over het rijke leven
Op bezoek in Atlantic College
WAAR PRINSESSEN DE SCHOOLBANKEN DELEN MET VLUCHTELINGEN
Who you gonna call?
Hypercars
VOOR DE FIXERS VAN DE RIJKEN BLIJFT GEEN ENKELE DEUR GESLOTEN
VOOR WIE EEN PORSCHE OF FERRARI TE GEWOON IS
Belfius Bank N.V., Karel Rogierplein 11, 1210 Brussel – IBAN BE23 0529 0064 6991 – BIC GKCCBEBB – RPR Brussel BTW BE 0403.201.185 – FSMA nr. 19649 A.
Investeer resoluut duurzamer met Re=Bel Re=Bel is een nieuw onlinebeleggingsplatform met realtime beurskoersen en andere exclusieve voordelen voor Private en Wealth-klanten die zelf willen investeren op de beurs. U vindt er meteen ook de analyses van onze partner, het gerenommeerde Kepler Cheuvreux. Naadloos voor u geïntegreerd in de Belfius-app. Omdat beleggen in bedrijven die onze samenleving vooruithelpen, extra aanmoediging verdient. Samen kunnen we zo een rol spelen in de transitie naar een groenere, gezondere en meer inclusieve samenleving. Kies bewust voor duurzaam beleggen en voor een positieve impact op onze samenleving.
Download de Belfius-app en ontdek Re=Bel.
A
Shaping the future. Een nieuwe visie op de toekomst. Audi herdefinieert premium mobiliteit dankzij een persoonlijke ruimte waarin uw beleving centraal staat. Duurzaam, intuïtief, luxueus en 100% elektrisch. Dit is high-class reizen. Ontdek de Audi grandsphere concept.
#FutureIsAnAttitude
Meer info
Het getoonde voertuig is een conceptwagen die niet beschikbaar is als productiemodel. V.U./Adverteerder: D’Ieteren Automotive s.a./n.v., Audi Import België, Maliestraat 50, 1050 Elsene - KBO 0466 909 993, IBAN BE42 3100 1572 0554.
6
wealth december 2021
Die andere ‘league’
Ze lieten de flessen champagne aanrukken alsof het simpele pintjes waren. Niet om op te drinken, wel om mee te schudden en te spuiten.
Sonja Verschueren, Coördinator Wealth
B
ij hun budgetten kan er altijd een nulletje bij. Het is een zin die u wat verderop in dit magazine tegenkomt, in het artikel over eventplanners die hemel en aarde bewegen om van uw feestje een onvergetelijke ervaring te maken. Die ‘hun’ slaat op welgestelde families uit het Midden-Oosten. Het zinnetje deed me terugdenken aan een zomerse zaterdag enkele jaren geleden, toen dansen nog zonder mondmasker kon. Ik had tickets voor het dancefestival Tomorrowland kunnen bemachtigen, met toegang tot de vipruimte. Vanuit die tent had je een schitterend uitzicht op de festivalweide en het hoofdpodium, maar ook op een groepje decadente feestvierders die de flessen champagne lieten aanrukken alsof het om simpele pintjes ging. Niet om op te drinken, wel om mee te schudden en te spuiten. Feestvierders uit het Midden-Oosten die niet om geld verlegen zaten, want van de barkeeper hoorde ik dat ze voor die dag nog een rekening van 32.000 euro hadden openstaan. Of dat cijfer correct was, weet ik niet - ik heb de bewuste rekening niet gezien - maar in dit geval kwamen er niet één, maar twee nulletjes bij het doorsnee festivalbudget bij. Sommige mensen spelen nu eenmaal op een ander niveau. Het is in die ‘league’ dat we u met deze editie van Wealth opnieuw een kijkje willen gunnen. Voor wie een gewone Ferrari niet genoeg is of een simpel feestje te banaal, voor wie een
fixer inhuurt om zijn wensen te laten uitkomen, of zijn collectie met topwijnen liever tentoonstelt dan wegstopt in een kelder. Maar dat rijk, minder rijk en arm ook van elkaar kunnen leren, bewijst het verhaal van het Atlantic College in Wales. Dat werd in 1962 opgericht als eerste van de intussen 18 scholen van de United World College-beweging. Het idee kwam van Kurt Hahn, een Joodse opvoedkundige die nazi-Duitsland ontvluchtte en van mening was dat een nieuwe oorlog alleen vermeden kon worden door jonge mensen van over de hele wereld samen te zetten en te verenigen. En dus lopen in Wales niet alleen kinderen van koninklijke families en de vermogende elite school, maar ook vluchtelingen en beloftevolle studenten uit minder rijke milieus. ‘Het is onze taak hun verschillen te proberen verzoenen’, zegt de directeur van de school wat verderop in dit magazine. ‘Door wie rijker is te doen begrijpen wat de impact op anderen is als ze met hun weelde te koop lopen. Tegelijk leren we minder gegoede studenten omgaan met de pijnlijke realiteit dat die verschillen er nu eenmaal zijn, wellicht tot ze zelf financieel opklimmen als ze een job hebben.’ Een ding zie ik mezelf toch niet doen, mocht ik de centen hebben om ook voor duizenden euro’s champagne te laten aanrukken: een champagnedouche organiseren. Geef nu toe, dat is toch zonde?
INHOUD 08 Op bezoek in het Welshe college waar prinsessen de schoolbanken delen met vluchtelingen 18 De allerrijksten feesten zoals ze leven: pour fêter heureux, fêtons cachés 28 3 manieren om via het buitenland de controle over uw vermogen te houden 34 Gouden keldertips van de sommelier van Hof van Cleve 40 Vierwielers voor wie aan een gewone Ferrari niet voldoende heeft 46 Ze bewegen hemel en aarde voor hun klanten: de ‘fixers’ van de supervermogenden 54 Inhoud, gewicht en persoonlijkheid. De heilige drievuldigheid voor wie autografen verzamelt
WEALTH IS EEN UITGAVE VAN MEDIAFIN. BIJLAGE BIJ DE TIJD VAN 3 DECEMBER 2021. COÖRDINATIE: SONJA VERSCHUEREN, EINDREDACTIE: CARL PANSAERTS, VORMGEVING: ILSE JANSSENS, FOTOREDACTIE: KRISTOF VAN ACCOM, COVERBEELD: FRANCESCA JONES, ILLUSTRATIES: KLAAS VERPLANCKE, HOOFDREDACTEUR: PETER DE GROOTE, REDACTIEDIRECTEUR: ISABEL ALBERS, V.U.: PETER QUAGHEBEUR, HAVENLAAN 86C, BUS 309, 1000 BRUSSEL.
Vertel ons eerst over uzelf. En dan pas over uw vermogen.
Ontdek de private bank die weet wat werkt en begrijpt wat belangrijk is. Bij Degroof Petercam zijn we vertrouwd met de financiële markten. Met meer dan 150 jaar ervaring en doorgewinterde specialisten is dat logisch. Wat we nog niet weten, is wie u bent. Uw dromen, plannen en zorgen zijn nochtans essentieel voor een uitstekende dienstverlening op maat. Want u bent uniek, en dus verdient uw vermogen een even unieke aanpak. Kom dus met ons praten over uw vermogen, maar vertel ons dan wel eerst over uzelf. Meer weten? Surf naar degroofpetercam.com
De Private Bank, gespecialiseerd in u. Verantwoordelijke uitgever: Bruno Colmant. December 2021 I Wettelijk adres: Bank Degroof Petercam nv, Nijverheidsstraat 44, 1040 Brussel I BTW: BE 0403.212.172 (RPR Brussel) - FSMA 040460 A.
8
ATLANTIC
WAAR PRINSESSEN DE SCHOO LBANKEN DELEN MET VLUCHTELINGEN
wealth december 2021
COLLEGE De buitenwereld kent Atlantic College in Wales vooral als de plek waar kinderen van koninklijke families en de globale elite zich voorbereiden op een topuniversiteit. Maar achter de muren van het middeleeuwse kasteel lopen ook vluchtelingen school. Diversiteit en sociaal engagement staan centraal in dit onderwijsmodel. ‘Je staat hier oog in oog met de diversiteit in de samenleving in haar extreemste vorm’, zegt een Belgische leerling. TEKST: HENK DHEEDENE FOTO’S: FR ANCESCA JONES
9
10
wealth december 2021 Atlantic College is gehuisvest in een middeleeuws kasteel in Wales.
Naheed Bardai, de directeur van Atlantic College.
‘W
hat God would have built if he had the money’, zei de Britse schrijver George Bernard Shaw toen hij op bezoek was in Saint Donat’s Castle in het zuiden van Wales. Hij was er op uitnodiging van de legendarische Amerikaanse krantenmagnaat William Randolph Hearst, die er zijn buitenverblijf gevestigd had en feestjes gaf waar onder meer John F. Kennedy, Frank Sinatra, Clark Gable en Charlie Chaplin te gast waren. De bekende gasten van toen zijn vervangen door kroonprinses Leonor van Spanje of prinses Alexia, de tweede dochter van de Nederlandse koning Willem-Alexander. Onze kroonprinses Elisabeth werd er de voorbije twee jaar klaargestoomd om aan de universiteit van Oxford te kunnen beginnen. Maar tussen de imposante muren van dit Harry Potter-achtige kasteel uit de twaalfde eeuw lopen evengoed vluchtelingenkinderen uit Afghanistan of Syrië rond, net als beloftevolle beursstudenten uit minder gegoede milieus die het collegegeld van 86.000 euro voor twee jaar niet kunnen betalen. Ze lopen in kleine groepjes op de groene velden die uitzicht geven op het glinsterende water van de baai van Bristol, duiken in het openluchtzwembad met uitzicht op de ruige kliffen van de kustlijn, repeteren hun zangpatrimonium achter een piano in het moderne kunstencentrum naast het kasteel, of schuiven aan voor een exclu-
sief tweegangenmenu van het wekelijkse pop-uprestaurant dat gerund wordt door een groepje scholieren. De chef van dienst is de 18-jarige Belgische tweedejaarsstudent Gabriel Wigny. Net als zijn 380 medestudenten uit een tachtigtal landen heeft hij elke morgen les tot 13 uur, waarmee hij zijn internationaal baccalaureaat zal halen, een tweejarige opleiding gelijk aan onze laatste twee jaar secundair. De namiddag is voorbehouden voor andere activiteiten: sport, cultuur of gemeenschapwerk. De scholieren staan leraars bij in basisscholen uit de buurt, geven computerlessen aan ouderen, doen vrijwilligerswerk in een vluchtelingencentrum of bouwen samen een reddingsboot die ze op het einde van het jaar te water moeten laten en uitproberen. ‘Het is een fantastische ervaring,’ zegt Wigny. ‘Het internationaal baccalaureaat is uitdagend op academisch vlak. Daarnaast word je met veel verschillende perspectieven geconfronteerd. Je staat hier
11
oog in oog met de diversiteit in de samenleving in haar extreemste vorm.’ Zijn slaapkamer deelt hij met een jongen uit Jemen, een Pakistaanse vluchteling uit Birmingham, en een Brit uit een volkswijk in Liverpool. ‘Iedereen brengt iets mee naar deze gemeenschap. De een voelt dit, de ander iets anders, en je leert die verschillen te respecteren. We hebben razend interessante discussies waaruit je leert dat een standpunt enorm afhankelijk is van de omstandigheden waarin je opgegroeid bent.’
Beweging Atlantic College werd in 1962 opgericht als eerste van intussen 18 scholen uit de United World Colleges-beweging. Het idee kwam van Kurt Hahn, een Joodse opvoedkundige die nazi-Duitsland was ontvlucht en van mening was dat een nieuwe oorlog alleen vermeden kon worden ‘door jonge mensen van over de hele wereld samen te zetten om een wereld te verenigen die verdeeld is door politieke, raciale en socio-economische grenzen’. Jaarlijks worden meer dan 10.000 beloftevolle studenten van over de hele wereld geselecteerd door 150 nationale comités om in een van de scholen opgenomen te worden. Er is bijvoorbeeld een UWC-campus in het Bosnische Mostar, een stad die door de oorlog verscheurd werd. Maar
ook Hongkong, Noorwegen, Zuid-Afrika, Costa Rica, Armenië of zelfs Eswatini (het voormalige Swaziland) behoren tot de mogelijkheden. Meer dan 80 procent van de geselecteerden krijgt een gedeeltelijke of volledige beurs. In sommige landen is UWC een begrip geworden. Spanje heeft jaarlijks ongeveer 500 kandidaten voor 20 plaatsen. In Brazilië waren vorig jaar 3.135 scholieren in de running om een van de negen plaatsen voor dat land te bemachtigen. In België is UWC iets minder bekend. Het nationale comité selecteert een twaalftal leerlingen uit zestig tot zeventig kandidaten. Ongeveer driekwart van hen kreeg een of andere beurs.
Voetbaltafel In Atlantic College krijgt ongeveer de helft van de studenten een beurs. ‘Dat aantal willen we opkrikken’, zegt de Canadese directeur Naheed Bardai. ‘Want diversiteit is zo belangrijk in de wereld van morgen. In staat zijn om over de tafel heen te reiken
Je kan de prinsessen er niet uit pikken, het zijn gewoon tieners net als al de rest. Naheed Bardai, directeur Atlantic College
12
wealth december 2021
Atlantic College.
wordt een vaardigheid die noodzakelijk is als je het wil maken in de wereld. Vreemd genoeg raakt die meer en meer verloren. De fragmentatie groeit in de wereld, zelfs naarmate we meer onderling verbonden raken.’ Zijn bureau bereik je via een doolhof van gangen tussen de eeuwenoude muren van het kasteel. In de hoek staat een voetbaltafel, ‘omdat die de conversatie met de studenten vergemakkelijkt’. Om meer beursstudenten aan te trekken is Atlantic College volledig afhankelijk van giften, onder meer van ex-alumni zoals de Nederlandse koning Willem-Alexander. Jaarlijks haalt de school 3,5 miljoen euro op. Bardai geeft toe dat de aanwezigheid van de koninklijke gasten een tegenstrijdig effect heeft op het imago van de school. ‘Hier op de campus maakt het geen enkel verschil uit’, zegt hij. ‘Je kan de prinsessen er niet uit pikken, het zijn gewoon tieners net als al de rest. Maar hun aanwezigheid geeft een wat vertekend beeld aan de buitenwereld, en daar maak ik me zorgen over. Dat aspect is natuurlijk een onderdeel van Atlantic College, maar we zijn veel meer dan dat. Welke school geeft 50 procent van zijn scholieren een beurs?’ Studenten op de campus klagen soms dat scholieren uit meer elitaire milieus te vaak te koop lopen met hun afkomst. Ze hebben er zelfs een naam voor: EDW, wat staat voor ‘excessive display of wealth’. De studentenraad
besliste onlangs het aantal pakjes dat bezorgd wordt op de campus te beperken tot vier per maand, omdat de toevloed van bestellingen van bijvoorbeeld kleren of extra maaltijden te groot werd. ‘Het is onze taak die verschillen te proberen verzoenen’, zegt Bardai. ‘Door wie rijker is te doen begrijpen wat de impact op anderen is als ze met hun weelde te koop lopen. En tegelijk leren we minder gegoede studenten omgaan met de pijnlijke realiteit dat die verschillen er nu eenmaal zijn, wellicht tot ze zelf financieel opklimmen als ze een job hebben.’ Het managen van culturele verschillen loopt niet altijd van een leien dakje. Er waren vorig jaar grote spanningen tussen de Palestijnse en Israëlische leerlingen toen het conflict in de regio weer escaleerde. Atlantic College speelt daarop in door een debat te organiseren waarin leerlingen van de twee kampen hun zegje kunnen doen. Ook tussen de leerlingen uit China en die uit Hongkong loopt het soms stroef. Bardai: ‘We zien vaak dat aanvankelijke vriendschappen plots fout lopen als ergens
10.000 Jaarlijks worden wereldwijd 10.000 beloftevolle studenten geselecteerd om aan een van de 18 UWC-colleges te studeren.
