thermiek PERIODIEKE UITGAVE VAN DE AFDELING ZWEEFVLIEGEN VAN DE KONINKLIJKE NEDERLANDSE VERENIGING VOOR LUCHTVAART JAARGANG 53 • 2018
#1
Anneke Wolthuis met pensioen Zweefvliegen en beroepsluchtvaart ZC Den Helder Luchtruimstructuur Wereldkampioen: Sjoerd van Empelen Simulator HI6SIM team iFLY! 2018
2
THERMIEK 2018 #1
VAN DE VOORZITTER
VAN DE NIEUWE VOORZITTER…. proporties terug te brengen. Er is voortgaand stevig lobbywerk, en er zijn ook een aantal zweefvliegminded/ zweefvliegende EASAmedewerkers en -officials opgestaan die aan nog verdere simplificatie in de vorm van een EASA Part- Gliding werken. Ook zijn er gelukkig nu al mogelijkheden geschapen om veel van de activiteiten te delegeren van de landelijke Als typische zweefvlieger zie je op je eigen club, als je een
overheid naar organisaties zoals onze KNVvL. En ook hier
beetje om je heen kijkt, hoeveel erbij komt kijken om de
zijn we weer in de goede omstandigheid dat we, door
vereniging draaiende te houden, maar alles wat zich op
jarenlange ervaring en een goede reputatie als KNVvL
landelijk en tegenwoordig ook Europees niveau afspeelt,
en haar afdelingen, zoals onder andere de afdeling
blijft een ‘ver-van-mijn-bed-show’ voor de meesten van
Zweefvliegen, door alle noeste arbeid van een aantal van
ons. Het is daarom een goed idee om hier eens bij stil te
onze expert- vrijwilligers, een aantal zaken van het begin
staan in deze tijd van aankomende veranderingen. Want
af aan gedelegeerd hebben gekregen.
(vrijwel) al dit soort werk wordt gedaan door onbetaalde
Denk hierbij aan: theorie-examens voor het LAPL/SPL, in
vrijwilligers, enthousiaste zweefvliegers die echte experts
plaats van straks bij het CBR of KIWA, in ‘eigen beheer’
op hun gebied zijn. Dit is een kleine groep mensen die
bij de STEBZ (Stichting Examinering Ballonvaren en
zich al jarenlang onvermoeibaar blijven inzetten op hun
Zweefvliegen). De CAMO voor het vliegtuigonderhoud.
interesse- en expertisegebied.
Ook de afgifte van EASA-brevetten door de KNVvL staat
En dat is indrukwekkend, want zweefvliegen kan
nog op het verlanglijstje.
vlekkeloos blijven verlopen omdat we professionele
Door al deze aanpassingen en de voortgaande lobby
luchtwaardigheidseisen aan de vliegtuigen kunnen
voor verdere simplificaties, is de datum van invoering
stellen, gereguleerde startmiddelen hebben, en
van de door EASA aangegeven structuren reeds enige
beschikken over een goed opleidingssysteem met
malen naar achteren verschoven. Zo ook de onlangs
examinerings- en brevetafgiftebevoegdheden. We
aangekondigde overgangsperiode (Opt- out) van april
kunnen dus een veilig vliegbedrijf runnen vanaf soms
2018 tot april 2020, waar we nu dankbaar gebruik van
hoogst gereguleerde vliegvelden en in een complex
kunnen maken om onze verenigingen klaar te maken voor
gereguleerd luchtruim, met inachtneming van
DTO-aanmelding.
professionele veiligheidseisen.
En…waar gehakt wordt, vallen spaanders, zoals
En dat alles is in tientallen jaren zorgvuldig opgebouwd
onlangs weer bleek toen EASA niet op tijd de ‘Cover
en functioneerde prima - totdat daar opeens een geheel
Regulation’ kon publiceren die de verlenging van de
nieuwe Europese opzet kwam vanuit EASA. Ineens moest
overgangsperiode naar april 2020 formeel bevestigt
alles georganiseerd worden langs structuren zoals in de
en het er daardoor ten onrechte nog even op leek dat
commerciële luchtvaart.
bijvoorbeeld omzetting van de instructiebevoegdheden
Gelukkig waren daar echter nog die expert- vrijwilligers
naar EASA LAPL-/SPL-brevetten wél voor april 2018 zou
met hun netwerken op lokaal en Europees niveau en
moeten plaatsvinden en alle andere EASA omzettingen
ook organisaties zoals de European Gliding Union en
pas uiterlijk april 2020.
de Europe Airsports Federation, die er inmiddels in
En ondertussen blijven er een aantal andere belangrijke
geslaagd zijn om zaken tot meer overzichtelijke (DTO)
zaken doorlopen waar onze expert- vrijwilligers zich op
3
VAN DE VOORZITTER
INHOUD moeten blijven storten. Zoals de lokale
Van de voorzitter
2
bedreigingen die voor veel van onze
Column Tineke, kort nieuws, ingezonden brief
4
Anneke Wolthuis met pensioen
6
luchtruim. Ook hier zijn en worden
Zweefvliegen en beroepsluchtvaart
9
netwerken in werking gesteld en hebben
Simulatorteam zoekt opvolgers… 12
we bijvoorbeeld als KNVvL nu een plek
Uitreiking ere-insignes
14
Geschiedenis: Een Zögling op bestelling
16
vliegvelden gelden en de op handen zijnde herziening van het Nederlandse
aan de tafel in de discussie over de toekomstige structuur van het luchtruim. Ik zou daarom graag aan iedereen
Den Helder Gedwongen trots! 22
willen vragen dat we juist nu, als
Spring-in-‘t veld
26
zweefvlieggemeenschap vooral veel
Luchtruimstructuur: Luchtvaart en toerisme
28
Junior World Gliding Championships 2017
30
energie steken in meer met elkaar te praten over hoe we aankomende veranderingen ook verbeteringen kunnen
Breukstukje: Meldingen van luchtvaartvoorvallen 38
laten worden.
Column Tom
Mijn gedachten gaan bijvoorbeeld
KNVvL brevetten 40
uit naar: een verdere simplificatie
39
van de LAPL-/ SPL-theorieopleiding,
iFLY! 2018 42
vernieuwende ideeën over hoe
Colofon, verzekeringscertificaat
43
we onze vliegbedrijven runnen en zo meer leden kunnen krijgen en vasthouden, maar ook of en hoe we in voorbereiding van de aankomende algemene luchtruimherziening, de KNVvL een meer algemeen luchtruimgebruikersplatform zouden kunnen laten worden. Dit zou dan zowel niet-commerciële als commerciële luchtruimgebruikers de mogelijkheid geven om gezamenlijke belangen te vinden. Vanuit een breder perspectief zouden we met de overheid aan een meer rationele en ook milieuvriendelijker indeling van het luchtruim kunnen werken, met als een van de uitkomsten wellicht dan eens significant hogere ondergrenzen van sommige TMA’s. Met deze laatste nu nog wellicht bijna utopische gedachte, wens ik iedereen namens het Afdelingsbestuur Zweefvliegen een heel veilig, mooi en thermiekrijk vliegseizoen 2018. Sijmen de Vries
OPLOSSINGEN DEELQUIZ 3: 1. Slogan: ‘Even Apeldoorn bellen…’(Centraal Beheer) 2. Rijmpje: De dure plight om averij te weren Laet voor den zwever nimmer af ’t En loont zich deeze wet te eren Zoo niet, comt vroegh of laet de straf 3.Bijzonder aan de Duo Discus: De kap gaat naar links open. Wij willen zijn antwoorden op vraag 2 en 3 graag met u delen: Vraag 2: Al vanaf mijn eerste logboekje (1961) stoorde mij de tekst van het gedichtje op de omslag: ’t En loont zich deeze wet te eren’ betekent in het Middelnederlands ‘Het loont zich NIET deze wet te eren’. Het woordje ‘en’ is hier een ontkenning, is dus iets heel anders dan het moderne ‘en’ Maar goed: de bedoeling was duidelijk. Vraag 3: De Duo Discus was alleen een romp die op een stellage op de grond stond, dus niet vliegend. Slechts binnenste stukken van de vleugels waren gemonteerd. Pierce Brosnan “vliegt”, wanneer hij de dame laat vliegen, zonder stuurknuppel, hij zit namelijk tegen het instrumentenpaneel. Technisch was zo een vlucht onmogelijk. De opnamen zijn dan ook studio-opnamen met een gemodificeerde cockpit. Aldus Neelco Osinga die de boekenbon van ¤ 10,- verdient.
4
THERMIEK 2018 #1
COLUMN ZOMERKAMP! En, ga jij ook mee naar het zomerkamp? Mwoah.... Ah jawel, toch? Je gaat toch altijd mee! Ja.... maarre.... dit jaar misschien niet. Hoezo niet? Wat een onzin! Onzin? Nee joh, ik sla een keer over. Seen it all, done it all! Huh? Ja! Ieder jaar weer `t zelfde gedoe! Een veel te klein tentje, omdat ik te knieperig ben om er een te kopen waar ik fatsoenlijk rechtop in kan staan. Altijd gehannes met slaapzakken, wel of geen kussen mee, rubberlaarzen, zaklampen.... Nou! Wat zou dat? Daar heb je toch alleen maar `s nachts last van? Dan slaap je! Ja.... als het niet te koud is. Jij zegt toch altijd dat je zo`n fantastische all-weatherslaapzak hebt? Ja, dat is ook zo. Beste aankoop ooit! Dertig jaar geleden gekocht. Was toen een rib uit m`n lijf. Wel negentig gulden! Gulden? Wat is dat? Ja joh, ik ben al een oud wijf... Je gaat gewoon mee, hoor! Overdag lekker vliegen en `s avonds een biertje bij het kampvuur! Ja, en `s ochtends kleffe broodjes met pindakaas en slappe joegelebom! Die je zelf zet! Doe wat meer koffie in het filter! Eh.... Kom op, zeg! Is toch gezellig, zo`n kamp? Hmmm, maar ik heb er al meer dan veertig meegemaakt! Ja, dus?? Ieder jaar hetzelfde riedeltje: d`r gaat er eentje over zijn nek, omdat ie voor de eerste keer in zijn leven te veel bier drinkt, een ander vindt het nodig om tegen een tent aan te pissen, een derde vertelt voor de tigste keer dezelfde mop en hoe vaak ik wel niet die vieze liedjes heb meegebruld... Hahaha! En er is altijd wel iemand die het veld niet meer kan vinden en dertig kilometer verderop landt... Ja, nou en? Die halen we op en dan is er weer een mooi verhaal `s avonds bij het vuur! Sterker nog; dat wordt hem vijf jaar later nog nagedragen! Je zou jezelf nu eens moeten kunnen zien! Waarom? Je begint helemaal te stralen! Okay, okay... Ik ga wel mee! Tineke Carolus
KORT NIEUWS
iFLY! 2018 stand 10 april 2018 Zweefvliegclub Naam AC Salland
Hugo Boekel
AC Salland
Bram Cohen
AC Salland
Jorn Voortman
Amsterdamsche Club voor Zweefvliegen
Renske Biesters
Delftsche Studenten Aeroclub
Nigel Vrede
Friese Aero Club
Sjoukje de Jong
Gelderse Zweefvliegclub
Nelleke Roos
Gilzer Zweefvliegclub ‘Illustrious’
Jesse Pot
Gooise Zweefvliegclub
Gijs Bodzinga
Gooise Zweefvliegclub
Neoh De Greeff
Gooise Zweefvliegclub
Tijmen van Kuilenburg
Kennemer Zweefvliegclub
Mike de Haan
Nijmeegse Aeroclub
Eren Kartal
Nijmeegse Aeroclub
Sophie Odekerken
Nijmeegse Aeroclub
Lucas Vaessen
Noord Nederlandse Zweefvliegclub
Marnick Hofman
Twentsche Zweefvliegclub
Joost Prinsen
Twentsche Zweefvliegclub
Wouter Prinsen
VC Haamstede
Willemijn Becker
VC Haamstede
Lex van Werven
VC Hoogeveen
Stefan Vuijst
VC Midden-Zeeland
Collin van Well
ZC Flevo
Lucas Portegies
ZC Flevo
Aidan Woltjes
ZC Noordoostpolder
Ivo Van Den Berg
ZC Noordoostpolder
Tom Van Dijk
ZC Noordoostpolder
Tom Hooijman
ZC Noordoostpolder
Wietse Peursum
Zweefvliegclub Eindhovense Studenten
Xander Baartmans
Zweefvliegclub Eindhovense Studenten
Stephan Bryl
Ka 6 Treffen 2018
Dit evenement zal plaatsvinden van 24-26 augustus op de Vliegbasis Leeuwarden. Informatie: Marijke Waalkens / Patrick van Vals: mad@supermail.nl
5
KORT NIEUWS
NIEUW ADRES: KNVvL AFDELING ZWEEFVLIEGEN
INGEZONDEN BRIEF
KNVvL Afdeling Zweefvliegen Houttuinlaan 16a 3447 GM Woerden Telefoon: 0348 - 43 70 60
COCKPITCHECK Zeer goed dat er in Thermiek 2017 #3 ruime aandacht wordt besteed aan de lierstart. Deze toch is een fase van de vlucht waarin een relatief grote kans bestaat op ongevallen. De lierstartmethode veilig noemen is
OVERLANDVLIEGERS OPGELET!
FLY IN FLY IN
Haamstede
2 juni 2 juni
Haamstede
2018
2018
dan ook iets te optimistisch. Dat er maar eens op de zoveel starts iets mis gaat, is niet geruststellend, daar er in een jaar heel veel starts worden gemaakt. Voorts wordt naar aanleiding van een voorval tijdens een lierstart terecht gewezen op de noodzaak van het correct uitvoeren van de cockpitcheck. In het verre verleden leerden we hiervoor de betekenis van KIOSK uit het hoofd, maar dit was duidelijk ontoereikend. Met het doel een uitspreekbare checklist te maken, verschenen allerlei acroniemen, zoals SKISTOK (nog steeds zonder Riemen vast), en eentje van liefst 20 letters. Na ruim beraad adviseerde de CIV wat al in diverse clubs werd toegepast, namelijk typespecifieke lijstjes, waarbij de functionaliteit prevaleert boven de uitspreekbaarheid. Daarom worden ze afgedrukt en in de vliegtuigen aangebracht.
Legendarisch overlandvliegen! Legendarisch overlandvliegen!
BBQ
BBQ
Inschrijven op vch.nl Inschrijven op vch.nl
FEEST
FEEST
Wie schetst dus mijn verbazing toen ik weer zo’n achterhaald lijstje (SKISTOKS) aantrof in genoemde Thermiek. Het wemelt van de onvolmaaktheden. Het begint al met de foute benaming van het Transportwiel. Dan ontbreekt ‘Riemen vast’. Toch wel belangrijk, vooral indien een passagier meevliegt. Ook het verstellen van de ‘Pedalen’ is iets wat bij
Overlandvliegers opgelet! Op zaterdag 2 juni 2018 wordt door Vliegclub Haamstede
Overlandvliegers opgelet! Op zaterdag 2 juni 2018 wordt door Vliegclub Haamstede weer de legendarische Fly In georganiseerd. De traditie leert dat deze Fly In altijd
weer de legendarische Fly In georganiseerd. De traditie leert dat deze Fly In altijd garant staat voor veel gezelligheid en als het weer genoeg vliegers naar Haamstede
garant staat voor veel gezelligheid en als het weer genoeg vliegers naar Haamstede brengt er vaak nog jaren wordt nagepraat over de enerverende vluchten over het
brengt erwater vaaken nog jaren wordt nagepraat enerverende vluchten over het de Zeeuwse eilanden. Noteerover deze de datum dus in je agenda en geef je op! water en de Zeeuwse eilanden. Noteer deze datum dus in je agenda en geef je op!
de stuurhutcontrole behoort. Verder ontbreekt het eventueel selecteren van de welvingskleppen (Flaps). En ten slotte is het vooral op warme dagen prettig wanneer ‘Kap’ als laatste aan de beurt komt.
