Beste docent,
Met Examenidioom bereiden leerlingen zich optimaal voor op hun taalexamens. Vanaf schooljaar 2025-2026 kun je werken met de compleet vernieuwde editie. In dit proefkatern vind je een voorbeeldhoofdstuk. Via handige ‘geeltjes’ ontdek je alles over het nieuwe Examenidioom.
Betere examenscores
Examenidioom is het perfecte hulpmiddel om aan woordenschat te werken. Docenten die al met Examenidioom werken geven aan dat hun leerlingen hierdoor beter scoren op hun examen.
Actuele thema’s en woordenlijsten
In Examenidioom vind je woordenlijsten per thema. De thema’s zijn geactualiseerd en sluiten nog beter aan bij de onderwerpen die veel in examenteksten voorkomen. De selectie van woorden is gebaseerd op de nieuwste examens en dus helemaal up-to-date.
Thema-overstijgende woordenlijsten
Naast thematische woordenlijsten vind je in Examenidioom voortaan ook thema-overstijgende woordenlijsten, zoals ‘veelvoorkomende woorden in examenopgaven’, ‘signaalwoorden’ en ‘taalfuncties’.
Contextrijke voorbeeldzinnen
De voorbeeldzinnen bevatten meer relevante context en sluiten beter aan bij de belevingswereld van leerlingen. Daarnaast zijn er ook zinnen uit recente examenteksten opgenomen. Zo kunnen leerlingen zich optimaal voorbereiden op wat ze tegen gaan komen in de examens.
Actieve verwerking en online woordjestrainer
Na elke woordenlijst volgen korte, gevarieerde oefeningen om de woorden actief te verwerken. In de nieuwe online omgeving kunnen leerlingen ook aan de slag met een woordjestrainer en extra oefenmateriaal.
Benieuwd naar het nieuwe Examenidioom?
Bel of mail Baukje voor meer informatie of een presentatie bij jou op school. Of neem contact op met jouw accountmanager via thiememeulenhoff.nl/accountmanagers-vo.
Baukje Visser
b.visser@thiememeulenhoff.nl
06 55 32 25 04
Duits
Colofon
Contentontwikkeling
ThiemeMeulenhoff / Christina Divendal
Redactie
Marinell Bruys, Hoogerheide
Vormgeving
Studio Michelangela, Utrecht
Opmaak
Crius Group, Hulshout (België)
Omslagbeeld
Abdel Rahman Abu Baker via Pexels
Over ThiemeMeulenhoff
Examenidioom wordt gemaakt door ervaren examendocenten.
ThiemeMeulenhoff is een educatieve uitgeverij die zich inzet voor het voortgezet onderwijs en beroepsonderwijs. De mensen van ThiemeMeulenhoff zijn er voor onderwijsprofessionalsmet ervaring, expertise en doeltreffende leermiddelen. Ontwikkeld in doorlopende samenwerking met de mensen in het onderwijs om samen het onderwijs nog beter te maken. We ontwikkelen lesmethodes die goed te combineren zijn met andere leermiddelen, naar eigen inzicht aan te passen en bewezen effectief zijn. En natuurlijk worden al onze lesmethodes zo duurzaam mogelijk geproduceerd. Zo bouwen we samen met de mensen in het onderwijs aan een mooie toekomst voor de volgende generatie.
Samen leren vernieuwen www.thiememeulenhoff.nl
© ThiemeMeulenhoff, Amersfoort, 2025
Alle rechten voorbehouden. Tekst- en datamining, AI-training en vergelijkbare technologieën niet toegestaan. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16B Auteurswet 1912 j° het Besluit van 23 augustus 1985, Stbl. 471 en artikel 17 Auteurswet 1912, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan Stichting Publicatie- en Reproductierechten Organisatie (PRO), Postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp (www.stichting-pro.nl). Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet) dient men zich tot de uitgever te wenden. Voor meer informatie over het gebruik van muziek, film en het maken van kopieën in het onderwijs zie www.auteursrechtenonderwijs.nl.
De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog tot de uitgever wenden.
Deze uitgave is volledig CO2-neutraal geproduceerd. Het voor deze uitgave gebruikte papier is voorzien van het FSC®-keurmerk. Dit betekent dat de bosbouw op een verantwoorde wijze heeft plaatsgevonden.
Zo werk je met Examenidioom
Met Examenidioom vergroot je jouw woordenschat. Dat is handig voor zowel je schoolexamens als het centraal eindexamen. Hoe meer woorden je kent, hoe makkelijker je door je examens gaat!