Deutsche Bank Private Banking
Sommigen zien misschien een robot. Wij zien dat in 2023 de sector van de medische robotica $ 6,5 miljard zal vertegenwoordigen. Onze cliënten profiteren nu al van ons advies over deze beleggingsopportuniteit. En u? Beleggen, dat is zien wat anderen niet zien. Deutsche Bank. De bank voor uw beleggingen.
deutschebank.be/verderzien Bron: MarketsandMarkets, “Surgical Robots Market by Component (Surgical Robotic Systems, Accessories), Application (Gynecological Surgery, Orthopedic Surgery, Neurosurgery, General Surgery), End User (Hospitals, Ambulatory Surgical Centers) - Global Forecasts to 2023”, December 2018 Deutsche Bank AG, Taunusanlage 12, 60325 Frankfurt am Main, Duitsland, HR Frankfurt am Main HRB nr. 30000. Deutsche Bank AG Bijkantoor Brussel, Marnixlaan 13-15, 1000 Brussel, België, RPR Brussel, BTW BE 0418.371.094, IBAN BE03 6102 0085 7284, IHK D-H0AV-L0HOD-14. V.U.: Olivier Delfosse
14
een conflict in de wereld oplaait. Bij UWC proberen we dat te ontmijnen. Het is als een spier die je moet oefenen om te gebruiken: willen luisteren en praten om je eigen vooroordelen opzij te zetten.’
Afghanistan De 380 leerlingen van Atlantic College wonen in acht studentenhuizen die kriskras gebouwd zijn op het terrein naast het middeleeuwse kasteel. Ze slapen in bescheiden kamers van vier met elk een klein bureau in de hoek en hebben een gemeenschappelijke keuken. Er zijn twee zwembaden, voetbal- en tennisterreinen en een indrukwekkende sporthal, die er kwam dankzij de gift van een alumnus. Voor Abobakar Sediq Miakhel kan het verschil met de wereld waaraan hij drie jaar geleden ontsnapte niet groter zijn. Toen kwam hij als vluchteling vanuit Afghanistan met zijn familie naar België. Op zijn Brusselse middelbare school viel hij op door zijn sterke prestaties en via het Boost-programma van de Koning Boudewijnstichting, dat op zoek gaat naar kansen voor kwetsbare jongeren, stelde hij zich kandidaat voor UWC. ‘Het is een verademing hier te zijn, tussen scholieren van over de hele wereld’, zegt Abobakar. ‘Terwijl ik als vluchteling in Brussel aanvankelijk letterlijk verloren liep, voel ik me hier thuis tussen al die verschillende perspectieven.’ Zijn schoolresultaten zijn prima en intussen heeft hij zich kandidaat gesteld om volgend jaar fysica te studeren aan Columbia University in de Verenigde Staten. Met een apart fonds steunt UWC afgestudeerden om een beurs te krijgen in de VS.
wealth december 2021
Terwijl ik als vluchteling in Brussel aanvankelijk letterlijk verloren liep, voel ik me hier thuis tussen al die verschillende perspectieven. Abobakar Sediq Miakhel, Afghaanse vluchteling uit Brussel en student aan het Atlantic College
Wie te veel met zijn rijke afkomst te koop loopt, is een EDW, een excessive display of wealth.
Samen met medestudenten, alumni en onderzoekers uit Japan, Hongkong, Nederland, de VS en Frankrijk bouwt hij in Atlantic College aan een app die migranten moet helpen om met behulp van artificiële intelligentie de taal van hun nieuwe thuisland te leren. ‘Op die manier wil ik iets teruggeven voor de kansen die ik hier krijg, niet alleen aan Afghanistan, maar aan de hele wereld’, zegt Abobakar. Hij krijgt daarbij juridische en financiële steun van UWC-alumni. ‘Dat is voor mij het model van de toekomst’, zegt directeur Bardai. ‘Ik denk dat onderwijs meer ondernemend moet worden en in staat moet zijn oplossingen te bedenken voor wereldproblemen.’ De volgende drie jaar wil hij zijn studenten die richting op krijgen. ‘Laat ze zelf werken aan het klimaatprobleem, door bijvoorbeeld milieuonderzoek te doen hier in de baai of beleidsmaatregelen voor te stellen. Kom met een oplossing, test die, vraag feedback en financiering van onze alumni, en til je initiatief naar een hoger niveau. De uitdaging is dat ondernemerschap te combineren met ons zware basiscurriculum, maar ik geloof echt dat het onderwijs van de toekomst zich op dat kruispunt zal bevinden.’
HOE BINNEN RAKEN?
D
e leerlingen van Atlantic College, en de andere 17 United World Colleges (UWC) in de wereld, worden geselecteerd door nationale comités die meestal bestaan uit alumni. In België wordt dat comité voorgezeten door Harold Boël, de CEO van de familieholding Sofina en ex-student van Atlantic College. Tijdens de zomer worden in België ‘short courses’ georganiseerd, een soort zomerkampen waar jongeren ondergedompeld worden in de leefwereld van UWC. Ze zijn geen must, maar een goede introductie. Daarna is er een infodag en wordt de kandidaten onder meer gevraagd hun motivatie neer te schrijven en hun engagement aan te tonen, samen met een aanbeveling van drie leerkrachten en een toelichting van de ouders. De selectie gebeurt in drie rondes, waar de kandidaten essays moeten schrijven en een interview moeten geven waarin onder meer gekeken wordt hoe ze omgaan met diversiteit. De jury stelt dan een volgorde van
kandidaten op en verdeelt de beschikbare fondsen van dat jaar in functie van de financiële draagkracht van de ouders, die ze moeten toelichten in een apart document. Van de 58 kandidaten werden er vorig jaar 12 geselecteerd. ‘Dit jaar gaan we wellicht naar 100 kandidaten’, zegt Basiel Bogaerts, de woordvoerder van UWC België. ‘Drie vierde van de geselecteerden kregen vorig jaar een volledige of gedeeltelijke beurs. We hebben jammer genoeg geen miljoenen ter beschikking. De giften komen van alumni of de Nationale Loterij.’ Vervolgens zijn het de colleges zelf die kiezen welk soort leerlingen uit welke landen ze willen. Kandidaten kunnen wel hun voorkeur opgeven, maar krijgen niet altijd de UWC-school die ze willen. Er bestaat nog een alternatieve selectieprocedure via het globale selectieprogramma, waarbij je meer kans hebt om op je school naar keuze te belanden. Maar wie daaraan meedoet, ziet sowieso af van een studiebeurs.
15
HOE HELPEN?
A De bibliotheek van Atlantic College.
De Belgen Gabriel Wigny en Abobakar Sediq Miakhel lopen school in Atlantic College.
tlantic College is, net als de 17 andere UWC-scholen, vooral afhankelijk van filantropie om te overleven. Samen halen ze jaarlijks zo’n 61 miljoen dollar aan giften op. De directeur fondsenwerving van de overkoepelende ngo is de Belg Peter Verhille, zelf een alumnus van Atlantic College. ‘We leven bij gratie van de fondsenwerving’, zegt hij. ‘Vaak komen die van ex-alumni, die soms een bepaalde leerling uit een specifiek land een beurs geven. Maar meestal zijn het vermogende particulieren, filantropische stichtingen en internationale instellingen die ons structureel steunen.’ Van de meer dan 10.000 UWC-studenten krijgt 86 procent een hele of gedeeltelijke beurs. De fondsenwerving gebeurt via de nationale comités, de scholen zelf of de overkoepelende beweging. De stichting van voormalig Google-topman Eric Schmidt ondersteunt een oriëntatieprogramma in het Kenyaanse Kakuma, een van de grootste vluchtelingenkampen ter wereld. 22 studenten krijgen er een beurs als opstapje naar een UWC-opleiding. De Europese Commissie steunt een project in Cyprus, waar studenten uit het Griekse en Turkse deel van het eiland samen school lopen. België is een moeilijke markt voor de filantropie, zegt Verhille. ‘Ondanks het feit dat giften via de Koning Boudewijnstichting fiscaal aftrekbaar zijn. Ik zal niet zeggen dat de Belgen niet vrijgevig zijn, maar we gaan toch anders om met het concept filantropie. Veel mensen begrijpen niet waarom ze 75.000 dollar zouden betalen voor een opleiding die in eigen land gratis is. Nochtans heeft elke UWC-afgestudeerde een enorm multiplicatoreffect op sociaal en economisch vlak.’ ■
‘De beurzen stijgen meestal. Een kapitaal, 40 jaar geplaatst in aandelen van de MSCI World-index, verdubbelt gemiddeld om de 8 jaar.’ Jacques Berghmans, medeoprichter en beheerder van TreeTop Asset Management
gnificativement son patrimoine”
‘De beurs links laten liggen, is de beste kans missen om uw vermogen significant te laten groeien’ Jacques Berghmans, de oprichter van TreeTop Asset Management, volgt al vier decennia de markten en beurstendensen. Voor hem lijdt het geen twijfel: alleen de beurs kan een sterk rendement op de lange termijn garanderen.
‘De beurzen stijgen meestal’, vertelt Jacques Berghmans, medeoprichter en beheerder van TreeTop Asset Management. ‘In de 40 jaar in dit beroep, steeg de Dow Jones 31 jaar1. Toen ik begon, stond hij rond de 800 punten, vandaag staat hij op ongeveer 34.000 punten, een vermenigvuldiging met 391 en zelfs met meer dan 123, dividenden inbegrepen.’
Na de euforie van de jaren 80 en 90 hebben de beurzen wereldwijd zich in het eerste decennium van de 21ste eeuw gestabiliseerd, ondanks twee ernstige crises in 2000-2001 en 2007-2008. De coronacrisis heeft dat elan niet gebroken en zal dat ook niet meer doen, denkt Jacques Berghmans. ‘Het klopt dat we het voorbije jaar een grote stijging hebben gezien, die zich daarna heeft gestabiliseerd.’
‘De voorbije anderhalve eeuw zagen we structurele cycli van ongeveer twintig jaar stijging, gevolgd door tien jaar stagnering. De beurs is per definitie risicovol en er gebeuren geregeld correcties, maar die zouden spaarders en investeerders niet mogen weghouden van de markten. Dat geldt zeker voor het gedeelte van het spaargeld dat ze niet snel moeten vrijmaken en dat ze op lange termijn kunnen investeren.’
‘Hoewel het altijd moeilijk is om de toekomst te voorspellen, zou een diepgaande en duurzame correctie van de beurskoersen mij verbazen, zeker aangezien de winsten van bedrijven gestegen zijn in de drie grootste wereldregio’s: de Verenigde Staten, Azië en Europa. Ze hebben hun niveau van voor de crisis weer bereikt of zelfs overstegen, terwijl het gewoonlijk drie tot vier jaar duurt voor de situatie zich
Partner Content biedt bedrijven, organisaties en overheden toegang tot het netwerk van De Tijd. Om hun visie, ideeën en oplossingen te delen met de De Tijd-community. TreeTop Asset Management SA is zelf verantwoordelijk voor de inhoud.
De basis van beursinvesteringen: het advies van Jacques Berghmans
normaliseert. Deze crisis was atypisch, veroorzaakt door gebeurtenissen die niet economisch waren.’
Gunstige beurscontext Het bedrijf BofA Merrill Lynch heeft eind september een studie 2 gepubliceerd die deze analyse bevestigt en een verdere stijging van de winsten van bedrijven voorspelt. ‘De intrestvoeten blijven relatief stabiel en de schommelingen van de voorbije weken tasten die stabiliteit niet aan’, gaat de fondsbeheerder verder.
‘Winst kan je rapen aan de andere kant van de Atlantische Oceaan. Kijk naar de vaccins: wij hebben alles uitgevonden maar het zijn de Amerikaanse bedrijven die ze commercialiseren.’ Jacques Berghmans, medeoprichter en beheerder van TreeTop Asset Management
Mondialisering: wereldwijd investeren. Structureel is de winstgevendheid van de bedrijven de voornaamste motor van de prestaties. De stijging van de winsten op wereldniveau wordt voornamelijk gedragen door de Amerikaanse en Aziatische bedrijven.
‘Samen met de stijgende winsten, de belangrijkste motor van de markten, biedt deze stabiliteit een uiterst gunstig klimaat om in de beurs te investeren. Zeker omdat de economie groeit en niet oververhit is. De druk op de grondstoffen zou moeten afnemen nu de bevoorradingsproblemen verminderen en het einde van de bouwexplosie in China in zicht is. De energietransitie is een reële uitdaging voor onze economieën en bedrijven, maar zou niet mogen wegen op de koersen.’
Diversifiëren: zijn vermogen spreiden over stabiele en meer risicovolle activa om de prestaties te vrijwaren. Lange termijn: regelmatig investeren, met een langetermijndoelstelling, en belegd blijven zelfs in geval van een correctie.
Meerijden met de Amerikaanse motor ‘Wat telt op de beurs, is belegd zijn’, verzekert de expert. ‘Als je wacht op een correctie om te beleggen aan bodemkoersen, riskeer je heel wat winstopportuniteiten te laten liggen. Regelmatig investeren blijft veruit de beste oplossing. Met een belangrijke verduidelijking: je moet vooral kiezen voor de Amerikaanse markten, waar de rendementen structureel hoger liggen, met een rentabiliteit van het eigen vermogen die blijft stijgen. De innoverende sectoren die de wereldeconomie “trekken” liggen aan de andere kant van de Atlantische Oceaan.’ ‘In Europa zijn de rendementen niet te vergelijken, buiten enkele koplopende kmo’s: de Euro Stoxx 50 heeft ongeveer een kwart verloren in vergelijking met zijn hoogtepunt van 2000. Sinds 2007 zijn de winsten van de ondernemingen van de S&P 500 gestegen met 98 procent, terwijl de winsten van de ondernemingen van de MSCI Europe een vijfde lager blijven dan hun piek van 2007. De specialist ziet verschillende redenen voor deze chronische ondermaatse prestatie. Eerst en vooral zitten de grote financiële en industriële bedrijven in sectoren waar de rentabiliteit structureel laag ligt. Net als de automobielsector, die zware investeringen nodig heeft om de grote veranderingen aan te gaan, met de elektrische transitie voorop.
Actief en passief beleggen ‘Deze sectoren krijgen bovendien te kampen met groeiende concurrentie van opkomende landen, waar de kosten lager liggen en die nu over de helft van de wereldrijkdom beschikken. In Europa liggen onze kosten een derde hoger dan in de Verenigde
De voorbije prestaties garanderen in geen geval de toekomstige prestaties en aandelenmarkten blijven altijd een risico. Investeren op de beurs doe je vooral met het deel van het vermogen van de spaarders dat geïnvesteerd kan blijven tijdens beurscrises, en dat ze niet op korte termijn moeten vrijmaken.
Staten. De marges staan dus onder druk. En onze marketingsterkte lijkt niet optimaal. We hebben de beste auto’s, de beste ingenieurs, maar we halen er geen voordeel uit. Kijk naar de farmaceutische industrie: wij liggen aan de bron, maar de vaccins worden geproduceerd en gecommercialiseerd door Amerikaanse bedrijven.’ In de loop van de tijd heeft het bedrijf TreeTop Asset Management, dat 1,3 miljard euro beheert, zijn beleggingsfilosofie bijgestuurd door passief en actief te combineren. ‘Wij raden onze Belgische klanten aan om een deel te beleggen in producten die gelinkt zijn aan wereldindexen, om het beheerrisico te drukken’, zegt Berghmans. ‘Toch blijven we het actief beleggen promoten in de portefeuilles van onze klanten. Omdat we geloven in een multi-beleggingsaanpak, hebben we in 2016 een belang van 34 procent genomen in het bedrijf Aubrey Capital Management, dat drie beheerders heeft , die volgens het agentschap Citywire 3 bij de besten in hun categorie horen in prestaties op drie en vijf jaar. Zij staan in voor de basis van ons actief beheer.’ 1
Bron: Bloomberg, referentieperiode van 30 september 1981 tot 30 september 2021
2
Bron: BofA Global Quantitative Strategy, MSCI, IBES
3
Bron: https://citywireselector.com
Een initiatief van Deze publicatie is een document met promotioneel oogmerk over de ‘TreeTop Private’ investeringsdiensten die TreeTop Asset Management Belgium kan leveren om zijn klanten te helpen om te investeren. Het omvat geenszins een investeringsadvies. Beleggen in aandelen houdt risico’s in. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst.
