BUSINESS MAGAZINE VOOR MEETINGS INCENTIVES CONGRESSEN EVENTS JAARGANG 13, NUMMER 1, MEI 2017
SAVE THE DATE: MICE EVENT! 29 SEPTEMBER 2017
HOTEL VAN ORANJE, NOORDWIJK
plus
Rio de Janeiro Report 10 x gezond vergaderen Interview Accor & BCD De nieuwste zomerroutes
Waarom Suriname echt op de bucketlist moet...
AMAZONE AVONTUUR MICE0316_Cover.indd 1
17-05-17 17:02
MICE012017_Julian.indd 2
17-05-17 17:12
M!CE Voorwoord & Colofon
Hoofdredacteur: Tijn Kramer
Voorwoord Save the date 29 september
tijn.kramer@travmedia.nl (035-6728848) Redactie, medewerkers en columnisten:
Save the date! Op 29 september gaan we weer los met het leukste event op de agenda: het MICE & Business Travel Event. We hebben een prachtige locatie in Noordwijk: Hotel van Oranje, direct aan de kust, dus een strandwandeling na gedane zaken behoort zeker tot de mogelijkheden! En eind september zou dat zo maar eens een mooie nazomerse dag kunnen zijn. Zakelijk kunt u van ons weer educatie en inspiratie verwachten, zoals gebruikelijk grote netwerkmogelijkheden en gewoon directe ROI op uw komt – als u de tanden erin zet. We zijn er dit jaar vroeg bij met de datum dus schrijf ‘m alvast op. De komende maanden gaan we u uitgebreid vertellen wat er nieuw komt, welke verrassingen in petto liggen en welke tradities we voortzetten…De awards zullen er zeker weer zijn, dat moge duidelijk zijn. De MICE-markt zit in de lift, het is prima tijd om door te pakken. Schrijf de datum op, meld u aan voor onze nieuwe wekelijkse nieuwsbrief op www.micetravel.nl (niet meer, no worries) en we houden u op de hoogte!
Theo de Reus, Belinda Meijers, Sofie Smets, Cathelijn Paling en Roger Schreurs (columnist) Persberichten en informatie: micetravel@travmedia.nl Adres redactie: TRAVel Media MICE Travel. Arendstraat 19, 1223 RE, Hilversum. www.micetravel.nl Vormgeving: Sebastiaan van Apeldoorn en
Tijn.kramer@travmedia.nl
Julian Kersten
Inhoud:
Uitgever/directie: Tom van Apeldoorn Sales & Marketing: Verkoop, inlichtingen over advertentietarieven etc. jan.gorter@travmedia.nl (035-6728855), dennis.ebbers@travmedia.nl (035-6728852) Informatie over het aanleveren van advertentiemateriaal:
Bestemmingen Malta Rio de Janeiro Suriname Aruba
traffic@travmedia.nl (035-6728853)
Feature 10 14 30 36
MICE EVENT 10 x hot & new Tien tips voor healthy meetings
8 20 40
MICE Travel! is een uitgave van TRAVel Media Abonnementsprijzen: 29 euro per jaar (info: micetravel@travmedia.nl) Jaargang 13, nummer 1
Interviews BCD Travel Accor
Hotels 26 34
Armani Hotel Hotelnieuws
24 38
l3
3l
MICE012017_Julian.indd 3
17-05-17 17:12
Alle wegen leiden naar de hoofdstad Valletta Valletta, de hoofdstad van ministaat Malta, biedt ontelbare locaties, zowel indoor als outdoor. Schitterende monumenten, palazzos, indrukwekkende pleinen, tuinen, theaters, musea; allemaal bijzondere locaties die je evenement spectaculair zullen maken. Valletta was niet alleen het centrum van de Johaniter ridders in de 16de eeuw maar heeft sinds die tijd een groot aantal evenementen mogen hosten, zoals the European African summit en dit jaar als voorzitter van de EU. In 2018 volgt een volgend hoogtepunt met Valletta als Culturele Hoofdstad van Europa. Een titel die perfect past bij een van de mooiste hoofdsteden van Europa, die al sinds 1980 een plaats heeft veroverd op de UNESCO Werelderfgoedlijst. www.conventionsmalta.com
MICE012017_Julian.indd 4
info@conventionsmalta.com
www.malta.nl
020 6383271
17-05-17 17:14
M!CE Trends en trips
Nederlands succes bij ICCA Amsterdam stijgt flink in de lijst van populaire congresbestemmingen. Uit de nieuwste ranking van de International Congress and Convention Association (ICCA) blijkt dat Amsterdam gestegen is naar een 7e positie wereldwijd in 2016. In 2015 stond Amsterdam op de 12e plaats. In 2016 registreerde ICCA 144 internationale congressen in de Metropool Amsterdam tegenover 120 congressen in 2015, een stijging van 20 procent. Parijs, Wenen en Barcelona zijn de populairste congresbestemmingen. In vergelijking met andere grote congresbestemmingen presteert Amsterdam goed. Dit is een knappe prestatie aangezien andere Europese bestemmingen en andere Nederlandse steden, zoals Den Haag en Haarlem, ieder jaar extra middelen inzetten voor actieve promotie en acquisitie op de congresmarkt. Amsterdam geeft in verhouding juist weinig uit aan congresmarketing. Dit ondanks dat congressen van groot economisch belang zijn voor de Metropool Amsterdam door bestedingen van congresgangers en banen die gecreëerd worden voor congressen. Frans van der Avert, directeur Amsterdam Marketing: ‘Amsterdam Marketing heeft de afgelopen jaren hard gewerkt de positie van Amsterdam als congresbestemming in stand te houden met een relatief laag budget, zeker als dat wordt vergeleken met de budgetten van andere congressteden nationaal en internationaal. De ICCA ranglijst laat zien dat onze inspanningen resultaat boeken. Iets om trots op te zijn. Sinds dit jaar echter ontvangt Amsterdam Marketing geen subsidie meer voor congresmarketing. Dit stelt ons teleur aangezien onze positie op de ranglijst en de inkomsten voor de stad hierdoor, op lange termijn, kunnen teruglopen. Dit is zorgelijk want Amsterdam is de afgelopen jaren juist goed op weg zich te positioneren als ideale congresstad. Die naam en faam moet wat ons betreft structureel opgebouwd worden samen met onze partners als RAI Amsterdam, de Beurs van Berlage, Westergasfabriek en andere congreslocaties, de hotellerie en culturele instellingen.’
Utrecht
Utrecht klimt 48 plaatsen op de ICCA-congresranglijst en is daarmee in de Top 100 van meest populaire congressteden ter wereld beland. Dit blijk uit de jaarlijkse statistieken die ICCA (International Congress & Convention Association) onlangs bekend maakte. In 2016 zijn er 25 internationale congressen in de stad gehouden die aan hun criteria voldoen. ICCA registreert alleen congressen van verenigingen (associaties) die op regelmatige basis worden georganiseerd, met een minimum van 50 deelnemers en tussen minstens 3 verschillende landen roteren. In totaal zijn er in 2016 in
Utrecht 60 meerdaagse internationale congressen georganiseerd met een economische waarde van meer dan 20 miljoen euro. De groeiende populariteit van Utrecht als congresstad past in de trend van de snel stijgende internationale belangstelling voor de Domstad, die zich snel ontwikkelt tot een slim, groen en gezond stadsgebied dat een gezond stedelijk leven bevordert. De hoge concentratie van kennisinstellingen, in combinatie met een jonge, hoogopgeleide bevolking, een authentieke uitstraling en sfeer en een centrale locatie in het hart van Nederland maken Utrecht tot congresbestemming bij uitstek. ‘De economische waarde van meerdaagse, internationale congressen is hoog, de internationale congresbezoeker spendeert ongeveer 400 euro per dag,’ zegt Hans Sittrop, Manager Utrecht Convention Bureau. ‘In de komende jaren verwachten we een aanzienlijke toename van het aantal nationale en internationale congressen en bij de acquisitie richten wij ons op congressen die passen bij de belangrijkste speerpunten van de stad.’ Om deze groei te kunnen faciliteren, neemt de hotelcapaciteit in de stad met ongeveer 1.000 kamers toe tot meer dan 3.000 hotelkamers. Het Utrecht Convention Bureau (UCB) is onderdeel van Utrecht Marketing en een one-stop shop voor organisatoren van nationale en internationale vergaderingen, congressen en andere zakelijke bijeenkomsten. UCB biedt gratis, onafhankelijk en deskundig advies over de mogelijkheden die Utrecht heeft te bieden voor zakelijke evenementen. Daarnaast informeert het UCB organisatoren van congressen en evenementen ook over marketing en promotie, financiële aspecten of subsidies voor congressen en biedt het ondersteuning voor bidprocedures, site inspecties en FAM-trips.
5l
MICE012017_Julian.indd 5
17-05-17 17:16
M!CE Advertorial Letland
Business meets pleasure in Letland
We noemen: Cesis Concert Hall, geopend in 2014. Cesis is op anderhalf uur rijden van Riga en gevestigd in Gauja National Park. Een van de hoogtepunten is het Cesis middeleeuws kasteel, met een entertainmentprogramma voor groepen. Van middeleeuwse spelen tot -feesten. of neem de Great Amber Concert hall in Liepaja, uit 2016. Je vliegt met airBaltic van Riga naar Liepaja in slechts veertig minuten. Liepaja is een kuststad en staat bekend om haar Art Nouveau architectuur, militaire historie en de stranden. Deze stad heeft naast een vijfsterren hotel verschillende 4- en 3-sterren hotels en een groeiend aantal kwalitatieve restaurants. De Letlanders komen hier graag voor een weekendje weg. Liepaja heeft een eigen universiteit met programma’s in nieuwe media, taal, IT, onderwijs en management in het toerisme, dus veel lokale academici wonen in deze stad.
Op zoek naar een bijzondere zakelijke locatie? Een indrukwekkende stad om te vergaderen met collega’s of zakelijke partners van waar ook ter wereld? Een locatie voor een onvergetelijk congres of bijzondere incentive? Riga, de hoofdstad van Letland, is gelegen tussen de Baltische en Scandinavische buren. En met meer dan 800 jaar geschiedenis is Riga een verrijkend historisch cultureel erfgoed met volop interessante mogelijkheden voor al deze wensen. In termen van vergader- en evenementenlocaties, biedt de stad een mix van historische en
moderne vergaderzalen en congreslocaties. Met meer dan 80 hotels en de beschikbaarheid over 13.000 bedden, is Riga volledig in staat om grote congressen, conferenties en officiële delegaties te hosten. Maar er is meer, veel meer… U kunt natuurlijk ook de bruisende stad verlaten voor de prachtige natuur en buitenlocaties. Naast Riga zijn er ook alternatieve locaties voor het organiseren van een event, in kleine steden, dichtbij de natuur.
Nog meer
Verder is er GORS in Rezekne, een van de grootste steden in het oosten van het land. Een stad met de focus op IT. Of wat te denken van de Dzintari Concert Hall in Jurmala , een strandplek op slechts dertig minuten van Riga. Prachtige stranden, voldoende hotels in alle klasses en een keur aan wellness. Ook kunt u hier uitstekend culinair genieten.
6l
MICE012017_Julian.indd 6
17-05-17 17:17
M!CE Trends en trips
Vaker naar incentivetopper Lapland TUI fly gaat haar aanbod naar Fins Lapland komende winter uitbreiden met een vierde wekelijkse vlucht. De vierde vlucht vanaf Amsterdam naar Kittilä wordt ingezet van 4 februari tot 4 maart 2018. Daarnaast wordt de combinatievlucht Brussel-Amsterdam naar Fins Lapland van vorige winter nu volledig vanaf Amsterdam ingezet. ‘We vergroten komende winter onze capaciteit met 30 procent’, zegt Jacques Crijnen, manager overland van TUI Nederland. ‘Ik had nooit geloofd dat het zo goed zou gaan op Fins Lapland en ook zo snel.’
Capaciteit
De eerste (bestaande) vlucht van TUI fly van Amsterdam naar Kittilä begint komende winter een week eerder dan gebruikelijk; al op 17 december. De tweede vlucht is een combinatievlucht van Kittilä met Ivalo. Op de derde vlucht wordt Kittilä gecombineerd met Kusamo. De nieuwe vierde vlucht naar Kittilä, die 4 februari 2018 van start gaat, omvat vijf vluchten, waarvan één empty leg. Voor alle vluchten is zondag de vliegdag, behalve de combinatievlucht op KittiläKusamo, die op zaterdag vertrekt. Daarnaast heeft TUI fly België komende winter twee vluchten vanaf Brussel naar Fins Lapland.
MICE-markt naar twee miljard Het aantal zakenreizen in Nederland is in drie jaar ruim 2 procent gegroeid. De bestedingen van Nederlandse zakenreizigers bedroegen vorig jaar bijna 6 miljard euro. De waarde van de MICE-markt stijgt naar rond de twee miljard euro. Dat blijkt uit het ContinuZakenreisOnderzoek (CZO) 2016, een grootschalig driejaarlijks consumentenonderzoek van NBTC-NIPO Research naar het zakelijk reisgedrag van Nederlanders. Vorig jaar ondernamen Nederlanders in totaal ruim 8,6 miljoen zakenreizen. Hiervan gingen er circa 4,7 miljoen naar het buitenland, terwijl er 3,9 miljoen meerdaagse zakenreizen in eigen land waren. Dit is een groei van meer dan 2 procent ten opzichte van drie jaar geleden, toen het vorige onderzoek plaatsvond.
Groei
Nederlanders ondernamen vorig jaar meer zakenreizen in Nederland (+4 procent). Gemiddeld wordt zo’n 390 euro per persoon per zakenreis in Nederland uitgegeven. De economische waarde van meerdaagse binnenlandse zakenreizen bedraagt zo’n 1,5 miljard euro, waarvan bijna 690 miljoen afkomstig van zakenreizigers in het MICE-segment.
Buitenland
Ook het aantal buitenlandse zakenreizen is in 2016 toegenomen (+1 procent). Een kwart van alle zakenreizen heeft een MICE-motief. Duitsland blijft de belangrijkste bestemming voor een buitenlandse zakenreis, met ongeveer 1,1 miljoen zakenreizen. België staat met bijna 1 miljoen zakenreizen op twee, gevolgd door Groot-Brittannië op de derde positie (445.000). Gemiddeld wordt voor een buitenlandse zakenreis circa 930 euro per persoon uitgegeven. Dat is in totaal zo’n 4,4 miljard euro, waarvan 1,3 miljard in het MICE-segment.
