Jeu Magazine

Kijk op Carpentier.nl/jeu

ACCESSOIRES

VLOEREN

DEUREN

TA FEL S

Jouw stijl in huis

BANKEN

VERLICHTING

KEUKENS

STOELEN

Carpentier Keukens & Wonen heeft alles in huis. Van keukens tot vloeren, van woonaccessoires tot garderobekasten in alle stijlen. Omdat je interieur meer dan persoonlijk is, hebben wij speciaal voor de lezers van JEU Magazine een inspirerende actie. Kijk op Carpentier.nl/jeu en stel jouw eigen tas veilig.

De woonwinkel met een geweldig aanbod. Oosteinderweg 91, Aalsmeer. Maandag t/m vrijdag 9.00 - 17.30 uur & zaterdag 10.00 - 17.00 uur.

SLAPEN

Geen snoer. Geen gedoe.

Hoge zuigkracht.

Dyson V7 Absolute snoerloze steelstofzuiger.

De Dyson digitale motor De gepatenteerde digitale Dyson motor draait tot 110.000 toeren per minuut en verplaatst 15 liter lucht per seconde.

Tot 30 minuten hoge zuigkracht De zeer krachtige snoerloze steelstofzuiger verandert uw manier van schoonmaken.

Gemotoriseerde vloerzuigmond De borstelharen dringen diep door in het tapijt om hardnekkig vuil te verwijderen.

Gemotoriseerde miniborstel Verwijdert huisdierharen en hardnekkig vuil van meubels en autostoelen.

Vloerzuigmond met zachte roller Speciaal ontworpen voor harde vloeren voor het verwijderen van grote stukken vuil en fijn stof.

V7 Absolute exclusieve aanbieding De meest complete V7 met 4 accessoires van €529 voor €479. Inclusief extra vloerzuigmond speciaal voor harde vloeren t.w.v. €99,90.

Deze aanbieding geldt t/m 14/01/2018 of zolang de voorraad strekt.

Actievoorwaarden van toepassing.

Alleen verkrijgbaar via www.dyson.nl/V7aanbieding of bel 0800 020 62 03

Hoofdredacteur Tjerk de Vries Creative director Mirjam Brinks Eindredacteur Isabel Michelotti Artdirector Marije Groot Vormgever Eefje Savelkoul Coverfotografie Corné van der Stelt

Sales André Gerritsen a.gerritsen@tmg.nl 06 23602792 Martijn van Vuure m.van.vuure@tmg.nl 06 20211041

Lithografie De Telegraaf Drukkerij Corelio

Jeu aan het leven

Hier is-ie dan! Het nieuwe Jeu Magazine, Nederlands grootste glossy magazine voor de ervaren levensgenieters. Een prachtig blad voor mannen en vrouwen. Wij vonden het hoog tijd om dit magazine, waarin veel te lezen valt, te maken. Beschouw het als een cadeautje.

Steeds vaker lezen we dat de wereld verandert van print naar online, of krijgen we filmpjes voorgeschoteld als we denken een artikeltje te kunnen lezen. We worden doodgegooid met ‘vet coole content’ en ‘bizarre’ video’s. Maar wat is er lekkerder dan een tijdschrift in je handen om even te ontspannen? Noem me oud; het maakt me niet uit. Ik weet namelijk dat ik bij lange na niet de enige ben.

Seks

Dit magazine is er voor iedereen die al wat langer meedraait, maar zich nog lang niet oud voelt.

Die graag reist, uitgaat, trouwt, sport, winkelt, seks heeft en op date gaat. Want ja, dat doen ook mensen die de helft van hun leven er al op hebben zitten. Sterker nog; ze doen dat allemaal steeds vaker. Ze zitten in hun topjaren, zijn energiek, vrijgevochten, breed geïnteresseerd en hebben nog een hele toekomst voor zich. Veldhuis en Kemper zongen ooit over het omgekeerde leven: ‘Waarom word je niet oud geboren, zodat het leukste nog komen gaat’. Het lijkt erop dat dit inmiddels voor velen opgaat.

Gewaagd Jeu Magazine is bedacht en ontwikkeld door TMG Natives.

Dit magazine valt niet onder de verantwoordelijkheid van de hoofdredactie van De Telegraaf.

Meer informatie over TMG Natives? Neem contact op via 088 824 2437.

Vragen over uw abonnement op De Telegraaf? Bel 088 824 8242

Dit magazine is er voor mensen die letterlijk en figuurlijk midden in het leven staan en er wat van maken, ondanks dat ze geen 18 meer zijn. Mannen en vrouwen dus die een bepaalde jeu aan het leven geven. Lees over leuke tripjes, erotiek, daten en een aangrijpend verhaal van kleindochter Isabel die haar oma begeleidde naar een mooie dood.

Geniet van Jeu Magazine, vol met gewaagde, uitdagende en emotionele verhalen. Misschien niet zo hip, maar oh zo heerlijk!

Tjerk de Vries redactie@jeumagazine.nl

7

Altijd de juiste sfeer in huis, op ieder moment van de dag

In samenwerking met Luxaflex Nederland

Nu het buiten kouder wordt, is het slim om de warmte in huis optimaal te benutten. Raambekleding speelt hier een belangrijke rol in.

Warmte in huis wordt namelijk behouden door raambekleding tijdens zonnige winterdagen te openen voor gratis zonnewarmte in huis. Wanneer ’s nachts de raambekleding wordt gesloten, blijft het lekker warm binnen. De nieuwste aanwinst in de collectie van Luxaflex® is de Reflection collectie rolgordijnen. Deze collectie is niet alleen modieus, maar ook functioneel. De rolgordijnen beschermen kamers tegen hitte en kou en helpen je daardoor energie te besparen.

lampen en een slimme thermostaat. Deze smart home trend maakt dat apparaten onderling kunnen communiceren, maar ook dat deze eenvoudiger te bedienen zijn, passend bij ieders persoonlijke woonsituatie.

De Reflection collectie is geïnspireerd door de meest recente botanische designtrends met tijdloze texturen en diverse kleurenpatronen. Door de keuze uit vele stoffen, is het mogelijk om te spelen met licht en tegelijkertijd een persoonlijke stijl te creëren. Maartje Knipscheer, styliste van Luxaflex Nederland, licht toe: “Bij Reflection rolgordijnen kies je voor een eigen lichtregulering.

Waar stijlvolle verduisterende stoffen een goede keuze zijn voor slaapkamers of een tv-kamer, zorgen transparante stoffen ervoor dat de verbinding tussen buiten en binnen wordt vergroot.

Hierdoor ervaar je de seizoenen optimaal. Omdat ieder raam uniek is worden de rolgordijnen helemaal op maat gemaakt.”

PowerView® Motorisation berekent bijvoorbeeld het tijdstip van zonsopgang en –ondergang, waardoor raamdecoratie automatisch in beweging komt wanneer de dag begint of juist ten einde loopt. Op deze manier ontsnapt er in de koude wintermaanden veel minder warmte uit huis en wordt er extra bespaard op de energiekosten.

Modieus en slim tegelijk Steeds meer gebruiksvoorwerpen en apparaten in huis zijn via een app te besturen, denk aan

The Art of Window Styling

Luxaflex® heeft het slimme, innovatieve bedieningssysteem PowerView® Motorisation ontwikkeld. Met dit systeem is het mogelijk raamdecoratie eenvoudig op de gewenste positie in te stellen op ieder moment van de dag, vanaf elke locatie met de PowerView® App via de smartphone, tablet of Pebble®-afstandsbediening.

De Reflection collectie is, volledig op maat gemaakt en eventueel voorzien van Powerview® Motorisation, binnen één dag leverbaar met de service Luxaflex® Morgen in huis. Ideaal voor mensen die niet langer kunnen wachten op hun persoonlijk stijlelement!

Wil je meer informatie over wat de duurzame Luxaflex® rolgordijnen in jouw interieur kunnen betekenen? Kijk snel op www.luxaflex.nl

Eddy Zoëy (50) staat open voor kinderen met Sarah (28) ‘Ik heb

Inhoud editie 01 2018

10

genoeg energie en ben nu een betere vader’

Dansgoeroe Anita Radier: ‘Blijven bewegen is cruciaal’ Koop dus geen

20

e-bike voor de dagelijkse boodschappen

Tot het laatst de touwtjes in handen De oma van Isabel koos voor

34

euthanasie

In vuur en vlam Deze stellen vonden

60

elkaar online

‘Na al die jaren weet je precies wat je fijn vindt’ Verslavingsdeskundige Peggy-Sue Figuiera (52) praat over seks

34

En verder

53

68

68 19 60

Wellness naar een hoger niveau • Ondernemers met hart en ziel Per luxe trein door Afrika • Allure in de Duitse deelstaat Thüringen Met een vip-Boeing door Zuid-Amerika • Water zonder kalk: een aanrader? • Mooi wonen • Win een weekend weg! En andere prachtige prijzen

‘Met tv verdiende ik veel, maar nu ben ik gelukkiger’

Televisieprogramma’s presenteren, produceren, regisseren, schrijven, stem-acteren, een app ontwikkelen, hits schrijven, muziek maken, schilderen, vogels bestuderen, twee kinderen opvoeden, scheiden, theatershows opvoeren; wat doet Eddy Zoëy eigenlijk niet? En dan heeft hij ook nog een 22 jaar jongere vriendin. Hou je dan nog wel tijd over voor een interview? Welja! Zoëy gaat er eens rustig voor zitten en beschrijft in een urenlang openhartig relaas het ronduit indrukwekkende leven van een 50-jarige, met de energie van een tiener.

TEKST Tjerk de Vries FOTOGRAFIE Corné van der Stelt STYLING Fleur Feringa

I

k word al moe als ik op jouw website lees wat jij allemaal doet. Wat vul jij in als beroep?

,,Dat is best lastig”, lacht Zoëy. ,,Ik ben niet in een hokje te stoppen en dat is juist wat ik zo prettig vind. Ik heb een enorm gevarieerde agenda. Kan superverwarrend zijn, elke week is anders, maar ik ben er blij mee. Muziek en kunst zijn mijn oorspronkelijke passies.

Maar daar is zoveel bijgekomen. Sommige

JEu

dingen heb ik zelf geïnitieerd en andere komen op mijn pad.”

Je doet zo ontzettend veel meer, maar toch kennen de meeste mensen jou vooral van televisie. ,,Dat is wat televisie doet. Bekendheid groeit daar het snelst. Maar ik geef niks om bekendheid. Het is een last. Ik wilde eigenlijk een muziekcarrière, maar dan eentje zoals de toenmalige muzikanten van Saga

goed leven levenskunstenaar eddy zoey

Zoëy over zijn vriendin Sarah: „Als ze kinderen wil, sta ik daar zeker voor open.”

11

of Yes: leven van de muziek, maar gewoon zonder gegil je boodschappen kunnen doen. Muziek maken zat er al heel vroeg in.

Ik werkte bij Avonturenpark Hellendoorn als vakantiekracht. Maakte daar foto’s van bezoekers. Dan reed ik met een scootertje naar een fotozaak om die foto’s te laten ontwikkelen. Gouden business! Het geld dat ik verdiende investeerde ik in muziekinstrumenten. De bandjes waarin ik zat werden nooit echt groot, maar als componist/ auteur ging ’t aardig: Voor Ch!pz en Roméo schreef ik nummer 1 hits. En natuurlijk heb ik zelf albums gemaakt. Bijna is daar het bekendste liedje van.”

Je bent gaan studeren op de kunstacademie. Wat wilde je worden? ,,Bioloog”, zegt Zoëy lachend. ,,Ja, echt. Serieus! Mijn vader nam me als kind mee de natuur in. Voor een spreekbeurt op school, vond ik in de bieb een boek getiteld 450 Nederlandse vogelsoorten. Ik kon niet geloven dat al die beesten hier voorkwamen.

Als kind ken je hooguit tien vogelsoorten, toch? Ik heb toen Staatsbosbeheer geschreven en gevraagd of ik een vergunning mocht om in afgeschermde gebieden vogels te kijken. Ik beloofde dat ik niks kapot zou trappen. Dat mocht niet, maar ik mocht wel de broedvogelstand van ze bijhouden.

Dus telde ik vanaf m’n tiende járenlang de broedvogels.

Ik heb uiteindelijk gekozen voor de kunstacademie. Die heb ik ook afgemaakt, maar ik was tegelijkertijd wel veel bezig met muziek. Soms mocht ik lessen afzeggen, als ik weer een afspraak had met iemand van een platenlabel.”

Toch heb je wel wat opgestoken op die kunstacademie, want je schildert niet onverdienstelijk. ,,Schilderen vind ik geweldig om te doen.

Het is mooi als mensen je werk waarderen en er zelfs geld voor overhebben. Ik exposeer momenteel in het Arte Hotel in het Oostenrijkse Krems. Toch fantastisch om je werk daar te zien hangen.”

Wat opvalt aan jou en je vriendin, behalve dat zij natuurlijk prachtig is, is dat jullie op het oog eigenlijk heel goed bij elkaar passen. Terwijl ze toch veel jonger is. ,,Ja, prachtvrouw hè? Sarah denkt en zegt dingen die je van iemand van haar leeftijd helemaal niet verwacht. Soms wil ik naar een bepaald museum als we ergens zijn en dan komt zij daar al mee, voordat ik het heb uitgesproken. Ze is ook fotomodel,

JEu

maar dat is bijzaak. Ze studeert psychologie. Haar interesses zijn heel breed. We merken zelf niet zoveel van het leeftijdsverschil. Ja, fysiek voel ik zéker dat ik ouder ben. Een hele nacht doorhalen, dat gaat mij niet meer lukken. Sarah heeft daar nul moeite mee.”

Waar heb je haar ontmoet? ,,Dat is al jaren geleden gebeurd. Ze werkte weleens bij televisieprogramma’s die ik presenteerde. Maar toen keken we eigenlijk niet naar elkaar om. Althans, dat dachten we. Achteraf blijkt dat we nu nog weten wat zij of ik aanhad bij bepaalde shows. Dat is wel apart natuurlijk. Maar destijds was ik gewoon getrouwd en had zij ook een relatie. We waren niet op die manier met elkaar bezig. Toen ik vrijgezel was en zij ook, kwamen we elkaar weer tegen. We hebben eerst drie maanden alleen maar geappt.”

Voordat je Sarah ontmoette was je dus getrouwd. Je hebt twee kinderen. Dan is een scheiding niet makkelijk.

Ik ben Twents-conservatief opgevoed: scheiden? Dat doe je niet! Toen mijn ex dat ter sprake bracht, dacht ik echt: doe ff normaal, nu weer gewoon doen hoor. We hebben er een jaar van alles aan gedaan, totdat ze duidelijk aangaf dat ze het leven anders wilde inrichten. En dan moet je ’t uiteindelijk je kids gaan vertellen. Wat een afschuwelijk moment was dat. Geen leuke tijd. Maar we zijn er goed uitgekomen. We gaan nog goed met elkaar om. Een half jaar na de scheiding, op het moment dat mijn ex vertelde dat ze verliefd was geworden, kon ik haar -hoe bizar- exact hetzelfde vertellen.”

Voelde je je schuldig naar de kinderen toe? ,,Nee. Ik vind ’n schuldvraag niet van toepassing. Vind het wel een falen naar mezelf toe, maar los daarvan; kinderen zijn veerkrachtig. Het is een heel normaal kader tegenwoordig: er zitten meer kids in de klas waarvan ouders gescheiden zijn, dan van vaders en moeders die nog bij elkaar zijn.

We hebben een prima omgangsregeling, waarbij we het goed verdelen. De kids vinden de nieuwe vriend van mama leuk en ze vinden Sarah leuk. En andersom is dat ook het geval. Daar hebben we geluk mee.”

Ben jij nu zo’n gescheiden vader waarbij het altijd leuk moet zijn voor de kinderen? ,,Misschien in het begin een beetje. Maar, ik ben een betere vader geworden. Ben er

nu echt voor ze, neem het niet voor lief dat ze er zijn en zorg er wel altijd voor dat ik iets met ze kan gaan doen. Dat hoeft overigens voor hen helemaal niet hè. Als ik vraag: zo, wat zullen we eens gaan doen, kan ik het antwoord al invullen: niks, papa!

Ze moeten tegenwoordig zoveel. Het liefst spelen ze in hun vrije tijd eens ’n dagje op hun iPad of kijken ze Harry Potter. Dat mag, zolang we die dag dan ook af en toe maar even samen naar buiten gaan.”

Als Sarah nou kinderen van zichzelf wil, wat dan? ,,Daar sta ik zeker voor open. Mijn kids zijn m’n álles. Ik heb nog wel de energie voor meer kinderen.”

Je was een tijdje niet van televisie af te slaan. Dat is veranderd. Wat zou je nog graag op tv willen doen? ,,Hiermee suggereer je dat ik per se op televisie wil. Maar tv is niet zaligmakend.

Mensen denken altijd dat als je niet meer op tv bent, je wel zult zijn afgedankt. Maar er zijn echt mensen die daar zelf voor kiezen. Heb daar zelfs ’t boekje Eeuwige Roem met Marcel Langedijk over geschreven. Voor mij is tv niet het summum. Ik prijs mezelf juist gelukkig dat ik nu mijn dagen kan vullen met de dingen die ik leuker vind. Dat ik meer mijn eigen agenda kan bepalen.

Ja, ik was op een gegeven moment belachelijk veel op tv. Nu we er toch zijn, Take me Out, Expeditie Robinson, Ibiza 24/7, The Phone. Allemaal tegelijk in hetzelfde jaar ook, 2009. Bijna iedere dag was mijn bek op de buis. Dat was bij RTL5. Een heel mooie tijd. Al was Expeditie Robinson niet zo geschikt voor mij. Het is een geweldig programma, respect voor de makers, maar het is een enorm lange zit van niks doen voor de presentator. Ik heb ooit eens berekend dat ik op één dag Take Me Out-opnames, we namen zes afleveringen per dag op, méér deed dan in de twee maanden die ik voor Robinson op zo’n eiland zat.”

Je bent begonnen bij BNN. Hoe kwam je daar terecht? ,,Via televisiewerk bij TV-Oost. En bij TVOost kwam ik per toeval terecht vanwege het maken van een eigen videoclip. Langverhaal-kort: ik had ’n videoclip gemaakt bij een liedje, en had een montagetafel nodig. Bij TV-Oost vroeg ik daarnaar, en de persoon die me toen bij die montage hielp, bleek een jongerenshow, Jong Belegen, te gaan regisseren. Hij zag in mij de perfecte presentator. Ik ben dat gaan doen en kreeg

”

We merken zelf niet zoveel van het leeftijdsverschil.

Ja, fysiek voel ik zéker dat ik ouder ben. Een hele nacht doorhalen, dat gaat mij niet meer lukken.

Sarah heeft daar nul moeite mee

goed leven er vrij vlot nóg een programma bij, De Nachtbraker. Bart de Graaff, toenmalig directeur van BNN, zag die show en vroeg gelijk of ik bij hem kwam werken. Het programma dat ik voor BNN mocht doen heette De Concurrentie. Gingen we naar bijeenkomsten en feestjes van televisiefiguren en stelden vreemde vragen.

Ik was totaal onervaren, had geen tv-opleiding gehad. Ik keek ook nooit tv. Sterker, ik had er geeneens eentje. Geen idee wie de BN’ers waren, ik kende alleen mensen uit de muziek. Georgina Verbaan? Had ik nog nooit van gehoord. Ik moest me echt inlezen in die wereld. Ik was best recalcitrant, ja. Dan moest ik Kees Jansma met ‘u’ aanspreken. Ja dag, dacht ik dan, dat is gewoon een collega.

In die tijd, 1998, was het allemaal vrij gedurfd wat we deden bij BNN. Dat was ook wel makkelijk, want er waren veel grenzen te overschrijden, omdat televisie extreem braaf was, destijds. Dat is nu moeilijker, grenzen overschrijden op tv. Het gebeurt nog wel, maar dan op YouTube.”

Wat mij opvalt als jij over je leven vertelt, is dat jij vrij snel initiatief neemt. ,,Ja, dat klopt wel. Sommige dingen zijn per toeval op mijn pad gekomen hoor, maar andere dingen heb ik zelf opgezocht. Toen ik hoorde dat ze bij National Geographic een nieuwe stem voor de zender zochten, heb ik daar zelf navraag naar gedaan. De toenmalige programmadirecteur dacht aan heel andere namen. ‘Eddy als stem? Nee, joh, we zoeken zo’n échte stem, weet-jewel! Zo’n typische stemmen-stem’.

Na een test, werd ik het dus uiteindelijk wel. Ik stelde in 2002 bij BNN voor om een programma te maken waarbij we spontaan bij mensen zouden aanbellen, om ze de mogelijkheid te geven hun verhaal te vertellen. En ik redeneerde: als ze je welkom heten, kun je er zelfs blijven eten en misschien zomaar blijven slapen.

De eerste reactie daarop van een paar ras-BNN’ers was niet bepaald positief. Ik ben blijven aandringen, omdat ik sterk in dat idee geloofde. Gelukkig was er nog één eindredacteur, Maarten van Dijk, die dat zag gebeuren met als kapstok een gastvrijheidtest. Dat is uiteindelijk Nu we er toch zijn geworden. Negen seizoenen heb ik daarvan gemaakt met m’n matties Jasper en Arjan, met drie buitenlandversies. Dat was zonder wat aandringen van mijn kant niet gebeurd. En ik mocht het blijven doen, omdat het leuk was. We hadden ontzettend veel lol, het was echt. Niet gespeeld. Dat was ook de verdienste van BNN, want ik

werd er niet gelijk op afgerekend toen de kijkcijfers in het begin tegenvielen.”

Je hebt een app ontwikkeld. Hoe dat zo? ,,Ik heb de app ‘TappUm’ gemaakt waarmee het heel makkelijk wordt om te vloggen. Je filmpje wordt automatisch gemonteerd. En het is in een gesloten community, je staat niet gelijk op YouTube. De wereld is qua media flink veranderd. Er gebeurt steeds meer online. De jongerencultuur boeit mij.

Natuurlijk kijken jongeren nog televisie, maar daar zit een dalende lijn in en het aantal onlinekijkers stijgt. BNN was ooit een jongerenzender, maar jongerenzenders bestaan niet meer. Die wereld speelt zich online af. Ik weet zeker dat er ooit een goed praatprogramma komt op internet. Nee, niet met mij als presentator. De groep die nu naar praatprogramma’s kijkt, doet dat op tv en degenen die online kijken, zitten niet op mijn te oude hoofd te wachten.”

Als je, zoals jij, veel initiatief en dus risico’s neemt, zul je vast ook mindere momenten kennen. ,,Als ik nu terugkijk op m’n tv-periode, bracht me dat dan wel geld, maar niet altijd evenveel geluk. Ik ben een creatieveling.

Tv is niet zo vaak creatief. Die kant breng ik beter tot uiting door muziek en kunst te maken, dan een tv-contract in te vullen.

Kán ik wel, maar zou ik dan vaker moeten doen met materie die dichter bij me ligt.

Nu ik andere dingen doe, verdien ik veel minder geld dan tijdens mijn televisieloopbaan. Maar ik ben wel gelukkiger. Ik denk overigens dat de meeste mensen precies daar zijn waar ze willen zijn.”

