T p apriliou 2014

ΤΕ Υ ΧΟΣ 386 [ ΕΤΟΣ 39 Ο ] ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2014 | €6

ΜΗΝΙΑΊΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΌ Κ ΑΙ ΤΕ ΧΝΟΛΟΓΙΚΌ ΠΕΡΙΟΔΙΚΌ

ΤΟ ΚΡΑΣΙ ΜΑΣ ΕΞΩ

Οι ετικέτες πρωταθλητές

ΣΝΑΚ

Προσαρμόζονται στις τάσεις

ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΑ ΔΑΠΕΔΑ

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΟΡΔΑΣ

Προαναγγέλλει μια σημαντική αλλαγή

ΜΙΚΡΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ

που ξεχωρίζουν

Οδηγός αγοράς

ΜΑΥΡΟΣ ΧΟΙΡΟΣ

Μέλλον για μια αρχαία φυλή

ΑΒΓΑ

ISSN 1106-3718

Ποια είναι ελληνικά και ποια όχι;

S PO

ES

x+7

T

PR

PR Ταχ. Γραφείο

Αριθµός Άδειας

S PO ES

S

ST

T&Π

EDITORIAL

a

MΗΝΙΑΊΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΌ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΉΣ ΕΝΗΜΈΡΩΣΗΣ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΊΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΕΜΠΟΡΊΟΥ ΤΡΟΦΊΜΩΝ, ΚΡΑΣΙΟΎ, ΠΟΤΏΝ & ΣΥΣΚΕΥΑΣΊΑΣ

υτός ο μήνας για εμάς είναι ο μήνας που παρουσιάζουμε τις νέες μικρές εταιρείες που ξεχωρίζουν, μια διαδικασία δύσκολη αλλά και πολύ ευχά-

ΓPAΦEIA ΛΕΩΦ. ΣΥΓΓΡΟΎ 110, 117 41 AΘΉΝΑ (4ΟΣ ΌΡΟΦΟΣ) TΗΛ: 210 9240 748 FAX: 210 9242 650 www.triaina.com E-MAIL: info@triaina.com ΚΩΔΙΚΌΣ 011626

ριστη. Τι δοκιμάσαμε το 2013 και μας έμεινε αξέχαστο; Ποιον εκτιμούμε πολύ για την προσήλωσή του σε κάποιες αρχές, όπως ο σεβασμός στην παράδοση, η σωστή πρώτη ύλη, η συνεχής έρευνα; Ποιος είναι

εκείνος που κάνει το καινοτόμο, το αυθεντικό, το νόστιμο, χωρίς απαραίτητα να είναι

EΚΔΌΤΗΣ NΊΚΟΣ K. KΟΡΌΒΗΛΑΣ ΙΔΡΥΤΉΣ KΥΡΙΆΚΟΣ N. KΟΡΌΒΗΛΑΣ

ο leader στην κατηγορία του; Είμαστε πολύ ευχαριστημένοι με τις επιλογές μας και

AΡΧΙΣΥΝΤΆΚΤΡΙΑ ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ ΜΙΧΕΛΑΚΟΥ

πολύ στεναχωρημένοι που δεν μπορούσαμε να τους βάλουμε όλους .Εκτός από τους τέσσερις παραγωγούς ή μεταποιητές, επιλέξαμε και έναν σχεδόν οργανισμό,

CREATIVE DIRECTOR ΝΤΙΑΝΑ ΔΑΔΑΚΗ

το Farmers Republic, την πρώτη στεγασμένη βιολογική λαϊκή αγορά της Αθήνας,

ΣΥΝΕΡΓΆΤΕΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΓΚΙΤΣΗ, ΣΟΦΙΑ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ, ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΛΙΑΜΗΣ, ΕΛΕΝΗ ΣΤΑΜΑΤΟΥΚΟΥ, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΤΖΗΚΑΣ, ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΦΡΑΓΚΟΣ, ΕΙΡΉΝΗ ΧΡΥΣΟΛΩΡΆ

ένα σπίτι για πολλούς παραγωγούς που αλλιώς δεν είχαν πρόσβαση στην αγορά. Το Farmers Republic είναι αντιπροσωπευτικό του Νέου Κύματος που υπάρχει στην ελληνική παραγωγή τροφίμων και μας γεμίζει ελπίδα για το μέλλον που έρχεται.

AΝΤΑΠΟΚΡΙΤΈΣ ELLEN GOOCH ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ

ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ ΜΙΧΕΛΑΚΟΥ

MAΡΙΑ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΧΑΓΗ TΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΣ ΠΕΤΚΑΝΌΠΟΥΛΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΊΚΗ

ILLUSTRATION DANIEL EGNEUS ΓΡΑΦΗΜΑΤΑ ΝΙΚΟΣ ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΣ TΜΉΜΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΊΑΣ marketing@triaina.com ΥΠΕΎΘΥΝΗ ∆ΙΑΦΉΜΙΣΗΣ KΑΤΕΡΊΝΑ ΓΚΊΤΣΗ k.gitsi@triaina.com

ΛΟΓΙΣΤΉΡΙΟ NΊΚΗ ΓΑΒΑΛΆ ΠΑΡΑΓΩΓΉ PAPERGRAPH ΓΡΑΦΙΚΕΣ ΤΕΧΝΕΣ Α.Ε.

ETHΣIA ΣYN∆POMH OΡΓΑΝΙΣΜΟΙ/EΤΑΙΡΕΙΕΣ: €70 ΣΠΟΥΔΑΣΤΕΣ: €50 KΎΠΡΟΥ: €100 EΞΩΤΕΡΙΚΟΎ: €150 ∆ΗΜΟΣΙΕΥΌΜΕΝΑ ‘Ή ΜΗ ΧΕΙΡΌΓΡΑΦΑ ΚΑΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΊΕΣ ΠΟΥ ΈΧΟΥΝ ΑΠΟΣΤΑΛΕΊ ΣΤΗ ΣΎΝΤΑΞΗ ΔΕΝ ΕΠΙΣΤΡΈΦΟΝΤΑΙ © COPYRIGHT 2014 ΤΡΊΑΙΝΑ ΕΚΔΟΤΙΚΉ ΑΠΑΓΟΡΕΎΕΤΑΙ Η ΑΝΑΔΗΜΟΣΊΕΥΣΗ ΚΕΙΜΈΝΩΝ ‘Η ΤΜΗΜΆΤΩΝ ΚΕΙΜΈΝΩΝ ΣΕ ΈΝΤΥΠΗ, ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΉ Ή ΆΛΛΗ ΜΟΡΦΉ, ΧΩΡΊΣ ΤΗΝ ΈΓΓΡΑΦΗ ΆΔΕΙΑ ΤΟΥ ΕΚΔΌΤΗ ΜΈΛΟΣ ΤΗΣ

ΜΗ ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΙΚΌΣ ΔΙΕΘΝΉΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΌΣ ΠΙΣΤΟΠΟΊΗΣΗΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΊΑΣ IΔΙΟΚΤΉΤΗΣ TPIAINA EK∆OTIKH Ν. ΚΟΡΟΒΗΛΑΣ & ΣΙΑ ΟΕ

ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2014 /01

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

34

08

36 14 53

30

06 06

04 MATIEΣ

14 ΑΥΓΑ

36 ΜΑΥΡΟΣ

48 Η ΠΑΛΕΤΟΠΟΙ-

53 ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑ-

Η Ειρήνη Χρυσολωρά συνιστά ψυχραιμία.

Ευχάριστα νέα -αν εξαιρέσουμε τη μάστιγα των ελληνοποιήσεων.

Η αναβίωση της αρχαιοελληνικής φυλής προσφέρει ευκαιρίες.

Οδηγίες για να επιλέξετε το σωστό σύστημα.

Οι ανακοινώσεις, τα νέα, οι επιχειρηματικές αποστολές.

06ΝΕΑ

24 ΣΝΑΚ

40 ΛΙΑΝΕΜΠΟΡΙΟ

50 HACCP

55 ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ

Οι αφίξεις στο ράφι.

Προσαρμόζονται στις τάσεις και γίνονται καινοτόμα.

Προσφορές, παροχές και κοινωνική ευθύνη εν μέσω κρίσης.

Πώς γίνεται μια σωστή επιθεώρηση.

Oι διαφημίσεις, οι αναφορές στις εταιρείες.

08 ΜΙΚΡΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ

30 ΚΡΑΣΙΑ ΠΡΩΤΑΘΛΗΤΕΣ

44 ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΑ

52 ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ

56 ΕΚΘΕΣΕΙΣ

Αυτές που ξεχωρίσαμε την χρονιά που πέρασε.

Τα κρασιά που πουλάνε ή εντυπωσιάζουν στο εξωτερικό.

Ρεπορτάζ στην αγορά των βιομηχανικών δαπέδων για εταιρείες τροφίμων και ποτών.

Οι καλές πράξεις του μήνα και η ΕΚΕ των εταιρειών.

Οι επερχόμενες συναντήσεις στο εξωτερικό.

02/ ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2014

ΧΟΙΡΟΣ

ΔΑΠΕΔΑ

ΗΣΗ

ΤΙΚΑ

ΟΝΟΜΑΤΩΝ

ΕΞΩΦΥΛ ΛΟ: DANIEL EGNEUS, Danielegneus.com

ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ

ΜΠΙΣΚΟΤΑ, ΚΑΡΑΜΕΛΕΣ & ΖΑΧΑΡΩΤΑ

Η ΚΟΚΚΟΠΟΙΗΣΗ

® urschel and diversaCut 2110 are registered trademarks of urschel laboratories, inc. u.s.a.

Cookie & Candy Granulations

Τα μοντέλα DiversaCut 2110® και DiversaCut Sprint® κόβουν ζαχαρώδη προϊόντα για την βιομηχανία αρτοποιΐας, παγωτών και ζαχαροπλαστικής. Οι μηχανές Urschel χαρακτηρίζονται απο υψηλό επίπεδο σχεδιασμού και αποδοτικότητας για να σας δώσουν το αποτέλεσμα που επιθυμείτε. Αντοχή, εύκολη συντήρηση, συνεχής λειτουργία, μεγάλη δυνα® The DiversaCut 2110φύρα Dicerκαι effectively a wideείναι rangeμόνο of confections to πλεονεκτήματα των μηχανών μας μικότητα, μικρή τεχνικήreduces υποστήριξη λίγα απο τα enhance bakery, snack, and frozen treats. Urschel quality engineering is built into και της εταιρείας μας. the benefits you demand. Durability. Precision output. every machine to deliver Δίνουμε λύση στοand δικόmaintenance. σας πρόβλημα με δοκιμές σταoperation. προϊόντα σας.

Ease of operation High κοπής capacity.

Continuous Efficiency. Exacting controls. Expert worldwide service and support.

www. U R S C H E L .com info@urschel.com phone + 1 2 1 9 . 4 6 4 . 4 8 1 1

Αγίου Κωνσταντίνου 13, 144 52 Μεταμόρφωση, Αθήνα Τηλ. 210 2828989* Φαξ 210 2815115 Web site: www.urschel.com * e-mail: greece@urschel.com

“®Urschel και DiversaCut είναι κατατεθέντα λογότυπα της εταιρείας Urschel Laboratories Inc.

T&Π

MATIEΣ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ

ΨΥΧΡΑΙΜΊΑ

δ OΙ ΕΚΛΟΓΈΣ ΠΟΥ ΈΡΧΟΝΤΑΙ ΔΕΝ ΘΑ ΕΠΙΤΡΈΨΟΥΝ ΝΑ ΕΙΠΩΘΟΎΝ ΠΟΛΛΈΣ ΑΛΉΘΕΙΕΣ ΤΟΝ ΕΠΌΜΕΝΟ ΜΉΝΑ, ΓΙ’ ΑΥΤΌ ΑΣ ΕΊΜΑΣΤΕ ΨΎΧΡΑΙΜΟΙ ΚΙ ΑΣ ΜΗΝ ΠΑΡΑΣΥΡΘΟΎΜΕ ΑΠΌ ΑΥΤΆ ΠΟΥ ΘΑ ΑΚΟΎΣΟΥΜΕ ΓΙΑ ΕΠΙΚΕΊΜΕΝΟΥΣ ΠΑΡΑΔΕΊΣΟΥΣ ‘Ή ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΈΣ.

Η Ειρήνη Χρυσολωρά είναι οικονομολόγος και δημοσιογράφος στην εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ, βραβευμένη από την Έ νωση Ευρωπαίων Δημοσιογράφων.

04 / ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2014

εν υπάρχει αμφιβολία ότι τα πράγματα είναι τώρα κάπως καλύτερα σε σύγκριση με πριν από λίγους μήνες, αν και για την πλειοψηφία των Ελλήνων πολιτών, η βελτίωση αυτή αφορά κυρίως τις προοπτικές, όχι το παρόν τους. Στο μέλλον, εφόσον επιβεβαιωθούν οι ενδείξεις που έχουμε τώρα για υποχώρηση της ύφεσης και φανούν τα πρώτα σημάδια της ανάκαμψης (η Eurobank τοποθετεί την μεταστροφή σε θετικό πρόσημο κατά το τρίτο τρίμηνο του 2014), θα μπορούμε να προσβλέπουμε σε μια σταδιακή υποχώρηση της ανεργίας. Αλλά κι αυτό θα γίνει αργά, δεν θα πέσουμε εύκολα από το σημερινό 27% έστω στο 15%, όπως επισημαίνουν οι οικονομολόγοι. Σε κάθε περίπτωση, είναι γεγονός πως υπάρχουν ενθαρρυντικά σημάδια: οι αποδόσεις των ομολόγων έχουν πέσει, ο δείκτης υπευθύνων προμηθειών (PMI) στον οποίο αποδίδουν σημασία οι οικονομολόγοι ξεπερνά τις 50 μονάδες και δείχνει επέκταση, για τον τουρισμό υπάρχει βεβαιότητα ότι θα κινηθεί και φέτος πολύ καλά, αν όχι καλύτερα από το 2013. Με λίγη αυτοσυγκράτηση και πειθαρχία εκ μέρους μας και αρκετή βοήθεια από τους εταίρους μας, θα μπορούσε η επομένη των εκλογών να αποτελέσει μια νέα σελίδα μετά από 4 χρόνια μιζέριας. Δυστυχώς , οι προϋποθέσεις αυτές μάλλον δύσκολα θα πραγματωθούν, σε ικανοποιητικό βαθμό, τουλάχιστον. Αυτοσυγκράτηση και πειθαρχία χρειαζόμαστε για να συνεχίσουμε την εφαρμογή σφιχτής δημοσιονομικής πολιτικής, όπως απαιτείται για τη δημοσιονομική μας εξυγίανση και την εξυπηρέτηση του χρέους μας. Για να μην ξεφύγουμε και αρχίσουμε τις παλιές μας συνήθειες . Όχι ότι θα μας αφήσουν και πολλά περιθώρια για παρεκτροπές οι δανειστές μας. Αλλά και αυτά τα λίγα που ίσως έχουμε για μια κάποια «αυτοδιάθεση» στις δαπάνες , πρέπει να τα διαχειριστούμε με πολύ μεγάλη σύνεση. Πρώτιστος στόχος πρέπει να είναι η αξιοποίηση των πο-

λύτιμων υφιστάμενων πόρων με αποτελεσματικότερο τρόπο, ώστε να βελτιωθούν οι παρεχόμενες υπηρεσίες που έχουν υποβαθμιστεί ή και να προσφερθούν νέες. Για να μην επιτρέψουμε να υποβαθμιστεί η υγεία και η παιδεία σε τριτοκοσμικά επίπεδα, ενώ κάποιοι θα συνεχίζουν χαλαρά τις σπατάλες, αν όχι τις ρεμούλες. Θα το κάνει αυτό η κυβέρνηση με τη βοήθεια και της task force ή θα προτιμήσει, ως συνήθως, να εξυπηρετήσει άλλες σκοπιμότητες , βολεύοντας ή ικανοποιώντας ημέτερους και ψηφοθηρικούς σκοπούς; Το ίδιο ερώτημα ισχύει, εκτός από το δημόσιο, για ένα σωρό άλλους τομείς οικονομικής δραστηριότητας που εξακολουθούν με την ανοχή -αν όχι την υποστήριξη- της κυβέρνησης να διέπονται από περιορισμούς, αγκυλώσεις και στρεβλώσεις, συνήθως για να εξυπηρετούν ομάδες μικρών ή και μεγάλων συμφερόντων. Θα συγκρουστεί με αυτές τις ομάδες η κυβέρνηση για να κάνει τομές εκεί όπου χρειάζονται ή θα υποκύψει στην διαπλοκή , εντός ή εκτός εισαγωγικών; Μέχρι και η τρόικα έχει αγανακτήσει και μιλά για κατεστημένα συμφέροντα. Όσον αφορά την πλευρά των εταίρων μας, δύσκολα θα δώσουν αυτό που ιδανικά θα ήθελε η Ελλάδα. Πολλοί ονειρεύονται ένα γενναίο κούρεμα του χρέους, αλλά στην πραγματικότητα κανένας δεν το περιμένει. Μια επιμήκυνση, μια νέα μείωση επιτοκίων, αυτά, ναι. Κι αυτά μετά τις εκλογές, για να μην αντιμετωπίσουν τα δηλητηριώδη σχόλια των μέσων ενημέρωσης για τη νέα βοήθεια στους «ακαμάτηδες» τους Έλληνες ή την αρνητική στάση πολλών βουλευτών στα εθνικά τους κοινοβούλια. Σε κάθε περίπτωση, το βάρος πέφτει πλέον περισσότερο σε εμάς παρά στους δανειστές μας. Το μνημόνιο αποκτά σταδιακά άλλο περιεχόμενο, γίνεται ένας αυστηρός έλεγχος, όχι όμως η απόλυτη καθοδήγηση , όπως ήταν έως τώρα. Ανάλογα με το πώς θα σταθούμε ως χώρα σε αυτό το νέο σκηνικό, θα επιβεβαιώσουμε ή θα διαψεύσουμε τους καταστροφολόγους και τους θαυματοποιούς της προεκλογικής περιόδου.

T&Π

NEA

Trikalinos Φυσικό Θαλασσινό Αλάτι Συλλέγεται από τις αλυκές της λιμνοθάλασσας Αιτωλικού και μπορεί να χρησιμοποιηθεί τόσο στη μαγειρική, αλλά και στο φινίρισμα κάθε πιάτου (σαλάτες, κρέατα, θαλασσινά, σούπες, ζεστές και κρύες σάλτσες, επιδόρπια και πολλά άλλα), καθώς με τη θερμότητα διαλύεται γρήγορα και ομοιόμορφα και δένει αρμονικά με άλλες γεύσεις.

• Οι κρύσταλλοί του παραμένουν ελαφρώς υγροί και τραγανοί, διατηρώντας τα φυσικά αρώματα και θρεπτικά συστατικά της θάλασσας.

• Είναι το αλάτι που έχει υποστεί τις λιγότερες δυνατές επεξεργασίες και δεν περιέχει πρόσθετα, αντισυσσωματικά ή οποιαδήποτε βελτιωτικά.

• Λαμβάνεται με ήπιες διαδικασίες μέσω της ηλιακής εξάτμισης του νερού από τις αλυκές, η οποία επιτρέπει τον σχηματισμό των κρυστάλλων και τη διατήρηση αναλλοίωτων των ιχνοστοιχείων και μετάλλων που περιέχουν.

• Διατίθεται σε πλαστικό σάκο του ενός (1k) και των τρεισήμισι κιλών (3,5k). Διατηρείται σε δροσερό και ξηρό μέρος για 36 μήνες.

Peter’s Deli Μουστάρδα με Σύκο Η νέα εταιρεία Peter’s Deli με έδρα την Τζια προσφέρει χειροποίητα gourmet τρόφιμα βασισμένα στις γαστρονομικές παραδόσεις της Ελλάδας (και όχι μόνο) από σπιτικές συνταγές και σε μικρές ποσότητες για να διατηρούν την ποιότητα και την φρεσκάδα τους. Χρησιμοποιεί 100% φυσικά συστατικά, φρέσκα λαχανικά, μπαχαρικά και άγρια μυρωδικά από τα βουνά της Κέας. Τα προϊόντα δεν έχουν συντηρητικά και πρόσθετα. Η μουστάρδα με σύκο προέρχεται αποκλειστικά από άγρια σύκα με την γεύση των σπόρων του καρπού μπλέκεται με κόκκους σιναπιού. Ωριμάζει στο βάζο για να δώσει άρωμα και ένταση. Σε επιλεγμένα καταστήματα.

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΖΥΜΗ Εμπλουτίζεται συνεχώς η γκάμα της Eλληνικής Ζύμης προκειμένου να προσφέρει στους επαγγελματίες περισσότερες ευκαιρίες προσέγγισης με τους σύγχρονους καταναλωτές. Όλα τα προϊόντα ακολουθούν τη φιλοσοφία που έχουν διαμορφώσει οι νέες συνθήκες καταναλωτικής συμπεριφοράς, για το πρωινό, το σνακ ή το ελαφρύ γεύμα στη δουλειά. Το σουσαμένιο κουλούρι Θεσσαλονίκης (απλό ή γεμιστό), τα μίνι τριγωνάκια, τα μίνι στριφτά (με 4 γεμίσεις), τα donuts, τα pretzels, είναι ενδεικτικές κατηγορίες νέων προϊόντων, που αποκαλύπτουν την επόμενη μέρα στην Ελληνική Ζύμη,

06 / ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2014

Starbucks Macchiato Trio Nέα μέλη στην «οικογένεια» Macchiato των Starbucks: •Hazelnut Macchiato: Βασικό του στοιχείο η πινελιά καραμελωμένου φουντουκιού. Με φρέσκο γάλο στον ατμό, πλούσια βανίλια και σκουρόχρωμο καβουρδισμένο espresso.

•Vanilla Macchiato: Starbucks espresso, φρέσκο γάλα και επικάλυψη από συνδυασμό βανίλιας Μαδαγασκάρης και καφέ ζάχαρης.

•Caramel Macchiato: Το σήμα κατατεθέν για τα Starbucks, από φρέσκο γάλα στον ατμό, άρωμα βανίλιας, μια δυνατή δόση Starbucks espresso και τελείωμα καραμέλας.

Inissia της Nespresso Η Inissia έχει σχεδιαστεί με φιλοσοφία απλότητας και κυκλοφορεί σε νεανικά χρώματα. Aν και μικρή, διαθέτει σύστημα πίεσης 19 bar και θερμαίνεται σε 25 δευτερόλεπτα. H κατάλληλη ποσότητα καφέ διασφαλίζεται αυτόματα με το πάτημα ενός κουμπιού, ενώ η αυτόματη απενεργοποίηση μετά από 9 λεπτά την κατατάσσει στις συσκευές Ενεργειακής Κλάσης Α. Με βάρος μόλις 2,4kg, είναι η πιο ελαφριά μηχανή Nespresso. Διαθέτει δοχείο νερού 0,7L και δοχείο για την αποθήκευση μέχρι 11 χρησιμοποιημένων καψουλών. Μικροσκοπική και συμπαγής, είναι κατάλληλη για την κουζίνα, το καθιστικό ή τον ξενώνα. Διατίθεται αρχικά σε μαύρο, άσπρο, έντονο κόκκινο, vanilla cream, πορτοκαλί και γκρι. Στη συνέχεια θα κυκλοφορήσει στα δύο limited edition χρώματα Summer Sun και Blue Sky. Πάντα στην τιμή των €99.

Μουτεβελής a la….ελληνικά Το εργαστήρι της οικογένειας Μουτεβελή έχει πάνω από 40 χρόνια στα παραδοσιακά χωριάτικα λουκάνικα. Το νέο λουκάνικο a la… ελληνικά είναι κι αυτό χειροποίητο και φτιάχνεται από εκλεκτά κομμάτια φρέσκου χοιρινού, πικάντικη βαρελίσια φέτα (ΠΟΠ), φρεσκοτριμμένη ρίγανη και λιαστή τομάτα Κυπαρισσίας.

T&Π

AΦΙΕΡΩΜΑ

FINEST ROOTS

5η

ΜΙΚΡΕΣ ΘΑΥΜΑΤΟΥΡΓΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ

Finest Roots (finestroots.com) είναι μια νέα εταιρεία, όμως προέρχεται από την οικογένεια Καλλικούνη με ιστορία 160 ετών στις αποστάξεις στην Καλαμάτα. Η τέταρτη γενιά της οικογένειας αντέδρασε ακαριαία στην στροφή των καταναλωτών σε παραδοσιακά ελληνικά ποτά και πλέον η σειρά Roots περιλαμβάνει Μαστίχα (από απόσταξη αυθεντικής μαστίχας Χίου), Τεντούρα (από φυσική εκχύλιση ξύλου κανέλας), Ρακόμελο (με μέλι Μάνης) και το πιο αντιπροσωπευτικό της εταιρείας, το digestif Herbs Spirit, ένα 100% ελληνικό amaro που παράγεται από 20 διαφορετικά βότανα με πρωταγωνιστή το δίκταμο Κρήτης και αποτελεί το πρώτο ελληνικό bitter. Όλα τα ποτά είναι αποστάγματα από 100% φυσικά εκχυλίσματα χωρίς αρωματικά πρόσθετα. Με προσανατολισμό το νεανικό κοινό αλλά και τις εξαγωγές και πάντα με στόχο της προώθησης αυθεντικών ελληνικών παραδοσιακών γεύσεων με μοντέρνο σύγχρονο τρόπο, δόθηκε βάρος στη συσκευασία. Τα (βραβευμένα) τετραγωνισμένα μπουκάλια που δημιούργησε η Bob Studio, όπως και τα λογότυπα, παραπέμπουν σε μεσαιωνικά ηδύποτα με μυστικές συνταγές. Πλέον τα Roots πάνε ήδη πολύ καλά στο εσωτερικό και το εξωτερικό.

08 / AΠΡΙΛΙΟΣ 2014

Μπαρτέντερ, φαν των Roots, έχουν δημιουργήσει πρωτότυπα κοκτέιλ. Αυτό εδώ είναι από τον Eduardo Nono από το μπαρ Rita στο Μιλάνο.

TRIP TO VALENCIA 70 ml Roots Mastiha 40 ml Rose’s Lime Jiuce 15 ml Φρέσκος χυμός λάιμ Ανακατέψτε και στραγγίξτε σε ποτήρι old fashioned. Γαρνίρετε με αφρό πορτοκαλιού Βαλέντσια και στολίστε με φλούδα από πορτοκάλι.

Τα Roots εχουν τιμηθεί με δύο χρυσά βραβεία ΕΒΓΕ 2013 (Ελληνικά Βραβεία Γραφιστικής και Εικονογράφησης). Το λογότυπο κάθε ποτού έχει λογική: ο σταυρός στο Herb Spirit παραπέμπει στις φαρμακευτικές ιδιότητες των βοτάνων του, ο κύκλος στην Tεντούρα είναι η τομή ενός ξύλου κανέλας, το εξάγωνο στο Ρακόμελο συμβολίζει την κερήθρα και ο ρόμβος στην Μαστίχα τον κρύσταλλο της αυθεντικής μαστίχας Χίου που χρησιμοποιείται για την παρασκευή του.

T&Π

AΦΙΕΡΩΜΑ

o “Είναι εύκολο να παρασυρθείς στο χορό των παραδοσιακών, όμως αυτό που λείπει είναι η γνώση”

ι Αναστασία Αρώνη και Αθανασία Λαζάρου πριν 20 χρόνια είδαν ότι καθώς τα γλυκά του κουταλιού είχαν κακοποιηθεί με τη γλυκόζη και τα πρόσθετα, υπήρχε μια στροφή στα παραδοσιακά ελληνικά προϊόντα χωρίς συντηρητικά. «Σε μια εποχή που το γλυκό του κουταλιού είχε χάσει την αξιοπιστία του (θυμηθείτε το έντονο βαμμένο κόκκινο κερασάκι μαρασκίνο), η αλλαγή ξεκίνησε στο εξωτερικό και συγκεκριμένα στο εστιατόριο Milos της Νέας Υόρκης και του Μόντρεαλ, όπου στο τέλος της δεκαετίας του ’80 ξεκίνησε η μόδα να σερβίρονται για επιδόρπιο γλυκά του κουταλιού με στραγγιστό γιαούρτι». Το 1997 ξεκίνησαν την Ήδιστον με γλυκά κουταλιού, ενώ σήμερα παράγουν και μαρμελάδες, χυμούς και σάλτσες (τα καραμελωμένα κρεμμύδια είναι ανάρπαστα), όλα χειροποίητα, χωρίς συντηρητικά, χωρίς πρόσθετα και με λιγότερη ζάχαρη. «Επιλέξαμε ένα είδος που αγαπάμε και γνωρίζουμε πάρα πολύ καλά έχοντας μνήμες από τα παιδικά μας χρόνια (απογεύματα με γυάλινα πιατελάκια, βύσσινο και παγωμένο νερό) με τις γιαγιάδες μας και τις θείες μας. Δημιουργήσαμε ένα εργαστήριο υγειονομικού ενδιαφέροντος με σύγχρονες προδιαγραφές. Ήρθαμε σε επαφή με παραγωγούς από όλη την Ελλάδα με τους οποίους έχουμε πολύ καλές σχέσεις και μέχρι σήμερα στηρίζουμε ο ένας τον άλλον. Στην αρχή μας απορρόφησε πολύ η παρασκευή των προϊόντων, η ποιότητα και η γεύση και λιγότερο η προώθηση. Με τον καιρό όμως πήγαμε σε εκθέσεις, βγήκαμε ως πωλητές στην αγορά, δημιουργήσαμε site και e-shop και δυναμώσαμε την ταυτότητα μας με ένα ισχυρό branding». Η παραγωγή του εργαστηρίου είναι μεταξύ 600- 800 βάζων την ημέρα λόγω της χρήσης των φρέσκων φρούτων, όμως σταδιακά αυξάνεται. Η Ήδιστον έχει ξεκινήσει εξαγωγές σε Αυστρία, Αγγλία, Ισπανία, Βέλγιο και Αυστραλία. Επόμενος στόχος είναι οι ΗΠΑ και γι’ αυτό έχει προχωρήσει σε F.D.A certification. «Κάποιος που θέλει να ξεκινήσει μια νέα εταιρεία τροφίμων στην Ελλάδα, είναι εύκολο να παρασυρθεί στο χορό των παραδοσιακών, όμως αυτό που λείπει είναι η γνώση. Το marketing είναι ένα ταλέντο που το έχουν πολλοί, τα ραντεβού με νέους ανθρώπους με ιδέες προώθησης, υπέροχα λογότυπα και μοντέρνες συσκευασίες, έτοιμους να κάνουν εξαγωγές είναι 2-3 την βδομάδα. Όμως πρώτα θα έπρεπε να προηγηθεί η έρευνα σε επίπεδο τιμών, προϊόντων, διαδικασιών, πιστοποιητικών, ζήτησης και γενικότερα ένα επιχειρηματικό σχέδιο».

ΜΙΚΡΕΣ ΘΑΥΜΑΤΟΥΡΓΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ

➔

Η Ήδιστον ξεκίνησε με ροδοπέταλα από τη Χίο, φράουλες από το Αγρίνιο, κυδώνια από το Βόλο. «Ψάξαμε και βρήκαμε παραγωγούς με ξεχασμένα τότε φρούτα όπως ήταν το βύσσινο, το περγαμόντο, το μανταρίνι Χίου. Η συσκευασία μας είναι αποτέλεσμα της επιθυμίας μας να φαίνεται το προϊόν με τα φυσικά του χρώματα και γι’ αυτό έχει μια διάφανη ετικέτα με καθαρά και απλά λεπτά λευκά γράμματα».

ΗΔΙΣΤΟΝ

Περισσότερα: idiston.com.gr

ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2014 /09

T&Π

AΦΙΕΡΩΜΑ

ΠΙΠΕΡΙΕΣ ΝΑΟΥΜΙΔΗΣ

η

“O νέος παραγωγός που θέλει να μπει στα τρόφιμα, πρέπει να βρει το δικό του γαστρονομικό πολιτισμό. Αυτό που ξέρει καλό, αυτό να κάνει”

10 / AΠΡΙΛΙΟΣ 2014

οικογένεια Ναουμίδη ήταν γνωστή από το εστιατόριο τους πάνω στις όχθες της λίμνης Βεγορίτιδας από το 1972. Εκεί προσέφεραν και προϊόντα (τουρσιά κ.ά.) από τις πιπεριές που καλλιεργούσαν στο κτήμα τους στον Άγιο Παντελεήμονα Φλωρίνης, σε υψόμετρο εξακοσίων περίπου μέτρων σε ένα ιδιαίτερο ξηρό μικρόκλιμα. Άρεσαν πολύ. Και ο Πέτρος Ναουμίδης έκανε το μεγάλο βήμα και αποφάσισε την κατασκευή σύγχρονης μονάδας παραγωγής delicatessen από πιπεριά μέσα στο κτήμα. «Από τους πελάτες ξεκίνησαν όλα. Για εμάς κάθε Σεπτέμβριος ήταν γιορτή. Βγάζαμε καμιά δεκαριά τόνους μόνο για το εστιατόριο». Με όπλο την καλή πρώτη ύλή, αυθεντική πιπεριά Φλωρίνης από μόνο τοπικές ποικιλίες και ασταμάτητη μελέτη, από το 2008 διαθέτουν προϊόντα πιπεριάς που καλλιεργείται σε περίπου 50 στρέμματα στον Άγιο Παντελεήμονα. Ποιος δεν έχει δοκιμάσεις τις Πιπεριές Ναουμίδη; Στη Γιορτή Ελλάδας Γεύσεις που διοργάνωσε το Αθηνόραμα το Δεκέμβριο, το κοινό τις ψήφισε ως ένα από τα πιο νόστιμα της έκθεσης. «Εμείς κάναμε αυτό που ξέραμε. Αυτό που βρήκαμε από τους γονείς μας. Αυτό που είναι γύρω μας. Νομίζω ότι αυτό είναι το σημαντικό. Να μην αποφασίσεις από το τίποτα να ασχοληθείς με ένα προϊόν, να είναι κάτι που βρίσκεται στον πολιτισμό σου, γαστρονομικό ή άλλο» μας λέει ο Πέτρος Ναουμίδης. Με μπεστ-σέλερ τη Μουστοπιπεριά, η εταιρεία παράγει πάνω από 100.000 βαζάκια ετησίως και εξάγει σε ντελικατέσεν σε Γαλλία, Ιταλία, Σουηδία, Ρωσία, Λετονία. Στην Φλώρινα πλέον ο κόσμος πιστεύει ότι «ό,τι και να βγει με το όνομα Ναουμίδης, θα πουλήσει».

Η Πιπεριές Ναουμίδη αυτήν την στιγμή διαθέτει 13 προϊόντα με βάση την πιπεριά, όπως Πιπερόκαμα (σάλτσα καυτερής πιπεριάς ), πατέ πιπεριάς (λιαστής/πράσινης Φιλετοπιπεριάς/ Μελιτζανοπιπεριάς/Ντοματοπιπεριάς), Μουστοπιπεριά με σέλινο κ.ά., που εμπλουτίζονται συνεχώς. Για όλα τα νέα λανσαρίσματα «ξεθάβουμε παλιές συνταγές» λέει ο Πέτρος Ναουμίδης. «Και μετά της εξελίσσουμε, η έρευνα δεν σταματά ποτέ. Αλλά δεν γίνεται αλλιώς, πρέπει να βασιστείς στη δική σου παράδοση και αλήθεια για να κάνεις ένα καλό προϊόν που ο κόσμος θα εκτιμήσει για την αυθεντικότητά του και όχι το επιθετικό του μάρκετινγκ».

