Business Traveller - Oktober 2017

BUSINESS TRAVELLER

Interview Atilay Uslu

OKTOBER 2017 V8.95

De topondernemer spreekt uit het hart

Madrid, Spaanse furie PASSPORT

Techsavy en klaar voor de toekomst

Het neusje van de zalm PASSPORT

De top 5 beste airlines, hotels en airports

Voor u getest

United Airlines en Hyatt Regency

OKTOBER2017 ■ FRANKFURT■ JOINT

8

BP

VENTURES ■ EUROSTAR ■ GADGETS ■ HORLOGES ■ BIDROOM

Times are changing

Analytics Direct inzicht met real-time data

vcktravel.nl/analytics

| +31 20 6800 802

|

analytics@vcktravel.nl

van Eric van Denderen “Maakt u zich ook terecht zorgen over de veiligheid van uw gegevens? Analytics is in eigen beheer ontwikkeld door VCK Travel, draait op Nederlandse servers en voldoet aan de strikte regelgeving met betrekking tot databeveiliging en privacy.“

Beheer uw zakelijke reiskosten en benut nieuwe mogelijkheden Met Analytics van VCK Travel zet u grote hoeveelheden data om in eenvoudige tabellen en diagrammen, die direct vertaald kunnen worden naar uw reisbeleid.

De rapportagetool toont, naast inzage in uw reisuitgaven per gewenste parameter, ook uw gerealiseerde ĂŠn gemiste besparingen.

Profiteer van data die real-time wordt bijgewerkt. Zo kunt u tijdig beslissingen maken, en brengt u uw MIS rapportage naar een hoger niveau.

Snel, comfortabel én groen

Vijf duurzame redenen om de trein te nemen Reizen per trein wordt steeds aantrekkelijker. Vooral nu

1

Groenste vervoer voor de middellange afstand

duurzaamheid steeds hoger op de maatschappelijke

2

Geen concessies aan snelheid

agenda komt te staan, blijkt de trein vaak de juiste

3

Uiterst comfortabele manier van reizen

keuze. Dit zijn de vijf belangrijkste voordelen:

4

Slechts 25% van de uitstoot van een auto

5

Zeven keer minder uitstoot dan het vliegtuig

“Ik wens iedereen uiteraard een goede reis en kan de trein daarom van harte aanbevelen. Snel, comfortabel én groen. Dat voelt pas écht goed” - Annemarie Ariesen, Manager team BtoB

NSinternational.nl

Inhoud I 5

OKTOBER 2017

8 I VOORIN Wereldwijd airline- en hotelnieuws 14 I VOOR U GETEST United Business Class, Hotel Mainport Rotterdam en Hyatt Regency Amsterdam 18 I JOINT VENTURES Hoe airlines steeds meer vriendjes met elkaar worden…

24 I INTERVIEW ATILAY USLU De zakenman die Corendon groot maakte...

18

36

46

30 I MADRID Op en top Spanje! Maar steeds meer klaar voor de toekomst…

64

36 I BUSINESS TRAVELLER AWARDS UK Het regent weer prijzen voor de beste airlines, hotelketens en luchthavens 46 I BIDROOM Slim, slimmer, slimst? Jonge ondernemers aan het werk…

businesstraveller.nl

52 52 I LIFESTYLE NIEUWS

60 I ABU DHABI CULINAIR

54 I FRANKFURT

64 I TOEKOMSTHORLOGE

56 I CREATIEVE GADGETS

66 I BUY & FLY

OKTOBER 2017

Rechtstreeks naar Thailand Aan boord van de rechtstreekse vluchten tussen Amsterdam en Bangkok ervaart u de vijfsterrenservice van EVA Air. Wilt u behalve van onze gastvrijheid ook genieten van een extra brede stoel met volop beenruimte, ontdek dan onze Elite Class.

En voor het comfort van een eigen bed en verfijnde maaltijden nodigen we u uit in onze befaamde Royal Laurel Class. EVA Air. Voel het comfort.

Boek uw ticket op www.evaair.com

OKTOBER 2017

businesstraveller.nl

Voorwoord & colofon I 7

Tijd is geld

H

et is erg onrustig geweest in de reiswereld.

Airlines gingen failliet of toonden zich van hun slechtste kant. Je zult maar een Business Class ticket bij Airberlin hebben geboekt, of allicht een privĂŠ weekendje met Ryanair. In Engeland viel daarbij nog vakantievlieger Monarch weg, maar hopelijk kunnen we volgend nummer wel goed nieuws melden over het voortbestaan van Alitalia. Om maar te zeggen: schone schijn is gemeengoed in de wondere sexy wereld der airlines. Goed advies van een zakenreisbureau of de laatste en beste informatie geeft u als reiziger al snel een voorsprong. Want hoe leuk alle apps en twitterhulp (etc) ook zijn, als je snel moet handelen, wil je gewoon een stem horen die het voor je regelt. Tijd is nog altijd geld. En kennis is macht. We helpen u graag weer aan uw dosis zakelijk reisnieuws en een lekkere portie luxe lifestyle.

Tijn Kramer Hoofdredacteur

Uitgever Tom van Apeldoorn Hoofdredacteur Tijn Kramer Redactie Theo de Reus, Belinda Meijers, Sofie Smets, Dylan Cinjee, Alexandra Meijer, Arjen Lutgendorff en redactie UK Business Traveller Commercieel Directeur TJ van Apeldoorn Sales Dennis Ebbers, Dennis de Groot en Djordy Giesbers Art Director Seb van Apeldoorn en Julian Kersten CONTACT Redactie 035-6728848 Email redactie@travmedia.nl Sales tel 035-6728855 of 035-6728852 Email sales@travmedia.nl businesstraveller.nl

NOVEMBER 2016 V8.95

Een klasse apart

Steeds meer keuze in premium economy

Vancouver

Zakelijk ook wereldtop

Blauw bloed

KLM-topman over de toekomst

Roberto Payer

De GM van het Waldorf Astoria en Hilton

Reizen in stijl

ABONNEMENT tel 035-6728830 email redactie@travmedia.nl Jaarlijks abonnement: Bespaar 5procent op een abonnement van 2 jaar en 10procent op een abonnement van 3 jaar.

Nederland: 1 jaar, f42.95; 2 jaar, f79,-; 3 jaar, f115,-.

In samenwerking met: Panacea 41-43 Maddox Street, London W1S 2PD tel +44 (0)20 7821 2700 businesstraveller.com

OKTOBER 2017

8 I Voorin

Jet Airways van Amsterdam naar Bangalore

JET AIRWAYS start met een dagelijkse non-stop vlucht tussen Amsterdam en Bangalore (per 29 oktober). De nieuwe vlucht is een aanvulling op de al bestaande dagelijkse directe vluchten naar de Indiase hubs Mumbai en Delhi van Jet Airways. Jet Airways heeft straks 21 vluchten per week vanaf Amsterdam naar India.

KLM, dat al dagelijks op Delhi vliegt, lanceert voor het komende winterseizoen drie vluchten per week naar Mumbai. Dat brengt het aantal vluchten van KLM op 10 per week, waarmee beide airlines samen op 31 vluchten per week vanaf Schiphol naar India uitkomen.

KLM vaker naar New York KLM gaat in de zomer van 2018 een derde dagelijkse vlucht uitvoeren naar New York JFK. Vanaf 26 maart 2018 gaat KLM per Dreamliner bijna dagelijks vliegen, iedere dag met uitzondering van de zondag dus. KLM vliegt al per 777, 747 en dus ook 787-9 naar de Amerikaanse stad. Vertrek van de nieuwe vlucht is om 14.30 uur, aankomst 16.30 uur. Terug: 18.30 uur vertrek, aankomst 07.50 uur (+1), aldus het doorgaans goed ingevoerde routesonline.

OKTOBER 2017

Succes Premium Economy bij China Airlines De relatief jonge directe vlucht tussen Amsterdam en Taipei is een groot succes bij China Airlines. De airline uit Taiwan ruilde een tijd geleden een route via Bangkok in voor een nieuwe directe vlucht naar haar thuishaven. Dat was mede te danken aan de gloednieuwe Airbus 350 die op Schiphol wordt ingezet. Een van de succesnummers is de Premium Economy. Het kent een stoelafstand van 99 cm en stoel met vaste rugleuning en naar voren schuivende zitting zonder hinder aan de voor- of achterkant. Verder een multifunctionele eettafel, persoonlijke opbergruimte en eigen leeslampje, persoonlijke USB-poort, stopcontact, een 12-inch HD-scherm en persoonlijke opbergruimte.

businesstraveller.nl

Air Europa & Uw comfort.

Geniet in de Business Class van Air Europa.

Volledig flat bed stoelen, gezonde & ecologische menu’s.

Uitgebreid entertainment op een individueel scherm, en wifi verbinding.

Every detail counts.

Voorin I 11

Brussels Airlines voegt 10 nieuwe routes toe

Het bestemmingsaanbod van Brussels Airlines breidt deze winter, vanaf eind oktober, uit met 10 nieuwe bestemmingen. Ook wordt capaciteit vergroot op talrijke bestaande bestemmingen door het inzetten van grotere vliegtuigen. Kaapverdië, Tunesië en Egypte zijn nieuwkomers. Brussels Airlines lanceert de grootste winterprogramma uitbreiding uit haar 15-jarige geschiedenis. Tijdens het winterseizoen dat op 29 oktober start en tot eind maart loopt, verbindt de airline maar liefst 80 bestemmingen met Brussels Airport: 59 korte en middellange verbindingen en 21 lange afstandsroutes. In vergelijking met vorig jaar zijn er 10 nieuwkomers in het aanbod. Daarnaast duiken er twee steden die al tijdens de zomer werden aangevlogen voor het eerst in de winteruurregeling op: Bordeaux and Madeira. Er worden naar de Europese luchthavens 13.359 vluchten gepland en naar de intercontinentale bestemmingen in totaal 1.166.

Naast de Europese routes gaat er ook ver weg wat gebeuren. Na de lancering van Mumbai in de lente verhoogt Brussels Airlines tijdens het winterseizoen al het aantal wekelijkse vluchten. De Indische metropool wordt zes in plaats van vijf keer per week verbonden met Brussels Airport. Brussels Airlines verhoogt ook haar vluchtfrequenties naar Abidjan en Accra.

Washington wordt, net zoals vorig jaar, tijdelijk niet aangevlogen maar wordt vanaf 19 maart volgend jaar opnieuw bediend.

Makkelijker meeten bij NH NH HOTEL GROUP introduceert haar wereldwijde Instant Booking Tool, de eerste tool waarmee gasten kamers, zalen en faciliteiten voor evenementen rechtstreeks online kunnen reserveren en betalen. De tool is binnen de Europese hotelbranche de eerste in zijn soort en is gebaseerd op een bestaande technologische oplossing. De Instant Booking Tool is 24 uur per dag te gebruiken. Via een intuïtief, gebruiksvriendelijk proces kunnen met deze tool per keer twee zalen voor maximaal vijftig personen en meerdere ruimtes voor groepen van negen tot twintig personen worden gereserveerd. Ook kunnen gebruikers apparatuur, catering en overige services reserveren, prijzen en specificaties opzoeken en zelfs aanbiedingen van verschillende hotels vergelijken. Daarbij kunnen ze kiezen of ze direct online willen betalen via een beveiligd proces, of op een later moment. Zodra een reservering voltooid is, ontvangt de gast een bevestigingsmail met een overzicht van de bestelde services, waarna indien nodig nog een telefoontje van het hotelpersoneel volgt om de puntjes op de i te zetten. Zo behoudt de klant de persoonlijke touch.

GIDS VOOR FASHIONISTAS Leuk voor in de trein of het vliegtuig als het weer eens tijd voor Parijs wordt. Want Parijs is natuurlijk altijd een goed idee. In dit fijne boekje vind je de beste plekken voor een fashionista om te eten, shoppen, ontspannen en overnachten in Parijs. Van kijken naar de beau monde in de Rue Sint-Honoré tot cocktails drinken in het Ritz-hotel: dit is Parijs op haar chicst. Als het gaat om mode, dan is Parijs absoluut the place to be. Van Prada en Dior tot Louis Vuitton. Met haar ongeëvenaarde oog voor de modewereld, neemt illustrator Megan Hess je mee in haar nieuwe boek Parijs.

De vele gedetailleerde illustraties in het boek onthullen de stad in al haar pracht zoals je haar nog nooit gezien hebt.

businesstraveller.nl

OKTOBER 2017

12 I Voorin

Privium in de prijzen op BTMF In Hotel van Oranje heeft voor een vol huis de Business Traveller & MICE Fair plaats gehad. Ruim 225 personen kwamen naar Noordwijk voor het event dat de zakelijke reisbranche samenbrengt. Drie sprekers, ruim 25 exposanten en netwerksessies zorgden voor een vol huis. Franc Vink van Privium is door Business Traveller uitgeroepen tot Business Traveller Personality of the Year. Als topman van Privium heeft hij zich dit jaar meer dan eens onderscheiden. Zeker in de drukke tijden op Schiphol bleek de snelle grensdoorgang (en andere voordelen) meer dan eens onmisbaar voor de zakenreiziger. Ook de komst va de airside lounge is een grote plus. De prijs werd in ontvangst genomen door Bart-Jan Wielinga en Thirza Titapasanea (l), Franc Vink was op vakantie maar liet weten vereerd te zijn.

Nieuw op Schiphol: P6 Valet Parking SCHIPHOL AIRPORT neemt afscheid van P2 en Holiday Valet Parking. Dit gaat per 1 oktober gebeuren, vanwege de nieuwe pier en terminal waarvoor plaats moet worden gemaakt. In plaats hiervan komt er een nieuwe parkeerfaciliteit onder de naam ‘P6 Valet Parking’. P6 Valet Parking is er voor wie minimaal drie dagen op de airport wil parkeren. U rijdt P6 in via Schiphol Boulevard en geeft uw sleutels af bij de servicebalie van de overdekte garage, die op twee minuten loopafstand van de terminal ligt. Medewerkers van Schiphol Airport parkeren de auto op een onoverdekte parkeerplaats met camerabewaking, die zich bevindt op het Noordwest terrein. Bij terugkomst staat de auto op dezelfde plek klaar, het is niet nodig om hier vooraf voor te bellen. Bij aankomst in de garage wordt bij de fotostraat een opname gemaakt van de staat waarin uw auto verkeert. Hetzelfde gebeurt wanneer de auto de garage weer verlaat, zodat eventuele schade kan worden herkend. Daarnaast houdt een gps-tracker de route en gereden kilometers in de gaten.

OKTOBER 2017

businesstraveller.nl

Hollandse Hotspots I 13

FG Bistro Montmartre aan de Maas. Zo wordt FG Bistro bij binnenkomst geïntroduceerd.

In het oude pand van het met twee Michelinsterren bekroonde FG Restaurant is het geen standaard bistro, maar één met de grandeur van een sterrenrestaurant. De Rotterdamse chef François Geurds belooft Franse keuken met een twist. Wij zijn benieuwd…

We krijgen een plekje aan het raam, met uitzicht op de Maas.Voordat we aan het entree beginnen, wordt een mandje desembrood met Le Beurre Bordier geserveerd, volgens de aide-de-cuisine de beste Franse boter; handgeslagen en licht gezouten. Het brood is versgebakken en nog een beetje warm. Als aperitief een glas champagne, een Chardonnay van Michel Genet.

Het menu van FG Bistro ademt ‘Vive la France’, maar ook de bekende gerechten uit de Aziatische keuken staan op de kaart. France meets Asia, of zoals het restaurant het zelf het beste verwoordt: ‘le meilleur des deux mondes (het beste van twee werelden) samengepakt in het Rotterdamse Lloydkwartier’. Deze wijk in Delfshaven is overigens steeds meer in opkomst en daarom een ideale locatie voor een bistro met flair.

Als entree kiezen we voor oeufs benedictine à la florentines avec brioche – met spinazie en Jamon de Iberico – en croquettes de crevettes sur une tranche de pain brioche. De pittige mayo van aardappel is goed afgestemd op de romige smaak van de goedgevulde garnalenkroketjes en geeft het net dat beetje extra pit.

De Jamon de Iberico is het ‘zoutje’ bij de gepocheerde eitjes, terwijl de hollandaisesaus verfrist met een hint van citroen.

PRIJS

CONTACT

FG Bistro biedt à la carte, of een driegangen lunch en diner van de chef voor €37

FG Bistro Lloydstraat 204 3024 EA Rotterdam +31 10 4250520 info@fgbistro.nl

businesstraveller.nl

Dan de plats principaux; het hoofdgerecht. Tartare de boeuf en voor mijn tafelgenoot confit d’agneau, Franse lamsschotel. Daarbij een glas rode wijn – Le Petit Berticot Cabernet Sauvignon.

De tartaar verschijnt op tafel met zes schaaltjes, gevuld met peterselie en een gesnipperd uitje, een gekookt eitje, kappertjes, mosterd en eigeel. De drie pipetjes met olijfolie, een pittige rode saus en een lichte dressing zijn een leuke aanvulling op het gerecht, maar overbodig. De tartaar is vers en al licht op smaak gebracht met mosterd.

Het lamsvlees komt in een pannetje – het oog wil ook wat – en heeft nog een kleine randje vet. Dit maak het lekker mals. De jus is prima, maar had wat voller gekund.

Als bijgerecht kiezen we voor frites en risotto. Geen Franse frietjes maar wel een stevige aardappel met een goede mayonaise. De risotto met kastanjechampignons en Parmezaanse kaas valt wat zwaar, maar is erg smaakvol.

Volgende keer wel iets minder olie.

De desserts zijn eveneens Franse cuisine. De éclair is mijn eerste keus, maar omdat die er niet is ga ik voor de tarte au citron meringue met vanille-ijs van het huis. De îles flottantes au caramel is een onbekende op de kaart en wordt daarom ook besteld; even proberen.

De meringue taart wordt geserveerd op een plankje, met een bessenmoesje en bolletje ijs, en ziet er smakelijk uit. Ik proef een zoetje en een zuurtje; zoals het moet zijn. Îles flottantes blijkt een zoete klassieker: een bolletje eiwitschuim in crème anglaise, en met een laagje karamelsaus. Een dessert voor de echte zoetekauw. Met het eiwitschuim zijn ze in de keuken iets uitgeschoten en de crème anglaise is net teveel voor één persoon. Maar qua smaak helemaal in orde.

We eindigen de lunch met koffie en een verrassende friandise: warme madeleines uit de oven. Een mooie afsluiter. Belinda Meijers

OKTOBER 2017

14 I Tried & Tested Airline

United Airlines B777-200 Business Class Amsterdam – Houston ACHTERGROND Over United Airlines kan worden gezegd dat het een hele sterke band heeft met Nederland en Amsterdam Airport Schiphol, want de airline vliegt op de luchthaven sinds 1 mei 1991 en vierde vorig jaar haar 25-jarig jubileum. In 1993 kwam de eerste B767 naar Amsterdam met als bestemming Washington. En als er een airline kan meepraten over innovaties in de Business Class dan is het United, want de luchtvaartmaatschappij was een van de eerste die lie-flat stoelen aanbood. Het toestel waarmee ik vlieg heeft een bijzonder verhaal, want United Airlines was in de zomer van 1995 de eerste airline die met de destijds splinternieuwe 777-200 op Schiphol vloog. Good to know: de Business Class is op de route Amsterdam – Houston altijd snel vol, aangezien er veel Shell-medewerkers van de route gebruik maken.

