chapter 4 E-commerce by Thanapat Yeekhaday

การจัดการธุรกิจดวยคอมพิวเตอร บทที่ 4

E-Commerce พาณิชย อิเล็กทรอนิกส

E-Commerce หัวขอบรรยาย 1. 2. 3. 4. 5.

ความหมายของ E-Commerce ประโยชนของ E-Commerce ประเภทของ E-Commerce ปจจัยพื้นฐานของระบบ E-Commerce ลักษณะธุรกิจทีพ ่ บใน Internet

ความหมาย E-Commerce พาณิชยอิเล็กทรอนิกส (E-Commerce) ไดมีผูความหมายไวหลาย ความหมาย เชน - กิจกรรมเชิงพาณิชยที่ดําเนินการโดยมีการแลกเปลี่ยน เก็บรักษา หรือสื่อสารขอมูลขาวสาร โดยผานสื่ออิเล็กทรอนิกส รวมทั้ง การแลกเปลี่ยนขอมูลอิเล็กทรอนิกส อีเมล และอื่น ๆ (Hill, 1997) - การใชวิธีการอิเล็กทรอนิกสในการดําเนินงานใหบรรลุ วัตถุประสงคทางธุรกิจ รวมทั้งการใชเทคโนโลยีสารสนเทศ เชน

EDI การโอนเงินอิเล็กทรอนิกส การประมูลอิเล็กทรอนิกส และเทคโนโลยีการสื่อสารคมนาคมอื่น ๆ โทรทัศนและการใช อินเทอรเน็ต (Palmer, 1997)

EDI = Electronic Data Interchange

การแลกเปลี่ยนขอมูลขาวสารโดยผานสื่ออิเล็คทรอนิกส • เชน –E-mail –SMS = Short MesSage –MMS = Multimedia MesSage –File Electronics –รหัส Electronic

ความหมาย E-Commerce พาณิชยอิเล็กทรอนิกส หมายถึง การทํา ธุรกรรมทุกรูปแบบโดยการครอบคลุมถึง การซือ้ -ขายสินคา/บริการ การชําระเงิน การโฆษณาโดยผานสื่ออิเล็กทรอนิกส ประเภทตาง ๆ โดยเฉพาะเครือขายทาง

อินเตอรเน็ต

ประโยชนของพาณิชยอิเล็กทรอนิกส

•ตอผูซอื้ /ผูบริโภค •ตอผูขาย/ผูป ระกอบการ •ตอผูผลิต

ประโยชน E-commerce ตอผูซื้อ ทราบขอมูลสินคากอนตัดสินใจได เปรียบเทียบ / ทราบราคาสินคาลวงหนาได ตรวจสอบคุณสมบัตขิ องสินคาได ไดเห็นสินคากอนตัดสินใจ ลดความเสีย่ งที่จะไดรับสินคา (เชนการจองโรงแรมหองพัก/การ เดินทาง) • สามารถลดพอคาคนกลางได • สามารถกําหนดคุณสมบัติ (Specification) ที่ตอ งการได • • • • •

ประโยชนตอผูขาย • • • •

เพิ่มชองทางในการจําหนายสินคา จัดหาสินคาไดตามความตองการของลูกคา ลดพอคาคนกลาง ลดตนทุน – การโฆษณาประชาสัมพันธ – การขนสงสินคา/การกระจายสินคา

–สินคาคงคลัง/คางสตอก • สามารถดําเนินธุรกิจได 24/7 • สามารถเขาถึงลูกคากลุมเปาหมายไดดีกวา

ประโยชนของพาณิชย อิเล็กทรอนิกส เพิ่มโอกาสในการเขาถึงลูกคา

หาขอมูลเพื่อเปรียบเทียบ ราคาและบริการ มีรานคาใหเลือกมากขึ้น

ผูซื้อ

ไดรับสินคาอยางรวดเร็ว

ผูขาย ประหยัดคาใชจาย ไมมีขอจํากัดเวลา สถานที่

เพิ่มยอดขาย ลดภาระสินคาคงคลัง เพิ่มสินคา/บริการ/เปด ตลาดใหม

ลดพอคาคนกลาง

ผูประกอบการ ลดราคาในการผลิต เพิ่มยอดขาย

ลดเวลาในการจัดซื้อ/สง มอบสินคา เพิ่มประสิทธิภาพในระบบ ภายในสํานักงาน

ประเภทของพาณิชยอิเล็กทรอนิกส E-Commerce มี 4 ประเภทหลัก ๆ คือ ธุรกิจกับธุรกิจ (Business to Business หรือ B to B หรือ B2B) ธุรกิจและลูกคา (Business to Consumers หรือ B to C หรือ B2C) ธุรกิจกับรัฐบาล (Business to Government หรือ B to G หรือ B2G) ลูกคากับลูกคา (Consumers to Consumers หรือ C to C หรือ C2C) รัฐบาล กับ รัฐบาล (Government to Government :G2G) รัฐบาล กับ ประชาชน (G2C = Citizen)