T&Π

AΦΙΕΡΩΜΑ

a “Η συμβουλή μου σε ένα νέο παραγωγό είναι να δώσει βάρος στην ποιότητα. Μόνη της η καλή συσκευασία δεν φτάνει”

πό το 1969 η οικογένεια Γεροντίδη εκτρέφει οξύρρυγχο στο Καστόρι Λακωνίας. Ο Γιάννης Γεροντίδης γεννήθηκε κυριολεκτικά στο κτήμα καθώς «βιαζόταν». Ανέλαβε την οικογενειακή επιχείρηση το 1995, πολύ νέος, και το 1998 δημιούργησε την G-Fish που πλέον εκτρέφει και πέστροφα και είναι η μοναδική στην Ελλάδα μονάδα παραγωγής φρέσκου σολομού. Εκτός καπνιστά/μαριναρισμένα ψάρια (σολομό, πέστροφα και οξύρρυγχο), η G-Fish παράγει χαβιάρι σολομού (και καπνιστό), κατεψυγμένα σουβλάκια οξύρρυγχου, σολομό μαρινάτο και πέστροφα μαρινάτη (με τον παλιό πατροπαράδοτο τρόπο σε βάζο με λάδι, πάντα χωρίς την χρήση συντηρητικών) και άλλα καινοτόμα προϊόντα, όπως τα πολύ καινούργια (Δεκέμβριος 2013) αλείμματα πέστροφας και σολομού. Όποιος τα έχει δοκιμάσει παραμιλάει. Τι τα κάνει ξεχωριστά; Τα ψάρια εκτρέφονται σε νερά από πηγές του Ταϋγέτου που ξεκινούν μέσα από το κτήμα, άρα το νερό είναι πεντακάθαρο σε αντίθεση με το νερό ποταμών που περνούν από χωράφια ή χωριά και γ’ αυτό ο κ. Γεροντίδης δεν χρησιμοποιεί αντιβιοτικά. Τα ψάρια καπνίζονται σε χτιστούς παραδοσιακούς φούρνους με ξύλο και έτσι χάνουν κάποιο από το λίπος τους και την έντονη μυρωδιά ψαριού. Τα προϊόντα G-Fish πωλούνται σταθερά στο κατάστημα της οικογένειας στην Σπάρτη (Γκορτσολόγου 111), στο Παντοπωλείο Μεσογειακής Διατροφής και αλλού ενώ η εταιρεία σε επίπεδο HoReCa συνεργάζεται, μεταξύ άλλων, με το εστιατόριο Black Duck στην πλατεία Καρύτση, το Ουζερί του Μπελαμή στο Πασαλιμάνι, το Fresh Hotel στην Αθήνα, το Kinsterna Hotel & Spa στη Μονεμβασιά. Αυτήν την στιγμή ο κ. Γεροντίδης είναι σε συζητήσεις για εξαγωγές σε Γερμανία και Καναδά και ετοιμάζεται να λανσάρει άλλο ένα καινοτόμο προϊόν, ραβιόλια με γέμιση σολομού. «Έχω ο ίδιος πάθος με τη μαγειρική και όταν κάτι μου πετυχαίνει θέλω να το μοιραστώ».

ΜΙΚΡΕΣ ΘΑΥΜΑΤΟΥΡΓΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ

➔

Όταν ο σκηνοθέτης Γιάννης Σμαραγδής έκανε έρευνα για την ταινία του «Ο Θεός αγαπάει το χαβιάρι», πλησίασε το Γιάννη Γεροντίδη για να δείξει στους ηθοποιούς πώς να επεξεργάζονται τον οξύρρυγχο. Τελικά συμμετείχε ο ίδιος στην ταινία του 2012 υποδυόμενος ένα Ρώσσο ψαρά.

G-FISH

ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2014 /11

T&Π ΜΙΚΡΕΣ ΘΑΥΜΑΤΟΥΡΓΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ

➔

FARΜERS REPUBLIC

“ Στην Ελλάδα υπάρχουν εξαιρετικά προϊόντα αλλά οι περισσότεροι παραγωγοί δεν έχουν πρόσβαση στην αγορά”

12 / AΠΡΙΛΙΟΣ 2014

σ

AΦΙΕΡΩΜΑ

ε ένα στεγασμένο χώρο 1.200 τμ στον κόμβο του Αγίου Στεφάνου, ο 29χρονος Δημήτρης Κουτσολιούτσος δημιούργησε την πρώτη ιδιωτική λαϊκή αγορά της Ελλάδας χωρίς μεσάζοντες. Το Farmers Republic, ή αλλιώς Δημοκρατία των Αγροτών, «δημιουργήθηκε για να φέρει εκτός από το προϊόν και τον ίδιο τον παραγωγό σε επαφή με τον τελικό καταναλωτή» σε ένα μεγάλο φωτεινό κτίριο που παλιά φιλοξενούσε έκθεση αυτοκινήτων. Η αγορά άνοιξε τις πόρτες της το Σάββατο 25 Ιανουαρίου και προσέλκυσε πάνω από 3.000 επισκέπτες. Τα τρία πρώτα Σάββατα της λειτουργίας της οι παραγωγοί πούλησαν ολόκληρη την παραγωγή τους μέσα σε 2 ώρες. «Αν μας βοηθήσει το κοινό θα καταφέρουμε να εξελιχθούμε κι άλλο και να στηριχτούμε στα πόδια μας» λέει ο κ. Κουτσολιούτσος. «Αυτό που κάνουμε δεν αποτελεί καινοτομία, απλά επιχειρείται για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Η καινοτομία μας έγκειται στο ότι θα εντάξουμε το Farmers Market σε ένα e-shop με κατ’ οίκον 24 ώρες το 24ωρο διανομή, πράγμα που δεν υπάρχει στον υπόλοιπο κόσμο». Στο Παντοπωλείο που λειτουργεί καθημερινά στο Farmers Republic ο επισκέπτης μπορεί να βρει πάνω από 200 συσκευασμένα προϊόντα από όλη την Ελλάδα, καθώς και νωπά φρούτα και λαχανικά. Τις Τετάρτες και τα Σάββατα στους 40 πάγκους παραγωγοί εκθέτουν βιολογικά φρούτα και λαχανικά. Η αγορά συνεργάζεται με 110 παραγωγούς συσκευασμένων τροφίμων από την περιφέρεια και 45 παραγωγούς νωπών φρούτων και λαχανικών. Μπορεί να βρει κανείς τυροκομικά, κρέας, σπιτικά γλυκίσματα, μέλι, αλλαντικά, ξηρούς καρπούς, ελαιόλαδο, είδη αρτοποιίας κ.ά. «Στην Ελλάδα υπάρχουν εξαιρετικά προϊόντα αλλά οι περισσότεροι παραγωγοί δεν έχουν πρόσβαση στην αγορά». Ο κ. Κουτσολιούτσος εξομολογείται ότι χρειάστηκε κόπος για να καταφέρει να πείσει τους παραγωγούς να συνεργαστούν μαζί του και αυτοί που ανταποκρίθηκαν ήταν κυρίως οι νεότεροι, από 25 έως 40 ετών. Η ομάδα του Farmers Market επιλέγει προσεκτικά τους παραγωγούς που θα φιλοξενηθούν στο χώρο της. Βασικά κριτήρια που πρέπει να πληροί κάποιος είναι η υψηλή ποιότητα των προϊόντων του, πιστοποιητικά που αποδεικνύουν το βιολογικό τους χαρακτήρα, εγγυήσεις ότι είναι παραγωγός και όχι έμπορος, χαμηλές τιμές, αλλά και η τοποθεσία του χωραφιού του (όσο πιο κοντά στην Αττική, τόσο μεγαλύτερες οι πιθανότητες συμμετοχής). Οι τιμές των προϊόντων καθορίζονται αποκλειστικά από τους παραγωγούς, ωστόσο η ομάδα του Farmers Republic τους προτρέπει να τις διαμορφώνουν σε λογικά πλαίσια. «Οι παραγωγοί μας πρέπει να είναι υπεύθυνοι, να τηρούν όλα τα κριτήρια: την ηθική, τις αρχές, την ποιότητα. Με λίγα λόγια πρέπει να σεβαστούν τον πελάτη, αλλιώς δεν έχουν χώρο εδώ». Οι παραγωγοί που γίνονται αποδεκτοί καλούνται να πληρώσουν ένα ημερήσιο εισιτήριο, η τιμή του οποίου διαφοροποιείται ανάλογα με το προϊόν. Όσοι παράγουν νωπά φρούτα και λαχανικά πληρώνουν 30 ευρώ την ημέρα (στην τιμή περιλαμβάνονται ο πάγκος, το πάρκινγκ, ο κλιματισμός, κ.λπ.), ενώ για το ξηρό φορτίο στο παντοπωλείο η ομάδα παίρνει ένα ποσοστό από τον παραγωγό μόνο εφόσον το προϊόν πωληθεί.

To Farmers Republic είναι η συνέχεια του gineagrotis.gr, μια κοινωνική επιχείρηση που ξεκίνησε πριν δύο χρόνια ο Δημήτρης Κουτσολιούτσος με σκοπό να κάνει τους καταναλωτές «αγρότες» καθώς μπορούν να επιλέγουν αγρότες που καλλιεργούν για λογαριασμό τους προϊόντα που επιθυμούν. Η ιδέα ωρίμασε μέσα στο χρόνο και σειρά είχε το Farmers Market που δημιουργήθηκε κατά το πρότυπο του Eataly (Eat + Italy), υπερκαταστήματα τροφίμων, το οποίο εμπνεύστηκαν Ιταλοί επιχειρηματίες με σκοπό να προωθήσουν τα ιταλικά τοπικά προϊόντα σε όλον τον πλανήτη. Τον τελευταίο 1,5 χρόνο οι παραγωγοί του gineagrotis.gr διένειμαν πάνω από 22 τόνους προϊόντων σε ιδρύματα. Αυτήν την πρωτοβουλία θέλουν να συνεχίσουν και τώρα μέσω του Farmers Republic. Τα Σάββατα στην Κουζίνα στο κέντρο της αγοράς διοργανώνονται γευστικά και μαγειρικά events με γνωστούς σεφ να ετοιμάζουν νόστιμες και υγιεινές συνταγές.

T&Π

ΕΣΤΙΑΣΗ ΣΤΟΝ ΚΛΑΔΟ

Αβγά Ο ΕΓΧΏΡΙΟΣ ΚΛΆΔΟΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΉΣ ΑΒΓΏΝ ΕΊΝΑΙ ΕΔΏ, ΣΥΝΕΧΊΖΕΙ ΝΑ ΕΊΝΑΙ (ΑΚΌΜΗ) ΙΣΧΥΡΌΣ ΚΑΙ ΚΥΡΊΩΣ ΔΕN ΚΆΘΕΤΑΙ ΣΤΑ ΑΒΓΆ ΤΟΥ

Ralph Steiner, Ham and Eggs, 1930, gelatin silver print, Nor ton Museum of Ar t.tif

Μ

ΤΟΥ ΛΕΩΝΊΔ Α ΛΙΆΜΗ, leoliamis@gmail.com

ε σύμμαχο την τεχνολογία, την καινοτομία και την ανησυχία των επιχειρηματιών που εμπλέκονται σε αυτόν, ο κλάδος φροντίζει να ανανεώνει την γκάμα των προϊόντων του, ώστε να προσφέρει διαρκώς στον Έλληνα καταναλωτή νέες επιλογές σε μεγέθη και ποιότητα. Τα τελευταία, δε, χρόνια έχει προχωρήσει και σε προτάσεις αβγών με αναφορές υγείας, όπως βιολογικά ή με Ω3 λιπαρά, ενώ για το κοντινό μέλλον ετοιμάζει και νέες «λειτουργικές» εκπλήξεις. Παρά τις θετικές προοπτικές που καταγράφονται για τον τομέα, καθώς δεν φαίνεται να έχει επηρεαστεί ιδιαίτερα από την κρίση, λόγω φύσης του προϊόντος, που συνδυάζει την υψηλή διατροφική αξία σε χαμηλή τιμή- ο ουρανός πάνω από την ελληνική αβγοπαραγωγή δεν είναι ανέφελος. Ένα από τα πιο σοβαρά προβλήματα είναι οι περίφημες «ελληνοποιήσεις» που λαμβάνουν εκτεταμένες διαστάσεις και δημιουργούν πλέον αθέμιτο ανταγωνισμό σε βάρος όσων θέλουν να λειτουργούν νόμιμα, σεβόμενοι τον καταναλωτή. Η απειλή είναι μεγάλη, εγείροντας ακόμη και φόβους αφανισμού πολλών επιχειρήσεων και, όπως τονίζουν οι εμπλεκόμενοι με το αντικείμενο επιχειρηματίες, αν δεν γίνει κάτι άμεσα για να πάψει να υφίσταται αυτή η πληγή για τον κλάδο, είναι έτοιμοι να «σπάσουν αβγά» με όλους όσοι ευθύνονται για την ύπαρξη και κυρίως για τη διαιώνισή της.

Οργανωμένος κλάδος με δυναμική Η προσπάθεια «ακτινογράφησής» του κλάδου βέβαια, δεν είναι εύκολη υπόθεση ελλείψει επίσημων στατιστικών δεδομένων, που να συλλέγονται με σταθερή περιοδικότητα για να παρακολουθούνται τυχόν μεταβολές και να εξάγονται χρήσιμα συμπεράσματα. Το Τ&Π άντλησε όποια διαθέσιμη πληροφόρηση υπάρχει στο ΥπΑΑΤ και απευθύνθηκε σε ορισμένους από τους μεγαλύτερους παίκτες του τομέα.. Προκύπτει ότι ο κλάδος είναι ένας από τους πιο ανεπτυγμένους και καλά οργανωμένους της ελληνικής κτηνοτροφίας, καθώς παράγει περίπου το 95% των αβγών που η χώρα καταναλώνει ετησίως. Αυτός ο βαθμός αυτάρκειας είναι από τους υψηλότερους που έχει να επιδείξει η εγχώρια παραγωγή. Βάσει διαθέσιμων στοιχείων, αλλά και εμπειρικών διαπιστώσεων,

φαίνεται ότι η παραγωγή αβγών για κατανάλωση κυμαίνεται μεταξύ 1,5 και 2 δις αβγών ετησίως. Από την ποσότητα αυτή, εκτιμάται ότι σχεδόν το 75% προέρχεται από συστηματικές μονάδες εκτροφής και το 25% από τη χωρική πτηνοτροφία. Η συστηματική εκτροφή αβγοπαραγωγικών ορνίθων ασκείται από 384 επιχειρήσεις, χωροθετημένες σε ολόκληρη την επικράτεια, με το βασικό όγκο να συγκεντρώνεται σε 3 γεωγραφικά διαμερίσματα: στην Αττική (όπου βρίσκεται το 26% των μονάδων), την Κεντρική Μακεδονία (17%) και την Πελοπόννησο (16,6%). Από 8% είναι το μερίδιο που έχουν οι Περιφέρειες Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης και Στερεάς Ελλάδας, ενώ το εναπομείναν 25% κατανέμεται στις υπόλοιπες περιοχές, με πρωταγωνίστρια την Ήπειρο. «Οι αβγοπαραγωγικές μονάδες που λειτουργούν στην Ελλάδα είναι πάρα πολλές, όμως υπάρχει ένας μικρός αριθμός επιχειρήσεων οι οποίες έχουν επενδύσει στον τομέα της τυποποίησης και στην ανάπτυξη προϊόντων που καλύπτουν τις διάφορες ανάγκες των καταναλωτών» μας λέει ο Μάνος Ζορμπάς, εμπορικός διευθυντής της ΑΒΓΑ ΒΛΑΧΑΚΗ. Πράγματι. Παρά τη γεωγραφική διασπορά των μονάδων, ο κλάδος εμφανίζει σε μεγάλο βαθμό συγκέντρωση, δεδομένου ότι περίπου το 40% της παραγωγής είναι υπόθεση που αφορά μόλις 15 επιχειρήσεις (ΧΡΥΣΑ ΑΒΓΑ, ΖΟΥΡΑΣ ΦΑΡΜ ΑΕ, ΑΒΓΑ ΤΕΝΕΚΕΤΖΗ, ΑΥΓΟΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗ ΑΕ, ΑΒΓΑ ΒΛΑΧΑΚΗ, MEGA FARM, OVO FRESCO, POP FARM κ.ά.). «Τα δύο τελευταία χρόνια παρατηρείται κάμψη της παραγωγής της τάξης του 30%, η οποία κατά κύριο λόγο οφείλεται στη μείωση των πληθυσμών των ορνίθων ανά θάλαμο εκτροφής, σύμφωνα με τη νομοθεσία της ΕΕ περί ευζωίας των ορνίθων» τονίζει ο Κωνσταντίνος Τζιώγλης από την ΑΥΓΟΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗ. Κατά τον ίδιο, ο κύκλος εργασιών της αγοράς του κλάδου τo 2013 ήταν στα περίπου 170 εκ. ευρώ, δείχνοντας ότι επηρεάστηκε σε μικρό βαθμό σε σχέση με άλλα προϊόντα. «Το αβγό είναι μια βασική, πλήρης και αναντικατάστατη τροφή για τον άνθρωπο, αλλά και βασική πρώτη ύλη σε πολλές παρασκευές πλειάδας τροφίμων» επισημαίνει ο κ. Τζιώγλης. Για μια σταθερά ανοδική πορεία του κλάδου από το 2007 και εντεύθεν παρά τη δυσμενή οικονομική συγκυρία στη χώρα μας, κάνει λόγο ο Παναγιώτης Τενεκετζής, της ΑΒΓΑ ΤΕΝΕΚΕΤΖΗ, υπογραμμίζοντας με τη σειρά του το γεγονός ότι το αβγό είναι ένα προϊόν με υψηλή διατροφική αξία για τον κατανα

ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2014 /15

T&Π

ΕΣΤΙΑΣΗ ΣΤΟΝ ΚΛΑΔΟ

Οι κότες της ΑΒΓΑ ΒΛΑΧΑΚΗ τρέφονται με μη μεταλλαγμένες τροφές και από το 2013 τα ΑΒΓΑ ΒΛΑΧΑΚΗ κατήργησαν πλήρως τα κλουβιά υπερκαλύπτοντας την Ευρωπαϊκή Νομοθεσία για την ευζωία των ορνίθων και πλέον όλες οι κότες ζουν ελεύθερες στους αχυρώνες. Η εταιρεία από το 2010 προσπαθεί να μηδενίσει το ενεργειακό της αποτύπωμα.

Χαμηλές πτήσεις για τα εναλλακτικά αβγά Στην αγορά κυκλοφορούν και εναλλακτικές προτάσεις, όπως π.χ. η gourmet σειρά της ΑΥΓΟΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗΣ με αβγά χήνας, πάπιας, φραγκόκοτας, ορτυκιού, γαλοπούλας και στρουθοκαμήλου, όμως οι καταναλώσεις τους είναι μικρές. «Τα συγκεκριμένα αβγά δεν μπορούν να λάβουν κλίμακα εντατικής εκτροφής, καθώς η παραγωγικότητα των πτηνών αυτών, με εξαίρεση το ορτύκι, είναι εποχική και μικρής κλίμακας» επισημαίνει ο κ. Τζιώγλης. «Αξίζει πάντως η εμπειρία της δοκιμής τους καθώς επιφυλάσσουν εντυπωσιακά αποτελέσματα για τον ουρανίσκο». «Σε μια χώρα όπου η πτηνοτροφία είναι στο υποσυνείδητο του Έ λληνα, έννοια απόλυτα ταυτισμένη με την ορνιθοτροφία, μοιραία η δυναμική εξέλιξης για τις υπόλοιπες κατηγορίες, παρότι υπάρχει αντιστοιχία όσον αφορά στη διατροφική τους αξία, δεν είναι μεγάλη» λέει ο κ. Τενεκετζής.

λωτή που έχει ευρύτατη χρήση τόσο στη μαγειρική, όσο και στη ζαχαροπλαστική. Ως προς την ετήσια εγχώρια κατανάλωση, σύμφωνα με τον κ. Ζορμπά της ΑΒΓΑ ΒΛΑΧΑΚΗ, «υπάρχει μία μικρή συνεχιζόμενη πτώση τα τελευταία χρόνια λόγω της κρίσης, αλλά θεωρούμε ότι το 2014 θα μετριαστεί με τη θετική συνεισφορά που αναμένεται από το ανοδικό ρεύμα στον τουρισμό». Κατά την εκτίμησή του, η ελληνική αγορά αβγών είναι πολύ μεγαλύτερη σε αξία και προσεγγίζει τα 500 εκ. ευρώ.

Είδη αβγών, κανάλια διανομής

H ΜEGA FARM, με εγκαταστάσεις στα Μέγαρα και τη Ρόδο, παράγει και διακινεί 95 εκ. αβγά το έτος. Εκτός από τα Ημέρας, Ελευθέρας Βοοσκής, Αχυρώνα, Ωμέγα 3, Βιολογικής Γεωργίας και Baby Eggs, παράγει κατ’ αποκλειστικότητατα για την Ελλάδα τα Columbus, με ισορροπία στα λιπαρά οξέα για υγιεινή διατροφή.

16 / ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2014

Η διάκριση των αβγών γίνεται στη βάση του μεγέθους και της ημερομηνίας παραγωγής, όσο και με κριτήριο τον τρόπο εκτροφής, ενώ υπάρχουν και τα παστεριωμένα προϊόντα αβγού, σε υγρό και σε σκόνη, που κατευθύνονται κυρίως στην αγορά του HoReCa. Σε ό,τι αφορά στην πρώτη κατηγορία αβγών, ο καταναλωτής έχει την ευχέρεια να διαλέξει από 4 προτάσεις: Small (S) για τα αβγά έως 53 γραμμάρια, Medium (M) για αβγά με βάρος από 53 έως

63 γραμμάρια, Large (L) για αβγά με βάρος από 63 έως 73 γραμμάρια και Extra Large (XL) για τα αβγά άνω των 73 γραμμαρίων. Όπως εξηγεί η Κατερίνα Φωτέλλη από την MEGA FARM, ο καταναλωτής μπορεί επίσης να επιλέξει αβγό ανάλογα και με την ημερομηνία παραγωγής, όπως είναι τα αβγά «Ημέρας» ή «Εξαιρετικά φρέσκα». Σε σχέση με τη μέθοδο εκτροφής, ο κλάδος προσφέρει αβγά συμβατικής εκτροφής, αβγά ελευθέρας βοσκής, αβγά αχυρώνα, αβγά βιολογικής εκτροφής, αλλά και λειτουργικά αβγά με αναφορές υγείας, όπως τα εμπλουτισμένα με λιπαρά Ω3 ή τα αβγά πλούσια σε βιταμίνες που απευθύνονται στα παιδιά. Σύμφωνα με στοιχεία από το αρμόδιο τμήμα του ΥπΑΑΤ, περί το 70% των αβγοπαραγωγικών επιχειρήσεων της χώρας επιλέγει το συμβατικό σύστημα εκτροφής, δηλαδή μέσα σε κλωβοστοιχίες, ενώ το υπόλοιπο 30% τα άλλα συστήματα, όπως αχυρώνες (19%), ελευθέρας βοσκής (5%) και βιολογικής εκτροφής (6%). Με κριτήριο τον πληθυσμό εκτρεφόμενων ορνίθων, η ζυγαριά γέρνει ακόμη περισσότερο προς τα συμβατικά συστήματα, δεδομένου ότι σχεδόν το 94% του συνόλου διαβιεί σε κλωβοστοιχίες και μόλις το 6% στα εναλλακτικά συστήματα. Αναφορικά με τα παστεριωμένα αβγά, ή αλλιώς τα έτοιμα προς χρήση, εδώ οι επιλογές είναι σε σκόνη και σε υγρή μορφή κι αφορούν είτε ολόκληρο το αβγό, είτε μεμονωμένα το ασπράδι ή τον κρόκο, είτε προσαρμοσμένα μείγματα. Βασικότερο κανάλι διανομής, όπως αναφέρει ο κ. Τενεκετζής, είναι το λιανεμπόριο και η αιτία για αυτό, κατά την άποψή του, έχει να κάνει με το γεγονός ότι μέσα από τις αλυσίδες σούπερ-μάρκετ «συνδυάζει τη μεμονωμένη ζήτηση με τις προσιτές τιμές για το μέσο καταναλωτή». Σύμφωνα με τον κ. Τζιώγλη της ΑΥΓΟΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗ, το λιανε-

T&Π

ΕΣΤΙΑΣΗ ΣΤΟΝ ΚΛΑΔΟ

μπόριο φαίνεται να καρπώνεται περί το 40% των ετήσιων πωλήσεων στην ελληνική αγορά και ακολουθεί ο τομέας του HoReCa με μερίδιο περίπου 35% ενώ το 25% διακινείται μέσα από τις λαϊκές αγορές, στις οποίες έχουν παρουσία μικρότεροι παραγωγοί. Ελαφρώς διαφορετική εικόνα μας δίνει ο Δημήτρης Ζούρας από τη ΖΟΥΡΑΣ ΦΑΡΜ, καθώς εκτιμά ότι το λιανεμπόριο περιορίζεται στο 25% της αγοράς, το HoReCa στο 30% και η λαϊκή στο 45%, ενώ κατά τον κ. Ζορμπά γύρω στο 40% της αγοράς είναι στα σούπερ-μάρκετ, 20% στις λαϊκές αγορές και 40% σε HoReCa-βιομηχανία. «Το μερίδιο του λιανεμπορίου είναι ανοδικό σε σχέση με τις λαϊκές, ενώ η κατανάλωση στην ζαχαροπλαστική είναι πτωτική» αναφέρει.

Συμβατικά λόγω τιμής Δεδομένης της υπεροχής του συμβατικού τρόπου εκτροφής στην πλειονότητα των μονάδων αβγοπαραγωγής της χώρας, προκύπτει ως νομοτέλεια ότι και οι μεγαλύτεροι όγκοι της κατανάλωσης αφορούν σε αβγά συμβατικής παραγωγής. «Το μεγαλύτερο μέρος των πωλήσεων τον κατέχουν τα συμβατικά αβγά κυρίως λόγω της τιμής τους» τονίζει ο εκπρόσωπος της

ΑΥΓΟΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗ, προσθέτοντας, όμως, ότι «ολοένα και περισσότερο κερδίζουν χώρο στο καλάθι του καταναλωτή τα βιολογικά αβγά, τα αβγά από ελευθέρα βοσκή, αλλά και τα εμπλουτισμένα με λιπαρά Ω3». Ανάλογη άποψη διατυπώνει κι η κα Φωτέλλη από τη ΜΕGA FARM, η οποία τονίζει πως «πρώτο σε πωλήσεις το 2013 ήταν το τυποποιημένο αβγό κλωβοστοιχίας» κάτι που αποδίδει στο κίνητρο της χαμηλής τιμής για την επιλογή τους από τους καταναλωτές. «Όμως η ανάγκη για υγιεινή διατροφή και στροφή των καταναλωτών προς τα προϊόντα με υψηλή διατροφική αξία έχουν ευνοήσει και τα αβγά ειδικής εκτροφής». Στις δυσκολίες της εποχής και στην κρίση που έχει επηρεάσει τις διατροφικές συνήθειες του Έλληνα αποδίδει ο κ. Ζούρας της ΖΟΥΡΑΣ ΦΑΡΜ, το γεγονός ότι σήμερα η μεγαλύτερη κατανάλωση παρατηρείται στα συμβατικά αβγά. «Ακολουθούν, με μεγάλη, όμως, διαφορά, τα αβγά αχυρώνα και τα βιολογικά, καθαρά λόγω διαφοράς τιμής. Παλαιότερα το μερίδιο των αβγών αχυρώνα ήταν μεγαλύτερο από ό,τι σήμερα». Ο κ. Ζορμπάς από την ΑΒΓΑ ΒΛΑΧΑΚΗ εκτιμά ότι το μεγαλύτερο μερίδιο πωλήσεων έχει η κατη

Η ΑΥΓΟΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗ αποτελεί την ένωση 4 από τις μεγαλύτερες πτηνοτροφικές μονάδες της Βορείου Ελλάδος. Παράγει Προϊόντα κέλυφους, Ειδικά προϊόντα κέλυφους (Αυγά πλούσια σε Ω3 & Βιταμίνες, Βιολογικά αυγά), Εποχικά προϊόντα (Πασχαλινά αυγά),Προϊόντα παστεριωμένου αυγού (πλήρες, ασπράδι, κρόκος, κρόκος 11% αλάτι, κρόκος με ζάχαρη, μείγμα ομελέτας).

T&Π

ΕΣΤΙΑΣΗ ΣΤΟΝ ΚΛΑΔΟ

Η ZOURAS FARM παράγει πάνω από 150 εκ. αβγά ετησίως. Στην υπερσύγχρονης μονάδα στην Αλεξανδρούπολη παράγονται και προϊόντα αβγού (σκόνη & υγρό).

γορία των αβγών από κλωβούς, αφενός διότι παλαιότερα ήταν συνώνυμο της οργανωμένης πτηνοτροφίας και αφετέρου λόγω της χαμηλότερης τιμής τους. «Η εταιρεία μας ήταν η πρώτη που τόλμησε να επενδύσει στις εκτατικές εκτροφές ελεύθερης βοσκής και αχυρώνα και ήταν η πρώτη και για κάποια χρόνια η μόνη που έκανε παραγωγή βιολογικών αβγών. Σήμερα, όλα τα αβγά Βλαχάκη προέρχονται από κότες που είναι ελεύθερες και η ΑΒΓΑ ΒΛΑΧΑΚΗ είναι η πρώτη σε πωλήσεις branded αβγών στην ελληνική αγορά». Σύμφωνα με τον κ. Τενεκετζή, ψηλά στις προτιμήσεις των Ελλήνων είναι και τα αβγά ελευθέρας βοσκής, τα οποία «συνδυάζουν ιδανικά την ποιότητα της τροφής των πτηνών και τις συνθήκες εκτροφής τους μέσα σε καθορισμένους ελεύθερους χώρους με βλάστηση. Το αποτέλεσμα είναι ένα εύγευστο και θρεπτικό προϊόν, πλούσιο σε βιταμίνες και ιχνοστοιχεία, με άψογη σχέση ποιότητας/τιμής, που ικανοποιεί τον καταναλωτή». Προσθέτει πως αμέσως μετά έπονται, σε επίπεδο προτιμήσεων κατανάλωσης, τα αβγά αχυρώνα, τα βιολογικά αβγά, και τα αβγά με Ω3 λιπαρά οξέα, τα οποία «είναι πλούσια σε διαιτητική αξία λόγω της επιλεκτικής φυσικής τροφής που καταναλώνουν οι όρνιθες, όπως ο λιναρόσπορος».

Η ABΓΑ ΤΕΝΕΚΕΤΖΗ προσανατολίζεται για τα επόμενα χρόνια στη συνέχιση των επιστημονικών ερευνών, με κύριο γνώμονα «την αξιοποίηση και τη μεγιστοποίηση της μεταφοράς των θρεπτικών συστατικών από τις επιλεγμένες φυσικές τροφές των πουλερικών στο τελικό προϊόν, το αβγό». Με δεδομένο ότι και οι άλλοι παίκτες της αγοράς σκέφτονται κατά τον ίδιο τρόπο, είναι μάλλον βέβαιο ότι η καινοτομία επιφυλάσσει και νέες εκπλήξεις. «Ο καταναλωτής μπορεί να περιμένει στο κοντινό μέλλον τη δημιουργία νέων προϊόντων, όπως αβγών πλούσιων σε λουτεϊνη, με Ω6 κι Ω12 λιπαρά οξέα, δίδοντας τη δυνατότητα επίτευξης στοχευμένων αποτελεσμάτων» λέει ο κ. Τζιώγλης της ΑΥΓΟΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗ. Εκτιμά ότι και τα παστεριωμένα προϊόντα αβγού, ειδικά στο HoReCa, κερδίζουν μερίδια αγοράς, έχοντας ως πλεονέκτημα την ευκολία και την ταχύτητα διαχείρισης και «φυσικά και την ασφάλεια των προϊόντων, μια και αναφερόμαστε σε παστεριωμένα προϊόντα απαλλαγμένα από μικροβιακούς οργανισμούς». Τάση προς τη βιομηχανική επεξεργασία του αβγού «λόγω της αυξημένης ζήτησης από τον τομέα της ζαχαροπλαστικής, όπου για την παρασκευή των γλυκών επιτρέπεται η χρήση μόνο βιομηχανικά επεξεργασμένου αβγού» παρατηρεί και ο κ. Ζούρας και προσθέτει πως τα παστεριωμένα προϊόντα αβγού είναι μονόδρομος. «Τα πλεονεκτήματα είναι πολλά, ένα εκ των οποίων είναι η ασφάλεια του τελικού προϊόντος, δεδομένου ότι είναι ελεγμένο και απαλλαγμένο από μικροβιολογικό φορτίο, είναι φρέσκο (σε υγρή μορφή) ενώ η σκόνη έχει διάρκεια ζωής ένα έτος». Θυμίζει ότι η ΖΟΥΡΑΣ ΦΑΡΜ διαθέτει σύγχρονο εργοστάσιο παραγωγής τέτοιων προϊόντων και εκτιμά πως

«χάρη σε αυτή τη σύγχρονη μονάδα επεξεργασίας του αβγού, η Ελλάδα έχει ένα δυνατό όπλο να ανταγωνιστεί τις εισαγωγές ανάλογων προϊόντων και ταυτόχρονα να βγει επιθετικά και ανταγωνιστικά στην παγκόσμια αγορά προσφέροντας ένα οικονομικό και ποιοτικό προϊόν». Η κα Φωτέλλη σημειώνει ότι ένα από τα βασικά πλεονεκτήματα των παστεριωμένων αβγών είναι ότι με τη μέθοδο παστερίωσης επιτυγχάνεται μείωση κινδύνου μόλυνσης από Salmonella χωρίς να επηρεάζεται το χρώμα, η γεύση, η οσμή ή η θρεπτική αξία τους. Συμπληρώνει πως η χρήση παστεριωμένων προϊόντων αβγού στη μαζική εστίαση εξασφαλίζει: •Ασφάλεια και υγιεινή του προϊόντος •Μείωση χρόνου διαδικασίας και μείωση κόστους εργασίας από το σπάσιμο των αβγών •Μικρότερο κόστος αποθήκευσης και μεταφοράς •Βελτιωμένη λειτουργικότητα (γεύση, χρώμα, διόγκωση, πήξη, ανάδευση κ.λπ.) •Μεγάλη διάρκεια ζωής •Εύκολη πρόσμιξη στο τελικό προϊόν. Η συνομιλήτριά μας συμβουλεύει τους καταναλωτές να εφιστούν την προσοχή τους στις ημερομηνίες παραγωγής και λήξης και την προέλευση του αβγού που αναγράφεται πάνω στη συσκευασία και επιβεβαιώνεται στο κέλυφός του.

Στο κύκλωμα ελληνοποιήσεων εμπλέκονται τόσο έμποροι όσο και παραγωγοί αφού, όπως επισημαίνεται αρμοδίως, «δεν είναι δυνατό κάποιος να διαθέτει 50.000 όρνιθες και να παράγει καθημερινά 200.000 αβγά»

Η μάστιγα των ελληνοποιήσεων Μάστιγα για τον κλάδο, που τον απειλεί ακόμη και με αφανισμό αν δεν μπει ένα φρένο στην κατάσταση που διαμορφώνεται, είναι οι εισαγωγές αβγών από χώρες όπως η Βουλγαρία, η Τουρκία, η Αλβανία, η Ρουμανία και η Πολωνία, τα οποία

T&Π

ΕΣΤΙΑΣΗ ΣΤΟΝ ΚΛΑΔΟ

Ταυτοποιεί τη μέθοδο εκτροφής (0=βιολογική παραγωγή, 1=ελευθέρας βοσκής, 2=αχυρώνας, 3=κλωβοί) Ταυτοποιεί το κράτος στο οποίο βρίσκεται η μονάδα παραγωγής, όπου EL=Ελλάδα Αριθμός που δίδεται από την αρμόδια υπηρεσία (Νομαρχία) σε κάθε μονάδα παραγωγής: κωδικός Νομαρχίας και κωδικός παραγωγού

επιτήδειοι τα βαφτίζουν ελληνικά και τα πωλούν σε τιμές που δεν ανταποκρίνονται ούτε, καν, στο κόστος των ελληνικών, δημιουργώντας έτσι αθέμιτο ανταγωνισμό. Βάσει στοιχείων που έχουν δει το φως της δημοσιότητας, το κόστος παραγωγής για μια καρτέλα ελληνικών αβγών υπολογίζεται σε περίπου 2,7 ευρώ, ενώ για τα εισαγόμενα από τη γειτονική Τουρκία είναι μόλις 1,6 ευρώ. Το κίνητρο είναι σημαντικό, με αποτέλεσμα στο κύκλωμα των ελληνοποιήσεων να εμπλέκονται τόσο έμποροι όσο και παραγωγοί αφού, όπως επισημαίνεται αρμοδίως, «δεν είναι δυνατό κάποιος να διαθέτει 50.000 όρνιθες και να παράγει καθημερινά 200.000 αβγά». Σε πρόσφατη συνεδρίαση του συνδικαλιστικού τους οργάνου, μια επιχείρηση-μέλος της ένωσης χαρακτήρισε το πρόβλημα των ελληνοποιήσεων τραγικό. «Η ελληνική παραγωγή μειώθηκε κατακόρυφα ενώ η εισαγωγή αβγών, στο μεγαλύτερο μέγεθός της με παράνομο τρόπο, αυξήθηκε ανάλογα. Συνεπεία της εξέλιξης αυτής η τιμή των ελληνικών αβγών προσδιορίζεται αυστηρά από

την τιμή των ελληνοποιημένων, που συνήθως είναι κατώτερη του κόστους παραγωγής μας. Το δυσάρεστο είναι ότι το μεγαλύτερο μέρος αυτών των αβγών το διαχειρίζονται συνάδελφοι και όχι έμποροι, ασκώντας προκλητικά επεκτατική πολιτική με τιμές που δεν δικαιολογούνται με βάση τα κοστολόγια, κερδίζοντας πωλήσεις σε βάρος συναδέλφων τους. Η διαδικασία αυτή ουσιαστικά μας οδηγεί στην αλλαγή του αντικειμένου κι από παραγωγοί θα γίνουμε διακινητές των Βούλγαρων, των Ρουμάνων και λοιπών συναδέλφων για όσο διάστημα θα μας χρειάζονται μέχρι να εγκατασταθούν στη χώρα μας μόνιμα και να αναλάβουν μόνοι τους τη διαδικασία». Επί του θέματος ο κ. Τενεκετζής υποστηρίζει πως οι αρμόδιοι φορείς ελέγχου και πιστοποίησης αποδεικνύονται ανεπαρκείς να διασφαλίσουν τη διατροφική ασφάλεια και να καταπολεμήσουν αποτελεσματικά το πρόβλημα. «Για να μπορεί ο καταναλωτής να απολαμβάνει ασφαλή αβγά και νόστιμα, καλείται για μια ακόμη φορά να φανεί προσεκτικός στις επιλογές του, να κρατάει κριτική στάση έναντι προϊόντων με ύποπτα χαμηλή τιμή και να εμπιστεύεται άφοβα επώνυμες εγχώριες φάρμες που κρατούν ανοικτές τις πόρτες τους στον καθένα». Την προσοχή των καταναλωτών εφιστά και ο κ. Ζούρας, σημειώνοντας ότι οι καταναλωτές πρέπει να αναζητούν τη σήμανση EL που υποδηλώνει την ελληνική προέλευση των αβγών. «Το πρόβλημα των ελληνοποιήσεων είναι πολύ σοβαρό και έντονο. Θέτει σε αμφισβήτηση και προβληματισμό τον καταναλωτή, ενώ δημιουργεί τεράστιες ζημιές στις επιχειρήσεις που προσφέρουν ελληνικά προϊόντα και ευνοεί εκείνες που παραπλανούν

Η ιστορία της ΑΒΓΑ ΤΕΝΕΚΕΤΖΗ ξεκινάει το 1959 στο Μικρό Σούλι Σερρών. Ήταν η πρώτη που διέθεσε στη Βόρεια Ελλάδα βιολογικά αβγά από το 2006, ενώ πλέον παράγει και «Αχυρώνα με Ω3».

