Im09 2

•

•

•

••

Baj1ms1z bir s1n1f politikas1, tutar/1 bir anti·emperyalist mUt:adele ve '

siyasal ls/am'a bilimsel sosyalizmin yOntemleriyle kar,1 koyu, i~in

•

'

' • ••

• YOK utanc1 • Tiirk ve Kiirt

emek~ilerinin

• Kamuda yeni istihdam ve

---=

birligi sorunu

~a11,ma bi~imleri

• Apartheid sonras1 Giiney Afrika

.

Kas1m - Aral1k

~--==---=~~

2003

--4

i (: i ND EK i l , ER lht sa', 1dan notl<ll' ' .>

SoL Kc111ali1.111'dcn kop111a l1dlt'1 .

Cn i\ crsi11.; Ozcrinde ml.icadelc - I: YOK utanc1 - S1111g11r Savra11 ..

11

Ortadoiju'dan KUn han.:kc ti. lilok vc KO rt-TU rk 1.:n1ckc;i lerinin b irli gi sorunu - Ce111 iskender 8ask1\cimha i\la: cdcn lcrk ~1 1 <1) eclcnkr lrak: Stiziin bittigi ycr .. .......... .. .. . .... /\B l) 'n in \· C 111ii11cfiklcrin in suc; lan - i11rnn A/1111ed /(fla11111rns

17 ,,,,

25 27 )()

S1n1f miicadelesi

Kamu Rct"orm u kapsammda ka muda yeni istihuam ve <,:all~111a bi<,: imlcri - ir/(111 Kayft1s1-;, P:1 ~ahahc;c dircn i ~i

siirl'iyor 01.cllc~1 i rn11: k 1skac 1ndak i Si'1rnerha11k i ~<,:ilc ri din.:n iyor l Saba ncilar' dan i~c; i k 1y1m 1na de\ <1111 - A /1111et (an Petrol -is :;cc. i111 lcrin i11 bir dcl!erlcndirmes i l)M Diya log L.cmini'ni n Coli n's dircni$i ilc ilgi li ac;1klamas 1

.

~

(j()zal1111da tccavi11. "ii<; be~ ki:?in in i~i -- m i?.. .

)4

39 42 -1-1 -15 47

. 5I

Kad1n int iharlan 111 1. cinayctlcri mi'> - Rana D11111a11

MHP'nin yeni di'incmi - ,\1e'1111et (.elili K11.tl clina kan li clrnad 1rl

l§Ci miicadelesi diinyay1 dola§tyor .6 1

/\ HD. i taly:i !Joi i' ya ·da ba~kan isl i fa ell i. mi.icadclc siiriiyor - Seli111 Karli ............. /\pa nhcid sonras1 ( ii.·1 11cy .1\ frika - Sali111 Valley ........... ............. .

T l'lrkivc "u lu:; lann kcndi kaderin i tayin hakk 1''11 1t;rn1yor mu'J - Siar Ri~· w1110,~/11

ig·i M iicade/esi lk i 1\ , li h. Pnli1ih. lkrµ.i K:1s1111 · !\rnl 1k 200) S:1v1: 9 Sah ibi \ ,. Sonunlu Y;111i ~kri 'v1iidl'1r\'1: ) iC1r I{ i) '<ll11l;!lu. '\d rcs: Rc~<l!hc' y i'Vl:1h;ilksi. ,\dli:- e '\rh.a,1 ·' · S<>kak . '\:,1: 22 ~ ·\d;m.1. "eh: hilp: j,\: i11u1,·adde'i. net. e-p1>~l<1 : po,1:1'.(1·i,c:i 111 u1.·adde, i.11c:t Il;1,f.. 1: Ka: han \1<1tba:1L·il 1k. Tn ph.ap1- i.;1a11bu I. T-: !: U-'.: I 2-(>I 2) I;\;) l>ag.11 1111 l·tl;i n 7'·k d Ci h;11.l<1r Bil gisa>ar \';1~ 1nc1l 1k Sen·i;. San. 1-: ·1ic. Ltd . .)irkct i

. ... 64 .69

..75

l~f.;i

Kas1m .. AraJ1.~ # ,g

.Miicadelesi

Bu say1dan notlar.• • i~\·i /'vliicade/es(11i119. say1s111111 h;11.1rl 1k a:;;mnas1111

dcvrimei !v1arksizmin liniv1:1-sitdcrc yakla~1111 1111 clc alacak nlan ikim:i hiili'1m(inli gdceck say1da okuyabi lirs11111.. ilk dosya kom1mu1 tabii ki yinc ( )nadof!tt. nurad;1 ilk olarak 1<.iil1 harekctiylc sosy;ilist han:k..:t ar;1s1mh1ki iliskilcrin ek:-ti1\·I bir dc!!crlcmli1111csi11i L'k ala11 bir . ya11 'c anh11da11 s1m dii11..:111de Tlirki y1: ·de KU11k:rc yiindik ;utan baskilarn iimck icr vcrcn bir ha'.$ka y111.1 q 1r. Bir digcr knnu cl belle lrak . Tllrkiyc de' lcti o kadar hevcsli oldugu haldc neden asker giinderemcdi'' lrak'ta gillikc,:c s1k1~111 /\ BIY11i11 kar~1 kar::;1ya kald1Q.1 s1.x,:c11eklcr nclcr'! /\ l~D'11i11 vc 111iiltclikkrini11 i~ga l s1rns111da i~ lcd igi i11sanl1k srn,:lan. 13unlarda dnsya da YL'r al;111 digcr ba~l 1klar. i.yri 1i.fiinuldesi'11i11 bu say1s111da s1111r miieaddclcrine daha fazla yer aymnaya (,'ah::;l1k. i:;;o.;i s1111l111111 g:iindcrn ini konu edinen dosyada Ka111u Yiinctimi Rcfonn Pakcti ·nin Kamu cmckc,:ilcrini hangi snnll<;larl;1 krn~1 knr.::1y;1 hll'kat1g1111 irli111 Kayg1s11 ;1rkada::;111111. elc al1yor. Bu nun d1~111cla dl)Syada i~t.; i miieadclclerindcn hahcrler yer aliynr. ck ahm iki ,'"11,111111. q1r ard l'.;1d111a ,viinclik siddcti ' arda. 13unlardan birincisi de' kl kaynaklt :;;iddetin ). I:.

0"1y111da nasil hir kt·1. daha nrtaya <;1kt1g1111 a11lal1yor. il~i :1ci y~:11 f{a11a I )tn11a11,a ~1l t. I !tt y~1z1<.h1 ka(t111h1r: !1t:def alrn1 ti ire ci 11aycllcrinin tnpltunsal lcmel i sorg11la111vor.

Mehmct (,'..:lik yaz1s111da Ml ll''nin gdcccgini clc al1ytir. Bir dig.er >«v.1 "K11.1I l·: lma koalisyonu" olarak bili111:11 iuili1k111 yayg111 krn11111n aksinc ycni ortaya 1,:1k1111:;; hir olgu ol111ad1g1111 rn1aya koyuyor.

Diinyadan mlieaddc habcrlcrinin ycr :1ld1g1 biillirncle. /\BIYdc yl'1kseli:;; giisteren sava:;; kar:;;111 lwrckct vc iwlya genel grcvi var. /\rdmdan Selim Karli Bolivya'claki kitlc 111iieadelcsi11i clc al 1yor. nu say1da11 i1ilxirc11 solun da pck s1k aklma dfr;;111cye11 karn ;\Ii ika 'daki Sill I r Ill iicadclclcrin i sizlcre la::;miaya c,:al1::;aeagl/.. Bu S<1y1daki ya1.1m11 ( iiiney /\ frika 'dak i 111[kadckni11 i(,'indcn gclcn Salim Vallcy'c ail. 13u y;v.1cla Salim Valley, /\parthcicl sonrns1 ( iiincy /\ frika 'da dcgi~cn lcri vc ayn1 kalanlan ortayu koyuyc,r. :;;iar Ri ~\· anogl u. l ~irlc!;'mi~ Mi llctlcr'c chiyanan uluslararas1 yw;;1lar :irus1nda '.'l·k ilscl olrn-;1k yer al;111 "ulusbn11 kcmli k;1dcri11i tayin hakk1"11111 bu ::;ekilsclligiylc Tiirkiyc yasalanna ge<;rnck ii/.crc olu:;;unu hallrlallyor.

Son y;111 Mchmcl Turan '111. " Fmpc1yali;:111 Bini mi'!" ;1dli bu ya1.111111 d1:v1u111n1 gcleeck say1da hulabilirsini1..

Bir snnraki say1da giirii:;;mck ii/ere.

htirdigimi1. s1rada Tiirkiyc. dlinya i>l<;egindc de ynnkl uv;111d1ra11 ist<inhul' daki 1..:ri>r saldmlanyla s<1rsild1.

UhL'lll' e111pcryalisl dcrnagoiitkn ann1111:;; hir siy;1si yi\nll'111 lc bu cylcmin dq;crlc11dinm:si11c cl i11i1dcki sa~·1da y..:r 'ermck 1stcrdik. >Jc , ·ar ki. hu rniirnkll11 ol111;1d1. Bur,1d:i. l-.1sauk d:i olsa. hu sald1n kar::;1s111daki 1ut11111u111111u lx:i irtcrek gc\,'t:I im.

I k\rimei Marksistkr. her ko~ulda hircysd 1..:riiri1rne \e rnasum si\ ilkri11 katledil111esi11c kar:;;1 \,'tkarlar. is1a11h11l\bki s:1id1nbr ku~kuya yer h1rnk111ayae;1k bic;11nde bu kapsan1:1 giriyor. Yapila11 cylcrnleri ~iddetlc k1111' orn1.. Ilu kiir saldmlar sadeec 1mlarec masum i11~;111111 au h1.;1111tk iil111..:s111l: 1 c) ;ir:ila11nias11ia 11..:d..:11 ol111ad1 . I lc111 lrak di rc11i:;;i krn~1s111da s1k1)an .t\H!Ynin \L' l'ilistinli lcri k:1tlcd..:n isrnil Siyo11i1ini11i11 cline ycni hir k111 \ crdi. hL·111 de cmpc1yali1111i11 Tiirkiye'ikki i::;birlikc;ikrinin hiilgt.xk yayal111rn:1 m;11.:enilar;1 :lllimas1i;;in kulbmhkl;m h;ihancler list1:smc hir m:tdck ..:1-.lcmi~ oldu. 1lunun hi1im 11ydunn:11111i'. olmad1g1111 a11iamak 1<;i11 hurj u,·a rncdyas.ndal-. i yorum Ian takip et111ck ycterli. I)ol:1y1s1) la bu salchn l;inn s:idcc.:c ins:111i 11c:denkrd..:11 dcgil politik olarak cb hi(,'hir ilcrici y;1111 olall1<1>«1caglll1 a(,'1 ko.;a lx:lirtiyoni1..

'(

*~;::

Sald1nlan11 Kernalisl krin i:-.lam ·a kar::;1 11efr..:tlcrini11 ,·..:11id1:11 i' i1:..: kabard1g1 vc hir ka111p:u1ya h:1li11i al111:1\. :1 h;i:-lad1!!1 bir di\ncm1: rnslu..:l111c:-.i ilc meselc,·c ' . uluslar;1ras1 bir bovul d;1 ka1il1111s. oldu. ):ak 111 !.!Cke1:kte. , ;111t1-c111p1:1y:1lisl ge,,:inen Kc111alistkri11 bu konuda da c1111x-1y:1lis1 I\;111 ik daha tirtak bir di I tullurnwy;1 ba~ la11ws11ia :;;a hit 'ilursak ::;a~111namali y1z. /\ncak kaynag1 si: a,;11 isb111 olar:tk giiriile11 hu saldmlarda Ke111:1lii'.mi hak l1 o.;1karacak ..:11 uli1k hir yiin yok. Ke11wlizn1in bir diincrn siyasal isl;11111 sola '< Klirl lwrekctine kar~1 na:-.il hL·, lcdigini ba::;ya11111 11 ; 1~· 1k liyor. l~un u yaprn'ke11 ilh;1111 k:1vnal-.lan1111r o di\nem St)\ ,vet tehdidine kars1. ElKai<k ·~· i 'L' < )11adngu·dak i gerici r..:j i111 kri yaratan vc gli.,:lc11d1r..:11 :\Bl) ')klugunu da huradan siiykyd im.

I kr llirlii ~iddeti. siimiirllyc ve e~i tsizligc d<1ya11an bu clli;:c11 yarat1yor. I 3u dlizcndcn kop111adan. Kcmalizmden kopmad;m e111pcryali11111; vc her !Ordcn gcricilige kar:-;;1 gcn;ck bir mlicadck vcrilcmcz. i:;;tc ba~ya11m11. hu perspcktili huglinkii Kc111ali;:111-isla111 kutupla~11u1s111dan yola o.;1karak ayn111tl:111dmyor vc ka~·111il111;11 sonuc111,"1knnyor: Sol. K1:111ali1111de11 kopmahdll'.

Sungur S:1\Ta11 fo1i' c 1~ i tckri ku11u :tlan 'L' iki lxillim h:1li11dc yay111la11;1cak di1isi11in ilk lxili'1111ii11dc sii1iinii elligi111i1. kulup l :1~1 11a11111 ctkisi alt111da i\1.(indcn klip;mlarak yiirii1Ulc11 l:1111~111aya bagm1s11 bir yakill:-.1111 vc Y()K di'i!.1:11i11i11 bu kad:ir 1.<1ma11 a\'ak. s1111uvor ·' ... la k:1l<1hil111csinin kcndine iini' er;.;itcl..:r i<;imlc hir toplu111sal taha11 varat;ihi Im is. olmasma hai!h\_, or. I)i1i11i11 ~

~

-

.

.;

-

J~:~·i

.__

2

.Miicadelesi

i~·c.;i Miicadelesi

Kas1m • Arahk # 9 •

/~· <s-· i

Mii cttdeles i 'nin giin tle mi

Ger~ek bir s1n1f politikas1, tutar/1 bir anti·emperyalist milcadele ve •

siyasal lslam'abilimsel sosyalizmin yontemleriyle kar§t koyu$ i~in,

Sol, Kemalizm'den kopmal1d1r! l'(irk ivc 80 -,·a~1nda. /\ ma bir is la111ctl 1k ln lliirt cde11 so l libt:rn lkr hii- kc/ . Cumhuri\'cli . ti.1rl(i ol .l'.t1n lasai111\'nr . . 1 ()/clliklc 19~0 <1skcri ch1ha hiisra1w ugra11 1adilar m1'.> di k t.ili.irl l'1 Qii :-.unra:-1 nda. :-.mk cc cu111huri' cl ,.c Sc/c1" i11 y1k1:;.1 11ilH1}~·t dc,·kl pro1okolli11ii kurumlan dq;_il. c11111huri:cti bc.:lirli hir :;;ckilde baha11c cdiyordu. Yargllay · da ya~anan 'aka. anl:l\ anlar. kcstirmcckn sfr,·kyclim /\taliirk- dcvkt in !Orhana kar~1 mUcadl'icsini vahi n1 c;iikr 'c.: 1..-:c.:111;dis1kr. c umhuriyctin 111.:r : ·11var- boyutlara w~1yor. Yiiksck rnahkcmen i11 bir dai lak savil1 -vil d(i11l'1111l'111tk ch1 ha histcrik \ •C sa- rc ba!'ka111. <)nii11c t!.t.:kn bir dilvada bir sa11 1Q1 ., va::;c;1 hir ruh duru111u11a giriyorlar. (icc;1igimiz ha~1 iiniili.i oldugu ic,:in duru~madan c,:1kanyor. " /\ma bcn :\an1g1111" itiraz111a da "fork clmc/' giinlcrdc de 80. ~· ii send rom u ya~and1.

Hi r : anda : iiriillllL'.;i 'c ya rg1s1y ln <kvlct. diyc c..:vap veriyor. [);-1irc ha:;;kan1 "ki$iscl" gikada r .l'.d- bi giirlilt:hikcck hir hata yap1111;; olabilirdi. I l<1is lama ka rs1 . av.. 1nnh.: il 1..Q1n1 bueiinc ... ri.ilinc mi~ dii/eyk re ~ liksc ltti. i~ri :11iicadelesi y1r. Y<1rg1 tay ba~ka111 nnu11 bu d;l\Ta111 ~1 111 s;I\ uislam dini ik politik i-.lamcil 1k ar:i..;111da her 11arnk skanclali n c;11as1n1 yiiksclt1_:. or. Ba::-kana 1.ama11 a:·1nm ) ap11. Yani "islan1a kar:-i' ay 1- gtirc "savunma hakk1 kubald1r.. a111a ... rtl1H.:il1 I.:"' dcrkc11 kclimclc.:ri d ikkatk scc,:iyoruz. Ua:;;kan111 s1g111d1g1 gcrckc;c rnnhkcme ba~ka11111111 durusrna11111 "i 11zibat1"n1 sa!i,l;111rn Cu 1 nhurha~ka 111 Sc1.cr' i11 ha~ 1 tkliilii kad111h1ra ' ~ -eiirc\ i kar:;;1 c,·a 11 1\;1:a'y1 (,"anakkalc g ibi 111i.idafoa nldugu. Yasa111 n "i111.ibat''ta11 nc kastc11igi ac,: 1k.

L'llllcsi . s(i/.dc /\KP vc titcki islamc.:1 ak1mlara Bu 1<1v1r. savunma hakkm1n ·ayaklar al1111a allllhir la\'11' almay1 hedcfliyordu. /\ma I iirkiyc ' dc mas1d1r. hic,:hir bic,:imdc sa' u111ilama/! Yarg.11a: b<t)ll11 ihlC.:11 O il 111iJ) 011 ba~ka 111 11 1 11 yap11g1 ) c1 miv~1r larca Miis li.'11nan krnl111 Ozellikle 1980 askeri , . <1vukrn l<lri 11 iir giil ii /\nkani l~<1ro:; u ._ \c o nlann ;1ilckri ' ..: diktatorliigii sonras1nda, nun ba~kalll da. ikr lu~L'\ rckri bunu inutlaka sadece cumhuriyet ve kurumlan k1 .. llt{i .\ i\~Cl!11 lar ya11 1oiniayan bir dc. !:1r:~!:!!'!?~~? mcc,:k, avukal ola11 Si1 bir -.;dd1ri ola rak <1' 111 1:;; deg ii, cumhuriyeti belirli bir nlma lil nr. Sci.e r o ka- ~ekilde anlayanlar, kestirmeden n1ga yi.iklcni yor. d111lar;1 " hi1im cu111 lrn Rodi/..ul g<11L'lesi11soyleyelim Atatiirk~iiler ve riyc1i111i1de si 1e ycr den i~mt.:l Berkan bu ycni LI'. e.... ulama,·1 } t)k.. <kmck1c11 ba~ka Kemalistler, cumhuriyetin her . (iii111.!Y 1\ rrika. cla 199;.J ()11llL' y ap 1111 ~ oldu·> Sec; il- yuvarlak say1h y1ldoniimiinde ccsi uyg.u lc111<111 irk ay1 digi 11de11 heri S..:1.c r \· hi.i: i'lk u111ut l;1r lrn)lla- daha histerik ve sava~~· bir ruh nmcil 1g1n111 a:;;1ri hiyin1i oportlteic/' c benzd l i. yan. ama a;. 111 zaman<la durumuna giriyorlar. ~

.

.

-

-

~

3

i~·<,:i fl-Iiicadelesi

Kas1m - Arahk # 9

Yann a: 111 u: gulama11111 hi"illill ··1..a111u~al t\"isan 1;ocuklan 1-!ibi sokaklara diiki.ildii. Kosa Ian .. l;irda. ha:-.ta11clcr~k. h..:lcdi: ..:krdc. '..:rgi koca ath1111lan11 kad 111lann L'lin<kk i kih;iik ha~· dairckri nd..: yay 1lrna ya ba~layab i kccgin..: rnk lar<bn ··hav<Hlaki en hiiyCrk bayrak·· ...ycrckki c11 liiiyiik hayrak·· yan~111a. oradan agac;i~arel cll i. Y<1nli~~ 11u 11: µ ulama uporr/1cid'dc11 daha kiiliidiir. (:ii11ki.i apartheid si-;1e m1 lann giivdclcrinin bayrnklarla hapscdilmesi111.: kainu:-.al ala111 be: <Illar ,.c si: ahilcr ii,: in ikiyc tam hir c;ocuk la-;;ma '..: ilkellik ya!ja11d1. Orta a: 1n: ordu. /\111<1 siyahikr ii,:i11. kal itcsi1 \ 'C Sll11 flan II /\nkara. da rc~i11e cll"l:;>liiklcri YOK g[icli"i k de olsa. 111 ahkcmckr. hasla111.:kr. ha:;.1«111 1 l( c111 al ()l'rrii;,'dii. /\11 1t kab ir" c yliol.:u lbr 'ard1. <>: sa ba~1 i\rt lilii olan "ad1nl;ir rli) ii~ l c \'()K hn::;kan 1n111 arcl111cla yil lar boyu bu gi di ~k biiliin karnu,al alanlarda11 kcl\ ula- Y{)K 'c kar;;1 oldugunu il<:tn eden so1.dc ilericica"-. d1~l;11ia..:ak. 13u lll·r tiir hukuJ.:un hiitiinii) k lcr de ,·arch . i1.mir'<lc /\tatiirki,:lilcr "laik . dcmokratik. sosy;d hukuk devlcti .. ni korumak iavaklar altllla al111111a,1d1r! , Sadcc1: o kadar da dci!il. Scz;;:r vc Yan.!.1tav i,:i n suhayla rla on11 1z 0111uza yi.irlicliiler. istun, ,aJ.:;rla1·1. onlarc;i .' 1ld1 r Tlirkiyc hall..111 111 bul'da ilcricilik acl1na ona s1111f ista11bul po~i: asa I i... lama i lgi'.--i ni n ncdcn slirck Ii olarak lisi11i11 cn Lisi amiri durumunda olan ,·al inin yiiksddigini ai,:1klayan fok1i.irlerdc11 birinc de c;agns1yla yiirlidli. 1crt:dcysc fa:;;i1.mc ozgli bir kitk hareketlcnmcsiyk kar~1 knr·~1yay1z . 28 ·~ ·" 1t1t11: or. l lak lan11da11 vc onuru11da11 yoksun b1rakilmak istcnc11 sadc..:c Erhak;111 ' lar. )uhnt ' 111 kunna:v ak l1n1 11 Liriinii olan "silahs1z Lrck>ga11'hr dq~ildir. Dc,·kt bu uygula- ku''' 'ctlcr·· yenicle11 gike\ ba~inda! nwlan) la halklll biitun bir bi>liimiiniin. 011 mili~ i>rgiitsli1 orta s111dlarla s1111rli kalsa. : on larc;1 i11sar11n clu:arlil1klann1 yarnliyor. On- sorun o kadar cidtl1 olma1:d1. Kcmalizm'in bu dan s1llll'<1 ~ci,: i 111 sand1 g1 ai,: 1ld1g111da h<l) 1lla11- ikinci bahan na Sa) 1s1z kurum \ 'C tl)clin destc111;ik \'c <Iii\ l'1 11111ck ho:;;1111ndir. Dcvk1 i-;la111c1 .__~i 11i csir!!cmivor.

13 ir kcre devktin dorul!,unda ... ..

1chii"-c: 1 "cnd i clk:ri\ k :an111: or. hc111c11 hcmt:n hiiliin "urumlar. cumhurha$Y()K , ...: >!iha\ Cl. bu uv!.!ulamalar kadmlara clo!!.ru- kan1. asker. .'iiksck ..var!!• or!.!a11lan. .__ cbn hir ..;aJd1nd1 r. i:-.l:1111c1 crkckh:r k.1d1nlan iin i\\:rsitc kr 'c dah;1 11 ice ba:;.ka k urum. top1.a1L'11 bask1 alt111da tutu)orlar. )i111cli de' let ay- lumdak i bu kutupla:;;may1 k1~k1rt1 )or. ikincisi.

111 "-ad111 lan ti.:rs yiindt: bir dizi s iyasi parti. kendi bask1 altin:i al1:or. Kimdcyimleriylc: "Ku,ay1 Milsc isla111c1 crkcklcrin Apartheid sistemi kamusal li) c" ruhunda birlc$i~ or. s:1kal1 ik u£!ras1111\ l ~1111lar <,aclccc l\llllP \C iP'' . or. alan1 beyazlar ve siyahiler \'crnhcr :-.ak;il da a: 11..:11 dcn iharct dcgi l. ('I IP' nin iQin ikiye ay1r1yordu.

Ama tiirba n g ihi hir si111gc ycrcl (1rgi'1tlcri de bu tlir gi'1 i,: siyahiler iQin, kalitesiz ve ckgil mi'.' l~ abalar. kobirlikiLTinc ka11liyor. Cl IP calar. hn..:alar ,.t: pa:;;a- giidiik de olsa, mahkemeler, mcrkczi isc, sadccc 28 )ular' l~1ra"111 kadinlar isba t 'ta askeri miidahaky..: hastaneler, .okullar vard1. tcdi ......~i l.! ihi ...~ j,"' insi n. ka biit i.in part ilcrdcn daha 1 ~11. l a Oysa ba11 iirtiilii olan mu or1;111111w giinli"ini"ln dc:;tck vermi~ 0 !;111 11ayka l ~·cktigi gibi c;1ks111! Ka- kad11ilar bu gidifle biitiin · <kgil. bir zamanlar sol lid111larclan clini1i c;ckin! bcralkri11 ba:;;1111 d(indiinnii~ kamusal alanlardan ola 11. cskidcn 130: llL'I.. in kovulacak, d11lanacak. Bu pt:k de111okrnt Yc11i DcmnkKitle histerisi DL'\ let kat111da yap1- h~~ tii, r ~ukukun biitiiniiyle rasi I la rekc1i'11i11 iiycsi o lan Kcmal Deni~ de. pan in in lanlar kcndi b;1:;;111:1 aya~I'~ alt1na allnmas1d1r!

- .

-- . . . . . "slikulan" da dahil olmak ~ ctl.'rincc 'ahimdir. ama ii1crc. bl'1tl'1nli) lc askcrin 00. ) ii :-;c11dr0111u11u11 bir de .. .,j ,·il to plu m .. hi slcri'i ho\'u tu ,·ar. scs i gihi ko 11u ~ u yor. Miimta1. Soysa l· 111. Yek ta Tl'lrk i:t··11in h<ili \;1kti ~cri1Hk <'f'l a ~11111'1 ~011 - Ciiingiir C)1dcn'i11 kurdugu partik:rin 111is:onu kr ho~ unra clkrindc I iirk b:1: raklan. 1.> 1.alt'll bu. Gcni,: Pani gclcccf!ini biiti.inii: le ~

~

-

~

~

~

-

~

-

'-

~

4

i}~·i Miicadelesi

Kas1m - Arahk # 9

Bugiin Kemalist ittifak i ~ inde yer alan kurum, i:irgiit ve ki~iler daha alt1 y1I i:ince "silahs1z kuvvetler" olarak 28 ~ubat askeri miidahalesinin yan1nda degiller miydi? "Ordu gi:ireve! " pankart1na protestolar, olsa olsa su~iistii yakalanm1~hg1n kompleksini d1~a vuruyor!

ti11in ) a da pani lcr "oal isyo11u11u11 uru"ta ~()riin111cdigi11i gay\.'l i;. i biliyorlar. Cl ll"11i11 dahi ;:11' 111 ,, ,\1.;r-wl' t:ii1 h~l..:~Ji\· _ .................. , , [•.....' ',l) r11 ;.: .::.; C S\:ly i1tt -

lcrindc) /\K P'nin sa11d1ktaki ha" i111 iyctini sar:-,a111aynt:ag1 hcrkcsin bi ld igi bir ~cy. Partilcr s istcmi11dcki hu bt)~lugu11 ;crin1 doldurabilct:ck tck gii<:i'111 Tiirk Silahli K11 vvc\l.cri o l du ~111111 lierkl's !!.(iri'iYor. K1sacas1. bl'1tii11 bu ittil.ak /\KP i~iikii~netine kar:;;1 I S1'. ·: 1 $LI : a da bu :;.ckil<k kulla11may;1 hevcsl i. hie bu yii1dcnd ir k i. Tl'1rk Solu c;c\'n;sinin ko111rol euigi /\tatlirkc; ii Dli~iince Ku liiplcri Fcdcras; 011u ·nun /\1111kahir'c yiirl'I; Cl:;-tc ac,;t1g. 1 "Ordu g(i1\;\ c 1·· pank:in1na ~: l c~ti ri ) (i11cl tmck bu .¥iiruh ic; in. tck kdimcylc. iki y ii 1.lii liih:tii r ~ YOK. ba~"a111 K~·111al (jiirii1. ) l'lrii; ii;:- s 1r;i~111da hu p:111k;1rt ic; in "b i1.i111lc ilgisi yok" dc111i ~. Tam 11.:r~i 11 e . (i(irii1 bu pa11"an1 w1'1 i" ol;1rnk u;. gu11 bulmasa da. orada y;va11 onun rii; :1s1d1r. Sadee..: 111.: lccck tc lick k d igi g ii1.el g ii 11 kr <l 11 lam 111cla ;lcQ il. Frcudcu an la rnda cla: o pa11kan Cii~·ii.(iin bili11<,: alt1111 (;a da Mehmct /\fwr·m pi.;k -;c\ digi de' i111 le " 1a h1L'I ~uur"u nu ) unaya di)1'111ii~lOr. l~u kadar u1an111as1 da ~rndi1 11 olsa t•erd,. (il'1rii1 "irn. "Orth! giire\t: 1 .. pan1'anma k11111:1k kirn '! Dalia k1sa bir ~iirc once YUK wsan s1 i k: iI!li Ii ~)larnk. rektorkri yarn na a Ii p Kara Ku'-, ctlcri komuta111 orµcncral Yal111:1n · 1a !..!i.ir ii~lllc\. e gickn o deg ii 111 iydi " 1-:i!i 1im 1nc:-,clclcrin i o rdu 11u 11 hi<,: imk:nd irmt:si hi~<,: de normal ol111ad1g111a gi.hc . bu : apilan ordu\ 11 "!.!iirc' e" c;aQ11111aktan ha-;;ka nastl nitck111: l~ilir'~ l)a h:-1 !l~nt: l lc:;;t in;n:k siiy k yt: li1n: bu~On Kc1na li:-,l i1t il'a1' ic;inck yt:r alan kurum . iir~iil \\_' " i ~ikr daha alt1 : ii iinc: .. ,i l,1lb11. kl~' , c tkr" o l<1r:1k ~X )ubaL a-.;kcri 111 iida· - · 11 "'" !11!~ . L!. l"J "f),., 1., l1;1 k s1. n1n \'a1111H!;1 <I<'".1 ,. , ... !..!iirc\cl " ra11kan111a 1~ro1cstolar. olsa olsa ~u ~ iis1 ii ya k;il ;111 111 1;:- I1g1 n k rn n p lcks i11 i d 1)<1 \ uru\ \lr 1 ):;il1n -..01n1cu111u1u c;1karali111: b11g iinii11 1'..:111ali"1 i11i1:11'1 d a rh t·l'idir '. lh111u h..:111<·11 ikinc i h ir 'i\lnt1c; i1li) nr.

I iilli' \."de <,:ok ~cni~ hir "csim "ii1de lail..ligi ktln11;ia1' amac1~ la ordunun 1'ana1lan alll na s 1 ~ 11 111 11:;,sa. bunu c11 yi'1ksck scs lc yapmakl<I

/\KP kar~ 111 po !i1i1';dara lx1~ l < 1111 1~ ghrOniiyor.

·1iirk:-.l)]u <;C' resi i;.c elbcttc hcrkcsin bildigi !!.ibi hiitiin bu ccphcnin koc;ba')1 ol maya soyu11;11u:- bir ;; i' usi lrn rckcl. CJ<,: Linciisl'1. bas 111111 c;ok ii111...'m 1i bi 1'. biil iirnii ,,orck Ii ulara1' bu 1'ulllpla;.111a;. 1 k1:;;k1rt1yor. \"<)k -..a; 1da a; d111 , .c bu arada ma;di.;sc f' j kric i ~<.:<; i llC11 lc ri11 llcrcdcysc (;ogunlu!'.!ll avn1 doQrultu,·u bi:nimsiyor. Bamba~ka ki~l..l·nicrdcn - gl'k1.1 Yckta (iiingiir 01.dcn (cmckl i /\taliirkc;li hi.irokrn t) ilc lkdri H;i) kam (pp-;1mod1.:rn rcso;a111). :\ ll ila ill w11 (;\'1;11-1--..;ist ii1c111isi) ik I· rol \ 1ani:,alt (burju' a ik1i;,atc.;b1 ).

Dog u Peri11c;ck ( i'v1:1ni st J ilc Kcrcm c.·a11 ~!.:a11 ( .. sti l.. libcrn lJ ayn 1 ili:.tcr idc bu l11 :;;uyor. l)iirdiinci.isii. ona '-llllflann kurdugu :-.ay1,,1z clcrnck. ,\ iatiirk ~· i.i i)l'1 ~iincc l)e r11eklcri. <;agda~ Ya~am 1 Dcstckkmi: l)cr11cg i. cumhuri ' ctin, tldi)11ii1niinO rnecli~tc bal<' \aparak kutia,at:<;k "adar sit! J,.;1lali kad111 dcrnc"lcri \ 1.' s<;y1s 11. bn~ka t;dak 'a r l1k la r1111 ~u1 ll'IJ..o~ u s;n u1 1nia;. a a da m1~ durumdalar. Bc~i11cisi. rnaalcseL A KP' nin Sii1111i kt)ktcnclinciligindcn knv!.!ila 11an /\ It:\ i toplumunun , .c iirg\il k ri n in (i11.c711li bir biilii111l'1 de' kti tkstcklc111cklc kcndik1'i11c bir c;i\/iim : olu bulduklan ha~ ali 1w 1'<1 pil1111~11r '\ilrn;l·t. en ii11cmli:-.i i~c,:i >t: kamu c;a l1:;;;111 la n ~cndika l a n 1 11 11 vc 111t::-. lek (ir!.!iilkri11i11 h ir hiiliimiin(i11 de "Cl'\ ,tna ka.1ilm1:-;- oli11as 1. l~u ; iine li:;,i l'iirk-i~ h:1:;- l;Ht1. rvh:; dan l<1 ra i~c,: ik r i n ad 1na "hep im i1 h irer ,;,:,\.i·;/· 1•.a11l..<11 d;111 ;1:-,11n.l1. 1\111a ardmdan il1.:riri scndikac11ik lw1 ckcli ic.;i11di:. 28 )uha1 ·a , crdigi <k·st d, ik ,j,·rikn R1d v<1 11 13udak "1 n , nlun:1 uinn1.·\ e ' ii1H.:lc11lcr oldu. . Hu ;!-cni~ i;1it~1"111 dola~ :-11 politik hcddinin 111: nldu{!unu kc11d 1 ke11d i111 i1i.; nHH 1<11..:1 S(1r111;lll\ 11.. -13ii1ii11 bu !.!l'1 c;lcr. hc11l'11 'iL't,:i l111c-;111in (it.:rinden ..;adL'lC bir : ti g.:c.;mi:;. olan :\Kr hiik ('1111l:l i11 i cl l'l~ii rchi kt:c!.: kad:1r g.ii<;!Ci hi r P<l r-

~

5

Kas1m - Arahk # 9

f$<;i Miicadelesi nla11 " K1zil F.lma Koa lisyonu" hi<;hir bi<,:imde ~ al11ilm1!'! bir olgu gibi gi>riikme/. Gerek i:;;<;i 1>anisi .ni11 . ~e n.:k se liirksolu <;evres 1111n 1:1 ~ i1111 k i ~bi rli gi yapmaya ve TSK ';-1 darbeyc 1,:ag1nna~ a da~ a11a1 1 <,:i/gikri. geni:;; hir toplum:;al ittiraf-111 i/kdi)!i poli tik;111 111 sadece s in·i un1dt1 r. m;111t1ks:il 'Ull L11,'. la r111:1 t a~ 111111t ~ hi\·imidir. nu ) iii.den de kl'11,;iimsenmcl-. hir ;<111<1. hu gu n ya!:'a11<1 11 so mut ko~ ullarda Kcma lizm ' iu gc r ici ka raktl~ rini n ya hn hir ifaclcsi gihi g.(kLihncl idir.

diinya c,:apmda uzun ~li red i r ya~ad 1 g 1 durg.unluk ortam mcla {bu dun.?.un luk ancak son .' 1llard;1 k1nl111 aya ba ~l a1111~1 1r). kar~1 kar~1ya g.ckn iki gerici lik olabi li r. Nasd cmpcrya liz111 ilc islainc1 kiiktendincil ik ka r~1 kar~1va ge ldi ginck. bu hirini ikrici ) arnw/sa .

Kc1nal i1 m ik emperyali1111 "a r:;;1 kar~ 1 ya gel~eydi. bu Kemalii'mi de ilcrici kilmazd1.

Dikkat edi lirsc "geldigindc" dcgi I "gelscycli" dcclik. (li nkli Kema li zmi n "anti-emperyali stli!!,i" birc,:ok ba:;;ka ''ilcrici" .,·anlan uibi biitiinii\ le iki\'ii1liiliiQc da\- an1r. Kemalist .. ccphe. gikii11l'1 ~1e /\I~ kar~ 1l1d 1r. /\ma hin11. kurcalarsa 1111. en sivri u<; lan ha ri<;. cephcn in ht.:111en hcmc111a111am1 asl111d<1 /\lrcidir. IHitiin istcdiklcri /\ 13 ih... elit?.i !!tizer~f1h111 111 de\ lelin .., .__ ... glivcn lik ih1iyai;lan n1 te hlikeye sokma111ns1d tr.

Devlct. Kiin sorununda. K1bris'ta. is lami harckct kar~ 1 s111da cl indeki ko1.lan ,Yilinnedcn J\ 13'yc gi rcbileccksc . buna hii;bi r iti ra1.lal'I voklur. "Muas1r 111edcnivel sevi\ csi"nc viiksekceklcri i<;in tam tersine me111nun oh1cakl;1rd1 r. /\) 111 :;ickildc, Kcmal ist <.:ephe11i11 si\/dc i l\~F vc {)Lcllc:;;ti n1H.' kar~ 1 tl1 g 1 da bliyiik bir iki) iiLliiliigc tb) an1r. Denit.:c,:lerinde kLircse I k:;;mcy i, i l'vl r: ·ye bag 1rnIti1 g 1. i\zc Ile~ ­ tinney i. sosyal hizmcl lcrin buda11masrn1 cle~­ tirirlcr. Sonra onlann ovlanvla . iktidara !!clcn panikr. isicr SI IP, iste r DSP. istcr Cl IP olsun. kl'trese l lc~111t·yc VL' i!'vlF.ye boyun cgc r, ()1clle:;;1irmeyi dcstekler. so:-.yal hi/nH.:tkri mlim :1d 1111 l1rpa11 lar. Tlirk Tekko111·un iMF c111i rkri11c l!{)re ..\ ii11e til111csin i e11 :::"'.,cllerne isi ., ni bile 1:1~i:-.t bir bakana b1rakanbr. 1-.cndilcri sus pu~ olanlar .. ulusal solcular.. degil midir'!

SSK ·ya al1cr11a1 ir hir s istern ol;1rak ge li ~c n "birc\'scl c111ck lil iQi • irdi!!i son ... ..... n .. -v('1r(il'iiiQe ._ :::;:. .... hafialarda. ( '11111/iurin!t !!azctc~inin de. avnen . . boy a I1 bas 111 gibi. sistcm i oven bi r ck ,,ennesi hir ras1lant1 1111d1r'' Kemali/lll /\HD kar::i1tli~1na hc111cr :-eskr c;1ka nir. /\111;1 Tl'1rki;.e'11i11 /\ I ~[) ilc ittifok111111 bozulmas1 sii1. konusu olunc;1 bl'1t l't 11 yclkcnlcri :-.ll) a indirir. 1\ L31Yni n "ulusal sol" bir \:izgi izledigi i<; in devirdigi idd ia cdilen Eccvi l. /\13 1) Afgrn1is1an'a 111Liclalrnlcsi ni ha klt giisterI I Evhil'k il!!il i s{i1dc bcl!!1.:kri mc" icin . ., ...._ sununca. "1\HI) ic,:i11 i11a11d1nc1 olmas1 hi/im ii; in )'L'lerl iclir'' di) en. sonra d~i 1\l~IY11 i11 i ~gal ~

~

-

~

Kemalistlerin ikiyiizli.Hiigii l\11rad;1 'i\~· knc n kr kimini i -; ~·an e ttirccckl1r. Kc.:1nali1.111 ' in giiniirnlizck gerici hir karak tcr t:1:;; 1d1gin 1n ikri s(i riilmesine k;tr:;;1. c,:e~ itli an!lilll;mhir ikri slire re k onun ikrici nlclu!lu11u . kanlllanla) a ~a li~acal-. lar olaca"llr. i kri siirc1.:ek kri ilk iddi<i. Ke111ali1111'in modern hir cu111huri) e t kur111;1kla, di nin TCtrkiyc topl umu ii/\.:rinck·ki -..i~ a<.,i 'e kiilliirel ha"imiyctini sona e1d1n111.:"k. k;1pit:di11nit1 iiniinii :11;111;1"la . k:1d1111:lrn c,·c ~i t li h;1klar t;1 111 111ak la ilerici ligini l-. a111 t l ;im1~ oldugudur. Kl'lllali/m orijinal tarihsel bi~·imi all111da bile biiyk tck y:rnll bi<,:imdc ilerici bir han.:ket dc ~ ildi . Milli Mlicadck di\111..:m inck \\.' c u111huri~ctin ii" y ill<irinda hu a1il1mlan) aparkt'll a~ 111 /illll<Hlda gcrici yanlar chi i ~...: ri}\Hdu: loprak af!;1 h1n~ la L1/la~m a s 1, i ~i; i :--11111'1 \ 'C ko111iinis1 h:trckcl i'l/.erindcki a0,1r ba-;k1s1 \ c Kiirt halk1111n 'arllg1n1 bir a~amadan 'l'llra t'/lllek le.: .'cli111nc\. erck ink;ira l!il1111.:s i. ht1 s()\·kncni .\Clcrince kanitlar. /\111a hu ~ li n k li l.irt1:;-1na ai,: 1-..111dan c:--;1s olan bu dcgildir. ol;1r;1" : iikseldigi ortamda I arih,cl l(cm:lli/.111'i 11 hu gcric i ,·an lal'I :;1111nd<1. cski rc.:ji11ll' sald1rd10.1 or;111da ileri\'e . . hakan bir .\';1111 ..:lbc.:11e ' ard1. 1\ma a\. 111 si\. asi a"1111 . iki fork II larihst:I cli>ncmdc bir loplumun lrnyatmd;1 ha111 ha~!--;1 a11l;1111lar i 1·ad1.: cdchi lir. Kcmali zm. diinl-.ii nii..:lig i 11c nlursa ol-;un . hugiiniin somut ko~ullanncla g.cricidir. ikri siiridccck iki nc i iddia Kemalizmin anti-c.:mpcr~ a list oldu~u i<;in ilerici lildu~tKlur. l-.111per: ali1nilc <;cli:;-ki i ~· indc ol 111ak. istc r El l(:1ide 'ni11. ister Saddrn11'tn q1rlig1n111 k:m11 lad1g1 gibi 1kricilik pa: c.:sini almak i<; in: clerli dcµild ir. ·r:irihin bu di)ncmindt.:. i~<;i s1111f11un. c111eki;i kri 11 't' ulnsa l kurtulu~ lw rckctlcrinin ~

#

•

~

..

