FREE MAGAZINE ONLINE / ปีที่ 1 ฉบับที่ 6 / เดือนธันวาคม 2560
1
3
บรรณาธิการบริหาร
> วรุตม์ หนันเรือง หัวหน้ากองบรรณาธิการ
> นวพล เกษมโสภา
กองบรรณา
วรท กุมภ์ประดิษฐ์ <-> อนง ปัทมา สุรินทร์คำ� <-> ยุทธ เอกชัย สุนทรเดช <-> รัฐพ Ammalin PALA
าธิการ
ค์นาฎ จึงมงคลสวัสด์ิ ธชัย วัฒนะบุตร พล หงสไกร AMY
T R AV E L G R A P H Y
TALK
ย่างเข้าสู่ฤดูกาลท่องเที่ยวอย่างเต็มตัว หลายครอบครัววางแผนการ ท่องเที่ยวในรูปแบบแตกต่างกัน ขึ้นกับความชอบและแนวการท่องเที่ยว ของแต่ละคน ช่วงนี้ทีมงาน Travelgraphy ก็ได้ออกไปสัมผัสอากาศหนาว มาบ้างแล้ว ทั้งบนยอดดอยและในเมืองท่องเที่ยวต่างๆ ต้องบอกว่าแอบ อิจฉาคนท้องถิ่นนั้นๆมากๆ ที่อยู่ท่ามกลางธรรมชาติที่สมบูรณ์แวดล้อม ด้วยความลงตัวในแต่ละท้องที่ แน่นอนว่าเมื่อมีกิจกรรมท่องเที่ยวแบบนี้ เม็ดงานจากคนต่างถิ่นจะถูกกระจายไปสู่ชุมชน เกิดเงินหมุนเวียนในรูป แบบต่างๆ นักท่องเที่ยวก็ได้เที่ยวในรูปแบบใกล้ชิด คนในชุมชนก็มีรายได้ จากการท่องเที่ยวเพิ่มขึ้น แต่ทั้งนี้ทั้งนั้นจะต้องไม่ลืมความเป็นธรรมชาติ หรือวิถีชีวิตของดินแดนนั้น เพราะถ้าเกิดการเปลี่ยนแปลงจากการท่อง เที่ยว มันคงไม่เหลือเสน่ห์ที่จะให้รุ่นหลังได้ชื่นชม ขอให้ทุกท่านเดินทางท่องเที่ยวด้วยความสนุกและเพลิดเพลิน แล้ว อย่าลืมน�ำภาพการท่องเที่ยวหรือแนะน�ำสถานที่ท่องเที่ยวที่ท่านไปสัมผัส มาแบ่งปันทีมงานได้ที่แฟนเพจ Travelgraphy ด้วยนะครับ วรุตม์ หนันเรือง บรรณาธิการบริหาร
กราฟิก - ออกแบบรูปเล่ม
> วรุตม์ หนันเรือง Special Thanks
การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย สำ�หรับข่าวประชาสัมพันธ์
ติดต่อ Travelgraphy
เลขที่ 8/88 ซ.ลาดพร้าว107 แขวงคลองจั่น เขตบางกะปิ กรุงเทพฯ 10240 E-Mail : travelgraphythailand@gmail.com
Facebook : Travelgraphy Tel. 0-2013-3754 / 08-6369-5657
5
C O N T E N T VO C AT I O N
เทคนิคการถ่ายภาพด้วยโทรศัพท์มือ ถือพร้อมเทคนิคการแต่งรูปจากแอพ พริ เ คชั่ น ยอดฮิ ต ให้ อ อกมาสวยงาม อย่างกล้องมืออาชีพ
“๙ปิดตาเปิดใจให้โอกาส”
ครั้งที่2 ตอน “ยิ้มสู้ พอเพียงมีสุข” ซึ่ ง เป็ น การจั ด แสดงผลงานของ นักเรียนพิการทางสายตา โดยกลุ่ม ถ่ายภาพเพื่อการแบ่งปัน Pict4All
“น่าน” เมืองนี้ที่มีเสน่ห์
จังหวัดเล็กๆ ที่อยู่ท่ามกลางขุนเขา และทุ่งข้าว เมืองที่เป็นจุดหมายของ นักท่องเที่ยวหลายๆคน เราจะพาไป สัมผัสวิถีน่านแบบใกล้ชิด
7
Photography Technique
ภาพถ่าย คือการน�ำเอา แสง ,เงา และสี มาผสมผสานกับอารมณ์ของนักถ่ายภาพ เพื่อ ถ่ายทอดอารมณ์ความรู้สึก ทัศนคติ ความรู้และประสบการณ์ รวมถึงค่านิยมของผู้ถ่ายภาพ หรือตัวของผู้ที่อยู่ในภาพไปสู่ผู้ชม “ภาพเพี ย งภาพเดี ย วสามารถแทนค�ำพู ด นั บ พั น ค�ำ” ซึ่งก็หมายถึงการสื่อสารแทนค�ำพูดเพื่อบอกเล่าเรื่องราวของ คน สัตว์ สิ่งของ สถานที่ และ เหตุการณ์ต่างๆ หรือสื่อถึงอารมรณ์ที่เกิดขึ้นด้วยภาพถ่าย ทั้งหมดที่กล่าวมานั้นเราสามารถ น�ำมาประยุกต์ใช้ได้กับทุกๆลักษณะของการถ่ายภาพ การใช้หลักของศิลปะการถ่ายภาพ นั้นเป็นเพียงสิ่งชี้น�ำทาง แต่ไม่ได้หมายความว่าเราต้องท�ำตามหลักการเสมอไป เพียงแค่ให้ น�ำหลักการนั้นมาปรับใช้ให้เข้ากับสถานการณ์ของการถ่ายภาพที่ไม่มีความแน่นอนตายตัว และจงคิดสิ่งใหม่ๆ วิธีการใหม่ๆ ให้เข้ากับโลกที่เปลี่ยนแปลงอยู่เสมอ อย่ายึดติดกับวิธีการ เดิมๆ มุมภาพเดิมๆ แล้วการถ่ายภาพจะสนุกและมีชีวิตชีวาที่ไม่ซ�้ำซากจ�ำเจ. ภาพนี้ใช้ระบบวันแสงแบบเฉลี่ยกลางภาพ วัดแสงอันเดอร์2สต็อป เพิ่มค่าความสด ของสี เพิ่มค่าความคม และเพิ่มค่าคอนทราสเกือบสุดสเกล @ แหลมพรหมเทพ ภูเก็ต Fujifilm X-T2 - FUJINON XF 10-24 mm F4 R OIS - 1/320 f/7.1 ISO400