τον καταναλωτή. Ως ηγέτης του κλάδου και λόγω των αρχών που έχουμε στη ΖΟΥΡΑΣ ΦΑΡΜ, το πρόβλημα των ελληνοποιήσεων μας πλήττει σε πολύ μεγάλο βαθμό καθώς τα φθηνά, αγνώστου προέλευσης και αγνώστου ποιότητας αβγά ανταγωνίζονται τα προϊόντας μας ισχυριζόμενα ότι είναι ελληνικά. Ως ιδρυτικά μέλη της ΕΝΩΣΗΣ ΑΥΓΟΠΑΡΑΓΩΓΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ, από το παρελθόν έχουμε θέσει επανειλημμένα το πρόβλημα στο προσκήνιο, πιέζουμε και αγωνιζόμαστε ώστε οι αρχές να ενεργοποιηθούν, να κάνουν σωστά την δουλειά τους και να γίνονται αυστηροί έλεγχοι με κυρώσεις στους παραβάτες». Εντατικότερους ελέγχους ζητά και ο εκπρόσωπος της ΑΥΓΟΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗ, όσο και ο εμπορικός διευθυντής της ΑΒΓΑ ΒΛΑΧΑΚΗ, ο οποίος τονίζει ότι «οι καταναλωτές θα πρέπει να νιώθουν σίγουροι όταν αγοράζουν συσκευασμένα προϊόντα με ταυτότητα από αξιόπιστους παραγωγούς. Το κάθε αβγό θα πρέπει να έχει τον κωδικό που δείχνει τον τρόπο εκτροφής, τη χώρα προέλευσης και τον κωδικό της μονάδας παραγωγής».

T&Π

ΕΣΤΙΑΣΗ ΣΤΟΝ ΚΛΑΔΟ

ΣΝΑΚ! ΣΕ ΦΆΣΗ ΑΝΑΣΎΝΤΑΞΗΣ ΒΡΊΣΚΕΤΑΙ Η ΑΓΟΡΆ ΤΥΠΟΑΠΟΙΗΜΈΝΩΝ ΣΝΑΚ, ΑΝΑΖΗΤΏΝΤΑΣ ΤO ΠΑΡΑΘΥΡΟ ΕΥΚΑΙΡΊΑΣ ΠΟΥ ΘΑ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΈΨΕΙ ΝΑ ΚΑΝΕΙ ΔΥΝΑΜΙΚΉ ΕΠΙΣΤΡΟΦΉ ΚΑΙ ΝΑ ΑΦΉΣΕΙ ΠΊΣΩ ΜΙΑ ΤΡΙΕΤΊΑ ΣΤΑΣΙΜΌΤΗΤΑΣ.

20 / ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2014

Η

μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος, σε συνδυασμό με την αρνητική ψυχολογία, μοιραία έχουν αφήσει το στίγμα τους στη συμπεριφορά και τις προτεραιότητες του καταναλωτή με αποτέλεσμα ο τελευταίος να υποκύπτει ολοένα και δυσκολότερα πλέον στον πειρασμό ενός αλμυρού σνακ, μιας γλυκιάς γκοφρέτας ή ακόμα και του μέχρι πρότινος αγαπημένου του μπισκότου ή κρουασάν. Κάπως έτσι, τα τελευταία χρόνια φαίνεται να έχει ανακοπεί η ορμή ενός κλάδου ο οποίος μέχρι το 2009 κατέγραφε αξιοσημείωτους ετήσιους ρυθμούς ανάπτυξης (άνω του 4%) και συγκαταλεγόταν στους πλέον υποσχόμενους της εγχώριας βιομηχανίας τροφίμων. Τα αντανακλαστικά, ωστόσο, των επιχειρήσεων, τόσο των κατεστημένων δυνάμεων που για χρόνια δραστηριοποιούνται στο χώρο όσο και των

φιλόδοξων νέων παικτών που διάλεξαν τη δύσκολη συγκυρία για να πραγματοποιήσουν την είσοδό τους, αποδείχθηκαν άμεσα. Αποκρυπτογραφώντας γρήγορα το νέο τοπίο και επιλέγοντας το δοκιμασμένο μονοπάτι της καινοτομίας, απάντησαν με νέες προτάσεις προσαρμοσμένες στις κυρίαρχες τάσεις της εποχής: στροφή στην υγιεινή διατροφή, έμφαση στην ελληνικότητα, διαφοροποίηση από τον ανταγωνισμό και, βεβαίως, συνετή -αν όχι επιθετική- τιμολογιακή πολιτική. Η συνταγή αποδείχθηκε επιτυχημένη δεδομένου ότι, όπως προκύπτει από τα στοιχεία, οι απώλειες συγκρατήθηκαν σε λογικά -για την εποχήεπίπεδα, έστω κι αν για να γίνει αυτό χρειάστηκε να θυσιαστεί μέρος των κερδών. Μάλιστα, από την περασμένη χρονιά ο κλάδος παρουσιάζει τα πρώτα δειλά σημάδια ανάκαμψης παίρνοντας ώθηση από τις νέες αφίξεις, τόσο σε επίπεδο εταιρειών όσο και προϊόντων.

Jonathan Quinn, butterpop8

ΤΟΥ ΔΙΟΝΎ ΣΗ ΦΡΆΓΚΟΥ

T&Π

ΕΣΤΙΑΣΗ ΣΤΟΝ ΚΛΑΔΟ

«Η κατηγορία διατηρήθηκε σε ικανοποιητικά επίπεδα κυρίως λόγω του ότι το σνακ θεωρείται προσιτή πρόταση φαγητού αλλά και του νεανικού χαρακτήρα του προϊόντος, σημειώνοντας πτώσεις μικρότερες σε σχέση με το σύνολο των καταναλωτικών αγαθών» δηλώνει ο Γιάννης Αθανασιάδης, Γενικός Διευθυντής της ΤΣΑΚΙΡΗΣ, η οποία ανήκει στους ισχυρούς παίκτες του κλάδου. «Αν μπορούσαμε να κάνουμε μια εκτίμηση για το 2014, μέσα σε αυτό το ευμετάβλητο περιβάλλον, εκτιμούμε ότι θα υπάρξει σταθεροποίηση, κυρίως λόγω των νέων λανσαρισμάτων και των εκτενών προωθητικών προσφορών».

O χάρτης της αγοράς Kάτω από την ομπρέλα των τυποποιημένων σνακ στεγάζονται 3 βασικές κατηγορίες προϊόντων: Τα αλμυρά σνακ, τα τυποποιημένα μπισκότα και τα τυποποιημένα κρουασάν. Η πίτα της ελληνικής αγορά αλμυρών σνακ εκτιμάται στα 140 εκ. ευρώ, με τη μερίδα του λέοντος να κατέχουν τα πατατάκια, στα οποία αναλογεί σήμερα σχεδόν το 50% των πωλήσεων της συγκεκριμένης κατηγορίας. Το 2009 το ποσοστό αυτό, σύμφωνα με τη βάση στατιστικών δεδομένων της Datamonitor, ήταν στο 41,5%. Οι άλλες δύο βασικές υποκατηγορίες είναι τα μορφοποιημένα σνακ στα οποία περιλαμβάνονται τα γαριδάκια και λοιπά γαριδοειδή, τα σνακ καλαμποκιού και τα σνακ ψωμιού τύπου bake roll, cream cracker κ.ά. Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα διαθέσιμα στοιχεία της ICAP Group, η συνολική εγχώρια παραγωγή αλμυρών σνακ (εξαιρουμένων των bake roll) κινήθηκε την 16ετία 1995-2011 με ετήσιο ρυθμό μεταβολής 2,3%. Τις περισσότερες χρονιές το πρόσημο ήταν θετικό, ωστόσο από το 2008 και μετά παρατηρείται μια, μικρή μεν αλλά σαφής, μείωση της παραγωγής που αντανακλά τη μείωση της ζήτησης. Έτσι, το 2011 η παραγωγή αλμυρών σνακ έκλεισε στους 19,2 εκ. τόνους, μειωμένη κατά 2,5% σε σχέση με το 2010. Παρόμοια είναι η εικόνα και στα τυποποιημένα μπισκότα και κρουασάν. Σύμφωνα με την ICAP, η εγχώρια κατανάλωση μπισκότων παρουσίασε αύξηση την περίοδο 2000-2009 με μέσο ετήσιο ρυθμό μεταβολής 4,3%. Αυτό ωστόσο αντιστράφηκε την τριετία 2010-2012 με την τάση να γίνεται πτωτική. Αντίστοιχα, στα κρουασάν την περίοδο 2000-2008 η αγορά αυξήθηκε με μέσο ετήσιο ρυθμό μεταβολής της τάξης του 2%, αλλά τα

τελευταία χρόνια ακολουθεί πτωτική πορεία με αυξανόμενο ρυθμό. Δεν είναι τυχαίο ότι τα σημεία καμπής για την αγορά των τυποποιημένων σνακ συμπίπτουν με την κορύφωση της κρίσης (τριετία 2010-2012) και τη συρρίκνωση των καταναλωτικών δαπανών. Για να επιβεβαιωθεί, όμως, η ρήση ότι κάθε νόμισμα έχει δύο όψεις, φαίνεται ότι η ίδια κρίση (και πιο συγκεκριμένα μια παράπλευρη συνέπειά της, δηλαδή η αύξηση της κατ’ οίκον κατανάλωσης) είναι υπεύθυνη και για τα πρώτα σημάδια βελτίωσης που είδαμε μέσα στο 2013. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Nielsen (οι μετρήσεις της γίνονται στο σύνολο των σούπερ-μάρκετ άνω των 100τμ, εξαιρουμένων των Lidl, Μαρινόπουλος και Σκλαβενίτης και αφορούν στην ηπειρωτική χώρα και την Κρήτη), δύο κατηγορίες που είδαν τους τζίρους τους να αυξάνονται στο πρώτο οκτάμηνο του 2013 ήταν τα μπισκότα (+1,9%) και οι σοκολάτες (3,1%). Με λίγα λόγια, ο περιορισμός των εξόδων για διασκέδαση και η παραμονή στο σπίτι (cocooning) δίνουν μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία στα σνακ, γλυκά και αλμυρά, να ξανασυστηθούν στους Έλληνες. Αν στην εξίσωση προστεθούν και οι ολοένα εντατικότεροι ρυθμοί εργασίας που επιβάλουν λιγότερο χρόνο για ολοκληρωμένα γεύματα και παρατεταμένη απουσία από την κουζίνα, γίνεται φανερό ότι ο κλάδος των σνακ έχει πολλά περι-

θώρια ανάκαμψης.

Η μάχη των «αιωνίων» Η αγορά των τυποποιημένων σνακ αποτελεί ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αγοράς με υψηλό βαθμό συγκέντρωσης καθώς ελέγχεται ουσιαστικά από λίγες μεγάλου μεγέθους επιχειρήσεις. οι οποίες συχνά έχουν ταυτόχρονη παρουσία σε περισσότερες από μία κατηγορίες. Στο πεδίο των αλμυρών σνακ βρίσκουμε αντιμέτωπους τους δύο πολυεθνικούς γίγαντες των αναψυκτικών COCA-COLA και PEPSICO. Σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει στα αναψυκτικά, εδώ είναι η PEPSICO που μέσω της TASTY FOODS έχει το μεγαλύτερο μερίδιο, το οποίο σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς αγγίζει το 60%, ενώ είναι ακόμα υψηλότερο στη νευραλγική για τον κλάδο αγορά των μικρών σημείων πώλησης. Ακολουθεί η COCA-COLA HELLENIC με μερίδιο άνω του 15% μέσω του brand ΤΣΑΚΙΡΗΣ. Η μάχη μεταξύ των δύο «αιωνίων» είναι σκληρή και είναι χαρακτηριστικό ότι πριν από μερικά χρόνια επιστρατεύτηκε ως διαιτητής η Επιτροπή Ανταγωνισμού. H υπόθεση ξεκίνησε το 2006 μετά από καταγγελία της ΤΣΑΚΙΡΗΣ για προβληματική εις βάρος της εμπορική πολιτική από την πλευρά της PEPSICO-HBH. Τον Ιούνιο η Επιτροπή Ανταγωνισμού επέβαλε στην τελευταία πρόστιμο 16,2 εκ. ευρώ για κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης και πε

Εγχώρια παραγωγή αλµυρών σνακ ανά κατηγορία 1995-2011 (ποσότητα σε τόνους) Έτος

Παραγωγή Τσιπς

Παραγωγή Extruded Snacks

Συνολική Παραγωγή Αλµυρών Σνακ

1995

6.850

6.850

13.700

1996 1997 1998

7.700 8.350 9.800

5.200 4.500 5.200

12.900 12.850 15.000

1999 2000 2001

10.500 11.100

5.500 6.400

16.000 17.500

11.700

7.300

19.000

2002 2003 2004

12.600 12.300

8.100 7.900

20.700 20.200

12.100 12.800

8.000 7.900

20.100 20.700

2005 2006 2007

13.000

8.100

21.100

13.400

8.300

21.700

2008 2009 2010 2011

13.000 12.500 12.100 11.900

8.000 7.500 7.600 7.300

21.000 20.000 19.700 19.200

Πηγή: Εκτιµήσεις Αγοράς, ICAP

ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2014 /21

T&Π

ΕΣΤΙΑΣΗ ΣΤΟΝ ΚΛΑΔΟ

MONDELEZ HELLAS: Μια οποιαδήποτε ημέρα στο εργοστάσιο Παυλίδη, πάντα στην Περαιώς, μπορούν να παραχθούν: 1.800.000 minis Lacta ή Υγείας, 318.000 σοκολάτες Lacta ή 330.000 σοκολάτες Υγείας ή 270.000 σοκολάτες Παυλίδη γεμιστές, 60.000+ βάζα Merenda, 400.000+ KISS, 264.000 Κουβερτούρες, 208.000 3-BIT. Το σνακ καλαμποκιού Fonzies λανσαρίστηκε το Φεβρουάριο του 2013 και μέσα σε 10 μήνες κατάφερε να πάρει ένα μερίδιο 10%.

ριοριστικές του ανταγωνισμού συμφωνίες. Στην τρίτη θέση των αλμυρών σνακ βρίσκεται η CHIPITA με μερίδιο που, σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, ξεπερνάει το 10%. Η εταιρεία του Σπύρου Θεοδωρόπουλου έχει ωστόσο στα κρουασάν ένα ηγεμονικό μερίδιο της τάξης του 57%, αρκετά μικρότερο πάντως από το 70% που εκτιμάται ότι διατηρούσε πριν από μια πενταετία.

Nαυαρχίδα της CHIPITA είναι το σήμα 7Days ενώ ιδιαίτερα ενισχυμένη -αλλά σε αρκετά μεγάλη απόσταση- εμφανίζεται η ΒΙΝGO του ομίλου TOTTIS FOODS με τα κρουασάν Champion και Serenata, αλλά και μικρότερες εταιρείες, όπως η FRESH SNACK με το πολύ πετυχημένο Choco Big. Η TOTTIS, βέβαια, έχει μικρότερη αλλά αξιοπρόσεκτη παρουσία και στα αλμυρά μέσω του ομώνυμου σήματος. Στα μπισκότα αδιαμφισβήτητη κυρίαρχος είναι η Ε.Ι. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, με το μερίδιό της να ανέρχεται στο 62,5% της αγοράς και στο 62% σε όγκο παραγωγής. Τα Μπισκότα Παπαδοπούλου, όπως είναι γνωστή στο κοινό η εταιρεία, έχουν καταφέρει να επιτυγχάνουν σταθερά δι-

ψήφια μερίδια αγοράς και στις μπάρες δημητριακών, μια από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες και άκρως ανταγωνιστικές υποκατηγορίες των σνακ, όπου ισχυρή παρουσία διαθέτει και η ΝΕSTLE.

Επενδύοντας στο snacking Η εγχώρια αγορά σνακ φιλοξενεί και άλλα μεγάλα ονόματα της παγκόσμιας αγοράς τροφίμων, όπως τη MONDELEZ, η οποία την τελευταία διετία έχει επενδύσει σημαντικά στην έννοια και τη φιλοσοφία του snacking. «Ο Όμιλος μας εδώ και 1,5 χρόνο έχει επικεντρωθεί στην αγορά του snacking εστιάζοντας στην καινοτομία και τη δημιουργία πολλαπλών λύσεων για τον καταναλωτή, για κάθε στιγμή της ημέρας και για κάθε περίσταση» μας λέει η Ξανθή Χριστοφίδου, Corporate Affairs Manager της MONDELEZ HELLAS. «Αυτές ακριβώς οι επενδύσεις σε καινοτόμα προϊόντα επιτρέπουν στην εταιρεία να μεγαλώνει δυναμικά». Προς επίρρωση αυτού, η κα Χριστοφίδου τονίζει ότι στην Ευρώπη η MONDELEZ έχει ενισχύσει το μερίδιό της στην αγορά του snacking από 3,5% το 2010 στο 4,7%

Συνοπτικός Οµαδοποιηµένος Ισολογισµός Επιχειρήσεων Παραγωγής Μπισκότων 2011-2012 (ποσά σε €) Λογαριασµός Καθαρά Πάγια

2011

2012

212.034.639

231.323.229

Μεταβολή 9,10%

Αποθέµατα Απαιτήσεις Ταµείο - Τράπεζες

25.875.232 89.932.814 42.307.534

21.921.357 66.842.393 44.786.136

-15,28% -25,68% 5,86%

Σύνολο Ενεργητικού Ίδια Κεφάλαια

370.150.218 145.482.300 122.201.694

364.873.113 151.221.977 114.294.743

-1,43% 3,95% -6,47%

Βραχυπρόθεσµες Υποχρεώσεις Σύνολο Παθητικού Αποτελέσµατα Χρήσεως

102.466.224 370.150.218

99.356.394 364.873.113

-3,03% -1,43%

Κύκλος Εργασιών (Πωλήσεις)

239.949.143

239.393.036

-0,23%

Μικτό Κέρδος Λειτουργικά Αποτελέσµατα

98.973.946 12.551.766

99.114.346 14.444.520

0,14% 15,08%

Κέρδος Προ Φόρου Εισοδήµατος EBITDA

11.680.982 26.845.741

13.454.782 28.176.508

15,19% 4,96%

Μέσο και Μακρουποχρ. & Προβλέψεις

22 / ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2014

το 2012. Η ίδια προβλέπει ότι η αγορά σνακ έχει σημαντικές προοπτικές ανάπτυξης. «Σύμφωνα με την εκτενή ευρωπαϊκή έρευνα που διεξήγαμε το 2012, οι καταναλωτές σε ποσοστό 60% παραλείπουν κάποιο γεύμα. Επίσης 69% των Ευρωπαίων υποστηρίζουν ότι τα σνακ είναι ένας καλός τρόπος για να τρέφονται μέσα στη μέρα».

Οι νέοι άσοι στο μανίκι Ως χαρακτηριστικό παράδειγμα πίστης της πολυεθνικής στις προοπτικές της ελληνικής αγοράς σνακ επικαλείται το λανσάρισμα των σνακ καλαμποκιού Fonzies και των Lacta Cakes. Σύμφωνα με την κα Χριστοφίδου το πρώτο συνέβαλε τα μάλα στην ανάσχεση της πτωτικής πορείας της αγοράς εντός του 2013. «Η αγορά των σνακ ήταν αρνητική μέχρι το Φεβρουάριο του 2013, οπότε και λανσαρίστηκε το Fonzies το οποίο ανέστρεψε αμέσως την τάση και μάλιστα κατάφερε μέσα σε 10 μήνες να πάρει μερίδιο 10%. Ειδικά τον πρώτο μήνα είχε φτάσει και στο 15,3% πιάνοντας ή και ξεπερνώντας brands που έχουν να επιδείξουν πάνω από δεκαετία παρουσίας». Και ήδη τα πρώτα δείγματα για τα Lacta Cakes είναι ενθαρρυντικά». Καινούργια όπλα στη μάχη της αγοράς αποφάσισε να ρίξει και η ΤΣΑΚΙΡΗΣ, αφενός εμπλουτίζοντας τη σειρά «Γεύσεις από Ελλάδα» με τις γεύσεις Πιπεριές Φλωρίνης και Tοματάκι Σαντορίνης, αφετέρου λανσάροντας τη σειρά «Tsakiris Μισά-Μισά» που συνδυάζουν για πρώτη φορά δύο διαφορετικές γεύσεις και δύο σχήματα, κυματιστό ή επίπεδο, σε τρεις συνδυασμούς που παρέχονται σε ένα σακουλάκι. Οι καταναλωτές μπορούν να επιλέξουν ανάμεσα στα Αλάτι & Ρίγανη, Κέτσαπ & Μουστάρδα και Μπέικον & Τυρί. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει ο τρόπος που γεννήθηκε η νέα σειρά. Όπως μας λέει ο κ. Αθανασιάδης, «η ιδέα για τα Tsakiris Μισά-Μισά

T&Π

ΕΣΤΙΑΣΗ ΣΤΟΝ ΚΛΑΔΟ

KΡΗΤΩΝ ΑRTOS: Ιδρύθηκε το 20014 και παράγει παραδοσιακά Κρητικά προϊόντα αρτοποιείας και σνακ. Το Μικιό της κυκλοφορεί σε 6 εκδοχές.

BINGO-TOTTIS: Ο 100% ελληνικός όμιλος (ανήκει στην οικογένεια Τόττης) παράγει όλα τα προϊόντα του παράγονται στην Ελλάδα.

προέκυψε από μία δημιουργική και διαδραστική διαδικασία, ζητώντας από Έλληνες καταναλωτές να σχεδιάσουν και να περιγράψουν το ιδανικό για εκείνους τσιπς. Η ιδέα εξελίχθηκε και αναπτύχθηκε από μια ειδικευμένη ομάδα στελεχών και συνεργατών μας οδηγώντας σε μια προϊοντική καινοτομία η οποία συνοδεύτηκε και από καινοτομία στον τρόπο παραγωγής, αφού για τη δημιουργία του νέου προϊόντος απαιτήθηκε σειρά τροποποιήσεων στις μηχανές παραγωγής». Αυτή ωστόσο δεν είναι η μοναδική επένδυση που πραγματοποιεί η εταιρεία. «Αναβαθμίζουμε συνεχώς το εργοστάσιο στην Αταλάντη Φθιώτιδας, τόσο σε επίπεδο ποιότητας και διαδικασιών, όσο και περιβαλλοντικών επιδόσεων και εφαρμόζουμε νέες τεχνολογίες, πιο φιλικές προς το περιβάλλον, όπως ο βιολογικός καθαρισμός των υγρών απόβλητων, η επεξεργασία αμύλου από τον καθαρισμό της πατάτας για χρήση του στη χαρτοβιομηχανία και ανακύκλωση όλων των ανακυκλώσιμων υλικών που καταναλώνονται» εξηγεί ο κ. Αθανασιάδης. Επιπλέον αποκαλύπτει ότι «φέτος επεκτείνουμε την αποθήκη του εργοστασίου, μια επένδυση 500.000 ευρώ, η οποία

δίνει πνοή τόσο στην ΤΣΑΚΙΡΗΣ όσο και στην τοπική κοινωνία. Tο εργοστάσιο είναι πιστοποιημένο σε θέματα διαδικασιών, ασφάλειας και υγιεινής από HACCP και ISO, ενώ ελέγχεται κάθε χρόνο από τη Lloyds, παρά το γεγονός ότι η διαδικασία παραγωγής παραμένει αγνή με σημαντικό ρόλο του ανθρώπινου παράγοντα».

Το «Mικιό» που μεγαλώνει Από τα γεγονότα που σημάδεψαν την αγορά των σνακ το 2013 ήταν αναμφισβήτητα η δυναμική είσοδος της ΚΡΗΤΩΝ ΑRTOS με το Μικιό, ένα πρωτοποριακό προϊόν που στόχο είχε να παντρέψει το snacking με την κρητική διατροφή. Πρόκειται για κριτσίνια που παράγονται με την παραδοσιακή κρητική μέθοδο του διπλοφουρνιστού άρτου και αποκλειστικά με φυσικά υλικά. Η τοποθέτησή τους ξεκίνησε τον Μάρτιο του 2013 και πλέον βρίσκονται σε πάνω από 2.500 σημεία πανελλαδικά. Η ιδέα γεννήθηκε πριν από 3 περίπου χρόνια όταν η εταιρεία αναζητούσε τρόπους να διευρύνει την γκάμα των προϊόντων της δεδομένου ότι η αγορά του επώνυμου παξιμαδιού (η οποία, βεβαίως, παραμένει η κύρια δραστηριό-

∆είκτης εξέλιξης της εγχώριας κατανάλωσης κρουασάν (2000-2012)

∆είκτης εξέλιξης της εγχώριας κατανάλωσης µπισκότων (2000-2012) 150

150

140

140

130

130

120

120

110

110

100

100

90

90

80

80

70

70

60

2000

2001

2002

2003

Έτος βάσης: 2000=100 Πηγή: Κλαδική Μελέτη ICAP Group

24 / ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2014

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

τητά της) εμφάνιζε σημάδια κορεσμού. «Η μέχρι στιγμής πορεία του μας αφήνει απόλυτα ευχαριστημένους» λέει ο εμπορικός διευθυντής της ΚΡΗΤΩΝ ΑRTOS, Χρήστος Κατσούλας. «Αν και είναι νωρίς για την εξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων, οι κωδικοί που μπορούν να χαρακτηριστούν ως best-seller μέχρι στιγμής είναι οι γεύσεις Γραβιέρα & φέτα, Σύκο & σταφίδα, Λιαστή ντομάτα & ελιές, Λάδι & ρίγανη». Η εταιρεία επιμένει στο χαρακτηρισμό του Μικιό ως ένα φυσικό προϊόν, δεδομένου ότι για τις γεύσεις που διατίθενται δεν χρησιμοποιούνται συντηρητικά και αρωματικές ύλες, αλλά φρέσκα προϊόντα της Κρήτης, όπως γραβιέρα, φέτα, τομάτα, θυμαρίσιο μέλι, ελαιόλαδο. «Στόχος μας ήταν το Μικιό να συνεισφέρει το 20% των συνολικών πωλήσεων της εταιρείας, κάτι που έχει ήδη επιτευχθεί» λέει ο κ. Κατσούλας. Σύμφωνα με τον ίδιο, το Μικιό ενσωματώνει όλα τα χαρακτηριστικά που θα αποτελέσουν οδηγό για την περαιτέρω ανάπτυξη της ελληνικής αγοράς σνακ: καινοτομία, προσιτή τιμή, ελληνική ταυτότητα και προφίλ που συνάδει με την έμφαση στην υγιεινή και δη τη Μεσογειακή διατροφή. «Νομίζω ότι η τιμή και η ελληνικότητα των προϊόντων

60

2000

2001

2002

2003

Έτος βάσης: 2000=100 Πηγή: Κλαδική Μελέτη ICAP Group

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

T&Π

ΕΣΤΙΑΣΗ ΣΤΟΝ ΚΛΑΔΟ πλέον επηρεάζουν σημαντικά τις επιλογές των καταναλωτών. Επίσης εκτιμώ ότι σημαντική τάση διαμορφώνεται υπέρ των πιο υγιεινών και καινοτόμων προϊόντων, με καλή σχέση ποιότητας-τιμής» υπογραμμίζει ο κ. Κατσούλας. «Ο καταναλωτής αναζητά πάντα νέα προϊόντα, γεύσεις και συσκευασίες στην καλύτερη δυνατή τιμή. Παρότι η τιμή έχει αρχίσει να έχει μεγαλύτερη σημασία στις μέρες μας, ο παράγοντας που θα συνεχίσει να κατευθύνει τις εξελίξεις στην κατηγορία είναι η καινοτομία και η ποιότητα των προϊόντων σε κάθε μορφή της» σημειώνει ο κ. Αθανασιάδης από την ΤΣΑΚΙΡΗΣ. Αξιοσημείωτο είναι ότι την τάση αυτή αναγνωρίζει και το Euromonitor στην πιο πρόσφατη κλαδική μελέτη του για την ελληνική αγορά σνακ με ορίζοντα το 2017: «Στην κατηγορία των αλμυρών και γλυκών σνακ, διακρίνεται αυξανόμενη ζήτηση για προϊόντα που στοχεύουν σε ενήλικες με πιο εξεζητημένες και επιλεκτικές προτιμήσεις. Διαγράφεται μια νέα αγορά για τις επιχειρήσεις εφόσον αξιοποιήσουν αυτές τις τάσεις για να διευρύνουν την γκάμα των προϊόντων και του πελατολογίου τους, αντί να στοχεύουν απλά στους έφηβους και τους μαθητές. Αυτές οι τάσεις αναμένεται να ενισχυθούν τουλάχιστον μέχρι το 2017».

Αλλαγές στα κανάλια διανομής Σε σχέση με άλλες διεθνείς αγορές σνακ αλλά και τις υπόλοιπους εγχώριους κλάδους των τροφίμων, η ελληνική αγορά σνακ για χρόνια χαρακτηριζόταν από μια ιδιομορφία: σε αντίθεση με τα περισσότερα τυποποιημένα τρόφιμα, σημαντικότερο κανάλι διάθεσης ήταν τα μικρά σημεία πώλησης (περίπτερα, μίνι μάρκετ, καταστήματα ψιλικών) και όχι τα σούπερ-μάρκετ. «Μέχρι πριν μερικά χρόνια -και αφήνοντας κατά μέρους διαφοροποιήσεις ανά προϊοντική κατηγορία- το ποσοστό των πωλήσεων που πραγμα-

τοποιείτο μέσω των μικρών σημείων αντιστοιχούσε στο περίπου 60% των συνολικών πωλήσεων, έναντι 40% των σούπερ-μάρκετ» λέει ο κ. Κατσούλας. Αυτό φαίνεται ότι πλέον αλλάζει καθώς αφενός πολλά μικρά καταστήματα λυγίζουν υπό το βάρος της κρίσης, αφετέρου οι καταναλωτές θεωρούν ότι μπορούν να βρουν τα ίδια προϊόντα φθηνότερα στις μεγάλες αλυσίδες του λιανεμπορίου. «Ειδικά για κάποιες κατηγορίες προϊόντων η σχέση 60-40 έχει αντιστραφεί». Την ίδια τάση διαπιστώνει και ο κ. Αθανασιάδης. «Πράγματι, το τελευταίο διάστημα, παρατηρείται τάση στροφής, όπου το μεγαλύτερο κομμάτι των πωλήσεων τείνει να πραγματοποιείται μέσω των μεγάλων σημείων πώλησης. Ωστόσο, τα μικρότερα σημεία πώλησης είναι και θα παραμείνουν βασικό κανάλι διανομής των προϊόντων, λόγω της

Συνοπτικός Οµαδοποιηµένος Ισολογισµός Επιχειρήσεων Παραγωγής Κρουασάν 2011-2012 (ποσά σε €) Λογαριασµός

2011

2012

Καθαρά Πάγια

445.460.069

362.965.245

Μεταβολή -18,52%

Αποθέµατα Απαιτήσεις Ταµείο - Τράπεζες

15.084.672 76.595.800 3.180.223

12.528.636 57.117.120 3.976.989

-16,94% -25,43% 25,05%

Σύνολο Ενεργητικού Ίδια Κεφάλαια Μέσο και Μακρουποχρ. & Προβλέψεις

540.320.764 155.082.745

436.587.991 68.500.050

17.439.442

60.835.107

-19,20% -55,83% 248,84%

Βραχυπρόθεσµες Υποχρεώσεις Σύνολο Παθητικού Αποτελέσµατα Χρήσεως

367.798.577 540.320.764

307.252.833 436.587.991

-16,46% -19,20%

Κύκλος Εργασιών (Πωλήσεις)

196.817.644

162.415.534

-17,48%

Μικτό Κέρδος Λειτουργικά Αποτελέσµατα

60.196.540 6.558.203

47.576.847 -7.012.947

-20,96% -

Κέρδος Προ Φόρου Εισοδήµατος EBITDA

-55.327.219 23.482.527

-86.040.498 7.858.465

-55,51% -66,53%

26 / ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2014

φύσης της κατηγορίας που χαρακτηρίζεται από αυθόρμητη και on the go κατανάλωση». «Οι καταναλωτές θέλουν πλέον να έχουν πρόσβαση σε όσο το δυνατόν περισσότερες και διαφορετικές προτάσεις προϊόντων, συσκευασία, ποσότητα, γεύσεις, προτάσεις συνδυασμών κ.λπ. Επίσης, όλο και περισσότερο επιθυμούν να βρίσκουν τα αγαπημένα τους προϊόντα σε διαφορετικά σημεία πώλησης», προσθέτει από την πλευρά της η κα Χριστοφίδου της MONDELEZ HELLAS. Παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι αυτή η αλλαγή των συσχετισμών στη διάθεση των προϊόντων αναμένεται να αποδειχτεί κομβικής σημασίας και για την ανακατανομή μεριδίων μεταξύ των παικτών της αγοράς. Αιτία είναι ότι το κανάλι των μικρών σημείων, σε αντίθεση με το οργανωμένο λιανεμπόριο, έχει περιορισμένη διαπραγματευτική ισχύ, με αποτέλεσμα να είναι περισσότερο εκτεθειμένο σε καταχρηστικές πρακτικές. Πιο απλά, όσο το κομμάτι της πίτας που διατίθεται μέσω των σούπερ-μάρκετ μεγαλώνει, τόσο αυξάνει ο αριθμός των διεκδικητών του.

Επιμένοντας ελληνικά Η οικονομική κρίση ήρθε να εντείνει μια τάση που οι έμπειροι παρατηρητές της αγοράς είχαν διακρίνει από τα τέλη της προηγούμενης δεκαετίας, τη στροφή προς τα ελληνικά brands και τα προϊόντα που διαθέτουν -ή μπορούν να πείσουν ότι διαθέτουν- ελληνική ταυτότητα και χαρακτηριστικά. Επιλέγοντας τέτοια προϊόντα οι καταναλωτές νιώθουν ότι στηρίζουν την εγχώρια οικονομία και παράλληλα εγκολπώνουν ένα μέρος της αναμφισβήτητης υπεραξίας των ελληνικών γεύσεων. «Ο καταναλωτής έχει αρχίσει να δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα και στην προέλευση των προϊόντων, προτιμώντας ελληνικά προϊόντα που παράγονται σε ελληνικές περιοχές από ελληνικούς παραγωγικούς συντελεστές» σημειώνει ο κ. Αθανασιάδης. «Εμείς ως μεγάλη ελληνική εταιρεία chips, δίνουμε μεγάλη σημασία και ενισχύουμε τις σχέσεις με τους Έλληνες παραγωγούς και τη δημιουργία προϊόντων όπως τα Tsakiris Νάξου και Νευροκοπίου. Δίνουμε ιδιαίτερη έμφαση στη συνεργασία μας με τοπικούς Έλληνες παραγωγούς, στηρίζουμε την τοπική οικονομία και αξιοποιούμε συνεργασίες με ελληνικούς συνεταιρισμούς». Τα ξεχωριστά συστατικά από διάφορες περιοχές της πατρίδας μας ήταν αυτά που έδωσαν στην TΣΑΚΙΡΗΣ την έμπνευση για τη δημιουργία της σειράς «Γεύσεις από Ελλάδα» που προσφέρεται σε 5 εκδοχές: Μυρωδικά του Αιγαίου, Θαλασσινό Αλάτι Μυτιλήνης, Γραβιέρα Κρήτης, Πιπεριές Φλωρίνης, Tοματάκι Σαντορίνης.

