Thermiek 2019 #1

thermiek PERIODIEKE UITGAVE VAN DE AFDELING ZWEEFVLIEGEN VAN DE KONINKLIJKE NEDERLANDSE VERENIGING VOOR LUCHTVAART JAARGANG 54 • 2019

#1

SION iFly! 2019 Kunstzweefvliegen Junioren Kernploeg CLR: Luchtruim 2019 Vliegveiligheid in het Belgische luchtruim FLARM-alarm in para-oefengebied Teuge

8,33 KHz radio

2

THERMIEK 2019 #1

VAN DE VOORZITTER

VAN DE VOORZITTER… en helpen ze bij de eerste schreden: leren vliegen natuurlijk , maar ook thuis raken in de club en de kans krijgen om hun talenten te ontdekken als technicus, organisator, en wat er nog meer te doen is.

Voor het lesbedrijf zijn we nu zover dat de opleiding geheel volgens EASA kan gaan verlopen. De onlangs gedeclareerde g-DTO (gezamenlijke Declared Training Organisation) heeft de bevestiging van goedkeuring van de trainingsprogramma’s met uitzondering van het Veiligheid op 1 – dat was een opmerking van een van de

programma voor de instructeursopleiding ontvangen

aanwezigen bij de laatste Algemene Ledenvergadering

(naar de huidige verwachting ook binnen als u dit leest)

van onze afdeling. In de club van de spreker (en hopelijk

en clubs die een zelfstandige DTO willen starten kunnen

in veel meer clubs) is veiligheid de standaardopening van

dus ook aan de slag met deze programma’s.

de vergadering. En standaardonderwerp in elke briefing.

Om optimaal te kunnen genieten van onze sport is

Waarom eigenlijk niet bij de ALV Zweefvliegen?

het voor ons allen belangrijk dat er veel luchtruim

Goed punt! En laat ik daar dan ook mee beginnen in

toegankelijk blijft. De KNVvL zet zich in om ruimte te

deze bijdrage voor de eerste Thermiek van 2019. Het

behouden voor de luchtsporten, daarbij werken we

afgelopen jaar was qua veiligheid positief – afgaande

samen met andere ‘kleine -luchtvaartorganisaties’ … zo

op de binnengekomen meldingen. Uiteraard worden

klein is die trouwens niet.

ongevallen met schade en/of letsel standaard gemeld;

Het gaat om de actualiteit: invoering van laagvliegroutes

maar bij een aantal clubs is ervaring opgedaan met zelf-

etc., maar ook om de lange termijn. De algemene

analyse en is men ook bereid gevonden de verslagen

luchtruimherziening is in de maak die moet leiden

geanonimiseerd te publiceren opdat we er allemaal van

tot een grote herziening van ons luchtruim en bij dat

kunnen leren. Dat ‘leren door delen’ geldt dus ook voor

ontwerp gaan we, met onze partners, voor een eerlijke

het delen van voorvallen en gevaarlijke situaties! Hoe we

indeling, bijvoorbeeld om met gebruikmaking van

omgaan met veiligheid is een kwestie van cultuur: niet

onze technische boordmiddelen zoals transponder en

afkraken maar elkaar helpen om een veilig vliegbedrijf te

boordradio, interoperability van bijvoorbeeld bepaalde

realiseren.

nu nog `gesloten` TMA’s te kunnen krijgen, zoals bij

Iedereen kan daaraan bijdragen door risico’s op te

onze oosterburen rondom diverse regionale vliegvelden

merken, open te staan voor `liefdevol` en opbouwend

toegepast, zodat niet, zoals nu, alle ruimte gemakshalve

commentaar op het eigen handelen en om minder

wordt gereserveerd voor de militaire en burgerluchtvaart.

geschikte clubgebruiken bespreekbaar te maken en aan

Het zal dan wel betekenen dat we dan aan onze kant

te passen. Zonder rangen en standen.

VFR- RT zullen moeten gaan beheersen; maar ook hier

Gaan we in het komende jaar onszelf in dit opzicht

wordt op diverse plaatsen aan gewerkt.

verbeteren?

En ook hier geldt: inzet van een klein groepje

De geluksvogels die op het zuidelijk halfrond van

professionals onder onze leden als vrijwilligers voor ons

bijzonder gunstige omstandigheden en superlange

allemaal!

vluchten hebben genoten zijn weer terug op de eigen velden en het seizoen is, als dit blad bij je in de bus rolt,

Ik wens ons allen een veilig en mooi vliegseizoen.

alweer stevig op gang, hopelijk met goed vliegweer. We verwelkomen nieuwe, jonge en wat oudere zweefvliegers

Sijmen de Vries

3

COLOFON

COLOFON

INHOUD

Thermiek is een uitgave van de afdeling Zweefvliegen van de Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Luchtvaart (KNVvL). NE ISSN 0040/6023.

Adres: KNVvL afdeling Zweefvliegen, postbus 618, 6800 AP Arnhem, T: (026) 3514515 E: thermiek.zweefvliegen@knvvl.nl

Van de voorzitter

2

Ere-insignes 50 jaar ZVB/GPL

4

KNVvL Juristen gezocht

5

Liaison Afdelingsbestuur Zweefvliegen: Lonneke Alsema

Column Tom

6

Redactie: Hoofd- en Eindredactie: Tineke Carolus, Arnold Kiezebrink Redactieleden: Charles Kerstens, Gert van Os, Pieter Vrieling Fotoredactie: Frans Guise Taalcorrectie: Tineke Carolus

CLR - Luchtruim 2019 en 8,33 KHz radio

6

NK 2019

9

Illustraties: Hans Boxem Vormgeving: Jeroen Beeke Aan dit nummer werkten mee: Wim Adriaansen, Lonneke Alsema, Peter Bickel,Tom van Doormaal, René De Dreu, Nick Faber, Sander Hofstee, Douwe Jippes, Charlotte Koren, Nico Koster, Frouwke Kuijpers, Sape Miedema, Hadriaan van Nes, Herman Nienhuis, Reinier van Reinberk, Frits Snijder, Sijmen de Vries, Anneke Wolthuis, Bert Quist Druk en verzending: Total Promotions Kopij: aanleveren in word (*.doc) als ‘platte tekst’ zonder enige opmaak.

De redactie behoudt zich het recht voor ingezonden kopij te corrigeren, in te korten of niet te plaatsen. Geplaatste artikelen geven niet noodzakelijk de mening weer van redactie en uitgever (KNVvL), tenzij zij expliciet in functie zijn onderschreven. Anonieme bijdragen worden niet geplaatst, evenals bijdragen met lasterlijke uitlatingen jegens personen of instanties.

Beeldmateriaal: Van digitale foto’s het onbewerkte bronbestand uit de camera aanleveren. Bestandgrootte 1 MB, liefst groter, vanwege de voor de druk vereiste resolutie. De redactie behoudt zich het recht voor ingezonden beeldmateriaal op kwaliteit te beoordelen, te selecteren of niet te plaatsen.

Publicatierechten: Tenzij de inzender anders aangeeft, gaan redactie en uitgever (KNVvL) er vanuit dat ingezonden tekst en beeldmateriaal vrij van rechten in ‘Thermiek’ gepubliceerd kunnen worden en ook ter beschikking staan voor gehele of gedeeltelijke publicatie op officiële websites van de Thermiek, de Afdeling Zweefvliegen en de KNVvL. Voor het overige mag niets uit deze uitgave op enigerlei wijze worden gereproduceerd zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. © All rights reserved. No part of this magazine may be reproduced in any form or by any means without prior permission from the Publisher.

SION, terug van weggeweest!

10

Geschiedenis: De vlucht van een pelikaan

12

iFly! 2019

19

Kunstzweefvliegen 20 FLARM-alarm in para-oefengebied Teuge

25

ICG nieuwe voorstellen

26

Column Tinneke

29

Stip op de horizon

30

Junioren Kernploeg

34

Column Karin

36

Vliegveiligheid in het Belgische luchtruim

37

Driessen & Rappange Verzekeringen

Voor vliegers met oog voor detail!

Advertenties: Engel Business Consultancy, E auk.engel@gmail.com Website digitale thermiek: issuu.com/thermiek Foto cover: Maker: Erik Engelsman In beeld: Florian Schubert & Erik Engelsman (met toestemming voor publicatie in Thermiek) Titel: Unusual Attitude; feel the Force!

KNVVL AFDELING ZWEEFVLIEGEN KNVvL Afdeling Zweefvliegen Houttuinlaan 16a 3447 GM Woerden Telefoon: 0348 - 43 70 60

www.driessenrappange.nl/luchtvaart 020 - 531 23 45 | info@driessenrappange.nl

4

THERMIEK 2019 #1

KNVVL

KNVVL BIJZONDER ERE-INSIGNE IN GOUD MET LAUWERKRANS EN BRILJANT VOOR 50 JAAR IN BEZIT ZIJN VAN HET ZWEEFVLIEGBEWIJS

Vlnr: Jan Jansen, Joop Gooden, Peter Cornelissen, Gertjan Kroon, Diederick Kampen, Ruud Kool, Ferdi Kuijpers, Sijmen de Vries (Afdelingsvoorzitter) Foto: Frits Snijder

Op 8 december 2018 reikte Afdelingsvoorzitter Sijmen de Vries zeven maal het KNVvL bijzondere ereinsignes in goud met lauwerkrans en briljant uit aan even zoveel zweefvliegers die in het jaar 2018 al 50 jaar in het bezit waren van hun Zweefvliegbewijs/Glider Pilot Licence. De uitreiking vond plaats in het Hotel Sportcentrum Papendal vanwege de sluiting van de Thermiekbel, die anders altijd de locatie hiervoor is.

De volgende zweefvliegers waren, met familieleden en leden van de club waarbij zij vliegen, of gevlogen hebben, aanwezig: Peter Cornelissen (ZES), Joop Gooden (VC Hoogeveen, v/h bij VEZC), Jan Jansen (VEZC, VIOD, v/h bij EZAC), Diederick Kampen (VEZC), Ruud Kool (GeZC), Gert-Jan Kroon (DSA) en Ferdi Kuijpers (NIJAC).

Twee zweefvliegers, Onno Blankenzee (ACvZ/VHZ) en Ben Zwaga (ACN) konden niet aanwezig zijn op deze receptie. Zij zullen de onderscheiding op een later tijdstip uitgereikt krijgen. Aan dit overzicht moet Wim Burgers (NIJAC) nog worden toegevoegd. In 2017 kwam hij al in aanmerking voor het bijzondere ere-insigne. Vanwege de overstap naar LAPL (ILT) ontbrak bij het KEI informatie over de geldigheid van zijn brevet. Het KEI is één van de bronnen waar geïnformeerd wordt naar de geldigheid van het Zweefvliegbrevet/Glider Pilot Licence. Met de komst van de LAPL keuringen zullen andere bronnen aangeboord moeten worden om de geldigheid van het ZVB/GPL na te gaan. Wim was op 8 december verhinderd. Ook aan hem zal het bijzondere ere-insigne later uitgereikt worden.

5

AFDELING ZWEEFVLIEGEN

JURISTEN GEZOCHT! Het bestuur van de Afdeling Zweefvliegen van de

en, waar nodig, te kunnen lobbyen in samenwerking met

KNVVL is op zoek naar een aantal enthousiaste leden

onder andere de European Gliding Union (EGU) voor

die juridische kennis en ervaring hebben. Het idee is

eventuele aanpassingen van de regels.

dat zij het afdelingsbestuur voorzien van informatie

Binnen het afdelingsbestuur houdt een ieder zich

en advies over de ontwikkelingen op het gebied

binnen zijn eigen gebied bezig met deze vraagstukken.

van de luchtvaartregels die van belang zijn voor het

Zij hebben Roland Meuwissen (jurist in het dagelijks

zweefvliegen.

leven) bereid gevonden hen hierbij te assisteren.

Recentelijk zijn weer een groot aantal van de regels

De ontwikkelingen volgen elkaar snel op en voor de

die van toepassing zijn op het zweefvliegen veranderd:

betreffende portefeuillehouder en Roland is het soms

de zogenaamde Basic Regulation en het zogenaamde

lastig om alles zorgvuldig bij te houden. Daarom is

Sailplane Rulebook zijn geheel herzien. Bovendien ligt

alle hulp welkom! De voorkeur gaat uit naar iemand

er een concept-advies van de EASA aan de Europese

die specifieke kennis heeft van het luchtvaartrecht,

Commissie om het LAPL te laten vervallen en op te laten

maar ook als je juridische ervaring hebt in een ander

gaan in het SPL, ter versimpeling van de brevetten.

rechtsgebied, is je hulp welkom!

Het afdelingsbestuur en de KNVvL worden vaak vroeg in de procedures die leiden tot deze wijzigingen

Geïnteresseerd? Je kunt contact opnemen met Nico

geïnformeerd. Op dit moment ontbreekt het aan de

Koster (koster_nico@planet.nl) of Roland Meuwissen

kennis en de mankracht om hier tijdig op te reageren

(r.j.p.meuwissen@gmail.com).

GPS AeroData

NOTAMs gevisualiseerd op uw vluchtcomputer, navigatie software of vluchtplanningsprogramma !

ALL-WEATHER GLIDER COVERS Vanaf € 806,40. Vraag stalen en/of offerte. Ook

“CHEERCOVERS” PASTELGEEL & -GROEN GPS AeroData bevat luchtruim (AIP), NOTAMs en bijzondere zweefvliegregelingen van heel Europa

YAESU HANDSET FTA-250 € 249,- tijdelijk € 195,YAESU FTA-450L, 550L, 750L resp. € 245,-, € 275,- en € 360,AVIATION HEADSET „FLIGHT TWO“ € 145,- (+ tas)

Bron van de luchtruim en NOTAM gegevens is de European AIS Database onderhouden door Eurocontrol

> 300 EDS-ZUURSTOFSYSTEMEN VAN MOUNTAIN HIGH VERKOCHT.

TOEVAL? VRAAG PRIJS

BEST PRICE, BEST SERVICES

www.aviationservices.eu info@aviationservices.eu 06-15005039 / 0346-576081

KEES AERO NAUTICAL SERVICES

GPS Ae AeroData wordt dagelijks tussen 03:00 & 20:00 UTC gegenereerd en elke 15 minuten geactualiseerd

www.gps-aerodata.com

6

THERMIEK 2019 #1

COLUMN

KNVVL

LUCHTRUIM 2019, BERICHT VAN DE CLR

ZWEEFVLIEGEN VEILIG

De windstoten met flinke regen teisteren het huis wanneer ik dit stukje schrijf in de aanloop naar het

Instructeurs moeten nadenken over hun beslissingen. “Ik wil

Nederlandse vliegseizoen 2019! Hopelijk zal de

met die kist zus en zo gaan doen, mag dat?”.

storm snel gaan liggen zodat wij er weer een veilig

“Mooi, heb je voldoende dit? Heb je dat?”

en succesvol vliegseizoen van kunnen maken.