7l
MICE012017_Julian.indd 7
17-05-17 17:19
M!CE Beurs info
Save the date! Vrijdag 29 september 2017 De MICE & Business Travel Fair! In meer dan tien jaar uitgegroeid tot hĂŠt evenement voor de zakelijke reismarkt. We hebben weer een prachtige locatie waar u als reisprofessional terecht kunt voor educatie, inspiratie en netwerken: Hotel van Oranje in Noordwijk
MICE012017_Julian.indd 8
17-05-17 17:23
Veel meer informatie volgt nog, maar noteer alvast de datum in de agenda: MICE & Business Travel Event 29 september 2017 Hotel van Oranje, Noordwijk www.micetravel.nl
9l
MICE012017_Julian.indd 9
17-05-17 17:23
M!CE Advertorial Malta
AAA: Access All Areas in Malta
Access all areas - door voor Malta als MICE bestemming te kiezen krijg je toegang tot een groot aantal unieke locaties. Op amper drie uur vliegen ligt Malta, het eiland dat zowel de toerist als de congresganger veel te bieden heeft. Zon, een rijke cultuur, uitstekende infrastructuur, gastvrijheid en een heerlijke keuken. Ook niet onbelangrijk: Value for money! Het prijspeil op Malta ligt over het algemeen lager dan in Nederland. Tel daarbij op dat bijna iedereen Engels spreekt en de keuze is snel gemaakt. Malta: klein in oppervlakte, groots in evenementen!
10 redenen om voor Malta te kiezen Eenvoudig bereikbaar, veelzijdig, flexibel en dynamisch: de Maltese eilanden hebben het aantal M.I.C.E.-bezoekers dankzij deze eigenschappen de afgelopen jaren flink zien toenemen. Er zijn talloze redenen waarom de Maltese eilanden ideaal zijn voor het houden van een evenement. Dit zijn wat ons betreft de belangrijkste.
1. Toegang tot alle gebieden
Via één adres: Conventions Malta, de officiële M.I.C.E.- en conventiebureau voor Malta, Gozo en Comino. 10 l
MICE012017_Julian.indd 10
17-05-17 17:23
2. Korte vluchttijden vanuit de belangrijkste Europese steden
Verschillende vliegtuigmaatschappijen onderhouden regelmatige vluchten vanaf de belangrijkste Europese luchthavens naar Malta. De vliegtijd is bijna nooit langer dan drie uur.
3. Gemakkelijk communiceren
Engels is één van de officiële talen van Malta, naast het Maltees, dat onze nationale taal is. Maltees stamt van het zogenaamde Siculo-Arabisch, een Arabisch dialect dat is ontwikkeld op Sicilië. Ongeveer de helft van de woorden stamt van het Italiaans en Siciliaans en zelfs Engelse woorden maken deel uit van het
Maltees. Ook hoor je, dankzij de overheersingen in de geschiedenis, Franse en Spaanse invloeden terug in de taal. Veel lokale ondernemers hebben veel talenkennis en spreken andere Europese en internationale talen.
4. Excellente infrastructuur
Malta heeft de beschikking over 3500 kamers in 15 vijfsterrenhotels, van internationale ketens tot boutique-hotels. De meeste daarvan liggen dicht bij elkaar en zijn bijzonder geschikt voor de ontvangst van grote groepen die over verschillende accommodaties kunnen worden verdeeld. Het aantal bedden in de 40 viersterrenhotels in Malta bedraagt 14.000. Op Malta zijn een aantal conferentiecentra te vinden die in het verleden al talloze internationale evenementen hebben gehuisvest. De centra beschikken alle over technische faciliteiten en kunnen tussen de 2000 en 5000 mensen onderbrengen. Alle vijfsterrenhotels en sommige van de viersterrenhotels beschikken over eigen vergader- en conferentieruimtes. Het unieke landschap en de rijke geschiedenis van Malta garandeert een geweldig décor voor memorabele evenementen. Denk daarbij aan een diner op een middeleeuws dorpsplein of een borrel op een drijvend ponton in de schaduw van Gozo’s Azure Window, of een black-tie receptie in een barok paleis.
5. Korte transfertijden
Het kleine formaat van het eiland werkt in het voordeel van organisatoren, want transfers duren altijd kort – maximaal zo’n 25 minuten. Dit zorgt ervoor dat er geen tijd verloren gaat en het maximale uit het verbijf in Malta kan worden gehaald. De afstand van het vliegveld naar Valetta: 5 kilometer; de afstand van het vliegveld naar Gozo: 30 kilometer)
6. Mild mediterraans klimaat
Met bijna 300 dagen zon per jaar en milde temperaturen in herfst en winter, biedt Malta het hele jaar door veel mogelijkheden.
7. Service voorzieningen
Malta kan putten uit een keur van professionele toeleveranciers die zorgen dat elk evenement slaagt. Met decennialange ervaring met het samenstellen van innovatieve (en vaak zelfs prijswinnende) programma’s, weten DMC’s en de daarmee samenwerkende bedrijven exact wat nodig is om een succesvol evenement te organiseren.
8. Waar voor je geld en tijd
De Maltese eilanden zijn goedkoop vergeleken met omringende Europese buurlanden. Malta heeft zich mede hierom gevestigd als geliefde bestemming voor alle soorten conferenties, evenementen en incentives.
9. EU
Malta is lid van de EU en heeft tevens het Schengen Akkoord ondertekend, 11 l
MICE012017_Julian.indd 11
17-05-17 17:24
M!CE Advertorial Malta
wat maakt dat de douaneformaliteiten zeer efficiënt verlopen. De munteenheid in Malta is de euro.
10. De befaamde gastvrijheid in Malta
Malta is door de eeuwen heen bewoond en bezet geweest door verschillende landen en culturen. De eilandbewoners staan bekend om hun gastvrijheid en zijn er trots op dat ze jouw conferentie, evenement of incentive op hun eiland mogen verwelkomen.
Valletta De 16e eeuwse vestingstad Valletta is de parel van Malta, het hoogtepunt van alle historische locaties op het eiland. Valletta’s prestige werd onlangs op internationaal niveau erkend, door de benoeming tot Europese Culturele Hoofdstad voor 2018 (samen met Leeuwarden). De stad is ook onderdeel van de UNESCO Werelderfgoed lijst. Valletta is het zakelijk centrum van het eiland en de thuisbasis van de meeste overheidskantoren, waaronder die van de minister-president, het Parlement, de Kamer van Koophandel, de centrale bank van Malta, het Maltese beursgebouw en een aantal andere particuliere zakelijke kantoren. In St John’s Co-Kathedraal zijn twee beroemde schilderijen van Caravaggio te bewonderen. Upper Barrakka Gardens is met zijn sensationeel uitzicht op de Grand Harbour één van de vele adembenemende evenementenlocaties in Valletta. Vlakbij de haven ligt het Waterfront of Valletta. Dit mooie gebied biedt een 275 meter lange promenade met veel entertainment en is omringd door zorgvuldig gerestaureerde barokke gebouwen. Casa Rocca Piccola is misschien wel een van de meest charmante paleizen van de hoofdstad. Het is nog altijd particulier eigendom van een Maltese adellijke familie en kan gehuurd worden voor speciale evenementen voor maximaal 40 gasten. De hoofdstad is ook een bruisende, gastronomische metropool, met haar talloze
cafés en restaurants. Veel van deze restaurants hebben lokale gerechten op de kaart staan. De hoofdstad beschikt ook over Malta’s belangrijkste conferentiecentrum, het Mediterranean Conference Centre, dat gehuisvest is in het voormalige ziekenhuis van de ridders van St. John.
Programma ideeën Sport & outdoor activiteiten
De Maltese eilanden bieden volop gelegenheid voor sportievelingen. Zowel amateurs als beroepssporters, zowel binnen als buiten, alles is mogelijk. De sporten zijn onder meer wandelen, golf, abseilen, fietsen, zeilen, zwemmen en andere watersporten. Outdoor sporten zijn geweldig in Malta, speciaal in de wintermaanden als de temperaturen precies goed zijn. En voor de paar da-
gen dat het weer tegenvalt, kunt u in de meeste hotels terecht voor indoorsporten als tennis, golf en squash. Het ruige landschap op de Maltese eilanden is ideaal voor lange wandelingen en fietstochten met de prachtigste vergezichten. Liefhebbers van het onderwaterleven nemen ongetwijfeld liever een duik in de heldere blauwe wateren rond Malta, Gozo en Comino. De overvloed aan riffen, grotten en scheepswrakken maken van Malta één van ‘s werelds favoriete duiklocaties. Het duik- en watersportseizoen is lang en loopt bijna het hele jaar door.
Nightlife
St. Julian’s staat bekend om het bruisende uitgaans- en nachtleven, maar het is niet de enige plek waar je een heerlijke avond kunt beleven. Hippe bars en clubs zijn verspreid over heel Malta; denk eens aan een pool party bij Cafe del Mar bij St. Paul’s Bay.
12 l
MICE012017_Julian.indd 12
17-05-17 17:24
Evenementen
De evenementenkalender van Malta is het hele jaar door goed gevuld en een concert of feest is daarom eenvoudig in een incentive of conferentie-programma in te voegen. Denk bijvoorbeeld aan ‘Notte Bianca’; een jaarlijks terugkerend evenement in de straten van Valletta. Malta heeft een breed scala aan culturele activiteiten te bieden, waaronder theatervoorstellingen, opera’s in Gozo, en internationale sportwedstrijden zoals de Rolex Middellandse Zee-race en de Malta Classic, die jaarlijks plaatsvindt. Alle evenementen op Malta en Gozo zijn te vinden op de MTA’s officiële evenementenkalender: www.visitmalta.com/ en/events
Culinaire activiteiten
Het zal niemand verbazen dat in een land waar eten zo belangrijk is, volop gelegenheid wordt geboden voor culinaire activiteiten. Lokale DMC’s bieden de mogelijkheid kookworkshops te volgen onder leiding van de beste chefkoks van Malta. Veel incentive programma’s maken gebruik van deze unieke gelegenheid om hun gasten van dichtbij kennis te laten maken met de Maltese keuken. Nenu, the Artisan Baker is een recente toevoeging aan de incentive mogelijkheden van Valletta. Het is gehuisvest in een oude bakkerij en laat trots de kunst van het Maltese brood bakken zien. Deze heerlijke winkel is ook een eetcafe en
maakt heerlijke broodjes met de Maltese ftira (typisch Maltees brood) en andere traditionele Maltese gerechten zoals Ross il-Forn (gebakken rijst). Groepen kunnen bij Nenu’s in de leer om zelf Maltees brood te bakken, een leuke en interactieve manier van samenzijn. Verschillende lokale wijnmakers organiseren rondleidingen en wijnproeverijen. Afhankelijk van het seizoen krijgen gasten het hele of gedeeltellijke productieproces te zien. De bevolking van Malta is ook dol op barbecuen, vooral in de zomer. Op verschillende stranden en in parken kan, met toestemming van de lokale autoriteiten een barbecue-feest worden georganiseerd.
13 l
MICE012017_Julian.indd 13
17-05-17 17:24
M!CE Rio de Janeiro
Rio de Janeiro, mice & m ‘Meisje met je lijf van goud, van de zon van Ipanema, je eigen deining, is meer dan een gedicht, het is het mooiste dat ooit aan mijn oog voorbij kwam’. De tekst van ‘Het meisje van Ipenama’ vat in liedvorm het ultieme Rio-gevoel samen. Relaxed, intens prachtig, vriendelijk en de mooiste stad op aarde. Ook op het gebied van zakelijke groepsreizen een genot. Tijn Kramer nam een kijkje.
In Sao Paolo wordt het geld verdiend, en het wordt uitgegeven in Rio, is een veelgehoorde Braziliaanse zin. De reputatie van de stad is mondiaal bekend: een prikkeling der zinnen, een heerlijk oord vol levenslust, stad van de samba en bossanova en enkele van de meest beroemde stranden. En het goede nieuws: het is allemaal waar! Rio de Janeiro is een stad die je eens in je leven gezien moet hebben. Ook zakelijk gezien is het een uitstekende stad om te vertoeven met tophotels, culinaire verwennerij op hoog niveau en een hoog serviceniveau. Brazilië is inmiddels de negende economie van de wereld. Het bevond zich eerst op plek zeven maar de crisis van 2015 heeft wat roet in het eten gegooid. Miljoenen verslindende prestigeprojecten als het WK voetbal (noem het niet in Rio, de wonden zijn nog vers) en de Olympische Spelen hielpen niet de financiële gaten goed te dichten. Maar de stad en het land zijn aan de beterende hand en verdere groei wordt verwacht. Het is daarom een goed moment om te gaan. De real staat wat beter dan een paar jaar geleden en de stad kent nu gemiddeld genomen een iets lager prijspeil dan Nederland, terwijl dit een paar jaar geleden hoger lag. De voordelen van de sportevenementen echter zijn evident: betere infrastructuur en stadsvernieuwing. De airport is significant verbeterd, bepaalde toegangswegen en enkele nieuwe hotels en musea zijn zeker de moeite waard.
STRAND EN REGENWOUD
De economische voorspoed in het achterhoofd, blijft het een heerlijke gedachte dat de cariocas, zoals de inwoners heten, de kleine dingen in het leven toch in de puntjes waarderen en blijven perfectioneren. Een bezoek aan het juiste strand op het juiste moment, dansen op straat met een rietje vol met aguá de coco richting de glimlachende mond, kruidig gegrild vlees eten van de barbecue met familie en vrienden. Het zijn de vreugdedansen van de blijdschap die gepaard gaat met de wetenschap te wonen in een van de mooiste steden ter wereld. Een wit strand voor elke dag, geflankeerd door het vele dikke groen
van het regenwoud dat binnen de stadsgrenzen terug te vinden is. De overdonderende schoonheid van de natuur in een stedelijke omgeving, voor eens niet verknalt maar juist opgewaardeerd door menselijke handen door het te belonen met Cristo Redentor, het icoon van de stad op Corcovado, het boven alles uittorende beroemde Christusbeeld. Wat kunt u derhalve verwachten van een bezoek aan Rio de Janeiro? Uiteraard staat een stadstour op het programma langs de vele namen die u wel kent maar allicht nog niet met eigen ogen gezien hebt. Bij het strand van
14 l
MICE012017_Julian.indd 14
17-05-17 17:27
& maravilhosa Copacabana galmt natuurlijk meteen Barry Manilow door het hoofd en daar kunnen wij helaas niets aan doen. Maar wat blijft is een zes kilometer lang prachtig witstrand die in de mondiale top 10 mag van mooiste stranden ter wereld. Vergaap je, of ga zelf aan de slag, met voetbal of strandvolleybal. Maar wees voorzichtig dat u op het juiste strand komt op de juiste tijd. Want Rio kent vele stranden en een Carioca kiest zijn middagzand zorgvuldig als een Spaanse huisvrouw de ingrediënten voor haar paella. De strandcultuur kent vele pagina’s en zelfs Brazilianen van buiten Rio snappen er maar weinig van. Gaan we naar de kleine golven aan het strand van Flamengo of toch liever naar de surfers van Recreio. Of kiezen we voor het hippe Ipanema of Leblon? Nader onderzoek – a tough job but someone’s got to do it - leert het volgende: Copacabana is voor de toeristen, Arpoador voor surfers en favela-jongeren, onze favoriet Ipanema voor de rijken, en het naastgelegen Leblon voor de megarijken. Barra ligt op een half uur en is voor de voorstedelingen, en Flamengo en Urca zijn minder geliefd, dus laat die maar. Maar het maakt op zich niet veel uit, overal zijn voor een euro of anderhalf ijskoude biertjes (neem Brahma of Antarctica) te koop of je bestelt bij de strandverkopers acai (het oergezonde fruitsapje uit de Amazone), gegrilde kaasstokjes van de meegedragen mini-bbq of gewoon een caipirinha. Je kunt er eens rustig naar kijken en zelf beslissen dan wel moed indrinken of je zelf ook een kleine speedo zwembroek (’sungas’) of flos bikini (‘fio dental’) aan durft. Koop in ieder geval de ook in Nederland populaire Havaianas-slippers. Ze kosten een tiental euro, de helft van de prijs hier.
