Kind en gezin

Deze bijlage valt niet onder de verantwoordelijkheid van hoofdredactie van De Telegraaf

Kind&gezin

zaterdag 19 december 2015

Gezonde voeding

Doe maar normaal, dat is perfect genoeg

Kidspanel

De leukste spelletjes getest

Cadeaus voor de feestdagen

Win een van de mooie prijzen

FOTO: MARIEKE DUIJSTERS

FOTO’S: FEMMY WEIJS

Logopedie

Hoe signaleer je een taalachterstand?

02

KIND&GEZIN

Inhoudsopgave

Inspiratie voor kerstcadeaus nodig?

Op zoek naar een feestelijk toetje waar

05

de kids bij kunnen helpen? En wat is nu eigenlijk een gezond ontbijt waarmee je je kind een gezonde start van de dag bezorgt? Je leest het allemaal in deze bijlage. Ook aandacht voor taalachterstand bij kinderen, het nieuwe online

08

platform ‘Familienet’, waarbij ouders en verzorgers online kunnen communiceren, en de chronische ziekte diabetes, die ook steeds meer kinderen raakt.

03

Koken met masterchef Bart

03

Peutervoeding: normaal is perfect genoeg

05

Verklein de risico’s op diabetes type 2

06

Ons kinderpanel test de leukste spelletjes

08

Veilig online communiceren over ziek familielid

09 10 11

Aandacht voor taalontwikkeling

Tot slot tips van bloggende papa’s en mama’s voor kersverse ouders: “Blijf je

09

eigen dromen najagen, wees niet bang om fouten te maken en laat je zorgen

Bloggende ouders over hun inspiratie Cadeaus en winacties voor het hele gezin

Colofon Dit is een commerciële bijlage van Custom Publishing. Deze valt niet onder de verantwoordelijkheid van de hoofdredactie van De Telegraaf.

los.” Toch een slapeloze nacht gehad?

Coördinatie: Isabel Michelotti Vormgeving: Lydia de Vries Redactie: Rianne Klazinga, Annemarie Moerman, Paul Poley

Ook dan blijkt advies voorhanden: “Concealer!”

FOTO: MARIEKE DUIJSTERS

10

Wilt u meer informatie over Custom Publishing of heeft u zelf een idee voor een uitgave? Neem contact op met Dennis Lanson: 088 824 28 98.

CUSTOM PUBLISHING

Goede start van de dag Vervang boter, harde margarine en bak- en braadvetten door zachte margarine, vloeibaar bak- en braadvet en plantaardige oliën, zo luidt het advies van de Gezondheidsraad dat begin november werd gepubliceerd. Hoe zit dat precies?

Wat is zachte margarine eigenlijk, en waarom hebben we het nodig?

“De kern van het advies van de Gezondheidsraad is: eet meer plantaardige, en minder dierlijke producten”, zegt Kathelijn van Elk, voedingskundige bij Unilever. “Dat advies is gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek waarbij specifiek werd gekeken naar het effect van voeding op chronische ziekten. Hierbij geldt vooral: jong geleerd, is oud gedaan. Het is belangrijk om dit advies al bij kinderen toe te passen, zodat ook zij een gezonde levensstijl ontwikkelen.”

De basis van margarine is een mix van plantaardige oliën. Van Elk: “Vet is onmisbaar voor een gezonde voeding. Bij vet maken we onderscheid tussen ‘slechte’ vetten, de verzadigde vetten, en essentiële, dus ‘goede’ vetten, de onverzadigde vetten. Daarvan zijn Omega 3 en 6 de bekendste onverzadigde vetzuren.

Deze zijn nodig voor de groei en ontwikkeling van kinderen. Een goede manier om te zorgen dat je kindje – en jijzelf - deze dagelijks binnen krijgt, is door boterhammen met margarine of halvarine te besmeren.”

Essentiële vetten heten zo omdat je lichaam ze niet zelf aanmaakt, maar je ze wel nodig hebt. Deze moeten dus via voeding worden geleverd.

Van Elk: “Tegenwoordig zie je kinderen die een tekort aan essentiële bouwstoffen hebben, bijvoorbeeld omdat de ouders bezig zijn met

een dieet en de kinderen hetzelfde eten.

Of ze geven het kind alleen een wat fruit, zoals een banaan, als ontbijt. Veel ouders staan er niet bij stil dat dit voor een kind geen goede start van de dag hoeft te zijn. Goede voeding bestaat niet alleen uit voldoende groente en fruit, maar ook uit gezonde vetten.

Anders mis je belangrijke bouwstenen die belangrijk zijn voor de groei en ontwikkeling.

Start de dag bijvoorbeeld met een boterhammetje met halvarine, een belegsoort naar keuze, wat fruit (kan ook op het brood) en een glas halfvolle melk.”

Als je verzadigde vetten, (die hard zijn bij kamertemperatuur) vervangt door onverzadigde vetten (vloeibaar of zacht bij kamertemperatuur), draagt dit bij aan een normaal cholesterolgehalte. Margarine en halvarine bevatten een dusdanige mix van plantaardige oliën dat er zoveel mogelijk goede vetten in zitten.

Van Elk: “Aan margarine en halvarine zijn bovendien vitamine A en D toegevoegd.

Veel mensen kampen met een tekort aan vitamine D, dat onder andere nodig is voor de instandhouding van je botten en tanden.

Vitamine A zorgt bijvoorbeeld voor de instandhouding van je gezichtsvermogen. En vitamine E, dat je cellen beschermt, komt van nature voor in oliën waarvan margarine en halvarine wordt gemaakt.”

Kathelijn van Elk: “Margarine kun je heel eenvoudig zelf maken.” Foto: Femmy Weijs

Het advies is om elke dag margarine of halvarine te gebruiken.

Voor bakken en braden geldt een richtlijn van 15 gram per persoon per dag, op brood 5 gram per sneetje. Het advies is rond de 4 sneetjes per dag voor kinderen, 6 voor volwassen.

ZELF MAKEN

Margarine kun je maken met ingrediënten die overal verkrijgbaar zijn. Dit recept is met zo min mogelijk verzadigd vet, zonder toevoeging van keukenzout en is ook de basis waarop margarine in de fabriek wordt gemaakt.

Nodig: 3 el plantaardige olie, 2 el hard vet, 2 theelepels melk, 2 theelepels gepasteuriseerd eigeel, citroensap -Smelt 2 eetlepels hard vet au bain-marie in een metalen kom boven een pan heet water -Vul een grote kom met ijsklontjes en water -Voeg 3 eetlepels plantaardige olie toe zodra het vet is gesmolten -Zet de metalen kom in het ijswater, roer tot het van kleur verandert -Voeg 2 theelepels melk en 2 theelepels eigeel toe en haal de kom uit het ijswater, blijf roeren, voeg wat druppels citroensap toe en roer tot het een margarineachtige structuur krijgt -Voeg naar smaak eventueel kruiden, zoals bieslook en peterselie toe.

KIND&GEZIN

03 FEESTELIJK TOETJE Ontdek het geheim van de Chef is verkrijgbaar op www.ontdekhetgeheimvandechef.nl.

Snickerstoetje Ingrediënten 400 ml gecondenseerde melk (koud) 650 ml slagroom (koud) 1 vanillestokje 2 el pindakaas 4 kleine Snickers 50g ongezouten pinda’s

Bart van Berkel: “Laat kinderen lekker veel proeven.” Foto: Femmy Weijs

HULP IN DE KEUKEN

Samen smullen van supertoetje De keuken is het middelpunt van het huis waar Bart van Berkel (winnaar Masterchef 2014) woont met zijn vrouw Annique, hun dochter Meis en zoon Boet. Vandaag maakt hij er een overheerlijk toetje voor de feestdagen en heeft hij hulp van Meis (3) en vriendinnetje Jobke (7).