E-G ove r nm

G E-Government

ling etai

E -R

ent

EDI

E-Government

C E-Community

ประเภท E-Commerce > B2B • B2B (Business to Business) คือการคาระหวางผูคา กับลูกคาเชนกัน แตในที่นี้ลูกคาจะเปนในรูปแบบของ ผูประกอบการ ซึ่งจะครอบคลุมถึงเรื่อง การขายสง การ ทําการสั่งซื้อสินคาผานทางระบบอิเล็กทรอนิกส การ จําหนายระบบบริหารทรัพยากร (ERP) เปนตน ซึ่งจะมี ความซับซอนในระดับตางๆกันไป • โดยทั่วไป มูลคาการทําธุรกรรมแบบ B2B จะมีมูลคาสูง กวา B2C หลายเทา

B2B

ธุรกิจ

E-Commerce

ธุรกิจ

ประเภท E-Commerce > B2C • B2C (Business to Consumer) คือหรือการทําพาณิช ยกรรมอิเล็กทรอนิกส จากผูประกอบการ ไปยังผูบริโภค ทั่วไปหรือภายในทองถิ่น การซื้อสินคาอาจเปนทั้งแบบ การคาปลีกสินคาจํานวนมาก ซึ่งการชําระเงินโดยมา เปนการชําระผานระบบบัตรเครดิต • เปนการตลาดแบบการขายสินคาไปยังผูบริโภคโดยตรง

B2C

ธุรกิจ

E-Commerce

ผูบริโภคคนสุดทาย

ประเภท E-Commerce > B2G • B2G (Business to Government) คือผูประกอบการ กับ ภาครั ฐ เป น การประกอบธุ ร กิ จ ระหว า งภาคเอกชนกั บ ภาครัฐ ที่ใชกันมากก็คือเรื่องการจัดซื้อจัดจางของภาครัฐ หรือที่เรียกวา e-Government Procurement รัฐบาลจะทํา การซื้ อ /จั ด จ า งผ า นระบบอิ เ ล็ ก ทรอนิ ก ส เ พื่ อ ประหยั ด คาใชจาย เชน • การชําระภาษีออนไลน ผาน เว็บไซต www.rd.or.th • การใชงานระบบ EDIในพิธีการศุลกากรของกรมศุลกากร www.customs.go.th

B2G

ธุรกิจ

E-Commerce

หนวยงานภาครัฐ

ประเภท E-Commerce > C2C

• C2C (Consumer to Consumer ) คือการคา ระหวางผูบ ริโภค กับ ผูบ ริโภค ในเรื่องการติดตอ ระหวางผูบ ริโภคกับผูบ ริโภคนั้น มีหลายรูปแบบ และวัตถุประสงค เชนเพื่อการติดตอแลกเปลี่ยน ขอมูล ขาวสาร ในกลุมคนที่มีการบริโภค เหมือนกัน หรืออาจจะทําการแลกเปลี่ยนสินคา กันเอง ขายของมือสองเปนตน

C2C

ผูบริโภค

E-Commerce

ผูบริโภค

C2C • www.ebay.com (E-auction คือการประมูลออนไลน) • • • •

www.tarad.com www.hatyaimall.com www.lelong.com.my www.weloveshopping.com

รูปแบบการใชบริการของภาครัฐ: G2C • G2C (Government to Consumer) หรือภาครัฐ กับ ประชาชน ในที่นี้คงไมใชวัตถุประสงคเพือ่ การคา แตจะเปนเรื่องการบริการ ของภาครัฐผานสื่ออิเล็กทรอนิกส การใหบริการขอมูลประชาชน ผานอินเตอรเน็ต เปนตน • ซึ่งปจจุบันในประเทศไทยเองก็มีใหบริการแลวหลายหนวยงาน เชน การคํานวณและเสียภาษีผานอินเตอรเน็ต • ขอมูลการติดตอการทําทะเบียนตางๆของกระทรวงมหาดไทย ประชาชนสามารถเขาไปตรวจสอบวาตองใชหลักฐานอะไรบาง ในการทําเรื่องนั้นๆ • การดาวนโหลดแบบฟอรมบางอยางจากบนเว็บไซต