T&Π

ΕΣΤΙΑΣΗ ΣΤΟΝ ΚΛΑΔΟ

ΤΣΑΚΙΡΗΣ: Η θυγατρική πλέον της Coca-Cola Τρία Έ ψιλον, κυκλοφορεί τη σειρά «Γεύσεις από Ελλάδα» με 4 προϊόντα, ενώ η σειρά Μισά-Μισά δημιουργήθηκε καθ’ υπόδειξη του ελληνικού καταναλωτικού κοινού.

Στην ελληνικότητα των προϊόντων της ΒΙΝGO-TOTTIS στέκεται ο Διευθυντής Μάρκετινγκ του ομίλου, Θεόδωρος Αντωνόπουλος, δίνοντας έμφαση στον τόπο παραγωγής. «Σε αντίθεση με πολλά ανταγωνιστικά προϊόντα που στην πραγματικότητα παράγονται σε γειτονικές χώρες, όλα μας τα προϊόντα (σνακ, κρουασάν, γκοφρέτες, σοκολατοειδή) παράγονται αποκλειστικά στην Ελλάδα, στα υπερσύγχρονα εργοστάσια της BINGO-TOTTIS σε Φλώρινα και Αττική».

Εξαγωγές Η εξωστρέφεια δεν συγκαταλέγεται στα ισχυρά ατού των ελληνικών επιχειρήσεων σνακ. Η μελέτη της ICAP εντοπίζει την περιορισμένη εξαγωγική δραστηριότητα ως ένα από τα αδύνατα σημεία του κλάδου και ταυτόχρονα μια από τις ισχυρότερες προκλήσεις για το άμεσο μέλλον. Τα αλμυρά σνακ φαίνεται να υστερούν περισσότερο σε αυτόν τον τομέα ενώ καλύτερες επιδόσεις επιδεικνύουν τα κρουασάν και τα μπισκότα. Σύμφωνα με τη Διευθύντρια Οικονομικών και Κλαδικών Μελετών της ICAP Group, Σταματίνα Παντελαίου, στο χώρο των μπισκότων περίπου το 17-19% της συνολικής εγχώριας παραγωγής την τριετία 2010-2012 διατέθηκε στο εξωτερικό. Για τα κρουασάν το αντίστοιχο νούμερο στο ίδιο διάστημα έφτασε το 20-23%. Εντούτοις, ορισμένες εταιρείες κατορθώνουν και ξεφεύγουν από τον κανόνα και επιδεικνύουν αξιοσημείωτη παρουσία στις διεθνείς αγορές. Οι ευκαιρίες, όπως φαίνεται, είναι εκεί για να αξιοποιηθούν: «Πιστεύω ότι το ελληνικό σνακ έχει μέλλον στο εξωτερικό, αν ενσωματώνει «γεύσεις και φιλοσοφία Ελλάδας», καινοτομία, φυσικές πρώτες ύλες και φυσικά ανταγωνιστικές τιμές, κάτι που πολλά ελληνικά προϊόντα διαθέτουν

28 / ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2014

πλέον» σχολιάζει ο κ. Κατσούλας της ΚΡΗΤΩΝ ΑRTOS, η οποία ήδη εξάγει το Μικιό και πρόσφατα έκλεισε νέες συμφωνίες για την τοποθέτησή του σε ΗΠΑ, Αυστραλία, Νορβηγία, Αγγλία, Κύπρο, Κίνα, Αραβικές χώρες και Γερμανία. «Αν τα παραπάνω πλαισιωθούν και από αντίστοιχη στρατηγική marketing για κάθε αγορά, τότε οι δυνατότητες ανάπτυξης είναι πολύ μεγάλες». Αυτές τις δυνατότητες έχει εκμεταλλευθεί στο έπακρο η CHIPITA η οποία δραστηριοποιείται μέσω δικών της εγκαταστάσεων σε Βουλγαρία, Ρουμανία, Πολωνία και Ρωσία και μέσω κοινοπραξιών σε Αίγυπτο, Σαουδική Αραβία και Μεξικό. Επιπλέον, διαθέτει τις δικές της εταιρείες διανομής στην Τσεχία, τη Γερμανία, την Ουγγαρία, τη Σλοβακία, τη Σερβία και την Ουκρανία. Στο παλμαρέ των εξαγωγών της συμπεριλαμβάνονται επίσης και η Αυστραλία, η Κεντρική Ασία και η Δυτική Ευρώπη. Απότοκο όλων αυτών είναι σήμερα περίπου το 85% του τζίρου της να προέρχεται από το εξωτερικό. Λιγότερο εντυπωσιακές, αλλά διόλου ασήμαντες, είναι και οι εξαγωγές της Ε.Ι. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ που εξάγει πάνω από το 10% της παραγωγής της σε 40 χώρες σε 5 ηπείρους. Το τελευταίο διάστημα δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην περιοχή των Βαλκανίων, όπου ήδη λανσάρονται βασικές μάρκες της σε Βουλγαρία, Σερβία, ΠΓΔΜ, Αλβανία, Ρουμανία και Σλοβενία. Στόχος της διοίκησης είναι το ποσοστό των εξαγωγών να αυξηθεί μεσοπρόθεσμα στο 15%. Έτοιμη για το ταξίδι στις ευρωπαϊκές αγορές δηλώνει και η ΤΣΑΚΙΡΗΣ παρά το γεγονός ότι, στην παρούσα φάση, δεν έχει μεθοδευμένη και εκτενή εξαγωγική δράση. «Βρισκόμαστε σε φάση διερεύνησης κάποιων εξαγωγικών πρωτοβουλιών στην Ευρώπη. Οι ίδιοι οι καταναλωτές μας οδή-

γησαν σε αυτή την απόφαση, καθώς λαμβάνουμε συχνά μηνύματα από ξένους επισκέπτες που αναζητούν κάποια γεύση Tsakiris, κυρίως από τη σειρά «Γεύσεις από Ελλάδα» που δοκίμασαν κατά την επίσκεψή τους στη χώρα» μας λέει ο κ. Αθανασιάδης. Εκτιμά ότι υπάρχουν σημαντικές δυνατότητες διείσδυσης καθώς «διαθέτουμε ποιοτικά ελληνικά προϊόντα σε προσιτές τιμές και με μοναδικές γεύσεις που είναι ελκυστικές σε αρκετούς καταναλωτές του εξωτερικού».

Οι παγκόσμιες τάσεις Σύμφωνα με μελέτη της Global Industry Analysts, η παγκόσμια αγορά των σνακ αναμένεται να φτάσει σε αξία τα 335 δις δολάρια μέχρι το 2015: «Με τους καταναλωτές να έχουν ολοένα και λιγότερο χρόνο στη διάθεσή τους για δραστηριότητες όπως τα ψώνια και το μαγείρεμα, τα τυποποιημένα σνακ διεκδικούν ένα διαρκώς αυξανόμενο κομμάτι της πίτας της αγοράς τροφίμων προσφέροντας προϊόντα που μπορούν να δράσουν εναλλακτικά ή και συμπληρωματικά στα κανονικά και χρονοβόρα γεύματα». Σχετικά με την κατεύθυνση και την προσαρμοστικότητα που επιδεικνύει η αγορά, η μελέτη σημειώνει ότι «οι βιομηχανίες ακολουθούν με επιτυχία τις τάσεις της υγιεινής διατροφής, εντάσσοντας στη γκάμα τους σνακ χαμηλών ή και μηδενικών λιπαρών, εμπλουτισμένα με θρεπτικά στοιχεία και βιταμίνες, λίγων θερμίδων, πλούσια σε φυτικές ίνες, ακόμα και βιολογικά. Σημειώνεται ότι «η συσκευασία είναι ένα στοιχείο-κλειδί για τον κλάδο, με τις διαθέσιμες επιλογές που προσφέρονται στους καταναλωτές να διευρύνονται διαρκώς». Ως παραδείγματα αναφέρονται οι ατομικές μερίδες και οι έξυπνες επανακλειόμενες συσκευασίες.

∆ιαφηµιστείτε στο πιο gourmet περιοδικό για τις ελληνικές εξαγωγές και κατακτήστε τη ∆ιεθνή Αγορά Το Epikouria Spring / Summer 2014 θα έχει ειδική διανοµή στη Fancy Food Show, NY

Λανσάρετε το νέο σας προϊόν στέλνοντας ∆ελτίο Τύπου (100 λέξεις) στα αγγλικά στο: marketing@triaina.com

Κλείσιµο διαφήµισης και παράδοση υλικού 10 Μαΐου Επικοινωνήστε µε το Τµήµα Πωλήσεων Τηλ.: 210 - 9240748 E-mail: sales@triaina.com

T&Π

ΟΙΝΟΣ

ΟΙ ΠΡΩΤΑΘΛΗΤΈΣ ΤΟΥ ΤΡΙΑΝΤΆΦΥΛ ΛΟΥ ΠΕΤΚ ΑΝΌΠΟΥΛΟΥ, Qfood@otenet.gr

ΟΙ ΕΞΑΓΩΓΈΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΎ ΚΡΑΣΙΟΎ ΕΊΝΑΙ ΑΠΌ ΤΟΥΣ ΕΛΆΧΙΣΤΟΥΣ ΤΟΜΕΊΣ ΠΟΥ ΔΊΝΟΥΝ ΚΑΛΈΣ ΕΙΔΉΣΕΙΣ ΑΠΌ ΤΌΤΕ ΠΟΥ ΆΡΧΙΣΕ Η ΚΡΊΣΗ.

κ

αι θα ήταν ακόμη καλύτερες αν δεν πετύχαινε η κρίση τον κλάδο ακριβώς στη στιγμή που απέκτησε ένα μακροπρόθεσμο στρατηγικό πλάνο (Στρατηγικός Σχεδιασμός Βranding και Μarketing για το ελληνικό κρασί - New Wines of Greece). Αν δηλαδή το πλάνο αυτό είχε γίνει λίγα χρόνια νωρίτερα και είχε προλάβει να τρέξει σε καλύτερες εποχές. Από την άλλη, θα μπορούσε να πει κανείς «καλά που βρέθηκε κι αυτό» γιατί κάλλιστα θα μπορούσε να μην είχε ολοκληρωθεί. Ταυτόχρονα, η κρίση έπαιξε ρόλο ώστε να έχουμε καλές ειδήσεις από τις εξαγωγές του κρασιού μια και οι εταιρείες αναζήτησαν απεγνωσμένα άλλες αγορές για να αντικαταστήσουν τους τζίρους που έχασαν στην εσωτερική. Και προσπαθώντας σκληρά, ακόμα και οι πιο μικρές κάτι πέτυχαν. Ορισμένες μάλιστα εντυπωσιάζουν. Γενικά όλες οι ελληνικές επιχειρήσεις στράφηκαν στο εξωτερικό και οι εξαγωγές στο σύνολό τους αυξήθηκαν. Το κρασί όμως ήταν σε καλύτερη θέση. Όχι μόνο γιατί είχε οργανωμένο πλάνο και υλοποίησε προγράμματα προώθησης σε τρίτες χώρες, αλλά και γιατί απευθύνεται και σε μια πολύ σαφή αγορά. Απόλυτα ανταγωνιστική σε διεθνές επίπεδο, αλλά συγκεκριμένη. Είχε και ένα άλλο πλεονέκτημα: την εξαιρετική ποιότητα. Ο οινοποιός Βαγγέλης Γεροβασιλείου διατείνεται ότι τα λευκά ελληνικά κρασιά στις τιμές από €5 έως €15 είναι τα καλύτερα του κόσμου και δεν έχουμε κανένα λόγο να τον αμφισβητήσουμε, μια και δεν μας έχει συνηθίσει σε μεγάλα λόγια, παρά μόνον σε μεγάλες επιτυχίες. Αυτό που έλειπε από το ελληνικό κρασί ήταν το όνομα και η εικόνα. Η χώρα ήταν μάλλον ανυπόληπτη ως προς τα κρασιά της και απούσα από τα σημεία όπου παίζεται το παγκόσμιο παιχνίδι: τα

30 / ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2014

καλά ράφια, τις υψηλές αξιολογήσεις, τα βραβεία σε μεγάλους διεθνείς διαγωνισμούς, τις λίστες σημαντικών εστιατορίων, το μυαλό των ειδικών και των opinion leaders.

Κερδίζει τους ειδικούς, μπαίνει στους Καταλόγους Τα τελευταία χρόνια όμως έχει γίνει η δεύτερη επανάσταση στο ελληνικό κρασί και όλα αυτά τείνουν να εκλείψουν. Η πρώτη ήταν βεβαίως η μεγάλη ποιοτική, τεχνολογική και επιστημονική άνοιξη που άρχισε πριν 20 χρόνια περίπου. Πια ασχολούνται με το ελληνικό κρασί οι πιο έγκυροι ειδικοί στον κόσμο εκφράζοντας το θαυμασμό τους. Οι περισσότεροι έχουν επισκεφθεί (προσκεκλημένοι) τη χώρα, ενώ τα βραβεία στους διαγωνισμούς πέφτουν βροχή. Στο εξωτερικό, ιδίως στις ΗΠΑ, γίνονται διαρκώς εκδηλώσεις γνωριμίας και προώθησης του ελληνικού κρασιού και στις αναφορές παρουσιαζόμαστε πια ως χώρα με το όνομά μας έχοντας ξεφύγει από την κατηγορία «Others». Φυσικά ξοδεύτηκαν και πολλά χρήματα για όλα αυτά, κυρίως από τα προγράμματα και τους ίδιους τους παραγωγούς. Σε κάποιες αγορές γίναμε και κάπως must, μόδα, ως η κρυφή ανακάλυψη οινόφιλων και ειδικών, καθώς αυτοί πάντα αναζητούν το καινούργιο. Αυτό βέβαια θα κάνει τον κύκλο του, όμως θα έχουμε τοποθετηθεί σε μια καλύτερη θέση από πριν. Δεν είναι τυχαίο ότι ως προς τις εξαγωγές στο κρασί υπάρχει μια (συγκρατημένη) ευφορία και αισιοδοξία, αντισταθμίζοντας κάπως την κατήφεια που δίνει η εσωτερική αγορά. Όπως μας είπε ο οινοποιός και πρόεδρος του ΣΕΟ, Άγγελος Ρούβαλης, «η εσωτερική αγορά είναι χάλια. Κλείνουν πολλές εταιρείες δημιουργώντας

T&Π

ΟΙΝΟΣ

ακόμη μεγαλύτερο πρόβλημα. Έξω όμως πάμε καλά. Το Business Plan μας βοήθησε πολύ. Αλλάξαμε την εικόνα μας στις ΗΠΑ και στον Καναδά, ενώ και στη Γερμανία ξεκινά ένα φιλελληνικό κλίμα το οποίο θα μας ευνοήσει. Για την Αγγλία είμαστε λίγο μικροί. Κατά την γνώμη μου, μας αρκούν οι ώριμες αγορές Γερμανία-ΗΠΑ-Καναδάς. Η Κίνα έχει φυσικά ενδιαφέρον, αλλά για το μέλλον. Ακόμη δεν είναι ώριμη, υπάρχουν αθετήσεις συμφωνιών και άλλα προβλήματα».

Η αγορά των ΗΠΑ Ο Ανέστης Χαϊτίδης είναι οινολόγος, έχει ζήσει στη Γερμανία και έχει δουλέψει στις εξαγωγές σε δύο από τις μεγαλύτερες ελληνικές εταιρείες για πολλά χρόνια. Πιστεύει ότι «σημαντική αγορά είναι των ΗΠΑ. Αν χτίσεις brand εκεί, ισχύει για όλον τον πλανήτη. Κάναμε σωστή και μακροχρόνια δουλειά ως χώρα, ρίξαμε χρήματα και τα αποτελέσματα φαίνονται. Πέρα από τις ΗΠΑ, ήδη έχουμε ζήτηση και από αλλού. Τώρα πρέπει να προσεγγίσουμε την ελληνική ομογένεια καθώς υπάρχουν ιδιαιτερότητες σε σύγκριση με τη γερμανική αγορά. Οι ομογενείς των ΗΠΑ δεν γνωρίζουν το ελληνικό κρασί γιατί μέχρι τώρα δεν είχαν τη δυνατότητα να το γεύονται. Ακόμα και τα ελληνικά εστιατόρια δεν είχαν τρόπο να προσφέρουν ελληνικό κρασί, αντίθετα με τα ελληνικά εστιατόρια της Γερμανίας. Οι ομογενείς μας στις ΗΠΑ είναι 3-4 εκατομμύρια. Από μία φιάλη ελληνικό κρασί το χρόνο να πίνουν και άλλη μία να δωρίζουν σε μη Έλληνες, καταλαβαίνετε πόσο μεγάλη υπόθεση είναι. Το κρασί είναι μια συναισθηματική πώληση με χαμηλή πιστότητα του πελάτη στο προϊόν. Η σχέση μετράει λοιπόν πολύ προκειμένου να τον κρατήσει ένα κρασί».

Τα στοιχεία Όλα αυτά δεν έχουν αποτυπωθεί ακόμη σε αριθμούς, όπως φαίνεται και από τον πίνακα (στην επόμενη σελίδα) των ελληνικών εξαγωγών κρασιού στην τελευταία πενταετία (ως προς τα συνολικά μεγέθη, γιατί στα επιμέρους υπάρχουν πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία). Τα δεδομένα του πίνακα αφορούν στα τελικά του 2012 καθώς δεν υπάρχουν πιο επικαιροποιημένα στοιχεία. Βλέπουμε κατ’ αρχάς μια ετήσια αύξηση 6,51% το 2012 και μια μέση ετήσια αύξηση 4,44% από το 2008 που άρχισε η κρίση. Καθόλου άσχημα. Ωστόσο τα μεγέθη είναι πάντοτε σχετικά. Η αύξηση των εξαγωγών συνολικά από το 2008 είναι σχεδόν 20%. Μικρότερη από την πτώση στην εξωτερική αγορά, η οποία στο εν λόγω διάστημα ήταν 60% στο σύνολο και έφθασε στο 80% για τα κρασιά που κοστίζουν πάνω από €6. Το ελληνικό κρασί καλύπτει μόλις το 0,5% των παγκόσμιων εξαγωγών, όταν το 30% των φιαλών που καταναλώνονται σε όλο τον κόσμο προέρχονται από εισαγωγή από άλλη χώρα. Βέβαια, η Ελλάδα έχει και η ίδια ελάχιστες εισαγωγές κρασιού, είναι μια κλειστή αγορά. Αυτό σε πρώτη ανάγνωση είναι καλό καθώς δεν έρχονται πολλά κρασιά να μας χτυπήσουν μέσα στην έδρα μας, αλλά σε δεύτερη δεν είναι. Πάντα η ανοιχτή αγορά βοηθάει το διεθνές εμπόριο. Να σημειωθεί ότι οι εξαγωγές μας το 2004 ήταν 63 εκ. ευρώ και το 2013 ήταν 64 εκ. ευρώ. Δηλαδή σε βάθος δεκαετίας ήρθαμε απλώς στο ίδιο σημείο. Η πιο σημαντική παρατήρηση είναι η μεγάλη αύξηση που σημειώσαμε το 2012 στις εξαγωγές προς ΗΠΑ, Ηνωμένο Βασίλειο και Καναδά, αύξηση που συνοδεύεται και από αξιόλογη μέση αύξηση πενταετίας. Αυτό είναι και το πιο αισιόδο-

ξο συμπέρασμα καθώς οι συγκεκριμένες χώρες είναι ώριμες αγορές και στην πρώτη γραμμή του στόχου μας. Είναι αγορές που απορροφούν ποιοτικά κρασιά, σε καλύτερες τιμές. Ακριβώς ό,τι επιδιώκουμε δηλαδή. Να αυξήσουμε τη συνολική αξία των εξαγωγών και όχι τα λίτρα με φτηνό κρασί. Το ίδιο συμβαίνει και σε Ελβετία, Χονγκ Κονγκ, Ιαπωνία και Ουγγαρία, αλλά με πολύ μικρά μεγέθη. Τέλος, υπάρχουν χώρες με θετικό δείκτη πενταετίας οι οποίες ωστόσο παρουσίασαν μείωση το 2012 (η Κύπρος, η Ιταλία, η Βραζιλία και η Κίνα -πολύ κακώς για τις δύο τελευταίες) καθώς και χώρες οι οποίες είχαν μεγάλη αύξηση μόνο την τελευταία χρονιά (η οποία ελπίζουμε να σταθεροποιηθεί), όπως οι Ρωσία, Λιθουανία και Ουκρανία. Σταθερές παραμένουν η Γερμανία (πρώτος πελάτης μας με 40%) και η Αυστραλία.

Οι Πρωταθλητές Αν πρωταθλητές είναι τα κρασιά που κάνουν τα μεγαλύτερα νούμερα, με δεδομένο ότι το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος των εξαγωγών μας (ελπίζουμε για την ώρα) κατευθύνεται στη Γερμανία και στην αγορά των Ελλήνων μεταναστών και των ελληνικών εστιατορίων, τον τίτλο κερδίζουν κάποια αξιοπρεπή μεν αλλά φθηνά κρασιά, τα οποία ωστόσο δεν μπορούν να μας πάνε παραπέρα. Μαζί τους και κάποια κλασικά ελληνικά κρασιά τα οποία πρώτα έσυραν, εδώ και χρόνια, το άρμα της ποιότητας και δημιούργησαν τις πρώτες καλές εντυπώσεις. Πρωταθλητές όμως θα ονομάσουμε κάποια εξαιρετικά ελληνικά κρασιά τα οποία σπάνε τα κοντέρ στις αξιολογήσεις και τους διαγωνισμούς, προκαλούν ενδιαφέρον διεθνώς, διαφημίζουν τη χώρα και μπαίνουν στους πιο διάσημους καταλόγους.

ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2014 /31

T&Π

ΟΙΝΟΣ

ΠΗΓΗ: International Trade Center, Επεξεργασία: Σύνδεσμος Εξαγωγέων Βορείου Ελλάδος

Κάποια από αυτά πραγματοποιούν και υπολογίσιμες εξαγωγές, κάποια άλλα όχι ακόμη, ίσως γιατί είναι μικρές παραγωγές. Κυρίως σε αυτά τα κρασιά ποντάρουμε για το μέλλον. Τα ελληνικά κρασιά που συζητιούνται και ζητούνται περισσότερο στο εξωτερικό είναι τα κρασιά της Σαντορίνης. Το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής του νησιού εξάγεται, με πρώτα τα Assyrtiko by Gaia, Santorini του Χατζηδάκη, Assyrtiko-Athiri και Santorini Sigalas του Σιγάλα, Assyrtiko Santorini και Atlantis του Αργυρού, Santorini της Μπουτάρη, Santorini Assyrtiko Santo Wines του συνεταιρισμού μέσω της Τσάνταλης. Εκτός από το Ασύρτικο, η ΓΑΙΑ εξάγει σε μεγάλες ποσότητες και το κόκκινο Gaia Estate Nemea. Όπως μας είπε ο διευθύνων σύμβουλος και υπεύ-

Στις αρχές της δεκαετίας του 1980 ο Ελληνοκαναδός επιχειρηματίας Κλεάνθης Μίσιος γύρισε όλα τα ελληνικής ιδιοκτησίας εστιατόρια του Τορόντο επιβάλλοντας το Apelia ως «house wine» στη θέση των αντίστοιχων γαλλικών ή ιταλικών κρασιών.

32 / ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2014

θυνος των εξαγωγών της εταιρείας, κ. Λέων Καράτσαλος, αυτό που μετράει είναι η φήμη και η σταθερότητα μιας εταιρείας. Η ποιότητα των κρασιών της, το σύγχρονο προφίλ και η πολιτική της. «Πολύ σημαντικό είναι ότι επενδύουμε σε δύο ελληνικές ποικιλίες με οινοποιεία στις δύο ζώνες (Σαντορίνη, Νεμέα). Οι ποικιλίες Ασύρτικο και το Αγιωργίτικο έχουν μπει στην παγκόσμια συζήτηση για το κρασί. Επίσης πρέπει να έχεις τιμές καλές που να εξασφαλίζουν σε κάθε περίπτωση θετικό value for money για το κρασί. Να έχεις επαφή με την πραγματικότητα. Σήμερα δεν αναζητούμε εμείς δίκτυα, αλλά μας προσεγγίζουν αυτά λόγω brand και λόγω της συζήτησης για το ελληνικό κρασί. Τα βραβεία στους διεθνείς διαγωνισμούς και οι αξιολογήσεις του περιοδικού Decanter προσφέρουν αλλά δεν είναι ο πιο καθοριστικός παράγοντας». Το KTHMA ΤΣΕΛΕΠΟΥ εξάγει το 42% της παραγωγής του (500.000 φιάλες). Στην αρχή της κρίσης το ποσοστό των εξαγωγών ήταν 20%, διπλασίασε δηλαδή εν μέσω οικονομικής κρίσης. Best seller είναι τα Tselepos classic Mantinia και Tselepos Driopi classic Nemea, ενώ πολύ καλές εντυπώσεις δημιουργεί το αφρώδες Amalia Brut, το οποίο γίνεται με την παραδοσιακή μέθοδο (δεύτερη ζύμωση στο μπουκάλι). Δουλειά, τρέξιμο, επενδύσεις σε εκθέσεις, road shows, γευσιγνωσίες, σωστή στρατηγική και ελ-

ληνικές ποικιλίες είναι τα μυστικά για να πετύχεις στις εξαγωγές σύμφωνα με τον οινοπαραγωγό κ. Τσέλεπο. «Προσπαθούμε και ψάχνουμε το πράγμα πολύ, σημειώνει. Στις ΗΠΑ αποδίδουν οι ενέργειές μας. Στην Κίνα κανείς δεν επενδύει σήμερα. Η αγορά για μας είναι δύσκολη για την ώρα και κανείς δεν ρισκάρει. Το κάνουμε εμείς και ελπίζουμε ότι όταν κάποτε ανοίξει η αγορά και θα έχουμε τη μερίδα του λέοντος. Έχουμε γραφείο το Χoνγκ Κoνγκ και από εκεί βλέπουμε και Σιγκαπούρη, Βιετνάμ, Μαλαισία, Κορέα». Ο κ. Τσέλεπος τονίζει ότι ο αείμνηστος ιδρυτής του Τρόφιμα και Ποτά, Κυριάκος Κορόβηλας, «ήταν εκείνος που έστρεψε εμένα και τον Γεροβασιλείου στις εξαγωγές από το 1994-5». Ένας οινοποιός ο οποίος προκάλεσε στα τελευταία χρόνια στο εξωτερικό πολύ θετικές εντυπώσεις, οι οποίες ευνόησαν και στο σύνολό του το ελληνικό κρασί είναι ο Απόστολος Θυμιόπουλος, o οποίος εξάγει το 97% της παραγωγής του. Το κρασί Γη και Ουρανός κέρδισε καταπληκτικές αξιολογήσεις και εξάγεται στις ΗΠΑ (ως Uranos) και τον Καναδά. Το νέο του κρασί Young Vines ακολουθεί τον ίδιο δρόμο. «Το μυστικό είναι να είσαι ειλικρινής και ό,τι λες να το βλέπουν οι πελάτες σου όταν έρχονται εδώ» λέει ο κ. Θυμιόπουλος. «Σ’ εμάς ενθουσιάζονται από τους αμπελώνες μας. Από εκεί και πέρα σπουδαίο ρόλο παίζουν και οι γνωριμίες που κάνεις στις μεγάλες εκθέσεις και τα events. Δεν έχω στείλει ποτέ δείγμα στο εξωτερικό. Οι περισσότεροι πελάτες μας ήρθαν πρώτα εδώ, είδαν πώς δουλεύουμε και μας επέλεξαν. Σίγουρα συμβάλουν και οι καλές αξιολογήσεις που είχαμε, αλλά πιο σημαντικό είναι να χτίζεις σχέσεις». Η Μalagousia Single Vineyard Gerovassiliou είναι το best seller κρασί στο εξωτερικό του ΓΕΡΟΒΑΣΙΛΕΙΟΥ, ενός κτήματος το οποίο είναι από χρόνια προσηλωμένο στις εξαγωγές. Σύμφωνα με τον οινοποιό, «σημαντικό ρόλο παίζει η πολύχρονη παρουσία μας στις διεθνείς αγορές και η σοβαρότητα. Δίνουμε μεγαλύτερο βάρος στην αγορά των ΗΠΑ γιατί πιστεύουμε ότι δεν μπορείς να απευθυνθείς σε πολλά σημεία αν θέλεις να κάνεις σοβαρή κίνηση. Μία χώρα και σταθερά. Τα τελευταία χρόνια με τους συνεργάτες μου γυρίσαμε όλη την Αμερική. Κάναμε παρουσιάσεις, επισκεφτήκαμε εστιατόρια, συμμετείχαμε σε εκθέσεις. Έτσι αναπτύσσονται οι εξαγωγές». Σημαντική εξαγωγική δραστηριότητα έχει το ΚΤΗΜΑ ΑΛΦΑ με κύριο κρασί το Alpha Estate Χinomavro (Αμύνταιο ΠΟΠ). Ο οινολόγος και συνιδιοκτήτης του κτήματος, Άγγελος Ιατρίδης,

T&Π

ΟΙΝΟΣ

εκτιμά ότι «οι αγορές ενδιαφέρονται για ποιοτικά και για ιδιαίτερα κρασιά. Επειδή η Ελλάδα δεν είχε φήμη ως χώρα παραγωγής ποιοτικών κρασιών, πρέπει να ανατρέψουμε αυτή την εντύπωση παρουσιάζοντας κρασιά με φρεσκάδα, πλούτο, δομή, φινέτσα και δυνατότητες παλαίωσης, χωρίς φυσικά να χάνουμε την ταυτότητα, την προέλευση και την καταγωγή». Μεγάλη επιτυχία σημειώνει στο εξωτερικό η Rapsani Τsantali σε ποσότητες και το Rapsani Reserve Τsantali σε κριτικές, καθώς και το Kormilitsa Gold από το Άγιο Όρος στη Ρωσία. Άλλωστε οι εξαγωγές αποτελούν το 70% του τζίρου της εταιρείας και αφορούν κυρίως σε blended ή μονοποικιλιακά κρασιά από ελληνικές ποικιλίες. Μεγαλύτερη έμφαση δίνεται στα κρασιά των περιοχών ΠΟΠ. Όπως σημειώνει ο υπεύθυνος εξαγωγών της ΤΣΑΝΤΑΛΗΣ, Περικλής Δράκος, «όσες εταιρείες εφαρμόζουν σωστά τις προωθητικές ενέργειες έχουν εντυπωσιακά αποτελέσματα. Είναι γεγονός ότι το πρόγραμμα που υλοποιείται για τις τρίτες χώρες βοήθησε περισσότερο όσους ήταν ήδη σε μια αγορά. Όταν έχεις δραστηριότητα σε μια αγορά προκαλείς το ενδιαφέρον». Ο κ. Δράκος αξιοποιεί πολύ και τις γνωριμίες που γίνονται κυρίως στις παραδοσιακές μεγάλες εκθέσεις και events. «Όταν έχεις γνωριμίες, σε προσκαλούν, και εκεί γνωρίζεις κάποιους νέους επαγγελματίες με τους οποίους μπορείς να κλείσεις δουλειές κ.ο.κ». Ο οινολόγος και διευθυντής της MEDITERRA, η οποία εξάγει σε καλές αγορές και ποσότητες την Xerolithia, Δημήτρης Γκουράβας, μας εξηγεί ότι η εταιρεία αξιοποιεί τις επιτυχίες της σε διεθνείς διαγωνισμούς. «Προβάλλουμε τα βραβεία μας στα social media, εκδίδουμε Δελτία Τύπου για την ενημέρωση των ΜΜΕ, στέλνουμε αντίστοι-

χη ενημέρωση σε όλο το πελατολόγιό μας. Έτσι χτίζεις ένα όνομα που σε βοηθάει για να πουλάς καλύτερα. Πρέπει όμως να δίνεις την εικόνα του σοβαρού οινοποιείου το οποίο κάθε χρόνο έχει παντού διακρίσεις». Έκπληξη έχει προκαλέσει διεθνώς η ρετσίνα Δάκρυ του Πεύκου (The Pine’s Tear) της ΚΕΧΡΗΣ, καθώς έχει πάρει μετάλλια όπου κι αν έχει δοκιμαστεί. Παράλληλα η εταιρεία σημειώνει αυξήσεις της τάξης του 10-15% στις εξαγωγές της τα τελευταία χρόνια. Όπως μας λέει η οινολόγος Ελένη Κεχρή, «πιστεύω ότι αυτό οφείλεται στην πολύ καλή σχέση ποιότητας-τιμής των κρασιών μας και στο γεγονός ότι προσαρμοστήκαμε, εδώ και καιρό, στις ανάγκες της αγοράς». «Χρόνια τώρα κάνουμε μια πολύ σοβαρή δουλειά για τις εξαγωγές. Έτσι φθάσαμε να εξάγουμε το 40% της παραγωγής μας και αυτό είναι μια μεγάλη δύναμη για την εταιρεία μας», υπογραμμίζει και ο οινολόγος και οινοποιός Γιώργος Σκούρας, ο οποίος βλέπει το Saint George Nemea να του φέρνει τις καλύτερες πωλήσεις για το ΚΤΗΜΑ ΣΚΟΥΡΑ στο εξωτερικό και το κόκκινο Μegas Oenos να έχει τοποθετηθεί στους καταλόγους φημισμένων εστιατορίων. Εξαιρετικές κριτικές σημειώνει και το Syrah του Κτήματος KIKKONEΣ από την Θράκη. Η οινολόγος και ιδιοκτήτρια, Μελίνα Τάσσου, μας λέει ότι για την προώθηση των κρασιών στο εξωτερικό χρησιμοποιεί κυρίως τις τυφλές δοκιμές κρασιών, όπου οι κριτές αφού βαθμολογήσουν τα κρασιά, στην αποκάλυψη εκπλήσσονται όταν δουν ότι είναι ελληνικά. «Αυτό το κάνουμε για να αντιμετωπίσουμε μια προκατάληψη που υπάρχει ακόμη για τα κρασιά της χώρας μας». Όμως τα ελληνικά κρασιά-πρωταθλητές των εξαγωγών δεν σταματάνε εδώ. Σπουδαίες επιδόσεις από τη μία και εξαιρετικές

κριτικές και τοποθετήσεις από την άλλη σημειώνουν η σειρά Κτήμα και το λευκό Areti της Βίβλια Χώρα, το Mountain Sun (Oρεινός Ήλιος) της Σεμέλης, η χρυσή Mantinia Nasiakos Semeli του Νασιάκου, η σειρά Αmethystos του Κώστα Λαζαρίδη, η σειρά Thema του Παυλίδη, το Techni Alipias White της Τέχνη Οίνου, από την Δράμα τo Vios Hellinon της Vaeni Νaoussa (στην Κίνα), το Petra της Κτήμα Κυρ-Γιάννη, το Συλλογή Μωραΐτη από την Πάρο, το κόκκινο Dafnios του Δουλουφάκη από την Κρήτη, το Red on Black (Κόκκινο σε Μαύρο) του Μητραβέλα, το Moschofilero της Μπουτάρη, το Syrah του Kτήματος Αβαντίς και πολλά άλλα. Βεβαίως είναι δύσκολο να αναφερθούν όλα. Όσον αφορά στις παλιές κλασικές ελληνικές ετικέτες και τις πρώτες ποιοτικές προσπάθειες, θα αναφέρουμε τα Naoussa και Grand Reserve Naoussa της Μπουτάρη, Kouros Patras, Kouros Nemea και Vin de Crete του Κουρτάκη, Mavrodaphne of Patras της Αχάια Κλάους και φυσικά τα Σαμιώτικα γλυκά κρασιά. Επίσης, παλαιότερα, τα Chateau Porto Carras, Katogi του Αβέρωφ, Magic Mountain (Μαγικό Βουνό) του Νίκου Λαζαρίδη, Domain Μega Spilaio Red της Cavino κ.ά. Τέλος, στην φθηνή κατηγορία, η οποία ωστόσο πραγματοποιεί εδώ και χρόνια τις περισσότερες πωλήσεις, ανήκει ο Μakedonikos του Τσάνταλη, η σειρά Αpelia και το Imiglikos Nemea (Νο1 στα γερμανικά σούπερ-μάρκετ) του Κουρτάκη, το Imiglikos Red Cavino, οι μαυροδάφνες Deus Mavrodaphne Patras Cavino, Τsantali Mavrodaphne of Patras και Κοurtaki Mavrodaphne of Patras, η Demestica της Αχάια Κλάους, οι ρετσίνες Malamatina, Retsina of Attika Cavino και Retsina of Attika Kourtaki.

ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2014 /33

T&Π

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

ΑΘΑΝΆΣΙΟΣ ΣΚΟΡΔΆΣ ΤΗΝ ΑΝΆΓΚΗ ΑΛΛΑΓΉΣ ΤΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΎ ΜΟΝΤΈΛΟΥ ΤΗΣ ΧΏΡΑΣ ΜΈΣΑ ΑΠΌ ΑΛΛΑΓΉ ΝΟΟΤΡΟΠΊΑΣ, ΕΠΙΣΗΜΑΊΝΕΙ ΣΤΗ ΣΥΝΈΝΤΕΥΞΗ ΠΟΥ ΠΑΡΑΧΏΡΗΣΕ ΣΤΟ Τ&Π Ο ΥΦΥΠΟΥΡΓΌΣ ΑΝΆΠΤΥΞΗΣ & ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΌΤΗΤΑΣ.

ε

ΤΗΣ Α ΛΕΞ ΆΝΔΡΑ Σ ΓΚΊΤ ΣΗ, alexgkitsi@yahoo.gr

να από τα βασικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η αγορά και δη η βιομηχανία είναι οι καθυστερήσεις των πληρωμών από τους λιανέμπορους. Τι προτίθεται να κάνει η Κυβέρνηση για να το αντιμετωπίσει δεδομένου ότι λόγω της έλλειψης ρευστότητας πολλές βιομηχανίες αντιμετωπίζουν θέμα επιβίωσης λόγω των καθυστερήσεων στις πληρωμές τους; Η Ελλάδα έχει υιοθετήσει εγκαίρως και πλήρως την Οδηγία 2011/7/ΕΕ για την καταπολέμηση των καθυστερήσεων πληρωμών στις εμπορικές συναλλαγές. Η συγκεκριμένη Οδηγία αποτελεί μια ισχυρή ασπίδα προστασίας για τις επιχειρήσεις που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας, τερματίζοντας τις καθυστερήσεις πληρωμών των προμηθευτών. Οι επιχειρήσεις οφείλουν πλέον

34 / ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2014

να εξοφλούν τα τιμολόγιά τους εντός 60 ημερολογιακών ημερών, εκτός εάν έχουν ρητώς συμφωνήσει προμηθευτής με λιανέμπορο, διαφορετικό τρόπο oπότε η Πολιτεία, όπως καταλαβαίνετε, δεν μπορεί να υπεισέλθει στις διμερείς συμφωνίες μεταξύ προμηθευτών και λιανεμπόρων. Θα πρέπει επίσης να σας αναφέρω ότι η συγκεκριμένη Οδηγία προβλέπει ότι, εάν στη σύμβαση δεν ορίζεται ημερομηνία που καθορίζει την προθεσμία πληρωμής, ο πιστωτής δικαιούται τόκους υπερημερίας, εάν δεν έχει λάβει το οφειλόμενο ποσό σε διάστημα 30 ημερολογιακών ημερών αφότου ο οφειλέτης παρέλαβε το τιμολόγιο ή ισοδύναμη απαίτηση πληρωμής. Ο πιστωτής μπορεί ακόμη να λάβει από τον οφειλέτη αποζημίωση για τα έξοδα είσπραξης. Ωστόσο πολλές φορές, μπροστά στον δικαιολογη-

μένο κίνδυνο ο προμηθευτής να χάσει τον πελάτη, εν προκειμένω τον λιανέμπορο, δεν διεκδικεί τα δικαιώματα που του παρέχει ο νόμος. Αυτό, όμως, υπερβαίνει τον ρόλο της Πολιτείας και του νομοθέτη. Η πολιτική ηγεσία του ΥπΑΝ ανακοίνωσε τη θεσμοθέτηση του Ελληνικού Σήματος σε μια προσπάθεια στήριξης και τόνωσης των επιχειρήσεων αλλά και προστασίας των ελληνικών προϊόντων εντός και εκτός της ελληνικής αγοράς. Κατά πόσο αυτή η πρωτοβουλία που αναλάβατε, και αποτελεί αίτημα της εγχώριας βιομηχανίας, θα βοηθήσει στην ενίσχυση των προϊόντων στις αγορές του εξωτερικού; Προσωπική μου άποψη είναι ότι το ελληνικό προϊόν, στην εγχώρια και στις διεθνείς αγορές, πρέπει να διεκδικήσει τη θέση που του αξίζει, όχι ως

T&Π

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ φθηνό και χύμα προϊόν, αλλά ως επώνυμο και ποιοτικό. Σε αυτήν την κατεύθυνση βοηθούν όλες οι προσπάθειες και πολιτικές που αναπτύσσουμε για ενίσχυση της εξωστρέφειας. Μία από αυτές είναι και η δημιουργία του Ελληνικού Σήματος. Ήδη έχουμε ολοκληρώσει τα κριτήρια, για τα γαλακτοκομικά προϊόντα και τα αλκοολούχα ποτά και αυτό το διάστημα γίνεται διαβούλευση για τα ελαιοκομικά προϊόντα, βάσει των οποίων θα έχουν τη δυνατότητα όσες επιχειρήσεις το επιθυμούν και πληρούν τα κριτήρια να λαμβάνουν το Ελληνικό Σήμα. Εκτιμώ ότι το Ελληνικό Σήμα θα αποτελέσει και όπλο ενθάρρυνσης και ενίσχυσης της εθνικής οικονομίας και της εγχώριας παραγωγής. Κυρίως, όμως, θα δημιουργήσει τις προϋποθέσεις απόρριψης της νοοτροπίας του «χύμα» και του ανώνυμου που υπάρχει σε πάρα πολλά προϊόντα της ελληνικής αγοράς. Ένα μείζον πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις είναι το αυξημένο κόστος παραγωγής ως απόρροια του υψηλού κόστους ενέργειας, αλλά και της έλλειψης ρευστότητας και της υψηλής φορολογίας. Πώς σκοπεύει η Κυβέρνηση να αντιμετωπίσει αυτά τα θέματα; Όντως, το ενεργειακό κόστος είναι ένα σημαντικό πρόβλημα, το οποίο όμως δεν είναι μόνο ελληνικό αλλά ευρωπαϊκό. Σε αυτήν την κατεύθυνση αναπτύσσονται δράσεις, όπως αυτή που αναλήφθηκε πρόσφατα από την Κυβέρνηση για αναδρομική μείωση της τιμής του φυσικού αερίου, ενώ προωθούνται και άλλες παρεμβάσεις που θα υλοποιήσει το ΥΠΕΚΑ. Την ίδια στιγμή, στον τομέα της ρευστότητας, η μείωση των σπρεντ και η επιτυχής ανακεφαλαιοποίηση των Τραπεζών ομαλοποιεί σιγά σιγά την κατάσταση. Παράλληλα, η πρόσφατη δέσμευση του Πρωθυπουργού ότι από το πλεόνασμα, ποσό 1 δις ευρώ θα δοθεί σε οφειλές του Δημοσίου προς τους ιδιώτες καθώς και οι δράσεις μέσω του Εθνικού Ταμείου Επιχειρηματικότητας και Ανάπτυξης και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων θα βελτιώσουν περαιτέρω την κατάσταση. Σε ό,τι αφορά στο θέμα της φορολογίας, τα πράγματα είναι πιο περίπλοκα. Εξακολουθούμε να θεωρούμε τη χαμηλή φορολογία βασικό εργαλείο ανάπτυξης. Πρόσφατα εξάλλου ο Πρωθυπουργός επανέλαβε τη δέσμευση της Κυβέρνησης για συντελεστή φορολογίας στο 15% και μείωση των συντελεστών του ΦΠΑ. Αυτό για να γίνει χρειάζεται να επιτευχθεί η βιωσιμότητα της δημοσιονομικής προσαρμογής και να καταστεί εφικτή η επιστροφή της χώρας στις αγορές. Πρόσφατα ανακοινώσατε το νέο πλαίσιο για την αδειοδότηση των επιχειρήσεων. Πόσο πι-

στεύετε ότι μπορεί να επιδράσει στην προσέλκυση επενδύσεων και στην αύξηση των θέσεων εργασίας στην ελληνική οικονομία; Στόχος μας είναι να υπάρξουν νέες ευκαιρίες για τις επιχειρήσεις. Στην προσπάθεια αυτή, βασικό όπλο μας είναι και το νέο πλαίσιο για την αδειοδότηση των επιχειρήσεων προκειμένου να αντιμετωπιστούν χρόνια προβλήματα, όπως οι ατέλειωτες άδειες και οι αμέτρητοι έλεγχοι για την ίδρυση και λειτουργία μιας επιχείρησης. Με το σύστημα της Δήλωσης Συμμόρφωσης των επιχειρήσεων φεύγουμε από το ισχύον πλαίσιο όπου η επιχείρηση κάνει μια αίτηση και περιμένει πότε το Δημόσιο θα την ελέγξει και θα εκδώσει την άδεια και περνάμε σε ένα νέο σύστημα, όπου

Θα προχωρήσουμε στην υιοθέτηση ενός νέου τρόπου τιμολόγησης μεταξύ προμηθευτών και λιανεμπόρων ώστε να λειτουργεί καλύτερα ο ανταγωνισμός και να μεταφερθούν οι κρυφές εκπτώσεις και παροχές στην τελική τιμή δηλώνεται άμεσα και τεκμαίρεται η συμμόρφωση μιας επιχείρησης με τις γενικές προδιαγραφές που θέτει ο νόμος. Δηλαδή, εγκαταλείπεται η λογική του προαδειοδοτικού ελέγχου. Βέβαια, η πολιτεία διατηρεί το δικαίωμα να κάνει ανά πάσα έλεγχο στιγμή για να διαπιστώσει την ορθότητα όσων έχει δηλώσει η εταιρεία. Με τον έλεγχο εν λειτουργία, η επιχείρηση θα τηρεί αδιαλείπτως τις προδιαγραφές και τα πρότυπα του νόμου, αφού θα μπορεί να ελεγχθεί ανά πάσα στιγμή. Επίσης, μέσω αυτού του νέου συστήματος μειώνεται πολύ ο χρόνος που περίμενε μια εταιρεία να πάρει άδειες και αντιμετωπίζονται ουσιαστικά οι παθογένειες του συστήματος (γρηγορόσημα κ.λπ.). Μια από τις δεσμεύσεις της Κυβέρνησης για τη μείωση των τιμών και την ενίσχυση του ανταγωνισμού είναι η θεσμοθέτηση της καθαρής τιμής των προϊόντων. Πόσο έχει προχωρήσει αυτή η πρωτοβουλία και ποιοι είναι οι άξονες στους οποίους θα βασίζεται; Είμαστε στην τελική φάση των συζητήσεων με το υπουργείο Οικονομικών για να αντιμετωπιστούν κάποια τεχνικά ζητήματα και θα προχωρήσουμε το ταχύτερο στην υιοθέτηση ενός νέου τρόπου τιμολόγησης μεταξύ προμηθευτών και λιανεμπόρων.

Στόχος αυτής της πρωτοβουλίας είναι να υπάρξει περισσότερη διαφάνεια, ώστε να λειτουργεί ο ανταγωνισμός στο εμπόριο καλύτερα αλλά και για να μεταφερθούν οι διάφορες κρυφές εκπτώσεις και παροχές στην τελική τιμή, προς όφελος του καταναλωτή και της βιομηχανίας. Ποιο θα είναι το όφελος από την υιοθέτηση των μέτρων που έχει προτείνει ο ΟΟΣΑ; Το όφελος δεν προκύπτει από την υιοθέτηση μέτρων, αλλά από την αλλαγή της νοοτροπίας και του οικονομικού μας μοντέλου. Δεν θα έπρεπε να περιμένουμε κανέναν ΟΟΣΑ ή διεθνή οργανισμό για να κάνουμε μεταρρυθμίσεις. Έπρεπε να έχουμε αλλάξει πράγματα που είχαν δημιουργήσει στρεβλώσεις στην οικονομία. Πρέπει να αλλάξουμε αναπτυξιακό μοντέλο. Από το οικονομικό μοντέλο της κατανάλωσης με δανεικά, να περάσουμε σε ένα μοντέλο το οποίο θα στηρίζεται στην παραγωγή, πρωτογενή και δευτερογενή, και στη δημιουργία προστιθέμενης αξίας. Η χώρα παραμένει ελλειμματική σε ότι αφορά στο κρέας, αν και αποτελεί βασικό συστατικό της διατροφής των Ελλήνων. Ωστόσο παρατηρείται τελευταία στροφή στην εγχώρια παραγωγή και αρκετές αλλαντοβιομηχανίες έχουν στρέψει το ενδιαφέρον τους και στις διεθνείς αγορές. Επ’ αφορμή της πρώτης Διεθνούς Έκθεσης Κρέατος, Κρεατοσκευασμάτων και Αλλαντικών Expomeat, η οποία πραγματοποιείται υπό την αιγίδα του υπουργείου σας, ποια είναι η στόχευση των πρωτοβουλιών που σκοπεύετε να λάβετε για την στήριξη αυτής της αγοράς; Ποιο μήνυμα θέλετε να στείλετε στις επιχειρήσεις του κλάδου που συμμετέχουν στην Expomeat και συνεχίζουν να επενδύουν στη χώρα; Η βιομηχανία τροφίμων, συνολικά στην Ελλάδα, είναι από τις πλέον ανεπτυγμένες. Είναι αιχμή του δόρατος της ελληνικής βιομηχανίας και πιστεύω ότι οι συνεργασίες και συνέργειες με τον πρωτογενή τομέα θα βοηθήσουν όλους, την παραγωγή, τη βιομηχανία, την απασχόληση και κατ’ επέκταση την εθνική οικονομία. Με την κτηνοτροφία, στη συγκεκριμένη περίπτωση, μπορούμε πραγματικά να κάνουμε θαύματα στις διεθνείς αγορές, υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα ξανασυναντήσουμε προβλήματα σαν αυτά που αντιμετώπισαν διάφορες αλλαντοβιομηχανίες τον τελευταίο καιρό. Το γεγονός ότι υπάρχει ενδιαφέρον για τον κλάδο, αποδεικνύεται από την διεξαγωγή της 1ης Expomeat, η οποία θα δώσει τη δυνατότητα στους Έλληνες παραγωγούς, οργανωμένα να παρουσιάσουν τα προϊόντα τους και να έρθουν σε επαφή τόσο με μεγάλες αλυσίδες λιανεμπορίου όσο και με τελικούς καταναλωτές.

ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2014 /35

T&Π

AΛΛΑΝΤΙΚΑ Τα χοιρίδια της Κιβωτού του Δήμου παρουσιάζουν γενετικά και φαινοτυπικά υψηλή ομοιογένεια με την αρχέγονη φυλή του ελληνικού μαύρου χοίρου.

MΑΎΡΟΣ ΧΟΊΡΟΣ

o

ΜΠΟΡΕΊ ΣΤΟ ΠΈΡΑΣΜΑ ΤΩΝ ΧΡΌΝΩΝ ΝΑ ΞΕΧΆΣΤΗΚΕ, ΑΛΛΆ ΕΠΑΝΕΜΦΑΝΊΖΕΤΑΙ ΔΥΝΑΜΙΚΆ ΣΤΑ ΒΟΣΚΟΤΌΠΙΑ ΚΑΙ ΣΤΟ ΡΆΦΙ. ΤΗΣ Ε ΛΈΝΗΣ Σ ΤΑΜΑΤΟΎΚΟΥ, elenistamatoukou@gmail.com

ελληνικός μαύρος χοίρος, αρχαίος κάτοικο της Μεσογείου, ήταν αναπόσπαστο μέρος της ζωής της ελληνικής αγροτικής οικογένειας μέχρι και τη δεκαετία του ΄60. Σήμερα η προσπάθεια διάσωσης της φυλής δημιουργεί τις προϋποθέσεις για την ανάπτυξη της παραγωγής, τη μεταποίησή του και τη διάθεση των προϊόντων του στην αγορά. Ο μαύρος χοίρος, το Μέλαν Ακροκώλιον, μας συστήνεται ξανά. Τα ίχνη της φυλής του μαύρου χοίρου εντοπίζονται στον ελλαδικό χώρο το 9000 π.Χ. Ο Ιπποκράτης τον 5ο αιώνα π.Χ. συνιστούσε στους ασθενείς του να τρώνε κρέας από μαύρο χοίρο γιατί «παρέχει στο ανθρώπινο σώμα περισσότερη δύναμη και είναι το πιο εύπεπτο». Το εν λόγω κρέας

36/ AΠΡΙΛΙΟΣ 2014

έχει εξαιρετικά οργανοληπτικά χαρακτηριστικά (γεύση και άρωμα) και το ενδομυικό (και όχι μόνο) λίπος του περιέχει σε τεράστιο ποσοστό μονοακόρεστα λιπαρά, όπως α-λινολεϊκό οξύ που συγκρίνεται με τις υγιεινότερες λιπαρές ουσίες και το παρθένο ελαιόλαδο. Ο ελληνικός μαύρος χοίρος διατηρήθηκε ως καθαρόαιμη ράτσα μέχρι και τη δεκαετία του ‘60. όμως με την ερήμωση των χωριών, αλλά και τις διάφορες προσμίξεις που έγιναν με άλλα είδη γουρουνιών, άρχισε να εξαφανίζεται.

To πρόγραμμα QUBIC Το Δεκέμβρη του 2010 η επιστημονική ομάδα του ερευνητή στο Ινστιτούτο Εφαρμοσμένων Βιοεπιστημών στο Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ)

T&Π

AΛΛΑΝΤΙΚΑ

Η Φάρμα Φωτιάδη δημιουργεί κρεατοσκευάσματα, όπως ρολό μαύρου χοίρου με λιαστή τομάτα και γραβιέρα, πολίτικο λουκάνικο και καπνιστή πανσέτα. Από το Μάιο του 2013 η ΑΒ Βασιλόπουλος διαθέτει προϊόντα μαύρου χοίρου σε αποκλειστική συνεργασία με τον Εύμαιο και τη Φάρμα Φωτιάδη.

της Θεσσαλονίκης Αναγνώστη Αργυρίου, ανέλαβε τη διάσωση των αυτόχθονων ελληνικών φυλών μαύρου χοίρου. Η προσπάθεια αυτή ήταν μέρος του ερευνητικού ευρωπαϊκού προγράμματος «QUBIC–Animal Breeding: Quality Biodiversity Innovation Competitiveness». Το QUBIC ξεκίνησε από την ανάγκη να προστατευτεί και να διατηρηθεί η βιοποικιλότητα του μεσογειακού μαύρου χοίρου και ο χώρος όπου ζει στοχεύοντας σε μια αειφόρο αγροτική παραγωγή στις περιοχές όπου επεξεργασμένα προϊόντα κρέατος αποτελούν σημαντικό κομμάτι της παραδοσιακής κουζίνας και κουλτούρας. Έχει ως στόχο να αποτυπώσει όλες τις οργανωτικές και τεχνικές πτυχές της παραγωγικής διαδικασίας και αλυσίδας διανομής, έχοντας ως σημεία σύγκρισης τις υπάρχουσες διαφορές σε εξειδίκευση και εμπειριών που χαρακτηρίζουν τους εταίρους του προγράμματος. Στοχεύει επίσης στη συλλογή και την οργάνωση των κανόνων και της εμπειρίας ώστε να δημιουργηθεί ένας μηχανισμός μεταφοράς εμπειρίας και ειδίκευσης στους κτηνοτρόφους και παραγωγούς προϊόντων από αυτόχθονες, ποιοτικές φυλές ζώων και κυρίως του μαύρου χοίρου. Καλύπτει όλη την Μεσόγειο και περιοχές όπου τα ζωικά προϊόντα αποτελούν παράδοση και πηγή εσόδων. Οι χώρες που συμμετέχουν είναι: Ισπανία (2 εταίροι), Γαλλία (2 εταίροι), Ιταλία (3 εταίροι), Ελλάδα (1 εταίρος) και οι περιοχές Βαλένθια, Κόρδοβα, Κορσική, γαλλικές Άλπεις, Σικελία, Τοσκάνη, Εμίλια Ρομάνια και Βόρεια Ελλάδα. Ο κ. Αργυρίου με την ομάδα του ταξίδεψαν από την Ξάνθη μέχρι και την Ευρυτανία για να βρουν ποιες φάρμες είχαν ελληνικό μαύρο χοίρο. Φωτογράφισαν τα ζώα, πήραν δείγματα

DNA και διαπίστωσαν ότι υπήρχαν διαφοροποιήσεις ανά γεωγραφική περιοχή. Εφόσον κατανόησαν τα χαρακτηριστικά των ζώων (πχ. οι μαύροι χοίροι είναι ανθεκτικοί σε αρρώστιες και πολύ καλά προσαρμοσμένοι στο ελληνικό περιβάλλον), πρότειναν σε κάποιες φάρμες να κρατήσουν κάποια συγκεκριμένα ζώα και να τα μεγαλώσουν. «Μπορέσαμε κατά κάποιο τρόπο να βρούμε ένα αποτύπωμα της ελληνικής αυτόχθονης φυλής. Αυτό δημιούργησε μια σιγουριά και μια ανησυχία σε όσους θέλουν να ασχοληθούν με τη συγκεκριμένη παραγωγή. Εμείς μπορούμε να βοηθήσουμε τους παραγωγούς να αναπτύξουν τις μονάδες τους» λέει ο κ. Αργυρίου. Ήδη δυο μεγάλες φάρμες έχουν «καθαρίσει» τον πληθυσμό τους, ενώ κάποιες άλλες έχουν ήδη αρχίσει να το κάνουν.

Εύμαιος Ο Πανελλήνιος Συνεταιρισµός Εκτροφέων Ελληνικού Μαύρου Χοίρου Εύµαιος δημιουργήθηκε πριν ένα χρόνο με την προτροπή του ΕΚΕΤΑ. Σήμερα αποτελείται από 27 μέλη, των οποίων οι φάρμες εντοπίζονται στην Αιτωλοακαρνανία (4 μονάδες), στα Τρίκαλα (2), στην Πιερία (2), στη Χαλκιδική (3), ενώ πρόσφατα δημιουργήθηκε και μια νέα μονάδα στην Δράμα, η οποία όμως δεν φέρει ακόμα όλα τα απαραίτητα πιστοποιητικά. Κύριος στόχος του Συνεταιρισμού είναι η γενετική ταυτοποίηση των ζώων και η αποτύπωση της παραγωγικής διαδικασίας με τέτοιο τρόπο ώστε όλοι οι κτηνοτρόφοι να ακολουθούν την ίδια διαδικασία πάχυνσης των ζώων ώστε να παράγεται ένα παρόμοιο σε ποιότητα και γεύση κρέας. Άλλος ένας βασικός στόχος είναι ο τρόπος προώθησης και διάθεσης των προϊόντων. Η

πρόεδρος του Συνεταιρισµού, Κυριακή Σαραβά, εξηγεί ότι τα τελευταία χρόνια η εικόνα του χοίρου στην Ελλάδα ήταν κακοποιημένη καθώς οι καταναλωτές είχαν μάθει να τρώνε το συμβατικό κρέας των χοιροστασίων. «Στον Εύμαιο προσπαθούμε να παράγουμε ένα κρέας που να έχει παρόμοια γεύση και να απευθυνόμαστε στα ίδια σημεία πώλησης για να μην μπορεί ο καθένας να ξεγελάει τον πελάτη. Αυτό που προσπαθεί να κάνει ο Συνεταιρισμός είναι να αυξηθεί η παραγωγή, να υπάρχει ζήτηση και να μπορεί όλος ο κόσμος να το αγοράσει». Η κα Σαραβά, απόφοιτη της Αμερικάνικης Γεωργικής Σχολής και του Τμήματος Ζωικής Παραγωγής, ανέλαβε το 2005 τη διαχείριση της φάρμας του πατέρα της στην οροσειρά Κερδυλλίων, σε υψόµετρο 750µ στο χωριό Στεφανινά του Δήµου Βόλβης. Η φάρμα διαθέτει 95 μαύρες χοιρομητέρες, 8 κάφρους και τα παράγωγά τους. Διαθέτει σε νωπή μορφή μαύρο χοιρινό κρέας σε κρεοπωλεία της Θεσσαλονίκης, Λάρισας, Αθήνας, Πάτρας, Αιγίου, αλλά και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας, ενώ συνεργάζεται και με τη Φάρμα Φωτιάδη.

Φάρμα Φωτιάδη Η Φάρμα Φωτιάδη στην Εξοχή Πιερίας ξεκίνησε την εκτροφή μαύρου χοίρου το 2011 ύστερα από υπόδειξη του ΕΚΕΤΑ και έχει συμπεριλάβει ως δραστηριότητα και τη μεταποίηση του συγκεκριμένου κρέατος. Ο Νίκος Φωτιάδης, Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της φάρμας, ανήκει σε οικογένεια χοιροτρόφων από το 1925. Ο ίδιος και οι πρόγονοί του μεγάλωσαν με τα ελληνικά μαύρα γουρούνια, άρα η ενασχόληση του με το μαύρο χοίρο προέκυψε και λόγω συναισθηματικών λόγων, όπως μας εξομολογείται.

AΠΡΙΛΙΟΣ 2014 /37

T&Π

AΛΛΑΝΤΙΚΑ

Η Φάρμα Φωτιάδη μετράει 180 χοιρομητέρες πιστοποιημένες από το κέντρο γεννητικής βελτίωσης. Η δυνατότητα παραγωγής της φτάνει στα 2.500 γουρούνια το χρόνο, δηλαδή 125 τόνους κρέας ετησίως. Δημιουργεί κρεατοσκευάσματα, όπως ρολό μαύρου χοίρου με λιαστή τομάτα και γραβιέρα, πολίτικο λουκάνικο και καπνιστή πανσέτα. Τα προϊόντα Φωτιάδη πωλούνται σε ντελικατέσεν, εστιατόρια και κρεοπωλεία σε όλη την Αττική και στα σούπερ-μάρκετ ΑΒ Βασιλόπουλος.

Στρεμμένος Με τη μεταποίηση του μαύρου χοιρινού κρέατος ασχολείται το παραδοσιακό αλλαντοποιείο Στρεμμένου στην Ευρυτανία. Μετά το λανσάρισμα του ελληνικού προσούτο, αποφάσισε πριν τρία χρόνια με την προτροπή του καθηγητή και μετόχου της εταιρείας, Χρήστου Στρεμμένου, να προχωρήσει και στη δημιουργία Σαλαμιού Φυσικής Ωρίμανσης και Παραδοσιακού Λουκάνικου Ευρυτανίας από μαύρο χοίρο, τα οποία κυκλοφόρησαν στην αγορά το Δεκέμβριο του 2013. Αν και τα προϊόντα λανσαρίστηκαν σχετικά πρόσφατα, η εταιρεία έχει ήδη συνάψει συμφωνίες για τη διάθεση τους σε ντελικατέσεν στο Άμστερνταμ, τη Μασσαλία και το Μόναχο. Στην Ελλάδα τα προϊόντα Στρεμμένου πωλούνται σε ντελικατέσεν, στο κατάστημα Αφοί Βασιλόπουλοι στη Σταδίου και στα ξενοδοχεία Divani Caravel, Costa Navarino κ.ά. Προς το παρόν η παραγωγή είναι αρκετά χαμηλή, έως 400 κομμάτια το χρόνο. «Ο μαύρος χοίρος είναι και θα εξελιχθεί σε ένα σημαντικό γαστρονομικό κομμάτι της χώρας. Είμαστε οι μόνοι που κάνουμε αυτό το προϊόν και ανταγωνιζόμαστε τους ξένους, όχι αντιγράφοντάς τους, αλλά με το δικό μας τρόπο» σημειώνει ο Δημήτρης Παπαδόπουλος, Διαχειριστής της εταιρείας.

38/ AΠΡΙΛΙΟΣ 2014

Η Κιβωτός του Δήμου

Το Αλλαντοποιείο Στρεμμένου λάνσαρε

Η αλλαντοποιεία Στρεμμένου προμηθεύεται το κρέας από τη φάρμα του Δημήτρη Δήμου, του οποίου τα χοιρίδια παρουσιάζουν γενετικά και φαινοτυπικά υψηλή ομοιογένεια με την αρχέγονη φυλή του μαύρου ελληνικού χοίρου. Το αγρόκτημα Κιβωτός του Δήμου, έκτασης 300 στρεμμάτων και με πρόσβαση των ζώων του σε κοινόχρηστο βοσκότοπο 5.000 στρεμμάτων, βρίσκεται σε 2 χλμ ανατολικά της Καλαμπάκας. Στη φάρμα υπάρχουν 150 χοιρομητέρες. «Παράγουμε κρέας ανάλογα με τη ζήτηση. Μπορούμε να παράγουμε πολύ μεγάλες ποσότητες, αλλά δεν μπορώ να αφήσω τα γουρούνια να αναπτυχθούν, καθώς αυτό απαιτεί μεγαλύτερη έκταση και κόστος. Ετησίως παράγω μέχρι και 10 τόνους κρέας» μας λέει ο κ. Δήμου. «Η μεγάλη γραφειοκρατία και η έλλειψη βοσκοτόπων φρενάρει τη διασφάλιση της βιωσιμότητας του μαύρου χοίρου. Η εκτροφή του μαύρου χοίρου είναι εκτατική ή ημιεκτατική, αυτό σημαίνει ότι τα ζώα δεν σταβλίζονται αλλά ζουν ελεύθερα και τρέφονται στο φυσικό τους περιβάλλον». Ο κ. Δήμου τονίζει ότι μέσω της αξιοποίησης των βοσκοτόπων τα ζώα μπορούν να τρέφονται με βελανίδια, κάτι που θα μειώσει το κόστος διατροφής τους, αλλά και θα οδηγήσει στην παραγωγή καλύτερης ποιότητας κρέατος.

το Δεκέμβριο του 2013 στην ελληνική και

ΑΒ Βασιλόπουλος Ένα από τα πρώτα καταστήματα στην Ελλάδα που περιέλαβε στα ράφια του προϊόντα από μαύρο χοίρο ήταν ο ΑΒ Βασιλόπουλος το Μάιο του 2013 σε αποκλειστική συνεργασία με τον Εύμαιο και τη Φάρμα Φωτιάδη. «Από την πρώτη στιγμή τοποθέτησής τους στα ράφια της αλυσίδας, τα προϊόντα από μαύρο χοίρο προσέλκυσαν το ενδιαφέρον των καταναλωτών. Η υψηλή διατροφική τους αξία σε συν-

ευρωπαϊκή αγορά, σε περιορισμένες ποσότητες και σε επιλεγμένα delikatessen, το Σαλάμι Φυσικής Ωρίμανσης και το Παραδοσιακό Λουκάνικο Ευρυτανίας από αρχέγονη αυτόχθονη πιστοποιημένη φυλή ελληνικού μαύρου χοίρου. Τα δύο νέα προϊόντα με τα εξαίρετα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά στηρίζονται στην Αρχαιοελληνική μας παράδοση και δημιουργήθηκαν σε συνεργασία με τον κτηνοτρόφο Δημήτρη Δήμου. Σημαντικό πλεονέκτημαά τους είναι ότι παράγονται από μαύρα χοιρίδια τα οποία είναι εκτατικής και όχι εντατικής εκτροφής, είναι δηλαδή ελευθέρας βοσκής και απαιτούνται 2 1/2 έτη για να ολοκληρωθούν προς κατανάλωση (όταν τα εντατικής είναι έτοιμα και με διπλάσιο βάρος στο ένα τρίτο του χρόνου). δυασμό με τη μεγάλη ποικιλία προϊόντων δεν πέρασαν απαρατήρητα από τους πελάτες μας. Ωστόσο ακόμα είμαστε σε μια φάση εκπαίδευσης των καταναλωτών μέσα από ενημερώσεις και σχετικό υλικό. Αυτό σημαίνει ότι θα χρειαστεί χρόνος για να έχουμε μια πιο σαφή ένδειξη σχετικά με το ποια προϊόντα είναι πιο δημοφιλή» λέει στο Τρόφιμα και Ποτά η Αλεξία Μαχαίρα, Communication & Sustainability Manager της ΑΒ Βασιλόπουλος.

Μια ευκαιρία για όλους Το προϊόντα μαύρου χοίρου είναι ακριβά, ενδεικτικά η τιμή πώλησης της μπριζόλας είναι στα

T&Π

AΛΛΑΝΤΙΚΑ

€9,98/κιλό, όμως εκτιμάται ότι με την αύξηση της παραγωγής στο κοντινό μέλλον θα μειωθεί η τιμή του. «Αυτήν την στιγμή χρειαζόμαστε νέα άτομα που να έχουν ένα επίπεδο μόρφωσης και να καταλαβαίνουν ότι το προϊόν αυτό έχει μια προστιθέμενη αξία και αν την οποία αν προστατεύσουν μπορεί να τους δώσει διέξοδο για να κάνουν κάτι διαφορετικό» υπογραμμίζει ο κ. Αργυρίου. Όσοι θέλουν να ασχοληθούν με την εκτροφή του μαύρου χοίρου πρέπει να γνωρίζουν ότι έχουν να κάνουν με ζώα που χρειάζονται καθημερινή φροντίδα και φυσικό χώρο για να αναπτυχθούν σωστά. Για έναν νέο κτηνοτρόφο ιδανικό θα ήταν να προμηθευτεί 30 πιστοποιημένες χοιρομητέρες και 2 αρσενικά. Το αρχικό κεφάλαιο που πρέπει να επενδύσει κάποιος για να αγοράσει τα ζώα και να δημιουργήσει κάποιες βασικές εγκαταστάσεις κυμαίνεται στα 5.0007.000 ευρώ. Τα μαύρα χοιρίδια είναι εύκολα στην εκτροφή τους, τρέφονται με βελανίδια και

ό,τι άλλο βρίσκουν στη φύση, ωστόσο η διατροφή τους πρέπει να είναι ελεγχόμενη. Επειδή μεγαλώνουν στο φυσικό τους περιβάλλον και δεν είναι εσώκλειστα όπως τα συμβατικά γουρούνια τα χοιροστάσια, αναπτύσσουν αντισώματα και προσφέρουν υψηλής ποιότητας κρέας. Οι μαύρες χοιρομητέρες γεννούν 2 φορές το χρόνο από 6-8 γουρουνάκια. Τα γουρουνάκια όταν φτάσουν 4-5 μηνών, που σημαίνει ότι έχουν κλείσει την εφηβεία τους, απομακρύνονται από τις μητέρες τους και σφαγιάζονται όταν συμπληρώσουν τους 11 μήνες. «Δε θα γίνεις πλούσιος από τη μια μέρα στην άλλη, αλλά θα έχεις ένα επάγγελμα που θα σου επιτρέπει να ζεις αξιοπρεπώς. Πιστεύω ότι έχει προοπτικές σα δραστηριότητα» σημειώνει η κα. Σαραβά. Η επιστροφή του μαύρου χοίρου στα βοσκοτόπια είναι άραγε η νέα μόδα της εποχής; Ο κ. Αργυρίου πιστεύει πως ναι, αν η λέξη «μόδα» ταυτίζεται με την ανάγκη να σκεφτόμαστε διαφορετικά που μας έχει επιβάλλει η κρίση.

Η παραγωγή αλλαντικών από μαύρο χοίρο δεν αποτελεί κάτι καινούργιο στη Μεσόγειο.

To περίφημo Nero dei Nebrodi της Σικελίας αποδεδειγμένα προέκυψε από Έ λληνες αποίκους στην αρχαιότητα. Από την Pata negra της Ισπανίας, που δίνει και το διάσημο jamon ibérico, μέχρι το U Porcu Neru της Κορσικής ή την ιταλική Cinta senese, όλα αποτελούν μέρος της διατροφικής πολιτιστικής κληρονομιάς της Μεσογείου.

ΠΡΟΣΦΟΡΈΣ, ΕΚΠΤΏΣΕΙΣ, κοινωνικές παροχές

κ

TΗΣ ΣΟΦΊΑ Σ ΕΜΜΑΝΟΥΉΛ, semmanouil@gmail.com

ΟΙ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΈΣ, ΤΟ ΚΌΣΤΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΕΠΙΔΌΣΕΙΣ ΤΩΝ ΠΡΟΪΌΝΤΩΝ ΣΤΟ ΡΆΦΙ.

Mια από τις ενέργεις ΕΚΕ της Lidl Hellas (κεντρική φωτο) ήταν η παράδοση επιταγής 100.000 ευρώ στο «Χαμόγελο του παιδιού» για το σπίτι του στο Αίγιο.

