The Optimist Magazine 206

no. 206 • september/oktober 2022 • € 9,95 Handboek bij kanker • Villa Ockenburgh • Young Purpose Day Richard de Leth • Het idealenboek • Alchemist Dirk Oellibrandt Pandemische Paraatheid • Natural Skills • Degrowth • Asha Lalai Gezondheidscongres ‘Vitaal leven’ P.84-85 THEMA: GELUKSVOGELS WAAR VIND JE GELUK OF VINDT HET GELUK JOU? BP 29 SEPT: NIET ALLEEN OP DE WERELD BOEKPRIMEUR (P.97)MEIKE BARTELS: ‘TRAIN JE OPTIMISME!’ HetGelukGeluksvogelsbestaanMoeitedoenvoorgelukvolgensCuongLuharttijdperkkomteraan VOOR ALLE WERELDVERBETERAARS! P.14

INNOVATIONS BY

Innovatie die verbaast, luxe die verwent en technologie die magie creëert. Beleef vandaag de toekomst bij uw Mercedes-Benz dealer.

Gecombineerd verbruik: 15,9 - 22,6 kWh/100 km. CO2-uitstoot: 0 g/km (WLTP). Voor officiële dealeradressen, kosten en leveringsvoorwaarden, zie mercedes-benz.nl.

Kraakverse thee van de itheeplantage n jouw theekop Krijg nu 1 thee cadeau Gebruik code: OPTIMIST www.frankabouttea.com/optimist

1 Marcel COLOFON De Nederlandstalige The Optimist wordt gemaakt door: Uitgevers: Roland Pluut en Brian de Mello. Hoofdredactie: Brian de Mello. Redactie: Laura Boeters, Jessie Eickhoff, Mathilde de Jeu. Vormgeving: Irma Theunisse. Met medewerking van: Brigitte van Baren, Arko van Brakel, Govert Derix, Ron van Es, Asha Lalai, Matthijs Koevoet, Manon van Leeuwen, Ilco van der Linde, Tony Mason, Annette Nobuntu Mul, Michel Porro, Saype, Harry Starren, Roy van der Steen, Gijs de Swarte, Sally Tan, Marcel Tjepkema en Ido de Vries. Met dank aan: Faisal Ahmed, Meike Bartels, Tal Ben-Shahar, William Cortvriendt, Gijs Dalen Meurs, Cathelijne Esser, Marnix Geus, Jan van Ginkel, Bart van Gorcum, Sander de Klerk, Richard de Leth, Cuong Lu, Jelle van der Meer, Zoufy E. Mienes, Dirk Oellibrandt, Melle StephenJanineSchellekens,Schimmelpenninck,Schneider,Claude Silver, Peter Tangel, Eric van Veluwen, Floris van Willigen, Lara Wolters en Karin Zwinkels. Coverfotografie: Katja Mali. En natuurlijk met dank aan alle optimistische pech-, geluksen maarWelparadijsvogels.optimist,noggeenabonnee? De jaarprijs voor een abonnement is € 84,-. Kijk voor de verschillende abonnementsvormen en de voorwaarden op onze website: www.theoptimist.nl/word-abonnee

Misschien ben je wel een geluksvogel, als je erin slaagt om te ge nieten van de waardevolle herinneringen, als je liefde en vriendschap voelt, meer kunt geven dan nemen, dankbaar bent om wat wél kan en… je dat percentage aan positieve gedachten dagelijks bewust omhoog krikt. Jou als lezer daarbij helpen door het maken van dit blad, dat is mijn missie. Zelfs in donkere tijden is het een mooie gedachte die ik koester. Nu nog maar 79 procent te gaan.

Voorwoord

Iedere dag schieten er zo’n zestigduizend gedachten door mijn hoofd, leerde ik laatst. Gelukkig kan het brein veel aan. Wat mij wel enige zorgen baart, is het feit dat volgens onderzoekers 80 procent van onze gedachten ‘negatief’ of ‘probleemgeoriënteerd’ is. Niet verbazingwekkend dat veel mensen in de stress schieten, depressief raken of zwaarmoedig van geest zijn. Lang heb ik gedacht dat het mijn mis sie was om vrolijkheid te brengen door po sitieve dingen te doen, voor een glimlach. Maar het gaat veel verder dan dat. Als ik kan helpen om van die 80 procent 70 procent te maken, heb ik waarschijnlijk al één mens gered. Of twee. Of misschien wel tweehonderd. Wie zal het zeggen? Een optimistische levenshouding is een van de ingrediënten om een positieve mindset te bevorderen en dat percentage aan negatieve gedachten naar beneden te krijgen. Het ‘mindsetdieet’ bestaat uit het heerlijke ‘bezinning’, maar ook ‘denken in oplossingen’ beveel ik van harte aan. Net als Meike Bartels, professor Genetica en Welbevinden (p.28). Onlangs kwam mijn dierbare, vrolijke vriend Marcel met slecht nieuws: de artsen vertelden hem dat zijn aardse parkeerme ter binnenkort afloopt en dat er niets aan te doen is. Tranen vloeiden, verslagenheid alom. Ja, ook optimisten mogen huilen.

Brian de Mello, redactie@theoptimist.nlhoofdredacteur

Voor meer informatie: bel 070 - 205 9231 of mail naar abonnementen@theoptimist.nl.

Je kunt je ook aanmelden per post: Postbusnummer 226 2690 AE ’s-Gravenzande Advertenties & partnerships Tom van Tol: tom@theoptimist.nl T: 070 - 205 9232 (kantooruren) Bestellingen Het nieuwste nummer is, naast bij 1.200 verkooppunten in het land, ook online verkrijgbaar. Ook oude nummers zijn na te bestellen (€ 9,95 per exemplaar, excl. € 3,50 verzendkosten binnen Nederland) via www.theoptimist.nl/shop.

Mooie gedachte

Wij zijn geen supermensen die in een constante staat van gelukzalig heid verkeren. Wel zijn we ongedwongen op zoek naar sleutels tot geluk. Zelfs als je net als Marcel een pechvogel blijkt te zijn, zijn er momenten om te koesteren, waarop geluk glinstert.

© 2022 Uitgeverij The Optimist B.V. of de individuele auteurs 1 Optimist

• september/oktober 2022 • 5

The

62 Duurzame mobiliteit Van groene camperaar tot waterstof voor zware jongens.

42 Tem je oerbrein Richard de Leth over zeven spirituele wetten voor zielsgeluk en gezondheid.

Fotografie: Saype Optimist

Thema WAARGELUKSVOGELS:VINDJEGELUK? We zijn vooral in barre tijden op zoek naar wegen om gelukkig te zijn. Wat maakt dat sommige mensen het geluk aan hun zijde lijken te hebben? En waar begint en eindigt ons geluk?

The

Hoe buurtbewoners een oase in de regio Haaglanden creëerden.

64 Eyevestor De financiële revolutie van Gijs Dalen Meurs. Meike Bartels KatjaFoto:Mali Beyond2 Brumadinho,Walls,Brazilië

32 Geluk binnen handbereik Vier geluksbrengers op een rijtje. 34 De realiteit van geluk De boeddhistische kijk op geluk van Cuong Lu. 38 Het harttijdperk begint Hoe Claude Silver haar collega’s vanuit haar hart gelukkiger maakt. 41 Veel geluk! Asha Lalai vraagt het iedereen: wat is geluk?

28 De geluksvogel bestaat Meike Bartels over hoe geluk wordt bepaald door onze genen en omgeving.

52 Young Purpose Day 29 september: een dag voor generatie Z, of iets ouder.

54 Innerlijke wijsheid Alchemist Dirk Oellibrandt laat je luisteren naar je innerlijke wijsheid.

Zuiver zakelijk EEN FRISSE START 51 Introductie Met een schone of opgepoetste lei beginnen.

44 Moeite doen voor geluk Tal Ben-Shahar ging zich verdiepen in geluk omdat hij zelf niet gelukkig was.

58 Knot de wilgen Degrowth: Ido de Vries stelt grenzen aan de groei.

1 1

• september/oktober 2022 • 6

60 Herfst Marcel Tjepkema over de opstart na de zomer.

INHOUD The Optimist • september/oktober 2022 Onderstroom 14MAATSCHAPPIJWereldverbeteraars Zeven mensen met een missie. 16 Duurzame dingen Laat je inspireren en ga duurzaam aan de slag. 18GEZONDHEIDHandboek bij kanker Veel praktische tips van experts verzameld door William Cortvriendt. 20SAMENLEVINGVillaOckenburgh

27 Introductie Welbevinden en optimisme gaan hand in hand – als je geluk hebt.

Boeken 13BOEKRECENSIENaturalSkills Een natuurlijke kijk op de psychologie door Schimmelpenninck.Janine 74BOEKFRAGMENTHetidealenboek De praktische aansporing van Marnix Geus om de wereld te verbeteren. BOEKEN IN DE WEBSHOP 80 Boeken voor meer geluk Evenementen 90JUNIWater for All Een terugblik op een spirituele bijeenkomst in het Vredespaleis. 84SEPTEMBERGezondheidscongres Woensdag 21 september: Vitaal, vandaag en morgen. 96 CongresPandemische Paraatheid Vrijdag 9 september: In dialoog om te zien wat werkt en wat niet bij crisis. 97 Mini-symposium Niet alleen op de wereld Donderdag 29 september: Boeklancering in Utrecht. Achtergrond 88 Van naardienstbaargastvrij Hoe Eric van Veluwen zijn Antropia laat groeien tot een plek van verbinding. Columns COLUMN25Annette Nobuntu Mul ‘Raaksien’ 49COLUMNGovert Derix ‘Kastje 27, koolmees, 8 eitjes’ 82COLUMNHarry Starren ‘De pechvogel’ 86DOORGEEFCOLUMNGastcolumnistArkovanBrakel ‘Het geluk van brede welvaart’ 95COLUMNManon van Leeuwen ‘Touchdown’ Rubrieken 8ACTUEELLezersreacties voor en door optimisten 10 Naar de haaien met de oceaan ODE AAN 12 De 66BEELDVERHAALweermensMenselijkeverbinding De dimensies.hetkunstenaarZwitsers-FranseSaypegeeftlandschaphumane 72OPROEPOptimistischeoplossingen De ideeënbus van The Optimist, met suggesties om de oorlog te stoppen. OPTIMIST IN BEELD 92 Zoufy E. Mienes GALILEO’S GALLERIJ 93 Stephen Schneider Een ode aan de Galileo’s van de moderne geschiedenis. VOLG ONS OPMEDIASOCIALE @TheOptimistNL@TheOptimistNLTheOptimist_NL 2 The Optimist • september/oktober 2022 • 7

Op het festival Happy Spirit Days kreeg The Optimist dit jaar een eigen podium, waar diverse positieve workshops en lezingen werden gegeven. Ik vond het een bijzondere workshop op een fijn festival. Smaakt naar meer liefdevolle lezingen wat mij betreft. www.mettamind.nlWineke De TussenRuimte

The Optimist • september/oktober 2022 • 8

Actueel Actueel Lezersreacties voor en door optimisten.

Happy Spirit Days

We zijn benieuwd naar jouw mening over deze editie. Schrijf redactie@theoptimist.nlons!

Op 30 juni 2022 organiseerde The Optimist in samen werking met Ron van Es de inspiratiedag ‘De Tussen Ruimte’, waar we de moed vonden om te zien hoe we oude systemen kunnen loslaten. Dank voor de inspirerende dag op een prachtige locatie met heerlijke catering. Wij waren nieuw bij jul lie, we waren bij toeval op een aankondiging van het congres gestuit, op LinkedIn. De TussenRuimte sprak ons aan. De namen van sprekers kenden we niet, dat was ook weleens fijn.

Wilma Ik kijk anders om me heen. De positieve onderstroom die ik normaal niet zie, zie ik wel, en voelt krachtig. Anoniem Ik heb een heel inspirerende dag beleefd! En aan de mensen die ik sprak te merken was ik zeker niet de eni ge. Heb het bewustzijn van en de waardering voor de TussenRuimte mee naar huis genomen. Matthijs Het was mooi om met gelijkgestemden te zijn. Allemaal op zoek naar hoe wij onze eigen verantwoor delijkheid kunnen nemen voor een meer duurzame wereld. Anoniem

Dans!

Actueel

OUDERS en SEKS

Doen jullie dat ook?, vroeg ik Toen ze aan het vrijen waren op tv Jazeker, zei mijn vader enthousiast En dat ook?, bij de volgende scène Nou en of, riep mijn vader Terwijl mijn moeder stil bleef Met elkaar? Vroeg ik toen maar Voor de zekerheid.

IkMUZIEKkeneen heel leuk liedje Het gaat ongeveer zo: Yeah yeah, hoe hoe, oh, oh, oh Het klinkt zo helemaal niet En toch is het heel mooi Dat komt, ik heb maar één stem En zij hebben een hele band.

The Optimist • september/oktober 2022 • 9

Lees: www.theoptimist.nl/actueel-dans

Dichtwerk We ontvangen regelmatig gedichten van lezers. Zo ook van Erik ten Have, 61 jaar jong, werkzaam als hoofd Ruimtelijke Planvorming bij de gemeente Nijmegen, en kennelijk kan hij zich goed verplaatsen in de jeugd. Erik schreef korte stukjes tekst, genaamd Bitterkoekjes, over problemen, vragen en andersoortige kwesties vanuit de belevingswereld van kinderen. Twee vinden we optimistisch genoeg om hier te delen.

Ingeborg Nyqvist schreef voor The Optimist een on line artikel over het positieve effect van dansen op ons brein. Aan de hand van een lesje volksdansen legt ze uit wat beweging voor ons kan betekenen. ‘Lang onderschat, maar steeds vaker wordt er onder zoek gedaan naar de effecten van bewegen, lees: dansen. Er zijn dan ook wetenschappelijke bewijzen voor het positieve effect van dansen op het brein. Brian de Mello noemde in het voorwoord van het maart/april nummer van  The Optimist al de naam van hoogleraar neuropsychologie Erik Scherder. Onze nationale her senprofessor pleit hartstochtelijk voor meer bewegen en juist ook in de vorm van dansen. In de documen taire Het dansende brein, uitgezonden door omroep Max, maakt hij dit op zijn geheel eigen wijze duidelijk. En tsja, wie wil nu niet het onontkoombare verouderingsproces vertragen op zo’n ontspannen manier?’

Naar de haaien

OceanLove

Over de hele wereld zijn er miljoenen mensen die mij vrezen en niet in mij durven, zelfs niet met een teentje, simpelweg omdat er haaien bestaan. Zelfs als er in hun eigen regio geen enkele haai zwemt, dan nog is er die ontembare angst. Is het die angst waardoor jullie mensen zo weinig sympathie heb ben voor mijn haaien? Dat is echt zo verdrietig en onterecht, al is het maar omdat de haai het snelst uitstervende dier is onder mijn golven. Natuurlijk snap ik die angst wel een beetje. Haai en hebben vaak scherpe tanden en soms wordt er in een arm of been van een zwemmer of surfer gehapt. De hele wereld huivert er dan op los, en ook dat is begrijpelijk; iedereen kan het zich bloedig voorstel len. En het spijt me ook iedere keer weer hevig wanTekst: van de oceaan, via Ilco van der Linde TaimourFoto:Othman Als iets op aarde agressief is dan is het wel de mens. Per dag worden miljoenen haaien bij mij uit het water getild en vermoord, alleen maar voor hun vinnen, waar dure soep van wordt gemaakt. Of ze komen per ongeluk als ‘bijvangst’ in visnet ten terecht en stikken spartelend op het dek. Of ze worden met een klap op mij terug gesmeten, wat ze zelden overleven. In de afgelopen tien jaar zijn er zo veel van mijn haaien vermoord dat er van de meeste soorten minder dan vijf procent over is. Dat is nou waar mijn hart van bloedt! Die prachtige dieren, vermoord om niets of om een vin. En ik heb de haai echt nodig, om alles in balans te houden. De haai doet dit zo gracieus, met golvende bewegingen, waar jullie beste acrobaat bij neer dit is gebeurd, want als oceaan ben ik van nature gevend en helend, dus daar past dit helemaal niet bij.  Toch is al die angst een vorm van grenzeloze zelfoverschatting, want het gerecht ‘mens’ staat in principe bij geen enkele haai op het menu. De tanden worden gebruikt om de harde buitenkant van krabben, kreeften en zee-egels te kraken. Of om de stugge huiden van roggen en robben te rijten of barracuda’s, zwaardvissen en andere scherpgetande vissen in toom te houden. Wat denk je dat er gebeurt wanneer die geen natuurlijke vijand meer hebben? De tanden gaan gelukkig zelden in een mens. Die honderd keer per jaar dat dit wel gebeurt zijn vergissingen, en bijna zelden dodelijk. Zo kan een surfer er zwemmend op zijn plank van onderen uitzien als een dikke zeehond. Maar al die surfers zijn gewaarschuwd, ik zie en hoor de boten en helikopters in Australië en Zuid-Afrika non-stop patrouilleren. Soms zijn haaien gedesoriënteerd en geïrriteerd door de constante herrie van jetski’s en speedboten, want onderwater dreinen die decibellen nog harder dan daarboven. En dan zijn er ook nog duikers die zo dom zijn dat ze haaien gaan pesten. Zo had ik in mijn Caraïbi sche zee een Rus die een haai omarmde en z’n maat wenkte om een foto te maken. Hap. Hoofd eraf. Een domkop minder, maar de haai kreeg natuurlijk de schuld…

The Optimist • september/oktober 2022 • 10

• The Optimist • september/oktober 2022 • 11

verandering! Komleren,

Dit artikel is ook een hommage aan het werk van de jonge Cubaanse bioloog Victor Ma nuel Ferrer. Ilco van der Linde, founder van OceanLove, dook in april 2022 een week lang met hem tussen tientallen haaien, ten noorden van Cuba. Op www.OceanLove.news kun je bij video’s (Ocean Love Stories #2) meer horen over het werk van Victor om koralen en biodiversiteit te beschermen. Met fotografen, dichters, duikers, filmers, verhalenvertellers, wetenschappers en activisten geeft OceanLove de oceaan een gezicht én een stem. Met publicaties, sociale mediakanalen, een speciaal boek en een ‘community van ocean lovers’ komt er veel meer aandacht voor de kwetsbaarheid en de schoonheid van de oceanen en alles wat hierin leeft. Ocean Love raakt mensen zó in het hart dat ze niet langer wegkijken, maar juist meehelpen, als nieuwe vrijwilliger, donateur of activist. Ook verzamelt OceanLove samen met haar part ner Dopper handtekeningen – de Dopper Wave – om het gebruik van plastic wegwerp flessen tegen te gaan. In The Optimist zijn alle vorderingen en verhalen te www.oceanlove.newsMeervolgen.informatie: ‘Ik heb de balansallesnodig,echthaaiomintehouden.’ zou verbleken. En dan die snelheid! De makreelhaai zwemt zelfs tot tachtig kilometer per uur. En hij kan tot acht meter hoog uit het water springen! Dat komt niet alleen door zijn kracht, maar ook door de unieke structuur van zijn huid. Een structuur die sinds kort door mensen wordt nagemaakt en op de romp van schepen wordt geplakt zodat ze veel sneller kunnen varen. Wist je dat? Zo draagt de haai zelfs bij aan het terugdringen van de klimaatzwemmen, genieten met de haai. Laat je angst varen. Of laat ze met rust, maar vermoord ze niet. Want ware liefde voor mij, de oceaan, is liefde voor alles dat leeft; ook als het scherpe tanden heeft.

• Binnenkort start een test met een systeem dat automobilisten waarschuwt voor sirenes en gevaar op de weg. Daarmee loopt Nederland voorop als eerste land bin nen Europa dat via apps auto’s waarschuwt.

• Het is MUD Jeans en Hoge school Saxion gelukt om de eerste volledig circulaire spijkerbroek ter wereld te ont wikkelen. Bij de productie van het prototype zijn alleen de vezels van gedragen broeken gebruikt.

Freddy Tratlehner, beter bekend als Vjèze Fur van de rapformatie De Jeugd van Tegen woordig, lanceert een eigen foodmerk: De Nieuwe Keuken, waarmee hij vlees vervangt door groente. • Nieuw wetenschappelijk on derzoek toont aan dat ook weekendspor ters gezondheidswinst boeken. Net als regelmatige sporters leven zij langer dan in actieve mensen.

• Het kijken door een microscoop heeft een positief effect op de ontwikkeling van kin deren, blijkt uit onderzoek. Elisa Castro Ra velo ontwikkelde een methode hiervoor en schreef er een boek over: Methode Micro biologisch Wateronderzoek voor kinderen nieuws

Goodfoodclub.nu stelde fietsroutes sa men langs de groenste stalletjes en boer derijen van Nederland. Zie ook pagina 16. • Vlees wordt vaak vervangen door proteïne, terwijl we nog veel te weinig groente eten.

Goed

Tijdens de afgelopen hete zomerdagen werd door veel organisaties gepleit voor groene, duurzame oplossingen voor de hit te. Zo werkt één grote boom door verdam ping via de bladeren even verkoelend als tien airco’s.

• Duurzaam aan je eten komen?

OceanLove

Over OceanLove

Onderstroom Ode aan Ode aan de weermens

Aan al dat gemiddelde, saaie weer valt weinig eer te beleven. ‘Ergens tussen de tien en twintig graden met een matige wind van zee, misschien een druppeltje motregen in het noorden’; niets nieuws onder de zon. Liever gokken, nee rekenen ze (want het is tenslotte wetenschap) op een hittegolf aan de horizon, of een windhoos met rukwinden tot wel tweehonderd kilometer per uur, of dat het begint te vriezen dat het kraakt. Dan leeft de weermens op. Een serieuze waarschuwing, een spannende aankondiging, misschien een brede glimlach; het vormt met regelmaat de kern van de weer boodschap in tijden van onvoorspelbaar klimaat. Maar hoelang nog? Worden de weermensen afgelost door zelfsprekende compu termodellen en online grafieken? Door radarappjes en interactieve weerkaartjes? Wie weet. Tot die tijd mogen we blijven kijken naar de croupiers van de meteorologische roulettetafel. Rien ne va plus, het weer is ook van u. Brian de Mello

The Optimist • september/oktober 2022 • 12

Sinds 1 juli krijgen de Oranjevrouwen evenveel geld uitbetaald voor commerci ele activiteiten als de Oranjemannen. Dit is volgens de KNVB een ‘historische stap’.

• Op steeds meer begraafplaatsen in Nederland is het mogelijk om hemelpost te versturen. Een brief schrijven aan iemand die er niet meer is, is een mooi ritueel bij het afscheid ne men van een dierbare.

• Air Nostrum, een Spaanse vliegtuigmaatschap pij, bestelt tien luchtschepen op helium om te gebruiken bij binnenlandse vluchten. De uitstoot bedraagt amper een tiende van die van een lijnvliegtuig.

• 1

Janine W. Schimmelpenninck Marlou Pulles

Goed nieuws Onderstroom Boeken Natural Skills Door LAURA BOETERS Skills Janine SchimmelpenninckW. The9789090350035ISBN:Uitgeverij:OrangeTreeFoundation240pagina’s€25,99Verkrijgbaar in de webshop van The Optimist.

Foto:

Natural

We beschikken over onvol doende natuurlijke zelfkennis, schrijft Janine Schimmelpen ninck in het boek Natural Skills Dit resulteert in allerlei crises en wereldproblematiek. In het boek maken we kennis met de natuurlijke, psychologische functies van ons bewustzijn, ook wel onze natural skills. Als we deze natuurlijke vaardigheden toepassen, leidt dit volgens de auteur tot een makkelijker, gelukkiger en vitaler leven – én samenleven.Welezen dat mensen van nature allemaal dezelfde natural skills hebben. Daarbij beschikken we er allemaal in gelijke mate over. Schimmelpenninck vertelt op een eenvoudige manier over de pijlers van de natural skills psychologie en de vijf hoofdvaardigheden die daarbij horen. Door haar toegankelijke schrijfstijl is de kans groot dat haar kennis in de praktijk voor iedereen toepasbaar is. In onze ogen is dit een groot pluspunt; mentaal welzijn voorNaiedereen.hetlezen van dit boek heb je meer zelfkennis. Je begrijpt waarom je doet je wat doet, en denkt wat je denkt. Meer begrip voor anderen gaat hiermee gepaard. Je snapt wat ons als men sen beweegt, en welke factoren invloed uitoefenen op ons leven. Je gaat op ontdekkingsreis binnen de natural skills psychologie en krijgt hierbij handige methoden aangereikt. Aan de hand van praktijkvoorbeelden lees je over veelvoorkomende emoties en gedrag – zowel positief als negatief – en leer je hoe je ermee om kunt gaan op een manier die onze natuur ondersteunt, zodat je mentaal sterker wordt en anderen hier indirect ook bij helpt. Het werk van Schimmelpenninck doet ons denken aan het bekende citaat: Be the change you wish to see in the world. Een me morabele quote, maar hoe pak je zoiets aan? Haar boek lijkt ons een goed begin.

• Zes onderzoekers ontvingen de hoogste onderscheiding in de Nederlandse wetenschap: de Spino za- en Stevinpremies. Elke wetenschapper krijgt 2,5 miljoen euro om uit te geven aan wetenschappelijk onderzoek.

• Nederland heeft het laagste aantal bijstandsgerechtigden sinds 2013, blijkt uit cijfers van het CBS. Door de krapte op de arbeidsmarkt verlieten voor namelijk jongeren de bijstand • Kinderen die door hun ouders vrij worden gelaten om op een avontuurlijke manier buiten te spelen, blijken mentaal gezonder te zijn. Onderzoek toont aan dat een beetje risico bij het buitenspelen kinderen een gevoel van onafhankelijkheid geeft. • Kunstenaar Daan Roosegaarde ontwierp een duurzaam alternatief voor vuurwerk , ballonnen en confetti. Tijdens een poëtische voorstelling op SPARK Bilbao zweefden duizenden bio logisch afbreekbare lichtpuntjes organisch door de lucht.

1 The Optimist • september/oktober 2022 • 13

Jan plaatst dit in een bredere maatschappelijke context. ‘De afgelopen jaren is het wereldbeeld van veel mensen totaal veranderd. Mede daardoor zijn mensen emotioneel op drift geraakt. Dit heeft geleid tot een existentiële zoektocht, waarin steeds meer mensen aan zelfonderzoek zijn gaan doen. Wie ben ik en hoe verhoud ik mij tot het grotere geheel? Spiritualiteit is all over the place. Dit pad bewandel ik al zo’n vijftien jaar. Toch waren ook voor mij de afgelopen twee jaar bijzonder leerzaam. Daardoor versnelde mijn proces en voelde ik de missie om de groei naar meer bewustwording onder leiders te www.v2allcoaching.comondersteunen.’

Mensen die de wereld mooier maken verdienen onze aandacht. We zetten hier zeven optimisten in het zonnetje. woordelijkheid voor mens en mi lieu te nemen. Lara: ‘Hoe meer lidstaten zich hierachter scharen, hoe scherper we de wet kunnen verankeren voor alle bedrijven die in Europa zakendoen.’  Jan van Ginkel Wat wordt er eigenlijk bedoeld met bewust leiderschap? Volgens Jan van Ginkel is het geen vaststaand eindpunt. ‘Bewust leider schap is meer een levenswijze dan het nastreven van een bepaald doel. Het vertrekpunt is de plek waar kracht en kwetsbaarheid samenvallen. Ben je in staat om krachtig kwetsbaar te zijn? Daar naast is vertrouwen een sleutelwoord. Vanuit afstemming met jezelf de stappen zetten vanuit het vertrouwen dat het pad onder je voeten ontstaat.’ Dat klinkt mooi, maar hoe doe je dat? ‘Het begint met het onderzoeken van een ontluikend ver langen om jezelf beter te willen begrijpen. Door middel van bege Lara Wolters Ze groeide op in Amsterdam en is sinds 2019 namens de PvdA lid van het Europees Parlement. Daar zet Lara Wolters zich in voor burgerrechten en verant woord ondernemen door bedrijven in Europa en Nederland.

Onderstroom Wereldverbeteraars

1 2 The Optimist • september/oktober 2022 • 14

Wereldverbeteraars

Afgelopen voorjaar boekte zij als initiatiefnemer succes met een nieuw aangenomen wet die bedrijven verplicht om rekening te houden met mens en milieu. Zowel hier in Europa, maar ook in andere delen van de wereld die onderdeel uitmaken van hun productieketen. De nieuwe wet betekent een einde aan uitbuiting en mishandeling in de kledingindustrie en onherstelbare milieus chade door Europese bedrijven waar ook ter wereld. Ze vertelt: ‘Europa loopt nu voorop in de strijd voor eerlijk en duurzaam ondernemen. Onleefbare lonen, ontbossing, kinder arbeid; het moet tot het verleden behoren. Iedereen is gebaat bij het stoppen van milieuvervuiling en het beschermen van mensenrech ten. Europa kan regels opstellen voor 450 miljoen consumenten en 27 landen tegelijk. Dat geeft ons de macht van de massa om standaarden af te dwingen.’ De stemming voor de initia tiefwet in het Europees Parlement was een historisch moment. Nooit eerder lag er een overkoe pelende Europese wet op tafel die van bedrijven eist om verant leiding en nieuwe dagelijkse rou tines ontdek je langzamerhand je ware natuur. Dit is de kiem van een nieuw vertrouwen. Het is mijn missie om mensen te be geleiden in het proces dat ik zelf ook mocht doormaken.’

