Dom Z Ogrodem Wrzesień 2020

WRZESIEŃ 2020 • NR 110

Jesienna pielęgnacja trawnika Funkcjonalna kuchnia Jak zabezpieczyć drewniany taras?

Przepis na ekologiczny dom

772082 99 772082

570207 570207

09 09 IS SN 2082-5706

CENA 5,90 zł (W T YM 8% VAT)

INDEKS 270 474

BUDOWA I REMONT – BY MIESZKAŁO SIĘ LEPIEJ

Marzę o domu, “który jest naprawdę wygodny i któremu mogę delegować moje codzienne zadania.”

Dzięki rozwiązaniom smart home Somfy możesz stworzyć swoje ulubione scenariusze (oszczędność energii, prywatność, łagodna pobudka) w aplikacji TaHoma® i rozpocząć dzień tak, jak lubisz.

Zautomatyzowane rolety połącz z czujnikiem słonecznym i ciesz się idealnym klimatem we wnętrzu. Z Somfy spełnisz swoje marzenia o komfortowym domu, w którym poczujesz się naprawdę dobrze. Niezależnie od okoliczności.

Sprawdź na somfy.pl

Poznaj produkty Somfy, stworzone DLA WYGODNEGO ŻYCIA!

OD REDAKCJI

A

ni się obejrzeliśmy, a znów przyszedł wrzesień. Zawsze mi jest żal, że lato odchodzi, a wraz z nim długie, ciepłe dni i piękne, zielone krajobrazy.

Na szczęście w naszych ogrodach wciąż jeszcze jest kolorowo, a to za sprawą kwiatów i krzewów, które kwitną i owocują właśnie we wrześniu. Do takich roślin należą jarzębina, głóg, dereń i pigwowiec. Warto korzystać z tych darów natury, gdyż są cennym źródłem wielu witamin. Można z nich przyrządzać pyszne konfitury, soki, a nawet nalewki.

Zbliża się sezon grzewczy, przypominamy więc o konieczności wykonania przeglądu instalacji grzewczej. To bardzo ważne zadanie czekające w najbliższym czasie właścicieli domów jednorodzinnych. Pamiętajmy też o obowiązkowym przeglądzie kominiarskim.

Naszym tematem numeru jest artykuł o ekologicznym domu. Dowiedzą się z niego Państwo, z jakich programów mogą skorzystać właściciele domów jednorodzinnych, którzy zdecydują się na proekologiczne rozwiązania podczas modernizacji i budowy domów, oraz jak jeszcze możemy żyć bardziej ,,eko”.

Podpowiadamy też, w jaki sposób zabezpieczyć drewniane tarasy przed zmiennymi warunkami atmosferycznymi oraz jak pielęgnować trawniki jesienną porą. W dziale ogrodowym prezentujemy bardzo ciekawą, choć wciąż niezbyt popularną u nas roślinę – ketmię.

Zapraszam do lektury! redaktor naczelna

Wydawnictwo MajerMedia ul. Tadeusza Kościuszki 26 21-500 Biała Podlaska Tel. 83 411 50 11 www.majermedia.com redakcja@majermedia.com reklama@majermedia.com prenumerata@majermedia.com Dyrektor zarządzający: Maciej Majerczak REDAKCJA Redaktor naczelna: Katarzyna Jaszczuk

4

WRZESIEŃ 2020

Zespół redakcyjny: Karolina Chmielewska, Rafał Nowicki Korekta: Anna Nalikowska Projekt i skład: Gabriela Centkowska Druk: Mazowieckie Centrum Poligrafii REKLAMA Specjaliści ds. sprzedaży: Marek Jastrząb, Sylwia Łuciuk Zdjęcia na okładce Główne: lianem/123RF

WWW www.majermedia.com facebook.com/MajerMedia

Wydawnictwo MajerMedia jest członkiem Izby Wydawców Prasy Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo redagowania nadsyłanych tekstów. Wydawca nie odpowiada za treść zamieszczonych reklam.

SPIS TREŚCI T E M AT N U M E R U 8

Przepis na ekologiczny dom

POR ADNIK

32

ARANŻACJA POKOJU DZIECIĘCEGO

18 Funkcjonalna kuchnia 26 Wybieramy materiał na taras 32 Aranżacja pokoju dziecięcego 38 Przygotowanie instalacji grzewczej do sezonu

NA RYNKU 46

Nowości, trendy, inspiracje

E K S P E R T R A DZ I 54 58 64

Na co zwrócić uwagę przy wyborze ogrzewania Nawiewniki – gwarancja czystego powietrza w domu Prawidłowy montaż okien energooszczędnych

W O KÓ Ł D O M U 70 Czyszczenie elewacji 74 Nawierzchnie brukowane w okolicy bramy i furtki 80 Zabezpieczenie drewnianych tarasów

OGRÓD

80

ZABEZPIECZENIA DREWNIANYCH TARASÓW

84 Jesienna pielęgnacja trawników 90 Koniec lata 94 Ketmia

84

JESIENNA PIELĘGNACJA TRAWNIKÓW

90 KONIEC LATA

PRZEPIS NA EKOLOGICZNY DOM

8

Zatrzymywanie ciepła i maksymalne wykorzystanie odnawialnych źródeł energii – to najważniejsze funkcje ekologicznego domu. Ekoprzyjazny budynek to nie tylko oszczędności dla jego właściciela, ale też mniejsze obciążanie dla środowiska.

38

PRZYGOTOWANIE INSTALACJI GRZEWCZEJ DO SEZONU

74

NAWIERZCHNIE BRUKOWANE W OKOLICY BRAMY I FURTKI

TEMAT NUMERU

PRZEPIS NA EKOLOGICZNY DOM

Zatrzymywanie ciepła i maksymalne wykorzystanie odnawialnych źródeł energii – to najważniejsze funkcje ekologicznego domu. Ekoprzyjazny budynek to nie tylko oszczędności dla jego właściciela, ale też mniejsze obciążenie dla środowiska. Na początku 2021 roku w Polsce zaczną obowiązywać nowe przepisy budowlane dotyczące energooszczędności budynków. Czego nie powinniśmy w związku z tym przeoczyć?

8

WRZESIEŃ 2020

E

nergooszczędność kojarzy nam się przede wszystkim z optymalizacją zużycia prądu i instalowaniem energooszczędnego oświetlenia. Tymczasem stanowi ono jedynie ok. 3-4% zużywanej energii. 70% wydatków domowych pochłania ogrzewanie i wentylacja. Możemy mieć na to wpływ zarówno podczas budowy nowego domu, jak i modernizując stary.

NOWE PRZEPISY Od początku przyszłego roku w Polsce będą obowiązywały znowelizowane przepisy budowlane. Maksymalne dopuszczalne wskaźniki zapotrzebowania na energię domów jednorodzinnych zostaną zaostrzone. To implementacja dyrektywy Parlamentu Europejskiego z 2010 roku, która dotyczy charakterystyki energetycznej budynków.

Jej celem jest doprowadzenie do sytuacji, w której wszystkie nowo powstające domy będą pasywne, czyli pozwolą efektywniej zaoszczędzić energię. Zmiany dotyczą też starszego budownictwa, w którym na szeroką skalę wprowadzana jest wymiana starych kotłów, tzw. kopciuchów, na „czystsze” źródła ciepła. Wymieniane są też nieszczelne okna, a budynki docieplane.

– Ograniczenie zapotrzebowania nowych domów w energię pierwotną ma być realizowane przede wszystkim przez zastosowanie urządzeń, które pozyskują energię odnawialną. W nowych budynkach mamy zapomnieć o starych technologiach, zimnych oknach i spalaniu węgla na rzecz paneli słonecznych, rekuperacji i pomp ciepła – tłumaczy Paweł Świętochowski, kierownik ds. projektów społecznych i relacji biznesowych w Castorama Polska. – W budownictwie pasywnym dom jest odpowiednio wyizolowany, a okna skonstruowane i rozmieszczone w taki sposób, by czerpały ciepło i zatrzymywały je w pomieszczeniach.

EKOLOGICZNY, CZYLI OSZCZĘDNY W Polsce prawie 73% jednorodzinnych domów wymaga termomodernizacji. Poprawiając ich energetyczną efektywność, możemy zmniejszyć nasze zapotrzebowanie na energię o 69%. Budynki (domy, szkoły, instytucje), ze względu na niskie temperatury zimą, potrzebują o 40% dłuższego i intensywniejszego ogrzewania niż np. we Francji. Według danych Eurostatu nad Wisłą średnio wydajemy na ocieplenie swoich domów aż 10% swojego rocznego rodzinnego budżetu. Korzyści, jakie możemy mieć dzięki dobrej izolacji, poza oczywistymi finansowymi, to również ograniczenie ryzyka rozwoju pleśni i np. wyciszenie. Dla osób dbających o środowisko to także szansa na mieszkanie w domach przyjaznych ludziom i środowisku. Ponad 88% emisji pyłu zawieszonego PM10 jest związane z indywidualnym ogrzewaniem budynków (dane raportu ,,Polska ocieplona”, 2019 r., lepiejbezsmogu.pl/polskaocieplona).

MOŻLIWOŚCI UZYSKANIA DOFINANSOWANIA Poprawa efektywności energetycznej budynków nie musi być bardzo kosztowna.

W Polsce możemy skorzystać z kilku programów wspierających nasze dążenie do życia i mieszkania w stylu eko. Jednym z programów pozwalających na dofinansowanie inwestycji w energooszczędne domy jest „Czyste Powietrze”. Właściciele jednorodzinnych domów mogą liczyć na aż 37 tys. zł dopłaty do wymiany zanieczyszczających powietrze starych pieców na „czystsze” źródła energii.

9

TEMAT NUMERU

Właściciele domów mogą też uzyskać dofinansowanie na gromadzenie deszczówki. 1 lipca ruszył nabór wniosków do programu „Moja woda”. Do tej pory złożono już wnioski pokrywające połowę przewidzianego na ten cel budżetu.

Warto się pospieszyć z tą inwestycją. Beneficjenci programu mogą otrzymać do 5 tys. zł na budowę zbiorników na deszczówkę i innych instalacji retencjonujących wody opadowe. To częściowa odpowiedź na dotkliwy problem suszy w Polsce. Program będzie realizowany do 2024 r.

Właściciele domów, w których jedynym źródłem ogrzewania jest piec na węgiel lub drewno, mogą też skorzystać z Programu Ograniczania Niskiej Emisji, realizowany przez poszczególne samorządy. Dotyczy on m.in. instalacji pompy ciepła, ogrzewania gazowego lub olejowego. Można uzyskać dotację do połowy poniesionych kosztów.

10

WRZESIEŃ 2020

ZDJĘCIA: SHUTETRSTOCK

Innym źródłem wsparcia jest program „Mój prąd”. To dofinansowanie o wartości od 5 tys. zł na zakup i instalację paneli słonecznych. Dotacje dotyczą urządzeń wytwarzających od 2 do 10 kW mocy. Termin składania wniosków o to wsparcie mija 18 grudnia 2020 r.

Jedyne na rynku OKNA w systemie Home Inclusive™

™ Home Inclusive to komplementarna oferta produktów do Twojego domu. Bramy, okna, drzwi i ogrodzenie w jednym designie, połączone technologią inteligentnego sterowania smartCONNECTED dla idealnego efektu wizualnego i jeszcze większego komfortu użytkowania.

™ smartCONNECTED daje możliwość zdalnego sterowania bramami garażowymi i wjazdowymi, oknami tarasowymi oraz drzwiami zewnętrznymi z zamkiem elektrycznym z każdego miejsca na świecie za pomocą smartfona.

TEMAT NUMERU

EKOLOGIA ZACZYNA SIĘ DZISIAJ O ekologiczne rozwiązania można zadbać tu i teraz. Oszczędzanie energii czy wody weszło już do mainstreamu i stało się stylem życia. Pierwszym krokiem, który pozwoli nam budować przyjazne środowisko domowe, będzie zmiana dotychczasowych przyzwyczajeń.

• W miejscach, w których korzystamy z oświetlenia najdłużej, tj. w kuchni czy pracowni, warto zamontować najbardziej energooszczędne urządzenia oświetlające. Zadbajmy też o to, aby światło było jak najlepiej dobrane do charakteru wykonywanych czynności (np. oświetlenie blatu, biurka, stołu). Warto wiedzieć, że od marca przyszłego roku oznaczenia urządzeń AGD „A +”, „A ++” i „A +++” zostaną zastąpione używaną wcześniej skalą A-G. To skutek decyzji Komisji Europejskiej, która przyjęła ostateczny format i identyfikację wizualną nowych etykiet efektywności energetycznej.

• Starajmy się używać światła naturalnego np. poprzez zastosowanie luksferów, świetlików w dachu, drzwi z prześwietlonymi powierzchniami, niezasłanianie okien gęstymi firanami czy sprzętami.

• Pomalujmy swoje ściany na jasne kolory, które odbijają światło i rozjaśniają wnętrze. Korzystnie jest malować na biało zwłaszcza ściany prostopadłe do powierzchni okien. Wybierajmy dobre farby przyjazne środowisku i domownikom.

• Rozważmy montaż czujników ruchu i natężenia światła, które dopasowują poziom oświetlenia do warunków panujących na zewnątrz. Oszczędności przynosi także zastosowanie regulatorów jasności światła. Tzw. ściemniacze zadbają również o odrobinę romantyzmu w naszym domu!

12

WRZESIEŃ 2020

ZDJĘCIA: IGLOTECH/NEOHEAT

Właściciele domów, w których jedynym źródłem ogrzewania jest piec na węgiel lub drewno, mogą też skorzystać z Programu Ograniczania Niskiej Emisji, realizowanego przez poszczególne samorządy. Dotyczy on m.in. instalacji pompy ciepła, ogrzewania gazowego lub olejowego.

Można uzyskać dotację do połowy poniesionych kosztów.

R EK L A M A

TEMAT NUMERU CO JESZCZE MOŻEMY ZROBIĆ?

Do listy dobrych przyzwyczajeń warto dodać także mądre oszczędzanie wody.

Gromadzenie i wykorzystywanie deszczówki w domach wolnostojących będzie przyjazne naszym portfelom, tak jak zastosowanie w domach i mieszkaniach np. perlatorów. To niewielkie urządzenia montowane na bateriach zmniejszające jej zużycie.

ZDJĘCIA: SHUTETRSTOCK

Perlatory działają jak konta bankowe, odkładające na przyszłość po kilka groszy od każdej naszej transakcji. To wodooszczędna końcówka nakładana na koniec wylewki kranu, która zmniejsza ilość wydostającej się przez nią wody. Nie sprawia utrudnień w korzystaniu z umywalki lub zlewu, a nawet zwiększa komfort poprzez przepuszczanie wody napełnionej powietrzem. Perlatory mogą występować w formie nakładki lub być wbudowane w baterię.

14

WRZESIEŃ 2020

Ogrodnikom przyda się kompostownik, czyli niewielki kosz, w którym gromadzi się nawóz wytwarzany z odpadów roślinnych. Można do niego wrzucić małe gałęzie, liście, kwiaty, ale również obierki po warzywach czy owocach.

Wzbogacą później glebę w próchnicę, co więcej, sprawią, że ziemia stanie się przewiewna i pulchna. Kompost jest bogatym źródłem materii organicznej i zarazem najtańszym materiałem do użyźniania gleby. W przeciwieństwie do obornika nie stwarza zagrożenia przenawożenia lub zatrucia środowiska.

Najlepsze kompostowniki to takie, które mają otwór w dolnej części. Ułatwia on pobieranie materiału bez brudzenia rąk. ■ Źródło: Castorama.

Jedyne na rynku BRAMY, OKNA, DRZWI, OGRODZENIA w systemie Home Inclusive™

™ Home Inclusive to komplementarna oferta produktów do Twojego domu. Bramy, okna, drzwi i ogrodzenie w jednym designie, połączone technologią inteligentnego sterowania smartCONNECTED dla idealnego efektu wizualnego i jeszcze większego komfortu użytkowania.

™ smartCONNECTED daje możliwość zdalnego sterowania bramami garażowymi i wjazdowymi, oknami tarasowymi oraz drzwiami zewnętrznymi z zamkiem elektrycznym z każdego miejsca na świecie za pomocą smartfona.

