TravMagazine Top 50 2018

2018

het grootste reisvakblad van Nederland

Top

50 ALLES OVER DE TOP 50 GROOTSTE REISBEDRIJVEN

Onderweg voel je de zon al!

Vergeet je ruimbagage en stoel niet bij te boeken.

5

Editorial De grote vier als interviewer DE GROTE VIER

39 PIETER ELBERS

TRANSAVIA

9 76

RETAIL INTERVIEW

48

LEES DE TOP 50 ONLINE! Vanaf 1 december zal de Top 50 het gehele jaar ook digitaal te lezen en te downloaden zijn. Kijk hiervoor op www.travmagazine.nl/top50-2018

De Amerikaanse talkshow-host Dick Cavett, die sinds de jaren 60 een van de best bekeken praatprogramma’s op de Amerikaanse tv had, zei ooit relativerend: een interview is zo goed als de geïnterviewde en zo slecht als de interviewer. Waarmee Cavett, die veel grootheden te gast had, zichzelf uiteraard te kort deed, want hij was een uitstekend interviewer.

In deze Top 50-uitgave presenteren we u vier opmerkelijke interviews. We vroegen de ‘bazen’ van de vier grote touroperators om elkaar te interviewen. Niet uit luiheid, maar omdat we nieuwsgierig waren naar de nieuwsgierigheid van de managers die zelf vaak alleen maar antwoorden geven. Zij bleken uitstekend te kunnen interviewen.

Het resultaat is een veelheid aan persoonlijke inkijkjes en visies op het reislandschap van de toekomst. Gert de Caluwe (Sunweb) vroeg Arjan Kers (TUI) te kijken naar 2030. En wie dan de grootste spelers op de pakketmarkt zijn. Volgens Kers zitten de concurrenten van de toekomst niet in de reiswereld. Die moeten we vooral zoeken in spelers als Bol.com, Coolblue, Amazon of Google. Al zal er altijd een grote rol blijven voor de traditionele spelers.

Steven van der Heijden (Corendon), die werd bevraagd door een journalistiek gretige Arjan Kers, stelde dat hij, als hij nu eigen reisbureaus had, deze niet weg zou doen. Mits passend binnen een zelfde soort omnichannel strategie zoals TUI zijn eigen reisbureaus heeft, met de kantoren als verlengstuk van het concern en niet in de rol van traditioneel reisbureau. ‘Het model waarin je een aantal klantcontactpunten runt en daarmee zichtbaarder bent voor de klant in een tijd dat veel online merken totaal niet zichtbaar zijn, vind ik een goede strategie.’

Carola Hoekstra (Thomas Cook) wilde van Gert de Caluwe weten hoe hij het verschil voor de klant maakt. Steven van der Heijden vroeg Hoekstra naar haar ervaringen in een corporate omgeving. Haar antwoord loog er niet om. ‘Ik heb ook wel eens gedacht, houd je stoelpoten maar vast, want er wordt aan gezaagd.’

Kortom, veel interessant leesvoer in dit nummer. Langs deze weg wil ik iedereen bedanken die heeft meegewerkt aan de totstandkoming van deze editie van de Top 50, het dikste exemplaar dat we ooit hebben gemaakt. Dankzij die medewerking kunnen we ieder jaar een nieuwe Top 50 publiceren en deze continu verbeteren en uitbreiden. Inclusief doe-het-zelf interviews.

Theo de Reus theo.de.reus@travmagazine.nl

DEZE UITGAVE IS ‘POWERED BY’

Top

50

BEKIJK HET VERNIEUWDE REISAANBOD OP ONZE WEBSITE Een verre rondreis maak je niet elke dag, daarom moet alles kloppen om de ervaring zo mooi mogelijk te maken.

Onze reisspecialisten weten dat als geen ander. Welke keuze je ook maakt, bij FOX vind je reizen die verder gaan.

Niet alleen in afstand, maar ook in service en comfort. Met ruim 20 jaar reiservaring is je verre rondreis bij ons in de beste handen.

Altijd naar het hart

Altijd comfortabel

Kijk op FOX.nl/rondreizen

Altijd uitstekende service

Altijd de beste prijs

1-4 TUI NEDERLAND Omzet 2017: 1.979 miljoen

7

1

Marktleider TUI Nederland groeit goed door. De retailomzet van TUI Nederland, 281 miljoen euro, is inclusief de 131 eigen reisbureaus en de zelfstandig reisagenten (MRA’s). TUI Group heeft een goed boekjaar 2016-2017 achter de rug. De omzet steeg met 11,7 procent naar een totaal van 19,2 miljard euro. Het bedrijf investeert grote bedragen in eigen resorts en cruiseschepen. TUI Group sloot 2017 af met 330 eigen hotels, 16 cruiseschepen en 6 airlines met 150 toestellen.

D-RT GROEP Omzet 2017: 676 miljoen

3

D-rt Groep omvat de labels D-reizen en VakantieXperts. D-reizen noteerde in 2017 een omzet van 362 miljoen euro met 223 winkels.

VakantieXperts behaalde 314 miljoen omzet met 203 reisbureaus.

Don Kaspers.

Arjan Kers.

BCD GROUP Omzet 2017: 1.361 miljoen

2

BCD Group, het zakenreisbedrijf van John Fentener van Vlissingen, zag de omzet in Nederland stijgen naar 1.361 miljoen euro. Voor 2018 wordt ruim 1,4 miljard euro verwacht. De wereldwijde omzet bedraagt 27,9 miljard dollar. BCD Group, opgericht in 1975, bestaat uit BCD Travel (zakenreizen), Travix (online reizen: CheapTickets, Vliegwinkel, BudgetAir, Flugladen en Vayama) en Park ’N Fly (parkeren bij luchthavens). Daarnaast was BCD betrokken bij de management buyout door Jeroen Martron (CEO) en Frank Wester (CFO) van Airtrade Holland, in februari 2017. Martron, Wester en BCD Group hebben nu 100 procent van de aandelen Airtrade Holland. De omzet van Airtrade is geconsolideerd in de cijfers van BCD, maar Airtrade heeft voor het eerst ook een eigen vermelding in de Top 50.

CORENDON Omzet 2017: 499 miljoen

4

Corendon maakt een gestage groei door. De omzet over boekjaar 2017 is hoger dan verwacht. ‘De groei in 2017 wordt veroorzaakt door sterke last minute boekingen Turkije en de overname van Stip. In 2018 zet deze groei versterkt door, met een overtuigende revival van Turkije en de zeer succesvolle operatie vanuit Maastricht’, zegt topman Steven van der Heijden.

Steven van der Heijden en Atilay Uslu.

Lees verder op pagina 27

Top

50

U N TA M E D T R AV E L L I N G Where the world can’t f ind you

Untamed Travelling

9

Reistoppers interviewen elkaar

‘Achteraf gezien tamelijk briljant’

T

er gelegenheid van de Top 50 uitgave vroeg TravMagazine Carola Hoekstra (Thomas Cook), Gert de Caluwe (Sunweb Group), Steven van der Heijden (Corendon) en Arjan Kers (TUI) of zij in de rol van interviewer wilden kruipen en elkaar wilden bevragen. De geïnterviewden hadden het recht om één keer een rode kaart in te zetten wanneer zij een vraag niet wilden beantwoorden. Het ging er sportief aan toe, want niemand trok de rode kaart. Het resultaat van de goede gesprekken is een serie verhalen over werk en privé.

Aansluitend werd nagepraat tijdens een diner in Ciel Blue in het Okura Hotel in Amsterdam. De redactie bedankt de deelnemers voor hun tijd, inzet en visie.

Door: Tom van Apeldoorn en Theo de Reus

Tom van Apeldoorn, Gert de Caluwe, Steven van der Heijden, Carola Hoekstra, Arjan Kers en Theo de Reus.

10

Gert de Caluwe interviewt Arjan Kers

‘Zolang iedereen ons blijft kopiëren, blijven wij voorop lopen’ Wie zijn in 2030 de drie grootste spelers op de pakketmarkt in Nederland?

Hoe kijk je naar Corendon? En wat zijn de drie grootste uitdagingen voor volgend jaar? Gert de Caluwe (Sunweb Group) had zijn interview met Arjan Kers (TUI Nederland) goed voorbereid. ‘Zolang iedereen ons blijft kopiëren, blijven wij voorop lopen.’

Gert: ‘Even out of the box. Het is het jaar 2030. Wie zijn volgens jou dan de drie grootste spelers op de pakketmarkt?’

Arjan: ‘Dat is wel op heel lange termijn. Ik weet niet of de pakketmarkt in 2030 nog wel zo groot is. Ik denk dat onze concurrenten van de toekomst niet in de reiswereld zitten. Die moeten we dan zoeken in heel andere platformen, met spelers als Bol.com, Coolblue, Amazon, of misschien zelfs Google. Maar als je het hebt over de

traditionele spelers, dan denk ik niet dat het panorama veel zal veranderen. Daarin zullen TUI, Sundio Group, Corendon en Thomas Cook nog steeds een belangrijke rol spelen. Maar als we echt in de toekomst gaan kijken, dan moeten we rekening houden met een heel ander soort spelers op de markt.’

Gert: ‘En diezelfde vraag voor Europa, wat zie je dan?’

Arjan: ‘Hetzelfde. Dus ook Bol.com, misschien wel Airbnb.

En misschien Uber wel. Dat heeft

een mega platform en relevantie door shared businessmodellen.

Op basis daarvan kan het de markt gaan benaderen. Je zag het aan Expedia, die was voorloper met dynamic packaging, maar verkoopt de laatste jaren ook pakketten.’

Gert: ‘Bundled versus unbundled. Hoe kijkt de marktleider daar naar?’

Arjan: ‘Ook dat heeft te maken met externe factoren. Nederland heeft te maken met schaarste qua slots. Dus proberen we onze vluchtcapaciteit zoveel mogelijk

in te vullen met wat de meeste marge oplevert en dat is toch wel de pakketmarkt. We houden misschien een beetje vast aan het traditionele, deels ook omdat we dat uit een positie als marktleider kunnen doen. Maar op het moment dat we gedwongen worden en de markt openbreekt, is het hybride model zoals onze Belgische collega’s op een geniale manier hebben neergezet, ook interessant voor Nederland.’

Gert: ‘De hele airlinewereld in Europa is in beweging. TUI heeft een eigen airline. In hoeverre is het belangrijk voor TUI om deel uit te maken van de brede consolidatie die plaatsvindt? TUI is met zijn airline niet de grootste in Europa.’

Arjan: ‘Met 150 vliegtuigen in de totale TUI Group ben je zeker een relevante speler. Ik denk dat het model zoals we dat in België hebben opgezet zeer succesvol is. Daar ligt naast pakketreizen ook de focus op ticket only verkoop. In Nederland gebeurt dat op kleinere schaal, omdat we minder vliegtuigen hebben. Het is een jong model, maar gebaseerd

Top

50

11

op flexibiliteit en sluit aan op de behoefte van de touroperator. Het verticaal geïntegreerde model zoals we dat hebben in België en Nederland moeten we vasthouden. Zo kun je beter inspelen op externe factoren.

Bijvoorbeeld: Egypte komt onder druk te staan. Met een eigen airline ben je in staat om binnen een paar dagen alles te verschuiven naar de Canarische Eilanden. Als je te maken hebt met een externe airline, dan ben je afhankelijk en moet je eerst om tafel zitten om te kijken of ze mee willen doen, want er zitten meer partners op zo’n vlucht. Ik denk dat wij een groot voordeel uit ons model halen.’

Gert: ‘Hoe kijk je naar een grote airline als Eurowings? Is dat geen gevaar voor de eigen airline?’

Arjan: ‘We staan open voor een samenwerking met diverse airlines. De eigen airline staat altijd voorop bij elke keuze die we maken. Maar we doen ook zaken met KLM, Transavia en Easyjet. Ik denk dat wij een mooi concept hebben neergezet. Onze airline is van grote meerwaarde voor ons touroperatormodel. Het biedt mogelijkheden om snel te

schakelen en ook om nieuwe dingen uit te proberen.’

Gert: ‘In hoeverre bouw je met een airline waarde op? Vliegen is een commodity. De klant zegt: een stoel is een stoel.’

Arjan: ‘Met ons verticale model hebben we alle componenten in eigen hand. Op die manier kunnen we ook de kwaliteit van alle onderdelen borgen. We hebben in tien jaar een fantastische airline opgezet in Nederland, die heel snel is gegroeid. De laatste jaren zijn we erg bezig met klantbeleving. We richten ons nu steeds meer op service, zowel voor, tijdens als na de reis. Dat heeft een grote groei in onze NPS-score veroorzaakt.

Daar win je ook weer loyaliteit mee. Die service geldt ook voor onze eigen hotels. Van alle zaken waar we zelf een hand in hebben, heeft de klant profijt.’

Gert: ‘Hoe kijk je naar Corendon?’

Arjan: ‘Het is de vraag die ik ook zelf heb gesteld aan Steven. Hoe wil Corendon als lokale speler in de internationale markt een rol spelen? Volgens Corendon is dat niet de ambitie, die ziet zijn rol

lokaal, dus in Nederland. Wij kijken naar andersoortige bedrijven die in de toekomst een rol kunnen gaan spelen, zoals technologiebedrijven. Maar lokale concurrentie houdt ons wakker.

We concurreren in de Nederlandse markt niet alleen met specifiek Corendon, maar ook met Sunweb en Thomas Cook. Maar zolang iedereen ons blijft kopiëren, blijven wij voorop lopen.’

Gert: ‘Vind je niet dat er een partij ontbreekt op de Nederlandse markt?’

Arjan: ‘De laatste jaren is het landschap niet gewijzigd. In de Top 50 van de laatste jaren staan nog steeds de huidige vier grootste partijen bovenaan. Er zijn andere partijen die nog steeds groeiende zijn en het proberen in een nog steeds groeiende business. Maar er is na de grote vier geen andere partij opgestaan die in staat is geweest om relevantie te creëren. Ik denk dat daarmee het palet wel ingekleurd is.’

Gert: ‘Welke rol hebben reisbureaus nog?’

Arjan: ‘Een heel belangrijke rol, zeker in ons omnichannel beleid.

Volgens Twinkle zijn we de

Top

50

grootste online reisverkoper, maar dat is maar 50 procent van onze business. De overige 50 procent komt nog steeds van de offline kant. Retail is heel belangrijk voor ons. Ons businessmodel is opgebouwd vanuit die historie, met ondersteuning van de reisbureaus. We zetten onze eigen reisbureaus voor meer zaken in dan alleen als verkoopkantoor, dus ook als achtervang voor ons contact center, klachtenafhandeling en als heel zichtbare ambassadeurs in het straatbeeld. Daarnaast hebben we ook een uitstekende relatie met de rest van de reisbureaus in Nederland, die nog steeds een belangrijke bijdrage aan onze omzet leveren en een wezenlijk onderdeel van onze omnichannel strategie zijn.’

Gert: ‘Toen ik in de reiswereld begon, waren er 2.000 reisbureaus, nu ruim 800, waarvan 150 van TUI. Waar eindigt dit? Als het zo doorgaat, hoeveel reisbureaus zijn er dan over vijf jaar?

Arjan: ‘Die discussie heb ik meer gehoord. Het aantal is nu stabiel.

Wij zelf hebben een witte vlekkenplan. Als zich ergens een

The best of both Uitgestrekte vlaktes, hier en daar heuvels, prachtige valleien, regenwoud, bergketens, een woestijnachtig gebied en natuurlijk The Big Five...

De diversiteit van het Keniaanse landschap is uniek en van een

TUI.NL/KENIA

adembenemende schoonheid. Kenia is eigenlijk een beetje Afrika in het klein. Maar Kenia is ook zeer zonzeker en heeft fantastische resorts aan paradijselijke witte stranden met loom wuivende palmbomen aan een felblauwe zee.

Daarom Kenia ✔ De ideale combinatie van safari en strand ✔ Oog in oog met The Big Five ✔ Nagenieten op een parelwit strand ✔ Van november t/m maart met de Dreamliner

13

interessante mogelijkheid voordoet een reisbureau over te nemen, dan stappen we erin. Het is een vooroordeel dat alleen oude mensen in reisbureaus komen. Het tegendeel is het geval. Ik had laatst een ‘meeloopdag’ in een TUI reisbureau in Rotterdam en zag de diversiteit aan klanten die binnenkomt. De expertise van het reisbureau is enorm. Mensen kopen een ticket online en willen wel een vakantie van 600 of 700 euro online kopen. Maar een rondreis Alaska van 4.000 euro is niet zo makkelijk online te verkopen. Daar willen mensen wel persoonlijk advies over. Er zijn veel uitstekende experts in Nederland die daar een rol in kunnen spelen.’

Gert: ‘Hoeveel reisbureaus zijn er in 2025?’

Arjan: ‘Dat is een zelfde vraag als waar we in 2030 naartoe gaan.

Ik denk dat het landschap gaat veranderen. De online groei in Nederland zal afvlakken. Er worden geen grote stappen meer gemaakt van 10 of 20 procent.

Wel moeten de huidige reisbureaus zich ook aanpassen aan de nieuwe wereld. Er moet dus meer digitalisering in reisbureaus plaatsvinden. Ik denk aan een experience store, die je kunt combineren met een Starbucks. Mensen gaan vanuit heel Nederland naar Amsterdam voor een Apple Store, waarom zouden ze dan niet naar een fantastische conceptstore komen van TUI en ervaren hoe het is op een cruiseschip, of virtueel rondlopen op een strand in Cancun. Waarom zou je mensen niet meenemen in de ervaring van het reizen. Reizen blijft het allermooiste wat er is. Ik geloof daar wel in.’

Gert: ‘In een internationaal bedrijf worden veel beslissingen centraal

genomen. Hoe zorg je ervoor dat TUI Nederland toch nog gewicht heeft in die internationale organisatie? Hoe gaat iemand om met zo’n spanningsveld? Want dat het een spanningsveld is, lijkt me duidelijk.

Arjan: ‘Daar is één antwoord op: een goed resultaat neerzetten.

We zijn in staat geweest om de afgelopen jaren in Nederland en België een uitstekend resultaat neer te zetten. Dan creëer je toch een bepaald gewicht.’

Gert: ‘Wat zijn de drie grootste uitdagingen voor TUI Nederland volgend jaar?’

Arjan: ‘Ten eerste het luchtvaartbeleid. Dat heeft niet alleen impact op ons bedrijf, maar op de hele reiswereld.

Uiteindelijk is de consument straks de dupe als wij

beperkingen krijgen opgelegd.

Vliegen wordt duurder en het wordt lastiger om overal vandaan te vertrekken op tijden die ze willen. Dat is best een uitdaging.

Ik denk ook dat wij in de huidige, snel veranderende wereld ons best moeten doen om goede mensen te vinden. We worden gezien als een puur toeristisch bedrijf. Het is lastig om mensen van hogere opleidingen, anders dan de specifieke reisgerelateerde opleidingen, aan te trekken. We zoeken econometristen, data-analisten en ingenieurs. Als die van de universiteit komen, dan komen ze bij grote bedrijven als Unilever en Shell terecht. Dus wij moeten relevantie creëren. We zijn bezig met eigen opleidingen, hebben contacten met scholen. Eenmaal binnen, vinden deze mensen de reissector een leuke branche.

Maar het is lastig om mensen binnen te halen en te houden.

Het derde punt is consumentengedrag. Voorheen

Top

50

bedachten wij wat de consument moest kopen. Je moet nu je aanbod afstemmen op de consument, goed luisteren naar de vraag die hij ons voorlegt. Dat is een ander soort model dan wat we lang gevoerd hebben. De klant staat meer dan ooit centraal.’

Gert: ‘Welke drie dingen wil je als mens in het volgende kalenderjaar realiseren?’

Arjan: ‘Ik ben misschien een workaholic. Ik wil meer aandacht aan mijn gezin besteden. Ik heb me ook voorgenomen meer te sporten. Bij de grote stress van het werk moet je wel gezond blijven. En ik blijf gefascineerd door reizen. Kortom, meer leuke dingen doen. Dat gebeurt nu te weinig.’

14

Arjan Kers interviewt Steven van der Heijden

‘Maastricht was allesbehalve een noodoplossing’ Wat zou je doen als je nu de baas van TUI was? Voor welke uitdagingen staat de Nederlandse reisbranche? En waren de vluchten van Corendon vanaf Maastricht een noodoplossing? Arjan Kers (TUI) interviewt Steven van der Heijden (Corendon).

Arjan: ‘Wat zijn de grote uitdagingen waar de reisbranche voor komt te staan?’

Steven: ‘Dat zijn er behoorlijk wat. In onze sector zal de capaciteit op de Nederlandse luchthavens een onderwerp zijn.

Dat zal zeker prijsverhogend werken. Door de krapte zal ook minder concurrentie mogelijk zijn, waardoor een prijsverhogend effect optreedt. We krijgen ook te maken met de klimaatdoelstellingen. De luchtvaartsector heeft de laatste jaren verzuimd om zich hier achter te scharen, te lobbyen en

toe te zeggen dat wij ook een bijdrage gaan leveren. Dat kan ons nog duur komen te staan. En de algemene factor: als we hier voortdurend warme zomers krijgen terwijl het nat en koel is in Zuid-Europa, dan krijgen we als sector met grote veranderingen te maken.’

Arjan: ‘Waar ziet Corendon zijn positie in de huidige geconsolideerde markt?’

Steven: ‘We zien onszelf echt als lokale speler in twee markten, Nederland en België. We hebben

niets te zoeken in het geweld van de TUI’s van deze wereld, die content kunnen creëren en het spel op Europees niveau kunnen spelen. Wij kunnen ons als tegenhanger van een wereldmerk profileren als lokaal merk, met in ons geval ook de ondernemer, Atilay Uslu, als uithangbord. We zien aan de profielen van de klant dat we een andere doelgroep benaderen. Belangrijk is dat we in Nederland onze eigen airlift hebben, daarin onderscheiden we ons niet van spelers als TUI. Maar we gaan niet proberen een klein TUI-tje te zijn, dat is gedoemd te mislukken, daarmee

komen we in het vaarwater van de grote partijen. We hoeven geen eigen RIU-keten te beginnen, maar we kunnen wel snel en adequaat op de bestemming kansen benutten.

We kunnen ook eigen content creëren daar waar dat echt nodig is. Dat hebben we op Ibiza gedaan en doen we nu op Curaçao.’

Arjan: ‘Welke voordelen biedt het werken voor een corporate onderneming als TUI ten opzichte van Corendon?’

Steven: ‘Ga je de vraag omdraaien? Het voordeel van mijn periode bij TUI is dat je nooit zorgen had over de continuïteit van de onderneming. Bij Corendon merk je dat grote gebeurtenissen op belangrijke bestemmingen direct forse impact hebben op de cashflow en in het ergste geval ook een bedreiging kunnen vormen voor je continuïteit. Ik mis ook wel de corporate specialisten, toppers op bepaalde terreinen, waardoor je over een enorme denkkracht beschikt als je echt internationaal iets wilt bereiken. Wat ik niet mis, is dat je binnen een corporate bedrijf wordt geconfronteerd met de grootste gemene deler op Europees niveau, die niet altijd in

Top

50

15

het belang zijn van een klein land als Nederland. Ook de traagheid in besluitvorming van een corporate bedrijf kan een nadeel zijn. Corendon kan snel schakelen. En ik mis helemaal niet het voortdurende gereis naar internationale vergaderingen. Bij Corendon ben ik 80 procent van de tijd bezig met ondernemen.’

Arjan: ‘Wat is de visie van de eigen hotels van Corendon in Nederland?’

Steven: ‘De Corendon-hotels in en rond Amsterdam zijn een separate ondernemersactiviteit van Atilay en zijn zakenpartner Yildiray Karaer. Dat is erg kansgedreven. Uitgangspunt zijn mooie locaties waar het zeer rendabel is om hotels te ontwikkelen. Dat blijkt nu succesvol te zijn. Ik heb daar als touroperator en airline weinig mee te maken, los van het feit dat ik er gebruik van maak als vergaderlocatie en er relaties onderbreng. Marble Stella Maris Ibiza en het Holiday Beach Hotel op Curaçao zijn wel belangrijk voor de touroperator Corendon.

Op Curaçao gaan we een all inclusive complex met 800 kamers ontwikkelen. Dat bestaat daar nog niet en is heel belangrijk voor de ontwikkeling van het eiland als toeristische bestemming.’

Arjan: ‘Stel, je mag tien jaar terug in de tijd. Wat zou je tegen de ondernemers van toen willen zeggen?

Steven: ‘Dat is 2008. We zaten toen in het laatste stukje channel-conflict in de reisbranche, met reisbureau versus online. Ik heb me toen niet bepaald geliefd gemaakt bij reisbureau-ondernemers door hun ondergang te prediken als ze niet zouden veranderen. Wat ik nu trouwens nog steeds zou doen. Ik zou reisondernemers op dat moment misschien wel

nadrukkelijker hebben aangeraden zich te richten op online marketing en online verkoop. In Nederland zijn we redelijk succesvol geweest met het behoud van het touroperatormodel. We hebben niet alles weggegeven aan online spelers als Booking.com of Expedia. Misschien had ik nog duidelijker keuzes gemaakt en gepredikt. We zijn toch wel aardig geweest. Al zal niet iedereen dat zeggen over mijn optreden uit die tijd.’

Arjan: ‘Waarom investeert Corendon niet in een omnichannel strategie waarin het reisbureau een prominentere rol speelt?’

Steven: ‘Ik zeg niet dat we dat niet doen. Als je kijkt naar omnichannel zoals TUI zijn eigen reisbureaus heeft, daarover heb ik al een paar keer gezegd dat ik reisbureaus als ik ze gehad had niet weg gedaan zou hebben. Het model waarin je een aantal klantcontactpunten runt en daarmee zichtbaarder bent voor de klant in een tijd dat veel online merken totaal niet zichtbaar zijn, vind ik een goede strategie. Dat zou ik best wel willen. Als het gaat om verkoop via reisbureaus in het algemeen, doen we dat nog steeds. We verkopen een kwart van onze reizen via reisbureaus. Ik zie wel een tendens dat bepaalde retailpartijen succesvol zijn en andere minder. Met sommige partijen gaan we een duidelijker samenwerkingsbeleid formuleren.

Tot nu toe staan we toe dat ons product in bepaalde reisbureaus verkocht wordt, maar verder doen we vrij weinig. Daar gaan we meer in investeren, zeker omdat het verschil in kosten via reisbureaus en directe verkoop niet meer zo groot is. Voorheen stond bij meer verkoop via reisbureaus onze rentabiliteit onder druk. Maar nu maakt het

niet zoveel uit of die verhouding 75-25 procent is of 80-20. Maar eigen reisbureaus gaan we niet meer beginnen.’

Arjan: ‘Je was één van de eerste met aandacht voor duurzaamheid. In hoeverre zal de footprint van een bedrijf in de toekomst bepalend zijn voor de toekenning van slots, hotels en andere zaken?’

Steven: ‘Los van de vraag of dat heel bepalend gaat zijn, vind ik dat we de verantwoordelijkheid hebben dat we iets doen om die footprint te verminderen. De beweging richting klimaatneutraal ondernemen is onontkoombaar.

We zijn als sector verantwoordelijk voor een behoorlijk deel van de CO2 die we in Nederland produceren. Ik heb in mijn tijd wel eens uitgerekend dat TUI verantwoordelijk was voor 6 procent van de totale mobiliteit in Nederland, dus we dragen als vliegreis sector ook een deel van die verantwoordelijkheid. We moeten ook accepteren dat als gevolg van meer aandacht voor duurzaamheid tegelijk een rem gezet kan worden op ongebreidelde groei. Bij het ministerie van Infrastructuur & Waterstaat hebben we duidelijk

Top

50

aangegeven dat we bereid zijn duurzaamheidsinitiatieven te steunen, ook als er daardoor minder groei mogelijk is. We moeten sneller tot vlootvernieuwing komen, met schone en stillere vliegtuigen.

Ook al kost ons dat in eerste instantie wat meer geld.’

Arjan: ‘Zijn de vele vluchten vanaf Maastricht een noodoplossing of een strategische keuze vanwege jullie groeiambitie?’

Steven: ‘Ik heb me voorgenomen niet te liegen vandaag. Dat ga ik dus ook niet doen. Toen Atilay ruim een jaar geleden aangaf dat we een volledig vliegtuig op Maastricht gingen neerzetten, was ik blij dat hij dat niet van tevoren met me besproken had, want dan had ik gezegd: ‘je bent gek, dat gaan we niet doen. Dat is gedoemd te mislukken. Dat zijn 100.000 stoelen waar we 200 euro per passagier mee weggooien. Dat gaat niet gebeuren. Nou is niets onomkeerbaar, want als CEO kun je er nog altijd voor zorgen dat iets niet gaat gebeuren, maar ik denk dat het achteraf gezien tamelijk briljant was. Dit gaat gepubliceerd worden, dus daar ga ik misschien last mee krijgen.

DAAROM BOEK JE THOMAS COOK IN 2019

NIEUWE MARKTCONFORME COMMISSIESTRUCTUUR

THOMAS COOK HOTELS & RESORTS

THOMAS COOK EXCLUSIEF RETAILMERK

> 3 categorieën, brons, zilver, goud

> NIEUW: in 2019 oa. 8 nieuwe Cook’s Clubs en 5 nieuwe Casa Cooks

> Altijd inclusief 20 kilo ruimbagage en transfer*

> Zichtbaar met logo’s en filteroptie in boekingssysteem

THOMAS COOK ZEKERHEDEN EN GARANTIES > First Minute Garantie, Beste Keuze, gratis omboeken, Skigarantie

> SENTIDO 10jaar, hou de acties in de gaten

INNOVATIE > Nieuwe services; Kies je kamer en Kies je ligbed maken een vakantie compleet > Introductie en verbeteren van eigen hotelmerken

*Kijk voor meer informatie en de voorwaarden op cooksinfo.nl

VERBETERDE ICT VOOR REISAGENTEN > NIEUW: CooksInfo vervangt ReisbureauInfo > Verbeteringen in CooksFinder

17

Laat ik daarom maar meteen zeggen dat Atilay in sommige opzichten ook minder briljant is, maar dit had ie goed gezien. Hij voelde intuïtief aan dat het het juiste moment was. We konden wel een beetje zien aankomen dat Lelystad niet open zou gaan.

We zaten niet al te ruim in onze slots op Schiphol, zeker niet in vergelijking met TUI die vooral veel meer nachtslots heeft, dus hadden we op Schiphol weinig groeimogelijkheden. Eindhoven en Rotterdam waren en zijn vrijwel vol. Maastricht, ooit een belangrijke leisure luchthaven, lag er daarentegen verlaten bij.

En we kregen de volle support van de Limburgse overheid om de luchthaven weer tot leven te wekken. Achteraf moet je zeggen dat het een gouden greep was.’

Arjan: ‘En de marge vanuit Maastricht?’

Steven: ‘We hebben weliswaar een beetje meer aan marketing moeten uitgeven voor klanten die vanuit Maastricht vertrekken, maar de marge die we op Maastricht generen per passagier is nauwelijks lager dan die in Amsterdam. Het andere grote voordeel is dat we in Maastricht veel nieuwe klanten aangeboord hebben. Van onze totale groei van ruim 100.000 klanten dit jaar, is ruim de helft afkomstig van nieuwe klanten in de regio Limburg en omstreken. En bovendien heeft het ook voor onze Belgische klanten veel gedaan, want Maastricht is in feite ook een regionale luchthaven voor een groot deel van België. Het was dus allesbehalve een noodoplossing, het was een heel succesvolle maar gewaagde manier om te ontsnappen aan het capaciteitsplafond waarmee we in Amsterdam werden geconfronteerd.’

Arjan: ‘In je laatste gepubliceerde interview noem je Lelystad Airport

een aanfluiting. Maar naast dat Corendon daar een hotel bouwt, zie je de airport dan niet als een oplossing voor jullie huidige groeibelemmering?

Steven: ‘Het is nog maar de vraag of dat hotel er komt. En bovendien is dat veel meer onderdeel van de strategie met onze hotels in Amsterdam, die niet gerelateerd is aan de touroperator. Maar ik noem Lelystad een aanfluiting om twee redenen. Ten eerste omdat de regie van de overheid om te komen tot Lelystad Airport dramatisch is geweest. Eigenlijk had Lelystad zes jaar geleden al open moeten zijn, omdat de afspraak destijds was: als Schiphol aan 90 procent van zijn capaciteit zit, dan moet Lelystad open om de groei van Schiphol als overstapluchthaven te kunnen blijven faciliteren, waarbij vakantievluchten naar Lelystad konden worden overgeheveld.

Dat is niet gebeurd. Lelystad is nog steeds niet open en Schiphol is al voor het tweede jaar vol. In dat opzicht is het mislukt. Maar het grootste fiasco is dat de overheid er niet in lijkt te slagen om de partijen die eigenlijk naar Lelystad zouden moeten gaan, daar succesvol te accommoderen. De

verkeersverdelingsregel die nu in Brussel voorligt, is een regel waar niemand blij van wordt. En wij al helemaal niet. De enige die er wellicht blij van wordt, is de KLM Group, omdat die vrij makkelijk capaciteit op Lelystad kan creëren zonder er ook maar één slot, één vlucht op Schiphol voor hoeven op te geven. Dat je met zo’n gedrocht komt terwijl je er zoveel jaren over hebt kunnen nadenken, dat vind ik vrij dramatisch. Daarom heb ik het een aanfluiting genoemd. Als Lelystad er komt, zullen we er zeker gebruik van gaan maken.

Maar ik ga geen dure, waardevolle slots op Schiphol inleveren om vanuit Lelystad te mogen vliegen.’

Arjan: ‘Welke gebeurtenis heeft de meeste indruk op je gemaakt in je carrière?

Steven: ‘De meest negatieve zijn er twee, allebei vliegrampen. Ik was in 2007 bij de 30-jarige herdenking van de vliegramp op Tenerife, en ik word er nu weer emotioneel van. Dat was de grootste vliegramp in de historie van de luchtvaart. Toen kwam een Boeing 747 van de KLM in botsing met een Boeing 747 van Pan Am. Het KLM-toestel was gecharterd door Holland International, de directe

Top

50

rechtsvoorganger van TUI. Alle inzittenden van de KLM 747 en de meeste passagiers van het Pan Am-toestel kwamen om het leven, in totaal 583. Voor het eerst werd op Tenerife zelf een herdenkingsbijeenkomst gehouden en er werd een monument opgericht. Veel van de nabestaanden waren voor het eerst op Tenerife. Hun verhalen hebben ongelooflijk veel indruk gemaakt. Kinderen die in één klap hun ouders en broers en zussen verloren; de oud-hostess van Holland International die eigenlijk zou meevliegen naar Gran Canaria, de oorspronkelijke bestemming van het toestel. Door slecht weer waren veel vliegtuigen uitgeweken naar Tenerife, waar zij ook is uitgestapt omdat ze daar ging werken. Daardoor is ze niet verongelukt en is daarmee feitelijk de enige overlevende van de ramp. Dat heeft veel indruk op me gemaakt. De tweede was de Tripoli-ramp, op 12 mei 2010. Ik zal die datum nooit vergeten, het was mijn 50-ste verjaardag. ’s Morgens vroeg werd langzaam duidelijk wat er was gebeurd. Er zaten ruim 30 passagiers van Kras aan boord die zijn overleden.