ปจจัยพื้นฐานระบบ E-commerce 1. Telecommunication Infrastructure โครงสรางพื้นฐาน ทางการติดตอสื่อสาร อุปกรณเทคโนโลยีสารสนเทศประกอบดวย ระบบสื่อสาร โทรคมนาคมพื้นฐาน เพื่อใหการใชงานสามารถกระจาย ออกไปไดทั่วประเทศ เชน โทรศัพท ระบบวงจรเชา ใยแกวนํา แสง และระบบไรสาย เปนตน

ISP = Internet Service Provider คือองคกรที่ใชบริการอินเตอรเน็ต Internet แปลงสัญญาณ จาก Analog เปน Digital

สายโทรศัพท คอมพิวเตอร

modem

โทรศัพท

ISP •TOT •TT&T •True •AIS •3BB

ปจจัยพื้นฐานระบบ E-commerce

2.Internet Software and Tools – Markup Language คือ ภาษาที่ใชในการเขียนโปรแกรม ภาษาหนึง่ ของคอมพิวเตอร เพื่อแสดงผลลัพธใน ลักษณะของเว็บเพจ ซึ่งสามารถแสดงผลไดในรูปแบบ ตางๆ ไมวาเปนภาพกราฟก ภาพนิ่ง ภาพเคลื่อนไหว เสียง เชน HTML, Dynamic HTML, VRML, SGML, และ XML (อาจจะใช Software หรือ Web สําเร็จรูป) – Software Web Browser เชน IE, FireFox, Safari, googleChorm เปนตน

ปจจัยพื้นฐานระบบ E-commerce 2.Internet Software and Tools เครื่องมือซอฟตแวรในการสรางเว็บ Web Authoring Tools เปนโปรแกรมสรางเว็บ ชวยอํานวยความ สะดวกในการสรางเว็บเพจ ซึ่งโปรแกรมประเภทนี้ โดยมากไม จําเปนตองทราบ HTML ก็สามารถสรางเว็บได เชน MSFrontpage, GoLive, และ Dream Weaver

รูปแบบของธุรกิจในระบบ Internet (E-commerce) ธุรกิจการสือ ่ สาร เชน ใหบริการ E-mail

ธุรกิจบริการขอมูลออนไลน เชน จําหนายขอมูล สมัคร วารสาร/เอกสาร ธุรกิจโฆษณาบน World Wide Web เชน ระบบ Banner ธุรกิจซื้อและจัดสงสินคาทางอินเทอรเน็ต ธุรกิจการศึกษาทางไกล ธุรกิจใหคําปรึกษาทางดานการเงินและการลงทุนตลาดหุน 

รูปแบบของธุรกิจในระบบ Internet (E-commerce) ธุรกิจการเงินอิเล็กทรอนิกส

ธุรกิจการพิมพ ธุรกิจอสังหาริมทรัพย ธุรกิจการโรงแรมและการทองเที่ยว

สรุป

E-Commerce หมายถึง การทําธุรกรรมทุกรูปแบบโดยผาน สื่ออิเล็กทรอนิกสโดยเฉพาะอยางยิ่งเครือขายอินเตอรเน็ต แนวคิดของ E-Commerce ประกอบดวยปจจัย 3 สวน คือ 1) แอพพลิเคชั่นการใชงาน 2) ปจจัยทางการบริหารที่ เกี่ยวของ และ 3) โครงสรางพื้นฐานของระบบ E-Commerce มี 4 ประเภทคือ 1) ธุรกิจกับธุรกิจ (B2B) 2) ธุรกิจกับลูกคา (B2C) และ 3) ธุรกิจกับรัฐบาล (B2G) 4) ธุรกิจลูกคากับลูกคา (C2C)

การสรางเว็บไซตพาณิชยอิเล็กทรอนิกส •สรางดวยตนเอง (in-house) •สะดวก ปรับแตงไดเอง •คาใชจายทีมงานอาจสูง

•วาจางทีมงานมืออาชีพ(Outsourcing) •องคกรที่ไมมีบุคลากรภายใน •ปรับแกทีหลังยุงยาก

•ใชโปรแกรมสําเร็จรูป •ใชเว็บ E-commerce สําเร็จรูป (C2C) •ใชเว็บ Template สําเร็จรูป

กระบวนการทาง e-Commerce 1. การคนหาสินคา 2. การสั่งซื้อ 3. การชําระเงิน 4. การสงมอบสินคา 5. การใหบริการหลังการขาย

โครงสรางของระบบ e-Commerce 1. 2. 3. 4. 5. 6.

ระบบหนาราน (storefront) ระบบตะกรารับคําสั่งซื้อ(shopping cart system) ระบบการชําระเงิน (payment system) ระบบสมัครสมาชิก(member system) ระบบขนสง(transportation system) ระบบติดตามคําสัง่ ซื้อ(order tracking system)

Q&A