2017 Leisure & mice
benelux editie nr. 6
&
Walk
VU.: TRAVEL 360° Vaalbeekstraat 46, 3050 Oud Heverlee
don’t look back
L
advertorial
IN AT
AME R I CA
ww
el
travel w.c o s m i c .t
ra
v
Exclusief met de reisagent “Cosmic Travel heeft nog nooit in de geschiedenis een rechtstreekse boeking gedaan bij een klant. Wij kiezen al meer dan 25 jaar altijd voor de
Nieuwe brochure, nieuwe look & feel
reisagent. Zelfs als de klant uitdrukkelijk zegt, dat
Wij hebben hard gewerkt aan onze nieuwe brochure … woops, we
hij direct bij Cosmic wil boeken, dan verwijzen wij
zie je een pad, dat steeds veder loopt. Dat is reizen: onderweg
noemen het geen brochure meer, maar ons Magazine. Op de cover
hem nog naar een reisagent van zijn keuze. Wij
leven en beleven. Op een pad, dat wij voor elke klant op maat
zijn daar uniek in, en wij voelen ons daar heel goed
veel informatie. De dominante kleur is groen, en dat is niet zomaar
uitstippelen. Het Magazine doet dromen, en geeft tegelijkertijd zeer
bij. Ieder zijn job. Wij maken reizen, en verkopen
gekozen. Lees de laatste bladzijde van het magazine er maar op na.
via de reisagent. Punt aan de lijn.
Cosmic Travel? Dat ben jij. Wij noemen het onze verzamel-tool: een manier voor elke reisagent om enkel de informatie die klant interesseert op een pdf te verzamelen en gepersonaliseerd met het logo en contactgegevens van het reisagentschap. Je haalt de inspirerende inhoud, de uitnodigende foto’s en alle up to date informatie rechtstreeks uit de website van Cosmic Travel, en presenteert dit alles vanuit jouw naam, merk en stijl aan de klant. Wij zijn de koks, maar het is jouw restaurant. Ook kan onze website gepersonaliseerd worden met logo en contactgegevens van het reisagentschap. Dit vind je terug op het B2B profiel of bel voor meer uitleg!
Het puntensysteem: pure verwennerij! Een boeking maken bij Cosmic Travel levert gegarandeerd tevreden klanten op. Maar er is méér: wij willen ook jou persoonlijk belonen. Daarvoor hebben we een puntensysteem ontwikkeld. Per schijf van 2000 € gerealiseerde omzet, spaar je automatisch punten voor geschenken zoals Kinepolis-filmtickets, cadeaubonnen Ici Paris XL en zelfs een restaurantcheque “Jeunes Restaurateurs d’Europe”. Leuke feel good cadeaus, voor jou!
2
TRAVEL360° BENELUX / JANUARI 2018
JAAROVERZICHT — INTRO
VAN 2 017 NAAR 2018:
“Walk and don’t look back” Dit nummer van Travel360° Benelux maakt de OVERGANG VAN 2017
NAAR 2018 , met als overkoepelende titel “walk and don’t look back”. We geven u een overzicht van BELANGRIJKE , MARKANTE en de toekomst beïnvloedende FEITEN EN GEBEURTENISSEN in 2017, omdat het verleden altijd de BOUWSTENEN levert voor de toekomst. Maar u zal zeer vaak het zinnetje “WALK AND DON’T LOOK BACK ” tegen komen in het overzicht. Want wij houden niet van terugkijken: wij blikken liever vooruit, naar de onmiddellijke TOEKOMST , naar 2018 . Het net begonnen jaar zit vol beloftes, vol mogelijkheden en vooral: het kondigt zich aan als een “TIPPING POINT YEAR ”, een kanteljaar. Heel veel TECHNOLOGISCHE evoluties, MAATSCHAPPELIJKE verschuivingen,
ECONOMISCHE veranderingen en POLITIEKE VERNIEUWINGEN zullen in de loop van 2018 een belangrijke impact hebben. En zoals u weet, beste lezer: de reissector zit op het SNIJPUNT VAN AL DEZE KRACHTLIJNEN . Er is niets, maar dan ook niets waardoor de reisbranche niet beïnvloed wordt. Omgekeerd is het ook zo: wie de VERANDERINGEN IN CONSUMEN-
TENGEDRAG en de TECHNOLOGISCHE INNOVATIES met echte impact wil kennen, bestudeert best de gewoontes, voorkeuren en veranderingen in gedrag van de REIZENDE MENS .
4
TRAVEL360° BENELUX / JANUARI 2018
JAAROVERZICHT — INTRO
De reisindustrie is de GROOTSTE en één van de MEEST DYNAMISCHE sectoren op de PLANEET . Reizen betekent elkaar ontmoeten, ELKAAR
ONTMOETEN betekent elkaar leren kennen, elkaar leren kennen betekent ELKAAR RESPECTEREN – of haten, maar dat hoort er ook bij.
MENSEN DIE GEEN CONTACT HEBBEN, LEREN NIET BIJ – kennis ontstaat uit uitwisseling van ideeën. Zo is de cirkel rond: reizen is vitaal,
ESSENTIEEL VOOR DE EVOLUTIE , het voortbestaan en het geluk van de mensheid. Dat maakt de reisindustrie niet alleen maar de GROOTSTE , maar ook één van de BELANGRIJKSTE INDUSTRIEËN TER WERELD . De toekomst van de reisbranche wordt bepaald door TALENTRIJKE MENSEN die begrijpen dat reizen geen stand-alone industrie is, maar alleen kan opereren en succesvol zijn in een GROTERE CONTEXT : de maatschappij, de wereld. Daarom moeten wij durven het DAGDAGELIJKSE OVERSTIJGEN . Het gaat niet om de gebeurtenissen van vandaag, maar om het VERBINDEN
VAN DE PUNTEN van vandaag naar morgen en overmorgen. Om dat te kunnen, moeten we VERDER KIJKEN DAN NEDERLAND OF
BELGIË , zelfs verder dan Europa. Voor de eerste keer sinds het Europese Renaissance tijdperk, gebeuren de GROTE INNOVATIES IN HET TOERISME elders dan in de Westerse wereld. De grote TECHNOLOGISCHE EVOLUTIES , de RAZENDSNELLE INNOVATIES en de toekomst bepalende CONSUMEN-
TEN- EN REISTRENDS worden geboren en ontwikkelen zich in Azië. De toekomst van reizen en de wereldwijde reisbranche wordt vandaag getest en vorm gegeven in JAPAN, CHINA EN INDIA . De Europese reisbranche van morgen moet naar deze landen gaan, niet om te reizen maar om te LEREN . Het is in deze landen dat duidelijk wordt dat de REIZIGER VAN MORGEN , op zoek is naar INSPIRATIE , PERSONALISATIE en verder ontdekken en
TRAVEL360° BENELUX / JANUARI 2018
5
JAAROVERZICHT — INTRO
ONTWIKKELEN VAN ZICHZELF , van de eigen persoonlijkheid in een steeds groter wordende wereld. Immers: de wereld is al lang geen dorp meer. DE WERELD IS EEN VEELHEID AAN BESTEMMINGEN , die elke reiziger zoveel mogelijk wil beleven. Beleving houdt respect in: de reisindustrie zal RESPECT hebben voor de
PLANEET , voor de mensen, voor CULTUREN , voor het milieu … of ze zal GEEN TOEKOMST hebben. De reisindustrie moet in elk land waar ze actief is, MEER TERUGGEVEN DAN ZE NEEMT . Want ze is er TE GAST . In 2018 zal, duidelijker dan ooit, DE CONSUMENT bepalen in welke richting de reisbranche verder moet gaan. Kernwoorden zullen zijn: TRANS-
PARANT , EERLIJK , DUURZAAM . Maar ook: RAZENDSNEL , ONMIDDELLIJK , MOBIEL , FLEXIBEL en EFFICIËNT . In 2018 kan de reisindustrie zich echter een nog HOGER DOEL stellen. In een wereld waarin LEIDERS VAN GROTE EN KLEINE LANDEN zich laten verleiden tot korte termijn denken, afschermen van de buitenwereld en WANTROUWEN tegenover al wat vreemd is, kan de reissector een
VERBINDENDE ROL spelen, een voortrekker zijn voor MENSELIJKE WAARDIGHEID en een BAKEN VAN BESCHAVING . Daarom, meer dan ooit: laat ons werken aan een BETERE REISINDUSTRIE , om zo te werken aan een BETERE WERELD . Walk and don’t look back. Look forward, always forward. HELL , YES! Jan Peeters Travel360° Benelux Founding Father
6
TRAVEL360° BENELUX / JANUARI 2018
BOEING 737-MAX
ONS NIEUWSTE TOESTEL
START JE VAKANTIE MET DE MAX LAGERE EMISSIES
REIZEN IN STIJL
De emissies van stikstofoxiden van de 737 MAX liggen ongeveer 50% lager dan de grenzen opgelegd door de ICAO. De koolstofvoetafdruk is sterk verminderd, net als de lawaaihinder, die met 40% is gedaald in vergelijking met de vliegtuigen van de vorige generatie
De 737 MAX beschikt over moderne, speciaal gevormde zijwanden, zetels van het nieuwste ontwerp en sfeerverlichting, hetgeen het algemene uitzicht van het interieur ten goede komt.
MEER RUIMTE
NIEUWE MOTOR De 737 MAX verbruikt 14% minder brandstof in vergelijking met de 737 NG. Deze uitstekende brandstofefficiëntie wordt mogelijk gemaakt dankzij de nieuwe motor en het aerodynamisch design.
NIEUWE WINGLETS Nieuwe winglets voor meer efficiëntie. De “split winglets” van de 737 MAX zorgen voor een grotere opwaartse kracht dankzij een perfect evenwicht. Er is geen metalen voorrand.
GROTER VLIEGBEREIK
TECHNICAL SPECIFICATIONS
Het bereik is uitgebreid tot 3.500 zeemijlen, een verhoging met 19% in vergelijking met de 737 NG.
LENGTE
39,47 M
SPANWIJDTE
35,92 M
STAARTHOOGTE
12,30 M
BREEDSTE CABINE PUNT
3,54 M
KRUISSNELHEID
830K M/H
KRUISHOOGTE
10670 M
STARTSNELHEID
290 KM/H
LANDINGSSNELHEID
240 KM/H
AANTAL PLAATSEN
189
De 737 MAX biedt de passagiers meer ruimte voor meer comfort in vergelijking met de 737 NG.
AANGEPAST AAN MODERNE NODEN Alle zetels hebben een ingebouwde USB-poort voor het aansluiten van elektronische toestellen. Daarnaast biedt het verbeterde geluidssysteem een uitstekende geluidskwaliteit.
VEILIGHEID EN ONDERHOUD Multifunctionele beeldschermen, gegevensrapportage en analyses in real time maken het mogelijk problemen te detecteren voor ze zich voordoen. De technologie maakt het de bemanning en technici mogelijk onderbrekingen van het vluchtschema en technische vertragingen tot een minimum te herleiden.
JAAROVERZICHT — JANUARI / FEBRUARI
Wereldwijd protest tegen inreisverbod Trump Het jaar 2017 begint met een aanslag op een nachtclub in Istanbul – 9 mensen worden gedood. Het
is vanaf dag één duidelijk: de horror is nooit veraf, dit jaar. Aanslagen in Bagdad en Jeruzalem zetten
verder de toon. In de Middellandse zee verdrinken nog steeds bootvluchtelingen. Januari 2017 is koud, op alle vlak. Tijdens de nieuwjaarsreceptie van ABTO in het Brussels Airlines B-House zijn heel wat toerisme professionals aanwezig, maar de beroepsvereniging moet toegeven dat het gekrakeel rond de positie van ABTO voorzitter nog niet voorbij is. Er wordt met veel hoop uitgekeken, naar een succesvol 2017, maar
uitgaan. Dat is niet goed voor de maatschappij en
iedereen weet: zo kan het niet verder. De tegenstel-
dus niet goed voor de reisindustrie.
lingen tussen TUI en Thomas Cook en de zorgen van de “kleinere partijen” – al de rest dus – over macht
Er is heel wat om commentaar op te leveren: één van
en representativiteit raken maar niet opgelost.
de eerste beslissingen van de nieuwe Amerikaanse
Gelukkig zou enkele maanden later witte rook waar
President Donald Trump is een “Travel Ban” of een
te nemen zijn vanuit de kantoren in Diegem. Toch
verbod aan toegang tot de USA voor reizigers met
blijven wij pleiten voor één beroepsvereniging voor
een Iraaks, Iraans, Jemenetisch, Libisch, Soedanees,
een brede, zo gediversifieerd mogelijke representa-
Somalisch of Syrisch paspoort. Ook als de reizigers
tie van de reisindustrie in België.
beschikken over een visum of werkvergunning. Het resultaat is chaos op de luchthavens. De Travel Ban
ANVR heeft geen voorzitter probleem: door aan
geraakt in januari niet door het congres, maar de
Frank Oostdam twee functies te geven – Voorzitter
toon is gezet.
en Directeur- heeft de Nederlandse brancheorganisatie dat heel efficiënt opgelost. De topman
In airline land gaat heel veel goed, maar de lucht-
verklaart dan ook begin 2017 vol trots “dat het de
vaartmaatschappijen met een verouderd business
kracht is van de Nederlandse reissector, dat wij niet
model zien de bui hangen. Bij Etihad vertrekt CEO
uit elkaar te spelen zijn”. Frank Oostdam maakt tij-
en strateeg Hogan, zijn businessplan dat gebaseerd
dens de jaarlijkse ANVR Nieuwsjaar borrel trouwens
was op participaties in vele andere airlines staat
ook een opvallende maatschappelijke opmerking:
onder druk – met name de zich opstapelende verlie-
“Het groeiend nationalisme is een gevaar voor het
zen bij Alitalia en Air Berlin hebben de man de kop
toerisme”. We hadden de man al hoog zitten, maar
gekost, naar verluidt. Op het hele airline speelveld
nu heeft hij voorgoed ons hart gestolen.
in Europa worden grote en kleine zetten voorbereid.
AFGHANISTAN: PLUS DE CENT MORTS DANS DES AVALANCHES
TUI fly maakt ruimbagage betalend, Corendon
Het is trouwens nodig dat méér topmensen uit de
breidt het aanbod aan bestemmingen uit, ook in
brede reisindustrie het lef hebben om keihard com-
België. Deze laatste groep werkt in 2017 keihard
mentaar te leveren bij de diverse maatschappelijke
verder om zo weinig mogelijk afhankelijk te zijn van
evoluties. Een aantal van deze evoluties zullen in
hun voormalige core bestemming Turkije.
2017 een duistere, negatieve en harde richting Een Nederlandse rechter is van mening dat Booking. com geen reisagent is maar een … prikbord. Wel, wel. Nederlandse rechters gaan overigens nog een kluif hebben aan de ontwikkelingen in de polder, met name in Lelystad. In Januari wint het vliegveld alvast in een geschil met akkerbouwers en vogelbeschermers. Later zal dat slechts het begin blijken te zijn van een meer en meer georganiseerd bewonersprotest.
