Travel360 Magazine June 2015 by Travel360°

JUNI/JULI 2015

BESTEMMING

MAROKKO

DE WERELDWIJDE REIZIGERS IN 2030: Zes alles omvattende doelgroepen en hun reisgedrag

LOW COST LONG HAUL

A SKY FULL OF STARS

DE REISAGENT ANNO 2015

ELIE BRUYNINCKX TUI GROUP

EEN TIEN PUNTEN PLAN

DE LUCHTVAART IN 2015

ENQUÊTE EN ANALYSE

INTERVIEW

ADVERTORIAL

NEWS FROM HEART OF Brussels airport groeit, innoveert en investeert in infrastructuur, comfort en service.

België – Japan rechtstreeks met All Nippon Airways

oor het eerst sinds 2001 komt er opnieuw een rechtstreekse vlucht tussen Brussel en Tokio. Dit is goed

nieuws voor reizigers, de reisindustrie professionals en voor de steeds groeiende dynamiek van Brussels Airport. • Versterking van Brussels Airport in wereldwijde Star Alliance netwerk • Brussel rechtstreeks verbonden met Tokio, hoofdstad van de derde economie ter wereld

10.000 nieuwe zitjes op Brussels Airport: comfort en connectiviteit

russels Airport investeert 4 miljoen euro in 10.000

nieuwe stoelen voor passagiers. De reizigers kunnen rekenen op geïntegreerde stopcontacten voor

• Brussels Airport biedt voor ANA uitstekende verbin-

het opladen van hun elektronische

dingen via Brussels Airlines netwerk naar Europa en

apparatuur, en op comfortabele en

Afrika

flexibele zitjes.

TRAVEL360° / JUNI/JULI 2015

• Vertrokken van één basismodel, combinatie van eenheid van stijl en flexibiliteit voor alle reizigersprofielen • Resultaat van een testopstelling, met actieve participatie van 4000 passagiers in testfase • Pier A volledig uitgerust met nieuwe stoelen, Pier B in latere fase

THE EUROPE

Brussels Airport app: een persoonlijke assistent op de luchthaven

e Brussels Airport App helpt reizigers om op een aangename, comfortabele en proactieve manier de

luchthaven te bereiken, te beleven en hun reis te plannen. • Ingeven van bestemming of vluchtnummer zorgt voor volledig gepersonaliseerde informatie • Reizigers stippelen route uit van voordeur tot aan de gate, inclusief het goedkoopste parkeertarief • Volgen van vertrekkende of aankomende vluchten, actuele security wachttijden, info over gatewijzigingen en bagageband

Connector: de belangrijkste ontwikkeling sinds de bouw van Pier A

russels Airport bouwde Connector, een belangrijke investering om tegemoet te komen aan de verwach-

tingen van de passagiers op vlak van comfort, toegankelijkheid, reiservaring en luchthaven beleving. • Investering van € 75 miljoen in comfort voor passagiers, kaderend in totaal investeringsprogramma van € 1 miljard tot 2025 • Bovengrondse verbinding met de twee pieren, sneller van check-in naar boarding gate • Open, licht gebouw met spectaculair tarmac zicht en eigentijdse winkels en restaurants

Optimale keuzemogelijkheden op weg naar de luchthaven

akantie begint op de luchthaven: dat is de doelstelling van Brussels Airport. De reizigers die zelf met de auto komen, de personen die reizigers

90 ibeacons: plaatsgebonden, persoonlijke & relevante informatie

en nieuw en gepersonaliseerd communicatiekanaal laat passagiers toe om persoonlijke, relevante informatie en

boodschappen te ontvangen op hun smartphone, rekening houdend met hun airport traject.

afzetten of afhalen, de vakantiegangers die voor openbaar vervoer kiezen: iedereen wordt optimaal geïnformeerd tot en met een duidelijk signalisatiesysteem on site.

• 90 kleine zenders aan ingangen, check-ins, screening, winkel en pieren kunnen info sturen die de app van Brussels Airport activeert

• Duidelijk advies voor iedereen: hoe kan ik op de meest optimale manier naar de luchthaven gaan? • Informatiecampagne online, via nieuwsmedia en metro: “Volg uw gids!” • Duidelijke kleurencode in de omgeving van en op Brussels Airport

• Op de juiste plaats in de juiste context de juiste informatie: reminders, promoties, vouchers • Volledig respect voor privacy: passagier kiest of hij boodschappen van ibeacons wil ontvangen of niet

TRAVEL360° / JUNI/JULI 2015

VOORBEELD

ADVERTORIAL

Een job met vrijheid, een concept met toekomst, een bedrijf met visie

IK BEN TRAVEL

COUNSELLOR Marieke Verkerk heeft 20 jaar ervaring als reisadviseur, waarvan zeven jaar Travel Counsellor. Een gesprek met een ervaren maar hyper enthousiaste vakvrouw! Wat is jouw achtergrond in de reissector?

heb in Kaapstad dan vraag ik dat op het Message

Counsellor. Daarvoor heb ik 13 jaar op een ‘stenen’

Board en dan kan ik antwoord krijgen van een colle-

reisbureau gewerkt. Het reisbureau waar ik werkte

ga uit Zuid-Afrika. Ook spreken we met collega’s uit

was oorspronkelijk het reisbureau van mijn moeder.

de regio eens in de drie maanden af om ervaringen te

Een echt familiebedrijf waar wij heel veel aandacht

delen. We hebben een conferentie en leveranciersda-

hadden voor onze klanten. Het reisbureau werd

gen waarop we elkaar ontmoeten. En we appen en

verkocht aan een keten en ik ben na mijn zwan-

chatten met elkaar via alle mogelijke kanalen.

gerschap teruggekomen als parttime werknemer en later co-manager. Dit was natuurlijk een hele

Kennismaken met Travel Counsellors kan ook tijdens de info-avond op 2 juli in Antwerpen. Interessant is dat je er, naast een presentatie, ook veel andere Belgische Travel Counsellors zult zien, bij een hapje en een drankje. Aanmelden voor dit event: angelique@travelcounsellors.be.

TRAVEL360° / JUNI/JULI 2015

Hoe verbreed je je netwerk?

omschakeling. Op een gegeven moment was ik niet

Ik had al een groot netwerk en die heb ik bij het

meer gelukkig met de werkwijze en wilde graag weer

opstarten heel actief benaderd. In de loop van de

mijn eigen beleid kunnen bepalen.

jaren is vooral door mond tot mond reclame mijn

Waarom heb je voor Travel Counsellors gekozen?

Heb je interesse in een zelfstandig bestaan als Travel Counsellor? Neem dan contact op met ons voor een persoonlijk gesprek! Ga naar de website www.wordeentravelcounsellor.be en vul het contactformulier in, bel met Angelique Roemers op 0800-74875, of mail op carriere@ travelcounsellors.be

reageren. Dus als ik een goede restaurant tip nodig

In augustus 2008 ben ik begonnen als Travel

bedrijf enorm gegroeid. Dat vind ik een groot compliment van mijn klanten want dat betekent dat

Bij Travel Counsellors vond ik de mogelijkheid om

zij tevreden zijn met mijn werkwijze. Laatst kreeg

mijn eigen bedrijf op te starten onder een paraplu

ik een aanvraag van een klant die 130 kilometer

van een internationale organisatie die toen al bijna

bij mij vandaan woont. Ze hadden klanten van mij

15 jaar werkzaam was. Zij geven mij de ondersteu-

gesproken op hun vakantie adres in Italië en nu heb

ning en de zekerheid die ik nodig heb op het gebied

ik ze geboekt. Ze zijn op dit moment met de hele

van marketing, administratie, contract afspraken

familie naar Gran Canaria.

met reisorganisaties, juridische zaken en IT. Dankzij deze ondersteuning heb ik meer tijd om mijn bedrijf te laten groeien. Het hoofdkantoor vergemakkelijkt

Hoe zie je jouw toekomst als zelfstandig reisadviseur?

alles zo ver mogelijk voor mij en ze kijken voort-

Wat mij vooral staande houdt, is mijn service. Ik

durend naar de toekomst. De boekingssystemen

breng de reispapieren naar de klant, geef tips over de

worden steeds verder ontwikkeld waardoor we nu

plaats van bestemming en ik heb zeker geen negen

en in de toekomst het hoofd boven water kunnen

tot vijf mentaliteit. Die service wordt gewaardeerd.

houden in deze roerige tijd voor de reissector.

Als mensen me ’s avonds nodig hebben, kunnen ze

Heb je veel contact met je collega’s?

bellen. Als er wat aan de hand is, kunnen ze op mij terugvallen. Dat is een groot pluspunt. Ik zie de

Ja, op heel veel verschillende manieren. We hebben

toekomst dan ook erg rooskleurig in en weet zeker

een Message Board waarop we ervaringen of vragen

dat ik mijn onderneming op deze manier verder kan

kunnen zetten. Collega’s uit Nederland en België

laten groeien. Reizen is mijn passie en daardoor zal

maar ook uit de rest van de wereld kunnen hierop

ik mijn werk altijd leuk blijven vinden!

WELKOM

De opmars van de Gulf Carriers

Vliegangst: er zijn oplossingen!

41 Travel Tech Timeline

37 Een sterk bedrijfscredo

Punch! editie 2015

Oude doelgroepen vervagen, nieuwe groepen van “Traveller Tribes” staan op. En ze zijn niet voor één gat te vangen. De reisagent boekt minder pakketreizen, maar organiseert massaal zelf. Zijn toekomst is broos, maar vol uitdagingen. Een Belg beklimt gezwind de carrièreladder bij TUI. De low cost airlines kijken begerig naar de overkant van de oceaan. De Gulf carriers kijken begerig naar heel de wereld. Meer dan 30% van de potentiële reizigers durft niet te kijken, uit vliegangst. Wij kijken uit naar het hoogseizoen en naar wat daar na komt. Wij kijken uit naar de tweede editie van Punch! – onder andere. Maar wij kijken vooral naar de toekomst. May your sky be full of stars. Hell, yes! – Jan Peeters

Aan dit nummer werkten mee: Heleen Notebaert, Olivier Depaep, Jan Peeters, Pieter Weymans,Bas Derks, Yves Hellemans, Kris Van den Broeck Vormgeving: Snyvo Grafisch & Multimedia ontwerp Fotografie: Thinkstock Druk: Graphius Oplage: 5.000 ex. Abonnementen: Zeker zijn van een volgend nummer in je brievenbus? Abonneer je via www.travel360.be/abo Voor bedrijfsabonnementen vanaf 10 exemplaren: sales@travel360.be Advertenties: Kris Van den Broeck Tel. +32(0)16 89 68 50 - kris@travel360.be Travel360° bvba Vaalbeekstraat 46 – B-3050 Oud-Heverlee Tel. +32(0)16 89 68 50 – redactie@travel360.be

TRAVEL360° / JUNI/JULI 2015

Travel 360° zegt:

LEES DENK NA BESLIS DOE

→

Travel 360° zegt:

MEN SEN

→

Werk met verbijsterend goede mensen.

Maak nooit

compromissen als je als

baas je werknemers uitkiest. Maak nooit compromissen als je als werknemer je volgend bedrijf & baas uitkiest. Accepteer geen

egocentrisch gedrag, tolereer geen negatieve attitudes. Kies voor

verbijsterend goede mensen.

FOCUS Focus.

UITDAGIN

Ga de écht grote uitdagingen aan.

Het is eigenlijk heel eenvoudig:

moeilijke dingen zijn waardevol, gemakkelijke dingen zijn niet waardevol. De top van een steile berg beklimmen is zwaar werk. Als

het gemakkelijk zou zijn, dan zou iedereen het kunnen en doen. Kies voor het moeilijke werk, en doe

het goed.

Zeg “nee” tegen de meeste dingen: afspraken, mensen, partnerships. “Even afspreken voor een kop koffie”: nee. Projectje bekijken? Nee.

Slechts enkele projecten of ideetjes zijn echt de moeite. (Ja, het is moeilijk om te weten te komen welke precies ). Laat je niet afleiden.

focus, en zeg nee tegen de rest.

I K

Zorg voor jezelf.

Als je niet of slecht slaapt, rotzooi eet, geen tijd neemt om aan sport te doen of even te ontspannen, als je té lang leeft op adrenaline, dan gaan je

prestaties daar vroeg of laat onder lijden. Je beslissingen gaan eronder lijden. Je job of je bedrijf gaan eronder lijden. Verzorg je geest als een juweel, verzorg je lichaam als een kathedraal.

GE LIEF DEN Zorg voor je geliefden.

Mislukken in je job of één of meerdere keren met je bedrijf mislukken is niet

mislukken in het leven. Mislukken in je

relaties met je geliefden is dat wél.

Ben jij de hoogvlieger tijdens de Last Minutes?

WIN een luchtballonvlucht en tot 1000 Easy Way punten!

De Last Minutes vliegen de deur uit! Ontdek alle details van deze incentive op de Thomas Cook Agent site. 8

TRAVEL360째 / JUNI/JULI 2015

V.U. Jan Dekeyser p.a. - TCRB NV - Tramstraat 67c, 9052 Gent, BTW BE 0412.677.887, RPR Gent, Lic (A)1067

VOORBEELD

TRAVEL TRIBES IN 2030

T R A V E L T R I B E S I N 2 0 eld 3 0 E e n w o n de Gedurende decennia hebben we geprobeerd de consument in te delen in doelgroepen, segmenten en categorieën. Op basis van die indelingen maakten wij producten, creëerden wij brochures, bouwden we websites en stroomlijnden wij onze communicatie. Af en toe namen we ook het initiatief om even aan de consument zelf te vragen hoe hij of zij graag zou reizen in de nabije toekomst. Eerlijk gezegd: meestal werden we daar niet veel wijzer van. “Reizen” is een heel breed gegeven, “vakantie” is een containerbegrip van jewelste: hierover met de consument van gedachten wisselen leidde in het verleden zelden tot concrete, bruikbare richtlijnen of concepten. Laat dat nu net het grote verschil zijn: voor vele reizigers is het begrip “reizen” heel wazig en zweverig, maar de reisindustrie moet dit begrip invullen – en is dus op zoek naar concrete houvasten. Houston, we have got a problem!

swer i e r re

bestaan, in 2015 gebruiken bijna 300 miljoen mensen en bedrijven Twitter.

Tja. Van dit extra miljoen mensen, zullen er

Dit is maar een kleine greep uit de evoluties sinds 2007, die niemand had kunnen voorspellen. De toekomst is niet meer wat het was, inderdaad. En toch moeten we voortdurend naar de toekomst kijken, en toch moeten we voortdurend voorspellingen maken. Want het toekomstig gedrag van de consument bepaalt... onze toekomst. It’s easy, but it’s complicated.

Boeing voorziet dat het aantal passagiers wereldwijd vanaf 2015 met 5% per jaar zal toenemen. Daarom moet de wereldwijde vloot van vliegtuigen tegen 2030 verdubbelen. Say what?

Andere reizigers Vandaag zijn Europa en Noord Amerika

DE TOEKOMST: ENKELE ZEKERHEDEN Wat weten we nu al over de toekomst? Heel veel, nooit in de geschiedenis was er meer

Laten we vanuit 2015 even terug kijken naar 2007. In 2007 was 80% van de gebruikers van een mobiele telefoon ervan overtuigd dat ze hun GSM enkel zouden gebruiken om te telefoneren en tekst boodschapjes te sturen. In 2015 heeft 80% van de gebruikers een smartphone. Waarmee je ook kan bellen, overigens. In 2007 waren 80% van de auto’s uitgerust met een GPS. In 2015 heeft 80% van de consumenten een GPS in de hand. Elke stad blijft haar geheimen houden, maar ze zijn wel sneller vindbaar. Een wereldwijde financiële crash deed het systeem wankelen. De Arabische Lente zorgde voor hoop, en vervolgens voor een blijvende onzekerheid. Privacy behoort tot het verleden, en de wereld worstelt met de gevolgen. In 2007 vierde Twitter zijn éénjarig

20% reizen.

informatie beschikbaar, nooit in de geschiedenis waren er zoveel middelen beschikbaar om die informatie te rangschikken, te verwerken en te interpreteren. Een kort overzicht van de zekerheden.

Méér mensen, méér reizigers

nog dominant, met meer dan 60% van de wereldwijde reizigers. Volgens de United Nations World Tourism Organization (UNWTO) zal dat tegen 2030 dalen tot 50%. Nieuwe markten zullen willen reizen, terwijl hun ouders wellicht nooit hun stad of dorp verlaten hebben. Het zal een veel kleurrijkere bende zijn, die in 2030 de toeristische hotspots overal ter wereld opzoekt. Verwacht minstens 50% Aziatische, Latijns Amerikaanse en Afrikaanse toeristen in Venetië, aan de voet van de Eiffeltoren en in Disneyland.

Oudere reizigers De gemiddelde leeftijd op de planeet is vandaag –hou je vast- 29,6 jaar. We zijn een jong

Tegen 2030 zal de wereldbevolking met één

volkje, wij mensen. Tegen 2030 zal dat 33,2 jaar

miljard mensen aangegroeid zijn. Tenzij

zijn: de wereldbevolking veroudert. Dat is goed

een deel van of de gehele bevolking wordt

nieuws, want de oorzaken van deze veroude-

weggeveegd door een natuurramp of een

ring zijn positief: betere medische verzorging

derde wereldoorlog. We kunnen geen van

voor grote delen van de planeet, samen met

beiden uitsluiten, maar het is onmogelijk

een gezondere levensstijl. Het resultaat: lange-

om met één van beide scenario’s te leven.

re levensduur, meer tijd om te reizen.

TRAVEL360° / JUNI/JULI 2015

TRAVEL TRIBES IN 2030

DE TOEKOMST: HET CONSUMENTEN LANDSCHAP

Millennial generatie (zie Travel360° Magazine – editie januari/februari 2015) ziet het steeds meer zitten. Nergens wordt dat zo duidelijk als in het reisgedrag. De opdeling tussen business en leisure trips wordt gevaarlijk, omdat ze steeds minder met de realiteit overeenkomt. De typische zakenreis van een

Hoe zullen we consumeren in de toekomst?

kaderlid vanuit Brussel naar de hoofdzetel

Moeilijke vraag, maar het ziet er niet naar

in New York wordt omgevormd tot een trip

uit dat de trend van “consuminderen” het

met een grote variëteit aan doelstellingen,

gehaald heeft. Méér, altijd méér is het orde-

een veelheid van invullingen. Improvisa-

woord. Armoede zullen we ook tegen 2030 de

tie en flexibiliteit staan meer en meer

wereld niet uit krijgen, maar het is zeker dat

centraal.

vele miljoenen mensen het tegen dan materieel beter zullen hebben. De onderkant van de Mazlow pyramide zal voor steeds meer mensen in orde zijn. En dan komt er plaats voor geestelijke verrijking, de categorie waar reizen in past.

Een andere werk/leven balans De notie “werk/leven balans” is snel op weg om een hopeloos achterhaald begrip te worden. Het werk glijdt naadloos over in het privé leven, en er wordt steeds meer tijd gevonden om de vroegere “kantooruren” te gebruiken voor eigen invulling. Flexi-timing, zero uren contracten, zelfstandige statuten: de vakbonden vinden het nog steeds maar niks, maar de

Een vermenigvuldiging van de keuzemogelijkheden De consument heeft elke dag méér keuzemogelijkheden dan de dag daarvoor. De nood aan nieuwe applicaties die ons helpen om met deze massa aan informatie en keuze om te gaan, is hoog, en zal ingevuld

Peter Cochrane, Futurist en ondernemer

worden. Technologie zal ons helpen om door het bos de bomen te zien – en we zullen zelf kunnen bepalen welke informatie op

hebben hoe je binnen dit kluwen van met

welke manier tot ons doorsijpelt. De rol

elkaar in netwerken verbonden consumen-

van de reisagent zal niet verdwijnen, maar

ten, relevant kan zijn.

drastisch veranderen. Zie jezelf als de combinatie tussen een leverancier van data, een lifestyle guru en een specialist in reizen en je zit ongeveer goed.

“50% van wat een student geneeskunde leert, is achterhaald tegen dat hij of zij afstudeert.”

Eindeloze netwerken, eindeloos netwerken

Peter Cochrane, Futurist en ondernemer

TRAVEL360° / JUNI/JULI 2015

“De meeste zoekopdrachten op Google produceren tientallen miljoenen resultaten. Niemand kan hier mee omgaan. 99,99% van de resultaten wordt dan ook geïgnoreerd. Anders worden we gek.”

Peer power Ben jij één van die vele reisindustrie professionals die zich vragen stelt over de rol van review sites zoals Tripadvisor? Bespaar jezelf de moeite. De belangrijkste review sites zullen de huidige groeipijnen verteren.

Het belang van social media en alle moge-

Ze beschikken vandaag en morgen over de

lijke netwerken kan niet meer onderschat

meest gesofisticeerde technologische moge-

worden. De vraag is niet hoe belangrijk

lijkheden – en ze hebben de middelen om ze

Facebook, Twitter of Tripadvisor nog zullen

actief te gebruiken – zodat de vooroordelen

worden in het leven van de consument. De

over fraude en commercieel misbruik zullen

vraag is wél: hoe zal de consument in de

verdwijnen. Hun geloofwaardigheid zal

toekomst verder, méér en met méér impact

hierdoor stijgen. De managers en eigenaars

alle mogelijke netwerken gebruiken? Tegen

achter deze site weten dat ze nog maar aan

2030 moet je als merk al lang begrepen

het begin staan van hun potentiële invloed.

TRAVEL TRIBES IN 2030

Persoonlijke pricing De vraag “wat is de prijs van dit product” zal meer en meer irrelevant worden. “Wat is de prijs van dit product voor mij op dit moment, in deze fase van mijn consumentengedrag, afgewogen tegen de beschikbaarheid of

DE TOEKOMST: HET TECHNOLOGISCH LANDSCHAP

schaarsheid van dit product op dit moment

smart schoenen? Het zal niet het één of het ander zijn, maar alles samen, tegelijkertijd. Iedereen zal een ongeziene massa informatie meedragen, en iedereen zal toegang hebben tot een ongeziene –en onontwarbare- massa informatie. Op vakantie zullen reizigers in detail kunnen plannen, maar ook naar hartenlust improviseren. Technologie zal overal zijn, maar vaak zullen we vergeten dat het er

of op het moment van consumptie en

Vergeet het verschil tussen online en offline.

rekening houdend met mijn voorbije en

Vergeet de mogelijkheid om “niet geïnte-

toekomstig consumptiegedrag”: dat lijkt er

resseerd te zijn” in de mogelijkheden die

meer op! Hou deze term in de gaten: “prijs

technologie vandaag en morgen biedt. Het

discriminatie”. Het klinkt niet aardig, maar

idee dat iemand kan leven zonder actief

het is wel de realiteit van morgen.

gebruik te maken van technologie is ronduit

is. That’s when the magic starts.