Op zaterdag 2 juni 2018 wordt door Vliegclub
Hoewel niet behandeld in genoemd artikel, wilde
Haamstede weer de legendarische Fly In
ik nog wijzen op de analoge verbetering van de
georganiseerd. Deze Fly In staat altijd garant
downwindcheck, waarbij WWW werd vervangen
voor veel gezelligheid, en er wordt vaak nog jaren
door een typeafhankelijk lijstje in het vliegtuig. Dit
nagepraat over de enerverende vluchten over het
in verband met vliegtuigen met of zonder flaps en
water en de Zeeuwse eilanden.
intrekbaar wiel. De enige check die uit het hoofd moet worden geleerd is BOKS, daar aan het einde van de lierstart,
Noteer deze datum dus in je agenda en geef je op!
en vooral na een kabelbreuk, de tijd ontbreekt om een lijstje te raadplegen. Teko Salverda
6
THERMIEK 2018 #1
AFDELINGSBUREAU ZWEEFVLIEGEN
ANNEKE WOLTHUIS VAN AFDELINGSBUREAU MET PENSIOEN Interview en foto’s: Frits Snijder
Anneke werkte zestien jaar op het Afdelingsbureau Zweefvliegen, gevestigd op Papendal bij Arnhem. Veel mensen kenden haar, bestuurs- en commissieleden, clubsecretarissen, vertegenwoordigers op de algemene ledenvergadering, jongeren die via iFly! instroomden en oudere jongeren met vijftig jaar een zweefvliegbewijs op zak. Anneke: Op 1 juni 2002 ben ik begonnen, het
Red). Niet toevallig dus. Sowieso hebben Frits en ik
afdelingsbureau was een jaar eerder net van Terlet
wel iets met die stijfkoppen in het noorden. Al zijn
naar kantoorruimte bij NOC*NSF op Papendal
wij meer van de Grunnegers. Bij de club in Veendam
verhuisd. De sollicitatiecommissie bestond
heb je ook heel leuke mensen hoor!
uit afdelingsbestuurder Chiel van der Pijl, die personeelszaken deed, en mijn toekomstige
RIJKSLUCHTVAARTDIENST
collega’s: bureauhoofd Richard van ’t Erve en
Een van de eerste dingen die ik bij de afdeling
Thermiek redacteur Frits Snijder. Zij hebben me
aanpakte, was het archief. Daarbij kwam ik me
daarna ingewerkt. En niet te vergeten Tineke
zelf tegen, want van 1978 tot 1987 werkte ik bij
Wijsman, die als vrijwilligster een vaste plek bij ons had tot haar veel te vroege overlijden in 2005. Ze kende ontzettend veel mensen. Met z’n vieren vormden we een hecht team met hart voor de zaak. Tussendoor viel er altijd wat te lachen, want aan verhalen en gekke voorvallen is nooit gebrek bij de zweefvliegers.
ELFSTEDENTOCHT Nou denk ik er ineens aan hoe je met collega’s soms iets heel aparts deelt. Zo hadden Tineke en ik allebei een vader die ons als tiener meenam naar motorcrosswedstrijden. Dikke verhalen natuurlijk. Verder hebben mijn vader en die van Frits allebei in de oorlog de Elfstedentochten gereden. Thuis bewaren we de kruisjes en stempelkaarten nog. Frits nam in een van de eerste Thermieken die hij maakte een artikel van Dirk Corporaal op, over de Elfstedentocht die de Friese Aeroclub als zweefvliegwedstrijd vloog (Thermiek 2000 nr.4 / Met luchtvaarthistoricus Ary Ceelen.
7
ANNEKE WOLTHUIS
Met Hein van Leeuwen op Salland.
de RLD in Den Haag als directiesecretaresse en
met de ALV in voor- en najaar, maar uitgebreider.
plaatsvervangend hoofd Stafbureau voor de Directie
Uitnodiging, agenda, stukken, die moeten we op
Luchtvaartterreinen. Voor insiders zeggen de namen
tijd binnen hebben om ze tijdig aan de leden te
Henk Sitter en IJsbrand Kentie misschien nog iets,
kunnen versturen. Ik regel verder de vergaderlocatie
mijn bazen. Nu kwam ik stukken tegen die al eerder
en maak het verslag. Dan heb je nog de bijdragen
door mijn handen waren gegaan, bijvoorbeeld de
voor het jaarverslag van de Afdeling, die komen
aanvragen ‘ontheffing artikel 14’ voor Castricum en
van de commissies, het Inspectie Instituut en de
Malden, om de terreinen daar als zweefvliegveld
Stichting Historisch Zweefvliegarchief, plus de
te kunnen gebruiken. Grappig als je ineens aan de
jaarlijkse opgaven van starts en uren van de clubs.
andere kant van een correspondentie staat. De lijntjes
Wat kost dat soms een moeite om allemaal binnen
waren vroeger kort hoor. Ik zie nog voor me hoe
te krijgen zeg! Nell Dijkstra levert het overzicht
KNVvL-voorzitter Pieter Vogely lopend even van het
van de brevetten aan, daar hoef je niet achteraan.
Jozef Israëlsplein bij ons aan de Koninginnegracht
Nell doet als vrijwilligster ik weet niet hoe lang
kwam aanwippen om iets te regelen.
al de brevetadministratie. Van dat alles maak ik dan één geheel. Passages daaruit moeten ook in
JAARLIJKSE ROUTINE
de Thermiek en het algemene KNVvL jaarverslag
Wat ik allemaal op het Afdelingsbureau deed?
verschijnen.
Veel zaken die jaarlijkse routine zijn. Zoals de verzekeringscertificaten voor PH of buitenlands
VERANDERD OF VERDWENEN
geregistreerde zweefvliegtuigen van KNVvL-
Verder de CAMO, ARC- en AMP-inspecties
leden. De vlootopgave van clubs op militaire
administratief verwerken, volgens eisen die ILT
terreinen voor Domeinen. Ik heb zelfs nog wel
stelt. De iFly!, vroeger de JLO, alle correspondentie
eens de bonnetjesadministratie gedaan voor hun
en administratie rond aanmelding, selectie
brandstofsteun. Zorgen dat de clubs opgave doen
en toewijzing van kandidaten. Bij afloop van
van hun voertuigen voor de WA-verzekering. Het
het seizoen checken welke jongeren aan de
komt er eigenlijk op neer dat je steeds papieren
sponsorvoorwaarden hebben voldaan, zodat ze
met vragen en informatie, of digitale formulieren
uitbetaald kunnen worden. Voor sponsor EPST stel
verzamelt, sorteert en bewerkt, om ze daarna
ik een halfjaarlijkse en jaarlijkse rapportage op.
her en der weer te verspreiden. Zo gaat het ook
Uitzoeken wie 50 jaar hun ZVB/GPL hebben, want
8
THERMIEK 2018 #1
AFDELINGSBUREAU ZWEEFVLIEGEN
verklaard in een bezuinigings- en reorganisatieronde. Dat was echt een nare tijd kan ik je zeggen. Als ik erop terugkijk, hield toen de functie van Bureauhoofd eigenlijk op te bestaan. Terwijl mijn werk op samenwerking met zo iemand steunt. Waar het naartoe ging met het bureau was ook niet meteen duidelijk. Wat je dan doet, is op routine een tijd alle ballen in de lucht proberen te houden, maar op den duur lukt Terlet, Anneke omringd door Ruud Holswilder, Rien Bastiaanse, Bart Pelt, Monica Verburg, EPST managing director Eric Kuijpers, Monica Verburg en overige medewerkers EPST.
dat natuurlijk niet. Vervolgens ga je je op afgebakende zaken
die mensen krijgen een KNVvL onderscheiding.
concentreren, waarvan je weet dat je er iets voor
Daarvoor organiseer ik de bijeenkomst in de
kunt betekenen en dat je te maken hebt met
‘Thermiekbel’. De clubs vraag ik om wat achtergrond
mensen die betrokken zijn. Voor mij waren dat
en anekdotes over de betrokkenen, die de voorzitter
de CAMO, de iFly! en de uitreiking van de KNVvL
dan weer in zijn toespraken gebruikt. Niet zo lang
onderscheidingen aan zweefvliegers die vijftig jaar
geleden ging dit samen met de nieuwjaarsreceptie
hun ZVB/GPL hebben Daar werkte ik al jaren aan,
van het afdelingsbestuur. Tenslotte zijn er nog de
daar lag mijn hart. Ik ben er trots op mijn steentje
dagelijkse post, mail en telefoontjes, vragen die
te hebben bijgedragen aan de Afdeling als erkende
beantwoord of doorverwezen moeten worden,
CAMO. Ook wat betreft de iFly!, die in nauw contact
archief en voorraden log- en lesboekjes bijhouden,
tussen de teams van EPST en het Afdelingsbureau
mutaties in de samenstelling van ABZ, Inspectie
tot stand kwam. En die 50 jaar ZVB/GPL, waarvan
Instituut en commissies, idem van secretarissen
ik zou wensen dat het weer de oorspronkelijke
bij de clubs. Maar in de zestien jaar dat ik bij de
setting van de nieuwjaarsreceptie terugkrijgt. Dit
afdeling meeloop, zijn meerdere dingen die ik nu
jaar leek het er weer een beetje op, bijna een reünie.
noem veranderd of zelfs helemaal verdwenen. Dat
Door deze activiteiten heb ik mensen ontmoet - ook
heeft verschillende oorzaken, zoals automatisering,
buiten de KNVvL, zoals bij iFly!-sponsor EPST -
bescherming van persoonsgegevens en
waaraan ik dierbare herinneringen bewaar. Ik wil ze
reorganisaties binnen de KNVvL.
daarvoor heel hartelijk bedanken, het was een fijne tijd, ik zal jullie missen. Hopelijk komen we elkaar bij
CAMO, IFLY! EN 50 JAAR ZVB
gelegenheid nog tegen.
In 2005 vertrok Richard van ‘t Erve, die al vanaf 1995 als bureauhoofd werkte, naar Engeland. Hij woont en werkt sindsdien in Londen. Als ik naar Engeland op vakantie ga - en dat doe ik bijna elk jaar - zoek ik hem op, even samen lunchen en bijpraten. Leuk om zo’n contact van je werk over te houden. Frits Snijder, die in 2012 met pensioen ging, maar tot 2014 nog de Thermiek heeft gemaakt, zie ik ook geregeld. Van 2006 tot 2014 was Bart Pelt bureauhoofd. Met hem hebben we met veel plezier samengewerkt. zoals eerder met Richard. Tot hij in 2014 boventallig werd Het Afdelingsbureau Zweefvliegen zat van 1971 tot 2001 op Terlet, van 2001 tot 2018 op Papendal.
9
ZWEEFVLIEGEN EN BEROEPSLUCHTVAART
ZWEEFVLIEGEN EN BEROEPSLUCHTVAART Door Tom van Doormaal
De ‘bewonersdelegatie’ was een adviesgroep, onder
onvoldoende veiligheid bood. Het is niet eenvoudig geweest,
voorzitterschap van Alexander ter Kuile, waarin
de kostenaspecten voor de zweefvliegerij pijnlijk en vervelend,
ook GeZC-zweefvlieger Ruud Holswilder deelnam.
maar de rimpelingen zijn in grote lijnen weer verdwenen. Of er
Het is een groep die de beste ‘inspraak’ levert, die
botsingen mee zijn vermeden is de vraag. Ons land was het beste
ik ooit heb gezien. Inzake het beleid voor Lelystad
jongetje van de klas. Duitsland verklaarde gebieden ‘transponder
Airport is dat keurig opgeschreven, maar hard en
mandatory’, maar het luchtruim is daar groter. Nederland werd
verstrekkend.
geheel ‘transponder mandatory’. Ik ben politicoloog. Je leert dan dat politiek en beleid rationeel
Ik citeer: “De Nederlander verwacht dat zijn overheid
worden geconstrueerd: je wilt iets bereiken, dus formuleert een
internationaal voorop loopt, het nieuwe denken
helder doel, kiest daar bij passende middelen, bekommert je om
nastreeft en positief bijdraagt aan de ontwikkeling
de vraag of die middelen effectief zijn bij het realiseren van het
van onze wereld. Op luchtvaartbeleid betekent dit:
doel, of uitvoering kan werken en handhaafbaar is, en na een
het lef hebben om klimaat-doelstelling voor te
bepaalde periode evalueer je of het zo werkt als je had bedacht.
laten gaan, ook wanneer de sector daar anders over
Dat had de lezer al gedacht: zo zuiver werkt het vrijwel nooit. Ik
denkt”. (bewonersdelegatie, eindrapport 20-02-18)
blijf even bij de transponder: onder de TMA Schiphol moet hij uit worden gezet (een verplicht instrument!), of er minder botsingen
Dat is de harde kern. Het confronteert de
plaatsvinden is nooit geëvalueerd, de kosten zijn afgewenteld dus
totale politiek met nalatigheid, oppervlakkige
de effectiviteit speelde niet zo. Was er nog een ander doel? Het
kortzichtigheid en meeloopgedrag. Schiet ik nu niet
vermijden of kunnen vervolgen van ‘air space infringements’? Ik
uit de bocht? Neen, ik denk het niet. Maar het vraagt
noem maar eens iets. Ik vermoed het. Maar die infringements zijn
wat uitleg. Ik geef die vanuit het perspectief van de
nog steeds een probleem en degenen die vervolgd zijn, worden
zweefvlieger. Ik bespreek het beleid, de gevolgen
niet gestimuleerd de transponder goed te blijven gebruiken. Een
voor zweefvliegen en Teuge. Ook het kleine gedoe
goed effect levert wel vaker een slecht vervolg op.
komt voorbij. Iedereen praat daar graag over, omdat het herstel van het kleine gedoe de grotere blunders
LELYSTAD AIRPORT
in stand laat.
Nu is er nieuw beleid dat zich tot een grote bedreiging van de
Daarna moet het ook even gaan over het grotere
general aviation kan ontwikkelen. Grote delen van de Veluwe,
kader van het klimaat. Van luchtvaartgekken, kun
Overijssel en zelfs Drenthe, komen onder geluidsdruk van inbound
je niet verwachten dat zij zich ongeremd tegen het
en outbound verkeer van Lelystad. Waarom is dat?
luchtvaartbeleid keren. Maar van zweefvliegers?
Er zijn een paar redenen. De luchtruimtstructuur wordt
Het lijkt mij dat zweefvliegers begrijpen dat ook
grotendeels bepaald door het functioneren van Schiphol. Een
klimaatverandering hun sport bedreigt. Veel goeds
betekenisvolle extra baan op 50 km afstand is dan behoorlijk
betekent regeren niet voor het zweefvliegen: hoe
lastig: hoe brei je dat inkomende en vertrekkende verkeer tussen
komt dat?
het verkeer van Schiphol? Dat moeten we niet doen en niet willen, zei iedereen die er verstand van had.
TRANSPONDERBELEID
Maar het gevolg viel niet mee. Ingewikkelde aansluitroutes, met
Het was niet mis. In Noord Brabant raakt een F-16
langdurig lage vlieghoogten, waren het gevolg. Voor Teuge
een sportkistje in schutkleuren. De twee sportvliegers
betekende dat ongeveer een doodvonnis, omdat de para’s graag
komen om. De pilote van de F-16 springt en komt
boven 10.000 voet willen uitstappen en vliegtuigen daaronder
veilig aan de grond. In Oost Groningen botst een
dan niet gaan. Als je vrij wilt vallen, past daar geen passerende
Belgische tweezits F-16 met een ULV uit Sellingen.
burgerluchtvaart bij. Maar ook voor zweefvliegen op Lemelerveld
Een van de jetvliegers overleeft het niet, de ULV
zou een maximale hoogte van 3000 voet gaan gelden.
piloot ook niet.
Eenvoudige vraag: wie beslist er eigenlijk over het luchtruim?
Het zijn deze incidenten die versnelling geven aan de
Eenvoudig antwoord: KLM en KLu, want dat zijn de
verplichting voor de general aviation een transponder
hoofdgebruikers. Operationeel zijn het LVNL en CLSK. Dat zijn de
te voeren. De beleidsmatige conclusie was dat ‘see
instituten, die het feitelijk gebruik bepalen.
and avoid’ een principe was uit het verleden, dat
Wat is daar lastig aan? De minister van Infrastructuur en
10
THERMIEK 2018 #1
Waterstaat is eerst verantwoordelijke, de minister van Defensie
ZWEEFVLIEGEN EN BEROEPSLUCHTVAART
• De ideologische verschansingen spelen een
volgt in collegiale samenwerking. De minister heeft een veilige
rol. Nederland moet het hebben van handel,
verkeersafwikkeling geprivatiseerd ondergebracht bij de LVNL
transport en kapitaalstromen. Dus de ‘mainports’,
en die organisatie op een schraal dieet gezet. Tenslotte moet er
Rotterdam en Schiphol, zijn de kurken waarop
bezuinigd worden. Bij de militaire verkeersleiding bestaat dat
onze economische welvaart drijft, zo heeft men
probleem ook: soms wordt het militaire luchtruim gesloten door
zichzelf wijsgemaakt. Dat is een geloof in een
gebrek aan mensen.
oude vorm van mondiaal kapitalisme, waar de op
Op zich is privatisering soms goed, zeker als je echte concurrentie
handen zijnde veranderingen (economie China/
wilt scheppen. Maar voor een veilige luchtvaart is dat niet zo’n
India, energietransitie, klimaatafspraken) grote
slim idee. Een bijkomend gevolg is dat binnen de ministeries
gaten in zullen veroorzaken. En iets dat door de
vrijwel geen vakkennis meer aanwezig is om de bewindslieden
wet van de verminderde meeropbrengsten ook
goed te kunnen adviseren. De contra expertise werd door LVNL
nauwelijks meer kan gelden voor nog meer groei
opgedragen, mede namens Sharon Dijksma, die bij haar vertrek
van luchtvaart. De netto maatschappelijke baten en
toegaf dat het departement de vereiste expertise mist.
kosten van groei zijn hoogst waarschijnlijk negatief voor Nederland, maar worden binnen het enge
UITSLAANDE BRAND
cirkeltje van deskundigen systematisch genegeerd.