8
TRAVEL360° BENELUX / JANUARI 2018
JAAROVERZICHT — JANUARI / FEBRUARI
2017 JANUARI FEBRUARI
NASA DISCOVERY
COULD THE TRAPPIST-1 EXOPLANETS HARBOR ALIEN LIFE?
De Nederlandse Vakantiebeurs in Utrecht kent een
Koen van ons: Walk and don’t look back.
dipje: zo’n 20% minder bezoekers dan vorig jaar én
“Al 95 jaar is de wereld Kras” zegt men in Februari
geen reisbranche borrel op de eerste vakdag – dat
in Nederland, waarbij met graagte verwezen wordt
moet anders, vinden ook de organisatoren. Er komen
naar de allereerste paard-en-wagen reizen die Johan
wel steeds meer Belgen. Die borrelen wel achteraf.
Kras in 1922 organiseerde tussen Ammerzoden en ‘s Hertogenbosch. Zou Kras binnen TUI als zelfstandig
In Gambia verlaat de voormalige President Jammeh
merk de 100 jaar bereiken? We zouden er ons geld
na veel onrust toch het land om plaats te maken voor
niet op verwedden.
zijn verkozen opvolger Barrow. Het betekent het einde van een gevaarlijke periode, waarin de georgani-
Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu
seerde reisindustrie eens te meer haar meerwaarde
Dijksma is heel duidelijk in een verklaring aan de Ne-
bewijst: toeristen worden geëvacueerd van zodra hun
derlandse tweede kamer: “Vanaf 1 april 2019 kunnen
veiligheid niet meer gegarandeerd kan worden. Na
vakantievluchten vanaf Lelystad Airport vertrek-
enkele dagen is het weer business as usual in het West
ken.” Nou, het zal iedereen benieuwen. Behalve de
Afrikaanse land.
staatssecretaris blijkbaar.
Belgische astronomen maken bekend dat er wellicht
In België wordt op vrijwel hetzelfde moment een
nieuwe reisbestemmingen gevonden zijn: de ster
luchthaven in een wurggreep genomen, door
TRAPPIST-1 heeft zeven planeten, waarvan sommige
ruziemakende, slecht geïnformeerde en kortzichtige
bewoonbaar zouden kunnen zijn. Ach, begint niet elke
politici. Geen kat vindt haar jongen nog terug in
massa bestemming ooit als een niche?
de kakafonie rond geluidsnormen, vluchtroutes en mogelijke boetes. Nochtans presenteerde de lucht-
Eindelijk wordt het Belgische reisadvies voor Tunesië
haven eerder een ambitieus plan, waarin minder
aangepast: “De Kust is Veilig” koppen wij in een
geluidshinder en de creatie van 60.000 banen tegen
artikel, verwijzend naar het OK voor de kuststrook
2040 centraal staan. Tijdens het Travel360° Aviation
van het land. De Tunesische Dienst voor Toerisme en
Sector Tenorendebat heeft één van de deelnemers
Travel360° starten dadelijk een grote B2B campagne,
het dan ook over “pure Kafka”.
gericht op maximale kennis, informatie en sterke verkoopargumenten voor elke reisagent. Het wordt
TUI bereikt een akkoord met investeringsmaat-
een groot succes.
schappij KKR over de verkoop van Travelopia, het verzamelmerk voor meer dan 50 niche tour opera-
Koen van den Bosch wordt benoemd tot CEO van de
tors. Op die manier veranderen onder andere Sawa-
Vereniging van Vlaamse Reisagenten, de verwach-
dee, Sunsail, The Moorings en Citalia van eigenaar.
tingen zijn vanaf dag één hoog gespannen. Zal
Het is één van de vele, gedurfde beslissingen van
deze niet-reisagent de beroepsvereniging kunnen
TUI-topman Fritz Joussen , weg vanuit het oude tour
moderniseren, en zal hij erin slagen om de ramen open
operating model naar een “asset heavy” verticaal
te gooien en frisse lucht binnen te laten? Hij krijgt
geïntegreerd vakantiebedrijf. Walk and don’t look
het voordeel van de twijfel, in februari. Eén raad krijgt
back, zegt Fritz.
TRAVEL360° BENELUX / JANUARI 2018
9
HET JAAR VAN ...
20 “ HET JAAR VAN
Het Advies
De aarzelende, onzekere consument
Het gaat om méér dan veiligheid
Je hoeft geen ingrijpende studies te maken, of geen brede
Het gaat heus niet allen om veiligheid. Het gaat tegelijkertijd
bevragingen te doen om te weten dat een groot deel van
om een oriëntatie in dat gigantische, en steeds groeiende
de consumenten aarzelen, twijfelen en onzeker zijn bij
aanbod aan mogelijkheden. Keuzemogelijkheden leiden tot
het vastleggen van hun vakantie. Het dagelijks nieuws dat
keuzeverlamming: een goede raad, een duw in een bepaalde
over hen wordt uitgegooid is niet bepaald opbeurend, en
richting doen dan wonderen.
de “gebeurtenissen” van afgelopen jaar hebben er hoe dan ook flink ingehakt.
Er wordt online gezocht, informatie vergaard en raad gevraagd. Tot nu toe is de grote winnaar van het
Daarom: 2018 wordt het jaar van het advies. Die grote
zomerseizoen 2018 al gekend: Google. De zoekintensiteit
meerderheid van consumenten die tijdens de komende
naar reizen is hoger dan ooit, de budgetten die de online
weken op zoek zijn naar een ideale manier om hun
spelers (moeten) investeren liggen op astronomische hoogte.
vakantiebudget uit te geven, staan meer dan ooit open
Ook dit wijst op een nood aan informatie én aan nood aan
voor goede raad. Sommigen zullen actief op zoek gaan
advies en vervolgens bevestiging.
naar advies en professioneel onderbouwde argumenten. De meesten zullen echter niet toegeven dat ze het
Elke speler binnen de reisindustrie moet in 2018 meer
eigenlijk even niet weten.
dan ooit pro-actief werken, en naast aanbiedingen, mogelijkheden en scherpe prijzen ook meer dan ooit de
De professionele, zekere reisprofessional
consument duidelijk advies geven. Met “elke speler binnen
Daarom: gééf je advies, méér dan ooit, ook ongevraagd.
gebruikelijke beschrijvende formuleringen, is de consument
Langs alle mogelijke kanalen. In 2018 moet iedereen die
ook op zoek naar stevige professionele stellingnames rond
reizen zijn of haar vak kan of durft noemen, zich outen
veiligheid, duurzaamheid en transparantie.
de reisindustrie” bedoel ik heus niet alleen “de reisagenten en ZRA’s”, laat dat duidelijk zijn. Het claimen van de professionele advies functie geldt ook voor de manier waarop de online spelers zich moeten manifesteren: naast de
als reisprofessional. Nooit stonden er meer kanalen ter beschikking om efficiënt en duidelijk te communiceren
2018 is het jaar waarin geen enkele consument nog zou
met een enorm aantal consumenten, en nooit was de
mogen kiezen voor de beunhazen of de cowboys. Als
nood aan raad en advies –ik blijf bewust het woord
dat wel zou gebeuren, dan mogen we niet enkel naar die
herhalen – groter.
“valsspelers” en naar de “naïeven consument” wijzen.
“
Want dan zou de professionele reisindustrie een kans hebben gemist; De kans op … wat was het woord ook alweer? Juist, ja. Advies.
10
TRAVEL360° BENELUX / JANUARI 2018
advertorial
WORD EEN TRAVEL COUNSELLOR Je bent een reisprofessional, met ambitie. Je wil iets maken van je leven, zowel professioneel als privé. Je wil graag zelfstandig ondernemen, maar liefst met de steun, de hulp en de visie van een toponderneming.
Als Travel Counsellor kan je deze droom waarmaken. Hoe begin je eraan? Neem even het “Word een Travel Counsellor” Magazine door, dat je bij dit nummer van Travel360° vindt. 24 pagina’s met informatie, inspiratie en handvaten. Lees alles grondig, en neem dan contact op met ons. Vrijblijvend en discreet. Jouw toekomst maak je zelf waar. Als Travel Counsellor.
TRAVEL360° BENELUX / JANUARI 2018
11
JAAROVERZICHT — MAART
2017 MAART
HONGER BEDREIGT 20 MILJOEN MENSEN
Eerder dit jaar was Corendon al gestart
Schotten en de Ieren mengen zich actief
met een “We Love Turkey” campagne.
in de discussie.
De tour operator is steeds minder afhankelijk van Turkije, maar blijft
Die discussie stopt even, als einde
geloven in de bestemming. Toch houdt
maart een aanslag gebeurt op
de reissector, met name in Nederland,
Westminster Bridge, in hartje London.
half maart even de adem in wanneer
Een man rijdt in op wandelaars, en
Ankara diplomatieke sancties instelt
steekt een politieagent neer. De horror
tegen Nederland, na weigering om twee
is weer vlakbij, en tastbaar – net zoals
Turkse ministers het land in te laten.
exact één jaar eerder, op Brussels
Dat heeft dan weer alles te maken
Airport in België. Deze aanslagen
met de geplande volksraadpleging
worden herdacht in 2017, maar de
over 18 door president Erdogan
publieke opinie kijkt resoluut vooruit:
voorgestelde grondwetswijzigingen.
“walk and don’t look back” wordt steeds
De Nederlandse consument lijkt met
meer het devies.
alle heisa rond Turkije op zoek te gaan naar alternatieven. Later in het jaar
Dat voel je ook tijdens de ITB in
zullen aantrekkelijke promoties toch
Berlijn: de sfeer is bezorgd, maar het
weer heel wat Nederlandse toeristen
positivisme en het vertrouwen in
overtuigen om richting Turkse Rivièra
de toekomst overheerst. De meeste
te reizen.
gesprekken gaan over positieve ontwikkelingen, maar steeds is er de
12
De heisa rond de Brexit maakt het
bijbedenking “als er niets ergs gebeurt”.
er ook niet eenvoudiger op: de
Opvallend: USA President Trump heeft
onderhandelingen tussen de UK en
in zijn eerste maanden in het White
de EU starten officieel, maar geraken
House geen vrienden gemaakt in de
vrijwel dadelijk in het slop. Ook de
reisindustrie.
TRAVEL360° TRAVEL360° BENELUX BENELUX // JANUARI JANUARI 2018 2018
TOMB OF JESUS REOPENS AFTER RESTORATION IN JERUSALEM
JAAROVERZICHT — MAART
Tegelijk is het duidelijk dat verandering zich
blijven. De vroegere club van reisagenten is
opdringt. Bedrijven in de reisbranche kijken
geëvolueerd tot verzameling van multichannel
naar nieuwe opportuniteiten: Sundio koopt
retail bedrijven. Dat vraagt om een nieuwe,
eerst Portugal specialist Primavera, en enkele
flexibele strategie. En een nieuwe naam, zo
weken later de Duitse jongeren en studenten
blijkt. Hun grote uitdaging in de komende
reisorganisatie JAM! Reizen. Diversificatie
jaren: de groeiende online concurrentie tussen
in het aanbod en in de source markets staan
de leden.
centraal bij deze strategische beslissingen. Tijdens het Travel360° Cruise event einde maart In België doet Thomas Cook een opgemerkte
blijkt dat de cruise sector groeit, en dat er geen
strategische stap: de airline Thomas Cook
enkele rem staat op de productontwikkeling.
België wordt opgedoekt, en het bestaande
Dat geldt trouwens zowel voor oceaan- als
partnership met Brussels Airlines wordt
rivier cruises. Productontwikkeling gaat snel
uitgebouwd tot een strategische alliantie.
in de cruise sector, maar er wordt nog steeds
De voordelen langs beide kanten zijn
vooral gefocused op de komst van nieuwe
duidelijk. Thomas Cook lost haar Belgisch
schepen. De verjonging van het publiek is bezig,
airline probleem op: Thomas Cook Airlines
maar gaat voorlopig nog te traag.
was te klein om op een rendabele manier bij te dragen tot groei van de tour operators. Brussels Airlines krijgt er een pak reizigers bij en lost haar weekend problematiek op: de toestellen stonden te vaak aan de grond op de dalmomenten van de zakelijke markt. Niet alleen tour operators en airlines voelen de noodzaak tot verandering. Het Nederlandse samenwerkingsverband van grote reisretailers Veluwegroep kiest voor een nieuwe naam: Dutch Travel Alliance. Het bestuur en de leden-aandeelhouders voelen aan, dat het niet voldoende is om een inkoopvereniging te zijn, om ook in de komende jaren succesvol te
— LONDON ATTACK —
Four dead in Westminster terror attack
TRAVEL360° BENELUX / JANUARI 2018
13
HET JAAR VAN ...
20 “ HET JAAR VAN
Glazen Huizen en Sloopkogels
2017 was het begin van het einde voor de niet transparante bedrijven, instituten en organisaties. Wie iets te verborgen had, werd genadeloos ontmaskerd. Denk aan graaiende politici, denk aan bekende figuren met schaamteloos grensoverschrijdend gedrag, denk aan de hele #MeToo beweging.
Een aardschok In 2017 werd duidelijk dat elk bedrijf ervan moet uitgaan, dat het glazen muren heeft. Iedereen kan zien wie er werkt, hoe er gewerkt wordt, met welke waarden er gewerkt wordt. Die transparantie wordt in 2018 een minimum. Wie werkt zonder glazen muren, is verdacht.
Een nieuwe norm Schimmige, maatschappelijk onaanvaardbare gewoontes of bedrijfsculturen worden niet meer getolereerd in 2018. “Onschuldig gedrag” is geen excuus meer – het is een bekentenis.
TAKE
Wat niet zichtbaar is voor iedereen, is in principe verdacht.
Check al je partners op trans-
#MeToo was maar een begin. Elke werknemer, elke klant, elke
ranzige kantjes, komt vroeg of
voorbijganger heeft een potentiële sloopkogel in handen,
laat de sloopkogel ook jouw
waarmee bedrijven worden geraakt, carrières worden gebroken
kant op. En maak niet teveel
en lelijke gewoontes worden getoond aan de wereld.
#MeToo grappen.
TRAVEL360° BENELUX / JANUARI 2018
parantie en op bedrijfscultuur. Als je werkt met bedrijven met
“
14
Een sloopkogel
OPEN BRIEF
VOOR JOU ONTDEK RHODOS
EEN VAKANTIE NAAR RHODOS IS EEN ONVERGETELIJKE ERVARING • Schitterende natuur en prachtige valleien omsluierd door mythische verhalen • Sprookjesachtig mooi: de witte huisjes van Lindos • Absolute ‘must see’: Rhodos-stad met zijn eeuwenoude gebouwen en aantrekkelijke jachthaven • 300 dagen per jaar gestreeld door de zon TRAVEL360° BENELUX / JANUARI 2018
15
ERIC TRUMP:
"Ivanka Trump influenced my father to launch Syria strikes"
JAAROVERZICHT — APRIL
2017 APRIL De boekingscijfers zien er in April niet slecht uit,
waarschuwt in April “Het zal druk worden op
maar toch houden de meeste spelers hun adem in.