18
wealth december 2021
FEESTEN ALS DE ALLERRIJKSTEN
‘ALS JE ER NIET BIJ WAS, HEB JE HET NIET GEZIEN’ Gefortuneerde Belgen die een paar honderdduizend euro’s veil hebben voor een huwelijks- of verjaardagsfeest laten de organisatie ervan het liefst in de ervaren handen van een professional. Vier eventplanners vertellen over hun überdiscrete sector. ‘Onze klanten willen dat de gasten zich hun feesten blijvend herinneren.’
TEKST: PIETERJAN NEIRYNCK FOTO’S: WOUTER VAN VOOREN
D
e kans is niet onbestaande dat een wereldster onlangs in uw achtertuin het beste van zichzelf gegeven heeft. Dat vertrouwt Laurent Lootens, de zaakvoerder van het Knokse evenementenbureau Lapin Quotidien, ons toe. ‘Het gebeurt regelmatig dat wij chef-koks en artiesten uit alle hoeken van de wereld overvliegen naar pakweg Maldegem voor een privéfeestje met twintig personen.’ Lootens behoort tot een kliekje eventplanners die alles in het werk stellen om de privéfeesten van vermogende Belgen onvergetelijk te maken. Ons land telt slechts een handvol spelers die zich over de verjaardagsfeesten, de huwelijken en andere gedenkwaardige gebeurtenissen van rijke families mogen ontfermen. Sinds afgelopen zomer het ergste van de coronacrisis achter de rug leek, boomde die sector nog harder dan tevoren. ‘Van de roaring twenties spreken is wat overdreven. Maar het neigt ernaar’, zegt Isabel D’Hulster, die sinds 2006 de eigenaar is van het evenementenkantoor Présence uit Roeselare. ‘Een royaal budget is voorhanden en de mensen willen echt vieren. Voor de crisis toesloeg, merkte ik soms enige vorm van feestmoeheid. Alles begon zo normaal en bijna banaal te worden. Sinds het weer kan, wordt een feest plots veel meer geapprecieerd.’ Samen met vijf personeelsleden is D’Hulster bijna dag en nacht in de weer om haar klanten een onvergetelijk evenement te bezorgen. Die gaan van de absolute topondernemers tot een slager die goed geboerd heeft. ‘Het zijn mensen die het zich kunnen veroorloven een groot budget in één avond te pompen, omdat ze keihard werken en soms ook eens plezier willen’, zegt Dimitri Verschueren van Panache Events uit Sint-Martens-Latem. Hij organiseert veertig tot zestig feesten per jaar, waarvan het leeuwendeel voor privéklanten. Denk daarbij niet aan de klassieke feestzaal of een ruime feesttent in de tuin. Wie een eventplanner inschakelt, opteert voor maatwerk. Een tweedaags trouwfeest met een optreden van de Belgische top-dj’s Dimitri Vegas & Like Mike waarvoor zes weken opbouwwerk nodig waren, inclusief tien vrachtwagens bloemen, is een voorbeeld dat tot de verbeelding spreekt. Of: een huwelijk dat plaatsvond in een grote tent, die de grandeur van een hotel in Parijs
PRÉSENCE Zaakvoerder: Isabel D’Hulster Personeel: 5 Bezig sinds: 2006 Expertise: gespecialiseerd in exclusieve private en bedrijfsevenementen
Een tweedaags trouwfeest met een optreden van de Belgische top-dj’s Dimitri Vegas & Like Mike en tien vrachtwagens met bloemen spreekt tot de verbeelding.
20
wealth december 2021
uitademde en waarbij het personeel op maat gemaakte kledij droeg. Zelfs de handgemaakte zeepjes in de toiletten pasten in het totaalplaatje. ‘We werken regelmatig concepten uit waarbij het feest plaatsvindt in een passende omgeving, en de uitnodiging niet op papier komt, maar als filmpje dat in het thema past’, geeft Bartel Van Iseghem als voorbeeld. Hij is managing partner bij Meet Marcel, dat de voorbije vier jaar door het sectorblad Experience Magazine uitgeroepen werd tot het beste evenementenbureau. Onder zijn klanten bevinden zich grootbanken, grote voedingsbedrijven en luxemerken, maar ook bekende Vlaamse ondernemers.
Verhaal vertellen
LAPIN QUOTIDIEN Z aakvoerder: Laurent Lootens Personeel: 0, wel 7 freelancers Bezig sinds: 2011 Expertise: exclusieve bedrijfsevents
De jongste jaren merkt Van Iseghem een zekere hang naar storytelling. Het feest mag niet langer gewoon een feest zijn, maar het moet een verhaal vertellen. ‘Als jij naar ons komt met de boodschap dat je 100.000 tot 200.000 euro over hebt voor een fenomenaal verjaardagsfeest, dan zoeken we eerst uit wie je bent en waar je van houdt’, legt hij uit. ‘We bellen minstens vijf vrienden om een volledig beeld van de jarige te krijgen, en vervolgens een verhaal rondom hem of haar op te bouwen.’ De andere eventplanners hanteren een gelijkaardige werkwijze. Aan de meeste feesten gaan weken, zo niet maanden, voorbereidingswerk vooraf. Alles om een onvergetelijke ervaring te creëren. ‘Het draait allemaal om het vluchtige moment zo lang mogelijk vasthouden. De organisator wil dat de genodigden zich het feest nog heel lang herinneren’, zegt Verschueren. ‘Hoewel ons cliënteel het belangrijk vindt een en ander aan hun netwerk of hun vrienden te tonen, zou ik dat zeker geen snobisme noemen. Integendeel’, zegt Van Iseghem. ‘Mensen houden van ervaringen. Een bedrijfsleider zal zichzelf voor zijn veertigste verjaardag niet langer een Porsche cadeau doen, maar eerder een groot feest geven voor vrienden en familie. Dat besef is er echt door de coronacrisis gekomen: ga niet voor bezittingen, maar voor belevingen.’ Toch betekent dat niet dat iedereen zomaar mag meegenieten van die feesten. De klanten van eventplanners staan op hun privacy. ‘Als je er niet bij was, heb je het niet
Bij de budgetten voor feestjes van mensen uit het Midden-Oosten die in België wonen, kan er altijd wel een nulletje bij. Laurent Lootens, Lapin Quotidien
Wij spreken dezelfde taal. En dat is niet het Letzeburgs. Sinds 2010 al helpen wij onze Belgische cliënten vanuit onze kantoren in Sint-Martens-Latem en Brussel. Wij praten dus hetzelfde Nederlands als u en kennen de Belgische context als geen ander. Maar wij begrijpen elkaar vooral omdat wij al meer dan 100 jaar ervaring hebben in wat wij doen: ondernemers en families bijstaan met het beheer van hun vermogen. En zo bijdragen tot het succes van hun projecten, in alle fases van hun leven. Neem voor meer info contact op met onze private bankers op 09 244 00 48 of op banquedeluxembourg.be/uwvermogen
Uw vermogen vermag meer. S I N T- M A R T E N S - L AT E M B R U S S E L O V E R A L W A A R U O N S W I L O N T VA N G E N
22
wealth december 2021
gezien en zal je het ook nooit zien’, vat D’Hulster het in één zin samen. ‘De meeste feesten die we organiseren, zitten in het verborgene. Geen blingbling aan de buitenkant, wel aan de binnenkant’, zegt Lootens, die de trend toewijst aan de opkomst van sociale media. ‘Het besef is erin geslopen dat je niet overal je goesting kan doen zonder exposure te krijgen.’ Ook MeetMarcel merkt dat. Niet alleen privépersonen, maar zeker bedrijven houden zich almaar vaker afzijdig op sociale media. ‘Vroeger mochten we bij wijze van spreken elk bedrijfsevenement op het internet gooien. Nu niet meer. Alles is perceptie. Bedrijven zijn er als de dood voor om controverse uit te lokken met een duur evenement’, zegt Van Iseghem, die regelmatig voor multinationals werkt. ‘We houden dat volledig onder de radar, omdat het management niet de indruk wil geven dat er ruime budgetten zijn voor feesten en events.’ Voor een relatief nieuwe doelgroep is discretie helemaal het mantra. Het gaat om rijke families uit OostEuropa, die hun fortuin verdienden na de val van het communisme en het nu breed laten hangen. ‘Op een internationale conferentie in Portugal ben ik eens bijna van mijn stoel gevallen. Er kwamen voorbeelden van privéfeesten met een prijskaartje van 2 miljoen euro ter sprake. Dat is enorm, als je weet dat wij met een paar honderdduizend euro’s werken’, stelt Van Iseghem. MEET MARCEL Zaakvoerders: Bartel Van Iseghem (foto), Hans Perquy en Tim Van Peteghem Personeel: 14 Bezig sinds: 2008 Expertise: bedrijfsevents in binnen- en buitenland, exclusieve private feestjes
Bacchanalen Eenzelfde verhaal bij welgestelde families uit het Midden-Oosten, die in België wonen. ‘Bij hun budgetten kan er altijd een nulletje bij, maar dan moet je wel met veel extra’s rekening houden’, zegt Lapin Quotidien-zaakvoerder Lootens. ‘Zo zijn er de religieuze gevoeligheden. Je mag geen vrouwelijke medewerkers meenemen naar de voorbereidingen, je mag de gastvrouw niet zelf aanspreken en alcohol schenken is uit den boze op het feest. Een saaie bedoening is het geenszins. We hebben eens een verjaardagsfeest georganiseerd, verspreid over drie dagen. De leeftijd van die vrouw ben ik nooit te weten gekomen’, lacht hij. Van zulke bacchanalen is er bij Belgische privéklanten nog geen sprake. Al zijn de eventplanners het er allemaal
Als je naar ons komt met de boodschap dat je 100.000 tot 200.000 euro over hebt voor een fenomenaal verjaardagsfeest, zoeken we eerst uit wie je bent en waar je van houdt. Bartel Van Iseghem, Meet Marcel
24
wealth december 2021
PANACHE EVENTS Zaakvoerder: Dimitri Verschueren Personeel: 2 Bezig sinds: 2004 Expertise: bedrijfs-, private of publieke events met een twist
over eens: door de coronacrisis is de drang naar een feest groot. ‘Iedereen heeft anderhalf jaar de pauzeknop moeten indrukken. Nu het weer kan, willen de feestvierders geëntertaind worden. Terwijl een dj en een band vroeger al voldoende waren, moeten nu minstens drie muziekgroepen passeren en liefst nog een special act als toemaatje. En ik heb de indruk dat er meer mensen uitgenodigd worden’, zegt D’Hulster. Panache Events voorspelt een sneeuwbaleffect. ‘De dynamiek moet eerst wat op gang komen. Maar na de eerste feesten zullen de genodigden de smaak te pakken hebben en zelf ook iets organiseren. Uitnodigen en uitgenodigd worden, en we zijn weer vertrokken’, zegt Verschueren. ‘Vergeet niet dat de meeste klanten het organiseren van een feest zien als een vorm van ondernemen. ‘Ah, als ik een iets grotere tent neem, kan er meer volk komen en daalt de gemiddelde kostprijs per kop van mijn feest’, redeneren ze. Dat klinkt eigenaardig, maar zo werkt het.’ Het staat vast dat 2022 zich aankondigt als een druk jaar. Door de vele uitgestelde events, de bijkomende aanvragen en de al lang geplande feesten moeten de eventplanners alle zeilen bijzetten. Al kunnen de stijgende prijzen, de haperende toeleveringsketen en het aanhoudende personeelstekort stevige spelbrekers zijn. De zoektocht naar werkkrachten is een probleem. Panache Events zoekt versterking. Meet Marcel en Présence konden iedereen aan boord houden, maar wijzen wel op de uitdagingen. ‘Veel mensen uit de horeca- en entertainmentsector hebben tijdens de lockdowns geproefd van volledig andere jobs. Daardoor keren ze terug met andere verwachtingen over de werkuren en het loon’, zegt D’Hulster, die onderstreept dat het nu eenmaal avond- en weekendwerk is. ‘We weten wanneer de opbouw van een feest start, maar nooit wanneer de werkdag erop zit. Dat is heavy, al krijg je veel voldoening als de klant tevreden is.’ In het absolute luxesegment waarin de vier eventplanners werken, zijn de klanten dungezaaid. Vaak hebben de ondernemers of de welgestelde families een vast bureau waarop ze een beroep doen voor alle feesten. Het maakt dat de privéfeestsector voor vermogende Belgen een kleine, maar toch competitieve wereld is. ‘We kennen elkaars naam en reputatie, maar daar stopt het. Misschien moeten we eens een kennismakingsfeestje organiseren. Als we daar ooit tijd voor vinden...’, zegt Verschueren. ■
Als ik een iets grotere tent neem, kan er meer volk komen en daalt de gemiddelde kostprijs per kop van het feest. Bizar, maar zo werkt het. Dimitri Verschueren, Panache Events
THE 8 GRAN COUPÉ.
Milieu-informatie (KB 19/03/04): www.bmw.be
6,4-11,0 L/100 KM • 167-252 G/KM CO2 (WLTP) BMW Belgium Luxembourg NV • Lodderstraat 16, 2880 Bornem • contact.be@bmw.be • www.bmw.be
EXPERIENCES BEYOND DRIVING PLEASURE.
biedt bedrijven, organisaties en overheden toegang tot het netwerk van De Tijd. Om hun visie, ideeën en oplossingen te delen met de De Tijd-community. CapitalatWork is zelf verantwoordelijk voor de inhoud.
‘Onze cliënten zijn onze beste ambassadeurs’ ‘De belangen van onze cliënten staan centraal in onze dienstverlening’, zeggen Bart Mortier en Anouk Schouppe van CapitalatWork Foyer Group. We werpen een blik op hoe de vermogensbeheerder de belangen van haar cliënten behartigt.
Wat maakt de beleggingsfilosofie van CapitalatWork zo speciaal? Mortier: We onderscheiden ons van onze collega’s door onze zeer zuivere aanpak van vermogensbeheer en vermogensplanning. Bij ons geen afgeleide producten, hedgefondsen of ingewikkelde constructies. We werken enkel met transparante en liquide effecten, zoals aandelen, obligaties en cash. Centraal staat
‘We willen met de cliënt en zijn familie meedenken over de structuur en de toekomst van hun vermogen.’ ANOUK SCHOUPPE DIRECTEUR REGIO ANTWERPEN CAPITALATWORK NV
het idee om te beleggen in ondernemingen die een consistent hoge cashflow kunnen genereren aan beurskoersen die zich onder de intrinsieke waarde bevinden.
de coronacrisis, op de beurs in maart vorig jaar. Op zo’n moment kunnen we onze cliënten geruststellen over de kwaliteit van de ondernemingen waarin ze geïnvesteerd zijn .
In onze keuze van activa zijn we zeer selectief. We volgen actief een universum van kwaliteitsvolle bedrijven op met concurrentiële voordelen, sterke balansen en een hoge mate van freecash-flow generatie, die dagelijks worden opgevolgd door onze in-house analisten.
Schouppe: Wij leggen de focus op vermogensbeheer en vermogensplanning. Het is een bewuste keuze van het huis om geen 360° dienstverlening aan te bieden. Dit maakt het verschil tussen de ‘product seller’ en de ‘service provider’ die wij zijn en willen blijven.
U kan dat conservatief noemen, maar voor ons komt de gemoedsrust van onze cliënten op de eerste plaats. De voordelen van onze aanpak worden duidelijk tijdens gebeurtenissen, zoals
We volgen deze zeer consistente aanpak al meer dan dertig jaar en dat heeft ons geen windeieren gelegd. Intussen benaderen wij de kaap van tien miljard euro.
