SAMANTHA STEENWIJK

IS HET VERDIENMODEL EINDIG?

Frank Visch (directeur/eigenaar Travel Store) filosofeert de laatste tijd volop over het ondernemerschap in de reiswereld en de verdiensten die daarbij komen kijken. Is het verdienmodel eindig? Travelpro sprak erover met verschillende reisprofessionals.

DOOR: ARJEN LUTGENDORFF

De huidige gemiddelde commissie die we van leveranciers ontvangen zijn, voor het werk dat we doen, niet voldoende. Uiteindelijk gaat het mij erom dat we in de sector allemaal een boterham willen verdienen en reizigers een mooie reis willen aanbieden. Daarbij hoort een gezond verdienmodel”, zegt Visch.

Uurtarief

Volgens Visch doen retailers en ZRA’s veel meer werk dan voor corona. “We kunnen niet meer afhankelijk zijn van de commissie en aan de andere kant de beperkte bemiddelingskosten/fee die we een klant doorberekenen. Ik ben dan ook aan het onderzoeken of we bijvoorbeeld een uurtarief kunnen invoeren en 2/3 van de 100 reacties op mijn LinkedIn-poll laat weten open te staan voor een uurtarief. Ik vind de hoogte van het bedrag nog niet heel spannend. We hebben 1 november het jaar afgesloten en op basis van een boekjaar zou ik aardig kunnen inschatten aan welk bedrag ik moet gaan denken. Ik heb besloten dat we het de komende weken/maanden zelf gaan testen zonder het door te berekenen aan de consument en dan volgend jaar echt gaan testen met geselecteerde klantgroepen.”

Ratjetoe

Visch is ervan overtuigd dat het invoeren van een uurtarief kan, maar niet voor alle reizen. “Voor makkelijke pakketten is het achteraf doorbereken lastig. Ik neig ernaar om hiervoor een starttarief te hanteren. Bij een uitgebreider reisvoorstel kan je beter inschatten hoe lang je er mee bezig bent en dat calculeer je door in de offerte. Het kan ook zijn dat we het bij groepsreizen al voor aanvang van een offerte doorvoeren. Ik ben op zoek naar een makkelijk model en wil het ook overzichtelijk houden voor mijn klanten, zodat het geen ratjetoe wordt van allemaal bijkomende kosten. Mensen zijn wel bereid te betalen.”

Bewust

Met touroperators/leveranciers heeft Visch nog niet gesproken over zijn hersenspinsels over het verdienmodel van de reisagent. “Ik focus mij nu eerst op mijn klanten. Dat doe ik, omdat de klant door de coronacrisis heel goed weet dat wij als reisagenten waardevol werk verrichten en dat daar ook voor betaald dient te worden. Dit is het moment dat de klant onze toegevoegde waarde ziet. Wat betreft mijn ideeën over de verdiensten bij leveranciers is het een kwestie van onderhandelen en overleggen en dat doen DTA en Business Travel Partners met de partijen waar we gezamenlijke contracten mee hebben en doen wij zelf met partijen waar wij rechtstreeks contracten mee hebben. Ik zie mijn ideeën als een verschuiving van provisie op product naar tevens een fee voor dienstverlening, een combinatie van vooral eerlijke beloning naar werk dus.”

Ik heb het idee dat de leveranciers een beetje huiverig zijn ‘‘

Huiverig

Op de vraag of leveranciers ook reageren op zijn onderzoek en ideeën over het verdienmodel van de reisagent laat Visch weten: “Nee, die hebben niet gereageerd. Ik heb het idee dat de leveranciers een beetje huiverig zijn. De afgelopen twee jaar hebben wij als reisagenten heel veel werk voor hen gedaan. Wij hebben de boeking tot stand laten komen en toen corona kwam, al het annulerings-, voucher- en omboekingswerk voor niks gedaan. Ik denk dat ze wel doorhebben dat reisagenten dat niet voor niets willen blijven doen. Of er al leveranciers zijn die zelf met een idee komen om extra werk te belonen? Dat zou mooi zijn, maar dat is

momenteel nog niet gaande. Ik hoop dat ze zich bewust zijn van het extra werk dat reisagenten doen. Ik begrijp ook dat leveranciers onder druk staan en hoop dat we gezamenlijk tot een beter verdienmodel komen. Ik ga er echter niet op wachten en neem zelf initiatief.”

Duidelijkheid

Staat het duidelijk vermeld in de commissieafspraken welke taken daarvoor wel en niet gedaan moeten worden? Visch: “Dat verschilt per leverancier. Bij een aantal staat dat er heel duidelijk in, maar bij andere weer niet. Als je als reisbureau (namens de klant) een wijziging doorgeeft aan de leverancier, worden daar veelal (administratie)kosten voor berekend. Het zou niet meer dan logisch zijn dat andersom ook te doen. Dus dat wij een factuur sturen voor een wijziging of annulering vanuit de leverancier. De huidige commissie is simpelweg niet voldoende voor al het werk dat wij doen.”

Hoop gezeur

“Probleem is dat we niet kunnen concurreren met internet en booking.com, wat ik zelf niet kan boeken om verzekeringstechnische redenen”, aldus Sonja Schillings (Travel Counsellors). “Veel reizen zijn ook nu nog (met name groepsreizen) door de leverancier geannuleerd, een hoop gezeur met klanten en dan moet je ook nog eens je commissie terugbetalen. Ook dat moet gewoonweg niet kunnen.” Ron Geesink (TUI at Home): “Ik boek ongeveer 400 reizen per jaar met een omzet € 1,3 miljoen. De provisie is ongeveer 10%. Als ik voor 400 reizen € 50 tot € 100 administratiekosten vraag, is mijn provisie € 100.000 lager dan nu.”

Niet missen

“Het verdienmodel is voor mij zeer afhankelijk van wat mijn mensen willen doen. We hebben het nog niet helemaal uitgekristalliseerd. We gaan het de komende maanden wel bespreken”, aldus Takis Panagopoulos (oprichter en medeaandeelhouder Face2Face Travel Alliance B.V.). “Er zijn collega’s die een uurtarief hebben, maar we kunnen op dit moment de commissie niet missen. Op een verre reis is de huidige commissie van 7% à 8% gemiddeld welkom op de handling fee van € 75 per uur. Als je bij wijze van spreken de huidige commissie die je ontvangt op een reis van € 15.000 tot € 20.000 moet vertalen in uurloon, dan komt het nooit uit. Aan de andere kant, bij een reisje naar Zuid-Europa dat je snel boekt, kan je er ook geen uurloontarief uithalen. Dat moet additioneel zijn als je het toegevoegde waarde wil geven. Daarom zijn we er nog niet helemaal uit. De commissies gaan al jaren naar beneden. Begin van de eeuw begonnen we met 16% en nu staan we op 7%. Als het gefaseerd gaat, dan zal er de mogelijkheid zijn. Maar wij moeten de mogelijkheid hebben om het zelf in te packagen, dus niet alleen uurtarief, maar in het pakket dat we onze eigen toegevoegde waarde geven. We moeten voldoen aan heel veel randvoorwaarden, er komt heel veel regelgeving op ons af. We moeten het product verzekeren, heel veel additionele kosten, dus de marge op het product moet gezond blijven wil je de klant ook de zekerheden die hij wil kunnen teruggeven op het moment dat het nodig is.”