-

~

-

-

-

~

~

1

~

-

~

6

i~{i Miicadelesi

Kas1m • Arahk # 9 i~icrin1

vi)ne1111ek i\;in IS/\1'"111 ko111u1as1111 listkncn b<1~b:1k a11 dcgil 111 i : oksa'> )i111di krdc /\ KP hiikii111c1i11c /\131Yyc hi1.111c1 cuig i ic,:in gli: a ulusal ~1k:ll'l:ir :1d111a s:lld:rrnakt;1 ul<111 ~likri.i Sina ( ilird, d1~i~kri bakan1 ikcn, I rak s;l\· :1~1 i1nce-; i nck. cl aha so11 ra 111 ii1.<1 kc re 11111si1$111a oturmllk ic,:in (yani gllni111ctlc11 pCly a l111ak i,·in) TiirkiyL"n in An l)'y lc birliklc lrnk sa\ as.111:1 !.!inncsi t.:cn:kli0.ini ~•l\·un 11 wch 1111·.> Kcmali1.111 ·in iki) ii;rliilOf!ii ba$ka alanlarda da de vcnr kcndini. /\KP': e kar:;;1 sa\ u11duklan, -: u111huri) c1i11 s\);rdc ,·;ir olan "tkgi~tnc;r. iVc llikkri "dir. l<L'nd ikri " lai k. dcmokrati k, sosyal hukuk de\ kti "n i savu 11111aklad1rlClr. l.aiklik! Kl.'malist gliruh, si)zdc 1\KP'nin :-.ald1ns111;1 karst . hiikli0.i s<1vu11ur. ama bir !.!.iill bile 12 1:vll'il'Li11 vasa l<1sl1rd1l!1 'l;orunl11 din clcrsll·ri11i11 kald1nl111as1111 sav u 11111;111 1 1 ~1 1r 1 lk·111okr;1:-.i! !\KP. Air :" :ara11111ak 1c,:1n M(jK '11111 )1.'lkikrini s1111rl:1:an uyum pak1..·tini gi.111dc1111..· µdirdigi11ck Kl.'111.tli:-.lkr .\ I CK ': 1 sa\unac:ak k;1<lar all,'. a ln11 ~ l ard1r! SOS)ll l (kvkl! nu l'ilkcck hi(,:b ir i'<ltnan kclimen in gcryck a11 la111111da bir "sosyal dc\ lei" 0!111ad;gm1 Kc111aiis1kr bilmc;rkr mi'! Kcndi krinin :orul11rnks11.111 o: \Crdiklcri partilcrin SSK ·11111. l.'g iti 111 in, sag l1g 111 al11 oyul urkcn ikt id:1r nn:1£!1 n l du~u11 u11 llirk 111cl:t degi lier midir'.> l·:s11eklik ya;o;as1111 gcc;iren /\KP olurn:a kar~1s1 11a !!Ccc11 . Kl.'malistlcr. bu .,·asa11111 "ulusal solc:u" !)SI' hiiyiik ik tid<ir or1ag1 iken haz1rla111111s oldu 'Qunu bilmezkr m i" Hukuk dcv lctil J<Jt) l 'de 1\rwynsa t'v1:1hkc111csi, ()za l' 111 ~<1nli tahli: c y:1sns1111 ckf!crlc11dirirkc11. sadccc Kiinkrin ic,:1.·ridc tutulrna~111a karar "erir. hih·kce hukukun 1..'ll tc1111.'I 1lkcsi 1..·sitlif.!i ;1,·:1k. ' . l;1r :lll111:1 a l1 rkc11 Yl.'k t<t ( iUngiir ()1.dc11 111ah kl.'111e11i11 h;1~";1 1 11 tk:gil llli~ d1'.'

I kr ~1.·~ i hir yana b1rakall111. Kcmalist cl.'ph1..· buµOn Tiirkiyc'nin biitii11 ~··l···-i:g!ni ordu\ :1 bag l<1111 1~1 1r. /\ma Tiirkiyc ordus11 50 y1llr k N!\TO dcnc\ ii ni tKkll sonr:t /\HI) ik ctle 11n1;1k gib1 1-.a) 11:1~nll)> h11 ~ ii11cti111c :-.:1h1p1ir. rsK. hem Soguk S<I\ :1~ dii11c111i11dc. hem tk \0\\1..'tkr nirl i~! '11i11 ~·\)1.(ilii~iinckn ~onra b;1sla\ <111 YL'lli Diin,·a Di'11.cni dii11c111 indc, ' /\ r~D 'nin i1.kd ig i po litikal :trn . dof!.r udan l iirkiyc'nin ulu s;il dcvlctinin gii\'cllligini ilgilcndin:n hirkac; istisnai konu d1~111da.

-

~

~

-

-'

"

~

I

"-.

-

.

..._

;

-

7

sonuna kad:1r hag11nli kalrn1:;;t1r. l·.11 son. Ira!.. ~<1va~1 konusunda, Kc111<11 isl ccphc, hcr 1.;1111:u1 k i ikiyii1.IUI C1gii ilc AK P'n in /\ 131).,c dcslck vcrmck 1<,: 111 (,:1rp 1111 ~la r 1n1 clc~lirirkc n.

TSK ·11111 bizznt genclkurmay ba$ka11111111 :ig1.111da11 ifodc ctligi a<,:1k(,:a 1\BD ya11l1s1 politikn konusunda s usmay 1 sc<,:111 istir. ()ylc:·:-:c d urum 11<;1kl 1r. Kc11rnli1..m TSK ·~11.

TSK isc 1\IH)'v• i tlc:-:tckkmcktctlir. Kctnali1.111in ":1nti-c111pcryalist" ol11w~1 pratiktc miimkiin dcgildir. Bu. i:;.i;i PClrtisi ) a d;1 IT1rkso lu gibi. laf1zcfo ;inti-/\mcrik;m po li1 ikay 1 so11 u11C1 kndar siirdiiren si vri uc,:la r ic,: ill dah i gci;crl idi r. Iler kim ki. J\mcrikan cmpcryali1.111i ilc miicadclc ii;in Kcmal ist sallara katd1r, ya iki) ii1.liidiir. ya cla hudalalik dii1..c) inde ~afdil 1 Dolny1s1yla. Kcm;1l is1 ccphc11 i11 " ilcriciir. !\ma c l li0.- i" blit(i11iiv lc ko1.111cli k bir isk111d ' liak. tularl1 oldukl;1n noktalar :ok tkgi!dir.

Bun lardan biri. K(irl diis111a11li0.1d1r.

K cm al isl ' c:cphc l'iirki:I.' i(,:intk Ktirtlcrin dc111ok ratik hak l;1n11111 tcslirn cdilnH.:sinc k ar~ 1 oldugu gihi, Kuzcy lrak vc KJ\DEK sorun lan giindcme gcltligindc lrak konu~uncia d:: biiliinii) le sava~ yanlis1 kcsilmcktcclir. ikincisi. K1bns·1a Ke111alis1 ccphc, fo:;;islkrk hiitiinii) k parakl hi(,:i 1ncle. n11v tllar111 µcrici li gini n tim:-:nli Raul' f)c11k1;1{1n ko'u dcstck<,:isidir. l(1hns·111 rlirk ki)kcnl i hall--111111 Ru111 kardc.:~kriyk birliktc kcndi ~clcccgini ii1.giircc bclirlcml.'~inc dii~­ mancl 1r. Ni hayet. cl hak, Kemali1.111 siy;1sal is lanw clli~111a11d1r. islrnn 111 I iirkiyc' 11i11 toplu111sa l \T kii lllin.:I yap1s 111da bir ag1rl1k ka1..anm<1s111a kar~1 µcrc,:ck bir miicadck \Trmc.:ktcd ir. l ~u u11surlard;111 ilk iki ..;inin Kc111:tli1.111i11 21. ;

.

Kemalizm TSK'y1, TSK ise ABD'yi desteklemektedir. Kemalizmin "anti-emperyal isl" olmas1 pratikte miimkiln degildir. Bu, i~~i Partisi ya da Tiirk Solu gibi, laf1zda anti·Amerikan politikay1 sonuna kadar siirdiiren sivri u~lar i~in dahi ge~erlidir.

i~'fi Mii<:adeiesi

Kas1m - Arallk # 9

.

gobcgi nckn bag1 m Ii kapital isl sistcm in kcnd i gcli$imidi r ki, dini idco lojinin maddi tentt.:1lcrinin si.irekli olarak ~cniden lirctilmcsinc olanak ta1111nakta . 1oplumsal diizeydc luil;i yi.iks..:k di.izeydc bir ca1ibcsi ol nias1na vc islamc1 pa rt ilerin dcmagoj i ile kitklcri p..:~inc tak111as111;1 o lanak ha/.1rla maktacl1r. Ti.irkivc , empcryal iz1nc bag1mli bir kapitalist iilk..: olarnk koyllilligi.in ag1r yiikiini.i omuzlanndan atamad1g1 i<,:indir ki, islami ideoloj1 hala giivllidiir. "Laik" parlilcr iizclliklc 80' 1i yillardan itibaren nco-libera l ortakl1k tcmclinde bi.iyi.'l k i ~<; i . emckyi vc kcnt yoksulu kitlckri c1ip g\.:<;tigi i<,:indir ki, her 1ama11 ya lan vc cknrng<1jiylc kitklcrc forJ.. 11 bir di.i;,cn {incnni~ olan islam i idcoloj i biiy lc:-.i ne ba~an Ii ol 111u~­ tur. I fer ~cy satil1k hale gcldigi i<,: in. ahl<iks1Lilk ba ~ 1111a l1 p yi.iriidiigli ir,:in. rekabet<,: ili k toplu111u i<,:in i<,: in kcm irdigi ivi n insan lar daha dingin ve da yai11~ma\.: 1 bir dinscl fc lsc f'eyc s1gmmay1 tcrcih ct mi ~t ir. l~una Kem a Iizm' i kcndi -;inc ba\Tak cd incn 12 E) IOI rejirninin islam1 sola n: Kiirl harckc1kri11c ka r~1 dcsteklemcsi biiylik bir katk1da hu l u 111n u~t ur. K.emali:-; t cu mhuri)ct ilcrici harekct lcrlc kar$1 k ar~ 1 y:1 gclincc cski dii$11Hlnmm kollanna s1g111m1~1 1 r. 12 Ey liil'den sonra imam I latip Lisekrin in say1s1 patlam1~ur. Din dersleri 12 Eyliil"den sonra 1orunlu hale gctirilllli $tir. Ti.irk-i slam selllc/.i 12 Eylii l" iin iiri.iniid i.ir. I li zbullah '1 PKK ·y\.: kar::;1 clestekleycn d..:ri11 tkvkl olrnu ~ tur. Kcma lizm $imdi kcndi cktigini hi\·mck tcd ir.

Biit iin bun lara 28 )ubat l<)C)Tdcn bcri )aL1111n ba~111da dcgindigimi1 bir nokta ekkncli.

I lalk1n onemli bir bi.ili.imi'I. islamc1 harcketlerc yapllan bask1y1 kcndi dcgerlerine bir sald 1n olarnk ya~ 1 yor. ~a~i.)rti.ili.i krc. ti.irban lil ara. kapali kaclinlara yonc lik a~ag ilama bun un en hassas 11oklils1d1 r. nask1 ters tcpiyor.

Kl:-.acas1. siyasal i<;lamcil1ga kar~1 Kemalist ccphcnin giilli.igi.i politika <;1kar yol dcgildir. islamc11iga kar~1 \·cri lccek mlicadcle. toplu111un deri11leri 1it· niii'u;t <.:llnclc i~<;i, 1oksul ki.iyli.'I . ..:n1ck<;i. kcnl yoksul u vc gcn<,:krc islamc il1 ktan ba~ka bir kurtu lu ~ oldugunu gi.istcnnck /.or1111dad1r. /\ma bu bir s1111f' poli tikas1 gcrcktirir. 13u i:-.c. KcmaliLm'in :-.m1J' poli1ikasmm tam tcr:>idir.

Siyasal lslamc1hga kar~1 Kemalist cephenin giittiigii politika ~1kar yol degildir. lslamc1hga kar~1 verilecek miicadele, toplumun derinlerine niifuz etmek, i~~i, yoksul kiiylii, emek~i, ~ent yoksulu ve gen~lere lslamc1hktan ba~ka bir kurtulu~ oldugunu giistermek zorundadar. Ama bu bir s1n1f politikas1 gerektirir. Bu ise, Kemalizm'in s1n1f politikas1n1n tam tersidir. ~ 01.yil daki

gcrki ligini 11 bir par9as1 oldugu onadad1r. iyi niyctli insanlar ai,: 1s1 11dan ccvap \ Crilmesi g.crda:11 tck hir soru vard1r: islamc1 g.criciliQ.t' k:ll:;-1 111iicaddc ct111t.:k dogru dcgil rnidir'>

rslamc1llkla nas1I mucadele edilir? l<l'rn:di st ccpllc. cumhuri ycti , 75 . yil incla oldu0.u XO. ..v1l1nd:1 da kutsnd1 vc ..viiccl11i. " .!.!.ihi. ..

Hu. ii1cllikk ikricilik aclrna konu~anlar ar,:1s111da11 utani lacak hi r durumdur. nu loprak lard a I~ m il~ <Hl i11sa11 111 ar,:l1k s1111 r111111 alt111da ya~a111as111 111 sorunllusu bu cumhuriyct dcgilsc k imdi r'! Sl'ilcy11 1<1 11 l)cmi rcl ·i n i fodcsiylc, l'l lkc11 i11 H:lllSl lh.: iyi k<I , doQusu isC i ~an!.!...... l ild\.:S' Stan.._ '\ d:1rtbn11da .\ :1s1\ . or~a b1 1111111 snru111lusu ki111d11".' Hu cumhun~ ct in mil) onlarca 'atanda~1 kcndi dilini iif!rcncmi} or. r;ocuklanna atalan 11111 i:-.imlcrini ku)ann vor. ~ark1s1111. ~iirini ozgi'1rce gcli~tircmi y ors;t. bunun ay1h1 kimind ir'> TC1rki~e d 1~ poli ti kada AnD' nin. i<,: po litikada •\lr nin. ckonnmidc i!'v1F' nin 1u1saQ1 l1alinc ~c lmi"st'. kut:-.anacak \l' \'i.iccltikcck 1h.' varlhr·.> ·· 1t>1c,ulc" kiilliirii dencn pc~pa)clik . "bo~al 1 bas111" ckncn ah;;1klik. kad111 hcdcn inin 111ct<ila~111as1. \ IQ. gibi bl'1yliycn <,:ocuk fuh ~u. hi'1tl'1 11 hun lar isl;1111 i ikl idarlann kusuru 111ud11 r'> Yoksa ac.:aha i ~lam i iktidarlar biitiin bu 1'<. : /illigin sonucu mudur'.' E' ..:1. snn111un cc\ ab1 tarn da hurada \all\lll'. Bali l'lllper~ali/minc

-

~

8

Kas1m - Arahk # 9 Beyaz Tiirkler cumhuriyeti

bi r i:;;<;i s 11 11f1 politi kas1 o lmad 1Q11 11 k;1\'ra,·;11nad1Q1 . . ... icin ' K<ikl..:n Kemal isl !er, dcvlc1 kurunilrn 1;. ia i<,: i<;c gc1;111cf..ten , de\ letin c,:1k;1rl an 111 savunmaktall, " ulusa l c;1karlar"1 Iler dcvlc1in c;1karlan olarak ta111111la111al..ta11 hi_c; kac;111ma/.lar.

Onlan 11 bak 1 ~ ;1<;1s1 'ar olan dt•\ let i 'a .... 1iinak la ..;1111rlid1r. . ' S1a1iikonu11 ..:11 li:dak;ir sa\ u11ucu land1r onlar. Dilkrindc i~c; i ve 1.:111 ck<;ileri 11 so run lan . o i~c,: i \ 'C 1.·mckc,:i lcrin ii1.c rindc o(j7 burjU\ ;11inin lrnkimi\'C!ini . .,. :::: bche!!i l!ibi konl\. a n de\ lcti sa-

21. yiizy1hn ba,1nda

._

Bu cumhuri' el sadccc Kemalizm, kendisi bir Kiirtlcri d 1 ~lalll1) or. T iirkli) le Orta ·s1n1f olglisu Klirdi'1) le. I.a/.!) l<i ('crkcsi\' lc. olmakla birlikte, muhaciriylc Roma ni; la i~c; i­ lcri 11 \C cmekc; ilcri 11 bii.' iik c;o- Tiirkiye tekelci gu 11 I ugu n u d1 ~l 1: or. B;11ila- buriuvazisinin hakim nn 111 sand1g1 gibi. bcya1 Ti'1rk Bat1ci kanad1n1n Kii1 lk kar~11l1k ic;i1hle a11la:;-il 1:1a:-.1 gcn:kc11 hir ka' ram isiamc1 sermaye · ;.. cleQildir. l~ev;11 'f'('1rk . Klird(in dilim~ne kal'§•. , -=· . ' . ya11 1 s1ra. a; bcsknmcdc11 ~1karlar1n1 savunan · ,vi'il.li sai:U1ks 1/.. bedeni kav1 uk ' b1: 1kli 'c ba~<:irtiilii mil: onlar- harekettir. · ca cmckc;i \ C ailcsindcn ol u-;a n hir d 1~.da 111111 ::- l ar topl umunun k;11·$1s1nda . nmurlar. l'iirki,1.·'11i11 ·\l~ - ...,c ~iris' i 111i 1Hrt1-..il1 .

'• ..\ol">. onlarm ... 1krn1llal'l) la ala) cd1.:r gibi ) a;-a: :111 hi r kall:J.!oridir. Bclki hirkac; ) iii bin scndikali i~c;i Scndikaci...111da11 sii/.ck Marksis1 inc, Kcmal isl vc kamu c;ali~anlan11111 bir bOILimii hir:11. th1ha ccphc ni11 1111::-urlan --: ['ice I \i rk mil le1i"11in c,: 1k:1rlarinda11 ba~ka hic,:b ir gcrekc;<.:)C ba~\u r­ aL sc lil. bi ra1. daha gi'l vcncc li bir ya~am s[irdiinnck1edir. .'\ma bi.iyiik kcntlcri11 c;cvrcsi - macla11 kar51 c,:1karlar /\11 ii) c li ginc~ Onlar ic,: in ni saran 'aro~larda . Ona J\nadolu'nun giidiik i~c;i s1111f1111n \\.' cmckc;ilcrin 1;1karlan onem kns<1ba-kc111lcr indc ve ho/.k 1r111da. Dogu t a~ 1m az C,:Linkli Ka11111 Yiin..:ti mi Rclonnu l< 11rnd1.:ni/ i11 'ok su l kiiylii ailclcri aras1nda vc tasl;ig1 1111 [.!.ii11dc111c gcldi'! Scndikac 1s1 11da11 lab11 Ki.irl biilgclcrindc. ba~ka bir diin: a : <1:?1 - a:d111111a li..:p-..i "iinitcr dl'' lc1"i11 c;ii1(il111es in) \)L Kara Tiirklcr \<.'. Klirtkr. alii l:ckrtk. dc11 (baz.:n biitiinii: le cahik1.: "(inill.'r d1.'\ k1"in kiic;iik san;1yi s i1ckri ndc, 01\!.t nizc S<ll l<l'. i bii l- c;ii1iilrncs i11i "ulusa l d..:\ k t.. in '\Hlu gihi gc lcrindc. in~mlllarcla. mc\'sirnl ik i!)<;i olarak s11 11a rak) di.:111 vururl ar. i:-,;<,: i sc11 di ka lan11111 tarlalarda ;..c11dikas1L sigonas1/., r..::--mi ha~111a c;oreklcnmi~ o lanl an dahi. i~c,:ilc rin topl umun d1~1nda c,:all:?!1nl1rlar. Kara l'Orklcr c;1knrlannda11 <.,oz e1111ci'. Lini1cr de\ kt vc l<li rtk r k1n11 yoksull ugunda n \·e S<l\<l~ puli - savu11usu 1rn so: ltllurlar.

K.1 s:1cns1. b(i!iln ilcrici li k makya,i111a kar~ 1 11, ti kalarind;~n do la: 1 kc111lcre sa\·rulur. ama Kemali;;m 'ar olan burju\ a devlc1 inin ba~lann1 sokacak bir 'er bu lama' 111ca g..:cckonclular dik1.:r, ;. asalai 111 d1~mda. rcsmi S;I\ llllll:--lldllr. i~c;i :>llllf'I :>l)a:-.1.·ti] k <.'.ll ut'ak hir lo plu 111u11 ()lcsindc y a ~a rl a r. 13u 1opl u111u 11 il i~kis i yok tur. Oylc ol111asa rl"s i:\ D' 1. hlilii n cc 1:1s1111 <;1.:kcrkr, ;11na rcsmi 1oplu111u11 TOIHru. T i<.;1< 'i. 28 1:yllil'li dcs1cklc.:r 111i,d i'> d1~111d.1 kal1rlar. i::-tc cumhuri;. cli kulsa) an 'c 21. y(i1yllm ba~1nda Ke111ali1.m, kcndisi hir , yiicc l11.·11 kiikll..'11 K1.:nrnlis1lcr. isla111c1 har..:kc1i11 ona s1n1t' oll!usu olmakla birliktc Tiirki\e 1 1 1 1'·1 ·1"'1 1> ·1•1"1 """1' " ' "' !1cr s..:c; 1111 1.:1 t'cn 11dcn son r;1 h1stcri 11iihcu 11c i-.. la111c1 ~ermay..: dilim inc kar~1 <; 1ka rl :i n111 µi rdi ~indc . bu in:-,anlari n kU lliiriinc hakarcl c1mcl..tcdir. l~u cumhu1:i!<.:l l3..:;.a1 l'lirkl1.:rc .~a' unan har1.:kcllir. a\ nca l1k vc ,.iiks1.·k bir ,·a-..am -.w11dard1 "Clir11 1i ~ tir. Cumhuri yt:tin li nlii " k:11<1111111 lc1n " Sol, Kemalizm'den kopmahd1r!

1 · ~..:r kiikcni ... u,,. ali:-.l 'ldd;i l)l<111 h;11\:kL·t lcr onl:1r111 k;izan1111lar1J1r. Hu1it111 i;; indir ki, Kcmali1.1n h1.·r "c!dcn iinc1.· hir ona '1111tlar •1ra,111da ... .idL·~1.: i:;.c;i Parti:-.i '1.· I iirk:>ulu h<ll'ckc1idir. i-;;c;ik'r hie; 111i d1."·a..:!.. 'l'f'lll\'1icr "cm;1li/.lll . in 1.'lki ;1l;n1111da olsayd1. "h)Hli"l Kc111ali/.1111.:·.> I~u 1 1 s1 clbclll' ,·c ri r. anw hu11 1111 sol ~c.: rd-: 28 ~ 11 ha1 <killL' lll intk ttcrcksl· bu!.!.011 "cmalisl CCJ1hC)'l' k:tr~I <;Ok daha g(i<;lii bir S<.'.s ~

--

~

.

~

I (.

J

•

.,.

\

•

•

I'

II

l J4 l

\.,

l\"llH ' 1111 111

:::

~

~

9

~

i~ri l'1iicudelesi

Kas1m • Arallk #·9

\'lk:trl)\ll' olabilirdi . 13u Kendinizi fo~izmdcn. askeri ik i harckl't in sos\ ;ii ist ha- Tiirkiye sosyalist hareketi diktatiirli.ik k 1~k1rt1cllan11<lan r.:k,·1 k. :--11111" poli1ika:-.1~ la s1n1f politikas1 yapacaksa, ay1n11! Kc11wli;:111 'c ccphcen ufak bir ilgi-;i kal111aden kar~1 ~1kmaya11 sosyaKemalizm'den mutlaka 1111::-11r. S\)l'llll Ollltll'lll llL' listkr1.: scsh.:11i~ \)rtl/ : sol libkopmahd1r.

Sosyalis.t ) apt1g111da dcgildir. Stierali/.mi11 d1~111da, s1n1r polirun (kc11di11i dcvrimci dc- hareket Tiirkiye'nl~ 1ikas111111 ii11ii11dcki di1·e er 111ukra1 olar;1k nitck) l'llcngcl olan Kcmalist cephcye i~~ilerini, emek~il.erini , ler de dahil) sosyalist sokar~t ses1111z1 yUkseltin. lun gcri ka ln111n111 1H.: yap- k1r ve kent yoksullar1n1 onunln h csapla~1 11 ! i ~<,:ilc re 11µ.1d1r. scsk ni yo ru/.: si/.1 " ulusal kucaklayacaksa, . · l ~t1).'.ii11. sos~ nlistkri11 <,:1kar" diyl' bu1juva1.ini11 pcKemalizm'den kopmak (;ok hiiyi'1k \Ogun lugu ~ i nl' t:1kan scndikn bOrokrntulusal (Kc111alist) so l ve zorundad1r. lar1111 h<1$1n1zdn11 de!' cdin! liberal so l d1~111da hir hatKcma li1.111'i11 solclak i 1111 gl'1<,:kndiril111e:·d gc:rck tigi k(mustmda tum - pelnze hiri pro kt er c ntcrnasyona l izmidir. tural-:11 <.kk larns) on lar yap1p duru~ or. Ama i~. Sadccc Tiirk $Ovcn i1.mine kar~1 gcrckli olan s.i~ 111 olarak hl'1lii11ii~ k dogru nlan bu ~ akKiirt sorununda cntr..:rnasvo11al i1.111 dci!il. nv111 . , la~1111111 i<,:inin doldurul111as111a gclince r-ljrkiyt' zamanda cmpcryali;:mc vr..: kapitalizmc kar~ 1 solum111 hi.iyiik biiliimO s111a\ 1 gt.'.~·e111iyor. c111ernasyonalizm. l\ncak o 1arnan 'l'Orkiye'nin Sol libc:rali1111dc11 vc hu1jtl\·a demok - sosyalisl harckcti ulusal bir bilincin k1skac1nr<1tlig111da11 kopama~ an. daha dogrusu kopmak dan bir s1111fharckcti hilincinc yiiksclccektir! is1c:111c: t.'.ll Tiirk '..: Ki.in :-.ol gii<,:kr bu yaz11111Kcmalistlcr. ista11hul 13c~ikta{ta agac;lan /!!l ktmt1..;11 d1..;111tl:1 kal1\ or. l1i;:i b11rada il~i . .

- k1rn111.1 ve beyaz bc1.kr i<;inc harscui . Bi1 k:ndirL'll Kc111ali/111'1.: kar::-1 a<,:1k \t' <.:ephcden komiinistlcr isc insa11lann \ ' C agrn,:lann "bir ta\"lr al(alma~a1ilar. aga<,: g ibi 1ck vc htir. bir ornrnn gibi karde~~e­ ~olt111 hih i.i!-. biill'1111(i11(i Kc111al izm ' c sinc" )a~a;acag1 bir di.in~a ~aratmak 1<,:111 haglayan yii/.krcc gnnmmc;: bag mevcuL 111ikadck cdiy\>ru1.. \tali11i1111'in "dcmokr;1tik ;1~;1111;1 " clc1 ikrici burju\.a gi"u;lcrk i~birligi y.ipma yiinc lim i11dc11 Ya~ a s 1n i!ic;ilc ri n birf ig i, h<i lklan n l lirkiyc Ko1nii11i:-. l Parti si' nin Kl'11rnli1.111 ·c kardc~ lig i ! uzun ytllar boyu kiikcc t<1bi kalan politikas11w.

Ya~a s 111 diinya dcv r im i! gcc; 111i ~ i 11 snku k<1drnlan11111 Kenrnlist ctk ilc r t;1 ~1 111;1 s 1 1Hl an (18 k11 ~: 1 j! 1 11 1n bag1111s11.l1k<,:tl1k . likirkrillL'. Tiirk 111illi\L'l<'ili!!.ini11 fikri s111 1 r"' ,. ~ l.~ <r·i M iicadele..,·i l<inna liaps<1l111u::;l11ktan TSK ik aray1 boz111a111a <,:ahasina kack1r hin;ok foktii r. sosyalisl so lun hl'I~ iik k1.·..;im i11i n Kcmalizm'clcn tam \ll:1rak kupamanw..;111<1 ~ nl a<,:t)Or. u~~a Tl'trki)C -.o:-.:ali:-.l harckcli Sllllr politi kast ~ apacak:-.a. KL·mal i1.111 'dcn mutlaka kop1na lid1r. Sos: alis1 han:kcl I iirkiye'nin i~<,:ileri­ ni. cmek~ikrini. k1r vc kcnt _yoksullann1 k ucak la~ acak:-.a. Kenia Ii/.m ·den kopmak 1.oru 11dad 1r. f....cmali/m ' i ikrici hir µCi\ olarak b..·nimscfosistkrk -' r..: 11 i'vlark-.i:-.tkrL· -.c:-.k11i'. oru/ : e!lcr ...... ishirli!!i . .... 11 i \C ordu,·u . ...~(ire'<.' ca!!,1rmav1 . ...

- br..:nimsemi) or:-.an 11.. bunl:1 rla fork1111;:1 ortaya koy un!

1

·<

~

.

10

i~<;i Mi'ic<ulelesi

Kas1m - Arallk # 9

Universite iizerinde miicadele [I] 1111

ho.1 /ulur1111 ilk clde11 . 1·0.~·u1·u11 /if!.l'l'llc ill'1: _1·ilr!u /,; .. n(r (, ..... l'/ik· ·\... 1\./..1.,11...-.•, , \,_ r\/I\

, , ,,

\'!)/'• •<~I,'.,,(//""' \ l t, ..., l t 11..ll,

hiikii111c·ti hird<'ll )'(j;...· 'iin

Hami ~:

25 Ekim ve 6 Kas1m

.·1.~a.{fida ok111·11cu/f1111:: ya::1.

mi1ulc·11 (/{',

.

du11 ..... "<'le11 ii•ir<'lilll iin·leri YO/\ huska111 K cmul ..... ( i iirii:: 'iin urc/1110 tak t!urok A 1111kuhir ·e /Wk

.

.ni::i/1111.\/1.

11i. hem

)'()f\ °<'. he/JI de AK t> /1iikii111cti11i11

tusuns11w kur.y1 o/111uk hi(i11ti1l(I<' or1kfw111.y. ituhi docent h(/11111w/e11cli.1 ld11dc'111 )'()A" ·<' n kudur kur.y1s1111:. lll'clc·11 )'()K 'ii11 11111h1t·r<·111 hu.ykw11 A'<'111al 0iirii:: 'iin C1rd111<1 cfii.~C'l'Sini:: de \·iir ii rs ii11 ii:: :1 35 /:"lu111 1·c 6 A'c1.11111 l :d('11t/('rifl(l<'11 11111ra. llllil'('/'Slfl' (}V/'('f/111 //\'(' I'(' \'ll/'dllll!'lflil'I///// 11/"f//\

k od('r i lie'

I . . . . . . . I .... . :J:J.

hll'··''

1 ·iiri~1 ·ii.)ii. h11

clo~«'nf hir //(/111111 .. 1·iif'iirii.)< ' koflllllu ,!!.l'f'<'k\'C'.1i-

gii.. \'tl.~///"fl<'/ go:: \'(' h1/\l/Jrlt .\//

. / ........ ,ii/ . .-... :;. : ;, ........ .. . ..... , ,, ,/,,,,,,,,, ,,,,, ,, ,,,

<" 1.!!.1111I11{!,t11u1

1:·1·re11sel gu::ef('.\i. h11 riiri(1 ·ii.)·e ku11/u11/onn hci::1/(lr1J1111 fikirleri11i s11n1111.). i::1111r 'den

c/c· /J/'fl/C' 1tu c•11111·k i(ill . l11koro A'ci/111· ·11

i1111''''

1·e

.

1criltTi11 1«1111 s11'c1.

Tiirki1 ·c· '11i11 <<'-)'if I i 1·iir('/('ri11dc•11 gele11 r'i/!. re11cilc'I'. ,t A'f> hiikii11l<'·,;11i11 tu.1un1111(1 kc11·->1 r1f..111ok/o hir/iktl' )'()A'·;;

clii~,·11. <'11/1.

)ct::f(fll ii11ii·ersit<' iif!,i'l'ti111 iin·

1 )'rJ/\ husko11111111 u1'<!11ulc1 .riiriin·hilirorlur. . .

ho.)·l,11 kC'11//e _\'O/)tfun giis-

1111/ur 111

l:'ki111 yiiri~1·ii.)ii11dt'11 cle 1)11c<'

('/c.)·firileri11 hiitii11ii1·/(' '111/..lt u/tl11,!.!.llllll />l"cl/ikl<' ortun1 kon/11. ( n1111110.\'lll 11 riiriil ·1'i)11·. kencli1w ileri('i clil«'ll. /.} 1:·1·/iil <' .l'lllunlir her 11,!!_::1111 O\'fJ.{!_111<!0 C'!C'.~l iri clii:e11. YOA· ·e si irl'kli kor.y1 «1ko11 s111·1s1:: ills(!// 1·urd1. ! Ill/(/ .)'imcli

"'" Hlu11 11::(/k lu~I 11·111u/,, n/11_ 1·1 JI: IJ1111du11 .1udecc · 1111 pJi 11 ,,1111ru. 6 A'us1111 g til/li. /,·11111h11/ 'du . . l dc111u 'du. I h1'c1rhuk11· 'do.

i" t c·cli k I('/' i 11dc·

6 A'11v11n c:de-

neon clu /ork111</a : 11110 :!5 /:'ki111

J>H1/c•s/11 <'Cle11. l1c•111 I A'/' liiikii11wti11i11 tasuns11u1 lie111 cl<· )'()A' 'c · kur)I <·1ku11 ii{:.r<'llcileri

riirii 11wk

kl'sili-

n·i11e/ti I<' 11 cl<'.ytirih·ri11 rok ,.<'rt 11/clnfJ.11111111 /111 w1flrlur111

Tc·k 111iid11/i(llc·s1. !.or1c·1cleki )'(JK ·('iileri

1·1• sc~1·1s1::

]5

1·arel1111c ii u r 1111 n

kihw: 1wk a1 ·d111/11111111~ hir 1·iirih·ii.y ru1n1·01: .-l111u< l11n. "~dc·11d1,!!.lll<' giirt· . . IA'/' 'ni11 ii11in·r,,,l'fl'r<· c•/ of///(/\/111. h11ra!t1nlc1 J..uclr11!11~11u"1111 c'//"('/le'I/It •k l'iirii1 ·ii.~ htr d1·1·/,•1 1iin•11i gih1 ·' gl'("i\'IJI: l'ulis lie ' c•11gellc•111<! _l'Clflll«JI: II(' 111iid11-

/ lu1u1· 't lu

IL ' /) T\1

\'()/. c111ri11deki 110/i~i t'i,l!J'<'Jlcilc·ri11 ii::c•ri111· sold1r111·11r .'

A:a/'.\///1k do//(/ hori:: olohilir 111i:J :35 l~"ki111 • giinii...111kuru 'du Tiirkin· '11i11 clih't hir n111111-

lia/('

1·111 ·1111111 ·11111

•

lillllltl/\

·"' . .

1uf/<1n111 ""<me· ::<111111111 gc•/111i.~tir: n1 (;firii:: '/1·

oc/;11<1 1·a1it!11·or . /)~·1·/<'t tii111iid1· urd11ulo. ikin-

:n·

1·iin"il ii). I:! f:'diil 'ii11 ii11il'l'r.,itl'h•n• gc •1irdi{!.i <'l'llclt'nTc' n· g,T1ci /A'/' ltii/..ii111c·ti11c· kur~1

heroher.,1111::. _1·a ii.!!.rC'11cilcrle .1 Or1uclu AKI'

\'ll/J1!in11: /)c 'dt't hiitii11iid(' l.ar~1s111da. /~·1J111111;1 s111111 1 ok IA'/' hi1kii1111·1i "iira ·' ( h11111 ho1f..1c1 .11s1e111i11<' kor.)1.

clen l'C//IU. hin. f..eli11w/1·n sok1111110.r11'1111. ! .l

t /

kar.~1 1k1 n•11lw l'l//: . 11110 hiri ii::giir ii11inT.\ifC'·

Cdiil ·c1<'11' ilencil"1: A'c1s1111 _'()031

i i11i1«·r1·itC'lt·n· dc111!1kr,"i .~t'linnck i\liroi: . 1111n }'()A. ·ii11 h 1r i lie' i tlt'rl'1 ·cclc '11 11111 llll fo In. 0111111

11

\C1/lar1111::1 -'<'("in.' f8

Kas1m · Arahk # 9 krinin de scndikal iirdil ucl rnis. olan ... Li lia line ....

Fgiti111 -Se11 bir alte n1ati l las lak ac; 1klad1. arna J\ [( r hl'1kr1111et olali bcri. ~l'111d em i i:;!!al b11 tasb k hi e; sc:-, gctirmcdi. n unda :)<l$11"acak ·ede n e n C>neml i konul ard;rn bi ri de YC) K bir ~e\ yok: n10cacklc olmav 1nc<i deklaras\·on sorunu. Bunun a rcl1ndan imam 1 latip li sc- lar cla scs get irmez. Og.ren~i grupl an d;1i 1111k lc ri11 i11 111czunbn11rn tini vers itcyc gi ri::;ine ili ~­ bir bic;i mcle ha7.1 ki.ic;li k c> lc;c kl i vc ccsur kin hl'lk C1111et in ongbrfllif! L'I yen idc n cllizcnkmc c;1 k1$la r ) ap1yorla r. He111 J\KP liUklime1i11c. ck ii11i\ c:rsi lt: re k tii rl e r i ~ le hiikl'1111cti hir ke1 hem de YOK ·c kar$ 1 <;1 kan1k il kcse l dL1Levck d ah ~1 kar:;; 1 ka r~1 ya gel ircrck Y ()K La ni ~111a::;1) - dogru bir ta\·1r a li yorlar. ama yal 1111: b1n1kil1la neredcyse biil iin k~t i. So11 ol arak. ·1(J F3 iTJ\ K yorlar. [ n kiit(isi.i iigreti m l'1 yc lcri aras1ndak i yone1im inin sc<) mi nc ili :;;kin 1;1n1$111a da bu gene ! bag lama yL·rle;;;m i$ bu lunuyor. 13u tart1 ~ - ~a ~ k 1 11 l1 k . L3u a land:1su lun bi r bi) l(irni'i. en a1111111alar dizis inde. orla)-<l iki ka111p <; 1kt 1. Bir dan ba$ lang1<;ta. 1\KP li bcral i/111ini11 pe~ i ne ta<>i)rl1s bildirillara f'l a. Y() K '('111 kiilii :;;l>hrcti nden yararla narak kild1. l'vlill i Egiti m 13akan 1·111n "' ' mes i konusundak i <;aQn s111 1 c idcl ivc a larak siir, ~ u rct-i h;1kla11 giirl'1n nK'~ e <;a l1 :;;a 11 . ama asil amac1 l ~la111c 1 kad ro \'e t;1b:rna o bnak lar sagl;1- ecin inte rnet arac il 1g 1yla yo llanacak gorii~ l cr l c yarak top lumsa l ckstcgini gi'l <; k11di rmck olan clk ilcnL"hilec.::£!.ini dii~ [111 c 11 kr dahi 1>lclu. .'\ nm hiik iilllCl. Otek i tarn na. kend i11 i "'cumhuri yeti n bu11da11 da 111and1nc 1s1. is la111c1 hiikli mcl kar$1s111da TS K ik hirlikte gcn;ck s;il1 ihi" o l;1 r:1 k bi r h:1rika1 kurrnak ad1nokta~ :;u11;111 ~9 ~ubat<,: 1 ccphe.

11 a. YOK 'ii n savunu ll~ u ikinc i cephc11 i11 csas . ..... - . . . masma k;1dar varan bir gl'1<; leri Y() K \'e 011u11 pozisyon un Cin i\·c rs itc dogrult usu1H.l<1 ha rck ct sol un un yayg1n biiliimeden iin iversite gli<;leri lcri nce hen imscnmcsi ite n ba:;;t;1 YC)I< ba ~k a11 1 di. 12 Fy lli l"i'in en 1.or l<L·111<il Cil'1rii1 ik hirli ko.eyrek ·yiizy~'a d(inc rn indc.

I <)8 1'<k le ccphen in ba:;; sii1c Ci sii Y iikscki.igreL i111 K a11u nu ~ olmaya soyunan istan- boyun~a g l'1 11dc n1c ge ld ig indc. bul Oni\Trsitcs i rcklik ii -~li§i~'-n Bu_-.~-:~~ ~ sadccc ista 11bu l Onil(cmal :\kmdaroQlu) ile -~,~;~:~i:' versi lcsi '11dc I 000 olsib lil 1 ku\ vet lcr. Bu11 ~. ~. ' 1na k i.izerc. sa lt istanbul l;1r:1 t:1hii her 1.am:1nki ~·~i~li , bi~,· ~leftirel. kcn li L'l nivcrsi tc• lc ri ndc kiiktcn Kemal is1 koro U~iversite

ogretim uyeleri YOK'un ard1na diziliyor!

-

-

~

Bugiin gelinen sefil bir · kurum olarak iiniversitede ve bir toplumsal katman olarak ogretim iiyelerinin maddi ko1ut1•r1nda ve pratiklerinde · yak1n bir siire •:_. ·yapnan i9teli i9e ·.• ·. . .bir iiriiniidiir. ... deiiliin·siireci, · ge9.mi1te mesafeyi kor.u~uf Qian iiniversitenir- ,., . iigretiin iiyelerinin ·diizenle ··, :. ·. · . acllm adJ~. biitiinlqm~intt . . yo~ ·.; .;:-::: ··-·,.·---_. . ·.'. . :.-.:,. ·.:. : -'.':.: .·, ·.-...... .: -,;...y .,• ••. ai!m1ft1• ~

1·Cis L\ D is•: 1\KP' nin bu <;1 k1~1y­ la de\ let i<; in ck ·· is-

d :1 k;H111 yo r.

--

.

