The Private Banker (januari 2023)

PRIVATE THE

Na een demo over klantencontact in de metaverse op onze conferentie op 25 november 2022 verdiept de medeoprichter van XRintelligence zich in het enorme potentieel dat de metaverse met zich meebrengt. We staan op het kruispunt tussen technologie en media.

‘Wanneer bedrijven daadwerkelijk de switch maken, dan kan het écht een gamechanger worden’

Thierry Jourquin

Allereerst wil ik u en al wie u dierbaar is een gezond en voorspoedig 2023 wensen.

2022 was voor onze associatie een actief jaar met veelbekeken webinars, volgeboekte opleidingsprogramma’s, een mooi feest voor ons 20-jarig bestaan en een sterk stijgend aantal leden (we bereiken bijna de kaap van 800!).

In dit eerste nummer van 2023 willen we stilstaan bij de digitale transformatie van ons metier, een onderwerp dat we ook al aansneden op onze conferentie van 25 november 2022. Samen met experts verkennen we interessante ontwikkelingen van blockchain en metaverse tot het erfrecht op digitale assets.

Rond de jaarwisseling mochten we ook 2 nieuwe bestuurders in onze Raad van Bestuur verwelkomen: Joke Reynaerts vervangt Regine Debeuckelaere van KBC en Sabine Caudron van Degroof Petercam komt als opvolger voor Pieter De Bisschop. Bij deze wil ik Regine en Pieter van harte bedanken voor hun jarenlange inzet als bestuurder van de PBA-B en hen ook veel succes toewensen in hun nieuwe uitdagingen.

Uiteraard gaan we in 2023 door met de ‘update’-webinars over actuele thema’s die we exclusief en gratis aan onze leden aanbieden. Raadpleeg de agenda in dit magazine om de eerste onderwerpen en data te kennen.

Tenslotte wil ik u oproepen om donderdagavond 25 mei 2023 met stip in uw agenda aan te duiden. Wat er te beleven valt houden we nog even geheim, maar ik beloof dat het meer dan de moeite waard zal zijn!

Veel leesplezier met deze nieuwe editie van The Private Banker, en tot binnenkort!

Inhoud

Interview – Thierry Jourquin

Colofon

The Private Banker is het trimestrieel ledenblad van de Private Bankers Association - Belgium. Hoofdredacteur en verantwoordelijke uitgever: Peter Van der Smissen Redactie: Content Republic https://trustmedia.be/services

Nummer 6: januari 2023

Coverfoto: © Frank Toussaint

06 Nalatenschap van digitale assets

Actualiteit - Alain Van Geel en Hanne Verlinden

Metaverse: ‘Experimenteer eerst met de collega’s’

Peter Van der Smissen Secretaris-generaal PBA-B

Beste PBA-B leden,

Dossier - Blockchain: Koen Vingerhoets

Dinsdag 10 januari om 17.00u

Donderdag 19 januari 19.00u

Woensdag 15 februari 10.00u- 12.00u

Openingssessie voor de extra editie (NL) van de cursus Patrimonial Approach 2023

New Years diner voor alle ‘Heads of Private’ van onze leden banken

Webinar: De fiscus en uw vermogen: rapporteringsverplichtingen. Spreker Charlotte Lardenoit –Sansen International Tax Lawyers

Woensdag 8 maart 10.00u -12.00u

Vrijdag 28 april 10.00u - 12.00u

Maandag 9 mei 17.00 u

Woensdag 17 mei 17.30u

Donderdag 25 mei 18.00u

Webinar: Successieplanning van digitale activa. Spreker: Hanne Verlinden, Senior Associate Tiberghien Advocaten

Webinar: over de waardebepaling van familiale ondernemingen: spreker Eric Metsers, Finpartners

Algemene Vergadering PBA-B

Proclamatie voor de cursus Patrimonial Approach editie 20222023

Verrassing-event voor alle leden van de PBA-B (meer info volgt)

Dinsdag 20 Juni Uitgifte van Magazine The Private Banker Nr 7

INTERVIEW - THIERRY JOURQUIN

Metaverse: ‘Experimenteer eerst met de collega’s’

De metaverse, een online netwerk van 3D-werelden, vindt steeds meer ingang, ook in de bankensector. Volgens Thierry Jourquin, medeoprichter van XRintelligence en lid van Metaverse Standards Forum, kan de metaverse samenwerkingen verbeteren en klanten nieuwe producten bieden. ‘Ik adviseer om eerst te experimenteren met collega’s vooraleer u zich naar klanten richt’, zegt hij.

Wat is de metaverse?

Thierry Jourquin: ‘De metaverse is een virtuele ruimte, een soort uitbreiding van het internet. In die alternatieve realiteit kunnen we werken, elkaar ontmoeten en genieten van vrije tijd. In tegenstelling tot het 2D-netwerk van het internet is de metaverse een online netwerk van 3D-werelden met avatars.

