึง่ ทีค่ ดิ วาตองไปเสียกอน คือ ตึกแฝด เปโตรนาส (Petronas Towers) ซึง่ เคยติดอันดับตึกแฝด ทีส่ งู ทีส่ ดุ ในโลก แตปจ จุบนั โดนแซงไปเสียแลว สรางโดยบริษทั ปโตรเลียมเนชัน่ แนลเบลล ฮาท หรือ ปโตรนาส ซึง่ เปนบริษทั ผลิตและจำหนาย น้ำมันที่เรารูจักกันดีนั่นเอง ผลของการไมเตรียมตัวนั่นคือการจะขึ้น ชมตึกแฝดเราตองซื้อตั๋วกอน โดยที่นี่เปดให บริการ 8.00-20.00 น. ทำใหคิวคอนขางยาว และผูคนหนาแนนไมนอยเทากับวาเชาวันนี้ เราจะยังไมไดขึ้นไปชม แตเราไดตั๋วมาแลว ระหวางนี้ก็ไดหาสถานที่ตอไปเพื่อฆาเวลา และเราก็เลือกทีจ่ ะมุง หนาสู พิพธิ ภัณฑศลิ ปะ อิสลาม (Islamic Arts Museum) ซึ่งอยู บริเวณสวนพฤกษชาติเปอรดานา และทีน่ เ่ี อง ถูกจัดใหเปนพิพิธภัณฑศิลปะอิสลามที่ใหญ ทีส่ ดุ ในเอเชียเสียดวย ภายในประกอบไปดวย
ผลงานตาง ๆ กวา 7,000 ชิน้ แบงเปน 12 โซน ดวยกัน ซึ่งแนนอนการจำลองสถาปตยกรรม ทีน่ ก่ี เ็ ปนศิลปะอิสลามจะมีผสมผสานศิลปะจีน อยูบ า งทัง้ ถวยชาม ของโบราณตาง ๆ มันชาง ดูสวยงาม สงบและลงตัว เราใชเวลานานพอ สมควรกับการเสพศิลปะกอปรกับเวลาทีจ่ ะนำ เราขึ้นชมตึกแฝดความสวยงามที่กลาวถึงวา คุมคาและคุณตองมาสัมผัสเองกับความสูง ระดั บ นี ้ มองเห็ น เมื อ งหลวงอย า งทั ่ ว ถึ ง อากาศที่จะวาไปอุณหภูมิก็ไมแพบานเราเลย แตสำหรับผูที่รักในการออกแบบ อยากชืน่ ชม สถาปตยกรรมแลวละก็ ตองขอแนะนำที่นี่ หอคอยกั ว ลาลั ม เปอร เคแอลทาวเวอร (KL Tower) สถานีสง สัญญาณโทรคมนาคม ชัน้ บนสุดจะมีผนังกระจกรอบดานเพือ่ ใชเปน จุดชมทิวทัศน เมื่อลงมาจากตึกแฝดระฟา ถึงตอนนี้ทองเราเริ่มโหยหาอาหารอีกครั้ง จึงมุงหนาสู ลิตเติล อินเดีย (Little India) สถานที่แหงนี้คละคลุงไปดวยกลิ่นเครื่องเทศ ผาหลากสี เฮนนาและการเตนระบำหนาทอง ใหความรูสึกเหมือนมาเที่ยวประเทศอินเดีย ไดไมนอ ย ทีส่ ำคัญอาหารทีน่ ก่ี ย็ งั อรอยในแบบ อินเดียเสียอีก พระอาทิตยเริ่มคลอยต่ำลง แนนอนการเดินทางของเรายังไมจบลงเพียงเทานี้
หอคอยเคแอลทาวเวอร ใจกลางเมืองกัวลาลัมเปอร เมื่อเราขึ้นไปสามารถสองไดทั้งเมือง
Kushch Dmitry / Shutterstock.com
คืนนีเ้ ราจะไปเทีย่ วกันตอที่ บูกติ บินตัง (Bukit Bintang) หรือสตารฮิลล ยานชอปปงและ สถานบันเทิงที่ใหความรูสึกเหมือนฮาราจูกุ ในญี่ปุนไมนอย หลังจากนี้เราจะกลับที่พัก และเตรียมตัวสำหรับการเดินทางในวันพรุง นี้ จะวาไปเริ่มหลงมนตเสนหของกัวลาลัมเปอร แลวละสิ เพราะที่นี่รายลอมดวยสถานที่ทาง ประวัติศาสตรแหลงเรียนรูมากมาย สุดทายนี้เปนที่รูกันวาประเทศมาเลเซีย เปนอีกประเทศทีม่ กี ารใชเทคโนโลยีนวิ เคลียร อยางกวางขวางทั้งเรื่องการฉายรังสีอาหาร ผลผลิตทางการเกษตร การปรับปรุงพันธุพืช การผลิตสารเภสัชรังสี การปรับปรุงคุณสมบัติ ของยางถือเปนผลิตภัณฑสำคัญของประเทศ มาเลเซียมีความเชี่ยวชาญ คือ การถายทอด ความรูดานเทคโนโลยีนิวเคลียรแกประเทศ ผูท ส่ี นใจ โดยเฉพาะประเทศในตะวันออกกลาง ซึ่งสรางรายไดใหกับมาเลเซียไมนอยทีเดียว ในอนาคตอันใกลนี้มาเลเซียยังมีโครงการ โรงไฟฟานิวเคลียรซึ่งแผนพลังงานมาเลเซีย เพื่อลดปริมาณการผลิตไฟฟาจากถานหินให เหลือเพียง 60% ของพลังงานไฟฟาทั้งหมด ไมแนวาเราอาจจะเห็นมาเลเซียเปดโรงไฟฟา นิวเคลียรเปนประเทศแรก ๆ ใน AEC ก็เปนได
ถาอยากสัมผัสบรรยากาศคลายกับการไปชอปปงที่อินเดีย ไมตองไปไหนไกลที่มาเลเซียก็มี
บูกิต บินตัง ยานชอปปงชื่อดังของมาเลเซีย แหลงรวมวัยรุนคลายกับฮาราจูกุของญี่ปุน
FUSION MAGAZINE 23
Activities News | เรื่อง : สถาบันเทคโนโลยีนิวเคลียรแหงชาติ (องคการมหาชน) ดร.พิเชฐ ดุรงคเวโรจน เยือนสาธารณรัฐ อิสลามอิหรานอยางเปนทางการ ดร.พิเชฐ ดุรงคเวโรจน ในระหวางการเยือนสาธารณรัฐ อิสลามอิหรานอยางเปนทางการในวันที่ 2-5 กุมภาพันธ 2559 ไดพูดคุยกับ Dr. Sorena Sattari รองประธานาธิบดี ดาน วิทยาศาสตรและเทคโนโลยี และประธาน National Elites Foundation และเราไดตกลงที่จะลงนามบันทึกขอตกลง ความรวมมือดานวิทยาศาสตร เทคโนโลยีและนวัตกรรม ระหวางไทยกับอิหรานรวมกันนอกจากนี้ อิหรานมีความสนใจ เรือ ่ งการฉายรังสีผลไมและพลอย ซึง ่ กระทรวงวิทยาศาสตรฯ โดยสถาบันเทคโนโลยีนิวเคลียรแหงชาติ (องคการมหาชน) เชีย ่ วชาญและมีศน ู ยฉายรังสีเพือ ่ การสงออกอยูแ ลวอีกดวย
กระทรวงวิทยฯ โชวเทคโนโลยีกำจัดยุงลาย แบบครบวงจร ดร.ณรงค ศิริเลิศวรกุล โฆษกกระทรวงวิทยาศาสตร และเทคโนโลยี เปดเผยวา กระทรวงวิทยาศาสตรฯ ตระหนักถึง ความหวงใยของนายกรัฐมนตรีทม ่ี ต ี อ ประชาชน ทีต ่ อ งการให วิทยาศาสตรเทคโนโลยีและนวัตกรรม เขาไปมีสว นพัฒนาคุณภาพ ชีวต ิ ของประชาชนอยางแทจริงโดยเฉพาะชวงนีท ้ ม ่ี ก ี ารระบาด ของโรคไขเลือดออกและโรคอืน ่ ๆ ทีย ่ ง ุ ลายเปนพาหะ กระทรวงฯ มีงานวิจย ั หลากหลายทีใ่ ชในการจัดการยุงและโรคทีเ่ กิดจากยุง แบบครบวงจร เชน การใชรง ั สีทำหมันยุงลาย เพือ ่ ลดปริมาณ ยุงในธรรมชาติ ซึง ่ เปนโครงการวิจย ั ของสถาบันเทคโนโลยี นิวเคลียรแหงชาติ (องคการมหาชน) รวมกับมหาวิทยาลัยมหิดล และกรมวิทยาศาสตรการแพทย โดยนำตัวโมงของยุงลาย ตัวผูม าฉายรังสีแกมมา ในปริมาณ 70 เกรย ซึง ่ จะทำใหยง ุ ลาย เปนหมัน กอนปลอยออกสูธ รรมชาติ งานวิจย ั นีค ้ าดวาจะใชเวลา ประมาณ 1ป ในการวิจย ั และทดสอบประสิทธิภาพใหเหมาะสม กับสภาพแวดลอมในประเทศไทย