Dat moet je even uitleggen. ,,Die tekst staat natuurlijk los van ziekte en andere verschrikkelijke dingen die iemands leven kunnen beïnvloeden. Maar de meeste mensen in de westerse wereld hebben de vrijheid om volledig hun eigen keuzes te maken. Als je kiest voor een vaste baan waarbij je vijf dagen in de week van 9 tot 5 op een kantoor gaat zitten -dat mag, dat is een eigen keuze-, maakt dat de kans natuurlijk wel groter dat je dat boek wat je wilde schrijven nooit gaat schrijven. Wil je iets? Doe dat dan! Wil je een boek schrijven? Niet tegen een schrijver zeggen dat je dat óók zo graag zou willen doen. Gewoon doen.”

Jouw vader was profvoetballer. Heb je nog iets van zijn talent meegekregen? ,,Nauwelijks”, lacht Zoëy. ,,Mijn twee broers

13

JEu

goed leven Eddy Zoëy: „Waarom zou je jaloers zijn?

Ik snap dat niet goed.”

wel. Ik heb wel gevoetbald, van mijn zesde tot mijn achtste. Ik vond het gewoon niet zo leuk. Met schoolvoetbal mocht ik met de hogere klassen meedoen omdat ik best aardig kon verdedigen, maar er is geen groot voetballer aan mij verloren gegaan.

Mijn vader speelde bij Heracles. Ik heb nog een krantenartikel waarin de honderd beste voetballers van Nederland van die tijd staan opgesomd. Mijn vader staat dan op plek 18, Johan Cruijff op 48. Dat was natuurlijk ver vóór de gouden tijd van Cruijff, maar toch…

Ik heb drie keer bij de mannen van VI aan tafel gezeten en Johan Derksen en Jan Boskamp praten altijd vol lof over mijn vader als voetballer. Dat vind ik dan wel heel mooi om te horen.”

Toch nog even terug naar Sarah. Ben je niet bang dat ze je aan de kant zet?

Ben je jaloers? ,,Nee. Een beetje vertrouwen in jezelf hebben kan geen kwaad. Ik denk ook echt dat op zo’n manier bang zijn een selffulfilling prophecy teweeg kan brengen. Dus dat je ervoor zorgt dat je eigen angst werkelijkheid wordt. Ik snap jaloezie gewoon niet zo goed. Waarom zou je dat zijn? Als iemand oprecht denkt dat het leuker bij iemand anders is, zou ik diegene graag willen laten gaan. Die gún ik dan ook echt het geluk bij die ander. En het kinderachtige ding van meisjes die dan jaloezie bij je willen uitlokken – wat ik wel ken van de puberteit – je weet wel, dat zo iemand het dan de hele avond zogenaamd reuzegezellig gaat hebben met andere jongens in de hoop dat jij er dan testosteronnerig iets van gaat zeggen, daar val ik niet op. De vergissing om dat type meisje aantrekkelijk te vinden heb ik nog nooit gemaakt. En laat ik het dan zo zeggen, Sarah mag dan heel wat jonger zijn, ze is verre van kinderachtig.”

Theatertour Komende maand start Eddy Zoëy met de theatertour De geschiedenis van de Nederlandstalige popmuziek. In verschillende theaters speelt hij met een band Nederlandstalige muziek, van onder meer Boudewijn de Groot, André Hazes, Guus Meeuwis en Lil’ Kleine.

Speeldata en locaties zijn te vinden op www.applaus.nl

15

goed leven

Voorbereid op alles wat nog komen gaat

We lezen het overal: we worden steeds ouder. Dat is op zich een goede zaak, maar dat betekent ook dat we ons goed moeten voorbereiden op de vele jaren die nog komen gaan. Want waar je nu nog helemaal niet mee bezig bent, kan ineens een vraagstuk worden dat je leven mede gaat bepalen.

H

oe kun je bijvoorbeeld zo lang mogelijk zelfstandig blijven wonen? Welke aanpassingen moet je dan aan je woning doen? Als je zorg nodig hebt, hoe regel je dat dan? En op welke financiële regelingen heb je recht? Waar doe je sociale contacten op als die om wat voor reden dan ook wegvallen?

Om antwoord te geven op deze belangrijke vragen ontwikkelde de Rabobank samen met Interpolis het platform IkWoonLeefZorg.nl. Met dit platform willen zij ouderen en mantelzorgers informeren en ontzorgen.

Ontzettend handig, nu vind je namelijk praktische informatie, nuttige tips en oplossingen over langer zelfstandig overzichtelijk bij elkaar. Het platform verwijst je ook direct door naar instan-

JEu |

In samenwerking met Rabobank

ties die je verder kunnen helpen zoals de Belastingdienst, gemeenten en thuiszorgorganisaties. Wekelijks verschijnen er nieuwe artikelen op het platform en dankzij de tweewekelijkse nieuwsbrief blijf je voortdurend op de hoogte.

Problemen - of voor de positivo’s onder ons ‘uitdagingen’ - zijn er voor alle leeftijden. IkWoonLeefZorg.nl richt zich dan wel met name op de mensen die al wat gevorderd zijn in het leven, maar er komen allerhande zaken aan de orde die voor verschillende leeftijdsgroepen van belang kunnen zijn. Misschien ga je in de toekomst zorgen voor een naaste, of doe je dat al. Bijvoorbeeld voor je ouders, een tante, een buur of kennis.

Dan is het fijn om ergens terecht te kunnen voor steun, oplossingen en inzicht. IkWoonLeefZorg.nl helpt je.

Hoe herken je bijvoorbeeld dementie?

Hoe voorkom je vallen in eigen huis?

Of hoe houd je mantelzorg vol? Het zijn onderwerpen die ons allemaal op een moment gaan raken. Praktische informatie wordt aangevuld met mooie en inspirerende verhalen. Zoals dat van Ingrid, die met haar bijna 90-jarige demente moeder op vakantie gaat. Waar loopt zij tegenaan? Hoe lost ze dat op?

Zo lang mogelijk zelfstandig wonen in je eigen huis. Wie wil dat nou niet?

Het platform biedt veel informatie over uiteenlopende onderwerpen die hierbij helpen. Er is namelijk vaak meer mogelijk dan je denkt. Na het doornemen van IkWoonLeefZorg.nl blijft eigenlijk maar één vraag over: waarom was dit platform er eigenlijk niet eerder?

We willen allemaal zo lang mogelijk genieten van het leven.

IkWoonLeefZorg.nl geeft antwoorden op belangrijke vragen over langer zelfstandig wonen en mantelzorg.

U HOEFT NIET LANGER TE KIEZEN TUSSEN EEN SUV EN EEN MASERATI.

MASERATI LEVANTE. VANAF â‚Ź 108.376,Het gebruiksgemak en de veelzijdigheid van een SUV of de kracht en elegantie van een Maserati? Met de nieuwe Levante kunt u nu van beide genieten. Enerzijds heeft de Levante alles wat een verfijnde SUV moet hebben: krachtige 3.0 liter V6 benzine- en dieselmotoren, intelligente Q4 vierwielaandrijving, een 8-traps ZF automaat en geavanceerde luchtvering.

Anderzijds zorgt zijn exclusieve Italiaanse design, luxueuze interieur en unieke sound voor het vertrouwde Maserati karakter. Mooi, dat scheelt alweer een moeilijke beslissing.

LOUWMAN EXCLUSIVE | MASERATI UTRECHT Proostwetering 53, 3543 AC Utrecht Phone: + 31(0)30 221 21 21 | www.louwmanexclusive.nl

OfficiĂŤle brandstofverbruikcijfers voor het Maserati Levante modelprogramma in l/100km: stad 15,0 - 8,2, buitenweg 8,5 - 6,6, gecombineerd 10,9 - 7,2. CO2 emissies: 189 - 253g/km. Brandstofverbruik en CO2 cijfers zijn gebaseerd op standaard EU-tests voor vergelijkende doeleinden en staan niet garant voor daadwerkelijke praktijkresultaten. Consumentenprijzen zijn inclusief BPM, kosten rijklaarmaken, verwijderingsbijdrage, kentekenleges, kosten tenaamstelling en BTW.

Extra dimensie aan GENIETEN Een dagje naar een wellnessresort kan vanaf nu naar een hoger level worden getild.

Met het geheel nieuwe TREATMENTS worden verzorgingsproducten en -behandelingen geïntroduceerd waar de luxe vanaf spat.

D

eze nieuwe lijn, die als eerste bij de zeven meest toonaangevende resorts van Nederland wordt gelanceerd, zorgt ervoor dat in de wereld van kuuroorden een ander tijdperk is aangebroken. Op basis van aloude tradities en rituelen uit diverse culturen is er een extra dimensie aan het begrip ‘genieten’ toegevoegd. In de verschillende resorts, waaronder de Veluwse Bron, SpaPuur, Elysium, SpaSense en de Zwaluwhoeve, kunnen bezoekers genieten van wellness van een hoog niveau. Neem nou de Uyunibehandeling. Die kent zijn oorsprong in Bolivia. Daar bevindt zich, hoog in de bergen, het Titicacameer. Daarin drijven kleine eilandjes van riet waarop dorpjes zijn gebouwd.

Eiland vol cactussen

Het meer stroomt een paar keer per jaar over, waardoor de eilandjes afdrijven naar de Salar de Uyuni, een van de grootste zoutvlaktes ter wereld. Midden op deze enorme zoutvlakte ligt een klein eilandje vol cactussen. Tegen deze cactussen zet het zout zich af. Van oudsher gebruikten de bewoners van de drijvende dorpen dit om heerlijk geurende en verwarmde bundeltjes van te maken, om wiegjes te verwarmen en pijnlijke spieren te verlichten. Deze oeroude Boliviaanse traditie is nu verwerkt in de Uyunibehandeling van TREATMENTS. Door een massage met warme Uyunibundeltjes en een lichaamsscrub, worden de dagelijkse beslommeringen naar een andere wereld verbannen. De nieuwe behandelingen hebben tevens allemaal een bijpassende lijn verzorgingsproducten, zodat thuis de verwennerij niet hoeft te stoppen. TREATMENTS verzorgt daarmee een complete wellnessbeleving. Zo kan dus ook in de eigen badkamer een vervolg worden gegeven aan bijvoorbeeld de Mahayanabehandeling. Een van de meest verrassende landen uit de Himalaya is misschien wel het Koninkrijk Bhutan, dat door de eigen inwoners Mahayana wordt genoemd. Het land ligt hoog in de bergen van de Himalaya,

JEu |

In samenwerking met DagjeWellness.nl

verscholen tussen China en India. Hier zijn de oude mystieke rituelen en tradities goed bewaard gebleven.

Reinigende lichaamspakking

De monniken van Mahayana kenden een eeuwenoud reinigingsritueel, waarbij het lichaam werd gemasseerd met warme Mani Stones, een reinigende lichaamspakking met traditionele kruiden en de helende krachten van het Himalayazout. En deze traditie is nu een nieuw leven ingeblazen door TREATMENTS. Wie naar een van de prestigieuze resorts gaat, komt dus in een compleet andere wereld terecht. Eentje van rustgevende luxe en oude rituelen. Zo is er ook de Ceylonkuur, gestaafd op de oude tradities van Sri Lanka, dat tot 1972 Ceylon heette. Een van de rituelen uit deze cultuur is de Ceylon Treatment, die bestaat uit een massage met verwarmende Sheabutter, dat de huid voedt en zacht en soepel maakt.

Warmwaterbronnen

Vanuit Japan is de Shinsirobehandeling overgenomen. In het Aziatische land gebruikt men al eeuwenlang de natuurlijke warmwaterbronnen, de Onsen. In de streek Shinshiro waren echter weinig natuurlijke warmwaterbronnen. Door het gebrek hieraan ontstond de Shinshiro Treatment. Deze eeuwenoude en bijzondere verzorgingsbehandeling begint met een uitgebreide lichaamsreiniging, net zoals dit gebruikelijk was in de Sento, de traditionale Japanse badhuizen. In plaats van een warm bad, om de spieren na het harde werken te laten ontspannen, werd het lichaam juist heel intensief gemasseerd om de spieren weer in vorm te krijgen voor een nieuwe dag hard werken. En zo is er dus heel veel moois te vertellen over TREATMENTS. Maar het bijzondere verhaal zelf beleven is natuurlijk nóg veel mooier.

Voor meer informatie www.dagjewellness.nl/treatments

goed leven

19

Radier helpt professionele dansers, zoals Antonia Tchirpanlieva, met hun revalidatie.

GOED LEVEN veranderend lichaam

‘Voor een fit lijf moet je moe worden’

Anita Radier leeft voor dans. Eerst als docent, tegenwoordig als veelgevraagd manueel therapeut. Zo helpt ze professionele dansers om alles uit hun carrière te halen. Maar ook behandelt ze reguliere patiënten en ouderen. Discipline en doorzettingsvermogen vormen de rode draad in haar leven.

Haar advies: ,,Ontzie jezelf vooral niet als je fit wilt worden.”

TEKST Matthijs Rijlaarsdam | FOTOGRAFIE Corné van der Stelt | VISAGIE Sidney Vereycken

I

n het Amsterdamse café De Jaren heb ik op een steenworp afstand van Nationale Opera & Ballet afgesproken met manueel therapeut Anita Radier (52). Ik tref haar op een bijna verlaten eerste etage aan.

Ze heeft haar laptop opengeklapt en neemt net de laatste happen van haar broodje tonijn. Het café is een vertrouwde plek voor haar. Nadat ze een jaar als danslerares in Moskou had gewerkt, kwam ze met lege zakken terug in Nederland. In die periode verdiende ze bij als serveerster in dit café.

Als ze me ziet, neemt ze net een laatste slok van haar kop cappuccino. Op haar laptop zie ik lappen tekst staan. Verlegen zegt ze: ,,Ja, ik was een beetje zenuwachtig voor het interview, dus ik heb wat voorbereid.”

Wat volgt is een persoonlijk gesprek over haar keuzes voor dans, de plotselinge liefde voor fysiotherapie en over het belang van bewegen op latere leeftijd.

Stiekem auditie doen

Anita Radier groeide op in Schagen als

dochter van een Russische moeder en een Nederlandse vader. In het Noord-Hollandse dorp bracht ze vooral haar tijd buiten door met paardrijden achter het vrijstaande huis.

Dat veranderde toen haar ouders gingen scheiden. Radier: ,,Het huis werd verkocht en we gingen verhuizen. Ik moest opeens iets anders gaan doen. Kunst en cultuur was heel belangrijk bij ons thuis. En dans is in Oost-Europa onderdeel van het dagelijks leven, net als literatuur en muziek. Dus mijn moeder zei: ‘Ga maar op ballet’. Zo gebeurde het dat ik me, op een voor dansers vrij late leeftijd van 14 jaar, inschreef op de plaatselijke balletschool.” Het bleek voor Radier een kleine stap met grote gevolgen. ,,Van het een kwam het ander. Ik zag meiden van die dansschool naar de balletacademie in Amsterdam gaan. Spannend, maar toen ik een balletvoorstelling op tv zag, was ik verkocht. Dat moest ik ook! Alleen ik was al 16 jaar. Dan ben je bijna volgroeid en kun je fysiek niet meer zo veel aan je lichaam veranderen. Toch deed ik stiekem auditie bij de Scapino Dansacademie. Voor

de uitvoerende dans had ik geen schijn van kans, maar voor docent dansopleiding werd ik wel toegelaten.”

Loslaten en doorgaan

Het bleek de start van een bijzondere carrière in dans en ballet. Al moest ze na een jaar wel alweer van de Scapino Dansacademie af. Ze werd te dik bevonden. ,,Dat waren de letterlijke woorden. Heel pijnlijk. Ik had daar zolang voor geknokt en vervolgens werd het in één klap van tafel geveegd. Een mentale dreun. Degene die dat tegen me zei was graatmager, ik zie haar nog zo voor me.

Met andere ex-studenten heb ik het er nog weleens over. Niemand van ons vergeet ooit nog haar naam.”

Radier liet zich niet kennen, nam nog meer balletlessen, haalde haar diploma aan de Rotterdamse Dansacademie, de huidige Codarts, de Hogeschool voor de Kunsten Rotterdam, en werkte daarna tien jaar lang als docente op verschillende dansscholen door het land.

Totdat ze toevallig iemand ontmoette die werkte op de Nederlandse ambassade in

21

Rusland. ,,Zij opperde om les te gaan geven in Moskou. Ik mocht bij haar logeren, werkte met docenten van onder meer het Bolshoi theater, acteurs van het Maly Theater en dansstudenten van een privé balletschool. Ik had een fantastische tijd. Helaas moest ik na een jaar alweer terug omdat mijn visum niet kon worden verlengd.”

Dat jaar in Moskou leerde haar wel dat je in het leven je intuïtie moet volgen, kansen moet pakken als ze zich voordoen en niet bang moet zijn om nieuwe wegen in te slaan. ,,Ik had op het moment dat het voorstel kwam niets dat mij hier bond en vond het een mooi avontuur. Zo sta ik ook in het leven, als iets op mijn pad komt, grijp ik het aan. Ik ben niet altijd planmatig, dat heeft me denk ik veel mooie dingen gebracht.

Natuurlijk, je hebt doorzettingsvermogen nodig, maar dat wordt je als danser met de paplepel ingegoten. Het zit misschien ook in de Oost-Europese mentaliteit: ‘niet zeuren, maar doorgaan.’ Ik had destijds een enorme focus en discipline. Aan de andere kant is dat ook een valkuil. Die drive kan invloed hebben op je relatie of je gezondheid. Toen ik de versnelde voltijdopleiding fysiotherapie ging doen in Utrecht waarschuwden ze ons daar zelfs voor. Je werkt overdag, studeert ’s avonds. Het heeft inderdaad een grote impact gehad. Mijn relatie overleefde het gelukkig wel.”

Negen jaar studeren

Het is die discipline die Radier ook ver gebracht heeft als manueel therapeut. Na haar Russische avontuur begon ze aan de opleiding tot fysiotherapeut, die ze in drie in plaats van vier jaar voltooide. Ze liep stage bij Ted Willemsen, de fysiotherapeut van onder meer Nationale Opera & Ballet en ging na haar stage bij hem in de praktijk op de Keizersgracht werken. Ze volgde nog een hbo-plus opleiding manuele therapie, en haalde tot slot ook nog eens haar master.

Na negen jaar studeren kon ze zich eindelijk fulltime storten op haar nieuwe liefde: de begeleiding van dansers en ex-dansers, maar ook reguliere patiënten en ouderen. Radier: ,,Mijn focus heeft me tijdens deze opleidingen enorm geholpen. Als iets je ontzettend interesseert, dan kun je veel meer dan je zelf denkt.”

In haar huidige praktijk aan de Nieuwe Keizersgracht in Amsterdam ontvangt Radier buiten de reguliere patiënten veel dansers en ex-dansers. Ze werkt onder meer voor het Nationaal Ballet (Junior Company) en de Hogeschool voor de Kunsten Codarts in Rotterdam. ,,Ik werk nu bijvoorbeeld met danseres Antonina Tchirpanlieva. Zij werkt

JEu

al ruim zes jaar bij Het Nationale Ballet en is momenteel goed herstellende van een blessure. Met specifieke training is ze weer bijna honderd procent op haar oude niveau en zal ze straks weer op het toneel dansen. Hopelijk zit ik straks met veel trots in het theater als ze haar eerste voorstelling weer danst.”

Blijf bewegen

Die motivatie om te trainen mist Radier soms bij veel niet-sporters en ouderen. Om fit te worden en te blijven is discipline volgens de fysiotherapeute van levensbelang. Het gaat haar zo aan het hart dat ze plotseling een monoloog begint. ,,Kijk, ik zie af en toe ook oud-dansers. Die hebben vaak een sterke discipline om oefeningen te blijven doen.

Ze vinden het belangrijk hun flexibiliteit te behouden. Ik zie dat ook bij mezelf. Hoewel ik geen balletles meer volg, houd ik nog altijd van bewegen. Ik loop hard en doe krachttraining, vooral dat laatste is op latere leeftijd enorm belangrijk. En ja, daar heb je dus interne motivatie voor nodig. Maar wat mij opvalt, is dat veel mensen de kennis niet hebben of niet goed worden geïnformeerd. Ik had laatst nog een vrouw van 68 jaar in de praktijk.

Omdat ze steeds krommer gaat lopen, wilde graag haar houding verbeteren en sterker worden. Haar man was overleden en ze had de afgelopen jaren veel voor hem gezorgd. Nu vond ze dat het tijd was voor zichzelf. Omdat ze erg van dansen houdt en minder van de sportschool, gaf ik haar oefeningen voor thuis die lijken op balletoefeningen. Dat motiveerde haar, ze vond het leuk om te doen. Nu zet ze thuis Chopin op en doet op haar eigen tempo die oefeningen. Dat werkt heel goed voor haar. Het probleem was dat ze dacht dat ze dat beter niet kon doen. Tien jaar geleden zei haar chiropractor dat ze geen trappen meer moest lopen, omdat haar knieën versleten waren. Ik zie dan al helemaal voor me hoe dat gaat. Zo’n man heeft de deurklink al in zijn hand om die vrouw uit te laten en roept dan nog even dat traplopen geen goed idee is. Zij neemt dat aan en beweegt bijna niet meer. Vreselijk. Natuurlijk moet je niet overdrijven en is het verstandig om je spierkracht op te bouwen onder begeleiding van een fysiotherapeut. Traplopen is goed voor de spieren rondom de knieën. En die spieren helpen weer je gewrichten te sparen of pijnklachten te voorkomen. Ik zou dus tegen iedereen die ooit gehoord heeft dat ze minder moeten bewegen omdat de knieën versleten zijn: beweeg alsjeblieft gewoon. Neem juist die trap. Zorg dat je wél die boodschappen tilt. Loop een rondje extra. En ontzie jezelf vooral niet. Sommige belastende vormen als wandelen, springen en rennen zijn juist goed.

Vooral voor vrouwen van boven de vijftig die in de overgang komen.” Als ik haar na die laatste opmerking enigszins vragend aankijkt, verontschuldigt ze zich: ,,Ja, sorry, als ik hierover begin te praten, kan ik soms niet meer stoppen. Het gaat me echt aan het hart.”

Wat volgt is een boeiend lesje fysiotherapie. ,,Het behoud van de kwaliteit van je skelet door middel van belastende vormen van trainen is cruciaal voor je botdichtheid. Een vrouw bouwt tot haar dertigste botdichtheid op. Deze ‘piekbotmassa’ behoud je, tot je als vrouw in de overgang komt. Dit is gemiddeld zo rond je vijftigste, maar kan ook op eerdere leeftijd voorkomen. De hoeveelheid piekbotmassa neemt weer langzaam af als je menstruatie stopt. Als je tot je dertigste te weinig hebt opgebouwd, loop je eerder risico op het krijgen van osteoporose op latere leeftijd.”

Radier ziet het veel gebeuren bij jonge atleten en dansers. Zij hebben vaak een ander eetpatroon, trainen hard en hebben soms ook een disbalans ten aanzien van de optimale voedingsinname, waardoor ze hun piekbotmassa niet volledig opbouwen. Met alle gevolgen voor de toekomst. ,,Maar als achttienjarige denk je daar natuurlijk niet over na. Dat is dan ook een groot probleem onder de huidige jongeren die steeds minder bewegen. Enfin, je houdt die botmassa tot je vijftigste en daarna, in de overgang, neemt het af. Dus het is cruciaal te blijven bewegen.”

Weg met de e-bike

In een tijd waarin de e-bike de Nederlandse fietspaden overneemt, lijken steeds meer oudere Nederlanders meer te bewegen.

