Thermiek 2019 #3

thermiek PERIODIEKE UITGAVE VAN DE AFDELING ZWEEFVLIEGEN VAN DE KONINKLIJKE NEDERLANDSE VERENIGING VOOR LUCHTVAART JAARGANG 54 • 2019

Interview met Alexander ter Kuile Air Cadets Canada Golfvliegen in Lapland Historie Jan Thijssen Motorzwever naar Engeland Retour Denemarken

#3

2

THERMIEK 2019 #3

VAN DE VOORZITTER

VAN DE VOORZITTER…

Aan het slot van 2019 kijk ik terug op mijn eerste periode als voorzitter.

In een rijdende trein gestapt, of liever: tijdens de vlucht de knuppel overgenomen… en gezien hoe ontzettend veel er aan de hand is in zweefvliegend Nederland.

Twee prachtige vliegjaren achter ons, met veel mooie vluchten, vorig jaar een wereldkampioenschap voor Sjaak Selen en dit jaar de fraaie teamscore voor de Junioren: als derde team geëindigd bij de WK Junioren.

Dat belooft veel voor de toekomst en het is de kers op de taart voor al die goede vliegdagen voor de ‘gewone’ zweefvlieger op al onze velden en in het buitenland.

In een zweefvliegersloopbaan is er altijd wat te leren en te genieten, van je eerste solo tot en met de top van wedstrijdvliegen. Of, een ander pad: naar verantwoordelijkheden in je club, als organisator, instructeur of technicus. Door deze vele mogelijkheden blijft onze sport altijd interessant.

De afgelopen twee jaar stonden in het teken van de implementatie van de EASA-richtlijnen. Daar was veel werk aan vooraf gegaan: meepraten in de internationale organisaties, uitwerken naar een voor de Nederlandse realiteit haalbare praktijk, in samenwerking en soms stevige discussies, zowel onderling als met de autoriteiten. Onderhand staat het geheel als een huis; clubs declareren zich als DTO of melden zich aan bij de g-DTO (officieel KNVvL DTO Zweefvliegen), we doen ervaring op en de kinderziektes worden aangepakt.

De eerste Refreshers voor instructeurs hebben al plaatsgevonden zodat zij ook formeel onder EASA kunnen blijven werken.

Nu zijn we eraan toe om verder vooruit te kijken: We zien dat ons ledenbestand vergrijst (ja, ik ook..) en dat dit zeer binnenkort tot problemen gaat leiden in de opbouw van ons kader. Immers, in de clubs zijn er instructeurs en technici die een centrale rol spelen en waarvan je ziet dat daar doorstroming aan de orde is, - maar datzelfde moet nu ook bij het landelijke kader:

Examinatoren en examinatoren voor instructeurs, etc.

Maar ook nieuwe jongere leden van commissies die landelijk energie willen steken in verdere ontwikkeling van instructie en veiligheid, luchtruimzaken, auditing, technische inspecties en dergelijke.

Inzet voor veiligheid is extra nodig en hier moet onze veiligheidscultuur ook praktisch ingevuld worden. “Wat en hoe moet ik nou precies melden?” was zo’n vraag bij de ALV. Hoe je daar tegenaan kunt kijken? Dat kan je beter ontwikkelen in een echt gesprek met elkaar. De Taskforce Veiligheid gaat zich vanaf nu daarop werpen en gaat ook actief het land in. Voor al deze taken zijn – vooral ook nieuwe en jongere - mensen nodig met energie, kennis van zaken en voeling met de dagelijkse praktijk.

Nu wil het geval dat we elk jaar leden verliezen, jammer...

Behalve de ouderen die mogelijk door de nieuwe keuringen eerder stoppen dan gewenst, vertrekken ook veel jonge mensen die al de nodige ervaring hebben opgebouwd. Andere keuzes in het leven zijn soms dwingend, maar het vertrek is vaak ook een gevolg van ‘uitgekeken zijn’. En zoals hierboven geschetst; dat hoeven we niet te laten gebeuren!

Er zijn altijd weer uitdagingen na de vorige en er zijn vast mensen die er plezier in kunnen vinden om op landelijk niveau aan de slag te gaan. Ik vind dat persoonlijk de moeite waard en voor de komende periode heb ik uitdagende doelen gesteld, naast het verhaal over opvolging in kaderfuncties. Ons luchtruim is er per 7 november niet ruimer op geworden en ik wil me graag tezamen met onze luchtruimexperts meer gaan inzetten om die beweging te helpen stoppen en liefst draaien; er zijn immers ook andere oplossingen mogelijk maar die komen er niet vanzelf. Bijvoorbeeld medegebruik van controlled airspace als return on investment op onze transponders, 8.33kHz radio’s en van onze kant een brede inzet op opleidingen voor een VFR RT-license etc….

Deze laatste Thermiek van 2019 geeft mij de gelegenheid om iedereen te bedanken voor de bijdragen als vrijwilliger in welke vorm dan ook, en een gezond en veilig vliegjaar 2020 te wensen. Dit is tevens de laatste Thermiek onder hoofd– en eindredactie van Arnold en Tineke. Zij hebben er hard aan gewerkt om het blad te doen herrijzen. Namens iedereen in de afdeling; heel veel dank daarvoor! En...ook hier opvolging gezocht.

Want....zonder hoofd- en eindredactie geen Thermiek.

Dat zou toch zonde zijn.

Sijmen de Vries

3

COLOFON

COLOFON

INHOUD

Thermiek is een uitgave van de afdeling Zweefvliegen van de Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Luchtvaart (KNVvL). NE ISSN 0040/6023.

Adres: KNVvL afdeling Zweefvliegen, Houttuinlaan 16a, 3447 GM Woerden, T 0348-437060 Email: thermiek.zweefvliegen@knvvl.nl

Van de voorzit ter

2

Air C a d et s C anada

4

Column Tom

7

Liaison Afdelingsbestuur Zweefvliegen: Lonneke Alsema

G ol f vlieg en in Zwe eds L apland

8

Redactie: Hoofd- en Eindredactie: Tineke Carolus, Arnold Kiezebrink Redactieleden: Charles Kerstens, Gert van Os, Pieter Vrieling Fotoredactie: Frans Guise Taalcorrectie: Tineke Carolus

TABO E 14

Illustraties: Hans Boxem Vormgeving: Jeroen Beeke Aan dit nummer werkten mee: Wim Adriaansen, Lonneke Alsema, Tom van Doormaal, Martin Hamberg, Erik Klijnstra, GertKees van der Kolk, Charlotte Koren, Frouwke Kuijpers, Alexander ter Kuile, Coen Meijers, Jeroen Meijer, Hadriaan van Nes, Paul Verheijdt, Sijmen de Vries, Judith van Waveren.

EP ST 1 5 G eschiedenis: J a n Th ijssen 1 6 St ip o p d e h o rizo n: Inter view met Alexander ter Kuile

22

K in d er wen svlieg d roo m 26 M otorz weven in G root- B rit tannië

27

Vio d bestaat 35 jaar!

31

Retour tje D en em a rken 33

Druk en verzending: Total Promotions

B revet ten 36

Kopij: aanleveren in word (*.doc) als ‘platte tekst’ zonder enige opmaak.

De redactie behoudt zich het recht voor ingezonden kopij te corrigeren, in te korten of niet te plaatsen. Geplaatste artikelen geven niet noodzakelijk de mening weer van redactie en uitgever (KNVvL), tenzij zij expliciet in functie zijn onderschreven. Anonieme bijdragen worden niet geplaatst, evenals bijdragen met lasterlijke uitlatingen jegens personen of instanties.

Verzekering cer t ific a at 2020 39 Column Tineke

Beeldmateriaal: Van digitale foto’s het onbewerkte bronbestand uit de camera aanleveren. Bestandgrootte 1 MB, liefst groter, vanwege de voor de druk vereiste resolutie. De redactie behoudt zich het recht voor ingezonden beeldmateriaal op kwaliteit te beoordelen, te selecteren of niet te plaatsen.

RECTIFICATIE:

Publicatierechten: Tenzij de inzender anders aangeeft, gaan redactie en uitgever (KNVvL) er vanuit dat ingezonden tekst en beeldmateriaal vrij van rechten in ‘Thermiek’ gepubliceerd kunnen worden en ook ter beschikking staan voor gehele of gedeeltelijke publicatie op officiële websites van de Thermiek, de Afdeling Zweefvliegen en de KNVvL. Voor het overige mag niets uit deze uitgave op enigerlei wijze worden gereproduceerd zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. © All rights reserved. No part of this magazine may be reproduced in any form or by any means without prior permission from the Publisher.

Duivenvoorde!

39

In de vorige Thermiek is helaas een foutje geslopen.

Het artikel 'Het belang van goede checks' is gescheven door Remco van Duijvenvoorde en niet door Joris van Excuus hiervoor!

De redactie.

Flight Deck Insurance

Advertenties: Engel Business Consultancy. Email: auk.engel@gmail.com

First Class Aviation Expertise

Website digitale thermiek: issuu.com/thermiek Foto cover: Frank Schellenberg; ‘LS4 boven de Kebnekaise’

KNVVL AFDELING ZWEEFVLIEGEN KNVvL Afdeling Zweefvliegen Houttuinlaan 16a 3447 GM Woerden Telefoon: 0348 - 43 70 60

Flight Deck Consultancy

www.flightdeckbc.nl

mob +31 6 46135279

flightdbc@gmail.com

4

THERMIEK 2019 #3

AIR CADETS

JUMPING JACKS IN CANADA door Judith van Waveren

Van 23 juli tot 7 augustus heb ik een reis naar

meisje bent dat het leuk vindt om de weekends in

Canada als Air Cadet gemaakt. Met een groepje

een zweefvliegtuig door te brengen en helemaal

van vier Nederlanders zijn we in ons prachtige

geen echte Air Cadet is, omdat ze dat in Nederland

uniform naar Montreal gereisd om daar de andere

helemaal niet kennen! Hierbij kwam ook nog dat ik

80 mede-Cadetten te ontmoeten. Het was echt

bepaalde voorschriften niet ken. Blond als ik ben,

een enorm grote groep met wel tien verschillende

ging ik gewoon met mijn teenslippers de Mess in,

nationaliteiten. In deze dagen hadden we een

droeg mijn haar los bij het Farewell Dinner en toen

propvol programma in Montreal, Ottawa ĂŠn Quebec. De ene stad nog mooier dan de andere en de ene mede-Cadet nog liever dan de ander. In deze reis heb ik veel mogen zien, mogen leren en mogen meemaken.

AIR CADET In Nederland worden er voor deze reis jongeren geselecteerd met een liefde voor luchtvaart. In veel andere landen als Groot-BrittanniĂŤ, Verenigde Staten en Zuid-Korea houdt Air Cadet zijn totaal iets anders in. Als Air Cadet ben je in die landen eigenlijk lid van een vrijwillige militaire organisatie voor de jeugd. Hoe vaak ik wel niet heb moeten uitleggen dat ik een iets te enthousiast, blond, Fries

5

JUMPING JACKS IN CANADA

Groepsfoto genomen voor de helikopter van de Canadese luchtmacht.

Vliegtuig van NAV Canada

de bussen niet schoon genoeg waren, hebben we met z'n 83-en in de vroege ochtendvrieskou drie minuten lang Jumping Jacks moeten doen terwijl meneer de Major lachend naar ons leed stond te kijken.

ACTIVITEITEN De organisatie van de reis was geweldig, de groep was opgedeeld in tweeën, de Beaver Bus en de Arrow Bus. Met die twee bussen zijn we naar alle activiteiten gereisd. En dat waren er nogal wat: botanische tuin, vuurwerkshow, parlementsgebouwen, musea, musea en nog meer musea, lichtshows, toeristische attracties, klimparken, militaire bases enzovoorts. Op een gegeven moment begon ik me af te vragen wat er eigenlijk ‘Air’ aan deze hele reis was, maar toen Foto's genomen tijdens en na de vlucht met de helikopter, op de foto twee Amerikaanse jongens en ik.

Met mijn Amerikaanse vriendinneje in het midden en daarnaast mijn Nieuw-Zeelandse vriendinnetje.

Een heel gelukkig blond Fries trientje met haar kanariegele Schweizer van de Canadese Air-Cadets.

Links: De delegatie Nederlanders die ons land hebben vertegenwoordigd in deze reis.

kwam het, één van de vetste dingen ooit, we hebben een introductievlucht in een helikopter van de Canadese luchtmacht mogen maken! Een vlucht met een stall, in de regen over het prachtige landschap van Canada! Een andere activiteit die

6

THERMIEK 2019 #3

ik enorm interessant vond was dat we een bezoek hebben gebracht aan het hoofdkwartier van ICAO. Helaas, omdat we met zo'n grote groep waren, hebben we er niet heel veel tijd kunnen doorbrengen maar genoeg tijd om te zien hoe ongelofelijk groot en belangrijk ICAO is. En gelukkig heb ik op de één na laatste dag van de reis toch nog de kans gekregen om een zweefvliegtuig te knuffelen. Toen was mijn reis helemaal compleet!!

CONCLUSIE Mocht je ooit de kans krijgen om deel te nemen aan deze reis, ga ervoor! Ik heb vrienden gemaakt uit landen over de hele wereld, Australië, Nieuw-Zeeland, Amerika, Zwitserland. Allemaal hebben we dezelfde liefde voor luchtvaart. Dat is het mooie aan deze reis, het maakt niet uit waar je vandaan komt, hoe je eruitziet of met welk accent je praat, iedereen kan het met elkaar vinden en samen maak je de reis.

Als er een slaapaccommodatie is die je het gevoel geeft dat je in een gevangenis bent beland, maak je er samen als groep één groot feest van! En door als groep aan al die verschillende activiteiten mee te doen, maakt dat het nóg leuker. Hierdoor heb ik een geweldige tijd in Canada gehad!

AIR CADETS

7

ADVERTENTIE

COLUMN ERVARING EN ROUTINE In de luchtvaart is vliegervaring nogal belangrijk.

