BUSINESS MAGAZINE VOOR MEETINGS INCENTIVES CONGRESSEN EVENTS JAARGANG 14, MAART 2018
plus
Column Marije Breuker SITE’S Roger Schreurs De nieuwste airline-routes
MICE & MARRAKECH
HOTEL TWENTYSEVEN
OP NAAR DE RIVIERA
DE NIEUWE HOTSPOT VIETNAM!
TUI GROUPS & INCENTIVES MAATWERK REIZEN VANAF 20 PERSONEN Op maat gemaakt voor privégroepen, zoals verenigingen, clubs en scholen
✓ ✓ ✓ ✓ ✓
&
Speciaal samengesteld voor zakelijke reizigers: zakelijke groepsreizen, incentives en relatie-events
Ieder budget een creatieve oplossing Eigen reisspecialist, vóór en eventueel ook tijdens de reis Compleet verzorgd, met je reisspecialist samengesteld Gratis vrijblijvende offerte Betrouwbare aanbieder met jarenlange ervaring
MEER INFORMATIE OF BOEKEN? TUI.nl/groepsreizen
Hoofdredacteur:
Voorwoord Hallo SITE, MPI, CLC-Vecta en Marije!
Tijn Kramer tijn.kramer@travmedia.nl (035-6728848) Redactie, medewerkers en columnisten: Theo de Reus, Belinda Meijers,
Een nieuw jaar, en volop kansen in de prachtige en weer groeiende mice-markt. Ook voor ons. We gaan er weer vol voor en gaan daarom in dit jaar flink samenwerken met bekende brancheorganisaties. Natuurlijk gaat u ons straks weer zien bij SITE, MPI en CLC-Vecta. Hun nieuws gaat u bij ons lezen. We gaan met plezier berichten over alle grote en kleine spelers op de markt, de laatste ontwikkelingen, de hipste trends, de mooiste inspiratie brengen voor bestemmingen en kritisch zijn waar dat nodig is. Mede daarom verwelkom ik met trots onze nieuwe columniste, opnieuw ĂŠĂŠn die geen blad voor de mond neemt. Marije Breuker is een erkende naam in de branche, en je moet van goeden huize komen om haar weerwoord te geven als iets haar niet bevalt. En zo hoort het ook. Want uiteindelijk gaat het wel om de mooiste branche van Nederland: de wondere wereld van mice, lucratief en creatief buitenbeentje van de reiswereld.
Sofie Smets, Alexandra Meijer, Roger Schreurs (columnist) en Marije Breuker (columnist) Persberichten en informatie: micetravel@travmedia.nl Adres redactie: TRAVel Media MICE Travel. Arendstraat 19, 1223 RE, Hilversum. www.micetravel.nl Vormgeving:
Tijn.kramer@travmedia.nl
Sebastiaan van Apeldoorn en Iris Beenen Uitgever/directie:
Inhoud:
Tom van Apeldoorn Sales & Marketing:
Airline update
Verkoop, inlichtingen over
Interview
advertentietarieven etc. djordy.giesbers@travmedia.nl
12
(035-6728855), dennis.ebbers@travmedia.nl (035-6728852) Informatie over het aanleveren van advertentiemateriaal:
22
traffic@travmedia.nl (035-6728853) MICE Travel! is een uitgave van TRAVel Media Abonnementsprijzen: 29 euro per jaar (info: micetravel@travmedia.nl)
Franse zuiden
26
Marrakech
36
COLUMN
Niet mals Marije Breuker
Ik krijg vaak te horen hoe gaaf men het vindt dat ik van mijn hobby mijn werk heb gemaakt. Ja, dat is heel cool en hoe gaaf is het om ondernemen te combineren met het organiseren van mooie incentivereizen. En ja, ik maak ongelooflijk mooie dingen mee waarvoor ik enorm dankbaar ben. Maar aan dit mooie verhaal zitten ook vaak risico’s verbonden, en die zijn niet mals, om het maar kort door de bocht te zeggen. Het organiseren van incentivereizen is nu eenmaal anders juridisch omhelst dan het organiseren van een event in Nederland. Op het eerste oog lijkt het op elkaar, en toch zit er een gigantisch groot verschil tussen wat niet altijd even zichtbaar is, maar waarbij de gevolgen voor de eindklant het bureau groot kunnen zijn. Met zulke leuke organisatie-activiteiten is het verleidelijk om voor jezelf te beginnen. Een bureau is zo opgetuigd en je kan beginnen. De drempel voor ambitieuze organisatoren is eigenlijk heel laag. En de eventbureaus hebben ook wel eens de vraag van een klant om een event in het buitenland te organiseren. En eerlijk gezegd, daar zeg je als ondernemer, loyale leverancier van je klant, geen ‘nee’ tegen. De digitale wereld biedt veel inzicht en transparantie en een reis lijkt snel in elkaar gezet. Maar dan… Veel uitvoerders van georganiseerde incentivereizen (of het nu een personeelsreis, jubileumreis of iets dergelijks is) onderschatten de aanwezige juridische risico’s. Het risicodragend vermogen is namelijk enorm als je de reizen onder je eigen label verkoopt. Bureaus kunnen overigens verschillende rollen op zich nemen. Let daar als opdrachtgever heel goed op bij de selectie van een bureau. Een bureau is of bemiddelaar, of een touroperator. Indien je te maken hebt met een bemiddelaar dan liggen alle reisrisico’s bij de opdrachtgever. Heb je te maken met een bureau dat onder
haar eigen label de reis aanbiedt, dan doe je zaken met een touroperator. En voor een touroperator gelden in dit land nu eenmaal vreselijk strenge regels in het Nederlandse reisrecht, wat ook weer veel zekerheden biedt aan de opdrachtgever. De touroperator is volledig aansprakelijk voor de uitvoer van de reis, ook namens derden. Het is professioneel en een must (vind ik) dat een touroperator hiervoor een touroperatoraansprakelijkheidsverzekering heeft. Een zeer kostbare polis en helaas hebben lang niet alle (event)bureaus of organisatoren een dergelijke polis. En nee, dit is geen evenementenverzekering. Het risico wordt soms willens en wetens genomen. Gezien de hoge premie loont het ook niet om deze polis af te sluiten als je slechts een paar reisjes per jaar organiseert. Vervolgens moet een touroperator volgens de wet een financiële garantie afgeven over de reissom. In de B2B markt een SGRZ (SGRzakelijk) logo. Ook dit brengt vele (extra) kosten met zich mee. En dan hebben we ook nog de risico’s voor een touroperator bij een recent incident als de staking van de Transavia-piloten en bijvoorbeeld de aswolk. Reisvoorwaarden en wettelijke voorwaarden schrijven voor dat de touroperator de schade moet vergoeden indien de reis niet verloopt conform de verwachtingen die de klant op grond van de reisovereenkomst redelijkerwijs mocht hebben, tenzij sprake is van overmacht. Stel je voor, je had op die dag net die zestig passagiers geboekt staan voor een incentivereis. Je wilt de gevolgen niet voor je rekening krijgen, en toch moet je wel, conform de regelwetgeving. Soms word ik er wel eens stil van hoeveel (financieel) risico een goed incentive bureau heeft in verhouding tot de marge. Hoe gaaf blijft het avontuur, vraag ik me wel eens af. Pure passie voor het vak overheerst gelukkig nog!
-4-
Eerste orde in de chaos pakketreizen (en save the SITE date)
Europa-Park groeit verder
Nederlands incentive-specialisten hebben onlangs in het Amsterdamse hotel de l’Europe een zakelijke meeting gehouden om enkele prangende vraagstukken uit de branche nader te bespreken. De bijeenkomst was een initiatief van Marije Breuker (Motivation Travel) en een twintigtal specialisten is aangeschoven. Ter tafel kwam onder meer de nieuwe richtlijn pakketreizen (per 1-7-2018, wacht niet langer dus!) en de bijbehorende insolventiedekking. Het resulteerde in een nuttige, soms pittige en ook verhelderende bijeenkomst in de soms nog onduidelijke noviteiten in de branche. Actie lijkt vereist
Europa-Park heeft een maquette van zijn nieuwe waterwereld Rulantica gepresenteerd. Wezenlijk onderdeel van dit resort is het themahotel Krønåsar, het zesde hotel van het attractiepark. Het park biedt ook nadrukkelijke micemogelijkheden.
met de komst van de nieuwe richtlijn. ‘De partij die niets gaat doen, wordt hopelijk niet meer serieus genomen’, aldus Breuker. Ook vertegenwoordigers van SGRZ, SITE en CLC-Vecta waren van de partij. Volgende keer een verslag in MICE Travel. Site organiseert 16 april ook een meeting over het onderwerp.
Dit viersterren superior hotel telt 1.300 bedden. Daarnaast worden er ook historische vondsten van de (fictieve) ‘Adventure Club of Europe’ tentoongesteld. Vandaar de toevoeging: Krønåsar – The Museum Hotel. Het hotel opent in het voorjaar van 2019 zijn deuren. Vanaf zomer 2018 kan hiervoor worden geboekt. Het waterpark gaat eind 2019 open.
Airtrade nu ook SRGZ Airtrade heeft zich aangesloten bij SGRZ: het garantiefonds voor de B2B- en de zakenreismarkt. Airtrade was al geruime tijd SGR-lid, maar na de lancering van zakenreismerk SME-Travel in september 2017 en het boekingsplatform HotelFinder in december 2017 bleek de uitbreiding een logische vervolgstap. Belangrijke redenen voor Airtrade om zich aan te sluiten bij SGRZ zijn de komende wijzigingen in de garantiestructuur van SGR. Ook de oprichting van SGRZ ten behoeve van productdekking voor B2Bleveringen en zakelijke reisbureaus speelt een rol, evenals de komst van de nieuwe wet op reisovereenkomsten. Hierdoor is het bijvoorbeeld mogelijk om hotelovernachtingen, die door reisagenten via HotelFinder bij Airtrade geboekt worden, onder te brengen bij SGRZ. Reisagenten van Airtrade
worden daarmee gevrijwaard om aan de extra financiële verplichtingen voor hotelboekingen bij SGR te voldoen. Frank Wester, CFO Airtrade: ‘Voor onze klanten is het van belang dat we anticiperen op de veranderingen in de reismarkt en hen ook direct ontzorgen. De certificering door SGRZ draagt bij aan de verbetering van ons servicepakket. SME-Travel is nu één van de eerste zakenreisbureaus in de Benelux-markt met deze certificering, waarmee het merk zich duidelijk onderscheidt van andere zakenreisspelers.’
-5-
Dubai wil naar de wereldtop Dubai wil doorstoten naar de absolute nummer 1 positie in de wereld als het gaat om bezoekersaantallen. Zowel in leisure als zakelijke reizen wordt grote groei voorzien. In 2012 kende het emiraat 10 miljoen bezoekers, over twee jaar moet dat 20 miljoen zijn. Nederland groeit zeven procent ten opzichte van vorig jaar en blijft een focusmarkt, aldus Steen Jakobsen van Dubai Business Events. In 2020 organiseert het emiraat de Dubai Expo, dat een event moet worden dat extra veel bezoekers trekt uit de hele wereld. Buiten het luxe gezicht gaat Dubai ook werken aan een meer betaalbaar imago. Er worden ook veel drie- en viersterrenhotels bijgebouwd. Volgende editie een uitgebreid verslag.
~ Amsterdam ~
Fasten your seatbelt and get ready for take-off! Op zoek naar de ideale locatie voor uw vergadering, teambuilding of brainstormsessie? Boek uw event in het Corendon Vitality Hotel Amsterdam. De combinatie van ergonomische stoelen, hoogwaardige audiovisuele middelen en Vitality snacks & drinks zorgen gegarandeerd voor creatieve meetings. Het hotel biedt dé unieke 737 Suite, uitgerust met de cockpit van een échte Boeing 737 - inclusief flight simulator! Met recht een uitzonderlijke omgeving voor uw meeting. Stel samen met onze event planners uw perfecte event samen. Van een welkomstdrankje in de bar, vliegcompetitie in de cockpit tot bruisende borrel op ons zonnige terras. In het Corendon Vitality Hotel Amsterdam is alles mogelijk.