De metaverse is grosso modo het gevolg van drie evoluties. Een eerste is die van de virtual reality, waarbij je in een volledig digitale omgeving ondergedompeld wordt. Ten tweede is er de impact van de gamingindustrie. Spelplatforms zoals Roblox of Fortnite lokken met een metaverse-achtige functionaliteit miljoenen bezoekers. Alleen al in de maand april bijvoorbeeld had Roblox 52,2 miljoen gebruikers. Een derde evolutie is de wereld van de blockchain, die een soort digitaal economiemodel faciliteert.’

Verschillende industrieën zetten al hun eerste stappen in de metaverse. Geldt dat ook voor de banksector?

Thierry Jourquin: ‘Uit onderzoek blijkt dat klanten tegen 2030 augmented reality (AR) of virtual reality (VR) zullen gebruiken als alternatief kanaal voor transacties. Het is daarom geen verrassing dat de banksector op dit gebied al met de metaverse geëxperimenteerd heeft. Een van de voorlopers is JP Morgan. De bank kondigde de opening van een lounge in Decentraland aan. Daar krijgen bezoekers informatie over blockchain en andere technologische initiatieven waaraan de bank deelneemt. Een ander voorbeeld is HSBC die een stuk grond kocht in de metaverse The Sandbox om daar online sportfans en liefhebbers van e-sports aan te spreken. Dat zijn natuurlijk communicatiestunts van marketeers die nadenken over hoe, waar en waarvoor ze zich in die metaverse moeten bewegen.

© Frank Toussaint

Wie is Thierry Jourquin?

Thierry Jourquin werkte in verschillende mediabedrijven, zoals IP, de Persgroep en Roularta. Hij startte bij Kinepolis in 2010 met de komst van de Avatar-film en de beleving door 3D. Thierry Jourquin is gepassioneerd door het kruispunt tussen technologie en media. Hij is medeoprichter van XRintelligence, lid van Metaverse Standards Forum en board member van Stereopsia, een internationaal forum gewijd aan immersieve technologieën en inhoud. Tijdens onze conferentie op 25 november 2022 was hij een van de sprekers en bracht hij een interessante demo van hoe een klantencontact in de Metaverse kan verlopen.

Thierry Jourquin, medeoprichter van XRintelligence en lid van Metaverse Standards Forum

‘Door mensen binnen de bank ambassadeur te maken, zal u erin slagen om het concept van metaverse aan te passen aan het DNA van de organisatie’

Thierry Jourquin

Wanneer bedrijven daadwerkelijk de switch maken, dan kan het écht een gamechanger worden. Een bank in Zuid-Korea bijvoorbeeld maakt in haar virtuele bank een-op-een gesprekken mogelijk tussen avatars van klanten en medewerkers, terwijl klanten toegang krijgen tot gepersonaliseerde financiële informatie. De Bank of America zet VR-training in voor haar medewerkers en simuleert echte klantenservicescenario’s voor filiaalmedewerkers.’

Welke mogelijkheden biedt metaverse voor private banking?

Thierry Jourquin: ‘Er zijn heel wat mogelijkheden, zowel voor de medewerkers als voor de klanten. Dankzij de 3D-ruimte is het bijvoorbeeld perfect mogelijk om op afstand te werken. Teams die ver van elkaar verwijderd zijn, krijgen toch het gevoel dat ze naast elkaar werken. De sociale afstand verkleint wat zorgt voor een betere teamsfeer, meer aandacht voor relevante inhoud en een grotere creativiteit.

Ook in een leerproces biedt de metaverse talloze mogelijkheden. Het simuleren van echte levensomstandigheden en situaties maakt leren boeiender. Er ontstaan meer manieren om nieuwe collega’s in te werken en personeel op te leiden. Daarnaast kan de metaverse dienen om een volgende generatie medewerkers aan te trekken.’

En voor de klant zelf?

Thierry Jourquin: ‘Door te bankieren in de metaverse kunnen klanten hun saldi controleren, rekeningen betalen, overschrijvingen doen en transacties verrichten via kanalen in extended reality (XR). Banken met een virtueel filiaal verlenen service aan klanten die op zoek zijn naar hypotheken of andere geavanceerde producten. In de metaverse is het ook perfect mogelijk om evenementen voor de community te organiseren en zo nieuwe investeringsproducten aan potentiële klanten te tonen.

Iets verder in de toekomst kunnen private bankers ook digitale activa van nieuwe en

bestaande producten ontwikkelen. Onlangs maakten we met XRintelligence een digital twin van een kantoor van Ethias. Zo’n digitale tweeling kan leiden tot een gevoel van verbondenheid tussen de fysieke en de virtuele bank en zorgen voor nieuwe inkomstenbronnen van banken. Vergeet niet dat klanten met digitale assets soms geen tijd hebben om langs te komen op kantoor of naar beurzen te gaan. Zij zijn vaak vragende partij om over dit soort investeringen te spreken en gaan dan naar de eerste bank die dit soort oplossingen kan aanbieden.’