1ikrar··1 ho1.du0.u \!L'l'Ck·.,:::·.~.,·.:. <;csi y k bu ccphcnin de:-,tc k glicii rol linc soy un rnu~ durumda . Yine de Tl )Si1\D. 29 )ubat.,: 1ccphen in i:itcki u11surl.1111Hb11 dal1<1 lc1 nkinli hir ta\·1rla ... c;cn;c\C ~ <1 ,..;1·· hic;i 111 i11dc bir u1i<i:;-111a l(in11 i'il ii11l'i ()111.· s[i ri'1' or. VL· h ic o Ii ;1 :11s:1 :;;imd iIi k. hu form ii I ik i t.1ra11 ) . 111 ~ t 11n 11 ~ ~i i rli11Li\ o r. c·11 i\ c rsite11i n ik ri-: i g. L'1 ~· k ri ik S\li 11n tlurull H1 is1.: ac 1kl1. Sol. iki ge ric ili.!!in ~·a rp 1 ~ 1 11 as 1 k11")1 s 111da ~ <1 ~k 1 11 . dag1111 k. bii) Ok i il ~· ii d c o;u-;!.:u1L 1\ n 1k [1n ivcrsi1c k rdek i cgi1in1 c1nckc; i-

say 1s1 I ) ()(}\· yak la ~<lll (i~

csi \'L' as istan vasa\ a a<,: 1kc,:a kar::;1 . c,:1 km1 bir imzil mctninc ,;;··~·:· ;.-4:·-··.·~~.:.:::·.~:· ~; dcstcl-: \·en ni ~ l i . En a1.111dan on. halla 011 he~ yil bo) unca bu gclcnck dcva111 ctm i ~ , l'ln ivcrs itc. iigre tim kadrosuyla. iig 1·c 11 c i s i ~ le . 12 1:yllil 'l111 liriinii olan y()K ·e lit'p k :i r~ 1 c; 1 krn 1 ~ 11. )i mdi yirm i kiisur yil ~on ra iini \,crs itc sol unu11 iinem li bi r hi'\IL'11nl'1 . YO K·_ 011 ;;i\nii ll ii sa \ unucusu h;d inc ~~cl 111 i;, t i r 1 ' Hu hi'1} i'1k b;1:;;ka la:;;1111 sadcce Tl'irk iyL"1i i11 sun c,:c~ rek ) li1.) ii ic,: indc y:1:;;ad1g 1 gene ! gerikml.' ik ac;1 kla11a;11 az Hi i~ le yaprnak a11 la111s11. bir indirgemeci Iik ol;1cag1 gibi. L'111 ivcrsitedc o na, <1 ~·1 k an bu zava ll 1 cluru111 u1111;1s il gidcrile-

:

iigrcl i1n

-

12

i~·{:i lt1iicadelesi

Kas1m ~ Arallk # 9 l'L'gi konusu11da bi1c hi1,.·bir fikir 'L'nnc1.

YOK "ii11 kabulii11dc11 hugii11c iini,cr'.'>ilcde ) a~a11an lcmd 'iirc1;kri k;n ra; ama1sak. :--onma h11 <;(i1iilll !.!L'l1n11c11111 de olanak'.'>11 hak gclir. Dola) 1:--1; la. ;a1111111 bu ilk biiliimii iig rL·11cikri 1:k al111;1\ ;1l·:1k. ii!!.l'l'lim kadrobr111111 d11n1111u11u i11c1.·k:cci.:k. Bu yll1.di.:11. .q111da ··011 i\1.:1si t1.: -.,11111" clc11di0.imk :,<1dccc i)~rc t im ii) c 'c ) ;1rd11ncil;1n ic;indcki so l s61. ko11us11 cdikcck .

-

~

Universitenin gozeneklerindeki

~iiriime

-

llt1 '!.!iin !.!L' li11 c11 sclil no kt a . hir k uru m 111.ir.i k l'lli i\ 1'1":-.;i..:d<.. \ c hir iuplu1li:-.a l kali nan o l;1ra k ii1~rl' ti 111 ih- ckri 11i11 111addi kos.ullannda \l' 1)rn1ikkri11ck <;\.') rck: 01yila :·ak 111 hir slirc bo\' u11ca ) a~a11a 1 1 i\tl' n i\l' ckgi~ i m i n bir iiriiniidiir. l ~u tk!!is !.!c,·m istc bc lirli .._ ,·irn .;iirc.:c i. ..__ y '\ bir ck:;.tircl lllc..,ak: i korumu!;i olan iini' crsitcni11 'c iigrl'lim iiy1.:kri11in dii1.<..:nl1.: ad11n :1d11n hiiliink~mc-..inl'; ol ; 11;1111~11r. (>: k: · ~c . bu degi:;;imi ana ha1lan\. la anlamam11. !.!<.:rcki' ' . t>r.

I kr !;iL''.. d..:11 iincc. cQi1imi11 bii1ii11i.i'-· le bir"" lik1c Lini' crsi1c de ()1cllc~linnc ia~cronla:,;111._ ma 1icarik!!lllL' iil,;lii-..iiniin bi.ilii11ii: k hiikmii ail ma ginni~tir. l ~ir biilii111ii clogruda11 dogruya l"iirk i:c'n in 1-.apitali~t dii1c11in in tcmsikikrincL' kunda11 ii1i.: I i'111 i\<..'r:-.i1dcrin p11rak l,!ibi .,:oga I111as1. de,.k t dc-..tegi: le pa la1 lan11ws 1, kamu l'in ivcrs itckri nin (iQn:ti 1n kadrosunun seckin ' . hir hiili.i111U11 L'1 \'L' µe n ~· k u ~11 g 111 g..:lecc k vaad eden hir d i1i u11-; 11ru11u yiiksck iicrct lc r kar~ rl1 g1 11d a kcnd i hi'i 11: csi 11c <,:ckmcsi, ii11 ivcrs i1e cvrc nindi.: konl'nnni 1mi gc li ~ t i re n <,: ok on.:rnli hir t!cli sn1cd ir. /\ ma l.!.l' li s1111.: hununla s1111rl 1 dcQildir. Kamu li11i' er ... i1<..·kri 11 i11 di.: lii.:r .' ii artt1 ril a11 han;br: nlu: la acl 11 11 ad 11ll t i c arik~l i r i lmc-..i. (i11i\ <..'r-.,itl." si..,ll."rnin in hir ti'1n.:;1 r 11w1111~1 1c1111.:li11dc \(i1w1ikcl·i-. hir isk1me haline !.!Cl . ' ' llle'.'>111e :ol :u,:1111~11r. IHi1ii11 ii111\1:rs11ckrdc. ba~ta : cmckhani.:kr olmai-. ii1crc hir di1i hi1metin ii1clk~1irilmesi. hclll iif!r..:111:i 1-.itlcsinin pi:- a-..anm ya ... alanna daha 1:111a llllsak ol111as1na. hem de <;ali!;>anlann bir boliimiiniin w~cron palronlarca istihdam 1.:dil111..:si11c yol ac;m1~11r.

Nl'tllihcra l poli1ii-.;1!;1n11 cg itim hiil<;..:sin..: \ urdug u darbc d11ia> 1s1yla ka: nak ac;li£!1 'a~a:-an ii11 i\1..Ts ik'ler. sadc1.:c c0., iti 1ni di.:0.il baska hi1' rnetkri lk 1 11t·ta l ~1-:-t 1n1w; a : (inehn i~krdir. Ti p

.

._

I

._

l

'

-

-

13

filklillckrinc bagl1 has1<111ckr kurduklan \ak11lar aracil1i!I\, la hi11netkri11 iinemli bir biiliillliinii sa11ilr hale g..:tirmi~krdir. Doga bihmkn '1.· miihcncf1sli1' alanlanndak1 lakiilldcr ··:-.anc1; i-iilli\ i.:r:-.ilc i~birligi" ad1 alt111da : ..:ti~­ kin i::.g.i.i<;lerini ,.._, kamu tc\·hi1.altn1 para 1'ar~il 1 g 1 nda kapi1alis1 i~ktmckrin ihtiya<,:lan dogrultusu11da sekrbi.:r <.: lllli:;dcrdir. i ~ktllle ma1111 g1 (i11 ivcrsi 1cleri 11 yci11c1i111 inc o kndar s in111 i ~ti r k i. otoparklard:rn kon kr:tns salonlanna kadar her olanak para -..11thn11ak ic;i 11 kullan rl1 r ha le gel m i~ tir. L3i'iliin hu1 il11ri 11 itlcolo,ii k ..;011uu1. bir di1.i i.ini vcrs itcn in : 1ii11c1ici kadrola rt 11111 her ko-

-

1""1 11 ... ,.,, ·1 l·1r 1 1 · 1 ''"' "!" '' "'"" " 1...

··l· •s,• (' l·i. ....... , 1,.,,,, r1) .,.ilr·, ... .... l. !,•s''l' .... ., i • ....· " ~ .... ...... \,,,. ........ 1 . ... .... . . .1.. ....

ba~ l a ma s 1 11a

yo l ;H,:;icak kadar dcri 11 ol mu ~ tur.

Ei be ll<.: . biiliin hu t?.L' Iis,·111ckri11 iii!re ti m ' i'1 vcsi kadrosunun c konom ik varlll us,· kosu 1' lannda (in cm Ii de Qi si k Ii k kr .varalmamas 1 bckk11i.:mc1di. I ~ in;ok fok ii l1cde dtini.:r ser111ay1· u'·!.!ulamas1 iii!rcti111 ii\. ckri11i ticariksmeni11 . .__ .. . dola'. -..11 hir <,:1kar orta!!1 ha line !!l'tinnc c1ki..;i ' ;ara11,rn . I 1p fokiiltclcrinin cigrc1im i.i)ckrinin .;ok iin..:111Ji bir biiliimi.i .van 1a111ana !!ecerck . son dcrt:cl..' liiks muaycnehancler a~I) or. <,:ali~ma !.!iillkrinin. haua !.!CCckrinin iincmli bir bi.iliimiinli hiitiinliyk para ka1.an111aya ad1; ori<ll". ila<,: llr111a lann111 tip \C cc1acrl 1k alanlannda hil imsi.: I i-.01l!.!rekri11 llrn111s111an 1nda lutlu!lu ag1rli kl1 ) i.:r. doktorlartll il;1<,: Sl'<,:imi nin s;1dccc l1bbi k ritcrlcrc ha!!.11 ol 11 rn d1 ...Q1111 . ila1·" "'sirkel.... krivk bir d i1.i haska liir iliski kuruldu f! unu dii~ i.i ndi.irii y o r. Doga biIi ill kri vc n1 iihe1id is Ii k dal(;1n11dan b i r~ok (ig rcti m i.iycsi a rn~l 1 r111a vc g.e l i ~ tir rnc faa liyctkr ini bliy ii k ~ irk ctl e r i n clolays1z <,:1 k:1n1rn 'uiirc d ii1.c11 li .vor. DoQrudan mcslcki hilu i,·c d11\;111an bu tlir iliskilcri n iitcs inck. l11<..' 111 uri: el sta tl'1siinc rnµmi.:11 <;c!!ilii ala11larda akraba : a da onal-.lan) la hi rli k!e da kli<,:iil-. islc1mccili!!.c kapitalis1 "' . . . !!iri.:n ... i)in;oi-. iigrctim ii) l''.'>i me' cut. ii-.1is:ll. i:,;k11111.'. hukul-. gihi alanlarda "holding. proksiirkri" epe) cc agirlikli bir ycr 1L11uyor. Sos) al politika ala11111da. cskidc11 i~c;i haklann1 sa' unan hocalar vardt: bugiin ht:rnt:n hcmen hcpsi i~­ ' crcnli.:rin takpkri) k 11yumlu giirii~kri sa vwn1\·or. . K 1sacas1, iin i' crsi ten i11 ticari ksm~' sin..: par:i kl o larnk. iigrc1im ii; clcri de bOyi'1k cikiidc 1iiccarl as11 (i "\ ckri nin bu ' . 11s11r. . 00.rctilll .. konu111u , gene; ara~llrm a g.orc\' lik ri11i 1110 rc l"l\.:h ~

.

-.

-

-

-

-

-

-

.;

I

\

"-

-

._.

~

•

I

Kas1m • Arallk #"9

i~~·i /14iictulelesi

..

Universitenin ticarile~mesine paralel olarak, ogretim iiyeleri de biiyiik iil~iide .. tiiccarla~m1~t1r. Ogretim iiyelerinin bu konumu, gen~ ara~t1rma gorevlilerini miireffeh bir gelecege yat1r1m ~abas1na yiineltmekte, onlara muhafazakar bir ruh a~llamaktad1r. asker i.iyc lcr <;og11n luktad 1r. ()c<,:mi~tc. ta 1960

bir gclc1.:cgc ya11 r 1rn yah:1s111a yii11cl1111ck1c. on l:1r;1 mu ha la1.<1k;i r b ir rul1 ;1~ ila11iaktad1r.

J> iyas;-1 v1.· 111ela ili~kikri11i11 ya 111 s1rn ,

(inccsindcn gck:n bir g clenck tcmclinde.

Un ivcrs iLc rckL(ir kri poli si n i.in i vcrs itc i<; i nc 111Udahalesi k ar~1s1 11 da son dcrccc duyarl1 idi.

O ysa $imdi hernen hemcn bl'lllin l'l11iversitc yonctim lcri, kampiislerde cirit awn po li slcrl c

clcvlctk biiliin lc~nH.' d1.· i lcri dii;,cylcrc \·nrm 1::;11r. 011ivcrsitclcr. 12 Eyllil di)nemindcn itibarcn rck liil'ieri ni n :1<,:1k lama lari ya da sena1ol;1nn111 kararlan y la c,:c~itl i alanlarda devlet po l i1ik<1s 111 111 "h1k ckyicisi " halinc gclmi~ti r.

Erm..:n i sovk . 1r11111 t;1 n1s111as1 11cla iin iversi tc sc-

c l ele c,:a l 1~mak1a hi<;h ir bcis gi)rm emektedir. l3iitiin bu madd i altyap1 11111. piyasa vc dcvlcLlc bu ilcri biill'ln lesme cliizev in in. i.inivcr-

.

.

..

~

......

..;

cula~11rau1 g1 11 d:111.

d iizcne sag lam baglarla bag layacag111da n. dcv lcl pol i1 i kas 1111 kola yea hc11 i mscyecek b ir ideo Ioj i k yii11cl i ~c soka-

11c1 iir11..:klcri 11dcn hi ri dir. Lski solcular "de' let <,:1 kan ·· ad1na b ili rns..:I konlc rrn1s l;1rda dcvlc1 i11

na Ikan lar

-

.. :, ... , :I \ ' \_ ·" '-\... ' ·"1'·' , .. , ;·I' ' '·"' '. ; J,.. .,,..1 •., ........ ,.l'L' ' L'tll ;")ll\..\ I\.. J ::...-.1·{..,,; \.It:, \..\l ll l l "\.. ;) I "(~'-11\1."l t,. l i I l 1

~.(I da Ortado~u pol i Ii kas111111 ~(ii.ii

cag111dan k u~ ku duyu labi Ii r rn i? i ~le 28 $ubal 1997 askeri ml'ldaha lesine i.in iversitenin destek vermesi bu baglamda ortaya c,:1k1111$ vc iin iver·

kapa l1 savunucularrna dii11111i'I:;;. /\B u1,nrn111 olanlar D1~i::; l c ri n i n ya da ,1\I~ (icnc l Sekre1erl igi11i11 parail d <1111~111an 1 gihi <,'al1$111aya ba$l am1~1 1r Isler libcr:ili . istcr K1.·111alis1i. hcrkcsin ag1.111da "Tiirki y c ' 11i 11 y1karlan" sii1.i'1 dola:;;makl<l . ..:lhcltc hu 1,· 1karlar da dc\' lct pnli 1i ka s1-

siLcnin devlcLc bag1mlil1g111 1 daha da i leri bir di'l;,eye ta~1 111 1~t 1r. "inica" i lc 111iicadclc ad1 11a ordu11un siya-;i hav ;lla mi.i dah<1 lcsi 11c. bi r

11a giirc sap1<111mak1adll'. TSK ile ili$kiler ilcri di111.·) krc ula~ 111 1~ l ll'. S o~y;li hi l i 111lcrdc b in;ok

hiikU111c1i de\ i rrn cs inc ,·e bir si) asi paniy i ka pa111rmas111a ol um lu bir gii1.lc haka n iigr1.·Lim

\igrctim i'i) cs i I larp /\kadcmikri ndc ckrs vcr 111cktc. arkas111da dcvlcL in ycr ald 1g 1 stralej i .., hi nk-tank " lcri 11dc ( d l'l$ii11cc k u ru 1u$ 1ari11da)

iiycleri. Kemal /\lemda rogl u g i bi . dek lare Kerna lisLl erc dah i 1.:cphcden saldtran fa~ i zan bir rcklor i.in Tiirk ivc'n . in en cski ,viiksck o!lret im kururnu o lan ista nbu l O nivers itesi 'nin ~

u1.ma11 l 1k yapmak1ad 1r. Fen bi l imlcri ve mi1hc11d islik da ll <1r111da isc. iin ivcrsi tc ?igrct im kadrosunun belirlcyici katk il ariy la <;<II 1$makLa o lan T Cl BiT/\K' 111 Marmara /\ra~t1rma

ba~ 1 11a 11asil gL: ld ig in i. il k dii11ern uygulad 1g1

po lit i kalara rag mcn nasil olup da yc11 iden sc<; i lmcyi ba~a rd1g1111 <1<,: 1k lamakta zorluk <,:ekcb ili rkr. Oysa bunun sorurnlulugu11u 11 bir

!Vkrkc1i bii!i'u1 ara~L1 r11 H1 vc gc l i~1 in11 c pol iti k<1s111 1. scrmaycn in do lays11. ihli) ac,:lari n:1 hizmct ct mcnin yu 111 s1rn, askcri iht iyac,:lar111 k<1 r~ 1l a 11111 as 1 11a ytin lcndirmi~ olarak <;al1~ mak ­

tad1 r. O r11egi11. hu mcrkezin bii11yes indeki

boli'im U. /\lemdarog lu 'na oy ve nn cmi~ olsa la1· bile kcnd ilcrin ind ir. A lcmdarog lu olgusu as l1nda ~a~1r1 1 c 1 ckgi ld ir. Bu gelenegin tc mcli. istanbu l On ivcrsitesi 12 Ey llil donemi ndc cunta n111 ba~1 Kenan Evrcn'c fah r i doktora

U lusa l Elek lro11ik vL: Kri plo lo,ii /\ra~llrma En~Lill'lsi.i'niin (lJl·:K/\F) yiim:t im ku rul 11 11da

vcrdiginde a1 il m1~ L1 r ' l3unu izleye11 ik i 0 11y il

14

i~·~i Miicatlelesi

Kas1m • Arahk # 9 1111'1··11' z111'1c '"\.. <1"'' ·1 ...

'- 1'_. ... \,. 11 ... \,,. biitiink~1111::-.i tkrink~tiki,:c bu cgilim art1k )Crk~ik hir (1/.1.!i lik h;di nc gd 111i~1ir. I kpsi bu 1

h." ... .,, ..• ';": ....... : • ... : .. '

.._. ... .; ........ ,... \.1111 ¥'"' 1 ."\ ll\..lllll " '

ne iini\ ersitcnin memur kadrosunun. nc dl· ogrcnci kitksinin oy hakk1 vardtr. Dolay1s1yla. burada irnd..:s inc g iiveni lmcycn sadecl' vc sadccc ii0 r1 ~1 i 111 i\vc!cr idir. Dihiiniin, bi1 i.inivcrsiten in iigrt:lim iiyelcri birini a<;tk forkla rektor sei;iyor. ama YC)K \Ctvcya cumhurba~kan1 bu iradeyi bi.itiini..iyk giirmczlikten ge lerck o aday1 n:kti1rl iige uygun gtirmU_y or.

Burnda <igret im liydcrine biiyiik bir hakareL nldugu. Ti'lrki)c'11i11 hilim haya11111n ba~l1ca dinamigi olan bu insanlann a~agtlancl1g1 . dogru scc;im yapmaklan aci/. o lduk lar111 111 .

011 la rt 11 irad es i i'l zeri nde bi r vcsayete iht iyac; oldugunun ilan ccli ldig i ai,: tk dcgil mi?

CJ n iversi ten in go/.cnek krindck i i,:i.iriirnc i~­ tc bu zillet sisteminin bile (ii!retim ii\'ckri tarafmdan kabullinO ai,:1k l:1yabikcck tek :;;c)dir. f1urnuaki CS <l S SOl'lll1 ii nivcrsitcll ill ilericik ri11i11 vc solcu la ri n 1n bu sistcme 11as ii ri /.a gosterd igidir. Sorun<1 birn1 cla o ai,:1da11 bakal11n. ..,

Profesoryan1n zilleti Y1llanlir s<1ylri~ oruz: ba~lang1i,:ta iinivl!rsite kadrolar111 111 gcn,:ek vc hakli bir nefrctini c;eken Y()K sish.:m i ~1 n 1k 22 yild1r riyakta isc. hun un 1c111di iini,·crsitdere lwk im 01<111 k:1dro lar1 11 bu sistcm i kcnd i i,: 1karlan na uygun bu lnrn Ian. li11i\crsi1clcri11 ikrici vc solcu ka<lrnlann111 bir biilli111L"111ii11 ise ik i onyil boyunca bu sistcme kar~ 1 hii,:bi r citld i mUcade le vc rm e 111 1 ~ ol111aland1r. Yan i YOK sistcmi 011ivcrsiten i11 ::,:indc k..:11di11<.: uir lopiumsai taban bu l mu~lur.

Bumm 1cmcli de ,·ukanda nrnddi tcmclkrini iilL'Lkdil-!imi1 i,:i'l riimc ..,(irccidir. f3u c;iirii 111 c11in en tan 1 ~tl111az vc ai,: 1k !!iish.:n2csi.

YOK sisLc111i11c !.!elirikn Lek sozde rel\.)rlll olan rcktiir \ ' C dckan sci,:imlcrinin yiiz k11art1c1 11i1cligidir. Yiikscki.igrciim Ka11u11u ilk yus;ila~t1g111d;1 n:kti1rlcrin vc dckanlann <llama yoluy la gorcve gc lmesini ongiiri'lyordu. l3u sislem . da ha ii nee kcnd i yont!I ic ilcrin i sei,:me 1_Lckncgine sahip olan ( ve bu bak11ndan i>r11cQ.i11 iinivcrsitc rckliiriinii miilc,·clli he yeti 11 i11 <llad 1g1 t\ merikan sistem inc g.iirc c;ok da ha de111ok rat ik 01<111 ) Tiirkiyc Univcrsitcleri lin ivcrici . n mm bir /.ilktti. San1n111 TOrki\'c , si1elcri biinycsindc bu saptamay1 yadSt) acak akli ba~tnda tck bir dcmokrnt ()grctim iiyesi \c:-;1 ;1rn ~tll'lna giirevlisi buh111alll<ll.. l~u sistcm uzun yil lar boyunca devam ettiklcn so11r;1 hir "refor111" ik dcg i:;;1i rildi. l~ unu n ~ crini bugiin uygula11111akta olan si)zdc sei,:im sis1c1111 ald1. I krkesin gayc1 iyi hildigi gibi. iin ivcrsitc.: iiQ.reli m liyelcri rcktor sec;imini yap11kt an sonrn Y() K biiltiniiy le key ti bic; imdc vc adaylann nlcl 1Q. 1 oylan ycr yer hliliiniiyk gtirmczlikten gclcn bir bic;imdc iii,: ismi cumllurba~ka 11111 a sunuyor. curnhurba~kan1 da et) 111 kcy li lik tcmcl indc bu iii,: isim aras111dan biri11 i n:kti\r olarak at1yor. Dckrn1 iar ic; in de ayn1 ~\!) yap il1yor. ;1111;1 bu seli:r Y()K 'iin yeri ni rekttir. cumhurba~ka11111111 yerini isc Y()K all\ or.

Hu si-;1c 111i11 iigrctim iiy1.·k ri11cc kabu l cd ilmcsi tam anlam1yla utan<,: vcricidir.

11i lindigi gibi. rckliir \C dekanlann sei,:iminde

-

~

15

J

•

~

J

Profesorya ve proletarya Yukari da an lat ilnn her ~eye bi n,;ok ()gretiin iiyesinin "peki nc yapsayd1k?.. diyc ce vap vereccgini tahmin etmek gii<,: degil. Kendi gl'1clinii yok sayma. yaba11ctla~m;111111 karakterislik bic,: imlerindcn biridir. Birc;ok iyi niyl'tli ikrici iigrct im Oycs i yukari da a11 lat1b11 !;'Cylcrin biri,:oguna ilk bakt~ta sagla111 gibi gori.inen bir gerckc;c getirecektir. Oniversitclcrin ticarilc~mcsi 111i'? colibcral poli1ikalan11 bask1s1 al11nd<1 cgiti me vc iizcllikle kamu l'111i vcrsiteleri111.: 1<1 hsis eclilcn bi'lti;cnin s1n1rlan kar~1s 111cla Universitclcrin cg itim \'C hizmel kalitcsini hclirli bir diizeyde tu1111as1 ic,:in bunlar kac,:1111lma1d1 dcnecektir. Ogretirn liyc krin in tiiccarla;;mas1 1111'! Ogrctim liyekri 11 in bu kadar d U ~lik rn aa ~ larl a ge<,:inmcsi ve iy i hirer egitici vc ara~ l1 r­ mac1 olab ilrnck ii,:in i,:agda:;; bilim diinyas1 ile 1emas1111 knruyal,i!mesi mi.lmkiin degil de11ecck1ir. Rcktor vc dekan sec;i111 leri11i11 bir vesaycl sistemi ne bag l a111111~ olmas1 1111'> Ne yap:1l1111 hi e; olrnazsa hir ac,: tl1111d 1, bir ba~ l a11g1c,: t1. hie,: yoktan iyidir. arkas1 sonrn gekbilir. /.alcn bii:-iik bir bask1 alt111da ya~1yoru1. <lcnccektir. On i\ crsitc bi'it<,:l!lcri11i11 k1snlil1g1: d i.i~iik 111 aa~ l ar; bi Iim diinyas1 iizeri ndc bask1...

13iitiin bunlara kaq;i eskid~n m.: yapt lird l'! :Vliicade k e<l iii rd i !

i~·ri 1\t/iicadelesi

Kas1m - Arahk # 9 iiydcri ic,:in kiic; Lik 1ckkelcr olu~ttll'd u. Bun l:ir, bir a:;;amada ~iic,:lcnmck 1c 1.llan '>OLde ··-.osyal dc111okrns i.. 11in ku'- ru i:!.u na 1ak1ld1. .. (icrc,:c k~· iIik ·· ild 1na Jobie iIi k rn i.icnde ley e tcr<.: ih cdildi. Sii1dc sosyal demokrasi <;iikii1niiyc ugray111<.:a. hu strateji nin nc kadar gen;ckc,:i old11g.u da orlaya <; 1kl1.

I lcr durumda. kamu c,:ali~anlanrnn otcki kc-;im lcri nc benzcr bi r miicadc leci I ik potans iyc Ii gcisteren 01 ·:s ya ln1 z b1rnkild 1. :Vllicadclcnin gii<,:lii bir orgi.itlOliige vc sese ka' u~rna~1 cngelkndi. Miicadele ol11rn) 111ca clbt>ttc. iinivcrsite bL'tt<;e lerin i biiyiitmck. maa~lan artl1rmak. bask 1y1 ortadan kaldrnnak da olanaks11. hale gcldi. 0 1ama11 ba$a doniip "nc yapilabilirdi ki'! .. diye "g.cn;ekr;i" sorular sonnak tabi i ka<;1 11 Jimaz olur !

Yuka ndn so7dc sosval demokrasinin c,:iikiinrC1sli ile birlikte lobicilik strareji sin in de iIla:; ctl igini i fiidc ctn1 i ~ t ik. Oy k a11la$il1:-irn· ki, hundan sonra be lirkncn st ratcji "YOK ' i.i ic;eridcn fetht:tmck .. o larak dii~iiniilmii~tiir. 1980 i\nccs i diincm in bir dizi solcusu vc ilericisi ~ imdi Yiiksekogrclim Kurulu'nun !YOK) iiyclcridir! YtJK kadar ge1 ici bir kurumla$111ny1 ikrici ama<;la r i<;in kullanma hayal i iizcri11dc durmayacag1m. 13u durum ancak iini\ crsilcnin ilericilcrinin bir bolii111ii11ii11 var 01<111 Y() K s is1c111 i ile nc kadar hiitiin lc~m i$ oldugunun c;arp1c1 bir iirncgi olnrak dii:;;iinO lehilir. Profi.'sorya prolciaryadan u1ak dunnak btcdigi ic;i n, sistcme yani bu1:juvaziyc tcslim olmaktan ha~ ka bi r <;are bubmam1$llr!

I Orki:c·dc (10'1 1 ,·iiiardan itiharL'l1 bu h.nnuda c;ok sag lam iirnddcr ck Ille\ cttltu.

(10' 11 ,-J11<1n n C'N 1\ S ( C11i\cr:-.it1.: :\si--tan ial'I Sc11di kas1 l tkncyi111i . 12 \1an '111 karnu c;al1;.:1nlanna s.:ndikala~ma) 1 'asah. la111as1 dnl<1y1s1; 1:1 70' 1i : il l<1rda T liM() D Cl lim Ogreti lll Cyckr i [) ~·r111: i} i ) \'C T CJi\.1 /\S ( n ·1111 Asis1a11iar Dcrncgi) <,:erc;e\ csi11ck '.'.aglam. dcmokratik \C h.a11limc1 bir iirgii1k11111e)e lc1ncl Ol ll1USlll. f1u ()r ::--0 i'! llcr ._1.!Crck ()Qrcti lll ' .... ii: ckri 'c asi:-.ianlann .. (i/llik hak Ian··. gcrcksc : iI"~c" iigrct1111 ~istcmi h.01111,unda canla ba~la <,:<1 11 ~ 1111~. Tii rkiye '11i n ayd1 11 lan 11111 ()ncmli bir kcs imi olan Oni\·crs ilL' lign.:tim cleman la1'1111 a; 111 1ama11da <,:alt~an :-.1111flann gene! mikadck::-- i11 i11 de bir pan,::1s1 halinc gctin ni~lc rdi.

Ci eri\c dot:ru bakild10,111da. T UMOD vc .

I C"\ l!\S'111. ayrn diincmde iigrctmenlcrin biiolan r()801'. R.den .\'tik kitks i11i iin.!iitlernis . ayri bir i)rgiil k 11n1L·yc gi lmi ~ olmas1 111n korpurati,;t cgilimkre ta \ i1 'crmck bak11n1ndan) an1 1 ~ hir ci!.ilim oldugunu ~iiykmck miirnkiindiir.

1\111a bu h:na. 1980 Sl111ra:,1 11daki whl n kar~1 s111cb biitiinO; k iki1Kil "allr.

1989 nahar F) k111lcri ilc l'irliktc rtirki;c proktaryas1 yen iclcn kit lescl o la ni k 111 iicadelc) L' ~i rdih.1 c 11 ve I <)<)()) Ji111da11 itibarL'll kamu c;al1:_,anlan scnd ikala~ma: a ) onchnc; c ha$bd1kt<lll :;onra. i111 ivcrs i11.· i<,:i ndc de hir di1 i sol 'L' i lcrici unsur sL·ndih.ala$111<1) 1 glindc111 kri11e alarak Ogrclim Ekmanlan Sc11dikas1 'n1({)[SJ kurn 1u~1ur. TC::v1()[) \ ' C TOiVti\S"111 mc:-.lck ~cnd i kacil1 ,!1 1 c!li lim ini siirdiir111c ha1as 11w r:1Qmen. {)FS 12 F) liil'iin YOK darbL·si) le ve 11colibcrali1111 i11 cgi 1i111i kaynak ac;llg1 ic,:indc h1r:1kan yi1 kla:;;11n 1y la sa rs il1 111 ~ olan iini versilclcr i<;in ) iiksclcn bir umul 1!;>1i}1yd1. Ne var ki. 70"1i ,\ Jilann TOiVl{)D \C I l"iV1r\S dcnevi.

111 i11 in tas1,·1c bi r . . il ari til: 111 unsurlnnn a0.1rl1kl1 . hi)liimii 'L' ii11ivcrsitekri11 ilcricikrinin <,:ogunlu ~1 1 ()FS ·1e11 u1ak d11rd11lar. Kimi miil:adclc; i biili'111l.iyle bo~ l ad1. Kimi sendikal orgiitk11111cni11 iigrcti111 iiyclcrinin :;;a11111a : ak1:;;11rn) aeag.1 tiiriindcn tutucu dii~ii11cclc1 le oba gcrck. ara~t 1rma µii re\ Ii kri 11 i d t!;> Ia) :111. sadcce i>grc1i111 ii: c kri11e a<,: 1k ··,a yg1dq! cr.. ckrne k kr k11rdu. Kimi ~L·~·1ni:-i11 k<1qx1rat11111i11i 1cm11.·m s11; LI) la ) 1k<111 1 111~ µihi µi i-;tcrt.'<.:C" bir rn 11l1:11:u:ak:irl1 kla t..:ki l iini,·crsitckri n iign.:1 irn

~

~

~

~

.

~

~

( /1iri11ci /)(')/iimii11 so1111J

16

i~·r;i ,1'fiicadelesi

Kas1m - Arahk # 9

Kiirt hareketi, Blok ve Tiirk-Kiirt emek~ilerinin birli!ji sorunu Mart s(i rcc i kadar ()ncnil i bir dbn~rndcn gcc; il cl iginin hi li ncivlc harckcl edil melidi r. Bu D l·:l IAP hi r yol harilas1 a<,: 1k layarak. vcn1 bil i1H,:tir k i bi1lcri K(irt hari::kct inin si \ <t~al bir ka111p<111)"' ba:;, laLl 1. l)l: l IA I' bu kampan:-a <,:i1.g isi 11 i cle~t ir mcyc. bc lk i d..: dl111dcn cbl1a \'Cl\:cvcsindl' Tlir!.- iyl''ni n bir <;ok ilindc n1i- kesi n bic; i rndc hunu \ apma y;1 : ii11cl t111ck tee! i r. tin!.!. shkn \C bc111cri ctk inli !.- lcr dii1cn li vor. ' ' ' nu kan1p:111yai 1111 b<1 ~ la111a s1yla bir l iktc yapil an Turk ve Kurt emek~ilerin birligi soructk in lik krdc ,vi'lzlcrcc k i~ i g()zalllna al111d 1. nunda degerlendirilemeyen olanaklar Bin;:ogu tul ukl<111d1. !)ev ict Klin soru1H111a l rak ~ava~ 111111 ari !'es in dc T l'l rkiyc' dc ban;;<,:il 1.;ii/.ii111 istL·ycnlcrc kar~1 ~ i ddctc daya l1 gcn,;c k le~c n scc,; imler. rn(icadc lc a1.; 1sn1dan C,:C'i k hast1r111a yn luna gidi)·or. J)crnokrn tik C\ lcm vc i)ncmli bir siyasa l hasarnak olina pownsiycli e1k inli klc rc sadccc polis sa ld1nrrnk la ka lm1yor_ 1a~1: ord1 1 Kit le tab;1111111 b(i\·Ok ii le,; Lide mcdya da ba:;;ka bi r boy111 t;1 bu sa ld1 nya crnckc,; ilcri n o l u~turdu gu 1 li\DLP bu l~rnckc,; i k:r1il1) or. J)l · I l.l\P .1 11 da kn t1l d 1Q.1 onak kiL lcyc daya nan bir po li ti k 11<11 izlcmck ycrinc c,·krnl iliklcr 1111.:cl\a tarar1 nd;1 11 "bi"\I Lici'1 ii r~Lit "dc111 (1krntik cum li uriyct " pcrspcktii'in in lchinc ,!.!iisteri .. ola rnk h111se cdi li ,vor. Po li s v~ . be li rlcd ig i bir c,: i1.g i izlcd i. l~ u an l ay 1 ~ sistcm in mcdya ah lukas 1y la l<Url harckcti tccri t cd il rnc libera l (i\ N/\P-Sl l Pi ya da devlc ti n c,;cl ik ,.c c;1lisil1vor.

Ktirtlcri n de vcr alcl1Q1 onak 111i'I.. ' . ...._ c,;cki rdeg iylc c;c li ~k i h;di ndc 0!;111 (S I') hurjuva uidclc platforn1l ;1 1·1n1n bu partilcri y lc i:;;birlif!i 1.;aba\ i)ntemlcrlc biil i'1 11 111csi s111 a ).! i r i 1111cs i I K' 11'-'clc11 VL' 1;1vlfl <llil11rns 1 hcck llc- Her ~eyden once Kiirt oldti. I Li\Dl: I> dli1c11 ic;i ni'' nr. I k r 'scvdcn ii1 Kc . hareketine yonelik ;1r;1: 1 ~h r111da 11 sonuc,: ;llaI< (in hnrL·kc t i 111..' \ i'inc Ii k 111ad1 \ 'l'. bu <1:1 \'Ok hay 1rl1 ele~tirilerimiz ne olursa clc~1i ri lc ri 111 i 1. nc olurs:1 oldu. I l i\IJJJ> sos\ ;ilistolst111 hu kusa1111av 1t - olsun Kiirtlere yonelik . . 1d a~ ' lerdcn uza11a11 cli 1ur1u vc n1ak ic.:. in ko:-rn ' lsu1 111C1ca- ku~atmay1 dag1tmak i~in bi r ill i f'a k o l Ll~ \ LI J'U ld ll dclc ctmck gcrck i,·01-. Hu 1: me k- 13ar1 ~- I )c mok ra si th1Q.rul1 ud:r D l .. l IAl" 111 ko~ulsuz miicadele etmek l ~ lo k1 1 ( F l~ Drn kunrl du. ha~ la ll1g1 ka111pa11\ :1 c,:,·r- gerekiyor.

Scc;i 111 lcrdc sadccc l((1rt \'C \'e:-.i 11dck i hak I 1 t;ilcpkr lcrc dc[! il t(1 m c111ck1.; ilc rl' dcstckknmc lid ir. l3;1sla l r;1k 'ta S<1vas:1 I la\'11' ' ' . u l:1~111n perspcktili l1<1kl 1 o l;1 r;ik bc11i 1 11~1..·11di .

Kcrnrd inasyonu µ ibi ort;1k rnticatlclc 1.c111i11Klirt lrn rckcti bu yonclirn i t:ir11~ma l1 hir 1 fadey­ lcrindc. '>:J\; 1 ~ \ c i~ga l in l(('1rt lw l k1 1w diin(ik lc .. T l.i d-.: i ycl ilc~ mck .. olarnk ta111rnlad 1. '"1 1i:-;111rni ar1na i li~ki n takplcr \·c dcmokrat ik . l\1rk \ ' C K iin ..:111ck<,:ilcri11i n bi rli g i. niyct si\'ns;1 I c,;iizlirn 111 Ucadc lcsi g.li ndcm lc~t i ri I mi:::1c; 1kla11rn la r111 in (}tcs inclc net baz1 :; iyasal ta\ lr1idi r. nt111 larla hi rlikte l'lirk \T Ktirt c111ck1.; ilan gcr1..'ktiri yord1 1. Bunlan 11 ba~111da lwlk 111 k ri 11 in hirliQ.i a1.;1s 1ndan en a1. scy imlcr vc I •

J

.

-

./

17

Kas1m • Arallk # 9

i:sr;i Miicadelesi

ABD'yle Tiirkiye aras1nda KADEK iizerine pazarhklar yogunla~t1g1flda bu haberleri asparagas olarak niteleyip, ABD'yi dogrudan kar~1ya almama ve ''dar sol siiylemleri benimsememe" politikas1n1n dogruland1g1n1 iddia ederek bu surer; kar~1lanamaz. c11c1 <;ogu11lugt11n111 kar~1s1nda <ildugu empcryn Iist sa va~a ka r~1 net vc tut;1rl1 bi r siyasa I hat hc11 i111:-c111ck gcliyordu. 1 :11 1 ) 1 ~, Klirt harcketin in ikircik li tavn do lay1s1y la cmpcrya list ~ava~ ka r~1 1 l1 g 1 ni scc,: im fo;iliyct inin 111c rk..:zinc ko' ;11nad 1. T lirk cmckc,:ikrini kazanmak ic; in i:,.\·i ... 1111!'111111..:konomik. dcmol..ratik. aei l talepkrinin iini: c,:1k111as1 gcrcl..i) urdu. Ol111ad1. D1 ~ bori;lara . i'.\11-.. yc, ii1cllc:;;tirmclcrc kar~1 pratiktc ortak hir scsin dahi <;1kmas1 saglana111ad1. Kiirl ha rckc1i nin SP vc J\l\/\P \'as1taS1Y, la (W1.c11c dogru ~ apmaya i;ali~llg 1 a9 1I1m; c111ck<,:i kri11 talcplcr in c i l i ~ k in tuta rs1zl 1k. s;1 va~a k a r~ 1 ik ircikli tutum vc hcr firsatta fii!i olarak /\' rup;i B ir li ~ i'11 i 11 ~~'<;im propaga11clas111<1 sok 11 ~111rul111as1 ::;cklindc l '. mck-13a ri ~­ Dcmokra~i Hloku il,'.in(k ya11s11nas1111 huldu.

KLin harcl..cti ' l ' :-ns: a Ii:-1 lcr aras111clak i gU<; dcn ~ c,,i1liginc L\11 ·. P \l' '\DP'nin teslim olma~1 bu ol ums111.luklar1 bl.!:-kdi. Si:asal ac,:1-

<lan h..:111 k itlelere dogru ) i1n glSstcrcn hem de clki li olan bi r sec; im ka111pan)as1111 h<l) <lla gee; i nnck ic;: in i !f('i i'vliicadelesi olarak hir\ok kez ya ln1 z kalsak da, yogun c;aha sarf ettik .

3 Kasun sonras1 sc<;im sontH;lan TLirk-Ktirt emck<;i lcrinin birligi yonUndc tarihi bi r f1rsalln kac;1nld1g111a i$arct cdiyordu. /\ma hu f1rsa1 kac; 1n lmayabili rdi. E11DB vol una scc;imkrclcn sonra da dcvam ctti . Scc;i mlcr sonrasmdaki ba~ I 1ca gl'lnclern i\f3l)"nin cmperyal isl sa lcl1rganl1e-<'lv<l vak lasirkcn . . 1. lrak sava<-1 y .. ' solun en gen i$ siyasal cephcsi stirecin gcris indc kald1. 1:3lok, lrak·rn Savasa 1lavir . Koordinas\. onu ·nun bir bile~eni olma11lll ot..:sindl.! bir in isi ya ii f gosteremcdi. J\ ma bu inisiyat if giisterikbilirdi. Tlirki)e ic,:cride VI.! d15anda i;i ftc s a va~ tehlikcsi ilc kar~ 1 kar~ 1 ya kald1g1nda K lirt hareketi ve 131ok \111 nilidahalesi h:iyati oncm la$l)'Ordu. Kl'lrt harckcti sava$H ka r$1 ikirciklj. Al:3lJ' y i dogrudan kar$1s11w almamay1 gozetcn bir pol itika izlc<ligindcn. sava~ kars1111.!ykmlcre hep s1111rli katk1 sundu. Sa' Cl$ kar$1\I harckctin l..ahan$1 Tiirk-Klirt cmck\ilerinin birligi ii;in ) cni hir r1rsat sunmu~ kcn. bu f1rsal da kac;1nld1.

Bu Irak ·ia isual in devam ctti <•i vc b" On Tlirkiyc ·n in claha once yapamad1g1111 (yap111ad1g1111 dcgil) ya parak i$gale ortak olmaya c,:ali$llg1 SLirc<;lc bir kez <laha Ti.irk vc Klirt c111eki;i lcrini11 birligi kcndin i tl'11n yak 1cil1g1yla clcnat1vor.

- , 1liikiimet ve MGK. Ku1.c,·, lrak' 1.

K1\DEK 'i !.!iindcmc !.!ctirerck vc bunlar l.i/.crindcn ii;cridc mi Iii) ctc;iligi pompala) arak bu ortakliga 1.l.!111 in ha1.1 rliyor. Tczkcrc) i g.c<; ircrck onemli bir yol kat ..:Hiler. Fakat hcn07 hie,: bir ~cy m:t l c~mccli. Asker gonclcr111cy<.: kar$1 e1kili bir 111l'1L:adc k yi Tlirk ve Klirl cmck<,:ileri om uz omu1.a vcrmck 1.oruncla lar. KO rt harckcl i11 in bu slireci 11c k:1dar ka r~dayabilecegi isc. gl.!<; rni ~c donlip hakild 1g111cla kuskulu durumda. Klirt harekctinin saglikli vc ozele~tirc l bir dcg..:rlendirmc ) ap111as1 laz1111. /\ BIYyk I l'irl..i) c aras111da K/\DEK ii;:erinc p;varliklar ~ ogunla~11g1nda bu hahcrlcri asparagas olarak 11i1c~~

~

18

~~

~

i~·r;i .Miicadelesi

Kas1m • Arahk # 9 k: ip ..'\B D.) i dogrucl;111

kar~ 1 ya :il1na11rn \<..'