CHECK-IN Ruim voor vertrek download ik de United app, waarmee ik de vluchtstatus in de gaten kan houden en 24 uur voor vertrek kan inchecken.

Overigens meld ik mij ook aan voor MileagePlus, het Frequent Flyer Program van United. In de app zie ik dat het mogelijk is om op tien kilometer hoogte ‘connected’ te blijven via United Wi-Fi℠, maar ik kies ervoor om deze paar uur luxe niet te laten verstoren door mijn telefoon- of laptopscherm. Op de dag van vertrek ga ik ruim van tevoren met de trein richting Schiphol en zie ondertussen via de app dat het vliegtuig op tijd is geland. Vanaf het station sta ik met vijf minuten bij de check-in balie van United waar je als Business Class passagier extra snel wordt geholpen. Vertrek om 11.05 uur is wat mij betreft een prima tijd.

BOARDING Wie Business Class reist met United kan voorafgaand aan de vlucht gebruik maken van de Aspire Lounge, waar van alle faciliteiten gebruik gemaakt kan worden. Aan boord van dit toestel bevinden zich 50 stoelen in de United Polaris Business Class, 72 in de United Economy Plus en 145 in de United Economy. Als United Polaris-passagier ben ik ingedeeld in boarding group 1, waardoor ik als eerste mag boarden. Gelukkig hoef ik niet ellenlang te wachten in de slurf.

DE STOEL Terwijl ik ga zitten, zet ik mijn tas bijna uit het zicht in een hoek. Genoeg ruimte dus!

Ondertussen strek ik mijn benen en denk ik aan hen met dezelfde lengte als ik die het de komende 11,5 uur in de Economy Class moeten uithouden.

In tegenstelling tot hen hoef ik mij er in Polaris (wat OKTOBER 2017

staat voor ‘poolster’), het pronkstuk van United, niet druk om te maken dat ik last van mijn benen krijg.

Overigens heeft United laten weten dat er in de United Economy Plus extra beenruimte beschikbaar is (tot vijftien centimeter bovenop de 79 centimeter van United Economy). Bij mijn stoel vind ik de daarbij horende luxe toilet- en slaapartikelen. De bijhorende stoelen zitten nog niet in mijn toestel, maar dat is een kwestie van tijd. Overigens zit ik er niet slechter door en krijg ik wel de Polaris-service. In principe maakt het niet uit welke stoel je kiest, tenzij je liever niet te dichtbij het toilet zit. Enige nadeel is dat je bij een stoel aan de raamkant over je buurman – of vrouw moet stappen wanneer de stoel full flat is.

DE VLUCHT Met een brede glimlach zie ik waar ik deze vlucht zit. Nu maar hopen dat ik niet te snel in slaap val, want meestal beginnen mijn ogen al te knipperen wanneer ik eenmaal zit. In dit geval gelukkig niet. Binnen luttele seconden staat er een mooi glas wijn met een bakje noten melange op mijn tafeltje. Helemaal blij werd ik toen ik merkte dat deze waren opgewarmd, zoals dat ook in een luxe kaasen notenwinkeltje gebeurt. Sommigen vinden mij misschien overdrijven, maar het is iets wat ik niet had verwacht als groentje voorin het vliegtuig. Ik kan het mij niet meer herinneren of we op tijd zijn vertrokken, waarschijnlijk omdat ik meer geïnteresseerd was in het media-aanbod. Er was keuze uit legio nieuwe en klassieke films, tv-series, muziek, maar ook games.

Een spelletje spelen op je mobiel? Ik hoefde niet bang businesstraveller.nl

Tried & Tested Airline I 15

naar San Salvador (El Salvador) zorgt United ervoor dat mijn koffer wordt doorgelabeld. Na een extra controle, waarvoor ik hooguit tien minuten in de rij sta, begeef ik mij richting de United Club, waarvan er meerdere zijn op Houston. Overigens wordt in Houston ook een Polaris-lounge geopend. Op Chicago is deze al geopend en naast Houston worden vanaf volgend jaar ook in Los Angeles, San Francisco, New York/Newark, Washington Dulles, Tokyo Narita, Hong Kong en London Heathrow Polaris-lounges geopend waarin je met douche en a la carte restaurant nog meer tot rust komt. Overigens vermaak ik mij uitstekend in de United Club waarvoor iedereen een eenmalige toegang kan kopen voor 59 dollar. Dan hoef je in ieder geval niet na te denken wat je gaat eten, zit je in een lekkere stoelen, goede wifi, kranten, een bar en een hapje te eten. Arjen Lutgendorff

OORDEEL

te zijn dat mijn batterij opraakte door de verschillende USB-oplaadpunten. Nog voor ik mijn eerste film start, bekijk ik watertandend de menukaart. Nadat een vriendelijke stewardess een tafeltje dekje heeft verzorgd met zalm, heerlijke kip en ijs toe, besluit ik voor het slapen gaan nog het toilet te bezoeken.

Daarvoor moet ik wel over mijn (slapende) buurman heenstappen. Overigens heb ik al meegekregen dat dat binnenkort niet meer het geval zal zijn doordat de stoelen een andere opstelling krijgen. Bij het slapen gaan, valt het mij extra op dat de ruimte bij het voeteneinde iets toeloopt. Maar zelfs met mijn 1,95 meter, full flat en onder een heerlijk warm Saks Fifth Avenue dekbed ondervind ik hier geen last van. Mijn American (Business Class) Dream came true.

AANKOMST Het toestel landt om 14.35 uur op Houston George Bush Intercontinental Airport (IAH).

Bij immigratie sta ik niet lang in de rij en wacht een vriendelijke douanier mij op. Aangezien ik doorvlieg businesstraveller.nl

Het was een hele fijne ervaring.

De stoel zat en lag heerlijk.

Aangenaam verrast was ik door het eten, waar niets typisch Amerikaans aan was, maar juist verse ingrediÍnten en geen mega bord vol. Ook genoeg keuze aan film en tv-series, waarvoor ik mijn eigen koptelefoon in de tas kon laten, aangezien United een geluiddempende Polariskoptelefoon voor mij had klaarliggen. Het personeel was uiterst vriendelijk en zorgde voor haar passagiers als zijnde moeders. Mooi ook om te zien hoe mijn buurman zich er thuis voelde. Hij vertelde regelmatig Business te vliegen en kreeg ongevraagd Cola bijgevuld. Ik had graag in de spiksplinternieuwe Polarisstoel gezeten met suite-achtige zittingen en directe toegang tot het gangpad. Mooi om iets te dromen over te houden‌

VERTREKTIJD 11.15 uur

REISTIJD 10 uur en 30 minuten

TYPE B777-200

CONFIGURATIE 2-2-2

SEAT RECLINE 180 graden + full flat bed

SEAT PITCH 198 cm

BEDLENGTE 198 cm

TV-SCHERM 39 cm

CONTACT united.com

OKTOBER 2017

16 I Tried & Tested Hotel

Mainport Rotterdam

openhaard. Leuk detail: het hotel biedt een aantal bijzondere mini bar-items, waaronder een love box met producten van Fifty Shades of Grey.

ACHTERGROND Het vijfsterren Mainport is onderdeel van Inntel Hotels en draagt als één van de weinige hotels in Nederland het label Design Hotels – een collectie van bijzondere hotels wereldwijd.

Vijf jaar geleden is Mainport geopend, naast Inntel Hotels Rotterdam Centre. Van dezelfde makelij, maar compleet anders. Waar Inntel vooral is gericht op families en lokaal, is Mainport een luxe zakenhotel met internationale allure. Vandaar ook de naam Mainport: wereldhaven, met Gateway to the world als concept. Elke verdieping staat voor een continent en dat zie je terug in de kamers.

RESTAURANT & BARS Restaurant Down Under kijkt uit op de haven en is de plek waar de zeven continenten samenkomen. Vanuit het thema east meets west kun je hier Japanse sashimi bestellen, maar ook een Argentijnse steak. Down Under biedt mogelijkheden voor private dining, en is ook toegankelijk voor niet-hotelgasten. Hotelbar On The Rocks heeft een terras aan de kade. Bestel een signature cocktail uit één van de continenten, zoals een Singapore Sling of een Manhattan. Uniek: het hotel heeft een eigen privé-dock, waar gasten met de Watertaxi kunnen worden opgehaald en afgezet.

HOE IS HET? Mainport biedt een wellnessbeleving.

Alle kamers zijn voorzien van een whirlpool en er zijn 32 Spa Rooms met daarin een sauna én een jacuzzi aan het raam. Op de achtste verdieping is een uitgebreide spa: Spa Heaven, met een Turks stoombad, Finse panoramasauna en zwembad, en behandelingen zoals een hamam-scrub.

BUSINESS Omdat zestig procent van de gasten zakelijk is, heeft Mainport een aantal ruimte vergaderfaciliteiten. Met acht meetingrooms en een flexibele conferentieruimte met uitzicht op de Maas (550 vierkante meter), biedt Mainport plek voor ruim 400 gasten. De conferentieruimte heeft flexibele wanden en wordt aangeboden in verschillende opstellingen. Meer intiem is de boardroom.

WAAR IS HET? Mainport ligt in hartje Rotterdam, aan de oevers van de Maas. Vanuit de kamers aan de waterkant kijk je uit op de oudste binnenhaven van Rotterdam, de Erasmusbrug en de skyline van de stad – een spectaculair uitzicht. Voor een Design Hotel als Mainport is de connectie met de stad belangrijk.

Daarom op elke kamer een Explorer: een boekje met vijftig hotspots in Rotterdam, die net iets verder gaan dan de Euromast en het restaurant dat iedereen al kent. Met Valet Parking, ruime parkeergelegenheid in de nabijgelegen garages en de metro voor de deur, is Mainport goed te bereiken.

KAMERFACILITEITEN Er zijn 215 kamers en suites. De City XL Kamer – het instapmodel – is verrassend ruim en is voorzien van alle faciliteiten voor zowel zakelijke gasten als privé. De Harbour Kamer is vergelijkbaar, maar kijkt uit op de haven.

De Waterfront Sauna Kamer is het eerste kamertype met een eigen sauna. De Waterfront Spa Kamer doet daar een schepje bovenop met meer ruimte en een jacuzzi met uitzicht op het water. De Spa Suite is het meest exclusieve kamertype van Mainport, en heeft naast een jacuzzi en sauna een aparte zitkamer met OKTOBER 2017

LEISURE Ook niet-hotelgasten kunnen voor €15 gebruikmaken van Spa Heaven. Ook het restaurant en de bar zijn vrij toegankelijk, wat het een ideale locatie maakt voor een lunch- of dinerafspraak.

Belinda Meijers OORDEEL Mainport is wellness, maar heeft absoluut niet de uitstraling van een wellness hotel. Het leuke is: het kan, maar het hoeft niet.

De tijden zijn ideaal, van 6.00 tot 23.30 uur. Vroeg in de ochtend een half uurtje de sauna in voor een goed begin van de dag, of ’s avonds na alle afspraken even ontspannen. Of je neemt een Spa Kamer of Suite, dan hoef je helemaal het hotel niet meer uit.

Dat is de charme van Mainport: je wilt er het liefst de hele dag blijven. Een goed teken.

PRIJS Vanaf prijs in november: City XL €150, Waterfront Spa €250

CONTACT www.mainporthotel.com

businesstraveller.nl

Tried & Tested Hotel I 17

Hyatt Regency Amsterdam ACHTERGROND Het hotel aan de Sarphatistraat is het eerste Hyatt Regency hotel dat zich in Nederland heeft gevestigd, en opende haar deuren in april 2016.

Het hotel richt zich op zowel de zakelijke reiziger als de toerist met hun ‘one-stop beleving’.

HOE IS HET? Met de Plantagebuurt als decor is het design van het hotel weldoordacht en probeert Hyatt Amsterdam de natuurlijke omgeving en de geschiedenis van de Plantagebuurt samen te brengen met moderne invloeden. En dat is goed te merken in de lobby, waar groen letterlijk en figuurlijk centraal staan. Het hotel verbindt de stad en natuur succesvol op deze manier.

WAAR IS HET? In Amsterdams culturele tuin, de Plantagebuurt, grenzend aan stadsdeel Oost.

Het hotel ligt op vijf minuten afstand van een metrostation en het is slechts tien minuten lopen naar het centrum. Schiphol is ongeveer twintig minuten rijden.

KAMERFACILITEITEN Er zijn in totaal 211 kamers, waarvan 15 suites. De kamers variëren van 30 vierkante meter voor een standaard kamer tot 126 vierkante meter voor een suite. Elke kamer is gedecoreerd met kunstwerken, geïnspireerd op de groene en boomrijke omgeving van het hotel, met de Hortus Botanicus en Artis om de hoek.

Alle kamers zijn voorzien van een ruime werkplek, een badkamer met walk-in regendouche, flat screen TV, en koffie- en thee apparaten. Wij hadden een kamer op de vijfde verdieping, met uitzicht op de gracht. Een enorm pluspunt van de kamer is het goede, grote en comfortabele bed.

RESTAURANT EN BAR Restaurant Mama Makan wordt ook wel het culinaire hart van het hotel genoemd, met 150 zitplaatsen en eigen ingang. Bijzonder aan deze eetgelegenheid is dat het menu uit Indonesische specialiteiten bestaat. Leuk voor hotelgasten maar ook zeker voor andere culinaire liefhebbers. In de bar, midden in de groene lobby, kunnen gasten en niet-gasten bijzondere cocktails drinken.

Als het even kan, zou ik die zeker op terras nuttigen; een mooie binnenplaats met mooi avondlicht.

De hotelgasten kunnen op elk moment van de dag ook terecht in de cafestyle market voor drankjes en huisgemaakte hapjes.

Het ontbijt is goed, met een erg divers aanbod aan smoothies, granola’s, en complete ontbijtgerechten.

De ‘gezonde reiziger’ kan zijn hart hier ophalen met zowel het buffet als à la carte aanbod.

BUSINESS Hyatt Regency Amsterdam biedt meer dan 517 vierkante meter aan meeting- en eventfaciliteiten, voorzien van audiovisuele apparatuur. Elke ruimte is geschikt voor ieder type event, van vergaderingen en conferenties tot feesten en bruiloften.

LEISURE Er is een 24-uurs fitnesscentrum met sauna, een ruime recharge room en een groot aanbod aan hardlooproutes door de stad of het nabijgelegen Oosterpark. Sofie Smets

OORDEEL Zoals Hyatt Regency Amsterdam zelf ambieert, is het inderdaad een perfect hotel voor zowel de zakenreiziger als voor de toerist.

Mooi gelegen, een goede vibe en zeer vriendelijk personeel. In het hotel hangt een internationale, groene en moderne sfeer. De planten hangen hier dan ook letterlijk tegen de muur. businesstraveller.nl

PRIJS Verblijf in een King Room kamer, doordeweeks in november vanaf d225 per nacht.

CONTACT Sarphatistraat 104, 1018 GV Amsterdam Nederland, T: +31 20 554 1234, amsterdam. regency@hyatt.com, amsterdam.regency. hyatt.com.

OKTOBER 2017

18 I Joint ventures

OKTOBER 2017

businesstraveller.nl

Joint ventures I 19

Polygamie is de sleutel tot succes geworden. Jenny Southan legt uit waarom luchtvaartmaatschappijen hun krachten bundelen en wat het voor reizigers betekent

businesstraveller.nl

H

et uitwisselen van geloften met je aarstrivaal is niet gebruikelijk bij mensen, maar voor airlines is de strategische bindingsceremonie steeds populairder geworden.

Sterker dan een codeshare, maar zwakker dan een fusie. De eerste joint venture (JV) was tussen KLM en Northwest Airlines in 1997 en sindsdien hebben de trouwklokken onafgebroken gebeld, hoewel niet iedereen er altijd in heeft geloofd.

Volgens onderzoek van global management consulting bedrijf LEK, was tien jaar gelden slechts 5 procent van het wereldwijde long-haul verkeer een JV, tegen eind 2016 was dit 25 procent. In het rapport Reaching New Heights Together in 2017: How Airlines Can Maximise the Value of Joint Ventures staat vermeld: ‘We zijn van mening dat een diepere integratie tussen JV-partners onvermijdelijk is en dat ‘virtuele fusies’ steeds populairder worden. Tegen 2021 kan 35 procent van het globale long-haul verkeer voortkomen uit een joint venture. ‘Sommige deskundigen zijn van mening dat het zelfs 50 procent kan zijn.

Wat er ook gebeurt, er blijven samenwerkingen ontstaan. Wat zijn de voordelen? Marcel Fuchs

is Vice-President van Atlantica en Pacific sales voor United, die een joint venture heeft met ANA, Air New Zealand en Lufthansa.

‘Door deze door de overheid opgezette samenwerkingen hebben we onze vluchtschema’s, sales, marketing en klantenservice op elkaar afgestemd om meer reismogelijkheden aan te kunnen bieden dan we ooit alleen zouden kunnen doen. Door nauw samen te werken en de economische voordelen te delen in deze releatie, kunnen we betere mogelijkheden bieden voor onze klanten.’

Een woordvoerder van British Airways deelt die mening: ‘Joint ventures geven luchtvaartmaatschappijen de mogelijkheid om nieuwe routes te lanceren die anders niet levensvatbaar zouden zijn – bijvoorbeeld een aantal van onlangs gelanceerde diensten naar de VS [San Jose, New Orelans en Austin] zijn tot stand gekomen door onze samenwerking met American Airlines. Ze zorgen ook voor betere concurrentie op verschillende markten, wat goed is voor de klanten.’

Lufthansa heeft ook voordeel van de samenwerking met United, met nieuwe routes vanaf Frankfurt naar San Diego en San Jose in Costa Rica in 2018.

OKTOBER 2017

▼

Verstandshuwelijk

20 I Joint ventures

Nieuwe routes, afgestelde vluchtschema’s, meer keuze en een grote verscheidenheid aan tarieven zijn allemaal JV-voordelen voor reizigers, zegt Ignazio Strano, Vice-President, head of joint ventures and Star Alliance voor Lufthansa. ‘We kunnen de consument een hele reeks tarieven aanbieden ongeacht of ze vliegen met United of Lufthansa. In een codeshare omgeving, waar je de Lufthansa code op een vlucht van Thai Airways plakt, kan ik alleen aanbieden wat Thai verkoopt. In een JV, onderhandel je samen over prijzen en contracten. Dit geeft meer mogelijkheden voor de klanten en geeft ze mogelijkheid om met lagere tarieven te reizen.’

GROTERE FLEXIBILITEIT Net als in huwelijken zijn niet alle JV’s hetzelfde. In feite, fluister het, is het niet altijd het huwelijk van twee gelijken. Het kunnen enorme samenwerkingen zijn tussen twee grote airlines, zoals Qantas en Emirates, die met de A350 superjumbos een gecombineerd netwerk hebben van 2.000 routes – maar het kunnen ook kleinere, meer strategische samenwerkingen zijn zoals die van Delta en Korean Air. Voor de passagiers beloven ze tickets naar elke bestemming via één boekingskanaal verdeeld over verschillende airlines, maar ook voordelen voor de frequente reiziger zoals toegang tot de lounge en het sparen van miles.