Computers of mensen? Hmm.

voorbij gestreefd. Dit betekent niet dat

Automatisering en robotisering zullen

De beschikbaarheid van massaal veel data

menselijke tussenkomsten overbodig zullen

de werkvloer van elk bedrijf nog verder

zal de bedrijven toelaten om volledig af te

zijn. In tegendeel. Maar technologie zal

transformeren. Heel wat functies die vroeger

stappen van de vaste prijs, en over te gaan

tegen 2030 alom aanwezig zijn. Zichtbaar en

door menselijke arbeidskrachten werden

op een juiste prijs die het antwoord is op de

onzichtbaar, actief en passief. Zich afsluiten

uitgevoerd, kunnen vandaag al volledig geau-

lange vraag in de voorgaande alinea.

van technologie zal onmogelijk en zelfs

tomatiseerd worden, van hotel en luchtha-

levensbedreigend kunnen zijn: in de wereld

ven check in tot betalingen zowat overal, alle

van 2030 zal technologie dezelfde plaats in

mogelijke informatie- en service functies tot

ons leven hebben als voedsel en water. You

en met robot room service. De grote vraag: in

can’t live without it.

hoeverre zal de consument dit omarmen, in

De prijs van een vliegtuigticket in Afrika

Connectiviteit, overal

Stel dat een jonge ondernemer in

fundamentele rechten van de mens. Consu-

een –vandaag nog- arm land in Afrika

menten zullen niet meer moeten kiezen of

voor de eerste keer wil vliegen, omdat

ze al dan niet geconnecteerd willen zijn, ze

hij zijn product wil voorstellen in

zullen wel de keuze hebben over de gewenste

China. Deze persoon heeft nog niet

snelheid van hun verbinding. Vergeet 4G,

de koopkracht om hem toe te laten

de sprong naar 5G zal snel en beslissend

hoge prijzen te betalen. Toch zou de

zijn. Denk aan snelheden van 1 Gigabyte per

reis het begin kunnen betekenen van

seconde, en sneller.

economisch succes voor hem en zijn onderneming. Hier zou een airline het principe van “positieve prijsdiscriminatie” kunnen toepassen, en de prijs voor deze ondernemer voor deze eerste

Connectiviteit – de mogelijkheid om altijd en overal op het internet te kunnen zijn- zal tegen 2030 onderdeel uit maken van de

hoeverre zal de consument willen rekenen op een menselijke “touch”? Het antwoord kent niemand vandaag. Wellicht zal menselijke interventie, maar dan mét alle mogelijke online beschikbare informatie, altijd op prijs gesteld worden. Of juist niet. Nobody knows, that’s the beauty of it.

Mobiel, uiteraard. Maar anders.

vlucht drastisch verlagen, zodat hij la-

Het is vrijwel onmogelijk om te voorspel-

ter –wanneer hij het verhoopte succes

len welke nieuwe vormen van technolo-

en dus de koopkracht heeft waarvoor

gie-voor-iedereen tegen 2030 ontwikkeld

hij in deze reis investeert- méér zou

zullen worden, maar één element is zeker:

kunnen betalen.

technologie zal super mobiel zijn. Smartphones? Smartwatches? Smart kleding,

TRAVEL360° / JUNI/JULI 2015

TRAVEL TRIBES IN 2030

TRAVEL TRIBES: DE CONSUMENT BEGRIJPEN. NIET IN HOKJES INDELEN. “Great leaders don’t try to please everyone. Great leaders don’t water down their message in order to make the tribe a bit bigger. Instead, they realize that a motivated, connected tribe in the midst of a movement is far more powerful than a larger group could ever be.” Seth Godin, Tribes

Het citaat hierboven van Seth Godin geldt voor managers en ondernemers, maar ook voor marketeers: de tijd van grote, precies afgelijnde doelgroepen is voorbij. Het zal nog steeds verleidelijk blijven om groepen consumenten te clusteren op basis van leeftijd, woonregio, taal of reisgedrag (bijvoorbeeld business of leisure). Toch wordt dit steeds artificiëler, en ontsnappen steeds meer consumenten aan dit keurslijf. Resultaat: heel wat bedrijven denken in doelgroepen die in realiteit niet meer bestaan. Woeps. Vergeet dus de “actieve senioren” of de “jonge koppels” of de “gezinnen met kinderen”: de werkelijkheid is veel complexer dan dat. Weggooien, dus, die oude inzichten en werkwijzen. In de studie in opdracht van Amadeus, die we in dit artikel interpreteren, zijn er zes “travel tribes” beschreven. Dit zijn de reizigers van vandaag en morgen, die reizen in de wereld die evolueert zoals we het hierboven hebben beschreven. Zij zullen de hele wonderlijke evolutie elk op hun manier evalueren, interpreteren en gebruiken. Elk met hun eigen prioriteiten voorkeuren en dromen. Er wordt zeer veel geschreven en gepraat over de “markets of one”, de hyperindividuele benadering van elke consument als een uniek wezen. Het hele Big Data verhaal zet enorme stappen in deze richting, maat let’s face it: we hebben als reisindustrie nog steeds houvasten nodig om ons enigszins te oriënteren in deze razendsnel evoluerende wereld. A bit of order in the madness, please? Here you go. Six tribes.

TRAVEL360° / JUNI/JULI 2015

TRAVEL TRIBES IN 2030

SIMPLICITY SEEKERS Wie zijn ze?

Inspiratie en boeking

Ze waarderen vooral gemak en transparantie in de planning en de bele-

De meesten onder hen zullen aan het begin van het proces een ruwe

ving van hun reis. Ze leggen alles, ook de beslissingen over bestemming

schets geven van wat zij willen, vaak met inspirerende voorbeelden

en inhoud van de reis, graag in de handen van mensen of bedrijven

en beelden. Ze zullen aangeven in welke richting jij moet denken, en

waar ze het volle vertrouwen in hebben. Ze weten dat ze anders zelf

ze zullen aangeven via welke contactkanalen ze wensen bereikt te

heel wat onderzoek moeten doen en zelf tientallen beslissingen moe-

worden. Opgelet: voor deze reizigers geldt het adagio “vertrouwen is

ten nemen, en hebben daar geen zin in.

goed, maar controle is beter”. Verwacht op elk moment van het proces een vraag om “even te zien hoe het in het echt is”. Dat gaat van de seat

De “simplicity seekers” leven, net zoals iedereen, in een samenleving

op het vliegtuig tot de hotel ervaring. Virtual Reality, anyone?

waarin technologie, gespecialiseerde bedrijven en robots in principe

Onderschat hun veeleisende houding niet. Rechtstreekse verbindingen

alle werk uit handen kunnen nemen. En ze gaan gretig op die moge-

waar mogelijk, gemakkelijke en korte transfers, snelle check-in proce-

lijkheden in. Ze vertrouwen op een aantal geselecteerde partijen om

dures. Het mag wat kosten, maar dat moeten ze duidelijk op voorhand

het vervelende werk voor hen te doen. Ze willen kunnen kiezen uit een

weten.

aantal goed onderbouwde opties. Ze zijn de CEO’s van hun eigen leven. Hun vakanties zijn geen avontuur, ze willen wel nieuwe dingen ontdekken, maar ze willen de zekerheid dat alles onder controle is en blijft. Een vakantie evalueren ze aan de hand van een aantal “basics” die in orde moeten zijn. Voorbeelden van “basics” zijn kwaliteit van de maaltijden, zon, comfort en service. Inderdaad: het zijn de meest “klassieke vakantiegangers” van de zes Travellers Tribes.

De rol van de reisagent “Simplicity Seekers” doen voor alles een beroep op experten. Een gouden kans dus voor reisagenten, maar ook een gigantische uitdaging. Zij zijn op zoek naar een reisspecialist, met digitale kennis, die toegang heeft tot alle mogelijke informatie ter wereld. Ze willen advies, op hun maat gesneden en op basis van hun wensen en voorkeuren. Ze gaan er van uit dat die wensen en voorkeuren gekend zijn, beschikbaar zijn (sociale media!) en gebruikt worden in het proces. Onderschat nooit, hoezeer deze groep ervan uitgaat dat al hun wensen, gegevens en noden bekend zijn. Google hen, bestudeer hun Facebook en Twitter account, check hun Pinterest pagina’s, ga hun

Op de luchthaven en in het vliegtuig Eén simpele eis van de Simplicity Seekers: proactieve in flight entertainment. Deze Tribe wil best gegevens over zichzelf vrijgeven en delen, op voorwaarde dat ze en dadelijk en duidelijk voordeel in zien. Ze zullen zelfs met plezier bijbetalen om gedurende de vlucht de kranten en tijdschriften van hun voorkeur te kunnen lezen. Uiteraard is hiervoor geen dure hardware nodig op de vliegtuigen: het is 2030, iedereen heeft zijn mobiel apparaat bij – maar we kunnen vandaag onmogelijk voorspellen wat dat precies zal zijn.

Op bestemming Mobiliteit, advies en gezondheid: drie elementen die in orde moeten zijn ter plaatse. De Simplicity Seekers willen op vakantie alles even goed onder controle hebben als thuis. Doordat internet overal beschikbaar zal zijn, zetten zij hun online leven gewoon verder. Hun gezondheid is erg belangrijk, hun sportgewoontes willen ze kunnen verder zetten, net als hun dieet. Voor communicatie rekenen ze op vertaling apps.

professionele status na op Linkedin.

“Onderschat nooit, hoezeer deze groep ervan uitgaat dat al hun wensen, gegevens en noden bekend zijn.”

TRAVEL360° / JUNI/JULI 2015

TRAVEL TRIBES IN 2030

CULTURAL PURISTS Wie zijn ze? Diversiteit, authenticiteit en mysterie: daar zijn de Culturele Puristen naar op zoek. Reizen is voor hen een onderdompeling in een nieuwe cultuur, een duidelijk en totaal verschil met hun normale leven. Ze willen deelnemen aan het leven in het buitenland, en ze willen de lokale mensen, de zeden en gewoontes leren kennen – écht leren kennen. Ze zijn op zoek naar realistische ervaringen, en weigeren “fake” te accepteren. De Culturele Puristen willen weg van de platgetreden paden. Ze kiezen er niet zomaar een bestemming uit, ze willen een levenswijze doorgronden, met alles wat daar bij hoort. Ook op vlak van research blijven ze angstvallig weg van alles wat mainstream is. “We volgen ons instinct” is een veel gehoorde uitspraak – de aanbevelingen op Tripadvisor zullen hen worst wezen. Ze zullen het klassieke aanbod van de meeste spelers met de nodige argwaan bekijken, en ze zijn ervan overtuigd dat een minimum aan voorbereiding de beste manier is om fris en zonder vooroordelen aan de reis te beginnen. Ze zijn hoog opgeleid, veeleisend en zelfzeker. Ze haten clichés en voorgekauwd advies.

TRAVEL360° / JUNI/JULI 2015

adressenbestand van jouw nieuwsbrieven – ze hebben zich al jaren geleden uitgeschreven, omdat 99% van de voorstellen en promoties hen niet interesseert. Ze zoeken hun inspiratie ook niet op de “15 must see” lijstjes van Newsmonkey of Het Laatste Nieuws, maar ze zullen met interesse ingaan op rechtstreekse voorstellen van lokale spelers. De belangrijkste uitdaging is: hen van meet af aan juist in te schatten. Een verkeerd voorstel, een foute suggestie en je bent geklasseerd met het ergst mogelijke label voor Culturele Puristen: J.A.T.C. – Just Another Travel Company. Eén advies staat voor hen buiten verdenking: een tip van andere Culturele Puristen.

Op de luchthaven en in het vliegtuig Als het kan, zal deze Tribe het vliegtuig zelfs vermijden als transportmiddel. Jetairfly, Arkefly en Thomas Cook Airlines zijn voor hen “not done” als transportmiddel – enkel en alleen omwille van de connotatie met “mainstream”. Rail, ferry, lokale busverbindingen, taxi brousse: dat zijn hun

Hier ligt natuurlijk een uitdaging voor

is verteerbaar als het een hangar is in de

reisadviseurs die zelf echte liefhebbers zijn

woestijn, met een verweerde tarmac.

Culturele Puristen willen niet geleid worden, maar een duwtje in de rug kan altijd. Ze staan open voor voorstellen en advies, op voorwaarde dat het gaat om unieke, waardevolle tips waar ze zelf niet op gekomen zouden zijn. Een uitdaging? Zeker weten. Maar voor de echte vakman die geobsedeerd is door het ontdekken van verborgen juweeltjes, zijn ze een gouden publiek. Opgepast: je krijgt bij hen maar één keer de kans om een goede indruk te maken. Het is belangrijk om hen vanaf het begin juist in te schatten. Als je hen verveelt met klassieke voorstellen, zal het gesprek zeer kort zijn. Een website die mikt op de grote gemene delers, is voor hen te mijden.

Meer dan waarschijnlijk staan ze niet in het

De rol van de reisagent van ontdekkingen en nieuwe ervaringen. De

“De Culturele Puristen worden aangetrokken door alles wat nog ongerept is, alles wat nog niet ontdekt is door de “andere” toeristen”

Inspiratie en boeking

favoriete transportmiddelen. Een vlucht is deel van de ervaring, een luchthaven

Op bestemming De Culturele Puristen worden aangetrokken door alles wat nog ongerept is, alles wat nog niet ontdekt is door de “andere” toeristen. Technologie is een volledig aanvaard middel om aan informatie te komen, maar ook met hun zoekopdrachten zullen ze proberen tips van lokale mensen op te sporen en te volgen. Airbnb is voor hen een magische uitvinding. Het zijn de ultieme niche klanten, sterker nog: zij willen de volgende niche ontdekken.

TRAVEL TRIBES IN 2030

“ze rekenen op de kracht van hun “social capital” om een speciale behandeling te krijgen”

SOCIAL CAPITAL SEEKERS Wie zijn ze? Zet jij een scheiding tussen je online en je offline leven? Vind jij dat contacten en “vrienden” op de social media maar een substituut zijn voor echt menselijk contact? Dan vraagt het wellicht een beetje inlevingsvermogen om de Tribe van de Social Capital Seekers te begrijpen. Ze maken geen onderscheid tussen hun leven op het web en het fysieke leven. Sterker nog: ze gaan er vaak van uit dat hun virtuele leven belangrijker en bepalender is. Ze hebben een zesde zintuig ontwikkeld voor alles wat sociale invloed is – en ze weten dat de online impact vele maten sterker is dan wat ze offline voor elkaar zouden kunnen krijgen. Informatie is macht in 2015, elke lezer van Travel360° weet dat. In 2030 geldt meer en meer: “invloed is macht”. Social Capital Seekers zien overal mogelijkheden om content te verspreiden, via filmpjes, social media posts en blogs. Ze zullen hun invloed verzilveren op alle mogelijke manieren. Informatie delen over reiservaringen is één van de beste manieren om aan

ciëren of zonder meer suggereren: ze rekenen op de kracht van hun “social

sociaal kapitaal te komen. Social Capital Seekers reizen niet om te leren,

capital” om een speciale behandeling te krijgen. Nog teveel medewerkers

maar om te delen. Ze gebruiken hun reiservaringen om hun volgers te

en managers binnen de reissector weigeren hier aandacht aan te geven,

informeren en, waar mogelijk, te impressioneren. Ze aarzelen niet om die

vaak omdat ze dit soort gedrag niet begrijpen en zelfs op het randje van

invloed aan te wenden om kortingen, upgrades en een VIP behandeling te

het onbeleefde vinden. Gevaarlijke houding: in de online wereld heersen

krijgen.

er andere wetten, en deze wereld creëert zijn eigen vedetten. Een blogger

De rol van de reisagent Denk vooral niet dat deze Tribe jou logischerwijze volledig ontglipt. Er zijn verschillende mogelijkheden om een rol te spelen in hun semi-beroemde

met 200.000 lezers kan belangrijker zijn voor de reputatie van een hotel dan een staatshoofd van een relatief onbekend land.

Op de luchthaven en in het vliegtuig

leven. Jij kan enkele Social Capital Seekers in je eigen kennissenkring

Overal zijn er opportuniteiten om de Social Capital Seekers de nodige

vinden, en hun reizen faciliteren en organiseren. Spoor hen op, volg hen

aanleidingen te geven om foto’s te delen, om tweets te sturen en om via

online en geef hen goede raad wanneer mogelijk. Ze zullen je spontaan

hun diverse kanalen hun volgers te informeren. Grappige momenten, uit-

vermelden bij hun vele volgers. Instant marketing! Of word zelf een Social

zonderlijke plekken, onverwachte service - een glimlach, een herkenning

Capital Seeker.

kan voldoende zijn. Vele Social Capital Seekers zijn zeer vertrouwd met

Inspiratie en boeking Maar opgepast: deze Tribe heeft de neiging om uitspraken en goede raad van andere consumenten te verkiezen boven advies van professionals. Verkooppraatjes zijn verdacht, de beslissingen van de Social Capital Seekers worden beïnvloed – of zelfs genomen- door hun online publiek.

het commerciële “give and take” principe: een upgrade naar businessclass, die “betaald” wordt door enthousiaste boodschappen naar duizenden of tienduizenden volgers, is een investering die voor een airline het overwegen waard is.

Op bestemming

Trendy bestemmingen en bucket list activiteiten scoren het best. Ervarin-

Een geslaagde vakantie betekent een gedeelde vakantie. Een selfie met

gen worden in real time gepost: “instant gratification”.

een beroemde hotel conciërge zal de wereld rondgaan, een “room with a view” wordt dadelijk gedeeld op Instagram en Twitter . Tijdens de reis is

Ze zoeken inspiratie voor hun reizen met in hun achterhoofd de mogelijk-

de Social Capital Seeker permanent in contact met zijn volgers. De reiser-

heden om bij hun achterban te scoren. Tegelijk zullen zij schaamteloos

varing dient, minstens ten dele, om de online sociale status van de Social

hun komst aankondigen, én dadelijk reactie verwachten. Ze tweeten

Capital Seeker te verghogen. Een hotel, een bestemming, een gids, een

welke vlucht ze zullen nemen, en gaan ervan uit dat het social media de-

restaurant kan hierbij actief helpen, en zo meesurfen op de populariteit

partement hen persoonlijk antwoordt en welkom heet. Een upgrade nego-

van de Social Capital Seekers.

TRAVEL360° / JUNI/JULI 2015

TRAVEL TRIBES IN 2030

REWARD HUNTERS Wie zijn ze? Deze Tribe is zich zeer bewust van de vele uitdagingen die het dagelijks leven voor hen in petto heeft. Ze werken keihard, vaak totaal zonder hun werkuren te tellen. De communicatiekanalen staan wijd open van ‘s morgens tot ’s avonds, en ze zijn vaak 24/7 bereikbaar. Kinderen worden bewust opgevoed, met alle zorgen en organisatie die er bijhoort. De ouders racen van de hockeytraining naar de vioolles, en zorgen ervoor dat er ook tijdens het weekend zinvolle familie-activiteiten op het programma staan. Reizen is, zeker gedeeltelijk, een vorm van “payback time”. Zowel op vakantie als op zakenreis wensen de Reward Hunters beloond te worden voor hun onophoudelijke investeringen in hun werk, in hun gezin en in zichzelf tijdens het dagelijks leven. Ze zijn op zoek naar compensatie, in de vorm van uitzonderlijke ervaringen, uitzonderlijke bestemmingen, uitzonderlijke accommodatie en uitzonderlijke diensten. De Reward Hunters zullen de voornaamste doelgroep zijn voor innovatieve vormen van luxe travel in de volgende tien tot vijftien jaar. Reizen is de welverdiende, frequente beloning, het is de rechtvaardiging van een hectisch bestaan. De verwachtingen zijn dan ook telkens weer hoog gespannen, de lijst met eisen hoog. Het ultieme hedonisme dat deze Tribe nastreeft, kan best een combinatie van spannende ervaringen, een totale wellness pampering, een top gastronomie en een keiharde uithoudingsproef zijn – allemaal verpakt in één, korte trip.

De rol van de reisagent “Here I am: entertain me!” zou een welkomstkreet kunnen zijn van de Reward Hunters als ze het reisagentschap

zijn om een beslissing te nemen. Vervolgens willen zij liefst zo weinig mogelijk inspanningen moeten leveren om de reis uiteindelijk uit te kiezen, vast te leggen en in te vullen. Een reisagent, een persoonlijke assistent of een andere tussenpersoon kan hier een rol spelen van “fixer”, die weinig extra informatie nodig heeft en veel eigen initiatief ontwikkelt.

Op de luchthaven en in het vliegtuig

binnenstappen. Echter: de kans is klein dat ze tijdens hun

Reward Hunters zijn geboren VIP klanten. De kernwoor-

jachtige leven van alledag, de tijd zullen vinden om even in

den: uniek, speciaal, uitzonderlijk. Alles met een VIP-label

een reisbureau langs te gaan. Toch stellen ze goed advies

is een “must have “ voor deze Tribe. Omzeilen van lange

op prijs – op voorwaarde dat het snel, professioneel en to

wachtrijen, snelle security passage, separate boarding, de

the point gebracht wordt. Reward Hunters gaan niet op

betere plaatsen op het vliegtuig: Reward Hunters spiegelen

zoek: ze gaan ervan uit dat ze gevonden worden, en dat de

zich zeer graag aan de behandeling die vedettes, politici en

reisagent zich opstelt als een pro-actieve, snel begrijpende

royals krijgen. Ze hebben er geen moeite mee om premium

en snel denkende en handelende consultant. Aarzel niet om

prijzen te betalen voor premium service. In de rij staan

voor en tijdens de reis voorstellen te doen, aarzel niet om

wachten zoals alle andere “gewone” reizigers: dat hàten ze.

deze klant alles uit de handen te nemen. Denk voor hen, win tijd voor hen, en vervolgens: verras hen. They will be yours forever. Het zijn vaak veeleisende klanten, maar ze weten dat goed advies geld kost.

Op bestemming Ook bij aankomst blijft de wens, om als een VIP gast ontvan-

Inspiratie en boeking

gen te worden. De bagage moet dadelijk naar de kamer – als

Reward Hunters zullen zich niet verdiepen in review sites,

voor de oneindige reeks van verwennerijen, initiatieven en

in websites met informatie over bestemmingen, ze zullen

mogelijkheden die het hotel en de bestemming te bieden

uren op het internet zoeken naar tips. Het zijn “flash mo-

heeft. Een eventuele jetlag moet zo snel mogelijk wegge-

menten” die hen zullen aanzetten om te beslissen. Een tip

werkt worden, en lichaam en geest moeten volledig in vakan-

van een collega, een artikel in de krant, een video die hen

tie-modus kunnen komen. Geen stress, perfecte service, een

toegestuurd wordt door een kennis: dat kan voldoende

gepersonaliseerde aanpak: dat is een minimum.

TRAVEL360° / JUNI/JULI 2015

vervolgens een discrete butler die bagage uitpakt en netjes opbergt is dit helemaal goed- en de Reward Hunters zijn klaar

“Reward Hunters zijn geboren VIP klanten”

TRAVEL TRIBES IN 2030

OBLIGATION MEETERS Wie zijn ze?

Inspiratie en boeking

De vorige vier Tribes zijn op het eerste gezicht elk een onder-

Obligation Meeters zijn zelden echt op zoek naar reisgerelateerde

deel van de vroegere brede “leisure traveller” categorie. Dat

inspiratie: ze zijn gefixeerd op het doel van de reis. Ze zullen dan

klopt niet: elk van deze Tribe members zal een heel deel van

ook graag geholpen worden om door het oerwoud van mogelijkhe-

de specifieke kenmerken ook meenemen wanneer hij of zij op

den en informatie een snelle en juiste keuze te maken. Wanneer

zakenreis zijn. De vroegere categorie “business traveller” is ook

ze een boeking maken, willen ze permanent op de hoogte gehou-

een gedateerd etiket, overigens. De Obligation Meeters Tribe

den worden van alle mogelijke wijzigingen, én ze willen dadelijk

overstijgt deze oude indelingen. Het gaat om reizigers die de

alternatieven voorgelegd krijgen, die hun doel niet in gevaar

reis ondernemen met heel concrete objectieven. Het kan gaan

brengen. Dat kan via een reisagent, maar hiervoor zijn een snel

om ontmoetingen met klanten, deelname aan een congres, een

groeiend aantal online tools beschikbaar. Belangrijk advies voor

bezoek aan het hoofd- of bijkantoor van het bedrijf, maar ook

elke reisadviseur: zorg ervoor dat je zelf de juiste tools kent, hebt

om te dineren in één welbepaald restaurant, een chirurgische

en gebruikt om de Obligation Meeters dadelijk te informeren en te

ingreep te ondergaan, een ontmoeting met één of meerdere spe-

helpen. Anders word je in een snel tempo irrelevant.

cifieke personen, het bijwonen van een concert, het bezoeken van één unieke tentoonstelling … Het gaat om reizen met een duidelijk afgelijnd doel voor ogen, zodat de keuze van bestemming, tijdstip en zelfs vervoermiddel en accommodatie allemaal in functie zijn van dat éne doel.