Schiphol Airport”. Hijzelf zal later op het jaar alvast
2017 ontwikkelt zich echter steeds meer als een jaar,
voor de exit kiezen. Zijn openlijke ruzie met KLM
waarin het nooit meer rustig wordt.
doet alvast geen goed aan het vertrouwen van de Nederlandse reiziger in de luchthaven. KLM roept
In April vallen 100 doden bij een gifgas aanval in
haar passagiers op om drie uur op voorhand op
Syrië, wat Amerika doet besluiten tot vergelding,
Schiphol te zijn. Opmerkelijk: enkele maanden later
met een aanval met kruisraketten. In Noord-Korea
zou Brussels Airport de garantie geven, dat elke
wordt geëxperimenteerd met kernwapens: een
Schengen passagier die 45 minuten voor vertrek op
Amerikaans vliegdekschip vertrekt naar de regio (of
de luchthaven aankomt, zijn vliegtuig haalt. Ook
is er gewoon op oefening – de communicatie van
de luchthavens staan op scherp voor de komende
Trump is eens te meer niet helder). In Egypte vallen
concurrentieslagen.
50 doden door aanslagen op koptische kerken. In een metro in Sint-Peterburg ontploft een bom.
In de aanloop naar de zomer wordt het “fenomeen
Akelige tijden, de consument is er niet gerust in.
Flixbus” steeds zichtbaarder in het straatbeeld: op
Maar toch: “Walk and don’t Look Back” – het lukt de
de korte afstanden wint de goedkope buspendel
reiziger en de reisindustrie steeds beter.
formule snel aan populariteit. Geboren uit het etnische pendelverkeer, is deze goedkope en steeds
Dat blijkt onder andere door de toenemende nieuwe
comfortabelere vakantieformule een ontdekking
initiatieven, en de verschillende samenwerkingen
voor heel wat jongeren uit de millennial generatie.
en overnames binnen de sector. In België kiezen
Het afschaffen van de data roaming supplementen
twee Waalse spelers voor een “samen sterk” gevoel:
binnen Europa wordt door deze “permanent
luxe reizen specialist Rainbow neemt die andere
online” generatie ook met open armen ontvangen,
specialist, Uniclam, over. Opvallend: één van de
trouwens.
belangrijkste elementen in deze overname blijkt de “versterking van de relaties met de trouwe partners-
De groei van de autocar verplaatsingen is niet direct
reisagenten” te zijn. In de tweede helft van het jaar
goed nieuws voor Ryanair. De Ieren hebben het
zal steeds vaker blijken, dat de rol van de distributie
niet gemakkelijk, dit jaar. Ze groeien nog steeds, en
nog niet uitgezongen is. Een hernieuwde strijd om
zoeken partnerships met transatlantische carriers
de omzet en de klantenbinding van de reisagent
om als “feeder” te kunnen functioneren. Voorlopig
breekt voorzichtig los.
lanceert Ryanair zich niet in het low cost long haul gevecht – daar heb je namelijk vliegtuigen en piloten
Ook op Schiphol breekt een strijd los: de
voor nodig. Op beide vlakken is er een probleem, zal
wachttijden lopen er uit de hand. Topman Nijhuis
geleidelijk blijken.
Bob Dylan heeft zijn Nobelprijs eindelijk opgehaald 16
TRAVEL360° BENELUX / JANUARI 2018
JAAROVERZICHT — APRIL
TUI fly heeft geen schrik van long haul
schakelen om bij de betrokken bedrijven
uitdagingen, en verovert in zeer mooie
compensaties te claimen. Het aanbod van de
W-bewegingen de Caraïben en de Antillen.
claimbedrijven is gebaseerd op het “no cure,
Wij verwoordden het in April als volgt: “Tui fly
no pay” principe. Als de claim succesvol is,
ontsluit voor de Belgische en de Nederlandse
houdt het claimbedrijf een percentage van
source markten het hele Caraïbische gebied,
de uitgekeerde som voor zich. Als de claim
inclusief Jamaica, Mexico en Florida. Door de
op niets uitdraait, hoeft de consument niets
gecombineerde aanpak – wellicht binnenkort
te betalen. Dat levert een lucratief business
systematisch uitgebreid met de Franse markt
model op voor de claimbedrijven. Hun aanpak
– gaat TUI van een bestemmingsaanpak over
wordt steeds agressiever, en ze zoeken op een
naar een regio-aanpak. De Dreamliner als
slimme manier de media aandacht op. Toch is
type toestel staat hierin centraal. Sinds de
dit op termijn een gevaarlijke ontwikkeling,
introductie van de 787 is de regio Miami –
die ervoor zal zorgen dat de over beschermde
Cancun – Jamaïca- DomRep – Nederlandse
consument aan het einde van de rit hogere
Antillen en nu ook Sint Maarten op een
prijzen zal moeten betalen.
comfortabele en efficiënte manier aan te vliegen.”
In Italië stemmen de werknemers van Alitalia massaal tegen het reddingsplan, dat een
De Belgische beroepsvereniging van tour
voorwaarde was voor verdere investering
operators ABTO heeft, na een lange en soms
door de grootaandeelhouders van het bedrijf,
pijnlijke zoektocht, een nieuwe voorzitter: het
waaronder Etihad. Prompt werd bescherming
is Luc Coussement, een door de wol geverfde
tegen schuldeisers aangevraagd, wat meestal
toerisme professional die bij TUI Destination
de laatste fase is voor het faillissement.
Services een internationale topfunctie
Tot op vandaag vliegt Alitalia nog, maar er
heeft. De ambitie is groot, de sfeer is upbeat:
wordt wanhopig gezocht naar een overnemer
wellicht wordt ook voor ABTO 2018 een
voor het geheel of voor onderdelen van de
doorbraakjaar.
maatschappij.
Reeds in 2017 is er een definitieve doorbraak
Sundio en Transavia maken bekend dat ze de
van de verschillende “claimbedrijven” die
lopende, succesvolle samenwerking willen
consumenten aansporen om, vooral bij
verder zetten: de combinatie mikt op meer
vluchtvertragingen maar ook in andere
dan 500.000 reizigers. Het Sundio model
situaties, hen als tussenpersoon in te
groeit dus, in alle segmenten.
Duizenden mensen op de been voor 'March for Science'
TRAVEL360° BENELUX / JANUARI 2018
17
HET JAAR VAN ...
20 “ HET JAAR VAN
Het Grote Vertrouwen
In 2017 zijn de mensen hun vertrouwen in heel wat waarden definitief kwijtgeraakt. Achterdocht, ongeloof en de vrees om bedrogen te worden – dat zijn de obstakels die we in 2018 méér dan vroeger moeten overwinnen. Trump, Brexit, Panama Papers, graaiende politici: vertrouwen komt voetje voor voetje, maar vertrekt te paard, in galop.
Zero trust Ga ervan uit dat je bij elke consument het vertrouwen moet herstellen. Herzie je woordgebruik, check je belangrijkste verkoopargumenten, wees streng voor je beloftes. Werk hard om vertrouwen te verdienen.
Naakt Kleed jezelf, je producten, je prijzen en je bedrijf helemaal uit, tot je poedelnaakt voor de consument staat. “Naked people cannot hide
TAKE
a weapon” – hoe meer transparant je bent, hoe gemakkelijker het is om vertrouwen (terug) te krijgen.
Voor de reissector is vertrouwen wellicht de belangrijkste
Vertrouwen krijg je, door vertrouwen te geven. Ga ervan uit dat
is ook het magische tover-
99,9% van de klanten te goeder trouw zijn, en schrap 99,9% van de
woord dat de millennials zal
regels die ontwikkeld zijn om die 0,1% bedriegers te pakken. Het
overtuigen om te werken met
leven zal voor 99,9% van je klanten veel leuker zijn.
professionals.
TRAVEL360° BENELUX / JANUARI 2018
grondstof voor langdurige klantenrelaties. Vertrouwen
“
18
Vertrouw je klant
De Specialist in Cruises - De cruise afdeling exclusief voor de professionele reisagent. - Meer dan 40 rederijen in het aanbod. - Van groot naar klein, met een zeer ruim aanbod in schepen op mensenmaat. - Fun schepen, cruise klassiekers, expeditie, avontuur en rivier cruises. - Cruise programma’s over heel de wereld . - Selectie aan Hosted voyages, met begeleiding in het Nederlands/Frans. - Grand Voyages en cruises rond de wereld. - Exclusieve gids/magazine “Carnets de Bord”/ “Welkom aan Boord” boordevol met handige tips en een hulp bij de juiste keuze.
Nieuw voor 2018 The finest in cruising
The finest in cruising
#2 - 2018 4,95 €
WELKOM AAN BOORD
#2 - 2018 4,95 €
CARNETS de Bord
NOVEMBER 2017
The finest in cruising
H OVOYAGES ST E D
NOVEMBER 2017
The finest in cruising
CRU ISE S Wereldcruises
& lange cruises
EXCLUSIEF
DE GIDS VOOR UW VOLGENDE CRUISE Nieuwigheden 2018-2019
Exclusief: een selectie van 40 rederijen Advies: hulp bij de juiste keuze Reisverslag: Kroatië met een luxe jacht Cruisen in familie
LE GUIDE POUR VOTRE PROCHAINE CROISIÈRE nouveautés 2018-2019
Een selectie van 10 rederijen
EXCLUSIF : Une sélection de 40 armateurs CONSEILS : Les clés pour bien choisir GRANDS REPORTAGES : La Croatie en yacht
EXCLUSIEF Een selectie van 12 uitzonderlijk trajecten om uw droom te verwezenlijken
UIT TE KIEZEN 16 routes met uitzonderlijke bestemmingen
Un voyage en famille
KLEINE GROEPEN Hosted voyages met begeleiding in het Nederlands / Frans
The new Expedition Class
EEN REIS OVER ALLE WERELD ZEEËN
7
Wereldcruises Tussen 100 en 180 dagen
5
Grote reizen van 20 à 70 dagen
Speciale editiee
La nouvelle génération des bateaux d’expéditions
DE GIDS VOOR UW VOLGENDE CRUISE
HOSTED VOYAGES
REIS ROND DE WERELD EN GRAND VOYAGES
Editie 2018 van het magazine “Carnets de bord“ (FR) et “Welkom aan boord“ (NL). Een overzicht van meer dan 40 rederijen, handige weetjes, reportages achter de schermen van de schepen.
Een selectie van 10 rederijen een 16 routes waarbij een host of hostesse een kleine groep zal begeleiden.
Classix Cruises selecteert 12 uitzonderlijke droom cruises: Grotere cruises van 20 tot 70 dagen, Cruise rond de wereld in 100 tot 180 dagen.
Vraag vandaag nog onze brochures via uw reisagent. Lijst van de betere reisagenten op
www.classixcruises.be
Class-X sprl - Lic. A5808 Rue du Haut Mas, 8 4500 Huy-Belgique info@classix.be
JAAROVERZICHT — MEI / JUNI
EMMANUEL MACRON EST LE NOUVEAU PRÉSIDENT DE LA RÉPUBLIQUE FRANÇAISE De aanloop naar de last minute periode is
kracht van “high tech” en de service van “high
van Parijs. Blijkbaar zijn de stijgende beurs-
begonnen, maar de Benelux reisbranche is het
touch” met elkaar te combineren. Deze trend
koersen belangrijker dan de toekomst van de
roerend eens: het is nog verdacht rustig. Dat
zal zich in de tweede helft van 2017 en zonder
planeet, in de wondere wereld van Trump.
kan je niet echt zeggen over de toestand in
twijfel doorheen 2018 nog sterker doorzetten.
de wereld. In Canada wordt de noodtoestand
In de echte wereld gaan de aanslaggolven
uitgeroepen – het land kampt met de ergste
De “high tech” van British Airways hapert in
verder: een casino in Manilla, London Bridge,
overstromingen in decennia. In Bagdad en in
Mei 2017: een IT “meltdown” zorgt voor chaos
de Amerikaanse stad Alexandria en diverse
Kabul worden zware bomaanslagen gepleegd,
in Heathrow, maar ook in andere luchthavens
plaatsen in Pakistan zijn het toneel van de
in totaal vallen er in elke dagen tijd meer dan
in de UK en over de hele wereld. Het wordt een
horror. IS is vaak de dader, maar steeds meer
100 doden en vele honderden gewonden. Nie-
moeilijke zomer voor British Airways, want de
duiken er “lone wolves” op – individuen die
mand wordt gespaard: onder de slachtoffers
technische problemen lijken elkaar op te vol-
om de ene of de andere reden zich geroepen
zijn burgers, een NAVO konvooi, en medewer-
gen. De Britse pers is genadeloos. Het houdt
voelen om anderen uit te moorden. Aan kin-
kers van buitenlandse ambassades.
de airlines van IAG niet tegen om hun eigen
deren krijg je het alvast niet meer uitgelegd.
versie van een GDS fee in te voeren, twee In Frankrijk wordt de jongste president uit de
jaar nadat de Lufthansa Group een dergelijk
Toch zijn er met name in de reisindustrie
geschiedenis gekozen: Macron is 39 jaar, en
initiatief nam.
perspectieven te zien: de werkgelegenheid
houdt met veel succes de boze feeks uit het
in de reissector staat, in Nederland zowel
Le Pen geslacht uit het Elysée. Oef, zeggen wij
De Nederlandse voetballers gaan dan wel
als in België, terug op het niveau van 2009.
hier in Leuven.
niet naar het WK in Rusland, maar in Rotter-
We hebben dus met z’n allen een enorme
dam wordt gejuicht: Feyenoord is kampioen,
economische crisis en vele wereldwijde
De CEO van Amsterdam Tourism beweert dat
en dat is 18 jaar geleden. In Amsterdam
incidenten overleefd, en de toekomst ziet er
bedrijven als Airbnb en Ryanair “de Europese
wordt er knarsetandend gereageerd, maar
goed uit: het toerisme zal verder groeien, in
steden vernietigen”. Nou, nou. Dat lijkt ons
uiteindelijk is toch heel Nederland blij: Tom
alle segmenten en overal ter wereld.
iets te kort door de bocht, en vooral nogal
Dumoulin wint de Giro. Sponsor Sunweb
kortzichtig. “Overtoerisme” is aan een snel
is zeer tevreden over hun “jaar één” in het
Dat groeiverhaal is volop bezig, maar
tempo een containerbegrip aan het worden,
wielrennen – de hashtag #creatingmemories
tegelijkertijd worden de veranderingen
dat aan vele partijen munitie geeft om te
zal nog geschiedenis schrijven.
tastbaar. Een zinderende Phocuswright
protesteren – met de toerist als excuus.
