S E P T E M B E R 2 0 1 8 €4.95
ECONOMY LONG HAUL Alles wordt anders. Wie biedt wat en voor hoeveel achterin?
INTERVIEW TOPCHEF Margo Reuten & de ambities van een (Michelin-)ster...
TOP 20 PREMIUM
PLUS
De allerbeste stoelen uit de tussenklasse gerangschikt
Tried & tested • Oris horloges • Audi Q3 & Wellness in Spanje
WAAR NU HEEN? BP
OOST-EUROPA IN OPKOMST
2
Is uw data veilig?
van Carla Spierings “De beste manier om een datalek te voorkomen, is door ervoor te zorgen dat je de data niet hebt. In ons bedrijf is dat de norm. Wij verzamelen geen onnodige gegevens en gebruiken alleen de data die echt nodig is.�
Alle kantoren ISO 27001 gecertificeerd VCK Travel is de eerste Travel Management Company die voor de volledige organisatie het ISO certificaat 27001 heeft behaald. Deze certificering laat zien dat we voldoen aan de meest actuele standaard voor informatiebeveiliging. Dat geldt voor onze werkwijze, alle systemen en diensten binnen ons bedrijf. Ook in de toekomst kunt u op ons vertrouwen. We blijven garanderen dat uw gegevens bij ons een veilig onderkomen hebben.
vcktravel.nl | +31 20 6800 802 | info@vcktravel.nl
INHOUD
SEPTEMBER 2018
OP R EIS 23
DE BESTE STOEL
Welke airlines vielen in de prijzen voor hun Premium Economy
OP D E C OVER S E P T E M B E R 2 0 1 8 €4.95
ECONOMY LONG HAUL Alles wordt anders. Wie biedt wat en voor hoeveel achterin?
MOSKOU
42
E C O N O M Y O P M A AT
TOP 20 PREMIUM
PLUS
De allerbeste stoelen uit de tussenklasse gerangschikt
Tried & tested • Oris horloges • Audi Q3 & Wellness in Spanje
■ PREMIUM
KLASSE ■ RWANDA ■ ECONOMY OP MAAT
Waar ligt de toekomst van de reisklasse?
INTERVIEW TOPCHEF Margo Reuten & de ambities van een (Michelin-)ster...
SEPTEMBER 2018
32
Culinair genieten in Rusland
29
BUSINESS TRAVELLER
SAN FRANCISCO
De leukste tips voor een van de fijnste steden in de VS
F E AT UR E S 27
WAAR NU HEEN?
■ OOST-EUROPA ■ GADGETS
WAAR NU HEEN? BP
OOST-EUROPA IN OPKOMST
7
LIF E S T YLE 51
38
LIFESTYLE NIEUWS
De mooiste nieuwe producten 56
WELLNE SS IN SPANJE
5
Kom geheel tot rust 63
HORLOGES
Oris maakt een come back
51
63
R WANDA NIEUWE TOPPER
61 businesstraveller.nl
SEPTEMBER 2018
Nóg meer comfort
Thalys heeft de toekomst In 2019 wordt reizen met Thalys nóg
5 extra redenen:
aantrekkelijker: nieuwe treinstellen met meer
1
Elke dag 12 treinen, alle keuze
comfort en 7% extra capaciteit. Nog meer goed
2
Sneller en groener dan de auto
nieuws: vanaf april 2019 kan je vanuit Nederland
3
Altijd online met WiFi
direct naar luchthaven Charles de Gaulles.
4
Gunstige corporate fares
Bon voyage!
5
Binnen 3 uur hartje Parijs
“Niet voor niets kiezen steeds meer reizigers voor de trein: het is gewoon de meest comfortabele manier van reizen! En met de vernieuwde treinen blijven we deze belofte zeker waarmaken.” - Arletta van Alteren, Accountmanager Business Travel
NSinternational.nl
VOORWOORD
Trends
H
et zijn, bijna onopgemerkt, toch roerige tijden in de zakelijke reiswereld. En dat komt als eerste omdat de politiek zich weer eens hard met het zakenleven ‘on the road’ bemoeit. Zo moeten 36 internationale airlines Taiwan opeens als onderdeel van China in hun uitingen aangeven. Aldus de wens van datzelfde China, en de airlines gingen massaal overstag. Sorry Taiwan, maar business is business. Waar geen business meer is, is in Teheran. KLM stopte de kersverse route recent, BA en Air France volgden. Ook hier een gevolg van politieke acties, en daarop volgende economische gevolgen. Je mag er van vinden wat je denkt, maar het is een teken aan de wand. De trend van globalisering waar pakweg tien jaar geleden iedere trendwatcher fier van repte, wordt stevig gehinderd door protectionisme en nationalisme. Maar gelukkig zijn er ook mooie trends te bespeuren. Lowcoster Ryanair laat betalen voor de rolkoffer en van mij mogen andere airlines dit overnemen, als dit een lagere ticketprijs betekent. Want sommige passagiers nemen het begrip rolkoffer wel erg ruim. De nieuwe maatregel leidt er mede toe dat je sneller aan en van boord bent. En zo blijven we naast deze twee trends, ook de rest van het zakelijk reisnieuws graag voor u verslaan. Met deze maand de beste Premium Economy stoelen, een culinair interview, heel leuke bestemmingen wereldwijd en uiteraard de laatste must have voor om de pols of op de weg. Veel lees- en reisplezier!
7
Tijn Kramer Hoofdredacteur
COLOFON
businesstraveller.nl
N O V E M B E R 2 0 1 7 €8.95
VOOR U GETEST
TOP 10 HOT CITIES De meest trendy steden voor het aankomende jaar...
Polaris Business Class United Hotel New York in Rotterdam
EXTREME FOOD
PLUS
Wie durft het te proeven? Van kogelvis tot slangenhart...
Viva Las Vegas • Horloges voor 2018 • Wijnman Bert de Boer
JAARLIJKS ABONNEMENT: Bespaar 5 procent op een abonnement van 2 jaar en 10 procent op een abonnement van 3 jaar.
KAAPSTAD Grootste wijn, prima zaken, gouden strand en de Big 5...
BP
CONTACT REDACTIE 035-6728848 EMAIL redactie@travmedia.nl SALES tel 035-6728855 of 035-6728852 EMAIL sales@travmedia.nl
ABONNEMENT tel 035-6728830 email redactie@travmedia.nl
DE KUNST VAN
UITGEVER Tom van Apeldoorn HOOFDREDACTEUR Tijn Kramer REDACTIE Theo de Reus, Belinda Meijers, Sofie Smets, Dylan Cinjee, Alexandra Meijer, Sharon Evers en redactie UK Business Traveller COMMERCIEEL DIRECTEUR TJ van Apeldoorn SALES Dennis Ebbers, Dennis de Groot en Djordy Giesbers ART DIRECTOR Seb van Apeldoorn en Iris Beenen MARKETING Kim Kuijer en Mandy Baggelaar
PANACEA 41-43 MADDOX STREET, LONDON W1S 2PD TEL +44 (0)20 7821 2700 BUSINESSTRAVELLER.COM
NEDERLAND: 1 jaar, f42.95 2 jaar, f79 3 jaar, f115
SEPTEMBER 2018
VOORIN
SINGAPORE
RECORD
8
SINGAPORE AIRLINES is binnenkort weer de houder van de langste commerciÍle vlucht ter wereld. Op 11 oktober 2018 start de airline met een non-stop service van Singapore naar Newark Liberty International airport. De mammoetreis zal ongeveer een afstand overbruggen van 16.700 km (9.000 zeemijl) en duurt maximaal 18 uur en 45 minuten, waarmee de service van 17 en een half uur van Qatar Airways wordt overtroffen (14.535km) van Doha naar Auckland – de huidige titelhouder. De vluchten worden uitgevoerd door de nieuwe Airbus A350-900ULR (ultra-lange afstand), waarvan Singapore de eerste klant is. Het eerste vliegtuig wordt in september opgeleverd. Het vliegtuig met 161 zitplaatsen heeft twee klassen: 94 Premium Economy zitplaatsen en 67 Business Class zitplaatsen. De luchtvaartmaatschappij heeft de route al eerder (in 2013) gedaan, maar liet deze vallen omdat het toen met A340-500's werkte en dat bleek economisch niet haalbaar. De huidige generatie toestellen is veel zuiniger. De route zal aanvankelijk driemaal per week worden uitgevoerd, vertrekkend van Singapore op maandag, donderdag en zaterdag. Dagelijkse operaties beginnen vanaf 18 oktober als een extra A350-900ULR-vliegtuig in dienst wordt genomen. singaporeair.com
SEPTEMBER 2018
businesstraveller.nl
4
VOORIN
Nieuwe hotels in Edinburgh
THE PRINCIPAL EDINBURGH CHARLOTTE SQUARE Dit gebouw in het hart van Edinburgh New Town is sinds de opening in de jaren 1880 een hotel, het was eerder bekend als The Roxburghe. Na een renovatie ter waarde van 35 miljoen euro, voltooid in september 2017, die alle 199 kamers omvatte, is het nu The Principal Edinburgh Charlotte Square. Onder de nieuwe toevoegingen is een tuin, een Libanees restaurant en een spa. Vanaf £ 180 per nacht. phcompany.com
THE EDINBURGH GRAND Een van de nieuwste verzameling luxe appartementen met hotelservice in de Schotse hoofdstad was misschien al bekend bij mensen werkzaam in het bancaire wezen: Lateral City Apartments was ooit het hoofdkwartier van de Royal Bank of Scotland. Gelegen aan de hoek van St Andrew Square in de nieuwe stad en omringd door Georgische gebouwen, telt het 50 appartementen en een penthouse met prachtig uitzicht. Het complex bevat ook een restaurant, bar, koffiehuis en champagne bar. Vanaf £ 180 per nacht. lateralcity.com
NIRA CALEDONIA Opgestaan uit de as, nadat het gebouw bijna ten onder ging aan een brand. Maar zie nu, Nira, een boetiekhotel, lid van Small Luxury Hotels of the World, is heropend in mei. De renovatie heeft de 28 kamers tot piekfijne moderne status gebracht. Het ligt op 15 minuten lopen van Princes Street, ophet Stockbridge-gedeelte van de New Town. Eten en drinken komt uit de bar en de grill (Blackwood's) en kamers zijn vanaf £ 149. niracaledonia.com
MV FINGAL Drijvend aan de kade van Haven van Leith, geflankeerd door het Royal Yacht Britannia, vind je het enige ‘Boatique’hotel in Edinburgh. Het schip, dat ooit behoorde aan de kustwacht, is getransformeerd tot een bijzonder hotel met 23 kamers en twee luxe hutten. De accommodatie heeft ook een bar en restaurant, samen met een balzaal dat 80 mensen kan verwelkomen. Het gaat open in september. fingal.co.uk
businesstraveller.nl
9
De geur van Italië ACQUA DI PARMA’S Chinotto
van ACQUA DI PARMA di Liguria heeft accenten van jasmijn, geranium, kardemom en rozemarijn, afgerond met musk en patchouli. Net als een ochtend slenteren langs de rotsachtige kustlijnen van Ligurië in Italië. 79 euro voor 75ml; acquadiparma.com
SEPTEMBER 2018
Corendon Village Hotel Amsterdam
Need to meet? ✔ Grootste hotel van de Benelux! ✔ 680 moderne hotelkamers ✔ 11 flexibele vergaderruimtes
✔ Dé locatie voor congressen, workshops, party’s, meetings, etc. ✔ Perfecte ligging nabij Schiphol
Corendon Village Hotel Amsterdam
✔ Ruimte voor 8 tot 600 personen ✔ Volop parkeergelegenheid
Neem voor meer informatie contact op met ons Meeting & Events team Corendon Village Hotel Amsterdam Schipholweg 275 • 1171 PK Badhoevedorp +31 (0)20 820 78 81 • events.village@corendonhotels.com corendonhotels.com/village
VOORIN
COGNAC X BOURBON
Korean Air aan de top
KOREAN AIR IS VERKOZEN tot ‘s werelds best presterende luchtvaartmaatschappij in het jaarlijkse World Airline Report van Air Transport World (ATW) dat MARTELL is natuurlijk onlangs werd gepubliceerd. De wereldberoemd voor Cognac, luchtvaartmaatschappij boekte maar dit is iets nieuws – een vorig jaar een nettowinst van 850 Cognac VSOP gerijpt in Kentucky miljoen, een bij benadering 1,4 bourbonvaten, met dus de subtiele miljard positieve verandering ten toevoegingen van vanille en opzichte van 2016. De Koreaanse geroosterde eik. Regels zijn echter luchtvaartmaatschappij was ook regels, en de innovatie betekent dat gerangschikt in ‘s werelds top het drankje dus niet kan worden 20 luchtvaartmaatschappijen in benoemd als ‘Cognac’ - vandaar de bedrijfsopbrengsten en de top 25 term 'Spirit Drink'. 55 euro voor 70cl; FAW_ga_btmf_businestraveller_175x110_0mm_aug18v1.pdf 1 21-Aug-2018 16:35:18 in operationele winst. martell.com
C
M
Y
NIEUW TARIEF BIJ THALYS THALYS LANCEERT ‘PREMIUM MINI’. Hiermee kunnen groepen van twee tot zes personen profiteren van de voordelen van de luxe klasse. Per maand worden 2000 tickets voor dit tarief aangeboden. Bij het Premium Mini-pakket is gratis wifi, extra ruime stoelen en een maaltijd inbegrepen. Tickets zijn vanaf nu al beschikbaar.
11
Van Multinational tot MKB, Een Succesvolle Zakenreis naar Indonesië Begint bij Garuda Indonesia
CM
MY
CY
CMY
K
garuda-indonesia.nl/zakelijk
businesstraveller.nl
SEPTEMBER 2018
TRIED EN TESTED HOTEL
Sofitel Legend The Grand Amsterdam
12
A C H T E R G R O N D Heeft u even? Want als er iets bijzonders is aan The Grand, dan is het wel de rijke historie die daar bij hoort. Sinds de 15-de eeuw heeft het gebouw verschillende functies gekend. Onder andere als klooster, Admiraliteit en stadhuis. Pas sinds 1992 staat het gebouwencomplex aan de Oudezijds Voorburgwal bekend als een vijfsterrenhotel. In 1578 werd het nonnenklooster van de Heilige Cecilia door de stad in beslag genomen en als Princenhof ingericht om aan hoge gasten logies te bieden. Aan prins Willem II van Oranje bijvoorbeeld. In 1590 werd een gedeelte van het voormalige Catherinaklooster ingenomen door de Admiraliteit. Tussen 1652 en 1656 en tussen 1808 en 1988 werd de Princenhof gebruikt als stadhuis. Na het afbranden van het oude stadhuis op de Dam, op 7 juli 1652, verplaatste het stadhuis tijdelijk naar de Oudezijds Voorburgwal, waar het werd gebruikt als voorlopig onderkomen voor de burgemeesters en de vroedschap. Na de ingebruikname van het nieuwe stadhuis op de Dam in 1655, werd in 1656 het hele gebouw afgestaan aan de Admiraliteit. Maar met de komst van de Bataafse Republiek in 1795 kwam een einde aan het bestaan van de Admiraliteit. In 1808 werd het gebouw weer als stadhuis in gebruik genomen. In het stadhuis op de Dam nam koning Lodewijk Napoleon zijn intrek en diende het onderkomen voortaan als Paleis. Tussen 1924-1926 kreeg het stadhuis aan de Oudezijds Voorburgwal een nieuwe gevel in de stijl van de Amsterdamse school. Daarna werd het interieur onderhanden genomen, mede met wandschilderingen van vooraanstaande kunstenaars, zoals de bijzondere wandschilderingen van Chris Lebeau, in de Trouwkamer Eerste Klasse. Daarnaast werd Karel Appel gevraagd om een muurschildering te maken in de toenmalige kantine van het stadhuis. Op SEPTEMBER 2018
14 juli 1988 vond in het gebouw de laatste gemeenteraadsvergadering plaats. Het gemeentebestuur verhuisde toen naar de Stopera op het Waterlooplein. Het complex werd gerenoveerd en verbouwd tot het vijfsterrenhotel The Grand Hotel, dat in 1992 haar deuren opende. (bron: gemeente Amsterdam)
H O E I S H E T ? Luxe. Meteen bij binnenkomst voel je dat je op een plek bent waar vroeger prominenten vertoefden. De vijfsterren luxe in combinatie met de Franse grandeur (Sofitel is onderdeel van de Franse multinational Accor Hotels) voelt sfeervol en toch modern aan. Sofitel Legend The Grand Amsterdam ligt midden in de stad tussen twee grachten, en toch stap je binnen in een oase van rust. Het spreekt voor zich dat je hier vanaf het begin tot het eind in de watten wordt gelegd. Nooit meer naar huis! W A A R I S H E T ? Aan de Oudezijds
Voorburgwal, gelegen tussen de twee oudste grachten van Amsterdam: midden in het centrum dus, dichtbij de Dam en de Nieuwmarkt. Vanaf Centraal Station is het hotel te voet aan te doen, en anders is het een halte met de metro. Vele bezienswaardigheden liggen op een korte wandeling van het hotel, zoals de Dam en Madame Tussaud's, maar ook de gezellige Negen Straatjes. Voor de autorijders: er is beperkte parkeergelegenheid in de ondergrondse parkeergarage en op de courtyard. Van tevoren reserveren wordt daarom zeker aangeraden. Gasten betalen €6,50 parkeerkosten per uur, met een maximum van €50 per dag.