Met welke invalshoek kunnen private bankers het best beginnen?

Thierry Jourquin: ‘Ik stel altijd voor om eerst een intern traject op te zetten tussen collega’s en pas daarna naar klanten te stappen. Een eerste stap kan zijn om de samenwerking op afstand te testen. Heeft de bank bijvoorbeeld een kantoor in Brussel en in Antwerpen? Dan kunnen medewerkers op de twee locaties met headsets experimenteren om te vergaderen in de metaverse. Ik heb dat met een collega getest gedurende de twee coronagolven. Het neemt wel wat tijd in beslag, maar het is het ideale moment om mensen voor te lichten over deze technologie. Ontwikkel daarom snelle prototypes zodat leidinggevenden het potentieel van de metaverse beter begrijpen. Toon hen hoe de metaverse mensen, ruimtes en zaken samenbrengt in zowel de virtuele als de echte wereld, en hoe het een gevoel van samenhorigheid kan oproepen en samenwerking kan bevorderen. Geef de opportuniteit intern om alles te ontdekken. Begin ook een aantal use cases te bouwen en kijk naar wat lukt. De technologie is veelbelovend, maar er is natuurlijk ook de dagelijkse manier van werken. Doe het daarom stap voor stap. Door mensen binnen de organisatie ambassadeur te maken, zal u erin slagen om het concept aan te passen aan het DNA van de organisatie. Op dat moment is het ook klaar om aan klanten voor te stellen.’

‘Metaverse biedt heel wat mogelijkheden, zowel voor de medewerkers als voor de klanten’

Nalatenschap van digitale assets

De successieplanning van digitale assets mag niet beperkt worden tot cryptomunten, zeggen Alain Van Geel en Hanne Verlinden van Tiberghien Advocaten. ‘Alles wat digitaal is valt daaronder; denk aan Facebook, LinkedIn of muziek op iTunes.’

Waar ziet u het grootste verschil tussen de successieplanning van gewone assets en digitale assets?

Alain Van Geel: ‘Een nalatenschap omvat alle activa in bezit op de dag van overlijden. Het erfrecht is geschreven voor de toebedeling van deze nog aanwezige vermogensbestanddelen, zowel voor de materiele als immateriële, zoals onroerend goed, een inboedel, vorderingen en aandelen. Daarnaast zijn er steeds meer assets zonder enige specifieke vermogenswaarde, zoals persoonlijkheidsrechten en auteursrechten. De vraag is hoe deze extrapatrimoniale rechten te plannen en wat ermee gebeurt bij overlijden.’

Hanne Verlinden: ‘Het gaat bijvoorbeeld over uw account op Facebook of Instagram, muziek op iTunes, foto’s in de cloud of documenten op de computer. Sowieso moet hier meer aandacht voor komen zodat mensen er bewust bij stilstaan en nadenken of bijvoorbeeld hun kinderen later deze inhoud al dan niet mogen zien, horen of lezen.’

Alain Van Geel: ‘De wijze van vererving van patrimoniale aanspraken is duidelijk. De rechthebbenden verkrijgen deze ofwel via een legaat, ofwel bij gebrek aan een geldig testament via het wettelijk erfrecht. Als een digitale asset ook een vermogenswaarde heeft, dan zal dit deel uitmaken van een nalatenschap. Daarvoor moet ook een aangifte voor nalatenschap ingediend worden, maar dan duiken soms praktische problemen op. Een eerste reeks vragen is: hebt u wel eigendomsrechten op deze assets? Kunnen uw erfgenamen enige aanspraak claimen op die assets? Zijn dat rechten die nog bestaan op de dag van overlijden of doven deze uit? Gelden voor Facebook bijvoorbeeld eigendomsrechten of hebt u louter een gebruiksrecht op de bewaarde info? Komen die rechten, zonder vermogenswaarde, wel toe aan uw erfgenamen of kan u die toch toebedelen aan iemand anders zonder dat uw kinderen hierop hun reserve kunnen claimen?

Een tweede reeks vragen gaat over waar u als erfgenaam die info vindt. Bij online rechten moeten erfgenamen zich afvragen wie welke rechten heeft. Derde vraag: hebt u er ook toegang toe? Zo ja, hoe dan praktisch? Vierde vraag: hoe wordt uiteindelijk de waarde bepaald op de datum van overlijden indien de digitale assets een vermogenswaarde hebben?’

Hoe zit het bijvoorbeeld met cryptomunten bij overlijden?

Hanne Verlinden: ‘Voor veel mensen is het een beetje zoeken in een wereld waar er niet te veel controle is en waar alles gedecentraliseerd, zelfs individueel, benaderd wordt zonder dat te veel ogen meekijken.’