TEMAT NUMERU

Program „Czyste Powietrze” – jakie daje korzyści Tekst: Mariusz Stawski, Iglotech/Neoheat

Program „Czyste Powietrze” powstał w celu ograniczenia emisji szkodliwych substancji do atmosfery, które trafiają do niej na skutek użytkowania nieefektywnego systemu ogrzewania na paliwo stałe. Zakłada on dofinansowanie wymiany starego pieca, co należy rozumieć jako demontaż starego źródła, zakup np. pompy ciepła i jej montaż. Od 15 maja 2020 r. obowiązują zmiany w programie, które upraszczają system składania wniosków i wypłat dofinansowania. Z programu „Czyste Powietrze” można uzyskać również dofinansowanie na rekuperację, a także termomodernizację budynku.

E

kologiczne rozwiązania są opłacalne z uwagi na niższe koszty eksploatacyjne budynku. Uzyskanie dofinansowania z programu „Czyste Powietrze” stało się o wiele łatwiejsze. Kto może uzyskać dofinansowanie i ile?

Dofinansowanie w programie „Czyste Powietrze” dotyczy tylko budynków istniejących, zarówno w przedsięwzięciach rozpoczętych, jak i zakończonych. Dotacje zostały podzielone na dwie grupy beneficjentów, o podstawowym i podwyższonym poziomie dofinansowania: • inwestorzy, których dochód roczny nie przekracza 100 000 zł (podstawowy poziom dofinansowania); • inwestorzy, których dochód miesięczny na osobę nie przekracza 1400 zł (netto) w gospodarstwie wieloosobowym i 1960 zł (netto) w gospodarstwie jednoosobowym (podwyższony poziom dofinansowania).

Oznacza to, że wysokość dofinansowania w dalszym ciągu będzie zależna od zarobków, jednak podział na grupy beneficjentów został uproszczony. Zarówno jedna, jak i druga grupa może uzyskać dofinansowanie na ten sam cel: wymiana starego pieca, zakup i montaż pomp ciepła, docieplenie budynku, instalacja rekuperacji i inne wymienione w regulaminie dostępnym na stronie WFOŚiGW. Inwestorzy, których dochód nie przekracza 100 000 zł rocznie (liczony jest bez przeliczenia na członka gospodarstwa), mogą liczyć na dofinansowanie w maksymalnej wysokości 13 500 zł w przypadku zakupu pomp ciepła powietrze/woda. Beneficjenci z przysługującym dofinansowaniem o podwyższonym poziomie mogą liczyć na maksymalną kwotę dotacji nawet 18 000 zł dla zakupu pomp ciepła. Ponadto istnieje możliwość finansowania całego przedsięwzięcia, obejmującego demontaż nieefektywnego źródła ciepła na paliwo stałe, zakup i montaż pompy wraz z montażem dodatkowego

16

WRZESIEŃ 2020

elementu, np. wentylacji mechanicznej. O dofinansowanie „Czyste Powietrze” należy zwrócić się do Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, tam można uzyskać szczegółowe informacje, kontaktując się poprzez infolinię, udając się do odpowiedniej siedziby instytucji, pod którą podlegamy, bądź dzięki stronie internetowej. Zmiany, jakie obowiązują od 15 maja 2020 r. dotyczą również form złożenia wniosku. Można składać go za pomocą portalu beneficjenta WFOŚiG lub strony rządowej programu, a także listownie bądź osobiście w danej dla inwestycji jednostce WFOŚiGW. Po rejestracji na portalu beneficjenta można uzyskać również dostęp m.in. do aktualnych ogłoszeń, stanu i realizacji wniosków, rozliczenia i dokumentów niezbędnych do uzyskania dofinansowania.

Zmiany w programie „Czyste Powietrze” przyniosły również możliwość dofinansowania przedsięwzięć zarówno rozpoczętych, jak i zakończonych, ale dofinansowania nie obejmują budynków nowo wybudowanych. Na rozpatrzenie wniosku komisja ma 30 dni roboczych (wcześniej 90 dni).

Dofinansowanie z programu „Czyste Powietrze” wypłacane jest w terminie 30 dni, w całości lub w ratach, na konto wykonawcy bądź beneficjenta, po potwierdzeniu zrealizowania przedsięwzięcia. Od dnia zawarcia umowy beneficjent ma 30 miesięcy na wykonanie inwestycji. Należy pamiętać, aby przez cały okres inwestycji zachować dowody księgowe potwierdzające zakup materiałów i usług, potwierdzenia przelewów, umowy z instalatorem. Będą one potrzebne w trakcie wypełnienia wniosku o płatność. ■

ENERGIA Z NATURY W TWOIM DOMU

KOMPAKTOWE POMPY CIEPŁA dedykowane do ogrzewania domów jednorodzinnych i ciepłej wody użytkowej

NEOHEAT EKO

Zyskaj z NEOHEAT: • Wydajne ogrzewanie • Chłodzenie w okresie letnim • Inteligentna kontrola temperatury (dotykowy panel, Wi-Fi) • Wysoki współczynnik efektywności • Sterowanie dwoma obiegami ciepła (np. ogrzewanie podłogowe i grzejnikowe) • Dofinansowanie z Programu „Czyste Powietrze”

LIDER INSTALACJI

Więcej informacji w Oddziałach Iglotech na terenie całego kraju: BYDGOSZCZ GDYNIA GRUDZIĄDZ KATOWICE KRAKÓW KWIDZYN LUBLIN ŁÓDŹ POZNAŃ RZESZÓW TORUŃ WARSZAWA WROCŁAW

www.neoheat.pl

PORADNIK

Kuchnia idealna

FOTO: REJS

Współczesna kuchnia jest przestrzenią, która tętni życiem i nieustannie się rozwija.

To wyjątkowa, wielozadaniowa strefa, będąca scenerią dla codziennych spotkań, rozmów i wspólnego spożywania posiłków. To nie tylko miejsce pracy, ale wręcz centrum zarządzania domowym mikrokosmosem. Mamy coraz więcej wymagań dotyczących funkcjonalności, jakości, wzornictwa i swobody w aranżacji.

Jak im sprostać i zaprojektować kuchnię idealną?

18

WRZESIEŃ 2020

19

FOTO: MEBLE KAM

ZDJĘCIA: COMITOR

PORADNIK

F

unkcjonalna kuchnia to skarb. Ułatwia pracę i pozwala zaoszczędzić czas potrzebny na przygotowywanie posiłków. Idealna kuchnia powinna charakteryzować się nie tylko ergonomią, ale również przyjaznym dla użytkownika designem. Jak połączyć te dwie cechy?

DESIGN I FUNKCJONALNOŚĆ Najważniejsze jest tu poczucie komfortu i niczym nieograniczona swoboda działania.

Kuchnia musi być miejscem, w którym nie boimy się używać narzędzi. Nie możemy się stresować tym, że coś nam się rozleje, że ubrudzimy blat, porysujemy powierzchnię – taka przestrzeń nie spełni swojej podstawowej funkcji.

Aby zwiększyć funkcjonalność i móc w pełni oddać się pasji gotowania, warto zadbać także o odpowiedni blat roboczy. Powinien mieć nie tylko dużą płaszczyznę roboczą, ale także być łatwo zmywalny i odporny na uszkodzenia mechaniczne. Ważny jest także dobór właściwego zlewozmywaka kuchennego, który nie zajmie zbyt dużo miejsca, ale podwyższy funkcjonalność i ergonomię całej kuchni. To pozornie proste urządzenie może posiadać szeroką gamę praktycznych akcesoriów i zastosowań, które zagwarantują wygodę podczas przygotowywania potraw.

Obecnie odchodzi się od białych, sterylnych wnętrz, przypominających gabinet pielęgniarki. Pojawiają się rośliny doniczkowe, ciekawe materiały wykończeniowe oraz nasycone barwy, dzięki którym czujemy się otuleni. Równie ważne dla uzyskania praktycznego i estetycznego wystroju jest oświetlenie. Za pomocą światła możemy optycznie powiększyć przestrzeń lub uczynić ją bardziej ciepłą i przytulną. Oświetlenie może całkowicie zmienić finalny wygląd pomieszczenia, dlatego oprócz światła centralnego powinniśmy dobrać także oświetlenie, które będzie się znajdowało bezpośrednio nad blatami roboczymi. Jeżeli mamy wyspę, wygodnym rozwiązaniem jest także umieszczenie oświetlenia w jej sąsiedztwie lub tuż nad nią. Z nowoczesnym designem idealnie komponuje się oświetlenie LED, które w nastrojowy sposób nadaje charakter całemu wnętrzu.

20

WRZESIEŃ 2020

PORADNIK

ORGANIZACJA KLUCZEM DO SUKCESU Nawet bardzo małe pomieszczenie kuchenne może wyglądać efektownie, jeżeli dobrze je urządzimy. Bardzo ważną kwestią jest odpowiednie rozmieszczenie urządzeń oraz mebli kuchennych. W kuchni powinniśmy się swobodnie poruszać, jednocześnie warto zadbać o to, aby odległości pomiędzy poszczególnymi strefami nie były zbyt duże.

Efektowne i funkcjonalne zagospodarowanie kuchni o niewielkim metrażu to prawdziwe wyzwanie. Pod względem funkcjonalności najlepiej sprawdza się kuchnia robiona na zamówienie, według projektu architekta, który maksymalnie wykorzystuje przestrzeń. Rozwiązania bardziej ustandaryzowane są zdecydowanie tańsze, jednak czasem nie warto oszczędzać. Zamawiając meble na wymiar, stworzone na indywidualne życzenie, mamy wpływ na ich funkcjonalność oraz jakość użytych materiałów.

FOTO: REJS

FOTO: MEBLE KAM

Tym, którzy kochają ekskluzywne akcesoria kuchenne, a dysponują niewielką przestrzenią, z pewnością przypadną do gustu sprzęty AGD o kompaktowych rozmiarach, znajdziemy wśród nich rozwiązania, które łączą w sobie wiele funkcji, a przy tym odznaczają się ponadczasową, klasyczną elegancją. Dzięki jednemu urządzeniu możemy przyrządzać potrawy na kilku poziomach jednocześnie, piec, gotować na parze, korzystać z mikrofali, wekować, sterylizować czy podgrzewać talerze. Taka wielozadaniowość pozwoli na pełną funkcjonalność kuchni nawet na skromnym metrażu.

22

WRZESIEŃ 2020

PORADNIK

Podobne rozwiązania sprawdzą się też w kuchni otwartej i wyspowej, połączonej z salonem lub jadalnią. Myśląc o stworzeniu kuchni otwartej, musimy być świadomi tego, że będzie cały czas „na wierzchu”, na widoku domowników i gości. Warto więc wygospodarować sobie odpowiednią ilość szafek i półek, które umożliwią wygodne i swobodne przechowywanie artykułów kuchennych. Idealnie sprawdzą się szafki typu cargo.

Jeżeli już decydujemy się na otwartą kuchnię, warto pamiętać nie tylko o szafkach, ale także o systemie wentylacji. Tu kluczowy oprócz wydajności jest wygląd i poziom głośności urządzenia. Na rynku znajdziemy niezwykle ciche, efektywne, a przy tym estetyczne rozwiązania. Dzięki unikalnej technologii nowoczesne okapy świetnie wypełnią swoje zadanie, wtopią się w tło, pozwolą zaoszczędzić miejsce i jednocześnie nie zakłócą hałasem życia domowników. ■ Opracowanie: redakcja na podstawie materiałów prasowych Comitor, Velge, REJS, Meble Kam

FOTO: REJS

Szafki wyposażone w mechanizmy cargo są nie tylko pojemne i praktyczne, ale także dużo wygodniejsze od tradycyjnych. Dzięki wysuwającym się na zewnątrz przestrzeniom ładunkowym, takim jak kosze, półki, a nawet wieszaki, szafki tego typu można wykorzystać na każdy rodzaj produktów spożywczych czy przyrządów kuchennych. Użytkownicy mebli z systemem cargo mogą zapomnieć o klękaniu przed szafką i wyjmowaniu z niej wszystkiego, aby dostać się do przedmiotów ukrytych w głębi. Dobrej jakości stelaże i prowadnice zapewnią bezproblemowe użytkowanie, duży udźwig oraz cichą pracę, niewymagającą nadmiernej siły do otwierania i zamykania kontenerów. Można je stosować w każdym rodzaju szafek podblatowych (szczególnie

polecamy montaż w szafce narożnej), a nawet w wysokich „słupkach”. Mechanizmy cargo to rozwiązanie bardziej kosztowne niż tradycyjne meble, ale znacząco podnoszące komfort i walory użytkowe kuchni, zwłaszcza szafek narożnych.

Dzięki cargo unikniecie robienia bałaganu podczas przeszukiwania szafek, łatwiej zachowacie porządek w kuchni i zaoszczędzicie czas i energię poświęcane na szukanie potrzebnych przedmiotów. Wasza praca w kuchni stanie się bardziej zorganizowana, szybsza i mniej męcząca.

24

WRZESIEŃ 2020

SYSTEM ZONDA Jest to zestaw uniwersalnych mebli, pozwalających stworzyć nowoczesne biuro lub oryginalny pokój młodzieżowy. Meble, dzięki prostym formom oraz ciekawej, zimnej kolorystyce, idealnie pasują do obecnie panujących trendów w branży meblarskiej.

Sprawdź naszą ofertę na:

www.maridex.pl

Fabryka Mebli „MARIDEX” Mianowice 20c, 63-600 Kępno

tel. +48 62 782 77 72 tel kom. 603 128 609

e-mail: biuro@maridex.pl www.maridex.pl

PORADNIK

Drewno, kompozyt, kamień, a może ceramika?

Wybieramy materiał na taras Budując taras, często zastanawiamy się, jaki materiał najlepiej połączy funkcjonalność i estetykę miejsca, w którym tak chętnie spędzamy ciepłe miesiące. Zazwyczaj wybór pada na deski drewniane, deski kompozytowe, kamień lub ceramikę.

A

ranżując przestrzeń przydomową, projektanci skupiają swoją uwagę przede wszystkim na tym, by cieszyła oczy przez długie lata i by jej użytkowanie sprawiało przyjemność. Na wybór odpowiedniego materiału ma wpływ wiele czynników. Istotna jest intensywność eksploatacji tarasu, występowanie (lub nie) zadaszenia oraz poziom i odległość od gruntu, a także obciążenie konstrukcyjne.

Deska drewniana (modrzew, świerk czy drewno egzotyczne) to przepis na taras w szlachetnym wydaniu. Naturalny materiał o pięknym usłojeniu, uzależnionym od gatunku drewna, będzie się doskonale komponował z ogrodową roślinnością.

Nie nagrzeje się tak jak płytki ceramiczne, co docenią wszyscy domownicy lubiący poczuć powierzchnię bosą stopą. Co więcej, drewno, przede wszystkim egzotyczne, charakteryzuje się bardzo bogatą kolorystyką. Ponadto naturalne drewno można wybarwiać na dowolne kolory za pomocą specjalnych olejów do tarasu.

Niestety, aby drewno było odporne na warunki atmosferyczne i zabrudzenia, musi być odpowiednio zakonserwowane i zaimpregnowane. Bardzo często taras to miejsce, w którym grillujemy, pijemy wino i wspólnie jemy posiłki. W przypadku zabrudzeń tłuszczem czy też czerwonym winem ciężko będzie doczyścić naturalne drewno wodą. Najczęściej trzeba wówczas delikatnie przeszlifować powierzchnię papierem ściernym i zaolejować na nowo.

Zwykłe zabrudzenia, jak te z piasku lub błota, są stosunkowo łatwe do usunięcia, jednak warto pamiętać, że drewniany taras należy dość często czyścić, a co jakiś czas poddać go renowacji, najlepiej z wykorzystaniem specjalistycznego sprzętu.

Więcej o konserwacji drewnianych tarasów na str. 80.

26

WRZESIEŃ 2020

ZDJĘCIA: SHUTTERSTOCK

DREWNO

Deska kompozytowa jest wyprodukowana z pyłu drzewnego połączonego z tworzywem sztucznym, a dokładniej z polichlorkiem winylu, czyli PCW. W efekcie otrzymujemy miły w dotyku, wytrzymały, odporny na działanie czynników atmosferycznych produkt, który nie pęka i nie ulega wypaczaniu. Co ważne – kompozyt jest zazwyczaj tańszy od drewna, szczególnie tego egzotycznego. Wymaga minimalnej pielęgnacji i jest objęty wieloletnią gwarancją. Trwałość kompozytu możliwa jest dzięki dodatkowi tworzywa sztucznego.

Deski kompozytowej nie trzeba impregnować olejem ani malować farbą, jednakże warto pamiętać o regularnym sprzątaniu tarasu. Poradzi sobie z tym zwykła szczotka z wodą lub – dla lepszego efektu – myjka ciśnieniowa.