Europe conferentie geeft in Amsterdam een Mei eindigt zwart: bij een zelfmoordaanslag
podium aan een selectie aan topsprekers uit
Twee opvallende initiatieven in de online tra-
tijdens een concert van de Amerikaanse
de wereldwijde reisindustrie. Kernthema’s
vel wereld: de start up TRVL claimt dat “ieder-
zangeres Ariana Grande in de Manchester
voor de komende jaren zijn personalisatie,
een reisagent” kan zijn, en dat dus iedereen
Arena komen meer dan 20 mensen om het
artificiële intelligentie & machine learning
geld kan verdienen met het organiseren van
leven. “Walk and don’t look back”: het wordt
en het belang van social messaging. Dat alles
reizen. Tegelijkertijd lanceert Travelbird de
steeds moelijker.
zal moeten gepaard gaan met belangrijke ver-
combinatie van een app met informatie over
anderingen in de organisatie, de visie maar
de reis van de klant, gecombineerd met de
Een ietwat sombere maand juni wordt er niet
ook de manier van werken van alle bedrijven
ondersteuning van een real time reisadviseur.
vrolijker op, als de Amerikaanse President
binnen de reisbranche. En daar is veel werk
Deze twee ontwikkelingen beantwoorden
Trump doodleuk aankondigt dat de VS zich
aan de winkel.
aan een steeds sterker wordende trend om de
zullen terugtrekken uit het klimaatakkoord
20
TRAVEL360° BENELUX / JANUARI 2018
JAAROVERZICHT — MEI / JUNI
De grote ontwikkelingen buiten de reissector zijn duidelijk al begonnen: online gigant Amazon koopt de stenen retail keten Whole Foods. Doelstelling: de online opgedane klantenkennis, op een nog performantere manier kunnen toepassen door de klanten een waanzinnig goede winkelervaring te bieden.
2017 MEI / JUNI
High Tech, High Touch, maar dat hadden we al vermeld, toch? In Nederland is het einde oefening voor het airport transfer bedrijf Tinker, die zichzelf aanprezen als “De Ryanair van de taxiservice”. Wij grijpen de Tinker crash aan, om de reisbranche te waarschuwen voor bedrijven die beweren dat ze kunnen lopen, voor ze goed en wel kunnen stappen. Ook in de snel evoluerende wereld van vandaag, blijven harde wetten over verstandige investeringen, correct cash management en realistische forecasts gelden. In Nederland lijken realistische forecasts een moeilijk verhaal, als het om de toekomst van Lelystad Airport gaat. De elkaar tegensprekende communicaties wisselen elkaar aan hoog tempo af: “versnelde groei” is de ene dag een zekerheid, en de volgende dag een onwaarschijnlijk scenario. Een “herinrichting van het luchtruim” zou soelaas moeten brengen … tegen 2030. Voor de politici is dat een comfortabele termijn, voor de luchtvaart is het een ridicule timing. De politici blijven blijkbaar aan zet, in Nederland: het College
— BRAND IN GRENFELL TOWER —
Aantal doden en vermisten gestegen tot 79
van Amsterdam heeft beslist om de Passenger Terminal Amsterdam te verplaatsen. De bijna 300.000 cruise passagiers die Amsterdam op jaarbasis bezoeken, zouden tot teveel overlast leiden in de binnenstad. Met de zomer in aantocht, komt het buzzword “overtoerisme” steeds vaker in debatten en artikels voor. Nog een buzzword, voorlopig vooral in de UK: “fake claims”. Hotels en tour operators besluiten om drastisch op te treden tegen een nieuw fenomeen: vakantiegangers die een fors deel van hun reissom willen recupereren door achteraf ziekteclaims in te dienen. Dit neemt absurde proporties aan: de grote tour operators zien een stijging van meer dan 1000% van dit soort claims over een periode van twee jaar.
DONALD TRUMP DITCHES THE PARIS CLIMATE AGREEMENT TRAVEL360° BENELUX / JANUARI 2018
21
HET JAAR VAN ...
20 “ HET JAAR VAN
A-Commerce In 2017 hebben we een doorbraak gezien van online kopen en thuis (of op het werk) laten afleveren. We maakten ook een begin mee van “outsourced retail”: consumenten die het aan de intelligente koelkast overlaten om het supermarkt bestellinglijstje op te maken, of vetrouwen op Alexa of Siri om bloemen te laten afleveren bij hun partner. In 2018 gaan we verder. Véél verder.
Automated commerce In 2018 heeft de consument belangrijkere dingen te doen dan te shoppen en te vergelijken. Steeds meer mensen zullen hun data vrijgeven, op voorwaarde dat ze er persoonlijke producten dienstvoorstellen voor terug krijgen, die ze kunnen kopen, uitproberen of weigeren.
Verkopen aan algoritmes In 2018 zal het even belangrijk zijn om te kunnen verkopen aan fysieke personen als aan algoritmes. Op basis van data de
TAKE
noden van de consument kunnen voorspellen voordat diezelfde consument er zelf aan denkt: that’s the winner’s attitude.
De basis om de principes van A-commerce te kunnen toepas-
“Reizen” of “Vakantie” zijn begrippen die heel veel indirecte
die de kennis van de klant
connotaties hebben, en waarrond dus een massa producten
kunnen koppelen aan een zo
kunnen verkocht worden. De Amazon tactiek waarbij naast
gepersonaliseerd mogelijk én
elk product ook een ander product gesuggereerd wordt, werkt
breed productaanbod, zijn
bijzonder goed in travel.
winnaars in 2018.
TRAVEL360° BENELUX / JANUARI 2018
sen, is kennis over je klant. De spelers binnen de reisindustrie
“
22
Verkoop alles
Is uw bedrijf klaar voor de nieuwe privacyverordening? Omgaan met gegevens van klanten , personeel of prospects wordt heel wat moeilijker vanaf mei 2018. Dat geldt óók voor de travel industry, waar het werken met persoonsgegevens onvermijdelijk is. Geen zin in dure consultants en toch tijdig compliant zijn? Neem deel aan onze praktische Start2GDPR workshops 2 middagen in kleine groep
In onze kantoren in Mechelen Inclusief modeldocumenten 795 euro Sessies in februari, maart en april www/siriuslegaladvocaten.be/privacy-tools
JAAROVERZICHT — JULIE / AUGUSTUS
NORTH KOREA THREATENS MISSILE STRIKE ON US TERRITORY GUAM
Het zijn turbulente tijden, en het traditionele vakantie-hoogseizoen is daar geen uitzondering op. Begin Juli wordt de Iraakse stad Mosoel geheel heroverd op terreurorganisatie IS, die de stad drie jaar geleden innam. Het is het begin van het einde van het Kalifaat, maar naar verwachting nog niet het einde van de terreurgolf overal ter wereld. De terreuracties krijgen ook vertakkingen: een extreemrechtse activist rijdt in Charlottesville in op linkse tegenbetogers. Er vallen één dode en negentien gewonden. Het einde is nu echt zoek, blijkbaar. Zijn er nog partijen die elkaar niet willen uitmoorden? Het einde van Air Berlin komt nu wel in zicht: de luchtvaartmaatschappij vraagt het faillissement aan. Gezien de timing, komt de Duitse regering snel met een overbruggingskrediet van 150 miljoen euro op de proppen, om te voorkomen dat in een verkiezingsjaar de kranten en websites zouden gedomineerd worden door beelden van gestrande reizigers en werkloze medewerkers. Maar het einde is definitief, en een maandenlange strijd voor delen van de slots en de toestellen kan beginnen. Aanvankelijk lijkt een totaalovername door Lufthansa nog een mogelijkheid, maar al snel blijkt dit niet haalbaar. In België gaat, weliswaar op een veel kleinere schaal, een ander monument tegen de vlakte: de twee reisagentschappen van De Reisspecialist uit Lier gaan in faling. Dit is het einde van één van de meest succesvolle reisretail bedrijven uit de belgische geschiedenis. De meeste waarnemers schrikken zich een hoedje, terwijl velen zich al jaren vragen stelden bij de houdbaarheid van het zakelijke model van “hoge kortingen- hoge volumeshoge supercommissies”.
2017 JULI AUGUSTUS 24
TRAVEL360° BENELUX / JANUARI 2018
Eierbranche in shock door gifschandaal
JAAROVERZICHT — JULIE / AUGUSTUS
TERRORISTI NEL CUORE DI BARCELLONA Ook in Nederland worden er vragen gesteld, met
se hoteliers hebben zich blijkbaar rijk gerekend,
name bij de acties rond “verrassingsreizen” bij reis-
en hebben zichzelf uit de markt geprezen. Maar er
branche vreemde retailers Kruidvat, Hema en Albert
speelt ook een tweede fenomeen: heel wat Spaanse
Heijn. De reizen worden met stevige discounts aan-
hoteliers hebben voor zomer 2017 wijzigingen
geboden, de reisorganisator is Flywise. Deze speler
aangebracht in hun distributiepolitiek. Ze hebben
is niet aangesloten bij beroepsorganisatie ANVR
strategische beddenvoorraad opzij gezet voor het
of garantiefonds SGR. ANVR reageert en schakelt
ultra last minute seizoen, hopend op een schaarste
de Autoriteit Consument & markt in, die de drie
op de markt net zoals in 2016. Door de come back
bedrijven op de vingers tikken. Met resultaat: Albert
van Turkije en ook Tunesië, is er in 2017 geen sprake
Heijn stopt met de actie, en enkele maanden later
van schaarste. Hier en daar krabben hoteliers zich
zal aanbieder Flywise lid worden van SGR en SGRZ.
dus in het haar, want de markt is meer dan ooit moeilijk voorspelbaar.
In de USA is er groot nieuws: de CEO van Expedia, Dara Khosrowshahi, verlaat het bedrijf en wordt
Sommige bestemmingen –vooral steden – krabben
CEO van Uber. Binnen de reisindustrie is dat een
zich ook in het haar, maar om een andere reden: met
transfer van het kaliber van Neymar die Barcelona
name steden als Barcelona, Venetië en Dubrovnik
verlaat voor Paris Saint Germain. Een zoon van
worden geconfronteerd met kwade bewoners, die
gevluchte Iranese immigranten moet één van de
protesteren tegen de gevolgen van “overtoerisme”.
meest iconische start-ups van de wereld leiden, op
Politici staan tussen hamer en aambeeld: enerzijds
een moment dat de Amerikaanse President de gren-
is het toerisme uiterst lucratief voor de lokale schat-
zen van de USA zo hermetisch mogelijk wil sluiten:
kisten, anderzijds vinden hun kiezers dat bepaalde
soms gebeuren er in de reisindustrie zaken die ook
delen van hun stad onleefbaar worden.
symbolisch zeer belangrijk zijn. Einde Augustus blijkt maar weer eens hoe relatief Na de Tunesische kuststrook, wordt ook het
kreten als “overtoerisme” zijn als de horror weer
negatief reisadvies voor Djerba stop gezet. Concreet
eens toeslaat: aanslagen door in te rijden op
betekent dit dat het reisadvies nu versoepeld is voor
voetgangers op de Ramblas in Barcelona en in de
het hele “balneaire” toeristische deel van Tunesië.
badstad Cambrils shockeren de wereld. Opvallend: de aanslagen gebeurden op 17 augustus, het laatste
Het last minute volume wordt beheerst door aan-
bericht dat wij terugvonden op de grote nieuwssites
biedingen naar Turkije: lage prijzen in combinatie
dateert van 27 augustus. Tien dagen, dat is de tijds-
met het gekende en geapprecieerde all inclusive
spanne waarin een moordende aanslag nog nieuws
aanbod tonen nogmaals aan, dat er voor het
is, anno 2017. We walk, and we don’t look back.
mainstream vakantieproduct dat Turkije biedt, geen alternatief is. Opvallend: ook heel wat Spaan-
By the way: Nederland wint het EK voetbal. Voor
se bestemmingen blijken op het laatste moment
vrouwen. In eigen land. En die Brexit is nog niet voor
nog over voorraad te beschikken. Nogal wat Spaan-
morgen, blijkbaar.
Feest in Mosoel, maar strijd tegen IS nog niet voorbij TRAVEL360° BENELUX / JANUARI 2018
25
HET JAAR VAN ...
20 “ HET JAAR VAN
Heruitgevonden Hotels 2017 was het jaar dat de hotelsector verschillende alarmklokken hoorde afgaan. Op vlak van distributie werd de relatie met de Online Travel Agents (OTA’s) op scherp gezet. Concurrentie kwam met de “sharing economy” opeens letterlijk van overal. En de consument, die bleek een heel nieuwe set van eisen te hebben – maar wenste daar liever niet over te praten.
Boek bij mij! In 2018 zullen hotel ketens nog veel meer investeren in directe klanten acquisitie en in selectieve fidelisering. De potentiële rijkdom aan gegevens waarover hotels beschikken, zijn het échte goud. Boek bij mij, en blijf bij mij worden de ordewoorden in 2018.
Hotel of huis?
TAKE
Vele hotel brands hebben de boodschap van Airbnb begrepen. Aan een hoog tempo worden er in 2018 concepten ontwikkeld
In 2018 zal de hotellerie meer
die meer op een “huis met vele kamers” zullen lijken dan op een
fundamentele veranderingen
klassiek hotel.
kennen dan in de afgelopen drie decennia. Tijdens de afgelopen drie jaar hebben zijn
In 2018 zal het “smart hotel systeem” toelaten om de aankomst
fases van ontkenning, woede
van de gast tot op de minuut te timen, het nummer van de kamer
en aanvaarding gegaan. Nu is
door te geven, zodat de gast met zijn smartphone kan inchecken,
het tijd voor innovatie. Echte
consumeren en afrekenen. Zwijgend en discreet.
innovatie.
TRAVEL360° BENELUX / JANUARI 2018
de hoteliers op verschillende vlakken door de klassieke
“
26
Zwijgende reizigers
MEDITERRANEAN | NORTHERN EUROPE | CARIBBEAN | HAWAI'I | ALASKA SOUTH AMERICA | ASIA | AUSTRALIA | NEW ZEALAND
LIMITED TIME ONLY!
NORWEGIAN’S
PREMIUM ALL INCLUSIVE Book Now!
500
ON-BOARD CREDIT OF UP TO
US$
PER STATEROOM
NORWEGIAN’S
PREMIUM ALL INCLUSIVE PRENOTA ORA!