Jobke en Meis zijn er helemaal klaar voor en staan al op een krukje bij het aanrecht als Bart nog bezig is alle ingrediënten voor het feestelijke dessert klaar te zetten.

Meis: “Ik help papa vaak met koken, ijsjes maken vind ik het leukst.” Ze heeft geluk, vandaag staat er Snickers-ijs op het menu!

Het toetje komt uit Barts eigen kookboek Ontdek het geheim van de chef en is geïnspireerd op een dessert dat twee sterren-chef Erik van Loo van restaurant Parkheuvel in Rotterdam zijn gasten serveert. “Het perfecte nagerecht om samen met je kinderen te maken”, vertelt Bart. “Heel makkelijk en het kan een dag

van tevoren, zodat je alle tijd hebt met je kind. Bovendien kent iedereen Snickers, dus dat spreekt aan.” Maar wat misschien wel het beste is van dit toetje, is dat je zo heerlijk kunt snoepen van de afzonderlijke ingrediënten. De slagroom, pinda’s en chocoladesaus worden door Meis en Jobke dan ook grondig voorgeproefd.

“Lekker veel proeven is ook wat koken zo leuk maakt voor kinderen” legt Bart uit.

“En zo leren ze meteen dingen herkennen. Meis vind het leuk om mee te kijken als ik in de keuken bezig ben. Dan ziet ze me ook wel eens een hele vis fileren. Zo weet ze in ieder geval hoe vers voedsel eruit ziet en denkt ze niet dat zalm uit de

fabriek komt.”

Meis en Jobke helpen Bart met slagroom kloppen, chocoladesaus roeren, pinda’s mengen en de pindakaas met het roommengsel mengen. Jobke weet wel hoe je dat doet, toetjes maken: “Ik mag thuis heel vaak koken met mama en dan doen we ook vaak toetjes. Het lekkerst vind ik rabarberijs en chocoladetaart met drie lagen, maar die is wel moeilijk hoor!” Gelukkig is Bart’s recept iets makkelijker en binnen de kortste keren staan er dan ook drie mooie bordjes op tafel. De meiden smullen ervan.

Zoete toetjes gaan er dus wel in, maar hoe zit dat met groenten? Bart: “Meis moet alles proeven, maar als ze iets echt niet lust, vind ik het prima als ze wortel en komkommer eet, dat gaat er altijd wel in. Soms helpt het al om iets te pureren, dan gaat het niet om de smaak maar om de textuur. En laat de kinderen helpen in de keuken! Worteltjes schrapen, paprika op een zelfgemaakt pizzaatje leggen: als kinderen zelf hebben geholpen met eten maken, is opeten vaak een stuk leuker.”

IJS Maak het ijs een dag van tevoren. Klop 450 ml slagroom lobbig, voeg de melk en het merg van het vanillestokje toe. Mengen tot de massa dikker wordt. Mix 5 eetlepels van het mengsel met de pindakaas en spatel het dit tot een crème.

Voeg die toe aan de rest van het mengsel. Zet het een dag in de vriezer.

SAUS Verwarm 200 ml slagroom op laag vuur en laat de Snickers daar in smelten. Meng het tot een gladde saus en laat inkoken tot die wat dikker wordt. Zeef de pinda’s eruit en laat de saus afkoelen in de koelkast.

GARNERING Rooster de pinda’s zo’n 6 minuten op 175 graden in de oven en verkruimel ze daarna. Leg het kruim op een bord of in een kom, schep er een bolletje ijs op en schenk daar de saus overheen.

Smullen maar!

Peuter- en dreumesmelk en ❝ andere extra’s: niet nodig

DOE MAAR NORMAAL: DAT IS PERFECT GENOEG”

Eet mijn kind wel goed? Elke (aanstaande) ouder wil het allerbeste voor zijn kind. En dus wil je meteen na de geboorte een goeie start maken.

Eenmaal uit de veilige buik van mama, waar de natuur alles mooi regelde, is het nu écht aan jullie. Krijgt mijn kind wel genoeg binnen? De voedingstwijfels beginnen en blijven, een heel eetleven lang. En dat is niet zo gek: elke ouder wil dat z’n kind goed groeit en later sterk en gezond is.

Daar loop je in de supermarkt. Babyprakjes met extra vitamines, pyjamapapjes, knijpfruithapjes, speciale melk voor de nacht, extra speciale melk voor overdag, groeimelk. Is het nodig? Je twijfelt en denkt: het beste voor mijn kind. Want hij is zo energiek en groeit als kool, dan kan hij wel wat extra’s gebruiken, toch?

Ho, stop!

Deze ‘extra mooie’ producten heeft je kindje niet nodig. Sterker nog: als je het credo ‘doe maar normaal, dan is het al goed genoeg’ volgt, dan doe je wat perfect is voor je kind, met gewone producten die je zelf ook eet én je portemonnee wordt niet onnodig belast. Het is begrijpelijk, want beloftes als: ‘Alles wat je baby groot en sterk maakt’, kan je eigen moedermelk daar wel tegenop? Ja dus. En voor bij de eerste hapjes: waarom zou je niet voor die extra toegevoegde vitamine gaan? Dan

heeft ‘ie ze maar binnen, toch? Nee dus.

Laat je niet foppen Toegevoegde vitamines aan speciale kindertoetjes en drankjes? Draai de verpakking maar eens om en kijk op het etiket. Dan zul je merken dat die supergezonde toevoegingen vaak helemaal niet zo bijzonder zijn. Daarbij geef je je kind vaak wel extra calorieën en dat is weer niet goed voor zijn gewicht. Een appel, een wortel, of gewone melk (vanaf 1 jaar) hebben al zoveel goeds in zich!

Daar hoef je niks aan toe te voegen om het supergezond te maken! Met de Schijf van Vijf geef je je kind alles wat hij nodig heeft om later sterk en gezond voor de dag te komen. En dat door gewoon en normaal te doen. Fijn voor jou, je kindje en je portemonnee.

Vitamine D, daar help je ze wél mee Elke dag 10 microgram extra vitamine D tot en met het derde levensjaar, dat is waar je je kind wél een plezier mee doet. Of je nou borst- of flesvoeding geeft. Vitamine D is goed voor de botten en tanden. Je koopt de speciale druppels bij de apotheek of drogist. Kinderen met een getinte of donkere huidskleur hebben na hun derde jaar nog steeds extra vitamine D nodig.

Kijk op www.voedingscentrum.nl/mijnkindenik voor meer informatie over voeding voor je kind.

Jouw kind heeft superkrachten!

Groeien, dat is stapje voor stapje de wereld ontdekken en steeds meer weten en kunnen. Door zelf te proberen en te leren krijgen kinderen steeds meer superkracht. Want dat zijn lezen, schrijven, knutselen, rekenen en spelen: superkrachten. Of je kind nu net naar school gaat, of al bijna aan de brugklas toe is, Bruna heeft alles in huis voor meer superkracht.

Geen wonder, want wie kan lezen, gaat op reis door andere werelden: het heelal verkennen, de geschiedenis ontdekken of in de huid kruipen van iemand anders. Wil je meer leeskracht voor je kind? Bruna heeft heel veel boekjes om voor te lezen, om samen te lezen en om zelf te lezen. Voor 0-6 jaar en voor 6-9 jaar, inclusief alle AVI-leesniveaus van AVI Start tot AVI Plus, groep 3 t/m groep 8.

Naar de effecten van voorlezen is veel onderzoek gedaan. Hierdoor weten we dat kinderen die worden voorgelezen een grotere woordenschat hebben. Voorlezen aan kleuters bevordert hun taal- en leesvaardigheid. Kinderen van ouders die veel lezen en voorlezen doen het beter op school.