Routine is iets anders en wat riskanter. Ervaring geeft je extra vrijheid en helpt bij problemen of situaties die belastend zijn. Routine is dubbelzinniger, want dat kan tot nonchalance leiden.

Dit verhaaltje is voor de oude rotten, de zeer ervaren vliegers.

Ik zou instructie geven op de Janus C, een kist met 20 meter vleugel en welvingskleppen. Ik had op Terlet redelijk veel Janus gevlogen, dus zag geen probleem. De cockpitcheck van mijn leerling nam wat tijd: willen jullie echt starten? Met 17 knopen wind ging de start als een raket. Ineens kraaide de radio: Janus, kleppen dicht!

Ik geloof dat ik een kleur kreeg: ruim 10.000 starts, maar nooit remkleppen open in de start. Ze waren snel dicht, daar niet van.

Hoe overkwam me dit? Mijn leerling riep: ‘Kleppen dicht en gelockt’ en ik hoorde de tik van het sluiten, zoals in de ASK-21. Maar de positie van de handel heb ik kennelijk niet gezien en waren de remkleppen

GPS AeroData

NOTAMs gevisualiseerd op uw vluchtcomputer, navigatie software of vluchtplanningsprogramma !

gesloten, maar waren niet gelockt. Ouderdom?

Juist te veel currency? Is de leeftijdgrens die sommige clubs hanteren nuttig, verstandig of juist discriminerend?

‘Als je fouten maakt, moet je genadeloos naar je gedrag kijken,’ zo houden bevriende leeftijdgenoten mij voor. Ook monumentale ervaring beschermt niet tegen routineuze slordigheid.

Het gerepareerde staartwieltje van de ASK-21 wil niet

GPS AeroData bevat luchtruim (AIP), NOTAMs en bijzondere zweefvliegregelingen van heel Europa

op zijn plek. Twee mannen zijn al een half uur bezig en raken moedeloos. “Slijp die afstand houdende busjes dan wat af,” zeg ik. Terwijl de moedelozen nieuw gereedschap halen, bekijk ik de busjes nog eens en zie een slijprandje. Ik draai de afgeslepen stukjes in positie en het wieltje floept meteen op zijn

Bron van de luchtruim en NOTAM gegevens is de European AIS Database onderhouden door Eurocontrol

plek, asje erdoor en klaar.

Als de moedelozen terugkomen met hun gereedschap, zijn ze perplex dat het me gelukt is.

Hoe krijg je dat klaar? Ik zeg dat iedereen dit soort problemen moet kunnen oplossen en dat denken dan vaak helpt. “Maar”, voeg ik er bescheiden aan toe:

GPS Ae AeroData wordt dagelijks tussen 03:00 & 20:00 UTC gegenereerd en elke 15 minuten geactualiseerd

www.gps-aerodata.com

“over vijftig jaar kunnen jullie dit ook wel.”

Het compenseert mijn schaamte een beetje.

Tom van Doormaal

8

THERMIEK 2019 #3

GOLFVLIEGEN

tekst Coen Meijers, Jeroen Meijer - foto's Frank Schellenberg, Thijs Starreveld

GOLFVLIEGEN IN ZWEEDS LAPLAND Elk jaar worden er op verschillende plekken in Scandinavië golfvliegkampen georganiseerd met als enigedoelen: gezelligheid en hoogtewinst. Vaak gebeurt dit in de winter, zodat er gebruik gemaakt kan worden van de dikke laag ijs op de uitgestrekte meren.

Met behulp van sneeuwschuivers wordt de ijslaag omgetoverd tot een provisorische startbaan en ook wordt er een plek gecreëerd waar de vliegtuigen gestald kunnen worden.

Ottsjö Wave Camp in Midden Zweden (2200

Na de fantastische ervaring van onze deelname aan

km rijden) nabij Åre, het grootste skigebied in

het Wave Camp in Öttsjo in 2017 besloten we om

Zweden en Kebne Wave Camp in Zweeds Lapland

het in april van dit jaar nog verder te zoeken en deel

(2900 km rijden) zijn voorbeelden waar met veel

te nemen aan het Kebne Wave Camp in het uiterste

enthousiasme een zo’n twee weken durend kamp

noorden van Zweden. Het kamp is vernoemd naar

wordt georganiseerd. De Zweedse lokale zweefclub,

de Kebnekaise, die met 2114 meter de hoogste berg

belast met de organisatie, is al maanden voor het

van Zweden is. De bergen zorgen daar samen met

begin van het kamp bezig met het controleren en

de nog winterse stabiele omstandigheden vaak voor

sneeuwvrij houden van het ijs. Soms een hele klus

goede golfcondities in het voorjaar. Kiruna Segelflyg

omdat het dagen achtereen kan sneeuwen.

Klubb is een kleine zweefclub van een handjevol

IN ZWEEDS LAPLAND

leden die op het bevroren meer bij Nikaluokta sinds 1962 jaarlijks het wave camp organiseert.

Gemiddeld wordt het ijs daar 70 tot 100cm dik, afhankelijk van de winterse temperaturen. Er waren twee brede banen geprepareerd. De startbaan van ongeveer 900 meter lang en een landingsbaan van 600 meter lang met de startplaats in het midden.

Rond Ottsjรถ was het aanbod van huisjes vrij groot maar voor Kebne Wave Camp was dat een ander verhaal. Doordat Zweeds Lapland erg dunbevolkt is, is er vrij weinig keus. De organisatie heeft een tiental kleine primitieve blokhutjes naast de startplaats ter beschikking voor de spartaanse deelnemers. Wij vonden stromend water echter wel prettig en dus besloten we een huisje te huren in Kiruna, op ongeveer 40 minuten rijden. Een prachtige rit met vaak een verdwaalde eland langs de kant van de weg.

Onze eigen voorbereiding bestond uit het plannen van de lange reis, samenstellen van noodpakketjes (deze zijn verplicht in Zweden), warme en verwarmde kleding, zuurstof, lokaal onderdak, onderhoud aan de aanhangers, om maar wat te noemen. Ook konden de verplichte oranje veiligheidsstickers natuurlijk niet ontbreken op de vliegtuigen zelf.

Er zijn verschillende routes en mogelijkheden om de kampen in Zweden te bereiken. Twee jaar geleden hadden we de gehele reis over de weg gedaan via Denemarken en de brug tussen Kopenhagen en Malmรถ. Voor onze trip naar Kiruna bleek de nachtferry tussen Kiel in Duitsland en Gotenburg in Zweden een goede optie en reduceerde die de afstand van 2900 tot 2300 km rijden. Beide kampen zijn overigens ook goed per vliegtuig te bereiken.

Ottsjรถ Wave Camp per vluchtnaar ร stersund met een overstap in Stockholm of direct naar Trondheim in Noorwegen. Kebne Wave Camp via Kiruna met ook een overstap in Stockholm.

Op woensdag 3 april vertrokken we vanaf ons clubhuis in Gilze voor onze drie dagen durende reis naar Kiruna. Een lange maar fantastische ervaring met hoogtepunten zoals het passeren

9

10

THERMIEK 2019 #3

GOLFVLIEGEN

van de poolcirkel en het aanschouwen van een kudde van duizenden overstekende rendieren. De Zweedse wegen waren goed begaanbaar en netjes sneeuwvrij gehouden. Vaak reden we uren zonder een auto tegen te komen. Frank was per vliegtuig afgereisd en stond ons bij aankomst in Kiruna al op te wachten.

Zaterdag 6 april was de eerste dag van het kamp.

Vol verwachting reden we naar het meer en de natuur was wederom adembenemend mooi.

Strakblauwe lucht, een scherp zonnetje, mooie witte vergezichten en een temperatuur net beneden het vriespunt. De wegen waren hier nog wel besneeuwd maar gelukkig wel goed te berijden. Bij aankomst was het toch even interessant om met auto en aanhanger het ijs op te rijden. De landingsbaan, de andere zweefvliegtuigen en een net vertrekkende Piper Pawnee waren een goede aanmoediging.

Patrik, een vriendelijke Zweed met een bontmuts gemaakt van een gejaagde vos reed rond op zijn sneeuwscooter en had de leiding over “Nika Ground”. Na wat handen schudden en overleg werd uitgelegd waar we de vliegtuigen in elkaar konden zetten en waar ze gestald konden worden.

Met ijsboren maakten we een V in het ijs waar we een touw doorheen konden doen en waarmee we de vliegtuigen ‘s nachts konden vastzetten. Zoals je kan verwachten van de Zweden, alles was goed doordacht en tot in de puntjes georganiseerd. Dit alles in een super ontspannen en vriendelijk sfeertje.

Naast een groep Zweden en ons Nederlandse groepje van zeven waren er nog een aantal Noren en Finnen die ook deelnamen aan het kamp.

In totaal zo’n 40 man en 20 zweefvliegtuigen variërend van een Grob Astir tot een Duo Discus XLT. Twee jaar geleden in Ottsjö waren er zelfs nog meer deelnemers. Er waren drie sleepvliegtuigen beschikbaar; een Piper Colt, een Piper Pawnee en een Cessna 182.

In de middag kregen we een briefing van de organisatie over de lokale procedures waarna de eerste startjes volgden. Helaas stond er die dag geen golf maar was het perfect voor wat sightseeingvluchtjes om te genieten van het adembenemende uitzicht. Een totaal wit landschap

11

IN ZWEEDS LAPLAND

van bergen en dalen, bevroren meren en eindeloze

skipiste bij ondergaande zon. Zelfs de Zweden

bergruggen. Nadat we allemaal lekker hadden

verklaarden ons voor gek maar de beveiliging was

gevlogen werden de hoezen over de vliegtuigen

om te kopen met een Hollands biertje.

getrokken, het vliegtuig op een plankje gereden, de staart op een bokje gezet en de spanbanden

Gelukkig draaide de tweede week de wind en werd

aangetrokken, – klaar voor de nacht.

de golf in de loop van het kamp beter en kwam eindelijk de lenticularis tevoorschijn. Via de radio

De dagen erna was het weer prachtig, onbeperkt

hield iedereen elkaar op de hoogte waar de golf te

uitzicht en geen wolkje aan de lucht. Insmeren met

vinden was. De sleepvliegers wisten ook vaak waar

zonnebrandcrème en soms was het zelfs mogelijk

we moesten zijn en hielden elkaar ook goed op de

om met alleen een T-shirtje rond te lopen over het

hoogte. De collegialiteit onder de zweefvliegers

ijs. Echter, de windzak hing er maar slapjes bij dus

was dan ook top. De ontkoppelhoogte is het

de golf waar we zoveel kilometers voor hadden

beginpunt van de hoogtewinst en daardoor een

gereden was nog ver te zoeken.

belangrijk beslismoment. Het dipje niet vergeten te maken na het ontkoppelen zodat het punt van

De wind was nog steeds zwak en dus was er een

ontkoppelen ook daadwerkelijk zichtbaar was

mooie gelegenheid voor ons om ook andere dingen

op de logger. Ontkoppel je te laag, dan mis je de

te doen dan alleen maar rondhangen op het ijs.

aansluiting en moet je weer terug naar het veld

Een aantal van ons maakten een dagwandeling

glijden om vervolgens opnieuw te starten en hopen

in de sneeuw en ook een bezoek aan een van de

dat de golf er nog staat. Ontkoppel je te hoog dan

modernste ijzermijnen in Kiruna was de moeite

is de hoogtewinst beperkt en wellicht niet genoeg

waard. De tour op een sneeuwscooter in de

voor eventueel een gouden of diamanten hoogte.

avonduren kon natuurlijk niet ontbreken evenals een

Eenmaal ontkoppeld is het een heerlijke spanning

bezoekje aan het ijshotel. Een van de hoogtepunten

die langzaam overgaat in opluchting als blijkt dat

was een winterse barbecue op het terrein van de

de variometer vrolijk in de plus blijft staan en de

12

THERMIEK 2019 #3

GOLFVLIEGEN

Mountain High zuurstofcomputer vertrouwd puft

genoten te hebben van het uitzicht en de lekkere

naarmate je hoger komt. Dit alles bij een uitzicht

stijgwaarden boven de Kebnekaise werden we

op ruwe bergruggen, verlaten dalen, bevroren

soms getrakteerd op enorme lenticulariswolken die

meren en hier en daar een kudde rendieren op de

snel ontstonden, maar ook weer verdwenen. Een

berghelling. Allemaal even mooi. Ook werd snel

prachtig spektakel maar ook iets om goed voor uit

duidelijk dat de PLB en de verplichte noodpakketje

te kijken. Gelukkig hielden we elkaar via de radio

een absolute noodzaak waren in geval van een

goed op de hoogte en was de collegialiteit ook hier

buitenlanding. Achter de eerste bergrug was een

maximaal. Eenmaal de maximale hoogte bereikt

eenzaam sneeuwscooterspoor het enige wat leek

hebbend, was het terugglijden naar het veld en

op civilisatie. Een goede vluchtplanning is dus een

zorgen dat het zweefvliegtuig langzaam weer op

vereiste.

temperatuur kon komen. Er was een speciaal gebied waar je rustig de hoogte eraf kon vliegen zonder

Vanwege de kou en de vochtige adem was de kans

andere zwevers te hinderen.

op bevriezing van de kap aan de binnenkant groot.

Om dit te voorkomen hadden we op advies van

Vliegtechnisch is het zweefvliegen in Zweden

de Zweden lexaanplaatjes in de kap geplakt met

voor zweefvliegers met verschillende ervaringen

transparant dubbelzijdig tape. Dit werkte perfect.

geen probleem. Onze ervaring was variĂŤrend van

Ook de ventilator openhouden werkte goed, al was

een recente GPL-houder tot een zeer ervaren

dat bij -30 graden en lagere temperaturen wel wat

instructeur. Bergvliegen vereist natuurlijk altijd wel

frisjes.

een redelijke en recente zweefvlieg-(en sleep-) ervaring en natuurlijk een goede voorbereiding.