Een initiatief van
Cliëntenrelatie Hoe zien jullie de relatie met de cliënt? Schouppe: Het gaat ons erom mee te denken met de cliënt, zijn familie en zijn vermogen, in de brede zin van het woord. Vandaar dat we een eenvoudige, transparante en consistente beleggingsfilosofie aanhangen, die goed begrijpbaar is voor de cliënt . We gebruiken duidelijke taal en staan altijd met beide voeten op de grond. Vermogensbeheer is vooral risicobeheersing en het zoeken naar een mooi rendement op het opgebouwde vermogen. Maar ook de juridische en fiscale context maken deel uit van onze dienstverlening.
Maar de cliënten zijn de belangrijkste schakels in ons netwerk en onze beste ambassadeurs. Meer dan de helft van de instroom van nieuw kapitaal komt van bestaande cliënten. De andere helft wordt deels door bestaande cliënten aangebracht. Dat kan enkel omdat ze tevreden zijn. Schouppe: De eerste afspraak met een potentiële relatie is voor ons zeer belangrijk. De voorbereiding is cruciaal. Tijdens het eerste gesprek winnen wij zoveel mogelijk informatie in over de samenstelling van het vermogen, de familiale en professionele situatie en de doelstellingen van de cliënt en zijn familie. Na het gesprek ontvangt onze relatie een gepersonaliseerd beleggingsvoorstel. Hoe wordt een potentiële relatie na zo’n eerste gesprek concreet cliënt?
Hoe ziet jullie customer journey er concreet uit? Mortier: We zijn een nichespeler en zetten niet de grote marketingmiddelen in om onze naam bekend te maken. Om met cliënten in contact te komen, is netwerken voor ons van vitaal belang. Ons netwerk begint bij iedereen binnen onze eigen organisatie en de professionele intermediairs met wie we samenwerken. Verder organiseren we of sponsoren we evenementen en zijn we lid van een aantal service- en businessclubs.
Mortier: Omdat die eerste ontmoeting zo intens is, kan de volgende stap naadloos aansluiten. Eens de potentiële relatie overtuigd is om cliënt te worden, schakelen we snel. We openen een rekening en een mandaat met een gepast beleggingsprofiel, vatten de objectieven samen en maken een contract op. We hebben daar de digitale tools voor, dat kan allemaal online in een klein half uur afgehandeld worden. Dat is voor ons belangrijk: het aan boord brengen van de cliënt moet een vloeiend proces zijn, zonder stress.
‘In moeilijkere tijden maken wij het verschil.' BART MORTIER DIRECTEUR OOST- EN WEST-VLAANDEREN CAPITALATWORK NV
Ambassadeur Schouppe: De volgende stap is van een nieuwe cliënt een tevreden en trouwe cliënt te maken. Wij houden onze cliënten geregeld op de hoogte van de stand van zaken van hun portefeuille en onze visie op de markt. In moeilijkere tijden maken wij het verschil. Bijvoorbeeld tijdens een beurscrisis, dan willen wij er zijn om hen gerust te stellen. Dat kan ook een familiaal moeilijk moment zijn, bijvoorbeeld iemand die ziek wordt en zijn nalatenschap nog wil regelen. Wij doen dan al wat we kunnen om hen door deze moeilijke periode te begeleiden. Als vertrouwenspersoon krijgen wij ook vaak vragen die niet rechtstreeks met het vermogen van de cliënt te maken hebben. In dat geval kunnen wij terugvallen op een heel netwerk van kwalitatieve intermediairs. Jullie geven aan van jullie cliënten ambassadeurs te willen maken. Hoe gaat dat in zijn werk? Mortier: Ik zal een concreet voorbeeld geven. Vrijdag kreeg ik nog telefoon van een cliënt die in een conflict zat rond de bewindvoering van zijn broer. We hebben gezorgd voor begeleiding bij de gesprekken met de vrederechter. Zo maak je het verschil. Door onze aanpak is het niet verwonderlijk dat de klantentrouw en het klantenvertrouwen zeer hoog liggen. Wij genieten van een ijzersterke reputatie. Ons beheer is transparant en onze resultaten behoren tot de beste van de markt. Op die manier zijn onze cliënten onze beste ambassadeurs.
28
wealth december 2021
VIA HET BUITENLAND DE CONTROLE OVER UW VERMOGEN BEHOUDEN De Pandora Papers hebben rijke Belgen met juridische constructies in het buitenland in het verdomhoekje geduwd. Maar soms zijn er andere dan fiscale redenen om het vermogen via het buitenland te organiseren.
TEKST: PETER VAN MALDEGEM ILLUSTR ATIE: KL A AS VERPL ANCKE
B
egin oktober legden de Pandora Papers bloot dat veel rijke families wereldwijd fiscale constructies opzetten in belastingparadijzen om te ontkomen aan hoge belastingen. De constructies mogen doorgaans wel legaal zijn, op ethisch vlak stuiten ze velen tegen de borst. Een neveneffect van de onthullingen is dat alle Belgen met een constructie in het buitenland over dezelfde kam worden geschoren. Nochtans zijn lang niet alle constructies fiscaal geïnspireerd. We vroegen twee vermogensbeheerders naar de meest voorkomende constructies van Belgen in het buitenland.
1. NEDERLANDSE STAK
De Nederlandse Stichting Administratiekantoor (STAK) wordt vaak gebruikt bij aandelen van een familiebedrijf in het kader van een successieplanning. ‘Een groot voordeel van de constructie is het controlebehoud. Je kunt de aandelen van het familiebedrijf omzetten in certificaten waardoor je een opsplitsing krijgt tussen de juridische en de economische waarde van de aandelen. Dat maakt een overdracht van de aandelen naar de volgende generatie eenvoudiger, zonder dat je als ouder de controle hoeft
te verliezen’, zegt Denis-Emmanuel Philippe, advocaat bij Bloom. Benoît Verschueren, senior estate planner bij Deutsche Bank, geeft een voorbeeld. ‘We nemen een koppel dat een groot familiebedrijf uit de grond heeft gestampt. Het koppel heeft drie kinderen, maar stelt vast dat slechts een ervan geïnteresseerd is in het bestuur van het familiebedrijf. In het kader van de overdracht van het bedrijf aan de kinderen wil het koppel de andere twee kinderen niet benadelen. In zo’n geval kunnen de ouders de juridische eigendom van de aandelen van hun familiebedrijf overdragen aan een STAK. In ruil krijgen ze certificaten van de STAK’, zegt Verschueren. Het zijn dan voortaan de bestuurders van de STAK - de ouders - die het stemrecht hebben en de controle uitoefenen op de algemene vergadering van het familiebedrijf. Het ene kind dat het familiebedrijf wenst verder te zetten, kan mee in het bestuur van de STAK worden opgenomen, zodat het ook al zeggenschap over het bedrijf krijgt. ‘Met het oog op een successieplanning kunnen de ouders de certificaten vervolgens schenken - eventueel met voorbehoud van vruchtgebruik - aan al hun kinderen’, zegt Verschueren. De kinderen die niet geïnteresseerd zijn in het familiebedrijf, vallen zo niet uit de boot. ‘Ze hoeven zich niet te bekommeren over het bestuur, terwijl ze via de certificaten wel een economisch vorderingsrecht hebben
De Nederlandse STAK biedt het voordeel dat de overdracht van een familiebedrijf op een ordentelijke manier kan gebeuren.
29
30
wealth december 2021
op de STAK. Als het familiebedrijf dividenden uitkeert, dan vloeien die naar alle kinderen.’ De STAK biedt het voordeel dat de overdracht van het familiebedrijf op een ordentelijke manier kan gebeuren. Dankzij de STAK ontstaat een splitsing tussen de economische eigendom, vertegenwoordigd door de certificaten van de STAK, en de juridische eigendom, de stemrechten, van de gecertificeerde aandelen. De certificaathouders hebben recht op de dividenden, terwijl de ouders de controle over de vennootschap behouden.’ Volgens Verschueren bestaat zo’n constructie ook wel in België, maar biedt de Nederlandse variant meer flexibiliteit. Philippe wijst ook op de voordelen op het vlak van de erfbelasting. ‘De Belgische erfbelasting kan worden vermeden door de certificaten bij leven te schenken aan de kinderen. Uiteraard ontkomt men dan niet aan de 3 procent schenkbelasting’, zegt Philippe. Albert Frère had destijds zo’n constructie opgezet.
Belgische fiscus belast de Belgische aandeelhouders van een SCI een tweede keer, op het moment van de uitkering van een dividend door de SCI aan de Belgische aandeelhouder, tegen een tarief van 30 procent’, zegt Philippe.
3. LUXEMBURGSE SOPARFI
2. FRANSE SCI Een andere vaak gebruikte constructie van Belgen is de Société Civile Immobilière (SCI), die in Frankrijk wordt opgezet. De constructie is geschikt voor wie in Frankrijk vastgoed bezit. ‘De SCI is een Franse burgerlijke vennootschap die vooral wordt gebruikt voor de verwerving en het beheer van onroerende goederen in Frankrijk. De constructie biedt veel voordelen voor het beheer en de controle van het onroerend goed, vooral in het kader van familiale planningen. Dat komt door de grote contractuele vrijheid’, zegt Philippe. De filosofie van de SCI is vergelijkbaar met die van de STAK. ‘Het grote voordeel is dat er geen onverdeeldheid ontstaat. Stel dat u samen met uw kinderen vastgoed koopt via een SCI. Dan kan de bestuurder van de SCI - doorgaans de ouder - een beslissing over dat vastgoed nemen zonder dat de kinderen akkoord moeten gaan. Hij behoudt de controle. Zonder de structuur van de SCI kan bijvoorbeeld een beslissing over een herstelling geblokkeerd worden omdat een van de kinderen niet akkoord is. Verder kan de schenking van het vastgoed aan de kinderen veel eenvoudiger verlopen als dat in een SCI is ondergebracht’, zegt Philippe. Om fiscale redenen hoeft u die structuur niet te gebruiken. ‘Dat komt omdat het Belgische Hof van Cassatie zijn rechtspraak enkele jaren geleden heeft veranderd. In Frankrijk is de belasting op de SCI - onder voorwaarden dezelfde als wanneer de aandeelhouders het onroerend goed privé aanhouden. De Belgische aandeelhouders betalen Franse belastingen op de onroerende inkomsten van de SCI. De huurinkomsten die de SCI ontvangt, zijn een eerste keer belastbaar in Frankrijk volgens het stelsel van de inkomsten uit onroerende goederen tegen tarieven die kunnen oplopen tot 45 procent. Volgens de nieuwe rechtspraak van ons Hof van Cassatie worden ze een tweede keer belast in België als ze worden uitgekeerd door de SCI. De
De Franse SCI wordt vooral gebruikt voor de verwerving en het beheer van vastgoed in Frankrijk.
De Luxemburgse Soparfi (Société de participations financières) is ook heel populair bij de Belgen. ‘Het LuxFilesonderzoek dat in 2018 werd gevoerd, heeft aangetoond dat de rijkste honderd Belgische families een vermogen van ongeveer 48 miljard euro hebben ondergebracht in die structuur. Luxemburg telt 50.000 Soparfi’s, indrukwekkend voor een land dat amper 600.000 inwoners telt’, zegt Philippe. Die structuur heeft wel fiscale beweegredenen. ‘Het voordeel van de Soparfi is dat u dividenden en meerwaarden op aandelen makkelijk 100 procent belastingvrij kunt houden. Verder kunt u op meerdere fiscaal aantrekkelijke manieren geld aan de investeerders uitkeren.’ De Soparfi zit wel in een grijze zone. ‘De echte zetel van de Soparfi moet in Luxemburg liggen. Het mag geen brievenbusvennootschap zijn. Als die vanuit België bestuurd wordt, valt ze onder de Belgische vennootschapsbelasting. Maar wat is de echte zetel van een vennootschap? Moet er personeel werken? Moeten er vergaderzalen of een telefoonlijn zijn? De grens tussen wat wettelijk is en wat niet, is flou en voor interpretatie vatbaar’, zegt Philippe. Uiteraard zijn constructies in het buitenland, en zeker die in de belastingparadijzen, vaak fiscaal geïnspireerd. Met de kaaimantaks heeft de regering enkele jaren geleden een fiscaal kader gecreëerd om buitenlandse constructies niet aan hun Belgische belastingverplichtingen te laten ontsnappen. Maar soms zijn er ook andere redenen om een constructie in het buitenland aan te houden. Hoe dan ook, een correcte rapportering over de constructie is onontbeerlijk. ‘Zoals met elke planning spreekt het voor zich dat altijd bijzondere aandacht moet gaan naar alle rapporteringsverplichtingen, zoals fiscale aangiftes, de invulling van het UBO-register...’, zegt Verschueren. Het UBO-register moet sinds eind 2019 de namen bevatten van de personen die de touwtjes in handen hebben bij bedrijven, vzw’s, stichtingen en maatschappen. ■
50.000 Op een bevolking van 600.000 mensen telt Luxemburg 50.000 Soparfi’s, structuren waarin vermogens zitten.
PUBLICATIE Deze publicatie is de verantwoordelijkheid van Lombard Odier.
Voor Lombard Odier is duurzaamheid zoveel meer dan een engagement. Het is een beleggingsovertuiging.
zero-hour.
baar zijn indien de activa van de bedrijven waarin wij investeren zich fysiek in zones met risico op branden of overstromingen bevinden. Wij hebben vandaag de dag toegang tot satellietgegevens waarmee we kunnen beoordelen hoe kwetsbaar bedrijven zijn voor dit soort klimaatrisico’s. Tenslotte tonen investeerders die bij hun beslissingen rekening willen houden met de klimaatkwestie steeds meer interesse voor klimaatgerelateerde geschillen. De rechtszaken die momenteel aangespannen worden tegen oliemaatschappijen vertonen sterke overeenkomsten met de rechtszaken tegen tabaksbedrijven (die in 2006 berecht werden). Dit soort geschillen kan een aanzienlijke negatieve impact hebben op de financiële resultaten van bedrijven.
Een uitdaging voor investeerders De klimaat- en coronacrisis brengen het duidelijk aan het licht: wij zijn op onze planeet van elkaar afhankelijk, op het gebied van de natuur, maar ook voor de economie, gezondheid en nog vele andere aspecten van onze maatschappij. Wat we ook van deze veranderingen mogen denken, één ding is zeker: onze wereld verandert en de wereld van de investeringen verandert mee. Het is niet overdreven om te stellen dat de transformatie die nodig is om de opwarming van het klimaat tot 1.5°C te beperken ten opzichte van het pre-industriële tijdperk (een van de doelstellingen van de Overeenkomst van Parijs) de meest radicale en meest ambitieuze ooit is. Deze metamorfose moet onvermijdelijk ook leiden tot een grondige transformatie van de wereld van de investeringen en ruimer gezien de hele financiële wereld. De klimaattransitie brengt namelijk zowel nieuwe risico’s als nieuwe mogelijkheden met zich mee. Hiervoor zijn speciale expertise en geschikte investeringsoplossingen onontbeerlijk.
ESG-ratings : achterhaalde scores
Om de nieuwe risicofactoren te kunnen analyseren heeft de wereld nieuwe indicatoren nodig. De eerste indicatoren waren ESGratings, het acroniem voor Environmental, Social & Governance. Deze ESG-scores bieden maatstaven voor bedrijven op basis van historische gegevens, zoals bijvoorbeeld de koolstofvoetafdruk van een bedrijf in 2020. Wanneer deze scores geïntegreerd worden in investeringsbeslissingen, dan worden bedrijven in feite beloond voor werk dat ze reeds verricht hebben. Omwille van hun historisch karakter geven deze ESG-ratings geen informatie over de mate waarin het bedrijfsmodel aangepast is aan een wereld die in volle verandering is en tegen 2025 netto-nul emissies moet bereiken.