VERKEERD IMAGO
Van het strand is het niet ver naar Tijuca Park, een onvervalst stukje regenwoud, dat Rio daarmee als wereldstad uniek maakt. Deze groene long geeft de zes
miljoen inwoners van het drukke Rio een bijzondere tropische aanblik. We bezoek de jungle in een jeep voor een stoer uitje dat je niet moet missen. Uiteraard staan ook een bezoek aan Pão de Açúcar (de Suikerberg) en het zelfs voor de grootste atheïst flink imponerende Christusbeeld. Beide wereldberoemde plekken bieden een waanzinnig uitzicht over de stad. Eens te meer wordt duidelijk waar gewerkt wordt, en waar ontspannen. Waar de natuur bewoning toelaat en waar ze geen inmenging duldt. De rijkdom van koloniale architectuur en de harde uitdagingen van de favelas. Nu we het daar toch over hebben. Een tiental favela’s in het stadscentrum zijn de laatste vijf jaar gepacificeerd, zoals ze het daar noemen. Er is niet alleen geld maar ook een politiemacht ingepompt. Dat betekent dat de welstand steeg, de faciliteiten toenamen en de criminaliteit afnam. De eerste dansclubs en B&B’s worden nu geopend in de centraal gelegen favela’s, hoewel nog geen bezoeker
wordt aangeraden op zichzelf te gaan. De favela’s daarbuiten zijn echter nog ver weg van deze mooie toekomst. Maar dat de situatie rondom de veiligheid in Rio wordt overdreven is wel duidelijk. Rio is een stad waar je voorzichtig moet zijn, maar gelijk Amsterdam, New York of Praag. De belangrijkste regel is om eenvoudig gekleed te gaan, dat doet namelijk heel Rio, ook de rijken. Draag geen dure horloges of juwelen, kleed je aan alsof je naar het strand gaat, schuw de slippers en het T-shirt niet en neem geen bakken met geld mee. De kans is groot dat je al snel meeloopt als Carioca zonder lastig gevallen te worden. Het moest even gezegd worden… Terug naar de plezierige kant. Het wit van de stranden, het blauw van de zee, het groen van de jungle. De leukste manier om het Christusbeeld en de stad van boven te zien is echter per helikopter, een wat prijziger maar onvergetelijk
5 business insidertips voor Rio 1) Op grote hoogte dineren? Aprazivel ligt in het hoog gelegen leuke wijkje Santa Teresa. Misschien wel het mooiste uitzicht van de stad met een uitstekende keuken. Reserveer vooraf. 2) Je kunt niet niet naar het strand gaan. Er zijn vele kleine ‘barracas’, stands, die stoelen en parasols verhuren voor nog geen 4 euro persoon. Ze hebben vaak ook drankjes en soms wat te eten. De Barraca do Uruguay in Ipanema is zelfs beroemd, onder meer door een bezoek van TV-chef Anthony Bourdain. De buren van de Brazilanen maken bij stand nummer 80 – zoek naar de Uruguayaanse vlag – heerlijke broodjes gebraden vlees met pittige saus.
3) Souvenirs voor het thuisfront? Havaianas doen het altijd goed, ze zijn goedkoper dan in Nederland. Er zijn winkels in verschillende wijken en anders zijn ze te koop op de airport. Exclusiever is de surfkleding van Osklen, van zeer hoge kwaliteit. Er is een winkel in Ipanema of op de airport. 4) Uit na gedane zaken? Ga naar Lapa, en laat u vooraf adviseren wat nu de hipste clubs zijn om leuk te dansen. Ga niet rondbanjeren in de wijk buiten de gebaande paden. En neem een taxi. 5) Dress to impress? Voor exclusieve horloges en juwelen gaat u naar de beroemde juweliershuis Amsterdam Sauer.
15 l
MICE012017_Julian.indd 15
17-05-17 17:30
M!CE Rio de Janeiro
hoogtepunt. De echte durfals gaan echter paragliden. Het is in Rio heel goed mogelijk met een instructeur vanaf de bergen naar de stad te paragliden om op het strand te landen. Een onvergetelijke ervaring. Kijk eens naar de recente Pixar-topper ‘Rio’ (indien niet bekend, vraag maar aan wat kinderen) die overigens best een heel leuk beeld geeft van de stad om voor vertrek in de stemming te komen. Ook leuk zijn de wijken die minder voor de hand liggen en juist wat verder van het strand. In Lapa en Santa Teresa komen we juist de smalle straatjes met kinderkopjes tegen, volop authentieke restaurantjes en kleine barretjes voor een kop koffie en een pasteitje.
PELE EN GARRINCHA
Een ander vast onderdeel van elke vakantie heeft uiteraard te maken met de levende soundrack die Rio van zichzelf is. Muziek is nooit ver weg en zit de Carioca in het bloed. De stad kent vele stijlen maar staat beroemd om samba, choro en bossa nova. Laat u niet verwarren
door het op zich zeer fraaie ‘garote de ipanema’ dat in liften en hotelbars over de hele wereld is grijsgedraaid als ‘The girl from Ipanema’. Nee, Braziliaanse muziek beklijft, zweept op, zet aan tot enorme blijdschap, ingehouden triestheid, extase of een tikje melancholie. Ga niet naar toeristische sambashows maar duik de wijk Lapa in voor lange ritmische nachten in een van de zwoele clubs of bezoek in de maanden voorafgaand aan Carnaval een van de sambascholen voor de meer authentieke ervaringen. Het Carnaval is natuurlijk een bucketlist ervaring voor velen maar houd er rekening mee dat de prijzen flink stijgen in die periode. En dan is er nog futebol, nog zo’n Braziliaanse religie. Een bezoek aan het legendarische stadion Maracanã mag uiteraard niet ontbreken, hoewel het stadion op dit moment tot schande van de stad gesloten is rondom een juridisch conflict. Maar het zal een kwestie van tijd zijn alvorens de heilige grond van het Braziliaanse voetbal, betreden door Pele en de veel geliefdere Garrincha,
weer open gaat. Pak als het even kan een wedstrijdje mee. De teams uit Rio zelf zijn altijd extra de moeite waard. Botofogo, Vasco da Gama en vooral een derby tussen aartsrivalen Flamengo en Fluminense vormen ook voor de sportleek een interessante kijk op het Braziliaanse leven van alledag.
SWINGEND
Utile Dulci noemen de Romeinen het, het nuttige met het aangename combineren. De Cariocas hebben het tot in de perfectie overgenomen. Het is eigenlijk een klein wonder dat er wekelijks niet veel meer vluchten vanuit Europa richting de Suikerberg vliegen. Zelfs met haar fantastische swingende imago is Rio lange tijd een beetje door toeristen onderschat of abusievelijk gezien als gevaarlijke bestemming. Met een lichte overdrijving, maar wie niet met een grote telelens op de buik, de portefeuille losjes in de achterzak de favela’s induikt heeft niet zo heel veel te vrezen. Taxi’s zijn spotgoedkoop en de meeste inwoners hartelijk en gastvrij. Geregelde Riogangers merken dat de stad wat duurder aan het worden is, maar value for money is nog steeds sky high voor wie het een beetje slim aanpakt.
Bike & Business in Rio Een van de leukste manieren om meer van Rio te zien is – Nederlands als we zijn – per fiets. En dat kan zelfs in eigen taal! De twee landgenoten Philip en Jan Willem verzorgen korte of langere fietstochten door de stad, net als begeleide wandeltochten door de favela. Die fietstocht bleek een erg leuke ervaring, en over grotendeels afgesloten fietspaden, en gaf een unieke blik op het dagelijks leven van de stad. Zij hebben hun journalistieke bestaan voor een deel omgeruild om fietstochten op te zetten in de stad. Gezamenlijk schreven Philip en Jan Willem ook een gids voor Nederlandse ondernemers over hoe zaken te doen in Brazilië. Zie www.riobybike.com
MICE012017_Julian.indd 16
17-05-17 17:32
GOEDE HOTELS, HEMELSE STEAKS
Rio de Janeiro kent uitstekende mogelijkheden om op elk niveau heerlijk te eten. Wat betreft eten is Rio een walhalla voor carnivoor en visliefhebber. Toch is hét meest beroemde gerecht van het land de feijoada, een zwarte bonenstoofpot gevuld met allerlei soorten vlees en de nodige bijgerechten als rijst en cassave. De reisgidsjes vertellen keurig dat Brazilianen deze standaard op zaterdag eten. Navraag leert dat ook veel cariocas op zaterdag liever de barbecue met grote hompen steak aanvuren dan traditiebewust rijst en bonen weg te prikken. Maar toch, wie het mee wil maken: het mooiste adres voor het nationale gerecht is Confeitaria Colombo is de wijk Centro. Centro is de wijk van het zakenleven en druk tijdens werkuren en uitgestorven erbuiten. Maar plan een bezoek aan dit restaurant zeker in, het ademt historische charme en de wijk kent duidelijke Parijse invloeden en vormt het begin van de stad Rio. Maar onze voorkeur gaat toch uit naar de beroemde churrascerias, waar je zoveel gegrild vlees mag eten als je wil tegen een vaste prijs. Dit wordt aan grote spiesen aan tafel geserveerd. Bij Fogo da Chao, aan het meer nabij de wijk Botofogo, doen we ons tegoed aan vele
vleesjes die vanaf spiesen aan tafel komen. Handig is het stopbordje rood als je even pas op de plaats moet maken (het is all u can eat) of groen als er nog meer gegrilde heerlijkheid kan komen. Neem de tijd, skip ontbijt: een topervaring. Andere culinaire aanraders zijn de picanha, gerilde biefstuk en kruiden en de beroemde pasteis, pasteitjes van bladerdeeg gevuld met kaas of vlees. De allermooiste plek om deze te nuttigen: bar Urca! Samen met de cariocas aan de rand van het meer, met een grote fles koud bier, op een muurtje je tegoed doen aan de geneugten van het leven. Back to Business. Waar slapen we eigenlijk? Het Amstel, Rotz en Savoy van Rio is het Copacabana Palace. Gelegen aan het strand is dit paleishotel het adres voor adel, rijkdom en VIPS. Maar peperduur en de achterliggende wijk is niet zo leuk als Ipenama. Niet dat je mag klagen als je in een van de vele zakenhotels aan de ‘Copa’ slaapt. Toch kiezen we voor stedelijk genot voor Ipanema. Een hippe, luxe wijk met volop winkeltjes en eettentjes en stapplekken. Ipanema Sol is onze keuze, een fijn viersterrenhotel met uitzicht op het strand en een heerlijke rooftop-zwembadje & bar. Op een half uur gelegen van de stad is de wijk
KLM onderhoudt vluchten per 787-Dreamliner direct op Rio de Janeiro. Wij vlogen met Economy Comfort op de heenweg, een extra die de kosten waard zijn. Het is ongeveer 11-12 uur vliegen. Het uitstekende startpunt om je huiswerk vooraf te doen is de website van het Rio Convention en Visitors Bureau: www.riocvb.com. br. Regel vooraf een airporttransfer, de meeste hotels voorzien hierin. Taxi’s zijn goedkoop maar let wel dat de meter aangaat of spreek een prijs af voorafgaand aan de rit.
Barra, waar veel grotere hotels zijn gelegen waar ook veel zakelijke congresssen worden gehouden. Een aanrader ter plekke is het zeer goed uitgeruste Windsor Marapendi. Wie kans wil maken op een ontmoeting met supermoddelen als Gisele Bundchen moet echter naar het Fasano hotel, het meest trendy van de stad. Rio. Het zijn maar drie letters die bibliotheken vol aan associaties oproepen. Het Rio van strand, samba en voetbal. Van bossa nova. Van meezingliedjes en supermodellen, van die mooie vlag en het imposante Christusbeeld. Een van de allermooiste steden op aarde, met legendarische stranden, die je eigenlijk een keer gezien moet hebben. Een wereldstad met alles wat daarbij hoort, maar die wel de kwaliteit van het leven boven alles stelt. Rio, drie letters voor de meest wonderbaarlijke stad.
17 l
MICE012017_Julian.indd 17
17-05-17 17:33
M!CE Advertorial Kroatië
Van historische steden tot prachtige kusten Kroatië: divers, uniek en veelzijdig Kroatië heeft de laatste jaren meer en meer naam gemaakt als veelzijdige MICEbestemming. De luchtverbindingen zijn beter dan ooit, de kennis ter plekke is van hoge kwaliteit, en op alle fronten weet het de zakelijke bezoeker te overtuigen. We staan graag stil bij twee hoogtepunten uit een zeer divers land: het historische Zagreb en de schitterende Dalmatische kust.
Historische charme: Zagreb Zagreb is de hoofdstad en de grootste stad van de Republiek Kroatië. Het is een kleine metropolis met een bijzonder vleugje stedelijke charme. De architectuur bevat er elementen van nieuw-historisme en art nouveau. Het is het culturele, wetenschappelijke, economische, politieke en administratieve centrum en de thuisbasis van het Kroatische parlement, de regering en de president. Deze heerlijke stad kent vele contrasten. Het is een stad die tegelijk jong en oud is, die heel zakelijk aanvoelt in de ochtend, maar waar ’s avonds toch een ontspannen en leuke sfeer heerst. In het verle-
MICE012017_Julian.indd 18
den werd deze levendige en charmante stad vaak over het hoofd gezien door mensen die naar Kroatië kwamen, maar nu kan Zagreb op voldoende belangstelling rekenen dankzij een rijk stedelijk aanbod dat cultuur, kunst, muziek, theater, architectuur en gastronomie omvat.
Zakelijk overnachten
De keuze aan goede hotels is ruim in Zagreb, voor elk budget. Het Esplanade Zagreb Hotel (5*) werd in 1925 gebouwd om passagiers van de beroemde Orient Express een luxeverblijf te kunnen aanbieden. Het hotel ligt dicht bij alle culturele, historische en recreatieve attracties.