Focus

“Mijn verdienmodel is om te streven naar een gemiddelde marge van 20% op iedere boeking. Dan ben ik uit de kosten en ik houd een goed salaris eraan over. Dat bereik ik door een mix: ik neem de commissie van de touroperator en verhoog die voor mezelf tot het gewenste niveau. De reis verkoop ik onder mijn eigen naam”, aldus Kees Bikker (Travel Counsellors). “Ik noem zo min mogelijk - en zo laat mogelijk in het boekingsproces - de naam van de leverancier weten. Naar de klant toe concentreer ik me op het product, zoals rondreis of naam van de accommodatie. Daardoor zullen ze niet zo snel geneigd zijn om naar de website

van de touroperator te gaan. Sowieso focus ik mij gedurende het hele traject zo veel mogelijk op het product en zo min mogelijk op de prijs. Als je die minder belangrijk maakt, gaat de klant de prijs ook wat minder belangrijk vinden.”

Creatiever worden

“Ik zie het verdienmodel op korte termijn niet veranderen, maar het is goed dat er mensen zijn die erover nadenken”, aldus Leo van der Hoeven (directeur/eigenaar Reisburo Apollo/voorzitter ITAC). “Ik zit al 23 jaar in de reisbranche en er wordt al 23 jaar over het verdienmodel gesproken en nagedacht. Ik heb het initiatief van Frank Visch gezien en voor € 75 per uur wil ik wel offertes uitbrengen, maar het is te hoog gegrepen denk ik. Commissie inleveren en uurtarief berekenen? Dat gaat ‘m ook niet worden. Bij ons komt het gros van de mensen voor een pakketreis. Als ik dan binnen een kwartier klaar ben, gaat het voor mij niet werken”, aldus Van der Hoeven. Op de vraag of hij ook veel werk voor niks doet, antwoordt Van der Hoeven: “Ja, maar je weet niet beter. Dat is wel waar. Of we als retailers niet meer moeten verdienen? Ik denk dat je creatiever moet gaan worden. Ik ga met mijn eigen familie, 23 mensen, volgend jaar op vakantie. Uiteindelijk, ondanks dat ik er 2,5 uur vandaan woon, heb ik het geboekt bij TUI Duitsland. Daar krijg ik een hele goede commissie over alles. In Nederland, en daar gaat de discussie ook over, gaat bijna alles eraf. Ik begrijp wel dat de vliegbelasting er af gaat, maar vroeger werd dat geld geïncasseerd bij de kant en nu moeten wij het blijkbaar ophoesten. Het is niet duidelijk waarom en hoe hoog die bedragen zijn. Wij merken verschillen bij bijvoorbeeld brandstoftoeslag; bij de een is het honderden euro’s waardoor je 1,5% commissie overhoudt en bij de ander is het € 50. Dat moet inzichtelijk worden, wat is werkelijk wel en niet commissionabele. In Duitsland krijg je over alles wat je boekt commissie en dat is heel duidelijk. Het commissionabele gedeelte is nog lager dan het contract dat je hebt. Daar kan je niet meer voor werken.” Op de vraag of hij dan niet meer zelf gaat pakketteren, laat Van der Hoeven weten: “Nee, wij blijven het

zoeken in de pakketreizen. Daar liggen ook kansen en mogelijkheden. Op mijn reisbureaus is 80% van de omzet nog pakketreizenomzet.”

Kostprijs plus handling fee

“Ik heb bij een grote business travel-organisatie de transitie meegemaakt van commission based naar transaction based. De discussie gaat mij aan het hart, want ik zie dat de retail met dezelfde problemen worstelt als business travel in die tijd met het grote verschil dat business travel erg gecentraliseerd is met zo’n drie grote spelers”, aldus Vincent Hekkert (EURAM). Over de reden dat de zakenreisorganisaties er twaalf jaar geleden voor kozen om van commission based naar transaction based te gaan, zegt Hekkert: “Airlines gaven steeds minder commissies en dat is precies wat je nu in de vakantiereiswereld ziet gebeuren. Wij konden toen niet overleven van zo’n lage commissie. Als touroperators hun commissies verlagen lijkt me dat er gesprekken met de retail moeten zijn over andere verdienmodellen. Eigenlijk kan je het transaction based toepassen op iedereen die een vakantiereis verkoopt. Of je nu een grote touroperator bent of retailer die pakketten verkoopt. Iedereen zou zo kunnen werken dat je de kostprijs van een product doorberekent, of het nu zon, zee, strand is of op maat naar bijvoorbeeld Amerika. En daarbovenop de prijs van de handeling(en) die worden verricht. Ik verwacht niet dat iedereen dat zal doen of toelaten. Het is ook niet gemakkelijk, want de touroperator werkt naar de consument met een gepubliceerde prijs. De vakantiereiswereld is echter zo ontzettend versplinterd. Om de hele branche, net als

toen in de zakenreiswereld, naar een ander model te brengen lijkt me erg uitdagend. De enige korte-termijnoplossing is dat de retail-producent wordt en zelf kan beslissen over de eindprijs en de relatie met ‘zijn’ klant. Maar dat betekent dat men zelf organisator wordt.

Hoe dan?

Op de vraag hoe we het voor ons moeten zien, antwoordt Hekkert: “Stel je hebt een reisbureau en je verkoopt een pakket van een touroperator. Aan je klant laat je zien dat je 9% commissie krijgt én dat je die 9% terugbetaalt aan de klant, maar dat je wel de 2,5 uur werk à € 75 per uur doorberekent. Dat zou fantastisch zijn, maar welke touroperator zou dat toestaan? Bij die zakenreisorganisatie gaven wij de KLM-commissie gewoon weg en dat vond KLM destijds niet leuk. Als een touroperator dat ziet gebeuren, wat gaan ze dan doen met de pakketprijzen en welke kostprijs geven ze door aan de retailer? En wat gebeurt er met de override over de totale omzet die retailers ontvangen? Maar als je je commissies teruggeeft aan je klanten als retail, maakt je dat wel totaal onafhankelijk van je leveranciers. Of je nu 7% of 14% krijgt, je betaalt alles terug. Je gaat puur tegen kostprijs plus transactie verkopen. Dat maakt je als reisagent ongelooflijk sterk lijkt me. EURAM levert netto aan bij partners, altijd al gedaan overigens. Of ze er marge of een fee opzetten, dat maakt ons niet uit. Ons systeem is zo gebouwd dat je zelf je marge kan bepalen over de nettoprijzen van EURAM. Maar misschien moeten wij wel snel een feature inbouwen dat je ook je transaction fee kan laten zien. Wellicht is dé oplossing dat de financiële transacties verlopen via block chain. Iedereen verdient als het product effectief wordt geleverd. Dat verandert ook de positie van garantiefondsen. Maar goed, ik denk dat de vakantiereiswereld daar nog niet klaar voor is!”