K A M E R F A C I L I T E I T E N Sofitel Legend The Grand Amsterdam telt 177 kamers, waaronder 52 suites met butlerservice. Dit hotel is trouwens het enige hotel in Nederland dat butlerservice biedt. Alle
kamers beschikken onder andere over een kluis, turndown service, flatscreen TV (met rekeninginformatie), een bureau, minibar en – ook wel eens fijn – een mogelijkheid tot openen van ramen (diverse kamers). Het bed sliep heerlijk. Mede dankzij Sofitel MyBed, een beddenconcept dat speciaal voor Sofitel ontwikkeld is. Ook biedt het hotel een kussen-menu om het slaapcomfort nog meer te bevorderen. Het hotel beschikt over Superior kamers, Luxury kamers, Junior Suites, Prestige Suites, Canal House Suites, Opera Suites, Imperial Suites en een Royal Suite. Ik verbleef in een mooie Junior Suite. Een ruime moderne kamer (45 m2), met een kingsize bed, uitzicht op de binnenplaats, een bad (met televisie), een inloopregendouche, heerlijke badproducten van Hermès en een flinke HD-televisie. Deze suite beschikt ook over butlerservice.
R E S T A U R A N T E N B A R S Bridges
Dining, het Michelin-ster restaurant in het hotel, en Bridges BarBistro zijn een paar businesstraveller.nl
TRIED EN TESTED HOTEL
13
maanden geleden gerestyled. Visrestaurant Bridges Dining heeft sinds 2013 een Michelin-ster en biedt à la carte opties en een menu van de chef (4, 5 of 6 gangen). Ook een unieke ervaring om het diner net even wat bijzonderder te maken: Bridges Dining heeft een speciale Chef's Table in het midden van de keuken. Het andere restaurant, Bridges BarBistro, heeft in januari een metamorfose ondergaan, waarbij het restaurant een geheel nieuw interieur en kaart heeft gekregen. Bridges BarBistro heeft een menu voor de hele dag; van ontbijt tot diner en van lunch tot snacks. De bar is ook een perfecte plek om een lekkere cocktail te drinken. Een drankje in The Flying Dutchman zou ik ook zeker niet overslaan: een Amsterdams bruin café met een ruime keuze aan tapbieren, malts en whiskey’s. De Library ‘Or’ is perfect om rustig de krant of een boek te lezen. En de beste plek om tot rust te komen naar mijn mening? Dat is zeker in de binnentuin.
B U S I N E S S 19 Vergaderruimten, met een
maximum capaciteit van 320 personen en een maximale dinercapaciteit van 200… Dat verwacht je niet per se in een vijfsterrenhotel middenin het centrum van Amsterdam.
businesstraveller.nl
Vijf van deze ruimtes hebben de officiële historische status, en werden gebruikt toen The Grand nog een stadhuis was, onder andere de Raadszaal (waar prinses Beatrix het burgerlijk jawoord gaf!), het kantoor van de burgermeester en de Trouwkamer Eerste Klasse. Daarnaast biedt het hotel veel ruimte aan moderne (conferentie)zalen. Genoeg mogelijkheden voor traditioneel vergaderen, maar ook voor allerlei andere feesten en partijen. Want zeg nou zelf, een evenement hosten op dezelfde plek waar onze voormalige koningin trouwde… Dat is best bijzonder.
L E I S U R E The Grand is een museum op zichzelf, een gebouw vol historie. Elke ruimte vertelt weer een andere geschiedenis, elk kunstwerk een ander verhaal. Michael Jackson deelde warme chocolademelk uit aan zijn fans toen hij logeerde in The Grand en Winston Churchill bracht ook een bezoekje aan de Oudezijds Voorburgwal... Daarom is een tour in het gebouwencomplex, die elke ochtend om 11:00 uur voor gasten wordt gegeven, zeker een aanrader. Wat verder te doen? Naar de spa (SoSPA) of naar de fitnessruimte (SoFIT). Maar wandel vooral rond, en geniet in de heerlijke groene binnentuin – er
staan hier in het voorjaar en de zomer altijd planten en bloemen in de bloei – of van het gerestaureerde schilderij van Appel bij de ingang van Bridges.
O O R D E E L ‘Leven als God in Frankrijk’ is hier wel van toepassing. Maar dan middenin het centrum van Amsterdam. Een heerlijk verblijf, waar natuurlijk wel een prijskaartje aan hangt. Maar het hotel past naadloos in het rijtje van de must-sees van Amsterdam, gecombineerd met goede service en comfort. Na het gezonde champagneontbijt ben ik in ieder geval weer opgeladen voor een nieuwe dag. Sofie Smets
CONTACT Oudezijds Voorburgwal 197, 1012 EX, Amsterdam, tel: (+31)20/5553111 H2783@sofitel.com www.sofitel-legend-thegrand.com
SEPTEMBER 2018
TRIED EN TESTED VLUCHT
Norwegian B787-9 Premium LONDEN-NEW YORK
14
A C H T E R G R O N D Norwegian is nu de op een na grootste long haul maatschappij op Londen Gatwick, met 13 directe langeafstandsbestemmingen, waaronder Singapore. Het vliegt 11 routes naar de US en voegt vanaf 29 oktober een derde dagelijkse frequentie toe op de New York JFK-route. C H E C K - I N Ik arriveerde om 14.05 op London Gatwick voor mijn vertrek om 17.05 op DI7015 naar New York JFK Terminal 1, een vlucht van bijna acht uur. Noorse vliegtuigen vertrekken vanaf de South Terminal. De check-in was erg traag omdat de agent een probleem had met twee passagiers en de desk verliet om dit uit te zoeken. Hierdoor was er een vertraging van 15 minuten. Uiteindelijk verscheen de incheckagent weer en gebruikte ik de fasttrack beveiliging; ik had alleen handbagage, maar Premiumpassagiers kunnen twee koffers van 20 kilo meenemen. Eenmaal door de tax free ging ik de roltrap op naar de No 1 Lounge, SEPTEMBER 2018
die was inbegrepen in de prijs van het Premium-ticket.
B O A R D I N G We begonnen
om 16.30 met boarden bij Gate 13. De stewardessen waren opvallend gekleed, de mannen met geruite jasjes en de vrouwen in strakke marineblauwe uniformen met rode en witte details. Zoals je zou verwachten van een Dreamliner B787-9: de ramen waren mooi en groot. Er was ook veel hoofdruimte en flinke overhead-kluisjes.
D E S T O E L De configuratie
is 2-3-2 en stoelen zien er hetzelfde uit als die in de B787-8-vliegtuigen en het eerder afgeleverde B787-9toestel. Maar er zijn er meer in de Premium-cabine en ze hebben minder beenruimte. Het aantal Premium-stoelen is verhoogd van 35 naar 56 (en de Economy-stoelen zijn teruggebracht tot 282), goed voor een totaal van 338 stoelen. Deze nieuwe configuratie vermindert de stoelafstand
(beenruimte) van 46 inch tot 43 inch. De Premium-stoelen zijn groter dan die van de Premium Economy-stoelen van andere luchtvaartmaatschappijen, maar het zijn geen Business Classstoelen. De beensteunen gaan omhoog en de stoel verstelt op de oude manier: zodat deze in de ruimte van de passagier achter je schuift (en de stoel voor je in jouw ruimte). De stoelen zijn comfortabel om in te zitten en te slapen. De IFEschermen komen uit de arm van de stoel - wat betekent dat je het niet kunt zien voor het opstijgen en landen, zoals in Economy. De IFE gebruikt een touchscreen, maar er zit ook een kleine controller in de zijkant van de stoel. Deze controller bevindt zich niet op een ideale plek en zit vast, dus als je de tafel naar beneden legt, zit deze in de weg.
Er is AC-voeding op de plaats voor apparaten en er zit een USB-poort in het IFE-scherm. Long haul wifi staat op de planning van de Dreamlinervloot, misschien kunnen we het al aan het einde van dit jaar verwachten.
B E S T E P L A A T S De
middelste stoelen zijn de plaatsen die je moet mijden, omdat je er heel moeilijk in en uit komt wanneer alle stoelen achterover liggen. Dat gezegd hebbende, ze hebben ook de meeste ruimte onder de stoel aan de voorkant - handig als je je spullen daar wilt neerzetten. De stoelen aan het gangpad, zoals 1D, 1F, 2D en 2F hebben niet veel ruimte, maar je kunt gewoon opstaan om bij de overheadruimte te komen. Dus de beste zijn waarschijnlijk
businesstraveller.nl
TRIED EN TESTED VLUCHT
BESTE Laag tarief en on-board service die de verwachting overtreft
PRIJS De internetprijs voor een retour Premium Flex flight van Gatwick naar New York JFK in augustus 2018 start vanaf 1500 euro; Premium retour vanaf 1100 euro
VLUCHTDUUR 8 uur
de stoelen aan het gangpad, ongeveer in het midden van de cabine.
D E V L U C H T We kregen appelsap, sinaasappelsap of water aangeboden. Op elke stoel lag een deken van goede kwaliteit klaar. Er was vervolgens wat vertraging, waarbij de piloot ons op de hoogte hield van de reden (drie passagiers met ingecheckte bagage waren niet bij de gate aangekomen). Na 20 minuten vertrokken we van de gate en de piloot zei dat we die tijd onderweg zouden inhalen. Hij had gelijk, dat hebben we gedaan. Er worden geen amenity kits aangeboden (omdat die er niet zijn), maar wel koptelefoons. Ik heb een hoofdtelefoon met noise-cancelling en ik raad je aan om deze zelf ook mee te nemen om het meeste uit de IFE of je eigen telefoon of tablet te halen. Er was een kleine keuze aan redelijk up-to-date Hollywood-films. Het tafeltje komt uit de andere arm van de stoel naar de IFE en was goed en stevig. Ik had geen problemen om het te gebruiken voor het werken op mijn laptop businesstraveller.nl
of eten. Service wordt geleverd vanaf de achterkant van de cabine, maar vertrekt vanaf de voorkant, per trolley. Rond 18.05 kwam de drankenservice langs. De keuzes waren: prosecco, een biertje – Heineken, één witte wijn – een Sauvignon Blanc uit Bordeaux, of een rode – een Minervois Cabernet-Syrah blend. Kort daarna kwam de maaltijdservice langs met een keuze uit drie hoofdgerechten: kip met aardappelgratin, heek in een beurre blanc of lamsrug in een rozemarijnjus met geroosterde aardappelen, gegrilde asperges en een munterwtenpuree. De stewardess beschreef de maaltijdkeuzes, en net als al haar collega's aan boord, was ze professioneel en informatief – vooral gezien het feit dat ze las met handgeschreven notities die op een post-its waren geschreven. Het eten was lekker en warm. De stewardessen boden vervolgens andere drankjes aan, waaronder een selectie van miniatuur Baileys, cognac of whisky met plastic bekers, die ofwel leeg waren of gevuld met ijs; een leuke maar zuinig detail. Thee en koffie werden ook
aangeboden. Na de lunch wilde ik een tijdje slapen, en hoewel de lichten gedimd waren, was er toch veel licht in de cabine, dus vroeg ik om een oogmasker en oordopjes. Het personeel verontschuldigde zich, maar er waren er geen aan boord. Ik denk dat dit iets is dat Norwegian moet heroverwegen, maar neem het ondertussen zelf mee om de schittering van IFE-schermen 's nachts te voorkomen. Als voorbeeld van hoe goed de service was, zei een steward dat ik zijn eigen oogmasker kon gebruiken (dat hij aan boord had meegenomen van een andere luchtvaartmaatschappij). Ik was erg dankbaar en kreeg een uur slaap dat ik nodig had na een vroege start die dag. Dit was typerend voor de service. De stewardessen stopten nooit met werken, ze liepen het gangpad op en af met de drankjes die besteld werden via het IFE-systeem, en ook met trays met water. Ongeveer 90 minuten voor de landing vond er een tweede, niet-gekozen maaltijdservice plaats. Dit was een quiche met
CONTACT norwegian.com 15
salade en enkele plakjes salami, kaas, een chocoladereep en nog meer drankjes.
A A N K O M S T We landden
om 19.50 lokale tijd, iets voor op schema, maar moesten 30 minuten wachten om een vrije stand te krijgen. Eenmaal buiten was er een korte wandeling naar de douane en hier duurde het ongeveer 15 minuten.
O O R D E E L Dit was een uitstekende vlucht, na de aanvankelijke irritatie tijdens het inchecken. Als twee dingen indruk op me hebben gemaakt (en me verrasten) was het hoe goed de service aan boord was, en hoe goedkoop de tickets. Zelfs de Premium Flex is voordelig in vergelijking met de concurrentie. Er is ruimte om comfortabel te werken en de mogelijkheid om te gaan slapen. Het extra geld voor Premium in plaats van Economy is het zeker waard. Tom Otley SEPTEMBER 2018
GRENSLUCHTHAVENS
OVER DE GRENS & ALLES NAAR WENS
D
e zakenreiziger weet de grensluchthaven steeds beter te vinden. Bij onze zuider- en oosterburen heb je ruim de keuze om naar het buitenland te vliegen. Een blik op de zakelijke kansen bij de airports van Keulen Bonn Airport, Düsseldorf, Dortmund en Brussel.
KEULEN BONN
16
Keulen Bonn Airport concentreert zich vooral op het low cost segment, maar doet dat ook long haul, met zeker ook voor zakenreizigers interessante opties! Zeker het snel groeiende Lufthansa lowcost kind Eurowings biedt volop leuks, en ook een Business Class aan boord! Jaarlijks kiezen bijna 12 miljoen passagiers voor deze luchthaven, die binnen Duitsland op de zesde plaats staat. Hier vandaan vliegen bijna 30 luchtvaartmaatschappijen naar 129 bestemmingen. Geografisch gezien ligt Keulen Bonn Airport in een van de dichtst bevolkte gebieden van Europa; circa 16 miljoen mensen wonen en werken binnen een straal van 100 kilometer rond de luchthaven. Keulen en Bonn zijn direct en eenvoudig te bereiken via snelwegen en openbaar vervoer (ICE). Het ondergrondse station van de luchthaven ligt centraal vóór de terminals 1 en 2. De drie parkeergarages hebben circa 12.500 parkeerplaatsen. Het is niet vreemd dat veel zakenreizigers hier graag komen. Noordrijn-Westfalen is het economische krachtcentrum van Duitsland en kent veel zakenreizigers door de concentratie van multinationale ondernemingen en organisaties.
DÜSSELDORF Vanaf de luchthaven van Düsseldorf vliegen 60 airlines naar meer dan 180 bestemmingen wereldwijd. De luchthaven heeft gemiddeld 67.400 passagiers per dag. Met andere woorden, ca. 24,6 miljoen per jaar, waarvan 83 procent op minder dan 100 km van de luchthaven woont. Meer dan de helft vliegt minstens één keer per maand. Ongeveer 18 miljoen mensen leven binnen een straal van 100 kilometer. De regio Düsseldorf is het op twee na grootste verzorgingsgebied van Europa na Londen en Parijs. Düsseldorf Airport en de Airport-City bieden 21.600 banen in 216 verschillende bedrijven, waardoor het de grootste werkgever is in Düsseldorf, de hoofdstad van de deelstaat. Dit verklaart de sterke wortels van de luchthaven in de lokale regio. Liefst 9 van de 30 DAX-beursgenoteerde bedrijven hebben hun hoofdkantoor in Noord-RijnlandWestfalen. Met een bruto binnenlands product van meer dan 646 miljard euro is de deelstaat Noord-RijnlandWestfalen een van de toonaangevende bedrijfsregio's van Duitsland. En met meer dan 200 beurzen per jaar, die 6 miljoen bezoekers trekken, is het economische centrum van Düsseldorf een van de grootste beursterreinen ter wereld. Het is dus niet vreemd dat dit een luchthaven van naam is, die ook voor Nederlandse zakenreizigers aantrekkelijk is. United lounge heeft een goed uitzicht, een heerlijke sfeer en een lange bar met goede service en een brede selectie drankjes.