DoubleTree by Hilton Zagreb (4*) ligt in het zaken- en winkeldistrict Green Gold, op twee kilometer van historische attracties en op 20 minuten van de luchthaven Pleso. Verder zijn er Sheraton Zagreb Hotel (5*) en Westin Zagreb (5*) ligt in het stadscentrum en heel dicht bij de belangrijkste attracties van Zagreb: het Museum Mimara, het Kroatische Nationale Theater en andere musea en restaurants. Het biedt een ruime waaier aan faciliteiten en trekt daarom zowel zakelijke gasten als toeristen aan. Zagreb is een authentieke year round bestemming. Elk moment van het jaar is geschikt voor een bezoek aan Zagreb, maar het begin van de lente met aangename temperaturen en wat minder kans op regen is de beste periode. In de win-
17-05-17 17:35
ter zakken de temperaturen tot net onder het vriespunt en de gemiddelde maximumtemperatuur in de winter blijft doorgaans onder de acht graden. Het sneeuwt regelmatig in Zagreb en de sneeuw kan een pittoresk decor vormen tijdens de sightseeing. Ook culinair staat de stad hoog aangeschreven. Door de geografische ligging van de stad worden de gerechten van Zagreb gekenmerkt door een intrigerende mix van stedelijke en landelijke keukens. Zagreb wordt omgeven door een weelderig platteland dat de stad al eeuwenlang voedt door deze te voorzien van uitstekende natuurlijke en verse ingrediënten. Aangezien Zagreb op slechts een paar uur van de Adriatische kust ligt, biedt de stad ook een uitgebreide selectie zeevruchten. Sommige van de beste restaurants van Kroatië vind je in Zagreb, zoals Zinfandel’s, Bistro Apetit, Dubravkin put, Mano and Okrugljak. Uiteraard is er ook van alles te doen voor zakelijke bezoeken en is er volop professioanle ondersteuning om elke reis tot een onvergetelijk succes te maken. Zagreb beschikt over een rijk cultureel leven dankzij 30 actieve theaters, 30 musea, heel wat galerijen en tal van festivals.
Overdonderend mooi Dalmatië Of denk eens aan Dalmatië, desnoods in combinatie met Zagreb. Dalmatië is een streek langs de oostkust van de Adriatische Zee, voornamelijk gekenmerkt door een kustgebied met baaien, afgelegen stranden, eilandjes en inhammen. Deze streek staat ook bekend om zijn warme zee, pittoreske landschap, rijke geschiedenis en mooie eilanden. Het is de perfecte bestemming voor zowel buitenactiviteiten als culturele uitstappen. Dalmatië telt vier regio’s: Zadar, Šibenik, Split en Dubrovnik. Dubrovnik, centraal gelegen in het meest zuidelijke deel van Dalmatië, is de beroemdste hotspot en staat bekend als één van de mooiste, ommuurde steden ter wereld. De adembenemende oude stad, die voorbehouden is voor voetgangers, wordt beschouwd als een hoogtepunt van elke reis naar Kroatië. De stad prijkt op de Werelderfgoedlijst van UNESCO en benadrukt de natuurlijke
schoonheid en het rijke erfgoed van Kroatië. Dubrovnik is een enorm populaire stad, maar mei/juni en september/oktober zijn iets rustigere periodes voor wie dat verkiest. Tijdens het hoogseizoen trekt het populaire Zomerfestival van Dubrovnik altijd een heleboel volk en dat zorgt voor een bruisend nachtleven. De nabijgelegen eilanden Lokrum en de Elafieten zijn ideaal voor een daguitstap: het eiland Lokrum is bezaaid met dennen en vormt de ideale plek voor een ontspannend dagje zonnebaden op het strand of voor een bezoek aan de botanische tuin of de ruïnes van een klooster. Lokrum is het beruchte eiland waar Richard Leeuwenhart schipbreuk leed. De Elafieten-eilanden behoren tot de mooiste en meest ongerepte eilanden in de Adriatische Zee. Korčula wordt vaak beschouwd als een soort van mini-Dubrovnik vanwege de gelijkaardige (maar wel veel kleinere) goed bewaarde Oude Stad en een aantal bezienswaardigheden. Deze stad staat bekend om de “moreška”, een opvallende zwaarddans. Korčula is ook de geboorteplaats van ontdekkingsreiziger Marco Polo.
Culinair genieten Gelegen aan de middellandse zee zal het niet vreemd zujn welke culinaire invloeden u kunt verwachten. De keuken springt gul om met olijfolie, look en een heleboel kruiden en specerijen. Ze omvat ook tal van specialiteiten met zeevruchten (inktvis, zeekat, octopus, garnalen en kreeft om er maar enkele te noemen) die op uiteenlopende manieren bereid worden. Het enige waarvan Dalmatiërs nog meer houden dan van vis en zeevruchten is vlees. En dan vooral lamsvlees, bereid op een traditionele manier, zoals in de beroemde peka (een
methode waarbij het vlees onder een deksel gebakken wordt). Wijnen zoals Babić, Dingač, Plavac, Pošip, Prosecco en verschillende likeuren (waaronder de beroemde Maraschino uit Zadar) behoren tot de beste ter wereld.
Om te doen De Kroatische kust is een paradijs voor zeilers en duikers. De eilanden spreken tot de verbeelding van alle zeilfanaten en bieden uiteenlopende ervaringen, van heel ontspannende tot flink uitdagende tochten. Met zijn vier nationale parken (Krka, de Kornaten, Paklenica, Mljet) en vijf natuurparken (Biokovo, Telašćica, Velebit, het Vrana-meer, de Lastovo-archipel) is Dalmatië een perfecte bestemming voor natuurliefhebbers. Van de Velebit- en Biokovo-bergen over het rustige en ongerepte eiland Mljet tot de verbluffende waterval Skradinski buk in de Krka-rivier: hier vindt iedereen een bestemming naar zijn gading. Dalmatië is ook een ideale bestemming voor wie op zoek is naar een adrenalinestoot. Avontuurlijke opties zijn: de schitterende onderwaterwereld ontdekken met antieke scheepswrakken en ondergrondse grotten, raften op de Cetina-rivier en door de kloof van de Zrmanja-rivier of paragliding in het natuurpark Biokovo, één van de opwindendste sites voor paragliding in Kroatië. Uiteraard zijn er nog vele andere mogelijkheden om elke groepsreis tot een groot succes te maken. Overnachten is daarbij geen probleem, de kust beschikt over vele prachtige hotels, voor elk budget, met een overdaad aan goede meetingzalen.
19 l
MICE012017_Julian.indd 19
17-05-17 17:35
M!CE Hot & new
Nieuwe zomerroutes: van Albanië tot Zürich Een horizon aan mogelijkheden De zomer komt eraan, en dat betekent zoals bekend ook een verandering van de gastenlijst op de airports. Welke routes komen erbij, wie zet een ander toestel in en welke frequenties veranderen? MICE Travel kijkt naar de leukste noviteiten.
Europa: heel erg veel nieuw Volop nieuwe routes binnen Europa. Met de Spaanse lowcoster kunt u allang naar veel meer plekken dan sec in Spanje. Deze lente voegt Vueling Florence, Manchester of Fuerteventura toe. EasyJet heeft Budapest en Alicante toegevoegd. Lufthansa-dochter Eurowings gaat zes keer per week naar München, met een A320 (elke dag, behalve zaterdag). Deze hub gaat Transavia net sluiten maar er zijn voldoende nieuwe bestemmingen bij de groene KLM-dochter. Dat zijn Zurich, Helsinki, München, Ljubljana, Almeria, Sofia, Tirana, Katowice, Belgrado, Reus en Comiso. Ook KLM heeft volop nieuws in Europa. De airline vliegt naar Gdansk, aan de Baltische Zee en de grootste havenstad van Polen. Dit levert veel zakelijke bedrijvigheid op. Na Warschau en Krakau wordt Gdansk de derde Poolse bestemming van KLM met een rechtstreekse vlucht vanuit Amsterdam. Graz, de tweede stad van Oostenrijk, is eveneens nieuw. Een mooie nieuwkomer voor KLM is ook wijnstad Porto, een architectonisch plaatje. Het recent goed opgeknapte Malaga, gelegen aan de Costa del Sol, is natuurlijk een oude bekende. Ook Ryanair gaat deze stad aanvliegen. Havenstad Split is de belangrijkste handelsplek in zuidelijk
Kroatië. De belangrijkste economische activiteit in Split is het toerisme. Daarnaast zijn visserij, wijnbouw en chemische industrie belangrijk. Op de Italiaanse eilanden gaat KLM Cagliari en Catania aanvliegen. Lowcoster Norwegian vliegt twee keer extra op Stockholm, dan acht keer per week. Het Griekse Aegean Airlines gaat dagelijks naar Athene,
dus twee vluchten extra. Van daaruit biedt de airline een ruim netwerk in de regio en binnen Griekenland.
20 l
MICE012017_Julian.indd 20
17-05-17 17:42
Afrika: eindelijk direct naar Windhoek Met name KLM heeft fors ingezet op Afrika. De vluchten naar Freetown en Monrovia worden uitgevoerd met een Airbus 330-200 waar plaats is voor 267 passagiers. Vlucht KL0511 vertrekt op woensdag, vrijdag en zondag om 14.35 uur vanaf Amsterdam en komt om 19.30 uur (lokale tijd) aan in Freetown. Na een korte tussenstop, wordt de vlucht om 20.40 uur (lokale tijd) vervolgd naar Monrovia en komt daar om 21.55 uur (lokale tijd) aan. De terugvlucht vertrekt aansluitend om 23.20 uur vanuit Monrovia (lokale tijd) en komt om 8.10 uur (lokale tijd) aan in Amsterdam. KLM vliegt in zomer 2017 ook op Windhoek (Namibië), Luanda (Angola), Johannesburg en Kaapstad (Zuid Afrika), Nairobi (Kenya), Kilimanjaro en Dar es Salaam (Tanzania), Entebbe (Oeganda), Kigali (Rwanda), Lagos (Nigeria) en Accra (Ghana).
Amerika: Dallas en dagelijks Mexico-stad American Airlines vliegt naar oliestad Dallas/Fort Worth International airport. De Amerikaanse grootmacht zet haar 767 in en kent de drie bekende klasses. Uiteraard is er vanaf de hub veel doorverkeer mogelijk. KLM gaat drie keer per week op maandag, woensdag en zaterdag vliegen op Minneapolis-St. Paul. De nieuwe KLM vluchten zijn een toevoeging op de drie dagelijkse vluchten tussen Amsterdam en Minneapolis-St. Paul, die uitgevoerd worden door Delta Air Lines, Air France KLM’s Trans-Atlantische joint venture partner. Op haar vlucht naar Colombia heeft KLM Cali vervangen door Cartagena, nog steeds in combi met Bogota. Aeromexico gaat meteen doorpakken met de nieuwe vlucht
tussen Schiphol en Mexico-Stad en gaat de frequentie deze zomer opvoeren naar een dagelijkse vlucht. Daarvoor zet het SkyTeam lid haar nieuwe Dreamliner nog steeds in. TUI fly gaat deze zomer direct vliegen op Paramaribo. Inmiddels bieden de meeste Amerikaanse airlines ook doorverbindingen naar Cuba.
21 l
MICE012017_Julian.indd 21
17-05-17 17:42
M!CE Hot & new
Midden-Oosten: Doha Update Qatar Airways gaat met een nieuw schema tussen Doha en Amsterdam vliegen. Op maandag, woensdag, vrijdag en zondag vertrekt Boeing 777 om 15.10 uur naar Doha. Deze komt om 12.35 uur aan in Amsterdam. Op dinsdag, donderdag en zaterdag is de aankomsttijd 21.00 uur en de vertrektijd 22.35 uur. Qatar Airways is nu de enige optie op een directe vlucht naar haar thuishaven, nu KLM de route heeft stopgezet. Wel is KLM een nieuwe route naar Teheran begonnen. Emirates vliegt vanaf Dubai door Cambodja. Etihad gaat vanaf Abu Dhabi haar Dreamliner inzetten op de doorverbinding naar onder meer Beijing, Seoul en Shanghai, Seoul.
Azië-Pacific: Gloednieuwe A350 en extra Korea China Airlines heeft de eerste A350-900 XWB ingezet op de intercontinentale vlucht tussen Schiphol en Taipei. Daarmee is tussenstop Bangkok komen te vervallen. Korean Air verhoogt deze zomer de frequentie op de route Seoul Incheon – Amsterdam. Uiteindelijk gaat de airline zes keer in de week. Zowel Singapore Airlines als Cathay Pacific hebben flink uitgebreid in hun Aziatische netwerk, met name ook naar Australië en Nieuw-zeeland. Zeer bijzonder is de aankondiging van de nieuwe vlucht van Qantas tussen Londen en Perth: zeventien uur vliegen maar geen tussenstop meer. Wordt verwacht in 2018!
22 l
MICE012017_Julian.indd 22
17-05-17 17:42
M!CE Star Alliance
Jubilerend Star Alliance op naar de volgende twintig jaar Vele hot topics voor airline CEO’s Star Alliance, met 28 leden de grootste luchtvaartalliantie ter wereld, vierde onlangs haar twintigjarig bestaan. MICE Travel was erbij en trok eens wat airline CEO’s aan de mouw over laptopverboden, Alitalia en de toekomst van de luchtvaart.
‘Het wordt een ramp, het gaat airlines heel veel geld kosten.’ Star Alliance topman (voorzitter RvB) en Copa Airlines CEO Pedro Heilbron ziet het dreigende laptop- en elektronicaverbod op vliegreizen tussen de VS en Europa met afschuw tegemoet. De Panamees was daarmee een van de weinigen die tijdens het Star Alliance Event in Frankfurt een uitgesproken mening had. United President Scott Kirby hield de kaken redelijk stijf dicht: ‘We hebben onze informatie, maar totdat er iets bekend wordt gemaakt, doen wij geen uitspraken’, klonk het ietwat cryptisch. Lufthansa woordvoerder Martin Leutke bevestigde desgevraagd ook voorbereidingen te treffen. ‘We zijn professionals en houden met alle scenario’s rekening.’ Ook werd even de interesse van Lufthansa in het noodlijdende Alitalia aangestipt. Veronderstelde interesse, vooral in de Italiaanse media, zo bleek. ‘We hebben het druk genoeg met Brussels Airlines en Airberlin, op dit moment speelt dit niet.’
bod, bijvoorbeeld door het aan- en uitzetten van een laptop bij boarden. Maar het zal zeker heel veel aanpassingen vergen van de airlines. Hoe moet dat bijvoorbeeld op hubs als een deel van de reis het wel mag, en het andere niet…’ De vliegmarkt verandert, zo veel is duidelijk, en niet alleen ten goede. Lufthansa CEO Carsten Spohr heeft gewaarschuwd voor het groeiende protectionisme in de wereld, tijdens het Star Alliance jubileum Event. ‘Niet iedereen wil meer open (lucht)grenzen, er worden hindernissen opgezet. Maar men moet blijven herinneren, wij zijn ‘the good guys’, we brengen mensen samen in de wereld en moeten dat blijven doen.’ Hij zegde dus ook toe zich te blijven inzetten voor het jubilerende Star Alliance. ‘In vergelijking met twintig jaar geleden is er veel veranderd. Toen was KLM de
grote concurrent, nu heb je de Ryanairs et cetera. Hoewel we als Star leden concurrenten zijn – in tegenstelling tot veel joint ventures – is het goed te blijven samenwerken. Hoewel er de laatste jaren de nodige twijfels zijn geuit over het bestaansrecht van de allianties, wilde Spohr daar niets van weten. ‘Jeffrey Goh (CEO Star Alliance) heeft een uitdaging voor zich maar het is goed als we er over twintig jaar nog zijn. Daar roep ik ieder lid toe om zich voor in te zetten.’ Star Alliance gaat zich in de toekomst nadrukkelijker richten op betere klantervaringen en verdere digitalisering van de vliegreis. Eerste tekenen daarvan zijn verbetering van het makkelijker claimen van eventueel misgelopen frequent flyer miles en betere tracking van bagage.