Zabrudzoną deskę kompozytową zazwyczaj da się wyczyścić wodą z detergentem. W przypadku tłustych plam konieczne może się okazać użycie papieru ściernego. Dotyczy to również zarysowań powstałych podczas codziennej eksploatacji.

FOTO: DLH

KOMPOZYT

27

KAMIEŃ, BRUK I BETON Do budowy tarasów wykorzystuje się także kamień naturalny, kostkę brukową, granitową lub betonową. Jest to bardzo atrakcyjny materiał, charakteryzujący się wysoką trwałością. Co więcej, obecnie producenci oferują nam bogactwo kształtów, faktur oraz kolorów tego typu nawierzchni. Dzięki temu taras może być niepowtarzalny, unikatowy, a przede wszystkim idealnie współgrający z domem i otoczeniem.

Kamień, bruk i beton jako nawierzchnie tarasowe są odporne na wszelkiego rodzaju warunki atmosferyczne. Nie jest tu istotne, czy taras jest osłonięty od deszczu i innych opadów atmosferycznych, bo materiały tego typu doskonale znoszą zarówno wilgoć, jak i zmianę temperatur. Są także bardzo łatwe do utrzymania w czystości – wystarczy myjka ciśnieniowa. Niestety, ze względu na ciężar ułożonej nawierzchni materiały tego typu polecane są do zastosowania na tarasach naziemnych i nagruntowych.

FOTO: SHUTTERSTOCK

PORADNIK

CERAMIKA

FOTO: PIXABAY

Materiały ceramiczne, czyli terakota, gres lub klinkier, to najpopularniejsze nawierzchnie wykorzystywane do wykańczania tarasów. Oczywiście, decydując się na tego typu materiały, musimy pamiętać, aby wybrać te do użytku zewnętrznego – są wtedy bardziej odporne na zmianę temperatur, ścieranie

28

WRZESIEŃ 2020

FOTO: SHUTTERSTOCK

PORADNIK

oraz wilgoć. Ponadto powinny mieć szorstką powierzchnię.

Należy układać je na betonowej nawierzchni uprzednio odpowiednio zaimpregnowanej – zabezpieczonej przed wilgocią.

Nawierzchnia ta powinna być wybudowana z lekkim spadkiem w kierunku od budynku, tak aby odprowadzać opady.

Ponadto, wybierając ceramikę na taras, zwróćmy uwagę na wielkość płytek – zbyt małe będą mieć dużą ilość spoin (fug), przez które może przesiąkać woda, zaś zbyt duże mogą ulec uszkodzeniu pod wpływem wahania temperatury. Co więcej, wyroby ceramiczne przeznaczone do wykańczania tarasów są delikatne (w porównaniu np. z kostką brukową) – każde, nawet niewielkie uderzenie może spowodować pęknięcie płytki.

Wszystkie opisane materiały cieszą się dużą popularnością wśród osób aranżujących otoczenie swojego domu. Deski kompozytowe są wygodne w użytkowaniu i nie wymagają wielu zabiegów pielęgnacyjnych i konserwujących. Jednak, choć na pozór zbliżone do tych wykonanych z naturalnego drewna, pozbawione są tego, co stanowi o autentycznym pięknie tarasu – niepowtarzalnego, głębokiego kolorytu, a także charakterystycznego ciepła, które zapewnia naturalny surowiec.

30

WRZESIEŃ 2020

Materiały kamienne, brukowe i betonowe charakteryzują się bardzo wysoką odpornością na wszelkiego rodzaju czynniki zewnętrze – od temperatury i odpadów zaczynając, a na urazach mechanicznych kończąc. Z kolei płytki ceramiczne, choć są bardzo funkcjonalne (łatwo się je myje) i występują w różnych wielkościach, kolorach, a także fakturach, to niestety są dość kruchym materiałem na wykończenie tarasu.

Jedno jest jednak pewne, naturalnego drewna, desek kompozytowych i kamienia czy też ceramiki nie powinniśmy traktować jak wzajemnych konkurentów. Każda z opcji ma swoich zwolenników, a ostateczny wybór będzie podyktowany indywidualnymi preferencjami i możliwościami finansowymi.

Warto pamiętać, że drewno, kompozyt, kamień czy też ceramika, to nie jedyne materiały wykończeniowe tarasu.

Obecnie można się także spotkać z tarasami, na których nawierzchnią jest np. ocynkowana stal nierdzewna. Taki materiał nadaje bardzo nowoczesny i jednocześnie surowy charakter całemu otoczeniu domu. ■ Opracowanie: redakcja

Nowoczesna i solidna konstrukcja aluminiowa z certyfikatem CE • ukryty system odprowadzania wody Możliwość zabudowy ścian bocznych • 10-letnia gwarancja na produkt z etykietą Qualicoat Zadaszenia w standardowych wymiarach i kolorze, dostępne od ręki.

Zadaszenia dostępne także w spersonalizowanych wymiarach i każdym kolorze z palety RAL pod indywidualne zamówienie.

W przypadku pytań prosimy o kontakt: kontakt@skylux.com.pl tel. 609 772 228 (wymiary tarasu, zdjęcia, lokalizacja)

www.skylux.com.pl

PORADNIK

POKÓJ DZIECIĘCY – jak stworzyć aranżację, która stymuluje rozwój dziecka Stworzenie dziecku jego prywatnej przestrzeni może się okazać wyzwaniem. Urządzając pokoje dla najmłodszych, powinniśmy zadbać o to, by z jednej strony były przytulne i estetyczne, a z drugiej umożliwiały dzieciom rozwój oraz zdobywanie różnego rodzaju doświadczeń. Dlatego planując aranżację pokoju dla malucha, warto kierować się założeniami pedagogiki Marii Montessori i Rudolfa Steinera. Jak to zrobić? Przygotowaliśmy dla was kilka praktycznych wskazówek.

W

ybór odpowiedniego wyposażenia do pokoju dziecka wymaga zrozumienia psychiki i specyfiki rozwoju najmłodszych. W tym celu warto przybliżyć sobie założenia dwóch cenionych na całym świecie szkół wychowawczych – pedagogiki waldorfskiej autorstwa Rudolfa Steinera oraz pedagogiki Marii Montessori. Obie słynne szkoły wskazują, że najbardziej istotna jest nauka poprzez samodzielne akcje, twórcze działania i obcowanie z naturą. Wskazówki słynnych badaczy dziecięcej psychiki w łatwy sposób można zastosować podczas wyboru wyposażenia i umeblowania pokoi naszych pociech.

32

WRZESIEŃ 2020

Oto kilka podpowiedzi, które pozwolą nam zaaranżować bezpieczną i estetyczną, a także stymulującą przestrzeń dla najmłodszych mieszkańców naszych domów.

POKÓJ MIEJSCEM ZDOBYWANIA NOWYCH DOŚWIADCZEŃ Głównym założeniem metody stworzonej przez włoską lekarkę jest umożliwienie dziecku swobodnego rozwoju poprzez działanie. Według Marii Montessori ważne jest porzucenie typowych szkolnych metod wychowawczych, które tylko zniechęcają najmłodszych do podejmowania samodzielnych aktywności.

Dlatego ważne jest, by pokój dziecka traktować jako jego własny mały „wszechświat”, który będzie przez niego odkrywany. Pamiętajmy więc, by pozostawić maluchowi wystarczająco dużo przestrzeni do raczkowania i pełzania, ponieważ będą to jego pierwsze aktywności we własnym pokoju. Ważne jest więc, by wszystkie meble w pokoju dziecięcym były stabilne, stworzone z dość ciężkich materiałów, które pozwolą nam nie martwić się o to, że coś przewróci się w wyniku aktywności maluchów. W końcu dzieci z dużym zaangażowaniem będą trenowały chodzenie przy meblach, podejmowały próby wstawania czy też uczyły się stania i siadania. Zadaniem świadomych rodziców jest więc wyposażenie pokoju w taki sposób, by umożliwić dziecku samodzielną i bezpieczną naukę podejmowania pierwszych działań.

Aranżacja pokoju dziecięcego powinna obejmować stworzenie przestrzeni, która umożliwi dziecku twórczą zabawę oraz eksplorowanie i wyrażanie jego wyobraźni.

33

PORADNIK

TRENOWANIE UMIEJĘTNOŚCI PORZĄDKOWANIA Kolejne istotne wskazanie Marii Montessori mówi o tym, że dzieci rozwijają się poprzez utrzymywanie porządku w swoim najbliższym otoczeniu. Poprzez swobodne i samodzielne działania dzieci powinny mieć możliwość łatwego odkładania i przenoszenia przedmiotów z miejsca na miejsce. Dlatego ważna jest sama konstrukcja oraz funkcjonalność mebli: – Przede wszystkim zadbajmy o to, by wyposażenie było dopasowane do wzrostu i zdolności motorycznych dziecka. Meble do przechowywania powinny zawierać różnego rodzaju skrytki – zamykane szafki, półki, szuflady, boksy. Dzięki nim dzieci będą mogły swobodnie i samodzielnie uczyć się segregowania przedmiotów – podpowiada Dariusz Gapski, projektant marki meblowej PROSTE. Nie bez znaczenia pozostaje również liczba przedmiotów, które będą się znajdowały w pokoju dziecka. Bardzo pomocna okaże się tutaj obserwacja malucha – dzięki niej dowiemy się, które zabawki są dla dziecka interesujące, a na które zupełnie nie zwraca uwagi. Te ostatnie będą mogły zostać schowane „na później”.

W ten sposób uda nam się zapewnić możliwie najwięcej przestrzeni do swobodnego działania.

34

WRZESIEŃ 2020

www.pinio.com.pl

Dla Ciebie to tylko meble. Dla Twojego dziecka – fascynująca przygoda. Łóżko zmienia się w warowny zamek, skrzynia na zabawki staje się pirackim okrętem, a szafa – domem leśnych skrzatów. Pinio – niezwykłe meble dla dzieci – współgrają z ich wyobraźnią.

Wykonane ze zdrowych i przyjaznych materiałów. Łączą ciekawą stylistykę z nowoczesnością wykonania.

Bogactwo faktur, barw, form i rozwiązań stanowi niekończące się źródło pomysłów. Dzięki temu każdy mebel i dziecięcy pokój są jedynymi w swoim rodzaju.

Odkryj magię Pinio.

www.pinio.com.pl

Infolinia: 505 477 911

ZDJĘCIA: MEBLE FRISK KIDS MARKI PROSTE

PORADNIK

ZAPROŚMY NATURĘ DO WNĘTRZA POKOJU Technologia jest obecna w życiu naszych dzieci praktycznie od urodzenia. Dlatego tak bardzo potrzebna jest nauka obcowania maluchów z naturą. Oczywiście będzie ona zakładała różnego rodzaju aktywności na świeżym powietrzu. Jednak doświadczanie natury wiąże się również z tym, w jaki sposób wyposażymy pokój naszego dziecka. Dlatego bardzo dobrym rozwiązaniem okażą się meble z drewna. To naturalny i niezwykle solidny materiał, który sprawia, że meble charakteryzują się wytrzymałością oraz prostą, finezyjną formą. Warto również pamiętać o dwóch kwestiach związanych z bezpieczeństwem i komfortem najmłodszych: – Ze względu na to, że aranżacja pokoju ma zachęcać dzieci do aktywności, upewnijmy się, że wszystkie meble posiadają zaokrąglone krawędzie i ranty. Co więcej, wybierajmy meble, do wykończenia których stosuje się wyłącznie ekologiczne, a tym samym nieszkodliwe oleje. W ten sposób zapewnimy naszym pociechom w pełni bezpieczne miejsce do eksplorowania oraz zabawy – dodaje Dariusz Gapski, projektant marki PROSTE.

POZWÓLMY NAJMŁODSZYM NA TWÓRCZĄ EKSPRESJĘ Pedagogika waldorfska to druga metoda wychowawcza, która pozwoli nam stworzyć odpowiednią aranżację pokoju dla dziecka. Jej autorem jest austriacki filozof Rudolf Steiner. Głównym założeniem tej metody jest szacunek do dziecka jako indywidualności i wolnego człowieka. Dlatego tak ważne jest, by umożliwić mu wyrażanie jego osobowości

36

WRZESIEŃ 2020

od najwcześniejszych lat. W tym celu aranżacja pokoju dziecięcego powinna obejmować stworzenie przestrzeni, która umożliwi dziecku twórczą zabawę oraz eksplorowanie i wyrażanie jego wyobraźni. Co więcej, powinniśmy umożliwić maluchom poznawanie intrygujących je obiektów – nieznanych dotąd kształtów, tekstur i materiałów. To ważny czynnik, który pobudzi dzieci do kreatywnego realizowania swoich fantazji.

Bardzo dobrze sprawdzą się więc drewniane ławeczki i niskie regały, które pozwolą maluchom przyjąć wygodną pozycję, by spędzać czas na rysowaniu, malowaniu, budowaniu, modelowaniu i innych kreatywnych czynnościach. Jak uważa Steiner – dzięki temu pozwolimy na to, by rozwijanie wyobraźni dziecka w późniejszych latach przeistoczyło się w zdolność do podejmowania inicjatywy oraz chęci do pracy – nie tylko twórczej.

Aranżując pokój dziecięcy w zgodzie z założeniami pedagogiki Marii Montessori i Rudolfa Steinera, uda nam się stworzyć przestrzeń, która będzie rozwijała nie tylko wyobraźnię, ale również zdolności motoryczne naszych pociech. Estetyczne meble o prostej formie, przestrzeń do twórczej ekspresji oraz materiały i dodatki inspirowane naturą sprawią, że pokój dziecka będzie nie tylko funkcjonalny i ładny, ale przede wszystkim interesujący dla jego młodego i ciekawskiego mieszkańca. ■ Opracowanie: redakcja

ANGEL

NOVI

NUBI

www.meblewojcik.pl

AMAZON

FOTO

: 12 3 R

F

PORADNIK

Jak dbać o instalację grzewczą Tekst: Marcin Gomółka

38

WRZESIEŃ 2020

Można powiedzieć, że instalację centralnego ogrzewania traktujemy zwykle dosyć chłodno – zapominamy o jej istnieniu wraz z końcem sezonu grzewczego. Jeśli jednak nie poświęcimy jej odrobiny uwagi przed nadejściem mrozów, może nas czekać kilka niemiłych niespodzianek. Podpowiadamy, jak uniknąć problemów i prawidłowo przygotować instalację grzewczą do sezonu zimowego.

CZYSZCZENIE GRZEJNIKÓW Gdy kaloryfer zacznie ogrzewać powietrze wokół siebie, zgromadzony w zakamarkach kurz natychmiast uniesie się wraz z nim. Przez długi czas może pojawiać się także nieprzyjemny zapach przypalającego się kurzu, ale bardziej niebezpieczny jest sam kurz oraz znajdujące się w nim roztocza i alergeny. Najlepiej wiedzą o tym alergicy oraz osoby mające problemy z górnymi drogami oddechowymi.

Zanim grzejniki zrobią się ciepłe, warto je zwyczajnie odkurzyć. Najprostszą metodą będzie użycie odkurzacza oraz długiej szczotki. Na rynku są dostępne specjalne i niedrogie szczotki do czyszczenia grzejników – warto się w taką zaopatrzyć i używać jej regularnie. Jeśli dostęp do zakamarków grzejnika jest prosty, możemy użyć wilgotnej ściereczki i delikatnego detergentu.

PRZEGLĄD STANU KOTŁA Niezależnie od tego, jakiego rodzaju piec pracuje w naszej kotłowni, warto dokładnie sprawdzić jego stan. Jeśli nie zrobiliśmy tego po zakończeniu sezonu grzewczego, trzeba to koniecznie zrobić, zanim zacznie się on na dobre. Pozwoli to wykryć ewentualne usterki i uniknąć poważnej awarii, która pozbawi nas ogrzewania w najzimniejsze dni. Dotyczy to szczególnie starszych pieców, które mają za sobą kilkanaście lub nawet kilkadziesiąt lat pracy. Niestety, dokładny przegląd wiąże się z wizytą serwisanta – najlepiej pracującego w firmie, która zajmowała się instalacją kotła. Konieczność przeprowadzania corocznych przeglądów jest zawarta w ustawie o prawie budowlanym.