DORTMUND De luchthaven van Dortmund wordt ook bij Nederlandse zakenreizigers steeds populairder. Dortmund Airport is de derde luchthaven in de deelstaat Noordrijn-Westfalen en ligt midden in het Ruhrgebied. De luchthaven, die ruim SEPTEMBER 2018
businesstraveller.nl
GRENSLUCHTHAVENS
twee miljoen passagiers per jaar telt, heeft zich ontwikkeld van de regionale luchthaven Dortmund-Wickede tot een van de grootste airports van Noordrijn-Westfalen. Er zijn nog volop groeimogelijkheden. Met 13 gates en 24 check-in counters heeft de luchthaven een capaciteit van 3,2 miljoen passagiers per jaar. Dortmund Airport heeft vluchten naar 40 bestemmingen in 24 landen, vooral in Oost-Europa. Om die reden wordt de luchthaven weleens de gateway naar het Oosten genoemd. De luchthaven staat in Duitsland bekend vanwege zijn goede verbindingen, gunstige vliegtijden en gunstige prijsniveau. Dortmund Airport behoort tot een van de meest punctuele luchthavens van Duitsland. Dat is ook Nederlandse passagiers niet ontgaan. Het aandeel Nederlanders op de luchthaven laat al jaren een gestage groei zien. Special voor Nederlandse passagiers is een Nederlandstalige website opgezet: www.dortmund-airport.nl Behalve een breed aanbod voor zakenreizigers heeft de luchthaven veel vakantiebestemmingen. Vanaf Dortmund zijn populaire bestemmingen in Portugal, Spanje, Italië, Griekenland, Bulgarije en Turkije bereikbaar. Dat kan met directe vluchten of via een tussenstop in München. De gunstige parkeertarieven maken Dortmund Airport extra aantrekkelijk. De parkeerterreinen P3 en P6 bieden de voordeligste tarieven. Een parkeerplaats kan online, met enkele muisklikken, voor vertrek worden gereserveerd. Vroegboekers ontvangen een korting op de parkeerkosten die kan oplopen tot 67 procent. De luchthaven is goed bereikbaar met snelweg A2 vanaf de Duitse grens. Op de luchthaven zeggen ze niet voor niets: Dortmund Airport, dichterbij dan je denkt.
BRUSSEL Met bijna 25 miljoen passagiers in 2017 is Brussels Airport een airport om ook in Nederland rekening mee te houden. Brussels Airport verbindt de ‘hoofdstad van Europa’ met 238 bestemmingen wereldwijd, bediend door 76 luchtvaartmaatschappijen. Het gaat goed met de ‘good old Zaventem’. Brussels Airport heeft een nieuw passagiersrecord opgetekend in de maand juli, met een groei van bijna 4%. Voor het eerst ooit heeft de luchthaven meer dan 2,6 miljoen passagiers ontvangen in één maand tijd. Dat kwam mede door toegenomen vakantieverkeer maar ook door de verdere groei van het langeafstandsverkeer. Er waren vooral meer passagiers naar Azië en de Golfregio, dankzij zowel nieuwe bestemmingen zoals Hongkong, Shenzhen en Shanghai, als hogere frequenties en bijkomende capaciteit op vluchten naar Dubai, Bangkok en Doha. Vanuit Nederland is Brussels Airport goed te bereiken. Twaalf keer dag gaat een trein van Amsterdam-Centraal via Rotterdam en Breda naar Brussels Airport en vier keer per dag gaat er een trein van Den Haag HS naar Brussels Airport. Met andere woorden, in iets meer dan anderhalf uur bent u van Rotterdam op de airport van de zuiderburen. businesstraveller.nl
Voordelig parkeren 17
Vanaf
29
€/per week
*Prijs per week indien u online boekt | alleen in parkeergarage 3 | beperkt aantal plaatsen
parking.koeln-bonn-airport.de
SEPTEMBER 2018
P R O E V E N VA N S U C C E S Margo Reuten is de enige vrouwelijke chef in Nederland met een Michelinster. Al 25 jaar runt ze haar eigen restaurant Da Vinci in Maasbracht. Dat de keuken een echte mannenwereld is, heeft Reuten er nooit van weerhouden om er 100 procent voor te gaan: ‘Als vrouw val je op, maar je moet ook wat laten zien.’
TEKST BELINDA MEIJERS
INTERVIEW
mee om het buffet uit te serveren aan de gasten. Ik vergeet het nooit meer. Die blije gezichten bij het zien van het eten dat ik had klaargemaakt. Toen viel bij mij het kwartje: ik wil kok worden. Ik wil mensen blij maken met eten.’
Hoe was je eerste ervaring in de keuken? Is de liefde voor koken met de paplepel ingegoten?
‘Ik ben opgegroeid op een grote boerderij, als de oudste van vier. Mijn vader had een vleesveehouderij en we hadden altijd ons eigen vlees op tafel. De rest kwam vers uit de tuin. De kersen en pruimen plukten we uit de boom en we hadden piepers, doperwtjes en wat niet meer. In ons gezin was iedereen doordeweeks druk, maar op zondag waren we samen en werd er uitgebreid gekookt. We hielpen ons mam dan met het feestmaal. Van haar heb ik geleerd om aardappelkroketjes te maken. Maar ook fruit inmaken, soesjes, taarten en vla. Op zo’n zondag werd er echt de tijd voor genomen. Heerlijk vond ik dat. De gezelligheid in de keuken, het samenzijn aan tafel. Even de week doornemen en vertellen wat we allemaal op school hadden gedaan. Dat vond ik toen al mooi aan eten: het brengt mensen dichterbij elkaar.’
Wilde je altijd al kok worden?
‘Mijn vader kende een slager die hulp nodig had. Hij zei: ‘Onze Margo, die kan dat wel’. Elke zaterdagochtend hielp ik mee, en ik vond het geweldig. Schnitzels paneren, darmen spoelen, bavette maken; ik deed alles. Op een dag ging ik met hem
businesstraveller.nl
‘Vanuit de middelbare koksopleiding in Roermond liep ik mijn eerste stage bij restaurant Juliana in Valkenburg. Die had twee Michelinsterren in die tijd, maar dat zei me toen nog niets. Ik viel met mijn neus in de boter, maar moest er wel hard voor werken. Als enige vrouw in een keuken met veertien mannen. Ik liet me niet zomaar kennen. Na mijn diploma bleef ik daar 3,5 jaar werken. Mijn volgende baan was bij De Swaen in Oisterwijk. Wederom als enige vrouw in de keuken, bij Cas Spijkers. Een grootheid. Ja, daar gebeurde het hoor. Iedereen wilde bij Cas aan de slag. Ik heb er een jaar over gedaan om er binnen te komen. Ik gaf niet op. In mijn achterhoofd was altijd de gedachte: je moet goed weten wat je doet. Dan kom je er vanzelf tussen.’
Had je het gevoel dat je je extra moest bewijzen?
‘Dat valt reuze mee. Als vrouw val je op, maar je moet ook echt wat laten zien. Als er dingen zijn waarin je uitblinkt, dan zijn anderen ook onder de indruk. En dat geluk had ik. Cas zag iets in mij. Hij zei ook altijd: een vrouw brengt andere praat in de keuken. Als dame tussen al die mannen, dan verandert er wel wat. Maar ik deed ook gewoon met ze mee, dat maakte het gezellig.’ SEPTEMBER 2018
19
INTERVIEW
Is de keuken nog steeds een mannenwereld?
‘Potverdikke ja, dat is het nog altijd. Hoewel er meer vrouwen bijkomen, maar niet op hoog niveau. Over de hele wereld kun je de vrouwen met drie sterren op één hand tellen. Ik heb vaak gedacht: had ik maar bij Umberto Tan aan tafel gezeten. Bij Pauw en Witteman ben ik een keer aangeschoven en dat was heel bijzonder. Ik deed het voor mezelf, maar het was ook een moment om te laten zien: kijk, ik ben de enige vrouw die ertussen zit, en het gaat hartstikke goed. Waarom zouden wij vrouwen dit niet kunnen?’
Jij ziet liever meer vrouwen aan de top?
‘Absoluut, maar het is aan een ieder om het zelf aan te pakken. Je kunt het wel pushen, maar iemand moet er 100 procent voor
gaan. Anders houd je het niet vol. Daar is het een vak apart voor. Het vraagt veel van je, zowel in de gezinssituatie als met vrienden.’
Heb jij er zelf veel voor moeten laten?
‘Ik doe dit al heel lang. Nu 25 jaar in mijn eigen restaurant, en tien jaar daarvoor ergens anders. Dit is echt mijn ding. Het is mijn levensritme, zeg ik altijd. Natuurlijk is het weleens moeilijk. Ook in de weekenden verdien ik mijn geld en op feestdagen moet er gewoon keihard gewerkt worden. Mijn man en ik hebben vaak genoeg gehad dat we op een trouwerij aankwamen en alleen nog een glaasje cola kregen omdat het al zo laat was. Gelukkig hebben we familie en vrienden die er begrip voor hebben. Met mijn zussen, broer en ouders heb ik een heel sterke band. Zij staan altijd achter mij.’
Zijn je ouders trots?
‘Natuurlijk. Ik ben mijn eigen zaak begonnen links op de hoek en 100 meter rechts van mijn ouderlijk huis. Dat is toch fantastisch. Maar ik moet wel zeggen, ik heb veel geluk gehad in mijn leven. Toen ik naar mijn eerste stage moest, had ik nog geen rijbewijs en brachten mijn ouders mij weg. Dat was heel hip voor die tijd – dan spreken we over 1984 – dat zij mij mijn gang lieten gaan. Ik herinner het nog goed: onderweg in de auto waren ze nog zenuwachtiger dan ik. Ze hebben wel honderd keer gezegd hoe goed ik was, en dat ik goed moest opletten. Terwijl mijn moeder het vooral belangrijk vond waar ik terecht kwam, wilde mijn vader vooral dat ik ergens kon slagen. Maar hoe spannend ze het op dat moment ook vonden, ze lieten me los. Daar ben ik ze heel dankbaar voor.’
Wat vind je zelf een prestatie?
‘Toen ik 24 was, ben ik de eerste vrouwelijke Meesterkok van Nederland geworden. De jongste ooit. In mijn tijd bij Juliana vroeg ik aan chef Toine Hermsen of er ook vrouwelijke Meesterkoks waren. Nee, zei hij. Toen dacht ik: als ik daar nu mee aan de slag ga, dan is het nog op één hand te tellen. Dan is het nog interessant. Ik ben er vol voor gegaan en geslaagd met 24 jaar. Tien jaar lang ben ik de enige vrouw geweest met die titel. Nu zijn we met zijn tweeën. En zo zijn er meer bijzondere momenten: met mijn Michelinster ben ik benoemd tot ereburger van de gemeente Maasgouw en in Turijn heb ik de titel Grand Chef gekregen. We doen het niet voor minder, zeg ik altijd.’
20
SEPTEMBER 2018
businesstraveller.nl
INTERVIEW
Met welk gerecht ben je ooit begonnen?
Vorig jaar was er een congres in Madrid. Daar heb je van die enorme foodhallen, je weet niet wat je ziet. Heel chique. Dit jaar ga ik met vrienden op een culinaire trip naar Hongkong. Qua eten ben ik kieskeurig, maar ik houd wel van proberen. Geen gekke dingen zoals hond of gefrituurde mieren, dat gaat me te ver. Ik zie, ruik en proef, en ik doe dat op mijn eigen manier. De inspiratie neem ik mee naar huis en zet ik om in mijn eigen keuken. Dat geeft enorm veel energie.’
restaurant Da Vinci nog groter maken. Toen wij het 25 jaar geleden overnamen, was het een grande café. We hebben even getwijfeld of we de naam wilden houden, maar omdat het restaurant is gevormd als een schip hebben we het zo gelaten. De naam van een schip verander je niet, dat brengt ongeluk. Er was wel het besef: een grote naam, Da Vinci was niet zomaar iemand, dus dan moet het restaurant ook groot worden. Dat is nog steeds onze passie.’
‘Puur, fris, licht en rijk. Klassiek maar met een moderne slag. Mijn kookstijl ontwikkelt continu. Doordat je zelf dingen meemaakt en wordt geïnspireerd, ga je anders koken. Steeds mooier ook. Mijn inspiratie komt onder andere uit kookboeken. Ik heb niets met het internet. Ik moet het voelen, moet kunnen bladeren. Ik heb een eigen boek geschreven – Proeven van bekwaamheid – en mijn kast staat helemaal vol met literatuur. Je raakt nooit uitgeleerd, dat is ook ons vak. Het is wel één van de leukste dingen om mee bezig te zijn. Eten brengt vrienden, wijn brengt vrienden en je kunt de hele wereld over om te eten.’
Maar uiteindelijk kies je voor lokaal?
En dan natuurlijk de vraag: heb jij zelf vrouwen in de keuken?
Reis je veel voor inspiratie?
Heb je er ooit over nagedacht om de grens over te gaan?
‘Op mijn 17e heb ik onwijs veel toetjes gemaakt. Ik werd in die tijd vaak in de patisserie neergezet. Niet omdat ik een vrouw ben, maar omdat ik daar heel goed in was. Bonbons, petit fours en heel veel zwanenkoekjes spuiten. Ontzettend leuk om te doen, maar ik wilde wel echt de keuken in.’
Hoe kook jij het liefst?
‘Ik ben van origine geen reiziger, maar laat me wel inspireren door de landen waar ik ben geweest. Twee jaar geleden ben ik naar Tokyo afgereisd om de award Woman of the Year van Relais & Chateaux in ontvangst te nemen. Niet eerder is deze titel aan een chef in de Benelux uitgereikt. Wat was ik trots. In die paar dagen dat ik daar was, heb ik van alles geproefd. Streetfood, de lekkerste flensjes, spiesjes en Wagyu vlees.
businesstraveller.nl
‘Met mijn restaurant zet ik Limburg op de kaart. Dat vind ik ook een stukje verantwoordelijkheid van een kok, om de eigen omgeving naar de keuken te brengen. Mijn asperges komen uit Midden-Limburg, frambozen, appels en bramen haal ik bij de lokale boer, de paling is uit de Maas en ik koop hier de venkel als het seizoen daar is. Bij mij geen Wagyu op de menukaart, maar het vlees van mijn vader, van Pietjesveld. Mijn vader is 81 en met pensioen, maar regelt nog steeds voor mij de beste biefstukken en entrecote.’
‘Nee, ik ben in mijn eigen dorp begonnen en daar blijf ik. Dit is mijn trots. Als ik in het buitenland ben, laat ik ook graag zien wat wij hier allemaal kunnen in Nederland.’
Hoe ziet jouw toekomst eruit?
‘Zeker, jongens en meiden. Het leuke is dat zij mij als voorbeeld zien, en andersom inspireren ze mij weer. Daar houd ik van. Ik ben bescheiden op mijn manier, maar wil wel laten zien dat als je je best doet, je overal kunt komen. Iedereen krijgt mooie dingen op zijn pad, maar dan moet je wel goed opletten. En ik zeg altijd: nu hard werken, slapen doen we later.’
Titels op een rij 1990: SVH Meesterkok 1996: Lady Chef of the Year 1999: Da Vinci Michelinster 2009: Ereburger van gemeente Maasgouw 2009: Limburg Award 2012: Gault&Millau Chef van het Jaar 2013: Grand Chef Relais & Chateaux 2017: Woman of the Year Relais & Châteaux
‘Ik heb nog heel veel power om te blijven doen wat ik doe, en samen met mijn man Petro Kools wil ik de naam van ons SEPTEMBER 2018
21
USA
San Francisco: Iconisch & culinair TEKST TIJN KRAMER
SAN FRANCISCO
VELE MALEN BEZONGEN, EN NOG VAKER GEPREZEN ALS EEN VAN DE LEUKSTE STEDEN VAN AMERIKA. HET CULTURELE EN CULINAIRE CENTRUM VAN CALIFORNIË MAG U NIET MISSEN. WE ZETTEN DE VERPLICHTE HOOGTEPUNTEN OP EEN RIJ. Natuurlijk, die beroemde ‘Cable Cart’, vaste gast in elke film die in San Francisco is opgenomen. Net zoals de slingerende straten, de beroemde gevangenis en de nog beroemdere brug. Maar er is meer, heel veel meer. Maar we beginnen bij de klassiekers… Raadsel… Ongeveer 120.000 auto's rijden er dagelijks overheen en het is een van de meest gefotografeerde objecten op aarde? Uiteraard, de Golden Gate Bridge. Als u de must see's eenmaal hebt afgevinkt, moet u snel verder. Per ‘Cable Cart’ uiteraard, de beroemde kabeltram. Sinds eind 19e eeuw in gebruik en nog steeds om de bijna even beroemde heuvels van de stad makkelijk over te komen. Een ticket kost zeven dollar en het uitzicht is soms onbetaalbaar. En ander icoon van deze stad is natuurlijk Alcatraz, de beruchte gevangenis buiten dienst. De gevangenis sloot de deuren in de jaren ‘60 en inmiddels is het een attractie van naam. Kijk vooral de film even terug! Neem een veerboot van Alcatraz Cruises vanaf Pier 33 om er te komen (www.alcatrazcruises.com). Ook heel leuk is Fisherman’s Wharf, een verplicht nummer voor zeker de first timer in San Fran. Fisherman’s Wharf is de grootste toeristentrekker van San Francisco en behoort tot de top 5 attracties in de VS. Hoewel het gebied door toeristen wordt overstroomd, zijn er nog steeds veel vissers die dagelijks uitvaren. Hun vangst is te koop bij de vele visrestaurants. Een weetje: Fisherman’s Warf was in 1985 een locatie voor de James Bondfilm A view to a Kill, met Roger Moore in de rol van James Bond.
businesstraveller.nl
SEPTEMBER 2018
23
→
IJSLAND, USA & CANADA VOOR MINDER MET WOW AIR
WOW-TARIEVEN Kies jouw WOW! Basic, plus, comfy of premium WOW basic WOW plus WOW comfy WOW premium
WOW air vliegt inmiddels naar 37 bestemmingen in Europa, Noord-Amerika en AziĂŤ, zoals New York, San Francisco, Los Angeles, Washington D.C., Chicago, Detroit en Toronto. WOW air vliegt via IJsland over de Atlantische Oceaan en streeft ernaar om niet alleen vluchten tegen de laagste tarieven aan te bieden, maar ook nog eens met een memorabele service en een glimlach gedurende de gehele vlucht.