Geke Travel Store

“Al jaren vind ik de commissies die wij ontvangen veel te laag. Zeker gezien in de tijd van ‘nu’ waarbij veel wordt gevraagd van de klant en veel wordt verwacht van de leveranciers. ‘De reisagent lost de problemen (gratis) wel op’. Tijdwijzigingen, vluchten die geschrapt worden, overboekingen. Ik denk dat de reisagent hier wel klaar mee is om de werkzaamheden die hier aan vast zitten gratis en voor niets uit te voeren”, aldus Geke Hekman (Personal Travel Agent Travel Store). “Al jaren roep ik dat luchtvaartmaatschappijen maar iets doen en wij hun sores mogen opruimen. In een recalcitrante bui heb ik wel eens een factuur naar een luchtvaartmaatschappij gestuurd met een x-bedrag voor mijn gemaakte uren. Natuurlijk geen respons op gehad. Ik had verder geen zin om alleen tegen een grote vogel op te boksen en heb het naast mij neergelegd. Boos word ik wanneer een klant wordt gecompenseerd bij vertraging van een aantal uren en een reisagent bij een wijziging € 0,00 krijgt. Geen commissie bij de airlines, wel de ellende en vervolg-ellende. Want bij alleen een vlucht boeken blijft het niet. Hopelijk gaat de discussie die nu langzaamaan opbloeit voor de werkenden in reiswereld iets opleveren en kunnen wij straks ook een fatsoenlijke boterham verdienen. Want velen onder ons liggen aan de leeuwen honger.”

Reisburo Astra

“Met de vraagstellingen ja en nee krijg je een richting van denken. Er zal altijd per reis een aanpassing mogelijk zijn. De ene keer beter dan de andere, maar gemiddeld is dit verdienmodel voor iedereen en ook de klant een acceptabel model”, aldus een van de medewerkers van Reisbureau Astra. Fred van Australia Africa Travel Advice: “De reisagent van nu is meer een adviseur, want de klant weet best wel wat er te koop is online. Mijn gedachte is; adviseer de klant voor een vast tarief voor een pakketreis en hanteer een uurtarief voor individuele reizen naar andere bestemmingen buiten bijvoorbeeld Europa voor het advies, boeken en creditcard-kosten.”

Praat de klant naar de goed betalende leveranciers ‘‘

Nieuwe discussie

“Alle vragen zijn te zwart/wit en kunnen door ons niet zonder een extra opmerkingen worden ingevuld, antwoordden zijn dan ook niet correct. Bij alle vragen dient er gedacht te worden aan een combinatie van verdienmodellen in samenwerking tussen reisagenten en leveranciers”, aldus Terry van den Berg (The Travel Club). “Een nieuwe discussie moet er ontstaan over het inhoudelijke en praktische werk er door wie, wat en wanneer wordt verricht. Meer werk door touroperator verlaagd de inkomsten van de reisagent en vice versa. Zeker met het oog op een structureel tekort aan personeel in de branche. Dit is vaak sterk afhankelijk van het type en complexiteit van het product en de organisatie van de leverancier.” Dinda Fernhout (TUI at Home): “Juist de extra service die je biedt aan de klant maakt het onderscheid tussen online boeken en bij een reisagent. Ik doen dat met plezier voor mijn klant en denk niet alleen in euro's.” Chris Weijers (Face2Face Travel: “Ik zou graag netto prijzen icm een uur prijs hanteren. Nu betalen sommige klanten relatief weinig en andere juist veel voor mijn werk.”

Gedifferentieerde en betere marges

“Er zouden betere commissiebeloningen op pakketreizen moeten komen waarbij de reisagent toegevoegde waarde kan leveren”, aldus Egbert Jonker (Travelbert). “Marges bijvoorbeeld tussen de 12-15%. De touroperators zijn prima op de hoogte welke reizen dat zijn. Er zijn echter touroperators die verwachten dat de

ENQUÊTE

In een tijdsbestek van twee weken gaf Travelpro reisprofessionals de mogelijkheid om te stemmen op de volgende enquêtevragen.

Het klassieke verdienmodel van de reisagent is eindig

Ja 48,8%

Nee 51,3%

Ik overweeg voor reizen die ik zelf samenstel een uurtarief in rekening te brengen

Ik vind dat leveranciers commissie moeten betalen o.b.v. de hoeveelheid werk i.p.v. omzet

Ja 52,6%

Nee 47,4%

Is kostprijs + uurtarief/transactiekosten een oplossing?

Ja 39,5,8%

Nee 60,5%

Ik doe veel te veel werk voor te weinig verdiensten, reisagenten krijgen geen reële beloning

Ja 64,1%

Nee 35,9%

Overal stijgen de prijzen, leveranciers moeten reisagenten beter belonen

Ja 89,7%

Nee 10,3%

Ik overweeg voor het verkopen van een pakketreis een uurtarief in rekening te brengen

Ja: 21,1%

Nee: 78,9% Ja 38,5%

Nee 61,5%

Ik erger mij aan leveranciers die extra werk over de schutting gooien en er niet voor betalen

Ja 74,4%

Nee 25,6%

Ik wil voor wijzigingen die achteraf op een pakketreis komen kosten in rekening brengen bij de leverancier

Ja 87,2%

Nee 12,8%

Als we het klassieke verdienmodel willen veranderen, dan is dit hét moment

Ja: 59%

Nee: 41%

reisagent die producten wel tegen 5 of 8% kunnen verkopen en daarbij de wijzigingen en problemen voor hun rekening nemen. Met gedifferentieerde en betere marges op typische reisagent producten is er ook meer ruimte om die nazorguren op te vangen en voorkom je een (te groot) prijsverschil tussen directe verkoop van de touroperator en de reisagent.”