✔ 6 meetingzalen ✔ Ontspannen in de Vitality Spa
✔ Free high speed wifi ✔ Genieten in het AY Restaurant & Bar
• Corendon Vitality Hotel Amsterdam • Aletta Jacobslaan 7, 1066 BP Amsterdam • T: +31 (0) 20 82 07 888 of E: events.vitalityamsterdam@corendonhotels.com • corendonhotels.com -6-
CWT komt met spaarprogramma
BCD compenseert klanten bij vlucht-ellende
De hoteldivisie van Carlson Wagonlit Travel introduceert het RoomIt Loyalty Booster-programma. Dit programma – gratis beschikbaar voor alle RoomIt klanten – beloont reizigers die voldoen aan het reisbeleid met extra spaarpunten of mijlen. Het RoomIt Loyalty Boosterprogramma stelt reismanagers in staat om samen met CWT promotiecampagnes te voeren. Het stimuleert reizigers via een beloningssysteem van spaarpunten en mijlen om te boeken binnen hun zakelijke reisprogramma. In de testfase van 60 tot 90 dagen met meerdere klanten leverde het RoomIt Loyalty Booster-programma een stijging op van 12 procent met betrekking tot naleving van het reisbeleid. Na afloop van de campagne werd veelal nog een stijgingspercentage van 3 procent waargenomen in het aantal boekingen conform de eisen van het reisbeleid. ‘In plaats van reizigers te straffen omdat ze zich niet aan de regels houden, kiezen we dus voor een andere aanpak die proactiever en krachtiger is’, aldus David Falter, President, RoomIt van CWT. ‘De verschillende campagnes die we tot nu toe gevoerd hebben waren zeer succesvol. Onze klanten waren zeer te spreken over de hogere nalevingspercentages van hun reisbeleid.’
BCD Travel maakt Air Disruption Service, een compensatieservice voor vluchtverstoring, beschikbaar voor alle Europese klanten. De service helpt zakenreizigers bij het indienen van een claim voor compensatie in geval van een vertraagde of geannuleerde vlucht. De behoefte aan een dergelijke oplossing is groot: momenteel wordt slechts 5 procent van de mogelijke compensatie door reizigers geclaimd, waardoor 793 miljoen euro aan vergoeding blijft liggen.
aansluiting of instapweigering. Het bedrag van de compensatie ligt tussen 250 en 600 euro, afhankelijk van de duur van de vertraging en de reisafstand. Veel reizigers weten niet dat deze regel bestaat en elke luchtvaartmaatschappij heeft bovendien haar eigen claimproces, dat vaak ingewikkeld is en veel tijd in beslag neemt. Het resultaat is dat slechts 5 procent van de 835 miljoen euro die reizigers jaarlijks zouden kunnen claimen, gecompenseerd wordt.
Ongeveer 8 procent van de vluchten wereldwijd heeft te kampen met vluchtverstoringen. Zo’n 2,4 procent van alle vluchten die onderhevig zijn aan Europese reguleringen, wordt geannuleerd of heeft een vertraging van meer dan drie uur. Dit levert niet alleen stress op voor reizigers die daardoor een aansluitende vlucht missen of te laat komen voor een belangrijke vergadering. Het zorgt vaak ook voor extra kosten, zoals eten of drinken tijdens het wachten op de luchthaven, of zelfs een hotelovernachting. De Europese verordening voor vluchtverstoring 261/2004 (EG 261) is van toepassing op vluchten van of naar de 38 Europese landen of grondgebieden. Deze regel verplicht luchtvaartmaatschappijen om passagiers te compenseren bij een ernstige vertraging, annulering, gemiste
BCD Travel heeft besloten om de Air Disruption Service standaard beschikbaar te stellen aan alle Europese klanten zodat reizigers weten dat ze recht hebben op compensatie en die makkelijker kunnen claimen. BCD Travel monitort alle vluchten die in aanmerking komen voor een claim onder EG 261. Reizigers ontvangen een e-mail met instructies hoe ze hun rechtmatige compensatie via BCD’s partner AirHelp kunnen opvragen. AirHelp dient vervolgens de rechtmatige claim in bij de luchtvaartmaatschappij. BCD biedt deze service op basis van ‘no cure, no pay’. Als er geen compensatie wordt toegekend, wordt er ook niets in rekening gebracht. Alleen als de claim succesvol is en een financiële compensatie voor de reiziger oplevert, worden er servicekosten ingehouden.
Hoera! De Eurostar komt… Eurostar start de nieuwe rechtstreekse verbinding van Londen naar Amsterdam op 4 april 2018. Tickets zijn al te koop. De nieuwe route van Eurostar start naar Nederland op 4 april 2018 met tickets vanaf 40 euro enkele reis. Er zullen twee treinen per dag rijden vanuit London St Pancras International naar Rotterdam en Amsterdam, met vertrek om 8.31 uur en 17.31 uur. De overstap tijdens de reis naar Londen is een tijdelijke maatregel, terwijl de regeringen in het Verenigd Koninkrijk en Nederland een overeenkomst sluiten dat -7-
het mogelijk maakt om paspoortcontroles uit te voeren bij vertrek in Nederland. De regeringen hebben toegezegd om deze overeenkomst tegen eind 2019 in te voeren, zodat Eurostar-reizigers in beide richtingen rechtstreeks kunnen reizen.
Mexico is without discussion a global player, Business events in Mexico, represent new business opportunities.
5
Mexico ranks
21
nd
th
in the ICCA internation al ranking
place in America
3
rd
place in LATAM
Mexico has beaches and cultural attractions to spare, but when it comes to business, Mexico’s vigorous industry place it among the most competitive countries in the world. Aeroespacial
Automotive
Electronics
Technology & IT Renewable Energy
Mexico’s competitive advantages Budgets go a long way
Location & connectivity
· Competitive prices in hotels, food and beverage, production, labor and other complementary services
· Strategic location and excellent connectivity (airlines announced the increase of more than one million new seats to Mexico by 2017: in direct international flights from more than 20 countries)
Infrastructure · Versatile, top-tier infrastructure in more than 30 convention centers · World class hotels (320 thousand rooms
The Meeting Industry plays a key role in Mexico’s Economy:
Diversity • 34 World Heritage Sites Appointed by UNESCO • 6th place in the world • 47 thousand archaeological sites (160 open to public) • More than 1,229 museums
Mature supply chain · 9th place worldwide in international tourist arrivals · 35 million visitors · In Mexico, more than 266 thousand events are held annually
Mexico is ranked as the economy in 2nd largest Latin America
Generates 1.5% of GDP Represents 890 thousand jobs Around 30 million room nights yearly Represents more than 266 thousand events annually 29 million participants Economic impact of 25 billion dollars -8-
14th largest in the world.
Thalys straks naar Charles de Gaulle en Disney? NS en Thalys gaan de twee dagelijkse ritten naar Lille de komende dienstregeling schrappen, zo is bekend gemaakt. Hoewel nog niet bevestigd, zouden de spoorwegmaatschappijen twee directe treinen willen aanbieden naar Paris Charles de Gaulle Airport en door naar Marne-laVallée Chessy, het station van Disneyland Paris. Lille heeft niet kunnen voldoen aan de verwachtingen. De airport van Parijs biedt natuurlijk vele directe vluchten wereldwijd, maar is ook een belangrijk overstapstation op de TGV, naar Lyon, Bordeaux en veel
andere steden. Hierbij hoeft niet omslachtig van station gewisseld te worden zoals in Parijs. De meerwaarde van een directe trein naar Disneyland Paris moge duidelijk zijn. Deze nieuwe route is echter nog niet officieel bevestigd door de maatschappijen.
Helmond bij VisitBrabant Helmond sluit zich aan bij VisitBrabant Convention Bureau. Onlangs vond de officiële ondertekening van het convenant VisitBrabant Convention Bureau plaats. VisitBrabant Convention Bureau is een
De toestellen worden tussen april en juli omgebouwd, zodat ze een identieke configuratie hebben. Deluxe biedt de reizigers op long haul vluchten extra comfort en service. Voorin het toestel worden 25 Deluxe stoelen geplaatst. Hiermee komen de huidige Star Class
Dit jaar zal het strandseizoen aan de Haagse kust worden ingeluid met BonFire Beach Fest, een tweedaags cultureel en muzikaal evenement op het strand van Scheveningen. Op vrijdag 20 en zaterdag 21 april wordt het Scheveningse strand omgetoverd tot een gratis toegankelijk festivalterrein met een uniek eenmalig vuurdorp en optredens van bands, dj’s en andere acts. Strandtenten organiseren hun openingsfeesten tijdens BonFire Beach Fest op beide avonden. Den Haag wil zich hiermee op de kaart zetten als het ‘Barcelona van Noord-Europa’. Voor meer informatie zie: bonfirebeachfest.com
onafhankelijke serviceorganisatie voor meeting planners, PCO’s en andere professionals die ondersteuning wensen bij het vinden van een perfecte locatie voor meetings, incentives, conferenties en/of events.
TUI fly lanceert nieuw serviceconcept TUI fly lanceert een nieuw serviceconcept aan boord van haar vijf B-787 Dreamliners. Het nieuwe concept heet Deluxe. De Dreamliners worden per 1 juli dit jaar uitgerust met drie serviceconcepten: Economy, Comfort en Deluxe.
Den Haag opent strandseizoen met BonFire Beach Fest
en Premium klasse te vervallen. De nieuwe Deluxe stoel is gelijk aan de huidige Premium stoel, maar met meer beenruimte; die bedraagt nu 106 centimeter. Het nieuwe Deluxe-concept houdt niet alleen een ruimere stoel in, maar biedt ook extra services. Zo zijn een stoelreservering en 40 kilo ruimbagage inbegrepen. Ook priority boarding bij de gate, het gebruik van de ‘fast track’ bij security op Schiphol en de toegang tot een Schiphol-lounge zitten in het servicepakket. De maaltijden zijn zowel qua presentatie als qua inhoud geupgrade.
-9-
KLM tickets straks zonder toeslag Air France-KLM is in een zeer vergevorderd stadium met het sluiten van een overeenkomst met Travelport. Deze overeenkomst gaat het voor reisagenten die met Travelport werken, mogelijk maken om een zogeheten Private Channel Agreement met AF/KLM af te sluiten. In geval van een Private Channel Agreement zal de agent gevrijwaard worden van de GDS toeslag die Air France-KLM per 1 april aanstaande gaat heffen. Dit zegt Harm Kreulen, directeur KLM Nederland. De laatste punten worden op de i gezet maar het zal niet lang meer duren. ‘Ondertekening van onze overeenkomst met Travelport is een kwestie van dagen, niet weken.’ Air France-KLM voert eveneens gesprekken met Amadeus en Sabre. Deze bevinden zich echter in een minder vergevorderd stadium.
ADVERTORIAL
Historisch Zwitserland Zwitserland is een MICE bestemming bij uitstek met vergaderlocaties in een stad, in een berglandschap of aan een meer. Kies eens voor één van de vele locaties met een historische achtergrond. Switzerland Convention & Incentive Bureau heeft in samenwerking met Historia Events 4 tips voor je op een rij gezet. De historische locaties en hotels van Historia Events zijn minimaal 75 jaar oud, ze hebben een historisch karakter en bieden een hoogwaardige kwaliteit en service. Laat je inspireren.
Grand Resort Bad Ragaz wordt omringd door bergen en is gelegen in de vakantieregio Heidiland in het oosten van Zwitserland, op slechts een uur rijden van Zürich. Het Grand Resort Bad Ragaz wordt gezien als het meest toonaangevende kuuroord in Europa. Het Grand Resort is trots op haar totale aantal van 58 GaultMillau punten en 1 Michelin-ster. Het resort bestaat uit twee vijf-sterren hotels, het Grand Hotel Quellenhof & Spa Suites en
Grand Hotel Hof Ragaz. Verder beschikt het resort over acht restaurants, zes bars, het 36,5° Wellbeing & Thermal Spa, twee golfbanen, Business & Event Center Kursaal en een in-house casino. De welzijns- en recreatie faciliteiten worden aangevuld door het internationaal gerenommeerde Medical Health Center, een synoniem voor preventieve zorg en herstel van de hoogste klasse, alsmede het Zwitserse Olympisch Medisch Centrum waar beroemde sporters voor behandeling komen. Gasten zullen een overvloed aan diversiteit tegenkomen,
Bad Ragaz Gardenpool
-10-
BAD RAGAZ
niet alleen in het eigen casino, maar ook in de omliggende vakantieregio Heidiland met haar zeer gevarieerde recreatiemogelijkheden. De mogelijkheden variëren van wandelen, Nordic walking en fietsen tot deltavliegen, avontuurlijke trektochten en crosscountry en Alpine skiën.