Ik ben de hele dag thuis in mijn badjas aan het werk geweest om alles te coördineren. ’s Avonds kwam mijn verjaardagbezoek

19

eten en ’s avonds laat zat ik bij ook nog bij Pauw en Witteman.

Dat zijn van die rollercoasterdagen die je nooit vergeet. Positief: de meest indrukwekkende gebeurtenis was de succesvolle doorstart van Holland Exel naar Arkefly, nu TUI fly. Als ik geweten had wat me toen te wachten stond, zou ik het nooit gedaan hebben. Ik ben niet iemand die makkelijk zegt dat hij trots is op z’n eigen prestaties, maar die succesvolle doorstart toen… Het was eigenlijk onmogelijk, de hele wereld versleet ons voor gek, maar dat het is gelukt, daar ben ik wel trots op.’

wel moeten overtuigen dat het zo ook kan. In je loopbaan komt er een moment dat je van managementstijl verandert. In plaats van met je eigen succes, je eigen performance bezig te zijn, stel je anderen in staat dat te doen. Bij mij kwam die omslag op het moment dat TUI zo rond 2009 in een mooie positieve flow terecht kwam. Dan ga je meer werken aan de ontwikkeling van

gevonden tussen lokaal en internationaal. Het leek even de andere kant op te gaan. Ik heb me daar destijds tegen verzet.

Zeker voor kleine landen is het belangrijk dat je je kunt blijven richten op die lokale markt, anders geef je vanuit een TUIoptiek partijen als Corendon en Sunweb wel heel erg veel ruimte op zo’n markt. Ik zou niet heel drastisch andere dingen doen.’

Arjan: ‘Is het huidige imago van de reisbranche niet een beetje stoffig en moeten wij vier geen plaats creëren voor de jonge generatie?’

Steven: ‘Ik denk dat we dat sowieso moeten doen door ons managementteam jong en divers te maken en te houden. En ook voldoende ruimte te geven. En het wordt toch ook wel een keer tijd dat er mensen op onze stoelen komen die niet als reisleider of inkoper zijn begonnen. Het is toch wel bizar dat er nog steeds zoveel mensen op directiefuncties in de reiswereld zitten die via ‘de ambachtelijke weg’ carrière gemaakt hebben.’

Arjan: ‘Je stond in die tijd bekend als een bazige CEO met een hiërarchisch leidinggevende stijl.

Ben je veranderd als manager en als persoon in al die jaren?’

Steven: ‘Ik denk dat je je managementstijl moet aanpassen aan de omstandigheden. Toen ik bij TUI kwam, in 2004, was TUI een zwaar verlieslijdend bedrijf zonder duidelijke koers, met twee merken, twee werelden apart, Arke en Holland International, met ieder jaar verlies aan marktaandeel. De toko maakte 16 miljoen euro verlies. In feite had Michael Frentzel, de toenmalige baas van TUI AG, tegen me gezegd: ‘Als het jou niet lukt, dan stoppen we met Nederland’. Daar past een stevige managementstijl bij om te zorgen dat je alles weer op de rit krijgt. Ik denk dat ik nadien toch een stuk meer gedelegeerd ben gaan managen, omdat je dan een stuk meer ruimte kunt geven aan het managementteam dat je zelf hebt samengesteld. Maar ik ben wel veeleisend. Ik ben redelijk perfectionistisch. Als bepaalde dingen worden afgesproken, dan moeten ze ook worden gedaan.

Als mensen het anders willen, is dat prima, maar dan zullen ze me

om me met dat soort dingen bezig te houden. Ik denk nog drie à vier jaar, dan ben ik wel een beetje klaar met 80 uur per week werken.’

Arjan: ‘Hoe wil je herinnerd worden in de reisbranche?’

je managers. Ik denk dat je sowieso, als je ouder wordt, ook milder wordt en zelfs ik een beetje aardiger ben geworden.’

Arjan: ‘Als je vandaag nog CEO van TUI Nederland zou zijn, wat zou je anders doen?’

Steven: ‘Meer winst maken? Nee, grapje. ik heb gehoord dat het jullie aardig goed gaat. Ik denk dat ik heel weinig zou veranderen. Ik kijk nog steeds met veel plezier terug op die tien jaar bij TUI. Er is geen drastische breuk geweest met het beleid dat ik heb ingezet, dat vind ik een compliment. Het komt regelmatig voor dat nieuwe bazen het werk van hun voorganger volledig afbreken. Dat is niet het geval.

TUI heeft een mooie balans

Arjan: ‘Hoe lang wil je nog doorgaan en wat ga je na je carrière doen?’

Steven: ‘Niet zo heel erg lang. Ik heb mezelf altijd voorgenomen dat het begin 60 wel een beetje klaar is. Dus een jaar of drie à vier zie ik wel als mijn zakelijke horizon. Ik weet zeker dat ik niet in een zwart gat donder. Bijna al mijn vrienden komen niet uit de reiswereld. Dat is wel prettig. Ik heb zoveel hobby’s en dingen die ik nog wil doen. Ik wil bijvoorbeeld meer tijd besteden aan mijn wijnhobby en wil al die bestemmingen waar ik vaak kort en vluchtig ben geweest, beter gaan bekijken en beleven. Ik zeg niet dat ik de dagen aftel, want er zijn nog veel prachtige dingen te doen in de komende paar jaar, maar ik wil ook wel tijd hebben

Top

50

Steven: ‘Lastig, soms zelfs onuitstaanbaar, af en toe gelijk hebbend, maar ook wel een beetje succesvol. Ik vind het prima als mensen mij als persoon niet op het schild heffen, maar ik hoop wel dat men zal zien dat er ook een en ander gepresteerd is.

Ik heb nooit gevonden dat het om mij ging, ik heb altijd geprobeerd de bedrijven waar ik werkte succesvol te maken. Zonder valse bescheidenheid denk ik dat dat redelijk is gelukt.’

Arjan: ‘Wil je terugkomen op één van de vragen?’

Steven: ‘Nee, ik kom zelden of nooit op iets terug.’

20

Carola Hoekstra interviewt Gert de Caluwe

‘Service is belangrijk in wat we doen’ Carola Hoekstra (Thomas Cook) begon haar vragenserie aan Gert de Caluwe (Sunweb Group) met een aantal stellingen om haar interviewpartner beter te leren kennen. Daarna werd ze zakelijker. ‘Hoe maak jij het verschil voor de klant?’

Carola: ‘Formule 1 of schaatsen?’

Carola: ‘Netflix of YouTube?’

Gert: ‘Formule 1.’

Gert: ‘YouTube.’

Carola: ‘Afrika of Azië?’

Carola: ‘Dansen of zingen?’

Gert: ‘Azië.’

Carola: ‘Autorijden of trein?’

Gert: ‘Trein.’

Carola: ‘Stamppot of waterzooi?’

Gert: ‘Waterzooi.’

Carola: ‘Rotterdam of Gent?’

Gert: ‘Toch Rotterdam.’

Carola: ‘Schiphol Airport of Brussels Airport?’

Gert: ‘My goodness, nu wordt het gevaarlijk. Komt er toch een beetje nationalisme, Brussels Airport.’

Gert: ‘Zingen.’

klant wilt aanbieden. Dat uit zich in service en die service is heel belangrijk. We hebben ook graag dat mensen kwalitatieve feedback geven en dat wij daaruit kunnen leren. Want meten is dikwijls een dooddoener.’

Carola: ‘Grappig of romantisch.’

Carola: ‘Hoe ga je om met duurzaamheid?’

Carola: ‘Maak je daarin keuzes? Met welke partners je in zee gaat?’

Gert: ‘Grappig.’

Gert: ‘Bij de vraag hoe je omgaat met duurzaamheid is een bedrijf als een individu. Wij kunnen niet de hele industrie wijzigen. Wij kunnen wel heel kleinschalig daaraan werken. Als Sunweb Group zijn wij bijvoorbeeld een digitaal bedrijf. Wij gebruiken geen papier, dat bestaat niet binnen ons bedrijf. Ook in ons aanbod hebben wij veel producten die kleinschalig zijn.

Gert: ‘Vanuit ons DNA zijn wij een ondernemend bedrijf. Ons bedrijf past heel goed bij kleinschalig ondernemerschap. In veel zuidelijke landen, en dat is ons territorium, omarmen we het ondernemerschap. Ik zie dat veel ondernemers zich goed voelen met het ondernemerschap van ons bedrijf. Daarom zijn we ook anders dan sommige andere bedrijven. Hier spreekt nog het

Carola: ‘Nou, hier ben je doorheen gekomen. Nu serieus. Hoe maak jij het verschil voor de klant?’

Gert: ‘Door heel gedifferentieerde pakketten te maken. Ik geloof in de pakketindustrie zolang die heel erg gedifferentieerd is richting de klant. En dan gaat het over de sterke blueprint die je de

Carola: ‘Zomer of winter?’

Gert: ‘Zomer.’

Carola: ‘Goed boek of goede film?’

Gert: ‘Goed boek.’

Carola: ‘En dan een thriller of een managementboek?’

Gert: ‘Een managementboek.’

Top

50

Wij bieden enerzijds veel aan voor de massa, maar daarnaast ook veel producten die kleinschalig zijn. En die een andersoortig toerisme ondersteunen.’

21

ondernemerschap. Maar gaat dat de wereld veranderen? Absoluut niet.’

meer wijsheid in je dagelijkse bestaan is dat mooi, want van wijsheid word je gelukkig.’

Carola: ‘Gebruik je geen opschrijfboekje meer?’

Carola: ‘Wat voor ander vak zou je willen doen?’

Gert: ‘Dat heb ik nog wel. En daar zal ik mee sterven. Ik ben wel zorgvuldig, want ik schrijf steeds kleiner, dus het boekje gaat steeds langer mee.’

Gert: ‘Ik heb nooit aan iets anders gedacht. Ik ben nog nooit een dag opgestaan waarop ik geen zin in mijn werk had. Ik zou met niemand willen ruilen.’

Carola: ‘Naar welk jaar zou je terug willen en waarom?’

Carola: ‘Wat is je levenshouding?

Gert: ‘Ik ben tevreden met wat ik nu doe. Ik ben sowieso niet iemand die achteruit kijkt. Zo leef ik ook. Vandaag interesseert me meer dan gisteren. Ik vind nu de beste tijd. Het is heel spannend en uitdagend. Ik mis niets. Ik ben wel dankbaar voor het verleden.

Ik vind dankbaarheid een mooi begrip en ben dankbaar voor wat ik mee heb mogen maken. Maar iets missen, nee.’

Carola: ‘Wie zou jij wel eens willen interviewen?

Los van het toerisme.’

Gert: ‘Figuren die mij inspireren.

Ik vind Barack Obama sterk door zijn verbaliteit. Hij kan een boodschap brengen. Hij is een voorbeeld van iemand die met de juiste verbaliteit de juiste snaar kan raken. Zeker nu er na hem iemand is gekomen die dat niet kan. Het contrast is dan wel erg groot. Als die verbaliteit leidt tot

Gert: ‘Ik sta bescheiden in het leven. Ik vind het prettig om met bescheiden mensen te werken.

Sunweb is een geweldig bedrijf.

Hier werken geweldige mensen, ook veel jonge mensen. Dat deel ik graag. Ik geniet van het feit dat deze mensen elke dag kunnen groeien. Ik ben niet iemand die overstroomt van dankbaarheid in zijn dagelijkse bewoordingen, maar deep down zit een grote dankbaarheid. Sunweb Group is een geweldig bedrijf met geweldige mensen. Ik ben bijzonder trots op wat er staat.’

dimensies in het opbouwen van ervaringen. Je kunt veel zaken meten, maar meten heeft ook iets superficial, iets kunstmatigs.

Als je zegt: onze kwaliteit is 3 op een schaal van 5, dan ga je ernaar streven dat de 3 een 3,1 wordt. Dan stuur je jezelf met een kluitje in het riet. Maar als ik weet dat klanten in een bepaalde plaats op één van onze bestemmingen niet gelukkig zijn, dan kun je daar specifiek iets aan doen. Dat de huurfietsen anders georganiseerd moeten worden, daar kun je concreet wat mee.

Ons leven bestaat uit wat we daadwerkelijk veranderen. Er wordt veel gepraat, maar weinig afgevraagd wat we werkelijk hebben veranderd om het dagdagelijkse bestaan van klanten te verbeteren. Er worden veel powerpoints gemaakt, maar daar heeft de klant niets aan.’

bereiken als je mensen kunt inspireren.’

Carola: ‘Hoe meet je zoiets. Op gevoel?’

Gert: ‘Ik mag om de twee jaar zelf een reisbestemming kiezen. De andere jaren gaan we naar India.

Daar ben ik al 22 keer geweest.

Mijn vrouw heeft ooit in een gekke bui Hindi gestudeerd en is dat land altijd blijven volgen. Het interesseerde mij geen fluit toen ik haar ontmoette. Ik vond haar leuk, niet India. Inmiddels is de reis naar India het moment van het jaar waarop we echt bijpraten.’

Gert: ‘We zijn een online digitaal bedrijf, dat heeft zijn beperkingen. Mensen die dagdagelijks in contact met de klant zijn, van callcenter tot reisleiding, die zijn een onschatbare bron van informatie.

Ik kan blij worden als ik met Swiss naar Zwitserland vlieg en dat iemand van de bemanning een glimlach heeft. Dat kun je niet meten. Dat kun je alleen

Carola: ‘Leg eens uit wat je bedoelt met je opmerking dat bij meten is weten het gevaar bestaat dat je andere dingen niet ziet.’

Gert: ‘Hoe ouder ik word, hoe meer datagedreven ik ben en hoe meer ik meetbaarheid hoog schat. Maar je hebt twee

Top

50

Carola: ‘Hoe ga je daar zelf mee om?’

Gert: ‘We hebben zelf een organisatie die weinig hiërarchisch is. Iedereen wordt aangesproken met de voornaam.

Ik houd ook niet van het woord manager. We hebben nu voor het eerst drie directeuren. Vroeger hadden we de titel ‘head of…’

Dat betekent simpel gezegd dat je verantwoordelijk bent voor iets en dat je ervoor dient te zorgen dat iets werkt.’

Carola: ‘Ben je een tevreden mens?’

Gert: ‘Absoluut.’

Carola: ‘Noem eens iets persoonlijks wat niemand achter je zoekt.’

De wereld binnen handbereik met Expedia TAAP Dynamische pakketten vlucht + hotel met honderdduizenden hotels wereldwijd en meer dan 400 airlines De beste autohuur tarieven Transfers, excursies, stedentrips Een snelle en eenvoudige booking tool Toegewijde klantenservice 24/7 beschikbaar voor Expedia TAAP partners

Nog geen lid van Expedia TAAP? Registreer via Expedia.nl/TAAP

Voor meer informatie kunt u ook altijd contact met ons opnemen: Per telefoon : (0)20 206 1712

Via e-mail : info@expediareisagenten.nl

23

Steven van der Heijden interviewt Carola Hoekstra

‘Ik heb wel eens gedacht: houd je stoelpoten maar vast’ Hoe is het om te werken in een grote corporate organisatie? Hoe ziet de balans tussen werk en privé eruit? En wil ze ooit nog iets anders buiten de reisbranche doen? Steven van der Heijden (Corendon) interviewt Carola Hoekstra (Thomas Cook). internationale bloemenhandel in Aalsmeer lijkt mij net zo leuk.’

Steven: ‘Zie je een toekomstige baan weer in een corporate omgeving?’

Carola: ‘Niet per se. Dat is geen must. Ik heb er niets op tegen, maar ook een andere omgeving kan inspirerend zijn. De politiek binnen een corporate omgeving zoek ik niet.’

Steven: ‘Ik heb nooit meegemaakt dat een corporate omgeving niet politiek is. Het is voor velen vaak de enige manier om hun functie te behouden.’

Steven: ‘Als ik je cv bekijk, dan bestaat die helemaal uit reiswereld.

Je bent ooit begonnen als reisleider en zit nu tien jaar bij Thomas Cook. Ga je ooit nog weg uit de reiswereld?’

Carola: ‘Ik denk het wel. Ik heb het altijd gedacht, maar ik vind het lastig om daar een concreet antwoord op te geven.’

Steven: ‘Wat voor branche zou dat zijn?’

Carola: ‘In ieder geval iets

Carola: ‘Zolang de balans maar goed is.’ dynamisch. Alles wat de reissector heeft. Ik hoef geen verantwoordelijkheid voor een paperclipfabriek te hebben. Ik wil wel iets dat raakvlakken met de reiswereld heeft, zoals de dynamiek, het adhoc werken.

Niet zozeer het reizen. Er moet wel een bepaalde drive terugkomen.’

Carola: ‘Een functie met een bepaalde verantwoordelijkheid.

Het hoeft niet per se als eindverantwoordelijke te zijn. Ik weet van mezelf dat ik wel een bepaalde mate van verantwoordelijkheid zou willen.

Maar het is heel breed. Ik vind veel dingen leuk. Het zal zeker een executive functie zijn.’

Steven: ‘Stel, je gaat morgen bij ander bedrijf aan de slag. Welk bedrijf en welke functie worden dat?’

Steven: ‘Transport, luchtvaart, hospitality?’

Carola: ‘Bedrijven met een zelfde dynamiek als travel. Transport zou kunnen, de grote

Top

50

Steven: ‘Wij hebben alle vier een vergelijkbare achtergrond en zijn groot geworden in de reiswereld. Is het nog steeds een must dat directies van reisbedrijven allemaal uit het ambacht komen?’

Carola: ‘Het zou geen must moeten zijn. Het is wel toevallig.

Ik kan me voorstellen dat mensen van buiten aangetrokken worden door de reiswereld. Het

24

dynamische, de ups en downs.

Toch denk ik dat je echt een beetje gek moet zijn. Maar of je een reisachtergrond nodig hebt?’

hen, en in je nieuwe positie ben je dat niet meer. Ook al zeggen mensen van niet, toch voel je het.’

Steven: ‘Had je een vooropgezet carrièreperspectief of is het je overkomen?’

Steven: ‘Je stond twee jaar geleden in de lijst van 200 powervrouwen van Nederland. Hoe kijk je aan tegen mannen en vrouwen in de top?’

Carola: ‘Het is geen toeval.

Uiteindelijk ambieer je het wel maar je wordt gevraagd en ik heb nooit getwijfeld. Er is destijds in zeven jaar tijd zoveel gebeurd bij Thomas Cook. Ik dacht: als ik een kans zie, dan is het beter en leuker om aan de verandering te kunnen meewerken.’

Steven: ‘Ik heb zelf stappen gemaakt door naar andere bedrijven over te stappen. Jij hebt intern carrière gemaakt.

Was dat lastig?’

Carola: ‘Ja, het is soms lastig bij het nemen van beslissingen, hoe medewerkers tegen je aankijken.

Je wordt altijd geconfronteerd met je verleden. Je was een van

Carola: ‘Het gaat om de beste persoon op een bepaalde positie, ongeacht of dat een man of een vrouw is. Maar bij gelijke geschiktheid kies ik voor een vrouw. Het gaat me niet om een bepaald quotum vrouwen. We zijn er binnen Thomas Cook wel mee bezig, want er zitten te veel mannen op managementposities.

Wanneer ze mij op mijn positie laten zitten omdat ik een vrouw ben, zou ik dat eerder een belediging vinden. Maar ik zal wel iets goed doen.’

Steven: ‘De baas zijn van een land in een corporate omgeving

vergt veel reizen. Hoe ziet jouw balans tussen werk en privé eruit?’

Steven: ‘Vind je veel ontspanning buiten de reiswereld?’

Carola: ‘Dat is redelijk in balans.

We hebben veel middelen om elkaar te bereiken zonder elkaar fysiek te zien. Ik heb standaard een maandelijkse continentale board meeting. Thomas Cook is verdeeld in drie segmenten: Scandinavië, UK en Continentaal Europa. Die laatste omvat Rusland tot Nederland.’

Carola: ‘Mijn weekenden zijn heilig. De intentie is dan om zo weinig mogelijk aandacht aan het werk te besteden.’

Steven: ‘Ik kon weinig over jou persoonlijk vinden op social media.

Je bent nauwelijks actief. Ik vond maar 69 tweets van je. Houd je dat bewust gescheiden?’

Carola: ‘Ja, maar ik weet niet hoe lang ik dat kan volhouden, want de verschillende werelden lopen steeds meer door elkaar. Het heeft ook veel te maken met tijd dat ik niet zo actief ben op social media.’

Top

50

Steven: ‘Thomas Cook is een organisatie die zich steeds meer richt op eigen content, concepten en gedifferentieerde hotels.

Komen de belangen van Nederland daarin voldoende naar voren?’

Carola: ‘Het is een eeuwige strijd.

Ik denk dat we die rol daarin zelf moeten opeisen en er harder om moeten vragen. Ik heb veel ervaring meegebracht uit mijn inkooptijd, ik weet wat Nederlanders willen. We hebben een beetje het Calimero-effect, en voelen ons ten onrechte klein.

Wat concepten betreft, ontwikkelt de Cook’s Club zich goed op de Nederlandse markt, Casa Cook is een hoger segment en heeft nog

25

niet de volumes in Nederland.

Maar de Cook’s Club doet het goed. Het hoeft trouwens geen concept te zijn. Het kan ook gaan om een goed hotel waar je veel Nederlanders naartoe brengt.’

Steven: ‘Zie je jezelf ooit een keer in een andere rol in het concern, op corporate niveau bijvoorbeeld?’

Carola: ‘Nee, ik heb die behoefte niet. Het stukje politiek wordt dan te groot, ik ben daar de persoon niet naar. Maar alles overkomt me.’

Steven: ‘Misschien dat de winkel Nederland beter bij je past?’

Carola: ‘Ik zit wel graag dicht bij de business, bij de werkvloer en de klant.’

Steven: ‘Werken bij een groot bedrijf heeft voor-

en nadelen. Zie je zaken, ideeën, innovaties binnen het bedrijf die je wilt implementeren in Nederland?’

je dat nog steeds? Kun je ze aanwijzen?’

Carola: ‘Ik ga niet specifiek mensen aanwijzen, maar ik mis wel eens wat nederigheid.’

Carola: ‘Het is correct dat er veel wordt gesproken over zaken die alle markten aangaan. Op strategisch vlak hebben we veel met elkaar te maken.’

Steven: ‘Komt er een Thomas Cook airline naar Nederland?’

Carola: ‘Nee. Die vraag krijg ik vaak en bespreek ik wel geregeld intern. Maar zo’n operatie moet passen. Je weet zelf hoe moeilijk het is een airline te runnen, of je nou 100 toestellen hebt of minder.’

Steven: ‘Je hebt ooit in een interview gezegd dat er genoeg ego’s zijn in de reisbranche. Vind

Steven: ‘Kun je in de rol van managing director of CEO nederig zijn?’

Carola: ‘Je moet in alles een goede balans vinden. Er zijn momenten dat je dat niet hoeft of kunt zijn. Ik heb ook wel eens gedacht, houd je stoelpoten maar vast, want er wordt aan gezaagd.’

Steven: ‘Heb je daar van geleerd?’

Carola: ‘Ja, ik ben wat dat betreft gegroeid de afgelopen jaren. Je kunt het naïviteit noemen, maar ook liefde en passie voor het vak.

Dat leer je in een corporate omgeving sneller.’

Top

50

Steven: ‘Heb je een iets dikkere huid dan een paar jaar geleden?’

Carola: ‘Zeker.’

Steven: ‘Waar ben je het meest trots op?’

Carola: ‘Misschien op wat ik zelf heb bereikt. Ik heb het zonder hulp van anderen gedaan.’

Steven: ‘Wat ga je doen als je stopt?’

Carola: ‘Ik zou wel in een advisery board willen plaatsnemen.’

Steven: ‘’Zeker buiten de branche kan ik je aanraden, het verruimt je blik.’

Carola: ‘Ik vind veel leuk en interessant, daar leer je van. Het lijkt me leuk om andere bedrijven daarin te ondersteunen.’

The greater the connections, the smaller the world.

Discover over 400 destinations worldwide.

5-11 OTRAVO Omzet 2017: 450 miljoen

27

5

Otravo, het moederbedrijf van onder andere Vliegtickets.nl, de VakantieDiscounter, Flygstolen en Greitai, is in april 2018 gefuseerd met het Spaanse Travelgenio. Door de fusie met deze online travel agent (OTA) uit Madrid, behoort Otravo tot de top 5 van online aanbieders van vliegtickets en vakantiereizen in Europa. Travelgenio, opgericht in 2010, heeft een jaaromzet van meer dan 950 miljoen euro. Met de fusie ontstond één van de grootste online reisagenten in Europa, met een gezamenlijk salesvolume van 1,6 miljard euro. Otravo verstrekt alleen de internationale omzetcijfers. De cijfers voor de Nederlandse markt zijn een schatting.

SUNWEB GROUP Omzet 2017: 391 miljoen

6

De Sunweb Group nam in maart 2017 Portugal-specialist Primavera over. In april dat jaar verwierf Sunweb Group het Duitse JAM! Reisen, een specialist in jongerenreizen. Met de overname versterkte Sundio/ Sunweb zijn positie in het segment jongerenreizen.

THOMAS COOK NEDERLAND Omzet 2017: 322 miljoen

7

CARLSON WAGONLIT TRAVEL Omzet 2017: 288 miljoen

8

Carlson Wagonlit Travel verstrekt geen regionale omzetgegevens (meer). De omzet in Nederland is ingeschat op basis van sectoranalyses uit de zakenreisbranche.

ATPI Omzet 2017: 225 miljoen

9

ATPI verstrekt geen lokale omzetgegevens. De omzet voor Nederland is mede ingeschat op basis van cijfers die het bedrijf elders publiceerde.

UNIGLOBE Omzet 2017: 220 miljoen

10

Uniglobe Nederland omvat zes ondernemers met samen 18 locaties.

De ondernemers zijn partners en tevens aandeelhouder van het hoofdkantoor op Schiphol. Met de focus op het midden- en kleinbedrijf groeit Uniglobe onder leiding van Cees Klinkenberg gestaag door.

Thomas Cook heeft gekozen voor een focus op twee merken: Thomas Cook (exclusief voor de retail) en Neckermann als direct merk. Hierbij wordt vooral gestuurd op de eigen hotels en resorts. ‘De groeiambitie van deze hotels en resorts begint zijn vruchten af te werpen’, zegt managing director Carola Hoekstra. ‘We zien de NPS scores stijgen en de klanttevredenheid is sterk verhoogd, evenals de marge op deze hotels. Met de toevoeging van Cook’s Club hebben we een zeer compleet aanbod voor alle doelgroepen. Het wordt duidelijk dat ook de jongere doelgroep kiest voor pakketreizen als deze op een juiste manier worden aangeboden. In 2019 openen we 10 nieuwe Cook’s Clubs in zes vakantielanden.’

Cees Klinkenberg.

EXPEDIA TRAVEL Omzet 2017: 205 miljoen

11

Aangezien Expedia officieel in de VS is gevestigd, worden geen lokale omzetcijfers voor Nederland bekendgemaakt. Het bedrijf werd in 2015 lid van de ANVR.

Lees verder op pagina 29 Carola Hoekstra.

Top

50

SAFARI IN AFRIKA? Tanzania Kenia Madagaskar Oeganda Rwanda Zimbabwe Namibië Botswana Zambia Mozambique Seychellen Mauritius Zuid-Afrika

Al sinds 1979 dé Afrika specialist Ruim 100 uitgekiende reizen vindt u op jambo.nl en in onze brochure of bel met onze Afrika specialisten op 020-2012740 voor een reis op maat.

De mogelijkheden zijn eindeloos, privé reizen geheel conform uw wensen!

12-18 ANWB Omzet 2017: 200 miljoen

29

12

TIX.NL

15

Omzet 2017: 175 miljoen

De omzet van Tix.nl is ingeschat. Het bedrijf voert veel marketingcampagnes en timmert letterlijk aan de weg met billboardcampagnes langs snelwegen.

De reislabels van de ANWB omvatten FOX Verre Reizen, Pharos Reizen, Travelhome, ANWB Ledenreizen, SNP Natuurreizen, ANWB Golf, ANWB Kamperen en Land van ANWB. De cijfers over 2018 zijn exclusief Cruise Travel, dat per 2 juli 2018 is verkocht aan voormalig eigenaar Fleur Broer en medeaandeelhouder Chris Mulder.

TRAVELBIRD

16

Omzet 2017: 150 miljoen

Kort voor het verschijnen van deze uitgave is TravelBird failliet verklaard. Eerder dit jaar werd nog het label BlackBird gelanceerd, dat zich alleen zou richten op het topsegment van luxe hotels.

SCHIPHOL TRAVEL GROUP

Greet Locquet en Marjon Kaper.

AIRTRADE HOLLAND Omzet 2017: 194 miljoen

13

Jeroen Martron (CEO) en Frank Wester (CFO) ondernamen in februari 2017 een management buy-out van Airtrade Holland, samen met BCD, en kochten het van het Duitse Aerticket, dat sinds 2013 circa 85 procent van de aandelen Airtrade had. Zij kregen veel lof toegezwaaid voor hun ondernemerschap. Martron, Wester en BCD Group bezitten 100 procent van de aandelen Airtrade Holland.

Omzet 2017: 137 miljoen

17

De Schiphol Travel Group noteerde in 2017 opnieuw groei. De onderneming richt zich op de top van het zakelijke segment en ontwikkelt zich steeds meer als een IT-bedrijf, zegt directeur Daan Lenderink. ‘Schiphol Travel International profileert zich als een vijf sterren organisatie met een vlak organogram waarin uitsluitend full time en ervaren accountmanagers werkzaam zijn. Een lean & mean model met minimale overhead.’

BELVILLA/@LEISURE Omzet 2017: 120 miljoen

18

@Leisure, het moederbedrijf van onder andere Belvilla, Casamundo, DanCenter en Traum-Ferienwohnungen is sinds drie jaar onderdeel van het Duitse mediabedrijf Axel Springer. Om die reden worden geen omzetcijfers voor de Nederlandse markt vermeld. Voor consumentenmerk Belvilla worden alleen aantallen passagiers genoemd, ruim 1 miljoen in 2017, en het aantal medewerkers: 225.

Frank Wester en Jeroen Martron.

AMERICAN EXPRESS Omzet 2017: 180 miljoen

14

American Express verstrekt geen lokale omzetgegevens. De zakenreisomzet in Nederland is een schatting.

Tobias Wann.

Top

50

Lees verder op pagina 51

30

Brandend zand berooft je bijna van ‘t verstand De hete zomer had op Nederlandse reisondernemers enorme impact. Het aantal in de zomer geboekte reizen liep fors terug. Volgend jaar dreigt een soortgelijk scenario. Stef Driessen, Sector Banker Leisure bij ABN AMRO Bank, stelt de vraag: hoe houden reisondernemers voortaan het hoofd koel?

‘De zomer van 2018 was de warmste zomer in drie eeuwen.

Nederland pufte en zuchtte.

Waarom nog naar het buitenland, als je ook kan genieten van tropische omstandigheden in eigen land? Die vraag leidde in juni tot een afname in het aantal last minute vakantieboekingen van 5,5 procent. In juli liep deze daling zelfs op tot 9 procent.

Spanje, de grootste eindbestemming voor pakketreizen, moest het met een daling van 20 procent ontgelden.

Ook vakanties naar Frankrijk (eveneens -20 procent) en Italië (-12 procent) vonden minder aftrek.

Verrijkende ervaring Zo is een deel van de (potentiële) vroegboekers mogelijk veel meer geïnteresseerd in extra’s, zoals een gratis huurauto, exclusieve excursies of meer beenruimte tijdens de vlucht.

Het is dan wel handig als reisorganisaties weten wat hun reizigers willen. Het verzamelen en analyseren van boekingsgedrag maakt het mogelijk om reizigers gepersonaliseerd aan te spreken op eigen voorkeuren en interesses. Hebben reizigers in je database een specifieke voorkeur voor bijvoorbeeld yoga, lange wandeltochten of culinaire

hoogstandjes? Verleid ze dan met beelden die hier slim op inspelen en geef ze die kans op een goed voorbereide en uitgekiende reis.

Dit vergroot ook de voorpret.

Fear of Missing Out Zorg er vervolgens voor dat je boodschap spanning oproept bij de reiziger en het zijn nieuwsgierigheid wekt. Bij het Belgische dancefestival Tomorrowland beheersen ze dit tot in perfectie. Al jaren is het festival uitverkocht in februari.

Dat is ruim vijf maanden voordat het dance-event daadwerkelijk plaatsvindt.

Juiste prikkel Hittegolven komen nu frequenter voor: van één keer in de twintig jaar een eeuw geleden, tot elke twee tot drie jaar nu. Voor reisondernemers is het zaak om slim in te spelen op deze nieuwe realiteit. Ze zouden ervoor moeten zorgen dat (potentiële) vakantiegangers hun reizen veel eerder in het jaar boeken. Dit proces start het zoeken naar de juiste prikkel bij de juiste doelgroep. Nog veel te vaak stunten reisondernemers met kortingen om reizigers over te halen tot een vroege boeking. Uit ervaringen van bijvoorbeeld attractieparken blijkt dat andere prikkels mogelijk veel effectiever zijn.

Stef Driessen.

Top

50

De festivalorganisatoren versterken met hun uitgekiende communicatie het gevoel van ‘Fear of Missing Out’ gevoel onder bezoekers. Al een jaar voorafgaand aan het nieuwe spektakel worden potentiële bezoekers verleid met aantrekkelijke beelden en gepersonaliseerde informatie. En dat steeds met dezelfde boodschap: bestel direct, anders vis je straks achter het net.

Het schaarsteprincipe is een van de zes overtuigingsprincipes die marketinggoeroe Robert Cialdini toelicht in zijn bestseller ‘Influence: The Psychology of Persuasion’. Als er een beperkte

31

voorraad is, willen we het sneller hebben. Ons onderbewuste vertelt ons namelijk dat deze zaken aantrekkelijker zijn dan zaken die ruimschoots verkrijgbaar zijn. Online Travel Agencies (OTA’s) maken al jaren volop gebruik van Cialdini’s schaarsteprincipe. Iedereen kent de mededelingen van Booking.com dat talloze andere reizigers op dezelfde hotelkamer als jij azen.

Het creëren van een gevoel van schaarste kan ook voor reisaanbieders een effectief middel zijn om het gedrag van (potentiële) reizigers te beïnvloeden. Dat kan door bepaalde extra’s eerlijk en transparant, exclusief bij vroegboekers aan te bieden.

Interessante patronen Zorg er vervolgens voor dat je een band opbouwt met je reizigers, door ze te informeren over de vakantiebestemming en de gekozen extra’s. En de snelheid waarmee die worden geboekt.

Met de data die je op deze wijze binnenhaalt kun je nog veel meer doen, zoals het in kaart brengen van interessante patronen. Welk gedrag zien we, welk gedrag willen we stimuleren en welke

‘trigger’ kunnen we daar het beste voor gebruiken?