Alternatieven

“Ik doe veel maatwerk en zorg zelf voor fatsoenlijke marge. Met uurtje factuurtje ga ik nooit aan dat soort bedragen komen. Dan moet je veel uren schrijven bij hoge reissommen”, aldus Teun van Wel (The Travel Club). Erica (Reisbureau Acire): “Ik calculeer mijn werkzaamheden in bij een offerte. Als ze de offerte accepteren is dat mooi en anders niet. Krijg dan spontaan extra fooien omdat ze blij zijn met mijn werk.” Iemand van TSB laat weten: “Ik hoop van harte dat het gaat veranderen. Maar die veranderingen gaan vanuit de retailer komen en niet vanuit de leverancier. Het gezeik en gedoe dat we moeten fixen ondanks we een pakketreis van de leverancier hebben afgenomen is ongekend. Geen hulp en assistentie ondanks dat dat wel verplicht is. Zelf samen stellen is de oplossing, dan wordt alles risicodragende omzet en gaat de bankgarantie bij SGR omhoog. Maar door eigen contracten en voordelige annuleringsvoorwaarden is de vraag of we nog wel bij SGR moeten blijven er zijn inmiddels ook alternatieven om je aan de Europese wetgeving te voldoen en de klant te verzekeren van gelden retour in geval van insolventie.” geboekt is, is de commissie meestal goed”, aldus Carla Meeuwisse (MeeuwisseTravel). “Voor een eigen samengestelde reis zou ik wel een uurtarief willen rekenen. Ook voor extra wijzigingen of annuleringen.” Sanne van den Berg (VakantieXperts Diana van den Berg): “Marges voor reisbureaus worden steeds kleiner, omdat er minder reisbureaus zijn en er steeds meer sprake is van direct selling. Dus ik vermoed dat deze opvattingen weinig draagvlak zullen hebben bij touroperators.”

Goed ondernemen

“Ik vind dat het een kwestie van goed ondernemen is. Je heb slecht betalende leveranciers en goed betalende, dus gebruik je verkoop skills en praat de klant naar de goed betalende”, aldus Randy Kuik (Randy’s ReisCreaties). “Verder kun je natuurlijk altijd proberen marge te rekenen. En zelf samenstellen is zelf je marge bepalen toch? Conclusie: goed en slim ondernemen in het voordeel van de klant en de bemiddelaar. Win - win.” Femke de Groot-van Dijk (JBC-Agencies): “Ik ben geen reisagent, maar een DMC. Wij geven alleen nettoprijzen af. Zo kan ieder naar gelang de reissom en hoeveelheid (te verwachte) werk de verdiensten zelf bepalen.”

De gemiddelde commissie is te weinig ‘‘

Redelijk verdienen

Er komen al wat meer Europese reisorganisaties op de Nederlandse markt, omdat er te weinig aanbod (reisorganisaties met redelijke gedrag/ commissies) voor de retail is. De TUI’s en Corendon’s van deze wereld zullen zeker toekomstig nog minder afhankelijk van de niet eigen retail worden (of verdwijnen). Andersom moeten de retailers zeker ook beslissingen nemen en voor partners met redelijk verdienmodel kiezen. En het lijkt mij, dat de retail al lang bezig is om nieuwe partners te zoeken. Er zijn andere bedrijven waarmee reisagenten toekomstig redelijk kunnen verdienen. Het klassieke verdienmodel komt weer terug!”, zo laat Björn Merlet (Commercial Manager DACH & NL) weten aan Travelpro.

Marges steeds kleiner

“Er zijn leveranciers die veel te weinig commissie betalen, dus die wil ik mijden, maar voor een pakketreis die zo

“IK KIJK LIEVER NAAR WALVISSEN IN MIJN BIKINI DAN MET MIJN MUTS OP”

Vakantie was voordat zij doorbrak als zangeres geen vanzelfsprekendheid, want alles wat Samantha Steenwijk verdiende stopte ze in haar zangcarrière. En met succes. Na haar doorbraak in The Voice kan Nederland niet meer om deze goedlachse nachtegaal heen.

DOOR: SHARON EVERS

Ben je in die tijd helemaal niet op vakantie

geweest?

Samantha: “Heel af en toe, zoals een weekje naar Spanje of Turkije. Na The Voice heb ik twee jaar lang keihard doorgewerkt, omdat ik vond dat ik nu de vruchten ervan moest plukken. Maar daarna gingen we wel op vakantie, naar Mexico. Toen ik veertien jaar oud was, ben ik ook al in Playa del Carmen geweest. Dat vond ik fantastisch. We zijn teruggegaan naar diezelfde plek. In de tussentijd – precies twintig jaar - is het enorm veranderd, maar nog steeds erg mooi. Ik vind Mexico geweldig.”

Wat heb je er allemaal gedaan?

“Ik heb er gesnorkeld, zo leuk om te doen. Maar ik schrok ervan dat de natuur er zoveel op achteruit is gegaan. Tussen mijn eerste bezoek en nu zat twintig jaar, in die tijd is er zoveel kapotgegaan. Op mijn veertiende was ik dagenlang aan het snorkelen en kwam de mooiste en grootste vissen tegen, dat heb ik de laatste keer ook gedaan en ik kwam slechts één vis tegen. Dat was ook nog een kleintje. Zonde toch?”

Staat er sinds Mexico elk jaar een andere mooie bestemming op het programma?

“Dat was wel de bedoeling. We zouden naar Aruba gaan, maar dat ging vanwege corona niet door. Na twee jaar niet te kunnen reizen en te zingen, ben ik nu gelukkig wel weer lekker aan het werk en wilde ik eigenlijk niet op vakantie, omdat ik geen zin had in geannuleerde reizen en maatregelen op bestemmingen. Maar nu alles weer normaal is, hebben we toch een vakantie geboekt en gaan we binnenkort naar Dubai. Maar we gaan niet altijd buiten Europa op vakantie, vorig jaar zijn we naar Spanje geweest. Veilig dichtbij, voor het geval de grenzen weer dicht zouden gaan. Maar het liefste gaan we ver weg op vakantie, naar landen die heel anders zijn dan Nederland. Ik vind het geweldig om andere culturen te leren kennen.”

Je vindt mij niet de hele dag liggend op een strandbedje ‘‘

Heerlijk, volgens mij houd je van Dubai of je haat het. Ben je er weleens eerder geweest?

“Mensen om mij heen zeggen dat ik het er erg leuk ga vinden. Ik houd namelijk wel show en poespas en dat moet daar genoeg te zien zijn. Ik heb er heel veel zin in.”

Ga je er ook snorkelen? Of denk je: ik heb nu zo hard gewerkt, laat mij maar liggen op een strandbedje, drankje in mijn hand en simpelweg genieten?

“Misschien is het een combinatie van iets doen en

relaxen. Zo’n een of twee dagen op het strand, maar daarna wil ik wel op avontuur en dingen zien en doen. Lekker een stukje wandelen en in een lokaal restaurantje wat eten, maar ik ben ook gek op excursies. Lekker varen en kijken naar dolfijnen of op een quad door de woestijn, dat vind ik allemaal geweldig om te doen. En als het even kan, huren we ook een auto om zelf op pad te gaan. Je vindt mij niet de hele dag liggend op een strandbedje, ik zou me kapot vervelen.”