Op de luchthaven en in het vliegtuig Snelheid, duidelijkheid en zekerheid staan centraal tijdens de

De Tribe van Obligation Meeters omvat zakenreizigers, MICE travel,

reiservaring van de Obligation Seekers. Nogmaals: de reis en de

Visting Friends & relatives, gezondheidstoerisme, pelgrims, buiten-

bestemming zijn ondergeschikt aan het echte doel van de reis:

landse studies, het bijwonen van sportieve evenementen. Al deze

de ontmoeting, de vergadering, het bedrijfsbezoek, het popcon-

reizigers werken met restricties op vlak van timing van de reis, en de

cert, die éne unieke tentoonstelling. Als dit doel in gevaar dreigt

budgetten kunnen zelfs voor hetzelfde doel fors uiteen lopen.

te komen, worden de Obligation Seekers bijzonder zenuwachtig

De rol van de reisagent Ook hier liggen vele kansen en mogelijkheden voor de reisadviseur. Voor de Obligation Meeters is elk advies dat hen helpt om hun uiteindelijk doel te realiseren, uiterst waardevol. De reisagent kan tips geven om efficiënt ter plaatse te komen, de reisagent kan de accommodatie uitkiezen in functie van de ontmoetings- of evenement plek, of hij kan adviseren in functie van het meest efficiënte lokale transport. Erg belangrijk is dat je als reisagent dezelfde focus hebt als de reiziger: de meeting, het event, de activiteit staat centraal, al de rest

en geïrriteerd. Push berichten om te bevestigen dat alles volgens plan verloopt, worden zeer geapprecieerd. Smart suitcases worden gretig aangekocht, zodat de reizigers steeds zeker zijn dat hun bagage net zoals zij de connectie heeft gehaald. In het vliegtuig is uiteraard alle informatie over het doel van de reis welkom, en on board WiFi connectie wordt voor deze reizigers belangrijker dan de kwaliteit van de maaltijd. Een kort What’sApp berichtje van hun taxi chauffeur die klaarstaat, tovert een glimlach op hun lippen.

Op bestemming

is ondergeschikt. Als een voetballiefhebber zijn favoriete club gaat

Nogmaals: alles is ondergeschikt aan Het Uiteindelijke Doel van

aanmoedigen in Istanbul, kan het belangrijker zijn dat hij een kamer

de Reis. Maar als dit is bereikt, wordt opeens alles mogelijk. Dat

kan reserveren in het spelershotel, dan dat er ook een bezoek aan de

is het gouden moment om voorstellen te doen aan de Obligation

belangrijkste bezienswaardigheden op het programma staat.

Seekers: een restaurant om een deal te vieren, een wellness behandeling om zichzelf te verwennen, een city tour om toch net iets méér uit de trip te halen. Wanneer het om een zakenreiziger op expense account gaat, zal het belangrijk zijn om hem of haar toe te laten zonder problemen van business naar privé uitgaven over te schakelen. De nieuwe kreet hier is Bleasure: de combinatie van business en leisure. Voor de Obligation Seekers kan dit best, maar pas nadat het doel bereikt is.

“Alles is ondergeschikt aan Het Uiteindelijke Doel van de Reis” TRAVEL360° / JUNI/JULI 2015

TRAVEL TRIBES IN 2030

ETHICAL TRAVELLERS Wie zijn ze? Alles wijst erop dat tegen 2030 de bewustwording rond de impact van onze

voor je landen aanprijst met dubieuze regimes. Zoek naar reisorganisa-

manier van leven op het klimaat, de planeet en de mensheid, volledig zal

ties die kunnen aantonen dat de door de toeristen gespendeerde euro’s

doorgebroken zijn. Het aantal vliegtuigreizigers wordt dan wel verwacht

ook rechtsreeks ten goede komen van de lokale bevolking.

te verdubbelen, maar velen zullen hun geweten willen sussen door hun reisgedrag een ethische “twist” te geven. Het gaat om ethiek in de meest

De huidige race naar het vergaren van een maximum aan gegevens

brede betekenis van het woord: het juiste doen, de juiste keuzes maken.

over de consument, zal bij deze Tribe ook op ethische bezwaren botsen. Transparantie over wat je weet, wat je als informatie opslaat

Het compenseren van de ecologische voetafdruk, veroorzaakt door

en hoe je de informatie gebruikt wordt cruciaal.

(vliegtuig)reizen, zal steeds belangrijker worden. Hier ligt een reuze kans voor luchtvaartmaatschappijen. Sterker nog, de Ethical Travellers

De Ethical Travellers zijn geen gemakkelijke klanten, maar een reisad-

zullen consequent airlines vermijden die geen geloofwaardig compen-

viseur die hen begrijpt en hen helpt om de juiste keuzes te maken, zal

satieprogramma aanbieden.

kunnen rekenen op trouwe klanten.

Ethisch reizen gaat echter veel verder dan louter ecologie. Steeds meer

Op de luchthaven en in het vliegtuig

reizigers zullen in de komende decennia een element van vrijwillige dienstverlening of bijdrage aan de gemeenschap aan hun reiservaring willen toevoegen. Reisorganisaties die hun sociale verantwoordelijkheid op de bestemmingen niet duidelijk kunnen bewijzen met concrete initiatieven en projecten, zullen door deze Tribe gemeden of aangeklaagd worden. Opgelet, ook de Ethical Travellers blijven ergens verwende consumenten: ze verwachten niet dat ze aan comfort of gemak zullen moeten inboeten door hun ethische keuzes, ze verwachten wel dat ze ervoor beloond zullen worden. Inderdaad, hier zit een egoïstische tegenstelling in. It’s no perfect world, ook niet in deze Tribe.

De rol van de reisagent De grootste uitdaging voor elke speler binnen de reisindustrie zal zijn: ervoor zorgen dat de Ethical Travellers jou niet verdacht vinden. Je bent onderdeel van het systeem, en dus zal je moeten bewijzen dat je voldoet aan de ethische maatstaven van deze Tribe. Denk twee keer na

Deze Tribe heeft in principe altijd bedenkingen als ze het vliegtuig moeten nemen. Delicate doelgroep, dus. Velen onder hen zullen bewust reizen met zo weinig mogelijk bagage. Ze verwachten hiervoor een vorm van beloning, trouwens. Misschien moete airlines denken over een vorm van discount voor reizigers die onder een bepaald minimumgewicht blijven? Extra beenruimte en een brede keuze aan maaltijden, hoe goed bedoeld ook, zou wel eens op kritiek kunnen rekenen van de Ethical Travellers, omwille van de verspilde energie. Het juist inschatten van de omvang en de impact van deze Tribe zou wel eens een belangrijke uitdaging kunnen worden voor airlines in de nabije toekomst.

Op bestemming Er is al een vrij groot aanbod aan eco-hotels overal ter wereld. Het principe “laat enkel je voetafdruk achter” wordt op vele afgelegen plekken veel beter toegepast dan in de westerse landen. Het principe kan zeer ver gaan: in Rusland worden rondreizen georganiseerd waarbij reizigers afval opruimen, die andere toeristen hebben achter gelaten. Zoals eerder gezegd: het geweten van deze Tribe is een erg belangrijke motivator in de keuze van hun reisvorm, bestemming en activiteit. Projecten waarbij reizigers betalen om mee te mogen werken aan lokale initiatieven ter ondersteuning van de bevolking, zullen snel nog aan populariteit winnen.

“Het gaat om ethiek in de meest brede betekenis van het woord: het juiste doen, de juiste keuzes maken” Dit artikel werd gecreëerd door Travel360° met als belangrijke inspiratie de studie “Future Traveller Tribes – understandig tomorrow’s traveller” door Future Foundation in opdracht van Amadeus. Dit artikel werd op geen enkele wijze beïnvloed, gesponsord of vooraf goedgekeurd door Amadeus.

TRAVEL360° / JUNI/JULI 2015

VOORBEELD

FLY TO THE 4 CORNERS OF NORTH AMERICA. With our morning flight from Brussels to Washington you can fly to more than 50 destinations in North America with our partners. Our evening flight back to Brussels ensures you a good night’s rest on board.

Seattle

Minneapolis

Portland

Rochester Syracuse Buffalo Albany Detroit Boston Hartford Providence Cleveland Pittsburg Harrisburg New York Dayton Indianapolis Philadelphia Altoona Columbus Cincinnati

Grand Rapids

Denver

Sacramento

Kansas City

Colorado Springs San Francisco

Saint Louis

Tulsa

Las Vegas

Nashville

Oklahoma City

Los Angeles

Phoenix

Dallas

San Diego

Charlottesville Roanoke

Richmond

Norfolk Greensboro Raleigh Durham Charlotte Greenville Columbia Atlanta Charleston Savannah

Knoxville

Houston

Jacksonville

New Orleans

San Antonio

Washington

Tampa

Orlando Miami

Brussels Airlines Brussels Airlines summer destinations

Mexico City

Codeshare destinations

• • • • • • • • • •

Albany Altoona Atlanta Austin Boston Buffalo Charleston Charlotte Charlottesville Cincinnati

• • • • • • • • • •

Cleveland Colorado Springs Columbia Columbus Dallas Dayton Denver Detroit Grand Rapids Greensboro

• • • • • • • • • •

Greenville Harrisburg Hartford Houston Indianapolis Jacksonville Kansas City Knoxville Las Vegas Los Angeles

• • • • • • • • • •

Mexico City Minneapolis Nashville New Orleans New York Norfolk Oklahoma City Orlando Philadelphia Phoenix

• • • • • • • • •

Pittsburg Portland Providence Raleigh Durham Richmond Rochester Sacramento Saint Louis San Antonio

• • • • • • • •

San Diego San Francisco Savannah Seattle Syracuse Tampa Tulsa Washington

brusselsairlines.com TRAVEL360° / JUNI/JULI 2015

ADVERTORIAL

BESTE KLANT, STAP UIT HET VLIEGTUIG IN JE HUURWAGEN:

vrij, vrolijk, vakantie! Als reisagent wil jij zeker zijn dat jouw klanten van het begin tot het einde een fantastische vakantie-ervaring hebben. Het team van Sunny Cars luistert permanent naar de klant. Wij zijn erg benieuwd naar de belangrijkste wensen en noden van de Belgische vakantieganger, als het om huurauto’s gaat. De kernbegrippen zijn elke keer heel duidelijk: zorgeloos, genieten en ontdekken. De vakantie begint als de klant thuis zijn voordeur afsluit. Genieten staat centraal, de Belgische vakantieganger wil geen gedoe, geen lange wachtrijen, en voelt zich maar wàt graag een echte VIP! Wel, hier spelen wij met Sunny Cars graag op in. Wij hebben een hele reeks servicepakketten, die stuk voor stuk ontwikkeld zijn met één doel voor ogen: het je klant gemakkelijk maken, vanaf de aankomst op bestemming!

RUIM BAAN MET DE EXPRESS SERVICE! Het vliegtuig landt, de deuren gaan open, je klant pikt

•

Online registratie: huurcontract ligt ingevuld klaar

de bagage op – en kan dadelijk de huurauto snel opha-

•

Snel inchecken, geen wachtrijen

len. Zonder vervelende wachtrij. Zonder omslachtige

•

Eerlijke tankregeling, meestal vol krijgen en vol

administratie. Vooral in het hoogseizoen op bestem-

afleveren

mingen waar vele vakantiegangers kiezen voor een huurauto, kan dat veel netto vakantietijd opleveren!

Verkooptip: “Wist u dat in het hoogseizoen het wach-

Plus het heerlijke gevoel als je die lange wachtrij prins-

ten in de rij op bestemmingen met veel huurwagenver-

heerlijk voorbij loopt …

huur tot langer dan een uur kan oplopen?”

ROYALE EXTRA’S MET HET PREMIUM PAKKET! Uiteraard blijft het alom gekende Premium Pakket

•

Gegarandeerd auto jonger dan 1 jaar of minder dan 25.000 km

–terecht- heel populair bij de klanten. Ook met dit ser-

•

Snel stijgend aantal Premium Pakket bestemmingen : al 21!

vicepakket kan de huurauto sneller worden opgehaald

•

Online registratie op voorhand, contract ligt ingevuld klaar

zodat je klant sneller onderweg is. Het Premium Pakket levert nog een extra privilege op: je klant krijgt gegaran-

Verkooptip: “Stel u voor: u wandelt langs de rijen wachten-

deerd een jonge auto mee. Het Premium Pakket bieden

den, en stapt vervolgens in uw recente, jonge huurauto. Zo

we altijd aan met onze beste partners, op een groeiend

hoort vakantie toch te zijn?“

aantal bestemmingen!

TRAVEL360° / JUNI/JULI 2015

GEEN WAARBORG MET HET NO DEPOSIT PAKKET! Eindelijk is er een duidelijk antwoord op die éne, prangende vraag uit de markt: “Kan ik ook een auto huren zonder creditcard of contante waarborgsom?” Klanten die geen creditcard hebben of maar over een beperkte limiet beschikken, lopen vaak tegen een probleem aan. Wel, Sunny Cars heeft een duidelijk antwoord op deze vraag. Het antwoord luidt: “Yes, you

•

Boeken minimaal 10 dagen voor huuraanvang

•

Kiezen voor optie “Geen waarborg/ no deposit”

•

Registratieformulier invullen na reservering

Verkooptip: “U gebruikt uw creditcard toch liever om extra te shoppen?”

can!” Geen creditcard, geen cash: Sunny Cars staat garant.

EEN HUURAUTO OP LOW COST AIRPORTS: EEN ZEGEN! Steeds meer klanten kiezen voor een “dynamic packaging”

•

optie, waarbij jij voor hen een vakantie samenstelt met

Eigen vervoer vanaf de luchthaven, direct na aankomst

vluchten van een low cost luchtvaartmaatschappij. Vaak

•

In alle vrijheid op ontdekking, heel de vakantie

vliegen deze airlines op “secondary airports”: niets mis

•

Ideaal voor gezinnen met kinderen

mee, maar deze luchthavens bevinden zich meestal op een forse afstand van de eigenlijke bestemming. In dat

Verkooptip: “Wist u dat bijvoorbeeld de luchthaven

geval is een huurwagen een zegen. Bij aankomst bedankt

Girona-Barcelona ruim 100 km ten noordoosten van de

je klant je in gedachten voor de tip, zeker weten!

stad Barcelona ligt?”

GOEDKOOP VLIEGEN & HUURAUTO: GEMAKKELIJK, VOORDELIG, ZORGELOOS! Soms moet je een klant kunnen verbazen, met duidelijk en

•

De reistijd wordt fors ingekort

goed onderbouwd advies, dat hijzelf of zijzelf nooit bedacht

•

Vaak voordeliger voor koppels, ideaal voor gezin

zou hebben. Als je een goedkope vlucht uit het aanbod plukt, en hierbij een huurauto voor het volledige verblijf voegt, is de

met peuter •

Onverwacht voorstel bewijst jouw toegevoegde waarde

vakantieganger –zeker als het een koppel is- vaak goedkoper af dan wanneer de eigen auto gebruikt wordt. Zeker als alle

Verkooptip: “Op deze manier verslijt uw auto niet,

kosten zoals slijtage, péage en extra verzekering in kaart wor-

bent u sneller op uw vakantie-adres en u hebt geen

den gebracht. En dan is het ultieme argument: een huurauto

kopzorgen over eventuele beschadigingen of diefstal.

betekent een zorgeloze vakantie!

Vakantie moet toch zorgeloos zijn?”

LUCHTHAVEN DESK, SHUTTLE SERVICE OF MEET & GREET: ALTIJD DE BESTE KEUZE! Na aankomst begeeft je klant zich op de meeste lucht-

•

Op voorhand duidelijkheid

havens naar de desk & arrival zone, waar alle autover-

•

Per luchthaven de beste oplossing

huur bedrijven hun bureau hebben. Een shuttle service

•

Vragen worden dadelijk beantwoord door professi-

is ook vaak mogelijk: dan wordt je klant afgehaald en

onele staff

naar de locatie gebracht waar de auto klaar staat. Op bepaalde kleinere luchthavens brengt de verhuurder

Verkooptip: “Vergeet niet dat u ook uw huurauto

de auto zelf naar de luchthaven: dit is de meet & greet

gewoon aan het hotel kan laten afleveren. Beschouw

service. In elke van deze gevallen gebeurt de service

het als een vorm van roomservice!”

met een smile!

TRAVEL360° / JUNI/JULI 2015

VOORBEELD

Ryanair is one of over

low fare airlines who have chosen Amadeus as their trade distribution partner

and that gives you the most integrated technology in the sky (and on your desktop). Using Amadeus to book low cost airlines is 5 times faster than using the carrier’s website. It’s easier than you think. Get started today. www.amadeus.com/lowcostdemo

TRAVEL360° / JUNI/JULI 2015

You can follow us on:

Amadeus Benelux

DE REISAGENT ANNO 2015

Het heden? Redelijk. De toekomst? Voorzichtig vertrouwen! 1

5 statements over het seizoen, de kansen en bedreigingen, en uw eigen professionele toekomst.

“Ik heb op dit moment meer dossiers geboekt met vertrek in 2015 dan op hetzelfde moment vorig jaar.”

Net voor het begin van de zomervakantie nemen wij de polsslag

Een op zijn minst pertinente en duidelijke vraag, net voor de

van de reissector. Wij confronteerden u met vijf statements, en

grote vertrekken van de zomervakantie 2015. Uit de verschillende

vroegen u om uw mening of indruk te geven over de marktont-

onderzoeken en statistieken weten we: de vakantiemarkt blijft

wikkeling in de voorbije maanden. Met andere woorden: waar

stijgen. Ook in België, ook in Nederland. Tegelijkertijd weten we ook:

staan we? Verder wilden we ook polsen naar uw vertrouwen in

het marktaandeel van wat we tot op vandaag de “georganiseerde

de onmiddellijke toekomst. Uw vertrouwen in uw bedrijf of het

reisindustrie” noemen, neemt af. Er wordt vakantie genomen, er

bedrijf waar u werkt, uw vertrouwen in uzelf en uw persoonlijke

wordt gereisd. Niet noodzakelijk ver, en zeker niet noodzakelijk door

ontwikkeling.

beroep te doen op diverse klassieke tussenpersonen. Maar er wordt wel gereisd. En veel.

Wij legden vijf uitspraken voor aan de 6500 abonnees van onze Nederlandstalige nieuwsbrief. 537 travel professionals deden

Hoe vertaalt zich dat in uw resultaten? Wel, uw antwoorden zijn

mee aan deze enquête, wat de resultaten op zijn minst represen-

zeker marktconform. Some win, some lose.

tatief maakt. De statements gingen van heel concreet (meer of minder dossiers geboekt dan vorig jaar?) naar puur buikgevoel (hoe zie je de toekomst voor jou en voor je bedrijf?). De deelne-

100%

Nee

mers hadden drie mogelijkheden om te antwoorden: “Ja”, “Nee”

Ik zou het echt niet weten

of “Geen idee”. De belangrijkste conclusie: u hebt een voorzichtig, broos

50%

vertrouwen in de toekomst, beste travel industry professional. De resultaten van zomer 2015 zijn over het algemeen “redelijk” te noemen. U ziet een vermindering van het aantal dossiers,

en u voelt de zuigkracht van de diverse online kanalen. Tegelijk ziet u een groei in de eigen productie. Als het over de toekomst gaat, dan wordt u zeer voorzichtig in uw uitspraken. Het aantal deelnemers dat bij de vragen over de toekomst voor zichzelf of zijn bedrijf kiest voor de knop met het “geen idee” antwoord, groeit significant. De uitspraak van de beroemde Amerikaanse baseball legende Yogi Berra “The future ain’t what it used to be” is duidelijk toepasselijk op de stand van zaken in de reisindustrie. Nog ééntje die het algemeen gevoel samenvat: “We hope for the best, but at the same time we prepare for the worst.” Wederom: hier is voer voor discussie, hier is ruimte voor verder debat. Hier volgt een overzicht van de vijf statements, en de mening van meer dan 500 travel industry professionals. Mét telkens een conclusie. En de opinie van Travel360°.

Een flink deel van de deelnemers aan de enquête is tevreden over het resultaat tot nu toe. 32% bevestigt, méér dossiers te hebben geboekt dan vorig jaar. De meerderheid (59%) telt minder boekingen dan dezelfde periode in 2014. Opgelet: dit is niet noodzakelijk slecht nieuws, het kan ook het gevolg zijn van een veranderde strategie. Uiteindelijk gaat het altijd om het geboekte zakencijfer en de daarbij horende winstmarge. We know. Maar toch: velen bevestigen ons dat het seizoen wat hen betreft nét iets onder de verwachtingen blijft. Travel360° conclusie: U verdedigt uw positie, in 2015. Met wisselend success. Je kan niet zeggen dat de reissector victorie kraait, halverwege het boekjaar. Deze enquête is een momentopname. Uit gesprekken met vele, vele reisondernemers weten we: het is geen slecht jaar, maar ook geen jaar waarin de Grote Inhaalbeweging bewerkstelligd wordt. De omzet kabbelt verder, marktaandelen groeien zeker niet. We hebben in het recente verleden wat klappen gekregen, er zijn heel wat nieuwe spelers op de markt en we proberen er het beste van te maken. Dat sfeertje overheerst. Maar één zaak is duidelijk: de verloren marktaandelen komen – voorlopig?- niet terug.

TRAVEL360° / JUNI/JULI 2015

DE REISAGENT ANNO 2015

“Ik verlies duidelijk klanten aan de verschillende online boekingskanalen, zowel tour operators als online travel agents.”

“Ik verkoop nu duidelijk meer eigen productie (dynamic packaging en/of maatwerk en/of groepsreizen) dan enkele jaren geleden.”

Toegegeven: dit is vragen naar de bekende weg. Uiteraard kie-

Ook hier polsen wij naar een fenomeen waarvan we op de één of

zen meer en meer klanten voor het online boekingsgemak. Een

de ander manier al weten dat het zich aan het doorzetten is: de

tour operator als Sunweb heeft boekingspieken tussen 19 en

reisagent die zelf vakanties produceert en zelf als reisorganisator

22 u, en voor de meeste online spelers is zondag een absolute

optreedt. Hier is de Belgische markt bezig aan een inhaalbeweging

topdag voor de boekingen. Hier moet niemand een tekeninge-

ten opzichte van –onder andere- de Nederlandse en de Franse

tje bij maken: consumenten kiezen in vele gevallen voor online

markt. Het feit dat de reisadvieur op dat moment overstapt van het

convenience. Als je dat als reisorganisatie niet kan bieden,

statuut van “bemiddelaar” naar “reisorganisator” doet nog maar

kiest minstens een deel van je doelgroep voor een alternatief

weinig travel professionals koudwatervrees krijgen.

om de boeking vast te leggen. Let wel: het gaat hier om het resultaat van een heel zoeken informatieproces. Het best

De beweging was van alle tijden, maar het is onze indruk dat in de

zou best kunnen dat diezelfde online boekende klant voordien

afgelopen jaren er een versnelling te bespeuren is. En inderdaad: uw

een uitgebreid bezoek heeft gebracht aan de reisagent, met

antwoord is duidelijk.

plezier de raad en het advies heeft aangehoord, en vervolgens zondagnamiddag online boekt.

100%

Nee

Ons statement was een bevestiging van deze evolutie, aan

Ik zou het echt niet weten

u de keuze om hier mee akkoord te gaan of niet. Dit is uw

50%

antwoord.

100%

Nee

Ik zou het echt niet weten

50%

Iets meer dan 80% van de deelnemers aan de enquête bevestigt dat ze nu gevoelig méér eigen productie verkopen dan enkele jaren

geleden. 18% doet niet mee aan deze tendens, en een verwaarloosbare (bijna) 2% heeft geen idee. Kortom: u weet wat u doet, beste reisagent. U kiest ervoor om het heft in eigen handen te nemen.