Wraz z przeglądem warto przeprowadzić czyszczenie pieca. Nagromadzone w nim zanieczyszczenia powstające podczas spalania zmniejszają jego efektywność, a w skrajnym wypadku mogą doprowadzić do uszkodzenia. Najsilniej brudzą się piece na paliwa stałe. Należy je czyścić regularnie, nawet co kilka tygodni, gdy grubość osadu gromadzącego się na ściankach przekroczy 2 mm. Innym problemem jest kamień kotłowy, który wytrąca się z wody podgrzewanej w piecu. Jego odkładanie zakłóca przepływ wody przez instalację oraz wymiennik ciepła i znacząco zmniejsza sprawność kotła. W skrajnym wypadku kamień może doprowadzić do korozji lub awarii w zasadzie wszystkich elementów instalacji.

Do usunięcia kamienia najlepiej wykorzystać specjalne środki chemiczne.

Aby zapobiec odkładaniu się kamienia w przewodach instalacji, warto zainstalować filtr zmiękczający wodę.

39

PORADNIK

SPRAWDZENIE CIŚNIENIA Sprawdzenie ciśnienia powinno być elementem corocznego przeglądu instalacji grzewczej, ale zdecydowanie warto sprawdzić je jeszcze raz, zanim uruchomimy piec po długiej przerwie. Wskaźnik ciśnienia znajdujący się przy kotle pokazuje ciśnienie wody w instalacji centralnego ogrzewania. Powinno się ono mieścić w zakresie od 0,8 do 2 atmosfer – w zależności od tego, jak rozległa jest instalacja. Właściwy zakres ciśnienia jest zazwyczaj zaznaczony na wskaźniku. Powinien być odrobinę wyższy niż ciśnienie statyczne, wywierane przez ciężar wody znajdującej się w systemie. Przyjmuje się, że na każdy metr wysokości pomiędzy piecem a najwyżej położonym punktem instalacji, ciśnienie powinno być wyższe o 0,1 bara. Jeśli jest zbyt niskie lub zbyt wysokie, może zostać wyregulowane poprzez podniesienie lub obniżenie poziomu wody w instalacji. Inną metodą jest zmiana ciśnienia powietrza w tzw. poduszce powietrznej w naczyniu wzbiorczym.

Jeśli ciśnienie jest znacząco niższe od wartości zalecanej przez instalatora, może to oznaczać wyciek z instalacji. Przyczyną nieszczelności jest najczęściej korozja elementów instalacji lub przeciekające łączenia między fragmentami rur.

ODPOWIETRZANIE INSTALACJI W czasie eksploatacji w systemie grzewczym mogą się pojawić śladowe ilości powietrza, a czasem także wodoru i siarkowodoru. Objawami ich obecności jest nierównomierne nagrzewanie się grzejników oraz ich głośna praca. Jeśli kaloryfer głośno szumi, bulgocze lub piszczy, możemy mieć pewność, że czas go odpowietrzyć. W przeciwnym razie powietrze w układzie może doprowadzić do jego przyspieszonej korozji lub rozszczelnienia.

Choć wielu osobom ten krok wydaje się oczywisty, to jednak warto się do niego odpowiednio przygotować. Po sprawdzeniu ciśnienia w instalacji trzeba wyłączyć pompę wymuszającą obieg wody w systemie.

Czynność tę należy wykonywać przy wygaszonym piecu. Ostatnim krokiem przygotowań powinno być zakręcenie zaworu grzejnika, który będziemy odpowietrzać.

Niezależnie od tego, jakiego rodzaju piec pracuje w naszej kotłowni, warto dokładnie sprawdzić jego stan. Jeśli nie zrobiliśmy tego po zakończeniu sezonu grzewczego, trzeba to koniecznie zrobić, zanim zacznie się on na dobre.

40

WRZESIEŃ 2020

Sam proces odpowietrzania jest dosyć prosty. Będziemy potrzebowali przede wszystkim płaskiego śrubokręta lub specjalnego kluczyka. To drugie narzędzie jest znacznie wygodniejsze i prostsze w użyciu. Jeśli nie otrzymaliśmy kluczyka w komplecie z grzejnikami lub po prostu się zgubił, możemy go kupić w każdym sklepie hydraulicznym za około 2 zł.

Przyda nam się również sucha ściereczka lub małe naczynie na brudną wodę, która wypłynie z odpowietrznika. Kiedy poluzujemy zawór odpowietrzający, powinniśmy usłyszeć szum uchodzącego z niego powietrza.

Kiedy szum ucichnie, a z zaworu zacznie płynąć woda, należy go szybko zakręcić. Tę prostą czynność warto od czasu do czasu przeprowadzić w każdym grzejniku, a w szczególności tych, które są najwyżej położonymi punktami w naszej domowej instalacji.

PORADNIK

CZYSTY KOMIN RATUJE ŻYCIE Niedrożne przewody kominowe mogą być niezwykle niebezpieczne dla zdrowia i życia domowników, a nawet dla samego budynku. W Polsce każdej zimy zatrucie tlenkiem węgla, czyli tzw. czadem, jest przyczyną zatrucia ponad 2 tys. osób i śmierci kilkudziesięciu z nich. Da się tego uniknąć poprzez regularne czyszczenie komina. Podobnie jak w przypadku samych pieców, również kontrole przewodów kominowych powinny odbywać się przynajmniej raz w roku.

Warto jednak wykonać czyszczenie komina zarówno przed sezonem grzewczym, jak i po jego zakończeniu.

Czyszczenie komina to dosyć niebezpieczne zadanie, które warto zlecić wykwalifikowanemu kominiarzowi. Czysty komin zniweluje ryzyko zaczadzenia i zapalenia sadzy. Co więcej, dokument potwierdzający wykonanie tej usługi może być wymagany przez ubezpieczyciela, jeśli w naszym domu dojdzie do pożaru. Brak potwierdzonej kontroli kominiarskiej może oznaczać brak odszkodowania. Koszt takiej usługi waha się od kilkudziesięciu do mniej więcej 300 zł, natomiast straty wynikające z jej zaniedbania mogą być niemożliwe do przeliczenia na pieniądze.

42

WRZESIEŃ 2020

INWERTERY SOLIS w ofercie Fotowoltaiki HEWALEX • Sprawdzone rozwiązania od uznanych producentów • 10 lat gwarancji bez dodatkowych kosztów • Szczelna obudowa - montaż w budynku i na zewnątrz • Naturalne bezawaryjne chłodzenie • Możliwość zdalnego odczytu danych

Z KREATOREM OFERT PV dobór fotowoltaiki to nic trudnego

Bezpłatny dobór i analiza ekonomiczna Automatyczne generowanie oferty Wizualizacja zabudowy panelu na domu Kompleksowe wsparcie Klienta Wysokoefektywne markowe komponenty Wydłużony okres gwarancji

hewalex.pl Fot. Energosys Roman Głaz – Partner Hewalex

PORADNIK Jeśli nie boimy się pracy na wysokości i chcemy wyczyścić komin samodzielnie, powinniśmy wyposażyć się w stalową linkę, obciążnik oraz szczotkę dopasowaną do kształtu i średnicy komina. Warto też wyposażyć się w maskę przeciwpyłową, rękawice oraz wiadro na sadzę. Przewód kominowy należy odłączyć od pieca na czas czyszczenia, by zanieczyszczenia z komina nie wpadały do pieca, lecz właśnie do podstawionego wiadra. Kotłownię warto zabezpieczyć folią malarską, bowiem czarny pył pokryje wszystko, co znajdzie się w pomieszczeniu. Po dokładnym wybraniu sadzy z przewodu kominowego, warto sprawdzić, czy komin jest drożny i nie blokują go odpadające zanieczyszczenia. Można to zrobić za pomocą lusterka lub po prostu kamery w telefonie – na drugim końcu przewodu powinniśmy bez przeszkód zobaczyć niebo.

ZDJĘCIA: SHUTTERSTOCK

Wygodną alternatywą jest stosowanie chemicznych preparatów oczyszczających komin i wspomagających bezpieczne wypalanie sadzy. Wystarczy raz na kilka tygodni wrzucić saszetkę z preparatem do paleniska, aby zneutralizować osad znajdujący się w kominie. Po takim zabiegu zanieczyszczenia ulecą razem z dymem lub dadzą się łatwo usunąć w konwencjonalny sposób. Ta metoda sprawdza się nawet w bardzo zaniedbanych kominach. ■

44

WRZESIEŃ 2020

C35/45

NOWOŚCI, TRENDY, INSPIRACJE

BALSAM DLA GARDŁA – OD REUT TERA Właściwości zdrowotne szałwii zna każda gospodyni. Sypiemy ją szczodrą ręką do tłustych potraw, bo ułatwia trawienie. Ale na tym jej zalety się nie kończą.

Nie bez powodu łacińska nazwa ziela – Salvia – oznacza „ratunek”. Stosowana przy pierwszych objawach infekcji, szybko przynosi ulgę, szczególnie w zapaleniu migdałków, katarze, astmie czy chorobach zatok. Ma działanie ściągające i wykrztuśne, dzięki czemu pomaga oczyścić drogi oddechowe i skraca czas choroby. W celach kojących najczęściej stosuje się napary z szałwii suszonej.

I tu jest problem, bo jej liście nie są zbyt przyjemne w smaku. Do picia herbatek trudno namówić zwłaszcza dzieci i młodzież. Rozwiązanie podsuwa niemiecka firma Reutter – Cukierki Szałwiowe (50 g/ok. 8 zł), które nawilżają i działają kojąco oraz odświeżająco na śluzówkę jamy ustnej, gardła i krtani. Dzięki specjalnej technologii produkcji – dodawaniu ekstraktu ziołowego w niskiej temperaturze – szałwia zachowuje swoje dobroczynne właściwości. Cukierki trzeba ssać jak najdłużej (nie rozgryzać), by ekstrakt i olejek szałwiowy mogły z nich długo się uwalniać i oddziaływać na gardło i krtań. Produkt za wysoką jakość został wielokrotnie wyróżniony. Cukierki te są przeznaczone dla całej rodziny. Cukierki Szałwiowe-Reutter są dostępne w aptekach i zielarniach.

Producent: Reutter/Niemcy izakpol.pl

PERGOLA KLIMALUX Nowoczesne i technologicznie zaawansowane zadaszenie tarasu. System daje pełną kontrolę nad światłem słonecznym, deszczem oraz zapewnia naturalną wentylację w upalne dni. Firma KORAJ powstała dzięki pasji do tworzenia innowacyjnych rozwiązań i wyjątkowych, funkcjonalnych przestrzeni. Specjalizuje się się w produkcji, a także profesjonalnym montażu pergoli aluminiowych, zewnętrznych rolet SCREEN i okiennic przesuwnych o różnych rozmiarach i kształtach w zależności od potrzeb klientów. Dzięki wieloletniemu doświadczeniu zaprojektowała dla swoich odbiorców m.in. tarasową pergolę aluminiową KORAJ KLIMALUX. To najsolidniejszy produkt dostępny na rynku – z lamelowym ruchomym dachem, oświetleniem, ogrzewaniem i automatyką pogodową. Proponowane przez firmę elementy o nowoczesnym designie uatrakcyjnią każde miejsce. Wykwalifikowany zespół pracowników przeprowadzi cię przez cały proces inwestycji, począwszy od koncepcji, doradztwa poprzez produkcję pergoli KLIMALUX. Zapewnia również fachowy montaż wodoszczelnej pergoli. Pergola jest zaprojektowana i produkowana w Polsce. Firma serdecznie zaprasza do współpracy! koraj.pl

SZYBKIE I ŁATWE ZAMAWIANIE Kontakt-Simon przygotował wygodne narzędzie pomagające w wyborze osprzętu elektroinstalacyjnego. Kilka prostych kroków wystarczy, by skompletować listę potrzebnych ci produktów. Zacznij od wyboru jednej z dostępnych serii osprzętu. Następnie wskaż kolor ramki, który podoba ci się najbardziej, i dobierz do niej interesujący cię osprzęt.

Konfigurator utworzy dokładną listę produktów, którą możesz zabrać na zakupy do hurtowni lub wysłać do sklepu internetowego z zapytaniem o wycenę. Listę sklepów posiadających w ofercie osprzęt Kontakt-Simon oraz konfigurator znajdziesz pod poniższym adresem. kontakt-simon.pl

46

WRZESIEŃ 2020

NOWOŚCI, TRENDY, INSPIRACJE

SUPER DEO – JAKOŚĆ I NIEZAWODNOŚĆ SUPER DEO to oryginalny dezodorant z wysokogatunkowej krystalicznej skały. Jest bardzo wydajny – wystarczy na rok użytkowania. Świetnie neutralizuje przykry zapach potu. Dzięki bezwonności nie kłóci się zapachowo z ulubionymi perfumami. Bez alkoholu, więc nie podrażnia skóry. Super Deo nie oziębia pach, jak wiele innych dezodorantów. Nie zostawia plam na ubraniu i ciele – taką gwarancję daje tylko wysokiej jakości markowy produkt, jakim jest Super Deo. Doskonały dla pań, panów, aktywnej młodzieży, przeznaczony do pach i stóp. Testowany dermatologicznie. Już po pierwszym zastosowaniu poczujesz, że Super Deo to produkt oryginalny (nie imitacja), wysokiej jakości, który świetnie pielęgnuje ciało. Dostępny w aptekach i sklepach medyczno-zielarskich.

Cena: 17 zł Producent: Reutter/Niemcy izakpol.pl

PIONOWY GRZEJNIK DO SALONU Grzejniki pionowe pomagają zaoszczędzić przestrzeń i dobrze wyglądają w kompozycji z dużymi oknami. Na rynku są dostępne dekoracyjne grzejniki pionowe, a wybór w zakresie ich kolorystyki czy materiału jest bardzo szeroki. Przykładem modelu grzejnika pionowego jest Niagara marki Luxrad. Ten nowoczesny grzejnik charakteryzuje smukła, pionowa kompozycja paneli grzewczych. Został wykonany ze stali niskowęglowej lakierowanej proszkowo. Grzejnik posiada dodatkowe wieszaki ręcznikowe, komplet do montażu naściennego, a na życzenie klienta istnieje możliwość wykonania rozmiaru niestandardowego. Dodatkowo model Niagara posiada różne warianty, np. w osłonie szklanej z grafiką standardową bądź indywidualną, model z oświetleniem LED – posiadający podświetlone szkło z wieloma dostępnymi iluminacjami, grzejnik z lustrem, a nawet model pokryty powłoką galwaniczną – chrom. luxrad.com

PŁY TKI NA LATA Płytka podłogowa (gres szkliwiony) Royalwood beige wyprodukowana przez Cersanit idealnie nadaje się do zastosowania na podłogach i ścianach, wewnątrz i na zewnątrz budynków. O uniwersalności świadczy to, że równie dobrze sprawdza się w łazience i salonie, jak i na tarasie, a także jako płytka elewacyjna, podłogowa i ścienna. Daje to możliwość nadawania pomieszczeniom niepowtarzalnego charakteru.

Dzięki niskiej nasiąkliwości wodnej gres ten jest odporny na działanie wody i wilgoci. Dobrze znosi nawet skrajnie niską temperaturę i nie pęka. Można go stosować w praktycznie każdych warunkach pogodowych. Royalwood jest odporny na duże obciążenia oraz inne czynniki związane z użytkowaniem, takie jak uderzenia czy zarysowania. Gresy wyjątkowo dobrze wytrzymują długi czas użytkowania, zarówno przy zastosowaniach wewnętrznych, jak i na zewnątrz. Ponadto są bardzo łatwe w utrzymaniu, co sprawia, że nawet po długim okresie użytkowania zachowują swój elegancki wygląd. cersanit.com.pl

48

WRZESIEŃ 2020

NOWOŚCI, TRENDY, INSPIRACJE

SOLARNA MARKIZA ZACIEMNIAJĄCA VELUX

KLIMAKONWEKTORY ART-U Dzięki klimakonwektorom Art-U kreatywność nie ma granic. To duma marki Galletti, która jako pierwsza pokazała nowy kierunek rozwoju klimatyzacji. Przedni panel klimakonwektorów staje się prawdziwym płótnem, gotowym do dostosowania go przez architekta wnętrz do indywidualnych potrzeb nabywcy. Na panelu Art-U można odtworzyć dowolny, jednolity kolor z palety RAL, Pantone.