Niet alleen de golf kon snel opkomen of weggaan

Over het algemeen is het voor de gemiddelde GPL-

maar ook de wolken konden dat. Na een tijdje

houder goed te doen. Lokale instructeurs zijn erg

13

IN ZWEEDS LAPLAND

behulpzaam en altijd bereid om een checkstart te maken of even mee te gaan in geval van enige twijfel. Het luchtruim is ongecompliceerd en er wordt een blokhoogte gereserveerd voor het kamp die is aangegeven per NOTAM. Ook de Airways die door dit gebied liepen, waren tijdelijk niet beschikbaar voor de burgerluchtvaart. Via de radio hield de vlieger contact met ’Nika Ground’ om de actuele hoogte door te geven. Zij hielden dan weer contact met de luchtverkeersleiding in Stockholm om ons plafond in stappen te verhogen tot maximaal FL350. Het vliegen vanaf een ijsbaan is te vergelijken met een verharde baan, alleen is de uitloop ietsje langer al is het remmen op het ijs geen probleem. De temperatuur is laag maar met goede warme en verwarmde kleding en schoeisel is dat geen probleem.

Voor meer info: coenmeijers@me.com

Helaas kwam ook aan dit kamp een einde en

Website Ottsjö Wave Camp:

kwamen we na een drie dagen durende terugreis

http://ottsjowavecamp.se

weer aan op Gilze. In totaal hebben we 34 vluchten gemaakt, bijna 40 uur gevlogen en 6580 km gereden. Afgelopen jaar werden vluchten afgebroken omdat het plafond ’slechts’ FL280 was.

Website Kebne Wave Camp:

Helaas bleef het voor ons beperkt tot net beneden

https://sfk-kiruna.se/the-wave-soaring-camp

de FL150.

Ondanks de zwakkere wind hebben we een onvergetelijke reis gemaakt die iedereen is aan te

Youtube clip:

raden. Zweefvliegen in Zweden is iets anders dan

https://youtu.be/WJvn7BhEu0M

bijvoorbeeld in de Alpen of de Pyreneeën maar minstens even leuk. De Zweedse organisatoren in zowel Ottsjö en Kebne hadden het super voor elkaar en waren ontzettend vriendelijk en behulpzaam. Niks was te veel moeite en de sfeer was uiterst relaxed. Briefings waren in het Engels om ons tegemoet te komen.

Mocht je interesse hebben om naar Zweden af te reizen voor een fantastisch avontuur, Ottsjo Wave Camp wordt volgend jaar gehouden in week 11 en 12 en Kebne Wave Camp in week 13 en 14. Mocht je vragen hebben neem dan even contact met ons op.

Jeroen, Thijs, Marissa, Frank, Robbie, David en Coen GLC Illustrious

14

THERMIEK 2019 #3

TABOE

TABOE BESTAAT 15 JAAR EN ZOEKT VERJONGING! In 2004 werden de eerste TABOE-dagen gehouden,

was het te vaak te slecht weer, nog afgezien van het

georganiseerd door Arjan de Jong en Maurice Bakermans,

gebrek aan vrijwilligers.

door Natasja van der Neut `de echte oprichters` genoemd.

Dat de TABOE-dagen bij de AcvZ gehouden

Natasja heeft al gauw haar medewerking verleend, in de

worden, is niet toevallig. Het is in het verleden wel

loop der jaren bijgestaan door Frans Guise, Arie van der

eens gebeurd dat amper een week voor de eerste

Kuil en Loek Schot. Maar ze stoppen ermee en zijn hard

dag doodleuk een locatie werd afgezegd, waarop

op zoek naar nieuwe en het liefst jonge organisatoren van

de AcvZ in de bres sprong en een helpende hand

dagen waarop Training Aan Beginnende Overland Experts

bood in de vorm van een zaaltje. De organisatoren

gegeven wordt door ervaren overland- en wedstrijdvliegers.

zijn overigens allevier lid geworden van de club.

Aanvankelijk waren Salland en Eindhoven gastheer, later

Natasja wil erg graag het stokje overdragen aan

het KNVvL-gebouw in Woerden, maar dat bleek veel te klein

enthousiaste mensen die ideeën hebben over een

te zijn. Sinds een aantal jaren is het clubgebouw van de

interactieve aanpak van TABOE, waarbij gedacht

Amsterdamsche Club voor Zweefvliegen het thuishonk.

kan worden aan workshops waarbij pas opgedane theorie meteen in de (virtuele) praktijk gebracht

Op zaterdag 9 november kwamen er ongeveer 25

wordt.

zweefvliegers bij elkaar in het clubgebouw van de ACvZ op Soesterberg om te luisteren naar lezingen van Baer Selen

De volgende TABOE staat gepland op zaterdag 25

(Efficiënt vliegen), Francois Jeremiasse (Vluchtvoorbereiding)

januari 2020. Op de site van Zweefportaal vind je

en Bas Seijffert (Final glide en buitenlandingen). Ze waren

een linkje naar TABOE. Daar wordt binnenkort het

niet de enige aanwezigen, er werd druk gewinterwerkt en dat

programma bekend gemaakt. Ben je er nog nooit

was goed te horen in het bovenzaaltje waar de presentaties

geweest? Schrijf je in, altijd de moeite waard. Heb

gehouden werden, die gelukkig zo boeiend waren, dat de

je al goede ideeën voor de toekomstige TABOE-

bijgeluiden voor lief genomen werden.

dagen, laat het daar weten!

Aanvankelijk waren er nooit veel meer dan 20 toehoorders, maar vanaf 2006 werden dat er al gauw een stuk of 60! In die tijd waren er zelfs vier dagen waarop er lezingen gegeven werden, toen ook al door mensen als Sikko Vermeer, Bas Seijffert en Mark Leeuwenburgh, die TABOE trouw zijn gebleven door de jaren heen. Maar na 2007 werd besloten dat vier dagen te veel van het goede was en sindsdien worden er in de winterstop twee zaterdagen gepland. Het aantal deelnemers schommelt de laatste jaren zo tussen de 20 en de 30. TABOE richt zich vooral op die zweefvliegers die van plan zijn om ooit deel te nemen aan de zomerwedstrijden of het nationaal kampioenschap, maar ook op vliegers die van ervaren mensen willen horen hoe ze zich zich beter kunnen voorbereiden op overlandvluchten en wat er komt kijken bij het gebruik van een LX , waterballast en flaps, om maar wat te noemen.

Ooit was er ook een praktijkgedeelte, waarbij deelnemers de theorie konden omzetten in een overlandvlucht, maar helaas

EPST

EPST/KNVVL LUCHTVAART ORIËNTATIEMARKT Op 9 november organiseerde EPST, onze sponsor van de iFly!regeling, in samenwerking met de KNVvL, een Luchtvaart Oriëntatiemarkt Utrecht. Dé ontmoetingsplek voor iFly!-ers en andere geïnteresseerden die zich willen oriënteren op een toekomst in de luchtvaart. Op deze dag wordt er via een aantal workshops uitleg gegeven over de verschillende beroepen in de luchtvaart. Naast de professionele mogelijkheden is er ook aandacht voor de recreatieve kant van de luchtvaart, alles waar de KNVvL voor staat, met de nadruk op zweefvliegen.

LEERLING-ZWEEFVLIEGER MET TOEKOMSTPLANNEN? Er was een piloot aanwezig die bij Transavia werkt en vertelde hoe zijn dag als First Officer eruit ziet, EPST Managing Director Eric Duijkers gaf uitleg over wat je te wachten staat bij de opleiding. een afvaardiging van de Juniorenselectie liet zien wat je allemaal met zweefvliegen kan doen na het behalen van je brevet; veel meer dan alleen maar wedstrijdvliegen! Een unieke gelegenheid om tijdens deze markt je vragen voor te leggen aan deskundigen.

DE IFLY!-GROEP VAN 2019-2020…

Er waren 23 iFly!-ers, vaak ook met één van de ouders, aanwezig bij deze bijeenkomst als onderdeel van het iFly!programma. Van al deze mensen waren er al 15 solo. Er was ook de mogelijkheid om weer een COMPASS-test te doen, om te vergelijken met de resultaten van het voorjaar. Leuk om te vermelden dat bijna allen vooruit waren gegaan en nu al een positief resultaat hebben gehaald voor deze test, op grond waarvan ze door kunnen gaan met de selectie als ze kiezen voor een opleiding bij EPST.

WORDT VERVOLGD...

Luchtvaart Oriëntatiemarkt, een leuk concept en zeker voor herhaling vatbaar. De hoop is dat er een zaadje is geplant om ooit iets te gaan doen met luchtvaart. ...En de iFly!-groep van 2020 -2021? Die komt eraan! De werving loopt en in maart beginnen er weer 25 iFly!-ers aan het volgende tweejaarsprogramma.

Frouwke Kuijpers, KNVvL afdeling Zweefvliegen

15

16

THERMIEK 2019 #3

GESCHIEDENIS

JAN THIJSSEN Jan Thijssen op de bok van de ESG PH-9 van de Vliegclub Teuge. De langste leerling die instructeur Rood ooit tussen de A-bok van de ESG heeft geperst (foto archief Thijssen).

ZWEEFVLIEGER EN VERZETSMAN Door Wim Adriaansen

Als het zuiden van ons land, op

zijn vader firmant is in een

waarmee hij in de dienstwagens

sommige plaatsen na heftige

accountantskantoor. Breed

reed’, schrijft later het clubblad

gevechten, al is bevrijd van

hebben ze het niet thuis, Jan

van de Vliegclub Teuge. Maar de

de Duitse bezetter moeten de

volgt in zijn geboorteplaats de

belangstelling van Jan Thijssen

bewoners boven de rivieren

HBS en kiest dan voor een studie

reikt verder dan alleen radio’s.

nog tot mei wachten voor het

elektrotechniek aan de MTS in

zover zal zijn. Op 5 mei 2020

Amsterdam (nu HTS). Hij is reeds

VLIEGCLUB BUSSUM

herdenken we dat het land

als scholier geïnteresseerd in

Hoe Jan Thijssen met het

vijfenzeventig jaren geleden

de bouw en de reparatie van

zweefvliegen in aanraking

weer vrij was. Het is goed om

radiotoestellen. Die verkoopt

is gekomen is niet bekend.

even bij die oorlogsjaren stil

hij dan en met de opbrengst

De Bussumsche Courant van

te staan. Men heeft dat enkele

kan hij zijn studie bekostigen.

donderdag 17 september

jaren na de oorlog al op Teuge

Al jong is hij gewend om de

1936 maakt er melding van

gedaan. In het restaurant is

handen uit de mouwen te steken.

dat te Bussum het initiatief is

toen een glas-in-loodraam

Na zijn militaire dienstplicht te

genomen ‘voor deze jongste

geplaatst met de namen van de

hebben vervuld bij de infanterie

van de sporten.’ Bij die

clubgenoten die in de strijd zijn

treedt hij in 1931 in dienst van

oprichtingsvergadering van

gevallen. Aan een van hen wil dit

het staatsbedrijf PTT. In 1938

de Gooische Zweefvliegclub,

artikel aandacht geven.

wordt hij daar belast met de

zoals de naam zal luiden, heeft

opsporing van illegale zenders

Jan Thijssen de leiding. Hij

Jan Thijssen is op 29 december

in ons land. ‘Bekend was hij

presenteert daar een plan voor

1908 geboren in Bussum, waar

vanwege de hoge snelheden

een club, maar tegelijk wijst

17

JAN THIJSSEN

hij op de moeilijkheden die

zomerkamp van 1936 op Teuge.

korte periode voorafgegaan

men heeft moeten overwinnen

Blijkens zijn vluchtenboekje,

die wordt aangeduid met

voordat er, bij wijze van proef,

want zo heette dat toen, is

‘waggelen’, dat wil zeggen het

is gevlogen. Dat gebeurde in de

Jan Thijssen eerst lid van

met behulp van de roeren recht

zomermaanden op het terrein

de Zweefvliegclub Bussum,

houden van het zweefvliegtuig.

‘De zeven Bergen’ bij het St.

later van de Amsterdamsche

Na enkele sledevaarten op de

Janskerkhof. Wim Oyens heeft

Club voor Zweefvliegen en

grond komt hij bij de vierde van

daar enkele vluchten gemaakt,

de Vliegclub Teuge. Er is

zijn zweefsprongen, volgens

nadat Louis de Lange, in zijn

geen melding van vluchten

de kolom bemerkingen in zijn

functie van inspecteur van

bij de ACvZ, wel op Teuge en

vluchtenboekje, los van de grond

het ministerie van Waterstaat,

Ypenburg.

met als toevoeging ´beheerst doorgaan´. Dan volgen enkele

het terrein officieel heeft goedgekeurd. Het terrein is

VLIEGEN OP TEUGE

vluchten tot 5 à 6 meter hoogte

onderdeel van het Gooische

De belangstelling voor het

met de opmerking ´pompen´

natuurreservaat en dat maakte

zweefvliegen heeft Jan Thijssen

en dan een harde landing. Het

het verkrijgen van toestemming

vermoedelijk gekregen van

is het beeld van de algemeen

extra moeilijk. Jan Thijssen

zijn vriend Willy Hamers. Jan

toegepaste solo-opleiding

wordt geen lid van het bestuur.

Thijssen meldt zich in augustus

tot zweefvlieger uit die jaren,

Secretaris wordt Willy Hamers,

1937 zelf aan als deelnemer aan

waarbij de instructeur vanaf de

die, zo schrijft de krant, een

een zweefvliegkamp op Teuge.

grond aanwijzingen geeft aan de

geestig relaas heeft gegeven

In zijn vluchtenboekje zien we

leerling op de eenpersoons ESG.

van zijn belevenissen op het

dat hij op 6 augustus met een

Ingrijpen is dan niet mogelijk.

Leerlingen aan de maaltijd in de eetzaal van de Vliegschool op Teuge. Jan Thijssen met bord (foto archief Thijssen).

ESG zijn eerste sledevaart heeft

Of Thijssen op Teuge al bekend

gemaakt. Daaraan is zeker een

is als ‘Lange Jan’ weten

18

THERMIEK 2019 #3

GESCHIEDENIS

Het zweefvliegbewijs van Jan Thijssen, gedateerd op 29 augustus 1939, heeft tevens de aantekening tot het maken van vliegtuigsleepstarts.

zowel op Teuge als op Ypenburg.