BA zegt: ‘Joint ventures stellen klanten in staat om te combineren en te matchen op een breder netwerk die aangepast kan worden op hun behoeften. Ben je op zoek naar een vlucht van Londen naar New York op ba.com, dan krijg je 16 opties met vluchten van BA en AA – hierdoor krijg je de mogelijkheid om de beste vluchten, luchthavens en prijzen te combineren.

OKTOBER 2017

Zodra u een ticket koopt, kunt u de websites van de luchtvaartmaatschappijen gebruiken om in te checken. Als u een transfer hebt tussen de twee airlines op een grote hub, dan zijn daar toegewijde faciliteiten en ondersteunende werknemers bij de hand.’

Gek genoeg, voor airlines die heel veel geld spenderen aan marketing om zich te onderscheiden, weet je vaak niet met welke airline je vliegt. Bekend als ‘metaalneutraliteit’ voor de IATA is dit misschien wel hét kenmerk van JV; de betrokken airlines delen de opbrengsten en de kosten op een bepaalde route, ongeacht wie de vlucht daadwerkelijk uitvoert.

Naar schatting bestaat het zomerse vluchtschema voor bijna 80 procent per beschikbare kilometers over de NoordAtlantische Oceaan uit vluchten van joint ventures.

We hebben de tien meest toonaangevende JV’s in dit artikel beschreven, maar het is een snelgroeiende markt. Om als voorbeeld te nemen, in 2012, Virgin verkocht 49 procent van haar belang in Delta; dit jaar leverde Air France-KLM nog eens 31 procent in van die taart in ruil voor 220 miljoen dollar, waardoor Virgin, met slechts 20 procent achterbleef (om de cirkel te voltooien, kocht Delta 10 procent aandelen in Air France-KLM).

‘Joint ventures stellen klanten in staat om te combineren en te matchen op een breder netwerkt die aangepast kan worden op hun behoeften’

businesstraveller.nl

Joint ventures I 21

JV JARGON BUSTER ALLIANTIE – er zijn drie luchtvaartallianties, Oneworld, Star Alliance en Skyteam.

Hoewel dit partnerschappen tussen de luchtvaartmaatschappijen mogelijk maakt, hebben ze niet dezelfde goedkeuring als joint ventures, waardoor hun relatie niet te diep gaat.

ANTITRUST IMMUNITY – status toegekend door de US Federal Aviation Authority dat joint ventures verzekerd om geen monopolie te creëren en altijd te blijven handelen in het belang van de klant.

Wat betekent dit voor reizigers?

Shai Weiss, Chief Commercial Officer van Virgin Atlantic, zegt: ‘Voor de Delta joint venture waren we een gewone point-topoint carrier tussen het Verenigd Koninkrijk en Noord-Amerika.

Nu kunnen we meer dan 200 bestemmingen aanbieden in de VS vanuit de grote hubs in New York, Atlanta en het onlangs gelanceerde Portland, Seattle, San Francisco en Los Angeles. Voor Virgin en Delta klanten, zijn we de eerste JV airline die wifi aanbiedt op alle langeafstandsvluchten.’

Ondanks het meerderheidsverlies van zijn airline, was Sir Richard Branson duidelijk over het effect voor de reizigers. In een open brief op Virgin.com op 27 juli schreef hij: ‘Een van de beste stappen die we in bijna veertig jaar hebben gezet is de samenwerking met Delta Air Lines, om een joint venture over de Atlantische Oceaan te creëren. Een van de redenen was om een alternatief te bieden voor de British Airways en American businesstraveller.nl

Airlines alliantie. Het heeft ons een sterk platform opgeleverd, waar we ons merk kunnen promoten in deze competitieve markt.

‘Delta heeft ons aanzienlijk geholpen met invoer vanuit Amerika, maar omdat we niet meer slots hebben in Heathrow of Gatwick kunnen we geen invoer extra meer vanuit Europa ontvangen of extra reizen aanbieden naar Londen. Ik ben blij om te melden dat we met Air France-KLM en Delta hebben gesproken om een verbeterde joint venture te vormen, met onder andere Alitalia. Dit zal uiterst gunstig zijn voor onze luchtvaartmaatschappij, onze klanten en het merk.’

LOWBUDGET RIVALEN Terwijl JV’s al een aantal jaren worden ingezet om de Golf airlines te bestrijden, worden ze nu ook gebruikt om de strijd aan te gaan met de goedkope luchtvaartmaatschappijen

OVERLAPPENDE OVEREENKOMSTEN – JV’s stellen klanten in staat om aansluitende vluchten te kopen met partner airlines in dezelfde boeking.

Beide airlines moeten daarbij voor de passagiers zorgen, dus als de vlucht vanaf Frankfurt naar Chicago met Lufthansa is vertraagd, dan garandeert United dat je gratis een andere aansluitende vlucht naar Detroit krijgt.

METAALNEUTRALITEIT – binnen een joint venture maakt het niet uit met wie zijn toestel (metaal) je vliegt. Prijzen, schema’s, frequent flyer miles, routes en verbindingen zijn allemaal afgestemd, en de airlines delen in de winst.

OPEN SKIES – overeenkomst gemaakt in 2008 om Europese airlines zonder ristrictie te laten vliegen naar elke stad in de VS, en andersom.

WEDERZIJDSE VOORDELEN – passagiers krijgen dezelfde frequent flyer miles en toegang tot de lounge, ongeacht welke airline ze vliegen.

WING-TO-WING VLUCHTEN – als een vlucht met twee verschillende airlines, op hetzelfde moment vertrekt. Binnen een codeshare kunnen airlines dit niet voorkomen, maar binnen een joint venture wel. Ze kunnen hun vluchtschema’s op elkaar afstemmen en op verschillende tijden vertrekken. Hierdoor kunnen ze hun passagiers meer keuze geven. ▼

‘Deze verstandshuwelijken zijn een reactie op de concurrentie van de budget airlines’

CODESHARES - een zwakkere overeenkomst waarbij twee of meer luchtvaartmaatschappijen dezelfde vlucht verkopen. Bijvoorbeeld, je kan een British Airways vlucht boeken op aa.com, en daarbij dezelfde punten verdienen en dezelfde prijs betalen als op ba.com. Joint ventures omvatten vaak codeshares.

OKTOBER 2017

22 I Joint ventures

die al enkele jaren omzet wegkapen van de traditionele luchtvaartmaatschappijen. Meer recentelijk heeft de opkomst van lowbudget langeafstandsvluchten over de Atlantische Oceaan de markt nog meer opgeschud.

Zo vliegen mensen nu met Norwegian, Westjet of Wow Air, waar ze normaal met BA of Virgin Atlantic naar de VS hadden gevlogen.

De strijd wordt voortgezet als budgetmaatschappijen hun eigen partner zoeken. Ryanair kondigde een samenwerking aan met Air Europa eerder dit jaar, waardoor klanten via Ryanair nu op 20 bestemmingen in het langeafstandsnetwerk kunnen vliegen van Air Europa (waaronder Boston, Miami en New York) via Madrid. Chief Executive van Ryanair, Michael O’Leary zei: ‘Dit partnerschap is de volgende stap als we ‘Amazon of Travel’ willen worden. We blijven praten met andere langeafstands luchtvaartmaatschappijen over

potentiële verbinden en we kijken ernaar uit om onze 130 miljoen klanten een nog grotere keuze te kunnen aanbieden in 2018.’

Ondertussen heeft Norwegian aangekondigd een samenwerking aan te gaan met easyJet om feeder vluchten vanuit Europa te krijgen en door te vliegen naar Amerikaanse steden zoals Las Vegas, LA en OaklandSan Francisco. In het oosten heeft Air Asia een contract getekend met Air China om een nieuwe lowbudget airline te lanceren, genaamd Air Asia China. Directeur van Air Asia, Tony Fernandes zei: ‘Deze Chinese samenwerking is het laatste puzzelstukje van Air Asia om de regio te omsluiten. Of het nou om een verstandshuwelijk gaat, of dat partijen elkaar echt mogen, het ondertekenen van het contract is alleen voor de zaken.’ n

De opkomst van lowbudget langeafstandsvluchten over de Atlantische Oceaan heeft de markt opgeschud

10 JOINT VENTURES VIRGIN ATLANTIC + DELTA + AIR FRANCE-KLM + ALITALIA Deze vijfvoudige liefdesverhouding vliegt naar meer dan 200 bestemmingen in Noord-Amerika en meer dan 100 in Europa. Er zijn negen dagelijkse vluchten tussen Londen en New York, 39 per dag tussen het VK en NoordAmerika, en meer dan 300 vluchten per dag tussen Europa en de VS. Air France-KLM, Delta en Alitalia zijn lid van Skyteam. Virgin Atlantic prefereert om onafhankelijk te blijven en is geen lid van een alliantie.

AIR FRANCE-KLM + DELTA + ALITALIA De Italiaanse airline voegde zich in 2010 toe aan de joint venture tussen Air France-KLM en Delta. Samen zijn ze goed voor 250 transAtlantische vluchten, met 300 bestemmingen in Noord-Amerika en 250 in Europa, Azië en Latijns-Amerika gecombineerd. De JV opereert vanuit zeven belangrijke hubs – Amsterdam, Atlanta, Detroit, Minneapolis, New York JFK, Paris CDG en Rome Fiumicino – samen met Cincinnati, Salt Lake City en Seattle.

BRITISH AIRWAYS + IBERIA + AMERICAN AIRLINES + FINNAIR Deze Britse-Spaanse-Amerikaanse-Finse samenwerking biedt meer dan 160 steden aan in Europa en 240 in de VS. Er worden meer dan 120 trans-Atlantische vluchten per dag aangeboden, waaronder 17 tussen Londen en New York. BA, Iberia en AA hebben in 2010 een contract getekend. Finnair werd in 2013 uitgenodigd op het feestje. Samen hebben ze hubs in Chicago O’Hare, Dallas-Fort Worth, Helsinki, Londen Heathrow, Madrid en New York JFK. BRITISH AIRWAYS + JAPAN AIRLINES + FINNAIR + IBERIA British Airways is in een Siberische joint venture gestapt met Japan Airlines, ook lid van de Oneworld familie, in 2012. Nadat Finnair in de kou bleef staan, kregen ze een warm welkom twee jaar laten, gevolgd door Iberia in 2016. De vier airlines stemmen nu hun schema’s en prijzen af op vluchten tussen Europa en Japan.

OKTOBER 2017

businesstraveller.nl

Joint ventures I 23

De strijd wordt voortgezet als budgetmaatschappijen hun eigen partner zoeken

BRITISH AIRWAYS + QATAR AIRWAYS Vorig jaar vroeg BA om de hand van de Oneworld airline Qatar Airways, om een gecombineerd netwerk van 70 bestemmingen te creëren. De twee airlines hebben nu een codeshare (BA/QR) tussen Londen en Doha, maar ook aansluitende vluchten wereldwijd.

LUFTHANSA + SWISS + AUSTRIAN + AIR CHINA Na twee jaar onderhandelen hebben deze vier airlines de knoop doorgehakt in 2016 en delen nu de routes en de winst tussen Europa en China, startend afgelopen zomer. Als ze door willen, zullen ze nog meer moeten samenvoegen.

LUFTHANSA + AUSTRIAN + SWISS + ANA Dit is een voorbeeld van een JV, waarbij de Lufthansa-groep zich inzet voor de Noord-Amerikaanse luchtvaartmaatschappijen United and Air Canada. Het kwam voort uit een relatie tussen Air Canada, Lufthansa en United in 2009 (Austrian, Brussels en Swiss kwam later), en omvat nu 10.000 dagelijkse vluchten naar 570 bestemmingen.

LUFTHANSA + SWISS + SINGAPORE AIRLINES De papieren werden in 2015 getekend. Vandaag is de joint venture goed voor 20 codeshare routes vanaf Zürich en München naar Zuidoost Azië en de zuidwestelijke Stille Oceaan.

LUFTHANSA + AUSTRIAN AIRLINES + SWISS + BRUSSELS AIRLINES + UNITED + AIR CANADA Dit is een voorbeeld van een JV, waarbij de Lufthansagroep zich inzet voor de Noord-Amerikaanse luchtvaartmaatschappijen United and Air Canada. Het kwam voort uit een relatie tussen Air Canada, Lufthansa en United in 2009 (Austrian, Brussels en Swiss kwam later), en omvat nu 10.000 dagelijkse vluchten naar 570 bestemmingen.

businesstraveller.nl

QANTAS + EMIRATES Deze twee luchtvaartmaatschappijen hebben in 2013 een wederzijds financieel partnerschap opgericht en hebben nu een gecombineerd netwerk van 2000 routes via drie hubs - Perth, Singapore en Dubai. In maart 2018 zijn er plannen voor de herintroductie van Londen naar Australië via Singapore. Vanuit Europa kunnen passagiers naar Adelaide, Brisbane, Melbourne, Perth en Sydney via Dubai. Ook in maart 2018 zal ‘s werelds langste nonstop Dreamliner B787-9 vlucht worden geïntroduceerd, van Londen naar Perth.

OKTOBER 2017

24 I Interview Corendon

‘Ik win

altijd’ Atilay Uslu is (49) de vleesgeworden American Dream, maar dan de mediterrane variant op Hollandse bodem. Het succesverhaal is bekend: begonnen met een shoarmazaak, nu topman en grootaandeelhouder bij de Corendon Group. De man, de ondernemer, de hotelier, de zakenreiziger, de vader, de zoon.

Tijn Kramer ging in gesprek…

Atilay Uslu: reizende topondernemer en het succes van Corendon

OKTOBER 2017

businesstraveller.nl

Interview Corendon I 25

D

e dagelijkse leiding bij reisorganisatie Corendon heb je al overgedragen, opeens zat je in Wagyu koeien.

‘Dat hebben we destijds gedaan vanuit The College Hotel, ons boetiekhotel in Amsterdam Zuid. Maar we zijn een ander concept gestart en hebben een Italiaans restaurant geopend : Ferilli’s. Een echt ouderwets Italiaans restaurant. Maar met de koeien zelf gaat het uiteraard nog uitstekend.’

Wat doe jij nu?

‘Ik ben nu vooral bezig met het inkopen van hotels voor onze klanten. Ik doe dat wereldwijd en ben dus vaak op reis. We waren qua inkomsten voor 70 procent afhankelijk van Turkije, dat is nu naar de 30 procent gezakt; we wilden meer spreiden.

Bestemmingen zoals Griekenland zijn bij ons in de afgelopen jaren heel groot geworden; volgend jaar brengen we er een kleine 200.000 man naar toe. Volgend jaar introduceren we daarnaast een nieuwe bestemming: Sicilië, daar hebben we hard aan gewerkt en verwachten we veel van. En niet te vergeten Curaçao: daar gaan we 30.000 man brengen, dat zijn wel aantallen. En dan verkopen we ook nog Bali, Sri Lanka, Thailand en Aruba. Dat zijn dus zes verre bestemmingen, en dan reken ik Gambia en Dubai nog niet eens mee.’

businesstraveller.nl

‘En die Rolexjes enzo…ik heb nu een stappenteller’

daarvoor is het nog wat te vroeg.

Misschien na 2018, maar het oude niveau was ook wel heel hoog. We brachten ooit 400.000 vakantiegangers naar Turkije, dat aantal is vorig jaar naar 240.000 gezakt en dit jaar naar 200.000. En nu ben ik blij als we volgend jaar weer op 240.000 terugkomen. En die 400.000, ja, natuurlijk is dat haalbaar, maar er zijn handicaps.

De capaciteit op Schiphol is op slot, dus ook al willen we het, de vraag is: kunnen we het? Het tweede punt is: gaan Rutte en Erdogan weer vrienden worden?

Dat zie ik niet 123 gebeuren dit jaar. Maar het blijft politiek dus je weet maar nooit.’

Jij houdt je doorgaans afzijdig in deze politieke kwestie.

‘Ik ben zakenman. Ik vind het belangrijk dat het goed met Turkije gaat. We brengen vakantiegangers naar het land, die daar geld spenderen. En dat doet me goed.

En regeringen komen en gaan…’

Zie jij andere bestemmingen opkomen?

Je hebt vorig jaar je nek uitgestoken met Tunesië toen je met een deels negatief reisadvies klanten ging brengen.

‘Ik denk dat de kansen nu vooral op de oude populaire bestemmingen liggen, zoals Tunesië en Turkije. Volgend jaar gaat Turkije weer helemaal terugkomen. We zien dat mensen voor de zomer 2018 weer massaal Turkije boeken. Nee, het oude niveau hebben we nog niet terug,

‘Daar zijn we enorm voor gestraft ja. Ik vind echt dat Corendon onrecht is aangedaan. Dat wij zijn neergezet als een bedrijf dat hun klanten in gevaar heeft gebracht. Maar vanuit Frankrijk en Duitsland gingen er gewoon Nederlanders op vakantie naar Tunesië. Daar was het reisadvies OKTOBER 2017

26 I Interview Corendon

al versoepeld. Het enige land in Europa waar het code oranje was, was Nederland. Maar volgens de overheden in België, Duitsland en Frankrijk was het wél veilig.

Nederlanders gingen massaal over de grens boeken. Dus nee, we zijn niet onverantwoord bezig geweest want bij de buren kon het wel. Dan kun je toch als eenling in de EU een land niet als onveilig bestempelen?’

Maar hoe waardevol is dat reisadvies dan?

‘Ik ben heel blij met het advies van Buitenlandse Zaken, laten we eerlijk zijn. Maar we moeten het advies Europees geregeld hebben. Het kan niet zo zijn dat één lid, of één ambtenaar, dit bepaalt. Ik begrijp nog steeds niet waardoor het in Nederland een jaar langer heeft geduurd dan elders in EU. Maar goed, veiligheid is nu natuurlijk een relatief begrip geworden, nergens is het veilig.

Barcelona, Londen... Er zijn in Londen meer aanslagen dan in welke andere stad ter wereld maar het reisadvies staat wel op groen.’

OKTOBER 2017

DE HOTELIER Heb je tijd genoeg gehad om de hotelwereld te ontdekken?

‘Het antwoord is nee, die tijd heb ik niet gehad. Ik probeer wel extra tijd te maken. Ik probeer de cultuur te begrijpen van een hotel en dat lukt aardig maar de technische details ben ik nog steeds aan het leren.’

met de lunch krijgen we het vol.

Zakenmensen komen hier volop, ze kunnen altijd parkeren. We zitten net buiten de drukte van Amsterdam en het is zeer centraal gelegen.’

Wat maakt een hotel een Corendon hotel?

‘Corendon is een aaibaar merk.

Het zijn niet mijn woorden, dat hebben we laten onderzoeken.

Toen we hier begonnen met het Vitality Hotel in Amsterdam Slotervaart verklaarde iedereen ons voor gek. Een industriële- en een woonomgeving. Maar het is nu een A–locatie. Mensen komen hier graag, het is heel laagdrempelig. Geschikt om een verjaardag te vieren maar ook om een receptie te geven.