Je bent dus als kind in Mexico geweest, gingen jullie als vaak op vakantie?

“Van de videobanden weet ik dat ik als klein kind in Joegoslavië ben geweest. Dat was een van onze eerste gezinsvakanties. Daar zijn we een paar jaar geweest, maar ook in het zuiden van Spanje. Tot mijn ouders besloten om een vaste campingplaats in Nederland te nemen, waardoor we vaak in het weekend en in de vakanties daar waren. Dat waren trouwens ook geweldige tijden, ik heb het er echt naar mijn zin gehad. Vanaf mijn veertiende gingen we weer naar het buitenland, naar Mexico dus, maar ook naar Gran Canaria en Mallorca. Mijn ouders zochten altijd naar bestemmingen en accommodaties die mijn zus en ik leuk vonden. Als wij het maar naar ons zin hadden, dan hadden zij dat ook.”

Wat weet je nog van je eerste vakantie zonder ouders?

“Oei, dat is een lastige vraag, dat weet ik niet meer. Ik ben nooit met vrienden naar bijvoorbeeld Lloret of Kreta geweest. Op mijn zestiende begon ik met zingen, waardoor ik op jonge leeftijd al vrij volwassen in het leven stond.”

Dus geen zon, zuipen, ziekenhuis voor jou?

“Haha, nee dat heb ik nooit gedaan.”

Heb je nog bestemmingen op je bucketlist staan?

“Ik wil heel graag carnaval meemaken in Brazilië, dat wil ik al zolang ik me kan heugen. Dat lijkt me fantastisch. Al die praalwagen, muziek en veren. En ik wil heel graag een keer met zo’n expeditie-schip meegaan om van die enorme walvissen in het wild te spotten. Ik volg ook allerlei accounts op Instagram waar dit soort reizen voorbijkomen en geniet daar elke dag van. Dit wil ik heel graag eens meemaken. Ik weet dat het kan in het noorden van Noorwegen, maar van Rolf Sanchez (zanger, red.) heb ik gehoord dat het ook op de Dominicaanse Republiek kan, bij het eiland Samaná. Hij vertelde dat er tussen januari en maart heel veel walvissen worden gespot. We hebben afgesproken om dit een keer samen te gaan doen. En heel eerlijk, ik ga liever naar de Dominicaanse Republiek dan naar Noorwegen. Ik kijk liever naar walvissen in mijn bikini dan met mijn muts op…”

En hoe gaan jullie die reis boeken? Zelf of via een reisprofessional?

“De ene keer boeken we onze vakanties zelf, zoals die naar Dubai. We hebben daar een vriend wonen en daardoor ging het heel makkelijk. Maar onze reizen naar Aruba en Mexico hebben we wel via een reisagent geboekt.”

Rolf Sanchez met Samantha

REISGALA

Wil je Samantha live horen zingen? Dat kan onder meer tijdens het Reisgala, dat op zaterdag 28 januari 2023 plaatsvindt in Hart van Holland in Nijkerk. Meer info: reisgala.nl

CADEAUS, GLÜHWEIN EN GEZELLIGHEID

Duitsland is dé populairste bestemming voor Nederlanders en omgekeerd is Nederland de favoriete bestemming voor Duitsers. En waarom ook niet?

DOOR: THEO DE REUS

Dat Nederlanders massaal de weg naar Duitsland weten te vinden, is niet onlogisch, want het land heeft veel te bieden op toeristisch gebied. De komende maand staat in het teken van de talloze kerstmarkten. Een positief imago, een concurrerend aanbod en grote klanttevredenheid. Dat zijn de kernwaarden waarmee Duitsland als bestemming een stevige positie heeft veroverd. Duitsland heeft een uitstekend imago als vakantieland.

Dat blijkt ook uit de Anholt Ipsos Nation Brands Index, kortweg aangeduid als NBI. In dit onderzoek worden 60 landen met elkaar vergeleken, waarbij de marktwaarde van landen wordt bepaald aan de hand van de zes categorieën export, bestuur, cultuur, mensen, toerisme en immigratie/ investeringen.

Duitsland staat dit jaar voor de zesde keer op rij en voor de achtste keer sinds 2008, op nummer één in deze ranglijst. Daarmee heeft Duitsland een nieuw record in handen: geen ander land slaagde erin om zes keer op rij de toppositie te bemachtigen. Op plaats twee en drie volgen dit jaar Japan en Canada.

Petra Hedorfer, de bestuursvoorzitter van de Deutsche Zentrale für Tourismus (DZT), het nationale verkeersbureau van Duitsland, is dik tevreden met de notering. “De actuele uitdagingen zetten de concurrentie tussen bestemmingen op scherp. Een sterk, betrouwbaar imago is nu des te belangrijker.” In plaats van op haar lauweren te rusten, gaat Hedorfer aan de slag met een marketingstrategie om Vakantieland Duitsland steviger op de kaart te zetten. Hierbij is er extra aandacht voor Duitsland als duurzame bestemming.

KERSTMARKTEN

Er is geen internationaal onderzoek nodig om vast te stellen dat kerstmarkten in Duitsland nog steeds immens populair zijn. Het nationale verkeersbureau van Duitsland, de DZT, is zelfs een online campagne begonnen waarbij de focus op kerstmarkten ligt.

Hier speelt het verkeersbureau in op de grote populariteit van deze markten, die vooral bij buitenlandse bezoekers erg in trek zijn.

VAN A TOT W

In de campagne, met de titel Seasons Greetings from Germany, staan kerstmarkten in grote en kleinere steden centraal. Compleet met de tradities die bij de kerstmaand horen. Op de speciale website (germany.travel/de/christmas) wordt een overzicht gegeven van A (Aken) tot W (Wismar).

AKEN

Geurige glühwein hoort net zo bij kerstmis als peperkoek of dennenbomen. Dit jaar presenteert de kerstmarkt in Aken de eerste klimaat neutrale glühweinkraam; hier wordt hoogwaardige glühwein van de wijnboer geserveerd. De kerstmarkt is te vinden in de oude stad, tussen het stadhuis en de kathedraal die op de werelderfgoedlijst van Unesco staat. BERLIJN

Keuzestress in Berlijn. Wie besluit in de aanloop naar kerst Berlijn te bezoeken, heeft keuze te over. De hoofdstad biedt meer dan 50 kerstmarkten, soms historisch, maar altijd gezellig en vaak multicultureel. Er is de traditionele kerstmarkt in Spandau, de koninklijke in Charlottenburg, de stedelijke in het rode stadhuis en nog veel meer. Sinds 2019 is er een Gay Christmas Market in Berlijn, waar acteurs uit de Berlijnse scene zich presenteren met de spelshow Face of Christmas Avenue.