9
เรื่อง/ภาพ : นวพล เกษมโสภา JoeYoung 56 PHOTO
Photography AUTO Technique FOCUS
V O C AT I O N
คอลัมน์ Auto Focus ในฉบับนี้ขอพักเรื่องที่ หนักสมอง วางกล้องใหญ่ลงไว้สักพักกับการพักร้อน แต่ไม่ได้หมายความว่าจะต้องหยุดถ่ายภาพ เพียงแค่ เปลี่ยนมาเป็นการถ่ายภาพด้วยโทรศัพท์มือถือแทน ตลอดการลาพักร้อนยาวในครั้งนี้
11
โลกแห่งการถ่ายภาพไม่มีวันสิ้นสุด และในปัจจุบันต้องยอมรับกันว่าพัฒนาการของการ ถ่ายภาพด้วยโทรศัพท์มือถือนั้นก้าวไกล ด้วยเทคโนโลยีที่ไม่หยุดยั้ง ทั้งในตัวเลนส์และความ ละเอียดของเซ็นเซอร์ ที่ได้รับการออกแบบให้มีประสิทธิภาพสูงขึ้น พร้อมกับการพัฒนาใน ส่วนของแอพพลิเคชั่นควบคุมการถ่าย รวมถึงแอพพลิเคชั่นการตกแต่งภาพที่ตอบสนองการ ถ่ายภาพทั้งกลางวันและกลางคืนให้ง่ายและสมบูรณ์แบบมากยิ่งขึ้น แม้ว่าคุณภาพของไฟล์ นั้นไม่สามารถเทียบได้กับกล้องใหญ่ก็ตาม แต่มันก็ท�ำให้การถ่ายภาพของเรานั้นสนุกสนาน ได้ในทุกช่วงเวลา
^ กล้องถ่ายภาพของมือถือรุ่นใหม่ๆมีค่าไดนามิคเรนจ์ที่กว้างและถ่ายทอดสีสันออกมาได้มากขึ้น ทำ�ให้ประสิทธิภาพ ในการเก็บราบละเอียดของภาพได้ดีมากขึ้นทั้งในเวลากลางวันและกลางคืน
ก่อนอื่นเรามาท�ำความเข้าใจกับตัวกล้องถ่ายภาพและแอพพลิเคชั่นการควบคุมกล้องกันก่อน และต้องขอออกตัวเลยว่า ผมจะพูดแบบกลางๆไม่ได้มีส่วนได้ส่วนเสียกับแอพพลิเคชั่นใดใดที่ กล่าวมา เพียงแค่ผมใช้มันแล้วโอเคแค่นั้นจึงอยากจะบอกเล่าเรื่องการถ่ายภาพจากมือถือที่ใช้ อยู่นะครับ ผมใช้กล้องถ่ายภาพบนมือถือของรุ่น SS N5 (ขอใช้ตัวย่อนะครับ) และแอพพลิเคชั่น ในการตกแต่งภาพเป็น Snapseed การเลือกกล้องบนมือถือของผมก็ง่ายๆครับ โดยเลือกจาก ประสิทธิภาพของกล้องและแอพพลิเคชั่นควบคุมการถ่ายมาตรฐานที่ให้มาเป็นหลัก เพราะ นั้นคือความสามารถที่แท้จริงของมัน ผมต้องการกล้องมือถือที่ผมสามารถควบคุมการถ่ายทั้ง ชัตเตอร์สปีด รูรับแสง ค่าISO โทนสี ฯลฯ หรือเอาง่ายๆคือ อยากให้มันสามารถควบคุมการ ถ่ายได้เหมือนกล้องใหญ่เลย เพราะผมซื้อมันมาเพื่อถ่ายภาพอย่างจริงๆจังๆ
^ กล้องในมือถือหลายๆรุ่นนั้นสามารถตั้งค่าต่างได้ใกล้เคียงกล้องใหญ่ๆเลย ไม่ว่าจะเป็นการตั้งค่า, ค่าชัตเตอร์สปีด, ISO, White Balance, เลือก ระยะโฟกัส(ในที่นี้มันรวมกับค่าความชัดลึกของรูรับแสงเข้าไปอยู่ด้วยกัน), ค่าโทนสี(เหมือนการเลือกPicture Control ในกล้องใหญ่), มีเอฟเฟ็ค ต่างๆให้เลือกใช้, สามารถเลือกระบบวัดแสง, การตั้งเวลาถ่ายภาพ, เลือกขนาดของภาพ, การชดเชยแสง หากกล้องบนมือถือใครที่สามารถตั้งค่า ต่างๆเหล่านี้ได้ มันจะช่วยเพิ่มอิสระในการถ่ายภาพของเราได้เป็นอย่างมาก แต่ก็ไม่ต่างจากกล้องใหญ่ตรงที่ เราก็ต้องเข้าใจพื้นฐานของการถ่าย ภาพอยู่พอสมควร จึงจะสามารถใช้งานกล้องถ่ายภาพบนมือถือได้เต็มระสิทธิภาพ 13
^ ในส่วนของการตกแต่งภาพบนมือถือของผมทั้งหมด ตกแต่งด้วยแอพพลิเคชั่น Snapseed ล้วนๆครับ ผมว่ามันใช้ง่ายทั้งการปรับแสงสีและราบละเอียดภาพ เอฟเฟ็คต่างๆได้ค่อนข้างน่าพอใจมาก