Uiteindelijk moet je ja of nee zeggen; als je pech hebt, taxeerde je de vraag of vrager verkeerd en kan een crash of

Verder in deze Thermiek een uitleg namens de

erger het gevolg zijn.

CLR van Fransois van Haaff over de kanalen en

Garanties over een veilige uitvoering van een vlucht zijn er

frequenties, wat de technische achtergrond is en

niet. Wat iemand doet tijdens de vlucht is onvoorspelbaar,

hoe deze gebruikt of toegepast dienen te worden.

net als de toekomst. Je gebruikt je inzicht, je ervaringskennis.

Voor onze overlandvliegers: hou je alsjeblieft

Zelfs je eigen gedrag is niet 100% te voorspellen.

aan de Duitse ‘babbelfrequenties’ bij het vliegen

Is die 100% nodig? In de burgerluchtvaart zou ik

in hun luchtruim! Veel Nederlandse kanalen zijn

menselijkerwijs gaan voor die hoge norm. Maar ook daar is

‘Platzrunde-frequenties’ van lokale luchthavens.

die eis te hoog. In de hobbyluchtvaart mag je wat milder

De status van de RT light-bevoegdheid op onze

zijn: is het een drama als een zweefkist bij een buitenlanding

LAPL(S) wordt nog verder uitgezocht door het

beschadigt in een hek? Och. Maar als de risico’s groter zijn?

ABZ, de CLR en de CIV. Ik ga ervan uit dat ik iedere

Het is een beetje dramatisch, maar de instructeur die beslist,

zweefvlieger, van jong tot oud, van beginnend

heeft in laatste instantie het lot van zijn pupil in handen.

tot ervaren, kan vertrouwen op zijn of haar goed

Helpen de regels bij de moeilijke gevallen? In een vroegere

vliegerschap zodat jullie goed voorbereid op

club van mij zei de chef-instructeur de lastige leerlingen

pad gaan. Ik hoop niet bij de luchtruimdiscussies

dat ze beter konden stoppen. Hij overlegde niks, want daar

geconfronteerd te worden met incidenten door

kreeg je maar gedoe van. Doorgaans ging dat heel goed:

foutief RT-gebruik bij het kruisen van klasse

het verhinderde dat lastige klanten in handen van niet al te

D-luchtruim of in RMZ/TMZ zones.

competente instructeurs vielen.

Tegenwoordig is dat lastiger: alles is dichtgeregeld en

Dan kom ik nu automatisch bij de status van

iedereen moet over alles meepraten. Dus proberen we

de huidige luchtruimdiscussies. Via de KNVvL-

oordelen over de capaciteiten van onze leerlingen collectief

commissie luchtruim zijn wij zweefvliegers goed

te maken. Dat is lastig, vooral als mensen veel plezier hebben

vertegenwoordigd bij de verschillende overlegtafels.

aan vliegen, of hun geest of sociale vermogens erdoor

Samen met de AOPA, en incidenteel de NACA en

aanscherpen of ontwikkelen.

NVL zitten wij aan de overlegtafels in het kader van

Dan ontstaat het probleem dat in het onderwijs “vijven en

de luchtruimherziening en luchtvaartnota 2020-

zessen” heet: is het net wel of net niet goed genoeg? Soms

2050. Het doel is om als autoriteit namens de GA-

wijs je ten onrechte af en soms keur je ten onrechte goed.

sector (light aviation) in de luchtvaartdiscussies

Kies je voor veiligheid of plezier?

deel te nemen. Op deze wijze is bijvoorbeeld

Wat helpt, is meer en betere training en scherpe

de DAEC ook in de luchtruimontwerpen van

prestatiecriteria. Maar altijd speelt de onzekerheid over

Duitsland betrokken. In de discussie over Lelystad

toekomstig handelen mee: kan hij het? Zal hij het kunnen?

Airport is door de GA-sector een gezamenlijke

EASA-regelgeving helpt niet, secuur en transparant

zienswijze ingediend als antwoord op het

handelen wel.

nieuwe luchthavenbesluit na de MER-reparaties.

Al eerder is er gewerkt aan een gezamenlijke

Tom van Doormaal

behoeftestelling, en er is een positionpaper door de GA als inbreng voor de luchtvaartnota 2020-2050

7

CLR - COMMISSIE LUCHTRUIM EN RADIO

opgesteld. Het merendeel van de projecten kan gevolgd worden via de site van de overheid; www. luchtvaartindetoekomst.nl , en ook via de KNVvLsite zelf (nieuwsbrief).

8,33 KHZ RADIO, MOET DAT?

Verandert er nog veel in ons Nederlandse luchtruim

Heel in het kort: ja. Het groeiende burgerluchtvaartverkeer maakt

het komende seizoen? Wij hebben daar op dit

vooral het gebruik van meer verkeersleidingssectoren in heel

moment nog weinig nieuws over. Hou de site van

Europa noodzakelijk, met als gevolg een behoefte aan een groter

de CLR en het AIP goed in de gaten. De CLSK heeft

aantal frequenties.

beterschap beloofd met het tijdig publiceren van hun TGB’s. Daarnaast is er afgesproken om voor

Gevolg: een nieuwe generatie radiosets. De KNVvL en onze

publicatie en invoering van zeer restrictieve TGB’s

Europese koepel Europe Air Sports hebben geprobeerd subsidie

eerst met de direct betrokken vliegclubs naar

te krijgen voor de kosten die wij moesten maken, maar zonder

oplossingen te zoeken nog voordat er publicatie

succes.

plaatsvindt.

Heeft ‘8,33’ ook nut voor ons? Toch wel. Voorbeeld: het voorstel om ons twintig frequenties aan te laten wijzen, puur voor het

De zweefvliegclub Wieringermeer / ZC Den Helder

zweefvliegen in Europa. De frequentienood is nu immers niet

is verhuisd naar Noordkop en heet nu ook zo. Er zijn

meer enorm, maar wij kunnen, op Europees niveau, heel goed

een aantal near-miss-incidenten geweest direct na

wat meer frequenties gebruiken. Denk aan het seizoen waarin

opening van hun veld met VFR-motorvliegverkeer,

veel overland gevlogen wordt en veel wedstrijden plaatsvinden .

maar er wordt op een goede manier overleg gevoerd binnen de GA-sector, als ook overheid, om verdere

Dit artikel geeft wat meer informatie dan hetgeen in de recente

incidenten in het nieuwe seizoen te voorkomen.

Nieuwsbrief van de Afdeling Zweefvliegen stond.

Er zijn wel enkele TMZ/RMZ-gebieden in Duitsland

Wat is er gebeurd? We weten allemaal dat de burgerluchtvaart

veranderd, in zowel omvang als qua procedure! Op

het moet doen met een armzalig smal bandje (118 – 137 MHz), te

de site van de CLR (op Zweefportaal) is een link

midden van enorm grote banden die vooral door de radio- en TV-

naar de site van onze Duitse vliegsportgenoten met

omroep gebruikt worden. Maar ’de aether’ is verder ook erg dicht

de laatste stand van zaken en procedures. Dus

bevolkt. Ons Agentschap Telecom is druk met het beheer ervan.

ben je van plan om overland te gaan vliegen langs bijvoorbeeld Munster-Osnabrück en/of Niederrhein,

De burgerluchtvaart kon daarom niet uitwijken naar een andere

lees de procedures goed door en gebruik je

band. Zou dat eventueel in Europa nog gekund hebben, in de

transponder en radio op de juiste manier!

meeste andere delen van de wereld zou men daar geen begrip voor gehad hebben.

Op naar een mooi vliegseizoen! Stel je maximale vlieghoogte met alarm graag goed in op je

We moesten het bandje 118 – 137 MHz dus efficiënter gebruiken.

vliegcomputer,

Om dat te doen lag het voor de hand om in dat bandje meer

nog te veel zien wij

kanalen te definiëren.

luchtruimschendingen bij extreem goed

Intensief rekenwerk door Eurocontrol en overleg met de industrie

vliegweer. Wij gaan er

leverde op dat opsplitsing van de huidige kanalen van 25 kHz

natuurlijk vanuit dat het

breedte in drie nieuwe van 25 : 3 = 8,33 kHz mogelijk was, ook

weer net zulk knalweer

al was dat technisch een hoogstandje, met hogere eisen aan

wordt als het afgelopen

selectiviteit en stabiliteit.

vliegseizoen.

Zo ontstonden 760 x 3 = 2280 kanalen. We spreken hier Namens de CLR,

technisch van kanalen. Voor operationeel gebruik blijven we bij

Hadriaan van Nes

frequenties.

8

THERMIEK 2019 #1

KNVVL

Hier zit een addertje onder het gras. Omdat de

kanalen omvat, moet niemand breed uitzenden als

nieuwe radio-sets zowel in de mode 25 kHz (breed)

op deze brede frequentie al een smal nabuurkanaal

als in die van de nieuwe 8,33 kHz (smal) moeten

toegewezen is. De zijbanden van het brede kanaal

kunnen werken moeten we in de naamgeving van de

zouden op het smalle nabuurkanaal te horen zijn en

kanalen een onderscheid maken.

daar erg kunnen storen. Omgekeerd idem.

Die is gevonden in het volgende. We noemen de oude, brede 25 kHz-kanalen 118.000, 118.025, 118.050

Dit is eind 2018 voorgekomen, met grote hinder voor

enzovoort, net als tot nu toe, terwijl we - truc - de

het verkeer op een groot vliegveld tot gevolg. Nee,

nieuwe smalle kanalen 118.005, 118.010, 118.015,

we noemen geen namen, maar deze boodschap

118.030 enzovoort noemen.

knopen we natuurlijk wel goed in onze oren.

118.005 is technisch hetzelfde kanaal als 118.000, op

Wat moet ik hier als vlieger nou mee? Dat is

dezelfde frequentie, maar dan in de nieuwe 8,33 kHz

eenvoudig. Op de radiosets moeten we doodgewoon

(smalle) mode.

steeds precies de frequenties instellen die op de

Om een en ander in de cockpit hanteerbaar te

kaart staan en in bijvoorbeeld de AIP. Als we een

houden zijn 118.010 en 118.015 gekozen als naam

frequentie noemen, doen we dat altijd in zes cijfers.

(frequentie) voor de nieuwe, tussenliggende echte

De radio wisselt, waar van toepassing, zelf en

kanalen 118.008333 en 118.01666 MHz.

automatisch tussen breed (25 kHz) en smal (8,33

Evenzo is 118.030 technisch hetzelfde als 118.025,

kHz). Hij doet dat aan de hand van de frequenties,

maar dan smal. Daarna komen weer twee smalle

dus aan de hand van de slim gekozen namen voor de

frequenties: 118.040 en 118.055.

kanalen.

De afbeelding toont schematisch een voorbeeld van

Er zijn radiosets, zoals de Becker AR 6201, die

een opsplitsing van een 25 kHz-kanaal in drie 8,33

eenmalig even ingesteld moeten worden op

kHz-kanalen en hun operationele namen, in dit geval

automatische keuze 8,33/25 kHz.

voor 132.050 MHz.

Ondertussen zijn in Nederland alle frequenties

Hier zit een adder onder het gras. Omdat een oud,

geconverteerd, dus naar een 8,33 kHz-kanaal

breed 25 kHz-kanaal drie nieuwe, smalle 8,33-kHz

gebracht. In AIC-A 06/2027, en nu in de AIP, staan

9

CLR - COMMISSIE LUCHTRUIM EN RADIO

alle frequenties. In bijna alle gevallen is elke 25 kHzfrequentie naar haar eigen 8,33 kHz-zusje gebracht.

Maar dat laatste hoeft niet altijd en overal het geval te zijn!

Onze ‘eigen’ zeven frequenties, die we zonder radiobevoegdheid mogen gebruiken, zijn nu, zoals te verwachten was, geworden: 122.480, 122.505, 123.355, 123.380, 123.505, 129.980 en 130.130 MHz.

NK 2019

Het LAPL(S) houdt een radiobevoegdheid in.

Implementatie daarvan in Nederland is gaande.

NB. ‘Onze’ zeven frequenties gelden alleen voor Nederland! Denk daaraan bij vluchten naar en boven het buitenland. In Duitsland gelden 122.540, 122.555 en 130.430 MHz voor overland, lucht-lucht-werk.

Ten slotte en ten overvloede: gebruik door ons van 123.450 MHz is uit den boze. Deze frequentie wordt gebruikt in de grote luchtvaart, voor lucht-luchtcommunicatie.

Fransois van Haaff, CLR

KLM FLIGHT ACADEMY NEDERLANDSE KAMPIOENSCHAPPEN ZWEEFVLIEGEN 2019 Traditiegetrouw vinden de Nederlandse Kampioenschappen Zweefvliegen NK2019 plaats op het Zweefvliegcentrum Terlet. De eerste wedstrijddag is donderdag 23 mei 2019 en de laatste is zaterdag 1 juni 2019. Dinsdag 21 mei en woensdag 22 mei zijn oefendagen. Er wordt gevlogen in vier klassen, te weten clubklasse, combiklasse, 18m-klasse en open klasse. Gezien het huidige aantal inschrijvingen verwacht de wedstrijdleiding minimaal 50 deelnemers. De startmethode is slepen.

Verdere informatie met betrekking tot inschrijven, starttarieven en inschrijfgeld kunt u vinden op www.nkzweefvliegen.nl. De wedstrijdperiode is zodanig gekozen dat de deelnemers weinig vrije dagen hoeven op te nemen.

Kortom: schrijf zo snel mogelijk in!

10

THERMIEK 2019 #1

SION

SION, TERUG VAN WEGGEWEEST! SION, Stuurgroep Integraal Overlandvliegen Nederland, ooit begonnen in 2003 om het overlandvliegen te bevorderen met als doel ledenbehoud. Overlandvliegen is leuk, laten we het gaan doen!

DIT JAAR WORDEN ER WEER TWEE SION-WEKEN GEHOUDEN!

solist die voor zijn LAPL nog de 100 km moet maken.

Week 19 van 6 t/m 10 mei op Terlet door de GeZC

van hun club al een vliegtuig (inclusief ophaler) mee

Week 29 van 15 t/m 19 juli op Malden door de NijAC.

mogen nemen.

Maar SION is ook voor prille overlandvliegers die

Tot drie overlands wel een eigen (club-)coach Overlandvliegen voor beginnende overlandvliegers,

meenemen, die kan dan tevens je ophaler zijn…

0-7 overlands (of herintreders!) in een relaxte omgeving. Er is toezegging van(ex)-junioren dit te

WAT WORDT ER GEBODEN:

ondersteunen!