Naar een veerkrachtige samenleving met nulemissies
De methodologieën die aangewend worden om de impliciete temperatuur van investeringen te berekenen streven ernaar de tekortkomingen van ESG-ratings weg te werken. Vandaag de dag is het namelijk mogelijk om het traject
van meer van 23.000 particuliere bedrijven op het gebied van temperatuur in te schatten. Met deze innoverende metingen kunnen investeerders ook oordelen of hun investeringen in lijn zijn met de doelstellingen van de Overeenkomst van Parijs. Zo kan een bedrijf dat vandaag een zware koolstofvoetafdruk heeft (een staalbedrijf bijvoorbeeld) maar een precies en geloofwaardig decarbonisatieplan kan voorleggen voor de transformatie perfect op dezelfde lijn liggen als de Overeenkomst van Parijs en als dusdanig de aandacht van investeerders verdienen. Anderzijds is het zeer waarschijnlijk dat een bedrijf dat op weg is naar een opwarming van 4°C verliezen zal lijden omwille van nieuwe regelgeving of veranderingen in de voorkeuren van de consument. Een investeringsportefeuille kan ook kwets-
Lombard Odier Lombard Odier is wereldleider op het gebied van het beheer van vermogens en activa. De Zwitserse groep combineert sinds 225 jaar een benadering op maat met innovatie en duurzaamheid om de belangen van particuliere en institutionele cliënten op lange termijn te dienen. Lombard Odier biedt een volledige waaier aan diensten voor vermogensbeheer aan, zoals vermogensplanning, consultancydiensten, beheer van portefeuilles en effectendepot. De totale activa van de cliënten van de groep bedroegen 321 miljard EUR op 30 juni 2021. De groep met maatschappelijke zetel in Genève sinds 1796 had eind juni 2021 25 kantoren en stelde 2620 mensen te werk. Lombard Odier heeft vandaag een team van 27 mensen die zich enkel en alleen met duurzaamheid bezighouden. Het team heeft expertise op het gebied van milieu- en geospatiale wetenschappen en wordt hierin ondersteund door een partnerschap met de Universiteit van Oxford voor duurzaamheid. Lombard Odier is sinds 2004 actief in België. In haar filiaal in Brussel (Louizalaan 81) biedt het de bank de hele waaier aan financiële diensten aan zowel privé cliënten.
Investeerders worden in deze situatie geconfronteerd met allerlei moeilijkheden zoals het gebrek aan definities en gedeelde methodologieën voor indicatoren, zodat het niet duidelijk is in welke richting we moeten gaan. Dit gebrek aan harmonisering maakt vergelijkingen onmogelijk en stelt de sector bloot aan beschuldigingen van “greenwashing” Duurzaam investeren staat tenslotte nog in zijn kinderschoenen. De eerste groene obligatie dateert bijvoorbeeld slechts van 2007. De sector breidt zich echter volop uit en ontwikkelt zich heel snel met bijna dagelijks nieuwe uitdagingen. Investeerders hebben in deze situatie, meer dan in het verleden, een goed onderscheidingsvermogen en een kritische geest nodig. De keuze voor duurzame investeringen is echter groot, zodat iedereen zijn eigen ambitie kan nastreven. Ze gaat van gemakkelijkst uit te voeren (uitsluiting) tot meest geëngageerd (filantropie) via engagement (de dialoog aangaan met bedrijven om hun activiteiten “in de goede zin” te beïnvloeden) en impactbeleggen. Wij zien op dit moment een ware bloei in oplossingen voor duurzame investeringen. Om in dit groeiende aanbod hun weg te kunnen vinden is het belangrijk dat investeerders zich bewust zijn van de relatieve complexiteit van duurzaamheid en in zee gaan met partners met expertise die tegemoetkomt aan hun noden en verwachtingen. Patrick Dequae Vennoot Lombard Odier Group Lombard Odier België Michael Urban, PhD Adjunct-hoofd van het onderzoek naar duurzame investeringen Lombard Odier
32
wealth december 2021
33
DE KUNST VAN HET VEILEN Op een kunstveiling staan de spotlights normaal op de geveilde werken. Of wordt extra aandacht geschonken aan het (monster)bedrag dat een kunstwerk opbracht. Maar zonder personeel geen veiling. Dus focust Wealth voor een keer niet op de kunst, maar op de mensen die het veilen van die kunst in goede banen leiden. Zeg maar: de meesters in de kunst van het veilen. Van het personeel met de witte handschoentjes, over de dames en heren die de biedingen van gegadigden buiten de zaal noteren, tot de veilingmeester himself. © APC
34
wealth december 2021
MET DE SOMMELIER VAN HOF VAN CLEVE OP ZOEK NAAR GOUDEN KELDERTIPS
SSSST… HIER SLAPEN DE STERREN
Vaar niet blind op wijncritici, volg primeuraankopen op, betaal geen absurde prijzen, durf ook witte wijnen te bewaren en houd je kelderadministratie nauwgezet bij. Met die vijf tips van Tom Ieven, de sommelier van het sterrenrestaurant Hof van Cleve, komt u al een eind ver in het aanleggen van een mooie wijnverzameling. En eigenlijk hoort er nog een zesde bij: geniet van de wijn. ‘Want wijn is gemaakt om te drinken.’
TEKST: STÉPHANE GODFROID FOTO’S: JONAS L AMPENS
‘H
a, u komt voor de wijn, is het niet?’ Chef Peter Goossens ontvangt me hartelijk op een vroege ochtend in zijn restaurant Hof van Cleve in Kruisem, dit jaar opgeklommen tot de 36ste plaats in de World’s 50 Best Restaurants. Niet alleen op het bord is dit adres niet te versmaden, ook in het glas. De wijnkaart telt zowat 1.700 referenties. De hoeder van die unieke collectie is Tom Ieven (30), door de culinaire gids Gault&Millau uitgeroepen tot Sommelier van het jaar 2021.
Terwijl het gesteven linnen zorgvuldig over de tafels wordt gedrapeerd en de keukenploeg geconcentreerd enkele olijfolies proeft en beoordeelt, neemt Ieven me mee naar de wijnverzameling van het restaurant. ‘Toen ik deze wijnkelder voor het eerst bezocht, stond ik perplex. Al die grote namen waarvan ik ooit al gehoord had, liggen hier. Adembenemend was die eerste ervaring’, herinnert Ieven zich. ‘Ik heb fantastische wijnkenners als voorgangers gehad. Denk aan Mathieu Vanneste, Pieter Verheyde of Stijn Van der Beken. Als die zo’n kelder opvolgen, besef je wat een kennis er in huis was. Uiteraard is er ook onze chef die wil investeren in een wijnkelder.
35
Zonder dat zou het niet mogelijk zijn zo’n wijnkaart op te bouwen.’ Ieven is sinds drie jaar aan de slag bij Hof van Cleve, dat al sinds 2005 drie Michelinsterren bezit. ‘Ik had gehoord dat de sommelier zou vertrekken en maakte op een vroege zaterdagochtend een afspraak. Met mevrouw. Het gesprek verliep goed, maar het was niet meteen duidelijk of er een vervolg zou komen. ’s Anderendaags won ik de finale van het concours voor Beste sommelier van België. Of dat geholpen heeft, blijft een vraag. Een dag later kwam de telefoon van mevrouw Goossens.’ Ieven is amper dertig, maar al tien jaar zwaar gepassioneerd met wijn bezig. ‘Mijn wijnpassie is er gekomen door in de horeca te werken. Van het café annex feestzaal van mijn tante in Genk tot een discotheek. Ik had er plezier in de mensen te zien genieten.’ Ieven volgde hotelmanagement in Antwerpen en liep er in een studentencafé Luc Dickens tegen het lijf, destijds sommelier bij De Schone van Boskoop. ‘Op een dag vroeg hij me om hem ‘morgen te helpen in het restaurant’. Dat is blijven duren: wekelijks ging ik er werken en heb er heel veel mogen proeven. Daar kreeg de wijnmicrobe me voorgoed te pakken.’
Tom Ieven, de sommelier van Hof van Cleve: ‘Er zijn jammer genoeg mensen die meer geld aan een fles wijn verdienen dan de wijnmaker zelf.’
36
wealth december 2021
Kort nadien begon Ieven als sommelier in Restaurant Ardent. Tegelijk ging hij wijnlessen volgen bij het WSET in Antwerpen, de Wine & Spirit Education Trust. ‘Daar liepen de studies beter dan vroeger, want die wijnopleidingen kon ik meteen toepassen in de dagelijkse praktijk’, zegt Ieven, die vervolgens sommelier werd in het restaurant Zilte. Vanaf dan ging het snel. ‘In sommelierskringen hoorde ik over de wedstrijd voor Beste sommelier van België. Ik ben gaan kijken hoe dat verliep en ik droomde ervan dat ooit te worden. Ik kick op uitdagingen.’ En zijn droom kwam uit.
Absurde wijnprijzen Als hoofdsommelier van Hof van Cleve ziet Ieven met lede ogen aan ‘hoe de topwijnen almaar duurder worden’. ‘Daarenboven is er steeds minder wijn beschikbaar voor ons land, door de slechte weersomstandigheden van de voorbije jaren, maar ook omdat de vraag van de Aziatische markt toeneemt. Van de topwijnen merk ik dat de toekenningen aan België almaar kleiner worden.’ De wet van vraag en aanbod leidt ertoe dat sommige wijnregio’s opvallende prijsstijgingen kennen. ‘Tot enkele jaren geleden stegen vooral de prijzen van toppers uit Bordeaux fors. Nu merk ik die evolutie ook in Toscane, Piëmonte en Bourgogne. Ik begrijp dat wijnliefhebbers op zoek zijn naar de elegantie van de topbourgognes, maar helaas wordt het soms absurd duur. De zware prijsspeculatie gaat ons petje te boven. Terwijl wijn gemaakt wordt om te drinken. Wij zetten die wijnen echt wel op tafel.’ Wie een serieuze en gebalanHof van Cleve heeft ceerde kelder wil uitbouwen, 1.700 referenties op raadt Ieven aan de primeuraande wijnkaart staan. kopen goed op te volgen. ‘In principe haal je dan de wijnen tegen een lagere prijs in huis. Hoewel ook dat soms niet meer opgaat. Maar wie een bepaald wijnhuis volgt en niet in primeur koopt, zal wellicht te laat zijn en nooit meer aan de wijnen raken.’ De opvolging van de wijncollectie is voor Ieven van een niet te onderschatten belang. ‘Op een bepaald moment ligt er zo’n grote collectie in je kelder dat je geheugen tekortschiet. En dan laat je het best de informatica haar werk doen. Hof van Cleve heeft een eigen systeem. Met een goed bijgehouden databank kom je heel ver. Vergeet zeker niet de ideale drinktijd in te voeren. En een gouden raad: wees uiterst consequent hoe je je wijnen in de computer ingeeft.’
1.700
Goede omstandigheden Terwijl we door de rekken schuifelen, vertelt Ieven dat hij voor een jarenlange wijnbewaring niet meteen een voorstander is van wijnklimaatkasten. ‘Als een kast de geest geeft, zitten je wijnen opgesloten in warme en vochtige omstandigheden, echt niet oké. Bij een vriend begon de wijnfrigo ineens op te warmen in plaats van af te koelen. Dramatisch was dat, want de kurken kwamen uit de
3 X 7 HEILIGE WIJNEN Sommelier Tom Ieven is diep in zijn wijnhart gedoken en selecteert op het gevoel - ‘en niet op prijs, want dat zou te makkelijk zijn’ - drie maal zeven heilige kelderwaardige flessen. Wie uit die collectie enkele flessen te pakken krijgt, mag zich een gelukkige verzamelaar prijzen. Champagne 1 Jacques Selosse, Substance 2 Ulysse Collin, Les Perrières 3 Bollinger R.D. 4 Billecart-Salmon, Cuvée Nicolas François 5 Pol Roger, Cuvée Sir Winston Churchill 6 Pierre Péters, Les Chétillons 7 Robert Moncuit, Les Vozémieux Wit 1 Jean-Marc Roulot, Meursault Tessons Clos de Mon Plaisir (Frankrijk) 2 Raveneau, Chablis 1er Cru Chapelot (Frankrijk) 3 Lopez de Heredia, Vina Tondonia Gran Reserva Blanco (Spanje) 4 Bachelet-Monnot, Grand Cru Bâtard-Montrachet (Frankrijk) 5 Eben Sadie, Mevr. Kirsten (Zuid-Afrika) 6 Georg Breuer, Rudesheimer Berg Schlossberg (Duitsland) 7 Guiberteau Saumur, Clos des Carmes (Frankrijk) Rood 1 Domaine Arnoux-Lachaux, Vosne-Romanée 1er Cru Aux Reignots (Frankrijk) 2 Giacomo Conterno Barolo, Riserva Monfortino (Italië) 3 Monteraponi, Baron’Ugo (Italië) 4 Filipa Pato en William Wouters, Nossa Missão (Portugal) 5 Domaine Berthaut-Gerbet, Echezeaux (Frankrijk) 6 Lichtenberger Gonzalez, Vorderberg Blaufränkisch (Oostenrijk) 7 Château Musar (Libanon)
Remember to exhale. Bentayga S.
Discover a powerful obsession and book your One2One Xperience, the safest way to make your dreams come true! Scan the QR-code and choose your very own way and time to discover our 2021 collection and configure your Bentley. Bentley Brussels, Grote Baan 399, Grand Route, 1620 Drogenbos, Belgium. Call us on +32 2 704 99 11 or email us at info@bentley-brussels.be Bentley Brussels, Grote Baan 399, Grand Route, 1620 Drogenbos, Belgium. Call us on +32 2 704 99 30 or email us at info@bentley-brussels.be Bentayga S WLTP drive cycle: fuel consumption, l/100km – Combined 13.0. Combined CO₂ – 294 g/km. The name ‘Bentley’ and the ‘B’ in wings device are registered trademarks. © 2021 Bentley Motors Limited. Model shown: Bentayga S.
#One2OneXperience
BENTLEY BRUSSELS
38
wealth december 2021
flessen. Bij een andere goede kennis gingen de wijnen bevriezen… Zelf woon ik in een appartement, maar mijn privéverzameling ligt in de kelder bij mijn ouders. In zeer goede condities.’ Als ik Ieven naar enkele van zijn favoriete wijnen vraag, krijg ik een lijstje met hoogst originele trouvailles, vaak weg van de grote klassiekers. Een ervan is de Portugese topwijn van Filipa Pato en William Wouters, de Nossa Missão. ‘Een wijn met de bagadruif van stokken met een respectabele leeftijd van meer dan honderd jaar. Of neem de Spaanse witte Tondonia van 2001 van Lopez de Heredia. Magnifiek, maar welke wijnliefhebber denkt aan witte wijnen met twee decennia op de teller?’