.. dar so l Sll) lc111kri hcllilllSClllClllC .. (JOi i 1ika:.11l11l dogruland1g1111 icldi;i cderck bu siirc<,; k:-!r~1!:-in3i11:tL.

f)!!-~!1!$?i1

" l.L?!·~~!~ ~

<!~. s te~~!!

o l dugunu si)yleyip. Tl'1rki) e·) i J\11D ' vc :;; i ka~c l ctmckk <k hu i:;; olma7. K lirl h;1rck et i poli1ikas1n1 <ki!.i~1ir111clidir.

So<,q1li-,1kr d..: bu ' . konudaki susk1mluklanna ar11k bir son \'ennelidir.

Statiiko-degi~im

ikiligi tespiti kitleleri yan 1lt1yor l) l: l IJ\ P" 111 )'l)I hari1 as1 Klin harckcti nin lii111 hir <>iircci kar:ik1cri7c cdcrkcn dli~tli!!ii : a11il gl\ 1 1ckrarli: or. DI 11.'\P c111p~·r:alis1leri11 l rak ·;1 mlidahaksi ik birliktc gcli:;;cn

cdc.:cckle rclir. Dc.:g i ~r.: n si1rniirgr.:ci olacak .

Sad da111' 111 yc rini H11sh alaca kt1 r. T iirki )·c dc\ lctinin bii~ ksi bir olu!:>t1111a kcsin hi1Yimdc k'"'r";' o! ..,!•, t'.'L? "1i•d·•!1·,1.'\ 1"'d ·~,,; "'"•.•"'-l.>::-1 ,~ .• , ,, 1,.-,, ...!·1 ...

~ ·

::-

i

•'lo ......

1

1

II..._.~·

001.\,,

•'-'

.._.o l f

~

hi l i11111ck tcd i r. I iirki~ c tk:,·lc 1i L''><IS o lar<lk. bu olu~um u n l"ii rkiye s1 111rll!ri i;,:inck bul<1cag 1 : ank1: 1 hcsaba katarak bu ta' n al 111akiad1r.

Huradan hakild1~1;1da K ,\))t·: K·in ki lit noktada oldugu da apa<,: 1k onadad1r • r.: d ogal olarak ·1 c1rkiyc'11in /\Ill) ilc ) apt1g1 tii111 pa1.arliklann mcrkc1.inde de Kt\DEK · in tasli) t:~i )Cl' almaktad 1r. l\ilckim ,'\BD.nin. s1ra1cj i k o n ag1 Tlirkiyr.: i lc K /\ l)! ·: K·i n t a~1i)1es i li i'crindcn ,.<1~ad1g 1 ilkcscl hii,;hi r sorun

-

.\Oklur. Bu defalarc.:a \Clkili at'!11lardan dil lc11dirilmi:;.tir. Ne \ar ki Al~I) a\:1s111dan d(incmi sla l ii ko vc d cg i ~ i m i k i li g in in be l i r- K/\DE K 'i n tasfi:·csi K ii r l ii 11d c rl i kkr lc ledigi 1cspi1indc11 harckc1 cdiyor. Bu tcspit gcli~ti rdigi ittifak i li~kisin i miimkiin olan c11 az ~ckilck /C(klc\·r.:cr.:k bi~imdc olmal1d 1r. gik(inii~1<..· pck 011cmli gi>riilmeychilir faka1 K iirt hareketi vc halk 1 ac,:1:;111dan o l limcO I so- Hunun ko~ulu KYl3 \ ' C KDP'11in ka t d1m1 nuc; Iara yo I ai,;ma pot ans i yel i ta~ 1111 ak rn d 1r. vc/ vcya n zas 1yla K .i\ D EK ' in iasliycs ine g i Sonw;ta halk l<1nn miicadclcsinin dcgi~imin ri~mcktir. Tlirkiyc ' nin bu ko~ullarcla Klinlcrc 1c111c l ~uiicii oldui!.u kabul cdilsc ck temel , ·crilccek ll:dcral haklara kar~1 i,:1kmama~1 rn (imkl111dl'1r. K Y IJ , ·c Kn r· n in gc<,:rni~lc r i de c,:c l i~k iyi sl atii k(l v c dcg i ~ im o larak o n aya koy 1nak gcrc,:ckl i g i yan l 1~ an lam;1k 'c c,:arp 1k hunu n gcn;:c k Ic~e bi Ii r I ig i 11 i kan 1t la111a k tad 1r. bifi:imck su11111akt1r. S1a1iikonun pa1\:al a11111a- K Yn ,.c KDP liim Kiinlcri 1c111;.i J clmcm ck s1 n111 kcncli ha~111a olumlanmas1 . kimc gore tcclir \C olu ~ac.:ak bir kdcra~: o n K ii nlcrin i,:ok ii n ~ ml i b i r biill'iv r.: nas il sorular 111 1n ccm iinii n siyasa l tcm silc i si vap lann 1n bu l unmas1n1 1 ii bir hareolarak nordli < ::"" cngt'l lemek ted i r. kc1i11 tasfiycsi ko~uluna K lirt kr i 11 Feder..: b a~ l1 oldui!.u ndan ' ari n l rnk·1a hc lirl i hir ii1c rk ~ bii:·k b ir li.:dcra'.'>\ on un lik ka1.and1g1 bir d urum Kiirt halkma nas1I ii1g(i r stat(ikonun ckgi~mcsidir liik gr.:tircccQ, in i si1 dii<lllla l<.iinlcrin durum un~ii 11 ii 11 . n ti y lcs i bi r scnard a 11i tcl i k sr.: I hir iyi k ~rnc yo sl at li ko11u11 dcg i ~m c s i olup olma~ aca~1 bclirmi ckmcktir'> l : \<.:l. Pcki k\ ici sorudur. K uskusu; ' bu dcgi5imckn bolgc olu~> 1 c:1 k h ir li:dc rasyo11 tespitinden ~hareket lrn l k lanna kan. d ii~ma 1 1K Ortlc r in k o~u l la n nda l1k 'c s()miirgL' durumu!!i)rccc bir rahatlik sa••la~ nun dc,·a1111 d1 :;- 111da Ill' ) acakllr. Faka1 bu Kiirl(ll'i~ccek1ir'! Koc.::1 hir hii,:. kri 11 durumu 11 a i li:;.kin J)..: nr.:b i l ir k i ; bugli n 11 i1c l ik-,d bir dcg i:;. i11 1r.: hiiklimc.:I asker gdndcrcknk dii :;.ml·: ecck1ir. mck 1c,:1n ~011 dcrccr.: Saddam rr.:,iill1i alt111da karnrl 1 o ldugu hatta tC7· ~i>inOrg c 0! ;111 K(irt k r. k<..·rr.:,·i mcc l islc n gc<,: 1rs(im iirgr.: o Ima: a de' am ~

-

.

-

DEHAP'1n yol haritas1 Kiirt hareketinin tiim bir siireci karakterize ederken dii§tiigii yan1lg1y1 tekrarhyor. DEHAP emperyalistlerin lrak'a miidahalesi ile birlikte ·geli1en diinemi statiiko ve degifim ikiliginin belirledigi ediyor.

Bu tespit giiriinii1te pek iinemli giiriilmeyebilir fakat Kiirt hareketi ve halk1 a91s1ndan iiliimciil sonu9lara' yol aoma potansiyeli ta11maktad1r.

19

~

-

i~~·i Miicade/es·i

Kas1m • Araltk # 9

-

diui hal<k lra k·a asker !.!(indcn.: rncdi: /\BD . ik yap11g1 pa1.arl1klnr da S()11 uc;su1 ka ld 1: ( 1cc;ic1 Yii11ct i111 I<.011scy1 oyb1rligi ilc Ii.irk <1 s k cri11~· ka r:,;1 c;1kli: ,\ 131) Tlirk askcri nin !.!C lis.inin kosullarin111 ll\' !!Ll 11 olmad1Q111 1 ifadc . cui: so11 olarak hi.iki.imc\ de "pck hcvcsli de dcgildik 1a1cn·· ti.ii-Linden gi.iliin<; ac;1kla111alar yapmak zorunda kald1. 1lcp~i dogru. Ama tiim bunlan stati.1ko-tlt.:gi~i111 <;eli~kisinin iiriinii olar.1 " gikn11.:k ) a11l1". I km de c;o" h~ hli kl·li hir ya 11l 1~. C ,' iin kii hiikiimet \C M<iK'nrn asker gondcnneyc i l i ~k in si.ikl'1t-u hayalc ugramasrna 11cdcn olan tc 1111.; I dinamik nc deg i ~i 111i11 . statiikoya iisti.in gc lmes idir, nc de 1\131) \ '<.: liirki:e aras 1ndnki c;1kar c,:at1$n1<b1d1r. l'i.irki)c .n in asker l,!i>ndermcsini l':t;!l·lk: cn C:,-im dil ik ck o l-..a J lr<ik 'ta : Liksckn dircni"tir. lrak ·1ak i dirl.'ni :;; kar~1s1nda •\IH>"nin dii:;;tlif!ii d11r11111 nnu (ie<;ici Kor1:>c) 'in cgi limlcri n1 daha <;ok goz i)niinde 1u1maya )iirn.: l tmi~tir. (icc;ic i Kon:-.cy ise ba1.r ~

~~

~

r..~'.... ., ~J~ ,. ~ .~ (

~

~

~

,

l.t....

-\

.. ' -

\

konulardaki tavnn1 dircni~in ki tlclcr ii;rcrinde ..va ratt r<• 1 ctkinin ii r(i nli ol<rn basrnc1n ctk isiy lc ~eki llcndirm ek 1.or11 11da kalrnaktadrr. 13u konu lann has111da di1 Ti.irk ' asker inin bi.ilg.eyc gd i~i ycr alrnaktad1r.

Dircni~in ge li ::;mesi li;:ellikle de )ii hi>lgelcrc dognr ) a) ilmaya ba~lamasr: la i~hir­ likc,:i Kiirt 6nderliklcrinin J\BD a1;1s rndan ont.:rni c1rt1111~ttr. Bunun sonuc:u olarak da bu grupla rr11 J\nD')e daha <;ok 1ia1m1n gec,:me:c ba~ladrg1nr siiy lcyebi liriz. Tiim bunlnra ck olarak lrak 'ta ki diren i ~ dol ay 1sryla asker ~i)ndcrrnc isi nin T lirkivc karnuov uncla va ratt1g1 tcpki vc cgcrncnler i<;inclc olu~turdu gu tcdirginlik di.i:?Onlildi.igiinde vc ti.illl bunlarrn asker giindcrme karann1n uygulanamamas111da bclirk) i,:i rol O) nadrg1 di.i~iiniildiigiindc. lrak direni:;;i ac,:1kc,:a ha~ta Kiirt \ c Ti.irk halklan olmak ii1.c1-c tlirn biilgc halklannrn en bi.1yiik dostu olarak 6nc <;1krnaktadrr. i ~h ir­ likc,: i Kort iindcrlikkr ise dircni ~c kar~ 1 J\ HI) i le i~birlig ini siirdlirnH.: ktc dir lcr. Bu i~bir l igi isc halklarr r1 kardc~liginin dihinc ycrlc~t iri lmi~ bir dinamit nitt.: li • g inckdir. Dircni ~ halklann cmpcr) ~tlisl s6mi.'rrgccilik kar~ 1s1nda ortak miicackksinin 1.eminini ol u ~turu r kcn. i~b ir­ likc,:i politikalar bu 1cn1inin ~e l i~t iril rnes ini onlernek bir ya na, lrak halk 111rn di 1·c 11i ~c deslck vcrc11 kcsi m Jeri ndc.

Kiirt halk111a diiniik dli ~ ma 11 li il111 ar1111as1na ncdcn olmak1ad1r. Saddalll "-;tatiikosu ..nun bcsininin ~o ­ vcnizm oldugu dogrutlur. ABO'nin biil vc yonet politikas1 ilc i~birlikc;i Kiirt i)ndcrliklcrinin c,:i;:gi:;i nin de ~ove11i1.mi bcslcdigi ac;1k deg il mi? Kiirt hareketini n gcl i$lircccgi antis(irni.Irgel:i ve ani i-crnperya list bir miicadele <;i1.gisi. scrhildan dencyirn lerinc yas larwrak. t i.im Orli1doilu Im 1k l<tn na (irnc k ol ust 11r111;i \ c . hatta crnpcr) a lisl i:;;ga lcilcri din.:ni ~ kar~r s 111da l'clc,: etmc potansiyel inc sahipken, i1kncn politikalar bii) ksi hir sonuc; vcrml.'ktcn c;ok uzak11r.

Ki.in harckc.:ti . lrak d ireni ~ini n. ~tratc.iik ~

._...

I

ol

~

-

20

_,

"

Kastm - Arallk # 9

i}9i Miicadelesi

ortaµ 1 nidugunu gorc111 c111 ck 1c. s1a1(ikoc u DEHAP, Ozgiir Parti ve Emek giic.;k rin 1:;; 1 ola rak Bart§ Demokr.asi Bloku'nun Kiirt giirii p ku~ k u y l a y~1k­ sorununun demokratik ve siyasal ln ~ 111 ak1n.

S<1h ipkn 111c111cktedir. KDP \L' ~oziimiine ili~kin yiiriitecegi K Yl3 i)n<krlikkrinin faaliyette i:ine ~1kard1g1 somut i_.birlikc.;i poli1ikala- talepler kadar i§~i s1n1f1n1n ri111 net bir 1u1umla miicadelesine yapacag1 somut 111ahku111 e1memek1c,i 1 ·1· l~tl'1'' l ......... Tl·; ,. miidahalelerin de iinemli

,vasa iar 1111 n

-

l!crckl il iQi vu rg ul an1y or ;1111a bu uyum yas<1 lar1n111 s111 1fa yoncl ik i:;; Y;1sas1 vc Ka111u Rcl"ormu g ihi 6ne111li '\ald1n ba~llk­ lar1111 kapsad1g1 e~ g.ec;:iliyor. Yol hari1as1 hakl 1 vc mc!?ru de" ' .. i . ..... ; 1· ·,·,i I'' j) I· ·1·1' ki; <.: cgc111cnkri11c a~1kt1r. EBDB, emek~ilerin k<1ps;1 m;1kt:1d1 r. 1:a km bun la r111 1) 1·: 1li\r> vc hiilgc<k g(i<; o l ~1h i 1miicadelesi i{:inde proleter mc k 1<,: i11 Kl'lnkrk Kiil"l hnlk1 ta rnf111da11 di ll c nd iri l1n esi \ct s trn tcjik i~ h irl i gi nc enternasyonalizmini temel ~i t111ckri sa l1k \'t:ril- alarak TiirkMKiirt karde§ligini ve 111eL. Dosi Blok '"ti""' ~ krin in destck lcri tk mckl..:. I '>23 ill1l;1kla ortak miicadelesini yaratman1n nndan dem \ urulkendi ba~1na ych:rli zemini olursa, misyonunu 11iakwd1r. S('1reci 1aholma; acak11r. Bu IHkpkrin gen i~ c1111:k<,:i lii cdi~ hic.;imi \ ' L' bu- ger~ekle§tirebilecektir. Bunu kitlckrinc m;'d cdilnun li1L'l'indcn ge l i~­ yapamad1g1 takdirde ya ho§ bir t iri lcn po lil ik;il a r. c n1 nH:si !.!.Cn:kl icl ir. <ienis' kabuk olarak kalacak ya da emckc;: i kitlclcri 11 c pcr~ ;iii s t i~ga l baQ.la 111 1nd:1 l(iin h;1lk1111 dag1lacakt1r. ula:;;mak i ~·i11 de 011 laliir 'Ylk111a1a s(irlikkr111 s1Hnu1 sorun lar1 11a mektcdir. Yukanda sii1li110 clligimiz \'L' so111ul c;6i'iim krk gilml'k gcrcktigi <l'Ylkllr.

DEi J/\P. 01.!.!.iir J>arti ve Enick Han~ ek~tirdif!imiz anlay1~ Dl:l 11\P"m ~ ol hari t:h11w Ira!-. diri.:ni:;;inin gin11c1111::-.i \C i~gak Dcmokrasi Bloku'nun Kiirt soru11u11u11 ili!;>ki11 :-.ii1.gdi111i A Bl)'n in Ortadogu'd(ln dcmokratik \C siyasal c.;iizii 111ii11c ili:;;ki11 tkfolm:1s1 gibi bir w!cbin yer alma111as1 :;;i.:k - yDrOlccl'gi f"aali> L'llc ii11c c;1kard1~~1 so111 u1 linde ) a11s 11111 ~llr. T iirki yc'ni11 i ~galk ili:;;k i- tal cplcr kildar i~c; i slll11'111111 mlicadl'ksinc k ni s 11ctk11i de Liimli\'lc - Klirt soru 1H11rn indir- ynp;1eag1 so111 111 111 iid;1halc!c ri11 de ()11cml i oldugu ac.;1kt1r. EBDl3. cmekc;ilcrin mOcadcg..: 11111 i ~1 ir. f(lin sorunu t an 1 ~nws1 1 b ic.; i111dc 111crkczclc yc r al11ws111a rag.men. g.c li~tirikn lcsi ic.; indc p ro lcl c r c111cr11a syona l ii.m ini >:tkla:;.im. egcmcnkrin /\ lsl) "nin J\\ras>a ·- 1emcl ;tlara k Tiirk-Kiirl kardc:;;lig ini ,·c onak dal-.i planlariyl;1 cklc111kn1nc} iiniindcki stra- miicadclcsini : ara1ma11111 1.emi11i olursa. tcjik hctkfini 1skalamaktad1r. mis~ 01n111u g.crc;ckk~tirebilcccklir. l~u1 111 ) apamad1g1 takdink ~ :1 ho~ bir kabuk ol:trak Emek ~i lere doniik politika(s1zllk) kalac:tk ya d;1 da1lilac:1k11r. : )I ' : l.'\ i"; n :\l-.1 h:li'il .. si 1'ill.1 :;i'•ll \ <1 1·11 .1 11 bir di gc r nokta da i~ c.;i VL' cn1ck'Yikrin somut so ru11 hl 1·111<1 son1 ut c;ii/0 111 ii ne rikri lircl 111ck ) cri111.' : ii 1.c ~ sci l:1111111 lmnalarl;1 µe'Y il 1 11 ~:si h~i sm1r1 1rn yiinclik s<rn dcrece gl'lnccl vc :1~1r liir ,.;, ld1n ol;111 ii;cl k~1irmckr \ e d;~ borc;l:tr µihi llll.'sclckr : ol haritas111da : er .tl1111:01. .\\ rupa Hiriigi "11 i11 dclltllkratikk~mL· siirL'CI ba:;.lall 1~1 tcspiti11111 ard111dan ti: um '\. I

,

)

l

~·

1, (11.~• l l

I

oldugu

t i

.va 11s1m as1

I 11 \II'\. I (I l I I\.

~·

.

21

~

-

"-'

i~~·i Jlt/iicadelesi

Kas1m - Arahk # 9

Bask1 ve imha: Burjuvazinin Kiirt politikas1nda deQi~en bir ~ey yok!

811 bi:::i111kiler lekeli v1//01: 11:::oklordoki i11.w111/ur1n kanlan kiipiiklerde yc:11ide11 hirikiyu1: tlalgalor hi:::i /eke/~\'()/: (~\' i.\(! ro111ur/11.

L':::uk /ordok iIerin au Ion hi:::i111 U('I Ion mt:::.

C:::ilf.'nleri11 111iicrulelesi irimde ku/111 hir Jamar gihi. /Jelki de bu sa1·a.~" hi:::i hiHen iiu:kiler gihi gerip gidecek.

Ri:::i ij/diirecek. katilleri111i:::le hirlikte. .ti1110 h11 gii11/eri11 111a11c1. ya nan 17or111aklon111 1·ii:::ii111ii:::e llllOCak. ,\lla.\'11111 kanlarla gi:::le11e11 ac1111as1:/1[!.i ki111 ,;/ecek :J Pablo NERUDA "Su .)ork1.\·111111 So1111 .. - /CJ{) 7

ya~~11n

l)c\ lctin ~cl ik c;ckirdcgi, .i\1~1)-nin lrak ·a sal d1r1 s1111 bir f'rrsat olarak th:!!crkndirrni~ 'c hu sl'lr1..'cc dahil o larak bir ta ~la iki ku ~ 'urn1ay1 hcdcllc1ni ~ ti. Bir taral'tan l rah. ·111 ku1.c\'indcki Klinlcri dcnctin1i altrna alacak. difrcr tarartan da TUrki,·c , ·dck i Klirllcrc yti rH.:lik 0 cl enck-:cl in1ha poli1ikas1111 ycnidcn ale' lcnd irccckti. S<na~a ba~11Hlan dahil o la111ay111ca \C lrak 'tan ge l en tcpkilcr yl'r/U 11den ~i rndilik askt:r gondcr1111.:y i ha:;;ara111ay1nca Ku1cy lrak .la ilgili hctk·llcrinc ula:;-a111an11~ oldu. /\ncak i k i 11 c i h cd c l'i n c u I a~ 111 a k. ya n i K l.i rt son 111u1n1 in1ha poli1ika:-. 1yla <,:ii/111ck ic;in sahirs1/lan1yor o l1nal1 ki . son d()11cn1d...: K Ctrtlcrc ,\ (inclik ha~k111111 do/ t111u art1rd 1.

Polis .

Klirtl crin dc111 o kra1ik haklarr ,va da ()calan'1n

ko~tillan11111

dlizeltilrncsi icrin y ap11g1 bLitOn cylc1nlcre sa ldrrn1aya ba:;; lad 1. Bunun yanrncla sava~ 111 yogun o ldu gu 90'1arin orta l arin 1 ha11rlatan bircrok uyg ulan1a ya bugiin yinc artan o ranlarda ha~vuruyorlar. 13unlardan bal'.1lari111 okuyucuya hat 1r l atn1ay1 ()n~n1li huluyon17.:

~

~

~

* Diyarbak1r ' 111 Hani i lcrcsindc 14 vc 15 ya~lanndH ogr...:1111cnc Kl.irt(,:C lar attrk lari gc rck<;~siylc goza l11na al1nan iki klicriik <,:ocuk B.D. ,.c M.(). polis laraf'rndan y l.i/lcrinc d1~k1 slirl.ilcrck saat lcrce i l<,:c 111crkc1.inck: dola:;;11rilcl1, ucir!!l.i tanrklan olavr do!lrulad1.

Diyarbak1r 13arosu hir raporla olay 1 ay nnt1 larr yla ka111uo y una sundu . /\ncak "'her nasrl sa" sa\cilrk ola yla ilgi li -

22

-

J

-

Kas1m - Arallk # 9 olarak 1a111klar111 i fadc lerini dahi aln1aclan sadccc ik i g t.in i<;:indc takirsizlik k aran vercl i.

1 "1 ' 1 "~· V o ·n1·~· ·0 ~ .. *rf81\1·v11a M l'"'S''" 1 I ll (.tll 1 l<..t"\.lU.l l ''I I : · >) JlJU"I H akk ari'nin Ulu dcrc il c;:csindc k1sa st.ire i.incc tildC1ri.ilcn I lac 1 ()l1ncL'in, ask crier taraf1nclan taranarak ()idurUldligl.inl.i ac;:1k lacl1. *Diyarbak 1r '111 Hazro ilc;es inde, cllerindc tclsi7. hulunan asker k1yalct !i ki $i lcrcc cv inden al 1nnn DEHAP Uycs i Mch 1net Kalabay ba$1na s1kilan tck ku r~un l a ()ldlirUln1U~ o larak bulundu. *Ma rdin'in Maz1d;1g1 ilc;esinde c;:ohanl1k yapan Rccep Vural , v (.i cudu nda iki kur$Ull dc . l iili i lc ()ILi bulundu. *Dt::HAP Istanb ul Kad1n Kol lar1 yc)ncticis i (jO lbahar CiUnc!U z, c1nniyct gl.i c;lerinc e sokak ortas1nda al1narak dcla Iarea i$kcnccyc \-C tccavUzc 1naruz b1rakild 1, yl.izl.indc vc vlicuclunun her yerinde sigara sonclCirliln1ii$ bir haldc , bayg1n bir $ekilcle bu l undu. *istanbul'dan, Adana'clan , D iyarbak 1r' dan, Mcrsin 'den , Ba1n1an 'dan yola c;1karak ''ban$'' lalcp lerini ortak1<1~11nnak ic;in Bing()l'c gc l cn k;1d1n kurulu$1arina vc siyasi partilcrc n1cnsup yl.izlerce kad1n g()za lt1na al 1nd1, i$kcnceye ugrad1. *Yer alt1ndak i hi.icrclcr vc karanl1k odalardan olu:;;an ycn i "Yiiksck Clivcnlikl i [) T ip i Cezaevler i"n in i lki KLirt halk 1 ic;in ' 'sc111ho l ik " b ir :;;chir olnn Di ya r bak1r·da 1an1an1lancl1. i\yn1 habcre g(i re, S(i;:konusu CC/.<1C\·in dc ran;;.alar vc C$ya lar l<.1$tlltnt$, pcrsoncl ist: haz1rl 1k an1ac 1y la 6 aydan bcri ,,;,,., .. ,, ,)"-4 . '"'!)") •'1< 1"' " / \"...JI '' l. -. 1: \....

L ( 1-l "t.t l') ·'1· ~

~

~\1 1 '-'>

f l

Ll

l'-l•

I

J

/~ I t ,

Kand1ra vc Bcylikclli7.li 'ndc de yaril 1na kta olan rtyn 1 tCir cez;1c\·lcrinin 1n:;;aa1111a 1sc h1/ \-cri ldi gind cn bah scdivor) * in san H ak la rt Dcrncgi'nin 27-30 May1s " Kay1plar I lal'tas1'' ncdcn iyle yay 1nla d 1g1 "Kny1p lart Unutrnad1k" ba:;;l1kl1 i)zcl bro:;;Lirde akta rtlan veril ere

go re 1980-2000 yilla ri arasindaki toplan1 85 1 kay1p vakas1n1n 176 's t Diyarbak1r ' da gcrc;ek le$111i:;; . * l 0 Tcn1n1uz gi.inll l3ing61 'Lin Cc: 11y i lc;csinc bagl1 Yu1nakl1 (Pak.uni) kciyO Ycnikoy 111czras1nda I IOseyi n C)z1ncn (55), Hac1 Kaya, Ah1net /\car (30) vc babas1 Lrda l Acar (50) si la hia, ba:;;1na ta$1a vurularak ag1r ya ralana n Mahn1u1 Kaya i se tcda vi g<)rdugi.i hastancdc 12 Tc1nn1uz gl.inii i)ldLi. II ID 'yc basvuran ' gorgl.i tan1klan k<)yll.der in, " listlerindc gc ri l la clbiscs i bulunan, yaka lari ndan askc ri g i ys il cr i gorunen ve spor ayakkab1 g iycn 6 ki:;;i" tara!'111dan o ldl.ir Cildi.ifrlinl.i sov lcdi lcr. *$u anda y urtd1 $tndn bulunan , $.[ . isin1li Klirt kad111111a, gec;tigi111i;: y 1llarda , av Iari bu Ian zan1an zarf'1 nda • defa larca tecavliz cttikleri ortaya <;1kan ve saytlari 405 'i bu Ian asker, pol is vc ()zc l c111niyel birin1 i hakk1nda M ardin C. Ba~savcil1g111ca soru:;;t urn1a ac;ild 1. *CHP Diyarbaktr Mi ll ct\·ckili iV1csut Dcgcr'in Adalct l~aka n1 Ccn1il \ 'ic;:ck'c yc)nc ltt ig i soru i\ncrgesi lizcrine Cen1i l \ ' ic;:ck'i n vcrdi g i bi lg ik:rc g(\rc 01-1.t\L donc111indc sadccc Di ya rba k 1r DCiM gc)rcv kapsan1111da 26.481 k i$i gli za lt 1na al 1n d1, 30.504 ki$i yargtland1, I 0.447 dava a91ld1, 3.880 ki$i n1ahk un1 o ld u. Yinc f)ivarbak1r\la Turk Ccza Knnunu ve Tcror le MUcadclc Kanunu kapsa1n111da 22.2 16 ki$i g(iza lt1na al1nd1 , 422 ki$i y argiland1, 223 dava sonu<; land1 vc l 56 ki:;;i 111ahkun1 o ldu .

B u yaz 111 111 s1n 1rl ari ncdcniyle, ()HAL 13tilucsi'nclcki cl iO.cr il lerin rakarnlar;n 1 VC iT1h;y i vc yuk<1r idaki bi lgilcrc fa i l i 1nc<;hullcri, ya rg1 s1;: ini'azlari 1..' k lc111cyi ha )ka bir ya;:1ya h1 rak 1vor, okurun bun la n kolavca tah111in eek bi lecegi n i varsay 1voru7..

Bu c;arp1c1 vc kanl 1 i hlallcrin yan 1nda yi ne ge9tigi111iL. aylarda 111c ydana gclcn. ozcl olarak Klirt halk 111a vc 1c1nsilcikrine yoneli k haz1 uygu lar11alar.1 da

/::)

J

J

~

~

J

J

~

J

23

J

i~,.-ri !\tliicadelesi

Kas1m • Arahk # 9

listin hcl haglad 1g1 AB'nin rcs1111 111san haklan kuru l u~lan vc raport (irkri isc bUtlin hu olanlara kar~ 1 l1 pk1 daha (}1i<.:ck i lc rd..: , Diya r bak 1r Cc1.ae,·i katlirnn111d<1 , U lucanlar kat l ia1n1nda. F T ipi sli r..:cindc. "H;iyata di)nii~ opc1«1svonu" sonras1nda . va da (\rncilin - K(irt dostlan1n11a hat1rlat1nak !!CrckirscAbdullah ()calan ' 1n hukukd1~1 yargrlan1na slirccindc oldugu g ibi tcrkisi1. kal111ay1 tcrcih ct111ck1cdir lcr.

I la ni \lcki <;ocuk lara sl'lrii lcn ris li k hcpi111 i1in yli 1.li11d..:d i r. I l a1ro'da cvindcn al1111 p vu rulan hcp i111 i1i11 kardc~ i dir. bah<1s1d1r. c;ocugudur. c~i dir.

Sl..'\!!ili:-.idir. (i(ilbahar'a ,\<IJ)llan lcca\ ii1. hcpi111i1.c yaprl1n1~, o :-.ig.aralar hcpi1ni1.i11 vlicudunda sondiirCrl111C1~ltir. $.l. 'nin ruhundaki yaralar hcpi1ni1in ya ras1drr. l3i11g(Sl'dc kad1nlarrn kai'as1na inc11 cop hcpin1i1in ba~;ndad1r. l '. n bas il , en s1 rad an l nlcp lcr in c l cca,·ii1.lc, i~kcnc..:ylc, bok la k<1r~il1k \'Cr i lcn bir halk1n ya n111da . bu onursu;luga kar~1. hiitlin c l c~tirilcrlc birliktc her k o~u Ida 111 iicadl:! I c cl nick. ~o­ ven i1 n1c. 1rkc;rl1ga kar:;;1 halklann kardcsl if!.i11i sa ,·u11111ak boy11u111u1un . horcudur. I ·: 111crnasyonal i111l. dC\Tin1 vc Enternasyonalizm hemen ~imdi! sosyali1.m yo lunda n1i·1cadclc cdcnlcrin. !Hillin bu insa11l1 kd1 :-.• 1 ili lftllcrin \'C hcpimi1.i11 k11. ka rd c) idi r. f><1hlo a<; 1 ~ a c; :ka11 bi lgi lcri1 1 yan1n(ht. Klirt Ncruda 'n 111 sordugu -- .~1/u.\·11111 Aonlurlo ,11runu konusunda gclc11cksc l "parano- gi::lenen <1c11nusi::l1{!.1 ·· sil111 c onuru da :- a.. :-.1111 sl1rdi'1rcn siyasi otoritc. Kiirt clbcltc i~<,:i s11111'1n1n. c111ckc;ilcri11. li:ilk1'. la ncn.:d ....·\.:-.c dal!!a ....v.cccr ... . !!.ib i c1ilc11 uluslarrn , .c kad1nlann olacakt1r.

"P i:;.1nanl1k Yas;is1"n1 daynt111ak1a. liberalkrin. sol libcrallt·rin \C 111..' \a11k ki 28 Eki111 2003 kcndini ··1nuh<tlil .. ya da .. sosyalisl .. o la r;1k t;11111nlayan bir <;ok in san1 11 da h ili11ci 11 i bu la11d1ra 11 "/\\·rupa 13irligi" 1ar11-,1nala11111n ulduQu bu . ..voQ ._ un .. dii11..: 111dc ,1r11k bi 1· d..:\ k·t .. k l as ig i" halinc gcl111i~ olan ink;ir \l' i1nha po li Lika:-.1111 \ell: \ c !'arkl1 bi<;in1l1?rdc "iirdOnncy.._' ~a11~111aktad1r.

Hir t,:ok 1nuhalil.in, insan haklan :-.;I\ unuc.:usunun. solcunun. halla sos\'a, liat1rlat111 ;1k <.la rayda ,·ar. Hunlar ise lc 1ncl ha~l1klar i lc :;;iiylc s1 rala11abilir. nll:;;la KLirt ha lk 111111 kc11clisi o ln1a k li1crc. loplu1111111 cidtli kcs i111l cri 1ara!'1ndan dile gclirilcn ··(ienel At"' 1:tll·hi11in ,. -ul-: saviln1a'1. '.) Kas1111 . :-.l't;in1lcri ilc ilgili olaral-: DEH/\P ,'ii111.:ticilt:ri11t: cc;a 'cril1ncsi. DEP 1nillet' ck i 1lcrinin ··adil yargilann1a hakk1"111n ihla l cdildi g i dogrultusunda /\ illM'nin vcrdifri kurar sontH.:u yap 1Ian ye n idcn y1.1rg 1I an1an 111 iincck in dcn hic;b ir l'tirk111111 o l 111arnas1. ,\bdull;1h ()cal:1n·111 sagl 1k. habcrk . ..i1h:. 1i,arct haklar111111 ka .... 1tl1 o larak ihl<ll cdil111c:-.i. il'c1dc ii1.!!iirli'lfrliniin .... .._ .. bir parc;as1 olan Klirt<,:c yay1111n RTU K. TRr \c Dan1 ~ta) tarnr111dan l'iilen 1.:ngcllcn111csi. :1nadildc cgiti1n istcycn bi11 lcrcc li\lrc11ci11 i11 ccsitl i cczala rla ~ ' ' l'111i' crs 1tclcrdc 11 u1akla~t 1 nlinas 1 . yi nc an~1d i Ide cg it i 111 istl' ycn bin lcrcc i11 s~111111 g\i1.;tlt111;1 ul1n111as1. tutuklan111as1. t;ocuguna I< lirt<;c isi111 \Tnnck istc)Cll aik·lcrin cngcllt:n1ncsi, halla s1rr bu \'i.i1<lcn a\'nca ha-;k1 !!()nncsi .

Klirt~·c11i11 ka1nusal alanda kullan1n11na ,\(i11cl1k bir di1i l'l1!!Cllcn1c.

-

~

~

-

.

-

-

-

~

~

-

-

-

24

~

.

~

i:f~·i Miicadelesi

Kas1m - Arahk # 9

Alay edenlerle alay edenler Cuinhu1·iycli11 KO. : t!dii11(i111i1 ku1lanrnlan 'i11c IK111.cri a1 hu l111111r hic,;imdc ah:1n !11 'c ,a111i111i' c1;-,i1. !.!li,ll'rikr c,J ii! i11<k de\ lt.:1i ktllS<l l 11 il 111cr:tsim i!ll' d()11(·1 ~t (ir(ddii. Dcvlctin 8() 'ild1r Kem al izmc \"Ctsla11an cck irdcQinin huu:Un Cu 111 ln1 ri.YC II Cl l ...l!Crivc -· nc h1rakl 1!2.1 tart1smas1 hi r \';rna. S•lll hir yil d1r ,1\BI l'yc bi:tl ,·c 01H111 liaks11 sl'li.:ri11c s1g 1$111a ugruna ;1l t1g1 uw11d1nc1 ;1d1111 l;1n. he ll-; i kttl la1na li)rc11l cri11c dcgi I ;1111a ht1 8() .) tin da111g;b1111 'urnn :1s il k,i1HI) d11 . l ~ u 01n11·su1.luf! u11 sorumlulari (l!arak . nc kadar giirmc1.dcn gc lmcyc c,;al1;;;1 rlarsa c,;al 1 ~s 1 11lar, gcridc h1rnk11g11n 11 l·:kim ay1 liirk iye '11 i11 c111pcryaI i11ne bng1 111I1g1 n111 aya n hl') an giil.kr iinii nc scri1<li ~· i gcli~ lll L'icrc s:1hnl· uldu. N;1sil 1111·1 7 l:k im t<irih indL· mcc lis . · gcn;ck n11111ar 1 !\tl( ii( o lan asker q1l li1ma lL'1kc rcs i11i. /\!( P (ic11clkur111<1y111111 mcclis g ruh1111:1 ll'):!ll lad 1µ1 hask1 11 111 ctkisi) ic k.1hul cll i. D:1 kt tc7.kc 1\: i"1/.cri11c .!.!iirC1 s. n11.:k r mcclistc slirc rkcn 1rak ( lcc,;ic i Yiincli 111 konsc' i"11 i11 Tih'k askcrini istc1ncd igi11 i <1c,; 1klan1as1 h:1:-1n;1 '<llh l\. n r<lu . () ,1rad:1 b11 ac 1kla1 11:t'1 . kin 1sc dikk;1ll' :il11wd1 ' c ht1. ( ·11 1"11i 11 k;irarn1 111ccli s1c l-:;1bul iinii cng(: llc1111.:k i<.;in o> 11ad1g1 bir ko1.cla11 iharL:l nlarnk ):!iiriildii. 1 :_ nc~ i ~ (i n burju,·a g:11c1dcri11i 11 hl't1 C111 kj:- rnicr r11hlu kalc111 lcri 111i ..._l: lcrlcri11 i kt1sa1rnrnk ""hilincm k:ll". .,.ii so11r:1 ' ycniden I r:1 l-:" tn' v" l(ir(i11dc11 \';111 b;1~ !1 k Ian : la mcc li:- k;11;1r11 11 kt tllt l\. o rdt1. Yi"il.i"111L' :-;;1 \ <t~. bo:- :b t ~ urinl'l::- k( 1111 ;111dn 1,·:-;im lcrin in .;(hicd ig i g;vc1..:lcri11 i\: Sa ) bl an11da "'Ti"1rk nskcri h<rnl!i -

•

'-

I

+

'-

'

._

...._

"-

\

25

biilgcvc yc r lc~ irsc K t11c) I rnk I< Lin lcri iizcrindc d;1ha c;1yd 1n c1 niur. SC1nn i ,1\ r;irian :. ula gc1i rrn ck 1c,; 1n a~k cr lt.:ri11 111 iisl i1111a11 o lmas1ndi1n 11nsil foydah111!1 1r'· g ibi hc:-;apl<1n ycr aliyordu. /\ 11c:1 k bu ""Lal I 1" hey ec;in Ian c,; ok u1u11 si·1rrncdi lrnk'tan ac; 1kl;1nin iistiinc a.;1klal1l<1 gcl iyo r, l ii rk askerinin islL'l1mcd iQ.i hay k1 rill\ordu. i$b irli k<.; i Kiin iindcrlcrindc n s 1r;1da11 1\rapl:1ra. ~ii liclcrll'rdcn SUrnii <1:;.irct rci:-;lcrinc. hclcd iyc ba~kanla1111a, \alikrL' vc 1abi i ki d i rcn i ~c:,: i !e re kada r her kcs i111dc11 i11san hu k011uda ay n1 fikirdcvdi. i:;;ga 1in ha~111dn n beri Irak '1aki en geni~ konscnslis b u konuda sagland 1.

J'(1111i1 vlc ;\J\1)'11i 11 g i1di"1mi1 ndc o ldu)lu \ 'C I r;1k hal k1lll lcms il c11nccl ig i her ~c k i hie ka111tlanahi lccck (ic<.;ici Yi)11c1i m K(rnscyi bi le :;. illld iye kadark i e n hag1m s1i'. 1avn n1 hu konudn giislcrdi . i ~ 1c bu ko~11llar alt1nda ;\13L) de l'ikrini dcg i ~ 1in11ckic gccikmcdi. l a v1 r dcgi~ ikl ig i nc i~;1 re l cdc 11 ilk ac,; 1klamn Savu11 111a bakan1 I )011 a ld R111 11sll:ld" den gcld i. Onun ard 111 d;1 11 /\ l3D ' 11i 11 ' iinct im k;1dcmclcrindck i dcp i ~i k 111b11rl;1r ,\ l~l )"11i11 li"irk <1skc ri11i <.;<1g1rnial\1;1 11 :;;imdilik \;11gcc,;1i£!i11 i ac,;1kladil:1r.

S\i111L1rgc \·a lisi l'a 11I 13rL'l l1cr "T i1rki\ c hu biil gcyi 400 yil buyunc<l si)miirdii. ,\r<1pl:1r u !.!iin krL' dlill rnck islcm iYor" d i' o rdt 1. ·1iirk j, l' isc CC\ :1h1. cl1siskr ' . i h:tk<1 11!1 .,.0,1 ;1r:1cil 1Qi\·h. .. "l 'cki .v;1 Hri1;111\'.. C t nc\'d . i'.>" sckli . nd(: cil11. ,.l. <1111;1111Sl/ Jijr :-,L'rl.L'ni:;>ie \Cl'd i. J~\i\ icCC () ~m;111 J 1 L>c,·lc1i · 11 in stiintiru:cci oldui:!,u da kabul ccl ilrnis '

.I

r

.'

.,__

~

~

.