Woordenlijsten op thema
In dit voorwoord ontdekken leerlingen wat het nut is van Examenidioom en hoe ze ermee kunnen werken.
De hoofdstukken zijn ingedeeld op thema. Deze thema’s sluiten aan bij de onderwerpen die veel in examenteksten voorkomen. De laatste hoofdstukken bevatten woordenlijsten die extra hulp bieden bij het begrijpen of formuleren van teksten. Zoals een woordenlijst met signaalwoorden.
Leesvaardigheid
Elk hoofdstuk begint met 40 woorden die je van het Duits naar het Nederlands leert. Dit zijn woorden die veel voorkomen in examenteksten. Bij ieder woord staat een voorbeeldzin, die lijkt op een zin die je in het examen tegen kunt komen. Als je deze woorden beheerst, scheelt dat je veel tijd bij het lezen van teksten. Bovendien wordt je tekstbegrip groter.
Spreek- en schrijfvaardigheid
In het tweede deel van ieder hoofdstuk vind je een lijst met 15 woorden die je van het Nederlands naar het Duits leert. Ook hier staan voorbeeldzinnen bij die je zelf zou kunnen gebruiken in een mondeling examen of toets schrijfvaardigheid. Op die manier oefen je ook je actieve taalbeheersing.
Online woordjestrainer op Mijn Examenbundel
Bij dit boek hoort een online omgeving: mijnexamenbundel.nl
Op Mijn Examenbundel vind je een online woordjestrainer en kun je extra oefenen.
Ga nu naar mijnexamenbundel.nl en maak direct je account aan.
Met de activatiecode die je hebt ontvangen per mail of via de ELO van je school, heb je toegang tot alle extra’s die bij je boek horen.
Gebruik ook Examenbundel
Wil jij je nóg beter voorbereiden op het eindexamen? Combineer Examenidioom dan met Examenbundel. Hiermee oefen je met echte examenteksten en duidelijke uitleg bij de antwoorden.
Namens team Examenbundel heel veel succes met je examens! #ikgazekerslagen #geenexamenstress
Heb je een vraag of opmerking over deze Examenbundel?
Ga dan naar examenbundel.nl/contact.
Inhoud DEEL 1 THEMA’S
NIEUW Indeling in drie delen voor meer overzicht.
De thema’s zijn geactualiseerd en sluiten aan bij de onderwerpen uit de examens.
DEEL 2 HANDIGE WOORDENLIJSTEN
NIEUW Themaoverstijgende woordenlijsten bieden extra hulp voor beter tekstbegrip en beter formuleren.
DEEL 3 ALFABETISCHE LIJSTEN
21 Woordenlijst Duits
THEMA’S
Woordenlijsten per thema
Met voorbeeldzinnen en oefeningen
Gefühle und Ansichten
Deutsch › Niederländisch
Lijst met 40 woorden van de doeltaal naar het Nederlands. Geschikt om aan leesvaardigheid te werken.
die Ansicht Eine Konkurrenzfirma hatte geklagt, weil sie der Ansicht war, das sei irreführend für Käufer. (2023-II Text 6)
Een concurrerend bedrijf had een rechtszaak aangespannen, omdat het van mening was dat dit misleidend was voor kopers. de mening der Ärger Der Ärger über die hohen Preise wächst.
De ergernis over de hoge prijzen groeit. de ergernis die Auffassung Unsere Auffassungen von Gerechtigkeit gehen manchmal auseinander.
Onze opvattingen over rechtvaardigheid lopen soms uiteen. de opvatting die Auseinandersetzung Es kam zu einer heftigen Auseinandersetzung zwischen beiden Gruppen.
Er ontstond een heftige confrontatie tussen beide groepen. de confrontatie die Begeisterung Mit Begeisterung erzählte sie von ihrem fantastischen Job.
Vol enthousiasme vertelde ze over haar fantastische baan. het enthousiasme bereuen Ich bereue es, nicht früher mit dem Sport angefangen zu haben.
Ik heb er spijt van dat ik niet eerder met sporten ben begonnen. spijt hebben die Bestürzung Die Nachricht von dem Unfall löste große Bestürzung aus.
Het nieuws van het ongeluk veroorzaakte grote ontzetting de ontzetting die Eifersucht Er konnte seine Eifersucht kaum verbergen, als sein Kollege die Anerkennung bekam, die er sich gewünscht hatte.