BASEL Het Grand Hotel Les Trois Rois ligt in het centrum van de stad Basel. Precies op de plek waar in de Middeleeuwen de schepen aan de zouttoren werden aangemeerd om
Davos Schatzalp
dat veelgevraagde product over de Rijn te vervoeren en de wijde wereld in te voeren. Met een geschiedenis die zich over drie eeuwen uitstrekt, heeft het Grand Hotel een van de rijkste tradities van Europa. De historische structuur van het gebouw uit 1844 werd in 2004-2006 met veel aandacht voor detail gerestaureerd. Dat verplicht en inspireert het hotel: de gasten ervaren gastvrijheid en luxe in een levendige omgeving, die natuurlijke elegantie combineert met luxe. Ontdek Bazel, de stad van kunst en cultuur, het driegrenzengebied en de charme van de regio. Laat u verwennen - om uw verblijf in deze kleine kosmopolitische stad onvergetelijk te maken. Grand Hotel Les Trois Rois - rijk aan geschiedenis, jong van hart.
DAVOS Hotel Schatzalp is gebouwd in belle-époque stijl in 1900, als luxe sanatorium, vanwege de
gezonde heilzame berglucht in Davos. Later werd het hotel verbouwd tot een berghotel. Het hotel is gelegen op de Schatzalp, 300 meter boven Davos. Met de eigen kabelbaan van het hotel is Hotel Schatzalp in slechts vier minuten te bereiken vanaf het centrum van Davos. Hotel Schatzalp is niet alleen een prachtig historisch hotel, maar ook een unieke locatie voor uw vergadering, congres, bruiloft of ander evenement.
LAUSANNE Het legendarische Royal Savoy heeft een nieuw hoofdstuk in haar geschiedenis geschreven: 196 kamers en suites, zakelijke faciliteiten, een exclusief terras restaurant, lobby lounge, sigaar lounge, het Sky Terras op het dak met een uniek 360o panoramisch uitzicht en een uitgebreide spa. Het historische gebouw dat is gebouwd in de “Grand Château look” is recent
MEER INFORMATIE
uitgebreid met nieuwbouw. Het eigen hotelpark van 5000m2, dat ligt tussen het historische en het nieuwe gebouw, is een ongekende oase van rust geworden, midden in het centrum van de stad Lausanne. Switzerland Convention & Incentive Bureau (SCIB) is de overkoepelend organisatie die Zwitserland promoot als bestemming voor meetings, incentives, congressen en evenementen. SCIB geeft onafhankelijk advies over de bestemmingen en helpt bij de organisatie van de volgende meeting of evenement. Deze diensten zijn kosteloos en vrijblijvend. Copyright: Zwitserland Toerisme, Grand Resort Bad Ragaz, Grand Hotel Les Trois Rois, Hotel Schatzalp, Royal Savoy.
Lausanne Royal Savoy
Switzerland Convention & Incentive Bureau T 020 620 92 29 E scib.nl@switzerland.com MySwitzerland.com/meetings
Basel Grand Hotel des Trois Rois
-11-
INTERVIEW CORENDON
‘Authenticiteit en veelzijdigheid’ VAN THE COLLEGE HOTEL TOT HET NIEUWE CORENDON VILLAGE HOTEL.
Anneke Wijdogen is werkzaam als Director of Sales voor Corendon Hotels en Resorts. De hoteltak van de tweede touroperator van Nederland (omzet 411 miljoen in 2016, verwachting 468 miljoen in 2017) heeft de laatste jaren zowel in Nederland als internationaal een veelbelovende start gemaakt. De hipste telg aan de boom is de bekende Amsterdamse hotspot The College Hotel. We spreken er af om te horen over de ambities, de mice-markt en de laatste nieuwtjes.
- 12 -
personeelszaken en financiële zaken, zodat mensen zich hier puur op de gasten kunnen richten. Het voordeel is de financiële daadkracht, je staat sterker als groep dan alleen. We hebben hier de ramen en de airco’s vervangen en hebben geïnvesteerd in krachtiger wifi. Dat doe je anders niet zo snel.’
LATEN WE BIJ HET BEGIN BEGINNEN…. ‘Bijna 17 jaar bestaat The College Hotel nu. En Corendon heeft het in oktober 2014 overgenomen. We hebben er meteen duidelijk voor gekozen om The College Hotel onder eigen naam in de markt te houden. Dat blijven we ook doen. Het hotel heeft al zo’n reputatie opgebouwd op zichzelf, met een eigen stijl. En die past bij het pand en het concept. Die kracht moet je in ere houden.’
CORENDON SPEELT ACHTER DE SCHERMEN WEL EEN ROL? ‘Absoluut, we hebben het Corendon Hotels & Resorts Service Centre. Dat houdt zich bezig met sales & marketing,
BEROEMD IS JULLIE SAMENWERKING MET HET ROC WAARVAN JULLIE LEERLINGEN IN HET HOTEL LATEN WERKEN IN HET KADER VAN HUN OPLEIDING. ‘Die samenwerking met het ROC Amsterdam is er nog steeds, maar wel iets anders dan voorheen. Sinds anderhalf zijn we onze eigen hotelopleiding gestart in samenwerking met ROC Amsterdam. Een aantal van hun leraren zijn bij ons in dienst, en dat betekent dat we invloed hebben op de selectieprocedure van de studenten. Hun aantal is ietwat teruggebracht maar we hebben een driejarige opleiding waardoor ze alle afdelingen kunnen doorlopen, ook uitwisseling hebben met bijvoorbeeld het Corendon Vitality Hotel, of de Marble hotels op Ibiza en Curaçao. Zo kunnen we een breder perspectief aanbieden.’
- 13 -
EN JE HEBT MEER ZEKERHEID DAT JE DE GOEDE MENSEN IN HUIS HAALT… ‘Ja klopt, absoluut. Zijn ze oprecht gemotiveerd? Hebben ze de ambitie om hier op vier sterren plus niveau te kunnen presteren? En omdat er wat minder studenten zijn, kunnen we wat meer 1 op 1 coaching doen, waardoor we de kwaliteit van het serviceniveau ook omhoog halen.’
EN JULLIE HEBBEN ONDER DE AMSTERDAMMERS DE NAAM VAN HOT SPOT. OOK VEEL LOCALS KOMEN HIER. ‘Dat is inderdaad nog steeds zo, we hebben wat extra loungehoeken gecreëerd, heel veel mensen komen op vrijdagmiddag of donderdagavond een borrel doen. Of gewoon hier komen werken of hun afspraken maken door de week. Omdat het toch centraal gelegen is. Maar ook het terras in de zomer blijft een geliefde hotspot voor een lekker drankje bij de bewoners uit de buurt.’
WAT HEB JE DE MICE-MARKT TE BIEDEN? ‘We hebben de mice-markt een heel compleet product te bieden. We
INTERVIEW CORENDON
hebben onze Rembrandt ballroom waar je voor 200 personen een mooie bijeenkomst kunt faciliteren. Die zaal is erg multifunctioneel: van congresopstelling en productpresentaties tot bruiloften, modeshows, galadiners tot 150 personen enzovoort. Daarnaast hebben we nog onze PC Hooftsalon waar we tot 90 personen kunnen ontvangen. De Van Baerle en de Coster salon zijn onze boardroomzalen, zeer geschikt voor management-trainingen, besloten directie-overleg of private dining.’
LOOPT HET GOED? ‘We merken dat we veel terugkerende gasten en bedrijven hebben, maar ook weer nieuwe klanten, met name vanuit de modeindustrie. Maar we zien ook veel bedrijven vanuit de Zuidas, consultancy of finance, die het toch heel fijn vinden dat je maar een stukje met de tram verwijderd bent vanaf de Zuidas. Je stapt voor de deur uit, met tram 5 inderdaad. En in het weekend blijft het hotel erg geliefd voor bruiloften en sociale aangelegenheden.’
HOE BEHOUD JE JE PLEKJE ONDER DE HOTSPOTS? TRENDS KOMEN EN GAAN, WAT NU IN IS, IS MORGEN UIT. ‘De kracht blijft de authenticiteit. Het feit dat het juist niet heel massaal of heel schreeuwerig is. Dat je binnenkomt in een warme atmosfeer, met de traditionele hoge ramen en plafonds, De sfeer die het hotel uitstraalt doet al veel. Uiteraard kijken we goed naar de menu- en drankkaarten. Wat hip en happening is op de cocktailkaart. Maar we hoeven niet het hipste hotel van de
stad te zijn. We willen wel een combinatie bieden van goede service, een mooie plek om te zitten in een warme authentieke sfeer waar gasten graag terugkeren.’
JULLIE NEMEN AFSCHEID VAN HET KORTLOPENDE F&B CONCEPT FERILLI’S EN STARTEN IETS NIEUWS. ‘Het Italiaanse restaurant heeft niet gebracht wat we er van hoopten. Dan moet je ingrijpen en daar zijn we nu mee bezig. We komen op 1 april al met een upscale mediterraan concept. De chef-kok vanuit Corendon Hotels en Resorts, Koen Lammers, is nu bezig met het uitdenken van het verdere concept. En we hebben onze oude chef teruggehaald. We hebben nog geen naam, maar dat zal niet lang meer duren.’
- 14 -
CORENDON KOMT BINNENKORT MET GROOT HOTELNIEUWS… ‘Inderdaad. Het Corendon Village Amsterdam in Badhoevedorp, zoals velen weten in het oude hoofdkantoor van Sony. Daar gaan we op korte termijn al starten met overnachtingen, in de zogeheten Urban Vleugel.’
WAT WORDT DIT VOOR EEN HOTEL? ‘Het hele hotelcomplex heeft drie panden, waar we 673 kamers , suites en studioappartementen aanbieden, op vier sterren niveau. Daar zit nu al onze energie in, ook omdat op 15 mei de overige kamers de deuren openen. We hebben vele doelgroepen. Want met drie verschillende panden bieden we veel mogelijkheden. In één vleugel zien we graag de toeristische groepen met bussen komen, het is
immers makkelijk aan te rijden. De studioappartementen zien we voor de long-stay gast, in samenwerking met bedrijven rond Schiphol bijvoorbeeld. Er komt ook een shuttle bus die je in zeven minuten naar Schiphol brengt, ieder half uur. We hebben straks ook twaalf vergaderzalen met een maximale capaciteit van 400 personen in theater opstelling, met goede parkeergelegenheid, een perfect meetingpunt. En uiteraard ook de zakelijke individuele gast vanuit Schiphol, Lijnden en Badhoevedorp. We bieden dan ook verschillende restaurants, een 24-uurs winkeltje, een fitness, zwembad en er zit nog een oude bioscoop van Sony die we kunnen gebruiken. Het wordt een heel breed project. We zijn ook bezig met een verbinding tussen onze drie Amsterdamse hotels, een busje dat elk half uur meerdere uren heen en weer pendelt tussen The College Hotel, het Vitality Hotel en onze nieuwste aanwinst.’
NU HEEFT CORENDON IN TWEE BUITENLANDSE HOTSPOTS EIGEN MARBLE HOTELS GEOPEND. LIGGEN DAAR MICEMOGELIJKHEDEN? ‘Zeker voor de incentivemarkt ja! Ook omdat we kunnen charteren met onze eigen airline of vluchten goed in kunnen kopen bij onze partners. We hebben binnen Corendon eigen groups- en incentive afdelingen die daarbij kunnen assisteren, met zowel vastgestelde programma’s als het samenstellen van maatwerk.’
- 15 -
Nam’ baby…Vietnam! EEN MICE-TOPPER IN DE MAAK!