40 / ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2014

Καταναλωτές με τα φυλλάδια προσφορών ανά χείρας ή με λίστα προϊόντων σε έκπτωση, κατόπιν έρευνας στο διαδίκτυο και στα social media και αλυσίδες σε ετοιμότητα για το επόμενο μήνυμα που θα τους εξασφαλίσει μεγαλύτερο μερίδιο στο καλάθι, συνθέτουν πλέον την καθημερινότητα στο οργανωμένο λιανεμπόριο. Η οικονομική κρίση άλλαξε άρδην τόσο τις καταναλωτικές τάσεις όσο και τις επενδυτικές στρατηγικές των εταιρειών αφού σχεδόν οι μισές από τις ετήσιες επενδύσεις που εγγράφουν στους προϋπολογισμούς τους κατευθύνονται αποκλειστικά στη μείωση των τιμών των προϊόντων και συχνά ξεπερνούν το κονδύλι για ανάπτυξη νέων καταστημάτων και επέκταση δικτύου. Μελέτες δείχνουν ότι 8 στους 10 καταναλωτές αναζητούν με μεγαλύτερη ζέση απ’ ότι παλαιότερα τρό-

πους εξοικονόμησης χρημάτων στις αγορές τους. Ως αποτέλεσμα, οι αλυσίδες σούπερ-μάρκετ και ευρύτερα οι επιχειρήσεις του λιανεμπορίου δαπανούν ολοένα περισσότερα χρήματα –επιπλέον του ετήσιου προϋπολογισμού τους για διαφημιστικό budget– προκειμένου να κρατήσουν τις τιμές σε χαμηλά επίπεδα απορροφώντας ταυτόχρονα αυξήσεις σε ΦΠΑ, λειτουργικά κόστη κ.ά. Είναι ενδεικτικό ότι το πρόγραμμα επενδύσεων της ΜΑΡΙΝΟΠΟΥΛΟΣ ΑΕ στις μειώσεις τιμών αγγίζει τα 60 εκ. ευρώ ετησίως ενώ η ΑΒ δαπάνησε στον ίδιο σκοπό πάνω από 10 εκ. ευρώ την τελευταία διετία. Για το σύνολο της αγοράς, στατιστικές μελέτες δείχνουν ότι σχεδόν 20% των ετήσιων επενδύσεων που γίνονται στο λιανεμπόριο κατευθύνονται στη διαφήμιση. Επιπλέον 15% κατευθύνεται στην ανάπτυξη νέου τύπου καταστημάτων και σχεδόν 10% σε ενέργειες υποστήριξης άπορων οικογενειών οι οποίες περιλαμβάνουν υποδομές και διάθεση προϊόντων μέσω πρωτοβουλιών, όπως είναι τα

T&Π

ΛΙΑΝΕΜΠΟΡΙΟ

δου, VP Marketing & Strategy της εταιρείας. Τα τελευταία δυο χρόνια η ΑΒ έχει διαθέσει περισσότερα από 10 εκ. ευρώ για τη μείωση των τιμών και τις ενέργειες προσφορών.

ΟΙ ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΈΣ

Το πρόγραμμα επενδύσεων της Μαρινόπουλος ΑΕ στις μειώσεις τιμών αγγίζει τα 60 εκ. ευρώ ετησίως . Η εταιρεία συνεχίζει το εκτεταμένο πρόγραμμα εμπορικών ενεργειών και το 2014 με στόχο την έμπρακτη υποστήριξη του οικογενειακού προϋπολογισμού.

κοινωνικά παντοπωλεία και άλλες προωθητικές ενέργειες σε συνεργασίες μεγάλων αλυσίδων σούπερ-μάρκετ με προμηθευτικές εταιρείες. Το υπόλοιπο ποσοστό κατευθύνεται κατά κύριο λόγο σε επενδύσεις για μείωση των τιμών, εκεί όπου εξελίσσεται κατά βάση το παιχνίδι του ανταγωνισμού αφού διαπιστώνεται ότι με τις προσφορές οι λιανέμποροι συντηρούν τις πωλήσεις τους, προωθούν καλύτερα τα προϊόντα τους δίνοντας ταυτόχρονα τη δυνατότητα στους καταναλωτές να εξοικονομούν χρήματα αφού μεσοσταθμικά οι τιμές μειώνονται. Τα εκπτωτικά προγράμματα έχουν μια δυναμική εξέλιξη στην πορεία του χρόνου καθώς προσαρμόζονται ανάλογα με τα προϊόντα που πρέπει να προωθηθούν, τις συμφωνίες με τη βιομηχανία, τις καταναλωτικές ανάγκες και τις τάσεις του ανταγωνισμού. Αν ένα προϊόν δεν “τραβάει” αποσύρεται για να πάρει τη θέση του ένα άλλο σε μια νέα καμπάνια και οι εναλλαγές είναι αστραπιαίες. Ας δούμε τι έγινε πρόσφατα με τις προσφορές ενόψει της Καθαρής Δευτέρας: σε χρόνο dt εξαντλήθηκαν οι γαρίδες τροπικών θαλασσών της LIDL (το συγκεκριμένο No του φυλλαδίου), έβγαλαν φτερά τα χταποδάκια μισού κιλού σταΣΚΛΑΒΕΝΙΤΗΣ όπως και τα καλαμαράκια της ΑΒ, ο χαλβάς του CARREFOUR κ.ο.κ. Αυτή την εποχή έχουν την τιμητική τους τα Σαρακοστιανά ενώ προηγήθηκαν ενέργειες για την Τσικνοπέμπτη, την περίοδο των εκπτώσεων, τα Χριστούγεννα κ.ο.κ. Μέχρι πρόσφατα η ΜΑΡΙΝΟΠΟΥΛΟΣ AE έτρεχε την ενέργεια «1+1» ενώ προηγήθηκαν προγράμματα για την περίοδο των εκπτώσεων και νωρίτερα η δράση «Χριστούγεννα... Μαγεία!» σε συνεργασία με την Κωτσόβολος με διάθεση κουπονιών και 50% επιστροφή της αξίας σηματοδοτημένων προϊόντων και πληθώρα άλλων ενεργειών. Η ΑΒ εστιάζει τις δράσεις της στο πρόγραμμα “75 ημέρες κερδίζετε πολύ” με τα 15νθήμερα φυλλάδια προσφορών να αναδεικνύ-

ουν την 75χρονη ιστορία του ομίλου, ο ΒΕΡΟΠΟΥΛΟΣ προβάλλει την ελληνική του καταγωγή, ενώ ανάλογα προγράμματα τρέχουν όλες οι αλυσίδες. Παράλληλα η κοινωνική διάσταση των προγραμμάτων είναι ένα θέμα που βρίσκεται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος εν μέσω κρίσης, ένας χώρος που αξιοποιείται εμπορικά καθώς συχνά συνδέται με την στρατηγική για την προώθηση συγκεκριμένων προϊόντων. Είναι αξιοσημείωτο ότι προγράμματα κοινωνικού marketing και προγράμματα EKE αναβαθμίζουν το επίπεδο αναγνωρισιμότητας, δημοτικότητας και διεισδυτικότητας προϊόντων και επιχειρήσεων στην αγορά ενώ έρευνα του Ινστιτούτου Επικοινωνίας σε συνεργασία με τον διεθνή οργανισμό GlobeScan και το Πάντειο Πανεπιστήμιο δείχνει ότι αυξάνεται ραγδαία το ποσοστό (53,8% συνολικά) των Ελλήνων καταναλωτών που ανταμοίβουν εταιρείες κοινωνικά υπεύθυνες αγοράζοντας προϊόντα τους ή σχεδιάζουν να το πράξουν.

ΤΟ ΚΌΣΤΟΣ Η χρηματοδότηση των προγραμμάτων αποδεικνύεται μια πολύ ακριβή υπόθεση για τις επιχειρήσεις του λιανεμπορίου, με το κόστος να ξεπερνά κατά μέσον όρο τα 20 εκ. ευρώ σε ετήσια βάση. Ο Θοδωρής Τσεμπερούλης, Διευθυντής Μάρκετινγκ της ΜΑΡΙΝΟΠΟΥΛΟΣ ΑΕ, αναφέρει στο Τ&Π ότι η εταιρεία υλοποιεί σε βάθος χρόνου ένα ολοκληρωμένο και εκτεταμένο πρόγραμμα επενδύσεων σε μειώσεις τιμών, που σε συνθήκες ύφεσης, αγγίζει τα 60 εκ. ευρώ ετησίως. «Αυτό της επιτρέπει να ηγείται των εξελίξεων σε ό,τι αφορά τις προσφορές και να δεσμεύεται σε μία υπεύθυνη πολιτική τιμών σε βάθος χρόνου» προσθέτει. Σε σημαντικές επενδύσεις για τις μειώσεις των τιμών και τις ειδικές προσφορές σε προϊόντα με «κεντρικό ρόλο» και μεγάλη σημασία για το οικογενειακό καλάθι προχωρά κάθε χρόνο και η AB ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ, όπως μας λέει η Ζέτα Χειμωνί-

Κομβικής σημασίας είναι ο ρόλος των στρατηγικών συνεργατών ειδικά στην περίοδο της οικονομικής κρίσης λόγω των πιέσεων στα ποσοστά προμηθειών. Ενδεικτικά, η προμήθεια 3-5% του αντιπρόσωπου θεωρείται ακριβή ενώ για τον διανομέα τα ποσοστά ξεπερνούν το 35% και κυμαίνονται ανάλογα φθάνοντας και το 70%, όπως μας λέει ο Δημήτρης Καραμαλάκης, Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Εμπορικών Αντιπροσώπων και Διανομέων Ελλάδας τονίζοντας ότι τον πρώτο λόγο στην όποια συμφωνία έχει ο λιανέμπορος. Πάντως παράγοντας της βιομηχανίας, που επιθυμεί να διατηρήσει την ανωνυμία του, σημειώνει στο Τ&Π ότι οι βιομηχανίες επωμίζονται μεγάλο μέρος του κόστους των προωθητικών ενεργειών και των εκπτώσεων στις οποίες προχωρά το λιανεμπόριο. Επισημαίνει ότι η πρακτική αυτή δεν αποτελεί κάτι νέο και δεν πραγματοποιείται από όλες τις αλυσίδες σημειώνοντας ότι εκτός των εκπτώσεων και προσφορών συνεισφέρει εμμέσως και στις επενδύσεις επέκτασης των δικτύων προκειμένου να έχουν καλύτερη πρόσβαση σε αυτά και καλύτερη θέση στο ράφι. Βέβαια υπάρχει και ο αντίλογος. Ανώτατο στέλεχος του λιανεμπορίου έχει δηλώσει κατ’ επανάληψη ότι οι αίθουσες των σούπερ-μάρκετ δεν είναι εκθετήρια, εννοώντας ότι το ποιος και υπό ποιες προϋποθέσεις θα μπει στο κατάστημα και θα έχει καλή θέση στο ράφι εξαρτάται αφενός από το brand, τις παροχές και την τιμή και αφετέρου από τη διαφημιστική στήριξη που θα παρέχει η βιομηχανία στο προϊόν. Επίσης θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι η διάρθρωση της ελληνικής αγοράς είναι τέτοια που ο έντονος ανταγωνισμός μεταξύ των λιανεμπόρων θα έπρεπε να οδηγεί σε πολύ χαμηλές τιμές και οφέλη για τον καταναλωτή. Αν και ο κλάδος βρίσκεται σε μια δυναμική φάση αλλαγών με τους μεγάλους παίκτες να προβαίνουν σε κινήσεις ενίσχυσης των μεριδίων τους (ενδεικτική είναι η πρόσφατη υπογραφή συμβολαίου δικαιόχρησης της ΜΑΡΙΝΟΠΟΥΛΟΣ με την Karipidis Bros που αφορά στα 149 καταστήματα της Αρβανιτίδης ΑΕ και ενισχύει την παρουσία της στη Βόρεια Ελλάδα) μέχρι πρόσφατα οι 5 κορυφαίες αλυσίδες ήλεγχαν σχεδόν 50% της αγοράς όταν στην Αυστραλία μόλις 2 λιανέμποροι ήλεγχαν 70%, στην Πορτογαλία 3 το 90% ή στην Νορβηγία 3 πάνω

ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2014 /41

T&Π

ΛΙΑΝΕΜΠΟΡΙΟ

Μία από τις πλέον δημοφιλείς ενέργειες της ΑΒ Βασιλόπουλος έγινε με αφορμή τη συμπλήρωση 75 χρόνων παρουσίας της στην ελληνική αγορά.

από το 80%. Αλλά και σε άλλες μεγάλες αγορές της Ευρώπης τα πράγματα δεν είναι πολύ διαφορετικά αφού στη Γερμανία 4 λιανέμποροι ελέγχουν το 85% ενώ στο Ηνωμένο Βασίλειο 4 ελέγχουν σχεδόν 80% της τοπικής αγοράς. Πρακτικά δηλαδή ένας μικρός αριθμός σούπερ-μάρκετ βρίσκεται ανάμεσα σε κάποιες χιλιάδες προμηθευτών και σε μερικά εκατομμύρα καταναλωτών. Ως αποτέλεσμα, o ισχυρός retailer έχει το πλεονέκτημα ενώ οι προμηθευτές έχοντας πρόσβαση σε λίγους εναλλακτικούς μεγάλους αγοραστές διαθέτουν περιορισμένη διαπραγματευτική ισχύ. Σε αυτό το περιβάλλον δεν λείπουν οι κακές πρακτικές.

έχουν τη βεβαιότητα ότι πληρώνουν χαμηλές τιμές ενώ και οι ψυχολόγοι λένε ότι οι πολλές προσφορές μπλοκάρουν το υποσυνείδητό μας. Τα σούπερ-μάρκετ βομβαρδίζουν τους καταναλωτές με τόσες αφίσες και πινακίδες προσφορών που δεν έχουν τη δυνατότητα να διαχειριστούν τις πληροφορίες που αφορούν τις τιμές. Προσηλώνονται στα διαφημιστικά τρικ όπως ο συνδυασμός χρωμάτων κόκκινου και λευκού που έχει συσχετιστεί με την ύπαρξη περισσότερων αγαθών ή αναφορές τύπου «Τώρα με x ευρώ» χωρίς να γίνεται αναφορά σε παλαιότερη τιμή. Η παρουσία δηλαδή της πινακίδας είναι συχνά αρκετή για την προώθηση του προϊόντος ακόμη κι αν ο καταναλωτής πληρώνει περισσότερα.

ΚΑΤΑΧΡΗΣΤΙΚΈΣ ΠΡΑΚΤΙΚΈΣ Έκθεση του oργανισμού Consumers International που χρηματοδότησε η ΕΕ για τους κινδύνους καταχρήσεων κάποιων retailers περιλαμβάνει τα τέλη λίστας, που σημαίνει πρόσθετο κόστος για τον προμηθευτή και κίνδυνο να στοκάρει προϊόντα που δεν θα μπορεί εύκολα να “ξεφορτωθεί”, απειλή de-listing όταν ο προμηθευτής αρνείται να κάνει μειώσεις τιμών που σημαίνει αβεβαιότητα και μείωση της διαπραγματευτικής του δύναμης, τα slotting fees για την πρόσβαση στο ράφι, απαιτήσεις για επιπλέον εκπτώσεις για marketing, αποθήκευση ή συσκευασία, αποζημίωση για περιθώρια κέρδους μικρότερα των αναμενόμενων, επιστροφές απούλητων αγαθών στον προμηθευτή συμπεριλαμβανομένων των νωπών τα οποία δεν μπορούν να μεταπωληθούν κ.ά. Ενώ όμως τα σούπερ-μάρκετ προσφέρουν μεγάλους όγκους πωλήσεων στους προμηθευτές, οι μη βιώσιμες χαμηλές τιμές αγοράς συντηρούν μια σχέση προβληματική μεταξύ των δύο μερών. Εξάλλου οι χαμηλές τιμές αγοράς δεν καταλήγουν πάντα σε χαμηλές τιμές λιανικής. Μάλιστα στις μεγάλες αγορές ακόμη και καλά ενημερωμένοι καταναλωτές δεν μπορούν να

42 / ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2014

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΈΣ & ΣΥΝΕΡΓΆΤΕΣ Οι ελληνικές αλυσίδες λένε ότι κάθε επένδυση που γίνεται στη μείωση τιμών των προϊόντων πρέπει να φέρει οφέλη σε όλους τους συμμετόχους: καταναλωτή, λιανέμπορο, προμηθευτή, παραγωγό. Μιλώντας για τις στρατηγικές συνεργασίες ο κ. Τσεμπερούλης, από τη ΜΑΡΙΝΟΠΟΥΛΟΣ ΑΕ σημειώνει: «Έχουμε επιλέξει στρατηγικούς συνεργάτες, με τους οποίους σχεδιάζουμε από κοινού καινοτόμες υπηρεσίες. Χαρακτηριστικά παραδείγματα τέτοιων συνεργιών είναι με την Anytime της Interamerican, τη Wind και τη Nova. Ιδιαίτερης σημασίας είναι και η στρατηγική συνεργασία μας με την Κωτσόβολος, με την οποία ενώσαμε τις δυνάμεις μας λανσάροντας για πρώτη φορά στην Ελλάδα 3 shop in shop Κωτσόβολος σε υπερμάρκετ Carrefour». Σχετικά με τη σημασία των στρατηγικών συνεργατών στα προγράμματα προσφορών η κ. Χειμωνίδου της ΑΒ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ τονίζει: «Οι προμηθευτές και οι συνεργάτες μας, στη συντριπτική τους πλειοψηφία, αντιλαμβάνονται το όραμά μας και είναι στο πλευρό μας προκειμένου να προσφέρουμε πραγματικές λύσεις, σωστά προ-

ϊόντα και σωστές τιμές στους πελάτες μας όπως κάνουμε εδώ και 75 χρόνια». Οι εταιρείες σχεδιάζουν τα προγράμματα προσφορών και εκπτώσεων στη βάση μιας ετήσιας στρατηγικής αλλά τόσο το εύρος όσο και το ύψος της επένδυσης αναθεωρούνται τακτικά.

O κ. Τσεμπερούλης σημειώνει ότι «σε μία περίοδο παρατεταμένης ύφεσης για τη χώρα και σταδιακής μείωσης της αγοραστικής δύναμης των καταναλωτών, ο σχεδιασμός του marketing και της εμπορικής πολιτικής της ΜΑΡΙΝΟΠΟΥΛΟΣ ΑΕ έχει ως στόχο να ανταποκριθεί ουσιαστικά στις αυξανόμενες ανάγκες των πελατών της. Στο πλαίσιο αυτό, με το πλάνο των προωθητικών ενεργειών μας απαντάμε στην πράξη σε αυτές τις ανάγκες, λαμβάνοντας υπόψη τρεις βασικές παραμέτρους: τις γενικότερες τάσεις στην αγοραστική συμπεριφορά των καταναλωτών, τις ιδιαιτερότητες του οικονομικού κλίματος και τις παράλληλες ενέργειες που υλοποιεί ο ανταγωνισμός. Η ηγετική θέση και η μεγάλη διαπραγματευτική μας δύναμη, μας δίνουν τη δυνατότητα να μπορούμε να αναπροσαρμόζουμε το πλάνο μας, απαντώντας σε κάθε νέα ανάγκη του κοινού». Η κ. Χειμωνίδου μας λέει ότι το πλάνο των ετήσιων προωθητικών ενεργειών του ομίλου ΑΒ σχεδιάζεται κάθε χρόνο, κυρίως με βάση τους στόχους του, τις αγοραστικές και καταναλωτικές τάσεις όπως διαμορφώνονται μέσα στο χρόνο και σε έναν βαθμό –εφόσον υπάρχει η απαιτούμενη ευελιξία– από τις κινήσεις του ανταγωνισμού. «Η έννοια της ποιότητας είναι για εμάς το Α και το Ω και διατρέχει όλους τους τομείς της ΑΒ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ: τα προσφερόμενα προϊόντα, τις υπηρεσίες, την εξυπηρέτηση. Εστιάζουμε επίσης στη σωστή τιμολογιακή πολιτική, στα προγράμματα πιστότητας και στη μεγάλη ποικιλία προϊόντων που επιτρέπει στους πελάτες μας να βρίσκουν πάντα αυτό που χρειάζονται. Ταυτόχρονα διατηρούμε ένα ενεργό κοινωνικό πρόσωπο στηρίζοντας ευπαθείς κοινωνικές ομάδες και φορείς που αναλαμβάνουν κοινωφελείς σκοπούς». Η LIDL Hellas, σε σχετικό ερώτημα του Τ&Π απάντησε ότι οι προωθητικές ενέργειες σχεδιάζονται πάντα με βάση τις ανάγκες των καταναλωτών και προσαρμόζονται στις επικρατούσες συνθήκες κάθε περιόδου. «Μέσω των προωθητικών ενεργειών σκοπός μας είναι να αναδείξουμε τα προϊόντα που ήδη παρέχουμε ώστε να τα γνωρίσουν οι πελάτες μας, αλλά και παράλληλα να τους φέρουμε σε επαφή με τα νέα προϊόντα που εντάσσουμε ανά διαστήματα στη γκάμα μας». Ως προς την στρατηγική σε θέματα τιμών η εταιρεία σημειώνει: «Τα χρόνια παρουσίας μας στη χώρα καταφέραμε να χτίσουμε μια αμοιβαία σχέση εμπιστοσύνης με τους πελάτες μας. Αυτό το καταφέραμε γιατί προσαρμοζόμαστε

T&Π

ΛΙΑΝΕΜΠΟΡΙΟ

στις ανάγκες κάθε εποχής έχοντας ως κεντρικό άξονα τον καταναλωτή. Ανταποκρινόμενοι στις ανάγκες αυτές, αυξάνουμε τις προσφορές μας για να ανταποκριθούμε στη μειωμένη αγοραστική δυνατότητα των καταναλωτών προσφέροντας ακόμη καλύτερες τιμές. Προχωράμε ανά τακτά χρονικά διαστήματα σε καμπάνιες μείωσης τιμών σε διάφορες κατηγορίες βασικών προϊόντων αποδεικνύοντας στην πράξη το ενδιαφέρον μας. Επίσης με μια σειρά δράσεων ΕΚΕ στεκόμαστε στο πλευρό των ευπαθών κοινωνικών ομάδων. Και μελλοντικά θα συνεχίσουμε να διευκολύνουμε όσο γίνεται τους Έλληνες καταναλωτές για να ελαφρύνει το καλάθι των αγορών τους».

ΤΙΜΈΣ ΚΑΙ ΕΠΙΔΌΣΕΙΣ Σχετικά με τις επιδόσεις των προϊόντων στο πλαίσιο προγραμμάτων προσφορών, ο κ. Τσεμπερούλης από την ΜΑΡΙΝΟΠΟΥΛΟΣ σημειώνει ότι «oι καταναλωτές ενδιαφέρονται σταθερά για τις προσφορές σε αγαθά πρώτης ανάγκης και καθημερινής χρήσης. Από τα τρόφιμα τα γαλακτοκομικά, το κρέας, τα ζυμαρικά και τα κατεψυγμένα, βρίσκονται ψηλά στη λίστα των προτιμήσεών τους, ενώ από τα μη τρόφιμα υψηλή ζήτηση έχουν τα χαρτικά, τα απορρυπαντικά και τα είδη προσωπικής υγιεινής και καθαριότητας». Η κ. Χειμωνίδου της ΑΒ μας λέει ότι τα προϊόντα που εύλογα ξεχωρίζουν είναι αυτά με υψηλή αγοραστική αξία και αυτά που αποτελούν απαραίτητα μέρος του καθημερινού καλαθιού. «Αυτό που ακολουθούμε ωστόσο σαν κανόνα είναι η αξία που προσφέρουμε να είναι εμφανής και διακριτή στους πελάτες μας. Γι’ αυτό τους ενημερώνουμε και τους εκπαιδεύουμε διαρκώς ώστε να παραμένουν ενεργοί, να αναζητούν τις καλύτερες ευκαιρίες και να διαμορφώνουν τη λίστα τους αναλόγως».

Oι εορταστικές προσφορές το 2013 για τα 21 χρόνια της Μakro ήταν καθημερινές.

TO ΧΟΝΔΡΕΜΠΌΡΙΟ Eνδιαφέρον έχουν οι πολιτικές και στην πλευρά του χονδρεμπορίου. Η αλυσίδα MAKRO Cash & Carry Ελλάς, σύμφωνα με τη Διευθύντρια Ανθρώπινου Δυναμικού και Επικοινωνίας, Ζέτα Ζιόβα, κάθε χρόνο καταρτίζει ένα εμπορικό προωθητικό πλάνο που ακολουθεί τις τάσεις τις αγοράς και προσαρμόζεται ανάλογα με τις ανάγκες των πελατών και την εποχικότητα. «Η MAKRO από το 1992 που δραστηριοποιήθηκε στην ελληνική αγορά, γνωρίζει πώς να επικοινωνεί με τους επαγγελματίες πελάτες της. Ήταν το πρώτο cash & carry που εισήγαγε το δεκαπενθήμερο φυλλάδιο προσφορών, το οποίο και συνεχίζεται επιτυχώς μέχρι σήμερα». H κ. Ζιόβα τονίζει ότι η MAKRO, εκτός της επικοινωνίας που καλλιεργεί με τους πελάτες της μέσα στα καταστήματά της, έχει δημιουργήσει μία εξειδικευμένη ομάδα πωλήσεων που χτίζει προσωπικές και ανθρώπινες σχέσεις μαζί τους. Ως προς τους στρατηγικούς συνεργάτες της εταιρείας επισημαίνει: «Συνεργαζόμαστε με όλους τους πολυεθνικούς προμηθευτές κάθε κατηγορίας, αλλά παράλληλα δίνουμε έμφαση σε Έλληνες τοπικούς προμηθευτές. Θεωρούμε πως είναι υποχρέωσή μας η

ενίσχυση αυτών των συνεργασιών προκειμένου να αναδείξουμε και να προωθήσουμε την μοναδικότητα των ελληνικών προϊόντων». Για τις επιδόσεις των προϊόντων στο ράφι τονίζει: «Τα προϊόντα που έχουν πάντοτε την μεγαλύτερη απήχηση είναι αυτά που απαντούν στις εξειδικευμένες ανάγκες των πελατών μας».

ΠΤΏΣΗ ΤΙΜΏΝ 0,68% ΤΟ 2013 Σύμφωνα με έκθεση του ΙΕΛΚΑ οι τιμές στις αλυσίδες σούπερ-μάρκετ εμφάνισαν μείωση 0,68% το 2013 σε σχέση με το 2012. Ο δείκτης τιμών στο οργανωμένο λιανεμπόριο τροφίμων, μετά από μία περίοδο διακυμάνσεων τα πρώτα έτη της ύφεσης, τον τελευταίο ενάμιση χρόνο και ειδικά το 2013, σταθεροποιείται στα επίπεδα του 2009. Αξιοσημείωτη είναι η εξέλιξη του δείκτη τιμών όταν αφαιρεθούν οι επιδράσεις των συνεχών αυξήσεων του ΦΠΑ. Σε αυτή την περίπτωση ο δείκτης τιμών παρουσιάζει μείωση την τετραετία 2010-2013 κατά σχεδόν 4%, ιδιαίτερα θετική εξέλιξη αν ληφθούν υπόψη οι σημαντικές αυξήσεις στις τιμές των πρώτων υλών και της ενέργειας (καύσιμα και ηλεκτρική ενέργεια).

T&Π

ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟ

Aντιολισθηρό δάπεδο από την KTISIS για εταιρεία τυποποίησης ελαιολάδου.

BΙΟΜΗΧΑΝΙΚΆ ΔΆΠΕΔΑ ΤΟΥ Κ ΩΝΣ ΤΑΝΤΊΝΟΥ Τ ΖΉΚ Α, tzikas.konstantinos@gmail.com*

ο

ΔΈΧΟΝΤΑΙ ΣΥΧΝΆ ΤΗ ΜΕΓΑΛΎΤΕΡΗ ΧΗΜΙΚΉ ‘Ή ΜΗΧΑΝΙΚΉ ΚΑΤΑΠΌΝΗΣΗ, ΣΕ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΉ ΜΆΛΙΣΤΑ ΒΆΣΗ, ΣΕ ΣΧΈΣΗ ΜΕ ΚΆΘΕ ΆΛΛΟ ΧΏΡΟ ΤΗΣ BIOMHXANIKHΣ ΜΟΝΆΔΑΣ.

Το σύστημα Epoxol Floor της NEOTEX για δάπεδα όπου είναι επιθυμητές μεγάλες χημικές ή μηχανικές αντοχές.

44 / ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2014

ταν μάλιστα πρόκειται για μονάδες τροφίμων, στις οποίες απαιτείται καθημερινός καθαρισμός των υπολειμμάτων τροφίμων, αλλά και αυξημένη προσοχή και υψηλό επίπεδο ασφάλειας προκειμένου να αποφευχθούν ατυχήματα (π.χ. ολισθηρότητα λόγω λιπών και λαδιών), η ανάγκη ειδικών, πιστοποιημένων βιομηχανικών δαπέδων είναι δεδομένη και απαραίτητη για κάθε σοβαρή βιομηχανία του κλάδου. Ο κάθε χώρος έχει και διαφορετικές ανάγκες. Όπως εξηγεί ο κ. Αποστολόπουλος της KTISIS, στην αποθήκη τροφίμων πρωτεύοντα ρόλο παίζει η μηχανική αντοχή του δαπέδου, ενώ στην παραγωγή η καθαριότητα. «Σημασία έχει ο χώρος και από εκεί εξαρτάται το δάπεδο που θα επιλέξεις» συμφωνεί ο κ. Παπαδόπουλος της NEOTEX. Και

φυσικά πρέπει να λαμβάνονται υπόψη και άλλοι παράγοντες, π.χ. αν τα προϊόντα θα εκτίθενται σε πάτωμα με υψηλές θερμοκρασίες.

Αντιολισθητικότητα, εποξειδικές επιστρώσεις, αστάρωμα και στοκάρισμα Ίσως η μεγαλύτερη πρόκληση που έχουν να αντιμετωπίσουν οι μονάδες τροφίμων ως προς τα δάπεδά τους είναι η συνεχής ολισθηρότητά τους λόγω της καθημερινής αποθήκευσης, φόρτωσης και εκφόρτωσης τροφίμων, που αφήνουν πίσω τους λίπη και λάδια. Αυτό συνεπάγεται ότι τα βιομηχανικά δάπεδα πρέπει να διασφαλίζουν επί μονίμου βάσεως αντιολισθητικότητα, ιδίως όταν μιλάμε για υπολείμματα κρεάτων και ψαριών που είναι εξαιρετικά ολισθηρά. Η αντιολισθητικότητα διασφαλίζεται με διάφορους τρόπους. Η POLAT AE και η ISOMAT, για

T&Π

ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟ

παράδειγμα, χρησιμοποιούν χαλαζιακή άμμο για την ελαχιστοποίηση της ολισθηρότητας, η οποία αργότερα απορροφάται με σκούπα υψηλής απορροφητικότητας. Η POLAT διαθέτει συγκεκριμένους τύπους δαπέδων, που εκτός της αντιολισθητικότητας, παρουσιάζουν όλα τα χαρακτηριστικά που τα καθιστούν κατάλληλα για μονάδες τροφίμων, δηλαδή σταθερά, «σφιχτά» δάπεδα, χωρίς ανωμαλίες. Το POLEPOX FLOOR 817 της POLAT είναι αυτοεΓια βιομηχανία επεξεργασίας τομάτας από την ISOMAT. πιπεδούμενο, λείο (ειδικά το να είναι λείο ένα βιομηχανικό δάπεδο αποτελεί σχεδόν μισμένα με τις υγειονομικές απαιτήσεις του προϋπόθεση για την εύρυθμη λειτουργία της αποθήκευσης τροφίμων και καθαρισμού ΕΦΕΤ, δηλαδή αντιμυκητιακά και μη ελαιοφοβιυπολειμμάτων) και φυσικά εποξειδικό, δηλαδή κά. Αντιστοίχως, αντιμικροβιακά και πιστοποιηεπιστρωμένο με ρητίνες που έχουν συγκολλητι- μένα με ISO είναι τα δάπεδα της G. KARRAS, κή δράση και συγκροτούν σφιχτές πολυμερείς η οποία διακρίνεται για τις υψηλού επιπέδου δομές που διασφαλίζουν την σταθερότητα του πολυουρεθανικές και εποξειδικές επιστρώσεις της. δαπέδου. Η POLAT προμηθεύει διαφορετικού τύπου επο- Εποξειδικά, αυτοεπιπεδούμενα συστήματα με ξειδικές ουσίες για αυτόν τον σκοπό, όπως το την επωνυμία Ktisofloor παρέχει και η KTISIS, POLEPOX PR 824, αστάρι το οποίο ουσιαστικά τα οποία παρέχουν αντιολισθηρότητα και λείανλειτουργεί ως γέφυρα συγκόλλησης μεταξύ τσι- ση, ιδίως για οινοβιομηχανίες, ελαιοβιομηχαμεντοεπιφανειών και εποξειδικών επενδύσεων. νίες και μονάδες παραγωγής αγροτικών προϊΕκτός από το λεγόμενο «αστάρωμα», άλλος όντων. Και εδώ χρησιμοποιείται παχύρρευστο τρόπος να λειανθεί το δάπεδο και να αντιμετω- εποξειδικό αστάρι (Ktisepox) που προσφέρει πιστούν οι ρωγμές και λακκούβες των τσιμεντο- πρόσφυση με το υπόστρωμα. επιφανειών, είναι μέσω της χρήσης στόκου. Η Παρόμοιας λειτουργικότητας και προσαρμοPOLAT για αυτόν τον σκοπό χρησιμοποιεί τον σμένα στις ανάγκες των εγκαταστάσεων τροφίστόκο EPOFIX-H 207. Το πιο σημαντικό όμως μων είναι το NEOPOX ALIMENTARY (σύστημα είναι η χρήση εποξειδικής, λείας, έγχρωμης, δύο συστατικών χωρίς διαλύτες για μόνιμη επααντισκονικής επένδυσης που μπορεί να εμφανι- φή με τρόφιμα και ποτά) της NEOTEX. στεί μόνο σε στεγνές, στεγανωμένες, εσωτερικές επιφάνειες προκειμένου να διασφαλίσει πως αυτές πληρούν όλες τις υγειονομικές προϋποθέσεις και είναι εύκολα καθαριζόμενες. Ειδικά για μονάδες τροφίμων με υψηλή υγρασία και γαλακτοβιομηχανίες, η POLAT διαθέτει εποξειδική, εμποτιστική ρητίνη δύο συστατικών χωρίς διαλύτες, που χρησιμοποιούνται ως αστάρι αποκλειστικά για επιφάνειες που καταπονούνται από υγρασία. Όλα τα συστήματα της POLAT είναι Για οινοποιείο στη Λευκάδα πιστοποιημένα με ISO. Αυτό σημαίνει από τη ΝΕΟΤΕΧ. πως καλύπτουν πως είναι ευθυγραμ-

Εποξειδικά συστήματα για αρκετά υψηλές ή χαμηλές θερμοκρασίες Αναφέρθηκαν ορισμένα παραδείγματα εποξειδικών συστημάτων. Τι γίνεται όμως αν υπάρχουν αυξημένες ή πιο ειδικές προκλήσεις, όπως χαμηλές θερμοκρασίες ή υψηλή φθορά; Η NEOTEX διαθέτει το σύστημα Epoxol Floor για δάπεδα όπου είναι επιθυμητές μεγάλες χημικές ή μηχανικές αντοχές (όπως π.χ. τα σφαγεία) καλύπτει το δάπεδο από ρωγμές και άλλες ατέλειες, το προστατεύει από την τριβή, του παρέχει υψηλή σκληρότητα και αντοχή σε κιτρίνισμα από χημικά, ενώ διαθέτει και πιστοποίηση καταλληλότητας για άμεση επαφή με τρόφιμα και αλκοολούχα ποτά με περιεκτικότητα σε αλκοόλη χαμηλότερη του 15% (π.χ. κρασί). Μπορεί δε να χρησιμοποιηθεί και ως βαφή. Μια παραλλαγή του Epoxol FLoor είναι το Epoxol Floor Elastic, το οποίο είναι κατάλληλο, εκτός από χώρους τροφίμων και σφαγείων, ιδίως για ψυκτικούς θαλάμους και επιτυγχάνεται μέσω ασταρώματος με Epoxol Primer (εποξειδικό αστάρι δύο συστατικών). Τα εποξειδικά δάπεδα της NEOTEX διακρίνονται για τα πολλά πλεονεκτήματά τους, μεταξύ αυτών την γρήγορη και εύκολη εφαρμογή τους, τη μακρά αντοχή, το μεγάλο εύρος θερμοκρασιακών αντοχών (κατάλληλα τόσο για θαλάμους συντήρησης και κατάψυξης όσο και για χώρους παραγωγής), την ευρεία ποικιλία τελικών χαρακτηριστικών επιφάνειας, την εφαρμογή σε υποστρώματα στα οποία έχει αρχίσει να εμφανίζεται υγρασία (μέσω χρήσης αντιοσμωτικού ασταριού) και τη χαμηλή τοξικότητά τους. Για παράδειγμα, ιδιαίτερα φιλικό στον χρήστη και στο περιβάλλον και με χαμηλή οσμή είναι το Neopox W, κατάλληλο για ψυγεία, οινοποιεία κ.λπ. Για δάπεδα με υψηλές απαιτήσεις σε μηχανικές και χημικές αντοχές, μία πολύ καλή επιλογή είναι η ISOMAT. Η εταιρεία διαθέτει το DUROFLOOR-R,

ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2014 /45

T&Π

ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟ

Eιδικό σύστημα αντιολισθητικού δαπέδου από την G. KARRAS για εργαστήρι παρασκευής μουστάρδας.