Luxe weekendreizen Veel consumenten die er ’s zomers voor kiezen in eigen land te blijven, gebruiken het resterende budget om later in het jaar één of meerdere luxe weekendreizen te maken. Steeds

vaker gebeurt dat met de hele familie. Van opa, oma, kinderen tot aan de kleinkinderen. Met een gepersonaliseerde benadering kan ook dat een interessante groeimarkt worden.

Net als elke datagedreven bedrijfsactiviteit, is het raadzaam klein te beginnen en bewezen

succes waar mogelijk op te schalen. Welke interesses leven er onder vakantiegangers en op welke manier kun je deze voorkeuren inzetten om hen tot een (vroegere) boeking te verleiden? De antwoorden liggen verborgen in je klantdata.’

Aantal hittegolven in Nederland 18

17

16 14 12 10 8 6

6 4

3

2 0 1900-1940

1941-1980

1981-2018

Een hittegolf is een serie van minstens 5 zomerse dagen, waarvan er zeker 3 tropisch zijn. Deenitie en bron: KNMI. Bewerking ABN AMRO (oktober 2018)

Top

50

VOOR DE FANATIEKELINGEN

ACTIEVE ALL-INCLUSIVE VAKANTIES • Uitgebreide All-Inclusive formule • Van sauna tot late night snack en van mountainbiken tot zeilen • 24-uurs bar, themarestaurants en snackbars

MEER INFORMATIE OF BOEKEN? TUI.nl/magic-life | TUI winkels | ANVR reisbureaus | lokaal tarief TUI mobiele reisadviseurs | 088 088 5885

33

Column Nick de Leeuw

Van wie is de klant?

Toen ik eind jaren negentig van de vorige eeuw betrokken raakte bij de reiswereld woedde er een hevige discussie over de vraag van wie de klant eigenlijk is. Van het reisbureau of van de reisorganisator? (mobiele) telefoonnummers van reizigers en thuisblijvers.

Die discussie steekt af en toe weer de kop op. Vaak bij een faillissement van een reisbureau.

De curator wil vaak ook nog eens een graantje meepikken door voor afgifte van klantgegevens aan de reisorganisator geld te vragen.

Terwijl deze reisorganisator wettelijk verplicht is de reis uit te voeren. Of die nu door het reisbureau is betaald of niet. Ik krijg nooit een telefoontje van Petra Kok (TUI), behalve als een reisbureau failliet gaat en de curator niet gelijk de gegevens van de klant aan de reisorganisator afgeeft. In het verleden zijn zelfs kort gedingen nodig geweest om de curator tot afgifte te wegen.

Nu speelt er nog wat anders, namelijk de privacywetgeving.

Mag de curator als een reisbureau failliet gaat de klantgegevens zomaar verkopen aan een partij die een doorstart wil maken? In het klantenbestand van een reisbureau staan namen, emailadressen en meestal ook

Het verkopen van die gegevens is zeker na de invoering van de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) niet meer zo vanzelfsprekend.

Natuurlijk moet de reisorganisator de klantgegevens krijgen die nodig zijn voor het uitvoeren van de reis. Maar los daarvan, mag de curator het gehele klantenbestand zomaar verkopen aan de hoogst biedende partij?

Omdat klantenbestanden persoonsgegevens bevatten (en digitaal worden verwerkt), is de AVG van toepassing. Nog niet alle curatoren lijken zich dat te beseffen. Wanneer een curator de klantgegevens wil verkopen aan een partij die een doorstart wil maken, zal hij bovendien toestemming van de rechtercommissaris moeten vragen.

De Autoriteit Persoonsgegevens heeft recent duidelijkheid gegeven over hoe met de handel in persoonsgegevens omgegaan dient te worden.

Verkoop van klantgegevens is het verwerken van persoonsgegevens en dient dus te berusten op een van de grondslagen van de AVG en in overeenstemming te zijn met de doeleinden waarvoor de gegevens zijn verzameld. Een van die grondslagen is toestemming van de klant. Maar veelal is juist de afspraak met de klant dat de gegevens niet zullen worden verkocht aan een derde. Een rechtmatige grondslag kan ook

zijn dat de curator een zo hoog mogelijke boedelopbrengst wil hebben om de schulden in het faillissement te betalen. Het klantenbestand maakt deel uit van de faillissementsboedel en heeft daarmee waarde. Ook deze grondslag is echter discutabel en zal naar mijn mening ook niet slagen.

Blijft over een belangenafweging en een verenigbaarheidstoets. Is de overdracht te verenigen met het doel waarvoor de gegevens oorspronkelijk verzameld zijn.

Hoewel het overdragen van persoonsgegevens in het kader van een doorstart veelal niet tot het oorspronkelijke doel van de verzameling hoort, is het mogelijk dat de doeleinden wel verenigbaar zijn. De doorstarter zal in de regel de gegevens gebruiken voor dezelfde doeleinden als het failliete reisbureau. Echter, als nu juist met de klant is afgesproken dat er geen gegevens zullen worden verkocht aan een derde, kan de curator niet zo maar deze afspraak negeren.

De curator zal daarom een geldige grondslag moeten opvoeren voor de verkoop door voorafgaand aan de verkoop de klanten om toestemming te vragen.

Belangrijk is ook wat er in de privacy-statement van de gefailleerde staat.

Als er niets over verkoop in de privacy statement is geregeld, is het mogelijk dat de curator overgaat tot verkoop van de klantgegevens aan een derde die

Top

50

de klantgegevens nodig heeft voor de doorstart of uitvoering van de overeenkomst. De verkoop moet dan wel met waarborgen omkleed zijn, zoals minimale impact op de privacy, noodzakelijk voor de uitvoering van de overeenkomst.

Als waarborg voor de klant verdient het bovendien aanbeveling dat de curator hen vooraf informeert en hen de mogelijkheid biedt tot een ‘unsubscribe’-optie en twee tot drie weken de tijd geeft om bezwaar te maken tegen de overdracht van de gegevens. Als niet tijdig bezwaar wordt gemaakt, kunnen de gegevens worden overgedragen. Anders niet.

Het overdragen van klantgegevens door de curator aan anderen die niet de intentie hebben om een doorstart te maken ligt veel lastiger en lijkt niet te passen in de huidige privacywetgeving. Als u na faillissement het klantenbestand van een reisbureau wilt overnemen, al dan niet in de vorm van een doorstart, dient u er goed aan om hierover met de curator duidelijke afspraken te maken.

Nick A. de Leeuw ReisRecht Advocaat Voor informatie over het kopen van klantenbestanden bij faillissement neem vrijblijvend contact op met Nathalie van der Zande (nvanderzande@lagrolaw.nl) of Benjamin Niemeijer (bniemeijer@lagrolaw.nl)

The natural place to stay LionsDive Beach Resort is het gezelligste en sportiefste hotel op zonnig Curaçao, het perfecte startpunt voor een heerlijke vakantie!

Wij zijn een veelzijdig resort met voor elk wat wils; of u nu alleen of met z’n tweeën bent, met vrienden of met het hele gezin. Het resort beschikt over standaard hotelkamers tot hotelkamers met frontaal zeezicht. Van 2-slaapkamer appartementen rondom het 50 meter zwembad tot luxe suites met adembenemend zicht over de Caribische zee. En voor de echte romanticus hebben wij een heerlijk 200m² penthouse!

Bij LionsDive Beach Resort staat persoonlijke aandacht van onze medewerkers hoog in het vaandel zodat u optimaal kan genieten van een heerlijke vakantie.

Ontspan op ons schaduwrijke privé strand, train in ons 50 meter sport zwembad, geniet van de wellness mogelijkheden of struin over de naastgelegen Mambo Beach Boulevard. Bij één van onze 4 bars/restaurants kunt u genieten van een verkoelend drankje of een verrassende lunch of diner.

Kortom, LionsDive Beach Resort, zoveel meer dan alleen een prachtig resort!

LionsDive Beach Resort is gebouwd in een typisch Nederlands-Caribische stijl. De 2 en 3 etages tellende gebouwen zijn omgeven met een prachtige, tropische tuin en het resort ligt aan het strand! U kunt het strand snel en makkelijk bereiken vanuit elk onderkomen.

www.lionsdive.com

36 Infotorial

Nummer 1 in verre groepsreizen

De kracht van kennis, kwaliteit, service en persoonlijk contact Al sinds lange tijd is FOX, verre reizen van ANWB, marktleider op het gebied van verre groepsreizen. Maar om ook marktleider te blijven, is het van belang om continu te blijven innoveren? Hoe? Dat vertelt Algemeen Directeur Gert-Jan Bressers.

Waar zijn jullie nou nummer 1 in?

‘Ik durf wel te stellen dat wij al sinds lange tijd marktleider zijn op het gebied van verre groepsreizen en ook op het gebied van verre groepsreizen voor singles, alleenreizenden. Daarom is het van belang dat we continu blijven innoveren. We hebben de afgelopen jaren niet alleen geïnvesteerd in nieuwe bestemmingen als Israël, Oezbekistan, Australië, NieuwZeeland en Brazilië, maar we zijn ons concept voor groepsreizen ook uit gaan rollen voor families met kinderen. Een sterk groeiend segment dat we overigens ook met een individueel product bedienen.’

Waar bestaat jullie reisaanbod uit?

‘Ons aanbod bestaat uit rondreizen naar verre bestemmingen, waarbij we ver vooral door de klant als gevoelsmatig ver laten ‘bestempelen’. Zo bieden we ook rondreizen aan naar Marokko, Jordanië, Egypte en Rusland.

Geen demografisch verre bestemmingen, maar door het verschil in cultuur wel degelijk ver in de ‘mindset’ van onze klanten.

Die bestemmingen zijn vervolgens terug te vinden in vier verschillende concepten die wij hanteren; Groepsreizen,

Singlegroepsreizen, Familierondreizen en Privérondreizen. Elk concept kent een eigen doelgroep, waarop we ons aanbod, het serviceniveau en onze klantbenadering hebben afgestemd. Op die manier zijn we in staat om het beste product en service voor al onze verschillende klanten te kunnen aanbieden.’

‘ De wereld is in 20 jaar tijd vele malen toegankelijker geworden ’ Al meer dan twintig jaar verzorgen jullie verre reizen. Wat is de grootste verandering?

‘Ik denk dat de grootste veranderingen vooral op technologisch en economisch gebied liggen. Je ziet dat de wereld in 20 jaar tijd vele malen toegankelijker is geworden. Zelfs de verste bestemmingen zijn door de veranderingen in de luchtvaart bereikbaar geworden. De kwaliteit en het comfort van reizen op verre bestemmingen is enorm verbeterd, maar ook op

technologisch gebied is de wereld ontsloten. Hoe makkelijk boek je tegenwoordig nu niet een ticket naar, of binnen, Azië? Of zelfs een hotel of excursie? En een andere verandering is de grotere drang van klanten naar het opdoen van ervaringen en belevingen, liefst duurzaam onderbouwd en op bijzondere plekken. Dat neemt overigens niet weg dat het doel van reizen voor de klant van nu, net als de klant van 20 jaar terug, nog altijd begint met de wens om die ene droomreis in vervulling te laten gaan.’

Wie is jullie doelgroep?

‘Dat is erg lastig om uniform te omschrijven omdat we ons middels onze verschillende concepten juist richten op vier verschillende doelgroepen. Zo ziet het profiel van onze groepsreiziger er natuurlijk heel anders uit dan dat van de families die met ons op reis gaan. En hetzelfde geldt voor de alleenreizenden en de individuele klanten. De gemene deler? Dat men graag de wereld wil ontdekken op basis van een goed kwalitatief product tegen een scherpe prijs.’

Hoe blijf je vernieuwen?

‘Zoals al aangegeven doen we dat enerzijds door het ontwikkelen van nieuwe rondreizen en bestemmingen, maar zeker ook door het ontwikkelen van nieuwe

Top

50

concepten specifiek gericht op bepaalde doelgroepen. Zo hebben we de afgelopen twee jaar al grote stappen gemaakt binnen ons Familierondreizen-concept en ons individuele concept. Daar ligt voor ons nog een enorm potentieel en willen we op den duur net als binnen het groepsreizen segment en het singlegroepsreizen concept de marktleider worden.’

Hoe houden jullie contact met de millennial?

‘Het grote verschil tussen de millennials en de babyboomers of generatie X, is natuurlijk dat de millennials zijn opgegroeid met de nieuwste technologie. Dat vergt dus een geheel andere manier van benaderen. Websites moeten mobielvriendelijk zijn, communicatie moet meer middels gebruik van video’s en blogs en social media zijn belangrijker.

Ontwikkelingen die wij de laatste jaren al hebben doorgevoerd ondanks dat we ons met onze concepten nog slechts beperkt richten op deze doelgroep. Want we zien wel dat de trends binnen deze doelgroep zich toch ook langzaam voortzetten binnen de generatie X en zelfs de babyboomers.’

Wat is nieuw in jullie aanbod?

‘Naar aanleiding van de vraag van

37

onze klanten hebben we voor 2019 groepsrondreizen ontwikkeld naar voor ons nieuwe bestemmingen als Egypte, Oman, Australië, Nieuw-Zeeland en Brazilië. Daarnaast hebben we een fikse uitbreiding van bestemmingen, rondreizen en vertrekdata doorgevoerd in ons familieconcept. Denk bijvoorbeeld aan bestemmingen als Cuba, Peru en Mexico of een leuke combi van Zuid-Afrika en Mauritius. Binnen ons Single-concept hebben we een aantal stedentrips toegevoegd aan ons aanbod. Korte trips naar bijvoorbeeld New York, Marrakech, Tel Aviv, St. Petersburg en Dubai om gezamenlijk deze geweldige steden te ontdekken. En als laatste hebben we binnen ons individuele aanbod vanwege de stijgende vraag een groot aantal nieuwe rondreizen ontwikkeld op reeds bestaande bestemmingen als Vietnam, Sri Lanka, Costa Rica en China.’

veel energie. Dat is echt iets om trots op te zijn! En met de ANWB als sterke moeder en zusjes als Pharos, SNP en TravelHome hebben we natuurlijk een prachtig pallet van producten om de uiteenlopende vakantiewens van onze klanten te kunnen bedienen.

Waarom niet in het voorjaar een stedentrip naar Gent met Pharos of een weekje wandelen op Madeira met SNP om dan in het najaar een mooie reis door Canada met FOX of wellicht per

camper met TravelHome te maken?’

Wat is jouw visie?

‘Ik geloof enorm in de kracht van kennis, kwaliteit, service en persoonlijk contact. Natuurlijk verandert de wereld om ons heen door alle technologische ontwikkelingen. Daar zullen we met z’n allen in mee moeten, want ik zie dat als een necessiteit in de toekomst. Maar ik geloof dat je het echte verschil kan maken door

Wat kunnen we van jullie verwachten in 2019?

‘Ook komend jaar zullen we, net als in 2018, naast de focus op ons traditionele groepsreizen product, ook weer de focus gaan leggen op ons familie-product.

Daar zien we voor de reisagent een enorme kans. Tijdens een grote salescall door het land zullen we proberen om iedereen daar zoveel mogelijk over bij te praten.

En natuurlijk zullen we ook weer een aantal studiereizen organiseren om de reisagenten ook zelf kennis te laten maken met ons product. Beleven verkoopt nu eenmaal makkelijker dan woorden.’

En, hoe bevalt het als algemeen directeur?

‘Ik heb het erg naar mijn zin bij FOX. Het is een prachtig bedrijf met een enorm familiair gevoel, waar iedereen voor elkaar klaar staat. De gedrevenheid, kennis en ervaring van mijn collega’s geven je dan ook steeds weer ontzettend Gert-Jan Bressers.

Top

50

de kennis en ervaring van medewerkers, de consistentie van kwaliteit in product en service en de persoonlijke benadering van de klant voor, tijdens en na de reis.’

Bressers voegt nog toe: ‘En wat nog leuk is om te melden, is dat we dit jaar op de Vakantiebeurs samen met onze zusjes van de ANWB een klein reistheater opzetten om de klant tijdens zijn keuzeproces nog meer inspiratie te kunnen bieden.’

Valencia, Managementreis ITAC en de Jong Intra Vakanties

‘Aandacht voor elkaar, dat vinden wij het állerbelangrijkst!’

Co

by

Bus reizen

van Dong

Auto reizen

en

Lea

Vlieg reizen

Slik ke

Verre reizen

r

Steden reizen

Fe

m ke M ekes

Sa

ren

a Zijl m a

volgende keer weer!

ns

39

De glazen bol van KLM CEO Pieter Elbers

‘Dat zal nu niet weer gebeuren…’

KLM is iedere dag letterlijk en figuurlijk in beweging, zoals het een bijna honderdjarige en succesvolle luchtvaartmaatschappij betaamt. Maar wat als we verder vooruitkijken? We vragen CEO Pieter Elbers onderbouwd in de glazen bol te kijken. Waar staat de mondiale luchtvaart over pakweg tien jaar, en KLM in het bijzonder.

Door: Tijn Kramer

Hoe zie jij de luchtvaartindustrie over tien jaar?

‘Die groeit door, maar de zwaartepunten verschuiven.

Markten als India en China zullen nog veel groter zijn dan vandaag.’

IATA schat dat in 2036 er een verdubbeling van de markt is, van 4 naar 8 miljard passagiers op jaarbasis. Hoe kan de KLM daar zijn graantje van meepikken?

kaders van privacy uiteraard, aan personalisatie verder te werken.

Aan de andere kant verandert de distributie: we zijn gegaan van de reisagent naar het internet, naar mobiel, naar ‘vraagteken’ …’

Zie je dat vraagteken al wat helderder?

‘We zien dat het beeld heel divers wordt. Bijvoorbeeld dat social

media ook een verkoopkanaal is, of verder wordt. Als je ziet wat we doen in China met WeChat (red. soortgelijk aan Whatsapp, de populairste in China) waar je kunt inchecken, communiceren en tickets kan kopen. Dat soort platforms worden eigenlijk heel relevant, ook voor de distributie van de tickets.’

‘Dat is wat mij betreft juist de essentie van de hele discussie rond Schiphol. Als jij in een mondiale business je positie wilt blijven houden, dan moet je er dus voor zorgen dat je mee kunt groeien. Als KLM zullen we zelf niet actief zijn op de binnenlandse netwerken van bijvoorbeeld China of India. Maar China naar Europa, India naar long haul (Europa en USA), daar moet je als KLM, samen met onze partners, echt een relevante rol in willen blijven spelen.’

Wat voorzie jij als grootse digitale innovaties de komende tien jaar?

‘Ik denk op twee gebieden.

Enerzijds de personalisatie van onze klant, we hebben natuurlijk een hele digitalisering gaande.

Met data hebben we een hele goede manier om, binnen de

Top

50

De technologische ontwikkelingen van de vliegtuigen?

‘De ontwikkeling in de luchtvaarttechniek is zeer incrementeel en wat minder disruptief als je kijkt naar bijvoorbeeld technologie van telefoons. Maar gegeven de importantie van brandstof, is drie of vier procent verbetering al een

40

enorme stap vooruit. Als je ziet wat de 787 bijvoorbeeld doet ten opzichte van de 747, dan praat je al over tientallen procenten. In die context verwacht ik dat we door zullen blijven gaan met vlootvernieuwing, doorgaan met optimalisatie. Want ik verwacht niet dat we binnen tien jaar long haul elektrisch zullen vliegen.’

‘ We kunnen mensen niet meer in hokjes stoppen ’ Welke toestellen?

‘Je ziet dat vlootstandaardisatie en -simplificatie steeds belangrijker wordt. Daar hadden de traditionele netwerkcarriers vroeger iets minder mee, maar lowcost heeft dat natuurlijk tot deel van hun businessmodel gemaakt. Bij KLM zijn we langzaam maar zeker het aantal types aan het terugbrengen. Dat heeft voordelen: de 787 en de 777 vliegt de cockpit gewoon door elkaar. Die standaardisatie gaat door. Ik verwacht ook niet dat we over tien jaar toestellen van duizend passagiers zullen hebben. De A380 is vooral in gebruik bij Emirates, veel minder bij andere airlines. De efficiency van de Boeing 787 en de Airbus 350 is echt superieur aan alle andere dingen die tot nu toe ontwikkeld zijn.’

Zijn de ultra long vluchten van zestien uur en meer iets waar jij naar kijkt?

‘Ja, we kijken ernaar. Het zou op termijn best interessant zijn om bijvoorbeeld non stop naar Jakarta te vliegen. En zo zijn er meer bestemmingen in het netwerk.

Maar als ik kijk naar onze geografische positie, zie ik vooral

bestemmingen die met onze huidige vloot prima te bedienen zijn. Dus is vooral standaardisatie belangrijk. Maar als er ooit een goede oplossing voor komt dan worden Manilla, Jakarta, misschien zelfs Santiago, best interessant. Maar de focus blijft efficiency op de totale vloot.’

Zitten passagiers daarop te wachten, zo lang vliegen?

‘Ik ben daar niet op voorhand negatief over. Als je kijkt wat de hele reistijd is, ook met tussenstop, zou het arrogant zijn om te zeggen dat passagiers dat niet willen.’

Waar staat lowcost over tien jaar?

Ventures tussen airlines, zijn aan het veranderen. De rol en toegevoegde waarde zal voor allianties meer op het digitale vlak gaan liggen.’

De claimcultuur?

‘We zien een enorme toename in claims. Zeker bij de Europese weten regelgeving zien we dat enorm stijgen. Dat is voor ons een grote uitdaging. Ik vind dat we een vervoersverplichting op ons nemen, en die moeten we ook uitvoeren. Maar het moet wel veilig gebeuren, en op een technisch wenselijke manier. Als jij in de ochtend met je auto naar je werk wil rijden en je Volkswagen doet het niet, kun je ook niet direct een claim naar Volkswagen

‘Tot op zekere hoogte zie je modellen wat convergeren. Als je kijkt naar wat we hebben gedaan met onze tarieven, bieden we passagiers ook vele opties wat betreft ruimte en bagage.

Tegelijkertijd zie je bij easyjet opeens ook een frequent flyers programma komen. Ik zie twee dynamieken: de ene is waar netwerk en lowcost wat naar elkaar toe kruipen. Waarbij ik denk dat we met ons product – met echte service, hulp bij verstoring, een goed frequent flyer programma – echt die concurrentie wel aankunnen. En er blijft ruimte voor short haul ultra lowcost.’

En lowcost long haul?

‘Daar zie je dat netwerk-carriers bijna proactief een aantal maatregelen heeft genomen. Ik heb wel eens eerder gezegd dat we bij de opkomst van lowcost destijds wat arrogant zijn geweest.

‘Too little too late’ hebben gereageerd. Dat zal nu niet weer gebeuren.’

De drie grote allianties, bestaan ze nog?

‘Ja, maar niet meer in zijn huidige vorm. De onderlinge verhoudingen, met groei van Joint

Top

50

sturen. Op het moment dat wij een technisch mankement hebben, krijg je al een claim aan je broek. Ik vind dat we daar een beetje in doorgeslagen zijn. Een deel van de Europese wet- en regelgeving laat ons bedragen betalen die bij wijze hoger zijn dan de ticketprijs. De claimbedragen en structuur zijn disproportioneel ten opzichte van waar het voor bedoeld is.’

Moet jij nog tien jaar in de kosten snijden bij KLM? ‘Ik moet wel tien jaar zorgen dat we alert op onze kosten blijven. Ik denk dat de buitenwereld je voortdurend dwingt om dat te doen, en de manier waarop zal

41

steeds anders moeten. Maar in een competitieve wereld kun je geen moment verzaken. Kosten zullen permanent een punt van aandacht blijven. Mijn strategie sinds 2014 is duidelijk geweest: kosten besparen enerzijds, investeren anderzijds. We hebben onze schulden kunnen aflossen, kunnen investeren en de winsten met ons personeel kunnen delen.

Op die weg ga ik graag door.’

Hoe ziet het netwerk van KLM er over tien jaar uit?

‘In essentie soortgelijk denk ik.

Alleen de rol van partners zal nog sterker en groter zijn, met een aantal groeiende markten wereldwijd. Kijk naar India.De

middenklasse van India gaat reizen, die gaat de wereld ontdekken. De Indiase entrepreneurs gaan investeren, de Nederlandse bedrijven gaan daar ondernemen. De backbone blijft ons Europese netwerk, maar de grootste groei zal long haul zijn.’

Wat wordt de klantwens?

‘Ik denk dat de wensen van de klant nog diverser worden: er is geen één enkel type reiziger meer.

De zakenreiziger van vandaag is de volgende keer een reiziger die met haar kinderen vliegt, de keer erna de dochter die met haar oude moeder op stap gaat. Alle drie die keren zijn het verschillende reisbehoeftes. We

kunnen mensen niet meer in hokjes stoppen. Digitaal is een enorme kans om ‘op schaal te personaliseren’ en zo nog beter op al die verschillende klantenwensen in te spelen.’

Lelystad voor KLM? ‘Nee, ons businessmodel is dat we long haul verbinden met Europa, dat heb ik niet vanaf Lelystad. Voor Transavia, binnen de KLM groep, ligt dat anders. Als die groeiruimte er niet is in Nederland, dan zullen we die ruimte elders moeten zoeken, dat zou wat dat betreft een groot gemis zijn voor Nederland en haar werkgelegenheid. Want de kinderen van nu willen over tien jaar niet alleen in Nederland

kunnen studeren, maar ook in Nederland kunnen werken. Wat ik een beetje mis in de discussie: er wordt veel gesproken over overlast maar ik zou hen toch heel graag willen attenderen op de volgende generatie die in Nederland zou moeten kunnen werken. Als je kijkt wat we besteden aan onderwijs, prima.

Maar ze moeten wel een baan hebben daarna… Kortom, het gaat naar mijn idee over de balans in de discussie. Hoe vinden we de juiste afweging tussen de lusten en lasten van de luchtvaart. Wij investeren daar als KLM enorm in nieuwe vliegtuigen, geluisreductie, CO2-reductie en programma’s.’

‘ Als die groeiruimte er niet is in Nederland, dan zullen we die ruimte elders moeten zoeken ’ Tot slot, waar ben jij over tien jaar?

‘Ik ben nu ruim vier jaar CEO bij KLM en heb het enorm naar mijn zin. Volgend jaar hebben we het honderdjarig bestaan van KLM. We hadden de ambitie toen we met het nieuwe team begonnen om KLM op zijn honderdste fit en gezond te maken, en – ijs en weder dienende – zijn we goed op weg. Dat geeft energie bij alle KLM’ers. Over tien jaar ben ik zelf 58, ik weet het niet. Ik wist tien jaar geleden ook niet waar ik nu stond.’

Top

50

Fly nonstop.

Fly Germania.

Vanuit Bremen: Athene · Bulgarije · Egypte · Griekse eilanden · IJsland · Mallorca · Portugal · Spanje · Tunesië · Turkije Vanuit Dusseldorf: Beirut · Cyprus · Egypte · Fins Lapland · Griekse eilanden · Israël · Portugal · Spanje · Tunesië · Turkije Vanuit Münster/Osnabrück: Bulgarije · Canarische Eilanden · Egypte · Griekse eilanden · Istanbul · Málaga · Mallorca · Portugal · Turkije Voor meer informatie neem contact op met onze GSA in Nederland: germania@intergsa.com, +31 (0)20 4604447

ANTIE CE G A R I V R E S ON Z E bagage im u r g k + 20 en risdrank f & s k c + Sna ines + Magaz

43

Luchtvaart bloeit door alle stormen door De concurrentie is keihard en niet altijd eerlijk, de marges zijn niet groot, het speelveld verandert met de dag, piloten willen graag een tweede huis en de consument mekkert soms wat af. Dat gezegd hebbende, het gaat uitstekend met de mondiale luchtvaartindustrie. Een update.

Door: Tijn Kramer

De luchtvaartindustrie kent weinig rust. Leken we enige tijd naar een mooie en steeds meer grenzeloze samenleving te gaan, zie je nu eerder een trend van protectionisme. Maar dat is niet alles. Stakingsdreigingen, een keiharde concurrentie, gesteggel over airports die steeds later of niet opengaan (Lelystad, Berlijn, Mexico Stad) of alvast even openen zonder vliegtuigen te ontvangen (Istanbul). Tarieven die eigenlijk niet kunnen maar toch wel te koop zijn, de opmars van lowcost long haul en uitgeklede tarieven met leuke opties tegen betaling. En innovaties gaan op verschillende snelheden, van standaarden is geen sprake.

In dit speelveld is de consument eens te meer verward. Bij de een moet je betalen voor je koffer, bij de ander niet, en is dan nog afhankelijk van de grootte van je valies. Scan je op de heenweg je QR-code van je GSM, daar vereist de airport terug nog gewoon papier. Dat is als je vlucht gaat, want het regende weer stakingen gedurende het jaar. Niet iedereen in vaste dienst denkt lange termijn. Maar Alitalia zal wel weer gered worden door de overheid. En gelukkig is er een Canadees, die niet in het Franse old boys network zit, aan het roer bij Air France-KLM die zijn eerste succesje heeft geboekt. Bij Ryanair is het nog lang niet zover, de airline moet orde op zaken stellen. Want ze zijn lang niet meer de enige die het lowcost-

trucje kunnen. Maar het moge duidelijk zijn, bijna geen airline is zijn bestaan zeker. Nou ja, de grote jongens uit de top 10 wel, maar dat zijn de adelaars die boven een veld vol muizen cirkelen. Wie is de volgende, welke airberlin wordt er volgend jaar verdeeld? Is het Alitalia, gaat Norwegian toch in de verkoop, redt iemand SAA, hoe zwaar heeft het Indiase Jet Airways het precies, en wordt Etihad opgegeten door de grote broer Emirates? En wat gaat er in de snel groeiende Chinese luchtvaart gebeuren. En op de valreep: het hippe millennialmerk WOW dat toch gewoon wordt opgekocht door het ‘logge’ Icelandair (aldus ex-WOW-CEO Skulli)... Is dat een eerste teken aan de wand? Maar wie gaat in

bed met wie, en wat hebben we in hemelsnaam nog aan allianties? Geruchten, rumoer en meer geruchten…We zullen het zien.

Veiligheid Terug naar de actualiteit. Want het was heel erg toen onlangs een gloednieuwe Boeing 737 MAX 8 van de Indonesische lowcoster Lion Air in zee stortte met fatale gevolgen. Dat gezegd hebbende, vliegen is cijfermatig veiliger dan ooit. De International Air Transport Association (IATA) heeft gegevens vrijgegeven voor de veiligheidsprestaties van 2017 van de commerciële luchtvaartindustrie, die aanhoudende sterke verbeteringen in de veiligheid laten zien. Het totale aantal

Top

50

ongevallen (gemeten bij ongevallen per 1 miljoen vluchten) was 1,08, een verbetering ten opzichte van het totale aantal ongevallen van 1,68 in 2016 en het percentage van 2,01 voor de voorgaande periode van 5 jaar (2012-2016).

Die innovatie zorgt niet alleen voor veiliger vliegen, maar ook voor andere tendensen. De opkomst van Ultra Long Range met vluchten van zestien tot achttien uur bijvoorbeeld (ga er maar aan beginnen). Als we van London naar Perth kunnen vliegen, kan dat hypothetisch ook vanaf Amsterdam. Het speelveld – lees routenetwerk – van pakweg 2023 zou er weleens heel anders uit kunnen zien.

Maar al met al is vliegen mede dankzij deze innovaties

Qsuite.

First in Business Redefine your expectations with a new level of luxury in our award-winning Business Class, as recognised by the 2018 Skytrax World Airline Awards. Enjoy the privacy of your own personal suite, or work, dine, and share your journey with friends and family in our fully adaptable quad-seating configuration. With up to 4,000 in-flight entertainment options, our world-class service, and a rapidly expanding network, discover Business Class like never before.

Experience Qsuite, now flying from Amsterdam.

45

Wist je dat...

1) 1919 KLM is ’s werelds oudste luchtvaartmaatschappij, opgericht in 1919, Qantas is de op één na oudste, uit 1920.

2) 35.000 euro In 1987 heeft American Airlines 35.000 euro bespaard door 1 olijf van elke salade die in de eerste klas wordt geserveerd te verwijderen. goedkoper dan ooit, en tegen een kleine – of hele grote – prijs ook steeds aangenamer. De tendens hier? Het budgetair startpunt van Economy wordt straks Spartaans afzien op de goedkoopste middenstoel, de Business of First zal luxe genoeg zijn voor een Griekse god.

Groei Nog meer goed nieuws, want de rek is er nog lang niet uit. ‘We’ gaan veel meer vliegen. Hoe we dat aanpakken met C02, overbevolkte airports, binnensteden en veiligheidsmaatregelen lijkt soms wel van latere zorg. Maar vliegen gaan we! Wereldwijd overtroffen de passagiersaantallen in 2017 voor de eerste keer meer dan vier miljard. Tegelijkertijd hebben luchtvaartmaatschappijen een recordaantal steden over de hele wereld met elkaar verbonden, met regelmatige diensten voor meer dan 20.000 ‘stadsparen’ in 2017, meer dan het dubbele van 1995. ‘In 2000 vloog de gemiddelde burger maar eens in de 43 maanden. In 2017 was dit eens in de 22 maanden. Vliegen is nog nooit zo toegankelijk geweest’, aldus de Juniac van IATA. Dat zal niet veranderen volgens IATA: het aantal passagiers zou kunnen verdubbelen tot 8,2 miljard in 2037. Maar dan moet het economisch wel voor de wind

blijven gaan. Azië zal de grootste groei doormaken. Daarbij zal China de Verenigde Staten verdringen als ’s werelds grootste luchtvaartmarkt in het midden van het volgende decennium.

Ook India en Indonesië gaan flink klimmen.

Dat maakt de luchtvaartindustrie tot een zeer belangrijke motor – letterlijk en figuurlijk – van de wereldeconomie. Want de wereldwijde luchtvervoersector ondersteunt 65,5 miljoen banen en 2,35 triljoen euro (!) aan wereldwijde economische activiteit, volgens onderzoek van de Air Transport Action Group (ATAG). Er werken meer dan 10 miljoen vrouwen en mannen in de industrie om ervoor te zorgen dat 120.000 vluchten en 12 miljoen passagiers per dag veilig door hun reizen worden geleid.

Het rapport kijkt ook naar twee toekomstscenario’s voor groei van het luchtverkeer en gerelateerde banen en economische voordelen. Met een open, vrijhandelsaanpak – afwachten dus – zal de groei van het luchtvervoer in 2036 ongeveer 97,8 miljoen banen en 5 biljoen euro aan economische activiteit ondersteunen. Als regeringen kiezen voor isolationisme en protectionistisch beleid, dan zijn er meer dan 12 miljoen banen minder en 1 biljoen euro minder aan economische activiteit.

3) 37 seconden Een vliegtuig stijgt op of landt elke 37 seconden op de internationale luchthaven van Chicago O’Hare.

4) Wingspan De vleugelwijdte van de A380 is langer dan het vliegtuig zelf.

Spanwijdte is 80 meter, de lengte is 72,7 meter.

10 ) 2,4 meter De winglets op een Airbus A330-200 hebben dezelfde hoogte als ’s werelds hoogste man (2,4 meter).

10) 480.000 De totale elektriciteitscapaciteit van een 747-8 kan tot 480.000 32-inch flatscreentv’s voeden.