Kas1m - Arahk # 9 oldu. i ~tc Tl'lrkiyc·dc I i'vlart z.al\:rini yaratan 'a"'~ kar~111 µiic;lcri bu sd\:r a~n11~ olinan1n he) ccan1111 ya~a) an. lrak ·a asker g<>ndcrmeye can atan hakim :.1n1flann geldigi son noktanm an la111 1 bu ac,:1kla111ada gizlidir. Tl'lrkiyc ·nin asker gondcnncsinc kar~1 lrak 'tnn gckn tcpkilcr hcnl.iz ctk isin i 1<1111 o larak gostcnncdigi s1ralarda .. 13i1i111 lrak·rnki 111uhatab11111z /\ 13D'dir. Onun nc dcdigi onemlidir.. di) orlard1. l\ncak o ciddi)c almad1klan lrak halki /\BrYyi hu konuda diz<.:' gctirince /\fHYli 111 uhaiaplan ile .. k i111 sii1n l'lrgcc i'?.. ka\'gas111a lll lu~ ma k 1.oruncln kaldilar. En sonunda asker gonderemcmcyi c,:arcsiz kabul lcnmck zorunda kaldilar. Y<1yil11rnc1 he\ es leri kursak lan ndCl kald1. ,\13() cephe~inden durumu iz<ih eden ac,:1kla111a lardan biri de Paul Wolfowitz'dcn. ironik bi r hi c,:i mdc. Ti'1rk iye'11 i11 /\BD bli) Oke lc,: iligin<k vcrilcn ··cum huriyc t rcscps iyonu" s1ras 111da gcldi: ··Oncrnli 01<111 Tiirkiye ·n in cbnH:rl bir oncri ) apm1~ olmas1, ayaga ka lk1p ba1.1 riskier alma ist..,kliligini gostcrmcsidir". !\:.l1nda bu tkmcc,: hie,: ~ oruma ycr b1rnk1111yor ama siiy lcrncdcn gcc,:cmcycccgiz; Wol fowi tz ·in Sli1.krin i11 a11 la111 1 ~ ud u r: "Sad:lkat inizi ka111tlad 1111z. geri sinc kan~lllil) 111". I i\1an snnras111 ) I_)• llill '

(.(I I I \I )

T

..

t

'

•

I lll1'1\ "-' .,

• t'

,(

.,

I

'

i1i T.~"il ..1

•

\'(i.tii.i .._:.,: i

"'

ac,:1k lamalardan dolay1 "gururlan incinen .. \C .;ii1(i111l'1. rirsal C,:lhllll~hCll lrak'a .iskcr yo ll<1111<1kt<1 hu lan hlll:itl\a kb~c yazilrlann1n gcrc,:cktc biraz gururu olsayd1, asil onur k1riu olanin /\ IH) 'ye biat ctmck oldugunu glin:bilirkrdi . Onlar bu yayilmac 1 hayallcrinin pc~indc ko~tuk<,:a gururlan daha c,:ok incinccck. ~ark

Sonu~ i $le tarih in ezi lcn lcrdcn yana ci h·eleri. Tiirki\'e' nin hak im ::>Y o(_jf' lcri ni clize b"et iren /\BO ~VO"' 11ct i111 ini de lrak ' m onurlu insa nlan boyle di 1.c gcti riyor. Orada i~ga l 'c dircni:;> dcvam cdccck.

J ~lil~\·~~~ J

a~ag1 lay1c1

ABO neden

tahlilkrc girme;c gcrck ol 111ada11 ~un u rahatc,:a st'i) le: chiliri1: En c;ok ihtiyac,: duydugu doncmdc Tiirk askerini c,:ag1rmaktan vazgec,:cn /\BD'nin bu karanna :ol ac,:an esas ctkcn lrak halk111111 dircncidir. /\BD' nin kuklas1 Gcc,:ici Yonctim 'c ya da i~bi rlikc,:i Klirt onclerlerinc hic,: bir payc venneyc gcrck yok . 13u konuda gi.islt.:n.Jik lcri direnc,:lc ncsncl olcirak oluml u bir tablonun ortaya c,:1kmas111a : ol ac,:1111~ olabilirler. Yann ba~ka bir konuda. kcndi ozel c,:1karlan ic,:in yapacaklan , c~ ler. yi111.· kim bilir kac,: masum lrak l111111 ca11111a ma l olacak. /\l3 1)'nin Tiirk askerindcn vazgec,:nicyc mccbur kal111as1nda bunlartn tutumlan kcndi bas1. na be Iirle\'ici olmad1. /\ ncClk bu konuda , lrak halk111111 biillin(iniin iradcsini tama111lam1~ oldular 'c ~ ukanda al11111 <;izdigimiz ~imdi} c kadarki en gcn i~ konsensl'ls ortaya c,:1kt1. i~tc hu /\B IYy i korkuttu. lrak'ta her an 0!0111lc burun btiruna ya~ayan /\ 13D · 1ilcr orada her konuda 1ck ba~ l anna karar vercmcyc<.:cklerini gorcliilcr.

etti?

.. C11mhuri: l'l rcscps iyonu "nda rnlrnt<,:a ic,:k 1si11 i yudumlarkc11 bir yandan d:1 Tlirki yc'y lc da lgasm1 gec,:t.:n /\ IH)'li Paul \Volfo\\' il/e sor111al-.. !.!,erek: "Esas :-.cninlc kimler ala\, etsin·rDaha birkac. ........!.!(in iinccsindc Irak 't<I\.. ken kald1!!1 .._ ntde yagan tli1eler. hic,: ku~kusuz. dOnyanm b(it(in ezilcnlcrinin .vlircui ni terah la111. 7.aman ~') arl1 llizdcr ik i kat daha) ukan y1 hcdcr alahihc~ di. [11crindc pij:im:tl:111, korku i<,: indc d1~a n r1rla: :111 \\'ol fo" i11 ~im di ,\Bl)' de. bir mcLarl1kta ya11: or olacakt1. lr:ik ·1aki me' cut durum li.1.cri11c "' n1111li ~

~

lcr \C c,:1k1~lar var. 8clki yann /\HD. daha a'an1ajlt hir konuma gcc,:1igi anda ·1iirki)c .dcn ya da bir ba~ka iilkcdcn i~galc ckstck ic,: in c,:ok say1da asker 11,ctircbilecek. Ya da bir zarnan sonra kendi askcrlcrini bile orada tutarnaz hale gclccck. f3 (itlin bun lar sadccc ko~ 1dl:1ra def!il. lrak'li dircni~r,;ilcrin ,.c onlara dcstck olmas1 gcrekcn tiim dlinyanm savm; vc i~gal kar~11lann111 miicadclcsine bagli. 13izim sii1i.imiiz isc mcclistc Clskcr gi'indcrmc karan al1111rkcn ncrcdcysc hie; scs i solugu c,: 1kmayan Tlirk iyc'deki sava ~ kar~ 1 t l anna. U111an z empcrya li stkrin ya cla on larn onakltk cdenlerin, kcndi iizglirli.ikleri ugruna dircncn onurlu insanlar kar:;;1~111da ne kadar aciz dun11nlara dii~ebildiklcrinin glistergcsi olan bu tiir gc li ~m clcri bundan sonra hep birliktc dogru ~lkunv vc li1cri mi /. dii~cn i yapitrl1. i~­ tc o ;::unan dircni:,,· k..:n·a11111da ;:...u·"cktc11 '.; criy mizi alm 1:;> oluru.1..

I Kas1111 2003 ~

~

0

26

i~r;i illiicade/esi

Kas1m - Arahk # 9

•• ••

•

ozun I

I I

GUn gcc;tikc;e ~i ddeti artan \ 'C daha kararlt bildigince merkczi vc bask1c1 bi r idan.:ylc bir hal alan lrak dircni:$i /\130.nin :.ndece yiirtitlllC) i bugiin daha <la fa.da zorunlu krltlrnk·ta vc Ortadogu·da dcgil. uluslararas1 arc- yor. Bu ncdenle ABD lrak'ta i~gali BM'yc nada \C kcndi ka11111oyu kar~1s11i<la da g ittikc;c dcvrctmck istcrn iv .. or. /\ ncak. s1rt1ndaki aU.1rdaha lazla s1k1~ 11 ias111a ncdcn ul uyor. lrak' 111 l1g1 vc askcr kayb1n 1 a1;1 lt111 ak ic;i n kencli askl·ri i)galini l ~irlq;rni~ i'vli llctl<: r(BM)\.· kom 111 as111cla o l u~t u r 11l acak bi r ul uslararast dcvretmesi ve Cil.!c,;ici y onct im Konscy1 'nt.: giicc ihtiyac; duy 11yor. liM C.iiivcnlik daha fazla ba!111n-;11lik ta111mas1 'i)nlindc. KonSC) i·nc bu yi.indc vcrdigi onergt\ ii1.cllikhem ic;cridcn hem de. ba~ta Fransa 'c Rusya lc Fransa-Rusya ekscni~ le ) aptlan pazarltkolmak i.izcrc digcr i.ilkc lcrclcn gclcn cidcli larin ard111dan oybirligiylc kabul cdildi. bask 1Iara rngrncn A 13D. hen Liz bu yiindc bir /\ncak bu son karar BM' nin utanc; listcs ini ad 1rn atma k isterniyo r. Bun un tck sc bebi kabartnian1n otcs indc $illldilik c;ok bi r anlam lrak'tan cldc cttii'!i biitiin l!animcti kcncli nc ifack t.:tmecli. (.'iinkii b11 kararla ka1.anilan ay1rmak iste111esi degi l dbcttc. Bu yolla 111C$f'lliyct k !It f111a rag111cn ~ti anda hic;bir iii kc Sadcc.:c lrak·ta ka' bctmcktc oldui!u dcnctimi 'cnidcn Irak ·a a!>kcr .....l.!iindcnnc\·i dii"iinrnii\'or. .., Tiirki) e dc.:,·lcti . daha kazan111as1 mlimkiin olsayd1. bc lki i~ ga lin )iinctim ini karar ortada ,·okkcn 'iiklii " " Giin ge~tik~e ~iddeti 11M'yc, sivil y(i11ct irn i de. say1da as ker gi.indcrmcyi 111ccl isi 11dc kabul ctti; mnn scm bol ik ol<1rak cla olsa artan ve daha kararh bir bu karnr da Tlirkiye dcvkIrak I1 i ~birl ik<,:i gii<,: lcrc hal alan lrak direni~i tk\TCltn<.') t' ra11 olabilirdi . utan<,: listcsini kabartABD'nin sadece lrak'ta ve tinin maktan (itl.! foLla bir anlarn /\ncak en ba~ta cm per~ aifadc ctmccli. Hu sav1daki 1ist lcr aras 1 c;c li ~kilcr buna Ortadogu 'da degil, i1.i11 vei:mcz. I·:sas mcse le uluslararas1 arenada ve ''/\lay cdc 11l erlc alay cclen~ u ki ABD. lrak ii1.cri ndck i kendi kamuoyu kar~1s1nda lc l"' ya1.1s111da cizctlcnen otorites ini pay l a~11g 1 and<1 gcli~111ekr sonras111dn bi'itiin kontrolii kaybctmek- da gittik~e daha fazla ABD Tlirkiye·dcn a:-.kcr tcn 'c ba~ladtf!.t nokta\ a s1k1~mas1na neden oluyor. talcbini simdilik ral'a kal' gcri diinmekten cndi~c d1rel1. cd iyor.

Pakistan \'e 1lindistan asker gi.indcnnC) i (icn,:ckten de. isl.!al in Bf\.1 ')·C dcv ri hem dii~ii 11mccl ik lcrin i nct hir bic; imclc ifode etti lcr. '' c;ok ba$ lil1g1 hem dc gcrcktiQ,i nnd;t h11l 1 kara r Frn nsa. l~ usya g ibi Lil kelcrin asker giindcr111cal mantn zorlas111as1111 l.!iindcmc \.!l'tirccek . si di; 1atc11 s()i'. konusu dcg ildi. Sava~ ha~ l a' Bunun ii:-.tiinc. ll\l'nin s61dc dcmol<ratik- 111ada11 iincc i.ic.:li.i iivcsi . "oalis,·onun iic(incii . ligindcn kaynaklanan i111aj111111 ba11 gcrcJ..lcri . olarak ho) gOstcrcn ispall) a ·n111 bile lrak'ta lrak ·iaki i~birliki,:i u1i:-urbra \t' i,:c~itli gii<;lii dogru diir(ist askcri bul11111n~1) or. Orada sagruplara dah;1 fi11.la inisiyatir a1<1111 ;1<,:acak. clccc birka\: i'ilkcnin <,:ogu nluk la gcr i gi.i13tiy le bir dun 111Hla lra k ·111 cmperyalist lerin rcvlcrdc yc r ala11 vc sny1 lar 1 y01.lcr lc i.) l<,:tilcn kontroliinckn <;1k111as1 c;ok da lw llll'!mkiin ha le askcri hu lunuyor. l~u ii lkckrdcn bir tnnes i de gclcbil ir. lrak'1n her ; ·linden kar111a~1k ) ap1~1 Polonya . l:ski bir i~c;i dcvlcti olan Polon\ a·n111 lrak·n askcri birlik yollamaktaki 'l' dircni~in ku' ,·cti. ;\ 13D ic;in i~gali ola-

-

-

-

-

-

v

-

~

-

;

,,;

-

,,;

27

~

Kas1m - Atahk # 9

i~<;i Mucadelesi

llcvcsi. k<1pitalist rt:sl01<1syo11u11 siy<bl :ila11da da 11;1sil bir ctki y;1rn tt1 g1 11111 i)ncrn li hir gi)slct'!.!csi. i\13 1)'n inkikr d 1s' 111d;1 lr<1 k' l<l -v;ilrn1c;1 l- J1<;i'1k nrl;1g 1 Bri1rn1ya'11in ciddi say1da askr.:ri var. /\ncnk on lann d;1 td1 likcl i giin.:vkri pck ra1.b1 iistk11n1cdiklcri a11l a::;il1yor. '!';: b !:; ;:::!~ ::-:;!k .'\!~!) •.d!!~l:!!· :!!"i!~! !l1;!11c\ r;ilannd<lll hir srn111c; ala 1111yor vc gidcrck lJstclik dii11,a11 111 daha fo ; la ..val1111 las1vnr ' .. .,, bi'1ti'111 ctkil i gi1c;kri11 i11 bir bic; imdc r\\I ald1g1 13i"v1'dcn kcndi !chine C1kn rll1rd 1Q1 kara rlara ' rag111c 11. 13u11u 11 a11lan11 ~u: /\13 lYnin ~iirckli sa\a~1 111 11 gclip d i'1 glirnlc11d igi ycr 0"111 lrak'ta gc li ~mckri biiyi'1k ornnda dircni~ bclirliyor.

VL· lra k ·l:1 ki gL·li:;;1 nclcr de ulu~ L1r<1 ra s1 pul itikay1 'c sl'ln.:kl i sava~ 111 s...:yrin i fo1.las 1: la <.; lkil iyor Bu ncdcnk /\131) kii ~cyc s1k1::;rn1~ d urumda vc yak 111 vadcdc bu s1k 1 ~ 1 kl1g1 a~ab i lc ­ c...:k gibi giirii111nih or.

1~11 s1k1s1kl1k.

1\13 1Y11i 11 carcv ·• . . i sa\ as1. "'''<IV.. 111;1kt;1 b ui<1hikcc '.~i f'ikrini giic;kndi riy,)r. i:?<11«:l kri licni.11 l<l m \\lei ra k <1rt:l\'il c; 1k rn;1sa dn bu il11i111;li hibhCitii 11 d1:;;h11111:11nal1 \: itckim ,\ 131 r 11 i11. Ortadogu.d;1ki lcrncl da: ~111ag1 isr:ii l' in. Suri,c') i askcri Vl.: ir;111 '1 da siyasi olara k lchdit L'llllL'~i1w \l' 1-i li sti n·,, snld1nlnn111 :;;iddc1k11d ir111cs i11e scy irci k;il 111as1 vc hat t:i hun Iari dcslck lcmcs i bu sc~r.:ncgc bir v;H 1n111

-

~

28

oh1rak cla alµ. ilanabi lir.

Ortadogu'da gerilim tirman1yor Onadog u' da t1r111;111an <,:e l i~k i lcrin bir d igc r odag1 o la11 1: ilist in'clc de sorunl a r iclcrt.::k bl'1\·(h·o r. lr;1k'ta Ha!lda1·111 a l111rnas 111d:111 hcrncn sonrn /\BD'n i11 ilk !2.irisi111' lcri ndcn biri . Filis1i 11 sorun u i<; in bir "yo l haritas1 .. ;1c;1J.. !amak o l111u:;;tu. i<,:ini11 tamamcn ho~ olt.lngu claha ba~tan an l a~ila n bu plan ln 1\ 8D, Orwdogu'd;1 bir " istikra r.. gorii11l\isO ol u ~ lun11a111n ilk ad 1mlan111 atmny1 hcdetliyordu. ,\11cak hiilgcni11 patl<1y 1c1 dinam iklcri gifri'lntlidc dr.: o lsn istikrarin rniimki'ln ol111a1 k1s:1 zm1n11Hla !!iisterd i. S. illldi i\BD .\'ac;1f,111 .... .__ hu yiintcmdcn ';li'.gcc;mi~ giirllnOyor. isra il 'i n hem<..:n hcmcn biitiin sa lcl 11·ga n ;1d1111lar1111 dcstck Ii yor. /\HD. i~rail'in 1·ilistin'clc uygul:id 1g1 pcrv:1s11 "vii11t c1nkri sirndi lrak'ta UV!..!u]u,·or. iki .

•' ... . iilkcdcki kontrlil 11okt;il ar111da <1y11 1giirii111Cilc r ya$;1111 yor. L v bask 111 lnri, net bi r hedde y<inc11

~

.I

J

...

Kas1m - Arahk # 9 l ik o lma: a11 operas: 011la r. hiiti'l1 1 bu nb r bi rh i ri nc bcn1.i yor. T<1 hi i ka r::; ilar111da giircW k lcri dirL·11 i:;; de bc111.c~ i yor. i ntilwr s;ild1nla n hcilgc ic;in hi r <lirc Pi ~ ~c 1 11l' ('!(·, hali:1:.:

olas1 i ra n Ill tidahalcsi soz konusu o ld up.unda.

h;1~1<1d1.

Sonu ~

Onadogu bugi.i11 b i le fozlas1yln patlay 1c1 bir ha l alrn 1 ~ d ur urnda. is ra i l "in i: i listin topraklan ncl;1k i . vn cla /\l~D'nin lrnk toprak la r mdak i i lcr lcyi;;ini d ircni:;; d1~1 11da durduracak bir gD<,: bulun11111y or. Sozlln bittigi ycrdc Sil\<ISlll . \il\lf , lll ;l ihti111a li

lr:1k 'ta oldugu g ibi siirccc SL'yi rci kal11la111<1k i<,: in bi r m i'l daha lc zernini ya ra tma c;nb;1s1 icli .

Dirc11i~i n c tki si vc Onaclogu ·11u11 patlay 1c1

dinam i klcri i ~ga l lere ragnH;:n d 1 ~anda n miidaha le ye pck fa/.Ia i 1,i 11 ver111 i yor. 1\ B D bii lgcde kadcriylc ha~ ba!;)a: $artlar. bcklcdigi yarcl1111 1 a lm a~ 1n 1 ~iirckli gcciktiri yor. M1:'.vcut duru-

.

Mevcut durumun devam1 ABD'yi daha da fazla Fransa-Rusya ekseni d:ilw d;i ;,:tl\klli\ \ll'.

/\131Yni11 l ra k 'n sal d1ns 1 L·lhcttc k i tligcr cmpc ry;ll ist k ri n 1~inc µc l rncm i ~t i. /\11c<1k i lcr-

lc' L'll

~iirc~·tc

hu r;1d<1 l iim ~i cldct i ylc kcndini hisscl\irc11 di rc ni~ . empcrya I i1111i 11 OrtadoQu 'dal-. i hC!!ClllOll\, (JS llll ' ~

tchdit cdcr hale gclincc. h ·a11 sa-/\ l111anya ckscni l:lVl'll11 )' lll1l ll$<1 ([1. I l <J((<l /\l111a11ya da h;1 da i lc r i giderck l rak'a - tah i i ki

s1k1~t1racak . Yakla~an

cak. Yak la ~;rn scc;i mlcri de dikkatc a lrnak 1.<1ru11da ola11 /\111crikan y()nc -

se~imleri

ti rni dii~lii g ii s 1k1 ~ 1 k l 1k­

de dikkate almak zorunda olan Amerikan yonetimi du~tiigii s1k1~1klrktan kurtulmak i~in bir ad1m atmak zorunda oldugunu biliyor. Bunun i~in ya i~galin yonetimini BM'ye devredecek ·ki bu da net bir ~oziim getirmez-, ya da sava~1 derinle~tirecek .gibi ... .. .. gorunuyor.

BM $art1y la- asker gond1.•rcbikcL·g in i irn<1 ctti .

1\ vrup:1' 111 11 so n r3 M karnn nda da /\BD'ye b ir an la111 cla ko!a,·l 1k l!(istermis o l111<1 s1, isl!a 1c111 ._ .... l i n schlrncti .

tan kurtulmak ic;i n bi r ad 11n atmak 1or unda o Idu Qunu b i I ivor.

H 111n111 , ic in v a is!.!.al i n viinc1 i 111 ini BM'yc ckvrcd ccck ~

•

-

l....

_,

ki hu d;1 net b i r <,:(izlirn getirmcz-. ya da s a va~ 1 derinlc$tirecck gibi 0

0().,.L ' "tivr)1· :;::.

• ..'' ' .) ' ' •

~111

FllY'llC • 'l \ ' (<l , I' '-' .')(

der in k~tir il mcsi

dogrudan i ran· a sa Id 1rma k b ic; i mindc gcrc;cklcsmek zoru ncl a de ,Qi . I. ()r11cgin lrak ic;indc

.

111 c1,hcpscl ya da ctnik <,:a 11 :;;1nay 1 k iir(i k lcycrck , ard 1ndan b un a Ill [i <i<l ha lc cllnck bir y (intcm olab i l ir. Ya da do~ruda11 l rak lwlk1 1w ka rs1 katliarn lara !.!.iri-

.

\

111u11 d cva111 1 /\ 13D' yi d;1lw da fo 1l:1 :-. 1k1:;; t1 ra -

.

1\BI)'> L': ard11n ~ckli 1Hk a n la~il a b il ir. .!\ ncak daha cvvc l hclirt1iµirni1. gib i bu c;<1ba cla

-:;;crck

1\H I)'> c ycn i hir ;1c;il 1111 saglarn1~ olrnad1. :'\vrup<l Ortaclo~ u·cb daha f'a1 la in i~ i ya til

ckstcgi zay1ll1t111aya c;ati~abi lir. :\itcki111 gcc;t ig im i1 gii nlerd c. dircni:;;in rn erkc/.i 01<1rak gi.ircl iigii l'i k r i t :;;ch ri ne bo111 ba yagd 1n nas1 bu

alnrnk i<,: i11 c;aba g iistcriyor. lrnk' tan -;011r:1k i b;1~l1c;1 hcckli o larak tcl a lTuz cd ilcn i ra11 da

'

halk 1 yiltl 11"111 aya vc dircni~e o l an

i hti malin hi~ de 1,ay1f' ol111ad1gm1 gosteriyor.

Sii1,_.k l i :-.ava~a kar~1 111C1cadc ic hlltiin bu 1lil 1-

oli1 r:1k ii1cl l i k k '\HD \C .!\\ rupal1 cmpcry nl istlc r t;1ra f'111dan :;1k1~ t1r il111ay:1 ba~ l nr111~1 1

rn;1llcri licsaba katarak m licadcksini ilcrktllH.:k zoru ndad 1r.

/\B D ;iy111 balw11cy i ira11'tl;1 (taha gli<,:lli ku l -

2 Kas1111 2003

la11m:1y 1 hcdclliyo rd u. iran, loprakt ar1n111 ul us larara:-;1 ~ii1.lc111ci lcrc ac1l111as1 1:1lchini . ba~ l arda rcddctsc de, ii1.cl l i klc Fr:1 11 s;1 VL'' 1\lm a11ya '111 11 µir i ;; i111 1l'ri: le bu ta lcplcri ~

SOilUIHl<l kil bul ct li . 1\ \TL1p;l11 l'lll PL~l'\· ali:;tk ri n !!i ris11nlcrin111 al1 111da .\-;1tan ncdcn ..l\ l~ l)'n i n '

.

29

i~'<;i f}f ucadelesi

Kas1m - Arahk # 9

ABD'nin ve miittefiklerinin su~lar1 \'Crilmi~tir. Orncgin iini' crsncdcn iki bin insan

i1nan Al11ned Klza1n111as

ihra<,:

Fki111 giilll<'l'i urus111du fv11111h11/ .da dii::e11/e11c11 /rok C::erine Dii11.1·0 Trihiinuli (;\ fuhke111 esi) h11:1r/1k 1op/01111s1110 lruk ia11 i111011 Al111wd Kl10111111us du ku1iltl1 (io:e/C'ci 0 /011 Khu111111as. liale11 A 8D ·11i11 sa1·u~ kar.~111 giirl<'rince Ba.i!.dal ia sa1·a:f so11rus111cla k11r11/11111.1 . u!on 1·c 11/11.1/uraru.1·1 .1·01·os. kars111 . lwrekel 1aro/i11dt111 d1•1/<'hl<'ll<'ll Occ111}(/1io11 H(11ch ( 'e111er 'clu ri.~gol i:le111e J\l/('rke::i) ru/1.~1.1 •01: Klw111111us. fs1011h11/ 1.oplu11/1.1111du. 11/Jf) 1·e 111iill<'_/iklcr/J/i11 lrak iu i.)lcdi[!.i .\/1rlaru ili.~kin. helirli hir s1111//011d1r111<ffa do1·<111c111 ge11el hir 1uhlo ri::cli. ..l .~a{!.ulo Klw111111us '111 ri:di{!.i h11 1uhlon1 . hir ii::er //(//inde .1·1111111·or11: . ]i-]9

cdilrni~tir.

2. Rastgcle ate~ ac,:11mas 1: A 8 D askerlcrin in en ufok bir ku~ ku yaratan durumda saga sola rastgcle ale$ a<;rnaya ba$lamas1. c,:ocuk. ya$ 1i . kad111 dcmcdcn sivillcrin iiliimO ilc sonuc,:lanmak1ad1r.

3. ·1c11111inat konusu: C\ lcri y1kilan \'C ba~ka ti.irclcn 1.arar g<.ircn in:.an lara tazm inat vcril mcktcdir. Arna cilcnlcrin ai lclerinc sadccc 25 00 dob r ()clenmektcd ir. Oysa Lockcrbic uc;ak ka/as 111da tilcnlcrin her biri nc 10 milyon dolar dcgcr bi<,:ilmi$tir. I May1s'tan once i'ilcn si' illcr ic,:in hic,:bir ta/minat yoktur. iman Kha111111as·a gore bu ta/minat bir "sus pay1·· .. d1r.

4. Asav.. is' voklu!lu: son )'Ccii a) dir SLwiuiuJ.. ~ ~ 'r Onlll l giir ii lmcm i ~ Ci l<;Cidc Hl'll11 1 ~1lr. lrak, "dcvJeti olnrnyan bir i.ilkc"dir.

5. insani yard1m: i$gal gii<;leri bu konuda hic,:bir ;;cy yap111a111akt:id1r.

6. Rast1!c le baskm vc tutuk lamalar: bunlar gcncll iklc gccc yan s111dan sonra yapllmakta. evlerin kapilan <;a l1nmada11 bombalanarak a<,:il111aktad1r. l1ask111 lar s1 ras111da bin;ok h1rs1/li k ,·akas1 bildirilmi stir.

7. l · ~ir kamplan: Bagdat'ta en az li<; biiyiik kamp rncvcullur.

8. Kay 1plar ve suikastlcr: Birc,:ok lrakl 1k:iybo lnwk tad 1r. Ogreti m Ciyclcri vc ba$ka 1rnklilar. l'aili mec. hul ci navctlcrc kurban !.!.ilmcklcdirlcr.

9. (\·nazelerc cl konulmas1: Amerikan askcriylc i,:arp1sirken i>lcn lraklilann ccnazclcri bile ailclcri nclen kac,: 1nlinaktac11r.

I0. Rch inclcr: arnnnrnk ta olan insanlann aiklcri rchin al111mak1ad1r.

1

I. Sava~ su~lan I. Oc,: bi.iyUk ya lan: kitlc imha silah lan: lrak '1n 11 t)llil \.C 'cya El kaidc ilc ili~kisi: 1rak halk 1111 kurtanna. ~. S~\\a:;> CS ll<ISlll da siviJ halk111 (i ld(ir(ilmc-

~

SI.

ve u1.11n vadeli c t ki ~ i olan silahlar111 kullarnm 1: SC)n.:lt ilmi ~ urnn;-um \C 1111skct bombas1 (pan;a tcsirli bomba).

-L lrak·m '1!..ilnws1.

5. Ki.iltiircl imha: yagrn:ilanan say1s17 kurum varcl1r. 13unlar arasinda en cincmlileri. Li lusal Mli/.C vc lJlusal Klitliphanc'd ir.

3.

Yasad 1 ~1

.

II. l~gal su~lan A. lnsan haklari ihlalleri I. Toplu cc1.ala11d1r111a: lrak' 1 "Haas'tan annd rn na" ("il<'huu1/1i/icolio11") ad111a part inin kapal! linadan i)1Kck i 2 mi Iyon i.iycs inc kar~1 a<,:11.. a ~ r1mc1lik h.i"lam1:;;t1r. 11in;ok i11s,111rn i:;.inc ~;1dcc~· B.w~ Part i~i ii' c~i oldugu 1~1n :-:on

B. Ekonomik

-

su~lar

I. 0/dlc$tirmc: 192 _.irkcl (su. ula;;11rma.

30

Kas1m - Arahk # 9

i~r;i Mucadelesi

C. Siyasi su~lar.

2. Y1.:11 i yabanc 1 sermayc yasas1: c,:oku luslu ~irkctlcrc %

JOO miilki:·c1 hakk1 tanimaktad1r.

3. ihaklcr: lrak ~irkclkrinin ~iri~ini pratik 1c cngcllc: ccck ~ekilde dii/c11lcnmck1cdir. Ornegin ··1rnk d1$1nda i$ yap1111~ olmak" )a da " 15 yil i~ Jencyimi·· gibi ko~ullar !!ctirilmckLCdir. 13iiylccc Rush·a. Chcncy·yc v~ yonct imdeki digcr unsurlara yak 1n olan I lal li burton , Bech tel vc onlan n ta~ero nu ~ i rkl! tl e r, imar faali) ctlcri 11ck11 a,; Ian pa; 1111 al111 nktad1r.

-1. lrak ckonorni si nin tahribi: hic;b ir l.!ti\'Cnligin ol111ad1g1. eko1hH11ik foali\ e1 i11 da1i)e \ cdigi . altyap1n111 tahrip cdildig i .hir durumd:; 1rak ckonomisi bii: iik hir durgunluk ic;indcdir. :'i. i~~i1lik: dc\asa bir i~si1lik \ard1r. Tcmcl neclenkr aras1nda. ckonomik durumun J; i,[iili"1 i"'r;t,,;·,,,

. . . . .. . .. . ::-- ••••"-" '

, ... '!1 '

• 1 ••'

,. ,, .. , ,,11\l

'"J))1..h ~ ·i ,1•'I ',,1• ' l\11

'J·--··· ·,, 11111\ l

~ 1·1·11\..

ti

poli ti kas1 da rol oynamaktad rr.

(1 . Yoksull uk : ira11 \'C Kiiri'ci'. sava~lan11 1 n ga1 ilc ri. 111a lullcri. ~chi 1k ri 1 1 vc kay1plan11 a i le Jeri ge<;m i ~le SH\ u11 nrn 13akan I 11!,1 · ndan 111~1luli: ct. dul, : cti111 : a th! cmeklilik nrna~1 al1rkcn . lrak ordusunun da!!,11ilmas1,·Ja mihon, , larcn insan !.!Clirsi;- kal1111st1r ' .

-

-

31

I . Dcrno k ra si: Gcc,: ici Yi'\ncl im KonSC) I otorilcsi 1araf'1nda11 atan111 1 ~11 r. (i$ga l gi.ic,:lerincc bu giircvc lay 1k glirii lenkrdcn bile i' tifalar olmu~tur. Bir kad111 Uye isc suikHsle ugrao l mli~t Ur.) yarak Birc,:ok g<istcri yapilrnaktad1r. /\ncak bunIan n lii'.crinc a t e~ ed ildigi olrn u ~lur. Gcc,:ici i ~ga I Otori tcs i ba$kani Paul 13rcmcr. "$iddctc IC~vik" unsuru ic,:cren her C) lem i yasak l am1~t1r. l~u isc teJc,·izyon ka1rn ll ari n111 ((ir. El /\ rabiyc) dahi --~ i ddcte tc~v ik " suc,:lamas1y la kapatrl111as111a yol ac,:abilmekted ir.

2. /\naynsa : Ycn i anayasay1 lcmsili ni teligi olmayan Gcc; ici Yonelim Konscyi'nin atad1g1 11/.llla 11 Jar h1111 rlnmak tad1 r. :l. Yt:ni sosyal sorunlar: lrak 60·11 \C i O' li yil larda. /\rap iii kderi aras111da SOS\'a I hizmctlcrin en gcli~kin oldugu i.ilkc ikcr; ~imcii bir dizi ycni sosyal sorun ilc kar~1 kar~1yad1r.

Evs izli k son derece yayg111d1r. Ul usal Tiyalro, c;:c~ i t li okul binalan, /\ r Ra$id Ossi.i vb. binalar evs il'.kn:c i ~gal cd il mi~tir. lrak 11.ava Kuvvetlcri ·nin ana karargah1nda, b(Hlin bir m:1halk kurulinu~lur. Uyu5111rucu ya)g111la~­ maktad1r. Soknk <;ocuklan olgusu ilk kc/. giiriilmcktcdir. Kad111Jar. !.!Cncl asa,·is-;i1lik . l)rtam1nda. ka.;1nl111akta. 1cca' ii1c ut•ramak:::tad1r.

4. Eski rcjimler i)hirli~i· i ':~al gi.i<;leri. 1.:ski reji min en s111,: lu u11surlar1 111kcncl isiylc i~b i rli g i yap111 aya ya na ~1 1klar1n da ku llnn111ak 1acl 1r. i11sa11 liaklari ih lal leri yle [1111li islihb;1ral iirl.!litli Fl Muhabcrnt. 111 bin kadar i.iy cs i /\B l) : (i\leriylc ~·al1~111aya ha~la 1111 ~ l1r. ~

.

r

Piyer Loti TC\ l·kkti l!

f-: I Sill cl!

Kall-s, ha11. ken an -:-:1d 11'\ :Ill! <ilim ii:;- ll'ps1 krdc raksch.:11 ,uhan ! \I illl d\:L'. p:1di:;;;i h. bin hir ya')1 11da hi r ~:11! . \ t inarckrdc ... a1ta111) 11r seek!' nal 111 lar. bur1111 lan k11wli k:tdllllar ;l\·ak Iany la gcrgc r dnk l l) l )!'.

Riit!.!arlarda , .\'c:;;i I sank I 1 im;im-

isle 1-'rcnk ::-a iri11 in L!iircl i'! g.li "ark! l~k' dakikada 1.000.000 basilan kit;1pl:ln11 I '

I

';'-e ll'!'\ I.

1.:11-.in Ill' dii11 ll <-' llu~li11

Asya! . \111crika11 drc11101lan11111 Id dircl-.kri11l' sc11i11 (,'inlikrin ll / l lll S<1<.;fari11 da11 v1n mumlar ~gihi asl\ orlar ' ki..:11dikri111 1 11 i111al a) a11111 en yliksck L'll dik en karl1 tcpc-;indc llritanya 1ahit k ri cn1b:111t c;a ld1r1: orlar. kara 11rnakli ayal-.lan111 d:tld1n: orlar. l'ar\ alan11 bcva1. d isl i iiliikrini all1g1 ' (iania! t\11ad11lu ha;:.tan ha~a ;\rm i st rnn g u 11 1;11 i111 111~·) 1b111 oldu ! !\sya11111 hagn doldu!

'-ark .\ Ulllla\ a..:ak ;1rt1k I l~1k t1k h1.: b1kl1k' ii;inil.lkn hiri 1::111 \ere hi be hi le ac; lik 1<111 iikn iikli1.limii1c. burju\ ;1) "" cgcr u(itiiklllC-..111 '!!i i; iilll ii IL' 1 ;:11 nt l<1 sen SC!l !lj1,;r I .t>li ! ')an 111 11~:1111ha tk ri kri111i11k11 birbiri111i1e

-

-

-

llt' \ ' ;lr! 11

hii) le h1r ;:.ark \ 1ll-.1l1.

111m;l\•' acak ! ~;trk

ti,..I iilllfc C,: I pfak csirkrin ac. '!.!Chcrdi Qi 1opral-. 1 )ark licla11 h: 1~ ka hL:1lc"in oru 111al1 11lan lllL'lllkki..:1' .\ cl 1g111 k11hkta11 nldugu di;ar' ,\ g:11na k:1dar huf!d:1; 1:1 dolu :11nhar! \\ rupa ' 11 111 alllhan! ~

g_'.'\:C1l

liflisiin biti -..cndcn d;ih:1 ~1a k111d 1r bite h a 11~111.i h1 t i '.

h ·ans11 1ah11i si..:11 o li1iim gi\1.Ili :\ 1adc) i hir orthpudan daha .,:abuk u11uttun 1 K:tlbi111i1c diktigin \1adcni 11 1:1-.1111 bir 1ah1a hi..:dcr !!ibi Iopa 111111111! n il111c: enkr bi lsin : '>l'.11 bir ~ar lawndan ba ~ka bir ~ey dcg ilsin! )arlatan' (,'iirl'!k l· ra1 h 11. k11111a~;d nr111 1 \ (it.de hes \'ii i I hi j kar hl :;>:li'k:l -. a tan: l'l\LT Lol i!

Ne do111 111 bir burju\ ay1111::;s111 111cucr! .\,fa~ldcden m. n ruha inansayd1111

..

-

'• t1L'" '-"~ I ~

)ark111 kurt uldugu g iin si..:11 in ruhun u kiiprii ha:;;mda 1.:ann 1ha µcr1.:r kar..;1s111da 1.: 1!!arn i<;crd1111 '. lkn di111i ~ i11.: \ Crd i111. s i1c \ Crdik bir clim i:ti k11caklay111 hi1i 1\ \ rup:111111 -;ankulo1lan!

SOrcli 111 \ '<Ill \•;ma bi11cli!l1111 i:t al allan 1 \ kn1i I : :1k 111 hak 111 kur1ulu~ µ0 110 an1 k say il 1. ()11ii111l'!1dc ~a rk 111 kunu lu!;o yil1 hi1c ka11 l1 111cndilini .'alli;nr. ,\I atlan11111 cmpcry;1l'i1111in uiihei!ini na lliyor.

-

.

-

- -

- -

~az 1n1

llikn1et Ra n

. .\

· -·~-

... ...··1 ',

. • ..,l.

-·-

32

...

.

-~

,

. ~ :; • • I .. .. .

• ,,. , . . , ; ,":. : •A. : -

J • • •• • • ·

U~\11,~lflll_ ,-..:,ttlll(' l l f t :

•• ,. • • • • •

_ l ' ({,~(ll!lltli

•• : ~ • '

•

\/l{J(::'I/

I.

I

I

J _:. (t~ \(/} ' (/

' I

!

• •

J" (.11 // /

Sui d ·i .\' o.1 '>!. 1.r Io <111n·or11:::.

Bi::: . c::: i I e JI I er i 11 . (

k 11rI11/11.~ 11 cl<1' ·o s 1 11/i,r1111 a 1n ii cude I e e d c 11I<'ri11 ii::: er i JI e dii.yen . 01n1 sudecc akode1nik (·oi1.};nulor1vlu vu du 01ya 1110/iz111 e kor.y1 vo z d1/!,1 ki{(1plor1vlu hu!1rlanu1k

de,!!, ii . .\iyo 11 is I ve e 111 /) l'ryo I is I s u I d1rgo11/1.{!JI ko i'.}' 1 o

.tl~,,,

v e 111111fl11r111u111ukl1 r. )'u I 111::: co

~·i'g_; ~~ ' "''/."' ~ f u .y 1 or ff{!, 1111 1111IfI111c1111 u k _1(

,,,.

:~' g ii::: ii 11 ii lu r p 111ud017 e::: i I c 11Ieri11 r o 11 117 du so/ I 11 fun I u r. .4t·. •' f <>ldiikf<'ll sonru du onur/11 111iicodelele ri1'/e

: •.{'

.

j

tJ

t

..

t~

huji:::ulur 1n11:::do yu::;o1·ocuklord1r

!?.

"f!i· .

I

... ~

-

. ,..

..

' .

•

•

..

·~'"'-*'...... ~f

"

)-

.

,

33

i~fi M iicadelesi

Kas1m • Arahk # 9

Kamu reformu kapsam1nda kamuda yeni istihdam ve ~a11,ma bi~imleri .

B<>y k ce kam u re form u kapsa111111da yapilacak personel rcjimi dcgi~ i kli g inin gene ! c;;erc,;cvcsi Senna ye kcnd i c~c m c n I igi ni dc\'11111 ett ir- ~ckilknmi~ o ldu.

Ka mu Y onc1imi Tcmd Kanunu 111c11i11 arac1 olarak de\ kli : cnidcn : ap1insan Ka:naklan Y()net i mi land1nyor. Scnnayc.:nin krizini a~ma a111ac1yla Tasans1 ·n1n. yapllg 1 bu mlidahalc. yc r lc~ik tlim ili~ki vc ba~l1kli maddesinclc; ·· l\(111111 !ti::ml'lleri yapilan sars1yor. Hurnm ka<;111ilinaz sonucu bi r 111e11111r/111: rum ::0111011/1 F(~l'a k1s111i ::u111011!1· biitiin olarak i~\·i ~ 111 11'1 11111 ki.ilclik ko~ ulan11 1 11 culi.yu11 di,~e/' ka11111 giire1·/ilC'ri \"(' i.yriler dh-/e ;1g1rla:;;111as1d1 r. l' iii' ii fii Iii 1: .\le11111rlor \"(' di{!.er ko11111 giircl'!ill'ri11i11 i.~<' Scrmayc iktidar1111: cnidcn yapilanchrmaya 1;ali:;irkcn. de..'\ k11c \·ali~anlannin (i~<;i-mcmur) ali11111ulan 1·e .-.oiirel'lle riikselnwleri e!tlii. ·ef<' \al1~111a ko~tilla11111 da dcg1:;.tirmc ha11rl1g1 doni/1 'er111e s111a1·1 1·<' l~rllkar <'sa.,/un1w giire i<;i ndt:. 1311 ha1.1rl1k ··Personci Rcjimi Rcl't>1111u·· _n1pd11: Tom zo111l1nl1 vcyu k1smi ::0111onli ('u/1.yon oh1rak adland 1n l111aktad1r. Ycnickn ynp iland1rf..011111 .....(lijrerlilcri 1·e isri/cr klldro sarf11111 111a kapsam1nd;1 , dc,·lelin asli i ~lcri )cnidcn di<rer ,..... ' ' . hu.(!./I o/111uksi::111 sii::1a1111nla11acag1 1c,;1n les111e1·e daru/1 olarak · dc' le: mcmuru' ta. . isrilu/0111 edilir Sii::1111n1n111 da :·cnickn ) a- Sermaye kendi egemenligini 1)tl1n.1s1 gl·rcki)or". Yeni devam ettirmenin arac1 olarak h'.y111ede. ilgili per.1011eyaptl;mmada, tcmel kali11 giirevleri. huk ve yiidevleti yeniden yap1land1r1yor. kii111/iiliikleri i!e per/(Jrmusal hi1111ct lcr pi ya-;a 11w11s <'>lriirleri 1·er u/11: laral'1 ndan ya da pi) .1sa Sermayenin krizini a~ma ,\!/e11111rlur ve di.~er ko~ul br111da 'cri kcc- amac1yla yapt1g1 bu miidahale, kt111111 ,-.(lijrel'/ileri JJC'rQine !.!Ore. cali..:anlar da .... . yerle~ik tiim ili~ki ve yap1lar1 /<1r111c111s iilriirleri11c pi) asa ~anlannda <;.111~­ sars1yor.