WOWAIR.NL
SAN FRANCISCO
→
Maar stiekem vinden we andere wijken nog leuker, als we onze toeristische plicht hebben gedaan. Zoals North Beach, de Italiaanse wijk van de stad, dat ondanks de naam geen strand is maar een Europees aandoende wijk met heel veel leuke eethuisjes en terrasjes. Struin in de nabijheid van het Washington Square langs Columbus en Grant Avenue. Of ga gevoelsmatig naar weer een ander continent en loop door de oudste Chinatown van de VS. De toegang tot deze Chinatown (Grant Avenue en Bush Street) draagt de mooie naam 'Dragon's Gate'. Het is voorbode van drukte en heerlijke reuring. Het merendeel van de actie vindt plaats langs Grant Avenue, de oudste straat in San Francisco. Deze stad in een stad kan het beste te voet worden verkend; exotische winkels, gerenommeerde restaurants, voedselmarkten, tempels en kleine musea. En zoals gezegd, San Francisco is een stad voor de cultuurliefhebber. De stad herbergt internationaal erkende symfonie-, opera- en balletgezelschappen. Maar dat is pas het begin. Het theater staat op hoog niveau, de musea zijn van mondiaal topniveau: het nieuwe San Francisco Museum of Modern Art, het Asian Art Museum, het Young Museum tot een overdaad aan kleine galerietjes. Sowieso kunt u de dollar makkelijk kwijt aan van alles leuks. Want de VS zou de VS niet zijn als je er ook heel goed kunt winkelen. Grote warenhuizen en exclusieve designerboetieks vind je aan straten zoals Post, Sutter, Geary, Grant, Stockton en Powell. En er is ook een Apple winkel voor veel goedkopere iPhones. Tevens kun je prima stappen in de stad. De heetste clubs bevinden zich momenteel in het zuiden van Market and Mission Districts, met live rock en latin muziek. Maar kijk vooral wat er waar te doen is op, ook op het gebied van sport!
businesstraveller.nl
Er wordt in alle bekende sporten op het hoogste niveau gespeeld. Het nummer 1 team van dit moment: de basketballers van de Golden State Warriors, met sterspeler Steph Curry. (bron: sftravel.com)
CULINAIR WALHALLA De hele wereldkeuken is aanwezig in deze heerlijke stad. Van simpel tot hoogwaardig, van fast tot slow. De San Francisco Bay Area is een van de absolute culinaire hoogvliegers van Amerika. Neem het niet alleen van ons aan, vraag het ook de culinaire experts van Michelin! De regio telt 55 Michelin-sterren 2018-editie van de culinaire gids. Er zijn maar liefst zeven driesterrenrestaurants! We zetten de twee hoogste even op een rijtje. De top van de top telt natuurlijk drie sterren bij Michelin: Benu (SF), Coi (SF), The French Laundry in Yountville, Manresa in Los Gatos, Quince (SF), The Restaurant at Meadowood
in St. Helena en tot slot Saison weer in San Francisco. Twee sterren tellen Acquerello, Atelier Crenn, BaumĂŠ, Californios, Commis, Lazy Bear en Single Thread. En vergeet niet: u bent hier op korte afstand van wine country met de wereldberoemde wijngebieden zoals Napa en Sonoma. Een heel leuk idee is de wine-train te nemen en heerlijk te lunchen onder het genot van enkele prachtige exemplaren.
25
Al met al behoort San Francisco zonder meer tot de meest unieke steden van het land. Altijd net wat cultureler, democratischer, soms ook wat dwarser, hipper en meer bijzonder dan vele andere toch ook leuke plekken. Het DNA van de stad is simpelweg uniek, en letterlijk en figuurlijk een genot om te bezoeken. Hoe kom je er, het liefst tegen een scherpe prijs? Vlieg bijvoorbeeld met wow air, makkelijk en voordelig via IJsland (wowair.com). De stad kwam nog nooit zo dichtbij!
SEPTEMBER 2018
ADVERTORIAL
‘We zijn altijd op zoek naar nieuwe extra’s’
26
Holiday Extras is bekend om haar hotels en parkeerplaatsen bij luchthavens en cruiseterminals, maar het bedrijf biedt ook luchthaven-lounges wereldwijd aan. Business Traveller is nieuwsgierig naar dit redelijk nieuwe product van Holiday Extras en sprak met Fieneke Bosters (Sales Manager).
Waarom biedt Holiday Extras dit product aan?
‘De naam Holiday Extras zegt het al een beetje, maar wij zijn altijd op zoek naar nieuwe extra’s om de reizen van de klanten compleet te maken en te kunnen ontzorgen. Naast de producten en services die wij nu al aanbieden, is lounges een hele logische volgende stap. Daarnaast kregen wij ook steeds vaker de vraag of wij ook iets konden aanbieden voor een langere overstap. Lounges zijn natuurlijk een fijne en relaxte manier om te wachten tijdens een overstap. Maar ook voordat de vlucht vertrekt, doordat mensen steeds vroeger op de luchthaven moeten zijn, is een lounge ook een goede optie.’
SEPTEMBER 2018
Welke strategie zit hierachter?
‘Holiday Extras wil graag wat extra’s aanbieden om reizigers te kunnen ontzorgen. Reizigers hebben vaak het idee dat lounges alleen voor frequent flyers of Business Class-passagiers zijn en dat dit een hele dure service is. Lounges zijn een fijne manier om rustig en ontspannen te wachten en voor iedereen toegankelijk. Het beeld dat lounges duur zijn klopt ook niet helemaal meer, want als je een broodje en iets te drinken op de luchthaven koopt ben je ook de toegangsprijs van een lounge kwijt. In de lounge is eten en drinken inclusief en biedt daarnaast ook nog wifi, leesvoer, relaxte stoelen en oplaadpunten.’ Met welke luchthavens wordt er samengewerkt? ‘Wij hebben een wereldwijd aanbod in lounges op alle belangrijke luchthavens. Op grotere luchthavens bieden wij zelfs
meerdere lounges aan in verschillende terminals, zodat er altijd voor iedereen een lounge is. In Nederland bieden wij alleen op Amsterdam lounges aan; twee lounges aan in het schengengebied en één in het non-schengengebied.’
Wat zijn de voordelen voor de reiziger?
‘De reiziger kan ontspannen wachten op de luchthaven, voordat zijn vlucht vertrekt. Hij kan in alle rust nog iets te eten en drinken pakken, nog even lekker zitten en zijn telefoon of tablet opladen. Je begint ontspannen aan de reis en je hoeft niet in de drukke en gestreste menigte te wachten. Verder hebben de meeste lounges ook nog een badkamer, die voor een overstap weer ideaal zijn. Je kunt je hier even opfrissen en omkleden, voordat je verder vliegt.’
businesstraveller.nl
U P D AT E P R E M I U M E C O N O M Y
DE 20 BESTE PREMIUM ECONOMY AIRLINES TER WERELD
De stoel van Air New Zealand.
2. Qatar Airways
2. Qantas Airways
3. ANA All Nippon Airways
3. Singapore Airlines
4. Emirates 5. EVA Air 6. Cathay Pacific 7. Lufthansa 8. Hainan Airlines 9. Garuda Indonesia 10. Thai Airways
businesstraveller.nl
4. Lufthansa 5. Air France
11. ANA All Nippon Airways 12. Air Canada 13. Cathay Pacific Airways 14. Virgin Atlantic 15. Alitalia
6.Aeroflot 7. EVA Air 8. Japan Airlines
16. Austrian Airlines 17. British Airways 18. Iberia
9. Virgin Australia
19. American Airlines
10. China Airlines
20. SAS Scandinavian
afgescheiden geheel en betere catering. Het zou overigens niet onverstandig zijn beide soorten te gaan aanbieden. Maar dan zie we een winnaar die het overigens al jaren goed doet: Air New Zealand. En even een uitleg voor wie het niet wist: geen Emirates of Qatar hier omdat die de klasse simpelweg niet aanbieden. De vraag is hoe lang ze nog kunnen achterblijven? (toegegeven, hun Economy is beter dan menig plus-product).
1. Air New Zealand 2. Japan Airlines 3. Qantas Airways 4. Aeroflot 5. China Airlines 6. Lufthansa 7. Singapore Airlines 8. Air France 9. Cathay Pacific Airways 10. Virgin Atlantic
B E S T E P R E M I U M E C O N O M Y C L A S S A I R L I N E C AT E R I N G 2 0 1 8
1. Air New Zealand
BESTE PREMIUM ECONOMY CLASS AIRLINE STOELEN 2018
maar net waar de airline voor kiest. Een relatief goedkoop product dat qua stoel niet heel veel verschilt van de Economy, zoals KLM doet. Min of meer zelfde catering, geen aparte afscheiding van economy. Dan kom je inderdaad niet in de top 10, maar daar betaal je dan ook niet voor. Of kies je voor een ‘Business Class’-light stoel die wel degelijk wat extra kost bovenop de stoelen achterin het vliegtuig. Met een
1. Singapore Airlines
BESTE PREMIUM ECONOMY AIRLINES
DE TOP 10 BESTE AIRLINES TER WERELD 2018 ALL ROUND
De Skytrax World Airline Awards zijn afgelopen zomer bekend gemaakt. Deze ‘airline-oscars’ zijn een bekende prijs in de luchtvaartindustrie, gebaseerd op de meningen van vele reizigers. De grote winnaar was Singapore Airlines, dat na tien jaar weer als beste airline ter wereld uit de bus kwam. Maar we namen vooral eens een kijkje in de Premium Economy, een klasse waarin veel meer airlines zich nog echt kunnen onderscheiden. Dit jaar is zonder meer het jaar van de Aziatische airlines, die het zeer breed heel erg goed doen. Liefst zeven airlines uit de top tien zijn Aziatisch. Er is slechts een Europese airline bij de beste 10: Lufthansa op 7. KLM staat op 19, vorig jaar nog 22. Daarmee haalt het partner Air France flink in, dat zakt van 18 naar 25. De ingezette modernisering bij Amerikaanse airlines is nog niet terug te zien in de ranglijsten, en logisch, daarvoor is het ook nog te vroeg. Delta is de eerste Amerikaanse airline op 37. Kijken we naar Premium Economy zien we toch een bijzonder lijstje. Het is ook
1. Aeroflot 2. Air New Zealand 3. Singapore Airlines 4. Qantas Airways 5. Lufthansa 6. Air France 7. Japan Airlines 8. EVA Air 9. British Airways 10. Azerbaijan Airlines SEPTEMBER 2018
27
28
Enjoy Business and Premium Class on board our Boeing 787 Dreamliner SEPTEMBER 2018
lot.com
businesstraveller.nl
SPE CIAL O OS T-EUR OPA
VAAK ONDERSCHAT, BETAALBAAR EN NOG LEKKER AUTHENTIEK
10 HotSpots in Oost-Europa Velen weten het al, maar voor de laatsten dan toch: Oost- en Midden Europa zijn ‘hot’. Zakelijk in opkomst, en in de eigen tijd een plezier. En beter en voordeliger bereikbaar dan ooit. We zetten een aantal hotspots op een rij. 29
Polen: Warschau en Krakau Heet, heter, heetst. Dat Krakau in deze lijst staat, zal u waarschijnlijk niet verbazen. Prachtige musea, de Schindlerfabriek, een heel bewogen geschiedenis, een bruisend nachtleven, onverwachts lekker eten, modern shoppen, veel groen en trendy cafés. Het Florence van OostEuropa is in no time een klassieker geworden voor de stedenreis. Maar denk ook zeker aan de hoofdstad Warschau, desnoods als u er overstapt naar een reis naar het verre Oosten met Lot Polish die de stad als thuishub heeft. Naast steeds betere zakelijke benodigdheden is de stad de laatste jaren echt een stuk leuker geworden!
TEKST TIJN KRAMER
Slovenië: Ljubljana Deze heerlijke stad is al stokoud maar ook zeer modern. Met Romeinse historie, een heerlijk klimaat en een bruisende binnenstad leent deze Sloveense topper zich uitstekend voor een stedenreis. Ook leuk: naast aan de kust sta je ook binnen no time op de besneeuwde latten in dit land.
Letland: Riga Wat een kleine, lieve, leuke en prachtige stad is dat Riga. Ben je nu in Rusland of in Scandinavië, denk je soms, want er zijn vele invloeden. Maar het is toch vooral de unieke sfeer die deze stad uniek maakt. De Art Nouveau pracht, het uitstekende (en betaalbare!) culturele aanbod, en mooie uitstapjes naar de bossen of de stranden. En onverwacht echt goed eten! Heerlijke stad.
→ businesstraveller.nl
SEPTEMBER 2018
SPE CIAL O OS T-EUR OPA
→
Kroatië: Dubrovnik Voor zaken zal je al gauw in het best aangename Zagreb moeten zijn, maar als je de keuze hebt voor een verlenging probeer dan Dubrovnik te zien! Les een: vermijdt de cruise-uren als je de binnenstad ingaat. Hartje Dubrovnik moet je zien in de vroege ochtend of late avond. Want daar aan de prachtige Adriatische Zee, ligt het historische en charmante en kleine Dubrovnik, een van de mooiste steden van Europa. Ja echt waar. Strand, een zeer gerenommeerd nachtleven, een heerlijke keuken. En wie gesteld is op luxe… Dubrovnik heeft ook meer dan uitstekende vijfsterren hotels.
Oekraïne: Kiev Het rommelde, donderde en het moest helaas zo zijn. Maar na de revolutie in 2014, is Kiev nu weer helemaal terug. Een heel bijzondere stad, op verschillende hoogtes, met een rijke historie met vele Franse invloeden, een leuk centrum, een stevig en soms wat ruw nachtleven, zeer betaalbaar bier (gezien voor 30 cent, ja echt, voor een halve liter), cultureel rijk aan kerken en musea. Goede hotels ook en volop airlift vanaf Amsterdam. Eet uiteraard de Chicken Kiev!
businesstraveller.nl
Montenegro: Kotor Een heel klein beetje Dubrovnik in het klein, met dezelfde lessen. Probeer het echte hoogseizoen te vermijden en je bevindt je in de parel van Montenegro. Schitterend mooi, met kleine zijstraatjes, leuke winkeltjes, goed eten en prachtige omgeving. Heel leuk: het poezenmuseum. Ideaal voor een kleine stedenreis, of als excursie als je al op zakenreis bent in Montenegro.
Albanië: Tirana Onze outsider, en sinds kort direct aanvliegbaar met Transavia. Tirana komt uit een donker verleden maar de toekomst is kleurrijk! Letterlijk. Een bijzondere stad in opkomst die zuidelijk aandoet. En dat is te danken aan kunstenaar Edi Rama. Toen burgemeester van de hoofdstad. Nu minister-president van Albanië. Hij liet een paar duizend bomen planten, schilderde communistische appartementsblokken in felle kleuren en ruimde de parken op. Hij liet Albaniërs weer trots zijn op Tirana. Tirana kreeg nieuw aanzien. En belangrijker nog, een nieuwe identiteit. Spotgoedkoop en nog niet overlopen door toeristen. Het heeft zeker nog ruwe kantjes, maar laat dat de pret niet drukken.
Hongarije: Budapest Een fantastische stad was het, is het en blijft het. Vol romantiek, historie en culinaire trots. Of stad, eigenlijk twee, Buda en Pest, met de Donau er tussenin. Volop zakelijke tophotels, tot aan het Four Seasons aan toe. Loop over de kettingbrug, ga naar de markt voor heerlijke salami, slenter door de burchtwijk en kom helemaal bij in een van de badhuizen (Gellert!). Sluit de avond af met een maaltijd van Goulash en een mooie fles lokale wijn. Want die hebben ze er in overvloed. Neem een fles oude Tokaji mee voor thuis, voor bij de Roquefort.
Roemenië: Boekarest Boekarest is zonder enige twijfel een van de meest onderschatte steden van Oost-Europa. Wat een leuke en soms rare stad. Goed betaalbaar, een heel gezellig centrum, een bijzonder ‘paleisje’ van de oud-dictator, vriendelijke mensen, heel veel hippe trendy tentjes die je niet met het land associeert maar er wel zijn. Eens iets heel anders en de moeite waard!
SEPTEMBER 2018
31
ETEN ALS EEN TSAAR
33 22
Ooit was Moskou een culinaire goelag. Die tijden zijn compleet voorbij! Geniet in Rusland.
SEPTEMBER 2018
businesstraveller.nl
ETEN EN DRINKEN
TEKST TOM OTLEY Chestnaya Kuhnya
De vertaling is 'Eerlijke keuken', dit is een modern Russisch restaurant door chef-kok Sergey Eroshenko. Het slaagt erin je te laten voelen als in de keuken van een landhuis, met een Russische tegelkachel in een hoek boven, en een verlichte veranda (zie foto hieronder). Proefgerechten zijn onder andere Siberische riviervissoep geserveerd met vorschmack (een zoute paté) op roggebrood (roebel 590); Dagestan lamslende kebab, gemarineerd in kruiden (roebel 920); of hele Volga starlet (een soort steur), gerookt in een Russische houtkachel (roebel 1.450).