11) 78 miljard De wereldwijde 747-vloot heeft meer dan 78 miljard kilometer vastgelegd, wat overeenkomt met 101.500 trips naar de maan en terug.

De 747-familie heeft meer dan 5,6 miljard mensen gevlogen, een equivalent van 80 procent van de wereldbevolking.

5) Singapore Airlines Geeft elk jaar ongeveer 600 miljoen euro uit aan voedsel en 14 miljoen euro aan wijn.

12) 1979 Qantas vond Business Class uit in 1979.

6) 1,5 liter Reizen door de lucht kan tot 1,5 liter water uit het lichaam verwijderen tijdens een gemiddelde vlucht van 3 uur.

13) Langste vlucht Singapore-New York van Singapore Airlines is sinds kort ’s werelds langste vlucht, per A350-900ULR.

7) JFK JFK Airport in New York heette oorspronkelijk Idlewild Airport.

14) iPad American Airlines bespaarde een miljoen euro aan brandstof door de papieren informatie van de piloot om te zetten naar de iPad.

8) 10 ton Lufthansa is ’s werelds grootste kaviaarkoper en koopt meer dan 10 ton per jaar.

9) Check in Het internet en online inchecken werd voor het eerst

Boeing en Airbus Dat betekent dus werk aan de winkel in Washington State, in de fabrieken van Airbus en bij Embraer en al die anderen. Want

Top

geïntroduceerd door Alaska Airlines in 1999.

50

15) Maaltijden Piloten en co-piloten zijn verplicht om verschillende maaltijden te eten in het geval van voedselvergiftiging. we hebben vliegtuigen nodig.

Niet alleen om iedereen te vervoeren, maar ook om mee te gaan met de tijd die zuiniger en stillere toestellen verwacht, en

47

eist. Dus kom maar op met die Neo’s, MAX’en, A350’s en 787’s.

Hoeveel precies? Volgens Boeing is er werk aan de winkel. Die rekenen erop dat in de komende 20 jaar 39.620 nieuwe vliegtuigen nodig zijn, dus tegen 2037 zouden er 63.220 vliegtuigen in de wereld moeten zijn. Zij zullen dat niet alleen doen. Ook grote broer Airbus kan aan de bak. Het zijn de McDonald’s en Burger King van de airlinewereld. In 2016 leverde Airbus 688 vliegtuigen tegen 748 van Boeing. Het populairste model van Boeing blijft de 737, waarvan er meer dan 9.600 zijn gebouwd sinds 1967, terwijl de Airbus A320-familie sinds 1988 totaal 7696 toestellen heeft afgeleverd. De vragen voor de komende tijd zijn: wint de A350 of de 787 de face-off en is er toekomst voor de A380?

Een goed jaar En dat alles levert anno 2018 mooie resultaten op, dat deels de stakingslust van het personeel verklaart. Airlines genieten van een periode van recordwinsten,

met 2017, volgens IATA, het op drie na hoogste jaar van winst op recordniveau. Maar dat betekent niet dat airlines achterover kunnen leunen: concurrentie en stijgende kosten drukken de marges. De meeste analisten voorspellen dat vliegtuigbrandstofrekeningen als percentage van de totale kosten met dubbele cijfers zullen stijgen.

Ondanks stijgende kosten heeft IATA haar schattingen voor de nettowinst van de industrie in 2018 verhoogd tot 33,6 miljard euro vanwege de sterke vraag, de verhoogde efficiëntie en de lagere rentebetalingen. Met andere woorden: jippie!

wordt groot. Op airports zal het ooit – snel hopen we – afgelopen zijn met lange rijen voor de paspoortcontrole, Emirates is net een test begonnen in Dubai. Kom maar op met die biometrische poorten. Natuurlijk is er wifi aan boord, kopen we van alles bij, kijken we even op Yelp waar we

Wensen aan boord Nu de reis zelf. Want ook die gaat veranderen. De digitale reiziger is al lang geboren en zal straks tot wasdom komen. Voorloper KLM geeft het juiste voorbeeld: vluchtinfo per Google Home, Artificial Intelligence om je koffer op te meten en snelle interactie via social media. Het is de toekomst en meer zal volgen.

Realtime bagage-informatie

Top

in de buurt van het Hilton willen eten. Maar dat is al een paar jaar zo. Wanneer gaan we echt los?

Ondanks blockchain en andere spannende termen, zal de grote sprint voorwaarts niet volgend jaar zijn. Integendeel, (waarschijnlijk terechte) privacymaatregelen hebben voor enige vertraging gezorgd.

Wat we wel zien, zijn duidelijke trends aan boord. Premium Economy is een succesnummer en zal niet verdwijnen. Een andere trend zal toch ook duurzaamheid zijn. Zoals Delta onlangs alle plastic wegwerpartikelen aan boord heeft verwijderd (bravo). Zo zullen we zeker zien dat de maaltijd aan boord ook in Business een keuze vooraf gaat worden. De reiziger heeft wat hij of zij wil, de airline hoeft niet twee van de drie maaltijden weg te gooien. Het past in het plaatje dat al gaande is en waar zo vele reizigers onterecht over mopperen: het op maat maken van de ideale vliegreis, met alles wat je wil, en niets waar je geen behoefte aan hebt. En dat is wel degelijk vooruitgang. (BRONNEN: IATA, CAPA, INMARSSAT, AIRLINE TRENDS, ACCELYA, KPMG)

Regionale groei in 2037 • Routes naar, van en binnen Azië-Pacific zullen in 2037 per jaar 2,35 miljard extra passagiers ontvangen, voor een totale marktomvang van 3,9 miljard passagiers. De CAGR van 4,8 procent is de hoogste, gevolgd door Afrika en het Midden-Oosten.

• De Noord-Amerikaanse regio zal in 2037 een totaal van 1,4 miljard passagiers vervoeren, een extra 527 miljoen passagiers.

• Europa zal 611 miljoen passagiers extra zien. De totale markt zal 1,9 miljard passagiers zijn.

50

• De Latijns-Amerikaanse markt groeit met 731 miljoen passagiers, een extra 371 miljoen passagiers per jaar in vergelijking met vandaag.

• Het Midden-Oosten zal tegen 2037 een extra 290 miljoen passagiers welkom heten. De totale marktomvang zal 501 miljoen passagiers zijn.

• Afrika groeit, maar niet heel hard. Tegen 2037 zal het nog eens 199 miljoen passagiers verwelkomen, naar een totale markt van 334 miljoen passagiers.

48

Transavia & Leading Ladies

‘Onze passagiers zijn divers, dus wij ook’ Het lukt het Nederlandse bedrijfsleven maar niet om voldoende vrouwen aan de top te krijgen. En dat geldt ook in de reisbranche. Vijf jaar na invoering van het wettelijke streefcijfer van dertig procent vrouw in de top, komen we in Nederland niet verder dan negen procent. En dat gaat Transavia aan het hart. Daarom introduceerde de luchtvaartmaatschappij Leading Ladies. Wij spraken hierover met Karen Kuhlman en Britt Keunen van Transavia.

Door: Sofie Smets

Wat is jullie doel met Leading Ladies?

Karen: ‘Het is een maatschappelijk thema. In Nederland zijn er te weinig vrouwen aan de top. We staan internationaal gezien, samen met Pakistan op de laatste plaats. Wij willen onze klanten laten zien dat je met een goede balans tussen werk en privé ook zakelijk door kunt groeien. Dit

doen wij door voorlichting te geven en ambassadeurs aan het woord te laten.’

Britt: ‘En door het thema zichtbaar en bespreekbaar te maken. Door middel van video’s, presentaties en columns.’

Karen: ‘We hebben gekozen voor het programma Leading Ladies om drie redenen: krapte op de arbeidsmarkt, het is commercieel

Communicatie-specialisten Karen Kuhlman (l) en Britt Keunen.

aantrekkelijk en het stimuleren van diversiteit op de werkvloer. Ten eerste krapte op de arbeidsmarkt, want vacatures worden tegenwoordig lastig ingevuld. De arbeidsmarkt lijkt overspannen.

Daarnaast werken Nederlandse vrouwen gemiddeld het minst aantal arbeidsuren in Europa.

Namelijk maar 29 uur per week.

Dit komt natuurlijk de carrière en

Top

50

de positie van de vrouw op de arbeidsmarkt niet ten goede.’

Dus jullie willen ook inspireren?

Britt: ‘We hopen dat we een inspiratie kunnen zijn voor vrouwen die carrière willen maken. Oók voor beroepen waar vrouwen niet vanzelfsprekend voor kiezen. Weinig vrouwen zijn

49

Spoiler!

Naast de B2B-aanpak, zet Transavia ook landelijk in om meer aandacht te krijgen voor vrouwen aan de top. Want de airline is een samenwerking gestart met de nieuwe film Singel 39. Deze Nederlandse feelgoodmovie gaat over hartchirurg Monique (Lies

bijvoorbeeld gezagvoerder. Terwijl er echt wel meisjes zijn die een technische opleiding doen. Maar te weinig daarvan zetten door.’

Karen: ‘Op verschillende vlakken

zie je dat vrouwen ondervertegenwoordigd zijn. Dit geldt, als we naar Transavia kijken, met name voor de beroepen in de cockpit, technische dienst en ICT.

Ligt de nadruk alleen op de vrouw?

Britt: ‘We communiceren in de B2B-branche, waar veel vrouwen werkzaam zijn. Het is een

Visschedijk) bij wie werk altijd op de eerste plaatst komt.

Totdat haar nieuwe buurman (Waldemar Torenstra) haar doet inzien dat er meer in het leven is dan haar carrière.

De film is volgend jaar mei te zien in de bioscoop.

herkenbaar thema. Veel vrouwen steunen elkaar in de reiswereld.

En niet geheel onbelangrijk; vrouwen zijn vaak degene die de vakantie bepalen én boeken! Ten derde gaat het vooral om diversiteit in de breedste zin. Wij als bedrijf willen een spiegel zijn van de samenleving. Onze passagiers zijn divers, dus dan moeten wij dat ook zijn. Wij zijn er voor iedereen en dat moet ook zichtbaar zijn in onze organisatie.’

Hoeveel impact denken jullie te hebben?

Britt: ‘We zijn pas net begonnen en jullie gaan nog veel over dit programma horen. Transavia heeft het programma Leading Ladies omarmd, omdat we met elkaar in gesprek willen gaan over dit belangrijke thema.’

Karen: ‘We moeten blijven praten en transparant zijn. Elkaar steunen in plaats van afvangen, een voorbeeld kunnen zijn waaraan vrouwen zich kunnen spiegelen en aan kunnen optrekken.’

Top

50

50 Infotorial

‘Wij worden steeds aantrekkelijker’ ‘Waarom zou je alles nog apart gaan inkopen, terwijl alles bij ons verkrijgbaar is? Iedereen kan bij ons terecht voor de meest uiteenlopende producten’, aldus Mikel van Nimwegen en Danny Ruitenberg, beiden directeur en eigenaar van Vuelandia.

Vuelandia bevindt zich met haar hoofdkantoor in Hoofddorp, tegenover het Hyatt en met uitzicht op Schiphol, in het epicentrum van de Nederlandse reisbranche. ‘We volgen de sector op de voet, zijn helemaal bij met de nieuwste techniek, er komen nog steeds nieuwe partners bij van groot tot klein en de content blijft zich maar uitbreiden’, aldus het tweetal, dat de omzet van Vuelandia zag stijgen van 17 miljoen euro in 2016 naar 20 miljoen in 2017. ‘Waar NDC tijdens het vorige ANVR-Congres veelbesproken was, hebben wij het afgelopen jaar de NDC API koppeling met de Lufthansa Group toegevoegd in de Traveltool voor reisagenten en zijn we met KLM al heel ver.’

Breed aanbod

Vuelandia, dat in de afgelopen jaren ook een verandering heeft doorgemaakt. Van Nimwegen: ‘We werken met veel retailpartijen en touroperators samen, vandaar dat we heel blij zijn dat er veel mensen bij ons werken met ervaring in juist die hoek. Er zit hier nu een totaal andere mix van expertise dan bijvoorbeeld zes jaar geleden. Daarnaast is ook het salesteam uitgebreid met Jeroen Collenteur die eind 2016 bij Vuelandia is gestart als Sales Manager Nederland en zullen we daarnaast meer sales gaan inzetten op de specifieke producten zoals bijvoorbeeld Flexible Autos en Vuelandia Hotels.’

Toekomst Vooruitkijkend naar 2019 zien

Ruitenberg en Van Nimwegen volop kansen. ‘We blijven onze content verrijken, waaronder het hotelaanbod in de Travel Navigator.

Daarnaast kijken we verder naar het aanbod van cruises, ferry’s en treinen, maar ook hoe we de markt op een andere manier kunnen faciliteren. Een goed voorbeeld daarvan is de samenwerking met Maiden Life & General door het aanbieden van de ‘Vuelandia Flight Care’ verzekering en begin deze maand zijn we live gegaan met ‘Packages’ in de Travel Navigator naast ‘Hotels’, ‘Car’, ‘Activities’ en de ‘Travel Tool’.’

Beter en goedkoper ‘Aan reisagenten, die Vuelandia ook bedient via de Sambassomerken Pervliegtuig.nl,

Het feit dat het aantal partners steeds blijft toenemen, waaronder ook mkb en partijen die het mkb bedienen en gebruikmaken van onze producten, heeft volgens Van Nimwegen en Ruitenberg te maken met het principe waarmee Vuelandia werkt. ‘Wij willen niet alleen in alles de beste zijn, maar ook een zo breed mogelijk aanbod hebben van partners die in hun tak de beste zijn: 62 beddenbanken, NDC en GDS, lowcost en lijndienst en ga zo maar door. Er moet voor iedereen wel altijd iets te halen zijn bij Vuelandia’, aldus Van Nimwegen.

Team Van Nimwegen en Ruitenberg zijn zeer te spreken over het huidige vijftienkoppige team van

Danny Ruitenberg (l) en Mikel van Nimwegen.

Top

50

Boeknueenhotel.nl en DiscoverCars, kunnen we laten zien dat we bij tien accommodaties zeker in acht gevallen een goedkoper tarief kunnen aanbieden. Ook een vliegticket München is via ons systeem 80 euro goedkoper en alles gaat volledig automatisch’, zegt Van Nimwegen. ‘Er zijn maar heel weinig partijen die zo’n breed aanbod hebben en net als ons zo goed bijblijven op het gebied van techniek. Ik verwacht ook dat we onze techniek en producten bij steeds meer bedrijven die dat nodig hebben, bijvoorbeeld IATAbedrijven zonder de faciliteiten om ergens content vandaan te halen, kunnen wegzetten. In de breedste zin wordt het voor klanten steeds aantrekkelijker om met ons als B2B-partij zaken te doen.’

19-25

TRAVELXL Omzet 2017: 112 miljoen

51

19

PRIJSVRIJ.NL

23

Omzet 2017: 72 miljoen

TravelXL, met Ronald Raadsheer als managing partner, groeit gestaag door, met 54 aangesloten reisbureaus en 39 ZRA’s.

Prijsvrij.nl is sinds 2014 voor 50 procent in handen van DER Touristik, onderdeel van de Duitse Rewe Group. Hiermee maakte DER Touristik een stap op de Nederlandse markt.

THE TRAVEL CLUB

DE JONG INTRA VAKANTIES

Omzet 2017: 110 miljoen

20

The Travel Club telt 287 aangesloten ZRO’s (zelfstandig reisondernemers). Het bedrijf heeft geïnvesteerd in een online boekingsengine waarbij de boekingen op www.thetravelclub.nl en www.yourtravel.nl altijd door een ZRO worden afgehandeld, zegt directeur Jeannie Vincent. ‘Ook voor de ZRO’s van United Travel is het mogelijk om een boekingstool te integreren in hun eigen site. Hiermee worden onze ZRO’s ook Online Travel Agent.‘

Omzet 2017: 71 miljoen

24

De Jong Intra Vakanties maakt een stabiele ontwikkeling door. ‘We hebben dit jaar in samenwerking met bureau Synergie uit Utrecht een traject afgerond om tot een inspirerende(r) WHY te komen’, zegt commercieel directeur Coby van Dongen. ‘Er zijn zes aansprekende ontwikkellijnen benoemd waarlangs we het bedrijf richting willen geven naar 2020/2022. We hebben ambitieuze doelstellingen en om die te kunnen realiseren gaan we onder andere extra investeren in IT en marketing. In 2018 hebben wij ook ons logo gemoderniseerd, weer mooi passend bij de huidige tijd.’

Jeannie Vincent en Martine de Knoop.

VAKANTIEVEILINGEN/EMESA Omzet 2017: 109 miljoen

21

Talpa Networks van John de Mol heeft in november 2017 Vakantieveilingen.nl en alle andere activiteiten van e-commerce moederbedrijf Emesa overgenomen. Het is niet de bedoeling van De Mol om de reisbranche te betreden. Hij is vooral geïnteresseerd in de grote klantendatabase en de conversiekracht van Emesa. Separate omzetcijfers worden niet meer vermeld. De omzet is een schatting.

VACANSOLEIL Omzet 2017: 106 miljoen

22

Vacansoleil (1969) heeft zich tot doel gesteld om luxe campingvakanties voor een betaalbare prijs aan te bieden. Het bedrijf zegt marktleider te zijn op het vasteland van Europa.

Coby van Dongen.

ALLTOURS Omzet 2017: 67 miljoen

25

Het Duitse Alltours groeit op de Nederlandse markt met dubbele procentcijfers. Die groei wordt vooral gerealiseerd via de retail, stelde directeur Markus Daldrup tijdens de ITB in maart 2018. In september liet Willi Verhuven (67), oprichter en enig eigenaar van Alltours, weten dat hij de leiding van zijn bedrijf per direct weer in eigen handen had genomen. Markus Daldrup, die sinds 2016 de leiding van het bedrijf had, vertrekt eind volgend jaar. Alltours behaalde in 2017 een totale omzet van 1,4 miljard euro.

Lees verder op pagina 53

Top

50

VOOR MANAGERS OP ZOEK NAAR KENNIS EN CONTACTEN IN DE REISBRANCHE Meld u nu aan op

www.reismanagementclub.nl

Meer dan 10 RMC-Meetups per jaar

26-32

BOOKIT/WEEKENDJEWEG Omzet 2017: 66 miljoen

53

26

Omzet 2017: 55 miljoen

30

Het gaat goed met Pelikaan Reizen. Eigenaar John Goverde zag zijn omzet opnieuw stijgen. De prognose voor 2018 is een omzet van 65 miljoen euro.

Bookit was een van de eerste bedrijven die, in 1994, het concept lanceerde om restcapaciteit van hotels en bungalowparken te verkopen. Het bekendste label is Weekendjeweg.nl, dat samen met onder andere BungalowS.nl goed is voor bijna 1 miljoen boekingen per jaar. De omzet is een schatting.

MUNCKHOF BUSINESS TRAVEL

PELIKAAN REIZEN

27

Omzet 2017: 64 miljoen

Rob Jongmans en John Goverde.

Met 90 jaar aan vervoerservaring mag Munckhof zich expert noemen in personenvervoer en reizen. De zakenreistak van het bedrijf ontwikkelt zich voorspoedig.

BOOKERZZZ

DE REISSPECIALISTEN GROEP

De naam Bookerzzz is niet zo bekend, maar dat geldt niet voor de labels achter dit moederbedrijf van websites als HotelSpecials (2002), BugalowSpecials (2005) en Hotelweek (2008).

28

Omzet 2017: 60 miljoen De Reisspecialisten Groep van CEO RenĂŠ Klawer verkocht in januari 2018 Zeetours aan het Duitse E-domizil/E-hoi. In maart 2018 is Panta Reizen (zakenreizen en reisbureau) via een management buy-out overgenomen door directeur Peter van Vliet. De activiteiten van De Reisspecialisten Groep bestaan nu uit GI Travel en Holland Destination Management (HDM), bekende namen in de MICE markt op het gebied van zowel uitgaand- als inkomend toerisme. De omzet over 2017 is nog inclusief Zeetours en Panta Reizen.

VACANCESELECT EUROPE Omzet 2017: 56 miljoen

Omzet 2017: 54 miljoen

RIKSJA TRAVEL Omzet 2017: 51 miljoen

31 32

Riksja Travel ziet zowel de omzet als het aantal passagiers gestaag stijgen. In 2018 worden 27.000 passagiers verwacht. In 2015 waren dat er nog 20.000.

29

Vacanceselect/Selectcamp is in april 2018 overgenomen door de Vacalians Group. Vacalians Group zegt de nummer 1 in Europa te zijn, met 218 miljoen euro omzet. Loek van de Loo, oprichter van Vacanceselect en Selectcamp, is lid van de Raad van Advies.

Marius Appelman.

Lees verder op pagina 57

Top

50

54 Infotorial

Airtrade: in 2021 naar twintig GDS’en?

De wereld van vliegticketdistributie verandert snel en dat brengt ook problemen met zich mee, zo constateert Jeroen Martron, CEO Airtrade. Hij bespreekt de huidige ontwikkelingen en geeft zijn visie voor de toekomst.

Hoe zien jullie de wereld van de distributie van vliegtickets?

‘De wereld van de distributie van vliegtickets is snel aan het wijzigen. Zogenaamde full content agreements sneuvelen, de introductie van NDC, lowcost carriers, van fares naar offers, continuous pricing en de opkomst van aggregators, dat zijn partijen die alle vormen van airline content naar één platform brengen. Waar voorheen een GDS de ‘single source’ was, is dat inmiddels zwaar verleden tijd. Gemiddeld worden nu al tussen de 25 en 40 procent van alle boekingen buiten de GDS omgeboekt. Airtrade gaat er vanuit dat begin 2020 tot 60 procent van haar boekingen buiten de GDS om gemaakt zal gaan worden.’

kostbaar proces. Grotere OTA’s, grote consolidators en sommige touroperators kennen deze beperking niet.’

functionaliteit en robotics, is behalve heel kostbaar ook zeer tijdsintensief. Dit zal in de aankomende jaren in stappen gebeuren. Wij schatten ergens tussen 2019 en 2025, afhankelijk van de GDS.’

Wat is volgens jullie de oplossing voor deze reisbedrijven?

‘De enige oplossing is om te wachten tot dat GDS’en zich hebben omgevormd of juist geheel of gedeeltelijk uit het GDS ecosysteem treden. Dat kan best spannend zijn. Lufthansa ‘light’ fares zijn nu al niet meer te boeken via de GDS. GDS’en zullen aggregators moeten worden met een volledige integratie naar alle (GDS) functionaliteit. Het omvormen van een GDS naar aggregator met een volledige integratie naar alle beschikbare

Wat is de grootste uitdaging voor de GDS, zij hebben immers geld genoeg?

‘Geld is inderdaad niet de issue.

De grote uitdaging is de integratie van compleet andere workflows die van de traditionele GDS, NDC en lowcost airlines workflow.

Daarnaast is er tijdsdruk, omdat er nieuwe minder complexe aggregators op de markt komen, zoals het ATPco/SITA met het NDC-exchange platform, maar

ook partijen zoals Airtrade door middel van de Airtrade Hub. Er zijn wereldwijd momenteel al 52 technologiebedrijven die NDClevel 3 gecertificeerd zijn en dat zal alleen maar verder groeien. Al deze partijen kunnen in potentie een kleine of grote concurrent worden van de GDS. Daarnaast zullen airlines er alles aan willen doen om de oligopolie van de GDS’en te breken en is het maar de vraag of GDS’en de volledige NDC-content zullen krijgen.

Sommige airlines zijn daar uitgesproken duidelijk over. De commerciële modellen daarbij zijn ook nog uiterst onzeker. Misschien bestaan er in 2021 in plaats van een oligopolie van enkele GDS’en, misschien wel twintig nieuwe GDS’en.’

‘ Geld is niet de issue ’ Wat betekent dit voor een gemiddeld reisbedrijf?

‘Veel reisbedrijven zitten opgesloten in een GDS ecosysteem en gebruiken naast de GDS ook alle tooling en robotics van deze GDS. Is een tarief of luchtvaartmaatschappij niet beschikbaar, dan moet de betreffende agent met moeite deze direct bij de luchtvaartmaatschappij boeken of via een GDS onafhankelijke consolidator, om vervolgens handmatig de boeking te factureren en te verwerken, een

V.l.n.r. Frank Wester (CFO), Marco van Erp Taalman Kip (Commercieel Manager), Ronald Bleeker (SVP Business Development) en Jeroen Martron (CEO).

Top

50

55

Zijn Amadeus, Travelport en Sabre er dan ook nog?

‘100 procent! Amadeus heeft al vroeg ingezet op diversificatie, zoals airline hosting (PSS), airport automatisering, hotel hosting (zie ook overname Travel Click) en tal van andere diensten. GDS is slechts een activiteit. Sabre heeft een sterke positie op de Amerikaanse markt. Travelport is minder gediversifieerd dan bijvoorbeeld Amadeus, maar heeft wel de middelen om te kunnen investeren. Het kan ook zijn dat bijvoorbeeld het Chinese Travel Sky een bestaande GDS overneemt of dat er nog een of twee zullen migreren, zoals Worldspan en Galileo dat ooit hebben gedaan. Wie zal het zeggen? Het is duidelijk dat alles is in beweging is.’

‘ Alles is in beweging ’ Hoe zien jullie je eigen rol?

‘Onze missie is om volledige content aan te bieden tegen de laagst mogelijke kosten. Dat vereist een technologisch schaalbaar en flexibel platform.

Dat is precies waar Airtrade op heeft ingezet.

Airtrade heeft deze veranderingen een aantal jaren geleden zien aankomen en is alweer vijf jaar geleden begonnen om middels een miljoeneninvestering een nieuw platform te realiseren.

De belangrijkste laatste introductie van ons platform was de Airtrade Hub (afgelopen jaar) dat is een content aggregatie laag die ervoor zorgt dat wij alle verschillende sources zoals GDS, low cost airlines, NDC-airlines, charters, content aggregators kunnen integreren in één platform.

Zo zijn wij in staat om onze klanten volledig te ontzorgen als het gaat om het zoeken en boeken van het meest voordelige tarief via

Farefinder of de Airtrade API. Zo kunnen we ons razendsnel aanpassen aan nieuwe vormen van vliegticketdistributie, zoals nu NDC. Klinkt allemaal eenvoudig, maar dat is het verre van.’

Hoe zien jullie de ontwikkeling van het GDS-businessmodel?

‘Het businessmodel is feitelijk al gewijzigd door de introductie van de private channel agreements, waar op segmenten geboekt binnen een private channel agreement, geen kick back meer van toepassing is. Onze verwachting is overigens dat de modellen hybride zullen worden.

Op sommige segmenten ontvang je nog een kickback, soms niets en voor sommige content moet je zelfs betalen. Ons is ook wel duidelijk dat in veel gevallen de airlines en GDS’en, de onderhandelingen hierover nog moeten starten.’

Van fares naar offers.

Wat wordt daarmee bedoeld?

‘Daarmee komen we bij NDC, maar eerst nog even een korte uitleg. NDC is een nieuwe XMLcommunicatie standaard die de huidige sterk verouderde EDIFACT vervangt. De standaard begint nu langzaam volwassen te worden, hoewel er nog heel veel te doen

is. Boekingen die gemaakt worden via een NDC-protocol blijven aan de kant van de airline. De traditionele PNR zoals wij die nu kennen in de GDS bestaat dan ook niet meer. Ook hoeven er geen tarieven meer worden gefiled in de GDS. In plaats daarvan kan de airline een bijna gepersonaliseerde aanbieding doen. Dus van fares naar offer. Op basis van personalisatie of specifieke kenmerken kan de airline specifieke offers geven.

Niet alleen de prijs maar ook aanvullende ancillaries of fare families. Het andere voordeel is dat de GDS-beperking van 26 boekingsklasses komt te vervallen en de airline door ‘continuous pricing’ de beschikking heeft over in theorie 676 boekingsklasses.

Dit geeft de betreffende airline om veel meer dan nu het geval is de yield te optimaliseren.’

Jullie hebben recent Farefinder geïntroduceerd, hoe is dit ontvangen?

‘Farefinder is volledig uitgerold en inmiddels zijn meer de helft van de boekingen gemaakt in Farefinder. Wij liggen hiermee voor op schema, dat is zeer positief.

Aan Farefinder wordt continu doorgewerkt. Wij hebben een roadmap met een hoop nieuwe functionaliteiten die wij gaan

Top

50

toevoegen. Daarnaast kijken we ook wat beter kan. We hebben bijvoorbeeld net de login efficiënter gemaakt en luisteren heel goed naar de gebruikers.

Farefinder mixt dus alle vormen van content. Dat wil zeggen GDS, Lowcost, NDC en aggregators. Het mooie is dat de Farefinder gebruiker hier niets van merkt. De klant krijgt daarbij het e-ticket in de gewenste huisstijl, ongeacht de source waarin de boeking is gemaakt.’

Farefinder lijkt hiermee jullie ‘Flagship’ , klopt dat?

‘Dit klopt gedeeltelijk. Wij zijn ook bijzonder trots op onze API en dynamic packaging oplossing waar minstens evenveel in wordt geïnvesteerd. De API wordt vooral door platforms en touroperators gebruikt, zoals Jan Doets en de jong intra. Onze dynamic packaging oplossing is echt volwassen geworden. De grootste klant is KLM die een succesvolle propositie heeft met KLM Package Deals. Samen met KLM zoeken wij ook naar conversie en nieuwe omzet verhogende functionaliteiten. Zo is net voucher payment toegevoegd, waarmee je nu ook met Air Miles kunt betalen.

Maar ook Travel XL maakt slim gebruik van de Airtrade dynamic packaging oplossing.’

ONTDEK MEER OP CURACAO.COM

BELEEF HET ZELF

33-38 DJOSER Omzet 2017: 50 miljoen

57

33

Sinds oprichter Herman van der Velde het bedrijf in 2013 terugkocht van het Indiase Cox & Kings, gaat het weer bergopwaarts met Djoser.

In het hoofdkantoor in hartje Leiden houdt deze vakman zich weer met de dagelijkse gang van zaken bezig.

TRAVEL COUNSELLORS Omzet 2017: 45 miljoen

SAWADEE Omzet 2017: 38 miljoen

Verre reizen-specialist Sawadee maakt onder leiding van Jan de Ridder een goede groei door. Voor 2018 wordt een omzet van 40 miljoen euro verwacht. Sawadee is onderdeel van Travelopia, door TUI Group UK in 2017 verkocht aan het Amerikaanse investeringsbedrijf KKR.

34 TENZING TRAVEL Omzet 2017: 36,1 miljoen

Travel Counsellors heeft inmiddels 175 ZRA’s. ‘Zoals elk jaar heeft de onderneming een gedegen groei laten zien’, zegt Milka van Dam, general manager Nederland en België. ‘De verwachting voor 2018 en aankomende jaren is niet anders. Ons business model is gebaseerd op een kwalitatieve groei in aantal Travel Counsellors. Dit in combinatie met onze full service ondersteuning bewerkstelligt een automatische groei in omzet en marge.’

36 37

‘De markt laat nauwelijks groei zien, daar had ik meer van verwacht’, zegt directeur Hans de Wilde van Tenzing Travel. ‘Onze cijfers zijn stabiel. Wij zorgen ervoor dat we een gezonde verdeling hebben per bestemming, dat maakt ons minder kwetsbaar. Onze focus op klanttevredenheid begint ook zijn vruchten af te werpen. We zijn heel positief gestemd over de toekomst.’

Milka van Dam en Fred van Eijk.

CRUISEWINKEL/ZEETOURS Omzet 2017: 42 miljoen

35

Het Duitse E-Domizil/E-hoy, marktleider in Duitsland op het gebied van cruises, kocht in januari 2018 het Nederlandse Zeetours van De Reisspecialisten Groep. Het in Frankfurt gevestigde bedrijf kocht in 2015 al Cruisewinkel.nl, van Patrick Cépèro. Hij is nu directeur van zowel Zeetours als Cruisewinkel. Hoewel de omzetcijfers 2017 van Zeetours nog verwerkt zijn in die van De Reisspecialisten Groep, hebben Cruisewinkel/Zeetours alvast een eigen vermelding.

Hans de Wilde.

BOLDERMAN Omzet 2017: 35 miljoen

38

Dat het goed gaat met de bussector, bewijst Bolderman Excursiereizen in Veenendaal. Het bedrijf verwacht in boekjaar 2018 een omzet van 42 miljoen euro. Theo Venix, manager bij Bolderman Reizen, vierde in mei 2018 zijn 65-ste verjaardag, maar denkt nog niet aan stoppen.

Lees verder op pagina 73 Patrick Cépèro.

Top

50

59 Infotorial

Thomas Cook: veel vertrouwen in de toekomst

‘Vanaf nu willen we vooral vooruit kijken’ Thomas Cook kijkt terug op een bewogen jaar. Of zoals Rutgher Verstrepen het beter verwoordt: ‘Het was een bumpy road’. Op 14 mei maakte hij de overstap naar Thomas Cook, waar hij de functie van Commercial Owner Sales vervult en zich bezighoudt met de relatie met retailpartners in de breedste zin van het woord. toegevoegd als ‘Kies je kamer’ en ‘Kies je ligbed’, waarbij de klant al voor vertrek een kamer of ligbed kan kiezen op de plattegrond van het hotel en is in juni 2018 het nieuwe hotelmerk Cook’s Club succesvol geïntroduceerd.’

Hoe ziet 2019 er uit?

Hoe kijk je terug op de afgelopen periode?

‘Afgelopen jaar was een ‘bumpy road’ zullen we maar zeggen. In januari 2018 werd Thomas Cook, het exclusieve merk voor retail, geïntroduceerd. Tegelijkertijd is het distributiebeleid op de schop gegaan, waren er issues met airline partner Small Planet en hebben we te maken gehad met een groot aantal verschuivingen binnen het salesteam. Hierdoor is veel onbegrip ontstaan. Vanaf nu willen we vooral graag vooruitkijken, partnerships verstevigen, het merk Thomas Cook gezamenlijk verder uitbouwen en de klant een onvergetelijke vakantie bezorgen.’

Wat was jouw eerste prioriteit?

‘De afgelopen periode heb ik vooral geïnvesteerd in het

optimaliseren van het salesteam.

Met trots kan ik zeggen dat we nu een compleet, sterk en super enthousiast team hebben met deels vertrouwde, maar ook nieuwe gezichten. Met dit nieuwe team hebben we de ambitie om de relatie met onze partners te versterken en zijn we weer volop bereikbaar en zichtbaar.’

‘Vanaf zomer 2019 gaan wij een nieuwe marktconforme commissiestructuur hanteren. Dat houdt in dat alle accommodaties worden verdeeld over drie categorieën. Onze eigen hotels en partnerhotels hebben de hoogste commissie.

Wat zijn de hoogtepunten van 2018?

‘Natuurlijk de introductie van het merk Thomas Cook, een succesvol retailevent in Cook’s Club-stijl op ons hoofdkantoor, maar vooral ook de koers die Thomas Cook heeft ingezet als het gaat om innovatie. We luisteren naar onze klanten en ontwikkelen nieuwe concepten en producten die aansluiten bij hun wensen. Zo hebben we innovatieve services

Rutgher Verstrepen.