De politiek moet beslissen en daarover het debat voeren, met het parlement en met de bevolking. Hoewel het besluit al jaren werd
Inmiddels is de discussie rond de opening van een
voorgebakken aan de Alderstafel, leek het of iedereen behaaglijk
vliegveldje met één baan, ontaard in een nationaal
had gedut, tot afgelopen zomer. Jullie zaten er bij, werd in de
debat over hoe burgers ‘geschiphold’ worden.
Kamer gezegd. Maar dit hebben we nooit begrepen, repliceerden
Alders begrijpt dat zijn rol als oliemannetje geen
Gelderse en Overijsselse bestuurders. Het was wel praktisch want
meerwaarde meer heeft.
de Tweede Kamer was natuurlijk even suf geweest. En niet te vergeten de voltallige gevestigde milieubeweging.
WAT NU? Beleid kan zich soms als een komisch
Hoe is het mogelijk dat het zo gelopen is? Je kunt alleen maar
toneelstuk ontvouwen. Ik citeer nog eens de
puzzelen. Een paar oplossingen:
bewonersdelegatie:
• De luchtvaart heeft een sterke positie en is invloedrijk, als haar
“In een recent interview stelde u ‘Opheffing van
korte-termijnbelangen in het geding zijn. De KLM en Schiphol
de lage routes is een randvoorwaarde van de
wachtten geen dag, toen de minister vertelde dat ze de opening
herindeling’. ”Anders gaan we het natuurlijk niet
van Lelystad ging uitstellen en zeiden dat alle afspraken van tafel
doen. Het doel is heel helder, we moeten van die
waren en dat over de groei van Schiphol opnieuw moest worden
lage vliegroutes af”.
onderhandeld. Daarmee toonden ze hun gezicht van bikkelharde
“Thans overweegt u de luchthaven Lelystad voor
strijders voor een sectoraal belang. Daarbij komt dat er een soort
een interimperiode voor 10.000 vliegbewegingen
natuurlijk ontzag bestaat voor de luchtvaart en een gebrek aan
via lage vliegroutes open te stellen. U zou daarmee
kennis en data buiten de sector omdat de sector deze kennis en
een door uzelf als onwenselijk bestempelde situatie
gegevens effectief afschermt onder hoge kosten of onder het
creëren.”
mom van ‘commercieel gevoelige informatie’1.
Dat is ongeveer wat ons wacht: een ingewikkeld
• De politiek geeft richting, de bureaucratie voert uit. Maar als de
houtje-touwtje-luchtruim dat pas in 2023 kan
politiek de bureaucratie heeft afgeslankt, vakmanschap heeft
worden herzien, een interimperiode met 10.000
verloren omdat ze het te duur vindt, maakt men het zich wel
laagvliegbewegingen vanaf 2019. Het zou de LVNL
lastig. Wie kan, met welke informatie de strijd aangaan met
sieren als daartegen eens luid en duidelijk stelling
de sector en de zwaar overdreven claims van onmisbaarheid
werd genomen.
van groei van de luchtvaart voor de Nederlandse economie?
Nog een keer de bewonersdelegatie: “De
Voor de bewindslieden is het niet leuk, als de MER en allerlei
aannames in de geactualiseerde MER zijn (1) in
berekeningen beter in handen van actievoerende burgers
strijd met elkaar; (2) in strijd met de politieke
hadden kunnen worden gelegd.
randvoorwaarden en (3) mogelijk technisch niet
11
ZWEEFVLIEGEN EN BEROEPSLUCHTVAART
uitvoerbaar (getuige recente uitlatingen van de CEO
was mogelijk naïef, maar niet helemaal onzin. Daarbij paste een
van de LVNL).”
fiscale vrijstelling op brandstoffen voor vliegtuigen: je moet iets
Ik heb al meer geschreven over de materie.
over hebben voor de wereldvrede.
Verwijzingen naar die stukken geef ik hieronder. Het
De groei van de burgerluchtvaart is daar op gebaseerd.
laatste woord is nog niet gesproken.
Luchtvaart is gelijk aan economische groei en welvaart, in de geest van de beleidsmakers met hun mainport gedachten. Alleen,
WAT WORDT ER VERBETERD?
het is denken van een generatie geleden. China dreigde twintig
Wie het voorgaande ziet als een oproep tot
jaar geleden nog te stikken in het uitlaatgas, maar is inmiddels
revolutie, moet ik teleurstellen. De uitslaande
pionier in de energietransitie, de transitie van luchtvaart naar
politieke brand levert in elk geval het besef op
hogesnelheidsrail en binnenkort leidende mondiale economie.
dat bepaalde dingen niet kunnen en verbetering
Wij zullen mee moeten bewegen, weg van de fossiele energie.
verdienen. Uit de brief van de minister van 21
De meest fundamentele is ervoor te zorgen dat de
februari 2018 aan de Tweede Kamer haal ik voor ons:
bunkeremissies onder de nationale emissiereductie verplichtingen gaan vallen. Nu worden deze wel uitgerekend
• Er zal hoger worden gevlogen in de omgeving van Lemelerveld;
• Boven Zwolle zal op minimaal 5000 voet worden gevlogen;
• Op Teuge worden maatwerkafspraken gemaakt, om springen mogelijk te laten blijven;
• Er komt een nieuw wachtgebied bij Lochem met
maar vallen buiten de reductiedoelstelling. Pas als we dat voor elkaar hebben, kan de Nederlandse overheid een afweging gaan maken tussen de reducties van de verschillende sectoren. Wat we doen staat in het Regeerakkoord: “Ingezet wordt op Europese afspraken over belastingen op luchtvaart in het kader van de voor 2019 geplande onderhandelingen over de klimaatdoelen van ‘Parijs’. Ook wordt
een onderkant van 9000 voet, ter vervanging van
bezien of een heffing op lawaaiige en vervuilende vliegtuigen
de twee (Steenwijkerland en Lemelerveld).
mogelijk is. Indien beide routes onvoldoende opleveren zal er per 2021 een vliegbelasting worden ingevoerd”. Dat is misschien
Voor iedereen die werkt in de recreatie in
de echte reden voor de druk op de opening van Lelystad: we
Gelderland, stelt het allemaal weinig voor, maar voor
gaan het vliegen wel belasten, maar dan moet wel het bij-
de zweefvliegers is de uitkomst minder rampzalig.
vliegveldje van Schiphol functioneren. Geloven we nu in de
De overheid gaat vaak een rampzalig pad op en
marktwerking of niet?
komt daar niet meer vanaf. Dat lijkt ook hier het
Intussen zien we hoe de files in de Randstad langer worden en
geval; het is mooi als nieuwe berekeningen globaal
de woningmarkt totaal overspannen is. Zou het een idee zijn
aangeven dat het wel een beetje fout was, maar dat
een futuristische monorail naar Groningen te leggen, die een
het allemaal verder kan. Maar laten we toch nog
Groninger in drie kwartier aflevert op Amsterdam C.S.? Stel
even kijken naar het klimaatbeleid en de logica van
dat je die HSL-verbindingen zou hebben, zou Nederland dan
de ambitie om deze ruïneuze koers te voltooien.
ten onder gaan als in het luchtvaartbeleid een fiscale rem werd aangetrokken? Ook in Amsterdam en omstreken lijden mensen
PARIJSE AKKOORDEN
onder 500.000 vliegbewegingen.
De wereld is, met uitzondering van (een deel van) de heersende macht in de V.S., eindelijk onder
Daarmee ben ik rond: de politiek zou het lef moeten hebben
de indruk van de risico’s van klimaatverandering.
klimaat, luchtvaart en infrastructuur met elkaar te verbinden,
De combinatie met de wegzakkende provincie
aldus de Bewonersdelegatie. Het is een logische en radicale
Groningen komt goed uit. De CO2-emissies moeten
aanbeveling. Maar de politiek doet zelden wat logisch en
terug en van het stoken van aardgas moeten we af.
radicaal is.
Helder. Maar in 1944 vergaderde de wereld over de
https://platformoverheid.nl/burgers-zijn-genoeg-geschiphold/
oprichting van ICAO: de luchtvaart zou de wereld
http://sargasso.nl/de-onmacht-der-klerken/
kleiner maken, de afstand tussen mensen opheffen
http://sargasso.nl/milieu-en-vliegvakantie/
en daardoor de kans op vrede sterk vergroten. Het
http://sargasso.nl/hoe-regeren-wij/
12
THERMIEK 2018 #1
SIMULATOR
SIMULATORTEAM
ZOEKT OPVOLGERS… Tekst: Douwe Jippes
Het High Five Oldtimer Flying Team, opgericht in 1994, begon in 2005 met het verzamelen van oude Miele stofzuigermotoren voor de bouw van een bewegend zweefvliegsimulatorplatform. Met name het Amsterdamse lid Peter Saul heeft er een groot aantal verzameld door in zijn luxe Mercedes vuilcontainers af te struinen op zoek naar Miele stofzuigers. Omstanders hebben hem wellicht voor armoedzaaier of containerjunk aangezien. Het team streeft ernaar om op een inventieve manier een zo goedkoop mogelijke simulator te ontwikkelen. Creatief hergebruik van materialen en instrumenten speelt daarbij een belangrijke rol. Zodoende is er, na vele jaren experimenteren met verschillende aandrijvingen, zoals stofzuigermotoren, een effectief werkende simulator ontwikkeld met als type aanduiding H16SIM.
De huidige HI6SIM simulator heeft zes vrijheden
Flight Simulator Weekend in het Aviodrome te
van beweging (6DOF) door middel van zes
Lelystad.
verstelbare poten (lineair-actuator), instrumenten
De ontwikkeling is op internet te volgen op de
op een apart scherm, een verstelbaar voetenstuur,
HI6SIM site onder de link: ‘History’.
flapsbediening, force feedback en een PDA voor
De simulator staat ‘startklaar’ voor een testvlucht
de navigatie. Drie fietspompen op luchtdruk
in de woning van ontwikkelaar Douwe Jippes in
van maximaal 4 atmosfeer zorgen voor
Heemstede. De HI6SIM is uitstekend geschikt voor
gewichtscompensatie.
het oefenen van procedures, sleep- of lierstart,
Het Condor V2 zweefvliegsimulatorprogramma
thermiek en navigatie “XCSoar” en, in het algemeen,
stuurt vluchtinformatie naar een tweede computer
voor vluchten (inclusief crashes) tijdens gure regen-
die het instrumentenpaneel, de beweging en de
en/of winterdagen. Afspraken voor een demo
force feedback aanstuurt.
simulatorvlucht, email: d.jippes@hccnet.nl.
Het team verzorgt elk jaar (het eerste weekend in
Er wordt intussen ook gewerkt aan de
november) demonstraties met de HI6SIM op het
ontwikkeling van een platform Make IV
13
SIMULATOR
Driessen & Rappange Verzekeringen
Voor vliegers met oog voor detail!
op basis van oude motoren uit E-fietsen en hoverboards met tandriemaandrijving en integrale gewichtscompensatie. Kosten buiten de motor ongeveer ¤ 70,00 per poot.
www.driessenrappange.nl/luchtvaart 020 - 531 23 45 | info@driessenrappange.nl
XCapBatteries De leden van het High Five Oldtimer Flying Team zijn lid van de VHZ, maar zijn inmiddels gestopt met solovliegen. De ontwikkelaars van de HI6SIM, Douwe Jippes & Ton vd Berg zijn nog steeds enthousiast, maar inmiddels wel ‘op leeftijd’. Ze willen heel graag in contact komen met jonge leden van een zweefvliegclub die het HI6SIM project zouden willen
Nieuw type batterij 20 Ah in standaard-formaat Met vol instrumentarium > 12u LMO-300 14.6V/20Ah/300 Wh GFK behuizing met zekering
LMO 14.6V/20Ah met CB+XLR
overnemen en voortzetten. Douwe en Ton stellen hun creativiteit en ervaring graag ter beschikking aan hun opvolgers. Reacties zijn welkom bij het HI6SIM Team!
LINKS: High Five Oldtimer Flying Team: https://jippes.home.xs4all.nl/Hi5/index.html HI6SIM: https://jippes.home.xs4all.nl/hi6sim/ index.html Condor v2: http://www.condorsoaring.com/ Flight Simulator Weekend: http://fsweekend.com/en/home/
€ 500.-! Noud Vermeulen http://www.xcapglider.com xcapglider@me.com
14
THERMIEK 2018 #1
KNVVL
UITREIKING ERE-INSIGNES Een overvolle Thermiekbel op Terlet was zaterdag 27 januari 2018 het toneel van de uitreiking van de KNVvL- ere-insignes. De nieuwe voorzitter van de afdeling Zweefvliegen, Sijmen de Vries, reikte het ere-insigne in goud
Frank Beemster met voorzitter Sijmen de Vries.
met lauwerkrans en briljant uit aan een zestal zweefvliegers vanwege het feit dat ze 50 jaar ononderbroken in het bezit waren van het zweefvliegbewijs.
Ger Cremers WBAC
Daarnaast is er één ere-insigne in goud uitgereikt aan Frank Beemster (VC Teuge) voor onder meer het opzetten van de CAMO (Continuing Airworthiness Management Organisation.
Gerard Boersen 50 jr ZVB
De jubilarissen zijn: Ger Cremers(WBAC), Wim Ferwerda (VC Hoogeveen, begonnen bij FAC), Paul Lücker (Venlo Eindhoven Zweefvlieg Club), Hendrik van Putten (LSA/VHZ en Kennemer ZC), George Slot (VC Hoogeveen) en Niels Visser (Gliding Adventures Europe / VHZ). Gerard Boersen (Gilzer ZC Illustrious) ontving op 3 maart het insigne uit handen van de afdelingsvoorzitter omdat hij was verhinderd tijdens de uitreiking van 27 januari. Aan Jan Ritsma (VHZ) wordt de onderscheiding voor 50 jaar Zweefvliegbewijs op een later tijdstip uitgereikt. George Slot VC Hoogeveen
15
ERE-INSIGNES
Een week eerder, op 20 januari werden erepenningen uitgereikt aan de kampioenen 2017. Tim Kuijpers, die op 4 augustus Europees kampioen in de clubklasse werd, kreeg de bronzen penning. Sjoerd van Empelen die Wereldkampioen Junioren werd in de standaardklasse, ontving de zilveren Penning. AK (Foto’s Frits Snijder)
V.l.n.r. Sjoerd van Empelen, afdelingsbestuurslid Nico Koster en Tim Kuijpers
Wim Ferwerda VC Hoogeveen
Hendrik van Putten LSA VHZ Kennemer ZC
Paul LĂźcker VEZC
Niels Visser GAE VHZ
16
THERMIEK 2017 #3
GESCHIEDENIS
De PH-10 in aanbouw, hier opgesteld voor de werkplaats aan de Delftsewallen in oud Zoetermeer (foto Archief Franx).
EEN Zร GLING OP BESTELLING Door Wim Adriaansen
In augustus 1931 heeft de
zweefvliegclubs ontstaan. Die
voor het Zweefvliegen van de
ANZC een zweefvliegkamp
zijn er dan al en er zijn bij hen
KNVvL, is geweest is dat men,
georganiseerd in Egmond
ook al plannen tot bouw van
onder leiding van een uit het
aan Zee. Datzelfde jaar volgt
zweefvliegtuigen. Daarvoor
buitenland komende instructeur,
een kerstkamp op de Terletse
zijn reeds registratienummers
opleidingen heeft verzorgd in
Heuvelen en in 1932 organiseert
gereserveerd. Immers, wanneer
het zweefvliegen en in instructie.
de KNVvL in samenwerking met
de ANZV in 1931 twee Kassel-12-
Met die ervaring kunnen de clubs
ANZV en ENZC opnieuw een
toestellen aanschaft, krijgen die
een eigen bedrijf starten en dat
kamp in Egmond. Deelnemers
de registratie PH-19 en PH-20. De
is ook op een aantal plaatsen zo
komen uit alle delen van het land.
tussenliggende nummers vanaf
gebeurd.