สัมมนาพบผูใชบริการฉายรังสี ประจำป 2559 ดร.พรเทพ นิศามณีพงษ ผสทน. เขาพบผูบ ริหารกระทรวงวิทยาศาสตร และเทคโนโลยี ประกอบดวย ดร.วีระพงษ แพสุวรรณ ปกท.วท. คุณสมชาย เทียมบุญประเสริฐ รอง ปกท.วท. คุณอลงกรณ เหลางาม ผูช ว ย ปกท.วท. และ ดร.เชาวลิต ลิ้มมณีวิจิตร เลขานุการ รมว.วท. เขาพบ ดร.พิเชฐ ดุรงคเวโรจน รัฐมนตรีวา การกระทรวงวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี เพือ ่ มอบ กระเชาผลไมเนือ ่ งในเทศกาลปใหม 2559 นอกจากนีย ้ ง ั ไดรบ ั มอบแนวทาง การปฏิบต ั ง ิ านจาก ทานรัฐมนตรี วท. เมือ ่ วันที่ 5 มกราคม 2559
24 FUSION MAGAZINE
สทน. และ ปส. รวมลงนามความรวมมือ กับบริษท ั ทาอากาศยานไทย จำกัด (มหาชน) เมือ ่ วันที่ 21 มีนาคม 2559 สำนักงานปรมาณูเพือ ่ สันติ รวมลงนามความรวมมือ ระหวางบริษท ั ทาอากาศยานไทย จำกัด (มหาชน) สำนักงานปรมาณูเพื่อสันติ และสถาบัน เทคโนโลยีนิวเคลียรแหงชาติ (องคการมหาชน) ซึ่ง ปส. และ สทน. เปนหนวยงานภายใตสง ั กัดกระทรวงวิทยาศาสตร และเทคโนโลยี เพือ ่ ประโยชนในการเชือ ่ มโยงขอมูลอิเล็กทรอนิกส ระหวางหนวยงานของรัฐ โดยผานระบบการเชือ ่ มโยงขอมูล อิเล็กทรอนิกสจุดเดียว หรือ National Single Window (NSW) ภายใตระเบียบสำนักนายกรัฐมนตรี
กระทรวงวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี จัดกิจกรรมวันคลายวันสถาปนากระทรวง วิทยาศาสตรและเทคโนโลยี ประจำป 2559 เนือ ่ งในวันคลายวันสถาปนากระทรวงวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี ประจำป พ.ศ. 2559 ครบรอบปที่ 37 และจัดพิธีมอบเกียรติบัตร “คนดีศรี วท.” ประจำป 2558 ซึง ่ มีผไู ดรบ ั เกียรติบต ั ร “คนดีศรี วท.” จำนวน 17 ราย โดยไดรับเกียรติจาก ดร.พิเชฐ ดุรงคเวโรจน รัฐมนตรีวาการกระทรวงวิทยาศาสตรและเทคโนโลยีเปนประธานในพิธีและ มีหัวหนาหนวยงานในสังกัด ขาราชการ พนักงาน เจาหนาที่ของกระทรวงวิทยาศาสตรฯ รวมในพิธี ณ หองโถงชั้น 1 อาคารพระจอมเกลา กระทรวงวิทยาศาสตรฯ โดย ดร.พิเชฐ ดุรงคเวโรจน รัฐมนตรีวาการกระทรวงวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี กลาววา กระทรวงวิทยาศาสตรฯ เกิดขึ้นจากการเล็งเห็นถึงความสำคัญของวิทยาศาสตรและเทคโนโลยีที่จะสามารถพัฒนาประเทศใหทันกับกระแสการเปลี่ยนแปลงของโลก โดยในวันที่ 24 มีนาคม 2522 ไดมีประกาศจัดตั้งเปนกระทรวงวิทยาศาสตร เทคโนโลยีและการพลังงาน รับโอนหนวยงานที่มีอยูเดิม ไดแก กรมวิทยาศาสตรบริการ สำนักงานคณะกรรมการวิจย ั แหงชาติ สำนักงานคณะกรรมการสิง ่ แวดลอมแหงชาติ สำนักงานพลังงานแหงชาติ สำนั ก งานพลั ง งานปรมาณู เ พื ่ อ สั น ติ และสถาบั น วิ จ ั ย วิ ท ยาศาสตร ป ระยุ ก ต แ ห ง ประเทศไทย จั ด ตั ้ ง ศู น ย เ ทคโนโลยี แ ห ง ชาติ 3 ศู น ย ไดแก ศูนยพน ั ธุวศ ิ วกรรมและเทคโนโลยีชวี ภาพแหงชาติ ศูนยเทคโนโลยีโลหะและวัสดุแหงชาติ ศูนยเทคโนโลยีอเิ ล็กทรอนิกสและคอมพิวเตอรแหงชาติ จัดตั้งเทคโนธานีและอุทยานวิจัยและพัฒนาวิทยาศาสตรและเทคโนโลยีเพื่อรวมการวิจัยครบวงจร
FUSION MAGAZINE 25
Interview | เรื่อง : สถาบันเทคโนโลยีนิวเคลียรแหงชาติ (องคการมหาชน)
สัมภาษณพเิ ศษนักวิจย ั ดานนิวเคลียรในประเทศไทย ภาพ / เรื่อง ฝายสื่อสารองคการ สถาบันเทคโนโลยีนิวเคลียรแหงชาติ (องคการมหาชน)
สทน. เปนเจาภาพจัดอบรมนิสิต นักศึกษา ระดับอาเซียน ดานนิวเคลียรฟวชันครั้งที่ 2 เพื่อพัฒนาศักยภาพบุคลากร วิทยาศาสตรนวิ เคลียร รองรับงานวิจย ั นิวเคลียรฟว ชันในอนาคต
26 FUSION MAGAZINE
ไดรบ ั ทุนการศึกษาจากรัฐบาล เพือ ่ ศึกษาตอดานไหน ระดับใด ทุนการศึกษาดานนิวเคลียรระดับปริญญาตรี ปริญญาโท และปริญญาเอก สาเหตุที่เลือกเรียนสาขานี้ ชวงนั้นเห็นวาเปนสาขาที่นาสนใจ และทาง ประเทศไทยยังไมคอ ยมีบคุ ลากรดานนีเ้ ทาไหร ถามีความรูด า นนีก้ ลับมา นาจะมาชวยประเทศ ไดไมมากก็นอย การทำงานในปจจุบน ั มีงานวิจย ั ภารกิจหนาที่อะไรบาง หลัก ๆ ตอนนีอ้ ยูฝ า ยวิจยั ฟสกิ สของกลุม วิจยั และพัฒนานิวเคลียร ซึง่ มีหวั ขอวิจยั หลากหลาย มีเจาหนาทีอ่ ยูป ระมาณ 11-12 คน แตละคน ก็จะดูแลดานตาง ๆ ก็จะมีดานการวิเคราะห ด ว ยรั ง สี เช น การถ า ยภาพด ว ยนิ ว ตรอน การวิเคราะหดวยรังสีเอกซ หรือการจำลอง โดยใชคอมพิวเตอรดเู หตุการณความปลอดภัย ทางนิวเคลียร หรือการออกแบบการรักษาดวย รังสีทางการแพทย (เวชศาสตรนิวเคลียร) ขอทราบความเห็นและมุมมอง เรือ ่ งความจำเปนในการพัฒนา บุคลากรดานนิวเคลียรกบ ั การ พัฒนานิวเคลียรในไทย ปจจุบันนิวเคลียรก็ยังมีคนคอนขางนอยมาก สวนตัวคิดวานิวเคลียรยงั ไงก็อยูใ นอนาคตของ ประเทศแนนอน เพราะฉะนั้นก็ตองมีคนมา ทำงานดานนี้กันเยอะ ๆ ซึ่งนิวเคลียรที่จริง ก็มีหลายดาน คือเราตองมีทิศทางที่แนนอน วาเราอยากจะไปดานไหน เราก็จะสงคนไปเรียน แลวก็สรางคนใหม ๆ ขึ้นมาตามสาขาที่เรา ตองการไดจริง คือ กลับมาแลวทำงานและได ใชประโยชนจากมันไดจริง ฝากถึงเยาวชนใหสนใจ เรือ ่ งการศึกษาและพัฒนาดาน นิวเคลียรในประเทศไทย นิวเคลียรเปนสาขาทีย่ งั คอนขางแอ็กทีฟมาก ๆ ทัง้ ประเทศไทยและทัว่ โลกเปนสาขาทีน่ า เรียน ยิง่ อนาคตถามีโรงไฟฟานิวเคลียร หรือการวิจยั นิวเคลียรระดับใหญ ระดับประเทศก็ตอ งการ คนเยอะในหลายดาน ซึง่ ถาเราลองดูกอ็ าจจะ เปนดานทีน่ อ งชอบ อยางใน วพ. มี 40-50 คน แตละคนก็ทำงานหลากหลายดาน คิดวาเปน สาขาที่มีอนาคตคอนขางไกล ถาเราชอบมัน เราก็จะทำงานไดอยางมีความสุข