Top

50

Na een zeer succesvolle eerste zomer, waarin de nieuwe Cook’s Club praktisch het hele seizoen was volgeboekt, voegen we volgend jaar maar liefst acht nieuwe Cook’s Clubs toe. Ook zullen er aan de overige eigen hotelmerken nieuwe accommodaties worden toegevoegd waaronder Aldiana Club Hotels, SENTIDO en Casa Cook Hotels. Kortom, een nieuwe commissiestructuur, nieuw team, optimalisatie van ICT en een uitbreiding van het aanbod. Ik heb veel vertrouwen in de toekomst.’

ULTIEM GENIETEN in Lopesan Hotels & Resorts op Gran Canaria

5* Lopesan Baobab Resort

Silverjet selecteert het beste wat de wereld te bieden heeft!

Silverjet is nummer 1 om de luxe droomvakantie te realiseren. Niet alleen vanwege onze topselectie van hotels, villa’s en hideaways op de mooiste bestemmingen ter wereld maar ook vanwege onze service en kennis. Wij helpen je graag en onze Luxury Travel Consultants staan elke dag voor je klaar.

Geliefde hotels, met een per hotel verschillende, unieke architectuur en het warmste welkom. Voor de ultieme vakantie moet je hier zijn. De weelderige subtropische tuinen, fijne zwembaden, de prachtige Spa en de vele andere faciliteiten voor jong en oud maken het een onvergetelijke vakantie ervaring. Voor nog meer persoonlijke service, toegang tot exclusieve gedeeltes van het hotel en de beste kamers? Kies dan voor de kamertypen inclusief Unique by Lopesan concept.

4*superior Lopesan Costa Meloneras

5*Lopesan Villa del Conde Resort

Onze reizen zijn altijd inclusief: • Executive lounge op Schiphol, Brussel of Düsseldorf; • Ten minste 20 kg ruimbagage; • Privétransfers ter plaatse; • Fraaie en complete reisbescheiden; • 24/7 bereikbaarheidsdienst met onze eigen Luxury Travel Consultants.

Silverjet selecteert het beste wat de wereld te bieden heeft.

Onze Luxury Travel Consultants zijn bereikbaar op 055-3575500.

62

‘Hier zit de ZRA aan de prijsknop’ De ZSO’s en hun aangesloten ZRA’s hebben niet stil gezeten. De start van het jaar was goed, maar daarna werd ook deze tak van de reisbranche geconfronteerd met grote veranderingen. Hoe zij daar mee zijn omgegaan en hoe de toekomst voor de ZRA eruit ziet, bespreken we met enkele bekende ZSO’s: The Travel Company, Travel Counsellors, ReisCreaties, The Travel Club en Personal Touch Travel.

Door: Belinda Meijers

Wat is dit jaar opvallend?

Bert Thijssen, The Travel Company (directeur): ‘Dit jaar stond in het teken van veranderende wetgevingen; de Wet op de Reisovereenkomst en de AVG. Eigenlijk onvoorstelbaar dat zich twee ingrijpende wijzigingen in een heel korte tijd aandienden. Je zou eens uit moeten rekenen hoeveel uren hier branchebreed in zijn gaan zitten...’

Milka van Dam, Travel Counsellors (general manager): ‘Afgelopen jaar was turbulent als het gaat om wetgeving en al hetgeen de branche daardoor voor de kiezen kreeg. Ik vond het vooral interessant om te zien hoe we hier in positieve zin ons voordeel uit

kunnen halen voor de Travel Counsellors en de klant. In omzetontwikkeling hebben we een goede twaalf maanden achter de rug en verwachten we ons boekjaar met dubbele cijfers groei af te gaan sluiten. Onze zomer was een stuk beter dan vorig jaar in tegenstelling tot de cijfers die ANVR-GfK over de branche heeft gepubliceerd. In mijn optiek toont dat de kracht van onze organisatie.’

John Goverde, ReisCreaties (directeur): ‘De start van dit jaar was goed. Turkije is weer terug van weggeweest. Spanje prijst zich uit de markt en er was een betere spreiding van vakantiebestemmingen. Ook ver is meer vanzelfsprekend geworden.

Voor maatwerk ver bezoekt de consument nog graag het

reisbureau en de ZRA. Online had last van het mooie weer in Nederland. Waar juli en augustus normaliter nog zéér goeie boekingsmaanden zijn, stelden consumenten hun trip naar de zon uit en kozen zij voor de kust en zon in eigen land.’

Martine de Knoop, The Travel Club (commercieel directeur): ‘De klant wordt steeds mondiger en stelt hogere eisen. Juist daar kunnen onze ZRO’s hun toegevoegde waarde laten zien als persoonlijk reisadviseur.’

Arjan Kastelein, Personal Touch Travel (directeur): ‘Voor onze franchisenemers is dat de enorme persoonlijke groei die veel van onze agenten doormaken.

Meer kennis, gedegen advies én een groter netwerk van klanten die echt persoonlijk reisadvies willen.’

De nieuwe Richtlijn Pakketreizen maakt ook de ZRA aansprakelijk.

Loopt de ZRA daar tegenaan? Wordt de ZRA hierdoor ‘gedwongen’ om weer pakketreizen te boeken?

Bert Thijssen.

Arjan: ‘De nieuwe Richtlijn Pakketreizen heeft iedereen weer even op scherp gezet. We hebben dit aangepakt door stukje bij beetje te informeren wat je als ZRA te wachten staat. Het is niet

Top

50

te ontkennen dat een aantal zaken verandert. De ZRA’s worden niet gedwongen om nu meer pakketreizen bij Nederlandse touroperators te boeken. Er is meer bewustwording ontstaan waarbij je per boeking afweegt of je doorverkoper wilt zijn of juist organisator. In het tweede geval zijn er meer risico’s. Je verdienste is uiteraard ook hoger, want hier zit de ZRA aan de prijsknop.’

Milka: ‘Nee! Travel Counsellors handelen niet voor eigen rekening en risico. De aansprakelijkheid ligt dan ook bij ons als BV. Wij zien daardoor juist een shift naar dynamic packaging omdat dit als gevolg heeft dat we veel makkelijker kunnen schakelen indien er zich uitdagingen voordoen voor, tijdens of na een reis.’

Martine: ‘Het klopt dat de ZRA met de nieuwe richtlijn sneller aansprakelijk is, maar er zijn ook genoeg mogelijkheden om je hiervoor in te dekken. Wij bieden onze ZRA’s diverse oplossingen om die aansprakelijkheid te beperken of zelfs helemaal weg te nemen. Bij ons heeft de ZRA keuzevrijheid in welke leverancier ze willen boeken en hoe ze de reis willen samenstellen. Wij trainen onze ZRA’s hier ook in.

Pakketreizen blijven wij uiteraard ook gewoon boeken bij onder andere onze preferente leveranciers.’

63

Bert: ‘Ik begrijp de vraag, maar niemand wordt een bepaalde richting opgedreven. Ik zie het proces als een heel goede bewustwording van waar je mee bezig bent. Voor de nieuwe wetgeving was je als ZRA ook verantwoordelijk als je zelf een reis samenstelde bij niet-SGR leveranciers. Dat is door de nieuwe wet niet veranderd, zij het wel dat het meer aangescherpt is.

Het gaat erom dat je als organisatie de zaken goed op orde moet hebben, denk aan aansprakelijkheidsverzekeringen.

Binnen The Travel Company hebben we heel veel tijd geïnvesteerd in de informatieoverdracht met betrekking tot de nieuwe wetgeving. Niet altijd de leukste materie, maar wel noodzakelijk.

Daar doen onze ZRA’s nu hun voordeel mee. In eerste instantie zagen wij ook de beweging dat onze ZRA’s veilig terugvielen op de pakketten. Maar nu er meer duidelijkheid is, noem het voortschrijdend inzicht, geloof ik wel dat reizen weer meer zelf samengesteld gaan worden.’

‘ We doen allemaal hetzelfde kunstje ’ Wanneer is de rek eruit qua groei? Op een gegeven moment kom je elkaar allemaal tegen…

Martine: ‘Er zijn nog genoeg groeimogelijkheden in verschillende regio’s van het land.

Heel veel mensen kennen nog steeds het bestaan van een persoonlijk reisadviseur niet. Ook wij groeien nu nog steeds verder.

De verwachting is eind dit jaar 350 ZRO’s. Het gaat ons echter

niet om kwantiteit, maar om kwaliteit. Alleen de beste reisadviseurs met jarenlange concrete werkervaring kunnen zich bij The Travel Club, YourTravel of United Travel aansluiten. Er zijn nog genoeg witte vlekken voor nieuwe ZRA’s, maar soms geldt wel: vol=vol.’

Arjan: ‘Het aantal ZRA’s zit in Nederland nog niet aan het plafond. Er zijn nog genoeg kansen om een aantrekkelijk netwerk op te bouwen. In sommige gebieden zijn meer ZRA’s en ook van concurrerende organisaties. Maar het feit dat meer ZRA’s in een bepaalde omgeving werkzaam zijn betekent niet dat er minder kansen zijn. Er zijn tal van branches te bedenken waarbij de nabijheid van concurrenten juist stimulerend werkt. Reisbureaus vestigen zich ook vaak vlak bij elkaar, en wat te denken van autoboulevards.’

Bert: ‘De aanwas is behoorlijk stil komen te liggen. De absolute groei is er wel uit. Het is momenteel meer hoppen van de ene naar de andere ZSO. De grote groei werd mede ingegeven door de crisis. Er is in het nabije verleden hard gesaneerd, veel reisbureaus zijn gesloten. Een aantal reisadviseurs hebben toen de stap naar ZRA gezet. Veel andere mensen hebben elders hun weg gevonden. Inmiddels draait de economie goed en ook deze mensen hebben weer vaste aanstellingen en promoties gemaakt. Zij zullen niet snel een vaste baan opgeven om als zelfstandig ondernemer te starten.

Al zal het altijd blijven kriebelen bij sommige reisadviseurs. In de basis verschillen de ZSO’s niet veel van elkaar, we doen uiteindelijk allemaal hetzelfde kunstje. Toch zie ik voor de toekomst nog meer dan nu een afkadering van de ZSO’s met eigen kenmerken; groot, klein en persoonlijk of heel specialistisch.

Uiteindelijk zal de ZRA een keuze

Arjan Kastelein.

maken waar hij zich het beste thuis voelt.’

Je hoort steeds vaker dat ZRA’s het ondernemerschap ‘ernaast doen’. Is de ZRA anno 2018 wel specialist genoeg?

John: ‘Er zijn wel degelijk zéér goede zelfstandige reisadviseurs, die meestal hun sporen verdiend hebben aan de balie van het reisbureau. Dat zij het ernaast doen, geloof ik wel. Maar dan naast het huishouden, niet naast een andere job. Dat past niet. De goede ZRA’s investeren overigens ook veel tijd om de klant optimaal te bedienen en dan is er een goed verdienmodel te realiseren. In ieder geval wel bij onze formule ReisCreaties.’

Milka: ‘Binnen ons concept is er een inspanningsverplichting

Top

50

Martine de Knoop.

tussen de organisatie en de betreffende Travel Counsellor. Het runnen van je eigen onderneming als Travel Counsellor kun je er niet ‘naast’ doen. Het vergt tijd, energie en focus en zo gaan we ook een partnership aan met iemand.’

‘ De absolute groei is er wel uit ’ Moet je op een gegeven moment niet kijken naar de ondergrens om de kwaliteit van al die ZRA’s te kunnen garanderen?

John: ‘Ik mag aannemen dat iedere ZRA-organisatie een

64

®

65

oprecht af over welke problematiek of onderwerpen we de krachten zouden moeten bundelen. Als je zo wezenlijk van elkaar verschilt is er weinig dat je gezamenlijk zou moeten tackelen.’

Martine: ‘Die is er eigenlijk al wel. Binnen het ANVR-retail verband zijn alle ZRA-organisaties min of meer vertegenwoordigd.

Ook hier worden de krachten gebundeld.’

John Goverde.

ondergrens hanteert. Niet direct het eerste jaar, maar naar verloop van tijd zal iedere ZRA een positieve financiële bijdrage moeten leveren. Dit overigens in beider belang.’

zichzelf willen beginnen. Ook zijn er nog steeds ZRA’s die de behoefte hebben om over te stappen van keten. Onze grootte biedt veel voordelen wat ook nog steeds bestaande ZRA’s aantrekt.’

Arjan: ‘De ZRA’s die bij Personal Touch Travel zijn aangesloten, zijn al geselecteerd op kwaliteit. Wij streven niet naar kwantiteit. Voor Personal Touch Travel geldt dus geen ondergrens, gezien de kwaliteitseisen die wij stellen. Wij verwachten een bepaald niveau aan service naar klanten door de ZRA’s, overigens hetzelfde als wat een ZRA van ons als franchisegever mag verwachten.’

Waarom is er geen club waar alle ZRA-bazen samen de krachten bundelen?

Waar komt de aanwas van nieuwe ZRA’s vandaan?

Milka: ‘Dat is heel breed. We zien nog steeds dat mensen vanuit de branche zich aansluiten. Dat kan zijn vanuit de retail maar ook bijvoorbeeld de touroperator-kant.

Of vanuit aanverwante branches als de luchtvaart en hotelwereld of mensen die eerder binnen het toerisme hebben gewerkt en weer terug willen keren in het vak.

Daarnaast zijn er ook kansen voor echte ondernemers met een enorme passie voor reizen.’

Martine: ‘Bij ons komt de aanwas van mensen die de branche even uit zijn geweest of mensen die jarenlang voor een werkgever gewerkt hebben en nu toch voor

Bert: ‘Die pogingen zijn er in het verleden wel geweest, maar toen waren een aantal (grotere) ZSO’s niet bereid om aan te schuiven.

Vreemd, want je hoeft elkaar niet altijd als concurrent te zien.

Bepaalde zaken kun je ook met elkaar delen zonder afbreuk te doen aan je eigen identiteit of bloedgroep. Op deze manier kun je inzetten op bepaalde zaken die je gezamenlijk zou willen benoemen. Denk aan imago, minimale opleidingseisen, verzoeken richting ANVR... Een gemiste kans, want ik zie het nu niet meer gebeuren. Overigens, werkt het ANVR retail-platform prima en daar worden zaken rondom ZRA en ZSO serieus besproken.’

Arjan: ‘Voor inkoop zie ik dit niet.

Wij zijn aangesloten bij Dutch Travel Alliance. Een goede club van ondernemers waarbij we profiteren van gezamenlijke inkoop en samen kunnen werken bij het opzetten van efficiency. We hebben goede contacten met de brancheorganisaties, maar gezien de grootte van het fenomeen staan wij niet negatief tegenover een mogelijke club.’

‘ Bepaalde zaken kun je ook met elkaar delen ’ Waar liggen nog kansen?

Martine: ‘Wij kunnen en moeten nog krachtiger naar de consument aangeven wat onze toegevoegde waarde is om de reis bij een ANVR

Milka: ‘Dan zou iemand ons echt moeten overtuigen van het nut hiervan. De meeste van de organisaties in onze tak van sport lijken wellicht aan de buitenkant op elkaar, maar zijn zeer wezenlijk verschillend als men kijkt naar hoe een onderneming werkt en hoe alles is geregeld. Ik vraag me

Top

50

Milka van Dam.

SGR aangesloten reisorganisatie te boeken en dat in combinatie met de toegevoegde waarde van een PA die de reizen van A tot Z verzorgd. Hier liggen nog voldoende kansen om de doe-hetzelf klant aan ons te binden.’

Arjan: ‘Kansen zien we in het continu verbeteren van onze organisatie en de optimalisatie van onze dienstverlening naar onze ZRA’s. Dit kan zijn het zorgdragen voor efficiency, betere deals en betere voorwaarden. Wij breiden nog altijd het aantal goede franchisenemers uit en bieden ons eigen opleidingstraject met kansen voor reisagenten met én zonder toeristische opleiding.’

John: ‘Waar de kansen liggen, daar is iedereen naar op zoek. Een pasklaar antwoord is er niet.

Focus op de bestemming, wees uniek in je dienstverlening en bouw een intense relatie op met je klant. Zorg daarnaast dat je online optimaal presteert en probeer ook hier keuzes te maken. Zorg voor de juiste mix van de vier p’s: product, promotie, prijs en Pelikaan/SUNtip. Ieder zal binnen zijn eigen businessmodel moeten kijken naar een marge optimalisatie.’

Milka: ‘Overal zou ik bijna zeggen. Kansen genoeg voor organische groei, kansen genoeg in de werving en selectie en kansen genoeg binnen specifieke marktsegmenten zoals business travel.’

Leisure

specialisten Reisorganisaties, luchtvaartmaatschappijen en hotelexploitanten zijn voor juridisch advies bij F&M aan het juiste adres. Dankzij jarenlange ervaring in zaken op het gebied van leisure en luchtvaart is gedegen juridische expertise opgebouwd. Ondernemingsrechtelijke aspecten in de leisure branche, luchtvaartrecht en reisovereenkomsten in de breedste zin van het woord zijn zaken waar F&M zich dagelijks mee bezighoudt.

Mr Benno Friedberg LLM Mr Judith M ahn LLM Koninginneweg 160, 1075 EE Amsterdam Telefoon +31 (0)20 6644121 - info@thelawyers.nl

67 Infotorial

Een goed jaar voor FTI op de Nederlandse markt

‘We vertrouwen erop dat we de top 5 betreden’ FTI, de vierde touroperator van Duitsland en Europa, is sinds november 2016 ook op de Nederlandse markt actief. Inmiddels is er in 2018 een servicecenter voor de Nederlandse markt in gebruik genomen, én is de omzet verdubbelt. Een best goed jaar dus. Wij spraken met Joyce Akkersdijk, Sales & Marketing Manager FTI Reizen.

Hoe kijken jullie terug op 2018?

‘We kijken met trots terug op een mooi jaar waarin wij keihard hebben gewerkt, grote stappen hebben gemaakt en veel hebben bereikt. We hebben een eigen kantoor geopend in Hoofddorp waar inmiddels al 21 mensen werken en waar wij nog steeds op zoek zijn naar nieuwe enthousiaste collega’s. Ook de omzet hebben we zien verdubbelen.’

‘ Op Turkije verwachten we fors te gaan groeien ’ Wat verwachten jullie van 2019? Wat zijn jullie plannen?

‘Wij willen graag onze mooie producten bekender maken op de Nederlandse markt en daarmee ook langzaam ons marktaandeel willen vergroten. We zijn een allround touroperator met meer dan 120 bestemmingen wereldwijd. Maar we willen ons eerst op aantal bestemmingen focussen, zoals Turkije, Calabrië, Marokko, Egypte en de

Canarische Eilanden.

Op Turkije verwachten we fors te gaan groeien. Vanaf 19 april vliegen wij namelijk vier keer in de week met een fullcharter vanaf Amsterdam naar Antalya.’

reisagent mag zelf z’n eigen favoriet kiezen.’

Hebben jullie inmiddels die positie gecreëerd om de strategische richting en verdere ontwikkeling te bundelen in een hogere positie?

‘We hebben met alle Nederlandse

Hoeveel stappen hebben jullie inmiddels gemaakt op de Nederlandse markt?

‘We vertrouwen erop dat we op termijn de top 5 mogen betreden.’

Jullie hebben veel geïnvesteerd in IT. Heeft dat al vruchten afgeworpen?

‘We werken er continue aan om de toegankelijkheid naar onze mooie reisproducten te verbeteren. De eerste stappen zijn gezet. Reisagenten kunnen een selectie van onze producten via Pyton en Qenner boeken. Maar om echt profijt van onze producten te hebben, vragen wij de reisagent om zich ook te verdiepen in de Duitse boekingssystemen, zoals Bistro, Traffics, LMplus en Schmetterling.

Tegelijkertijd zijn wij bezig om een agentenlogin te maken op fti.nl.

Ons uiteindelijke doel is dat de reisagent ons via verschillende systemen kan boeken. De

Joyce Akkersdijk.

Top

50

partijen goede contacten en we hopen dat we dit uit kunnen breiden tot echte partnerships.

Ook ons productaanbod, processen en de service zijn steeds meer op de Nederlandse markt afgestemd.’

Het vakantiegevoel… zodra u de deur uitstapt

Schiphol Travel Taxi

Schiphol Business Taxi

• Geen gesleep met koffers;

• Snel met een luxe taxi van en naar de luchthaven voor een zakelijke trip;

• Vanaf uw deur tot aan de vertrekhal en retour; • Door heel Nederland;

• Op tijd en vóór de vertrekhal uitstappen zodat u direct kunt inchecken;

• Gegarandeerde beschikbaarheid;

• Last minute reserveren mogelijk, géén wachttijden;

• Uw keuze: gedeelde of privé taxi.

• Additionele services, zoals begeleiding van en naar de gate mogelijk.

• 24 uur per dag, 7 dagen per week;

Wel zo makkelijk.

Wel zo zeker.

Met Schiphol Travel Taxi begint uw vliegreis op de drempel

Wel zo snel.

Wel zo comfortabel.

Reserveren: reisbureau, Schiphol.nl

van uw eigen deur. Waar u ook woont, wanneer u wilt.

Via uw

Geen gesjouw met koffers of afhankelijk zijn van wegbrengers

of bel met 0900-8876 (€ 0,10 p/min.)

en afhalers. Op de avond voor vertrek wordt uw ophaaltijd telefonisch bevestigd.

www.schiphol.nl/traveltaxi

69 Infotorial

‘Reizigers kiezen steeds meer voor privévervoer’ Schiphol Travel Taxi gaat een jaar vol ontwikkelingen tegemoet. Zo krijgt het bedrijf te maken met een stijging van de btw en wordt er onder meer een toename van de vraag naar privévervoer gesignaleerd. Directeur Edwin de Bruin geeft uitleg.

Voor welk type reiziger is Schiphol Travel Taxi aan te raden?

‘Eigenlijk voor iedereen die gebruik wil maken van de voordelen van besteld vervoer. We zorgen voor vervoer vanaf elke plaats in Nederland van en naar Schiphol en andere luchthavens.

24 uur per dag, 7 dagen per

week. Reizigers kunnen uit verschillende mogelijkheden kiezen, waaronder een gedeelde, privé of zakelijke taxi.’

stijgen als gevolg van het besluit om met ingang van 1 januari 2019 de btw te verhogen van 6 naar 9 procent.’

Wat is de belangrijkste verandering voor het komende jaar?

Wat is jullie toegevoegde waarde ten opzichte van een reguliere taxi of Uber?

‘Een belangrijke verandering is dat ritprijzen komend jaar zullen

‘In tegenstelling tot bijvoorbeeld

een Uber garanderen wij landelijk vervoer. Je kunt bij ons op elke plaats in Nederland (met uitzondering van de Waddeneilanden) instappen en worden vervoerd naar elke luchthaven in Nederland, en naar de luchthavens in de grensstreek van België en Duitsland.

Boekingen kunnen telefonisch, via onze website of via reisagenten worden gedaan. Voor ANVR-leden gelden speciale reserveringsafspraken.’

‘ We garanderen landelijk vervoer ’ Wat zien jullie aan ontwikkelingen?

‘We zien dat reizigers in toenemende mate kiezen voor privévervoer in plaats van gedeeld vervoer. Met name als zij dichtbij de luchthaven wonen. Dat heeft te maken met het feit dat mensen snelheid prefereren en de zekerheid willen hebben dat zij op een bepaald tijdstip op de luchthaven zijn. Het is een ontwikkeling die we nauw in de gaten houden, zodat wij optimaal op de behoefte van onze klanten blijven inspelen.’

Edwin de Bruin.

Top

50

71 Infotorial

Sunny Cars: trots op deelname aan SGRZ

‘Het is de ultieme bevestiging dat onze zaakjes op orde zijn’ Sunny Cars sluit het jaar op bijzondere wijze af, met de verhuizing naar hun nieuwe kantoor in Haarlem. Vanuit dit nieuwe pand wordt al druk nagedacht over de toekomstplannen van 2019. Hans Knottnerus, Managing Director the Netherlands, Belgium & France: ‘Het nieuwe jaar gaan we vol vertrouwen in’.

‘Vanuit ons gloednieuwe kantoor in Haarlem kijken wij terug op een succesvol jaar vol hoogtepunten.

Zo hebben we met de Sunny Cars groep opnieuw een boekingsrecord behaald met ruim 835.000 boekingen in totaal. Dat zijn 65.000 boekingen meer dan vorig jaar. Daarnaast zijn we ook heel trots op onze deelname aan SGRZ Retaildekking, als enige autohuurspecialist. Het is de ultieme bevestiging dat we onze zaakjes goed op orde hebben en dat je dus ook onder de nieuwe reiswet met een gerust hart Sunny Cars kunt blijven boeken. Zoals je altijd van ons gewend bent geweest, blijven we onze verantwoordelijkheid houden. Daar komt ook nog eens bij dat we onze al zeer uitgebreide all inclusive formule nóg completer hebben gemaakt met een ongevallenverzekering (PAI) met een dekking van 20.000 euro per inzittende van de huurauto, vergoeding van sleepkosten, dekking van schade aan de koppeling en het oliecarter, plus dekking van schade aan de autoradio en het navigatiesysteem.’

Grand Prix ‘Een ander duidelijk hoogtepunt was onze allereerste editie van de Grand Prix Sunny Cars studiereis.

Tijdens de incentive bleek al hoe enthousiast men hierover was,

want bijna 850 reisagenten schreven zich in voor de ludieke kraslotenactie. Waar ons salesteam ook kwam, het ging over het sparen van zo veel mogelijk krasloten om maar zo’n toffe studiereisplek te bemachtigen. De 28 gelukkigen hebben de studiereis van hun leven gehad in het prachtige Andalusië. Onder leiding van de vier kwartaalwinnaars van de Smile Society Top 100 ontdekten ze via (GPS-)opdrachten waarom een huurauto er onmisbaar is én hoe je meer autohuur verkoopt.

Het was zo’n groot succes, dat we zeker weer zo’n incentive en Grand Prix Sunny Cars studiereis organiseren in 2019. De eerste teamcaptain is alweer bekend.’

bestemmingen aan. Zo is laatst Sicilië aan het lijstje toegevoegd.’

Vertrouwen ‘Het nieuwe jaar gaan we vol vertrouwen in. Voor ons is het nieuwe boekjaar al op 1 november gestart. En dat hebben we meteen goed gedaan met de vroegboekactie, waarbij we gratis de Flexservice aanbieden bij zomerboekingen. Dankzij de Flexservice kun je tot vier uur voor huuringang kosteloos annuleren.

Vroegboekers zijn bovendien zeker van het gewenste type auto en hebben ook nog volop keuze uit

Fastlane ‘Wat zich afgelopen jaar ook dubbel en dwars bewezen heeft, zijn onze unieke servicepakketten.

Kiezen voor de fastlane om sneller in de huurauto te zitten, het kan met onze Express en Premium pakketten. Bij Premium is nog een extra service inbegrepen: gegarandeerd een jonge huurauto.

Ook ons Geen waarborgpakket wordt enthousiast geboekt.

Logisch ook, want klanten krijgen de huurauto mee zonder waarborg, want Sunny Cars staat al garant. Nooit gedoe om extra nabelastingen dus. Dit relaxte pakket bieden we op steeds meer

Hans Knottnerus.

Top

50

ophaal- en afleverlocaties en tijdstippen. Vooral voor reserveringen in het hoogseizoen of als de klant bijvoorbeeld specifiek een cabrio, een stationwagen of een minivan wil, kan vroeg boeken veel verschil maken. Met de gratis Flexservice bieden we reisagenten een extra verkoopargument om de klant te overtuigen de huurauto nu al vast te leggen. De vroegboekactie geldt van 1 november 2018 tot en met 31 januari 2019 voor nieuwe boekingen met een huurperiode tussen 1 april en 31 oktober 2019.

Het traditionele Reisgala van TravMagazine, al jaren een begrip in de reisbranche, vindt plaats op zaterdag 26 januari 2019. Vanaf nu is het mogelijk om uw tafels te reserveren. Wees er snel bij en zorg ervoor dat u uw gasten ruim op tijd uitnodigt!

Voor meer informatie over tafelreserveringen: sales@travmedia.nl - 035-6728852

www.reisgala.nl

www.travmagazine.nl

39-44

BURO SCANBRIT Omzet 2017: 33 miljoen

73

39

KUPERS REISINFO Omzet 2017: 30 miljoen

Deze retailketen heeft de provincie Limburg als succesvolle thuisbasis.

Het huidige netwerk omvat 21 kantoren.

Buro Scanbrit is een stabiele factor in de Top 50. De Noord-Europa specialist lanceerde voor winterseizoen 2017/2018 Canada als nieuwe bestemming.

JAN DOETS AMERICA TOURS Omzet 2017: 29 miljoen

Sander Geleedst en Paula Chaudron.

SOLMAR TOURS Omzet 2017: 30,5 miljoen

42

40

43

De specialist in vakanties naar de VS en Canada signaleert geen negatief effect in het reisgedrag als gevolg van Trump. ‘Dat is ook onlangs aangetoond door de wereldwijde cijfers van Brand USA’, zegt directeur Elske Doets. Zij signaleert meer interesse in autorondreizen met hotels, excursies en huurauto. ‘Dit omdat campertrips door de enorme druk op campings in Nationale Parken duurder zijn. Wij focussen op totaalbeleving, inclusief campingplekken met uitzicht op de Grand Canyon.’ Een andere focus is IJsland.

Solmar Tours noteert een stabiele omzet voor boekjaar 2017. ‘Zoveel mogelijk service en kwaliteit bieden, voor een zo laag mogelijke prijs.

Dat was het doel toen Solmar in 1984 werd opgericht. En dat heeft vandaag de dag, ruim 30 jaar later, nog steeds onze prioriteit’, zegt het bedrijf.

PERSONAL TOUCH TRAVEL Omzet 2017: 30 miljoen

41

Personal Touch Travel rekent op groei van 130 naar 155 ZRA’s in 2018. ‘Personal Touch Travel kent al jaren een gestage groei. Kwaliteit gaat voor kwantiteit. PTT staat bekend om het all inclusive-model’, zegt directeur Arjan Kastelein. ‘Boekjaar 2017 wordt afgesloten met een mooie groei in omzet en in aantal ZRA’s waardoor we boekjaar 2018-2019 met groot vertrouwen tegemoet gaan.’

Elske Doets.

EUROPEAN CAMPING GROUP Omzet 2017: 28 miljoen

44

Na samenvoeging van Roan Camping Holidays en Go4Camp ontstond in 2007 de European Camping Group. In dat jaar werd ook Allcamps toegevoegd.

Lees verder op pagina 103 Saskia Veenhuijs en Arjan Kastelein.

Top

50

75 Infotorial

Innovatie en vernieuwing

DynpaX: ‘Echte dynamic packaging zonder beperkingen’ Voor Qenner stond 2018 vooral in het teken van het nieuwe dynamic packaging-product DynpaX. Volgens General Sales Manager Ferdinand Westerman het bewijs dat dynamic packaging echt mogelijk is. Maar wat is DynpaX nu precies en wat kunnen we het komende jaar nog van Qenner verwachten?

Wat was 2018 voor jaar voor Qenner?

‘Het was een uitstekend jaar voor Qenner, We zien dat klanten ons steeds beter weten te vinden en hebben daardoor ons klantportfolio ook zien groeien.

Afgelopen jaar stond in het teken van investeren en we hebben dan ook het merendeel van onze infrastructuur vernieuwd. Ook hebben we met behulp van een extern adviesbureau gekeken naar hoe we onze organisatie beter kunnen invullen en sturen.

Wij en onze klanten zien dat dit reeds zijn vruchten afwerpt.’

‘Naast de infrastructuur hebben we ook onze webservices (API) vernieuwd. We zien dat er met de dag meer aanbod wordt aangeleverd en ook steeds meer leveranciers melden zich bij ons.

We staan dus continu voor interessante technische vraagstukken en blijven daardoor vernieuwen. Ook hebben we de ondersteuning voor meertaligheid sterk verbeterd waardoor het gebruik in anderstalige websites eenvoudig te realiseren valt.’

natuurlijk al jarenlang een term die erg is ‘gehyped’. Iedereen zegt het te willen, sommigen zeggen het te hebben, maar uiteindelijk is het nog steeds een vooraf samengesteld pakket waar je uit kunt kiezen. Wij willen een product bieden dat doet wat je ervan verwacht, De afgelopen jaren hebben we daarom vooral onderzocht wat wel werkt en wat niet werkt. Samengevat is DynpaX ‘echte’ dynamic packaging zonder beperkingen.’

‘Om er wat dieper op in te gaan, we bieden voor de reisagent, OTA en touroperator een product, waarmee beddenbank aanbod en

acco-only touroperator aanbod kan worden gecombineerd met vluchtaanbod. Dit wordt beschikbaar naast het reguliere touroperator aanbod en kan onder een eigen label worden verkocht. DynpaX is nu al beschikbaar voor webbouwers om te integreren, en we zijn bezig dit toe te voegen binnen TravelDesk en Travelpulse. Je kunt in één oogopslag zien wat de prijzen zijn bij de verschillende touroperators en de prijs van de DynpaX-reis. Qenner is nu volop bezig om lowcost vluchtaanbod toe te voegen, de komende periode zal het aanbod verder uitgebreid worden.’

In welk opzicht is DynpaX een verbetering?

‘Samengevat is DynpaX minder cache, meer online. We zoeken altijd in het laatst beschikbare aanbod en rekenen met de laatst bekende prijs. Daarmee worden on-the-fly alle passende mogelijkheden samengesteld en gepresenteerd als complete reizen. Voordeel hierbij is dat er niet meer grote prijsverschillen kunnen optreden bij het boeken, wat nu vaak wel het probleem is.

Dat is een killer voor je conversie.’

Wat zijn je verwachtingen voor komend jaar?

‘Voor Qenner is 2019 een belangrijk jaar, wij investeren in groei en kijken vooral naar de toekomst. Qenner zet in 2019 de trend met echte dynamic packaging en speelt daarmee in op de wens van de moderne reisagent. Volgend jaar staat daarom in het teken van innovatie en vernieuwing binnen ons platform. We gaan natuurlijk flinke stappen maken met DynpaX en blijven nieuw en meer aanbod toevoegen. Ook kijken we nadrukkelijk over de grens om ons distributienetwerk verder uit te breiden.’

Wat voor product is DynpaX? ‘DynpaX is het bewijs dat dynamic packaging echt mogelijk is. Dynamic packaging is Ferdinand Westerman.

Top

50

76

De toekomst van de retail

‘Ik pleit voor een Deltaplan voor de reisbranche’ Het was een complex jaar voor de retail. De AVG zette de aandacht op scherp, de nieuwe richtlijn vergde meer aandacht dan gewenst en de lange, warme zomer zette een stop op de last minute vakanties. Ondertussen staat de onafhankelijkheid van reisbureaus ter discussie: hoe lang kun je nog je eigen ding blijven doen in een tijd waarin grote ketens verder uitbreiden? Of is dat onzin? TravelXL, Reisburo Internoord, D-rt Groep en TUI vertellen hoe het ervoor staat, en wat er moet veranderen.

Door: Belinda Meijers

Stelling: over vijf jaar zijn alle reisbureaus aangesloten bij TUI of de D-rt Groep?

Ronald Raadsheer (managing partner TravelXL): ‘Nonsens!