Natomiast seria Art-U Canvas idzie o krok dalej – można na panel nanieść dowolną grafikę czy fotografię. Duży stopień swobody zapewnia możliwość odtwarzania geometrycznych i graficznych tekstur tapet, w celu ukrycia klimakonwektora w przestrzeni, w której jest zainstalowany. Dodatkowo ułatwia to jego smukły kształt – zaledwie 10 cm głębokości. Jednostki przeznaczone do ogrzewania i klimatyzacji pomieszczeń dostępne są w zakresie wydajności 0,8 – 3,72 kW w wersji z silnikiem wentylatora BLDC Inwerter, co gwarantuje niski pobór energii elektrycznej. nabilaton.pl

Zatrzymuje promienie słoneczne, zanim dotrą do szyby, skutecznie chroniąc poddasze przed upałem. Jej trwały i odporny na warunki atmosferyczne, a jednocześnie lekki materiał gwarantuje zaciemnienie i komfortowy odpoczynek niezależnie od pory dnia. Wyposażona jest w aluminiowe szyny boczne i elegancką górną obudowę, które idealnie komponują się z dachem. Markiza pasuje do wszystkich okien dachowych VELUX. Kupuje się ją pod rozmiar okna – wystarczy spisać kod z tabliczki umieszczonej na jego skrzydle. Nowa markiza posiada fabrycznie wbudowany silnik zasilany energią słoneczną, dzięki któremu możemy ją zamykać i otwierać za pomocą klawiatury naściennej dołączonej do produktu. Wydajna bateria solarna oszczędzająca energię jest zintegrowana z górną obudową i umożliwia obsługę markizy także przy całkowicie zachmurzonym niebie. Dzięki solarnemu zasilaniu markizę można zainstalować także na oknach obsługiwanych manualnie bez konieczności prowadzenia okablowania. Zastosowanie nowoczesnej technologii daje możliwość połączenia osłony z inteligentnym systemem kontroli klimatu VELUX ACTIVE with NETATMO, który umożliwia zdalne zamykanie i otwieranie okien oraz rolet w aplikacji w telefonie niezależnie od tego, gdzie jesteśmy.

Cena: od 1521 zł brutto velux.pl

VUT 550 VB EC A21 Centrala wentylacyjna nawiewno-wywiewna o wydajności do 690 m3/h z wymiennikiem przeciwprądowym. Sprawność odzysku ciepła do 92%. Po pobraniu aplikacji centrala z automatyką A21 może być sterowana za pomocą smartfona, tabletu oraz innych urządzeń mobilnych. vents-group.pl

BUILDING MANAGEMENT SYSTEMS

50

WRZESIEŃ 2020

motor

NOWOŚCI, TRENDY, INSPIRACJE

TRZYSZYBOWE OKNA DREWNIANO-POLIURETANOWE VELUX GLU

nVent RAYCHEM RIM-DRAINTRACE-KIT Nowy elektryczny system grzewczy nVent RAYCHEM RIM-DrainTrace-KIT zapewnia drożność wpustów dachowych zimą. Zaprojektowany tak, aby można go było łatwo zamontować na istniejących wpustach dachowych każdego rodzaju. Sześciokątna, modułowa konstrukcja złożona z ogrzewanych aluminiowych kanałów tworzy optymalne ścieżki odprowadzające wodę z roztopionego śniegu i lodu. Kompletny zestaw składa się z aluminiowego pierścienia, 6 listew grzejnych oraz 16-metrowego, fabrycznie zakończonego samoregulującego przewodu grzejnego (GM-2XT) z 8-metrowym przewodem zimnym. 10-letnia gwarancja producenta.

raychem.nvent.com

Energooszczędne okno z doskonałymi parametrami izolacyjnymi. Rdzeń z drewna modyfikowanego termicznie pokryto ciśnieniowo wytrzymałą i jednolitą powłoką poliuretanową pomalowaną na biało. Estetyczne, wodoodporne wykończenie i gładkie naroża sprawiają, że idealnie sprawdzi się w łazienkach i kuchni. Zawias obrotowy umożliwia obrót skrzydła o 180°, co ułatwia mycie zewnętrznej szyby od wewnątrz. Okno dostępne jest w dwóch wersjach otwierania: aluminiowy uchwyt w górnej części skrzydła lub ocynkowana klamka na dole (typ B). Zostało wyposażone w wydajny system wentylacji oraz wymienny filtr powietrza zapobiegający przedostawaniu się do domu kurzu i owadów. Ma uchwyty do łatwego montażu rolet i żaluzje w systemie Pick&Click®. Teraz jest dostępne w atrakcyjnych cenowo zestawach umożliwiających montaż okien obok siebie w pionie lub poziomie, aby zwiększyć powierzchnie przeszkleń we wnętrzach i jeszcze lepiej doświetlić je naturalnym światłem.

velux.pl

KAMIENIE NATURALNE DOMINUJĄCYM TRENDEM W ARANŻACJI OGRODÓW Od kilku lat obserwujemy w aranżacji przestrzeni dominujące wykorzystanie naturalnych materiałów, w tym kruszyw. Architekci oraz inwestorzy prywatni cenią to, iż kruszywa są produktami w 100% naturalnymi, trwałymi i nie wymagają dodatkowych czynności pielęgnacyjnych. Różnorodność kształtów i rozmiarów, a także bogata paleta kolorystyczna pozwalają tworzyć niepowtarzalne kompozycje ogrodowe. W przestrzeniach nowoczesnych oraz skandynawskich ogrodów istotną rolę odgrywa geometria, można ją uzyskać np. poprzez stworzenie kamiennych alejek o regularnych kształtach, wykorzystując kamienie w odcieniach bieli, czerni oraz szarości. Oryginalnego charakteru dodają także elementy gabionowe, z których można wykonać m.in. ławki, grille, donice, altany czy ogrodzenie. Kosze gabionowe wypełnione kruszywem i podświetlone lampkami tworzą po zmierzchu niesamowity klimat. W ogrodach japońskich, gdzie kluczowa jest harmonia, porządek i minimalizm, doskonale sprawdzą się powierzchnie żwirowe w kompozycji z trawą, układy kamieni symbolizujące skały, a także kamienne ścieżki w połączeniu z wodnymi kaskadami, które sprzyjają wyciszeniu i medytacji. Kruszywa wykorzystywane są również jako tradycyjne opaski wokół domu oraz na podjazdy, zamiast tradycyjnej kostki brukowej. Sprawdź ofertę CEMEX na:

kruszywaogrodowe.pl

52

WRZESIEŃ 2020

EKSPERT RADZI

Na co zwrócić uwagę podczas wyboru ogrzewania?

54

WRZESIEŃ 2020

Tekst: Wojciech Korościk, specjalista ds. systemów grzewczych w Termet S.A.

Kluczową decyzją przy budowie domu lub modernizacji już istniejącego jest wybór odpowiedniego ogrzewania.

Wiąże się to z zakupem urządzenia mającego służyć w domowej instalacji przez długie lata. Rozważając zatem zakup nowego źródła ciepła, warto uwzględnić kilka istotnych czynników.

P

rzede wszystkim trzeba sprawdzić dostęp do lokalnych źródeł ciepła, np. do sieci gazowniczej, celem uniknięcia dodatkowych kosztów związanych z transportem czy też magazynowaniem opału. Należy również kierować się ceną nośnika energii, mając na uwadze zmienność cen paliw na rynku i ewentualność nagłego wzrostu. W ostatnim czasie istotna stała się również możliwość uzyskania dofinansowania w ramach różnych programów, tj. „Czyste Powietrze” lub KAWKA (np. z Urzędu Miasta lub też z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej), na zakup urządzenia czy też modernizację instalacji grzewczej.

Kiedy zdecydujemy się już na konkretny nośnik energii, wówczas konieczne jest ustalenie odpowiedniej mocy urządzenia – wynika ona z zapotrzebowania na ciepło. Kocioł powinien zapewniać komfort nie tylko w warunkach ekstremalnej zimy, ale również w okresach przejściowych (jesień, wiosna). Dlatego istotny jest zakres modulacji kotła. Im większy jest zakres mocy, tym łatwiej urządzenie będzie w stanie dostosować się do aktualnego zapotrzebowania na ciepło zarówno po stronie centralnego ogrzewania, jak i po stronie ciepłej wody użytkowej.

55

ZDJĘCIA: TERMET

EKSPERT RADZI

JAKIE KORZYŚCI DAJE NAM SZEROKI ZAKRES MODULACJI? 1. Dostosowanie mocy grzewczej urządzenia do aktualnie panujących warunków, co pozwala na obniżenie w znacznym stopniu kosztów ogrzewania.

2. Wyeliminowanie efektu tzw. taktowania – czyli ciągłego wyłączania i włączania się kotła, co ma wpływ na wyższy komfort ciepła.

3. Zapewnienie bardzo płynnej pracy, która gwarantuje dłuższą żywotność urządzenia, ze względu na mniejsze zużycie podzespołów kotła.

4. Możliwość pracy w małych mieszkaniach lub w obiektach o niskim zapotrzebowaniu na ciepło bez generowania strat ciepła.

Należy jednak pamiętać, że urządzenie ma nie tylko zapewnić ciepło, ale również w szybkim czasie dostarczyć ciepłą wodę.

W domach jednorodzinnych najlepiej sprawdza się układ z zasobnikiem ciepłej wody użytkowej i np. z jednofunkcyjnym gazowym kotłem kondensacyjnym, natomiast w mieszkaniach wystarczający może być kocioł dwufunkcyjny, ogrzewający wodę w sposób przepływowy. Dobrym rozwiązaniem w miejscach o dużym zapotrzebowaniu na ciepłą wodę może być też urządzenie z wbudowanym zasobnikiem 48 litrów lub 107 litrów.

Przed zakupem warto również przyjrzeć się etykietom energetycznym, na których umieszczony jest bardzo ważny parametr – efektywność energetyczna urządzeń. Ważne jest, by urządzenia spełniały zaostrzone wymogi unijnych dyrektyw ekologicznych, a ich sezonowa sprawność energetyczna ogrzewania pomieszczeń kwalifikowała je do klasy A, podobnie jak w przypadku sprawności energetycznej podgrzewania wody.

Oprócz wyżej wymienionych kryteriów ważne są również cechy samego urządzenia, tj.: • parametry techniczne; • podłączenie do przewodu kominowego; • warunki gwarancji; • dostępność serwisu na terenie zamieszkania; • dostępność oraz ceny części zamiennych. ■

56

WRZESIEŃ 2020

Grzejniki dekoracyjne

Komfortowa wentylacja wnętrz

Systemy ogrzewania i chłodzenia sufitowego

Clean Air Solutions

Always the best climate for

90-TE URODZINY KLASYKA 90 lat temu Zehnder wprowadził stalowy grzejnik żeberkowy. Zehnder Charleston to klasyk swego gatunku, dostępny w szerokiej palecie rozmiarów, kolorów i kształtach specjalnych. Dopracowany w najdrobniejszym szczególe, teraz jeszcze bardziej perfekcyjny dzięki produkcji opartej na technologii laserowej!

Nowoczesne kolory i unikatowy technoline - surowa stal pokryta lakierem bezbarwnym - idealne rozwiązanie zarówno do wnętrz klasycznych, jak i ultranowoczesnych.

Dostępny również w antybakteryjnej powłoce Top Care. www.zehnder.pl

EKSPERT RADZI

Jak zadbać o czyste powietrze w domu Powietrze jest podstawowym elementem naturalnego środowiska życia człowieka. Chociaż go nie widzimy, ma ogromny wpływ na nasze zdrowie i samopoczucie. Według szacunków Światowej Organizacji Zdrowia nawet 90 proc. czasu spędzamy w pomieszczeniach zamkniętych. Dlatego warto zadbać o to, aby świeżego powietrza nie zabrakło również w naszych domach, a jego skład był dla nas korzystny.

Z

czasem powietrze we wnętrzu ulega zużyciu, czyli zmienia skład. Stopniowo zmniejsza się zawartość tlenu, a zwiększa ilość dwutlenku węgla, szkodliwych gazów i toksycznych związków, powstających w wyniku parowania powierzchni tworzyw sztucznych, powierzchni lakierowanych oraz klejów wiążących płyty mebli i różnego rodzaju posadzek. Na wybranych obszarach zużyte powietrze może nawet zawierać izotopy promieniotwórcze, np. radon – gaz przenikający z gruntu przez fundamenty aż do wnętrza budynku.

Jeśli w pomieszczeniu, w którym przebywamy, nie ma wymiany powietrza, odczujemy to poprzez ciągłe zmęczenie, senność, trudności z koncentracją i bóle głowy.

W dłuższej perspektywie grozi nam również spadek odporności oraz pogorszenie działania układu oddechowego i pokarmowego. Długotrwałe niedotlenienie organizmu jest szczególnie szkodliwe dla biologicznego rozwoju dzieci i niemowląt.

Zużyte powietrze z czasem staje się niebezpieczne nie tylko dla domowników, ale i dla budynku. Gromadząca się wilgoć stwarza optymalne warunki do rozwoju szkodliwych pleśni i grzybów. Wykraplanie się wody prowadzi do zamakania elementów konstrukcyjnych budynku, niszczenia jego wyposażenia i struktury. Efektem braku wymiany powietrza jest często odwrócenie ciągu w kanałach

58

WRZESIEŃ 2020

wywiewnych odczuwalne jako „dmuchanie” z kratek wywiewnych, rzadziej odwrócenie kierunku przepływu spalin w kanale spalinowym, które może być przyczyną śmiertelnych zatruć tlenkiem węgla.

JAK ZAPEWNIĆ WYMIANĘ ZUŻYTEGO POWIETRZA NA ŚWIEŻE? Wymiana zużytego powietrza na świeże to zadanie wentylacji. Wydawałoby się, że skoro mamy w domu kratki wywiewne, to mamy też działającą wentylację. Niestety często nie wiemy lub zapominamy, że aby wentylacja mogła działać prawidłowo, potrzebny jest stały dopływ świeżego powietrza z zewnątrz. Dlaczego? Ponieważ w przypadku wentylacji grawitacyjnej, najczęściej spotykanej w polskich domach, cały system opiera się na różnicy gęstości ciepłego i zimnego powietrza. Ciepłe powietrze we wnętrzu jest lżejsze, czyli ma mniejszą gęstość od zimnego powietrza zewnętrznego. Ponieważ zimne, cięższe powietrze wypiera ciepłe, ciepłe unosi się i ulatuje przez kratki wywiewne do pionów wentylacyjnych.

W przypadku wentylacji mechanicznej wywiewnej lub hybrydowej ciąg wymuszany jest lub wspomagany zasilanymi elektrycznie wentylatorami. Jednak niezależnie od rodzaju wentylacji podstawowym warunkiem jej działania jest niezmiennie stały dopływ powietrza z zewnątrz.

FOTO: HUTOMO ABRIANTO/UNSPLASH

Niewiele osób wie, że polskie prawo budowlane wymaga zastosowania nawiewników w każdym budynku mieszkalnym zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury w sprawie warunków, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.

59

EKSPERT RADZI

Jak zapewnić stały dopływ powietrza z zewnątrz? To właśnie zadanie nawiewników powietrza – niewielkich urządzeń montowanych na szczelinach w górnej części ramy okna lub, bez frezowania szczelin, pomiędzy górną częścią ramy okna a nadprożem. Dzięki automatycznemu sterowaniu nawiewnik zapewnia kontrolowany przepływ powietrza do pomieszczeń, umożliwiając prawidłowe działanie wentylacji. Urządzenia te zazwyczaj posiadają również sterowanie manualne. Nawiewnik powietrza działa samoczynnie. Nie potrzebuje dodatkowego zasilania, a jego eksploatacja nie generuje dodatkowych kosztów.

Co więcej, nawiewnik nie tylko dostarcza niezbędne nam do życia powietrze, ale może również oczyścić je ze szkodliwych pyłów i alergenów. Na rynku dostępne są nawiewniki z filtrami powietrza, które znacznie ograniczają przepływ takich cząstek, jak: pyły zawieszone PM10 i PM2,5, pyły węglowe, cementowe i przemysłowe, pyłki i zarodniki roślin, a także roztocza.

ZDJĘCIA: BREVIS

FILTRACJA NA POZIOMIE WENTYLACJI

60

WRZESIEŃ 2020

Nawiewniki określane jako „antysmogowe i antyalergiczne” wyposażone są w wymienne filtry powietrza, które zgodnie z zaleceniami powinno się wymieniać dwa razy w roku. Istnieje kilka rodzajów filtrów. Obecnie najlepsze z nich pochłaniają do 80% pyłu zawieszonego PM2,5 i do 99% pyłu zawieszonego PM10 oraz ponad 99% alergenów o najczęściej spotykanej wielkości. To bardzo dobry wynik, choć można zadać sobie pytanie, dlaczego nie są to filtry HEPA? Należy pamiętać, że filtry HEPA stosuje się tylko w przypadku wentylacji mechanicznej w przemysłowych systemach wentylacyjnych. Aby utrzymać odpowiedni przepływ powietrza, wymagają one bardzo dużej powierzchni filtra lub bardzo wysokiego ciśnienia, co wiąże się z zastosowaniem dużych jednostek, których nie stosuje się w budownictwie mieszkaniowym.