นิวเคลียรเปนสาขาที่คอนขาง แอ็กทีฟมาก ทัง ้ ประเทศไทยและทัว่ โลก เปนสาขาที่นาเรียน ยิ่งอนาคตถามี โรงไฟฟานิวเคลียร หรือการวิจัย เทคโนโลยีนิวเคลียรระดับใหญ ๆ
ดร.รพพน พิชา
หัวหนาฝายฟสิกสและวิศวกรรม สถาบันเทคโนโลยีนิวเคลียรแหงชาติ (องคการมหาชน)
FUSION MAGAZINE 27
Interview | ไดรบ ั ทุนการศึกษาจากรัฐบาล เพือ ่ ศึกษาตอดานไหน ระดับใด ไดรบั ทุนจากกระทรวงวิทยาศาสตร ซึง่ เปนทุน แบบบุคคลทั่วไป ตอนนั้นยังไมไดบรรจุใน สังกัดใด ไดรับทุนไปศึกษาเกี่ยวกับทางดาน รี แ อ็ ก ชั ่ น ไคเนติ ก วิ ศ วกรรมเคมี ในระดั บ ปริญญาโทและปริญญาเอก สาเหตุทเ่ี ลือกเรียนสาขานี้ (สาขาทีไ่ ดรบ ั ทุน) เป น สาขาย อ ยของวิ ช าที ่ เคยเรี ย นมาก อ น รูสึกวามีความสุข เรียนแลวเขาใจ การทำงานในปจจุบน ั มีงานวิจย ั หรือภารกิจหนาที่อะไรบาง ปจจุบนั งานหลัก คือ ทำวิจยั โดยจะมีโครงการ ที่แบงเปน 3 หัวขอ อันแรกจะเกี่ยวกับการ ศึ ก ษาการกั ด กร อ นของวัสดุที่ใชในเครื่อ ง ปฏิกรณนิวเคลียร อยางถาเปนเครื่องรีเสิรช รีแอ็กเตอร เปนเครื่องปฏิกรณเพื่อการวิจัย ก็จะเปนพวกอะลูมเิ นียมอัลลอย คือ ศึกษาวา กัดกรอนยังไงบาง ดูผลของรังสี ถาเปนโรง ไฟฟานิวเคลียรจะเปนเครื่องปฏิกรณที่มันจะ ทำงานที่อุณหภูมิสูง ก็ตองดูวัสดุที่เปนตัวอื่น
ขอทราบความเห็นหรือมุมมอง เรือ ่ งความจำเปนในการพัฒนา บุคลากรดานนิวเคลียรกบ ั การพัฒนาดานนิวเคลียรในไทย จริง ๆ แลวเปนเรื่องที่สำคัญมาก เราอาจจะ มองวาคนสวนใหญ นึกถึงนิวเคลียรกจ็ ะนึกถึง โรงไฟฟา หรือระเบิดแลวก็มองวาประเทศเรา ยังไมถึงจุดนั้น เชน เรื่องโรงไฟฟานิวเคลียร ประเทศไทยยังไมมโี รงไฟฟา สมมุตวิ า เรามอง ถึงแงดี คือ ใชประโยชนอยางเชนโรงไฟฟา เราก็จำเปนตองมีการเตรียมบุคลากรลวงหนา จริงอยูมันยังไมเกิดขึ้นแตวาถาสุดทายเรา ไมมีทางเลือกใดเลยเกี่ยวกับพลังงานของชาติ สิ่งที่ดีที่สุดทางหนึ่ง คือ การสรางโรงไฟฟา นิวเคลียร ถึงจุดนั้นการเตรียมคนหรือเตรียม แผนตาง ๆ ใชเวลากวา 10-20 ป เลยทีเดียว ฝากถึงเยาวชนใหสนใจ เรือ ่ งการศึกษาและพัฒนาดาน นิวเคลียรในประเทศไทย ถาใครคิดวาอยากลอง อยากทำอะไรที่มัน สำคัญและทาทาย ก็มองวาการศึกษาทาง ดานนิวเคลียรก็เปนทางเลือกที่นาสนใจ
กนกรัชต ตียพันธ
วิศวกรนิวเคลียร ศูนยเครื่องปฏิกรณ สถาบันเทคโนโลยีนิวเคลียรแหงชาติ (องคการมหาชน)
28 FUSION MAGAZINE
ดร.กชพรรณ กาญจนะ
นักวิทยาศาสตรนิวเคลียร สถาบันเทคโนโลยีนว ิ เคลียรแหงชาติ (องคการมหาชน)
ไดรบ ั ทุนการศึกษาจากรัฐบาล เพือ ่ ศึกษาตอดานไหน ระดับใด ทุนรัฐบาลไทยศึกษาดาน Radiation Health Physics หรือ Nuclear Engineer ในระดับ ปริญญาโทและปริญญาเอก ที่สหรัฐอเมริกา สาเหตุทเ่ี ลือกเรียนสาขานี้ (สาขาทีไ่ ดรบ ั ทุน) เลือกเรียนโท Radiation Health Physics เอก Nuclear Engineer สาเหตุทเ่ี ลือกเพราะ ตองการนำความรูท ไ่ี ดมาพัฒนาการออกแบบ ทางวิศวกรรม การบริหารจัดการทางดานรังสี และพัฒนาบุคลากรดานฟสิกสสุขภาพหรือ วิศวกรนิวเคลียร เพื่อนำความรูประยุกตใช ใหเกิดความปลอดภัยทางดานนิวเคลียรและรังสี ตอผูปฏิบัติงานและประชาชน การทำงานในปจจุบน ั มีงานวิจย ั หรือภารกิจหนาที่อะไรบาง การทำงานป จจุ บ ั น เป นวิ ศ วกรนิว เคลียร ชำนาญการ เกีย่ วกับการจัดแกนเครือ่ งปฏิกรณ ใชโปรแกรมคอมพิวเตอร MCNP และ MVP การจั ด การด า นความปลอดภั ย และ fuel burnup ของแทงเชือ้ เพลิงออกแบบตัวกำบังรังสี
| Interview ประเมิ น ขี ด จำกั ด และภาวะเงื ่ อ นไขด า น ความปลอดภัย (operational limits and conditions) ของเครื่องปฏิกรณ ประเมิน ความปลอดภัยทางนิวเคลียร และรังสีระหวาง การเดินเครือ่ งและซอมบำรุงของเครือ่ งปฏิกรณ ขอทราบความเห็นหรือมุมมอง เรือ ่ งความจำเปนในการพัฒนา บุคลากรดานนิวเคลียรกบ ั การ พัฒนาดานนิวเคลียรในไทย ความจำเปน เนื่องจากแผนพัฒนากำลังผลิต ไฟฟาของประเทศไทย (Power Development Plan 2015) ใหความสำคัญกับความมั่นคง ของระบบไฟฟาของประเทศ มีการประเมิน สัดสวนการใชพลังงานนิวเคลียรในการผลิต กระแสไฟฟาประมาณ 5% ในป 2579 ดังนัน้ การพัฒนาบุคลากรดานวิศวกรรมนิวเคลียร และฟสิกสสุขภาพจึงมีความจำเปนสำหรับ โครงการโรงไฟฟานิวเคลียรในอนาคต ฝากถึงเยาวชนใหสนใจ เรือ ่ งการศึกษาและพัฒนาดาน นิวเคลียรในประเทศไทย ฝากถึงเยาวชน ถึงแมวาปจจุบันยังไมมีการ กอสรางโรงไฟฟานิวเคลียร แตการศึกษาดาน วิศวกรรมนิวเคลียร และดานฟสิกสสุขภาพ สามารถนำการศึกษาดานวิศวกรรมนิวเคลียร นิวเคลียรอิเล็กทรอนิกส และฟสิกสสุขภาพ มาใชประโยชนทง้ั ดานการแพทย อุตสาหกรรม เนื่องจากมีการใชนิวเคลียรเทคโนโลยีในดาน ดังกลาวและมีแนวโนมเพิ่มขึ้น โดยเฉพาะ ดานการแพทย เรามีการใชเครื่องเรงอนุภาค เครือ่ งฉายรังสีรกั ษา และเครือ่ งฉายรังสีวนิ จิ ฉัย สวนโรงงานอุตสาหกรรม มีการใชเครื่องมือ ทางนิวเคลียร ถาเยาวชนมีความสนใจศึกษา ดานนี้จะสามารถผลิตบุคลากรเพื่อสนับสนุน การนำเอาเทคโนโลยีนิวเคลียรมาใชเพิ่มมาก ขึ้นในดานตาง ๆ และภาครัฐก็ควรใหการ สนับสนุนทางดานทุนการศึกษาวิจัย ในสาขา เทคโนโลยีนิวเคลียรมากขึ้นดวย นอกจากนี้ หนวยงานภาครัฐและมหาวิทยาลัยตาง ๆ ควรประชาสัมพันธเพือ่ สรางความรู ความเขาใจ เกีย่ วกับเทคโนโลยีนวิ เคลียรใหเปนทีร่ จู กั มากขึน้
