BUSINESS TRAVELLER
Interview Hans Ubbink
JULI/AUGUSTUS 2017 V8.95
De modeman spreekt...
Tien tips voor Tokyo PASSPORT
Meer Michelinsterren dan Parijs
Hollandse Hotspots:
Culinaire recensies voor fijnproevers
Even helemaal niets
Zon op Sint Maarten of golfen in Oman
JULI/AUGUSTUS2017 ■ KIEV ■ TUDOR
Wat de zakenreiziger te wachten staat... BP
HORLOGES ■ AIRBUS 350 ■ BANGKOK ■ HOTELNIEUWS ■ GOLF IN OMAN 6
Future Travel
Korean Air Amsterdam Schiphol Airport Tel. 020-655-6333
www.koreanair.com
INFORMATIE, INSPIRATIE EN NETWERKEN EEN ONE ONE STOP STOP SHOP SHOP VOOR VOOR IEDERE IEDERE EEN ZAKELIJKE REISPROFESSIONAL REISPROFESSIONAL ZAKELIJKE
Vrijdag 29 september
Hotel van Oranje te Noordwijk aan Zee Meld u nu aan op www.businesstraveller.nl/events
- Onmisbaar voor de zakelijke reiziger - Laat u bijpraten over de laatste trends uit de mice-, hotel- en airline wereld - Gedegen en goedgevulde beursvloer - Netwerkborrel Interesse om deel te nemen met uw bedrijf: stuur een mail naar sales@travmedia.nl of bel T: 035 672 88 55. We informeren u graag over de mogelijkheden
Inhoud I 5
JULI/AUGUSTUS 2017
8 I VOORIN Wereldwijd airline- en hotelnieuws 14 I VOOR U GETEST Kimpton De Witt Amsterdam en Westin Jakarta 16 I AIRPORTS VAN DE TOEKOMST Innovaties om het ons eindelijk makkelijker te maken 20 I DE BANGKOK METAMORFOSE De wereldstad maakt zich op voor de toekomst
16
28
24 I THAI AIRWAYS A350 We halen een nieuw vliegtuig op in de Airbus-fabriek in Toulouse.
42
56
28 I INTERVIEW UKRAINE INTERNATIONAL AIRLINES Al jaren vaste klant op Schiphol. Met tips voor Kiev! 32 I INTERVIEW SUZANNE HIEMSTRA- VAN MASTRIGT Hoe TU Delft kijkt naar de toekomst van onze reizen...
58
42 I TIEN MAAL TOKYO De stad is heter dan heet!
54 I LIFESTYLE NIEUWS
46 I INTERVIEW HANS UBBINK Zen! De man achter de metroman…
56 I HORLOGES VAN TUDOR
businesstraveller.nl
58 I GOLFEN IN OMAN 62 I HEERLIJK ONTSPANNEN IN ST. MAARTEN
JULI/AUGUSTUS 2017
DICHTERBIJ. OP TIJD 25 minuten naar Westminster
22 minuten naar Bank
14 minuten naar Canary Wharf
Na aankomst in 15 minuten van vliegtuig naar taxi of trein Bij vertrek in 20 minuten van entree luchthaven naar departure lounge
TOT 17 DAGELIJKSE VLUCHTEN VAN AMSTERDAM EN 5 VANUIT ROTTERDAM NAAR LONDON CITY AIRPORT met
Snel, punctueel en echt in Londen. londoncityairport.com
MEI MEI 2017 2017
businesstraveller.nl businesstraveller.nl
Voorwoord & colofon I 7
Gotspe
H
oe reizen we in de toekomst? We staan er dit nummer uitgebreid bij stil. Dat is geen sciencefiction denken van over twintig jaar, nee, dat gaat om de zeer rap naderende dagelijkse praktijk. Want laten we wel wezen. Met alle digitale mogelijkheden, van gezichtsherkenning en vingerafdruk-identificatie tot online betaaloplossingen is het nog een gotspe dat we uren in de rij staan voor paspoortcontroles, een week ons paspoort kwijt zijn voor een visum, verdwenen koffers nog tot dagelijkse praktijk behoren, een hotelkamer krijgen boven de stampende nachtclub of bruidsfeestzaal of worden afgezet door de lokale taximaffia op de plek van bestemming. We reizen eigenlijk nog net als twintig jaar geleden en dat is allang niet meer nodig. Het gaat beter worden, en de zakeneis als eerste. We betalen immers de hoofdprijs en mogen dus ook het meeste verwachten. Eindelijk. Dat doen we natuurlijk wel in stijl: dus lees vooral ook het interview met modeman Hans Ubbink, of bereidt u voor voor op een citroengras Martini op de hipste rooftops in het snel veranderende Bangkok, of het allerbeste eten op Michelinniveau van mijn persoonlijke favoriet Tokyo. Welkom en bon voyage!
Uitgever Tom van Apeldoorn Hoofdredacteur Tijn Kramer Redactie Theo de Reus, Belinda Meijers, Sofie Smets, Dylan Cinjee, Sharon Evers, Arjen Lutgendorff, Alexandra Meijer en redactie UK Business Traveller Commercieel directeur TJ van Apeldoorn Sales Dennis Ebbers, Jan Gorter en Dennis de Groot Art Director Julian Kersten CONTACT Redactie 035-6728848 Email redactie@travmedia.nl Sales tel 035-6728855 of 035-6728852 Email sales@travmedia.nl
businesstraveller.nl
NOVEMBER 2016 V8.95
Een klasse apart
Steeds meer keuze in premium economy
Vancouver
Zakelijk ook wereldtop
Blauw bloed
KLM-topman over de toekomst
Roberto Payer
De GM van het Waldorf Astoria en Hilton
Reizen in stijl
ABONNEMENT tel 035-6728830 email redactie@travmedia.nl Jaarlijks abonnement: Bespaar 5procent op een abonnement van 2 jaar en 10procent op een abonnement van 3 jaar. Nederland: 1 jaar, f42.95; 2 jaar, f79,-; 3 jaar, f115,-.
Tijn Kramer Hoofdredacteur
In samenwerking met: Panacea 41-43 Maddox Street, London W1S 2PD tel +44 (0)20 7821 2700 businesstraveller.com
JULI/AUGUSTUS 2017
8 I Voorin
Emirates komt met nieuwe First Class Suite EMIRATES ZAL HUN NIEUWE First Class Suite onthullen op de Dubai Air Show in november. Het product zal zijn debuut maken op een nieuwe B777 300-ER toestel, en zal geconfigureerd worden in een 1-1-1 opstelling met een totaal van zes suites. De huidige B777 First Class Cabin heeft acht suites in een 1-2-1 lay out. Emirates zegt dat de B777-300ER ook ‘een nieuwe range aan nieuwe faciliteiten in de Business en Economy kent’ en dat ‘alle klasses een een geheel verse look zullen krijgen.’ De bestemmingen worden terzijnertijd nog bekend gemaakt. Het is nog niet bekend om het nieuwe product ook uit te rollen over de reeds bestaande B777 en A380 (zoals op de Amsterdam-route) uit te rollen, of dat het alleen om nieuwe B777’s gaat. www.emirates.com
Park Hyatt opent in Bangkok PARK HYATT HEEFT zijn Thaise debuut gemaakt met de opening van het Park Hyatt Bangkok. Als onderdeel van het imposante Central Embassy Complex, gebouwd op de voormalige tuinen van de Britse ambassade, dat nu ook een shoppingmall omvat, telt het hotel 222 kamers en suites vanaf 48 vierkante meter. Er zijn al drie restaurants open, met de Penthouse Bar & Grill (34-36e verdieping) op komst. Tevens is er een infinity zwembad, een spa van twee verdiepingen en meer dan 2000 vierkante meter meetingruimte. bangkok.park.hyatt.com
Qatar nu visumloos voor Nederlanders NEDERLANDERS HOEVEN NIET langer een visum aan te vragen voor een bezoek aan Qatar. Zij krijgen gratis visa-vrijstelling bij binnenkomst tegen overlegging van een geldig paspoort dat nog ten minste zes maanden geldig is en een bevestigd ticket voor een door- of terugreis. Afhankelijk van de nationaliteit van de bezoeker geldt de visa-vrijstelling voor 180 dagen, gerekend vanaf de datum van afgifte. De bezoeker kan in totaal maximaal negentig dagen in Qatar verblijven op basis van een multiple-entry vrijstelling of maximaal dertig dagen vanaf de dag van uitgifte met de mogelijkheid om een verlenging aan te vragen van nog eens dertig dagen.
JULI/AUGUSTUS 2017
businesstraveller.nl
Voorin I 9
St Regis maakt debuut in Shanghai ST REGIS & RESORTS heeft het St Regis Shanghai Jingan geopend, het negende hotel op het vasteland van China. Gelegen op de West Beijing Road, in het hart van het Jingan Dsitrict, ligt het hotel op 30 minuten rijden van Hongqiao Airport en 60 minuten van Pudong Airport. Het hotel is gevestigd op de verdiepingen 35 tot 68 van een wolkenkrabber en telt 436 kamers en 55 langverblijf residenties met fenomenaal stadsuitzicht. Er zijn zes restaurants waaronder Yan Ting en Seki-Tei (binnenkort open), gelegen in een moderne Japanse tuin. Starwoodhotels.com/stregis
Reispro? Business Traveller & MICE FAIR! EEN REISPROFESSIONAL? Noteer dan snel vrijdag 29 september in de agenda! De Business Traveller & MICE Fair geeft de bezoeker dit jaar een unieke inkijk in de laatste trends en harde cijfers over de zakelijke reiswereld. In een unieke samenwerking met NBTC-Nipo en de veertien mondiale magazines die Business Traveller rijk is, wordt een nuttige insight gepresenteerd aangaande de zakenreis. Meten is weten! De Business Traveller & MICE Fair brengt u de laatste cijfers uit de zakelijke reiswereld. Zowel over de individuele zakenreiziger als uit de MICE-branche presenteren wij de trends, de harde cijfers en analyses. Aan de hand van highlights uit het meest recente ContinuZakenreisOnderzoek (CZO) van NBTC-NIPO Research alsook de uitgebreide bevindingen van Business Traveller zelf maken wij een up to date schets van de zakelijke reiswereld. Kennis is macht toch? Mis het niet! Gepresenteerd door Tijn Kramer, hoofdredacteur Business Traveller Nederland en MICE Travel. BTMF 2017, zoals bekend‌. De Business Traveller & MICE Fair is een one stop shop voor iedere zakelijke reisprofessional. Informatie, inspiratie en netwerken. Voor de laatste Business Class stoel, de mooiste bestemmingen, incentivekansen, hotelupdates en wat al niet meer. Het hele zakelijke reisaanbod op een mooie plek aan zee. Afgesloten met de inmiddels bekende netwerkborrel. In Hotel van Oranje in Noordwijk aan zee. Vrijdag 29 september van 14.00 tot 19.00. Via www.businesstraveller.nl/events kunt u zich kosteloos aanmelden.
businesstraveller.nl
JULI/AUGUSTUS 2017
Thousands of Hands to Perfect Every Single Journey
Duizenden handen ineengeslagen werken dag en nacht om u een onvergetelijke reis met excellente service en authentieke gastvrijheid te bezorgen. Deze vastberadenheid heeft er voor gezorgd dat Garuda Indonesia voor het 3e jaar op rij tot World’s Best Cabin Crew is verkozen en sinds 2014 is gecertificeerd als 5-Star Airline. Neem contact op met uw reisagent, telefonisch via 020-5502600 of ga naar garuda-indonesia.com
Voorin I 11
Lekker slapen bij Rotterdam Airport IBIS OPENT OPNIEUW enkele gloednieuwe hotels in Nederland: ibis budget Rotterdam The Hague Airport krijgt 120 kamers en ibis Styles Haarlem City Hotel 110 kamers. ibis, onderdeel van hotelketen AccorHotels, vergroot daarmee het totale aantal hotels van 18 naar 20 in Nederland. De nieuwste hotels in Rotterdam en Haarlem openen naar verwachting hun deuren in de loop van de herfst-winter 2017. Eerder opende al ibis budget Amsterdam City South, gevestigd in een voormalig kantorencomplex in Amstelveen.
American Airlines breidt uit op Dallas
Delta start route Amsterdam-Orlando
AMERICAN AIRLINES GAAT voornemens de capaciteit op haar route Amsterdam-Dallas volgend seizoen fors uitbreiden. De huidige Boeing 767 wordt dan vervangen door een Boeing 777-200 ER dat meer ruimte heeft. De Amerikaanse airline is dit jaar met de route naar de Texaanse stad begonnen, mede nadat KLM er mee was gestopt. Het grote verschil is dat American vanuit haar hub 829 doorverbindingen heeft. De 777 biedt plaats aan 289 passagiers, tachtig meer dan de 767. Tevens zal er een extra klasse bijkomen, een nieuwe Premium Economy. Het nieuwe en moderne toestel wordt vanaf mei 2018 ingezet, dit jaar doet de 767 nog dienst.
DELTA GAAT IN 2018 vanaf Amsterdam naar Orlando, Florida (MCO) vliegen. Vanaf 30 maart wordt de route uitgevoerd door een Boeing 767. Het toestel zal vanaf Amsterdam vertrekken om 13.15 uur met aankomst USA om 17.41 uur. Terug vliegt de KLM-partner om 21.45 uur, aankomst volgende dag om 12.45 uur. Het toestel kent een Economy in 2-3-2 configuratie, plus een Business Class (1-2-1) Orlando is uiteraard een geliefde aankomstplek voor veel Floridagangers, met name ook door de aanwezigheid van de vele pretparken. Naast SkyTeam-lid Delta doet TUI fly de Amerikaanse stad reeds aan, maar op een andere nabijgelegen airport (Sanford). De route is al te vinden op de website van Delta. businesstraveller.nl
JULI/AUGUSTUS 2017
Air Europa & Uw comfort. Geniet in de Business Class van Air Europa. Volledig flat bed stoelen, gezonde & ecologische menu’s. Uitgebreid entertainment op een individueel scherm, en wifi verbinding. Every detail counts.
JULI/AUGUSTUS 2017
businesstraveller.nl
Voorin I 13
Vraag naar vliegreizen stijgt tot recordhoogte DE WERELDWIJDE VRAAG naar vliegreizen steeg in de eerste helft van dit jaar enorm, een recordaantal in twaalf jaar. Dat laat de internationale luchtvaartorganisatie IATA vandaag weten. Vliegen is momenteel extra populair vanwege gunstige economische omstandigheden en de relatief lage prijzen voor een ticket. Alle passagiers legden 7,9 procent meer kilometers af in het vliegtuig dan een jaar daarvoor. In de maand juni ging het om een plus van 7,8 procent. Vliegtuigen zaten daarbij voller dan ooit in een eerste jaarhelft. Volgens IATA was gemiddeld genomen 80,7 procent van de stoelen bezet. Alexandre de Juniac (IATA) is optimistisch over de huidige vakantieperiode, maar waarschuwde wel dat luchthavens en maatschappijen wereldwijd moeite hebben met het verwerken van alle passagiersstromen. Verder maakte hij duidelijk dat de lage ticketprijzen van tijdelijke aard zijn. ‘Als de kosten voor de branche stijgen, zullen de prijzen waarschijnlijk ook hoger worden.’
Kom naar Business Travel Summit WIJ ZIJN VERHEUGD aan te kondigen dat Business Traveller de officiële media partner is van de Business Travel Summit Amsterdam (26-27 september). Dit gratiste-bezoeken evenement is speciaal ontworpen voor travel managers en inkopers, door het team achter de Business Travel Show en Business Travel IQ. Het evenement kent meerdere hoogtepunten, waaronder 24+ sessies in verschillende stromen, zoals accommodaties, risicomanagement en technologie/data. Terrorisme Live: zouden jij en je reisteam slagen voor de test?, Politiek en reizen: waar gaat het heen met Europa?, Hoe reizen centraal staat terwijl je controle houdt, 10 manieren om geld te besparen en je programma waarde te geven, Reismanager salarissen: word je genoeg betaald? Tevens: 40+ met zorg uitgekozen specialistische leveranciers die tijd hebben om in gesprek te gaan: bespreek je specifieke uitdagingen en ontdek mogelijke oplossingen en producten die je kunnen helpen. En tot slot: netwerken met meer dan 125 collega inkopers/managers. Deel ideeën, kennis en ervaringen. Business Travel Summit Amsterdam www.amsterdam.businesstravel-summit.com
businesstraveller.nl
JULI/AUGUSTUS 2017
14 I Tried & Tested Hotel
Kimpton de Witt Amsterdam Het natuurthema komt terug in elke kamer – een afbeelding van een dragon fly op de stoelbekleding en deurkloppers in de vorm van kevers – en er is gewerkt met typisch Amsterdamse details. Water van Marie Stella Maris bijvoorbeeld. Het interieur heeft ook een Hollands tintje, met blauwe tegeltjes in de badkamer – verwijzend naar Delfts Blauw – en een charmant, houten balkenplafond.
RESTAURANT EN BARS
ACHTERGROND Kimpton de Witt is een Europees debuut. Het is het eerste Europese Kimpton Hotel dat buiten Amerika de deuren opent. De Witt omvat drie originele Amsterdamse gebouwen uit de Renaissance. Een van de meest bijzondere suites van het Kimpton De Witt is ‘The Little House’, het huis waarin dichter P.C. Hooft zijn kindertijd heeft doorgebracht. Het huisje bestaat uit vier verdiepingen en is te huur voor iedereen die op zoek is naar de privacy van een eigen appartement maar ook naar de luxe van een hotel.
Wyers Bar & Restaurant is voor ontbijt, lunch en diner. De naam Wyers komt van de gelijknamige familie, die voor de bouw van het hotelpand in 1987 woonde en werkte op deze locatie. Sam DeMarco is de chef-kok van het restaurant. Op zijn menu staan Amerikaanse gerechten met een Nederlands randje. Zoals SammyD’s bitterballen – ‘Nederlands erfgoed met een Wyers-twist’. De House Bar van het hotel heeft een klassieke uitstraling, dankzij het kersenrode hout, de blauwgrijze stoelen en de zwoele verlichting. In de avond ook geopend voor niet-gasten, via een aparte ingang aan de straatkant.
BUSINESS Er zijn acht vergaderruimtes verdeeld over meerdere verdiepingen. Een aantal meetingzalen heeft een pre-function area.
HOE IS HET?
LEISURE
Kimpton is een individualistisch merk, wat betekent dat geen enkel Kimpton hotel hetzelfde is. Ook niet qua inrichting. De Witt heeft een warme, huiselijke sfeer, met veel natuurlijke elementen.Vanuit de receptie loop je zo door naar de Living Room. Hier wordt elke dag van 17.00 tot 18.00 uur een Social Hour met wijn gehouden voor de hotelgasten, als onderdeel van het Kimpton-programma. Daarnaast ligt de zogeheten Garden Room: een open tuin waar je in een comfortabele schommelstoel kunt genieten van een goed glas wijn.