Melle enSanderSchellekens,deKlerkFaisalAhmed

Melle Schellekens en Sander de Klerk deelden dezelfde frustratie: één derde van de wereldbevolking heeft geen toegang tot veilige en schone toiletten. Daarnaast worden er per dag 270 duizend bomen gekapt voor de productie van toiletpapier. In 2017 inspireerde dit hen tot het ontwikkelen van The Good Roll. Met dit initiatief pakken Melle en Sander beide problemen aan. Ze produceren toiletrollen van honderd procent gerecycled papier, vrij van plastic, chloor en kleur- en geurstoffen, en met de helft van de nettowinst bouwt het bedrijf toiletten in diverse landen in Afrika. Door te vegen met The Good Roll zijn er al 859 bomen bespaard, 213 wc’s gebouwd en meer dan 75 mensen van een sociale onderneming aan een werkplek geholpen. Ook heeft The Good Roll inmiddels een kantoor en fabriek in Ghana, met Faisal Ahmed als mede-op richter. Daar wordt sinds kort hun nieuwste fairtrade product gemaakt: toiletpapier van bam boe. Bovendien ontving het bedrijf dit jaar hoge certificerin gen, waaronder het felbegeerde B

• ‘De vangelopenaf-jarenishetwereld-beeldveelmensentotaalveran-derd.’ 1 Lara Wolters PareggianiRiccardoFoto: 2 Jan van Ginkel Foto: Ger Adrichem 3 Bart van Gorcum en Floris van Willigen 4 Oprichters GoodenSanderSchellekens,MelledeKlerkFaisalAhmed(co-founderTheRollAfrica). 3 4 The Optimist • september/oktober 2022 • 15

www.thegoodroll.nlvanGooddrijfnenwereldverbeterendehardSanderactieMetCorp-certificaat.eenrecentecrowfundingswillendeambitieuzeMelle,enFaisalopkortetermijngroeienzodatzijnogmeerimpactkunmaken.Iedereendiehetbe-daarbijwilhelpen,kanTheRollsteunenindevormeenrentedragendelening.

Onderstroom Wereldverbeteraars Bart van Gorcum en Floris van Willigen Na een normaalcirculairmilieu.tiegendanbruikennieuwreineenketenbedtextielimpactduidelijkeenhethierjaardegoedesoon.veertextielperzoektextielverspilling.nachtsGorcumversiteit,gelieerdduurzaamheidsonderzoekaandeWageningenUniliggenalumniBartvanenFlorisvanWilligen’swakkervandecijfersoverUithetonderblijktdaterinNederlandjaarruim305miljoenkilowordtweggegooid,onge17,7kilotextielafvalperperHettextielisvaaknogvankwaliteit,maarbelandtopafvalbergdiewereldwijdelktoeneemt.DeherenbeslotenietsaantedoenenrichttenbedrijfCircularDreamsop,circulairestartupmetééndoel:zoveelmogelijkmakendoorbestaandzolangmogelijkindetehoudenéntewerkenaancirculaireketenzonderafvalplaatsvanhethuidigelineaisysteem.BartenFloris:‘Nietproducerenmaarhergevanuithetcredo“beternieuw”.Wemakenonszoromdehuidigeoverconsump-endeenormeimpactophetDaaromwillenwijvanconsumerenhetnieuwemaken.’CircularDreamsneemtgebruikteretourstromenaanvanhoogwaardigkwaliteitbedtextiel(onderanderevandemerkenBeddinghouse,RivièraMaison,PipStudio,Kardolenvtwonen)enhaaltgebruikteovertrekkenvandeconsumentterug.Dere-tourenzijnnogalsnieuw,maarkunnennietmeeralsnieuwver-kochtworden.Hettextielwordtgecontroleerd,eventueelgerepareerd,professioneelgewassen,herverpaktineenduurzameboxenonlineopnieuwverkocht.www.circulardreams.nl

Op zoek naar een duurzame manier om aan je voed sel te komen? Spring dan eens op de fiets en maak een tour langs de groenste landwinkels en boerderijver kooppunten bij jou in de buurt.  Met het eten van producten uit jouw streek draag je actief bij aan de biodiversiteit en de lokale ondernemer. Er zijn in Nederland honderden initiatieven waar je als consument duurzame lokale groenten, fruit, kaas en vlees kunt kopen. Een organisatie die een gedeelte van deze winkels en verkooppunten op de kaart heeft gezet is Natuur en Milieufederaties. Deze presenteren zij met fietsroutes in alle provincies. De fietsroutes zijn te vinden op de site GoodFoodClub.nu/fietsroutes. Het doel van de routes is om consumenten te laten kennismaken met alle plekken waar je terecht kunt voor producten. Met iedere fietsroute die is samengesteld, kun je een maaltijd bij elkaarDefietsen.routes van Natuur en Milieufederaties zijn on derdeel van de GoodFoodClub.nu, een campagne die bijdraagt aan de transitie van de landbouw in Neder land door het promoten van voedsel van aanbieders die op een zo natuurlijk mogelijke manier werken. Zo kies je als consument voor lokale producten die bijdragen aan herstel van de biodiversiteit en zorg je voor een eerlijke prijs voor boeren en telers.

Doe-het-zelf-kintsugi

Kintsugi is de Japanse kunst om scherven van gebroken keramiek met goud weer aan elkaar te lijmen. De eeuwenoude kunstvorm wordt ook wel Kintsukuroi genoemd, dit betekent ‘met goud herstellen’. Het begon allemaal toen de keizer van Japan in de vijftiende eeuw zijn aardewerk liet repareren in China. Toen hij zag dat het was gemaakt met metaal, droeg hij zijn mensen op om met een esthetischere oplossing te Dekomen.Nederlandse ontwerpstudio Humade, opgericht door de zussen Lotte Dekker en Gieke van Lon, zien in deze Japanse kunstvorm een manier om duurzaam met spullen om te gaan. In 2009 brachten zij het eerste kintsugi-repareersetje op de markt, waarmee we zelf ons gebroken servies met goud kunnen herstellen. In middels verkopen zij de New kintsugi repair kit, waarmee minstens tien voorwerpen van uiteenlopende grondstoffen – glas, hout, marmer, hard plastic – mee gerepareerd kunnen worden.

Meer informatie: www.humade.nl

Onderstroom Duurzaamheid

Duurzamedingen

Door DE REDACTIE The Optimist • september/oktober 2022 • 16

Liggen de fietsroutes niet in de buurt van jouw woonplaats? Neem dan ook eens een kijkje op www. fairsy.nl, een online verzamelplek voor stalletjes langs de weg, boerderijwinkels, streekproducten en biologische kwekers. Zo stel je eenvoudig zelf je favoriete route samen.

Fietsen duurzaamvooreten

Vijf ondernemers vielen onlangs in de prijzen tijdens de eerste editie van de Social EnterPrizes. Seepje was daarbij de grote winnaar. Met de Social EnterPrizes wordt sociaal ondernemerschap in de spotlights gezet. Tussen 6 april en 13 mei kon iedereen sociale ondernemingen nomineren voor vijf verschillende categorieën. In totaal kwamen er 410 nominaties binnen, waarna het team van Social Enterprise NL een selectie maakte.

•

Foto: Peter Sabelis The Optimist • september/oktober 2022 • 17

Onderstroom Duurzaamheid

Sociale winnaars

De techniek wordt ook wel vertical farming ge noemd en is een duurzame manier van boeren. Zo gaat de lopende band zes meter de lucht in, waardoor er ruimte op de grond bespaard blijft. Daarnaast worden de gewassen tijdens hun rit voorzien van de optimale hoeveelheid warmte, licht en vocht. Volgens Glowfarms zorgt deze manier van boeren voor 95 procent minder watergebruik, geen gebruik van pesticiden, geen impact op schaarse landbouwgrond en een lagere CO2 -uitstoot ten opzichte van reguliere landbouw.

De uiteindelijke winnaars werden bepaald door een jury. Deze bestond uit toonaangevende experts zoals Willemijn Verloop, Eppo Bruins, Maria van der Heijden en Idriss Nor. Seepje werd gekozen als winnaar in de categorie Social enterprise van het jaar. Deze prijs gaat naar de sociale onderneming die de grootste impact heeft gemaakt. Henk Jan Beltman (Tony’s Chocolonely), ver telt namens de jury: ‘De keuze was lastig, want alle vijf genomineerde ondernemingen hebben laten zien grote impact te maken. De keuze is voor ons op Seepje gevallen, omdat zij niet alleen indrukwekkende groei heb ben laten zien, maar ook met een gedurfde campagnes aanzetten tot systeemverandering.’ De vier overige winnaars zijn WEAR (Nieuwkomer van het jaar), Fleur Bakker (Vrouwelijke ondernemer van het jaar), The Coulour Kitchen (Social partnerschap van het jaar) en Oma’s Soep (Publieksprijs).

De Social EnterPrizes is een initiatief van Social Enterprise NL. De prijzen werden uitgereikt op 30 juni 2022 tijdens het 10 jaar Social Enterprise NL Festival. Het prijzengeld en een bijhorend coachingstraject wordt mogelijk gemaakt door het ABN AMRO MeerVersnellingsfonds.informatie:www.socialenterprizes.nl / www.social-enterprise.nl

Verticaal boeren Wat is er nodig om sla en kruiden te telen? Het ant woord van de agrariërs van Glowfarms zal je verrassen. Zij gebruiken namelijk een specifieke teeltmethode: via een geavanceerde lopende band maken plantjes een reis van beneden naar boven. Zie het als een slow-mo tion achtbaanrit die net zo lang duurt tot de groene gewassen klaar zijn voor de oogst; 23 dagen voor sla en 35 dagen voor kruiden.

Oprichters Ben Pieterse en Luc de Vries hebben als missie om duurzame impact te maken in de voedselsector. ‘Verandering is heel hard nodig, het huidige systeem faalt. Door de groei van de wereldbevolking, de uitputting van de bodem en de klimaatverandering wordt de voedselvoorziening op termijn een groot probleem’, vertellen ze. ‘Er komt zoveel samen in vertical farming: besparing van grond en grondstoffen. Bestrijdingsmiddelen zijn helemaal niet meer nodig. Er kunnen meer monden worden gevoed door de hogere productie per vierkante meter. We dromen ervan om de vierkante meters die we aan landbouwgrond besparen op te kopen en terug te geven aan de InmiddelsmetervanmetGlowfarmsnatuur.’begoneenpilotfarm110vierkanteinHoorn.wordtgebouwdaaneengro-terebinnenboerderijvan2700vierkantemeterinLeerdam.Metdeopschalingkanerduizendkiloslaenkruidenperdagwordengeproduceerd.Meerinformatie:www.glowfarms.nl

The Optimist • september/oktober 2022 • 18

Onderstroom Gezondheid

Het handboek staat vol met ad viezen die je direct in de praktijk kunt brengen. De auteurs leggen in heldere taal uit wat kanker precies is, hoe het ontstaat, hoe het in de meeste gevallen te voorkomen is en wat we eraan kun nen doen. Naast Cortvriendt, die vooral bekend werd door de televisieserie Hoe word ik 100 , droegen Fabio D’Agata, Carolien Hovenier, Koen de Jong, Aline Kruit, Bjarne Timonen en Inès van Rosenstiel inhoudelijk bij aan het boek. Laatstgenoemde schreef ook het voorwoord, waarin ze voorspelt dat integratieve oncologie de toekomst heeft.

Door BRIAN DE MELLO

Werkend dieet Een deel van het boek gaat over ‘de basis van je gezondheid verbeteren’. Onderwerpen als het vergroten van je veerkracht, het Het kuntOverbijhandboekkankerwatjezelfdoenalsjekankerhebt CortvriendtWilliame.a. Uitgeverij 9789492495952ISBN:Lucht265pagina’s€23,99Verkrijgbaarindewebshopvan Optimist

The

Op een zonnige namiddag in een mystieke kapel in Bilthoven presenteerde de in de VS woonachti ge dokter zijn nieuwste boek voor een select gezelschap. Nog geen twee jaar geleden verscheen zijn vorige boek: Kankervrij. We be steedden er uitgebreid aandacht aan in de 2020-editienovember/decembervan The Optimist. Het mag duidelijk zijn dat wij fan zijn van het werk van Cortvriendt. Niet in de laatste plaats omdat er een flinke portie optimisme uit zijn boeken spreekt. Bovendien roeit hij in de onderstroom stevig door en schroomt hij niet om hier en daar tegen een heilig huisje te duwen. Dat maakt hem bij sommigen geliefd en bij anderen minder populair, maar zelfs deze laatste groep moet steeds vaker toegeven dat hij het met de ideeën die hij verwoordt – en in de praktijk brengt – vaak bij het rechte eind heeft. Leefstijladviezen Volgens Cortvriendt laten steeds meer onderzoeken zien dat mensen die te maken krijgen met de diagnose kanker, daadwerkelijk iets kunnen doen om het tij te keren. Deze conclusie accepteert men meer dan ooit en dat heeft vooral te maken met iemands leefstijl. De mate waarin we bewegen, ons stressniveau in de gaten houden, voldoende goede slaap krijgen en verantwoord eten, kunnen van grote invloed zijn op onze gezondheid én op het tegengaan van kanker in het bijzonder.

Samen met zes andere auteurs schreef dokter William Cortvriendt Het handboek bij kanker. Zoals de titel doet vermoeden, staat het vol praktische handvatten voor wie met deze ziekte te maken krijgt.

Hiermee doelt ze op de inzet van complementaire therapieën die veilig, bewezen en werkzaam kunnen zijn, zoals acupunctuur. Balans en zorg Ervaringsdeskundige Caroline Hovenier beschrijft hoe zij omging met de diagnose fase IV ei erstokkanker en adviseert om in balans te blijven en goed voor je lichaam te blijven zorgen. Wat dit in de praktijk betekent legt ze in detail uit, of het nu gaat om het regelen van je werkzaamheden of het omgaan met de medische toestanden waarin een kanker patiënt belandt. ‘Of je nu een onderzoekende patiënt bent zoals ik, of iemand die het liever over zich heen laat komen: neem de tijd om te wennen aan het idee dat je kanker hebt en dat je daar voor ingrijpende behandelingen moet ondergaan. Kies waar jij je goed bij voelt. Vertrouwen hebben in je arts en in je behandeling geeft rust.’

Zelf aan de slag tegen kanker

spanning‘Naastont-speeltslaapeencrucialerol.’

Met het grote aantal burn-outs in onze westerse maatschappij neemt het belang hiervan alleen maar toe. Naast ontspanning speelt slaap daarbij een cruciale rol omdat het ons in staat stelt de hersenen te laten herstellen van forse dagelijkse inspanningen. Het handboek geeft ook tips op het gebied van vitamine D (dat de kans op borstkanker meer dan halveren kan), het gebruik van omega 3-vetzuren en een goede mondverzorging. Stoppen met roken en het minderen van alcohol mogen in het rijtje van ‘voor de hand liggende adviezen’ nietVoorontbreken.wieop zoek is naar ant woorden op vragen die te maken hebben met leefstijlverandering bij kanker, is dit boek een onmisbare gids. Het levert inzichten op waar je iets aan hebt, zowel bij het voorkomen van als het om gaan met kanker.

verminderen van je ontstekingsgraad en het versterken van je afweersysteem passeren hier de revue. De grootste sectie van het boek gaat echter over het bestrijden van kanker met voeding. Tijdens de boekpresentatie benadrukte Cortvriendt de relatie tussen suikerconsumptie en kanker, waarbij hij een grafiek liet zien waarop Nederland en België het niet best doen; we zitten samen met Ierland in de top drie van landen met het hoogste aantal nieuwe kankergevallen per honderdduizend inwoners in combinatie met de hoogste hoeveelheid suikerconsumptie per persoon per dag. Ook stond hij stil bij het mogelijke antikankereffect van het zogenaamde ‘Fasting Mimicking Dieet’. Er zijn goede aanwijzingen dat dit dieet, dat ontwikkeld werd door dr. Valter Longo, kankercellen verzwakt, verouderde en afwijkende cellen versneld laat sterven, overgewicht vermindert en het immuunsysteem stimuleert. In het handboek wordt uitvoerig ingegaan op het effect van kortdurend vasten op kanker. Stress, slaap en meer De schade die chronische stress aanricht vormt een apart hoofdstuk. We lezen: ‘Tot vrij recent besteedde de medische wetenschap weinig aandacht aan de mogelijk nadelige gevolgen van stress op onze gezondheid, net als aan het nut van bepaalde methoden om stress te verminderen zoals yoga, mediteren, mindfulness en Ondertussenademhalingsoefeningen.wetenwebeter.’

• 1 CortvriendtWilliam Onderstroom Gezondheid 1 The Optimist • september/oktober 2022 • 19

The Optimist • september/oktober 2022 • 20

‘Deze plek heeft een rijke geschiedenis’, vertelt Karin Zwinkels aan The Optimist . Ze is voorzitter van de Stichting tot Behoud van de Historische Buitenplaats Ockenburgh (SHBO). Ockenburgh is een veel bezocht landgoed in de gemeente Den Haag, het vrijstaande Rijksmonument Villa Ockenburgh valt op in het groene landschap. Wat ook niet onopgemerkt blijft zijn de vele bestemmingen die het monumentale pand door de eeuwenZwinkels:kreeg.

‘In 1654 stichtte landheer Jacob Westerbaen Villa Ockenburgh. Na de Tweede Wereldoorlog is het tot 1996 een jeugdherberg geweest. Daarna bood de gemeente de buitenplaats te koop aan. De plannen die bij de gemeente werden ingediend bleken onhaalbaar, waardoor de villa in verval raakte.’

Burgerparticipatie De villa stond leeg en werd tus sentijds als antikraakpand ver-

Onderstroom huurd aan kunstenaars, tot in 2012 drie buurtbewoonsters de koppen bij elkaar staken. Zij ontwikkelden een reddingsplan voor herbestemming van de buitenplaats op basis van burgerparticipatie. ‘Het moest een laagdrempelige, sociaal-maatschappelijke ontmoetingsplek worden,’ legt Zwinkels uit, ‘waar iedereen kon genieten van na tuur, cultuur en lekker eten.’ En zoDegeschiedde.drieinitiatiefnemers gingen in gesprek met de gemeente en richtten SHBO op. In 2015 werd gestart met het inrichten van een pop-up café in de villa. ‘Het leek alsof de omwonenden op dit moment gewacht hadden. Honderdvijftig vrijwilligers meldden zich aan en werkten tienduizenden uren aan achterstallig onderhoud van de villa en het aanleggen van de tuin. Een groep cultuurliefhebbers realiseerde een activiteitenprogramma van muziekoptredens, theater, films en lezingen. Er kwamen themawandelingen, Door LAURA BOETERS Villa Ockenburgh: de buitenplaats voor iedereen Op de grens van de gemeentes Den Haag en Westland ligt Villa Ockenburgh. Een rijksmonument dat dankzij buurtbewoners een bruisende ontmoetingsplek werd.

Maatschappij

The Optimist • september/oktober 2022 • 21

kerstmarkten, kleine muziekfestivals en nog veel meer.’

Leren en werken Van een leegstaand pand groeide het uit tot een ontmoetingsplek waar mensen samenkomen. Verschillende partijen hebben zich inmiddels aan de plek verbonden. ‘Wij zijn trots op onze partners, waaronder onze commerciële horecapartner waarmee we een hele goede samenwerking hebben in afstemming met alle ac tiviteiten die we organiseren, en leer-werkbedrijf Villa Bijzonder’, vertelt Zwinkels. ‘Zij richten zich op de horeca in de kas en het res taurant in de villa. Mensen krijgen hierdoor een kans om mee te doen en zich te ontwikkelen door opleiding, re-integratie of dagbesteding. Op maandag werken hier altijd scholieren van het voortgezet speciaal onderwijs, die maken dan de lunch voor de vrijwilligers. Zij volgen een mooi traject waarbij ze steeds iets meer taken onder de knie krijgen. Uiteindelijk komen ze zover dat ze de lunch niet alleen bereiden, maar ook kunnen uitserveren. Eind mei vond hier, bij de kas, hun diploma-uitreiking plaats, dat was een heel feestelijk moment.’

Samen sterk In 2018 werd de buitenplaats of ficieel eigendom van SHBO. Er werd een moestuin aangelegd en de aangrenzende gemeente Westland schonk een kas, die wordt gebruikt als horecagelegenheid. In de villa bevinden zich onder meer een restaurant, zalen en een theater. Nu zijn er zo’n hon derd vrijwilligers actief, verdeeld over verschillende groepen. ‘Of het nu gaat om schoonmaken, klussen, tuinieren, tuinen ont werpen, krijtborden maken, schilderen, lassen, meubels repa reren, compost maken, kassenbouwen, informatie verstrekken, programma’s opstellen, plannen schrijven, rekenen, IT, tekenen of promotiewerk. We kunnen niet zonder hun hulp’, licht Zwin kels toe. ‘Ons motto is dan ook “samen sterk”. Door de hulp van vele vrijwilligers, studenten en professionals borgen wij de toe komst van Villa Ockenburgh.’

Ook de moestuin floreert bij de groene vingers van de vele vrijwilligers. ‘Deze is naar historisch voorbeeld ontworpen en aangelegd door tientallen vrijwilligers, die met elkaar ook het onderhoud verzorgen. De kok van het restaurant maakt dankbaar gebruik van enkele producten uit de tuin. Voor het groenbeheer werken we samen met Groenperspectief, een leer-werkbedrijf van Weverling Groenproviders. Deze werkt weer samen met de vrijwilligers van de stichting. Dit brengt veel mensen nieuwe kennis over het onderhoud van de hagen, heesters en bomen rondom de villa. Werk, educatie en recreatie komen op deze manier bij elkaar. Op maandagen, wanneer er tientallen vrijwilligers in de tuin bezig zijn, werken beide partijen samen aan een fantastisch resultaat.’

Bijzondere plek Eén van de doelstellingen van de stichting is om mensen actief te betrekken bij de samenleving. ‘We noemen het hier ook wel “de ‘Een iedereenwaarplekkangenietenvannatuur,cultuurenlekkereten.’

• Meer www.villaockenburgh.nlinformatie:

Met trots benadrukt Zwinkels de unieke combinatie; de samenwerking van de stichting met de commerciële horecapartner en de leer-werkbedrijven. ‘Vanuit liefde voor deze bijzondere plek willen we op een duurzame en passende manier deze zeventiende-eeuwse buitenplaats behou den. Daarbij willen wij graag dat iedereen mee kan doen in de samenleving. Daarom steunen we jong en oud in hun ontwik keling en betrokkenheid, door onder andere eeuwendingalsdatvandegeneratiespenactiviteitenenopleidingsplekken,vrijwilligerswerk,dagbestedingeenbreedscalavancultureleaantebieden.Weho-datdooronzeactiesnogvelekunnengenietenvannatuurenrijkegeschiedenisOckenburgh.’Zeconcludeert:‘HetmooieisWesterbaendevillabouwdeplekvoorontmoeting,verbineninspiratie.Datdoenwelaterdusnogsteeds.’

buitenplaats met plaats voor ie dereen”. Als terugkoppeling van de leerwerkbedrijven krijgen we te horen dat Villa Ockenburgh een mooie, rustige plek is om te werken. Ik denk dat een plek als deze hard nodig is, want als men sen rust en vertrouwen krijgen in de dingen die ze doen, geeft dat zelfvertrouwen en een beter zelf beeld. Vanuit die stap durven ze nieuwe dingen te leren. Dit is in eerste instantie waardevol voor de mensen zelf en voor de plek waar ze werken, maar dat is het vooral voor de toekomst van de samenleving. Als mensen ver trouwen hebben en zich gezien en gehoord voelen, kunnen ze al leen maar waarde toevoegen.’

zegehoordmensen‘Alszichgezienenvoelen,kunnenalleenmaarwaardetoe-voegen.’

Monumentendag Tijdens de Open Monumentendag op zondag 11 september ben je tussen 11:00 en 16:00 uur welkom voor rondleidingen en kinderspellen. Tussen 15:00 en 17:00 uur speelt een muziekband onder de tent of bij slecht weer in de kas.

Op enkele zondagen is er voor jonge kinderen van 3 tot 9 jaar een speciale kindervoorstelling in het theater. Samen met hun knuffel genieten ze van liedjes zingen, voorlezen en bijvoorbeeld een circusact. 25 september, 20 oktober, 20 Voornovember.hetvolledige aanbod, kijk www.villaockenburgh.nl/agendaop

historiewandelingKunstAgendaen

Onderstroom Maatschappij

KidsKindertheater&Cookies

Ockenburgh is een gebied met een rijke historie. De Tweede Wereldoorlog liet vele sporen achter, zoals de puinruimen, bunkers en het vliegveld. Ook de kust en het duingebied bieden interessante punten om bij stil te staan. De wandeling vindt plaats op 22 september. Op aanvraag kan de wandeling ook op andere dagen worden geboekt voor groepen en gezelschappen. Zondagmiddagmuziek Elke zondagmiddag is er een gratis muziekoptreden in de kas of buiten op het terras. Luister onder het genot van een hapje en drankje naar jazz, Latijns-Amerikaans of wereldmuziek.