500
CREDITO DI BORDO FINO A
$Always Included
PREMIUM BEVERAGES
AWARD-WINNING ENTERTAINMENT
PR
UNRIVALLED DINING EXPERIENCES
SPECIALITY COFFEES WITH MEALS
U
SERVICE CHARGE AND GRATUITIES
AND SO MUCH MORE PER CABINA
SE
Value-added – worth more than € 1.400 per stateroom
Suites & The Haven also receive: SPECIALTY DINING PACKAGE • INTERNET PACKAGE • ON-BOARD CREDIT
FOR MORE INFORMATION VISIT WWW.AGENTS.NCL.EU *Please refer to terms and conditions at ncl.eu/promotions. Errors and omissions accepted. ©2017 NCL Corporation Ltd. Ship’s Registry: Bahamas and United States of America. 6707.8.1.18.
S
WORLD’S LEADING CRUISE LINE 2017 www.worldtravelawards.com
JAAROVERZICHT — SEPTEMBER
In september wordt de wereld nog maar eens ge-
Maar het is nog niet gedaan, in die regio: op 7 sep-
confronteerd met de oerkracht van de natuur. Tech-
tember wordt de Zuidkust van Mexico getroffen door
nologie, artificiële intelligentie, robots, politieke
een uitzonderlijk krachtige zeebeving. Een week later
meningsverschillen: alles mag even de kast in, want
beeft de aarde op het vasteland van Mexico.
de ene na de andere orkaan komt eraan. Hurricane Harvey dolt door het Caraïbische gebied en gaat ver-
Als in de tweede helft van september de balans wordt
schillende keren aan land in Florida. Irma trekt recht
opgemaakt, dan zien we dat de natuur heel veel heeft
over Sint Maarten, passeert Puerto Rico, Hispaniola
verwoest. Maar er wordt al heel snel weer begonnen
en Cuba en bereikt op 10 september de Amerikaanse
met de heropbouw, hotels worden hersteld – en waar
staat Florida. De schade is enorm.
mogelijk ineens gerenoveerd!- , de toerisme industrie veert dadelijk op. Walk and don’t look back, ook na
De reisindustrie monitort, past vluchtroutes aan, en
een ongemeen hevig orkaanseizoen.
evacueert toeristen waar nodig. De instructies die worden gegeven zijn zeer concreet, de informatie
In Nederland wordt er wel even teruggekeken naar
is correct en gebaseerd op heel nauwkeurige data.
het faillissement van Oad Groep, nu 4 jaar geleden.
Crisisteams werken de klok rond. Er worden toppres-
Er gaan stevige geruchten dat de huisbankier van de
taties geleverd: enerzijds staat de veiligheid van de
groep op een onredelijke manier heeft opgetreden,
toeristen altijd centraal, anderzijds gebruikt men de
tijdens de laatste reorganisatie-manoeuvres. De
combinatie van ervaring, up to date informatie en
familie Ter haar heeft een miljoenenclaim lopen
correcte voorspellingsscenario’s om zoveel mogelijk
tegen de bank. Dat zorgt ongetwijfeld voor verdere
vakanties te laten doorgaan.
discussie in 2018.
Blockchain wordt topprioriteit voor bedrijven.
HURRICANE SEASON: THE DEVASTATION AND WHAT COMES NEXT 28
TRAVEL360° BENELUX / JANUARI 2018
JAAROVERZICHT — SEPTEMBER
2017 SEPTEMBER
—VICTORY—
SAU DI AR ABI A LAST COU N TRY TO LET WOMEN DRI V E AT LAST Nog zo’n begrip dat opeens in alle media en op alle
mededeling”. Het blijkt om een strategische switch
congressen opduikt is Blockchain. Travel360° Benelux
te gaan: het merk Neckermann wordt ingezet voor
is het eerste gespecialiseerde reisindustrie medium
de rechtstreekse verkoop, en Thomas Cook wordt
dat hierover een reeks artikelen schrijft, maar ook wij
het retailmerk, met complete pakketvakanties als
moeten toegeven: het is een stevige noot om te kraken.
basisproduct. De reacties zijn voorspelbaar emotioneel, maar het management van Thomas Cook Nederland
TUI topman Fritz Joussen bevestigt in september tij-
verdedigt de keuze met rationele elementen.
dens presentaties aan analisten, dat TUI de Blockchain technologie actief gebruikt om gecontracteerde en
Minder rationeel dreigt de hele discussie rond Lely-
eigen accommodaties gecontroleerd beschikbaar te
stad te worden. Vanuit verschillende kampen wordt
stellen tussen verschillende source markets en distri-
gezwaaid met studies, handtekeningenlijsten en
butiekanalen, om zo de bezetting en de yield te opti-
standpunten. KLM topman Elbers eist onomwonden
maliseren. Volgens Joussen is Blockchain een belangrijk
“meer ruimte voor KLM op Schiphol” , en wil de vakan-
onderdeel van de “TUI 2022” strategie.
tievliegers richting Lelystad zien gaan. Staatssecretaris Sharon Dijkstra lanceert het idee van een “motiveren-
Nog een bedrijf dat meer dan ambitieuze strategische
de vliegtaks” om airlines naar Lelystad te duwen. In
plannen heeft voor de volgende vijf jaar, is Ryanair.
Flevoland en Overijssel proberen boeren, burgers en
Toch schuiven er enkele donkere wolken voor de Ierse
buitenlui zoveel mogelijk één front te vormen. Het mag
low cost horizon, in september. Opeens annuleert Rya-
duidelijk zijn: de Lelystad/Schiphol knoop wordt met de
nair honderden vluchten, om aanvankelijk onduidelijke
dag ingewikkelder.
redenen. Een tekort aan piloten, veroorzaakt door een planningsfout leidt tot speculaties over een leegloop
In België kondigt de Association of Belgian Tour
richting concurrentie, en geeft weer voer aan de aloude
Operators (ABTO) een samenwerking aan met Gfk.
discussies over de werkomstandigheden bij Ryanair. Op-
Concreet betekent dit dat de aloude “ABTO/WES
vallend: deze keer duurt het zeer lang voordat Ryanair
cijfers” zullen vervangen worden door een ABTO Travel
de communicatie min of meer onder controle krijgt, en
Trends Rapport waarop zowel de georganiseerde als
CEO O’Leary moet enkele keren door het stof rollen.
niet georganiseerde reismarkt maandelijks in kaart zal worden gebracht. Hallelujah, roepen wij vanuit Leuven.
Er is ook stevige commotie in de Nederlandse reisbran-
En vanaf nu, beste Belgische beroepsverenigingen,
che, wanneer Thomas Cook de belangrijkste distributie-
allemaal samen: walk (together if possible) and don’t
spelers in Hoofddorp uitnodigt voor een “belangrijke
look back, please! -
TRAVEL360° BENELUX / JANUARI 2018
29
HET JAAR VAN ...
20 “ HET JAAR VAN
Essentiële Technologie In 2017 hebben we de lancering gezien van tientallen buzz words en begrippen, die te maken hebben met technologie. Denk aan artificiële intelligentie, blockchain, virtuele realiteit, automated shopping & purchasing, machine learning, voice search, gezichtsherkenning, robotisering van de maatschappij, self driving cars … in Silicon Valley zien ze het bos door de bomen niet meer, laat staan in Alkmaar, Beveren, Goes of in Lendelede. In 2018 zal duidelijk worden welke technologische ontwikkelingen “need to have” zijn en welke “nice to have”.
Customer Experience Hét selectiecriterium voor verdere investeringen en ontwikkelingen rond technologie, zal in 2018 zijn: draagt het bij tot een verbetering van de reiservaring van de klant? Het wegwerken van pijnpunten en het vergroten van de mogelijkheden tot beleving staan hierbij centraal.
Convenience Technologie zal in 2018 een beslissende rol spelen in het
TAKE
aangenamer, gemakkelijker en comfortabeler maken van de hele reiservaring. De combinatie van tijdsbesparing en minder inspanning voor de reiziger, is de gouden graal.
In 2018 zal elke speler een belangrijke beslissing moeten nemen: welke technologische
De belangrijkste technologische sprong die de reisindustrie in
voor mij en mijn business?
2018 moet maken, is de overgang naar voice search. De grootste
Vervolgens moeten die keuzes
uitdaging hierbij: complexe vragen kunnen begrijpen, en
vertaald worden in investe-
vertalen naar relevante en bruikbare resultaten. Hiervoor wordt
ringen, en in voordelen voor
2018 een doorbraakjaar.
de klant.
TRAVEL360° BENELUX / JANUARI 2018
innovaties van de afgelopen drie jaar zijn echt relevant
“
30
Search
ADVERTORIAL
De waardepropositie van luchthavens versterken De kracht van digitale transformatie Alle luchthavens ter wereld, ongeacht hun grootte, geografische ligging of business model, hebben dezelfde uitdagingen: moderniseren, traffic aantrekken, de operationele efficiëntie verbeteren en de ervaring van de reiziger aangenaam en naadloos maken. De sleutelcomponent om elk van deze uitdagingen te realiseren is technologie, maar ook management visie is essentieel. Toch zien we nog te vaak dat in de waarde propositie van luchthavens onderschat wordt in welke mate IT significante voordelen kan bieden in elk van deze area’s.
Focus op de reiziger als ultieme consument
schappijen om te beslissen om voor nieuwe
maatschappijen toe, om beter te begrijpen
airports. Bij dit beslissingsproces moeten
hoe ze elkaars business en omzet kunnen
luchthavens, om zichzelf te differentië-
verhogen. Aangezien het gebruik van data
Groeiende concurrentie van andere luchtha-
ren, zowel operationele efficiëntie als een
analyse ook leidt tot een grotere transpa-
vens en van nieuwe transport hubs maken
verbeterde reiziger ervaring promoten. IT
rantie van IT kosten en opbrengsten, kan de
het inefficiënt voor luchthavens om enkel
ondersteunt beide elementen.
communicatie met airlines verbeteren. Er is
op vlak van kosten het verschil te maken. In
immers een sterke correlatie tussen IT inves-
plaats daarvan, hebben de luchthavens een
Nadat een airline een nieuwe luchthaven
teringen, airline performance op de grond en
opportuniteit om veelomvattende waarde
gekozen heeft, zijn er vele mogelijkheden
reizigerservaring. Deze correlatie is dermate
proposities te maken, gebaseerd op IT.
om waarde te demonstreren. Die mogelijk-
sterk, dat is vele gevallen, de return on
heden gaan van het opzetten van nieuwe
investment op vlak van IT vele malen groter
Op deze manier kunnen luchthavens aan
applicaties, over verbeterde performantie op
is dan andere luchthaven investeringen.
waarde creatie doen voor alle stakeholders,
basis van gedeelde KPI’s , een beter logistiek
samenwerking bevorderen en innovatie en
management en een verbeterde reiziger-
differentiatie stimuleren.
servaring. Technologie kan de schotten
De kracht van cloud-gebaseerde oplossingen
tussen deze domeinen neerhalen die vaak de Essentieel hierbij is een verandering van
klanten frustreren.
focus: door te focussen op de reiziger als ultieme consument en door key performance indicators te delen die de ervaring van de reiziger optimaliseren, kunnen de luchtha-
zouden de hoeksteen moeten zijn van de di-
Optimaliseren van inkomstenstromen voor elke stakeholder
vens de spanningen met de verschillende stakeholders overstijgen.
Operationele efficiëntie én een betere customer journey
gitale transformatie van luchthavens, omdat deze oplossingen de complexiteit verminderen en de flexibiliteit verhogen. Luchthavens moeten de kracht van de cloud gebruiken om
Luchthavens realisteren dat de echte waarde
nieuwe business modellen te onderzoeken,
van IT erin bestaat, om de inkomstenstromen
om klanten te helpen om nieuwe inkom-
van de klanten te optimaliseren. Dit is strate-
stenstromen te genereren, en om een betere
gisch belangrijker dan het louter optimalise-
ervaring te bieden voor hun passagiers.
ren van de eigen financials of KPI’s.
Hierdoor zullen luchthavens de belofte van
Uiteraard blijven routes en verbindingen het belangrijkste element voor luchtvaartmaat-
Pre-geïntegreerde IT oplossingen in de cloud
digitale transformatie kunnen omzetten in Data analyse laat luchthavens en luchtvaart-
echte waarde, voor alle stakeholders.
Amadeus publiceerde een White Paper,
"Moderne technologie biedt aan luchthavens een enorme
uitgevoerd door Frost & Sullivan met de
kans, om de waarde die ze bieden voor airlines te vergroten.
titel: “Strengthening the Airport Value
Door IT als centraal punt van hun waarde propositie te maken,
Proposition – How Airports can use Mo-
kunnen luchthavens de customer journey sterk verbeteren,
dern Technology to build Value for Airlines
en voor airlines zowel de productiviteit optimaliseren, de
and Passengers”
operationele efficiëntie verhogen als de kosten verlagen."
Leest u graag het volledige rapport?
John Jarell
www.amadeus.com/building-airport-value.
Head of Airport IT
TRAVEL360° BENELUX / JANUARI 2018
31
JAAROVERZICHT — OKTOBER
844 GEWONDEN DOOR POLITIEGEWELD BIJ CATALAANS REFERENDUM
De Nederlandse politici falen jammerlijk in hun poging
banden te leggen, maar de meeste Amerikanen – Trump
om het Belgisch record op vlak van regeringsformatie (541
voorop- moeten er niets van weten.
dagen) te breken: al (!) na 200 dagen wordt het kabinet Rutte III gepresenteerd. Maar er is nog reden om te triom-
Las Vegas, Barcelona, Manchester: het zijn verschrikkelijke
feren voor de Belgen: in het Nederlands regeerakkoord zit
drama’s, maar het bloedbad in de Somalische hoofdstad
een vliegtaks, van 7 tot 40 euro afhankelijk van de lengte
Mogadishu is de waanzin ten top: bij een aanslag met een
van de route. In het verleden leidde dit tot een forse groei
vrachtauto vol explosieven vallen er meer dan 300 doden.
van het aantal Nederlandse vertrekkers op de Belgische
Er wordt exact 4 dagen over gesproken in het nieuws.
luchthavens. Die kunnen dan volgend jaar meevliegen, om
Walk and don’t look back – het is soms schrijnender dan
de Belgische voetballers aan te moedigen op het WK in
je denkt.
Rusland. Just sayin’. Het Belgisch samenwerkingsverband Selectair viert Maar het zijn drukke tijden voor politici overal in Europa,
haar 35 jarig bestaan in Berlijn, en ter plekke wordt het
blijkbaar. In Catalonië wordt een referendum gehouden
contract met TUI opengebroken – de voorwaarden worden
over de mogelijke onafhankelijkheid van de regio van
aangepast, maar beide partijen zijn blij met een nieuw lan-
Spanje. De Spaanse Guardia Civil probeert de stemming
ge termijn gericht partnership. TUI verlengt het contract
op verschillende plekken te verhinderen, de gemoederen
met dat andere grote samenwerkingsverband Avitour
lopen op en er vallen vele gewonden. Nogal wat mensen
niet, maar hier springt Thomas Cook op de boot. Het zal
die trips gepland hebben naar de Catalaanse hoofdstad
het begin zijn van een lang niet meer geziene “battle for
Barcelona, denken even na.
the travel agent”. Het kernwoord voor de rest van het jaar wordt “keuzes maken”.