Bij de vluchten op dit veld wordt vermeld dat hij dan vliegt bij de Nationale Luchtvaartschool.

De NLS heeft het vliegbedrijf overgenomen van het Instituut, dat eind 1938 is opgehouden te bestaan. Bij deze sleepstarts in het vluchtenboekje wordt de vliegduur vermeld, een kwartier tot een half uur.

‘Het was in de tijd dat de Centrale Vliegschool van de heer Bauling op Teuge draaide, dat Thijssen op het vliegveld kwam. Nauwelijks had hij de eerste sledevaarten ontvangen of hij was meteen enthousiast we niet. Wel wordt in een

van de ESG op de Universal,

zwever. Sneeuw, regen of wind,

herdenkingsnummer van de

de wat meer geavanceerde

herfst of winter konden hem

club van mei 1948 vermeld dat

trainer. Die is door Jan Wijkens,

niet tegenhouden vanuit zijn

hij de langste leerling was die

chef werkplaats van de NV

woonplaats in het westen naar

instructeur Rood ooit ‘tussen

Vliegtuigbouw in Deventer,

Teuge te komen. Al spoedig

de A- bok van de ESG heeft

gebouwd en op Teuge als trainer

had hij de knepen onder de knie

geperst. Ontzettend lange

in gebruik genomen. In diezelfde

en werd hij lid van onze club.

benen, stevige knuisten, een

maand vliegt hij ook op een

Nog enig oefenen en hij werd

reuzen neus, een sportman, dat

Baby van Teuge.

op de Baby gezet en behaalde

was Jan Thijssen’, zo lezen we.

In augustus en september

weldra zijn C-brevet. Een

In september wordt de opleiding

meldt het vluchtenboekje twee

gezellig clublid. Wij herinneren

vervolgd met bij vlucht 31 voor

keer enkele sleepstarts op de

ons nog levendig de vele

de eerste maal de vliegtijd: 18

Grunau-8 op Teuge en daarna

gezellige avonden die wij met

seconden. Het jaar wordt op

vijf vluchten op een Grunau-8

hem doorbrachten.’ Tot zover

31 december in de vrieskou

bij het Nederlands Instituut voor

de terugblik in het blad van de

afgesloten met nog vier ESG-

Zweefvliegen op Ypenburg.

vliegclub.

starts, waarbij S-bochten worden

Aan het slot daarvan maakt

Nog een terugblik. Jan heeft

beoefend. Keurig en goed is het

hij een sleepvlucht op een

een oom, Dick Bouwman, een

commentaar. Hij heeft dan zestig

Grunau Baby eenzitter. Maar de

broer van zijn moeder, die ook

starts genoteerd.

meeste vluchten zijn toch op de

op Teuge vliegt. ‘Met z’n allen in

Na enkele maanden rust wordt

Universal en een enkele maal de

een oude, waarschijnlijk open,

in april 1938 de opleiding hervat.

ESG.

auto van Bussum naar Teuge.

In mei meldt het vluchtenboekje

Het vliegen in 1939 begint vroeg,

Een vriend, vermoedelijk Willy,

zes doellandingen achtereen. De

al in januari. Thijssen heeft

aan het stuur en Jan op de

eerste fase van de opleiding is

definitief de overstap gemaakt

achterbank. Jan die dan plagerig

dan wel afgerond. In juni maakt

naar de Baby, met af en toe nog

via de treeplank naar voren

hij twee sleepvluchten op de

een vlucht op ESG of Universal.

liep en het stuur beroerde tot

Grunau-8 tweezitter van de

In mei en juli noteert hij een

ontzetting van de bestuurder en

Vliegclub Teuge. Hij stapt over

aantal sleepstarts met de Baby,

tot groot plezier van de andere

19

JAN THIJSSEN

inzittenden. Met Jan kon je lachen.’ Op 29 augustus heeft Jan zijn laatste vlucht, zijn 212e, in zijn vluchtenboekje genoteerd. Op die dag ook zet hij in een stevig handschrift zijn handtekening op zijn zweefvliegbewijs met sleepaantekening. Het heeft het nummer 86 en is geldig tot 3 juni 1941. Maar helaas, als gevolg van de algemene mobilisatie in 1939 is zweefvliegen dan niet meer mogelijk.

RADIONET

De mobilisatie in 1939 -1940 maakt Jan Thijssen mee als luitenant bij de Infanterie bij Oud Leusden (foto archief Thijssen).

De Duitse inval in ons land in mei 1940 en de capitulatie van de

en anderzijds op actie tegen de

Noordwijkerhout en Jan Thijsen

krijgsmacht maakt Jan Thijssen

bezetter. Thijssen wil ook deze

is actief zweefvlieger van enkele

mee als eerste-luitenant bij de

groepen met zijn radiodienst

jaren later.

infanterie. Na zijn demobilisatie

actief ondersteunen. Met enkele

trouwt hij en gaat wonen in

verzetsmensen wordt hij in mei

RAAD VAN VERZET

Rijswijk.

1943 de oprichter van de Raad

Jan Thijssen begint als

Al direct na de capitulatie gaat

van Verzet, afgekort RVV, die

operationeel leider van de RVV

Jan Thijssen met zelf gebouwde

vooral actiegericht te werk

meteen met het opzetten van

apparatuur een binnenlands

zal gaan. De radiodienst, zo

een nieuw binnenlands radionet,

radionet opzetten. Hij komt zo

is het plan van Thijssen, zal

dat ook radiocontact met

in contact met de Ordedienst.

dan ter beschikking staan van

Londen kan onderhouden. De

Dat is een organisatie van

zowel de OD als van andere

schuilnaam voor Jan Thijssen

voornamelijk militairen die zijn

verzetsgroepen. En dat leidt tot

in het verzet wordt Lange Jan.

gedemobiliseerd. De Ordedienst

een conflict met de Ordedienst,

Met zijn 1.93 meter (gemeten bij

wordt een hechte organisatie

dat zo hoog oploopt dat Thijssen

zijn militaire keuring) is hij voor

met vertakkingen over het

door Jhr. Pieter Six, die de

die tijd zeker iemand die met

gehele land. Als taak ziet men

leiding heeft van de Ordedienst,

kop en schouder boven anderen

het voorkomen van een chaos

wordt ontslagen.

uitsteekt.

als ons land van de bezetter

Terugblikkend is het een bizar

De Ordedienst heeft van meet

zal worden bevrijd. Want dat

toeval dat hier een zo ernstig

af aan goede contacten met

dit gebeurt, daarvan is men

conflict is gerezen tussen twee

de Nederlandse regering in

overtuigd. De radiodienst

zweefvliegers met beiden

ballingschap in Londen. En in

van Thijssen verzorgt het

een tegengestelde visie op de

Londen twijfelt men aanvankelijk

onderlinge contact tussen het

situatie van dat moment en op

aan de RVV. Voor Jan Thijssen is

hoofdkwartier en die afdelingen.

de toekomst van ons land. Jhr.

dat reden om een van zijn naaste

Daar blijft het wat de Ordedienst

Pieter Six was immers begin

medewerkers, Andries Ausems,

betreft bij. Ondertussen zijn

jaren dertig van de vorige

naar Londen te sturen. Via een

er in ons land verzetsgroepen

eeuw nauw betrokken bij de

van de ontsnappingsroutes uit

ontstaan, die zich richten op

activiteiten van de Eerste

ons land weet Ausems Londen

enerzijds hulp aan onderduikers

Nederlandsche Zweef Club in

te bereiken en verslag uit te

20 THERMIEK 2019 #3

GESCHIEDENIS

De namen van de 117 gefusilleerden op 8 maart 1945 zijn vermeld op de glazen wand van het huidige monument nabij Woeste Hoeve in Hoenderlo. Het monument is een ontwerp van Tirza Verrips.

brengen aan de regering. De

van de RVV en Londen. Via deze

aanwezig zou kunnen zijn.

regering ziet dan het belang

lijn komt ook de financiering

Hij is er niet maar de inval

van een goed contact met de

van het verzet tot stand. De film

leidt wel tot de arrestatie van

RVV in. Het Bureau Inlichtingen

Bankier van het verzet (2018)

enkele zweefvliegers wegens

van de Nederlandse regering,

geeft daarvan een indringend

vermeende spionageactiviteiten,

dat na het fiasco van het

beeld. Het streven van Jan

Englandspiel in 1943 onder de

Thijssen en zijn medewerkers is

deskundige leiding staat van

de RVV te maken tot de koepel

BINNENLANDSE STRIJDKRACHTEN

majoor Jan Somer, leidt daarna

van de verzetsorganisaties in

Als na de invasie van juni 1944

agenten op die in Nederland de

ons land, maar dat is slechts ten

de geallieerde legers oprukken,

radiocontacten zullen verzorgen

dele gelukt. Jan Thijssen is de

komt ook de bevrijding van ons

tussen de regionale afdelingen

stuwende kracht en mede door

land naderbij. De Nederlandse

zijn leiding aan de Radiodienst

regering in Londen besluit in

een van de belangrijkste mensen

september 1944 de activiteiten

in het Nederlandse verzet tegen

van de verzetsorganisaties in

de Duitse bezetter.

ons land als de OD en de RVV te bundelen en deze groepen

OVERLEG VAN ZWEEFVLIEGERS

bijeen te brengen in een nieuwe

In de oorlogsjaren is er nog

Strijdkrachten. Die BS zouden

regelmatig contact tussen

dan staan onder militair

zweefvliegers om plannen te

commando. Kolonel Henri Koot

maken voor de toekomst. In 1943

krijgt de leiding van de BS. Er

doet de Sicherheitsdienst, die

komt een overleggroep van

weet heeft van de activiteiten

betrokken partijen, aangeduid

van Thijssen, bij een bijeenkomst

als Delta-overleg, maar dat leidt

in Vianen een inval omdat

niet tot resultaat.

men vermoedt dat hij daarbij

Dwarsligger is Jan Thijssen, die

organisatie, de Binnenlandse

21

JAN THIJSSEN

actie wil tegen de bezetter. Om

loopt hij in een val van de

die reden is hij niet bereid de

Sicherheitsdienst. De leider

werkzaamheden van de RVV te

daarvan, SS-Hauptscharführer

staken en zich te schikken in de

Otto Haubrock, herkent Lange

beslissingen van militaire zijde.

Jan en arresteert hem. Zuiver

De Ordedienst en ook de leiding

toeval dat er een controlepost

van de BS in de persoon van

was, zo meldt de officiele

kolonel Koot, nemen zijns inziens

geschiedschrijving. Maar in een

een te afwachtende houding aan

verslag van zijn activiteiten

en willen pas actief naar buiten

dat Haubrock na de bevrijding

treden als de bevrijding daar

heeft geschreven stelt hij dat

represaille besluit de bezetter

is. Ook neemt Thijssen geen

hij was getipt over de komst

op 8 maart 1945 bij Woeste

genoegen met de functie die

van Thijssen. Geen toeval dus

Hoeve 117 verzetsstrijders te

kolonel Koot hem in de nieuwe

maar verraad. Hoe dan ook, het

fusilleren. Jan Thijssen is een

organisatie aanbiedt, namelijk

blijft mistig. Thijssen wordt na

van hen. Hij doet een poging

die van chef materieel. Jan

intensief verhoor gevangengezet

om te ontsnappen, maar dat

Thijssen en kolonel Koot worden

in het Huis van Bewaring in

mislukt. Zijn vlucht eindigt in het

in het Delta-overleg, zo kan

Zwolle.

prikkeldraad waar hij onder een regen van kogels sterft.

worden geconcludeerd, geen vrienden.

WOESTE HOEVE

Jan Thijssen is postuum

In november 1944 komt de

Op 6 maart 1945 vindt er

onderscheiden met de Bronzen

overleggroep bijeen in Rijswijk

nabij de Woeste Hoeve een

Leeuw. Hij is eerst begraven

waar Thijssen vasthoudt aan zijn

aanslag van het verzet plaats.

in Bussum. In 1990 is hij

eerder ingenomen standpunt

Een passerende Duitse auto

herbegraven op het Ereveld bij

en opnieuw niet bereid is de

wordt daarbij onder vuur

Loenen. En het raam -in een

RVV op te heffen. Als hij daarna

genomen. Later blijkt dat de

donkere hoek- in het restaurant

met zijn medewerkers per auto

auto te zijn van de Höhere SS-

van Teuge zorgt ervoor dat

(een auto van het Rode Kruis)

und Polizeiführer Rauter, die

wij hem als zweefvlieger en

richting Rotterdam vertrekt

daarbij zwaargewond raakt. Als

verzetsman niet vergeten.

Jan Thijssen hier met koptelefoon aan het werk als radiotechnicus. De foto dateert van 1938 (foto archief Thijssen).

22

THERMIEK 2019 #3

STIP OP DE HORIZON

STIP OP DE HORIZON

door Gert van Os en Hadriaan van Nes

Na het inzicht over de (positieve) ontwikkeling van de aerodynamica, willen we nu wat meer inzicht krijgen in een wellicht wat bedreigender ontwikkeling, die van het luchtruim.

We hebben de visie gevraagd van Alexander ter Kuile. Alexander was van kort na de oprichting tot tien jaar geleden secretarisgeneraal bij de Civil Air Navigation Services Organisation (CANSO) Dat is de overkoepelende organisatie van ‘s werelds luchtverkeersleidingsorganisaties. Recentelijk is hij door de minister (van Infrastructuur en Waterstaat) gevraagd als lid van het Advies Comité Kennis en Innovatie bij de luchtruimherziening. Daarnaast was hij voorzitter van de Bewonersdelegatie Lelystad Airport, die de minister over de nieuwe aanvliegroutes van Lelystad adviseerde. Zo heeft hij zich onder andere beziggehouden met de argumenten van omwonenden en met de reparatie van de Milieu Effect Rapportage (MER Lelystad).