Maar, zo waarschuwt Radier, bewegen is goed maar niet altijd voldoende. ,,Ik zou dan ook zeggen: doe die de elektrische fiets de deur uit. Oké, mensen die normaal in de auto zitten en nu lange afstanden naar hun werk op de e-bike afleggen, prima. Maar voor je dagelijkse boodschappen hoef je echt geen elektrische fiets aan te schaffen. Als je sterk wil worden en een betere conditie wil krijgen, moet je ergens moe van worden. Dat is trainen. Je hartslag moet omhoog, je moet je moe voelen in je benen. Mijn moeder zegt altijd: ‘Ik beweeg genoeg. De hele dag in huis van boven weer naar beneden.’ Maar sorry mam, daar word je niet sterker van.” Voor mensen die besluiten werk te maken van haar tips, heeft Radier nog wel één advies: laat je goed begeleiden. ,,Er zijn voldoende goede trainers en fysiotherapeuten, maar belangrijk is dat je je oefeningen kwalitatief goed uitvoert. Doe je dat niet, dan krijg je weer last van die knie en kun je weer van voren af aan beginnen. En dan moet je motivatie wel heel erg sterk zijn.”

Toe aan een

DAGJE WELLNESS? DAGJ E WELLNESS VOOR SLECHT S

€ 17.

95

bij de moois te wellnessresor ts

GRATIS

TREATMENTS® Hair & body showerfoam 50 T.W.V.

€ 8.

BESTEL NU SNEL UW TICKETS: 1

Ga naar www.dagjewellness.nl/actie

2

Vul de activatiecode in: actie

3

Vul uw gegevens in en klik op bestellen

4

Betaal het bedrag via iDeal of creditcard

5

U ontvangt uw persoonlijke e-ticket per e-mail

6

Volg de instructies op het e-ticket om te reserveren bij het resort van uw keuze

Voorwaarden: uw e-ticket is 90 dagen geldig na aankoop. Deze actie is niet geldig i.c.m. andere acties of aanbiedingen. Deze actie kan alleen gebruikt worden op basis van beschikbaarheid; online reserveren is verplicht. Exclusief boekingskosten en toeslagen op badkledingdagen en in het weekend (vr/za/zo).

Kijk voor alle voorwaarden op uw e-ticket en voor meer informatie over reserveren en de wellnesresorts op www.dagjewellness.nl

SPAWELL

Peize (Groningen)

ZWALUWHOEVE

Hierden (Harderwijk)

VELUWSE BRON Emst (Apeldoorn)

ELYSIUM

Bleiswijk (Den Haag)

THERMEN HOLIDAY Schiedam (Rotterdam)

SPAPUUR Tilburg

SPASENSE

Geldrop (Eindhoven)

Bestel nu snel uw tickets op DAGJEWELLNESS.NL/ACTIE

Schaap en Citroen Highlights 18 karaat rosegouden ring met diamant

De Highlights collectie van Schaap en Citroen bestaat uit bijzondere juwelen in achttien karaat wit, geel- en roségoud, veelal bezet met diamanten. Alle creaties worden speciaal voor Schaap en Citroen op traditionele wijze vervaardigd door gespecialiseerde goudsmeden. Authentiek, ambachtelijk en puur. Juwelen die zich onderscheiden, voor vrouwen die het verschil maken.

SCHAAPCITROEN.NL

AMSTERDAM

DEN.BOSCH

DEN.HAAG

EINDHOVEN

GRONINGEN

HAARLEM

ROTTERDAM

UTRECHT

MET HART EN ZIEL

Voor sommigen is werk allang geen werk meer; het is hun leven. Ze zetten zich met hart en ziel in voor wat ze zelf, of hun (voor)ouders hebben opgebouwd.

Jeu Magazine belicht enkele passionele ondernemers en hun idealen.

Kesbeke en FEBO: een iconisch duo

Gouden harten en gouden formules Oos Kesbeke en Dennis de Borst zijn beroemd in het hele land door het tafelzuur van Kesbeke en het eten uit de muur van FEBO. Een gesprek met een kleurrijk Amsterdams duo, dat aantoont dat succes je zeker niet naar het hoofd hoeft te stijgen.

TEKST Tjerk de Vries | FOTOGRAFIE Femmy Weijs

In samenwerking met FEBO en Kesbeke |

25

D

e een zette letterlijk de augurk weer op de kaart en de ander runt een fabriek en tientallen filialen met een weergaloze snackformule. Oos Kesbeke en Dennis de Borst zijn niet alleen makkers in de business, maar kunnen het privé ook uitstekend met elkaar vinden. Vrijwel dagelijks is er wel contact tussen het tweetal.

Natuurlijk zijn alle augurken die FEBO gebruikt afkomstig van Kesbeke. Maar de snackgigant is daarmee zeker niet de enige.

Veel toprestaurants hebben het Amsterdamse zuur op tafel staan. ,,Wij hebben het tafelzuurtje weer op de kaart gezet”, zegt Kesbeke. ,,Het van een suffe augurk tot een hip product gemaakt. Dat is toch leuk.”

We zitten in het kantoor van Oos Kesbeke. Slechts een dun glazen wandje scheidt de bescheiden ruimte van duizenden potten zuur. Dennis de Borst is er kind aan huis en ook vandaag is hij van de partij. Het duo, dat twee iconische Nederlandse merken vertegenwoordigt, drinkt graag samen een bak koffie en ook die moet top zijn. ,,Kwaliteit vind je bij ons overal. Dat begint met een goede bak koffie.”

Kesbeke is opgegroeid met FEBO. Sterker nog, hij bracht als kind al potten vol zuur naar de snackketen, destijds nog gerund door de opa en vader van Dennis. ,,Ik heb er nog een hernia van”, lacht Kesbeke.

De Borst heeft FEBO een upgrade gegeven waardoor de

JEu

De snacks van FEBO en het tafelzuur van Kesbeke: onlosmakelijk met elkaar verbonden.

zaken draaien als een tierelier, maar wat opvalt is zijn bescheidenheid. Hij is vooral trots op zijn kinderen en zijn kampioenschap in de SuperSportdivisie van de Superchallenge, voor het tweede jaar op rij. Over zijn zakelijke succesformule opscheppen, is niet aan hem besteed.

Maar zowel FEBO als Kesbeke is wereldberoemd in het hele land. Welke automatiek kan nou tippen aan FEBO? En tafelzuur van Kesbeke op je tafel is inmiddels een statussymbool.

Beide ondernemers zijn de derde generatie in hun familiebedrijf. En als het goed is, komt de vierde er alweer aan. Bij Kesbeke staan twee zoons van 16 en 20 paraat en De Borst heeft zijn hoop gevestigd op een dochter van 14 en zoon van 17. ,,Natuurlijk hoop ik dat ze in de zaak komen”, zegt De Borst. ,,Dan mogen ze eerst proefdraaien bij Oos en bij mijn vlees- en andere leveranciers. Dan weten ze echt overal van. Maar ze moeten het natuurlijk wel zelf willen. Overigens dreigt er nog een gevaar in de opvolging bij de FEBO-familie, want zoonlief is een zeer getalenteerde keeper. Wellicht moet er straks dus een keuze worden gemaakt tussen een leven met kroketten en grillburgers, of in stadions.

Kwaliteit boven kwantiteit

Kesbeke moest zich decennialang in Amsterdam staande houden tussen dertig andere zuurinleggerijen, maar staat als enige nog fier overeind. ,,Er werden van die megafabrieken uit de grond gestampt. Amsterdam is van oudsher echt een zure

MET HART EN ZIEL stad. Wij deden nooit mee met die grote jongens. We bleven gaan voor kwaliteit in plaats van kwantiteit. En we bleven ons eigen merk maken. Uiteindelijk oversteeg het aanbod de vraag en vielen al die grote spelers om. En wij dus niet.”

De Borst beaamt dat dit ook voor FEBO geldt. Begonnen in 1941 als banketbakkerij in de Ferdinand Bolstraat (waar de naam FEBO van is afgeleid), heeft altijd de kwaliteit vooropgestaan. ,,‘Het lekkerste banket, voor iedereen bereikbaar maken’, onze missie. Bij ons is alles dagvers, dat vergeten mensen nog weleens. In het buitenland een filiaal openen is er dus voorlopig niet bij, want als we vanuit Amsterdam dagvers willen leveren, gaat dat niet lukken. Bovendien hebben we nog genoeg te doen in Nederland. We hebben dertien filialen in eigen beheer en 60 franchise filialen, maar er zijn nog genoeg witte plekken.”

De twee topondernemers, Kesbeke won vorig jaar de Amsterdamse ondernemersprijs en De Borst haalde dit jaar de finale, hebben de grootste lol samen. Het maakt een gesprek redelijk onmogelijk, maar is wel uiterst vermakelijk.

Serieus wordt het wel even als het personeelsbestand van Kesbeke en FEBO ter sprake komt. Vooral bij Kesbeke werken veel mensen met een achterstand tot de arbeidsmarkt. Het toont het kleine hartje van de eigenaar met de grote mond. ,,Ik vind dat belangrijk, dat we die mensen een kans geven”, zegt Kesbeke. ,,En ja, Dennis heeft diezelfde mening.” ,,Bij ons werkt Harry”, zegt De Borst lachend. ,,Die is 50 en heeft een geestelijke beperking. Een prachtkerel. En we hebben mensen werken die daarvoor langdurig een uitkering hadden.

Die konden bij ons weer aan de bak. Onlangs heeft er eentje een eigen huis gekocht. Is toch schitterend.”

Wie een beetje heeft opgelet, ziet dat de FEBO-filialen een kleine metamorfose hebben ondergaan. De gele kleur is bijvoorbeeld verdwenen. ,,We hebben samen met een reclamebureau de boel eens onder de loep genomen en bedacht dat het wat frisser en rustiger moest allemaal. We prijzen ook niet alle snacks meer aan op onze menu-dia’s, alleen onze helden en iconen. We merkten dat onze gasten vaak moeite hadden om te kiezen. En dat geel was inmiddels door vrijwel alle snackbars wel nagedaan.”

Het geheim van de grillburgersaus

Bij Kesbeke ook veel veranderingen, want ze gaan er met de tijd mee. In een relatief kleine ruimte vliegen de potten zuur in een indrukwekkend tempo over de lopende band. Trouwe medewerker Frans vertelt trots dat op dat moment het 30.000e potje piccalilly van de dag over de band gaat. ,,Die piccalilly heeft Kesbeke zelf bedacht hè”, wil Frans nog wel even kwijt. ,,We zijn helemaal niet zo groot hoor”, zegt Kesbeke als we even later onze bewondering uitspreken over het schouwspel. ,,Maar we zijn wel bekend en daar ben ik toch wel trots op.

Samen met Jonnie Boer van de Librije heb ik ook het merk Jonnie & Oos, met de meest exclusieve tafelzuren. We werken met een klein cluppie en maken exclusieve producten voor bijzondere mensen. Ik was laatst eten bij Aan de Poel, toch een tweesterrenrestaurant. Toen ik naar de wc liep, kwam ik langs de keuken en zag ik de kok uien van ons snijden. Dat vind ik gaaf!”

De Borst kwam de laatste jaren vaak in het nieuws met spectaculaire ‘grappen’. Zo opende hij een pop-upfiliaal in de duurste straat van Nederland, de PC Hooftstraat. ,,We vonden een

dame die haar voordeur ter beschikking wilde stellen. Overdag was het een FEBO, ’s avonds weer gewoon haar voordeur”, lacht hij. ,,Het chique publiek vond het geweldig.”

Maar ook de drijf-inn was een doorslaand succes. Op een ponton in de Prinsengracht werd een drijvende automatiek gebouwd. Althans, het was eigenlijk een standbouw van waaruit kroketten werden uitgedeeld. Files op de Prinsengracht waren het gevolg. ,,Er waren bewoners die dachten dat het serieus was en die begonnen te mopperen over de drukte.”

Een andere stunt was de 1 aprilgrap dat er in de vliegtuigen van Corendon een automatiekje zou komen. ,,Mensen geloofden het echt”, schatert De Borst.

Het lijkt wel of alles wat De Borst aanraakt, in goud verandert. Tijdelijk de befaamde grillburgersaus in potjes verkopen?

Uitverkocht. Zelfs het gebbetje met FEBO-badslippers en de sportkleding werd een doorslaand succes. Na enkele dagen waren de slippers, de ene met FE en de ander met BO, niet meer te krijgen.

Over de grillburgersaus gesproken: het is een groot geheim wat het recept is, maar één ding mogen we verklappen. De augurken van Kesbeke zitten erin verwerkt!

Een ander geintje begint inmiddels trouwens serieuze vormen aan te nemen. Samen met Unox ontwikkelde FEBO de rookworstkroket. Die bleek zo lekker dat-ie in januari en februari weer achter de kleine glazen deurtjes ligt.

FEBO-fans hebben ook een ander concept in hun hart gesloten: FEBO Drive. De eerste werd in december 2016 in Oostzaan geopend en afgelopen mei ging de tweede in Wormerveer open, tot grote vreugde van de liefhebbers. ,,Komend jaar zullen er dan ook meerdere FEBO Drive vestigingen worden geopend”, zegt De Borst. ,,Daarnaast loopt

”

We hebben mensen werken die daarvoor langdurig een uitkering hadden. Die konden bij ons weer aan de bak. Onlangs heeft er eentje een eigen huis gekocht. Is toch schitterend 27

Oos Kesbeke (links) is trots op zijn vriend Dennis de Borst. En andersom.

er een tot dusverre succesvolle pilot met de FEBO Express formule bij Texaco Neerduist aan de A1 bij Amersfoort. Bij bewezen succes zal die formule bij meerdere Texaco tankstations worden geïmplementeerd.”

Kesbeke is trots op zijn vriend die hij als kleine jongen al kende. Maar één ding snapt hij niet van De Borst. ,,Die begint om vijf uur ’s ochtends al te werken man! Dan draai ik me nog effe om hoor. Ik ga liever ’s avonds wat langer door.”

Verantwoord ondernemen

Waar Kesbeke zeer content mee is, is zijn MVO-certificaat, dat staat voor maatschappelijk verantwoord ondernemen. ,,Als enige inleggerij hebben wij dat certificaat”, zegt Kesbeke. ,,Je moet dan aan allerlei eisen voldoen op het gebied van duurzaamheid, de sociale kant, milieu en dergelijke. Ik vind dat belangrijk. Er liggen hier nu ook 700 zonnepanelen op het dak.”

En ook hierbij zitten Kesbeke en De Borst weer volledig op één lijn. ,,Wij zijn ook helemaal overgestapt op duurzame verpakkingen”, zegt De Borst. ,,Geen plastic tasjes of verpakkingen meer.”

Zowel Kesbeke als De Borst zijn ‘bazen’ die het liefst op de werkvloer te vinden zijn. Hun kantoren bevinden zich dan ook midden in het geweld van de productie. Van daaruit grapt en grolt het natuurlijk ook een stuk makkelijker richting het vrolijke personeel. ,,Ik wil alles kunnen zien”, zegt De Borst. ,,Als ik een keer op stap ben geweest en bij uitzondering eens om halftien ’s mor-

JEu

gens begin, heb ik het idee dat ik juist alles heb gemist.”

Beide ondernemers zijn voortdurend bezig met innovatie.

Zo zijn er inmiddels eieren in het zuur, heeft Kesbeke als enige inleggerij een webshop en een app en de nieuwste aanwinst zijn zure boontjes. Volgens Kesbeke ronduit een traktatie.

Ze hebben daarnaast snode plannen voor een verdere samenwerking, maar daarnaar gevraagd gaan de monden vakkundig op slot. Wat op zich een prestatie is om dat voor elkaar te krijgen.

Wel onthult Kesbeke dat hij erover denkt om naast het zuur in pot, ook verse producten te gaan leveren. ,,Dan heb ik wel het hele jaar grondstoffen nodig, terwijl de oogsttijd van augurken de periode juni-september is. Maar daar ben ik dus wel mee bezig.”

Bij het verlaten van het pand geeft Kesbeke een medewerker de opdracht ,,een tassie voor het bezoek” te regelen.

De beste man begint driftig enorme potten augurken, piccalilly en Amsterdamse uien in te laden. Als we zeggen dat het echt te veel is, begint hij te lachen. ,,Als ik het hierbij laat, krijg ik van Oos op m’n donder hoor.”

Zeulend met een loodzware tas vol uien en augurken, krijgen we met terugwerkende kracht medelijden met Oos Kesbeke die als kind de FEBO’s van de familie De Borst van zuur moest voorzien.

Maar als we het pand hebben verlaten, horen we wederom een bulderende lach.

Overduidelijk heeft Kesbeke het De Borst allang vergeven.

Exhilaration, amplified.

570S Spider Sports Series

Vanaf â‚Ź215.950,incl. BTW en BPM

McLaren Utrecht +31 (0)30 221 21 21 utrecht.mclaren.com

cars.mclaren.com

Official fuel consumption figures in UK mpg (l/100km) for the McLaren 570S Spider (3,799 (cc) petrol, 7-speed Seamless Shift dual clutch Gearbox (SSG): urban 17.2 (16.5), extra urban 38.4 (7.4), combined 26.6 (10.7).

Official combined CO2 emissions: 249g/km. The efficiency figures quoted are derived from official NEDC test results, are provided for comparability purposes only, and might not reflect actual driving experience.

James Dyson (70) keurt nog altijd hoogstpersoonlijk iedere stofzuiger

De meesten van ons kennen het wel: heb je je er eindelijk toe gezet om het huis eens te stofzuigen, merk je na een paar minuten alweer dat zelfs een dode mug niet meer wordt opgezogen. De reden: de zak is vol.

E

n waar een normale sterveling met groot afgrijzen op zoek gaat naar een nieuwe zak, zijn er altijd van die types die zich niet neerleggen bij het ogenschijnlijk onvermijdelijke. James Dyson is er zo eentje. Uit pure frustratie over de afnemende prestatie van zijn stofzuiger haalde hij het apparaat uit elkaar om te ontdekken dat de zak verstopt raakte met stof. Dat was in 1978. Het leidde tot een ongekend succesverhaal, dat vandaag de dag de omvang heeft aangenomen van een wereldwijd fenomeen met honderden werknemers. En nog altijd verlaat geen stofzuiger de Dysonfabriek zonder de persoonlijke goedkeuring van James Dyson zelf!

FILTERLOZE STOFZUIGER Het ging allemaal niet zonder slag of stoot alvorens de Britse uitvinder zijn ideale stofzuiger had ontworpen. Op de kop af vijf jaar en 5127 prototypes duurde het, maar toen was daar eindelijk de allereerste filterloze stofzuiger. En je zou op de respectabele leeftijd van 70 natuurlijk dagelijks de geraniums kunnen vertroetelen, maar de heer Dyson heeft zijn passie voor techniek nog altijd niet verloren.

Ieder product dat de fabrieken van Dyson verlaat, gaat langs het strenge oog van de meester. Het ene na het andere prototype, steeds weer een kleine verbetering. Tevreden is Dyson niet snel. Steeds gaat hij op zoek naar hoe iets beter kan. Het is de manier waarop Dyson zijn bedrijf groot heeft gemaakt. Meer dan 5000 prototypes bouwde hij, voordat hij

JEu

| In samenwerking met Dyson

Irritatie om volle stofzak leidt tot succesverhaal zijn filterloze stofzuiger goed genoeg vond om op de markt te brengen. Maar daarmee ontketende hij wel gelijk een revolutie in stofzuigerland. Natuurlijk wil Dyson dat zijn producten mooi ogen, maar functionaliteit staat altijd voorop. ,,Ik wil frustraties van mensen oplossen”, is zijn motto. ,,En als een apparaat niet goed werkt, kun je een ontwerp onmogelijk mooi vinden.”

NOODZAAK EN INNOVATIE Vaak is het de noodzaak die innovatie in gang zet. Zoals bij de digitale motor van Dyson. Om de nieuwste technologie te ontwikkelen die de stofzuigers zo krachtig en geluidloos mogelijk maken, was er een lichtgewicht, snelle en efficiënte motor nodig. Omdat er niets bestond wat aan de eisen van Dyson voldeed, zijn talloze ingenieurs aan het werk gezet. Zij ontwierpen de digitale motor. Zonder deze ontwikkeling zouden de snoerloze stofzuigers niet zoveel vermogen kunnen leveren. De nieuwste Dysonmotor genereert daardoor een hogere zuigkracht dan alle andere snoerloze steelstofzuigers. En daarmee zijn weer nieuwe deuren geopend.

Een team van meer dan honderd hoogopgeleide ingenieurs ging aan de slag om de krachtige motoren te verkleinen, zodat ze ook bruikbaar werden voor andere apparatuur.

Een haardroger bijvoorbeeld. En ook hierbij was James Dyson kritisch. Een motortje in de kop van een haardroger is ongemakkelijk en geeft meer lawaai. Zijn motortje moest in de handgreep passen. En dat lukte. Het zorgde voor een haardroger die stiller en efficiënter is dan andere haardrogers. En zo laat James Dyson bijna veertig jaar na zijn alledaagse ergernis om een volle stofzak nog altijd zijn sporen na in de hedendaagse technologie.

James Dyson ontwierp een haardroger met een motortje in de handgreep.

MET HART EN ZIEL MET HART EN ZIEL Familiebedrijf Gassan Diamonds is een pronkstuk in de hoofdstad

Hoofdrolspeler in diamantstad Amsterdam heeft vele gezichten. Menig toerist vergaapt zich aan de romantische grachten, de karakteristieke gevelpanden en prachtige musea. Minder bekend zijn de geschiedenis en het heden van Amsterdam als diamantstad, terwijl de juwelen wel degelijk een grote rol spelen in Mokum.

H

et was een zekere Willem Vermaet die zich op 15 november 1586 in de stad vestigde en voor zijn huwelijkscertificaat een beroep moest opgeven. Dat werd diamantslijper.

Die 15de november wordt officieel aangehouden als het ontstaan van de Amsterdamse diamantindustrie.

Het zou tot de 17de eeuw, de Gouden Eeuw, duren alvorens de hoofdstad wereldwijd het toonaangevende centrum voor diamantbewerking en handel zou worden.

Als paradepaardje van de diamantbranche mag zonder meer Gassan Diamonds worden genoemd. Gassan is van oudsher een familiebedrijf dat is gehuisvest in een

gerestaureerde fabriek in het centrum van Amsterdam. Busladingen vol toeristen melden zich dagelijks aan de poorten van het statige hoofdkantoor aan de Nieuwe Uilenburgerstraat voor een gratis rondleiding.

Van heinde en verre komen rijk en arm zich verlekkeren aan al het moois dat tentoongesteld ligt, en niet zelden wandelt een welgestelde Aziaat of Rus achteloos naar buiten met een aankoop waarvoor je ook makkelijk een fikse gezinsauto kunt betalen.

KROONJUWEEL Tijdens de rondleidingen kunnen bezoekers de kunst van het eeuwenoude ambacht van diamantslijpen bewonderen, terwijl er in 26 talen een uitleg kan worden gegeven over waar diamanten worden gevonden, en hoe men van een ruwe diamant een blinkende briljant maakt. De aimabele directeur Benno Leeser runt het imperium samen met zijn vrouw Kitty en de kinderen. En natuurlijk het personeel, dat zich hartstochtelijk voor het diamantconcern inzet.

Gassan Diamonds heeft een eigen atelier waar juwelen worden ontworpen en waar diamant wordt gezet tot prachtige juwelen.