■ Open 12.00-0.00 uur; Sadovaya - Chernogryazskaya, 10, Moskou, 107078; +7 495 607 5090; chestnayakuhnya.ru
Kazbek
De Georgische keuken is misschien wel de meest verfijnde en interessante van alle voormalige Sovjet-opties in Moskou. Restaurateur Andrey Dellos verdedigt hier het eten van het land met een Georgisch moeder-en-zoon-team in de keuken. Het ontwerp van dit restaurant met twee verdiepingen is ook een triomf. De bovenste verdieping (foto boven en onder) heeft verouderde plafonds, kolommen en veel groen, evenals een terras met zitplaatsen voor 150 gasten en uitzicht op de rivier de Moskva en het Radisson Royal Hotel. Probeer een voorgerecht van Khinkali Kalakuri, gestoomde dumplings met varkensvlees en kalfsvlees (roebels 100). Hoofdgerechten omvatten opties van Mekelische khachapuri, een op smaak gebrachte kaas en gegarneerd met contrasterende kazen (roebel 590); of Zwarte Zeebaars met jonjoli, de pekelachtige bloemen van een Georgische struik (roebel 980). ■ Open 12.00-0.00 uur; 1905 Year Street, 2, Moskou, 123022; +7 495 651 8100; mykazbek.ru SEPTEMBER 2018
33
FOOD AND DRINK
33 44
Beluga
De inrichting komt zo uit het Zwanenmeer
SEPTEMBER 2018
Gehuisvest op de tweede verdieping van het historische Nationale Hotel, opende Beluga begin 2017. Moskou heeft niet veel plaatsen waar kaviaar wordt geserveerd, maar dit heeft het meest uitgebreide menu van kaviaar in de stad, evenals Russische en internationale gerechten. Het ontwerp van Anastasia Panibratova is geĂŻnspireerd op het Zwanenmeer-verhaal, met name de Zwanenprinses zoals afgebeeld op het doek van Michail Vrubel. Het is een prachtige ruimte, met een bar in de vorm van een gigantisch kristal kaviaargerecht. In de eetkamer (hierboven afgebeeld) leidt een rij kristallen kroonluchters naar een knap kunstwerk aan het ene uiteinde van de eetkamer, van Russische modellen in kokoshniks (Russische hoofdtooien) die hun kleding voor een spiegel passen. Begin met een proeverij van soorten van kaviaar, of misschien Sosvameervis met ansjovismousse (roebels 650); volg dat op met een hoofdgerecht van een zout gebakken steur met Abkhaz-citroenen en tijm (roebel 1.600), of tongen van gestoofde lammeren met bulgurtarwe (roebel 920). â– Open 12.00-0.00 uur; Hotel National Moscow, 2e verdieping, 15/1 Mokhovaya ulitsa, 1, Moskou, 125009; +7 495 901 0336; national.ru/ restaurant-beluga
businesstraveller.nl
ETEN EN DRINKEN
Café Kranzler
Café Kranzler, gelegen in het Kempinski Hotel, is een naam die veel Kempinski's gemeen hebben, waaronder Berlijn. Je kunt hier verfijnde midden-Europese gerechten eten (Wienerschnitzel of beef stroganoff ), maar ook modernere creaties zoals een rijkelijke kaviaarstarter (geserveerd met drie verschillende wodkas), of pasta 'Kamchatka' – orecchiette met Alaskan-koningskrab, citroenen zalmkuit (roebel 1600). Een dessert van Russische blini's met bessen, gezoete zure room en vanille-ijs (roebel 500) is heerlijk en machtig.
Seven
Als je met je gezin reist of gewoon een ontspannende maaltijd met uitstekend eten wilt, is Seven de plek. Het menu combineert gerechten uit de Russische, Europese en Aziatische keuken in een vriendelijk formaat, wat betekent dat zelfs de meest kieskeurige kinderen gelukkig zullen zijn. Probeer vanaf de grill de Astrachan steur, zoals hieronder afgebeeld rechts (roebel 1.100), of kipfilet Romano met mayonaise (roebel 490). Aziatische gerechten omvatten eend met hoisinsaus (roebel 890). De twee vloeren zijn ontworpen door de architecturale studio DBA-groep, met betonnen, zwart gemaakte metalen, glazen hangers en hout (afgebeeld onder).
■ Open 10.30-15.00 uur; Hotel Baltschug Kempinski, Ul Balchug, 1, Moskou, 115035; +7 499 503 0043; kempinski.com
■ Open ontbijt op weekdagen van 11.00 tot 14.00 uur, in het weekend van 11.00 tot 16.00 uur; hoofdservice 11.00-23.00; Dmitrovskiy Ln, 7, Moskou, 125009; +7 495 205 0277; sevenrest.ru
businesstraveller.nl
SEPTEMBER 2018
35
T R AVEL MANAGEMENT C OMPANY
een toenemende segmentering van de tarieven dragen allemaal bij aan de oplopende luchtvaarttarieven.
Nederland
KOSTEN zakenreizen omhoog in 2019
36
We staan graag met enige regelmaat stil bij nieuws, studie en onderzoek van de Travel Management Companies. Ditmaal langs de prognose van 2019 en uitstekende tips voor duurzaamheid.
De prijzen voor zakenreizen wereldwijd zullen in 2019 naar verwachting sterk stijgen. Dit als effect van de groeiende wereldeconomie en de opklimmende olieprijzen. Voor hotelovernachtingen wordt er een stijging verwacht van 3,7% en 2,6% voor vluchten. Dit blijkt uit de 2019 Global Travel Forecast, de jaarlijkse gezamenlijke publicatie van wereldwijde reismanagementorganisatie Carlson Wagonlit Travel en Global Business Travel Association (GBTA), met ondersteuning van de Carlson Family Foundation.
Prognose luchtvervoer 2019
De luchtvaartsector zal in sterke mate worden gevormd door een toename van lange afstands-vluchten en groeiende concurrentie van de lagekosten-maatschappijen, op dezelfde lange-afstandsroutes. De impact van de stijgende olieprijzen wordt voelbaarder, de concurrentiedruk neemt toe als gevolg van het tekort aan piloten, er dreigen potentiĂŤle handelsoorlogen en SEPTEMBER 2018
In Nederland wordt volgend jaar voor vliegtickets een prijsstijging verwacht van 6,4%. Het prijsniveau komt iets hoger uit dan het gemiddelde binnen West-Europa. In West-Europa zal het vliegverkeer volgens de prognose blijven groeien met een prijsstijging van 4,8%. Deze zal vooral zichtbaar zijn in Noorwegen (11,5%), Duitsland (7,3%), Frankrijk (6,9%) en Spanje (6,7%). Oost-Europa en het Midden-Oosten & Afrika krijgen juist te maken met een daling van respectievelijk 2,3% en 2%. In Noord-Amerika zullen de prijzen naar verwachting stijgen met een bescheiden 1,8%. Luchtvaartmaatschappijen in de Verenigde Staten zijn grotendeels afhankelijk van de manier waarop de handelsbetrekkingen met belangrijke Amerikaanse bondgenoten en tegenstanders zich gaan ontwikkelen. Verwacht wordt dat de capaciteit van de Amerikaanse luchtvaartmarkt inkrimpt als gevolg van de toenemende fragmentatie van de tarieven met het oog op verbetering van de marges. In Asia Pacific wordt in 2019 een stijging verwacht van de prijzen voor zakenreizen van 3,2%. De Chinese markt blijft groeien en in 2019 stijgen de luchtvaartprijzen van het land met 3,9%. China staat daarin niet alleen. Verreweg de meeste landen in de regio zullen te maken krijgen met prijsverhogingen en in het bijzonder Nieuw-Zeeland (7,5%) en India (7,3%). India zal naar verwachting tegen 2025 de grootste luchtvaartmarkt ter wereld zijn, met luchthavens die boven hun capaciteit opereren. De enige uitzondering in deze bloeiende regio is Japan. Als gevolg van de extra capaciteit van het land ter voorbereiding op de Olympische Spelen in 2020 zullen de prijzen waarschijnlijk met 3,9% dalen.
Prognose hotels 2019
De vraag naar hotelkamers wordt door de verwachte toename in het wereldwijde vliegverkeer in 2019 vergroot. Technologie speelt hierbij een belangrijke rol. Hotels investeren in nieuwe ontwikkelingen om de gastervaring verder te personaliseren. En de omvang van het gebruik van mobiele apparaten dwingt reismanagers om hun reizigers apps aan te bieden waarmee zij individuele boekingen kunnen maken, binnen de richtlijnen van het reisbeleid. De hotelmarkt zal worden gedomineerd door fusies. Maar ook door luxe hotels die concurreren met middenklasse hotels, dit laatste ingegeven door de groeiende vraag naar boetiekhotels onder jongere reizigers. In Nederland zullen de prijzen voor hotelkamers stijgen met 6,6%. In West-Europa zullen de hotelprijzen naar verwachting stijgen met 5,6%, terwijl een daling wordt verwacht van 1,9% in businesstraveller.nl
T R AVEL MANAGEMENT C OMPANY
Oost-Europa en 1,5% in het Midden-Oosten & Afrika. Noorwegen prijkt opnieuw bovenaan met een stijging van 11,8%, gevolgd door Spanje (8,5%), Finland (7,1%) en Frankrijk en Duitsland (6,8%). In Noord-Amerika zullen de hotelprijzen gemiddeld toenemen met 2,1%: 5% in Canada en 2,7% in de VS. In Asia Pacific zullen de hotelprijzen waarschijnlijk met 5,1% stijgen. Er zijn grote verschillen in deze regio, de prognose voor Japan is een daling van 3,2% terwijl in Nieuw-Zeeland daarentegen een stijging van maar liefst 11,8% wordt verwacht. De hotelcapaciteit in Australië zal in 2019 en 2020 worden vergroot met een toename van 3,4% per jaar. Singapore omarmt de technologische ontwikkelingen en slimme hotels zijn daar in opkomst.
Stabiel
De verwachting is dat de prijzen in Europa, het Midden-Oosten & Afrika over het algemeen redelijk stabiel blijven. Op landenniveau betekent dit voor Finland, Frankrijk, Duitsland, Italië en Spanje een stijging van dan 4%. En voor Denemarken en het Verenigd Koninkrijk een tariefsverhoging van respectievelijk 3% en 2%. Met een stijging van 10% spant Noorwegen de kroon. Terwijl Zweden geconfronteerd wordt met een drastische prijsdaling (-13,9%) en zeer lichte daling in België (-0,9%). · In Asia Pacific blijven de tarieven over het algemeen stabiel met stijgingen in markten zoals Nieuw-Zeeland (4%), India (2,7%) en Australië (2,4%). In China zet Didi Chuxing groots in op autonoom rijden. Uber heeft dit jaar zijn activiteiten in Zuidoost-Azië verkocht aan het Singaporese Grab en Go-Jek breidt zich uit naar Vietnam, Thailand, de Filippijnen en Singapore. · In Noord-Amerika zal Canada in 2019 naar verwachting te maken krijgen met een stijging in de vervoersprijzen van 3,6%, de stijging in de totale regio bedraagt slechts 0,6%. In de Verenigde Staten zet de – door Audi in beheer zijnde – op een app gebaseerde autoverhuurdienst Silvercar zijn agressieve expansie voort.
Op basis van BCD’s eigen ervaringen werden zeven stappen gedefinieerd die bedrijven helpen bij de ontwikkeling en uitvoering van een succesvol duurzaamheidsprogramma. 1. Overtuig het management. Zorg ervoor dat bedrijfsleiders sociale verantwoordelijkheid opnemen in hun wereldwijde bedrijfsstrategie. 2. Stel een apart ‘managementteam voor duurzaamheid’ samen. Om op constante ondersteuning te kunnen rekenen, stel je best een managementteam voor duurzaamheid samen. Betrek hier managers vanuit het hele bedrijf bij. 3. Betrek en train je collega’s. Medewerkers staan niet automatisch paraat om zich in te zetten voor duurzaamheid. Trainingsprogramma’s kunnen helpen om ze bij het verhaal te betrekken. 4. Denk zowel wereldwijd als lokaal. Het is essentieel om in elk land medewerkers te hebben die zich inzetten voor het succes van het wereldwijde programma. 5. Maak gebruik van bestaande best practices. Bedrijven die nog maar net beginnen, starten best bij de prioriteiten die EcoVadis gebruikt bij hun beoordelingen. 6. Wees realistisch. De implementatie van een wereldwijd duurzaamheidsprogramma vraagt om tijd en inspanning. Probeer niet alles tegelijkertijd te verwezenlijken, maar werk in fases. 7. Je hoeft het wiel niet opnieuw uit te vinden. Kijk naar bedrijven die succesvol zijn op het gebied van duurzaamheid en volg hun voorbeeld. De United Nations Global Compact website deelt informatie over duizenden bedrijven die zich inzetten voor het grootste duurzaamheidsinitiatief ter wereld, waaronder over BCD Travel.
BCD Travel: Voorbeelden van duurzaamheid
Naast de uitgebreide studie van CWT deed ook een andere grootmacht een interessant onderzoek. Zakenreisspecialist BCD Travel stelde een aantal richtlijnen (zie rechts in het groen) op die bedrijven helpen bij de ontwikkeling en implementatie van hun zakelijk duurzaamheidsprogramma. Ze werden samen met BCD Travel’s eigen duurzaamheidrapport voor 2018 gepubliceerd. De zakenreisorganisatie wil hiermee een voorbeeld zijn voor andere bedrijven en hen aanmoedigen om samen werk te maken van betere bedrijven en werkplekken, een betere samenleving en een gezondere planeet. 'We bouwen al heel wat jaren aan een succesvol wereldwijd duurzaamheidsprogramma en willen anderen stimuleren om mee op de kar springen', zegt Sharon Dirks, Director of Sustainability bij BCD Travel.
businesstraveller.nl
SEPTEMBER 2018
37
'MET MIJN HOOFD IN DE RWANDESE WOLKEN' TEKST SHARON EVERS
8 33 8
SEPTEMBER 2018
businesstraveller.nl
RWANDA
In de volksmond noemen ze die Afrikaanse parel ook wel het land van de 100 heuvels, het land van de berggorilla's en het land van de gastvrije bevolking. Ik heb het over Rwanda. Een land dat het nog niet zo heel lang geleden erg zwaar heeft gehad, maar Rwanda is er nu klaar voor. Op zakelijk gebied, maar ook als vrije tijd-bestemming.
Het liefst wil je naar ze toe rennen en ze knuffelen
businesstraveller.nl
SEPTEMBER 2018
39
RWANDA
Fenomenaal is het juiste woord voor deze zeldzame ontmoeting
40
Rwanda heeft de afgelopen jaren haar best gedaan om te komen waar het land nu staat. Het biedt enorm veel variatie. Rwanda is een van de weinige landen, samen met buurland Oeganda, waar de berggorilla's nog leven. In het Volcanoes National Park om precies te zijn. Deze prachtige dieren leven in het Virunga-gebergte, in het noordwesten van het land. 'Een ontmoeting met de berggorilla grijpt je echt bij de keel, dat is zo bijzonder', zegt een van de mensen die ik daar spreek. Aan deze woorden is niets gelogen. Dat zal later blijken. De reis begint met een rechtstreekse KLM-vlucht vanaf Amsterdam naar Kigali, de hoofdstad van Rwanda. Een stad die leeft en bruist mede
SEPTEMBER 2018
dankzij haar kleurrijke en vriendelijke bevolking. Na een overnachting in het Heaven Boutique Hotel, dat weer een prachtig uitzicht geeft op die schone en veilige stad, is het tijd om per auto af te rijden naar het noordwesten, naar het Volcanoes National Park, het leefgebied van de berggorrila's. Tijdens die paar uur durende rit worden de nodige fotostops gemaakt en genoten van het landschap.
Visite
In het Volcanoes National Park is het eerst tijd voor een overnachting in Virunga Lodge. Doordat deze lodge hoog gelegen is, is het soms snakken naar adem. Maar het geweldige uitzicht over het prachtige landschap en de fijne ambiance die er heerst, maakt dat goed. Met gemak. Na de overnachting maak ik me op voor een onvergetelijke ervaring. Tenminste dat vertellen de verhalen. Het oog in oog staan met een van de originele bewoners van het nationale park. De berggorilla's. Gaan we ze zien en hoe zullen wij en deze mensapen op elkaar reageren? 97 Procent van ons DNA lijkt toch op dat van de berggorilla's. De groep wordt in tweeĂŤn gedeeld en als een ware Freek Vonk manoeuvreren we ons een weg naar boven. Dwars door de jungle en op zoek naar het beloofde dorp en haar harige inwoners. Wat ons na zo'n uur wandelen gebeurde, is in woorden lastig uit te leggen. Zo dichtbij en zo bijzonder. De opperbaas en zijn familie. Het liefst wil je naar ze toe rennen en ze knuffelen, maar dat doe je natuurlijk niet. Je houdt je aan hun regels, ik was immers te gast in hun woonomgeving. De babbels die ik aan het begin van de tocht had, verdwenen als sneeuw voor de zon. Fenomenaal is denk ik het juiste woord voor deze businesstraveller.nl
RWANDA
zeldzame ontmoeting. Elke groep bezoekers zoekt met behulp van rangers haar gastfamilie op, die maximaal een uur per dag visite krijgt. Op die manier wordt de juiste balans neergezet. De gorillatrekking heeft een bijzondere indruk achtergelaten. Het is uniek om zo dichtbij deze fascinerende beesten te zijn in hun natuurlijke omgeving. Maar ook de trekking op zich was enorm spannend. In het tropisch regenwoud, turen door de bomen, de geluiden en de geur, dit zal mij altijd bijblijven.