BREMEN

De adventstijd laat Bremen schitteren. Direct op het historische marktplein voor het 600 jaar oude stadhuis, dat op de Werelderfgoedlijst van UNESCO staat, en ook in de winkelgalerijen staan romantisch versierde kraampjes. Er is een verlichte wandelroute die van de kerstmarkt naar de levensader van Bremen leidt: de rivier de Weser. Hier wordt op de Weserpromenade de populaire middeleeuws-maritieme kerstmarkt gehouden, met een zee van licht.

DRESDEN

De Striezelmarkt van Dresden trekt al sinds 1434 bezoekers naar de Altmarkt. Vanuit het historische reuzenrad is er een mooi uitzicht op de markt. Op de markt is lokaal houtsnijwerk uit het Erzgebirge te vinden.

DÜSSELDORF

Düsseldorf staat bekend als modestad, met het grote aanbod internationale modemerken op de beroemde winkelstraat Königsallee. Daarnaast is Düsseldorf misschien wel de populairste kerstmarktbestemming van Nederlanders. De stad telt diverse markten, met als bekendste de Altstadmarkt in het oude centrum, de handwerkersmarkt en de Kö-Bogen markt bij het bekende winkelcentrum. Volgens de lokale VVV zijn er zelfs kerstmarktfans, die al jaren naar Düsseldorf komen om cadeaus te kopen voor familie en vrienden. Voor een glas glühwein hoef je hier nooit ver te zoeken.

HAMBURG

Hanzestad Hamburg wordt in de weken voor kerstmis versierd en omgetoverd tot een sprookjesachtig wonderland. Op talrijke kerstmarkten zijn er regionale lekkernijen, traditionele kunstnijverheid en kerstmuziek. Ook culturele instellingen doen mee. Zo houdt het Museum van de Arbeid een ecologische kerstmarkt waar handgemaakte kerstversiering te koop is en waar bezoekers inspiratie kunnen opdoen voor een biologisch feestmenu.

LÜBECK

Sfeervol, historisch, kerstachtig. In Lübeck wordt de kerstmarkt voor het eerst genoemd in een

München

document uit 1648. Het decor voor de kerstmarkt bestaat uit het middeleeuwse stadscentrum, dat op de lijst van UNESCO staat genoteerd als

WERELDERFGOED

Er is een winterdorp ingericht met traditionele ambachten uit de regio en culinaire specialiteiten. Tussen de glinsterende lichtjes, de geur van dennenbomen en glühwein staat een reuzenrad. Op gezette tijden vindt er een kerstorgelconcert plaats in een van de vijf gotische bakstenen kerken.

MÜNCHEN

Echte Beierse gebruiken en oude ambachten zijn te vinden op de kerstmarkt van München. Deze vindt plaats in het romantische decor van het neogotische stadhuis op de Marienplatz. De traditionele markt dateert uit de 14-de eeuw. Een andere bijzonderheid in München is de kerststalmarkt. Hier is alles te vinden wat in een echte kerststal thuishoort, van lantaarns tot de drie Koningen.

POTSDAM

De kerstmarkt in het historische Weverskwartier van Potsdam nodigt bezoekers uit van 25 tot en met 27 november en van 2 tot en met 4 december. Op het Weversplein, dat Frederik II liet aanleggen als toevluchtsoord voor protestantse wevers uit Bohemen, presenteren ambachtslieden, handelaren, kunstenaars en herbergiers hun Boheemse tradities, inclusief kerstmuziek. QUEDLINBURG

In het stadje Quedlinburg, genoteerd op de werelderfgoedlijst van UNESCO, wordt de mooiste tijd van het jaar uitgebreid gevierd met activiteiten voor jong en oud. De hele stad, in het noorden van de Harz, wordt omgetoverd tot een levensechte adventskalender, waarbij deuren en poorten naar romantische hofjes en huizen worden geopend die anders gesloten zijn.

STRALSUND EN WISMAR

Je moet er een stukje voor rijden, maar in Stralsund en Wismar in Mecklenburg-Vorpommern, in het noordoosten van Duitsland, weten ze hoe ze een kerst moeten vieren. De twee steden zijn door UNESCO aangewezen als werelderfgoed. In de straten en op de pleinen van Hanzestad Stralsund bieden regionale restauranthouders en handelaren hun kerstartikelen aan. Ook Hanzestad Wismar zorgt voor volop kerstsfeer tussen de historische herenhuizen.

EUROPA-PARK

Met 3.000 besneeuwde dennenbomen uit de regio, 10.000 glinsterende kerstballen en winters versierde gevels wordt Europa-Park ook dit jaar in december weer omgetoverd tot een magisch winterwonderland.

Ook in het winterseizoen belooft het grootste themapark van Duitsland een showprogramma van

topklasse en diverse adembenemende attracties. In de 15 Europese themaruimtes ruikt het naar koekjes en glühwein en klinkt winterse muziek.

Meteen na binnenkomst in Duitslands grootste themapark kunnen bezoekers de winters versierde kerstboom in de Deutsche Allee bewonderen. De dennenboom wordt al vele jaren geschonken door de gemeente Sélestat in de Elzas.

Ook op de Luxemburger Platz is een 15 meter hoge versierde dennenboom te vinden. Vanuit het imposante reuzenrad Bellevue in het Portugese themagebied, hoog boven de zee van lichtjes, kunnen bezoekers hun blik laten dwalen over het parklandschap. In het Oostenrijkse themagebied is de romantische boottocht Josefinas kaiserliche Zauberreise een belevenis voor jong en oud.

ROMANTISCHE KERSTMARKT

Ook Europa-Park beschikt over een uitgebreide kerstmarkt. Het park belooft dat culinaire wensen hier worden vervuld. De kerstmarkt is te vinden rond de Europafontein in het entreegebied en in het historische kasteelpark Balthasar. Hier kunnen bezoekers ontspannen wandelen en winterlekkernijen uit de regio en de rest van Europa uitproberen. Er zijn volop oude ambachten te zien, zoals goudsmeden en boekbinden. Als het donker wordt, zorgen fakkels en open haarden voor sfeer en warmte.

vanaf €29*

99

TAKE A BREAK.

Ga zonnebaden, skiën of beleef een avontuur – vlieg non-stop en voordelig vanaf Düsseldorf naar meer dan 100 bestemmingen.

* Basic-tarief, voor zover niet anders aangegeven – er worden toeslagen berekend bij het opgeven van bagage. Prijs per traject en persoon. Beperkt zitplaatscontingent.

ANVR-Congres in Bremen en Bremerhaven ‘Uitgescholden, saamhorigheid, B2B-probleem, bestaansrecht’

DOOR:

ARJEN LUTGENDORFF

Het ANVR-Congres in Bremen en Bremerhaven had als thema ‘Anders denken, anders doen’. Was het anders? Ja, als je kijkt naar het vervoer en een bestemming dichtbij. Zijn de bezoekers aangezet tot ‘anders denken, anders doen’?