Wie wil niet naar Vietnam? Een strook Azië vol charme, authenticiteit, historie, cultuur. Ik wissel honderd euro in voor de lokale Dong en blijk multimiljonair. Maar de echte rijkdom komt in andere vormen. Over een hele bijzondere mice-bestemming, voor de toekomst maar steeds vaker ook nu!
- 16 -
- 17 -
VIETNAM
Gedurende grote delen van de dag raast er een soort enorme slang door de straten van Hanoi. Het monster beweegt, maakt bochten en hoewel hij angstaanjagend lijkt, is hij het nauwelijks. Het gaat hier uiteraard om de toeterende parade van brommers, scooters en motoren. Maar vooral brommers. Overal. Nee, echt overal. Kun je de straat over steken? Optisch gezien niet, in realiteit wel. Het is wat de Engelsen een ‘leap of faith’ noemen. Je stapt de maniakale motorische stroom in en loopt met stevige pas door. De brommers, op een of andere manier, passeren je aan alle kanten. En opeens ben je overgestoken. Een kwestie van de pleister er snel af trekken. Dat is Hanoi bij uitstek. Vooral in de oude stad, waar je wil zijn. Een wijk vol reuring, geuren en kleuren, kleine straatjes, oude mannen en vrouwen met de bekende punthoeden en overal eetstalletjes. Met veel te kleine krukjes voor een doorsnee Westerling, maar je gaat uiteraard mee in het culinaire feest dat je ervoor terug krijgt. Een goede keuken, met enige Franse invloeden, en spotgoedkoop bier. In het
tropische klimaat dat wij aantreffen een verademing. Nou ja, tussen de brommers door dan.
NOODLES & NIGHT MARKET Een van de eerste sights is het Hoan Kiem meer in het hart van Hanoi. Hier vind je een mooie rode brug met een al even mooie benaming: de zonnestraal-brug. Maar bewonder vooral de Ngoc Son-pagode op het zogeheten Jade-eiland in het meer. Het is niet de enige tempel van de stad. De pracht rijkt niet zo hoog als in bijvoorbeeld Bangkok of Tokyo, maar een excursie van minimaal een halve dag is zeker de moeite waard om de hoogtepunten mee te pakken. Waarschijnlijk krijg je dan ook het aanbod om het zogeheten ‘Water Puppet Theatre’ te zien, een eeuwenoude traditie van poppenspel in een soort waterbak, met traditionele musici aan de zijde. En waarom ook niet! Nog geen uurtje, een glimlach op het gezicht waard en zeer goed betaalbaar. En loop daarna weer door de heerlijke straten van oud Hanoi, met zijn Frans koloniale architectuur (denk een
- 18 -
beetje aan de huizen van New Orleans), warrige straatjes vol met overwoekerende bomen, op zoek naar de Night Market voor spotgoedkope T-shirts, een eettentje met noodlesoep en Ha Noi bier en een blik op het leven dat voorbij gaat. Opvallend: in de ‘socialistische’ staat Vietnam zie je geen zichtbare schijnbare armoede. Geen bedelaars, geen sloppenwijken, geen nodeloze in your face kleine criminaliteit of keiharde rode lampen. Dat is fijn. Het spreekt voor zich dat het een ideale plek voor groepen is, met tal van de ‘bekende Aziatische incentive-ideeën’: van leuke speurtochten per fietstaxi tot culinaire workshops en ik zou ze allemaal aanbevelen, de stad is een heerlijke smeltkroes, figuurlijk maar bijna ook letterlijk.
HO CHI MINH Maar Hanoi is natuurlijk ook Ho Chi Minh, laten we zeggen de communistische leider die eerst de Fransen de deur heeft uitgezet en daarna de Amerikanen heeft verslagen in de Vietnamoorlog. Kort door de bocht
uiteraard maar de in 1969 al overleden leider is nog springlevend in de stad, al is het maar door het megalomane mausoleum waar hij is opgebaard. Ho is nog overal en dat blijft ook nog wel zo even, hoewel de eerste Starbucks uiteraard is geopend. Vietnam kiest voor de Chinese route.
HALONG BAY De volgende stop op onze rondreis is Halong Bay, een niet te missen hoogtepunt. Iedereen kent het wel, het behoort tot de mondiale trekpleisters. En anders wel van James Bond films of het meer recente Kong Skull Island, die ook zijn opgenomen bij de 3.000 kalkrotseilanden in de Golf van Tonkin. Het ligt op ongeveer vier uur rijden van Hanoi (een weinig boeiende rit) maar het resultaat is verbluffend. Mocht je nog eens twijfels hebben bij een gehypte UNESCO-plekje, Halong Bay is zijn plek meer dan waard. Een mysterieus, wonderschoon en intrigerend natuurlandschap. Ja, het is soms filevaren (lees je goed in en kies voor kleinere jonken die wat meer speelruimte hebben
qua vaarroutes) maar dat mag de pret niet drukken. Met een groep huur je natuurlijk je eigen boot af, pak de kajak, doe een beach BBQ, of laat iedereen leren hoe ze echte (!) Vietnamese loempia’s maken aan boord.
DA NANG BABY Maar we hebben geen tijd, we moeten door. Omdat we maar een week hebben, moesten we kiezen. Hoi An! Want Vietnam is nu eenmaal een langgerekt land met een enorme kustlijn (3.000 kilometer) en bovenal twee klimaten: het tropische zuiden en het subtropische noorden. Maar voeg daarbij nog allerlei microklimaten in het noorden (Sapa) of aan de Mekong Delta en je weet dat je je goed moet inlezen wanneer je naar welk deel van Vietnam kan gaan. Het is niet zomaar overal clichématig tropisch warm, het kan simpelweg ook fris en nat zijn. Via een prima binnenlandse vlucht komen we na een klein uur vliegen met Vietnam Airlines aan in Da Nang op een goed half uur van onze keuze Hoi An. Het ene na het andere hotel van beroemde Westerse ketens zien we in aanbouw. Het is
- 19 -
duidelijk: Da Nang wordt heel big over drie jaar! Dat zal niet vreemd zijn. Het prijspeil is aangenaam in Vietnam: een biertje doet een euro gemiddeld, je eet prima voor 7-10 euro per persoon, massages, souvenirs en taxi’s zijn ook goed betaalbaar. De toeristische infrastructuur is al goed en wordt steeds beter, plus het is een schoon land dat er veel aan doet om te wereld te verwelkomen. Nog niets alles is in de 21-ste eeuw (geen metro in Hanoi, treinen moeten ook een slag maken) maar het is duidelijk: Vietnam komt eraan. Maar let wel, Da Nang wordt een mondiale topper als het gaat om meetings en congressen over een jaar of wat. Het is niet vreemd dat Qatar Airways onlangs al een vlucht opende vanuit Doha. Nu KLM nog, hopen we dan maar.
HOI AN Maar zover is het vandaag nog niet. Het mooie en kleine Hoi An laat zich zien als een mooie, compacte stad met veel traditie. Hart en ziel is de Thu Bon Rvier. Een historische stad ook, waar al sinds 800 jaar Chinezen, Japanners maar ook
VIETNAM
Hollanders en Portugezen zijn gekomen voor de handel. Op en top UNESCO World Heritage dus. De Japanse brug is een van de eyecatchers in het centrum van de stad, dat wel een beetje begint te hangen naar massatoerisme. Nee, dan liever even een paar straatjes verder, bij de authentieke markt, de massagetentjes waar je voor een tientje je moegelopen voeten kunt laten masseren of een mooi plekje kunt vinden voor een rijke Vietnamese maaltijd.
CULINAIRE HEMEL Maar waar je ook gaat, culinair zit je goed in dit heerlijke land. Het is tijd voor een laatste maaltijd. Probeer een Pho (zeg: Fuh) een lekkere noodlesoep, of Bahn Mi, een met vlees en groenten belegde baguette. Of gewoon een loempia, je kent ze wel, van elke Nederlandse markt. Ze zijn op de plek van oorsprong nog lekkerder! Vergeet in Ha Noi vooral ook niet het omringende landschap te ontdekken. Dat kan gewoon per fiets, die overal te huur zijn en doorgaans ook door de accommodaties verkrijgbaar zijn. Zo leer je het echte Vietnam kennen, de kleine dorpjes, de lieve bevolking, de fijne stranden, de prachtige vergezichten. Wij nemen een tour achterop een Vespa en leren in enkele uren over de bereiding van visolie en de uitstekende Vietnamese koffie en maken onze eigen rijstwafels. Heerlijk, het authentieke Azië, achterop die demonische scootertjes. Een heel leuk incentive-idee! We verblijven in waarschijnlijk het mooiste zakelijk hotel van de stad, die voor iedere mice-groep veel te bieden heeft. De kenners herkennen de ketennaam uiteraard: het Anantara Hoi An Resort, gebouwd in mooie Frans koloniale stijl. Op een kilometer of vijf is een fraai strand maar er is ook een heel aangenaam en groot zwembad. En uiteraard vergaderzalen! De kamers bieden alle luxe en in de spa kom je volledig tot rust. Anantara Hoi An Resort ligt op een prachtige locatie aan de oevers van de Thu Bon-rivier en is een charmant boetiekhotel in het historische havenstadje Hoi An. Ontworpen met Franse, Nederlandse, Chinese en Japanse invloeden die Hoi An’s fascinerende culturele diversiteit onthullen, split-level kamers en suites openen naar portieken met comfortabele ligbedden, met uitzicht op de rivier of een binnenplaats met een tuin. Duik met groepen in de Vietnamese cultuur met taal-, lantaarnmaak- en kooklessen. Geniet van
authentieke lokale gerechten en populaire wereldgerechten in een elegante en informele omgeving naast de rivier. Maak kennis met de wijnbar voor een sfeervol uitzicht op het straatleven van Hoi An. Of luier bij het zwembad en laat een exotische cocktail brengen naar het ligbed. Nu we de ‘eerste helft’ van Vietnam hebben bezocht kunnen we kort zijn: wow! Het is een bestemming met een eigen identiteit en redelijk ver ontwikkeld op mice-gebied. Het is niet zo ver als Thailand, maar zit er niet ver meer vandaan. En daarbij is er nog wel volop authenticiteit, en dat maakt het meer aantrekkelijk dan sommige andere bestemmingen in de regio. Er zijn geen megamalls en de skyline is (nog) niet megalomaan in Hanoi. Voeg daarbij een - 20 -
schitterende keuken, een fijn prijspeil en een vriendelijke bevolking en je hebt een mice-topper. Nu nog met overstap via tal van prima airlines, en als het ooit direct gaat, dan kunnen we helemaal los. Op naar Vietnam dus, voordat de rest het ook weet…
- 21 -
AIRLINE UPDATE
Nieuwe ronde, nieuwe kansen WAAR VLIEGEN WE HEEN DEZE ZOMER?
De mice-markt kijkt altijd met spanning naar de nieuwe vluchtschema’s. Een directe vlucht blijft uiteraard de te prefereren keuze. Nieuwe routes, betere stoelen en stakingsdreiging. Wat staat ons aankomende zomer allemaal te wachten.
Laten we eerst even terugkijken. Het afgelopen vliegseizoen is niet onopgemerkt voorbij gegaan. Het faillissement van Airberlin en de overnamestrijd die er op volgde? En wat staat er nu te gebeuren met Alitalia, dat vooralsnog lekker doorvliegt? Neem daarbij de continue stakingsdreiging bij vele airlines, een hausse aan annuleringen met dank aan Koning Winter….gaan we nu de dan eindelijk een rustig zomerseizoen in? Want een annulering voor jezelf is al geen pretje, laat staan als je dertig man op een vlucht hebt… Niet heel waarschijnlijk, maar grote turbulentie hoeft er ook niet echt verwacht te worden, zeker nu er al een zware knoop is doorgehakt aangaande Lelystad. De stakingsdreiging blijft echter wel degelijk. Het Transavia-dossier lijkt gelukkig afgesloten, maar niemand durft met zekerheid te zeggen dat personeel van de grotere airlines ook niet actie gaan voeren. Iedereen die beweert dat stakingen in de mondiale luchtvaart niet meer van deze tijd zijn, zit er naast helaas. Het is zeer van deze tijd waar alle airlines het vooral van kostenbesparing moeten hebben maar soms nog aan oude dure contracten vastzitten. Wordt vervolgd.