Gasten kunnen kosteloos een fiets huren. Ook erg leuk: het hotel heeft een take away window voor koffie en beignets, genaamd Miss Louisa. Gasten kunnen hun bestelling op de rekening van de hotelkamer zetten. Belinda Meijers
WAAR IS HET? Het hotel is gelegen in het levendige hart van Amsterdam. Direct aan de Nieuwendijk en dichtbij het Centraal Station, wat het voor de zakenreiziger makkelijk maakt om snel in het hotel te zijn. Een paar stappen de andere kant op en je bent op De Dam.Vanuit daar wandel je zo de gezellige Jordaan en de trendy Negen Straatjes in. De tram stopt voor de deur.
KAMERFACILITEITEN Het hotel heeft 274 gastenkamers, waaronder 15 karakteristieke kamers en suites, waarvan enkele met een privéterras. De meest opmerkelijke suite naast ‘The Little House’ is Penthouse De Witt van 70 vierkante meter. De King Standard is het instapmodel. JULI/AUGUSTUS 2017
OORDEEL Een Kimpton hotel op deze locatie is een hele goede keuze. Amsterdam is een bruisende aanvulling op het hotel, en andersom. Want hoe druk het ook is in de stad, binnen vind je rust en een huiselijke sfeer. Ook niet onbelangrijk: in dit hotel heb je geen last van feestende of lawaaierige toeristen. Ideaal voor de zakenreiziger die middenin het drukke Amsterdam wil zijn, maar ook de ruimte en luxe zoekt om zaken te doen of om een avondje te ontspannen. Dichtbij het Centraal Station en het openbaar vervoer, dus je kunt alle kanten op. Een aanrader.
Midden in het levendige hart van Amsterdam
PRIJS Vanaf €289 per nacht.
CONTACT www.kimptondewitthotel.com
businesstraveller.nl
Tried & Tested Hotel I 15
Westin Jakarta ACHTERGROND Westin Jakarta is vorig jaar in augustus geopend. Het is het hoogste hotel in Indonesië en beslaat de 50ste tot 69ste verdieping van de nieuwe Gama Tower. Er is ook eventruimte op de begane grond en de eerste verdiepingen. HOE IS HET? Er is een veiligheidscontrolepunt zowel aan de voorzijde van het hotel als bij de koele, met marmeren vloer gedecoreerde entree. De lift brengt de hotelgasten naar de 52ste verdieping,
Het hoogtepunt van mijn Renewal kamer was de douche met panoramisch uitzicht
vanwaar je door de plafondhoge ramen een prachtig uitzicht hebt over de stad. Het moderne interieur is ontworpen door Hirsch Bedner Associates en is geïnspireerd op natuurlijke, organische vormen en materialen. De lobby lounge en eventruimtes zijn versierd met geblazen glaswerk, in de vorm van trompetbloemen. WAAR IS HET? In de ‘Gouden Driekhoek’ van Jakarta, in Kuningan. De internationale luchthaven is op 34 kilometer afstand, afhankelijk van het verkeer zo’n 45 minuten rijden. KAMERFACILITEITEN Er zijn in totaal 272 kamers – 177 Westin kamers, 40 Premium, 19 Westin Club, 23 Renewal, 11 Executive suites, één Westin suite en de Presidentiële suite. Het instapmodel is 46-48 vierkante meter. Alle kamers zijn voorzien van een 55-inch LED-tv, ruime bureaus, gratis wifi (dat niet altijd werkt), een koffieapparaat en een Westin Heavenly bed. De marmeren badkamers zijn voorzien van regendouches en een apart bad, en Westin White Tea toiletartikelen. Hoe hoger de categorie van de kamer, hoe meer ruimte je hebt. De Executive suites zijn 92-94 vierkante meter en de Renewal kamers hebben een grote inloopkast.
businesstraveller.nl
Het hoogtepunt van mijn Renewal kamer was het bad en de douche met panoramisch uitzicht. Club kamers en de categorieën daarboven bieden toegang tot de club lounge, waar in de ochtend een uitgebreid ontbijtbuffet klaarstaat, gevolgd door lichte snacks in de middag en cocktails in de avond. Club-gasten krijgen bovendien gratis toegang tot de minibar en hebben een privé check in en check out. Het personeel is hartelijk en behulpzaam. RESTAURANT EN BARS De dure lobby lounge is populair bij lokale mensen voor een kopje thee in de namiddag. Ik heb verschillende keren gegeten bij het gigantische internationale buffet van Seasonal Tastes op de 51ste verdieping. Sushi, salades, verse sapjes, curry, dim sum en pizza: er is zoveel om uit te kiezen. Het is moeilijk om te bepalen waar je begint – en wanneer je moet stoppen. Geopend van 06.00 tot 22.00 uur en altijd druk. In juli is op de verdiepingen 67 tot 69 het Japanse fine-dine restaurant Henshin geopend, voor lunch en diner. Dit restaurant heeft zes privé eetkamers en een rooftopbar. Met een menu van pisco cocktails en gerechten uit de Nikkei keuken in een blitse omgeving, wordt Henshin zeker één van de meest populaire locaties om te gaan eten. BUSINESS Er is 3.000 vierkante meter aan eventruimte. De Java balzaal op de begane grond is de grootste ruimte. Hier kunnen 1.200 gasten terecht voor een receptie en er is een 340 vierkante meter pre-function foyer. Op de eerste verdieping is ruimte voor diners en conferenties voor 120 tot 150 gasten, in de Padang en Medan ruimtes. Nog drie andere eventruimtes zijn geschikt voor 18 tot 54 mensen. LEISURE Er is een 140 vierkante meter verwarmd zwembad, waar het lekker rustig is. Bij de Heavenly Spa kun je kiezen uit behandelingen als de Bali Coffee Scrub en de Nourishing Marine Facial. Jenny Southan OORDEEL Jakarta heeft veel luxe, internationale hotels, dus er is genoeg concurrentie. Toch is Westin een perfecte keuze voor de zakenreiziger, met uitgebreide faciliteiten, een goede beveiliging, fantastisch personeel en een gevoel van rust – erg belangrijk in zo’n drukke stad.
PRIJS Verblijf in een Westin kamer in een midweek in september is vanaf 193 euro per nacht.
CONTACT starwoodhotels.com
JULI/AUGUSTUS 2017
16 I Inchecken 2.0
JULI/AUGUSTUS 2017
businesstraveller.nl
Inchecken 2.0 l 17
Van robotassistenten tot augmented reality. Maris Cannon maakt een rondgang langs de laatste ontwikkelingen voor een soepele reis via het vliegveld.
T Hoofdfoto: KLM’s robot, Spencer, op Amsterdam Schiphol Boven: BA’s biometric gates bij Heathrow T5 Links: Gatwick’s augmented reality routeplanner
businesstraveller.nl
oen commerciële luchtvaart nog in de kinderschoenen stond, waren airports kleine, bescheiden faciliteiten, bestaande uit niet meer dan een vliegveld en een eenzame terminal. Naarmate het aantal airlines is toegenomen en de passagiersgetallen zijn gestegen, zijn airports gedreven om hun klantenservice te verbeteren. Passagiers worden hierdoor beter bediend en er worden nieuwe manier gezocht om ze tijdens het wachten te entertainen. Hier is een opsomming van de nieuwste technologische en recreatieve ontwikkelingen op luchthavens over de hele wereld.
BEACON TECHNOLOGIE Deze technologie maakt gebruik van locatiedetectiezenders die rond de luchthaven zijn aangesloten om passagiersbewegingen te volgen en informatie zoals vluchttijden en boarding gates naar hun telefoons te sturen wanneer ze door de terminal gaan. Airlines JULI/AUGUSTUS 2017
▼
Airports van de toekomst
BIOMETRISCHE SCREENING Passagiers kunnen gevraagd worden om hun documenten maximaal vijf keer te tonen wanneer ze door een luchthaven reizen. De afgelopen jaren zijn airports begonnen met het invoeren van biometrische apparaten bij controlepunten, het screeningsproces wordt versneld door de identiteit van een persoon te verifiëren met een gezicht of vingerafdruk. In maart lanceerde BA een gezichtsherkenningssysteem dat de eigenschappen van een passagier vastlegt en hen in staat stelt om het vliegtuig aan boord te gaan zonder documenten te tonen. Momenteel is het systeem beschikbaar op sommige binnenlandse vluchten die vanaf Heathrow T5 vertrekken, later wordt het systeem ook toegevoegd aan internationale routes. Amsterdam Schiphol en de Nederlandse luchtvaartmaatschappij KLM lanceerde eerder dit jaar een soortgelijke proef. In de VS wordt de vingerafdrukof iris-scan binnenkort in 22 grote luchthavens vervangen door biometrische rijen die dit jaar nog in Atlanta Hartsfield-Jackson, Los Angeles International, Minneapolis St Paul, New York JFK en La Guardia worden gelanceerd. Ambitieuzer blijft het initiatief ‘Seamless Traveller’ uit Australië, waarmee 90 procent van de screeningsprocessen op de internationale airports van het land geautomatiseerd worden en tegen 2020 zonder menselijke interactie zullen functioneren.
18 I Inchecken 2.0
zijn begonnen met gebruik van pushnotificaties om passagiers te informeren over vluchtwijzigingen en om add-ons te verkopen, zoals toegang tot de lounge. Luchthavens kunnen het tegelijkertijd via smartphoneapps gebruiken om routes voor verdwaalde passagiers te plannen en ze reclame- en retailpromoties te sturen. Doha's Hamad International heeft 700 ‘iBeacons’ geïnstalleerd om zijn app te ondersteunen, de passagiers te informeren over hun vluchtstatus, de bagageband en het tijdstip waarop de gate open gaat. Daarnaast ontvangen reizigers aanbiedingen wanneer ze langs winkels lopen. In 2015 was Hong Kong International een van de eerste airports die de beacontechnologie in Azië introduceerde. Passagiers worden dankzij interactieve kaarten naar de incheckhallen, het openbaar vervoer en de gates geleid. BA en Virgin Atlantic waren in JULI/AUGUSTUS 2017
2014 een van de eerste airlines die op Heathrow met beacons testten, ongeveer rond dezelfde tijd dat Amsterdam Schiphol ongeveer 2000 beacons installeerde, die onder meer helpen om passagiers in de rij in de gaten te houden en te informeren over wachttijden bij de security. In mei van dit jaar heeft Gatwick ook ongeveer 2000 beacons geïnstalleerd over de Noord- en Zuid-terminals, die een uitgebreide augmented reality routeplanner ondersteunen door de camera op een smartphone te gebruiken. ROBOTASSISTENTEN Klantenserviceagenten in de vorm van robots zijn niet langer iets voor de toekomst. Veel luchthavens gebruiken ze om passagiers in te checken en nuttige informatie te verstrekken, zoals lokale wisselkoersen en routebeschrijvingen.
V.l.n.r.: Vlindertuin op Changi Airport; Eerste Hulp voor koffers in Frankfurt; Nine Hours hotel in Tokyo Narita Onder: JAL’s robot bij Tokyo Haneda
Vorig jaar heeft KLM zijn Spencer robot getest, die boarding passes kan scannen en verdwaalde reizigers door Schiphol kan leiden. Bij Tokyo Haneda testte JAL zijn humanoïde NAO-robot, die passagiers (in drie talen) over het weer op hun bestemming en gatelocatie en openingstijden kan informeren, terwijl de techreus Hitachi een rolschaatsende robotgids uitprobeerde. Seoul Incheon test het gebruik van 15 robots om vloeren schoon te maken, bagage te verplaatsen en routebeschrijvingen te geven. De airport denkt al aan extra robots voor het uitvoeren van veiligheid en om eten en drinken in lounges te serveren. FITNESSFACILITEITEN Innovaties op luchthavens beperken zich niet alleen tot businesstraveller.nl
Inchecken 2.0 I 19
passagiersverwerking. De vraag naar fitnessfaciliteiten stijgt, omdat reizigers nadenken over hoe ze hun tijd op een airport beter kunnen besteden. Hamad's Vitality Wellbeing and Fitness Center biedt een zwembad van 25 meter, een hydrotherapiebad, squashbanen en een fitnessruimte, evenals massagetherapie. Chicago O'Hare heeft een yoga-kamer, terwijl Toronto Pearson een fitnessruimte van 930 m² heeft en kitverhuur. Bij Changi kunt u zwemmen in het T1 rooftop zwembad. GROEN Changi staat bekend om zijn groene ruimten, van de vlindertuin in T3, die meer dan 1.000 tropische vlinders van 40 soorten bevat, tot aan de waterlelie-, cactus- en orchideeën in T1 en T2. De Zen Gardens van Dubai International in T3 staan vol tropische vegetatie, visvijvers en bankjes om te ontspannen. Bij Chicago O'Hare kunnen passagiers een aeroponische tuin bezoeken, waar kiemplantjes uit 26 torens groeien en die de restaurants op de luchthaven van kruiden en groenten voorzien.
poort, boekbaar voor maximaal 12 uur. BAGAGE ASSISTENTIE Kort na het kopen van een nieuwe koffer, kunt u tijdens een transfer niet veel doen als het handvat afbreekt of een wieltje sneuvelt. Dat is verleden tijd: Frankfurt's Baggage Service (FGS) kan allerlei mankementen repareren. Van kapotte ritsen tot vastzittende wielen, allemaal zonder extra kosten. Is de koffer niet te repareren, dan kunt u een vervangend exemplaar kopen. Tokyo Narita's T2 biedt ook hulp bij defecte bagage. Of het nu gaat om het openen van een vergrendelde koffer, het smeren van de wielen of het maken van een extra set bagagesleutels. Bezorgdienst Airportr verzamelt en verplaatst uw koffers naar Heathrow, Gatwick of City
vanuit welk adres in Londen en controleert ze voor u als u met British Airways reist. LUXE RUIMTES Frankfurt heeft onlangs een 'Movie World' geopend, waar u films en tv-programma's kunt bekijken. Het heeft ook een ‘Gaming World’ met de nieuwste gratis te spelen arcade- en computerspelletjes. Amsterdam Schiphol organiseert regelmatig tentoonstellingen in samenwerking met het Rijksmuseum en presenteert werken van enkele van de meest bekende Nederlandse kunstenaars. Seoul Incheon heeft een ijsbaan, een bioscoop, een 18-holes golfbaan en een shuttlerit van vijf minuten. Hong Kong heeft een indoor golfsimulator en een IMAX-scherm voor 350 personen. n
CAPSULE HOTELS EN SLAAPPODS Japan was in de jaren 80 de eerste met een capsule hotel, waar vermoeide kantoorlieden en spaarzame reizigers tot rust kunnen komen. Bij Tokyo Narita's T2 heeft het capsulehotel Nine Hours 129 pods met bedden en douchefaciliteiten op een uurlijkse basis. In mei onthulde Dubai 27 slaappods en dubbele hutten als onderdeel van de Sleep 'n' Fly Lounge in Terminal 3. In 2015 was Helsinki de eerste Europese luchthaven om slaappods te introduceren, uitgerust met handbagageopslag en stopcontacten. De Berlin Tegel en Napcabs van München bieden privéhutten van 4 m² met een bed, bureau, wifi, iPod dock en USBbusinesstraveller.nl
JULI/AUGUSTUS 2017
20 I Bangkok in Business
De
Bangkok
Metamorfose
Bangkok is Bangkok niet meer. Bangkok wordt hip en 21e eeuws. De metamorfose van een wereldstad. Een update van Tijn Kramer over Krung Thep.
JULI/AUGUSTUS 2017
businesstraveller.nl
Bangkok in Business I 21
e o zo karakteristieke eetstalletjes moeten verdwijnen, maar deze winter komt wel de eerste Michelingids uit. Bangkok is hip, trendy, modern. Een mega-stad die zich aan lijkt te sluiten bij Shanghai, Singapore en Hong Kong. Met de mooiste rooftopbars ter wereld, de beste en soms zeer exclusieve shoppingmalls en baanbrekende haute cuisine. In de jaarlijkse lijst die San Pellegrino samenstelt over de beste 100 restaurants ter wereld zijn meerdere restaurants uit Thailand te bespeuren. In de beste 50 van Azië zijn er liefst 9 restaurants te vinden in de Thaise hoofdstad. Waaronder Gaggan, het beste restaurants van het toch al zo ruim bedeelde Azië. Een andere bekende naam om te onthouden is Nahm, die eerder koploper was. En nog niet op de lijst, maar wel bijzonder: ‘ons eigen’ Henk Savelberg heeft een restaurant geopend in Bangkok: Savelberg Thailand. Haute cuisine op zijn Frans en een gegarandeerde Michelinster in spe. Gelukkig staat er wel een stukje oude Hollandse kaas op de kaart!