Ontdek in de kerstvakantie de superkrachten van jouw kind. Kijk op jegroeitmetbruna.nl of ga naar een Bruna winkel.

knutselkracht

leeskracht Het is belangrijk dat je kind een boek leest dat ze - of hij - leuk vindt. Want dan blijft je kind lezen! AVI is het systeem waarmee school het leesniveau van je kind meet. Bij Bruna vind je heel veel leuke AVI-boeken: M3 voor groep 3, M4 voor groep 4.

Knutselkracht is de superkracht die goed is voor de motoriek van je kind. Je kind leert hoe je dingen in elkaar zet en knutselen is ook nog eens leuk om te doen.

Bruna Knutselklei

Per stuk

Knutselklei in 8 vrolijke kleuren verkrijgbaar.

Bij aankoop van 8 staafjes, krijg je er een gratis emmertje en een 9e staafje bij cadeau!

999

Per staafje 59

0

M3

M3

M4

rekenkracht

Reken maar dat rekenen een superkracht is. Hoe groter de rekenkracht van je kind, hoe makkelijker het wordt om raadsels en sommen te maken.

Ook de rekenkracht van je kind groeit met Bruna.

Schrijfkracht begint als je kind zelf haar - of zijn - naam kan schrijven. Bij Bruna vind je pennen en potloden die lekker in de hand liggen zodat de schrijfkracht van je kind snel groeit.

t h c a r k f j i r h sc Pen Stabilo EASYoriginal R blauw

699 Loco mini basisdoos

14

95

jegroeitmetbruna.nl

Loco mini rekenspelletjes

895

Potlood Stabilo EASYergo R roze

849

KIND&GEZIN

05

Meer kinderen met diabetes Slecht nieuws: steeds meer kinderen krijgen diabetes (suikerziekte). Het is naast astma de meest voorkomende chronische ziekte bij kinderen. Goed nieuws: de kans op diabetes type 2 is te verkleinen. Onder meer door gezond te eten en voldoende te bewegen.

DE SUIKERKLONTJESRACE Een leuk initiatief voor kids op basisscholen en BSO’s: de Suikerklontjesrace. Dit is een sponsorloop voor het Diabetes Fonds met een educatief element, om het bewustzijn over diabetes te vergroten. Leerlingen krijgen eerst een aantal informatieve filmpjes te zien waarin Diederik Jekel, ambassadeur van het Diabetes Fonds, uitlegt wat diabetes is. Tijdens de daaropvolgende Suikerklontjesrace leggen kinderen een parcours af met een suikerklontje op een lepel. Zij laten zich sponsoren per suikerklontje.

Meer informatie of wil je zelf een Suikerklontjesrace organiseren? Kijk op www.diabetesfonds.nl/suikerklontjesrace

Een gezonde leefstijl: jong geleerd, oud gedaan.

Exacte cijfers zijn er niet. Maar feit is dat er duizenden kinderen zijn met diabetes type 1 en dat er zelfs kinderen rondlopen met diabetes type 2.

Dit in tegenstelling tot vroeger, toen diabetes type 2 bij kinderen vrijwel niet voorkwam. Diabetes is een chronische ziekte, waarbij het lichaam bloedsuiker niet meer in de lichaamscellen kan krijgen en mensen een te hoog bloedsuikergehalte hebben.

De klachten kunnen vervelend zijn, zoals moeheid, dorst, honger en jeuk. Maar de gevolgen van diabetes kunnen ronduit ernstig zijn, zoals hart- en vaatziekten, nierziekten en slechtziendheid.

Het verschil tussen de bekendste vormen van diabetes: bij diabetes type 1 – een auto-immuunziekte – maakt het lichaam het hormoon insuline niet aan.

Dit hormoon is nodig om bloedsuiker in de cellen toe te laten. Bij diabetes type 2 – een stofwisselingsziekte – zijn mensen minder gevoelig voor insuline en maken ze vaak ook minder van dit hormoon aan. Verreweg de meeste mensen hebben diabetes type 2 (zo’n 9 van de 10) en uit recent wetenschappelijk onderzoek blijkt dat maar liefst een op de drie Nederlanders ooit dit type diabetes krijgt.

Jong geleerd, oud gedaan Vooropgesteld: diabetes is voor een deel nog een mysterie. Sommige mensen die heel gezond leven krijgen het bijvoorbeeld toch, dus helemaal voorkomen kun je de ziekte niet. Diabetes type 1 is zelfs helemaal niet te voorkomen.

Dat neemt niet weg dat er een aantal risicofactoren zijn voor diabetes type 2. En als je die wegneemt of vermindert, verklein je de kans op deze ziekte enorm. Deze risicofactoren hebben voornamelijk te maken met leefstijl: denk aan roken, ongezonde voeding, overgewicht en te weinig beweging. Gezond leven verkleint de kans op diabetes type 2 met ongeveer de helft. Jong geleerd, oud gedaan, dus je kunt kinderen beter een gezonde leefstijl aanleren.

Belangrijkste vraag: hoe?

Astrid Postma, expert Voeding en gezondheid bij het Voedingscentrum, geeft voedingstips: “Door veel groente en fruit te eten, minder vlees te eten, veel volkorenproducten te gebruiken en geen suikerhoudende dranken te drinken, verklein je de kans op diabetes type 2. Dat geldt ook wanneer je erfelijk

belast bent, dus als een van je ouders diabetes type 2 heeft.”

Hanneke Dessing, directeur van het Diabetes Fonds, vult aan: “We weten het allemaal wel, maar mensen worden vaak verleid tot ongezonde keuzes.

Daarom maakt het Diabetes Fonds zich sterk om de gezonde keuze de makkelijke keuze te maken, ook voor kinderen. Wij zijn dan ook voorstander van een hogere belasting op frisdranken met toegevoegde suikers, want dat is een van de grote boosdoeners bij kinderen.”

Snoep, de grote verleider

Gezond gewicht Volgens Postma is overgewicht een groot probleem, ook bij kinderen. “Zo’n 10 tot 15 procent van de kinderen in Nederland heeft overgewicht, en zo’n 3 tot 4 procent heeft ernstig overgewicht. Hoewel dit percentage de laatste jaren niet stijgt, daalt het ook niet of nauwelijks. Ik adviseer ouders dan ook om op tijd op het gewicht van hun kind te letten. Een kind van een jaar of 3 dat te zwaar is, heeft namelijk een flink grotere kans om dat op latere leeftijd te blijven. Het is dus belangrijk om al op heel jonge leeftijd te beginnen aan een gezond gewicht en met het aanleren van gezonde gewoontes. Ten slotte is voldoende beweging belangrijk in de strijd tegen diabetes. Een handige richtlijn voor kinderen vanaf een jaar of 4: elke dag minimaal een uur bewegen (denk aan fietsen naar school), en verder zeker twee keer per week sporten.

❝ GEZOND LEVEN VERKLEINT DE KANS OP TYPE 2 MET DE HELFT”

Niet best voor tanden en gewicht, maar o zo lekker voor een kind: snoep en andere verleidelijke lekkernijen, zoals koekjes en frisdrank.

Hoe moet je als ouder met die verleidingen omgaan? Astrid Postma: “Een even eenvoudig als belangrijk advies: geef als ouder het goede voorbeeld! Als je zelf water of thee drinkt in plaats van frisdrank, zal je kind het ook sneller doen. En hoewel een kind geen tussendoortjes nodig heeft, hoef je het natuurlijk geen snoep te ontzeggen. Belangrijk is dan wel om goed op de portie te letten. Een klein kind hoeft ook maar een klein koekje, en dus niet een even grote koek als zijn ouders. Verder is het goed om je als ouder bewust te zijn van verleidingen, zoals marketingtrucs van supermarkten – snoep op ooghoogte en vlak bij de kassa bijvoorbeeld – en tv-reclames.” Een kind dat regelmatig tv kijkt, ziet vele tientallen tv-reclames voor ongezonde producten voorbijkomen. Het is dan ook niet vreemd dat een kind om zo’n product gaat vragen. Dit is voor onder meer het Diabetes Fonds aanleiding geweest om bij de politiek te protesteren tegen kidsmarketing.”