NIEUW De nationale trots gaat als een speer. Record op record wordt gehaald. Na enkele jaren met een weldaad aan nieuwe bestemmingen, doet KLM het in de zomer wel even iets rustiger. Het kon ook bijna niet meer na de enorme netwerkgroei van de laatste jaren toen er veel Afrikaanse bestemmingen bijkwamen, Colombia (nieuw is wel Cartagena!) en Costa Rica en wat al niet meer…en uiteraard een dijk van joint venture met Jet Airways op de o zo belangrijke markt in en uit India. Maar voor de zomer kunnen we naar het Braziliaanse Fortaleza, het Zweedse Växjö (Zweden) en Nantes. Ander groot nieuws is natuurlijk de komst van lowcost longhaul Norwegian, die direct Amsterdam – JFK gaat vliegen. Een uitgekleed enkeltje kost onder de 200 euro. Het is meer dan zomaar een nieuwe vlucht op het trans-Atlantisch strijdtoneel, het is het begin van zeer goedkope verre vluchten vanuit Nederland, en anderen zullen moeten volgen in het businessmodel. Zeker als er meer bijkomen. En dat weten ze. Dan het Airberlin dossier. Uiteraard is Lufthansa de grote winnaar. Dat zal de Nederlandse vakantieganger vooral merken aan Eurowings, de lowcost dochter van - 22 -
Lufthansa, die vanaf grensluchthaven Düsseldorf fors wil uitbreiden. Voor komende zomer wil Eurowings zijn aanbod vanaf Düsseldorf met 30 procent opvoeren. Daarmee ontstaat een capaciteit van een miljoen stoelen per maand. Voor Eurowings is Düsseldorf Airport al de belangrijkste luchthaven. Met meer dan 250 vluchten per dag naar 95 Duitse-, Europese- en internationale bestemmingen wil de airline zijn positie op de luchthaven verder uitbouwen. Hiervoor stationeert Eurowings komende zomer 40 toestellen op Düsseldorf. Hiermee neemt het aantal toestellen met bijna de helft toe. Daaronder zijn ook de eerste drie toestellen voor de lange afstand. Düsseldorf Airport heeft een potentieel verzorgingsgebied van ruim 18 miljoen inwoners. Daarnaast is ook de Nederlandse markt belangrijk voor Düsseldorf.
OP NAAR VER Uiteraard zijn er nog tal van andere ontwikkelingen in de mondiale luchtvaart die ook Nederland raakt. We zien wat oude bekende namen het goed doen via hun hubs. LOT is allang niet meer heen en weer naar Polen, maar via moderne Dreamliners ook naar Azië. Dat geldt ook voor het succesvolle Aeroflot dat ook
e Discoverncteh! differe
Meetings made in Germany! Maritim Hotels offer over 40 years of experience in managing small, medium and large European or global conferences in around 50 hotels in Germany and all over the world. Plan your tailor-made conference with Maritim from 2 to 5,000 people: our professional team will be on hand. With Maritim’s slogan of “meetings and accommodation under one roof”, the centrally located hotels are the ideal choice for business travellers and holidaymakers alike. M Hotels · Sales Office Belgium, the Netherlands and Luxembourg · Gulledelle 92 · 1200 Brussels Phone +32 (0) 2 7612380 · info.vkbenl@maritim.com · www.maritim.com M Hotels · Business premises of M Hotelgesellschaft mbH · Herforder Strasse 2 · 32105 Bad Salzuflen · Germany
GRAND TIROLIA KITZBÜHEL - ONE REASON MORE TO VISIT THE AUSTRIAN ALPS You are looking for an exceptional venue for your meeting or incentive? The Grand Tirolia combines ideal conditions for you: 4 spacious meeting rooms from 55 up to 335 m² with daylight and stunning views over the Alps as well as state-of-the-art technology offer the perfect setting for your remarkable stay in Tyrol. The 81 rooms at Grand Tirolia Kitzbühel are modern in design, combined with traditional elements such as beautifully crafted wood and leather accents. Light-flooded rooms, most of them appointed with a balcony, offer every conceivable comfort to make guests feel at home right from the start - the best condition for a successful meeting and a memorable stay. Culinary quality in 3 outlets, the own 18-hole golf course right in front of the door or the award-winning spa area top off the attractive offer in house, combined with a lot of sport and activity possibilities.
Grand Tirolia Kitzbühel • Eichenheim 8-9 • A-6370 Kitzbühel • T +43 (0) 5356 666 15 • banqueting@grand-tirolia.com • www.grand-tirolia.com - 23 -
AIRLINE UPDATE
capaciteit uitbreidt op haar vluchten naar de hub Moskou, natuurlijk ook straks met het WK in gedachten (helaas, helaas oranje). Turkish Airlines noteert ook recordcijfers en is uiteraard een prima overstap naar het Midden-Oosten en veel Afrikaanse bestemmingen. Bij Singapore Airlines wachten ze weer op het nieuwste van het nieuwste toestel (Boeing 787-10) dat als eerste op Osaka wordt ingezet. Korean doet het ook goed, met name op het populaire thuisland en het opeens hippe Japan. China Airlines dat niet al te lang geleden heeft ingezet op direct naar Taipei heeft geen spijt van dat besluit, de route loopt goed. En daar plukt Eva Airlines mede de vruchten van, zeker op Bangkok.
DE DRIE VAN DE GOLF Emirates vliegt gestaag door met haar double daily A380 en de airline heeft heel Airbus gered door er nog eens honderd te bestellen. Qatar Airways heeft forse expansieplannen aangekondigd. Ook voor Nederland – Qatar vliegt uiteraard ook vanaf Schiphol – zijn er interessante noviteiten via hub Doha: onder meer naar Da Nang in Vietnam, Cebu en Davao in de Filippijnen en Langkawi, Maleisië. Ook komt er een hogere (dubbele) frequentie op Warschau, Hanoi, Ho Chi Minh-stad, Praag en Kiev. Vluchten naar Madrid, Barcelona en de Maldiven gaan naar driemaal per dag. Etihad is bezig aan een herstelslag na wat slechte investeringen maar blijft een logische keuze naar Abu Dhabi.
REGIONAAL IS IN Op de leisure-markt zien we natuurlijk een forse uitbereiding van vertrek van regionale luchthavens. Corendon zet vol op Maastricht Airport in. Thomas Cook vliegt zelfs van Groningen naar Ibiza. Dat kan zomaar een leuke incentive worden! Het bijzondere en meest trotse nieuws van TUI fly is natuurlijk de komst van de Boeing 737-Max waarmee de airline voorop loopt in modernisering van de vloot. Hoewel het eerste toestel voor de zuiderburen is bedoeld, zullen we deze zeker ook in Nederland gaan zien. En er komen er meer natuurlijk! Lowcoster easyjet heeft ook een bewogen jaar achter de rug. Een nieuwe CEO, een overname van een stukje Airberlin en voorzichtige samenwerkingen om te feederen voor de long haul markt. Het was niet het jaar van Ryanair, dat - 24 -
zich belachelijk maakte door een regen aan annuleringen door een slechte planning. Dat moeten ze geen tweede keer doen. Wizz Air, ĂŠĂŠn van de snelst groeiende luchtvaartmaatschappijen van Europa, begint met de grootste netwerkuitbreiding in zijn geschiedenis. Gedurende de komende 17 weken zullen er 21 nieuwe vliegtuigen aan de vloot worden toegevoegd. Er komen ook 700 extra wekelijkse vertrekken bij en maar liefst 70 nieuwe routes. Het is een echt interessante airline aan het worden voor mooie trips in het oosten. Op het trans-Atlantische niveau zien we de klassieke Amerikaanse airlines het goed doen en ook Icelandair en Aer Lingus pikken hun graantje mee via hun hubs, hoewel zowel Ierland en IJsland ook zelf prima mice-bestemmingen zijn! Air Europa vliegt steeds beter op het Middenen Zuid-Amerikaanse continent.
ECONOMY COMFORT Naast bestemmingen zie je ook steeds meer opties verschijnen die goede kennis van zaken vereisen. Premium Economy is here to stay en je moet goed weten wat de stoel te bieden heeft, want de ene is de andere niet. Nieuwe tariefstructuren zoals bij KLM (en anderen) vereisen ook kennis van zaken. Om nog maar te zwijgen over een doolhof als bagagebeleid. Het goede nieuws: we zien steeds meer zuinige moderne vliegtuigen verschijnen. De 737-Max, de A350, de Dreamliner. Vliegen wordt meer comfortabel, zuiniger en meer milieuvriendelijk. En dat is misschien nog wel het beste nieuws. En o ja, ze vliegen ook steeds verder, wat nieuwe bestemmingen weer mogelijk maakt. En dat is altijd goed nieuws.
- 25 -
FRANSE RIVIERA
Een rondje Riviera… DE KLASSIEKE MICE-BESTEMMING BIJ UITSTEK
De Franse zuidkust behoort tot de mice-klassiekers van het allereerste uur. De bestemming heeft sinds de beginjaren van het zakelijk toerisme een onverwoestbare aantrekkingskracht. En is dat nog steeds zo? We doen een rondje Riviera!
- 26 -
- 27 -
FRANSE RIVIERA
Laten we maar meteen beginnen in wat ooit de meest onaangename stad van het land heette te zijn: Marseille. Als dat tien tot vijftien jaar geleden was, hadden vele Fransen het nog beaamd ook. Crimineel, vervallen, gevaarlijk. Maar die reputatie is weg, en Marseille is gewoon een hele leuke stad geworden. Trendy ook. Een mice-stad in hot new destinations lijstjes. Cultureel met het nieuwe MUCEM-museum, dat ook prachtmogelijkheden voor groepen biedt, met uitzicht over zee. Natuurlijk ligt de heerlijke Provence in de rug en is de woeste en mooie Camargue niet ver, maar vergeet niet in deze bijna on-Franse stad te blijven. De stad heeft een facelift gekregen en heeft aan beide zijden van de oude pittoreske haven veel te bieden. Maar ga uiteraard eerst de zee op, naar het Nationale Park van de Calanques, de inhammen op zee die u per boot ontdekt. Kies als het even kan voor een tour per rib- of speedboot, want dan kunt u ook het heldere water in duiken (www.bleuevasion.com is een aanrader). De grote toeristenboten zijn wat dat betreft minder aantrekkelijk. Duik ook zeker de oude volkswijk Le Panier in, met een heerlijke multiculturele en nog wat Boheemse sfeer. Drink een pilsje (het lokale Cagole-bier) bij Bar Les 13 coins, een klassieker. Met overal heerlijke en betaalbare restaurantjes en neem uiteraard de wijnen uit de buurt: wit uit Cassis, rood uit Bandol en rosé uit de hele streek. Of neem met de groep een bus en bezoek een van de wijngaarden. In Cassis heb je bijvoorbeeld prachtige wijngaarden met uitzicht over zee, die volop meeting
mogelijkheden bieden. En waar slapen we? Het aanbod is groot genoeg maar echte klassiekers op hoog niveau zijn er niet. Althans, bijna niet. Het prachtige en historische InterContinental Marseille - Hotel Dieu vormt de uitzondering. In een indrukwekkend gebouw uit de 18e eeuw in de Panier, en met uitzicht (niet alle kamers, vraag erom) op de oude haven. Hotel Dieu heeft twee eigen goede restaurants: het meer casual Brasserie Les Fenêtres en de met Michelinster bekroonde Le Restaurant Gastronomique Alcyone. En meer dan voldoende zalen met fraai uitzicht. Maar een gezamenlijke wandeling naar de haven voor een dagverse Bouillabaise is natuurlijk nooit een slecht idee!