D businesstraveller.nl
JULI/AUGUSTUS 2017
22 I Bangkok in Business
Daarna is het uiteraard tijd voor een mooie cocktail op de een van de rooftop bars. Les 1: niet naar de Skybar, de mooie rooftopbar op het Lebua Hotel en bekend uit vele films waaronder Hangover 2. Iedere kenner ter plekke zegt het: te duur, te toeristisch, te druk. Er zijn meer dan voldoende alternatieven: Zoom, Zense, Red Sky op het Central World Shopping Center, Octave op het Marriott Sukhumvit, 360 bij het Millennium Hilton (aan de rivier!) of het wat lager gelegen maar hippe The Speakeasy van het Muse Hotel. Een klassieker is Vertigo op het mooie Banyan Tree Hotel. Maar Bangkok, is dat niet de stad van de beroemde tempels, de vaartochten door de klongs, Tom Yam Gai of Pad Thai aan de straat met een ijskoude Singha of Chang uiteraard? De vriendelijke bevolking, de fietstochten van landgenoten en de eeuwige verkeerschaos? Ja, maar ook nee. De bovengenoemde ‘klassiekers’ gelden nog steeds. Maar toch lijkt er inmiddels meer te proeven. De globalisering heeft Bangkok gevonden. Wie het zoekt, zal het vinden. Hippe koffietentjes met wifi waar ook de jonge Thai zich verdiepen in de online belevenissen van hun leeftijdsgenoten, Facebook is wereldwijd nergens succesvoller dan in Thailand. Restaurants stijgen naar steeds grotere culinaire hoogten. Singha bier tuurlijk, maar de eerste microbreweries verkopen hun trendy IPA’s. Wat gisteren niet bestond, is vandaag hip en morgen uit, de doctrine van elke trendy wereldstad. Authentiek Thais? Welnee, maar in Nederland wil je ook niet altijd naar een bruine kroeg. Een mix van toeristen uit Europa en de regio, expats maar toch ook (jonge) succesvolle Thai die laten zien dat de economie kansen biedt, beaamd door de werkelijk enorme shoppingmalls die de stad telt, Westers aandoende tempels die exorbitant airconditioning consumeren. Je moet er van houden, maar als je dat doet, zit je hier beter dan waar dan ook in Europa. Er wordt hier geld verdiend, zoveel is duidelijk. En dat mag rollen. Bangkok is duidelijk een stad in transitie. Net als het hele land, maar in Bangkok net wat harder. De koning is dood, lang leve de koning. De nieuwe kroondrager moet zijn plaats in de harten nog veilig stellen, de vorig jaar overleden Bhumibol, Rama de negende, zit daar stevig in verankerd. En zo is er meer nieuws. Wereldwijd werd er onthutst gereageerd op de mededeling dat Bangkok af wil van de eettentjes op straat, een magneet waar het juist zo gekend voor is. Niet voor niets riep Lonely Planet Bangkok nog uit als stad met beste streetfood ter wereld. Maar de nieuwe macht wil vooruit. Naar verluidt uit oogpunt van hygiëne en verkeersgemak moet traditie wijken voor modernisering. Lokaal heerst er de angst dat Bangkok een tweede Singapore wordt, in hun ogen een erg schone en moderne maar ook wat karakterloze en klinische stad. Daar hebben ze een punt, hoewel velen ook menen dat de stad nooit volledig haar DNA zal verloochenen. De reuring blijft, de verkeerschaos voorlopig ook. De boten op de rivier, de drukte in de oude wijken, de backpackers en hipsters bij Khao San Road. Maar toch is het oppassen. Een bekende expat hangout JULI/AUGUSTUS 2017
businesstraveller.nl
Bangkok in Business I 23
BANGKOK BUSINESS INSIDER-TIPS DE BESTE RESTAURANTS VAN DE STAD Gaggan en Nahm zijn erkende toppers. Sühring maakt naam met de moderne Duitse keuken (jawel). Zoals gezegd is Savelberg een mooie Nederlanse naam die is neergestreken in Bangkok. Ook zeer interessant zijn Issaya Siamese Club en Eat me. Franse top L’Atelier de Joel Robuchon. Le Du en Bo.lan zijn ook gegarandeerde Michelinkandidaten. Eet smakelijk!
UPDATE HOTELS
zoals het straatcafé Cheap Charlie’s, een redelijk bekend instituut voor vele jaren, is onder de bulldozer verdwenen. Kantoorruimte is meer waard. Het maakt inmiddels voor een mooie mix. Supertrendy, razendsnel, cliche-doorbrekend, eindelijk! Maar wil je het oude gezicht? Bezoek beroemde tempels, geef wat geld aan Boeddha, doe een boottochtje door de klongs, zie wat Thai boxing, raas achterop een scooter door het verkeer en eet spicy noodles aan de rand van de straat met een ijskoude Singha, zolang het nog kan zeg maar. Verdwaal door Chinatown, koop goedkope T-shirtjes nabij de legendarische backpackerstraat Khao San Road voor de kinderen thuis. Dein op de golven van de machtige Chao Phraya rivier en laat dagelijks de Westerse kou en stress wegmasseren voor een habbekrats. Een heerlijke gepeperde chaos met Boeddha als rustpunt. Sommige zaken veranderen nooit. businesstraveller.nl
Geen zichzelf respecterende keten ontbreekt in Bangkok. Kies vooral strategisch: gezien het drukke verkeer is het raadzaam dichtbij het werk te gaan zitten. Boek geen kamer in Sukhumvit als u op bezoek moet aan de rivier en andersom. De klassieker blijft wat ons betreft het legendarische Oriental. Maar er is zo veel keus in elk segment dat het lastig kiezen is als er andere wensen zijn. Wij sliepen in het Anantara Siam Hotel, het voormalige Four Seasons. Een uitstekende keuze, ook vanwege de goede locatie, met een goed zwembad, en een leuke buitenbar aan een vijver met Koi Karpers en enkele goede restaurants zoals Spice Market. Naast het Anantara wordt het Ritz-Carlton geopend en dat is niet de enige grote naam die net open is of op de agenda staat te openen: Avani Riverside Bangkok, Park Hyatt Bangkok, Hyatt Regency Bangkok, The Bangkok Edition en Waldorf Astoria Bangkok.
JULI/AUGUSTUS 2017
24 I Thai Airways
Even een nieuwe Airbus 350 ophalen... Sinds kort heeft Thai Airways een nieuw paradepaardje ingezet op haar directe route van Brussel naar Bangkok: een gloednieuwe Airbus 350-900. Business Traveller ging mee het toestel in ontvangst nemen en sprak het management.
Het komt niet vaak voor: een instapkaart met daarop: vertrek Toulouse, aankomst Bangkok. Maar het zijn de zeldzame vluchten die elk toestel doet als deze vers uit de Boeingfabriek in de Zuid-Franse Toulouse komt. Of het nu een kleine A320 is, of een imposante A380. Je moet ergens beginnen. En zo ook voor de laatste telg van Thai Airways. De verpakking wordt van het toestel gehaald, het aanwezige management uitgebreid gefotografeerd, de piloten in het zonnetje gezet. De motoren starten voor het eerst met burgers aan boord, de start wordt gemaakt, het luchtruim gevonden, het toestel bewonderd. We vliegen.
MAGNEET
Thai mikt daarbij niet alleen op de route naar Bangkok zelf. De doorverbindingen binnen Thailand vormen natuurlijk een niet te missen voordeel.‘Dat is zeker. Wie meer in Thailand wil zien, heeft baat bij ons enorme binnenlandse netwerk. Maar je ziet ook dat veel regionale connecties het goed doen: Vietnam, Laos, Cambodja en Myanmar bijvoorbeeld. Bali en Phuket zijn toppers. En wat je ook ziet is dat
Wat er ook gebeurt: Bangkok is een magneet. De concurrentie is enorm groot op de route naar de immer populaire Thaise hoofdstad. Er is een keur aan airlines die met een overstap vliegt en EVA en KLM doen dat rechtstreeks. Maar er is nog een andere speler die de Nederlandse markt steeds beter weet te vinden… en andersom: Thai Airways dat direct vanaf Brussel naar Bangkok vliegt. En nu met een hypermodern toestel, dat voor de bijzondere gelegenheid ook eenmalig aangemerkt was als Goodwill Flight met schoolspullen aam boord voor armlastige Thaise kinderen. ‘Nederland weet ons steeds beter te vinden. Met name het zuiden van Nederland. De komst van de Airbus 350 is voor ons een mooie stap vooruit, met de allernieuwste cabine, een zuinig en mooi toestel. Zo hebben we een mooi aanbod voor Bangkok en natuurlijk ook de doorverbindingen’, aldus Katrien de Pauw, District Sales Manager Belgium & Luxembourg van Thai Airways, die op de trip meeging.‘Je ziet dat veel Nederlanders makkelijker vanaf andere luchthavens reizen.’ JULI/AUGUSTUS 2017
businesstraveller.nl
Thai Airways I 25
we een zeer sterke groei noteren op Australië en NieuwZeeland. Het helpt daarbij dat we een mooi stopover programma aanbieden om zo Bangkok te kunnen zien.’
VAKER NAAR BANGKOK Afgelopen dinsdag is de airline gaan vliegen met de A350 in plaats van de oudere Boeing 777-200. Dat betekent weliswaar minder passagiers per toestel, maar dat betekent verder weinig. De airline gaat immers vanaf 3 november 2017 van vier naar vijf vluchten per week.‘Dat geeft ons meer vrijheid en flexibiliteit’, aldus De Pauw. Het toestel gaat dan ook op de vrijdag vliegen naast de bestaande vluchten op dinsdag, donderdag, zaterdag en zondag (vertrek 13u30 BRU, vertrek BKK 00u30). Er wordt gevlogen met een mooie Business Class, Thai Silk geheten, met 32 flatbed stoelen in een 1-2-1 configuratie en 289 stoelen in Economy in een 3-3-3 opstelling.
A350, JA DUS? Niet voor iedereen is de betekenis van de A350 even duidelijk, maar het gaat om een belangrijke innovatief toestel in de luchtvaart. Zo vindt de airline baat bij het zuiniger verbruik en minder geluidsoverlast. Daarnaast zijn er goede innovaties voor de gasten: een extra breed toestel, voldoende kofferruimte, goede luchtverversing, hoge businesstraveller.nl
cabines, sfeerverlichting en grote ramen. Samenvattend: de Airbus 350 is de grote, en soortgelijke, concurrent van de wat bekendere Dreamliner 787 van Boeing. Op Schiphol was Singapore Airlines de airline die de Airbus 350 voor het eerst in gebruik nam. Thai is al jaren een vaste Airbus klant. Het Star Alliance lid neemt al sinds 1997 toestellen af en de nieuwste Boeing A350-900 is alweer de vijfde in de vloot. Tevens heeft de airline zes A380’s rondvliegen. De komst van het moderne toestel betekent een goed visitekaartje naar buiten, De airline timmert weer aan de weg na forse financiële problemen en een daaropvolgende bezuinigingsronde. Inmiddels heeft de airline een groot Europees netwerk, heeft het Business Class product uitstekend geupdate naar de wensen van de markt en heeft het in interim CEO/acting president Mrs Usanee Sangsingkeo (de dame op de foto die champagne uitdeelde aan de gasten!) iemand die nadrukkelijk aan de weg timmert. Een ander succesnummer is de directe winterroute tussen Frankfurt en Phuket gebleken, die Thai sinds november tot aan de lente aanvloog. Maar ook aankomend winterseizoen gaat de airline, eveneens per A350-900, drie maal per week naar de Thaise strandzon. JULI/AUGUSTUS 2017
#3 WhatsApp terwijl je rijdt
Vijf redenen waarom zakelijke reizigers de trein kiezen De trein is verrassend vaak het betere alternatief.
1
Tijd om die berg mail weg te werken
Nu denk je waarschijnlijk aan ‘reizen zonder inchecken’
2
Een momentje om even op te laden
en ‘aankomen in hartje stad’. Maar de trein biedt nog
3
WhatsAppen terwijl je rijdt
veel meer voordelen voor zakelijke reizigers.
4
Comfortabele stoelen met beenruimte
Wat dacht je van deze vijf redenen:
5
Niet hoeven zoeken naar parkeerplek
“WhatsApp is verboden in de auto. En kan niet zomaar in elk vliegtuig. In de trein ben je altijd online, of het nu met je mobiel is of via ons WiFi-netwerk. - Annemarie Ariesen, Manager team BtoB
NSinternational.nl
Hotelnieuws I 27
Luxe & Locatie: Lumineus...
Hotel Lumen Paris Louvre, 15 Rue Des Pyramides, is een kleine oase in een van de meest modebewuste wijken van Parijs. Gelegen in het hart van het eerste arrondissement is het de perfecte basis voor een wandeling langs enkele van de hipste wijken van Parijs. Uiteraard is het hotel niet de enige slaapplek – het exclusieve Ritz en het megahippe Costes liggen op kruipafstand, maar daar hangt een fors ander prijskaartje aan. Dan is dit fraaie hotel al gauw een lumineus idee ja. Locatie, locatie, locatie. Het Louvre ligt op enkele minuten, de Rue Faubourg Saint Honere met alle trendy modewinkels op eentje. Je loopt in vijf minuten naar de Seine en in zeven minuten ben je van de rechterbank op de linker. Maar je hoeft niet ver. Om de hoek ligt de gezellige Marche St Honero met tal van gezellige restaurantjes, van ouderwestse brasserie stijl tot een mooie wijnbar of een hippe Vietnamese Bahn Mi sandwich.
De meest bijzondere verandering is het restaurant. Dat heet nu gewoon Hotel Lumen en biedt een Frans-ItaliaanseJapanse fusionkeuken onder leiding van chef Akira Sugiura, afgestudeerd aan de prestigieuze Tsuji Chou Culinaire Instituut te Tokyo. Wat kun je dan verwachten? Timrusa van groene thee bijvoorbeeld. Of ‘Crabe Royal au yuzu et tomates fraiches’. Je zit heerlijk binnen maar bij mooi weer op een verborgen terras met uitzicht op kerk Saint Roche, sowieso een aanrader, al is het maar voor een mooi glas wijn of kopje koffie. Al met al: topadres in een van onze favoriete wijken van Parijs. hotel-lumenparis.com
Anderzijds, je hoeft het hotel als het ware niet uit. De kamers zijn ruim en velen beschikken over een aangenaam balkon waar je net op kunt zitten. Er is een ruime badkamer met toiletspulletjes van Hermes, een ongewone luxe voor een viersterhotel, dat duidelijk over vijfsterambities beschikt. De neobarokke stijl van ontwerpers Claudio Colucci and Guiseppe Chierchia geeft het geheel een chique en modieuze uitstraling. Het hotel heeft recentelijk een kleine gedaantewisseling ondergaan en is duidelijk klaar voor de toekomst. De ontvangst is hartelijk en het station met water en verse koffie – de gehele dag – in de lobby is altijd een goed idee. businesstraveller.nl
JULI/AUGUSTUS 2017
28 I Interview KLM
Wijze lessen uit het
Oosten
Ukraine International Airlines vliegt al bijna een kwart eeuw tussen de historische steden Amsterdam en Kiev. De laatste jaren maakt de airline echter een groeispurt door: vernieuwing, uitbreiding en ambitie vanuit een soms turbulente thuishaven. We vragen de laatste stand van zaken aan topman en Vice President Commerce, Sergey Fomenko.
JULI/AUGUSTUS 2017
Interview Ukraine Airlines I 29
Hoe belangrijk is Amsterdam voor de airline? ‘Het is altijd belangrijk verbonden te zijn met Nederland als een van de sleutellanden in Europa. In het begin was het nog een kleine operatie, nu gaan we double daily. We brachten vooral passagiers op het Noord-Atlantische netwerk van Schiphol, in codeshare met KLM. Maar drie tot vier jaar geleden hebben we onze strategie aangepast. We zijn zelf ook een network-carrier geworden, niet alleen maar voor anderen feederen. Nu is dat ook andersom. Daarom hebben we de tijden vanaf Amsterdam ook wat aangepast om beter aan te sluiten. Dat heeft ervoor gezorgd dat we goede doorverbindingen hebben met alle Oekraïense regio-bestemmingen, en ook steden ten oosten van Oekraïne. We zijn met succes gestart met doorverbindingen vanaf Nederland naar Georgie, Jordanië, Israël en Iran. En onze long haul verbinden naar Bangkok en Beijing zijn aantrekkelijk en concurrerend geprijsd. ‘
Je kunt concurreren met direct vliegen? ‘Er zijn natuurlijk directe services maar die zijn duurder, we hebben goede prijzen voor leisure, maar ook voor de corporate accounts. Ons frequent flyer programma Panoroma is daar ook op aangepast, met de introductie van Panorama Corporate. We delen dan dubbele miles awards uit, niet alleen de reizende personen krijgen de miles, maar ook de organisatie, en die kan er zelf over beslissen wat ermee te doen. Een makkelijk, transparant programma en erg genereus als ik het zo mag zeggen. Elke tiende of elfde vlucht is al gauw gratis.’
businesstraveller.nl
Foto: Sergey Fomenko,Vice President Commerce Ukraine International Airlines
Welke toestellen zetten jullie in? ‘Onze vlaggenschip is een moderne 737-800, die ook op Amsterdam vliegt. Long haul hebben we de 767 op long haul, en vanaf volgend jaar de Boeing 777. We hebben Premium Economy, de standaard is vrij hoog, iets beter dan onze concurrenten. We hebben geen flat beds in onze Business Class, daarom kost deze ook minder.’
Hoeveel Nederlanders beeindigen hun reis al in Kiev? ‘Ongeveer 20 tot 30 procent stapt uit in Kiev. Maar je ziet ook veel animo voor andere delen in Oekraïne. Odessa, en het Zwarte Zee gebied, is geliefd bij het MKB door de aanwezigheid van veel agricultuur. We hebben een nieuwe bestemming, Kherson, aan de rand van de Krim, die doet het ook goed. Het midden van het land heeft Kharkiv en Zaporizhzhia. En Dnipropetrovsk, ook met industrieel gebied, veel metaal, fabrieken, koolmijnen… dus de Nederlandse industrie gaat daar veel heen.’
Hoe staat de Oekraïense economie ervoor. Er was een dip, maar hoe gaat het nu? ‘We geloven in een voorspelling zoals die door het IMF is gedaan, en ook door de World Bank als ons parlement. We hebben vertrouwen. We hebben een positieve groei van het Bruto Binnenlands Product. We hebben inflatie, maar die past binnen de voorspelling. We kijken positief vooruit.’
Wat zijn binnen de internationale regio de belangrijkste verbindingen? ‘Tblisi in Georgië is heel populair, maar ook Kutaisi, dichterbij de Zwarte Zee. Maar ook Armenië en Azerbeidzjan doen het goed, JULI/AUGUSTUS 2017
30 I Interview Ukraine Airlines
Maar vergeet zeker niet de sterke band tussen Nederland en Tel Aviv. We vliegen drie maal daags naar Tel Aviv. Een groot deel van de Joodse gemeenschap gaat via Kiev, ook omdat er heilige plaatsen zijn in ons land.’
Jullie zijn een bekend gezicht op Schiphol. Maar kent de klant jullie goed genoeg?
Het low cost model is al geïmplanteerd in een bestaan als netwerkcarrier ‘Ja, en daar zetten we ook op in. Dan kun je goedkope oplossingen bieden aan je passagiers.’
Maar je blijft wel Business Class bieden? ‘Jazeker, we hebben een Business
kunnen doen, zoals gepland, ook na de tragische gebeurtenis met de MH-vlucht. Ik geloof dat het vanuit het Nederlandse publiek oprechte zorgen waren aangaande de veiligheidsmaatregelen, en dat is legitiem, maar ik geloof dat we de overheidsinstanties samen goed hebben uitgelegd hoe vluchten zijn georganiseerd, waar we vliegen, waar we niet vliegen, dat we alle no fly zones vermijden. Dat is
‘Een belangrijk deel wel, die vliegen trouw met ons en kennen ons product . We luisteren goed naar hen. We hebben zeker 1500 Panorama clubleden vanuit Nederland. Met het nieuwe schema worden we ook interessanter voor de Nederlandse touroperators. We zitten in de top 3 van OostEuropese carriers. Maar we geloven in de gemak van de airline en het gemak van Kiev Boryspil Airport om over te stappen, dat zal zich zeker terugbetalen.’
Wat zijn de plannen voor de toekomst? ‘We willen groeien, uiteraard vanuit Europa maar ook in oostelijke richting. We geloven in groei in het Midden-Oosten, we vliegen al naar Teheran en we zijn bezig met een tweede bestemming in Iran. Ook Afrika is een speerpunt. Ook Kazachstan, Turkmenistan, Tadzjikistan en Oezbekistan hebben potentie. Dat past goed in onze uitstekende geografische ligging. We kunnen dan met een 737-800 vanuit Europa vliegen, medium haul en ook weer door tot deze landen en tot aan China toe. We hebben een snelle overstaptijd, doorgaans tussen 40 minuten en twee uur. We zijn een pionier in een low cost model, we geven een through check in services, ook op bagage, maar we hebben tegelijkertijd het aanbod ook al ontbundeld. Je kunt een ticket seat only kopen, zonder tas, zonder maaltijd. Het is je eigen keuze, als je wil dan kan dat. Maar je kunt het ook aanschaffen. Op maat dus.’
JULI/AUGUSTUS 2017
Class product. Aparte check in, keuze in maaltijd inclusief, extra bagage, reisdata wijzigingen, toegang tot de lounge, extra miles. Dit product blijft zeker!’
De plaatselijke politieke situatie was lange tijd een heet hangijzer in Nederland. De Russische zaak, MH17. Raakt dat je als airline? ‘De relaties op overheidsniveau tussen Nederland en ons land, zo hebben we begrepen van de wederzijdse ambassadeurs, is erg vriendelijk, open, eerlijk, en pragmatisch, we hebben geen verborgen druk gevoeld, of iets slechts. We hebben onze zaken
bewijs dat de situatie stabiel is in de gebieden waar het stabiel hoort te zijn. En waar dat niet geval is nemen we geen enkel risico en vermijden we compleet. En we vliegen in zijn geheel niet over Russisch grondgebied.’
En de ambities voor de toekomst? ‘We zijn druk bezig met vlootvernieuwing en uitbreiding. Het grote plan is van 40 naar 80 vliegtuigen te gaan, in vijf jaar. Ook van vier naar elf tot twaalf long haul vliegtuigen. Nu hebben we zeven miljoen passagiers per jaar, we willen met vijf jaar naar twintig tot vijfentwintig miljoen. ‘
businesstraveller.nl
48 uur in Kiev I 31
Kiev:
beetje vreemd, wel lekker Een historisch centrum waar de geschiedenis van het land te leren valt. De onmiskenbare historische band met dat ene land er net boven dat het Oekraïne nu zo verdeeld. De trots van een nieuw land in wording, modern, en vol goede moed. Vele ruime parken waar het goed toeven is, ademhalen in de drukte die de hoofdstad ook met zich meebrengt. De recente geschiedenis is nog springlevend aan het Onafhankelijkheidsplein, waar de revolutie van 2014 nog indrukwekkend levend wordt gehouden. De wonden zijn nog vers, dat proef je in de hele stad, maar beginnen te helen. Kiev is al vijftienhonderd jaar springlevend, wat er ook gebeurt. Allereerst cultuur, niet te missen. Het wereldberoemde Petsjorskajaklooster is een verplicht nummer. Neem dan meteen de Sint Sofia kerk mee en de St Andrieskerk en St. Michael Gouden Domkathedraal. Religie zit er stevig in. Ook leuk is het charmante Andriyivski Uzviz, een straat met kinderkopjes die loopt naar de gezellige wijk Podil. Niet niet te missen is het Moederland Monument, een lokaal Vrijheidsbeeld in chroom dat in grote delen van de stad een herkenningspunt is. het ligt aan het museum over de Tweede Wereldoorlog dat de stad ook stevig heeft geraakt. Ook heel leuk zijn de voedselmarkten, met lokale specialiteiten. Geen haute cuisine, eerder boerenkeuken, maar vol couleur locale. En mis ook zeker de metro niet, ook bijzonder mooi. Halte Arsenalna is 105,5 meter diep en het diepste metrostation ter wereld! En sluit ook zeker een bezoekje aan de opera niet uit, goedkoop en van hoog niveau. Maar hoewel reden nummer 1, genoeg cultuur! Kiev is ook een moderne bruisende stad, zeker als je even zoekt. Hippe clubs, en voldoende uitstekende restaurants en een prima voetbalteam waarvoor de kaartjes nog te betalen zijn. Uiteraard eerst eten, zoals de Oekraïense keuken, met grote Russische invloeden (borsjt anyone). Interessanter vinden wij de Georgische keuken met uitstekende gegrild vlees- en kaasgerechten, verfijnder en betere wijnen! Khinkali en Chachapuri zijn businesstraveller.nl
Kiev is meer dan je vooraf misschien zou denken. Cultureler, vriendelijker, mooier. Zeker ook goedkoper. Een bezoek maar dan waard. Business Traveller ging 48 uur buurten…
slechts twee goede namen. Anders toppers met andere keukens zijn Spotykach, Happy Grill en Pervak. Een goede steak? Tarantino Wine & Grill! Het nachtleven in Kiev is vermaard, en – eerlijk is eerlijk – een beetje op eigen risico. Een veilige keuze is de rooftopbar van het Hyatt. Ook de moeite waard zijn The Living Room, Alchemist en Closer. Grappig en best wel fout is Coyote Ugly maar wees elders een beetje op uw hoede. Een tip in categorie eens in je leven bizar: Palata Nummer 6, een bijna onvindbare divebar met als specialiteit de Burning Helmet Cocktail. U krijgt een helm op, deze wordt in brand gezet, en pas als u drie shots wodka achterover hebt gegooid, dan wordt deze gedoofd. Afijn, het Wilde Oosten is te vinden als u het zoekt. Maar het leukste zijn misschien wel de kleine cafés, zonder hippe naam, waar een biertje – echt waar! – ongeveer 30 eurocent kost. Kan iets meer zijn al naar gelang de wijk, maar goedkoper dronken wij nooit een heerlijk koud biertje na gedane zaken. Het donkere bier is overigens ook zeer de moeite waard! Met eenmaal voldoende alcoholische moed kunt u zich opgeven voor dé meest populaire dagexcursie van de stad: Tsjernobyl! Kiev ligt op een paar uur van de meest beroemde, beruchte en te betreuren kernramp: die van Tsjernobyl 1986. De spookstad is nu veilig te bezoeken. Neem wel een tour, alleen is geen optie. Een indringend, bevreemdende blik op een spookstad en een stukje verschrikkelijke historie. Uniek in de wereld, helaas en gelukkig tegelijkertijd. Het geheel maakt van Kiev een van de mooiste en bizarre steden die we in een tijd tegenkwamen. JULI/AUGUSTUS 2017
32 I Vliegen volgens TU Delft
‘Absoluut ambitieus’
De drukte op Schiphol houdt de gemoederen bezig. Terwijl de discussie zich concentreert op het voorkomen van lange rijen bij de security-poortjes, bedenkt TU Delft ook andere manieren om passagiers sneller in het vliegtuig te krijgen. Doctor-ingenieur Suzanne Hiemstra-van Mastrigt van de universiteit vertelt hoe het beter kan en schetst een toekomstscenario voor Schiphol. Door Belinda Meijers.
JULI/AUGUSTUS 2017
businesstraveller.nl
Vliegen volgens TU Delft I 33
O
p de campus van TU Delft staat een vliegtuigromp met 122 passagiersstoelen, maar zonder staart, cockpit en vleugels. De Boeing 737-500 is omgebouwd tot vaste werkplek voor onderzoekers. ‘Het uiteindelijke doel is om de reistijd op de luchthaven met 60 minuten in te korten’, vertelt dr.ir. Suzanne Hiemstra-van Mastrigt, onderzoeker bij TU Delft. ‘Hier kunnen we testen of onze bedachte oplossingen daadwerkelijk tijdwinst én een betere ervaring opleveren. De studenten kunnen hier bouwen aan prototypes en zijn niet alleen onderzoekers, maar kunnen ook worden ingezet als proefpersonen.’ Hiemstra, in 2008 afgestudeerd aan TU Delft faculteit Industrieel Ontwerpen, deed eerst onderzoek bij TNO naar de effecten van omgeving op productiviteit, welbevinden en comfort. Ze schreef haar proefschrift over comfortabele passagiersstoelen. Inmiddels is ze twee jaar bezig met het onderzoeksproject PASSME: Personalised Airport Systems for Seamless Mobility and Experience. Zo’n vier jaar geleden opgericht door twaalf Europese partners – waaronder ook Schiphol en KLM – om de afstanden binnen Europa kleiner te maken. ‘Je kunt dan denken aan sneller vervoer, maar wij zijn meteen gaan kijken naar de verloren tijd binnen het reizen. Voor een vlucht van een uur ben je al gauw zes uur van deur-totdeur reistijd kwijt. Als we daar iets aan kunnen doen, worden die afstanden vanzelf korter.’ Het project had niet op een beter moment kunnen komen. ‘De onderzoeken zijn nu veel urgenter geworden. Het aantal passagiers blijft explosief toenemen als gevolg van de economische groei, en dat merk je op Schiphol. Zowel bij vliegvelden als luchtvaartmaatschappijen is er nu veel behoefte aan kennis op dit gebied.’
businesstraveller.nl
JULI/AUGUSTUS 2017
34 I Weekend in... Denver
MET EEN DEUR-TOTDEUR BAGAGESERVICE KUN JE DE MEESTE TIJD BESPAREN, BLIJKT UIT JULLIE ONDERZOEK. KUN JE DIT UITLEGGEN? ‘Het afgeven, inchecken en afhalen van ruimbagage kost enorm veel tijd. Door de luchthaven helemaal uit het bagageproces te halen, kun je al snel 45 minuten besparen. Passagiers die van tevoren zijn ingecheckt, hoeven niet meer uren voor vertrek aanwezig te zijn. Het scheelt tijd op Schiphol, maar ook op de luchthaven van aankomst. Soms moet je daar nog één of twee uur wachten bij de bagageband, en dan moet de koffer nog naar het hotel. Hoe mooi zou het zijn als je vanaf het vliegveld meteen de stad in kan. Vooral handig voor vakantiegangers op een stedentrip, maar ook voor zakenreizigers is het interessant, aangezien die dan zonder bagage bij hun vergaderingen kunnen aankomen. Voor de deur-tot-deur bagageservice binnen Europa, werken we samen met de startup Travel-Light. We zijn nu aan het evalueren wat reizigers ervan vinden. Wat sommigen als een nadeel zien, is dat de bagage een aantal dagen van tevoren wordt opgehaald. Uit onderzoek blijkt dat sommige reizigers hun koffer liever een dag van tevoren inpakken. Die dagen zijn nu nog nodig om de bagage te vervoeren. Die gaat niet mee in het vliegtuig, want een koffer moet vanwege JULI/AUGUSTUS 2017
de veiligheid altijd meereizen met de passagier. Daarom hoor je ook altijd het bericht ‘You are delaying the flight, we are removing your luggage’ (wat overigens ook weer veel tijd kost). Travel-Light vervoert de bagage per vrachtwagen, en dat is een tijdrovender proces. Als je de reistijd van de koffer kunt verkorten, en de kosten ongeveer gelijk kunt houden met de kosten die een luchtvaartmaatschappij hanteert voor bagage, dan denk ik dat deze service over een paar jaar de standaard wordt. In sommige gevallen is het nu zelfs al goedkoper om je koffer thuis op te laten halen en bij je hotel af te leveren, in plaats van deze zelf met de luchtvaartmaatschappij mee te nemen. Het scheelt je één of twee uur wachten bij vertrek en aankomst en dat maakt het voor veel mensen aantrekkelijk.’
‘Het is absoluut ambitieus, maar je kijkt ook naar de toekomst’ ALS JE KIJKT NAAR HANDBAGAGE, WAT VALT DAAR TE WINNEN? ‘Heel veel passagiers nemen tegenwoordig handbagage mee. Vooral zakenreizigers willen snel erin en eruit en niet wachten tot de bagage op de band verschijnt. Maar als iedereen de toegestane afmeting meeneemt,
past maar 70 tot 80 procent van de handbagage in de vakken, afhankelijk van het type toestel. Wat je daarom veel ziet, is dat reizigers zo vroeg mogelijk in de rij gaan staan om die handbagage kwijt te kunnen. Dat creëert onnodige drukte en opstopping. Bovendien moet de overgebleven handbagage vlak voor vertrek nog naar het ruim worden gebracht, wat het proces enorm kan vertragen. Eén van de oplossingen die we hiervoor hebben bedacht is om voor handbagage vooraf ruimte te reserveren in het vliegtuig. Als luchtvaartmaatschappij kan je meteen zien of er genoeg ruimte is voor alle bagagestukken. Hoe dat werkt? Passagiers scannen de handbagage thuis of op de luchthaven. Dat kan tegenwoordig al via een app, die een foto maakt van de koffer en de afmetingen berekent. Daar kun je vervolgens een algoritme op loslaten, waarmee de juiste plek in het vliegtuig wordt bepaald. Als een soort Tetris-puzzel wordt alle bagage efficiënt op elkaar gestapeld. Daarmee benut je alle ruimte. De uitwerking hiervan is volledig dynamisch. In de bagagevakken zijn de stoelnummers digitaal weergegeven en wordt precies afgebeeld hoe de bagage moet komen te liggen. Passagiers hoeven dan niet meer te zoeken naar een plekje, wat weer tijd bespaart bij het instappen. businesstraveller.nl
Vliegen volgens TU Delft I 35
Je kunt het natuurlijk ook omdraaien en passagiers laten betalen voor handbagage. In de bagagevakken van het vliegtuig is ruimte veel schaarser. Wat onder de stoel past mag gratis mee, wat in de vakken moet kost extra. Je wilt de passagier natuurlijk liever belonen dan straffen met extra kosten, maar ik denk dat we daar in de toekomst wel naartoe gaan.’ EN DAN IS ER NOG TAX-FREE… ‘Tax-free is eigenlijk iets heel raars. Alles draait in de luchtvaart om gewichtsbesparing, maar toch slepen luchtvaartmaatschappijen bakken met tax-free items mee. Die worden wel of niet gekocht, maar nemen ondertussen heel veel ruimte in beslag. Waarom de passagier niet laten bestellen en de gekochte artikelen thuis of in het hotel bezorgen? Daar hebben de meeste klanten het ook pas nodig. Scheelt meteen weer extra ruimte in de bagagevakken.’ IN DE TU-BOEING ZIJN JULLIE DRUK AAN HET EXPERIMENTEREN MET BREDERE GANGPADEN. ‘Dat klopt. Met bredere gangpaden willen we voorkomen dat er opstoppingen ontstaan bij het instappen. Met een breder gangpad voorkom je dat passagiers op elkaar moeten wachten. Terwijl de één zijn bagage weglegt, kan de ander gewoon passeren. In ons vliegtuiglab hebben we het getest met dertig proefpersonen. Het uitstappen ging 50 procent sneller, maar bij het instappen zien we dat mensen uit beleefdheid toch op elkaar blijven wachten. Dit kan overigens ook te maken hebben met de lijnen op de
vloer. Die hebben we niet breder gemaakt waardoor het gangpad misschien optisch smaller lijkt. We willen dus nog testen met bredere lijnen, en met meer proefpersonen.’
‘Op basis van het gemeten stressniveau sturen we de passagier een bericht’ MAAR BETEKENT DAT MINDER RUIMTE VOOR DE STOELEN? ‘We zijn bezig met het ontwerpen van een mechanisme waarmee het gangpad alleen tijdens het in- en uitstappen breder wordt gemaakt, denk aan inschuivende stoelen. Je wilt de persoonlijke zitruimte van de passagier liever niet verkleinen, dat wordt met de beenruimte vaak al gedaan. Toch zou ik me wel kunnen voorstellen dat sommige luchtvaartmaatschappijen – zeker low cost carriers waarbij de omdraaitijd of turnaround time van groot belang is – kiezen voor een breder gangpad en een smallere stoel. Zeker op korte vluchten.’ HOE KUN JE HET INSTAPPROCES VERDER VERSNELLEN? ‘Stoelnummers zorgen voor vertraging. Ze zijn niet goed zichtbaar of het is onduidelijk voor de passagier welk
stoelnummer aan het gangpad of aan het raam zit. Met augmented reality (een live beeld van de werkelijkheid waaraan elementen worden toegevoegd door een computer of telefoon, red.) kun je dat oplossen. Met de camera op je telefoon richt je op de stoelen, en via een zogeheten layer app wordt er als het ware een laag geprojecteerd. In deze laag wordt de stoel van de passagier aangewezen. Een simpelere oplossing is het stoelnummer groot op de hoofdsteun plaatsen, maar dit is misschien niet effectief genoeg. We hebben dit getest en sommige mensen gaan alsnog op de verkeerde plek zitten.’ LATEN JULLIE AUGMENTED REALITY OOK OP ANDERE MANIEREN TERUGKOMEN? ‘Je kunt deze toegevoegde realiteit gebruiken om de stoel aan te wijzen in het vliegtuig, maar je kunt het ook toepassen op de luchthaven. In combinatie met way finding bijvoorbeeld, waarbij je onderzoekt hoe je de passagier kunt helpen om op een natuurlijke manier de weg te vinden. Mensen zitten continue in hun telefoon en missen daardoor gemakkelijk borden. Met augmented reality kun je ze de juiste kant opsturen. Way finding willen we nog veel breder trekken. De aandacht is gericht op de telefoon, dus naar beneden, waarom dan geen projecties op de vloer – denk aan de pijlen op de grond bij Ikea. In de wachtruimte bij de gate gaat dit nog een stap verder. Terwijl passagiers wachten om te gaan boarden, kun je handige informatie op de vloer projecteren. Zo kun je mensen voorbereiden op de
36 I Vliegen volgens TU Delft
vlucht: wat heb je nodig en kun je nu alvast uit de tas halen? In de gate area heeft de passagier alle tijd en ruimte, daarna wordt alles krapper en tijdsgevoeliger. Maar het gaat ons niet alleen om tijdsbesparing. We willen het ook zo prettig mogelijk maken voor de passagier.’