In de USA gaat een man door het lint in Las Vegas: hij opent het vuur op bezoekers van een open lucht concert.
Op de “TUI Insights” in Brussel wordt de zomerprogram-
Het resultaat: 59 doden, en meer dan 500 gewonden.
matie van TUI België gepresenteerd, maar ook hier wordt
Weer gaan stemmen op om het bezit van vuurwapens aan
de distributie opgeroepen om nog drastischere keuzes te
32
TRAVEL360° BENELUX / JANUARI 2018
JAAROVERZICHT — OKTOBER
maken. TUI België topman Dirk Van Holsbeek
groeicijfers voor 2017, maar de topman van
wijst de aanwezige reisadviseurs erop, dat wie
Schiphol kondigt zijn afscheid aan: Jos Nijhuis
in 2016/2017 minder dan 250.000 euro TUI om-
heeft deze maanden ruzie met zowat iedereen,
zet maakte, niet aanwezig is op deze feestavond
en vertrekt begin 2018. Als opvolger circuleren
– wegens niet uitgenodigd. TUI heeft keuzes ge-
vele namen, maar de meest geciteerde persoon
maakt, en vraagt van de reisagent om hetzelfde
is de ex-politicus Wouter Bos. Die kennen we in
te doen. En dan: “walk and don’t look back”.
België nog van bij de overname van Fortis Bank.
In Nederland kijkt een deel van de reisdistributie
In het buitenland gaan een grote Britse en een
uitdrukkelijk naar Duitsland, als het erom gaat
kleine Duitse speler eraan: het faillissement van
keuzes te maken. Spelers als FTI, Schauinsland
Monarch Airlines zorgt voor enorme beroering,
Reisen en Alltours bieden zich aan als alternatief,
bemoeienissen –ook financieel- van de Britse
met vertrekken vanuit nabije Duitse luchthavens
regering en na-effecten bij andere spelers die
maar ook met groeiplannen in Nederland zelf.
tot op heden voortduren. Het Duitse JT Touristik
Mogadishu truck bomb: 500 casualties in Somalia’s worst terrorist attack
crasht zoals het altijd geleefd heeft: met veel De grootste distributiespeler in Nederland,
meer poeha en drukte dan eigenlijk nodig.
D-rt groep, steekt de groei bij Duitse spelers niet onder stoelen of banken. Tegelijk tekent
Drukte blijft er in Catalonië, waar het parlement
D-rt groep voor een spectaculaire overname,
eenzijdig de onafhankelijkheid uitroept.
in Oktober: 16 reiswinkels van de Van Gerwen
Moederland Spanje besluit dan maar om de hele
Groep worden overgenomen. Dat betekent de
Catalaanse regering te ontslaan. De Regiopresi-
zoveelste klap voor het samenwerkingsverband
dent Carles Puidgemont vlucht, naar … België.
Toerkoop, waartoe deze keten behoorde. De
Terwijl wij dit jaaroverzicht schrijven, zit de
zestien reisbureau’s worden vanaf 1 november
goede man hier nog steeds.
onder het merk VakantieXperts gerund. Verschillende Nederlandse ZRA organisaties Travel360° organiseert twee succesvolle edities
(organisaties waarbij zelfstandig opererende
van haar PUNCH! event, in Antwerpen en in
reisadviseurs zijn aangesloten) zouden ook
Utrecht. Het thema: High Tech, High Touch. De
graag naar België komen: met iets meer dan
in totaal twintig deelnemende partners presen-
1000 ZRA’s zit de Nederlandse markt al aardig
teren in uitdagende “elevator pitches” van 300
vol, en in België ziet men nog braakliggend
seconden aan meer dan 300 reisadviseurs hoe
terrein. Voorlopig heeft enkel Travel Counsel-
de combinatie van technologie en persoonlij-
lors zich naast de Belgische marktleider Travel
ke service de succesformule van vandaag én
Experts op de kaart kunnen zetten.
2017 OKTOBER
morgen is. Einde Oktober vliegt de laatste Air Berlin vlucht In Nederland publiceren alle luchthavens mooie
van München naar Berlijn.
THE LAS VEGAS ATTACK IS THE DEADLIEST MASS SHOOTING IN MODERN US HISTORY TRAVEL360° BENELUX / JANUARI 2018
33
HET JAAR VAN ...
20 “ HET JAAR VAN
De Zwarte Zwanen
De reisindustrie kent vele grote namen, en kent waar deze bedrijven en merken voor staan. Het reisbranche landschap is op die manier gevuld met vele witte zwanen, waarvan sommige kleiner of groter zijn, andere zwaarder of sierlijker, en andere dan weer vriendelijker of agressiever. Enkele van deze gekende witte zwanen zijn echter bezig aan een transformatieproces, dat hen in 2018 grondig zal veranderen. Het worden zwarte zwanen: hetzelfde dier, maar dan anders.
TUI Vergeet in 2018 “TUI de tour operator”. In 2018 zal het bedrijf nog zeer spectaculaire stappen nemen richting een “asset rich company”, de eigenaar van hotels en cruise schepen in zonnige bestemmingen. De landenorganisaties zijn sales & marketing divisies, om de “assets” zo goed mogelijk te doen renderen. Deze zwarte zwaan moet ook veel interessanter worden voor investeerders dan de vroegere, witte versie.
Airbnb Vergeet in 2018 Airbnb als “de idealistische kampioen van de sharing economy”. In 2018 wil Airbnb defintief de stap maken tot grootste speler in de reisindustrie, door het core-product van kamers, appartementen en
TAKE
huizen uit te breiden met activiteiten en –wellicht– vervoer. Airbnb zal dan in 2018 meer dan waarschijnlijk naar de beurs gaan: de ultieme transformatie naar een zwarte zwaan.
Elk bedrijf dat vandaag een traditionele strategie heeft met een traditioneel product
Vergeet in 2018 Uber als “de grootste taximaatschappij ter wereld”. Het bedrijf
zwaan. Daar is niets mis mee.
wil onder leiding van ex Expedia CEO Darah Khorosrowshahi de geschiedenis
Maar om iedereen, inclusief de
ingaan als het bedrijf dat het mobiliteitsprobleem in de grote steden overal
consument en de aandeelhou-
ter wereld oplost. Uber zet alles in op zelfrijdende auto’s, die eigendom zullen
ders, te verbijsteren moet je
zijn van … Uber. Het bedrijf wil een broker van mobiliteit worden. Van een echte
jezelf afvragen: hoe word ik
zwarte zwaan gesproken.
een zwarte zwaan?
TRAVEL360° BENELUX / JANUARI 2018
en een traditionele organisatiestructuur, is een witte
“
34
UBER
VOOR JOU MAROKKO
IN MAROKKO WAAN JE JE IN EEN SPROOKJE VAN DUIZEND-EN-ÉÉN NACHTEN. DIT NOORD-AFRIKAANSE LAND STAAT BEKEND OM HAAR VIER HISTORISCHE KONINGSSTEDEN WAARONDER MARRAKECH. MAAR JE VINDT ER OOK PRACHTIGE BADPLAATSEN. MAAK EEN TREKTOCHT DOOR DE SCHITTERENDE BERGLANDSCHAPPEN VAN DE HOGE ATLAS OF BEZOEK DE SAHARA MET HAAR OASES EN WOESTIJNKASTELEN.
JAAROVERZICHT — NOVEMBER
2017 NOVEMBER
MEET 'OUMUAMUA, THE FIRST OBSERVED INTERSTELLAR VISITOR Italië is collectief in rouw: de nationale voetbalploeg gaat
de ver verwijderd (600 km) van toeristische bestemmingen
voor het eerst in 60 jaar niet naar het wereldkampioen-
zoals Sharm, en 300 km verwijderd van Caïro. Het ging om
schap. Vanuit Nederland komt een solidariteitsactie op
een intra-moslim aanslag: extremisten kozen een plaats
gang. Vanuit België niet.
uit waar meer gematigde soefisten kwamen bidden. Deze feiten worden door de toeristen blijkbaar juist geïnterpre-
Ook geen solidariteit voor de Afrikaanse uber-dictator
teerd – dat is een relatief nieuw gegeven.
Robert Mugabe van Zimbabwe: hij blijft zo lang mogelijk weerstaan aan de druk om af te treden, maar geeft er
Een ander relatief nieuw gegeven is de invoering van
dan toch de brui aan. Hopelijk is dit het begin van een
een GDS fee door Air France/KLM: dat brengt het aantal
mooie nieuwe toekomst voor dit prachtige land met een
grote Europese airlines die de New Distribution Capabi-
gigantisch toerisme potentieel. Benieuwd hoelang het
lity (NDC) van IATA gebruiken om de GDS tussenkanalen
vliegveld van Harare nog Robert Mugabe International
zoveel mogelijk te ontwijken, op drie. Overigens: vraag
Airport zal heten.
aan een willekeurige reisprofessional om het begrip NDC te verklaren, en wij durven wedden dat meer dan 70% het
Weer een aanslag met een voertuig, dit keer in hartje
niet uitgelegd krijgt.
New York. De dader is een Oezbeek, de slachtoffers zijn een internationaal gezelschap. Wij wensen een toeris-
Te midden van alle moeilijkheden rond annulaties en
me-collega héél veel moed toe, in de komende zware
mogelijke acties van piloten, kondigt Ryanair aan dat via
maanden en jaren.
de website ook tickets voor concerten en evenementen zal verkopen. De luchtvaartmaatschappij zegt dat dit één
Telegraaf Media Groep kondigt een grondige reorganisatie
van de vele stappen is om in snel tempo uit te groeien tot
aan. Het bedrijf werd eerder dit jaar door het Belgische
de “Amazon van de reisindustrie”. De nummer twee (en
Mediahuis overgenomen. Minder hoge salarissen, minder
toekomstige nummer één?) van de airline spreekt over het
banen en betere kwaliteit: tja, het zijn veeleisende jon-
verstrekken van kredieten, activiteiten op de bestemming,
gens, die Belgen. Overal, trouwens.
verhuur van hotelkamers, connectievluchten met andere airlines, transfers en autoverhuur als slechts enkele van
De Britse prins Harry kondigt zijn verloving aan met
de mogelijkheden. Focus zal een belangrijke succesfactor
de Amerikaanse actrice Meghan Markie. Kijk, zo is het
worden binnen dit geweld, denken wij.
gemakkelijk voor de media, natuurlijk. Dat wordt een jaar lang smullen.
Tegelijkertijd wordt bij de Ryanair concurrent easyJet een toerisme veteraan als CEO benoemd: ex TUI topman
36
Egypte is zich deze winter opnieuw op de kaart aan het
Johan Lundgren volgt er Carolyn McCall op, die zelf naar
zetten als winterzonbestemming. De boekingen lopen
televisiemaatschappij ITV gaat. Opvallend: Lundgren heeft
uitstekend. Opvallend is dat de barbaarse aanslag op de
tonnen tour operating ervaring, maar is absoluut geen
moskee nabij Bir al-Abed in de Sinaï, waarbij minstens 40
airline man. Wellicht zal hij met veel belangstelling de
schutters 305 mensen doodden, vrijwel geen invloed heeft
“Amazon ambities” van Ryanair volgen. The sky is no more
op het reisgedrag van de Europeanen. De aanslag gebeur-
the limit for airlines.
TRAVEL360° BENELUX / JANUARI 2018
JAAROVERZICHT —BLOCKCHAIN NOVEMBER
De reiswereld in de Benelux wordt steeds meer bezorgd om de gevolgen van de nieuwe Europese richtlijn op pakketreizen, en om de nieuwe privacy wetgeving. Het besef groeit dat Europa aan het overhellen is richting extreme overbescherming van de consument. De grote vraag moet zijn: is dat uiteindelijk wel goed voor diezelfde consument? Méér regels en méér bescherming leiden immers maar al te vaak tot hogere prijzen. Er komt opmerkelijk nieuws uit de OTA wereld: de prijsvergelijker van hotelkamers Trivago voegt het aanbod van huurwoningen platform HomeAway toe aan haar website. Hier gebeuren verschillende zaken tegelijkertijd. Punt één: Trivago is op zoek naar een oplossing voor de stagnerende omzet en winstcijfers. Punt twee: de online marketingkosten swingen al een tijdje de pan uit, en Trivago is op zoek naar een manier om haar indrukwekkende marketing investeringen beter te rentabiliseren. Punt drie: spelers als Airbnb hebben het land-
Volksfeest barst los in Harare na het aftreden van Mugabe
schap van accommodatie-aanbieders (hotels, verhuurders van woningen en de privé verhuurmarkt) danig verstoord. Trivago en HomeAway zijn merken van Expedia. De vraag is: wat zal de tegenzet van de grote concurrent Priceline zijn? Dichter bij huis, zowel voor de Nederlandse als de Belgische lezers: het nieuwe VLM Airlines heeft grootse plannen vanuit Antwerpen. De lijn Antwerpen- London City wordt opnieuw gevlogen, en vanaf eind januari wordt Zurich 10 keer per week met Antwerpen verbonden. Half November zijn eindelijk de Belgische AOC’s binnen voor Fokker 50 en Airbus A320. De 2 vliegtuigen die VLM overneemt van Thomas Cook Airlines werden, met budgetvriendelijke kleurenmix, overschilderd. Next step voor VLM: China, maar dan vanuit Brussels Airport. Vandaaruit wordt overigens ook Eskisehir in Turkije aangevlogen.
NEW DISCOVERY
A NEW SPECIES OF ORANGUTAN IS IDENTIFIED IN INDONESIA
HET JAAR VAN ...
20 “ HET JAAR VAN
consoliderende luchtvaart Als er één sector in 2018 een “Tipping Point Year” ingegaan is, dan is het zeker de luchtvaart. De Duitse luchtvaartsector wordt volledig heringericht, steeds meer spelers testen de low cost long haul combinatie en het hybride model wordt het ultieme doel van steeds meer airlines. De vraag naar nieuwe vliegtuigen en ervaren piloten is hoger dan ooit in de geschiedenis. Veel luchthavens overal ter wereld draaien op maximum capaciteit.
Unbuilding In 2017 hebben de airlines geworsteld met de structurering van hun tarieven. Het ziet ernaar uit dat in 2018 het de beweging richting “unbundling” van de tarieven verder gaat, met de “basic economy fare” als laagste prijs en een menu van bij te betalen services als opties.