73% van de respondenten bevestigt, dat hij/zij klanten verliest

Travel360° conclusie:

aan de verschillende online boekingskanalen. U krijgt dus

Dit is geen trend, dit is een strategische koerswijziging. Een over-

klappen, beste collega’s, en u weet het. 18% gaat niet akkoord

grote meerderheid van de reisagenten heeft enkele jaren geleden

met deze stelling, en voelt dus geen bedreiging. 9% zegt niet

duidelijk met succes zijn kennis van klanten, van product en zijn

te weten of er klanten verloren worden aan het online geweld.

vaktechnische ervaring gebundeld. Meer dan drie kwart van de reisagenten biedt zijn of haar klanten de mogelijkheid aan om reizen op

Travel360° conclusie:

maat te kopen, om producten dynamisch te integreren, of om deel te

In een vorige survey, gepubliceerd in het februari/maart num-

nemen aan groepsreizen die enkel bij één reisagent worden verkocht.

mer van Travel360° - Het Magazine, vroegen wij wie er akkoord

Deze koerswijziging is hoopgevend, zowel voor de reisagenten als

was met de stelling “Binnen 10 jaar zullen tussen de 90% en

voor tour operators en airlines. Deze evolutie betekent immers niet

de 100% van de boekingen van reizen online worden gedaan”.

dat binnen het kanaal “reisdistributie” er geen toekomst is voor

53% zei “nee”, 47% was akkoord met dit statement. Vandaag

de paketten van de generalisten of voor de producten van de niche

constateren we dat de grote meerderheid klanten verliest aan

spelers: het betekent enkel dat het palet van klantproposities van de

de diverse online boekingskanalen. Het lijkt dan ook - zwak

reisagent breder wordt. En dat is goed nieuws.

uitgedrukt- op zijn minst noodzakelijk om dit onderwerp tot op de bodem uit te pluizen. Wellicht is een e-partnership tussen reisagent en een aantal tour operators toch nog zo geen slecht idee? Just sayin’.

TRAVEL360° / JUNI/JULI 2015

DE REISAGENT ANNO 2015

“Ik ben er zeker van dat mijn bedrijf of het bedrijf waar ik werk binnen vijf jaar nog zal bestaan, op een succesvolle manier.”

“Ik zie voor mezelf een mooie professionele toekomst in de toerisme sector.”

Dit statement hielden wij bij Travel360° goed in de gaten,

zien in een groeiende, bloeiende en succesvolle sector. Logisch dus

terwijl meer en meer deelnemers de survey invulden. Toen de

dat de korte termijn verwachtingen over je bedrijfsperformantie, in-

eerste honderd resultaten binnenkwamen, gaven meer dan de

vloed hebben op de verwachtingen over je eigen toekomstmogelijk-

helft van de deelnemers aan “geen idee” te hebben over dit sta-

heden. Toch waren wij even verbaasd toen we de resultaten van dit

tement. Naarmate meer travel professionals de survey invulden,

onderdeel van de enquête zagen binnenlopen. Immers: de reissector

tekende het resultaat hieronder zich af. Oef, want het is een re-

wordt vaak voorgesteld als een fantastische werkomgeving. Leuk

delijk existentiële vraag: ben je er zeker van dat het bedrijf waar

product, aangename sfeer, kans om een stuk van de wereld te zien

je werkt of dat je eigendom is, nog een korte termijn toekomst

… toch wil niet iedereen in deze sector werken. Sterker nog: zij, die

heeft? Met andere woorden: ben je er zeker van dat jij binnen

vandaag een job hebben in deze sector, zijn lang niet zeker dat ze in

vijf jaar nog een job hebt? Meer dan de helft is hier vrij gerust in.

de reisindustrie zullen blijven.

Dit statement zit eigenlijk in het verlengde van het vorige, dat is duidelijk: het is gemakkelijker om voor jezelf een mooie toekomst te

Toch blijft het totaalresultaat redelijk onrustwekkend.

100%

Nee

Ik zou het echt niet weten

50%

100%

Nee

Ik zou het echt niet weten

50%

Slechts iets meer dan de helft van de respondenten ziet voor zichzelf Een kleine 61% van de deelnemers geeft aan, dat hij of zij er alle

een mooie professionele toekomst binnen het toerisme. Bijna dertig

vertrouwen in heeft: binnen vijf jaar bestaat het bedrijf nog, en

procent houdt het antwoord in beraad. Een toch vrij significante

zelfs op een succesvolle manier. Slechts tien procent heeft hier

twintig procent gaat niet akkoord met het statement, en ziet zich-

een kwaad oog in. Wat ons enigszins ongerust maakt, is dat maar

zelf vrijwel zeker vroeg of laat van sector veranderen. Hmm.

liefst dertig procent van de reisindustrie professionals geen antwoord kan geven op deze stelling. Onzekerheid alom dus. Oei.

Travel360° conclusie: Nogmaals: Houston, we have a problem. Eerlijk gezegd,dit hadden we

Travel360° conclusie

niet zien aankomen: een fifty/fifty verhouding tussen believers en

Als in een representatieve steekproef meer dan 40% van de res-

non believers, als het over de eigen toekomst binnen de reisindustrie

pondenten twijfels uit over de toekomst van het bedrijf waarin

gaat. Ook hier dringt zich een stevig extra onderzoek op: is dit een

zij werken, dan is er op zijn minst een perceptie-probleem. Bij

“normale” uitslag, of moeten wij hieruit concluderen dat de sector

veertig procent van de werknemers en ondernemers bestaat on-

niet voldoende zekerheden, carrièremogelijkheden en toekomstper-

zekerheid over de nabije toekomst. Het verdient aanbeveling om

spectieven biedt? Als we dit afzetten tegen de groeiperspectieven die

deze onzekerheid serieus te nemen. Bedrijfsleiders, spreek met

economisten zien voor de toerisme industrie in de brede betekenis

uw werknemers hierover. Beroepsverenigingen, open hierover de

van de term, dan wijst het resultaat van dit deel van ons onderzoek

dialoog met uw leden. In elk toekomst gericht onderzoek, lees je

op een problematische situatie. Bij velen heerst nog steeds de indruk

dat de reisindustrie een gouden toekomst tegemoet gaat. Maar

dat wie “door de toerisme microbe gebeten is” nooit meer zal kiezen

binnen de sector zijn er twijfels. Houston, we have a problem.

voor een andere sector. Blijkbaar is dit niet zo evident als het lijkt.

Travel360° bedankt alle deelnemers voor de respons op deze survey. Dit bewijst nogmaals dat u gefascineerd bent door de ontwikkelingen in de sector, en hoe u steeds bereid bent om uw mening te geven en te delen. Deze en andere onderzoeken geven de polsslag van de sector weer. Het is nu aan bedrijven, beroepsverenigingen en andere spelers om hier al dan niet verder op in te gaan. Iets voor de najaarscongressen?

TRAVEL360° / JUNI/JULI 2015

Malta

VOORBEELD

Een eiland voor levensgenieters

Je wil op reis naar een zonnige plek, waar ook nog wat te zien is? Dan is Malta de ideale bestemming. Want behalve een heerlijk klimaat en kristalhelder water, vind je op dit eiland met zijn rijke geschiedenis prachtige gebouwen, een warme, gezellige sfeer en een bruisend uitgaansleven. Bovendien hoef je alleen even de boot op om te genieten van het uitgestrekte groen op zustereiland Gozo. Een perfecte mix van zon, cultuur en natuur. 26

TRAVEL360째 / JUNI/JULI 2015

Overvloed aan cultuur

Paradijs voor watersportfans

Op weinig plekken bleef er zo veel van het rijke verleden bewaard als hier. Het aantal monumenten dat werd opgenomen op de UNESCO Werelderfgoedlijst is indrukwekkend. Het prehistorische Hypogeum, met zijn labyrint van ondergrondse kamers, is daarvan het beroemdste. Ook hoofdstad Valletta kreeg een plekje op de lijst, net als haar imposante omwalling, de middeleeuwse hoofdstad Mdina, en de Citadel op Gozo. Malta lijkt wel een groot openluchtmuseum.

De zomer duurt hier zeven maanden en het zeewater is zo helder dat je de bodem kan zien. De kustlijn met vele inhammen en rotsformaties maakt van Malta een paradijs voor watersportfanaten: zwemmen, snorkelen, zeilen, windsurfen, paragliding, waterski, noem maar op.

Hotspots op Gozo De citadel Gran Castello werd in de vijftiende eeuw gebouwd als bescherming tegen de aanvallen van zeerovers. Hij staat op een heuvel in het midden van het eiland en geeft je een mooi uitzicht over de omgeving. Aan de ingang van de zwarte lagune in Dwejra vind je de bekende Fungus Rock. De zeldzame plant die hier groeit zou geneeskrachtige eigenschappen hebben.

Vlak bij de Fungus Rock vind je de Inland Sea, die je alleen kan bereiken via een natuurlijke tunnel in de rotsen. Daar ontdek je fossielen, zoutpannen en duizenden vissen.

Comino en de Blue Lagoon: een stukje Middellandse Zee dat superblauw en helder is. Vanaf de Blue Lagoon kan je naar het onbewoonde eilandje Cominotto zwemmen.

Azure Window ontstond door het geweld van de golven, en geeft je een prachtig uitzicht op het azuurblauwe water van de Middellandse Zee.

Een van de oudste en meest bekende plaatsen ter wereld is Calypsoâ&#x20AC;&#x2122;s Cave, dicht bij Xaghra. Volgens de mythe is Gozo namelijk het eiland Ogygia uit Homerosâ&#x20AC;&#x2122; Odysseus, en zou Calypso Odysseus zeven jaar gevangen hebben gehouden in deze grot.

Xlendi is een rustig strand in een baai die wordt afgesloten van de rest van het eiland door torenhoge kliffen.

Hoteltip: Mellieha Bay ****

Malta is terug te vinden in ons aanbod zomer 2015. Nieuws:

Valletta uitgeroepen tot Culturele hoofdstad 2018!

ADVERTORIAL

DELTA AIR LINES KEEPS CLIMBING Delta partnerships: méér keuze, méér bestemmingen

Delta One: méér service, méér rust, méér privacy

Delta Air Lines heeft al vele jaren partnerships met Air France, KLM en

De Delta One services zorgen ervoor dat de reiziger de reistijd maxi-

Alitalia op de trans Atlantische routes om meer keuze en aantrekkelij-

maal kan benutten. Tijdswinst gebeurt bij check-in, security , bagage

ke vluchtschema’s te bieden: 250 vluchten per dag naar 500 bestem-

claim en in de 50 Delta Sky Clubs en 150 partner lounges overal ter

mingen in 105 landen. Klanten vliegen vanuit 14 top Europese zakelijke

wereld. In de Delta One business class cabine hebben alle passagiers

markten non stop naar de US. De schema’s zijn bestudeerd om over-

fully flat beds op alle trans Atlantische routes. Een goede nachtrust

stap tijd zo kort mogelijk te houden. Onze hub airports Amsterdam,

gegarandeerd, onder andere met kussens en dekbedden creaties van

Parijs, Rome, Atlanta en New York bieden een waaier aan connecties.

Westin Hotels en Resorts.

Delta One: méér werkruimte, méér ontspanning, méér culinair genieten Delta & Porsche: privé chauﬀeur partnership

Werken kan in Delta One in de beste omstandigheden. Ergonomische zetels, grote tafels –doorwerken tijdens de maaltijd kan voor wie dat wenst! Alle electronische apparatuur kan opgeladen worden. Een gamma aan entertainment en net gelanceerde films is beschikbaar. De restaurant partner Blue Smoke en chef Jean-Paul Bourgeois creëren

Delta Air Lines heeft op de zeven belangrijkste hubs in

seizoen menus op de rechtstreekse routes vanuit JFK naar Europa, met

de U.S. een exclusieve overeenkomst met Porsche om

maandelijks wisselende menu’s.

premium SkyMiles klanten tussen de dates te vervoeren bij connecting flights. Onder andere in New York JFK, Atlanta en Los Angeles worden SkyMiles Diamond Medaillon reizigers aan het vliegtuig opgewacht door

Delta Comfort+: méér beenruimte, méér entertainment, méér genieten

een chauffeur met een Porsche Cayenne of Panamera om hen naar de volgende date te brengen. 35.000 reizi-

Niet alleen business reizigers genieten van de productinnovaties van

gers haalden op deze manier hun verbinding vorig jaar.

Delta Air Lines. Delta Comfort+ class is beschikbaar op alle long haul routes. Priority boarding, tot 10 cm meer beenruimte, 50% verder verstelbare seats, gratis drankjes gedurende heel de vlucht, mogelijkheid om elektronische apparatuur op te laden, een persoonlijk entertainment systeem, WiFi service: voor een supplement van $ 80 one-way is

Delta facts & figures •

170.000.000 reizigers per jaar

•

4.500 vluchten per dag

•

Wereldwijde hubs: Amsterdam, Atlanta, Cincinnati,

Comfort+ terecht populair bij Delta reizigers.

Delta WiFi: méér contact, méér informatie, méér productiviteit

Detroit, Memphis, Minneapolis-St. Paul, New York–

Vele reizigers willen tijdens hun trans Atlantische vlucht werken. Dit

JFK, Parijs – Charles de Gaulle, Salt Lake City en

kan nu in optimale omstandigheden: WiFi connectie wordt in 2015

Tokyo Narita

beschikbaar gemaakt op de hele internationale vloot; chat services,

•

80.000 medewerkers

email, apps zijn bruikbaar gedurende de vlucht. Reizigers kunnen

•

722 vliegtuigen

bijvoorbeeld met de Delta App hun reis verder regelen, bestemming

•

327 bestemmingen in 59 landen

details bekijken, vluchten aanpassen, checken waar ze hun bagage

•

Fortune Magazine’s most Admired airline 2015

kunnen oppikken en, indien nodig, @DeltaAssist tweeten voor hulp.

TRAVEL360° / JUNI/JULI 2015

INTERVIEW

“Sterke bedrijven veranderen als ze op hun sterkste zijn.” Een gesprek tussen Elie Bruyninckx en Jan Peeters

Elie Bruyninckx is een man met visie, en met een uitgesproken mening. Hij formuleert scherp en zonder omwegen. Hij verwacht van zijn gesprekspartners dat ze goed voorbereid op de afspraak zijn, en aarzelt niet om af en toe even uit te dagen, zonder te provoceren. Een boeiende mens, die joviale vriendelijkheid koppelt aan intellectuele diepgang. Net voor zijn benoeming tot CEO TUI Western Europe had hij toegezegd voor dit gesprek. Toen het nieuws bekend geraakte, vreesde ik dat het zou worden uitgesteld. Enkele dagen later, rond middernacht, kwam een mailtje met de bevestiging. “Ik probeer altijd mijn woord te houden, ook als het moeilijk gaat”. Een gesprek met de absolute nummer één van de Belgische reisindustrie.

Elie, weinig mensen weten dat jij geboren werd in een echte

beeld investeringsdossiers. Je moet immers oppassen dat je

airline omgeving: je vader werkte voor Sabena!

ook -of zelfs zeker- in de boardroom, de focus houdt op de echte wereld van klanten en medewerkers. Het feit dat ik kan terug-

“Ja, je kan stellen dat ik van kleins af aan te maken heb gehad met vliegtuigen. Van opleiding ben ik ingenieur, en mijn eerste job

vallen op een operationele bagage, bepaalt dus zeer zeker hoe ik bepaalde feiten analyseer. (Denkt enkele seconden na) Maar het

was ook onderhoudsingenieur bij Sabena, voor de Boeing 737.

is natuurlijk altijd een balans die je opzoekt. Dat operationele

Een zeer operationele job die ik erg graag deed. Daarna werd ik

mag ook niet begrenzend werken. Lange termijn doelstellingen

technisch directeur bij Air Belgium, en na een aantal jaren heb ik

worden gerealiseerd door vele achtereenvolgende korte termijn

de overstap gemaakt naar Sobelair, waar ik technisch en leasing

realisaties. Klinkt eenvoudig, maar dat is het allerminst.”

directeur was. Uiteraard kwam ik op die manier, door de specifieke aandeelhoudersstructuur van met name Air Belgium en

In 1999 ben je dan naar Jetair overgestapt, om dan in 203 die

Sobelair, ook in contact met een wereld die voor mij toen nieuw

héle mooie titel te krijgen: “Stichtend Voorzitter” van Jetairfly.

was: de tour operating, de leisure.”

Toen heb je met je team vanuit het niets een airline opgericht.

Ik merk op dat zijn loopbaan zich steeds verbreed heeft: de

“Inderdaad, met een team. De Raad van Bestuur heeft toen het

technische ingenieur-opleiding wordt aangevuld met economie,

vertrouwen gegeven, en het team dat we toen bij elkaar brach-

de operationele functies worden al snel verbreed naar jobs met

ten is nog grotendeels aan boord. Vertrokken van nul, hebben

een stevige management inhoud.

wij op 13 november 2003 een airline opgericht die vandaag over een vloot beschikt van 23 vliegtuigen. Vergeet vooral de omstan-

“Dat klopt, wellicht was ik reeds vroeg in mijn loopbaan op zoek

digheden niet waarin wij opgestart zijn: de Belgische luchtvaart

naar die “verbreding” zoals jij dat noemt. Achteraf moet ik wel

was fors door elkaar geschud, en de eerste noodzaak was een

zeggen dat die operationele kennis mij vaak geholpen heeft, bij

oplossing te vinden op de korte termijn. Maar er is méér! Sta mij

het nemen van beslissingen of bij het beoordelen van bijvoor-

toe om even te wijzen op een zeer belangrijke beslissing die wij

TRAVEL360° / JUNI/JULI 2015

INTERVIEW

bij Jetair eerder genomen hadden, in mei

onderscheidende elementen van Jetairfly:

2003: onder het merk “Jet only” lanceerden

onze airline is opgezet, om zoveel mogelijk

wij toen een totaal nieuwe aanpak van de

marktsegmenten te kunnen bedienen.

seat only-verkoop. Wij zagen, als eerste op

Vanuit onze ervaring wisten wij immers

de markt, het belang in van de verkoop van

dat één en dezelfde klant het vliegtuig

seats, naast de pakketverkoop. Geloof me,

neemt voor zijn jaarlijkse vakantie, maar

Jan: in een tour operating omgeving was

wellicht ook voor een korte trip, én om

dat toen geen evidentie! Uiteraard gaf de

even vrienden en kennissen te gaan bezoe-

eigen airline ons daarna de mogelijkheid om

ken in hun vakantiehuis of in hun buiten-

dat seat only concept nog te versterken en

landse woonplaats . Het goed kunnen

verbreden, maar het is in dat (glimlacht) be-

bedienen van al deze markt segmenten is

ruchte jaar 2003 dat de basis is gelegd voor

dan ook één van de belangrijkste bestaans-

de verdere ontwikkeling van Jetair en de be-

redenen van Jetairfly. Wij willen in elk van

drijven errond. Het ging dus niet alleen om

die marktsegmenten relevant zijn.“

de airline, om de eigen vliegtuigen: het ging om een totaalstrategie die tot op vandaag,

Inderdaad, want elke klant die we zien of

zo’n 12 jaar later, cruciaal blijkt te zijn.”

die we bedienen is eigenlijk maar het topje van een ijsberg. Onder de waterlijn zit er

“Wij bieden een beleving aan, die andere spelers verkopen onderdelen. Dàt is het bewijs van onze veranderingsstrategie.” 30

TRAVEL360° / JUNI/JULI 2015

Ik herinner me een vraag van één van de

nog een enorme rijkdom aan vakantieno-

topmannen van Embraer, toen je met het

den, vakantiemomenten, reiswensen en

Jetair team in Brazilië het eerste toestel

ontdekkingsdromen. De mate van kennis

van die fabrikant ging ophalen: “Bent u

die we als toerisme bedrijven hebben

een low cost airline, een charter airline of

van die ijsberg, zal bepalen of we in de

een full service airline?” Jouw antwoord

toekomst succes hebben – zelfs of we dan

was: “Dat zijn wij allemaal”. Dat had die

nog zullen bestaan, toch?

man toen nog nooit gehoord. “Ik denk dat we nu dicht bij de kern van de “Inderdaad, en dat bewijst nogmaals dat

zaak zijn beland. Er liggen vandaag voor

een luchtvaartmaatschappij die geboren is

elk bedrijf heel veel mogelijkheden om

uit een toerisme-bedrijf, een totaal andere

de klant beter dan ooit te kennen. Wij in-

DNA moet hebben dan eender welke ande-

vesteren als bedrijf hier heel fors in, want

re airline. Dit is één van de belangrijkste

vaak gaat het erom de juiste systemen te

INTERVIEW

kiezen, met de juiste onderliggende technologie. Voor een

bedrijf dat snel, en met veel visie en vertrouwen de juiste

bedrijf als het onze, met miljoenen klanten, is dat een zeer

veranderingen doorvoert. En dat heet zo zijn gevolgen,

brede maar toch delicate operatie. Het gaat erom relevant

ook voor functies en mensen. En dus ook voor mij.”

te zijn voor elke klant!” “En op deze manier opereert TUI inderdaad als een marktDaarbij komt dan nog eens Elie: je hebt miljoenen klanten,

leider, ja. Je mag ook niet vergeten: wij zitten vandaag in

maar het product dat je hen aanbiedt is natuurlijk waan-

heel wat verschillende activiteiten. Wij zitten zelf in de

zinnig emotioneel!

distributie, wij hebben zelf hotels, wij hebben zelf airlines,

(Knikt hevig) “Ja, ja, zeker. En dat maakt deze sector moei-

de reisindustrie zijn wij actief aanwezig, en moeten wij

lijk, maar ook boeiend. Het product dat je maakt, grijpt

ook evolueren en innoveren. Dàt maakt ons bedrijf uniek,

bijna in op het leven van de consument. Dat maakt het

en je moet juist dat geheel zien om de verschillende stap-

heel belangrijk, maar, nogmaals, ook heel boeiend.”

pen die wij nemen juist te kunnen inschatten. Wij zijn al

Ik merk, niet zonder bijbedoelingen, op dat “vakantie”

van belevingen geworden.”

wij zitten in de cruise business…in al deze segmenten van

lang geen assemblagebedrijf meer, wij zijn een producent toch wel hoog in de fameuze piramide van Mazlow zit. Zonder het uit te spreken verwijs ik hiermee naar een

Even dit vasthouden, Elie, en een vergelijking maken met

eerdere uitspraak van Elie. Hij pikt het dadelijk op.

die àndere grote spelers: Priceline, Expedia, zeg maar de grote OTA’s. Zij kruisen de degens met jullie op vlak van

“Ja, ik heb inderdaad enkele jaren geleden eens gezegd

marketing, op vlak van productaanbod, op vlak van distri-

dat “reizen” gezakt was in de piramide van menselijke

butie-efficiëntie. Er is echter één aspect dat hun leven wel-

behoeften. Dat verdient wellicht enige verduidelijking. De

licht gemakkelijker maakt: ze hebben niet die loodzware,

mens die leeft en elke dag moet presteren en hollen in de

dagdagelijkse operationele druk. Zij hebben geen klanten

moderne maatschappij heeft écht behoefte om hier af en

te vervoeren, geen transfers te doen, geen hotels te vullen,

toe eens aan te ontsnappen. Die tijdelijke ontsnapping,

geen vliegtuigen in de lucht, geen cruise schepen op de

dat “even lucht scheppen” is een basisbehoefte geworden.

wereldzeeën. Het zijn warempel verschillende werelden!