Alain Van Geel: ‘Er is een fundamenteel verschil met bankrekeningen. Vandaag heeft een financiële instelling met zetel in België een verplichting om bij overlijden een fiscale lijst op te stellen. Die lijst wordt overgemaakt aan de fiscale administratie en op basis daarvan kan de fiscus een belastbare grondslag bepalen met het oog op het heffen van erfbelasting.

Bij een cryptomunt is dat veel moeilijker, want er is geen ‘toeziende’ centrale autoriteit of specifieke wettelijke bepaling. Erfgenamen moeten crypto vermelden in een aangifte nalatenschap. Maar wat geven ze dan aan? In principe is dat de nettowaarde op datum van overlijden. Maar er bestaat geen lijstje zoals bij financiële instrumenten.

Bij financiële instrumenten verhandeld op een gereglementeerde markt kunnen erfgenamen kiezen voor de beurswaarde op datum van overlijden of tot een of twee maanden nadien, precies omdat die waarde schommelt. Bij crypto en bij andere patrimoniale beschikkingen van digitale assets is dat niet zo. Daar geldt de waarde op datum van overlijden. En stel dat die waarde in één keer crasht na het overlijden, dan betalen erfgenamen erfbelasting op iets wat ze niet (meer) hebben. Hoe moeten

erfgenamen die waarde bepalen als ze geen toegang hebben tot de crypto via een private sleutel? Dan hebben ze wel een groot probleem. Hoe moet dat opgelost worden? Daar zijn geen duidelijke regels voor en ik zou niet weten hoe een ‘algemene’ regel daarvoor bepaald moet worden, precies omdat bij het creëren en opereren met crypto elke centrale autoriteit of algemene regelgeving vermeden wordt.’

Kan een testament opgesteld worden met alleen maar digitale nalatenschappen?

Alain Van Geel: ‘Op zich is dat perfect mogelijk. Er bestaan wel verschillende visies op een digitale nalatenschap. In Frankrijk bijvoorbeeld hebben auteursrechten niet alleen een geldelijke, maar ook een morele waarde. De vraag is of die twee los van elkaar te koppelen zijn. Het antwoord daarop is ja. Op de geldelijke waarde kunnen de kinderen bijvoorbeeld hun reserve vragen. De morele aspecten van het auteursrecht kunnen aan iemand anders gegeven worden. Of dat in de praktijk zal werken, is iets anders, maar volgens mij moet het kunnen. Die twee staan steeds meer los van elkaar.’

In België zijn er klassieke regels voor schenking: via de notaris, de handgift of de bankgift. In welke mate zijn deze toe te passen op de vermogensaspecten van digitale assets?

Alain Van Geel: ‘Dat is geen eenduidige situatie en is voor interpretatie vatbaar. Een geldige handgift vereist letterlijk iets dat overhandigd wordt van de ene persoon aan de andere. Daar rijst al een probleem omdat crypto bijvoorbeeld moeilijk vast te nemen is, tenzij de private key afgedrukt staat op een blad papier of opgeslagen is op een USB-stick. Bij een bankgift wordt traditioneel van de ene rekening naar de andere overgeschreven. U draagt een soort schuldvordering over, want u hebt een contract met de bank. Maar in de gedecentraliseerde wereld van crypto-assets

is het juist eigen om geen dergelijk contract te hebben. De derde optie via een notariële akte zou alleszins mogelijk moeten zijn en is de veiligste manier. Als het tenminste niet gebeurt met voorbehoud van vruchtgebruik, want dat zien we in de praktijk niet echt zitten.’

Hoe zit het met de wetgeving?

Hanne Verlinden: ‘Het principe van vermogensplanning is niet nieuw. De civiele wetgeving over schenkingen, legaten en testamenten heeft haar degelijkheid al ruim bewezen. Het goederenrecht is in september vorig jaar gewijzigd. De bedoeling van Vincent Sagaert, die aan de grondslag ligt van de huidige wettekst, was om tot een nieuwe, praktijkgerichte definitie te ko-

men, die van toepassing is op alle soorten goederen, ook op onlichamelijke roerende goederen zoals digitale assets. Wat successieplanning betreft, moet er geen nieuwe specifieke wetgeving komen. Dat zal zich uitkristalliseren door de rechtspraak.’

Alain van Geel: ‘Wat ter zake wel zou moeten gebeuren, is een overleg met de fiscale administratie over de standpunten die ze zal innemen. Hoe zal de fiscus bepaalde principes in de praktijk toepassen op digitale assets? Dat standpunt bestaat vandaag spijtig genoeg niet voor schenk- en erfbelasting.

Op het niveau van inkomstenbelasting voor crypto is dat wel het geval. Daar heeft de rulingcommissie een standpunt ingeno-

men aan de hand van een lijst met zeventien vragen.