ดร.กนกพร บุญศิริชัย
หัวหนาฝายวิจัยดานชีววิทยาประยุกต สถาบันเทคโนโลยีนว ิ เคลียรแหงชาติ (องคการมหาชน)
ไดรบ ั ทุนการศึกษาจากรัฐบาล เพือ ่ ศึกษาตอดานไหน ระดับใด ไดรบั ทุนการศึกษาตอดานพันธุศาสตรโมเลกุล ระดับปริญญาตรี ปริญญาโทและปริญญาเอก สาเหตุทเ่ี ลือกเรียนสาขานี้ (สาขาทีไ่ ดรบ ั ทุน) สนใจทางดานพันธุศาสตรตั้งแตสมัยมัธยม การทำงานในปจจุบน ั มีงานวิจย ั หรือภารกิจหนาที่อะไรบาง ปจจุบันทำหนาที่เปนหัวหนาฝายจะดูแลงาน วิจัยดานชีววิทยาและทางการแพทย ชวงปนี้ ไมไดมงี านวิจยั ทีร่ บั ผิดชอบโดยตรงแตจะชวย งานด า นปรั บ ปรุ ง พั น ธุ พ ื ช เป น หลั ก และ การทดสอบผลของรังสีตอ การแตกหักของ DNA ขอทราบความเห็นหรือมุมมอง เรือ ่ งความจำเปนในการพัฒนา บุคลากรดานนิวเคลียรกบ ั การ พัฒนาดานนิวเคลียรในไทย ความจำเปนในการพัฒนาบุคลากรในองคกร บุคลากรทุกคนก็จำเปนตองมีการพัฒนาไมวา จะเปนการพัฒนาดวยตนเอง การเขาคอรส อบรม ไปทำแล็บอืน่ ๆ หรือการไปเขาประชุม ก็ถือวาเปนการพัฒนาเหมือนกัน คือ ถาจะ พัฒนาดานใดบางก็ขน้ึ อยูก บั ภารกิจของสถาบัน
เปนหลัก ถาดูในภาพรวมของในประเทศไทย ยังมีความจำเปนตองพัฒนา เพราะหนวยงาน ที่เกี่ยวของทางนิวเคลียรก็ยังมีนอย และการ ใชประโยชนของนิวเคลียรก็มีคนทำหลาย หนวยงาน แตบุคลากรก็ยังนอย ถาพูดถึงวา ในอนาคต เรามีเครื่องมือมีเทคโนโลยีใหม ๆ ทางดานนิวเคลียรเพิม่ ขึน้ มา แลวทางสถาบัน ก็มีการลงทุนโครงสรางพื้นฐานเพิ่มเติม เชน ไซโครตรอน 30 Mev เราก็ตองการบุคลากร เพิ่มเติมเหมือนกัน หรือแมแตในแผนของ สถาบันทีต่ อ งมีการพัฒนาเครือ่ งมือตาง ๆ เอง ก็ตองการบุคลากรเพิ่ม หรือแมแตโรงไฟฟา นิวเคลียรถงึ เราจะยังไมไดสราง แตเวียดนาม เคามองวาควรจะมีบุคลากรที่มีองคความรู เพือ่ ใหความรูท างดานวิชาการกับบุคคลทัว่ ไป และพัฒนางานดานที่เกี่ยวของ เพราะฉะนั้น ภาพรวมประเทศก็ยังตองการบุคลากรทาง ดานนิวเคลียรในสาขาใหม ๆ เพิ่มเติม ฝากถึงเยาวชนทีส ่ นใจเรือ ่ ง การศึกษาและพัฒนาดาน นิวเคลียรในประเทศไทย นิวเคลียรกม็ ปี ระโยชนหลาย ๆ ดาน เรียกวา แทบทุกอุตสาหกรรม มันก็มีการประยุกตใช ยิ่งถาหากเยาวชนสนใจก็นาจะมีงานใหทำ ในอนาคตอยางแนนอน
FUSION MAGAZINE 29
Interview |
เกศินี เหมวิเชียร
นักวิทยาศาสตรนิวเคลียรชำนาญการพิเศษ สถาบันเทคโนโลยีนิวเคลียรแหงชาติ (องคการมหาชน)
ไดรบ ั ทุนการศึกษาจากรัฐบาล เพือ ่ ศึกษาตอดานไหน ระดับใด ไดรับทุนจากโครงการพัฒนาและสงเสริมผูมี ความสามารถพิเศษทางวิทยาศาสตร (พสวท.) เพื่อศึกษาตอในสาขาวิทยาศาสตรพอลิเมอร (polymer science) ระดับปริญญาโทและเอก สาเหตุทเ่ี ลือกเรียนสาขานี้ (สาขาทีไ่ ดรบ ั ทุน) เลือกเรียน polymer science เนือ่ งจากตอน ทีศ่ กึ ษาระดับปริญญาตรี ศึกษาอยูภ าควิชาเคมี ซึง่ แบงแยกเปนสาขายอยลงไปไดอกี เชน เคมีอินทรีย เคมีอนินทรีย ซึง่ เปนแนววิทยาศาสตร บริสุทธิ์ (pure science) แตโดยสวนตัวแลว มีความสนใจดานวิทยาศาสตรประยุกตมากกวา ซึ่งในชวงนั้น polymer science เปนหนึ่งใน สาขาประยุกตของวิชาเคมี ซึ่งเปนสาขาที่ คอนขางแปลกใหมและนาสนใจ นอกจากนีแ้ ลว ในชวงเวลานั้นมีบัณฑิตที่สำเร็จการศึกษาใน ระดับปริญญาโทและเอกทางดานนีจ้ ำนวนไมมาก 30 FUSION MAGAZINE
การทำงานในปจจุบน ั มีงานวิจย ั หรือภารกิจหนาที่อะไรบาง ในปจจุบนั ภารกิจและงานวิจยั หลัก คือ การนำ เทคโนโลยีนิวเคลียรและรังสี (nuclear and radiation technology) มาประยุกตใชใหเปน ประโยชน ในสาขาวัสดุศาสตร โดยเฉพาะวัสดุ พอลิเมอร เชน การเปลี่ยนแปลงพอลิเมอร ใหมีหมูฟงกชันที่มีความสามารถเฉพาะทาง เชน การเพิม่ หมูฟ ง กชนั บนแปงมันสำปะหลัง เพือ่ ทำใหแปงชอบน้ำมากขึน้ และสามารถดูดซับ น้ำไวในตัวไดเปนจำนวนมาก ซึง่ เหมาะสำหรับ การนำไปประยุกตใชงานดานการเกษตรในสภาพ พืน้ ทีแ่ หงแลง หรือการนำพอลิเมอรมาฉายรังสี เพือ่ ปรับปรุงใหมคี ณ ุ สมบัตดิ ขี น้ึ เชน การฉายรังสี เพือ่ ทำใหพอลิเมอรสามารถทนความรอนไดสงู เพือ่ ขยายขอบเขตการประยุกตใช ใหสามารถ นำไปใชงานในทีซ่ ง่ึ มีอณ ุ หภูมสิ งู ได
ขอทราบความเห็นหรือมุมมอง เรือ ่ งความจำเปนในการพัฒนา บุคลากรดานนิวเคลียรกบ ั การ พัฒนาดานนิวเคลียรในไทย ประเทศไทยมี ก ารนำเทคโนโลยี น ิ ว เคลี ย ร และรังสีมาใชประโยชนในทางสันติ มาเปนเวลา นานหลายสิบปแลว อาจจะไมใชเทคโนโลยี ที่เปนที่รูจักกันอยางหลากหลาย แตนั่นไมได หมายความวาการมีบุคลากรที่มีความรูและ ความชำนาญดานเทคโนโลยีนิวเคลียร ไมใช สิง่ จำเปนหรือไมใชเรือ่ งสำคัญสำหรับประเทศ เพราะในความเปนจริง เรามีเครื่องปฏิกรณ นิวเคลียรวิจัย ที่มีการนำมาประยุกตใชงาน ในหลากหลายดาน ตั้งแตการฉายรังสีอาหาร เพือ่ การสงออก ไปจนถึงการผลิตไอโซโทปรังสี เพื่อการรักษาและวินิจฉัยทางดานการแพทย และถึงแมวาปจจุบันประเทศไทยจะยังไมมี แผนการสรางโรงไฟฟานิวเคลียร ความตองการ เรือ่ งพลังงานภายในประเทศทีม่ แี ตจะเพิม่ สูงขึน้ และความจริงที่วาประเทศเพื่อนบานกำลัง เริ่มกอสรางโรงไฟฟานิวเคลียรเพิ่มมากขึ้น กลายเปนปจจัยที่ทำใหเห็นวาเราควรมีการ พัฒนาบุคลากรที่มีความรูความชำนาญดาน เทคโนโลยีนวิ เคลียรและรังสี เพือ่ เตรียมพรอม รองรับสิ่งตาง ๆ ที่อาจจะเกิดขึ้นในอนาคต ทั ้ ง ในประเทศไทยและประเทศเพื ่ อ นบ า น เพราะการพัฒนาบุคลกรเปนสิ่งที่ตองใชเวลา ถาหากเราจะรอใหถงึ วันนัน้ กอนทีจ่ ะเริม่ พัฒนา บุคลากรอยางจริงจัง อาจจะสายเกินไป ฝากถึงเยาวชนใหสนใจ เรือ ่ งการศึกษาและพัฒนาดาน นิวเคลียรในประเทศไทย ฝากถึงนอง ๆ วาความรูด า นนิวเคลียรและรังสี อาจจะเปนสิ่งที่ดูไกลตัว แตในความเปนจริง มีเรื่องราวใกลตัวเราหลายอยาง ที่เกิดขึ้นได เพราะความรูด า นวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี นิวเคลียร ถานอง ๆ ชอบวิชาวิทยาศาสตร หรือวิศวกรรมศาสตรอยูแลว ถามีโอกาส ลองเปดโอกาสใหตัวเองไดสัมผัสความรูดาน นิวเคลียรและรังสีดูบาง แลวจะคนพบวา เทคโนโลยีทางรังสีนั้นมีประโยชนมากมาย และสามารถนำไปประยุกตใชในทางสันติได หลากหลายสาขา นอกจากเทคโนโลยีนวิ เคลียร จะสามารถทำในสิ่งที่เทคโนโลยีอื่นทำไดแลว ยังสามารถทำอะไรไดอกี หลายอยาง ทีเ่ ทคโนโลยี อื่น ๆ ไมสามารถทำได
Text : Grayscale
| Health
มะเร็งรังไข
ภัยใกลตัวสาว ๆ มะเร็งรังไขเปนเรื่องที่ใกลตัวแตควรใสใจตรวจสอบอยางมาก จากสถิติขององคการอนามัยโลกป 2551 พบวาอัตรา การเสียชีวิตดวย โรคมะเร็งในผูหญิง อยูในอันดับ 6 ประมาณ 6.8/100,000 คน/ป เรามาทำความรูจัก โรคมะเร็งรังไขกน ั ดีกวา มะเร็งรังไขเกิดจากเชือ ้ ไวรัส HPV ทีเ่ ราอาจทำใหเกิดบาดแผลทีร่ ง ั ไขบอ ย ๆ หรือแมแตการเปน ประจำเดือนก็ทำใหรังไขเรามีบาดแผลเชนกันคะ เนื่องจากจะมีการตกไขทุกเดือนอยูแลว และเมื่อรังไขที่บาดเจ็บไดรับ ตัวกระตุน หรือสารกอมะเร็งจึงทำใหเกิดความเสีย ่ งในการเปนมะเร็งรังไขไดงา ย แมกระทัง ่ แปงฝุน เอง ก็เปนสารกระตุน หนึ่งที่ทำใหเกิดมะเร็งรังไขไดเชนกัน เพราะฉะนั้นควรหลีกเลี่ยงการทาในบริเวณที่อับชื้นเพื่อปองกันไมวาจะทาใหเด็ก หรือผูใ หญ ซึง ่ มะเร็งรังไขนส ้ี ามารถพบไดแมแตในเด็กทีอ ่ ายุนอ ยกวา 20 ป โดยพันธุกรรมก็เปนสวนหนึง ่ ทีท ่ ำใหเกิดขึน ้ ไดถึง 20% เรามาดูกันวาอาการแรกเริ่มของมะเร็งรังไขเปนอยางไร มาสังเกตกันเลย
1
2
ปวดทองนอย อาจมีอาการบิดรวมดวย
3
4 ทองอืดเสียนแนนทอง
ขอสังเกต
ประจำเดือนมาผิดปกติ
ทองโตขึ้น แนนทอง
- ผูหญิงที่ไมมีบุตรเสี่ยงเปนมะเร็งรังไขไดมากกวาผูหญิงที่มีบุตรแลว - ผูทานยาคุมกำเนิดเพื่อยับยั้งการตกไขมีโอกาสเปนมะเร็งรังไขนอยกวากลุมที่ไมไดทาน ทีม ่ า : สาระนารูเ รือ ่ งสุขภาพ โรงพยาบาลวิภาวดี
FUSION MAGAZINE 31
Edutainment | Text : Grayscale
Nuclear Class - บทเรียนความรูนิวเคลียร
นี่คือแหลงความรูวิทยาศาสตรและเทคโนโลยีนิวเคลียร ครั้งแรกที่กระทรวงวิทยาศาสตร รวมมือกับ สถาบันเทคโนโลยีนิวเคลียรแหงชาติ (องคการมหาชน) ทำแอปฯความรูนิวเคลียร กับความรูหลากหลายรูปแบบทั้ง บทความ อินโฟกราฟกและวิดีโอ เพื่อเขาถึงขอมูลนอง ๆ ที่สนใจลองไปหาโหลดกันนะ ทั้งในระบบ iOS และ Android
Nuclear’s All Around - นิวเคลียรรอบตัว
รวมผจญภัยไปกับบทเรียนความรูดานเทคโนโลยีนิวเคลียร กับแอปฯใหมจากกระทรวงวิทยาศาสตรฯ Nuclear’s all around เกมความรูแ ละศัพทนวิ เคลียร ในรูปของเกมคนหาวัตถุ ทีเ่ สริมสรางความรูแ ละทักษะ ดานการสังเกต และการคนหาวัตถุที่เกี่ยวของกับรังสีนิวเคลียร ทั้งในระบบ iOS และ Android
Radiation Now! - แอปฯวัดรังสีประจำตัวบุคคล
Radiation Now! เครื่องมือที่จะชวยใหผูใชงานไดรับรู และตระหนักถึงปริมาณรังสีที่มีอยูรอบ ๆ ตัว ในแตละวันและกิจกรรมใดบางที่มีรังสีนิวเคลียร ขอดีของมันคือสามารถเก็บคารังสีที่ไดรับในแตละวัน และยังสามารถดูขอมูลความรูเปรียบเทียบไดอีกดวยนะ ใครอยากรูละก็รีบเลยนะจะ
Skyguide - แอปฯดูดาวแบบ 3D
อีกหนึ่งแอปฯความรูวิทยาศาสตร ที่นาสนใจเกี่ยวกับดวงดาวนั่นก็คือ Skyguide แอพที่จะชวยใหคุณไดเห็นกลุมดาวนอยใหญ ที่อยูรอบ ๆ ระบบสุริยะของเรานั่นเอง ขอดีคือ มันสามารถบอกรายละเอียดกลุมดาว ตำแหนงที่ตั้ง และขอมูลจำเพาะของดาวแตละดวงอีกดวย
FUSION MAGAZINE 33
Edutainment | Text : Grayscale
Gadget
Neonode's AirBar
The Qwerkywriter Bluetooth Keyboard
เปลีย ่ นแลปทอปของคุณใหเปนจอทัชสกรีนดวย
Edutainment
gadget เบา ๆ ราคาสบาย ๆ เพียง $49 แคทาบ ดานลางจอไมตอ งติดตัง ้ โปรแกรมใหยง ุ ยาก
Found on : pcworld.com
HeLion : Compact, Flexible Solar Charger ไปไหนใครก็พกเพาเวอรแบงก เราแนะนำนี่เลย
ยุคสมัยขยันเปลีย ่ นอุปกรณเทคโนโลยี คอมพิวเตอร
Helion ทีใ่ ชพลังงานแสงอาทิตยดว ยแถบโซลารเซลล
ก็ขยับไปซะดวย แตในความทันสมัยถาเอาไปรวบกับ
เพียงแคดึงออกมาจากแทงเอาไปชารจกับ
ของโบราณก็ดูเจงดีไปอีกแบบนะ นี่เลยแปนพิมพ
แสงอาทิตย ก็นำมาใชกับสมารตโฟนของเราไดแลว
บลูทูตใชสำหรับ iPad หรือคอมพิวเตอรก็ได
Found on : kickstarter.com
Found on : thegadgetflow.com
Plastic Bottle Cutter
Nokia OZO
ขวดพลาสติกทำประโยชนอะไรไดบา ง ติก ๊ ติก ๊ ติก ๊ !!