Eerst proeven, dan kopen Over de rol van wijngidsen en de internationale wijncritici is Ieven zeer kritisch. Al volgt hij graag de Britse Jancis Robinson. ‘Die wijncritici kennen hun job en weten waarmee ze bezig zijn. Maar als professional zal ik altijd eerst proeven en dan pas kopen. Ik besef dat dat niet voor elke wijnliefhebber mogelijk is. Toch is dat mijn gouden raad.’ ‘Veel wijnverzamelaars zijn gevoelig voor de scores die bekende wijncritici aan wijnen geven. Dat is jammer genoeg ook zichtbaar aan de prijzen van die wijnen. Wijncritici hebben veel goeds gedaan voor de positieve evolutie van bepaalde wijnen. Maar je blindstaren op de punten die ze geven, is niet de beste manier om wijn aan te kopen. Tenzij het de bedoeling is om ze een aantal jaar later weer te verkopen. Beleggen in wijn dus. Maar dat zou niet de bedoeling van het aankopen van wijn mogen zijn. De beleggersinsteek jaagt de prijzen alleen maar hoger en zo worden al die wijnen almaar minder toegankelijk voor de echte liefhebbers.’ Ieven zegt het met klem: ‘Wijn wordt gemaakt om te drinken. Wijnmakers hebben veel liever dat kopers van hun wijn genieten dan dat ze die verder verkopen. Er zijn jammer genoeg mensen die meer geld aan een fles wijn verdienen dan de wijnmaker, die alle werk, tijd en kunnen in het maken van de wijn heeft geïnvesteerd.’ Of de wijnsmaak van de liefhebber-wijnverzamelaar evolueert, wil ik nog weten. Ieven: ‘Zeker weten! Waar de meeste liefhebbers vroeger krachtigere en intensere wijnen dronken, zoeken ze nu meer finesse en elegantie in wijn. Een goede evolutie!’ ■
Als je wijnklimaatkast de geest geeft, zitten je wijnen opgesloten in warme en vochtige omstandigheden, echt niet oké. Tom Ieven, sommelier Hof van Cleve
TIPS & TRICKS OM WIJN TE BEWAREN Wie een wijnkelder wil uitbouwen, concentreert zich het best niet alleen op de flessen, maar ook op de ideale fysieke omstandigheden om die te bewaren. Enkele vuistregels. >> Een wijnkelder huist het best in een afgesloten ruimte, met een goede luchtcirculatie. >> Die ruimte moet een stabiele temperatuur hebben. Idealiter is dat rond 12° Celsius. Erg belangrijk is dat de temperatuurschommelingen minimaal zijn. >> De vochtigheidsgraad moet voldoende hoog zijn: 70 tot 85 procent is ideaal en nodig om de kurken in goede conditie te houden. >> Wijn en licht zijn geen goede vrienden. Gedempt licht is aangewezen. Vermijd, indien mogelijk, rechtstreeks licht op de flessen. Gebruik in geen geval neonverlichting. >> De flessen, en zeker de exemplaren die met een kurk zijn afgesloten, moeten horizontaal bewaard worden. >> Vermijd geuren. Onderhoudsproducten, verf, solventen, maar ook kartonnen dozen, kunnen nefaste gevolgen hebben voor het bewaren van wijnen. >> De keuze van het wijnrek is bijzonder belangrijk. De flessen moeten stabiel op het rek liggen. Metalen rekken die los staan, kunnen trillen, wat nefast is voor wijnbewaring.
39
DRIE BELGISCHE WIJNKELDERBOUWERS In eigen land zijn een paar hoogst originele wijnkelderbouwers aan de slag. We portretteren er drie.
De kelder in uw computer of gsm Apps helpen de wijnverzameling makkelijker op te volgen.
CellarTracker
Colonne
Feral Group
Degré 12
‘Toen ik aan de inrichting van mijn eigen wijnkelder wou beginnen, vond ik niets wat ik mooi of betaalbaar vond. Het was te saai of te donker of te duur’, zegt Herbert Martens. ‘Samen met onze binnenhuisarchitect, en na aansporingen van vrienden, heb ik dan de basis gelegd voor Colonne.’ ‘Een drietal jaar geleden begon ik mijn kelderidee uit te werken. Het moest een modulair systeem zijn dat past in vrijwel elke ruimte, maar ook betaalbaar en mooi zijn’, zegt Martens. ‘Ondertussen vindt Colonne zijn weg in particuliere wijnkelders, maar ook in enkele professionele zaken, zoals Terminus van de topsommelier Pieter Verheyde in Poperinge, Escabèche en Hotel Lebeau19 in Knokke. Er prijkt ook een Colonne in het wijndomein Gloire de Duras in Wilderen (Sint-Truiden).’ Martens besluit: ‘Ik merk dat mensen hun wijn niet meer willen verbergen in een kelder. De wijnverzameling moet deel uitmaken van de leefruimte. Zo creëren wijnliefhebbers een unieke sfeer en gezelligheid.’
‘Bij Feral maken we sinds 2015 ambachtelijk smeedijzeren schrijnwerk op maat’, zegt verkoper Steven De Bock. ‘Alles begon met de restauratie van oldtimers. Dat verklaart allicht waarom we met extreme precisie werken en we het hele proces in eigen beheer uitvoeren.’ In Feral is de ‘wijnexpokast’ ontstaan vanuit een ontwerp van Didier François, de zaakvoerder van FD Interior Architects. De Bock herinnert zich dat de eerste twee wijnkasten werden geplaatst in de Gentse brasserie Fou d’O. ‘De achterliggende idee is aan een stalen schrijnwerk een kastfunctie te koppelen. Omdat we op maat kunnen werken, hebben we een systeem ontworpen om wijnen op een elegante en stijlvolle manier tentoon te stellen. Alle onderverdelingen en legborden zijn mogelijk.’ Feral heeft twee types wijnkasten in productie: de vrijstaande wijnkast en de wijninloopkast. Het plaatst de wijnkasten zowel in de horeca als in woningen.
Als fervente wijnliefhebber en creatieve gepassioneerde gastronoom ontwierp Nicolas Francart in 1995 zijn eerste wijnkelder en richtte hij het bedrijf Degré 12 op. ‘We willen de wijncollectie volop valoriseren en de wijnkelder tot in het hart van de woning brengen’, zegt Francart. ‘Wijnflessen worden kunstwerken die men graag tentoonstelt en graag ziet ouder worden.’ Voor Degré 12 is het ontwerp slechts het zichtbare gedeelte van de ijsberg, de echte uitdaging is de technische kant van het project. Je moet op een onzichtbare manier alle temperatuur-, vochtigheid-, en verlichtingregelsystemen met elkaar verzoenen en doeltreffend integreren in de leefruimte.’
Een basismodule van Colonne kost 2.750 euro (excl. btw) en kan zo’n 220 flessen dragen. Info: www.colonne.eu
Reken voor een basismodule van 1 m³ op zo’n 1.000 euro (excl. btw). Een doorsneekast kost tussen 5.000 en 10.000 euro.
Degré 12 vermeldt de prijzen van gerealiseerde kelders op zijn website. Het metalen kelderrek Classic, dat 3.000 flessen kan bevatten, kost 12.800 euro (excl. btw). Voor een designkelder met hout en metaal gaan de prijzen tot 124.000 euro.
Info: www.feralgroup.com
Info: www.degre12.com
Deze app heeft een jarenlange ervaring op de teller. Zodra je geregistreerd bent, is het ingeven van je wijncollectie eenvoudig. De app biedt ook extra info, met onder andere scores en proefnotities en het bewaarpotentieel. De app biedt dezelfde mogelijkheden als de website. De basisversie van de app is gratis. Voor sommige extra’s wordt een vrije bijdrage gevraagd.
Thirst Deze app met de Engelse naam Thirst gaat verder dan het vinden van een fles wijn. Je kunt er labels en barcodes mee scannen en op basis van trefwoorden zoeken. Ook kan je er beoordelingen en smaak notities mee vastleggen, delen en vergelijken. Maak een verlanglijstje, leg een inventarislijst van je wijnkelder aan en vergelijk de winkelprijzen. Het beheer van je wijnkelder in de app is mogelijk voor een sympathiek eenmalig bedrag.
VinoCell VinoCell werkt als een professionele database. Zowat alle parameters van een wijn kunnen erin gerapporteerd worden. De app is wat duurder (8,99 euro) dan de meeste andere, maar die prijs loont als je de functionaliteiten in rekening brengt.
40
wealth december 2021
VOOR WIE EEN PORSCHE OF FERRARI TE GEWOON IS ‘Over-the-top sportcars’ noemde de niet snel van enig snobisme achterovervallende The New York Times de auto’s eerder dit jaar nog. ‘Hypercars’ is de meer gebruikelijke naam van vierwielers voor mensen die aan een ‘gewone’ Ferrari of Aston Martin niet voldoende meer hebben. Ze zijn niet aan te slepen.
Z
TEKST: BAS KURSTJENS
e waren meteen uitverkocht nadat Mercedes-Benz nog maar de suggestie had gedaan dat het een supersportwagen ging maken op basis van zijn formule 1-machines. ‘Zodra de eerste berichten over zo’n auto opduiken, stromen de mails en telefoons binnen’, zegt Bastien Van den Moortel, de woordvoerder van Mercedes-Benz België-Luxemburg.
41
Aston Martin Valkyrie. © RV
wealth december 2021
Voor de kopers van een Mercedes-AMG Project One was de vanafprijs van 1,7 miljoen euro het minste bezwaar, maar de beperkte oplage van 275 exemplaren het grootste. Hoeveel exemplaren naar België komen, wil Mercedes niet kwijt. Het staat wel vast dat ze al jaren zijn uitverkocht en dat potentiële kopers moeten worden teleurgesteld. Het zijn auto’s voor wie al een normale Ferrari of Porsche bezit, maar dat niet volstaat. En voor wie een aanzienlijk groter budget heeft. Hypercars kosten per definitie meer dan 1 miljoen euro. De bedragen kunnen oplopen tot het vijfvoudige. ‘Het profiel van de koper? Dit zijn geen auto’s die mensen als tweede of derde auto kopen. Het gaat om mensen met vijf tot tien auto’s. Vaak zijn het verzamelaars. Die hebben er nog veel meer’, klinkt het in de sector. Naast hun uitbundige prijskaartje delen hypercars de eigenschap dat het lichtgewichtsportauto’s zijn. Omdat de prestatie op de weg of op het circuit cruciaal is, dicteren de wetten van de aerodynamica een belangrijk deel van de vormgeving, waardoor voor een leek veel hypercars sterk op elkaar lijken.
We hebben liever niet dat mensen een hypercar kopen als een financiële investering.
Bugatti Chiron Super Sport. © RV
Peperdure koolstofvezels De inspanningen voor minder gewicht grenzen aan het absurde. Neem het Aston Martin-logo op de Aston Martin Valkyrie, een hypercar van 3,8 miljoen dollar, waarvan maximaal 150 exemplaren gemaakt worden. De auto bevat geen gram staal. De stevigheid komt volledig van peperdure koolstofvezels. In de maniakale zoektocht naar minder gewicht werd zelfs het logo op de neus onder handen genomen. Andere merken vervangen het klassieke naamplaatje voor hun extra sportieve modellen wel eens door een sticker, maar dat vonden de Britten ‘onwaardig’ voor de Valkyrie. Er kwam een tussenoplossing: een aluminium badge met een dikte van 70 micron: dat is
Bastien Van den Moortel, woordvoerder Mercedes-Benz België-Luxemburg
Het profiel van de koper? Meestal mensen met vijf tot tien auto’s. Vaak gaat het om verzamelaars. En die hebben er nog veel meer. Een kenner
30 procent dunner dan een mensenhaar. En met een gewicht van 0,4 gram een fractie van de 112 gram van een Aston Martin-logo op een ‘normale’ DBS.
Formule 1 Mercedes-Benz wilde met de Project One zo veel mogelijk een formule 1-racewagen naar de weg brengen. Voor de auto wordt dezelfde hybride motor gebruikt als die waarmee Lewis Hamilton dit jaar voor de achtste keer wereldkampioen formule 1 hoopt te worden. Maar dat blijkt geen sinecure. ‘Om een motor van een f1-auto op te starten heb je twee ingenieurs en een laptop nodig. Dat kun je bij een productiewagen niet doen. Een druk op een knop moet volstaan’, zegt Mercedes-woordvoerder Van den Moortel. Bovendien moet de duurzaamheid van de motor verbeteren. Hamilton is dit raceseizoen al aan zijn vijfde motor toe. Dat is voor een straatwagen onvergeeflijk. De Bugatti Chiron, waarvoor potentiële klanten zich moeten
LAUNCH PRESALES SKY TOWER TWO
SKY Tower Two - 136 SKY Residences Triple-A location with Harbour- & Seaview High-end lobby with concierge facilities Relax @ the rooftop SKY Bar & Health Center € 245.000 - € 1.425.000
Info & verkoop skytowers.be 059 80 91 91
wealth december 2021
Mercedes-AMG Project One. © DAIMLER AG
haasten om een van de laatste veertig exemplaren van minstens 2,4 miljoen euro te bemachtigen, is zowat de laatste hypercar met alleen een verbrandingsmotor. Bijna alle andere hypercars zijn minstens hybride en hier en daar zelfs zuiver elektrisch. De markt voor hypercars groeit als kool. De coronacrisis lijkt de populariteit alleen maar aan te zwengelen. Volgens het onderzoeksbureau The Business Research Company werden vorig jaar voor een recordbedrag van 13,2 miljard dollar hypercars verkocht. Dit jaar wordt een groei van 38 procent tot 18,3 miljard verwacht. In 2025 zou het om 71 miljard dollar gaan. Automakers spelen daarop in. Zo heeft Ferrari inmiddels een aparte reeks hypercars, onder de naam Icona-serie. Eind november verscheen het derde model in die reeks: de Daytona SP3. De bolide, waarvan er maximaal 599 worden gemaakt, gaat 2 miljoen euro kosten en leveringen zijn in eerste instantie gereserveerd voor klanten die al meerdere Ferrari’s in hun garage hebben staan. Het is een markt waar elke zichzelf respecterende autoproducent een graantje van mee wil pikken. Ferrari, Porsche en Lamborghini hebben allemaal een hypercar of sleutelen eraan. Daarnaast zijn er de kleine nicheproducenten, zoals Pagani, Koenisgsegg en Rimac. Maar de ontwikkeling van een hypercar is niet zonder risico. Zelfs ervaren constructeurs als Aston Martin bijten er hun tanden bijna op stuk. De eerste Valkyrie had vorig jaar al geleverd moeten zijn. Maar allerlei tegenslagen maken dat het een meevaller zal zijn als dat eerste exemplaar nog voor kerst bij zijn geduldige eigenaar arriveert. Aston Martin-CEO Tobias Moers (ex-AMG) verzuchtte onlangs in Financial Times dat ‘het uit de hand gelopen is, maar we waren dan ook heel ambitieus’. Hij verwijst naar het
77.000 Als een Bugatti Veyron vier keer de maximumsnelheid van 400 km heeft gehaald, moet hij binnen voor een onderhoud van 77.000 euro.
13,2 miljard Vorig jaar werden voor een record van 13,2 miljard dollar hypercars verkocht.
0,4 Het logo van de Aston Martin Valkyrie weegt 0,4 gram tegenover 112 gram voor het logo van een gewone Aston Martin.
dak van de Valkyrie, dat zes weken in beslag neemt om te maken.
Immense verliezen Met hypercars winst maken is niet gegarandeerd. Het beste voorbeeld is wellicht Bugatti, dat een kleine twintig jaar geleden de hypercar min of meer uitvond. Onder de vleugels van de autoreus Volkswagen kreeg Bugatti de vrije hand om de snelste productieauto ter wereld te maken. De kosten waren een bijzaak. Het gevolg was dat Bugatti lange tijd immense verliezen maakte. Volkswagen gaf nooit aparte resultaten over zijn duurste dochter, maar in de auto-industrie is het een publiek geheim dat Bugatti VW alleen maar geld heeft gekost. Veel geld. Het was dan ook geen verrassing dat Volkswagen Bugatti eerder dit jaar verkocht aan Mate Rimac, de Kroatische ‘Elon Musk van de Balkan’, en zijn gelijknamige supercarmerk. De eerste eigenaar verdient doorgaans wel geld aan zijn supercar. Mits wat geduld behouden supercars hun aankoopwaarde. Omdat ze in zo’n beperkte oplage zijn gemaakt, is de vraag meestal groter dan het aanbod en zijn de afschrijvingen beperkt. Dat is wel buiten het reguliere onderhoud gerekend. Dat loopt bij hypercars snel fors op. Een Bugatti Veyron heeft elke 7.000 kilometer een set nieuwe banden van 35.000 euro nodig. En als de eigenaar vier keer de topsnelheid van iets meer dan 400 kilometer heeft bereikt, moet de Veyron terug naar de dealer voor een onderhoudsbeurt van 77.000 euro. ‘Wij hebben liever niet dat mensen een hypercar kopen als een financiële investering’, zegt Van den Moortel. ‘Het leukste is als mensen de auto ook echt gebruiken, zodat hij gezien kan worden.’ ■
Ontdek meer over het project
DÉ ARCHITECTURALE PAREL VAN DE NOORDZEE §
Een project met ongekende allures door David Chipperfield Architects (UK).