Jeżeli oczekujemy filtracji na poziomie HEPA, warto pomyśleć o domowych oczyszczaczach powietrza.

Nawiewniki okienne wyposażone w filtr antysmogowy to także ogromne wsparcie właśnie dla nich.

Podczas gdy oczyszczacz filtruje powietrze wewnątrz pomieszczenia, nawiewnik filtruje je, zanim się do niego dostanie. Filtracja na poziomie wentylacji znacznie przyspiesza pracę oczyszczacza oraz spowalnia zużywanie się filtrów. Zwłaszcza że nawiewnik filtruje 100% powietrza, które przedostaje się do wnętrza.

Nawiewnik powietrza Insolio Linia Insolio została zaprojektowana tak, aby uniknąć frezowania szczelin przy montażu nawiewnika.

Rozwiązaniem jest umieszczenie elastycznego kanału przelotowego pomiędzy górną częścią ramy okna a nadprożem. Prostszy montaż, lepszy efekt! Dlaczego? Okno zachowuje deklarowane parametry termiczne i akustyczne. Teraz również do drzwi typu HS i okien z roletą zewnętrzną.

nawiewnik antysmogowy

montaż bez frezowania szczelin

Precyzyjne, ciche automatyczne sterowanie różnicą ciśnień umożliwia przepływ dokładnie takiej ilości powietrza, jakiej potrzebujesz. Dzięki temu wentylacja działa prawidłowo, dom nie traci ciepła, a Ty oszczędzasz. Sprawdź na www.brevis.com.pl.

FOTO: SHUTTERSTOCK

EKSPERT RADZI

Choć wentylacja nie wydaje się wcale najważniejszą z domowych instalacji, nie można jej lekceważyć. Od jakości powietrza, którym oddychamy, zależy zdrowie nasze i naszych bliskich, zwłaszcza tych cierpiących na choroby układu oddechowego, astmę czy alergie. Odpowiedni nawiewnik powietrza nie tylko da nam dostęp do czystego powietrza, ale też przefiltruje 100% jego objętości, aby to, które przedostaje się do wnętrza naszego domu, faktycznie można było nazwać „czystym”.

Warto dodać, że nawiewniki antysmogowe to znacznie mniejszy koszt, niż mogłoby się wydawać. Za komplet nawiewników antysmogowych do przeciętnego mieszkania zapłacimy mniej niż za średniej klasy oczyszczacz powietrza. Na rynku dostępne są także nawiewniki akustyczne o podwyższonych parametrach akustycznych, również w wersji z filtrem powietrza. Część producentów oferuje także usługi montażowe. ■ Opracowanie: redakcja

62

WRZESIEŃ 2020

ENERGOOSZCZĘDNA WENTYLACJA Z ODZYSKIEM CIEPŁA - dla domów jednorodzinnych

Centrala wentylacyjna VUT VB EC A21

Wbudowany system sterowania A21 - możliwość integracji z systemem Inteligentny Dom

A+

Energooszczędne silniki EC Wydajność do 690 m3/h Sprawność odzysku ciepła 94% Klasa energetyczna A+

www.vents-group.pl

motor

EKSPERT RADZI

Prawidłowy montaż okien energooszczędnych Dzięki energooszczędnym oknom można w znacznym stopniu ograniczyć straty ciepła z domu. Niezwykle istotne jest jednak to, by zostały one właściwie zamontowane.

Tylko wtedy można w pełni wykorzystać ich właściwości termoizolacyjne.

W

przypadku okien energooszczędnych zaleca się tzw. ciepły montaż. Jest to nazwa potoczna i z racji tego, że bywa różnie interpretowana, poniżej przybliżamy, co ona dokładnie oznacza.

• Ciepły montaż okien w murze – jest coraz częściej stosowany, jego poprawna nazwa to montaż warstwowy lub szczelny. Jednak potocznie w Polsce przyjęło się określenie „ciepły montaż”.

• Ciepły montaż w strefie ocieplenia – jest to montaż, który także powinien być wykonany jako szczelny, z tą różnicą, że okna instalowane są w strefie izolacji ściany przy użyciu specjalnych systemów montażowych.

64

WRZESIEŃ 2020

– W odróżnieniu od osadzania okien „na pianę”, niestety w dalszym ciągu często wykonywanego, ciepły montaż dzięki zastosowaniu specjalistycznych materiałów zapewnia szczelne połączenie okna z murem budynku. W efekcie do budynku przedostaje się mniej powietrza z zewnątrz, co z kolei wpływa na lepszy bilans energetyczny i mniejsze straty ciepła. Brak przewiewów przy oknach to także wyższy komfort użytkowania, mniejsze ryzyko powstania zawilgoceń ościeży oraz rozwoju pleśni i grzybów, a co za tym idzie – lepszy i zdrowszy klimat w domu. Z kolei w przypadku ciepłego montażu w strefie izolacji termicznej możemy dodatkowo mówić o minimalizacji liniowych mostków termicznych, czyli miejsc o słabej izolacyjności termicznej. Istotne jest to, aby

tego typu montaże zostały przeprowadzone przez wykwalifikowane ekipy montażowe – mówi Marcin Tomczyński, Pełnomocnik Zarządu ds. Montażu i Rozwoju Produktu Vetrex.

NA CZYM POLEGA CIEPŁY MONTAŻ Ciepły montaż – niezależnie od tego, czy jest realizowany w murze, czy w izolacji termicznej – polega na zastosowaniu trzech warstw uszczelniających, spełniających ściśle określone funkcje. Warstwa wewnętrzna ma zapobiegać przenikaniu pary wodnej zbierającej się w budynku do przestrzeni pomiędzy ramą a murem.

Wykonuje się ją z taśm paroszczelnych lub taśm o zmiennym oporze dyfuzyjnym. Pośrodku umieszcza się najczęściej piankę montażową.

Jej zadaniem jest zapewnienie odpowiedniej izolacyjności termicznej i akustycznej. Od zewnątrz okno zabezpiecza się taśmami paroprzepuszczalnymi lub taśmami o zmiennym oporze dyfuzyjnym. Chronią one przed wnikaniem wody opadowej i wiatrem, a jednocześnie umożliwiają swobodne odprowadzenie pary wodnej na zewnątrz. Ciepły montaż może być również przeprowadzony przy użyciu wielofunkcyjnych taśm rozprężnych, które spełniają zadania wszystkich trzech warstw wykonywanych podczas montażu warstwowego.

KIEDY MOŻNA ZASTOSOWAĆ CIEPŁY MONTAŻ Ciepły montaż okien może zostać wykonany właściwie w każdym przypadku, warto jednak zadbać o odpowiedni dobór materiałów w zależności od rodzaju konstrukcji ścian zewnętrznych w budynku.

W ścianach dwuwarstwowych z warstwą izolacji 15-20 cm najczęściej osadza się okna zlicowane z zewnętrzną płaszczyzną muru, czyli są one montowane w murze. Bardzo ważne jest jednak, aby warstwa izolacji zachodziła na ramę okna ok. 3 cm.

W ścianach dwuwarstwowych z warstwą izolacji powyżej 20 cm coraz częściej okna montuje się w warstwie ocieplenia, poza murem. Warto jednak zwrócić uwagę także na późniejszy montaż osłon zewnętrznych, takich jak rolety czy żaluzje fasadowe. Natomiast w ścianach trójwarstwowych okna muszą być montowane bezpośrednio w warstwie ocieplenia, pomiędzy ścianą nośną a ścianą elewacyjną – często wykonywaną z cegieł klinkierowych. W budownictwie pasywnym montaż w strefie izolacji termicznej jest wręcz obowiązkowy.

Do bezpiecznego osadzenia okien wykorzystuje się wówczas specjalne systemy montażowe.

Dla zapewnienia jeszcze lepszej termoizolacyjności i szczelności okna osadza się na tzw. ciepłym parapecie wykonanym z polistyrenu ekstrudowanego XPS. Przykładem takiego rozwiązania jest energooszczędny podkład podparapetowy, który może być stosowany przy ciepłym montażu w murze oraz przy montażu w strefie izolacji termicznej z użyciem odpowiednich systemów montażowych.

WŁAŚCIWE PRZYGOTOWANIE OTWORÓW OKIENNYCH Przy ciepłym montażu, szczególnie w przypadku montażu w murze, istotną rolę odgrywa odpowiednie przygotowanie powierzchni ościeża. Stosowane w tej technologii taśmy uszczelniające i rozprężne muszą być klejone do gładkiego i pozbawionego wszelkich zanieczyszczeń podłoża. Zapewni to ich trwałe zamocowanie. Dlatego wszystkie nierówności, np. w przypadku ścian wykonanych z pustaków ceramicznych, należy wcześniej dokładnie wyrównać. Użyte do tego celu materiały powinny być odporne na wilgoć. Zależnie od rodzaju ściany można zastosować np. zaprawy termoizolacyjne czy kleje do styropianu.

65

EKSPERT RADZI Ciepły montaż – niezależnie od tego, czy jest realizowany w murze, czy w izolacji termicznej – polega na zastosowaniu trzech warstw uszczelniających, spełniających ściśle określone funkcje.

Energooszczędne podkłady podparapetowe montuje się przy użyciu odpowiednich klejów. Ważne jest ich dokładne wypoziomowanie i ustawienie w odpowiednim miejscu ściany, ponieważ po związaniu kleju nie będą możliwe korekty ich ustawienia.

By ciepły montaż mógł być poprawnie wykonany, rozmiary zamawianych okien trzeba odpowiednio dostosować do wielkości otworów. Pomiaru najlepiej dokonać po ostatecznym przygotowaniu otworów, a w przypadku okien balkonowych i tarasowych – również po wyznaczeniu poziomów posadzek i zaplanowaniu odpowiednich poszerzeń w oknach. Konieczne jest zachowanie szczelin dylatacyjnych zgodnie z zaleceniami producenta. Ich szerokość zależy od rodzaju stolarki oraz planowanego uszczelnienia.

66

WRZESIEŃ 2020

WRZEŚNIOWE OKAZJE SPRAWDŹ NA

EKSPERT RADZI WYKWALIFIKOWANI WYKONAWCY Wykonanie ciepłego montażu wymaga fachowej wiedzy, doświadczenia i precyzji. Nieprawidłowe lub niestaranne rozmieszczenie warstw uszczelniających ma niekorzystny wpływ na efekt końcowy.

Dlatego prace związane z osadzeniem okien powinny być przeprowadzane wyłącznie przez wykwalifikowanych wykonawców, którzy znają techniki ciepłego montażu i mają doświadczenie w jego wykonywaniu. Wyspecjalizowane ekipy dysponują również odpowiednim sprzętem, który jest niezbędny do prawidłowego wykonania montażu w przypadku okien o większych rozmiarach lub usytuowanych w trudno dostępnych miejscach. Najlepiej zlecić montaż specjalistom, którzy mają certyfikację montażową producenta. Daje to pewność, że stolarka zostanie osadzona przy użyciu odpowiednich materiałów i akcesoriów instalacyjnych, zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz wytycznymi producenta. ■

ZDJĘCIA: VETREX

Opracowanie: redakcja

68

WRZESIEŃ 2020

NASZE SKLEPY KIELCE WROCŁAW WARSZAWA

INFOLINIA CEDRO MAZUR 7 MIEDZYLESKA 4 BARTYCKA 24/26

+ 71 307 77 70 + 500 517 400 R EK L A M A

API WARSZAWA ul. Warszawska 30 05-805 Otrębusy (22) 758-95-21 www.apibaseny.pl API ŁÓDŹ ul. Centralna 46 95-030 Starowa Góra 512-355-512 www.api-baseny.com.pl

TWÓJ BASEN W TWOIM DOMU

API WROCŁAW ul. Wrocławska 44 55-095 Byków (71) 385-11-91 www.desjoyaux.pl info@api-baseny.com.pl biuro@api-baseny.com.pl

WOKÓŁ DOMU

CZYSZCZENIE ELEWACJI Elewacja to ważny element w aranżacji naszego domu. To właśnie na nią jako pierwszą zwracamy uwagę, ważne więc, by przynajmniej raz na kilka sezonów odpowiednio o nią zadbać.

70

WRZESIEŃ 2020

FOTO: FREEPIK

FOTO: SHUTTERSTOCK

W

rzesień to czas, kiedy bierzemy się za posezonowe porządki wokół domu.

Na wykonanie większości prac mamy jeszcze czas, gdyż przynajmniej do listopada pogoda powinna być w miarę sprzyjająca. Jednak jeśli rozważamy prace renowacyjne przy elewacji, powinniśmy je rozpocząć jak najszybciej – słońce będzie sprzyjało ich szybszemu schnięciu.

OCENA STANU ELEWACJI Pierwszym zadaniem jest ocenienie stanu fasad i dobranie odpowiedniego sposobu czyszczenia. Metoda czyszczenia elewacji zależy od rodzaju pokrywającego ją brudu. Jeśli mieszkamy przy ruchliwej szosie lub w zanieczyszczonym terenie, na fasadach może osadzać się sadza. Kolejny problem to zacieki, które ujawniają się np. pod parapetami i stropami. Zielonkawe naloty to z kolei nalot bakteryjny.

Jeśli nasz dom jest parterowy, z większością tych problemów powinniśmy poradzić sobie sami. W przypadku budynków piętrowych w kwestii bezpieczeństwa warto zaangażować specjalistyczną ekipię do prac wysokościowych.

ZACIEKI I MIEJSCOWE ZABRUDZENIA Zaczynamy od usunięcia zacieków. Jeśli są jeszcze wilgotne, musimy wykorzystać nagrzewnice do osuszenia zacieków od wewnętrz. Jeśli zawilgocenia są duże, może być konieczne kucie przemoczonych miejsc i łatanie ściany z wykorzystaniem materiałów izolacyjnych i siatki zbrojnej. Często jednak wystarczy zetrzeć brudne miejsce szczotką i zastosować grunt oraz masę szpachlową do wyrównania ubytku. Ostatnim etapem będzie zastosowanie farby, najlepiej silikatowej, by była odporna na warunki atmosferyczne. W przypadku elewacji drewnianej proces usuwania zabrudzeń wygląda podobnie, tylko z wykorzystaniem materiałów przeznaczonych do drewna, tj. szpachli do drewna.

71

WOKÓŁ DOMU

Nieocenionym narzędziem w czyszczeniu elewacji jest myjka ciśnieniowa, która pozwala na szybkie spłukanie powierzchni pod różnym ciśnieniem, w zależności od stopnia zabrudzenia. Mocne, wieloletnie zabrudzenia mogą wymagać dość wysokiego ciśnienia, należy jednak uważać, by zbyt wysokim ciśnieniem nie uszkodzić elewacji. Lepiej zastosować mycie podwójne: w pierwszym spłukujemy całość zimną wodą, w drugim stosujemy aktywną pianę, która zmiękczy brud i pozwoli go łatwo wypłukać.

Wśród akcesoriów do myjek ciśnieniowych można znaleźć szeroką gamę lanc o różnorodnym zastosowaniu. Począwszy od klasycznej lancy umożliwiającej płynną regulację strumienia wody (od niskociśnieniowego do wysokociśnieniowego) oraz jej przekręcenie, poprzez lancę wytwarzającą różne rodzaje strumienia, aż po lancę do specjalnych zastosowań i trudno dostępnych miejsc, np. na znacznej wysokości. Ta ostatnia, czyli lanca teleskopowa, przeznaczona jest do wygodnego czyszczenia powierzchni znajdujących się poza zasięgiem tradycyjnych rozwiązań, np. wysokich murów czy właśnie elewacji zewnętrznej.

FOTO: KÄRCHER

MYCIE POD CIŚNIENIEM

USUWAMY NALOTY BAKTERYJNE

FOTO: 123RF

Po oczyszczeniu fasad pianą i wodą pod ciśnieniem możemy przejść do usunięcia nalotów bakteryjnych. Potrzebne nam do tego będą specjalistyczne preparaty biobójcze. Pamiętajmy, że są to produkty toksyczne i podczas ich stosowania należy zachować wszelkie środki ostrożności wskazane przez producenta. W zależności od wielkości i gęstości nalotu może być potrzebne nawet kilkukrotne spryskiwanie pod ciśnieniem skażonych miejsc.

Po czyszczeniu i uzupełnieniu ubytków warto zabezpieczyć fasady impregnatem hydrofobowym, który ochroni fasady przed wodą i bakteriami.