Ochtendbriefing door één van de aanwezige coaches of (ex-)junioren.

WAAROM?

Samen wordt aan de hand van onder andere de

Omdat we weten dat vliegers na vijf jaar GPL of

meteo en de NOTAMS een opdracht gemaakt.

LAPL die niet toegekomen zijn aan regelmatig

De vliegtuigen worden gemonteerd en als je er

overlandvliegen zeer snel zullen stoppen met

klaar voor bent, kun je starten. Je kunt dan de

zweefvliegen. Niet allemaal maar wel veel en dat is

gezamenlijke opdracht meevliegen of één voor

zonde van de tijd en energie die iedereen erin heeft

jezelf.

gestopt om ze op te leiden.

’s Avonds is er de debriefing door alle coaches over de dag, wat valt er van te leren, vluchten uploaden

SION IS EEN ANTWOORD OP LEDENBEHOUD!

naar de OLC ter meerdere eer en glorie van je eigen

Waarom zijn deze mensen daar niet toe gekomen?

Alles bedoeld om het zweefvliegen leuker te maken

Wel, daar zijn zeer veel redenen voor: het thuisveld

zodat mensen bij de club blijven!

club.

maakt het onmogelijk door de luchtruimstructuur, geen mogelijkheden in verband met de drukte van

STARTCAPACITEIT IS GEREGELD.

de opleidingen, men vindt het asociaal om een hele

Op Terlet door DDWV en/of sleepstarts door de

dag een kist mee te nemen, de vliegers zelf durven

Huskymaatschap geregeld.

niet buiten glijbereik van het veld, en alle mogelijke

Op Malden staat de 6-trommellier voor jullie klaar.

andere obstakels.

Bij niet vliegbaar weer wordt er aandacht aan de theorie besteed.

Wat gaan we doen: begeleid overlandvliegen voor

Prijzen zijn nog niet helemaal bekend, maar het zal

clubvliegers gecoacht door (in principe) de eigen

zeker niet te duur zijn!

club.

Voel je er voor? Geef je snel op, je mag je zelfs voor Dat kan in een tweezitter met een overland-

beide weken aanmelden! Of wil je extra informatie,

instructeur plus een beginnende overlandvlieger of

heb je een vraag?

11

STUURGROEP INTEGRAAL OVERLANDVLIEGEN NEDERLAND

MAIL NAAR:

ik over de radio. Een collega in moeilijkheden.

info.sion.zweef@gmail.com

“Zuiver vliegen, blijf geconcentreerd, je kunt het.”

Met vriendelijke groet,

Die radiocommunicatie is hartverwarmend, een

Chris de Jong, GeZC

spannend jongensboek. Een hoorspel. Een film

Frouwke Kuijpers, NijAC

waar je de plaatjes zelf bij mag denken. Het was

(beiden enthousiaste overlandvliegpromotor)

opvallend hoe weinig andere communicatie er die dagen was. Volgens mij zat heel vliegend Nederland

En mocht je nog twijfelen, lees onderstaand stukje

gekluisterd aan 123.350. Er ging welhaast een

proza van Rob Hoozemans over zijn SION-ervaring in

juichkreet door het land toen ik opriep: “NE heeft

2003

Teuge in zicht en binnen bereik!” Soms waande ik me alleen in de lucht en dan opeens doemde er een

PAPA BIRD EN MOTHER GOOSE

grote Duo-Discus op met Evert Zwolsman. Papa

In de film Fly Away Home begeleiden Amy en haar

Bird. Of de DG505 met Dick Teuling. Mother Goose.

vader een groep ganzen naar hun wintergebied.

En op ruimere afstand de CT met Harry Wondergem

Die tocht maken ze met ultra-lights. Amy heeft een

als Viper. Dit is Top Fun. Ik moet het allemaal zelf

verlaten nest met eieren uitgebroed. De uitgekomen

doen, maar het verlicht mijn gemoed om te weten

ganzen volgen haar bij elke stap blindelings.

dat er een oogje op me wordt gehouden. Vijftig

Inprinting heet dat. Pas als Amy leert vliegen, leren

kilometer doelvlucht, zonder baro of logger. Maar

de ganzen ook vliegen. Ze volgen haar trouw de

welzeker gemonitord. Ik ben niet stiekem op Terlet

lucht in. Wanneer de zomer voorbij is, moeten de

geland. Ik heb veel getuigen. Nog heel even dachten

ganzen de weg leren naar hun wintergebied. Dat

ze onderweg dat ik bij Hoenderloo de weg kwijt

kunnen ze niet op eigen instinct. Dat moeten ze

was. Gedesoriënteerd. Ik sloeg zomaar links uit

leren van hun ouders. Of van Amy. Een spannend

de flank. Geen cumulus te zien! Ik zat boven de

filmverhaal? Ja, maar er zijn ook serieuze plannen in

CTR-hoogte en zag het huis van mijn ouders, mijn

die richting. Er zijn biologen die onderzoeken of ze

geboortegrond. Ik moest er even overheen. Vanaf de

op deze manier kwetsbare vogelsoorten aan nieuwe

dag dat ik vlieg, wil ik daar al heen. Op eigen kracht,

broedgebieden kunnen helpen.

in mijn eigen (club-)kist. Een missie vervuld. Het zal me aan m’n reet roesten of m’n zilveren C erkend

De SION (Stuurgroep Integraal Overlandvliegen

wordt. Net als bij de eerste solovlucht denk ik: “Dit

Nederland) wachtte dat onderzoek niet af, maar

pikken ze nooit meer van me af!”

bracht prille overlandvliegers bij elkaar op Malden om hen de kunst van het overlandvliegen bij te

De dag na het kamp heb ik alle ervaring bij elkaar

brengen. Prestatievliegen? Ik? Ik vond het altijd al

opgeteld, alle tips en aanwijzingen op een rijtje

een prestatie dat ik überhaupt zweefvlieg. Het idee

gezet. Geestelijk en lichamelijk op en top getraind:

van de SION is dat de trek naar nieuwe horizonten

kist aangevraagd en een retourtje Malden-Venlo

gemakkelijker wordt als dat ‘in groepsverband’ en

gedaan. Vorig seizoen, op mijn eerste overland

onder vliegende coaching plaatsvindt. En uit eigen

(doelvlucht Malden-Venlo) was ik gestrand op

ervaring kan ik vertellen dat dat inderdaad zo is.

Asperden. Achttien kilometer uit. Wat een sof. Nu was het: “Fluitje!” In tweeënhalf uur was ik uit en

Als je aan de rand van de Betuwe op 1300 meter nog

thuis. Natuurlijk heel conservatief gevlogen. Ik ben

aarzelt, zegt de coach die in de buurt rondvliegt:

niet onder de 1000 meter geweest en ook niet ver

“Gaan!” En je gaat. Mijn eerste oversteek, naar

boven de 1300. Maar ik kwam er wel. Ik snap nou

Arnhem. Daar lag een bel van 4 meter koesterend

ook opeens waarom overlandvliegers zo graag

klaar om de rillende koudwatervrees te verwarmen.

willen ‘finishen’. Als Malden in zicht komt, alles je

“Zie je wel?” ,roept de coach en hij keert om op

pijn doet, je honger en dorst hebt en je ook nog

zoek naar verdwaalde vogels. “Zit je laag? Kom

moet plassen, dan zit je te zingen in de kist: “Great

maar hierheen, er zit nog een metertje!”, hoorde

balls of fire!”

12

THERMIEK 2019 #1

GESCHIEDENIS

Vertrek onder grote belangstelling op Schiphol voor de historische Bataviavlucht van de PH-AIP, de Pelikaan, op 18 december 1934 (foto Het Vliegveld).

DE VLUCHT VAN EEN PELIKAAN Door Wim Adriaansen Vliegen als een vogel. Dat is

vertrouwde tweezitter gediend

andere kant van onze wereldbol

in een nog niet eens zo ver

waarin heel wat zweefvliegers

worden nog in de krant vermeld.

verleden de wens geweest van

hun opleiding hebben gekregen.

Maar er komt concurrentie. Op

een aantal pioniers. Lilienthal

Maar een pelikaan? En toch

9 december 1933 vertrekt een

nam als voorbeeld de ooievaars.

is die belangrijk geweest

vliegtuig van Schiphol met 271

Professor Walter Georgii heeft

voor de ontwikkeling van de

kg post naar Batavia. Dat is de

aan de albatros gedacht waar

zweefvliegsport in ons land.

Postjager en de gezagvoerder

hij spreekt over dynamisch

is Dick Asjes, ook lid van onze

zweefvliegen. De meeuwen

DE PELIKAAN

DSA en later nog voorzitter van

boven onze Noordzeeduinen.

We gaan even terug in onze

de KNVvL. De vlucht strandt op

Een leeuwerik klimt de zon

nationale luchtvaarthistorie.

18 december door motorpech

tegemoet. Dat is de titel van een

De langste luchtlijn in de jaren

in Rome. De KLM zal de post

krantenbericht over de eerste

dertig van de vorige eeuw is die

overnemen. Omdat het vliegtuig

vluchten van de ENZC in 1930. Na

van Schiphol naar Batavia. De

voor de volgende Indiëvlucht

de oorlogsjaren is de Nederlandse

KLM heeft daarop een directe

niet vliegklaar is, besluit KLM-

zweefvliegvloot uitgebreid met

dienstlijn voor vervoer van post

directeur Albert Plesman een

een aantal Skylarks uit Schotland.

en passagiers. De vertrek- en

andere Fokker F-XVIII in te

De Rhönlerche heeft jarenlang als

aankomsttijden hier en aan de

zetten, de PH-AIP ´Pelikaan´ die

13

DE VLUCHT VAN EEN PELIKAAN

wel klaarstaat. Nog diezelfde 18e december start gezagvoerder Iwan Smirnoff met deze Fokker en met de kerstpost – 31000 poststukken - uit Nederland.

Vier dagen en enkele uren later is hij in Batavia, voor die tijd een recordvlucht. Normaal wordt de afstand in negen dagen afgelegd.

En weer vier dagen later is de Pelikaan, nu met de post uit onze oude kolonie terug op Schiphol.

Maar waarom dit verhaal in een zweefvliegtijdschrift?

NATIONAAL LUCHTVAARTFONDS

PTT heeft in 1935 deze postzegel uitgegeven ten bate van het Nationaal Luchtvaartfonds.

De vlucht van de Pelikaan wordt in het hele land met

gestort. Als in oktober 1934 het

opgedaan om een eigen bedrijf

geestdrift gevolgd. We doen

Pelikaan-Comité besluit zichzelf

te starten. Verspreid over de

het toch maar even! Er komt een

op te heffen kan een bedrag van

kaart van ons land zien we dan

Pelikaan-Comité ter bevordering

ruim een ton in guldens worden

een aantal clubs, die aanvankelijk

van luchtvaartactiviteiten in

overgedragen aan het Nationaal

samen de Vakafdeeling

ons land. Minister-president

Luchtvaartfonds voor financiering

Zweefvliegen van de KNVvL

Colijn wordt erevoorzitter,

van luchtvaartactiviteiten. Voor

vormen. Maar eind 1933 wordt

met als leden onder meer de

die tijd is dat zeker een groot

gekozen voor een onafhankelijke

ministers van Binnenlandse

bedrag. Voorzitter van het

overkoepelende organisatie

Zaken, Waterstaat en Defensie

Nationaal Luchtvaart Fonds, een

in de vorm van de Bond van

en vertegenwoordigers van

aparte stichting, wordt ir J.F. de

Nederlandsche Zweefvliegclubs,

overheden en het bedrijfsleven.

Vogel en uitvoerend-secretaris H.

afgekort BNZC.

Op 10 januari 1934 wordt de

Wallaardt Sacré, respectievelijk

Een ijkpunt voor ons is een brief

bemanning van de Pelikaan

voorzitter en algemeen secretaris

van de secretaris van de BNZC,

uitbundig gehuldigd in het

is van de KNVvL.

W.M. van Neyenhoff, aan het NLF van 26 april 1935. Bij de

Tropenmuseum in Amsterdam.

BNZC zijn dan 13 zweefvliegclubs

uitvoerend-voorzitter is van

HET NUT VAN HET ZWEEFVLIEGEN

het Pelikaan-Comité, doet bij

Onder die ondersteuning van

leden. Twee clubs zijn geen lid,

die gelegenheid mededeling

activiteiten op luchtvaartgebied

de Eindhovense en de Groningse.

van de oprichting van een

valt ook het zweefvliegen en uit

Om financiële redenen heet het.

Nationaal Luchtvaartfonds.

die hoek wordt dan ook meteen

De BNZC heeft twee commissie

De actie om gelden voor dit

een beroep gedaan op het

ingesteld. Dat zijn een Commissie

fonds in te zamelen is zeer

fonds. Hoe is het zweefvliegen

voor de Instructie en een nauw

succesvol. Er zijn donaties,

dan georganiseerd? In het

aan de instructie verbonden

er komt een postzegel en de

zweefvliegkamp in Egmond van

Technische Commissie. De

opbrengst van een vliegfeest

1932 zijn instructeurs opgeleid

eerste heeft, de naam zegt het

van de Luchtvaartafdeeling op

en hebben zweefvliegers onder

al, tot taak te zorgen voor een

Soesterberg wordt in het fonds

deskundige leiding ervaring

verbetering van de instructie in

Generaal b.d. C.J. Snijders, die

aangesloten, met samen circa 225

14

THERMIEK 2019 #1

GESCHIEDENIS

Zögling, ESG of Anfänger.

Dat vindt plaats in Den Haag

Voor een voortgezette opleiding

in de ochtend van 10 juni 1935.

willen de zweefvliegclubs

Ook Louis de Lange is daarbij

of enkele daarvan graag

aanwezig. Lippisch benadrukt

samenwerken met de Nationale

dat de zweefvliegclubs de basis

Luchtvaartschool op Schiphol

vormen van het zweefvliegen in

die daartoe beschikt over een

ons land, net als dat eerder in

tweepersoonslesvliegtuig

Duitsland het geval is geweest.

van het type Grunau-8 en

Het is dan ook verstandig aan

sleepfaciliteiten. Andere

de clubs steun te verlenen. Veel

activiteiten betreffen het

van die clubs beschikken over

verzorgen van informatie in de

een eenvoudige trainer zoals

Vlieg- en Zweefsport, eerst een

bijvoorbeeld de Zögling, al of

rubriek in het blad Het Vliegveld,

niet verkregen door die zelf te

later een aparte uitgave. Een

bouwen. Er zijn een paar clubs

moeilijk punt voor de aangesloten

die een Grunau Baby hebben,

clubs vormt de verzekering

een voor die tijd geavanceerd

van zweefvliegers, zowel voor

zweefvliegtuig, maar niet alle

wettelijke aansprakelijkheid

clubs zijn daar al aan toe. Men

als voor ongevallen. De

moet daarom zijns inziens

contributie van de leden en

terughoudend zijn met het

de clubs aan de BNZC laat het

honoreren van verlangens van

aangaan daarvan niet toe. De

clubs. Lippisch heeft in een

conclusie is dan ook dat de

gedegen rapport van 9 juli

BNZC de kern moet vormen

zijn visie kort samengevat. De

het zweefvliegen, het afnemen

van de gehele Nederlandse

Commissie zal er zijn voordeel

van instructeursexamens en

zweefvliegbeweging.

mee doen.

het dienen als vraagbaak in de

Onderstreept nog wel.