Het restaurant is iedere dag vol, zeven dagen in de week, zelfs

Je ziet wel een bepaalde Turkse touch…

Boven: Eigen vliegtuig en hotels, zoals op Ibiza

‘Wij hebben als bedrijf mediterrane roots, ik ben van oorsprong Turks natuurlijk. We zijn gewoon een kleurrijk bedrijf, dus we kunnen het moeilijk maken om alleen maar broodjes kaas te serveren. Dat willen we ook helemaal niet. We willen de mediterrane keuken hier brengen, mensen houden daar ook van.’

businesstraveller.nl

Interview Corendon I 27

Anderzijds zijn daar de broodjes kroket aan boord bij Corendon Airlines.

‘Natuurlijk ja, het broodje kroket.

Ik ben geboren in Turkije maar getogen in Nederland en woon hier al 48 jaar, in Haarlem. Als ik na een weekje in het buitenland dan op de terugvlucht de lekkere geur van kroket ruik… dat is gewoon heerlijk. Dan ben je even klaar met de pasta, pizza, kebabs of wat dan ook. Ook op vakantie.

De eerste paar dagen buitenlands eten is erg romantisch, maar na een paar dagen mis je toch een frietje. Klinkt misschien raar, maar zo is het wel voor mij. Dat is wat we doen. We denken vanuit de klant.’

DE NEDERLANDER Geboren in Turkije, getogen in Nederland.

Nederland worstelt vaak met de benaming: Nederlandse Turk, Turkse Nederlander, Nederturk…

‘We moeten daar niet moeilijk over doen! Wat maakt het uit, of ik nu een, twee of vijf paspoorten heb. Je leeft in Nederland, we zijn gewoon Nederlander, en waar je ook vandaan komt, we moeten gewoon met elkaar samenleven.

Van beide kanten moeten we niet moeilijk doen, het is gewoon leuk dat we andere achtergronden hebben. En dat brengt kleur voor de samenleving.’

Maar voor wie juich je bij een voetbalwedstrijd tussen Turkije en Nederland?

‘Tot nu stond ik altijd in het Nederlandse gedeelte, want ik ken de Turkse voetballers niet zo goed.

Maar ik zeg altijd: ik win altijd.

Eén van mijn paspoorten wint.’

businesstraveller.nl

Je reist veel…

‘Ik schat zo’n vier keer per maand voor werk. Privé? We gaan met het gezin meestal naar ons huis in Foça. Of naar Curaçao, daar heb ik ook een eigen huis. Dat is deels uit zelfbescherming. Ik werk nog steeds als ik met mijn gezin op vakantie ben maar als ik naar een Corendon hotel ga, kent iedereen mij. Dan kan ik nooit vakantie vieren. Ik vind het namelijk heel onbeleefd om dan niet te praten met mijn klanten.’

Ontspan je dan?

‘Mijn telefoon gaat nooit uit. Maar ik ben wel anders bezig, niet zo intensief als anders. Als ik in Foça ben, doe ik in de ochtend een lekker bakje koffie en werk ik even maar dan is het ook klaar. Het is namelijk een van de mooiste momenten van de dag om met de familie samen ergens te ontbijten.

En dan gewoon lekker slenteren over de boulevard, kijken waar we in de avond gaan eten. Of gewoon ergens een wijntje op het terras.

Ik heb geen hobby. Dit is mijn manier van leven en daar houd ik van. Gezelligheid, en met mensen praten.’

DE ZAKENMAN Wat zijn je gouden tips voor andere ondernemers?

‘Je moet regelmatig checken of je businessmodel nog van deze tijd is. Niet eens in de vijf jaar, maar twee keer per jaar. Goed kijken wat er in de wereld aan de hand is. En niet je kop in het zand steken met het idee ‘het komt wel goed’. Een businessmodel moet toekomst hebben en dat kan met hele kleine veranderingen.

Ten tweede: duurzame relaties.

Zakenrelaties moeten jou de handel gunnen. Als je zorgt dat

‘Democratie werkt niet in de zakenwereld’

andere partijen geld verdienen door jou, dan verdienen ze ook vóór jou.’

Tegenslagen gehad?

‘Iedere dag heb je tegenslag, dat is het leven. De vraag is dan altijd: wat heb je geleerd van tegenslagen? Maar je moet de volgende vraag stellen: wat heb je geleerd van je succes? Die vraag stelt niemand. Als je namelijk 10.000 man wilt boeken en je boekt 20.000 man…dan is er iets aan de hand wat jij niet weet.

Dan kun je wel gaan denken dat je heel goed bent maar dat is niet zo. Er is iets gebeurd zonder dat jij het onder controle had! Juist dát moet je uitzoeken. Misschien heb je het wel te goedkoop verkocht.

Misschien had je niet 20.000 maar 30.000 reizen moeten verkopen, had ook gekund. Naar dat soort dingen kijkt niemand. Fouten maken is even pijn lijden en weer doorgaan. Daar leer je uiteraard wel van, maar wat je er exact van leert, is de domste vraag die je kunt stellen. De echte vraag is: waarom doe je het beter dan gedacht? En dat is moeilijk, echt moeilijk.’

Iedere dag zelfreflectie?

‘Mijn grote probleem – en dat weet iedereen – is altijd het ‘waarom’? Kijk, als het slecht gaat, weten we het wel: dan is er een incident geweest, een bomaanslag, dat snappen we. Maar nu boekt Turkije gigantisch goed voor volgend jaar. Van Griekenland wist ik al wel dat het goed zou OKTOBER 2017

28 I Interview Corendon

gaan, dat gevoel had ik al, maar van Turkije niet. Waarom boekt men nu Turkije weer en masse?

Er zijn geen grote veranderingen geweest, en er is geen aanwijsbare reden voor dat het sentiment zo massaal is omgeslagen. Ik heb dus onderzoeksbureau GfK ingehuurd om mij dat uit te leggen. Waarom gaat het zo goed met Turkije, zo massaal? Dat maakt mij angstig, daar word ik erg zenuwachtig van, want dan heb ik het kennelijk niet onder controle.’

Alles went, men vergeet…

‘Ja, dat wel, men vergeet sneller.

De laatste metro aanslag in London haalde niet eens de voorpagina meer… Men weet dat wat in Londen en Barcelona is gebeurd, ook in Amsterdam kan. Het is part of life geworden, het schrikt mensen niet meer af.

Aanslagen, rampen. Voorheen dacht ik: ‘hoe moeten we met al die calamiteiten omgaan?’ Want wij moeten altijd bij ieder incident meteen tot actie overgaan. Laatst hadden we de aardbeving op Kos, we hadden daar 1.800 man. Maar OKTOBER 2017

binnen 3 dagen boekten alweer 100 man per dag.’

Ben je ooit voor de politiek gevraagd?

‘Ik ben in de wandelgangen wel eens gepolst. Maar ik denk niet dat mijn politieke leven meer dan een maand zou duren… Ik heb altijd wel een mening. En in de politiek is dat gevaarlijk.’

Mensen lijken daar nu juist naar te snakken…

‘Ik heb altijd gezegd: politiek is niets voor mij, iedereen heeft er een mening. Ik werk in de zakenwereld. Democratie werkt niet in de zakenwereld.’

DE VADER

Met de klok mee: Reisman van het Jaar 2016; Vitality Hotel; Appartement in het Vitality Hotel; The College Hotel

‘Ik sta altijd achter de beslissing van mijn vrouw, ook al ben ik het er niet mee eens’

door met de kinderen. Als ik als relatieve buitenstaander ook nog een andere mening heb….dan tast het haar gezag aan.’

Waren jouw ouders ook zo?

‘Ja, mijn moeder was altijd de baas en mijn vader volgde, wat betreft de opvoeding, altijd de baas.

Ben je thuis strikt?

Je vader was ook ondernemer, wat heb je van hem geleerd?

‘Ik sta altijd achter de beslissing van mijn vrouw, ook al ben ik het er niet mee eens. Dat is voor de opvoeding naar de kinderen heel belangrijk. Kinderen zijn anders slim genoeg om dat uit te spelen.

Mijn vrouw brengt vele uren

‘Dat de boekhouding goed moet zijn, want die van hem was een drama. Ik investeer, net als hij, in de beste mensen. Mijn vader was daarnaast een mensenmens. Het respect voor andere mensen, dat heb ik zeker van hem geleerd.’ businesstraveller.nl

Interview Corendon I 29

Denk jij al na over je opvolging?

‘Ik denk niet aan mijn opvolger.

Mijn zoon is hier manager in het restaurant, dat doet hij goed en daar is hij blij mee. Er zal heus een keer een moment komen dat hij wat hoger wil. En als hij dat kan, dan gebeurt dat. En anders niet.’

THUIS Met welke aankopen krijg jij problemen met je vrouw?

‘Ik heb dat probleem nooit met mijn vrouw, want als ik iets koop, heb ik het altijd nodig. Maar ik koop wel gadgets, volgens mij is dat een beetje een mannending.

Ik heb twee elektrische fietsen in Curaçao, zij vond dat een hele stomme investering. Ik vond van niet maar zij heeft wel gelijk: ‘die 100 kilometer die jij in totaal hebt gereden, en dan heb je een elektrische fiets…’

Een echte Nederlandse karaktertrek: doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg. Geen Turkse flamboyantie met Ferrari’s en gouden Rolexen? ‘(Lacht) Dat maakt mij niet gelukkig. Ik houd wel van auto’s.

Als ik vaker in Curaçao zou zijn, zou ik zo een Jeep Wrangler kopen, ik heb die ooit gehad. Maar voor die twee weken dat ik er ben, ga ik er toch geen een kopen.

En die Rolexjes enzo…ik heb nu een stappenteller. Ik word ook wat ouder, nu 49, straks 50, dan kan ik zien hoeveel ik vandaag heb gelopen. Ik ben geen big spender…’

En aan reizen?

‘Ik reis natuurlijk heel veel, en ik geniet er echt van. Het is nooit een last. Ik vind Foca ook echt leuk. businesstraveller.nl

Basic, simpel, alles op loopafstand, ik heb daar geen auto nodig. Ik heb wel een droom, maar ik krijg mijn vrouw nog niet zover. Ik wil met een camper door heel Europa gaan reizen. En als ik ooit stop met werken, dan wil ik met de auto naar China gaan. Of dwars door Afrika. Niet met een oldtimer die steeds stuk gaat, dat is te romantisch, dat is niets voor mij.’

Je houdt van auto’s, heb je een favoriet?

‘Dat zijn meerdere auto’s, dat is niet één auto. Het hangt ook van de bestemming af. Ik heb een Thunderbird uit 2002, die heb ik al sinds 2004. Daarin heb ik misschien maar 25.000 kilometer gereden in al die jaren, niet veel, maar ik geniet er erg van. Als ik daar het dak van open gooi, ga ik naar Zandvoort even vis eten bij Kroon, een harinkje of een zeebanketje.’

En je bent wijnliefhebber…

‘Echt lekker vind ik de Amarone’s van Masi. Maar ik heb geen wijnkelder, ik ben niet zo van de oude wijnen, ik ben daarvoor nog te veel een puber op het gebied van wijn.’

Heb jij veel vrienden?

‘De term vrienden, daar ben ik misschien meer Turks in dan Nederlands. In Nederland slaat de termvrienden op één of twee personen, maar bij mij is dat een wat ruimer begrip. Mijn compagnon is echt mijn beste vriend. En daarnaast heb ik ook jeugdvrienden, dat zijn ook nog steeds echt mijn vrienden. Maar ik zie ze soms maar een keer per jaar. Je weet echter wel wat je aan elkaar hebt. Voor sommigen in Nederland betekent vriendschap dat je elkaar een of twee keer in de week ziet. Volgens die definitie

‘Wat heb je geleerd van je succes? Die vraag stelt niemand…’

heb ik bijna geen vrienden. Maar ik voel me wel heel rijk op het gebied van vriendschap.’

Waar zie jij jezelf over tien jaar?

‘Ik hoop dat dat een verrassing wordt voor mij. Dan zijn de kinderen uit huis. Wat betreft werk: ik zie mezelf dan niet meer de baas zijn van Corendon. Dat ben ik nu trouwens al niet, Steven (van der Heijden, red.) is de baas.

Ik zal waarschijnlijk met hotels bezig zijn.’

Helemaal gestopt bij Corendon?

‘Als je je eenmaal ergens niet meer mee bemoeit, verdwijnt de band met het bedrijf en dan heeft ook geen nut meer dat je aandeelhouder bent.’

Nog even terug naar het prille begin. Shoarmazaak Paspoort…je toekomst lag al in de naam besloten?

‘Heb ik niet bedacht hoor, dat was mijn oom. Ik loop er nog wel eens langs, het is nu een kapperszaak.

Wat de groenteboer was, is nu een shoarmazaak geworden. Maar de mensen van vroeger zijn weg. De lessen van toen? Hard werken, keihard werken. Omgaan met mensen. Lastige mensen, goede mensen, lieve mensen, boze mensen. Een-op-een contact.

De angst om direct met klanten te praten, die heb ik niet. Harde maar goede lessen…’

OKTOBER 2017

30 I Business in Madrid

OKTOBER 2017

businesstraveller.nl

Madrid, Spaanse comeback Na bijna een decennium in recessie, is de Spaanse hoofdstad weer op de been dankzij buitenlandse investeringen en een tech scene in opkomst, zegt Marisa Cannon

H WORLD PRIDE MADRID businesstraveller.nl

Links: World Pride feest

et is aan het begin van de avond wanneer ik in Madrid arriveer. Ik sleep mijn koffers de metrotrappen op, en wordt verwelkomd door de warme lucht en het getoeter van een trompet niet ver hiervandaan. Een groepje mannen in fluorescerende vesten passeren, en in de hoop dat ik mijn weg vind, volg ik hen richting het toenemende geluid van stemmen.

Wanneer we het plein van Puerta del Sol naderen, met omliggende gebouwen versierd met regenboogvlaggen, besef ik me dat de laatste uren van de World Pride zijn ingegaan – de week van openluchtconcerten, bootparades en straatfeesten voor de rechten van LGBT. In 2008 was deze festiviteit gekleurd door de harde realiteit van de globale financiële crisis.

Vooral Spanje werd hard geraakt, mede door de val van de huizenmarkt, die een flinke vlucht had gemaakt na de komst van de euro in 1999. Er heerste vanaf dat moment een streng klimaat, gevolgd door een aantal failliete banken en een enorme piek in de werkeloosheid: in 2013 een totaal van 26 procent.

Nu zijn de donkere dagen van de recessie voorbij, mede dankzij een combinatie van kwantitatieve versoepeling, de dalende olieprijzen en groeiende export van grote Spaanse bedrijven als Inditex, eigenaar van ZRA, Massimo Dutti en het bedrijf dat zich bezighoudt met infrastructuur: Ferrovial, die de T5 en nieuwe T2 voor Heathrow heeft ontwikkeld en nu werkt aan een samenwerking met de Londense Crossrail.

Een slim overheidsbeleid heeft ook geholpen om buitenlandse investeringen aan te trekken, van e-commerce giganten als Alibaba OKTOBER 2017

▼

Business in Madrid I 31

32 I Business in Madrid

SHUTTERSTOCK

OKTOBER 2017

businesstraveller.nl

Business in Madrid I 33

de crisis was een wake-up call’, zegt Sofia Benjumea, hoofd van Google’s Campus in Madrid en medeoprichter van de South Summit start-up conferentie.

‘Sinds 2012 is het start-up ecosysteem enorm ontwikkeld, zowel in Madrid als Barcelona, samen met nieuwe hubs als Valencia en Malaga.’

In die tijd was Google Campus alleen aanwezig in London en Tel Aviv (nu heeft het hubs in Warsaw, Seoul en Sao Paulo), maar waarom hebben ze vervolgens Madrid niet gekozen? ‘Het antwoord is: waarom niet?’, zegt Benjumea.

‘Spanjaarden zijn niet goed in zichzelf verkopen, maar we hebben een grote aantal engineers van hoog niveau, een goede kwaliteit van leven, toegang tot talent, en onze start-ups hebben interesse gekregen van belangrijke ondernemingsfondsen.’

Nu in het derde jaar, heeft

BEVORDEREN VAN INNOVATIE

START-UP HOTSPOT Nog voordat de effecten van het extra geld voelbaar konden worden, kwam er geleidelijk meer hoop vanuit de tech scene in de stad. Terwijl de recessie de huis- en bouwsector van Madrid heeft verwoest, kapitaliseerden jonge ondernemers op de lage rente en woonkosten. Steun voor start-ups werd meer zichtbaar in de stad, vooral toen de Spaanse telecomgroep Telefonica het wereldwijde bedrijf Wayra in 2012 opende, gevolgd door de opening van Google’s derde Europese buitenpost voor ondernemers (na Londen), waardoor plek ontstond voor mensen om te werken en samen te werken.

‘Spanje is altijd een land geweest van ondernemers, maar businesstraveller.nl

Tegen de klok in: Google Campus; Plaza Mayor; San Miguel market; Google Campus

ruimte licht en decoratief met kleurrijke kunstwerken aan de muur, een café, en clusters van Scandi-meubilair waar allemaal 20- en 30-jarigen over hun laptop zijn gebogen. De bovenste verdieping is gereserveerd voor latere start-ups die woonruimte hebben gekregen – daar zijn op dit moment zeven van; van een boodschappen- en bezorgapp tot een bedrijf dat vruchtbaarheid monitort wanneer je zwanger wilt worden. Sinds de opening hebben de Campus start-ups meer dan 2500 banen gecreëerd en meer dan €37 miljoen aan fondsen binnengehaald.

Campus Madrid 32.000 leden vergaard vanuit Spanje, Europa, de US en Latijns-Amerika.

Iedereen kan hier komen werken, elkaar ontmoeten, workshops en demo-dagen houden, en dat allemaal gratis. Gelegen in een 19-eeuwse batterijfabriek, is de

Vorig jaar heeft de Europese Commissie de lancering van een pilot-initiatief overzien, met als naam Madrid Startup House, een stichting die een one-stop-shop creëert waarmee support en begeleiding voor prille ondernemingen kan worden gerealiseerd. Het is in omloop gebracht door communicatiebedrijf Hugin en Munin en beleggingsbureau Socios Inversores, wiens directeuren het project hebben gerealiseerd.

Asier Basterretxea-Gomez en Victor Teodosio zijn medeoprichters van Madrid Startup House in 2016. ‘We weten dat er veel groei en investeringen nodig zijn, maar de start-up scene in Madrid is verspreid – je hebt iets hier en daar, in plaats van één plek waar iedereen die deel

▼

en Amazon, maar ook van digitale en fin-tech aanbieders als UST Global, Ebury en Ria. De hoofdstad heeft het bijzonder goed gedaan in het aantrekken van overzeese investeerders, met in totaal €51 biljoen in directe buitenlandse investeringen tussen 2012 en 2016.

‘Sinds Spanje en Madrid de economische crisis achter zich hebben gelaten, zijn investeringen snel gegroeid’, zegt Rocio Guemes, directeur van overheidsinstantie Invest in Madrid. ‘In 2016 heeft Madrid investeringen van €11,5 biljoen ontvangen, een stijging van 11,5 procent ten opzichte van het jaar daarvoor. Dit is 47,5 procent van het totaal aantal investeringen in Spanje.’