Hij kon zijn jaloezie nauwelijks verbergen, toen zijn collega de erkenning kreeg die hij zo graag wilde. de jaloezie empfinden Viele empfinden die hohen Mieten als ungerecht. Velen ervaren de hoge huren als onrechtvaardig. voelen, ervaren empört Die LGBTQIA+-Gemeinschaft ist empört, dass die Regenbogenfahne heftige Reaktionen auslöst.
De lgbtqia+-gemeenschap is verontwaardigd dat de regenboogvlag tot heftige reacties leidt. verontwaardigd die Entrüstung Seine provozierenden Äußerungen sorgten in der Öffentlichkeit für Entrüstung.
Zijn provocerende uitspraken zorgden bij het publiek voor verontwaardiging de verontwaardiging
die Entschlossenheit Mit Entschlossenheit kämpfte sie für ihre Überzeugungen.
8 Gefühle und Ansichten
Met vastberadenheid streed ze voor haar overtuigingen. de vastberadenheid
die Enttäuschung Die Enttäuschung ist groß, dass er trotz Nachhilfe durchgefallen ist.
De teleurstelling is groot dat hij ondanks bijles is gezakt. de teleurstelling die Erfahrung Aus eigener Erfahrung weiß ich: Wer seinem Kind einen ungewöhnlichen Vornamen gibt, der riskiert, dass es deswegen gehänselt wird. (2024-I Text 9)
NIEUW Voorbeeldzinnen uit recente examens.
Uit eigen ervaring weet ik: wie zijn kind een ongebruikelijke voornaam geeft, loopt het risico dat het daarom geplaagd wordt. de ervaring erleichtert Nach dem intensiven Gespräch fühlte er sich erleichtert, weil alles geklärt war.
Na het intensieve gesprek voelde hij zich opgelucht, omdat alles opgehelderd was. opgelucht die Ernüchterung Nach dem anfänglichen Enthusiasmus machte sich bald Ernüchterung breit.
Na het aanvankelijke enthousiasme kwam al snel de ontnuchtering. de ontnuchtering erschöpft Nach der misslungenen Kampagne gegen die Errichtung eines Windparks, war sie völlig erschöpft.
Na de mislukte campagne tegen de bouw van een windmolenpark was ze helemaal uitgeput uitgeput erschüttert Die Menschen sind zutiefst erschüttert über die Bilder der Zerstörung.
De mensen zijn diep geschokt door de beelden van de verwoesting. geschokt die Erwartung Je höher die Erwartungen, desto größer kann die Enttäuschung sein.
Hoe hoger de verwachtingen, hoe groter de teleurstelling kan zijn. de verwachting das Gefühl Den meisten Menschen fällt es leichter, ihre Gefühle mit der Stimme auszudrücken, anstatt sie in Worte zu fassen. (2023-I Text 7)
De meeste mensen vinden het makkelijker om hun gevoelens met hun stem uit te drukken dan ze in woorden te vangen. het gevoel die Gleichgültigkeit
Ich bin schockiert über seine Gleichgültigkeit gegenüber den Problemen der anderen.
Ik ben gechoqueerd door zijn onverschilligheid voor de problemen van anderen. de onverschilligheid
De voorbeeldzinnen zijn zo geschreven dat ze leerlingen helpen de betekenis van het woord uit de context te raden.
die Hoffnung Die Situation war dermaßen aussichtslos, dass es keine Hoffnung mehr gab.
De situatie was dermate uitzichtloos dat er geen hoop meer was. de hoop höflich Sein höfliches Auftreten machte einen guten Eindruck.
Zijn beleefde optreden maakte een goede indruk. beleefd
leidenschaftlich Ihre leidenschaftliche Rede um den Klimawandel aufzuhalten, hat viele inspiriert.
Haar gepassioneerde toespraak om de klimaatverandering te stoppen, heeft velen geïnspireerd.
gepassioneerd, hartstochtelijk missmutig Er ging missmutig nach Hause, nachdem er die schlechte Nachricht erhalten hatte.
Hij ging ontstemd naar huis, nadat hij het slechte nieuws had gekregen. ontstemd mutig Obwohl die Anwesenden anderer Meinung sind, teilt sie mutig ihren Entschluss mit.
Hoewel de aanwezigen het er niet mee eens zijn, deelt ze moedig haar besluit mee. moedig, dapper die Ruhe Ein guter Schutz beugt nicht nur Hörbeschädigungen vor, sondern schützt auch vor Überreizung und verleiht Ruhe. (2022-2 Text 10)
Goede bescherming voorkomt niet alleen gehoorschade, maar beschermt ook tegen te veel prikkels en zorgt voor rust de rust
die Sehnsucht Er folgte seiner Sehnsucht, diese fernen Länder mit eigenen Augen zu sehen.