Verhalen voor thuis
Om die dag in stijl verder te gaan, staat er een helikopter klaar die mij naar Nyungwe Forest National Park brengt of eigenlijk naar mijn laatste overnachtingshotel One&Only Nyungwe House. Het scheelt toch uren tijd en het geeft een geweldig uitzicht over het wonderschone land. In het Nyungwe Forest kan je mooie trekkingstochten maken en op zoek gaan naar bijvoorbeeld chimpansees, maar in het regenwoud vind je ook de mooiste orchideeën, planten, vogels en andere dieren. En voor de thrill seekers onder ons: maak eens een canopy tour! Bij de een zorgen deze drie bruggen met een totale lengte van 160 meter voor knikkende knieën, maar de ander geniet er volle teugen van. Een ding is zeker, het zorgt voor geweldige uitzichten en mooie verhalen voor thuis.
businesstraveller.nl
Hart verloren
Rwanda heeft alles; verschillende nationale parken, gorilla’s en chimpansees, maar ook de Big Five is er te spotten. Daarnaast is Kigila het economische centrum van het land. De natuur varieert van vulkanen en bergen, tropisch regenwoud tot theeplantages waarin je allerlei actieve tochten kunt maken. Zodra je er bent, heb je je hart eraan verloren.
SEPTEMBER 2018
41
Economy Class als maatwerk Maaltijden
Deze kunnen extra kosten met de goedkoopste vliegtickets
Bagage Voor ingecheckte bagage geldt extra kosten met de laagste tarieven
Stoel
44 22
Alleen toegewezen op het moment van inchecken met de goedkoopste tickets
Flexibiliteit Met goedkope tickets kunt u zelden vluchten wijzigen, Flex-tarieven zijn meestal duurder
Vermaak
De meeste luchtvaartmaatschappijen bieden gratis entertainment tijdens de vlucht
TEKST TOM OTLEY
S E PP TTEEMMBBEERR 2 20 01 81 8
Verward? Sommige airlines verkopen maximaal zes soorten Economy-tarieven
bbuussi innees ss st rt ar av ev lel lel re. cr .onml
E C O N O M Y M A AT W E R K
We krijgen ook in Economy steeds meer keuze in onze tickets en extraatjes. Waar gaat dat heen?
L
ong-haul low cost vliegen gaat niet meer bestemmingen die hij had genegeerd totdat Norwegian ze ging weg, hoewel niet op de manier die u zou aanbieden. IAG, de moedermaatschappij van BA, kondigde denken. De opkomst van de langeafstandszijn eigen goedkope luchtvaartmaatschappij aan - Level trans-Atlantische vluchten van Norwegian waarmee goedkope low-cost-vluchten zouden worden gestart in 2014 schokte de luchtvaartindustrie en vanuit Barcelona, van oudsher een vliegveld met weinig ver of Norwegian onafhankelijk blijft of wordt aanbod, naar Los Angeles, Oakland International, Punta Cana gekocht door een bedrijf zoals IAG, het en Buenos Aires. effect is duidelijk – lange-afstand tegen Ten slotte heeft IAG een aantal overnamebiedingen lage kosten zijn er voor de lange termijn. Norwegian trekt gedaan voor Norwegian, waarvan het eindresultaat nog passagiers aan vanwege de lage tarieven. Het kan zulke lage steeds niet bekend is op het moment van ter perse gaan, er prijzen bieden omdat het low cost carrier (LCC) -model voor zouden meer kapers op de kust zijn. Het echte effect dat de lange routes heeft overgenomen. Zonder in te gaan tot Norwegian heeft gehad, is echter anders. Het heeft aan andere de kern van wat een LCC zo effciënt maakt, een manier om luchtvaartmaatschappijen getoond dat we, op zoek naar een een lage ticketprijs te bereiken, is om de extra's eruit te halen lage prijs, bereid zijn om alleen een light-tarief te kopen en en de passagiers ervoor te laten betalen. Of het nu gaat om dan te betalen voor wat we eigenlijk willen via de extra’s - wat het kiezen van een stoel, het inchecken de luchtvaartmaatschappijen aanvullende van een tas of het kopen van iets te inkomsten noemen. Niet verrassend, ze eten en drinken aan boord, Norwegian zijn snel aan het spel mee gaan doen. biedt deze als betaalde extra's voor die Lufhansa Group heeft deze zomer nieuwe lage aankoopprijs die je verleidde. En transatlantische ‘hand bagage only’ de aanpak is populair gebleken. Het (HBO) tarieven aangekondigd dus na succes moet een beetje zijn gekomen de Duitse grootmacht ook haar partners als een schok bij de concurrentie. Swiss, Brussels Airlines en Austrian Jarenlang, toen de leiding van bestaande Airlines. Alle airlines hebben een luchtvaartmaatschappijen werd gevraagd Zoals je zou verwachten, draait alles om eigen versie van het of ze dachten dat low-cost lage kosten een keuze, of zoals Lufthansa het uitdrukt: de haalbare optie waren, was hun antwoord nieuwe tarieven zullen ‘de minst dure optie 'light'-tarief altijd hetzelfde: mensen zijn misschien zijn voor prijsbewuste passagiers die alleen bereid om te betalen voor hun eten op met handbagage reizen en die geen ticket een korte reis, maar ze verwachtten een met flexibiliteit nodig hebben". maaltijd op de lange routes. Hetzelfde Alitalia, Delta en Air France-KLM voor stoelkeuze, ingecheckte tassen en een niveau van hebben allemaal verschillende versies van een 'light'-tarief comfort. De consensus was duidelijk – lage kosten werkten op (HBO), terwijl British Airways een nieuw HBO-tarief Basic korte afstand, maar zou niet werken op lange routes. Echter, Economy heeft geïntroduceerd, inclusief maaltijden, twee Norwegian bereikte consequent bezettingsfactoren van meer stuks handbagage en gebruik van Avios (de valuta van het dan 80 procent en bleef uitbreiden – alleen al dit jaar zijn er loyaliteitsprogramma) als gedeeltelijke betaling. nog eens 11 Boeing 787-9 Dreamliners, 12 Boeing 737 MAX IAG’s andere airline Aer Lingus uit Ierland heeft het 8s en twee Boeing 737-800's bijgekomen, met een gemiddelde ondertussen duidelijk dat als gevolg van twee jaar lang leeftijd van 3,6 jaar. Ook begon Norwegian vanaf Amsterdam concurreren met Ierse lowcoster Ryanair - en bijna failliet te vertrekken, heel goedkoop naar New York. En de oude te gaat in het proces - het roer om moest. Declan Kearney, luchtvaartmaatschappijen, moesten hun mening herzien. voormalig directeur communicatie bij Aer Lingus, zei in april dat de luchtvaartmaatschappij zichzelf niet als goedkope maar Het spel verandert als ‘waardevolle’ zag. De airline noemt zijn HBO-tarieven Neem British Airways. In eerste instantie bagatelliseerde een 'Saver Fare' sinds 2017. ‘Wat de goedkope concurrentie het de dreiging. Het jaar voordat de langeafstandsoperatie betreft, hebben we lang ervaring,’ zei Kearney. ‘Kijk terug van start ging, zei topman Willie Walsh dat de toetreding naar 2001, we gingen bijna failliet en onze reactie was om van Norwegian ‘niet significant’ was. Drie jaar was het wel een low fares-vervoerder te worden. We begonnen maar we significant genoeg voor BA om directe routecompetitie konden zien dat we ook geld lieten liggen, want we hadden tegen Norwegian te beginnen door vluchten van Londen enerzijds een uitgeklede korte afstand maar wel een lange Gatwick naar Fort Lauderdale en Oakland te lanceren; twee vlucht-operatie met een Business Class met toeters en bellen.
businesstraveller.nl
SEPTEMBER 2018
43
E C O N O M Y M A AT W E R K
Het geëvolueerde model is dus dat we concurrerend zijn op het gebied van prijzen. Norwegian is mogelijk voor € 99 per enkele reis [transatlantisch] en wij zijn € 159, maar op een zeven en een half uur durende vlucht vertegenwoordigt de extra 50 euro waar voor uw geld. We denken dat wanneer je midden in de nacht over de Atlantische Oceaan reist en je een deken wilt en je daar geld voor gaat vragen, het een slechte nasmaak laat.
bonus. Je gaat waarschijnlijk al extra betalen voor je tas, dus terwijl je dit doet, is er nog iets dat ze je kunnen verkopen? Stoelkeuze is nu bijna standaard een extra toeslag - die nooduitgangsrijen, eerste rij stoelen en gewoon de rijen aan de voorkant of aan de zijkanten in bepaalde delen die meer comfort bieden, of in sommige gevallen zelfs extra beenruimte. Maar er is meer in het vizier. Het vooruitzicht om te betalen voor een betere maaltijd in de Economy is al een optie. Of een andere, opdat je weet wat je krijgt, zo ook bij KLM. Met BA's nieuwe Basic Economy (HBO) -tarief is het niet mogelijk om de stoel te selecteren, maar je krijgt nog steeds lichte maaltijden, goed inflight entertainment (IFE), een koptelefoon en een deken. In tegenstelling tot nieuwe low-cost luchtvaartmaatschappijen zoals Primera en Level. Die gaan ervan uit dat passagiers graag hun eigen deken meenemen (of niet doen), al een iPad hebben voor goed entertainment, en liever iets uit een menu kopen in plaats van met de hele Economy hetzelfde te eten (nou ja, een keuze uit twee doorgaans) En hoe lang zal het duren voordat het HBOtarief - of misschien een van de tarieven, zelfs de duurdere - ook de mogelijkheid biedt om nog meer extraatjes te kopen in Economy. Zoals om premium entertainment te kopen met
Kilo knallers
De wijdverbreide toepassing van de nieuwe tarieven heeft in de praktijk een aantal gevolgen. Het feit dat alle luchtvaartmaatschappijen zo snel zijn overgeschakeld naar dit model is vanwege de kracht van internet. Wanneer we naar een bestemming zoeken, scannen de metasearch-engines het internet om de goedkoopste prijs en HBO-tarieven te vinden, deze staan hoger in de zoekresultaten omdat ze goedkoper zijn. Wanneer u doorklikt naar de eigen website van de luchtvaartmaatschappij om dit tarief te ontdekken, pas dan ontdekt u dat u extra moet betalen om uw koffers in te checken of een warme maaltijd te bestellen, maar de spotprijs heeft zijn werk gedaan en u boekt toch. Voor de luchtvaartmaatschappij is alles vanaf dit punt een 44 44
LOW-COST VLUCHTEN Wat is – en wat niet – inclusief bij uw Economy ticket GOEDKOOP NOG BETER BESTE DEAL
AER LINGUS AIRLINE
PRODUCT NAAM
AMERICAN AIRLINES BRITISH AIRWAYS
Saver 10kg
BAGAGE
Basic Economy
Basic Economy Size limit only
DELTA
EMIRATES
AIR FRANCE-KLM
Basic Economy
Economy Special
Light
Size limit only
23kg
7kg 20kg
12kg
*
ETEN EN DRINKEN STOELSELECTIE FLEXIBEL TICKET EXTRAATJES
PRODUCT NAAM
10kg
23kg
23kg
23kg
Main Cabin
Economy
Main Cabin
Smart
BAGAGE
Economy Saver
23kg
23kg
7kg
30kg
Standard 12kg 23kg
*
ETEN EN DRINKEN STOEL SELECTIE FLEXIBEL TICKET EXTRAATJES PRODUCT NAAM BAGAGE
10kg
23kg
23 kg
23kg
Economy Flex
Standard Economy (Flex) Delta Comfort
Main Cabin Extra
Flex
7kg 30kg
23kg
23 kg
(premium menu)
ETEN EN DRINKEN
Standard Plus 12kg 23kg
*
STOELSELECTIE FLEXIBEL TICKET EXTRAATJES
Gelijk aanbod op Finnair and Iberia
SEPTEMBER 2018
(34 in+) Economy heet "World Traveller" op long-haul vluchten
(34 in+) *Geen alcohol op vluchten naar Saudi Arabia
Gelijk aanbod on Alitalia and Delta
businesstraveller.nl
E C O N O M Y M A AT W E R K
meer keuze op het IFE-systeem? Het zal geweldig zijn, zolang het maar niet leidt tot het verwijderen van het bestaande pakket. En dat is de vraag.
gebeurd, omdat het zich meer richt op zakenmensen die veel reizen, en met groot succes. Voor degenen onder u die dit lezen in Premium Economy of Business Class en denken dat deze ontwikkelingen u niet zullen raken…helaas! Zodra luchtvaartmaatschappijen ons hebben laten wennen om te betalen voor ‘keuze’, zal het in elke vliegklasse komen. Straks kunt u misschien de prijs van uw ‘premium’ ticket verlagen door, laten we zeggen, niet meer het standaard eten te nemen…en in plaats daarvan de mogelijkheid een maaltijd te kiezen die je echt wilt. Zou u dan niet in de verleiding komen? De technologie is er al om dat te doen, zelfs als u aan boord bent. IAG’s goedkope Level-luchtvaartmaatschappij heeft een nieuw programma gelanceerd: ‘Pair and Pay’ mobiele betalingsoptie, waardoor passagiers diensten kunnen kopen met behulp van de mobiel. De technologie stelt klanten in staat om apparaten aan te sluiten en te betalen voor onderdelen zoals eten, drinken, ammenity-kits en belastingvrije producten. Level is van plan om de technologie te gebruiken om de betaling mogelijk te maken van films, tv-shows en muziek.
Veranderende tactieken
Ironisch genoeg beseft Norwegian, de luchtvaartmaatschappij die deze revolutie van lage prijzen begon, dat mensen ook houden van comfort. Norwegian heeft sec de low-cost tarieven in 2014 voor lange afstand aangekondigd. Maar snel vooruit naar 2018, en het is duidelijk dat het meer succes heeft gehad dan het zich had voorgesteld met zijn toch iets luxure premium cabine, en juist daarmee het meeste geld verdient. Dientengevolge, hebben nieuwe leveringen van haar B787-9 Dreamliners een grotere premium cabine - 56 stoelen in plaats van 35. Norwegian moet ook zakenreizigers aantrekken, die eerder geneigd zijn om voor dit comfort te betalen, en dus verhoogt het de frequenties op routes zoals Amsterdam en Londen Gatwick naar New York. Net zoals de andere luchtvaartmaatschappijen de goedkope tactieken van Norwegian gebruiken, probeert deze airline extra geld te verdienen door meer mensen in premium te helpen. Het is vergelijkbaar met wat er op korte afstand met Easyjet is
45
prive item
carry on
LEVEL Level Size limit only
Level Plus 23kg
Level Flex 23kg
ingecheckte bagage
maaltijd
alcohol
hoofdtelefoon
Entertainment
Dekentje
LUFTHANSA
NORWEGIAN PORTUGAL
PRIMERA AIR
TAP AIR PORTUGAL
Economy Light
Economy Lowfare
Light
Discount
8kg
Economy Classic 8kg
10kg
10kg
23kg
Economy Lowfare Plus 10kg
Economy Flex
Economy Flex
8kg
15kg
23kg
23kg
10kg
23kg
Flex 20kg
8kg
10kg
Economy Classic 10kg
23kg
23kg
Economy Delight
Classic 8kg
extra beenruimte
Economy Light
Basic
10kg
exclusief
VIRGIN ATLANTIC
8kg
Comfort
20kg
inclusief
10kg 23kg
23kg
(34 in+)
Gelijkwaardig op Austrian Airlines, Air Canada en Swiss
businesstraveller.nl
SEPTEMBER 2018
E C O N O M Y M A AT W E R K
Iedereen?
Zullen alle luchtvaartmaatschappijen hetzelfde doen? Niet volgens Akbar Al Baker, chief executive van Qatar Airways Group en ook een belangrijke aandeelhouder in IAG. Ik vroeg hem of Qatar Airways geld zou gaan rekenen voor exit-rijen in de Economy of voor eten? ‘We willen dit niet doen,’ zei hij. ‘Het wordt te complex om al deze verschillende kosten te beheren. British Airways moet het doen vanwege de concurrentie. Ik heb het gevoel dat er altijd mensen zullen zijn die op full-service carriers willen reizen. Wanneer je begint te betalen voor alles op een low-cost maatschappij, is dit niet meer een heel groot verschil met wat je in de economie krijgt van een langeafstandsvliegtuig.’ Wat Al Baker hiermee bedoelt, is dat als je het LCCtarief zou kopen en vervolgens handbagage, de maaltijden en de rest erbij zou tellen, het uiteindelijk een vergelijkbaar bedrag zou kosten als een Economy-ticket bij een ‘standaard’ luchtvaartmaatschappij. ‘Er is een perceptie dat het goedkoop is, maar als je iets koopt en er dan steeds meer voor blijft betalen, vinden sommige
'Er is een perceptie dat low cost long haul goedkoop is...'
mensen het niet leuk’, voegde Al Baker eraan toe. ‘Velen denken dat een LCC van goede kwaliteit is. Wel, misschien op korte afstand, maar op lange vluchten, als je twee maaltijden eet, heb je al het prijsverschil betaald aan een full-service luchtvaartmaatschappij.’ Misschien heeft hij gelijk. We zullen wel zien.