Het is dus niet zo, als wel wordt
de PH-3 tot en met PH-18 zijn dan
In de beginjaren van onze
aangenomen, dat als na het kamp
gereserveerd voor de clubs.
sport hebben clubs vooral
van 1932 de ANZV zich opheft er
Wat wel de verdienste van de
hun oog laten vallen op
in het land op een aantal plaatsen
ANZV, samen met de Commissie
de Zรถgling van Stamer en
17
EEN ZÖGLING OP BESTELLING
en meren een hoge snelheid kan worden bereikt. “Mijn vader was het meest in zijn element als hij dingen kon uitdenken. Daarnaast was hij gek van techniek. Werk was zijn passie,” aldus vertelt later een van zijn dochters. Naast onderhoud van auto’s en de bouw van sleeën gaat begin jaren dertig als het zweefvliegen in opkomst is zijn belangstelling uit naar de zweefvliegerij. Gebruik makend De linkervleugel van de PH-10 in aanbouw, nog niet met linnen bekleed (foto Archief Franx).
van de originele tekeningen start
Lippisch. Een eenvoudig
een bedrijfsruimte bouwen aan
hij de bouw van een Zögling,
eenpersoonslesvliegtuig.
de Vlamingstraat in Zoetermeer,
die de registratie PH-4 heeft
Plezierige bijkomstigheid is
wat dan nog een klein dorpje is
gekregen. Die wordt gebouwd in
zeker geweest dat de tekeningen
bezijden Den Haag. Dirk start daar
de werkplaats van zijn zwager,
van dit zweefvliegtuig vrij
een eigen garagebedrijf.
aannemer P.J. van Herwijnen, aan
beschikbaar zijn en dat het toestel
Dirk wordt beschreven als een
de Delftsewallen, ook in het oude
zonder verdere complicaties in
ambitieus en zeer vindingrijk
Zoetermeer. De Rijksdienst voor
zelfbouw kan worden genomen.
man. Naast het onderhoud
de Luchtvaart houdt nauwgezet
Een aantal clubs besluit zelf
van vrachtwagens -want
toezicht op de bouw van het
een Zögling te bouwen. In die
personenauto’s zijn er in die
zweefvliegtuig, getuige verslagen
beginperiode zijn er ook enkele
tijd nog nauwelijks– bouwt hij,
van in Zoetermeer uitgevoerde
bedrijven die een markt zien voor
samen met zijn personeel, als
inspecties. De PH-4 is daarna
de bouw van zweefvliegtuigen
hobby ijssleeën. Dat zijn houten
verhuurd, zo blijkt uit een verslag
ten behoeve van de clubs, maar
sleeën, die zijn voorzien van een
van zijn dochters. De eerste
die markt is toch wel klein en
propeller, een duwschroef die
huurder is de Zweefvliegclub
het blijft bij een paar toestellen.
wordt aangedreven door een Ford
Zoetermeer-Zegwaart. Later
In Thermiek van december 2016
T-motor en waarbij in wintertijd
zien we de PH-4 terug bij de
hebben we al geschreven over
op het ijs van de bevroren rivieren
Arnhemsche Zweefvliegclub.
de werkplaats van Jan Schiere, die daar twee Zöglings en zijn op dit type gebaseerde Koekoek bouwde. In dit artikel krijgen twee andere op zich zeer interessante bedrijven de aandacht.
VAN IJSSLEE TOT ZÖGLING Dirk Franx, geboren in 1898 als zoon van een smid uit Pijnakker, is al jong geïnteresseerd in techniek. Als hij 25 jaar oud is laat hij, begin van de vorige eeuw, zijn zwager, die aannemer is,
Dirk Franx links op zijn ijsslee in de tijd dat er nog echte winters waren met bevroren rivieren en zo. Niet bekend is wie de andere sleerijders zijn (foto Archief Franx)
18
THERMIEK 2017 #3
GESCHIEDENIS
zweefvliegkamp in Egmond is beschadigd. De algemeen secretaris van de KNVvL laat namens de Zweefcommissie weten Franx erkentelijk te zijn voor de bereidheid zo snel als mogelijk is de reparatie uit te voeren tegen een onder de kampdeelnemers gecollecteerd bedrag van zesenvijftig gulden plus het recht om gratis aan Het transport van de Zögling in het duingebied (foto Archief Franx).
het kamp deel te nemen. Tien dagen later blijkt de reparatie te zijn uitgevoerd tegen het overeengekomen bedrag plus nog eens vijfentwintig gulden voor een reparatie aan de romp van het zweefvliegtuig, verminderd met tien gulden voor geleverde emaillakken. Het toestel kan met niet-gebruikte materialen naar Egmond worden getransporteerd. Het zweefvliegkamp kan weer
Het zweefvliegtuig staat gereed op de houten glijbaan (foto Archief Franx).
worden voortgezet met twee zweefvliegtuigen.
ZWEEFVLIEGCLUB In maart 1933 doet de secretaris een brief rondgaan aan de veertien leden van de Zoetermeer-Zegwaartsche Zweefvliegclub, waarin hij meedeelt dat die maand weer met zweefvliegen, geregelde oefeningen zoals hij het Dirk Franx op de bok van de door hem gebouwde Zögling (foto Archief Franx)
omschrijft, zal worden begonnen
KASSEL-12
in Zoetermeer en voor een
op een weiland van boer
Dirk Franx heeft rond 1930 zelf
demonstratie in de nabijgelegen
Koevoets in Zegwaart. Hij doet
de Zweefvliegclub Zoetermeer-
gemeente Zegwaart op een
een beroep op alle leden om
Zegwaart opgericht en hij
weiland van boer Koevoets.
aanwezig te zijn. Want, zo schrijft
is van die club dan ook de
Franx zou ook een lier hebben
hij: “Tot nu toe ging men op goed
voorzitter. Blijkens gegevens
gebouwd. De Hagenaars hebben
geluk naar het terrein. Waren
van onze Stichting Historisch
in Zoetermeer waarschijnlijk de
er genoeg leden dan ging men
Zweefvliegarchief nodigt hij in juli
Zögling PH-4 in aanbouw gezien.
vliegen, waren er niet genoeg
1932 de leden van de Haagsche
In diezelfde maand juli repareert
dan, dan ging men weer weg.
Zweefvliegclub uit voor een
Franx de vleugel van de
Dat laatste werkte altijd slecht
bezoek aan zijn werkplaats
Kassel PH-20 die tijdens het
op de goede geest die in onze
19
EEN ZÖGLING OP BESTELLING
Start van Wim van Nijenhoff op Maaldrift op 11 februari 1933. De publieke belangstelling voor het gebeuren is groot (foto Het Vliegveld).
Grondtransport met mankracht van de PH-10 Zögling (foto Het Vliegveld).
club heerscht.” Voor het starten
Van Nijenhoff demonstreert
rooimachine voor bieten,
van de Zögling in het weiland
daar de PH-10 onder grote
waarop hij octrooi verkrijgt. In
heeft men een demontabele
belangstelling van publiek,
de oorlogsperiode bouwt hij
houten glijbaan gemaakt, die
zoals het luchtvaartblad Het
auto’s met benzinemotor om
wordt ingesmeerd met groene
Vliegveld van maart 1933 meldt.
tot auto’s met gasgeneratoren.
zeep om de eerste meters vóór
In opdracht van de combinatie
Het garagebedrijf heeft zich,
loskomen van het zweefvliegtuig
heeft Franx deze tweede Zögling
vooral na de oorlogsjaren, sterk
te vergemakkelijken. Als er eens
PH-10 gebouwd, die de naam
uitgebreid. In de jaren zeventig
geen groene zeep is, merkt men
Kolibrie krijgt. De PH-10 is door
van de vorige eeuw heeft Dirk zijn
dat met koeienstront de start
Dirk Franx in huurkoop gegeven
bedrijf bij gebrek aan opvolging
net zo goed gaat. Blijkens een
aan de Leidsche Zweef Club voor
beëindigd. De gemeente
ledenkaart behaalt Dirk Franx
de prijs van 375 gulden, met een
Zoetermeer heeft nu vergaande
in mei 1933 na 26 vluchten
eerste aanbetaling van vijftig
plannen voor de bouw van een
op Zögling in Zegwaart en
gulden en verder maandelijkse
expositieruimte voor beeldende
tussendoor ook in Noordwijk zijn
termijnen van 18,25 gulden, te
kunst, waarvan de voormalige
A-brevet (nummer 41).
verhogen met een rente van 5%,
garage van Dirk Franx deel
De Zoetermeer-Zegwaartsche
zoals contractueel is vastgelegd.
uitmaakt. Een mooi project, zoals
Zweefvliegclub is niet
Als afleverdatum wordt 31 juli
zijn dochter stelt. Het wordt dan,
levensvatbaar gebleken. Wanneer
1932 genoemd. Vermoedelijk is
volgens krantenberichten, een
de Haagsche en Leidsche
de club uit Zoetermeer-Zegwaart
onderkomen voor Terra Projects,
Zweefclubs in 1933 als combinatie
in zijn geheel opgegaan in deze
een vereniging die zich in die
actief gaan vliegen op Maaldrift,
combinatie.
gemeente al jarenlang bezighoudt met bevorderen en exposeren van
een terrein noord van Wassenaar langs de trambaan Den Haag-
TERRA PROJECTS
kunstuitingen.
Leiden, dan zien we daar
Na zijn zweefvliegperiode
Als hommage aan Dirk Franx
weer de naam van Dirk Franx.
ontwerpt Dirk Franx nog een
is in 2005 in opdracht van de gemeente Zoetermeer tegenover de locatie van de oude garage een kunstwerk geplaatst. Dat is een geheel metalen replica van de originele ijsslee naar een ontwerp van de in Zwitserland geboren beeldend kunstenaar Moritz Ebinger, voorzien van een audio-installatie, ontworpen door leerlingen van de Hogeschool Utrecht. “Maar die werkt nu niet meer,” zoals een van de dochters Franx opmerkt.
20 THERMIEK 2017 #3
GESCHIEDENIS
het om iets nieuws gaat en het
er tot aan het uitbreken van de
technisch gezien interessant is.
oorlog mee heeft gevlogen.
En dat zijn, begin jaren dertig,
De tweede, de PH-14, aangeduid
zweefvliegtuigen zeker.
als Super-Zögling, is bestemd
Het is de tijd van economische
voor de zweefvliegclub op
crisis en ook dat noodzaakt het
Soesterberg. De aanduiding
bedrijf om nieuwe wegen in
Super-Zögling duidt, zoals
te slaan: zweefvliegtuigen. De
Ten Horn aangeeft, op een
keuze is daarbij gevallen op de
verbeterd besturingssysteem.
Zögling. Zoals wordt gemeld,
Het Utrechts Dagblad meldt
een eenvoudige constructie. Er
dat op zaterdag 15 juli 1933
zit niets aan wat niet strikt nodig
officieel het oefenterrein van de
is. De ervaring van de vlieger
Zweefvliegclub Soesterberg is
moet zijn geweest alsof je op een
geopend, dat de Zögling PH-14 is
keukenstoel de vrije lucht in gaat.
gedoopt met de naam ‘Krakeling’
Hendrik Carel ten Horn is
en meteen in gebruik is genomen.
voor de Eerste Wereldoorlog
Er zijn die dag enkele zweefvlieg-
afgestudeerd aan de Hogere
demonstraties gehouden, waarbij
Technische School in Remscheid
de publieke belangstelling zeer
in Duitsland. Daarnaast heeft
groot was, zo schrijft de krant.
hij de bevoegdheid van
Om te vervolgen dat men het
vliegtuigconstructeur. In de
trof omdat het droog bleef en
werkplaats aan de Weurtseweg
het zonnetje af en toe achter de
in de keizerstad heeft hij twee
dreigende wolken tevoorschijn
Zöglings gebouwd. De eerste,
kwam.
TEN HORN IN NIJMEGEN
registratie PH-6, krijgt de naam
Louis de Lange, ervaren
Zweefvliegtuigen en kinder-
‘Atalanta’ en is gebouwd voor de
zweefvlieger van het eerste
wagens hebben eigenlijk niets
zweefvliegclub in Leeuwarden
uur, merkt in zijn verslag
met elkaar te maken. Bij allebei
waar die na aflevering in 1933
over die beginjaren van de
komt weliswaar hout te pas
kort in gebruik is geweest. Als
zweefvliegsport in Nederland
en zeil- of leerdoek voor de
de club, na twee ongevallen, nog
op dat de PH-14 niet al te best
bekleding. Maar daar houdt de
datzelfde jaar ophoudt te bestaan
vloog. Als oorzaak meldt hij
vergelijking op. Hendrik Carel ten
is de Atalanta verkocht aan de
dat de fabrikant, door gebrek
Horn, fabrikant van kinderwagens
Walchersche Zweefvliegclub die
aan ervaring en kennis van
Romp van de PH-6 in aanbouw in de fabriek van Ten Horn in Nijmegen (foto archief Ten Horn).
De vleugelconstructie van de PH-6. De opnames van romp en vleugel zijn, blijkens een notitie bij de foto, gemaakt op 19 oktober 1932 (foto archief Ten Horn).
in Nijmegen onder het merk Patria, zo is beschreven in een terugblik op de activiteiten van het bedrijf, besluit in 1932 zijn assortiment uit te breiden. Het bedrijf heeft in de loop van de tijd al eerder uitstapjes gemaakt. Zo zijn er fietsen en zelfs een auto vervaardigd en voor de eeuwwisseling bakkerswagens en trapladders. De fabriek heeft van meet af aan interesse getoond in nevenproducten, vooral als Vervoer over de weg van de PH-14 in gedemonteerde staat op een transportwagen (foto archief Ten Horn).
21
EEN ZÖGLING OP BESTELLING
de aerodynamica, de scherpe achterlijst van de vleugel heeft vervangen door een anderhalve centimeter dikke lat. Dat is waarschijnlijk een stevige constructie, maar verstoort zijns inziens wel het profiel en daarmee de luchtstroom over de vleugel. De PH-14 is geen fortuinlijk zweefvliegtuig. Al een week na ingebruikname is er melding van een beschadiging van de vleugel na een harde landing van een
De Zögling PH-6 Atalanta, stevig verankerd in de Friese grond (foto archief Ten Horn).
leerlinge, die snel kan worden
Tijdens de betreffende vlucht
een tijd van vallen en opstaan.
gerepareerd.
blijft de vlieger te lang aan de
Er is in die prille jaren van de
kabel, tot voorbij het punt waar
sport pionierswerk verricht door
ONTKOPPELHAAK
hij veilig kan ontkoppelen. Het
enthousiaste mensen. Onder
Nog geen maand later, 8 augustus
gevolg is dat het zweefvliegtuig
hen ook de beide bedrijven die
1933, is met de PH-14 tijdens een
voorover wordt getrokken en
in dit artikel aandacht hebben
gecombineerd kamp van de clubs
de vleugels, door de grote
gekregen. Er zijn ongevallen
uit Leeuwarden en Soesterberg
kracht op het toestel, omhoog
geweest, vaak met alleen
op het vliegterrein bij
klappen. Uit het ongeval is
materiële schade, enkele ook
Soesterberg een ongeval gebeurd
zeker lering getrokken en de
met ernstige afloop. Van die
met dodelijke afloop. Een bizar
eisen die worden gesteld aan
ongevallen heeft men geleerd
ongeval, waar mis is gegaan wat
zowel de ontkoppelhaak van het
en zo zijn er al snel landelijk
er mis kon gaan. De haak van het
zweefvliegtuig als aan de lier zijn
veiligheidsregels vastgesteld.
zweefvliegtuig waar de lierkabel
verscherpt.
De drie Zöglings PH-4, PH-6 en
aan wordt bevestigd is, tegen het
Wellicht geschrokken door dit
PH-10 zijn tot aan de Tweede
advies van de bouwer zoals het
ongeval, maar ook omdat al
Wereldoorlog bij zweefvliegclubs
officiele ongevalsrapport meldt,
snel is gebleken dat er met de
als opleidingstoestel in gebruik
een gesloten haak, die slechts
productie van zweefvliegtuigen
geweest, maar ze zijn helaas,
kan worden geopend met een
geen omzet kon worden gemaakt
zoals zo veel zweefvliegtuigen,
touwtje dat de piloot tijdens de
heeft Ten Horn zijn afdeling
in de oorlogsperiode verloren
start in de hand houdt. Als niet
Vliegtuigbouw gesloten en
gegaan.
tijdig wordt ontkoppeld komt de
men beperkt zich verder tot
kabel, zoals is gebleken, niet los.
de core business, de bouw van
MET DANK AAN
De lier bestaat uit een kabelrol
kinderwagens.