Standbeeld van KLM-directeur Albert Plesman vlak achter het vroegere hoofdkantoor van de KLM in Den Haag. Plesman ziet het zweefvliegen vooral als een goede opstap naar een latere carrière in de beroepsluchtvaart.

VOORSTEL VAN PLESMAN

meest brede zin. In de tweede

VISIE VAN ALEXANDER LIPPISCH

Niemand minder dan Albert

van der Maas, zitten ingenieurs en technici van de rijksoverheid

Het Nationaal Luchtvaarfonds

van de KLM, mengt zich in de

en luchtvaartbedrijven. Die

stelt een Commissie van Advies

discussie. In een brief aan het

commissie zal in overleg met

voor het Zweefvliegen in die

bestuur van het NLF van mei

de Luchtvaartdienst van het

bestaat uit de secretaris H.

1935 betuigt hij zijn sympathie

Rijk keuringen verrichten

Wallaardt Sacré en J. van der

voor steun aan het zweefvliegen

van vliegtuigen en terreinen

Heijden, inspecteur van de

vanuit het fonds, met als doel een

en van advies dienen in alle

Luchtvaartdienst, Deze commissie

krachtig begin te maken met het

voorkomende technische

moet het bestuur adviseren over

aankweken van een groot aantal

aangelegenheden. Plannen

de subsidieaanvragen vanuit de

vliegtuigbestuurders, waarbij

zijn er voor het organiseren

zweefvliegerij.

tegelijkertijd van de zweefsport

van cursussen en het opstellen

De Commissie nodigt Alexander

een nationale sport zal worden

van schriftelijk lesmateriaal.

Lippisch, die in 1929 ook al

gemaakt. Hij denkt concreet

De instructie bij de clubs

de KNVvL adviseerde over

aan een opleidingsschema

geschiedt volgens de solo-

de mogelijkheden van het

voor zweefvliegers en aan het

lesmethode op eenvoudige

zweefvliegen in de Nederlandse

opleiden van gymnastiekleraren

eenpersoonstoestellen als

duinen, uit voor een gesprek.

tot instructeur. Voorts adviseert

onder leiding van dr. ir. Henk

Plesman, algemeen directeur

15

DE VLUCHT VAN EEN PELIKAAN

hij twintig zweefvliegtuigen te bestellen, bij voorkeur in Nederland te bouwen.

GEDEGEN ADVIES Aan het einde van het jaar 1935 presenteren de beide leden van de Commissie van Advies een gedegen voorstel voor de ontvangen steunaanvragen vanuit de zweefvliegerij. In de inleidende paragraaf daarvan lezen we allereerst dat de Nederlandse zweefvliegsport in haar geheel kan worden gezien

Eerste vlucht van de ESG PH-51 van de Eerste Zaansche Zweefvlieg Club met aan de stuurknuppel J. Bouwknegt. De startkabel is bevestig aan de neushaak. De EZZC, gevestigd in Krommenie, krijgt in 1937 een subsidie uit het NLF van fl.

260,-- voor het doek en de lakken van deze in eigen beheer gebouwde eenzitter. Daarnaast heeft het NLF een bijdrage toegezegd in een te bouwen lier (foto archief SHZ).

als een groot nationaal nut en dus voor steun in aanmerking

verkeersvliegers een grondige

deze school te vestigen op Terlet.

komt. Bij de beoefenaars

oefening biedt in het thermisch

Men laat het aan de BNZC om

worden immers moed,

zweefvliegen, wat van groot nut

voorstellen daartoe uit te werken

zelfvertrouwen, zelfstandigheid,

kan zijn bij het vliegen onder

tucht en gemeenschapszin

bijzonder omstandigheden,

aangekweekt. Aldus zal blijken

bijvoorbeeld boven bergland,

HOGESCHOOL VOOR HET ZWEEFVLIEGEN

dat zweefvliegers die over deze

in zware remous en boven

Op 20 december 1935 organiseert

eigenschappen beschikken in

terreinen van zeer verschillende

de Commissie van Advies in

aanmerking komen voor een

constellatie. Proeven in Duitsland

Den Haag een bijeenkomst

opleiding tot motorvlieger.

en de Verenigde Staten hebben

van vertegenwoordigers uit

Naast een verkorting van de

dat uitgewezen. Door het

de zweefvliegerij, waarbij de

opleiding tot motorvlieger

doen bouwen en repareren

voorzitter en de secretaris van

werkt het zweefvliegen dus

van zweefvliegtuigen onder

het NLF en ook de heer Plesman

als een zeef voor een latere

deskundige leiding kweekt men

aanwezig zijn, met als doel een

opleiding. Maar daardoor komt

tevens goede vaklieden, die

visie te ontwikkelen voor de

er ook een potentieel voor een

eveneens in de luchtvaart hun

toekomst van het zweefvliegen

latere opleiding van geschikte

plek kunnen vinden.

in de komende drie à vijf jaren.

Plesman houdt daar een pleidooi

kandidaten tot militair of verkeervlieger. Opmerkenswaard

SCHOOL EN WERKPLAATS

voor het snel incorporeren in

is dat de beide heren van de

De zweefvliegclubs leiden op

de zweefvliegerij van wat hij

adviescommissie in dit verband

volgens de sololesmethode

noemt, de ‘hogeschool’, waarmee

vaststellen dat in Duitsland een

waardoor, zo leert de praktijk,

hij doelt op het net opgerichte

grote reserve is aan zweefvliegers

regelmatig schade ontstaat en

Nederlandsch Instituut voor

waaruit daar thans kan worden

reparatie nodig is. De Commissie

Zweefvliegen, waarvan hij mede-

geput bij de geforceerde

stelt voor te bevorderen dat er

initiatiefnemer is. Opzet is dat

opleiding van militaire vliegers.

om de clubs te ontlasten een

de zweefvliegclubs en ook de

De komende wereldoorlog

centrale werkplaats komt. De

Vliegschool van Fransen in

ligt dan nog enkele jaren in de

voorkeur gaat uit naar een plek

Noordwijk de beginopleiding

toekomst.

waar ook een school actief kan

blijven verzorgen maar dat het

De adviescommissie merkt nog

zijn en ook in de weekeinden kan

onafhankelijke Instituut vooral

op dat het zweefvliegen voor

worden gevlogen. Het voorstel is

als taak zal krijgen het kweken

16

THERMIEK 2019 #1

GESCHIEDENIS

De nationale Luchtvaartschool op Schiphol, later op Ypenburg beschikt over deze Grunau-8 tweezitter, hier vliegend boven Den Haag. De PH-32 is daarna in eigendom overgegaan naar het Nederlandsch Instituut voor het Zweefvliegen, de ‘hogeschool’ voor de opleiding van kader (foto archief Sodenkamp).

van instructeurs. Dat heeft de

geacht kunnen worden het best

maar dat moet men zien in

instemming van alle aanwezigen.

op de hoogte te zijn met de

relatie tot de prijs van een

En snelheid is geboden.

nooden en verlangens dier clubs’.

zweefvliegtuig: 478 gulden voor

Het bestuur van het NLF

een ESG en 895 gulden voor een

STEUN AAN ZWEEFVLIEGCLUBS

heeft besloten voor het

Grunau Baby (beide exclusief 4%

jaar 1936 een bedrag van

omzetbelasting) volgens offerte

Het NLF ontvangt in 1936

fl. 15.000 (later verhoogd

van de NV Vliegtuigbouw.

subsidieaanvragen van diverse

tot fl. 16.000) beschikbaar te

Aldus wordt financieel steun

instanties in de luchtvaartwereld.

stellen voor ondersteuning van

aan enkele clubs gegeven voor

De behandeling van de

zweefvliegclubs. Niet in klinkende

de aanschaf van eenzitters van

aanvragen daaronder uit de

guldens, maar, zoals blijkt uit een

het type 12-meter Zögling (later

zweefvliegwereld is een taak

verslag van bestede gelden, in

wegens enkele ongevallen in

voor de eerder ingestelde

aanschaf van zweefvliegtuigen

Duitsland met dit type omgezet

Commissie van Advies. Deze, op

of materiaal, zoals lierauto’s en

in een andere eenzitter) of ESG.

haar beurt, wil daarbij rekening

kabels, parachutes, bouw van een

De Walchersche Zweefvliegclub

houden met de ideeën binnen

hangaar en ook schulddelging.

krijgt als eerste club in het

de zweefvliegerij. Na enig

Wel is aan enkele clubs de eis

land een Grunau Baby. Voorts

gesteggel over de samenstelling

gesteld haast te maken met

komen er twee geavanceerde

van een dergelijke adviesgroep

de aanvrage van de koninklijke

zweefvliegtuigen. Dat zijn een

wordt besloten daartoe naast

goedkeuring en, met zachte

Condor voor de combinatie

de BNZC de medewerking in te

drang, de aansluiting bij de BNZC.

van clubs op Ypenburg en

roepen van het Nederlandsch

In 1936 keerde het NLF blijkens

een Rhönbussard voor de

Instituut voor Zweefvliegen,

het financiële overzicht in

Amsterdamsche Zweefvliegclub.

dan nog in oprichting, als

totaal fl. 12,557,40 uit aan de

Het Nederlandsch Instituut voor

onafhankelijke organisatie.

zweefvliegclubs. Daarnaast

Zweefvliegen als onpartijdige

Beide zijn organisaties, zo stelt

zijn er verbonden bedragen

organisatie heeft toezicht

het bestuur van het NLF later in

(toezeggingen) van in totaal

gehouden op de besteding van

het jaarrapport, die ‘door hun

fl. 3.518,91 gedaan. De genoemde

toegezegde bedragen door de

dagelijksch contact met de clubs

bedragen mogen gering lijken,

clubs. Daarbij zijn wel puntjes

17

DE VLUCHT VAN EEN PELIKAAN

op de i gezet, maar het advies

zuiden van ons land. Voorts

geweest. In 1939, als de eerste

is over de gehele lijn positief.

is enkele malen medewerking

nood gelenigd is, wordt er

Vastgesteld mag zeker worden

verleend bij het aanvragen van

gewerkt aan een reglement met

dat de subsidie vanuit het Fonds

subsidie uit het Fokkerfonds voor

criteria voor het verstrekken

voor een aantal clubs een kwestie

de opleiding tot instructeur. De

van subsidie voor nieuw

van erop of eronder is geweest.

verslagen over de jaren 1937 tot

materiaal. Daartoe wordt een

en met 1939 maken gedetailleerd

puntensysteem geïntroduceerd

LATER JAREN

melding van de contacten met de

voor aantallen brevetten A, B,

Vastgesteld wordt dat de

zweefvliegclubs en de verleende

C, zilveren prestatie-insigne en

besteding van subsidiegelden

subsidies. Vermeldenswaard is

zweefvliegbewijzen, Het aantal

voor het jaar 1936 om

dat de Rhönbussard PH-78 in

punten correspondeert met de

uiteenlopende redenen deels in

1938 is teruggenomen van de

aan de club toe te wijzen subsidie

1937 zijn beslag heeft gekregen

ACvZ en is verkocht aan het NIZ

uit het fonds.

c.q. zal verkrijgen. Voor het

op Ypenburg. Ook in 1938 is er

Interessant is dat in de regeling

jaar 1937 wordt de subsidie uit

een overloop in besteding van

(opnieuw) het inrichten van

het fonds vastgesteld op een

toegezegde middelen. In juni

een centraal magazijn met

bedrag van fl. 20.000. Naast een

1938 wordt het subsidiebedrag

reservemateriaal voor de clubs en

bijdrage van 650 gulden aan het

verhoogd tot 26.000 gulden.

een centrale reparatiewerkplaats

Zomerkamp op Teuge is wederom

De aanvragen van de

wordt aanbevolen. Apart

in ruime mate steun verleend aan

zweefvliegclubs zijn aanvankelijk

vermeld worden nog steun aan

de aangesloten zweefvliegclubs.

steeds beoordeeld door de

zelfbouw door clubs en een

Daarnaast heeft het Fonds een

adviescommissie, waarbij de

bijdrage van 50% aan de premie

bedrag van f. 8000 ontvangen

prestatie van de betreffende

voor een collectieve WA- en

van het Luchtverdedigingsfonds,

club in de vorm van vluchten

een ongevallenverzekering.

speciaal voor de clubs uit het

en brevetten richtinggevend is

Het benodigde budget wordt

Grunau Baby’s in aanbouw in de vooroorlogse werkplaats van de NV Vliegtuigbouw aan de Molenbelt in Deventer (foto archief SHZ).

18

THERMIEK 2019 #1

GESCHIEDENIS

De NV Vliegtuigbouw bouwt in 1936 de Grunau Baby IIA PH-58 voor de Eindhovense Aero Club, waar die tot 1964 heeft gevlogen. Daarna gaat de Baby over in particulier bezit. Bij restauratie is de Baby in fraaie kleuren gespoten. (foto archief Nijvertijd, Deventer).

geraamd te liggen tussen fl. 9500

leiding van zijn bedrijf krijgt

van de clubs in de komende

en fl. 12.600. Interessant van

Jan Wijkens, die eerder zijn

zomerperiode te kunnen

opzet, maar helaas, de mobilisatie

kwaliteiten als bouwer van

voldoen. Hij vraagt steun voor de

van 1939 en de volgende

zweefvliegtuigen heeft getoond

investering in de bouw van ruim

oorlog maken uitvoering ervan

bij de Twentsche Zweefvliegclub.

18.000 gulden, maar het NLF

niet meer mogelijk. Maar ook

En, zo schrijft Bauling in 1939,

ziet het niet als haar taak aan

in de oorlogsjaren, als het

praktisch alle Baby´s die in

een commerciële onderneming

zweefvliegen door de bezetter is

Nederland vliegen zijn afkomstig

subsidiegelden te verstrekken,

verboden, is er geld beschikbaar

van de NV Vliegtuigbouw. Dat

ook niet als borgstelling. En het

voor bouwactiviteiten, studie,

is ook zo. Aan de Nederlandse

loopt anders. Als in de loop van

propaganda, filmavonden en

zweefvliegclubs heeft de NV

1939 vanwege de mobilisatie

dergelijke.