§
Adembenemende panoramische zichten op zee, havengeul, Hendrikaplein en hinterland.
§
Appartementen met superieur wooncomfort tot 265 m2 groot.
§
High-end en duurzame afwerking op maat. Géén fossiele brandstoffen.
Meer info? Wij helpen u graag verder. info@thegrand.be
+32 (0)50 20 02 03
www.thegrand.be
46
WHO YOU GONNA CALL? wealth december 2021
DINER MET DE PAUS? UW LIFESTYLEMANAGER FIKST HET
Van topzitjes voor een uitverkochte WK-finale tot een diner met de paus: de fixers van de supervermogenden krijgen alle gesloten deuren open. ‘Mensen verzinnen almaar nieuwe dingen en dan is het aan ons.’ TEKST: FLOOR EELBODE ILLUSTR ATIE: KL A AS VERPL ANCKE
47
48
wealth december 2021
‘W
at is speciaal?’ Terwijl hij zijn blauwe BMW door de Antwerpse straten stuurt, haalt Kristiaan Polgar zijn schouders op. De oprichter en zaakvoerder van de Brugse VIP & Butler Services Group kijkt nog van weinig op. Met zijn bedrijf - actief sinds 2013 - regelt hij alles wat zijn klanten begeren. Elke dag - met een inwonende butler - of af en toe, voor de occasionele gender reveal party. ‘Wat voor de een zot is, is voor de ander heel gewoon. Een van mijn klanten is een Russische vrouw die elk jaar naar hier komt voor schoonheidsoperaties. Ze doet niets, een butler moet haar aan- en uitkleden en in bed steken. Voor een andere klant vlieg ik elke maand met een privéjet naar Parijs om twaalf macarons te kopen. Iedereen leeft volgens zijn mogelijkheden.’ Polgar is een van de spelers die in België conciërgediensten aanbieden, een relatief nieuwe industrie die ontstond in de schoot van de luxehotels, waar vaak een legertje medewerkers klaarstaat om alle wensen van de gasten te vervullen. Toen bleek dat daar ook buiten de hotelsector een markt voor was, doken eind jaren 90 de eerste gespecialiseerde organisaties op. Naarmate een grotere groep mensen meer geld en minder tijd had, groeide hun populariteit. De term conciërge zou verwijzen naar het Franse ‘comte des cierges’ of ‘houder van de kandelaars’, de naam voor de middeleeuwse bediende die in de kastelen voor de gasten
zorgde en verzekerde dat in elke kamer kaarsen brandden. Vandaag bestaan er conciërgediensten in alle soorten en maten: van wereldwijde mastodonten met ronkende namen als Quintessentially en Knightsbridge Circle tot kleine, lokale spelers met een handvol klanten. Polgars bedrijf is met zijn 3.000 klanten een van de grotere spelers in België.
Voetbalsterren ‘We leveren al jaren traditionele butlers die bij de mensen inwonen’, zegt Polgar. ‘Sinds twee jaar bieden we ook een moderne versie aan: lifestylemanagers. Zij helpen mensen vanop afstand met hun dagelijkse beslommeringen en verlangens. Het doelpubliek is heel divers, van managers en CEO’s tot vrije beroepen en voetbalsterren.’ Op een blauwe herfstdag geeft Polgar, in driedelig blauwgeruit kostuum, een inkijk in wat die verlangens zoal zijn. Dat gaat van huizen onderhouden en verzekeren dat de ijskast vol staat met verse producten - ook als er weken niemand thuis is - tot lastminutetickets voor exclusieve evenementen boeken, sterrenchefs aan huis regelen en volledig op maat gemaakte reizen uittekenen. Zijn klanten betalen 1.200 euro lidgeld per jaar en vergoeden de kosten en de uren die de lifestylemanagers presteren. Hun wensen geven ze in via een onlinedashboard.
49
Helaas zijn maar weinig Waalse hotels groot en luxueus genoeg voor onze klanten. Kristiaan Polgar, zaakvoerder VIP & Butler Services Group
Ik heb een boek vol escortes, maar mijn klanten moeten ze zelf bellen. Kristiaan Polgar, zaakvoerder VIP & Butler Services Group
VIP & Butler Services Group
Vandaag staat de verhuizing van een Amerikaanse zakenman op het programma. Die is het Belgische zakenklimaat beu en verkast naar Italië. Een Italiaanse verhuisploeg komt het appartement aan de Antwerpse kaaien leeghalen - massieve meubels, grote lusters, tapijt van koeienhuid. Maar op het uur van de afspraak is niemand te bespeuren.
Vuilzak met oude kleren Om de tijd te doden pakt Polgar enkele kunstwerken van een andere klant in met de kartonnen dozen en rollen bubbelplastic die in zijn koffer liggen. ‘Onze klanten laten hun kunstwerken graag circuleren tussen hun verblijven’, zegt hij, terwijl hij een turquoise vaas inwikkelt die van een specifieke smaak getuigt. ‘Maar door corona zijn er lange wachtlijsten bij de gespecialiseerde firma’s die kunstwerken versturen. Daarom proberen we het zelf te regelen.’ Even later duikelt hij vanop de achterbank een zwarte vuilniszak op: oude kleren van een klant. ‘Elk seizoen wordt zijn kleerkast volledig veranderd en dan is het aan ons om er iets mee aan te vangen.’ Hoewel hij bedrijfsleider is, doet Polgar veel zelf. Een principekwestie, zegt hij, terwijl hij toegeeft dat hij zeven dagen per week werkt en bijna nooit vakantie neemt, zeker niet in de zomer als hij met zijn klanten mee op reis vertrekt. ‘Ik wil het goede voorbeeld geven. Dit werk moet
De Brugse VIP & Butler Services Group is sinds 2013 actief in België. In het klantenbestand zitten 3.300 adressen, waarvan 200 buitenlandse. Het bedrijf levert butlers - 14 op een vast adres en 20 die flexibel kunnen worden ingezet - life stylemanagers en occa sionele diensten. Daarnaast kunnen de klanten een beroep doen op de chauffeurdienst en hun favoriete gerechten bestellen bij de koks van het bedrijf. In totaal werken er 98 mensen. Oprichter Kristiaan Polgar heeft een eigen butleropleiding, The Butler Academy, in Brugge en in Oeganda, waarin zijn studenten onder meer leren 72 uur wakker te blijven en vrouwelijke aandacht op een galante manier af te wijzen. Hij is geregeld zelf als butler aan de slag. Op zijn wall of fame prijken namen als de Amerikaanse presidenten Barack Obama en Donald Trump en de filmster Judi Dench.
je doen omdat het je passie is. Ik zie het niet als een job, maar als een roeping.’ Voor hij zijn leven omgooide, werkte de 45-jarige crisismanager in de banksector, maar na een sabbatjaar besloot hij alles te verkopen. ‘Ik heb een butleropleiding gevolgd aan het British Butler Institute en ik ben dit bedrijf begonnen met mijn eigen kapitaal. Deze sector heeft nog iets authentieks. Ik zie het als mijn kans om iets achter te laten.’ Intussen is het bijna tien uur en zijn de Italiaanse verhuizers er nog altijd niet. Polgar laat zijn operations manager Emmanuel achter in het appartement - ‘Garandeer dat ze de ivoren horens goed inpakken, want die brokkelen makkelijk af’ - en rijdt naar de luchthaven van Deurne voor een volgende afspraak. In de auto belt hij rond voor een klant die op reis is in Ibiza. Zijn vrouw wil een week langer blijven, dus is een tweede privéjet nodig. Of hij ooit zaken niet kan regelen? ‘Een klant van mij, een Rus, wou met zijn helikopter landen op de markt van Brugge. Dat kon niet, omdat we binnen de grenzen van het legale moeten blijven. Ook prostitutie is moeilijk. Ik heb een boek vol escortes, maar mijn klanten moeten ze zelf bellen. En drugs zijn uit den boze, we mogen mensen zelfs geen Dafalgan geven.’ Omdat hij met zijn eigen werknemers - een honderdtal - niet alles gebolwerkt krijgt, werkt Polgar samen met een tweehonderdtal partners. Een van hen is Kiarash Nabavieh,
INVESTERINGEN OP TOPLOCATIES IN HET CENTRUM VAN GENT — AUTHENTIEK E HER EN WONINGEN MET UNIEK INTERIEUR —
LUXE APPARTEMENTEN OP TOPLOCATIES —
RU WE PA NDEN MET MOGELIJK HEDEN —
Vastgoed met een voorliefde voor esthetiek. Atypisch. Karaktervol. Persoonlijke aanpak.
wealth december 2021
de zaakvoerder van Flyetic, een bedrijf dat vliegen met een privéjet duurzaam wil maken. Op de luchthaven van Deurne hebben de twee een vergadering over de toestand van de sector na corona. Omdat sommige mensen niet meer commercieel willen vliegen, is de vraag naar privéjets sterk gestegen. Daardoor zijn vluchten niet alleen 30 procent duurder dan vorig jaar, ze zijn ook in een mum van tijd weg. Het is niet langer mogelijk flexibel te zijn met het uur van vertrek, wat mensen die 20.000 euro voor een vlucht betalen niet altijd verstaan.
Luxemerken Polgar moest onlangs 4.000 euro bijbetalen omdat de prijs van de vlucht sterk gestegen was tussen het moment van de offerte en de goedkeuring van de klant. Hij deed dat uit eigen zak, in de hoop het geld op termijn terug te verdienen. ‘Het ging om een bedrijfsleider die onze diensten uitprobeert. Als hij tevreden is, wil hij onze lifestylediensten als extralegaal voordeel aanbieden aan alle leden van de raad van bestuur. Almaar meer bedrijven nemen conciërgediensten op in hun verloningspakket.’ Naast zijn vaste partners heeft Polgar samenwerkingen lopen met alle luxemerken. ‘We zijn niet de grote afnemers, maar we moeten ze wel allemaal hebben als leverancier.’ Voorts gaat hij geregeld op prospectie in binnen- en buitenland. ‘Onlangs was ik uitgenodigd door de toeristische dienst van Wallonië. Helaas zijn maar weinig Waalse hotels groot of luxueus genoeg voor onze klanten. In België gelden andere standaarden dan in het buitenland. Voor een Belg is het al moeilijk zijn winkel te openen voor iemand die na sluitingstijd wil komen shoppen.’ En dan, na een omwegje langs het toekomstige Antwerpse vijfsterrenhotel Botanic Sanctuary, waar Polgar butlerdiensten aanbiedt voor de duurste suites, komt het verlossende telefoontje. De Italiaanse verhuizers zijn gearriveerd. ‘Het zien er werkers uit, maar de communicatie verloopt wat moeilijk’, zegt assistent Emmanuel. ‘Pak je Google Translate maar mee, want ze spreken alleen Italiaans.’
Zilveren wc-borstel Weer aan de kaaien wikkelt een man met zwarte Adidas-broek en T-shirt met de tekst ‘My truth is not yours’ een zilveren wc-borstel in plastic. Zijn drie kompanen vijzen het bed uiteen. Vijf uur later dan gepland kan de verhuizing beginnen, met een valse noot, want de verhuislift die de mannen mee hebben is niet hoog genoeg. ‘Ik heb het hen nochtans gezegd’, briest Polgar. ‘Met die hoge plafonds is het alsof we op de zesde verdieping zitten en niet op de vierde.’
In een eerste fase leren we onze klanten kennen. Dus ook de verjaardag van hun vrouw, maar ook die van hun minnares. Peter Anderson, managing director Knightsbridge Circle
Er zit niets anders op dan alles met de trap naar beneden te dragen, want de lift in het gebouw is antiek en dus fragiel. Voor Polgar betekent het wachten tot zeven uur later eindelijk alles in de verhuiscamion zit, inclusief het fragiele emoeskelet dat de vrouw van zijn klant zo mooi vindt. Niet dat hij dat aan zijn hart laat komen, zijn slagzin is niet voor niets ‘never focus on the negative’. ‘Het is het moeilijkste en tegelijk mooiste beroep ter wereld’, zegt hij, terwijl hij in het donker naar huis rijdt. ‘Ik doe het voor de glimlach van mijn klanten. Als zij op het einde van een dag zwoegen en brandjes blussen zeggen: ‘Het loopt toch altijd op wieltjes’, is dat de grootste erkenning die je kunt krijgen.’
51
Op slag thuis in’t Stad Een rijk verleden en een nog veel straffere toekomst! De langverwachte nieuwe en groene woonbuurt in Antwerpen wordt nu gelanceerd. Wees niet te laat en maak nu je afspraak om de plannen te ontdekken.
Investeer nu in dé hotspot van morgen! Ontdek het aanbod op slachthuis-antwerpen.be of maak een afspraak via 03 290 88 88
Nu te koop: De Hallen Appartementen aan ruime binnentuin 1 slk. vanaf €215.000* 2 slks. vanaf €260.000* *excl. btw en kosten
De beelden in deze advertentie zijn louter illustratief en niet bindend. TRIPLE LIVING kan in geen geval aansprakelijk gesteld worden voor de inhoud van deze advertentie. Verantwoordelijke uitgever: Kristof Schellekens.
wealth december 2021
53
CONCIERGEDIENSTEN VAN GROOT…
… NAAR KLEIN
Knightsbrigde Circle (wereldwijd)
Alaise (Knokke)
Het exclusieve Knightsbridge Circle is een van de bekendste conciërgediensten. Voor 40.000 dollar per jaar kunnen leden een beroep doen op een persoonlijke manager die alles regelt. ‘Elke manager bedient maximaal vijf klanten’, zegt managing director Peter Anderson. ‘Dat laat toe een heel persoonlijk contact op te bouwen. In een eerste fase leren we onze klanten kennen - hun voorkeuren, de verjaardag van hun vrouw en minnares, zaken waar ze een afkeer van hebben - en werken we vooral op vraag. Het is de bedoeling dat we daarna proactief werken en hun wensen invullen nog voor ze die bedacht hebben.’ De organisatie heeft een kantoor in Londen en in Dubai en plant er een in Monaco en New York. Wie lid wil worden, moet eerst een uitgebreide aanvraag indienen. ‘We kijken of er een match is’, zegt Anderson. ‘We zijn vooral sterk in reizen en events. Als mensen gewoon thuis willen blijven, zijn we niet de beste optie.’ Er zijn niet veel zaken die Knightsbridge Circle niet kan fiksen. Op de lijst met realisaties staat onder meer een diner met de paus. ‘We hebben klanten die op vakantie altijd hetzelfde ligbed willen hebben’, zegt Anderson. ‘Dan garanderen we dat iemand van ’s morgens vroeg op dat ligbed gaat zitten tot de klant arriveert. Voor een van onze klanten hebben we geregeld dat hij twee keer op dezelfde dag Nieuwjaar kon vieren, een keer in Sydney en een keer in Los Angeles, door hem met een privéjet over de internationale datumgrens te vliegen.’ Knightsbridge Circle gebruikt geen platform, maar regelt alles via WhatsApp of de telefoon. Daarnaast spreken de managers minstens een keer per kwartaal met hun klanten af. Om hun klanten tevreden te houden werken ze samen met duizenden partners. ‘Als je een wereldwijd bedrijf runt, heb je wereldwijd duizenden partners nodig’, zegt Anderson. ‘Voor ons is het belangrijk dat onze klanten waar voor hun geld krijgen. Het is niet omdat ze vermogend zijn dat ze te veel moeten betalen.’