Hoezo en waarom? Er is zeker plaats voor TravelXL als het samenwerkingsverband van onafhankelijke kwaliteitsreisbureaus. Wij zijn niet gebonden aan een reisorganisatie

Nico van der Veer.

en bieden de klant een objectief alternatief om een breder aanbod van vakanties te zoeken en te boeken.’

Erik van der Waard (eigenaar Reisburo Internoord): ‘Oneens.

Het algemene beeld is dat dit de bekendste overnamepartijen zijn.

Maar dit zijn met alle respect niet de kantoren die nog een dikke winst maken. Er wordt gesuggereerd dat die kantoren er niet meer zijn, maar ik kan je

Erik van der Waard.

verzekeren dat dit niet het geval is. Voor overname van die partijen zal er dieper in de buidel getast moeten worden. En ik geloof daarom niet dat dit alles in vijf jaar allemaal weg is naar genoemde partijen.’

Don Kaspers (CEO van D-rt Groep): ‘Niet alle zelfstandige fysieke reisbureaus zullen binnen de komende vijf jaar verdwijnen, maar de kans is groot dat het overgrote deel onderdeel van beide genoemde groepen uitmaakt.’

Nico van der Veer (directeur reisbureaus bij TUI): ‘Oneens, ik ben ervan overtuigd dat er altijd ruimte zal zijn voor goede zelfstandige ondernemers.’

gaat zien. Door de nieuwe reisvoorwaarden neemt een reisbureau of ZRA wel grotere risico’s als ze hun ‘eigen ding’ doen in het geval ze zelf een reis samenstellen. Ik denk dat nog niet iedereen voldoende beseft welke verantwoordelijkheid een reisbureau heeft als het als touroperator optreedt. Persoonlijk denk ik dat er betere samenwerkingen zullen ontstaan met de touroperators, zodat een reisbureau nog wel z’n ‘eigen ding’ kan blijven doen, maar dan in een framework van de touroperator.’

Iedereen wil zijn eigen ding blijven doen, maar is dat nog realistisch in de toekomst?

Zouden alle onafhankelijke reisbureaus zich niet moeten verenigen om zo de krachten te bundelen tegen de grote ketens?

Don: ‘Over het algemeen kun je stellen dat een goede samenwerking tussen partijen meer oplevert dan alles zelfstandig doen. De optelsom van 1 + 1 is altijd meer dan 1.’

Nico: ‘De markt verandert snel en het is lastig te zeggen hoe dat ‘eigen ding’ er in de toekomst uit

Erik: ‘Ten eerste gebeurt dat al.

Ten tweede zou ik niet weten waarom. Als ik naar de DTA (Dutch Travel Alliance, red.) in het algemeen kijk of naar mezelf als Internoord in het bijzonder, kan ik met beide goed werken. Sterker nog, met TUI hebben wij een meer dan uitstekende verhouding

Top

50

77

momenteel. Het is gewoon een andere tijd en je moet als reisagent wel zorgen dat je klaar bent om te kunnen verkopen zonder de grote namen. Het is een feit dat je terrein gaat verliezen als je niets zelf kunt inkopen via eigen beddenbanken of anderzijds. Dan zijn er weer normale marges mogelijk. Ik blijft het overigens vreemd vinden dat ‘iedereen’ D-rt in één adem blijft noemen met touroperators. Maar dat geheel ter zijde.’

Ronald: ‘Samenwerking in de reisretail is zeker gewenst, ook als onafhankelijken. Maar dan niet vanuit het standpunt om ‘tegen partijen’ te gaan, maar meer om uit een samenwerking de vele voordelen te halen om de eigen positie te versterken. Ook als concurrenten kun je in de achtergrond prima samenwerken met TUI en D-rt. Er zijn altijd niet commerciële brancheonderwerpen die op ons allen van toepassing zijn, waar je gezamenlijk aan werkt ten behoeve van de reisbranche en consument. Zoals bijvoorbeeld met de introductie van de nieuwe reiswetgeving en de AVG.’

‘ Wie nu nog stilzit, moet op zijn hoede zijn ’ Waarom zijn nog niet alle onafhankelijke reisbureaus aangesloten bij DTA? Erik: ‘Omdat de DTA niet alle onafhankelijke reisbureaus wil aansluiten. Er zijn duidelijke criteria om aandeelhouder te kunnen worden. En niet iedereen kan aan die criteria voldoen. Los van het feit dat waarschijnlijk ook niet iedereen zich wil aansluiten bij de DTA. Soms ben je als reisagent veel beter op je plaats bij D-rt of TravelXL. Dat hangt er

helemaal vanaf wat je allemaal zelf wilt ondernemen en wat je allemaal door een ander wil laten doen.’

Ronald: ‘In het verleden hebben wij zeker over samenwerking gesproken. Maar onze DNA’s en focus zijn te verschillend.

TravelXL is een samenwerkingsverband van en voor de partners. Als TravelXL ontzorgen wij onze partnerondernemers in bijna alle zaken.

In ICT voor B2B en B2C, marketing, inkoop, wetgeving…

Opdat de ondernemer tijd heeft voor het ondernemen, terwijl de DTA dit op een beperkte schaal regelt.’

Is de daling van het aantal reisbureaus tot stilstand gekomen?

Nico: ‘Misschien dat er hier en daar nog wat verschuivingen en sluitingen zullen zijn, maar het aantal reisbureaus zal naar mijn verwachting redelijk stabiel blijven.’

Don: ‘Het aantal fysieke vestigingen ligt volgens mij nu al onder de 800 en zal ook de komende jaren nog dalen. Er zullen minder, maar vooral grotere en sterkere vestigingen over blijven.’

Ronald: ‘De daling zal zeker minder zijn, maar toch zal door sluiting – door bijvoorbeeld pensionering en samenvoegingen – het aantal geleidelijk blijven afnemen.’

Erik: ‘Ik heb geen glazen bol uiteraard, maar ik denk dat de huidige aantallen niet veel meer zullen dalen in aantallen. Het is wat mij betreft overigens ook wel even genoeg geweest nu. Ik denk dat er een goede gezonde mix over is die een goede boterham zou moeten kunnen verdienen.

Maar wie nu nog stil zit, en niet beweegt en investeert in de toekomst, zal op zijn hoede moeten zijn. En dan moeten we uiteraard hopen dat het rustig blijft ik de wereld. Als er ergens

Don Kaspers.

weer een vliegtuig in een toren vliegt, krijgen we het allemaal lastig.’

Waar ben je tevreden mee, of wat had je dit jaar graag anders gezien?

Erik: ‘Ik zie bij grote partijen het level playing field verdwijnen onder het mom dat wij als reisagent dat zouden prefereren.

Ik vind dat een heel slechte ontwikkeling. Dat we samen op ‘de markt’ vechten om dezelfde consument is een vaststaand feit.

Maar de manier waarop we met elkaar omgaan verdiende in 2018 niet de hoofdprijs in sommige gevallen. Hoewel wij nog niet alle contracten getekend hebben laat het zich er naar uitzien dat dit komend jaar weer wat beter gaat lopen.’

Ronald: ‘Uiteraard graag anders!

Zeker als je het jaar begint met een groei in de boekingen van 5-6 procent en aan het einde van dit boekingsjaar blij mag zijn

Top

50

eenzelfde resultaat als vorig jaar te laten zien.’

Nico: ‘Ik ben een zeer tevreden man. Onze reiswinkels zijn springlevend, en er wordt met veel plezier en enthousiasme gewerkt.’

Don: ‘Dit jaar hebben we met elkaar weer een paar mooie dingen neergezet. Het retailnetwerk is succesvol geoptimaliseerd, een aantal winkels is verbouwd, mooie overnames, en zeker niet geheel onbelangrijk: onze aanpak om de kosten onder controle te krijgen, is geslaagd.’

Wat was in 2018 het grootste struikelblok voor de retail?

Nico: ‘Ik zou het niet zozeer een struikelblok willen noemen, maar de nieuwe reisvoorwaarden en de AVG waren wel twee grote uitdagingen dit jaar in reisbureauland.’

Erik: ‘Het was een topjaar, totdat de koperen ploert van zich liet

Onbegrensd genieten De voormalig chef van het Jordanese koningshuis, een My Blend by Clarins Spa, een Olazábal’s Golf Academy, een geweldige collectie wijnen en champagnes, exclusieve villa’s met eigen zwembad en butlerservice...

Velaa Private Island, Maldives biedt sublimiteit op elk gebied.

Beleef er een onvergetelijke vakantie met Travel Impressions, natuurlijk met speciale Travel Impressions extra’s.

www.travelimpressions.nl /T /Travel Impressions Nederland /Travelimpressions_int

Alle producten en diensten worden aangeboden en geleverd door Travel Impressions, onderdeel van ALG Tide Netherlands B.V. (geregistreerd te Amsterdam, Hoogoorddreef 5, 1101 BA;, KvK 58356118).

79

horen en er niet meer uit wilde gaan. Het last minute seizoen heeft daarvan erg veel last gehad. Behalve de toeristische bedrijven binnen Nederland, die hebben daar de vruchten van geplukt. De kustgebieden in Nederland puilden uit.’

Don: ‘De warme en vooral lange, aanhoudende zomer heeft consumenten tot ander en vooral uitgesteld reisgedrag aangezet.’

Ronald: ‘De onverwacht bijzondere weersomstandigheden waardoor de last minute markt een sterke daling in de vraag te zien gaf. Maar ook de nieuwe reiswet en de AVG hebben de ondernemers meer tijd gekost om aan te wennen en ermee te werken. Tijd die eigenlijk aan de verkoop besteed had moeten worden.’

‘ Hoe we met elkaar zijn omgegaan, verdient geen hoofdprijs ’ Hebben jullie last van de AVG? Don: ‘De omgang met privacygevoelige gegevens binnen ons bedrijf had altijd al onze aandacht. AVG heeft er alleen toe geleid dat onze aandacht verscherpt is op een aantal privacy gevoelige processen.’

Nico: ‘De nieuwe wetgeving is natuurlijk even wennen, maar als TUI waren we al geruime tijd bezig met de voorbereidingen op de nieuwe privacywet. Dat is het voordeel dat je onderdeel bent van een groot bedrijf. Je hebt de knowhow in huis om alles in goede banen te leiden en medewerkers tijdig en goed te informeren en instrueren.’

Ronald: ‘Ieder bedrijf dat met

klantendata omgaat heeft hiermee te maken gehad. De boel is opgeschud. Maar het heeft ook positieve kanten want de klantdata is wel mooi opgeschoond.’

Erik: ‘Nee, tot op heden niet. We zijn niet geconfronteerd met probleemsituaties.’

Heeft de nieuwe richtlijn pakketreizen impact gehad op de bedrijfsvoering?

Don: ‘Natuurlijk heeft de nieuwe richtlijn impact gehad. Het risico met name in geval van calamiteiten ligt nadrukkelijker bij de reisagent, die zelf samenstelt.

Wij waren al 24/7 bereikbaar, maar hebben nu ook 24/7 een calamiteitenteam paraat, zodat we onze verantwoordelijkheid volledig kunnen nemen. Het gaat niet alleen om bereikbaarheid, maar je moet zelf ook echt in actie komen.’

Ronald: ‘Het is zeker een kwestie van gewenning geweest en nu nog steeds zijn er onbeantwoorde praktijkvragen waar de reiswet nog geen antwoord op heeft. Het was complex om eraan te wennen, dat leidde tot voorzichtigheid.

Maar nu de wet is ‘ingedaald’ en in de praktijk blijkt dat er goed mee gewerkt kan worden, komen de echte ondernemers weer naar boven.’

Erik: ‘Uiteraard heeft dat een behoorlijke invloed gehad. Maar vanuit ANVR en SGR is in samenwerking met onder andere de vakbladen erg veel tijd besteed aan voorlichting. En ook TUI bijvoorbeeld heeft veel gedaan om ons te betrekken bij een goede overgang. Voor alles geldt dat je pas weet hoe goed je het geregeld hebt totdat het mis gaat. Maar volgens mij heerst er nu wel een gezonde rust inzake dit onderwerp.’

Nico: ‘De impact valt mee, ook vanwege het feit dat een groot deel van de omzet van onze

Nico van der Veer.

Erik van der Waard.

reisbureaus gebaseerd is op pakketreizen van TUI of een andere touroperator. De verantwoording ligt dan bij de touroperator en niet bij het reisbureau. En gaat het om een samengestelde reis, dan betreft dit veelal bestemmingen waar TUI vertegenwoordiging ter plaatse heeft. Mocht er dan assistentie namens TUI nodig zijn, is er altijd snel iemand ter plaatse. Wel worden de reisbureaus meer dan voorheen geïnformeerd over gebeurtenissen in de wereld die impact kunnen hebben. Vanuit het hoofdkantoor wordt dit 24/7 gemonitord en sinds de nieuwe richtlijn dus ook gedeeld met de reisbureaus. Voor onze ZRA’s hebben we hier ook duidelijke afspraken over gemaakt. Ook zij kunnen als het nodig is, rekenen op steun van TUI.’

Wordt de bezetting op de reisbureaus steeds kleiner?

Ronald: ‘Het gemiddelde neemt inderdaad af. Er is helaas onvoldoende interesse om op een

Top

50

reisbureau te werken. Met veel moeite is er personeel te vinden.

Hierdoor wordt de bezetting minder en de openingstijden van de reisbureaus zullen hierop aangepast gaan worden. Ook zal de bezetting flexibeler moeten worden ingezet om rekening te houden met de gewijzigde consumentenwensen.’

Don: ‘De teruggelopen marges hebben ertoe geleid dat de verhouding rendement en in te zetten aantal medewerkers zeer scherp is komen te staan.

Daarom kiezen wij ervoor winkels samen te voegen, omdat de productiviteit per medewerker in winkels met een grotere bezetting ook automatisch verbetert.’

Nico: ‘Zeker niet. Door de omnichannel strategie van TUI, waarin onze reisbureaus ook een belangrijk aandeel hebben, is er altijd werk in de winkel. Op de momenten dat het rustiger is, loggen de medewerkers bijvoorbeeld in op het systeem van ons customer services center om telefoontjes of chats van klanten te beantwoorden. Dat kun

5

redenen om voor CROP te kiezen De interim- en balanscontrole staan weer voor de deur. Kies voor een accountant en adviseur die jouw branche kent. Waarom? Dat lees je hier.

Efficiënte controle Een zo laag mogelijke belasting van jouw onderneming Accountant en adviseur voor alle ANVR leden Gespecialiseerde teams afgestemd op de grootte van jouw onderneming Kennis van branche specifieke zaken als BTW en garantiestellingen Voorkom risico’s Proactieve adviseur Maximale kennis over de performance van jouw onderneming Continuïteit in je accountants team Wij geloven in langdurige relaties

KORTOM: haal meer uit je accountantsbudget!

Neem gerust contact op met Marcel Nijssen of kijk op www.crop.nl mnijssen@crop.nl +31(0) 61 27 45 199

81

je niet doen als je de bezetting inkrimpt.’

Erik: ‘Ik kan uiteraard alleen maar voor mezelf spreken en bij ons wordt de bezetting weer groter. Hoewel ik moet bekennen dat dit uit de online verkoop voortkomt.’

‘ Nieuwe richtlijn was complex om aan te wennen ’ Is er nog goed personeel te vinden?

Wordt er vanuit de toeristische opleidingen genoeg aandacht besteed aan het opleiden van professionele reisadviseurs?

Erik: ‘Nee, eerlijk gezegd is het veelal niet best. We krijgen hier van de tien stagiaires altijd een aantal die na enkele weken met tranen in de ogen meedelen dat alles zo veel en zo druk is. De theorie sluit vaak niet aan op de praktijk. Maar er blijven gelukkig altijd pareltjes te vinden uiteraard. Als er een goed koppie hersens op zit en men leergierig is, dan komt het goed. Dan leren we ze hier de rest wel.’

Ronald: ‘Het wordt steeds moeizamer om personeel te vinden. Na de sluiting van veel reisbureaus zou je verwachten dat er nog veel potentieel beschikbaar zou zijn. Want niet elke medewerker heeft meegedaan met de exodus naar het beroep van ZRA. Je zou verwachten dat je een beroep op dit potentieel zou kunnen doen.

Het tegendeel is het geval. Ik pleit dan ook voor een Deltaplan voor de reisbranche waarbij alle betrokkenen naar oplossingen zoeken om het imago en de

professionaliteit van de branche positief te beïnvloeden. Hier direct aan gekoppeld is een noodzakelijke verbetering van de rendementen en groei- en toekomstmogelijkheden in de reisbranche.’

Nico: ‘Er is natuurlijk altijd ruimte voor verbetering. We zijn dan ook heel blij met onze eigen TUI Hospitality Academy in Den Bosch. Dit is een driejarige mbo4 opleiding die studenten gedegen voorbereidt op een carrière in toerisme. Er zijn al verschillende studenten van deze opleiding in onze reisbureaus aan het werk. Daarnaast investeren we veel tijd om ook andere opleidingen enthousiast te maken voor het reisbureau-vak. We bieden snuffelstages aan voor docenten én studenten. Onze winkels en het werk is echt niet meer te vergelijken met het reisbureau van zo’n tien, twintig jaar geleden. Een imago dat nog bij veel mensen leeft. Door ze een kijkje in onze keuken te geven krijgen ze een goed beeld van hoe het er anno 2018 aan toe gaat.’

Don: ‘Het houden en vinden van goed personeel is en blijft een uitdaging. We hebben recentelijk een nieuwe ‘werken-bij’ website gelanceerd. Hierdoor vervullen we onze vacatures sneller doordat we hiermee betere kandidaten aantrekken.

Toeristische opleidingen besteden onvoldoende aandacht aan de mogelijkheden in de reisretail. De functies die wij aanbieden zijn juist door onze omnichannel aanpak veelzijdiger geworden, een mooie leerschool en een mooie opstap naar meer diepgang in de reisbranche.’

zelfs zo succesvol dat het navolging heeft gekregen in andere TUI-landen. Voor ons is er dus geen enkele reden om van koers te veranderen.’

Don: ‘Wij zullen voor 2019 rekening houden met de nasleep van deze lange warme zomer.

Onze strategie is helder en staat ook voor de toekomst vast. Wij gaan voor het eerst een volledig jaar gebruikmaken van onze predictive modellen. Daarmee kunnen we klantgedrag voorspellen en inzetten in onze omnichannel klantbenadering.

We blijven investeren in techniek en processen, maar komend jaar gaan we ook zeker investeren in onze medewerkers. De plannen daarvoor zijn we aan het uitwerken en zullen we voor de start van het nieuwe jaar introduceren.’

Ronald: ‘Wij zijn positief. We verwachten met onze nieuwe

Wat verwachten jullie van 2019? Slaan jullie een ander pad in of blijven jullie dezelfde koers varen?

Nico: ‘We liggen goed op koers.

Onze omnichannel strategie is

Ronald Raadsheer.

Top

50

Don Kaspers.

initiatieven de marktpositie en het aantal boekingen bij onze TravelXL-partners te zien stijgen.’

Erik: ‘Wij hebben een heel duidelijke koers uitgezet en die blijven we zeer zeker volgen. De groei richt zich daarbij op online.

We hebben inmiddels eigen webbouwers en vormgevers in dienst en daar groeien we dan ook behoorlijk momenteel. Maar de levensduur van een ondernemersplan uit de reiswereld is soms veranderlijker dan de wind. Dus flexibel blijven en de mogelijkheid houden om te schakelen naar een ander spoor, blijft altijd aanwezig. Dat maakt ondernemen ook zo leuk. We hebben echt het allermooiste vak van de wereld. Een goede vriend van mij uit de branche zei ooit: ‘Als we ergens anders wel geld kunnen verdienen, dan blijven we dit er bij doen als hobby’. En zo is het.’

Adria Airways (JP)

Aegean Airlines (A3)

Aer Lingus (EI)

Air Arabia Maroc (3O)

Air Austral (UU)

Air Baltic (BT)

Air Botswana (BP)

Air Malta (KM)

Air Namibia (SW)

Air Transat (TS)

Asiana (OZ)

Arik Air (W3)

Azal Azerbaijan (J2)

Azul (AD)

Bangkok Airways (PG)

Caribbean Airlines (BW)

Condor (DE)

Gulf Air (GF)

Malaysia Airlines (MH)

MIAT (A0)

Precision Air (PW)

South African Airways (SA)

Star Peru (2L)

SunExpress (XQ)

TAP Air Portugal (TP)

Ukraine International Airlines (PS)

Bovenstaande luchtvaartmaatschappijen worden vertegenwoordigd door AVIAREPS BV. AVIAREPS BV, Capellalaan 121, 2132 JM Hoofddorp, 020-5200282, benelux@aviareps.com Passenger Sales, Marketing, Public Relations, Social Media, Webcare, Event Organizers, Call centre & Fullfillment

83 Advertorial

RIU Hotels & Resorts

Investeren in de toekomst essentieel voor RIU Consolidatie

Expansie

De hotels van RIU hebben de afgelopen jaren ingrijpende gedaantewisselingen ondergaan.

Voorheen waren de hotels vooral bekend om hun klassieke inrichting, maar vandaag de dag blinken de hotels uit door hun eigentijdse design en de combinatie van natuurlijke materialen met frisse kleuraccenten. Met de vernieuwing van de hotels verhoogt RIU de standaard en hoopt zij een nog breder publiek aan te spreken.

Naast verdere groei op de bestaande bestemmingen als Kaapverdië en Mexico, ligt RIU´s focus op uitbreiding van het aanbod in Azië en de Indische Oceaan. Zo heeft RIU in 2018 een hotel gekocht op Zanzibar. Het hotel wordt getransformeerd tot een Adults Only Riu Palace hotel.

In de zomer van 2019 worden twee nieuwe hotels geopend op de Malediven en in 2020 staat de opening van het eerste 24-uurs All Inclusive hotel in Dubai gepland.

Ook van RIU Plaza, de stadshotels van RIU, is meer groei te verwachten. Momenteel wordt gewerkt aan drie grote projecten: het RIU Plaza España in Madrid (opening voorjaar 2019), het eerste hotel van RIU in Londen (eind 2020) en de bouw van een tweede hotel in het centrum van New York. Tegelijkertijd wordt gezocht naar nieuwe mogelijkheden in de grote wereldsteden.

Met de bouw van nieuwe hotels en de renovaties van bestaande hotels was in 2017 bij RIU een

Bedrijfsgegevens per 31 december 2017 Hotels Landen Kamers Gasten Omzet 2016 Mederwerkers Investeringen

92 19 43.135 4,5 miljoen 2.156 miljoen Euro 28.894 600 miljoen Euro

bedrag van 600 miljoen euro gemoeid.

Innovatie Ook in de hotels zelf worden de services en faciliteiten steeds meer uitgebreid. Sinds dit jaar biedt de keten haar gasten in de Caribbean de spectaculaire RIU Pool Party. Dat zijn professionele feesten compleet met DJ´s en dansers waar alle gasten binnen de All Inclusive formule welkom zijn. In de RIU Resort Punta Cana komt voor deze exclusieve feesten een speciaal zwembad op dit terrein waar vier keer per week een White Party, een Neon Party, een Jungle Party en een Pink Flamingo Party worden gehouden.

Hiermee krijgen de gasten nog meer keuze in vermaak. Vorig jaar werd al het inmiddels veel gebruikte Water Splash World in dit resort toegevoegd aan de diensten.

Top

50

Sustainability RIU heeft duurzaamheid hoog in het vaandel. De hotels worden dan ook iedere twee jaar onderworpen aan de strenge normen van het Travelife programma. Maar RIU doet meer. Zo werden dit jaar de plastic rietjes vervangen door een composteerbare variant en de koffie die de keten serveert draagt het certificaat Rainforest Alliance.

Daarnaast voelt de keten zich nauw verbonden met de gebieden waar zij opereert. Dit uit zich in allerlei projecten die gericht zijn op natuurbehoud, zoals de schilpadbeschermingsprogramma´s op Kaapverdië en talloze projecten met een sociaal karakter. Een voorbeeld hiervan is dat RIU zich onlangs heeft gecommiteerd aan de bekostiging van de medicijnen voor kinderen met kanker in een nieuw geopende Chemotherapie Unit in het noorden van Quintana Roo, Mexico.

84

UW BUSINESS TRIP. ONS NETWERK. Ontdek het netwerk van Eurowings naar meer dan 160 bestemmingen wereldwijd vanaf Düsseldorf, Keulen en Amsterdam.

Boek nu!

85 Infotorial

‘Alle partijen dezelfde taal laten spreken’ Het Amsterdamse advocatenkantoor Friedberg & Mahn is een bekende naam binnen de reiswereld. Sinds 1991 is mr. Benno Friedberg actief in de branche.

En zo ook op het aankomende ANVR-congres. Persoonlijk, als sponsor en met een selfie-wedstrijd voor de congresgangers.

Wat maakt jullie specialist voor de reisbranche?

‘We adviseren de reiswereld al dertig jaar. In die tijd hebben we het vak wel geleerd.’

Wat zijn de zaken waar jullie het meest mee te maken krijgen?

‘Dat is tweeledig, enerzijds tussen onderneming en hun klanten. Dat zijn de consumenten. En anderzijds tussen bedrijven onderling, bij de gevallen waar de zaken niet naar wens zijn gegaan.’

Wat speelt er binnen de reisbranche momenteel binnen jullie expertise?

op bezoek in binnen- en buitenland om de andere partij te ontmoeten. Om ervoor te zorgen dat alle partijen daarna dezelfde taal spreken.’

het leuk en nuttig om dat voor de hele branche te doen. Wij verdienen ons geld in deze branche, dan moet je ook wat terug doen af en toe.’

en vertegenwoordigers van het Portugees Verkeersbureau en Amadeus. Een leuke en ludieke manier om ons even bekend te maken bij de congresgangers.’

Wat onderscheidt jullie van de concurrentie?

Hoe zijn jullie zichtbaar op het congres?

Wat verwachten jullie van het congres?

‘We voelen niet zoveel concurrentie. Ik wil zeker niet pedant overkomen.’

‘Normaal zijn we altijd wat low-key aanwezig maar dit jaar sponsoren we een selfie-wedstrijd, die organiseren we samen met het ANVR en Amadeus. Deelnemers kunnen hun selfies uploaden in de Amadeus-app en aan het einde van het congres wordt de winnaar bekend gemaakt. De jury bestaat uit ANVR-voorman Frank Oostdam

‘We komen er nu al enige jaren, met heel veel plezier. Het is ook voor ons een goede manier om te peilen wat er speelt in de markt, bij te praten met ons netwerk, of dit uit te breiden. Zoals voor velen een nuttige en informele manier om kennis op te doen.’

Jullie zijn (co-)sponsor van het ANVR congres?

Waarom?

‘We willen graag iets terugdoen voor de reisbranche. Dat kun je individueel doen, maar wij vinden

‘De wereld verandert voortdurend en je ziet dus ook de jurisprudentie veranderen. Bij contractvormingen kunnen zich zeker internationaal al snel misverstanden voordoen. Dezelfde regels kunnen al snel door twee partijen anders geïnterpreteerd worden. We procederen dan ook in vele landen, deels doen we dat zelf, deels met kantoren binnen ons netwerk.’

Hoe komen die conflicten tot stand?

‘Het kunnen nuanceverschillen zijn, maar ook die kunnen leiden tot een Babylonische spraakverwarring. Zelfs in het Engels. Er kan onbegrip ontstaan, de verwachtingen kunnen, ook onbedoeld, anders zijn tussen de partijen. We adviseren in internationale samenwerkingen alles ook vooraf goed vast te leggen. Als het even kan, gaan we

Judith Mahn en Benno Friedberg.

Top

50

87

Cruises 2019

‘Alle hens aan dek om Nederland aan het cruisen te krijgen’ Er gebeurt veel in de cruisesector. Vrijwel elke rederij verwelkomt komend jaar een nieuw schip, maar ondertussen loopt de cruisesector nog steeds tegen vooroordelen aan. Zal 2019 dan het jaar zijn van de grote doorbraak?

Wordt de klant dan definitief over de streep getrokken? We praten bij met vier belangrijke namen uit de cruisewereld.

Door: Alexandra Meijer

2018 tot nu toe Voor de één staat 2018 in het teken van groei, voor de ander kan dat een uitbreiding van de vloot zijn of juist een verminderde capaciteit. Met het winterseizoen in zicht, is het tijd om de tussenstand op te maken. Voor TUI Nederland en Kras blijkt 2018 een belangrijk cruisejaar, dat met hun cijfers harder zou stijgen dan de Nederlandse cruisemarkt in zijn geheel. Wyne Poppinga, hoofd cruises TUI & Kras: ‘Met Kras als direct seller en online speler en TUI Nederland via de reisbureaus hebben we alle tools in handen om de potentiële cruisepassagier naar ons toe te trekken. De bekendheid van de eigen TUI Cruises-vloot in Nederland is dit jaar behoorlijk toegenomen.’ Als reden voor de toename noemt Poppinga de TUI managersreis waarbij de deelnemers kennis hebben gemaakt met Mein Schiff 4. ‘Een product dat prima aansluit op de Nederlandse cruiseklant.’

verwachtingen zijn overtroffen. In een jaar zonder vertrek vanuit Nederland, hebben we wel ruimschoots ons budget gehaald door een mooie groei op de Middellandse Zee, Caribbean en op de Emiraten.’ MSC nam in een jaar tijd drie schepen in de vaart, iets wat volgens Schuffel goed heeft uitgepakt voor de rederij. Hij noemt de Meravigliaklasse een typisch voorbeeld van een nieuwe generatie MSC cruiseschip, dat ook op minder

zonzekere bestemmingen kan worden ingezet. De nieuwe eigentijdse Seaside-klasse schepen zouden op hun beurt weer ontworpen zijn om de zon te volgen. ‘Om deze reden opereert de MSC Seaside vanuit Miami en vaart de MSC Seaview routes over de Middellandse Zee.’ ‘We hebben wat wijzigingen in onze capaciteit gehad, maar we zijn tevreden over hoe 2018 tot

Ook wat MSC Cruises betreft, wordt er tot nu toe teruggekeken op een goed jaar. Erik Schuffel, managing director MSC Cruises: ‘Wij kijken terug op een uitstekend jaar, waarbij alle Nico Bleichrodt.

Top

50

nu toe is gegaan’, zegt Nico Bleichrodt, managing director sales & marketing bij HAL. ‘We zijn nu natuurlijk volop aan het vooruitkijken naar 2019. Dit jaar hadden we ten opzichte van twee jaar geleden een afname qua capaciteit in Europa. De vertrekken vanuit Nederland waren redelijk stabiel. Al heeft de verminderde capaciteit wel impact gehad en met name het schip in de Middellandse Zee dat dit jaar weg was.’ Toch lijkt het

89

erop dat dit volgend jaar weer wordt hersteld, want aan het einde van 2018 mag HAL de Nieuw Statendam in de vloot verwelkomen.

‘ Spijtig dat de politiek in Amsterdam niet pro cruise is ’ Vervuilende factor Zo nu en dan klinken geluiden uit de media over de mogelijk vervuilende factor van cruiseschepen. Onzin of terecht?

Duurzaamheid en milieuvriendelijkheid zijn actuele onderwerpen die ook de cruisesector lijken te raken.

‘Uiteraard past het helemaal in de huidige tijdgeest dat er kritisch wordt gekeken vanuit de samenleving naar de milieuaspecten. Dat is ook goed’, zegt Schuffel.

‘Als je naar vervuiling kijkt, wordt er heel veel geroepen, maar is er niet veel concreets. De

cruisebranche is continue in beweging om de cruiseschepen milieuvriendelijker en schoner te maken’, antwoordt Bleichrodt.

Key accountmanager Costa Cruises en AIDA, Cindy Langbroek verwijst naar de onderzoeken die jaarlijks gepresenteerd worden over hoe de cruisesector positief kan bijdragen aan het milieu. ‘Niet alleen bij Costa en AIDA is dat een top prioriteit maar bij de hele Carnival Corporation.’

Nieuwe schepen in de vaart

Ook volgens Poppinga zijn rederijen heel bewust met dit thema bezig: ‘Ook TUI heeft duurzaamheid hoog in het vaandel staan. Als grote reisorganisatie voelen we een grote maatschappelijke verantwoordelijkheid. Terecht dat er aandacht voor is, maar heb ook oog voor wat de rederijen allemaal al doen op het gebied van duurzaamheid’. Bij MSC Cruises is onlangs bekendgemaakt dat het gebruik van plastic aan boord wordt beperkt. Plastic rietjes worden niet langer gebruikt en ook plastic verpakkingen voor éénmalig gebruik worden tot een minimum teruggebracht. ‘Wij als

AIDA Cruises AIDAnova De AIDAnova gaat in november officieel met de eerste gasten varen. Het is het eerste LNGschip ter wereld, dat betekent dat het schip gaat varen op biobrandstof. Dat beperkt de belasting voor het milieu met 75 procent. Op de AIDAnova zijn een aantal successen van de vorige generatie schepen terug te vinden: de Bierstube, het sterrenrestaurant Rossini, de Beachclub met mooi weer garantie door het UVdoorlatende dak, een uitgebreid wellness en activity deck en nieuwe faciliteiten, zoals een escape room en een time machine restaurant waarbij je tijdens een dinershow een culinaire reis door de tijd maakt.

TUI Cruises - Mein Schiff 2 De Mein Schiff 2 is een nieuwe toevoeging aan de bestaande vloot, en start deze winter in de Canarische Eilanden. TUI Nederland heeft met Kras een openingsaanbieding in combinatie met TUI fly in de markt gezet. De focus bij TUI Cruises is overigens niet alleen op Mein Schiff 2, maar op de gehele jonge TUI Cruises-vloot.

Ook de Mein Schiff 6 en de Mein Schiff 1 zijn recentelijk aan de vloot toegevoegd.

MSC Cruises - MSC Bellissima & MSC Grandiosa De MSC vloot blijft groeien. In maart 2019 wordt het tweede schip uit de Meraviglia-klasse, de MSC Bellissima, gedoopt in Southampton. Ze zal vervolgens routes gaan varen over de Middellandse Zee. In Wyne Poppinga.

Top

50

november 2019 wordt het eerste schip uit de Meraviglia Plus-klasse, de MSC Grandiosa gedoopt in Hamburg. Het ligt in de lijn der verwachting dat MSC dit schip ook aan de touroperator, partners en reisagenten kan laten zien, want er zijn plannen om Rotterdam aan te doen wanneer het schip onderweg is van de werf naar Hamburg.

Na de doop wordt dit schip met een maximale capaciteit van 6297 passagiers ingezet op routes over de Middellandse Zee.

Holland America Line - Nieuw Statendam De Nieuw Statendam is een zusterschip van de Koningsdam, dus nagenoeg identiek aan dit schip. De Koningsdam is het eerste schip in de Pinnacle-klasse, de nieuwe klasse waarin HAL ook de Nieuw Statendam gaat bouwen. Bleichrodt: ‘We hebben daar nu ervaring mee.

Dus alle kinderziektes die we op de Koningsdam hebben geconstateerd zullen nu verdwenen zijn.’ Op de Nieuw Statendam kan bij Aziatisch restaurant De Tamarind ook buiten worden geluncht en gedineerd. Er zullen ook een aantal kleine aanpassingen zijn ten aanzien van de andere faciliteiten, maar volgens Bleichrodt geen grote spectaculaire veranderingen.