‘Slimme scanners zien wat er in je handbagage zit terwijl je loopt’ HOE BELANGRIJK IS DE PASSAGIER IN HET HELE PROCES? ‘In dit project richten we ons op vier onderwerpen: de inrichting van het vliegtuig en de luchthaven, omgaan met bagagestromen, voorspellen van passagiersstromen, en personalisatie van informatie en processen. In al deze onderwerpen staat de passagier centraal, in plaats van alle verschillende processen. Schiphol is ontzettend complex. Als je alleen al kijkt naar de grootte: Schiphol heeft bijvoorbeeld 36.000 parkeerplaatsen. De luchthaven heeft zijn eigen belangen, en dat geldt ook voor de verschillende luchtvaartmaatschappijen. Het gedeelde belang is uiteindelijk de passagier. Hoe maak je het op de luchthaven sneller maar ook makkelijker en prettiger voor de passagier? Dat kan onder andere met way finding, maar ook met leidende architectuur. De meeste Westerse mensen hebben een voorkeur voor rechts en een onbewuste voorkeur voor licht versus donker. Mensen lopen ook graag achter elkaar aan. Het is interessant om rekening te houden met dit soort principes.’ WAT KUN JE DOEN AAN DE LANGE RIJEN OP SCHIPHOL? ‘Ons doel is 60 minuten reductie van nutteloze reistijd. Vooral het wachten in rijen valt daaronder. We denken dat je de lange rijen kunt oplossen door persoonlijke, JULI/AUGUSTUS 2017
real-time informatie uit te wisselen met de passagier. Daarvoor is transparantie nodig tussen de luchthaven en de luchtvaartmaatschappijen. Schiphol weet precies hoeveel vluchten er elke dag vertrekken, maar alleen de luchtvaartmaatschappijen weten hoeveel passagiers er aan boord zijn. Voor een luchthaven is het dan lastig om te voorspellen hoe vol de vluchten zitten en hoe druk het dus wordt. Om beter met de pieken om te kunnen gaan, moeten deze gegevens met elkaar worden gedeeld. Pas dan kun je de drukte spreiden en de passagiers persoonlijk begeleiden met een bericht: ga een half uur later door de security, dan kun je meteen doorlopen. Vlieg je pas over drie uur, ga dan nog niet in de rij staan, want dan sta je onnodig te wachten. Ga in plaats daarvan nog even een kopje koffie drinken. Er zijn luchthavens waar dit al gebeurt, London Gatwick Airport bijvoorbeeld. Zij hebben één centraal systeem geïntroduceerd waarin de informatie van elke passagier beschikbaar is. Dit betekent ook dat de passagier bij iedereen terecht kan met vragen, ongeacht luchtvaartmaatschappij. Daarmee ben je meer
servicegericht maar win je ook tijd, de passagier hoeft immers niet naar een andere balie.’ KUN JE DE DRUKTE OOK OP ANDERE MANIEREN VOORSPELLEN? ‘Je kunt de passagiers ook tracken, via een app of een personal wearable device. Dan kun je precies zien op welk punt de passagier zich bevindt of voorspellen wanneer de passagier op een bepaald punt verschijnt. De passagier is nu bij de parkeerplaats, dan weet je: over zoveel minuten bij de incheckbalie, en over zoveel minuten bij de security. Daarmee kun je de golf beter voorspellen en extra personeel inplannen om de piek op te vangen. We willen het tracken straks testen op Schiphol en Hamburg. Binnen een operationele omgeving wordt dat nog best een uitdaging.’ IS DAT HAALBAAR, EEN TRACKING-SYSTEEM VOOR 63 MILJOEN REIZIGERS? ‘Het is absoluut ambitieus, maar je kijkt ook naar de toekomst. Bepaalde aanpassingen kunnen we morgen al implementeren, en andere processen maken deel uit van een groter toekomstbeeld. Onze ideeën voor een personal wearable device businesstraveller.nl
Vliegen volgens TU Delft I 37
zich bevindt, en op basis van de afstand tot de gate bepalen om erop te wachten of om te vertrekken. Pro-actief informeren is dan de volgende stap: heeft de passagier de vlucht gemist, dan kun je een bericht sturen dat de gate is gesloten, maar dat er wel alvast een plek is geboekt op de volgende vlucht.’
vallen daar ook onder, waarmee we gepersonaliseerde informatie met de passagier willen delen. Het ideaalbeeld is dat we met dit apparaat de gemoedstoestand kunnen meten. Op basis van het gemeten stressniveau sturen we de passagier een bericht. Als iemand heel gestrest is, maar nog genoeg tijd heeft om te boarden, proberen we die passagier gerust te stellen. Je hebt nog genoeg tijd, drink een kopje koffie. Maar andersom werkt het ook. Een luchtvaartmaatschappij kan met een personal device precies zien waar een vertraagde passagier
businesstraveller.nl
SCHIPHOL EXPERIMENTEERT IN DE ZOMERMAANDEN MET EEN ZOGEHETEN ‘NO-TROLLEY’ RIJ BIJ DE SECURITY, VOOR PASSAGIERS MET GEEN OF WEINIG HANDBAGAGE. WERKT DIT? ‘Daar heb ik mijn twijfels over, ik denk dat het te onduidelijk is en moeilijk te communiceren naar de passagiers. Wie mag er wel en wie mag er niet doorheen? Ik denk dat een familie- of groepsrij veel beter werkt. In de praktijk reist vijftig procent van de passagiers met twee personen of meer. In een groep wil je niet opgesplitst worden, zeker niet als je met kinderen reist. Veel processen op de luchthaven zijn echter gericht op individuele passagiers, zo ook bij de security. Groepen gaan klonteren. Dan is
er één door de security, maar die wacht nog op zijn tien vrienden. Gezinnen houden de rij op met buggy’s en extra spullen. Als je dit kunt scheiden, wordt het proces niet verstoort en hoeven groepen en families zich ook minder gehaast en gestrest te voelen.’ HOE ZIET SCHIPHOL ER IN 2025 UIT? ‘Ik voorzie een verdere groei van het aantal passagiers, dus het zal nog drukker worden. In 2025 is aan airside (luchtzijde) de nieuwe A-pier en bijbehorende terminal in gebruik genomen, en ik hoop dat ook aan landzijde de bereikbaarheid enorm verbeterd zal zijn. Dit zal namelijk een enorm knelpunt worden als er 30 procent (verwachting Schiphol) meer passagiers gaan vertrekken en aankomen van de luchthaven. Verder zullen we het voordeel van nieuwe technologieën gaan ervaren: slimme scanners zien wat er in je handbagage zit terwijl je loopt, en met behulp van gezichtsherkenning loop je zo door ieder poortje – iets dat overigens al succesvol is getest op Aruba Airport en nu door KLM op kleine schaal wordt getest op Schiphol.’ n
JULI/AUGUSTUS 2017
38 I Hollandse Hotspots
Het Ketelhuis Utrecht Van design naar fine dine
In de Utrechtse Pastoefabriek werd honderd jaar lang wereldberoemd design gemaakt; meubels met aandacht voor ‘ambachtelijke kwaliteit’ en ‘spraakmakend ontwerp’. En in dezelfde fabriek wordt nu een ander soort design gemaakt: ‘ambachtelijk en spraakmakend eten’.
In het oude Ketelhuis (anno 1969), waar vroeger de stoom werd opgewekt voor de hele fabriek, bevindt zich nu restaurant Het Ketelhuis Utrecht. Net even buiten het centrum van Utrecht, in Rotsoord; het laatste overgebleven stukje van een industrielandschap aan het water. En de nieuwe culinaire hotspot van Utrecht. En daar draagt Het Ketelhuis culinair en ook een beetje industrieel aan bij.
HET MENU We hebben een goede dag uitgekozen. Want met zicht op de Vaartsche Rijn beschikt Het Ketelhuis over een heel fijn ingrediënt: een terras. Onze gastheer, ook één van de eigenaren, schenkt voor ons als aperitief ‘iets mousserends’ in; champagne, die hij zelf heeft geïmporteerd na een bezoek met hun sommelier aan de Champagnestreek.‘Maar gin-tonic had ook gemogen hoor!’ Voordat we aan de amuse gaan, wordt er eerst wat brood met basilicum-olijfolie en lavas (kruidachtige plant) geserveerd. De eerste gang bestaat uit drie kleine gerechtjes. Geroosterde bospeen met kippenlevercrème op as van hooi (‘de hooi is decoratie’), komkommer met Hollandse Nieuwe en een sorbet van zuring en komkommer en krokante kippenhuid. Het is meteen duidelijk, de chefs zijn niet bang. Daarna volgt het voorgerecht: zeebaars met kaffir limoen, bleekselderij, gele biet en kokos. Een uitstapje naar de Oosterse keuken en een cadeautje voor het oog. Felle gele kleuren, met op de top een lavendelpaarse bloem uit eigen tuin. Het tweede voorgerecht bestaat uit Bouchot mosselen, met gele biet, saffraan mayonaise en haringkuit. Daarna krijgen we een tussengerecht met de interessante combinatie van gebakken gamba’s met limoen en langzaam gegaarde buikspek. De
Nieuwe rubriek!
Amuse: Bergère Selection champagne. Voorgerecht 1: Witte Rioja - Altos Rioja Blanco Voorgerecht 2: Rueda, Telmo Rodiguez Basa Tussengerecht 1: Nieuw-Zeelandse Pinot Gris Tussengerecht 2: Blauer Zweigelt, Wagram Oostenrijk Hoofdgerecht: Italiaanse Alto-Adige van de Lagrein druif Nagerecht: ST 52 Beerenauslese, Bacchus Huxelrebe.
wortel maakt hier ook weer even haar terugkeer. Bij het tweede tussengerecht gaan we weer over op vis. Gerookte paling wordt geserveerd met gefermenteerde rettich en karnemelkstampers. Ik had er nog nooit van gehoord, maar voor een hoop mensen is dit recept pure nostalgie. Het hoofdgerecht is zoals we hoopten – want we zagen ‘m branden – iets van de barbecue. Hier werd de kalfslende bereid. En uiteindelijk geserveerd met een reductie van room, bulgur en gebakken cantharellen. Na zes overheerlijke gerechten was er nog steeds ruimte voor het dessert. Als dat geen kers op de taart was, wisten we het ook niet meer. Met een parfait van hollande kers, verse kers en crème van kers kregen wij nog steeds niet genoeg van de… kers! Als friandise een chocolade bonbon, cake van peperkoek met raz el hanout kruiden en Jan Hagel koek. Een perfecte Hollandse afsluiter van een kleurrijk, creatief en exotisch diner. Op naar het volgende seizoen! Sofie Smets
PRIVÉ
CONTACT
In de karakteristieke Mottoren bevindt een ruimte die exclusief kan worden gereserveerd voor private dining, proeverijen, borrels en bijeenkomsten.
Rotsoord 7b, 3523CL, Utrecht. Tel: 030 400 40 70, info@ hetketelhuisutrecht.nl, dinsdag t/m zaterdag geopend vanaf 18.00 uur.
PRIJS Het Ketelhuis serveert een vast, seizoensgebonden menu: 6-gangen €65 5-gangen €56 4-gangen €47 (alleen op dinsdag t/m donderdag) businesstraveller.nl
Hollandse Hotspots I 39
St. Gerlach
Het kasteelhotel kent twee restaurants van naam. De Bistrot de Liege is de meer informele van de twee, maar de kaart verraadt toch zeker ambitie. Wij kiezen echter voor het paradepaard: restaurant Château St. Gerlach. Onder chef Otto Nijenhuis is de koers gezet op eindbestemming Michelinster. Gaat dat lukken? Via een mooie binnenplaats lopen wij via een wat raar gangetje naar het restaurant. Dat maakt meteen indruk. In de voormalige woonvertrekken zijn wisselende kamers te vinden met elk een zestal tafels van verschillende grootte. De wanden plafondschilderingen geven het een eigen en exclusieve uitstraling, met een vleug Limburgse charme. We nestelen ons en algauw hebben we een bijzonder aperitief voor ons. We kiezen voor de 2015 Clos St. Gerlach, Brut Rosé. Deze bubbel kun je nergens anders vinden, hij wordt op het domein verbouwd. Een goed aperitief, geen champagne rosé, maar wat ons betreft een heel logische lokale keuze. We gaan à al carte. Na geslaagde amuses blijkt
PRIJS
CONTACT
Het restaurant serveert van de kaart en per menu: 5-gangen €88 (wijnarrangement plus €55) 4-gangen €78 (wijn plus €48)
Joseph Corneli Allee 1, Valkenburg Tel: 043 - 608 88 88, info@stgerlach.nl, www.oostwegelcollection.nl
businesstraveller.nl
We komen altijd met plezier in het Limburgse, de meest Bourgondische provincie van ons land. Een van de meest bijzondere plekken is het majestueuze Chateau St. Gerlach. Het eeuwenoude kasteelhotel Château St. Gerlach is tijdelijk huis voor koningen en presidenten. Die zijn er niet vanavond, maar er landt wel een helikopter met twee gasten. Die gaan net zoals wij dineren.
de omschrijving ‘Rund - ei van ons landgoed - groene asperges - Oosterse dressing’ staccato voor een geslaagde steak tartare, verfijnd, met een Limburgse touch, en goed begeleid door een passende Duitse Riesling. Tafelgenote geniet van zalm met komkommer, mierikswortelijs, rettich en wakamé. Smakelijk en verfijnd, en begeleid door waarschijnlijk de meeste beroemde wijn uit Nederland: die van de Apostelhoeve, in dit geval een Müller Thurgau vanaf de Lauwberg in Limburg. De meningen zijn niet verdeeld als het gaat om het hoofdgerecht, en dat kan ook niet. De Amerikaanse lende, laurier, pickles, gemarineerde champignons en verschillende groente is sec voor twee personen. Daarmee laten we de lamsrug, Noordzeetarbot, zeebaars en Bresse Duif maar dat maakt niet uit. Het is een uitstekende keuze met mals en smnaakvol vlees dat in de kamer professioneel wordt aangesneden. Aanganaam: een gang erna krijgen we de ‘aangebrande’ zijstukjes, een soort Kansas City BBQ Burnt Ends op zijn Limburgs. Erg leuk. We hebben hierbij gekozen uit de zeer ruime wijnkaart. We zien wereldtop (VosneRomanée Domaine La Romanée-Conti ‘La Tâche’ 2000 voor 2950 euro) maar ook betaalbaar moois tussen de pakweg 50 en 150 euro (daaronder is het wat karig) en uiteraard wat duurdere, maar ook doorgaans faire prijs voor veel topwijnen. De kaart is 50-50 Frans en rest van de wereld. Wij kiezen voor een wat oudere Haut Medoc, een 2006 Château Lanessan dat wij gezien de leeftijd en huis tegen 68 euro alleszins een uitstekende keuze vinden. En dat blijkt ook. Kaas is zoals vaker het sluitstuk. Een kaaskar doet dienst en geeft een keuze uit zachtromig, harde kaas, rood en blauw. Met de wens voor de must Epoisses (kaas der kazen) en een Engelse Shropshire Blue laten we de rest over aan het restaurant, net als de wijnkeuze. Dat blijkt ook een geslaagde trouvaille: Marsala uit Italië, al jaren niet meer en vogue maar niet minder smakelijk en wat origineler dan een glas port. We zijn lovend: de bediening is jong maar kundig en enthousiast, het menu wordt met zorg samengesteld, de chef haalt zijn ambities met verve en zowel setting als wijnkaart maken het plaatje compleet. Die Michelinster is een kwestie van tijd. Tijn Kramer
Aperatief: Clos St. Gerlach, Brut Rosé, Voorgerecht: Apostelhoeve, Müller Thurgau en Riesling, Duitsland Hoofdgerecht: Haut Medoc, een 2006 Château Lanessan Dessert: Marsala buiten de kaart
JULI/AUGUSTUS 2017
40 I Interview
‘Ook een bloemenkweker komt in Oost-Afrika’ Duty of Care wordt hét item in zakenreizen anno 2017, zegt Cees Klinkenberg, directeur van Uniglobe Travel Holland. De zakenreisorganisatie start een samenwerking met CAP, een wereldwijd actieve organisatie gespecialiseerd in Riskmanagement, zegt hij tegen Theo de Reus van Business Traveller. ‘Als zakenreisorganisatie schieten wij te hulp als een medewerker van een klant in het buitenland in moeilijkheden verkeert.’
Uniglobe, met een omzet die dit jaar richting 140 miljoen groeit, richt zich nog steeds op het midden- en kleinbedrijf.‘We hebben 18 locaties verspreid in heel Nederland. Onze ondernemers zitten dus letterlijk om de hoek bij hun klanten. Bij een Uniglobe-kantoor is het de reisspecialist die de telefoon oppakt. Je verdwaalt niet in een voice-response omgeving en we hebben ook geen callcenter’, zegt Klinkenberg. ‘Die menselijke maat is nog steeds onze kracht. Dat vertaalt zich in accountmanagement op meerdere niveaus. Daarnaast zetten we in op digitalisering, maar wel gepersonaliseerd en relevant. Grote zakenreisbedrijven zoeken efficiency en kiezen voor grootschaligheid. Wij pakken het graag persoonlijk aan en faciliteren tegelijkertijd het online proces. Want als de klant zelf wil zoeken en zijn ticket wil uitprinten, dan kan dat ook. Dat hybride model past perfect bij onze doelgroep. Online en offline; de keus is aan de klant en wij bewegen mee.’ Veel aandacht is er volgens Klinkenberg voor Duty of Care, de wettelijke zorgplicht die bedrijven hebben voor hun medewerkers, ook en vooral als die op zakenreis zijn in het buitenland. Juist bij onbekende JUNI 2017
businesstraveller.nl
Interview I 41
verre bestemmingen komt het erop aan. Als zakenreisbedrijf moet je dus toegerust zijn om deze service te kunnen verlenen. Uniglobe is een samenwerking aangegaan met CAP, een gespecialiseerde organisatie die in meer dan 100 landen 24/7 Travel Risk management en Crisis management biedt. ‘Als een zakenreiziger in het buitenland medische of juridische bijstand nodig heeft of wordt geconfronteerd met een calamiteit, zoals natuurrampen, terrorisme, geweld, kidnap of afpersing, dan kunnen wij via onze partner zorgen voor bemiddeling en hulpverlening, veelal door specialistenteams ter plaatse. Het gaat verder dan een reisverzekering én verder dan de hulp van een alarmcentrale. CAP is daarom een fantastisch verlengstuk van onze persoonlijke dienstverlening, gericht op het ont-zorgen van bedrijven.’
Heeft dat ook waarde voor de gemiddelde Uniglobe-klant, die toch vooral uit het MKB afkomstig is? ‘Kort door de bocht gezegd: ook bloemenkwekers uit de bollenstreek zitten in Oost-Afrika en reizen naar gebieden waar een verhoogd risico geldt. Aan de andere kant vinden aanslagen helaas ook dichterbij huis plaats. Dus ook MKB-klanten hebben belang bij een goede bescherming voor het geval er iets mis gaat.’
of tablet hun eigen vluchten en hotels boeken. Dat gaat dan volgens de regels die wij vooraf hebben afgesproken met de Travelmanager van het bedrijf. Dat geldt ook voor risicomanagement. Als de medewerker zijn zakenreis bij ons heeft geboekt, dan weten wij precies waar hij zich bevindt als er iets misgaat. Stel, er zijn rellen of stakingen in een land, dan weten wij in welk hotel iemand zit en kunnen we hem/ haar bereiken. Voor een bedrijf zelf is het een stuk lastiger deze gegevens van soms tientallen medewerkers precies bij te houden.’