Alexander heeft een brede luchtvaartervaring in de

met name door de groei van Eindhoven in Noord-

techniek, alsook de operatie, maar daarnaast kent

Brabant en de plannen voor Lelystad Airport. Bent U

hij de beleidsvraagstukken. Daardoor kan hij ons

het eens met deze geschetste ontwikkeling?

een goed beeld geven van de organisatie van de luchtvaart.

Jawel, maar er is een onderliggende oorzaak voor deze ontwikkeling die steeds duidelijker wordt.

Dertig jaar geleden, na de Koude Oorlog verandert

Grondslag voor efficiënt gebruik van het beschikbare

defensie; Ypenburg, Valkenburg, Soesterberg

luchtruim is het gevoerde overheidsbeleid. Het

en Twente sluiten. Tegelijkertijd liberaliseert de

beleid van de Nederlandse staat, als eigenaar

commerciële luchtvaart, er ontstaat een enorme

van het luchtruim, is allesbepalend voor een

groei in het civiele luchtruim (trendbreuk?).

efficiënt luchtvaartsysteem. Een uitgekiend beleid

Militair luchtruim en militaire bases gaan door

behoort een succesvolle samenwerking tussen

burgerverkeer gebruikt worden. Resultaat voor

de luchtruimbeheerders, luchtruimgebruikers

zweefvliegers, ondanks investeringen in mode-S-

en de luchthavens te stimuleren. In Nederland

transponders en 8,33 kHz-separatieradio's, gestaag

is dit de afgelopen vijftig jaar scheefgegroeid.

opkomende beperkingen, het luchtruim raakt vol:

Het luchtruimbeleid stamt uit 1950, terwijl de

23

INTERVIEW MET ALEXANDER TER KUILE

luchtvaartmaatschappijen in 1988 door de EU werden geliberaliseerd en de Nederlandse luchthavens in 1995 in een monopolie geplaatst werden. Het Nederlandse luchtvaartbeleid drijft juist de frictie op tussen deze belangrijke luchtvaartpartners, iets wat we vandaag de dag dagelijks meemaken.

Vroeger, tot nog een geruime tijd na de Tweede Wereldoorlog, was alles in handen van de overheid.

Ook de (nationale) luchtvaartmaatschappijen en luchthavens. De nationale overheden regelden onderling landingsrechten, tarieven, capaciteit op routes en de indeling van het luchtruim.

huidige opzet wordt veel luchtruim opgeslokt voor

Na de liberalisatie, zo’n dertig jaar geleden,

uitklimmend en dalend verkeer. Door de inefficiënte

ontstond plots de sterke opkomst van goedkope

indeling van het luchtruim moet men het verkeer

luchtvaartmaatschappijen. De luchthavens en de

steeds meer laag uitspreiden. Dit kwam pijnlijk aan

luchtverkeersleiding werden niet geprivatiseerd,

het licht bij de ontwerpen voor Lelystad Airport. De

waardoor deze sectoren hun meer politieke en

luchthaven was bedoeld om Schiphol te ontlasten,

bureaucratische overheidskarakter behielden. Deze

maar het bleek juist interferentie te veroorzaken

sectoren reageren trager, zo ontstaan er verschillen

en luchtruimcapaciteit te verminderen. Gevolg:

tussen de organisaties, ieder heeft verschillende

luchtruimgebruikers woest, de omwonenden in

doelen, afwijkende processen, besluitvorming en

opstand en de opening van Lelystad moest driemaal

werkstijlen. Dit veroorzaakt wrijving binnen het

worden uitgesteld. Het beleid faalt volledig. In

luchtvaartsysteem. Het in Nederland gevoerde beleid

meerdere opzichten een buitengewoon kostbare grap

is verre van optimaal voor efficiënt luchtruimgebruik.

voor zowel de overheid, als de luchtruimgebruikers, de verkeersleiding en de Royal Schiphol Group NV.

Het luchtruim is ook nog eens verdeeld tussen Eurocontrol voor (hoog) overvliegend verkeer, LVNL

Gaat er aan deze situatie iets gedaan worden?

(in 1993 afgescheiden van de RLD als zelfstandig bestuursorgaan (zbo) voor het lagere burgerverkeer

De minister heeft de Commissie Participatie en

en het Commando der Luchtstrijdkrachten (CLSK)

Governance voor de luchtvaart onder leiding van

voor het militaire verkeer. Deze opzet leidt niet

oud-burgemeester Job Cohen ingesteld. Deze

tot efficiëntie of samenwerking. Ieder beheert

commissie zal een advies voorbereiden aan de

luchtruim, ook als dit niet direct nodig is. Resultaat:

minister over de governance van de luchtvaart

gefragmenteerd luchtruim, waarin niet efficiënt

in Nederland. De commissie zal in haar advies

gevlogen kan worden.

nadrukkelijk aandacht besteden aan participatie van belanghebbenden. De commissie is, met

Een gemeenschappelijk doel (waar wij ook goed

terugwerkende kracht, ingesteld voor een periode

van kunnen profiteren) is het luchtverkeer zoveel

van september 2019 tot uiterlijk december 2020.

mogelijk hoog te houden. Zij vliegen dan sneller en veel zuiniger, dus is er ook veel minder uitstoot en

Deze Commissie gaat precies over het stroomlijnen

geluid. Waarom lijkt juist het tegenovergestelde te

en de aansturing van de drie eerder genoemde

gebeuren?

sectoren door de overheid en kan een veel efficiënter gebruik van het luchtruim mogelijk maken.

Dat is het gevolg van het zojuist genoemde inefficiënte overheidsbeleid, dat een veel te

Ook is men binnen Europa al vanaf 2000 bezig het

gefragmenteerd luchtruim ondersteunt. In de

Single European Sky (SES) project te realiseren,

24

THERMIEK 2019 #3

ADVERTENTIES

Driessen & Rappange Verzekeringen met als doel versnippering van het luchtruim zo veel mogelijk tegen te gaan. EUROCONTROL beschikt over een duidelijke handleiding over hoe een luchtruim optimaal beheerd wordt.

Vanaf 2023 zal de nieuwe luchtruimstructuur in

Voor vliegers met oog voor detail!

Nederland worden ingesteld, die de oude uit 1951 zal gaan vervangen.

Verder is de luchtvaart na de Tweede Wereldoorlog , als nieuwe jonge transportsector, lang beschermd geweest tegen extra lasten, als belasting en accijnzen (7 december 1944, Verdrag van Chicago, geen accijnzen op vliegtuigbrandstof). Dit wordt maatschappelijk steeds minder geaccepteerd, de luchtvaart is inmiddels een volwassen industrie, die net als anderen, haar verantwoordelijkheid moet nemen op het gebied van milieu en overlast. Het gevolg zal een prijsverhoging zijn, die juist de groei van de zeer goedkope vakantievluchten zal doen afnemen.

www.driessenrappange.nl/luchtvaart 020 - 531 23 45 | info@driessenrappange.nl

Ten slotte, hoe ziet U de ontwikkeling voor de komende dertig jaar voor de zweefvliegers?

Voor de iets langere termijn (na de luchtruimherziening in 2023) ziet het er beter uit. Het luchtruim zal absoluut efficiënter gebruikt kunnen worden en de groei van het commerciële luchtverkeer zal gaan afvlakken. Bij een nieuw overheidsbeleid, met een nieuwe structuur, zal het commerciële

ALL-WEATHER GLIDER COVERS Vanaf € 806,40. Vraag stalen en/of offerte. Ook

“CHEERCOVERS” PASTELGEEL & -GROEN

verkeer veel langer hoog gehouden kunnen worden, wat in ieders belang is.

Voor de korte termijn is het moeilijk te voorspellen.

Op 7 november zal het gecontroleerde luchtruim voor Lelystad Airport openen en wanneer de commerciële vluchten daadwerkelijk beginnen, zal dat flinke beperkingen opleveren. Verder zijn er allerlei ongrijpbare randvoorwaarden, zoals ontwikkelingen rond Schiphol en het stikstofvraagstuk. Het is ook nog eens afhankelijk van de conjunctuur of de spanning in de wereld, het geen allemaal erg grillige factoren kunnen zijn. Zelfs een vulkaan op IJsland kan roet in het eten gooien. Voor een deel is het afwachten dus.

YAESU HANDSET FTA-250 € 249,- tijdelijk € 195,YAESU FTA-450L, 550L, 750L resp. € 245,-, € 275,- en € 360,AVIATION HEADSET „FLIGHT TWO“ € 145,- (+ tas)

> 300 EDS-ZUURSTOFSYSTEMEN VAN MOUNTAIN HIGH VERKOCHT.

TOEVAL? VRAAG PRIJS

BEST PRICE, BEST SERVICES

www.aviationservices.eu info@aviationservices.eu 06-15005039 / 0346-576081

KEES AERO NAUTICAL SERVICES

25

KANJERVLIEGDROOM

ZWEEFVLIEGCLUB VOLKEL ORGANISEERT KANJERVLIEGDROOM De Stichting Kindervliegdroom wil kinderen met

12:15 uur – De groep werd gesplitst in kleinere

een traumatische ervaring helpen hun trauma te

eenheden en deze mochten om beurten een bezoek

verwerken door ze één dag letterlijk en figuurlijk in

brengen aan de brandweer van vliegbasis Volkel,

de wolken te laten zijn.

terwijl de andere groep een bezoek bracht aan de

De Stichting heeft het doel meerdere keren per jaar

traumahelikopter. De brandweer gaf uitgebreid

een vliegdag te organiseren. Daarbij wordt gebruik

tekst en uitleg over hun materieel, apparatuur

gemaakt van een breed aanbod van vliegend

en taken. De jongeren mochten meerijden in een

materieel, van zweefvliegclub tot helikopter en van

Emergency One-Titan HBR-G, een indrukwekkende

privéjets tot een heteluchtballon.

en buitengewoon snelle en wendbare Crashtender.

14:00 uur – Hierna gingen we naar de startplek

Op zondag 15 september werd een groep van 20

van de zweefvliegclub. Ondertussen was het tijd

jongeren welkom geheten door Zweefvliegclub

om een lekker hapje te eten, wat te drinken en wat

Volkel. Een groep jonge mensen die ergens in hun

uit te rusten van de indrukken tot dat moment.

leven een trauma hebben opgelopen.

Maar het hoogtepunt moest nog komen, instappen

In Nederland is heel veel geregeld op sociaal-

en meevliegen in een zweefvliegtuig! Iedereen

maatschappelijk gebied en toch is er een groep

durfde het aan om een rondje mee te vliegen en te

die buiten de boot valt. Het gaat om kinderen en

genieten van het prachtige uitzicht.

jongvolwassenen in de leeftijd van 6 t/m 25 jaar die

17:00 uur – Aan alles komt een einde en zo ook aan

zelf traumatische ervaringen hebben meegemaakt

deze zeer geslaagde Kanjervliegdag. De jongeren

of er nog middenin zitten. Denk daarbij aan het

hebben een onvergetelijke dag gehad! Maar ook de

verlies van broertje of zusje, vader of moeder,

leden van de zweefvliegclub hebben er zichtbaar

het lijden aan een langdurige of ernstige ziekte,

van genoten.

misbruik, mishandeling of uithuisplaatsing vanwege een onveilige thuissituatie.

De stichting Kindervliegdroom kijkt nu al uit naar

Wat is het mooi dat de leden van zweefvliegclub

volgend jaar!

Volkel deze jongeren hun verhaal even hebben kunnen laten vergeten door lekker een stukje met ze

Deze dag zou niet mogelijk zijn geweest zonder

te gaan vliegen! Een vliegdag voor kanjers dus!

de medewerking van Vliegbasis Volkel,Stichting Kindervliegdroom, Brandweer vliegbasis,

10.30 uur – De groep, met begeleiders, werd opgevangen bij de poort en nadat ze allemaal een toegangspas van de bewaking hadden ontvangen, gingen we naar de club in Hangaar 1 11:00 uur – Onder het genot van een lekker stukje gebak en een drankje in het clubgebouw van de zweefvliegclub volgde een gezellig weerzien voor alle jongeren en een eerste kennismaking met enkele clubleden 11:45 uur – In de briefingroom werd een welkomstwoordje gesproken en daarna werd uitgelegd hoe het nou toch kan dat een (zweef) vliegtuig kan vliegen en zelfs soms 6 tot 7 uur boven kan blijven.

Ter afsluiting van dit gedeelte werd er nog een verhaal over een van de grootste werkgevers van Nederland, Defensie, gepresenteerd en dat werd ondersteund met gave filmbeelden.

Traumahelikopter en Zweefvliegclub Volkel.

26

THERMIEK 2019 #3

MOTORZWEVEN

MOTORZWEVEN IN GROOT-BRITTANNIË Tekst en foto’s Paul Verheijdt

Alweer enkele jaren vlieg ik niet alleen in zweefvliegtuigen, maar ook in een motorzwever. Een Diamond TMG, de PH-1263. Het is een fijne kist met precies de juiste verhoudingen tussen het zweefgevoel en de mogelijkheid om van A naar B te komen.

Het leukst om te doen zijn tochtjes maken waarmee ik beide kan combineren. Voorbeeld: met de motor aan de afstand naar Oostenrijk overbruggen en dan zwevend langs de bergtoppen vliegen.