Vliegtuigbouw in die paar jaren

het zweefvliegen aan banden

elf ESG’s en zestien Baby’s IIA

wordt gelegd, moet de NV

NV VLIEGTUIGBOUW

geleverd.

Vliegtuigbouw de deuren sluiten,

Janus Bauling, voorzitter van

Jan Wijkens ontwerpt

wat ontslag inhoudt voor de

de Vliegclub Teuge, ziet met de

daarnaast een eigen

circa 40 werknemers. We gaan

komst van het Fonds meteen

opleidingszweefvliegtuig, de

een donkere periode tegemoet.

kansen. De subsidie van het

Universal, waarvan er twee zijn

NLF aan zweefvliegclubs biedt

gebouwd. In 1937 komt Roeland

DANK

de mogelijkheid van bouw van

Snellen als constructeur het team

Bij het schrijven van dit artikel is

een serie zweefvliegtuigen.

versterken. Hij ontwerpt de V-20,

gebruik gemaakt van informatie

Samen met collega-industrieel

een hoogwaardig zweefvliegtuig.

uit het Archief van de Aviodrome

Ankersmit start hij in Deventer

Daarvan is een exemplaar

en van de Stichting Historisch

in 1936 de NV Vliegtuigbouw.

gebouwd. Begin 1939 staan er

Zweefvliegarchief. Dank aan

Hij verwerft van Schneider de

nog twaalf Grunau Baby’s, acht

DirkJan Rozema, Neelco Osinga

licentierechten voor de bouw

Universals en drie V-20 toestellen

en Frits Snijder. Commentaar en

van de ESG en de Grunau Baby

op het bouwprogramma. Bauling

aanvullende informatie op dit

IIA (zonder remkleppen). De

denkt daarmee aan de behoefte

artikel zijn uiteraard welkom.

19

IFLY! 2019

VOOR HET 14E JAAR iFLY! 2.0 REGELING! GESCHIEDENIS SCHOLIERENOPLEIDING / IFLY! 2.0 REGELING

Er werd een presentatie gehouden door Charles Kerstens, Accountmanager

DE GESUBSIDIEERDE ZWEEFVLIEGOPLEIDING

Zweefvliegen van de

Voor een beperkt aantal Nederlandse

KNVvL. Daarna volgde

luchtvaartgezinde jongens is het mogelijk, ter

er een presentatie door Eric Duijkers, Managing

inleiding van een carrière als civiel of militair vlieger,

Director bij EPST.

een zweefvliegvooropleiding te volgen, waaraan slechts geringe kosten zijn verbonden.

Sophie Odekerken , iFly!’ster 2018, vliegt bij de

Geslaagde kandidaten kunnen rekenen op

Nijmeegse Aeroclub. Ook zij had een boeiende

voorkeur bij een latere aanmelding voor een van

presentatie en vertelde vol enthousiasme over haar

de rijksvliegeropleidingen. Om voor de deelneming

vliegervaringen. Sophie was een bron van inspiratie

aan de gesubsidieerde opleiding in aanmerking te

voor de iFly!’ers van 2019.

komen moet men aan de volgende eisen voloen: • Nederlander zijn in de leeftijd van 15 t/m 19 jaar.

In 2019 zijn er 17 zweefvliegclubs die aan 25 iFly!’ers

• volgen of gevolgd hebben: voorbereidend hoger,

de gesubsidieerde zweefvliegopleiding gaan geven.

middelbaar of MAVO-onderwijs. Een en ander met voldoende resultaten in het bijzonder t.a.v. de

EPST heeft de COMPASS-test (COMputerised Pilot

wiskundevakken en Engels.

Aptitude Screening System) ontwikkeld om te

• lichamelijk geschikt zijn gebleken bij de

testen of een bepaalde basisaanleg voor dit beroep

voorselectie voor het (motor-) vliegbewijs B door

aanwezig is. De iFly!’ers kregen de gelegenheid

een daarvoor aangewezen Bureau voor Medische

om deze test te doen. Het COMPASS-systeem

Sportkeuring, (de normale zweefvliegkeuring is

van EPST geeft iFly!’ers snel en effectief inzicht

niet toereikend), het dragen van een bril is echter

in hun aanleg voor enkele van de belangrijke

niet toegestaan.

eigenschappen waaraan een piloot moet voldoen.

• lid zijn van de afdeling Zweefvliegen van de KNVvL.

Zo wordt onder meer getest of de oog-hand- en

• schriftelijke toestemming van ouders of voogden.

oog-voetcoördinatie voldoet en of de persoon een

• korte verklaring van de jongeman, waarom hij wil

aantal taken tegelijkertijd kan uitvoeren, ruimtelijk

gaan zweefvliegen.

inzicht heeft, een goed geheugen heeft, een juiste

De opleiding kan zowel bij het Zweefvliegcentrum

oriëntatie bezit en rekenkundig inzicht heeft. Eind

Terlet als bij de plaatselijke clubs geschieden, zulks

van het jaar wordt deze test herhaald om inzicht

ter beoordeling door het Zweefvliegcentrum.

te krijgen wat voor vorderingen de iFly!’er heeft gemaakt na het vliegseizoen.

INMIDDELS IS ER EEN HOOP VERANDERD!

Net als vorig jaar sponsort EPST 25 iFly!’ers. Om in aanmerking te komen voor de subsidie van ¤ 250,00 dienen alle iFly!’ers dit zweefvliegseizoen

Op 9 maart bezochten 25 kandidaat -iFly!’ers de

solo te komen.

introductiedag van iFly! 2.0. Deze dag vond plaats bij EPST in Utrecht.

Het 14e iFly! jaar is begonnen!

20 THERMIEK 2019 #1

KUNSTZWEEFVLIEGEN

KUNSTZWEEFVLIEGEN IS OOK EEN SPORT

Door Sape Miedema

Glider aerobatics, of in het Nederlands kunstzweefvliegen, is de nog enigszins onbekende tak van de zweefvliegsport in Nederland. Bij de zweefvliegsport denk je al snel aan overlandvliegen, een opdracht van enkele honderden kilometers die het liefst zo snel mogelijk wordt volbracht. Bij het kunstvliegen verandert de zweefvliegsport van een duursport in een high intensity workout waarbij in enkele minuten het maximale van lichaam en geest worden gevraagd.

Er worden in dit artikel helaas veel Engelse

in de zogenaamde ‘Aresti’ tekenwijze: (stippel)

benamingen gebruikt. Het is een internationale

lijnen/bogen, pijlen, haakjes en driehoekssymbolen

sport, die vooral door motorvliegers wordt

vormen samen de figuren.

gedomineerd, waardoor Engels vaak prominent

Een aerobatic-figuur kan bestaan uit een enkel

aanwezig is. Ook EASA heeft hierin flink

basisfiguur of het combineren van basis- en

bijgedragen. En wanneer er dan een Nederlandse

complementaire figuren die gegroepeerd zijn in

vertaling komt van een EASA-regeling, dan heet

acht ‘basisfamilies’ en één complementaire familie

kunstvliegen plotseling stuntvliegen. Dan is de

(9). In de ‘Aresti Aerobatic Catalogue’ zijn deze

benaming ‘aerobatics’ nog altijd te prefereren boven

figuren vastgelegd. Elk figuur wordt weergegeven

die Nederlandse EASA-vertaling.

met een Aresti-symbool.

Alle informatie over de figuren is terug te vinden op

FAI Sporting code Sectie 6, Part 2 Gliders

WAT IS KUNSTZWEEFVLIEGEN?

de site van de FAI Aerobatic Commission (CIVA). Zie

Tijdens een kunstvlucht vlieg je een van tevoren

hiervoor de onderstaande link naar de ‘FAI Sporting

opgesteld of opgegeven programma (sequence) van

code Sectie 6, Part 2 Gliders’: https://www.fai.org/

figuren. Deze programma’s worden weergegeven

commission/civa

21

IS OOK EEN SPORT

Tijdens de World Glider Aerobatic Championship (WGAC) en de World Advanced Glider Aerobatic Championship (WAGAC), is de aerobatic box zichtbaar gemaakt met witte lappen en registreren lijnscheidsrechters de overschrijdingen. Een Europees kampioenschap bestaat niet meer. Het verschil was meestal één of twee landen. De WK is een jaarlijks terugkerend kampioenschap.

Judges, bij een WK altijd zeven, beoordelen het gevlogen programma. Iedere judge wordt bijgestaan door een ‘caller’ en een ‘schrijver’.

De WK in Tsjechië 2018 had 57 deelnemers uit 15

WEDSTRIJDEN

landen. Helaas heeft Nederland al enige tijd verstek

In diverse landen in Europa worden regionale

moeten laten gaan bij WK’s.

en nationale wedstrijden (kampioenschappen) gehouden. Er wordt vaak in verschillende klassen

Tijdens NK’s en WK’s worden er drie programma-

(niveaus) strijd geleverd. De klassen zijn: Club,

onderdelen gevlogen. Verder is van belang te weten

Sportsman, Intermediate, Advanced en Unlimited.

dat bij aanvang van de wedstrijd een lijst van 35

Wereldkampioenschappen (WK) aerobatics voor

figuren wordt samengesteld door de deelnemers

zweefvliegen vinden alleen plaats in de klassen

of, bij een WK, de vertegenwoordigers van alle

Advanced en Unlimited.

deelnemende landen.

De figuren moeten tijdens een wedstrijd worden

Ieder programma bestaat uit één of meerdere

gevlogen in een aerobatic box van 1000x1000x1000

sequences.

meter (aanvangshoogte 1200 meter) en worden

1. Free Known (Programma 1)

door een korte pauze van elkaar gescheiden. Het

Door de deelnemer zelf samengesteld maar

aaneenrijgen van de afzonderlijke figuren wordt ook

met een aantal verplichte figuren die door

vaak een sequence genoemd. Een sequence bestaat

de wedstrijdleiding zijn aangewezen. Dit

uit een aantal vooraf geselecteerde figuren in een

programmaonderdeel mag worden geoefend.

vastgestelde volgorde. Soms wordt een sequence

2. Unknown Compulsory (Programma 2,4,5 en 6)

gesplitst gevlogen ten gevolge van een te lage

Alle deelnemers of teams kunnen voor de

wolkenbasis.

programma’s 2, 4, 5 en 6 elk één sequence indienen bij de wedstrijdleiding. De figuren voor deze sequence moeten zijn gekozen uit de eerder samengestelde lijst. De wedstrijdleiding selecteert iedere keer één van de ingediende sequences voor gebruik bij dit programmaonderdeel. Uiterlijk 12 uur voor de geplande aanvang van elk programma zal de sequence bekend worden gemaakt aan de deelnemers. Dit programmaonderdeel mag niet praktisch worden geoefend.

3. Free Unknown Programme (Programma 3) De wedstrijdleiding kiest zeven figuren uit de lijst waarmee de deelnemer een sequence moet samenstellen. Hij mag één of twee figuren zelf toevoegen. Ook dit programmaonderdeel mag niet worden geoefend.

22

THERMIEK 2019 #1

KUNSTZWEEFVLIEGEN

vaak net voldoende om deze op 200 meter te kunnen beëindigen. Je vliegt in een kleine box en je moet elk figuur beëindigen met de juiste aanvangssnelheid voor het volgende figuur. De snelheden varieren tussen 20 km/u achterwaarts (tailslide) tot +/- 260 km/h, dit is meer dan 70 m/ sec waardoor je in enkele seconden de aerobatic box uit kunt vliegen.

VEILIGHEID Vliegen brengt altijd een risico met zich mee, zo ook kunstzweefvliegen, maar is niet per se onveiliger dan overlandvliegen. Hoe veilig is een buitenlanding na een zes uur durende vlucht? Een goede kunstvlieger vliegt zijn programma’s uiterst nauwkeurig. Binnen zijn eigen grenzen en binnen de grenzen van het vliegtuig. Hij heeft hier uiteraard een gedegen opleiding of training voor gevolgd om zichzelf en het vliegtuig continu veilig door de ongewone vliegstanden te kunnen manoeuvreren.

Onveilig wordt het als een ongetrainde piloot figuren op eigen houtje gaat uitvoeren.

Het volgen van een cursus is een eerste stap naar verantwoord kunstvliegen, anders wordt het dus al gauw stuntvliegen met alle mogelijke gevaren en gevolgen van dien. Overigens is het binnenkort (vanaf 8 april 2020) niet meer toegestaan om zonder aerobatic rating op je LAPL(S) / SPL nog kunstvluchten uit te voeren. Je zult dan eerst een cursus moeten volgen bij een DTO die de bevoegdheid heeft om op te leiden De programmaonderdelen 1 en 3 worden één maal

voor de Aerobatic Rating (S). Kunstvliegen kan

gevlogen. Programma 2 kan maximaal drie keer

ook bijdragen aan het oplossen van ongewone,

worden herhaald. Uiteraard geldt hier dat steeds

ongewenste en onverwachte vliegsituaties. Je

een andere sequence moet worden gevlogen.

begeeft je immers altijd in unusual attitudes. Een mooi bijeffect van deze sport.

