11 minute read
CHOCOLATIER OVER TOERISME
doen. Gaan we allerlei elementen toevoegen aan de toeristische opleidingen of de reiswereld aantrekkelijk maken binnen de ICT-wereld. De reiswereld is een vrij conservatieve sector als het gaat om opleiden. Je hebt allerlei verschillende vormen. Je hebt BOL (beroepsopleiding) waarbij je de hele tijd in de klas zit en stage loopt, maar je hebt ook BBL waarbij je vier dagen in de sector werkt en een dag naar school gaat. In de reissector is het eigenlijk altijd de klassieke vorm van de bol-opleiding, terwijl als je wat meer andere vormen zou introduceren.” Flierman: “Het is ook een opdracht aan het onderwijs om veel meer te focussen op smart hospitality. Hoe kan je ook in opleidingen technologie combineren met de kracht van het mens zijn, dat je in zo’n sector werkt en daar technologie kan toepassen.”
Waarom zijn wij er eigenlijk?
“Het beroepsbeeld is heel diffuus op dit moment. Er is geen loopbaanperspectief. Ik denk dat de sector ook worstelt met het aangeven van de maatschappelijke relevantie. Waarom zijn wij er eigenlijk?”, aldus Flierman. “Dat kan je bijvoorbeeld in de zorg wel zeggen. De techniek heeft net een enorm convenant afgesloten om 60.000 vacatures af te sluiten en ze hoeven alleen maar tegen Nederlanders te zeggen: ‘Wij helpen Nederland door de energietransitie’. Bouwend Nederland zegt: ‘Wij bouwen de honderdduizenden woningen waar Nederland op wacht’. En de zorg zegt: ‘Wij zorgen voor en fitaal Nederland’. Dan is de vraag als je naar de volle breedte van de hospitality kijkt: ‘Wat is jullie maatschappelijke impact?’. Dat kan je op zich wel bedenken, maar eigenlijk moeten bedrijven binnen de branche samenwerken om dat te vertellen. Dan heb je ook kans om daarmee jongeren te enthousiasmeren met een loopbaan met perspectief.”
Opkomst bijzonder laag
Een (groot) deel van de ANVR-Congresgangers wil nog weleens kritiek hebben op het hoge aantal deelnemers vanuit het onderwijs. Op de vraag of die kritiek (on) terecht is, laat Flierman weten: “De opkomst vanuit het onderwijs was bijzonder laag. Vanuit mbo zijn wij de enige school en vanuit hbo zijn er ook veel meer opleidingen. Minder dan de helft was er. Er zijn ook mbo-instellingen die inmiddels met de toeristisch recreatieve instellingen hebben gezegd de deur dicht doen. Ze gaan hun focus leggen op die markten waar relevantie zit voor de regio. De techniek, de zorg, daar moet de sector écht over nadenken, met het beroepsonderwijs samen. Wij komen al twintig jaar mee, dus zonder ons geen ANVR-Congres.”
De bezetting is krap en opleiden kost tijd ‘‘
Dezelfde problematiek
Marco van Leeuwen, Lecturer Travel Industry aan de Breda University of Applied Sciences (BUas) ziet dat het hele toeristische onderwijs in grote lijnen dezelfde problematiek voelt en ziet ook bij BUas een krimp. Tegelijkertijd ziet hij een hele rooskleurige tendens voor toerismestudenten. “De krimp is bij ons minder groot, maar BUas kan je misschien minder goed vergelijken met andere toeristische opleidingen in Nederland. De problemen rondom instroom van studenten bij het mbo zijn anders en misschien nog wel uitdagender. Daar vragen ze zich af of er volgend jaar nog wel genoeg mbo-studenten zich aanmelden voor de toeristische mbo-opleidingen. BUas heeft het voordeel dat het 60 jaar bestaat, een enorm (inter)nationaal netwerk heeft en je hier terecht kan voor Associate degree, Bachelor- en Master-opleidingen in toerisme.”
Negatieve gevolgen door media
De discussie over de toekomst van de toerismeopleidingen is volgens Van Leeuwen al langere tijd gaande. Tijdens corona zag je dat studenten langer gingen doorstuderen, dat het slagingspercentage
heel hoog was en dat er twijfel was onder studenten en ouders over het starten aan een toerismeopleiding en het baanperspectief. Die twijfel werd veroorzaakt door de mediaophef rondom corona in relatie met reizen. We zouden anders gaan reizen, minder reizen, de insteek was erg negatief. Dat hebben we altijd kunnen pareren met het perspectief van werken in een internationale industrie, arbeidsmarktmonitor en het dashboard van Reiswerk. Ons verhaal is realistisch en positief geweest.”
Blijvende krimp
“We hebben in instroom van studenten een absolute dip in aantallen gehad en het aantal docenten kent een natuurlijk verloop, maar het afgelopen inschrijfjaar noteerden we een plus van 20%. Daarmee hebben we ten opzichte van 2021 geplust, maar 2021 ten opzichte van 2020 en 2019 was er een terugloop in studentaantallen. Er studeren op dit moment 1.531 studenten bij ons. Een paar jaar geleden waren dat er meer, maar dat heeft ook met de demografische krimp te maken. Er zijn voor het hbo minder studenten om uit te putten. Daarnaast stimuleert de overheid om andere vakken te gaan doen (techniek, zorg en onderwijs). Ik denk dat we de aankomende decennia blijvend te maken hebben met krimp.”