ZEETOURS lanceert nieuw boekingssysteem!

De belangrijkste voordelen op een rij: • • • • • • • • • • • • •

Aanbod cruises (ruim 5000 cruises online!) en luchtvaartmaatschappijen enorm uitgebreid Vluchten eerder heen / later terug online boekbaar Vluchten vanuit Amsterdam, Düsseldorf en Brussel online boekbaar Vluchten online boekbaar in economy class, comfort class en business class Vluchten veelal inclusief 1 stuk ruimbagage, ook binnen Europa Kindertarieven en 3e/4e persoon online boekbaar Vluchttarief is volledig commissionabel, dus geen sprake meer van vluchttoeslagen (m.u.v. non commissionabel bedrag) Bij cruises met Royal Caribbean, Celebrity Cruises en Azamara is het volledige cruisetarief commissionabel (géén non commissionabel bedrag meer!)

Op de factuur wordt de commissie duidelijk uitgesplitst (indien van toepassing) Opties kunnen bevestigd worden via een link in de optiemail, bellen is dus niet meer nodig!

Mogelijkheid tot inboeken van een vrijblijvende optie of een directe definitieve boeking Voor online boekingen tot 1 mei 2019 geen reserveringskosten Voor online boekingen tot 1 mei 2019 € 10 bonus per boeking!

zeetours.nl

010 28 23 800

91

En omdat we cruisen toegankelijk maken voor een breder publiek ben ik ervan overtuigd dat we die groei ook gaan realiseren’.

Volgens Poppinga is 2019 dan ook het jaar om het cruiseproduct aan te bieden aan een breder publiek, vanwege het grote aantal bedden dat er op zee bijkomt.

Cindy Langbroek.

Holland America Line hebben jaren geleden scrubbers aan boord gebracht, waarmee we het roet kunnen filteren in de pijpen van de schepen.’ Voorbeelden van LNG en recycling worden ook genoemd. ‘Er gebeurt ontzettend veel, het is alleen jammer dat we vaak ongenuanceerd onder het vergrootglas worden gelegd door de buitenwereld zonder dat men enige inzage of kennis heeft van feiten’, voegt Bleichrodt toe.

‘ Er wordt veel geroepen, maar niets concreets ’ De wind van voren Of het nu de welbekende vooroordelen zijn of dat het politiek Den Haag is, de cruisesector krijgt regelmatig de wind van voren. Maar juist daarom lijkt het belangrijk voor de rederijen om deze obstakels gezamenlijk te overwinnen.

Volgens Bleichrodt loopt de cruisesector nog steeds tegen een perceptieprobleem aan: ‘Met elkaar moeten we proberen te investeren en meer zichtbaarheid te creëren’. Ook Poppinga geeft aan dat er nog steeds veel

vooroordelen zijn. ‘Daarnaast boeken de landen om ons heen al in een veel eerder stadium hun cruisevakantie, waardoor de prijzen hoog en de beschikbaarheid laag is op het moment dat de Nederlanders zich oriënteren. We zullen onze klanten moeten leren en informeren, dat ze voor unieke routes en specifieke hutten er op tijd bij moeten zijn.’

Schuffel benadrukt het belang om meer schepen te kunnen verwelkomen in de Nederlandse havens. ‘Het blijft immers voor een groot deel van de potentieel geïnteresseerden in een cruisevakantie aantrekkelijk en laagdrempelig om te kunnen vertrekken vanuit Nederland. Het is dan ook bijzonder spijtig om te constateren dat de politiek in Amsterdam niet pro cruise is en dat er allerlei maatregelen en besluiten worden genomen die het niet aantrekkelijk maken voor de rederijen om Amsterdam aan te doen.’ Schuffel hoopt dan ook namens de cruisesector op een dialoog met de verschillende partijen en belanghebbenden.

verwachten van het komende cruisejaar? Costa en AIDA hopen dat het aantal Nederlanders dat besluit een cruise te gaan maken in 2019 verder zal toenemen.

Langbroek: ‘Het is een fantastisch mooi product, met de moderne communicatie mogelijkheden van tegenwoordig moet het mogelijk zijn om met z’n allen de Nederlandse klant te overtuigen om het nu te gaan doen en niet later of ooit’.

Hetzelfde geldt voor TUI en Kras: ‘Uiteraard hebben we de ambitie om te groeien en nog meer Nederlanders kennis te laten maken met een cruisevakantie.

Vooruitblikken op cruisejaar 2019 Wordt 2018 dunnetjes overgedaan of wordt er volgend jaar gekozen voor een andere aanpak? En wat kunnen we

Erik Schuffel.

Top

50

MSC Cruises betreurt dat zij dit jaar veel gezinnen met kinderen vrij vroeg in het jaar heeft moeten teleurstellen, omdat er geen capaciteit meer was. ‘Wij hopen dat we volgend jaar nog meer in staat zijn om de Nederlandse vakantiegangers te overtuigen dat ze eerder dan dat zij gewend zijn hun zomervakantie boeken voor 2019. Om vooral ook first time cruisers nu al over de streep te trekken.’ HAL: ‘Als ik kijk hoe enthousiast onze reclamecampagne ontvangen is, zowel in de branche als bij de consumenten, dan voorspelt ons dat alleen maar goeds voor 2019. Die campagne is ook iets wat we anders gaan doen in 2019, we gaan deze meer inzetten. Niet alleen op tv, maar ook online en in de dagbladen. Je zult ons dus zeker terugzien in de media.’

92

S E I T N A K A V M DROO GEN IN M M E T S E B 0 2 1 NA AR WERELDWIJD

ZORGELOOS REIZEN MET

93 Infotorial

Curaçao loopt voor op de cijfers

‘Echte concurrentie hebben we niet’ Curaçao Tourist Board heeft onlangs haar nieuwe branding uitgerold.

Hiermee wordt stevig ingezet op nieuwe innovaties, om Curaçao top of mind te laten blijven bij de consument. ‘Maar ook bij de reisagent’, zegt Muryad de Bruin, Marketing Manager Europe.

Curaçao blijft enorm populair op de Nederlandse markt.

Ervaar je concurrentie van andere eilanden?

‘Wij zijn erg trots om te zeggen dat Curaçao de nummer 1 bestemming is in het Caribisch gebied voor de Nederlanders.

Echte concurrentie hebben we niet.’

Kun je die bezoekers makkelijk vasthouden?

‘Curaçao heeft een hoog percentage repeaters vanuit Nederland. Het eiland heeft veel te bieden en dat weet de Nederlandse bezoeker. Zij gaan meerdere malen terug en elke keer is er iets nieuws om te beleven.’

Waarover zijn jullie dit jaar heel tevreden?

‘De Nederlandse markt groeit elke maand en daarom lopen we voor met 11 procent in vergelijking met 2017. Hotelpartners op Curaçao zijn tevreden en wij hebben onze nieuwe branding uitgerold.’

‘ Sommige dingen gaan we toch anders doen ’

Muryad de Bruin.

blijven bij de consument. Ook bij de reisagenten.’

Wat was in 2018 een struikelblok?

‘Geen struikelblok per se, maar we moeten blijven innoveren om Curaçao top of mind te laten

Hoe gaan jullie 2019 in?

Welk gevoel overheerst?

‘Wij gaan positief 2019 in. Het toerisme naar Curaçao over het

Top

50

algemeen gaat de goede kant op, maar kan altijd beter. Volgend jaar blijft de basis van onze activiteiten hetzelfde, maar we gaan toch sommige dingen op een andere manier doen om zo naar betere resultaten te komen.’

94

Ger ed wo rde n uit de stro om van fina nci ën?

YOUR S, uw reisac count ant!

R i v e r D e e p M o u n t a in H igh Ik e a n d Ti n a Tu r n e r

unt isacco e r w u man, coach Bouw B-krediet o c l i K W en M

ant

Overleg orgaan SGR en ANVR

Zeer ervaren in de reiswereld

Gecertificeerde accountants

UWREISACCOUNTANT.NL

95 Infotorial

Expedia ontwikkelt door

‘Klantenservice is een topprioriteit voor ons’ Expedia kijkt terug op een jaar waarin het zijn Travel Agent Affiliate Program (TAAP) heeft doorontwikkeld en een nieuw Dynamic Commission Compensation-model voor hotelreserveringen heeft geïntroduceerd. Samen met senior director partner solutions Diego Pedrani wordt er ingezoomd op 2018 en vooruitgeblikt op het komende jaar.

Wat is er verbeterd voor Expedia in 2018?

‘We hebben dit jaar enkele cruciale ontwikkelingen doorgevoerd binnen ons Travel Agent Affiliate Program (TAAP) om te blijven voldoen aan de uiteenlopende behoeften van onze reisagentpartners over de hele wereld. TAAP heeft een nieuw Dynamic Commission Compensation-model voor hotelreserveringen geïntroduceerd, welke in tegenstelling tot de uniforme vaste percentagecompensatie bij alle boekingen dichterbij de structuur komt voor het delen van inkomsten tussen ons en onze

partners van reisbureaus. De nieuwe modelrangen zijn gebaseerd op vier verschillende commissieniveaus: Basic, Basic Plus, Premium en Premium Plus en geven agenten de mogelijkheid om hotels te kiezen met het commissieniveau die de winstgevendheid voor hun bedrijf maximaliseren. De nieuwe structuur is ontwikkeld als directe reactie op feedback over compensatie en wordt wereldwijd door onze partners geprezen.’

Hoe ga je om met de trends?

‘Bij Expedia Group betekent onze partnergestuurde aanpak dat we

nauw samenwerken met onze gelieerde ondernemingen, zodat investeringen kunnen concentreren op het zo goed mogelijk aanpassen van onze tools en ons programma aan hun veranderende behoeften. Dit jaar hebben we ons bijvoorbeeld gericht op de groei van ons hotelaanbod, omdat we een aanzienlijke groei in de vraag naar short haul, korte stedentrips en vakantiehuisjes zagen. Door onze reispartners op meer locaties toegang te bieden tot een groter aanbod aan hotels, geven we hen de mogelijkheid om de verwachtingen van hun reizigers het hoofd te bieden.’

Hoe vertaalt Expedia de klantenservice naar de praktijk?

‘Klantenservice is een topprioriteit voor ons. Daarom hebben onze reisagenten toegang tot een keuze aan B2Bspecifieke ondersteuningsmodellen. Ons Global Operations Team werkt bijvoorbeeld vanuit locaties over de hele wereld en biedt reisagenten rechtstreeks contact met de gespecialiseerde ondersteuningsagenten van TAAP (in hun lokale taal) of telefonisch advies en assistentie van een agent. In 2018 lanceerden we Diego Pedrani.

Top

50

een speciale B2B-tool voor onze reisagentfilialen in Nederland om het niveau van ondersteuning dat ze vanaf het begin van de relatie ontvangen, verder te verbeteren.’

Wat is de belangrijkste focus voor 2019?

‘In 2019 zullen we ons concentreren op het verder uitrollen van ons Deferred Payment programma voor de belangrijkste TAAP-partners in verschillende EMEA-markten, waaronder Nederland. Het programma staat geselecteerde TAAP-partners in Nederland toe de betaling, voor volledig refundable hotels binnen de annuleringstermijn, uit te stellen tot zeven dagen voor de laatste kosteloze annuleringsdatum.

Indien gewenst kunnen hotels geboekt via Expedia TAAP ook gewoon volledig betaald worden op het moment van reserveren.

De wijziging helpt reisagentpartners, met name kleinere onafhankelijke reisbureaus, om de cashflow te beheren bij het maken van grotere boekingen en tevens hun klanten in de gelegenheid te stellen pas kort voor vertrek de reissom bij hen te voldoen.’

96

97

Technologie in de reisbranche

Worden bestaande businessmodellen opgeschut?

Zo makkelijk mogelijk en zo snel mogelijk. En als het even kan ook nog met persoonlijke relevante content. Technologiespelers in de reissector experimenteren dus volop om op al die trends te kunnen inspelen. ‘We zien dat nieuwe disruptieve business modellen steeds meer aan belang winnen.’

Door: Sofie Smets

De innovaties die volgens reizigers en volgens de branche volgend jaar het meest aan zullen slaan, zijn degene die met artificial

intelligence (AI), virtual reality (VR) en spraakherkenning te maken hebben. Maar de meeste stappen zijn tot nu toe met AI gemaakt.

Gerben Hardeman van de ANVR: ‘Over AI wordt al een lange tijd gesproken. In het verleden ging deze technologie een stuk minder snel. Om verschillende redenen.

Maar vooral omdat computers geavanceerder en betrouwbaarder zijn geworden.’ Het automatiseringsproces heeft een spurt gemaakt en in een korte tijd hebben reisbedrijven veel data kunnen verzamelen. ‘Machines kunnen veel meer taken uitvoeren’, aldus Hardeman. ‘Dat

was voorheen niet mogelijk.’

Direct berichtverkeer tussen klant en reisorganisatie wordt een stukje gepersonaliseerd door de toepassing van een chatbox en een online klantenservice, waarbij gebruik wordt gemaakt van digitale reisagenten.

Ethiek Vooral vanwege deze mogelijkheid om het aanbod te verbeteren, zal kunstmatige intelligentie de huidige verschuiving in de reisindustrie ondersteunen, waarbij de focus verschuift van het focussen op transactiekosten naar het focussen op

Top

50

klantervaring. Dit schrijft ANVR in haar Technologie Rapport. Maar waar trek je een grens? We willen niet op China gaan lijken en vooral dit jaar in verband met de AVG lagen er nogal wat uitdagingen op de korte termijn. Hardeman: ‘Wij hebben in Europa een andere houding over wat je wel en niet wil delen. Dat ligt zeker wat anders dan een centraal georganiseerde samenleving als in China. We zullen onze individuele vrijheid niet snel opgeven ten behoeve van data. Natuurlijk komt bij AI ethiek om de hoek kijken. Het zit vooral in de zaken waarbij de consument zelf de keuze heeft om iets te

98

Eenvoudig toegang tot de wereld van reizen

Vliegtickets - Hotels Autohuur - Transfers Packages

Travel Navigator Modular Tools - CMS Whitelabel - API XML

Het nieuwe zakenreis product van Vuelandia voor het MKB

Invoicing - Consolidating & Fulfilment - Contracting

Offline Customer Support voor Reisagenten en 24/7 in geval van nood of spoed

www.vuelandia.com info@vuelandia.com / 0900 – 440 00 00

99 99

accepteren. Ik las laatst dat vijftig procent van de klanten het prima vindt om antwoord te krijgen van een chatbot. Maar daarnaast wil ook een groot gedeelte nog steeds door een echt persoon geholpen worden. Soms heb je gewoon creatieve oplossingen nodig en echt persoonlijk maatwerk. Dat kan AI gewoon niet. En dat zal AI nooit kunnen. Het menselijk brein

lijkt op z’n minst komend decennium slimmer te zijn dan een robot. Maar handvatten bieden, kan de technologie zeker.

Eenvoudige taken kunnen vervangen worden door AI, waardoor de mens zich kan toespitsen op het creatieve en persoonlijke gedeelte van de functie. Bijvoorbeeld tijdens het werken op niet traditionele

werktijden. Eenvoudige processen kunnen kosten verlagen en taken overnemen die door mensen worden uitgevoerd.’

Blockchain zit nog iets minder in een stroomversnelling dan kunstmatige intelligentie. In de basis is het een versleuteld, verspreid en niet te veranderen database. Waar in gewone transactiesystemen een centrale

organisatie de inhoud en toegang tot de database valideert en beveiligt, bestaat er in een blockchain geen centrale validerende en controlerende organisatie. Voor veranderingen in de database, moet er overeenstemming zijn bij een meerderheid van de deelnemers.

Dit zorgt ervoor dat geen enkel individu de macht heeft om de

Luc Pannecoeck, general manager Amadeus Benelux ‘Content wordt de sleutel tot succes’

Hoe kijk je terug op de technologietrends van afgelopen jaar?

‘Het afgelopen jaar lijkt de disruptie in de reiswereld steeds meer aan snelheid gewonnen te hebben, en dit voornamelijk onder druk van de toenemende macht van de consument.

Reizigers hebben dezelfde hoge verwachtingen naar de reissector toe, als naar elke andere retailer: gepersonaliseerd en real time aanbod dat instant te zoeken, boeken en consulteren is via verschillende kanalen, eenvoudige prijsvergelijking en good value for money…

Het zijn dan ook deze gewijzigde verwachtingen van de consument die de technologietrends bepalen. Wij zien die trends op het vlak van travel technologie vooral op de

volgende vier domeinen: transparantie en informatie, keuze en flexibiliteit, personalisatie en vooral ook snelheid en instant beschikbaarheid.

Technologiespelers in de reissector experimenteren dan ook met nieuwe technologie om op al die trends te kunnen inspelen en continu daar te kunnen zijn, waar de consument reizen koopt.

Daarnaast zien we ook dat nieuwe disruptieve business modellen in de reissector steeds meer aan belang winnen – denk maar aan de Ubers en de Airbnb’s van deze wereld – alsook het groeiend belang van nieuwe tussenpersonen, zoals Facebook en Google.’

Wat verwacht je in 2019?

‘Allereerst wordt personalisering een topprioriteit voor iedereen actief in de reissector.

Daarnaast zullen luchthavens en luchtvaartmaatschappijen steeds meer technologie inzetten tegen potentiële disruptie. De luchtvaartsector blijft investeren in nieuwe technologie om efficiëntie te verhogen en disruptie te minimaliseren. Investeringen in big data, process automatisering en nieuwe technologie moeten de

reizigerservaring zo perfect mogelijk maken. Zowel op de grond als in de lucht. Ook blijft het zakelijke reizen groeien, samen met ‘Bleisure travel’, de combinatie van privé en zakelijk reizen. En natuurlijk de blijvende groei van rich content, inclusief NDC-content.’

gebruiken om z’n reiservaring te optimaliseren. Dus, in principe, vind ik elke technologiespeler die vertrekt vanuit de kennis van de noden van de klant en daar juist op anticipeert ten voordele van een betere klantenervaring, een goed voorbeeld.’

Hoe vind je een juiste balans tussen persoonlijke benadering en automatisering?

Wat kunnen we van Amadeus verwachten volgend jaar?

‘Een gepersonaliseerd aanbod is wat de consument verwacht.

Het wordt dan ook zaak zowel voor luchtvaartmaatschappijen, hotels, reisagenten of travel managers om op basis van customer insights het aanbod steeds beter te personaliseren.

Een beter begrip van de noden en uitdagingen van de reiziger door doorgedreven data analytics en business intelligence wordt steeds belangrijker. Op basis van deze inzichten moet technologie worden ontwikkeld, op maat van de klant en ten dienste van een betere reiservaring.’

Wie geeft het goede voorbeeld van goed gebruik van technologie?

‘De klant is en blijft koning en beslist welke technologie hij wil

Top

50

‘Amadeus wil de drijvende kracht blijven achter een snel veranderende reiswereld, waarin de reiziger centraal staat. Samen met onze klanten willen we, ondersteund door vernieuwende technologie, de verschillende spelers in de reisindustrie met elkaar blijven verbinden.

2019 wordt voor Amadeus hoe dan ook het jaar van de industrialisering van NDC, waarbij nieuwe oplossingen worden aangeboden om luchtvaartmaatschappijen en reisagenten toegang tot NDCcontent te bieden, onder verschillende businessmodellen.

Content wordt de sleutel tot succes en zal vanuit verschillende bronnen aangeboden worden. Toegang tot een zo breed mogelijk aanbod zal reisagenten toelaten hun aanbod te personaliseren op maat van elke reiziger.’

100

Winst is slecht...

Ik feliciteer je van harte met jullie positie in deze top 50. Jullie hebben wat bereikt dat veel van jullie concurrenten niet gelukt is. Voelt deze positie voor jou ook als winst?

Of geef je graag een andere betekenis aan het woord?

Winst is slecht.

Ik raakte geïnspireerd door de uitspraak van CEO Jeff Bezos van Amazon, die dit in een documentaire vertelde. Winst moet je investeren, zodat je er zo weinig mogelijk van overhoudt. Alleen dan maak je klanten uiteindelijk blij en staat de klant centraal.

Misschien doen we met zz’n allen wel teveel hetzelfde. We richten ons op conversie en vaak is er geen echte winnaar. Naar mijn mening is de winst de waarde die je achter de schermen toevoegt aan een product: het blíjven investeren. Blijf begrijpen welke reis elke klant aflegt voor iemand bij jou boekt.

Investeren in marketing automation maakt jouw klanten uiteindelijk blij.

Verstuur de juiste boodschap op het juiste moment en verras hen vooral eens met een mooie info, een nieuwe belevingsvorm of voorstel op een onverwachts moment. Ook jouw onve winst volgt vanzelf, als je klanten maar blij zijn.



Dennis van den Bogaard Business Development Manager  www.webpower.nl







Dé marketing automation-specialist

101

inhoud van de database te veranderen, waardoor het heel veilig is tegen manipulatie. ‘Dit is een heel ander verhaal.

Blockchain zit in de experimentfase. Bestaande businessmodellen worden opgeschut. AI kan bijvoorbeeld in bestaande businessmodellen plaatsvinden.’ Daarnaast is samenwerking tussen reisondernemers en aanbieders een pre volgens Hardeman.

‘Blockchain-technologie kan alleen werken als mensen samenwerken. Want het stelt een stuk transparantie in werking. We zitten in de transitiefase.’

De ideale reisbranche Blockchain-technologie zal volgens Hardeman zorgen voor de betrouwbaarheid, volledigheid en integriteit van gegevens van reizigers. ‘Als blockchain-

systemen de overhand hebben, zal dit leiden tot organisaties en ecosystemen waarin gegevens worden opgeslagen en veranderingen alleen met meerderheid van deelnemers kan plaatsvinden.’

‘De ideale reisbranche zoals ik die

voor me zie, is een samenspel tussen gepassioneerde reisprofessionals die slim gebruik maken van technologische oplossingen, waarbij optimaal wordt ingespeeld op vraag en verwachtingen van de klant maar ook van andere stakeholders. En

dat daarbij verantwoord toerisme in alle onderdelen van de reis is geïntegreerd, spreekt voor zich. Zo dragen we allemaal bij aan duurzame waardecreatie voor bewoners, bezoekers, bedrijven en andere stakeholders.’

Erik van Markus – managing director Travelport ‘Flinke investeringen in innovatie’

Hoe kijk je terug op de technologietrends van afgelopen jaar? Zoals Blockchain en AI? ‘Het zijn nog steeds trends. Dat blijft onveranderd. Maar worden wel steeds concreter toegepast.

De reisbranche is bij uitstek een branche waar dit toepasbaar is.

Met artificial intelligence zijn we druk bezig, en daarin zijn we heel ver. De informatie die we kunnen verzamelen van reizigers dragen bij tot voorspelbaarheid van

boekingspatronen. En daarmee kunnen we efficiënt de relevante content aanbieden, zodat bijvoorbeeld conversie (look to book) geoptimaliseerd wordt. Voice en blockchain zie ik als een trend die de komende jaren concreet toegepast kan worden. Met blockchain zijn we aan het experimenteren in de toepasbaarheid en daarmee het toevoegen van waarde aan onze klanten/agenten. Technologie in de reisbranche is complex. En daarom zal de volledige integratie van deze ontwikkelingen nog wel even duren. Dit vergt overigens flinke investeringen in innovatie maar zal uiteindelijk bijdragen aan het nog beter en efficiënt kunnen bijdragen aan het optimaal bedienen van de klant, de reiziger in dit geval.’

Wat wordt op den duur nog de toegevoegde waarde van de reisagent?

‘Hier moet je onderscheid maken tussen leisure en zakenreizen. Als je gewoon van A naar B moet, dan is daar een mindere vorm van persoonlijke dienstverlening voor nodig. Dat is met AI relatief eenvoudig toepasbaar. Dit gaat vaak om herhaling-aankopen. Als het echt gaat om gepersonaliseerde vakantieboekingen, dan is AI op korte termijn minder toepasbaar. Echter, blijft in mijn ogen de persoonlijke dienstverlening, naast alle technologie, de toegevoegde waarde. Immers moeten alle technologieën ook worden toegepast in processen en gaat het uiteindelijk om de reiziger.

Die wil de zekerheid dat hij

Top

50

persoonlijk advies kan krijgen zodra dat nodig is.’

Wat kunnen we van Travelport verwachten volgend jaar?

‘Naast innovatie in nieuwe producten en diensten hebben we als eerste Travel Technology organisatie (GDS) de NDCkoppeling gereed. Komend jaar zullen wij dit met meerdere airlines gaan implementeren.

Dit is met name ook voor de Nederlandse markt relevant. De mate waarin en de snelheid waarmee is mede afhankelijk van de airlines. Maar wij zijn er klaar voor. Daarnaast verwacht ik dat onze klanten in toenemende mate een beroep gaan doen op onze producten en diensten naast content. We hebben immers veel meer te bieden.’

102

Al 32 jaar dé specialist RUSLAND BALTISCHE LANDEN MONGOLIË CHINA GEORGIË ARMENIË OEKRAÏNE FINLAND

INDIVIDUELE- EN GROEPSREIZEN • MAATWERK • CITYTRIPS • RIVIERCRUISES FLY & DRIVES • TRANS SIBERIË EXPRESS EN ANDERE TREINREIZEN

Vraag nu de gratis brochure aan!

020 – 2012777 | INFO@BOLSJOJ.NL | WWW.BOLSJOJ.NL

45-50

SUNAIR Omzet 2017: 27,5 miljoen

103

45

De specialist in stedenreizen, die focust op verkoop via de retail, heeft voor boekjaar 2017 zijn verwachting overtroffen. Het is een half miljoen euro meer geworden.

333TRAVEL Omzet 2017: 27 miljoen

ZONVAART REIZEN Omzet 2017: 25 miljoen

49

Met 12 kantoren in Noord-Holland heeft Zonvaart Reizen een prominente positie in de regio.

Een gedegen reisbureauketen, met een eigen touroperator voor verre reizen en diverse doelgroepswebsites.

46

Frangken Tuhumena, sinds 2010 directeur bij 333Travel, kocht het bedrijf in 2018 van oprichter Arno van Uffelen. Hij wil het specialisme van verre individuele maatwerkreizen verder uitbouwen.

NOVA TOURS Omzet 2017: 26,8 miljoen

47

Nova Tours van Ab Polak doet goede zaken met zijn kantoren in hartje Amsterdam. Voor boekjaar 2018 verwacht hij 31 miljoen omzet.

ITG COMPANIES Omzet 2017: 26,4 miljoen

Pieter en Leonie Kuijs.

TREINREISWINKEL

48

ITG Companies heeft de afgelopen jaren verder ingezet op de customer intimacy strategie. Als gevolg hiervan zijn bijproducten en merken zonder focus afgestoten. ‘Desondanks of juist daardoor groeien de bestaande merken als ExperienceTravel autonoom harder dan het verlies op de afgestoten delen’, zegt directeur Harco van Uden. ‘De margeverbetering en kostenbesparing groeien hiermee exponentieel.’

Omzet 2017: 24,7 miljoen

50

‘Reizen per trein is nu echt hot gezien alle media-aandacht rond de CO2 uitstoot van vliegen’, zegt eigenaar Helmut Brall. ‘We zien een grotere klantvraag naar een eerlijke keuze tussen vliegen en de trein.

En er zijn meer en snellere treinverbindingen zoals LondenAmsterdam.’

Toelichting De Top 50 van de Nederlandse reisbranche wordt met de grootste zorgvuldigheid samengesteld op basis van cijfers en gegevens die bedrijven zelf op verzoek van TravMagazine aanleveren. Wanneer bedrijven geen informatie kunnen aanleveren, dan wordt een inschatting gemaakt op basis van eigen onderzoek, onder andere bij de Kamer van Koophandel, via algemene branche-informatie en concurrentieanalyses en andere openbare bronnen en publicaties.

Elke Kuipers en Harco van Uden.

Top

50

104 Advertorial

Stap in een andere wereld met Yaxa Reizen

Volgend jaar bestaat de touroperator 10 jaar In 2008 startte Henk Swama zijn eigen bedrijf Yaxa Reizen. Wat begon op de bekende zolderkamer, is nu een touroperator waar acht personen werkzaam zijn. Volgend jaar bestaat Yaxa reizen alweer tien jaar. Hoogste tijd om dit bedrijf eens onder de loep te nemen.

Korte lijnen De korte lijnen is een groot pluspunt van Yaxa Reizen, vindt Henk Swama. ‘Vraag je een offerte aan? Dan ontvang je die snel. Het streven is binnen 2 à 3 werkdagen. Met alleen kennis van de bestemmingen kom je er niet. Service en kwaliteit zijn minstens zo belangrijk.’

Hebben we de kennis van een bestemming niet in huis, dan zeggen we nee en laten we het over aan een andere specialist.

Maar er zijn nog genoeg bestemmingen waar we die kennis wél hebben. Het team weet waar ze het over hebben.

Iedereen gaat minimaal twee keer per jaar op inspectiereis om zoveel mogelijk kennis en informatie op te doen. Met al deze kennis kan Yaxa Reizen

bestaande en nieuwe klanten heel specifiek van dienst zijn.

Corine Ravestein, de Sales Manager van Yaxa Reizen maakt graag een afspraak voor een eventuele samenwerking via sales@yaxareizen.nl.

Tien jaar aan kennis en ervaring In september 2019 bestaat Yaxa Reizen 10 jaar. In de afgelopen 10 jaar heeft de touroperator veel unieke reizen achter de rug, waardoor er bij Yaxa Reizen een schat aan kennis en ervaring aanwezig is. ‘Onze reisexperts verkennen regelmatig zelf de verschillende landen en kennen hierdoor alle ins en outs. In sommige landen hebben onze experts zelfs gewoond en gewerkt. Daardoor worden onze

reizen gekenmerkt door unieke belevenissen, goede prijskwaliteitverhouding en kleinschalige en bijzondere accommodaties’, aldus Henk Swama.

‘ Met alleen kennis van de bestemmingen kom je er niet.

Service en kwaliteit zijn minstens zo belangrijk ’

Altijd volledig op maat Met alle ervaring, connecties en passie stelt het team een unieke reis op maat samen. Wat de voorkeuren ook zijn, Yaxa Reizen kijkt samen met de reisadviseur naar dé perfecte reis. De wens van de klant staat voorop Henk: ‘Het mooie van maatwerkreizen is dat nagenoeg alles mogelijk is. Van luxe strandvakanties en huwelijksreizen tot een avontuurlijke reis door wildparken of jungle. Wij willen dat onze klanten hun reis nooit meer vergeten.’

Ga voor meer informatie naar www.yaxareizen.nl of neem contact op via telefoonnummer 0594 740 100. Yaxa Reizen is nu ook op zaterdag van 10:00 uur tot 16:00 uur geopend!

Top

50

105

‘Wij organiseren twee keer per jaar een studiereis om de reisadviseurs te belonen en het contact te intensiveren’ Yaxa Reizen staat bekend om haar maatwerkreizen, die unieke belevenissen creëren. Maar in welke landen worden deze belevenissen door hun klanten beleefd? Hoe blijft de touroperator zich vernieuwen en wat zijn de verwachtingen voor het volgende jaar? Henk Swama vertelt het ons graag.

Waar is Yaxa Reizen goed in?

Henk: ‘Met al onze ervaring, connecties en passie stellen wij de perfecte reis op maat samen.

Alles aan de hand van de voorkeuren en wensen van de klant, in nauwe samenwerking met onze maatwerkspecialist.

Ons team is erg reislustig en we kennen alle bestemmingen door en door. Sommigen hebben er gewoond, anderen hebben er gewerkt of gereisd.

We verkennen regelmatig zelf de bestemmingen, om helemaal up-to-date te blijven. Zo kunnen we onze klanten het beste helpen. Daarnaast organiseren wij twee keer per jaar een studiereis om de reisadviseurs te belonen en het contact te intensiveren. Zo leren ook zij de bestemmingen heel goed kennen.’

Waar bestaat jullie reisaanbod uit?

‘Ons reisaanbod bestaat uit Azië, Midden- en Zuid-Amerika, Zuidelijk Afrika, Oost-Afrika de Caribean de Indische Oceaan en het Midden-Oosten. Onze topbestemming is al jarenlang Cuba. Reizigers willen, nu het nog kan, het authentieke Cuba ontdekken. En geef ze eens ongelijk… Cuba is prachtig! Met de cultuur, natuur en oude koloniale steden maakt Cuba dé vakantiebestemming binnen het Caribische gebied. Ook ZuidAfrika is in trek. Een land voor iedereen die van cultuur, natuur en de typische Afrikaanse safari houdt.’

Voor wie stellen jullie reizen samen?

‘98 Procent van onze reizen verkopen we via de reisbureaus en ZRA’s. De doelgroep is zeer divers. Denk aan reizigers met de leeftijd van 25 tot 90 jaar.

Twintigers, gezinnen met kleine kinderen of opa en oma, die de kinderen en kleinkinderen mee op reis nemen. Een reis samenstellen doen we voor iedereen. Natuurlijk houden we goed rekening met onze klanten.

Voor twintigers stellen we een andere reis samen dan voor een ouder stel. Met andere accommodaties en activiteiten.’

Hoe blijven jullie je vernieuwen?

‘Onlangs hebben we met trots onze nieuwe website gelanceerd.

Daar hebben we veel positieve reacties op gekregen uit de branche. Daarnaast hebben we onze offertes met de nodige aanpassingen vernieuwd. We blijven continu om ons heen kijken en brengen alle trends, kansen, risico’s en vooruitzichten in kaart.’

Wat kunnen we van jullie verwachten in 2019?

‘Kortgeleden is er een nieuwe collega begonnen met veel Amerika ervaring, Zij is op dit moment druk bezig is met de inkoop van Amerika. Binnenkort worden de diverse reizen op de website geplaatst. Daarna gaat zij met Canada aan de slag. Wij kregen veel vraag naar deze bestemmingen maar hadden niet de expertise binnen het bedrijf.

Ook komt er nog een collega bij voor Australië, Nieuw-Zeeland en de Fiji-eilanden. Deze nieuwe collega heeft er een aantal jaren gewoond en kent alle ins & outs van deze bestemmingen. Dat is voor Yaxa Reizen erg belangrijk.’

Hoe kijken jullie terug op 2018?

‘Omzet zegt me niet zo veel. Het Henk Swama.

Top

50

Top 5 bestemmingen van Yaxa Reizen: Cuba Zuid-Afrika Sri Lanka Indonesië Costa Rica gaat er om wat er onder streep blijft hangen. Na een aantal jaren een flinke plus, groeien we dit jaar weer met 22 procent. Ook hebben we afgelopen jaar vele bijzondere en unieke maatwerkreizen mogen boeken naar de meest uiteenlopende bestemmingen. De positieve reacties van de reisadviseurs hebben ons dit jaar weer veel goeds gedaan!’

Hoe belangrijk is de reisagent voor jullie?