De Panamees Heilbron ziet echter geen directe taak voor Star Alliance om in verweer te komen: ‘Het ligt in eerste instanties bij de airlines zelf en IATA, die hebben het vol op de agenda.’ Wel hoopt hij op creatieve oplossingen in plaats van een verbod dat de airline-industrie en dus ook de Star Leden geen goed zal doen. ‘Hopelijk kan er worden gezocht naar een betere oplossing dan een ver23 l
MICE012017_Julian.indd 23
17-05-17 17:51
M!CE Hotel Armani
Italiaanse perfectie
Hotel Armani Milano
Wat kun je verwachten als je in het hotel slaapt van een van de mode-meesters? Het vijfsterren plus hotel van Giorgio Armani himself – hij woont op een paar honderd meter – is een reis langs stijl en service. Maar voelt het aan als een maatpak? MICE Travel ging kijken in Milaan.
Locatie, locatie, locatie. Armani Hotel Milano ligt in het epicentrum van de mode: de wijk Quadrilatero della Moda. Elk groot en zichzelf respecterend modehuis is te vinden in deze wijk, maar Armani lijkt de dominante kracht met eigen winkels en een zeer serieus te nemen hotel. De prachtige accommodatie is gehuisvest in een gebouw uit de jaren dertig, ontworpen door Enrico Griffini. Waar van buiten de wow-factor nog enigszins ingetoomd is, gaat dit binnenin meteen van start. Via een lift kom je bij de ingetogen receptie op de zesde verdieping. Het is geen feest van name dropping en kijk-mij-eens-in-hetArmani-hotel maar een elegant en stijlvol geheel. Ingetogen ook, met respect voor privacy. De bedoeling is alsof je bij Giorgio Armani zelf thuis bent, en dat lijkt te werken.
vende verdieping. De kamers zijn vanaf een ruime 44 vierkante meter maar wij slapen in een premium room met prachtig balkon. Andere opvallende aspecten. Een interieur van de Armani Home huislijn, een zeer ruime marmeren badkamer met bad en mooie inloopdouche, en uiteraard volop Armani producten. Opgelet: wie de Armani geurtjes en zalfjes (logischerwijs) mee
Met de lift neemt de lifestylemanager ons mee naar de fraaie kamer op de ze24 l
MICE012017_Julian.indd 24
17-05-17 17:51
naar huis wil nemen, wel inpakken, deze zijn met 150 ml net te groot voor carryon. Bijzonder is de iPad waamee echt alles wordt bediend: de gordijnen, het licht en de masterswitch maar ook de deurcamera (een trouvaille, je weet meteen wie er voor je deur staat), de bidrichting naar Mekka, het menu van de spa en de restaurants en room service. En nog veel meer…maar in het bijzonder – want normaal zijn we niet zo’n fan van dit soort devices: het werkt heel simpel en goed. Bravo. Dan mag het zeker. Uiteraard is het verder ook goed toeven in het hotel. De Bamboo bar is zeer stijlvol, met een vleug trendy (een DJ booth) en een vleug klassiek (de zwarte vleugel van Giorgio Armani zelf). Uiteraard is er een indrukwekkende drankenen cocktaillijst. We genieten van de wijn van de maand (een Nero d’Avola) voor tien euro. Voor het dubbele drink je een Brunello de Montepulciano. Het Armani Ristorante kent al twee jaar een Michelinster, en is op jacht naar een tweede. Het biedt een fraaie klassieke (streek) keuken met moderne twists. Zakelijk kun je er klein maar op stand vergaderen en uiteraard na gedane zaken gebruik maken van de imponerende spa. Let wel: deze is op de bovenste ver-
dieping en biedt een prachtig uitzicht over de stad. De zwemkleding mag zeker mee. Je weet van tevoren niet wat een modehuis van een hotel maakt. Maar bij Armani is de missie volledig geslaagd. De vestiging in thuisstad Milaan is slechts een van de twee, de andere staat
in Dubai. Tamelijk zeldzaam en uniek dus. Dat kost wat meer, gelijk hun mode, maar dat zie je er ook aan af. Het antwoord dus: absoluut een verfijn exact zittend maatpak van de hoogste kwaliteit.
25 l
MICE012017_Julian.indd 25
17-05-17 17:54
M!CE Interview BCD
Face to face zal altijd belangrijk blijven De Nederlandse BCD Group, in 1975 opgericht door eigenaar John Fentener van Vlissingen, is actief in meer dan 100 landen met ruim 13.000 medewerkers en een totale omzet van 25,4 miljard dollar. Een van de kroonjuwelen is BCD Travel, de Nederlandse marktleider faciliteert zakenreizen naar alle uithoeken van de wereld. Heinz Jennewein, SVP EMEA BCD Travel, over de allerlaatste trends.
De zakelijke reiswereld is vooral bezig met het topic veiligheid. Ook bij u?
‘Het is de nieuwe realiteit. Het is niet onrealistisch te denken dat er weer wat gebeurt. Waar dan ook. Ook de klant weet dat, die is echt wakker geworden. Het belangrijkste dat bedrijven willen weten, is waar hun reizigers precies zijn, en of ze gezond zijn. Een plan van aanpak is een issue. Een paar jaar geleden werd er voorzichtig over nagedacht, nu moet er een pasklare oplossing zijn. Bedrijven zijn klaar om iets te doen als iemand geen antwoord geeft. Ze zijn voorbereid. We hebben ze daar ook mee geholpen en kunnen daarbij helpen.’
MICE012017_Julian.indd 26
17-05-17 17:58
Wat precies?
‘Als de reis bij ons is geboekt is, is het relatief makkelijk, we kunnen dat gemakkelijk nagaan. We hebben nu ook een service in ons systeem en app dat bedrijven boekingen in het systeem kunnen zetten, ook als deze boekingen niet bij ons zijn gemaakt. Zo krijg je een volledig reisoverzicht. Niet alles kan nog, de trein is helaas nog niet zo ver. Als je in Duitsland een trein boekt kun je op een willekeurige tijd instappen, dan weet niemand wie welke trein wanneer neemt. Dat is een zorg, want er wordt veel met de trein gereisd. Maar er wordt al met al steeds meer inzichtelijk. Maar je hebt nooit 100 procent veiligheid, van airport tot kerstmarkt, pijnlijk maar waar.’
Zien jullie een zeker begrip bij bedrijven dat het helaas een onderdeel van het dagelijks leven is geworden? ‘Ja inderdaad. Na Parijs zagen we reis-
MICE012017_Julian.indd 27
stops voor Parijs en Frankrijk, en daarna werd het steeds minder. Bedrijven moeten toch doorgaan, raken er aan gewend en ze kunnen ook niet anders, soms omdat er gewoon zaken gedaan moeten worden. Maar alles moet nu wel op orde zijn als er wat gebeurt…bedrijven zijn nu ook steeds beter op de hoogte en wij helpen graag.’
Op welke manier?
‘We hebben wereldwijd onze eigen crisis centra om bij te staan, we adviseren vooraf met do’s en don’ts en we houden het reisschema real time up to date. Zo weten we waar de reiziger is. Als er dan iets gebeurt, kunnen wij of de klant snel handelen. Maar alleen als er wat gebeurt, we doen geen preventief risico management als er niets aan de hand is. We volgen de overheden en sommige bedrijven doen hun inschatting over bestemmingen zelf.’
Maar reisadvies is subjectief. Frankrijk vindt Tunesië veiliger dan de Nederlandse overheid…
‘Aan het einde van de dag beslist het bedrijf zelf, wij voorzien informatie maar het blijft hun beslissing. Als we moeten handelen, dan helpen we het bedrijf graag. We hebben al veel repatriëringen gedaan op verzoek van hen.’
Wat brengt de toekomst wat dit betreft?
‘De evolutie gaat hand in hand gaat met de mobiele evolutie. Er is een Facebookfaciliteit: druk op een knop en je laat de wereld weten: Ik ben veilig. En dat gaat allemaal verder. En ik verwacht dat risico voor een deel gewenning wordt. Dus technologie plus gewenning. Er zijn delen in de wereld waar de technologie nog niet zo ver staat, dus vertrouwen we ook nog altijd op ouderwetse SMS-technologie, die komt vaak
17-05-17 17:59
M!CE Interview BCD
28 l
MICE012017_Julian.indd 28
17-05-17 17:59
eerder door als er geen wifi ontvangst of mobiel dataverkeer is.’
Maar wil de zakenreiziger wel continue getrackt worden?
‘Dat is nog niet uitgebalanceerd en vormt een interessante discussie: je kunt niet iedereen de hele tijd volgen. We moeten de reiziger de optie bieden de tracking uit te zetten. Mensen willen ook privacy.’
Op welke manier gaat de zakenreis digitaliseren?
‘Mobiel zal gedeeltelijk de online boeking vervangen. Dat zie je al, zoals het ook gegaan is met de landlijn. En videoconferencing heeft aardige stappen gemaakt, maar zal weinig effect hebben op de reisbudgetten. Interactie tussen mensen is nodig, ik geloof er niet in dat digitale meetings in welke vorm dan ook de menselijke ontmoeting gaan vervangen. Bedrijven willen het misschien wel maar ik geloof er niet zo in. Face to face zal altijd belangrijk blijven.’
En wat betekenen bedrijven als Airbnb en Uber voor de zakenreiziger? ‘We hebben partnerships, ook om de data in het systeem te krijgen. Bedrijven kijken naar de opties maar gaan nog niet volledig overstag en zijn terughoudend. En ook als er andere bedrijven komen, dan zullen we daarmee samenwerken. Maar zeker nu doet Airbnb nog niet veel.’
Toch zijn er duizenden startups en ondernemingen die hetzelfde willen bieden als jullie, inclusief Google. De hele trip in een enkele app. Komt er zware concurrentie? ‘Ja en nee. Bedrijven moeten voorkomen dat iedereen overal boekt en niemand meer weet waar de reiziger is. Daarnaast zijn er ook nog prijsafspraken die niet iedereen kan maken, plus de extra waarde die wij leveren als het gaat om de zakenreis, die vervang je niet zomaar.’
Een nieuwe generatie, de zogeheten millennials, reist inmiddels wel anders… ‘Er is een grote verschuiving gaande. Onze klant was voorheen de travelmana-
ger van een bedrijf, maar dat is compleet voorbij. De daadwerkelijke zakenreiziger is inmiddels net zo belangrijk. Wij moeten ervoor zorgen dat we de daadwerkelijke zakenman of -vrouw kunnen helpen en enthousiasmeren ons te gebruiken. De mobiele app moet goed voor hem/haar zijn, niet voor de travelmanager, de services moeten op hem of haar zijn aangesloten. Het belang van de zakenreiziger is dramatisch belangrijker geworden. Je kunt echt niet meer zeggen: dit is policy van het bedrijf en volg het maar. In de economie van vandaag hebben ze de keuze; de top-down benadering is helemaal weg. De nieuwe generatie wil iets leuks, iets sexy’s, iets wat ze aanspreekt. Je moet het hart winnen van de klant, daar gaat het steeds meer om. Als dat lukt, gaan ze ook niet weg.’
Welke trends zie jij bij airlines?
‘Je zult nog steeds verdere consolidatie en samenwerkingsverbanden zien. Airlines staan onder druk om geld te verdienen dus ze moeten wel. De tarieven zullen zo modulair als mogelijk zijn, dat wordt alleen maar complexer. En dan krijg je straks nog Norwegian als long haul low coster: geen gratis drankjes op een vlucht van twaalf uur! Dat wordt interessant. De ontwikkeling van Economy Comfort is boeiend. Maar de keuze van vele opties bij een vliegreis zal verder groeien, vanuit hun oogpunt logisch want de kans dat je meer boekt dan je nodig hebt, is erg groot.’
Gaat de zakenreiziger voor de voordelige optie of de meest efficiënte?
‘Veel bedrijven staan wat meer toe. Voorheen was het echt economy dat dicteerde. Nu is er wat ruimte gekomen. Het besef groeit: aan het eind van de dag ga je ergens heen om te werken. Dus Economy Comfort komt weer op, ook Business Class. Reizen moeten wel te doen zijn. Het gaat om de totale kostprijs als het ware, niet sec de reisprijs, maar ook de tijdsfactor is ingecalculeerd. Wat kost het me als mijn reiziger erg vermoeid aankomt om 200 euro uit te sparen?’
goed. Vele traditionele airlines zoeken naar antwoorden, maar het goede is nog niet gevonden. Ze presenteren zich als een beetje van alles. Maar uiteindelijk moeten de traditionele maatschappijen zich focussen op de high end high yield top class service. Daar ligt voor hen de toekomst. Maar alles leveren aan iedereen, van lowcost tot Business Class en alles er tussenin. Ik betwijfel het ten zeerste.’
Welke hoteltrends zijn er?
‘Ook hier gaat de consolidatie door. En zeker ook de segmentatie, die is enorm. Vroeger had je vijf merknamen, nu dertig binnen een keten. Het wordt zo op maat gemaakt als maar kan. Hip, longstay, traditioneel, tweeënhalf ster, ultra luxe, budget, noem maar op, ik ben de tel kwijt. De ‘brand variety’ is zo specifiek mogelijk. Meer keuzes, meer te kiezen, zo werkt de wereld.’
Keuzemoeheid ligt op de loer…
‘Het is interessant hoe ver het gaat. De gemiddelde reiziger weet het ook niet meer. Je moet ook niet teveel keuzes geven, je moet weten wat relevant is. Daar denken we goed over na. We zijn geen ticketboekers, maar kenners van de complexiteit van de zakenreis. Uit alle opties distilleren wij wat goed is voor de klant. Dat is bijvoorbeeld ook: er samen met de klant naar streven dat reizigers hun vlucht en hotel samen boeken, en op die manier de travel policy volgen. Zo genieten ze van een aanbod op maat, betere prijzen, en is het een makkelijker om de veiligheid te verbeteren. Dat brengt ons terug bij het begin van dit verhaal: als we weten waar reizigers zich op welk moment bevinden, kunnen we onze klanten helpen hun medewerkers veilig te houden. En dat moet een topprioriteit blijven bij elk bedrijf.’