The Optimist • september/oktober 2022 • 22

Yumeko - duurzaam beddengoed 100% duurzaam en eerlijk Getoetst door internationale keurmerken Met dons-en matras recycle service Al ruim 10 jaar toonaangevend in duurzaam ondernemen Klanten waarderen Yumeko met een 9,3/10 Yumeko zacht voor jou, zacht voor de wereld. WWW.YUMEKO.NL

De opleiding beslaat vijf modules van telkens twee dagen: dinsdag en woensdag. Aanvang dinsdag om 10.00 uur, einde woensdag om 17.00 uur. Deelname Deelname aan de opleiding is mogelijk vanaf € 4.600,-

MEER INFORMATIE: ISVW.NL/UBUNTU

Desmondgekenmerktdiewordtdoordiversiteit’Tutu Ubuntu: Ik ben omdat wij zijn omdatbenIk wij zijn. Wij zijn omdataardedeis

ISVW

START: 13 SEPTEMBER 2022

We leven in een wereld met boeiende, maar complexe vraagstukken. Het denken over leiderschap lijkt actueler dan ooit. Vooral als het niet goed gaat –in de politiek, in de voetbalwereld, in de zorg, in de economie – klinkt de roep om een sterke leider, alsof het om een geromantiseerd personage zou gaan met individuele eigenschappen. Maar klopt dat beeld wel? We beseffen steeds meer dat we in onze families, organisaties en huidige samenleving complexe vraagstukken niet meer individualistisch opgelost krijgen. Samenzorg, cocreatie, participatiemaatschappij, duurzaamheid, diversiteit en dialoog geven richting aan antwoorden op vluchtelingenthema’s, ouderenzorg, discriminatie, angst voor radicalisering, racisme en klimaat. Hoe kunnen we integraal leren kijken in plaats van gefragmenteerd? Hoe kunnen we leren van elkaars diversiteit? Hoe krijgen we het algehele commitment bij besluitvormingen? Hoe kunnen we verschillend samenzijn in dialoog? Wat betekent dit voor ons leiderschap, onze grondhouding als ouder, manager, bestuurder, buurtwerker, pastor, docent? Met de steeds terugkerende cruciale vraag: Hoe dragen wij bij aan onze samenleving, hoe dragen wij bij aan onze aarde? | LOCATIE: LANDGOED | DODEWEG 8 | 3832 RD LEUSDEN | 0334650700 | INFOISVW.NL

De opleiding Ubuntu, leiderschap en burgerschap is een samenwerking tussen ISVW en Ubuntu Society

Wat leer je? In de opleiding Ubuntu, leiderschap en burgerschap zullen we op filosofisch, wetenschappelijk en praktisch niveau samen zoeken, verbanden leggen en de synergie ervaren tussen persoonlijk professionele, organisatorische en maatschappelijke vraagstukken. We zullen de waarden van Ubuntu toepassen in werk en leven en daarmee gezamenlijk bijdragen aan het geheel waar we zelf onderdeel van zijn. Met andere woorden: we ontwikkelen een houding van deelgeverschap. ‘We leven in een wereld

Module 1 Ubuntu 13 en 14 september 2022 Module 2 Existentie, economie en ethiek 11 en 12 oktober 2022 Module 3 Persoonlijke professionaliteit en politiek 22 en 23 november 2022 Module 4 Organisatie, leiderschap en ondernemerschap 13 en 14 december 2022 Module 5 Samenlevingenduurzaamheid 17 en 18 januari 2023

Opleiding: Ubuntu, leiderschap en burgerschap Een integrale kijk op samenwerken en samenleven

Annette Nobuntu Mul Founder Ubuntu Society, voorzitter Stichting Ubuntu Nederland. www.ubuntusociety.nl

zeggen dan zou ik hem bevestigen dat ik niet alleen gelukkig was naast hem, maar vooral dóór hem. De versmelting vond nooit plaats. Ik zocht geluk, ik zocht de liefde, ik zocht de waarheid en wilde altijd grensverleggend meer, dieper en hoger. Na het avontuur op zoek naar de veiligheid, na de liefde de vrijheid, na het eb de vloed. Ik was altijd onderweg, opgegroeid in een neoliberale samenleving en geschoold in de individuele verantwoordelijkheid volgens de piramide van Maslow, met zelfontplooiing als hoogste doel. Aangekomen op de top van de piramide stond een denkbeeldig bord: ‘uitzichtloos inzicht’. Het wemelde er van de mensen, die opgebrand naar de zin van hun bestaan zochten. Met het klimmen van de jaren des onderscheids, het thuiskomen in Afrika en het aarden in de liefde, kwamen veelvuldig de momenten van raak sien: het leven als een repeterend getij in één geheel. Ik ‘zag’, dat we de piramide van Maslow moesten gaan omkeren tot een Ubuntu-vulkaan: niet de zelfontplooiing als hoogste doel, maar als middel om talentvol bij te dragen aan een collectieve en gelijkwaardige realisatie van meaning and belon ging. Voor ieder mens, in een duurzame relatie met deOpnatuur.Edgeoya, het onbewoonde eiland op Spitsbergen, zijn wetenschappers getuige van de gruwelijke snelstijging van de temperatuur op aarde. Getuige van de grootste aanstormende ramp voor én door ons,Latenmensen.wehopen dat ze niet alleen hun inzichten zullen beschrijven, maar dat ze ook gaan staan voor wat gedáán moet worden: bijdragen aan een collectieve actie om een collectieve suïcide te voorkomen. Raaksien! • Raaksien. Het is voor mij één van de mooiste woorden in het Afrikaans. Raaksien laat zich niet letterlijk vertalen, maar komt het dichtst bij de omschrijving: een moment waarnemen, met oog voor detail en kijk op het geheel, en ín dat ene moment vanuit een diep weten ‘zien’ wat je als het juiste moet doen. Voor de ander, de natuur, de samenleving en daarmee voor jezelf omdat je er onderdeel van bent. Een ontroerend moment van geluk en harmonie, waarin euforie en rust met elkaar versmelten. ‘Ben je gelukkig?’ Het was een vraag die een jeugdvriend toentertijd vaak aan mij stelde. Ik wist nooit goed te antwoorden. Allerlei vragen en gedachten gingen door mijn hoofd. Wat is geluk? Tussen alle gelaagdheden van gezondheid, werk, wonen, liefde, kinderen, familie, vrienden en samenleving, was er toch altijd wel een element dat zorgen baarde? Was geluk dan een bewust stadium van onbezorgd zijn of was het een bewustzijnsge voel dat gestuurd kon worden door de focus van gedachten en was het dus een kwestie van goed je best doen, grenzend aan de maakbaarheid van het leven? Dit laatste zou impliceren, dat ongelukkig zijn een brevet van onvermogen inhield. Onvrede, laat staan depressie, een zwaktebod. Natuurlijk wilde ik gelukkig zijn, laten zien dat ik dankbaar was, ook omdat ik vond dat ik dank baar moest zijn, voor zoveel. Maar mijn innerlijke dialoog, met een dominante criticus, neigde behoorlijk naar een ‘wees spontaan’, wat dan weer het tegenovergestelde bewerkstelligde. Zeker had ik gelukkige momenten, maar juist op de momenten dat de jeugdvriend het vroeg, ervoer ik het niet. Misschien ook door de toon waarop hij het vroeg? Het leek een open vraag, maar ik meende een hunkering in zijn stem te horen: als ik ‘ja’ zou

Raaksien

INZICHT”.’“UITZICHTLOOSBORD:DENKBEELDIGSTONDDEOP‘AANGEKOMENDETOPVANPIRAMIDEEEN Column The Optimist • september/oktober 2022 • 25

Ook andere deskundigen op het gebied van ‘welbevinden’ droegen hun steentje bij aan deze editie: Claude Silver, Tal Ben-Shahar, Cuong Lu en Richard de Leth, om maar enkelen te noemen.

Want optimisme en geluk gaan hand in hand.

In tijden van onrecht, onvoorspelbaarheid en ongemak vragen we ons af hoe het mogelijk is om gelukkig te zijn. We kijken ook naar het geluk dat iemand ten deel valt en de verschillen tussen mensen hierin.

The Optimist • september/oktober 2022 • 27

Meike Bartels, hoogleraar Genetics and Wellbeing, weet het antwoord.

Zijn er geluksvogels die als een ‘Guus Geluk’ altijd aan het langste eind trekken?

Thema Geluksvogels WAAR VIND JE GELUK?

In de afgelopen 27 jaar hebben we meerdere keren over het onderwerp ‘geluk’ geschreven. Trouwe lezers zullen daar niet vreemd van opkijken.

Wij wensen je veel plezier én geluk bij het lezen van de verhalen in dit thema.

Door BRIAN DE MELLO KatjaFoto:Mali The Optimist • september/oktober 2022 • 28

Thema Geluksvogels GELUKSVOGELDE BESTAAT In hoeverre bepalen onze genen of we het

prof.geluksdeskundigeWeluchtnietdedanhetIskunnen‘geluksgevoel’ervaren?deéénmeervoorgelukgeborendeander?Enisterm‘geluksvogel’zomaaruitdegegrepen?vroegenhetaandr.MeikeBartels.

-

-

Tot onze grote vreugde noemt ze nog een andere nuttige interventie: praktiseer optimisme. ‘De Verenigde Arabische Emiraten hebben een minister voor geluk. De opdracht van haar ministerie is om alle beleidsstukken van de regering door te nemen en met een optimistische bril te bekijken, en die om te keren waar nodig. Dat wil zeggen: denken in mo gelijkheden in plaats van in problemen.’

In mogelijkheden denken in plaats van in problemen is de kern. Bartels benadrukt dat het trainbaar is, maar voor de een makkelijker dan voor de ‘ALS JE JE GOED VOELT, BEREIK JE VEEL MEER EN ALLESGAATBETER.’

Thema Geluksvogels

Je kunt jezelf trainen om het glas eerder halfvol dan halfleeg te zien, horen we. Dan zitten we met The Optimist al 27 jaar op het goede spoor, bevestigt Bartels desgevraagd. ‘Optimisme zelf heeft ook een erfelijke component. Sommige mensen zijn nou eenmaal optimistischer dan andere mensen, maar je kunt het trainen.’ De vraag rijst: hoe dan? ‘Dat kun je al thuis aan de keukentafel doen met je huisgenoten of naasten. Door niet alleen te vragen “hoe was je dag?”, maar door te vragen “wat was het leukste van vandaag” of “waar heb je het meest van geleerd?”. En als er wel iets vervelends is gebeurd, dan kun je vragen “was er ook nog een positief aspect voor nu of de langere termijn?”.’

-

The Optimist • september/oktober 2022 • 30

-

In de wandelgangen van de Vrije Universiteit in Amsterdam wordt ze ‘de geluksprofessor’ genoemd, maar haar officiële titel luidt hoogleraar in genetics and wellbeing. Vertaald naar het Nederlands: Genetica en Welbevinden. ‘Je mag het ook geluk noemen, maar welbevinden vind ik eigenlijk een betere vertaling. Als dit blad The Optimist mag heten, dan hanteer ik liever ook een Engelse titel’, glimlacht professor Meike Bartels. Ze is gefascineerd door genetica en gedrag, moeder van vier tieners en president van de International Positive Psychology Association. Gunstige variant Geen geschiktere persoon om aan te vragen wan neer iemand een geluksvogel is. ‘Genetica is uitein delijk een loterij; welke genen krijg je mee van wie? Als je bij je geboorte de genetische variant ontvangt die gelinkt is aan een hoger geluksgevoel, dan mag je inderdaad van een “geluksvogel” spreken’, stelt ze. Aan de hand van tweeling- en familieonderzoek kijken onderzoekers als Bartels hoe mensen onderling verschillen van elkaar, waarbij zij zich als specialisme richt op het aspect ‘geluk’. We leren dat je kunt uitrekenen hoe groot het effect is van genen, om die verschillen te verklaren, en hoe groot het effect van de omgeving is. ‘Door middel van meerdere onderzoeken in diverse landen zien we voor het verschil in geluksgevoel van mensen het sta biele beeld dat veertig procent hiervan komt door verschillen in genetische aanleg en dat zestig pro cent wordt veroorzaakt door verschillen in de om geving’, vertelt ze. ‘Als er erfelijke verschillen zijn, dan moeten er varianten op het menselijk genoom, onze genetische code, te vinden zijn die de verschillen verklaren. Tijdens ons meest recente onderzoek hiernaar vonden we meer dan driehonderd plekken over het hele genoom die allemaal hele kleine effectjes hebben op ons geluksgevoel.’ Met andere woorden: geluksvogels beschikken op die plekken over de gunstige ‘ingebakken’ variant. Geluk als startpunt Geluk wordt vaak in de literatuur, ook door de oude filosofen, gezien als een eindpunt, een doel waarnaar wordt gestreefd. Bartels keert dat graag om. Bartels definieert geluk als ‘je goed voelen en goed functioneren in de situatie waarin je verkeert’. Die laatste toevoeging verklaart waarom geluk door mensen uiteenlopend wordt beleefd. ‘Het is voor iedereen verschillend. Maar als je je goed voelt, be reik je veel meer en gaat alles beter. Als je bijvoor beeld wilt dat mensen meer gaan bewegen, of als je wilt dat ze gezonder gaan eten, dan kunnen ze dat doen als ze zich goed voelen. Als je dat doet ga je je misschien ook beter voelen. Maar het is niet per definitie zo dat “geluk” automatisch daarop volgt. Je goed voelen kan ook het begin zijn van veran dering. Neem bijvoorbeeld gezondheid en geluk; die zijn aan elkaar gerelateerd. Automatisch leggen mensen het verband “als je gezond bent, ben je ge lukkig”. De data wijzen uit dat het net zo goed an dersom is. Datzelfde geldt voor veerkracht, het is tweerichtingsverkeer. Als je gelukkig bent, ben je veerkrachtiger, en andersom. Daarom probeer ik erop te hameren dat we, als we het hebben over preventie of interventie, er ook over kunnen nadenken om met geluk te beginnen in plaats van met een negatief startpunt.’ Trainen in geluk De hoogleraar geeft aan dat er talloze interventies zijn om het geluksgevoel, ons welbevinden, te ver hogen. ‘Tel je zegeningen, bijvoorbeeld. Officieel zou je iedere avond een lijstje moeten maken van vijf dingen waar je gelukkig van bent geworden. Dat is lastig vol te houden, maar je kunt het wel naar jouw situatie vertalen, door bijvoorbeeld stil te staan bij datgene waar je dankbaar voor bent. Als mensen zich bewuster zijn van wat ze hebben, worden ze daar meestal gelukkiger van.’

•

Jong beginnen Hoe zit het met materialisme en geluk? Het winnen van de loterij zal ieder voor zich anders ervaren, geeft ze ter illustratie mee. ‘Geld heeft voor verschillende mensen een andere waarde. Wie niet veel om geld geeft, kijkt met minder interesse naar het winnen van een grote geldprijs. Sommigen halen geluk uit het creëren van herinneringen, niet uit materiele zaken. Laatst zei iemand: Ja, maar ik hou superveel van koken, dus ik droom van een fantas tische keuken. Dat is iets materialistisch, maar het zou mij echt gelukkig maken.’ Geld maakt niet gelukkig, maar geen geld is in dat geval op z’n minst ‘onhandig’ te noemen. Ons bewustzijn ontwikkelen als het gaat om de dingen die onze passie vormen, is volgens Bartels van be lang voor ons welbevinden. Daar kun je niet vroeg genoeg mee beginnen. Is dit een pleidooi om het met de paplepel in te gieten?

Katalysator Wie na het lezen van dit artikel het gevoel krijgt niet tot de genetische geluksvogels te behoren, of niet van jongs af aan het halfvolle glas mee te hebben gekregen, kan troost putten uit het volgende: als iets erfelijk is, betekent dit niet dat het niet kan veranderen. ‘Erfelijkheid verklaart verschillen tus sen mensen, niet hun uiteindelijke welbevinden.

In het kort: ja. Zij pleit ervoor dat al op de basisschool, op jonge leeftijd, wordt gestart met het meegeven van het idee dat een glas halfvol of halfleeg kan zijn. ‘Het is zinvol om dat verschil en de bijbehorende consequenties vroeg bij te brengen. Want het kan veel mensen op latere leeftijd helpen.’ Dit zouden we lessen in geluk kunnen noemen, of met een meer wetenschappelijke term ‘emotieregulatie’.

Hierbij is het belangrijk om datgene te doen wat je zelf wilt. Bartels benadrukt dit omdat we in een maatschappij leven waar de druk enorm hoog is. ‘Die druk zit met name in de verwachtingen die niet altijd aansluiten bij wat mensen willen of kunnen. Maar ook de gedachte dat alles maakbaar is, werkt druk-verhogend. Vorig jaar kwam Kinderen voor Kinderen met een nummer waarin ze zongen “Je kunt worden wat je wilt”. Dat klinkt theoretisch heel leuk, maar iedereen weet dat dat niet zo is. De genetische verschillen zijn er nu eenmaal. Nogmaals, niet iedereen kan een marathon lopen. Dat is geen slecht nieuws, hooguit ontnuchterend. En je kunt iemand helpen om vooruit te komen in het geluksgevoel, maar niet oordelen of die persoon voor zijn gevoel functioneert. Het is maatwerk.’

Thema Geluksvogels ander. ‘Het is net als sporttraining’, licht ze toe. ‘Niet iedereen kan door training opeens Champions League optimisme spelen. Sommigen denken dat er een mega-effect optreedt, maar dit effect van training is ook per individu verschillend. Hoeveel mensen kunnen door te trainen uiteindelijk een marathon lopen?’ Dat geldt ook voor een marathon van optimisme. Samenspel

Dat verschil manifesteert zich ook in onze mo gelijkheden en beperkingen. ‘Het gaat erom dat je bent zoals het samenspel van jouw biologie en jouw omgeving jou maakt’, legt Bartels uit. Als je heel dicht bij jezelf blijft, kun je functioneren. Als je er gedurende je leven achter komt wat je interesses zijn, waar je energie van krijgt, waardoor je geïn spireerd raakt en hoe je kunt functioneren in jouw omgeving, dan ervaar je geluk.’

WELBEVINDEN.’UITEINDELIJKENIETMENSEN,TUSSENVERSCHILLENVERKLAART‘ERFELIJKHEIDHUN

Datzelfde geldt voor optimisme. Geluk als ka talysator van optimisme en omgekeerd, impliceert dat er van een zelfversterkend effect sprake is. Hoe beter je je voelt, hoe beter je functioneert, hoe optimistischer je bent, hoe gelukkiger je bent – con cluderen we voorzichtig? Meike Bartels bevestigt dit, met de kanttekening dat in ieder mensenleven vervelende of rampzalige dingen gebeuren die het feest kunnen verstoren. ‘Maar het belangrijkste voor de lezers van dit blad is misschien wel om te onthouden dat je altijd kunt trainen om een grotere optimist te zijn.’

The Optimist • september/oktober 2022 • 31

Voor sommigen bestaat geluk uit het gezamenlijk lopen van die spreekwoordelijke marathon. Moe ten we geluk zoeken binnen een collectief? ‘Waar het vaak misgaat, is dat we proberen algemene wet matigheden te creëren. Zoals: “Een sociaal netwerk is belangrijk voor geluk”. Ja, dat is zo, maar voor de een kan het sociale netwerk uit één persoon bestaan, en voor de ander uit vijftig personen. Voor veel mensen zal een deel van hun geluksgevoel komen uit iets wat via een collectief bereikt wordt. Ik zeg niet dat we gelukkig worden van een individualistische maatschappij, maar mensen zijn verschil lend qua interesses, behoeften en uitdagingen.’

Training is een bepalende factor hierin. Ik gebruik graag sportanalogieën om dit duidelijk te maken. Kijk bijvoorbeeld naar jouw fysieke conditie. Die is erfelijk bepaald door middel van je hart- en vaatsysteem, maar door te trainen kun je je conditie ver beteren. Als iedereen dat zou doen, schuift de hele verdeling een stukje op naar de positieve kant, de een wat meer dan de ander.’

Een gebaar dat voor jou klein voelt, maar voor de ander heel waardevol is. Dat is een Carlosmomentje; klein gebaar, groot geluk.

Het begon ooit toen Jaap Bressers na een duik ongeval in paniek wakker schrok op de intensive care. In plaats van allerlei technische handelingen uit te voeren legde de verpleger, genaamd Carlos, een hand op Jaaps schouder en zei: ‘It’s okay’. Dat was voor Jaap alles wat er nodig was om voor hem het verschil te maken. Iedereen wil wel iets goeds doen, maar vaak weten we niet goed wat. Of we doen het al lang en staan er niet bij stil wat het voor een ander betekent. Jaap gelooft dat er in iedereen een Carlos zit. Hij ontwikkelde de geluksapp Carlosmomentjes, waarmee iedereen op zijn eigen manier het verschil kan Meermaken.informatie: www.carlosmomentjes.nl

DE REDACTIE The Optimist • september/oktober 2022 • 32

Thema Geluksvogels

Stop met zoeken naar geluk, laat het je vinden. Deze vier tools zijn geluksbrengers waar je iets aan hebt. Lessen in geluk Twaalf jaar geleden deelden de zussen Anke en Clara Appel een droom: lessen in geluk voor alle kinderen. Hoe mooi zou het zijn als kinderen op jonge leeftijd meer leren over geluk, hoop, persoon lijk leiderschap en het geven van richting aan hun eigen leven, dachten zij.

GELUK BINNEN HANDBEREIK

Dit jaar werd de Gelukskoffer van Anke en Clara gekocht door Malmberg, een uitgeverij die de drijvende kracht is achter inspirerende methodes die leraar en leerling helpen in hun ontwikkeling van talenten, kennis en vaardigheden. ‘We zijn trots dat we nu nog meer scholen kunnen bereiken. We blijven betrokken en samen met Malmberg gaan we heel veel nieuwe kinderen ontmoeten, in het onder wijs, in ziekenhuizen en in zorginstellingen. Wat is het hard nodig dat we kinderen gaan zien, erkennen en waarderen. Dat zij leren dat ze verschil kunnen maken, dat ze ertoe doen. Het is de sleutel naar een fijnere wereld en veilige klassen.’

Meer informatie: www.gelukskoffer.nl

Carlosmomentje

Vastberaden gingen zij op pad in het onderwijs om de lessen zelf te gaan geven. Met hun Geluks koffer leerden zij de kinderen over geluk, dankbaarheid, positief denken, zelfvertrouwen, talenten, toekomstdromen en wat het is om te geven. Anke vertelt: ‘We kregen diep respect voor alle leerkrach ten en schooldirecties. Wat werken zij hard voor de maatschappij. Zelf moesten wij ook doorzetten om in het onderwijs te gaan staan. Het was vallen en altijd weer opstaan. Maar als een kind zegt dat het zich niet meer eenzaam voelt, en nu dankzij de lessen weet wat het moet doen als dat eenzame gevoel er weer is, dan was dat voor ons de reden om nooit te stoppen met het geven van lessen in geluk.’

Door

The Optimist • september/oktober 2022 • 33

•

Petra Maartense deelt boeken, documentaires, tv-programma’s, filmpjes, workshops, lezingen en bijeenkomsten met een happy view. Met deze projecten wil zij bijdragen aan de bewustwording van de eigen kracht en het stimuleren van persoonlijke ontwikkeling. Dit doet zij ook in samenwerking met anderen. Zowel op persoonlijk vlak als bedrijfsmatig inspireert Happy View het beste uit jezelf te halen en te laten zien aan deVorigwereld.jaar werd de Happy View School opge richt, een online plek waar je workshops kunt volgen. Op de website vind je een gratis proefcursus, zodat je kunt ervaren of het aanbod van de school iets voor jou is. Meer informatie: www.happyview.info / www.happyviewschool.online ‘HIJ KUNTHETWAARMEEGELUKSAPPKELDEONTWIK-EENJEVERSCHILMAKEN.’

HappyWe Wat was jouw laatste geluksmoment? En die van de belangrijkste mensen uit jouw leven? Een manier om dit soort positieve momenten van dankbaarheid vast te leggen – en in te zien van anderen – is via de gratis app HappyWe. Met deze mobiele applicatie kun je geluksmomenten opslaan en delen met men sen die de app ook gebruiken. De makers van de app hebben als missie om geluk te vermenigvuldigen door het te delen. Ze ontwikkelden de app zodat je met jouw geluksmo menten de mensen om je heen kunt inspireren en bijdraagt aan hun geluksgevoel. En andersom werkt het ook: je wordt positief beïnvloed door het geluk van anderen.Heteffect van de app is dat je jouw geluksmomenten steeds beter leert herkennen en waarderen. Je kunt jouw geluksmomenten vastleggen in tekst en voorzien van een emoticon en een foto. Daarna kun je ze delen – of vermenigvuldigen. Bovendien krijg je de eerste dertig dagen vanuit de app een mi ni-training in HappyWepositiviteit.iseenbesloten platform en alleen toegankelijk via een smartphone of tablet. Het gaat HappyWe daarbij niet om het váák delen van geluksmomenten met zoveel mogelijk mensen, maar om het selectief delen van werkelijk belangrijke momenten met de mensen die dicht bij jou staan. Je bepaalt eenvoudig wie welke HappyWe-momenten mag zien. Daarbij blijven jouw geluksmomenten bewaard in je happy history, zodat je ze altijd kunt terugkijken. Meer informatie: www.happywe.nl Happy View Wat is jouw uitzicht? Wat lees, zie, denk en doe je zoal? En is dat iets waar je happy van wordt? Happy View is een platform dat hierbij helpt. Het laat ons kennismaken met het bewustzijn dat wat wij aandacht geven voor een groot deel bepaalt hoe onze wereldOprichtereruitziet.

Loslaten Het is volgens Lu de kunst om je idee over geluk te kunnen loslaten. Het moment dat je geluk als een realiteit aanraakt, en niet als een idee, daar word je in zijn ogen blij van. ‘Dat maakt je sterk, dat voedt je. Het geeft je stabiliteit. Wanneer ik dat ervaar, ervaar jij het ook. Als de zon schijnt op een mooie dag, dan voel ik dat, maar jij ook. Die realiteit delen Cuong Lu is schrijver, boeddhistisch psycholoog, leraar, geestelijk verzorger en sociaal hervormer. Deze senior student van wijlen Thich Nhat Hanh was betrokken bij de oprichting van de sectie boeddhistische geestelijke verzorging bij het Ministerie van Justitie. Hij deelt zijn visie op geluk graag met gedetineerden en… optimisten.

Thema Geluksvogels

‘GELUK IS EEN REALITEIT’MOOIE

Door BRIAN DE MELLO Geluk geeft ons de voeding die het lichaam en de geest nodig hebben. Het verzacht de pijn en het lij den in het dagelijks leven. Alles begint echter met de vraag hoe we geluk definiëren. Boeddhist Cuong Lu heeft ontdekt dat geluk niet een idee is. ‘Geluk is een realiteit, een hele mooie realiteit. We hebben allemaal een eigen idee over geluk. En dat idee hoeft niet positief te zijn. Bijvoorbeeld, als je denkt: ik ben gelukkig als ik rijk ben. Nu ben ik nog niet rijk, dus ben ik ook nog niet gelukkig. Of: ik ben alleen gelukkig als ik rust ervaar. Maar die ervaar ik niet, dus dan ben ik ook niet gelukkig. Een idee is altijd iets persoonlijks, ik heb mijn idee, jij ook. Daardoor kunnen wij niet altijd in harmonie leven als onze ideeën over geluk niet hetzelfde zijn. Overal in de wereld zien we dat nu gebeuren.’

The Optimist • september/oktober 2022 • 34

Als je de realiteit van geluk met anderen deelt, maakt dat hen ook gelukkig, gelooft de boeddhistische leraar. ‘Het is plezierig voor meerdere mensen. Ik heb ontdekt dat wat ik kan, anderen ook kunnen. Dat heeft mij geïnspireerd om leraar te worden.’

Hierin zitten alle ervaringen van ons en van onze voorvaderen. Wij zijn namelijk meer dan één persoon; wij zijn ook de ervaringen van onze voorouders. Je kunt ons zien als individu, maar het woord “individu” betekent “ondeelbaar”. Je kunt mijn vader niet uit mij halen. Soms ervaren wij de realiteit niet zoals die is, maar zoals wij het beleven via ons bewustzijn, onze geschiedenis, onze ervaring. In dat geval ervaren wij realiteit nog steeds als een idee, een concept. Maar als we het heel puur ervaren, alsof we het voor de eerste keer aanraken, dan is het anders. Daarvoor moet je vrij zijn van alle ideeën en concepten. Ik heb daar een eigen Nederlands woord voor: ‘stilteling’. Je raakt het leven aan als een stilteling. Dus je bent stil van alle ideeën en je raakt de realiteit aan met je vrijheid, je wijsheid, je zekerheid. Ik weet heel zeker dat het geluk daar is. Je kunt mij een stilteling noemen.’ Lu ziet het loslaten van ideeën als een ‘WIJ MEERZIJNDAN ÉÉN PERSOON; WIJ ZIJN OOK VOOROUDERS.’VANERVARINGENDEONZE

-

The Optimist • september/oktober 2022 • 35

wij. Terwijl wij, in de wereld van gedachten, heel eenzaam zijn.’ Hij ziet tot zijn spijt dat de meeste mensen le ven met het streven naar geluk als een idee. Zij mis sen veel kansen om geluk als een realiteit te kunnen ervaren, en dat doet Lu pijn. ‘Daardoor worden mensen vaak slachtoffers van hun ideeën en emo ties.’ Hij moet denken aan de jongeman die in Ame rika een school binnenliep en om zich heen begon te schieten. ‘Als hij een oefening had gehad om even terug te gaan naar zijn eigen stilte, voor slechts één minuut, dan had hij het niet gedaan.’ Lu schreef een boek met de toepasselijke titel Wait: A love letter to those in despair. ‘Daarmee wil ik mensen eraan herinneren dat ze iets waardevols hebben in het leven. Als ze dat weten, verandert het hun leven. Dat is echt geluk, als een realiteit.’ Een ‘stilteling’

-

Maar wat als we die realiteit anders beleven?

Ook hier heeft Lu een antwoord: ‘Dat komt doordat we realiteit vaak ontvangen via onze ervaring. We kunnen dat ook bewustzijn noemen en dat heeft een opslagplaats. In de boeddhistische psychologie noemen we dat “opslagbewustzijn”.

Ten tweede beseffen wij niet dat we de vrijheid hebben om de gewoonte te kunnen loslaten. ‘Men sen denken: ik ben mijn gewoonte, zo ben ik. Als je van mij houdt, accepteer mij dan. Maar je hebt juist de vrijheid om te zeggen: ik volg mijn gewoonte niet. Stel bijvoorbeeld dat je boos bent, en iemand anders pijn wilt doen uit boosheid. Misschien heb je deze gewoonte van je ouders. Of van de maatschap pij, van wat je op televisie ziet, al het geweld dat je voorbij hebt zien komen. Dan denk je dat het ge woon is om een ander te slaan als je boos bent. Je hebt het al duizend keer op tv gezien. En niemand heeft je verteld dat je de capaciteit hebt om je gewoonte te stoppen. Die capaciteit heeft ieder mens maar we maken er amper gebruik van. Hoeveel pijn kun je daarmee voorkomen bij andere mensen, maar ook bij jezelf?’

Geluk zonder oorzaak

Allereerst leven we vanuit gewoonte. ‘We doen van alles uit gewoonte, we reageren uit gewoonte. Bewustzijn werkt op basis van gewoonte en wij herkennen niet dat we vanuit gewoonte reageren.’

Als derde reden noemt Lu dat mensen niet ge traind zijn in het stoppen van gewoontes. ‘Ik bege leid mensen daarin en ik vind het prachtig als jonge mensen het na een week al snappen en doen. Als je eenmaal je gewoonte erkent, ben je al vrij.’

waardevolle oefening, zodat hij het leven op pure wijze kan ervaren. Drie redenen Als het zo voor de hand ligt, hoe komt het dan dat mensen vaak niet in staat zijn om het geluk te zien? Daar zijn volgens Lu meerdere redenen voor.

‘OOK AL BEN JE BOOS AANRAKEN.’TOCHDANPIJNOOKVERDRIETIG,OFALHEBJEINJEHART,KUNJEHETGELUK

The Optimist • september/oktober 2022 • 36

Terug naar geluk. Geluk is volgens Lu pas echt ge luk als het stabiel is. En wanneer is het stabiel? ‘Als het niet afhankelijk is van jouw gewoontes, denken, emoties, gevoelens. Dus ook al ben je boos of ver drietig, ook al heb je pijn in je hart, dan kun je toch het geluk aanraken. We zoeken vaak naar geluk met een oorzaak. Bijvoorbeeld als je geld of rust hebt. Dat zijn oorzaken, of condities, voorwaarden. Maar er is een echte vorm van geluk; dat noem ik “geluk zonder oorzaak”. Dat geluk heeft een dimensie, die ik “een collectieve dimensie” noem. Dat is geluk dat niet persoonlijk is, maar dat wij met elkaar willen delen. Geluk dat altijd daar is.’