Consolidate De eerste, voorzichtige pogingen tot transatlantische
TAKE
consolidaties tussen grote Europese en Amerikaanse luchtvaartmaatschappijen hebben nog geen spectaculaire
De luchtvaart heeft een
mergers opgeleverd, maar de discrete gesprekken lopen
geschiedenis van hoog- en
parallel met stevig lobbywerk bij de politiek.
laagconjunctuur, waarbij de sector de neiging heeft in goede tijden té hoogmoedig
In de hele problematiek van klimaatverandering en opwarming
kanten van het spectrum
van de aarde, is de snel groeiende luchtvaartindustrie een
initiatieven zien: grote maat-
heikel discussiepunt. Net zoals in de auto industrie, lopen
schappijen die fusioneren, en
er experimenten rond vliegen met spectaculair minder CO2
(te) veel kleine spelers die met
uitstoot – maar de protesten klinken voorlopig luider dan de
enkele vliegtuigen het avon-
onderzoeksresultaten.
tuur tegemoet vliegen.
TRAVEL360° BENELUX / JANUARI 2018
en té ambitieus te willen zijn. In 2018 zullen we aan de twee
“
38
Duurzaamheid
advertorial
Wroclaw STA D O M VA N T E HO U D E N
Gebouwd op twaalf eilanden en op de oevers van de Oder straalt het Poolse Wroclaw een rijke culturele verscheidenheid uit. Het is een stad om van te houden die zich niet voor niets internationaal liefdevol presenteert als ‘Vrots-love’.
De voormalige hoofdstad van Neder-Silezië bevond zich op een knooppunt van diverse staten en culturen die hun invloed hebben laten gelden. Die van Bohemen, Oostenrijk en Pruisen zijn het meest nadrukkelijk waarneembaar.
Met zo’n 664.000 inwoners is Wroclaw de vierde stad van Polen. Sinds Wroclaw in 2016 werd uitgeroepen tot Europese Culturele Hoofdstad heeft zij alleen maar aan belangstelling gewonnen. Veel bezoekers vergelijken het pittoreske Wroclaw met Krakau, maar dan op een iets kleinere schaal.
Fraaie gotische kerken, herenhuizen in renaissancestijl, barokke paleizen en 130 bruggen die eilanden en oevers met mekaar verbinden, sieren het stadsbeeld. Het charmante en bruisende Wroclaw is een stad om van te houden.
Welkom in Paleis 5 Van 1 tot 4 februari 2018 is Wroclaw te gast op het Vakantiesalon in Brussels Expo.
Top-10 1.
Plac Solny en door het beroemde steegje Ulica
Op donderdag 1 februari om 15u is er een
Swidnicka.
welkomstdrink voor touroperators in hal 5, stand 5270.
Wekelijks met Ryanair Drie maal per week is er een rechtstreekse retourvlucht tussen Brussels South Charleroi
Wandel over de markt, de bloemenmarkt op
2.
Zoek de meer dan 300 dwergenbeeldjes in de stad.
3.
Verdwaal in de straatjes van Ostrow Tumski en geniet van het uitzicht vanaf de Kathedraal van Sint-Jan-de-Doper.
4.
Ontdek de architectuur van de Eeuwenhal en het Paviljoen van de Vier Koepels.
5.
Bezoek het Afrikarium in de Zoo van Wroclaw.
6.
Kuier door de Japanse botanische tuin in het
Airport en Wroclaw.
Szczytnicki park. 7.
Aanschouw het panoramisch schilderij van de slag van Raclawice.
8.
Trek naar Hydropolis, een wetenschapscentrum dat volledig is gewijd aan water.
9.
Slenter over de boulevards langs de Oder.
10.
Verken het kwartier van de vier geloofsculturen met zijn tempel, synagoge, katholieke en orthodoxe kerken.
www.polen-travel/nl-be
TRAVEL360° BENELUX / JANUARI 2018
39
JAAROVERZICHT — DECEMBER
2017 DECEMBER
Enorme verkeershinder in België en Nederland door winterweer
President Trump erkent Jerusalem als hoofdstad van Israël,
en hoopt daarmee naar eigen zeggen het vredesproces in het Midden Oosten te bevorderen. Op korte termijn wordt enkel
de spanning en de onderlinge haat bevorderd. We houden ons hart vast.
Brussel wordt voor één dag overspoeld door een slordige 80.000 Spanjaarden – excuus Catalanen. Met bussen en vliegtuigen, maar ook met de trein en vaak per auto, komen ze op 7 december aan om hun grieven en hun onafhankelijkheidseisen in de hoofdstad van Europa te onderstrepen. Overtoerisme? Misplaatst grapje. We know. Een korte winterprik zorgt in de hele Benelux voor chaos op de weg, op het spoor en in de lucht. In de Scandinavische landen, waar de temperatuur deze dagen permanent fors onder nul blijft, komen ze niet bij van het lachen. En ze rijden en vliegen zonder problemen. TUI Group en Thomas Cook Group laten goede jaarresultaten zien, en kiezen elk voor duidelijke strategische opties. Maximale controle over product en productdistributie staan bij beide grote spelers centraal. Bij TUI valt de verdere investering in eigen assets op, bij Thomas Cook is de samenwerking met Expedia een belangrijke strategische zet. Beide bedrijven hebben hun huis vrij goed op orde, met maar één zwak punt: de technologische onderbouw. Op dat vlak verwachten we in 2018 enkele spectaculaire aankondigingen. Norwegian Airlines kondigt de eerste pure low cost long haul route vanuit de Benelux aan: Amsterdam – New York, vanaf mei 2018. De zenuwachtigheid bij de traditionele spelers groeit. In Duitsland blokkeert de Europese Commissie de overname van Niki uit de failliete Air Berlin boedel, “om concurrentie-overwegingen”. Resultaat: Niki aan de grond, passagiers gestrand in het buitenland, tickets worden waardeloos. Begrijpe wie kan. In Duitsland wordt het merk van de failliete tour operator JT Touristik opgevist door … Lidl. Het merk zal naast Lidl Holidays het aanbod aan reizen van de grootgrutter vervolledigen. Internationale uitbreiding is volgens Lidl “niet onmogelijk”. Het ziet er meer en meer naar uit dat de Duitse reisondernemingen in 2018 Nederland en in een tweede fase Vlaanderen als wingewest aanzien.
40
TRAVEL360° BENELUX / JANUARI 2018
US President Donal Trump officially recognizes Jerusale as Israel's capital
ld
em
JAAROVERZICHT — DECEMBER
In België zet Thomas Cook haar productpresentatie voor zomer 2018 voor een groot deel in het teken van “keuzes maken”: met een mathematische preciesheid worden commissie-verloningen in verschillende scenario’s vergeleken met TUI België. Concurrentie op het scherp van de snee, op een manier die lang geleden is. Lelystad airport valt in de nieuwe Nederlandse regering Ruttte III onder minister Van Nieuwenhuizen, en die erkent “dat er fouten zijn gemaakt in de uitbreidingsplannen voor Lelystad”, maar maakt zich nog steeds sterk dat de luchthaven op 1 april (we’re not fooling you, seriously) 1919 de overflow van Schiphol zal kunnen beginnen opvangen. Eén raad aan de nieuwe bewindsman: stop met het gebruik van die ridicule term “pretvluchten”, alsjeblief. Dat woord suggereert dat leisure reizigers minder economische waarde zouden hebben dan zakelijke reizigers. Dat klopt voor geen meter, dat is een “broodje aap” verhaal dat al veel te lang meegaat. We eindigen de laatste maand van dit jaaroverzicht met een beschamend verhaal uit België: Brussel zal geen gaststad zijn van de nochtans geplande wedstrijden van het EK voetbal 2020, want de Vlamingen, de Walen en de Brusselaars konden geen overeenstemming vinden voor de bouw van een nieuw, nationaal stadion. Het was de Nederlandse komiek Freek de Jonge die ooit zong: Heer, heb meelij met de Belgen. Freek, je had gelijk. Het is uit pure schaamte en ter vermaak van onze vele Nederlandse lezers, dat wij de integrale tekst op de volgende pagina afdrukken. Beste Nederlandse en Belgische lezers: het volledige team van Travel360° Benelux wenst u een geweldig 2018. Hell, yes!
Iraqi PM Haider al-Abadi:
WAR AGAINST ISLAMIC STATE GROUP IS OVER TRAVEL360° BENELUX / JANUARI 2018
41
JAAROVERZICHT
Heer, heb meelij met de Belgen* Heer, heb meelij met de Belgen Dat in de kiem gesmoorde volk Gun ze een plekje in Uw hemel U hebt nog wel een afgelegen wolk Ik weet Heer dat U nog meer te doen hebt En Zich niet vaak in een mens vergist En het Vlaams Blok getuigt niet van naastenliefde Maar Heer, niet elke Belg is een fascist
Ik begrijp uw wrok, U gaf ze ooit de Kongo Waar ze flink hebben geplunderd en geroofd Maar bedenk Heer, dat door hun bekeerdrift Nu ook door Mobutu in U wordt geloofd U was ooit Willy Claes genadig Maakte hem Navo secretaris-generaal Mon Dieu, je Vous prie sans rancune Ayez pitié avec le Vlaming et le Waal
Ik begrijp Uw wrok, U hebt ze Claus gegeven Hij gaf de Belgen hun literair verdriet Ze haten hem, maar blijven U verwijten Waarom krijgt hij de Nobelprijs niet U gaf de Belgen zelf die spraakverwarring En ik vraag U, wat is een volk zonder één taal Mon Dieu, je Vous prie sans rancune Ayez pitié avec le Vlaming et le Waal
Heer, heb meelij met de Belgen Ze zijn kapot, verdeeld, verscheurd Zet ze desnoods in een afgesloten ruimte En plaats wat Rijkswacht wakend bij de deur Ik weet Heer, U bent niet om de tuin te leiden Het is bekend dat Gij alles hoort en ziet Maar laat mij, zonder België vrij te pleiten Zeggen, het is er de Bende van Nijvel niet
Heer, heb meelij met de Belgen Er moet een plekje in Uw hemel zijn Laat de Chinezen maar wat inschikken En praat nog eens met koning Boudewijn Ik weet Heer, ik ben een man van Holland En ik begrijp dat U mijn gebed merkwaardig vindt En wat er in Luik gebeurd is valt niet goed te praten Maar niet elke Belg vergrijpt zich aan een kind
Ik begrijp Uw wrok, U hebt ze Merckx gegeven Hij was als renner completer dan Hinault Maar wat hebt U daarvoor teruggekregen Sloot U daarom de fabrieken van Renault U hebt ze ook Paola nog gegeven En aan wie gaf die zich weer niet allemaal Vous permettez, mon Dieu, je Vous prie Ayez pitié avec le Vlaming et le Waal
Tekst en muziek: Freek De Jonge (*) maar dit jaar gaan ze wel naar het Wereldkampioenschap Voetbal!
42
TRAVEL360° BENELUX / JANUARI 2018
TRAVEL360° BENELUX / JANUARI 2018
43
advertorial
COMFORT, FLEXIBILITEIT EN EXTRA’S BEPALEN JOUW TICKET Thalys heeft onlangs een nieuwe tariefstructuur gelanceerd op basis van drie categorieën met een verschillend niveau van comfort, flexibiliteit en diensten. De spoorwegmaatschappij maakte de driedelige keuze om haar toegankelijkheid te vergroten, haar diensten uit te breiden en haar gamma flexibeler te maken.
De nieuwe tariefstructuur, met drie categorieën Standard, Comfort en Premium, biedt voor elke Thalys-klant een reisformule, aangepast aan zijn behoeften. Zo zet Thalys in op een uitmuntende service voor zakenreizigers en trouwe klanten met een snellere wifi voor reizigers in Premium en Comfort, de toegang tot de Thalys lounges voor Premium-reizigers en een grotere selectie aan internationale media in de kiosk. “We schakelen over op een meer persoonlijk en flexibel aanbod”, verduidelijkt Bruno Dierickx, commercieel en marketingdirecteur bij Thalys. “Het recept voor deze positieve dynamiek zit in een set van inspanningen, die enerzijds gericht is op vrijetijdsklanten die een uitstekende prijs-kwaliteitsverhouding verwachten, en anderzijds op zakenreizigers die op zoek zijn naar waarde, frequentie en keuze. Door ons aanbod zo aan te passen, kunnen wij het tempo opvoeren, een metafoor die wel past bij onze sector!”.
Comfort of Premium Waar alle reizigers op de Thalys toegang hebben tot gratis wifi en een verzorgd aanbod in de Thalys Welcome Bar kunnen reizigers in Comfort en Premium genieten van een hogere surfsnelheid en ruime ergonomische stoelen. Voor de Premium-reiziger komt er nog een volledige waaier aan diensten bovenop zoals toegang tot de lounges, een internationale krantenkiosk en een seizoensgebonden maaltijd of snack die aan de stoel wordt geserveerd.
Thalys Corporate Fares Samen met haar nieuwe tariefstructuur voorziet Thalys eveneens een beter toegankelijk corporate aanbod, naar bedrijven toe. Deze herziening is vooral een verruiming, want de toegangsdrempel verdwijnt. Bedrijven die dit willen, krijgen nu dus vanaf de eerste reis de voordelige aanbiedingen van dit programma aangereikt.
44
TRAVEL360° BENELUX / JANUARI 2018
BESTEMMING IN DE KIJKER
WAAROM IK VAN
B U L GARIJE H O U D , V O O R A LT I J D …
Ik keer elke keer weer terug naar
Rhodope gebergte of de Kukeri
land dat het beste van een heel
dat prachtige land, met zijn mooie
met hun maskers en bellen die het
diverse historiek bij elkaar brengt.
landschappen en die eeuwenoude
kwaad wegjagen.
Ik heb vele gesprekken gevoerd, in
maar nog steeds levende en tast-
steden met idealistische jongeren,
bare cultuur, die mengeling van de
Bulgarije is ook het land van de
in kleine dorpjes met eenvoudige
genen en de tradities van Thraciërs,
roos, deze prachtige bloem is het
gezinnen en in kloosters met
Kelten, Slavische volkeren, Byzan-
nationale symbool van het land
religieuzen die op een spirituele
tijnse en Romeinse invloeden op
geworden en vind je over het hele
manier in het leven staan. Ik heb
dit kruispunt van Europa, Azië en
land terug in het straatbeeld: een
veel geleerd, in Bulgarije.
zelfs Afrika.
harmonie van schoonheid, geschiedenis en economische welvaart.
Ik hou van de indrukwekkende
Uiteraard heb ik genoten van de stranden aan de Zwarte Zee in de
maar ook romantische sfeer in
Ik heb de enorme natuurlijke en
zomer, en van de vele ontspan-
oude steden zoals Plovdiv, maar
biologische diversiteit bewon-
ningsmogelijkheden aan deze
ik stort me ook met overgave in
derd, maar ik heb ook gefasci-
Bulgaarse Rivièra. Ik heb gezwom-
het bruisende dag- en nachtleven
neerd de vuurdansers blootsvoets
men, gezeild, en heerlijk gespeeld
van Sofia.
in trance gezien, ik heb geluisterd
met mijn kinderen op de fijne,
naar de multivocale liederen van
mooie stranden.