06

KIND&GEZIN

De leukste

SCHEETKUSSEN Noam (5) testte Schetenjacht met zijn vader en moeder.

Noam: “Schetenjacht vind ik veel cooler dan alle andere spellen. Het allerleukst vind ik drukken op het scheetkussen. Ik wil het nog heel vaak spelen.”

Vader Hein: “Het wedstrijdelement komt niet meteen over bij zo’n kleuter; het gaat Noam er vooral om zo veel mogelijk scheten te laten. Je moet zo onopvallend mogelijk op het scheetkussen drukken om de rest te foppen, maar dat lukt Noam nog niet. Hij drukt wel zes keer op de knop als zijn lampje brandt en ligt dan onder de tafel van het lachen, zodat we meteen weten dat hij de schetenlater is. We hebben wel ontzettend gelachen.”

CIJFER: 10 Schetenjacht Leeftijd: 5 jaar en ouder Spelers: 3-4

Van speelzand t

L E N A P T S TE

De decembermaand is bij uitstek onderwierp de nieuwste spellen tuurlijk! Lees hier alle bevindinge

KIKKERBRIL Rafi (7) en Moris (5) speelden samen met hun moeder Knipper Kikker.

Rafi: “Die bril vond ik echt zo grappig. Ik vond het ook heel erg spannend dat die ogen steeds dicht gingen en je dan niet kon zien wat er gebeurde. Ik had wel gewonnen, want ik had de meeste vliegen. Mijn broertje is 5, maar die kon het ook al goed. Maar waarom is er eigenlijk geen tong om de vliegen te vangen?”

Moris: “Het allerleukst vond ik de kikkerbril, met die grappige oogjes!”

CIJFER: 9 Knipper Kikker Leeftijd: 6+ Spelers: 3-5 Moris, Tymo, Lisa, Rafi en Robin (vlnr) maken er een heerlijke knoeiboel van. Foto: Femmy Weijs

VERRASSEND SPANNEND Dikra (10) speelde met haar moeder en broertje Teken Turbo.

“Ik vind het een leuk spel, maar soms wel moeilijk. Er zitten veel gezegden tussen, en ik weet niet wat die allemaal betekenen. Mijn moeder heeft op Google opgezocht wat de ark van Noach is, maar ik raadde het niet omdat ik het niet ken. Er is ook heel veel wat ik wel snap hoor, maar door de spanning kan ik dan niet alles goed tekenen. De pen gaat heel snel naar binnen, na 10 of 15 seconden – dat kun je zelf instellen.”

“Mijn broertje is 5, dus hij is nog iets te jong om te tekenen, maar hij mag met de dobbelsteen gooien en raden.

Voor volwassenen is het ook een leuk spel. Ik ga het binnenkort met vriendinnen en mijn nichtje spelen. Mijn moeder en ik hebben bedacht dat we het dan met een gewone pen en een stopwatch doen. Dan hebben we iets meer tijd om te tekenen. Als ik groter ben, kunnen we het weer met de Turbo-pen proberen.”

CIJFER: 8 Teken Turbo Leeftijd: vanaf 8 jaar Spelers: 2-10

Noam (5), Ozzie (4) en Lowis (2,5) speelden samen met oma Eendjesdans.

Noam: “Die draaiende eendjes zijn wel grappig. Ik vind het best een makkelijk spel. Als iemand anders een eendje pakt met mijn kleur, probeer ik goed te onthouden welke dat is. Als ik de goede heb gepakt, vind ik het heel leuk. Als ik verlies, vind ik het minder leuk.” Oma Nelleke: “Het is een soort geheugenspel, maar voor de hele kleintjes is het nog moeilijk om te onthouden waar hun eendjes zwemmen. Toch is het ook voor hen heel leuk om te doen. Lowis doet al goed mee. Voor de wat grotere kinderen is het extra spannend; je ziet aan die koppies dat ze hun best doen om te onthouden welk eendje ze moeten hebben.

Ze willen natuurlijk allemaal graag winnen. Ik vind het echt een verrassend leuk spel.”

CIJFER: 8,5 Eendjesdans Leeftijd: vanaf 3 jaar Spelers: 2-4

KIND&GEZIN

e spelletjes

tot schetenjacht

k de periode om spelletjes te doen met het hele gezin. Ons jeugdige testteam aan een uitgebreide test. Het allerleukst? Drukken op een scheetkussen naen van de kritische kinderjury en hun rapportcijfer.

07 KLAPPEN Eva (14) en Isa (12) speelden Klabats met hun ouders en oom.

Eva: “Het idee is leuk, maar voor kinderen van onze leeftijd is het een beetje flauw.

De vragen liggen best ver uit elkaar. Er zitten wat lastigere vragen tussen, maar veel zijn heel makkelijk. Bijvoorbeeld: hoeveel hoeken heeft een driehoek? Wij hebben een kast vol spellen en ik zou dit niet zo snel voor mezelf eruit pakken, maar wel een keer met jongere kinderen spelen.” Isa: “Het is grappig bedacht, maar ik speel liever een spel waarbij je dan ook andere dingen moet doen en niet alleen maar vragen moet beantwoorden. Mijn ouders en oom vinden het ook best wel saai. Ik denk dat jongere kinderen dat klapsysteem wel heel leuk vinden. Dat is voor ons het enige wat het een beetje spannend maakt. Je wilt toch de eerste zijn. Je gaat steeds lelijker schrijven om maar zo snel mogelijk te kunnen klappen.”

CIJFER: 6 Klabats Leeftijd: 8 jaar en ouder Spelers: 2-5

TAPIJT Tymo (4) speelde Aladins Vliegende Tapijt met zijn ouders.

Tymo: “Ik wil steeds dat het tapijt gaat vallen, want dan maakt het herrie en moet ik lachen. Je kunt er ook snel heel veel opleggen, dat hebben mama en ik gedaan.

Ik wil het de hele tijd wel spelen.” Vader Niels: “Een prima spel voor kinderen vanaf vier jaar. Je hebt er niet veel concentratie voor nodig, dus kleuters kunnen al goed meedoen. Het is in het begin alleen wat lastig om het tapijt te laten zweven, daar hebben jonge kinderen wel de hulp van een ouder bij nodig.”

CIJFER: 7,5 Aladins Vliegende Tapijt Leeftijd: 4 jaar en ouder Spelers: 2-4

PUZZELEN Lisa (7) maakte de That’s Lifepuzzel (thema: Venice) met haar moeder.

Lisa: “Al die kleurtjes zien er heel gezellig uit, dat vind ik leuk. Maar het zijn wel veel te veel stukjes voor mij.

Ik heb samen met mama alle platte stukjes gezocht om de zijkanten te maken, maar toen was het nog steeds moeilijk. Misschien lukt het beter als ik groter ben. De volgende keer ga ik het samen met oma doen, want die puzzelt heel vaak.” Moeder Suzanne: ”Lisa puzzelt graag, maar 1000 stukjes is wel heel veel.

Als het dan om een groot plaatje gaat, is het misschien nog wel te doen. Maar op dit plaatje zijn zo veel kleine details te zien dat het zelfs voor mij heel erg zoeken was.

Het is echt een puzzel voor het hele gezin.”

CIJFER: 8 (voor iets oudere kinderen) That’s Life Leeftijd: 7 jaar en ouder Spelers: 1 of meer

MAGISCH Ozzie (4), Lowis (2,5), Lou (3) en Noam (5) gingen aan de slag met Super Sand Cupcakes en Boerderij.

Ozzie: ”Cakejes bakken is heel leuk om te doen. Ik vind het wel jammer dat ik niet zelf balletjes kan maken van het zand, want dat wil ik juist. Ik kan nu alleen maar iets maken met de vormpjes.”