Marjo en Lieselotte Franx en Laurens A. ten Horn voor
die is gemonteerd op een auto. Die is niet voorzien van een
TOT SLOT
informatie en fotomateriaal.
kapinrichting, waarmee de lierist
Het begin van de jaren dertig
Tevens is geput uit L.A. ten Horn,
in geval van nood (zoals hier
is een periode waarin het
Ik sta op Patria, geschiedenis van
het geval is geweest) de kabel
zweefvliegen bij een aantal clubs
de kinderwagenfabriek Patria
kan kappen. Zou de kabel zijn
gestalte krijgt. Men vliegt volgens
1891-1957, Schipluiden, 2004,
gekapt dan had de zweefvlieger
de solo-lesmethode en dat
Zweefvliegen boven Friesland,
met de kabel nog aan zijn toestel
leidt vaak tot beginnersfouten.
1981 en Van Sledevaart tot
toch een veilige landing kunnen
Het is een tijd geweest van
GPS, 50 jaar Zuidhollandse
uitvoeren.
experimenten, maar letterlijk ook
Vliegclub, 1996.
22
THERMIEK 2018 #1
Door Tineke Carolus (Foto’s: Arnold Kiezebrink en Simon Swart)
DEN HELDER
Bouw in volle gang.
GEDWONGEN TROTS! Een beetje koud is het wel, zaterdag 24 maart, maar toch worden de eerste starts van het nieuwe seizoen bij de Zweefvliegclub Den Helder gemaakt. In een gammel, opengewerkt autootje worden we naar de startplaats gereden door Nico Groen, als we hem vertellen met wie we een afspraak hebben. Hij is technicus en heeft zojuist een clubgenoot geholpen een kist in de aanhanger te zetten. “Remco en Wim? Die zijn op de startplaats. Kom maar mee!” Een beetje koud? Stervenskoud! NUON
“Sinds 1998 zitten we op dit veld en in de loop
We zijn nauwelijks een minuut op de startplaats of
der tijd heeft energiebedrijf Nuon her en der in
we worden weer met fikse snelheid teruggereden
de nabijheid windmolens geplaatst. Er staat er
naar het clubgebouw, samen met Remco Tieken en
eentje dichtbij en we hoeven maar te bellen of die
Wim Jacobs, respectievelijk lid en voorzitter van
wordt uitgezet als we willen vliegen. Het contact
het bestuur van de club. Remco zet koffie en Wim
met Nuon is erg goed.”, vertelt Remco. “Maar
gaat ons voor naar de bestuurskamer, waar het
ja, Nuon gaat flink uitbreiden en we moeten hier
behaaglijk warm blijkt te zijn.
dus weg.” Wim vult hem aan: “Al sinds 2010 zijn
23
GEDWONGEN TROTS!
we met Nuon in gesprek over een verhuizing, een nieuw onderkomen en wat daar allemaal bij komt kijken.” Hij roemt de prettige samenwerking en de welwillendheid van iedereen die bij het proces betrokken is. “Eigenlijk had ik al moeten aftreden, maar de club heeft me gevraagd aan te blijven totdat alles rond is.” Terwijl Wim een stapel bouwtekeningen op tafel uitspreidt, vertelt Remco, dat de club in september naar het nieuwe veld vertrekt. Dat ligt een kilometer of zes noordelijk van het het huidige veld, een stuk dichter bij het water, maar omdat het een paar honderd meter langer is en de kisten hoger van de kabel zullen komen, denken ze dat het toch mogelijk moet zijn om thermische vluchten te maken.
Oude hangaar.
POEFFF... “We zijn altijd heel tevreden geweest met ons huidige gebouw, destijds zijn er andere clubs die moesten verhuizen, de NNZC en de club in Biddinghuizen bijvoorbeeld, hier wezen kijken om inspiratie op te doen. Dus ja, toen we moesten nadenken over een nieuw gebouw, was het eigenlijk niet zo moeilijk...”, vertelt Wim, “gewoon een kopie, maar dan....poefff, een stuk opgeblazen!” Oorspronkelijk was het de bedoeling twee gebouwen te plaatsen, een hangar annex clubgebouw en een gebouw waarin alle aanhangers,
Voorzitter Wim Jacobs legt de bouwtekening van de nieuwe hangaar uit.
ook die van prive-vliegers, niet alleen in de winter maar ook `s zomers gestald zouden kunnen worden. Dat plan heeft men laten varen, het leek toch niet zo handig. Die stallingsruimte is nu mooi geïntegreerd in de loeigrote hangar. Op de tekening is ook goed te zien wat voor lumineuze oplossing er gevonden is voor het in- en uitrijden van de lier die geen eigen tractie heeft: aan de ene kant erin, aan de andere kant
24
THERMIEK 2018 #1
DEN HELDER
“Sinds we weten, dat we hier niet blijven, hebben we de boel niet meer zo goed onderhouden...” Alle leden van de club zijn in groepjes ingedeeld, die verantwoordelijk zijn voor het leeghalen van de diverse ruimtes en de verhuizing van alle spullen naar het nieuwe veld. Dat is ook een mooie gelegenheid om rommel en overbodige, kapotte dingen op te ruimen. We blijven wat dralen in de Op 27 november werd de eerste paal geslagen door mw. W.v Meurs (NUON) en F.Rep (jongste lid ZCH).
hangar waar een ASK-13 staat.
eruit en je hebt nooit meer gedoe met onhandige
Die wordt niet voor instructie gebruikt, alleen om
manoeuvres die tot schade kunnen leiden!
gasten rond te vliegen. We zijn het erover eens,
Voordat we op pad gaan naar de nieuwe locatie,
dat het toch wel een heel fijn lestoestel is. Het is
worden we rondgeleid in het huidige gebouw.
het enige houten toestel, uit 1978, van de club. Er
Diverse werkplaatsen voor vliegend en niet-vliegend
wordt gelest in een tweetal ASK-21`s. Wim vertelt
materieel, een kantine met keuken, stallingsruimte
dat hij een van de negen instructeurs is en legt uit,
voor de kisten, een vergaderruimte, sanitair en
dat de veertien DBO` ers die de club momenteel
een zolder waar ook vliegtuigen naartoe getakeld
telt, nooit allemaal tegelijkertijd op het veld zullen
kunnen worden. Wat gaat er eigenlijk mee
zijn. Per dag mogen zich vier leerlingen aanmelden,
gebeuren? Wordt het afgebroken? “Nee, hoor, Nuon
opdat ze minstens vier starts kunnen maken. Remco
gaat het als onderhoudsgebouw gebruiken.” Remco
blijkt beheerder van hun app-groep te zijn, zodat
wijst omhoog waar wat spinnenwebben te zien zijn.
iedereen contact met elkaar kan onderhouden.
IMPOSANT Dan gaan we op weg. Een paar honderd meter voor de eindbestemming zet Wim zijn auto aan de kant van de weg, loopt op ons af – we zijn ook maar gestopt- en wijst naar een groot, grijs gebouw.”Kijk, hier kun je al goed zien, hoe groot en imposant het wordt!” Inderdaad, het lijkt wel een fabriekshal! Op de vraag of de buren aan weerszijden van het terrein geen bezwaar tegen hun komst hebben aangetekend, antwoordt Remco, dat ze goede gesprekken met elkaar hebben gevoerd. “Ja, natuurlijk vroegen ze zich af, of wij hen niet in hun tuin zouden kunnen bespieden... We hebben
25
GEDWONGEN TROTS!
De club telt ongeveer 90 leden, waarvan er negen instructeur zijn en veertien DBO`er. De vloot bestaat uit 2 x een ASK-21, een ASK-13, 2 x een ASK-23, een DG-202, een Discus en een ASW-24. Daarnaast zijn er prive-toestellen. De contributie bedraagt 800 euro per jaar. Er wordt `s zomers een kamp gehouden in Duitsland.
ze gelukkig duidelijk kunnen maken, dat we dat niet willen en niet kunnen! We gaan ze ook uitnodigen om een keer mee te vliegen. Een goede relatie vinden we erg belangrijk.” Als Wim en Remco voor een foto pal voor het gebouw gaan staan, valt op, hoe groot en hoog het is. We lopen er eerst helemaal omheen, terwijl Wim wijst waar er allemaal bestrating komt en waar de camping voor gastclubs gepland is. Dan geeft hij met weidse armgebaren aan waar de diverse werkplaatsen en stallingsruimten komen. “Kijk, hier komen schuifdeuren, daar komen tuimeldeuren en stel je eens voor hoe gemakkelijk de kisten in en uit de hangar gehaald kunnen worden!” Ja, prachtig allemaal, maar hoe zit het met de energierekening, wordt die niet torenhoog? “Nee, hoor, er komen zonnepanelen op het dak! Dat wordt ook door Nuon geregeld! We gaan dus niks voor de elektriciteit hoeven betalen!”
NIEUWE NAAM De club krijgt ook een andere naam: Zweefvliegcentrum Noordkop (ZCNK); er wordt nog gewerkt aan een nieuw logo. De officiële opening van het veld zal in mei van het volgend jaar zijn, tot die tijd wordt iedereen een gewenningsperiode gegund en zullen eventuele kinderziektes te lijf gegaan moeten worden. Is er nu ook ruimte voor meer leden? “Jazeker”, zegt Remco, “we hopen dat we nu ook leden uit Friesland kunnen werven, nu we zo dicht bij de Afsluitdijk komen te zitten.”
TROTS Dit is het eerste artikel in een nieuwe serie, in het kader van de vraag `Waar ben je trots op?`. Toen we Wim vroegen of hij trots was, moest hij even nadenken. “Ja”, zei hij toen, “ik ben gedwongen trots. Door de omstandigheden. Maar wel heel trots!”
26
THERMIEK 2018 #1
SPRING-IN-‘T VELD
SPRING-IN-‘T VELD Wij maken allemaal deel uit van de mooie zweefvliegwereld, waarin we doen wat we het liefste doen, vliegen op de kracht van de natuur en onze mooie aarde van een zo’n hoog mogelijke afstand bekijken. Maar heeft u er ooit bij stilgestaan hoe raar de zweefvliegwereld is voor een buitenstaander? Ik doe wel eens mee aan pr-dagen, waarbij wij als club het zweefvliegen een beetje bekendheid willen geven. Daarbij krijg je de raarste opmerkingen, te beginnen met ‘Jij vliegt zelf niet, toch?’, waarbij ik me altijd een beetje beledigd voel, bedankt voor het vertrouwen. Maar ik snap het ook wel, wat moet een 16-jarig spring-in-‘t-veld (hierbij quote ik een instructeur) meisje nou alleen, in zo’n vliegtuig, hoog in de lucht? Ik neem het de mensheid niet kwalijk. Het allerleukste komt als je een praatje hebt gehouden over hoe vet het allemaal is en je mensen uitnodigt om in het vliegtuig te gaan zitten. Hierbij heb ik een keer de opmerking gekregen ‘Maar waar zit het gaspedaal dan?’ Probeer dan nog maar eens duidelijk te maken dat een zweefvliegtuig geen motor heeft, en klimt door warme opstijgende lucht. Ik heb als klein meisje thermiek altijd uitgelegd gekregen met behulp van een kaars. Als je je hand
De redactie van Thermiek is voortdurend op zoek naar jonge talenten! Naar aanleiding van een oproep heeft Judith van Waveren bijgaand stukje geschreven. Judith is 16 jaar oud en vliegt sinds haar 14e bij de Friese Aeroclub. Zij is in de zweefvliegwereld terechtgekomen via haar vader, die ook vanaf zijn 14e lid is van de FAC. In het dagelijkse leven zit zij in de vijfde klas van het VWO.
boven de kaars houdt, zul je de warme lucht voelen, maar hou je hem naast de kaars, dan voel je geen warmte. Ik wilde dat het in het echt ook zo simpel was, maar mensen snappen het zo beter dan dat je een heel verhaal gaat ophangen over fotonen, luchtdichtheid en convectie. Daarnaast heb je natuurlijk dan nog de kleine kindjes die minstens denken dat ze in een computerspel zitten en de stuurknuppel alle kanten op bewegen, ik heb op zo’n moment meer medelijden met het vliegtuig dan wanneer hij een landing van mij moet overleven. Maar in ieder geval, mensen vergeten wel eens, vanwege de grootte of moet ik zeggen ‘kleinte’, van het vliegtuig dat het echt vliegt, ze zien het als een miniatuurversie, of een super-de-luxe modelvliegtuig. De opmerking die ik dan nog het vaakst krijg is ‘Maar wat nou als de wind wegvalt?’. Ja, dat is een dingetje, ik vraag me altijd af hoe mensen
27
SPRING-IN-‘T VELD
verwachten dat een zweefvliegtuig dan vliegt, wij kunnen alleen maar met de wind mee? Want dan dalen we niet? Ik snap het nooit zo goed. Maar ja, als je het hele bestaan van het fenomeen thermiek niet kent, dan klinkt het misschien nog wel een beetje
ALL-WEATHER GLIDER COVERS
“CHEERCOVERS” PASTELGEEL & -GROEN Vanaf € 806,40, vraag stalen en/of offerte.
logisch… Als laatst snappen mensen niet hoe zo’n vliegtuig in de lucht komt, of ja, het slepen achter een sleepvliegtuig klinkt nog wel logisch. Maar dan moet je de lier uitleggen. Een grote gele vrachtwagen die heel snel een kabel oprolt waardoor een vliegtuig van 300 kilo op 500 meter kan komen binnen een halve minuut? Ook dat is moeilijk te begrijpen. Dit leg ik meestal uit met het voorbeeld van een vlieger. Als je een vlieger op wil laten, dan moet je hard gaan rennen en je zal zien dat de vlieger
YAESU HANDSET FTA-250 € 249,- tijdelijk € 199,YAESU FTA-550 met ILS/VOR € 299,- tijdelijk € 249,AVIATION HEADSET „FLIGHT TWO“ € 145,- (+ tas)
ONLANGS > 300 EDS-ZUURSTOFSYSTEMEN VAN MOUNTAIN HIGH VERKOCHT.
TOEVAL?
omhoog gaat. Het is niet helemaal gelijk aan de werkelijkheid, maar het is voor de rest van wereld een beetje duidelijker. Daarbij zou ik graag willen afsluiten met een kleine oproep, geef het zweefvliegen wat bekendheid!
BEST PRICE, BEST SERVICES
www.aviationservices.eu webshop@aviationservices.eu 06-15005039 / 0346-576081
KEES AERO NAUTICAL SERVICES
Want voor zover de rest van de mensheid weet, zijn wij een stelletje rare mensen bij elkaar die geloven dat ze in een computerspel zitten in een super-deluxe modelvliegtuig dat vliegt met behulp van de wind. En dat is niet waar! Wij zijn allemaal geweldige mensen die in de mooiste vliegtuigen vliegen met
GPS AeroData
NOTAMs gevisualiseerd op uw vluchtcomputer, navigatie software of vluchtplanningsprogramma !
behulp van thermiek, en niet van de wind!
GPS AeroData bevat luchtruim (AIP), NOTAMs en bijzondere zweefvliegregelingen van heel Europa
Bron van de luchtruim en NOTAM gegevens is de European AIS Database onderhouden door Eurocontrol
AeroData wordt dagelijks tussen 03:00 & 20:00 UTC GPS Ae gegenereerd en elke 15 minuten geactualiseerd
www.gps-aerodata.com
28
THERMIEK 2018 #1
LUCHTRUIMSTRUCTUUR
LUCHTVAART EN TOERISME Het blijft fascinerend om te zien hoe de politiek spartelt met de dingen, die door democratische pressie onontkoombaar worden. De Groningers hadden een “mazzeltje”: een stevige aardbeving, precies op het goede moment. Het bracht de makke Groningers tot razernij: “Nu zijn we klaar met het gedoe.” De politiek had kans gezien nog miljarden kubieke meters gas te verkopen, maar Rutte en Wiebes begrepen dat de tijd nu op was, geen chicanes van de NAM meer over scheuren door gebrek aan onderhoud. Boter bij het puin, en rap een beetje. Het is nog geen uitgemaakte zaak of dit nu gaat lopen, maar het lijkt er op. Verbazend blijft: hebben politiek en ambtenaren dit moment niet zien aankomen? Of minder verbazend: hebben ze het wel gezien, maar was tijdrekken nodig voor de gashandel? LUCHTVAART
dat die grenzen er zijn.