หลังจากที่ได้รู้กล้องมือถือและแอพพลิเคชั่นที่ ผมใช้ไปแล้ว ที่นี้กลับมาดูการถ่ายภาพด้วยกล้อง มือถือในวันสบายๆของผมต่อ มาดูว่าการใช้กล้อง มือถือถ่ายภาพแบบจริงๆจังๆนั้น จะได้ภาพออก มาเป็นยังไง และผมเลื อกวั ตถุและมุมภาพยัง ไง ยังมีอีกสิ่งที่เราจะต้องทำ�ความเข้าใจเพิ่มอีกเรื่อง คือ กล้ อ งมื อ ถื อ นั ้ น เป็ น กล้ อ งที ่ ต ิ ด เลนส์ ฟ ิ ก ตัวเลนส์ไม่สามารถซูมได้ ที่เราซูมๆภาพกันนั้น คือการซูมดิจิตอลบนตัวเซ็นเซอร์ ซึ่งไม่แนะนำ�ให้ ซูมภาพเมื่อถ่ายเพราะภาพจะลดคุณภาพลงทันที กลายเป็นได้ภาพแตกๆกลับมา มันอาจจะขัดใจ หลายๆ คนที ่ เ คยชิ น กั บ การซูมถ่ายภาพอยู่บ ้าง แต่ส่วนดีของการใช้เลนส์ฟิกคงทีถ่ายภาพนั้น มัน จะทำ�ให้เราได้เรียนรู้การหามุมภาพที่ดีที่สุดจาก ข้อจำ�กัดของเลนส์ฟิกนี้ มันจะช่วยให้เรากลายเป็น คนที่พิถีพิถันในการมองมุมภาพมากขึ้น
^ เริ่มต้นการเดินก็อาจจะทำ�หัวโปสเตอร์เปิดอัลบั้มกันสักเล็กน้อย การพักผ่อนแบบสบายๆ ภาพควรจะดูมองแล้วสบายตาไม่รกรุงรัง
^ เมื่อเจอเส้นทางโล่งๆ ก็น่าจะลงไปถ่ายถนนกับรถที่ใช้ในการเดินทาง มองหาเส้นทางที่ตรงยาวๆและใช้มุมต่ำ�ในการอย่างในภาพ มันสื่อถึงการเด
ย แนวคิดก็เหมือนการถ่ายภาพสารคดีที่ภาพหัวโดยส่วนใหญ่จะเหลือที่ว่างในภาพมากๆหน่อย เพื่อใส่ข้อความหัวเรื่อง สำ�หรับอัลบั้มนี้แนวคิดคือ และผมจะเก็บภาพการเดินทางไปเป็นระยะๆ เพื่อประกอบเป็นภาพที่เล่าเรื่องตลอดการเดินทาง
ผมมักจะ ดินทางดี
<อยากได้ มุ ม นี้ ต้ อ งมี อุปกรณ์เสริมเข้ามาช่วย โดยการติดกล้องไว้กบั ไม้ เซลฟี่พร้อมกับรีโมตกด ชั ต เตอร์ แ ละควรเลื อ ก แบบที่แข็ ง แรงๆหน่ อ ย นะครับ มือถือแสนรักจะ ได้ไม่ประสบอันตรายถึง ชีวติ รูปนีว้ างระนาบมือถือ เกือบจะติดพืน้ ถนน ห่าง จากพืน้ ประมาณหนึง่ คืบ ได้ ตัง้ ชัตเตอร์สปีดและ ค่าISOต่�ำ ๆ ก็จะได้ภาพ แบบนีไ้ ม่ยากเย็นครับ 15
^ ตลอดการเดินทางเรามักจะได้พบเจอสิ่งสวยงามตามรายทางเสมอ หากเราควบคุมการถ่ายภาพได้ดี แม้จะเป็นกล้องมือถือเราก็จะได้ภาพที่ดีได เติมในส่วนของสีและวิกเน็ตเข้าไป
จดจ้องและคาดการ ล่ ว งหน้ า แล้ ว ตั้ ง ค่ า กล้องไว้เสมอ ภาพนี้ แสงเริม่ น้อย แต่ตง้ ั ค่า ชัตเตอร์สปีดที่สูงพบ จะหยุดภาพในขณะที่ รถวิง่ แล้วเพิม่ ค่า ISO เพื่อ ให้ ส ามารถเก็ บ แสงทีพ่ อเหมาะ
ด้ไม่ยากเช่นกัน ภาพนี้นำ�มาตกแต่งเพิ่ม
^ แม้ว่าการใช้กล้องมือถือในโหมดอัตโนมัติถ่ายภาพจะง่ายก็ตาม แต่ในความง่ายนั้นก็ไม่สามารถตอบ สนองการถ่ายได้ทุกอย่าง อย่างเช่นภาพนี้ แสงค่อนข้างน้อยกล้องจึงเลือกชัตเตอร์สปีดที่ต่ำ�มากไป ภาพจึงเบลอไม่คมชัดอย่างที่เห็น
< การสือ่ ถึงการเดินทางไม่จ�ำ เป็นจะ ต้องถ่ายภาพไปข้างหน้าเสมอไป มุม ภาพแบบนีก้ ช็ ว่ ยสร้างความน่าสนใจ ได้มาก แสงน้อยๆแบบนีร้ ะวังภาพ สัน่ ไหวเหมือนภาพทีผ่ า่ นมาด้วยนะ ครับ เข้าไปตัง้ ค่าชัตเตอร์สปีดทีส่ งู ให้ พอถือกล้องให้นง่ ิ ได้ แต่ตอ้ งไม่สงู จน ฉากข้างทางหยุดนิง่ มากเกินไปนะ ครับ เดีย๋ วอารมณ์ภาพจะหายไป ด้วย เพิม่ ค่าISOขึน้ สัก800
จุดแวะพักก็มีอะไรต่อมิอะไรมากมายให้เราได้ถ่ายภาพ กล้องมือถือนั้นเป็นอะไรที่ง่ายและไม่เป็นที่สังเกต หรือเป็น จุดสนใจของคนรอบข้าง เพราะบางสถานที่ในร้านค่าต่างๆเมื่อเรายกกล้องขึ้นถ่ายภาพ อาจจะมีคนเดินมาถามเรา ว่า”ถ่ายไปทำ�อะไรครับ ขออนุญาตหรือยัง” แต่พอเป็นมือถือเขาไม่สนใจเลยครับ ประมาณว่าจะถ่ายอะไรก็ถ่ายไป เถอะครับ ทีนี้สบายเลย 17