Noam: “Ik vind dit niet zo leuk, want het zand valt de hele tijd uit elkaar. De vormpjes zijn een beetje saai, maar de tractor is wel vet!”

Moeder Audrey: ”Het is een heerlijke knoeiboel! Magisch spul, maar je kunt er alleen vormpjes mee maken.

Zelf iets kneden lukt niet, dan valt het zand uit elkaar. De kids hadden wel lol.”

CIJFER: 7 Super Sand Cupcakes Leeftijd: 4+ Spelers: 1 of meer

08

KIND&GEZIN

Familie en zorgverleners online om tafel Brecht, een prille tiener met Downsyndroom, volgt regulier onderwijs. Haar ouders, leraren en andere begeleiders communiceren met elkaar via een besloten online pagina van Familienet.nl. Moeder Mirjam: “We zitten eigenlijk met iedereen om de tafel, maar dan digitaal en ieder op z’n eigen moment.”

Een veilige online omgeving om te communiceren: dat zocht Irma Slomp, die vanuit haar praktijk JEK - Je Eigen Keus kinderen met een beperking en hun families ondersteunt. Via een ouder ontdekte ze Familienet. “Zij had het online gevonden als systeem voor zorginstellingen en gevraagd of particulieren hier ook gebruik van konden maken. Dat kon.”

Zoals de ouders van Brecht (11). ”Dat het in het regulier onderwijs zo goed met haar gaat, komt mede door de korte lijnen”, vertelt Mirjam. “Via Familienet zitten we eigenlijk met iedereen om de tafel, maar dan digitaal en ieder op z’n eigen moment.”

Op de pagina voor Brecht kunnen ouders, leerkrachten, begeleiders, logopedist, fysiotherapeut en remedial teacher berichten lezen en achterlaten. Zij kunnen afspraken in de gezamenlijke agenda zetten, reageren op de berichten van elkaar en foto’s en binnenkort ook video’s uploaden.

Maarten en Hein Bloemink waren toen al bezig om de particuliere markt op te gaan. Zij bedachten het concept Familienet in 2006 nadat hun moeder in een verpleeghuis werd opgeHET GAAT GOED nomen. Haar zes kinderen woonden niet MET BRECHT allemaal in de buurt, maar wilden wel graag op de hoogte blijven van het wel en wee van DANKZIJ DIE hun moeder.

KORTE LIJNEN’

❝

Korte lijnen De broers bedachten een systeem waarin familieleden en zorgverleners met elkaar konden communiceren.

Het verpleeghuis wilde proefdraaien en vanwege het succes werd het concept daarna verder uitgerold. Intussen gebruiken meer dan 500 zorginstellingen in binnen- en buitenland hun Familienet. En daarnaast dus gezinnen met kinderen met een beperking.

Kennis delen

“Het grootste voordeel vind ik dat je kennis en wie Brecht is bij elkaar brengt in een praktische, prettige sfeer”, zegt Mirjam. “Vroeger deden we dat via een schrift, maar dat was beperkt tot de leerkracht. Dit is sneller en effectiever.”

“Met Familienet leg je de regie bij de ouders of zorgvrager zelf ”, vertelt Irma Slomp. “Je kunt zelf bepalen wie je wel of niet toevoegt en wat je deelt. Ik adviseer het altijd als er nieuwe gezinnen bij mij komen die een netwerk van mensen om hun kind hebben. Een voorwaarde is wel dat iedereen bereid is vrijelijk kennis te delen.”

Mirjam: “Door de pagina van Familienet krijg je een breder inzicht in wie Brecht is.” Foto: Vincent van Dordrecht

Op de pagina van Brecht staat bijvoorbeeld wat ze heeft beleefd, maar ook wat ze heeft gedaan bij de remedial teacher en een verslaglegging van haar thuisbegeleider over haar taal/spraak-vorderingen. Mirjam: “Iedereen die is aangesloten op de pagina, kan dat lezen. De een weet daardoor ook hoe de ander het aanpakt en wat wel of juist niet werkt. Je leert van elkaar door niet alleen vanuit je eigen perspectief te kijken. Zo krijg je een breder inkijkje in wie Brecht is. En het feit dat iemand beter inzicht in haar heeft, draagt eraan bij dat alles om haar heen beter loopt.”

zinnen, verkeerde werkwoorden en moeite met taalbegrip opvallen.

Twee kids per schoolklas Van autisme of ADHD hebben mensen doorgaans wel gehoord, maar de term taalontwikkelingsstoornis is vrij onbekend. Toch zijn er minstens zoveel kinderen met taalproblemen als met ADHD. In een klas van 30 leerlingen zitten gemiddeld twee kinderen met een taalontwikkelingsstoornis.

Achterstand bij schoolstart

Taalproblemen verschillen per kind en per leeftijd.

Logopedie nuttig bij taalachterstand Een taalontwikkelingsstoornis kan gevolgen hebben voor de ontwikkeling van kinderen. Wat is het precies, hoe kun je het herkennen en wat is eraan te doen?

Automatisch

Onzichtbare handicap

Taalverwerving gebeurt bij kinderen vrijwel automatisch. Het is vooral van belang dat iemand met je praat. Als je op latere leeftijd een taal leert, zoals Engels op de middelbare school, is dat heel anders.

Dan moet je oefenen en gemotiveerd zijn om je de taal eigen te maken.

Kinderen met een taalontwikkelingsstoornis (TOS) hebben moeite met taal. Verder lijkt er niets aan de hand te zijn; het is een onzichtbare handicap. Taalproblemen verschillen per kind en per leeftijd. Symptomen bij peuters zijn onverstaanbaarheid en weinig praten, later kunnen kromme

Sommige kinderen komen pas als ze naar school gaan intensief in aanraking met Nederlands, bijvoorbeeld omdat er thuis een andere taal wordt gesproken.

Dit is geen taalontwikkelingsstoornis maar een blootstellingsachterstand.

Kinderen leren het beste Nederlands als tweede taal als ze hun eigen taal goed hebben leren spreken via hun ouders.

Bij twijfels over de ontwikkeling van de thuistaal kan advies gevraagd worden bij het consultatiebureau of een logopedist gespecialiseerd in meertaligheid.

Gevolgen voor loopbaan Een taalzwakte kan consequenties hebben voor je ontwikkeling, welbevinden, schoolloopbaan en carrière. Miscommunicatie leidt vaak tot frustratie, onbegrip, minder vriendschappen en vaker gepest worden. Ons onderwijssysteem is vrijwel volledig gericht op verbaal leren: de lesstof wordt aangereikt via mondelinge en schriftelijke instructie.

Moeite met spreken, tekstbegrip, lezen en spellen leidt daarom tot leerproblemen en minder schoolsucces, ondanks

een normale intelligentie. Een jong volwassene met TOS is hierdoor meestal laagopgeleid. Vroegtijdige logopedische screening bij basisschoolleerlingen voorkomt onder meer leer- en gedragsproblemen in de latere ontwikkeling.

Logopedie helpt Vroege taalscreening (op 24 maanden bij het consultatiebureau) heeft een positief effect op de latere schoolloopbaan van deze kids. Ook blijkt uit onderzoek dat spraak-taaltherapie door een logopedist een positief effect op de taalproductie van peuters en kleuters met TOS heeft.

Vroege signalering Veel leerkrachten en ook ouders zijn van mening dat een logopedische screening uitgevoerd moet worden.

Momenteel wordt er voor deze voorzieningen weinig geld vrijgemaakt, waardoor screenen op basisscholen door logopedisten een uitzondering wordt. Bij het vermoeden van een taalof spraakachterstand kunnen ouders samen met het kind een logopedist bezoeken. Ook kunnen kinderen door de juf of meester worden doorverwezen als ze merken dat het kind achterloopt.

De rol van ouders is belangrijk in dit traject: niet allen bij signalering, maar ook bij oefeningen thuis. Het is daarom gebruikelijk dat ouders bij de behandelingen door de logopedist aanwezig zijn.