46
SEPTEMBER 2018
businesstraveller.nl
Je zakenreis zelf én eenvoudig geregeld Gratis account zonder verplichtingen. Scherpe inkooptarieven en vakkundig advies voor slimme en verantwoorde reisoplossingen. Betalingen op maat: op rekening, via iDEAL of Credit Card. Bij alle boekingen ontvang je naast de reisbescheiden altijd een factuur. Op ieder gewenst moment inzicht in de reisuitgaven en boekingen. Handig voor controle budget, maar ook verplicht in je ‘Duty of Care’ rol voor reizende collega’s.
WWW............../////////-------/
businesstraveller.nl
SEPTEMBER 2018
47
WATC H E S
48
TECH
SEPTEMBER 2018
businesstraveller.nl
CREDITS: GOOGLE MAPS
51 49
56
51 I LIFESTYLE NIEUWS
Een krachtpatser van Motorola, Haute Ecriture, een talenwonder en de heerlijke Joy Stove. 56 I WELLNESS IN SPANJE
Kom helemaal tot jezelf aan de Mediterrane kust. 61 I AUTO REVIEW
Een stukje heel fijn motorisch genieten met de laatste van Audi. 63 I HORLOGES
Een stoere klassieker, Oris. businesstraveller.nl
61 SEPTEMBER 2018
SEPTEMBER 2018
businesstraveller.nl
GADGETS
Full Metal Watch Casio komt met een nieuw schokbestendig G-SHOCK-horloge: de GMW-B5000. Het nieuwe model is het eerste horloge uit de iconische vierkante 5000-serie met een volledig metalen kast. We zijn liefhebber van de betaalbare G-shocks en voor deze betalen we graag ietsje meer. Erg fraai! De nieuwe GMW-B5000 is een hommage aan de eerste G-SHOCK maar zoekt tegelijkertijd verschillende grenzen op –
zowel op het gebied van materiaal als constructie en features. De buitenste componenten, inclusief de band, kast en bezel, zijn compleet vervaardigd van roestvrijstaal. Daarnaast beschikt het horloge over een nieuwe schokbestendige constructie dankzij de toevoeging van een zeer duurzaam kunststof onderdeel tussen de roestvrijstalen kast en bezel die schokken goed absorbeert.
51
Comfortabel en in stijl Nieuw voor het herfst en winter 2018 seizoen is de Travel capsule collectie van Underwear & Beachwear by TWINSET, die in één woord kan worden beschreven: comfortabel. Deze collectie is voor alle vrouwen die om stijl geven, maar ook praktisch willen zijn tijdens een reis voor zaken of plezier.
businesstraveller.nl
Samsung x Harman Kardon Samsung lanceert twee premium soundbars in samenwerking met Harman Kardon. De HW-N950 en HW-N850 zijn ontworpen door Samsung in samenwerking met het premium audiomerk Harman Kardon. Op beide modellen, die op 1 september in de kleur Midnight Titan verschijnen, komen de logo’s van Samsung en Harman Kardon terug. Met de HW-N950 en HW-N850 heb je het gevoel dat je in een
concertzaal bent, ook al zit je thuis op de bank. Door Dolby Atmos en DTS:X in combinatie met up- en side-firing speakers word je als luisteraar omringd door geluid. De verkoopadviesprijs voor de HW-N950 is € 1.499,- en voor de HW-N850 € 999,-.
SEPTEMBER 2018
HORLOGES
52
SEPTEMBER 2018
businesstraveller.nl
GADGETS
Haute Ecriture De 1010-collectie van Maison Caran d’Ache combineert Haute Ecriture met luxueuze uurwerken: twee kunsten die onlosmakelijk met de Zwitserse cultuur zijn verbonden en die staan voor vindingrijkheid en technische virtuositeit. De 1010 Timekeeper limited edition is het product van twee jaar aan onderzoek en ontwikkeling door Zwitserse horlogemakers en is, tien jaar na het verschijnen van de 1010 Chrono limited edition, de tweede toevoeging aan de 1010-collectie. Het is een ode aan tijdloze wijzerplaten: een Haute Ecriture-reis naar de wereld van luxe horloges.
Smart van Sonos Beam Sonos presenteert de Sonos Beam. Zoals alle Sonos-speakers maakt Beam onderdeel uit van het Sonos home sound system, wat betekent dat eigenaren twee Sonos One-speakers kunnen toevoegen voor surroundsound, een Sub voor meer bass, of een Beam kunnen integreren in hun bestaande Sonos-multiroomopstelling. Gebruikers kunnen Beam op een aantal
manieren bedienen: met de Sonos-app, met apps van derden zoals Spotify, Audible, Pandora en Tidal, met smarthomegadgets zoals muurschakelaars, met bestaande afstandsbedieningen van door Sonos goedgekeurde partners en – in de toekomst – met hun stem.
53
Betaalbare reisgenoot Er is dus meer dan Apple en Samsung, We kregen onze handen op een Motorola G6 plus en we waren erg onder de indruk. Helemaal als je de prijs in je achterhoofd houdt. Allereerst, het is een mooi toestel, klaar. Geen rare fratsen straks design, goed vast te houden. Het scherm is prima, een nieuw 5,9" Max Visionbeeldscherm van rand tot rand met 18:9-beeldverhouding. Heerlijk ruim dus om aan boord Netflix te kijken. Ook de camera voldoet zeker. De telefoon maakt scherpe foto's, ongeacht de lichtomstandigheden. Erg
businesstraveller.nl
onder de indruk waren we van de accu, die tuft lekker door en de telefoon is ook snel op te laden met iets dat turbopower heet. Maar echt vrolijk worden van kleinigheden die we zelfs op Apple niet terug zien. Een dubbele simkaart, toch echt een must voor de veel-reiziger. En grapjes waarmee je met een kleine handschudding van het toestel de zaklamp aan hebt. Handig. De processor voldoet zeker en het toestel is waterafstotend. Het is natuurlijk in doen en laten niet zo snel en flashy als de topmodellen van Apple en Samsung. Maar
neem dan de prijs eens mee: de Motorolo G6 Plus is te koop voor zo’n 275 euro! Dat maakt het toestel gewoon een uitstekende allround keuze
waarmee je gezien kan worden. Waar ook ter wereld. www.motorola.com
SEPTEMBER 2018
INTERVIEW
54
ROBINSON SPORTIEVE CLUBVAKANTIES • • • •
Gemiddeld beoordeeld met een 8,8 Enorm aanbod sportactiviteiten Culinaire verwennerij De ROBINS maken iedere dag bijzonder
SEPTEMBER 2018
businesstraveller.nl
GADGETS
Superzoom van Nikon Nikon introduceert de gloednieuwe COOLPIX P1000, de enige compactcamera ter wereld met 125x optische zoom. Opnamen van maanlandschappen, foto's van wilde dieren of vliegtuigen in de verte,
gebruikers kunnen nu onderwerpen vastleggen die voorheen buiten hun bereik lagen. Met deze buitengewone camera van 16 MP maakt u met gemak schitterende foto's en video's. De 125x optische zoom biedt 's werelds grootste zoombereik van 24-3000 mm. De 250x Dynamic Fine Zoom breidt de bovengrens digitaal uit tot maar liefst 6000 mm. Dit is voldoende zoomkracht om zelfs details van kraters op de maan vast te leggen!
Talenwonder Travis Iedereen zou elkaar moeten kunnen verstaan. Dat is het streven van de Rotterdamse startup Travis, dat daarom ‘Travis de Tolk’ ontwikkelde. Dit vertaalapparaat verstaat, vertaalt en spreekt ‘live’ de 60 meest gesproken talen en wordt inmiddels door meer dan 110.000 mensen gebruikt. Travis lanceert de opvolger van Travis de Tolk, de zogeheten Travis Touch. De Touch is vergelijkbaar met de tweede iPhone: sneller, slimmer en beter dan zijn voorganger - en vertaalt zelfs meer dan 100 talen. Dit apparaat maakt gebruik van kunstmatige intelligentie (AI) om de beste vertaling mogelijk te maken.
Het hele jaar een BBQ (en meer!) We waren meteen verliefd op dit culinaire kleinood. Natuurlijk kun je de Big Bastard opvuren maar daar is niet altijd noodzaak toe. Een ‘beetje’ bbq’en past in de trend van niet overdadig maar wel goed eten. En daar zijn we helemaal voor. Deze kleine BBQ is fijn, zeer handig en vervoerbaar en ook nog eens leuk om te zien. De Joy Stove is veelzijdig, efficiënt en volledig vervaardigd uit gerecycled aluminium. Maar bovenal: deze BBQ is meer dan alleen een barbecue; je kunt erop grillen, koken, bakken, braden en wokken! Daarnaast is de Joy Stove, na een avondje lekker buiten eten, uitermate geschikt als terraskachel. Deze super-barbecue is handzaam, klein en licht (m.u.v. de Joy Jumbo) en is daarom erg handig voor op de camping, het park, in de watersport en voor op je balkon. Door het unieke gepatenteerde ontwerp is hij erg zuinig en kun je zelfs via de zijkleppen kolen bijvoegen zonder het rooster of de pan te verwijderen. De hite is gemakkelijk af te stellen door middel van de handige luchtoevoer -schuif aan de voorkant. Zowel het ontsteken als het doven van de Joy Stove gaat hierdoor erg snel en eenvoudig. Dus met andere woorden, we gaan de Joy Stove het hele jaar door gebruiken. Een wok in de tuin in het najaar, een pan gluhwein als het sneeuwt, en misschien zetten we de kaasfondue er wel een keer op. Een echte aanrader voor iedereen die van lekker buiten eten houdt, het hele jaar door. www.joystove.com
businesstraveller.nl
SEPTEMBER 2018
55
De wake-up call vanuit Albir
Als je aan iemand vraagt: 'Hoe gaat het?', krijg je vaak als antwoord: 'Druk'. Mensen zijn druk, dat is gewoon zo. Ze werken zich een slag in de rondte om zo nu en dan te genieten van een welverdiende vakantie, maar hoe zou het zijn als die trip zou bestaan uit alleen maar me-time? Hoogste tijd om de agenda in de hoek te gooien en even helemaal niets te moeten. Onze redacteur, Sharon Evers, liet vier dagen alles los en reisde af naar Albir in Spanje, naar SHA Wellness Clinic.
56
TEKST SHARON EVERS
SEPTEMBER 2018
businesstraveller.nl
WEL L NE S S SPANJE
V
erschillende media beweren dat stress dé volksziekte van Nederland gaat worden, dat verklaart waarschijnlijk waarom steeds meer mensen in 'retreat' gaan om deze ziekte voor te zijn of om even te ontsnappen aan alledaagse 'demonen'. Toen ik hoorde over SHA, wilde ik maar één ding: dit zelf ontdekken. Ik was al eerder in een wellness geweest, maar Decio Sousa (International Sales Manager bij SHA Welless Clinic) verzekerde mij dat dit totaal anders is. Hij strooide met termen als: bewust worden van lichaam en geest, herstart voor een nieuw leven en een investering in jezelf. Woorden die stuk voor stuk bij mij in de smaak vallen. Ik zat namelijk net in zo'n periode dat de weegschaal te ver naar rechts doorsloeg, dat mijn gezicht rond een uurtje of 10.00 pas wakker werd en ik de hoofdsponsor van de sportschool was en dan hebben we het nog niet eens gehad over mijn 'vriendelijkheid' tijdens deadlines. Het was
de hoogste tijd om te veranderen. In vier dagen dus. Met een koffer vol boeken, want daar zou ik nu echt de tijd voor hebben, en nette kleding, want het is toch een high-end product, vloog ik begin juli vanaf Amsterdam in zo’n twee uur naar het vliegveld van Alicante waarna ik met een privé-transfer van 45 minuten in de hemel was beland. De gastvrijheid waarmee ik werd onthaald was er een uit de boekjes. Zo hoort het dus. De accommodatie is in een woord: geweldig. En van het prachtige uitzicht over Albir raakte ik nog meer in jubelstemming. De dag begon bij de Agenda Planner, samen namen we mijn vier dagen door en werden er allerlei doktersbezoeken en behandelingen ingepland. Omdat ik gekozen had voor SHA Discovery kon ik overal aan proeven om een goede impressie te krijgen, mocht ik een volgende keer terugkomen dan weet ik exact wat ik wel en niet wil. Zo is er een uitgebreide keuze aan behandelingen die samengevat kunnen worden in de volgende pijlers: anti-stress, wellness, fitness, recovery, rejuvenation en weight-control & detox. SHA Discovery laat zich het beste omschrijven als: in korte tijd aangereikte tools krijgen om een gezondere levensstijl aan te nemen, te leren ontspannen en te herstellen van stress. Precies wat ik nodig heb. Die eerste dag stond vervolgens in het teken van een bezoek aan een verpleegkundige, arts, diëtist en werd afgesloten met een gezichtsbehandeling. Het was duidelijk: we zijn begonnen en ik genoot ervan.
Hemel
Voordat ik in de hemel was beland, was ik vooral nieuwsgierig naar het eten dat ik zou krijgen. Ergens dacht ik dat het vooral om gezonde sapjes zou gaan, minimale porties en dat ik zou smachten naar een oer-Hollandse kroket, maar niets bleek minder waar te zijn. Samen met de diëtist had ik besloten om voor het Biolight-menu te gaan. Biologisch en licht verteerbaar én de gulden middenweg. Gasten die het lichaam intensief willen reinigen kunnen voor het Kushi-dieet kiezen, dat lijkt op Biolight maar de porties zijn minder groot. Aan de andere kant vind je het SHA-menu, voor mensen die willen genieten van gezonde maaltijden, maar met een culinaire twist. Drie keer per dag stonden de meest uiteenlopende gerechten op tafel, het was een feestje. Helaas kon ik de kok niet mee naar huis nemen, maar ik heb wel wat opgestoken. Zo weet ik nu dat miso-soep bij het ontbijt ontzettend gezond voor je is, net als havermout en een glas warm water met een kaneelstokje, citroensap en gember. Tips die ik thuis nog steeds uitvoer. Evenals het vaker naar de sportschool gaan, minimaal drie keer in de week. Tijdens mijn afspraak met een van de artsen kwam businesstraveller.nl
SEPTEMBER 2018
57
WEL L NE S S SPANJE
naar voren dat ik best gezond leef; ik rook niet, drink geen cola en koffie, wel veel water en heb geen slaapproblemen, maar ik sport te weinig. De motor blijft stilstaan en dat is niet goed. Ik weet niet hoe de arts het voor elkaar heeft gekregen, maar het lijkt wel of de sportknop is aangezet in die vier dagen. Want de volgende ochtend stond ik om 7.30 uur buiten om naar de vuurtoren ergens boven op een berg te gaan wandelen, wat ik eerlijk gezegd een hele prestatie vond en waardoor ik een déjà vu kreeg naar de ooit gelopen Nijmeegse Vierdaagse. De dag erna had ik allerlei elektrische draden aan me hangen waardoor de sportoefeningen in de gym nog moeilijker gingen. Eenmaal thuis heb ik dat ritme doorgezet en denk ik terug aan de woorden van Decio. Hij had gelijk, ik ben bewuster gaan leven, let meer op mijn voeding en weet de weg naar de sportschool ook weer te vinden.
Totale plaatje
58
Maar zo ver is het nog niet, want ik had nog drie dagen in het paradijs. Naast verschillende ochtendwandelingen op drie verschillende niveaus biedt SHA nog veel meer activiteiten, zoals aqua gym, personal training, yoga en kan je naar hartenlust sporten in de gym. Daarnaast biedt de accommodatie een fijn binnen- en buiten zwembad, waar je de nodige baantjes kunt trekken en waar je heerlijk kunt ontspannen. Wellicht is de tegenhanger van bewegen, eten. Alhoewel die twee elkaar ook versterken. Een van de leukste activiteiten vond ik de kookles in The Chef's Studio. Op een leuke manier leer je hier twee recepten die je ook thuis kunt maken. Alles wordt op een ontspannen en leuke manier uitgelegd en je krijgt allerlei recepten mee naar huis. Deze kookles zit niet standaard in SHA Discovery, maar kan worden bijgeboekt. Net als de Cognitive Rehabilitation Assesment, Healty Aging Consultation en een Neurofeedbeack Session die ik had. Door deze behandelingen werd nog
eens duidelijk dat SHA anders is dan andere wellness'en. De artsen en de vele verschillende behandelingen maken SHA Wellness Clinic tot het totale plaatje, samen werk je naar een doel en krijg je op een ongedwongen manier toch een paar levenslessen voor thuis mee. Lichaam en geest dus, daarom kan je bij SHA ook terecht voor allerlei gezichtsbehandelingen en massages. Ik was weleens vaker bij een schoonheidssalon geweest en tijdens de behandeling werd 's Avonds kan je in me dan van alles aangeraden. een super-de-luxe Advies waar ik niet altijd op zat bioscoop een film te wachten. Ook dat wordt bij kijken SHA op een eerlijke en nietcommerciële manier gedaan. Mochten huid en lichaam een tekort aan iets hebben, dan ontvang je een recept op de mat van je hotelkamer of in de app.