Veel van deze financieringen hebben hun weg teruggevonden naar het onroerend goed en de financiële services, maar ook naar de bouw, sinds het vertrouwen in investeringen in dit deel van de markt enorm is gegroeid. Het BNP van Spanje stijgt nu langzaam verder, tot 0,7 procent aan het eind van vorig jaar in vergelijking met het eerste kwartaal van 2017, terwijl werkeloosheid is gedaald naar 18 procent na de crisis.

OKTOBER 2017

34 I Business in Madrid

uitmaakt van het ecoysteem en de community samenkomt’, zegt Basterretxea-Gomez.

De stichting werkt er hard aan om deze delen met elkaar te integreren, alsook creatieve en handige tools te creëren zoals de start-up community map, een event- en adviesplatform over fondsen. Het heeft onlangs Startup City Alliance Europe (SCALE) opgezet – een bondgenootschap van 19 start-up organisaties in elf steden, gericht op het creëren van een breed ecosysteem terwijl bedrijven support krijgen om te evenaren met het niveau van Europese buren. Leden zijn onder andere Amsterdam, Helsinki, Parijs, Rome en London.

Jonge start-ups met een fantastisch idee maar geen geld, hebben geluk. Eén van de hoofdprogramma’s van de stichting richt zich op het verbeteren van het vaak demoraliserend en restrictief proces van het vinden van investeerders.

Basterretxea-Gomez zegt dat ze een online stadium maken, waarin de meest populaire crowdfunding platformen hun projecten kunnen faciliteren en in contact kunnen komen met particuliere investeerders.

‘Dit heeft veel grote talenten opgeleverd’, voegt hij toe. ‘We hadden wel verwacht dat er talent in Spanje en Madrid zou zijn, maar het was verborgen omdat nieuwe start-ups geen weg konden vinden om zichzelf te financieren.’

Maar het zijn niet alleen startups die profiteren van Madrid’s tech sector. Sinds de lancering in Spanje in 2011 heeft Amazon OKTOBER 2017

Boven: Calle de Alcala; Only You Atocha

elk jaar nieuwe locaties geopend verspreid door het land, én in 2016 een technologiecentrum onthuld in de hoofdstad. Bij de lancering heeft Terry Hanold, vice-president technology van Amazon EU gezegd: ‘De afgelopen vijf jaar hebben we laten zien dat Spanje de ideale plek is om te innoveren.

We hebben professionals gevonden met ontzettend veel talent.’

Andreu Castellano, corporate communicatie manager Amazon Spanje, zegt: ‘Dit jaar zal Amazon meer dan 600 nieuwe banen creëren in Spanje, wat betekent dat de werkkracht in één jaar wordt verhoogd met meer dan 50 procent.’

Deze herfst heeft de groep met het Spaanse hoofdkwartier plannen om te verhuizen naar een groter, 12.000 vierkante meter kantoor, in het zakelijke deel van Madrid, waar ruimte is voor meer dan 1000 medewerkers. De nieuwe technische hub zal hier ook naartoe verhuizen, samen met het eerste team buiten de US die software voor Amazon Business produceren, de B2B marktplaats voor de groep.

Een nieuw Amazon logistiekcentrum opent volgend jaar de deuren in Illescas, Toledo, 40 kilometer ten zuiden van de hoofdstad, en levert straks meer dan 900 banen op in de eerste drie jaar. businesstraveller.nl

Business in Madrid I 35

TRENDS IN TOERISME Ondanks grote onzekerheid over de veiligheid over het hele continent, blijft het toerisme hier groeien, met iets meer dan negen miljoen bezoekers in 2016, bijna 2 procent meer dan het jaar ervoor.

Merken zoals Hyatt, W en Four Seasons hebben plannen om nieuwe hotels te openen in de komende twee jaar, terwijl recent Only You, Melia en NH Hotels in het stadscentrum zijn gelanceerd.

Monica Torres is general manager van de 83-kamers tellende NH Collectie Palacio de Tepa, gevestigd in een 19-eeuws paleis dat ooit het thuis was van de onderkoning van Spanje in Mexico. ‘De komende jaren wordt een uitdaging voor ons, met de opening van Four Seasons en W dichtbij. Het stadscentrum wordt straks echt een hotspot’, zegt ze.

Ondertussen wordt er druk gewerkt aan een ambitieus vernieuwingsproject in NoordMadrid, één die straks veel aandacht krijgt wanneer het eenmaal af is. Ontworpen om internationaal te kunnen concurreren met financiële hubs als Canary Wharf en La Défense in Parijs, heeft het Madrid Nuevo Norte-project de plannen om 268 hectare grond te transformeren in een business zone, waarin ook huizen, parklandschap en metroverbindingen zijn geïntegreerd.

Terwijl dit een reden moet zijn voor opwinding, houdt niemand zijn adem in voor een tijdige oplevering – dit project werd gelanceerd in 1994 en wordt sindsdien opgehouden door bureaucratie en politiek geruzie.

Deze zomer is er akkoord gegeven op een herziene versie van het businesstraveller.nl

Van boven: Nuevo Norte development; NH Collection Palacio de Tepa;

Dit kan Madrid helpen bedrijven aan te trekken, vooral nu Brexit dichterbij komt

project, en wanneer het werk kan beginnen eind volgend jaar belooft dit één van de grootste stedelijke regeneratieprojecten te worden in Europa, met een voorgestelde financiering in de regio van €6 biljoen.

‘We hebben andere projecten in Europa bestudeerd om te zien welke kenmerken we moeten overnemen en welke fouten we moeten voorkomen’, zegt een woordvoerder van het project.

‘Verschillende studies hebben laten zien dat hier een tekort is

aan kantoren van hoge kwaliteit.

Wij willen dat grote bedrijven kiezen voor Madrid als het hoofdkwartier. Alle bedrijven zijn welkom.’ Hoewel het nog in de beginfase zit, heeft het project al 149 van de 268 hectare grond toegewezen aan commercieel gebruik, en worden naar verwachting zo’n 11.000 nieuwe huizen gebouwd.

Dit alles kan Madrid helpen om vooral bedrijven in de UK aan te trekken, vooral nu Brexit steeds dichterbij komt. Rocio Guemes van Invest in Madrid zegt dat Madrid Nuevo Norte één van de meest geavanceerde business zones zal worden binnen Europa.

‘We krijgen veel belangstelling voor het project van buitenlandse bedrijven, en wanneer deze eenmaal gelanceerd zijn, komen er uitstekende kansen voor investeringen’, zegt ze.

Nu de storm is overwonnen, is vandaag de dag één ding duidelijk: Madrid is open voor business. n

OKTOBER 2017

36 I BT Awards

BUSINESS TRAVELLER AWARDS 2017 HET NEUSJE VAN DE ZALM… Zoals ieder jaar rijkt Business Traveller UK de awards uit, een van de meest vooraanstaande prijzen in de zakelijke reiswereld. Wie kiezen zakenreizigers uit als het neusje van de zalm onder airlines, airports, hotels en meer…

Wie vielen er dit jaar in de prijzen bij de Business Traveller Awards 2017?

Hotels BESTE HOTELKETEN WERELDWIJD 1. InterContinental Hotels & Resorts 2. Hilton Hotels & Resorts 3. Four Seasons Hotels & Resorts 4. Sofitel 5. Marriott Hotels

BESTE BUSINESS HOTELKETEN IN EUROPA

BESTE BUSINESS HOTELKETEN IN HET MIDDEN OOSTEN

1. Hilton Hotels & Resorts 2. Sofitel 3. Marriott Hotels 4. InterContinental Hotels & Resorts

1. Jumeirah Hotels & Resorts 2. Rotana Hotels & Resorts 3. InterContinental Hotels & Resorts 4. Shangri-La Hotels and Resorts

BESTE BUSINESS HOTELKETEN IN NOORD-AMERIKA 1. Hilton Hotels & Resorts 2. Marriott Hotels 3. Four Seasons Hotels & Resorts 4. InterContinental Hotels & Resorts

BESTE BUSINESS HOTELKETEN IN ASIA-PACIFIC

BESTE BUSINESS HOTELKETEN IN INDIA

1. Shangri-La Hotels & Resorts 2. Mandarin Oriental 3. Conrad Hotels & Resorts 4. InterContinental Hotels & Resorts

1. Taj Hotels Resorts & Palaces 2. Oberoi Hotels & Resorts 3. The Leela Palaces, Hotels & Resorts 4. Trident Hotels

OKTOBER 2017

businesstraveller.nl

BT Awards I 37

BESTE BUSINESS HOTEL WERELDWIJD

BESTE BUSINESS HOTEL IN OOST EUROPA

BESTE BUSINESS HOTEL IN WEST EUROPA

1. The Peninsula Hong Kong 2. Mandarin Oriental Bangkok 3. Mandarin Oriental Hong Kong 4. Shangri-La Singapore

1. Kempinski Hotel Corvinus Budapest 2. Four Seasons Hotel Gresham Palace Budapest 3. Hilton Warsaw Hotel and Convention Centre 4. Hilton Prague

1. Four Seasons Hotel George V, Paris 2. InterContinental Paris Le Grand 3. Grand Hyatt Berlin 4. The Dolder Grand, Zurich

BESTE BUSINESS HOTEL IN ASIA-PACIFIC

BESTE BUSINESS HOTEL IN HET MIDDEN OOSTEN

BESTE BUSINESS HOTEL IN NOORD AMERIKA

1. The Peninsula Hong Kong 2. Shangri-La Singapore 3. Conrad Hong Kong 4. Mandarin Oriental Bangkok

1. Jumeirah Emirates Towers, Dubai 2. Burj Al Arab Jumeirah, Dubai 3. JW Marriott Marquis Dubai 4. Park Hyatt Dubai

1. Waldorf Astoria New York 2. InterContinental San Francisco 3. The St Regis New York 4. The Carlyle, A Rosewood Hotel, New York

BESTE LUXE HOTELKETEN

BESTE BUDGET HOTELKETEN

BESTE KLEINERE HOTELKETEN

1. Mandarin Oriental 2. Four Seasons Hotels & Resorts 3. The Peninsula Hotels 4. The Ritz-Carlton

1. Premier Inn 2. ibis Styles 3. Holiday Inn Express 4. ibis

1. citizenM 2. Langham Hotels & Resorts 3. Mandarin Oriental 4. The Peninsula Hotels

BESTE AIRPORT HOTEL

BESTE HOTEL LOYALITEITSPROGRAMMA

1. Regal Airport Hotel Hong Kong 2. Sofitel London Heathrow 3. Crowne Plaza Changi Airport, Singapore 4. Hilton London Heathrow AirportT4

businesstraveller.nl

1. Hilton Honors 2. IHG Rewards Club 3. Starwood Preferred Guest 4. Marriott Rewards

OKTOBER 2017

38 I BT Awards

Airlines BESTE AIRLINE 1. Qatar Airways 2. Singapore Airlines 3. Emirates 4. Cathay Pacific 5. Virgin Atlantic

BESTE FIRST CLASS

BESTE BUSINESS CLASS

1. Emirates 2. Etihad Airways 3. Singapore Airlines 4. British Airways

1. Qatar Airways 2. Singapore Airlines 3. Emirates 4. Etihad Airways 5. Cathay Pacific

BESTE ECONOMY CLASS

BESTE AFRIKAANSE AIRLINE

BESTE AZIATISCHE AIRLINE

1. Singapore Airlines 2. Emirates 3. Japan Airlines 4. Air New Zealand

1. South African Airways 2. Ethiopian Airlines 3. Kenya Airways 4. Comair (British Airways)

1. Singapore Airlines 2. Cathay Pacific 3. Japan Airlines 4. Thai Airways

BESTE OOST EUROPESE AIRLINE

BESTE AIRLINE UIT HET MIDDEN OOSTEN

BESTE NOORD AMERIKAANSE AIRLINE

1. LOT Polish Airlines 2. Aeroflot 3. Wizz Air 4. Czech Airlines

1. Qatar Airways 2. Emirates 3. Etihad Airways 4. El Al

1. American Airlines 2. Delta Air Lines 3. JetBlue 4. Air Canada

OKTOBER 2017

BESTE PREMIUM ECONOMY CLASS 1. Virgin Atlantic 2. Air New Zealand 3. Qantas 4. Singapore Airlines

businesstraveller.nl

BT Awards I 39

BESTE SHORT-HAUL MAATSCHAPPIJ

BEST LONG-HAUL MAATSCHAPPIJ 1. Qatar Airways 2. Singapore Airlines 3. Emirates 4. Etihad Airways

1. British Airways 2. Swiss 3. Aegean Airlines 4. easyJet

BESTE LOW-COST AIRLINE 1. easyJet 2. Southwest Airlines 3. Norwegian 4. JetBlue

BESTE CREW 1. Singapore Airlines 2. Qatar Airways 3. Virgin Atlantic 4. Cathay Pacific

BESTE FREQUENT FLYER PROGRAMMA 1. British Airways Executive Club 2. Virgin Atlantic Flying Club 3. Lufthansa Miles & More 4. Air France-KLM Flying Blue

Airports

BESTE ALLIANTIE 1. oneworld 2. Star Alliance 3. SkyTeam

BESTE AIRPORT TER WERELD

BESTE AIRPORT IN EUROPA

1. Singapore Changi Airport 2. Hong Kong International Airport 3. London Heathrow Airport 4. Dubai International Airport 5. Hamad International Airport, Doha

1. Amsterdam Schiphol Airport 2. London Heathrow Airport 3. Munich Airport 4. Zurich Airport

BESTE AUTOVERHUURDER TER WERELD

BESTE AUTOVERHUURDER IN EUROPA

1. Avis 2. Hertz 3. Sixt 4. Enterprise

1. Avis 2. Hertz 3. Sixt 4. Europcar

BESTE AIRPORT LOUNGE 1. British Airways Concorde Room, London Heathrow T5 2. Virgin Atlantic Clubhouse, London Heathrow 3. Qatar Airways Al Mourjan Business Lounge, Doha 4. Cathay Pacific, First Class, The Pier, Hong Kong businesstraveller.nl

OKTOBER 2017

40 I Eurostar

EUROSTAR: GEEN OVERSTAP MEER De lancering van directe Eurostar-diensten tussen Londen en Nederland komt dichterbij, wat een welkom alternatief voor reizigers wordt, zegt Alex McWhirter

D

e Eurostar werd in 1994 geïntroduceerd als een hogesnelheidsverbinding tussen Londen, België en Frankrijk via de Kanaaltunnel. Sindsdien is er niks veranderd, maar nu wil het bedrijf – waarvan de meerderheid in handen ligt van de Franse SNCF – uit haar comfortzone stappen en een directe verbinding bieden voor reizigers in en naar Nederland. Momenteel is een reis tussen Londen en ons land al mogelijk, maar dit is altijd met overstap op Brussel-Midi en het bijhorende risico van het missen van de overstap.

Deze nieuwe koers komt tegelijkertijd met de nieuwe e320 Siemens treinen die plaats bieden aan 900 inzittenden en die qua technische eisen op de Nederlandse sporen kunnen opereren. Dit geldt niet voor de originele Alstom e300 toestellen (750 zitplaatsen) van Eurostar, die eerst gemodificeerd dienen te worden. En dat is gezien hun leeftijd geen wenselijke stap.

Danke Deutsche Bahn Criticasters zullen noemen dat Eurostar in haar comfortzone was gebleven als de Deutsche Bahn (DB) zich niet in de strijd gemengd had. In 2010 brak er OKTOBER 2017

immers groot enthousiasme los toen DB aankondigde met de eigen hogesnelheidstrein ICE naar Londen’s St. Pancras te rijden vanuit Nederland, België en Duitsland. Na jarenlang gesteggel over certificaten met de autoriteiten achter de Kanaaltunnel werd het plan verworpen, maar door deze dreigende Duitse concurrentie werd Eurostar wel met haar neus op de feiten gedrukt. Met de order van de nieuwe Siemens treinen ging de uitbreiding in werking.

Amsterdam en Rotterdam zullen als eerst in Nederland bediend worden door Eurostar.

Plannen voor een tussenstop op Schiphol zijn voorlopig uitgesteld. Nicholas Petrovic, chief executive van Eurostar, zegt: ‘Met de stijgende vraag naar hogesnelheidstreinen ten koste van vliegreizen, bereiden we ons nu voor op een uitbreiding naar Amsterdam en Rotterdam. De lancering van onze nieuwe directe service op deze populaire route (drie miljoen reizigers vliegen op jaarbasis tussen Londen en Amsterdam) representeert een grote groeikans voor onze branche.’ Marjon Kaper, managing director bij NS International, vult aan: ‘De voorbereidingen voor businesstraveller.nl

Links: Eurostar’s Siemens e320 train Onder: Centraal Station, Amsterdam

SHUTTERSTOCK

businesstraveller.nl

OKTOBER 2017

42 I Eurostar

De directe dienst wordt niet voor april 2018 realiteit

OKTOBER 2017

een directe verbinding tussen Amsterdam en Londen middels de Eurostar lopen voorspoedig. Alle partners werken er hard voor.’

Eurostar had inmiddels al direct willen rijden naar Amsterdam, maar de plannen zijn vaker uitgesteld. Ook de huidige plannen lijken vooralsnog verlaat te zijn. De directe dienst zou in het najaar in werking moeten zijn, maar zoals het er nu op lijkt zal dit zeker niet voor april 2018 realiteit worden. Een vertegenwoordiger zegt: ‘Ons plan is om voor het einde van een jaar met een e320 een inaugurele service tussen Londen, Amsterdam en Rotterdam te bieden. Daarna komt de focus op de voorbereiding op de voorjaarsdrukte rondom de paasperiode.’

Terminal op 15B Het is nog onduidelijk wat voor maatregelen de Eurostar gaat treffen omtrent immigratie, maar toch lekte er recentelijk een foto op Twitter waar een Eurostar terminal in aanbouw op Amsterdam Centraal zichtbaar leek te zijn. De onofficiële tweet kwam van een werknemer van NS International en betrof perron 15B, waar een oud gebouw plaats zou moeten maken voor de terminal. Wellicht is dit ook de reden voor de vertraging van de invoering van de directe dienst.

Een tijdsplan voor de service moet nog bekend gemaakt worden, maar er zullen doordeweeks twee diensten per dag rijden. De eerste trein verlaat Londen om 8.00 in de ochtend en moet om 13.00 aankomen in Amsterdam, wat een rit van vier uur (plus een uur

tijdverschil) inhoudt. De tweede dienst vertrekt rond 17.00 uit Londen en komt om 22.00 aan in Amsterdam. De omgekeerde route omslaat vergelijkbare tijden, zo is vooralsnog het plan.

Security Toen Eurostar in 1994 ging rijden, werd de paspoortcontrole aan boord afgehandeld.

Passagiers bleven op hun plek terwijl de douanemedewerkers langskwamen, en de Alstom treinen waren voorzien van verhoorkamers en zelfs cellen voor verdachte reizigers.