Ook kan je met de TMG kleine, gezellige veldjes bezoeken net over de grens in Duitsland waar de gemiddelde motorkist vanwege de baanlengte niet

Eerst was het doel om naar Ierland te vliegen; zelfs

komt. Medeparticipanten hebben ondertussen de

daar was het strandweer. Maar vlak voor vertrek

Duitse waddeneilanden ontdekt met als must see:

bleek dat een front de boel vooral de laatste dag

Helgoland.

van de trip zou gaan verstoren. Doel werd daarom Schotland. Op de laatste dag kon ik dan via de

Als participant van de 1263 kan ik ook meerdere

oostkust van Engeland terugvliegen en zo het front

dagen achter elkaar met de kist op pad. Een tocht

voor blijven.

met een medeparticipant kan zo al gauw een week duren. In de zomervakantie kon ik tussen

In het kader de gevlogen route met alle

gezin en werk door een driedaagse trip plannen.

landingsplekken. Het is niet zo dat alles vooraf

Naarmate de geplande dagen in augustus dichterbij

vastlag; pas vlak voor vertrek koos ik definitief de

kwamen, bleek het weer prima te worden. Zelfs

bestemming van het volgende been. Zo wilde ik

voor Engeland! Ik had al een keer de oversteek

eerst naar een van de westelijke Schotse eilanden

gewaagd. Maar dieper Engeland in is niet zo handig

vliegen (bijvoorbeeld Islay), maar het eerder

omdat je wel zeker wilt weten dat je aan het einde

genoemde front maakte dat ik wat oostelijker

van de tocht kunt terugkeren en met goed weer het

moest zitten en dus koos ik Oban. Ook wilde ik

Kanaal kunt oversteken. Nu leek het weer goed te

eigenlijk ergens in het Lake District overnachten,

blijven en dus kon ik mooi iets van mijn lijstje gaan

maar omdat er op de laatste dag ochtendmist werd

afvinken: een uitgebreide tocht door de UK.

verwacht, besloot ik de dag ervoor vast zuidelijker

27

IN GROOT-BRITTANNIĂ‹

naar Blackpool te vliegen om de volgende dag bij een mogelijk late start door de mist nog wel Lelystad te kunnen halen.

DAG 1 De eerste dag was meteen ook weer een bijzondere: het Kanaal over. Naar goed gebruik deed ik dit pas bij Calais waar de tocht over het water het kortst is. BelgiĂŤ lijkt voor VFR-verkeer soms wat ondoorgrondelijk, maar een tip is de route langs de Noordzeekust: als je je aanmeldt bij Oostende

Mooi met de zon achter de polder uitvliegen.

Approach dan kan je soepel met hun hulp de hele kustlijn afvliegen, ook langs de militaire gebieden bij Kokzijde.

Het Kanaal over bij Kokzijde/Calais is dus het kortst en de ATC verwacht hier ook de kleinere kisten.

Precies in het midden schakel je over naar London Info of een van de lokale radarposten langs de kust zoals Mantston (nog een relikwie uit de tijd van WO-2). VFR-vliegen aan de andere zijde van het Kanaal is verder 'join the club'; het is daar zeer

Dordrecht

populair en er vliegt dan ook van alles door het (ongecontroleerde) luchtruim.

Ik besloot langs de kustlijn naar het westen te vliegen en als lunchstop EGHF (Lee on Solent) aan te doen. Ik plan meestal ruime tussenstops (minimaal twee tot drie uur) om gewoon ontspannen de tijd te hebben, ook als het qua tijdinschatting wat tegenzit. Lee is een druk GAveldje met van alles en nog wat. Heerlijk Engelse ontvangst door de in Engeland altijd aanwezige vrijwilliger op leeftijd. Een speciale deur in het hek

Dover

rond het vliegveld geeft toegang direct tot de boulevard langs de Solent.

Het tweede been die dag was naar Isle of Man. Ik vloog over Isle of Wright en de watersportgebieden tussen Southampton en Bournemouth. Ook de route over Wales met het Snowdonia National Park was prachtig.

Over de Ierse Zee op weg naar Isle of Man begreep ik dat er net een piek gaande was op het vliegveld van Douglas. ATC wilde mij onder de TMA houden en mij op 1500 vt over zee naar het eiland laten vliegen. Dat vond ik met nog 20 NM te gaan over

Westpunt van het Island of Wight (the Needles)

28

THERMIEK 2019 #3

MOTORZWEVEN

water wat laag en ik vroeg of ik niet hoger kon blijven. Na tien minuten mocht dat en comfortabel op hoogte naderde ik het motorsporteiland.

Douglas is een bijzonder vliegveld: het kan er flink waaien en misten. Het heeft banen in alle windrichtingen en wordt redelijk druk gebruikt door lijnvluchten vanuit bijvoorbeeld Noord-Ierland.

Handling is er verplicht, maar net als op Rotterdam helpt de plaatselijke aeroclub hierbij. Voor 35 pond Veld ligt aan het strand.

Met Hovercraft museum

tanken ze je kist af en staat zelfs de huurauto klaar.

Met deze huurauto heb ik het eiland verder verkend en een hotel in hoofdstad Douglas gevonden.

DAG 2 De volgende dag bleek het warmtefront toch wat oostelijker te trekken dan verwacht. Mijn plan om een idyllisch Schots eilandje te bezoeken viel daarom in duigen. Toch wilde ik Schotland in en besloot naar Oban te vliegen. Op de afgesproken tijd was er iemand bij de vliegclub aanwezig, nam Wales (Snowdonia National Park)

de huurauto in en regelde mijn vertrek met de toren.

Ik moest echter drie kwartier wachten, want door onderbezetting wilden ze mij pas laten vertrekken als er ook een grote kist binnenkwam...

De tocht naar Schotland was echter weer prachtig.

Na eerst de kustlijn van Ilsle of Man bekeken te hebben, stak ik over in de richting van het Galloway Forest Park en Isle of Arran en bereikte in een nog steeds heerlijk zonnetje de baai van Oban. Oban is een ontspannen klein vliegveld, mooi gelegen in een

Ierse Zee op FL85 met Isle of Man in zicht

soort fjord waar ook wat regulier verkeer naar de eilanden vertrekt. Een heerlijke plek om eens goed te lunchen...

Tijden de lunch het weer voor de laatste dag maar eens bekeken. Het front kwam wel wat oostwaarts te liggen, maar Engeland zou nog wel vrij blijven.

Daarom zou er in de ochtend mist kunnen zijn.

Omdat ik die derde dag moest eindigen in Lelystad en het nog wel een eindje vliegen was, besloot ik die middag niet ergens op een gezellig klein veldje in het Lake District neer te strijken, maar wat zuidelijker door te vliegen zodat ik bij ochtendmist

De volgende dag, na een stevig ontbijt eerst nog effe een ritje over het eiland rijden. Op het vliegveld bleek dat de ATC te kampen heeft met ziekmeldingen en kon ik vertrekken als er ook een lijnvlucht aankwam of vertrok.

de derde dag voldoende tijd zou hebben om Lelystad te bereiken. De bestemming werd Blackpool.

29

IN GROOT-BRITTANNIË

De tocht naar Blackpool was ronduit gaaf: over

Isle of Arran

The Trossachs National Park, door de CTR van Edinburgh met fantastisch uitzicht over de grote spoorbrug en natuurlijk over het Lake District. Bij Blackpool moest ik van ATC 'abeam the tower' melden. Dat zorgde voor wat hoofdbrekens: mijn vliegroute passeerde de TWR helemaal niet. Toen ik echter de typerende rode 'Eiffeltoren' aan de boulevard zag, begreep ik pas dat ze deze toren bedoelden....

Het vliegveld van Blackpool is op loopafstand van de stad. Het is net gekocht door een ontwikkelaar en leden van de plaatselijke vliegclub zijn bezorgd dat het veld ooit gaat sluiten in ruil voor nieuwe hotels. Blackpool zelf was en is nog steeds een plaats met veel vertier voor de mensen uit de industriële omgeving van Midden-Engeland. Er staan mooie grote achtbanen en als je van gokken houdt, kan je je hart ophalen...

DAG 3

Oban

De laatste dag viel het mee met de ochtendmist.

Ik besloot dan maar op tijd te vertrekken om zo langer tijd tijdens de middagstop te hebben: Duxford. Op weg ernaartoe wilde ik de Manchester TMA/CTR doorkruisen. Dat ging niet zomaar.

Net als bij bijvoorbeeld London en Bristol krijg je geen crossings. Een tip van een ‘local’ was een speciale VFR-route op 1300 ft door de westzijde van de Manchester CTR. Bijbehorende afspraak: Manchester Approach uitluisteren, maar niet oproepen en via een speciale transpondercode

langzaam over vliegveld

ze laten weten dat je ze uitluistert. Tegenwoordig wordt dit ook in Duitsland toegepast. De grap was dat toen ik door de corridor vloog er een politie-heli bezig was en Manchester uit zichzelf mij opriep om een en ander te coördineren.

Duxford is een 'must visit' voor elke brevethouder.

Het Imperial War Museum is een groot vliegtuigmuseum met regelmatig vliegshows. De bekendste is de Flying Legends Show. Daar komen elk jaar vele 'warbirds', bekende vliegtuigen uit WO-2. Maar ook door het jaar heen wordt er gevlogen. Toen ik er was, ging toevallig een Spitfire waar ze twee jaar aan hadden gewerkt, voor het eerst een proefvlucht

Toch wel het hoogtepunt van de reis: de vlucht van Oban richting Edinburgh over Loch Lomond en The Trossachs National Park. Fantastisch weer en mooi ver zicht.

30 THERMIEK 2019 #3

MOTORZWEVEN

Ik kreeg een crossing door de Edinburgh CTR met ‘the bridges’ als een van de reportingpoints.

maken. Leuk: het landingsgeld betaal je bij de kassa van het museum en je krijgt er meteen een toegangsticket bij.

Ik had met mijn kist met lange vleugels zelf ook Blackpool

bekijks. Mensen vroegen geïnteresseerd naar de mogelijkheden van de kist en maakten foto's.

Een brevethouder was verrast door de complete uitrusting en de goede staat van de kist.

Het museum is groot en ik rekte mijn verblijf zo lang mogelijk. Ook omdat het weer over het Kanaal al aardig werd beïnvloed door het eerder genoemde front: het was heiig. Ik wachtte daarom op Duxford speciaal tot de zon wat meer achter zou staan en

Door de heiigheid leek het net IFR boven het kanaal…

ik de beste zichtomstandigheden had. Toch was de Kanaalovertocht bijzonder; door de heiïgheid in combinatie met de crossing over water leek het wel een IFR-vlucht en hield ik mijn horizon maar goed in de gaten. Vanaf België vloog ik verder voor het front uit en werden het weer en vooral het zicht stukken beter.

Ik had de smaak te pakken en voelde mij door alle ATC onderweg vertrouwd genoeg om Amsterdam Info te vragen of ik door de CTR mocht vliegen.

Volgens mij had ATC er wel zin in; ze waren relaxed en vrolijk en vonden het wel grappig om er een TMG doorheen te leiden. Eenmaal in de 'Amsterdam sector' maakte ik nog wat orbits en toen was het

Weer terug op EHLE na een prachtige tocht. Moest wel eerst nog effe langs de marechaussee…

toch echt klaar en zette ik in het licht van de al laag staande zon koers naar Lelystad..

31

VIOD

VIOD BESTAAT 35 JAAR! Hoeveel geluk kun je hebben? Vijf dagen prachtig, thermisch weer en dat terwijl dit de enige dagen zijn waarop er door de VIOD (Vliegen Is Ons Doel) gevlogen wordt!

Tekst: Tineke Carolus, foto's: Gertkees van der Kolk

Op zondag 18 augustus druppelen de deelnemers

MAAR WAT IS DE VIOD NOU EIGENLIJK?

aan het jaarlijkse kampje binnen op het nieuwe

Het is geen zweefvliegclub zoals we die kennen,

terrein van de vliegclub Noordkop. De meesten

met een eigen veld, vloot, hangar en clubgebouw.

kennen elkaar al jaren, sommigen hebben hun zoon

Het is zelfs geen club. Het is een stichting, destijds

en zelfs een kleinzoon meegenomen! Ik ben er voor

opgezet als een soort van netwerkorganisatie.

het eerst, op uitnodiging van Niels Visser, met wie ik

Zo rond 1985 bedachten een paar zweefvliegers,

al eerder instructiediensten heb gedraaid. Behalve

waaronder Ronald Schnitker en Niels Visser, dat het

hem en Tom van Doormaal ken ik niemand, maar

wellicht zinvol was om mensen die beroepshalve

als blijkt, dat ik alleen maar mijn binnententje heb

met de vliegerij te maken hadden zelf te laten

meegenomen, schiet iedereen me te hulp en in no

ervaren wat vliegen is en wat er allemaal bij komt

time staat er een geleende tent klaar en heb ik zelfs

kijken. Er werd contact gelegd met mensen uit de

elektriciteit!

wereld van de politie en de douane, met juristen

De dagen verlopen zeer gemoedelijk, er wordt

en verkeersleiders en aldus werd er veel kennis en

gelest op toestellen van Noordkop, twee ASK-21`s

ervaring gebundeld. Al gauw werd besloten om

en een Janus C en er is een ASK-23 beschikbaar

jaarlijks een weekje met elkaar op pad te gaan om

voor de solisten. En wat ĂŹs het gaaf om in die

ideeĂŤn uit te wisselen en natuurlijk om te vliegen.

omgeving te vliegen! Je zit zomaar op 1400 m

En een paar jaar later was de Stichting VIOD een

boven het Ijsselmeer en je kunt de Afsluitdijk

feit. De afgelopen zeven jaar is de VIOD te gast

en Texel mooi zien liggen. Heel anders dan de

geweest bij De Noordkop, daarvoor zijn er kampen

veenkoloniale rechttoe rechtaan akkers die ik

gehouden op Haamstede, Axel, Venlo, Schinveld,

gewend ben..

Malden, Lemelerveld, Veendam en Valkenburg.

Vijf dagen later kijkt iedereen terug op een geslaagd

Ondertussen is de samenstelling van de deelnemers

kamp met veel thermische starts, lekker eten en

veranderd, sommigen zijn gepensioneerd of hebben

Texelse biertjes. Volgend jaar weer? Tuurlijk!

een andere werkkring gevonden. Het bestuur is van

32

THERMIEK 2019 #3

plan om meer te mikken op een andere doelgroep: mensen die juist tegen de (kleine) luchtvaart zijn maar er geen ervaring mee hebben. Als zij een weekje meedraaien, krijgen ze misschien wel andere inzichten en dat heeft vast een positief effect op de tegenwoordig verhitte debatten over de toekomst van de luchtvaart.