Czyszczenie elewacji i fasad zazwyczaj okazuje się dość dużym zadaniem, ale nie można o nim zapominać, gdyż tylko dzięki temu zachowamy ich urodę, a tym samym charakter budynku. ■

FOTO: BAUMIT

Opracowanie: redakcja na podstawie materiałów prasowych

72

WRZESIEŃ 2020

BIOPUR Ekologiczne mycie fasad, elewacji, dachów oraz kamienia i kostki brukowej jest możliwe dzięki BIOPUR! Biopur to marka bezpiecznych dla środowiska, bio produktów, których działanie nie narusza równowagi ekologicznej.

Kappa Group Sp. z o. o. | Konradowa 11 | 48-303 Nysa | www.biopur.org

FOTO: SHUTTERSTOCK

WOKÓŁ DOMU

Przez bramę i przez furtkę Wejście i wjazd na posesję to miejsca o ściśle określonej funkcjonalności. Dobór kostki powinien uwzględniać więcej kryteriów niż tylko przewidywane obciążenia.

P

arametry nawierzchni brukowanych będą różne w zależności od pełnionej funkcji. Inne będą dla wjazdu na działkę i podjazdu do garażu, inne dla głównego wejścia do budynku, a jeszcze inne dla ścieżek ogrodowych.

Można jednak zastosować nieco odmienny podział i analizować nawierzchnie nie tyle pod kątem ich przeznaczenia, ile podziału na strefy.

opadów deszczu, jednak już ich odśnieżanie może sprawiać nieco większe trudności. Podobne problemy mogą stwarzać elementy zbyt drobne, o fazowanych krawędziach i gęsto rozłożonych, szerokich fugach. Świetne będą natomiast elementy bezfazowe o prostych krawędziach i nawierzchni płukanej lub śrutowanej.

Dość często oczywiście furtka i brama leżą tuż obok siebie i tworzą w zasadzie jedną strefę, jednak w tym wypadku zajmiemy się Takim przykładem może być wejście i wjazd na działkę, czyli nimi osobno, aby precyzyjnie zdiagnozować wszystkie czynniki, okolice furtki i bramy wjazdowej. Mniej istotna jest tu sama na które trzeba zwrócić uwagę. faktura nawierzchni, bardziej natomiast – parametry geometryczne. W obu przypadkach jednak trzeba zadbać szczególnie PRZEZ FURTKĘ o antypoślizgowość i łatwość odśnieżania. Oznacza to, że pre- W wypadku furtki sprawa jest dość prosta. Przede wszystkim ferowane będą stosunkowo duże i gładkie elementy. Kostka lub należy przeanalizować jej położenie względem chodnika oraz płyty o zbyt grubej fakturze będą się dobrze sprawdzać podczas szerokość i sposób otwierania. Najczęściej stosuje się furtki

STREFA WEJŚCIOWA

74

WRZESIEŃ 2020

rozwieralne. W wypadku tak wąskich przejść z reguły nie ma potrzeby stosowania innych rozwiązań. Szerokość przejścia jest tu jednak sprawą kluczową – główne dojście do budynku nie powinno być węższe niż 80 cm, a najlepiej jeśli ma taką samą szerokość jak drzwi wejściowe do domu. Zbyt duża furtka jest ciężka i niewygodna w otwieraniu, zbyt mała natomiast nie pozwoli na wygodne wejście z zakupami, wózkiem dziecięcym czy też wniesienie większych mebli.

Jeśli do furtki prowadzą schody terenowe, nie może się ona znajdować na krawędzi stopnia. Dobrze jest zostawić z obu stron ok. 150 cm prostego chodnika. Bardzo ułatwi to otwieranie, szczególnie jeśli wchodzimy z zakupami lub innym bagażem.

To samo dotyczy zresztą również zakrętów – ścieżka zakręcająca zaraz za furtką jest dość niewygodnym rozwiązaniem.

Ostatnim elementem, o którym warto pamiętać przy lokalizacji furtki, jest kierunek otwierania – a w zasadzie fakt, że jeżeli furtka jest usytuowana w linii chodnika – może być otwierana wyłącznie do wewnątrz, czyli na własną działkę.

PRZEZ BRAMĘ WJAZDOWĄ Tu pojawia się nieco więcej możliwości, przede wszystkim w zakresie sposobu otwierania. Powszechnie stosowane są dwa systemy: bramy rozwieralne i przesuwne. Zdarzają się również bramy segmentowe, ale w zakresie projektowania przejazdu nie różnią się one wiele od bram przesuwnych.

Dodatkowo bramy przesuwne dzielą się na szynowe i samonośne – przy czym ma to o tyle znaczenie dla nawierzchni, że w tym pierwszym przypadku musi pojawić się w niej szyna jezdna, po której poruszać się będą wózki bramy. Każda z nich

może być otwierana ręcznie bądź automatycznie. Te wszystkie czynniki mają wpływ na ukształtowanie drogi wjazdowej w obrębie bramy.

Bramy przesuwne sprawdzają się doskonale na dość szerokich działkach. Poza szerokością bramy musi się bowiem znaleźć miejsce na odsunięcie skrzydła wraz z elementami prowadzącymi (czyli w sumie ponad podwójna szerokość przejazdu).

Trzeba przy tym zwrócić uwagę, aby otwarta brama nie blokowała na przykład furtki wejściowej. Z kolei bramy rozwieralne doskonale sprawdzają się na wąskich i głębokich działkach.

Z punktu widzenia nawierzchni dojazdu w okolicach bramy bardzo istotne jest, czy została zainstalowana automatyka, oraz w jaki sposób wjazd jest usytuowany względem ulicy.

Jeśli zastosujemy bramę otwieraną ręcznie, lepiej nie umieszczać jej przy samej ulicy, ale zrobić przed nią miejsce, na którym na czas jej otwarcia można będzie postawić samochód, nie tamując jednocześnie ruchu. W takim wypadku okolice bramy nie powinny również mieć zbyt dużego spadku. Kwestia lokalizacji wjazdu zadecyduje z kolei o szerokości przejazdu i samej bramy. W najbardziej typowym przypadku, w którym brama znajduje się stosunkowo blisko ulicy, a wjazd na posesję usytuowany jest w stosunku do niej pod kątem prostym – dobrze jest wykonać podjazd i bramę o szerokości ok. 4 m. W wypadku optymalnym, w którym podjazd do bramy jest długi albo też usytuowany pod niewielkim kątem do drogi – wystarczy brama o szerokości ok. 2,5 m.

W przypadku wąskiej bramy, do której w dodatku nie podjeżdżamy na wprost, ale musimy w nią skręcić – warto zastosować odboje (a w zasadzie nawet prowadnice) z krawężników, które powinny naprowadzać koła samochodu na właściwą drogę, a przy okazji informować kierowcę, że znalazł się niebezpiecznie blisko słupka. Aby takie rozwiązanie działało, krawężnik powinien być umieszczony w odległości ok. 40 cm od słupków bramy. Warto też wykonać wzdłuż krawężników pasy

75

WOKÓŁ DOMU z drobniejszej kostki o bardziej zdecydowanej fakturze – będą stanowić swojego rodzaju pas ostrzegawczy. Jest to zresztą rozwiązanie, które warto zastosować we wszystkich wąskich przejazdach, przy elementach mogących uszkodzić samochód.

To samo rozwiązanie znakomicie sprawdza się jako pas ostrzegawczy przed wjazdem na jezdnię.

ILUSTRACJA: BUSZREM

Opisy do ilustracji: Ogrodzenie w linii chodnika, wjazd prostopadle do ulicy. Takie rozwiązanie preferuje bramę otwieraną automatycznie (nie ma miejsca na wygodne zostawienie samochodu na czas ręcznego otwierania bramy). Wymaga również szerokiej bramy wjazdowej – w tym wypadku 4,50 m i tej samej szerokości wjazdu. W dalszej części może się on zwężać (rys. Buszrem).

1. Pas jezdni 2. Chodnik 3. Furtka i wejście na posesję 4. Brama wjazdowa szerokości 4,50 m 5. Odbojniki z krawężników zabezpieczające przed uszkodzeniem samochodu 6. Boczne pasy ostrzegawcze z kostki o znacznie bardziej agresywnej fakturze 7. Pas ostrzegawczy przed linią jezdni 8. Główna płaszczyzna wjazdu wyłożona gładką, niefazowaną kostką

Linia ogrodzenia z bramą i furtką cofnięta w stosunku do chodnika, wjazd na działkę prostopadły do ulicy. Dzięki temu można istotnie zmniejszyć szerokość bramy (tu 2,50 m) bez obniżania komfortu użytkowania (rys. Buszrem).

1. Pas jezdni 2. Chodnik 3. Przestrzeń między chodnikiem a odsuniętą linią ogrodzenia; zależnie od potrzeb można tu wygospodarować na przykład dodatkowe (równoległe) miejsce do parkowania dla gości 4. Furtka i wejście na posesję 5. Brama wjazdowa szerokości 4,50 m 6. Boczne pasy ostrzegawcze z kostki o znacznie bardziej agresywnej fakturze 7. Pas ostrzegawczy przed linią jezdni 8. Główna płaszczyzna wjazdu wyłożona gładką, niefazowaną kostką

76

WRZESIEŃ 2020

Gutta: zadaszenia

Płyty z poliwęglanu, akrylu i szkła

Szerokie zastosowanie

Różne kształty i kolory

Estetyczne i trwałe

Długa żywotność

10 lat gwarancji

GUTTA POLSKA Sp. z o.o. ul. Fabryczna 9, 62-200 Gniezno tel. 61 428 20 64÷66 www.gutta.pl e-mail: info@gutta.pl

ILUSTRACJA: BUSZREM

WOKÓŁ DOMU

Wariant pośredni, czyli ogrodzenie w linii chodnika, ale brama wjazdowa znacznie cofnięta w głąb działki. Dzięki takiemu rozwiązaniu jest możliwość zastosowania wąskiej bramy i niewielkiej szerokości podjazdu (2,5 m), przy jednoczesnym uzyskaniu dodatkowego miejsce parkingowego dla gości przed ogrodzeniem (rys. Buszrem).

1. Pas jezdni 2. Chodnik 3. Cofnięty fragment ogrodzenia 4. Dodatkowe miejsce do parkowania dla gości 5. Furtka i wejście na posesję 6. Brama wjazdowa szerokości 4,50 m 7. Boczne pasy ostrzegawcze z kostki o znacznie bardziej agresywnej fakturze 8. Pas ostrzegawczy przed linią jezdni 9. Główna płaszczyzna wjazdu wyłożona gładką, niefazowaną kostką

ILUSTRACJA: BUSZREM

Opracowanie: redakcja na podstawie materiałów prasowych Buszrem ■

78

WRZESIEŃ 2020

✔

✔ ✔

WOKÓŁ DOMU

TARASY DREWNIANE PIELĘGNACJA I ZABEZPIECZENIE

Coraz więcej Polaków decyduje się na budowę tarasu wykonanego z drewna.

W Polsce bardzo dobrze sprawdzają się gatunki egzotyczne, takie jak merbau czy teak, ze względu za dużą odporność na wilgoć. Można się również zdecydować na rodzimą sosnę, modrzew lub dąb. Obojętnie na jaki rodzaj drewna się zdecydujemy, należy pamiętać o jego odpowiedniej pielęgnacji i zabezpieczeniu.

REGULARNE CZYSZCZENIE TO PODSTAWA Wbrew pozorom, drewno bardzo łatwo jest utrzymać w czystości. Jeśli będziemy pamiętać o regularnym czyszczeniu, nasz taras długo zachowa swój piękny wygląd. Warto pamiętać, by zawsze sięgać po produkty przeznaczone do ochrony tarasów, wtedy będziemy mieć pewność, że ich działanie nie wpłynie szkodliwie na jakość drewna. Bez problemu natomiast usuną one wszystkie zanieczyszczenia, tj. brud, tłuszcz, pleśń, mech i glony.

Deski ryflowane lepiej odprowadzają wodę i są bezpieczniejsze dla użytkowników, gdyż chronią przed poślizgiem, ale są trudniejsze w czyszczeniu i pielęgnacji. Do czyszczenia takich desek warto użyć specjalnej szczotki.

PIELĘGNACJA I ZABEZPIECZANIE Tarasy drewniane wymagają specjalnego traktowania. Należy zabezpieczyć drewno przed szkodliwym działaniem czynników zewnętrznych. Pierwszym i najważniejszym zabiegiem, jakiemu musimy poddać nasz taras jeszcze przed oddaniem do użytku, jest impregnacja, która zabezpieczy je przed biokorozją. Do tego celu najlepiej użyć impregnatu gruntującego lub

80

WRZESIEŃ 2020

technicznego, który głęboko wnika w drewno i skutecznie je chroni przed pleśnią, sinizną i larwami owadów. Taki impregnat będzie idealną bazą pod pozostałe produkty zabezpieczające.

Kolejnym krokiem będzie zastosowanie preparatu ochronno-dekoracyjnego, który wytworzy na drewnie dodatkową powłokę chroniącą przed słońcem i wilgocią. Lakiery i lakierobejce są skuteczne do momentu, w którym warstwa ochronna nie popęka lub się nie złuszczy. Naruszona warstwa preparatu oznacza, że ochrona została obniżona – woda przez szczelinę może się dostać w głąb drewna i rozsadzać powłokę od środka.

By tak się nie stało, należy zabieg powtórzyć po uprzednim przeszlifowaniu desek drobnym papierem ściernym.

Innym rozwiązaniem jest pokrycie tarasu olejem ochronnym, który nie tworzy zewnętrznej warstwy ochronnej, ale wnika w głąb drewna, zabezpieczając je przed wchłanianiem wilgoci. To rozwiązanie jest polecane szczególnie w przypadku tarasów z drewna egzotycznego. Olejowanie tarasu należy powtarzać średnio raz w roku, wtedy mamy gwarancję ciągłego działania produktu i pełnej ochrony przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi.

81

FOTO: ALTAX

FOTO: SHUTTERSTOCK

WOKÓŁ DOMU

Wbrew pozorom, drewno bardzo łatwo jest utrzymać w czystości. Jeśli będziemy pamiętać o regularnym czyszczeniu, nasz taras długo zachowa swój piękny wygląd.

Specjalnie aplikatury, dołączane do produktów, pozwolą precyzyjnie zastosować preparaty bez wytwarzania smug czy zacieków. Na rynku są produkty, które oprócz zabezpieczania pełnią też funkcję dekoracyjną. Wystarczy wybrać odcień, który nam odpowiada.

Opracowanie: redakcja

82

WRZESIEŃ 2020

ZDJĘCIA: JAF POLSKA

Bez względu na to, na jaki produkt ochronny się zdecydujemy, należy pamiętać o dokładnym stosowaniu się do zaleceń producenta. Tylko wtedy będziemy mieć pewność, że produkt został odpowiednio zaaplikowany i tym samym będzie właściwie spełniał swoje zadanie. ■

TWOJE OTOCZENIE, TWOJA WIZJA YOUR ENVIRONMENT, YOUR VISION

Inspiracja | Inspiration Beton | Concrete

FOTO: SHUTTERSTOCK

OGRÓD

84

WRZESIEŃ 2020

Jesienna pielęgnacja trawnika Tekst: Małgorzata Trębicka-Żuk

Choć początek września jest bardzo ciepły, a miejscami wręcz upalny, to jednak wieczorami i nocą czuć już powiew zbliżającej się jesieni. Tę porę roku widać także w naszych ogrodach – zmienia się sceneria rabat kwiatowych, a liście na drzewach powoli nabierają złotego koloru i zaczynają opadać. Nasz trawnik, który jeszcze niedawno był puszystym zielonym dywanem, także powoli zaczyna tracić soczystość i miękkość.

W

szystko to jest oczywiście naturalnym zjawiskiem towarzyszącym zmianom pór roku, jednak musimy pamiętać, że bez naszego wsparcia i ingerencji nawet najlepszej jakości rośliny posadzone w ogrodzie zwyczajnie obumrą. Aby przedłużyć ich okres wegetacji także na porę jesienną, należy o nie odpowiednio zadbać. Jedną z takich roślin, które wymagają pielęgnacji, jest oczywiście trawa, szczególnie jeśli chcemy, aby była ona atrakcyjna nawet jesienną porą.