Is er veel vraag naar bij bedrijven? ‘Bij de huidige terroristische dreiging wereldwijd is dit onderwerp actueler dan ooit. De zorgplicht bestaat al langer, maar door de actuele dreiging is dit meer top of mind. Het betekent ook een extra zorg voor bedrijven die internationaal opereren en die medewerkers wereldwijd onderweg hebben. Wij ontzorgen en ontstressen in zo’n geval. We zorgen dat vooraf alles goed is geregeld en dat we er zijn als het nodig is, ook tijdens de reis.’
Uniglobe Travel Holland is onderdeel van de in Canada gevestigde zakenreisorganisatie, opgericht in 1980. Inmiddels zijn er vestigingen in 60 landen. Het eerste kantoor in Nederland opende in 1997 zijn deuren. In Nederland zijn er acht ondernemers met 18 kantoren. De omzet groeit dit jaar van 125 naar 140 miljoen euro. De aangesloten ondernemers in Nederland zijn partners en tevens aandeelhouder van Uniglobe Travel Holland.
En een goede reisverzekering? ‘De zorgplicht van werkgevers voor hun werknemers is wettelijk bepaald.Vaak wordt gedacht dat dit wel ergens in het bedrijf is geregeld, maar een standaard doorlopende reisverzekering biedt in zulke gevallen geen dekking voor de zakenreiziger. Het is een onderbelicht gebied, totdat het een keer misgaat. Met CAP kun je kiezen voor hulpverlening per trip of, als er veel gereisd wordt, via een abonnement.’
Hoe werkt dat eigenlijk als ieder bedrijf zijn eigen reisbeleid heeft? ‘Wij kijken altijd hoe de reiziger betrokken is bij het reisbeleid van een bedrijf. Hoe wordt er gereisd, wat mag wel en wat niet? Bij veel grote bedrijven bewaakt de Travelmanager het beleid. Dat is vaak een op een restrictieve manier. Wij helpen de Travelmanager bij de definiëring en uitvoering van het reisbeleid. Samen geven we invulling aan het verbeteren van productiviteit, het realiseren van besparingen, verbeteren van customer journey en bottom line; het creëren van enthousiaste klanten.’
Geef eens een voorbeeld? ‘Medewerkers van bedrijven kunnen via een app businesstraveller.nl
Hoe bewijs je als zakenreisbedrijf je meerwaarde? ‘Dat ligt eraan wat de klant verlangt. Het gaat steeds minder om alleen de transactie, maar veel meer om de diensten en tools erom heen. Zoals bijvoorbeeld een corporate boekingstool, app, flexibele betaaloplossingen, rapportages (geen big data maar smart data) én natuurlijk Duty of Care. Want bij grote calamiteiten, zoals een aswolk op IJsland, kun je echt je meerwaarde bewijzen voor de klant. Maar het gaat wat ver om daarvoor elk jaar een kleine vulkaanuitbarsting te willen hebben.’ JUlLI/AUGUSTUS 2017
Tien tips voor Tokyo
JULI/AUGUSTUS 2017
businesstraveller.nl
10 tips Tokyo I 43
Japan is Hot met hoofdletter H. Waar het land van de rijzende zon lang in zichzelf gekeerd was, heeft het nu de poorten wagenwijd open gezet. De Olympische Spelen van 2020 zijn de aanjager van het zelfvertrouwen dat dit zo bijzondere land uitstraalt. Tijn Kramer uit Tokyo.
1)
1) Beste hotelbar ter wereld. Laatst nog
bij Zomergasten op TV: Lost in Translation, de prachtige film met Bill Murray en Scarlett Johansson in Tokyo. Heerlijke beelden van de stad en de complete verwarring die je soms overkomt. Het hotel in kwestie is het Park Hyatt, de hotelbar is net zo goed als in de film. Niet voor niets plaatsten wij deze enkele nummers geleden in de top 10 lijst met beste hotelbars ter wereld. Bestel een Japanse whisky, inmiddels algemeen erkend als mondiale top.
2) Shinkansen! De Japan Railpass is
een uitstekende aankoop als je door het land wilt reizen. Je kunt deze alleen buiten Japan kopen voor rond de 215 euro, maar dan kun je een week vrij reizen, inclusief heel veel shinkansens, de beroemde hogesnelheidstrein. Lijkt een flink bedrag, maar dat haal je er snel uit.
3) Metro Madness. Elke wijk lijkt anders
in Tokyo. Shinjuku, Tsukiji, Roppongi, Shibuya. Je reist tussen de wijken door tijd en trend heen. Wat normaal is in de een, is not done in de ander. De belangrijkste metro/treinlijn (Yamanote) van Tokyo is al snel je beste vriend. De metro van Tokyo is een bezienswaardigheid op zich, met de precisie van een Zwitsers uurwerk. De spits is druk, maar de Japanners zijn te beleefd om het echt stressvol te maken. De wijken in Tokyo zijn dusdanig verspreid dat veelvuldig
metrogebruik dagelijkse kost wordt. Wie een zakelijke afspraak heeft, doet er ook goed aan gewoon de metro te pakken, taxi’s zijn relatief duur (hoewel ik de meter in Amsterdam sneller vond doortikken).
3)
2)
businesstraveller.nl
JULI/AUGUSTUS 2017
4)
6)
4) Authentiek:Yakatori Alley.
Aan de rand van Ginza vinden we het rokerig klinkende Yakatori Alley, een kruidig overblijfsel van vroeger. Onder de rails vindt u hier kleine betaalbare eetttentjes met de beroemde yakitori, de kipspiesjes, met soja of met zout, weg te spoelen met bier of sake. De yakitori smaken fantastisch, en net als de andere soorten izekaya, de simpele Japanse eetcafeetjes zo u wil, de ideale plek voor culinaire genoegens en betaalbare drank.
5) Meer Michelinsterren dan Parijs.
Tokyo is namelijk de culinaire hoofdstad van de wereld – het heeft meer Michelin sterrenrestaurants dan New York en zelfs Parijs! Top of the line is een Kaiseki diner, dat bestaat uit vele gangen, met precisie en artistiek gemaakt door de allerbeste Japanse chefs. Een kostbaar maar indrukwekkend geheel. Maar elke zichzelf respecterende wereldberoemde chef heeft er een restaurant, van Gordon Ramsey in het excellente Conrad
Tokyo tot Joel Robuchon. Enkele namen om te onthouden zijn Sabatini, Hinokizaki, Kamon, L’osier en Sushiko.
6) Vintage vibes. Voor de vrije tijd is
Harajuku leuk, de hippe wijk, vol met vintagekleding en leuke eettentjes. Hier lopen bont uitgedoste mangameisjes rond, een soort überkleurijke Goth. Ideaal voor cadeautjes voor de (tiener)kinderen
5)
JULI/AUGUSTUS 2017
businesstraveller.nl
9) 10)
8)
7) Must See: Golden Gai in Sjinjuku.
7)
Shinjuku is een andere wereld. Genoeg zakelijke activiteit en het drukste metrostation ter wereld, een keur aan hotels. Dit is het domein met metershoge neon. Met voor de latere uren een alles overdonderend nachtleven, met karaoke, jazzbars, dure lounges, pubs, foute buurten en drukke straten. Must see is Golden Gai, een kleine wijk met piepkleine barretjes, vaak niet groter dan een kinderkamer. Sommige zijn hartelijk voor buitenlanders, anderen zijn meer gesloten. Het is een fantastische avond uit,
businesstraveller.nl
een herinnering aan het gesloten Japan van voor de jaren zestig.
8) Culturele pracht. De culturele
hoogtepunten mag u natuurlijk niet laten liggen. Bezoek zeker de Meji-jingu, een indrukwekkende Shinto Schrijn, dat met Boeddhisme als overtuiging op voornaamste aanhang mag rekenen. Of Sensoji-ji, dat ligt in de wijk Asakusa, dat nog zwaar leunt op het rijke verleden en aan hoogbouw en neon is ontsnapt.
9) Gadgetwalhalla. De hoogtepunten
stapelen zich op: de laatste gadgets op electronicagebied bekijken in Akihabara (waar je ook nog heel ouderwets maar o zo leuk volop videospelletjes kan spelen in talloze arcades). Hier kom je ook om leuke electronische gadgets te kopen, Nintendo games te vinden of Pickachu poppetjes in te slaan.
10) Sumo & Sport. Tokyo is sportgek. Sumo-worstelen is de nationale sport en een uitstekende blik op Japans leven vol met eigenaardige gebruiken. Let wel: toernooien zijn niet altijd, enkel in januari, mei en september. Een alternatief in andere maanden is het bezoeken van een Sumo-training. Honkbal is ook zeer geliefd en van hoog niveau en ook zeker de voetbalcompetitie is de moeite waard, met mooie stadions en vol enthousiasme. Maar het echte feest gaat nog beginnen: het WK rugby is voor de angelsaksische wereld een event van groot belang in 2019 (www.rugbyworldcup.nl voor meer informatie) en uiteraard de Olympische Spelen. Zet maar in de agenda: 24 juli tot 9 augustus 2020. Ready, set, go...Tokyo!
JULI/AUGUSTUS 2017
46 I Hot hotels
JULI/AUGUSTUS 2017
businesstraveller.nl
Hot hotels I 47
Geluk is het
moment ‘Licht tot sterk tegendraads. Niet om het rebelleren per se, maar om inzicht te vergaren en te delen.’ Zo omschrijft Hans Ubbink (55) de Hans Ubbink-man: een term die door de pers ongevraagd werd gegeven aan dragers van zijn kleding. Maar misschien is het ook wel gewoon een goede omschrijving van hemzelf. Door Sofie Smets.
businesstraveller.nl
JULI/AUGUSTUS 2017
48 I Interview Hans Ubbink
Twee jaar geleden stopte hij met zijn kledinglijn. Noodgedwongen door de crisis. Winkeliers die hun orders niet betaalden. ‘Veel van mijn dragers bevonden zich in de creatieve industrie. Muzikanten, acteurs, televisiepresentatoren, architecten, film-, theater-, reclamemakers… Sommigen belden mij persoonlijk en zeiden ‘Hans, ik doe het nog even met wat ik heb’. Maar het was niet alleen dat. De gevierde modeontwerper hoefde zich ook niet per se meer in ‘de modewereld’ te begeven. ‘Het ging er niet meer om wat je maakte, maar hoe hard je schreeuwde. Beoordeel mijn werk, en niet mij. Het gaat tegenwoordig vooral om de zichtbaarheid en niet zozeer om de inhoud.’ Je zei eerder ‘kleding is een communicatiemiddel’.
‘Direct. Daar werd ik me bewust van toen ik bij Van Gils werkte. Daar hadden we een grote show met een gala waar iedereen in black tie verscheen. Ik had daar met veel mannen gesprekken die nog geen anderhalve minuut duurden. De gesprekken gingen over dingen waarvan er werd gedacht ‘het is een man, in black tie, we zullen vast dezelfde raakvlakken hebben’. Na dertig seconden kwamen ze er dan achter dat dat er een stuk minder waren dan zij dachten.’ En zo ontstond de metroman?
‘HP/De Tijd heeft die man zelfs eerst de ‘Hans Ubbink-man’ genoemd voordat de term metroman inburgerde. Of ik dat een compliment vind? Ik denk dat de term is ontstaan uit gebrek aan beter. Ze konden niet onder woorden brengen wat de gemeenschappelijke noemer was voor die groep mannen. Dit gaat over de jongensmannen. Licht tot sterk tegendraads. Niet om het rebelleren per se, maar om inzicht te vergaren en te delen. Mannen die niet bang zijn om te laten zien wie ze zijn, niet vastzitten in wie ze JULI/AUGUSTUS 2017
zijn, zelfverzekerd én openstaan voor andermans mening. Zolang die maar ergens op is gebaseerd. Sommige klanten zeiden ‘ik heb zoveel succes bij de vrouwen met deze kleding’. Dat was gewoon omdat deze mannen lieten zien we ze zijn. En vrouwen dachten eindelijk ‘hé, ze zijn er wél, de leuke mannen’. Ik praat nu over begin jaren negentig he. Mannenmode bestond eigenlijk niet.’ Is dit een andere kant van feminisme?
‘Ik vond dat mannen niet voldoende konden laten zien wie ze waren; er waren drie soorten archetypes. Er was geen enkel grijs gebied. Er zijn zoveel leuke vrouwen en leuke type vrouwen. Zij konden dat allemaal laten zien. Ik vind een bepaald type vrouw heel leuk, de denkende, zelfstandige vrouw met zelfspot, dus wilde ik er zorgen dat die leuke vrouwen makkelijker met leuke mannen in contact kwamen. Ik ging kleding voor deze mannen maken. Ik geloof als je doet wat bij je past, dat gelijkgestemden je herkennen. En we hebben er niets aan als slechts een deel van de maatschappij emancipeert. Dat geldt op alle vlakken; gay, christen, zwart, arm of in dit geval als vrouwen emanciperen. Mannen moeten daarop anticiperen, mee emanciperen.’
maar als je gezond bent. Gezond lijf, gezonde geest. Het klinkt Spartaans, maar het is je gereedschap. Zorg daar goed voor.’ Nu mag hij dingen doen waar hij plezier aan beleeft. ‘Alleen dat ga ik doen. En anders niet.’ En dat doet hij onder andere met zijn nieuwe initiatief Wellnessdeluxe. com. Anderhalf jaar geleden startte Ubbink samen met fotograaf en filmmaker Julius Rooymans deze website, om ‘de andere kant van wellness te belichten’. ‘Als we aan wellness denken, denken we in Nederland al gauw aan witte badjassen en plastic slippers. Maar het is meer dan dat en anders dan een dagje sauna met een kortingsbon. Dat gebeurt al genoeg op vakantieveilingen. nl. Wellness is een samenvoeging wellbeing en fitness. Samen met Julius besloot ik, om met anderen, een bredere scope van wellness
Dit wierp zijn vruchten af. Hij werd bekend met zijn mannenmode, en vanaf 2001 ook met vrouwenkleding. Met een goedlopende en gerespecteerde kledinglijn. Je werkte onafgebroken 52 uur?
‘Dat gebeurde ja. Als je een deadline hebt en die bevlogenheid. En ik had een hoop verantwoordelijkheid natuurlijk. Dit kan wel alleen businesstraveller.nl
Interview Hans Ubbink I 49
onder de aandacht brengen. Hoe beleven mensen wereldwijd plezier en wat doen zij om te ontspannen en gezond gelukkig te leven? Als je al die verschillende mogelijkheden ziet kan je kiezen wat bij jóu past. En het maakt je ook bewuster van de wereld en jouw rol in de wereld om je heen.’ En zo word je gelukkig?
‘Geluk is het moment. Dat geluksgevoel is een momentopname. Je kunt niet je hele leven noch de hele dag gelukkig zijn. Julius en ik hebben allebei plezier in het leven. En we geloven dat je een groot deel van je leven ook gewoon in tevredenheid kunt leven. Daarin moet je zelf het voortouw nemen. Jij bent verantwoordelijk. In de Himalaya sprak ik een abt van een Tibetaans monnikenklooster. Hij zei: ‘geluk is de manier waarop je tegen dingen aankijkt’. Natuurlijk is dat lastig als je in een benarde positie
zit, maar een slachtofferrol helpt daar niet bij. Daar schiet je geen moer mee op, sterker werkt contra productief. We proberen dit mee te geven: ik werk aan een leuk leven.’ Klinkt idealistisch
‘Drie aspecten zijn belangrijk. Respect voor natuur en milieu, respect voor je wensen en respect voor anderen en andere culturen. We bevinden ons in een lastige situatie sinds 9/11. Dit heeft echt wel een knauw gegeven aan verdraagzaamheid en vertrouwen in anderen. Het is zo dubbel. Aan de ene kant hebben we zo’n comfortabele maatschappij dat we op alle kleine dingen letten. Want de grote dingen hebben we nu eigenlijk goed voor elkaar. Bijvoorbeeld laatst in het nieuws: nu moeten we ook de herenfiets aan de ketting leggen omdat die gevaarlijk zou zijn…. Krijg toch het heen en weer, wat een burgerlijkheid, truttige… Nou ja, niet zo verdraagzaam van me geloof ik, maar een goed voorbeeld hoe goed we het hier eigenlijk voor elkaar hebben. Nog even en we mogen ons huis niet meer uit. Hetzelfde gebeurt met verdraagzaamheid. Door een paar hele nare dingen van een kleine groep fanatiekelingen worden mensen angstig en achterdochtig.’ Op de website zien we ook veel over voedsel en fitness. Gaat het naast het innerlijk ook nog een beetje om het uiterlijk?
‘Als je uit een donker hol komt, heb ik niet het idee dat je hele mooie dingen kunt maken. Esthetiek is belangrijk. Vanaf mijn 18e fitness ik. Dat begon ook eerst esthetisch. Daarna dacht ik vooral ‘ik wil genieten van alles in het leven dus 120 jaar worden’ en moet ik zorgen dat ik fit blijf. Mooie dingen om je heen dragen bij tot je geluk, je tevredenheid businesstraveller.nl
en inspiratie. Als je letterlijk niet goed in de vel zit, kun je alles om je heen wel vergeten. Daarom kijken we voor Wellnessdeluxe bijvoorbeeld naar wat je het beste wel of niet kan eten, hoe je kunt ontspannen, wat de beste manier is om werk en privé te combineren. We proberen al die fundamentalistische instellingen hoe je moet leven om gezond en fit te zijn, onder de loep te nemen. Want fundamentalisme helpt niemand om gelukkig te worden. Fundamentalisme ontneemt je je vrijheid. Julius is helemaal in to hard core body building én yoga & meditatie. Ik werk gewoon aan een leuk leven. Op deze manier reizen wij -vaak op uitnodiging van een land, regio of bedrijf- de wereld rond.’ En zakelijk gezien?