Hét kroonjuweel van het bedrijf is toch wel de Gassan 121. Deze diamant verdient een korte introductie. De termen briljant en diamant worden vaak door elkaar gebruikt, maar betekenen niet hetzelfde. Diamant is de naam voor de edelsteen en briljant is de

naam voor de slijpvorm. Een goed geslepen diamant zorgt voor een hogere reflectie.

Een briljant geslepen diamant, geslepen in 57 vlakken die ‘facetten’ worden genoemd, heeft een extra grote schittering en aantrekkingskracht.

Het ultieme doel van een diamantslijper is de perfect geslepen diamant.

Generaties lang zwoegen de slijpers al op het optimaliseren van dat proces. Ieder facet dient tot in de perfectie te worden geslepen in het streven naar absolute schoonheid en schittering. Geen diamant is hetzelfde, omdat er altijd wel net een tikkie anders is geslepen. De slijpers van Gassan zijn een stapje verder gegaan dan de 57 vlakken perfectioneren: zij ontwierpen een unieke diamant met maar liefst 121 facetten.

En hoe meer facetten, hoe meer schittering er is te zien. In vergelijking met de traditionele slijpvorm voor een briljant heeft de Gassan 121 zestien extra facetten op de bovenkant en 48 extra facetten aan de onderkant. Rapporteurs van het Wetenschappelijk en Technisch Onderzoekscentrum voor Diamant prijzen het juweel dan ook de hemel in om zijn spectaculaire uitstraling. Omdat bij Gassan, ondanks alle pracht en praal die er verborgen ligt, de deur altijd voor iedereen openstaat, sluiten we passend af. Met een open deur: Gassan Diamonds is een sieraad voor Amsterdam.

In samenwerking met Gassan |

31

WELKOM BIJ

WORD LID! voor slechts Uw voordelen: 1.

2.

3.

4.

5.

7

e

,50

per jaar

Zes keer per jaar het MAX Ledenblad Gratis persoonlijk advies van de MAX Ombudsman Korting op onze evenementen en voorstellingen Toegang tot exclusieve ledenactiviteiten Korting in de MAX webwinkel

Bel naar (0900) 555 50 00 *maandag t/m vrijdag tussen 9.00 - 16.00 uur â‚Ź 0,10 pm of ga naar www.ikwordlidvanmax.nl

MET HART EN ZIEL Jan Slagter pleit voor een herwaardering van ouderen

Als ik Jan Slagter spreek, heeft hij er zojuist sollicitatiegesprekken op zitten met potentiële huismeesters voor het Ben Oude NijHuis. Dit wooncentrum voor mensen met dementie is een van de vele initiatieven van Slagter. Het toont de maatschappelijke betrokkenheid van de Omroep MAX-directeur. Vooral de manier waarop er met ouderen wordt omgegaan noemt hij ‘schrijnend’.

TEKST Tjerk de Vries

W

at vindt u zo kwalijk aan de positie van ouderen vandaag de dag?

,,Kijk, ik heb dus net met sollicitanten gesproken. Allemaal mensen van boven de 50 jaar. Die hebben zoveel in hun mars, maar komen nergens meer aan de bak. Ze doen vrijwilligerswerk, omdat ze nog veel te graag actief zijn. Geef die mensen toch een kans! Maar steeds weer wordt er voor jongeren gekozen. Omdat die goedkoper zouden zijn. Maar veel ouderen hoeven helemaal niet per se veel te verdienen. Ze willen gewoon werken en ze kunnen zó veel. De overheid zou echt haar verantwoordelijkheid moeten pakken en zelf veel meer ouderen in dienst moeten nemen. Er dient een herwaardering van ouderen plaats te vinden.”

Ouderen worden onderschat, maar als iemand allang doorheeft dat het een belangrijke doelgroep is, bent u dat wel. ,,De beeldvorming rondom ouderen is volkomen verkeerd. Ook bedrijven hebben zitten slapen en richten zich nog veel te veel op de groep 20-49 jaar. Ouderen zouden niks meer

‘Onze programma’s kopiëren werkt niet’ kopen, alleen nog maar aan dezelfde merken vasthouden. Aan ouderen heb je niks. Wat een onzin!! Mijn vader veranderde op z’n 90ste nog van automerk. Wat is nou oud?

Mensen van 60 zijn gewoon nog jongeren. Ze kopen van alles, reizen graag en maken wel degelijk de keuze voor een ander koffiemerk.

Nee, vroeger deden ze dat niet nee. Omdat je toen maar twee merken koffie had! Douwe Egberts en Van Nelle. Ouderen vormen gewoon een heel interessante groep. En een grote groep.”

Vandaar het succes van MAX? ,,Voorheen moesten de vrouwen met een bloemetjesjurk in het publiek achteraan gaan zitten. Wij zetten ze in de spotlights. We hebben de zogenoemde slow-tv opnieuw uitgevonden. Heel Holland Bakt is een programma waar niet per se oudere mensen aan meedoen, maar wel graag naar kijken. Maar ook jongeren! Heel Holland Bakt verbindt. Dat is een bijvangst geweest waarmee ik geen rekening had gehouden, maar wel heel blij mee ben. Gelukkig is er ruimte om dergelijke programma’s te maken. Het Geheime Dagboek van Hendrik Groen is een fantastisch Nederlands drama. Daar richten wij ons graag op. Er zitten schitterende oudere acteurs in die serie.”

Romantiek, dat datingprogramma voor ouderen. Ik zou geen dating op televisie doen.

Dat kan soms sneu worden. Dat hij haar wel leuk vindt, maar zij hem niet. Nee, dat is niks voor mij.”

Veel succesprogramma’s worden gekopieerd. Irriteert dat? ,,Ach, dat is typisch Hilversum. RTL dat ineens ook met een programma komt waarin mensen iets van chocola moeten maken. Maar als je kopieert moet je het 1 op 1 doen. En dat mag niet, want het gaat om een beschermd format. Dan krijg je dus vaak een afgeleide, en dat werkt niet.”

Wat staat ons nog te wachten bij MAX? ,,We zijn meer dan een omroep. We organiseren evenementen, reizen, concerten en hebben een Ombudsman waar onze leden met vragen terechtkunnen. We groeien als kool. Qua televisieprogramma’s komt Laat mij maar lopen eraan. Daarin wandelen zeven mensen in 21 dagen naar Compostella, iedere dag 25 kilometer. Ze doen dat met een reden, ze moeten iets verwerken. Een mooi programma. Daarnaast komt er weer een seizoen Dokter Deen, met een dramatische ontknoping!”

Kunt u verklaren waarom We zijn er bijna zo populair is? We kijken met 2 miljoen mensen naar oudjes die piepers schillen en sla eten voor de caravan. ,,Deze mensen wisten toen ze de reis boekten niet dat er een tv-ploeg zou meegaan. Dat hebben we expres gedaan. Zo kregen we echte characters, met echte verhalen. Niks is gespeeld. En dat zien de kijkers. We kijken graag naar de echte wereld. Daarnaast is het tempo lekker relaxed, zijn er prachtige natuurbeelden, is er emotie en zien we heel veel lieve mensen die over het algemeen gelukkig zijn.”

Welk programma zou u niet willen maken met ouderen? ,,Ik hou niet van een programma als Hotel

33

‘Dit is toch het einde?’ Een dierbare verliezen is een van de verdrietigste gebeurtenissen die je kunt meemaken. Maar als het om een voltooid leven gaat en je de kans hebt om afscheid te nemen, kan de dood ook iets moois zijn. De oma van journalist Isabel Michelotti koos voor euthanasie. Zij beschreef voor Jeu Magazine hoe een vaarwel niet alleen verdrietig, maar ook troostend kan zijn.

TEKST Isabel Michelotti | FOTOGRAFIE Ewi Poodt

JEu

de diepte in EUTHANASIE: een MOOI afscheid

ugustus 2016 We gieren het uit. Tranen over onze wangen van het lachen. We zitten naast elkaar, oma en ik. Aan de keukentafel bij mijn moeder, die een foto van ons probeert te maken. Een onmogelijke opgave, want oma is het tegenovergestelde van fotogeniek. Zodra er een camera tevoorschijn komt, trekt ze de raarste grimassen. Het eindigt er altijd mee dat we onbedaarlijk de slappe lach krijgen.

Het is de dag voordat oma een afspraak heeft met haar behandelend arts. Sinds kort weten we dat ze het Hodgkin-lymfoom heeft, een vorm van lymfklierkanker. Ze staat nu voor de keuze: wel of niet behandelen, met alle nadelen van beide opties. We probeerden de afgelopen tijd met haar over die keuze te praten, maar dat houdt ze af met de woorden: „Ik ben nog niet zover.”

De volgende dag in het ziekenhuis zegt oma vastberaden tegen de arts: „Ik wil geen behandeling.” Op zich begrijpelijk. Ze is 86, heeft een zwak hart en ziet het vooruitzicht van twee jaar vol chemokuren waarin ze ziek en afhankelijk wordt niet zitten. Dan liever hopen op nog een of twee mooie jaren met een zo kort mogelijke lijdensweg. Wat ze ook had gekozen, de hele familie steunt haar. Wel verbaast het me dat ze het ineens zo zeker weet, zonder er met ons over gepraat te hebben.

Na het ziekenhuisbezoek is ze opgelucht.

Sinds weken heeft ze weer eetlust. Op weg naar huis rijden we langs de groenteboer. Bij de kassa zegt ze tegen de eigenaar: „Henk, ik kom net uit het ziekenhuis. Ik heb besloten dat ik niet ga chemokuren.” Waarop Henk zijn duim opsteekt en zegt: „Een wijs besluit.” Verbaasd kijk ik hem aan. Met een knik zegt hij: „Ja, daar hebben je oma en ik het veel over gehad de laatste tijd.”

Typisch mijn oma om zaken van leven en dood blijkbaar wel met de groenteboer te bespreken. Hoe ze het doet weet ik niet, maar ze maakt nog steeds overal nieuwe

35

vrienden. Op iPad-cursus, in de buurt, tijdens yoga. Zelfs via Wordfeud. Hoewel ze het ook lekker vindt om tijd alleen door te brengen, zit haar agenda altijd vol met sociale activiteiten, waar ze in haar autootje naartoe rijdt. Haar goede gevoel voor humor (gevoel voor ‘humeur’, zoals ze het zelf noemt) zal absoluut meespelen. Evenals haar oprechte interesse in de mensen om haar heen (‘Maar aan zeurende bejaarden heb ik een hekel!’) en het feit dat ze altijd overal van op de hoogte is. Zo kan ze bij ieder willekeurig gezelschap eigenlijk overal over meepraten: politiek, sport, boeken, tv-programma’s. Zoals toen mijn neefje het laatst had over Stromae, ‘die Franse zanger.’ „Dat is een Belg”, verbeterde oma hem.

Oktober 2016 Ik ontdek dat oma een expert is in ‘omdenken’: een probleem als feit accepteren en daar een mogelijkheid in zien. Ze wordt sinds kort geteisterd door helse jeuk over haar hele lichaam. En door nachtzweten. Drie keer per nacht moet ze eruit om haar bed te verschonen. IJskoud heeft ze het dan. Ze vertelt het me, maar zonder te klagen. „Heb je nog in de tuin gewerkt?” vraag ik haar, omdat ik wist dat ze dat van plan was. „Nee kind, dat ging niet, ik was zó moe. Maar ik heb een heerlijke middag gehad. Lekker met mijn rug in het zonnetje een boek gelezen.”

Na mijn opa’s dood, een paar jaar geleden, is oma niet bij de pakken neer gaan zitten.

Als iemand weet hoe je zelf de slingers moet ophangen, is zij het. Maar ze heeft duidelijk aangegeven dat het van haar niet meer hoeft als ze niet meer thuis kan blijven wonen en 24 uur per dag van zorg afhankelijk is. Alle formele zaken voor eventuele euthanasie zijn geregeld. Omdat ze fysiek minder kan, zegt ze na de fitness ook haar yogalessen op. Zoals ze zelf zegt: „Ik ben soms net een vertraagde opname.”

December 2016 Ze probeert van alles – van wietdruppels waar ze met haar vlug-vlug-gedrag bijna een overdosis van heeft genomen, tot Prednison (tegen de jeuk), Oxazepam (om beter van te slapen) en antibiotica tegen terugkerende blaasontstekingen. Maar ze takelt steeds iets verder af. Opstaan en aankleden kost steeds meer tijd en pas tegen de middag voelt ze zich wat beter. Dat is wanneer mensen – ook wij, haar familie – haar zien, dus voor de buitenwereld lijkt er niet veel veranderd.

Als ze, suf van de medicijnen, tijdens het opstaan valt en niet meer kan opstaan, moeten de buurvrouwen haar komen ‘redden.’

Ze komt ervan af met blauwe plekken en

JEu

schrammen. Maar de schrik zit er in. Even zijn we bang dat dit haar optimistische houding wellicht heeft geknakt. Niets blijkt minder waar. „Ik ben een bevoorrecht mens met zoveel lieve buren om me heen”, zegt ze later. „Gelukkig is mijn heup niet gebroken.

Hoewel, dan zou ik misschien geopereerd kunnen worden. Wat zou het leuk zijn als ik nog een zomer kan meemaken.”

Ze is nog lang niet klaar met leven, maar het lichaam takelt onherroepelijk af.

Januari 2017 Samen met mijn moeder zit ik bij mijn oma thuis aan tafel. Oma kijkt naar buiten, naar haar tuin waar ze zo dol op is. „Zouden jullie het erg vinden als het klaar is?” vraagt ze. We snappen meteen wat ze bedoelt. De klachten vermeerderen; ze spuit inmiddels ook insuline en heeft thuishulp om te helpen bij het douchen en aankleden. Ze heeft nog maar een paar goede uren per dag. „Zo is er niks meer aan, dotje”, zei ze laatst tegen me. We hebben het gevoel dat oma zelf niet meer wil, maar denkt dat ze door moet gaan voor ons en de andere familie. „We willen niet dat jij lijdt”, verzekeren we haar. „Als jij niet meer wilt, dan steunen we je daarin.”

Maart 2017 Nadat ze heeft aangegeven bij de huisarts dat het voor haar klaar is, volgen een paar weken waarin wordt gekeken of er met medicatie nog een verbetering kan komen in haar situatie. Vorige week leek het ineens wat te helpen, maar nu is het weer mis. „Ik tuin er niet meer in, die oplevingen”, zegt ze. „Het is gewoon kláár. Ik kan niet meer.” Nog eenmaal wil de huisarts andere medicatie proberen.

Maandag 1 mei 2017 Het mocht niet baten. Na een korte opleving is ze binnen enkele dagen weer ziek. Ze is suf en warrig van de medicijnen en bang voor een delier. Ze ademt zwaar en piepend. „Hoor je dat? Er zit een orkest in mijn keel”, grapt ze. Maar er valt weinig te lachen. De huisarts komt over een uur om over de euthanasie te praten. Zoals ze er nu bij zit, in een badjas met een yoghurtvlek, warrig haar, zie je pas hoe ziek ze is. Precies dit wilde ze niet. Ze wil zich kunnen douchen, aankleden, haar haren kammen, fatsoenlijk voor de dag komen. „Hou dit nou aan als de huisarts komt”, zeggen we. „Dan ziet zij ook hoe slecht het gaat. Straks lijkt het weer alsof je bent opgeleefd.”

Eigenwijs als ze is, zit ze uiteindelijk toch netjes aangekleed met wat blusher op de wangen tegenover de huisarts aan tafel. Maar

ook voor haar is het inmiddels duidelijk dat oma écht uitzichtloos en ondraaglijk lijdt. We spreken af dat de huisarts donderdagmiddag komt voor de euthanasie. „Of wil je liever vrijdag?” vragen we. Heftig schudt ze haar hoofd. „Liever eerder.” Raar dat iemand die zo gek is op het leven ineens niet meer kan wachten op de dood.

Woensdag 3 mei 2017 Nog 24 uur te gaan. Wat doe je als de vrouw die je luiers verschoonde, je tranen droogde, je naar school bracht, voor je kookte, op je paste, met je Rummicubte en je onbedaarlijk liet lachen er over één dag niet meer is?

Dan wil je daar tot de laatste ademstoot bij zijn. Het is druk in huis, een komen en gaan van familie, kleinkinderen, achterkleinkind, buren, vrienden. Iedereen wil afscheid nemen. Tranen met tuiten, maar oma houdt het luchtig en trekt iedereen uit het verdriet. „Hoe laat is het?” vraagt ze om het uur. En: „Het gaat toch wel door, morgen? Ze zeggen het toch niet af?” ’s Avonds blijven mijn moeder en ik bij haar slapen. Nu ervaren we hoe hartverscheurend sneu de nachten voor haar zijn. Ze wordt om het uur wakker, nat van het zweet, ijskoud, benauwd. Al die tijd heeft ze elke nacht in haar eentje moeten opstaan, een droge pyjama aan moeten trekken, haar bed moeten verschonen. „Ik ben zo blij als ik het in de kist straks niet meer koud heb”, hoor ik haar tegen mijn moeder fluisteren.

Donderdag 4 mei „Hoe lang nog?” vraagt ze. ,,Het is 10 uur.

Dus nog vijf uur”, zeg ik. „Oh… dat duurt nog lang”, zegt oma. Ik vind het helemaal niet lang, maar ik hoop voor haar dat de tijd snel gaat. Voor de zoveelste keer knuffel ik haar. „Oma, stel dat er nou nog iets is na de dood”, begin ik. „Geef je dan wel een seintje?” Oma aarzelt. „Dat weet ik niet hoor. Of er iets is.

Ik kan het niet beloven.” „Nee, dat weet ik wel. Maar stél.” Ze denkt na. „Nou, ik denk het niet. Maar misschien…” Ze zwijgt. Dan: „Misschien als vogeltje.” „Oké,” zeg ik.

Met haar laatste krachten pleegt ze wat laatste telefoontjes. ,,Dag Wim, met Juul. De huisarts komt vanmiddag voor een spuitje.

Ik…ja, ja. Bedankt voor de vriendschap.

En voor de gezelligheid. De crematie is op 10 mei, maar doe alsjeblieft geen moeite hoor.” Ik hoor het aan, terwijl ik aan tafel de adressenlijst voor de rouwkaarten bijwerk.

Oma heeft nog wat lastminutetoevoegingen.

Nieuwe vrienden gemaakt, zeker. Ze houdt de touwtjes tot het laatst in handen, zoveel is duidelijk. Op tafel staat haar portretfoto voor op de kist. Heeft ze drie jaar geleden speciaal

”

Raar dat iemand die zo gek is op het leven ineens niet meer kan wachten op de dood

de diepte in door een fotograaf laten maken. Die kreeg mijn moeder voor haar verjaardag met de woorden: „Hij valt niet mee en ik hoop ook dat je hem voorlopig niet nodig hebt, maar je weet waar hij voor is.” Ze wijst ernaar en zegt dat we ’m nog wel moeten afstoffen voordat-ie op de kist komt. „En hij mag écht niet groter.” We praten nog wat over de crematie.

Ze laat het meeste aan ons over. „Ach, er komt toch niemand. Wie wil er nou naar zo’n oud mens?”

Boven helpen we haar om zich wat op te tutten voor de laatste lunch met de hele familie. Blusher, lippenstift, haar in de krul.

Als een artiest die zich voorbereidt op haar laatste show weet ze precies hoe ze het wil.

Daarna kiezen we haar sieraden uit. We staan met z’n drieën voor haar la, mijn moeder, oma en ik. Oma wijst naar een parelketting die ik nooit eerder heb gezien. „Hier zullen jullie niet veel aan hebben, als ik er straks niet meer ben. Tot op heden voel ik me persoonlijk in elk geval te jong voor parels.”

Ze is 87 en ze heeft nog anderhalf uur. „Mam”, zegt mijn moeder aan tafel tegen oma. „De huisarts gaat je straks nog een keer vragen of je het zeker weet dat je dood wilt.

Dan moet je geen grapje maken, hè? Dat is serieus bedoeld.” Oma’s ogen twinkelen. „Dat is wel in me opgekomen hoor, om te zeggen: nou… ik weet het niet. Maar de huisarts begrijpt die humor misschien niet.” Met de hele familie zitten we om haar heen. Zelfs op haar laatste feestje is ze de gangmaker. „Dit is toch helemaal het einde?” zegt ze. Dan gaat de deurbel.

Het is 15.00 uur. De huisarts is er. We gaan allemaal naar boven, naar de slaapkamer.

Het infuus is eerder die ochtend al via haar

pols ingebracht. Ze gaat liggen. Nog één keer knuffelen we haar om de beurt. Een laatste omhelzing. „Dag oma, ik ben zo blij dat je eindelijk mag rusten”, fluister ik in haar oor.

Tranen. Een kus. „En de vogeltjes…” zegt ze. „Ik let op de vogeltjes”, zeg ik.

De familie staat en zit rond het bed. Ik lig op mijn zij naast haar, hou haar hand vast.

De huisarts vraagt of ze het zeker weet. Ja, dat weet ze. Ze heeft haar ogen al dichtgeknepen en doet ze niet meer open. „Nu heb ik geen orders meer te geven”, grapt ze over het feit dat ze de regie tot op het laatst in handen hield. „Zijn dat nou je laatste woorden?” vraagt mijn moeder nog. We krijgen alleen een klein, ondeugend glimlachje terug.

Daar gaat ze. Ik knijp in haar hand. Ze knijpt me een laatste keer stevig terug.

De dood komt lichter dan ik dacht, het gaat heel mooi. Haar zwakke hart verrast iedereen door nog vrij lang door te kloppen. Maar dan is ze weg. Ik voel het direct: ze is er niet meer.

Geen zwevende ziel, geen dolende geest.

Dat besef is nog luider als ik beneden kom en de huiskamer een oorverdovende leegte uitschreeuwt. De bank is nog warm op de plek waar ze een halfuur geleden zat. Ik mis haar nu al en word overmand door verdriet.

En nu kunnen we hier niet eens meer samen over napraten.

Woensdag 10 mei 2017 Ze had vaak gelijk, maar vandaag niet. Bijna tweehonderd mensen komen naar de crematie. Ik voel me wat beter. Ik kan niet zeggen dat het voelt alsof ze ‘erbij’ is, want ze voelt nog steeds weg. Ik merk geen ‘aanwezigheid’ – en toch voel ik haar. Alsof ze onderhuids zit. Ergens in de kern van wie ik ben. Ik denk aan wat ze de laatste dag tegen me zei: „Hoe rot je je ook voelt, het helpt om een glimlach op te zetten. Dan treden mensen jou ook met een glimlach tegemoet en dan voel je je vanzelf beter.”

Ik ga het proberen.

Donderdag 11 mei 2017 Het is prachtig weer. Ik zit in de tuin bij mijn moeder. Ze heeft oma’s lakens gewassen en hangt ze in de tuin te drogen, over de tafel. Ik kijk naar de vogeltjes. Ze kwetteren volop. Ik hoop op een seintje, tegen beter weten in.

Aan het eind van de middag loop ik naar buiten om de was naar binnen te halen. Zie ik dat goed? Mijn hart maakt een vreugdesprong. Midden op het laken prijkt een grote klodder vogelpoep.

Fotosessies eindigden altijd met de slappe lach.

Wil je reageren?

Mail naar redactie@jeumagazine.nl

37

Per luxe trein door AFRIKA

Twintig jaar geleden vlogen Harco van Uden en Elke Kuipers voor het eerst naar Afrika, toen nog afzonderlijk van elkaar. Jaren later kruisten zich hun paden. Ook toen Harco reisorganisatie ExperienceTravel opzette en Elke zich aansloot, ging er geen jaar voorbij dat ze niet terugkeerden.