Ander thema, maar heel vergelijkbaar: als half Nederland onder de
Met het absurdistische beleid
druk komt van lawaai en fijnstofuitstoot van Lelystad, waarom denkt
in de luchtvaart zijn we al jaren
iemand in Den Haag dat dit gaat lukken? Ik begrijp daar in ieder geval
doende: waardoor is een reisje
niets van. Ik vlieg nog maar even laag over.
door de lucht naar Barcelona goedkoper dan een treinkaartje
Het punt is:
van Amsterdam naar Maastricht?
• Ons mainportbeleid is niet duurzaam: we moeten minder
Een oorzaak is de onbelaste
transporteren, meer maken.
• Dat doet de gehele wereld, dus hoe verdienen we dan ons brood? • Door het uitbuiten van relatief voordeel: kennis en technologie in
brandstof en niet doorberekende kosten aan de luchtvaart, want de economische waarde is zo groot.
start ups. Moeten die toeristische vluchten De politiek had dat mainportgedoe al lang moeten herijken. De Club
naar Lelystad? Uitstel van dat
van Rome confronteerde ons met de grenzen van de groei in 1972,
besluit tot een herindeling van het
maar in Davos slaat iedereen elkaar op de schouders dat we weer
luchtruim biedt geen soelaas. Dan
zulke mooie groeicijfers hebben. Maar we weten al een halve eeuw
schuiven we de contradicties
29
LUCHTVAART EN TOERISME
in het beleid verder voor ons uit, zonder ingrijpende herwaardering
gebruikt, het is een schrikbeeld
van het beleid.
voor partijen die wellicht aan hun
Natuurlijk: Rotterdam en Schiphol zijn banenmotoren. Maar ons
eerdere stellingen en stemmingen
“handels- en geldkapitalisme” is zijn bloei voorbij. Het einde van de
worden herinnerd. De prijs van
fossiele energie-voorziening wordt de nekslag voor Rotterdam. China
‘ten hele dwalen’ is vermoedelijk
is binnenkort niet alleen de werkplaats, maar ook de transporteur van
veel hoger, maar ligt weer een
de wereld.
verkiezing verderop.
We zullen onze economie moeten aanpassen aan de veranderingen in
Het voorbeeld van de Fyra is
de wereld.
misschien sprekend; een inferieur product, een pijnlijk besluit, een
TRANSFORMATIE
opstandig parlement en een
Dat betekent dat we een transformatie moeten inzetten. Dat moet
oordeel over de kwaliteit en
voorzichtig, want werkgelegenheid zal het kosten.
de stupiditeit van de genomen
De luchtvaart is de laatste grote transporteur, die op fossiele
besluiten, maar dan is de lei weer
brandstoffen draait. (Schepen kunnen zeilen, of andere schone
schoon. Dat is een aantrekkelijk
voortstuwing vinden. Treinen komen uit China.)
perspectief. Mijn advies: volg de
De groei van het toerisme naar de Middellandse Zee is het laatste
wens van de bewonersdelegatie
waarover drukte gemaakt moet worden. Dus een rem daarop door
en neem de totale
de prijs te verhogen is prima. Die rem is ook doseerbaar. We kennen
beleidsbeslissingen opnieuw.
de curves van vraag en aanbod en de elasticiteiten. We hebben zelfs bleek tot verdringing te leiden naar andere luchthavens. Prima effect,
GELUID EN MILIEUEFFECTEN
maar misschien niet helemaal goed gedoseerd. Na een jaar verdween
Over geluid en milieu heb ik
deze maatregel weer.
het niet. Daarover ging het
In het huidige regeerakkoord staat ook dat we die belasting opnieuw
eerder. We hebben bezuinigd
overwegen.
en verzelfstandigd, dus de rijks-
Mijn advies: meteen maar doen.
bureaucratie mist de kennis
ervaring met een belasting op vliegtickets. Die bestond maar kort. Het
en ambachtelijkheid voor een
NIET-WERKENDE LUCHTHAVEN LELYSTAD
onaantastbare hinderprognose
Als het besluit valt dat het beleid anders moet en dan Lelystad
of MER.
overbodig blijkt, ontstaat er narigheid.
Dat is kwalijk genoeg. Maar als
Maar waarom zouden we doorgaan met een luchtvaartbeleid dat in
we aandringen op de rationele
strijd is met het gezond verstand?
logica waarmee besluiten zoals
Dat is een lastig probleem. De overheid is specialist in het naast elkaar
hier aan de orde moeten worden
laten bestaan van onlogische en strijdige doelen, dat is een simpele
genomen, dan hebben we
politicologengemeenplaats.
metingen en berekeningen ook
Daarin zit de narigheid: het parlement is sinds 2009 verbonden met dit
helemaal niet nodig.
beleid. De Alderstafel heeft de verbindingen gelegd met de provincies
De burgers zijn genoeg
en lokale overheden. De methode is simpel: je knipt het probleem op
‘geschiphold’; en zij gaan op
in stukken, die verschillende machthebbers en procedures kennen. Zo
21 maart naar de stembus. Ik
trek je onwillige partijen mee in een proces (“Daarover gaan wij hier
durf nog wel een prognose aan.
niet.”) en kun je bij protesten zeggen: “U zat er zelf bij….”
De bewindsvrouw heeft iets
Het politieke gespartel is in dier voege te begrijpen: het staat zo stom
meer tijd nodig en de ultieme
als je ‘ten halve keert’ en ‘ten hele dwalen’ gebeurt pas na de volgende
besluitvorming kan pas na 22
verkiezingen. Dit mechanisme verklaart het vermogen van de politiek
maart op de agenda komen.
om “ruïneuze paden” tot het bittere einde af te lopen. Een mooie luchthaven Lelystad, waarin miljoenen zijn geïnvesteerd, die niet wordt
Tom van Doormaal
30 THERMIEK 2018 #1
WEDSTRIJDEN
#ROADTOPOCIUNAI Foto: Floor Sliedregt
Door Sjoerd van Empelen
Daar zit je dan, achter je laptop in Zuid-Duitsland terug te denken aan de JWGC in Litouwen afgelopen zomer. En wat een zomer was het. Eentje om nooit meer te vergeten. Zo veel nieuwe dingen beleefd en herinneringen gemaakt. Maar natuurlijk was ik daar niet alleen, en heb ik eigenlijk maar 1/13e deel van het verhaal meegemaakt. Daarom straks ook een betoog van Max waarom ophalen (misschien wel) leuker is dan vliegen. Maar eerst proberen in woorden samen te vatten hoe die weken in Litouwen voor mij voelden. Het is de ochtend van 23 juli, als ik de aanhanger
op te wachten. Hij is nog geen dag terug van zijn
van de LS-8 achter mijn afgeladen oude Colt hang
vakantie in Mallorca, maar een koffer met verse
en Denekamp intik op Google maps. De zon begint
kleding staat klaar en hij heeft er zin in. Snel laden
net een beetje te schijnen en het is nog stil op
we alle spullen over in zijn auto en zeggen we
Terlet. Nog een keer kijk ik mijn lijstje na of ik echt
zijn ouders gedag. “Heb jij ooit wel eens zo ver
niet iets vergeten ben. De afgelopen week zat vol
gereden?” “Nee , ik ook niet.” Lachend kijken we
met voorbereidingen en achter ieder item op de
elkaar aan. Het avontuur is begonnen!
lijst staat een vinkje, maar ik ken mezelf inmiddels.
Behalve een dronken fietser, wat mindere wegen
Toch nog maar een keer alles langslopen dan. Met
en trekkers die invoegen op snelwegen (vond Max
de checklist voor de laatste keer afgewerkt stap ik
wel mooi) verloopt de reis naar Litouwen zonder
achter het stuur en rij de A50 op naar het Oosten.
bijzonderheden. Na twee dagen sturen en 1500km
In Denekamp staat Max me met een slaperig hoofd
op de teller komt het eerste bord van Pociunai in
31
JUNIOR WORLD GLIDING CHAMPIONSHIPS 2017
zicht. We hebben het eerste deel van de reis overleefd! Het veld ligt in de avondzon op ons te wachten en is een groot groen vierkant omringd door een bos van hoge naaldbomen en wat kleine akkers. Op de camping hebben Lars en Rick het Nederlandse kamp al vakkundig afgebakend met lint. Door info van Nick en Robin over vorig jaar hebben we een gunstig stuk van de camping kunnen claimen naast de tennisbaan en niet ver van de douches. De volgende dagen is het toch geen vliegweer, dus we hebben even de tijd om aan de omgeving te
Wereldkampioen Sjoerd van Empelen (foto Mirjam Roosken)
wennen. Lars heeft al wat Litouwse vlieguren in de
weken zijn nat geweest en er is nog helemaal niets
vingers en vertelt over de omgeving.
geoogst, dus alle velden staan nog vol met gewas
Buitenlanden in Litouwen is geen feest. Tijdens de
tot boven de knie. En planten vormen niet het
safety briefing laat de organisatie een kaart zien
enige probleem. De meeste velden zijn zo glooiend
van het gebied, ingekleurd met groen, geel en rood.
dat zelfs Teletubbieland er in vergelijking vlak uit
Een klein deel van de kaart is groen. Daar zou je
ziet. Met moeite vinden we wat veldjes binnen de
wel goed moeten kunnen landen. Een groot deel
finishcirkel die als het echt nodig is bruikbaar zijn en
van de kaart is geel, wat betekent dat je daar wel
rijden we weer terug naar het kamp.
echt moeite zou moeten doen om een goed veldje te vinden. Het andere grote deel van de kaart is
Langzaam druppelt de rest van het team binnen
rood. Zuid boven het bos, in het oosten boven de
en begint het gezellig druk te worden in ons
hoofdstad Vilnius en bij de Poolse grens mag je blij
Nederlandse kampement. Thomas en Jaap komen
zijn als je de kist zonder schade aan het dek krijgt.
na een avontuurtje met een dame van de Wit-
We rijden zelf nog een rondje rond het veld en daar
Russische douane ook aan op Pociunai en de drie-
worden we niet veel gelukkiger van. De afgelopen
eenheid van team E5 is helemaal compleet. Het enige wat er nog ontbreekt, is
Team Nederland (foto Mirjam Roosken)
een tafel voor in de teamtent. De organisatie heeft wel een hoop biertafels staan, maar daar hebben ze huur voor betaald en de vrouw achter de bar vertelt ons vrij duidelijk dat het niet de bedoeling is dat we die op de camping gaan gebruiken. Vaak is het niet het beste idee om op de eerste dag al te stoppen vrienden te maken. “Maar dan bouwen we er toch zelf een?� Dus, met een paar man pakken we de auto en gaan we
32
THERMIEK 2018 #1
WEDSTRIJDEN
Om 07:30 gaat de wekker en rol ik een kwartslag naar links om op mijn telefoon, vanuit de slaapzak, de eerste Topmeteo plaatjes van de dag te bekijken. Nadat ik genoeg heb gezien voor een eerste idee van het weer pak ik mijn handdoek en rits ik mijn tent open. Robbie zit al onder de teamtent een kop koffie te drinken en vraagt “Bakkie?”. “Ja lekker, zo na het douchen” en ik loop naar het douchegebouwtje, het natte gras koud tussen mijn tenen. Daar staat Enrique, een van de Duitse vliegers, zijn tanden dan te poetsen. De Duitsers hebben een echte meteoman mee, die iedere ochtend voor dag en dauw opstaat om zijn eigen weersverwachting te klussen. Meestal krijg ik de mening van Jan de meteoman tijdens het tanden poetsen wel van Enrique te horen en weten we weer op zoek naar hout voor onze tafel. Nog voordat we
iets meer over het weer van de dag.
bij de bouwmarkt in het dorp aankomen roept Max:
Als ik lekker wakker sta te worden onder de warme
“Stop eens! Volgens mij hebben ze hier wel hout.”
douche komt er een geruststellend “Hallooh?!” uit
We lopen langs een slagboom de lokale houtzagerij
een van de douchehokjes naast me. Thomas is ook
op. Halve bomen en planken in alle soorten en
weer wakker en zorgt straks voor het ontbijt. Onder
maten liggen op grote stapels om verwerkt te
het genot van een kop koffie en een broodje ei
worden. Bij een gebouwtje op het terrein komen we
kijken we nog iets beter naar de weerberichten en
wat mensen tegen die ons wel wat planken willen verkopen. Met handen en voeten kom je een heel eind en voor twintig euro lag de auto van Lars vol met hout voor onze tafel. Na een tripje naar de bouwmarkt en een halve dag timmerwerk staat er in de teamtent een tafel waar de gemiddelde meubelhandel jaloers op zou zijn. Jelmer brengt met een soldeerbout de laatste details aan op ons teambuildingsproject. De Britten zijn zelfs zo onder de indruk van onze timmermanskunsten dat ze het
proberen een beeld te vormen van de dag. Waar
ontwerp afkijken en zelf ook besluiten een tafel
zouden ze ons vandaag heen sturen?
te maken. Bij de houtzagerij hadden ze inmiddels
Een half uurtje voor de briefing hangen we de
alleen het kapitalisme herontdekt en de prijs van
vleugels aan de kist en rijden we naar de kraan om
hout was plotseling een stuk hoger dan een dag
te tanken. “Vol?” “Ja, doe maar.” En daarna moet
eerder.
ik van de heren vooral met mijn handen van de E5
Ondertussen beginnen we wel lekker in het ritme te
afblijven.
komen. Mijn ochtendroutine in Litouwen verloopt de
Thomas en Max tanken hem wel af en zorgen ervoor
hele week precies hetzelfde:
dat hij in de grid komt te staan. Daar mag ik van de
33
JUNIOR WORLD GLIDING CHAMPIONSHIPS 2017
jongens helemaal niks meer mee te maken hebben.
Een kleine greep uit Smits tegeltjeswijsheden:
Met de foute hitjes nog op de achtergrond loop ik
hoe laat gaan we op pad? Niet te vroeg en niet
weer terug naar de teamtent om lunch en drinken te
te laat. Hoe hard gaan we vandaag vliegen? Zo
maken voor de dag. Aan het begin van de briefing
snel mogelijk! En mijn persoonlijke favoriet: als je
komt er een appje van Thomas binnen met de
vandaag in de gaggle start, word je afgeslacht, dus
weging van de dag. “Precies 525kg, misschien ga
wij moeten vandaag de slager zijn.
je het vandaag wel nodig hebben en anders gooi je
De wedstrijd vliegt om. Letterlijk. De eerste dag ging
het er maar weer uit.”
redelijk gelijk op, op dag twee stond iedereen buiten
De lokale meteovrouw en de wedstrijdleiding zijn
en op dag drie deden we met team NL heel goede
standaard super optimistisch over de dag. Ik weet
zaken. Samen met Sjors en Lars vroeg starten en de
nog steeds niet waar ze haar stijgwaardes vandaan
groep voorblijven ging prima.
haalde, want we hebben nooit zulk goed stijgen gehad als haar voorspelling aangaf. Bij ons was al snel de eerste vraag bij de briefing “Wat is vandaag de B-opdracht?” Na de algemene briefing lopen we terug naar de teamtent om het plan van de dag te bespreken. Tijdens deze sessies komen de grootste wijsheden van het wedstrijdvliegen naar boven.
34
THERMIEK 2018 #1
WEDSTRIJDEN
Lars Groot (foto Mirjam Roosken)
200km/u op de klok onder een convergentielijn doorjagen. Wat een geweldige hobby hebben we toch. Maar, zo snel als het moment daar was, is het ook weer voorbij en gaat de focus terug naar de wedstrijd. De eerste sector halen blijkt toch nog lastiger dan gedacht. De convergentielijn ligt er 12 kilometer naast en we besluiten 90 graden uit de flank te gaan om hem aan te tikken en terug te gaan. Lars haalt de steek terug niet en staat veilig buiten. Sjors en ik halen de terugweg naar de convergentie maar net en Niemand keek toch nog naar ons. Ook in de
klimmen met het zweet op de rug en adrenaline in
clubklasse zaten de jongens er lekker bij en de
het bloed weg van het bosje onder ons. De bomen
stemming zat er goed in. We spoelen door naar de
zien er van dichtbij vrij indrukwekkend uit, maar
vierde wedstrijddag, met voor ons de B -opdracht.
we kunnen weer verder naar de tweede sector.