Door enkele sprekers zeker. De opzet? Sprekers, excursie, diner was ‘ouderwets’, maar werd ook als fijn ervaren. De paneldiscussie was vernieuwend en leidde tot discussie. Opvallende quotes na 48 uur in Bremen.

Bedelen

De reissector heeft door een héél diep dal moeten gaan en heeft moeten bedelen om financiële steun bij Economische Zaken. We hebben met lede ogen

moeten aanzien hoe onze business verkruimelde en bijna ten onder ging.”

Arjan Kers (TUI/ANVR)

Uitgescholden

“Ik ben regelmatig uitgescholden door Steven van der Heijden (Corendon, red.), ben voor de rechter gesleept en Frank belde mij van tevoren om ons op de hoogte te brengen dat hij iets onaardigs had gezegd via de media.”

Dirk Jan Nieuwenhuis (Ministerie van Buitenlandse Zaken)

De loef afsteken

“Er is echt een reden dat ik in het ANVR-bestuur gegaan ben. Ik vind dat we elkaar vooral op het gebied van duurzaamheid soms de loef proberen af te steken en dat is nergens voor nodig. Plus de discussie ‘klanten willen het niet’, daarmee ontken je je eigen verantwoordelijkheid als aanbieder.”

Mattijs ten Brink (Sunweb/ANVR)

Meer retailers

“Ik vond het ANVR-Congres erg inspirerend, maar jammer dat er niet meer retailers bij waren. Ik denk dat het goed is als wij vaker en met meer retailers op dit soort congressen aanwezig zijn.”

Takis Panagopoulos (Face2Face Travel)

Crisissen gestopt?

“De overheid worstelt, moeten ze bij iedere crisis de economie overeind houden. Dit jaar was er veel steun en voor volgend jaar is er nog meer steun, maar op 1 januari 2024 stopt alles. Maar zijn de crisissen dan ook gestopt?”

Martin Visser (Financiële Telegraaf)

Niet nooit meer met het vliegtuig

“De reacties om met de trein naar het ANVR-Congres te gaan waren hartstikke goed. Dit was voor het eerst dat we dit zo deden en ik wil ook niet zeggen dat we nooit meer met het vliegtuig gaan, dat is onzin.”

Frank Oostdam (ANVR)

Kritische gesprekken

“De ANVR heeft zich tijdens de crisis opnieuw moeten uitvinden. De gesprekken met Den Haag en met de achterban gingen opeens over het voortbestaan en bestaansrecht van de reissector. Het zijn heftige tijden om alle geledingen bij elkaar te houden. We hebben kritische gesprekken gehad met elkaar over het functioneren van de vereniging en over het invullen van de rollen en verantwoordelijkheden. Het is goed dat we elkaar scherp houden.”

Arjan Kers (TUI/ANVR)

Planningshorzion

“De meeste Nederlanders weten nog niet wanneer zij hun zomervakantie in 2023 zullen boeken. Bijna 1 op de 10 denkt dit in januari 2023 te gaan doen. De planningshorzion wordt steeds korter.”

Henk Delfos (GfK)

Travel is back

“Business is better in real-life. Business travel is back. Travel is back, maar de wereld is veranderd.”

Anna Kofoed (Amadeus

Mariëlle Henzen (TravelTeam Oss), Noël ten Thije (TravelXperts Den Ham) en Mejasa Cerimovic (Reisburo Cerimovic). Wat zouden de congresgangers hebben gewenst bij het beeld van de Bremer stadsmuzikanten? Nico Arnts (Feenstra Rijn Lijn), Paul van Laarhoven (de Jong Intra Vakanties) en Maurice Eltink (Feenstra Rijn Lijn).

Geen steken onder water

“Voor mij was het makkelijker om met Frank te bellen dan met 180 van jullie. Frank heeft goed gezegd wat de sector bezighield, wat we beter konden doen. Voor ons als overheid is de ANVR een prettige, transparante partner die geen steken onder water geeft. Dat hebben we ontzettend op prijs gesteld.”

Dirk-Jan Nieuwenhuis (Ministerie van Buitenlandse Zaken)

Contacten

“Ik ga naar het ANVR-Congres om de contacten, te onderhouden, te netwerken, korte lijnen te houden, zodat je er terecht kan wanneer je vragen hebt.”

Mariëlle Henzen (TravelTeam Oss)

Olietanker?

“We werken eraan dat elk reisbedrijf in Nederland lid kan worden van de ANVR. Zo kunnen we nog meer ‘lawaai’ maken in Den Haag. Krijg je dan de draaicirkel van een olietanker? Het duurt wel even, voordat het een olietanker is.”

Diederik Banken (BCD Travel/ANVR)

Veel te weinig over gesproken

“Wij praten steeds mee in de framing. De positieve impact van toerisme wordt veel te weinig over gesproken. Die positieve impact is er. Dat is gebleken tijdens corona en daar moeten we op focussen.”

Frank Oostdam (ANVR)

Niet zelf het initiatief

“Je ziet dat mensen duurzaamheid belangrijk vinden, maar ze willen niet zelf het initiatief nemen. Het is ook bijna niet te onderzoeken of de consument ook iets doet aan de duurzaamheid van de reis.”

Henk Delfos (GfK)

Saamhorigheid

“De uitdagingen voor onze sector zijn helaas nog niet voorbij. Niet alleen op de bestemmingen, maar ook dichterbij schuilt er onzekerheid. De operationele uitdaging op Schiphol, de krimpagenda van het kabinet, stikstof en andere uitstoot. Onze sector zal de komende jaren de kennis en kracht moeten bundelen om ons met energie en creativiteit aan te passen en te investeren. Als individuele reisonderneming is dit een bijna onmogelijke taak. Daarom is het belangrijk om te beseffen dat we samen achter de ANVR moeten gaan staan. De ANVR zal een leidende rol moeten spelen, maar zonder een saamhorige achterban gaat dit echt niet lukken. Draag je steentje bij, niet alleen qua contributie, maar ook qua kennis, inzet en expertise.”

Arjan Kers (TUI/ANVR)

Donald Duck

“Op het moment dat de Donald Duck het over toerismetroubles gaat hebben, dan moet je aan de bak.”

