Studenten in debat op het provinciehuis

Kiest een meerderheid van de studenten voor de biologische boerderij?

Studenten bedrijven provinciale politiek op het provinciehuis

Een provincie inrichten met voorzieningen, met elkaar in debat gaan en stemmen over wat er nodig is. En dat allemaal in het provinciehuis. Het gratis educatieve programma het Provinciespel van ProDemos geeft studenten een kijkje in het werk van de provincie.

Het is een zonnige maandag in Den Haag wanneer een groep studenten het recent gerenoveerde provinciehuis van Zuid-Holland binnenloopt. ProDemosbegeleider Suzanne wacht de groep op in de centrale hal van het provinciehuis en neemt de studenten mee naar de Statenzaal. Al voordat de glazen deuren naar de zaal opengaan klinkt het ‘Ow cool’ en ‘wow’. De studenten nemen plaats achter de microfoons waar normaal de Provinciale Statenleden zitten. Tijdens de voorstelronde mogen ze oefenen met het gebruik van de microfoons. Iets wat ze meteen in de stemming brengt voor wat komen gaat; het naspelen van een debat.

Suzanne vraagt of de studenten weten waar een provincie invloed op heeft. Meteen een vrij lastige vraag gezien de ‘open huishouding’ van de provincie. De provincie heeft namelijk een aantal vaste wettelijke taken, maar kan daarnaast ook zelf bepalen andere taken op te pakken. Toch komt de klas een heel eind: ze noemen streekbussen en hebben het over de stikstof- en wooncrisis.

Soort burgemeester?

Na deze introductie krijgen ze een korte uitleg over wie waar zit in de Statenzaal en het verschil tussen Provinciale Staten (de gekozen volksvertegenwoordigers) en Gedeputeerde Staten (het dagelijks bestuur

van de provincie). Een student merkt op: “Dus de Commissaris van de Koning is eigenlijk een soort burgemeester?”

Hierna beginnen de studenten met het spelen van het spel. Ze worden opgedeeld in vier groepen die elk een politieke partij vormen. Ze kiezen zelf de naam van hun partij. Eén partij kiest voor de initialen van de leden (het CDSA), een andere partij maakt met de naam meteen duidelijk waar ze voor staan: de partij voor jongeren, milieu en duurzaamheid, a.k.a. de JMD. Ook verzinnen ze een slogan voor hun partij. De Partij voor de Ouderen zegt in koor in de microfoons: ‘Ouderen zet je zonnebril op, iedereen kijkt naar jullie op!’ Naast een partijnaam en een slogan moeten de groepjes natuurlijk ook bedenken waar hun partij voor staat en dat opschrijven in een kort partijprogramma.

Het debat begint

Na dit voorwerk kunnen de studenten aan de slag met het inrichten van hun provincie. In het midden van de Statenzaal ligt een groot kleed met daarop een geanimeerde kaart van de provincie Zuid-Holland. Eromheen staan veertig voorzieningen, zoals een woonwijk, kassen en streekbussen. De politieke partijen kiezen elk drie voorzieningen – die in sommige gevallen tot verhitte discussies binnen de partij leiden - die passen bij hun partijprogramma. Hierna kan het debat beginnen!

Het CDSA mag als eerste een pleidooi houden voor een door hen gekozen voorziening: een biologische boerderij. Ze willen deze boerderij met minder dieren en meer planten in de provincie plaatsen. Zodat boeren nog steeds hun baan kunnen houden en voor eten kunnen zorgen, maar niet te veel stikstof uitstoten. Er barst meteen een discussie los: “Misschien willen mensen wel veel vlees eten?” en “Krijgen de boeren dan niet minder geld als ze minder dieren mogen houden?” Het CDSA antwoordt dat er nog wel genoeg eten moet zijn en de afname van het aantal dieren geleidelijk moet gaan, en dat als boeren te weinig gaan verdienen de provincie en het Rijk moeten inspringen. Na het debat volgt een stemronde. Spannend, want kiest een meerderheid van de studenten voor de biologische boerderij? Het antwoord is ‘nee’, de boerderij wordt weggestemd.

Geen meerderheid

Hierna volgen nog verschillende andere debatten: over een woonwijk, zorgplein en een bos in de provincie. De studenten komen erachter hoe moeilijk het is om gezamenlijk tot een consensus te komen, geen van de voorzieningen haalt een meerderheid. Het laatste debat gaat over het plaatsen van zonnepanelen of windmolens. De stemming eindigt precies gelijk: zeven studenten zijn voor windmolens en zeven voor zonnepanelen. Een student vraag zich hardop af of er anders geen zonnepanelen op windmolens kunnen worden geplaatst. En zo creëert de groep een nieuwe voorziening: ‘zonnewind’. Suzanne start de stemronde en alle handen vliegen de lucht in. Unaniem wordt er voor de plaatsing van ‘zonnewind’ in de provincie gestemd.

Na afloop van het spel vraagt Suzanne de groep wat ze hebben geleerd. Eén student antwoordt dat hij nu weet hoe een debat werkt, een ander noemt het teamwerk dat nodig is om tot een partijprogramma te komen en voorzieningen te kiezen. Een derde student vond het vooral tof hoe uit twee verschillende ideeën één plan kon ontstaan. Een vierde vond het cool om te zien hoe iedereen een andere mening heeft.

Het Provinciespel wordt uitgevoerd in alle twaalf provincies van Nederland en is gratis te boeken. Extra interessant in aanloop naar de Provinciale Statenverkiezingen van maart 2023! Kijk op prodemos.nl/provinciespel voor meer informatie. Hier vind je ook al onze andere gratis programma’s over de democratie, rechtsstaat en rechtspraak.