Tegenwoordig dienen reizigers gecontroleerd te worden voordat de trein de Kanaaltunnel in gaat. Wie Amsterdam Centraal een beetje kent, zal bekend zijn met de enorme drukte die soms plaatsvindt en aan gebrek aan businesstraveller.nl

Eurostar I 43

Voor reizigers die een nacht blijven slapen, lijkt de Eurostar een goed alternatief

businesstraveller.nl

zijn dan die tussen Londen en Amsterdam.’

Voor reizigers die een nacht blijven slapen lijkt de Eurostar een goed alternatief. Dit geldt ook voor hen die heen vliegen en terug met de trein gaan, of vice versa. De directe treindienst zal door het gebrek aan verplichte overstap in Brussel in elk geval een zeer welkome aanvulling zijn voor reizigers tussen Londen en Nederland. n

DEUTSCHE BAHN/OLIVER LANG

ruimte op de perrons. Voor de UK gelden andere controles voor bijvoorbeeld Parijs en de Thalys.

En die dienen dus vooraf plaats te vinden, waar op dit momenteel (nog) geen ruimte voor is op het station. De officiële verklaring van Eurostar omtrent dit onderwerp luidt: ‘We werken nauw samen met de betrokken autoriteiten om de beste oplossing voor een snelle en efficiënte service voor onze reizigers te vinden. Eerlijkheid gebiedt te zegen dat het er op dit moment naar uit ziet dat de directe dienst door het uur tijdverschil voor de Nederlandse markt het meest aantrekkelijk is. Of de nieuwe dienst zakenreizigers zal trekken? Dat hangt af waar deze reizigers wonen en werken aan beide kanten van de route. De reis tussen Londen en Rotterdam zal in elk geval 40 minuten korter

Linksboven en midden: Eurostar e320 Boven: Deutsche Bahn ICE trains

OKTOBER 2017

44 I München

Makkelijk naar

München

Eurowings, de lowcost dochter van Lufthansa, vliegt sinds juni dit jaar vanaf de Duitse grensluchthaven Weeze naar München. Dat moet Weeze in 2018 uiteindelijk zo’n 80.000 nieuwe passagiers per jaar opleveren.

München is een belangrijke zakelijke bestemming. Passagiers kunnen in München ook overstappen op (verre) vluchten van Lufthansa en partners.

De stad leent zich echter ook voor een lang weekend weg. Theo de Reus ging voor Business Traveller kijken wat München te bieden heeft

F

ileloos naar Weeze rijden, je auto voor de deur van de terminal parkeren, koffie drinken en een half uur later zit je aan boord van Eurowings naar München.

Zo gaat dat bij de Duitse grensluchthaven, waar tot voor kort Ryanair het alleenrecht scheen te hebben.

Sinds zomer 2017 is ook Eurowings op Weeze actief. De lowcost dochter van Lufthansa verbindt sinds juni dit jaar Weeze met de zuid-Duitse stad München, zes dagen per week met in totaal 11 vluchten.

Op werkdagen zijn er dag-rand vluchten, met vertrek in de ochtend en terugkomst in de avond. Daarmee richt Eurowings zich vooral op de zakenreiziger. De elfde vlucht is op zondag, waarmee München een goede bestemming is voor een weekendje weg.

Het zuiden van Duitsland mag dan niet direct de naam hebben dat het hip en trendy is, maar schijn bedriegt. In München is verrassend veel te zien en te doen.

Voldoende voor een weekendje weg en meer dan genoeg om nog eens terug te komen.

BMW zelf zegt hier de dialoog met de klant te willen versterken en de klant die zijn nieuwe auto komt afhalen, een belevingservaring te willen geven.

BMW Welt trekt zo’n slordige 1,6 miljoen bezoekers per jaar. Dat is net zoveel als slot Neuschwanstein, eveneens in Beieren, dat al jaren de populairste attractie in Duitsland is.

Het sprookjesslot diende als voorbeeld voor het kasteel van Doornroosje in Disneyland Californië.

In BMW Welt zijn auto’s en motoren uit de beginjaren van het automerk te zien,

maar ook de nieuwste modellen die nu in de showroom staan of die nog worden ontwikkeld. Het museum omvat ook een restaurant op topniveau.

BMW wereld Wie München zegt, zegt BMW, de afkorting van Bayerische Motoren Werke. Liefhebbers van dit automerk kunnen hun hart ophalen in BMW Welt, door BMW zelf aangeduid als museum, maar in feite een grote showroom waar de laatste modellen worden getoond.

BMW Welt toont de nieuwste en historische modellen van het bekende automerk.

OKTOBER 2017

businesstraveller.nl

München I 45

De Viktualienmarkt in het centrum van München is een populaire ontmoetingsplaats.

Viktualienmarkt Het centrum van München is een paradijs voor shopping-liefhebbers. In een decor van historische gebouwen zitten de bekende modemerken zij aan zij, afgewisseld met een groot aanbod restaurants. In het centrum is de Viktualienmarkt te vinden, een permanente markt voor levensmiddelen.

Deze markt wordt sinds 1807 dagelijks gehouden, met uitzondering van zon- en feestdagen. De markt is ruim twee hectare groot, met veel vaste standplaatsen en seizoensgebonden losse kramen.

Op de Viktualienmarkt heerst een gemoedelijke sfeer. In het midden bevindt zich de Biergarten.

Bezoekers zitten op lange banken aan lange houten tafels, met de traditionele pullen bier met Brezels, de bekende zoute krakelingen. Goed beschouwd is het op de Viktualienmarkt elke dag een beetje Oktoberfeest. De naam Viktualien is trouwens een oud woord voor voedingsmiddelen.

luchthavens het logo met vijfsterren dragen.

Dat is mede te danken aan het hoge voorzieningenniveau.

Het complex omvat veel winkels en nog meer restaurants. De luchthaven hanteert het zogeheten silence airport concept, waarbij geen onnodige oproepen worden gedaan. Dat geeft een onwerkelijke stilte in de hoge hallen.

De luchthaven is trots op zijn eigen brouwerij, waar drie soorten bier worden geschonken, met namen als Flieger Quell en Airbrau. De brouwerij produceert 5.000 liter bier per dag. Inwoners van München komen, vooral in het weekend, graag naar de luchthaven om een biertje te pakken en een hapje te eten.

De luchthaven Een opmerkelijke trekpleister in München is de luchthaven van de stad. München Airport, dat dit jaar voor het eerst het aantal van 21 miljoen passagiers passeert, is al tien keer op rij uitgeroepen tot beste airport volgens Skytrax en mag als een van de weinige

EUROWINGS: OOK NAAR PALMA DE MALLORCA Na München start Eurowings volgend jaar zomer ook met vluchten vanaf de Duitse grensluchthaven Weeze naar Palma de Mallorca. Er wordt dan twee keer per week gevlogen naar Mallorca, dat een populaire vakantiebestemming voor Duitsers is.

De lowcost dochter van Lufthansa vliegt sinds juni dit jaar op werkdagen (maandag-vrijdag) tweemaal per dag tussen Weeze en München.

Daarnaast vliegt Eurowings ook op zondag, wat optimaal is voor een weekend München.

Bovendien kunnen Nederlandse passagiers op de luchthaven van München, op terminal 2, overstappen op Europeseen intercontinentale vluchten met Lufthansa en partners, onder andere naar Dubrovnik, Palermo, Kavala (Macedonië), Rome, Ibiza, Napels, maar ook Bejing.

Marketing manager Holger Terhorst van Airport businesstraveller.nl

Weeze bij de balie van Eurowings.

OKTOBER 2017

Bidroom

the next big thing?

Interview Bidroom I 47

Michael Ros en Casper Knieriem wonnen afgelopen mei de World Tourism Forum Award, gingen in zee met miljardair Samih Sawiris en strijden tegen de gevestigde orde en dat allemaal met hun startup Bidroom.

Wie zijn ze, hoe is het idee ontstaan, hoe werkt het en gaan ze het waarmaken?

Dylan Cinjee vroeg het ze

Vertel iets over jullie eerste reiservaring…

ROS: ‘De trip met vrienden naar Amerika staat nog altijd vers in mijn geheugen. Ik heb toen bijna een maand rondgereisd langs de westkust, doorgevlogen naar Hawaii en geëindigd in Washington. Ik zou graag nog de startups in Silicon Valley bezoeken.’

KNIERIEM: ‘Op mijn zeventiende heb ik zes maanden in Zuid-Spanje gewoond om Spaans te studeren. Ik spreek voor geen meter Spaans meer, maar ik heb wel een geweldige tijd gehad.’

Wie zijn jullie?

ROS: ‘Michael Ros, 34 jaar, geboren en getogen in Den haag in de buurt van het Zuiderpark, getrouwd, vader van een dochter van zeven en op dit moment woonachtig in Krakau. Ik heb Management, Economie en Recht gestudeerd aan de Haagse Hogeschool en in die tijd in Delft gewoond. Ik kom niet uit een ondernemersfamilie, mijn vader heeft bij KPN gewerkt en mijn moeder in een apotheek.’

KNIERIEM: ‘Casper Knieriem, 42 jaar, geboren in Waddinxveen, samenwonend en vader van twee kinderen.

Ik kom wel uit een ondernemend gezin, mijn ouders hadden een handelsbedrijf. Zelf heb ik Bedrijfskunde gestudeerd aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam.

Vervolgens ben ik mijn eigen bedrijf begonnen samen met de Ichtus Hogeschool, waarbij ik startende en afgestudeerde hbo’ers begeleidde richting de arbeidsmarkt, uiteindelijk is dat verkocht aan Tempo Team.’

Hoe hebben jullie elkaar ontmoet?

Links: Michael Ros Rechts: Casper Knieriem

▲

KNIERIEM: ‘Omdat ik een samenwerking had met de Ichtus Hogeschool wilde ik graag allerlei vergelijkingssites voor studies opzetten. Ik had toen de domeinnaam studievergelijker.nl nodig, Michael verkocht die toentertijd.’

ROS: ‘Ik had wat domeinnamen met ‘vergelijker’ geregistreerd, met de gedachte daar in de toekomst iets mee te doen. Maar ik had vroeger elke week een nieuw idee, en heb daar uiteindelijk nooit iets mee gedaan. Totdat Casper de domeinnaam wilde kopen, sindsdien is het balletje gaan rollen.’

KNIERIEM: ‘Letterlijk, want we zijn toen een balletje gaan eten in de Ballentent in Rotterdam. We hadden toen het idee om een reisbureau te beginnen, maar dat moest wel simpeler worden dan de huidige reisorganisaties.

Dus niet meer een gids met 300 hotels per bestemming waar door je de bomen het bos niet meer ziet, maar alles overzichtelijk gerangschikt op de wensen van de klant. We zijn toen begonnen met de moeilijkste markt, Polen.’

48 I Interview Bidroom

aanvraag voor een hotel in Barcelona. De hotels konden dan hun prijzen tegen elkaar opbieden om de klant binnen te halen. Daar komt ook de naam Bidroom vandaan. Hoteliers waren enthousiast, maar het tegen elkaar opbieden was een tijdrovend proces, het moest geautomatiseerd worden.’

KNIERIEM: ‘We wilden eerst kijken wat de feedback van de hoteliers was, we hadden nog geen concreet verdienmodel in gedachten. De markt veranderen en daarbij een beetje schoppen tegen de gevestigde orde, was ons eerste doel.’

Dus nu is alles geautomatiseerd?

Waarom Polen?

KNIERIEM: ‘Het was een onbekende bestemming waar mensen een paar jaar geleden nog een groot vooroordeel over hadden. Maar de markt daar was voor onszelf ook niet bekend, die hebben we echt eigen moeten maken.’

ROS: ‘We dachten, als we fouten maken, dan maken we die daar wel. We zagen het dus echt als een testmarkt.

Uiteindelijk is het zo snel gegaan dat het meteen onze grootste bestemming is geworden.’

Maar dit was toch niet wat jullie voor ogen hadden?

KNIERIEM: ‘Van het begin tot het eind handelden we de reis zelf af. We kwamen toen veel in contact met de hotels en elke keer kregen we hetzelfde verhaal te horen.

De hotels hadden een haat-liefdeverhouding met de bestaande hotelboekingswebsites en ze zochten naar meer keuzevrijheid. Ook de stijgende commissies die de hotels moeten afdragen aan de boekingswebsites waren voor de hotels een doorn in het oog. Bij ons rees de vraag of we er iets aan konden veranderen, zeker met onze kennis van online marketing.’

ROS: ‘Met name de hoge commissies die de hotelboekingswebsites vragen greep ons aan. Het begon bij 10 à 12% en steeg in sommige landen naar 29%. Eigenlijk hebben sommige hotels hun ziel aan de duivel verkocht door de samen te werken met de grote boekingsplatforms, want ze kunnen ook moeilijk meer zonder.’

Dat tegengaan is natuurlijk niet heel simpel…

KNIERIEM: ‘Eerst wilden we de commissie verlagen tot een acceptabel niveau, maar dan zit je toch weer in die commissiestructuur en we wilden juist wat nieuws bedenken.’

ROS: ‘In het begin vroegen we hoteliers om een bod uit te brengen voor een klant. We hadden bijvoorbeeld een OKTOBER 2017

ROS: ‘Ja, de kortingen die wij geven zijn gebaseerd op de tarieven van andere boekingswebsites. We rekenen een paar procent commissie door aan het hotel. Dit verschil met de andere boekingswebsites geven we deels terug aan de klant.

De hoteliers geven minimaal 5% korting ten opzichte van de laagste tarieven terug aan de klant. Nu zien ze op ons platform zowel de Bidroom prijzen als die van de andere boekingsplatforms, gebruikers hoeven dus niet verder te zoeken. Onze leden bestaan vooral uit frequente reizigers, die met ons platform dermate veel besparen dat we jaarlijkse abonnementskosten vragen, maar dit hebben ze met vier nachten alweer terugverdiend.’

KNIERIEM: ‘We zien een flinke verandering in de markt.

Twee jaar geleden waren hotels nog afwachtend en angstig voor de reactie van de grote boekingsplatforms. Nu zien we dat steeds meer hotels ons weten te vinden, de toename is gigantisch.’

Betalen de hotels ook in het aanbod om opgenomen te worden?

KNIERIEM: ‘Ons platform is gratis voor hotels, het enige wat ze hoeven te doen is een setup-fee betalen. We controleren dan het profiel en activeren het hotel. Dit doen we eenmalig, want ons verdienmodel ligt bij de gebruikers.’

ROS: ‘Als wij aan de hotels een maandelijkse fee zouden gaan vragen, dan worden de kortingen die we de gebruikers kunnen aanbieden een stuk minder. De hotels zijn op dit moment allemaal tevreden.’

Hoe komen gebruikers bij jullie terecht?

KNIERIEM: ‘We hebben twee kanalen van instroom, dat zijn de geregistreerde members en de members die al geboekt hebben bij een ander boekingsplatform. Als dit een refundable boeking is, kunnen gebruikers deze boeking naar ons opsturen. Ons systeem herkent automatisch de gegevens van die boeking en wordt doorgestuurd naar het desbetreffende hotel. Het hotel zorgt dan voor een lagere prijs en stuurt de nieuwe optie terug naar de gebruiker.

De gebruiker kan dan de boeking bij het andere platform annuleren en wij voeren de nieuwe boeking uit.’

ROS: ‘Gebruikers die een boeking doorsturen, maar nog geen geregistreerd member zijn, kunnen Bidroom een maand gratis testen. We zien eigenlijk dat iedereen die een maand ons platform heeft getest member blijft. Ze zien hoeveel ze kunnen besparen in de toekomst. businesstraveller.nl

Interview Bidroom I 49

In 2016 een kantoor geopend in Krakau, waarom daar?

ROS: ‘We hebben gekeken naar een stad die zich ontwikkelt en waar een groeiende startup-cultuur te vinden is. Daarnaast is Krakau een universitaire stad en uiteraard speelt de prijs van de lonen ook een rol. We zijn ook goed bekend in de stad en weten precies waar we alles kunnen vinden.’

KNIERIEM: ‘Het belangrijkste is dat we goede mensen kunnen aantrekken die voor ons willen werken. Er hangt een internationale sfeer, met gemotiveerde mensen die allemaal goed Engels spreken.’

Als je het eenmaal hebt opgezet, wil je doorgroeien…

ROS: ‘We hebben het begin helemaal zelf opgezet en zelf gefinancierd, maar als je verder wil dan is er extern geld nodig. We zijn toen een aantal gesprekken aangegaan met diverse partijen.’

KNIERIEM: ‘Die gesprekken gaan met vallen en opstaan.

Je probeert mensen te spreken uit de branche, gaat naar beurzen, zoekt hoteliers op en spreekt natuurlijk mensen uit je eigen netwerk.’

ROS: ‘Je eigen netwerk is waar je begint. Je spreekt familie en vrienden en vraagt of ze geld willen investeren.

We hebben geluk dat ons concept vrij simpel is en dat potentiele investeerders kunnen zien wat er met hun geld gebeurt.’

KNIERIEM: ‘Vervolgens hebben we de hoteliers uit ons platform benaderd, sommigen waren zelfs zo enthousiast dat ze meerdere keren hebben geïnvesteerd. Op een gegeven moment werd Bidroom bekender in de markt, dan kom je in een ander netwerk terecht waar hogere bedragen te vinden zijn. Daar zaten ook partijen uit het buitenland bij. Er zit een enorm verschil tussen investering vanuit Nederland en vanuit het buitenland. In Nederland willen ze precies weten wat ze ervoor terugkrijgen en moet je al kunnen bewijzen dat je een goede omzet draait. In het buitenland draaien ze dat juist om, ze geloven in het concept, zien dat er ontwikkelingen zijn en dan wordt er ‘risicogeld’ ingestoken. In Nederland zijn we risico-avers’

zijn, een van de grootste namen in de toerismebranche en tevens miljardair.’

ROS: ‘Uiteindelijk hebben we hem gegoogled en contact gehouden via WhatsApp. We hebben toen met Sawiris afgesproken in zijn appartement in Zürich en gevraagd of hij wilde investeren, dat deed hij. Sindsdien staat de telefoon roodgloeiend en wil iedereen met ons samenwerken.’

Gaan jullie het waarmaken?

KNIERIEM: ‘Ja, simplicity werkt, iedereen begrijpt wat we doen. Het is schaalbaar voor zowel de hotels als de gebruikers. We doen geen rare dingen en hebben de tijd mee, dat is een heel groot voordeel.’

ROS: ‘Je moet wel je kop durven uit te steken. Maar we voorzien de komende jaren veel groei. Qua team worden we steeds groter, maar ook qua aanbod moeten we groeien.

Daar ligt op dit moment de focus. Ons voordeel is dat we aandeelhouders hebben die erin zitten voor de lang termijn.

Die zien dat we markt moeten pakken en zullen niet de duimschroeven aandraaien als er geen omzet is. We moeten zorgen dat we meer hotels in ons aanbod gaan opnemen.

De meeste zijn bekend met ons systeem en het probleem van de commissies.’

KNIERIEM: ‘Negen van de tien hotels benaderen ons of ze op ons platform kunnen worden opgenomen. Het is belangrijk dat we onze naamsbekendheid verder vergroten.

Naar de consument gaan we nu per land campagnes draaien, zo wekken we ook de interesses van de hotels.