Bunun ka(f1n1lmaz oiin· de<ierlendiril ir l '(' lllali \ L' ka111udd \a l1\',-.. .... ii d ii I I<' 11 cl i r i Ii r . .... nrnktan dog.a n ayn- sonucu bir biitiin olarak i~f!i de niI mck tedir. cal1klari onadan kals1n1f1n1n kiilelik ko~ular1n1n d1n lmal 1d1r. ag1rla~mas1d1r. i\ I 11111clnn goriildiigii !!ibi. kamuda veni istihYeni istihdam bi~imi dam ii<; :;;ck iIde olacak 11 r; 1ncrn urlar, karn u siizle~melilik 1-.:.a11111da \ ..:ni i-..1ihda111 \C <;<1li:;.111;1 bi1,:i- g()rcvlilcri ,.e i~<.;ilcr. Mcmurlar olarak bclir111i11 i11 ;111:1 c.;cr<.;e' csi ka11111 rcformu kapsam111- le11c11 kcs im. dc\'lclin as li vc si'1rckli i ~lcr in i cli1 lrn1.1rlana11 K:1mu Yiim:1irni Temc l K<11111nu yapac;.1k ob11lard1 r ,·c bu11lar111 say1s1 birka~: rasans1 T;~sla~I lie hclirg.i11lc~111i~ durumda. yii1.bin olacakt1r. l~unl ar tasanda; \~crk c:;i idarcni n gifrc, lcri olarak Sa\ ilan. '"i\dalcl

irfan Kayg1s1z

~

'{

-

34

-

i ~-~·i i''rf iicadelesi

i<as1m • Arahk # 9 s;1vu11 ma, g l'1 vcn li k . i:-tihharat, dt~ ili :;;k il cr, di:;; polit i ka. 11rnli:c. l1;vinc . dt:;; l icarct. g [i1 11 rlik hizmc tleri , d i ll h izmc! lcri, sosya l glivc11 li k, t(' l nj l l• 1!\.·:.1(·!' .._. cl..:t .J••1·0 ,

r1i "1.,. f1 1,.} ~ '''--

\' ' '

I,,,

' ' ""\ \ •~'.l J"' 'jJ'\.•l•I' l l'..i.;>11 , •

'--'

,

~ 1·,\ , ;111

.)

snvu11111;1" h i1111etkr in i :. npan lar nlacakt 1r. l3u11 1111 d 1s111da ka lan vc .v crc l .\'(incl i mlcrc ' ak l<111 la11 h i1111ct lcrdc <;a I 1:;;an lar, h<1~1a cgi t i m ,·c sagl1 k h i1mc1 krin dc c;a l1 ~an l ar olnw k Li:terc

csas1na g<irc c,: a l 1~t1ril aca kla rt bclini l m i ~ o l 111as1 ,\'<Ill 1nda, l~ c led iv~ Kn nun u Tasans 1· nda , da i:;;i saglama bag lamak i<,:i n bekdi ye krc dcvrcdilccck blitiin i$kr say ilmi" 111.: bu i~k1 i yapacak olan Iar siiz le~me l i o la rak ·<;a 11$11 n bb i Ii r' i ladcs i ku ll an ilm 1~t1 r. f3 una kar$ 1n benzer c! uru m larda uygu lanrn en

o lumsuz

~ck li y l c

gcr<;ck lc!illl i$1ir.

13u

kam u

µi\rc\' l i si olac<1klar ve h unlnr :-;\);:lc~rncl i Ii k csas 1na giire 10111 ::011w11h 1·<-'.1 ·u

nec!en k maddcdc yer a lan '<,:a l 1:;;t1 n lab i li r' lli111L'1yk ' ya l1 ~ t1 nr' olara k ya;;anacak <; a l1 ~a11 l ar

k1s111i ::u11w11/1 o larak c;a l 1$acak lardll'. B u kapsa111da ,v:1k las1k 1.5 m i Ivon mcrnur bulunrnak' ,

lli111 Liyle sozle:;;rn eli o lacakur.

tad 1r.

<;a l t$<111 lan n !op lam helcd iyc <;<lli$an lan ( i$<; imemur-geyic i i:;;<;i) ic,: indek i p<1y1 °/o 1.5 iken, toplam mernurlar i<; indeki pay1 'Yo 5 c iv arin·

Yasada a<,:1k<,:;1 hc lirt i ld igi gihi . karnuda .;a l 10a n lar aras111da \·er a Ian i:;;<;i k r de s(izk ~ mel i l ik

I l alcn helcdiye lerd e so zk~me li o larak

csas 1y l;1 <;al 1 ~nca kl a rd 1r Bu kn11ud a y a:g 111 cg i l1 111. :;ii1.k:;-111clili~in y;il 111;,:-

dad 1r vc bunlar avukat, doktor vc t iya tro sa 11 <ll<;1 l;1 r 1d1r. l ~u g i.i11 ya:. g111 olnia ' ;111

~)]acag1 ,·c i ~<; i !er

si)z le$mclilik yc n1 dli1e11lcmelcr sonras t ,vcrc ldc csa s is1i hdam bici111 . i lrn l in.: £clccekt ir.

ca · mcrnurl ar · i<;: i n gee; er Ii

i<;i n si'i; konusu ollllayacag1d1 r.

Kam 11 rcronllunun i k i nc i ava0,1 olan .vercl ,

~

K a111ud a

~

yiinc timlcr n:form u k apsa1111 nda haz1rl anan son lielcd ive Kanunu Tasans1 111n, r ersoncl i:-;1 ihda1111 ba:;;l1 k li 111adcksindc: " 1v/udde 50-

1

ycni

h i<; imdck i si.iz lc~rnc lil i k bugl'i ne kadar uygula nan ve ha len dcvam eden sozk s111el i l i k len • 1:1rk l1cl1r. O za l doncminde KiT ' lerd e ya l1 :;;a nlar

;lia n i~ g livcnccsi nc sah i p o lduk lan karari veri l m i ~ l i r. B u bak 1111dan yeni tiptcki st\/lc$111C· li k le , bir SLircc! i r ye~i t li bic,:i m lerde uygulanan s(i!lcsmeli li k li 1rk l1 cl 1r.

• Ka111uda

ycni

is1ih da111

bi<,:imi

o l;111

sozle$mcl i <;ali:;;nrn esasinda ba~la m 1 ~t1 r. Son diinc m lcrck h:-ingi ala na bak il sa sii1.lc~rndi

.

Tcm c I

ba$1anan

i<; in ha ~la t ilan siizle$n id i Ii k lc i~ gOvenccsin in ortada n k ald1nlmns1 hcdcllcnm i$t i . Ancak, A nayasa M ahkemcsi lara l 1nclan bu kapsa 111cla istihd am ed ilenlerin 657 savtl1 kanununda 'ver ,

/J, ,/,,dit c l1i::111ctleri. 111e11111rlu1: di.<!.<'J' ku11111 ,1:.hre1·/iieri 1·e i.yrilcr e/i1·/e .1·/initiihi1: /{ef<:<fi\'ecfe. iflt il'U( flafiilcf(' (C'IT('. SU{!,/tk. teknik.h11k11k. sos1 ·ol 1·e eko110111i. kii/1ii1 1e sol/(tf. hili.yi111 \'(' i/e1i.yi111 plon/01110. 01(1.~111·mo 1·e gcli.~tinne. e,?!.itirn ve da111pnc111/ik alonlanndu .1(i:;/e.yJJ1eli 1>e1sonel ~·u/1,)·t1n!uhili1: Kudro kor.)·tlt{!.t sii::l<'.ymeliler ile di{!.l'r .1 ii::/c~ JJ1l'fi ofur<1k (,i/1.y11rtfacuk/a1111 iiCJ'L'.f111iklor/on n ·' h er cc.yit iidcJJ1e leri. h<-'.!edi_1·e husko11111m (l\'l1k hriil iidcne<.!,i os111(111/11k ku1·, . ' . dfflu /)('/ed1ye nwclisi turu/111du11 hdirl<'11i1: 1 . )ii:: le'.~" wde. 1w1/or11wn.1 iJ!r iii l<'r i. /)('1/hr111011s dt'!~erlctli lir i/111e.1 inc do.1·a/1 iidiillc11dirnw 1·e . di.i.!.<'r hus11slor .1·er ohr ... ..

Y i.i nc l i m i

uygula 11 111aya

personcl i st i hdanu na yi)nc l incl ig i gorii Irncktcd i r. L0.i ti 111de hir s(ired ir ,vabanc 1 dil iil?:reti c i~

~

Jeri , yani ozel li k le ingi li zce ogretm en ler i I 0 ay l1g 1na sozle$mel i o larak <,:al t$l ll'ii maktad1r.

13unun ..Yan 1ncli.l "'\ Cl1 i YOK "'yasa s1n tn 6J. mad<i 1~s. l !1<ie ·· (jit.li·.'·f e,1·i i.»f:..·1,i11:.· /)ii ·/,.;;/,.;(/(·;;

Ka nu nu

korsilu11111ok ko\'£111-/u iiniversitenin birim, . . l<'rindc ihti1·ou1 giirl' 10111 gii11. k1.1·11n ::u111nn/1 \'(' gq·ici siircli sr)::/e~111eli /)('F.w11wl ( ul1.~ 11nlu ­ bilir .. dcnilmc·ktcdir. Y inc Tanm ve Kciy i ~leri

Kamuda uygulanmaya baflanan yeni bi~imdeki siizle1melilik .-bugiine kadar uygulanan ve halen devam eden siizle1melilikten farkhd1r.

Bakanl 1g1 ·11111 ba!?latnwya haz1 rl a11d 1g 1 " Kiiy fVkrk c1I i Tari m sal Orctiinc Ucstek Projcs i" kap sam111da :;(i;,: k~mc: I i z iraat rnlihcndi si vc v c teri11 er

hck im

c! Li ~ ii n liltnc ktcdir.

35

is1ihda 111 Ay nt

~ck ildc

eclilm es i tv1al iy c

i$~·i Jttliicadelesi

Kas1m - Arahk # 9

Pcrlonnansa hagl1 Ocrct sistcmi konusunda Bakanl1 g1 ·· st11k~me l i progra111c1 ve sii1.le:;;mcl i ydt.iim ky ic i-si stem prog.ramc 1s1" Hi.iki.imcl Program1 \ 'CI\ KP'nin Sc<;im Be) annamesindc isc ll) 111 ci.imlclcrlc; "Ko1111ulo altm ilan1 \Cnni~tir.

Si11k~mcli pcrsond istihdammm en _1"ii11Niciler ile rul1.yo11/or ara.11111/0 Y"f'ilacak c;arp1c1 tirncgi. 2 1.675 ki~inin altm1 1<;111 .w)::I e.~·111('/er/ e I wr/or 1110ns yiineli111 i gel i.yl ir i Iei,;1kartlan r:kman Tcmininde Gii<;IUk (ekilen cek. 11::1111 l'llllecle 1wr/or111u11.w1 dand1 iicret sisYcrl enk Si)zk ~ mcli Sagltk Personel i (a- lemine ge<;ilecekt ir ·· den i Imcktcdi r. l1~11nl111as1 Kanunu'dur. Bu kanun yen i perPerformansa bagl1 i.h.:rct sisteminin bir bic;isonel rej imi ic,:in oncmli ip uc;lan vermektedir. mi sozle$rnCli sagl1 k personeli i;:alt:;;t1nlmas1 Bu gl"mlerdc onbc~ bin sagltkc,:1 bir y11!1k kanununda da ycr almaktad 1r. Kanunun Mali Haklar vc Odi.il ba~ l 1kl1 6. nrncldesinde. · <'c1si)zle~mc ilc i~e altnrnaktad1r. Bunlann hali.aii 111erke::indl' ol11st11r11/ucuk ko t1k c,:alt~nrn si.irclcri her ne kadar 40 saal isc de l!s11nld1klan . . faz la 1nesai g.i bi hn kIan yok lur vc h;dl;1 lal it i 111isvo11 ile sicil 1·e disit>li11 0111irleri toro/i11du11 vc n.:sm i lat iIlcrd<.: d<.: <;a I1 ~a bi kcek ve bunun \'(!/)! lucuk ho.yon de{!.l!l'f('11(/ir111es i .1·01111c1111do i<;in !"at.la <;al1~111a licrcti iidcnmcy<.:ccktir. C'lltsoll<'rinc ,l!..iirc: ha.~anl1 giire\' .1·u1J11klun tespil edilen sii:.lc.y111eli 1>erso11ele 111111011/ar Siizlc~mcli saglik p<.:rso11<.:lini11 y11l1k vc mazerct i1.ini gibi i1.i11kri (i57 sayil1 yasada belir- itihurir!e helirle11e11 hir ayl1k iic:ret 111tan11du kncn slircknk11 dalw al'.dJr. Kad111 c,:al1:;;a11tar1n 1·e hir 111uli .nldo diirt c!C'/uy1 ger111c·mek ii::C're siit i7.ni yoktur. Yinc yasa ile ta~l!ronla~maya iidiil 1·erilehi!i1: S1>:.ll'.~111eli per.1'<111elin ho.~un yasall1 k saglayan diil'cnlemc vard1r. tle,l!,erl e1uli rm es i: oh jek Iil k r i I er/er rerre""l'('1·i11 1·c•ri111/i 11u ka psamda bir ~ dltk sozlc~me ile 1•esi11de lwlirle11111ek kun/11·/u: . . ...... calt"anlann -;ii1k·;n1dcri I 0 .,·11 ho,·unca u7a- 1·c' elk i11 riiriit ii/mesi. yora11c1flk. g iri.~·imcilik.

-. . ,, t1!trsa. bu siircdc disiplin cezas1 almazlar ve rahy1110 disipli111 . gjjre1·i11 yiiriitii/111esi11cle giissicilleri olumlu olursa I 0 ,vii sonra si.irekli terilen ga11ret ve ha.yan ile so[!.ltk hi:::111e1n 1r ar I a nu 11Iart11 11le111111111 i i:el i sii1.le:;;meli <;<ll1~ma lrnkk1111 clde c:tmi~ olacak- ler inde11 dikkate al111oruk /esp ii editir ·· den ilmektedi r. l:1rd1r.

Pl!rformansa baglt i.icrcl sistc111i. Dcvlct Ti yatrolan ik ilg ili lwz1rlana1i yasa 1asans111da Performansa bagh iicret Kamuda siil'ksinel iIi i! i11 .va111nda. iicrcl sis- da ycr almaktad11. /\yn1 stil'. k~mc lilik gi bi pi;:r. lcm i de dcg i~mckl<.:d ir. Y<.:n i i.icret be Ii rlemt! f'ormans l'1cn:1 de kamuda ncrcy<.: baksak bi<; i111 i bi r<.:yscl p<.:ri"onnansa bag I1 lie rel s ist~- oniimUzc c; 1kacak gihi gdrlini.iy'lr. Pcrf()rrnans 111 i o lacak t1r. Nitcki111 yu kancla bdirtilen l'1 cre1 sistemi ka 111 uda Metk cz Bankasi.

Ka11H1 Yiinct imi T<.:in<.: I Kanu1H1 ·11 un . insan T0 13iT/\K g ibi kurum lard<t uygu lanmnya ba~­ land1. /\ynca Sagl1k l1akan l1g1 taraf1ndan pi lot Knynaklan Yiinctirni bn!;il 1kl1 maddes inde; ··.\1t·11111rlor 1·c- di{fc'r ko11111 ,!!Jirel'lilC'ri per- projc olarak Bolu'da uygulanrnaktacl1r. /or 1110" ·' ijfp'i1f,·ri11c· g iir<' de.\!.C'rIcnclir iIir 1·e Bolu'daki Lt) gulaman 1n csas1, her muaycnc ya iiclii//('11c/1rd1r .. dc nilm<.:ktc. a) 111 ~c kilcle da arncliyat edi len hasta s<.1y 1~1 kadar i.icrct veBclcdiydcr Kanunu'nda da "Sii::le.)·mc·dC'. per- riltne::.i nc dayan1yor. Sagl1kta ki bu uygula/iJr11u111., iilriitl<'ri. 1>er/i>r111uns de,l!_er- manm c;al1sanlar ic,:in ya ratacag1 sonu<;lar !C'11diril111<''·i1w clon1fl ihliil!C'11clir111e ,.,, di.l!.c'r yan1nda. hiLmcti alanlar ac,: 1smdan da claha h11s11slar yer a/tr ... A'tulro kur.yi/1{!,t .1·<>::.le->·111eli. koti.i sagl1k hiLrneti olacag1 ai,;1k11r.

Sagltk 11akant bir ga1.ctcyc yapt1g1 ac;1klasii::/e.~111eli 1·e i.~·ri stotiisii11</e rahyanlar hari<· heledin' 111<·11111rlon //(/. ha.yon d11r11111/on110 111ada. hekimlcrin 61.li.ik haklannm iyik~liril ­ giil'C' lt1/>f11111 ll/l'll/111 ' 11'.l'll /l/ l/I .1·ii::cfc /() '111111 l'C' mcsindcn c,:ol-.. hcl-.imlcrin haklann1n ki~isd t!e1·/C't 111c'111111·/an11a 11yg11/"11"11 "1·/1k kat - olarak iyi le$t irilmesini isted iklcri ni bclirtcr<.:k. snn.,·111111 15 (}(){) giis11•1ge ruku1111 ile rurp11111 "daha c;ok c;a I1~an daha c;ok hastay1 kaychna so1111c11 lnd1111t1C11k 1111k1un gep11e111ek ii::ere a Ian. daha i,;ok hizmet v<.:rcn h<.:ki1nlcr claha i,;ok c-11cii111c·11 f..c11·c11·1.1lu .11/du hir de/u ikrwnil'C: kazanabi kc ck !er" <kn1 is ti .

Perfonnansa clay a I1 i.icrcl sislcm i esas iic.le1whili1: .. den ilinck led ir. ~

~

36

i$fi Miicadelesi

Kastm - Arallk # 9 ~ah~an1n

performans1n1n degerlendirilmesinde oznel kriterler, iicret art1~lann1 veya yiikselmeyi belirlediginden, yonetim i~ten ayr1lmas1n1 istedigi ki~iye dii~iik prim vererek onu bezdirme , yola getirme veya aynlmaya zorlama ~ans1na sahiptir. olarak

top lu

Farkh statiiler ve farkl1 sendikal yap1lar korunuyor Senclika l harcke1 ic;:incle kamu reform u ile !'ark !1 :;la ttilcrin ka!d:r: !ar:ik herkesin i~c,: i yapdacagina dair yayg in bir kanaat so% konusudur. Bu di.i~Linceye kaynaklik eden kimi belgeler yok degildir. ()rnegin, kamu refonnu kapsammda lta11rlanan ilk yasa laslaklannda " .\ lallalli idurelerde sa::./e.pneli personel <'(ili->lln/1110.\/ £'sosftr ·· ibares i yer almaktayd1.

Avnca /\KP'nin /\cil Cy li;:m plan1na ll)gun ol,;1rak DPT 1araf1nda11 ha1 1rla11a11 /\ci l l·.y lcin Pl;111111da chi "De1·/effe asli ve siirekli giirevler helirle11ecek 1•e h11 giJr evleri yiiriif<!11leri11

sozle~me

sistcmini etkis i1.k~lir111d'1c. tirgi.i tsi.iz li.igi.i ve bin::yciligi tCs\ ik ct1111;ktc<lir. SisLC111 c,:a l1 ~a11 l ar :1ras1nda ' 1 rckabete yol <11;ar vc i~birligini. :-ard1111 :1!?11' la:-;may1 ;valt1r. /\yn1 Lamanda bu uygulama ile , iineticikrin calisanlar i.i/crindcki kontrollcri ;11 an1nna ola;rng.1 anar. l>igcr yandan sistem c,:ali!?anlann kendi ic;i nde de ciddi ayn11H.:il1ga yol ac;111aktad1r. Bu konuda ing il tcrc'dc i~­ ven:nin bilinc,: li ayrimcil 1k uygu lamas111n iliskin 1c11c ilcr tara1"111da11 (](,: ilan vc ka1.a11 ilan ' davalar vard1r. <;a l 1 ~a11 111 perrormans1111n dc:!erlcndirilmcsindc oi'ncl kritl'rkr. i.icrl't art1~lan111 ,·cya ) liksclmeyi belirlcdiginden. ) 611cti111 i~ten a\ nl111as1111 istedigi ki~i~e Clii!$i.ik rrim \'Crerck o~HI b1.:1.dir111c. yob gctirmc \C) a a: rilnrnya ;orlama ~ansma sah ipt ir. /\y111 ~ckikk i~tcn at ilma korkusu ya da yi.iksck pl'rf'nnnans eldc ct111c amac1 bireyscl rekabct i en Ost di.izeyc c,:1k;1rarak. i~vcrcnlc iy i gcc; i11111c. hatta arkada:;;lan111 i~vcrcn1.: ihb;1rn kadar varabili r. nu sitclll ilc i.icn.::tlcrc a: nlan toplam pa~ artma111ak1ad1r. Kamuda : a) g.111 u: gulama asgari bir (il:rl.'t 'l' s1111rl 1 bir oranda c,:ali;;an1n ) ararlan;ihi kccfri rerforman:-. Ocrcl bic,:imintkdir. lklirli sa\ ~da c,:al 1~a11 aras111c.la )'l'r alarak licrc:ti \ tiksc ltm..:: hed..::li rckabct kii llliriini.in her Llirli.i ~01n1cu11 un ya:;;mrnrns1 11<1 yo I ~11,:abi kcck tir. ( ie1\L'klc i~vcrcnler i ~ s61.lc~1nclcr in i bin.:ysc lk~lir111c si.irl'ci ik scnd ikalan devreden \·1k;11'1n;1 i~l,'.i -i ~\«..·rcn ili~kikri11i kokktifbo~ utLan u1akla~11np bire)scl ili~kilcrc ~'iincltmek­ tl'dir. lh1 da tuplu s(i1.k:;-ml' ~istl'lllini '1..' :-.cndikal iirµiitlcnm eyi tchdit etmi.:ktedir.

d1s11ulokiler 111: ..

J.,

Ka11111111110 giire rohytll'tlacak-

~eklilH.k ;1<,:1k lama soz konusuydu. /\ncak

gelinen 11oktada. cgcmenlcr bu yonclimdcn ) a111, ka1nuda tek stati.i yi.ineliminden va1.!!ec111i:;.lcrdir. Karnu Yiinet i111i 11..'llll'I Ka1;u1;u t<tsanlannm son ikisindc (climi1.d..: olan son tasan 22 Eyl OI 2003 tarihl idir) i.ic,: is1ihda111 bic;imi C>ngt>ri.ilrnektedir. lh111 lar. incmur. k;11nu gi>n.:v lisi ve i ~c;:id i r. 1lcr nc kadar kamu g(irevlilcri ve isc;:ilerin ikis i de sozlcsmeli lik csas1y la c,:a l1:;;acak olsa lar da !!bri.inen o ki. l'arkl1 scndikal yapilar dcvam ~Jccck.t ir. Sc::nnayl'. } en: ll' de\'red ikc ck gl'ni:;; bir alan ir,:crisindc bckdiye i!$kolunda yogunla:;;acak c,:ali~a nlann ti.:k bir sendikal : ap1da bir araya gcl111c:-.i11dc11 rahal:-.11. giiriirnnckLl.'dir.

Arna~ sendikas1zla~t1rma

Su u11d;1 s(i1.lc~mc Ii r,:a I1:;;an Ian 11 send ika ' (.l\l'li••i -l(>8R !W) 11 1 l<.amu Gtircv lilcri , "" Sendikalan Kanunu'na gi)re yasakt1r. /\ncak , asada -;():;lesmeli olarak c;ali~anlan kapsaya~ak. onlann ii: e olmasma olanak sagla~ acak di.i1.c11lcmekr gcrr,:eklc:;;se bile bu durum. sc11dikal iirgi.'1tli.iliig011 zay1 llamas1na ra~I;~ I (iit:,('1

1.. . ' " ' ~ ,~ .. I · •••· \)1,111 1<1.)t1 .._.,tr'~ ' ' ·

f'',. I, ,~ ,,,,. '\ \.( 11,~111~l

c• t"".,'t- 1 · ' 11"' ·"

l'•' l•rll , ......

dti~crnler ic; in olacak bir k i ~i. sii:1.lc~mt:si11 i11

yen ik11111csini ~;;i gla mak amac 1yla i ~vc rc 11le iyi gec;: inrnc yolunu s..::c;ccek1ir. Buna hir ch: iicrclin pcrronna nsla bd irlc11111esi ekkn i nee bi rcyscl kurtulu:-., ara\. 1s1 11111 artmas1 kac,:1nil111a1 olacak\

l Ir.

Sii1ks111el . i sal!.hk 11crsoncl i : asa~111da. hi r ) illlk :-.lirclcrk ) cnilcnen stizk;;menin de, am ~

37

Kas1m - Arahk # 9

i:Jri Miicade/e...,·i ctmcsi nin ve I 0 .v 1I sonra kadrova in . !!ecmesin ..... ' .vol unun ca . l1san1n sicili nin i vi olmas1na bail.Ii ..... nldugu 1H1 bclinilmi ~ti r. Boy lcsi i..:o~u l l ard n <,:a l1 ~<m bir ki$i nin. sendikali ol mas 1, i ~ycr i n­ dcki ya da i.i lkedcki haks1zli klarn kar~1 gelmcsi . i~vcre nl c c;at 1 ~ 11rn y 1 go,;c almas1 oldukc;a zor giirO 11 m ck tcd i r.

Kamunun ycn idcn yapilanmas1 kapsam 111d;1 .,:<il 1 ~nla ha)at111a ili $kin cl igcr ik i konu norlll kadro ve TK Y'd ir. 1 lcr ikisine yoneli k c;ali~­ ma la r uzun si.ired i r dcvam etrnekted i r. l3u konu larl <1 ilgili olarak, /\KP ' nin /\cil Ey lem Pla11 111da: )(J/s11::/11:;f.11n i>nlC'nll1<'.l'i11de en ii11e111li uruc oluruk. ka11111 hi::111ctlcri11iJ1 s 1111111111111da 1o;J/m11 kolite 1·1)J1<'iimi 011/01·01 gelirilcrck. .. /)n ·!el I 'ersul/('/ N<'i i111i Re/or11111 i/c hiit ii11 ku11111 k11r11111 l 't' k11r11/11.~lar11lllo ll0/'111 kodro 11\',!:,llf<IJIW.1'11/l/ gc'(ifl:'Cl'k ... ('SI/Ck ('Oft.~Jllll 11.l'llf/eri get irilecek t i1: .. den i llllekted i r. l ~sn ek c;ali~ma11 11 1 aynnt1'1 bic;imleri Kamu Yiinctimi Tc rn ~: I l<.a11unu'nun c;1kmas111cln11 sonrn <,: 1karllacak jK'rsonc l rcj i111i ilc il gili yasad;1 ycr alacakt1r.

Norm kadrn L1\' sendik;tl , !! L1 la111as1 k;11n 110'.. una L'Sas o brak ci!,it imdc ll\' ._ .. .!!t1 . ian111as1 ilc gi nn i$ olsa da bi r c;ok ka111u Kurumunda 1cspil c;a l1 ~111 as1 si.inncktcdir. l<onuyb ilgil i ,v;1\' , 111 la nan karar11a111cdc hl'1tO 11 ka111 u k urumlannda norm kadro uv!..(u . la1nasm 111 200:-l ,v 1I 1 sonunda tamamlannrns1 !.!,c1·ek1i!!,i beli rtilmekt1.'d i r. ..,. !'\orrn kaclro ll) g.u la11ws1 ik karnuda) apil 111a k1:1 <)I an iskri n cn a 1. k ar·'r kisi ilc ~va111'abile• ' ccgi 11 i11 lcspi Ii licdcflcnmcklcd i r. Bu rad a tcmd a111a\: <,:;1 '1~a11 say 1s111111 ;11a l11' mas1cl1r. Fazla111n lL'Spit i hu amac,: la ) apilmaktad 1r. Norm kaclro fozlas 1 olan lar doga l olarak ba~ka i ~yc rl c rin c !!iinclcrilccek. bir k 1sm1 da c111ck li L~cli l ccc k .vn da i~tcn c;1kan lacakt1r.

.

,.;

~

~

-

-

-

Dunyada kamu reformu Knm11 rc lo nn u <,:a l1 ~anlnn degi~ik bic;i111 icrdc cth.ilc1 : 1L· ~ il l l' k<l l'~ l ll , l'll iilll'lll li SOl111CLI olarnk .;a l1 ~n 11 S<1y1s 1n111 az;1li11<1s 1 gi.irl'il 111ck tcdir. ls;11.1(i lkc 0rnch. krinc bak il d1g 1nda yasa11111 [2Cti rc1.:ckkri hah. k111da fiki r s;d1ibi olu11ab ilir.

• '\Bl) '<k. 7 'ii ic,:indc kdcr<ll hi.ikl'1111cuc c;:ll1~:m S<l) 1s! 01,, 17 a1.<iltil d1. S:1dccc I ()X 1-85 \'illan ara:,111da 7 ~ bi 11 krnnu \:a l1~a111n111 k dc-

38

Kamu reformu ile kamuda r;ah~anlann1n r;ah~ma ko~ullan e~itleniyor.

Ancak bu e~itleme en olumsuzda gerr;ekle~iyor. ral hiikumctlc i li ~kis i sona crdi .

• Ycni /.cla nda' cla, kamu hi1mc1 lcri 1984 y il1 ort;1s1nda 86 bin c;n l1 ~an ln yi.iri.iti.ili.irkcn. bu say 1 1993 y1'1 sonunda 24 bine dti~L'iruldO. K iT' lercle c,:al1 ~ an say 1s1 198 7-1992 y 11lan aras mcla 1Yo53 oranincla aza ld1.

• Glincv Kore' de, mcrkc1.i idarcdc c,:nl 1$an say1s1200 1 y1'1 sonuna kaclar 0/o 16. yerel yi)11e1i rn lcrdc 2002 ,vii ma kaclar 0/o30 vc I< i T' lcrcle i sc 200 ~ yil 1 sonuna kadar 'Yo26 ora111 ncln azald1.

• i svcc;'clc. I 990'dan bu ya11a c;ali$an say1s 1 yerd yonct imlcrdc 'Vo 14, mcrkczi yo11cti111cle o/o12 azal d1.

• Hclc,: ika'da. 1992- 1998 y lllari araslllcla kamucla c,:al1$all say 1s1 53.6 az<llcl1.

• I l ol b11da · da, 1986- 1996 y1 I Ian aras1 11da rncrkc7i hi.iki.imellc <,:ali$an say 1s1 'Y.1 I 8 a1.ald1.

• ingil lLTc' clc. mcrkczi htiki.i111c11c 1979 y1' 1nda 735.400 c;al1~<111 bu lunurkcn. bu say 1 1996 y 1'1 ba:;;inda 499.000 ' e dli$li.i .

Sonu~ olarak Cumhuri yc11 c11 hu gLine, dc vletin i ~lcvi n cle­ ki dc0.isimc uyuun o l;i rak sOrck li bicimdc a\TI ,. ... ._. ' - cal1kl an cli nclcn al111an ·c1cvk1 111cm urlan· ~ i.indcm\k k i \'asal cli.izcnlcmL~ l c r ilc son avn, cal1klan o lan is <>iivcncclcri ni de v it irmc duru "~ .., munda. Kam u refonn u ilc kamucla c;a l1$alllan nm <,:a l1 ~nrn k o~u llan C$itlcn iyor. /\ncak bu C$ itlemc en o1Ull1 SLl7.cla gc rc,:ck lc~ iyo r. S1111 rin biiy i.ik c;ogu nlugu n bu haklarda11 rnahrum olclugu SLircc,:te. ki.ic;lik bi r kcsirn in ayn cal1 klan n1 u7.un bi r slirc korumas1 fazl a olanak Ii gcirli nm i.i yor.

.

-

.

i~·~·i Miicadelesi

Kastm - Arahk # 9

\' imsc- i{tc11 isti fa cdip Kristnl- i{c iiyc c,:1k;1rnwlarla miicadeky i k1n11ay1 amac,:layrn1 olma lan 01c ri11e i~t en <; 1kan la n I :ski:;;c hir )i~ccain yiinctimi. i:;.c,:ileri: tld1rnia:a y()nel ik Pa:;;abah<,:e i:;;c,:i lcrinin dircni~i slirli; or. 27 tehclitlcr sa,·unnakta11 da c,:ckinmi:ordu.

1 :~· 1iil'de . '>endil-.aya i.iyc olan 700 i-;.~·idL·n ~isecam patronlan . i:;.<,:ilcn. scndikadan ist1 fo \()(fii11C111 i~ine son vcri lmcsiyk ba~ l ayan ct111c1ler:-.c diger !Ubrikalarda <,:al1:?all yak 111dircnisll' bu sa\ 1 111iic:1dekn in de\';1111 cll iQi su l;1 r1 111 (!;1 i:;;tcn atur111;1k la te hdit cd iyordu. Bir i:;;c,: i. kardc:;;inin Pa5;1bali<,:c ·de ustaba:;; 1 olarak gUnlcrdc 3SO · ye u l a~t 1.

Eyliil ay 111 da Pa~a ba hc,:e Esk i ~e hir fah- c,:a l1 ~t1g 1111. istifa etmcmc!'li halinclc kcndis inin rikas111da11 Kri:-.ta l-i{ c l.i) c olan 700 i~<,:idl'11 dcgil a111a agabcyinin i~tcn ntliacag1 yoniindc 300'ii. la$cro11 bir ~irkcte bagl1 olarak daha tchdit cdildigini s()ylcdi. K 11 kardc:;;i fabrikada kapsa111 d1~1 biiro i:;;c;:isi olarak c,:ali:;;an ba~ka bir dii~lik ikrclle ' c daha ag1r ko:;;ullar alt1nda c;al1~t1nliyo rd u. la:;.e ron ~irkc te hagl1 i:?c,;ilcrin i~<,: iy c i~c . "Sen i atan1a/.sa k kardc~i 11 i11 i~ i11c ~011 VL'ri ri/' dc11i ldi . ) i~l'<.: ;1 111 yii1H.:ti 111i11 i11 se 11dikal;1 ~ 111" s 1 (il.erinc Pa~a ba li c,:c ) \i11c1i111 i ta:?l'ron ~ irk clk) apt1g1 s(izlc~mcy i lcshcderck tchd itlcri sadccc <;> i~eca111 ·a hag I1 fabr ika lard a i ~c; il c ri i:;;tcn att 1rd1. J\ncak litbrikada bu i:;;c;: ic;:a l1 ~a11 i~<;i yak 1nlan ik de s1111rl1 dcgildi. lcrin ) ap11klan i~ de \ am ettigi ic;in )i~ccam Kri!'ltal-i{tcn istifo ellllC)Cll bir i~c,:i Toprak :onctimi onlann : cri11e ba~ka illerden i~c;:i Scramik'tc c;:ali:;;an c:;;inin i:;;te11 <,:1kanlmas1 ilc gctircrck <,:al1 ~11 rm a )Oluna gitti. i) i reni ~ in tchdit cdi ldi. Otc ;, andan Pa~aba hc,:c Esk i~t: h i r ha~lamas1;. la foh ri k;1 c,:cvrcsindc kurulnn janfob ri kasrnda y11larca ba~ tcmsi lcili k yap;1n darnw a blukas1 cl;1 dircni:;;lc day: 11 11~ 11 H1 gi- isnwil /\ycr'i 11 i~te n c,:1 kan 1l111 ;1s1 hem i~<,:i kr ris'\ imlcri ni cnu.e ll cverck cl ircnistcki is1·ilcri11 ill'm de I( risla 1- i~ yii11cli111 i Iara f111 da11 pa1ro11"' " giiciinii l-.1r11w; 1 .imac,:11: ordu. l '-, h.i~d1ir lan 11 µc rilimi 111·111a11d1rma poli1 ikas1 t'laral-.

Pa~ahalH;e ~(i11e1imini11 mlicadek;.l' ~iinelik dcf!erlc11dirildi. i~ten 1;1kan11alar konusunda bnskilan hunlarla da s1111rl1 dcgildi. Yi)11L'li111 . :apt1 g1 hukuksu1.l11 kl arda s1111r ran 1m aya11 din:ni ~ i n il l-. !.!.iinii11dc11 Pa ~a ha hc,:c ylinct i111 i is1· viinclik U\'U.ll it iba rcn ti1brik 11:'a g.e- ~i~ecam yonetiminin direni~i \ y iIere .; . ... lad1 g 1 tiilll bas k1l;1rtirdigi noter ilc i~c,: ilcri k1rmaya yonelik bask1lar1, scndikadan istifo L'lda11 sonuc; ala111ay111ca mc;. e ll1rlu;. (ll' hii: klik- tehditleri siirerken miicadele de \ 11l1k i1nini kullanlc :-.cnclil-.a11111 \\.'11-.isini ad1m ad1m yiikseldi. i~ten at1lan mal-.ta ola11 . hatta nnada n l-.ald1 nn;i\ a c;ara p(1rlu ol:m i~c,:ikri i~~ilerin fabrikay1 terk l 1 ~ 1 ;. ordu. C>tc y;1 11dan hik i!;> tc11 <,:1kar111a) a li1b rikada ii retillli de- etmemeleri ile ba~layan direni~ b;1 ~ l ad 1 . \ "''1' ... • •" -... 11 , \ !· ,.f"l 1 ..,, l \ \,. 111· .. ,,,,;l ,., \\ l'-'·11 .

I >i reni~ in k1sa siirede Trakya Cam, o(iniindc isc 1-. 1 i~<,: ilcri dc:-tek kill ck :-. ' . ilcri KrisAnadolu Cam, Cam Elyaf, tal - i:; ' ten is1ifo ctamac1yla fabrika;. I lllL'~a i b1timindl' tcrk cl- Cay1rova, K1rklareli, Mersin ve tirmcl-. ic,:in hask1lan111 111l'' L'll j::,1·i lcrc \ emi.:1-. Topkap1Pa~abah~e ant 1rn n pat ron la r i::-'i.:ril111ivor. : c rindc ya l1:;;a 11 'L' . d1....nrda11 .\ c- fabrikalar1n1n da aralannda 111ck gc1irilt11es i ise cnK r isu1 l -i~ SL' 11dik ;1 ~1 bulundugu ~i~ecam'a bagh 13 ~l'I k11i) <>rdu.

I ..,h,i~t:hir ) ub-.:..,1 ) ii1-.: adnilu i~{·i kri de cam fabrikas1na yay1ld1. ncti<.:ikrinin tk arahcdcr a Ian : en1 i~tcn lannda hulundugu 20 •

.I

......

...._

\:

•

\

~

1' "

.;

"'i 't

\. I

I\,. I I

~

39

.

Kas1m - Arallk # 9

J~·ri J\;/ iicadelesi Pa~ahalH;12

rabrikalannlll da aralannda , bu l u nd u~u ~i~1..·cw11 'a bag.Ii I ~ cam litbrikas1 11n yayild1. l ~ ur:li ;i rd ;1 <,:a lt ~<1 11 i ~c; i k r tk fo hri":t) I lc rk 1.' l111 Cl11C . :11.' lll Ck ) 121111.'1111..' \ c fobrika c;c' rcsin(k yaplik 1:11·1 protcsto yiirii: li~kri µihi c; kmkrk dircni~I.' d12,tck olup )i~c1:;1111 .\ii11dim1n1 s1"1 ... 11n11a\a . ba~ladilar. H1111un : an1 sira Pa;.ahah\:t.: : ()nctiminin ht.:111 dirc11i~i11 gikiinii k1nnak hem tk :-.t.:ndiknn111 i~yerinde <,:ogunlugu saglarnas 1111 t.: 11gd lc111 ek a111 ac1yla 1 -.sk i~chir d 1~ 111d a11 gct ir11 igi i~<,:i l c r de di rc11i:;;tch.i i :;;~: i­ krin :12r it1c c;a li ~ 111 a )' t rcddcd12 rc" hire r ikiscr "cri cliindii l"r '\ ::"! "" • )i~12ca111';1 bagl 1 fobrikalarda c;ah~;tn i ~c;ilcr E~ki~chir J>a~abah•·c fobrikasmda vasa11anl;1n " ' ' protcsto cunc" amact) la istanbul'da 16 Ekim hir c: lc111 clii1.enkdikr. giinii ona" Fski~chir'd..:n yola <,:1kan J>a~abahc;c i:;-<,:ikri f lilcburga1. \ c f'opkap1 'dan g.dcn i~<,:i lcrlc birli ktc )i~i:ca111 · 111 sahibi i ~ li ankas tn111 kulclcri iin (indc I..') k 111 :apt1 b r. i ~<; il cr ad t11a i)lcn ~1 k a rt l n n b;1 ~ tcrns il ci ismai l /\\ cr ' it1 k0t1t1s11w ' ' ,·;11111 i:!1 12\' kintk ~ i sec am is•· i kr i11•........• • ... . ., ' ' y scndik;tla::-ttkl:in ic;in i$ten ;tttlan Kri-;1al-i-;ih csi '{altkii) madcn i$c; ilcri ik 13clcdi: c-i:.'~:ndi"a ihc:-.i i~<;i: i ··c ~itim ·· ad1 alt111da '.\1cr-;in·c siirgiinc giin(krdi. i)c;ikrin moralini ii: csi i~:Vl 1·.f{ i~c;i kri. l3ak1rkii: Siimcrba11" bo1nia" amac1: la ) apilan hu ll) g11la111a i~c;ilcri. TC':Vn is Gi:ncl .\lkrkczi. 11/\K-is.

DiSK \C "J (irk-i{c baglt scndiJ...alann ista11b1;l J>:1~:1hal11;1..· )i\11cti111i11i11 i~c;ikr1..· ;.iinclik h;1~lat­ ttg1 Jhikolti,iik tcriirC111 bir pat\a't <'i:ll"ak dcgcr- :;.ubelcri d..:slck 'crd i. I·.: krndc i:;.c,: ikr t;t kpk rin in )at tlt old ugu i1111a l1 d ikkc;clcri kndirildi .

Snt1 c> l;1r:1k 7 I< :1-;1111 ~ 1 C11 1i i f': 1brika iit1iindc )i :;;c<.:<1111 ( ic11cl Miicllirii Dog:111 /\ rt kmi·a \Crhc kk;cn i:;.c; ik rc .inndanna 111Ctd:1 hak L~tt i . 111ck (i;._•r..: 1c;..:ri y12 hir llcyc t giindcn n..:k ist..:diJand;tn11at1111 gt\;\ c;ad1rlartn t ;orla s(ik111cs i11c kr a11c:1k hu i~~· ilcr Jill Iis tar;1!"tndan ..:ng.c Ik 11d i.