Het congresthema ‘Anders denken, anders doen’ sluit perfect aan bij het onderwijs op dit moment. Wij hebben bijvoorbeeld een hele grote groep internationale studenten (30%) uit non-EU en EU-landen, bijvoorbeeld uit landen als Spanje, Griekenland en Tsjechië, et cetera. Dat zij in Breda gaan studeren is voor hen een hele grote stap. Nu is het zo dat die studenten graag in Nederland aan het werk willen, maar dat is niet altijd makkelijk omdat Nederlandse bedrijven veelal een Nederlandse bedrijfscultuur hebben. In gesprekken daarover weet ik dat bedrijven als bijvoorbeeld TUI en Red Online rekening gaan houden met internationale instroom. Ik denk dat toeristische bedrijven moeten gaan kijken naar de voertaal in het eigen bedrijf. Daar liggen zeker kansen.”
Toekomst
Of Van Leeuwen de toekomst voor toerismestudenten rooskleurig inziet? “Het ziet er misschien wel té rooskleurig uit. Studenten krijgen al tijdens hun stage een baan aangeboden. Steeds vroeger in de opleiding willen bedrijven banden aangaan met studenten. Op 31 januari en op 29 juni 2023 organiseren we in Breda weer een Industry Day event waarvoor een vijftigtal bedrijven worden uitgenodigd om een dag lang op de campus te zijn waar zij zich kunnen presenteren om top of mind te worden bij onze studenten. Wij zien dat dat soort evenementen heel succesvol zijn.”
11 JAN ‘23
JAARBEURS | UTRECHT
Registreer je nu gratis op vakantiebeurs.nl/vakbezoekers
DOOR:
ARJEN LUTGENDORFF
Wouter Tjeertes was tijdens de Travel Managers On Tour het levende voorbeeld van wat eerlijk ondernemen en toerisme kan doen voor de local community. Samen met zijn Jamaicaanse vrouw richtte hij Pure Chocolate Jamaica op.
Travelpro vraagt Tjeertes, aangezien hij veel over de achterkant van toerisme weet, naar de gang van zaken zoals hij die heeft gezien en meekrijgt. “Ik zal mijn best doen om je te antwoorden, neem wel in gedachten mee dat ik een hele diepe duik hier op het eiland heb gemaakt qua toerisme, cultuur, armoede, et cetera, dus dit is zeker niet wat de gemiddelde toerist zal zien of ervaren.”
Profiteren
Tjeertes belandde als pastry chef jaren geleden op Curaçao bij het Renaissance Hotel en vervolgde zijn weg naar St. Lucia waar hij werkte bij het superdeluxe high-end Jade Mountain. “Bij Jade Mountain hadden ze het farm-to-table-concept. Uiteindelijk heb ik daar 3,5 jaar gewerkt, waarna ik bij Hyatt op Jamaica aan de slag ging. Vanuit onze woonkamer op Jamaica zijn we ons bedrijfje langzaam maar zeker gaan opbouwen. Het bleef maar groeien. Wat ons anders maakt? Wij fermenteren en drogen de bonen zelf waardoor de kwaliteit beter is. Wij staan ervoor dat de community’s ervan profiteren. Mijn vrouw komt uit Spanish Town, dat is armoede, golfplatenhuisjes enzovoorts en wij willen daar werk creëren.”
Jij hebt veel contact met Jamaicanen. Wat vindt men over het algemeen van toeristen die het eiland bezoeken en hoe zie jij dit zelf?
“In mijn tijd in de hotelkeukens (bijna tien jaar) blijft er een dubbel gevoel achter. Veel Jamaicanen (30% van de werkende bevolking) zijn afhankelijk van toerisme, maar verdienen amper genoeg om te kunnen eten. Toeristen worden gezien als een inkomstenbron, de hoteleigenaren (veelal vanuit het buitenland, zoals Spanje en Mexico) worden gezien als uitbuiters. Weinig geld dat er wordt verdiend op het eiland blijft op het eiland, goedkoop personeel en tax breaks zijn de drijvende redenen om hier een hotel te bouwen. Dit zal dus ook niet snel veranderen. Hoe groter het hotel, hoe onpersoonlijker de behandeling. Mensen worden te gemakkelijk ontslagen; ik heb verbijsterende redenen meegemaakt, omdat er toch genoeg andere werklozen zijn en om het personeel onder de duim te houden. Naar buiten toe lacht iedereen, maar achter de schermen werkt het anders. Veel hotels hebben sociale ontwikkelingsprogramma's voor het personeel of de communities. Ik kan uit ervaring zeggen dat zelfs een charity initiatief uiteindelijk in de zakken van het hotel belandde en nooit daadwerkelijk werd uitbetaald. De schijn wordt hoog gehouden. Corruptie vind je in alle lagen, van de regering tot in de hotels.”