Daarnaast zijn er natuurlijk nog veel facetten binnen onze sector, die hoger insteken op diezelfde piramide van

“Wel, ik denk dat je hierbij een belangrijk punt aanraakt,

Mazlow. En dat maakt het weer moeilijk en complex, maar

Jan: dat is inderdaad een zeer wezenlijk verschil tussen

o zo boeiend.”

ons en die andere bedrijven. Net zoals voor hen zijn de

In die boeiende sector, Elie, heb jij een raketcarrière

ons zeer belangrijk. Maar wij hebben daarenboven nog

gemaakt. Ik som het even op: In 2003 baas van Jetairfly, in

een belangrijke, essentiële dimensie: wij investeren in de

elementen distributie, communicatie en verpakking voor

2008 COO van Jetair, en vervolgens ging het in sprongen

hotels, in airlines, en in cruise schepen. Wij kunnen op die

van twee jaar: 2010 - CEO Jetair, 2012-CEO TUI Belgium,

manier de vakantiebeleving van de consument beïnvloe-

2014 – CEO TUI Benelux. En nu, in juni 2015, ben je nét

den en sturen, en dat is toch nog wat anders dan gewoon

enkele weken baas van TUI Western Europe. Het gaat

producten aanbieden. Bon, het maakt het geheel ook

hard, mijnheer Bruyninckx. Het gaat oerend hard. Heeft

veel complexer, maar ik geloof dat hier juist onze kracht

dat te maken met jou, met het bedrijf of met de steeds

schuilt! De kern van het verhaal is: wij bieden een beleving

veranderende marktomstandigheden?

aan, die andere spelers verkopen onderdelen. Dàt is het bewijs van onze veranderingsstrategie.“

“Ik denk dat alles nogal aan elkaar gelinkt is. We leven in een snel veranderende wereld, en ook bedrijven – zeker

Fair enough, de CEO Western Europe van Tui heeft hier

heel grote bedrijven zoals het onze- moeten zich zeer snel

een duidelijk punt gemaakt. Laat ons het over een ander

aanpassen. Wij gaan mee in die verandering. Ik denk dat

permanent aandachtspunt hebben: de rendabiliteit én

dit ook één van de belangrijke eigenschappen is van sterke

het bedrijfsrisico. In tour operating is het eerste laag, en

bedrijven. Sterke bedrijven veranderen als ze op hun

het tweede hoog. Een combinatie om zenuwachtig van te

sterkste zijn.”

worden. Vooral als je het belang van de door een TO “aangeleverde” klanten op bestemmingen inschat voor hotels,

Die uitspraak fascineert me, en hier wil ik graag meer

agenten, horeca: die hebben, als ze het goed doen, allemaal

uitleg over. Want dit lijkt me een essentieel punt.

een hogere rendabiliteit dan de 5 tot 6% van een goed presterende TO. Is dat niet frustrerend?

“Kijk, in de wereld en de sector rondom ons veranderen alle omgevingsfactoren inderdaad sneller dan ooit tevoren.

(Denkt vrij lang na) “Dat is best een uitdagende vraag: hoe

Het onderscheidend vermogen van sterke, winnende

kan je de rendabiliteit van ons business model verhogen,

bedrijven merk je vooral doordat ze zelf kiezen wanneer

wetende dat een 4 tot 6% return on sales als zeer be-

en hoe ze zélf veranderen.“

hoorlijk beschouwd worden? Sterker nog, als je dat soort marges wil maken in dit vak, dan moet je de dingen héél

Is dat het belangrijkste kenmerk van echte marktleiders, Elie?

behoorlijk op een rijtje hebben. We moeten het dus doen met de verkoopmarges die we hebben.”

“Ik denk het wel. Een marktleider in de echte zin van het woord, leidt de dans. Zo’n bedrijf heeft het zelfvertrou-

“Anderzijds hebben wij een bedrijfsmodel dat producten

wen en de visie om veranderingen door te voeren op het

naar zeer veel klanten brengt. Het business model is

moment dat de resultaten goed zijn en als er sterk ge-

schaalbaar, zodat de winst per unit redelijk beperkt

groeid wordt. Wie wacht met veranderen tot het tegenzit,

is, maar de totaalomzet toch een meer dan behoorlijke

die staat per definitie in een moeilijke positie. TUI is een

winstmarge kan genereren. Dat zorgt voor evenwicht.

TRAVEL360° / JUNI/JULI 2015

INTERVIEW

tussen jaren geleden, had de tour operator klanten die hij niet kende. De reisagent kende de klanten, en stelde hen de best matchende producten voor. Punt aan de lijn, einde verhaal. Vandaag bieden wij als TO meer en meer complexe producten aan, waarbij er ook na de aankoop van de reis zelf, nog heel wat services en producten kunnen aangeboden worden die de ervaring, de beleving van de klanten optimaal maken.” “Die extra producten en services worden steeds talrijker, én steeds belangrijker voor de klant. Dus is het noodzakelijk geworden dat wij als tour operator met de klant in interactie kunnen gaan, om hem optimaal te bedienen. Doorheen alle aspecten van zijn “customer journey”. Het is voor mij geen probleem dat de reisagent hier ook nog iets aan kan verdienen – maar het is voor mij wel essentieel dat die interactie tussen ons en de klant kan plaatsvinden.” “Wij moeten als tour operator al onze klanten even goed Ik weet dat er niche spelers zijn, die erin slagen om hogere marges

kunnen bedienen, onafhankelijk van het kanaal dat de

te draaien per product. Maar die hebben over het algemeen een

klanten gekozen hebben om ons product te kopen.”

bedrijfsmodel, dat per definitie kleinschalig is en blijft. Voor een bedrijf als TUI is schaalbaarheid een essentieel begrip.”

Ik vind dat Elie hiermee een belangrijk, zelfs een strategisch punt maakt. Immers: hoe meer informatie je over een

Dat is duidelijk: de winst per verkochte unit mag dan beperkt zijn,

klant hebt, hoe beter je kan inspelen op zijn wensen en no-

als je heel veel units verkoopt ben je ook een zeer rendabel bedrijf.

den. Om méér te verkopen, maar ook om –bijvoorbeeld- in

Boodschap begrepen. Laat ons het even hebben over het koste-

noodsituaties beter te helpen. Onvermijdelijke conclusie:

naspect van dat verkoopproces, Elie. Want ook daar volgt de ene

vandaag loopt dat beter met de rechtstreekse klanten van

verandering de andere op. En iedereen weet dat het reisagentenka-

de TO’s dan met de klanten die worden afgeschermd door

naal deze verandering met de nodige ongerustheid volgt.

de reisagent.

“Om ons product naar de markt te brengen, had je vroeger traditi-

“Daarom ben ik erg blij dat een steeds groter deel van de

oneel een marketing kost en een distributiekost. Voor een bedrijf

reisagenten de stap heeft gezet om in deze evolutie mee te

als het onze is het vandaag absoluut noodzakelijk onze producten

gaan. Dat laat ons samen toe om optimaal met de klanten

via verschillende kanalen naar de markt te brengen, en te verko-

te communiceren, en hen optimaal te bedienen. Op die

pen. Multi-channel dus. Maar wij merken, dat de kanalen meer en

manier kunnen we ook samen alle technologische tools

meer door elkaar vloeien, en dat elk verkoopkanaal ook een aparte

inzetten, die er beschikbaar zijn. We moeten vandaag

marketing waarde heeft. Zowel online als offline is de lijn tussen

de klant beter kennen, om hem ook morgen nog beter te

marketing, distributie en sales volledig vervaagd. Als je dan weet

bedienen. Die kans mogen we niet missen.”

dat elke verkoop ook nog potentieel extra verkoop van bijkomende diensten of extra producten kan genereren, dan wordt het helemaal een ingewikkeld verhaal.”

Aan het einde van dit gesprek wil ik absoluut Elie feliciteren met zijn recente benoeming als CEO Western Europe. Als ik opmerk dat hij nu in de “Champion’s League” van

“Wij moeten elk kanaal, ook de onafhankelijke reisagent dus waarderen in een veel breder perspectief, rekening houdend met zijn

de internationale reiswereld speelt, glimlacht de topman even, maar relativeert hij ook dadelijk.

marketing en verkoop functie.” “Uiteindelijk gaat het altijd om een team van mensen, die Tja, dat maakt de zaken natuurlijk complexer dan vroeger: hoe

samen vooruit willen, en de doelstellingen van de groep

bepaal je de remuneratie voor de marketing – en de sales functie van

willen waarmaken. Wat Frankrijk betreft: dat is een nieuwe

elk kanaal? Niet simpel, lijkt me!

verantwoordelijkheid voor mij, en ik wil daar eerst grondig de mensen, de markt en de business leren kennen vooraleer

“Klopt, want uiteindelijk moeten we dat natuurlijk vertalen in euro’s. Het mag duidelijk zijn dat we dan onvermijdelijk terecht komen in

ik uitspraken doe. Logisch, lijkt mij. Maar ik kijk ernaar uit, zoveel is zeker!”

een variabel verhaal. Maar ik zou er nog een andere dimensie aan willen toevoegen: los van het kanaal is een sleutelvraag: hoe geïnte-

May your sky be full of stars, Elie. Veel succes.

greerd is de interactie met de klant?” “Onder professionals” Dàt moet je me even uitleggen, Elie. Want dat is nieuw voor mij.

Elie en Jan hadden een gesprek van meer dan vijftig minuten. De video van het integrale gesprek vind je terug op

(Gaat er even voor zitten) “Wel, in de klassieke modellen, onder-

TRAVEL360° / JUNI/JULI 2015

www.travel360.be

ADVERTORIAL

DIRECTE VLUCHTEN IN MODERNE EN COMFORTABELE TOESTELLEN TRANSATLANTISCHE VLUCHTEN Brussel

Montreal:

Amsterdam

Vancouver:

BINNENLANDSE VLUCHTEN: Montreal

Halifax

Toronto

3 x per week tot medio oktober

1 x per week tussen juni en augustus

1 x per week tussen juni en september

Amsterdam

Montreal

Vancouver

Toronto:

4 x per week tot eind oktober

•

Prachtige landschappen

•

Verschillende facetten

•

Bijzondere flora en fauna

•

Hippe steden

•

Canadese gastvrijheid

Calgary:

1 x per week tot eind september

CANADA – KEEP EXPLORING

Quebec

1 x per week tussen juni en oktober

Calgary

2 x per week tussen mei en oktober

OPTION PLUS

CANADA VOOR IEDEREEN

•

Boekbaar voor economy passagiers op alle transatlantische vluchten

1 2 3 4 5

Beenruimte van 81 cm

•

Volledige maaltijd, glas wijn inbegrepen en snack of

10kg extra ingecheckte bagage,

•

Gratis stoelreservering,

•

Priority check-in, boarding en

•

Comfort kit

•

Tal van andere extra’s aan boord.

•

Maximum 48 stoelen per toestel

State-of-the-art individueel entertainmentsysteem Meer dan 50 verschillende routes, tot 60 directe vluchten tussen Europa en Canada Meer comfort met nieuw ontworpen ergonomische stoelen Club Class en Option Plus: nog meer comfort en privileges Gratis vervoer van bepaalde sportuitrustingen zoals golf-, vis-, kampeer- of skiuitrusting & snowboard

ECONOMY CLASS •

•

bagageafhandeling

TOP 5 REDENEN OM MET AIR TRANSAT TE REIZEN

CLUB CLASS •

ontbijt (afhankelijk van het vluchtschema) •

Vancouver

3 x per week tot eind oktober

meer beenruimte •

Uitgebreid audio- en filmaanbod (individueel state-ofthe-art entertainmentsysteem met 9” touch screen aan

Vernieuwde Club Class, bredere stoelen, Individueel state-of-the-art entertainmentsysteem met 12” touch screen

•

boord van de A-330 en via de Cine App via Wifi* op een

Keuze uit 3 verschillende maaltijden en een selectie van wijnen

tablet aan boord van de A310)

•

Aparte check-in balie en priority boarding

•

SeatSelection service (tegen een kleine toeslag)

•

Gratis stoelkeuze

•

23 kg ingecheckte bagage (maximum 1 bagagestuk)

•

40 kg ingecheckte bagage (maximum 2

•

10 kg handbagage

•

Speciale voorwaarden voor sportuitrustingen en baby- en

bagagestukken) •

15 kg handbagage

kinderartikelen * Deze verbinding biedt geen toegang tot internet

! www.airtransat-agent.be " 00800 872 672 88 # info@airtransat.be

TRAVEL360° / JUNI/JULI 2015

LOW COST, LO NG HA U L

LOW COST, LONG HAUL: EEN 10 PUNTEN PLAN.

HET JUISTE VLIEGTUIGTYPE

De nieuwe generatie wide-bodied vliegtuigen van Airbus en Boeing zijn absoluut noodzakelijk om een basis te hebben voor een rendabele long haul – low cost operatie. Eerdere pogingen van onder andere Air Asia X in 2009 met een Airbus A340 voor

“A succesful and profitable low cost operation on long haul destinations? Bloody diﬀicult, not entirely impossible though” Peter Harbison, Executive Chairman CAPA – Centre for Aviation

Eén van de meest controversiële strategische discussies in de directiekamer van zowat alle airlines ter wereld vandaag moet het antwoord geven op de vraag: kan het succesvolle low cost model, dat op de short haul bestemmingen voor een revolutie in prijzen én in klantenvolume heeft gezorgd, ook op de lange afstand worden toegepast? Nooit in de geschiedenis van de luchtvaart heeft de discussie hoger op de agenda gestaan dan vandaag. Er bestaan twee kampen: het ene kamp argumenteert dat juist datgene wat het model zo succesvol maakt op short haul routes, niet kan gekopieerd worden naar de lange afstand. Het andere kamp beweert net het tegendeel, en gaat ervan uit dat vrijwel alle low cost principes altijd en overal toepasbaar zijn, onafhankelijk van de lengte van de vlucht. Vast staat dat “low cost long haul” een forse uitdaging is, voor elke airline die zich eraan zou wagen. Anders had de ultieme low cost carrier Ryanair

een 13 uur vlucht tussen Kuala Lumpur en London bleken niet te lukken, omdat de operatie te afhankelijk was van competitieve fuel prijzen. Air Asia X wil het nu opnieuw proberen, en heeft 50 fuel-efficiënte A330-900 neo toestellen in bestelling.

¥ 2

EEN HOGE SEAT CAPACITEIT

Als een low cost model moet rekenen op een beperkt aantal businessclass reizigers om een long haul route rendabel te krijgen, dan is het business model niet scherp genoeg, en riskeert de airline een afkooksel te serveren van het klassieke model. Een hoog aantal stoelen per vliegtuig – in het jargon de “seat densiteit” – is dan ook een tweede voorwaarde om een echt, zuiver en succesvol low cost aanbod te kunnen lanceren op de lange afstand. Dat zet beperkingen op vlak van aangeboden comfort, maar hier geldt de keiharde consumentenwet: “no pain, no gain”.

al lang een poging gewaagd. Het feit dat de Ieren al jaren zeggen dat het kan, maar dat ze de stap nog niet gezet hebben, bewijst deze stelling. Wij waren einde maart aanwezig op de CAPA conferentie voor airline CEO’s “Airlines in Transition” in Dublin, op vriendelijke uitnodiging van

HOGE LOAD FACTORS

Travelport. Het “low cost, long haul” gegeven was ook daar één van de belangrijkste gespreksonderwerpen, naast de opkomst van de

De vliegtuigbezetting op de low cost long

Gulf Airlines (zie separaat artikel in dit magazine). Wij voerden vele

haul routes van de toekomst zal een derde

gesprekken met verschillende airline CEO’s tijdens deze driedaagse. Het

cruciale factor zijn. De bezettingsgraden

resultaat is een “tien punten plan” , een lijst van voorwaarden die volgens

zullen niet mogen afwijken van wat

de ervaren en goed geplaatste gesprekspartners absoluut vervuld moeten

gangbaar is voor low cost airlines op de

zijn om te kunnen beginnen aan de uitdaging.

short haul routes. Voor Ryanair is dat in 2014/2015 een gemiddelde bezetting van

Toen wij ons tien punten plan voorlegden aan CAPA – Chairman Peter

87%. Geen evidente uitdaging voor een jaar

Harbison, was zijn reactie: “Ik denk dat je hiermee een vrij volledige schets

rond-operatie. Een combinatie business/

hebt van de verschillende uitdagingen. Weet je wat de ultieme moeilijk-

leisure zal te allen tijde nodig zijn, hoewel

heid is van een dergelijke operatie? Elk van deze tien punten moeten echt

de zakelijke reizigers niet zullen staan te

vervuld zijn, én succesvol uitgevoerd worden. Als één punt niet juist inge-

juichen om zich in de druk bezette vlieg-

vuld wordt, kan het je hele operatie ondermijnen. Een airline die hier voor

tuigen te wringen voor een vlucht van zo’n

gaat, moet dus een permanente 10 op 10 halen. Altijd en overal. Bloody

10 uur. Hadden we al gezegd dat het geen

difficult, but not entirely impossible.”

gemakkelijke klus zal zijn?

TRAVEL360° / JUNI/JULI 2015

€

REDELIJKE FUEL PRIJZEN

6 5

SUBSTANTIËLE INKOMENSSTROOM UIT ANCILLARY REVENUE

COST REDUCTION, COST CONTROL

Bij het plannen van de cost-component van

Het mag duidelijk zijn: in dit business model kan je

De kost basis voor een low

een long haul low cost operatie geldt dus

niets aan het toeval over laten. Ook de opbrengst per

cost long haul operatie moet

het adagio: “hope for the best, but prepare

passagier uit méérverkoop niet. Specialisten claimen

ook voor 100% low cost

for the worst”. Het zou dus best kunnen

zelfs dat een extra opbrengst van 80 tot 100 euro per

georiënteerd zijn. Traditionele

dat een té hoge fuel prijs een lancering

passagier mogelijk moet zijn. De combinatie food &

airlines hebben “the hard way”

of – in een latere fase- een voortzetting

beverage, extra services en in flight shopping moet dat

geleerd dat low cost, ook voor

van een dergelijke operatie gewoon zou

soort bedragen kunnen haalbaar maken. Er moet dus

de short haul bestemmingen,

blokkeren. Hoe dan ook: de foutenmarge is

een echte ancillary-strategie worden opgezet, die vooraf

een andere mentaliteit, een

vrijwel zero.

en aan boord vertaald wordt in een upselling machine.

andere organisatie en een an-

Toen Air Asia X in 2009 aan het Kuala-Lumpur – Londen avontuur begon, kostte de Brent crude oil $ 45 per barrel. Toen de route drie jaar later werd gestopt, was de prijs bijna verdrievoudigd tot $ 125 per barrel.

dere management stijl vereist dan de reguliere business.

£ 8 7

ONLINE DISTRIBUTIE EN VERKOOP

WIFI ON BOARD

Dit business model is vrijwel zeker niet geschikt voor de oudere, ervaren reiziger

Een low cost operatie voor de lange afstand zal dus vrijwel zeker vanuit een separate structuur moeten komen.

die opgegroeid is met bepaalde comfortverwachtingen bij een lange afstands-

Low cost is niet alleen een kwestie van prijzen, low cost

vlucht. Het is meer dan waarschijnlijk ook

is een bedrijfsattitude en een kwestie van details. Elke

niet het juiste product voor de verwende

tussenliggende schakel die een bijkomende kost ver-

baby boomers in hun drang naar steeds

oorzaakt, moet geëlimineerd worden, hoe hard dit ook

méér genieten in alle comfort. De primaire

klinkt tegenover de 70% reisagenten onder onze lezers.

doelgroep zijn de digital hard users en de

De distributie en verkoop van low cost long haul tickets

komende generatie van digital natives.

zal dus volledig geautomatiseerd moeten verlopen,

Als de belangrijke voorwaarde van in

met een absoluut minimum aan menselijke interventie.

flight WiFi vervuld is, zullen zij zonder

Eens te meer zullen partijen zoals de GDS bedrijven hun

problemen uitkijken naar 10 uur onge-

toegevoegde waarde moeten bewijzen aan flinterdun-

stoord surfen en communiceren, zelfs met

ne prijzen, als ze ook hier een rol willen spelen. Maar

beperkte been- en armruimte. Maar o wee

dat weten ze ondertussen.

als de WiFi uitvalt.

EEN SHOCK & AWE STRATEGIE

€

Dit soort operaties trek je niet met een beperkt aantal

¥ 9

STERKE LOW COST FEEDER ROUTES

vliegtuigen op een beperkt aantal bestemmingen met een beperkte frequentie. Het geheel kan pas echt succesvol en rendabel zijn, als de operatie kan rekenen op een kritisch volume, zodat de overheidskosten absorbeerbaar zijn, en zodat de aankoop van vliegtuigen over een

Het heeft geen zin om low cost long haul verbindingen

voldoende groot volume kan worden afgeschreven. Juist

aan te bieden, als de reizigers geconfronteerd worden

daarom wacht een speler als Ryanair geduldig af, tot

met een zware additionele kost om op de luchthaven

wanneer een groter volume “last generation” toestellen

van vetrek te geraken. Een fijnmazig low cost feeder

beschikbaar is aan een prijs,die onder het gangbare

netwerk is dan ook noodzakelijk. Dit hoeft niet noodza-

marktvolume ligt. “Shock and awe” was de term die de

kelijk een netwerk van eigen vluchten te zijn: vluchten

Amerikaanse regering gebruikte voor hun strategie in

van een andere low cost airline of goede (high speed)

de tweede Golfoorlog. Niet dadelijk een schitterend

treinverbindingen zijn ook een mogelijkheid. Een men-

voorbeeld, maar wel een voorbeeld van hoe potentieel

taliteitsverandering? Zeker weten.

explosief een “long haul low cost” operatie kan zijn.

TRAVEL360° / JUNI/JULI 2015

VOORBEELD

Prime Tarief Het nieuwe super voordelige Club Business tarief is een blijver! Madrid vanaf

350€

taksen inbegrepen

USA vanaf

2019€

taksen inbegrepen

Caraïben vanaf

2184€

taksen inbegrepen

Latijns-Amerika vanaf

2384€

taksen inbegrepen

Brazilië vanaf

1992€

taksen inbegrepen

Check de voorwaarden in uw GDS of contacteer onze helpdesk via helpdesk.be@air-europa.com of via 070 358 402.

TRAVEL TECH TIMELINE

DE EVOLUTIE VAN TRAVEL TECHNOLOGIE In het artikel “Travel Tribes in 2030 – Een Wondere Reiswereld” schetsen we hoe de reizende consument zal veranderen in de komende jaren. Deze evoluties worden méér dan ooit bepaald door de evolutie van de technologische mogelijkheden. Op de volgende twee pagina’s schetsen we in een tijdslijn de verwachte Grote Gebeurtenissen in technologieland, in de komende vijftien jaar. Deze tijdslijn is deels zekerheid, deels speculatie. Vanuit de realiteit van vandaag schetst dit overzicht een mogelijk beeld van hoe de technologie de reis- en hospitality industrie zal beïnvloeden. Het hele overzicht kan inspireren, maar ook schrik aanjagen. Hey, that’s life. Bij dit overzicht valt vooral op, welke centrale positie de reiswereld heeft, als speerpunt van vele technologische ontwikkelingen. Uiteraard heeft de verdere ontwikkeling van het mobiele internet zijn consequenties. Maar ook de evolutie van het auto-zonder-chauffeur concept zal belangrijk zijn. Om nog maar te zwijgen van de nieuwe Chinese en Aziatische markten, die de wereld met nieuwsgierige reizigers zullen overspoelen. De ontwikkelingen op vlak van ruimtetoerisme zullen diezelfde wereld –gelukkig maar- groter maken, waarbij de toerist zoals steeds de nieuwe, ultieme grenzen zal opzoeken. Het is maar de vraag of dit, gezien de klimatologische ontwikkelingen, een luxe of een noodzaak zal zijn? Kortom: het leek ons absoluut even de moeite om stil te staan bij al die alles bepalende technologische ontwikkelingen, en vooruit te kijken naar de gevolgen voor onze business. Want 2030 is dichterbij dan je denkt.