Afgelopen najaar maakten ze hun ultieme droomreis: met de luxe trein Rovos Rail van Tanzania naar Zuid-Afrika.

TEKST Isabel Michelotti

JEu | In samenwerking met ExperienceTravel

reizen

H

oewel ze Afrika heel goed kennen, hadden ze allebei de droom de onontdekte delen van het continent op een exclusieve manier te bereizen: met Rovos Rail, vertelt Van Uden. De ‘Pride of Africa’ is meer dan een gewone trein: dit vijfsterrenhotel op wielen maakt drie tot vijf keer per jaar een vijftiendaagse reis van Dar es Salaam naar Kaapstad. ,,Het bijzondere aan deze treinreis is dat je vijf landen doorkruist en op plekken komt waar geen wegen zijn,” vertelt Van Uden. ,,Er is maar één spoor, dus je hebt geen tegenliggers. De rails zijn meer dan honderd jaar geleden aangelegd en daaromheen zijn mensen komen wonen. Als er een trein langskomt, loopt het hele dorp uit. Voor de lokale bevolking is de trein net zo bijzonder als voor ons.”

Van Uden en zijn partner werden tijdens hun reis vergezeld door twintig reizigers die de afgelopen jaren regelmatig reizen maakten met ExperienceTravel. Van Uden: ,,In alle eerlijkheid dacht ik van tevoren dat ik als Afrika-freak het meeste wel had gezien. Ik dacht dat ik eindelijk eens aan lekker veel lezen zou toekomen en had twaalf boeken bij me. Wat denk je? Ik heb er maar één uitgelezen. Het landschap dat aan je voorbijtrekt is zo verbluffend mooi. Daar blijf je naar kijken.”

Niet alleen het landschap maakte indruk, ook de trein zelf. ,,Het verblijf in de trein is luxer dan het beste vijfsterrenhotel. Alles ademt de elegante sfeer van het koloniale tijdperk. De historische rijtuigen zijn gerestaureerd en van alle gemakken voorzien: elke suite heeft een eigen badkamer, sommige zelfs met bad. Op het achterdek kun je in de buitenlucht de zon zien ondergaan, in de loungewagon kun je lezen, aan de bar ontstaan gezellige gesprekken. Alles kan, niets moet.”

van de dag, dus we hadden enorme mazzel.”

Als hoogtepunten noemt Van Uden de Victoria Falls in Zimbabwe en de tweedaagse safari in Madikwe National Park in Zuid-Afrika. ,,Daar hebben we de gehele Big Five gezien, plus cheeta’s en wilde honden. Geweldig. Het park is ook nog eens malariavrij, dus daar hoef je je geen zorgen over te maken. Het natuurgeweld van de Victoria Falls is indrukwekkend: de trein komt aanrijden over de Victoria Falls bridge, die Zambia en Zimbabwe met elkaar verbindt. Het uitzicht is geweldig, de trein stopt een paar keer voor en op de brug en je voelt bijna de nevel. Onvergetelijk.”

Het contrast met de minder bekende Chisimba Falls in Zambia is groot, maar juist dat soort stops maken de reis zo gevarieerd: ,,Deze watervallen zijn wat minder spectaculair en in dat opzicht niet te vergelijken met de Victoria Falls, maar omdat er bijna geen toeristen zijn, heb je ze vrijwel voor jezelf.

Je bent één met de natuur; er staan niet eens hekken omheen, dus je staat echt aan de rand van de watervallen.”

Lezingen aan boord

De crew aan boord van de Pride of Africa neemt de reizigers alles uit handen.

Natuurgeweld

Ook de crew kon niet beter, volgens Van Uden. ,,De chef verraste ons elke dag met een uitgebreid ontbijt, een viergangenlunch en een viergangendiner, alles met de lekkerste bijpassende wijnen. Bij terugkomst van de excursies werden we ontvangen met hapjes en drankjes.

Als het warm was met koude prosecco, als het koud was met warme chocomel. Alles klopte tot in de puntjes.”

In twaalf dagen tijd werd een afstand van 5800 kilometer afgelegd, met een maximale snelheid van 40 kilometer per uur. Onderweg genoot het reisgezelschap volop van de Afrikaanse natuur. ,,Tanzania staat bekend om de Serengeti en de Ngorongoro-krater, maar wij bezochten Selous National Park in het zuiden.

Wij zagen die dag drie keer leeuwen, waarvan twee keer met een gedode buffel. In wildparken ben je natuurlijk altijd afhankelijk van het geluk

Victoria Falls

Onverwachte stops in Botswana bij een van de grootste boerderijen van het zuidelijk halfrond en de afsluiting in Kaapstad maakten voor Van Uden de reis compleet. Ook voor de nodige duiding werd gezorgd: ,,Er was een historicus aan boord die lezingen gaf over ontdekkingsreizigers als Burton en Livingstone, waarom de rails hier liggen en welke invloed dit op de economie heeft, maar ook over de ontdekking van de bron van de Nijl en hoe koloniale overheersers, waaronder Nederland, hun stempel hebben gedrukt op het huidige Afrika.”

Het mooiste aan de reis is volgens Van Uden dat je Afrika op een exclusieve manier ontdekt, zonder dat het ten koste gaat van de traditionele manier. ,,De heerlijke diners, de luxe, de rust, het gezelschap, de puurheid van de natuur: het was zonder twijfel de meest bijzondere reis in de twintig jaar dat ik in Afrika kom. Het continent zat al in mijn hart, maar raakte dit keer ook mijn ziel.”

Droomreis Ook in 2018 en 2019 organiseert ExperienceTravel een treinreis van Dar es Salaam naar Kaapstad. De trein trekt slechts drie tot vijf keer per jaar door Afrika en biedt plaats aan 72 personen, dus wees er snel bij als je deze reis zou willen meemaken.

Kijk voor meer informatie op: ExperienceTravel.nl of bel 073-548 22 28

Voor Harco en Elke van ExperienceTravel nam de liefde voor Afrika nog meer toe.

39

SALLANDSE HEUVELRUG

WEERRIBBEN-WIEDEN

reizen

Lekker uitwaaien en opladen in Overijssel Ga eens de natuur in van de Nationale Parken van Overijssel: Weerribben-Wieden en Sallandse Heuvelrug. Daar valt zoveel te ontdekken! Geniet van de spectaculaire uitzichten en misschien zie je wel een ree.

Wat je ook doet, kom mee naar buiten en geniet.

TEKST Linda Huijsmans

B

oswachter Ine Nijveld van de Sallandse Heuvelrug duwt haar platte hand met gespreide vingers door de zandige grond. ,,Kijk, dit is wat er in de ijstijd gebeurde”, legt ze uit. ,,Het ijs verplaatste zich met grote kracht over de bodem en daardoor ontstonden er diepe sleuven en hoge heuvelruggen. En één daarvan werd de Sallandse Heuvelrug.”

Zo legt ze vaak en graag uit hoe het gevarieerde landschap van dit nationale park is ontstaan. Op plekken als de Holterberg en de Noetselerberg zijn informatietafels neergezet waar de bezoeker niet alleen kan genieten van het weidse uitzicht, maar ook kan lezen wát er nou precies te zien is. Op heldere dagen zijn dat de windmolens bij Zutphen en de kerktoren van Deventer en soms reikt de blik zelfs helemaal tot Zwolle, circa 40 kilometer verderop. ,,Dit heidegebied is het langste aaneengesloten heidegebied van heel West-Europa”, vertelt Nijveld. ,,Door het hele gebied

lopen 29 wandelroutes, van 1,9 tot 10,3 kilometer lang, die ook aan elkaar te knopen zijn.”

Ook voor fietsers valt er genoeg te kiezen. In totaal lopen er bijna veertig fietstochten over en rond het nationale park.

Mountainbikers kunnen er hun hart ophalen: er lopen twee uitdagende routes door het gebied, waarvan die van 30 kilometer tot de mooiste van Nederland is uitgeroepen.

Nijveld wijst op een paar jonge eiken die in een groepje bij elkaar staan. ,,De meeste eiken in dit gebied zijn spruiten van uitgestrekte eeuwenoude wortels”, zegt ze. Iets verderop laat ze de vossenbes zien die pal naast het pad groeit en de hele winter door groene blaadjes houdt. ,,Je mag ze plukken”, zegt ze, ,,zolang je niet van de paden af gaat.”

De kans dat de argeloze natuurgenieter hier een groepje reeën tegenkomt is aanzienlijk. ,,Zeker in de bronsttijd hebben ze de neiging alles en iedereen om zich heen te vergeten”, vertelt Nijveld.

Territoriumdrift

Boswachter Egbert Beens manoeuvreert zijn bootje handig door de smalle sloten van het nationaal park WeerribbenWieden, het grootste laagveenmoerasgebied van NoordwestEuropa. Hij speurt langs de oevers naar de ijsvogel, vertelt over overtrekkende kraanvogels en begint een paar van de 188 vogelsoorten op te sommen die in dit Overijsselse nationale park voorkomen: ,,Purperreiger, zwarte stern, rietgors…”

Dan stopt hij plotseling de motor en vaart een stukje achteruit. ,,Hier is een otter bezig zijn territorium af te bakenen”, glimlacht hij. Er wonen naar schatting zo’n tachtig otters in dit gebied; bijna de helft van de hele populatie in Nederland.

Met een fluisterboot of een kano kan iedereen het hele gebied in zijn eigen tempo ervaren. Er zijn vier routes over het water uitgezet, maar daar hoef je je niet aan te houden. Alleen als er een slagboom in het water ligt, mag je niet verder.

Dat geldt ook voor de afslag naar de kloosterkooi, maar Beens heeft gezien dat Gerrit er vandaag is. Die rammelt met een emmer voer en vanuit het niets landen tientallen eenden op het water. ,,Ik doe dit al vanaf mijn 12e”, zegt de gepensioneerde Gerrit. ,,Je moet ze iedere dag eten geven, dan komen ze terug. Sla je een paar dagen over, dan ben je ze kwijt.” Genieten van de stilte en de bijzondere natuur kan overigens niet alleen vanaf het water. Door dit nationale park lopen ook nog eens zeven wandel- en twee fietsroutes. Wat je zeker ook niet mag missen zijn schilderachtige waterdorpen als Giethoorn en pittoreske Zuiderzeestadjes die aan de randen van het park liggen.

Meer informatie over deze Nationale Parken, kijk op www.visitoost.nl/buiten

In samenwerking met Marketing Oost |

41

De Krämerbrücke in Erfurt is de langste bebouwde en bewoonde brug van Europa.

De schatkamer van onze buren Wie een trip wil maken naar indrukwekkende stadscentra, oog heeft voor geschiedenis en niet te lang wil reizen, moet echt naar Thüringen gaan. Deze Duitse deelstaat heeft steden waar je niet snel aan zult denken, maar waar de cultuur en historie van afdruipen.

FOTOGRAFIE Thüringer Tourismus GmbH

JEu

| In samenwerking met Thüringen

reizen

N

eem Erfurt, de 1260 jaar oude hoofdstad van de deelstaat en de op een na oudste stad van Duitsland.

De stad heeft een van de best bewaarde middeleeuwse centra van Duitsland en wordt ook wel ‘het prentenboek der Duitse geschiedenis’ en ‘het Rome van het Noorden’ genoemd.

Kerken, torens en kloosters geven de stad een allure van jewelste en de vele bruggen, ateliers, winkeltjes en authentieke restaurants maken van Erfurt een juweel om doorheen te slenteren. Een van die bruggen is de Krämerbrücke, de langste bebouwde en bewoonde brug van Europa. Verder zijn het Augustijnenklooster en de Dom van Erfurt pareltjes om te bezichtigen.

Joodse kostbaarheden

De stad herbergt tevens een bijzondere tentoonstelling. In de voormalige synagoge liggen de Joodse kostbaarheden uitgestald die in 1989 in Erfurt werden gevonden onder de muur van een keldertoegang. Ook opmerkelijk is het uitgebreide ondergrondse labyrint onder de oude stadsvesting.

Wie uiteindelijk is uitgekeken in Erfurt, en dat kan echt wel even duren, kan naar het nabijgelegen Weimar. Weimar, Weimar…Waar kennen we dat ook alweer van? Bij iedereen die heeft opgelet bij geschiedenisles zal de naam een belletje doen rinkelen. Nadat de Duitse Keizer Wilhelm II in 1918 was afgezet, werd in het daaropvolgende jaar de nieuwe Duitse grondwet in Weimar aangenomen. In het plaatselijke theater om precies te zijn. Republiek van Weimar werd de benaming voor Duitsland, totdat Hitler in 1933 de macht overnam.

Het voormalige concentratiekamp Buchenwald, enkele kilometers ten noorden van Weimar, herinnert ons nog aan de daaropvolgende gruwelijke periode, met een gedenkplaats met museum en documentatiecentrum. Weimar was de plaats waar van 1919 tot 1932 het Bauhaus was gevestigd, een opleiding voor beeldend kunstenaars, ambachtslieden en architecten. Het historische centrum van Weimar is door Unesco op de werelderfgoedlijst geplaatst en dat gebeurt niet zomaar.

Historisch erfgoed

Op zich is Weimar een kleine provinciestad met ‘slechts’ 64.000 inwoners. Maar de stad trekt door zijn historisch erfgoed enorm veel toeristen. Overigens kent Weimar een fiks aantal grootheden die er hun woon- en/of werkjaren hebben versleten. Zo zijn de schrijvers Goethe en Schiller nauw met de stad

verbonden, maar dit geldt ook voor componisten als Franz Liszt, Johann Sebastian Bach en Richard Strauss en de filosoof Friedrich Nietzsche.

Ook Eisenach is een bezoek meer dan waard en vooral door de Wartburg. Dit kasteel torent op een ruim 400 meter hoge berg uit boven de stad en is ook al door Unesco geprezen en uitgeroepen tot cultureel werelderfgoed.

Eisenach heeft een groot muzikaal verleden en heeft met Johann Sebastian Bach een beroemde oud-bewoner. Zijn vermoedelijke geboortehuis is ingericht als museum.

Ook het voormalige, prachtige huis van theoloog Maarten Luther is thans een museum, waar onder meer informatie te vinden is over zijn beroemde vertaling van de Bijbel.

Verder heeft Eisenach een aantal indrukwekkende kerken. De Georgenkirche is er zo eentje. Die werd rond 1180 gebouwd en in 1221 trouwde hier Landgraf Ludwig IV met de Hongaarse koningsdochter Elisabeth. Zij werd bekend als de ‘Heilige Elisabeth van Thüringen’. Bach werd in deze kerk gedoopt.

Een ronduit hippe stad in Thüringen is Jena.

Voetballiefhebbers zullen de naam ongetwijfeld kennen van de ooit zo roemruchte Oost-Duitse club Carl Zeiss Jena.

Een bezoek aan de Hertogin Anna Amalia bibliotheek van Weimar is een aanrader.

Vuurvast glas

Jena is een studentenstad aan de Saale, die zichzelf met licht, glas en optiek vooral in de 19de eeuw ook ontwikkelde als belangrijke industriestad. Beroemd is het vuurvaste glas uit Jena. Het studentikoze, gezellige leven is altijd duidelijk zichtbaar geweest in Jena, dat met een binnenstad vol chique cafés, winkels en restaurants inmiddels een fikse upgrade heeft gekregen. Zeker bezienswaardig zijn het Zeiss-Planetarium en de nabijgelegen Dornburgerkastelen in het Saaledal.

Door en langs de verschillende steden in Thüringen zijn diverse fiets- en wandelroutes.

Ook Gotha is op deze manier te bewonderen.

Wie daar is, kan en wil niet om slot Friedenstein heen. Het is een van de eerste barokkastelen van Duitsland en wordt ook het ‘barokke universum van Duitsland’ genoemd.

Het slot is zonder enige vorm van overdrijving als ronduit indrukwekkend te typeren, zowel van de binnen- als de buitenkant.

Een rondreis door Thüringen is, al met al, een bijzondere duik in het culturele verleden van Duitsland en een toer langs gezellige winkelsteden.

Voor meer informatie: www.vakantie-thuringen.nl

Jena is een gezellige stad met een levendig centrum vol winkels, cafés en restaurants.

43

Droomreis wordt

werkelijkheid

Is er vakantieverzadiging opgetreden? Alles wel zo’n beetje gedaan? Dus niet!

I

n twintig dagen door Zuid-Amerika vliegen met een eigen Boeing met uitsluitend vip-plaatsen, zeven landen zien, slapen in luxe hotels en de meest bijzondere locaties bezoeken, is een trip die waarschijnlijk niet eens op de bucketlist stond. Simpelweg omdat nauwelijks was voor te stellen dat dit mogelijk is.

Maar met de aircruise ‘Parels van Zuid-Amerika’ wordt deze reis op 27 oktober 2018 realiteit. Degene die de taak had de trip samen te stellen is reisarchitect Piet Visser.

Eigen Boeing

Wat een rotklus… ,,Nou, dat moet je niet onderschatten hoor”, begint Visser. ,,De voorbereidingen duren ongeveer anderhalf jaar en uiteindelijk maken we de hele reis zelf. Alleen met één enorm verschil met de uiteindelijke aircruise: we maken tijdens de voorbereiding gebruik van reguliere lijnvluchten, met lange wacht- en vervelende vliegtijden midden in de nacht en tussenstops. Vergeet niet dat er ruim 32.000 km wordt gevlogen. Straks met de aircruise hebben we een eigen Boeing 737 met telkens dezelfde bemanning tot onze beschikking, de klanten hoeven niet te wachten en we vliegen rechtstreeks, op normale relaxte tijden.

Ze hoeven niet voor hun koffers te zorgen, dat wordt allemaal

JEu | In samenwerking met Aircruises

geregeld. Het is totale ontzorging.”

Maximaal 54 personen kunnen deelnemen aan deze zeer exclusieve vakantie die begint op Rotterdam The Hague Airport en via Kaapverdië, Salvador da Bahia, Rio de Janeiro, Foz do Iguaçu, Buenos Aires, Patagonië, Mendoza, Chili, Cusco en de Bahama’s eindigt op de paradijselijke Azoren.

Telkens wordt er gevlogen met de Boeing die zo is omgebouwd dat iedereen alle comfort heeft. De service aan boord is uitstekend, zo kan men bijvoorbeeld van tevoren aangeven welke drankjes gewenst zijn. ,,We gaan langs de meest bijzondere plekken, de wereldwonderen”, zegt Visser. ,,We hebben speciale accommodaties uitgezocht en er worden exclusieve activiteiten gepland. Sommige weten de deelnemers, maar we hebben ook enkele verrassingen in petto.”

De reizigers krijgen dus meerdere wereldwonderen te zien.

Zo zijn er het standbeeld Cristo Redentor en de Iguazuwatervallen in Brazilië en vanzelfsprekend Machu Picchu in Peru.

Verder wordt er onder meer gevlogen naar de indrukwekkende Perito Morenogletsjer in Patagonië en de uitgestrekte Atacama woestijn in Chili.

Wijn proeven in Mendoza

,,Onderweg stoppen we nog eventjes om een dagje Argentijnse wijnen te proeven in Mendoza”, zegt Visser doodleuk, alsof hij vertelt dat er een broodje wordt gegeten langs de snelweg Arnhem-Oberhausen.

Eerder al gingen er aircruises door Azië en Afrika en die waren een daverend succes. ,,Ze waren snel uitverkocht, we had-

Het imposante standbeeld Cristo Redentor in Rio de Janeiro is een van de bezienswaardigheden tijdens de aircruise.

”

reizen

Een aircruise langs de meest bijzondere plekken, de wereldwonderen

den zelfs wachtlijsten”, zegt Visser. ,,Mensen beseffen heel goed dat dit de ervaring van hun leven is. Als je dit hebt gedaan heb je overigens wel een probleem: verzin daarna nog maar eens een mooiere reis”, lacht hij.

Natuurlijk hangt er een fiks prijskaartje aan de rondreis, die om en nabij 34.000 euro kost. ,,Maar ga eens in de businessclass van een vliegtuig zo’n reis door zeven landen maken”, relativeert Visser het bedrag. ,,En alle maaltijden, bijzondere excursies en overnachtingen zijn inbegrepen. Natuurlijk is het veel geld, maar wij kregen de vorige keren juist vaak te horen: ‘Dat je voor dit bedrag zo’n mooie reis kunt organiseren, vinden we heel knap’. Kijk, dat is dus een groot compliment.”

De reis is zo samengesteld dat er slechts een paar uur per dag wordt gevlogen, nooit in de avond of in de nacht. ,,De langste vlucht is de terugreis naar Rotterdam”, legt Visser uit. ,,En op de meeste plekken verblijven we twee nachten.”

Machu Picchu in Peru

Nationaal park Iguaçu

Tot in de puntjes

Visser is een ware expert. Zijn overzicht van landen die hij heeft bezocht is ongeveer twee keer zo lang als de lijst van deelnemers aan het WK voetbal. Hij weet dus wel waar hij het over heeft als hij zegt dat echt de allerspeciaalste locaties worden bezocht. ,,We verzorgen alles tot in de puntjes. Het draaiboek voor deze reis is inderdaad een heel boekwerk.”

Het is nauwelijks in te beelden dat je gedurende één reis van amper drie weken terechtkomt in het geweldige Patagonië, maar ook Machu Picchu en Buenos Aires te zien krijgt. Een vakantie wil de reisarchitect het dan ook eigenlijk niet noemen. ,,Het is meer in stijl de geuren en kleuren van den vreemde ondergaan.”

Meer informatie op aircruisecollection.nl

Bahia Salvador

Programma per dag Dag 1: Rotterdam – Kaapverdië Dag 2: Kaapverdië – Salvador da Bahia, Brazilië Dag 3: Salvador da Bahia Dag 4: Salvador da Bahia – Rio de Janeiro Dag 5: Rio de Janeiro Dag 6: Rio de Janeiro – Foz do Iguaçu Dag 7: Foz do Iguaçu – Buenos Aires, Argentinië Dag 8: Buenos Aires Dag 9: Buenos Aires – El Calafate, Patagonië Dag 10: El Calafate, Patagonië

Dag 11: El Calafate – Mendoza Dag 12: Mendoza – Calama (Chili) Dag 13: Atacama woestijn Dag 14: Calama – Cusco, Peru Dag 15: Machu Picchu Dag 16: Cusco – Nassau, Bahama’s Dag 17: Bahama’s Dag 18: Bahama’s Dag 19: Nassau – Ponta Delgada (Azoren) Dag 20: Ponta Delgada – Rotterdam

45

Rijke historie en culinaire verrassingen

Highlights van Duitsland Velen zullen zich er niet van bewust zijn, maar Duitsland is vakantieland nummer 1 voor Nederlanders. En dat is natuurlijk niet voor niets.

Want onze buren beschikken over een boeiende verzameling van bezienswaardigheden en het land bulkt van de gedenkwaardige trekpleisters.

E

en vakantieland bij uitstek dus, waar net zo makkelijk een gave wintersportvakantie als een culturele (steden)trip kan worden beleefd. En dat allemaal naast de deur!

Wij zetten enkele highlights op een rij die de korte reis naar Duitsland komend jaar meer dan waard maken.

1 Wintersport

Wie op wintervakantie in Duitsland gaat komt terecht in kleine, oorspronkelijke dorpen waar de winter een echte plek in het leven inneemt. Er zijn kleinschalige hotels en knusse vakantiehuisjes, bijna geen wachtrijen bij de skilift en prachtige, ongerepte natuur waar je soms lange stukken alleen aflegt.