^ แสงยามเช้าไม่ยากอย่างที่คิดผมเลือกค่าเอฟเฟ็คความสดของสีต่างๆได้จากกล้องได้เลย หรือจะนำ�มาตกแต่งต่อในแอพพลิเคชั่นตกแต่งรูปก็สะ มือถือด้วยขาตั้งอยู่ดีนะครับ พร้อมกับตั้งหน่วงเวลาถ่าย2วินาที เพื่อช่วยให้ได้ภาพที่ไม่สั่นไหวเช่นเดียวกับการใช้กล้องใหญ่นะครับ
ะดวก หากดูจาก4ภาพนี้จะเห็นว่าไดนามิกเรน์จของภาพสูงพอที่จะเก็บรายละเอียดทั้งในส่วนมืดและส่วนสว่างได้ดีเอาเรื่อง แต่ก็ขอแนะนำ�ให้ตั้ง
19
^ การถ่ายภาพระยะใกล้ด้วยกล้องมือถือเป็นอะไรที่สะดวกเป็นอย่างมาก ลักษณะใกล้เคียงกับกล้องคอมแพคที่สามารถเข้าใกล้วัตถุได้ มากๆ แต่การวางตำ�แหน่งมืออาจจะยากกว่ากล้องคอมแพค เพราะมือถือไม่มีหน้าเลนส์ที่ยื่นออกไปจากตัวกล้อง เมื่อต้องเข้าใกล้ๆวัตถุ ตัวของมือถือ รวมไปถือมือเราจะไปชนกับกิ่งไม่ใบหญ้ารอบๆ ทำ�ให้แมลงบินหนีไป หรือหยดน้ำ�อย่างในภาพเปลี่ยนรูปเปลี่ยนตำ�แหน่ง จนอาจหยดอกไปจากที่ที่เราอยากให้มันอยู่ได้ครับ ดังนั้นเวลาจะถ่ายภาพใกล้ๆก็ควนจะหามุมที่ไม่มีอะไรมาขวางอยู่จะทำ�ให้ถ่ายง่ายสุด ของแบบนี้มันก็ได้อย่างเสียอย่างครับ
^ มือถือก็มือถือเถอะงาน”โบเก้”ก็มา แต่ต้องเป็นมุมการถ่ายใกล้ๆนะครับ ต้องเข้าใจข้อจำ�กัดนี้ด้วย มองหาวัตถุเล็กๆในมุมฉากหลังที่มีของแสงไกลๆเอา คิดซะว่าถ่ายให้สนุก กล้องเบาๆดีสุดครับ
ย้อนยุค เรโทร หรือโบราณ มันก็ตอบสนองได้ดี แต่งโทนสีจาก Snapseed ได้ตามชอบใจ โพสขึ้นโซเชี่ยวได้ทันที
21
สัตว์เลี้ยงก็เป็นอะไรที่ถ่ายด้วยมือถือได้อย่างง่ายด้าย ถ้าสัตว์อยู่นิ่งก็ถ่ายแบบปกติ สัตว์มี การเลื่อนไหวให้ใช้วิธีการกดชัตเตอร์ค้างไว้ มันจะกลางเป็นการถ่ายภาพต่อเนื่องทันที เท่า นี่เราก็จะสามารถเก็บภาพของสัตว์เลียงที่ชื่นชองของเราได้ แต่สิ่งที่จะขอเน้นคือ เราจะ ต้องปิดเสียงของชัตเตอร์ เพราะมันจะทำ�ให้สัตว์บางชนิด จริงๆแล้วก็เกือบทุกชนิดที่จะ ตกใจกับที่แปลกปลอม เสียงชัตเตอร์ของมือถือบางรุ่นนั้นดังมาก ได้ยินไป3บ้าน8เลยก็มี
< ลองใช้แอพพลิเคชั่น Snapseed จัดการภาพ แนวแปลกๆเมื่อจัดการสีโดยรวมทั้งภาพเสร็จแล้ว ก็ให้ใช้เครื่องมือ”แปรง”จัดการเพิ่มสีที่ตาของแมว ใช้นิ้วขนายภาพขึ้นมาเลือกค่าแปรงที่ค่าความสด ของสีที่ 10 แล้วค่อยระบายไปที่ตาของแมว หาก สี ยั ง ไม่ ส ว่ า งให้ เ ลื อ กค่ า ความว่ า งที่ 5 แล้ ว ค่ อ ยๆ ระบายจนได้ภาพตามที่ต้องการ 23
การที่เป็นเลนส์มุมกว้างนั้น กว้างโดยที่ไม่ต้องถอยห่างจา ระวังความบิดเบี้ยวของมุมภ กว้างในกล้องใหญ่ เพิ่มคว เสยขึ้น จะทำ�ให้วัตถุในภาพ คนในจุดนี้ต้องระวังคนขาใหญ ภาพ เลือกโทนสีให้เหมาะส และทดลองกับกล้องในมือถ เพราะแต่ ล ะค่ า ยแต่ ล ะรุ่ น ก ผู้ผลิต ทั้งมือถือและแอพพ จินตนาการเป็นสิ่งสำ�คัญของ
นช่วยให้เราถ่ายภาพในมุม ากตัวแบบมาก แต่ก็ต้อง ภาพเช่นเดียวกับเลนส์มุม วามน่าสนใจด้วยการถ่ายมุม พดูยิ่งใหญ่ แต่เมื่อถ่ายภาพ ญ่ คิดถึงโทนสีของแต่ละ สมในส่วนนี้เราจะต้องศึกษา ถือของแต่ละคนเอานะครับ ก็ จ ะมี ค วามต่ า งกั น ไปตาม พลิเคชั่นเสริม ทั้งหมดแล้ว งภาพที่สวยนะครับ 25
^ มุมเลนส์ของมือถือนั้นเหมาะมากในการถ่ายภาพอาหาร แต่สิ่งที่จะทำ�ให้ภาพอาหารที่ถ่ายด้วยมือถือดูน่ากินคือสีที่สดใส ดังนั้นเมื่อต้องการถ่าย เสียด้วยซ้ำ�ไปว่าในกล้องมือถือของตัวเองมีโหมดนี้อยู่ ลองเปิดเข้าไปดูในโหมดกล้องมือถือของเราดู แล้วคถณอาจจะรู้ว่าคุณมองข้ามอะไรในฟังก