REĂœNIES Naast het jaarlijkse kamp in de zomer wordt er ook altijd in het voorjaar een dagje uit georganiseerd, met een luchtvaartsausje, maar soms ook een muzikaal of cultureel tintje, zo zijn er bezoeken afgelegd aan een automuseum in Den Haag, het Nationaal Militair Museum bij Soesterberg, de Luchtverkeersleiding Nederland op Schiphol maar ook aan de Walburgiskerk in Zutphen, waar zelfs speciaal voor de VIOD een orgelconcert werd gegeven.

WAT BRENGT DE TOEKOMST? Ook de VIOD is zich aan het beraden op de manier waarop omgegaan moet worden met de DTO-structuur die eraan zit te komen, net als alle andere clubs. Een zelfstandige DTO is niet de beoogde optie. De doelstelling blijft een jaarlijks plezierig maar vliegtechnisch serieus kamp, waar je als deelnemer (weer) solo kunt komen, nadat je in een verleden al een BvB hebt gehad.

Wie dan verder wil, kan dan bij een andere (DTO-) club terecht om een LAPL(S) of SPL te behalen. Eventueel wordt de VIOD onderdeel van een gDTO. Maar daarover moeten nog de nodige gesprekken gevoerd worden met de KNVvL en ILENT.

WORDT HET JUBILEUM GEVIERD? In het voorjaar van 2020 bestaat de VIOD 35 jaar, waarvan 30 jaar als stichting. Er wordt hard gewerkt aan de voorbereidingen voor het vieren van dit jubileum, er komt een boek, dat tijdens de jaarlijkse reĂźnie ten doop gehouden gaat worden en er wordt een lijst gemaakt met namen van al diegenen die de afgelopen jaren te gast zijn geweest. Zoveel mogelijk oud-deelnemers zullen worden uitgenodigd. De lokatie en de datum zijn nog niet bekend, maar zullen tezijnertijd gepubliceerd worden. Ook zal er weer een website op poten gezet worden waarop alle relevante informatie over de stichting te raadplegen zal zijn. Of, zoals de huidige voorzitter, Lex de Mul, het formuleert: `Waar wij weer met volle openheid de belangstellende bezoeker tegemoet treden.`

Met dank aan Hans Hansson, Lex de Mul en Jan Koen van Gorkom

VIOD

33

RETOURTJE DENEMERKEN

RETOURTJE DENEMARKEN

interview: Tineke Carolus foto's: Marin Hamberg

Voor een overlandvlucht van meer dan 700 km

Daar rekende Aad ook al een beetje op. Maar Erik

draaiden ze hun hand al niet meer om, maar déze

stelde opeens voor om naar Denemarken te gaan.”

vlucht was toch wel speciaal...

Amper drie seconden later werd de kabel strakgetrokken en gingen ze op pad. De wind was

Op 11 mei 2019 vlogen Martin Hamberg en

noordelijk, dus was dit de ultieme dag om het te

Erik Klijnstra vanaf het terrein van de Noord-

proberen. Als de wind uit het oosten of westen

Nederlandse Zweefvliegclub in Veendam naar

zou komen, hadden ze in de grensstreek tussen

Denemarken! Top Meteo had goed weer voorspeld,

Duitsland en Denemarken wellicht problemen

in clubgenoot Aad Gielen hadden ze een ophaler

ondervonden door de zeewind.

gevonden en mooi op tijd zaten ze klaar in een Duo Discus, PH-1508, waarmee ze al zo vaak samen

En, ging het van een leien dakje?

hadden gevlogen.

Erik: “De verwachtingen van Top Meteo waren iets te optimistisch, we zijn niet hoger dan 1400 m

Waren jullie op dat moment al van plan om naar

geweest, dus spraken we af om hoe dan ook om een

het noorden te gaan?

uur of drie om te keren en weer naar huis te gaan.”

Erik: “Nou...., ja, dat waren we wel óóit van plan...”

Martin: “De Elbe oversteken bleek lastig, die is toch

Martin vult hem aan: “En toen zaten we in die kist en

een stuk breder dan je verwacht. Maar daarna ging

ik zei dat we maar naar Soesterberg moesten gaan.

het eigenlijk wel goed.”

34

THERMIEK 2019 #3

RETOURTJE DENEMARKEN

35

RETOURTJE DENEMARKEN

En dan steek je de grens over bij Flensburg en

Na ruim acht uur landden ze op het thuisveld in

vlieg je boven Denemarken! Voelde je je helemaal

Veendam. Pas toen realiseerden ze zich dat het

euforisch?

toch wel ongewoon was, wat ze gedaan hadden.

Martin: “Nee, daar zijn we veel te nuchter voor. We

Erik: “Opeens kregen we uit het hele land appjes

zijn meteen weer omgekeerd. En we hebben op de

van allerlei mensen. Dat het zo bijzonder was om

terugweg nog even billenknijpend laag gezeten. Met

een keer naar het noorden te gaan...Bleken ze onze

veel hangen en wurgen lukte het ons om weer tot

vlucht de hele dag te hebben gevolgd!”

600 m te klimmen. We zaten toen bij Oldenburg en durfden de steek naar Veendam wel

En was dit nou de allermooiste vlucht die jullie

aan.”

ooit hebben gemaakt?

Martin: “Eh..., ja... Misschien....”

Hoe doen jullie dat, samen vliegen? Wie vliegt er,

Erik: “Nee joh! Die keer dat we naar Harlingen zijn

wie navigeert? Wie neemt de beslissingen?

geweest. Dát was mooi!”

Erik: “We vliegen om de beurt, een half uur of

Martin: “Oh ja, met de Friese meren en de Afsluitdijk!

drie kwartier. En we overleggen of we linksom of

Ja, prachtig!”

rechtsom gaan en welke bel we pakken of laten

Erik: “Je hoeft niet ver weg te gaan of heel lang te

schieten.”

blijven hangen om toch een mooie vlucht te maken.”

Martin: “Maar we bemoeien ons niet met elkaars techniek of stijl.”

Waarvan akte!

36

THERMIEK 2019 #3

BREVETTEN

BREVETTEN Zilveren, gouden en diamanten brevetten of onderdelen daarvan zijn FAI-brevetten. De registratie hiervan is gedelegeerd aan de nationale aeroclub i.c. de KNVvL. Wanneer je een aanvraag indient voor een brevet, dien je in het bezit te zijn van een sportlicentie. Deze is verkrijgbaar bij de ledenadministratie van de KNVvL. Vanaf 2010 zijn alleen data-loggers nog toegestaan voor afstand-vluchtverificatie. Brevetvluchten dienen onder toezicht van een erkend sportcommisaris uitgevoerd te worden. Voor een overzicht van het actuele bestand aan sportcommisarissen, informatie over de FAI sportcode en het online aanmelden van brevetvluchten kijk op: www.csz.zweefportaal.nl.

B-Brevet

13689 A.J. Beumer Aero Club Salland 13680 M.J. Dost Noord Nederlandse Zweefvlieg Club 13669 C.M. van Harrewijn ZC Flevo 13657 J. van Steijn Gilzer Luchtvaartclub Illustrious 13681 T.D.J. Kremers Zweefvliegclub Noordoostpolder 13682 W.J. Peursum Zweefvliegclub Noordoostpolder 13672 J.J.F. Lutterop Amsterdamsche Club voor Zweefvliegen 13684 E.J.B.M.M.A. van Roosmaelen Eerste Zeeuws Vlaamse Aero Club 13688 S.T. Oude Nijeweme Aero Club Salland 13665 G.J. Harmsen ZVC Teuge 13673 A. Wolters Gilzer Luchtvaartclub Illustrious 13663 T. van Kuilenburg Gooise Zweefvlieg Club 13690 R. Biesters Amsterdamsche Club voor Zweefvliegen 13661 T.O.M. Hooijman Zweefvliegclub Noordoostpolder 13668 C. Burgerhof Nijmeegse Aeroclub 13662 J. Agteresch ZVC Teuge 13676 A.X. Termaat Gelderse Zweefvliegclub 13658 T. Akker Aero Club Salland 13666 D. Fanaras Noord Nederlandse Zweefvlieg Club 13678 N.B. Meerman ZC Haamstede 13659 D.C. Holdaway Venlo Eindhoven ZweefvliegClub VEZC 13687 R.H.A. Spanjer Aero Club Salland 13664 L. Warring Noord Nederlandse Zweefvlieg Club 13670 M. Sonnemans Venlo Eindhoven ZweefvliegClub VEZC 13660 W.J.H. Burgering Gilzer Luchtvaartclub Illustrious 13667 S. Bosch ZC Haamstede 13686 L Gerritsen Gelderse Zweefvliegclub 13675 B. Meenderman Aero Club Salland 13677 T. de Boer Aero Club Salland 13674 K.J. van der Elst Twentsche Zweefvlieg Club 13683 J.V. van der Hoeven Gooise Zweefvlieg Club 13685 R.J. Kooy ZC Haamstede

C-Brevet

8933 T.P. van Cappelle VC Midden-Zeeland 8934 M.J. Dost Noord Nederlandse Zweefvlieg Club 8922 C.M. van Harrewijn ZC Flevo 8910 J. van Steijn Gilzer Luchtvaartclub Illustrious 8935 T.D.J. Kremers Zweefvliegclub Noordoostpolder 8936 W.J. Peursum Zweefvliegclub Noordoostpolder 8939 E.J.B.M.M.A. van Roosmaelen Eerste Zeeuws Vlaamse Aero Club 8943 S.T. Oude Nijeweme Aero Club Salland

8917 8932 8926 8915 8938 8912 8921 8914 8930 8911 8919 8918 8942 8920 8928 8916 8923 8913 8927 8941 8924 8929 8937 8940

G.J. Harmsen C. van Well A. Wolters T. van Kuilenburg S.W. Becker T.O.M. Hooijman C. Burgerhof J. Agteresch A.X. Termaat T. Akker D. Fanaras J.M. Verhagen R.H.A. Spanjer T. Morel M. Dreef L. Warring M. Sonnemans W.J.H. Burgering S. Bosch L Gerritsen B. Meenderman K.J. van der Elst J.V. van der Hoeven R.J. Kooy

ZVC Teuge VC Midden-Zeeland Gilzer Luchtvaartclub Illustrious Gooise Zweefvlieg Club ZC Haamstede Zweefvliegclub Noordoostpolder Nijmeegse Aeroclub ZVC Teuge Gelderse Zweefvliegclub Aero Club Salland Noord Nederlandse Zweefvlieg Club ZC Haamstede Aero Club Salland ZC Haamstede ZC Haamstede Noord Nederlandse Zweefvlieg Club Venlo Eindhoven Zweefvlieg Club VEZC Gilzer Luchtvaartclub Illustrious ZC Haamstede Gelderse Zweefvliegclub Aero Club Salland Twentsche Zweefvlieg Club Gooise Zweefvlieg Club ZC Haamstede

D-Afstand

L.F.A M. Stalman 220,3 km te Venlo

S. Terpstra 255,8 km te Terlet R.J. de Jonge 57,3 km te Woensdrecht A.T. Gielen 74,6 km te Veendam

W.S. Schmitz 63,3 km te Salland E.J.A. Hyde 52,8 km De Peel

D. Thurnes 197,8 km te Bad Neustadt H.S. van der Velde 73,5 km te Sint Florentin

S.J. van den Eijkel 105,9 km te Terlet J. Mather 51,2 km te Salland E. van Aart 56,7 km te Lemelerveld T. Frateur 53,3 km te Terlet

Venlo Eindhoven Zweefvlieg Club VEZC Friese Aero Club West Brabantse Aero Club Noord Nederlandse Zweefvlieg Club Aero Club Salland Zweefvliegclub Eindhovense Studenten Zweefvliegclub Deelen Zweefvliegcentrum Noordkop Zweefvliegclub Deelen Aero Club Salland Aero Club Salland Delftsche Studenten Aeroclub

37

BREVETTEN

D.A.A. Arrundell 55,8 km te Terlet Delftsche Studenten

Aeroclub M.N. van der Stee 59,6 km te EDOV Stendal ZVC Teuge M. Boerman 50,4 km te Woensdrecht West Brabantse Aero Club M. Holleman 64,3 km te Venlo Venlo Eindhoven Zweefvlieg

Club VEZC C.M. van Haaff 59,5 km te Terlet Gelderse Zweefvliegclub J.J. Visscher 69 km te Roudnice Zweefvliegclub Eindhovense

Studenten M.J. de Groot 80,2 km te Soesterberg Amsterdamsche Club voor

Zweefvliegen S.C. Grunder 70,8 km te Twenthe Twentsche Zweefvlieg Club J. de Graaf 53,9 km te Teuge ZVC Teuge J.T. van den Tillaar 53,1 km te Hoogeveen Vliegclub Hoogeveen R.J. Janssen 74,4 km te Soesterberg Amsterdamsche Club voor

Zweefvliegen T.D.J. Kremers 72,1 km te Erbach Zweefvliegclub

Noordoostpolder E.J. van der Zwaag 51,3 km te Veendam Noord Nederlandse

Zweefvlieg Club J.W. Kop 53,5 km te Opperhausen Delftsche Studenten

Aeroclub J. Lauriks 56,1 km te Oppershausen Delftsche Studenten

Aeroclub

D-Duur

L.F.A M. Stalman 9:26 uur te Venlo Venlo Eindhoven

Zweefvlieg Club VEZC S. Terpstra 10:10 uur te Terlet Friese Aero Club C.W.J. Lemmens 5:07 uur te Terlet Gelderse Zweefvliegclub R.J. de Jonge 5:18 uur te Woensdrecht West Brabantse Aero

Club A.T. Gielen 5:03 uur te Veendam Noord Nederlandse

Zweefvlieg Club E.J.A. Hyde 5:06 uur De Peel Zweefvliegclub

Eindhovense Studenten D. Thurnes 5:52 uur te Bad Neustadt Zweefvliegclub Deelen J. Mather 5,3 uur te Lemelerveld Aero Club Salland S. de Boer 6:15 uur te Teuge ZVC Teuge M.N. van der Stee 5:06 uur te Stendal ZVC Teuge M. Holleman 5:02 uur te Venlo Venlo Eindhoven Zweefvlieg