Hij werkt als geestelijk verzorger in de gevangenis en ziet soms gedetineerden die geen hoop heb ben en die zeggen dat hun leven voorbij is. ‘Dan ga ik naast ze zitten en vraag ik of ze een ademhalings oefening met mij willen doen, om tot zichzelf te komen. Mijn ervaring is dat ze na twintig minuten het leven aanraken als een realiteit, zoals ze dat nog nooit eerder gedaan hebben. Ze ontdekken de wijs heid in zichzelf en ze kunnen zo de vrede ervaren van een Boeddha.’ Hij heeft deze ervaringen opge schreven in zijn boek De Boeddha in de bajes, dat ook in de VS is uitgegeven als The Buddha in Jail en inmiddels in vele talen is vertaald. Later dit jaar, op 29 oktober, organiseert Cuong Lu in Burgers’ Zoo te Arnhem een conferentie met een aantal vooraanstaande sprekers die over het thema geluk iets willen delen. ‘Ik wil tijdens deze bijeenkomst iets duidelijk maken over de collectieve dimensie van geluk. Maar het is de kunst om mensen geluk te laten ervaren zonder dat je iets zegt.’ Geen woorden nodig Op de vraag of hij hoop heeft is het antwoord: ‘Ja, ik heb heel veel hoop! Maar ik ben ook bang dat, als wij niet naar elkaar luisteren, niet samenwerken, het ook fout kan gaan. We hebben bijvoorbeeld de natuur sterk beschadigd, maar dat kunnen wij om keren als wij onze gewoonten stoppen.’Cuong Lu

Thema Geluksvogels

1 1

‘De Collectieve Dimensie van Geluk’ Zaterdag 29 oktober 2022, 09.30 - 17.30u Burgers’ Zoo, Safari Meeting Center, Antoon van Hooffplein 1, 6816 SH Arnhem.

•

Met lezingen door Cuong Lu, Fokke Obbema, Erik de Jongh en Marjan Slob. Voor meer informatie en www.mindonly.nlinschrijven: Over natuur gesproken: dit voorjaar richtte hij op een mooie plek in Frankrijk, na zelf twaalf jaar als onzichtbare kloosterling te hebben geleefd, No Word Zen op. Een orde die onzichtbare klooster lingen opleidt. ‘Als je in ons centrum binnenkomt, kun je de vrede direct voelen. Er is niks geheimzin nigs aan. Vooral jonge mensen die helemaal zijn vastgelopen, snappen direct waar het om gaat als ze het centrum betreden. Daar zijn geen woorden voor nodig.’ Volgens Lu is het een plek om je te herinneren aan je eigen wijsheid, aan je eigen ge luk. Een zen-kloosterling in de traditie van de NoWord-Zen-Orde draagt geen kloosterkleding en kan iedere functie in de samenleving uitoefenen, van universiteitsprofessor tot automonteur. Op de website van Mind Only staat tot slot een treffend citaat van Cuong Lu: ‘De maatschappij is nu mijn klooster. Iedereen is mijn broeder en zuster.’ Een mooie realiteit om gelukkig van te worden.

Als kind vluchtte Cuong Lu met zijn ouders vanuit Vietnam naar Nederland. Hij is oprichter van het Mind Only Institute voor boeddhistische psychologie in Gouda en voorzitter van de jaarlijkse International Conference on Buddhist Psychology. Zes jaar lang bezocht hij wekelijks gevangenen om met hen te praten en te mediteren. Hij is auteur van De Boeddha in de bajes (Spec trum, 2019) en Wait: A Loveletter to Those in Despair (Shambhala, 2021), en een pionier in het toepassen van het herstelrecht.The

Optimist • september/oktober 2022 • 37

Thema Geluksvogels

InternationaleMindTweedeOnlyConferentie

Ondanks de jetlag en een vermoeiende dag, glinsteren haar ogen als die van een zorgzame moeder. ‘Ik heb thuis in de VS twee kleine kinderen. Vlak voordat ik vertrok heb ik de eerste stapjes van de jongste meegemaakt. Dat had ik niet willen missen.’ Haar glimlach spreekt boekdelen.

Als we haar vertellen dat ‘geluksvogels’ het thema is van deze editie van The Optimist, reageert ze spontaan: ‘Wíj zijn de geluksvogels! Want wij kunnen hier met elkaar een prachtig gesprek voe ren, terwijl we allebei onze dagelijkse uitdagingen hebben. Misschien hebben we wel allerlei kleine of grote obstakels moeten overwinnen om hier samen aan tafel te kunnen zitten. Alleen het feit al dat je hier bent met je eigen, authentieke zelf, met volle aandacht, maakt je een fortunate one.’

‘WIJ ZIJN DE GELUKSVOGELS’

Een ontmoeting met Claude Silver is direct ontwapenend. Voor je het weet stelt zij de vragen, uit belangstelling en liefde voor de mensen die ze ontmoet. Dat komt haar goed van pas in haar rol als ‘s werelds allereerste Chief Heart Officer. Hoe zorgt ze voor geluk op de werkvloer?

Het doet denken aan een citaat dat ze tijdens haar presentatie voor het Happiness@Work con gres in Antwerpen gebruikte: ‘Aandacht is de puurste vorm van gulheid die er bestaat.’ Die gulheid spreidt ze ten toon bij een van de grootste communicatiebureaus ter wereld, het Amerikaanse Vayner Media. Daar werd ze oorspronkelijk aangenomen als senior vice president. Na anderhalf jaar reizen naar andere kantoren om werknemers te ontmoeten en te begeleiden, werd het haar duidelijk: ze was klaar met het verkoop- en advertentiegedeelte. Ze wilde zich op mensen concentreren, dus verliet ze het bedrijf. Maar niet voor lang: na slechts enkele maanden vrij te zijn geweest werd ze gebeld door de CEO, Gary Vaynerchuk, die haar vroeg of ze terug wilde komen als zijn belangrijkste rechterhand: Chief Heart Officer. Dat klonk als een positie die haar in staat zou stellen anderen te helpen – precies wat ze wilde.

Thema Geluksvogels

Door TONY MASONThe Optimist • september/oktober 2022 • 38

The Optimist • september/oktober 2022 • 39

hem wat hij doet als hij zich depressief voelt. Dan schrijft hij gedichten, vertelt hij. Ik vraag of hij iets van zijn gedichten wil voorlezen. Alleen als je mij eerst jouw favoriete gedicht voorleest, was zijn antwoord. Dat deed ik, en hij las vervolgens drie van zijn gedichten voor. Daar zaten we, allebei in tranen. “Nu weet ik waarom mij werd verteld dat ik eens met jou moest praten”, zei hij na afloop. Ik krijg er nog steeds kippenvel van. Dat zo’n jongen van midden twintig zich zo opent, met al zijn kwetsbaarheid en authenticiteit. Het gaat niet om Claude die hem te woord staat, maar om het feit

Thema Geluksvogels

Praktijk In het dagelijkse leven zorgt Claude Silver ervoor dat haar 1.800 collega’s, verspreid over negen kantoren op meerdere continenten, zich gezien en gehoord voelen. Dat betekent dat ze op allerlei manieren en momenten communiceert met haar collega’s. ‘Daar heb ik een systeem voor opgezet. Maar soms tipt iemand een collega: je moet eens praten met Claude. Laatst vroeg ene Tim of hij mij een kwartiertje kon spreken. Dan merken we al snel waarom zo’n gesprek nodig is. Tim geeft aan dat hij last heeft van depressie. Spontaan vraag ik

LATENJEVERGETENZULLEN‘MENSENNOOITHOEZEHEBTVOELEN.’

Thema Geluksvogels

vlakte kunt zwemmen.’ Wel maakt ze een onderscheid tussen wat zij noemt ‘toxic optimism’ en ‘emotional optimism’. Het eerste, giftige type getuigt van het bagatel liseren van een probleem of het weg relativeren van een emotie. ‘Je hebt ondanks al je harde werken niet de opslag gekregen die je verwachtte, maar ach, je hebt tenminste een baan.’

Emotioneel optimisme is assertief en overstijgt de emotie: ‘Je hebt geen opslag gekregen en ik be grijp je teleurstelling, maar laten we samen kijken wat er voor nodig is om het wel voor elkaar te krij gen en hoe ik je daarbij kan helpen.’

Het is niet alleen de kunst om te luisteren en het probleem te identificeren, maar ook om con creet iets eraan te doen. Silver gelooft dat mensen andere mensen nodig hebben om gehoord te wor den én om in actie te komen. Ze citeert de Amerikaanse auteur en mensen rechtenactivist Maya Angelou: ‘Ik heb geleerd dat mensen zullen vergeten wat je hebt gezegd. Dat ze zullen vergeten wat je hebt gedaan. Maar mensen zullen nooit vergeten hoe je ze hebt laten voelen.’ Deze uitspraak is de rode draad in haar werk; ze wil haar collega’s in het hart raken, op een positieve manier. Vandaar ook die toepasselijk functienaam: Chief Heart Officer. Nieuwe tijd Het informatietijdperk waar we middenin zitten, heeft ons empathisch vermogen geen goed gedaan. Silver voorziet de komst van een nieuw tijdperk, waarin het hart centraal staat. Ze ziet veranderend leiderschap. Leiders die in de oude aanpak geloven zijn straks verleden tijd. ‘In alle artikelen die ik lees zie ik bewijs voor de verandering van tijdperk. Men sen die bij ons solliciteren vragen hoe onze bedrijfscultuur eruitziet, hoe transparant we zijn, of ze op afstand mogen werken, hoe we feedback geven en ga zo maar door. Allemaal vragen die te maken heb ben met menselijk contact en verbinding.’ De afdeling die zij onder haar hoede heeft, heet niet ‘HR’ maar ‘People and Experiences’; daar draait het volgens Silver om. ‘Een afdeling HR vroeg mij in het verleden nooit hoe het met mij ging. Hoe fijn zou het zijn geweest als ze dat wel hadden gedaan?’

-

Is ze naast een geluksvogel ook een optimist? ‘Ja, en ik kan je precies vertellen wanneer ik dat besefte. Ik was 25 jaar, woonde in San Francisco en was bij een evenement waar een spirituele zelfhelpdeskundige de woorden sprak: “Er zijn twee emoties: liefde en angst. If you’re not in love, then you’re in fear.” Die woorden veranderden mijn hele leven. Ik zei tegen mezelf: je zult in liefde leven. En dat gebeurde. Natuurlijk heb ik net als iedereen dagen waarop het tegenzit, maar mijn glas is meestal tot de rand gevuld, altijd meer dan halfvol. En als het af en toe wat minder vol begint te raken, weet ik als optimist hoe ik mijn glas weer kan vullen: met liefde.’

dat hij voelt dat iemand om hem geeft en hem als mens benadert.’ Dus niet: ‘Oh je bent depressief? Ga naar de dokter, slik een pilletje.’

Emotioneel optimisme Silver gelooft in optimisme. Zelfs in de donkerste tijden is er ergens een zonnestraal te vinden. ‘Hoe diep je ook zinkt, weet dat je altijd naar de opper‘AANDACHT IS DE ERGULHEIDVORMPUURSTEVANDIEBESTAAT.’

Wat haar zelf gelukkig maakt is de verbinding met mensen. Anderen helpen met het verwezenlij ken van hun droom en het uitdokteren van de stap pen die nodig zijn om het waar te maken. Ze voelt zich wat dat betreft ook een geluksvogel dat ze voor haar gevoel de ideale baan heeft.

• 1 1 Claude Silver The Optimist • september/oktober 2022 • 40

Wat is haar boodschap voor mensen buiten het arbeidsproces? ‘Ga datgene doen waar je denkt het geluk te vinden.’ We zitten op kansen die we soms niet zien, stelt Silver. ‘Stel je open voor de opportuni ties die zich voordoen. Ga na waar je blij van wordt, maar ook waar je absoluut niet blij van wordt. Dat is ook goed om te weten! Wees niet bang om te voelen en ook niet bang om te falen. Je verdient geen “punten” door op de bank te blijven zitten terwijl je méér kunt doen, van meer betekenis kunt zijn.’

Hoe vaak wenst iemand je dit toe? Hoe vaak wens jij dit iemand toe? Maar wat zeggen of bedoelen we hier eigenlijk Gelukkigmee?zijn is een eeuwenoud, universeel verlangen van ons allemaal. Toch is het voor veel mensen niet zo eenvoudig. In een wereld waar we worden gebombardeerd met uitspraken als ‘geluk is een keuze, maakbaar, een mindset’, lijkt het alsof simpelweg gelukkig zijn steeds moeilijker is. We zien dit aan de stijgende lijn van angst, stress, depressie, burn-out en mensen die levensmoe zijn. Ik herinner mij dat ik als klein meisje worstelde met mijn eigen geluk. Deze worsteling is eerlijk gezegd nooit helemaal overgegaan. Achteraf durf ik te zeggen dat juist deze worsteling, of beter gezegd deze reis, mij heeft geleerd wat geluk voor mij is. En dat deze reis mij heeft geleid tot het bewandelen van mijn pad als geluksexpert – inmiddels voormalig geluksexpert omdat ik ervoor heb gekozen om lie ver altijd nieuwsgierig en leergierig te zijn in plaats van eenDezeexpert.nieuwsgierige instelling heeft geresulteerd in honderden gesprekken met een prachtige diversiteit aan mensen (jong, oud, rijk, arm, gezond, ziek, ingenieur, ondernemer, professor, et cetera).

VEEL GELUK! Door ASHA LALAI

1 1 Asha Lalai The Optimist • september/oktober 2022 • 41

Thema Geluksvogels

Gewoon Asha. Ik vond mezelf in de meest authentieke vorm inclusief the good, the bad and the ugly.  Ik leerde dat ik niets meer hoef te doen om gelukkig te zijn. Niets aan mezelf hoef te fixen, maar erop mag vertrouwen dat mijn levensenergie ‘geluk is’ en ik simpelweg ‘geluk ben’. Deze levensenergie is een anker in mijzelf. Een anker waar ik op vertrouw en waar ik aan kan vasthouden op de momenten dat het leven mij uitnodigt om te groeien of met andere woorden: wanneer ik door de shit of een donkere tijd ga. Ik heb geleerd dat er heel veel verschillende perspectieven zijn op geluk. Ieder perspectief is waardevol maar slechts een facet van het geheel. Het geheel bepaal jij. Dit is jouw ontdekkingsreis. Er is niets spannender dan deze unieke reis aan te gaan met jezelf. Die reis begint ‘within’ en hoewel ze nooit stopt is het echt de moeite waard om te begin nen. Ik hoop dat je gaat ontdekken dat jouw geluk is: jouw unieke bijdrage aan een gelukkigere wereld voor ons allemaal. Jij bent geluk, ook op de momenten dat het niet zo voelt. Mijn dochter Diluna vroeg mij toen ze drie jaar was wat voor vogel ik zou willen zijn, als ik een vogel zou zijn. Ik moest even nadenken en zei: ‘Ik denk een grote arend die hoog kan vliegen en alles kan overzien.’ Diluna keek mij aan en zei: ‘Ik zou een geluksvogel willen zijn. • Asha Lalai werkt met Action for Happiness aan een gelukkige samenleving, met haar jaarprogramma Happiness at Work aan meer geluk in organisaties en haar startup ONE Million Dreams komt eraan.

Ik heb ze allemaal de vraag gesteld: ‘Wat is geluk voor jou?’ Tijdens het zoeken naar de rode draad in alle verhalen kwam ik erachter dat bijna iedereen ergens tijdens het gesprek zijn of haar handen op het hartcentrum legt en daarbij de woorden: ‘It is within’Tijdensuitspreekt.mijn onderzoek naar wat er zich allemaal afspeelt in het hartcentrum, kreeg ik te horen dat ik een genetische hartafwijking heb. Bijzondere timing en een perfect moment om mijn eigen hart centrum ook beter te leren kennen. Wat ik daar vond heeft mijn perspectief op geluk veranderd. Ik beloofde mezelf dat ik alleen die dingen ging doen waar mijn hart blij van wordt. Ik ging binnen een jaar van een afwijkend elektrocardiogram (ecg) naar een normaal ecg, mijn missie voelde krachtiger dan ooit en mijn activiteiten werden plots opgeschaald van nationaal naar internationaal. Ik transformeer de van de meest depressieve geluksexpert in Asha. ‘JIJ GELUK,BENTOOK OP DE ZODATMOMENTENHETNIETVOELT.’

Door DRS. RICHARD DE LETH

Thema Geluksvogels

The Optimist • september/oktober 2022 • 42

Een losgeslagen oerbrein beperkt je levenskwaliteit. Het mantra van het oerbrein is bekend maakt bemind. Het kiest automatisch voor wat het al kent. Liever iets bekends – ook al ben je ongelukkig –dan het grote ongewisse. Daarom blijf je trouw aan die partner, ook al voel je je niet fijn bij die persoon. Daarom blijf je hangen in die rotbaan: je droom baan najagen is veel te spannend. Veel mensen worden geleefd door een domi nant oerbrein. Dat begon al in de vroege kindertijd. Als je lief was kreeg je een compliment of een snoepje. Als je stout was kreeg je een uitbrander. Of nog erger: je werd genegeerd. Straf versus beloning. Je ouders, de school en de maatschappij hebben je breinarchief gevuld met regels. Regels die mogelijk niet bij jou passen. Maar je kunt op jonge leeftijd nog niet kritisch denken, dus je kunt ook niet bepalen wat er in jouw bibliotheek mag Drs. Richard de Leth schreef het boek Zielsgelukkig = Kerngezond. Hierin introduceert hij zeven spirituele wetten die we kunnen toepassen voor een betere gezondheid én meer geluk. Met The Optimist deelt hij passages uit de tweede wet: tem je oerbrein.

TEM JE OERBREIN

1. Iets kwijtraken wat we zoeken en willen heb ben. De prooi voor onze neus

Het is logisch dat je af en toe stress ervaart. Maar zorg ervoor dat die stress het gevolg is van zaken die je inspireren. Als je dagelijks de juiste prioriteiten stelt op basis van je hoogste waarden, dan verhoog je de kans op Chronischeeustress.stress is altijd distress. Deze stress komt vaak van buitenaf, maar kan ook van binnenuit komen door de volgende twee stressoren:

• Je krijgt disstress van uitdagingen die je verlammen. Ze verzwakken je vitaliteit en het bevordert het ontstaan van ziekte. Disstress zorgt voor verhoging van de stresshormonen adrenaline, noradrenaline, testosteron en osteocalcine.

staan. Het resultaat? Je wordt bang voor straf en je bent bang om een beloning mis te lopen. Je raakt verslaafd aan het zoeken naar beloning en aan het vermijden van straf. Je voelt je veilig als je de regels opvolgt. Het mensbrein De moderne psychologie is gebaseerd op het oerbrein. ‘Wees gelukkig, en vooral: wees niet verdrie tig.’ Maar werkelijk geluk ligt een niveau hoger, namelijk in het mensbrein, onze spirituele natuur.

.

.

Het is een levenskunst om het evenwicht te vinden tussen gemak en complexiteit, tussen steun en uit daging. Je hebt beide nodig, want het één zonder de ander maakt je incompleet. Steun en uitdaging Steun staat symbool voor het voedsel dat we kunnen eten, en uitdaging staat symbool voor het roof dier dat ons alert houdt. Bij eustress is er balans tussen steun en uitdaging. Bij disstress is er meer uitdaging dan steun. Als je hoogste waarden ondersteund worden zie je een verhoging van de neurotransmitters dopamine en oxytocine in het brein. Die roze wolk – dus de perceptie van meer steun dan uitdaging – zorgt voor een verslaving aan deze stoffen. Je blijft je om ringen met mensen die je naar de mond praten of die op hetzelfde level zitten. De andere kant is er ook. Je voelt weerstand bij meer uitdaging dan steun. Je verzet je tegen moeilijkheden en je vermijdt mensen of activiteiten

Zielsgelukkig = Kerngezond - 7 Spirituele wetten voor gezondheid Richard de Leth 9789082937817OERsterkUitgever:ISBN:99pagina’s€22,50Verkrijgbaarindewebshopvan The Optimist.

Thema Geluksvogels The Optimist • september/oktober 2022 • 43

• Je krijgt eustress van uitdagingen die je inspire ren. Ze versterken je vitaliteit en bevorderen de gezondheid. Ze sluiten aan bij jouw innerlijk vuur. Eustress geeft meer veerkracht, een groter aanpassingsvermogen en flexibiliteit.

-

Vanuit dat perspectief is je leven iets om dankbaar voor te zijn. Inclusief plussen en minnen, liefde en lijden, ontspanning en stress. ‘Nou, wat ben ik ontzéttend blij met alle stress.’Stress is het onvermogen om je aan te passen aan een veranderende omgeving. Het is niet per definitie verkeerd of ongezond, want er zijn twee vor men: eustress en disstress.

2. Iets krijgen wat we willen vermijden. Oog in oog met een roofdier

NATUUR.’SPIRITUELEONZEMENSBREIN,INGELUK‘WERKELIJKLIGTHET Zielsgelukkig Kerngezond 7 spirituele wetten voor gezondheid Zielsge lukkig Kerng ezond Drs. Richard de LethLethdeRichardDrs. Zielsgelukkig = Kerngezond 7 spirituele wetten voor gezondheid voor de volle honderd procent te leven. Onbeperkt en bruisend, zonder Maar helaas: leert nergens hoe je dat Tot nu. Want dit boek lees hoe je Wet 4: Vergelijk jezelf met jezelf Wet 5: Geloof je ogen niet Alle wetten samen zijn de blauwdruk voor gezondheid en geluk. Zo word je wat je in het diepst van kern bent: honderd procent jezelf zeven boeken, waarvan meer dan 250.000 zijn verkocht. Met zijn platform OERsterk wil hij één miljoen mensen begeleiden naar gezondheidvoorwettenspirituele

MOEITEDOEN’

Samenvatting Het oerbrein is het oudste deel van je hersenen. Het is de plek van instincten en impulsen, waardoor je naar iets toe beweegt of er juist vandaan. Of waar door je jezelf groter of kleiner maakt dan je bent. In de kindertijd is jouw oerbrein geprogram meerd met de overtuigingen van je opvoeders. Met het mensbrein kun je deze programmering overstij gen en meer vanuit je eigen regels gaan leven. Dan word je een compleet en beheerst mens. Stress is daar een onderdeel van. Dat klinkt vervelend, maar als je steeds weer de balans zoekt tussen steun en uitdaging, is het gezonde stress. En dat bevordert jouw welzijn en je flexibiliteit. Je oerbrein trapt het liefst op de rem. Het denkt dat er alleen maar gevaar bestaat. Ga op je strepen staan en leg ‘m het zwijgen op. Zo. Lekker rustig.

WijnandFoto:Geuze

1 The Optimist • september/oktober 2022 • 44

• Meer informatie: www.oersterk.nu 1 Drs. Richard de Leth is de oprichter van OERsterk. Met deze gezonde beweging heeft hij als missie om één miljoen mensen naar een beter leven te begeleiden.

MOETGELUK‘VOORJE

die vervelende gevoelens oproepen. Als de balans doorslaat naar één van beide, ontstaat chaos in onze mind. Het boeddhisme typeert dat als gehechtheid. Hoe meer je hecht aan wat je wilt behouden of vecht tegen wat je wilt kwijtraken, hoe meer disstress je in jouw leven Balancerenervaart.tussen steun en uitdaging is dus belangrijk. Het stelt je in staat om jezelf continu te ontwikkelen in een omgeving die geen dag het zelfdeDusis. ja: wees blij met stress. Stress is je stop knop. Het zorgt ervoor dat je perceptie meer in ba lans komt, zodat je de werkelijke wereld beter leert waarnemen. En die werkelijke wereld is de spiritu ele wereld.Deplek waar je niets kunt winnen of verliezen. Daar hoef je alleen maar te zijn.

Door SALLY TAN

Thema Geluksvogels

Thema Geluksvogels

Je bent ooit informatica gaan studeren, maar besloot over te stappen op filosofie en psychologie omdat je je ongelukkig voelde. Heeft het veranderen van studie je meteen meer geluk gebracht of duurde het even – misschien wel heel lang –voordat je je gelukkiger voelde? ‘Het was niet onmiddellijk; het kostte tijd. Dit is een van de belangrijkste lessen die ik door de jaren heen heb geleerd. Er zijn geen gemakkelijke oplossingen, en verandering gebeurt niet van de ene op de andere dag. Een van de grootste belemmeringen voor psychologische groei komt voort uit de dubbele standaard die mensen hanteren op het gebied van zelfhulp. Is er iemand die denkt dat het lezen van een boek over pianospelen voldoende is om concertpianist te worden? Of zelfs een middelmatige toetsenist? Zou het bestuderen van een handleiding over de mechanica van een basketbalschot iemand tot een goede balspeler maken? Nauwelijks. De theorie is op zijn best een eerste stap in een reis van duizend mijl. Tijd en moeite investeren in het bespelen van het instrument of op het veld is essentieel als we beter willen worden, verder willen reiken, hoger willen klimmen. En toch, ondanks ons begrip van wat er nodig is om een vaardigheid te ontwikkelen, geloven veel mensen nog steeds dat ze door het lezen van een zelfhulpboek of het bijwonen van een college gelukkiger zullen worden, en dat ze door het begrijpen van een psychologisch

menshetWiecertificaatkuntjeStudiesgelukschreefinalleendr.Harvard-wetenschapperTalBen-Shaharstaatnietbekendomzijncollegespositievepsychologie;hijookdrieboekenoverenrichttede‘HappinessAcademy’op,waarhetonderwerpgelukbestuderenenereenvoorkunthalen.isdezemandiewelbevindenvandedoorgrondt?

‘VEEL VAN WAT ER MET ONS HANDELEN.’ENPERSPECTIEFDOORBEPAALDWORDTGEBEURT,ONSONS 1 Dr. Ben-ShaharTal 1 The Optimist • september/oktober 2022 • 45

The Optimist • september/oktober 2022 • 46

concept persoonlijke groei zullen ervaren. Dergelijke verwachtingen zijn onrealistisch en belemmeren daarom de mogelijkheid van echte en blijvende verandering. We moeten er moeite voor doen, de inspanning leveren.’

Thema Geluksvogels

Je stelt dat er een belangrijke paradox is in ons dagelijks leven: als je pijnlijke emoties onder drukt, worden ze sterker. Wat kunnen we doen om dit tegen te gaan? ‘We moeten onszelf de toestemming geven om mens te zijn. Wanneer we emoties – zoals angst, afgunst ‘DE PARADOX IS DAT WE, OM OMARMEN.’ZIJNONGELUKKIG-HETTEVOORPOTENTIEELONSGELUKVERVULLEN,MOETEN

Als je het hebt over de science of well-being, de wetenschap van het welbevinden, is er dan nog ruimte voor puur geluk, geluk door toeval? ‘Natuurlijk is die er. Allereerst is er geluk in verband met het soort genen waarmee we worden geboren en de omgeving waarin we worden geboren. Ten tweede zijn er talloze mogelijkheden van gelukkige of ongelukkige pauzes in ons leven. De mensen die we ontmoeten, de vacatures die we te genkomen, op het juiste moment op de juiste plaats zijn, enzovoort. Tegelijkertijd maken we ons geluk ook door hard te werken, door open te staan voor kansen, door optimisme, enzovoort. Professor Ri chard Wiseman heeft onderzoek gedaan naar de kenmerken van gelukkige mensen, en het blijkt dat we enige – geen volledige – controle hebben over hoe gelukkig of ongelukkig we zijn. Veel van wat er met ons gebeurt, wordt bepaald door ons per spectief en ons handelen. Degenen die geloven dat de wereld hen tegenwerkt, brengen vaak een nega tief resultaat met zich mee, wat ze toeschrijven aan pech. Een optimistischer perspectief daarentegen brengt wat van buitenaf op geluk lijkt. Een manier om ons perspectief te veranderen in een optimisti scher perspectief, is door letterlijk, op regelmatige basis, de dingen in je leven op te sommen die gewel dig zijn. Dit herinnert ons eraan dat we veel hebben om dankbaar voor te zijn, en dat we veel meer geluk hebben dan we misschien denken.’