ยภาพอาหารก็ควรจะเลือกเอฟเฟ็คสีที่สดๆเข้าไว้ ยังมีแอพพลิเคชั่นบางรายได้จัดโหมดการถ่ายภาพอาหารขึ้นมาโดยเฉพาะ หลายคนอาจไม่รู้ ก์ชั่นของกล้องมือถือของเราไปบ้าง
27
กล้องมือถือโดยส่วยใหญ่จะเก็บภาพที่มีสีเขียว สีฟ้าได้ดี เราเพียงแค่เพิ่มความ สดของภาพขึ้นอีกสักเล็กน้อย ภาพถ่ายของเราก็จะดูดีขึ้น รวมไปถึงหลายๆ เอฟเฟ็คที่ใช้ตกแต่งภาพ เมื่อมี2สีนี้อยู่ในภาพเยอะๆเราจะตกแต่งมันได้ง่าย ขึ้น
29
^ มองหาภาพที่มีโทนสีที่ไม่หลากหลายมากเกินไป กล้องของมือถือจะให้ภาพที่ดี เพราะความสามารถในการแยกแยะโทนสียังไม่สูงพบ จนบางคร
การใช้ มื อ ถื อ ในการถ่ า ยภาพ ทิวทัศน์ในเวลากลางคืนด้วยมือ ถื อ ให้ ไ ด้ ภ าพที่ ดี นั้ น ไม่ ใช่ เรื่ อ ง ยาก มันไม่ได้แตกต่างจากการ ใช้กล้องใหญ่ในการถ่าย เพราะ กล้ อ งจะพยายามใช้ ชั ต เตอร์ ส ปี ด ที่ ต่ำ � เพื่ อ เก็ บ แสงให้ ไ ด้ ม าก ที่สุด คือการใช้ขาตั้งกล้อง พร้อมกับตั้งหน่วงเวลาชัตเตอร์ 2วินาที วิธีการง่ายๆในการถ่าย ภาพกลางคืนที่ไ ด้แสงสวยงาม และไม่ไหวเบลอ >
รั้งภาพที่ถ่ายในโทนสีที่มีความต่างเยอะๆ นั้นมักจะออกมาแบบที่เรียกว่าสีเน้าไปเลย
^กล้ อ งมื อ ถื อ ที่ ส ามารถตั้ ง ค่ า ชั ต เตอร์ ส ปี ด ได้ เ อง หรือมีโหมดถ่ายภาพด้วยชัตเตอร์สปีดต่ำ�มาให้ ก็จะ สามารถถ่ายภาพในลักษณะเช่นนี้ได้ แต่อย่างลืมขา ตั้งและหน่วงเวลาถ่ายด้วยนะครับ < บางครั้งกล้องมือถือบางรุ่น ถ้าเจอการถ่ายย้อน แสงแรงๆกล้องอาจจะไม่สามารถกดแสงลงได้ ภาพ ยังคงมีความสว่างมากเกินไป ให้ใช้แว่นกันแดดบังที่ หน้าเลนส์ เท่านี้ก็จะปรับแสงและถ่ายภาพให้พอดีได้ ความสามารถในการจัดการแสงของกล้องมือถือมันก็ ขึ้นอยู่กับราคาเหมือนกันนะครับ 31
ในตลาดการถ่ายภาพด้วยกล้องมือถือนั้นต้องเรียกว่าเติมโตเป็นอย่างมาก อุปกรณ์เสริมที่ใช้ถ่ายภาพขอ นี้ใช้อะแด็ปเตอร์เลนส์ฟิชอายที่มีราคาค่าตัวไม่กี่ร้อยบาท ก็ช่วยเพิ่มความหลากหลายในการถ่ายภาพได้แ มาโคร หรือเลนส์เสริมแบบเทเลโฟโต้
เป็นอย่างไรบ้างครับกับหัวข้อ Vacation การถ่ายภาพสวยๆ ง่ายๆในวันสบาย ช่วยให้หลายๆท่านที่มีความสงสัยว่าภาพสวยๆที่ถ่ายด้วยกล้องมือถือนั้นเขาถ ไม่มากก็น้อยนะครับ และขอเน้นย้ำ�อีกครั้งว่า ประสิทธิภาพของกล้องมือถือแ และราคาก็มีส่วนในการถ่ายภาพด้วยมือถือ แต่ไม่ว่ากล้องมือถือนั้นจะถูกพ ก็ไม่สามารถเอามาเทียบในส่วนของคุณภาพของไฟล์ภาพกับกล้องใหญ่ๆได้นะ ของไฟล์ภาพที่สูง ยังไงกล้องคอมแพคดิจิตอล หรือกล้องDSLR ก็ยังคงเป็นสิ่ง พบกันใหม่ และมีความสุขในการถ่ายภาพไม่ว่าคุณจะใช้กล้องอะไรถ่ายภาพน
องกล้องมือถือก็เติบโตตามไปด้วย อย่างเช่นในภาพ แล้ว ยังมีเลนส์เสริมอีกเยอะไม่ว่าจะเป็นเลนส์เสริม
ยๆด้วยกล้องมือถือ ผมหวังว่ามันน่าจะ ถ่ายกันยังไง คงน่าจะได้รับคำ�ตอบไป แต่ละรุ่นนั้นไม่เท่ากัน ด้วยเทคโนโลยี พัฒนามากแค่ไหน ราคาแพงเท่าไหร ะครับ หากต้องการภาพที่มีคุณภาพ งที่จำ�เป็นอยู่ดี พื้นที่ฉบับนี้หมดลงแล้ว นะครับ
33
TRAVEL GUIDE