Iedere afzonderlijke of samengestelde figuur heeft een moeilijkheidsgraad gekregen, de K-factor. Een

PRESTATIE-INSIGNES

looping heeft bijvoorbeeld een K-factor van 10, een

Sinds kort kun je in Nederland, in navolging van

stall-turn 17. Voor elk programma is vastgesteld wat

Duitsland, Zwitserland en Oostenrijk prestatie

de som van alle afzonderlijke figuren mag zijn voor

insignes voor het kunstzweefvliegen behalen, in

een sequence. Tevens moet elk programma figuren

brons, zilver en goud. Naast het speldje, dat veel

bevatten uit voorgeschreven families.

gelijkenis vertoont met de speldjes van de bij ons al bekende (FAI-) zweefvliegbrevetten (de middelste

Alles draait om een goede voorbereiding en

meeuw vliegt alleen op z’n rug), zal ook een KNVvL-

het energiemanagement tijdens de uitvoering.

certificaat worden versterkt. De eisen voor het

De beschikbare hoogte voor de sequence is

behalen van de betreffende prestatie-insignes

23

IS OOK EEN SPORT

andere landen (Duitsland is dan het meest voor de hand liggend) worden op gezette tijden deze cursussen gegeven. Hier leer je de basics van het kunstvliegen zoals rolls, loops, stall-turns en rugvliegen maar ook de theorie en de veiligheid krijgen de nodige aandacht. Wanneer je minimaal 20 lesvluchten hebt gemaakt en kunt aantonen voldoende kennis en vaardigheid hebt opgedaan, kun je de Aerobatic Rating (S) laten bijschrijven op je LAPL(S) / SPL. Voor deelname aan een cursus moet je minimaal 120 vluchten kunnen aantonen als PIC (Pilot In Command) na het behalen van je LAPL(S) / SPL. Hierna kun je besluiten verder te gaan met deze mooie sport, zoals het behalen van de prestatie-insignes, maar ook deelname aan wedstrijden op allerlei niveaus behoort dan tot de zullen (binnenkort) op Zweefportaal te vinden zijn.

mogelijkheden. Grootste obstakel in dit traject is de

Overigens kun je deze ook vinden op de DAeC-

beschikbaarheid van een geschikt zweefvliegtuig

website. Voor het verkrijgen van een badge zul

zoals de ASK-21, DG-1000, Pilatus-B4, Salto en

je een assessment (demonstratievlucht) moeten

voor gevorderden een SZD-59, MDM1 Fox of Swift.

doen, die voldoet aan de eisen van de betreffende

Medewerking van de zweefvliegclub, zeker bij

insigne. Het assessment wordt door een evaluator

aanvang, is min of meer noodzakelijk. Ook kan de

vanaf de grond beoordeeld. Bij een positieve

Commissie KunstZweefvliegen (CKZ) je helpen bij

beoordeling kun je de aanvraag voor het insigne en

het vinden van de weg naar een hoger niveau in het

het certificaat indienen bij de KNVvL.

kunstzweefvliegen.

HOE KOM JE DAAR, HOE ZIT HET MET DE NIEUWE REGELGEVING?

IS HET SLECHT VOOR HET VLIEGTUIG?

Als je bedacht hebt dat kunstzweefvliegen

slecht is voor een zweefvliegtuig. In Nederland maar

misschien wel iets is waarin je je wil bekwamen

vooral ook in Duitsland vliegen talloze ASK-21’s en

dan is het volgen van een cursus de eerste stap

DG-1000’s die vele uren kunstzweefvliegen hebben

die je moet maken. In Nederland maar ook in

doorstaan waarbij geen enkele noemenswaardige

Soms hoor je nog wel eens dat kunstzweefvliegen

24

THERMIEK 2019 #1

KUNSTZWEEFVLIEGEN

schade is te constateren. Belangrijk is dat de gebruiksgrenzen niet worden overschreden en alleen die figuren worden uitgevoerd die die door de fabrikant zijn toegestaan. Een elektronische G-meter die naderhand kan worden uitgelezen en ook een signaal afgeeft bij overschrijding van de maximale toegestane belastingsfactor en snelheid is tegenwoordig beschikbaar en eenvoudig in te bouwen. Belastingen tijdens kunstvliegen zijn aerodynamisch zodat de krachten mooi worden verdeeld over het gehele vliegtuig, in tegenstelling tot harde landingen, grondzwaaien, grondoperaties en het op onkundige wijze monteren en demonteren.

WAT IS ER NIEUW? • Onlangs heeft de CKZ onder de naam ‘Kunstzweefvliegen’ een facebookpagina aangemaakt. Hier kan iedereen zijn kennis, ervaringen, foto’s en films delen.

• Er is een kernploeg samengesteld die op dit moment bestaat uit twee personen, namelijk Jelle Heikamp en Lars Hofman. Beiden zijn lid van de ZC Deelen. Zij zullen zich voorbereiden op mogelijke deelname aan de WK Advanced in 2021 / 2022 WAGAC).

• De Commissie KunstZweefvliegen is op zoek naar meer talent.

Mocht je interesse zijn gewekt dan graag contact opnemen met de commissie. Deze kan advies en eventueel ondersteuning bieden bij jouw verdere ontwikkeling in het kunstzweefvliegen.

E-mailadres secretaris CKZ: scmiedema@gmail.com

LAPL(S) / SPL 120 starts PIC

Cursus kunstzweefvliegen

Aerobatic rating

Prestatie badges

Wedstrijden Nat / Int

25

VEILIGHEID - FLARM-ALARM

FLARM-ALARM IN PARA-OEFENGEBIED TEUGE Door Herman Nienhuis Dat vliegveld Teuge een druk veld is, zal bij velen bekend zijn. Niet alleen wordt er gezweefd, maar ook parachutisten en motorvliegers zijn er actief.

Ter verhoging van de veiligheid is op 1 maart een ‘Drop Zone Generator’ in gebruik genomen.

Dit apparaat is gebaseerd op de FLARMtechnologie en projecteert een virtueel obstakel in de lucht in de vorm van een cilinder met een straal van 0,8 nautical mile (ongeveer 1500 meter).

Afhankelijk van de weersomstandigheden kan deze cilinder op negen verschillende locaties liggen. Het apparaat wordt alleen aangezet op de momenten dat er een paravliegtuig in de lucht is.

Zuidwestelijk gelegen cilinder is actief

Wie tijdens een overland binnen een straal van 5 kilometer van Teuge komt, wordt aangeraden om de frequentie van Teuge Radio uit te luisteren, er is geen meldingsplicht.

Als je niet van plan bent om op Teuge te landen is het misschien beter om het gebied van 5 kilometer rondom het veld te mijden. Landen op Teuge is uiteraard gewoon toegestaan. Wil je dat doen, nader het veld dan beneden de 500 meter. De parachutisten hangen dan al een poosje onder een geopende parachute en zijn dus goed zichtbaar.

De FLARM-waarschuwing wordt binnen de Alle negen mogelijke locaties van de cilinder

cilinder elke 12 seconden gedurende 4 seconden uitgezonden. Hoe dat eruitziet en klinkt maakt

De actuele ligging van de cilinder wordt door

volgend Youtube filmpje duidelijk:

de gezagvoerder van het paravliegtuig bekend

https://www.youtube.com/watch?v=_zJDdxdpD8I

gemaakt bij elke sprong tijdens de zogenaamde one minute call. Dit is een waarschuwing via de frequentie van Teuge Radio (121.005 MHz), bijvoorbeeld ‘Para’s one minute south-west’. Dit betekent dat er over een minuut para’s worden gedropt in de zuidwestelijk gelegen cilinder.

26

THERMIEK 2019 #1

WEDSTRIJDEN

NIEUWE VOORSTELLEN OPENEN DEUREN VOOR VERNIEUWING! IGC-VERGADERING, 8 EN 9 MAART, ISTANBUL Door Frouwke Kuijpers

Het was een bijzondere vergadering, al geruime tijd is er een roep om vernieuwing in de regelgeving bij wedstrijden. De huidige regels stimuleren het zogenaamde gaggle-vliegen (met zijn allen in één bel, op een kluitje vliegen). Naast het feit dat de vliegers dit niet leuk vinden, is het natuurlijk ook niet veilig. Creatief vliegen, het anders doen dan de rest wordt zwaar gestraft als het misgaat, het bij elkaar blijven loont. De OGN online live tracking, die het afgelopen seizoen beschikbaar was, versterkte dit effect. Posities van de vliegers en stijgwaarden werden vanaf de grond doorgegeven, zodat het bijna onmogelijk was om individueel initiatief te nemen.

Tijdens deze vergadering waren er maar liefst

Dit jaar was dan het uiteindelijke voorstel klaar om

49 voorstellen ingediend door de verschillende

in stemming gebracht en aangenomen te worden!

landen om de jarenlange onderhuids aanwezige

De bedoeling is dat het in 2021 voor

ontevredenheid over de huidige situatie het hoofd

Wereldkampioenschappen gebruikt moet gaan

te bieden. Veiligheid, live tracking en anti-gaggle-

worden, in de tussenliggende periode kunnen

vliegen zijn de drie hoofditems van deze voorstellen.

landen er ervaring mee opdoen en eventuele

Het ziet ernaar uit dat veel voorstellen die dit

kinderziekten eruit halen.

jaar zijn aangenomen de deuren openen voor de broodnodige veranderingen.

EVENTMARKER, EARLY BIRD BONUS

Hierna volgen de meest in het oog springende

Er waren vier voorstellen om de eventmarker

voorstellen.

weer te gaan gebruiken. Deze wordt gebruikt om het starttijdstip te markeren. Het idee achter dit

PUNTENTELLING

voorstel is, is dat vliegers niet meer zo makkelijk te

De Verenigde Staten zijn al een paar jaar bezig om

volgen zijn wanneer ze over de startlijn gaan, men

de puntentelling drastisch om te gooien, de rode

weet immers niet of de eventmarker is ingedrukt.

draad is dat het te behalen aantal punten minder

De vier voorstellen worden samengevoegd tot een

afhankelijk is van wat andere vliegers doen. Het

definitief voorstel door een werkgroepje.

lijkt logisch, maar in de loop der tijd waren aan de oorspronkelijke scoringsformule rekenfactoren

Een ander voorstel om het gedoe (the waiting

toegevoegd, die elke uitspatting nivelleerden, dat

game) rondom het starten te verminderen is de

was dan geluk. En pech was ook niet eerlijk, dus

early bird bonus, afgekeken van de deltavliegers.

daar werd ook weer een factor voor verzonnen.

Als je als één van de eersten vertrekt, krijg je extra

27

IGC - NIEUWE VOORSTELLEN OPENEN DEUREN VOOR VERNIEUWING!

punten, of de anderen minder, dat wordt nu verder

Het hogere doel van deze voorstellen is dat op

uitgewerkt door de ANnex A-commissie tot een

termijn elke huidige klasse een eigen format gaat

definitief voorstel.

krijgen waarbij de verschillende competenties van vliegers getest worden.

WEDSTRIJDFORMAT

Er wordt bijvoorbeeld ook nog gedacht aan

Wat het format van een wedstrijd betreft,

teamvliegen, twee vliegers uit één land worden

daar mag ook wel wat variatie in gebracht

samen gewaardeerd, een andere klasse bestaat

worden. In de huidige situatie kent men zeven

dan weer slechts uit één vlieger. De e-gliderklasse

verschillende klassen, die allemaal precies hetzelfde

wordt een klasse waarbij energiemanagement het

wedstrijdmodel hebben. De OLC heeft laten zien

toverwoord is. De Grand Prix kennen we al.

dat het vliegen om de afstand (i.p.v. alleen maar

Helaas is het zo dat de besluitvorming in de IGC-

snelheid) ook een leuke uitdaging is, en het trekt

vergadering behoorlijk log is, voorstellen die erg

ook een ander type vliegers aan.

revolutionair zijn, worden weggestemd, stapje voor

Voor de open klasse is er nu een voorstel

stapje werken naar een eindresultaat is de tactiek,

aangenomen om daar de DistanceAAT in te voeren.

helaas duurt het wel wat langer. Beide aangenomen

Voor de insiders: het idee is dat de gevlogen

voorstellen vormen stap één van dit proces.

afstand door de vlieger apart gewaardeerd wordt en bij de vlieger blijft. Dit in tegenstelling tot nu toe

LIVE TRACKING

waarbij de grootst gevlogen afstand voor iedereen

Jarenlang hebben we hierop gewacht: als we onze

hetzelfde is en iedereen dezelfde afstandspunten

wedstrijden nu eens live konden volgen, dat zou

krijgt.

toch gaaf zijn! En de deur openen voor eventuele

De openklasse-vliegtuigen worden dan weer ingezet

sponsoring. Eindelijk is het dan zover, afgelopen

om grotere afstanden te vliegen, daar waar ze voor

twee jaar was daar de live tracking! Voor het

gemaakt zijn, in plaats van in twee uur tijd een

thuisfront zeer succesvol, tijdens de verschillende

rondje te vliegen en ruim voor het einde van de

WK’s hebben veel F5-knoppen overuren gemaakt,

thermiektijd alweer geland te zijn.

echter……

Verder is het format aangenomen om in

De basis van de live tracking is het FLARM-signaal,

gehandicapte klassen de cilinder van de keerpunten

het signaal van het bekende anti-botsingsysteem.

te variëren, al naar gelang de handicap van

Dit wordt mogelijk gemaakt door het OGN-netwerk,

het vliegtuig. Dit wordt in verschillende landen

het FLARM-signaal wordt opgevangen door

al toegepast, ook in Nederland bij sommige

grondstations dat vervolgens wordt gebruikt voor

weekendwedstrijden.

de live tracking.

28

THERMIEK 2019 #1

WEDSTRIJDEN

En daar zit hem de pijn: een veiligheidsinstrument

precies in de lucht is gebeurd. Waren het tot nu toe

gaat gebruikt worden voor live tracking.

alleen maar vliegers die onveilige situaties in de

Door dit systeem te gebruiken is de mogelijkheid

lucht rapporteerden, met behulp van beschikbare

om de 15 minuten vertraging in te voeren,

software en logfiles kan er een objectieve analyse

verdwenen. En eerder hebben we gezien dat dit

gemaakt worden van het vlieggedrag. Australië

onder andere het gaggle-vliegen in de hand werkt

verdient hiervoor de lof. Hier is de proximity

wat niemand wil. Gevolg: de FLARMS worden

analyse tool ontwikkeld die kan registreren hoe

uitgeschakeld door de vliegers als ze vliegtactisch

vaak vliegers minder dan tien meter bij een ander

gezien even onzichtbaar wilden zijn voor de rest.

vliegtuig hebben gezeten. Vliegers die onveilig

Het Spaanse voorstel lijkt de oplossing te bieden.

vlieggedrag vertonen, kunnen op voorhand

Enerzijds kunnen FLARMS weer gebruikt

gesignaleerd worden en worden aangesproken op

worden daar waar ze voor bedoeld zijn, als anti-

hun onveilige vliegen. De ervaring leert dat veel

botsingsysteem door middel van een NOTRACK-

vliegers zich hiervan niet bewust zijn, veiligheid is

setting. Anderzijds komt er een aparte IGC/

immers een subjectief begrip.

OGN-tracker, ook gebaseerd op OGN, maar met

Blijven deze vliegers volharden in hun gedrag, dan

een gecodeerd signaal. Door deze aparte tracker

kunnen sancties volgen.

ontstaan er veel extra mogelijkheden voor live

Bijgevoegd plaatje is indrukwekkend, de vliegtuigen

tracking, zelfs live scoring!

die betrokken waren bij een mid air afgelopen WK in

Ook kan de 15 minuten vertraging weer worden

Hosin, waren al zeer goed zichtbaar in de analyse…..

ingevoerd, hetgeen het gaggle-vliegen tegengaat

Saillant detail is dat de vliegers in de top-3 bij de

(de 15 minuten vertraging gaat overigens in bij de

gemiddelde vliegers hoorden. Dat betekent dat

start, maar wordt steeds minder zodat de finish

je geen veiligheidsrisico’s hoeft te nemen om te

uiteindelijk wel live te volgen is.).

winnen.