Ik heb je horen zeggen dat in een wereld die met allerlei crises wordt geconfronteerd, praten over geluk meer dan ooit nodig is. Meestal om de weerbaarheid te vergroten, verwijzend naar het woord ‘antifragiliteit’. Waarom? ‘De wetenschap van geluk biedt ons de tools en tech nieken om antifragiel te worden. Wat dit betekent? Antifragiel is een concept dat werd geïntroduceerd door epistemoloog en statisticus Nassim Taleb, een professor aan de New York University. Om anti fragiel te begrijpen, moeten we beginnen met veerkracht, een term uit de techniek. Een bepaalde stof of materiaal wordt als veerkrachtig beschouwd als het na langdurige stress of druk terugkeert naar zijn oorspronkelijke vorm. Om veerkracht uit te leggen, gebruiken we in dezelfde lijn de metafoor van een bal die valt en vervolgens terug stuitert naar zijn oorspronkelijke punt. Volgens Taleb is een stof of materiaal antifragiel als het na langdurige stress of druk niet alleen terugkeert naar zijn oorspronke lijke vorm, maar daardoor juist groter, sterker en beter wordt. Als een veerkrachtige bal terugkaatst naar waar hij eerder was, stuitert een antifragiele bal hoger terug. Meer in het algemeen gaat een anti fragiel systeem – en dat kan een levenloos object of een levend wezen in de vorm van een persoon, een bedrijf en zelfs een natie zijn – door moeilijke tijden en wordt daardoor sterker, beter en gelukkiger.’

Tal Ben-Shahar Uitgever: 9789021436678ISBN:Volt224pagina’s€20,00Verkrijgbaarindewebshopvan

Beschouw je jezelf een optimist? ‘Ik werk eraan en het wordt met de jaren steeds beter. Het is een levenslange reis, waar ik erg van geniet.’

BENT.’REALISTISCHDATZIJN‘OPTIMISTISCHBETEKENTJE

The Optimist • september/oktober 2022 • 47

Als een tijdschrift genaamd The Optimist, merken we dat de impact van negatief nieuws op ie mands welbevinden vaak wordt onderschat. Hoe kijk je hiernaar? ‘Onderzoek uitgevoerd door ex-CBS-journalist Michelle Gielan en de Huffington Post toonde aan dat het consumeren van slechts drie minuten negatief nieuws in de ochtend, 27 procent meer kans ople vert dat we een slechte dag zullen hebben. Dan is er onderzoek naar dankbaarheid dat indirect de posi tieve impact van goed nieuws aantoont. Onderzoek van psycholoog Robert Emmons laat bijvoorbeeld zien dat het bijhouden van een dankbaarheidsdagboek ons gelukkiger, optimistischer, kansrijker om onze doelen te bereiken, vriendelijker voor anderen en fysiek gezonder maakt. Hoe verhoudt dit zich tot goed nieuws? Het consumeren van goed nieuws maakt ons meestal gelukkiger en optimistischer over de wereld, omdat het ons eraan herinnert dat de wereld een goede plek is, net zoals het uiten van dankbaarheid ons hieraan herinnert. Verder is er overtuigend onderzoek dat sugge reert dat optimistischer worden ons zelfs langer kan laten leven. Dus hoewel ik niet aanraad om onze kop in het zand te steken en te negeren wat er om ons heen gebeurt, moeten we zeker onze consumptie van slecht nieuws beperken en onszelf blootstel len aan opbeurende inhoud – in de vorm van goed nieuws, goede kunst en meer dan wat dan ook: goe de mensen.’

Thema Geluksvogels

watGelukkiger,erookgebeurtHoeje(juist)ookinmoeilijketijdenplezierenbetekeniskuntvinden

Hoe past optimisme in het verbeteren van onze algemene staat van welzijn? ‘Optimisme draagt bij aan onze relaties, lichamelijke gezondheid, algeheel geluk en ons succes. Dus waarom committeert niet iedereen zich aan optimisme? Een van de redenen is de wijdverbreide overtuiging dat optimistisch zijn onrealistisch en niet verbonden met de werkelijkheid is. Maar in feite is het tegenovergestelde het geval. Ons pessimistische wereldbeeld is vertekend. Het komt voort uit onze culturele neiging om ons te concentreren op de ondeugden in plaats van op de deugden. We benadrukken bijvoorbeeld de weinige zakelijke fraudes, maar nemen vervolgens de miljoenen of miljarden eerlijke transacties die elke dag plaatsvinden als vanzelfsprekend aan, of negeren ze volledig. We extrapoleren uit een paar gevallen van mensen die anderen kwetsen dat de menselijke natuur slecht is, terwijl we het feit negeren dat miljoenen mensen over de hele wereld vreugde putten uit het helpen van anderen om een beter leven te leiden. Bij het vormen van ons pessimistische wereldbeeld geven we meer gewicht aan de terroristen dan aan de miljarden mensen die in vrede willen leven. We besteden meer aandacht aan degenen die anderen misbruiken dan aan de miljoenen die elke dag de liefde bedrijven. Dit betekent niet dat we het slechte moeten negeren – we moeten er alles aan doen om immoreel gedrag te overwinnen. Laten we echter in gedachten houden dat er veel meer goed dan slecht is in de wereld, en daarom erkennen dat pessimistisch zijn over de aard van onze wereld betekent dat we een smal, vertekend perspectief hebben, terwijl optimistisch zijn betekent dat je realistisch bent.’

The Optimist of verdriet – als iets natuurlijks accepteren, is de kans groter dat we ze overwinnen. Het afwijzen van onze emoties, plezierig of pijnlijk, leidt tot frustra tie en ongeluk. We zijn een cultuur die geobsedeerd is door plezier en geloven dat het kenmerk van een waardig leven de afwezigheid van ongemak is; en als we pijn ervaren, gebruiken we het om aan te geven dat er iets mis met ons moet zijn. In feite is er iets mis met ons als we af en toe geen verdriet of angst ervaren – wat natuurlijke, menselijke emoties zijn. Wanneer we onze gevoelens accepteren en onszelf toestaan mens te zijn en pijnlijke emoties te ervaren, zijn we geneigd ons meer open te stellen voor plezierige emoties. Dus hoe geven we uitdrukking aan onze emoties in plaats van ze te onderdrukken? We kunnen ze bijhouden, door te schrijven over alles wat we voelen. We kunnen ons ook openstellen en praten met mensen die we vertrouwen. En natuur lijk, onszelf toestemming geven om mens te zijn, dit kan gaan over het openen van onze sluizen en huilen, in plaats van de tranen tegen te houden. De paradox is dat we, om ons potentieel voor geluk te vervullen, het ongelukkig-zijn moeten omarmen.’

• Meer www.happinessstudies.academy/cihsinformatie:

Ga

Waar wacht je op? Tot je genen zijn gemodificeerd? Word nu abonnee!

‘JE KUNT

We doen de voorzichtige aanname dat je net als Meike blij door het leven wilt gaan. Daarin slagen optimisten namelijk als geen ander. Daarom leven ze doorgaans langer, gezonder en minder gestrest. Maar net als met alle waardevolle dingen, is enig onderhoud van dat optimisme wel nodig. Een abonnement op The Optimist is jouw bewijs van verbondenheid, jouw positieve exercitie van de dag. Blijf jij lezen, dan blijven wij schrijven. ALTIJD TRAINEN OM EEN TEOPTIMISTGROTEREZIJN.’ Bartels (p.28) naar: www.theoptimist.nl/nu

BLIJF EEN OPTIMIST

En als je het al bent, maak dan iemand anders blij met The Optimist

Meike

.

KatjaFoto:Mali

Kastje 27, koolmees, 8 eitjes

Govert Derix Govert Derix is filosoof, schrijver en adviseur. Zijn roman De boom is verkrijgbaar in de webshop van The Optimist .

VERHAAL.’INHOUDLEVENDIGE‘ZONDERGEEN

Mondeling Ik lees in Abram een pleidooi voor orale tradities. Religies bijvoorbeeld werden in den beginne vooral mondeling overgedragen. Verhalen waren dichtbij: uit de mond van hem en haar. Het woord ‘verhaal’ komt van ophalen, erbij halen, verslag uitbrengen. Zonder levendige inhoud geen verhaal. Een goed verteller weet die levendigheid te behouden. Een goed schrijver ook, maar toch anders en bijna per definitie afstandelijker. En ja, een mondeling tentamen filosofie, dat voelde pas echt als the real thing! Na een avond nestkasten controleren kwamen we vol verhalen thuis. Wat ik mijn ouders precies vertelde (kastje 27, koolmees, 5 eitjes; kastje 12, vink, 6 jonkies?) kan ik niet exact terughalen. Des te sterker de enthousiaste betrokkenheid van toen. Een gevoel dat nauwelijks in dit stuk te leggen is. Mondeling vertellen zou beter zijn. Of je meenemen naar het Moelbaerebos. Dat niet meer het bos is van toen. Maar toch. Stel dat we op grotere schaal samen zouden controleren hoe het gaat met de levende natuur om ons heen. En dan thuisko men en vertellen. Misschien begint de redding van de planeet niet zozeer met rapporten en vergaderingen. Maar met optimistische microcontroles en microacties die we niet meteen in woorden hoeven te vangen, maar eerst geduldig doorgeven, van mond tot mond. Start whistling the news! • In mijn jeugd in het Noord-Limburgse Horst deed ik mee aan nestkastjescontrole. Met een groep kin deren onder leiding van een boswachter of iemand van de vogelbescherming gingen we op pad door het Moelbaerebos. De sterksten droegen de ladder die we tegen bomen plantten waaraan een kastje hing. Voorzichtig naar boven. Haakje losmaken. Dakje lichten. Naar binnen kijken. Met een beetje geluk keek een kroost pimpelme zen je piepend aan. De opengesperde bekjes happig op rups en bladluis. ‘Zes jongkies!’ riep het kind op de ladder naar de notulist aan de voet. Of: ‘Zeven eitjes, vink!’ Vlakbij vulde de roep van een koekoek de sacrale ruimte van het koele bos. Zulke controles vinden nog steeds plaats, wel licht geavanceerder nu. Sensoren, camera’s, spreadsheets? Al die techniek vangt niet wat je ervaart als je zelf naar boven klimt en in zo’n kasje kijkt. Vertedering. Verwondering. Leven. Vanwege die schriele vogeltjes. En omdat er een voorzichtigheid bij kwam kijken die je de hele planeet toe zou wensen. Nestkastencontrole was een oefening in behoedzaamheid. Als we met de hele natuur zouden omgaan zoals wij met die kastjes en hun tijdelijke bewoners, hingen de vlaggen er anders bij. Overspannen gedachte. Maar toch. Wijsheden Ecoloog en filosoof David Abram geeft in zijn boek Being Animal boeiende verhalen over de ‘taal van vogels’: het onophoudelijke gesprek van vogels on derling. Ook veel andere dieren doen eraan mee en leiden eruit af of er gevaar dreigt of iets anders in de lucht hangt. Ook een mens kan ingetuned zijn. Als in het bos een kraai opvloog, wisten wij dat er iemand aankwam (vaak wijzelf). Abram en anderen met hem zeggen dat we van zulke ervaringen zijn losgezongen. Door wijshedenJean-PierreFoto:Geusens

-

Column The Optimist • september/oktober 2022 • 49

(zoals ‘alles is verbonden’) ooit op te gaan schrij ven zijn deze losgeraakt van de levende ervaring waaruit ze voortkwamen. Menselijke wijsheid was van oorsprong geënt op de intrinsieke wijsheid van de aarde. Maar zodra we gaan abstraheren, bijvoor beeld om het in woord en beeld over te dragen op anderen, lopen we het risico de ervaring uit te hol len. Totdat lege abstracties overblijven. Het goede. Het mooie. Liefde. Geluk.

The Optimist • september/oktober 2022 • 51

Zuiver zakelijk Nieuw begin Een frisse start

Er zijn dagen dat iedereen, ook ondernemers, er flink de bezem door wil halen om met een schone of opgepoetste lei te beginnen. Zo’n moment dient zich vaak aan na de zomerstop, of bij de start van de herfst, zoals Marcel Tjepkema beschrijft. Wie de jeugd heeft, heeft zo’n poetsbeurt minder nodig. Tijdens Young Purpose Day is het een kwestie van aanwezig zijn en starten. Ron van Es is een van de drijvende krachten achter deze gratis ‘opstartdag’ voor studenten, jonge professionals en starters op 29 september. In deze editie vind je inspiratie voor een nieuw begin. Met schrijver, trainer en alchemist Dirk Oellibrandt duiken we de diepte in. Door stil te staan komen we volgens hem vooruit. Sociaal ondernemer Ido de Vries pleit voor ‘degrowth’ en maakte zelf een frisse start door zijn baan op te zeggen en sociaal ondernemer te worden. En oud-bankier Gijs Dalen Meurs richtte Eyevestor op om van een schuldmaatschappij tot een aandeelmaatschappij te komen. Waar wacht je op? Begin met lezen!

Op 29 september: gratis toegang voor generatie Z! PURPOSEYOUNGDAY2022 Evenement

donderdag 29 september 2022

Wordtovernemen?dewereld

Evenement Wanneer:PurposeYoungDay

eigenlijkhuidigestokjejij‘Wilhetindeesta-fettewelover-nemen?’

Kom naar Young Purpose Day Op 29 september 2022 organiseren we Young Pur pose Day in Rotterdam. Een dag waar we de nieuwe generatie Z voor uitnodigen. De centrale vraag is die dag dan: wil jij het stokje in de huidige estafette ei genlijk wel een plek waar jij straks floreert? Is er een weg naar wat we netto-positief noemen? Een samenleving waar wel-zijn boven wel-vaart ons verbindt? Een planeet waar we in samenhang met de natuur een leven en werk kunnen vinden? Is er überhaupt nog een mogelijkheid naar de weg van netto-positief? Naar een wereld waarin jij meer gaat geven dan nemen? En wat is en wordt jouw rol daar dan in? Wat zijn jouw plannen? Wat zijn jouw ambities? Luisteren, leren, ontmoeten, doen We hebben boeiende mensen uitgenodigd die ieder voor zich ons een richting kunnen wijzen naar een toekomst. Ruben Jacobs, socioloog, Arine van Hees wijk, journalist en oprichter van de Pioniersfabriek, Janine Schimmelpenninck, Joris Tieleman, econoom, Jeanneke Scholtens, toekomstonderzoeker en Jelle van Baardewijk, filosoof. Op deze dag willen we een goede mix van stu denten, zelfstandigen met hun eigen bedrijf en jonge professionals die bij een bedrijf werken elkaar laten ontmoeten. Lees er meer over op: www.purposeday. nl/young-purpose-day/Partnersvandeze eerste Young Purpose Day zijn LaatBloeien en The Optimist. Mede door hen is deze eerste Young Purpose Day gratis (lunch op de dag kost je slechts € 12,50). Meld je gratis aan via youngpurposeday@gmail. com met vermelding van je naam, leeftijd en waar je studeert of werkt.

•

Je bent jong… …en geen haar op je hoofd denkt eraan het stokje over te nemen. Je kent het wel: de hardlopers in een baan die een estafette lopen. Als de eerste op de goede plek aan komt lopen, staat de tweede al klaar en begint alvast te rennen. Maar dan moet het stokje nog wel goed worden overgepakt. Daar gaat het trouwens heel vaak mis – met dat stokje. Je schijnt de Ameri kaanse greep en de Franse greep te hebben met het ‘stokje overgeven’. Het heeft te maken met het neer waarts of opwaarts aangeven van dat stokje. Hoe dan ook, de lol van de toeschouwers bij de estafette ligt toch voornamelijk bij het overhandigen van dat stok je. Als dat maar goed gaat. Jouw generatie aan zet? Een zelfde effect zou je kunnen bedenken bij de kloof tussen generaties. De generatie die nu de we reld betreedt met elan, vol frisse moed en opvallen de ideeën is generatie Z, ook wel Gen Z of Zoomers genoemd. Dat zijn mensen die geboren zijn tussen 2000 en 2015. Hoe gaan deze Zoomers het stokje overnemen? Overnemen van de laatste Babyboo mers (1940-1955), die de estafettebaan nu verlaten. Generatie X (1955-1970), die weliswaar nog meelo pen, maar wel op de laatste benen. De Pragmatische generatie (1970-1985), de doeners, de aanpakkers. De Millennials (1985-2000), met hun hoofden vol zor gen over hoe ze alles voor elkaar moeten krijgen. Er worden allerlei kwaliteiten aan generatie Z toege schreven. De eerste volledig digitale generatie. De generatie die niet gelooft in hiërarchie. Het collectief is belangrijker dan individueel gewin. En ja, natuurlijk zijn er twijfels of ze uit de verf gaan komen in deze wereld. Daar komt dus ook de weerzin bij om het stokje over te nemen. Om die estafette verder te lo pen. Want op weg waarnaartoe? Welke finish? En wat is dan de ‘prijs’ voor dat rennen?

Waar: LaatBloeien, Hofplein 19, Rotterdam Hoe laat: 10:00-16:00 uur Hoeveel: gratis Waarom: om generatie Z te inspireren

Zuiver zakelijk Nieuw begin ‘Luister naar je innerlijke wijsheid’ Door MARCEL TJEPKEMA The Optimist • september/oktober 2022 • 54

The Optimist • september/oktober 2022 • 55

Het risico is dan wel dat je dit ook vanuit je hoofd gaat doen. ‘Dat is ook wat we doen. We willen in shape zijn of we doen “even” een work-out. Maar het is allemaal een mentale manier om met het lichaam bezig te zijn. Dat werkt niet. We gaan vanaf de buitenkant naar de binnenkant. Het lichaam gaat natuurlijk wel van alles doen. Je kunt bijvoorbeeld vijftig push-ups doen in plaats van tien, maar het is tijdelijk en mechanisch. Het is niet je echte intelligentie, die daaronder zit. Zuiver zakelijk Nieuw begin

Duidelijk is dat we van binnenuit moeten leren leven en werken.

Hoe kijkt een alchemist naar het leven? ‘Herinnering is voor mij een essentieel deel in dit be staan. We leven allemaal in een lichaam dat het voor 99,99 procent goed doet. Dat “ding” werkt goed, ook energetisch. Toch zijn we zo gefocust op een intel ligentiebron buiten onszelf. We halen onze informatie uit de samenleving of uit de media en de rest van de informatie hebben we dan opgeslagen in ons brein. Dat is raar, want wat ik kan opvangen in mijn brein is niet meer dan één procent van wat er werkelijk aan wezigEris.zit een enorme intelligentiebron in wie ik ben, in wat ik in mij draag. De vraag is hoe we daar contact mee kunnen maken. Dat gaat veel meer over “het potentieel dat er al is”, dan over hoe ik zodanig alle stukjes bij elkaar kan brengen dat ik ook wat word. Deze moderne manier van leven is zelden succes vol. Je ziet het overal om je heen. De focus dient dus anders te zijn, omdat je anders vanuit je omgeving een speelbal wordt van wat mensen willen of van je eigen interpretatie van wie je bent. Ik geef vaak het voorbeeld van de arend in een kippenhok. Als je als arend opgroeit in een kippenhok, dan ga je na een tijd vanzelf kakelen. Dat is omdat je niet genoeg bin nen jezelf voelt wat je vermogen is. Ik zie in deze tijd heel veel kakelende arenden, dolfijnen, enzovoort.’

Dirk Oellibrandt is schrijver, trainer en alchemist. In de zomer van 2018 ontmoetten we elkaar. Uit die ontmoeting onstaat een warme vriendschap en vaste samenwerking. Met Dirk samenwerken is als een weg naar eenvoud en innerlijke wijsheid. We spreken met hem over zijn visie op deze tijd.

KIPPENHOK,OPGROEITARENDINEENDANGAJENAEENTIJDVANZELFKAKELEN.’

‘De dingen die we aan de buitenkant doen zijn prima, maar gaan geen effect hebben als het niet aansluit bij wie we op een diep niveau zijn.’

Kijk naar de geneeskunde, de biologie of de na tuurwetenschap. Het is het bestuderen van hoe het lichaam en de biologie werken. In het Taoïsme en ook het Boeddhisme gaat het veel meer over hoe je zelf de belever kunt zijn van dat proces, misschien zelfs de creator. Dan krijg je iets heel anders. Dan komen we van binnenuit. De sleutel hierin is dat we dan zelf de bron zijn en niet meer focussen op de stroom in de rivier. Die bron zit bij ons niet in ons mentale op pervlakkige bewustzijn. Het zit in ons onderbewust zijn. Het is daarbij niet nodig om te weten wat er allemaal in zit. We hoeven alleen die plek als het ware vast te houden. In het Taoïsme wordt het bewuste, onbewuste en onderbewuste allemaal als één bewustzijn gezien. We kunnen met deze totaliteit contact maken. We kunnen het nooit allemaal kennen, maar we kunnen het als het ware in ons dragen. Dat gaat over de drie centra: buik, hart en hoofd. Als mens gebruiken wij nu bijna alleen het hoofd. Wij gebruiken heel weinig de intelligentie van ons hartcentrum en nog veel minder de intelligentie van onze buik. In deze tijd weten we ook niet meer hoe we dat moeten doen, maar als je mensen hiermee in contact brengt, verandert er iets in de kwaliteit van hun leven.’ Zijn we het kwijtgeraakt of is er iets waar we bang voor zijn? ‘We zijn zeker bang voor onze schaduwkant. In het Taoïsme (of Alchemie) is de schaduwkant niet meer dan een tegenpool van de lichtkant. Het heeft niets te maken met goed of slecht. Het is hetzelfde als dag en nacht, leven en dood. Er is een constante heenen-weerbeweging. Leven kan pas echt creatief aan wezig zijn als we die twee polen samenbrengen. In onze westerse samenleving zijn we, door onze drive en onze reis naar het hoofd en de wereld om ons ‘ALS JE ALS

heen, de passieve pool (het vrouwelijke, yin) stelsel matig vergeten. We zijn zo sterk gericht geraakt op het proces, dat we meer dan ooit vergeten waar de bron van dat proces is. De bron is ook meer het vrou welijke. De stroom meer het mannelijke.’ Wat houdt ons eigenlijk in ons hoofd? ‘De mens heeft in zijn ontwikkeling een reis gemaakt vanuit de buik (instinct) naar het gevoel in het hart naar de ratio. En nu zie je dat mensen zich niet meer herinneren hoe het was. We hebben hier (hoofd) een nieuwe plek gecreëerd die goed is, maar die niet meer aansluit op de twee lagen die daaronder zitten. Mensen denken soms dat ik zeg dat ratio, of intellect, niet goed is. Dat is niet zo. Het is juist ge weldig, maar als het geen wortel heeft, dan krijg je wat je nu overal ziet. Er wordt een enorme inspan ning geleverd om samen bezig te zijn met de dingen waar het eigenlijk niet om gaat. En alleen een drama lijkt nog genoeg te zijn om ons te laten stilstaan bij waarover het wél gaat. Dit is niet intelligent. Ik denk dat veel mensen het daarover met me eens zullen zijn. Voor de Alchemist zit het gevoel voor waar het leven om gaat, veel meer in zijn lijf, in zijn buik, in zijn biologie en in dat wat aansluit bij alle andere levens vormen. De waarde van de ratio zal daarom pas echt naar boven komen als we buik, hart en hoofd terug verbinden met elkaar.’

Wat is geluk eigenlijk? ‘Wat mij betreft is geluk een natuurlijke staat van te voelen dat het allemaal goed is. Dat zijn niet de din gen zelf, maar het is het leven zoals jij het op dat mo ment ervaart. Als dat niet geluk is, dan héb je geluk. Dan ben je terug in het spel van de dualiteit. Als we geluk laten afhangen van de buitenwereld, dan wordt het zoals een loterij. Af en toe heb je weleens ge luk. Ik vind dat geluk een inherente status van “wellbeing” is doordat we aansluiten bij het leven zelf.’

Je bent dus geluk? ‘Ja. Geluk is een plek die je diep in je hart voelt. Vrede en dankbaarheid zijn bij mij de twee sleutelwoorden om in dat geluksgevoel te komen. Mijn helaas over leden mentor, Paul de Blot, zei altijd: “Als je over dit moment dankbaar kunt zijn, wat er ook gebeurt, dan ben je altijd gelukkig”. Dat is zo omdat je het dan niet laat afhangen van iets dat daar buiten is. Je laat het afhangen van het feit dat je er mag zijn en dat je dit mag meemaken.’

Wanneer gaan mensen hier echt mee aan de slag? ‘Er is een belangrijk boek in het Taoïsme, dat heet The secret of the golden flower. Dat is een heel oud boek dat uit verschillende tradities komt. Het boek is minstens achthonderd of negenhonderd jaar geleden geschreven. Een van de principes uit het boek is het vermogen om het licht om te keren. Zij spraken toen al over de arrogantie van de moderne mens. Zij zien die arrogantie in het feit dat de mens alles benoemt en daardoor denkt dat hij in controle is. “Ik kijk naar jou.” “Ik kijk naar buiten.” “Ik voel.” Er is altijd een “ik” die het doet. Dat is alleen totaal niet de realiteit. Het is een spelletje dat je hoofd en je ego met je spelen. De zin van de grondprincipes is om dat spel te doorbreken.Hetbegint op het moment dat we weten dat we eigenlijk op zoek zijn. Als we stoppen met de fake ze kerheid “ik heb het allemaal onder controle, ik weet wie ik ben en ik weet wat ik aan het doen ben”. Als

Hoe help je mensen hierbij? ‘Ik stel altijd drie vragen. De eerste is: “Waar ben je allemaal mee bezig in je leven?”. Dan krijg je vaak een heel verhaal dat je soms een beetje moet afkappen. De volgende vraag is: “Wat vind je nu echt belangrijk in je leven?” Die vraag moet je meestal drie keer stel len, maar uiteindelijk hoor je wat mensen belangrijk vinden en waar ze allemaal mee bezig zijn. En als je dan vraagt waarin ze terugvinden wat ze belangrijk vinden, dan volgt bijna altijd een stilte. Het contrast is zo schrijnend. “Het leven gaat hierom, maar ik doe constant iets anders.” Dat is wat ze zeggen. Dat gaat zo niet werken natuurlijk. Zo ga je niet gelukkig zijn.’

1 5 Dirk Oellibrandt The Optimist • september/oktober 2022 • 56

Zuiver zakelijk Nieuw begin

The Optimist • september/oktober 2022 • 57

Zuiver zakelijk Nieuw begin

• Meer weten? Ben je geraakt door het interview en wil je graag verder lezen? Ga naar www.clubgroeneveld.nl. Daar vind je onder meer onze podcast met Dirk Oellibrandt en een langer interview.

‘STILSTAAN IS NIET LOPEN, MAAR DAT WIL NIET ZEGGEN DAT JE STOPT MET STAPPEN.’

mens proberen we dat natuurlijk op alle mogelijke manieren te vermijden en die fake zekerheid vol te houden. Daarom zie je vaak dat er een drama nodig is om iemand te doen stilstaan bij zichzelf. Het is alsof we onszelf niet kunnen stoppen, omdat we vaak de tijd niet nemen om stil te staan en bezig te zijn met de vraag: “Leef ik nu het leven dat bedoeld is of ga ik gewoon met de automatische piloot met iedereen die het ook niet weet?”’ Hoe kijk jij dan eigenlijk naar deze tijd? ‘Wat er in de wereld momenteel gebeurt, is beyond repair. De grote vraagstukken die op tafel liggen, to nen hoe instabiel het allemaal is. Circa vijf jaar gele den besefte ik dat het probleem hyperyang is. Het is hypermannelijk, extern. Je kunt yang niet met yang oplossen, maar dat is wel wat we doen. Je moet yang met yin oplossen. Veel mensen begrijpen dit niet he lemaal en zeggen: “Dan moeten wij heel passief wor den”. Dat is het niet. Het is wel zo dat het een proces is van meer naar binnen gaan, meer in het lichaam, meer vanuit verbinding met de aarde, maar van daar uit nog steeds wel doen wat je te doen hebt. Dat is zeer belangrijk. Veel mensen hebben niet de vitali teit. Ze zien de basis, waar het vandaan kan komen, niet. Veel ondernemers gaan meteen naar het eco nomisch model. Maar dat moeten we juist helemaal loslaten. Het is niet dat we daarmee moeten stop pen, maar we moeten er over leren denken van bin nenuit. Zoals de natuur het doet, is compleet anders. Die start altijd vanuit yin.’ Wat zou mensen kunnen helpen? ‘Door stil te staan bij de momenten op de dag. Wat mij betreft gaat dat over de geschenkjes die je elke dag krijgt. Je kind dat naar je glimlacht of het geluid van iets dat je mooi vindt uit de buurt. In elk leven zijn zo veel momenten, elke dag. Die momenten zijn heel klein, maar het zijn momenten om aan te ko men bij wat er nu is. Het maakt ons als het ware meer aanwezig. Stilstaan is niet lopen, maar dat wil niet zeggen dat je stopt met stappen. Het gaat over echt waarnemen, te voelen zoals het is. Ik weet niet of dit een beginnersstap is, maar het heeft mij ontzettend geholpen toen ik mezelf de vraag stelde: “Hoe zou het zijn als ik deel kan zijn van de intelligentie die nu in mijn lichaam zit, die mijn hart doet kloppen en bij voorbeeld mijn darmen en lever doet werken?”. Stel je voor dat ik daar verbinding mee zou kunnen ma ken, met die perfectie. Dat is een manier om te gaan luisteren naar je lijf en al die processen die zich al af spelen. Dat is ook wat ik mensen altijd aanraad. De bereidheid om te luisteren naar je innerlijke wijsheid. Dat is voor mij de basis.’