TRAVEL360° / JUNI/JULI 2015

TRAVEL TECH TIMELINE

PROBABILITY

DE TIJDSLIJN VAN

TRAVEL TECH Europa is welvarender dan voor de crisis

Middle East luchthavens ontvangen meer dan 400 miljoen passagiers

De opkomende markten kennen een travel boom

Biologische brandstof voor luchtvaart betaalbaar

Auto’s zonder chauﬀeur klaar voor openbare weg

SECTOR DISRUPTERS 2015

TRAVEL360° / JUNI/JULI 2015

20% van gezinnen hebben Virtuele Realiteit Kit

2020

TRAVEL TECH TIMELINE

STRUCTURAL CHANGES Wereldwijde levensverwachting 76 jaar (2013: 73 jaar)

5G mobiel internet overal Wereldwijde middenklasse 4,9 miljard, waarin 2/3 van de Aziatische bevolking Sociale netwerken bereiken 90% in Europa

Dominante positie van Engels als wereldtaal vervangen door Mandarijns, Arabisch en Spaans – en de vertaling apps zijn 99% perfect

Intelligente jassen en schoenen wijd verspreid

Elektrische wagens 30% van nieuwe voertuigen

Hoge snelheidstreinen 30% van aanbod

Ruimtevaart voor consumenten op snelheid Artificiële intelligentie is realiteit

Hybride vliegtuig motoren

2030

Dit overzicht werd meer dan geïnspireerd door de studie “Future Travel Tribes 2030”

TRAVEL360° / JUNI/JULI 2015

VOORBEELD

Bezoek aan de tapijthandelaars van Kairouan Surfen in Sousse

www.facebook.com/Tunisie.Tourisme.BeLux

www.travelintunisia.be/nl 40

TRAVEL360째 / JUNI/JULI 2015

IK GA ERNAARTOE.

VLIEGANGST

HELP ik durf niet vliegen!

bestaande kwalen (hartziekte, epilepsie,…). Uit onderzoek is ook gebleken dat vliegangst verschillend wordt ervaren door mannen en vrouwen. Mannen zijn vaker bang omdat ze last hebben van hoogtevrees en omdat ze geen controle hebben over het vliegtuig. Je ben immers overgeleverd aan de techniek en de piloot. Bij vrouwen overheerst de schrik om neer te storten. Ze hebben ook vaker last Het zal je maar overkomen: angst om te vliegen of aviofobie. Mensen met een extreme vorm van

van claustrofobie (angst voor kleine ruimten).

vliegangst krijgen een ongemakkelijk gevoel alleen al bij de gedachte aan vliegen. Voor hen is de

Eens aan boord kan turbulentie, een vreemd

reisvoorbereiding en de vlucht zelf geen pretje. Hun gedachten worden constant gedomineerd door

geluid, een knipperend lampje of een ongerus-

een irrationele angst. In het ergste geval is vliegen zelfs geen optie meer. Dit heeft vaak ongewenste

te blik van het cabinepersoneel voldoende zijn

sociale en professionele gevolgen. Een manager die een promotie laat schieten omdat hij vaak moet

om een paniekaanval ter veroorzaken.

vliegen, een koppel dat ieder jaar opnieuw ruzie maakt omdat één van de partners het vliegtuig niet durft nemen voor de vakantie, een moeder die haar zoon in Amerika niet kan bezoeken, ... Een beter inzicht in aviofobie helpt jou als reisprofessionals om deze mensen beter te begrijpen en waar nodig ook te begeleiden. Als jij er in slaagt iemand van zijn angst af te helpen, al is het maar door hem of haar wegwijs te maken, dan zal de erkentelijkheid groot zijn.

VERSCHILLENDE VORMEN Niet iedereen heeft in dezelfde mate last van

MEER DAN JE DENKT Vliegangst komt vaker voor dan je denkt. Ruim

EEN SAMENGESTELD PROBLEEM

30% van alle volwassenen zou kampen met één

vliegangst. Velen nemen toch nog het vliegtuig, maar ondergaan heel wat spanning vooraf en tijdens de vlucht. Anderen staan telkens opnieuw werkelijk grote angsten uit, maar weten zich steeds terug te motiveren om opnieuw

of andere vorm van vliegangst. Jawel, ruim 3

Aviofobie valt moeilijk onder één noemer te

te vliegen. Het grootste probleem doet zich

miljoen Belgen hebben er dus op een of andere

vatten. Het kan optreden als een geïsoleerd

voor bij diegenen die werkelijk geen vliegtuig

manier last van. Naar schatting zouden onge-

probleem, maar vaak is het een samengestel-

(meer) durven te betreden. Aviofobie kan

veer 1,5 miljoen Belgen nooit (meer) vliegen uit

de fobie met diverse oorzaken. Het kan een

reeds van jongs af ontstaan, maar komt ook

angst. Dit zijn best verrassende cijfers waar je

vrees zijn dat er een ongeluk zal gebeuren.

voor bij mensen die er nooit last van hadden

misschien nooit bij hebt stilgestaan. Ook niet

Het kan een vorm zijn van claustrofobie of

tot het moment dat ze in hevige turbulentie

verwonderlijk gezien de meeste mensen uit

hoogtevrees. Ook een slechte vliegervaring in

terecht kwamen of een slechte vliegervaring

deze groep het liefst met een bochtje voorbij

het verleden kan de rechtstreekse aanlei-

hadden. Opvallend is dat vooral volwassenen

het reiskantoor lopen om maar niet geconfron-

ding vormen. Sommige mensen hebben

zich zeer bewust zijn van het feit dat hun angst

teerd te moeten worden met al dat moois dat

dan weer angst voor gezondheidsrisico’s

overdreven of onredelijk is. Dit maakt het ook

voor hen nooit (meer) bereikbaar zal zijn.

aan boord zoals besmetting, trombose of

moeilijker om erover te praten.

TRAVEL360° / JUNI/JULI 2015

VLIEGAN GST

ZELFHULPMETHODEN Gelukkig is vliegangst in de meeste gevallen gemakkelijk te behandelen. Voor mildere vormen van vliegangst zijn er effectieve zelfhulpmethoden. Mensen met vliegangst bereiden zich best zo goed mogelijk en ontspannen voor op hun reis. Elke vorm van stress kan het probleem immers alleen maar groter maken. Wat voor velen details lijken kan voor hen een onnodige vorm van stress of angst opleveren. Hierbij enkele eenvoudige tips die je met klanten kan delen en waar jij als reisprofessional een belangrijke rol in kan spelen.

REISVOORBEREIDING •

Boek en reserveer lang genoeg op voorhand. Zo kan je tijdig en gerust met de verdere voorbereiding beginnen.

•

Kom op tijd op de luchthaven aan. Zo kan je ontspannen je vlucht aanvatten.

•

Boek een rechtstreekse vlucht i.p.v. een vlucht met overstappen en lange wachttijden. Vliegen is voor jou niet aangenaam. Hou het daarom zo kort mogelijk.

•

Informeer je op voorhand grondig over vaccinaties, gezondheidsvoorschriften etc. zodat je je daar tijdens de reis geen zorgen meer over hoeft te maken.

•

Zorg dat je beschikt over de nodige reisdocumenten (paspoort, visa, …) en dat je deze binnen handbereik hebt.

TIJDENS DE VLUCHT •

Drink geen alcohol of cafeïne houdende dranken. Deze kunnen je gemoed of stressniveau danig in de war brengen.

•

Let op je ademhaling: adem ontspannen en bewust in en uit.

•

Neem liefst geen of niet te veel medicatie. Deze kan je concentratie en controle over jezelf beperken.

•

Wees je ervan bewust dat vliegen nog steeds één van de veiligste manieren van reizen is.

•

Zoek afleiding in je gedachten. Optelsommen maken of kruiswoordraadsels oplossen helpt.

TRAVEL360° / JUNI/JULI 2015

KEEP CALM AND

LOVE TRAVEL

VLIEGANGST

PROFESSIONELE HULP

AANBOD

Voor ernstige vormen van aviofobie kan best professionele hulp inge-

In Nederland kan je terecht bij stichting VALK, een initiatief van KLM,

roepen worden. Ondertussen bestaan hiervoor verschillende centra

de Universiteit Leiden, Transavia, ArkeFly, Martinair en Amsterdam Air-

en specialisten. Niet toevallig worden deze initiatieven vaak gesteund

port Schiphol. Zij bieden naast een boek, een zelfhulp DVD pakket en

door luchthavens, luchtvaartmaatschappijen en universiteiten. De

een heuse app ook meerdaagse trainingen aan. Voor een basis online

meeste programma’s zijn gebaseerd op cognitieve gedragstherapie

training betaal je €49,95. Een tweedaagse training inclusief vlucht en

en graduele blootstelling aan vliegen. Net omdat vliegangst vaak uit

nazorg kost €975.

meerdere fobieën bestaat is niet elke aanpak gelijk, maar globaal genomen komen volgende elementen aan bod:

! www.valk.org

•

Intake-gesprek: achterhalen van de specifieke oorzaken van de

In België hebben Brussels Airlines, de Universiteit Gent en Brussels

vliegangst.

Airport de handen in elkaar geslagen. Het aanbod bestaat uit een twee-

Informatie over luchtvaart: de werking van een vliegtuig, veiligheid

daagse training voor €999, inclusief een vlucht en 6 maanden nazorg.

•

van vliegen, uitleg over turbulentie, blikseminslag etc. •

Het aanleren van controle over irrationele en angstopwekkende

! www.vliegangst.org

gedachten, zoals relaxatie-en ademhalingsoefeningen. • •

Exposure: blootstelling aan het vliegen zelf, vaak eerst virtueel,

Eveneens Belgisch is het kenniscentrum vliegangst FreeSky. In samen-

daarna via een echte vlucht onder begeleiding.

werking met Jetairfly bieden ze verschillende programma’s waaronder

Nazorg en opvolging: om te vermijden dat iemand terug zou

een snelcursus van 4 uur voor €75 (inclusief €50 korting op de volgende

hervallen.

vlucht) tot een zesdaags programma voor €999 inclusief vlucht en 3 hotelovernachtingen in Alicante.

De slaagkansen van deze behandelingen wordt geschat op ruim 90%. Er zijn programma’s beschikbaar van enkele uren tot enkele dagen.

! www.vliegangstoverwinnen.be

LECTUUR Nooit meer vliegangst!

Over vliegangst en hoe je ervan afkomt

auteur:

Cor Anneese

Dr. Lucas van Gerwen

PRAKTISCH Als reisprofessional is het belangrijk om vliegangst niet te licht op te nemen. Door een grondige kennis, begeleiding en een gerichte

heeft met vliegen, ga er dan even dieper op in.

Geef zelf tips

Contacteer enkele van deze centra en misschien zit er voor jou ook wel een leuke samenwerking of incentive aan vast. En dan heb je nog die 10%

aanpak kan je namelijk heel wat mensen helpen

Geef via je eigen communicatiekanalen tips

van mensen die nooit van hun vliegangst zullen

om hun vliegangst te overwinnen. Hierbij alvast

voor zelfhulpmethoden en professionele hulp

af geraken. Ondanks alle hulp zullen ze nooit op

enkele praktische tips:

of deel een lectuurlijst. Een flyer, poster, blog of

een vliegtuig stappen. Dit betekent niet dat ze

newsletter zijn hier uiterst geschikt voor. Mis-

nooit op reis willen. Wat dacht je van een zelf

schien ga je een stap verder en organiseer je een

samengestelde top 10 vakanties voor mensen

infosessie bij jou op kantoor of in de buurt?

met vliegangst? Handig uitgekiend op basis van

Communiceer en maak vliegangst bespreekbaar Ga het probleem van vliegangst niet uit de weg. Maak het bespreekbaar voor klanten. Maak ook

Help waar mogelijk

alternatieven met de auto, bus, trein of boot.

duidelijk aan je klanten dat je er weet van hebt

Reik waar mogelijk actief oplossingen aan.

Doe je dit allemaal al? Proficiat! Maar zorg er

en nuttige informatie voor ze hebt. Spreek je

De zelfhulpmethoden tijdens de reisvoorbe-

dan ook voor dat mensen je op het internet

bestaande klanten erover aan en vraag of zij

reiding zijn jou als reisprofessional op het lijf

weten te vinden. Het is opvallend hoe weinig

kennissen, familie of vrienden hebben met vlieg-

geschreven. Tijdig op de luchthaven aankomen?

reiskantoren of touroperators opduiken bij

angst. Maak duidelijk dat je expertise en service

Daar weet je raad mee. Een rechtstreekse vlucht

de online zoekterm “vliegangst”. Nochtans

verder gaat dan reizen verkopen. Misschien heb

boeken? Dat kan jij als geen ander. Informatie

spreken we over ruim 3 miljoen Belgen die

jij of heeft iemand van je medewerkers een vorm

verstrekken over vaccinaties en reisdocumen-

vroeg of laat misschien deze zoekterm wel

van vliegangst overwonnen. Maak het kenbaar.

ten. Wanneer heb je dat nog gedaan? Toon

zullen gebruiken op zoek naar een oplossing

Als een klant te kennen geeft dat hij het moeilijk

mensen ook de weg naar professionele hulp.

voor hun probleem.

TRAVEL360° / JUNI/JULI 2015

A SKY FULL OF STARS

A Sky Full Of Stars … (*) De Europese luchtvaartmaatschappijen in 2015 In het vorige nummer van Travel360° - Het Magazine brachten wij de cijfers en de visie van de World Travel & Tourism Council over de te verwachten groei van de reisindustrie in de volgende jaren. Alle indicatoren wezen op mooie jaren, op groei en op steeds meer reizigers wereldwijd. Positieve vooruitzichten dus. Maar hoe zit dat voor de luchtvaart?

(*) Songtitel van Coldplay

LOW COST VS HERITAGE CARRIERS: OP HET SCHERP VAN DE SNEE

de confrontatie met de vakbonden was lang-

sa operaties. Er wordt binnen Lufhansa Group

durig en pijnlijk. Maar het ziet ernaar uit dat

veel verwacht van Eurowings, dat als LCC zal

IAG vandaag het best geplaatst is van de “big

concurreren met Lufthansa, SWISS, Austrian

three” om hun voordeel te doen met de door

Airlines en Brussels Airlines (zie kader). Het is

IATA voorspelde marktgroei van 5,5%.

naar alle waarschijnlijkheid ook Eurowings dat de brandname zal zijn voor de geplande long

De acquisitie van Vueling in 2013 is een

haul operaties met Sun Express, zelf een joint

Volgens de gegevens van de Association of

goede zet gebleken. Vandaag beschikt IAG

venture van Lufthansa en Turkish Airlines.

European Airlines (AEA), groeiden de Europe-

met Vueling over een grote, performante en

se carriers met 4,4%, gemeten in RPK (Reve-

authentieke low cost speler. De twee grote

Lufthansa beleeft zware tijden: de German-

nue Passenger Kilometres – het totaal aantal

concurrenten Lufthansa en Air France KLM

wings crash is een opdoffer van formaat,

kilometers gevlogen door alle passagiers

zijn nog bezig aan een moeizaam proces om

die je als airline niet zomaar even wegveegt.

samen). Bij de AEA waren op dat moment de

hun low cost carrier (LCC) activiteiten een

De concurrentie komt van alle kanten: naar

meeste klassieke carriers aangesloten. IATA

vaste, structurele plaats te geven in hun

de Duitse thuismarkt van Lufthansa wordt

kijkt echter terug op een groei van 5,4% voor

organisatie en aanbod.

begerig gekeken door alle LCCs

2014. Dit geeft aan dat de groei van de low

én de Gulf Carriers én door die ene voortrollen-

cost carriers (die niet aangesloten zijn bij

de pletwals, Turkish Airlines.

AEA) sterker was dan die van de klassieke airlines. De twee uitdagingen voor de “legacy airlines” in Europa zijn dan ook: verdere herstructureringen in hun bedrijfsvoering, en het verder uitbouwen van hun low cost activiteiten. Ondertussen moeten ze ook een adequaat antwoord vinden op het MEB3 geweld dat uit het Midden Oosten komt, maar

LUFTHANSA: HERSTRUCTURERINGEN ALOM

daar leest u alles over in een separaat artikel in dit nummer.

Lufthansa is op dit moment verwikkeld in

AIR FRANCE-KLM: INTERNE HERRIE OPLOSSEN

een bitsig gevecht met zijn piloten. Op het

IAG: EEN LEIDENDE ROL IN EUROPA IAG –voluit International Consolidated Airlines Group SA -is het moederbedrijf van British Airways, Iberia en Vueling. Het bedrijf heeft, met name binnen British Airways en Iberia, stevige herstructureringen achter de rug. Een lagere cost basis en een hogere productiviteit zijn het gevolg. Het spel werd hard gespeeld,

eerste gezicht gaat het over klassieke eisen

Air France-KLM heeft ook heel wat interne kat-

zoals de pensioenplannen. “Un train peut

ten te geselen. Het bedrijf balanceert tussen

cacher un autre”, ook in dit geval: achter

de belangen van Parijs en Amsterdam, waarbij

gesloten deuren worden hevige discussies

de relaties fors verslechterd zijn in 2014. KLM

gevoerd over de plannen van het manage-

beschuldigt het Franse management van een

ment om het low cost business model binnen

“leegzuigoperatie” waarbij het vrij goed preste-

de groep verder uit te bouwen. De piloten

rende KLM zou moeten opdraaien voor de te-

hebben schrik om hun privileges te verliezen.

korten op de balans van Air France. Nogmaals:

Waar hebben we dat nog gehoord?

waar hebben we dat vroeger, zeer dicht bij huis,

De strategische uitbouw van het low cost

nog gehoord? Terwijl u dit leest, proberen Air

filiaal Eurowings staat centraal in de strategie

France en KLM tot nieuwe afspraken te komen.

van Lufthansa in 2015. De crash van het Ger-

Hierbij zou de rol van beide operationele units

manwings toestel versnelde de plannen om

sterker moeten worden, en de macht van de

alle low cost activiteiten onder één merk te

holding boven de bedrijven ingedamd worden.

brengen. Dat is alvast één stap in de richting van verdere vereenvoudiging van de Lufthan-

Dit soort interne activiteiten vreet energie

TRAVEL360° / JUNI/JULI 2015

A SKY FULL OF STARS

en management aandacht, terwijl ook voor

business, pure low cost speler en full service

Air France – KLM de concurrentie niet stil zit.

long haul maatschappij. Dat vertroebelt ook

De marktsituatie “uitdagend” noemen is een

het beeld dat de reizigers én de trade hebben

understatement. De plannen om het Low Cost filaal Transavia uit te rollen als een pan-Europese LCC, samen met een nauwere samenwerking

easyJet: rustige zekerheid

met de regionale operaties van Air France

van het merk. De nieuwe CEO Stefan Pichler is een man van vele toerisme- en luchtvaart oorlogen. Zijn ana-

en Hop! Zijn een logische stap. Dit leidde tot

easyJet nestelde zich zonder veel lawaai

lyse enkele weken was verrassend maar wel

zwaar verzet van … de piloten van Air France,

en marketing geweld in heel wat belang-

scherp en duidelijk: het probleem van airberlin

die schrik hadden voor geleidelijke aantasting

rijke luchthavens in Europa, wat vandaag

ligt niet aan een te hoge kostenstructuur

van hun statuut en hun privileges. Inderdaad,

resulteert in een fijnmazig pan-Europees

of aan te lage bezetting van de vliegtuigen.

er zijn bepaalde elementen die blijven terug

netwerk. Het bedrijf heeft veel eerder

Met een gemiddelde bezetting van bijna 84%

komen in het verhaal over de toestand van de

dan Ryanair begrepen dat de zakelijke

hoeft airberlin niet te blozen, maar de yield

airlines in Europa. Blijkbaar merken piloten

markt een iets andere aanpak behoeft,

(opbrengst per passagier) is in de afgelopen

over heel Europa dat ook zij niet aan de veran-

en profiteert van een volgehouden softer,

jaren zwaar in elkaar gestuikt. Wellicht heeft

deringen binnen de luchtvaart ontsnappen, en

vriendelijker imago. De legendarische

ook dit te maken met de verwarrende focus

blijkbaar is dit een stevige pil om te slikken.

vendetta’s binnen de Raad van bestuur

en positionering, maar Pichler gaf ook aan dat

(stichter Stelios die permanent de be-

het een probleem is van mensen. Met andere

slissingen van het management in vraag

woorden: er zijn stevige vacatures binnen

stelde) lijken tot het verleden te behoren.

airberlin voor getalenteerde yield managers.

DE TWEE LOW COST GIGANTEN: GROEI EN RENDABILITEIT Als de drie airlines hun plannen verder kunnen uitvoeren, worden Vueling, Transavia en Eurowings dus door respectievelijk IAG, Air France-KLM en Lufthansa ingezet als antwoord op de low cost carriers. Dit antwoord

ALITALIA: HOOP EN VERNIEUWING

komt rijkelijk laat, zodat Ryanair en easyJet dominante posities hebben kunnen innemen

Voor Alitalia is 2015 een jaar van hoop en

in de afgelopen tien jaar. Beiden zijn groten

vernieuwing. Etihad Airways nam 49,99%

en veel rendabeler dan hun “legacy” collega’s.

van de aandelen over, en wil door stevige herstructureringen en een nieuwe focus, de maatschappij terug brengen naar break even. Gezien de geschiedenis van Alitalia met structurele verliezen en flirten met het bankroet, zou dit een stevige prestatie zijn.

Ryanair: groei en een beter imago

SAS: KOSTEN BESPAREN EN REORGANISEREN Ook voor SAS klinkt het verhaal stilaan als een klassieker: herstructureringen, kostenbesparingen en reorganisatie van het netwerk van regionale vluchten staan hoog op de agenda. In 2014 verdiende SAS slechts een operationele marge van 1%, niet genoeg om de kosten te dekken. SAS heeft een geschiedenis van succesvolle turnarounds, en men kijkt dan ook “vol vertrouwen” naar 2015.

Beide LCCs groeien nog steeds verder, al gaat het (voorlopig) niet om de double digit cijfers van enkele jaren geleden. De winstgevendheid gaat wel fors de hoogte in: Ryanair verhoogde al twee keer de winstverwachtingen voor 2015, terwijl het bedrijf in 2014 nog twee keer moest waarschuwen voor slechtere resultaten dan verwacht. Het ziet er dus naar uit dat de combinatie van lagere prijzen, een geoptimaliseerd vliegschema en betere serviceperceptie, werkt voor Ryanair.

TRAVEL360° / JUNI/JULI 2015

AIRBERLIN: FOCUS EN YIELD Ook airberlin komt uit een periode van niet aflatende herstructureringsgolven. Drie stevige

FINNAIR: EEN NIEUWE BASIS

verliesjaren op een rij, dat hakt erin. Vers geld van –weer zij- Etihad Airways was nodig om

In het hoge Noorden zit ook Finnair met

het bedrijf aan de nodige liquiditeiten te hel-

dezelfde problematiek te worstelen. In 2014

pen. De airline worstelt met haar identiteit en

werd zeer veel energie gestoken in het berei-

positionering: airberlin zweeft tussen leisure,

ken van een akkoord met de vakbonden over

A SKY FULL OF STARS

nieuwe arbeidsvoorwaarden. De basis is nu

te koop. Naar verluidt heeft Air Europa al

de 3,2% voor de wereldwijde industrie zit, en

gelegd voor een verlaagde kostenstructuur.

belangstelling laten blijken, vooral dan met

verbleekt bij de 6% winstmarge doe de Noord

Licht aan het einde van de tunnel: in de

het oog op de Braziliaanse verbindingen.

Amerikaanse carriers maken. Een gefrag-

tweede helft van dit jaar wordt de lang ver-

De verkoop is nodig voor TAP, dat vers geld

menteerde markt is één van de voornaamste

wachte eerste A350 geleverd, die minstens

goed kan gebruiken om zijn vloot uitbrei-

oorzaken van deze lage rendabiliteit: vele

twee oude, operationeel dure toestellen

ding en vernieuwing te financieren.

spelers beconcurreren elkaar op vele routes,

moet vervangen.

wat de prijzen permanent onder druk zet.