ST TROPPP We reizen snel door en stoppen in St. Tropez, stad van Louis Funès en zijn gendarmes (wie ‘m nog kent ) en de onsterfelijke filmster Brigitte Bardot. Ze woont er inderdaad nog, in de villa La Madrague. Kenners en inwoners noemen St. Tropez liefkozend ‘St Trop’ en waarom ook niet. De weliswaar toeristische badplaats blijft een van de places to be seen aan de Franse zuidkust. Megajachten, dure hotels, exclusieve winkels. Het hoogtepunt van St. Tropez lag in de jaren vijftig toen filmsterren, kunstenaars en andere bekendheden het voormalige vissersdorp mondiaal op de kaart zetten. Is er veel te zien en doen? Nou, dat valt eigenlijk wel mee. Het is vooral naar elkaar kijken, je vergapen aan dure boten en snelle bolides. Waak voor de slechte toeristenrestaurants aan de
- 28 -
haven en loop wat verder door. Naar het strand? De beroemde stranden in de buurt zijn jetset-voer: Club 55 is een peperdure, exclusieve en fraaie naam. U kunt, geloof het of niet, aan het lokale en kleine strandje Plage de Bouillabaisse (mooie naam) gratis een handdoekje neerleggen. Ook leuk. Maar waar slapen we? Er zijn vele mooie hotels in de buurt van St. Tropez maar wie in het dorp zelf wil slapen kan moeilijk om het Hotel de Paris heen. Loop naar Place de la Gendarmerie en geniet in hartje dorp van het hippe en moderne Hotel de Paris-Saint-Tropez, uw uitnodiging voor geluk, verfijning en luxe. Het kent een zeer fraai buitenzwembad, op het dak (!) en doorzichtig vanuit de lobby te zien! Eten is natuurlijk een must bij het gastronomisch restaurant Le Patioanta of meer op aarde (nou ja, niet echt) bij Les toits lounge voor luxe barfood, smoothies en fijne cocktails. Een spa ontbreekt niet. En gezien de locatie: ruime meetingruimtes! Het is zelfs mogelijk een auto naar binnen te rijden voor presentaties. Want wie wil zijn nieuwste bolide nu niet tonen in St Troppp. Maar we moeten alweer door dus we starten de cabrio’s (er is ook geen treinstation in St. Tropez). Nee, we gaan per boot, een mooi en betaalbaar zee-ritje naar St Maxim. Vandaar gaan we verder naar Cannes.
FILMFESTIVAL Cannes blijft de plek van het filmfestival. Probeer maar eens een kamer te krijgen als de Franse Oscars worden uitgereikt. Onmogelijk! Maar ook de rest van het jaar
INFO www.marseille-congres.com www.marseille.intercontinental.com www.hoteldeparis-sainttropez.com www.la-colombe-dor.com www.cannesconventionbureau.com fr.hotelhermitagemontecarlo.com www.hotel-la-perouse.com www.fourseasons.com/capferrat/ cvb.visitmonaco.com en.meet-in-nice.com
is Cannes geliefd. Enige lekkere stedelijke drukte zonder al te groot te worden. En uiteraard de ligging aan het strand, en in tegenstelling tot de steentjes van Nice, een heerlijk zandstrand. Dure restaurants wisselen zich af met meer betaalbare pareltjes en uiteraard kunt u er goed winkelen. Het is en blijft een beetje een stad voor de happy few, eerder een luxe toeristenoord dan iets met stedelijke reuring en karakter. Maar aangenaam tot en met. Als we hier slapen is het een keuze uit de grote twee: Martinez of Carlton. We kiezen hier nu voor de laatste, een telg van de InterContinental familie en direct te herkennen aan de belle époque gevel uit
1911. Een uitstekende bar, vergaderen op stand, uiteraard goede restaurants, maar bovenal uitzicht op zee en de Croisette, de beroemde boulevard. En niet te missen: het heerlijke strand, met een mooie cocktail bij zonsondergang. La vie est belle!
THE GREAT GATSBY Onderweg naar Nice stoppen we uiteraard even in Antibes, vooral interessant door het prima Picasso Museum, met uitzicht over zee. Maar eigenlijk willen we direct naar ons hotel, een van het meest exclusieve van de hele kust. Een historisch paleis gelegen in Cap d’Antibes: Hôtel du Cap-Eden-Roc stamt uit 1870 en heeft een grote literaire
geschiedenis. De Amerikaanse Lost Generation (F. Scott Fitzgerald, van The Great Gatsby, dat zegt al genoeg eigenlijk) kwam er graag en tot op de dag van vandaag komt u er beroemdheden tegen. Cap Eden Roc betekent privacy, privacy en nog eens privacy. Dat heeft een prijs (onder de 800 euro wordt het hier lastig een kamer te krijgen) maar dan heb je wel wat. Een verwarmd infinity-zwembad, vijf tennisbanen en 33 lounge-cabanas om te ontspannen. Er zijn twee gebouwen om te slapen op stand. Het hoofdgebouw van Hotel du Cap-Eden-of de residentie Les Deux Fontaines. Ze kijken uit op een binnenplaats of de tuinen en sommige hebben een eigen terras. Uiteraard eet en drink je op stand, en hetzelfde geldt voor meetings: we denken niveautje Raad van Bestuur. De Eden-Roc Champagne Lounge aan de Middellandse Zee is een ideale plek om het leven eens goed te overdenken. Of de inwendige mens te trakteren bij The Grill, vlees op zijn Provençaals. Het is allemaal heel erg once in your life (and we love it).
O WOW, HOTEL LA PEROUSE Maar we moeten verder, naar Nice, Nissa la Bella, een van de leukste steden van Frankrijk. Nice is gekend om zijn azuurblauwe zee die per dag meerdere keren van kleur veranderd. De Baai der Engelen is de naam en die is mooi gekozen. De Promenade des Anglais is de beroemde wandelplek aan zee, en is vooral op zondag gevuld met wandelaars. Er zijn in het - 29 -
FRANSE RIVIERA
seizoen volop strandtenten waar je goed kunt eten of je boek uitlezen op een van de strandbedden. Het centrum van Nice kun je makkelijk in tweeën delen: oud en nieuw. Het nieuwe gedeelte is waar je gaat winkelen, de meeste hotels liggen, de nieuwe trams rijden en de nodige musea te vinden zijn. Het is aardig, maar wij laten het meestal liggen. De H&M hebben we ook thuis. Nee, geef ons maar Vieux Nice. De oude stad, de slenterstraatjes, de kleurrijke markt, de terrasjes en eettentjes. Dit is niet het land van de Michelinsterren maar van de klassiekers uit Nice. Daube Nicoise, een runderstoofpot met olijven, wortelen en herbes de Provence. Met gnocchi of ravioli, want de Italiaanse invloeden zijn hier groot. Of eenvoudiger specialiteiten zoals pissaladière, ‘uienbrood met ansjovis’ of een Pan Bagnat, een bol gezond zo u wil, waar bijkans aan halve salade op ligt. Verplicht streetfood is socca, een ‘pannenkoek’ gemaakt van kikkererwten dat in stukjes gesneden, besprenkeld met peper wordt opgediend. Het hapje is in heel oud Nice te vinden en neem er vooral een rosétje bij. Onze favoriet is Lou Pilha Leva. Op straat, aan houten tafels en met een glas rosé
voor 1,50 euro (geen tikfout! Inderdaad, bijkans de grootste deal in heel ZuidFrankrijk). Elders in de wijk liggen heerlijke restaurants zoals La Cambuse, Chez Palmyra, Acchiardo en het Grand Cafe de Turin. Wilt u iets speciaals drinken? Bestel een flesje Bellet, een micro-appelation nabij Nice. Erg zeldzaam, dus iets te duur (25-30 euro in de winkel) maar wel uniek en erg lekker. In Nice is ook genoeg cultuur. Op de heuvels van de wijk Cimiez vinden we de Gallo-Romeinse restanten en twee topmusea: Het Chagall Museum en het Matisse Museum (als u slechts tijd voor één heeft, ga voor Chagall). En nu de hotels. Het hotel van Nice – niemand zal het tegenspreken – is het opulente Negresco. En daar is weinig op aan te merken, hoewel het wat ver van het oude centrum ligt. Er is luxe concurrentie van Hyatt, bij het Palais de la Mediterrenee, maar als we u toch een hotel willen adviseren is het een andere: Hotel la Perouse, vernoemd naar de Franse navigator, Jean-François Galaup, graaf van La Pérouse (1741-1788). Het is een uniek hotel gelegen op ‘de rots van Nice’, aan het einde van de boulevard. Het ligt bijna voor het oog verborgen op een absolute
- 30 -
A-locatie. Je gaat binnen bij de receptie, en ontvangt de toegang tot een van de 55 unieke kamers. Geen kamer is hetzelfde, zowel qua inrichting als ligging. Maar een uitzicht op zee is een must en daar voldoen de meeste kamers aan. Via een tweede lift kom je al op forse hoogte en heb je het restaurant Le Patio. De chef bereidt gerechten met verse, seizoensgebonden producten van de lokale markt op Course Seleya. Het terras is echt hemels: onder de citroenbomen geniet u ver van het rumoer van de stad in rust van een mooi glas wijn, een pastis met olijven of een indrukwekkende cocktail. Naast het terras is het verwarmde zwembad (niet in de winter). Een heerlijke oase om bij te komen, en een ideale plek voor zonnebaden als u niet naar het strand wil. Dit 4-sterren boetiekhotel heeft heerlijke kamers met airconditioning, een minibar, gratis wifi en topbedden. Alle kamers hebben een badkamer van zeer fraai Italiaans marmer en een elegante mediterrane inrichting. Maar vooral het uitzicht maakt de prijs meer dan waard. En anders kun je nog naar de zesde verdieping waar de rooftop is met uitzicht over zee.
Nestel je op een van de strandbedden, of zoek ontspanning in de jacuzzi. En let wel: deze kun je privé afhuren met je groep! Voor hapje en drankje op zijn Frans wordt gezorgd en dan heb je toch een van de mooiste mice-adressen van de hele zuidkust. Met deze prachtige tip willen we graag afsluiten in deze heerlijke stad. La vie est Belle!
ETEN MET PABLO Maar ook Nice verlaten we en gaan even langs het achterliggende dorpje St Paul de Vence. Het toeristische voormalige kunstenaarsdorpje is nog altijd de moeite waard. Kunstenaars komen er allang niet meer maar de geschiedenis blijft. Het nabijgelegen Fondation Maeght is een van de beste musea van de hele kust. Een ode aan moderne kunst op een prachtige locatie. Blijft u dineren of slapen, ga dan naar La Colombe d’or, de Gouden Duif. Het Provençaalse restaurant heeft tal van kunstwerken van voormalige bezoekers en dus eet u onder de Picasso’s en Matisse’n. Als u hier zakelijk zit te eten, staat u al 1-0 voor als u de zaak binnenloopt met een reservering. Of geniet anders in de heerlijke binnentuin. Er zijn wat fijne kamers, een mooi zwembad en het vormt een heerlijke
tussenstop op weg naar onze volgende halte…
HAPPY FEW Het Grand-Hôtel du Cap-Ferrat, een hotel van Four Seasons ligt in het rustige Saint-Jean-Cap-Ferrat en is mogelijkerwijs het meest exclusieve hotel van de hele kust. Eyecatcher is Club Dauphin, met zijn oneindige oceaanzwembad van Olympische afmetingen. Uiteraard eet je met Michelinster bij Le Cap en geniet je van de legendarische wijnlijst (een Lafite Rothschild uit 1799 staat op de kaart!) Een luxe oord vol art deco in deze afgelegen exclusieve hemel van zeven vierkante kilometer privacy voor de happy few. Als je om de prijs moet vragen, kun je het niet betalen, die categorie.