Hoe staat het met lowcost versus traditionele airlines? ‘Een hoop traditionele carriers liggen onder vuur, lowcosters doen het enorm
29 l
MICE012017_Julian.indd 29
17-05-17 18:02
M!CE Suriname
Suriname: ver van huis en toch zo dichtbij Extra vlucht brengt nieuwe mice-kansen Een incentive voor echte avonturiers lonkt, zo ver en toch zo dichtbij. De jungle, diep in het machtige regenwoud, is overweldigend. Anaconda’s, vuurvliegjes en scheren met koud water. Dit is dus ook Suriname. Een mice-bestemming die veel logischer is dan je zou denken.
Het zo bekende Suriname hangt van clichés aan elkaar, maar die doen het land weinig recht. De werkelijkheid toont zich veel mooier. Een avontuur met brulapen, telefoonbomen, vleermuizen, amandellianen en schitterende veelkleurige vlin-
ders en kikkers? Een ode aan de kunst van het hangmatteren en Parboreren? En waar verlaat je je comfortzone om jezelf te leren kennen in het machtige regenwoud. Vergeet alle clichés, het echte Suriname is zoveel meer….
Het was al gezegd, de jungle doet wat met je. Of de jungle? Het ‘bos’ noemen ze dat hier, maar we zijn ver verwijderd van de Veluwe. Als de Dehavilland Twintotter, een echte bushplane, de wielen neerzet op airstrip van Zorg en Hoop in
30 l
MICE012017_Julian.indd 30
17-05-17 18:04
Paramaribo zijn we terug in de wereld van warm water en wifi. Terug in de comfortzone van de houten stad.
Guns ’n Roses
Axl Rose knalt 24 uur eerder door mijn oortjes. ‘Welcome to the Jungle, we’ve got fun and games.’ En dat klopt. Ik lig in mijn hangmat met uitzicht op de woeste Amazone, een ijskoud blikje Parbobier naast me. Een levenskunst die ze hier hebben beloond met eigen werkwoorden. Het is verdiend. Even eerder ging ik met een korjaal, de langwerpige rivierboot, een stuk stroomopwaarts om me vervolgens in een sula, een stroomversnelling, weer naar ons eiland in het
Jungle Camp van Awarradam te laten drijven. In de stromende regen lig ik in de Gran Rio rivier. Rechts woest groen, links ondoordringbaar groen, ik zwem langs elke willekeurige Vietnam-film van The Deerhunter tot Apocalypse Now. In het water piranha’s, kaaimannen en anaconda’s, maar het kan volgens Elton, de meer dan uitstekende gids, die ook mee is. Ik hoor brulapen en vogels. Dit is geen aan de toerist aangepaste bijna-ervaring, met verdoofd of omhekt wildleven, souvenirwinkel aan het einde van de tour of ander gelogen couleur locale. Dit is ‘the real deal’, wij passen ons aan aan de jungle, niet andersom. De longen van de aarde, met een indiaanse gids,
en de stam der Samarikanen die het gebied bewonen. Diep in het onbarmhartige maar onovertroffen oerwoud. Maar het meest bevreemde in deze speeltuin van moeder natuur: hoewel je in zekere zin niet verder weg van Nederland kunt zijn, spreek hier je hier wel gewoon in je eigen taal. Onwerkelijk.
Eigen benen
Suriname heeft veel om heel veel vakantiegangers het uitstekend naar de zin te maken, zo blijkt al snel. Het is in zekere zin totaal onvoorstelbaar dat de bestemming niet veel groter is op de Nederlandse markt. Je kunt hier bijna iedereen heen sturen. Cultuursnuivers, zonaanbieders, natuurliefhebbers, feestbeesten, gezinnen met kinderen, actieve 50-plussers en iedereen die graag Nederlands spreekt. Een strand is er niet echt, maar als dat een wens is, kun je het combineren met een weekje Curaçao. Maar het is geen must, Suriname kan prima op eigen benen staan. Het is derhalve niet raar dat TUI, marktleider voor vakantie vierend Nederland, de bestemming op de kaart gaat zetten. Met een wekelijkse Dreamliner biedt dat de reiziger vele extra opties om er voordeliger dan ooit te komen. En dus ook de mice-klant, er is nu keuze uit KLM, SLM en TUI fly wat in ieder geval betekent dat de ticketprijs – lang wat aan de hoge kant – omlaag zal gaan. Nieuwe ronde, nieuwe kansen. Elke reis begint met de ‘stad’. Dat is dus Paramaribo, waar de helft van de bevolking woont. De herinneringen aan Neerlands aanwezigheid zijn talrijk. Dat is, het moge inmiddels duidelijk zijn, geen hoofdstuk om trots op te zijn. Suriname was ooit een ongenadig harde landingsplek van uiteindelijk een half miljoen slaven uit West-Afrika. De Zeeuwen verdienden er goed aan, en als we het fraaie ‘Aan de Amsterdamse grachten’ van Wim Sonneveld horen moeten we goed onthouden wie daarvoor de rekening heeft betaald. Maar verwacht geen boosheid en rancune. Aan de hand van Cynthia McLeod, bestseller-auteur (Hoe duur was de suiker) en kleurrijk vertelster, worden we meegenomen langs de historie van de stad en het land. We leren over de vele immigrantenstromen want na de slaven kwamen de contractarbeiders uit vele delen van de wereld. Het maakt Suriname tot ‘moksi’, een 31 l
MICE012017_Julian.indd 31
17-05-17 18:05
mengelmoes van achtergronden, met Hindoestanen, Creolen, Chinezen, Portugese joden, indianen, Javanen en Bakra’s (blanken, geen scheldwoord). De lokale bevolking blijkt ongeacht huidskleur en achtergrond oprecht vriendelijk. Vrolijk, vriendelijk maar ook professioneel. Een niet te onderschatten unique selling point. Zo leer je al snel dat Suriname veel meer dan de cliché-cocktail zoals we die in Nederland kennen. Die van typetjes als Tante Es, roti en pom, mierzoete Fernandes-drankjes en wat voetballers. Suriname is waarschijnlijk het meest onderschatte Nederlandstalige vakantieland. Het moet een kwestie van tijd zijn voordat dat gaat veranderen.
Ontdekkingsreis met machete Terug naar het avontuur. Gids Hendrik Brunswijk slaat met zijn machete de
dichte begroeiing weg. Op onze wandeling door de jungle maken we kennis met de rijke flora en fauna van moeder natuur. Schorpioenen, slangen en wat te denken van de odontomachus, de wetenschappelijke benaming van de ‘rocket ant’, dat alweer lekker Hollywood klinkt. En terecht, de giftige vleesetende mier is grootste miersoort op aarde en is zo’n tien centimeter lang. Afijn, die zie je niet in de Beekse Bergen. Maar onder kundige begeleiding van de lokale gidsen gaat er een wereld voor je open. We Freekvonken urenlang vol bewondering in onze met liters deet gedrenkte junglekledij. Het oerwoud is een openslaand jongensboek uit vervlogen tijden. Badend in het zweet, tussen de tropische buien door, langs karige dorpen vol hartelijkheid, dwars door de grootste jungle ter wereld overkomt je als reiziger nog veel meer dan bij de Afrikaanse safari een machtig gevoel waarin jij de ontdekkingsreiziger bent in je eigen Polygoonjournaal.
Suriname
Het is toch vreemd. Suriname is Nederlandstalig, kent goed weer, directe vluchten en een veelzijdige en betere keuken dan in grote delen van de Cariben. Hoewel er dan wel geen stranden van naam zijn, is er toch een grote mate van onbekendheid bij de Nederlandse consument. We kunnen soebatten over de politieke wenselijkheid en werkelijkheid maar dat geldt voor heel veel bestemmingen die wel volop op de reisradar pieken. Het moet een kwestie van
tijd zijn voordat de grote reisbladen uit de VS het land ontdekken als zeer bijzondere bestemmingen, zonder de massa’s die gebaande paden volgen. Want Suriname is boven alles authentiek. Laten we de opsomming maken. De binnenstad van Paramaribo staat – ook niet echt bekend – op de werelderfgoedlijst van UNESCO! De houten huizen doen je in New Orleans wanen, die ook daadwerkelijk als voorbeeld hebben gediend. Het historische Fort Zeelandia is een must met een soms gitzwarte geschiedenis. Aan ‘De waterkant’, aan de Suriname Rivier, kom je om samen te eten en drinken met de locals. Doe eens een rondje want het is er sportgoedkoop, ook een argument dat onderhuids wel voor veel Nederlanders aantrekkelijk is. Veel te grote maaltijden met Surinaamse heerlijkheden en een drankje? Reken zo vijf à zes euro. De keuken, met al haar multiculturele invloeden, is uiteraard niet onbekend bij bezoekers uit het koude Nederland. Het leukste zijn uiteraard de charmante en gezellige eettentjes maar natuurlijk kun je ook zakelijk en op stand dineren, als daar de gelegenheid voor vraagt. De namen om te onthouden zijn dan Spice Quest, Royal Restaurant en Garden of Eden. Een biertje of ouderwets stappen? Ga je gang, tot diep in de nacht. Sportwedstrijdje? Een kaartje voor het voetbal kost nog geen twee euro en als je met de hoofdcoach van Walking Boys Company, de koploper, wilt babbelen, loop je gewoon even naar hem toe in het Andre Kamperveen stadion. Ladies be shopping? Het is geen
32 l
MICE012017_Julian.indd 32
17-05-17 18:07
NYC, maar het aanbod doet niet onder voor elders in de Cariben. Braziliaans goud is goedkoop, de markten kleurrijk en fotogeniek en als je een echte ‘origichinees’ T-shirtje wil van Levi’s of Adidas kan dat ook voor een habbekrats. De hoofdstad telt zo’n 25 hotels van basic
tot luxe. Torarica is als sinds jaar en dag hét hotel van de stad en zonder meer een gezellige aanrader met een groot zwembad, een gezellige bar, wat meetingzalen en prima kamers. Wie nog een sterretje erbij wil kan in het Royal Torarica slapen. Even buiten het centrum is hun Eco Resort, aan de rivier. Ook het Amerikaanse Marriott en Wyndham zijn inmiddels in de stad te vinden. Een bezoek aan Paramaribo kan echter niet los gezien worden van een excursie (of overnachting) naar de plantages. Boottaxi’s brengen je in luttele minuten naar Nieuw-Amsterdam, Rust & Werk of Frederiksdorp, waar we ook overnachten. Het zijn de herinneringen aan een wrede geschiedenis, die we in ieder geval op ons netvlies moeten hebben staan. Anno 2017 is alles gelukkig anders. Nu is Frederiksdorp een mooi resort waar je boetiekhotelachtig overnacht of heerlijk aan het zwembad luiert.
MICE012017_Julian.indd 33
Maar nog even terug naar de jungle, we kunnen het niet laten. Wie een mooie tussenoplossing zoekt voor comfort en toch het grote junglegevoel kan goed terecht in het Anaula Nature Resort, dat ook per bus bereikbaar is en dus meer betaalbaar voor een groep. Een mooi resort met prachtige luxe hutten op palen aan de rivier. Een lekker zwembad erbij, een goede keuken en oh ja, wifi. Suriname is een bestemming voor vele doelgroepen. Op de meest verwende strandgangers na, is het een land voor jong en oud. In Anwarradam zag ik kwieke vijftigers en zestigers uit Nederland. Het is ook een heerlijke bestemming voor actieve wandelaars. Natuurliefhebbers, of dat nu een loom vaartochtje over de rivier is, of al swingend als Rambo langs lianen, komen ook aan hun trekken. Je kunt het eigenlijk zo relaxed of inspannend maken als je zelf wil. En er zijn voldoende DMC’s die je daar graag bij helpen.
17-05-17 18:08
M!CE Interview
‘Onze hotels gaan drastisch anders gebruikt worden’ Millennials, Planet 21, technology, luxury... Accor is flink aan het vernieuwen. Zo nam de Franse hotelketen de luxe brands Fairmont, Raffles en Swissôtel over, wordt er een nieuw hospitality concept gelanceerd en staat duurzaamheid steeds hoger op de agenda. Sofie Smets blikt terug, en vooruit, met Denys Sappey, COO AccorHotels Benelux.
AccorHotels telt nu 4100 hotels in 95 landen, van ibis budget tot Sofitel Legend the Grand. Met de overname van FRHI Hotels & Resorts (FRHI), en dus de toonaangevende merken Fairmont, Raffles en Swissôtel, krijgt de hotelgroep een kans om zichzelf ook op de luxueuze kaart te zetten. Sappey: ‘Het geeft ons wereldwijd de geloofwaardigheid als globale ondernemer in het luxueuze segment. Daarom hebben we ook Chris Cahill aangesteld als CEO van de luxe brands, met een team daaromheen.’ In 2016 heeft de keten 81.000 kamers in 350 hotels toegevoegd aan het portfolio. Aan een tempo van één nieuw hotel per 36 uur was 2016 opnieuw een recordjaar in de ontwikkeling van nieuwe hotels. Naast de versnelling van de groei in het luxe hotelsegment, wordt er ook geïnvesteerd in het resortsegment, onder andere met een strategische samenwerking met Rixos Hotels. Door de nieuwe samenwerking voegt AccorHotels 15 iconische hotels toe aan het netwerk. Alle hotels zijn gelegen in de premium resort markten: Turkije, de Verenigde Arabische Emiraten, Egypte, Rusland en Europa.