Knot de wilgen die wij zijn The Optimist • september/oktober 2022 • 58

Persoonlijke keuzes doen ertoe. Mede daarom heb ik ervoor gekozen om met anderen onze boerderij te kopen. Omdat we zo het werk en onderhoud kunnen verdelen en de vaste lasten per persoon verminde ren. Ik ben gestopt met lesgeven in het hbo toege Degrowth is een manier om grenzen te stellen aan groei.

Door IDO DE VRIES

Wilgen passen als vanouds in het Nederlandse land schap: ze leverden de takken voor de matten waarop dijken werden gebouwd, herbergen meer dan 250 insectensoorten, leveren honing en nectar voor wil de bijen en hommels. Bijzondere bomen die tot de verbeelding spreken. Bij het doorzagen van de tak ken konden we aan de jaarringen zien welke zomers droogWilgenwaren.doen een beroep op je: als je ze niet knot maar door laat groeien, worden de takken zo zwaar dat de wilgen scheuren en hol worden. Het natuuron derhoud stelt grenzen aan de groei. Het knotten kun je zien als analogie voor ‘degrowth’: het verminderen van de economische dwang tot groei, afremmen van CO2-uitstoot en tegengaan van de opwarming, voor de energietransitie en een voedselsysteem dat de aarde niet uitput en misbruikt. Onze maatschappij heeft obese trekjes ontwik keld. De ontwikkelingen en krachten hierachter zijn meervoudig en lijken een eigen dynamiek te heb ben. Ze kunnen net als te zware takken leiden tot scheuren en breuken in de stam van optimaal, be stendig en in welzijn (samen)leven.

Sociaal ondernemer Ido de Vries vergelijkt het met een snoeibeurt. Hij vertelt wat het onze maatschappij kan opleveren.

Van de Randstad zijn we afgelopen jaar naar het ri vierenland van Maas en Waal verhuisd. Rondom onze boerderij staan ruim zestig wilgen waarvan we afge lopen winter de helft hebben geknot. Dat zette mij aan het denken. Knotten als ‘degrowth’

Zuiver zakelijk Nieuw begin

Wonen als ‘degrowth’

1 The Optimist • september/oktober 2022 • 59

Ik koos voor minder reizen, om meer energie en tijd aan tuin en land te besteden, voor meer autonomie én het accepteren van de afhankelijkheid, van elkaar, van de seizoenen, het weer en de tijd. Want: het werk in de tuin en boerderij is nooit af. Het weer dicteert wanneer er gezaaid, geplant en geoogst wordt. Het is een type afhankelijkheid dat je hier in een buitengebied meer voelt dan in de stad. Het doet een beroep op mijn ongeduld, om die in te tomen en meer open te staan voor wat wel kan. Het begrip ‘maakbaarheid’ krijgt hier de betekenis van samenwerken, floreren door en met wederzijdse afhankelijkheid. Lesgeven als tuinieren Knotten is stoppen en ruimte geven tegelijk. Door het verwijderen van de oude takken, ontstaat er ruimte voor nieuwe en jonge uitlopers die in het voorjaar daarop de gelegenheid hebben om volop te bloeien. Toen ik stopte met lesgeven, gaf ik ook ruimte: ik maakte plaats voor collega’s en verliet de routine.Lesgeven is een vorm van tuinieren: ideeën, kennis en vaardigheden worden in boeken, werkcol leges en trainingen gezaaid en bemest met nieuwe inzichten en ervaringen. De aard(e) van de studenten en hun groeikracht bepaalt uiteindelijk of de zaailin gen tot wasdom komen. Vaak gingen gesprekken bij het koffieapparaat over het gebrek aan motivatie van studenten. Net zoals moestuinders altijd moppe ren over onkruid, toont de werkelijkheid zich niet zo maakbaar als gehoopt en verwacht in onze agenda’s en jaarplanningen. Ik heb onderwijs geven en de in teractie met studenten met plezier en enthousiasme gedaan. Regelmatig was de motivatie van studen ten toch om zoveel mogelijk studiepunten met zo min mogelijk inspanning te vergaren. De legitieme uitkomst van het onderwijssysteem zelf. Lesgeven in sociaal ondernemen was vaak de uitzondering op deze regel. Want dit keuzevak (van een half jaar) trekt juist studenten die op zoek zijn om van betekenis te zijn voor iets buiten henzelf of hun vriendenkring. We bouwden de minor op rond vakken als creativiteit, sociale impact en de vraag ‘wat zijn jouw motieven en hoe motiveer jij anderen’? We probeerden studenten vertrouwd te maken met hun ondernemende hou ding en hun persoonlijke handvatten voor een onze kere toekomst. Als docent moet je je rol niet te groot maken. De banen waarin en de collega’s waarmee de afgestudeerde studenten gaan werken, hebben veel meer invloed op hun waarde en maatschappelijke impact dan het onderwijs. Hoe leid je op voor werk in de komende jaren, die grote veranderingen zullen laten zien? Dat is een vraag die ik mijn docentenleven ben blijven stellen. De wereld die we kennen gaat ingrijpend transfor meren door klimaatverandering, energietransitie en (al of niet) ingrijpen in de stikstofcrisis die op zijn beurt de woningbouw en voedselvoorziening beïn vloedt. Wat is daarvoor de relevante kennis, kunde en vaardigheden die studenten en jongeren nodig hebben om van waarde te zijn en bij te dragen aan leefbaarheid en welzijn? We wonen nu in een dorp dat trots is om als een van de eerste gemeenten klimaatadaptief te zijn. Er zijn onder andere regenbergingen gebouwd. Wij zijn tevreden dat onze boerderij (een rijksmonument uit 1870) al een gescheiden hemelwater-systeem, zonnepanelen en een zonneboiler heeft. Dat is een kleine bijdrage aan minder CO2 en meer duurzame energieopwekking. Maar is dat genoeg? Nee, vinden we, dus we maken meer plannen. We legden een moestuin en bloementuin aan en bouwden een tak kenril met de geknotte wilgentakken als schuilplaats voor insecten, egels en vogels. De biodiversiteit pro beren we zo te vergroten. Ik hoop genoeg te kunnen zaaien, poten en planten om voldoende geworteld te raken voor wat op ons afkomt. Knotten hoort daarbij, om breuk en hol worden te voorkomen en om ruimte te geven.

Zuiver zakelijk Nieuw begin paste psychologie, om meer tijd te besteden op het land en aan het huis. Dat huis delen we ook door het open te stellen. Ik ben parttime sociaal ondernemer geworden. Een vorm van ‘degrowth’: minder werk tijd, minder inkomen, meer kwaliteit van leven. Dat kan omdat het ons economisch meezat de afgelopen dertig jaar. Dat is geen persoonlijke verdienste. Wel heb ik keuzes durven maken. Voor mensen, organi saties en collectieven die net als ik duurzaam willen bijdragen aan de samenleving.

VANKWALITEITWERKTIJD,‘MINDERMINDERINKOMEN,MEERLEVEN.’

1 Ido de Vries is sociaal ondernemer en Mede-auteurBrouwershofmede-eigenaarvandeinMaasbommel.van Sociaal ondernemen - Innovatie en ondernemerschapinhetsociaaldomein betrokkenJuttersgelukvanBestuurslid.StichtingenbijdeStichtingStadsgarageinHaarlem.

•

Als deze uitgave verschijnt dan gaan we al weer rich ting september. September is volgens de indeling die wij aanhouden de eerste volle maand van de herfst. Het belangrijkste is dat nu de periode van ex pansie, groei en nieuwe ideeën voorbij is. In deze tijd gaat het veel meer over de talloze vormen waarin de potentie van de afgelopen maanden terechtkomt.

Als je de herfst goed wilt begrijpen, verdiep je dan in het begrip ‘rijping’. Dat is het sleutelwoord in de herfst. In de ontwikkelingspsychologie wordt dit het proces van volwassen worden genoemd. De herfst is vergelijkbaar met de namiddag en de vooravond in de dag. Laten we zeggen dat de herfst rond drie uur in de middag begint. De energie is nog heel vol en er is veel kleur, maar het gaat al richting schemering.

Door TJEPKEMAMARCEL Herfst ‘HET IS EEN KUNST OM SEPTEMBERININJEEIGENRITMETEBLIJVEN.’ The Optimist • september/oktober 2022 • 60

•

Zuiver zakelijk Nieuw begin

Zielsontwikkeling In een mensenleven is de herfst de periode tussen 42 jaar en 64 jaar. Je persoonlijkheid is dan uitontwik keld. Het is de tijd van het leven dat je richting gevon den hebt en hard werkt om je taken te volbrengen. Na je 42e komt er niets meer bij. Natuurlijk schaaf je hier en daar nog aan jezelf, maar wat je nu echt ontwikkelt is je ziel. De herfst van je leven gaat over jouw zielsontwikkeling ten behoeve van de ander. Dat betekent dat je bezig bent om vormen te maken die uniek zijn voor jou. Je neem je eigen specifieke functie in met je eigen specifieke kleuren. Balans opmaken In de herfst kijk je naar de opbrengst van de zomer. Die opbrengst rijpt. Als je dat naar jezelf vertaalt, dan gaat die rijping ook over het verstevigen van je karak ter. Daarmee bedoelen we te zeggen dat je nu leert om niet meer de hele tijd met vernieuwing bezig te willen zijn. In de herfst verstevig je wat er is, wat je verworven hebt. De vernieuwing gaat wel door, maar je begint ook te merken dat je op veel vlakken nu eenmaal zo bent of dat het nu eenmaal zo is. Kijken naar de opbrengst gaat dus over kijken naar wat je dit jaar verworven hebt en daar doe je het mee. Je accepteert het, of je er nu tevreden over bent of niet.

Lessen toepassen De herfst is dus ook de periode om de balans op te maken en daar lessen uit te trekken. De lessen die je geleerd hebt pas je toe. Daar komt dat verstevigen ook vandaan, want in het toepassen wordt alles dui delijker en komt je kiel dieper te liggen; als mens, als professional en als organisatie. Start langzaam op Goed om te weten: in september ben je als vanzelf sprekend bezig met vorm. Weet dat het in septem ber vaak nog een rommeltje is. Dat komt ook omdat september de klassieke opstartmaand in onze cul tuur is. Alles wordt nu pas weer in werking gezet. Het is een kunst om in september in je eigen ritme te blijven. Het advies is: als je weer opstart, zorg dan dat het opstarten naar een vormgeving toe gaat. Start geen nieuwe ideeën op, start vormgeving op! Het tweede advies is dat een opstartproces altijd stap voor stap gaat. Veel trager dan je denkt. Als je het te vlug probeert dan brandt het op. Heb het goed in de herfst en neem vooral de tijd! Meer weten? Natuurlijk is er nog veel meer te vertellen over de maanden en vooral over de herfst. Ben je benieuwd? Stuur dan een bericht naar info@clubgroeneveld.nl.

Rijping

Alle artikelen die we maken over de seizoenen zijn geïn spireerd door het boek Leven en werken in het ritme van de seizoenen van Jaap Voigt en de warme band die we met hem door de jaren heen hebben opgebouwd.

Volgens ARN is de stijging te danken aan een gro ter aantal batterijen dat vorig jaar in aanmerking kwam voor een tweede leven. De wettelijke recyclingseis van minimaal 50 procent van het gewicht van de lithium-ion batterijen is daarmee ruimschoots gehaald.

Batterijen uit elektrische auto’s gerecycled Afgedankte aandrijfbatterijen uit elektrische auto’s wor den steeds vaker hergebruikt. Waar in 2020 bijna 70 procent van de batterijen werd gerecycled, ligt dit per centage momenteel op 83 procent. Dit blijkt uit cijfers van Auto Recycling Nederland (ARN).

• The Optimist • september/oktober 2022 • 62

Waterstof voor zware jongens Vrachtverkeer kan sinds eind juni waterstof tanken bij de Shell in Emmen. Het betreffende tankstation is te vinden op de energiehub GZI Next. Het waterstofvulpunt in Emmen is onderdeel van een Europees waterstofnetwerk voor het zware wegvervoer. De locatie draagt bij aan een snellere verduurzaming van het (inter)nationale goederentransport. Ook waterstofbussen van Qbuzz gaan tanken op het GZI-terrein.‘Metde opening van het waterstofvulpunt zetten we een volgende stap in de toepassing van waterstof’, zegt Tjisse Stelpstra, verantwoordelijk gedeputeerde van de provincie Drenthe. ‘We hebben in Drenthe een koppositie als het gaat om waterstof. Deze koppositie willen we verder versterken en dan het liefst in de volle breedte. Dan heb ik het naast productie van waterstof, over de toepassing van waterstof in bijvoorbeeld de maakindustrie en mobiliteit.’

Oude batterijen die nog goed genoeg zijn, kunnen een tweede leven krijgen. Afgedankte batterijen die hiervoor niet in aanmerking komen, worden gerecycled. Hierbij worden schaarse grondstoffen zoals kobalt en nikkel teruggewonnen. Zo komen deze weer beschik baar voor gebruik in een nieuwe batterij.

Duurzame mobiliteit

Zuiver zakelijk Nieuw begin

•

Autoproducenten en -importeurs zijn verplicht om aandrijfbatterijen aan het einde van de rit weer terug te nemen. In Nederland hebben veel importeurs deze opdracht neergelegd bij ARN. Dit bedrijf brengt jaarlijks verslag uit aan de overheid over het aantal ingezamelde batterijen en de recyclingprestatie daarvan.

Zuiver zakelijk Nieuw begin

• DOMINANTIE PRIVÉAUTO PER PROVINCIE The Optimist • september/oktober 2022 • 63

De groene camperaar Europa’s grootste camperclub – de NKC – heeft op de website een CO2-calculator gelanceerd. Hiermee kun nen camperaars berekenen wat de CO2-uitstoot is van een camperreis.Naastdekilometers, worden ook het verblijf en de activiteiten op de plaats van bestemming in de bere kening meegenomen. Op basis van het meetresultaat krijgt de camperaar praktische tips over energiezuinige alternatieven. Bovendien kan hiermee de CO2-uitstoot van een camperreis vergeleken worden met die van an dere manieren van reizen. ‘Meten is weten’, zegt programmaleider duurzaam heid Gerben Hardeman, van de NKC. ‘Doordat de CO2 calculator inzicht biedt in de impact op het milieu, helpt de tool camperaars om groenere keuzes te maken. Door vandaag te beginnen met schoner rijden en mili eubewuster te camperen, kunnen we aan het eind van de rit samen het verschil maken voor de generatie cam peraars van morgen.’ • De CO2-calculator van NKC vind je op www.nkc.klimaatwijsopvakantie.nl.

Delen, of liever niet? Deelauto’s zijn bezig aan een opmars, maar hoe kijken Nederlanders hier tegenaan? Om hierachter te komen legde leasebedrijf Mister Green een aantal stellingen voor aan 1.099 Nederlanders met een rijbewijs. Maar liefst 86 procent van de ondervraagden geeft aan liever een eigen auto te hebben dan dat ze er een delen. Weerstand tegen deelauto’s neemt met de leeftijd toe. Zo weigert maar liefst 58 procent van de zestigplus sers het gebruik ervan en zijn veertigers en vijftigers niet veel enthousiaster (48 procent). Onder respon denten jonger dan dertig jaar bedraagt dit percentage slechts 23 procent. ‘Innovatie en nieuwe diensten roe pen over het algemeen weerstand op, zeker onder ou dere generaties’, zegt Caroline Asselbergs-Van Dijl, CEO van MisterGreen. ‘Hoewel ik vooruitgang altijd toejuich, kan ik me voorstellen dat mensen moeten wennen aan deelmobiliteit. Dit vergt namelijk een heel andere ma nier van gebruik en het kan best een tijdje duren voor dat mensen dit omarmen en ze de voordelen ervan echt gaan Verderinzien.’ blijkt uit het onderzoek dat maar liefst ze ven op de tien Nederlanders niet geloven dat deelauto’s privébezit vervangen in de toekomst. Mogelijk speelt hierin mee dat dertien procent van de respondenten vindt dat deelauto’s het straatbeeld verpesten. Jonge ren zijn het minst negatief over de toekomstige aanwe zigheid van deelauto’s (62 procent) en de invloed ervan op het straatbeeld (zeven procent).

Doorbegin

1 The Optimist • september/oktober 2022 • 64

In juli van dit jaar passeerde Eyevestor de mijlpaal van dertig miljoen euro aan ‘gesharefund’ kapitaal. Daarmee werden zeventig bedrijven in staat gesteld om hun eigen vermogen te versterken door digitale aandelenuitgifte.

1

Van schuld naar aandeel Het belangrijkste ingrediënt van een aandeel is vol gens hem het gelijkgestelde belang dat mensen met een aandeel hebben; ze nemen gezamenlijk deel aan iets. Hij licht toe: ‘Doordat je gelijkgestelde be langenrelaties kunt opzetten, ontstaat er een andere cultuur. En als je dat groots weet aan te pakken, kan er zelfs een andere maatschappij ontstaan. Mijn ul tieme visie is om van deze schuldmaatschappij naar een aandeelmaatschappij te komen. En daarboven staat dat ik de menselijkheid wil terugbrengen in het financiële systeem.’

De man achter dit concept, Gijs Dalen Meurs, vertelt ons hoe zijn platform werkt en hoe hij dit gebruikt om de wereld mooier te maken.

die me in 2009 op een documentaire wees die me raakte, omdat ik mezelf al een tijdje gevangene voelde van de hypotheekverplichting die ik was aangegaan.’ Die verplichting werd een echte last toen de financiële crisis in 2008 ontstond, waardoor aandelenvermogen verdampte, de waarde van zijn huis daalde en de banken van koers wijzigden; er kon niets meer. Hij noemt het de toenemende ‘financialisering’ van onze maatschappij. ‘Onder financialisering versta ik alle mensen en praktijken die zich bezighouden met het maken van geld, mét geld. De kloof tussen de reële economie en financialisering wordt steeds groter. In de afgelopen decennia is deze van een paar procent gegroeid naar meer dan twintig procent.’ Gijs Dalen Meurs met het bordspel Money Maker

Eyevestor is een platformoplossing die vorig jaar met driehonderd procent groeide. Kennelijk speelt het in op de behoefte van mkb’ers om meer te doen met het eigen vermogen, hun aandelenkapitaal. Dalen Meurs: ‘Dat begon bij mij met de vraag: waar zit de liquiditeit in dat eigen vermogen? Als er geen liquidi teit is, is er geen waarde. En als je je eigen vermogen beter weet in zetten, ontstaan er veel meer moge lijkheden voor ondernemers.’

‘De menselijkheid terug in het financiële systeem’

Dalen Meurs noemt onze samenleving een ‘schuldmaatschappij’ omdat hij er op een bepaald moment achter kwam, dat elke euro die bestaat eigenlijk geen geld is, maar krediet. ‘Omdat het gecreëerd wordt door een banklening. Dat is de enige manier hoe geld kan ontstaan in ons huidige financiële systeem. Dat besef kwam dankzij mijn vader Zuiver zakelijk Nieuw BRIAN DE MELLO

Bedrijven die gebruikmaken van het Eyevestor platform via zogenaamde eyeventures, zijn met name gericht op de keteneconomie, de ecosystemische economie, of wat auteur Kees Klomp de ‘betekeni seconomie’ noemt. ‘Ze kijken niet alleen naar hún plekje in het ecosysteem, maar naar het totaal waarin ze een rol willen spelen.’

Volledig ecosysteem

Meer informatie: www.eyevestor.com

Zuiver zakelijk Nieuw begin

Betrokkenheid Bij Eyevestor draait het dus om sharefunding en en gagement. Twee mooie Engelse woorden die de essentie van dit platform kort samenvatten. ‘Dat betekent aan de ene kant bedrijven in de gelegen heid stellen om het eigenaarschap van een bedrijf ‘DE MEERBETEREWORDTWERELDEENPLEKALSWESHARE-FUNDEN.’

Het idee van Eyevestor is dat bedrijven de moge lijkheid krijgen om hun aandeelhoudersregister te digitaliseren. Investeerders kunnen zo laagdrempelig in- en uitstappen, zonder telkens een gang naar de notaris. Ondernemers krijgen binnen hun eigen ver mogen de gelegenheid om dingen te doen met dat nieuwe‘Alskapitaal.platform zijn wij onderscheidend omdat het een volledig ecosysteem is voor de hele levenscy clus van dat aandelenkapitaal. Het is dus een con tinu iets, in tegenstelling tot, vaak projectmatige, crowdfunding. Bovendien gaan we uit van het stake holderprincipe; je kunt binnen het systeem verschil lende soorten aandeelhouders creëren. We maken als het ware een eigen marktplaats, een persoonlijk “beursje” voor een bedrijf en zijn omgeving. Je kunt bijvoorbeeld beginnen door je medewerkers een aandeel aan te bieden, en vervolgens andere geïn teresseerden benaderen om groeivermogen aan te trekken. Het ecosysteem van een bedrijf bestaat uit stakeholders die een relatie hebben met een bedrijf. Klanten, partners, leveranciers, medewerkers, fans; ze kunnen allemaal een aandeel nemen en meedoen met de onderneming. Uiteindelijk verandert “eigen vermogen” dan in “verwant vermogen”. In het Engels heet dat engaged equity. Daar willen we heen.’

Aanbieding

Gijs Dalen Meurs stelt zich onder meer ten doel om meer jongeren bewust te maken van de werking van de economie en het geldsysteem. Zo ontstond Money Maker, een spannend bordspel over geldschepping, schuld en krediet in de setting van het Amsterdam uit de Gouden Eeuw. Lezers van The Optimist kunnen de Engelse versie van het spel met € 15 korting online bestellen door gebruik te maken van de kortingscode OPTIMIST. Je betaalt dan geen € 40 maar € 25 (exclusief verzendkosten). Scan de QR-code of kijk op: www.moneymaker.games. Hier is tevens de Nederlandse handleiding gratis te downloaden.

The Optimist • september/oktober 2022 • 65

te delen door verschillende soorten aandelen aan te bieden en te registreren. Daarmee geef je mensen de kans om op een laagdrempelige manier te parti ciperen in een bedrijf, waar ze achter staan en wiens missie ze verwezenlijkt willen zien worden. Aan de andere kant zit er het community-aspect; als mensen eenmaal aandeelhouder zijn, kun je ze motiveren om je ultieme ambassadeur te worden. Dat draagt bij aan hun identiteit; ze laten door hun deelname en be trokkenheid zien wat bij ze past en wie ze zijn.’

•

Tot slot: ‘De wereld wordt een betere plek als we meer sharefunden, en daarmee meer eigen ver mogen toegankelijk maken voor het mkb.’ Dit is de overtuiging van de voormalige bankier die besloot het over een andere boeg te gooien, met succes. Zijn start-up groeit door naar een scale-up van betekenis en het is sinds kort zelfs mogelijk om mede-eigenaar te worden van Eyevestor, onder het motto practice what you preach Leuk detail is dat bij deze innovator alles is ge baseerd op drie principes: Liberty, Equity, Fraternity De vrijheid die een ondernemer krijgt om met meer eigen vermogen te ondernemen op een manier die een verbroederende community creëert. Wat Gijs Dalen Meurs betreft is de revolutie begonnen.

MENSELIJKE VERBINDING

Fotografie: Valentin Flauraud The Optimist • september/oktober 2022 • 66

Beeldverhaal

Parijs,BeyondRechts:Walls,Frankrijk

Op steeds meer plekken ter wereld duiken kolossale schilderingen in het landschap op. Beelden die vanuit de lucht bekeken verstrengelde handen die elkaar stevig vasthouden blijken te zijn. Het is het werk van de Zwitsers-Franse kunste naar SaypeSaype.wordt beschouwd als een pionier in de landschapskunst. Met een biolo gisch afbreekbare verf die hij zelf ont wikkelde op basis van kalk en houtskool maakt hij graffiti-achtige kunstwerken op een natuurlijke oppervlakte. Zo vind je zijn werk terug op bergtoppen, zandstranden en Hetgrasvelden.doelvanzijn werk is om impact te maken op mensen, zónder impact te maken op de natuur. In 2019 startte hij het project Beyond Walls, dat symbool staat voor menselijke verbinding. Het wereld wijde project dat meerdere jaren loopt, roept mensen op om elkaar te helpen, aardig te zijn en om samen te leven. Inmiddels heeft Saype er zestien steden opzitten; de grasvelden van de Champs de Mars bij de Eiffeltoren kenden de primeur en zijn nieuwste werken zijn te bewonderen in Brazilië. Meer informatie: www.saype-artiste.com

Beeldverhaal

Beeldverhaal

Op deze en de volgende pagina: Beyond Brumadinho,Walls,Brazilië Fotografie: Saype The Optimist • september/oktober 2022 • 69

Door DE REDACTIE OPTIMISTISCHE OPLOSSINGEN Oproep

The

In deze rubriek bieden we jou als lezer een plek om je suggestie over een bepaald onderwerp met ons te delen. Met een positieve insteek zijn alle oplossingen welkom. Deel jouw idee via redactie@theoptimist.nl

In de vorige editie legden we de vraag voor: ‘Welke ideeën heb je die kunnen bijdragen aan het beëindi gen van de oorlog vanuit Rusland in de Oekraïne?’. We ontvingen onder andere een reactie van Ingrid, die voorstelt om in het oorlogsgebied een enorm groot filmbeeld te laten zien, met muziek die tot bezinning moet leiden. Beeld en muziek tegen oorlog Aangezien techniek kan zorgen voor drone-bom barderen met duizenden doden, kan techniek wellicht ook een enorme filmprojectie tot stand brengen bij het slagveld. Wat voor film daarop? Een klassieke muziekfilm. Hieronder omschrijf ik de vierdelige film van Optimist

• september/oktober 2022 • 72

3. Mensheid op aarde in beeld – De aarde vanuit de ruimte gezien (‘blue planet’); tegen deze achtergrond Beethovens 9e symfonie, Alle Menschen werden Brüder, gezongen door diverse koren (o.a. groot Japans koor met tienduizend zangers), tenslotte eindigend met één mens in beeld (uit de film HUMAN), steeds een ander mensportret in beeld.

Vrouwenmars De oorlog in Oekraïne lijkt vooral een mannending, afgezien van de moedige Oekraïense vrouwen die hun land helpen verdedigen. Wat ik zie is dat man nen het besluit nemen om aan te vallen, mannen trekken ten strijde, mannen plegen oorlogsmisda den. Daarom stel ik voor dat vrouwen zorgen voor een vredelievende tegenactie.  Wat als we honderdduizend vrouwen (of meer) uit allerlei landen verzamelen, vanuit zoveel mo gelijk continenten, en dat we een witte mars lopen naar het front? Of naar Odessa? Zal Poetin het in zijn hoofd halen om de aanval te openen op onge wapende vrouwen van diverse nationaliteiten, van jong tot oud? Zal hij het aandurven om burgers uit, laten we zeggen, vijftig landen te bombarderen met een genadeloze tegenzet van die landen als mogelijkeMisschienrespons? is het een naïef idee, maar soms moeten vrouwen het voortouw nemen om agressie te stoppen en mannen tot inkeer te brengen. ‘Take a walk and make love, not war.’

4.Transformatie van het individu  – Tsjaikovs ki’s Zwanenmeer; met solodans van de zwaan in beeld.

Petra Overigens: er hoeft maar iets met Poetin nu te ge beuren, en dan doet dat keerpunt zich al voor. Het is fijn als wij daarop nu al voorbereid zijn. Verder vind ik het van belang dat we Oekraïne blijven ondersteunen in haar huidige strijd. Daar hebben al die moedige strijders recht op, ook president Zelenski. Met als direct doel: een staakthet-vuren.

Oproep

2.Vernietiging – WO2 herhaalt zich - Schindlers List; vioolsolo met in beeld solist en woestijnachtergrond.

Ingrid Al

-

The Optimist • september/oktober 2022 • 73

5. Liefde voor de natuur die overleeft – Stilte met alleen natuurgeluiden (vogels, wind), besneeuwde top van een berg die uitzicht biedt op berglandschap.