MACHTIG MONTE CARLO Maar het geld is nog niet op, dus nemen we vanaf Nice airport de heli naar Monte Carlo (7 minuten, 165 euro pp, en leuk om te doen!). U kent de iconen van Monte Carlo: casino, belastingvrij, exclusief stappen, grand prix en een voetbalclub zonder fans. En de Grimaldi’s met hun bewogen en soms soapachtige geschiedenis. Dat zijn ook de voornaamste redenen om het stadstaatje - 31 -
te bezoeken. Het is leven in de hoogste versnelling van een peperdure bolide. En uiteraard kun je ons wakker maken voor de Grand Prix, de meest aansprekende van allemaal. Aan goede hotels dan ook geen gebrek. Het Hotel de Paris is waarschijnlijk het meest beroemde maar ligt nog net niet in het casino. Nee, geef ons maar het Hôtel Hermitage, een luxe 5-sterren paleishotel in een monumentaal paleis in Monaco. Zeer centraal, mooie belle epoque en spa van 700 vierkante meter. We nemen een G&T in de Crystal Bar en dineren dan op stand in Vistamar, uiteraard op het terras met uitzicht op de haven. De stadstaat heeft ook een actief Convention Bureau en een waardig congrescentrum, dus alle mogelijkheden zijn voorhanden om op klein of groter niveau bijeen te komen op een der meest aansprekende adressen ter aarde. Kost wat, maar dan heb je ook wat. En zo komt de reis langs luxe en levenskunst op gepaste wijze aan haar einde. Nou ja, voor minder dan 100 euro vlieg je tegenwoordig tussen de Cote d’Azur en Amsterdam, dus we zijn binnenkort ook weer snel terug in een van de meest klassieke heerlijke en zonnige regio’s van heel Europa. La vie en rose…
HOT HOTELS
Wereldtop in Amsterdam HOTEL TWENTYSEVEN, HARTJE STAD
Het is de meest opwindende opening van het jaar. Hotel TwentySeven van hotelier Eric Toren (tweemaal verkozen tot Europese Hotelier van het Jaar) die hartje Amsterdam, maar dan ook echt hartje Amsterdam, een suite boutique hotel heeft geopend. Aan Dam 27, boven de beroemde Koninklijke Industrieele Groote Club, een bekend mice-adres voor meetings. Ideaal om te combineren omdat het suitehotel niet gericht is op grote meetings. Wat dan wel? Droomervaringen noemen ze het zelf, luxe van on-Nederlandse grootte vinden wij. De suites zijn waanzinnig mooi, wat een hotel! Wat kun je zoal verwachten? Handgemaakte deuren van tien centimeter dik, met drie geluidsisolatie-lagen, speciale kunst van het modieuze Cobra Art, een stoomdouche
en tweepersoons jacuzzi met bedienbare sfeervolle verlichting, een volledig gevulde, luxueuze minibar met een superieure selectie dranken van hun bekroonde sommelier, zijdezacht en buitengewoon behang van Pierre Fray uit Parijs en ga zo maar door. De suites zijn technisch top met sfeerverlichting via de iPad, Japanse toiletten, toiletspullen van Lanvin en Lalique, prachtige mega-smart televisies en de
- 32 -
allerbeste bedden en mooie marmeren badkamers. Iedere suite heeft haar eigen butler, en ook zeer bijzonder is de goed uitgeruste bar op de derde verdieping. Mooi uitzicht en een rookruimte voor een mooie sigaar. Het ultieme clubgevoel in een van de mooiste nieuwe hotels van de stad. WWW.HOTELTWENTYSEVEN.COM
©Vienna Tourist Board/P. Rigaud(l.)/C. Stemper(r.)
#ViennaNow
vienna.convention.at
Time between meetings. Spent among the trees
HOT HOTELS
Klassieker om te koesteren DE WOW EN O LA LA VAN HET NOLINSKI HOTEL
Zo af en toe komen we een kleinood tegen die we graag onder de aandacht brengen. Zoals het relatief nieuwe Nolinski Hotel in Parijs. Het is een luxe hotel, gelegen op een A-locatie en 100 procent stijlvol en oude wereld charme. Een beetje wow, een vleug o la la. Je kunt niet niet verliefd worden op het Nolinksi Paris. Het vijfsterren hotel ligt in het 1e arrondissement van Parijs, nabij de modieuze topwinkels aan de Rue du Faubourg Saint-Honoré. Maar sowieso zit je hartje stad, de rive gauche is makkelijk te belopen, net als een wandeling naar de Marais. Het Nolinksi is een van de nieuwe hotspots van de lichtstad, maar dan met ingetogen stijl en geen hippe schreeuwerigheid. En niet te vergeten, zeker op deze locatie: het hotel heeft een spa met een zwembad, een sauna, een hamam en massageruimtes. De binnenkomst is zeer hartelijk en gastvrij. Aan de kleine receptie word je hartelijk ontvangen en voordat je het weet kun je naar de kamer. Dat gaat per lift uiteraard en dan valt meteen de ouderwetse ‘etageaanwijzer’ aan boven de liftdeur, gewoon met een draaiend pijltje, zo uit de oude Hollywood films. De kamers zijn ruim, licht en voorzien van smaakvolle details. Natuurlijk, topbedden en luxe beddengoed, maar ook heerlijke details zoals zeer simpele ouderwetse lichtknopjes. Retro enerzijds en aan de andere kant heerlijk gemakkelijk. Weg met al die ingewikkelde tablets, gewoon aan en uit! De junior suite heeft
een balkon met uitzicht, maar we kijken met genoegen naar binnen. Een fraaie minibar met producten van traiteur Fauchon en wijn op niveau. Kunstboeken, ook van beroemde fotostudio Harcourt waarmee het hotel samenwerkt. De badkamerzeep en shampoo zijn van eigen makelij en uitstekend. Een ruim bad en een extra kamer met bed. In het woongedeelte zien we een bluetooth speaker van Marshall en die is niet alleen mooi maar ook kraakhelder. Die willen we thuis! Ook leuk: een bruikbare smartphone met allerlei info die je mee kunt nemen de stad in. Toch is er meer. De Rejane Brasserie serveert Parijse à-la-cartespecialiteiten en is - 34 -
zeer goed gevonden door de buurt, het is er constant afgeladen. Maar bij het ontbijt zijn we van de partij en genieten we van vers stokbrood en enkele lokale vleeswaren. En sterke koffie, dat spreekt voor zich. Speaking of which‌het Nolinksi heeft ook een eigen in house coffeebar, REJ, een Starbucks maar dan veel beter. Op zijn Frans, dus met fijne kleine lekkernijen voor bij de koffie, in het hotel of om mee te nemen. Voor meetings is er de Grand Salon, en uiteraard ook volop keuze in de buurt. Het Nolinksi telt zes verdiepingen, 45 kamers en suites, en is nu al een klassieker om te koesteren. WWW.NOLINSKIPARIS.COM
- 35 -
MARRAKECH
De speeltuin van Marokko
Marrakech, de magische mice-stad Marrakech prikkelt de zintuigen. De oude medina vormt een doolhof van kronkelende straatjes, waar niets is wat het lijkt. Ver weg van de hectiek wacht de woestijn. En dat alles is natuurlijk een heerlijk speelveld voor een onvergetelijke incentive. Belinda Meijers met een fraai stadsportret en leuke mice-tips.
- 36 -
- 37 -
MARRAKECH
De één vindt het fantastisch, de ander vindt het niks. Marrakech is typisch zo’n stad die je zelf moet ervaren. De mensen die er verliefd op zijn geworden, noemen Marrakech het kloppend hart van Marokko. Levendig is het absoluut, en alles lijkt op elkaar. In elk straatje worden handbewerkte theekopjes en schalen verkocht, bijna identiek aan elkaar. Terwijl de slager zijn vlees buiten hangt en de bakker de verse broden en zoete koek in de etalage legt, trotseren marktlieden de smalle straatjes met ezel en wagen. Bij de moskee worden de matten uitgeklopt, terwijl een klein, gesluierd vrouwtje met water en sop het portiek schoonveegt. Marrakech kun je voor het gemak opdelen in drie delen: de medina, met een noord en zuidkant, en de nieuwe stad. De medina – Arabisch voor stad – is het oudste deel van Marrakech en wordt omgeven door stadsmuren. Je weet dus precies waar het begint en waar het eindigt. Dat de medina een wirwar is van straatjes is overigens geen toeval. De eigenaar van het hotel weet ons te vertellen dat het vroeger was bedoeld om de vijanden te misleiden, wanneer ze de medina eenmaal wisten binnen te dringen. Waren ze het spoor bijster dan werd de aanval ingezet. Nu is het geen vesting meer en zijn het vooral de toeristen die verward naar de kaart turen om iets wijzer te worden van de plaats van locatie. De souks vind je aan de noordkant. Deze typisch Arabische markt omvat honderden
kleine winkeltjes en kraampjes. Van handgemaakte kleden tot gedecoreerd houtwerk en keramiek; allemaal nog volgens de oude ambachten. Elke ambacht heeft zijn eigen souk. Zo is er één voor de leerlooierijen (tassen en riemen) en één voor de wolververs (kleden), en worden op vaste plekken noten, specerijen, kleding, schoenen en geweven manden verkocht. Prijzen staan nergens vermeld. Er wordt dan ook verwacht dat je afdingt op de prijs. Een kunstje die niet iedereen beheerst, maar waar je in Marrakech snel bedreven in wordt. In de noord-medina is naast de souks nog veel ander moois te zien. Verscholen achter een muur in een smal straatje ligt de Koranschool Medersa Ben Youssef. Je betaalt entree, zo’n 20 dirham (2 euro), maar het is het waard – al is het alleen maar om even te ontsnappen aan de drukte. Deze voormalige school is goed bewaard gebleven. Je kunt over de binnenplaats lopen met de versierde mozaïeken muren, waar iedereen een selfie maakt. Een verdieping hoger liggen de kamers van het internaat, waar vroeger meerdere kinderen een kamer deelden. Op de foto’s aan de wand kun je zien hoe het er in die tijd uit heeft gezien.
ONWERKELIJK Het centrale punt van de medina is het Djemaa el Fna plein. Dit is één van de meest bekende pleinen van Noord-Afrika - 38 -
en de plek waar alles samenkomt. Overal zijn kleuren, geuren en geluiden. Als toerist blijf je hier niet onopgemerkt. Aan het begin van het plein zijn het vooral de sapverkopers die schreeuwen om je aandacht. Tientallen kraampjes verkopen allemaal dezelfde verse sapjes voor dezelfde prijs, dus het is gewoon een kwestie van (snel) kiezen. Op een warme zomermiddag zijn de citroensap en verse jus heerlijk verfrissend. En voor het geld hoef je het niet te laten: 0,50 cent! Als je verder loopt, vallen vooral de groepjes vrouwen onder de parasols op, die de handen en voeten van voorbijgangers versieren met henna. De één wat opdringeriger dan de ander, maar als je een hennatattoo wilt, is dit dé plek om het te doen. De prijzen zijn heel wisselend en liggen tussen de 30 en 70 Marokkaanse dirham (ongeveer 3-7 euro), maar ook hier kunnen je afdingen op de prijs. In de vroege ochtend is er een groenteen fruitmarkt, en in de middag kun je rondneuzen tussen de souvenirs. In de avond verandert het plein in een magische, bijna onwerkelijke plek. In de schemer klinken de zwoele Afrikaanse klanken van de slangenbezweerders, die op de maat van de muziek een slang uit de gevlochten korf tevoorschijn toveren. Er zijn dansers, acrobaten, muzikanten en verhalenvertellers. Op het plein geldt over het algemeen de regel: kijken is betalen. Je kunt wel rustig voorbij lopen, dat is geen probleem.
Nomad. Ook met een gezellig dakterras (het kan bijna niet anders) en heerlijke desserts.