Misschien kunnen er wel vragen gesteld worden over al wat niet-patrimoniaal is. Hoe werkt dat in de praktijk? Het staat niet in de wet maar wordt wel aanvaard dat bijvoorbeeld een testament ook betrekking kan hebben op de niet-patrimoniale beschikkingen die deel uitmaken van een nalatenschap. Wat betreft de controle op en transparantie voor crypto in het algemeen staat de wetgever niet stil. In een voorstel van richtlijn van 8 december 2022 heeft de Europese Commissie bijvoorbeeld een rapporteringverplichting van transactiegegevens voorgesteld voor alle instellingen, waar ook ter wereld gevestigd, met betrekking tot hun in Europa gevestigde klanten.’

‘Wat successieplanning betreft, moet er geen nieuwe specifieke wetgeving komen. Dat zal zich uitkristalliseren door de rechtspraak’

Hanne Verlinden, Tiberghien Advocaten

‘Erfgenamen moeten crypto vermelden in een aangifte nalatenschap. Maar wat geven ze dan aan?’

Alain Van Geel, Tiberghien Advocaten

© Frank Toussaint

Gemeenschappelijke uitdagingen aanpakken via de blockchain

Blockchain zal de banksector niet ontwrichten. Dat beweert Koen Vingerhoets, blockchainevangelist bij Fujitsu. Hij ziet de opkomst van blockchainprojecten eerder als een evolutie dan een revolutie. ‘Het dient vooral om processen te verbeteren. De reputatieschade in de cryptomarkt is wel nefast voor blockchainprojecten onder bedrijven.’

uitdagingen die ze samen kunnen aanpakken. Dat is voor mij de evolutie die blockchain bewerkstelligt.’

‘De reputatieschade in de cryptomarkt is nefast voor de blockchainprojecten onder bedrijven terwijl die twee niks met elkaar te maken hebben’ ‘Samenwerkingen over de financiële instellingen heen zullen het grote verschil maken. Dat is de evolutie die blockchain bewerkstelligt’

Koen Vingerhoets, Blockchain-evangelist - Fujitsu

Blockchain heeft soms een negatieve connotatie als gevolg van de cryptomarkt. Die gaat ervan uit dat banken stilaan overbodig worden omdat de cryptomarkt waarde kan overdragen van de ene naar de andere persoon zonder de bank als doorgeefluik. ‘Dat is echter maar een beperkte visie op wat banken doen’, zegt Koen Vingerhoets, blockchain-evangelist van het Track & Trust Solution Center bij Fujitsi. ‘Banken doen meer dan alleen geld verplaatsen.’

Hoewel de financiële sector blockchain eerst zag als een potentiële bedreiging, beseffen de banken nu dat het ook hun werking ten goede kan komen. ‘In de context van de bank zien ze nu blockchain als een manier om processen te verbeteren. Het is een nieuwe manier van omgaan met de complexiteit van de financiële wereld. Dat is een andere insteek, die redelijk veraf ligt van de cryptohetze.’

Dat neemt niet weg dat de financiële sector ook kijkt naar wat leeft bij crypto-aanbieders zoals Binance en Kraken. ‘De zaken die zij tonen, lijken af en toe redelijk gek bedacht, maar ze blijken minstens op technologisch vlak wel te werken. De efficiëntie die daarachter zit – altijd online, 365 dagen per jaar – is speciaal.’

Evolutie, geen revolutie

Koen Vingerhoets hamert erop dat blockchain niet voor disruptie zorgt. ‘Het is een andere manier van denken en werken. Samenwerkingen over de financiële instellingen heen, dat zal het grote verschil maken. Ze hebben allemaal gemeenschappelijke

De vraag is of banken klaar zijn om samen te werken. ‘Aan de businesskant is het inderdaad soms moeilijk om data uit te wisselen. Financiële instellingen zijn concurrenten in een sterk gereguleerde markt en willen niet dat iemand in de interne keuken rondsnuffelt. Daarom dat blockchainprojecten onder bedrijven vaak getrokken worden door één grote speler, niet alleen in de financiële sector, maar ook daarbuiten. Eén iemand pakt de lead en de rest volgt. Dat lijkt een logischer systeem te zijn. Het is niet omdat u aan een blockchainoplossing werkt dat uw organisatie zich daarmee volledig moet integreren. Blockchain is vaak slechts de onderste laag van een oplossing. Het is een speciale databank die bestaande systemen kan verbinden om data uit te wisselen, maar niemand kijkt rechtstreeks naar de databank. Daarboven zitten interfaces en API’s die voor het gebruiksgemak zorgen.’

Blockchain maakt het ook mogelijk om processen administratief te vereenvoudigen door in plaats van één grote investering te doen het op te delen in meerdere kleine investeringen waardoor de risico’s beter gespreid worden. ‘Op die manier zijn bepaalde beleggingen of investeringen die vroeger out of reach waren plots weer binnen bereik.’