Vanuit Nederland kun je dezelfde dag nog op de latten staan.

Natuurlijk in het Sauerland, waar de vlakke hellingen en de Nederlandse skischolen zeer geschikt zijn voor kinderen die hun eerste sporen in de sneeuw zetten, of op de imposante Zugspitze in Garmisch-Partenkirchen waar je de hele winter geniet van optimale sneeuwcondities.

2 De Oranjeroute

Dat wij Nederlanders een historische band met Duitsland hebben, weten we veelal wel. Maar hoe zit het nou allemaal precies met die banden? De Oranjeroute leidt langs 33 plaatsen in Nederland en Duitsland waar de roots van ons Koninklijk Huis

JEu | In samenwerking met Het Duits Verkeersbureau

Het Sauerland is behalve een bekend skioord ook gewoon schilderachtig mooi.

reizen toonstelling onder de naam Their Mortal Remains te bewonderen. Overigens is er in Stuttgart ook een muzikale happening.

Het Canstatter Volksfest van 26 september tot 3 oktober wordt gezien als een goed alternatief voor het welbekende zuipwerk van het Oktoberfest.

5 (Sterren)restaurants

München is een van de leukste steden van Europa en vanuit Nederland dagelijks met een directe lijnvlucht bereikbaar.

liggen. De imposante burcht van Nassau bijvoorbeeld, maar ook de koninklijke kuuroorden van Bad Pyrmont, alsmede de paleistuinen in Oranienbaum en de galerij met eeuwenoude familieportretten in Siegen maken onderdeel uit van de route.

3 EK Atletiek in Berlijn

Het Olympisch Stadion in Berlijn is een iconische locatie.

Het is een plek vol historie en, niet te vergeten, topsport. De sporttempel, die na roerige jaren weer werd omarmd door de Berlijners, is van 7 tot en met 12 augustus het decor van de EK Atletiek. En dus is er nog een extra reden om naar Berlijn te gaan. De stad zelf is natuurlijk al een uitstekend argument voor een bezoek. Berlijn staat in de top 10 van Europese steden wat betreft stedentrips. Logisch, want het is zonder enige overdrijving een fan-tas-tische stad! De Muur, de Rijksdag, Unter den Linden, de gezellige winkelstraten; Berlijn is als een historisch openluchtmuseum, gecombineerd met gezelligheid.

4 The Wall in Dortmund

Ook met muziek kun je historie schrijven. Dat deed Pink Floyd met het album The Wall, nog altijd het bestverkochte dubbelalbum ooit. In het cultureel centrum en voormalige brouwerij de Dortmunder U is van 13 mei tot 1 oktober een overzichtsten-

Ja ja, we weten het nou allemaal wel. Duitsland is Sauerkraut, Bratwurst of Bratwurst met Sauerkraut. Nou, vergeet het maar!

Het is eigenlijk heel vreemd dat veel Nederlanders zo meewarig neerkijken op de Duitse keuken, want na Japan en Frankrijk hebben onze oosterburen de meeste sterrenrestaurants.

Voor de gids van 2018 zijn er maar liefst 300 Duitse restaurants door Michelin onderscheiden, waarvan 11 met drie sterren en 39 met twee sterren. Soms op onverwachte plekken. Zoals in het pretpark Europark Rust (twee sterren), dat wederom is verkozen tot beste pretpark ter wereld, of op de 6e etage van een modewarenhuis in Mannheim (Opus V, ook twee sterren).

Tot de beste restaurants van Duitsland horen nu ook twee puur vegetarische restaurants: Cookies Cream in Berlijn en Seven Swans in Frankfurt.

Duitsland is dus zeker ook een land voor een culinaire rondreis. En voor wie de haute cuisine toch een dagje zat is, zijn er nog altijd de overheerlijke schnitzels!

6 Wijnland

En niet alleen het eten is dus van een hoog niveau bij de buren.

Duitsland is ook een echt wijnland: La Deutsche Vita. Op slechts vier uur rijden van onze grens is het milde klimaat van Rijnland-Palts ideaal voor druiven, amandel- en vijgenbomen.

Hier vind je zes wijngebieden waar de heerlijkste Rieslings vandaan komen. Van de Rijn tot de Moezel. Het is niet voor niets dat hier in 1935 de Deutsche Weinstrasse in het leven werd geroepen, de eerste officiële wijnroute ter wereld. Volg over 85 kilometer de kronkelige wegen door wijndorpen en over wijnbergen en stop onderweg bij een van de vele proeflokalen.

Een bijzondere manier om de Duitse wijntraditie goed te leren kennen is…te voet! Bijvoorbeeld door het oudste wijnbouwgebied van Duitsland op de 385 km lange Moselsteig. Hier loop je direct langs de wijnstokken en heb je een schitterend uitzicht over de rivier de Moezel. En wat te doen na een dagje flink doorstappen? Aanschuiven bij een van de vele wijnfeesten natuurlijk!

7 Feest in Beieren

Het is komend jaar feest in Beieren. Het is dan namelijk honderd jaar geleden dat de Duitse deelstaat tot vrijstaat werd uitgeroepen. Het jubileum wordt aangegrepen om terug te kijken en daarom wordt in Regensburg het Museum der Bayerischen Geschichte geopend. Sowieso is Beieren de moeite van een bezoek meer dan waard. En niet in de laatste plaats omdat de hoofdstad van Duitsland er ligt. München is een van de leukste steden van Europa en een stedentrip naar de stad is in alle seizoenen een aanrader. In de winter ligt er vaak sneeuw en is de stad betoverend mooi. In de lente en de zomer kun je genieten van de terrassen of heerlijk slenteren door de historische binnenstad. De stad is vanuit Nederland dagelijks met directe lijndiensten te bereiken.

47

reizen

Zo mooi is de Veluwe Midden in de vrije natuur op zoek naar wilde beesten.

Een groot dier dat voor je neus opdoemt en met een eigenwijze blik de weg blokkeert. Te voet over kronkelige zandpaden, speurend naar hoefafdrukken.

Op safari in Afrika? Welnee. Dit is verbluffend natuurschoon in eigen land: de Veluwezoom.

TEKST Isabel Michelotti

N

ationaal Park de Veluwezoom, gelegen op de Veluwe tussen Arnhem en Dieren en eigendom van Natuurmonumenten, is met 5000 hectare een van de grootste aaneengesloten natuurgebieden van Nederland. Je kunt er heerlijk wandelen, mountainbiken, fietsen en paardrijden, maar ook – al dan niet samen met de boswachter – op zoek naar wilde dieren. Je maakt dan een goede kans om oog in oog te staan met wilde zwijnen, Schotse hooglanders en IJslandse paarden.

Zo ontdekken wij tijdens onze wandeling al snel dat de Schotse hooglanders allerminst schuw zijn.

Een uit de kluiten gewassen exemplaar verspert de weg en kijkt dromerig opzij. Een komisch gezicht, de kenmerkende kop met grote horens en een langharige kuif, die tot ver over zijn ogen valt. Verderop staat vrouwlief, met een klein wollig kalf van twee weken oud. Onze aandacht wordt intussen getrokken door een krassend geluid in de boomtakken boven ons. Raven. Een zeldzame vogel in ons land.

Net als de nachtzwaluw, die ook voorkomt in de Veluwezoom.

Edelhert

De reden dat hier zoveel zeldzame planten en dieren leven, is dat het gebied uit één aaneengesloten stuk natuur bestaat, horen we later in het bezoekerscen-

JEu

trum. Juist op plekken waar verschillende natuurvormen in elkaar overgaan, vind je bijzondere flora en fauna. Bijvoorbeeld wanneer bos overgaat in heide, of heuvels overgaan in stuifzand.

Hier op de Veluwezoom wordt de natuur zoveel mogelijk met rust gelaten. Dode bomen worden niet omgezaagd, maar blijven staan. De stam raakt dan bezaaid met paddestoelen en insecten. Die insecten trekken op hun beurt vogels en kleine zoogdieren aan, waardoor een dynamisch kringloopbos ontstaat, vol nieuw leven.

Bovendien zorgt het graasgedrag van de Schotse hooglanders, IJslandse pony’s, reeën, wilde zwijnen en edelherten voor een geleidelijke overgang van bos naar heide. Hierdoor keerde de gladde slang terug en zie je vogels als graspiepers en boomleeuweriken. We hebben geluk tijdens onze safari: in de verte zien we een groepje wilde zwijnen. Als ze hun kop naar je toedraaien, zien ze er dreigend uit.

Maar, zo vertelt de boswachter ons: ,,Ze zijn schuwer dan je denkt. Ze proberen alleen te ruiken waar het geluid vandaan komt. Ze zijn hartstikke slechtziend.” Als we aan het eind van de dag huiswaarts willen keren, worden we zomaar getrakteerd met de kers op de taart. In de avondschemering verschijnt een prachtig edelhert. Nederlandse natuur was nog nooit zo imposant.

Van hotel naar hotel Zin om de prachtige natuur van de Zuid-Veluwe, De Hoge Veluwe en Overbetuwe op de fiets te verkennen? Met het vijfdaagse Bilderberg Klavertje Vier Fietsarrangement fiets je van hotel naar hotel. Elke avond verblijf je in een ander gastvrij Bilderberg hotel, waar je geniet van een heerlijk driegangendiner en een binnenzwembad met sauna.

In totaal ben je vier dagen onderweg en verblijf je dus in vier verschillende hotels.

Fiets door prachtige bossen, velden en gezellige dorpjes.

De lengte van de route is naar wens in te korten of uit te breiden. Het vervoer van je bagage wordt dagelijks geregeld. Vanaf €309 per persoon geniet je van dit ontspannende fietsarrangement. voor meer informatie www.bilderberg.nl/jeu of bel met 026–4821166.

GOLDBERGH Katana

469.99

JOUW WINTERSPORTSPECIALIST GEVESTIGD IN: ALKMAAR, AMERSFOORT, APELDOORN, GRONINGEN, HARDERWIJK, LEIDSCHENDAM, ROTTERDAM NOORD (VOLLEDIG VERNIEUWD) EN ZWOLLE

NIEUWE COLLECTIES VAN O.A.

Druk- en zetfouten voorbehouden. (#17145)

Kijk op daka.nl voor alle vestigingslocaties en openingstijden

DAKA.NL

BEKIJK DE WINTERSPORT COLLECTIES OP

DAKA.NL/WINTERSPORT 49

Almere heeft water, ruimte en rust. Maar ook ruim 400 winkels en tientallen restaurants.

Almere heeft zoveel onbekende kanten. Kom en ontdek de natuur, de cultuur en de architectuur.

Of je nu gaat wandelen, fietsen of varen, er valt altijd weer een onverwachte kant van deze jonge stad te ontdekken.

1. Ga fietsen!

Dankzij ruim 500 kilometer aan fietspaden is er geen betere manier om de stad en de omgeving te ontdekken. Kies bijvoorbeeld voor de Vogelvluchtroute, die start en eindigt bij het Natuurbelevingcentrum aan de Oostvaardersplassen en 27,5 kilometer lang is. Of ga eens kijken bij Almeres eigen groene kathedraal: de kathedraal van Reims op ware grootte, nagebouwd met populieren. De Landschapsroute voert je ernaartoe. Deze start en eindigt bij De Kemphaan en is 32,5 kilometer lang.

Kies je liever je eigen toer? Knoop dan fietsknooppunten aan elkaar en geniet op je eigen manier van al het moois dat Almere te bieden heeft. De fietsroutes zijn te verkrijgen bij de VVV in Almere-Centrum.

Geen eigen fiets? Bij VVV Almere huur je er al een voor 11 euro. Liever elektrisch?

Dat kan ook, voor 24 euro per dag. Even reserveren is wel handig. vvvalmere.nl/nl/fietsen

Foto: Maarten Feenstra

ALMERE

buitengewoon veelzijdig 2. Bijzonder overnachten Slapen in de natuur met alle comfort van een luxehotel.

Dat kan in de lodges van Het Groene Geheim. Midden in de bossen valt de dagelijkse drukte van je af. Maak een ontspannen wandeling en geniet daarna op je eigen terras van de vallende avond.

De luxe lodges beschikken over een kookeiland waar je jouw eigen maaltijd kunt bereiden. Maar natuurlijk kun je ook gebruikmaken van het dinerarrangement.

Op de vide boven bevindt zich een hartvorming 2-persoons bubbelbad van waaruit je een schitterend uitzicht hebt over de omgeving. De volgende ochtend kun je in alle rust wakker worden met een uitgebreid ontbijt met heerlijke streekproducten.

3. Dwars door de stad Hoe mooi de natuur ook is, soms blijf je liever in de stad. En zeg nou zelf, daar is ook genoeg te ontdekken.

Bekijk de stad eens vanaf het water! Als het zonnetje lekker schijnt is het heerlijk om in een bootje de stad te verkennen. Stop onderweg bij een van de terrasjes of breng een bezoekje aan het Veiligheidsmuseum PIT. Voor het ultieme vakantiegevoel neem je je eigen picknick mee. Tuf bijvoorbeeld met je motorbootje richting de Noorderplassen. In dit natuurgebied vind je prachtige eilandjes waar je kunt picknicken. vareninalmere.nl

hotel-lodgerie.nl/home

JEu | In samenwerking met Almere

Foto: Maarten Feenstra

reizen

5. Exclusieve merken In het centrum van Almere vind je alles wat je hartje begeert op loopafstand van elkaar. Bijna alle van de ruim 400 winkels zijn zeven dagen per week open. Neem eens een kijkje bij het nieuwe warenhuis Hudson’s Bay. Op ruim tienduizend vierkante meter vind je internationale premiummerken en exclusieve limited editions op het gebied van mode, beauty en lifestyle.

Moe van het shoppen? Op de Grote Markt en het restaurantplein Belfort zijn meer dan veertig restaurants die een grote keuze aan wereldgerechten bieden. Sluit de dag af in theater of bioscoop. Ook die zijn op loopafstand te vinden. Parkeren kan gemakkelijk onder de winkels en de trein brengt je in 25 minuten naar het Gooi of Amsterdam. almerecentrum.nl Foto: Anna van Kooij

4. Waterspektakel Een bak met bijna een miljoen liter water vormt het decor voor het theaterspektakel MARE van Vis à Vis. Opeens is het niet zo moeilijk meer om je voor te stellen dat de hele wereld onder water staat. Het begint te stormen en langzaam verdwijnt de skyline van de stad onder al dat water… Een pasgetrouwd stel laveert voorzichtig tussen de resten van de beschaving, vastbesloten om hun prille geluk te redden. Maar dat proberen de overige drenkelingen ook… Wegens groot succes komt buitentheatergroep Vis à Vis in 2018 met dit spektakelstuk terug naar het Almeerderstrand. Geniet in de openlucht van de combinatie van theater en livemuziek. Kaartverkoop is al gestart! 9 mei t/m 15 juli 2018. Voor of na de voorstelling kun je op locatie dineren. visavis.nl

7. Almere in Legosteentjes Hoe jong de stad ook is, in Almere staan inmiddels heel wat gebouwen die internationaal de aandacht trekken. De opvallende oranje wanden van de Smaragd in het centrum, bijvoorbeeld, zullen niemand ontgaan. De woningen boven hebben zigzaggende balkons, als facetten van een smaragd. Ook bijzonder is de driehoekige vorm van de nieuwe bibliotheek en de gedraaide toren van het Lakeside gebouw.

Je komt er langs met de architectuurwandeling van de VVV. Regent het? Of wil je alle gebouwen in één oogopslag bekijken? Als eerste stad ter wereld is Almere nagebouwd met Legosteentjes! Kom de stadsmaquette bekijken bij Kunstlinie Almere Flevoland in het hart van het centrum.

Foto: Geert van der Wijk

6. Stadslandgoed de Kemphaan Geniet van de natuur dichtbij de stad. In boswachterij Almeerderhout ligt Stadslandgoed de Kemphaan. Kom aapjes kijken bij stichting AAP. Ga met de boswachter mee en ontdek wat er allemaal gebeurt in deze nieuwe natuur. Neem de (klein)kinderen mee en laat ze ‘los’ in Almere Jungle, terwijl je zelf geniet van eerlijke producten op de biologische markt. Leerzaam voor jong en oud is het Dierenvriendjespad. Draai aan de gekleurde schijf en krijg een nieuwe opdracht.

Ga op zoek naar dierensporen, vind takjes voor een vogelnest of spring als een kikker! Na afloop samen (h)eerlijk eten bij Dubbel-Op. Alle pannenkoeken zijn gluten- en lactosevrij, alle kipproducten hebben 2 sterren gekregen van Beter Leven van de Dierenbescherming en zijn bovendien allergeenvrij gekruid. kemphaan.nl

kaf.nl/expo/stad-van-lego/ Foto: Eljee Bergwerff Photography

51

®

W W W. C H O I C E S B Y D L . C O M

JEu

wonen

LUST VOOR HET OOG Heb je graag het hele jaar door verse kruiden in huis?

Met de Fiskars KitchenGarden wordt dat een stuk makkelijker.

Dit groeistation is een kweekoplossing op basis van ledverlichting waarin kruiden niet alleen langer vers blijven maar ook kunnen groeien in een omgeving met de juiste vochtigheidsgraad en verlichting.

De KitchenGarden kost €179 en is verkrijgbaar via www.vtwonen.nl of www.bol.com.

Dit IXXI-wanddecoratiesysteem van Nederlandse bodem bestaat uit vierkante kaarten en koppelstukjes waarmee je in elk gewenst formaat je eigen kunstwerk kunt maken.

De kaarten worden geprint op watervast materiaal dat niet scheurt of kreukt. De kaarten zijn makkelijk te wisselen of aan te vullen met een nabestelling. Kies voor een groot beeld of juist voor een collage.

Deze Plaids By Muk van merinowol zijn met de hand gebreid, waardoor iedere plaid uniek is.

De wol is afkomstig uit NieuwZeeland, Zuid-Amerika of IJsland, is gewassen en gekamd en diervriendelijk geproduceerd. De merinowol is vuilafstotend en zelfreinigend. Heerlijk om je in te verstoppen tijdens deze koude wintermaanden!

Deze kleine maar fijne marmeren tube-lampjes van Felice passen door hun minimalistische design in elk interieur. De solide kern staat perfect op je tafel, dressoir of nachtkastje en is met de kooldraadlamp een echte blikvanger.

De lampen zijn te verkrijgen in groen, zwart en wit marmer via www.felicehomeofbrands.com voor €79.

Plaids zijn verkrijgbaar via www.simpelenpuur.nl, prijzen variëren tussen €35 en €259.

Je hebt al een IXXI vanaf €26,95. Verkrijgbaar via www.ixxiyourworld.com

De tafels en salontafels van Tavolo enzo kun je zelf samenstellen door een onderstel en blad naar keuze te combineren. Ideaal als je een houten tafel wilt zonder het gedoe met vlekken. De melamine toplaag zorgt ervoor dat alle tafels onderhoudsvrij en krasbestendig zijn, maar door de voelbare nerven en de levensechte kleuren lijkt het echt hout. Of kies voor de populaire betonlook.

Prijzen vanaf €599 Meer informatie op www.tavoloenzo.nl

53

PROGRAMMEER UW SCHOONMAAK OP AFSTAND RX9

| X 3D VISION

DE SMART ROBOTSTOFZUIGER

AEG Nederland

AEG Nederland

JEu

wonen

Shop je hele interieur in één keer

Op zoek naar een inrichting van een woning kun je natuurlijk allerlei winkels gaan afstruinen.

Hierheen voor de slaapkamer, daarheen voor een keuken en weer ergens anders heen voor een vloer. Of je gaat naar Carpentier.

FOTOGRAFIE Femmy Weijs

A

l 50 jaar timmert dit familiebedrijf aan de weg met topmerken en goede middenklassers, om zodoende iedereen van dienst te kunnen zijn. Voor eigen alles behalve badkamers, kun je bij de Aalsmeerse woongigant terecht. ,,We zijn een van de grootste totaalspecialisten van Nederland”, zegt manager Rober van Duin. ,,We kunnen bijna garanderen dat mensen hier iets van hun gading vinden en tevreden de deur uitwandelen.

We zijn ooit begonnen met keukens, maar later is daar van alles bijgekomen, waardoor we nu een compleet aanbod hebben.”

Een gloednieuwe showroom van bijna 3000 vierkante meter toont de waarheid van deze woorden aan. Een wandeling door deze ruimte, is een wandeling door talloze huisstijlen. ,,In

feite staan hier 25 complete woningen uitgestald”, zegt Van Duin. ,,Zo krijgen mensen echt een goed beeld van wat er allemaal mogelijk is.”

Op de eigen website doet Carpentier een opmerkelijke belofte: de 100% slagingsgarantie.

En dat geldt voor zeven punten: uitmuntende garantieregelingen, uitstekende service, zeer gedegen kennis, geweldig advies, scherpe prijzen, ontzettend betrouwbaar en gunstige betalingsvoorwaarden.

Wat opvalt als je je in Carpentier verdiept en de ervaringen van bezoekers hoort en leest, is dat de service nogal wordt geprezen. ,,Misschien komt dat toch doordat we een echt familiebedrijf zijn, waarin we op een sociale manier met klanten omgaan”, zegt Van Duin. ,,We hechten veel waarde aan goede service en

realiseren ons heel goed dat het een fikse uitgave kan zijn om je woning te verbouwen of in te richten. Of het nou om een complete keuken gaat of een garderobekast, wij vinden het niet meer dan normaal om klanten goed te behandelen. We benutten ons personeel ook op de juiste manier. Iedereen doet waar hij of zij goed in is.”

Een eerlijkheid duurt het langst, vinden ze bij Carpentier. ,,Het draait bij ons om vertrouwen”, beaamt Van Duin. ,,We vertellen een eerlijk, helder verhaal. We willen samen met de klanten komen tot een mooi resultaat. Zonder poespas en met het oog op een scherpe prijs.”

Carpentier heeft vier ontwerpers in dienst die met klanten samen kijken wat de beste oplossingen zijn. ,,Zij geven kleuradviezen en helpen bij de indeling en inrichting van de woning. Kiezen kan best lastig zijn. Neem alleen onze vloeren. We hebben hout, tegels, PVC, laminaat en gietvloeren. Onze klanten doen samen met professionals ideeën op, onder het genot van een kopje koffie. We hebben ook de beste tekenprogramma’s, zodat mensen in 3D kunnen bekijken hoe hun huis er straks uit zal zien”, zegt Van Duin. ,,En binnenkort zijn die tekeningen zo geavanceerd dat je echt door je nieuw ingerichte woning kunt lopen.”

Carpentier heeft dus ware topmerken in huis. ,,Maar we hebben ook heel goede middenklassers. We hebben hier een mooie prijsopbouw”, legt Van Duin uit.

Het is een jaloersmakende verzameling van mooie spullen, daar in die indrukwekkende showroom. En mensen weten de weg erheen goed te vinden. ,,Het gaat goed met ons”, zegt Van Duin. ,,We groeien op elk vlak.”