Op logopedistzoeken.nl vind je alle logopedisten die aangesloten zijn bij de beroepsvereniging NVLF.

KIND&GEZIN

09

Voorlezen, zingen en vertellen

Ineke de Vries: “Ouders spelen een grote rol in het taalbegrip en de spraakvaardigheid van een kind.” Beeld: Femmy Weijs

Aandacht voor taal­ ontwikkeling hard nodig Voorlezen, vertellen, vragen… communiceer jij genoeg met je kind?

De eerste zes jaar van hun leven wordt bij kinderen de basis gelegd voor taal en daar hebben ze later profijt van. Logopedist en taalexpert Ineke de Vries vertelt over het belang van een goede taalontwikkeling en geeft tips om thuis aan de slag te gaan.

“Een goede taalontwikkeling levert schoolsucces en plezier in leren op”, vertelt De Vries. “En dat zorgt er weer voor dat de kans groot is dat kinderen later hun opleiding afmaken. Het voorkomt schooluitval en laaggeletterdheid.”

De leeftijd van 0-6 jaar is volgens De Vries de meest gevoelige periode om taal te leren. Taalontwikkeling is in die eerste levensjaren dus ontzettend belangrijk. Bij ieder kind verloopt de ontwikkeling weer anders; de een maakt al snel zinnetjes, de ander komt wat later op gang en weer een ander leert twee talen tegelijk. Maar met vijf/zes jaar kunnen de meesten goed en verstaanbaar praten.

Wegbezuinigd Zo’n 15 procent van alle peuters en kleuters heeft een taalachterstand. Hoe eerder zo’n achterstand wordt gesignaleerd, hoe beter, weet De Vries. “Dan kun je nog bijsturen.”

Maar op veel plekken is preventieve logopedie en -screening door de logopedist wegbezuinigd. Bij het Centrum Jeugd en Gezin (CJG) worden kinderen tot twee jaar regelmatig gezien, maar daarna in principe nog maar twee keer totdat ze naar de basisschool gaan.

De signaleringstaak ligt daardoor nu meer bij ouders, pedagogisch medewerkers en leerkrachten.

Als zo veel mogelijk mensen alert zijn op eventuele taalproblemen bij kinderen, is dat alleen maar goed, meent De Vries. “Maar alleen signaleren, is niet voldoende. Daarna is het zaak dat wordt bekeken wat er moet gebeuren. Gaat het om een stoornis, of om een achterstand? Een pedagogisch medewerker of leerkracht kan geen diagnose stellen. En hoe ga je het kind begeleiden? Een pedagogisch medewerker of leerkracht heeft niet de mogelijkheden en de middelen om een-

op-een begeleiding te bieden.”

Als behandeling nodig is, zoals bij een taalstoornis, moet er een logopedist bij worden betrokken en valt dat onder de basisverzekering van de zorgverzekeraar.

Bij een achterstand biedt een taalexpert uitkomst, zegt De Vries. “Die kan in de opvang of op de school samen met de leidsters, het kind en de ouder aan de slag.”

Verhaaltjes De Vries, al meer dan dertig jaar werkzaam als logopedist en eigenaresse van twee praktijken, zit in twee samenwerkingsverbanden met collega’s: De Taallift in Leeuwarden en Taalaanzet voor Midden-West Nederland. Zij zetten zich in als taalexperts en zijn als ZZP’ers in te huren door kinderopvangcentra en scholen, voor onder meer advies, scholing en coaching.

“Als ze onze expertise binnenhalen, kunnen ze daarmee zelf verder. Die kennis kan weer de motor zijn om een ander kind te helpen.”

De Vries benadrukt altijd hoe noodzakelijk het is om ouders bij het proces te betrekken, zodat ze leren wat ze samen met hun kind kunnen doen om het taalbegrip of de spraak te verbeteren. “De grootste oorzaak van een taalachterstand is dat kinderen niet voldoende worden blootgesteld aan taal. Een kind zit slechts 20 procent van zijn leven op school, dus de ouders en omgeving spelen voor die overige 80 procent een belangrijke rol. Desondanks zijn ouders zich vaak niet bewust van de meerwaarde die zij hebben voor de taalontwikkeling.”

Die meerwaarde is er echt al vanaf het prille begin.

“Een baby kan niet praten, maar wel waarnemen. Dat is al de eerste stap in de taalontwikkeling. Vanaf dag één kun je oogcontact maken, verhaaltjes vertellen

• Lees je kind voor en onthoud daarbij dat herhaling een van de beste manieren is om woorden te leren en te benoemen.

• Zing liedjes en stop soms tussendoor zodat je kind het woord kan invullen.

• Praat onderweg over wat je ziet.

• Vertel wat je doet, bijvoorbeeld tijdens het aankleden van je kind.

• Wijs dieren aan, maak geluid en doe het samen na.

• Stel vragen, zodat je je kind stimuleert om zelf iets te vertellen.

Meer weten? Kijk op de websites www.kindentaal.nl, www.cjg.nl of lees het dossier Taalontwikkelingsstoornis op www.gezondheidsplein.nl

en veel praten tegen je kind. Benoem wat je denkt en doet. Het is misschien een andere mindset, maar je zult merken dat er zo veel kansen zijn om ergens op in te spelen.”

Tablet Actief met elkaar bezig zijn – hoe jong een kind ook is – helpt. Daarom is De Vries een voorstander van het minimaliseren van het gebruik van computers, tablets en smartphones. “De digitale wereld brengt ons heel veel, maar het verarmt ons dagelijks contact. Kinderen krijgen heel veel input van prachtige apps, maar ze oefenen niet met praten. Er is geen verbale interactie.”

“Ze zijn al heel jong digitaal vaardig en ze leren ervan, maar het is niet voldoende voor de taalontwikkeling”, vervolgt ze. “Zoek dus die balans en ga terwijl je kind op die tablet zit eens het gesprek aan. Vraag bijvoorbeeld waarom hij of zij voor een bepaald antwoord kiest. Maar kies ook eens voor samen een boekje lezen.”

❝ “VANAF DAG ÉÉN KUN JE OOGCONTACT MAKEN, VERHAALTJES VERTELLEN EN VEEL PRATEN TEGEN JE KIND”

10

KIND&GEZIN Als ouder kun je soms heel wat opsteken door een kijkje in andermans leven. Hoe doen andere mama’s en papa’s dat?

Hoe kom je temidden van poepluiers en slapeloze nachten nog leuk voor de dag? Deze professionele bloggers zorgen voor een dagelijkse dosis inspiratie.

Kijkje in leven

WWW.PAPAKOEN.NL

‘Ik weet niets van opvoeden!’

Wie? Koen Bugter (33) uit Haarlem Gezin: vriendin Libia en dochtertje Lucy (8 maanden)

PRÊT À PREGNANT - WWW.PRETAPREGNANT.COM FOTO: MARINKE DAVELAAR

‘Blijf je dromen nastreven in stijl, ook als moeder!’

Wie: Janine Breukhoven-Kho (30) uit Amsterdam Gezin: man Bastiaan, zoon Fabian (4), dochter JadeMing (9 maanden) en hond Kees Website: “Tijdens mijn eerste zwangerschap merkte ik dat er weinig online inspiratie te vinden was voor fashionable moms. Ik besloot mijn eigen online platform te lanceren. We maakten een vliegende start en kregen goede reacties. Al snel volgde TheMom.com en recentelijk the-Dad.com. Een fulltime job! Ik heb me altijd afgezet tegen het fenomeen ‘moeke worden’: vrouwen die na hun zwangerschap hun ambitie aan de kant zetten en het niet meer belangrijk vinden om een beetje leuk voor de dag te komen. Met Prêt à Pregnant wil ik laten zien dat je ook als moeder nog steeds je dromen en ambities kunt naleven in stijl.”