Procesverbeteringen

Een van die samenwerkingen is bijvoorbeeld Kube, dat Isabel uitwerkte. De Belgische grootbanken werken samen om de KYC (know your customer)-visie van ondernemingen te verbeteren. ‘Voor een kmo of onderneming in België was dat vroeger relatief omslachtig’, legt Koen Vingerhoets uit. ‘Een bedrijf zit bij meerdere banken waar het om de één, twee of drie jaar – naargelang het risicoprofiel – de data van het bedrijf moet bijwerken. Het invoeren van die persoonlijke gegevens is tijdrovend. Al die banken krijgen in theorie dezelfde data en passen dezelfde processen toe, omdat ze zich aan dezelfde wetgeving houden. Op zich is het ridicuul dat een bedrijf de dag na zo’n proces iets kan veranderen en dan drie jaar moet wachten om het door te geven. Met Kube doet één bank de inspanning van de KYC terwijl de andere partijen dat vergoeden of bekrachtigen. Ook als de

© Frank Toussaint

gegevens van een bedrijf wijzigen, kan dat onmiddellijk via een mechanisme naar de betrokken banken doorgestuurd worden. Dat is echt procesefficiëntie met een focus op de klant.’

Een andere insteek is sustainable finance. Als private bankers advies geven aan klanten over groene beleggingen, dan is dat vaak een risico omdat het moeilijk te bewijzen is dat er genoeg duurzame data voorhanden zijn om de producten ook groen te benoemen. ‘Een van de producten waar wij aan bouwen, is een platform om ESG-data (Milieu, Maatschappij en Governance) te verzamelen’, zegt Koen Vingerhoets. ‘Dat platform is gebaseerd op blockchain om die duurzaamheidsclaims effectief waar te maken. Om meer rechtszekerheid te krijgen of meer zekerheid over de duurzaamheid van het aanbod, is de kans groot dat dit via blockchain zal gebeuren.’

Nieuwe woordenschat

Voor de private bankers is het soms aanpassen. De voorbije jaren kwamen er nieuwe klanten bij uit de cryptoscene. ‘We merken dat de klanten vandaag ook al kijken naar markten die doorlopend open zijn. Bij crypto kan dat. Er komt soms nieuwe woordenschat bij. Er komen misschien ook vragen van klanten naar nieuwe asset clas-

ses zoals NFT’s. Moet je nu zoiets kopen? Heb ik best een auto of een NFT van een auto? Lamborghini heeft daar trouwens een mooi project rond gedaan.’

Hoe blockchain verder zal evolueren, is moeilijk te voorspellen, vindt Koen Vingerhoets. Hij probeert meestal niet verder te kijken dan één jaar. ‘De voorbije maanden waren nogal heftig, niet alleen aan de zijde van crypto, maar ook bij de blockchainprojecten onder bedrijven. Ik ben toch wel een paar keer geschrokken door het faillissement van bepaalde blockchainplatformen, zoals we.trade, CHESS en TradeLens. Ook de projecten waar Belfius via The Studio vroeger aan werkte, gaan verder zonder blockchaintechnologie. De talrijke projecten die wel nog bestaan, krijgen soms een andere insteek. Er wordt minder ingezet op dat grote ecosysteem en de sector lijkt meer lean en mean te worden, wat misschien wel positief is. Het gaat steeds meer over procesverbetering en efficiëntie.’

Dat enkele grote blockchainprojecten nu wegvallen, is een leerschool. Koen Vingerhoets vergelijkt het met Napster, het populaire softwareprogramma waarmee je muziek kon uitwisselen. ‘Het was niet legaal, maar het was wel een goed idee. Die peer-to-peertechnologie die daaronder zat, wordt vandaag nog altijd voor van alles gebruikt. Ergens is er altijd een eerste

use case nodig. De evolutie gaat met horten en stoten.’

Reputatieschade

Wat hem ook opvalt, is de invloed van de cryptowereld op de enterprise-blockchain. ‘Terwijl die twee niks met elkaar te maken hebben. Hoe hoger de prijs van bitcoin, des te meer vragen ik krijg over blockchainprojecten onder bedrijven. Nochtans is de reputatieschade in de cryptomarkt wel nefast voor deze projecten. Vandaar dat ik denk dat nog meer projecten het woord blockchain gewoon zullen schrappen. Wat mij vooral verbaast, is dat het in de cryptowereld nog altijd bon ton is om één persoon op een schild te hijsen en daar dan mee rond te lopen als de nieuwe keizer. De cryptowereld levert vaak kritiek op de traditionele banken. Toch worden alleen maar de reguliere banken gestraft en krijgen ze een boete omdat er regels bestaan. Bij crypto zijn er helemaal geen regels. Daar loopt het ofwel goed, ofwel faliekant mis. Heel die markt lijkt opgeblazen tot gigantische proporties. Maar wat er inzit van intrinsieke waarde is moeilijk te becijferen. Die crypto-aanbieders kunnen ook nog altijd relatief ongestraft als pseudobank door het leven gaan. Ze gebruiken dezelfde termen als een bank, maar daar wordt niet tegen opgetreden. Die consumentenbescherming mag er dus echt wel komen.’

het menselijke vervangen door digitalisering’

‘De digitale transformatie is een opportuniteit om de menselijke relaties tussen klant en private banker op scherp te stellen’, zegt Sabine Caudron. Als Head of Private Banking bij Degroof Petercam ziet ze de digitalisering vooral als een hulpmiddel en laat ze zich niet meeslepen door hypes. ‘We volgen de trends op de voet, maar we laten het digitale nooit het menselijke vervangen.’