Kunst
"De kunstwerken op de verpakkingen van onze chocoladerepen worden gemaakt door afgestudeerden aan de Kingston School of Art. In de wikkel nemen we dan een bio van de kunstenaar op en van elke reep die we verkopen krijgen ze commissie. Jamaica is allemaal Bob Marley, Usain Bolt en reggae, maar er is zoveel meer. De kunstacademie in Kingston wordt aangeschreven als een van de beste, maar als kinderen daar naar school gaan wordt er tegen ze gezegd dat maar 1% het echt gaat maken. Dat is niet motiverend. De bonen kopen we ook tegen een hogere prijs in dan de marktwaarde. Iedereen verklaart mij voor gek en vraagt waarom ik de boer meer geef dan nodig is. Ik laat ze dan weten dat die man zijn gezin dan beter kan
Hoe groter het hotel, hoe onpersoonlijker ‘‘
onderhouden, dat hij blij is, dat hij bij mij blijft en dat ik de beste bonen krijg die er zijn. Wij hebben onze repen naar de Academy of Chocolate in Londen gestuurd, dé chocolade academy. Toen wonnen we drie awards. Eén award was in een categorie waarvoor 1.500 inzendingen waren en wij kregen als enige een gouden award. Als je mensen goed behandeld, dan kan iedereen winnen. Nederlanders zijn zuinig, maar in de rest van de wereld betaal je al snel € 5 tot € 6 voor een handgemaakte reep chocolade. Wij verkopen geen Verkade, dit is gewoon een stukje beter. Iedereen krijgt z’n fair share en ik kan nog steeds een competitieve reep maken.”
Je bent zelf met eerlijke handel bezig. Hoe eerlijk is de toeristenhandel op Jamaica?
“Alles draait om de bottom line van de grote ketens. Dit is helaas op elk eiland in de Caribbean waar ik gewerkt heb zo, maar het is hier nog meer dominant. Er zijn kleinere hotels die proberen dingen anders te doen, maar dat is een druppel op een gloeiende plaat. Veel personeel werd tijdens de eerste periode van corona op straat gezet zonder hulp, terwijl de koelkasten en vriezers in de hotels vol met eten lagen te verpieteren. Achtergebleven management leefde als koningen op de resorts, terwijl de mensen buiten niets kregen. Veel personeel vond andere wijzen van inkomsten als er een ding is waar Jamaicanen goed in zijn, dan is het wel in het creëren van kleine handeltjes en zien nu dat ze voor minder stress, meer respect en minder uren hetzelfde of meer kunnen verdienen. Hotels hebben nu de grootste moeite om goed personeel weer terug te krijgen door hun acties tijdens de crisis. De cirkel is rond. Hotels bieden nu al meer vakantiedagen aan, minder uren en wat niet meer om maar aan personeel te komen. Eerlijkheid duurt het langst.”
Je vertelde over voedsel dat wordt weggegooid door hotels. Hoe zit dat precies?
“All-inclusive hotels hebben buffetten die na elke maaltijdperiode normaal gesproken worden geleegd. Ik zag per dag, per maaltijdperiode, per buffet, dat er soms twee 50 gallon vuilnisbakken vol met eten worden weggegooid. EP hotels doen dat beter, je kookt dat wat er besteld wordt, dus minder verlies. Wat mij het meeste tegenstond, is dat dit voedsel niet naar de kantine ging. Ik heb alle excuses gehoord, van voedselveiligheid tot cost control. Ik ben van mening dat je met een beetje creativiteit dit eten prima weer tot nut kan maken. Ik zag obers van de borden van de toeristen af eten wanneer ze afruimden, omdat ze honger hadden.”
Heb je tips voor Nederlandse reisbedrijven, touroperators en reisagenten die reizen verkopen?
“Vraag eens onaangekondigd ‘back of the house’ te mogen zien van een hotel. Ze zullen je waarschijnlijk nog steeds proberen het wol voor je ogen te trekken, maar dit geeft je wel een goed idee of ze daadwerkelijk om het personeel geven. Eet maar eens mee in de kantine, gebruik maar eens een personeelstoilet. Ik denk ook dat het veel beter voor het eiland zou zijn als we weer meer terug kunnen gaan naar EP en de toerist uit zouden nodigen om meer het land te verkennen. Ook dat is weer dubbel met veiligheid et cetera, maar ik denk dat bijvoorbeeld het ROK hotel in downtown Kingston een geweldige stap in de goede richting is. Minder all-inclusive, meer Jamaican-inclusive.”
Wat is je nog meer opgevallen aan de toeristische sector?
“Het eiland heeft zoveel potentie. Wist je bijvoorbeeld dat er hier lokaal ontzettend goeie kaas wordt gemaakt, of dat er ook topkwaliteit lokaal bier nee, geen Red Stripe... is? Door actief dit soort dingen te bezoeken en te kopen kunnen we een eerlijker en gelijkwaardiger bestaan creëren voor allemaal.”