Daarnaast lanceren we binnenkort Bidroom for Business, dit is een zakelijk account. Hiermee kan je boekingen maken voor je hele team. Hotels kunnen daar weer extra korting aan verlenen.’

En toen kwam die onbekende man…

ROS: ‘We hebben in mei de World Tourism Forum Award gewonnen. Er waren 180 startups geselecteerd, waarvan er zestien werden overgevlogen naar Lucerne. We hadden niet gedacht dat we erbij zouden zitten en al helemaal niet dat we de award ook daadwerkelijke zouden winnen. We moesten ons idee pitchen aan vakkundige jury. Het winnen van die award geeft een bevestiging dat we de juiste richting opgaan en heeft voor ons nog meer deuren geopend.’

KNIERIEM: ‘Je zit opeens in een traject dat je bekend bent als een potentieel goede startup. Op de dag dat de award werd uitgereikt kwam er een man naar ons toe met wat ideeën, waar we een leuke discussie mee hebben gehad. We wisten op dat moment nog niet wie het was en omdat we nog andere afspraken hadden, wilden we niet te lang met hem praten. Later bleek het Samih Sawiris te businesstraveller.nl

OKTOBER 2017

advertentie

TECH

OKTOBER 2017

businesstraveller.nl

CREDITS: GOOGLE MAPS

64

52

52 I LIFESTYLE NIEUWS O wow, wat een Ferrari!

54 I FRANKFURT 48 uur in de zakenstad 56 I CREATIEVE GADGETS Alles voor filmen, video en geluid onderweg

60

60 I ABU DHABI CULINAIR De beste hotspots met uitzicht 64 I TOEKOMSTHORLOGE Futuristisch maatwerk van Ulysse Nardin 66 I BUY & FLY De mooiste producten uit de duty free businesstraveller.nl

OKTOBER 2017

52 I Lifestyle nieuws

HOTEL

Adare Manor heropent de deuren HET IERSE LUXEHOTEL ADARE MANOR HEROPENT in november na bijna twee jaar verbouwen. Het kasteel in Limerick is gelegen op een gebied van 340 hectare op 42km van Shannon Airport en heeft er in de uitbreiding een nieuwe vleugel met 42 kamers bijgekregen. Hierdoor ligt het aantal kamers nu op 104 en heeft het kasteel een balzaal voor 350 personen. Het oorspronkelijke 19-eeuwse Manor House biedt een nieuwe spa van La Mer – slechts 10 andere ter wereld – een zwembad en bioscoop. Tom Fazio buigt zich over de restyling van de 18-hole golfbaan en David Collins Studio is verantwoordelijk voor het clubhuis. adaremanor.com

ALILA NAAR BIG SUR

RELAX

ALILA HOTELS AND RESORTS MAAKT haar debuut in de Verenigde Staten met de opening van Ventana Big Sur, an Alila Resort. Het resort in Californië opereerde voorheen onder de naam Ventana Inn and Spa en is op 1 oktober heropend na een restyling door de luxe-groep uit Singapore van miljoenen dollars. Het 59-kamer hotel ligt op een terrein van 65 hectare in een bosachtig gebied dat uitkijkt op de Grote oceaan. De spa is vernieuwd, er zijn twee buitenzwembaden, een infinity hot tub, Japanse baden en restaurant met zee-uitzicht. Ook bestaat de mogelijkheid tot luxury glamping. ventanabigsur.com

OKTOBER 2017

businesstraveller.nl

Lifestyle nieuws I 53

WERELDKEUKEN AAN DE GRENS BESTAAT VIJF JAAR SERVAIS TIELMAN viert het 5-jarig bestaan van zijn restaurant Cucina del Mondo in Heerlen. Het restaurant opende in 2012 en is sindsdien een succes. Vorig jaar ontving Tielman zijn eerste Michelinster. De redactie van Business Traveller sprak de chef.

Hoe bereikbaar is Cucina del Mondo voor zakenreizigers?

‘Cucina del Mondo is centraal gelegen in hartje Heerlen, vlakbij de Belgische en Duitse grens. Het ligt op een steenworp afstand van het prachtige heuvelland en de stad Maastricht.

Parkeren kan gemakkelijk op de parkeerplaats naast de deur.’

Hoe speelt u in op de zakelijke markt?

‘We spelen in op de zakelijke markt door een lunch of diner te verzorgen op hoog niveau, binnen elk gewenst tijdsbestek. De prijskwaliteitverhouding is ideaal, we kunnen naar wens een speciaal menu samenstellen met bijpassende wijnen en waterarrangement.’

CULINAIR

Wat zijn de meeting meetingmogelijkheden bij Cucina del Mondo?

‘We zijn dinsdag tot en met zondag geopend op vermelde tijdstippen. In onze lounge heeft u een beamer ter beschikking voor korte presentaties, vergaderingen of trainingen.’

Ferrari onthult de Portofino GT

AUTO

FERRARI HEEFT HAAR NIEUWE instapmodel coupé cabrio onthuld. De Ferrari Portofino vervangt de California T en wordt aangedreven door een 3.9-liter V8 motor met een maximum output van 441kW. Van 0 naar 100 km/u in 3,5 seconden, de topsnelheid ligt op minstens 320 km/u. De Portofino komt met een hard uitvouwbaar dak, nieuwe lichtere chassis en twee zitplaatsen achterin die geschikt zijn voor korte roadtrips. Overige details zijn een 10.2’ touchscreen infotainment systeem en een deflector dat de wind in de cabine met 30 procent doet afnemen wanneer het dak omlaag is. Verkrijgbaar in Europa vanaf Q1 in 2018, de prijs moet nog bepaald worden maar zal tussen de v180,000-v185,000 liggen. ferrari.com

businesstraveller.nl

Iconische verjaardag RIMOWA viert de tachtigste verjaardag van de aluminium koffer met een internationale campagne, waarbij iconische sterren wereldwijd hun eigen RIMOWA aluminium koffer lieten fotograferen. Sinds 1937 is de originele aluminium koffer in ontwikkeling.

Modeontwerper Karl Lagerfeld heeft voor deze gelegenheid ook een foto gemaakt van zijn koffer. Andere bekende mensen die hun eigen verhaal bij hun RIMOWA koffer geven zijn ondermeer de bekroonde regisseur David Fincher, hoofdredacteur Carine Roitfeld, artiest Anne Imhof, ontwerper Virgil Abloh, ondernemer Martha Stewart, iconische chef-kok Massimo Bottura, curator Hans Ulrich Obrist, het design collectief AMBUSH, architect Annabelle Selldorf en DJ en ontwerper Nigo. Ook is er voor de verjaardag een speciale verjaardagsticker gemaakt die tot het einde van het jaar in beperkte oplage verkrijgbaar is bij de RIMOWA winkel. Dit is een cadeau voor alle vrienden van het merk.

OKTOBER 2017

54 I 48 uur in Frankfurt

Frankfurt Olivia Palamountain ontdekt experimentele kunst, ondergrondse speakeasies en hartige gerechten in de Duitse financiële hoofdstad.

1

BAHNHOFSVIERTEL Begin in het beruchte Bahnhofsviertel, de rosse buurt.

Die precies aan het Hauptbahnhof station ligt en bestaat uit sexshops, budgetwinkels, kebabzaken en een vreemd bordeel. Het heeft zeker karakter, maar waarom zou je het in hemelsnaam bezoeken?

Omdat het ‘treinstationskwartier’ de populairste wijk van de stad is, met tal van stijlvolle koffiebars, clubs en hippe dingen. Bezoek Amp (Gallusanlage 2; ampyourself. de) voor een sfeerimpressie, een koffiebar overdag en een club in de avonduren, studio-cum-café en bar Plank (Elbestrasse 15; barplank. de) en Maxie Eisen (Munchener Strasse 18; maxieeisen.com), een delicatessen- en cocktailbar vernoemd naar een Duits-Joodse gangster uit Chicago. Volgens echte speakeasy stijl: veel van de hipste spots niet makkelijk te vinden. Ondergronds restaurant Club Michel ligt boven een tweedehands- en bagagewinkel op 12 Munchener Strasse en is zeker een bezoek waard. Als u geluk hebt, kunt u ook het Taunusstrasse Arts and Bites festival (tab-ffm.de), een maandelijkse kunstmarkt in de Kaiserpassage van de jaren 70, bezoeken.

3

FRANKFURTER SENFGALERIE Ga vanaf de Schweizer Strasse gedurende een paar minuten verder richting het zuiden om bij de Frankfurter Senfgalerie te komen.

Deze nette winkel is een eerbetoon aan de mosterd, hier worden meer dan 150 soorten van de saus verkocht, samen met verschillende soorten zout, kruiden, azijnsoorten,

2

5

1

CONDIT COUTURE

BAHNHOFSVIERTEL

4 PORTIKUS

HAUPTBAHNHOF

2 3

LOHNINGER

FRANKFURTER SENFGALERIE

oliën en chutneys. Alle producten zijn van de beste kwaliteit en voornamelijk geproduceerd in Duitsland. Veel van de mosterdsoorten worden nog in Duitse historische molens in gemaakt.

Lokale specialiteiten omvatten een appelwijn mosterd, mosterd van groene saus, een kruidige bestseller gemaakt van peterselie, bieslook, tuinkers en zuring, exclusief geproduceerd voor de winkel. Verras jezelf of anderen met dit perfecte souvernir uit Frankfurt. frankfurter-senfgalerie.de

3

SHUTTERSTOCK

1

2

LOHNINGER Hongerig? Ga naar de Untermainbruke, voorbij de Willy Brandt Platz en over de brug naar de zuidoever. Daar vindt u Lohninger, een van Frankfurt’s best bewaarde lunchgeheimen.

Dit familierestaurant serveert goed bereidde lokale specialiteiten in een beknopt menu van klassieke Oostenrijkse gerechten, waaronder de beste Wiener Schnitzel in de stad en een luchtige, gekarameliseerde Kaiserschmarrn die u uw kijk op pannenkoeken voor altijd zal veranderen.

Het ‘Radetzky menu’, vernoemd naar de mars van Strauss, is het beste compromis als je weinig tijd hebt, of juist wilt blijven hangen voor een eenvoudige pastrami sandwich met augurken. Schweizer Strasse 1; lohninger.de

OKTOBER 2017

businesstraveller.nl

48 uur in Frankfurt I 55

4

4

PORTIKUS Op 12 minuten lopen langs Schaumainkai en ten noorden tegenover de oudste brug van Frankfurt, de Alte Brucke, ligt het huis van Portikus. De eerste ruimte is in 1987 opgericht en geassocieerd met de beroemde kunstacademie Stadelschule. De huidige ruimte is ontworpen door Christoph Mackler in 2006 en heeft de reputatie van meest toonaangevende centrum voor experimentele kunst, gewijd aan het tentoonstellen, publiceren en bespreken van het werk van zowel opkomende als gevestigde artiesten.

Dit jaar viert Portikus zijn 30ste verjaardag met een speciaal programma van tentoonstellingen.

Verjaardagsproject Portikus XXX is een evoluerende show die erop gericht is om Frankfurt aan de galerie te verbinden met nieuwe werken die in stedelijke ruimtes door

de hele stad worden gepresenteerd.

Open di, do-zo 11 tot 18 uur, wo 1118 uur; gratis toegang. portikus.de/en

5

CONDIT COUTURE Ga verder richting het noorden over de brug, sla linksaf op Mainkai en rechtsaf naar Fahrtor. Het is slechts een wandeling van ongeveer acht minuten, maar dat zou bijna lang genoeg zijn om een snelle snack te regelen bij Condit Couture. Deze (banket)bakkerij heeft zoete sensaties op haute couture niveau, waarbij traditionele Franse technieken worden gecombineerd met 21ste eeuwse creativiteit en flair. Er is alles van Schwarzwalder kersentaart en Sachertorte tot meringues en rozemarijntaarten met citroen. Warme appelstrudel en romige warme chocolade is een must. conditcouture.com n

5

VIETNAM AIRLINES ONTDEK DE LUXE EN COMFORT IN DE BUSINESS KLASSE AAN BOORD VAN DE A350 OF B787 VAN VIETNAM AIRLINES. FULL-FLAT (HORIZONTAAL) STOELEN 112 CM BEENRUIMTE

Ontdek ook onze comfortabele premium economy met een beenruimte van 91-106 cm.

GSA Vietnam Airlines in Nederland APG Air Agencies | Flamingoweg 9 (room 130) | 1118 EE Schiphol | The Netherlands T: +31 (0)20 3161 930 | W: www.apg-ga.com | E: vietnamairlines.nl@apg-airagencies.com

businesstraveller.nl

OKTOBER 2017

56 I Technologie

Creatief onderweg Of je nu een professional bent of een talentvolle hobbyist, er zijn verschillende manieren om je te helpen met het creĂŤren van muziek, foto en video. We zetten het op een rijtje.

OKTOBER 2017

businesstraveller.nl

Technologie I 57

A

ls je in de creatieve industrie werkt, kan reizen behoorlijk in je werkdag hakken. Een verre vlucht mag dan een acceptabel mobiel kantoor zijn voor een accountant of advocaat, maar een musicus of een illustrator zal het er moeilijker mee hebben serieus werk gedaan te krijgen. De laatste creatieve gadgets bieden echter uitkomst!

Verbeterde processorkracht maken video-

editing mogelijk op apparaten waarvan we een paar jaar geleden nog niet konden bedenken dat het kon. Wat ooit een complete desktop studio was, past nu in je reisbagage.

De doorontwikkeling van de smartphone betekent dat we krachtige computers meedragen in onze zak, dat vele mogelijkheden biedt voor complexe muzikale werkzaamheden waarvoor je

vroegen een PC op werk nodig had. Plus een hoofdtelefoon in je Roli Lightpad en je kunt je volgende electro hot gaan samenstellen in het comfort van de First Class lounge. Of je nu prachtige foto’s wil maken, scherpe 4K video, heerlijke muziek of mooie illustraties, de perfecte gadget is er voor je. Bij deze enkele van de beste…

Beste voor … reiskiekjes

Beste voor … iPhone shots

Leica Q Titanium grey f4.027 www.leica-camera.com Deze pocket-size compact camera maakt professionele kwaliteitsfoto’s zonder dat u een koffer vol apparatuur mee hoeft te slepen. Het heeft de snelste lens in zijn klasse en een full-frame sensor, wat foto’s maken met weinig licht heel goed mogelijk maakt; vooral handig wanneer er niet genoeg ruimte is voor een grote flits. Deze nieuwe versie is hetzelfde als de enorm populaire Leica Q, maar komt in een trendy titanium grijze lak, met een bijpassende band gemaakt van klimtouw. Wanneer het aankomt op het maken van indrukwekkende foto’s en er tegelijkertijd stylish uitzien, is Leica een klasse op zich – en in de juiste handen, elke cent meer dan waard.

Exolens Pro met Optics by Zeiss telefoto lens f214 www.zeiss.com De iPhone is al in staat om prachtige foto’s te nemen, maar dit is dé gadget waarmee u fotografie naar een next level brengt. De clip-on lens tovert de telefoon om in een telefoto lens, waarmee u scherpe foto’s kunt maken op afstand.

Veel iPhone camera accessoires zijn net iets meer dan een truc, maar de samenwerking met Zeiss, die al meer dan 170 jaar lenzen maakt, suggereert het tegenovergestelde. De resultaten die u krijgt, zijn indrukwekkend. Het is speciaal gemaakt voor de iPhone, dus het werkt niet met Android, en het werkt op de iPhone 7 Plus.

businesstraveller.nl

Beste voor … onmiddellijke genoegdoening Fujifilm Instax Mini 90 f134 www.fujifilm.com Deze prachtige kleine camera (slechts 11.3cm x 9.2cm x 5.7cm) is een perfecte optie voor wie de retro esthetiek van instant fotografie waardeert. Met dit model heeft u meer controle over de foto’s in vergelijking met andere instant camera’s, vanwege de mogelijkheid om de lengte van exposure te bepalen, waardoor je effecten kunt creëren zoals licht-strepen. Deze camera maakt gebruik van nauwe, portretgerichte film in plaats van de vierkante film waarmee Polaroid instant camera’s zo populair zijn geworden, maar het blijft een fantastische manier om herinneringen vast te leggen op reis.

OKTOBER 2017

▼

ISTOCK

PHOTOGRAPHY

MUSIC

58 I Technologie

Beste voor… muziek luisteren 1More H1707 triple driver over-ear headphones f172 uk.1more.com Deze zomer gelanceerd belooft de H1707 koptelefoon van Britse audio fabrikant 1MORE een highfidelity luisterervaring. Met een Piezo keramische driver en basreflex systeem, is deze topper goedgekeurd door met een Grammy bekroonde geluidstechnicus Luca Bignardi. Ze zijn gebouwd van bewerkt metaal in opvallend zwart en brons, en komen met een zuurstofvrije koperkabel die u in uw laptop, telefoon of in-flight entertainment systeem kunt aansluiten. De gevoerde oorpads betekenen dat ze comfortabel zijn om langere periode te luisteren en ze zijn eenvoudig inklapbaar. Ze komen met een draagtas.

Beste voor… muziek maken Roli Lightpad Block f169,95 roli.com The Block moet je zien om te geloven. In de handen van een handige musicus kan het gebruikt worden om volledige elektronische tracks te maken door de ingebouwde drummachine en meer dan 100 individuele geluiden. Het siliconen rubberen oppervlak is gevoelig voor hoe hard je er druk op zet – een hardere tik is gelijk aan een luider geluid. Verbinding maken met de Noise app op je iPhone is mogelijk (er is een beta-versie op Google Play) en vormt de schakel naar verschillende geluidsfuncties. Met een grootte van 9,4 cm bij 9,4 cm is het klein genoeg om in je zak te passen, en u kunt meerdere blokken samenvoegen om een mobiele studio op reis mee te nemen. Een lange vlucht kan zomaar resulteren in een wereldhit?

Beste voor… geluid maken Zoom Arq Aero RhythmTrak f599 zoom-na.com Als u mooi geluid wilt maken onderweg, geef de Zoom Arq een kans. Het instrument, dat er een beetje uit ziet als een tamboerijn, heeft 96 snelheid- en druk gevoelige pads waarmee u verschillende drums kunt spelen, evenals een programmeerbaar lichtscherm.

Het is een drummachine en reageert in real time op uw bewegingen. Het is samengesteld uit twee delen – het basisstation, dat bevat 468 instrument geluiden en 70 synthesizer geluiden, en de Ring Controller, die u ‘speelt’ door te bewegen (verbinden met het basisstation via Bluetooth).

OKTOBER 2017

businesstraveller.nl

Technologie I 59

VIDEO Beste voor… actieshots

Beste voor… bewerken

Beste voor… VR-video’s

GoPro Hero 5 Black f469,99 shop.gopro.com De wereld van de thuisvideo’s is ver gekomen sinds de dagen van Funniest Home Videos. Dit kleine apparaat – veel kleiner dan de gemiddelde compact camera – kan 4K video en hoge resolutie foto’s produceren en reageert zelfs op spraakopdrachten. Met een extra GoPro Plus-abonnement (f7 per maand) kunt u video’s en foto’s direct uploaden naar de Cloud, zodat u deze nooit kunt verliezen.