De laatste Grandprix in Chili heeft al gebruik gemaakt van dit systeem, en de trackers kosten

Daarnaast is de deur geopend om Flytool

ongeveer ¤125,-. De Spanjaard Angel Calsado is

Competition officieel in te gaan zetten bij de

beloond voor zijn ontembare energie en inzet voor

wedstrijden. Het in Nederland ontwikkelde

dit project met de Pirat Eringher prijs.

veiligheidsregistratiesysteem speciaal voor wedstrijden (competition) is gebruiksklaar om bij wedstrijden ingezet te worden. De IGC-veiligheidscommissie krijgt hierdoor een totaaloverzicht van wat er gebeurt bij alle wedstrijden, trends kunnen zo zichtbaar worden.

VEILIGHEID Door de nieuwe technieken die de digitale wereld ons biedt, is het mogelijk geworden om een behoorlijk nauwkeurig beeld te krijgen van wat er

29

IGC - NIEUWE VOORSTELLEN OPENEN DEUREN VOOR VERNIEUWING!

COLUMN DE HEER CAROLUS Ik kreeg een mailtje van ILENT: `De aanvraag van de heer Carolus is in behandeling genomen.` Pff..., ja hoor, de HEER Carolus! Het was toch echt Tineke, die de aanvraag had ingediend. En er meer dan 300 euro voor had betaald.

Ik moest opeens denken aan het jaar dat ik achttien werd. Ik mocht bij mijn club op die leeftijd leren lieren! Dat leek me veel leuker dan alleen maar lierhulpje zijn; voorloopstukken oprollen en de boel op een aanhangertje kwakken. Gelukkig was ik bevriend met Herman. Hem leek het wel leuk als ik niet alleen lierist maar ook instructeur zou worden. Dat leek me even te veel van het goede, eerst maar eens lieren.

Telkens als hij dienst had, zat ik bij hem in de liercabine. Ik keek, ik luisterde en ik probeerde te voelen hoeveel gas ik moest geven. Na een paar weekends liet hij me zelfstandig kisten oplieren, zonder dat de vliegers doorhadden dat niet hij, maar zijn hulpje achter de knoppen en de hendels zat.

Als hij `s avonds complimentjes kreeg, keek hij mij even grijnzend aan.

Natuurlijk wilde ik gewoon ingeroosterd worden, maar dat ging niet zonder slag of stoot. Zo was er een meneer die dat maar niks vond. “Vrouwen kunnen niet lieren, die hebben geen technisch inzicht!” Nee, dacht ik, dat klopt in mijn

FAI is de wereldwijde organisatie voor de luchtsporten, net zoals FIFA voor voetballen. De IGC (International Gliding Committee) maakt hier deel van uit en vertegenwoordigt wereldwijd de zweefvliegers. Alle landen hebben één vertegenwoordiger in de IGC. Frouwke Kuijpers is de afgevaardigde voor Nederland, sinds twee jaar maakt ze ook deel uit van het IGC-bestuur. Verder heeft ze zitting in de Steward Working Group en de Safety Committee.

Plaatsvervangend afgevaardigde is Bas Seijffert, voorzitter van de commissie sportzaken.

Eén keer per jaar, begin maart, komt de IGC bij elkaar om voorstellen te bespreken die tot vernieuwingen en verbeteringen moeten leiden van het sportieve- en veiligheidsbeleid.

geval wel, ik heb geen flauw idee hoe een auto werkt, maar ik kan hem wel besturen! En dat geldt toch ook voor een lier? Afijn, ik werd een jaartje later toch op het lierrooster gezet. En die meneer? Als hij op het punt stond te starten en achteloos vroeg wie er op de lier zat, was het antwoord simpel: “Tineke. Heb je daar problemen mee? Nou, dan start je toch niet?”

Later werd ik ook instructeur. En ja, toen waren er ook meneren die dat niks vonden. Ze bleven weg, als ze op het rooster zagen dat ik DDI was, maar ja, soms nam ik een dienst over en werden ze bij de briefing pijnlijk getroffen door mijn aanwezigheid. Als ze dan aan een andere instructeur vroegen of die een startje met ze wilde maken, was het antwoord gelukkig : “Nee, joh, ga maar gewoon met de DDI omhoog! En anders vlieg je maar niet!”

Gelukkig overkomt het tegenwoordig geen enkele vrouwlijke lierist of instructeur meer. Toch?

Tineke

30 THERMIEK 2019 #1

STIP

STIP OP DE HORIZON

Door Gert van Os

Spijbelende kinderen protesteren tegen het te slappe regeringsbeleid op klimaatgebied, hun toekomst loopt gevaar. Bij de klimaatdoelstellingen van het kabinet wordt gekeken naar de situatie in 2030 (49% CO2 reductie ten opzichte van 1990) en 2050 (niet meer dan 2° opwarming).

Een realistisch beeld van de toekomst is interessant en zeker ook nuttig om juiste beslissingen te kunnen nemen voor de langere termijn. Niemand kan de toekomst in een glazen bol zien, maar toch is regeren is vooruitzien. Dat geldt zeker voor het zweefvliegen, hoe stellen we de MacCready in?

Onze stip op de horizon is 2050, over ruim dertig jaar, hoe ziet ons zweefvliegen er dan uit?

Een gebruikelijke manier voor zo’n prognose is extrapoleren. Kijk dertig jaar terug, vergelijk het met nu en schuif de verschillen door. Dat klopt alleen als de trend op dezelfde manier doorloopt, vaak vooral als je voldoende afstand neemt, is dat ook wel zo.

Als je hard de Galgenberg op rent of fietst dan moet je goed naar adem happen als je boven bent. Als je een plaatje ziet van de aarde vanuit de ruimte, dan zie je een strakke contour, zelfs die 1/298ste afplatting zie je niet. Toch kunnen er trendbreuken zijn door oorzaken die we aan zien komen maar veel meer ook door oorzaken waardoor we verrast worden. Wij willen deskundigen op diverse voor het zweefvliegen belangrijke gebieden vragen hoe zij die trendlijn zich zien ontwikkelen op hun terrein.

Dertig jaar terugkijkend komen we toch wel enige trendbreuken tegen. Het jaar 1989 was al een grote trendbreuk want in dat jaar ging toch eigenlijk heel

31

OP DE HORIZON

onverwacht de Berlijnse muur tegen de vlakte wat

als de westelijke allianties dat lesje ook geleerd

het einde van de Koude Oorlog na vijfenveertig

en begonnen het zweefvliegen grootscheeps te

jaar inluidde. Ineens lag Oost-Europa voor ons

ondersteunen met terreinen, materieel en brandstof.

open. Onze Nationale vond later zelfs enkele malen

Zoals in Thermiek 2018 #3 te lezen is heeft de

in Stendal plaats, één van de meest geduchte

KNVvL hierbij in Nederland een grote rol gespeeld.

Russische vliegbasissen (in Oost-Duitsland, dicht bij het IJzeren Gordijn), volkomen onvoorstelbaar

In 1989 werd er nog gezweefvliegd op Ypenburg,

voor 1989. Maar de niet zo bescheiden rol van het

Valkenburg, De Kooi en Eindhoven, nu niet meer

zweefvliegen in militaire verhoudingen kwamen we

en de meeste militaire terreinen zijn nu provinciaal

nu ook tegen. Nazi-Duitsland had met zijn Blitzkrieg

landschap geworden. Na de Koude Oorlog kreeg

aangetoond dat luchtoverwicht cruciaal is. Voor

defensie andere taken en kon flink ingekrompen

dat luchtoverwicht is goed materieel maar vooral

worden. Die vliegopleiding was minder urgent

ook veel goed opgeleid personeel nodig. Daarin

geworden en de ondersteuning voor het

had het zweefvliegen in de jaren ’30 in Duitsland

zweefvliegen werd geleidelijk afgebouwd.

een belangrijke rol gespeeld. Opleidingscapaciteit ging verloren door uitval, streng geselecteerden die

Ook de KNVvL werd gereorganiseerd, tot in

toch hun opleiding niet konden halen, vaak omdat

de jaren ’70 had ze zweefvliegtuigen en lieren

ze het vliegen niet onder de knie kregen. Men sprak

in eigendom die ze verhuurde aan de clubs.

over een gebrek aan vlieggevoel. Zweefvliegers

Daarna namen de clubs zelf het rollend en

konden hun vlieggevoel al aantonen zodat de

vliegend materieel in eigendom. Ook kwamen

opleidingscapaciteit met dezelfde middelen

er steeds meer zweefvliegtuigen bij leden in

belangrijk steeg door minder uitval. In 1945 toen

privé-eigendom. De exploitatie van het Nationaal

de Tweede Wereldoorlog vloeiend overging in

Zweefvliegcentrum Terlet, met een zweefvlieg

de Koude Oorlog hadden zowel de oostelijke

terrein, -school, centrale werkplaats, camping,

Links: Cover Thermiek met het computerontwerp Centrair Marianne. Onder: Oriens motorglider concept van Roland Cernat.

32

THERMIEK 2019 #1

STIP

slaapzaal en horecagelegenheid, bleef aanvankelijk bij de KNVvL. Echter, die exploitatie drukte nu zo zwaar op de begroting dat werd besloten daarvoor een aparte stichting op te richten zodat de KNVvL zich alleen met belangenbehartiging van de luchtsporter kon bezighouden. De Stichting Nationaal Zweefvliegcentrum Terlet (SNZT) werd in 1995 opgericht. Dit is een samenwerkingsverband van verschillende zelfstandig opererende gebruikers van Terlet zoals verschillende zweefvliegclubs maar ook de centrale werkplaats (nu Service Centrum Terlet), de Thermiekbel en de camping. Vanaf 2000 beheerde de Stichting Zweefvliegers Terlet het operationele vliegbedrijf maar deze ging in 2011 al failliet.

In 1989 werd op het Nationaal Zweefvliegcentrum Terlet de nieuwe Thermiekbel geopend, de Piper door een Maule vervangen, een ASW24 en nog een ASK21 besteld. Verder werd er overwogen een ASH25 te bestellen.

Vooruitstrevende zweefvliegers gingen overland met de Carvox, de eerste draagbare autotelefoon.

Met de Nieuw Milligen-TMA’s met hun

wat tegen te vallen. Beide types werden na relatief

weekendvoorzieningen hadden we buiten het

korte tijd vervangen door de ASW28 en de LS8. De

westen praktisch amper luchtruimrestricties. Nu

laatste was uit de succesvolle LS6 ontwikkeld en

is dit wel anders, het is veel meer 3500ft AMSL,

domineert nu samen met de Discus nog steeds de

FL55 of hooguit FL65. Dit komt omdat de sterk

Standaardklasse. Sikko Vermeer wist dat allemaal

gegroeide commerciële luchtvaart (voor de

niet en won op de NK89 de Standaardklasse met de

prijs van een binnenlands treinkaartje naar een

splinternieuwe LS7 van de Amsterdamsche. Onze

vakantiebestemming rond de Middellandse Zee)

wereldkampioen Sjaak Selen, vinden we ook al in deze

al de vrijgekomen militaire luchtruimte opeiste en

uitslag terug in de middenmoot. Rob Looisen met een

veel intensiever gebruikt.

LS6 won de 15m klasse.

In 1989 was de gehele prestatievloot al

In 1989 was er één WK in Oostenrijk met slechts

geplastificeerd. De lesvloot volgde snel met

3 klassen (Jacques Auboulin op Discus, Bruno

de ASK21 en 23. Het was de tijd dat de ASW19

Gantenbrink op Ventus C en Jean Claude Lapitaux

vervangen werd door de ASW24 en de LS4 door

op ASW22B). Verleden jaar waren er 2 WK’s (Polen

de LS7 in concurrentie tegen de Discus die al enige

en Tsjechië) voor zes klassen. Nieuw is nu de heel

tijd geleden de St Cirrus had vervangen. Achteraf

sterk bezette 18m-klasse vooral qua ontwikkeling

bleken de prestaties bij het langzaam vliegen

en de 20m-tweezitterklasse, verder is de clubklasse

onder turbulente omstandigheden (thermieken)

gepromoveerd van EK naar WK. Voor 1989 hadden

33

OP DE HORIZON

we nog niet gehoord over zweefvliegtuigen van Lange, Diana Sailplanes, HPH, Jonkers en Binder die we nu goed terug kunnen vinden in de wedstrijduitslagen naast die van Alexander Schleicher en Schempp Hirth die nog goed

NIEUW !

ZWEEFVLIEGBROEK 2.0 10% KORTING

blijven meedoen. De zo succesvolle Rolladen Schneider ging in 2003 failliet. Op het gebied van zweefvliegtuigen zagen we de afgelopen dertig jaar geen echte trendbreuk, de ontwikkelingen gingen gestaag door.

Een echte trendbreuk was wel de GSM en de GPS. In 1989 had niemand nog een GSM of een GPS in de auto. Ophalen was wachten bij een (vaste) telefoon tot het juiste adres werd doorgegeven.

Dan met een goede kaart op weg en ter plekke

Na 4 Jaar Vliegen, tienduizenden overland Kilometers en hulp van enthousiaste Klanten hebben wij de Zweefvliegbroek 2.0 ontwikkelt.

– tot Maat XXXL – in 2 Kleuren – met afsluitbare Zakken – 25cm tweeweg Ritssluiting – verstelbare Tailleband – overige Details

vragen naar het juiste adres. Het kon gemakkelijk heel laat worden en een wedstrijd beïnvloeden, vooral in het buitenland. Nu is dat wel heel anders. Überhaupt wordt er veel minder opgehaald omdat de meeste nieuwe prestatiekisten een terughaal-

Nu online bestellen en profiteren van deze Korting Webshopcode: MIKELIMA18 www.milvus.aero/shop

of zelfstartmotor hebben. Het aantal kraken bij buitenlandingen is hierdoor ook zichtbaar verminderd.

Verzekeringen voor Vliegers

Hoe ziet het er in 2050 uit? Kunnen we überhaupt nog zweefvliegen? Staat de L-strip niet vol met tenten of cabins voor klimaatvluchtelingen uit de Randstad wier huis onbewoonbaar is geworden door verrotte heipalen en straten die steeds vaker onder water komen? Of waren de maatregelen juist op tijd, is het luchtverkeer sterk afgenomen en wordt dat beter op hoogte gehouden (idle approaches zoals de Spaceshuttle deed en wij doen op onze final glide) zodat we vanaf Langeveld zonder motor weer overland kunnen.