Een AAT van 1 uur en 30 minuten. De meteo was
Ondertussen begin ik al langzaam de hoop op
niet heel positief, maar in de lucht lijkt het allemaal
te geven. Achter de convergentielijn ziet het er
wel mee te vallen, met een dikke convergentielijn
kansloos uit en de tweede sector ligt in dat gebied.
die een stuk langs de eerste sector lijkt te liggen.
Sjors zegt: “Nee, we gaan niet buitenlanden. Niet
Iedereen heeft hetzelfde plan. De lijn gaat open en
vandaag. Gewoon harder willen.” Het knopje gaat
de hele klasse gaat...
om en de overlevingsstand gaat aan. Met harken op
Na een paar kilometer horen we Lars over de radio:
halfjes, vechtend tegen 40km/u wind komen we een
“Jongens, dit is toch gaaf?!” Voor een moment
paar uur later thuis. Op het veld staan nog maar een
maakt de wedstrijd helemaal niets meer uit. Ja..
paar aanhangers. De rest van de jongens heeft het
dit is inderdaad wel echt heel mooi. Dertig jonge
niet gehaald. We zijn weer wat puntjes opgeschoten
gasten in afgetankte vliegtuigen, die met ruim
en een knuffel van Annemiek rijker. Op dag vijf en zes ziet het weer er wat beter uit en ligt het tempo wat hoger. In de standaardklasse doen vooral de Zweden en Duitsers goede zaken en de top van het klassement ligt nog ontzettend dicht bij elkaar. Dag zes was een dieptepuntje voor team NL. Robin miste de aansluiting bij de groep en moest buitenlanden. Voor hem was het daar einde klassement. Dag zeven is D-Day. De voorspelling is blauw en zwak met harde wind, de opdracht
Sjors van Loon en Damiaan Hilferink (foto Mirjam Roosken)
35
JUNIOR WORLD GLIDING CHAMPIONSHIPS 2017
vrij lang en het gebied op de buitenlandkaart grotendeels geel en rood. De Duitsers en Zweden missen de start en komen achter te liggen op de groep. Met het grootste deel van de klasse in een gaggle vliegen we in het blauw tegen de wind in naar een scherm van altocumulus. Het werd weer een dag waarop iedereen van onze klasse buiten kwam te staan. Op dat moment is het zaak om boven in de gaggle te komen en met minimaal risico meer van de opdracht rond te vliegen dan de concurrentie. Uiteindelijk landen er steeds meer mannen onder uit de gaggle buiten en sta ik in een
Jelmer Viss (foto Mirjam Roosken)
veldje met twee Polen, een Hongaar en een Deen.
mijn file in ieder geval tot in detail na, want na twee
Omdat ik niet de beroerdste ben heb ik het biertje
uur wachten is er nog steeds geen score. Iedereen
van de Polen maar niet afgeslagen.
staat met een telefoon of laptop de soaringspot site
Opeens stond ik op de eerste plek! De laatste dag
te verversen.... en dan komt hij binnen...
was een korte 1.30h AAT waar ik liever niet meer
Op dat moment ben ik bang dat ik wakker ga
over nadenk. Laten we het er op houden dat het
worden en dat het allemaal een droom was. Maar
mentaal een stuk makkelijker vliegt als je nog de
het is geen droom en mijn telefoon begint te
underdog bent. Na een vluchtje met een hoger dan
exploderen. Dan begint bij mij ook pas binnen
Annemiek Koers (foto Mirjam Roosken)
gemiddelde
te komen hoe iedereen thuis met ons heeft
hartslag en
meegeleefd. Het was vast geen heel productieve
een spannende
werkweek voor veel mensen, met de livestream op
final glide is de
een tabblad open. Echt fantastisch dat we zo goed
wedstrijd toch
zijn gevolgd!
echt over.
Er vliegen kurken door de lucht en voor ik het weet
En dan is het
liggen we in het zwembad. Bekertje champagne
echt spannend.
in de hand. Van het eindfeest kan ik me nog maar
Is het genoeg?
weinig herinneren.. en misschien is dat maar goed
De rest is al
ook, want dan kan ik er ook niets over schrijven. Ik
bijna gescoord
heb van horen zeggen dat het een leuk feestje was.
en ze gingen
Ik wil graag iedereen bedanken die een bijdrage
wel een stuk
heeft geleverd aan deze wedstrijd. Het team, mijn
harder. Hoeveel
teammaatjes Sjors en Lars, onze sponsors, de
punten zijn er
Gelderse Zweefvliegclub, maar ook iedereen thuis
te verdienen?
die ons heeft gevolgd en dagelijks met ons heeft
Wat is het
meegeleefd. In het bijzonder dank aan mijn twee
verschil met
helden van de wedstrijd en de beste ophalers die je
de rest? De
je kunt wensen: Max en Thomas. Zonder de sfeer die
wedstrijd-
deze mannen meebrachten was het mij zeker nooit
leiding kijkt
gelukt. Op naar het nieuwe seizoen!
36
THERMIEK 2018 #1
WEDSTRIJDEN
WAAROM OPHALEN LEUKER IS DAN VLIEGEN Door Max Kamphuis De grote reis begon op 23 juli, Sjoerd kwam aan in z’n dikke Mitsubishi Colt 1.6 16v. Achter deze auto hing de aanhanger met daarin het vliegtuig waarmee Sjoerd Wereldkampioen zou worden, Thomas en ik wisten dit natuurlijk van tevoren al. Harder dan 80 kon Sjoerd niet rijden met de aanhanger want dan ging die alle kanten op. Gelukkig had ik mijn vertrouwde Opel Astra 1.6 8v, nog achter de hand en hebben we alles overgepakt in mijn auto. “Opelll Powerrrr...” Hier
mijn kleine opgooitentje niet zou
kwijt. Na een beetje speurwerk
begon onze reis van 1400 km
voldoen voor drie weken, vooral
van de ophalers hadden we
naar het oh zo mooie Litouwen,
niet als ik naar de andere kastelen
twee verdachte landen over, de
al konden we dat niet van de
om mij heen keek. Ook waren
Amerikanen en de Denen. De
wegen zeggen, daar waren
de ochtenden niet even leuk en
Deense vlag hadden we redelijk
sporen van 10 cm diep geen
had ik al kramp voordat ik de
snel te pakken, de Amerikaanse
tent uitkwam.
daarentegen niet. Gelukkig kwam
Gelukkig was
Robin met het geniale idee om de
mijn mede
vlag te jatten die de Amerikanen
-ophaler
altijd meenamen naar de strip.
Thomas,
Het plan was gemaakt en Rick
die later
en ik gingen ervoor, niet veel
zou komen
later lag de Amerikaanse vlag
vanwege zijn
verfrommeld achter in de auto
studie, nog in
en was het wachten begonnen.
Nederland. De
s ’Avonds werden we gebeld
grotere tent
door Amerikaans sprekende
uitzondering. Ook dronken Polen
was geregeld, drie dagen later
mensen of we de vlaggen wilden
waren aanwezig op de snelweg,
had ik ook zo’n mooi paleis. Na
omruilen, natuurlijk gingen we
op de fiets, en dat alles onder het
de rustige trainingsdagen met
akkoord. Eenmaal aangekomen
mom van “vaak ben je te bang”.
veel “THERMIKAAA” begon
bij kamp Holland stonden onze
In de achteruitkijkspiegel kon
het dan toch echt: iedereen
Amerikaanse vrienden al klaar,
ik dan ook nog net een glimp
van het team was aanwezig
met de Nederlandse vlag netjes
opvangen van hoe deze man
en de eerste plannen werden
opgevouwen. Wisten wij veel
in de sloot fietste. Eenmaal in
gemaakt voor het stelen van
dat je dat zo leert in Amerika. De
Pocuinai aangekomen zijn we
verschillende vlaggen. Blijkbaar
Amerikaanse vlag lag nog steeds
snel begonnen met het opzetten
waren andere teams ook
verfrommeld onder de stoelen in
van onze tenten. Dit was ook het
geïnteresseerd in die van ons
de auto, oeps!
moment dat ik erachter kwam dat
en waren we onze vlag al gauw
De eerste week vorderde, maar
37
JUNIOR WORLD GLIDING CHAMPIONSHIPS 2017
Nick Hanenburg en Floor Sliedrecht (foto Mirjam Roosken)
Robin Smit en Rob Frishert (foto Mirjam Roosken)
na de eerste wedstrijddagen
tape helemaal recht op de vleugel
het genoeg voor de wereldtitel?
vonden we dat het radiogebruik
te plakken.
Iedereen was aan het rekenen,
wel iets vernieuwd kon worden.
Voor ik het wist was ook de
maar niemand wist het zeker.
De eerste Twentse woordjes
tweede week voorbij en kwamen
Behalve Thomas en ik, want wij
hadden zich namelijk al
we bij de laatste vliegdag, met
hadden de winnaar voor het WK
ingeworteld in het team, tijd dat
Sjoerd op de 1e plaats. Na drie uur
natuurlijk al voorspeld. Toen, als
deze ook over de radio werden
uitstelling kwam het verlossende
allerlaatste, kwam Sjoerds scoring
gebruikt. zo werd het melden
radiobericht: 1.5 m/s geïntegreerd
online: WERELDKAMPIOEN!! Wat
van “Final Glide” beantwoord
start over 30 minuten. Oeps, dat
een feest was dat! Zoals echte
door Annie met “Lekker gewerkt,
wordt toch nog vliegen.
ophalers van een wereldkampioen
pik!” en werd het melden van
Met een hartslag van 180 hebben
horen te doen, hebben we hem
“10 kilometer uit” afgesloten met
we Sjoerd de lucht in geholpen en
dan ook netjes om 10 voor half 11
“Titom!”, waarna er op Heineken
die hartslag kwam niet door het
naar bed gedragen.
grond “Tank’n as ‘n oorlogsschip!”
rennen, ik vraag me af hoe hoog
De dag erna, na de prijsuitreiking,
werd geroepen. Dat was namelijk
die op dat moment bij Sjoerd zelf
was het opruimen geblazen
het moment dat de ophalers
was. Na anderhalf uur Sjoerd op
en kon de reis naar het mooie
het eerste welverdiende biertje
de tracking gevolgd te hebben,
Nederland weer beginnen.
van de dag mochten drinken.
hoorden we een voorzichtige
Ik kan in ieder geval zeggen dat
Natuurlijk niet te veel, want met
“10 kilometer uit, Titom!” door de
ik samen met Thomas “Wereld
een vlieger die het zo goed doet,
radio. De Duitsers en Litouwers
Kampioen Ophalen” ben. Ik
wil je de volgende dag wel weer
hadden snel gevlogen, maar
wil daarom ook het hele team
fris en fruitig zijn. Helaas was
Sjoerd had een wat mindere dag.
en vooral Sjoerd en Thomas
daar de uit de hand gelopen
Nadat Sjoerd genoot van zijn
bedanken voor deze drie
internationale avond, volgens de
eerste, legale, biertje op het WK
prachtige weken.
geleerden hadden we genoeg
begon de spanning te stijgen, was
TITOM!
aan vijf liter van de welbekende Oranjebitter. Gelukkig verzorgden wij de drank en niet deze zogenaamde geleerden en hadden we tien liter gemaakt, maar ook dat bleek om 11 uur s ’avonds te weinig te zijn. Toen zat er niks anders op dan bij andere landen de drankjes te proberen. Ik kan zeggen dat dit geen groot succes was, vooral de volgende ochtend was dat goed te merken. Thomas en ik hadden namelijk wel een beetje moeite om het
38
THERMIEK 2018 #1
BREUKSTUKJE
BREUKSTUKJE Meldingen van luchtvaartvoorvallen Door Remco van Duijvenvoorde, namens de CIV
Als gevolg van de invoering van nieuwe Europese regelgeving (376/2014) is er iets veranderd aan de manier waarop luchtvaartvoorvallen moeten worden gemeld. De AIC-B die richting gaf aan welke voorvallen aan welke instantie gemeld moesten worden is in mei 2017 vervallen. Maar hoe hoort het nou eigenlijk? Tijdens de SMS-dag in november van het afgelopen jaar geeft René Zethof van het Analysebureau Luchtvaartvoorvallen (ABL) van de ILT tekst en uitleg.
mensen gaat eisen dat ze zichzelf bij de politieagent aangeven. Meldingen bij het ABL kunnen om die reden anoniem plaatsvinden en zullen niet voor handhaving of vervolging gebruikt worden. De nieuwe Europese regelgeving biedt daar voldoende waarborgen voor. Alleen als er sprake is van grove nalatigheid of opzet kan van die regel worden afgeweken. In de afgelopen tien jaar is dat onder tienduizenden meldingen slechts enkele keren voorgekomen. Het ging hierbij om een geval van dronkenschap, toepassing van niet-gecertificeerd (essentieel) onderdeel en onverantwoord vlieggedrag. Het betrof hier geen ‘eigen meldingen’
WAT IS HET DOEL VAN DEZE NIEUWE REGELGEVING?
en in geen geval heeft dit geresulteerd in een
Het uiteindelijke doel van de meldingen is het met
Vanuit het verleden kan er wantrouwen bestaan
elkaar veiliger maken van de luchtvaart. Om te
omdat het beeld bestond dat de handhaver van
weten wat er veiliger kan, zul je eerst de onveilige
de ILT op bezoek kon komen na een melding. Met
situaties moeten registreren.
de nieuwe regelgeving kan dat dus niet meer.
veroordeling.
De inspecteur kan nog steeds langskomen bij
WAT MOET JE MELDEN?
luchtvaartorganisaties, maar niet als direct gevolg
In principe moeten alle voorvallen waarbij er sprake
van één individuele melding.
is van incidenten, serieuze incidenten en ongevallen die een belangrijk risico voor de luchtvaartveiligheid
WAT DOET ILT MET DE MELDINGEN?
betekenen binnen 72 uur gemeld worden bij
Meldingen worden anoniem opgeslagen in de
het ABL. De twee laatste categorieën tevens bij
diverse nationale en internationale databases. Ja,
de Onderzoeksraad voor Veiligheid (dubbele
het ABL vraagt bij meldingen om e-mailadressen,
meldplicht). In de uitvoeringsverordening (EU)
maar die worden uitsluitend gebruikt als het ABL
2015-1018 staat een opsomming van soorten
nog vragen heeft over de melding. Het ABL stelt de
voorvallen, maar die is uiteraard niet volledig.
risico’s en de maatregelen vast bij direct gemelde voorvallen. De informatie wordt geïnterpreteerd
EEN JUISTE VEILIGHEIDSCULTUUR
en geanalyseerd en afgestemd met de sectoren.
Met de invoering van de 376/2014 is de rol van de
Indien nuttig en noodzakelijk publiceert de ILT
ILT in dat opzicht mee veranderd. Waar vroeger
dashboards en factsheets. De laatste factsheet
de nadruk lag op handhaving zie je nu dat de
in de General Aviation ging bijvoorbeeld over
ILT breder kijkt. Het verspreiden van een juiste
luchtruimschendingen. Verder kan het voor het
veiligheidscultuur heeft nu een wettelijke basis
ministerie van Infrastructuur en Waterstaat dienen
en een dergelijke cultuur krijg je niet als je van
als input voor beleid en wetgeving.
39
BREUKSTUKJE
COLUMN MELDEN VIA DE VEILIGHEIDSMANAGER VAN DE CLUB
REGELS
Meldingen moeten een doel dienen, namelijk
We hebben veel regels, waar we ons aan moeten
ervan leren. Niet iedere kabelbreuk hoeft door
houden, als zweefvliegers. Mijn eerste overlandje,
een betrokkene of waarnemer te worden gemeld
vijfig jaar geleden, vloog ik Grunau Baby, geen kaart,
maar bijvoorbeeld wel een waarbij de kabel niet
geen plan, geen radio, geen telefoon. De vlucht
kon worden ontkoppeld. Daarom is afgesproken
duurde twee uur, tophoogte 650 meter, landing na
dat meldingen bij ABL bij voorkeur via de
44 km, zonder te weten waar... Het is een halve eeuw
veiligheidsmanagers van de verenigingen lopen.
geleden, maar het verschil met nu is groot.