Sabine Caudron is bijna dertig jaar actief in de private-bankingsector. Ze startte een universitaire stage bij de Generale Bank en werd snel private banker. Na tien jaar groeide ze door naar het management. Ze werkte achtereenvolgens bij MeesPierson, Fortis en BNP Paribas Fortis. Na achttien jaar stapte ze over naar Puilaetco Dewaay, tot ze in 2018 aan de slag ging bij Degroof Petercam. Sinds mei 2022 is ze Head of Private Banking.

Kennis opleiding nog altijd nuttig

Tijdens haar carrière volgde Sabine Caudron zowel de opleiding Patrimonial Approach als Investment Management, beide georganiseerd door Febelfin Academy en The Private Bankers Association. ‘Ik was de allereerste om beide opleidingen te volgen’, zegt ze. ‘Patrimonial Approach was voor mij – met mijn economische achtergrond – een goede basis om ook juridisch advies te geven aan klanten. De opleiding organiseert ook regelmatig bijscholingen. Na ruim twintig jaar is het dus nog altijd een nuttige opleiding. Die kennis komt me nog goed van pas.’

In 2010 behoorde ze ook tot de eerste lichting van de opleiding Investment Management. Toen had ze al een managementfunctie. ‘Omdat ik mijn private bankers die opleiding wou laten volgen, wou ik het eerst zelf doen. Het was de ideale manier om mijn kennis op te frissen. Na de opleiding was ik in staat om klanten met complexere vragen rond investeringen nog beter bij te staan. Het gaf me meer zelfzekerheid in mijn job.’

Hulpmiddel

Intussen stond de wereld niet stil. Net zoals in veel andere sectoren onderging die van private banking een digitale transformatie. Volgens Sabine Caudron is de digitalisering een opportuniteit om de menselijke relaties tussen klant en private banker op scherp te stellen. ‘Bij private banking gaat het om luisteren, interpreteren en oplossen’, zegt ze. ‘De digitale transformatie is daarbij een enorme troef. De toegankelijkheid van de informatie en de snelheid waarmee je die kunt raadplegen, werken in het voordeel van de klant en van de private banker. Op die manier slagen ze erin om hun discussies te verrijken. Maar digitalisering blijft een hulpmiddel. Wij zullen nooit het menselijke laten vervangen door het digitale.’

De private banker krijgt digitale tools ter beschikking om de klant optimaal te bedienen. De administratie bijvoorbeeld verloopt veel vlotter. ‘Het beeld dat we van onze klant vormen, is vollediger en actueler. Daar wordt de klant alleen maar beter van.’

Digitale trends

Bij Degroof Petercam volgen ze de evolutie van de digitale trends op de voet. De vermogensbeheerder heeft een aantal partnerships met fintechbedrijven. ‘Maar we gaan weinig mee met de hypes’, zegt Sabine Caudron. ‘We bekijken de zaken op de lange termijn. Alles wat gadgetgehalte heeft, zoals metaverse, laten we links liggen. We concentreren ons op onze corebusiness en dat is het begeleiden van onze klanten, maar wel geholpen door digitale state-of-the-arttools. We zetten ieder jaar een aanzienlijk budget opzij om mee te zijn met de digitale evolutie, maar we blijven aandachtig voor de persoonlijke service die onze private bankers aan hun klanten geven. Dat is ook wat zij van ons verwachten. Als klanten vragen hebben over NFT’s, dan geven we natuurlijk de nodige informatie, maar we gaan dat zelf niet aanbieden.’

‘Het beeld dat we van onze klant vormen door digitalisering is vollediger en actueler. Daar wordt de klant alleen maar beter van’

Sabine Caudron, Head of Private Banking bij Degroof Petercam

‘Nooit

EXPERT - MICA: AXEL VAN GENECHTEN

‘De verordening richt zich meer op het reguleren van cryptomunten als betalingsinstrument, niet zozeer als beleggingsinstrument’

Axel Van Genechten, Nationale Bank van

België

Cryptowetgeving

biedt vanaf 2024 bescherming tegen excessen

De kogel is door de kerk; om de excessen in de cryptomarkt te beperken werd op Europees niveau de nieuwe MiCA-verordening (Markets in Crypto-Assets) in het leven geroepen. Het doel? Strengere regels voor de aanbieders en uitgevers van digitale activa.