Dat zweefvliegen weer wordt ondersteund als laboratorium voor de verdere ontwikkeling van windenergie.

We zullen het lezen in de komende ‘Stip op de horizon’-artikelen in dit blad. www.flightdeckbc.nl flightdbc@gmail.com 06-46135279 Flight Deck Consultancy BV luchtvaart verzekeringen

34

THERMIEK 2019 #1

JUNIOREN KERNPLOEG 2019

JUNIOREN KERNPLOEG 2019 Door Nick Faber

Het nieuwe seizoen is begonnen!

aspirant) en Luuk Koomen (KZC, aspirant, niet op

Dat betekent dat moeder aarde

foto). De begeleiding van de Junioren Kernploeg

weer goed is opgeladen om

wordt verzorgd door Annemiek Koers (ACvZ) en

geweldige thermiekbellen en

Alexander Venema (NNZC).

prachtige straten te produceren.

We zijn een groep junioren uit verschillende clubs

Vliegend Nederland kan niet wachten tot ze haar

met een gezamenlijk doel: Meedoen aan de top van

potentie laat zien en bereid zich er optimaal op

het nationale en internationale wedstrijdvliegen.

voor. Iedereen poetst vleugels totdat ze verblindend

Door met elkaar te trainen, van elkaar te leren en

glimmen, analyseert oude vluchten tot in de late

elkaar te ondersteunen proberen we dit te bereiken.

uurtjes en men komt massaal samen voor een potje

Om dit te kunnen, mogen we gebruik maken van

Condor. Literatuur wordt weer grondig doorgespit

twee Std. Cirrus vliegtuigen (AU en AG) van de

de agenda voor volgend jaar wordt vastgesteld.

Stichting Zweefvliegevenementen Nederland. Hier

Wedstrijdinschrijvingen vliegen je om je oren

zo meer over.

want er zijn natuurlijk weer een heleboel bekers en trofeeën opnieuw te verdelen op nationaal

TERUGBLIK WINTERSEIZOEN

en internationaal vlak. En er bestaat een groepje

Om de maanden waarin vliegen in Nederland

jeugd waarbij bij die gedachte het bloed extra hard

bijna niet mogelijk niet stil te zitten hebben

gaat stromen. En dat groepje vormt de Junioren

we in de winter ook allerlei activiteiten. Het

Kernploeg. Wij hebben natuurlijk ook getracht ons

winterprogramma is afgetrapt op Soesterberg in

maximaal voor te bereiden op het komende seizoen.

November waar de nieuwe aspiranten in het team verwelkomd werden, en er aan team-building

MAAR EERST, WIE ZIJN WIJ?

gedaan werd. Er zijn in de winter een zestal theorie

Voor dit jaar bestaat de Junioren Kernploeg uit

avonden gehouden. Tijdens die avonden worden

de volgende leden en aspirant-leden (van links

heel uiteenlopende onderwerpen besproken. Met dit

naar rechts). Mark van den Ham (GoZC, aspirant),

jaar de nadruk op literatuur, met elke bijeenkomst

Jelmer Vis (VCH), Thijs Bastiaanse (GeZC), Nick

één of twee presentaties over een boek gericht

Faber (ZCD, aspirant), Sjoerd van Empelen

op zweefvliegen en/of sport in het algemeen.

(GeZC), Lars Groot (GeZC), Simon van den Eijkel

Daarnaast werden ervaringen van het vorige

(ZCD, aspirant), Sjors van Loon (ACvZ), Lizzy van

seizoen gedeeld, bespraken we ieder zijn doelen

Zomeren (ACvZ), Robin Smit (GLC), Daan van

en plannen en hebben we persoonlijkheidstesten

Kol (ACvZ, aspirant), Lars van Breemen (WBAC,

gemaakt. Ook is er dit jaar een gezamenlijke

35

JUNIOREN KERNPLOEG 2019

kernploeg-dag gehouden, met zowel de Junioren-,

Groot, Sjors van Loon en regerend wereldkampioen

Senioren- en Vrouwenkernploeg. Op deze dag is er

Sjoerd van Empelen. Daarnaast zal oud-junior Nick

onder andere gekeken naar innovaties in de sport,

Hanenburg het team versterken als teamcaptain.

het analyseren van wedstrijdvluchten en stond men

Het doel voor dit toernooi mag duidelijk zijn:

uitgebreid stil bij de veiligheid.

Eremetaal mee naar huis nemen! In de aanloop

Zoals gezegd hebben we ook de beschikking over

naar dit toernooi vliegt de junioren kernploeg nog

de twee Cirri. Deze moeten natuurlijk ook in goede

een aantal trainingswedstrijden ter voorbereiding.

staat blijven, en dat is onze tweede bezigheid in de

Dit jaar zijn dat de Gelderse Eendaagse op Terlet

winter. Met het hele team onderhouden we deze

en de Sallandse Tweedaagse op Salland. Maar, de

vliegtuigen. Zodat ze volgend jaar weer op elke

junioren zijn dit jaar meer op wedstrijden te vinden:

wedstrijd te zien zijn!

Zo vind je de oranje polo’s dit jaar tijdens de NK, de OMK, op het Franse Bailleau en Issoudun, maar ook

VOORUITBLIK SEIZOEN 2019

tijdens de SION en TABOE weken.

Het seizoen van 2019 staat geheel in het teken van de Junioren Wereldkampioenschappen in

VRIENDEN VAN TULIP

Szeged, Hongarije. Daar wordt Nederland in de

Junioren zijn voor wedstrijden vooral afhankelijk

clubklasse vertegenwoordigd door Jelmer Vis, Thijs

van clubkisten, echter zijn clubs niet gauw geneigd

Bastiaanse en Robin Smit. In de standaardklasse

meerdere weken per jaar een kist aan één lid

wordt Nederland vertegenwoordigd door Lars

mee te geven. Als je wilt vliegen op topniveau

36

THERMIEK 2019 #1

COLUMN

JUNIOREN KERNPLOEG 2019

dan is dat wel een must. Voor Junioren WK’s maar bijvoorbeeld ook om meerdere meerdaagse wedstrijden te vliegen. Daarom heeft de Stichting

ZWEEFVLIEGENDE PUBER

Zweefvliegevenementen Nederland twee Cirri beschikbaar gesteld voor de leden van de Junioren

Vrijdagmiddag drie uur, onze puber komt uit school. “Hoi

Kernploeg. Het onderhoud van deze kisten wordt

mam, ik ga meteen even naar boven, mijn huiswerk maken. ”

gefinancierd door zweefvliegend Nederland.

`Huh,` denk ik, `waar komt dit ineens vandaan, de afgelopen

Als ‘Vriend Van Tulip’ steun je de Junioren

week was ik die zeurende moeder die bleef vragen of het

Kernploeg met het bereiken van hun doelen,

huiswerk af is en of er goed geleerd is.` Het standaard

promoot je wedstrijdvliegen in het algemeen en

puberantwoord: “Jahaaaa, heb ik op school al gedaan.”

draag je bij aan de volgende Nederlandse Junior

’s Avonds bij het eten komt de aap uit de mouw: het zal

Wereldkampioen Zweefvliegen. Vriend van Tulip

morgen mooi weer worden en onze puber wil naar het veld.

worden is heel eenvoudig, doormiddel van een

“Pap, kan jij me brengen?” En om tien uur : “Ik ga naar bed,

éénmalige of jaarlijkse bijdrage aan de Stichting

want mijn wekker gaat om half acht!” Toch een uur later dan

Zweefvliegevenementen Nederland. Wij als Junioren

op doordeweekse dagen en dan heeft onze puber niet zo’n

Kernploeg zijn alle Vrienden en toekomstige

haast om naar bed te gaan... “Ik ga morgenvroeg een eitje

Vrienden van Tulip erg dankbaar voor jullie bijdrage!

bakken om mee te nemen, zijn er nog bolletjes?”

Ik val van de ene verbazing in de andere, hoewel onze puber best wel vaak wel bereid is om te helpen met eten koken, komt dit helemaal uit zichzelf en is het niet eens: “Mam, ik wil graag gebakken ei op brood,wil jij dat even regelen?” De volgende ochtend om half negen : “Pap, gaan we nu? Ik wil er graag op tijd zijn.”

Zeven uur `s avonds: puber komt weer thuis . De enthousiaste verhalen komen spontaan op tafel. “Ik heb vandaag een slipoefening gedaan en ik ben ook een half uur blijven hangen. Het was supergoed weer.” Als ik vraag wat onze puber nog meer heeft gedaan, is het antwoord: “Ik heb drie keer kunnen vliegen en verder heb ik geholpen bij het vliegbedrijf, ik heb koffie gezet en de wc’s schoongemaakt.

Heerlijk, zo’n dag buiten op het veld!”

“Hebben we morgen ook wat? Nee? Pap, ga jij ook vliegen morgen?” Paps antwoord is uiteraard `ja`.

En het bovenstaande verhaal begint weer opnieuw. Vroeg naar bed, vroeg opstaan en zelf ontbijt en lunch maken en weer een dag in de buitenlucht. Mama draait zich nog even een keer om. Op zondag mag mama uitslapen en heeft ze de hele dag voor zichzelf, wat zal ze eens gaan doen? Duizenden -een dingen te doen uiteraard, maar ook mama is graag op de club. Kijkt even wat er nog in de voorraadkast en koelkast ligt en vertrekt met koekjes, aardbeien en snoeptomaatjes naar het veld.

Heerlijk, zo’n zweefvliegende puber!

Karin

Volg ons ook of Facebook: @DutchJuniorGlidingTeam

VEILIGHEID: HET BELGISCHE LUCHTRUIM

37

Gecompliceerd B luchtruim.

VLIEGVEILIGHEID IN HET BELGISCHE LUCHTRUIM Vanuit het SMT (Safety Management Team) houden we op VC Haamstede elk jaar een thema- avond over een belangrijk veiligheidsitem. Het luchtruim van onze zuiderburen deze keer, dit naar aanleiding van enkele incidenten afgelopen jaar. Het Belgische luchtruim is best gecompliceerd en kan per dag verschillen, afhankelijk van welke GOLF-sector al dan niet actief is. Om het geheel aantrekkelijk én interactief te maken hebben we het simulatieprogramma Condor geïntegreerd in het geheel.

38

THERMIEK 2019 #1

Vliegen met Condor

Haamstede ligt in Zeeland, op Schouwen-Duiveland om precies te zijn. Hemelsbreed is België slechts 50 kilometer vliegen. Om te beginnen zijn we -op de computer- naar België gevlogen met het programma Condor. Dit gaf de aanwezigen een mooie inkijk over wat je zoal tegenkomt.

Daarna werd er met andere leden van de Dutch Condor Group een online virtuele fly-in vanuit België naar Haamstede gevlogen.

Het echte programma begon met de presentatie van Peter Bickel, instructeur bij de EZAC op Axel - een halve Belg. Peter vertelde enthousiast over waar we op moeten letten in het Belgische luchtruim, maar ook welke kansen er allemaal liggen in dit prachtige land met die overheerlijke biertjes.

Als je goed op de hoogte bent, dan kun je ook letterlijk de hoogte in..... Op sommige dagen wanneer hele gebieden worden geactiveerd als ongecontroleerd luchtruim.

VEILIGHEID

39

HET BELGISCHE LUCHTRUIM

Een voorbeeld van wat mogelijk is: de vlucht van Mark leeuwenburgh op 12-04-2019. ‘All crossings approved’ door de Belgische en Franse verkeerleiders.

Hoe dat in z’n werk gaat, kun je lezen in het te

Daarnaast is er in het weekend al standaard meer

downloaden file VFR Gids 2019:

mogelijk dan door de week. Hier is ook een apart luchtruimbestand voor en het is uitermate handig

https://www.lvzc.be/index.php/ secretariaat/secretariaat/downloads/

om juist dit te activeren, dat scheelt een hoop onzinnige waarschuwingen.

luchtruim/1809-vfr-gids-2019 Een erg leerzame presentatie en belangrijk om je Het grote verschil met Nederland is dat de

goed voor te bereiden als je naar België vliegt.

activiteit van de GOLF-gebieden dagelijks anders is. Via de website van de Vlaamse Zweefvliegliga

Om nog gezellig na te kletsen en de dag compleet

(zeg maar de Belgische KNVvL) wordt dit dagelijks

te maken, werd de dag afgesloten met een heerlijke

gepubliceerd, bovendien wordt aangegeven

Vlaamse maaltijd en huisgebrouwen Belgische

welke van de twee militaire vliegvelden stand-by

biertjes. We hebben een serieus onderwerp vanuit

staat. Het is belangrijk om dit vóór je vlucht op te

het veiligheidsteam goed kunnen behandelen. Het

zoeken. Zie daarvoor onderstaande link:

was een erg leuke avond met een hoge opkomst.

Nu op naar België komend vliegseizoen.

http://www.lvzc.be/index.php/

Allé menneke...., vrouwke... !

secretariaat/luchtruim/lfa-golf-status Reinier van Rijnberk en Peter Bickel (foto).

MAAK JE DROOM WAAR. WORD PILOOT!

EEN OPLEIDING TOT VERKEERSVLIEGER BIJ EPST Door onze jarenlange ervaring, praktijkgerichte trainingsprogramma’s, de beste

Wil jij je droom waarmaken? Kom dan naar

instructeurs en onze persoonlijke begeleiding behoren wij tot de top in onze branche

één van onze informatieavonden die van 19.30

en hebben wij de afgelopen jaren al onze studenten weten te plaatsen.

tot 22.00 uur in Utrecht worden gehouden op de volgende data:

Ook na je opleiding kun je van EPST de beste begeleiding verwachten zoals • 15 april 2019

individuele sollicitatietraining en gratis gebruik van onze B737-800 simulatoren.

• 29 april 2019 Vanzelfsprekend is onze opleiding internationaal (EASA) erkend en kun je na de

• 13 mei 2019

opleiding meteen aan de slag als verkeersvlieger bij een nationale of internationale

• 27 mei 2019

luchtvaartmaatschappij.

Gedurende deze informatieavonden krijg je Wat maakt EPST uniek:

alle informatie over de selectieprocedure en

• Uitgebreide selectie vooraf (COMPASS )

opleiding tot verkeersvlieger, ook heb je de

• Intensieve mentorbegeleiding

gelegenheid om vragen te stellen.

®

• Uitgebreide Jet Orientation Course op B737-800 of A320 simulator • Gratis gebruik van B737-800 simulator om je ervaring bij te houden

Aanmelden kan via onze website:

• Individuele sollicitatietraining

www.epst.nl

Westkanaaldijk 5-11

II

3542 DA Utrecht

II

The Netherlands

II

info@epst.nl

II

www.epst.nl

II

030 - 238 32 32