Roque Delago

1. Leef-tijd – 2e pianoconcert Rachmaninov; zwar te achtergrond, pianisten spelend op de voor grond: Arthur Rubenstein, Rachmaninov zelf, Horowitz, Fedorova en anderen, eindigend met de zestienjarige Sokolov.

mensen en muziek, eindigend met de natuur als vijfdeHierdeel.isde toelichting achter de muzikale beelden:

Positieve publiciteit Ik stel voor dat we, mede met de hulp van alle uitgeweken Oekraïners, de Oekraïense Victoria Koblenko alsook de uitgeweken Russen – zie de Te genlicht tv-uitzending van juli – en samen met vooraanstaande Russische en Oekraïense journalisten, wetenschappers en anderen – en met de hulp van alle EU-landen – ons gezamenlijk vanaf nu moeten toeleggen op positieve publiciteit over West-Europa – om alle Russen in Rusland hiervan vanaf nu te gaan doordringen. Om te laten zien dat wij niets liever willen dan welvaart, geluk en mogelijkheden brengen voor iedere Rus in het toekomstige Rusland. Zelfs mogelijk zo ver, dat ook Rusland lid zou kunnen worden van de Europese Unie (EU) met een belangrijke plaats voor hen daarin. Want de Russen en ook de Oekraïners zijn echte Europeanen. En daarom hoort Europa ook geopolitiek bij elkaar te komen. En ja, dat is iets van een langere adem, maar deze info-campagne is nu de enige mogelijkheid om vanuit ons veilige Westen iets te kunnen uitvoeren. De nieuwe vraag De vraag voor de volgende keer: ‘Hoe zorgen we voor eenvoudiger taalgebruik en minder complexe “oplossingen” vanuit de overheid?’ Stuur je suggesties redactie@theoptimist.nl.naar:

Het PR Bureau heeft Marnix Geus medeopgericht, een florerend pr-bureau, en meer dan tien jaar geleid. Hij is een van de mensen achter Blyde, officieel het eerste duurzame, B-Corp gecertificeerde pr-bureau in de Benelux. Daarna begon hij The Present Movement, ‘een beweging die ondernemers verbindt met maatschappelijke initiatieven, waaron der projecten voor vluchtelingen, nieuwkomers en daklozen’. Ook dat is een succes. Veel mensen willen zulke dingen graag, eens een keer, ooit, doen in hun leven. Hoe pak jij het aan? Daar gaat het boek tenslotte ook over.

‘Je moet gewoon een beginnetje maken’

Boekfragment

-

Marnix Geus: ‘Ik heb gemerkt dat, hoe langer mensen aan plannen werken, hoe complexer de strategie, hoe minder kans dat het van de grond komt. Je moet gewoon een beginnetje maken. Dat heb ik ook altijd gedaan.’ Wat gebeurt er daarna? ‘Dan heb je al snel wat vrien den en familie die zeggen, goed bezig man. Meestal helpen ze je omdat ze niet willen dat je voor gek staat. Vervolgens komt er een moment, of beter stapelen de mo menten zich op waarbij je denkt, waar ben ik in godsnaam aan begonnen? Dan probeer je hulp troepen te verzamelen, je zoekt naar gelijkgestemden, je vermant je, en zo verder.’ En dan ontstaat er iets? ‘Ja zo gaat dat. Ik schets het nu wat makkelijk. Het is natuurlijk ook volhouden en doorbijten. Maar ergens op een moment... vaak als je het helemaal niet verwacht kom je bijvoorbeeld de juiste persoon of personen tegen. En opeens kun je stappen zetten, ontstaan er mogelijkheden, gebeurt er van alles. Momentum.’  Het zijn etappes op de route van ideaal naar concrete orga nisatie, voor ‘ondernemer, ver anderaar, wereldverbeteraar’?

Marnix Geus schreef Het idealenboekHoe je jezelf verandert, én de wereld. Hiermee levert hij een overweldigend, inspirerend en praktisch pleidooi af voor wereldverbetering en hoe je daar zelf een factor in kunt zijn.

The Optimist • september/oktober 2022 • 75

Door GIJS DE SWARTE

1 The Optimist • september/oktober 2022 • 76

In het afgelopen decennium ontstond een nieuw woord voor mensen die zich inzetten voor een betere wereld: we noemen hen changemakers. Mandela was bijvoorbeeld zo’n changemaker. Een heel grote. Hij was aanvanke lijk ook een activist, een strijder, iemand die geweld niet schuwde. We kennen hem nu vooral als het toonbeeld van vergevingsgezind heid, verzoening en liefde. Dit boek heb ik geschreven voor iedereen die net als Mandela een changemaker is of zou wil len worden, om een gelijkwaardigere en duurzamere wereld te creëren. Het zal je aanspreken als je voelt dat de tijd rijp is. Voor jou persoonlijk, maar zeker voor de wereld als geheel. Als je meer houvast zoekt, aanmoediging of gewoon inspiratie, dan is dit het ideale boek voor jou. ‘The meaning of life is to give life Victormeaning.’Frankl Als ik het over changemakers heb, denk ik allereerst aan de mensen die vooroplopen in het aanjagen van positieve verandering. Deze mensen zijn natuurlijk van alle tijden. Alleen heten ze soms misschien wereldverbeteraars of profeten, idealisten of activisten, vrijwilligers of leiders. Je vindt ze in de gezondheidszorg en in het onderwijs, in de politiek en in de gebedshuizen, en net zo goed in het bedrijfsleven als in de kroeg. In feite gaat het over ons al lemaal. Want bijna iedereen wil graag van betekenis zijn, op z’n minst het gevoel hebben dat het leven zin heeft. ‘The meaning maken, bijvoorbeeld ten aanzien van het winstmaximalisatieprincipe.’ Het boek is ook allesbehalve soft. Eerder inspirerend en praktisch. Vrij luchtig en geestig ook. ‘Dat is goed om te horen. Om twee redenen: idealen kunnen behoorlijk verbitterend werken, als ze niet allemaal in een keer uitkomen, en dat doen ze vaak niet. En minstens zo erg: er kan een impliciet verwijt in gaan zitten. Ik doe dit wel maar jij doet het niet. Daar wil ik echt heel ver weg van blijven. Het is niet productief, en niemand wordt er vrolijker van. Hoop én hande lingsperspectief, bewustwording én beweging. Daar houd ik van. En van alliteratie.’

Vanwaar eigenlijk die behoefte om de wereld te verbeteren? ‘Het is me met de paplepel inge goten. Mijn ouders zaten in het onderwijs en qua verzuiling was het CDA, NCRV, Trouw... die wereld. Iets doen voor anderen; het was een gegeven.’

‘Ja, het zijn fasen. Het begint met wakker worden, bewustwording; je realiseren dat je iets wilt doen. Dan dat beginnetje maken. Hulp troepen verzamelen. Doorzetten in donkere dagen. En uiteindelijk loslaten... Dat wil zeggen, ver trouwen hebben. Mensen hebben zich al aangesloten. Het is wat, misschien iets anders dan je had gedacht maar het is er en het gaat z’n weg. Je kan niet altijd alles beheren en controleren. Let it be en geniet ervan, want daar gaat het uiteindelijk ook om.’

Boekfragment

Boekfragment

‘Idealen kunnen behoorlijk verbitterend werken, als ze niet allemaal in een keer uitkomen, en dat doen ze vaak niet.’

Steekt daar bij jou ook een geloof of leer achter? ‘Ik ben wel geraakt door de bekende spirituele leermeesters maar ik houd niet van evangeliseren. Je wordt ook snel bij kruidenthee-types ingedeeld, bij de softies. Het mensen naar de zin maken in je bedrijf, daar is het voor mij eigenlijk concreet mee begonnen. En dat is juist helemaal niet soft. Daarvoor moet je vaak harde en gedurfde keuzes

Boekfragment of life is to give life meaning,’ al dus psycholoog en concentratie kampoverlever Victor Frankl. Mensen die in organisaties werken, weten dit ook. Je ziet het de laatste jaren zelfs in nieuwe functietitels. De happiness officer kwam op, want meer geluk op de werkvloer bleek niet alleen fijn voor de mensen, maar ook nog eens goed voor de resultaten. Bij sociale ondernemingen zie je de brand activist de kop opsteken. Die moet ervoor zorgen dat het merk of de organisatie de sociale missie blijft nastreven en zich niet laat verleiden om weer achter het grootste geld aan te rennen. Steeds vaker gaan mensen op het werk met elkaar in gesprek over wat zij als organisatie méér zouden kunnen doen. De sustainable development goals, kort SDG’s, van de Verenigde Naties bieden daarbij houvast. Ook bij het zoeken naar werk worden potentiële werkgevers meer en meer langs de lat gelegd door bewuste high potentials. En die werkge vers doen er goed aan om dit heel serieus te nemen. Sommigen ne men het inmiddels zó serieus dat ze zich laten doorlichten door B Lab, een internationale club die organisaties toetst op hun bijdra ge aan mens en milieu, waarna ze zich wel of niet een B Corp mo gen noemen. Deze ontwikkelingen bieden hoop. Leg de lat steeds hoger Ik vind het niet vreemd dat steeds meer mensen de wereld willen veranderen. Want laten we eerlijk zijn, niemand komt zijn bed uit om bij te dragen aan het bruto binnenlands product. Je wilt het leuk hebben bij wat je doet. Je wilt jezelf en anderen ontwikkelen. Je wilt met wat je doet geen schade aan anderen of de wereld veroorzaken. Het liefst zou je met je werk zelfs actief wil len bijdragen aan een mooiere samenleving.MisschienToch?droom jij ervan dat het hele bestaansrecht van jouw zijn, jouw werk, jouw leven in essentie gaat om ‘goed doen’. Met Het idealenboek wil ik zo veel mogelijk mensen inspireren om de lat steeds hoger te leggen. Ik wil laten zien dat je in je eentje al een enorme beweging op gang kunt brengen, laat staan met een hele organisatie. Met behulp van onderstaand model kun je zelf toetsen in welke fase je je op dit moment be vindt en waar je binnenkort wilt zijn. Hiermee kun je in gesprek gaan met je collega’s, met je leidinggevende en met je klanten. En überhaupt met de mensen om je Inheen.bijlage 1, ‘Raise that bar’, achter in het boek, licht ik het model verder toe. Maar in essentie gaat het erom dat we naar ondernemerschap kunnen kijken puur als werk, een manier om geld te verdienen, om winst te maken. Als je de lat wat hoger legt en je daadwerkelijk om de ‘Als je jezelf een changemaker noemt, ga je staan waar de meeste mensen nog zitten.’ 1 Marnix Geus 1. werk 2. werkgeluk 3. omgevingsbewustzijn 4. actief bijdragen 5. maatschappelijke winst als missie CIRCLE OF INFLUENCE The Optimist • september/oktober 2022 • 77

Winactie!

mensen bekommert, gaat onder nemerschap over bijdragen aan werkgeluk. Maar hebben we het dan alleen over het geluk van het team of zijn we ons ook bewust van onze omgeving? Daarna volgt de vraag: hoe zouden we vanuit ons ondernemerschap actief kunnen bijdragen aan een mooiere wereld? En in de ultieme vorm is de rol van ondernemer schap primair om maatschappelijke winst te realiseren, in goed Nederlands ook wel business as a force for good genoemd. Dat is wat mij betreft ondernemen van en voor de toekomst. Het idealenboek heb ik geschreven voor jou: de dromer met daadkracht, de maatschappelijk betrokken ondernemer, de leider met idealen. Maar net zo goed voor de supporters on der ons. Zonder hen ontstaat er immers geen beweging. Mensen die graag willen aanhaken maar nog niet zo goed weten hoe je dat doet. Of het nog een beetje eng vinden. Want als je jezelf een changemaker noemt, ga je staan waar de meeste mensen nog zit ten. Misschien ben je nog bang dat mensen je een aansteller of een moraalridder vinden. In welke fase je je ook bevindt, met dit boek kun je jezelf stap voor stap ontwikkelen tot de changemaker die jij wilt worden. Wat staat je te wachten als je verder leest? Deel 1 van dit boek gaat over het feit dat steeds meer mensen wakker worden. Woke, heet dat tegenwoordig. Dan ben je je bewust van de misstanden en problemen in de maatschappij. Dat toegenomen bewustzijn is misschien veroorzaakt door problemen die jou zijn overkomen, zoals een ongeluk, ziekte, verlies of een burn-out. Misschien is je groeiende bewustzijn het gevolg van de kinderen die je hebt gekregen en het feit dat je – geconfronteerd met hun toekomst – je horizon wilt verleggen. Of gewoon omdat je dondersgoed weet dat het broodnodig is dat we in actie komen. Deel 2 gaat over het maken van een beginnetje, een eerste stapje om de wereld een beetje mooier te maken. Dat begint vaak bij het signaleren van een probleem of een ontwikkeling die jou veront rust. Hoe dichter dat probleem bij je hart ligt, hoe groter de kans dat het je in beweging brengt. Die beweging ontstaat pas echt als je ook daadwerkelijk gelooft dat het anders kan, dat het beter kan. En dat jij hier persoonlijk invloed op kunt uitoefenen. Dan ben je niet alleen wakker maar ook in staat om op te staan en een eerste stap te zetten. Deel 3 gaat over de praktische uitvoering van je ideaal en dat heeft alles met meer en andere mensen te maken. Het gaat dus over het mobiliseren van hulptroepen. Idealen zijn prachtig, maar het gaat vooral om de dingen die je daadwerkelijk doet, die van invloed zijn op de community waar je deel van uitmaakt. En hoe gezonder die community wordt, des te gezonder het land waar die gemeenschap onderdeel van is. En hoe gezonder dat land zich gedraagt op het wereldtoneel, des te groter de kans op een rechtvaardige wereld. Kortom: jij kunt de wereld wel degelijk veranderen. Als je maar in actie komt en een inspiratiebron bent voor anderen, verschijnen er hulptroepen, mensen die om je heen gaan staan. Maar als mensen niet weten wat je aan het doen bent, kunnen ze je ook niet te hulp schieten. Je moet dus op de trommel durven slaan. Dat is iets anders dan op de borst. Als je die schaamte voorbij bent, sta je niet meer alleen. Plotseling werk je samen aan een ideaal. Wat begon als jouw ideaal is nu óns ideaal.

Boekfragment

‘Je moet op de trommel durven slaan. Dat is iets anders dan op de borst.’

The Optimist • september/oktober 2022 • 78

Kans maken op een gratis exemplaar van Het idealenboek? Vertel ons jouw eigen ideaal in maximaal honderd woorden. Mail het

Namensredactie@theoptimist.nl.naar:uitgeverijHaystackverlotenwijvijfexemplarenonderdeinzenders.Dewinnaarskrijgenpere-mailbericht.

The Optimist • september/oktober 2022 • 79

Boekfragment Het idealenboek Marnix Geus Uitgeverij Lucht Uitgeverij9789461265012ISBN:Haystack224pagina’s€22,50Verkrijgbaarindewebshopvan

•

‘The best time to plant a tree was twenty years ago.

The second best time is now.’

The Optimist Deel 4 gaat over de gloomy days Veranderen voelt vaak niet als de makkelijke weg. Zeker als je het gevoel krijgt dat de rest nog met heel andere dingen bezig is, kun je je enorm alleen voelen. Des te belangrijker dat jij niet opgeeft. Je weet wat ze zeggen: anything beautiful is worth hurting for. Wanneer je de wereld wilt veran deren als zelfstandig ondernemer, betaal je daar vaak een prijs voor. Als veranderaar in een grote or ganisatie worden jouw kritische vragen niet door iedereen op prijs gesteld. Je voelt je soms een roepende in de woestijn. Als je ver andert, krijg je met weerstand te maken. Het vergt soms heel veel van je. Een uurtje per dag mediteren is aan te raden, tenzij je ex treem druk bent natuurlijk. ‘Dan twee uur,’ luidt de monniken grap. Toch is dat een van de dingen die je erdoorheen helpen als het even tegenzit en je niet meer weet waarvoor je het allemaal doet. Daarom heb ik het vierde deel ‘Doorzetten in donkere da gen’ genoemd. En dat heeft alles te maken met oefenen in geluk. Het vijfde en laatste deel van dit boek gaat over loslaten. Echt loslaten. Erop vertrouwen dat het leven je helpt met jouw idealen. Leven is verandering. Verandering is onderdeel van hoe de kos mos werkt. De vraag is dus hoe we hiermee omgaan, hoe we leren meebewegen met wat er allemaal is. Dat betekent overigens niet dat je zelf niks kunt doen. Je hebt elk moment een keuze hoe je dat moment invult. In ieder hoofdstuk krijg ik hulp van een coauteur voor een diepe re reflectie op de thematiek. Het zijn voor mij de mooiste stukken geworden. Wakker worden door de ogen van Halima Neffakh: ‘The only way is in.’ Ook onder zoeker Martijn Lampert laat zijn licht hierop schijnen, in wat we samen data for change hebben genoemd. Het beginnetje dat Jacqueline Way samen met haar driejarige zoontje maakte en dat leidde tot een internationale geefbeweging. De hulp die Alaeddin Janid wist te mobiliseren voor zijn schooltjes voor vluchtelin genkinderen. Jeena Earthiva, die de donkerste dagen uit haar leven licht wist te geven en haar idealen een stem. Letterlijk. Tot slot de kunst van het leren loslaten, met het leven leren dansen in vrijheid, schitterend verwoord door Fionnuala Herder-Wynne. Stuk voor stuk zijn het verhalen die ontroeren, herkenbaar zijn, verrassen en soms onze hersens zelfs doen kraken. En dan staan er nog twee voorbeelden van changemakers aan het eind van ieder hoofdstuk die zo divers zijn in hun soort dat het moeilijk is om je niet met ten minste een van hen te identifice ren en te denken: dit kan ik ook! Die inspiratie hebben we te dan ken aan Michiel de Gooijer, op richter van Brightvibes. Tja, en wie ben ik dan eigenlijk en waarom zou jij mijn verhaal moeten lezen? Ik denk omdat het zo dichtbij is. Herkenbaar en toegankelijk. Ik deel het niet om mezelf op de borst te kloppen, ik gebruik het als een vehikel waar jij zo op kunt stappen, maar wel op jouw manier. Mijn verhaal is maar één weg, ik hoop dat jij je eigen weg gaat bewandelen en raad dat ook van harte aan. Mijn verhaal laat je hopelijk zien dat ie dereen dit kan. Dat je niet per se een groot internationaal netwerk of een forse zak met geld hoeft te hebben bij de start. Ik ben ook maar gewoon een ondernemer uit Amsterdam die er met zijn vrouw en vier kinderen het beste van probeert te maken. Gewoon een mens die in zijn stad en daarbuiten van alles ziet gebeuren wat beter kan. Wat beter moet. Ik ben de laatste die jou wil vertellen hoe dat moet. Ik ben gewoon ergens begonnen. En ik ben nog lang nietVeranderingklaar. onderga je, maar kun je ook actief bewerkstelligen, gevoed door jouw visie en idealen. Waarom zou je ermee wachten als je vandaag kunt beginnen? De beste en haalbare tijd is altijd nu, zoals dit Chinese spreekwoord duidelijk maakt. Er is niets meer nodig dan een ideaal, elke dag een zetje in de goede richting, een beetje hulp hier en daar, de moed niet laten zakken en erop vertrouwen dat het hele universum samenspant om jouw idealen in goede aarde te laten vallen. Enjoy the ride!

The Optimist • september/oktober 2022 • 80

Nog steeds actueel In dit rijtje mag deze klassieker van Eckhart Tolle niet ontbreken. Het boek maakte de afgelopen decennia indruk door de lezer uit te nodigen zich over te geven aan het Nu. Bevrijd jezelf van je constante denken, is het motto van Tolle. Dat is op zich al een uitstekende gedachte, waarmee het boek bovenaan de spirituele top 10 van menig geluksvinder staat. Nu is er een limited edition met een herziene vertaling voor de 21ste eeuw. Een must voor de liefhebber. De kracht van het NU Gids voor een bewust en gelukkig leven Eckhart Tolle ISBN: 9789020218718 224 pagina’s € 25,00

voorBoekenmeergeluk

Richting zelfrealisatie ‘Alleen voorbij het bekende kunnen we landen in onze essentie, in de plek waar we als vanzelf stra len’, is op de achterflap te lezen. Dat klinkt ietwat zweverig, maar het boek bevat vijftig reflecties die het non-duale pad concreet maken voor het dagelijks leven. Het geheel bestaat uit vijf onder delen, met titels als ‘Het grote ego- en superegoonderzoek’ en ‘Innerlijke vrijheid’. Voor wie zich ertoe zet is de beloning een reis richting zelfrealisatie en dom weg: geluk. Vijftig tinten gewaarzijn Erica Rijnsburger ISBN: 9789493228627 349 pagina’s € 24,90 Loesje gaat door De meeste mensen worden gelukkig van een feestje; Loesje ook. Dat blijkt uit dit boek met wijsheden als ‘Ik heb geen discotheek nodig om van de straat een dansvloer te maken’ en ‘Wie het leven viert is elke dag jarig’. Maar het bevat ook handige ideeën en tips. Wat zijn bijvoorbeeld de gekste locaties voor een partijtje? Of originele thema’s voor een themafeest? En hoe feest je milieubewust? Een boekje dat helpt om het leven mooi te maken, ook wanneer het tegenzit. Het leven is een feest en jij bent uitgenodigd Loesje ISBN: 9789400514898 191 pagina’s € 7,50

Boeken

Voor luie mensen Ze staan ook bekend als ‘De Slagersdochters’; Linda, dochter van slager Spaanbroek uit ‘s-Gra venzande (parttime veganist) en Angela, dochter van slager Mastwijk uit Utrecht/Lombok (nondogmatisch vegetariër) zijn bevlogen om jou je ware natuur te laten herontdekken. Dit doen ze door middel van podcasts, coaching, training, een community en dit speciale boek. Hierin adviseren ze je om te stoppen met ploeteren en ‘gewoon’ het geluk te vinden. Het mag ook makkelijk Linda Spaanbroek & Angela Mastwijk ISBN: 9789493228634 182 pagina’s € 18,90

Wetenschappelijk geluk Door sommigen wordt dit boek uit 2016 een geluksbijbel genoemd. Ook voor geluk-ongelovigen is dit boek mogelijk een ‘life-changer’. Het bevat concrete tips en een unieke kijk op de relatie tussen geluk en succes. Met volop wetenschappelijke onderbouwing toont deze hoogleraar van Yale School of Management aan dat geluk en succes hand in hand gaan als twee entiteiten en dat ze elkaar kun nen versterken, maar hebben.oorzaak-en-gevolg-relatiegeen De flow van het geluk Emma Seppälä ISBN: 9789400507180 256 pagina’s € 15,95 Niet tegenstribbelen Je hebt het op pagina 34 kunnen lezen: Cuong Lu weet alles over geluk. Niet voor niets schreef hij er een aantal boeken over, waaronder deze uit 2017. Hierin wijst hij er fijntjes op dat lijden en geluk twee kanten van dezelfde medaille zijn. Dus in plaats van tegenstribbelen en ontkennen dat het in het leven soms behoorlijk tegenzit, kunnen we liever aandacht geven aan ons lijden. Alleen dan zijn we in staat om geluk daadwerkelijk te ervaren. Dit is geluk Cuong Lu ISBN: 9789056703721 160 pagina’s € 19,25

The Optimist • september/oktober 2022 • 81

Boeken Deze boeken zijn verkrijgbaar via de webshop van The Optimist

Spiritueel testament Zonder leefbare planeet wordt het vinden van persoonlijk geluk een kansloze exercitie. De op 22 januari 2022 overleden boeddhistische monnik Thich Nhất Hanh liet ons een flinke portie wijs heid na. Voor wie zich machteloos voelt bij de grote problemen van deze tijd, biedt dit boek een oplos sing. We kunnen namelijk onze geest veranderen – en dat maakt het verschil. Mindfulness is de kern van het erfgoed van Thich waarmee we ons geluk kunnen (terug)vinden. Met zen de planeet redden Thích Nhất Hạnh ISBN: 9789025910594 336 pagina’s € 22,99 Praktisch bevrijd Bevrijd jezelf van negatieve gedachten, herinnerin gen en ervaringen die jouw geluk in de weg staan. Dat is in één regel de essentie van Geluk zonder voorwaarden. Hoe? Het rechttoe rechtaan antwoord hierop vind je in dit boek; Singer is wars van moeilijke taal en dat maakt het een toegankelijke gids voor wie op zoek is naar nieuwe levensinzich ten. Praktisch, direct toepasbaar en daarom door velen aanbevolen als hét boek waar je echt iets aan hebt. Geluk zonder voorwaarden Waarom je meer kan dan je denkt Michael A. Singer ISBN: 9789025907198 240 pagina’s € 22,99

www.harrystarren.com De pechvogel

zijn gevoelig voor schouderklopjes en complimen ten. Zij kunnen slecht tegen tegenslag. Veel geluksvogels beschikken over meerdere locaties waar zij, naar de gang van de seizoenen, vertoeven. Werk moet vooral leuk zijn en van betekenis. Geluksvogels spelen graag de baas, maar doen dat zoveel mogelijk op een aangename wijze. Daartoe volgen zij opleidingen in menselijkheid. Vaak iets met communicatieve vaardigheden en zelfkennis. Koninklijke onderscheidingen werken stimulerend en strelen de ijdelheid. De ijdelheid van geluksvogels is bovengemiddeld ontwikkeld. Vaak ervaart de geluksvogel het eigen gedrag en de eigen positie als een persoonlijke verdienste. De vrucht van inspanning. Een groot deel van de pechvogels beschouwt de eigen situatie als bevredigend. De pechvogel stelt geen hoge eisen aan voedsel en drank, en be schouwt werken ‘als een gegeven’. Bekend adagium van de pechvogel is ‘je kunt nu eenmaal niet alles hebben’. De pechvogel is een potentiële geluksvogel, hoewel de kansen voor pechvogels in de afgelo pen tijd zijn afgenomen. Vaak is het postcodegebied (‘de wijk’) waarin de pechvogels zich bevinden, de beste voorspeller van hun toekomst (alleen een loterij zou daar verandering in aan kunnen brengen). Beiden, de geluksvogel en de pechvogel, zijn trekvogels. De geluksvogels trekken vaak, relatief kort en vrijwillig. De pechvogels blijven dichterbij, tenzij de omstandigheden aanleiding geven om te trekken. Bij geluksvogels is dat een vrije keuze. De machtsverschillen tussen beide groepen zijn relatief groot. Geluksvogels mogen zich mengen met pechvogels. Dan wordt het belangstelling ge noemd. Als pechvogels zich vermengen met geluksvogels is er vaak sprake van een arbeidsverhouding. Doorgaans paren de vogels binnen hun eigen soort. Maar dit gedrag is niet principieel. Er is veel bekend over deze vogelsoorten. Maar weinig vogels zijn hierin écht geïnteresseerd. • De pechvogel bevindt zich doorgaans in de scha duw van de geluksvogel. Het zijn vogels van dezelfde hoofdsoort: wat in de ornithologie ‘de mensachtigen’ worden genoemd. De geluksvogel komt vooral (maar niet uitsluitend) in urbane omgevingen voor, waar het wemelt van de culturele instellingen en de betere restaurants. Vaak woont de geluksvogel aan een park, beschikt over een beschutte tuin of een eigen dakterras. De geluksvogel is bepaald selectief als het op goede voeding aankomt. Geluksvogels zijn over het algemeen kieskeurig. En kunnen dat ook zijn. Zij voeden zich met biologische producten en zijn nieuwsgierig naar de herkomst en samenstel ling. Voedsel is meer dan brandstof. Geluksvogels hebben doorgaans een hobby die zij hun werk noe men en omdat zij zich doorgaans niet fysiek hoeven in te spannen, beschikken zij over voorzieningen waar zij betalen om zich te mógen inspannen. Vaak onder begeleiding en toezicht van pechvogels uit een ander deel van de stad. Geluksvogels vertoeven graag in elkaars omge ving, waar dezelfde taal wordt gesproken, vaak voorzien van leenwoorden uit het Engels of Frans. Geluksvogels hebben een brede kosmopolitische houding. Omdat geluksvogels relatief veel vrije tijd hebben, zoeken zij elkaar op. Daartoe creëren zij ogenschijnlijk drempelloze bubbels. Zij trekken vaak op in koppels en als zij alleen zijn, is dat doorgaans een tijdelijke situatie. Een overgangsperiode noemen zij dat zelf. De meeste geluksvogels zijn serieel monogaam, al worden discrete erotische uit stapjes niet vermeden. Vaak gebeurt dat nabij het werk of tijdens bijvoorbeeld conferenties. Als de zorg van het kroost is afgerond, zoeken mannetjes vaak een jongere geluksvogel om het een tweede keer te proberen, om zo goed te maken wat eerder is misgegaan. De vrouwelijke geluksvogels zoeken vaak een oprecht luisterend oor, en seks waarin rekening wordt gehouden met hun behoeften. Ge luksvogels hebben relatief veel aandacht nodig en

Column

Harry Starren Spreker, dagvoorzitter en publicist rond thema’s als strategie, leiderschap en ondernemerschap.

‘DE ONTWIKKELD.’GEMIDDELDISVOGELSVANIJDELHEIDGELUKS-BOVEN-

MurielFoto:Janssen The Optimist • september/oktober 2022 • 82

Evenement VANDAAGVITALERLEVEN,ENMORGEN Krijg meer grip op je gezondheid, kom op 21 september 2022 naar Driebergen!

Evenement Op jouw gezondheid!

• Chinese tongdiagnose – door Medisch Centrum Balans

• Verhoogde weerbaarheid – door Ingrid Zijlmans

Thema:Gezondheids-congres

Vitaler leven, vandaag en morgen

Kaarten kun je bestellen via de link op www.theoptimist.nl/evenementen of door de QR-code te scannen.