Niet dat u dit ding kunt breken, want zoals alle GoPro’s is deze ontworpen om lang mee te gaan en compleet waterdicht.

Het scherm aan de achterzijde zorgt ervoor dat u video’s onderweg kunt bewerken.

Macbook Pro 13-inch f1.999 apple.com Apple blijft de eerste keuze voor degene die werkt in de creatieve industrie, en deze nieuwe versie doet daar nog een schepje bovenop. Deze nieuwste versie bevat een uitstekende Touch Bar, een gekleurd scherm aan de bovenkant van het toetsenbord op de plek van de F-toetsen (alleen beschikbaar op de laptops met een vanaf prijs van f1.999).

Dit scherm kan naar eigen smaak aangepast om van alles te kunnen doen, een zegen voor de videobewerkers die slechts door te vegen met een vinger door de video kunnen scrollen.

Nikon Keymission 360 f499 nikon.nl Met de stijgende populariteit van Virtual Reality, komen er steeds meer camera’s op de markt die 360 graden kunnen schieten. De Nikon KeyMission 360 is een perfect startup om in deze wereld te duiken. Het apparaat beschikt over twee ultra wide-angle lenzen, aan elke kant een, waardoor het gehele gezichtsveld kan worden opgenomen. De film kan terug worden gekeken met een VR-bril of op een PC, waarbij je de muis kunt gebruiken om rond te kijken. Als u van extreme sporten houdt, dan is deze camera perfect om de panoramische uitzichten tijdens het skiën of skydiven vast te leggen.

ART

businesstraveller.nl

Beste voor… tekenen Wacom Mobile Studio Pro 13 f2.745 eu-store.wacom.com Dit is de beste keuze voor als u wilt tekenen onderweg, en het komt nu zelfs in een handige 13-inch versie. Het apparaat werkt met professionele software, waaronder Photoshop en Adobe Premier, het apparaat is de droom van elke illustrator en stelt je in staat om over te werken, zelfs op 10 kilometer hoogte. De display is uitstekend en er is geen vertraging tijdens het tekenen. Daarnaast beschikt het over een 8 megapixel camera aan de achterkant en 5 megapixel camera aan de voorkant.

Hoewel dit apparaat niet de schoonheidsprijs wint, is het wel stevig genoeg om te overleven in elke rugzak. Het wordt geleverd met de Wacom Pro Pen 2 stylus. n

OKTOBER 2017

60 I Proef Abu Dhabi

Een feest voor het Oog

Samantha Wood bezoekt een selectie van Abu Dhabi’s beste restaurants, met prachtig uitzicht over de Arabische Golf en de skyline van de stad

D

e hoofdstad van de Verenigde Arabische Emiraten (VAE) ligt op een T-vormig eiland dat de Arabische Golf binnendringt, met honderden kleinere eilanden verspreid over het zeezicht. De omgeving zorgt voor een aantal prachtige achtergronden, met name wanneer de zon onder gaat - van de jachthaven en het kanaal naar de zee en op de daken.

Hier liggen acht van de beste restaurants van Abu Dhabi.

OKTOBER 2017

CIPRIANI Bovenin: Cipriani

Deze Italiaanse gelegenheid is het restaurant dat u moet kiezen voor uitzicht op het Formule 1 Grand Prix-circuit vanaf het ringvormige terras met tafels aan het raam. Reserveringen voor het laatste F1-evenement van het seizoen (24-26 november) moeten vooraf worden gedaan – buiten deze periode is het makkelijk om een tafel te bemachtigen. Het levendige restaurant met maritiem thema ligt aan de jachthaven van Yas Island en serveert traditionele gerechten. Cipriani staat wereldwijd bekend om gebakken tagliolini en risotto primavera tot carpaccio alla Cipriani en aubergine alla Parmigiana. Houd ruimte over voor de vanille meringue en vergeet niet om uw maaltijd te beginnen met een Bellini aperitief, gemaakt met verse perzikpuree en prosecco, à la Harry’s Bar ■ Elke dag geopend van 18.00 tot 00.00 uur. Driegangen Dhs 450 (v106).

Yas Marina, Yas Island; tel +971 2657 5400; ciprianiyasisland.com businesstraveller.nl

Proef Abu Dhabi I 61

BUTCHER AND STILL Het nieuwste steakhouse in Abu Dhabi, op Al Maryah Island in het Four Seasons hotel, beschikt over een inklapbare wand die toegang biedt tot een patio met panoramisch uitzicht over het water en de schitterende Corniche-skyline. Dit restaurant met jaren ‘20 Chicago thema ademt het tijdperk van Al Capone, tot aan de kogelhulzen toe. De steaks en chops zijn allemaal USDA natuurlijke Black Angus, duurzaam en afkomstig van een boerderij in Kansas.

Probeer de 1,2 kg Tomahawk rib eye, makkelijk te delen met twee personen zo niet meer.

Een cocktail in de bruisende bar is voor of na het diner verplicht, alleen al voor de martini in een levensgrote ‘Tanqueray No 10 Imperial Martini Shaker’, waarvan er maar vijf van in de wereld zijn.

Een lift brengt u twee verdiepingen lager naar een eigen eetkamer die doet denken aan een speakeasy, met een vintage whisky collectie.

■ Elke dag geopend van 18.00 tot 00.00 uur.

Driegangen Dhs 500 (v117). Four Seasons Abu Dhabi in Al Maryah Island; tel +971 2333 2222; butcherandstill.com

SAMBUSEK Gasten kunnen ook tijdens de koudere maanden in Abu Dhabi genieten van het terras van dit populaire Libanese restaurant, met uitzicht op de kust van Al Maryah en de skyline van de stad. Dit in het Rosewood hotel gelegen restaurant is een elegante plek voor een rustige lunch, maar in de avonduren transformeert het zich naar een aantrekkelijke plek

voor Libanese socialites. Zoals de naam suggereert (sambusek is een klein Libanees hartig gebakje), zijn de gerechten traditioneel en bereid door een Libanese chef-kok. Naast een zakelijk lunchmenu biedt het diner een keuze uit vier menu’s, naast à la carte. Bezoek dit restaurant met een lege maag.

■ Elke dag geopend van 12.00 tot 15.30 uur, 19.00-00.30 uur elke dag. Driegangen Dhs 270 (v63).

Palissander Abu Dhabi; tel +971 2813 5550; rosewoodhotels.com

▼

Bovenin en links: Butcher and Still Onder: Sambusek

62 I Proef Abu Dhabi

Bovenin en links: Coya

COYA Het eigentijdse Peruaanse restaurant met twee locaties in Londen, plus een andere in Dubai, werd in maart van dit jaar geopend op Al Maryah Island. Of u nu voor het terras of een tafel aan het raam kiest, het uitzicht over de skyline van de hoofdstad is adembenemend, in het bijzonder ‘s nachts. De Incan-ontworpen eetkamer en aparte pisco lounge met een Latino band stimuleert de gasten om de dansvloer op te gaan - wat bijdraagt aan de levendigheid van Coya. Het eten past bij de sfeer, met smakelijke gerechten en speelse presentatie, variërend van heerlijke ceviches, tiraditos (rauwe zeevruchten in een pittige saus) en tacos tot anticuchospiesjes en cazuela-ijzeren potschotels.

■ Elke dag geopend van 12.30 tot 17.00 uur, 19.00 tot 00.00 uur. Driegangen Dhs 300 (v70). De Galleria, Al Maryah Island; tel +971 2306 7000; coyarestaurant.com

CATCH

OKTOBER 2017

ASIA DE CUBA

Boven en rechtsboven: Catch

Asia de Cuba zit naast Catch in dezelfde beach club en is een restaurant concept uit Londen en New York. Het uitzicht over de Arabische Golf kan misschien vergelijkbaar zijn, maar het terras is veel groter. Met een cocktailbar, stranddek en cabanas waar diners in geserveerd kunnen worden. De smaken en kooktechnieken ontwikkeld door de in Cuba geboren wereldwijde bedrijfschef worden met Aziatisch met Latino verenigd. Ceviche, kleine borden, salades, signature wokgerechten en hoofdgerechten maken een intrigerend à la carte menu. Het uitzicht, de garnalen churros en Cubaanse Kip Bao Buns zijn alleen al een bezoek waard.

■ Elke dag geopend van 18.00 uur tot 00.00 uur, en van 12.00 tot 15.00 uur van vrijdag tot zaterdag.

Driegangen Dhs 270 (v63). Nation Riviera Beach Club; tel +971 2699 3333; asiadecuba.com/ abu_dhabi

▼

Zoals de naam impliceert, heeft dit restaurant uitzicht op de belangrijkste witte zandstranden van Abu Dhabi en turkooise wateren die alles te maken hebben met zeevruchten. Geïnspireerd door parelmoer belichaamt Coya de eeuwenoude duiktraditie van de VAE. Het heeft een modern interieur met open keuken met een glazen wand en patio.

De gerechten komen uit het Midden-Oosten en hebben een Aziatische twist. Naast typische vis- en visgerechten, bevat de selectie ook sushi, sashimi, kaviaar en oesters - met veel vleesopties voor vleeseters. De jumbo krab tartare met een gele tamatie en limoen dressing balanceert textuur met smaak ■ Elke dag geopend van 12.00-1.00 uur. Driegangen Dhs 320 (v76). Nation Riviera Beach Club, Abu Dhabi Corniche (tegenover de St. Regis); tel +971 2611 0909; catch.ae

businesstraveller.nl

Proef Abu Dhabi I 63

RAY’S GRILL Het 360-graden uitzicht over Abu Dhabi en de Arabische Golf maken van dit eigentijdse steakhouse op de 63e verdieping van Jumeirah in Etihad Towers een toonaangevende bucketlist lunch- en dinerlocatie. Het vlees is afkomstig van over de hele wereld - van Argentinië en Australië tot NieuwZeeland, Frankrijk en de VS. Al het vlees wordt 28 dagen gerijpt en gegrild.

Naast de steak is een de aan tafel bereidde tartare de beste keus. ■ Elke dag geopend van 7.00 tot 23.00 uur.

Driegangen Dhs 400 (v94). Jumeirah bij Etihad Towers; tel +971 2811 5666; jumeirah.com

Bovenin en rechts: Inakaya Linksonder: Ray’s Grill

INAKAYA Het Venetian Village van de hoofdstad, onderdeel van het uitgestrekte Ritz-Carlton complex, lijkt op een charmante wijk met gebouwen uit de Renaissance. Restaurants bezetten de binnenplaats, waarvan één het Japanse Inakaya, met vestigingen in Japan en New York. Het schilderachtige terras biedt ononderbroken uitzicht op het kanaal en de golvende wateren. Om de hoek kunt u de Sheikh Zayed Grand Mosque in alle glorie zien, een prachtig architectonisch meesterwerk dat de concurrentie met de Taj Mahal aangaat.

Dineren in Inakaya is als interactief theater. De nadruk ligt op robatayaki – de Japanse kunst van grillen, die net zoveel over prestatie als over kookstijl

gaat. En niet te vergeten de sushi en sashimi, gerold en gesneden door de chef-koks die hun snijvaardigheden beheersen. ■ Open elke dag van 12.30 tot 23.00 uur. Driegangen Dhs 260 (v61). Venetian Village, Ritz-Carlton Abu Dhabi Grand Canal; tel +971 2404 1921; venetianvillage.ae/inakaya ■ Samantha Wood is oprichter van

restaurant review website foodiva.net

NIEUWE RESTAURANTS Abu Dhabi heeft diverse nieuwe en aanstaande restaurants, allemaal met een uitzicht: n Cho Gao (foto) bij de Marina Walk van Intercontinental Abu Dhabi is in de zomer geopend en serveert pan-Aziatische gerechten uit Indonesië, Japan, Vietnam en Thailand. businesstraveller.nl

n Toro Toro, het LatijnsAmerikaanse concept van chef-kok Richard Sandoval (ook aanwezig in Dubai) is recentelijk geopend op Jumeirah in Etihad Towers. n Al Maryah Island heeft twee zeer verschillende restaurants: het geïmporteerde casual sushiconcept 99 Sushi Bar

en het bekroond FransMediterrane restaurant La Petite Maison. n De eerste Boeddha Bar Beach zal voor het einde van het jaar geopend worden op het eiland St Regis Saadiyat. Het biedt panAziatische gerechten in een strandclubachtige omgeving, met een beach club setting.

OKTOBER 2017

64 I Horloges

nbezongen Ogenie Ulysse Nardin is ĂŠĂŠn van de slimste horlogemerken waar u nog nooit van hebt gehoord, aldus Chris Hall

OKTOBER 2017

businesstraveller.nl

Horloges I 65

H

et lijkt misschien vreemd om te praten over modern en innovatief zijn als het gaat om het maken van mechanische horloges. Want dit is een industrie waarvan het product zo’n vijftig jaar geleden werd vervangen door goedkopere en nauwkeurige kwartshorloges. Waar de meeste merken hun inspanning wijden aan ontwerpen die doen denken aan de gouden eeuw van de jaren zestig en zeventig, wordt u vergeven als u aanneemt dat er op dit vlak niet veel nieuws wordt gemaakt in de horlogerie.

Hoewel de meeste horloges vertrouwen op bewegingen waarvan de fundamenten tijdens de laatste eeuwen niet zijn veranderd, is er ook een cohort horlogemakers die hele slimme dingen doen om het bedrijf te blijven verbeteren.

En Ulysse Nardin is het perfecte voorbeeld van horlogemaken anno de 21e eeuw.

Aan het begin van het millennium onthulde het merk een horloge met de naam Freak. Je hoeft niet hard naar de Freak te staren om er achter te komen wat er raar aan is – er is geen kroon, geen wijzerplaat en er zijn geen wijzers.

In plaats daarvan hebt u een serie van wielen die de langzame rotatie van een veer vertalen in uren, minuten en seconden – geregeld in een lijn gevolgd door het ronddraaien van het horloge één keer per uur. Toegevoegd een pijlpunt naar het punt die de minuut aangeeft en de andere brede pijl geeft het uur aan. U windt het horloge op door de bovenkant te draaien met de bezel en de tijd wordt ingesteld met de bezel aan de onderkant.

Maar toch, de vreemde look is niet wat de Freak zo belangrijk maakt. Het was het eerste horloge dat een silicium balans voorjaar en een echappement gebruikte.

Silicium presenteerde het antwoord op één van de meest doornige problemen in het horlogemaken – het feit dat metallic onderdelen smering nodig hebben, en smeermiddelen onvermijdelijk zorgen voor verval. Wrijving belemmert ook de precisie waarmee onderdelen worden gemaakt, met nadeel voor de nauwkeurigheid. AbrahamLouis Breguet, peetvader van alle horloges, zei al in de 18e eeuw: ‘Geef mij de perfecte olie, dan geef ik jou het perfecte horloge.’

Veel van de grootste merken gebruiken nu silicium haarspringen, maar dit blijft businesstraveller.nl

controversieel omdat het in tegenspraak zou zijn met de geest van het vakmanschap en de traditie. Toch worden nauwelijks nog horloges met ingewikkelde componenten – die vervangen worden door silicium – gemaakt in ambachtelijke winkels.

Hoofdfoto en onder: Innovision 2 Boven: Freak Wing; n70.164 ulysse-nardin.com

Sinds de lancering van de Freak in 2001 is het ook voor andere merken de standaard geworden om te experimenteren met nieuwe materialen

Ulysse Nardin volgde de Freak op met incrementele verbeteringen, en bereikte een ander oriëntatiepunt bij de Innovision in 2007, die tien high-tech ontwikkelingen samenbracht voor de eerste keer. Nu, een decennium later, gaat het merk verder om de lat hoog te leggen met het concept horloge Innovision 2.

De Dual Constant Escapement – bestaande uit een enkel, flexibel, en zeer ingewikkeld stukje silicium, vertegenwoordigt samen met de lichtgewicht evenwichtige wielen een stap in de vooruitgang.

De laser gesneden glazen ‘hand’, compleet met Blade Runner-achtige neon lichtgevende aspecten, zorgt voor de futuristisch look.

U kunt zich afvragen waarom dit allemaal zo belangrijk is – gezien het natuurlijke verlangen vooruit te gaan. Maar deze horloges hebben met deze concepten de ideeën die zullen doordringen in meer smakelijke ontwerpen, naar verloop van tijd.

Sinds de lancering van de Freak in 2001 is het ook voor andere merken de standaard geworden om te experimenteren met nieuwe materialen. De zoektocht naar de verbeteringen in tijdregistratie is onder andere in beslag genomen door de merken Rolex, Omega, Breitling, Cartier en Patek Philippe.

Onlangs heeft Zenith het Defy Lab aangekondigd. Een horloge dat volle productie zal laten zien volgend jaar, met een enkelvoudige oscillator gemaakt van silicium. Het belooft nauwkeurig te zijn binnen één/tweede seconde in drie dagen (een goede standaard is momenteel ongeveer drie tot vijf seconden per dag).

En alles begon met de Freak, het vreemde horloge van 16 jaar geleden. n Chris Hall is redacteur van SalonQP.com.

OKTOBER 2017

66 I Buy and fly

Nu in de aanbieding tax free op airports wereldwijd

1 3

4

2

5 6

7

8

10

9

1 Lola Rose Curio diamanten armband WAAR? Harrods Gatwick South; €126 BESPAAR €31 lolarose.co.uk 2 Tiffany eau de parfum WAAR? World Duty Free; 50ml €63 BESPAAR €18 worlddutyfree.com worlddutyfree.com 3 Tag Heuer Ladies Link stalen horloge met diamanten details WAAR? Watches of Switzerland Heathrow T3, T4, T5; €1.738,76 BESPAAR €347,75 watches-of-switzerland.co.uk 4 Beats X wireless Bleutooth koptelefoon in blauw WAAR? Dixons Travel; €134 BESPAAR €12,40 dixonstravel.com 5 Mulberry Jump Fringe zwarte dames sneakers WAAR? Mulberry Heathrow T2, T4, T5; €277 BESPAAR €55 mulberry.com 6 Tom Ford Noir Anthracite eau de parfum WAAR? World Duty Free; 100 ml €99,83 BESPAAR €26,53 tomford.com 7 Simon Carter Darwin kristallen kikkers WAAR? World Duty Free Gatwick South; €70,52 BESPAAR €25,39 simonncarter.net 8 Orlebar Brown Hatton jas in het grijs WAAR? Harrods Heathrow T5; €266 BESPAAR €66 orlebarbrown.co.uk 9 Glenlivet Master Distiller’s Reserve Solera Vatted Scotch whiskey WAAR? Selected World Duty Free winkels; €58,11 worlddutyfree.com 10 Reiss Huntington leren rugzak in het zwart WAAR? Reis Heathrow T5, Gatwick South; 225 BESPAAR €56 reiss.com

OKTOBER 2017

businesstraveller.nl

The Art of Taste

by Agus Hermawan

U kunt genieten van zijn Signature Dishes in Business Class van Amsterdam naar Jakarta.

Neem contact op via 020-5502600 of ga naar uw reisagent.

garuda-indonesia.com

EXTRA 3000Miles for

Mede mogelijk gemaakt door:

MEI 2017

businesstraveller.nl