‘In de zakelijke markt willen we ook een bewustwording creëren. Want leven is maar één ding: tijd. En mensen besteden veel tijd aan werk. Als je thuiskomt, je das losknoopt, snel een andere broek aantrekt zodat je dan kan ‘ontspannen en jezelf zijn’ dan kun je niet optimaal hebben gepresteerd. Want je voelt je dus blijkbaar alienated op je werk. Dan moet je zorgen dat datgene wat je doet meer tijd oplevert dan dat het je kost. Het liefst met plezier want dat werkt productiviteit in de hand. We hebben het over de creatieve en kenniseconomie. Maar de manier waarop er wordt gekeken naar kennisoverdracht en transitie binnen bedrijven dat kan en moet naar onze mening echt anders. Een Raad van Bestuur en de high potentials komen elkaar vaak niet of te weinig constructief tegen in een bedrijf. Als de lijnen tussen het hoger management en de beloftes korter worden gemaakt, stroomt de kennis gemakkelijker door -en wordt meer eigen- naar de volgende generatie terwijl diens energie en kennis van de tijdsgeest op het hoger management JULI/AUGUSTUS 2017
50 I Interview Hans Ubbink
afwrijft. Dat betreft ook de loyaliteit. Iedereen voelt zich dan meer betrokken bij een bedrijf.’ Duurzaamheid staat ook hoog bij jou in het vaandel. Is dat altijd geweest?
‘Voor mijn kledinglijn heb ik altijd alles in de EU geproduceerd. Hier zijn de strengste milieueisen en de beste arbeidsvoorwaarden. Daarnaast is het belangrijk dat ambacht in de buurt blijft en dat de lokale economie draaiend blijft. Mensen aan wie ik geld verdien, mogen ook toch zeker aan mij geld verdienen. En de zakenreiziger? Die kan in Porto zijn koffie halen bij een Portugese bar, niet bij de Starbucks, niet alleen eten in de sterrenrestaurants, maar ook de tijd nemen om te reflecteren op de plaats waar hij of zij is. Adem letterlijk even de lucht. Vraag je af ‘hoe draait dit stuk van de wereld?’ Mijn vader zei altijd ‘Hans, zorg waar je ook naartoe gaat voor werk, dat je altijd 1 of 2 dagen extra hebt. Je bent er toch. Kijk rond, ontdek de cultuur, probeer de mensen te begrijpen. Wat beweegt ze.’ Mijn vader werkte in de zuivelindustrie. Hij liep tijdens al zijn zakenreizen ook de supermarkten binnen en keek hoe de producten werden gepresenteerd. Of dat nou in Japan, Argentinië, Frankrijk of Duitsland was. Dat soort leermomenten maken je completer en capabeler.’ Je komt uit een zakelijk milieu?
‘Mijn vader zei: ‘Je best doen is niet goed genoeg, je moet het goed doen’. Dan had ie het over zakelijk maar ook over alles wat hij deed. Hij waardeerde het naast heel hard werken ook om goed te kunnen ontspannen, en breed te oriënteren. Eigenlijk vond hij dat ik economie moest gaan studeren. Maar ja, dan hadden ze mij maar niet mee moeten nemen naar al die musea.’ Heeft je deelname aan Expeditie Robinson je ook nóg bewuster gemaakt van de aardbol? JULI/AUGUSTUS 2017
‘Het heeft het vooral bevestigd. Ik hoorde van veel deelnemers dat ze tot inzichten zijn gekomen. Dat had ik niet. Ik had denk ik al veel over wat ik van het leven vind nagedacht voordat ik eraan begon. Ik stelde mezelf vragen als ‘waar word ik verdrietig van? Waar word ik blij van.’ Of ik ben niet diep genoeg gegaan… Wel ben ik me bewuster geworden van het feit dat ik meer moet vertrouwen op mijn intuïtie. Voor mij was het één grote vakantie. Ik heb daar vier weken gezeten. Net voor de finale begon, hebben de meiden me eruit gestemd. Omdat ik een te gevaarlijke tegenstander in de finale zou zijn. Ik had het voorvoelt, maar liet ompraten. Verdomd jammer dat het gebeurde, maar ook een compliment.’
aan het hart. We hebben zo’n mooie aardkloot. En we lopen het zo te verkloten. Ik heb lang gedacht dat ik verandering kon brengen in mijn eentje. Maar dat bracht ook dat enorme verantwoordelijkheidsgevoel met zich mee. En teleurstelling. Dat wil ik niet meer. Maar ik kan nog wel steeds mensen inspireren.’ n
In zijn ‘kantoor’, een grote loods aan de grens van AmsterdamOost, houdt Ubbink zich nu bezig met verschillende projecten. Allemaal duurzaam. Van afvalstromen voor de Gemeente Amsterdam, leerproducten uit Mongolië (‘daarom ligt hier de huid van een dood paard op tafel’) tot aan het ontwerpen van interieurs. ‘Veel is op projectbasis, alleen dingen die ik leuk vind, alles vanuit een duurzame gedachte en nog steeds stel ik de mens centraal. Eerder had ik een bedrijf met mensen, en hun gezinnen waar ik verantwoordelijk voor was. Mijn kinderen zijn nu 23 en 25 jaar. Ik zal me altijd betrokken voelen, maar niet meer op die manier verantwoordelijk dat ik dat moet zorgen voor hun geluk. Ik kan enkel begeleiden en steunen daar waar nodig is.’ Voel je je wel verantwoordelijk voor de aardbol?
‘Ik kan niet verantwoordelijk zijn voor de hele wereld. Al gaat me dat nog wel steeds businesstraveller.nl
4 uur in... I 51
businesstraveller.nl
JULI/AUGUSTUS 2017
advertentie
TECH
JULI/AUGUSTUS 2017
businesstraveller.nl
CREDITS: GOOGLE MAPS
56
58 58 54 I LIFESTYLE NIEUWS De laatste smartwatch van de nieuwe Chinese topper Huawei, Nobu op Ibiza of een heel exclusieve whiskey… 56 I BABY ROLEX? Tudor, het kleine broertje van Rolex, kan op eigen benen staan.
62
58 I O MAN, HOLE IN ONE Golfers opgelet! We nemen een kijkje op de mooiste banen van het sultanaat Oman. 62 I ST. MAARTEN Nederlands eiland met de Franse slag, of andersom? Ga mee naar het mooie St. Maarten… businesstraveller.nl
JULI/AUGUSTUS 2017
54 I Lifestyle nieuws
RUN
WATERDICHT WORKOUT WONDER
AL_A
HOOFDTELEFOONS ZIJN ER IN overvloed maar er blijven er maar weinig over die stevige buitensport of een workout in de gym of het zwembad verdragen. Dus we waren blij toen we de nieuwe waterdichte WS625 van Sony tegenkwamen. Het ergonomisch design en het lichte gewicht zorgen voor maximale stabiliteit en comfort. Draadloze verbinding is mogelijk via Bluetooth. Deze alles-in-één MP3-speler is in combinatie met draadloze Bluetooth-technologie perfect voor een lange en intensieve work-out. De WS620 Serie omvat de NW-WS623 (4GB) en de NW-WS625 (16GB). De walkmans zijn bestand tegen temperaturen van -5 tot +45 graden. Quick Charge betekent dat de walkman maar 3 minuten nodig heeft om op te laden voor 60 minuten luisterplezier. Daarnaast heeft de walkman een batterijduur tot wel 12 uur!
TECH
Huawei Watch 2 technisch hoogstandje CHINESE TECH-GIGANT HUAWEI heeft zijn laatste smartwatch gelanceerd in Nederland. Lopend op Android Wear 2.0. biedt Watch 2 zowel mobiele connectivity als fitness tracking voor Adroid en iOS gebruikers. Dus het horloge biedt uiteraard alle bekende functionaliteiten (bellen en texten), maar
JULI/AUGUSTUS 2017
je kunt ook de afgelegde afstand meten, aantal voetstappen en het aantal verbrande calorieën. Het heeft ook een ingebouwde GPS. Het komt in sportieve of klassieke versie en is naar wens aan de eigen smaak aan te passen. www.huawei.com
businesstraveller.nl
Lifestyle nieuws I 55
WHISKY
Royal Salute Limited Edition HET LUXE SCHOTSE MERK ROYAL SALUTE heeft een limited edition blended whisky uitgebracht, met accessoire set. Royal Salute 30 years Old the Flask Edition bevat een fles van de full bodied 30 jaar oude blend met een porseleinen heupfles, trechter en houten dienblad, ontworpen door Afroditi Krassa. Voor de liefhebber, voor de kenner, voor zo’n 700 euro. www.royalsalute.com
Nobu nieuw op Ibiza
ESCAPE
NOBU HOTEL IBIZA BAY wordt geopend. Dit vijfsterren Small Luxury Hotels of The World-lid ligt aan de Talamanca Bay, twee kilometer van Ibiza-stad. Gelegen aan het strand heeft het 152 kamers en suites met terras. Er zijn twee zwembaden met zeezicht, een luxe Six Senses Spa en een kidsclub. Liefst vier restaurants inclusief uiteraard het eigen Nobu en een vestiging van het Londense Mexicaanse restaurant Peyotito. Ook nieuw op Ibiza is het Sir Joan Hotel in Ibiza-stad, van ons eigen Amsterdamse hotellabel Sir Hotels. Nu de jeugd de feestjes weer verlaten en de voetballers weer aan het werk moeten, is het een perfecte tijd voor een (hernieuwd) bezoek aan dit even hippe als mooie eiland. nobuhotelibizabay.com, sirjoanhotel.com businesstraveller.nl
HOTEL
‘Nieuwe’ hotspot in Amsterdam
AL 25 JAAR LANG IS Hotel Arena een instituut in het culturele landschap van Amsterdam. Dus het werd tijd voor een mooie opfrisbeurt. Ondernemer en eigenaar Paul Hermanides heeft het volledige design en gedachtegoed vernieuwd om zo het hotel te herpositioneren als een ‘In the City Park’. De verbouwing van het monumentale pand aan het Oosterpak is op 1 september voltooid met een nieuwe hotelvleugel (inclusief 16 nieuwe kamers), Café-Restaurant PARK, creatieve meeting en eventstudio’s en een nieuwe look voor het volledige pand. JULI/AUGUSTUS 2017
56 I Horloges
Heritage Black Bay Dark; ÂŁ f3.310 tudorwatch.com
Lang bekend als het kleine broertje van Rolex, begint Tudor nu een grote naam op eigen kracht te worden, volgens Chris Hall.
Tijdloze Tudors JULI/AUGUSTUS 2017
businesstraveller.nl
Horloges I 57
0
nder de horloge liefhebbers is het verhaal van Tudor’s genesis als horlogemerk bekend. Rolex-oprichter Hans Wilsdorf – door velen gezien als dé originele meester van de marketing – zag een kans om horloges te verkopen met het Rolexniveau, dezelfde kwaliteit maar dan met een lagere prijs. Dit was terug in 1926. Rolex ontstond in 1905. De eerste Tudor-horloges maakten in de jaren dertig hun intrede maar het was pas in 1946 dat Wilsdorf een apart bedrijf met het merk zou vormen.Vanaf dat moment volgde Tudor een voorspelbaar pad in de schaduw van Rolex, tijdens de jaren 60 en 70 toen horloges in hun bloeijaren kwamen. Toen werden ook de Rolex Submariners – nu zeer gewaardeerd – gecreëerd, en andere horloges vergelijkbaar met hun Rolex neven en nichten, die hun weg vonden naar de polsen van avonturiers en soldaten over de hele wereld. Maar in lijn met de oprichting van de andere beginselen, was Tudor altijd het jongere broertje van. Waar Rolex horloges omdoet bij de veroveraars van de Everst, was Tudor minder uitgerust met nieuwswaardige pioniers op de wildernissen van Groenland. Rolex was het merk van James Bond, en van de Pan-Am piloten; Tudor had de Franse Marine, maar Rolex was de kroon; Tudor had de Oyster Prince. Maar het waren niet alleen maar zilveren medailles, hoewel Tudor een 200m Beneden van links naar rechts: Heritage Black Bay Chrono, f3.725; Heritage Black Bay Bronze met extra stoffen band, f2.965
Heritage Black Bay Bronze; f2.970
Submarinerer te koop had, eerder dan Rolex, en al jaren kon opscheppen voordat de Daytona dezelfde kant opging. Maar in het algemeen was Tudor voor de wereld nog steeds bekend als het junior merk van Rolex. In tegenstelling tot Rolex, was Tudor niet goed voorbereid op de ‘quartz crisis’ in de late jaren 70 en 80. In 2000 leed het merk aan een identiteitscrisis, met onaantrekkelijke ontwerpen en was het niet meer een wereldwijf begrip, zoals een halve eeuw daarvoor. Tudor drukte op de reset-knop. Trok zich terug van de markt en maakte uiteindelijk een comeback in 2010 met een aanpak die emblematisch werd voor de hele industrie voor de jaren die nog zouden komen. Met tekeningen nog gebaseerd op de bestsellers uit de jaren 60 en 70 trok Tudor bij de horlogenerds aandacht met de Heritage Ranger en de Heritage Chronograph. Zoals de oprichter had bedacht, waren dit
horloges die moeilijk te waren evenaren aan het niveau en de kwaliteit van Rolex, tegen prijzen die een brede markt zouden bereiken. In 2013 kwam de meesterlijke zet – de Heritage Black Bay. Geen heruitgave van een specifiek horloge, met retro invloeden die nooit vervelen. Met eerst blauwe en toen rode kanten startte een generatie van de jaren 70 duikhorloges revival edities, en werd daarmee de hoeksteen gecreëerd met alles wat Tudor tegenwoordig doet. Tot op heden zijn er zeven iteraties van de Black Bay, inclusief een grote brozen versie. Dit jaar heeft Tudor een chronograafmodel toegevoegd, gemaakt met bewegingen geleverd door Breitling. De Herige Black Bay is de lieveling geworden van de fans en Tudor heeft een betere manier gevonden om Rolex’ jongere broer te zijn, beseffend dat het meer kan zijn: gewaagder, harder, luider en in het algemeen belicht met smaak en verve. Belangrijk, in de hedendaagse markt, heeft het hedendaagse Tudor geïnvesteerd in haar eigen horloge bewegingen. Een teken van onafhankelijkheid en – theoretisch gezien – betekent meestal stevige prijsverhogingen. Maar Tudor maakte de schakelaar met nauwelijks een verschuiving in de detailprijzen En toch is het wel eerlijk om te zeggen dat Tudor niet zo goed bekend is onder het publiek. Een stuk meer mensen kennen wel Omega, Tag Heuer of Breitling. Een product opnieuw uitvinden in de afgelopen zeven jaar is essentieel geweest om te overwinnen voor de diehard fans, maar nu focust Tudor zich ook op de mainstreammarkt. Vandaar de aankondiging dat David Beckham de flagship-ambassador wordt, naast de officiële timekeeper van Nieuw Zeelands Lions rugby tour en sponsor wordt van de All Blacks, het NieuwZeelands rugby team. We naderen het tijdperk dat Tudor niet meer op Rolex’ naam hoeft mee te liften; zelfs jonge broertjes groeien uiteindelijk op. n Chris Hall is redacteur bij SalonQP.com
businesstraveller.nl
JULI/AUGUSTUS 2017
58 I Golf
Muscat Masters Minty Clinch betreedt de beste golfbanen in en rondom de hoofdstad van Oman.
JULI/AUGUSTUS 2017
businesstraveller.nl
Golf I 59
1 ALMOUJ GOLF
WAAR LIGT HET? 33km ten westen van Muscat Old Town. HOE IS HET? Greg Norman’s kampioenschapsbaan is het middelpunt van ‘The Wave’, een lifestyle project met jachthaven en exclusief onroerend goed op zes kilometer kust tussen de Golf van Oman en het Al Hajargebergte. Dit is de ideale locatie voor een stijlvolle golfbaan, als u zich tenminste niet laat afleiden door de fabelachtige witte zandstanden en de laagvliegende vliegtuigen op de luchtweg boven u. De par-4 opener zet de toon met een natuurlijk khwuar (meer) dat de green bewaakt, maar de smaak van pracht wordt op de par-3 seconde geopenbaard, een slordige afvalbunker blokkeert de rechterzijde. Net als bij veel traditionele Schotse links zorgt het lange, smalle ontwerp voor maximaal zeezicht, alhoewel het aquamarijne water van Oman niet te vergelijken is met dat van Moray Firth. Almouj is in 2011 geopend en heeft inmiddels 300 leden en aspiraties voor een kampioenschap, die tegemoet worden gekomen met 1 het jaarlijkse European Challenge tour evenement dat in november plaatsvindt. De professionals ondervinden een waardige climax op de imposante par 4, die langs de kust loopt. 3 CONTACT The Wave, Madinat Sultan Al Qaboos; tel +968 2200 5990; almoujgolf.com PRIJS Zomer (jun-sept): 18 holes 30 rials (€68) doordeweeks (zondond); 35 rials (€78) weekenden (vrij-zat). Winter (okt-mei): 50 rials MUSCAT INTERNATIONAL AIRPORT
2 GHALA GOLF CLUB
(€112) doordeweeks; 60 rials (€134) weekenden. Inclusief buggy en Taylormade club huur. OPENINGSTIJDEN CLUB 6.30-18.00 uur MAXIMUM HANDICAP Mannen 28, vrouwen 36 aanbevolen; certificaat niet verplicht. FACILITEITEN Kampioenschapsbaan 18 holes, 6.684 meter, par 72; academy practice baan negen holes, par 27. Teaching academy met swing studio, 9-hole par-3 beginnersbaan, oefengebied en putting green. AFTER THE GOLF Two-level clubhouse biedt internationale, Mediterane en Omani keuken in het Academy restaurant, lounge en terras. Ontbijt wordt geserveerd vanaf 7.00 uur; de laatste bestellingen voor eten worden om 21.30 uur opgenomen.