Open huis
Maar het meest trots lijkt Sappey nog wel over het nieuwe merk Jo&Joe. Dit nieuwe ‘Open-Huis’-concept is een combinatie van een hotel, hostel en vakantiewoning. ‘Ideaal voor de millenial. Dit is de doelgroep van morgen. Een doelgroep die een andere – minder traditio-
MICE012017_Julian.indd 34
17-05-17 18:09
nele – vorm van hospitality verwacht. Dit is een trend die we al jaren observeren.’ Maar wat wil die ‘millenial’ dan eigenlijk? Volgens Sappey zijn dat gezamenlijke ruimtes waar zij informatie en ervaringen kunnen uitwisselen, per persoon niet duurder dan 25 euro en een plek waar ze samenkomen met de locals. ‘Dit publiek groeit met meer dan dertig procent per jaar. En dit zijn niet alleen de standaard backpackers. Denk ook gewoon aan de digital nomads en de actieve zakenreiziger.’ De eerste Jo&Joe opent eind mei haar eerste locatie in de Franse surfplaats Hossegor in Frankrijk. De volgende openingen staan voor 2018 gepland in Parijs en Bordeaux. Een concept dus dat niet alleen de gast vermaakt, maar ook de local. ‘Een perfecte balans. We geloven steeds meer dat onze hotels drastisch anders gebruikt gaan worden. Ik verwacht dat onze gasten niet alleen maar voor één doel komen, het slapen in een bed. En dus verwachten we van onze hotels om de service die wordt aangeboden hierop aan te passen. We werken daarom ook samen met lokale bedrijven om die service aan te bieden.’ En naast de gasten kunnen ook de lokalen gebruik maken van de services van het hotel. Of gewoon een biertje komen drinken…
Planet 21
Dit is één van de onderdelen van het ‘Planet 21’. Het programma van Accor waarbij de nadruk ligt op vier strategische punten: zijn medewerkers bewust
maken, zijn klanten erbij betrekken, samen met partners innoveren, samenwerken met lokale overheden, en twee belangrijke uitdagingen te weten voeding en de gebouwen. ‘Onze gasten en alle hotels worden hier bij betrokken. Zo willen wij nu onze voedselverspilling terug dringen, onze gasten betrekken voor een bijdrage aan de planeet zoals de handdoek te hergebruiken, en nieuwe banen te creëren voor de diverse lokale gemeenschappen. Ook bouwen we vanaf nu ecofriendly. We starten eigenlijk al duurzaam bij de eerste steen.’ Met het oog op het nieuwe vijfjarenprogramma en de uitdagingen waarmee ze geconfronteerd wordt, heeft AccorHotels zijn gasten gevraagd naar hun mening, zijn ecologische voetafdruk geoptimaliseerd en voor het eerst ook zijn sociale voetafdruk beoordeeld. Het programma voor 2020 werd opgesteld in overleg met de verschillende teams. En waar ziet het bedrijf zich op andere gebieden over vijf jaar? ‘Over vijf jaar zal er nog meer gebruik worden gemaakt van smartphones in het boekingsproces. We moeten steeds flexibeler worden. We verplaatsen steeds meer naar een mobility movement. Of het nu gaat om een email of een telefoontje. Daarom zijn we ook aan het kijken of we iets kunnen realiseren, een oplossing waarin alles samenkomt. We willen niet alleen hospitality aanbieden, maar ook informatie als nieuwsvoorziening, de weers-
voorspelling en informatie over vluchten.’ Het blijft volgens de Accor-topman wel altijd belangrijk om de perfecte balans te vinden tussen persoonlijke aanpak en technologie. ‘Een persoonlijke aanpak is essentieel. De gasten weigeren standaard antwoorden en standaard oplossingen. Maar van de andere kant bestaan papieren documenten ook niet meer, en moet je daarop inspelen met technologie. Vooral voor de zakenreiziger. Er mag geen tijd verloren gaan. Maar alsnog blijven wij investeren in persoonlijke aanpak, om zo snelle en efficiënte service te verlenen. Alles is voorbereid speciaal voor de gast wanneer ze arriveren. En daar draait het om. ‘Happy guests always come back. Easy.’
Jo&Joe
35 l
MICE012017_Julian.indd 35
17-05-17 18:11
M!CE Aruba
Aruba is open for business
Van Londen en Parijs tot aan New York en Singapore. De gemiddelde zakenreiziger reist wat af naar deze bekende zakensteden. Aruba, gelegen in het hart van de Caribbean, lijkt niet in dit rijtje thuis te horen. Toch trekt het one happy island steeds meer business. En terecht. Een zonzeker eiland met tophotels, een hoog serviceniveau en de mooiste stranden ter wereld. Prima vergaderen, zo. Cathelijn Paling bezocht het eiland en brengt verslag uit.
Bonbini op Aruba! Oftewel; welkom op het eiland, waar de bevolking u groet met een brede glimlach en u meer dan hartelijk welkom heet. Het stukje Caribbean is tenslotte voor 90 procent afhankelijk van toerisme-inkomsten. Aruba ligt op zo’n 30 kilometer van de kust van Zuid-Amerika. En ook in 30 kilometer rijdt u van noord naar zuid, langs hagelwitte stranden met een contrasterende fel-turkooizen zee. Het lijkt af en toe net gefotoshopt…
‘s werelds mooiste stranden
Aruba’s stranden zijn dus niet voor niets een van de meest gefotografeerde stranden ter wereld. Eagle Beach is dit jaar benoemd tot twee na mooiste strand ter wereld in de Traveller’s Choice Awards 2017 van reisreviewsite TripAdvisor. Aan die kant van het eiland (Noordwest)
ligt de bruisende hotelzone met een deel hoog- en laagbouw, waar na zonsondergang de carnaval shows en livemuziek tot leven komt. De luxueuze grote resorts domineren de ‘strip,’ maar de aangrenzende witte stranden blijven relatief rustig. Een plekje op een ligbed onder een van de wuivende palapa’s (parasols van palmbladeren) is nog altijd te vinden. En ook noodzakelijk, overigens. De stevige passaatwind zorgt voor de nodige verkoeling, maar tussen 11.00 uur en 15.00 uur ’s middags is het wijs de schaduw even op te zoeken. Diverse pieren en restaurants sieren Malmok en Palm Beach, tot aan het einde van het schone Eagle Beach met de bekende, iconische Divi bomen.
Booming business
Vanuit de Amerikaanse markt is het eiland de afgelopen jaren al booming. Maar Aruba trekt ook steeds meer Nederlandse bedrijven. ‘Het is wel echt
een trend. De laatste vijf jaar zien we dat er steeds meer mensen voor zaken naar Aruba gaan’, aldus Jaap Ellis, sales- en marketingmanager Europa bij Aruba Tourism Authority (ATA). ‘Zo’n 15 procent van de Nederlandse bezoeken naar Aruba is voor zakelijke doeleinden.’ ATA merkt een grote toenemende vraag naar zakelijke groepsreizen vanuit Europa.
Meet me half way
Het Arubaans verkeersbureau (ATA), noemt het eiland ook wel de ‘etalage’ van zakelijk Noord- en Zuid-Amerika. ‘Het fungeert namelijk ook als meetingpoint voor veel internationale bedrijven in Noord- en Zuid-Amerika. Maar er zijn ook verschillende bedrijven vanuit Nederland die zich vestigen op Aruba, zoals TNO’, zegt Ellis. ‘Deze organisaties zitten geografisch gezien dichter bij de Noord- en Zuid-Amerikaanse markt, organiseren hier conferenties en zien in
36 l
MICE012017_Julian.indd 36
17-05-17 18:12
dat dit, op zakelijk gebied, een wijze stap is.’ Volgens Ellis, zelf geboren en getogen Arubaan, is er vanuit Europese zakelijke markt de laatste jaren meer interesse in Aruba. ‘Er is meer vraag dan ooit. Maar met de zakelijke markt is het soms lastig te voorspellen en in te schatten, want groepsreizen die nu worden ingepland vertrekken soms pas een jaar, of twee jaar, later. Er zitten heel wat groepen in de pijplijn, waarvan we kunnen verwachten dat ze gaan. We kunnen het wel echt een trend noemen.’
Business retreat
Voor de Nederlandse reiziger bieden onder andere Travel Trend, Tenzing Travel en Silverjet sinds kort een combinatiereis aan, naar New York en Aruba. De reis met én stad én strand wordt in rap tempo populairder. Maar ook de zakenreiziger blijkt steeds vaker een paar dagen bij te boeken, na een zakenreis in het buitenland. En met een businesstrip in de VS, leent Aruba zich perfect voor een paar dagen ontspanning. Het is namelijk slechts vier uur vliegen naar Aruba en er gaat elke dag een vlucht. Delta Air Lines, American- en United Airlines vliegen (bijna) dagelijks direct van New York naar Aruba. Business travellers die voor werk in New York moeten zijn, kunnen dus achteraf op Aruba goed een (mid) weekje retreat’en.
Aruba Marriott Resort & Stellaris Casino
Op Aruba is het lastig kiezen tussen de
rijkdom aan luxe resorts. Maar voor degenen die graag beach met business willen combineren, zijn de volgende hotels interessant. Aruba Marriott Resort & Stellaris Casino ligt aan Palm Beach en beschikt over modern ingerichte kamers met led-televisies, Marriott’s Revive bedden, dubbele wastafels en een regendouche. Het complex beschikt over acht verdiepingen met 411 kamers (23 suites), een zwembad met watervallen, de ‘H2Oasis pool’ (alleen voor volwassenen), de Mandara Spa, het 24-uurs Stellaris Casino, een fitnesscentrum, evenals de negen bars en restaurants, waaronder de grootste Starbucks op het eiland en de beroemde Ruth’s Chris Steak House. Voor de grotere zakengroepen zijn het Hyatt Regency Aruba Resort Spa and Casino en het Renaissance Aruba Resort & Casino zeer geschikt. Gasten die in het Renaissance Resort verblijven, kunnen gratis het Renaissance Island, met Flamingo Beach, bezoeken.
Papiamento Restaurant
Geen enkel eiland kent een beperkt vismenu. Ook op Aruba vindt u op de kaart vele visgerechten, met sublieme fish-dishes. In de hoogbouwzone alleen al vindt u zo’n 150 restaurants. Het culinair niveau ligt hoog, dus u kunt met gerust hart de knieën schuiven onder een van de vele strandtafeltjes en wat te eten bestellen bij uw Balashi-biertje. Laat u dus niet misleiden door de simplistische strandstoeltjes, want de vis is vers en
goed. Maar de echte aanrader is Papiamento Restaurant (Washington 61), waar ook de koninklijke familie al eens is aangeschoven. Het zwembad gelegen middenin de sprookjesachtige tuin met verlichte bomen, wordt omzoomd door strakke witgedekte tafels. Geen bord wordt uitgeserveerd zonder een eetbare kunstcreatie, en de wijn? Die komt uit een wijnkelder rijk aan 200 verschillende labels en zo’n 1800 flessen wijn geïmporteerd uit landen van over de hele wereld. Een unieke (smaak)beleving. Do I need to say more?
18-hole Tierra Del Sol
Voor golftalenten is Aruba een interessante plek om een balletje te slaan. Door de krachtige, continue passaatwind, en de felle zonnestralen wordt uw golfspel op deze baan goed getest. Tijdens de 18 holes slaan de pro’s de golfballen tussen de cactussen door met een brede view over de oceaan. Ook beginners kunnen uiteraard een golfles nemen en wellicht beginnen op golfbaan The Links; een smallere 9-hole baan met kijk op het mooie Eagle Beach.
‘Eagle Beach is dit jaar benoemd tot twee na mooiste strand ter wereld’
37 l
MICE012017_Julian.indd 37
17-05-17 18:13
M!CE Hotel en airline nieuws
Hotel en airline nieuws Jet Airways naar Bangalore Jet Airways kondigt de start van dagelijkse rechtstreekse vluchten tussen Amsterdam en het Zuid-Indiase Bangalore aan. Tevens start de luchtvaartmaatschappij een directe verbinding tussen Parijs en de Zuidoost-Indiase metropool Chennai. De dagelijkse directe vluchten naar Bangalore vertrekken met ingang van 29 oktober om 10.50 uur van Amsterdam Airport Schiphol met aankomst om 00.40 uur. De vluchten vanuit Bangalore vertrekken om 02.25 uur en met aankomst in Amsterdam om 08.35 uur (lokale tijden). De vluchten worden uitgevoerd in codeshare met KLM en Delta Air Lines, die elk hun eigen vluchtnummer toepassen. Op dezelfde dag start Jet Airways ook haar dagelijkse vluchten tussen Parijs en Chennai, waarbij de uitvoering in codeshare met Air France en Delta Air Lines wordt verzorgd. Jet Airways zal de route Amsterdam-Bangalore dagelijks onderhouden, terwijl de vluchten ParijsChennai vijf maal per week aangeboden worden. Met deze nieuwe vluchten breidt de maatschappij haar bestaande netwerk vanuit Amsterdam (Delhi, Mumbai en Toronto) en Parijs (Mumbai) fors uit. Hiermee is Jet Airways de enige luchtvaartmaatschappij met directe non-stop vluchten naar drie Indiase metropolen vanuit haar ‘hub’ in Amsterdam.
MICE012017_Julian.indd 38
Novotel in hip Canary Warf geopend Novotel London Canary Wharf heeft de deuren geopend. Het hotel, gelegen aan de Theems, heeft 39 verdiepingen en biedt een 360-graden uitzicht over Londen. Novotel London Canary Wharf heeft negen vergaderzalen. De spectaculaire wolkenkrabber heeft 313 kamers, 26 individueel ontworpen suites, een gym en (binnenkort) een zwembad. Bij het ontwerp is rekening gehouden met het industriële karakter van dit bijzondere havengebied. Het hotel mikt op zowel de zakelijke reiziger als de vakantieganger. Tevens dient het hotel als ontmoetingsplaats, met een koffiebar (Canary Coffee) op de begane grond en een modern restaurant (BŌKAN) op de 38ste verdieping. Het dakterras biedt een spectaculair 360-graden uitzicht over Londen. Gasten kunnen in- en uitchecken via ta-
blets, zonder de hulp van een receptie. Daarna worden zij welkom geheten door zogenoemde Welcomers, krijgen gasten hun sleutel en kunnen zij direct naar de kamer. Volgens Thomas Dubaere, Managing Director van AccorHotels Verenigd Koninkrijk en Ierland is Novotel Canary Wharf een hotel waar men zich onmiddellijk welkom voelt. ’Het hotel biedt op elke verdieping een totaal andere ervaring. Dit hotel biedt niet alleen het beste op het gebied van comfort en stijl voor degenen die bij ons overnachten, maar huisvest ook één van de beste bars en restaurants van Londen. Of je een overnachtende gast bent, of een klant die langs komt voor een kopje koffie en een lunch, Novotel Londen Canary Wharf biedt je een onvergetelijke ervaring.’
Schiphol beter bereikbaar De bereikbaarheid van Schiphol krijgt een flinke boost, en ook budget-incentives krijgen nieuwe mogelijkheden. FlixBus is begonnen met tientallen verbindingen naar de Amsterdamse luchthaven. Dit kan ook van nut zijn voor groepsreizen die verder uit het land vanaf Schiphol moeten bereiken. In de loop van de zomer zullen nog meer verbindingen, vooral vanuit de Randstad, Brabant en Limburg, volgen. De Duitse busgigant – actief in grote delen van Europa – gaat samenwerken met airlines om Schiphol en andere luchthavens beter te kunnen bedienen.
17-05-17 18:16
André Schwämmlein, oprichter & directeur FlixBus: ‘De aansluiting van de internationale luchthavens maakt deel uit van ons intermodaal mobiliteitsconcept in Europa. We zien onszelf als innovatieve speler in de mobiliteitsmarkt en we willen met het nieuwe intermodale aanbod laten zien hoe zich verschillende transportmiddel kunnen aanvullen. Alle betrokkenen van passagier, luchtmaatschappij tot buspartnerbedrijf, profiteren terwijl het gemotoriseerde individuele vervoer gereduceerd wordt.’
Airline verantwoordelijk voor info over annulering Luchtvaartmaatschappijen zijn verantwoordelijk voor het informeren van de passagier over vluchtannuleringen en voor het betalen van een schadevergoeding, ook als de klant zijn ticket via een ticketwebsite heeft geboekt. Dat concludeert het Europese Hof van Justitie in een zaak die was aangespannen door een Nederlandse passagier wiens vlucht werd geannuleerd door de airline. Ondanks het feit dat de luchtvaartmaatschappij de ticketwebsite tijdig had geïnformeerd over de annulering, werd de informatie pas veel later aan de passagier doorgegeven. Als een passagier minder dan 14 dagen voor vertrek van de vlucht wordt geïnformeerd, dient de airline conform EU-wetgeving een vergoeding te betalen.