De merken van Carpentier Meubels: Vitra • Gelderland • Poliform • Keijser & Co • Moroso • Nor11 Keukens: Siematic • Varenna • Pronorm • Beda Slapen: bedden: Auping • Poliform kasten: Poliform • Rimadesio • Stijlkast Vloeren: Pietboon • VT wonen • Chapel

Deuren: Rimadesio • Houtz • Weekamp • Svedex • Formani (deur beslag) Verlichting: Tom Dixon • Pulpo • Diesel bij Moroso • Duran Accessoires: Kymo • Bloomingville • PTMD • Broste Copenhagen •Dock Four •Diesel by Moroso • Cobra art

In samenwerking met Carpentier |

55

Over apparaten die kalk uit het water halen wordt nogal veel geschreven en gezegd. Is dat in Nederland nou wel nodig? Werkt het nou wel, of is het complete onzin? Wij doken eens in het water zonder kalk en gingen op zoek naar opheldering.

En bij wie kun je dan beter terecht dan bij de mensen die zo’n apparaat in huis hebben? Yolanda en Gerard Bodewitz uit Zuid-Holland gebruiken sinds anderhalf jaar een AquaCell.

Helderheid over water zonder kalk JEu | In samenwerking met Aqua Combi

wonen

W

aarom hebben jullie het apparaat gekocht? „We hadden een nieuwe badkamer en we hadden de afspraak dat mijn man altijd als laatste douchte, zodat hij de badkamer moest afdrogen om kalkaanslag te voorkomen”, zegt Yolanda. ,,Maar we hebben een heel mooie, geen goedkope badkamer en die willen we echt mooi houden. Daarom werd uiteindelijk de frustratie van de aanslag toch te groot. Helemaal omdat onze nieuwe douchekop, met honderd gaatjes, geregeld voor de helft verstopt zat. Dan pulkten we die gaatjes weer open en dan zag je gewoon dat we kalk eruit haalden. Sinds we de AquaCell hebben, is er echt nooit meer één gaatje verstopt.”

Er wordt weleens gezegd dat we in Nederland dergelijke apparaten niet nodig hebben. Hoe denken jullie daarover? „Kijk”, legt Gerard uit, „we konden ook honderdduizend jaren zonder. Dus wat is nodig? Wij zijn er heel blij mee.

Het is maar wat je zelf wilt.”

Yolanda wil daar nog wel iets aan toevoegen. ,,De douches van tegenwoordig worden steeds geavanceerder en verfijnder. Je hebt daardoor gewoon sneller last van kalk. Wij vinden het heel fijn dat we dat probleem niet meer hebben.

Geen witte aanslag meer in de badkamer, nooit meer een douche verstopt. Is dat nodig? Dat moet iedereen voor zichzelf bepalen. Wij hebben geen enkel commercieel belang, dus ons interesseert het niet of mensen zo’n apparaat aanschaffen. Maar voor ons is het een aanwinst.”

Merken jullie effect op huishoudelijke apparaten? Die zouden langer mee moeten gaan omdat er geen kalk meer in terechtkomt. Vooral in waterkokers zou je dat effect snel zien. „Wij hebben geen waterkoker”, roepen Yolanda en Gerard meteen in koor. „We hebben een gezellige ouderwetse fluitketel. Tsja, koffiezetapparaten en wasmachines zouden langer meegaan. Alleen kunnen wij daar niets zinnigs over zeggen. Je merkt pas iets als het fout gaat natuurlijk en dat is bij ons niet gebeurd. En als het goed is, gebeurt dat dus ook niet.”

Is zo'n apparaat installeren niet een helse klus? En heb je daarna eigenlijk uit alle kranen zachter water? „Joh, dat installeren doen die mensen van AquaCell. En perfect hoor”, zegt Gerard. ,,Eerlijk is eerlijk, niets dan lof.

Alles houden ze schoon en ruimen ze op. Ik wou dat iedereen zo te werk ging. Ze plaatsen het apparaat bij het punt waar het water de woning binnenkomt. Bij ons is dat de meterkast. Daardoor heb je uit alle kranen het zachte water.

Overigens komen er eerst mensen van de leverancier bij je thuis. Die bekijken of het zin heeft om er eentje te plaatsen en laten je met een test het verschil in hardheid van het water voor en na plaatsing zien.”

Merken jullie trouwens iets bij het schoonmaken?

Want er wordt beweerd dat er minder schoonmaakmiddel nodig is. „Oh ja, absoluut”, zeggen Yolanda en Gerard tegelijk. ,,Er wordt ook echt aangeraden minder wasmiddel in de wasmachine te gebruiken, omdat het meer gaat schuimen. We merken dat ook heel duidelijk als we met de hand afwassen.

Kennelijk heeft kalk ook effect op schoonmaakmiddelen.”

Even wat anders, zo’n AquaCell is natuurlijk niet goedkoop. Je bent al snel 2000 euro kwijt. Is het dat wel waard? „Ja, dat is ook weer zoiets hè”, verzucht Yolanda. „Dat moet iedereen dus lekker zelf beslissen. Wij hebben er goed over nagedacht. We waren in de gelukkige omstandigheid dat we het geld konden missen en voor ons is het ’t zeker waard geweest. Wij hebben een stukje frustratie afgekocht en ik vind het heerlijk onder de douche. En stel dat de huishoudelijke apparaten echt langer meegaan; dan is dat natuurlijk ook winst. Bovendien kun je het apparaat meenemen als je verhuist, dus je hebt er je leven lang plezier van.”

Is er nog iets opmerkelijks aan water zonder kalk waar we niet zo snel aan denken? „Ja”, lacht Gerard, „je hoeft je auto niet te drogen als je die hebt gewassen!”

Smaakt het water anders? „Nee, je proeft er niets van”, zegt Yolanda. „Maar je vóélt wel degelijk verschil!”

Hoezo? „Mijn vrouw zegt altijd dat ze zich onder de douche als een paling in een emmer snot voelt”, lacht Gerard. „Het voelt heel zacht. Alsof je je hebt ingesmeerd met een duur crèmepje. Echt heel lekker.”

Er gaan zelfs verhalen dat het huidkwalen zoals eczeem zou verlichten. Gaat dat niet een beetje te ver? „Nou”, zegt Yolanda. „Wij hebben kennissen die ook zo’n apparaat hebben aangeschaft omdat de man nogal last had van zijn huid. Zij zeggen dat het echt helpt. Je huid is gewoon niet meer schraal als je onder de douche vandaan komt. Dat het eczeem geneest, zal je ons niet horen beweren. Geen idee namelijk. Maar je merkt echt heel goed aan je huid dat het water zacht is.”

Yolanda en Gerard Bodewitz hebben geen last meer van kalk. ,,Er is nooit meer een gaatje van de douchekop verstopt."

57

Neem

offe

rte

uw

mee wij z ijn a ltijd goed kop er!

l or a o v Ook s egel t w u er kam n o o en w ren vloe

Hoogwaardige A-merken sanitair en tegels voor bodemprijzen, dat is Sani-Dump!

Hoogwaardige A-merken tegen absolute bodem-prijzen, dat is SaniDump! Merken zoals onder meer Sphinx, Grohe, SaniJura, Duravit (Philippe Starck), Thebalux, Primabad, Wisa, Vasco, Hotbath, Novellini, Riho, Detremmerie en Villeroy & Boch.

Kwaliteit staat bij Sani-Dump hoog in het vaandel.

Hoge kortingen door grootschalige inkoop van sanitair en de goede relatie met onze leveranciers.

Uw sanitair wordt speciaal voor u besteld bij de fabrikant. Geen restpartijen of B-keuzen!

Verder kijken is vaak overbodig, in onze showrooms vindt u een enorm assortiment, waaronder: 50 baden, 100 badmeubels en 75 douchecabines.

Daarnaast hebben wij het gehele assortiment kranen van Grohe, verschillende merken tegels, al het keramisch sanitair van Sphinx en Villeroy & Boch, kortom, u kijkt uw ogen uit!

Gelukkig wordt kiezen makkelijk omdat alle producten onder één dak staan in al onze mega-stores. Waar

u anders verschillende sanitairzaken moet bezoeken om een keuze te kunnen maken voor uw badkamer ziet u bij ons in één oog-opslag wat er allemaal te koop is.

Onze adviseurs maken voor u vrijblijvend een 3D-tekening zodat u uit ons uitgebreide assortiment de ideale indeling en badkamer kunt samenstellen. Tel daarbij op dat de A-merken sanitair een fabrieks-garantie van minimaal 5 jaar geven.

Dan begrijpt u dat Sani-Dump de juiste keuze is.

Sani-Dump maakt reclame de goedkoopste van de Benelux te zijn en dat is wat we ook altijd waarmaken.

Vandaar onze slogan: ‘Neem uw offerte mee, wij zijn altijd goedkoper!’

MAAK NU EEN GEHEEL VRIJBLIJVENDE AFSPRAAK OP

WWW.SANIDUMP.NL VOOR EEN PROFESSIONEEL ADVIES EN GRATIS 3D BADKAMER ONTWERP!

DE GROOTSTE EN ALTIJD DE GOEKDKOOPSTE MET SANITAIR & TEGELS! Aalsmeer - Almere - Amersfoort - Amsterdam - Bergen op Zoom - Breda - Capelle a/d IJssel - Cruquius - Delft - Den Haag - Dordrecht - Drachten - Geel (België) Groningen - Hoogeveen - Leeuwarden - Leiderdorp - Merksplas (België) - Middelburg - Nuenen - Roelofarendsveen - Roosendaal - Rotterdam - Sliedrecht Spijkenisse - *Terneuzen - Tilburg - Utrecht - Veghel - Volendam - Wijchen - Zaandam - Zaltbommel - Zoetermeer - Zwolle JEu *Terneuzen opening medio december

wonen

Met de lift naar de

slaapkamer

We willen het niet, maar we krijgen er bijna allemaal ooit eens mee te maken. Die dag dat het traplopen je tegen begint te staan. Maar je vertrouwde huis en buurtje verlaten om een gelijkvloerse woning te zoeken, dat gaat toch ook weer een stap te ver. De oplossing is eigenlijk heel simpel, maar wordt toch door velen over het hoofd gezien of als onhaalbaar bestempeld. En dat terwijl een lift in eigen huis wel degelijk echt tot de mogelijkheden behoort.

Traplift

TEKST Tjerk de Vries

V

rijwel iedereen is wel bekend met de trapliften van thyssenkrupp, maar deze fabrikant levert ook huisliften. En behalve het gemak en de vrijheid om probleemloos in alle kamers van het huis te kunnen komen, geeft zo’n lift een enorm luxe uitstraling aan het huis. Een investering dus die de waarde van de woning doet stijgen. De huislift is een mooi alternatief voor de traplift en heeft zelfs een aantal voordelen ten opzichte van een stoeltjeslift. Mensen in een rolstoel bijvoorbeeld zullen er veel gemak van ervaren en er kunnen meerdere mensen tegelijk in de liften, die overigens heel stil zijn. Daarnaast is een thuislift ideaal om zware boodschappen of de was in te vervoeren. De huisliften van thyssenkrupp worden gebouwd zonder machinekamer en er is daarom weinig ruimte voor nodig om de voorziening te plaatsen.

Zeer onderhoudsvriendelijk

Met de lift naar de slaapkamer is op deze manier dus helemaal geen utopie meer. Komend jaar introduceert thyssenkrupp drie compleet nieuwe huisliften. De liften zijn eenvoudig te bedienen met standaardstroomvoorziening en omdat ze echt zijn ontworpen voor gebruik in een woning, zijn ze zeer onderhoudsvriendelijk.

De techniek is minder complex dan die in traditionele liften, waarbij intensief onderhoud noodzakelijk is. Bovendien zorgen servicemonteurs altijd voor

een passend antwoord op eventuele vragen. En niet geheel onbelangrijk om te weten: huisliften zijn erg energiezuinig. Bij thyssenkrupp zijn er vier verschillende modellen huisliften. Deze verschillen van elkaar in hefvermogen, hefhoogte, snelheid, aandrijving, elektrische aansluiting en putdiepte. De lift met het grootste hefvermogen kan 500 kilo aan.

Over huisliften bestaan nogal wat misverstanden en dat is jammer, want daardoor laten veel mensen de kans lopen om hun leven een stuk comfortabeler te maken.

Zo’n 10 procent van de 65-plussers heeft problemen met traplopen, maar ook voor veel mensen die die leeftijd nog niet hebben behaald vormen trappen een vijand in eigen huis. Het kunnen sportblessures zijn, maar ook lichamelijke beperkingen die het traplopen dwarszitten. Knieën hebben hebben het sowieso zwaar te verduren op de trap.

Een van de misverstanden is dat een huislift alleen in nieuwbouwwoningen geplaatst kan worden.

Dat was vroeger misschien wel zo, maar met de nieuwe technieken is het heel goed mogelijk om in bestaande huizen een lift te bouwen. Dat komt doordat er nauwelijks een schacht nodig is en dus kan er ook een lift worden geplaatst in woningen waar geen rekening met extra ruimte is gehouden.

De kosten van een huislift zijn door deze nieuwe methode de afgelopen jaren ook nog eens fors teruggelopen.

Waar de huisliften een relatief onbekend fenomeen zijn, vormen de trapliften van thyssenkrupp inmiddels een begrip. De aankoop van een traplift wordt genomen om zo lang mogelijk zelfstandig te kunnen blijven wonen. Het voordeel van de trapliften van thyssenkrupp is dat ze op vrijwel alle trappen zijn te realiseren. Steile trappen en zelfs wenteltrappen zijn geen probleem.

Ook kunnen de liften aan zowel de binnen- als de buitenkant worden bevestigd. Trapliften worden op maat gemaakt op basis van de trapsituatie, onderaan en bovenaan de trap, en de wensen van de gebruiker.

Het gaat bij trapliften vooral over de op maat gemaakte rail. Een trap aan de spilzijde (binnenkant) heeft als voordeel dat deze door te trekken is naar de tweede of zelfs derde verdieping, waardoor er maar één lift nodig is.

In samenwerking met thyssenkrupp |

59

seks en relaties daten voor gevorderden

SAMEN EEN NIEUW LEVEN

Peter (58) en Steffie (57) Steffie en Peter kennen elkaar al zesenhalf jaar, waarvan ze drieënhalf jaar getrouwd zijn. Het liefst trekken ze er samen op uit en bezoeken ze tropische bestemmingen zoals Aruba, waar ze ook trouwden.

Hun bruiloft op Aruba verliep niet helemaal gesmeerd, maar werd uiteindelijk een droom van een dag. „Het boeket was nog niet gemaakt waardoor we tien minuten te laat aankwamen bij het stadhuis. Gehaast arriveerden we op het stadhuis, maar de trouwambtenaar stelde ons gerust. Ze had alle tijd voor ons”, herinnert Steffie zich.

Sindsdien zijn ze meerdere keren teruggegaan naar het eiland vanwege het fijne klimaat, de goede duikspots en het gevoel van thuiskomen. „Het is super om zulke mooie herinneringen te maken met haar”, glundert Peter.

Al vrij snel na hun eerste afspraak trok Steffie bij Peter in en maakte van zijn typische mannenhuis een echt thuis.

Het voelde voor hen meteen goed. Toch voltrok de overgang naar deze nieuwe fase in hun leven zich niet zonder slag of stoot.

Peter werd ernstig ziek en ook het verloren contact met een kind en kleinkinderen wierp een schaduw over hun prille geluk.

Gelukkig werden zij hierdoor niet afgeschrikt. „We hebben met volle overtuiging voor elkaar gekozen en we kunnen ons geen beter leven voorstellen dan met elkaar. Samen willen we oud worden.”

JEu

verliefd

Zo was ik nog nooit De liefde van je leven vinden op een site als Relatieplanet; het kan. En ja, ook als je al eens eerder gelukkig bent geweest in de liefde. Neem een voorbeeld aan deze drie stellen en kies voor de liefde!

TEKST Dieneke Boer | FOTOGRAFIE Femmy Weijs

61

NOOIT EEN SAAI MOMENT

Rob (67) en Ingrid (60) Rob en Ingrid zijn zeven jaar samen en inmiddels zes jaar getrouwd. Ze wonen samen in Hellevoetsluis, waar Rob al na twee dates introk bij Ingrid. „In welk standje wil je ons hebben?” vraagt Rob tijdens de fotoshoot.

Ingrid proest het uit en geeft hem een plagerig klapje op de arm. Ja, de seks is ook goed, verzekert het stel ons. Goed, weten we dat ook weer.

De volgende drie uur vertellen ze tientallen anekdotes van gebeurtenissen die ze de afgelopen jaren samen hebben meegemaakt. „We zijn al zeven jaar samen, en sinds ik haar ken heb ik nog geen saai moment gehad. Er gebeurt altijd wat als zij in de buurt is! Als er geen doos omvalt tijdens het winkelen, spreekt ze wel een gespierde Italiaan aan om aan haar dochter Barbara te koppelen.” Rob en Ingrid zijn dan ook graag geziene gasten in het café. „Ze zeggen weleens dat Rob me maar beter kan afvoeren na een paar uur dansen”, vertelt Ingrid. „Dan denken ze dat ik dronken ben, terwijl ik geen druppel drink!”

Ze zijn gewoon echt zo hilarisch van zichzelf en houden van dansen.

Binnenkort geven ze een groot feest voor de zestigste verjaardag van Ingrid. „Het is wel puzzelen hoor, de gastenlijst telt inmiddels zestig namen”, verzucht Ingrid, terwijl ze haar enthousiasme bijna niet kan verbergen. De twee hebben het naar eigen zeggen met elkaar getroffen. „We blijven zo doorgaan tot we niet meer kunnen. Samen.”

JEu

”

We zijn al zeven jaar samen en sinds ik haar ken heb ik nog geen saai moment gehad.

Er gebeurt altijd wat als zij in de buurt is

”

De eerste keer dat we elkaar zagen was het raak. Met onze levenservaring weet je wanneer het goed zit

seks en relaties

LIEFDE OP HET EERSTE GEZICHT

Wim (82) en Loes (80) Wim en Loes kennen elkaar nu tweeënhalf jaar en zijn dolgelukkig met hun relatie. Het liefst zouden ze bij elkaar wonen, maar dat blijkt toch lastig op deze leeftijd. Ze zien elkaar elke week.

Een groot deel van hun leven waren Wim en Loes samen met hun eerste partners. En plotseling waren ze toch weer alleen. Niet iedereen blijft zo lang fysiek gezond, blijkt maar weer. Wim heeft na zijn eerste vrouw nog een relatie gehad, maar helaas overleed ook zij. Daarna moedigde zijn zoon hem aan om het nog een keer te proberen. „Ik ben toch maar gaan googelen, en toen kwam ik haar tegen op Relatieplanet”, vertelt de inmiddels 82-jarige Wim, terwijl hij naar Loes knikt. Zij had inmiddels honderden reacties gehad, maar was meteen overtuigd door Wim. ,,De eerste keer dat we elkaar zagen was het raak. Met onze levenservaring weet je wanneer het goed zit”, verklaart Loes. En dat werd bevestigd door de kinderen van Wim, die laatst zelfs durfden te zeggen dat het net leek alsof ‘ons pap’ terug was. Hun vader was weer verliefd en dat was hem aan te zien. Hij leeft nog altijd op een roze wolk. Toch zijn Wim en Loes ook realistisch, want het is nu eenmaal zo dat het leven ooit ophoudt. Daarom zijn ze ook nog niet gaan samenwonen, want wat nu als er een van hen komt te overlijden? „Daar hebben we het vaak over”, bekent Wim. ,,Maar”, zegt de energieke Brabander, ,,we hebben het nu heel goed, laten we daarvan genieten.”

63

Willem Roelofs (1822-1897), Landschap met twee molens, olieverf op paneel 15 x 24 cm, gesigneerd

Van talent tot meester Willem en Albert Roelofs, vader en zoon

Willem Roelofs, studeert grotendeels in België maar geldt niettemin als de grote voorloper van de Haagse school.

Het liefst schildert hij de weidsheid van het Hollandse polderlandschap. Met losse toets en oog voor de wisselende werking van licht en schaduw. Een groot deel van zijn leven (1822-1897) woont hij in Brussel, maar hij komt vaak naar Nederland en staat dan met ezel en tube in de wei of in het bos. Zo wordt hij een beroemd en geliefd kunstenaar.

Albert Roelofs wordt geboren in Brussel, is een natuurtalent en krijgt al vroeg les van zijn vader, landschapschilder Willem.

Daarna bezoekt hij de Academie in Den Haag en wordt zelf een grote meester. Hij begint met landschappen (vrijer dan die van pa) maar kiest vervolgens voor portretten. Tjieke, zijn vrouw, inspireert hem tot figuurstukken, vol huiselijk geluk.

Zijn sprankelende werk wordt gerekend tot de Haagse School.

Op onze Wintersalon hangen twee heerlijke schilderijen en een gouache. Ze staan ook in de rijk geïllustreerde catalogus.

Kom kijken, kijken en misschien wel kopen.

Wie?

Simonis & Buunk is een kunsthandel met een rijke, veelomvattende collectie, uit de 19e en 20e eeuw. Een familiebedrijf: opa J.M. Simonis opent in 1950 een zaak in Apeldoorn, zoon Rien Simonis start in 1973 in Ede. Hij deelt veel kennis met zijn vrouw Sjaan en zijn dochter Mariëtte.

In 1977 wordt Frank Buunk (dan 21) medevennoot en luidt de naam voortaan voluit Simonis & Buunk. In 1980 treden Mariëtte en Frank in het huwelijk, in 1984 wordt Frank beëdigd als taxateur. Ook de jongste generatie laat zich niet onbetuigd. Zo bedenkt Kas (24) Fischer’s Auction, een veiling volgens een geheel afwijkende formule.

Wat?

Zoals gezegd: we hebben een keur aan kunst in huis, uit twee eeuwen. Met speurneus gevonden en zorgvuldig geselecteerd. Alle belangrijke genres en stromingen zijn vertegenwoordigd. Van romantiek tot impressionisme. Van Haagse School tot Groninger Ploeg, van expressionisme tot klassiek modernen en naoorlogse abstracten.

Albert Roelofs (1877-1920), IJspret, olieverf op doek 40 x 60 cm, te dateren 1899

VERKOOPTENTOONSTELLING T/M 6 JANUARI 2018

Waar?

In Ede, onlangs uitgeroepen tot de gelukkigste stad van Nederland. Dichtbij de Hoge Veluwe en Museum Kröller-Müller. We hebben daar drie panden, in de Notaris Fischerstraat: • de salons van de 19e eeuw (op nummer 30), • de galerie van de 20e eeuw (op nummer 19) • het spannende Fischerhuis (op nummer 27), met beeldentuin op de zon (en een heerlijke magnolia).

Welkom!

Wanneer?

De ene verrassing na de andere op de verkooptentoonstelling tot zaterdag 6 januari 2018. Open van 11-17 uur, ook zondag 31 december.

Gesloten op maandagen.

Catalogus? Maak € 10.- over: NL97 RABO 0309 3261 68 t.g.v. Koekkoek Doc. Stichting, onder vermelding van catalogus Wintersalon en uw adres.

Onze Wintersalon is open tot en met zaterdag 6 januari 2018, ook op zondag 31 december 2017, van 11-17 uur. Alleen niet op maandag. Maar ook na de Wintersalon bent u van harte welkom en is uw bezoek alleszins de moeite waard.

Waarom?

Omdat u bij ons van de ene aangename verrassing in de andere valt.