Daar zit de expertise van de sector. Zij kunnen
Maar wie denkt dat de moderne complexiteit goed
beoordelen welke meldingen zinvol zijn en welke
geregeld is, moet verder lezen.
niet en zij kunnen waar nodig actie ondernemen
Ik heb nu een medical, volgens de EASA-regels.
om de veiligheid te verbeteren op basis van de
Vorige zomer lag ik ineens gestrekt op de vloer
analyse van de voorvallen. Zij kunnen betrokkenen
van de badkamer, rustig starend naar het plafond.
ook helpen met het invullen van de helaas nog
Nergens pijn, nergens last van. Maar ik zag wel
verschillende formulieren. Op termijn zal de
bleek, dus het medisch circuit in.
overheid overigens proberen om procedures en
De cardioloog vond een hartprobleem mogelijk.
formulieren gelijk te trekken, maar zover is het
Onderzoeken dus: 24 uur meten, een echo, een
helaas nog niet.
fietsproef, een hartfilmpje. Alles ging goed; niks te zien, geen probleem, goede conditie. Ik blij. Maar ik
CONVENANT
kreeg drie maanden rijverbod. En vliegen zou ik ook
De KNVvL werkt momenteel aan het opstellen van
maar niet doen, werd er omineus aan toegevoegd.
een convenant met de ILT. In het convenant worden
Waarom? “Omdat we niet kunnen verklaren wat er
de afspraken en de werkwijze met betrekking tot de
is gebeurd”. Ik zei dat ik wel zou zien. De cardioloog
promotie van de juiste veiligheidscultuur nogmaals
zei dreigend dat de RDW hun meldingen aan de
bevestigd.
politiecomputer door seint, dus dat ik behoorlijk fout zou zitten als ik ergens in verzeild raakte.
SAMENGEVAT
Ik vroeg binnen de club naar ervaringen. “Blijf uit
De procedure rond luchtvaartvoorvallen is gewijzigd
handen van die medici”. Maar hoe zijn de regels?
door nieuwe Europese regelgeving. Voorvallen
In Part Med van de EASA, kun je de “onverklaarde
kunnen het beste via de veiligheidsmanagers van
collaps” vinden. Ik vond dat de vier onderzoeken
de clubs gemeld worden bij het Analysebureau
waren voorgeschreven, die ik had gehad. Wat er
Luchtvaartvoorvallen en bij de Onderzoeksraad voor
daarna moest gebeuren, stond er niet.
Veiligheid. Op de websites van beide organisaties is
Ik belde mijn keuringsarts die vond dat ik kon
te vinden hoe dat werkt. Melden aan ABL kan ook
vliegen als het onderzoek niets had opgeleverd.
altijd via de website van de ILT: https://www.ilent.nl/
Maar ik mag drie maanden niet rijden, bekende ik.
onderwerpen/voorvallen-luchtvaart. Daar zijn ook
Dus mailde ik EASA, ten overvloede. Die reageerde
de dashboards en de factsheets te vinden.
met: de keuringsarts beslist op basis van het onderzoek. Ik heb het onderzoek opgestuurd naar de keuringsarts en zelf geconcludeerd dat mijn medical weer geldig was. Ik liep weer 30 km hard, per week. Het is wel raar: de regels sluiten niet altijd goed op elkaar aan, zoals juristen weten. Alles regelen is lastiger dan de EASA denkt.
www.ilent.nl/onderwerpen/voorvallen-luchtvaart
Tom van Doormaal
40 THERMIEK 2018 #1
KNVVL
JAAROVERZICHT 2017
BBR
CBR
DBR
DAF
DDR
DHT
EBR
EAF
EHT
FBR
FAF
FDL
FHT
750
1000
totaal
AC Salland
4
4
6
5
9
9
2
1
1
1
1
1
2
2
2
3
2
2
1
1
43
1
8
AC Valkenburg ACN ACvZ DSA
1
1
11
DZC ELZC EZAC EZZC FAC
2
2
GAE
2
2
GeZC
2
2
GLC
2
2
GoZC
4
5
4 4
3
4
3
1
1
1
2
1
3
2
2
2
1
2
2
1
19 1 1
1
1
1
13
1
1
16 1
1
17
GSA KeZC
1
1
NijAC NNZC
2
2
1
1
1
SSZMZ
7
1
1
TZC
1
1
1
1
1
VC Haamstede
6
4
1
1
2
1
1
1
1
1
VC Hoogeveen VC Teuge
1
1
6 14 3
6 3
VHZ VMZ
1
VEZC WBAC
1 1
1
1
1
1
1 1
4
3
6
ZC Ameland ZC Deelen
1
1
ZC Den Helder
2
2
ZC Flevo ZC NOP ZCR
1
1
2
ZES
2
2
2
2
1
1
10
ZHVC ZVC Volkel ZVC Volkel
Totaal
28
26
27
24
35
32
3
5
3
1
3
3
1
4
BBR B-brevet CBR C-brevet
DBR D-brevet DAF D-afstand
DDR D-duur DHT D-hoogte
EBR E-brevet EAF E-afstand
EHT E-hoogte FBR FAI-brevet
FAF F-afstand FDL F-doel
FHT F-hoogte KKM 1000 km
194
41
BREVETTEN, STARTS EN UREN
BREVETTEN
GLIDER-RENT
Zilveren, gouden en diamanten brevetten of onderdelen daarvan zijn FAI-brevetten. De registratie hiervan is gedelegeerd aan de nationale aeroclub i.c. de KNVvL. Wanneer je een aanvraag indient voor een brevet, dien je in het bezit te zijn van een sportlicentie. Deze is verkrijgbaar bij de ledenadministratie van de KNVvL. Vanaf 2010 zijn alleen data-loggers nog toegestaan voor afstandvluchtverificatie. Brevetvluchten dienen onder toezicht van een erkend sportcommisaris uitgevoerd te worden. Voor een overzicht van het actuele bestand aan sportcommisarissen, informatie over de FAI sportcode en het online aanmelden van brevetvluchten kijk op: www.csz.zweefportaal.nl.
J u s t
F l y i n g !
Van 05-07-2017 tot en met 14-03-2018.
B-brevet 13619 13620 13621 13622 13623 13624 13625 13626
E.J. van der Zwaag L. Vink J. Kolsteeg Q.C. Ooms F.Y. Gerrits C.C.D.L. Bergkotte J. Hamming R.A. Viejou
NNZC VC H’stede GoZC GoZC ACvZ VC H’stede WBAC NNZC
E.J. van der Zwaag L. Vink J. Kolsteeg Q.C. Ooms F.Y. Gerrits J. Hamming
NNZC VC H’stede GoZC GoZC ACvZ WBAC
D-brevet 3465 3466 3467 3468
M. Maas VEZC I. Bos NNZC D.C. van Wijngaarden GAE H.J. Heezen GAE
D-duur 5.04 F.B.J. Post 5.35 K.P.J. Brans
E-brevet E-afstand E- hoogte
FAI-brevet (goud met 3 diamanten)
C-brevet 8876 8877 8878 8879 8880 8881
D-afstand 76.8 M.A. van de Koppel GoZC
Verhuur van diverse goed uitgeruste LS4’n. Voor privé, wedstrijd- en clubgebruik. Vanaf 1 dag, tot lange termijn verhuur.
F-doel
www.glider-rent.com info@glider-rent.com
F-afstand F-hoogte 750 km 84 J. Seton WBAC 85 J. Ritsma VHZ 86 M.H.S. Leenders GeZC 1250 km 22 M.H.S. Leenders GeZC
ZC Den Helder VC H’stede
D-hoogte 1072 M.A. van de Koppel GoZC
STARTS EN UREN 2017 Aeroclub Salland Aeroclub Nistelrode Aeroclub Valkenburg als gemotoriseerd beschouwen Amsterdamsche Club voor Zweefvliegen/KLuZC “Sicut Larus” Delftsche Studenten Aeroclub Drienerlose Zweefvliegclub Eerste Limburgse Zweefvliegclub Eerste Zeeuws-Vlaamse Aeroclub Eerste Zaanse Zweefvlieg Club Friese Aero Club Gelderse Zweefvliegclub Gilzer Luchtvaartclub ‘Illustrious’/LSK Zweefvliegclub Gliding Adventures Europe Gooise Zweefvliegclub
starts uren 6.983 2.548 3.118 1.189 0 0 5.200 3.323 3.174 1.224 310 84 1.431 362 3.564 2.009 1.180 174 2.378 1.205 5.673 5.220 3.272 1275 6.291 2.213 5.980 1.965
Groninger Studenten Aeroclub * Kennemer Zweefvliegclub Leidsche Studenten Aeroclub Nijmeegse Aeroclub/Nijmeegse Stud.Aeroclub Stabilo Noord Nederlandse Zweefvliegclub Stichting Samenwerkende Zweefvliegers Midden-Zeeland Twentsche Zweefvliegclub/KLU ZC Twenthe Vliegclub Haamstede Vliegclub Hoogeveen Vliegclub Teuge Vliegclub Midden-Zeeland Venlo Eindhoven ZweefvliegClub West-Brabantse Aeroclub Zweefvliegclub Ameland Zweefvliegclub Den Helder Zweefvliegclub Deelen/Klu ZC Deelen * Zweefvliegclub Flevo Zweefvliegclub Noordoostpolder Zweefvliegclub Rotterdam Zweefvliegclub Volkel/Klu ZC Volkel Zweefvliegclub Eindhovense Studenten/Klu De Peel Zuidhollandse Vliegclub Zweefvliegclub Texel Zweefvliegclub Oost-Nederland (niet actief) TOTAAL * geen opgave ontvangen
2011: 2012: 2013: 2014: 2015: 2016:
0 3.479 28 4.282 2.592 944 2.165 5.849 1.581 2.800 171 4.708 2.912 409 3.659 0 5.672 1.624 1.189 2.473 3.637 808 874 0
0 486 8 1.776 903 721 722 1.113 1.526 1.014 139 3.023 1.107 106 1.125 0 1.509 851 730 963 1.644 266 538 0
100.410 43.061
119.053 44.439 115.553 46.828 106.847 46.438 113.469 43.764 105.744 45.519 109.409 42.033
42
THERMIEK 2018 #1
iFLY!
VOOR HET 13E JAAR iFLY! REGELING GESPONSORD DOOR EPST! Op 24 maart bezochten 31 kandidaat iFly!-ers de
Een nieuwe voorwaarde om in aanmerking te komen
introductiezaterdag iFly! bij EPST in Utrecht.
voor de subsidie is dat het tussentijds insturen van een kopie van het logboek, een strenger karakter
Na de presentaties van Charles Kerstens
krijgt. Is vóór 15 juli 2018 geen kopie ontvangen,
(Afdelingsbureau Zweefvliegen) en Managing
dan volgt uitsluiting van de iFly! regeling. Met
Director Eric Duijkers (EPST) over het zweefvliegen
andere woorden, er volgt géén uitbetaling van het
en over de EPST vliegopleiding, vertelde Juliette
subsidiegeld. Wel kan men de zweefvliegopleiding
Vaessen iFly!-ster 2016 bij de NIJAC, over haar
afmaken, maar niet meer volgens de iFly! regeling.
zweefvlieg-ervaringen. De eerste 25 iFly!-ers waarvan de club de In 2018 zijn er 17 zweefvliegclubs die aan 31 iFly!-ers
definitieve aanmelding aan het Afdelingsbureau
de gesubsidieerde zweefvliegopleiding gaan geven.
heeft doorgegeven, komen in aanmerking voor een verkorte vliegaanlegtest, de COMPASStest.
Net als vorig jaar sponsort EPST 25 iFly!-ers, de
De normale COMPASStest bestaat uit 6 onderdelen;
Afdeling Zweefvliegen sponsort de overige iFly!-ers.
de verkorte uit 4.
Om in aanmerking te komen voor de subsidie van
De resultaten van deze test worden met de iFly!-ers
€ 250, dienen alle iFly!-ers dit zweefvlieg-seizoen
besproken; de uitslag hiervan is niet bepalend voor
solo te komen. Voor 1 november a.s. moet een kopie
het verkrijgen van de subsidie.
van het logboekje met het aantal starts, ook al ben
Sponsor EPST stelt deze verkorte COMPASStest
je niet solo, naar het Afdelingsbureau gestuurd te
gratis ter beschikking.
worden.
Het is een eerste aanlegtest en zeker geen vervanging van de volledige selectieprocedure. Op de website van EPST: http://epst.com/nl zijn meer details over de vliegopleiding, de vliegaanlegtest en informatieavonden, te vinden. Op de website www.zweefportaal.nl zijn de Spelregels voor kandidaten én clubs terug te vinden. Voordat de enthousiaste iFly!-ers naar huis gingen, konden ze bij Anneke Wolthuis van het Afdelingsbureau Zweefvliegen, het boek Elementaire Vlieg Opleiding, het Pilot logboek, het Progressieboekje in ontvangst nemen. Ook werd de KNVvL lidmaatschapskaart uitgereikt.
Van links naar rechts: Juliette, iFl;y!-ster 2016 – Gert-Jan, enthousiast geworden door dochter Juliette, Isabelle, iFly!ster 2017 - Bianca, verricht hand- en spandiensten bij de NIJAC en Lucas, iFly!-er 2018. (foto: Nico Sloof)
Het 13e iFly! jaar is begonnen!
43
VERZEKERINGEN
COLOFON Thermiek is een uitgave van de afdeling Zweefvliegen van de Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Luchtvaart (KNVvL). NE ISSN 0040/6023. Adres: KNVvL afdeling Zweefvliegen, Houttuinlaan 16a, 3447 GM Woerden, T: (0348) E: thermiek.zweefvliegen@knvvl.nl Liaison Afdelingsbestuur Zweefvliegen: Lonneke Alsema
NOG NIET AANGEVRAAGD? Dan snel doen via:
Redactie: Hoofd- en Eindredactie: Tineke Carolus, Arnold Kiezebrink Redactieleden: Charles Kerstens, Gert van Os, Pieter Vrieling Fotoredactie: Frans Guise Taalcorrectie: Tineke Carolus
www.zweefportaal.nl/ verzekering
Illustraties: Hans Boxem Vormgeving: Jeroen Beeke Aan dit nummer werkten mee: Wim Adriaansen, Tom van Doormaal, Remco van Duijvenvoorde, Nel Dijkstra-Adriaansen, Sjoerd van Empelen, Douwe Jippes, Max Kamphuis, Teko Salverda, Frits Snijder, Sijmen de Vries, Judith van Waveren, Anneke Wolthuis. Druk en verzending: Total Promotions Kopij: Aanleveren in word (*.doc) als ‘platte tekst’ zonder enige opmaak. De redactie behoudt zich het recht voor ingezonden kopij te corrigeren, in te korten of niet te plaatsen. Geplaatste artikelen geven niet noodzakelijk de mening weer van redactie en uitgever (KNVvL), tenzij zij expliciet in functie zijn onderschreven. Anonieme bijdragen worden niet geplaatst, evenals bijdragen met lasterlijke uitlatingen jegens personen of instanties. Beeldmateriaal: Van digitale foto’s het onbewerkte bronbestand uit de camera aanleveren. Bestandgrootte 1 MB, liefst groter, vanwege de voor de druk vereiste resolutie. De redactie behoudt zich het recht voor ingezonden beeldmateriaal op kwaliteit te beoordelen, te selecteren of niet te plaatsen. Publicatierechten: Tenzij de inzender anders aangeeft, gaan redactie en uitgever (KNVvL) er vanuit dat ingezonden tekst en beeldmateriaal vrij van rechten in ‘Thermiek’ gepubliceerd kunnen worden en ook ter beschikking staan voor gehele of gedeeltelijke publicatie op officiële websites van de Thermiek, de Afdeling Zweefvliegen en de KNVvL. Voor het overige mag niets uit deze uitgave op enigerlei wijze worden gereproduceerd zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. © All rights reserved. No part of this magazine may be reproduced in any form or by any means without prior permission from the Publisher. Advertenties: Aukje Engel, Flight Deck Business Consultancy. T (06) 46135279 E flightdbc@gmail.com Website digitale thermiek: issuu.com/thermiek Foto cover: Frits Snijder | Anneke Wolthuis bij EPST op een iFly! introdag.
Neem nu een abonnement op Maak gebruik van de speciale KNVvL ledenkorting
www.vliegeninnederland.nl/abonnement-knvvl AD THERMIEK - BONNETMEDIA.indd 1
21-03-16 17:25
Maak je droom waar wordt piloot Opleiding tot verkeersvlieger •
Uitgebreide selectie vooraf (COMPASS®)
•
Intensieve mentorbegeleiding
•
Uitgebreide Jet Orientation Course op B737-800 of A320 simulator
•
Gratis gebruik van B737-800 simulator om je ervaring bij te houden
•
Individuele sollicitatietraining
Meld je aan voor een informatieavond in Utrecht Deze avond is van 19:30 - 22:00 uur, aanmelden kan via www.epst.nl
MEI
JUNI
JULI
AUGUSTUS
28
18
23
27
MAANDAG
Westkanaaldijk 5-11
MAANDAG
3542 DA Utrecht
MAANDAG
The Netherlands
MAANDAG
info@epst.nl
030 - 238 32 32