ตองบอกวายุคนีเ้ ปนยุคแหง Reality กลองทีร่ องรับ
คิดไมออกเราบอกให เปลีย ่ นขวดพลาสติกเปนเชือก
การใชงานแบบ VR สามารถถายได 360 องศา
รัดของทีแ่ ข็งแรงไดงา ยแสนงายดวยอุปกรณจว๋ิ
สามารถเก็บภาพ 3 มิติ ดวยเลนส 8 ตำแหนงแบบ
นีแ่ หละ ทีนจ ้ี ะประยุกตใชกบ ั อะไรก็สบายใจลดปริมาณ
รอบทิศทาง พรอมออกจำหนายปลายปนแ้ี นนอน
FoldiMate ถูกใจพอบานแมบานแนนอนกับเจา Robot ดวยนวัตกรรมใหม เครื่องพับผาอัตโนมัติ ชวยใหการซักรีดเปนเรื่องงาย สะดวก รวดเร็ว แคนำผาทีซ ่ ก ั แลวมาเขาเครือ ่ ง FoldiMate ตัวเครือ ่ ง จะทำการดูดเสื้อผาเขาเครื่องอัตโนมัติ
ขยะไดเยอะอีกดวย
Found on : japantrendshop.com Found on : kickstarter.com
34 FUSION MAGAZINE
Found on : roadtovr.com
Movies
Ice Age: Collision Course
เรื่องราวของเหลาสัตวนารัก ยุคน้ำแข็ง ซึ่งภาคนี้เปนภาคตอที่หลุดโลกที่สุด เพราะมันออกไปนอกโลกเลย เจาสแครชไลตามผลวอลนัทจนหลุดไปนอกโลกกับจานบินมนุษยตางดาว และพยายามหาทางกลับโลก ซึ่งก็เปนเหตุใหอุกกาบาตพุงเขาชนโลก บรรดาสิงสาราสัตวแหงยุคน้ำแข็งจึงตองหนีตายและหาวิธียับยั้งหายนะโดยการไปยังดินแดนที่อุกกาบาตเคยตกจนทำใหไดโนเสารสูญพันธุ และพวกมันจะใชเครื่องมือใดในการหยุดอุกกาบาตที่จะพุงชนโลกคราวนี้ได ไปติดตามกันนะ
The Space Between Us
ดวยเรื่องราวของการปฏิบัติภารกิจการเยือนดาวอังคารของกลุมนักบินนาซา ในฐานะมนุษยกลุมแรกที่อาศัยอยูบนดาวอังคาร ซึ่งพบเหตุการณบังเอิญที่วา นักบินคนหนึ่งไดตั้งครรภและเสียชีวิตขณะใหกำเนิดลูกชาย โดยไมมีใครทราบวาใครคือพอของเขา และเกิดในฐานะมนุษยคนแรกที่เกิดบนดาวอังคาร และเดินทางกลับมายังโลกพรอมนักบินอีก 14 คน ดวยความแตกตางทำใหเขารูสึกวาโลก เปนที่แปลกสำหรับเขาทั้งสภาพแวดลอมและแรงดึงดูด การตามหาเปาหมายของเด็กชายจะเปนอยางไร พลาดไมได
FUSION MAGAZINE 35
Chill Out | Text : Grayscale
CHILL OUT
ฟรุงฟริ้ง ที่ Villa de bear บนถนนราชพฤกษ คาเฟโดดเดน บนถนนราชพฤกษ สไตลฮอลแลนด นอกจากจะเสิรฟความอรอย กับอาหารฟวชันฟูด หนาตาดี ยังมีบริการเบเกอรีหอมอรอยเสิรฟ พรอมเครือ ่ งดืม ่ รสชาติโดนใจ บอกเลยวาอิ่มไดทั้งคาวและหวาน พรอมสุขใจไปกับบรรยากาศดี ดวยนองหมีดำ ไมวาจะโซน indoor หรือ outdoor ก็แชะภาพกันไดแบบเกสุด ๆ แบบฮอลแลนดสไตล เมนูเด็ดมาแลวตองลอง สลัดกุงพันแซลมอนซีฟูดวาซาบิ บอกไดคำเดียววา แซบลื้มม ขอบคุณภาพ : Facebook VILLA DE BEAR
36 FUSION MAGAZINE
Text : Grayscale
| TIPS
TIP
เครื่องดื่มจากธรรมชาติ คลายรอน อากาศรอนแบบนีไ้ มวา จะนัง ่ เฉย ๆ หรือทำกิจกรรมอะไรก็ดรู อ นไปซะหมด ก็แหม เมืองไทยนีน ่ า วันนีเ้ รามาเติมเต็ม Tips ดีๆ ทีช ่ ว ยคลายรอนดวยเครือ ่ งดืม ่ จากธรรมชาติกน ั ดีกวา !