ถ้าพูดถึงจังหวัดลพบุรี เพื่อน ๆ หลาย ๆ คนต้องถึงลิงอย่างแน่นอนเพราะเมืองลพบุรีมีลิง อาศัยอยู่เป็นจ�ำนวนมาก และเป็นสัญลักษณ์ของจังหวัดลพบุรีอีกด้วย นอกจากเรื่องลิง ๆ แล้ว ยังมีแหล่งท่องเที่ยวที่สวยงามมากมาย ไม่ว่าจะเป็นวัดวาอารามที่เก่าแก่ และอีกหนึ่งสถานที่ที่ น่าสนใจไม่แพ้กันก็คือ ทุ่งทานตะวัน เมื่อเข้าสู่ปลายปี ดอกทานตะวันเป็นพืชซึ่งชาวไร่ในจังหวัด ลพบุรีปลูกกันมากและจะออกดอกช่วงเดือนพฤศจิกายน – มกราคม มีความสวยงามจนกระทั่ง กลายเป็นแหล่งท่องเที่ยวมีชื่อเสียง จึงจัดเป็น “เทศกาลทุ่งทานตะวันบานลพบุรี” โดยแหล่งที่ ปลูกทานตะวัน จะกระจายอยู่ทั่วไปในเขตอ�ำเภอเมือง อ�ำเภอพัฒนานิคม อ�ำเภอชัยบาดาล พื้นที่ ที่ปลูกเป็นจ�ำนวนมาก ได้แก่ บริเวณเขาจีนแล ใกล้วัดเวฬุวัน ต�ำบลโคกตูม อ�ำเภอเมือง การเดินทาง จากลพบุรี ใช้เส้นทางถนนพหลโยธิน (ลพบุรี-สระบุรี) ถึงกิโลเมตรที่ 4 เลี้ยวซ้าย ไปตามทางหลวงหมายเลข 3017 (ทางไปต�ำบลโคกตูม) ระยะทางประมาณ 8 กิโลเมตร จะถึงทาง เข้าวัดเวฬุวัน (ด้านซ้ายมือ) เลี้ยวเข้าไปอีกประมาณ 2 กิโลเมตร จะถึงทุ่งทานตะวัน
35
SHOW TIME เรื่อง/ภาพ : กองบรรณาธิการ
37
นิทรรศการ ”๙ ปิดตา เปิดใจ ให้โอกาส” ครั้งที่2 ตอน “ยิ้มสู้ พอเพียงมีสุข” ซึ่ง เป็นการจัดแสดงผลงานของนักเรียนพิการทางสายตา โดยกลุ่มถ่ายภาพเพื่อการแบ่งปัน Pict4All ร่วมกับคณะครูอาสาหัวใจถ่ายภาพ เป็นนิทรรศการที่มีความต่อเนื่องจากการจัดครั้งแรกเมื่อต้นเดือนธันวาคม 2558 โดยใน ครั้งนี้นอกเหนือจากการแสดงผลงานถ่ายภาพของนักเรียนพิการทางสายตาในหัวข้อ “รูปที่ยังมีทุกบ้าน” ยังมีการแสดงผลงานด้านอื่นๆด้วย อาทิ งานเดินแบบแฟชั่นผ้ามัด ย้อม ซึ่งเป็นผลงานการออกแบบและมัดของหญิงตาบอด จากศูนย์ฝึกอาชีพหญิงตาบอด สามพราน , การแสดงดนตรีและละครของนักเรียนพิการทางสายตา โรงเรียนธรรมิก วิทยา , การแสดงละครของนักเรียนพิการทางสายตา โรงเรียนสอนคนตาบอดสันติจินตนา จังหวัดแพร่
39
41
ภายหลังการจัดงานนิทรรศการครั้งแรก ทางกลุ่มครูอาสาหัวใจถ่ายภาพได้ปรับปรุง กระบวนการสอนจากเดิมที่ให้ความส�ำคัญด้านการถ่ายภาพ มาเป็น การใช้การถ่ายภาพเป็น เครื่องมือในการพัฒนาการเรียนรู้ เพื่อทักษะที่จ�ำเป็นในศตวรรษที่21ให้กับนักเรียนตาบอด และส่งเสริมแนวทางในการประกอบอาชีพผ้ามัดย้อมจากสีธรรมชาติให้กับหญิงตาบอด โดย มีพระราชด�ำริของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช รัชการที่9 เกี่ยวกับคน พิการ และการจัดการการศึกษาในระดับเยาวชนเป็นแนวทาง โดยปีการศึกษา 2560 คณะครูอาสาหัวใจถ่ายภาพ ได้ท�ำกระบวนการสอนแบบ STEM หัวข้อ “วิทยาศาสตร์เบื้องหลังมื้ออาหารแสนอร่อย” ให้กับนักเรียนตาบอด โรงเรียนสอน คนตาบอดสันติจินตนา จังหวัดแพร่ , หัวข้อ “วิทยาศาสตร์เบื้องหลังความบันเทิง” ให้กับ นักเรียนพิการทางสายตาระดับมัธยมศึกษา โรงเรียนธรรมิกวิทยา สอนการถ่ายภาพให้กับ นักเรียนตาบอดระดับประถมศึกษา และ ผ้ามัดย้อมจากสีธรรมชาติให้กับหญิงตาบอด ศูนย์ ฝึกอาชีพหญิงตาบอดสามพราน และฝึกฝนให้นักเรียนพิการทางสายตาเหล่านี้มีความกล้า ในการแสดงออก เรียนรุ้การสื่อสาร และส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ผ่านกระบวนการละคร ควบคู่ไปกับการปลูกฝังคุณธรรม และความจงรักภักดีต่อสถาบันพระมหากษัตริย์ ฉะนั้นนิทรรศการในครั้งนี้ จึงเป็นผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนการสอนส่วนหนึ่ง ที่เราเชื่อ ว่าจะเป็นประโยชน์ต่อการด�ำเนินของชีวิตของพวกเขาในอนาคต การออกเดินทางครั้งนี้ ยังไม่ถึงจุดหมายปลายทาง และเราเชื่อว่าโอกาสที่ทุกท่านหยิบยื่นให้ระหว่างทาง คือพลัง ส�ำคัญที่จะช่วยประคับประคองและส่งให้พวกเขาถึงฝั่งฝัน ...