4
MUSCAT
businesstraveller.nl
met een steeds minder gunstige verhouding van gras en zand. Met blind tee shots en de aanwezige roze kliffen, zijn er plekken waar je alleen maar kan hopen op een ricochet om de bal in het spel te houden. CONTACT Muscat Expressway, Muscat Governorate; tel +968 9219 4957; ghalagolf.com PRIJS Zomer: 18 holes 26 rials (€58) doordeweeks; 30 rials (€67) weekenden. Winter: 35 rials (€78) doordeweeks; 40 rials (€89) weekenden. Buggy 5 rials (€11); club huur 5 rials (€11), verschillende merken. OPENINGSTIJDEN CLUB 6.30-18.00 uur. MAXIMUM HANDICAP 36 aanbevolen. FACILITEITEN 18 holes, 5.968 meter, par 72. Academy en verlichte driving range (6.30-22.00 uur), oefengebied, putting green. AFTER THE GOLF Het restaurant, de lounge, het terras en de bar worden gerund door Laval, een geavanceerde organisatie die zich specialiseert in de fijne mediterrane keuken en een levendig nachtleven. De club opent in de middag en sluit na middernacht, met dagelijks een happy hour van 18.00 tot 20.00 uur. JULI/AUGUSTUS 2017
▲
WAAR LIGT HET? 24km ten westen van de oude stad. HOE IS HET? Als u op zoek bent naar een golfbaan met karakter en een warm welkom, dan is dit de goede keuze. Op voorwaarde dat u het kunt vinden – het is makkelijk om van veraf te zien liggen, maar even makkelijk te missen door de slecht aangegeven autosnelweg. Let er ook op dat karakter met een hoge prijs kan komen, met betrekking tot verloren ballen en verscheurde scorecards. Oman’s eerste 18-holesbaan, Ghala, was van zand toen het in 1971 geopend werd. In 2011 werd de baan door Bill Longmuir, een rijke winnaar van de European Senior Tour, samen met de huidige hoofdprofessional van het Royal Westmoreland in Barbados, omgezet in gras. Aangezien Ghala een smalle, steile wadi (vallei) tussen bergen en autosnelwegen bezet, moest Longmuir met een terrein werken dat zowel beperkt als zanderig was. De eerste vijf holes lopen op een conventionele manier op, maar de zesde is een game changer, met een lang stuk zand richting de fairway. Dit patroon wordt herhaald bij de overige holes,
2
60 I Golf ■ Visit omantourism.gov.om ■ omanair.com
3 MUSCAT HILLS GOLF & COUNTRY CLUB
HOE IS HET? Muscat Hills, opgericht in 2009, was de eerste grasbaan in Oman. Hij is ontworpen door Paul Thomas, zoon van de vroegere Ryder Cup speler Dave. In een onvruchtbaar land waar de wadi’s elkaar kruisen, heeft de enorme investering in irrigatie een wonder gecreëerd: graslanden met op de achtergrond de Al Hajar-bergen. Veel van de holes zijn uitnodigend, met ruime fairways waar alleen de meest verdwaalde drives u niet in dank worden afgenomen. Met uitzondering van de zesde hole: een bizarre afwijking met een gedeeltelijke blind tee shot, gekruist door een heuvel met imitatie stenen muren. De heuvels van Muscat voldoen aan de internationale regels voor golfbanen – vrij lang, maar amateurvriendelijk met onberispelijke groenvoorziening. De 18e hole, een zware par 4 met een meer rechts en de grasheuvels aan de linkerkant, die om een nauwkeurige benadering van het doel vraagt, is een stevige finale. CONTACT Airport Heights, Muscat 111; tel +968 2451 4080; muscathills.ecommune.com PRIJS 18 holes 40 rials (€91) doordeweeks; 50 rials (€114) weekenden. Winter: 50 rials (€114) doordeweeks; 60 rials (€137) weekenden. Inclusief buggy; club huur 15 rials (€33), Calloway. OPENINGSTIJDEN CLUB 7.00 uur-zonsondergang MAXIMUM HANDICAP Mannen 36, vrouwen 45; certificaat niet verplicht. FACILITEITEN 18 holes, 6.378 meters, par 72; academy en driving range, oefengebied, putting green. AFTER THE GOLF Restaurant opent om 7.00 uur en sluit wanneer de laatste klant vertrekt. De bar is geopend van 12.00 tot 15.00 uur; 18.00 uur en later. Op het terrein van de club wordt momenteel een Intercontinental hotel gebouwd.
JULI/AUGUSTUS 2017
4 RAS AL HAMRA GOLF CLUB
WAAR LIGT HET? 9km ten westen van de oude stad. HOE IS HET? De oorspronkelijke negengatzandbaan in Ras Al Hamra introduceerde in 1969 golf in Oman. Toen zand in de 21e eeuw op gras overging, gebruikten de ontwerpers hun vindingrijkheid om meerdere theekastjes en dubbele greens op te nemen in een lay-out van 6.500. Met behulp van inheemse bomen en schrobben, plotten zij een woestijnstijl onder wadis en kusthellingen met uitzicht op de Arabische Zee. De baan is volledig verlicht, een populair aspect van een faciliteit die vrijwel in het stadscentrum ligt. CONTACT Ras Al Hamra Street, Ras Al Hamra, Muscat; tel +968 9704 2505/2230 4850; rasalhamragolfclub.com PRIJS Zomer: 18 holes 20 rials (€45) doordeweeks; 25 rials (€56) weekenden. Winter: 30 rials (€67) doordeweeks; 40 rials (€89) weekenden. Inclusief buggy; club huur 11 rials (€24), verschillende merken. OPENINGSTIJDEN CLUB 7.30-15.30 uur. MAXIMUM HANDICAP Mannen 36, vrouwen 45; certificaat niet verplicht. FACILITEITEN 18 holes op 9-hole baan met het gebruik van twee tee boxes bij elke hole, 5.944 meter, par 71. Academy en driving range, oefengebied, putting green. AFTER THE GOLF Het restaurant is de hele dag open van 7.00 uur tot de lichten uitgaan. Gespecialiseerd in de fijne mediterrane keuken en met een levendig nachtleven. De club opent in de middag en sluit na middernacht, met dagelijks een happy hour van 18.00 tot 20.00 uur.
businesstraveller.nl
600+
ZORGVULDIG SAMENGESTELDE ROUTES
400+ UNIEKE BESTEMMINGEN
1
PERFECTE REIS: JOUW REIS Maak een compleet verzorgde cruise en ervaar de bestemmingen, bezienswaardigheden, culturen en mensen die onze wereld zo bijzonder maken.
EEN SELECTIE UIT ONS VEELZIJDIGE EUROPA AANBOD: COMPLEET VERZORGDE CRUISE INCLUSIEF:
• • • •
RUIME & LUXE ACCOMMODATIE
•
VOLPENSION PERSOONLIJKE SERVICE BRUISEND ENTERTAINMENT
•
NU TIJDELIJK INCLUSIEF: · GRATIS DRANKENPAKKET · DINER IN PINNACLE GRILL
FLEXIBELE BOEKINGSVOORWAARDEN
7-NACHTEN NOORSE FJORDEN MS ROTTERDAM
Rondreis Rotterdam 12 mei 2018 Vanaf
€999,- p.p
BEKIJK HET VOLLEDIGE AANBOD OP HOLLANDAMERICA.COM. NEEM VOOR MEER INFORMATIE EN/OF RESERVERINGEN CONTACT OP MET JE REISSPECIALIST BEL 0800-7245425 (GRATIS) EN ONTDEK MÉÉR OP ONTDEKCRUISEN.NL *Voorwaarden: Explore4 is beschikbaar op geselecteerde 2018 en 2019 cruises. Aanbiedingen zijn per persoon en gebaseerd op dubbele bezetting. De tarieven zijn inclusief belastingen, toeslagen en havengelden, exclusief fooien en privé uitgaven. Explore4-aanbiedingen zijn per stateroom, gebaseerd op dubbele bezetting, voor de 1e en 2e gast die een stateroom delen en de 3e/4e gast zijn hiervan uitgesloten, tenzij hierin anders is vermeld. Tarieven zijn afhankelijk van beschikbaarheid en onder voorbehoud van prijswijzigingen, druk- en zetfouten. Explore4 aanbieding eindigt 17 november 2017. Voor de volledige voorwaarden kijk op hollandamerica.com/Explore4. Registratie schepen: Nederland.
62 I Sint Maarten
Mon dieu, genieten op
Sint Maarten
Sint Maarten: de tropische traktatie na het harde werk. Het is de bestemming waar de Caraïben samenkomen. Proef de relaxte eilandsfeer en neem de tijd voor een welverdiende vakantie, want reizen moet natuurlijk wel leuk blijven‌ Alexandra Meijer neemt een kijkje.
JULI/AUGUSTUS 2017
businesstraveller.nl
63 I Sint Maarten
S
int Maarten is vooral bekend van het iconische Maho Beach waar vliegtuigen laag overheen vliegen voordat ze landen op Princess Juliana International Airport. Maar wat bij aankomst het meest opvalt, is de diversiteit op het eiland. Op elke straathoek lijkt wel een andere taal te worden gesproken. Niet zo gek ook, want de ene helft van het eiland is Frans en de andere helft Nederlands. Over het algemeen wordt Engels gesproken. Sint Maarten ligt in de Caribische Zee, op 240 kilometer van Puerto Rico, en behoort tot de Kleine Antillen. Het is een populaire bestemming onder Nederlandse reizigers aan het worden, zo laat de directeur van St. Maarten Tourist Bureau, Rolando Brison, weten. ‘We zijn de snelst groeiende Caribische bestemming onder Nederlanders. Vorig jaar zagen we een enorme toename van 130 procent, meer dan het dubbele dan het jaar ervoor.’ Volgens hem komt dat mede door de steun van airlines als KLM en Air France. Het eiland zou toegankelijker zijn geworden. ‘Mensen die voorheen naar de Middellands Zee op vakantie gingen of richting populaire bestemmingen als Curaçao en Bonaire hebben Sint Maarten ontdekt. Ze hebben door dat alle ingrediënten van die bestemmingen ook te vinden zijn op Sint Maarten’, aldus Brison. Met een directe vlucht vliegt u binnen negen uur van Amsterdam naar Philipsburg op Sint Maarten.
SMELTKROES VAN CULTUREN Wat Sint Maarten zo uniek maakt, is dat de complete Caribische bevolking op het eiland wordt vertegenwoordigd. ‘Ze wonen hier en maken deel uit van de cultuur. Wanneer je hier in een hotel komt, kan de barman zomaar van het ene eind van de Caraïben komen en de receptioniste van het andere’, zegt businesstraveller.nl
JULI/AUGUSTUS 2017
64 I Sint Maarten
Brison. ‘Je hoort de verschillende accenten, proeft de verschillende smaken en doet diverse ervaringen op. We zijn trots om een mix van Caribische cultuur op dit schitterende eiland te hebben. Zelfs op geografisch niveau met een Nederlands en een Frans deel.’ Sint Maarten wordt ook wel ‘the friendly island’ genoemd en dat is niet alleen een catchy slogan om het eiland mee te promoten. De bevolking op Sint Maarten heeft de gewoonte om ook onbekenden te begroeten en hen te vragen of alles goed gaat, bijvoorbeeld wanneer ze een winkel bezoeken. Bovendien delen ze een oppervlakte van 87 vierkante kilometer en dan kom je weleens bekende gezichten tegen.
AFWISSELING OP KORTE AFSTAND Natuur op Sint Maarten is opvallend aanwezig, je wordt er omgeven door hoge groene bergen. Dit levert een mooi contrast met het strand op, en biedt tevens de mogelijkheid voor een gevarieerd en afwisselend verblijf op het eiland. Op een plek blijven is hier geen optie en een auto huren wordt hier dan ook sterk aangeraden. Binnen anderhalf uur rijdt u van de ene kant naar de andere kant van het eiland en waant u zich voor de duur van uw vakantie als een echte local. Rolando Brison: ‘Over het algemeen komen mensen naar Sint Maarten om alle mogelijkheden van het eiland te benutten. Ouders met kinderen kunnen ’s avonds bijvoorbeeld samen een drankje drinken of naar het casino, terwijl een oppas voor de kinderen zorgt. Overdag zitten ze weer gezellig met de kinderen aan het strand of bij het Rainforest Adventure Park. Veel eilanden hebben net zoveel te bieden, maar hier ligt het allemaal op vijf à tien minuten rijden. Dat maakt Sint Maarten heel speciaal.’
JULI/AUGUSTUS 2017
CULINAIRE HOOFDSTAD Sint Maarten wordt ook wel de culinaire hoofdstad van de Caraïben genoemd. Een naam die het onder meer te danken heeft aan de 400 restaurants die het eiland rijk is. Ook op culinair gebied klinkt Sint Maarten als diverse bestemming door: lokale-, haute cuisine-, internationale- en de échte Franse keuken. Maar ook andere keukens, zoals de Indische-, Vietnamese-, Duitse- en Griekse keuken zijn vertegenwoordigd. Opnieuw bewijst Sint Maarten een unieke mix van Europese, Caribische, Afrikaanse en Aziatische invloeden te zijn.
HAAL HET BESTE UIT SINT MAARTEN Zoals elke vakantiebestemming kent Sint Maarten een aantal ‘verplichte nummers’, zoals het vliegtuigspotten op Maho Beach. Kijk naar de vertrek- en aankomsttijden op Princess Juliana International Airport, houd de camera binnen handbereik en laat het spektakel op u inwerken. Minder verplicht en dus ook veel leuker, is de 12 Metre Challenge, een spannende zeilrace tussen twee teams in de Great Bay van Philipsburg. Iedereen aan boord krijgt een taak toegewezen en de bemanning begeleidt waar nodig. Geschikt om zowel met familie als vrienden te doen en gegarandeerd een ervaring die u bij zal blijven. De Toppers Rhum Distillery, daar waar de bekende Sint Maartense rum wordt geproduceerd. Neem een tour in de distilleerderij en bekijk hoe deze prijswinnende rum tot stand komt. Proef de talloze soorten huisgemaakte rum en niet te vergeten, neem een fles mee naar huis. Zie het als een souvenir.
SABA EN ANGUILLA Een boottocht naar de nabijgelegen eilanden Saba en Anguilla is binnen minder dan een uur te doen. Dagtrips vanuit Sint Maarten naar omliggende eilanden zijn daarom populaire activiteiten. businesstraveller.nl
65 I Sint Maarten
Op Saba treft u nog meer bergen dan op Sint Maarten en het eiland is nog veel kleiner. Het eiland heeft 1.900 inwoners. Er zijn hier 50 hotelbedden beschikbaar en per jaar komen hier gemiddeld maar zo’n 20.000 toeristen. De accommodaties zijn er kleinschalig en bezoekers komen er vooral om te wandelen en te duiken. Saba heeft de kortste landingsbaan ter wereld: 400 meter. Alleen speciaal getrainde piloten mogen er landen. U kunt hier dus wel degelijk per vliegtuig komen, dan bent u er binnen nog geen kwartier. De prijs voor een vliegticket is alleen wel aanzienlijk duurder dan een tocht met de ferry.
DE MOOISTE STRANDEN TER WERELD Over Anguilla wordt gezegd dat het de mooiste stranden wereldwijd heeft. Kristalhelder water dat overgaat op azuurblauw, met het fijnste witte zand. Anguilla is een stuk vlakker dan Sint Maarten en Saba. Bezoekers komen hier daarom ook vooral om te genieten van de luxe accommodaties en paradijselijke stranden. De echte liefhebber zal hier best een paar weken kunnen vertoeven, maar wie tijdens zijn vakantie liever niet stilzit, kan hier maar beter een dagtrip van maken. Naast de luxe hotels en resorts zijn op Anguilla bovendien ook lokaal gerunde resorts te vinden.
RUST EN PRIVACY Op Sint Maarten kunt u het verblijf zo divers maken als u zelf wilt. Van grote resorts tot kleinschalige hotels, de variatie is enorm. Een aantal interessante accommodaties zijn de Coral Beach Club, het Sonesta Ocean Point Resort, het Westin Dawn Beach Resort & Spa en het Holland House Beach Hotel. Coral Beach Club is een luxueus villa- en appartementencomplex. Geschikt voor grotere families of gasten die in alle rust en privacy van een welverdiende vakantie willen genieten. De gunstige businesstraveller.nl
locatie, op steenworp afstand van het strand, maakt het mogelijk een korte wandeling naar de restaurants te maken of de huurauto te pakken en binnen een paar minuten naar het centrum van Philipsburg te rijden. Sonesta Ocean Point Resort is onderdeel van het grotere Sonesta Maho Beach Resort. Dit adultsonly resort verzorgt een luxe all-inclusive ervaring. Gasten beleven hier de gemoedelijke sfeer van een klein resort, terwijl ze gebruik mogen maken van de faciliteiten die Sonesta Maho Beach Resort biedt. De verschillende zwembaden en de spa geeft u de kans om compleet te ontspannen. Westin Dawn Beach Resort & Spa omvat 317 kamers en 15 suites, met ieder een eigen balkon en uitzicht op de zee of op het eiland. Het resort is gelegen aan een van de mooiste stranden van Sint Maarten, Dawn Beach, en staat voor de ultieme Caribische vakantie. Westin Dawn Beach Resort & Spa is overigens ideaal voor zowel gezinnen als koppels. Het Holland House Beach Hotel is gelegen aan de bruisende Frontstreet in Philipsburg. Voor wie het hotel vanaf de straatkant bekijkt, is het moeilijk voor te stellen dat de andere zijde uitkijkt over de boulevard en het strand. Maar wat een verrassing, je loopt langs de receptie en de bar zo naar de andere kant waar je met een drankje in de hand kunt genieten van het uitzicht. Prettig aan het Holland House Beach Hotel is dat het zo in het strand lijkt over te lopen. Open ruimtes zoals de lounge en het restaurant dragen hieraan bij. Eenmaal op het strand staan er ligstoelen voor u klaar. In dit hotel komen Europees design en Caribische flair samen. De kamers zijn modern en stijlvol ingericht. Ze zijn ruim, waardoor er voor twee of drie personen genoeg bewegingsruimte is. n
JULI/AUGUSTUS 2017
66 I Buy and fly
Nu in de aanbieding tax free op airports wereldwijd
1
2
3
7 5
4
7
6
8
9
10
1 Orlebar Brown Sutton navy en zwarte espadrilles, 97 euro orlebarbrown.com 2 Reiss Amara cross-back badpak in perzisch blauw, 75 3 Ulysse Nardin Marine Chronometer 1183-900/E0; 8.499 euro ulysse-nardin.com 4. 4 Shiseido men’s travel kit euro reiss.com 3. (cleansing foam, deep-cleansing scrub, Hydro Master gel en mini Ultimune Power Infusing concentrate) 24,99 euro worlddutyfree.com 6 Bobbi Brown Peace Love Beach highlighting poeder Sunrise Glow 32,99 euro 55 Bric’s Capri grijs cabin spinner, 299 euro www.brics.it 6. 7 Breitling Avenger Hurricane Military watch, 7.940 euro www.schaapcitroen.nl/nl/brands/breitling/ 8. 8 Tom Ford Oud bobbibrown.nl 7. 9 Hugo Boss Signature Collection smartphone cover in donkerblauw palmellato Minérale eau de parfum 50 ml, 149,99 euro tomford.com 9. leer, 59 euro hugoboss.com 10 1 Burberry DK88 medium top-handle, 1.600 euro burberry.com
JULI/AUGUSTUS 2017
businesstraveller.nl
N EE IO FR AT IT V
IN 26-27 SEPTEMBER 2017 RAI CONFERENCE CENTER, AMSTERDAM
Enhance your travel programme at the specialist event for business travel buyers and managers.
60
EXPERT SPEAKERS
100
TRAVEL BUYERS
35
LEADING SUPPLIERS
24
CONFERENCE SESSIONS
Amsterdam.businesstravel-summit.com REGISTER FREE TODAY
FLY THAI NON-STOP FROM BRUSSEL TO BANGKOK WITH AIRBUS 350