‘Reisagenten zijn onze ambassadeurs en zijn zeer belangrijk voor ons. Dat is ook de reden dat we studiereizen organiseren. Zo hebben we in 2018 een studiereis naar ZuidAfrika en het onbekende Thailand georganiseerd, waarbij de reisagenten het land zelf hebben ervaren en ontdekt. Tijdens deze reis in Zuid-Afrika reden de reisagenten zelf, in plaats van met z’n allen in een bus te stappen. Zo stippelden zij zelf de routes uit, leerden de wegen kennen, kregen een beter beeld van de afstanden en ontdekten zij écht hoe een self-drive reis is.

Zelf zien is verkopen!’

Ga voor meer informatie naar www.yaxareizen.nl of neem contact op via telefoonnummer 0594 740 100.

106

GRATIS ONLINE LEREN VOOR REISPROFESSIONALS!

VANAF NU ONBEPERKT WERKEN AAN JE PERSOONLIJKE ONTWIKKELING

WELKE CURSUSSEN KUN JE VOLGEN?

LEER WANNEER JIJ WILT

ZAKELIJK ENGELS

MS EXCEL

DIGITALE VEILIGHEID

POSITIEVE PSYCHOLOGIE

SALES & MARKETING

EN NOG VEEL MEER!

BEHAAL JE EIGEN CERTIFICATEN

WWW.TRAVELCOLLEGE.NL

KRIJG INZICHT IN JE VOORUITGANG

BEPAAL ZELF WAT JE LEERT

INFO@TRAVELCOLLEGE.NL

107

Zakelijke reismarkt groeit en innoveert

Op naar de grens van anderhalf biljoen…

De zakelijke reismarkt heeft de grens van een biljoen euro aan uitgaven inmiddels geslecht. De vooruitzichten zijn ook nog eens goed. Maar gevaren liggen op de loer. In vogelvlucht langs een lucratieve maar complexe markt.

Door: Tijn Kramer

Je kunt een reisje boeken en je kunt een reisje boeken. Om maar even aan te geven over de orde van grootte waarover we het hebben in de zakelijke reiswereld: toen VCK Travel eerder dit jaar de tender won om vanaf 2019 alle reizen van de Rijksoverheid te mogen verzorgen, betekende dat de verantwoordelijkheid voor een reisprogramma van 85 miljoen euro.

De zakelijke reiswereld is een soms wat stille – naar het grote publiek dan toe – maar enorme markt waarin vele miljoenen omgaan. Of miljoenen? Nee, excuus miljarden… O wacht, we zijn het biljoen inmiddels al gepasseerd. Wereldwijde bestedingen aan zakenreizen lagen in 2017 op 1,16 biljoen euro en stegen met 5,8 procent ten opzichte van 2016, volgens de Global Business Travel Association. De uitgaven zullen naar verwachting in de loop van 2018 nog eens 7,1 procent bedragen en in 2022 worden uitgebreid naar 1,5 biljoen euro.

wat meer op slot te gaan. En elke vorm van belemmering van vrijhandel is simpelweg een horde voor groeiend economisch verkeer en groei. Maar uiteraard is er meer: geopolitieke ontwikkelingen, de olieprijs, digitale innovaties en uiteraard simpelweg met alles verbonden met de staat van de economie.

Maar vooralsnog ziet de toekomst er goed uit, met een jaarlijkse voorspelde groei van drie tot vijf procent van de zakelijke reismarkt.

Europa Het zal voor niemand een verrassing zijn, maar Europa is niet de snelst groeiende markt,

die ligt elders. Toch is ons continent een speler van formaat, en zeker ook Nederland dat op De veertiende plek wereldwijd ligt met 19,3 miljard aan uitgaven voor zakenreizen, aldus GBTA. Zakenreizigers in heel WestEuropa besteedden in 2017 272 miljard euro aan zakenreizen. De regio zag vier procent groei ten opzichte van 2016. Behalve het Verenigd Koninkrijk dan, waar de markt 0,7 procent daalde door een verzwakkende pond, verhoogde inflatie en de bijbehorende druk op de consumentenbestedingen. Brexit dus. Nee, de mondiale groei ligt elders zoals viel te verwachten.

India en Indonesië worden de

Gelijk de nauw verweven luchtvaartindustrie zijn er natuurlijk wel factoren die roet in het eten kunnen gooien. De grootste vrees in de markt lijkt de nieuwe trend van protectionisme.

Niet alleen in het Amerika van Trump of de Brexit, maar in vele landen lijken de grenzen weer

Top

50

snelst groeiende markten in de komende vijf jaar, met respectievelijk 11,3 procent en 8,7 procent, aldus GBTA. Maar opmerkelijk: de volgende snelstgroeiende grote zakenreismarkten komen uit Scandinavië, omdat zowel Zweden als Noorwegen naar verwachting aanzienlijk sneller zullen groeien dan gemiddeld respectievelijk 6,8 procent en 6,6 procent. En China dan? Die is er al zeg maar… De Chinese zakenreismarkt is in de komende vijf jaar klaar om de op vijf na snelst groeiende markt ter wereld te worden, met een extra 113 miljard euro aan jaarlijkse zakelijke reisuitgaven tegen

108

IJSLAND, USA & CANADA VOOR MINDER MET WOW AIR

WOW-TARIEVEN Kies jouw WOW! Basic, plus, comfy of premium WOW premium WOW comfy WOW plus WOW basic

WOW air vliegt inmiddels naar 35 bestemmingen in Europa, Noord-Amerika en AziĂŤ, zoals New York, Boston, Los Angeles, Washington D.C., Chicago, Detroit en Toronto. WOW air vliegt via IJsland over de Atlantische Oceaan en streeft ernaar om niet alleen vluchten tegen de laagste tarieven aan te bieden, maar ook nog eens met een memorabele service en een glimlach gedurende de gehele vlucht.

WOWAIR.NL / AGENTS@WOW.IS

109

2022. China blijft ’s werelds grootste zakelijke reismarkt en zal zich blijven distantiëren van de rest van de wereld. De Amerikaanse zakenreismarkt, de voormalige nummer één, zal naar verwachting in de komende vijf jaar iets onder het wereldwijde gemiddelde groeien met 3,9 procent.

Alles koek en ei dus voor de zakenreiziger en de zakelijke reisverkoper? Niet meteen.

Wereldwijd zullen hotelprijzen stijgen met 1 tot 3 procent en vliegtarieven in de meeste markten met 1 procent tot 2 procent. Dat voorspelt zakenreisorganisatie BCD Travel in de 2019 Industry Forecast.

De verwachting is dat regionale en intercontinentale ticketprijzen in 2019 met een procent zullen stijgen voor zowel Business als Economy Class. In Europa blijft de vraag naar vliegreizen groeien, vooral in Frankrijk, Duitsland, het Verenigd Koninkrijk en de Benelux. Vooral de long haul routes, met name richting Azië, scoren goed.

Luchtvaartmaatschappijen proberen de vraag bij te benen, onder andere door te investeren in nieuwe toestellen. In juni 2018 werden al 27 procent meer toestellen afgeleverd aan Europese carriers dan een jaar eerder het geval was. Hotelprijzen zullen naar verwachting stijgen met 1 tot 3 procent wereldwijd zonder veel regionale variatie.

Mice groeit Ook de mice-markt, als onderdeel van de gehele zakelijke reismarkt is na wat moeilijkere jaren alweer enige tijd stijgende.

De vraag naar vergaderingen en evenementen zal in 2019 tussen de 5 en 10 procent toenemen.

Tegelijkertijd zal regionaal het gemiddeld aantal deelnemers per evenement ook stijgen. Dit blijkt uit het 2019 Meetings & Events Future Trends rapport van CWT Meetings & Events.

Wens van de reiziger Dat zijn de grote getallen van de markt. Maar er verandert meer de komende jaren. Want ook de zakenreiziger verandert mee.

Deze wil niet meer in hetzelfde standaard hotel, op een door de travelmanager gekozen plek, via een door het bedrijf gekozen vliegroute. De zakenreiziger wil inspraak, en heeft deze gekregen. Volgens nieuw onderzoek van ACTE Global (Association of Corporate Travel Executives), ontwikkeld in samenwerking met American Express Global Business Travel (GBT), verlangen reizigers er steeds meer naar om hun reis onder controle te houden – en het bedrijf moet zich hieraan aanpassen. De zogeheten ‘worklife balance’ is daarin van belang geworden. Een goede werknemer is een gelukkige werknemer, 37 procent van de ondervraagde reismanagers meldt een toename in vragen over het evenwicht tussen werk en privéleven, een lichte stijging ten opzichte van het onderzoek van oktober 2017, toen het cijfer 31 procent bedroeg. Greeley Koch, executive director van ACTE Global, liet weten: ‘Zakenreizen kunnen vermoeiend en stressvol zijn, maar het volgen van een

samenwerkingsproces is een start naar het ondersteunen van gezonde, ontspannen en productieve werknemers. U wilt uw reizigers nooit in zware routes en te streng beleid plaatsen. Een tweerichtingsdialoog die zowel de eisen van werknemers als van werkgevers aanpakt, kan echter daadwerkelijk alle partijen helpen hun doelstellingen te bereiken. In dit geval hoeft compromis niet te betekenen dat beide partijen ongelukkig zijn.’

Dat gezegd hebbende, het is en blijft veiligheid voorop in de zakelijke reiswereld. Bijna de helft (46 procent) van de travel managers zegt een toename te hebben gezien in het aantal vragen over persoonlijke veiligheid – van de 51 procent die in oktober 2017 een stijging rapporteerde en de 65 procent die dat al deed in 2016. Duty of care blijft een eerste vereiste voor de zakelijke reisorganisaties.

Technologie Een van de mogelijkheden om daartoe te helpen, is technologie.

Ook in de zakelijke reiswereld staat digitale innovatie voorop, met voordelen voor de reiziger.

Zelf als het bedrijf waar hij of zij voor werkt. Via app en gps zijn de

Top

50

kosten meer en meer inzichtelijk, en wordt het reisprogramma meer en meer duidelijk. Zelfs in realtime als er vertragingen, calamiteiten of andere obstakels zijn. Iets meer dan een derde (36 procent) van de travelmanagers zegt volgens ACTE van plan te zijn om hun technologie te upgraden. Een voorzichtig cijfer, waar de TMC’s vast andere gedachten over hebben.

‘We leven in een gouden tijdperk van geavanceerde technologie en digitale transformatie’, zegt topman Koch van ACTE. ‘We zien hoe de Amazons van deze wereld vertrouwen op AI, big data, robotica en meer om hun bedrijven nog succesvoller te maken en hun stempel te drukken op de wereldeconomie.

Als belangrijk onderdeel van de internationale handel mag de zakenreissector hierop geen uitzondering zijn. Het meten van succes zorgt voor meer succes, en een reisprogramma van hoge kwaliteit kan een bedrijf vooruithelpen en de economische groei stimuleren.’

(BRONNEN: ACTE, GBTA, IATA, BCD, AMEX, CWT, VCK)

De specialist in reizen naar Krakau www.krakaureizen.nl

BEZOEK AUSCHWITZ

MET NEDERLANDSE GIDS

Hoofdstraat 45 (B104) 7213 CR Gorssel

0575-229255 info@krakaureizen.nl

111 Infotorial

Beleving staat voorop Untamed Travelling is maatwerkspecialist voor reizen naar Afrika, Noord-Amerika, Latijns-Amerika, Azië en Antarctica. Beleving behoort zonder meer bij de woorden die in gedachten komen bij de reisaanbieder. Maar ook: bijzondere bestemmingen, kleinschalige accommodaties en unieke excursies. Al meer dan zestien jaar en nog steeds groeiende. We vragen Jozef Verbruggen naar de laatste stand van zaken.

Hoe was het jaar van Untamed?

‘Voor zover heel goed. We liggen op koers om het jaar goed af te sluiten en met een groei van ongeveer tien procent.’

Wat maakt Untamed Untamed?

‘We willen onszelf blijven, dat als eerste. Met gedegen kennis van de bestemmingen en uitstekende service. Daarin onderscheiden we ons. En we staan altijd open voor nieuwigheden.’

Wat zijn jullie noviteiten dan geweest het afgelopen jaar?

‘Dit jaar was een investeringsjaar voor Untamed. We zijn met WETU gaan werken, een innovatief online programma. Daarnaast hebben we verschillende nieuwe werknemers mogen verwelkomen en uiteraard ook daarna ingewerkt. En we zijn WOLF-DMC

Trees Piersma.

opgestart, onze eigen Destination Management kantoren, bemand door Trees Piersma en Auke Ykema in Rwanda en Oeganda.

Dat alles onder een nieuw managementteam met Griet Daneels als Hoofd Verkoop en Joyce Janssen als Operationeel Manager.’

Wat zijn de plannen voor het volgende jaar?

‘Consolideren en de verschillende bestemmingen nog verder uitbouwen. We kijken ook naar nieuwe bestemmingen. Maar dat is pas voor 2020.’

Welke trends zien jullie, en welke bestemmingen zijn helemaal ‘in’ ‘De trends die wij tien jaar geleden zijn gestart, zijn nu hip. De mensen willen weg van de massa.

Canada, India, Japan zijn helemaal hot, maar ook Zuid-Afrika is weer helemaal terug.

Joyce Janssen.

Jozef Verbruggen.

Volgend jaar verwachten we veel van Oost-Afrika. Oeganda en Rwanda doen het goed. Wat je ook ziet opkomen, is Bolivia. Daar zijn ze goed bezig en nieuwe hotels aan het ontwikkelen. Het bijzondere is ook dat het een leuke culinaire bestemming is. En uiteraard de Galapagos, dat blijft een klassieker.’

Top

50

Griet Daneels.

Wat moet elke reisagent over Untamed weten?

‘Wij doen alles op maat. Geen bouwstenen, maar een unieke compleet ontzorgde vakantie. En beleving staat daarbij voorop.’

Top 50 reisondernemingen 2017

Top 50 Positie 2016

Omzet 2016 (€ mln)

Omzet 2017 (€ mln)

Plus/ minus %

Omzet prognose

2018 (€ mln)

Plus/ minus %

PAX 2016

PAX 2017

Plus/ minus

%

1

TUI Nederland

1

1.874

1.979

5,6

(-)

(-)

2

BCD NV

2

1.200

1.361

13,4

1.477

8,5

3

D-rt Groep

3

671

676

0,7

(-)

(-)

*

*

*

4

Corendon

4

411

499

21,4

584

17,0

583.000

643.000

10,3

5

Otravo

6

350

450

28,6

(-)

(-)

*

*

*

6

Sunweb Group

5

377

391

3,7

(-)

(-)

615.000

632.000

2,8

7

Thomas Cook Nederland

7

305

322

5,6

(-)

(-)

549.000

562.000

2,4

8

Carlson Wagonlit Travel

8

288

288

-

(-)

(-)

*

*

*

9

ATPi

9

225

225

-

(-)

(-)

*

*

*

10

Uniglobe

10

216

220

1,9

225

2,3

*

*

*

11

Expedia Travel

12

195

205

5,1

(-)

(-)

*

*

*

12

ANWB

11

207

200

-3,4

187

-6,5

205.442

205.435

-0,1

13

Airtrade Holland BV

-

(-)

194

(-)

200

3,1

*

*

*

14

American Express

13

180

180

-

(-)

(-)

*

*

*

15

Tix.nl

14

165

175

6,1

(-)

(-)

*

*

*

16

TravelBird

16

130

150

15,4

(-)

(-)

*

*

*

17

Schiphol Travel Group

15

135

137

1,5

140

2,2

*

*

*

18

Belvilla/@Leisure

17

110

120

9,1

(-)

(-)

19

TravelXL

18

108

112

3,7

107

-4,5

*

*

*

20

The Travel Club

22

86

110

27,9

(-)

(-)

*

*

*

21

Vakantieveilingen.nl/Emesa

20

102

109

6,9

(-)

(-)

*

*

*

22

Vacansoleil

19

104

106

1,9

106

-

495.000

522.000

5.5

23

Prijsvrij.nl

31

48

72

50

(-)

(-)

*

*

*

24

De Jong Intra Vakanties

23

70

71

1,3

71

-0,3

164.000

163.200

-0,5

25

Alltours

24

66

67

2,0

(-)

(-)

69.000

70.000

1,4

26

Bookit/Weekendjeweg.nl

25

65

66

1,5

(-)

(-)

950.000

960.000

1,1

27

Munckhof Business Travel

-

(-)

64

(-)

(-)

(-)

*

*

*

28

De Reisspecialisten Groep

27

57

60

5,3

(-)

(-)

42.000

44.500

6,0

29

VacanceSelect Europe

26

58

56

-4,1

(-)

(-)

263.000

260.000

-1,1

30

Pelikaan Reizen

30

49

55

10,9

65

18,6

80.300

82.200

2,4

31

Bookerzzz

28

50

54

8,0

(-)

(-)

*

*

*

32

Riksja Travel

32

46

51

11,8

57

11,8

22.287

24.571

10,2

33

Djoser

29

49,5

50

1,0

(-)

(-)

20.180

21.000

4,1

34

Travel Counsellors

33

40

45

12,5

49

8,9

*

*

*

35

Cruisewinkel/Zeetours

-

(-)

42

(-)

47

11,9

(-)

(-)

(-)

36

Sawadee

-

34

38

11,8

40

5,3

14.000

15.500

10,7

37

Tenzing Travel

34

35,2

36,1

2,6

36

-0,3

10.128

10.521

3,9

38

Bolderman

45

25

35

40,0

42

20,0

51.000

65.000

27,5

39

Buro Scanbrit

37

30,5

33

8,2

33

-

56.000

57.000

1,8

40

Solmar Tours

39

29,7

30,5

2,7

31

-

76.500

76.000

-0,7

41

Personal Touch Travel

38

28

30

7,1

35

16,7

*

*

*

42

Kupers Reisinfo

40

29

30

3,4

31

3,3

*

*

*

43

Jan Doets

41

28,5

29

1,8

30

3,4

17.826

18.125

1,7

44

European Camping Group

36

33

28

-15,2

(-)

(-)

130.000

115.000

-11,5

45

Sunair

46

24,8

27,5

10,9

(-)

(-)

57.000

65.000

14,0

46

333Travel

42

27

27

-

(-)

(-)

17.500

17.500

-

47

Nova Tours

47

23

26,8

16,5

31

15,7

*

*

*

48

ITG Companies

44

26

26,4

1,5

28

4,2

13.500

13.500

-

49

Zonvaart Reizen

43

27,5

25,0

-9,1

25

-

*

*

*

50

Treinreiswinkel

49

22,7

24,7

8,8

30

22,3

*

*

*

1.641.810 1.690.403 *

*

967.000 1.000.000

3,0 *

3,4

PAX prognose 2018

Plus/ minus

FTE’s 2017

Omzet per FTE

(-)

(-)

2.098

943.000

*

*

664

2.000.000

%

Top 50 reisondernemingen 2017 TUI Nederland

1

BCD NV

2

*

*

1.089

620.000

D-rt Groep

3

754.000

17,3

171

2.900.000

Corendon

4

*

*

(-)

(-)

Otravo

5

(-)

(-)

225

1.700.000

Sunweb Group

6

(-)

(-)

184

1.750.000

Thomas Cook Nederland

7

*

*

(-)

(-)

Carlson Wagonlit Travel

8

*

(-)

(-)

(-)

ATPi

9

*

*

153

1.400.000

Uniglobe

10

*

*

(-)

(-)

Expedia Travel

11

203.444

-1,0

300

666.666

ANWB

12

*

*

69

2.800.000

Airtrade Holland BV

13

*

*

(-)

(-)

American Express

14

*

*

(-)

(-)

Tix.nl

15

*

*

400

375.000

TravelBird

16

*

*

(-)

(-)

Schiphol Travel Group

17

(-)

*

225

533.000

Belvilla/@Leisure

18

*

*

39

(-)

TravelXL

19

*

*

287

383.000

The Travel Club

20

*

*

(-)

(-)

Vakantieveilingen.nl/Emesa

21

520.000

-0,4

142

106.000

Vacansoleil

22

Prijsvrij.nl

23

De Jong Intra Vakanties

24

*

*

(-)

(-)

161.500

-1,0

86

825.000

(-)

(-)

(-)

(-)

Alltours

25

(-)

(-)

60

(-)

Bookit/Weekendjeweg.nl

26

*

*

80

800.000

Munckhof Business Travel

27

(-)

(-)

62

967.000

De Reisspecialisten Groep

28

(-)

(-)

(-)

(-)

VacanceSelect Europe

29

98.500

19,8

69

797.000

Pelikaan Reizen

30

*

*

(-)

(-)

Bookerzzz

31

Riksja Travel

32

Djoser

33

27.000,0

9,9

110

463.000

(-)

(-)

29

1.700.000

*

*

175

260.000

Travel Counsellors

34

(-)

(-)

49

857.000

Cruisewinkel/Zeetours

35

16.500

6,5

(-)

(-)

Sawadee

36

10.600

0,8

73

500.000

Tenzing Travel

37

77.000

18,5

(-)

(-)

Bolderman

38

56.000

-1,8

62

532.000

Buro Scanbrit

39

74.000

-2,6

18

1.694.000

Solmar Tours

40 41

*

*

130

230.000

Personal Touch Travel

*

*

54

555.000

Kupers Reisinfo

42

(-)

(-)

41

707.000

Jan Doets

43

(-)

(-)

(-)

(-)

European Camping Group

44

(-)

(-)

21

1.300.000

Sunair

45

(-)

(-)

28

964.000

333Travel

46

*

*

11

(-)

Nova Tours

47

(-)

(-)

54

488.000

ITG Companies

48

*

*

42

595.000

Zonvaart Reizen

49

494.000

Treinreiswinkel

50

*

*

50

113

Toelichting De Top 50 van de Nederlandse reisbranche wordt met de grootste zorgvuldigheid samengesteld op basis van cijfers en gegevens die bedrijven zelf op verzoek van TravMagazine aanleveren. Wanneer bedrijven geen informatie kunnen aanleveren, dan wordt een inschatting gemaakt op basis van eigen onderzoek, onder andere bij de Kamer van Koophandel, via algemene branche-informatie en concurrentieanalyses en andere openbare bronnen en publicaties.

In de Top 40 reisretail (pagina 115) komen ook de samenwerkingsverbanden in beeld, waaronder Dutch Travel Alliance (DTA, voorheen Veluwegroep), Business Travel Partners, Itac, Toerkoop en de Zelfstandige Reisbureaus Nederland (ZRN).

Oad heeft zijn touringcar-activiteiten in april 2018 verkocht aan Havi en focust zich sindsdien op touroperating. Dat heeft gevolgen voor de omzet, die optisch lager is. Oad levert geen cijfers aan. Om een vergelijking mogelijk te maken, is de omzet voor boekjaar 2016 opnieuw berekend. Voor 2017 komt de omzet op 22 miljoen (Top 40 touroperators, pagina 115).

Jambo Safari Club/Bolsjoj Reizen komen met stip binnen in de Top 40 touroperators. De omzet over 2017 bedraagt 17,5 miljoen. Bolsjoj Reizen is specialist in reizen in Rusland en omringende landen.

Jambo Safari Club is Afrika-specialist en richt zich vooral op safari’s. ‘Door onze kennis en ervaring maken wij het verschil tussen een mooie en een onvergetelijke reis’, zegt oprichter Carlo de Wolf.

Top

50

Live Travel Space is the new present

We are evolving from a GDS to becoming a Live Travel Space.

This space is where all players can connect and collaborate to address the desires of travelers and deliver memorable journeys.

We personalize our offers for Retail, Online, Business travel agencies and Corporations.

With more than 30 years of expertise, vast investment, passionate people and the Amadeus Travel Platform, we are uniquely positioned to serve travelers around the world.

Join the Live Travel Space! #livetravelspace www.amadeus.com/livetravelspace

Top 40 reisretail 2017

Omzet 2016 (€ mln)

Omzet 2017 (€ mln)

Stijgers/ Dalers

Top 40 touroperators op basis van omzet 2017

Omzet 2016 (€ mln)

Omzet 2017 (€ mln)

Stijgers/ Dalers

1.189

1.263

6,2

1

BCD Group

1.189

1.351

13,6

1

TUI Nederland

2

D-rt Groep

671

676

0,7

2

Corendon

411

499

21,4

3

Otravo

350

450

28,6

3

Sundio Group

377

391

3,7

4

DTA (v.h. Veluwegroep)

284

291

2,5

4

Thomas Cook Nederland

305

322

5,6

5

Carlson Wagonlits Travel

288

288

-

5

ANWB Reizen groep

207

200

-3,4

6

TUI Nederland

266

281

5,6

6

TravelBird

130

150

15,4

7

ATPi

225

225

-

7

Belvilla/@Leisure

110

120

9,1

8

Uniglobe

216

220

1,9

8

Vacansoleil

104

106

1,9

9

Expedia Travel

195

205

5,1

9

De Jong Intra Vakanties

70,3

71

1,0

10

Airtrade Holland

(-)

194

(-)

10 Alltours

66

67

1,5

11

American Express

180

180

-

11 Bookit/Weekendjeweg.nl

65

66

1,5

12

Tix.nl

165

175

6,1

12 De Reisspecialisten Groep

57

60

5,3

13

Schiphol Travel Group

135

137

1,5

13 VacanceSelect Europe

58

56

-3,4

14

TravelXL

107,9

112,4

4,2

14 Riksja Travel

45,6

51

11,8

15

The Travel Club

86

110

27,9

15 Djoser

49,5

50

1,0

16

Vakantieveilingen.nl/Emesa

102

109

6,9

16 Cruisewinkel/Zeetours

(-)

42

(-)

17

Egencia

(-)

100

(-)

17 Sawadee

34

38

11,8

18

Prijsvrij

48

72

50,0

35,2

36,1

2,6

19

BTP

72

72

-

19 Bolderman

25

35

40,0

20

Munckhof Business Travel

(-)

64

(-)

20 Buro Scanbrit

30,5

33

8,2

21

Bookerzzz

50

54

8,0

21 Solmar Tours

29,7

30,5

2,7

22

Travel Counsellors

40

45

12,5

22 Jan Doets

28,5

29

1,8

23

ITAC

51,2

41,9

-18,2

23 European Camping Group

33

28

-15,2

24

Toerkoop Reisbureau Groep

52

40

-23,1

24 Sunair

24,8

27,5

10,9

25

Pelikaan Reizen

22,1

30,3

37,1

25 333Travel

27

27

-

26

Zelfst. Reisbureaus Ned.

28,9

30,1

4,2

26 ITG Companies

26

26,4

1,5

27

Personal Touch Travel

28

30

7,1

27 Treinreiswinkel

22,7

24,7

8,8

28

Kupers

29

29,9

3,1

28 Pelikaan Reizen

27,2

24,5

-9,9

29

Nova Tours

23

26,8

16,5

29 Travel Trend

20,8

23,5

13,0

30

Zonvaart Reizen

27,5

25

-9,1

30 Oad Touroperating

18

22

22,2

31

E-Business Travel

(-)

25

(-)

31 Effeweg

18

22

22,2

32

Reas Travel Group

16

24

50,0

32 Silverjet

21

21,7

3,3

33

Gorcums Reisburo Groep

23

23

-

20,5

21

2,4

34

Disma

20,6

21,3

3,4

34 Eurocamp

20

20

-

35

The Travel Company

18

21

16,7

35 Tioga Tours

15,6

19,4

24,4

36

Reisburo De Wit

17

20,9

22,9

36 Jambo Safari/Bolsjoj Reizen

(-)

17,5

(-)

37

Vuelandia

15

17

13,3

37 Askja

13,3

13,8

3,8

38

Marine Travel Service

(-)

14,6

(-)

38 Beter Uit Reizen

13,2

13,7

3,8

39

VX De Planeet

13,8

14,5

5,1

39 Untamed Travelling

7,6

12

57,9

40

Anthony Veder Travel

(-)

7,1

(-)

40 BCD Group

10,4

10

-3,8

18 Tenzing Travel

33 SRC

116

1TIS One travel industry solution

www.1tis.nl

(+31) 70 3076730

8

117 Infotorial

AirPlus ziet stijging

‘Verdere toename gebruik virtuele creditcard in 2019’ AirPlus verwacht in 2019 opnieuw een stijging van het gebruik van virtuele creditcards, vooral bij hotelreserveringen. ‘Veiligheid speelt hierbij een belangrijke rol en we spelen hierop in door een upgrade van onze virtuele cardtechnologie’, vertelt Sales Manager Meghan Smith.

Wie is jullie doelgroep?

‘AirPlus levert betaaloplossingen voor reis- en inkoopkosten. Van oudsher richt AirPlus zich op corporates waar medewerkers zakelijk reizen. Echter, vanuit de reisbranche was er ook behoefte aan een centrale inkoopoplossing. Met de Travel Agency Account, richten we ons op (zakelijke) reisagenten, leisure agenten, touroperators, ZRAorganisaties en online reisaanbieders.’

Hoe blijft AirPlus vernieuwen?

‘Door goed naar onze klanten te luisteren en de ontwikkelingen uit de markt te bijven volgen.

Daarnaast hebben we onze interne processen en systemen onder de loep genomen. Medio 2019, implementeren we een nieuw, state-of-the-art platform, zodat we onze klanten nog efficienter en effectiever van dienst kunnen zijn.’

Heeft jullie inverstering in IT al vruchten afgeworpen?

‘We hebben veel tijd gestoken in een samenwerking met Fadiro.

We willen het voor de gebruikers van BAS een stuk makkelijker maken om onze statements te verwerken. Jarenlang is het handmatig verwerken van

inkoopkosten gebruikelijk geweest, maar integraties en automatisering van betalingen wordt voor veel bedrijven steeds belangrijker. Deze samenwerking is hier een mooi voorbeeld van.’

Hoe kijken jullie terug op 2018?

‘We hebben hard gewerkt om ons nieuwe Travel Trade-team up to speed te brengen. Er zijn veel klanten en prospects bezocht om te luisteren naar de behoeften en problemen binnen de reisbranche. Ontwikkelingen zoals IATA reso 890/812, GDPR en de Richtlijn Pakketreizen hebben heel wat losgemaakt afgelopen jaar en vereisten aanpassingen in denkwijzen en processen. We hebben veel vragen van onze klanten gehad en hebben hierin een adviserende rol aangenomen.’

Meghan Smith.

door samen te werken met diverse hotelboekingplatforms.’

Wat verwachten jullie van 2019?

Welke trends en ontwikkelingen zijn er momenteel in jullie markt?

‘In 2018 heeft het gebruik van virtuele creditcards voor het afrekenen van met name hotelreserveringen een enorme toevlucht genomen (+25 procent). We verwachten dat deze lijn in 2019 doorgezet wordt. Veiligheid speelt hierbij een belangrijke rol en we spelen hierop in door een upgrade van onze virtuele cardtechnologie en

‘Langzaam verschuiven de kosten van creditcardgebruik van de kaartaccepterende partij naar de klant. De tijd van buitensporige betaalcondities en retourcommissies zullen in de nabije toekomst voorbij zijn. Aan ons de taak om onze klanten nog beter te bedienen en te helpen nog meer waarde uit hun betaaloplossingen te halen.’

Top

50

Hebben jullie inmiddels de positie gecreëerd om verdere ontwikkelingen te bundelen in een hogere positie?

‘Wereldwijd verwerkt AirPlus meer dan 16 miljard euro aan transacties. Op zowel nationaal als internationaal niveau zijn we met leveranciers en klanten in gesprek over de creditcardoplossing voor de toekomst. Win-win voor de hele keten is hierbij het uitgangspunt.’

118

Colofon Het vakblad TravMagazine is een uitgave van TRAVel Media.

Algemene vragen: info@travmedia.nl Tel. 035-6728830 Fax: 035-6728833 Redactie Mail persberichten naar: redactie@travmedia.nl Adres redactie: Arendstraat 19, 1223 RE Hilversum Informatie over aanleveren advertentie materiaal: traffic@travmedia.nl DTP: Iris Beenen & Seb van Apeldoorn Druk: Senefelder Misset. Oplage: 7.218

Abonnementen Opgave van abonnementen via www.travmagazine.nl of via info@travmedia.nl Telefoon: 035-6728830.

Verzendkosten buitenland luchtpost: € 112,25 Collectieve (school)abonnementen (laaggeprijsd) op aanvraag Prijzen exclusief 6% BTW.

Abonnementen lopen automatisch door, tenzij uiterlijk 30 dagen voor de vervaldatum bij ons wordt opgezegd. Dit kan uitsluitend per mail: info@travmedia.nl Abonnementsprijzen: Bedrijfsjaarabonnement (blad en nieuwssite): € 169,50 Webabonnement: € 129,50 Thuisabonnement (alleen in combinatie met een bedrijfsabonnement): € 77,70 Verzendkosten België: € 49,80.

© TravMagazine Niets uit deze opgave mag worden ­verveelvoudigd, op­geslagen in een ­geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt worden in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch in foto kopie of anderszins zonder voorafgaande schriftelijke ­toestemming van de uitgever.

37e jaargang, TravMagazine verschijnt tweewekelijks.

DEZE UITGAVE IS ‘POWERED BY’

Top

50

DIRECTIE Tom van Apeldoorn REDACTIE Theo de Reus - Hoofdredacteur Belinda Meijers - Hoofdredacteur (plv) Tijn Kramer - Redacteur Judith Wetselaar - (Web)redacteur Sofie Smets - Redacteur Alexandra Meijer - Redacteur VERKOOP Dennis Ebbers - Commercieel manager TJ van Apeldoorn - Sales Djordy Giesbers - Sales MARKETING Kim Kuijer - Marketing executive Mandy Baggelaar - Operationeel manager Ellen van ‘t Klooster - Marketing

119

Samen kom je verder

Wij bedanken onze toppers NS International bedankt alle toppers uit de branche. Vermeld in de top 50 of niet. Want waar zouden we zijn zonder reisagenten? Dankzij jullie inzet wordt er voor zakelijke- en vakantietrips steeds vaker voor de trein gekozen. Snel, comfortabel én groen.

De vijf belangrijkste redenen waarom wij jullie toppers vinden: 1 2 3 4 5

Jullie zijn toegewijd en professioneel Jullie verkochten dit jaar weer meer treintickets Samen verminderen we de druk op Schiphol Al meer dan 10 jaar werken we samen aan succes Samen werken we aan een groene toekomst

“Ik ben trots op onze resultaten, trots op onze samenwerking.

Dank voor jullie betrokkenheid en enthousiasme.”

- Annemarie Ariesen, Manager team BtoB

NSinternational.nl

120

NUMMER 1 ZIJN, HOUDT ONS SCHERP Het voelt goed om al jaren de nummer 1 in autohuur te zijn. Dat lukt ons door jouw en onze klanten steeds op de eerste plaats te zetten. Je kunt Sunny Cars met een gerust hart aanbevelen. Want met onze unieke all-inclusive formule krijgen klanten de beste huurautodeal. Alle benodigde verzekeringen plus een extra WA-dekking van € 7,5 miljoen, PAI-verzekering, dekking van glas-banden-bodem-en dakschade, en terugbetaling eigen risico zijn standaard inbegrepen. En om de reis nóg zorgelozer te maken, hebben we - als enige autohuurspecialist - zowel volwaardig ANVR-lidmaatschap als SGRZ Retaildekking. Belangrijke keurmerken, die bevestigen dat alles rond aansprakelijkheid uitstekend is geregeld. Klanten kunnen met onze huurauto’s dus écht onbezorgd op weg. Rent a Smile!