NIEUWE STAD
OASE ’s Avonds komen de mensen vooral naar het plein om te eten. Bij de vele eetstalletjes kun je terecht voor een eenvoudige maaltijd. Door de rook, de drukte en alle geluiden kan het wat overweldigend zijn, maar laat je niet meetrekken naar een eettentje en bedank vriendelijk als je verder loopt. Als je een plek hebt gevonden, bestel dan een kop harira, een linzensoep, en sluit af met een sbekia, een zoete koek. Wil je rustig ergens zitten, dan kun je het plein beter achter je laten en weer richting de drukke souks gaan. Dat klinkt misschien tegenstrijdig, maar juist daar vind je de leukste eettentjes. Je moet er wel even naar op zoek, dus laat je vooral niet ontmoedigen als je het na een half uur nog steeds niet hebt gevonden. Een van de mooiste plekjes is restaurant Le Jardin. Van de buitenkant verwacht je het niet, maar via een kleine doorgang loop je zo een prachtige oase binnen. Je weet niet wat je ziet. Een minijungle met hoge bomen, heel veel groen en tjilpende vogeltjes. Overdag leuk voor ontbijt of lunch (en smoothies), en ’s avonds voor een romantisch diner, met gedimd licht en Afrikaanse muziek. De gerechten zijn hier typisch Marokkaans. Bestel als voorgerecht een pastilla: een soort pasteitje met duif en poedersuiker. Neem als hoofdgerecht een tajine met vlees, kip of vegetarisch. Dit wordt geserveerd in een aardewerken stoofpot en komt meestal met brood of friet, of een simpele salade. De bedragen liggen hier wel wat hoger. Voor alleen het
hoofdgerecht betaal je zo’n 120 dirham, omgerekend 12 euro. Zwin Zwin Café is een tweede favoriet. Dit restaurant ligt wat meer aan de zuidkant van de medina en ligt ook goed verborgen. Eenmaal boven, op het dakterras, ben je blij dat je de moeite hebt genomen: wat een rust! Vanaf hier merk je niets van de drukte beneden. Je kijkt uit over de daken van de souks en in de verte zie je de bekende Koutoubia-moskee, de grootste moskee van Marrakech. Hier heb je Marokkaans eten, maar ook gewoon heel simpel een broodje avocado met kip. Oké nog eentje dan: Café
- 39 -
Alle straatjes komen uit op place Djemaa el Fna. Voor wie de weg kwijt is, is dit een handige plek om naar terug te keren en opnieuw te beginnen. Als je het plein kunt vinden tenminste. Onderweg zijn er een paar wegwijzers, maar die wijzen niet links, rechts of rechtdoor maar ergens tussenin, waardoor je alsnog nietsvermoedend dieper de souks in wordt gestuurd. Je kunt de weg vragen, maar dan moet je wel de juiste persoon treffen. De één weet het niet en de ander loopt stilzwijgend door. Er zijn ook mensen die je enthousiast op sleeptouw nemen. Je eindigt dan vaak bij een winkeltje of restaurant, waar je dan vriendelijk maar dwingend wordt gevraagd om geld te betalen voor de ‘dienst’. Na een paar uur in de medina vergeet je bijna dat het ook anders kan. Net als in elke andere drukke stad verbetert de stemming zodra je buiten de poorten van het toeristische stadsdeel treedt. In Marrakech is dat niet anders. Vooral in de nieuwe, moderne stad merk je dat meteen. Studenten en de hoog opgeleide middenklasse tref je hier, maar te zien aan de grote SUV’s en de luxe appartement zitten hier ook de mensen met geld. De hippe wijken zijn Guéliz en Hivernage. Ze vallen direct op door de overzichtelijke indeling. Brede avenues, schone straten en – wat een luxe – borden met straatnamen.
MARRAKECH
De kaart kan in de zak; hier is het een kunst om de weg kwijt te raken. Avenue Mohammed V is de hoofdstraat van het winkelcentrum. Hier loop je langs bekende namen als Zara, H&M, Aldo, Starbucks en heel veel leuke eettentjes. Tip voor de lunch: Kechmara. Dit is een restaurant en galerie, met exposities en live muziek. Je ziet hier niet veel toeristen, maar wel expats en lokale hipsters. Op het menu geen Marokkaanse gerechten maar, voor de afwisseling, hamburger met patat, pasta’s, allerlei broodjes en salades (voor Europese prijzen). Bestel hier een cocktail (ook met alcohol) en vraag naar een plekje op het dakterras. Schuif voor het diner aan bij l’Entrepotes by Gratia. Het zit hier snel vol dus vergeet niet om op tijd een tafeltje te reserveren. Aan de buitenkant valt dit restaurant niet op, je loopt er zo voorbij, maar eenmaal binnen word je aangenaam verrast door de hippe loungebanken middenin een groene tuin. De gerechten zijn geïnspireerd op de Franse keuken en ook hier geldt: Europese prijzen. De grootste bezienswaardigheid in dit deel van de stad is de botanische tuin
Jardin Majorelle. Deze tuin was ooit van de Franse modeontwerper Yves Saint Laurent en ligt net buiten de stadspoort. Door de combinatie van palmen, cactussen, sinaasappelbomen en de majorelle-blauwe kleuren van de potten en muren, heeft deze tuin een bijzondere uitstraling. In het bijbehorende Musée Berbère kun je de traditionele berberkunst bekijken.
STERREN Wil je even ontsnappen aan de hectiek van Marrakech, reis dan af naar de woestijn. Op een dag reizen met de auto ligt Erg Chebbi: het woestijngebied in het oosten van Marokko, bij de plaats Merzouga. Hier zal elke reiziger – ook de meest ervaren – zich verwonderen over de stilte en uitgestrektheid van het landschap. Maar ook op de weg ernaartoe kom je veel moois tegen. Groene oases met honderden palmbomen, zoals Gorges du
- 40 -
dades, één van de meest indrukwekkende valleien in Marokko. Todra Gorge is een gigantische, smalle kloof in het oostelijke gedeelte van het Hoge Atlasgebergte, vlakbij het stadje Tineghir. Stop ook bij Aït-Ben-Haddou. Een middeleeuws dorp langs een rivier dat vooral bekend staat om zijn kasba’s (het verdedigbare deel van de medina). Deze stad staat op de Werelderfgoedlijst van Unesco en is gebruikt als filmdecor voor onder andere The Mummy en Gladiator. Langs de weg zijn veel openluchtrestaurantjes waar je terecht kunt voor een snack, kopje thee of een maaltijd. In tegenstelling tot de wat duurdere restaurants in het centrum van Marrakech, eet je hier veel voor weinig. Elk wegrestaurant serveert een vaste daghap. Meestal een voorgerecht van salade met ui, tomaat en olijven, een hoofdgerecht van tajine, couscous of kebab en als nagerecht fruit of een zoet gebakje. Hiervoor betaal je
Vijf incentive-ideeën ONTDEK DE MEDINA Duik de medina in en leer deze echt kennen! Bezoek familiehuizen, drink muntthee, bezoek lokale olijvenwinkels of jus d’orange-kraampjes op het beroemde Djemaa el Fna plein, waar de groep haar (ver)koopvaardigheden kan testen. Of organiseer een eigen show op dit plein naast de verhalenvertellers, slangenbezweerders en acrobaten, waar je wordt gevraagd om het publiek te trekken en wat kleingeld van toeristen te verdienen.
LEER AFDINGEN VAN DE PRO’S
70 tot 80 dirham (7-8 euro). Eenmaal aangekomen aan de rand van de Erg Chebbi woestijn, weet je niet wat je ziet. Op de rug van een kameel is het bijna magisch. Terwijl de zon ondergaat en je steeds dieper de woestijn intrekt, besef je hoe mooi de wereld is. De kleur van het zand lijkt wel gefotoshopt! En in de avond, die sterrenhemel… Breng een nacht door in de woestijn om het met eigen ogen te zien. In een luxe tentenkamp kampeer je in stijl. Geen luchtbedje maar een eigen tent met een kingsize tweepersoonsbed en een eigen badkamer met douche (tip: Riad Madu luxury camp). ’s Avonds eet je een vijfgangen diner klaargemaakt door de nomaden. De dag sluit je af bij het kampvuur, met een kopje mierzoete Marokkaanse thee, terwijl je luistert naar de warme klanken van de berbermuziek. Zet in de ochtend wel de wekker! Rond half zes komt de zon op, en dat wil je niet missen.
Ga onderhandelingsvaardigheden testen in de souks van de medina. De groep wordt gevraagd om een aantal eerder aangewezen items te kopen die niet gemakkelijk te vinden zijn in de toeristische souks.
moedig de teams zijn, kun je een aantal exclusieve missies opnemen zoals een woestijnredding, paintbal in een Berbers dorp, Kasbah of een boerderij. Je kunt ook adrenaline testen in Terres d’Amanar met de zipline!
MAROKKAANS KOKEN Een cooking challenge is echte teambuilding in Marokko, helemaal in een Marrakech Medina Riad of in een boerderij aan de rand van Marrakech. De groep heeft de mogelijkheid om alle verse ingrediënten bij een lokale markt te kopen om een tajine, een Marokkaanse salade of zelfs een pastilla te maken.
EZEL-POLO Wat is er leuker dan een spelletje ezelpolo bijwonen op een voetbalveld in een Berberdorpje, tijdens een dagtrip naar het Atlasgebergte?
4×4 AUTORALLY Een 4x4, het Atlastgebergte, gewapend met een kompas, GPS, kaarten, walkie talky’s en een roadbook op maat. De groep heeft toegang tot de niet-toeristische Berber-dorpen in het Atlasgebergte of in de woestijn. Afhankelijk van hoe
- 41 -
(Bron: www.your-morocco-dmc.com, waar wij verder geen oordeel over geven, maar hun ideeën zijn erg leuk)
COLUMN
Een (kleine) vrijage
Clubjes, we worden er zo onderhand soms mee doodgeknuppeld. Elke branche kent ze wel. Sommigen heel groot, anderen weer exclusief. De ene zeer ambitieus, de ander heeft nog steeds een website ‘under construction’. En daar waar sommige clubs zwaar betaalde krachten hebben, zitten met dure hoofdkantoren en een flinke overhead, behelpen andere clubjes zich met goedbedoelde vrijwilligers die voor een fles wijn en een boekenbon hun tijd investeren voor het goede doel.
Mooi fenomeen en ook mooi dat club A en B, in dit geval MPI en SITE hun krachten bundelden en onlangs een gezamenlijk congres organiseerden in Rome. Niet als ‘belagers’ van elkaar maar als ‘collega’s’. Omdat er nu eenmaal veel overlap is in de vakgebieden, omdat er veel dezelfde vraagstukken spelen en de leveranciers/ klanten vaak dezelfden zijn. Mooi om te zien dat we in onze branche zo flexibel maar ook zo ondernemend zijn. Het congres in Rome kenmerkte zich door een mooie mix van MPI-ers en SITEmembers door elkaar. Vol van creativiteit, professionaliteit en ambitie. Ook in onze branche zijn we blij dat de crisis na 8 jaar eindelijk voorbij is en dat we weer eens vooruit mogen kijken. Vooruit kijken naar mooie jaren en als je daarin met elkaar mag SAMENwerken... alleen maar mooi toch!
Ook onze branche blijft niet verstoken van eenzelfde fenomeen. Zo even uit mijn hoofd: SITE, MPI, IDEA, ANVR, CLC-Vecta… we doen aardig mee in de mice-markt. Ook hier weer een duidelijk onderscheid tussen groot en klein, betaald en onbetaald, bescheiden en ambitieus en formeel of informeel. Heb echter in onze branche wel het idee dat de meeste clubs complementair aan elkaar zijn. Heb vooralsnog geen ‘oorlog’ kunnen ontdekken en zie dat sommige leden zowel lid kunnen zijn van club A als van club B.
Roger Schreurs President SITE Nederland
- 42 -
ta oun c c a s rei n, uw ietcoach a m uw ed B-kr o Bo Wilc en MK
nt
De wind in de zeilen van uw bedrijf YOURS, uw reisaccountant! Overleg orgaan SGR en ANVR
Zeer ervaren in de reiswereld
Gecertificeerde accountants
UWREISACCOUNTANT.NL - 43 -
Maak meer van je groepsreis
Vijf redenen waarom een groep liever de trein pakt Op reis naar het buitenland met een groep vrienden,
1
Zit als groep bij elkaar
collega’s of familie? Pak de trein en maak meer van je
2
Beweeg je vrij door de trein
reistijd. Zit relaxed bij elkaar en praat bij met een hapje en
3
Geniet van een hapje en drankje onderweg
een drankje in het barrijtuig, terwijl het landschap razendsnel
4
In de trein is niemand de BOB
aan je voorbijtrekt. Dat is nog eens lekker aankomen.
5
Stap relaxed hartje stad uit
“Met de trein begint elke groepsreis in ieder geval goed. En, voor je het weet ben je op je bestemming en stappen jullie midden in de stad uit. Daar kan het programma direct beginnen!” - Annemarie Ariesen, Manager team BtoB
NSinternational.nl