Ik raad ook alle cultuurliefhebbers
Bistritsa Babi en ik heb gekam-
aan om de culturele en spirituele
peerd in de bossen en bergen
Bulgarije, je zit in mijn hart. Ik keer
rijkdom van Bulgarije te ontdek-
doorheen heel het land.
steeds weer naar jou, omdat er dui-
ken: de Thracische grafkelders, het
zenden redenen zijn om je opnieuw
klooster van Rila en het aloude
De Bulgaarse bevolking heb ik
Nessebar maar ook het authentie-
leren kennen als gastvrije, trotse
ke geluid van de Kaba Gaidi in het
en wijze mensen die leven in een
te bezoeken. Een verliefde reiziger
TRAVEL360° BENELUX / JANUARI 2018
45
BESTEMMING IN DE KIJKER
SOFIA
V E L I K O TA R N O V O
Sofia is niet alleen de hoofdstad, maar ook het kloppend
De middeleeuwse hoofdstad van Bulgarije, Veliko Tarnovo,
hart van Bulgarije. De stad heeft een opvallend, maar
ligt aan de voet van de Stara Planina berg. De stad is
tegelijk heel passend motto: “Grows up, but never gets old”.
van een ongelofelijke schoonheid, met eeuwenoude
Sofia is een bruisende stad met zakelijke- en handelscentra,
monumenten, en overblijfselen van forten, paleizen en
een dynamisch nachtleven en culturele hoogtepunten,
kerken. De oude stad ligt op de historische heuvels van
omringd door betoverende bergen. De populariteit van de
Tsarevets, Trapezitsa en Sveta Gora.
stad als weekend bestemming groeit snel.
PLOVDIV Plovdiv is de tweede grootste stad in Bulgarije. Als één van de vijf oudste bewoonde steden ter wereld, is Plovdiv één
RILAGEBERGTE, KLOOSTER EN MEREN
groot openlucht museum. Het is de gaststad van een grote variëteit aan culturele events zoals de International Fair
Het Rilagebergte is het grootse nationale park van
Povdiv, het internationale theaterfestival “A stage on a
Bulgarije. In het gebergte rijst het Rila Klooster op,
crossroad”, en vele recente populaire festivals. Plovdiv is
één van de symbolen van het land. Gesticht in de 10e
Europese Hoofdstad van Cultuur in 2019.
eeuw door de monnik Ivan Rilski, trekt het vandaag bezoekers aan uit heel de wereld. De 1200 fresco’s met
VA R N A
Bijbelse verhalen, de schatkamer, de monnikscellen en de hoofdkerk zijn fascinerend. Een stevige wandeltocht langs de Zeven Rila Meren maakt de ervaring compleet.
Varna was in de oudheid een Tracische nederzetting en werd later een populair recreatie oord voor de Romeinse en Byzantijnse aristocratie. Deze havenstad aan de Zwarte Zee is nu al meer dan een eeuw een zomerbestemming voor iedereen, van Bulgaarse noblesse tot jonge feestvierende
BULGAARSE RIVIÈRA
vakantiegangers. Bars en nachtclubs en zandstranden maar ook ’s werelds grootste goudschat en natuurlijke
De Bulgaarse Rivièra is een aantrekkelijke kuststreek met
rotsformaties vormen een afwisselende variëteit.
mooie zandstranden en een rotsachtige kustlijn, gelegen aan de Zwarte Zee. Een ruim aanbod aan comfortabele tot zeer comfortabele hotels zorgt voor aantrekkelijke, gezinsvriendelijke vakanties. Het Zonnestrand en het zijn de meest bekende en populaire, kilometers lange kustgebieden.
46
TRAVEL360° BENELUX / JANUARI 2018
BESTEMMING IN DE KIJKER
2 4
VELIKO TA R N O V O
SOFIA
5
VARNA
2
RIVIÈRA
6 3 RILAGEBERGTE
PLOVDIV
1 1
TRAVEL360° BENELUX / JANUARI 2018
47
BESTEMMING IN DE KIJKER
UNESCO WERELDERFGOED C U LT U R E E L 1
RILA KLOOSTER
Het grootste spirituele centrum in Bulgarije. Eén van de meest bekende bestemmingen voor pelgrim toerisme. In een adembenemend berglandschap, op 1147 meter hoogte is het klooster één van de meest bezochte plekken.
2
MADARA RIDER
In het Noordoosten van het land heeft een onbekende kunstenaar op een rotsklif een jager te paard met een speer, een gewonde leeuw en een hond uitgekerfd. Sinds 2008 een symbool voor Bulgarije.
6
D E O U D E S TA D N E S E B A R
Nesebar is één van de laatste authentieke middeleeuwse steden van Europa. Gelegen op 10 kilometer van Varna, is het een unieke combinatie van eeuwenoude geschiedenis, ruïnes en Renaissance cultuur. De combinatie van stranden, romantische sfeer en cultureel erfgoed maakt dit een trekpleister voor toeristen van over de hele wereld.
N AT U U R 1
P I R I N N AT I O N A A L P A R K
Gesitueerd in het Pirin gebergte, in het zuidwesten van Bulgarije. Het heeft vele natuurlijke attracties zoals ijsmeren, pijnboomwouden en een rijke
3
B O YA N A K E R K
biodiversiteit. Er zijn vele wandelpaden in het park, met verschillende prachtige uitkijkpunten.
Gelegen in de residentiële sectie van Sofia, Boyana, aan de voet van de Vitosha berg. Onbekende meesters schilderden op de muren van de kerk beelden van Christus en de Heilige Moeder, Bulgaarse koningen en koninginnen en heiligen.
2
SREBARNA
Het meer van Srebarna ligt op de jaarlijkse migratieweg van vogels van Europa naar Afrika. Vele zeldzame en bedreigde vogelsoorten broeden of
4
I VA N O V S K I
ROTSKERKEN
rusten hier op hun weg naar het Zuiden, wat leidt tot een unieke diversiteit van wilde watervogels.
O N TA S T B A A R
Een complex van rotskerken vlakbij het Dorp Ivanovo in de prachtige streek van het Rusenski Lom Nationaal Park, 20 km ten zuiden van Ruse. Het
BISTRITSA BABI
meest indrukwekkende is de tempel van de Heilige Maria, met mooie fresco’s die zeer goed bewaard en
Bistritsa Babi is een multi-generatie vrouwelijk
wereldbekend zijn.
vocaal ensemble dat de traditie van traditionele dansen en meerstemmige gezangen verder zet van
5
THRACISCH GRAF
VA N S V E S T H A R I
de Bulgaarse Shopluk regio. De groep heeft getoerd in Europa en de USA.
NESTINARSTVO
Het graf werd gebouwd in de vierde of derde
48
eeuw voor Christus. Het lichaam van een
Nestinarsvo is een vuur ritueel, dat oorspronkelijk
Thracische heerser werd hier begraven. Wereldwijd
opgevoerd werd in verschillende Bugaars- en Grieks
bekend omwille van de fresco’s in de gang en de
sprekende dorpen in het Strandza gebergte, dichtbij
koepelruimte. Het originele graf werd afgesloten,
de kust van de Zwarte Zee. Het ritueel houdt in dat de
maar een exacte copie is beschikbaar voor toeristen.
dansers blootsvoets dansen op smeulende sintels.
TRAVEL360° BENELUX / JANUARI 2018
BESTEMMING IN DE KIJKER
ZON, ZEE EN STRAND
F E S T I VA L S E N E V E N T S
Bulgarije kent heel het jaar door een gematigd klimaat, maar het
Bulgarije heeft een rijke traditie en diversiteit van muziek, folklore en
zomerseizoen is bijzonder aangenaam. Een snel groeiend aantal van
culturele events – doorheen het jaar worden meer dan 600 van deze
internationale vakantiegangers geniet aan de 414 kilometer lange
events georganiseerd. Het Rozenfestival, het festival van de Gemas-
kustlijn met in totaal 209 stranden en pittoreske baaien, zandduinen
kerde Spelen en het Vuurdansfestival (waarbij dansers in trance op
en grotten.
gloeiende sintels dansen) zijn unieke gebeurtenissen.
SKI EN WINTERSPORT
KEUKEN EN WIJNEN
Europese experten zijn van oordeel dat Bulgarije bij de beste winter-
De Bulgaarse keuken is rijk en gevarieerd en gezond, vaak met gegrild
sport bestemmingen op het continent behoort. 12 ski resorts met
vlees en verse groenten. Bulgaarse fetakaas wordt vaak gebruikt en
Europese standaards bieden een totale lengte van 210 kilometer ski
verwerkt. De Bulgaarse yoghurt is wereldwijd bekend: ze is smakelijk,
pistes. De 37 bergketens –met enkele van de hoogste toppen in Zuid
voedzaam, verfrissend én gezond. In Studen Ivor is een uniek Yoghurt
Oost Europa- en de 6000 grotten zijn van een enorme schoonheid.
Museum! De Bulgaarse wijn is stevig en vol van smaak.
SPA EN WELLNESS
VIER SEIZOENEN TOERISME
Bulgarije heeft een enorm aanbod aan meer dan 600 minerale bron-
Bulgarije is een toerisme bestemming, het hele jaar rond: het beste
nen, modder met heilzame medische werking en genezend turf. De
tijdstip hangt volledig af van het doen van de reis. Van December tot
warmste geiser van het Europees continent is gelegen in het Bulgaarse
en met maart kan je perfect skiën. De zomermaanden van Juni tot
bergresort Sapareva Banya. Het land heeft met meer dan 100 spa re-
September maken de stranden van de Zwarte Zee uiterst aantrekkelijk
sorts het potentieel om uit te groeien tot het Spa centrum van Europa.
voor zonnekloppers. Als je een wandelaar of kampeerder bent, kies dan voor de late lente, het begin van de zomer of de vroege herfst. Je
C U LT U R E E L E N H I S T O R I S C H ERFGOED Bulgarije is een spiritueel kruispunt tussen Europa, Azië en Afrika, met culturen en beschavingen die belangrijke historische gebeurtenissen vorm gegeven hebben in minstens zeven eeuwen. 40.000 historische kunstproducten worden tentoon gesteld. 7 sites zijn erkend als UNESCO Werelderfgoed. Meer dan 4.200 Orthodoxe kerken, tempels en heilige plaatsen en meer dan 160 kloosters met unieke architectuur kunne bezocht worden.
kan het hele jaar door terecht in één van de vele spa’s en steden.
G E VA R I E E R D E A C T I V I T E I T E N Bulgarije is een uitstekende bestemming voor yachting, golf, medisch toerisme, jagen en vissen, avonturenreizen, citytrips en congressen. Ook verblijfstoerisme op het platteland en eco-toerisme zijn groeipolen in dit veelzijdige land. De beste Bulgarije-reis is een combinatie van enkele van deze gevarieerde activiteiten: het kan best, want deze overvloed aan mogelijkheden is geconcentreerd in een relatief klein land.
TRAVEL360° BENELUX / JANUARI 2018
49
BESTEMMING IN DE KIJKER
FA C T S & FIGURES
TRANSPORT Bulgarije telt vier internationale luchthavens: Sofia, Varna, Plodiv en Burgas. Lucht, trein, weg en water transport zijn goed ontwikkeld in Bulgarije. Vluchttijd vanuit België of Nederland is drie uur.
K L I M A AT Het klimaat is gematigd continentaal, met Mediterraanse invloeden in het Zuiden. De Zwarte Zee beïnvloedt het klimaat in het oostelijk deel van het land. Van Mei tot Oktober zijn er ongeveer 2000 zonuren. In de winter is het klimaat in de bergen uiterst geschikt voor wintersport.
VA L U E F O R M O N E Y De Bulgaarse munteenheid is de Lev. Eén euro is 1,955 Bulgaarse Lev waard – ruwweg kan je dus delen door twee. De prijzen zijn over het algemeen een stuk lager dan in de Benelux: een biertje kost ongeveer 1 €, een goede cocktail heb je voor 3 €. Voor minder dan 10 € kan je in vele restaurants van een uitstekende maaltijd genieten.
EUROPESE UNIE Bulgarije is lid van de Europese Unie, dus de douane formaliteiten zijn tot een minimum beperkt. Paspoorten moeten, zoals in andere Europese landen, nog minstens drie maanden Contactinformatie: Ministry of Tourism
geldig zijn na vertrek uit Bulgarije.
S TAT I S T I E K E N
1 Saborna Str., Sofia 1000, Bulgaria + 359 2 904 68 09
De Republiek Bulgarije is gelegen in Zuidoost Europa, in
marketing@tourism.government.bg
het oosten van de Balkan en ten zuiden van de Donau. Het
bulgariatravel.org/
land heeft een bevolking van 7,1 miljoen inwoners en een oppervlakte van 110.900 vierkante kilometer. De hoofdstad
50
National Tourist Information Center
Sofia is met één miljoen inwoners de grootste stad van het
1 Sv. Nedelya Sq.
land. De havens Burgas en Varna aan de Zwarte Zee alsook
Sofia 1040
Plovdiv en Ruse zijn andere belangrijke steden. De officiële
+ 359 2 933 58 21
taal is het Bulgaars.
TRAVEL360° BENELUX / JANUARI 2018
SUNNY CAR(E)S Zorgen voor de allerbeste huurautodeal, dat is al 25 jaar onze drive. Dat we onze all-in service goed voor elkaar hebben, bewijst een gemiddelde klantbeoordeling van 9.0, maar ook ons recent verkregen ANVR- en SGR- lidmaatschap. Daarmee zorgen we er bovendien voor dat je ook als de nieuwe richtlijn pakketreizen van kracht is met een gerust hart een auto bij ons kunt blijven huren. We take care!
WAT ZIJN JOUW GOEDE VOORNEMENS VOOR 2018?
VOOR JOU ALS REISAGENT BIEDEN WE:
VOOR JOUW KLANT BIEDEN WE:
> > > >
> Gegarandeerd de beste prijs > Directe vluchten en geen vluchtuurwijzigingen dankzij de samenwerking met Brussels Airlines > Geen wijzigingskosten tot 4 weken voor vertrek > Bij Thomas Cook is alles inbegrepen: · 23 kg ruimbagage + 12 kg handbagage* · Annuleringsgarantie · Fast Lane op Brussels Airport · Transfers ter plaatse
De beste commissies op de markt Attractieve voordelen via Easy Way Regelmatig extra incentives Een uiterst gevarieerd aanbod met voor elke klant wat wils > Enkel tevreden klanten dankzij onze eigen hotelconcepten en onze 24u tevredenheidsbelofte
*Info & voorwaarden op thomascook.be/meer
V.U. Jan Dekeyser p.a. - TCRB NV - Tramstraat 67c, 9052 Gent, BTW BE 0412.677.887, RPR Gent, Lic (A)1067
Voor al jouw klanten de perfecte vakantie vinden? Een nóg hogere omzet voor jouw kantoor? Een stevige groei van jouw commissie? Dankzij Thomas Cook maak je dit jaar jouw voornemens waar.