Wanneer: woensdag 21 september 2022 Waar: cultuur- en congrescentrum Antropia, Hoofdstraat 8, Driebergen Hoe laat: 10:00-16:00 uur Hoeveel: € 49,- voor een dagticket (excl. lunch en reserveringskosten), lezers van The Optimist: € 39,- met kortingscode ‘VITAAL’.

Voor wie wil weten hoe je vitaler door het leven kunt gaan, organiseert The Optimist deze leerzame dag in cultuur- en congrescentrum Antropia in Driebergen. Met expert-sprekers over onderwerpen die ertoe doen: The Optimist

Je wordt automatisch doorgestuurd naar onze ticketpartner GoTickets. Een dag vol tips en inzichten Het is de eerste keer dat we deze dag organiseren, op veler verzoek. Geen vage ideeën maar concrete handvatten om je gezondheid te verbeteren en je vitaliteit te verhogen. In gesprek met experts Tussen de presentaties door is er gelegenheid om in gesprek te gaan met de sprekers en ze allerlei vra gen te stellen over vitaliteit. Bovendien zijn er breakoutsessies voor o.a. de volgende onderwerpen:

• Hypnosetherapie – door Edwin Selij Meld je nu aan! Het aantal plekken is gelimiteerd.

• Michael J. Dawkins precisie-vitaliteit Marianne Timmer vitaliteit is topsport Klaas Koster vitaler aan het werk Maaike de Vries vetverbranding en overgang Arno Engers gezond omgaan met pijn en stress Inès von Rosenstiel integratieve geneeskunde en kanker

Doorgeefcolumn

Het geluk van brede welvaart

The Optimist • september/oktober 2022 • 86

Zelf ben ik gefascineerd door het onderwerp ‘geluk’ sinds ik begin deze eeuw in een burn-out

‘MIJN VOLDOENING.’KICKTUSSENHETDRAAITGELUKOMVERSCHILEN

Ik dacht dat ik de meest gelukkige mens op aarde was. En dat was ik grotendeels ook zeker. Want het leven lachte me in vele opzichten toe. Ik was gelukkig getrouwd (dat ben ik trouwens nog steeds, don’t worry!), ons dochtertje was net geboren, ik had al twee bedrijven verkocht en samen met mijn compagnons net drie nieuwe ondernemingen opgericht. Wij mochten ons verheugen in veel belangstelling van vrienden, investeerders, banken, media en klanten. Maar toch klopte er ietsOokniet.toen geloofde ik heilig in een gezonde geest in een gezond lijf. Maar door het harde werk had ik weinig tijd om te sporten. Dus legde ik een fitness aan in mijn huis, zodat ik ‘s avonds laat nog aan de ijzers hing. Hierdoor was ik zo wakker dat ik midden in de nacht mijn email maar ging doen. Dat houd je dus niet vol. Maar ik merkte de vermoeidheid niet, omdat ik van kick naar kick, van hoogtepunt naar hoogtepunt en daarmee dus van adrenalinestoot naar adrenalinestoot racete. Dat putte mij ongemerkt zo uit dat ik niet meer weerbaar was. Tijdens een workshop die ik gaf, ging ik letterlijk onderuit, waarna ik bijna een jaar uit de roulatie was. De échte oorzaak lag echter veel dieper. Ik heb toen geleerd dat mijn geluk, net als dat van veel andere mensen, draait om het verschil tussen kick en voldoening. En, belangrijker nog, het verschil tussen willen voldoen aan het bééld dat anderen van je hebben of wérkelijk bijdragen aan Geluk is een belangrijk thema. Niet alleen willen we in ons privéleven gelukkig zijn, maar we voelen ons ook hoe langer hoe meer verantwoordelijk voor het geluk van onze klanten en collega’s. De Chief Happiness Officer is een steeds vaker voorkomende functie en steeds meer succesvolle voorbeeldbe drijven, zoals CoolBlue en – op kleinere schaal –installatiebedrijf Verspeek in Valkenswaard, tonen aan dat aandacht voor het geluk van hun klanten en teamleden een prominente succesfactor is.

Ook de overheid heeft geluk en welzijn ontdekt. Niet alleen de economie staat tegenwoordig centraal, maar ook ons welzijn, onze veiligheid en de kwaliteit van onze leefomgeving. Die aandacht voor de factoren die ons levensgeluk beïnvloeden, heet in beleidstermen ‘brede welvaart’. Toch is gelukkig zijn niet eens zo eenvoudig. De visies op de mogelijke maakbaarheid van het leven en daarmee ons geluk, lopen dan ook sterk uiteen. Zo lijkt de Britse negentiende-eeuwse auteur Dean Inge niet zo erg te geloven dat wij ons geluk in eigen hand hebben: ‘De gelukkigste mensen blij ken diegenen te zijn die geen bepaalde reden hebben om gelukkig te zijn, behalve dat ze het zijn.’ Albert Einstein, altijd goed voor een snappy quote, daarentegen denkt dat we levensgeluk juist verregaand in de hand hebben: ‘Als je een gelukkig leven wil leiden, stel jezelf een doel en laat het geluk niet afhangen van andere mensen of dingen.’

Arko van Brakel Arko van Brakel is algemeen directeur bij Cleantech Regio en auteur van onder andere Ondernemen met belandde.impact

Onze huidige samenleving lijkt steeds harder te roepen om waarden-gedreven mensen en ondernemingen. Alleen al de energietransitie en de krapte op de arbeidsmarkt vragen ander gedrag van ons. En dan heb ik het nog niet eens over stikstof, vluchtelingenproblematiek of het gebrek aan biodiversiteit.Gelukkigtonen

succesvolle businessmodellen aan dat goed zijn voor mens en planeet, samen werken en delen tot succes leiden. Ook al zie je dat misschien niet elke dag, veel zakelijke spelregels worden wel degelijk herschreven. Goed werkgeverschap is in ons vergrijzende werelddeel bovendien geen luxe, maar noodzaak om talent aan je te kunnen binden en gezond te blijven in onze veelei sendeMisschiensamenleving.moeten we accepteren dat in deze samenleving, met haar groeiende verschillen in kennis, vaardigheden en welvaart, economische groei niet meer vanzelfsprekend is. Het aantal werkenden neemt immers af en het aantal pensionado’s neemt toe. Niet echt een basis voor oude vertrouw de groeicijfers. Misschien juist dáárom schuiven wij snel van een belevenis-economie naar een beteke nis-economie. Voldoening en geluk kennen een veel breder perspectief. Steeds meer overheden en grote organisaties zetten daarom in op brede welvaart. Verder kijken dan economische welvaart, maar ook wel zijn actief stimuleren. Maar hoe vertaal je dat naar jezelf? Hoe maak je zoiets groots als brede welvaart behapbaar? Eigenlijk is dat heel simpel – en we kunnen het allemaal. De voldoening die je voelt als je gewoon eens tijd neemt voor een ander, je oma, je gezin, iemand die dakloos is, maar ook voor een collega of een klant, is Degroot.economische en maatschappelijke uitdagingen zijn spannender dan ooit. Maar een beetje aandacht kan al verschil maken en geeft zoveel voldoening dat geluk heel dichtbij is. Voor je naaste en voor jezelf. Daar kan geen businessmodel tegenop. En het is nog gratis ook. Dat is pas welvaart. Arko draagt het ‘doorgeefcolumnstokje’ over aan Sabine Uitslag.

•

The Optimist • september/oktober 2022 • 87

Doorgeefcolumn

de samenleving, maar dan door juist dicht bij je eigen waarden, doelen en talenten te blijven. ‘De tijd duurt één mens lang’ schreef Remco Campert ooit. De vraag is: wat doen we met die tijd? Misschien is die vraag wel relevanter dan ooit.

Hij runt cultuur- en congrescentrum Antropia als een heuse pater familias; Eric van Veluwen helpt, begeleidt, luistert, dolt en voedt soms op. Dat maakt zijn team toegewijd en verantwoordelijk. Jaarlijks verzorgen ze enkele honderden bijeenkomsten op een toplocatie, gelegen op de grens tussen Driebergen en Zeist.

‘Als ik ’s ochtends in mijn sportkleding aankom of in mijn gewone kloffie in de tuin sta te harken, ‘Ik ben als mede-eigenaar eigenlijk per ongeluk leiding gaan geven bij Antropia’, vertelt Eric van Veluwen. ‘Ons Hoofd Bediening vertrok en ik besloot dat zelf tijdelijk in te vullen. Na een maand had ik de boel op de rit. De toenmalige directeur zag de verbetering en besloot op te stappen (“twee kapiteins op een schip heeft geen zin”), waarna ik ook de keuken in ben gedoken om daar de processen te verbeteren.’ Het resultaat is een geoliede culinaire machine. Door DEBRIANMELLO ‘Vannaardienstbaargastvrij’

Achtergrond

Dennis is Hoofd Bediening, Roy is Hoofd Keuken, Tom is Hoofd Sales en ik ben Hoofdpijn’, grapt hij ontspannen.

The Optimist • september/oktober 2022 • 88

Commentaar Hij gelooft niet in ellenlange vergaderingen. ‘We bespreken wat nodig is, gewoon met een kop koffie of thee. Hier is geen directeur in een pak nodig, wel een meewerkend figuur. Dat ben ik.

1 Eric van Veluwen 1 Achtergrond The Optimist • september/oktober 2022 • 89

– al dan niet met hulp van de over heid – is niet onze beste eigenschap, meent Van Veluwen. Of het nu gaat om een medewerker die hij probeert te overtuigen om te stoppen met roken (‘Ik heb hem zelfs een schilderij aangeboden van een kunstenaar die hij bewondert, als hij ermee zou kappen!’), of om mensen die hun eetpatroon wil len wijzigen. ‘Het wordt ons niet altijd makkelijk gemaakt om gezondere keuzes te maken. Ik hoopte tijdens de coronacrisis dat de supermarkten hun verantwoordelijkheid zouden nemen en de tien pro cent meest ongezonde voeding zouden schrappen. Dat is helaas niet gebeurd, maar ze hebben wel tien procent meer omzet gedraaid. Dan zeg ik: dien dan ook een doel en help mensen gezonder te leven en hun weerstand te verhogen.’

dan hoor ik wat onze gasten echt van Antropia vin den. Dat is gelukkig meestal positief. Vooral dat ze ons team vriendelijk vinden, maakt mij erg blij. We gaan steeds meer van “dienstbaar” naar “gastvrij”. De coronaperiode was een keerpunt voor ons om dat we nog meer moesten denken in oplossingen en mogelijkheden, met meer accent op de persoonlijke touch. We gaan bijvoorbeeld een ruimte inrichten als fitnesslokaal, zodat onze gasten ook naar de pri végym kunnen als ze willen.’

In 1997 kreeg hij bij restaurant De Woeste Hoeve in het midden van Nederland carte blanche om de keuken te runnen. ‘Alle restaurants maakten ge bruik van de groothandel, maar ik ben gaan kijken naar producenten in de regio. Dat waren er legio en het waren toevallig ook nog biologische producenten. Zo is het balletje gaan rollen. Ik was in 1997 de eerste die een biologisch restaurant had op niveau.’

Dat hield hij later erin toen hij bij landgoedhotel Rhederoord in De Steeg aan de slag ging. En nu dus bij Antropia. ‘Ik zeg het wel vaker: “dood voedsel” consumeren is leegheid, het brengt je niks, alleen maar calorieën of koolhydraten. Biodynamisch of biologisch eten, daar zit levenskracht in.’ ‘Biodynamisch of biologisch eten, daar zit levenskracht in.’

In de achtertuin van Antropia staat tijdelijk een reusachtig beeld van een koe. ‘Die reist het land door en blijft hier tot in september staan. Het staat symbool voor buiten, in de wei. Om de liefde voor Moeder Aarde en de natuur weer te pakken te krij gen. Tsja, waar zijn we die kwijtgeraakt?’ De optimistisch-rebelse blik verschijnt weer in de ogen van Van Veluwen: ‘Die koe staat er ook als aanleiding voor de intelligente discussie en dialoog over ons voedselsysteem. Die zwengelen we graag aan.’

Meer informatie: www.antropia.nl

Intelligente discussie

Gezondere keuzes Hij zet vraagtekens bij de systemen die we heb ben gecreëerd. ‘Wij als Nederland zijn het grootste vleesexporterende land ter wereld. Zestig procent gaat naar het buitenland, voornamelijk binnen Europa, vooral naar Duitsland, maar toch. In het VK importeren ze net zoveel kippenvlees en lamsvlees als ze exporteren. Wat is daar de logica van? Als we allemaal zouden nadenken over een intelligente eenvoud, zou de wereld al een stuk beter af kunnen zijn. Ondertussen wordt ons een worst voorgehouden dat in 2024 de BTW op groente en fruit naar beneden gaat, maar ze hebben wel een paar jaar geleden het tarief met drie procent verhoogd. Dat is tochVeranderenbizar?’

•

Van Veluwen staat als culinair expert bekend om zijn passie voor ‘echte voeding’. Hij publiceert hier regelmatig over en staat zelf met plezier in de keuken van Antropia om biologische gerechten klaar te maken. Met licht-activistische trekjes pro beert hij het gezonde verstand te accentueren in alles wat hij doet. Daarbij schuwt hij niet om af en toe pittig commentaar te leveren op de gebeurtenissen die hij waarneemt. Neem bijvoorbeeld de stikstof crisis en de boeren, die volgens hem in de greep zitten van de bank en hun grote afnemers. ‘Het kan anders, dat bewijzen een paar duizend boeren dag in dag uit.’ Hiermee verwijst hij naar de vele ecolo gische boeren die Nederland rijk is.

Evenement

1 The Optimist • september/oktober 2022 • 90

Door BRIGITTE VAN BAREN

Water voor wereldvrede Van rabbijnen, soefies, swami’s tot sikhs; praktiserende spirituele leiders van over de gehele wereld kwamen op 1 juni 2022 in Den Haag bijeen om wereldwijd aandacht te vestigen op de noodzaak waterbronnen te beschermen tegen vervuiling. En om schoon drinkwater voor iedereen te waarborgen. goeroes.’ De dertienjarige Mila Mohan zei: ‘Dit boek moet in elke bibliotheek liggen.’ En Syeda Sa mar Chishty van Ajmer Sharif, vijf jaar oud, voegde toe: ‘Als je spaarzaam met water omgaat, spaart het water jou.’ De ‘Water for All’-ceremonie Het hoogtepunt van de conferentie was de ‘Water for All’-ceremonie, waarbij water uit achttien heilige bronnen werd samengebracht, als symbool voor de eenheid van spiritualiteit en mensheid. Daarna werd het vermengde water gebruikt om prachtige ‘living water jewels’ te vervaardigen, om te dragen als symbool van solidariteit met de missie. De op brengst van deze watersieraden komt ten goede aan het Living Cycles Waterhouses-project voor India.

Jeugdparticipatie Ook een aantal jonge vertegenwoordigers nam deel aan de interactieve dialoog. Zij ontvingen het educatieve boek Water Springs cadeau. Prubleen Kaur Bogal uit Birmingham, zestien jaar oud, verklaarde: ‘Heilig water is een tastbare verbinding met mijn ‘Als

Resultaat en het vervolg Als uitkomst van deze conferentie is door de spirituele leiders besloten om het gepresenteerde educa tieve boek in twaalf talen uit te brengen en de eerste Stichting Living Peace Projects organiseerde de conferentie ‘Water for All’ in het Vredespaleis, waar deelnemers uit onder meer het bedrijfsleven een interactieve dialoog konden aangaan met de aanwezige spirituele leiders over de dringende noodzaak van bewustwording en samenwerking door actie. Ook het boek Water Springs, waar de geestelijke leiders samen aan hebben gewerkt, werd die dag gepresenteerd.

De allereerste ‘Water for All’-ceremonie van Living Peace Projects vond plaats in het Italiaanse Assisi, in juni 2018. Kort daarvoor was er een bijeenkomst in Groenland, waar duidelijk werd hoe snel de oude gletsjers smelten. Andere pelgrimages waren een reis naar de Kumbh Mela in februari 2019 en de ‘Water for Life’ conferentie in Palpung Sherabling Monastic Seat in februari 2020.

omgaat,spaarje-zaammetwaterspaarthetwaterjou.’

• Meer informatie : www.livingpeaceprojects.org 1 en 2 Foto: Hermien Lam 3 Foto: The Optimist2 3 The Optimist • september/oktober 2022 • 91

Living Cycles dit jaar te realiseren. Het volgende evenement is inmiddels vastgesteld. Dit zal volgend jaar maart in de Gouden Tempel in Amritsar, in India, op uitnodiging van Bhai Sahib Mohinder Singh worden gehouden. Dan zullen zeventwintig waterbronnen worden samengebracht waaronder het heilige water rondom de Gouden Tempel. Levende vrede Living Peace Projects is een non-profit initiatief dat in 2018 in Nederland is opgericht. De primaire doelstellingen van het initiatief zijn het behoud en de bescherming van waterbronnen en ervoor te zorgen dat iedereen van schoon drinkwater wordt voorzien, als waarborg voor internationale vrede. Een van de projecten is het educatieve Living Cycles Waterhouse. Dit waterhuis kan regenwater opvangen en zuiveren voor gebruik als schoon drinkwater; de daarvoor benodigde energie wordt opgewekt met behulp van zonnepanelen. De stichting wordt in haar missie bijgestaan door een Raad van Advies van negen spirituele leiders uit verschillende tradities. Onder hen zijn leiders uit de christelijke, boeddhistische, hindoeïstische, soefi, sikh, joodse en shamantische tradities. Daarnaast zijn negentien spirituele leiders verbonden aan deze Raad van Advies.

• Door BRIAN DE MELLO 1 Zoufy E. Mienes 1 The Optimist • september/oktober 2022 • 92

‘Er is heel veel variabiliteit in de wijze waarop mensen leven naar hun idealen. Ik probeer daar een reflectie van te maken door vooral de inspirerende zonnige zijde te schilderen en, als artiest in karikaturale tekeningen, mensen liefst lachend te Omverbeelden.’gezondheidsredenen zocht ze zittend werk. ‘Sinds mijn jeugd heb ik last van reumatoïde artritis. Als iemand met het sterrenteken ram en cou reur met de hoogste no-claim autoverzekering, lieten mijn enkels me vaak van de trap vallen en moest ik vaak op krukken door. Nu gelukkig niet meer!’ Om die reden is haar focus naast het schil deren ook op gezondheid gericht. Ze studeerde aan Optimist in beeld ‘Schoonheid is mijn passie’

Ze merkt op dat de woorden die je kiest het verschil kunnen maken. ‘Waarom noemen we sommige mensen die het mentaal zwaar hebben “ziek”?

Op haar vijftiende verliet ze het ouderlijk huis in Oostwoud omdat het daar, zoals ze het beschrijft, een heksenketel was. ‘Ik kies ervoor om in harmoni euze situaties te zijn’, klinkt het zelfbewust. Zoufy E. Mienes leest al bijna twintig jaar The Optimist, nog sinds de tijd dat het Ode heette. Een optimist pur sang? ‘Ja, maar ook een fatalist en een alles-of-niets-type. Ik heb genoeg dingen meegemaakt die meer vergen dan alleen maar lief en aar dig zijn.’ De man met wie ze zowel privé als zakelijk een verbintenis had, liet op een dag weten dat hij voor de buurvrouw koos en verbrak alle banden. ‘Ik ben een paar keer op mezelf teruggeworpen en heb geleerd daar mee om te gaan.’

drie academies. ‘Natuurgeneeskunde is er één van en blijft onze hoop op veilige immuniteit. Ik heb een gezondheidsbedrijfje, waarin ik producten aanbied waardoor ik zelf ook in balans ben gekomen.’

Ze schildert als beeldend kunstenaar in opdracht, geeft teken- en schilderworkshops en komt op allerlei plekken waar ze haar werk etaleert. ‘Ik ben nu bezig met een schilderij getiteld “visioen” voor een Indische Kumpulan’, vertelt ze enthousiast. Hoe ze aan zo’n opdracht komt? ‘Door een ontmoeting met iemand bij een repaircafé.’

Je kunt liever zeggen dat ze in herstel, of in regeneratie zijn. Dat klinkt al positiever.’ Haar ambitie is om bij een leefstijlcentrum als tekenprofessional, visionair en optimist te helpen met een gespitst oor, visie, troost en humor, ‘opdat we van elkaar kunnenNagenieten...’omzwervingen, solitair in onder andere Grie kenland, woont ze nu weer in haar geboortedorp.

Als we vragen naar de oorsprong van haar schilderwerk, antwoordt Zoufy resoluut: ‘Schoonheid is mijn passie. Ik leef voor schoonheid. Vertrouwen dat we zelf verantwoordelijk zijn voor hoe ons levenspad eruit komt te zien is een zware dobber, maar drijvend tussen twee werelden heet die dob ber voor mij: estheticisme.’

De keuzes die ze in het leven heeft gemaakt leidden ertoe dat de band met sommige mensen is verwaterd of zelfs verdwenen. ‘Dat komt en gaat nu een maal zo in het leven. Het is ter lering, en iets minder ter vermaak’, lacht Zoufy hartelijk. Gelukkig blijft ze er vrolijk onder, altijd met opties open, als een opgewekte, fatalistische optimist.

Uitstoot Stephen Henry Schneider was de eerste wetenschapper die broeikasgassen en het effect hiervan bestudeerde en onder onze aandacht bracht. De geboren New Yorker behaalde zijn doctoraat in 1971 in techniek en Plasma Physics. Hier bestudeerde hij het veranderen van deeltjes (plasma) nadat deze zijn geïoniseerd.

The Optimist • september/oktober 2022 • 93

Vanaf 2025 mag er geen gasge stookte cv-ketel meer worden verkocht. Dit als wapen tegen klimaatverandering.

NATIONALITEIT: AMERIKAANS

Galileo’s galerij STEPHEN SCHNEIDER * 11 FEBRUARI 1945 † 19 JULI 2010

1 1

Waar in de jaren zeventig nog werd gesproken over de angst voor een nieuwe ijstijd, is sinds 2006 met het uitkomen van An Incon venient Truth van Al Gore de opwarming van de aarde juist hetgene dat velen zorgen baart.

Tijdens zijn studie schreef hij mee aan het artikel Atmosferische koolstofdioxide en aerosolen: Het effect van groeiende uitstoot van broeikasgassen op het klimaat , dat in het tijdschrift Science werd gepubliceerd. Hierin legde hij voor het eerst het verband tussen de geschatte extra uitstoot in de aankomende decennia en de invloed hiervan op de temperatuur. Door deze extra opwarming zou een nieuwe ijstijd getriggerd kunnen worden (dit stuk bleef Door: ROY VAN DER STEEN wel hangen in de jaren zeventig), maar de verwachting was dat –met de overstap naar kernenergie – fossiele brandstoffen snel tot het verleden zouden behoren, en globale opwarming ook. Klimaatstrijder In 1972 trad Schneider toe tot het Nationaal centrum voor Atmosferische studies. Hier zette hij zijn onderzoek naar het effect van broeikasgassen voort en ontdekte hij de grotere rol van CO 2 . Het duurde niet lang of hij werd adviseur van het Witte Huis (van president Nixon tot Obama), het IPCC en de World Meteorological Organization. In deze functies gaf hij in 1989 blijk van het probleem dat we tenschappers de grootste moeite hebben met het uitdragen van hun conclusies in de media en de politiek. Belangrijke feiten worden soms weggelaten en alleen de mooie quotes krijgen aandacht. In extreme gevallen worden we tenschappers bedreigd, gebruikt voor politiek gewin en uitgelokt tot het veranderen van hun feitelijk onderzoek. Hier was de kli maatstrijder Schneider wars van, wat hem niet door iedereen in dank werd afgenomen. Hij zette zijn strijd voort en gaf lezingen op scholen en universiteiten over het effect van broeikasgassen en de invloed van de mens op het milieu. Verder schreef hij boeken en richtte hij het wetenschappelijk tijdschrift Climatic Change en de website climatechange.net op. Voor al zijn inspanningen ontving hij diverse erkenningen en prijzen, waaronder een gedeelde Nobelprijs. Zo kon hij zijn onderzoek voortzetten en rekenmodellen verfijnen. • Galileo Galilei had door dat de aarde om de zon draait en niet andersom. De boeken die hij hierover schreef, werden hem niet in dank afgenomen door zijn tijdgenoten. Hij hield echter vast aan zijn gelijk en heeft dat uiteindelijk gekregen. In deze rubriek brengen wij een ode aan de Galileo’s van de moderne geschiedenis. Stephen Schneider Foto: by Joi Ito - bron Flickr - CC BY 2.0

Landgoed Energy Up, ayuna.worldZeewolde Ontdek en lees alles over AYUNA in de bijgesloten Festimony krant! Van 0 tot 100 jaar, van huisvader tot zakenvrouw. Kom met jezelf, je gezin, je vrienden of je team. Van ijsbad, yoga, teaching over geluk tot familieopstellingen ✦ vers en biologisch eten ✦ overnachten in de natuur ✦ live muziek en dj’s ✦ ceremonies met inheemse Wisdom Keepers uit de gehele wereld! ✦ Genieten ✦ Groeien ✦ Inspireren ✦ Samen ✦ Spelen ✦ Verbinden ✦ WORKSHOPS, CEREMONIES, LIVE MUZIEK & TOP DJ’S

CONGRES Samenkomst voor reflectie en aanbevelingen PANDEMISCHE PARAATHEID Zijn we klaar voor een volgende pandemie? Waar: Cultuur- en Congrescentrum Antropia, Hoofdstraat 8, 3972 LA Driebergen Wanneer: vrijdag 9 september 2022, van 13:00 tot 17:00 uur Hoeveel: € 59,- voor een toegangskaart meer informatie: www.pandemische-paraatheid.com MET MonaProf.JoepDagvoorzitterO.A.:StassenRikTorfsKeijzer WetenschapWetenschapWetenschapPANELDISCUSSIES:enPolitiek,enMaatschappij,enMedia SEP9 Het doel van deze middag is om samen te komen en de dialoog aan te gaan, zodat we gezamenlijk tot een antwoord kunnen komen op de vraag wat de basisregels zouden kunnen zijn bij een volgende virusuitbraak. Respect voor verschil lende opvattingen is het uitgangspunt en er zal op wetenschappelijke basis worden gediscussieerd over de tijdehetheefteeniedermakers,medici,invalshoeken.verschillendeVoorwetenschappers,politici,beleids-journalistenendieeenmeningofwilvormenovertekiezenbeleidtenvaneenpandemie. Meld je nu aan! Tickets bestellen: scan de QR-code.

Ter gelegenheid van de boeklancering op 29 sep tember organiseert The Optimist een mini-symposium over het thema ‘het verlies van een ouder als je nog jong bent’. Tijdens deze bijeenkomst spre ken o.a. rouwexpert Manu Keirse, ‘geluksprofessor’ Meike Bartels en Tim Overdiek (die ook het voorwoord schreef van het boek). Nicole Kooymans is dagvoorzitter.Ditexclusieve mini-symposium vindt plaats in Utrecht en het aantal beschikbare plaatsen is be perkt. Een toegangskaart kost € 99,-. Lezers van The Optimist betalen slechts € 79,- indien gebruik wordt gemaakt van de kortings code ‘DV20’. Vul deze in bij het bestellen van je toegangskaart. Let op: vol is vol! evenementenwww.theoptimist.nl/

Niet alleen op de wereld Draag bij aan de totstandkoming van het boek Niet alleen op de wereld en steun de EvE Foundation.  Het gevoel van Remi Ieder jaar verliezen ruim zesduizend jongeren in Nederland één of beide ouders. Om hen te ondersteunen, is sinds een paar jaar de EvE Foundation actief. Een non-profitorganisatie die lotgenotencontact en ondersteuning biedt aan jongeren tussen de 14 en 24 Dorienjaar.Verloop interviewde een aantal van hen en sprak ook verschillende experts over het verlies van een ouder op jonge leeftijd. Al deze verhalen zijn gebundeld in het boek Niet alleen op de wereld dat eind september 2022 uitkomt. Om de totstandkoming van dit boek én de EvE Foundation te ondersteunen, loopt er een speciale actie via www.boekfunding.nl. Hier kun je op verschillende manieren geld doneren in ruil voor een tegenprestatie. Je kunt hier ook het boek reserveren. Mini-symposium

-

-

Boeklancering The Optimist • september/oktober 2022 • 97

• En nog veel meer

THEMA: LEKKER IN JE VEL Wie gezond is, wil van alles. Wie niet gezond is, wil maar één ding: vitaliteit. Wat betekent vitaal zijn in de huidige maatschappij? Is er – onder jong en oud – voldoende aandacht voor? En waar liggen de grenzen van vitaliteit? Zijn vitale topsporters wel gezond bezig?

• Precisiegezondheid heeft de toekomst

Hoe lekker zit jij in je vel, zowel fysiek als mentaal? Heb jij een gouden tip om vitaal te blijven of te worden? Laat het ons weten! Stuur jouw idee of ervaring voor 22 september 2022 naar redactie@theoptimist.nl.

De nieuwe The Optimist ligt op 22 oktober in de winkel

• Hoe worden we gezond oud?

• Marianne Timmer blijft vitaal bezig

• Vitaloog Klaas Kosters visie