43
45
เรื่อง/ภาพ : วรุตม์ หนันเรือง FB : Warut Nanruang
LIFE TRAVELER
“น่าน” เมืองนี้ที่มีเสน่ห์ (Part 1) เริ่มเข้าสู่ฤดูกาลท่องเที่ยวอย่างเป็นทางการ และจังหวัด ที่หลายคนนึกถึงคงหนีไม่พ้น จังหวัดน่าน ที่มีธรรมชาติและ วัฒนธรรมที่เป็นเอกลักษณ์ของตัวเอง ซึ่งมันท�ำให้อดใจไม่ ได้ ที่จะขอไปเยือนดินแดนที่มีเสน่ห์แห่งนี้สักครั้ง
47
“ น่าน ” เป็นจังหวัดที่นักท่องเที่ยวนิยมไปเที่ยวอันดับต้นๆ น่านไม่ใช่ทางผ่าน แต่เป็นปลายทางที่หลายคนเสาะแสวงหา ไม่ว่าจะเป็นธรรมชาติ ทุ่งข้าวและภูเขา ประเพณี วัฒนธรรมที่ยังคงมีเสน่ห์ วัดวาอารามต่างๆ รวมถึงภาพเขียนกระซิบรัก โดยการวางแผน การท่องเที่ยวครั้งนี้ มีกำ�หนดที่ 5 วันด้วยกัน มาดูกันว่า ตลอด 5 วัน จะเที่ยวยังไงให้ได้มากที่สุด
วันที่ 1 ดอยเสมอดาว Vs ขุนสถาน
เริ่มต้นการเดินทางด้วยเส้นวงกลม เราใช้เวลาเดินทางจากรุงเทพฯ ไปยังน่านใช้เวลา รวมๆ ประมาณ 10 ชั่วโมง เป้าหมายแรกของเราวางไว้ที่ ดอยเสมอดาว นอนกางเต๊นท์ ถ่าย ดาว แต่... พอไปถึงเท่าเองครับ ต้องกลับรถไปกางเต๊นท์ที่อุทยานแห่งชาติขุนสถาน เนื่องจาก ดอยเสมอดาว นักท่องเที่ยวค่อนข้างเยอะ น่าจะไม่ค่อยสะดวกกับการออกล่า(หาง) ทางช้าง เผือก และก่อนที่จะเข้ามายังดอยเสมอดาว ก็แอบเข้าไปดูสถานที่กางเต๊นท์ที่อุทยานแห่งชาติ ขุนสถานมาแล้ว และก็น่าจะถ่ายดาวได้ภาพออกมาที่ดีกว่า ซึ่งจากอุทยานแห่งชาติขุนสถาน ไปยังดอยเสมอดาว ใช้เวลาประมาณ 1 ชั่วโมงเท่านั้นเอง พอไปถึงก็ไม่รอช้า รีบกางเต๊นท์ แล้วก็รอเวลาช่วงหัวค�่ำ เพื่อรอบันทึกภาพ(หาง)ทางช้างเผือก หรือ MilkyWay และในวันที่ เราไป ดูจากแอพพลิเคชั่น หางทางช้างเผือกจะขึ้นราวๆ 1 ทุ่ม จัดการหาต�ำแหน่งที่เหมาะ สม และหามุมที่แสงไฟมีผลน้อยที่สุด โดยใช้ฉากหน้าคือเต๊นท์มาเสริมให้ภาพมีเรื่องราว มากขึ้น แน่นอนครับ แสงไฟจากฉากหลังที่อยู่บริเวณรอบๆที่กางเต๊นท์มีผลพอสมควร แต่ก็ ถือว่าโชคดีครับ วันที่ไปน�้ำค้างไม่แรงมาก ท�ำให้การถ่ายภาพท่ามกลางอากาศหนาวแบบนี้ ไม่ล�ำบากมากเกินไป ผมใช้เวลาถ่ายภาพสักพักก็ต้องพักผ่อน เพราะเหนื่อยล้าจากการขับ รถตลอดทั้งวัน ซึ่งต้องบอกว่าช่วงแรกก็นอนได้เรื่อยๆ แต่พอตกดึกเท่านั้นแหละ ลมมาจาก ไหนไม่รู้ แรงมากๆ ท�ำเอาเต๊นท์ที่เรานอน เกือบเอาไม่อยู่ แต่ก็ไม่พลาดครับ ทุกครั้งที่กาง เต๊นท์ ผมเองจะใส่สมอบกยึดไว้เสมอ อุ่นใจระดับหนึ่ง ท่ามกลางอุณภูมิประมาณ 18 องศา เซลเซียส
ลานกางเต๊นท์อุทยานแห่งชาติขุนสถาน 49
^ จุดชมวิวบ < ออกล่าช้า V ดอยเสมอ
บริเวณลานกางเต๊นท์ อุทยานแห่งชาติขุนสถาน ที่อยู่เหนือระดับน้ำ�ทะเล 1,380 เมตร าง (ทางช้างเผือก) บริเวณลานกางเต๊นท์ ( Nikon D500 , AF-S 20mm f/1.8 , 20sec , f/2.8 , ISO 1,600 , Shooting time 18.51น.) อดาว อุทยานแห่งชาติศรีน่าน
51
Day 2 นาขั้นบันได-เสาดินนาน้อย-บ่อเกลือ
ตื่นมาตอนเช้า อากาศกำ�ลังสบายๆ 22-25 องศาเซลเซียส เหมาะแก่การนั่งดื่มกาแฟ ชมภาพวิวภูเขาท่ามกลางแสงแดดที่ส่องผ่านเมฆหมอกที่เข้ามาปะทะร่างกายอย่างต่อ เนื่อง ท่ามกลางความสูง 1,380เมตร เหนือระดับน้ำ�ทะเล ที่นี่ อุทยานแห่งชาติขุนสถาน เราวางแผนว่าวันนี้ขอออกเช้าหน่อย เพราะอยากไปดูเสาดินนาน้อย ก่อนจะไปหาที่นอนที่ อำ�เภอบ่อเกลือ ตามคำ�แนะนำ�ของหลายๆคน โชคดีของผมครับ ที่ระยะทางลงจากอุทยาน แห่งชาติขุนสถานไปยังเสาดินนาน้อย เราเจอกับหมู่บ้านที่อยู่ท่ามกลางหุบเขา และหลัง หมู่บ้านนั้น เป็นนาขั้นบันได ที่กำ�ลังออกรวงสีทองงามอร่ามตา บางที่ก็เก็บเกี่ยวไปบ้างแล้ว แต่ส่วนใหญ่ยังรอการเก็บเกี่ยวอยู่ ไม่รอช้า หยิบโดรนออกมาบินดูภาพมุมสูง ซึ่งต้องบอกว่า นาขั้นบันไดนี้อยู่ที่หมู่บ้านส้าน ต.สันทะ อ.นาน้อย จ.น่าน ซึ่งเป็นลักษณะของนาขั้นบันได ตามหุบเขา ไม่กว้างมาก แต่ยาวลดหลั่งตามความลาดชันและยาวตามความยาวของหมู่บ้าน ประมาณ 500-800เมตร นับว่าเป็นอีกหนึ่งสถานที่ปลูกข้าวที่สวยงามอีกแห่งหนึ่งก็ว่าได้