Luxe
De app is nieuw bij SHA. Hiermee heb je continu toegang tot je persoonlijke programma, doktersrecepten en voedingsplan. In de toekomst wil SHA hier een chat- en belfunctie aan toevoegen. Een paar dagen voor aankomst krijg je toegang tot de app door eerst een paar vragen te antwoorden, zoals leeftijd, gewicht en lengte, maar ook wat voor type matras en kussen je wilt. Wat een luxe! Nog even terugkomend op de inhoud van mijn koffer die naast sportkleding bestond uit wat nettere kleding. Dat laatste heb ik bijna niet nodig gehad. De dag wordt hoofdzakelijk SEPTEMBER 2018
businesstraveller.nl
WEL L NE S S SPANJE
doorgebracht in een badjas of luchtige kleding. Die redelijke uniformiteit vond ik prettig, daarnaast was het heerlijk om je vier dagen geen zorgen te maken over haar en make-up. Maar vooral de tijd die je echt even in jezelf - op allerlei gebieden - kon investeren om een betere ik te worden. Zo'n time-out zou ik wel vaker willen doen, want eerlijk is eerlijk langzaamaan zakken al die goede voornemens toch een beetje naar de achtergrond en dan zou het fijn zijn als iemand een wake-up call geeft.
Investering
Carla van der Giesen (Vice-President & General Manager Travel Impressions) mocht net als ik proeven van SHA Wellness Clinic tijdens SHA Discovery. 'Ik heb mijn verblijf nog heel helder in mijn geest staan, vond het super. Ik zou er elk jaar naartoe willen gaan. Het is een weldaad voor lichaam en geest. Wat ik extra leuk vind, is dat je zo'n reis gemakkelijk alleen kan doen. Ik ken geen andere plek waar je in je eentje je zo op je gemak voelt. Het is een enorm prettige omgeving. Je hoeft je ook geen moment te vervelen, het persoonlijke programma, dat voorafgaand aan het verblijf wordt samengesteld en dat op de eerste dag wordt gefinetuned, volg je. Maar natuurlijk is SHA ook geweldig om samen met partner, vrienden of andere stellen te doen. 's Avonds kan je in een super-de-luxe bioscoop een film kijken of genieten van de zonondergang. SHA geeft je een time-out.'
Bewust
Carla gaat verder: 'Het eten vond ik ook geweldig, ik had het SHA-menu en nam hier en daar ook wat Biolight-gerechten. Als ik dit elke dag zou
businesstraveller.nl
mogen eten, zou ik dat met liefde doen. Ik was altijd al een bewuste eter, maar ik ben er nu nog bewuster mee bezig. SHA staat ook voor geen melkproducten, geen vlees en geen koffie. En ik eet nu nog steeds zo. Ik ben gek op koffie, maar tot nu toe heb ik er ook helemaal geen behoefte meer aan. Natuurlijk kan je een willekeurig blad openslaan en de voedingstips vliegen om de oren, maar omdat ik er tijdens mijn verblijf zelf actief mee bezig was, heeft het veel meer impact. Ik vond het ook erg prettig dat je alles gewoon los kan laten, zoals het lopen in een badjas of gemakkelijk setje kleding. Het viel me op dat ik mezelf heel snel aanpaste aan deze omgeving. Veel mensen die naar SHA gaan, zijn bemiddeld. Maar dat valt daar weg, want iedereen is in zijn badjas gelijk. Dat is erg fijn.' Carla ziet het aantal boekingen naar dit nicheproduct stijgen. 'Er is meer belangstelling voor. Een voordeel van SHA Wellness Clinic is dat het op slechts twee uur vliegen vanaf Nederland ligt. Een ander voordeel is dat SHA een verblijf van vier dagen aanbiedt, want dat doet al iets met je. Heb je SHA Discovery gedaan, dan kan je voor een eventuele volgende keer een specifieke behandeling kiezen.'
SEPTEMBER 2018
59
60
Toeristische dienst van de Dominicaanse Republiek voor de Benelux Avenue Lloyd George 10 Lloyd Georgelaan Bruxelles 1000 Brussel. Belgique / België Tel. +32 2 646 13 00 benelux@godominicanrepublic.com
#GoDomRep GoDominicanRepublic.com
La Romana
SJ UE LPYT /EAMUBGEURS T2 021081 8
b ubs ui ns ei ns es st rs at rv ae vl leel rl .ecr o. nml
AUTO RECENSIE
Nieuwe topper van Audi
61
Audi presenteert de geheel nieuwe Q3. De tweede generatie van de compacte SUV heeft een zelfverzekerde look en biedt volop ruimte en gebruiksgemak. Hij heeft een digitale cockpit en is optimaal connected. De nieuwste assistentiesystemen zorgen voor comfort en veiligheid van topklasse. De nieuwe Audi Q3 is vanaf eind dit jaar leverbaar. Vergeleken met zijn voorganger, is de Audi Q3 zodanig gegroeid dat hij zich bovenin het segment van de compacte SUV’s nestelt. Hij is 4,48 meter lang, 1,85 meter breed en 1,58 meter hoog. De wielbasis groeide met 7,8 centimeter tot 2,68 meter. Dit komt het ruimteaanbod voor passagiers en bagage ten goede. De nieuwe proporties maken de Audi Q3 tot een krachtige verschijning en dat wordt benadrukt door details als de vlakke LED-koplampen, nieuwe singleframe-grille, grote achterspoiler en overduidelijke inspiratie van Audi’s quattro-DNA. Dankzij de ruime keuze uit uitvoeringen, (contrast) kleuren en exterieurpakketten is van elke Audi Q3 maatwerk te maken. businesstraveller.nl
Interieur
De nieuwe Audi Q3 is ruim en veelzijdig. De achterbank is over een lengte van 15 cm verschuifbaar, terwijl de leuning verstelbaar is (7 standen) en in drie delen neer te klappen. De bagageruimte heeft afhankelijk van de stand van de achterbank een inhoud van 530 of 675 liter. Neergeklapt bedraagt de capaciteit 1.525 liter. Zelfs de hoogte van de laadvloer is instelbaar. Een elektrisch bediende achterklep en keyless acces zijn leverbaar. Elke nieuwe Audi Q3 heeft een naar eigen wens te configureren digitaal instrumentenpaneel. De Q3 heeft standaard een touchscreen op het dashboard. Er is keuze uit diverse uitvoeringen met schermgroottes variërend van 10,25 – 12,3 inch. Bij de laatste versie is ook stembediening inbegrepen. MMI navigatie plus biedt bovendien connectiviteit en infotainment uit een hogere klasse met onder meer realtime verkeersen parkeerinformatie, snelle LTEinternetverbinding, een wifi-hotspot. Ook digitale radio (DAB+) en Google Earth navigatie zijn leverbaar. Via de myAudi app zijn veel functies van de
Q3 met de smartphone te bedienen. Uiteraard is zowel Apple Carplay als Android Auto beschikbaar.De marktintroductie staat gepland voor november aanstaande. Elke nieuwe Q3 is standaard uitgevoerd met een digitaal instrumentenpaneel, MMI radio plus met Bluetooth, een multifunctioneel, met leer bekleed stuur, airco en LED-koplampen. De exacte specificaties hiervan en van de andere modellen worden evenals de prijzen in aanloop naar de marktintroductie bekend gemaakt.
SEPTEMBER 2018
En nu kunt u inpakken 62
Van Dortmund naar Palma, Malaga, Split, Porto, Varna, Thessaloniki of Izmir
Nu online te boeken op www.dortmund-airport.nl
HORLOGES
ROTS IN DE BRANDING Toegankelijke prijzen, retro-styling en ecologische ondersteuning hebben de scherpere, modernere identiteit van Oris weer helemaal actueel gemaakt.
businesstraveller.nl
63
SEPTEMBER 2018
HORLOGES
TEKST CHRIS HALL
64
H
LINKS EN BOVEN: Oris Hammerhead limited edition SEPTEMBER 2018
onderdveertien jaar oud dit jaar, was Oris ooit een van de grootste horlogeproducenten ter wereld. Opgericht in Holstein, in de buurt van Basel, was het tegen de jaren 30 gegroeid tot een netwerk van fabrieken in heel Zwitserland. Op zijn hoogtepunt in 1969 – voordat goedkope horloges van kwartsbatterijen in zwang raakten – had Oris 900 mensen aan het werk, waarmee ze 1,2 miljoen horloges per jaar produceerden. Een industriebrede crisis in de jaren zeventig werd veroorzaakt doordat de Europese markt te kampen had met goedkope invoer van kwarts-batterijen; dit bracht het bedrijf naar enkele tientallen medewerkers. Dat werd gevolgd door een mislukte fusie, vervolgens door een management buy-out. Maar in de jaren tachtig en negentig begon Oris terug te komen naar oude tijden. Langzaam weliswaar. Oris blijft een beetje een buitenstaander, maar is niet esoterisch; zijn horloges zijn het soort bescheiden, nuchtere creaties die bijna
iedereen aankan, en met de productie nog steeds in de tienduizenden, is het ook niet echt een ambachtelijke onderneming. Maar in de afgelopen 20 jaar heeft het zichzelf op de achtergrond geplaatst bij merken als Longines en TAG Heuer als het gaat om merkherkenning. Om naar de recente creaties op papier te kijken, lijkt Oris misschien onterecht over het hoofd te worden gezien. Het heeft met succes een mechanische dieptemeter-duikhorloge vervaardigd; een mechanische hoogtemeter voor piloten of bergbeklimmers; snel ingestelde wereldtijdhorloges; en een exemplaar voor zijn 110-jarig jubileum, met een tien dagen gangreserve-mechanisme. Maar het is vooral met een veel minder gecompliceerd, retro-stijl duikhorloge dat Oris een identiteit heeft gevonden die echt indruk maakt. De Divers Sixty-Five is een herbewerking van – je raadt het al – een duikhorloge uit 1965. Het is een doorbraak sinds 2015, met bijna 50 variaties, waaronder verschillende kleuren, typografie en formaten, plus de on-trend toevoeging van een limited edition in een bronzen kast. Er was zelfs een vorig businesstraveller.nl
HORLOGES
In vele opzichten is Oris de ultieme horlogemaker voor millennials
65
jaar geproduceerd model dat is gewijd aan Movember, en hoewel dat misschien niet is waar je voor komt bij de aanschaf van een horloge, is de toewijding van het merk aan goede doelen indrukwekkend. De kern van de agenda van het bedrijf – spiegeling van de focus op duikhorloges, zowel in de vorm van de Divers Sixty-Five en de recentelijk opnieuw ontworpen, zwaardere en serieuzere Aquis – zijn initiatieven die zijn gericht op milieubewustzijn en milieubehoud. Sinds 2010 werkt Oris samen met de Australian Marine Conservation Society om te werken aan het behoud van de Grote Barrière Rif; in 2016 werkte het samen met een nietprofessionele organisatie genaamd Pelagios Kakunja om hamerhaaien te volgen; vorig jaar kondigde het werk aan met de Coral Restoration Foundation om bedreigde koralen te beschermen (het bijbehorende horloge komt zelfs in een doos die gedeeltelijk is gemaakt van algen, in verband met vermindering van het gebruik van kunststoffen). Ook bracht Oris de Aquis 'Bron van Leven' uit, een horloge dat klinkt alsof het moet komen met een soort elixer voor onsterfelijkheid, maar in plaats businesstraveller.nl
daarvan 'nodigt het ons uit om filosofisch te denken over hoe we om de waterbronnen van de wereld geven'. Zulke filosofische beschouwingen kunnen misschien de moeite waard zijn, maar zelfs als de maatschappelijke verantwoordelijkheid van het bedrijf je niet echt over de streep trekt, zijn de horloges op zichzelf aantrekkelijk en concurrerend geprijsd; rond de 1350 euro voor de Divers Sixty-Five en ongeveer 2300 euro voor de beperkte editie van Aquis Hammerhead. Beide maken gebruik van automatische Sellita-bewegingen: betrouwbare, robuuste werkpaarden. In zekere zin is Oris het ultieme horlogebedrijf voor millennials: realistisch prijsniveau, duurzaamheid, weloverwogen retro-design en een opmerkelijke afwezigheid van 'luxe merk' pompeusheid of arrogantie.
Vanaf boven: Oris Divers Sixty-Five; Oris Staghorn Restoration Limited Edition
SEPTEMBER 2018
VOLGENDE MAAND Special Midden-Oosten 66
SEPTEMBER 2018
businesstraveller.nl
ADVERTORIAL
Uniek vergaderen in het historische The College Hotel Amsterdam!
H
et sfeervolle en luxe viersterren boutique hotel The College Hotel Amsterdam biedt een unieke vergaderlocatie met oneindig veel mogelijkheden. Midden in Amsterdam-Zuid is dit de plek bij uitstek voor zakelijke bijeenkomsten en sociale evenementen. Het historische karakter van het gebouw geeft extra jeu aan vergaderingen, feestelijke borrels, exclusieve diners, productlanceringen of internationale congressen. Bij elk evenement staat een team van experts klaar om alles perfect te laten verlopen. De vier authentieke salons en de spectaculaire ‘De Rembrandt Ballroom’ staan garant voor een geslaagd samenkomen. Reden genoeg om het uitgebreide vergaderassortiment van The College Hotel Amsterdam te ontdekken. Een geslaagde vergadering, congres of sociaal evenement begint bij een goede locatie. The College Hotel Amsterdam ligt in het hart van het Amsterdamse Fashion & Museum district in Amsterdam-Zuid en is goed te bereiken met de auto of het openbaar vervoer. Het intieme en luxe viersterren boutique hotel is gehuisvest in een prachtig 19e-eeuws gebouw, dat sinds 1895 lange tijd een bestaan als Amsterdamse school kende. De historische architectuur met de hoge plafonds, unieke nisjes, bijzondere lichtinval en authentieke details is zoveel mogelijk intact gelaten en gecombineerd met ‘state of the art’ design en moderne voorzieningen. Het stijlvolle interieur en het historische karakter in de prachtige salons en spectaculaire
businesstraveller.nl
Rembrandt Ballroom, maken dit een unieke en inspirerende plek voor vergaderingen en evenementen.
Spectaculaire Rembrandt Ballroom
The College Hotel Amsterdam beschikt over vier stijlvolle meeting salons, een multifunctionele ballroom en een uitnodigend terras met intieme binnenplaats. De Rembrandt Ballroom met authentieke balken, openslaande terrasdeuren en in hoogte verstelbare kroonluchters geven de zaal een adembenemende uitstraling. Dankzij de flexibiliteit is de multifunctionele zaal van 190 m2 gemakkelijk voor ieder evenement op maat om te toveren. De exclusieve uitstraling biedt het juiste decor voor een diversiteit aan evenementen, zoals congressen, feesten, beurzen, trouwceremonies, modeshows en galadiners. De hoge kwaliteit van audiovisuele voorzieningen mag in deze spectaculaire ballroom natuurlijk niet ontbreken.
Authentieke salons
Ook beschikt The College Hotel Amsterdam over vier authentieke salons, die veelzijdig ingericht kunnen worden voor een exclusief diner of lunch, intieme vergadering, presentatie, training of memorabele trouwceremonie. Ook in de zomermaanden kan van alles georganiseerd worden. De unieke binnenplaats en het prachtig aangelegde terras bieden een geweldige locatie voor een exclusieve cocktailparty, een sfeervolle lunch of een intiem diner. De mogelijkheden zijn eindeloos!
Zakelijk overnachten in luxe
Na een lange vergadering of congres kunnen gasten of zakenrelaties tot rust komen in één van de unieke boutique hotelkamers. The College Hotel Amsterdam beschikt over 40 luxe kamers & suites. Allen ingericht volgens hetzelfde designconcept, maar stuk voor stuk toch uniek. De historische uitstraling van het verleden is behouden gebleven in de kamers en aangevuld met moderne faciliteiten. Ervaar een bijzonder verblijf in het monumentale gebouw en voel de sfeer van vroeger in de stijlvolle suites. Een unieke ervaring gegarandeerd!
Culinair genieten in december
Geniet in de maand december van winterse sferen in The College Restaurant. Proef gastronomische gerechten en culinaire hoogstandjes. Sluit het jaar feestelijk af met een gezellige bedrijfsborrel, een spetterend evenement of stijlvol diner. De combinatie van de klassieke uitstraling van het historische 19-eeuwse gebouw en de eigentijdse internationale gerechten, maken het boutique hotel tot de ultieme plek om in de knusse decembermaand gezellig bij elkaar te komen. De ervaren eventplanners zorgen ervoor dat alles tot in de puntjes verzorgd is. Zo wordt elk evenement een onvergetelijke ervaring!
SEPTEMBER 2018
67
Van Multinational tot MKB, Een Succesvolle Zakenreis naar Indonesië Begint bij Garuda Indonesia
Vliegt uw client of bedrijf regelmatig van en naar Indonesië, Azië of Australië? Bezoek ons tijdens de Business Traveller & MICE Fair voor vrijblijvende mogelijkheden of neem contact op via 020-5502610. www.garuda-indonesia.nl/zakelijk
garuda-indonesia.nl