Axel Van Genechten werkt bij de Nationale Bank van België en geeft technisch advies over cryptomunten. Samen met Anne Chamberod en Françoise Guebs werkte hij mee aan de MiCA-verordening. De aanleiding is tweeledig. ‘Ten eerste hebben we de afgelopen jaren een aanzienlijke stijging van investeringen in crypto-activa waargenomen’, zegt Axel Van Genechten. ‘Daarnaast blijven crypto-activa niet alleen buiten het klassieke financiële systeem hun diensten aanbieden, maar bigtechspelers tonen ook interesse. Bijgevolg bestaat het gevaar dat in het algemene betaalverkeer het gebruik van cryptomunten een dominante rol zou kunnen spelen, denk aan bijvoorbeeld de cryptomunt diem van Facebook. Dit zou een risico voor de financiële stabiliteit betekenen.’

Adequaat kader

Het juridische kader vandaag is minimaal. In ons land bestaat alleen een beperkte controle op de aanbieders van crypto-activa door de FSMA (de Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten).

De Europese Unie ging daarom op zoek naar een geschikt kader met het oog op consumentenbescherming. Er komt regelgeving voor alle crypto-aanbieders die in lijn ligt met andere financiële instellingen. De meeste munten worden uitgegeven in de Verenigde Staten of in andere delen van de wereld. Als regulator is het moeilijk om

een munt van daar rechtstreeks te reguleren. ‘Wanneer bepaalde activa niet voldoen aan de nieuwe vereisten en dus niet aangeboden mogen worden op Europese platformen, sturen zij consumenten door naar alternatieven die wél met deze wetgeving in orde zijn. MiCA biedt dus rechtszekerheid aan iedereen in de Europese Unie, zowel voor kopers, verkopers en ondernemers als platformen die diensten aanbieden.’

Door die rechtszekerheid wordt het mogelijk voor ondernemers om met vertrouwen met crypto aan de slag te gaan. ‘We hopen dat hierdoor de innovatie ook binnen de EU gestimuleerd wordt’, zegt Axel Van Genechten. ‘Aan de kant van de consumenten kijken we hard naar bescherming en marktintegriteit. De zogenaamde pump & dump schemes of andere vormen van oplichting willen we uit de markt helpen. Als laatste wordt er gekeken naar de garantie van financiële stabiliteit. We willen niet dat de euro vervangen wordt door crypto-activa in het dagelijkse gebruik en we willen vermijden dat onze financiële instellingen in een te grote mate blootgesteld worden aan deze crypto-activa of diensten.’

Volatiliteit

De Nationale Bank blijft waarschuwen voor de volatiliteit en de zwaktes in de markt. Er is veel speculatie over wie nu die munten bijhoudt en welke impact dat op de markt

kan hebben. ‘MiCA richt zich meer op het reguleren van cryptomunten als betalingsinstrument, niet zozeer als beleggingsinstrument. Daarom blijft het een risicovolle belegging die we afraden.’

Axel Van Genechten somt aspecten op van de MiCA-wetgeving die belangrijk zijn voor de private bankers. ‘Alleen de Europese providers bieden de nodige bescherming aan. Indien een klant met buitenlandse platformen werkt, is er geen enkele garantie dat zij ook in lijn met deze wetgeving zullen worden behandeld. Voor iedereen die zich wil richten tot crypto-activa raden we aan om alleen te focussen op de Europees gereguleerde instellingen.’

Nog even afwachten

De regulering wordt pas in 2024 operationeel. Axel Van Genechten legt uit dat het vormingsproces in de Europese Unie tijd vergt. ‘Er zitten veel partijen rond de tafel en we hanteren een zekere voorzichtigheid. In plaats van een regulering van wat vandaag al bestaat, proberen we meer te voorspellen wat crypto later zal doen. Zelfs in de huidige versie van MiCA nemen we maatregelen om in de toekomst ruimte te hebben om in te grijpen, zoals een onderzoek naar de klimaatimpact op de sector of de behandeling van de NFT’s. Dit zijn zaken waar politieke beleidsmakers zich nu en de komende jaren nog over moeten beraden.’

© Frank Toussaint

Soms lees ik een artikel maar voor de helft.

Neem voorsprong.

En daar zijn we bij De Tijd trots op.

We nemen het u niet kwalijk dat u ons soms al na één zin, twee paragrafen of tien minuten opzijlegt. Het betekent dat u iets hebt gezien dat u aan het denken zet, dat u inspireert en zuurstof geeft, u op een idee brengt. En met dat idee wilt u natuurlijk meteen aan de slag. Dat begrijpen we volledig. Meer nog, we zien het als een compliment. Blijf ons dus niet alleen lezen, maar ook wegleggen.