^ ร้านอาหารบริเวณหมู่บ้าน ทางลงจากอุทยานแห่งชาติขุนสถาน ที่รัประกันความอร่อย ให้ไปเลย 5 ดาว V ดอกไม้ที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ บนที่สูงเกิน 1,000เมตร เด็กน้อยชาวดอย มาช่วยแม่ขายสตอเบอร์รี่ V
53
นาขั้นบันไดนี้อยู่ที่หมู่บ้านส้า
าน ต.สันทะ อ.นาน้อย จ.น่าน
55
เสร็จจากการบันทุกภาพมุมสูง ก็รีบดิ่งไปยังเสาดินนาน้อย ที่อยู่ใน เขตอุทยานแห่งชาติศรีน่าน (ที่ครอบคลุมพื้นที่ ดอยเสมอดาว , ผาหัวสิงห์ , ผาชู้ , แก่งหลวง รวมทั้ง เสาดินนาน้อยและคอยเสือ) ซึ่งเป็นเสาดินที่ เกิดจากการกัดกร่อนของน้ำ�และลม จนเกิดเป็นดินในรูปร่างต่างๆกันไป ส่วนเวลาที่เหมาะสมที่จะมาดูเสาดินนาน้อย แนะนำ�ช่วงเช้าหรือช่วงเย็น หรือไม่งั้นแล้วแนะนำ�ให้พกร่มไปด้วย เพราะที่นี่อากาศค่อนข้างร้อน จะได้เดินชมความงามแบบไม่กลัวร้อนกันครับ
เสาดินนาน้อย อ.นาน้อย จ.น่าน 57
เสาดินนาน้อย อ.นาน้อย จ.น่าน
59
ไม่รอช้า เราออกจากเสาดินนาน้อย แล้วเดินทางไปยังอ�ำเภอบ่อเกลือ โดยใช้เส้นทาง ผ่านตัวจังหวัดน่าน แล้วเข้าถนนหมายเลข 1169 ก่อนจะเข้าทางหลวง 1081 ที่เป็นเส้นทาง ลอยฟ้าอีกหนึ่งทางที่สวยงาม ที่สองข้างทางเป็นแนวเขายาวสุดลูกหูลูกตา แถมยังมีจุดพัก รถที่แนะน�ำให้มาแวะพัก “กาแฟดอยกว่าง” จุดพักรถที่เป็นจุดชมวิวถนนลอยฟ้า (ภาพหน้า ปก) โดยมีเมนูเด็ดก็คือ ชามะนาวน�้ำผึ้ง ก่อนจะเดินทางอีก 44 กิโลเมตร ใช้เวลาประมาณ 1 ชั่วโมงนิดๆ เพื่อไปหาที่พักในอ�ำเภอบ่อเกลือ ซึ่งคืนนี้ต้องบอกว่าสุดพิเศษของเรา ได้ที่พักที่ ไม่คิดว่าจะได้ เพราะทริปนี้ เราไม่มีการจองที่พักล่วงหน้า เรียกได้ว่าเดินเข้าไปหาที่พักริมน�้ำ ในราคาไม่เกิน 1,000บาท ซึ่งก็ได้เข้าพักที่ “ปลางมาง ทางรัก” อีกหนึ่งที่พักติดริมน�้ำ เรา ได้ห้องพัก 1,000บาท ที่มีห้องน�้ำในตัว แถมยังได้พูดคุยกับเจ้าของ ได้ค�ำตอบว่า “คืนนี้เป็น คืนสุดท้ายที่จะมีห้องว่าง พรุ่งนี้จนถึงปีใหม่ เต็มทุกวันครับ” ก่อนจะออกไปเดินถ่ายภาพ “บ่อเกลือ” ที่มีอยู่ 2 บ่อ แต่ละบ่อก็มีลักษณะแตกต่างกันไป จุดเด่นของบ่อเกลือ คือ เป็น บ่อเกลือสินเธาว์บนที่สูง มีการต้มเกลือแบบดั้งเดิม คือการตักน�้ำจากบ่อ แล้วน�ำมาต้ม ใช้ เวลาประมาณ 5 ชั่วโมง แล้วก็ตักเกลือขึ้นมาพัก ก่อนจะน�ำไปไว้ในที่เก็บ แล้วบรรจุรอการ มารับจากผู้รับซื้อ รวมถึงการขายให้กับนักท่องเที่ยวได้ซื้อหาเป็นของใช้ของฝากให้กับตัว เองและคนอื่น
จุดชมวิว ร้านกาแฟดอยกว่าง 61
จุดชมวิว ร้านกาแฟดอยกว่าง (ภาพจากปก)
63
โรงต้มเกลือ อ.บ่อเกลือ จ.น่าน
65
1 2
3 4
1. ภาพชาวบ้านที่กำ�ลังตักเกลือที่ต้มเสร็จแล้ว ขึ้นมาพักไว้บนตะกร้า 2. ภาพเกลือที่ถูกพักไว้ มีสีขาวบริสุทธิ์ 3. นักท่องเที่ยวกำ�ลังเลือกซื้อสินค้าบริเวณหน้าโรงต้มเกลือ 4. ผลิตภัณท์และของฝากต่างๆ จากอำ�เภอบ่อเกลือ มีไว้บริการนักท่องเที่ยวอย่งมากมาย 67
หลังจากถ่ายภาพจนหน�ำใจ ก็ถึงเวลากลับมายังที่พัก เพื่อถ่ายภาพ ส่วน ผบ.สูงสุด ก็ไม่รอช้าครับ วิง่ ลงน�ำ้ ไปแช่นำ�้ อย่างสบายใจ ส่วนผมก็หามุมสวยๆถ่ายภาพล�ำน�้ำ “แม่มาง” ซึ่งเป็นที่มาของชื่อที่พัก “ปลายมาง ทางรัก” ทั้งมุมปกติ และมุมสูง ต้องบอกว่าเป็นอีกหนึ่ง ที่พักที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว ทั้งด้านที่พักแบบตู้คอนเทนเนอร์(ห้องน�้ำในตัวทุกห้องและติด ริมน�้ำ) และที่พักแบบห้อง (มีห้องน�้ำในตัว1 ห้อง และที่เหลือห้องน�้ำรวม) คืนนี้ขอใช้เวลา ดื่มด�่ำกับธรรมชาติริมน�้ำท่ามกลางภูเขา รวมถึงฉลองเบาๆ ในวันครบรอบวันแต่งงาน 3 ปี ไปด้วยในตัว ... (พบกันฉบับหน้า “น่าน” เมืองนี้ที่มีเสน่ห์ ตอนจบ)
69
ก่อนจะจบ Part 1 ขอขอบคุณร้าน ขนมจีนขยุ้ม ในตัวจังหวัดแพร่ ที่มีขนมจีน สุดแสนอร่อย ให้เราได้อิ่มท้องก่อนจะเดินทางมายังจังหวัดน่าน ใครที่แวะผ่านจังหวัดแพร่ แนะน�ำแวะทานขนมจีน พร้อมอาหารต่างๆ ได้เลยครับ ...
71
ลานกางเต๊นท์ อุทยานแห่งชาติขุนสถาน 73