J>a~ahahc;t.: i~<,:ikr i n i n aikkri ik hirliklc dirc11c11 i~<;ikr g(i1al1111a al111d1. i:.-c;ikr a: nt fobri"a "ap1s111daki bckkyi:;;kri siirli) tir. i:;-c;i<l"~alll '\.'l"hL'S( b1rakiJd1. nu ..;aJd1nJar bjJc vine 7 Ka:.1111 ""~am1 dii1.cnknc11 da\. a111sma !!ccc- kr talcpkri : t.:rinc g.c1irik11c kadar m(it:mlc' ~ :.inc g.iilgc dii~lirmc: c ) cllllcdi. Da: a111~ma lcy..: de\ a111 ctk<.:cJ...krini ve fobrikaya g.cri dii. sona crdinnc\. c<.:ckkrini µcn::-i bii) ii" bir co~ku ic;intk gcc;ti \1..' i:;;c; ilcr n..:nc kadar dirt.:nisi :-ii: Hi: or. ~ i\'cc;1111 ".1 bagl t digcr 1.::1111 1:1hhir k121. d;1ha 111oral dcpoladllar. rik;1lar11Hh1ki i:,.\·ik rin di r1:11 i:;12 \l l;rn ilg.i" i dt.: tk\ am cd iy11r. Sot1 ola rnk hu 1:1hrikal:trd;i Miicadele yiikseliyor .... )i~1..·c 1 111 .\ ti1112 ti !1li11i11 dir1:ni:;i k1r111;1\. ;1 ~·a l t ~rn1 i ~c; i kr bu lunduk lan l1l12rkc1krckki i ~ ' Ba11ka:-1 ~11hL·kri t 1c gidip :-,cmholi k ll)ikt;i rl arda ) iinl'i i" ha~k il:u t. tdid i1kri :-lircrkcn 111 itc;itk k tk :1d1m adtm 'C1ksl'idi. i::-tcn atilan i~c;ikrin para yat1nna 'c <;ck me i~kmi : apar:1k tep"ikrini dik g.ctirdikr. fohrika: 1 tcrk ctmcmckri ik ha~la: an dircni~ Otc : :111dan J>a:.-ahah<;c i~~·ikrinin hL'"k"t'·' 'tirl'dl" I ra"ya C:1111. :\nadolu ( am. Ca111 ,· i~inin .J>. !!liniindc. Ci1..·11cl '.\kr"1.:1 Yii11cti111 I l;:tl. (.':1: 1nna. K1r"l•1rcli. \kr.;in \I.' lopk:1p1 Kt1rt1lt1 ik '.\ lcrs in. Topkap1. ( id)/c. l·:-" i-:-cli ir

.

40

i~~·i Miicadelesi

Kastm - Arahk # 9

'•I

\

. d1

.. y

Patronlar1n bu

>I

•

~abalar~n1 bo~a

~1karmak i~in

patronlar1n birliginin kar~1s1na miicadeleyi yiikselterek i~~i s1n1f1n1n iirgiitlii giiciinii ~1kartmak gerekir. \ c I iikbur!!a/ clan suhc: . ha~kanlan \ c tcmsil1.·1kr111 katil11111) la Kri:-.tal-L;. Sc1Hlika:->1 l~ a:;.kanlar Kurulu topla11t1s1 ~ apild1. Ioplant1da11 : inc bu dii11c1111.· lknk gckn I9. J'nplu is. Sii/ It.:s,·mcs i !!iirii::-inckri ndt.: c; 1k1rn11a giri1111csi ik ilgili l1l:1rak c:n 11: gun /a111;111da grc:n; ha:;.lann1as 1 ) iin Ci 11dc: ( icnt.: I l'vkrkt.:/ Yii net i 111 l(11ru l11' 11:1 1an1 yt.:tk i vcril mcs i karnri c,: 1kt 1. ~

krde fScyko; D1.· ri Kundun1. 13ak1rkiiy Siimc:rba11k vt.: l'L Kl:I. liibrik;tlar111d<1 \"<111$<111 i~c;ilcrin dli1c11lcdiklcri ortak c: k111 bu 111111 i1rncklcri11di..:11 biri. 13 u c;. lcm a)llt i'amanda i~c,:ilc:rin hirliginin. orglitlli giidinlin palro11lar i<;in 111: bO) iik hir td1dit olu~lllrdugunun da hir i)rne<•ini \Cri\ordu. Polis mlicadcknin ortaklasm~s1111 cn~c.:llcmc.;k, i~<,:ilcrin giiclinli k1rmak i<;in TEKEL i~<;ilcrinin 16 otobiisll'ik kt>n' o'. unu durdurdu 'I.' c.;,·lc111 - alan111:1 u l a~ m alanna cngc:I oldu.

Mucadeleden ba§ka

~

S1n1fa yonelik sald1nlar Pa~abah~ e ile s1n1rl1 degil! i:;.c;i s1111 l'111 111 ka1a 11il 111 1 ~ haklar 11rn . :-.c11cl ika la:;-111a 111 ikadt.:k,i111.· 't.: i~ gii\ cnct.:sinc: '(itH:lik ,.ild1nlar ) ;iln11ca 1-.:·J;i~chir i1;1::-;1b;tl11;1.· 1;1hrik,h11llh1 : a:;.a11a11l;1rl:1 sllltrl1 clc!!il. ()i'clk)tinnckrin h1/Ja11d1nl111as1 :olunda atilan ad1111lara kar)1 Hak1rkii) Siimcrbank 1:;-\·1:-.1. lk,ko/ lk·ri K1111dura i~c;isi. ·1 EKEL I CtJ>R \~. j,.· ~.·i,i. i/lnit'tcki l.kl)las l)\'lsl.

1~c,:1:-.1. \ liaga Pl I Ki\ I i::-c;i,i ayakta. Son ) ill.ird:1 s:I\ 1s1 1-!idcrd..: azal:111 ~re\ krc. c!i rcni-:;krc bu cliincnHk her ~ iin hir \ cnisi c kkn i:nr. l';1rkl 1 lahrik:il;1 rd;1 c;:il 1 ~a11 i~~·ikr 111 i'ic:1dckkn 11i l)i'l :1kla":-t11111a. glic;kri ni hirkstirn1t.: .\llluna ....!!idi\. orl:1r. Cic<;tiQ.i111 i1 gOn-

~1k1§

yolu yok!

i3u1:ju\ a;i i ~\·j S llll i'lll lll hak lar1 11a yci11clik sa ld1nlan 111 gc rc,:c k k~ ti ri rkt.:11 kc11cl i koydugu vasalarn bi k uy111 <1 gcref!i cl uymuyor. Ycni i~ ~C1 vc11ccs i vasas 11w !!iirc send ik:1ya liyc o ldugu ;en:k<,:l.'SiYic: i ~tcn c;.1 k<1n1rnk. i ~1.· ialky i )!L'rck~i ri..:n sue; ~·t.: I:sk i:;.L'h ir I>a~abah<,:c fohri k;1s 1nda y;1pda11 tam d;1 h11. Digcr tarnl'tan patronlar kendi >-1111 r miil.:adc ll.' lc rindl.' i::-c;i :-. 1n11'111a: iinc1ik ha~k11;11111111 l.'tki<>ini an t 1r111ak it;i11 d aya 111~­ llla \I.' i~birl1g1 halindc c;alt~ma:-.a d1:va111 cdi. t> :!~~ • l ~ ...1Ilt;~ . ' ,..~t,')111~ 1 ,.;1 .. . "l'l" ,.., .. ,..," 1 (..,~ \' I,!..: lo"\.: \{)!",:!!". .. 1 . <tll \..Ill Y"lll,"IC:lll

iJir i~c,:iyi-: ild1nnak i<;in ·1oprak'w c,:alt~;m hir ) ak1111111 i~ten atma tchdidini savurabili;. orlar. () haldc patronlann bu c;abalan111 bo~a \.·1karmak i\·i11 patronlann birliginin kar~1s111a miicadc:k) i ) Ok>-t:ltt:r~·k i~~·i s11111'1111n iirgiitll'i giidi11Ci <;1kart1nak µc:rckir.

8 A as1111 2(} f13

";

41

i~fi M ii.cadelesi

Kas1m - Arahk # 9

••

Ozelle,tirme k1skac1ndaki Siimerbank i'~ileri direniyor!

Gec,:tigim i7. Ey llil ay 111111 sonuncla, Tl'lrk- lcrdeki fabrika lara yap1ld1g 1 gibi, istanbul 'dai{c bagli Tcksi f'scndikas1na (iyc 750'ye yak111 ki ik i fohrikaya da (Bcykoz clcri-kundu ra.

Hak1rk oy SLimerbank tckst i I i$c; isi , fobrikada l1ak1rkoy konfcksiyon) u?.un bir slirc boyunca yc ni clcn (ircti mc b a~ l a n111 as 1 ic;in di rcni$ c;ok seyrck i:;; vc ril m i ~. i $<;ilcri n maa$1an ise. hasla11 1. ( iccc Q(indl'lz dcmcdcn fo bri kadan cskidcn hie; olrnad1g1 kaclar di.izcnli bii;: imde :1ynl111ayan i:;;c;ikr. bugiin rnaruz k<ild1kL1n k i 111 i 1.am :111 crkcndcn- bai 1ka\ia , ,vat 1n ii .vor. dunmrn 11cc;mi$tCn de <1$i11a lar. ·99 y il 111da da /\vn . sc11dikalara ba0.li olsala r cln ( Bcvkoz , kapat1 l111a tchdidi ylc k a r~1 l n\'inn i$c,:iler. o cleri-kundura l'abrikas111da Dc r i- i ~ orgCitl li donemdc bu sa lcl1 r1 111 11 (istcsi ndcn gc lmcyi durumda) birb irleriylc yak1n dayan1~111a ba$arabi Im i$lcrdi. ic;cris indc olan i ~c; i lcr. fobrikalanna i$ veri lI 9X 7 yil1 11d;1()1.ellc:;;tirmc k;1psam111a al1na11 mcmcsi11clcn h0$nut clcgiller. Ma li ye Haka n1 Siimer I lolding·c bagl1 .) 7 fobrika. 470 sat 1$ lJ 11ak 1ta11'111 kcnd ileri ni "atm i ~<,:is i .. olarak nrnga1.;1s1 vc 40 SUmerhank $ll hcsincle. toplarn nitclcmcs indcn ck olcluk<;a raliats 1zlar.

Fabrikan1n sistcml i bir bic; imdc ;-:arar 40 bin i$<; i vc I 0 bi n mcm ur c;a l1 ~1yorclu . Son ilrnk ila11111dan sonr;1 litbrika say1s 1 I O' a, i~<,:i ctti ri lrncsinc vc 67.clle5tirmc lcre kar51 i~lcrin i say 1s1 isc 4 bi nc (lli$(ir(i ldC1. Cieri ka lan fob- gcri istcycn i~c;i l e r. bug(ine kadar bin;ok bas111 rikala rdan hic;b iri $ll anda c;ali$t 1n l1111yor. a<;1klamas1 gcrc;cklc~tircliler. 1:3unlar aras111da 7 Fk i111 'dc 13ak 1rkby fohrikas 111cla gcr<;cklc$tiril~<1k 1 rk ii y fobrikas1, sa lcl 1n lara kar$1 l$<; 1leri11 miicadc lcc i tutumuyla di gcrlc rinden lcn cy lcrnc. S Ci mcrbank i ~<;i lcri nin mi.icaclc lcsi;iy ri ilyor. i$\i lcri 11 ncrcdeyse ta111a1n 1 83-8(1 n i dcsh:klcycn ka rdc~ scndikalar cla katilcl 1. y ill<1 n <1 r<1~ 1 11da fohrik;1d<1 <,:<tl 1$111ay<1 ba~ l am1~ . i l'v1 F programlar111a harli ycn uymak ad ma.

Hu dl'incm boyurn.:a nl1 na11 1200 gene; i~c;i. 01.e I lc~t i r111deri bi r an iinee gcrc;ek l c~t i rmcdc Teksif.. e ck \Cn i hir sol uk ka rarl1 o lan /\KP hiik(irnct ini protesto ctmck ka1.and1n 11 1 ~ . l i 1.u11 Fabrikan1n sistemli bir ic;in. /\ KP i i binas1 os(i rcd ir birl ikte c;a l 1 ~an n(indc de bir basin a91k lai ~c; i lcr. / am<111 la ara larm- bi~imde zarar ettirilmesine dnk i (siyas i, clini vb.) mas1 gcn.;t:klc:;;t irildi. l ~y­ iizelle~tirmelere kar~1 r:1rklil1klari a~1p birl ik lcmin c;ag1 nc1s 1 olan Tck i~lerini geri isteyen i~~iler, o l man 1n dncn11n 1 C l1da - i~ scndikas11rn dcsk<1\T:11111~ lar. l ~u 11oktada. bugiine kadar bir~ok basin l\.'k i<;in SUmcrbank i ~..;i­ lcri de (1radavd1. KaT..:k~i r 13;1k I rk(iy ~ubc­ a~1klamas1 gera;ekle~tirdiler. sinin birk~t i rici tavn111n labalik . /\KP birn1s111 1n i.iBunlar aras1nda 7 Ekim'de da ii11c111 Ii bi r 1\l 1 oy11anii ndc bcklerkcn. cv, Bak1rkoy fabrikas1nda lcrn in cs as i)rgiil Icyicisi d1g11u siiy lc111ck gerek i r. (> ;-:c l lc~t i n n c kapsa111 1- ger~ekle~tirilen eyleme, olan 16 otoblis Tl ~ K l~ I. na al 1na11 bin.;ok i$k~ t rn c 1 ~<; 1 sm 1 n Kavac1k k ~p r(i Siimerbank i~~ilerinin gibi. Slim..:r I lokling'<.: u.irisindc polis lcrcc 0110 bagl 1 f'abrikala r d;1 1.arar miicadelesini destekleyen kesilcrek, cylcme k<1 til 111;1 Jan11111 engl'lkndig i et lirilint:) e <;al 1 ~11!yo r. karde~ habe ri gc ldi. l\1iisi 11 B11 nun i<;in diQ.cr ~c h i rl

-

•

~

ve

~

sendikalar da kat1ld1.

42

.

i~~·i M iicadelesi

Kas1m • Aralik # 9

Beykoz deri kundura fabrikas1n1n sat1~r i~in a~1lan ihale k1sa bir sure once sonu~land1. Bak1rkoy fabrikas1nda ise ihale iptal edildigi i~in gergin bekleyi~ siiriiyor. Bu sure boyunca ~e~itli yontemlerle i~~ilerin miicadelesi k1r1lmaya ~ah~1hyor. Fabrikaya i~ verilmemesi sonucunda i~'filerin Uretimden kopanlmas1, onlar1 miicadeleden de k~parman1n bir arac1 olarak kullan1hyor. Emekliligi dolan i~'filer ii~er be~er emekli edilerek direni~teki i~~ilerin say1s1 da eritilmeye ~ah~11tyor.

Polisin sendikaya yonelik bask1lar1 da si:iz konusu.

.

I.'" ... '

;;:

olarak kulla111li\ or. Emckliligi clolan i$<;ilcr i.i<;cr be~c r c.:mc!.. Ii cd ilcrek di rcn i:-tek i i~\·i lcrin sny 1s1 da criti line;. c <;a l1~il 1yor. l'olis in scnd ikaya yii11cl ik h<1skilan da sii1. ko11usu. l3lHi'ln bu cngdkrc ragmcn ihak ler 1amamcn gcri c;ckili111.:cyc kadar Siimcrbank i~<.;ikri direni~kri­ ni siirdiirccek \l' cykmliliklcrini clc,am cuirccl.!i-; kr.

Si.i111crbank i ~<; il cr i n i n mlicadclcs i11i11 gidi~<ll 1ncla. onlann (izelk;;1inn<.:\C. i$si1lc~1irmeye kar~1 giistcrdikleri dircnc; hclirlc.' ici olacakllr. Fakal b11rju ,·a1i . iii.cl le:;.1irmckr sa ld1 nlar111a d;1 111a ru1. k<1l;111 TFK FI. i~\·ikri ik i ko11 usu11cla bu ~l' l i.: r c;ok dalrn l11r<; 111 bir ~ckildc :-;ante ) ;1k111 bir siirL' l<.a\ac1k ' 1;1 hch. k1i ldi. l~ u sa lcl1n,01 - -. Kiilc li k ..\ ;1s<1s1 di\"' c anilan ..\cni i:s1rada ;\1' P i\niind.:h.i basin ac;1kla111a~1 . .'a:-as1111 mccl istcn ...!.!~'c. i ren. kam u i.:mckc. ilcri nc TEKEL i~r,:ikrinin cngdknmesi \C 'I l'irk-i{in ..'iinclik olarak da bcn1.cr bir -,·asa\. 1 !.!i.indcmc ._ bu duruma kar~1 tcpkisi1ligi pro1es10 ctlik:rck gc1inne: i plan la;. an .-' \KP hliki.imcti. burjubi1irildi. Tl ·:KFI. i ~<,:ikr i 11 i 11 po lis barikalryla va1.i11 i11 cko110111 ik <;1karlarin1 kararlil 1kla sa,·unclugunu giistcrdi. l3u gi.:ni~ <,:ap l1 salkar~ila ~ 11 ~1 noktada da hir has1 11 <11;1klamas1 gcrr,:t·kk~tirml'k i<,:in 1..:a,ae1k·a gickn Tck d1nlara ancak i~<,:i sm1f'm111 gcni\' <;apl1 miiCi1da-i~ ~L'lkilikri. Tl Kl:I. i~1;ikrincL' 1anak- 1.'.adck~i~ k CL'\:1p \crikbilir. i~<;i 111i1i11glcrinck la11cl 1. Otke dolu 11·. K I· I. i ~c;ikri. g(is1cnnc lik s1k<;a du;dugu11H11 "Ya~as111 :--11111' daya111:;.hi r-ik i ...ui ri si ind<.: hu lunarak \'a lili -t!c "crck li mas11'' sloga111 l w y~ll a gec,: irilebilcligi i\l<;i'lck • ==basl-; 1\ 1 y:ip1 n a~ an. i';-c;ikri yi.i1.l'lslii b1raka11 ba~an safdanabil ir. "I :: lc111 yapmad1k ckme; cTiirk-i :;; biirokrasisine olan k1L!!,lllliklan111 bu lim" ka:g1s1: la dcµil. sonnll hcdck yii1ielik ~ckilde gostcrmi:.- \ildul.1i'. ki1J...,,'-l ..:ykr.-il.... 1. .,. .... :;.iili i:;.i...un.11111d.1i...i :-.t:11Bcyko1. clcri kunclura l'abrikasl11111 ~<1 \ 1~ 1 d ika I ar111 gerr,:ck lc:;; l irch i lccq'l i day<1111~ 111:1 ic;i 11 ac; ilil11 ihak h. 1s:1 hir -;(ire iincc S('llll<; la11d 1. ~ rl' \ lcri 'h. yi\11te111 kr uygu lnn 1r:-.;1 ii1c llc ~1 i r111<.: 1:1;1 1Tu1u :-011t1<;-;u1 h1r<1k11:1hiIi r.

B<1k 1 rkii~ l'ahrik:1s111cb j,~· ihalc i111,tl ed ildigi ir,:in gcr!.!ill bekk.' i~ siirli;. or. Hu siin; boyunca <,:l';>itli )iin1<.:mkrk i:;.<;ikrin 111iicackk~i !..1nl 5 A'as1111 2003 111aya <;a l1:;- il 1;dr. I abrika;a i~ \Crillllc1nc:-ii sonuc u11dn i~r,: i tcri n i'1rc tillldcn kop:in ln1;1s1. onlan 111ikadclcdc11 de koparnw11111 bir a rac1 \

43

Kasun - Jlrahk # 9

Sabanc1'lardan i§~i k1y1m1na devam! dirck lin:timdc makinc ba~1nda c,:ali:;;an birincil

Ah1net Can

<lcrt:et:!cle i'll'et im ic,: indc o lan 111l'ltcahhit i:;;c,:ilerinin kn clroya al 1nacau1 viinlindc b ir tak1111

28 F k im 2003 tarihi nde Sabanci I lo ldin!.!'e bag I 1 Bossa · lard a ( Bossa I. Bossa :::. l~ ossa 3, Bossa 4, B ossa 5 ) i$ten atdmaiar ba:;;lad1. Bu

stiylcnt ilcr var.

i'.)ycr lerindc top lam o larnk yakla$1k 65 kad ro lu i:;;c,:inin i~ine son vcrildi . Bununla birliktc yak-

mez. dogru olsa b i le <ll1$L'111dl'll'iicii. <;linkli biiylc bir ~cy in yayg111 la$t 1nlmas1

~

J

~

Tab ii bu soylentikr ne kad ar dogru hilin-

11radak i i ~c,:ilc ri n y Hni ka clr<1lu scndikal 1 i~c,:ilcr­

la~1"- ubr;1"- I ) 111l'ltcalihit 1~.,:i:-i tk~ i:;;t..:n atilt! 1.

lc, rnOtc ahh il

DiSK Teksti l Scnd ikas1'n111 (irgi'l tli 1 oldug u

i ~<;ile rinin

birli kte dav ranma -

ma lan konusunda y apil1111~ hir oyun di ye

i'-'ver lcrinde c1k1sl an n ckvam cckcc•-, vJ • " ::=- i siiv ., lcn -

ins;mm ak l11w gcl iynr. Yani c,:1 kanlan sendikal1

111cktcdi r.

DiSK Tcksti l Bnssa' lar ~ubc ba:;;ka11111 111

ve kadro lu her i~c,:i nin ycrinc miiteahh it i~c,:i­

yapt1g1 basm ac,: 1k la111as111 111 d ikkat c,:ekcn yiinli

lcrin in kadroya a l111acag1yiinlindcki siiylcntilcr, oradaki mlitcahhil i~c,: i lerin c,:1k 1:;;lar konusunda

ise .. B u a1.i1. 111Oban::k Rama zan ay1nda i~c,: i lcrin cd i l111csi n i n

sen<l ikaya dcstck vcrrne111csi. c,: 1k 1~lara seyirci

dog.rt1 u l1nad 1g 1" i fodcsini k ullunnias1yd 1. Sanki

ka l111as1. pasil' bir yol i1.kmelcr i ic,:in hi linc,: l i bir

snk al!a ;1til111as1111 n . '

iskrindcn '

~ckil dc c,: 1kan lmaktad1r. i~c,:ilcr i n ycrinc kcn d ilcrin in kadroya gec,:eceklcri yiin iindcki bir bek-

Rm11a1.a11 ay1 1>lmasa hir ~cy o l111ayacak1111:;; g.ibi h ir scv !.!cl ivor ' ... ... . insa111n akl111a. /\yrn.:a :;;u anda i~ vc rcnk s..:ndika aras111da gii rl'l~mckr dcvmn c1111cktcymi!).

knti

i~c,:i l crin i n

mlitcahhit

pasil' bir

ynl

i1.lc111elcri nc neden olacakt 1r.

(' 1k 1$ lann

r\rnac,: boltip pan,:a!amak vc mlilcahhit ve

de\ mn cdcccg i y iiniindc habcrlcr 1~c,:ikr aras 111th1 yayg.111. /\yne<i scnd ikay la i~\·crc n aras111cla

scndikali i ~c,:i lcri parc,:alayarak kcnd ilcri ic,: in da-

y;1pil:1n giir(i~mckrd(' ~· it ha:;; 111:1 kad;1r i!:'vcrindc

ha <11 zararh vc kn lay y utulur lokmalar halinc gct irmck tir.

PTT

i~~ileri

eylemde! licrel lcri n i de /.Hll1<1n 1nda ve 1a111 olarak a lam 1Ylll·lar. i ~ 1 c11 au Ian i~c,:ilcrin g i.:ri al 111nias1 vc i::wcrcn lc tak1111 Sli1.lcs111csi i1111.ala11wk !!ibi tale1)lcri ' ola11 i ~<; i lcr 13 Kas 1111 'cla hu la lcplcrini duyurmal-; ic,: in Sirkcc i l'o,;ta11csi 'ni11 <>nlindi.: bir basin nc,:1k la111as1 y aptil ar. Bu basin a<,:1klamas111a l'ircl l i-Fk olas i ~c,: ilcri de kat1larak ckstck verdi.

Og rcncikr Hcya1.11 l<.amplisli'niin ana kap1s111da

Post1 dag111111111 1n hi r hiilii1rii11li ta:;;cr o11 i~c,:i lcrL· y a pt 1ran l>'JT' 11i n i stanh u 1-Bahc,:e I ic\ lcr I )aµ11rn1 :Vkrkc1.i 'ndc c,:ali::.<111 l<l~·..:rn!l i~t,:ilcr 17 t: ki111 l<Hihi11dcn beri clircni~teler. i~ c,: i lcr. k adrolu c,:al1~an l ar l a ay111 i~i yap111a lan11;1 ragmcn . w ~c ron 11lduk lar1 ic,:in claim cH'i ~ iik iicrctl e vc giivenceclcn yok!'un <1l;1rnk <;ali~t 1n liyor l ;ir. l~ u k l>:;;u llara km·~ 1 <;1ka 11 i:;;c,: i lcr Birlc:;;il-; i~c,: i Se11cl ik;1s1'11cla ()rglitlcn irn.:c 153'ii i:;;tt:n a1il1yor. B <1h<;t: licvlcr l'TT i~c,:ilcr i ciircni~­ krn11 l'usta dag.111111 mcr"-c1i iinlindc kurdu"- lan .;ad 1nl<1 ,;ii rd ii ri'lynrl<1r.

N e yill 1k ii.in hakla n 111 kulland 1rta 11 11c de i;;t;i lcr i n ,;agh "- k o:;;til Ian 111 gii1.ctcn patron. her 1'1 rs ;1tta gee,: k;il ma, lrnsta la11111a gi hi scbcp krlc i:;;i;i lcrin gli11l likkri ndt: kcsinti y ap1 yor. l )ircni~c,:i bi r i:;;c,:i. ;11111esi11i 11 \ Cl';1t1 d11 lay 1s1y la c.:c11;11c ic,:i11 b ir gOn gcl111edigi 11ck W111 g ii11 lligii11li11 kes ild ig.i11 i :-.ii' Iii) u r. llii) k ~;t \ , , ,; <>la' ~ ;1~;1 ) ;111 1~.; ik r.

-

ci ircni:;;<; i i ~c,: i lcri desti.:k le yen bi r basin ac,:1kla111as1 y ap11ktan ~onra -- r>T T i ~c,:is i ya l111z dcg i ldir" panka rt1 yla basin a1;1 klamas 111a katildilar. l)aha sonra i:;;c,: ilcri n lrn1.1rl<1 d 1k hm d ay a111~111a

kartpostal lan TBMM. u l a~t1r111a bakan l1 .... !11 !!ibi "csit li acl rcslcrc 1)osta la11cl 1. PTT .... y ' i:;;c,: i lcrinin m[ii.:acl e lcsi ay11 1 sorun lan ya!)ay a11 sa\·1s11 tast:ron isc isi i•:in hi'1y lik iinem tl!Sl)' llL 'T • Bu clin.:ni:;;tc cldc cd i lccd ; ka1<1111mlar dig cr i:;;<; i !ere d<.: y 111 g\i:-t...:n.:cck t i r. ,#

44

'

'

•

i}r;i lWiicadel~si

Kas1m - Arahk·# 9 I

Petrol·I~ se~imlerinin bir defierlendirilmesi 05 . 10 . 200~ l arihin de yap 1bn Pct ro l- i~ Gend Kurulu' nda MCin ir Cey lan ilday oldu. foka t scc; i 111 i kazannrn ad 1. f3unun en (in em Ii scbcplc rin dcn hiri he nce ha$ka Mii nir Cey lan' 111 y 1liar sonra 1s11il 1p so fraya s11nullll<1s I) d I. lJelege o lu ~tmdan ba~ l aya rak bi r sCirU soruyla k ar~ 1 kar$1ya ka ld1. Nas1 I dekge oldugu vcya kend i sahip o ldugu petrol istasyonundan kend ini Oyc gostcrip dclcgc olup ge lmes i, tabi ki astl sorun bu degil. r:sas sorun rvrnn ir Ccv_, la11' 1n ucc111is1c hcrkcsin bil di<> inin . :tksi nc y;1pt1g1 Sl'ndik at· ilik . liirinc is i Mtinir Ccy lan s1radan scnd ikacila r gib i dav rnn man11~ olsavd , 1 buu.Cin bc lk i de secili . rdi. (i e<; mi :;; te (irneg in t\da na' da SASA i$yeri nde donemi n ~ u be ba$ka11111;1 vc toplu so7.lc~ rncyc tepkiylc yak la$ il d1. Dahas1 send ika se<,:i mlerinde de btiylik bi r k1sm 111111 ay ri bir liste olu$tt1r111as1 gihi bir hata yapild 1. Sendika ylinet i 111 i b<1$ tern si lei y i g(irevden aId 1. !)a ha sonras 1nda da ik i tanc i~c; i lcrns ilcisi vc ycinetirn kurulu L'1 ycsi olnrnk ('ii.ere y (izlcrce insa11111 i$inc son vcril di. Ta bi i ki bunun birinci den> cede sorum Iusu d<incm i 11 $Ube ba$kn111 Yusu r Dogan ve digerleri dir. Arna bir diger sorumlusu da Mlin ir Ccyla n' d1r. 0 donemlerde c;ok yogun olarak yapilan 111(ilcahhi1lc:;;mcyc nc M l'ln ir Cev , lan. ne de mcvcut ~ ll hc viinet im i hic;bir mtidaha le yapmam1:;;, adcta seyrctmi :;; ve Pctrnl-i $' in 80-90 bin l'lycdcn 15-20 binc dl'l$mes ine. cny 1p bitmcs ine 11cdcn o I111 LI$ lard 1r. 13 u yii1.clcn snrulll I udurlar.

Tcms i lei . y()nctim kuru lu [1 yeleri ba$la o l 11w k (i1.L'rc bu k i~ i lcr g(ircvdcn a I 1111 p p<)lronun da toplu siizlcsmedeki ra h a t s 11 l 1 ~ 111 a hizm ct ctrni:;;ler ve c,; 1knril mas1111 11 ilk vc hirinci dcrcccdc sorurn lusu o l mu~h1 rd 1r. Y;1pila 11 toplu so1.lc:;;111 edc i$y i lcri11 bcklcn ti lcr ini n d1 ~ 111 da bir s(i zlc~meye imza al1lmas 1n111 su~·u nu y inc rvHinir Ccyh111 Cs ki istasyon mahnllcsi ndc hir dtii!ii n sa lo11 u11da y;1pt1g1 ko 11 u~mas111da bclli tcrns ilcikrc. yi5ncticilcre vc o tWncmclc toplu S()z ic~meye g<>zlcmc i olarak kaulan i:;;i;i lcn; y liklc rn i ~ t ir. /\ma ken~

~

'\

-

'(

.

45

disi nin de c;ok iy i bildi gi g ibi i:;;c; il crin bek lcntilerini kar$ ilamayan bu s6zlc$1llC yak la$1 k iki ayl 1k bi r grevdcn sonra yap1 li111:;; vc neredeysc greve 1;1 kmadan (incek i ko$ul lard<1 imza lanlll1 $t11'. 1:3u siizlc$me ho lgcm izde imzalanan K ROrv1S/\ N i ~yc ri n i n sozlc:;;rncsindcn daha da dU$Lik ollllt1$lt1r. Yan i emsal dccl ik leri s61Jc$men in al t111da bir (icrete i n1 z<1atm1$ lard 1r. Tabii ki M(inir Ccylan bunun fa turas111 1 ba$ka larina <; 1karlt1. Daha sonrak i sl'lrcc;te yazd 1g 1 bir yaL1clan dolay 1 sendik acil 1k hayat1 bit mi$lir.

8 i l di g i 11 i1 gibi rutbolc u Tanju ( \ l lak ' la arkada$ l 1k ya pm 1$. on ak o l mu$ . Trabzonsprn"un csk i bn~ k an1 Mchrn ct .1\ l i Yilmaz' 1n yegen iyle ba$l<l rn lileahhi tli k ol mak Lizere bir s(irli ortak l1 ga gi rm i ~ tir.

Olabilir demey in, Tanj u ('olak kac;akc;il 1ktan mahku m ol rnu ~, M ehrnel A li Yil maz mal'C1111unuz her lli rlLi kirli i~c bu l a$1111~ bir zatllr, kendisinde ne <1 rarsan1 z vard1r. 8iiy le bir i li ~k ­ iler zi nci ri .

Tabii ki bir de J>c trol-i~ ii;cri sinde i'a:;;isllcri n gli<; ka1an111as1 olay1 var. l3ulHl<i !Vliin ir Ccy la11' 111 ne sui;u va r diyeceksiniz cm inim ki.

Olnrnz olur m u? $c>yle diyeli m; zamiln1nda yoncti m olarak s111 1f send ikac1lig1 ya pma yoniinde egitim c;:al 1$malan yapil111amas1 . i ~c;i­ lcrin bi lin<; lcnd iril mesi ic;in bir 5cy yapilmamas1. sadcce g(inU kurtarma ve sec;: im delegasyonuna y<>neli k c;al 1$ma , sec; im dLi$iin(i lcrek herkese rnavi boncuk clag1t111 <1 gibi hata lar f~1 ~ist lcri gl'1c; l end ir111i ~ tir. (icrici oclak lara yiinelik hic;birsey yapil mazken ilerici i ~c;:ilere k 1y 1111lar yar il1111 ~ t1 r. 13urada claha sonrak i sl'1rec;!c Adanil $ubesi, Yari mca $ ubesi ba~ta ol mak ii?cr<> hir r, nk .,Yt'r<le !'asist!er seci m k a~~a nmi sl ' ' ir . ya d" ka1.<incl 1r1 lrn1$l 1r dc1nck daha dogru ol ur. i\dana Subcsi .ni n sa!!<1 ~ it mesi 11 i 11 sorum , ]usu ba~ta gene ! ha:;;k;m l~ay ram Y il d1r1 111 vc di.'incm in (irg[it ve eg it im sekrder i Yusuf Doga11·111 la kcndis icli r.

Miinir Ceylan da biill'm bu olan lardan sonra <; 1k 1p tckrar aday o luyor. a111;1 sayc lcri ndc u kiipriinLin al11ndan c;ok sular gec;ti. 13u dc)ncm Mlinir Cey la11 ·1n adayl 1g1 o l111asayd1, ina11 1-

.

~

-

i~<.,'i Mucadelesi

Kas1m - Arallk # 9

.-

lik \ i.! ulusal <;tkarlan ii11c slirdU hep. 0 ··u111sal gihcnlik" degil mi bi1.im gri.!vlcrimi1.i :asaklamay:i ncdcn olarak g.iistcrdi kleri" '"Ulusal <,:1kar"· diye Tiirk ve Ki.in cmck<;ileri bolmeyc <;a lt~mad liar 111 t".' Irak ·a asker gondcrmck i<; in "u Iusa I c,: 1k;i r" ad 1 a It 1nda tiirlli bahanclcr uydurmadilar 1111 ') ()1.cllc~t inneye ka r~1 s111d' bilincini daha da gc li ~ tiri p ··bi:;. i ~<;i s11111"1y1/' di yeccgi 111 i1. ycrdc pankar1 Iara "licpim iz hirer askcri/" di) c ) azild1. lier zaman fiirk-i;; i<;indc :-.ol bir duru~a sahip olmu;; Petrol-i;;. l'v lustaf'a Oz1a;;k111 yonct iminclc Tiirk-i~ mcrkczindcki bi.irokratlann, orducu. 28 $ubatc;:1. 111illiyct<;i ve s1n1f' i~bir l ik<; i pc,litikalanna soldan ck stck oldu.

Pc1rol-i{dcki crime c')11a~k111'dan iin<.;c ba~lad1 ama onun di.'>ncm indl' de orgii1 kmnc yc)11ii11dc ciddi hic,:hir ba:;;ari saglanmad1. ;'\,1ii11ir Ceylan diin..:mi ndcki olumsuzluklarin bir<;ogu i~\: iii: r i 1) gt: 1 \.c ~ l1,.; 1 1 i.1...1 ·, ·, si: ~ ;: ~g;j~; )'~lt"~4.::1~r:;·~ onun dii1wm i11dc de siirdii. Erime dcvam ell i.

L·:1 ~ 1n1 g<islcrdi. \ ,l ill i: l'l\·ilik i~<;ikrin bir/\rtan sa ld1rilara kar$111 ciddi bir toparl anma ligi nin alt111a konulan dinamiuir. ()zclliklc olmad1.

I iirk-i~ biirokratlan milli: ci<;iligi temcl c,:i1.giO;rcllc:;;tinnelere kar~1 'crilcn miicadde kri haline ~ctin.:rck i~c,:i s1111fma ilianct ctmek - olarak birc,:ok ildc mi1i11glcr dii1.e111cndi. Ras111 ti.!dir. .'vlusta!:1 01rn~k111 ve ckibi de bu c;i;rg.iye ac,:1kla111alan yaplldi. Fakat mlh.:adelc ) ontcmi <1C( ISl 11dan Sll11fo ozg[i )"tll1 lCl1l lc rden <(Ok da]W LI) um sag l a111 1 ~ t 1r. 1lalbuk i Pc trol - i ~ Tiirk vc Kiirt i~\·ilerin yogun ol;1rak bcraber <;ali~ t1 g1 <;ok halkla ili:;;kilcr <;a l1 $111alar111a bcnzcr bir hir<;ok i:j\ crindc (irL'.iitliidiir. Ou ;111la1111;. la i$<;i ta rz t11t1uruklu. (h, sa i\lia !!a·daki J> CTKi\!1 s1111r11111) birligi i1,:i11 iincmli bir mc,1idir. Bu i;;c;ilcrinin ck gostcrdigi gibi i$<;i haz1rd1. me\ 1.ii11 ka) bcdilmcsinin soru111lulugu Nitcki111 L'll ctkili e: lcm de i;rmi1.. de oidu. /\ma blirok rati k c,: 1karlan n 1 korurnak ugnma. i~c,:i leri Sllll I' sc11dikacli1g1 ycrinc blirokratl1k yapan ve hi>lcn a11lay1»lara en ba;;ta da ~ovc 11i 7.me Tiirk-is 1111.!rkczinin <; i;,gisinckn <;1 kmayan yaksanlan larclad 1r. l ~uglin s1111f dii~11w1111rn kar$1, la~1m yl'11.iindc11 bu miicadclc top lama yayil1p Tiirk \L' Kl'1rt cmck<;ilcri nin ml'1cadcl.:<.;i bir gii<;IU bir c;1k1:;; scrgilcncmed i. ()zcllc:;;tirmelcri ~·i1.gide birligi 1;ok iincmli. P.:ki fo~1stlcrin lrak son111uyla baglamak dogruydu. ama i~<;i de:.1..:gi11i alarak rakibi11i : L'llL'll '..: : cnidt.:n :;11111"111111 bunu cntcrnasyonali-;1 bir a<;1da11 :ap: iinctime gekn ivlustafo Ozta$kll1 bu11u nasil ma:;1 gcrckirdi . Pctrol-i ;; yinc i:;;i ulusal giivcnger<;ck le$! ire hi Ii 1" 1 ligc baglad1.

Miinir Ccv lan·111 kar~ 1 s111da se<;imi kazanan Sonu<; olara k Pc1rol - i~ sc<; imlcr i 1~ <; 1 Mustafa ()Lta~k111 da s1n1r scndikac1 l1 g1 s1 111 1·111111. tahandan gcli;;.:11 rniicadeleyc daya;.iiniinclc hir gcli~imi yaratmayacak. Gcc,:mi~ narak. kt.:ndi ic,:inden yen i ve miicadeleci bir diincmdcki <;ali~ma bu11un ac;:1k hir giistcrgesi. iindcrlik c,:1karmadan sendikalan bi.irokratlar(>1dk~tirnw -..:dd1n,111111 <;ok :ogt111 :a~a11d1g1 cbn kur1ar111a) 1 ba~arama) acaf!1 'c kcndi iii bir dci11cmdl'11 gc<;i) <iru1.. T0PRA'.). PETK i M 111 Ocadck iir!!L'11lcri ha Ii ne diin iisl iiremcveceQi\'i.! tligcrlcriylc Petrol - i~ bu sald1r111111 kar:;;1s111- ni bir ke1 clalw gcistermi ~ti r. dak i e n (in.:mli 111cv1.ilcrdl'n bi ridir. Dolay1s1yla ii1cllc~ti rmt.:ye kar:;;1 bir miicadck di.! yiiriitAdana 'da11 eski t(i. /\ma nasil? Senlla) eye kar;;1 •;u11f c.;1karlan Petrol-i~· iiyesi bir i~·(·i ii1..:ri11ckn harckl'I ctmt.:k ) crinc. ulusal µih cn-

.voru1 ki

Pctrl)l- is l!t.:n..: l merkezindc: daha nitclikli bir yapm111 ol 11;;111as1 mlimklin ola<.;~1kt1.

Yine mi bundn da i\ liinir Ceylan ·111 su<;u var deme) in. Clb..:uc 'ar. <;iinkii sendikacil1k krall1k d..:gildir. (!'v1l'111ir Ct.:)lan·111 ;.1l1;1r sonrn bu knri)erist .,:1k1~1 olmasa) d1 i1ia111yoru111 ki Pctro l-i{ te j, i\'t.: do!!ru bir de0.isim o lacak t1. MLinir "' "' ... " Ccyla11 ·1n <;1k1;;1 hi<;bir ;-cy yapmadan kampla~111ay1 gctirdi \C fo~istlerin ckmcgine yag siin:rck. : inc <;ok rahat bir ~ekildc oriaya c;1k111as111a ncdcn oldu. Yani anlayacag11111 tVIOnir yi nl' "Mlin irlik .. yapt1. ) 1vl l'1nir Ct.:) la11 · 111 :-.i.!<;ilc111c) i;;i ndt.: KUrt kars1t1 . milliy.:t<,:i bir kar~1 c;al1;;man111 da c;ok ()ncmli bir ctkisi oldu. \li.inir Cc: lan·m kar;;1'1nda s1111f scndikacil1g1111 savunan hir <;ali;;ma )apmak ycrinc i~<;ikri biilen ve zay1!1awn mil li )ct<;il igi n kullanil11H1s1 si.!<;ikn yoncti111 i11 ck

-

-

...

46

'I

•

....

i~·~·i Miicadelesi

Kas1m • Arahk # 9 /~".1'<·111·111·1 C'11/i11 ·,./,oft i.~(ileri11i11

I/ ._'>5

A.~11s101· forihferi 1//·os111rlo ge::r\'<'kle.)·firdikleri dil'<'lli~.

\'(/(lee<' ;,,~·ilerl<' /)(1fro11 w·os111(/u d<'.~il. i.~(il<'l'll' du\'0111.y111<1 gi5.11en11ek iri11 iliyk(\'e geren so.11·0//\f rc1 ·relen11 cl<' !.e11cli aralan11du 111iinulcleleri11< 1u/111e oldu. 811 .\iireel<' S1nli11i-111i11 -""'Tuff..,·1 !1,11t·f..c1< • li1rul.11g1 kirit h1r 1111rus olu11 sol V<' l.'f(·i/er ftl'as111do .~i<lder 11i:g11/011ma.1·1111 k1n1.1·or1c.

1~·di11di.~i111i: hi/.';!.i/,·1: Ji·o11kisil<'l'i11 h11 clirc11i.)le t'lki11 rol O\'l1'1111as11w 1ahu111111iilsii:lii{!.ii11

de h11

1iir 0!11111.111::/11klun11 ru.)1111111a.1111da <'lkt/1 o!d1t{!Jlllll gr'hleril'ln: !Ji:.."i1uli11i::111i11 her ala11doki 1'<dd1nlur11w kW'.)/ d('l •ri111ci Afurksi:111i so1•111111101·1 hir g1'jrc·1· hi/1)·oni::. A11cuk hu sold1nlor clo/.fnic/011 1·111!f 111iicode/1•11 0/011111111 iri11d<'l1 geli:t'l>rso d11.nh1,i:,111111t: ha.1·sasi:1·e1 elh«lle cloha do jo:lu oloni/..111: /311 11nle11/t' hu clirc11i.) siircsi11c« \'11.yu11011 ge/i.)lll<'lr'rin 11r1{!.C1 ~·1kon/111us11w. ii.~eri11clc·n he/Ii hir :a111c111 g<\'tlli.)· 11/so h1/('. ka1kulo h11/l//1111u1·1 do/i.n1 h11/u1·or11: 811 km111clo 1w·11.ymw 1111 1orct/Iun 11111. 1am i mi hiri mcl« 111eH'I<'11i11 «'i:: iiIm<'' i111· .n 1n/1111n olucuk or1/.:la111u I a I'1111 h 11 St ~I./// I u rdu 1'//1·11Iiu111u.1·o lw:: 1n:.