Club VEZC M.J. de Groot 6:24 uur te Soesterberg Amsterdamsche Club voor

Zweefvliegen S.C. Grunder 5,02 uur te Twenthe Twentsche Zweefvlieg Club R.J. Janssen 5:04 uur te Soesterberg Amsterdamsche Club voor

Zweefvliegen T.D.J. Kremers 5:02 uur te Erbach Zweefvliegclub

Noordoostpolder E.J. van der Zwaag 5:05 uur te Stude Bernsteinsee Noord Nederlandse

Zweefvlieg Club B. Kamstra 5:09 uur te Stendal ZVC Teuge J.W. Kop 5:54 uur te Opperhausen Delftsche Studenten

Aeroclub J. Lauriks 6:07 uur te Oppershausen Delftsche Studenten

Aeroclub

H. Weurding 5:03 uur te Hoogeveen J.J.G.J. Voortman 6:07 uur te Lemelerveld

D-Hoogte

L.F.A M. Stalman 1199 m te Venlo

N.A. Buiter 1817 m te Salland S. Terpstra 1565 m te Terlet R.J. de Jonge 1045 m te Woensdrecht A.T. Gielen 1409 m te Veendam

E.J.A. Hyde 1546 m De Peel

J.J.M. Ketelaars 1310 m te Woensdrecht D. Thurnes 1203 m te Bad Neustadt H.S. van der Velde 1383 m te Sint Florentin

S.J. van den Eijkel 1394 m te Terlet M.F.C. Plukaard 1168 m te Woensdrecht A. Brentjes 1316 m te Lemelerveld D.A.A. Arrundell 1455 m te Terlet

M.N. van der Stee 1549 m te Stendal M. Holleman 1146 m te Venlo

C.M. van Haaff 1098 m te Terlet J.J. Visscher 1346 m te Roudnice

M.J. de Groot 1003 m te Soesterberg

S.C. Grunder 1234 m te Twenthe R.J. Janssen 1346 m te Soesterberg

T.D.J. Kremers 1280 m te Erbach

E.J. van der Zwaag 1732 m te Bernsteinsee

J.W. Kop 1219 m te Opperhausen

J. Lauriks 1223 m te Oppershausen

H. Weurding 1298 m te Hoogeveen R.H.A. Spanjer 1106 m te Salland

Vliegclub Hoogeveen Aero Club Salland

Venlo Eindhoven Zweefvlieg Club VEZC Aero Club Salland Friese Aero Club West Brabantse Aero Club Noord Nederlandse Zweefvlieg Club Zweefvliegclub Eindhovense Studenten West Brabantse Aero Club Zweefvliegclub Deelen Zweefvliegcentrum Noordkop Zweefvliegclub Deelen West Brabantse Aero Club Aero Club Salland Delftsche Studenten Aeroclub ZVC Teuge Venlo Eindhoven Zweefvlieg Club VEZC Gelderse Zweefvliegclub Zweefvliegclub Eindhovense Studenten Amsterdamsche Club voor Zweefvliegen Twentsche Zweefvlieg Club Amsterdamsche Club voor Zweefvliegen Zweefvliegclub Noordoostpolder Noord Nederlandse Zweefvlieg Club Delftsche Studenten Aeroclub Delftsche Studenten Aeroclub Vliegclub Hoogeveen Aero Club Salland

D-Brevet

3495 L.F.A M. Stalman 3508 S. Terpstra 3505 C.W.J. Lemmens 3506 R.J. de Jonge 3501 A.T. Gielen 3516 W.S. Schmitz 3500 E.J.A. Hyde 3514 D. Thurnes 3517 H.S. van der Velde 3496 J. Mather

Venlo Eindhoven Zweefvlieg Club VEZC Friese Aero Club Gelderse Zweefvliegclub West Brabantse Aero Club Noord Nederlandse Zweefvlieg Club Aero Club Salland Zweefvliegclub Eindhovense Studenten Zweefvliegclub Deelen Zweefvliegcentrum Noordkop Aero Club Salland

38

3499 3507 3497 3511 3512 3504 3494 3492 3515 3498 3503 3510 3502 3513 3509

THERMIEK 2019 #3

E. van Aart S. de Boer D.A.A. Arrundell M.N. van der Stee M. Boerman M. Holleman J.J. Visscher M.J. de Groot S.C. Grunder J.T. van den Tillaar R.J. Janssen T.D.J. Kremers E.J. van der Zwaag J.W. Kop J. Lauriks

BREVETTEN

Aero Club Salland ZVC Teuge Delftsche Studenten Aeroclub ZVC Teuge West Brabantse Aero Club Venlo Eindhoven Zweefvlieg Club VEZC Zweefvliegclub Eindhovense Studenten Amsterdamsche Club voor Zweefvliegen Twentsche Zweefvlieg Club Vliegclub Hoogeveen Amsterdamsche Club voor Zweefvliegen Zweefvliegclub Noordoostpolder Noord Nederlandse Zweefvlieg Club Delftsche Studenten Aeroclub Delftsche Studenten Aeroclub

E-Afstand L.F.A M. Stalman 760,8 km te Venlo

C.J. Meijers 336,7 km te Gilze-Rijen

S. Terpstra 754,7 km te Terlet S.J. van der Meer 518,1 km te Terlet

D. Thurnes 523,6 km te Bad Neustadt H. Barla 302,1 km te Hoogeveen T.A. Houtenbos 313 km te Venlo

S. de Boer 302,5 km te Stendal

E-Duur

L.F.A M. Stalman 9:26 uur te Venlo

S. Terpstra 10:10 uur te Terlet C.W.J. Lemmens 5:07 uur te Terlet R.J. de Jonge 5:18 uur te Woensdrecht

A.T. Gielen 5:03 uur te Veendam

S.J. van de rMeer 6,04 uur te Terlet

E.J.A. Hyde 5:06 uur De Peel

D. Thurnes 5:52 uur te Bad Neustadt J. Mather 5,3 uur te Lemelerveld S. de Boer 6:15 uur te Teuge M.N. van der Stee 5:06 uur te Stendal M. Holleman 5:02 uur te Venlo

R.J. Janssen 5:04 uur te Soesterberg

T.D.J. Kremers 5:02 uur te Erbach

E.J. van der Zwaag 5:05 uur te Stude Bernsteinsee

B. Kamstra 5:09 uur te Stendal

Venlo Eindhoven Zweefvlieg Club VEZC Gilzer Luchtvaartclub Illustrious Friese Aero Club Delftsche Studenten Aeroclub Zweefvliegclub Deelen Vliegclub Hoogeveen Eerste Zaanse Zweefvlieg Club ZVC Teuge

Venlo Eindhoven Zweefvlieg Club VEZC Friese Aero Club Gelderse Zweefvliegclub West Brabantse Aero Club Noord Nederlandse Zweefvlieg Club Delftsche Studenten Aeroclub Zweefvliegclub Eindhovense Studenten Zweefvliegclub Deelen Aero Club Salland ZVC Teuge ZVC Teuge Venlo Eindhoven Zweefvlieg Club VEZC Amsterdamsche Club voor Zweefvliegen Zweefvliegclub Noordoostpolder Noord Nederlandse Zweefvlieg Club ZVC Teuge

J.W. Kop 5:54 uur te Opperhausen

J. Lauriks 6:07 uur te Oppershausen

H. Weurding 5:03 uur te Hoogeveen J.J.G.J. Voortman 6:07 uur te Lemelerveld

E-Hoogte

S.G.A. Grunder 3005 m te Moret-Episy T.A. Houtenbos 3344 m te Saint Florentin

Delftsche Studenten Aeroclub Delftsche Studenten Aeroclub Vliegclub Hoogeveen Aero Club Salland

Twentsche Zweefvlieg Club Eerste Zaanse Zweefvlieg Club

E-Brevet

487 S.G.A. Grunder Twentsche Zweefvlieg Club 486 T.A. Houtenbos Eerste Zaanse Zweefvlieg Club F-Afstand

L.F.A M. Stalman 760,8 km op te Venlo

J. Gernaey 627,9 km op te Terlet

S. Terpstra 754,7 km te Terlet S.J. van der Meer 504,7 km te Terlet

F-Doel

S. Terpstra 754,7 km te Terlet S.J. van der Meer 518,1 km te Terlet

H. Barla 302,1 km te Hoogeveen S.L.G. Landman 505,5 km te Teuge S. de Boer 302,5 km te Stendal

Venlo Eindhoven Zweefvlieg Club Delftsche Studenten Aeroclub Friese Aero Club Delftsche Studenten Aeroclub

Friese Aero Club Delftsche Studenten Aeroclub Vliegclub Hoogeveen ZVC Teuge ZVC Teuge

FAI-Diploma 750km

112 L.F.A M. Stalman 760,8 km te Venlo Venlo Eindhoven Zweefvlieg Club 97 R. Corporaal 750,5 km te Douglas Friese Aero Club 113 S. Terpstra 754,7 km te Terlet Friese Aero Club 110 J.G. Sypkens 755,9 km te Douglas Aero Club Salland

FAI-Diploma 1000km

709 S. Raimond 1002,9 km te Terlet Gelderse

Zweefvliegclub 705 T.M. Dolfin 1000,1 km te Douglas Amsterdamsche Club

voor Zweefvliegen

39

VERZEKERINGCERTIFICAAT 2020

COLUMN VERZEKERINGSCERTIFICAAT 2020

IN THE MOUNTAIN Zijn Engels was ongeveer

Net als in 2019 hoef je voor een Nederlands geregistreerd

net zo roestig als mijn

zweefvliegtuig geen actie te ondernemen om het

Frans, maar we konden

verzekeringscertificaat 2020 te ontvangen. Het

aardig met elkaar

Verzekeringscertificaat 2020 wordt uiterlijk in de tweede

communiceren. Hij de

week van december toegestuurd.

doorgewinterde chef-

Mocht je een buitenlands geregistreerd vliegtuig hebben,

instructeur, ik een groentje

dan ontvang je het verzekeringscertificaat niet automatisch.

in de Franse Alpen. Nadat

Dit kun je dan aanvragen op de website van de KNVvL.

ik hem had verslagen met

https://www.knvvl.nl/zweefvliegen/documenten/aanvraag-

een stom spelletje waarbij

verzekeringscertificaten

ik gezeten op een wiebelend bierkratje een stok met

Je ontvangt je verzekeringscertificaat dan binnen drie

een theedoek moest wegmeppen of omgekeerd, ik

werkdagen.

heb geen idee meer, bood hij me een glas wijn aan en vroeg hoe ik het vond, dat vliegen in de bergen. Tja, wat vond ik daar nou van? “Le remorqueur...,” begon ik. Ja, wat was daarmee? Nou, die ging wel erg hard en waarom zette die me op pakweg tien kilometer van het veld af op amper 500 meter hoogte? Ik zat wel in een ASK-13, hè? Hij glimlachte beminnelijk en boog zich naar mij voorover. “Ma chérie” zei hij, “dat is toch helemaal niet erg, je zit dan zo bij die bergen!”

Ja, die ijzingwekkend hoge bergen... Ik vertelde, dat ik er met mijn maatje naartoe was gevlogen in het besef dat we twee opties hadden, of een voortijdige buitenlanding of zien dat we daar gebruik van de hellingstijgwind konden maken. Maatje vertrouwde volledig op mij en zette uit voorzorg de radio uit, wetend dat ik dat altijd deed als ik het moeilijk kreeg.

“En wat deed je daarna?,” vroeg hij, mijn glas nog eens bijvullend. De befaamde achtjes draaien natuurlijk. Maar, zei ik, dat vond ik niet leuk. En mijn maatje ook niet. Het ging er nogal heftig aan toe. We moesten onze riemen even flink aantrekken om niet tegen de kap aan te knallen!

“Oh, maar dan heb je het niet goed gedaan...” Niet goed gedaan?? We kwamen uiteindelijk op 2500 meter en hadden uren gevlogen! “You know what,

De redactie wenst u prettige feestdagen en

ma chérie, you still have to learn a lot!”

Nog maar eens mijn glas bijgevuld.

En toen sprak hij de woorden die zo ongeveer een mantra in mijn leven zijn geworden: “If you want to achieve your goal, you have to put

een thermiekrijk 2020

your wing IN the mountain....”

Tineke

MAAK JE DROOM WAAR. WORD PILOOT!

EEN OPLEIDING TOT VERKEERSVLIEGER BIJ EPST Door onze jarenlange ervaring, praktijkgerichte trainingsprogramma’s, de beste

Wil jij je droom waarmaken? Kom dan naar

instructeurs en onze persoonlijke begeleiding behoren wij tot de top in onze branche

één van onze informatieavonden die van 19.30

en hebben wij de afgelopen jaren al onze studenten weten te plaatsen.

tot 22.00 uur in Utrecht worden gehouden op de volgende data:

Ook na je opleiding kun je van EPST de beste begeleiding verwachten zoals • Maandag 16 december 2019

individuele sollicitatietraining en gratis gebruik van onze B737-800 simulatoren.

• Maandag 13 januari 2020 Vanzelfsprekend is onze opleiding internationaal (EASA) erkend en kun je na de

• Maandag 17 februari 2020

opleiding meteen aan de slag als verkeersvlieger bij een nationale of internationale

• Maandag 16 maart 2020

luchtvaartmaatschappij.

Gedurende deze informatieavonden krijg je Wat maakt EPST uniek:

alle informatie over de selectieprocedure en

• Uitgebreide selectie vooraf (COMPASS®)

opleiding tot verkeersvlieger, ook heb je de

• Intensieve mentorbegeleiding

gelegenheid om vragen te stellen.

• Uitgebreide Jet Orientation Course op B737-800 of A320 simulator • Gratis gebruik van B737-800 simulator om je ervaring bij te houden

Aanmelden kan via onze website:

• Individuele sollicitatietraining

www.epst.nl

Westkanaaldijk 5-11

II

3542 DA Utrecht

II

The Netherlands

II

info@epst.nl

II

www.epst.nl

II

030 - 238 32 32