Notaris Fischerstraat 19, 27 en 30 6711 BD Ede | Tel: 0318 652 888

www.simonisbuunk.nl

Onbeperkt aangenaam leven in uw eigen huis met een lift van thyssenkrupp

“Een lift in eigen huis was een jongensdroom – nu maakt mijn mooie lift het leven zeer aangenaam” Han Peekel

Een kwaliteitslift in eigen woning Laat u een nieuwe villa bouwen of denkt u daarover na? Denk dan eens aan een huislift. Een echte lift in uw eigen huis zorgt voor aangenaam vervoer, kwaliteitsverbetering van uw toekomst en geeft ook nog eens meerwaarde aan uw huis. Onbeperkt genieten van uw hele woning. Doe nu de investering in een zorgeloze toekomst.

JEu

KIJK VO OR INFORM MEER ATIE OP H

UISLIFT .NL

Bel gratis 0800-5003 voor een afspraak

seks en relaties

LUST VOOR HET LIJF Vier je vrouwelijkheid Lingeriemerk Lonely is fanatiek ambassadeur van trots zijn op je eigen lichaam, ongeacht kledingmaat, huidskleur of leeftijd. Lingerie draag je niet voor anderen, maar voor jezelf, luidt hun filosofie. Geen push-ups en stringetjes, maar comfortabele lingerie waarin je je vrouwelijk, maar geen lustobject voelt.

Boegbeeld van hun campagne was model Mercy Brewer (56): ,,We worden allemaal ouder, en dat brengt zoveel mooie dingen met zich mee. Dat zouden we niet moeten ontkennen of proberen te verbergen.”

Bonnie Underwire Bra, €66,13 www.lonelylabel.com

Warme olie Deze kaars verandert als je ‘m aansteekt in een warme, geurige massageolie. Brand hem een kwartier, laat de olie vervolgens twee minuten afkoelen en breng hem dan aan op de huid. De weldadige geur van rozenhout (voor een kalmerend effect) en dennengeur (verbetert je stemming) zorgt in combinatie met de warmte voor een ontspannen gevoel. Je huid voelt daarna heerlijk glad en zacht.

The Ritual of Anahata massagekaars €21,50 www.rituals.com

Glad en sexy Weinig dingen zo aantrekkelijk als een man die zich voor de spiegel ouderwets scheert met kwast en scheerschuim. Als je het dan toch doet, doe het dan goed, vinden ze bij het Duitse merk Mühle. Deze driedelige set is een lust voor het oog, een lust voor je lijf én een lust voor je lief, want het zoent toch lekkerder met gladgeschoren wangen. De set bestaat uit een houder en een scheerkwast met synthetische vezels die net zo zacht zijn als natuurlijk dassenhaar en extreem lang meegaan. Deze vezels zijn minder kwetsbaar en sneller droog dan natuurlijk haar.

Mühle scheerset Sophist driedelig porselein. www.muehle-shaving.com €264

Foto: Harry Were

Pret in de slaapkamer Trakteer jezelf of een ander op ultrazacht satijnen beddengoed.

Niks lekkerder dan uitgeslapen wakker worden in een bed dat nog net zo knisperend schoon aanvoelt als de vorige avond. Dit aquakleurige design staat mooi bij elk interieur en zorgt voor een luxe uitstraling in je slaapkamer.

Met een subtiel bloemenprintje in parelmoerglans, gemaakt van 100% katoensatijn.

Charlyn overtrekset tweepersoons dekbed vanaf €119,95 www.essenzahome.nl

Lippen om te kussen Denk je dat rode lippenstift je niet staat? Waarschijnlijk heb je er nog nooit een geprobeerd die de juiste ondertoon heeft voor jouw huid. De Ruby Woo van MAC heeft een koele, blauwe ondertoon, in tegenstelling tot veel rode lippenstiften die een warme, meer oranje ondertoon hebben en alleen mooi staan als je een warme ondertoon hebt. Bovendien haalt een lippenstift met een koele ondertoon het wit in je tanden naar voren. Fijn, want naarmate je ouder wordt, worden je tanden wat geler. Bovendien neutraliseert de blauwe ondertoon de oranje tinten in je tanden.

Bijkomend pluspunt is dat de lippenstift heel mat is en dus lang blijft zitten.

Gebruik wel van tevoren een lip primer: die zorgt ervoor dat de kleur niet tussen de lijntjes kruipt. Smile! www.maccosmetics.nl €19,95

67

‘Seks kan een spirituele ervaring zijn’

De seks verandert naarmate je ouder wordt. Wordt ’t beter, of juist slechter? Deze keer doet Peggy-Sue Figueira (52) een boekje open over haar seksleven. Zij is bekend van televisieprogramma’s als Verslaafd en Utopia, waar zij verslaafden bijstaat tijdens het traject van afkicken. Zelf heeft Figueira een killerbody. En ze heeft graag vrouwen in haar bed die ook goed in vorm zijn.

TEKST Dieneke Boer | FOTOGRAFIE Corné van der Stelt

JEu

seks en relaties Peggy-Sue Figueira geeft zich bloot

69

V

iel je altijd al op vrouwen?

„Ik val al een behoorlijk lange tijd op vrouwen.

Uiteraard heb ik wel van alles geprobeerd met mannen. Maar ik wist al snel waar ik me goed bij voelde. Ik had dan ook al op jonge leeftijd een intieme ervaring met een vrouw. Dat was mijn eerste seksuele omgang. Ik was 15. Ik wist niet zo goed wat me overkwam. Ik zat op een meisjesschool en groeide op in een preutse omgeving. Ik had strenge ouders die van de kerk waren. De wereld is behoorlijk veranderd sindsdien.

Mijn eerste seksuele contact met een man was toen ik 19 was.”

Ben je altijd open geweest over je geaardheid? „Het was niet heel gemakkelijk. Zoiets deelde je niet zo snel in die tijd. De kerk had daar uiteraard ook een rol in. Mijn moeder vroeg er op een gegeven moment wel naar. Maar ik liet me niet tegenhouden en deed me niet anders voor dan ik was. Het werd gelukkig wel geaccepteerd.

Dat moest ook bijna wel, want ik had een grote ondersteunende rol in het gezin. Ook financieel. Het is niet zo dat ik die positie gebruikte, maar ik denk wel dat het van invloed was. Later werd ik er ook niet per se op aangekeken dat ik op vrouwen viel. Als ik met mijn partner was, waren we eerder een bijzondere verschijning en werden we daar op een leuke manier op aangesproken.

Dat is een unieke positie, dat besef ik. Die was misschien anders geweest als we er minder goed uit hadden gezien. Natuurlijk kregen we ook weleens commentaar. Er werd vaak gevraagd of we niet openstonden voor een trio. Daar hadden we een duidelijk antwoord op. Ik was ook best strijdvaardig daarin. Ik heb me nooit voor mijn geaardheid geschaamd. Het is vervelend dat homoseksualiteit tegenwoordig een wat negatieve ondertoon heeft voor sommige groepen mensen.”

Wat zoek je in een vrouw? „Vooropgesteld: ik ben niet op zoek. Ik geloof dat de liefde vanzelf moet komen.

Uiteraard ontmoet ik vaak genoeg leuke, mooie en interessante vrouwen. Maar er zijn toch weinigen die echt relatiemateriaal zijn. Ik ben wat dat betreft behoorlijk kieskeurig. Dat komt deels omdat ik in mijn leven twee pareltjes als vriendin en vrouw heb mogen kennen. Zij waren beiden prachtige vrouwen, zowel vanbinnen als vanbuiten. Als je zulke ervaringen hebt

JEu

gehad, weet je dat een nieuwe liefde vinden niet zo makkelijk zal zijn. Ik vind het wel belangrijk dat ze er verzorgd uitziet. Zelf sport ik fanatiek en houd ik me best veel met mijn uiterlijk bezig. Dat verwacht ik niet per se van een partner; maar ik denk wel dat ik eerder op eenzelfde type val. Ik voel me goed bij sporten omdat het gezond is. Als een partner diezelfde ervaring heeft en je kunt dit met elkaar delen is het helemaal mooi. Maar het belangrijkste vind ik de spirituele band. Ik zoek iemand die bewust in het leven staat en nadenkt over het leven na dit leven.”

Heb je vaak seks? „De afgelopen tijd heb ik eigenlijk geen gemeenschap gehad. Ik vind het niet gek dat je zulke periodes in je leven hebt. Als er weer iemand in mijn leven komt met wie ik een toekomst voor me zie sta ik er uiteraard wel voor open.”

Weet je snel wie goed partnermateriaal is? „Die wijsheid komt met de jaren. Vroeger dacht ik er minder over na. Ik had best lange relaties maar ik was over het algemeen gewoon lekker mijn ding aan het doen. Mijn eerste vriendin ontmoette ik op school, de tweede in een restaurant. In eerste instantie viel zij op mij. En terwijl de vriendschap groeide, stelde ze me een ultimatum: of we krijgen een relatie, of we stoppen met deze vriendschap. Ik ben toen voor de relatie gegaan. Achteraf misschien niet de beste, of meest doordachte keuze.

Maar zo stond ik wel in het leven. Ik zocht geborgenheid. Mijn volgende partner had echt een wow-factor. Met haar heb ik lang samengewoond. Uiteindelijk ontmoette ik iemand met wie ik ben getrouwd. Zij had een enorme aantrekkingskracht en was heel knap maar had ook een toffe attitude. Heel stoer, dat beviel me wel. Ze was ook erg sportief. Ik viel echt op dat afgetrainde.”

Waar ontmoet je het liefst nieuwe mogelijke partners? „Vroeger ging ik wel naar bepaalde kroegen waar vooral veel gays kwamen. Dat is inmiddels wel een aantal jaar geleden. Ik ga nog weleens uit hoor, maar anders. Dat komt deels door mijn professionele ervaringen met verslaving. Het is nu eenmaal zo dat je door inmenging van drank en drugs sneller met iemand mee naar huis gaat. Dat voelt niet goed. Ik ben altijd al op zoek geweest naar intimiteit, een band met een persoon. Als ik had gedronken vond ik het ook niet heel interessant om met

iemand seks te hebben. Eigenlijk ben ik op zoek naar een goed singlesplatform dat niet gebaseerd is op seks. Maar sex sells. Ik vind het wel lastig om te merken dat het niet makkelijk is om op een natuurlijke manier een leuk iemand tegen te komen. Ik ben benieuwd of ik ooit nog iemand vind van wie mijn hart sneller gaat kloppen. Dat is al jaren niet meer gebeurd.”

Heb je spijt van eerdere sekspartners? „Nee, ik vind het goed zoals het is gelopen.

Ook al heb ik, toen ik jonger was, niet goed doordachte keuzes gemaakt op dit gebied.

Er zijn natuurlijk wel gebeurtenissen waar ik nu mijn vraagtekens bij zet. Maar over het algemeen heb ik heel bewuste keuzes kunnen maken. Ik bepaalde of iemand mee naar huis mocht. En als iets me niet beviel mocht je ook weer weggaan. Of ik ging in een andere kamer slapen. Ik heb best wel veel lovers gehad denk ik. Ik weet hoe het spel werkt. Ik heb vooral veel leuke momenten gehad. Mijn laatste drie partners waren aantrekkelijke vrouwen met een goed lichaam en mentaal was de klik er ook. Ik realiseerde me later dat als ik iemand niet te gek vond, de seks ook niet spannend was.

Seks kan echt een spirituele ervaring zijn. Ik vind het belangrijk dat mensen beseffen dat niet alles om seks draait. Het leven is geen Woodstock. Het is veel meer.”

Hoe bedoel je? „Er gebeurt zoveel meer tussen de lakens dan seks. Ik geloof dat je voor de liefde kunt kiezen. We zijn uiteindelijk allemaal biologisch geprogrammeerd. Eerst zijn we zwaar verliefd en kunnen we niet van elkaar afblijven door de oxytocines. Na een of twee jaar is dat al minder, maar daar kun je voor kiezen. Liefde is een werkwoord, het is net als lopen. Ik loop, ik liep. Ik heb lief, ik had lief. Ik kies ervoor om jou aantrekkelijk te blijven vinden. En als dat niet lukt, moeten we daarover communiceren.”

Ben je van de one-night stands? „Nee. Ik begrijp niet hoe mensen zichzelf zo makkelijk aan een ander kunnen geven.

Vooral niet via een datingapp. De meeste gebruikers hebben toch maar één doel: met elkaar naar bed. Maar wat is seks als er geen chemie is? Ik kan me niet voorstellen dat je dan een fijne ervaring hebt. Ik ben heel sociaal, maar ben niet bereid om concessies te doen.”

Heb je andere seks als je ouder wordt? „Misschien niet bewust, maar er moet een deel van je ervaring invloed hebben op hoe

”

seks en relaties

Wat is seks als er geen chemie is?

Ik kan me niet voorstellen dat je dan een fijne ervaring hebt. Ik ben heel sociaal, maar niet bereid om concessies te doen

je seks hebt. Uiteraard weet je na al die jaren precies wat je fijn vindt. En ja, dat durf ik ook wel te delen. Dat wil trouwens niet zeggen dat de seks alleen maar beter wordt.

Een paar van mijn beste ervaringen zijn van een flink aantal jaar geleden. Je moet je veilig voelen en vertrouwen hebben. Het is niet zo dat ik, nu ik ouder ben, het gevoel heb dat ik alles weet. Om mij heen zie ik mensen die verder ontwikkeld en makkelijker zijn. Ik heb inmiddels best een preutse benadering van seks, vergeleken met die mensen. Ik ben eigenlijk helemaal niet zo op mijn gemak om het erover te hebben.

Misschien is het enige verschil dat ik, toen ik jonger was, minder lang zonder seks kon.

Je verandert nu eenmaal als je ouder wordt.

Merk je ook fysieke veranderingen? „Nee. Fysiek gezien ben ik nog steeds even zelfbewust. Het wordt steeds moeilijker om er goed uit te zien. Dat heeft alles met hormonen te maken. Je moet streng zijn voor jezelf. En dat ben ik. Het past ook niet bij me om niet fit te zijn. Ik ben heel vitaal, sta sterk en krachtig in het leven en ben gezond. Daarin voel ik mij een stuk jonger dan ik werkelijk ben.”

Je bent een fanatieke sporter. Hoe past dat binnen je seksleven? „Sporten is voor mij een hobby, en mijn enthousiasme deel ik graag als ik lesgeef.

Je schijnt een bepaald soort stofje aan te maken tijdens het sporten dat je ook aanmaakt als je seks hebt. Ik weet niet of ik die twee bezigheden met elkaar kan vergelijken.

Maar ik weet wel dat beiden een heel positieve invloed hebben op mij.”

Sommige mensen kunnen verslaafd raken aan dat geluksgevoel. „Zeker. Voor mijn werk help ik verslaafden met allerlei soorten problematiek. Die verslavingsproblematiek uit zich vaak in verschillende vormen. De meest bekende zijn drank en drugs, maar een seksverslaving komt ook best vaak voor.”

Je bent pas 52, die volgende partner komt nog wel, toch?! „Door mijn ervaringen weet ik wat ik wil.

Ik kom niet zo snel iemand tegen die aan al die eisen voldoet. En dat terwijl ik heel veel mensen tegenkom door mijn werk en mijn reizen. Maar dan nog zit er niemand tussen die en singel is en die de wow-factor heeft.

Maar ik ga ook niet krampachtig op zoek.

Ik denk niet dat ik gelukkig word als ik echt mijn best moet doen. Het moet op een natuurlijke manier ontstaan. Relaties kunnen best heftig zijn. Ik ambieer een rustig bestaan met iemand, maar dat lukte op de een of andere manier nooit. Misschien dat dat met een levensstijl zoals ik die nu heb uiteindelijk wel lukt.”

Peggy-Sue Figueira: ,,Ik begrijp niks van one-night stands.”

71

START UW REIS OP

presenteert de bucketlist 2018

WWW.EXPERIENCETRAVEL.NL 2.

1.

3.

12.

13.

4.

14.

5.

15.

6.

16

17.

10.

9

8

7

18.

19.

11.

20.

20 ONCE IN A LIFETIME BELEVENISSEN

ExperienceTravel viert in 2018 haar 20-jarig jubileum met de ultieme belevingslijst. Niet zomaar een willekeurige opsomming, maar een uitgekiende serie van ervaringen voor moderne ontdekkingsreizigers. Op nummer 1 staat uw eigen maatwerkreis naar een van de meer dan 60 reisbestemmingen. Voor ervaren ExperienceTravel reizigers is het allang geen verrassing meer, maar niet iedereen weet dat het mogelijk is om een reis te laten ontwerpen. De andere bucketlistreizen maakt u vanwege het karakter van de reis, de unieke begeleiding of de bestemming in gezelschap van gelijkgestemde reizigers.

Hieronder staat een kleine greep. Bekijk de hele bucketlist op www.ExperienceTravel.nl.

14.

FAMILIEREIS GALÁPAGOS

16.

WIJNREIS ZUID-AFRIKA

Ontdek de Galápagos eilanden met uw kinderen. Ga samen op zoek naar zeldzame vogels die nergens anders ter wereld voorkomen, zie reusachtige schildpadden van wel honderd jaar oud en zwem met zeeleeuwen. Er zijn ook gekleurde draakjes (leguanen) die zonnend op korte afstand zijn te benaderen. Leuk én leerzaam, omdat de unieke diersoorten zich niet bedreigd voelen en daarom gemakkelijk zijn te observeren en te fotograferen. Het kleinschalige cruiseschip biedt alle ruimte aan maximaal 16 personen om te zonnen en te ontspannen, maar ook om te snorkelen, kajakken en zwemmen.

Op deze reis wordt u persoonlijk ontvangen door de wijnmakers voor wijnproeverijen en rondleidingen achter de schermen in gezelschap van Cees van Casteren MW. Hoewel de eerste druivenranken al in 1652 door Jan van Riebeeck werden geplant, hoort Zuid-Afrika tot de nieuwe wijnlanden. De wijnhuizen produceren uiteenlopende smaken en schuwen experimenten niet. Ook de lokale keuken heeft zich culinair ontwikkeld naar een hoog niveau. Deze reis is daarmee een echte wining & dining belevenis in Kaapstad en de Kaapse wijnlanden. U verblijft in sfeervolle hotels op uitstekende locaties.

7-daagse cruise met vertrek 28 juli 2018 Reissom vanaf € 4.755 p.p. bij 2 personen

10-daagse wijnreis met vertrek 12 april 2018 Reissom vanaf € 3.995 p.p. bij 2 personen

Tip! Combineer de Galápagos met bijvoorbeeld de Amazonejungle van Ecuador.

Slechts 20 plaatsen beschikbaar

Laat een unieke reis op maat maken en bel ons voor een persoonlijk advies of mail naar info@ExperienceTravel.nl

Bel 073 – 548 22 28 Tip! Onze reisspecialisten bezoeken u ook graag na kantooruren bij u thuis als u dat beter uitkomt.

✁

MEER DAN 60 REISBESTEMMINGEN

INSPIRATIEB(R)ON Ja, ik ontvang graag gratis het ExperienceTravel Reisinspiratie magazine met de bucketlist.

Ja, ik ontvang graag het digitale magazine over de familiereis naar de Galápagos Ja, ik ontvang graag het digitale magazine over de Zuid-Afrika wijnreis Naam: ........................................................................................................................................................................... Dhr/Mevr

Voorletters ...........................

Adres: ......................................................................................................................................................................................................................................................

Telefoon: ...................................................................................... E-mail: ............................................................................................................................................

Larenweg 40 | 5234 KA ’s-Hertogenbosch JEu info@ExperienceTravel.nl | www.ExperienceTravel.nl

Stuur deze bon in een ongefrankeerde envelop naar: ExperienceTravel, antwoordnummer 10802, 5200 WB ’s-Hertogenbosch Door inzending gaat u akkoord met het ontvangen van reisinformatie van ExperienceTravel

JEUdec2017.ExpTr

Postcode ....................................................................................... Woonplaats: .................................................................................................................................

winnen

Exclusief voor onze lezers heeft Jeu Magazine mooie prijzen die we mogen weggeven. Wie weet word je wel de gelukkige winnaar.

MAIL EN WIN Giftcard Gassan Diamonds

Een weekend uitwaaien

Met de Gassan Diamonds Gift Card zit je altijd goed! Het perfecte cadeau voor een verjaardag, feestdag of voor iedere andere gelegenheid.

De Giftcard t.w.v. €200 is een jaar geldig en op elk moment inwisselbaar tegen de Gassanproducten. De Giftcard blijft waardevol, ook restantbedragen blijven onbeperkt geldig. De Giftcard is te verzilveren bij alle officiële verkooppunten van Gassan (excl. Gassan Schiphol) en op www.gassan.com.

Je maakt kans op een weekend weg naar Nationaal Park De Sallandse Heuvelrug of Nationaal Park Weerribben-Wieden. Je verblijft dan een aantal dagen in een van deze Nationale Parken.

Vanuit je lodge stap je zo op de steiger, in de boot en vaar je het Nationaal Park in.

Buitencentrum Sallandse Heuvelrug Grotestraat 281, Nijverdal www.sallandseheuvelrug.nl/ bezoekersinformatie Buitencentrum Weerribben Hoogeweg 27, Ossenzijl www.staatsbosbeheer.nl/ natuurgebieden/weerribben Bezoekerscentrum De Wieden Beulakerpad 1, Sint Jansklooster www.natuurmonumenten. nl/bezoekerscentrum/ bezoekerscentrum-de-wieden Er is ook een fluisterboot voor mensen met een fysieke beperking.

Deze Groene Wens Boot boeken kan hier: Groenewensboot.nl.

Lekker shoppen in Almere Almere-Centrum heeft ruim vierhonderd winkels, een paradijs voor elke shopfanaat!

Van grote warenhuizen tot kleine speciaalzaken: er is voor ieder wat wils. Vanuit Amsterdam ben je er binnen 25 minuten! Maak nu kans op een dagje shoppen in AlmereCentrum met shoptegoed van €200 en een lunch voor twee personen op het restaurantplein Belfort, inclusief leuke Almeerse goodybag.

Meedoen Wie in aanmerking wil komen voor een van deze prijzen, hoeft er vrij weinig voor te doen. Vóór 1 februari een mailtje sturen naar jeumagazine@tmg.nl met je naam en contactgegevens is al genoeg! Vermeld dan vanzelfsprekend wel eventjes voor welke prijs je in aanmerking wilt komen en vertel in één zin waarom juist jij die prijs moet krijgen.

Severin steelstofzuiger

Foto: Eljee Bergwerff photography

Wellness van hoog niveau In de wellnessresorts van TREATMENTS® is het heerlijk vertoeven. De luxe spat ervan af en de compleet nieuwe behandelingen zijn een lust voor lichaam en geest.

Win een dagentree voor 2 personen + 1 TREATMENTS® Hair & body showerfoam.

Stofzuigen wordt een koud kunstje als je deze stofzuiger wint! Met een exemplaar dat geschikt is voor harde en zachte vloeroppervlakten, waarbij de speciaal gemixte borstelharen allemaal een eigen functie hebben; de blauwe zijn speciaal geschikt voor het opvegen van dierharen en de rode voor stofdeeltjes. Na gebruik is deze borstel gemakkelijk uitneembaar voor reiniging. Haal de aluminium zuigbuis ertussenuit om de stofzuiger eenvoudig in te korten tot een licht en compacte handstofzuiger. Makkelijk voor de autobekleding of de trap.

Plaats de bijgeleverde kierenzuigmond op de zuigbuis en je maakt in een handomdraai de hoeken van je plafond stof- en spinnenwebvrij! Na gebruik leeg je eenvoudig de afvalbak, hang je de stofzuiger aan de bijgeleverde wandhouder en de accu laadt vanzelf weer op voor de volgende schoonmaakbeurt.

73

Uit liefde voor het leven