Hij volgde zijn verlangen om deze verre landen met eigen ogen te zien. het verlangen der Stolz Voller Stolz verkündet sie, dass sie die Abschlussprüfung bestanden hat.
Vol trots maakt ze bekend dat ze is geslaagd voor haar eindexamen. de trots
überfordert Er fühlte sich aufgrund seiner mangelnden Qualifikationen völlig überfordert
Hij voelde zich volledig overbelast vanwege zijn gebrek aan kwalificaties. overbelast die Überheblichkeit
Seine Überheblichkeit machte ihn bei den Kollegen unbeliebt.
Zijn arrogantie maakte hem niet geliefd bij zijn collega’s. de arrogantie
die Überraschung Tattoos an Händen oder Hals sollte man vorher beim Arbeitgeber abklären, damit es nachher keine böse Überraschung gibt. (2024-I Text 1)
8 Gefühle und Ansichten
Tattoos op je handen of hals moet je vooraf met je werkgever bespreken, zodat er later geen onaangename verrassingen ontstaan. de verrassing die Überzeugung Seine politische Überzeugung schlägt in den sozialen Medien hohe Wellen.
Zijn politieke overtuiging maakt veel los op sociale media. de overtuiging umstritten Die umstrittene Entscheidung des Bürgermeisters sorgte für hitzige Debatten in der Bevölkerung.
Het omstreden besluit van de burgemeester zorgde voor felle discussies onder de bevolking. omstreden das Vertrauen Mein Vertrauen in Farabis Urteilskraft wird nicht nur durch seine Kompetenz in Stilfragen bestärkt, sondern auch durch seine Lebenserfahrung. (2022-II Text 4)
Mijn vertrouwen in het beoordelingsvermogen van Farabi wordt niet alleen versterkt door zijn expertise in stijlkwesties, maar ook door zijn levenservaring. het vertrouwen verzagen Angesichts der vielen Rückschläge drohte er zu verzagen.
Gezien de vele tegenslagen dreigde hij de moed te verliezen. de moed verliezen
die Verzweiflung In seiner Verzweiflung wusste er nicht mehr, was er tun sollte.
In zijn wanhoop wist hij niet meer wat hij moest doen. de wanhoop der Wunsch Ich heiße Lana und ich dachte bis zu diesem Moment, in dem Johnny vor mir auf dem Kopfsteinpflaster lag, dass es mein einziger Wunsch wäre, so normal wie die anderen zu sein. (2022-II Text 6)
Ik heet Lana en ik dacht tot dat moment waarop Johnny voor me op de straatstenen lag, dat het mijn enige wens was om net zo normaal te zijn als de anderen. de wens die Zuneigung Die Zuneigung zwischen den beiden war in jedem Gespräch fühlbar.
De genegenheid tussen de twee was in elk gesprek voelbaar. de genegenheid zuversichtlich Trotz der Herausforderungen ist er zuversichtlich, dass eine barrierefreie Stadt möglich ist.
Ondanks de uitdagingen is hij vol vertrouwen dat een drempelvrije stad mogelijk is.
Leertip voor leerlingen: dek de Nederlandse vertaling af en probeer uit de voorbeeldzin op te maken wat het woord kan betekenen.
optimistisch, vol vertrouwen
Korte oefeningen helpen bij het verwerken van de woordenschat.
Erinnerst du dich?
1 Ergänze den Satz
Wähle das richtige Wort. Zwei Wörter bleiben übrig.
Ärger, Erfahrung, Gefühl, Ruhe, Stolz, Überzeugung, Verzweiflung
NIEUW Variatie in oefeningen en opbouw in moeilijkheid.
a Der Vater blickt voller auf seinen Sohn, der eine große Leistung vollbracht hat.
b Die Entscheidung des Richters sorgte für großen bei den Anwesenden.
c In seiner wusste er nicht mehr, an wen er sich noch wenden sollte.
d Ihre tiefe , das Richtige zu tun, hat ihr sehr oft geholfen.
e Trotz der Hektik am Arbeitsplatz strahlte er eine innere aus.
2 Ähnliche Bedeutung
Unterstreiche das Wort im Satz, das eine ähnliche Bedeutung hat.
a Auffassung Meiner Ansicht nach werden Erwartungen nur selten erfüllt.
b Entrüstung Die Bestürzung der Bevölkerung war groß, als sich das Opfer zu Wort meldete.
c Stolz Bei diesem guten Studienerfolg ist ein wenig Überheblichkeit eine logische Konsequenz.
d erschüttert Die Demonstrierenden sind nach dem gewaltvollem Polizeieinsatz empört und überfordert.
e Sehnsucht Der Wunsch voller Vertrauen und Entschlossenheit, die Welt zu umrunden, ließ ihn nie los.