CONCLUSIE: EUROPA HEEFT VERDERE CONSOLIDATIE NODIG TAP: EEN NIEUWE AANDEELHOUDER

Herstructureringen, de kosten naar beneden brengen, de strijd in het low cost segment, de concurrentie vanuit Istanbul, Dubai, Abu Dhabi en Doha: aan uitdagingen geen gebrek

In het Zuiden zouden voor TAP Portugal

voor de Europese airlines. IATA voorspelt

wel eens nieuwe tijden kunnen aanbreken.

dat de Europese airlines in 2015 afstevenen

De Portugese regering gaf eindelijk haar ze-

op een netto winstmarge van 1,8% -niet

gen voor de eerste stap naar privatisering

bepaald een marge om van te dromen, laat

van het bedrijf: 66% van TAP Portugal staat

staan om goed bij te slapen- wat fors onder

Het afslankingsproces waar vele airlines doorgaan stuit op verzet van vakbonden, en de overheden hebben niet altijd een heldere agenda als het gaat om de toekomst van luchtvaartmaatschappijen. Een verdere consolidatie zou een goede zaak zijn, maar het is onwaarschijnlijk dat er een deal tussen twee van de drie grote spelers in de maak is. Een operationele integratie zou nog denkbaar zijn, maar de obstakels zijn, mede door de verlammende Europese wetgeving en politieke bemoeienissen, groot. Wellicht moet ook hier de oplossing uit het Oosten komen? Wait and see.

Quid Brussels Airlines? Brussels Airlines is bezig aan een ongeziene krachttoer. De airline heeft

op een uitstekende prestatie in 2014.

enkele jaren geleden de beslissing genomen om tegelijkertijd werk te maken van drie fundamentele uitdagingen: groei, blijvende kostenre-

In het eerste kwartaal van 2015 noteerde Brussels Airlines een double

ductie en structurele winstgevendheid.

digit passagiersgroei. Het ziet ernaar uit dat de airline de krachttoer tot een goed einde aan het brengen is. Dit maakt dat de vraag “wan-

Dat is een stevige opdracht in normale omstandigheden, maar de om-

neer Lufthansa de rest van de aandelen zal overnemen” steeds minder

geving dreigde wel heel complex te worden in 2014: een zwakke econo-

luid klinkt. Wellicht is dat één van de belangrijkste gevolgen van de

mische omgeving, de plotse aankomst van een enorm low cost volume

aangehouden inspanningen. Brussels Airlines is geen zwak broertje

op Brussels Airport (Vueling en Ryanair) én de Ebola crisis in Afrika.

meer, dat hulp nodig heeft.

Begin 2014 stond het management team dan ook voor een stevige

“We zijn een dynamische, flexibele maatschappij geworden. Wanneer en of Lufthansa haar aandelen optie zal lichten? Dat weet ik niet. Maar ik weet wél: we hebben in 2014 een aantal juiste maar moeilijke keuzes moeten maken. Wellicht zou het maken van deze keuzes als 100% dochtermaatschappij, minder evident geweest zijn. Je ziet: alles heeft voor- en nadelen.”

keuze: een defensief of een offensief scenario. Een combinatie van lef, zelfvertrouwen en visie resulteerde in de keuze voor een offensief scenario. Met een netto verlies van 4,2 miljoen euro (tegenover -22 miljoen in 2013), een gemiddelde load factor van 72% (+4,5% punten) en een stijging van het aantal passagiers met 12,6%, kijkt Brussels Airlines terug

Bernard Gustin, CEO Brussels Airlines

TRAVEL360° / JUNI/JULI 2015

VOORBEELD

Geef uw klanten een veilig gevoel mee op reis. Adviseer Family personen & voertuig* bij elke autovakantie.

Bescherm uw klanten alsof het uw eigen kinderen zijn. Met een familieformule personen & voertuig van Touring is het hele gezin en de auto gedekt tijdens de vakantie. Met een onbeperkte terugbetaling van medische en repatriëringskosten, en een vervangwagen tot 15 dagen in Europa. Meer info op 02 286 31 38 en via adm.sales@touring.be.

* De personenbijstand wordt gedekt door ATV n.v., waarvan de maatschappelijke zetel gevestigd is in België, te 1040 Brussel, Wetstraat 44, RPR 0441.208.161 Brussel, ING BE69 6300 1222 3978 BBRUBEBB, verzekeringsonderneming toegelaten bij KB van 11/01/1991 en 24/02/1992 (BS 13/02/1991 en 14/03/1992), erkend door de NBB onder het nummer 1015 om verzekeringsoperaties uit te voeren in de takken 9, 16, 17 en 18. De bijstand aan uw voertuig wordt uitgevoerd door de v.z.w. Koninklijke Belgische Touring Club, waarvan de maatschappelijke zetel gevestigd is in België, te 1040 Brussel, Wetstraat 44, RPR 0403.471.597 Brussel, CBC BE55 1910 4222 2244 CREGBEBB, FSMA nr. 011210 cA en/of door de andere automobielclubs, leden van het internationale F.I.A. netwerk. De beschrijving van de garanties is een uittreksel uit de Algemene Voorwaarden en is slechts een beperkte weergave van onze producten diensten. Voor/meer inlichtingen, 48 enTRAVEL360° JUNI/JULI 2015 raadpleeg onze Algemene Voorwaarden op onze website www.touring.be of op eenvoudige aanvraag via de telefoon.

FOOD FOR VOORBEELD THOUGHT

FOOD FOR THOUGHT Uitspraken met visie

U hebt het dertiende nummer van Travel360° - Het Magazine in handen. Dit initiatief was vanaf de eerste editie een succes. U waardeerde de analytische content, de uitgebreide artikels, de diepgang die wij probeerden te brengen. Vele markante figuren uit de sector kozen ons medium om stevige uitspraken te doen. Uitspraken die toen belangrijk waren, en vandaag nog steeds relevant zijn. Wij gingen even grasduinen in vroegere nummers, en brachten nogmaals vier memorabele uitspraken bij elkaar. Food for thought.

JAN DEKEYSER

BRIGITTE VERDONCK

“Ik denk dat de toerisme sector gedurende lange

“Ik wil in mijn kantoor zelf mijn winstmarge kunnen

Thomas Cook

Reizen De Permentier

tijd véél te snel tevreden is geweest. Als een

bepalen. Ik wil afhankelijk van de klant mijn marge

product of dienst voor 70% OK was, dan werd dat

kunnen aanpassen. Naar boven of naar beneden. Het

al snel als “goed genoeg” bevonden. Ik denk dat we

is toch logisch dat ik voor een dossier waar ik twee vol-

niet zo snel tevreden mogen zijn. Kijk eens naar de

le dagen werk aan heb, meer aanreken dan voor een

evolutie die bedrijven als Google of Apple doormaken:

boeking die in een uurtje volledig rond is? Ik wil dus

dat is een constant streven naar 100%, vanuit een

waar mogelijk netto prijzen krijgen, zodat ik niet elke

drang naar permanente verbetering. Dat moet ook

keer moet gaan aankloppen bij een leverancier om in

in het toerisme het streven zijn.“

een bepaalde situatie hun toestemming te krijgen.“

PHILIPPE HAGELSTEIN

FRANK OOSTDAM

Gigatour

“De productiviteit van onze reisagentschappen is hoog, maar botst op limieten. Wij werken vandaag allemaal op een professionele, maar artisanale manier. Dat kan niet blijven duren. Wij beseffen al geruime tijd dat wij voor zeer zware investeringen staan, op vlak van IT, marketing en CRM systemen. Vandaag is het alles of niets: ofwel neem je als reisagent de beslissende stap naar de toekomst, ofwel blijf je achter in de gevarenzone. Dit geldt niet alleen voor Gigatour. Iedereen staat voor dit kantelmoment.”

ANVR

“Ik geloof sterk in een overkoepelende branchevereniging, voor die bedrijven die zichzelf een toekomstperspectief gunnen. Als beroepsvereniging mag je immers nooit de bewaker zijn van het status quo. Om het even scherp te stellen: niemand wil lid zijn van een club van achterblijvers. Wij willen de vertegenwoordiger zijn van de sector, zoals die zich vandaag uittekent voor de consument. Tegelijk moeten wij ten allen tijde een “level playing field” nastreven, waarin iedereen zich aan de regels moet houden.“

TRAVEL360° / JUNI/JULI 2015

VOORBEELD

ANCHORAGE

HELSINKI VANCOUVER SEATTLE

EDMONTON

PORTLAND

ICELAND

STOCKHOLM TRONDHEIM OSLO GOTHENBURG BERGEN COPENHAGEN STAVANGER HAMBURG BILLUND FRANKFURT AMSTERDAM MUNICH GLASGOW MANCHESTER BRUSSELSZURICH BIRMINGHAM MILAN LONDON Heathrow PARIS GENEVA & Gatwick

DENVER

BARCELONA

MINNEAPOLIS / ST. PAUL

MADRID CHICAGO TORONTO

WASHINGTON D.C.

BOSTON NEW YORK

HALIFAX

JFK & Newark

ORLANDO

ICELANDAIR

IJSLAND, de VS & CANADA NIEUW: 4 X PER WEEK NAAR CHICAGO, ILLINOIS #MyStopover

Stopovermogelijkheid zonder toeslag op de ticketprijs Voordelige Economy, Economy Comfort en Saga Class tarieven naar IJsland, de VS en Canada Gratis 2x23 kg bagage op vluchten naar de VS/Canada Korte overstaptijd op vluchten naar USA/Canada (max. 2 uur) Inflight entertainment systeem in alle klassen Thuisbasis IJsland: unieke bestemming op maar 3 uur vliegen + Kijk voor onze agentenaanbiedingen op agents.icelandair.nl E-mail: belgium@icelandair.is I tel: 0032 (0) 2346 30 60 Voor groepen/incentives: amsgroups@icelandar.is 50 TRAVEL360째 / JUNI/JULI 2015

VOORBEELD

De opmars van de Golf Airlines:

FIRE IN THE SKY! Sinds de tweede wereldoorlog dook er elk decennium wel een nieuw luchtvaartfenomeen op. In de zestiger en zeventiger jaren van vorige eeuw –het stenen tijdperk van het toerisme!- was dat de opkomst van de chartervluchten. Dit waren scherp gedefinieerde operaties, die aan strakke voorwaarden moesten voldoen. Er mocht enkel point to point gevolgen worden, het moesten vluchten zijn die enkel passagiers vervoerden die een pakket (reis + verblijf of rondreis) gekocht hadden bij een tour operator. Van flight only’s was in het prille begin nog geen sprake. Bij het ontstaan van dit fenomeen huurde de

Het nieuwe millennium leek wel het startschot

veel hoger lag dan wat zelfs de meest optimis-

tour operator toestellen en bemanning bij

voor een nieuw fenomeen: de snelle opkomst

tische luchtvaartspecialisten tien jaar geleden

een reguliere luchtvaartmaatschappij, maar

van de “MEB3” (Middle East Big 3: Emirates,

hadden durven voorspellen.

de markt groeide snel. De welvaart nam toe,

Etihad en Qatar Airways) als bepalende spelers

het beschikbaar inkomen van de consument

in de internationale luchtvaart industrie. De

Deze expansie heeft, vooral in de afgelopen

bereikte tot voordien ongekende hoogtes:

drie airlines konden, zeker in hun beginjaren,

jaren, geleid tot controverses, spanningen en

de consumptiemaatschappij was geboren en

rekenen op de best mogelijke marktomstandig-

zelfs hoog oplopende geschillen met de con-

het toerisme floreerde. Tour operators start-

heden. Er was de snelle groei van de internatio-

currentie, en zelfs met regeringen van andere

ten hun eigen luchtvaartmaatschappij, en

nale luchtvaart, gedragen door een ontplof-

landen. Er worden bitse beschuldigingen heen

airlines maakten van charters een separate

fende wereldwijde economie. Dat leidde tot

en weer geslingerd over oneerlijke concurren-

divisie.

steeds grotere vraag, zowel op gebied van

tie, verdoken staatssubsidies en preferentiële

leisure als voor business travel. Daarbij komt

tarieven op de thuisluchthavens. Het ziet er

De zeventiger en tachtiger jaren zagen de

dat de Golfstaten voor een actieve expansie-

naar uit dat we in de loop van 2015 nog tot een

ontwikkeling van nieuwe, “wide bodied” jets,

politiek kozen, wat leidde tot groei van hun

stevig robbertje armworstelen zullen komen.

met meer passagierscapaciteit en een groter

economieën en steden. Diversificatie was het

De drie grote US carriers Delta Airlines, Ameri-

bereik. Een groot aantal mid haul bestem-

sleutelwoord: de Sjeiks hadden begrepen dat

can Airlines en United Airlines bouwen aan dos-

mingen kon zo aan een aanvaardbare prijs

hun olievoorraden niet eeuwig voor ongebrei-

siers, die mogelijk ook de basis zullen vormen

worden aangeboden, en steeds meer long

delde rijkdom zouden zorgen. Zij wensten

voor een juridische veldslag. Wij gebruikten

haul bestemmingen werden gemakkelijker

geleidelijk hun afhankelijkheid van het zwarte

enkele maanden geleden op Travel360.be de

bereikbaar.

goud te verminderen.

term “Fire in the sky” , en we zullen deze titel

De eighties waren ook de periode van de

Dat leidde tot een zelden geziene vermenging

eerste dereguleringsgolf. Dit fenomeen

van de belangen van het land, de airline en de

startte in de Verenigde Staten in 1979 en

luchthavens in een strategie om luchtvaart

James Hogan is de welbespraakte CEO van Eti-

werd geleidelijk overgenomen in Europa

in te zetten om de positie en de status van

had, en hij grijpt elke kans aan om zijn punt te

vanaf het midden van de tachtiger jaren.

het land op wereldniveau op te krikken, en

maken: “De Gulf carriers zijn onderling stevige

Dit was de aanleiding tot de ontwikkeling

tegelijkertijd op termijn andere, belangrijke

concurrenten, maar het is belangrijk dat we

van de eerste low cost carriers: Southwest

inkomsten aan te boren die de afhankelijkheid

samen front vormen tegen de buitenwereld.

in de USA en Ryanair en easyJet in Europa,

van olie en gas zouden kunnen verminderen.

Velen zouden immers blijkbaar graag terug-

beiden gebouwd op het Southwest model.

Het resultaat van deze strategische keuze

keren naar de jaren tachtig, toen geen enkele

De opmars van de low cost airlines zou zich

laat zich voelen binnen de luchtvaartindustrie

Europese of Amerikaanse carrier moest wakker

stormenderhand doorzetten doorheen de

wereldwijd. Etihad, Qatar Airways en Emirates

liggen over een eventuele concurrentie vanuit

jaren negentig.

hebben zich ontwikkeld aan een snelheid die

het Midden Oosten. Europese, Amerikaanse en

nog vaak mogen bovenhalen in de loop van de volgende maanden, zo lijkt het.

TRAVEL360° / JUNI/JULI 2015

FIRE IN THE SKY

Aziatische carriers waren de koningen

of connected routes met één van de

De onmiddellijke toekomst ziet er erg

van de lucht, en konden ongehinderd

MEB3 carriers. Uiteraard resulteert

goed uit voor de Middle East carriers,

hun zin doen. Wel, die tijd is voorbij. “

dat in verlies van klanten, inkomsten

maar er zijn nogal wat interne en exter-

en mogelijkheden voor EU airlines en

ne uitdagingen. Dubai International Air-

luchthavens.

port heeft te kampen met zware groei-

Zonder ons te willen mengen in de controverse is het kristalhelder duidelijk:

pijnen, in afwachting van de opening

de MEB3 hebben een belangrijke positie

Het is een keihard gegeven: de MEB3

van de Dubai World site binnen enkele

ingenomen en zullen hoe dan ook een

zijn sterke concurrenten met een

jaren, waar Emirates zijn thuishaven

belangrijke rol spelen in het wereldwijde

moderne vloot en een zeer hoge pro-

zal vinden. Het luchtverkeer is erg druk

luchtvaart landschap. De gevolgen voor

ductstandaard. Hun lijst van bestelde

op de verschillende luchthavens in het

de Europese luchtvaartmaatschappijen

vliegtuigen is indrukwekkend, en de

Midden Oosten, en heel wat delen van

en luchthavens zullen significant zijn, op

luchthavens breiden snel uit met onge-

het luchtruim zijn gesloten omwille

korte en middellange termijn.

ziene faciliteiten. Nooit in de geschie-

van oorlogsdreigingen. Dat zorgt voor

denis van de luchtvaart zijn de USA en

enorme pieken op een beperkt aantal

De eerste en voornaamste impact is

EU carriers op dergelijke manier in hun

plaatsen. De externe dreigingen komen

voelbaar op routes naar het Midden

flank aangevallen door de concurrentie.

vooral in de vorm van steeds luider klin-

Oosten, het Verre Oosten en delen van

De timing is des te pijnlijker, omdat de

kende beschuldigingen rond vermeende

Afrika. Daarbij komt dat een deel van de

aanval wordt uitgevoerd via de traditio-

staatssteun, staatsbescherming en

traffic vanuit Noord Amerika dat vroe-

neel lucratieve long haul routes. En laat

preferentiële behandeling van de home

ger koos voor Europese hub airports op

dit nu precies de routes zijn waarop de

carriers in de regio.

weg naar bestemmingen in het Midden

traditionele airlines enige ademruimte

Oosten en grote delen van het Indisch

vonden in de strijd tegen het low cost

subcontinent, nu kiest voor directe

geweld op hun lokale markten!

Fire in the sky – 10 feiten De discussie over de Gulf carriers gaat verder, en de verschillende partijen blijven de argumenten opstapelen om elkaar te bestrijden. Dit gevecht is nog lang niet gedaan, en zal op korte termijn vooral een aantal grote advocaten- en consulting bureaus blij en rijk maken. Hoe dan ook, de Gulf Carriers zorgen voor “fire in the sky” – met tien feitelijke zekerheden. • De Gulf Carriers zijn uitgegroeid tot lucht-

De EU luchtvaartmaatschappijen moeten werken

vaart-grootmachten, individueel kunnen ze zich

met beperkingen op fiscaal, economisch en plan-

meten met de Lufthansa’s en British Airways van

ning vlak. Ze zijn gebonden aan zware overeenkom-

deze wereld.

sten met de vakbonden, en werken onder een groeiend aantal Europese richtlijnen. Dit geldt niet of in

• De drie Gulf carriers hebben elk honderden

veel mindere mate voor de Middle East carriers.

nieuwe toestellen in bestelling, die de concurrentie tijdens de komende jaren nog intenser zullen maken

• In Europa lijkt het grootste obstakel voor verdere groei van de MEB3 te liggen in beperkte slot capaciteit op de verschillende grote internationale

• De landen van het Midden Oosten hebben doel-

luchthavens.

stellingen geformuleerd waar regeringen, luchthavens en luchtvaartmaatschappijen gezamenlijk

• Met de komst van de nieuwe, zuinigere lange af-

naar toe werken. Dit zorgt voor een combinatie

stand toestellen zoals de B787 en de A350, komen

van strategische focus en beschikbare middelen

er nieuwe service en routing opportuniteiten voor

die in Europa voorlopig onmogelijk is.

directe vluchten naar verre bestemmingen. Dit zal het belang van pure transfer hub airports met

• De geografische positie van de Golf hub airports

een kleine thuis- en bestemmingsmarkt verminde-

ten opzichte van Afrika en het verre Oosten geeft

ren. Maar dit zal de situatie op korte termijn niet

de Golf Carriers een belangrijk voordeel.

veranderen.

• De vloot van de MEB3 is bij de modernste ter

• De Arabische lente heeft geen structurele impact

wereld. Hun producten, prijzen en serviceniveau

gehad op de “powers that be” in Dubai, Qatar of

is opmerkelijk, en wordt de nieuwe standaard op

Abu Dhabi. In theorie zijn grote veranderingen op

mid- en long haul vluchten.

landelijk bestuursniveau de grootste bedreigingen voor deze airlines, die elk een belangrijke rol spelen

• Alle home airports van de drie airlines opereren op een 365 dagen 24/7 regime, zonder uitzondering.

TRAVEL360° / JUNI/JULI 2015

in de strategische doelstellingen van de respectievelijke regeringen.

FIRE IN THE SKY

De Golf airlines: SWOT analyse Over de Golf airlines wordt vaak in gemeenplaatsen gesproken. Binnen de reissector zijn de meningen verdeeld, maar zowel tour operators als reisagenten omarmen de vele mogelijkheden die de MEB3 hun geven. De consument laat zich de hoge service standaard graag welgevallen, en eist dit ook van andere airlines. Hoe sterk staan de Golf airlines, wat zijn hun zwaktes en waar situeren zich hun kansen en uitdagingen? Een SWOT analyse.

STERKTES

OPPORTUNITEITEN

• Beschikbaarheid van financiële middelen

• Verdere deregulering van de wereldwijde luchtvaart

• Sterke reputatie, hoge service standaard

• Veranderingen aan de regels rond eigenaarschap van EU en

• Geografische positie ten opzichte van de grote wereldmarkten • Moderne vloot, met forse uitbreiding in het verschiet

USA airlines, zodat overnames mogelijk worden • Obstakels voor verdere uitbreiding van luchthaven infrastructuur in Europa • Groei van toerisme in thuislanden

ZWAKTES

BEDREIGINGEN

• Kleine thuismarkten

• Succesvolle opstoot van Arabische lente in de Golf regio

• Zwaar afhankelijk van expatriate personeel

• Instabiliteit in Iran of Saoudi Arabië

• Geen toegang tot de enorme Europa –

• Groeiend aantal procedure - geschillen met EU en US

Noord Amerika route markt • Groeiende onderlinge concurrentie op enkele honderden vierkante kilometers

carriers • Gevolgen van wereldwijd terrorisme voor consumenten voorkeur/angst

TRAVEL360° / JUNI/JULI 2015

FIRE IN THE SKY

EMIRATES Opgericht: 1985 Carrier: Nationale carrier van de Verenigde Arabische Emiraten Thuishaven: Dubai International Airport Eigenaar: The Emirates Group Aantal vliegtuigen: 219 Aantal bestelde vliegtuigen: 276

â&#x20AC;&#x153;We were given a clean sheet of paper and a $ 10 million check to start up Emirates. We built this airline with blood, sweat and tears. Emirates is profitable, cash positive.â&#x20AC;? Emirates CEO Tim Clark

QATAR AIRWAYS Opgericht: 1993 Carrier: Nationale carrier van Qatar Thuishaven: Hamad International Airport, Doha Eigenaar: Overheid Aantal vliegtuigen: 147 Aantal bestelde vliegtuigen: 340

FIRE IN THE SKY

ETIHAD AIRWAYS Opgericht: 2003 Carrier: Tweede nationale carrier van de Verenigde Arabische Emiraten Thuishaven: Abu Dhabi International Airport Eigenaar: Overheid Aandeelhouder: Air Serbia (49%), Alitalia (49%), Air Seychelles (40%), Darwin Airline/Etihad Regional (33,3%), Airberlin (29%), Virgin Australia (24%), Jet Airways (24%), Aer Lingus (4,9%) Aantal vliegtuigen: 117 Aantal bestelde vliegtuigen: 206

“In virtually every market we’ve entered, we’ve had to face existing competitors, with established businesses, established infrastructure, established sales and marketing, established brands, and established customer bases. Established airlines were gifted amazing infrastructure — airports, terminals, slots, landing rights — over decades. To take them on, we’ve had to work harder and we’ve had to work smarter. That’s called competition.” Etihad Airways CEO James Hogan

DE GOLF AIRLINES “We don’t receive handouts or subsidies from the state. The state is the owner of the airline but it’s within the right of any owner to inject equity. We are operating a very successful model of an airline that is owned by the state as a commercial company.” Qatar Airways CEO Akbar Al Baker

TRAVEL360° / JUNI/JULI 2015

VOORBEELD

De nieuwe Travelworld “Verre Reizen 2015-2016” brochure is er ! Ontdek de meest complete Travelworld brochure ooit met meer dan 100 extra hotels, rondreizen, modules en onvergetelijke Travelworld momenten op 40 zonovergoten bestemmingen. Travelworld is meer dan ooit dé referentie op het

vlak van Verre Reizen met de perfecte reis voor elk type klant, van 2* tot 6*, van romantisch tot avontuurlijk, van honeymoon tot familievakantie. Want iedereen verdient zijn of haar Travelworld moment onder de zon.