เครือ ่ งดืม ่ ทีค ่ นไทยนิยมดืม ่
เครือ ่ งดืม ่ จากธรรมชาติ
ไดแก น้ำชา กาแฟ น้ำอัดลม น้ำหวาน น้ำผลไม ตลอดจนเครือ ่ งดืม ่ ทีเ่ ตรียม จากสวนตาง ๆ ของพืช เครือ ่ งดืม ่ จากธรรมชาติไดแก น้ำผลไม ซึง ่ รวมทัง ้ น้ำคัน ้ จากผลไมสด เชน น้ำสม น้ำมะนาว น้ำมะพราว เปนตน และน้ำผลไมทม ่ี เี นือ ้ ผลไมปน น้ำผลไมชนิดหลังนี้ ทัง ้ น้ำและเนือ ้ ผลไมจะผานการบดหรือปน ใหละเอียด และแตงเติมรสหวานดวยน้ำตาล หรือน้ำเชือ ่ ม และอาจเติมกรดผลไม เพือ ่ แตงรสเปรีย ้ วได ตัวอยางของ น้ำผลไมดง ั กลาว ไดแก น้ำสับปะรด น้ำแตงโม น้ำมะเขือเทศ น้ำมะขาม นอกจากน้ำผลไมแลว เครือ ่ งดืม ่ ทีไ่ ดจากธรรมชาติยง ั สามารถเตรียม จากสวนอืน ่ ๆ ของพืช เชน สวนเหงา ตน ใบ ดอก เมล็ด เปนตน ตัวอยาง เครือ ่ งดืม ่ ประเภทนี้ ไดแก น้ำออย น้ำขิง น้ำเกกฮวย น้ำบัวบก นมถัว่ เหลือง
ใหประโยชนทง ้ั ทางตรงและทางออม ชวยแกกระหาย ทำใหรา งกายสดชืน ่ กระปรีก ้ ระเปรา บำรุงรางกาย เครือ ่ งดืม ่ จากธรรมชาติทน ่ี ย ิ มดืม ่ ไดแก น้ำออย มะพราว น้ำมะนาว นมถัว่ เหลือง น้ำบัวบก น้ำเกกฮวย และน้ำมะตูม เปนตน
Mock tails
ประโยชนจากเครือ ่ งดืม ่ ประโยชนทางตรงก็คอ ื ชวยใหไดเครือ ่ งดืม ่ ทีอ ่ รอย สะอาด ชวยดับกระหาย คลายรอน ทำใหรางกายสดชื่น กระปรี้กระเปรา สวนประโยชนทางออม คือ ใชเปนยาบำรุง และรักษาโรค เชน ชวยขับปสสาวะ ขับเหงือ ่ บำรุงรางกาย ชวยระบาย ชวยแกทอ งเสีย นอกจากนั้น เครื่องดื่มจากธรรมชาติ สามารถเตรียมไดงาย ๆ และรวดเร็ว ทัง ้ ชวยประหยัดรายจายอีกดวย ประโยชน ทีส ่ ำคัญอีกประการหนึง ่ คือ เครือ ่ งดืม ่ จากธรรมชาติ ไมตอ งแตงดวยสีสง ั เคราะห สีของเครือ ่ งดืม ่ เปนสีจากพืชโดยตรง จึงไมมพ ี ษ ิ ตอรางกายอยางแนนอน
ที่มา : คณะแพทยศาสตรศิริราชพยาบาล
FUSION MAGAZINE 37
เรื่องเลา Blogger |
เรื่อง : สุรศักดิ์ พงศพันธุสุข
มันโผลออกมาจาก
บอนิวเคลียรของ นีลส โบร
ในหองใตดนิ ของสถาบันฟสกิ สเชิงทฤษฎี นีลส โบร (Niels Bohr’s Institute for TheoreticalPhysics) ในเมืองโคเปนเฮเกนนัน้ เปนบอกวางสองเมตรลึกสามเมตรบอหนึ่ง (Levi 1986) มีบนั ไดวนลงไปยังกนบอ และจะมี ทีไ่ หนเปนสถาบันฟสกิ สเชิงทฤษฎีไดดไี ปกวานี้ เพราะทีน่ ่ี จอรจ กามอฟ (George Gamow) สรรคสรางคําอธิบาย กลศาสตรควอนตัม สําหรั บ การลอบเร นของอนุ ภ าคแอลฟา ออกจากบอนิวเคลียรและก็เปนที่สถาบันนี้ อีกเชนกันทีก่ ามอฟไดรา งทฤษฎีเกีย่ วกับเบียร ของเขา วาดีที่สุดก็ตองเบียรคารลสเบิรก (Gamow 1970) เมื่อ เจ. คารล จาค็อบเส็น (J. Carl Jacobsen) ผูก อ ตัง้ เบียรคารลสเบิรก ได ถ ึ ง แก อ สั ญ กรรม เขาไดทิ้งเงินไวใหแก บัณฑิตยสถานวิทยาศาสตรแหงเดนมารก (Danish Academy of Sciences) และก็เปน ทุนคารลสเบิรกนี่เองที่จายใหกามอฟ มาที่ สถาบันนี้ ดังนัน้ เรือ่ งอนุภาคแอลฟามุดอุโมงค ออกมาจากนิวเคลียส ตองขอบคุณเบียรนเ่ี อง พินัยกรรมของจาค็อบเส็นยังระบุไวดวยวา ใหคฤหาสนหลังโตราวกับวังของเขาเปนที่ พักพิงแกนกั วิทยาศาสตรทป่ี ระสบความสําเร็จ สูงสุดของเดนมารก ซึ่งคนแรกที่เขาไปอาศัย ไดแก นีลส โบร กอนหนานีพ้ กั อยูท อ่ี พารตเมนต ในสถาบันฯ โบรเปนปลืม้ อยางยิง่ ทีเ่ ขาไมตอ ง พักอาศัยและทํางานในสถานทีเ่ ดียวกันอีกแลว (Aaserud 1985) ไมประหลาดใจเมือ่ คุณคิดวา บานหลังใหมของเขาเปนคฤหาสนที่ตั้งอยูติด กับโรงเบียร (ไมรูจะมีทอเบียรตอตรงมาดวย หรือเปลา) ไมแนวา นีอ่ าจอธิบายไดดว ยหรือไม วาทําไมโบรมกั จะมีปญ หาในการทําความเขาใจ เวลาที่ใครพูดดวยน้ำเสียงอูอี้ 38 FUSION MAGAZINE
จอรจ เดอเฮเวซี (George de Hevesy) เกลอเกาของโบร เปนยิ่งกวาคนบางานและ ไมไดอยากออกจากสถาบันฯ และกลับบาน เกือบเทา ๆ กับโบร ครัง้ หนึง่ ขณะพรวดพราด วิง่ ลงบันไดสถาบัน เฮเวซีสวนกับผูช ว ยของเขา ชื่อ แอล. ฮาน พรอมกับรองเสียงตื่นเตนวา “คุณฮาน คุณฮาน โชคดีจงั คุณไดกระตายแลว (สัตวทดลองของฮาน) ผมตองกลับบานหาลูก หาเมียผมกอน” (Levi 1985) เฮเวซีชางเปน เพื่อนที่ดีนัก เขาเจากี้เจาการจัดหาของขวัญ ชิ้นพิเศษจากชาวเดนมารกเพื่อเปนเกียรติแก
วันเกิดปที่ 50 ของโบร นั่นคือเงิน 100,000 โครเนอร สําหรับซื้อเรเดียม 600 มิลลิกรัม แนนอนเฮเวซีรวู า เรเดียมไมมปี ระโยชนอนั ใด แกนักทฤษฎีอยางโบร นี่คือวาทําไมของขวัญ ชิ้นนี้จึงพิเศษนัก ก็เพราะเฮเวซีตั้งใจจะได เรเดียมไวใชเสียเอง สําหรับเปนตัวกําเนิด อนุภาคนิวตรอน เพือ่ เขาสามารถใชผลิตไอโซโทป รังสีเทียม (อาทิ ฟอสฟอรัส-32) เพื่อผลิต นิวตรอน ตองนําเรเดียมมาผสมกับผงเบริลเลียม ใหเปนเนื้อเดียวกัน ทั้งนี้ภาระหนักอึ้งในการ บดละเอียดเบริลเลียมตกแก ออทโท ฟริช