Vergoeding
Het Europese Hof heeft nu bevestigd dat de luchtvaartmaatschappij verantwoordelijk is voor het informeren van de passagier over eventuele vluchtveranderingen. Het doet er daarbij niet toe of de vlucht direct bij de luchtvaartmaatschappij is geboekt of via een bemiddelaar. De airline is de enige bron van informatie en moet bij niet of te laat informeren een vergoeding betalen. ‘Hoewel zaken als deze zich niet frequent voordoen, komen ze voor en brengen ze veel onduidelijkheid met zich mee voor de passagier. Met deze beslissing benadrukt het Europese Hof nogmaals de verantwoordelijkheden van de luchtvaartmaatschappijen’, zegt Christian Nielsen, Chief Legal Officer van AirHelp, een internationaal claimbureau voor vluchtvertraging dat sinds kort ook actief is op de Nederlandse markt. Volgens EU-wetgeving kunnen passagiers die te maken hebben gehad met een vertraagde, geannuleerde of overboekte vlucht, een vergoeding tot 600 euro claimen. Slechts 1 procent van de Nederlanders maakt gebruik van zijn rechten.
Icelandair hele jaar naar Vancouver Icelandair gaat year round naar Vancouver, Canada. Wegens de toegenomen vraag naar vluchten naar de populaire stad aan de westkust, verhoogt Icelandair met ingang van deze winter haar service van seizoensgebonden naar yearround vluchten. Icelandair vloog al sinds 2014 op Vancouver.
Toegenomen vraag
Vancouver is de grootste stad aan de westkust van Canada en telt ongeveer 2,3 miljoen inwoners. De stad is veelvuldig gekozen als de beste van de wereld om in te wonen. ‘Er is veel vraag naar vluchten van en naar Vancouver en bovendien zien we mogelijkheden om ons Trans-Atlantische netwerk uit te breiden voor alle routes vanuit Europa’, aldus Birkir Holm Gudnason, CEO Icelandair.
Uitbreiding service
Vanuit Keflavik Airport vertrekken momenteel wekelijkse vluchten naar Vancouver op donderdag en zaterdag met de Boeing 757. De service zal zich in 2018 uitbreiden naar drie wekelijkse vluchten. Op deze vluchten zijn één stuk ruimbagage, een persoonlijk in-flight entertainment systeem en gate-to-gate WiFi beschikbaar voor alle passagiers.
39 l
MICE012017_Julian.indd 39
17-05-17 18:17
M!CE Top 10
10 Powertips voor healthy meetings Meetingselect heeft tien tips gedeeld om gezonder te vergaderen. Zij zien het als een trend van de MICE-branche. Dit zijn hun tien tips die wij graag met u delen.
1. Brainfood, brandstof voor je brein
De naam zegt het al, brainfood verbetert je concentratievermogen, alertheid én geheugen. Altijd handig tijdens een lange vergadering of meerdaags congres waarbij je wel wat extra energie kunt gebruiken. Welke voedingsmiddelen zijn de beste brandstoffen voor je brein? Denk daarbij aan groene bladgroenten zoals spinazie, rauwe chocolade, noten en zaden. Vis als haring, makreel en forel, zit boordevol goede vetten en Omega-3, wat helpt tegen de afbraak van hersencellen en de aanmaak van nieuwe cellen en serotonine stimuleert. En dat laatste is dan weer goed voor je humeur!
samen hapjes deelt – duikt ook anno 2017 weer op. Wees zuinig met alchohol, verse vruchtensappen zijn een prima alternatief. Kies voor biologisch en gebruik borden en bestek van duurzaam
nog, in veel toprestaurants speelt groente juist de hoofdrol. Je kunt er alle kanten mee op en er zijn zoveel variaties en bereidingen mogelijk dat je het stukje vlees of vis op je bord echt niet hoeft te
materiaal, zoals de prachtige disposables van Natural Table Ware.
missen. Groene groenten als broccoli en spinazie houden bovendien je ijzergehalte op peil en zitten bommetjevol vitaminen.
2. Water, de ideale dorstlesser
Niets mis met een heerlijke cappuccino op z’n tijd, maar zeker in Nederland tikken we gedurende de werkdag talloze kopjes koffie weg. En alhoewel uit onderzoek is gebleken dat koffie – en dan bij voorkeur biologische – een positief effect heeft op je functioneren, is een overschot aan cafeïne natuurlijk nooit goed. Zorg daarom voor voldoende water op de vergadertafel, dat is namelijk de ideale dorstlesser. Veel hotels en congrescentra serveren allerlei sjieke flessen met mineraalwater, maar simpelweg een kan met kraanwater is wel zo milieuvriendelijk én lekker – zeker in Nederland.
3. Biologisch én duurzaam lunchen
Heb je een lunchvergadering? In plaats van een uitgebreid buffet – waar vaak de helft van blijft staan – kun je ook kiezen voor een plated lunch met verschillende kleinere, lichte gerechten, tapas style. Het fenomeen shared dining – waarbij je
4. Minder vlees, meer groente
Steeds meer mensen kiezen ervoor om zo nu en dan een dagje vlees over te slaan of een veggie lifestyle aan te houden. En waarom ook niet? De tijd dat je als (part time) vegetariër tijdens een zakelijk diner die eeuwige gevulde paprika of gegrilde geitenkaas voorgeschoteld kreeg, ligt echt al ver achter ons. Sterker
5. Gezond snacken is niet saai
Je kent het wel, je zit al urenlang in een meeting en plotseling word je overvallen door een enorme gaapaanval. Je kunt je ogen bijna niet meer open houden. Alarm: je bloedsuikerspiegel is naar een minimaal peil gezakt, je lichaam
40 l
MICE012017_Julian.indd 40
17-05-17 18:21
schreeuwt om suiker. In plaats van een blikje cola open te trekken of een greep te doen uit de Celebrations doos met chocolade, kun je beter kiezen voor een healthy food reep (er zijn tientallen varianten op de markt), een handje nootjes, stukje pure chocolade of een banaan. In bananen zit tryptofaan, een stofje dat je humeur opfleurt. Combineer een bakje met cherrytomaatjes, komkommer en paprika met een smeuïge dip zoals hummous.
6. Verrassend fruit
Op wat voor meetinglocatie je ook bent, een fruitmand met appels en bananen zal nooit ver weg zijn. Best lekker, maar ook een beetje boring. Een lekker alternatief is bijvoorbeeld de granaatappel.
Deze zit vol met antioxidanten, die ervoor zorgen dat je stress levels dalen – dat kan van pas komen tijdens sommige meetings. Verder zijn er allerlei exotische fruitsoorten verkrijgbaar die niet alleen heerlijk smaken, maar er ook nog eens fantastisch uitzien, zoals de drakenvrucht of ramboetan (een soort harige lychee).
7. Move it!
Tijdens vergaderingen zit je veel stil, wat belastend kan zijn voor je lichaam. Re-
gelmatig een korte beweegpauze inlassen dus, om even die spieren los te gooien. Daarna kun je je gelijk weer beter concentreren. Een lange dagvergadering of brainstorm? Ga lekker wandelen met z’n allen of doe gezamenlijk een korte yogasessie of meditatieoefening. Dat is niet alleen goed voor de creativiteit, maar ook bevorderlijk voor de groepssfeer. Bovendien zorgt het voor een frisse blik.
8. Staand vergaderen: effectiever en gezonder
Grote kans dat je al eens aan een staande vergadering hebt deelgenomen en dat is zeer terecht wanneer je beseft dat een vergadering zonder stoelen effectiever en ook nog gezonder is. Uit onder-
zoek is gebleken dat een staande vergadering maar liefst 34% sneller gaat. Dat komt omdat ons brein er grote moeite mee heeft om productief te blijven wanneer het lichaam passief is. Wanneer je zit dan ben je sneller geneigd om in te
dutten of even snel je mail te checken. Bovendien is staand vergaderen gezonder, want wanneer je staat dan gebruik je je bovenbeenspieren!
9. Geen marathon, maar een Walkathon
Een marathon van 42 kilometer is niet voor iedereen haalbaar, maar een georganiseerde Walkathon is een geschikt alternatief. Lopen is namelijk goed voor hart en longen en je geheugen wordt er beter van. Verder is het ook nog eens heel goed voor je humeur.
10. Conscious = healthy
Onderbreek de vergadering voor een sociale of duurzame teambuilding-activiteit. Er zijn tegenwoordig meer sociale
en duurzame initiatieven dichter bij jou in de buurt dan je denkt. Op de website van MVO Nederland (www.mvonederland.nl) staan leuke voorbeelden, zoals bv. de Colour Kitchen.
41 l
MICE012017_Julian.indd 41
17-05-17 18:21
M!CE 10 Apps
Minder stress tijdens uw zakenreis met deze 10 apps Een zakenreis kan een heleboel stress met zich meebrengen. De reis naar de betreffende bestemming, contact houden met collega’s en de administratie op orde houden. Het is niet altijd waar u focus naar uitgaat, maar het blijft ‘part of the deal’. Deze apps maken die taken een stuk efficiënter, waardoor tijd overblijft voor wat écht belangrijk is.
1. Expensify
Met Expensify kunt u makkelijk uw onkosten declareren. Maak een foto van de rekening en klaar! Bent u de rekening kwijt? Geen probleem, want u kunt uw transacties omzetten in een kwitantie. Ook als deze in een vreemde valuta is, past Expensify automatisch de wisselkoers toe. Beschikbaar voor iOS en Android, gratis
kunt u gedurende de reis informatie met ze uitwisselen. Daarnaast biedt het ook bekende functies als goedkeuring van reisverzoeken, onkostenvergoedingen en goedkeuring van facturen voor de freelancers. Voor toegang tot de verschillende functies dient apart te worden betaald. Beschikbaar voor iOS en Android, gratis
2. Trello
5. Agenday
Deze app houdt u in contact met uw collega’s en partners, zowel thuis als in het buitenland. Door middel van lijstjes en notities die gekoppeld kunnen worden aan de juiste persoon. Als deze de taak heeft volbracht, kan hij of zijn hem afvinken. Collega’s kunnen ook commentaar en bijlagen toevoegen. Beschikbaar voor iOS en Android, gratis
3. Travel App Box
Deze app heeft maar liefst vijftien functies! Hij kan onder andere fooi berekenen, valuta omzetten, en kledingmaten vergelijken. Daarnaast helpt de Travel App Box met vreemde talen, zoals Frans, Duits, Spaans en Italiaans. De app biedt ook een stukje entertainment met games voor onderweg. Beschikbaar voor iOS, 1,99 euro
4. Concur
Concur is een app waarmee u reisplannen kunt bewaren en delen, zo houdt u collega’s op de hoogte van uw reis en
Met Agenday haal je het beste uit je planning. De app slaat al uw afspraken op en synchroniseert met iCal en Outlook. Bij belangrijke wijzigingen in de planning kunnen notificaties naar andere gebruikers worden gestuurd. Door links naar online vergaderingen te sturen, kunt u veel tijd besparen. Beschikbaar voor iOS en Android, gratis
6. Zoom
Dit is een app waarmee u gratis met maximaal vijftig personen tegelijk kunt videochatten. Zo kunt u online vergaderen op een efficiënte manier. Naast de videofuncties, kunnen de deelnemers berichten naar elkaar sturen of de vergadering opnemen als MP4 of M4A-bestand. Beschikbaar voor iOS en Android, gratis (voor beperkte functies)
7. AwardWallet
Award Wallet is een app die uitkomst biedt voor alle spaarprogramma’s waar u als zakenreiziger gebruik van maakt. Al
uw punten zijn in een oogopslag te zien: van vluchten, hotels tot autoverhuur en creditcards. U krijgt notificaties als de waarde van uw punten veranderen of als ze bijna verlopen. Beschikbaar voor iOS en Android, gratis
8. Egencia
Deze app helpt u op weg met de planning van uw zakenreis. Wat voor vervoer u ook gebruikt en in welke accommodatie u ook verblijft. Boeken kan door middel van de boekingstool of via een van de reisadviseurs van Egencia. De app biedt ook de mogelijkheid om uw reis te annuleren of wijzigen. Beschikbaar voor iOS en Android, gratis
9. Circle Back
Circle Back houdt uw netwerk op orde. Deze app is in staat zowel fysieke als digitale visitekaartjes te importeren. Daarnaast kunnen contacten met wie u hebt gemaild worden opgeslagen, zonder dat u ze zelf in uw adresboek hoeft te zetten. Beschikbaar voor iOS en Android, gratis
10. DocuSign
DocuSign maakt het mogelijk onderweg uw digitale handtekening te zetten op een manier die juridisch bindend is. De app voldoet aan de hoogste veiligheidstandaarden en is te gebruiken op verschillende apparaten. Beschikbaar voor iOS en Android, gratis
42 l
MICE012017_Julian.indd 42
17-05-17 18:22
Onze meetingroom.
Bergen, natuur, hoogstaande kwaliteit, luxe en comfort. Zwitserland, de meeting bestemming bij uitstek. Krachtig in het top segment. Vind de juiste locatie met onze venue finder. Stel het programma samen met onze nieuwe online meeting planner tool. Advies en/of informatie nodig? Switzerland Convention & Incentive Bureau, T 020 620 9229, E scib.nl@switzerland.com. MySwitzerland.com/meetings.
MICE012017_Julian.indd 43
17-05-17 18:22
HILTON AMSTERDAM AIRPORT SCHIPHOL THE PLACE FOR YOUR NEXT EVENT Product launches, kick off meetings, team building events and congresses: knowledge sharing and networking has never been more important. These days meetings should be stimulating creativity, be fun, energizing and full of inspiration. Hilton Amsterdam Airport Schiphol is ensuring just that with a new way of meeting.
Mindful meeting Try organizing your meeting while standing to boost effectiveness or think creative in the Brainstorm Room. Mindful eating We offer diverse meeting breaks with local and seasonal products. Enjoy the Chefs preparing fresh items and your favorite Dutch delights right in front of you or participate in an interactive session on combining tea and cheese.
The Meet with Purpose concept makes it easy for professionals to achieve business goals in everyday meetings. This concept focusses on the wellbeing of your delegates to ensure you have a successful and productive meeting. And now there’s even more reason to meet - when you book before the 31st of August 2017 you can choose one of these great upgrades. Plus all events will enjoy free wifi. *
Mindful being Interactive games are offered to boost your energy. Enjoy a table soccer competition, try the 2.0 Escape Room, or an interactive quiz game during dinner. For some real fresh air, try an outdoor activity like blokarting and power kiting at Zandvoort beach.
events.amsterdamairport@hilton.com amsterdamairportschiphol.hilton.com +31 (0)20 710 40 11 free Standard wifi for your meeting
plus choose from +
Free meeting break upgrade
or
Triple event bonus points
* Offer valid for new bookings made between 1st May – 31st August 2017 only, for arrivals until 31st March 2018 and is valid for bookings with a minimum of 10 delegates. Conditions apply and subject to availability.
MICE012017_Julian.indd 44
17-05-17 18:22