Tweedeverblijvers die zich in Knokke willen laten ontzorgen, kunnen sinds anderhalf jaar terecht bij Alaise van de 31-jarige Eline Van Nevel. Afhankelijk van de formule die ze kiezen, biedt Alaise diverse diensten aan. Dat gaat van 650 euro per jaar voor het onderhoud en de controle van hun woning, tot een highendformule, voor wie alles op maat wil, ook de offerte. ‘Mensen willen meer genieten van het leven en meer beleven’, zegt Van Nevel. ‘Zo komen ze bij mij terecht. Ze kunnen me alles vragen. Ik garandeer dat hun woning in orde is en proper, met een volle ijskast en een vers boeketje bloemen, zodat ze een hotelervaring in hun eigen huis hebben. Daarnaast kan ik andere zaken voor hen regelen, zoals prijsaanvragen voor veranderingswerken, een babysit fiksen, een feestje organiseren of last minute een restaurant boeken.’ Alaise wil zich onderscheiden van de grotere bedrijven door een persoonlijke aanpak. ‘Alles komt bij mij terecht en ik ken elke woning en elke klant persoonlijk’, zegt Van Nevel. ‘Als ze me opbellen voor een probleem met hun woning of een verzoek, kan ik meteen helpen.’ Van Nevel heeft een vijftigtal klanten, van wie een kwart voor de highendformule kiest. Het plan is om binnen het jaar een eerste werknemer aan te nemen. Samenwerken doet ze met verschillende lokale partners. ‘Ik ken onder meer enkele goede koks, waardoor ik mijn klanten een exclusief etentje thuis kan aanbieden, met alles erop en eraan.’ ■
Niet alles kan, we moeten binnen de grenzen van het legale blijven. Kristiaan Polgar, zaakvoerder VIP & Butler Services Group
54
wealth december 2021
BIJNA 5 MILJOEN VOOR BEROEMDSTE PORNOTEKST OOIT Een liefdesbrief van Napoleon, correspondentie van koning Leopold I met een gewaardeerde minister, een meterslang manuscript van markies de Sade. Verzamelaars van handschriften koesteren het directe contact met hun beroemde auteurs.
55
Frankrijk kocht het meterslange manuscript van ‘De 120 dagen van Sodom’ van markies de Sade voor 4,55 miljoen euro. © AFP
‘G
TEKST: KRIS VAN HAMME
een brief van jou, mijn lieflijke vriendin.’ Zo begon een verongelijkte Napoleon in april 1796 een brief aan zijn kersverse echtgenote Joséphine de Beauharnais. De Franse generaal was op veroveringstocht in Italië, maar het enige waaraan hij naar eigen zeggen kon denken, was zijn vrouw, die hem blijkbaar ‘vergeten’ was. De handgeschreven hartenkreet van de latere Franse keizer haalde in 2019 een veilingprijs van 221.000 euro. Een fors bedrag, maar het document had dan ook enkele serieuze troeven: van de hand van een iconische historische figuur én diep persoonlijk. Geen kort bevel aan een officier om zijn troepen te verplaatsen, maar een liefdesverklaring op een moment dat de 27-jarige Napoleon een mythe in wording was. ‘Napoleon is een wereldster, net als Albert Einstein of Marie Curie. Dat blijven ze zolang hun belang voor de loop van de geschiedenis niet in het gedrang komt. Hun waarde houdt goed stand’, zegt Henri Godts van het Brusselse veilinghuis Arenberg Auctions. De ‘waarde’ verwijst naar de prijzen die verzamelaars neertellen voor autografen van het illustere trio. Autografen zijn eigenhandige schrijfsels waarvan de auteur gekend is. Geen kopieën dus of anonieme geschriften door middeleeuwse monniken. Daarbij gaat het om figuren die ertoe doen, al komen die in vele maten en gewichten. ‘In onze contreien begint dat met de briefwisseling van humanisten als Erasmus en Justus Lipsius’, weet Godts, die in zijn veilingcatalogi regelmatig autografen in de aanbieding heeft. Gespecialiseerde handelaars zijn er niet in België. ‘Daarvoor is ons land te klein, met ook een beperkt aantal verzamelaars van handschriften.’ Autografen vinden hier hun weg naar de markt via antiquairs als Godts, die gespecialiseerd is in oude boeken, prenten, atlassen en foto’s. Godts heeft een zwak voor de persoonlijke schrijfsels van bekende figuren uit de geschiedenis, van kunstenaars over wetenschappers tot staatsmannen. ‘Je voelt er de persoonlijkheid in van wie het heeft neer-
geschreven. Het is een directe getuigenis die uit hun handen komt, alsof je contact hebt met de auteur. Een gedrukt boek is een heel ander stadium, dat is geredigeerd.’
Pater Damiaan Hij haalt twee oer-Belgische voorbeelden aan die hem geraakt hebben: pater Damiaan en koning Leopold I. Van die eerste veilde Arenberg Auctions een brief die de missionaris in 1874 van op Molokai schreef aan een Parijse parochiepriester. ‘Het is een pakkende getuigenis over hoe pater Damiaan de melaatsen op Molokai hoop en geluk wil geven via de kerk’, zegt Godts. De brief van drie pagina’s vond vorig jaar een koper voor 2.500 euro. Met Leopold I zitten we in de categorie van de koninklijke brieven. Arenberg Auctions veilde een lot van tientallen brieven waarin de eerste koning van België correspondeerde met minister Félix-Arnaud de Mûelenaere. Ze bieden niet alleen inzicht in de binnen- en buitenlandse politiek van die tijd en in de huwelijkspolitiek van de monarch, ze tonen volgens Godts ook de persoonlijkheid van Leopold I en zijn genegenheid voor de Mûelenaere. ‘Het is knap om te lezen hoe Leopold I zijn eigen ideeën had en hoe hij zijn minister apprecieerde. Er ontstond een vriendschappelijke relatie tussen beiden.’ Het onderstreept dat de inhoud van de schrijfsels, naast het gewicht en de persoonlijkheid van de auteur, mee de waarde ervan bepaalt. ‘Voor verzamelaars weegt Leopold II meer dan Boudewijn. De eerste legde meer karakter in zijn brieven’, zegt Godts. Een kort briefje om een afspraak te bevestigen is ook niet hetzelfde als een brief waarin een kunstenaar zijn ideeën duidt. ‘De inhoud is belangrijk. Persoonlijke pro-
56
wealth december 2021 Een eigenhandig geschreven brief van Napoleon. © AFP
’s Werelds bekendste formule E=mc2 in het handschrift van Albert Einstein. © AFP
Napoleon gebruikte pen en papier zoals wij vandaag e-mail gebruiken. Hij kon makkelijk 10 tot 20 brieven per dag schrijven.
120 dagen van Sodom’ schreef. De markies pende zijn sadistische roman toen hij opgesloten zat in de Bastille in Parijs. Hij dacht dat zijn werk verloren was gegaan toen de gevangenis in 1789 bestormd werd, maar het werd gered. ‘Het gaat om een monument van ideeën met een onwaarschijnlijke geschiedenis’, duidt Godts de waarde van het manuscript.
Piramidespel Henri Godts, Arenberg Auctions
blemen, liefdesverklaringen en ideeën zijn waardevoller als handschriften.’ Er zijn zelfs collectioneurs die alleen liefdesbrieven verzamelen, of alleen geïnteresseerd zijn in geïllustreerde brieven met tekeningen van kunstenaars of wetenschappers, zegt Anne Heilbronn van het Franse filiaal van Sotheby’s, waar ze de afdeling manuscripten en boeken leidt. Volledige manuscripten van bekende werken zijn een aparte categorie. Daarbij is de ruwe eerste versie het gewildst wegens de directheid die Godts zo apprecieert. ‘De eerste versie van een manuscript, met alle impulsiviteit van een auteur in plaats van de finale redactie, is waardevoller’, zegt Heilbronn. Een beroemd voorbeeld is de meterslange rol waarop markies de Sade zijn ‘De
Een geschiedenis die nog kleurrijker werd nadat de Franse manuscriptenhandelaar Gérard Lhéritier de rol in 2004 voor 7 miljoen euro had gekocht. In 2015 werd Lhéritier opgepakt op verdenking van het opzetten van een piramidespel met zijn vennootschap Aristophil, die beleggers aandelen liet kopen in zeldzame manuscripten en brieven. Intussen kocht de Franse staat de Sades rol voor 4,55 miljoen euro. De Aristophil-affaire bewijst dat de markt van autografen niet vrij is van speculatie. Het voorbije decennium hebben beleggers - die in een nulrentewereld wanhopig op zoek zijn naar rendement - hun netten almaar breder uitgeworpen, tot en met zeldzame verzamelobjecten. Godts kan niet zeggen of ook autografen voer zijn voor speculanten, al heeft hij wel slachtoffers over de vloer gehad van een huis dat handschriften verkocht had met de belofte van grote rendementen, terwijl het om documenten van tweederangsfiguren ging die veel minder waard bleken dan gedacht. ‘Het officiële standpunt van de internationale liga van boeken antiquairs is dat we onze waren niet aanprijzen in termen van rendement en speculatie’, zegt Godts. ‘Betekent dit dat een verzameling handschriften pure liefhebberij hoeft te zijn? Niet noodzakelijk. Als je verzamelt op een consequente manier, zonder hoge prijzen te betalen en met de blik op de lange termijn, is het mogelijk waarde te creëren. Je moet wel weten wat je koopt, je goed documenteren en coherent verzamelen met een visie. Als je later een mooi samenhangend geheel verkoopt, is dat meer waard dan de som van de delen.’ Een thematische collectie rond bijvoorbeeld één figuur kan ook intellectueel verrijkend zijn, zegt Godts. ‘Door een personage te volgen via uiteenlopende brieven krijgt die figuur meer inhoud. Iemand als de Britse oud-premier Winston Churchill schrijft op een andere manier naar een generaal dan naar zijn dochter.’
Eigentijdse charme met een groen karakter.
Ruime en lichtrijke appartementen met een optimale indeling en afgewerkt met duurzame materialen 1, 2 of 3 slaapkamers
Verlaagd btw-tarief
6%
Contacteer ons voor de voorwaarden
Ruime terrassen en/of privétuin Vloerverwarming BEN-woningen met maximale energiewaarde E30 waardoor u kan genieten van 50% op onroerende voorheffing Interessant als investering
Neem vrijblijvend contact op – 03 290 90 00 contact@residentie-chapelle.be
www.woneninchapelle.be
58
wealth december 2021
De handtekening van René Magritte onder een getypte brief. © ARENBERG AUCTIONS
Brieven met tekeningen van de Franse schrijver Victor Hugo zijn erg gegeerd. © SOTHEBY’S
Autografen over persoonlijke problemen, ideeën en liefdesverklaringen zijn waardevoller dan bijvoorbeeld een bevel aan een officier. Henri Godts, Arenberg Auctions
Churchill, Napoleon, De Gaulle, Washington, Einstein, Darwin, Dylan en Rimbaud liggen erg goed in de markt.
Waarmee we bij de namedropping zijn aangekomen. Onder de politieke figuren liggen Churchill, Napoleon en Charles de Gaulle bovenaan in de schuif bij verzamelaars van autografen, zegt Godts. Napoleon was een absolute veelschrijver. ‘Hij gebruikte pen en papier zoals wij vandaag e-mail gebruiken en kon makkelijk 10 tot 20 brieven per dag schrijven.’ Ook de pennenvruchten van befaamde Amerikaanse presidenten als George Washington en Abraham Lincoln zijn gewild. Heilbronn vermeldt nog de geëxecuteerde revolutionair Maximilien de Robespierre, van wie een lot schrijfsels tien jaar geleden voor 900.000 euro geveild werd. In de wetenschappen zijn Einstein, Niels Bohr, Marie Curie en Charles Darwin zekerheden. Een pagina uit het handgeschreven manuscript van ‘On the Origin of Species’ - de achterkant later gebruikt als kladpapier door Darwins zoon George - werd bij Sotheby’s verkocht voor 490.000 pond.
Felix Timmermans In de literaire wereld - met zijn meer ‘persoonlijke, dramatische en imaginaire’ stijl, zegt Godts - zijn de Franse schrijvers Charles Baudelaire en Arthur Rimbaud kanjers. Vooral Rimbaud geldt als een zeldzaamheid. Marcel Proust daarentegen schreef veel brieven, al kan de waarde ervan oplopen in de tienduizenden euro’s als het een lange brief aan zijn uitgever betreft, waarin hij uitlegt hoe hij
schrijft, zegt Heilbronn. Franse surrealisten als Guillaume Apollinaire en André Breton doen het ook goed. Van Victor Hugo zijn vooral de tekeningen in zijn brieven erg prijzig. Dichter bij huis verwijst Godts naar de schrijver Felix Timmermans, die als ‘sympathiek en Vlaams’ mooi standhoudt. Hij noemt de jong gestorven dichter Paul van Ostaijen als voorbeeld van iemand waarvan de ontdekking van nieuwe brieven een sensatie zou zijn. ‘Als het gaat om iemand die overleden is, is het hoofdstuk afgesloten en kunnen er geen brieven meer bijkomen. Alle brieven van van Ostaijen zijn bekend. Als morgen een pakketje van vijf nieuwe zou opduiken, is dat groot nieuws.’ De Britse Emily Brontë is nog van een ander kaliber. Een handgeschreven manuscript van haar gedichten, met correcties in potlood van haar zus Charlotte, zou vorige zomer onder de hamer gaan voor een geschatte prijs van 800.000 tot 1,2 miljoen pond. Sotheby’s stelde de veiling op de valreep uit om Britse instellingen de kans te geven het geld te verzamelen om te vermijden dat het werk - dat in bijna 100 jaar niet meer gezien was - in private handen zou verdwijnen. Daar eindigt de wereld van de autografen niet. Het olympisch manifest dat de Franse baron Pierre de Coubertin in 1892 neerschreef, haalde twee jaar geleden 8,8 miljoen dollar. Songteksten zijn een recenter fenomeen, met stevige prijzen voor de lyrics van Bob Dylan, The Beatles of The Rolling Stones. Veel verder terug zijn keizers als Karel V de rocksterren van dienst. Een sierlijk gekalligrafeerde brief waarin Karel V een adellijke titel toekent aan Arnold van Zomberghe - met onderaan de persoonlijke handtekening van keizer Karel - werd onlangs bij Arenberg Auctions verkocht voor 3.750 euro. Niet slecht voor een handtekening. ■
Ontdek onze gratis nieuwsbrieven voor beleggers
Voor De Bel Wat moet u weten voor de markten openen? Een voorbeschouwing op de beursdag, elke ochtend voor 9 uur in uw mailbox.
Na De Bel Een nabeschouwing van de beursdag en de slotkoersen van uw aandelenportefeuille op tijd.be, elke avond in uw mailbox.
Fondsen Deze Week Het jongste fondsennieuws en de slotkoersen van uw persoonlijke fondsenselectie op tijd.be, elke dinsdag in uw mailbox.
De Belegger op Zondag Een interessante terugblik op de beursweek gratis aangeboden door De Belegger, elke zondag in uw mailbox.
Schrijf u gratis in via tijd.be/nieuwsbrief
Haal alles uit het leven
Dit is het moment om te beleggen met ING Private Banking. Ontdek ons breed aanbod aan beleggingsoplossingen. Onze experts helpen u bij het optimaliseren van uw kapitaal, zodat u zich volop kunt concentreren op wat er écht toe doet.
Contacteer ons via ing.be/privatebanking Aanbod voor beleggingen, investeringen en/of verzekeringen onder voorbehoud van aanvaarding door ING België (of in dit geval door de betrokken verzekeringsmaatschappij) en mits wederzijds akkoord. De voorwaarden en bepalingen (reglementen, tarieven, document met essentiële beleggersinformatie en alle bijkomende informatie) zijn verkrijgbaar in uw ING-kantoor of op www.ing.be. ING België nv • Bank/Kredietgever • Vennootschapszetel: Marnixlaan 24, B-1000 Brussel • RPR Brussel • Btw: BE 0403.200.393 • BIC: BBRUBEBB • IBAN: BE45 3109 1560 2789. – www.ing.be – Neem contact op met ons via ing.be/contact –Verzekeringsmakelaar ingeschreven bij de FSMA onder het nummer 0403.200.393. Verantwoordelijke uitgever: Sali Salieski • Sint-Michielswarande 60, B-1040 Brussel. 12/2021