และตกแตก เธอรีบตะเกียกตะกายปนขึน้ บันได (Otto Frisch) นักฟสกิ สชาวออสเตรียทีท่ าํ งาน อยูท ส่ี ถาบัน (Frisch 1979) ผงเบริลเลียมถูก ผสมกับสารละลายเรเดียม จากนั้นทําใหแหง และนําตะกอนมาผนึกในแคปซูลเล็ก ๆ หลายอัน ซึ่งตอติดกับดามถือยาว ๆ ชัดเจนวาสถานที่ เก็บตนกําเนิดนิวตรอนพวกนี้ควรเปนที่ไหน ก็จะมีที่ใดเลาที่จะเปนสถานที่ที่เหมาะสมกับ อนุภาคนิวตรอนไปกวาที่กนบอนิวเคลียร ? และก็ในบอนีเ้ องทีผ่ รู ว มงานของเฮเวซีทช่ี อ่ื วา ฮิลเดอ เลวี (Hilde Levi) ใชนิวตรอนเหลานี้ มากระตุน ธาตุดสิ โพรเซียมทีค่ น พบโดย คารล เอาเออร ฟอน เวลสบาค (Carl Auer von Welsbach) การทดลองทีบ่ งั เอิญนําไปสูเ ทคนิค การวิเคราะหเชิงกอกัมมันตภาพรังสี (neutron activation analysis) (มักเรียกวาการวิเคราะห โดยการอาบนิวตรอน) ขณะไมไดกาํ ลังใชงาน ตนกําเนิดนิวตรอนเหลานี้ถูกเก็บรักษาไวใน ขวดแกวทีบ่ รรจุดว ยคารบอนไดซัลไฟด ในเวลา สองสัปดาห ดวยปฏิกิริยานิวเคลียรนิวตรอน แปรเปนโปรตอน (n, p reaction) ตอซัลเฟอร-32 จะผลิตฟอสฟอรัส-32 ไดปริมาณพอใชทาํ งานได (Levi 1985) ดวยฟอสฟอรัส-32 นีเ้ องทีเ่ วเฮซี ดําเนินการศึกษาเปนครั้งแรก ๆ เกี่ยวกับตัว แกะรอย (tracer) โดยใชนวิ ไคลดกมั มันตรังสี ทําขึน้ (artificial radionuclides) เชน การศึกษา การสรางสลายของฟอสฟอรัส (phosphorous metabolism) ในมนุษย ตลอดจนอัตราการใช สารประกอบอินทรียหลายชนิด (เชน เอทีพี (ATP: Adenosine triphosphate)) ในรางกาย แลววันหนึ่งก็มีเจาหนาที่ทางเทคนิคคนหนึ่ง ทํางานอยูในบอ ขณะเธอกําลังเปลี่ยนถาย คารบอนไดซัลไซดออกแลวหายนะก็เกิดขึ้น ตอนนั้นขวดที่บรรจุสารละลายใหมหลุดมือ
ไอวัตถุระเบิดมีพษิ พลุง ขึน้ ไลตะครุบตามขอเทา ของเธอ ขางฝายฟริชก็พยายามอยางสุดชีวิต เพือ่ ลงไปในบอดวยมืออุดจมูกไว แตตอ งถอย กลับออกมา (Frisch 1979) และขณะที่เขา หนีกลับขึน้ บันได เขาก็เห็นวาตะปูทเ่ี ย็บรองเทา ของเขาเกิดประกายไฟซึง่ อาจซัดรางเขาขึน้ ไป ถึงหลังคาก็ได ในทีส่ ดุ หัวทําความเย็นก็ทาํ งาน และปม ก็ถกู นํามาตัง้ เพือ่ ขับไอพิษ การทํางาน เปนไปอยางชา ๆ ทําใหฟริชที่มีอพารตเมนต บนชั้นบนสุดของสถาบัน ซึ่งไมมากก็นอยอยู เหนือบอพอดิบพอดี คืนนั้นเขานอนไมหลับ “ผมเขานอนดวยความรูสึกวาตายเปนตาย แตวนั รุง ขึน้ ผมยังอยูท น่ี น่ั ปกติด”ี (Frisch 1979) วันเวลาผานไปพักใหญ หลังจากไอคารบอนได ซัลไฟดจางหายไปนาน ออทโท ฟริช ก็ไดออก ผจญภัยลงไปในบออีกครัง้ เพือ่ คนหาบางอยาง ทีไ่ มเคยมีหญิงหรือชายคนใดไดเคยเห็นกับตา มากอนการคนหาของฟริชเริม่ ดวยมูลเหตุจาก จดหมายลึกลับเมื่อป 1938 จากออทโท ฮาน ถึงนาหญิงของเขาชือ่ ลิเซอไมทเนอร ฮานเขียน มาถามไมทเนอรวา เธอพอจะมีคาํ อธิบายชนิด ฝนเฟอ งหรือไม สําหรับผลผลิตแบเรียมทีป่ รากฏ ขึ้นในยูเรเนียมที่เขาระดมยิงดวยนิวตรอน “พอจะเปนไปไดหรือไมวา ยูเรเนียม-239 ระเบิดตูมแตกออกเปนแบเรียม (Ba) เสีย่ งหนึง่ กับอีกเสีย่ งหนึง่ เปน Ma [Tc]” (Stuewer 1985) ดังนัน้ ไมทเนอรกบั ฟริชไดใชแบบจําลองหยด ของเหลวนิวเคลียสที่กามอฟและโบรพัฒนา ขึ้นมา มาแสดงใหเห็นวาการแตกออกของ นิวเคลียสยูเรเนียมแลวผลิตแบเรียมออกมานัน้ เปนไปไดทางทฤษฎี ไมเพียงเทานัน้ พวกเขายัง คํานวณวาผลผลิตของการแตกออกนี้นาจะ มีพลังงานจลนสูงเปนพิเศษ แตวาคําอธิบาย ชนิดฝนเฟองของพวกเขาดูจะฝนเฟองไกล
เกินไปสําหรับบางคน ดังนัน้ เพือ่ สรางความพอใจ แกตนเองและตอผูท ย่ี งั กังขา ฟริชจึงตัดสินใจ ทําการทดลอง (Frisch 1979) แลวเขาก็ลงไป ในบอ (ศุกรท่ี 13 ม.ค. 1939) เพือ่ วัดพลังงาน ของอนุ ภ าคที ่ ย ู เรเนี ย มปลดปล อ ยออกมา เมื่อไดรับนิวตรอน โดยการวางยูเรเนียมไว ขาง ๆ แชมเบอรวัดการแตกตัวเปนไอออน แบบสัดสวน (proportional chamber) จากนัน้ ก็เปดใหยเู รเนียมไดรบั อนุภาคนิวตรอน แลวดูพัลสจากแชมเบอรดวยออสซิลโลสโคป (oscilloscope) เรียกวาฟริชไดทาํ การวิเคราะห ความสู ง พั ล ส ด ว ยตาที เดี ย ว ข า วเกี ่ ย วกั บ เหตุการณไมธรรมดาในบอแพรสะพัดอยาง รวดเร็วไปทัว่ สถาบันและนักชีววิทยาชือ่ วิลเลียม อารโนลด (William Arnold) เปนหนึ่งในผูที่ ตัดสินใจขอดูใหเห็นกับตาตัวเอง (Arnold 1996; Ermanc 1989) ตอนแรกอารโนลด เห็นพัลสเล็ก ๆ เปนแถวบนจอออสซิลโลสโคป อันเกิดจากอนุภาคแอลฟาของยูเรเนียม จากนัน้ ฟริ ชบอกให เขาใช มื อ จั บ เพื ่ อ นำตนกําเนิด นิ ว ตรอนอั น หนึ ่ ง ไปวางไว ต ิ ด กั บ ยู เรเนี ย ม แลวโลกก็เปลีย่ นไป พัลสขนาดใหญปรากฏขึน้ พัลสทใ่ี หญเกินกวาทีอ่ นุภาคแอลฟา ทําใหเกิด พัลสที่เกิดจากชิ้นสวนจากนิวเคลียสยูเรเนียม ทีแ่ ตกเปนเสีย่ ง ตอมาในวันนัน้ เอง ฟริชก็เดิน ตามหาอาร โนลด แ ละถามถึ ง ความหมาย บางอยางวา“คุณนาจะเปนนักชีววิทยาสักสาขา” แลวคุณใชคําไหนมาอธิบายการแบงตัวของ แบคทีเรีย” อารโนลดตอบวา “ไบแนรีฟช ชัน” (binary ffiission หรือการแบง 2 สวน) ฟริชถามวา ถาใชแคคาํ วา “ฟชชัน” (fififi ssion) พอไดหรือไม อารโนลดเห็นดวยวานาจะเพียงพอทีว่ า ฟชชัน อนุภาคแอลฟา การวิเคราะหเชิงกัมมันตภาพรังสี และออทโท ฟริช โผลมาจากบอนิวเคลียรอยางไร
เอกสารอางอิง : • Arnold, W. Personal communication; 1996. • Aaserud, F. Niels Bohr as a Fund Raiser. Physics Today. October:38-46; 1985. • Ermenc, J. Atomic Bomb Scientists. Meckler; Westport; 1989. • Frisch, O. What Little I Remember. Cambridge University Press; Cambridge; 1979. • Gamow, G. My World Line. Viking Press; New York; 1970. • Levi, H. George de Hevesy. Adam Hilger Ltd.; Bristol; 1985. • Levi, H. Semicentennial Lecture, Modern Trends in Activation Analysis. 7th International Conference. June 23, 1986. • Stuewer, R.H. Bringing the News of Fission to America. Physics Today. October:48-56; 1985.
FUSION MAGAZINE 39
ขับเคลื่อนทุกความรูไปกับ
FUSION MAGAZINE ครบทุกเรือ ่ ง เทคโนโลยีนว ิ เคลียร
FREEe issu
ดาวนโหลดอานไดฟรี ๆ แลววันนี้
Available Now! ebook.in.th
ติดตามและรวมกิจกรรมกับเราไดที่แฟนเพจ
J O I N O U R CO M M U N I T Y O N :
ookbee
Issuu
www.tint.or.th Thainuclearclub