Ιδιαίτερα προσαρμοσμένο στις ανάγκες του γαλακτοπαραγωγικού τομέα είναι και το σύστημα Ktisopur της KTISIS, το οποίο είναι πολυουρεθανικού τύπου και διασφαλίζει την ελαστικότητα του δαπέδου.

Απομάκρυνση υπολειμμάτων

ένα έγχρωμο εποξειδικό σύστημα 2 συστατικών, το οποίο χρησιμοποιείται ως επαλειφόμενη επίστρωση σε δάπεδα. Εφαρμόζεται πάνω σε τσιμεντοειδούς βάσης υποστρώματα καθώς και σε σιδηρές ή χαλύβδινες επιφάνειες. Είναι ιδιαίτερα κατάλληλο για επιστρώσεις σε επιφάνειες που πρόκειται να έρθουν σε άμεση επαφή με τρόφιμα. Για ιδιαίτερα υψηλές απαιτήσεις σε χημική/ μηχανική αντοχή κατάλληλο είναι και το DUROFLOOR της ISOMAT, έγχρωμο, αυτοεπιπεδούμενο εποξειδικό σύστημα 2 συστατικών που χρησιμοποιείται ως χυτή αυτοεπιπεδούμενη επίστρωση πάχους 2-3 mm σε δάπεδα τσιμεντοειδούς βάσης, επίσης κατάλληλο για επιστρώσεις σε επιφάνειες που πρόκειται να έρθουν σε άμεση επαφή με τρόφιμα. Και τα δύο αυτά δάπεδα της εταιρείας είναι πιστοποιημένα με τη σήμανση CE σύμφωνα με το πρότυπο ΕΝ 13813.

Φθορά από έλαια και γαλακτοκομικά Η KTISIS θεωρεί πως τα συμβατικά εποξειδικά δάπεδα δεν βοηθούν απέναντι σε προκλήσεις που προκύπτουν από συγκεκριμένους τύπους τροφίμων. Η εταιρεία έχει διαμορφώσει ένα σύστημα δαπέδου για να αντιμετωπίσει ειδικά την τριβή του δαπέδου που προκύπτει από το γαλακτικό οξύ που εκκρίνουν το γαλακτοκομικά προϊόντα. Αντίστοιχη φθορά προκαλούν και τα προϊόντα οίνου, καθώς και τα υπολείμματα κρέατος και κόκαλα. Η KTISIS χρησιμοποιεί πολυουρεθανικά δάπεδα που αντιστέκονται στην φθορά από το γαλακτικό οξύ και τις άλλες ουσίες που εκκρίνονται από τα φυλασσόμενα προϊόντα και υπολείμματα.

Για παρασκευαστήριο κουλουριών από τη ΝΕΟΤΕΧ.

46 / ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2014

Προτού περαστούν οι απαραίτητες επενδύσεις/επιστρώσεις, εποξειδικές ή πολυουραθενικές, ένα βιομηχανικό δάπεδο θα πρέπει να προετοιμαστεί κατάλληλα. Όπως μας εξηγεί ο κ. Γεωργιάδης της POLAT, η προεργασία περιλαμβάνει φρεζάρισμα της επιφάνειας του δαπέδου για την απομάκρυνση ξένων σωμάτων, στεγνό τρίψιμο της επιφάνειας με λειαντικές μηχανές και στεγνό καθαρισμό από σκόνη με σκούπα υψηλής απορροφητικότητας. Η διαδικασία της προεργασίας και του καθαρισμού μπορεί να περιλαμβάνει και άλλες δραστηριότητες –π.χ. η ISOMAT πραγματοποιεί τρίψιμο με μηχανή μωσαϊκού ή αμμοβολή για να ανοίξουν καλά οι πόροι του πατώματος και να δεχθεί το αστάρι και στόκο. Προκειμένου να διασφαλιστεί πως ο χώρος είναι ευκολοκαθάριστος, η KTISIS έχει στρογγυλέψει τις άκρες των δαπέδων για να μην συσσωρεύεται βρομιά στις γωνίες. Tο σύστημα αυτό ονομάζεται Ktisodur Corner Mortar και πρακτικά πρόκειται για ένα εποξειδικό σύστημα αρμολόγησης που διασφαλίζει τη δημιουργία ενός είδους στρογγυλεμένης υγειονομικής γωνίας, ειδικά ενσωματωμένης στο δάπεδο. Εξαιρετικό σύστημα υγειονομικών οβάλ γωνιών για τη μη συσσώρευση της βρομιάς χρησιμοποιεί και η G. KARRAS. Κυρίως, όμως, Υγειονομική η G. KARRAS χρησιμοποιεί τη γωνιά της KTISIS. μέθοδο της «σφαιριδιοβολής» («shot blaster») προκειμένου να διασφαλίσει στο 100% μία σωστή προεργασία και προετοιμασία για τις επιστρώσεις του δαπέδου. Στην ουσία η G. KARRAS, που είναι πιστοποιημένη με ISO, χάρη στο σύστημα αυτό επιτυγχάνει αποτελεσματική αποξήλωση του χώρου, δηλαδή καθαρισμό και απομάκρυνση άχρηστων αντικειμένων και υπολειμμάτων με τρόπο αθόρυβο, γρήγορο και κυρίως χωρίς επιβάρυνση του χώρου με σκόνη, καθώς το μηχάνημα λειτουργεί με κλειστό σύστημα αναρρόφησης που το καθιστά κατάλληλο για χώρους υγειονομικού ενδιαφέροντος χωρίς την διακοπή της παραγωγικής διαδικασίας.

G. KARRAS Αγ. Ιωάννου Θεολόγου 18Α, Περιστέρι, Τ 210 5011595, F 210 5776261, info@gkarras.com, www.gkarras.com POLAT ΑΕ 25ης Μαρτίου 10, Νέα Ευκαρπία, Θεσσαλονίκη, Τ 2310 680 105, F 2310 680 759, info@polat.gr, www.polat.gr ISOMAT ΑΒΕΕ 17ο χλμ. Θεσσαλονίκης-Αγ. Αθανασίου, Αγ. Αθανάσιος, Τ 2310 576000, F 2310 722475, info@isomat.gr, www.isomat.gr Τμήμα Παραγγελιών: Τ 2310 576001, F 2310 722111, sales@isomat.gr Υποκατάστημα ΑΘηνών: 57ο χλμ. Ε.Ο. Αθηνών-Λαμίας, Οινόφυτα, Τ 22620 56406, F 22620 31644, info@isomat.gr ΝΕΟΤΕΧ Β. Μοίρα, Θέση Ξηροπήγαδο, ΒΙΠΑ Μάνδρα Αττικής, Τ 210 5557579, F 210 5558482, neotex@neotex.gr, www.neotex.eu Θεσσαλονίκη: 10ο χλμ. Ε.Ο. Θεσ/κης-Πολυγύρου, Θέρμη Θεσσαλονίκης, Τ 2310 467275, F 2310 463442 KTISIS Δάβαρη & Χριστοδούλου, Παιανία Αττικής, Τ 210 6646587, F 210 6646403, office@ktisis.eu, www.ktisis.eu

T&Π

ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑ

ΣΎΓΧΡΟΝΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΊΕΣ ΠΑΛΕΤΟΠΟΊΗΣΗΣ

Οι τεχνολογίες παλετοποίησης και η σημασία τους στην αύξηση της παραγωγικότητας και τη διευκόλυνση της εφοδιαστικής αλυσίδας.

THΣ ΜΊΝΑ Σ ΘΕΟΔ ΏΡΟΥ*, marketing@theodorou.gr

Στο χώρο της βιομηχανικής παραγωγής και διακίνησης προϊόντων, η παλέτα αποτελεί τη μονάδα μεταφοράς προϊόντων από την παραγωγή προς την αποθήκη ή τον τελικό πελάτη. Η σωστή διαχείρισή της είναι κρίσιμη ώστε να μην προστίθενται επιπλέον κόστη στις υπάρχουσες διαδικασίες συσκευασίας και να εξασφαλίζεται ομαλή ροή προϊόντων στην εφοδιαστική αλυσίδα. Το ζητούμενο είναι η σωστή παλέτα με το σωστό προϊόν να φτάσει στο σωστό προορισμό έγκαιρα, με ασφάλεια και το μικρότερο δυνατό κόστος.

λέτες για μεταφορά στην αποθήκη ή για άμεση αποστολή στο επόμενο στάδιο της εφοδιαστικής αλυσίδας (κέντρα διανομής, πελάτες, κ.λπ.). Η παλετοτοποίηση διακρίνεται σε 3 φάσεις: α. Διαμόρφωση ή χτίσιμο παλέτας β. Περιτύλιξη της διαμορφωμένης παλέτας με stretch (εκτατό) φιλμ γ. Σήμανση, κωδικοποίηση και ιχνηλασιμότητα της παλέτας Στη βασική της μορφή η παλετοποίηση γίνεται χειροκίνητα με αποτέλεσμα να υπάρχει μεγάλο κόστος στα εργατικά και στις πρώτες ύλες, μείωση παραγωγικότητας, μεγάλη πιθανότητα λαθών, μη αποδεκτή σταθεροποίηση της παλέτας κ.ο.κ. Γι’ αυτό η παραγωγική βιομηχανία έχει αρχίσει να χρησιμοποιεί μεθόδους και τεχνολογίες αυτοματοποίησης διαδικασιών παλετοποίησης:

Α. ΤΕΧΝΟΛΟΓΊΕΣ ΓΙΑ ΑΥΤΌΜΑΤΟ ΧΤΊΣΙΜΟ ΤΩΝ ΠΑΛΕΤΏΝ Παρουσιάζουμε εδώ τις νέες μεθόδους και τεχνολογίες στα διάφορα στάδια της διαμόρφωσης της παλέτας (χτίσιμο, περιτύλιξη και σήμανση) που συμβάλλουν (α) στη μείωση του κόστους παραγωγής, (β) στη διασφάλιση της παραγωγικότητας και (γ) στη βελτίωση της ασφάλειας και ποιότητας των προϊόντων. Η επένδυση στους παραπάνω άξονες προσφέρει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στις επιχειρήσεις και δημιουργεί τις προϋποθέσεις για την ενίσχυση της θέσης τους στην εγχώρια και διεθνή εφοδιαστική αλυσίδα.

Η ΠΑΛΕΤΟΠΟΊΗΣΗ Ως παλετοποίηση ορίζουμε το στάδιο της συσκευασίας όπου οι δευτερογενείς ή ομαδικές συσκευασίες των προϊόντων (κιβώτια, πολυσυσκευασίες, σακιά, κ.λπ.) τοποθετούνται σε πα-

Όταν μια βιομηχανία αποφασίσει ότι το χειροκίνητο χτίσιμο των παλετών δεν είναι αποδεκτό, πρέπει να επιλέξει είτε ένα αυτόματο ρομποτικό σύστημα, είτε ένα αυτόματο σύστημα στρώσεων ή καρτεσιανό. Καθώς τα συστήματα στρώσεων ή τα καρτεσιανά καλύπτουν εξειδικευμένες εφαρμογές, η συντριπτική πλειοψηφία (πάνω από 90%) των εφαρμογών γίνεται με ειδικά σχεδιασμένους ρομποτικούς βραχίονες. Οι βραχίονες «πιάνουν» τις δευτερογενείς συσκευασίες και τις τοποθετούν με συγκεκριμένη διάταξη στη βάση της παλέτας. Το επιτυχημένο χτίσιμο απαιτεί τη μέγιστη κάλυψη της διαθέσιμης επιφάνειας και τη βέλτιστη εκμετάλλευση του μέγιστου επιτρεπόμενου βάρους και ύψους της. Οι ρομποτικοί βραχίονες που χρησιμοποιούνται στην παλετοποίηση είναι συνήθως 4 αξόνων, σπανιότερα 6, με δυνατότητα ανύψωσης φορτίου από 40 έως και 700kg και ακτίνα εργασίας

περίπου 3 μέτρα. Η χρήση τους προσφέρει: •Αξιοπιστία λειτουργίας •Ελάχιστες απαιτήσεις συντήρησης •Μεγάλες ταχύτητες που διασφαλίζουν υψηλή παραγωγικότητα •Δυνατότητα κίνησης οπουδήποτε εντός της ακτίνας δράσης τους και εξαιρετική ευελιξία για χειρισμό διαφορετικών προϊόντων •Ακρίβεια και επαναληψιμότητα κινήσεων και σταθερό αποτέλεσμα στον σχηματισμό παλέτας Σημαντικός παράγοντας για τη σωστή επιλογή του συστήματος παλετοποίησης αλλά και του integrator που θα το σχεδιάσει, κατασκευάσει και εγκαταστήσει, είναι η ποιότητα του εξοπλισμού. Η χρήση εξοπλισμού κατασκευασμένου από εξειδικευμένους οίκους με αναγνωρισμένη ποιότητα κατασκευής εξασφαλίζει την αξιοπιστία και την αντοχή του συστήματος στον χρόνο. Ιδιαίτερα σημαντική επίσης είναι η σχεδίαση της αρπάγης. Η αρπάγη, ένα από τα ζωτικά σημεία του ρομποτικού βραχίονα, συγκρατεί και διαχειρίζεται τα προϊόντα και τις κενές παλέτες. Πρέπει να σχεδιαστεί βάσει των ιδιαιτεροτήτων του προϊόντος. Συγκεκριμένα, πρέπει να λειτουργεί με αξιοπιστία και ακρίβεια ώστε να μην καταστρέφονται τα προϊόντα και η παλέτα να είναι σταθερή. Η αρπάγη του βραχίονα μπορεί επίσης να σχεδιαστεί ώστε να «πιάνει» πολλά κιβώτια ταυτόχρονα. Έτσι, μπορεί να καλύπτει έως και πέντε γραμμές παραγωγής χτίζοντας ταυτοχρόνως αντίστοιχες παλέτες. Αυτό προσφέρει ευελιξία, αυξημένο ρυθμό παραγωγής, μειωμένο κόστος αρχικής επένδυσης και εξοικονόμηση χώρου. Για την ασφάλεια και αξιοπιστία του ρομποτικού συστήματος, είναι κρίσιμος ο προσεκτικός ηλεκτρολογικός και μηχανολογικός σχεδιασμός, προσαρμοσμένος στις ανάγκες της εκάστοτε εφαρμογής. Ένα σωστά σχεδιασμένο σύστημα, τόσο από πλευράς ηλεκτρολογικής και μηχανο-

*Marketing Director του Ομί λου Θεοδώρου

48 / ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2014

T&Π

ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑ

λογικής αρχιτεκτονικής όσο και λογισμικού, επιτρέπει την επεκτασιμότητα ή την σταδιακή υλοποίησή του. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό, ειδικά σε περιπτώσεις όπου οι λειτουργικές και οικονομικές δυνατότητες της επιχείρησης απαιτούν τμηματική επένδυση. Εξίσου σημαντική είναι η δυνατότητα εύκολης προσαρμογής του συστήματος σε υπάρχοντα εξοπλισμό του εργοστασίου.

Ένα σύστημα παλετοποίησης οφείλει να εγγυάται την ασφάλεια των χειριστών του και γενικά των εργαζομένων. Πρέπει να συνοδεύεται από το ένα άρτιο σύστημα ασφαλείας (περίφραξη, κλειδαριές, οπτοηλεκτρικά πλέγματα) και να συμμορφώνεται με τους κανονισμούς ασφαλείας. Απαραίτητα είναι τα αναλυτικά εγχειρίδια λειτουργίας και συντήρησης και η διεξοδική εκπαίδευση των χειριστών σε πραγματικές συνθήκες λειτουργίας που οφείλει να παρέχει ο κατασκευαστής του συστήματος. Τέλος, ιδιαίτερα σημαντική είναι η διεξοδική δοκιμή λειτουργίας του συστήματος και η γρήγορη εγκατάσταση και ενσωμάτωσή του στην παραγωγή. Έτσι ελαχιστοποιούνται οι απώλειες στην παραγωγή. Εν κατακλείδι, η επιλογή του κατάλληλου integrator λύσης ρομποτικής παλετοποίησης εγγυάται την εύρεση μιας λύσης προσαρμοσμένης στις ανάγκες της επιχείρησης με σημαντικά οφέλη στη μείωση του λειτουργικού κόστους, στη διασφάλιση παραγωγικότητας και την ομαλή ροή προϊόντων στην εφοδιαστική αλυσίδα. Παράλληλα εξασφαλίζει την ταχεία και επιτυχημένη προσαρμογή του συστήματος στην παραγωγή και γρήγορη απόσβεση.

Β. ΠΕΡΙΤΎΛΙΞΗ ΤΗΣ ΠΑΛΈΤΑΣ ΜΕ STRETCH FILM Η περιτύλιξη της παλέτας με stretch film αποτελεί ένα σημαντικότατο κέντρο κόστους, ειδικά όταν γίνεται χειροκίνητα. Είναι όμως απαραίτητη για την σταθερότητα και την ασφαλή μετακίνηση της παλέτας στην εφοδιαστική αλυσίδα. Όταν μια επιχείρηση «φύγει» από την χειροκίνη-

τη περιτύλιξη, έχει δύο επιλογές: Ημιαυτόματη περιτύλιξη: Η παλέτα μεταφέρεται χειροκίνητα (συνήθως με παλετοφόρο) σε μια θέση και ένας αυτόματος μηχανισμός αναλαμβάνει την περιτύλιξη. Η τεχνολογία στις ημιαυτόματες μηχανές έχει προχωρήσει πολύ και προσφέρει τρεις αξιόπιστους τύπους μηχανών: α) με δίσκο που περιστρέφει την παλέτα ενώ ο μηχανισμός τοποθετεί το φιλμ β) με βραχίονα ή δακτύλιο που περιστρέφεται γύρω από την ακίνητη παλέτα και τοποθετεί το φιλμ γ) με «ρομποτάκι» που περιστρέφεται γύρω από την ακίνητη παλέτα και τοποθετεί το φιλμ Πλήρως αυτοματοποιημένη περιτύλιξη: Ο μηχανισμός περιτύλιξης είναι ενσωματωμένος στην γραμμή συσκευασίας και δεν υπάρχει ανάγκη χειροκίνητης μετακίνησης της παλέτας. Και εδώ έχουμε 3 τύπους μηχανών, με περιστροφή της παλέτας ή με περιστροφή του μηχανισμού τοποθέτησης του φιλμ (βραχίονας, δακτύλιος ή ρομποτάκι). Η επιλογή μεταξύ των παραπάνω τύπων συνδέεται την απαιτούμενη παραγωγικότητα. Στην πρώτη περίπτωση μπορούμε να έχουμε μέχρι 35 παλέτες την ώρα, ενώ με το περιστρεφόμενο μηχανισμό 150 παλέτες την ώρα. Πέραν όμως του συστήματος περιτύλιξης, ο σημαντικότερος παράγοντας στην τεχνολογία περιτύλιξης είναι το ίδιο το stretch film. Η σύγχρονη τεχνολογία προσφέρει μια τεράστια ποικιλία από stretch film με δυνατότητα stretching (προτάνυσης) μέχρι και 400% και πάχος έως 7 μm. Η επιλογή του stretch film πρέπει να προκύψει μέσα από προσεκτική διερεύνηση των συγκεκριμένων αναγκών της παλετοποίησης. Πολλές επιχειρήσεις αγοράζουν το stretch film με το κιλό, παραγνωρίζοντας ότι αυτό που πραγματικά μετράει είναι το κόστος περιτύλιξης ανά παλέτα. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που βοηθήσαμε επιχειρή-

σεις να μειώσουν το κόστος της περιτύλιξης των παλετών μέχρι και 80% προτείνοντας τον κατάλληλο συνδυασμό μηχανισμού περιτύλιξης και τύπου stretch film, εξασφαλίζοντας παράλληλα την επιδιωκόμενη ασφάλεια του προϊόντος κατά την μετακίνηση στην εφοδιαστική αλυσίδα.

Γ. ΣΉΜΑΝΣΗ, ΚΩΔΙΚΟΠΟΊΗΣΗ & ΙΧΝΗΛΑΣΙΜΌΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΑΛΈΤΑΣ Καμία παλέτα δεν μπορεί να φύγει από την παραγωγική διαδικασία χωρίς την κατάλληλη κωδικοποίηση, συνήθως με επικόλληση 2 ετικετών σε δύο διαδοχικές πλευρές της. Η παλετοποίηση αποτελεί κομβικό σημείο συγκέντρωσης πληροφορίας. Η σωστή κωδικοποίηση κάθε παλέτας επιτρέπει: •Ιχνηλασιμότητα με παροχή πληροφοριών χρήσιμων για την ενημέρωση των διαχειριστικών συστημάτων (EPR, MRP κ.λπ.) για την πραγματική παραγωγή •Μέτρηση της παραγωγικότητας του εργοστασίου •Σωστή αποθήκευση και μετακίνηση της παλέτας στην εφοδιαστική αλυσίδα •Δυνατότητα direct-shipping, όταν δηλαδή η παλέτα δεν αποθηκεύεται αλλά μεταφέρεται κατευθείαν από την παραγωγή στο σημείο φόρτωσης για το επόμενο στάδιο της εφοδιαστικής αλυσίδας. Αυτό επιτυγχάνεται με online επικοινωνία με το ERP και ενσωμάτωση πληροφοριών για τον προορισμό της παλέτας στην ετικέτα. Η βιομηχανική πληροφορική ξεκινά από την παλετοποίηση και η υλοποίησή της απαιτεί εξειδικευμένη εταιρία στον χώρο της βιομηχανικής σήμανσης, κωδικοποίησης και ιχνηλασιμότητας. Η επικόλληση των ετικετών στις παλέτες γίνεται offline ή online. Στην πρώτη περίπτωση, χρησιμοποιείται ένας θερμικός εκτυπωτής ετικετών και η επικόλληση των ετικετών γίνεται χειροκίνητα. Στη δεύτερη, χρησιμοποιείται ένα αυτόματο σύστημα Print & Apply όπου ο θερμικός εκτυπωτής ετικετών ενσωματώνεται σε ένα μηχανισμό αυτόματης επικόλλησης ετικέτας. H επιλογή της κατάλληλης μεθόδου εξαρτάται από τις ιδιαίτερες απαιτήσεις του εργοστασίου. Λόγω της ανάγκης κωδικοποίησης των παλετών με τυποποιημένη πληροφορία –είτε με μορφή αναγνώσιμη από μηχανές είτε από άνθρωπο- που θα πρέπει να είναι κατανοητή σε όλα τα στάδια της εφοδιαστικής αλυσίδας, η GS1 έχει εκδώσει οδηγία (GS1-128) για την εκτύπωση των κωδικοποιημένων πληροφοριών στις ετικέτες καθώς και των σημείων επικόλλησης πάνω στην παλέτα. www.zenon.gr

ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2014 /49

T&Π

AΣΦΑΛΕΙΑ

Πώς πρέπει να γίνεται μια επιθεώρηση HACCP ΤΟΥ ΒΑ ΣΊΛΗ ΣΩΤΗΡΟΎΔ Α*, v.sotiroudas@agrospecom.gr

Τ

ο HACCP είναι η μεθοδολογία ανεύρεσης των δυνητικών κινδύνων που απειλούν ένα τρόφιμο κατά την επεξεργασία του, την αποθήκευση και τη διανομή του. Αποτελεί μέρος όλων των πρωτοκόλλων πιστοποίησης που αφορούν τα τρόφιμα όπως τα ISO 22000, BRC, IFS, AIB, SQF, Globalgap κ.ά. Το HACCP (Hazard Analysis and Critical Control Points), όπως και κάθε μεθοδολογία διαχείρισης προβλημάτων, προσφέρει και τη θεωρητική προσέγγιση και την εφαρμογή. Κάθε μία από τις δύο πρέπει να ελεγχθεί για την εγκυρότητα και την ευστοχία της στα πλαίσια μιας επιθεώρησης. Οι επιθεωρήσεις που γίνονται στο πλαίσιο διάφορων πιστοποιημένων συστημάτων είναι τριών επιπέδων. Κάθε επίπεδο έχει τα θετικά και τα αρνητικά του: • Οι επιθεωρήσεις πρώτου μέρους είναι οι λεγόμενες εσωτερικές επιθεωρήσεις, δηλαδή επιθεωρήσεις που γίνονται ενδοεταιρικά. Το πλεονέκτημα στις επιθεωρήσεις αυτές είναι ότι είναι ειλικρινείς. Δηλαδή αναδεικνύονται τα προβλήματα και αναζητείται η πιο αποτελεσματική λύση. Το μειονέκτημα στις επιθεωρήσεις αυτές είναι ότι επειδή γίνονται συνήθως από την ίδια την εταιρεία, γίνονται μόνο στα χαρτιά και δεν αποτελούν ευκαιρία ανεύρεσης και ανάδειξης των προβλημάτων. Μια έξυπνη λύση είναι να γίνονται οι εσωτερικές επιθεωρήσεις από συνεργαζόμενο σύμβουλο. Τότε συνεχίζουν να είναι ειλικρινείς και γίνονται διεξοδικά καθώς ο σύμβουλος προσπαθεί να δώσει προστιθέμενη αξία.

• Οι επιθεωρήσεις δεύτερου μέρους γίνονται από πελάτες. Ενδεχομένως είναι οι πιο αξιόλογες επιθεωρήσεις καθώς ο επιθεωρούμενος προσπαθεί να κερδίσει ή να κρατήσει ένα συμβόλαιο με τον πελάτη και ο δε

επιθεωρητής προσπαθεί να διασφαλίσει ότι δεν κινδυνεύει η εταιρεία του συνεργαζόμενη με τον εν λόγω προμηθευτή. Και οι δύο λοιπόν έχουν να κερδίσουν κάτι σημαντικό που ξεπερνά την απλή αμοιβή μιας επιθεώρησης. Το πρόβλημα εδώ είναι ότι ο επιθεωρούμενος δεν ανοίγει τα χαρτιά του και δεν συζητάει τα προβλήματα του, παρά προσπαθεί να τα κρύψει επιμελώς ώστε να μην ρισκάρει την απώλεια ενός συμβολαίου. Οι επιθεωρήσεις δευτέρου μέρους είναι ανακοινωμένες και άρα αναμενόμενες. Δίνουν δηλαδή χρόνο προετοιμασίας και προφανώς η εικόνα την ημέρα της επιθεώρησης δεν είναι η πραγματική, αλλά βελτιωμένη.

• Οι επιθεωρήσεις τρίτου μέρους γίνονται από φορέα πιστοποίησης ή από ελεγκτικό φορέα. Σε ότι αφορά στο φορέα πιστοποίησης τα μειονεκτήματα είναι ότι η επιθεώρηση είναι ανακοινωμένη και άρα πάντα δίνεται μια βελτιωμένη εικόνα και όχι η πραγματική. Επίσης η αυστηρότητα της επιθεώρησης εξαρτάται κατά πολύ από τον ίδιο τον επιθεωρητή και τις διαδικασίες του φορέα, γεγονός που επιτρέπει σημαντικές διαφοροποιήσεις από φορέα σε φορέα και από επιθεωρητή σε επιθεωρητή. Το θεωρητικό πλεονέκτημα είναι ότι θα μπορούσε η επιθεώρηση να είναι ειλικρινής και να αναδειχθούν τα προβλήματα ώστε η επιχείρηση να κερδίσει από την εμπειρία του επιθεωρητή και να ακούσει λύσεις. Αυτό όμως σπάνια γίνεται και συνήθως το ίδιο το πρωτόκολλο της επιθεώρησης εμποδίζει τον επιθεωρητή από το να προτείνει λύσεις και τον προσανατολίζει στην απλή ανάδειξη των μη συμμορφώσεων. Μια πραγματική επιθεώρηση HACCP πρέπει να έχει προστιθέμενη αξία. Δηλαδή να βοηθήσει τα εμπλεκόμενα μέρη να εντοπίσουν και να διορθώσουν ατέλειες και αστοχίες.

* Γε ωπόνος – Επισ τήμων Τροφίμων

50/ ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2014

T&Π

AΣΦΑΛΕΙΑ

Έλεγχος μελέτης ΗΑCCP Σε ότι αφορά το πρώτο κομμάτι, που είναι η πληρότητα και η ευστοχία της θεωρητικής προσέγγισης, ο επιθεωρητής, ανεξάρτητα από το τι είδους είναι η επιθεώρηση που επιτελεί, οφείλει να διαβάσει τη μελέτη HACCP, που στην ουσία είναι το σύνολο των εγγράφων που υποστηρίζουν το σύστημα. Δηλαδή πρέπει να περιλαμβάνει τουλάχιστον τα παρακάτω: 1. Διάγραμμα παραγωγής ανά τρόφιμο ή ομάδα τροφίμων. Το διάγραμμα πρέπει να είναι πλήρες και να γίνει επαλήθευση του.

2. Εντοπισμός δυνητικών κινδύνων ανά στάδιο του διαγράμματος. Οι κίνδυνοι εντοπίζονται με την βοήθεια της βιβλιογραφίας, της εμπειρίας των εμπλεκομένων, της νομοθεσίας, των ανακλήσεων rasff και των παραπόνων πελατών.

3. Αξιολόγηση των δυνητικών κινδύνων. Γίνεται με τη βοήθεια risk analysis που λαμβάνει υπόψιν τουλάχιστον τη σοβαρότητα και την πιθανότητα. Επιπλέον παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν την αξιολόγηση των κινδύνων είναι η ύπαρξη ή όχι νομοθεσίας, η ύπαρξη καθοριστικού προληπτικού μέτρου, η αξιοπιστία του προμηθευτή, η διαχείριση του κινδύνου από επόμενο στάδιο κ.ά.

4. Σχεδιασμός προληπτικών μέτρων (ή προαπαιτούμενων προγραμμάτων). Τα μέτρα ξεκινούν από τον σχεδιασμό των κτιρίων, την επιλογή των μηχανημάτων και την τοποθέτησή τους. Επιπλέον περιλαμβάνουν την καθαριότητα, την υγεία και υγιεινή των εργαζομένων, τη συντήρηση μηχανών, τη μυοκτονία-απεντόμωση, την εκπαίδευση προσωπικού, την επιλογή πόσιμου νερού για όλες τις χρήσεις, την αξιολόγηση προμηθευτών, τον έλεγχο εισερχόμενων κ.λπ. Τα πιο στενά παρακολουθούμενα προαπαιτούμενα ονομάζονται λειτουργικά προαπαιτούμενα και μοιάζουν με τα κρίσιμα σημεία ελέγχου σε ότι αφορά στη διαχείρισή τους.

5. Οι εντοπισθέντες κίνδυνοι πρέπει να αξιολογηθούν για το αν είναι κρίσιμοι ή όχι, δηλαδή αν θα παρακολουθούνται μέσω CCPs ή μέσω CPs. Η αξιολόγηση γίνεται με διάφορα εργαλεία (δένδρο αποφάσεων, διαγράμματα κ.λπ.), όμως στην πραγματικότητα τη σημαντικότητα κάθε ελέγχου καθορίζει η εμπειρία των εμπλεκομένων. Άλλωστε, η συνεχής παρακολούθηση με έγκυρο τρόπο, η ανάθεση ευθύνης και η διορθωτική ενέργεια σε κάθε απόκλιση, είναι κινήσεις που επιβάλλονται πρώτα για την ορθή λειτουργία της εταιρείας και στη συνέχεια επειδή τις επιβάλλει το HACCP. 6. Το εύστοχα σχεδιασμένο σύστημα HACCP παρακολουθεί δείκτες και εντοπίζει τάσεις. Έτσι η ομάδα HACCP αντιλαμβάνεται εγκαίρως αν μία παράμετρος τείνει να βγει εκτός ορίων και κάνει τις απαραίτητες διορθώσεις πριν κάποιο τρόφιμο γίνει επικίνδυνο.

Έλεγχος εγκαταστάσεων Σε ότι αφορά στο δεύτερο κομμάτι μιας επιθεώρησης, είναι πολύ σημαντικό να γίνει μια διεξοδική επιθεώρηση των εγκαταστάσεων και της εφαρμογής των διαδικασιών με ταυτόχρονη συνέντευξη εργαζομένων. Αυτά αποδεικνύουν αν ένα καλό σύστημα HACCP εφαρμόζεται κιόλας και αν η γνώση έχει περάσει στους εμπλεκόμενους. Η πραγματική επιθεώρηση των εγκαταστάσεων πρέπει να διαρκέσει πολλές ώρες, συνήθως τα 2/3 μιας επιθεώρησης. Πρέπει να ανοίξουν καπάκια, όλες οι πόρτες, να χρησιμοποιηθεί φακός και σπάτουλα, να τεσταριστούν όλοι οι υπάρχοντες ανιχνευτές (μετάλλων, x-ray, ανεπίστροφη βαλβίδα παστερίωσης, alarm ψυγείων), να μετρηθούν βάρη, να αξιολογηθεί το fifo, να διερευνηθούν οι καταγεγραμμένες μη συμμορφώσεις και κυρίως να αξιολογηθεί η γνώση του προσωπικού που διαχειρίζεται όλα τα προαναφερθέντα θέματα. Σε μια πραγματική επιθεώρηση HACCP ο επιθεωρητής βγάζει φωτογραφίες, παίρνει δείγματα προς ανάλυση, εφαρμόζει τεστ επιφανειών και είναι παρών σε πλήρες σετ των αναλύσεων που διενεργεί η επιχείρηση. Τέλος επιθεωρούνται όλοι οι χώροι, ακόμη κι αν είναι εκτός χρήσης ή βρίσκονται σε άλλη διεύθυνση ή ενοικιάζονται. Η πραγματική επιθεώρηση HACCP είναι στην επιλογή όποιου πραγματικά την επιζητεί.

ΠΩΛΕΙΤAI Αυτόματη μηχανή συσκευασίας mod.RIANTA VA 460 για αρτοσκευάσματα σε προδιαμορφωμένες σακούλες με τοποθέτηση πλαστικού κλιπ ασφαλείας για τo κλείσιμο της σακούλας, του γερμανικού οίκου PS MAKO. Είναι εντελώς καινούργια.

Tιμή πώλησης: 60.000 ευρώ. Αυτόματη κάθετη FLOW-PACK μηχανή συσκευασίας, επικλινής και για εύθραυστα προϊόντα με Ν.4 ζυγαριές του ιταλικού οίκου CAMPAGNOLO. Η μηχανή είναι πλήρης με χοάνη και αναβατόριο τροφοδοσίας, ζυγιστικό σύστημα 4 γραμμικών κεφαλών, flow-pack μηχανή επικλινής και καλούπια διαφορετικών διαστάσεων για συσκευασίες από 100γρ. έως 1.000γρ.

H μηχανή έχει την δυνατότητα συσκευασιών με αδρανές αέριο τύπου pillow bag με τετράγωνο πάτο και συσκευασιών με τετράγωνο πάτο και τέσσερις κολλήσεις. Η μηχανή λειτουργεί σε γραμμή συσκευασίας και υπάρχει δυνατότητα επίδειξης σε λειτουργία. Τιμή πώλησης: 25.000 ευρώ.