Jos Vranken (NBTC)

“Blij en trots op Bremen en Bremerhaven”

“Ik ben heel blij dat we het congres in Duitsland mochten organiseren en ben blij en trots op Bremen en Bremerhaven. Duitsland zit nog niet op hetzelfde niveau als 2019, maar we komen er aan. Nederland is de meest belangrijke buitenlandse markt voor Duitsland en andersom. Dat was voor de pandemie zo, dat was tijdens de pandemie zo en dat zal ook in 2023 weer zo zijn”

Michaela Klare (Duits Verkeersbureau)

Faillissementsgolf

“Consumentenvertrouwen daalt al maanden. De energiecrisis geeft een enorme klap aan consumenten. Bij ondernemers begint het vertrouwen pas recent echt te dalen. Je ziet nu ook de faillissementscijfers

Danny Ruitenberg (Vuelandia), Kees Verbaas (ITAC), Raymond Vryenhoek (Parkos), Leo van der Hoeven (ITAC) en Mikel van Nimwegen (Vueandia). Anders denken, anders doen…

Scheuren in een Mercedes.

toenemen. Ik ga geen faillissementsgolf voorspellen, maar veel ondernemers zien dat het geen haalbare zaak meer is. We hebben gezien hoe creatief ondernemers zijn, dus ik ben ervan overtuigd dat ondernemers veerkrachtig zijn. Wees vooral niet te somber.”

Martin Visser (Financiële Telegraaf)

Vakgenoten ontmoeten

“Ik vind het belangrijk om te weten wat er speelt in de reisbranche, vakgenoten te ontmoeten en ook zichtbaar te zijn als ConsolidAir. Op de vraag of hij nog inspirerende sprekers heeft gehoord, liet hij de zaterdagavond nog weten: “Om eerlijk te zijn niet. Veel van hetzelfde, met alle respect. Ik had iets meer meningen en sprekers verwacht van buiten de industrie die met ideeën komen over hun industrieën en hun complexiteiten en hoe we dat kunnen doorvertalen naar de reisindustrie.”

Erik van Markus (ConsolidAir)

Waardevol

“Decennia lang was het doel meer bezoekers, nu gaat het om ‘waardevol’ bezoek.”

Jos Vranken (NBTC)

Negatieve impact minimaliseren

“In onze beleving heeft elke reiziger invloed op de bestemming. Positieve impact optimaliseren. Iedereen is in staat de negatieve impact te minimaliseren. Je moet intern beginnen, bij jezelf, alle medewerkers actief erbij betrekken.”

Gert Nieuwboer (SNP)

Meer vliegen

“Gert (Nieuwboer van SNP, red.), leuk dat je zegt dat jullie minder gaan vliegen, maar wij gaan juist meer vliegen en hebben daar heel veel vertrouwen in. Nederlanders houden van reizen en Gert, leuk dat je wandelvakanties aanbiedt, maar Nederlanders blijven verre reizen maken.”

Frangken Tuhumena (333travel)

Hoe dom kan je zijn?

“Je wil niet weten hoe vaak mij is gezegd: ‘Hoe dom kan je zijn om dit af te spreken?!’ Maar het is ons opgelegd vanuit de wetgeving…”

Frank Radstake (ANVR)

Kinderen en kleinkinderen

“Waarom moeten we in actie komen? Omdat niets doen geen optie is. We moeten weer aantrekkelijke werkgevers worden. Dat onze kinderen en kleinkinderen het aan ons zullen vragen. Hoe moeten we dat doen? Door eerlijk te communiceren.”

Gert Nieuwboer (SNP)

Duurzaam reizen essentieel

“We zien een grote verschuiving in bewustzijn; wereldwijd vindt 83% van de reizigers duurzaam reizen essentieel. Duurzaamheid is een kernelement van de bedrijfsstrategie.”

Anna Kofoed (Amadeus)

Toekomstmuziek

“Toekomstmuziek kan je niet spelen, maar moet je zelf bedenken.”

Richard de Hoop (een van de sprekers)

Vliegtuig vol militairen

“Desondanks zijn er partijen die reizen aanbieden, antropologische reis naar Syrië. Ik kan je vertellen dat het geen vakantiebestemming is, tenzij het vliegtuig vol militairen zit.”

Dirk Jan Nieuwenhuis (Ministerie van Buitenlandse Zaken)

B2B-probleem

“De Europese Commissie (EC) wil een verregaande beperking van de mogelijkheid een aanbetaling te vragen. Wij hebben ingebracht dat de reiswereld niet zo werkt, maar de EC zegt dat dat dan een B2Bprobleem is. De manier waarop de EC het wil, is dat wat ons betreft een no go. Dan worden reisbedrijven een soort financieringsbedrijven, leningverstrekkers aan de consument.”

Frank Radstake (ANVR)

Dieptepunt

“Het kort geding vond ik een van de dieptepunten, dat vond ik echt een fout signaal. Dat is uitgesproken en we praten er niet meer over.”

Frank Oostdam (ANVR)

Klimaatfonds

“Wij gaan proberen de CO2-voetafdruk te verlagen, focus op minder vliegtuigkilometers. Minder long haul en meer Europa. Binnen een straal van 900 kilometers geen vluchtopties meer. Als onze sector iets heeft bewezen, dan is het adaptievermogen. Waarom geen klimaatfonds om de investeringen te financieren?”

Gert Nieuwboer (SNP)

Toerisme geen sector

“Ik zou willen stellen dat toerisme geen sector is, want toerisme overstijgt sectorale, geografische en beleidsmatige/bestuurlijke grenzen. Een toerist die is wars van grenzen.”

Jos Vranken (NBTC)

Gemist

“We hebben jaren als ANVR geroepen dat we geen minister of staatssecretaris hoeven, maar tijdens de crisisjaren hebben we iemand gemist die namens ons onze standpunten liet weten.”

Frank Oostdam (ANVR)

Olifant

“Ik heb niet alleen het postuur van een olifant, maar ook de huid van een olifant. Alles wat naar mij wordt gegooid vang ik rustig op en ik probeer rustig te blijven.”

Dirk-Jan Nieuwenhuis (BuZa)

Pissig

“Het had nog beter kunnen zijn als Schiphol z’n zaakjes beter voor elkaar had. Ik was pissig over het persbericht van Schiphol waarin ze schreven dat de herfstvakantie goed was gelopen. Daar werd niet bij verteld dat er minder stoelen waren.”

Frank Oostdam (ANVR)

Kwaliteitstoerisme

“Kwaliteitstoerisme, iedereen roept het maar niemand weet wat het is. Een gast die past. Wat ons betreft niet de toerist met de dikste portemonnee. Denk na over welke bestemmingen je in opereert. Wat kunnen ze aan, fysiek en mentaal. Hoe staan ze in de wedstrijd. Ga bedenken wat kwaliteitstoerisme zou kunnen zijn. Respectvol naar gastbeleving. Gasten die misschien wat natuurlijker opgaan in gastbeleving. Waren wij in de Ratskeller een gast die past? Ik durf het te betwijfelen.”

Jos Vranken (NBTC)

Arjan Kers (TUI/ANVR), Dirk-Jan Nieuwenhuis (BuZa) en Frank Oostdam (ANVR).

Van voor naar achter: Karin Meier, Frederiek Oude Elberink en Lisa Zandvliet.

Michaela Klare was apetrots op weer een ANVR-Congres in Duitsland.