Ochtendritueel: “Twee keer in de week sta ik vroeg op, dan staat mijn personal trainer Ronny om 6.30 uur te wachten in het Vondelpark. Daarna ga ik me douchen, aankleden en make-uppen terwijl de kids met de hond tv kijken in bed. Ik kleed ze aan, we ontbijten en ik breng ze naar school. Voor mijn werk ben ik eigenlijk de hele dag onderweg, maar ik breng en haal de kindjes altijd naar en van de crèche en school.”

Gezondheid: “Het belangrijkste wat er is. We zijn veel buiten, bewegen genoeg en eten goed. We zijn makkelijk qua opvoeding: de kinderen mogen alles eten en snoepen, maar laten daarom misschien vaak ongezonde dingen staan. Een zakje chips of chocolade is absoluut niet verboden als ze alle vitaminen binnen hebben.”

Tip na een gebroken nacht: “Concealer om donkere wallen weg te poetsen! Op modegebied: een zachte nepbontjas met een kleur. Maakt iedere outfit nog leuker.”

Website: “Ik werk als freelance journalist voor Omroep Max en RTVNH en schrijf daarnaast over mijn ervaringen als kersverse papa op papakoen.nl. Samen met cameraman Wesley Sussenbach maak ik bovendien leuke internetfilmpjes over de belevenissen van andere papa’s. De website is een ontmoetingsplek FOTO: HTTP://LIBIAPHOTOGRAPHY.COM/ voor vaders, net als het café of voetbalveld.”

Opvoeding: “Als vader loop ik iedere dag tegen ingewikkelde keuzes aan. Tenminste, als ik me heb laten beïnvloeden door allerlei reclamefolders of goedbedoelde adviezen van kraamhulpen, kraamvisite, familieleden, vrienden, de groenteboer en krantenjongens. Ik laat het allemaal vriendelijk aan me voorbij gaan. Was het een voetbaltrainer of een politicus die zei: het gras groeit niet harder als je er aan trekt?”

Opvoeden: “Laatst dacht ik precies te weten wat er in mijn dochtertje omging toen ze huilde: ze had last van tandjes die doorkwamen. Deze gedachte verdween als een volle luier in de prullenbak toen ik haar drie seconden later in totale vrede aan de fles zag liggen bij mijn vriendin. Ze had dus dorst. Of misschien wel honger. Of misschien wilde ze de liefde van haar moeder voelen. Of: ze had wel last van haar tandjes, maar de fles was een fijne afleiding. Je begrijpt: ik weet niets over opvoeden!”

Tip voor papa’s: “Volg mijn avonturen via papakoen.nl!”

WWW.STAYWEIRD.NL

‘Mijn advies: pick your battles’ Wie: Ilse Valks Gezin: getrouwd met Niels, Anna Bobbie (3), Pip (8 maanden) en Nikki (7) is van donderdag tot maandag bij de familie Valks, de andere dagen bij haar moeder.

Website: “Blogplatform Stay Weird is ontstaan tijdens mijn vorige baan, waarin ik geen ruimte voelde om mezelf te zijn. Ik heb gemerkt hoe belangrijk het is om bijzonder te mogen zijn, om jezelf te lachen en FOTO: MARIEKE DUIJSTERS buiten de lijntjes te kleuren. Buiten Stay Weird heb ik inmiddels ook een hele leuke baan als manager bij Tolk- en Vertaalcentrum Nederland.”

Ondernemend? “Een poppenkastvoorstelling, een tekenworkshop in een museum, een dagje uit met de trein of wandelen door Artis: ik onderneem veel met de kindjes en ben graag met alle drie op pad.”

Gouden tip? “Ook in ons gezin is het soms passen en meten, het gaat echt niet zo vlekkeloos als het op de foto’s lijkt. Dramatische ochtendrituelen en huilbuien bij het uitkiezen van de kleding horen erbij. Mijn advies: pick your battles. Ik vind het belangrijk dat mijn kinderen goed luisteren en dat ik ze overal mee naartoe kan nemen. Maar dat Anna Bobbie bijvoorbeeld al een jaar geen broeken meer draagt… ach ja.”

Tijd voor jezelf? “Af en toe een stuk hardlopen langs de Amstel. Samen met een vriendin, voor je het weet ben je weer een paar kilometer verder!”

WWW.KELLYCARESSE.NL

‘Wees niet bang om fouten te maken’ Wie: Kelly Caresse (25) Gezin: getrouwd met Yannick (29), dochter Lana (2) en in verwachting van 2e dochtertje.

Website: “Ik ben eigenaresse van mama-lifestyle blog www.Kellycaresse.nl, een persoonlijke blog over mijn leven als jonge moeder waarin ik bezoekers een virtueel kijkje thuis geef en artikelen en video’s deel over moeder zijn, huishoudelijk geklets en updates over mijn tweede zwangerschap. Dat ik van mijn hobby mijn werk kon maken, had ik niet durven dromen.”

Ochtendritueel: “Ik ben een vroege vogel en word uit mezelf rond 6 uur wakker, onze dochter slaapt dan nog. Ik bekijk mijn favoriete blogs, surf op social media en lees de reacties van mijn bezoekers. Dan stap ik uit bed, kleed ik me aan en maak ik me op. Ik maak mijn dochtertje wakker en we ontbijten op ons gemakje.”

Gezond leven: “Ik ben chronisch ziek vanwege diabetes type 1, waardoor ik de hele dag rekening houd met mijn voeding.

Ook zorg ik ervoor dat we allemaal dagelijks twee porties fruit en een goede portie groente binnenkrijgen.”

Tijd voor jezelf: “De vroege ochtend, maar ook in de avond lees ik graag een boek, doe ik iets leuks met vriendinnen en maandelijks plannen mijn man en ik een date night voor wat quality time.”

Advies aan nieuwbakken ouders: “Geniet van elk moment, wees niet bang fouten te maken en laat je zorgen los. Niet altijd even makkelijk, maar accepteren dat sommige dingen anders lopen dan gepland, zorg voor meer rust.”

FOTO: MARJOLEIJN HOOGENDAM

KIND&GEZIN

11

De fijnste cadeaus voor jong en oud Al zijn de temperaturen ver boven nul: we kruipen gewoon met het hele gezin voor de open haard op kerstavond. Lichtjes in de boom, cadeautjes eronder… en uitpakken maar. Voor wie zijn naaste, geliefde of kleine oogappel nog wil verrassen met iets leuks: last minute inspiratie.

Hulp in de keuken

Altijd raak!

Fijn om te geven en te krijgen: deze AEG Keukenma-

Velen vinden de Bart Smit cadeaucard ’t juiste cadeau. De kaart is namelijk met veel stemmen giftcard van het jaar geworden in de categorie speelgoed.

Met de Bart Smit cadeaucard koop je de vetste games en het leukste speelgoed.

Uiteraard kun je de card zowel in één van de vele winkels als op bartsmit.com besteden. ’t Juiste cadeau, altijd raak!

chine. Een opvallende verschijning in de kleur ‘Alpha Bronze,’ die niet alleen mooi in de keuken staat maar ook nog eens van alle markten thuis is. Met garde, platte klopper en spiraalvormige deeghaak. Wie zich echt wil uitleven, kan kiezen voor extra accessoires: een saladeset, vleesmolen, pastaroller en een spaghetti- of tagliatellesnijmachine. Fijn: deze zijn tot en met 15 januari 2016 gratis verkrijgbaar bij de aankoop van de KM4900! Zie www.aeg.nl voor de

WINACTIE Kans maken op een Bart Smit cadeaucard van 50 euro? Mail je

details van deze actie.

naam en adresgegevens naar win@tmg.nl en wie weet maak jij binnenkort iemand heel blij.