ALILA JABAL AKHDAR (OMAN)

ANANTARA BANANA ISLAND (QATAR)

AYADA (MALEDIVEN)

CONRAD KOH SAMUI (THAILAND)

DESERT NIGHTS CAMP (OMAN)

INTERCONTINENTAL THALASSO & SPA (BORA BORA)

LE JARDIN MALANGA (GUADELOUPE)

MAIA LUXURY RESORT (SEYCHELLEN)

NALADHU (MALEDIVEN)

ONE & ONLY LE SAINT GERAN (MAURITIUS)

ONE & ONLY THE PALM (DUBAI)

SANDALS ROYAL CARIBBEAN (JAMAICA)

De nieuwe Travelworld « Verre Reizen 2015-2016 » brochure wordt momenteel geleverd bij u op kantoor. Ontdek zeker ook de reeds verschenen brochures “Malta & Gozo”, “Antillen” en “Gambia”. Binnenkort pakt Travelworld nog uit met 2 nieuwe brochures, een nieuwe website en tal van leuke incentives via het reisagentenplatform Travelworld Topseller (Top-seller.be). Contacteer het Travelworld team via info@travelworld.be of op het nummer 059/80.73.74 voor verdere info, prijzen en reservaties. 56

TRAVEL360° / JUNI/JULI 2015

PUNCH 2015 EEN TRAVEL360 PROJECT Een project voor reisprofessionals met punch!

“Toerisme professionals zijn jong van geest, positief en toekomstgericht. Samen werken wij elke dag in de mooiste sector ter wereld. Een sector die evolueert en verandert. Aan een razendsnel tempo. Het PUNCH project van Travel360° richt zich op elke reisagent. Eigenaar én medewerker. Manager én balieverkoper. Online én offline.”

POSITIEF: jij benter vast

UNITED: jij gelooft in

NO NONSENSE: jij weet

CURIOUS: jij volgt de

HARD SELLING: jij bent

van overtuigd dat je

een reisindustrie waar

dat de wereld aan een

trends & het vaknieuws,

voor alles een verkoper,

sector, je vak en jijzelf

iedereen zijn rol speelt,

snel tempo verandert,

je gebruikt elke mo-

want je weet: no sales,

een grote toekomst

met die éne persoon als

en dat wij mee moeten!

gelijkheid omje bij te

no future!

tegemoet gaan!

belangrijkste en centra-

scholen!

le punt: de consument!

PROGRAMMA

PUNCH – HET PROJECT Tijdens de zomermaanden juli en augustus zullen

19.00

Presentatie: “Een 360° kijk op de brede reisindustrie in 2015” door

we jou contacteren. Jij als verwoede lezer van

Jan Peeters

Travel360°, vaste volger van de Travel360° nieuws-

Een kijk op de reisindustrie en de verschillende spelers anno 2015,

brieven, fervente deelnemer aan de Travel360°

door de ogen van die éne, alles bepalende speler: de consument!

online trainingen en enthousiaste bijwoner van Travel360° trainingen, workshops en events, bent

19.30

De 500 seconden pitch – deel 1 : elk van de partners van het event geeft in 500 seconden zijn toekomstvisie. Where do we go from here?

19.50

The old and the new: debat over de toekomst van de reisagent

belangrijk. Voor de sector, en ook voor ons. We zullen je mening vragen, je kennis testen, je ideeën willen weten.

PUNCH – HET EVENT

binnen de reisindustrie. De panelleden zijn een zorgvuldig

Misschien ontvang jij ook wel een uitnodiging, om

geselecteerde groep van jonge en oudere reisagenten.

op 10 september 2015 naar de Communicatieloft in Gent te komen, voor een avond vol inspiratie,

20.35

De 500 seconden pitch – deel 2 : elk van de partners van het event geeft in 500 seconden zijn toekomstvisie. Where do we go from here?

motivatie, visie en debat. Met PUNCH.

PUNCH – PARTNERS De voorlopige lijst:

20.45

Uitreiking 3 PUNCH Awards voor drie jonge, positieve professionals met de PUNCH spirit.

21.00

PUNCH-drink “life is beautiful”

TRAVEL360° / JUNI/JULI 2015

BESTEMMING IN DE KIJKER

arokko is een vakantieland met een uitzonderlijk arsenaal aan verschillende facetten. Van de kilometerslange fijne stranden tot de uitlopers van de Sahara, met de besneeuwde bergtoppen van het Atlasgebergte tot het drukke maar steeds fascinerende leven in de oude en nieuwere steden: Marokko betovert, charmeert en intrigeert elke vakantieganger, elke doelgroep en elke leeftijdsgroep. De natuur is overweldigend, de cultuur is oriëntaals verfijnd, de steden combineren traditie met luxe en raffinement. De keuken wordt terecht geroemd als één van de beste ter wereld. De faciliteiten voor wellness en lichaamsverzorging behoren tot de top. Het aanbod aan kunstwerken, artisanale producten en souvenirs is waarschijnlijk groter dan waar ook ter wereld.

Agadir en Marrakech zijn de belangrijkste toerismepolen. Agadir is vooral een levendige badstad met internationale allure en een relaxte sfeer met een oneindig aanbod aan ontspanningsmogelijkheden en sportieve, culturele en gewoon recreatieve uitstappen. Marrakech is een permanente kennismaking met eeuwenoude cultuur, geschiedenis en tradities maar ook een stad met gesofisticeerde hotels, restaurants, winkels, wellness centers, designers en mode ontwerpers. Marokko moet je als vakantieganger ontdekken, liefhebben en in je hart sluiten. Marokko zal je nooit teleur stellen, Marokko zal je nooit vervelen. Het is een vakantieland in volle groei, met een majestueus verleden en een schitterende toekomst.

Levendige badplaatsen met veel vertier en plezier

Oude, mystieke Medina’s Exotisch, overweldigend en steeds verrassend: de oude Medina’s in de verschillende Marokkaanse steden zijn een

De badplaatsen in Marokko zijn aan-

feest voor de nieuwsgierige toerist. Een bezoek aan de

gename, internationale vakantieplek-

Medina van Marrakech vergeet je nooit meer. De kleuren, de

ken met alle mogelijke faciliteiten en

geuren, het onwaarschijnlijk diverse aanbod in alle mogelijke

ontspanningsmogelijkheden. Agadir

winkeltjes en de drukte maken een onuitwisbare indruk.

kent een wonderbaarlijk klimaat en de combinatie van een 10 kilometer lang, breed zandstrand met minstens 300 zonnige dagen per jaar is ronduit geweldig. Wist je trouwens dat Agadir lid is van de zeer besloten club van de Mooiste Baaien Ter Wereld?

Beleven, ontdekken, bezoeken De mogelijkheden om uitzonderlijke uitstappen te maken zijn onbeperkt. Dat maakt een vakantie in Marokko juist uniek: je klanten verblijven in comfortabele tot ronduit uitzonderlijke hotels, en kunnen mysterieuze steden ontdekken, uitzonderlijke natuurverschijnselen bekijken, en actief het binnenland verkennen. Sportieve activiteiten, lichaamsverzorging, wellness: alles is mogelijk in Marokko.

TRAVEL360° / JUNI/JULI 2015

BESTEMMING IN DE KIJKER

Facts & Figures Het Koninkrijk Marokko ligt in noordelijk Afrika aan de kust van de Atlantische Oceaan, de Straat van Gibraltar en de Middel-

HET TRADITIONELE LEVEN

landse Zee. De oppervlakte is 446.000 km2, dat is veertien keer België: een uitgestrekt land dus. In de noordelijke kustvlakten van Marokko

Tradities zijn belangrijk in Marokko, en een groot deel van de inwoners leven

heerst een mediterraan klimaat. In het bin-

en werken nog met gewoontes, omgangsvormen en methodes die van genera-

nenland kennen de bergen een hooggeberg-

tie op generatie zijn overgeleverd. In de grote steden komen de moderne maat-

teklimaat met koude winters (sneeuw op de

schappij en de aloude tradities in een fascinerende smeltkroes samen. In het

toppen) en matig warme, in het zuiden hete

grote rurale gedeelte van het land leeft de bevolking zeer dicht bij de natuur.

zomers. Ten oosten en ten zuiden van het Atlasgebergte heerst een woestijnklimaat met zeer warme zomers en weinig neerslag. Aan de westkust (Agadir!) wordt de temperatuur iets getemperd door de Canarische golfstroom. Dat resulteert in aangename zomers en zachtere winters. De gemiddelde temperatuur over heel Marokko is 21°.

FORMALITEITEN:

in de meerderheid van hotels en in vele

voor Belgische onderdanen is een

winkels in Agadir en Marrakech.

Het bevolkingsaantal is 33 miljoen. De of-

internationaal paspoort vereist, dat

ficiële landstalen zijn Arabisch en Berbers,

geldig dient te zijn tot op datum van je

maar men spreekt vrijwel overal Frans

terugkeer.

– behalve in de kleine dorpjes en de meer afgelegen streken.

BELANGRIJK: de Marokkaanse wetgeving laat enkel toe dat een Marokkaanse burger de kamer deelt met een burger van Europese

LOKALE MUNT:

nationaliteit, wanneer deze personen

de Marokkaanse Dirham (1 euro is gelijk

met elkaar gehuwd zijn.

aan ongeveer 10,6 Dirham). In- en uitvoer van Dirhams is verboden. Om geld op te nemen met je Belgische bankkaart, moet de bank op voorhand je kaart deblokkeren voor gebruik in Marokko. De gangbare kredietkaarten worden aanvaard

GODSDIENST: De overheersende godsdienst is uiteraard de Islam, maar het land telt ook een klein percentage christenen en joden.

Stranden, bergen, bossen en woestijn Marokko is één van de meest diverse landen in Afrika. Hoge bergen, een uitgestrekte woestijn, een enorme, op vele plaatsen ruwe kustlijn en een groen bebost gedeelte vormen een afwisselend landschap. De Mediterraanse kust loopt van Berkane tot de Spaanse enclave Ceuta, en de Atlantische kust van Tanger helemaal tot aan de Westelijke Sahara. Het diepe Zuiden gaat van de uitlopers van het Atlasgebergte over in de Sahara woestijn.

TRAVEL360° / JUNI/JULI 2015

BESTEMMING IN DE KIJKER

Rabat Casablanca

Sinds de onafhankelijkheid in 1956 is Rabat de administratieve en politieke hoofdstad van Marokko. De stad ademt een authentie-

Casablanca is de economische

ke sfeer, maar met internationale allure. De koloniale architec-

hoofdstad van Marokko. De stad is

tuur, de brede boulevards en de rustige medina worden best

minder exotisch dan de andere Ma-

gecombineerd met een bezoek aan de imposante kasbah.

rokkaanse steden, maar Casablanca heeft meer de allures van een wereldstad met een modern centrum, een druk nachtleven maar ook bijvoorbeeld de enorme Hassan II Moskee.

AGADIR

Agadir is de belangrijkste badplaats van de Marokkaanse Atlantische kust. Het lange en brede zandstrand , 300 dagen zon per jaar, de gezellige stad met vele restaurants, winkeltjes en moderne pleinen, en de vele ontspannings- en sportieve mogelijkheden zijn de belangrijkste troeven van Agadir. Zowel jongeren als ouderen, gezinnen en koppels zijn het eens: Agadir is een veelzijdige bestemming met heel wat troeven.

Essaouira Met zijn versterkte muren, de vissershaven, de pittoreske wit met blauwe huisjes en de vele smalle straatjes met hun verborgen winkeltjes is Essaouira een juweeltje aan de westkust van Marokko. Het is ook de perfecte daguitstap vanuit Marrakech.

MARRAKECH

Marrakech is één van de vier keizerlijke steden, ooit de hoofdstad van een mysterieus en prachtig rijk. De stad en haar omgeving combineert als geen ander een rijk cultureel en historisch erfgoed, een unieke couleur locale, een uitzonderlijke natuur en een uitgelezen accommodatie-aanbod. Meer en meer vakantiegangers ontdekken Marrakech, worden gefascineerd door de stad, de sfeer en de omgeving en komen daarna terug.

TRAVEL360° / JUNI/JULI 2015

BESTEMMING IN DE KIJKER

Meknes Meknes is kleiner en rustiger dan de andere drie keizerlijke steden, maar verdient zeker een bezoek. Het wordt omringd door grote, rijke vlaktes tot aan de rand van het Atlas gebergte. De Romeinse ruïnes van Volubilis zijn vlakbij, een must!

Fez Fez is het culturele en religieuze centrum van

AT L A N T I S C H E O C E A A N

Marokko. Dit is een stad die ontdekt moet worden, en die haar geheimen prijsgeeft aan wie echt geïnteresseerd is. Fez bezoeken is teruggaan in de tijd.

Ouarzazate Al eeuwenlang is Ouarzazate de poort van de woestijn. Het is het ideale vertrekpunt voor woestijntochten per kameel, per 4X4 of per motor. De stad was het decor voor vele filmen, onder andere Lawrence of Arabia, Gladiator en delen van de TV serie Games of Thrones.

TRAVEL360° / JUNI/JULI 2015

BESTEMMING IN DE KIJKER

DE MAROKKAANSE KEUKEN: SUBLIEM! Eén van de mooiste, eeuwenoude culinaire ervaringen is de eerste keer dat je een b’stilla proeft. Zoete en zoute smaken, zachte en krokante texturen, smeltend zacht vlees van duifjes, en een sublieme mengeling van kruiden, en een prachtige presentatie: dit is de Marokkaanse keuken op haar best. Marokko is een paradijs voor foodies. We geven je vijf weetjes.

De abolute must: couscous! Je hebt Marokko niet bezocht zonder minstens één keer een echte, authentieke couscous geproefd te hebben. Op vrijdag is het een ritueel in de meeste Marokkaanse gezinnen.

Smaakvol, heerlijke kruiden maar niet te spicy

Uitstekende lokale wijnen

De Marokkkaanse gerechten zijn smaakbommen.

uitstekende wijnen verbouwd, vooral in de streek

De verschillende ingrediënten en een veelzijdig

van Meknès en Fèz. Diep smakende rode wijnen,

assortiment aan kruiden zorgen voor smaaksen-

uitstekende droge witte wijnen en enkele zeer

saties, zonder echt pikant te worden. Maar pas

goede, lichte roséwijnen: absoluut te proberen.

op met de harissa!

Marokko is een Moslimland, maar er worden

Volwaardig vegetarisch

Street food: goedkoop, lekker en verrassend

Groenten zijn het belangrijkste onderdeel van de

Overal staan standjes met brochetten, geroos-

Marokkaanse keuken, en zijn over het hele land

terde maïs, kefta sandwiches en vers gebakken

super vers beschikbaar. Vegetarische versies van

donuts. De ultieme street food ervaring vind je

vrijwel alle gerechten zijn dan ook eerder regel

uiteraard op het Jemaa El Fna plein in Marrakech,

dan uitzondering.

elke avond.

Marokko voor gezinnen met kinderen

Marokko voor ontdekkers en avonturiers

Voor kinderen is een vakantie in Marokko één grote ontdekkingsreis. Het is de ideale combinatie van uitstekende –en kindvriendelijke- vakan-

In Marokko is alles mogelijk,

tie accommodatie en een ongekend aanbod aan

en in Marokko maakt men alles

excursies, activiteiten en ontspanningsmoge-

mogelijk. 4x4 tochten door

lijkheden. Ouders die graag een educatief tintje aan de vakantie geven vinden in Marokko een onuitputtelijke voorraad historische, culturele en sociologische aanknooppunten.

Drie activiteiten in Agadir Een ritje met de calèche naar de Medina

het Atlasgebergte en in de

Marokko voor golfers

Sahara. Trektochten te voet, per

Marokko is perfect voor een golfvakantie. Zowel

safari’s in de woestijn. Skiën op

vanuit Agadir als vanuit Marrakech vind je

een uurtje rijden van Marrakech.

perfecte, goed onderhouden golfbanen. Wat een

Paragliden en kitesurfen op

keuze: uitstekende fairways die uitkijken op de

het brede strand van Agadir. De

Atlantische Oceaan, of in de groene omgeving aan

beste surfspots in Taghazout.

de voet van het Atlas gebergte, met zicht op de

Overnachtingen in tentenkam-

toppen met eeuwige sneeuw. Grote namen zoals

pen en onder de sterrenhemel.

Robert Trent Jones en Belt Collins tekenden voor

Marokko en de Marokkanen

het ontwerp van de golfbanen.

maken het allemaal mogelijk.

muilezel en per kameel. Quad

Een ontspannen rit in een open koets naar de perfect gereconstrueerde historische stad, boven op de Oufella heuvel, te midden van Eucalyptus wouden.

Buggy avontuur Een avontuurlijke uitstap per quad of buggy, langs de pistes van de uitlopers van het Atlasgebergte. Een stop bij een bergbewoner voor de traditionele muntthee hoort erbij!

Relax in een Orientaalse Hamman Een twee uur durende massage met Argaan olie, of een combinatie van Hammam en massage. Dit alles in een prachtig orientaals salon in het oude stadgedeelte.

TRAVEL360° / JUNI/JULI 2015

— Drie excursies buiten Agadir — Tiout en Taroudant Ongeveer 90 km ten oosten van Agadir ligt het berberdorpje Tiout, omringd door een schitterende oase. Een wandeling door de oase en een typisch berbermaaltijd staan op het program-

onverharde wegen langs berberdorpjes en kasbah’s, bezoeken aan een bananenplantage, een zilverfabriek en een oase.

Immouzer

ma. Na de lunch gaat het naar Taroudant, voor

Per minibus of per landrover langs de Paradijs-

een bezoek aan stad en souks.

vallei naar Immouzer, in het Hoge Atlasge-

Assaka en Souss-Massa gebied per 4x4 Een landrovertocht voor een groot deel op

bergte. Afwisselende landschappen, groene natuur en panorama’s. In Immouzer bezoeken de deelnemers de waterval, de “sprankelende bruidssluier”.

BESTEMMING IN DE KIJKER

Marokko voor koppels Romantiek, verwennerij, tijd voor elkaar: koppels kunnen in Marokko een vakantie in een sprookje van 1001 nacht beleven. Samen flaneren op de Corniche-promenade langs de zee, dineren met oriëntaalse verfijning, de mooiste geschenkjes voor elkaar uitkiezen tijdens uitgebreide bezoeken aan de souks, languit luieren op het strand en aan het zwembad… in Marokko is alles mogelijk.

Drie activiteiten in Marrakech Traditioneel Marrakech

het plein uit duizend en één nacht! Endan: de onderdompeling in de

Het traditionele leven in de oude

drukte en de ambiance van sprook-

stad zoals het al eeuwen bestaat:

jesvertellers, slangenbezweerders en

een kennismaking met de stad, haar

eetkraampjes.

bewoners en hun cultuur en hun tradities. Een bezoek aan de belang-

Dineren in een Riad

rijkste historische monumenten zoals de Koranschool, het Museum van Mar-

Midden in de Medina in een klein

rakech en de koepel van Almoravides.

straatje dat verlicht wordt door

Marrakech by night

prachtige lantaarns, achter een grote deur bevindt zich een eeuwenoude riad, verbouwd tot restaurant. Een

Shop till you drop in Marrakech

In een paardenkoets over de brede,

perfect kader voor een perfect diner

centrale Avenue Mohammed V naar

en spektakel, met het beste wat de

het legendarische Djemaa el Fna

geroemde Marokkaanse keuken te

plein, voor een drankje op een cen-

bieden heeft.

traal terras met een geweldig zicht op

Al sinds de elfde eeuw is Marrakech een belangrijk handelscentrum. Vroeger als centrale oase voor de woestijnkaravanen, nu als shopping paradijs voor liefhebbers van artisanaal vakwerk, mode en hedendaagse kunst. De souks zijn een aaneenschakeling van winkels, maar shoppers trekken ook naar het design district van Sidi Gamen en het modernere Gueliz !

De Medina: verloren lopen moet!

— Drie excursies buiten Marrakech — Essaouira Van het woestijnklimaat in Marrakech naar een kuststad aan de Atlantische Oceaan. Essaouira heeft een schilderachtige, levendige haven uiteraard

echte oude, lemen burcht met torens en venstertjes zoals je er als kind van droomt, de Kasba. Grandioze uitzichten op het Atlasgebergte verzekerd.

Watervallen van Ouzoud

De souks van Marrakech zijn een kluwen van ver-

omringd door goede visrestaurants.

schillende markten, die verspreid zijn over de nauwe

Rust, verfrissende zeewind en witte

De bergrivier van Ouzoud stort zich, op

kronkelende straatjes van de Medina, aan de noordkant

steegjes zijn een mooi contrast met het

meer dan 1000 meter hoogte midden

van Djemaa El Fna. Elke souk specialiseert in enkele

soms hectische Marrakech.

in het Atlas gebergte, in een diepe

producten die vaak ter plaatse gemaakt en verkocht worden. Onderhandelen wordt verwacht, en je loopt gegarandeerd verloren – maar je vindt ook gegarandeerd de weg naar “La Place” terug.

Gueliz: het hart van de mode-boutiques

De Kasbah-route Een 4x4-tocht langs de Kasbah-route, een eeuwenoude karavaanweg via Berberdorpjes met in vele dorpen een

afgrond. Lucht verandert in nevel, een vrijwel permanente regenboog tekent zich af. Wilde aapjes lopen rond in het natuurpark, na de lunch worden de natuurlijke grotten van Imin Ifri bezocht.

De vele modeshops rond de rue de la Liberté in Gueliz hebben een aanbod dat zelfs de meest verwende, veeleisende shopper zal aanspreken. Place Vendome is al tientallen jaren een instituut voor wat bekend is als “Maroquinerie”, maar daarnaast zijn er tientallen winkels met design objecten, mode-artikelen en artisanale kunst.

Sidi Ghanem: het design district Dit is de plek om aan “serious shopping” te doen! Sidi Ghanem ligt op een viertal kilometer buiten het centrum, maar taxi’s zijn in Marrakech overal beschikbaar. Meer dan zestig professionele designers, ontwerpers en kunstenaars stellen hier in mooie showrooms hun aanbod ten toon. Een groot deel van het aanbod wordt ook geëxporteerd naar het buitenland, maar is hier te koop aan zeer interessante prijzen.

Marokko voor cultuurfanaten Uitstappen vanuit Agadir brengen de vakantiegangers naar steden en plekken waar de eeuwenoude geschiedenis tastbaar aanwezig is. Uiteraard is de rondreis “Keizerlijke Steden” één grote kennismaking met het Marokkaans historisch en cultureel patrimonium. Maar ook vanuit Agadir liggen de steden met hun eeuwenoud erfgoed en de verschillende historische sites vlakbij.

TRAVEL360° / JUNI/JULI 2015

Puur genieten in de Algarve!

Rechtstreekse vluchten vanuit Brussel

DE IDEALE UITVALSBASIS VOOR ECHTE LEVENSGENIETERS

vu jetair nv, Gistelsesteenweg 1, 8400 Oostende

De veelzijdige Algarve staat bekend om haar goudgele zandstranden, azuurblauwe zeeën en indrukwekkende rotsformaties. Laat jouw klant daarnaast genieten van het oude Castelo in Silves en het sfeervolle Albufeira. Deze populaire vakantiebestemming is perfect voor échte levensgenieters!

Daarom de Algarve: ✔ De mooiste stranden van Portugal ✔ Zonnig weer gegarandeerd ✔ De bruisende plaats Albufeira

algarve