KOSZENIE I PODLEWANIE Jesienią także powinniśmy regularnie kosić trawnik. Pamiętajmy jednak, że we wrześniu trawa rośnie wolniej (z powodu niższych temperatur) niż wiosną i w środku lata, dlatego czynność koszenia wykonujemy rzadziej niż np. w maju czy czerwcu. Co więcej, o ile wiosną mogliśmy pozwolić sobie na skracanie trawnika nawet na wysokość 3 cm, to jesienne koszenie powinno być wykonane na wysokość nie mniej niż 5 cm. Jest to pewnego rodzaju zabezpieczenie w razie drastycznej

zmiany pogody i nadejścia przedwczesnej zimy – np. w październiku. Gdybyśmy skrócili naszą murawę do wysokości mniej niż 5 cm i kilka dni później złapałby przymrozek lub spadł śnieg, mogłoby to skutkować obumarciem murawy i nieodrodzeniem się jej w kolejnym sezonie, gdyż tak krótkie źdźbła trawy byłyby zbyt słabe, aby przetrwać takie warunki klimatyczne.

Nawet jesienią warto także pamiętać o podlewaniu trawnika. Szczególnie jeśli jest dość sucho. Choć trawa rośnie wolniej, to nadal potrzebuje nawodnienia, dlatego warto zadbać o jego prawidłowy poziom. Czynność tę także wykonujemy rzadziej i mniej intensywnie niż w okresie letnim, jednak pamiętajmy, aby nawadnianie było dość regularne.

85

OGRÓD

FOTO: SHUTTERSTOCK

FOTO: RAMP

USUWANIE LIŚCI Kolejną czynnością, jaką należy wykonywać jesienią, jest usuwanie opadających z drzew i krzewów liści. Należy to wykonywać regularnie i dość często, gdyż zalegające na murawie liście przyczyniają się do jej gnicia. Liście, szczególnie te nie do końca suche, sprzyjają rozwojowi chorób grzybowych. W konsekwencji na naszej murawie powstają nieestetyczne, łyse lub pożółkłe łaty, których regeneracja może być możliwa jedynie poprzez miejscowe usunięcie uszkodzonych fragmentów darni i dosiew nowej trawy. W najgorszym przypadku choroba grzybowa, która zaatakowała nasz trawnik, może się rozprzestrzenić na inne jego fragmenty, co będzie skutkowało koniecznością usunięcia całej murawy i wysiewu nowej.

Do czynności usuwania liści z murawy, szczególnie jeśli na naszej działce nie ma zbyt wielu drzew i krzewów, znakomicie nadają się miotłograbie o sprężystych i dość miękkich zębach. Gdy na posesji mamy dużo nasadzeń, z których będą opadać liście, możemy posiłkować się specjalnym elektrosprzętem lub sprzętem spalinowym, jak odkurzacze i dmuchawy do liści.

WERTYKULACJA Czynnością, którą powinniśmy wykonać w ramach wrześniowej pielęgnacji trawnika, jest wertykulacja, czyli pionowe cięcie darni, które znacznie ułatwia usuwanie tzw. filcu (mchu, fragmentów obumarłej trawy i resztek roślin, w tym także liści). Wertykulację wykonujemy specjalnym urządzeniem – wertykulatorem. Możemy użyć sprzętu ręcznego, jeśli jednak mamy większą działkę, zalecane jest zaopatrzenie się w sprzęt elektryczny lub spalinowy, gdyż wertykulacja ręczna wymaga sporego nakładu siły i pracy. Zabieg wertykulacji znacznie ułatwia usunięcie wspomnianego filcu, którego zaleganie nie pozwala oddychać korzeniom trawy, zatrzymuje wilgoć i stosowane nawozy oraz sprzyja rozwojowi chorób grzybowych.

AERACJA Kolejnym zabiegiem, który warto wykonać we wrześniu, a więc na początku jesieni, jest aeracja. Jest to zabieg polegający na nakłuwaniu darni na głębokość od 3 do 8 cm w celu rozluźnienia gleby i poprawienia jej przepuszczalności. Aerację powinniśmy bezwzględnie wykonać, gdy na naszej murawie po opadach tworzą się kałuże – jest to znak, że podłoże jest zbite, a co za tym idzie, nie wchłania wilgoci, która potrzebna jest do prawidłowego wzrostu i ukorzeniania się trawy. Co więcej, aeracja znacząco sprzyja efektywności stosowanych nawozów, gdyż dzięki niej możliwe jest dogłębne dostanie się tych składników i zadziałanie ich już w systemie korzeniowym.

86

WRZESIEŃ 2020

FOTO: HONDA

Jesienią także powinniśmy regularnie kosić trawnik.

Pamiętajmy jednak, że we wrześniu trawa rośnie wolniej niż wiosną i w środku lata, dlatego czynność koszenia wykonujemy rzadziej.

R EK L A M A

OGRÓD

NAWOŻENIE

FOTO: RAMP

Ostatnim z podstawowych zabiegów pielęgnacyjnych, które należy wykonać pod koniec września na murawie, jest zastosowanie odpowiedniego nawozu. Na rynku bez problemu znajdziemy nawóz do trawnika przeznaczony do jesiennych zabiegów. Zastosowanie odpowiednio dobranego nawozu mineralnego i bogatego w potas sprawi, że nasza murawa uodporni się na zimową aurę – będzie zimotrwała i znacznie bardziej wytrzymała na mróz. To z kolei poprawi jej kondycję i przyczyni się do lepszego wzrostu i odrodzenia w przyszłym sezonie.

88

WRZESIEŃ 2020

Jesień to pora roku uważana przez niektórych za najpiękniejszą, szczególnie jeśli chodzi o ogrodowe zacisze. Soczysta zieleń przechodzi powoli w barwy złota, brązów i czerwieni. Gdy zielona jeszcze trawa pokrywa się opadającymi liśćmi, musimy zdać sobie sprawę z tego, że jest to czas na rozpoczęcie jesiennej pielęgnacji, która jest zupełnie inna niż ta wykonywana latem i wiosną. Co więcej, takie zabiegi nie tylko przedłużą wegetację naszego puszystego, zielonego ogrodowego dywanu, ale przede wszystkim przygotują ją na czas zimy, czyli czas hibernacji. ■

FOTO: SHUTTERSTOCK

OGRÓD

Koniec lata 90

WRZESIEŃ 2020

Tekst: Andrzej Pawłowski

Kończące się lato jest dla ogrodników czasem zbioru plonów i doświadczeń. Tegoroczna kapryśna, zmienna pogoda sprawiła, że wiele rosnących w ogrodach roślin poddanych zostało próbie wytrzymałości. Okresowe opady wiosenne nie uzupełniły niskiego poziomu wód gruntowych, sierpniowe upały sprawiły, że niektóre rośliny wcześniej zakończyły wegetację. Wiele prac związanych z sadzeniem i przesadzaniem roślin w sierpniu zostało przesuniętych na początek września.

JESIENNE ZBIORY Letnia pogoda na początku września pod koniec miesiąca zmienia się na jesienną: coraz krótszy dzień, przygruntowe przymrozki i okresowe ochłodzenia powodują ograniczenie wegetacji większości roślin w ogrodach. Na polach trwają prace związane z przyszłorocznym sezonem wegetacyjnym. Przełom lata i jesieni kojarzy się ze zbiorem owoców, we wrześniu dojrzewają liczne odmiany jabłek – ich zbiory można przyspieszyć nawet dwóch tygodni, co spowoduje dłuższy czas przechowywania. Dojrzewające we wrześniu grusze i śliwy można przechowywać w chłodnych piwnicach od kilku do kilkunastu dni. Popularnym zabiegiem przedłużającym wartość owoców jest mrożenie, które nie wpływa na jakość odżywczą owoców i ich zdrowotne właściwości. Na przełomie września i października gromadzić można owoce rosnące nie tylko w ogrodach owocowych, wiele z nich wchodzi w skład zieleni dekoracyjnej w sąsiedztwie budynków, w parkach itp. Do najpopularniejszych owoców używanych w przetwórstwie należy powszechnie znana jarzębina, jej owoce w kolorach od bieli do czarnego sadzone w ogrodach zarówno w celach dekoracyjnych, jak i użytkowych, są źródłem wielu cennych składników w postaci witamin i minerałów. Równie wartościowym krzewem jest długowieczny głóg, jego liczne białe kwiaty mają wartość dekoracyjną i są pożytkiem dla pszczół. Czerwone owoce zawierają związki regulujące pracę serca, szkarłatna odmiana głogu ma duże czerwone owoce podobne do wiśni, ich smak po zamrożeniu przypomina o wczesnej jesieni w czasie zimy. Na początku września dojrzewają derenie jadalne o niepowtarzalnym smaku i zastosowaniu takim jak wiśnie, zaś na rabatach obsadzonych krzewami pigwowca dominuje żółty kolor jego dojrzewających owoców. Liczna rzesza ich smakoszy przygotowuje przetwory będące źródłem aromatycznych napojów.

W naturalistycznych ogrodach nie może zabraknąć najbardziej prozdrowotnej rośliny, jaką jest aronia, tworząca razem z żurawiną, różą

91

i czarną porzeczką zdrowotną mieszaninę. Wiele roślin używanych niegdyś w gospodarstwach domowych wraca do użytku. Należy do nich czarny bez, którego plantacje pojawiły się wśród tradycyjnych sadów, rokitnik zwany w Rosji ,,oblepichą”, będący źródłem witamin, czy tarnina śliwa (popularna ,,tarka”). Zbiór tych pożytecznych owoców powinien nastąpić przed przylotem z północnych rejonów ptaków, dla których stanowią pokarm i przysmak. Zastosowanie bogatych w witaminy owoców ogranicza tylko wyobraźnia użytkowników. Najciekawsze smaki są efektem mieszania wielu owoców oraz wzbogacania dodatkami w postaci miodu, przecierów, soków. Oryginalne smaki przetworów przypomną nam czas obfitości, jakim jest jesień, zwiększą też naszą odporność na jesienno-zimowe infekcje.

FOTO: LUMIX2004/PIXABAY

OGRÓD

FOTO: MATTHIAS BÖCKEL/PIXABAY

SEZONOWE PRACE

92

WRZESIEŃ 2020

Koniec lata i zbliżająca się jesień oznacza koniec wegetacji wielu roślin, chociaż wciąż kwitną jesienne kwiaty i dojrzewają liczne nasiona. Wiele roślin kończy coroczną wegetację, ich los zależy od tego, jak zostaną przygotowane do przetrwania zimy. Mnogość gatunków w ogrodach sprawia, że obok siebie występują rośliny pochodzące z różnych stron świata i tym samym o zróżnicowanych wymaganiach. Sadząc rośliny, zarówno drzewa, krzewy, jak i byliny, należy zapoznać się z ich wymaganiami siedliskowymi, poczynając od wilgotności podłoża, nasłonecznienia i wilgotności gleby.

Na wiele czynników mamy ograniczony wpływ, niektóre jednak możemy regulować: należy do nich jakość gleby. Jej zdolność do utrzymania roślin w dobrej kondycji zależy w dużej mierze od zawartości kompostu, którego źródłem są części organiczne z roślin rosnących na działce. Związki próchnicze mają zdolność zatrzymywania wody na glebach piaszczystych, stymulują wzrost organizmów glebowych, poprawiając rozrost korzeni oraz procesy oddychania i fotosyntezy. Stosowanie kompostu ogranicza ilość zbędnych materiałów podlegających utylizacji, co ma wpływ na jakość środowiska.

W zależności od pogody przystępujemy do zbioru warzyw gruntowych.

Miejsca, na których rosły, należy spulchnić, aby nie wyrosły na nich chwasty. Drzewa i krzewy osłabione suszą trzeba podlewać, szczególnie te ozdobne, gdyż brak wilgoci spowoduje, że nie zawiążą pąków kwiatowych w następnym sezonie. Dzielenie i przesadzanie bylin to kolejny ważny zabieg, który należy wykonać w ogrodach. Trawniki trzeba skosić, jeśli wyrosły powyżej 5-7 cm. Ważnym zabiegiem jest także grabienie opadłych liści.

Mnogość prac w ogrodach wymaga precyzyjnego planowania w zależności od pogody i stanu roślin. Zmienna aura sprawia, że niektóre prace należy odłożyć, a przerwy możemy wykorzystać na analizy i planowanie kolejnych działań. ■

NOWOŚĆ!

AGROWŁÓKNINA

HOBBY

Ketmia (Hibiskus)

94

WRZESIEŃ 2020

FOTO: ROBERT BALOG/PIXABAY

OGRÓD

Tekst: Andrzej Pawłowski

Rodzaj hibiskus obejmuje 220 gatunków. Należą do niego wiecznie zielone drzewa, krzewy, a także rośliny zrzucające liście, rosnące w strefie umiarkowanej. Są także gatunki jednoroczne i byliny. Rośliny są zróżnicowane, formy bylinowe tworzą olbrzymie kwiaty o pięciu zachodzących na siebie płatkach. W klimacie Polski możliwa jest uprawa trzech gatunków.

FOTO: MR GAJOWY3/PIXABAY

FOTO: ELSTEF/PIXABAY

O

d kilku lat na rynku występuje hibiskus bagienny, pochodzący z USA. Jego dochodzące do 30 cm średnicy kwiaty są w kolorach od purpury poprzez czerwień do prążkowanej różowawej bieli. Wyrastająca z kątów liści roślina dorasta do 180 cm. Rozwija się poźną wiosną i wymaga wilgotnego zasobnego stanowiska. Kwitnienie hibiskusa przypada późnym latem. Kilkuletnie okazy tworzą duże kępy, dlatego roślina nadaje się do nasadzeń grupowych na tle iglastych szpalerów. Kwitnienie trwa do końca września, zwłaszcza licznych odmian mieszańcowych. Odporność roślin na warunki klimatyczne jest na tyle duża, że można je uprawiać na terenie całego kraju.

95

OGRÓD

FOTO: ALICJA/PIXABAY

Możliwa jest również uprawa hibiskusa zwanego różą chińską. Gatunek ten posiada ciemnozielone jajowate liście – jego duże pojedyncze kwiaty pojawiają się na roślinie od wiosny do jesieni. Barwa kwiatów od czerwieni do żółtej i kremowo-białej nadaje pomieszczeniom charakterystyczny klimat. Uprawiane w pomieszczeniach hibiskusy wymagają miejsc jasnych oraz regularnego podlewania niewielkimi porcjami wody. Ze względu na rozmiary należy je też systematycznie nawozić. Kwitnące rośliny są wrażliwe na przeciągi, zmiany temperatury oraz zmianę miejsca, nie tolerują też nadmiaru wody w podłożu. Gleba powinna być lekka, kwaśna, zasobna w próchnicę i przepuszczalna.

Krzewiastym gatunkiem jest rosnąca we wschodniej Azji

96

WRZESIEŃ 2020

FOTO: DUY CƯỜNG NGUYỄN/PIXABAY

Rosnące w tropikach ketmie osiągają niekiedy duże rozmiary – należy do nich drzewiasta forma rosnąca na wybrzeżu Oceanu Indyjskiego, która osiąga wysokość kilkunastu metrów. Jej szeroka na 10 metrów korona pokryta licznymi kwiatami jest miejscem przyciągającym uwagę zwiedzających te rejony turystów.

ketmia syryjska (Hibiskus syriakus), która dorasta do 1,5 2,5 m wysokości. Podobnie jak jej bylinowi kuzyni, późno rozpoczyna wegetację, zwykle w połowie maja. Kwiaty są mniejsze, średnicy ok. 10 cm, barwy niebieskiej z czerwonymi nasadkami. Kwitnienie krzewów rozpoczyna się w lipcu, pełnia przypada na sierpień-wrzesień, czasami trwa do października. Wśród uprawianych odmian są okazy o kwiatach półpełnych, pojedynczych – od fioletu poprzez róż do białego. Są również odmiany o ozdobnych liściach z barwnymi brzegami. Krzewiaste gatunki ketmii są wrażliwe na niskie temperatury, ich uprawa wymaga miejsc osłoniętych od wiatru i ściółkowania podłoża w czasie zimy. Młode okazy można osłaniać matami lub agrowłókniną. W dobrych warunkach tworzą ogromne, szerokie okazy, dekorujące eksponowane miejsca od wiosny do jesieni.

Ketmia należy do roślin rzadko spotykanych w uprawie, pomimo łatwości jej hodowla nie stała się powszechna. ■

R EK L A M A

FOTO: JACLOU DL/PIXABAY

Konser wacja sprzętu og rodniczego po sezonie

ZDJĘCIA: SHUTTERSTOCK

Termomodernizacja domu

98

WRZESIEŃ 2020

Fühl Dich wohl. Kermi.

Kermi – przyjazny klimat