NIEUW De betekenis van afgeleide woorden herleiden in een oefening.
3
Abgeleitete Wörter
Schreibe die niederländische Übersetzung der unterstrichenen Wörter auf.
Die Erfahrungen des letzten Jahres haben uns alle überrascht und zum Nachdenken angeregt. Trotz anfänglichem Vertrauensverlust blieben wir hoffnungsvoll und ließen uns nicht entmutigen. Auch in Momenten der Ruhelosigkeit bewahrten wir einen kühlen Kopf. Diese herausfordernde Zeit hat uns letztendlich alle sehr verändert.
überrascht
Vertrauensverlust
Hoffnungsvoll entmutigen Ruhelosigkeit
Niederländisch › Deutsch
Lijst met 15 woorden van Nederlands naar de doeltaal. Geschikt om aan spreek- of schrijfvaardigheid te werken.
begrijpen Ik begrijp je standpunt, maar ik ben het er niet mee eens.
8 Gefühle und Ansichten
Ich verstehe deinen Standpunkt, aber ich stimme ihm nicht zu. verstehen geloven, denken Ik geloof dat eerlijkheid belangrijk is.
Ich glaube, dass Ehrlichkeit wichtig ist. glauben gelukkig We zijn heel gelukkig samen.
Wir sind sehr glücklich zusammen. glücklich grappig Ik vind comedy’s leuk, omdat ze altijd zo grappig zijn.
Ich mag Comedys, weil sie immer so lustig sind. lustig hopen Ik hoop dat je je snel beter voelt!
Ich hoffe, dass es dir bald besser geht! hoffen
houden van Ik houd van dieren en daarom heb ik een hond.
Ich liebe Tiere und darum habe ich einen Hund. lieben jammer Het is jammer dat je niet mee kunt gaan.
Es ist schade, dass du nicht mitkommen kannst. schade de mening Ik ben geïnteresseerd in jouw mening over dit onderwerp.
Ich bin an deiner Meinung zu diesem Thema interessiert. die Meinung nieuwsgierig Je maakt me nieuwsgierig. Vertel toch eens iets meer daarover!
Du machst mich neugierig. Erzähl doch mal mehr darüber! neugierig het plezier Mijn vrienden en ik hadden tijdens de excursie veel plezier.
Meine Freunde und ich hatten auf der Exkursion viel Spaß. der Spaß verdrietig Hij is verdrietig, omdat zijn ouders gaan scheiden. Er ist traurig, weil sich seine Eltern scheiden lassen. traurig vinden, denken Wat vind je van deze film?
Was meinst du zu diesem Film? meinen de vreugde Tot mijn grote vreugde slaagde ik voor de toets.
Zu meiner großen Freude habe ich den Test geschafft. die Freude de zin Ik heb zin om vanavond uit eten te gaan.
Ich habe Lust, heute Abend essen zu gehen. die Lust de zorg De zorg voor het milieu gaat ons allemaal aan.
Die Sorge um die Umwelt geht uns alle an. die Sorge
Met voorbeeldzinnen die leerlingen zelf zouden kunnen gebruiken op een mondeling examen of een schrijftoets.
Korte oefeningen helpen bij de actieve woordenschat.
Erinnerst du dich?
4
Übersetze
Schreibe das fehlende Wort auf Deutsch auf.
a Ich bin so über diese positive Nachricht. (gelukkig)
b Meine Eltern , dass ein Kunststudium zu mir passt. (geloven)
c Die ist groß, dass wir uns endlich wiedersehen. (vreugde)
d Ich habe keine , das ganze Wochenende zu lernen. (zin)
e Jeder hat das Recht, seine zu sagen. (mening)
5 Wähle und übersetze
Wähle das passende Wort und schreibe es auf Deutsch auf.
Achte auf die richtige Form.
a Wir haben Tränen gelacht, weil der Film so war. (grappig / verdrietig)
b Er nicht, warum ich Fußball nicht ausstehen kann. (begrijpen / hopen)
c Es ist , dass wir nicht früher auf diese Idee gekommen sind. (jammer / nieuwsgierig)
d Ich wünsche euch viel im Urlaub. (plezier / zorg)
e du Comics? Dann kann ich dir dieses Manga empfehlen. (Houden van / Vinden)