AEG keukenmachine KM4900 Prijs: €429,95

Uitkomst bij kerstcadeau-stress

Heerlijk weekendje weg Zin in een weekendje Amsterdam, Maastricht, Parijs of Brugge? Een dagje uitwaaien aan de kust, genieten van de natuur in de Ardennen, of even met de kinderen naar de Efteling? De Weekendjeweg.nl Cadeau Card is hét perfecte cadeau om er even tussenuit te gaan: je kunt er een verblijf bij 2000 hotels en 550 bungalowparken mee reserveren. Kijk voor meer informatie over de Cadeau Card op www.weekendjeweg.nl.

Winactie Kans maken op een Weekendjeweg.nl Cadeau Card t.w.v.

150 euro? Wij mogen er drie weggeven. Mail je adresgegevens naar win@tmg.nl en vermeld kort waarom je zo graag een weekendje weg wil!

Herkenbaar? Een zoon die een lading aan videogames op zijn verlanglijstje heeft, een dochter die gek is op mode en een partner die je ook wil verrassen met de feestdagen? Dan is de Giftcards.nl Keuzekaart een uitkomst.

Hiermee kan de ontvanger op Giftcards.nl zelf kiezen uit meer dan 80 giftcards van bekende merken en winkels. De gekozen giftcard valt een dag later op de deurmat!

WINACTIE Wij mogen 5 Giftcards.nl Keuzekaarten t.w.v. €100 weggeven!

Hiermee kun je op Giftcards.nl kiezen uit meer dan 80 giftcards. Mail je naam en adresgegevens naar win@tmg.nl en vermeld in 1 zin waarom jij kans wilt maken op deze prijs.

In een wip uit je winterdip

Killerheels

Moe? Weinig energie? Winterdip? Doe dan het licht aan van de populaire Litebook

Gebroken nachten door de doorkomen-

EDGE lichttherapielamp en de klachten verdwijnen als sneeuw voor de zon. Je slaapt

de tandjes van je kleine koter? Een likje

beter, voelt je energieker en hebt een betere stemming. De Litebook EDGE met geïn-

make-up en paar killerheels doen won-

tegreerde accu is de meest compacte en meest zuinige lichttherapielamp ter wereld.

deren! Trakteer jezelf of verras je vrouw

Met grootse prestaties, want dankzij de speciale lampjes hoef je de Litebook maar 15

of vriendin met dit prachtige paar van

minuten per keer te gebruiken. Tijdens het gebruik kan je ontbijten, de krant lezen of

Giambattista Valli, te koop bij Shoedic-

bijvoorbeeld computeren. Toch niet tevreden? Geld terug! Prijs: €189,00 inclusief ver-

tion in de Amsterdamse 9 straatjes.

zendkosten. www.goodlite.nl

Prijs origineel: €595, nu in de sale: €357.

WINACTIE Wij mogen 3 exemplaren weggeven! Stuur een mail met je naam en adresgegevens naar win@tmg.nl en wie weet bent jij de gelukkige winnaar.

www.shoediction.nl

!

Veilig betalen

Traditionele lekkernij Een traditie op oudjaarsavond: oliebollen! De lekkerste

In de decembermaand geef je soms meer geld uit dan je werkelijk te besteden hebt. Wil je dat voorkomen, maar wel profiteren van de gemakken van een creditcard, zoals wereldwijd en online veilig betalen? Dan is de DB Prepaid MasterCard© een uitkomst. Het enige verschil met een gewone creditcard is dat je zelf het tegoed erop laadt. Zo geef je nooit meer uit dan gepland.

vind je bij Bakkerij ’t Stoepje. Kijk op www.stoepje.nl/markten voor een locatie in de buurt.

GRATIS SMIKKELEN!

Tegen inlevering van deze bon krijg je bij een van de 900 marktkramen van ’t Stoepje TWEE HEERLIJKE oliebol-

WINACTIE Wij mogen 2 DB Prepaid MasterCards met daarop een tegoed

len gratis! Smaakt dat naar

van 250 euro weggeven! Stuur voor- en achternaam en adres ovv “Winactie DB Prepaid MasterCard” naar win@tmg.nl en vermeld in 1 zin waarom jij deze mooie prijs zo graag wilt winnen. Ook de aanschafkosten van 9,50 euro krijg je uiteraard cadeau.

meer? Dan geldt de aanbieding van 4 oliebollen voor slechts 1,75 euro.

Deze actie is geldig tot en met donderdag 31 december 2015.

… VOOR ONS IS HET ELKE DAG DIABETES DAG. Novo Nordisk is een Deens bedrijf dat zich al bijna een eeuw toelegt op de behandeling van en de zorg voor mensen met diabetes type 1 en type 2. We doen blijvend en grootschalig onderzoek en ontwikkelen nieuwe therapieën, om het leven van mensen die deze chronische aandoening hebben te verbeteren.

Het doel waar alle medewerkers van Novo Nordisk zich dagelijks voor inzetten is even duidelijk als uitdagend; diabetes voorgoed de wereld uit helpen. Tot het zover is werken wij, met diezelfde inzet, continu aan het verbeteren van de kwaliteit van leven van mensen die moeten leven met diabetes.

De diagnose diabetes is voor iedereen die erbij betrokken is een levenslange verandering die een grote impact heeft op het dagelijks leven. Dit kan gaan om aanpassingen van de leefstijl of het consequent en minutieus moeten bijhouden van alle voedings- en glucosewaarden. Maar voor velen betekent het ook het dagelijks moeten injecteren van insuline. Nog te vaak heeft de ziekte daarbij verstrekkende gevolgen: van niet in staat zijn om te werken als gevolg van bijvoorbeeld nachtelijke hypo’s tot ernstige complicaties als hart- en vaatziekten, amputaties, oogproblemen en blindheid. De diabetes-gerelateerde lasten die de maatschappij draagt zijn dan ook aanzienlijk hoger dan alleen de behandelkosten van de ziekte zelf.

Gelukkig is in Nederland de zorg rond diabetes op veel punten al goed geregeld en wij scoren dan ook hoog in Europa.

Daar mogen we trots op zijn. Maar tot diabetes de wereld uit is zullen we moeten blijven innoveren. Nog altijd zijn rond de 200.000 Nederlanders die leven met diabetes niet voldoende gebaat bij de bestaande therapieën. Hoewel deze groep maar twintig procent uitmaakt van alle mensen die met de ziekte leven, maakt het gebrek aan controle dat zij over hun ziekte hebben dat zij waarschijnlijk meer kans hebben op complicaties en daarmee mogelijk een groot deel van diabetesgerelateerde kosten dragen.

Innovatie is dan ook van levensbelang: in verbetering van bestaande therapieën, maar zeker ook innovatie in de manier waarop we zorguitkomsten meten. Op dit moment hebben we als Nederlandse samenleving nog te weinig inzicht in de uitkomsten van onze zorg. Dat kan en moet beter. Om iedereen die leeft met diabetes te kunnen helpen, zullen we op een andere manier naar innovatie moeten kijken. Nu al kunnen we als samenleving tachtig procent van de mensen die leven met diabetes goed ondersteunen. Om ook de twintig procent voor wie de huidige therapieën geen ideale oplossing vormen de controle over hun ziekte te kunnen bieden, streeft Novo Nordisk naar een open en constructief gesprek met alle betrokken partijen, om echte en effectieve innovatie blijvend mogelijk te maken.

Wij zijn trots op de rol die wij als Novo Nordisk al bijna een eeuw spelen in wat wij noemen Changing Diabetes. In Nederland kunnen wij een grote groep mensen de controle geven over hun ziekte, met een zo klein mogelijke impact op het dagelijks leven. Maar wij blijven altijd innoveren, om deze mensen en hun omgeving nog beter te ondersteunen, maar bovenal om de groep mensen die de ziekte nog niet voldoende onder controle heeft van de juiste hulp te kunnen voorzien. Pas als diabetes de wereld uit is, zit onze taak erop.

Dhr. Sanne Groenemeijer, General Manager, Novo Nordisk Nederland