Για περισσότερες πληροφορίες επικοινωνήστε στα παρακάτω στοιχεία: Τηλ. 2810 380850 / email: kr-artos@otenet.gr

T&Π

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ

Η Mondelez στα Business Talents 2014

Η Lidl Hellas και η Ανοιχτή Αγκαλιά στην Θράκη

Στρατηγικός παράγοντας στην υλοποίηση των πρωτοβουλιών ΕΚΕ της Mondelez Hellas παραμένει το ανθρώπινο δυναμικό. Σε αυτά τα πλαίσια ήταν χορηγός στο φοιτητικό διαγωνισμό Business Talents 2014, ο οποίος παρέχεται δωρεάν από την PraxisMMT. Αυτή η προσπάθεια για εμπέδωση των γνώσεων των φοιτητών μέσω της συμμετοχής τους σε νέες, διαδραστικές εμπειρίες τους εφοδιάζει με αυτοπεποίθηση και ενεργητικότητα, ενώ συνθέτει ένα ολοκληρωμένο προφίλ για το νέο επαγγελματία και τον προετοιμάζει να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του εργασιακού περιβάλλοντος. Ως περαιτέρω ενίσχυση της απασχολησιμότητας των νέων, με την ολοκλήρωση του διαγωνισμού η Mondelez Hellas θα προσφέρει θέσεις πρακτικής άσκησης (internships). Οι συμμετέχοντες θα επιλεγούν μετά από συνέντευξη και αξιολόγηση ανάλογα με τα ενδιαφέροντά τους και τις ανάγκες της εταιρείας. businesstalents.com

Η Lidl στηρίζει τον κύκλο Εκστρατειών Προληπτικής Ιατρικής και για ακόμη μία χρονιά βρίσκεται κοντά στους κατοίκους των ακριτικών χωριών της Θράκης. Με το πρόγραμμα «Υποστηρίζουμε τη Ζωή», κλιμάκιο Εθελοντών Γιατρών και Νοσηλευτών από τα παιδιατρικά νοσοκομεία Αθήνας και Θεσσαλονίκης επισκέφθηκαν τα χωριά Κένταυρος, Σμίνθη, Γλαύκη, Εχίνος, Δημάριο, Κοτύλη, Κεντητή και Εύλαλο για δωρεάν εξετάσεις προληπτικής ιατρικής όλου του παιδικού πληθυσμού και των ενηλίκων. Η εκστρατεία περιλάμβανε ψυχαγωγικό πρόγραμμα για μικρούς και μεγάλους, διανομή δώρων στα παιδιά και ενημέρωση γονέων και εκπαιδευτικών από παιδοψυχολόγους και παιδαγωγούς σε θέματα πρόληψης ψυχικής και σωματικής υγείας.

Η Παπαδοπούλου στηρίζει τη μαθητική επιχειρηματικότητα Ο Επιχειρηματικός Όμιλος Γυμνασίου της Νέας Γενιάς Ζηρίδη λειτουργεί ως μια εικονική επιχείρηση και λαμβάνει μέρος κάθε χρόνο σε διαγωνισμό που διεξάγεται από το Σωματείο Επιχειρηματικότητας Νέων, υπό την αιγίδα του Υπ. Παιδείας και Δια Βίου Μάθησης και με τη συνεργασία του ΣΕΒ. Τα τελευταία χρόνια είχε σημαντικές διακρίσεις για τις πρωτότυπες και δημιουργικές ιδέες του. Για τις ανάγκες του φετινού διαγωνισμού, οι μαθητές απευθύνθηκαν στην εταιρεία Παπαδοπούλου. Συνεπής στη δέσμευσή της να ενισχύει δράσεις που έχουν σχέση με τα παιδιά, την εκπαίδευσή και τη διατροφή τους, η εταιρεία καθοδήγησε με στελέχη της από τα τμήματα Marketing και Παραγωγής τους μαθητές σε όλη τη διαδικασία σχεδιασμού και παραγωγής του Beescoto, ενός διπλού Digestive με αλεύρι ολικής άλεσης και γέμιση κρέμας μελιού.

H Fanta στηρίζει τις μονογονεϊκές οικογένειες Η Fanta συνεργάζεται για δεύτερη συνεχή χρονιά με τον Ελληνικό Ερυθρό Σταυρό ενισχύοντας την δράση του για την στήριξη μονογονεϊκών οικογενειών. Πέρσι, με τη βοήθεια των καταναλωτών, συνέλεξε e118.500, καλύπτοντας μέρος των διατροφικών αναγκών 400 μονογονεϊκών οικογενειών για 3 μήνες. Φέτος η πρωτοβουλία επεκτείνεται, με τη Fanta να προσφέρει βοήθεια σε περισσότερες από 500 οικογένειες σε Αθήνα, Πειραιά, Θεσσαλονίκη, Χανιά και Πάτρα με τη μορφή δωροεπιταγών για αγορές ειδών πρώτης ανάγκης από συνεργαζόμενα σούπερ-μάρκετ. Ο καθένας μπορεί να συμβάλλει στην προσπάθεια αγοράζοντας πορτοκαλάδα Fanta 1,5 λίτρου ή πολυσυσκευασίες 6 x 330ml και 4 x 500ml, καθώς μέρος από τις πωλήσεις τους θα προσφερθεί στον Ελληνικό Ερυθρό Σταυρό. Οι συσκευασίες που συμμετέχουν στην ενέργεια φέρουν το λογότυπο του ΕΕΣ.

52/ AΠΡΙΛΙΟΣ 2014

Οι μαθητές με εκπρόσωπο από το Marketing της Παπαδοπούλου στην παρουσίαση του Beescoto σε ειδική εκδήλωση στο The Mall Athens.

Nestlé: Δεσμεύσεις με διαφάνεια Στον απολογισμό «Η Nestlé στην Κοινωνία 2013» παρουσιάζονται οι προσπάθειες της Nestlé να ανταποκριθεί σε 35 δεσμεύσεις της που αφορούν στη διατροφή, στο νερό, στην αγροτική ανάπτυξη, στη βιωσιμότητα και στη συμμόρφωση στους κανόνες επιχειρηματικής δεοντολογίας. Η Nestlé στοχεύει στην εκπλήρωση αυτών των δεσμεύσεων μέχρι το 2020 ή και νωρίτερα.

Eπιτεύγματα 2013:•7.789 προϊόντα ανανεώθηκαν με περισσότερα διατροφικά οφέλη.•Διατέθηκαν περισσότερα από 67 δις μερίδες εμπλουτισμένων προϊόντων.•Μειώθηκε το υλικό των συσκευασιών κατά 66.594 τόνους. •Από το 2005 μειώθηκαν οι συνολικές υδροληψίες κατά 33% ανά τόνο προϊόντος. •300.000 αγρότες εκπαιδεύτηκαν μέσω ειδικών προγραμμάτων.•Από το 2005 επιτεύχθηκε μείωση 7,4% σε άμεσες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. «Πιστεύουμε πως ο απολογισμός του 2013 για τη Δημιουργία Αμοιβαίου Οφέλους αποτελεί ένα σημαντικό βήμα, ώστε να επικοινωνούμε με διαφάνεια» αναφέρει ο πρόεδρος της Nestlé, Peter BrabeckLetmathe και ελπίζει να καταστήσει ικανούς τους μετόχους και τους συμμετόχους να διατηρήσουν την ευθύνη της εταιρείας προσφέροντας καθοδήγηση και εποικοδομητική κριτική.

•Η Nestlé δεσμεύεται για τη μείωση του νατρίου (αλατιού) και της ζάχαρης στα προϊόντα της.

•Στο πεδίο της μείωσης των κορεσμένων λιπαρών και της αφαίρεσης των trans λιπαρών που προέρχονται από υδρογονωμένα έλαια στα προϊόντα της, προτεραιότητα θα έχουν τα προϊόντα που καταναλώνονται από παιδιά και οικογένειες (σούπες, σνακ, πίτσες και έτοιμα γεύματα). Δεσμεύσεις για το Νερό (W.A.T.E.R.): •Υλοποίηση εργασιών για την επίτευξη ορθολογικής χρήσης του νερού στις δραστηριότητες της εταιρείας.•Υποστήριξη και προώθηση αποτελεσματικών πολιτικών για το νερό.•Αποτελεσματική αξιοποίηση της ποσότητας του νερού που επιστρέφεται.•Συνεργασία με τους προμηθευτές, ειδικά τους αγρότες.•Ενημέρωση για την πρόσβαση στο νερό και τη διατήρησή του. www.nestle.com/csv

T&Π

EΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΑ Havana Club International Grand Prix

θεντικότητα, τόσο στα γλυκά και στα ανατολίτικα μπαχάρια, όσο και στους ανθρώπους που παράγουν τα προϊόντα. Τιμή: €18. Εκδόσεις Διάπλαση, Χ. Τρικούπη 76, τηλ. 2103808455, diaplasibooks.gr

H ΦΑΙΔΩΝ έξω To πρώτο Havana Club International Grand Prix πραγματοποιήθηκε το 1995 στην Αβάνα προσελκύοντας κορυφαίους mixologists από όλο τον κόσμο. Από τότε έχει γίνει ένας από τους πλέον αναμενόμενους διαγωνισμούς με bartenders από όλο τον κόσμο να διεκδικούν τον τίτλο του καλύτερου Cantinero του Havana Club κάθε 2 χρόνια. Η Ελλάδα συμμετέχει από τα πρώτα χρόνια του. Φέτος, ο ελληνικός διαγωνισμός Havana Club International Grand Prix φιλοξένησε 38 συμμετοχές, τις οποίες αξιολόγησαν ο δημοσιογράφος και κριτικός γεύσης Δημήτρης Αντωνόπουλος, ο κορυφαίος mixologist Ben Reed και η Global Brand Ambassador του Havana Club, Meimi Sanchez. Οι 10 φιναλίστ είχαν την ευκαιρία να παρουσιάσουν τις συνταγές τους ζωντανά στο Bar Lab, ένα πρωτοποριακό bar στις εγκαταστάσεις της Pernod Ricard Hellas. Νικητής αναδείχθηκε ο Αλέξανδρος Σουρμπάτης με το Miramar Agria cocktail.

Θρακιώτικη κουζίνα Η Στέλλα Σπανού κυκλοφορεί ένα οδηγό μαγειρικής για την πολυπολιτισμική κουζίνα που σε κάνει να μην πλήττεις ποτέ καθώς έρχεται από ένα τόπο με μπαξέδες και λογής-λογής κρεατικά, θαλασσινά με έντονο άρωμα θάλασσας, σιτηρά και ψωμί και κυρίως αυ-

Σημαντικές επαφές είχε η ΦΑΙΔΩΝ κατά τη συμμετοχή της, για μια ακόμη φορά, στη μεγαλύτερη έκθεση για τα μπισκότα και τα σοκολατοειδή, ISM στην Κολωνία καθώς και στην PRODEXPO στη Μόσχα. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έδειξαν οι επισκέπτες για τις σειρές κριτσινιών «Mediterraneo» και την οικογένεια προϊόντων «Αγαπημένα κουλουράκια και κριτσίνια» που αποτελούν μίγμα αρτοσκευασμάτων με έντονα παραδοσιακά χαρακτηριστικά.

λωτές των My market η δυνατότητα πλήρους ιχνηλάτησης ελληνικών φρούτων και λαχανικών. Πληκτρολογώντας στην ιστοσελίδα www.mymarket.gr τον αριθμό παρτίδας που θα βρίσκουν στις ετικέτες των ελληνικών προϊόντων που προμηθεύονται, θα αποκτούν πρόσβαση στο σύνολο των δεδομένων καλλιέργειας και διακίνησης, από την στιγμή της φύτευσης στον αγρό μέχρι την τοποθέτηση στο ράφι του My market. Η ΜΕΤRΟ ΑΕΒΕ συνεργάζεται με τη Modus DCS LTD για την ολοκλήρωση της ένταξης όλων των συνεργαζόμενων προμηθευτών της στο πρωτόκολλο «ΕΓΓΥΗΣΗ ΥΠΕΡΟΧΗΣ ΣΤΑ ΦΡΕΣΚΑ ΜΑΣ». Οι σχετικές ενέργειες αναμένεται να ολοκληρωθούν μέσα στους επόμενους μήνες.

ριακού Συστήματός του που επιτρέπει τη συλλογή και διαχείριση πληροφοριών με χρήση Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών, προχώρησε στην υλοποίηση της σχετικής εφαρμογής που επεκτείνει το υπάρχον σύστημα του ΕΦΕΤ και επιτρέπει την αυτοματοποιημένη επικοινωνία με την πληροφοριακή υποδομή της EFSA σύμφωνα με συγκεκριμένο πρότυπο. Το πρότυπο αυτό αφορά στη συλλογή δεδομένων για ουσίες που επιμολύνουν τα τρόφιμα, όμως στόχος του ΕΦΕΤ είναι να το επεκτείνει και σε άλλες κατηγορίες χημικών παραγόντων κινδύνου.

Η Shakira στη νέα εκστρατεία του Activia

Η EFSA στην Αθήνα

Η ΦΑΙΔΩΝ πιστεύει ότι ιδιαίτερα η αγορά της Ρωσίας, παρά τις δυσκολίες της, θα αποτελεί ολοένα και περισσότερο στρατηγικό προορισμό για τις ελληνικές εξαγωγές, τόσο λόγω του διαθεσίμου εισοδήματος των Ρώσων καταναλωτών, όσο και της αυξανόμενης επαφής που έχουν με τα ελληνικά τρόφιμα μέσα από τον τουρισμό. Τα προϊόντα της ΦΑΙΔΩΝ εξάγονται εδώ και αρκετά χρόνια σε ΗΠΑ, Καναδά, Μ. Βρετανία, Γερμανία και αλλού.

Πιστοποίηση ασφάλειας My market H ΜΕΤRΟ ΑΕΒΕ ανακοίνωσε την εφαρμογή ιδιωτικής προδιαγραφής πρωτοκόλλου ασφάλειας φρέσκων φρούτων και λαχανικών «ΕΓΓΥΗΣΗ ΥΠΕΡΟΧΗΣ ΣΤΑ ΦΡΕΣΚΑ ΜΑΣ». Με την χρήση του λογισμικού ιχνηλασιμότητας ασφάλειας τροφίμου e-cert, θα δίνεται στους κατανα-

Με πρωτοβουλία του ΕΦΕΤ και σε συνεργασία με τη Διοίκηση της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA), πραγματοποιήθηκε στις 5 και 6 Μαρτίου στην Αθήνα, στο πλαίσιο της Ελληνικής Προεδρίας της ΕΕ, η 51η Σύσκεψη Συμβουλευτικού Σώματος της EFSA. Το Συμβουλευτικό Σώμα συνδέει την EFSA με τις αρμόδιες αρχές για την ασφάλεια των τροφίμων των 28 Κρατών Μελών, της Ισλανδίας και της Νορβηγίας. Υψηλού επιπέδου εκπρόσωποι των αντίστοιχων αρχών της Ελβετίας και των υποψήφιων προς Έ νταξη Κρατών συμμετείχαν επίσης ως παρατηρητές. Έ να σημαντικό θέμα της ημερήσιας διάταξης που συζητήθηκε ήταν η συλλογή δεδομένων χημικών κινδύνων σε ευρωπαϊκό επίπεδο, το οποίο αποτελεί ένα σημαντικό έργο της EFSA και των εθνικών αρμόδιων αρχών και θεμελιώδες στοιχείο της εκτίμησης της επικινδυνότητας. Ο ΕΦΕΤ, βασιζόμενος στην ύπαρξη του Ολοκληρωμένου Πληροφο-

Το νέο τηλεοπτικό σποτ «Dare to Feel Good» του Activia της Danone, με βασικό μήνυμα «Η καλή διάθεση ξεκινά από μέσα σου», γυρίστηκε στη Βαρκελώνη και δείχνει τη Κολομβιανή σούπερσταρ σε ένα παραμυθένιο δάσος να αγκαλιάζεται από χρυσόσκονη εκφράζοντας έτσι την καλή της εσωτερική διάθεση. «Η φροντίδα της εσωτερικής μας υγείας είναι το κλειδί για την προσωπική μας ευτυχία» επισημαίνει η Shakira τονίζοντας πως «ο χορός αποτελεί τον καλύτερο τρόπο για να εκφράσεις το πώς είσαι καλά μέσα σου και το δείχνεις». Η διαφήμιση αποτελεί την πρώτη παγκόσμια εκστρατεία επικοινωνίας του Activia και κυκλοφόρησε ταυτόχρονα σε πάνω από 50 χώρες.

Soundtrack της καμπάνιας αποτελεί το νέο τραγούδι «Dare (La La La)» που περιλαμβάνεται στο νέο της άλμπουμ «Shakira». www.activia.com

ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2014 /53

T&Π

ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΑ Χρυσό η Αμπελήσιους στον 14ο ΔΔΟΘ Η Αμπελήσιους Ρετσίνα, που κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το Νοέμβριο του 2010, απέσπασε Χρυσό Μετάλλιο στον Διεθνή Διαγωνισμό Οίνου Θεσσαλονίκης. Πρόκειται για την πρώτη διάκριση της Γεωργιάδη Αφοί ΑΒΕΕ, μιας οινοποιίας τρίτης γενιάς με τη μεγαλύτερη παράδοση στη ρετσίνα στην Ελλάδα. Η Αμπελήσιους είναι λευκός ξηρός οίνος ποικιλίας Σαββατιανό, με πλούσιο σώμα, αιχμηρή γεύση που ακροβατεί ανάμεσα στη δύναμη και τη φινέτσα, αρωματική επίγευση, διακριτική νότα ρητίνης και ώριμα αρώματα με νότες βανίλιας.

Ασημένιο στο ΣΑΜΑΡΙΑ Στο διαγωνισμό Berkeley Springs International Water Tasting που διεξήχθη για 24η φορά στο Berkeley Springs της Δυτικής Βιρτζίνια, το Νερό ΣΑΜΑΡΙΑ ξεχώρισε ανάμεσα σε 125 συμμετοχές από όλον τον κόσμο.

ντρική της προσέγγιση. Το μπλε χρώμα θυμίζει ότι πρόκειται για επιχείρηση ελληνικών συμφερόντων και ευρωπαϊκού προσανατολισμού, το κόκκινο στο κέντρο συμβολίζει τους πελάτες της εταιρείας που βρίσκονται στο επίκεντρο των υπηρεσιών, ενώ η εξελικτική μαιάνδριος γραμμή υπονοεί την ανοδική πορεία της καθώς και την στιβαρότητα των υποδομών, διαδικασιών και τεχνογνωσίας που χρησιμοποιεί. Στα επόμενα στάδια η εταιρεία θα ανανεώσει το υλικό επικοινωνίας και πωλήσεων.

Διεθνείς βραβεύσεις για τη Mediterra Winery Στον γνωστό διεθνή διαγωνισμό κρασιού MUNDUS Vini στην Γερμανία, Χρυσό Μετάλλιο απέσπασε το Syrah Mediterra Winery 2013 και Ασημένιο Μετάλλιο η Μαυροδάφνη. Στο διεθνή διαγωνισμό Vinalies στη Γαλλία η Ξερολιθιά 2013 και η Νέα Γη Λευκό 2013 απέσπασαν δύο ακόμα ασημένια μετάλλια.

Πάλι μαζί Κυρ-Γιάννη & Β.Σ. Καρούλιας Η δεκαμελής επιτροπή λαμβάνει υπόψιν τις ψήφους του κοινού, οι οποίοι εκτός από τη γεύση κρίνουν και τις συσκευασίες. Το φυσικό επιτραπέζιο νερό ΣΑΜΑΡΙΑ αντλείται από το φαράγγι της Σαμαριάς και εμφιαλώνεται και διατίθεται από την Εταιρεία Ανάπτυξης Αποκόρωνα.

Νέα εταιρική ταυτότητα για τη Lamda Hellix Η πάροχος υπηρεσιών data center LAMDA HELLIX, που πρόσφατα συμπλήρωσε 10 χρόνια λειτουργίας στις ευρωπαϊκές αγορές, ανανεώνει την εταιρική της ταυτότητα με νέο λογότυπο που υπογραμμίζει την πελατοκε-

54/ ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2014

Σε ανανέωση της συμφωνίας διανομής των προϊόντων του Κτήματος Κυρ Γιάννη προχώρη-

σε η Β. Σ. Καρούλιας. Η συνεργασία ξεκίνησε το 2004 και συνεχίστηκε με ανοδικές πωλήσεις και λανσαρίσματα νέων ετικετών και το 2013 σημείωσε την καλύτερή της χρονιά, χάρη στις συνδυασμένες προσπάθειες του Κτήματος και των Τμημάτων Οίνου και Πωλήσεων της Καρούλιας. Ο Χρήστος Αργυρού, Διευθύνων Σύμβουλος της Β.Σ.Καρούλιας δήλωσε: «Για το κτήμα Κυρ-Γιάν-

νη δεν μπορώ να πω πολλά γιατί τα περισσότερα, αν όχι όλα, τα λένε οι καταναλωτές καθημερινά με την προτίμησή τους. Τους ευχαριστούμε και δεσμευόμαστε ότι θα συνεχίσουμε την προσπάθεια ακόμη εντονότερα για να προσφέρουμε στον καταναλωτή που μας τιμά, ακόμη ποιοτικότερα προϊόντα σε λογικές τιμές». Ο Στέλλιος Μπουτάρης, Διευθύνων Σύμβουλος της Κυρ-Γιάννης, δήλωσε: «Όταν πριν 10 χρόνια ξεκινήσαμε τη συνεργασία μας με την Β. Σ. Καρούλιας, ανοίξαμε ένα νέο κεφάλαιο στην εμπορία κρασιών στην Ελλάδα. Η ανανέωση της συνεργασίας μας έρχεται να επισφραγίσει την επιτυχημένη πορεία μας και να θέσει βάσεις για περαιτέρω ανάπτυξη. Μέσα από την βαθιά κρίση που ζούμε, το ζητούμενο είναι να βρούμε τις ευκαιρίες, να δουλέψουμε πιο σκληρά και αποτελεσματικά και να συνεχίσουμε ανοδικά την πορεία μας, τόσο στην Ελλάδα, όσο και στο εξωτερικό».

90 Χρόνια Μακεδονικός Χαλβάς Φέτος ο Μακεδονικός Χαλβάς, το Γλυκό που Κάνει Καλό, συμπληρώνει 90 χρόνια και το γιόρτασε δημιουργώντας ένα τεράστιο κουτί Μακεδονικού Χαλβά, μια πρωτότυπη κατασκευή που φιλοξενήθηκε στο Athens Metro Mall στον Άγιο Δημήτριο για 5 ημέρες. Περισσότεροι από 120.000 επισκέπτες είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν καλύτερα το προϊόν, να μάθουν για την πορεία του μέσα στα χρόνια, να ενημερωθούν για τα οφέλη του στον οργανισμό και να γευτούν τις γεύσεις Μακεδονικού Χαλβά. Το ταξίδι ξεκίνησε στη Θεσσαλονίκη το 1924, όταν ο Ελευθέριος, ο Κωνσταντίνος και ο Σάββας Χαϊτογλου θέλησαν να συνεχίσουν την παράδοση του παππού τους (ήταν χαλβαδοποιός στη Μικρά Ασία) και άνοιξαν μια μικρή βιοτεχνία στην πλατεία Άθωνος. Σήμερα, σταθερά στη Θεσσαλονίκη, στις υπερσύγχρονες μονάδες επεξεργασίας σησαμιού και παραγωγής χαλβά, οι παραδοσιακές

μέθοδοι παραγωγής συναντούν την τεχνολογία, ώστε ο Μακεδονικός Χαλβάς να διατηρεί τον αυθεντικό χαρακτήρα και την σταθερή ποιότητά του.

Ο Μακεδονικός Χαλβάς αποτελεί πρεσβευτή των ελληνικών προϊόντων με παρουσία σε περισσότερες από 50 χώρες. Η διατροφική αξία του χειροποίητου αυτού ελληνικού προϊόντος που παράγεται από ταχίνι (100% αλεσμένο σησάμι) και διατηρεί ακέραια όλα τα ευεργετικά συστατικά του σπόρου (ασβέστιο, σίδηρο, μαγνήσιο και άλλες πολύτιμες βιταμίνες και ιχνοστοιχεία), τον κατατάσσει στις τροφές που πρέπει να ενταχθούν στο καθημερινό διαιτολόγιο, για όλη τη διάρκεια του έτους, καθώς αποτελεί εξαιρετικό συμπλήρωμα για τις καθημερινές ανάγκες του οργανισμού.

Το METAXA χορηγός στους Χρυσούς Σκούφους Σε μια ιδιαίτερη ατμόσφαιρα και με έντονο το ελληνικό στοιχείο πραγματοποιήθηκε για μία ακόμη χρονιά ο γαστρονομικός θεσμός Χρυσοί Σκούφοι 2014. Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε από τη ΔΕΣΜΗ Εκδοτική, υπό την αιγίδα της Προεδρίας της Ελλάδας στην ΕΕ και με την υποστήριξη του METAXA. Στις 10 Μαρτίου το ξενοδοχείο Μεγάλη Βρετανία κατακλύστηκε από Υπουργούς Τουρισμού της ΕΕ και άλλων σημαντικών για τον ελληνικό τουρισμό χωρών, πολιτειακών παραγόντων, ξένων δημοσιογράφων, εκπροσώπων των ΜΜΕ και προσωπικοτήτων του πολιτισμού και του θεάματος.Στο cocktail υποδοχής, στους προσκεκλημένους προσφέρθηκαν τα cocktail ΜΕΤΑΧΑ ΜeMaYo και Metaxa με τόνικ.

T&Π

ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΑ Στο Dinner de Gala όπου οι βραβευθέντες chefs παρουσίασαν γαστρονομικές δημιουργίες στενά συνδεδεμένες με την ελληνική παράδοση, τη γευστική εμπειρία σφράγισε το ΜΕΤΑΧΑ 12 Αστέρων. Το METAXA στήριξε τη γαστρονομία ως ένα από τα πιο σημαντικά οχήματα της τουριστικής, αλλά και γενικής ανάπτυξης της χώρας, καθώς υπήρξε ανέκαθεν πρεσβευτής της Ελλάδας στο εξωτερικό, εκφράζοντας την ελληνικότητά του σε όλες του τις διαστάσεις, από τα συστατικά του μέχρι τη διαδικασία παραγωγής του.

Σουβλάκια και νέο Box Meal από την KFC Η KFC λανσάρει το «καλαμάκι» solucky (3 πικάντικες μπουκιές από στήθος κοτόπουλου) και το «τυλιχτό» socrispy (τραγανό φιλέτο κοτόπουλου τυλιγμένο σε τοσταρισμένη τορτίγια, με φρέσκια ντομάτα, μαρούλι και σος μαγιονέζα). Πωλούνται προς €1,99 το καθένα και με άλλο €1 ο καταναλωτής μπορεί να τα συνοδεύσει με πατάτες και σος. Στην Ελλάδα τα KFC χρησιμοποιούν φρέσκο ελληνικό κοτόπουλο (Αγγελάκης), λάδι με 0 trans λιπαρά και λαχανικά που πλένονται βάσει HACCP-ISO22000. Παράλληλα η KFC λανσάρει το νέο POPMASTER BOX MEAL που περιέχει: •Boxmaster (μεγάλο φιλέτο κοτόπουλου τυλιγμένο σε τορτίγια με πατάτα hashbrown) •Popcorn Chicken (10 μπουκίτσες στήθους κοτόπουλου) •Σαλάτα Coleslaw ή πουρέ•Πατάτες •Αναψυκτικό 400ml Όλα τα BOX MEALS, ολοκληρω-

μένα γεύματα σε διάφορους συνδυασμούς, κοστίζουν €7,99.

Foodex Japan 2014 Μία από τις δυναμικότερες διεθνείς εκθέσεις τροφίμων και ποτών της ΝΑ Ασίας και η σπουδαιότερη στην Ιαπωνία φιλοξενήθηκε για 39η συνεχή χρο-

νιά στο Makuhari Messe 9 από 4-7 Μαρτίου, με την υποστήριξη των Ιαπωνικών Υπουργείων Εξωτερικών, Υγείας και Εργασίας, Αγροτικής Οικονομίας ,τον Οργανισμό Τουρισμού της Ιαπωνίας καθώς και τον Ιαπωνικό Οργανισμό Εξωτερικού Εμπορίου. Ο Ελληνικός Οργανισμός Εξωτερικού Εμπορίου οργάνωσε την επίσημη ελληνική συμμετοχή, στην οποία συμμετείχαν 8 επιχειρήσεις σε χώρο 90 τμ. Το ελληνικό περίπτερο με το βραβευμένο branding Taste like Greece φιλοξένησε τα προϊόντα των εκθετών και αποτέλεσε σημείο 400 επιχειρηματικών συναντήσεων με αγοραστές από την Ιαπωνία και την ευρύτερη περιοχή της Κεντρικής και Νοτιανατολικής Ασίας. Παράλληλα, οι εταιρείες που διέθεταν ΠΟΠ/ΠΓΕ προϊόντα πραγματοποίησαν εκτενή παρουσίαση με γευσιγνωσία σε επισκέπτες, προσκεκλημένους δημοσιογράφους και εμπειρογνώμονες από τον χώρο της γαστρονομίας, στο ειδικό περίπτερο της ΕΕ που δημιουργήθηκε στα πλαίσια προγράμματος για την πρoώθηση και προβολή ποιοτικών τροφίμων και ποτών ΠΟΠ/ ΠΓΕ από τα κράτη-μέλη της με το logo Taste of Europe. Τέλος, σε ιδιαίτερο χώρο προβολής (NEW PRODUCTS PLAZA) του κέντρου τοποθετήθηκαν αντιπροσωπευτικά προϊόντα και από τις 8 επιχειρήσεις που συμμετείχαν στην έκθεση.

AGROLAB S.A. *18 CARREFOUR ΜΑΡΙΝΟΠΟΥΛΟΣ A.E. 40 CENTRAL SCA ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ ΕΚΘΕΣΕΩΝ *Β ΕΞΩΦΎΛΛΟΥ,*ΕΝΘΕΤΟ COCA COLA HELLAS A.E. 20, 52 DANONE ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ Α.Ε.

53 FARMERS REPUBLIC 8 G - FISH 8 G. KARRAS CONSTRUCTIONS 44 ISOMAT Α.Β.Ε.Ε. *5, 44 KFC 53 KTISIS 44 LAMDA HELLIX A.E. 53 LIDL HELLAS & ΣΙΑ Ο.Ε. *7, 40, 52 MAKRO CASH & CARRY 40 MARKET IN A.E.E. *Γ ΕΞΩΦΎΛΛΟΥ MEDITERRA ΟΙΝΟΠΟΙΗΤΙΚΗ Α.Ε. 53 MEGA FARM A.E.B.E. 14 METRO A.E.B.E. 53 MONDELEZ INTERNATIONAL 20, 52 NCA HELLAS Ε.Π.Ε. *19 NEOTEX Α.Ε.Β.Ε. 44 NESTLE HELLAS Α.Ε. 52 PEPSICO - ΗΒΗ Α.Β.Ε. 20 PERNOD RICARD HELLAS Α.Β.Ε.Ε.

53 PETER’S DELI 6 PROMOSALONS HELLAS LTD 56 ROOTS SPIRITS 8 TOTTIS FOODS A.E. 20 URSCHEL HELLAS INT. LTD. *3 ΑΒΓΑ ΤΕΝΕΚΕΤΖΗ 14 ΑΛΦΑ ΒΗΤΑ 36, 40 ΑΡΒΑΝΙΤΗΣ Α.Ε. *17 ΑΡΧΙΜΗΔΗΣ BARCODE SOLUTIONS Α.Ε. *25 ΑΥΓΟΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗ Α.Ε. 14 ΒΛΑΧΑΚΗΣ Α.Π.Ε.Ε. 14 ΓΕΩΡΓΙΑΔΗ ΑΦΟΙ Α.Β.Ε.Ε. 53 ΔΗΜΟΣ Α.ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ 36 Ε.Φ.Ε.Τ. - ΕΝΙΑΙΟΣ ΦΟΡΕΑΣ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΡΟΦΙΜΩΝ 53 ΕΛ.ΕΤ.Α. Α.Ε. *13 ΕΛ.ΟΜ.Α.Σ. Ε.Π.Ε. *23 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΖΥΜΗ 6 ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ Ο.Π.Ε. Α.Ε.

53 ΕΝΩΣΗ ΟΙΝΟΠΑΡΑΓΩΓΩΝ ΑΜΠΕΛΩΝΑ Β. ΕΛΛΑΔΟΣ *47 ΕΤ.ΑΝ.ΑΠ. A.E. (ΣΑΜΑΡΙΑ) 53 ΖΟΙΝΟΣ Α.Ε. *39 ΖΟΥΡΑΣ ΦΑΡΜ ΑΕ 14 ΗΔΙΣΤΟΝ 8 ΚΑΡΟΥΛΙΑΣ B. Σ. Α.Β.Ε.Ε.Π.

53 ΚΡΗΤΩΝ ARTOS S.A. 20, *51 ΚΤΗΜΑ ΚΥΡ-ΓΙΑΝΝΗ 53 ΛΕΤΡΙΝΑ Α.Ε. *43 ΜΑΡΙΝΟΠΟΥΛΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΚΑΦΕ 6 ΜΑΣΟΥΤΗΣ Δ. A.E. *27, 40 ΜΕΤΑΞΑ, Σ. & Η. & Α., Α.Β.Ε.

53 ΜΟΥΤΕΒΕΛΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ & ΣΙΑ O.E. 6 ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ Ε.Ι. Α.Ε. 52 ΠΟΛΑΤ A.E. 44 ΣΚΛΑΒΕΝΙΤΗΣ I. & Σ. A.E.E. 40, *ΟΠΙΣΘΌΦΥΛΛΟ ΣΤΡΕΜΜΕΝΟΥ Ε. & ΣΙΑ Ο.Ε.

36 ΣΥΝΕΡΓΙΑ Ε.Π.Ε. - NESPRESSO CLUB 6 ΤΡΙΚΑΛΙΝΟΣ E.E. 6 ΦΑΙΔΩΝ Α.Ε. 53 ΦΑΡΜΑ ΦΩΤΙΑΔΗ Α.Β.Ε.Κ.Ε. 36 ΧΑΙΤΟΓΛΟΥ ΑΦΟΙ Α.Β.Ε.Ε. 53 ΧΑΝΣΕΝ ΕΛΛΑΣ Α.Β.Ε.Ε. *51

T&Π

COMING UP

SIAL PARIS 2014 19-23 Οκτωβρίου, Parc des Expositions de Paris Nord Villepinte Για άλλη μια φορά η Γαλλία θα φιλοξενήσει τη σημαντικότερη εκδήλωση στον τομέα των γεωργικών ειδών διατροφής που πραγματοποιείται κάθε 2 χρόνια 25 χλμ βόρεια του Παρισιού. Η SIAL Paris αναμένει πάνω από 6.000 εκθέτες και 150.000 επισκέπτες υψηλού προφίλ, συμπεριλαμβανομένων των σημαντικότερων φορέων λήψης αποφάσεων από τη Γαλλία και το εξωτερικό. «Έξι μήνες πριν από τα εγκαίνια, τα θετικά μηνύματα ήδη προαναγγέλλουν μια εξαιρετική 50κοστή επέτειο. Για άλλη μια φορά φέτος, η έκθεση αυτή θεωρείται ένα γνήσιο επιχειρηματικό εργαλείο που προβάλλει τον δυναμισμό της επιχειρηματικότητας στην παγκόσμια βιομηχανία, ένας μοναδικός χώρος συναναστροφών και ο πραγματικός θεματοφύλακας της παγκόσμιας καινοτομίας», αναφέρει ο Nicolas Trentesaux, Διευθυντής της SIAL Group. Τα χαρακτηριστικά της έκθεσης: • 100% κάλυψη του κλάδου τροφίμων με την έναρξη λειτουργίας του τομέα Εξοπλισμού και Υπηρεσιών που συμπληρώνει την παραδοσιακή προσφορά πρώτων υλών, ημι-μεταποιημένων και μεταποιημένων προϊόντων • Δυναμική κίνηση στους τομείς νωπών προϊόντων, όπως φρούτων και λαχανικών, που θα λάβουν εξέχουσα θέση στο πλαίσιο της εκδήλωσης της SIAL για την Καινοτομία • 5,6 μήνες πρόσθετου κύκλου εργασιών προέκυψαν από τη SIAL το 2012, όπως αναφέρθηκε από τους εκθέτες • +150.000 διεθνείς αγοραστές, εκ των οποίων 54% προέρχονται από την παγκόσμια λιανική πώληση •100% των παγκόσμιων αλυσίδων λιανεμπορίου εκπροσωπήθηκαν το 2012 Περισσότερες πληροφορίες: PROMOSALONS HELLAS, Βασιλική Συλβί Πaπαγεωργοπούλου, τηλ. 210 3238690-790, fax: 210 3246764, info@promosalons.gr, www.promosalons.gr

WORLD OF PRIVATE LABEL 20-21 Μαΐου, RAI Exhibition Centre, Άμστερνταμ

Ο κόσμος της ιδιωτικής ετικέτας συγκεντρώνεται στην εμπορική έκθεση του PLMA (Private Label Manufacturers Association) με 10.000 επισκέπτες, συμπεριλαμβανομένων χονδρεμπόρων και αγοραστών από τις μεγαλύτερες αλυσίδες από 100 χώρες, να αναζητούν τον πιο έξυπνο τρόπο να χτίσουν τη δική τους εταιρεία ιδιωτικής ετικέτας. Θα υπάρχουν περίπου 4.000 πάγκοι από 2.100 εκθέτες από 70 χώρες. Τα εθνικά και τοπικά περίπτερα συγκεντρώνουν πάντα κόσμο και φέτος συμπεριλαμβάνουν της Ρουμανίας, της Πολωνίας, της Ιρλανδία, της Ιταλίας, της Μαλαισίας, της Ν. Αφρικής, του Καναδά. Πληροφορίες: www.plmainternational.com, PLMA International Council, τηλ. +31 20 575 3032, fax: +31 20 575 3093, info@plma.nl