A.)o.!!.tdo. ko1111.1'/u ilgi/1 o/uruk /)(•1·ri111('i J\'lorksi1·f /Jii'itlog /.e111i11i '11i11 /1<i:::1rlud1/l,1 hildirii·i \ 'll.\ '111 ft\ . 'O/'/C.

h i; i vc sos~ ali st kan1uo~· 11na:

Colin's i~~ilcri, patronun ve polisin bask1lar1na ragmen, ellerinden gcleni yapt1lar! Sa hte dostlar1n1 da tan1d1lar!

Kot panto lon i.irctimindc liste ba~1 markalardan olan Colin's-Loft. yani Eroglu Sirkctlcr Grubu, ~8 E,·lli , , l Pa;ar !!LiniL )' irminci i..urulu~ .' ildonlimiinli i..u1lad1 ve <."orlu'da iki .'cni fobrika daha a~·11 Eroglu Cirubu, ye~i l sc rm ayc diyc: ad la11d1 n lan, islamc1 scrma) cdarlar aras111da . . itckirn. fobrikan111 ac,:il 1 ~ 1 n1 Ba~bakan Reccp Tayyip Erdogan yap11.

Kendi ifadclcri) k "FrofJ./11 .)irketler

Eroglu Grubu'nun. yi rmi yli i9indc, kii9iik bir all)lyedcn bi.iyi.ik bir $irkct haline gc kbilm cs i. csa s o la rak i:?c; ilcr i yogu n stimi.iri.isii sa: esindc mi.imki.in oldu. (iruha a it i)\ crlcrinclc c;a l1$1ll C1 ~a rt Ian vc iicn.:tlcr. her 1a111an ikinci plan<la kald1.

I lic;bir :;.irkcttc scndika yok. Ccrctler 223 mi lyon lira (asgari i.icrcl) ile 400 milyo n lira arns1nda dcgi~mckte. i:;;c,:i lcr yogun 111csai bask1s1 aluncla vc i$C gird ikten bir. iki a:;.

Gruh11: ko11/ek.1ii ·011 V<' r'jr111e ulon111do ver sonra sigorta yapilarak <,:a l1 :;> 11ril1yor.

0/011 .: vi iireti111. 3 'ii ir po::or/01110. I·; <11.y Patron. son iki yil ic;indc ekonomik krizi pa:or/01110. I ·;de in.yool olmok ii:<'re luj>lum bahanc: cdip. k<lrl ann1 ikiyc katlarkcn (\'orlu 6 .~irkefl('JJ o/11.) 111okrudu: Gr11h1111 ke11disi11e J'abrikalal'l ll l bu S<I.' cdc ac,:abi ldi), oil Colin\-_ I.oft.

Cuse 111<1rkolor1 '111/1111- Escnyurt 'taki lirctim fabrikalannda <;ali:;;an . Bil!, ' 111uktod11: C.iii11de 15. 000 ocle! SJ>or g(\'i111 i$c; ile rc. he r a lt1 ay ic;i n yliz.dc I O' u iircri111 koeosiresi />11/111111_1·01: I /u/('11 101>!0111 gc<;meycn iicrct 1an11111 vcrdi. Ki'lrlar art1p 50. ()()() 111<'/l'e!..urC' ka1Ja/1 ola11111t!o /('<!!IS n.' ) cni i$ alanl,11 1 <H,:ii1rl--cn, i$<,:i (icrctlcri her riirlii s1>or g(l'i11 ; iirC'ti111i1'0/"!111ukt ad11: .. cnflasyonun vc: gcne l ikrct cllizey ini n a l1111c·rct1111in ana 111crke1i. 1:::-.c:n: urt - da kald1.

Firuzk(i) 'de hulunan ik i fabrii..a. Birindc Dii$i.ik i.'1crc tk ri11 yalll s1rn, yal1~11ia I ~00 i ~c,: i. digcrindc 600 i~c,:i c;a l1:?l)Or ko$ullan da kiiklii degi$ikllgc ugralilma~«l ( mi.icadc:kdcn sonra bu rakam yan ) an ya <;al1$lid1. Ycni i~) asas111tn yiiri.irllige ginnc<ll'i$!li). ~ i rkct )ii11ct icilcri. Col in's d:ihil ~ i r­ siy k bi rlik tc. $irkct i<,: indc alt i ~vc n.: n ( la~c ­ kctkri11 liim(111i'111 :;. d l1k cirosunun 170 mil- ron) u;. gulamas111a gcc;ildigi a<;1kland1. ;.rn1 dolara \ak111 oldugu <H;1kli;.orlar.

1:roglu ~irkc:tkr ( irubu'nda c;al1~a11 400 i:;;c;i,

-

47

i~r;i fl;/iicudelesi

Kas1m • Arahk # 9

(il.'n<; Denim ad1: la kurulan yeni bir :;;irketc gcni~lctildi \C i.i)C -;ay1s125 'c 1,:1kt1.

Korn itc yap11g1 dcgcrlcndinncdc. ) i.i/de devrcdildi ve fabrika ic,:inde ayn hollim I 0 i.ic rt:t /.am111 1111 kabul ctmcycccgini vi.: kuruldu. i ~<.; i kr i daha ag1 r ~anlar(l;i <,:a l1 ~may1 kahul cgcr : i.i/.tk I 0 /.am verilirsc. iicrctlcrin ctmcyc /Orlayan \ 'I.' i ~ : asas1ndan hi k daha al1nd1g1 g[in iin crtcsindc i ~c,:ilc ri g.rc\ c ;1g1r 111add1..·kri olan ··: 1.:11i i~ ...ii/k-;;ml.'si .. c,:ag1racag1n1 a<;1h. lad1. irn/alatdmah. istc11di. i~c,:ilt:r toplantilannda 1a111 oran1n1 yi.'1/deHu sii/.lc:;;mc. i:;;c,: ilcrin lcpkilcrini cylcmlc li kli clcgil de. scyyancn yani hcrkcsc 70 ifadc ctmclcrine yol ac,:11. Gene,: Dcni m i ~<; i­ milyon lira (ey lcm lcr s1ras1nda 80 mi lyona kri. iki halla\'1 hulan mlicadclclcri sonucun- c,:1kt1) olarak bclirlediler. B()ylcce i~c,:ilcr da. : cni i~ s{i/lc:;;mc::.ini imnilamadilar. aras1nclaki i.icrcl uc;urumunu i>nk111ck istcPatron "hohcri111 .1·11kke11 '1cr::ll'lt1111111~... di - clilcr.

I ~ u a rad a. pa tron Ia gii ri.'1 ~rncyL' gidcn l I : cn.:k. s(i1k~ 111c: i gcri c,:ckti .

S iil.lc~mcn i n gcri c,:cki lmcsi ilc Licn.:t /.a111tcmsilciden ikisi idarc: c <;agnl1p. i~ycrindc11 lann111 \Crilmcsi gcrckcn larih birbirinc c,:ok u1akla:;;t1nlinalanna karar 'crildigi ac;1k: ak111 olunca. i~c,:ilcr Ctcrd /.amlann111 cla land1. ('orlu'claki fobrikada <;ali:;;rnalan istcngec,:m i ~ kay 1pla n gidcrccck vc i.icrctlcri gcncl di. /a111l 1 Licrctlcrin 5 Agustos ' ta i.iclcnmcs i iicr...:t dii/.C) inc c,:1ka rlaca k bir oranda yapilmas1 talch ini ik:ri siinnc f1rsa11111 buldular. gcrck iyo rd u. iidcnrncd i. 8 /\ gustos Cum a Patronun ~01lc~111c: i gcri <;ch.mcsinc giinii banka: a /;11ns1/ ikrct lcr : <llt1 \.C 1a111 1~11-h.lan Cuma !.!Lilli.i is saalindc. clckn iiclcnh.ar~il1h.. iicrctk·rin i: ilc~tirilmcsinc d6niik . hic;hi r ad 1m almamas1. i~c; ileri n kcndiligin- di . Patron. ara\'a . lwlia son u tati li ...!.!. irt.:rsc. isdcn tcpk ilcri nc (i~lcn aynlmaya) 'e Orclime c,:ilcrin ii fkclcrinin ya t1 ~acag 1n1 d ii~ii nmii ~ olmali ! di>niik C) kmc gec,:mclcrinc ncdcn oldu. i:;;c,:ikrin loplu bir hic;imtlc lcph.i g.osll~­ Patronun dii~lin<li.igii gibi olmad1. 11 rrncsinc -vol <wan. /.a m oranlannin ,\'lizdc Agustos Pazancsi giini.i, kom itcnin ald1g1 y l ()'u µcc,: mc:·cccgi 11i11 ac,:1klanrnas1 oldu . 13 u karara uyan Gene,: Deni m bii lii111L'1. sabahtan ac,:1klaman111 yapild1g1 J·:roglu dik im biilOm li itibaren usta larl a /amlann yctcrsi/. nldugunu i:;;c,:ikri. crtcsi giin iki kad1n i~c,:inin (indcr- 1an1~maya ba$la<l1. Tatmin edici bir ac,:1klama 1igi ndc mak inc lcri hi r bt1<;uk saat kapatt ilar. yapil111as1111 istcndi. Bu ac,.:1klama 6glc :cmcPatron i ~c; ilcrlc giirii:;;mck ic,:in h:msilc i g inc kadar ac,:1kla111a )apilma) 11H.:a. i ~~·ilcr de sc<; n1 clcrini istcdi \L' i~<;ilcr aras1 11dan scc;i kn i~ha~1 yaprnad ilar. f)igcr bii llirnlcr) t.:r) er c,:al1$111adilar ya da 1 1 ki:;;ilih. bir komitL' ycinclimlc g.ii rii~lii. ,\ncak. -;omul bir ccvap alina111ad1. Tck i.iretimi : a\ a~lattilar. Gene,: Denim bi)liimii :-.(i) knell ~ll oldu: "f:ro.{:./11 .~irk<'tler Crui~··ilcri o<>lc \ cmc••indc alcl1klan karar ii;:cr'\ y .::: . hundo 3 hin /{){) i.~(i ('ol1.~ 1.1:or ve lii111iine inc. c,:al1~an bi) Ji'l rnlcrc topluca g idcn.:k .

1·ii:::cle I{) :::um 1·ern1e koron ol<l!k. Si:::e cl\'n buradaki i:-:;c,:ik rin tk kcndilcrinc ka1ilhir 11_1',!.!.llla1110 _n1pt1111t ~i ·i::: !...

111alan111 saglad1lar. ratronun bu lllllllllll kar::;1s1nda bir di/i 13ii) kcc. be::; h.a1l1 fabrikan111 rncrdi\cnlcri loplar\11 yap;m i~<;ilcr. fahr ika11 1n ii<; ana 'c Lircti111 hiiliimlcrindc alk1~. sll)gan vc bUl ii rnO (i ki kol, bir IK'nyc) tcrnc lin de hcycca n cgcrncn old t i. i~<; ilcr. h...-r g ird ik k ri ()r!.!iitknmc karnn alddar vc hi"illimlcrin isci biiliimdcn olumlu ya1111 ald ilar. I lic,:bir i:;;c,:i. sa~ 1s111a u:g.un olarnk sc<,:tiklcri lcmsikikrk miidOrlcrin ustalann "durun. yapma: 111.

12 ki~ilik bir komitc olu::;turdular. Komik. c;al1~ 1n. ycrini/c gcc; in" s()1lcrinc ald1n~ mlicadclc ct111c yc kar:tr \ cr-::11 'c hirbirinc ctmcdi . Fnbrik;1 hLiti.'111iiy·Jc i~<;ilcrin dcncg.l'1\ c11c11 ~(J'a yal-;111 i:;-,·i ara:-.111d;rn sc<;ild i. 1i111 inc gc<; li )irkct yonct icilcri. i~\·ilcrlc giirl'1-;.111ck i<;in i'vlOcaclclcni11 ilcriki a~a111alannda kornitc

-

\

~

-

..

48

~

~

i~~i iY.fiicadelesi

Kas1m - Arahk # 9 : c111ckha11Clk toplan t1 dli1.c11kd ikr n.' ..a~ 1 n :-,tn:s \ 1.: gcrg.111l1k nl..'dcni:·k·· i'abrika: 1 15: .30 ·da lat iI ell ikr. Ertcsi giin g(irii'.;)rnek i_ll.ere. i~c,:ikrin C\ kri!lt: git!l'L'k'ri i<..1cdil1'r I:;; c,: 1k1:;. 1 g..: n i~ katil 1ml 1 1opla 11t1 tll1/Cllk)e n komit..:. hir so11raki gl'l11 topluca i\LTi g irilmcs ini. cµ..: r i1.;-criyc g.irik:mi:'orsa , lop luc.a d 1 ~anda ka l1 11111as1n1 "arar l a~t1rd1.

I '2 :\t!ustos ~ali !!.iinli st.:n 1skr !!,t.:lrnL'di.

Hu ncdenlc i'.;>~·ikrin tiin1ii l'abrikan111 ()niindc toplana mad1. i~(;ikr kcnd i olanaklari: la fabrikaya gcldik r. ~ · o k say 1da 01e l glivcnl ik ve pol isk: bir de mCldii riin ac,:1klad1 g1 '276 ki~ i ­ lik c,:1k1:;; listcs i: k ka r:;; il a~til ar.

Pmron i'.;>c,:ikri fi1brika:·a almad1. Fabrika 1<;i11L· girikm..:di \L' f~tbri"ada c,:al1:;..tn i~c,:i SCI\ ISi I '2.()(l"dL.'ll 2'.'\0-:H)()"c di'l!:ilii. .'\'.'\() i!:'<; i fob rika ka p1 -; 111da: 1gild1 \ c (,()(J'c yak111 1 ~c,: 1 isL'. isL' l!.e lmcm is,· t i. ' 11-25 Agustos d cneyirni 11-25 /\gustos tarihkri aras111da labrika d1:;;111a ta~an miicaclck. i:;;c,:ikr ic,:in \eni bir d..:nc: im uldu. lh1 lkllC) im . i~c,:ikrin d li si, "1 11ce \ e da\·rn 11 1-;la ri11 tb ki)klii dc!!. i~ i k l ikkrc ;, o l ac,:11 . Da ha ii nc..: hic,:b ir ckonomik. send ik al 111iicadckyc "alil 111 a m1 ~ i:;;c,:ilcr. hi/la ckgi:;;tikr \ ' l' i'in..:rnli hir l-:1sm1 , karnrlt bi rcr i:;;c,:i militan olma~a y(i11cldikr. i:;;c,:ilcr. C) km bo)unca patronu, polisi \e ja11d~1r111a) 1, : .i:-alan ta11 1111 1:;;; "..:ndi gih;k rinin fa rk111 a \'a r111 15: birlik lL' karar al1p uygula m1:;; t1r. i:;;c,:i le r. miicadc leleri 1c;1n madd i destck par;1 top lamada n tutu n da l~1 b­ rika ik EsL'nyun 1ncrkei'i arasmda"i 2 km.lik u1u11 ,,rolu slo!!an ... larla .\ lirUmc\_, 1..· kadar. bir \.'Ok ba:;;anl1 c;krn :aptilar. r·a hri k.111 111 hii: Li k liigli 'L' pat ro n un cko110111 ik-s iyas 1 !:!iic l'I hesaba "atild1 g111da,

-

-

-

-

\

l 'i ) l ii1 ·:-;

i~~i l ~rl i 1it1

...;.;;

~1r;Ci t ! c11:":":c:;ir1i:1

c,: 1ka n Id 1.

H11 siirec,:1c. i~c;ilcrin vc komitc nin tak·bi ··rlcrkcsc 80 milyon lira licn:-l /.a1111111·· idi . l·ahrika cl1<;1ndaki bckk\ is bo\ unca. i~cilL:r ; ogun polis bask1s1 al llnda ka ldilar. 13 kis i u.(il'al t111a a l1nd1 . 13unlardan 6's1 Coli n"s i)c,:isi. 7 's i da ;,'a 111 ~ 111 aya gelen 1.iyarct<,: ik rdi.

7 EME P'l i l'.iyarctc,:i ag1r i:;;"cnce gordUkr \ ' C 7·'.;)L'r giinliik " i:;; g6rL'mc/" raporu ald1lar.

11 iikiimcucn destck a Ian bir patron '1..' onun cmrindcn c,: 1kmayan Firuz"ii\ Karakolu ,.c sonrada 11 1:sc11yun j nndanna kara kolu knr51s111da hak Ian ni savunan bi r mUcadckn in mi111arlari olan gen<,: konf'ek-;iy011 i~<;ilcri. cllcrinden gckni yaptilar. lh1 '>lirL'C,:lL'. 1niicadek\ i on1u1la; 1p -;iirdlirL'n. miicadt.:k\ L' lintkrlik eden dL'\ rimc.:i i:;;i;i lcr. 111i.icadclc 11i n de nctiminin i~c,: i kr i n cl indL' ol mas1na ()/e ll g(is terdikr. i ~ c; i ck 111..· ti111 ini tc mi.: I a ld1 lar. /\ncak . bu tu tum, farkl1 siyasi i;cvrckr taraf1ndan sen \'C haks11.: clc~tirilerc heckf ol<lu. 0) sa. bu l..'lc~tirikri ~ apanla r, hem vuka nda anlatilan miicadc knin bc lirli.:\·, ic.:i a ~ a ma l a nnda ) Cr a lmadilar. ht.:m de d 1 ~;1 n cla n akil \ t.:nncktc iiy l..: ilcri g itti lc r ki, i ~c; i Krnnitcs i' nin iiyc lcrine, cl 1 ~a n dan gL'lirdikkri ki:;;ilcrlc. yumruklarla salclirdilar. nu sald1n. DiSK Holg-: Tcmsilciligindc \e i~c,:i topla11t1s1 ()11ces indc ) a~and1. i ~c,:ikr i n dcnetirn inck yii riiyc n rn iicadc lcye ta lrnrn111iil et111c_vc11. i ~c; ikrc sa ld1r[1n \ ' C miicack lcye her liirlii dcstcgi \ cren Troc,:1-:ist bi r ,ro ldas1' oli.irn le tehd idt.: 1-:adar \·ard 1ran bu 1ut11mlann1 k1111)on11.

Colin "s h\'.i Komitt.:s i. bu sal d1nlan d i'11c nk) en f3 ag 1rns1/. Dc\'rimci S111 1f" Pl at l'o rmu (11DSJ> ) ad 1n1 ku ll a11n11 /,'i:: t! l

•

49

,,

.-

.

!1l1.\·1·t1lc ;~1~~~!cs i \:~ \ · !·t:s 1 11i11

1ay1fl1glllda11 sii; 1..'tkbili ri/. :\ncak, miicadck giinkri ic;inde 1111.la bu fork1 kapal11115lar \ ' l' patrona unuta111ayacag1 (kcndi ifodcs i) bcclc l iich:tm i ~ krdir. :\ llkalkk. i:;-.,: ik 1in kl.' 11 di li g i11dc 11 tcpki si\. le haslad . 1, li1bri k;111m blit l'lniinc .,va\·1ld1 .. \ 'C bilinc,:li i:;;\.'ikrin miidahakkri; le 111iimkii11 olan en iist a:;;ama: a kadar

•

t t1t t1111t !11tt k 111<1-

yan bir bildiri yay11nlad1 ve Komi1.: olara" gcrekL'n L'c\ ab1 vcrdi. i::,c,:ilcrin miicadl.'lcsine inan111aya11, i~c,:i s1111 i'111a gii\ cn mcycn bu \'C benzeri so l grup! ar. kl..' nd i dc 11 ct i111 lcr indc ol ma\'<111 111 l'1 cadek lcri ya yok say1yurla r ya da karaltyorlar.

Bu grup. miicadcknin hi<;hir : iiklinii

i~·ri fttl iicadelesi

Kas1m - Arallk # 9

u-.tk11111L·m1:;- . 1~\;1krL· -.c11d1k;11."1 l:1r 'a da lh:kdi'. c kadar hik maddi ck:>tck 'cn1h:mis: ' 111addi dcstck ant\. ;sla . r111da ..\Cl' al m am 1 ~, nl111<1:-.111a 1·agmc11. i ~c;i ko111 itcs i11i para :cmek k su<; I uyor.

0) s:1. i:;.1,:i Kornitcsindcn ald1g1m11 hilg i:c giirc. :::o·dcn l~ula Colin\ i:;;<,:isi. gruplar h,d11Hk par:t \tip!a1111::- \L' :1~·1k bic;1mdc hcsaplar tlrla) a konmu";>lllr. Bu bil).!,ikn: giirc. l'a1ar gOnli Esl.'.n; un ·wn :"88 mil:;. on lira: (irup Ynrum Konsc rindt:n 191 mi l:on Jim. 10 l·: uro \ C I Do lar: Kl·:SK ' i11 :\nkara 111iti11g i11dc11 95 mil yon 750 bin lira 1oplan1111 sl11'. :i) mi h 011 lira da ha0. 1s al111111 1st 1r. \la:-.r.tll:11 i-.l· hu11u11 c;\lk lhtl'lnth.:dir. ·\: 111111! 1 h1 l;!i 1'- om ilL"<kn al111ahilir. llu ac;1kl1ga raf!mcn . ..poro 101ilunirlu1: 11c11«1 y~1 orlur" di) crck i<;i<,:ikri "aralamah. bu ilitckkri i<,:cren hiiht:nkr 1,:11-.artmak (l:'sl'n1·111·1 /.yri 8iiltl'11i. 1· : li'il sa; 1s1 l patro11u11 L'kme0.inc 'a!! slirnH:ktc n hask;1 ne\. t: \ 'a-!';II '.' l\u ve hcn1cri ;ak l a~1111la r. Tiirk iyc :-.ti~;ali..;l han.::kc ti it;indc y\1k ~:1 k ya ~ a111yor. l>alt;1 da \alt im sontH,:lann :a:;;and1g 1111 bi li;oru;.

I la11rla11acaktir: hirhac; a: iincc. Iopka p1 amharlarinda Tl"\rt is ' l ' :--..akliya1-i :;; "L'IHiik.tl.111 ar;1:-.111thtk i rl.'kahL·I 'li1li11dcn c,:1ka11 c,:a11~mada 3 i ~<,:i (ilcliirlil111ii:;;10. i:;;c,:i s 1111r111a i..l'ndi s i;. asl'lkrini ,.c kcndi ~ rup c,: 1k arla1111 1 daya1<1 11. ;1d11w da SO->) ;i i isl di' en an la' 1sl:1r. isci s1111r111a h(h Ok 1.arar \l'I i:or. i:.;;<,:ikrin. de\ ri1111.:ikrl' g(i,·cnsi l'.i ikkrini artirl\ or. \\''' ;di..,1 hard.. l'tin S1.tlini-.1 ah11llda11 c1k1knt:n c,:ogunlugu kar~1s11Hla. de\ rimci J\ larksi1.111 · i s;n unmak gcrt:h lidir.

K tt ~kusu/., kapitali11n c 'e hurju,·a tk\ let in bask1 siq 1sc1 i11 e kar:;;t mOcatkk 1."<k11 d1..·, ri 111 ci ak1 mlarla (bu nlar S1alinisl hilc o l:>a) i ~bi rl ig i11 c ka r~ 1 tk£!il i1. /\ncak.

1111l.1n11 -. 1111rlan111 \l' i:;-1,·i :-. 111!1'111a \l'1".:hikc1..·kkri 1arnrla11 bili,on11. i:;-c,:i -.;11111'1 i<,:indc. 1:1bril..alar tt.:1111..•I indc ' l ' uluslarara:-.1 bir i!',;<;i dl'\ rimi si'. ascti\'k . iirgii1knip. miicadck t:(kn Komiinist 1

"

,,/

•

..

l

....

~

,

\

~

\

'

.;

..

50

lro<,:l..ist) grup \e i~c;ikrin \;1rl1 g1. ne :a11k ki. bu gruplar ic;in inanilm:11. kabul l'dikll1L'/ 'L' yok ed il111 csi !2.crcken Cll!.!.l'lkr o larak . g(irlil Uyor.

Sonuc,: olara k. Colin's tkn cyirni ~u n u ortaya ho;du: HililH;li i ~<;ikr. patronlarn. hiih('11nc1c. poli st: 'e i~c,:i dii~ma111 ;a:-.alara.

1:;-i;ikrt: ihancl eden :-.cndika biirokra-.i-.i11L' kar:;-1 oldugu gibi. l..c11dikrirn: :-.0:-.;ali:-.1 ad1111 ,·crsckr de. bu gihi i~c,:i s1n1f111a 1arar \Crcn gruplara kar~ 1 si)ilsi bir m(icadt:lc vcrrnck /O!'Ul1dad Ir. I ~ i1.. I )c vri 111 c i Ma rksist n iva lo!2. /,cm i11 i ctrnl111da hirnraya gclrn i:;; Troc;kisl grup vc J..i~ikr \1l;ira!... C'\lli11 ·s i~c,:i krinin 'L' bu mih.:adekdt: emcgi gcc,:cn ·1nH,:l..isl hahl1 miicadcksinc ckstck 'er.'oldaslann ' dih . ' cnllc) 1.' dt:' a1n cdccL"gi1.

Colin·s i:;-i;ilcrinin siyasi ccsan:tlcrindcn g.urur du; dug unHl/ll; i!?<;i s1n1f'1na Ornck lulumlanndan dolay1 Colin's i:;;c,:ilcrin i kutlad 1g1 111111 i!;111 t:d iynru1..

Co lin \'tc has l;l\' an mlicadc lc bi tmcd i. i-.:c,:i lcr hedt:I iidc111 i:;;. palrona biiyiik hcdc lkr ~kk1111i~1ir. l~ir i ~;erinin s1111rlan ic,:inck kal1narah. gih; kr dcngl'sini dcgi~lirmch o lanakli ckgildir. ( ilic,:kr dcngcs i deQ.i!?llll.'.ksi11n. i:;.c,:i s1111f111111 hal1c1 1afcrler clck t:lmt:si de ola11ak "11d1r.

C'olin's'tcn c,:1kan i<,:1kanlan i ~c,: i lc r. bug iin daha iyi Ucrctlc rlc c,:a li ~mak 1a d1r. Hu mOcadckni n de n t:~ imlcrindcn dc rslcr c,: 1kar· Ian i ~1,: i kri 11 . :cni i:;;yerkrindc daha ba~anl 1 olma lan i<,:in. ~ imd i daha t;ok obnaklart vc dcnc\ imlcri 'ar. De\ rimci Marksist l)jq1log 7.cmini olarah. miicadck cckn biitiin i!?<;ikrc cl im i1dcn :::-°c kn dcstci!.i vcrmcvc. ...... ,, .,.'a rel 1111a haz1r oldugumu/.u. i$~ilerin yaln11. olmachklan11 1 kamuoyuna a<,:1k lamak is1iyoru1 .

Ya ~ a s 111 i ~ ~·i l c rinin hirligi vc mi.ica clclesi !

Kahrols1111 kap it a list kar diizcni!

0:'.10. 200.\ t

-

~

J

~

.

•

'(

J

Dc,-rin1ci i\ l arks ist Diya log Zcn1ini

~

i~·c.;i /Vliicadelesi

Kas1m - Arahk # 9

Giizalt1nda tecaviiz ''ii~ be~ ki~inin i~i'' mi? .

S. .. I:.· 11 i11 I0 ,,,·1I i)ncl.'. Ya sad 1Q1 ..... kc;1 ' C12!c ri 11 ga1c1e 111 ;111 ~c 1 k ri nc ta~ 1 11111 :1s 1 clcvkt in giivc11Iik giic;kri ni cpcy rnhals11. cni . Onlan n her d:1i 111 ~<l' 1111uculug.1111u : :1pan Fnug rul 01kiik gi hilcr .. [!\; he~ ki ~i 11 i11 i ~ i .. diycrck mcselcn in (i1..:r1n1 iinrne\c c;li ,, . 1st. il a r. (h sa tcc;1,·n1 psikolti.i ii-- sava~ 1 n <l) n lmaz bir pan;:<1s1 olanik kad1n bcclc11i111: uygu lanan ~ i dde 1 in en korkurn; yii1.iidC!r. l«dd1 ki on;1ya c;1kan say 1s11 \irnck de gi'\sl(Tl11 1~k 1L'd ir k i gi\1,;1l t1nda ya:;;ana11 t<:c<l\ [i1.k r iic; he~ ilc s1111 rl1 dc ~ il d i r. k;1cl1 nl;1n : 1lc hr111ak a111;1c1\ la ~is 1 c111li hi r ~1:kildc uygu l;111 nrnk1ad 1r.

JC)C)8 ytl 1nd11 1\l rn;rnya ·da yap1lan .. Kad 111a \'ii1H.: Iik De \· let Kav1rnkl 1Cinscl )iddcl .. konulu p;i ncl, f·: rcn i(L'ski11 ' i11 yapl 1g1 :,Ull Ul11da :iskerkri11 y.ii1a I1111d;1 lull ugu ka<i 111 br;1 leL«l ' iii cll ii!ini sii:-·krnc,.;i [11eri11e hili h /\l 1ayli ·11111 · Frc11 A t'.1/..111 g<'ldi0.ind, · f>tr ci1111'! l11ci:: olocut'1 0110 . horc111111c rur ,/in· diisiinii!Dn1111 ' . ·e1111z1·orrl11k n1110 cdclim '<le11w/.: lu::nn /wkikott'il. n('lki de kc11disi11in i 1·1edif i de r1 .. S(>zlcri " ilc gl111dc111e gclm i:;;li . /\) 111 panckk ya~an a n ba~k;1 bi r olay. h..::;; :,t' ne gcc;tik 1cn son ra !,!l'\ 1i::!i111 i1 12Ci1licrck ~·;11<.:tc :nan:;;c1lcri1K ta~1 11 d 1 1:re n Kc~kin gii1a l11 nda \a~nirnn cinsL'I rnc i1 ,.c il:C<t\i'I /. ik ilg ili i (i1 " i) L~ · ck n ()rn<.:k kr veri rk...:11 n11u11 ko11l ::;1 11 ~1'!111 kt' ' t' ll ) .I . .. l ~ cn <k tcc<l\ [11 111n!}duru ,vum. .1\ rt 1k da) ;111;1 111 a yacag1111." diy<.: h;1\ k1r1\ or~

.;

~

1

-

-

-

-

du. ) .1:

l CJC))

I 9<J-I ,' ti l:1n 11d;1 D..:ri k ' c I\ 1:1''-'

51

-

rcs111i .vo ll arl<1 u.ii1al t1 11a a l1 nm1s' : fllis1i11 ask1s 1. la/\·ikl i su gibi <,:l'~ il l i i~ke 1 1 c...:icrdc n gcyiril 111 is. I·.n ki)t[isii de saY1s ., 1111 hi le hi lcmcd iQi .... kad;1r cok asker laraftnda n S.F .' .,.t' ha,·1i . ' . n11;1 k;1d;1r tcc;1\ (i1 "'di lm i;:.. Ci (i1.;1l1 111d<1 lLT:t\ (·11t· ugra,;111 pck c;ok k<1d111 g ib i ki111s...:ye anlatarnad;1 11 bir has11w ' ..\il snd . 1 .._~ 1 s iddeti n [istes indcn gc l111cyc c;ali:-;;m 1~ . U 1.un s [h\~ i 1.111 i1.. de hem li1i ksel hem de ruhs;1! lt:'cla ,·i 12iinn lis '·l' ;1rtl111 ' dan a~kc rk r l<ll«li.111da11 " nra11d 1Q.111 1" iig:·enincc k<1c1. 111s.

Y;b;1d 1Q1 199 7 .'1l 111cla /\lrnan,;i·va . . ' ' :;; iddct i :1ni<nt1kt<111 s011r<1 l·. ren kcskin ·c ' d ,;1lct v..:-rcn ~I · . i<;in fVla rclin C111nhuri) cl IL1:;.sa, c il 1 ~.1·na i<J<X>-19<)4 ytl lan 11d;1 Dcrik \'L' iVht11daQ 1· nda giirl'v y;1p;111 34 l · i e r ,·c 6-i ·ii rOthl'li ttipbrn 405 ;1skcr lrnkk111da su(,' du) ur11sun<b hu lunu I11n 1s. /\ nca k rnaQdurun he'. nn, --Ian d1 ~ 1 ncl:1 hiyb ir de li I o lmad1[! 1 'e o don..:m..:: ait .1!ii1a ll1 ka '\ 1tlar1 aras1 nd;1 S.1·'. ism i1h.' rnsl lan;nad 1g.1 i<i di as1 ile la k ip:;i1.I ik 'L'l iI111 i::;.

13u1Htn (i1cri nc an1ka 11<1r 1\ g 1r Cezil !\1ahkcrncs i·nc ba~ vu rup 1;1kipsi1,l ik karar111;i i1 ira1 c lm i ~ . l'vla likc m..: I 0 )ubat I<)<JCJ'd:t i1irn11 ka bul cdip da \·a a<;tl111 as1 11<J karnr ' crm i::; vc .f \ti Stlll l <I da \"<1 ;l~·i11111~ .

I ) a Y<lll 1n i Ik d 11 n1~111<1s 1 I() l:ki lll .de :<1p1lcl 1. S:1,c1n111 d uru~ma 11111 g 11.1 1 ' :1p1ima:-,1 wkb inc k;1 r~ 1 . rna hk~'111c o ' hirligi ilc d<l' :t11111 ~li;1k ol 111as11rn kiirar vcrd i. /\ lnw n l11'1k;1111 l;1rc<1 \Crildiui erckn.'... ' s iylc sa\ c111111 vckalc1 lcr i11 rcddin i i~ ll'Jllc:-> i i i!.~· r inc ;1\ t1k<H lar Ill! i1ira1.111 l. a!H~\ Ad ii Yar~

~

-

,,_

.

0

~-.

Kas1m • Arahk # 9

i~i~·i Miicadelesi

-

ckti11 kars1110J olabilir ki 1ati.:11'! I lan!li ' ci.:1a iilki.:mi1.i yat 1 ~t1rabi li r ki '! ~. 1 . . clavas1111 11 gai'.ete rnan~t:t krini.: ta~ 1 11mas 1 ilc birl ikte ko~e yai'arlan da 1111.:!<>ck:vi l!Li ndcrnlerine alddar. .

Yild1nm TCirki.:r'in Radika l' ck ya1d1g1 ·· fi.:<.:a' ii1.cli Siirlisli" ba~ l 1kl1 ~«11.111111 ard1ndan Ertugrul Ozkok de her 1amanki sadik roliine SO) unarak $.E.'nin miicndclesini dcsteklcycnkri.: .. Esas si1.siniz tcca\Uzci'1 siiriisii .. dcdi.

Ozkiik. hic;b ir tccavi'1;t davas1 karn11 l1kta k:1 ls111 istcmcm aina " lie,: lx:~ ki$i 11 i11 isi''nckn clolav1 405 askcri11 1.an alundn ' , b1rakil111ns111a ka r~1y1111. diyordu. 0) sa Frtugrul ()1!-iil-;'i.111 d..: <,;Ok i~ i bildigi gibi teca\'iit :-a\ a~111 i.:n sisti.:lllal ii- unsurlanndan bir tanl·sid ir \ ' C "iiC,: bi.:~ 1-i~i n in i~i .. ckgildir. I km ();tkiik · c sormak la11111 maclcm t..:Ca\ iizkrin karanlikta kalmas1111 istemiyor~un o halcle neclen sivi l polislercc kac; 1ril1p tcct1\'tii't: ugrnya n DEHA P Kad1n Kol lar; Ytincti<.:isi (liil bahar Ci iinclii7. ile ilgil i her han" i bi r habt:re rast lava .. 111 1..vonu \!ilzt:tcn izin sayfolannda? Ncclen konu ilc ilgili hcrh:rnl!i bir en1ni'. ct mensubu .. bulunmad1t?.1 .. ~i.;r..:k<,;..:· si; le (iiilbah<11" 111 dosyas1111n i ~ kmclen kald1nld1Q1111 oku'... arn1voruz 1liirrivi.:t'tc'? {):1., .. k0k 'iin tavn11111 ad1 ancak iki) iizliillik olabilir.

Ertugrul Ozkok gibilcr istcdik leri kadar bu topraklarda ) a~anmnkta olan sava~ i n en kirli yLiztinO sak la may a ~a I1~s1 nJar. i sti.:d ik kri kadar ''ii<,: be ~ h:i ~ i n i n i ~ i .. di)crek d..:mokrn 1 ikk~11 1 c hika; ckri uydursunlar. l3 i1. d()11i.;111in I)i.:rik Karakol Ko111ut<1111 YC1zba~1 [Vlusa ~ · i1il'in Siikran ,1\\'d111'a te<.:a\'l.i:t i.:ttii!i iddias1vla ., ._ " yargilan1p '"cklil )Ctcrsit.ligindcn .. bcraat ctti!lini hilivoruz.

13ii' a\'111 , . komutan tnrnf111dan iskencc cdi lcl it?.i idclias1\'la /\illrvl'c l!idcn .. .... ..

Salih Tckin'c Tlirkivi.:'nin 25 hin stcrlin tazmi, 11al i)ckcli ~i n i bil iyoru z. Ve hildiklerimi1.i. ti.:ca vii:t.lerlc. i) kcnce lerle scs i111 izi kism aya c;a l 1~a11 l a 1· 1n ka r~ 1 s 11ia gec;ip h;1yk1 racag11..

Ya~acl 1 k l ;1n tt:Cll \ iii'dcn utan1p scssiz kal;111lara sahip <,;1karak. o utanc1n as1 I sah ipkri nc kar~1 hirlikte. 6r!!iitlii rniicadelcmi:ti ..viiksdtcci.:Qi1. ... ... ~

i~kencenin kad1n bedenine

yonelen en igren ~ bi~imi tecaviiz, diizenin, kendisine kar~1 miicadele eden gii~leri bast1rmak, y1ld1rmak i~in kulland1g1 sistemli bir ara~ olma ozelligini koruyor. Tecaviize ugrayan ~ogu kad1n devletin tehditleri, toplumsal korkular alt1nda ezilerek ya~ad1g1 ~iddeti dile getiremiyor.

-

d1111 Sii7.lt:smcsi · nc a\, k 1n o Id uQunu iinc sl.1rdii. ' [); 1\ a. l.alii.:~ ,\ di i Y<1 rd11n Sii1. k·~1 n cs i 'n in get iri l1ncsi. nrngdurun ifadcsi11i11 /\ l111;11H::1 'dan l'l'lrkc;c·)C C,:C\l'iirncsi n: ..:ksik t:\'l':lklll talllalll· lanmas1 ic;i11 Kas11n a~ 111a cnckndi. i-..J..c11ci.:11in kad111 licdc11i1H: \ onckn en ' i!lr..:nc. hi1.:imi tcca\ iii.. diii'cnin. kcndisinc kar~1 . miic;1cl..:k eden !!.iicleri basurmak. ,'ild1nnak . i~· in k1ilb11d191 sistcmli bir anH; olma i):1elligi11 i koru\·or. l1:ca' i'i:t...: uQrn,·;111 ··oQu kad1 11 .,, ..... .. y ._ clc vkt in tl'hdi tlcri. top lu111 sa l korku1<1r alt1nda e1.ikri.:k ..vasacl 10.1 dik !.!t:tire1 11i ..\'or. Dile ..... sidclcti . ... !-!~' l iri ldif: indc de \Ogu :1;1111a11. yap; !;111 sue; du>urulan sonucu ac;tlan da,·:il;11·da. t..:e<1\ liziin i~pat 1 1t1r oldugu ic:;i11. mahki.;111i.;. "dl'lil y..:1er-..i1lif?. inden·· tcca\'iizcl'lkn.: bcraat karan n:ri~ or. I 11 i:- i ihtimalk komik derct:i.:dc kii<;iik cc1.alara c,:arp11nl1) orlar. Nasil bir cc1.a bu ~id -

-

-

.

-

~

~

-

-

~

-

52

-

i~r;i l',1ucadelesi

Kas1m · Arahk # 9

Kad1n intiharlar1 m1, cinayetleri mi? crkck ol,m ll.11 11 ik )<i~miig1 ii i ~J.,;i sonucu ham ik kaltl1. Sclll sc '11i 11 ham ik o lduQ 11 ' 1-:v li li k d1$1 <,:ocuk sa hibi oldugu gc 1«.~k t;t.:­ a11 l a ~1 l1 n ca ai k ikisi ni de rccm CL:1.as 111a c;arpsivk 2.1 Mart 2001 .dc rcc111t.:d ilnics inc kara r 11 rrnaya kara r vcrd i. I lali l 1a~ la n11 1<1 s1ras1nda \Crikn 1:111i11c 1 . ~1,·al i,·in b;1~l'1t il ;i11 liukuk ii ldii; 7 ii) boyu 11ca kornada ka li!n )cm sc inlic:adck,i ;at'l'rlc so1H1<,: la11d 1. Dii11yan 1n :\ llak '111 d;i once k;irrnndak i bcbcg i son ra dort bir yan111cia11 <;t:$itli kad111 6rglitkrini vc kcndisi ha; ata gozlcrini yumdu. Yara Ii olarak i11:-.a11 h.iklan kurulu~lann1 ayaga kald1ran !Jiyarba"1r De' let I lastancsi'n"' gctirilcn rccm karann1 bozan Katsina l·)akti Tcmyiz Scm:-.c·) c ilk g.iindcn itibaren Di) arbakir \ 'lahkcml.·si EminL' La\ al"in bcraat c1tigi11i Kaelin lvl1.:rkc1i ( K 1\-\1 F R l sahip .,:1kt1. :t\·1kl:1d1. Lminc I ;l\a l "1'11r1uldu·· :1111:1 kncl1 11 ()1Li111i'111(i11 l'11c1·i11ck11 ~1.'\Cll I:' gii nl (ih. : a~al bcdcn inc ~ i'111clik ~iddct c,:c:;; itli bi<; im lcr ah 1n- sl'1rc i<;i nck <liksi 1ar;1l'1nda11 ;tl 1n111 aya 11 da U .\ ....1.u il ~111111<l\'.. <l dcv;1111 cd ivor.

Kim i 1.aman ~cm sc'nin c1.: 1rn1L:s 111 1 y 111 c Di\'<1rbak 1rl1 " kncn da~ <lg t. ki rn i l.<1111<111 taci1., 1ccavli1. kad 1nlar kald1rd 1.

Bu satirlann ya1.1ld1g1 s irada bu kc? o lara k kar$ 1s11ia <,:1k1 yor kad1nli1nn. Kimi hahcri 1a11wn cinscl likl e ri ni ya$amak is11.:dik kri /\ntalva'dan . .,·cn i bir narnus ci1rn\'cti , i<,:in. "i111i 1.aman tcc:a,·01.1.· ugrad1klan ir;in gcli)Or. /\iksi ilc birliktc pamuk irga1l1g.1 i<,:in tcirc cinayctkri1k' kurban cdili~ orlar. Ya da J\ntal~a·:a giclcn t\.('. <,:ali~11g,1 1arla11111 sahibi \kh111cl Ba"1r·1n tcca\ iil.i.111c ut?.ram1s. ~ a-;aJarla ba~1111 hcla~ a -;okmak i:-;1cml.·yc11 . a1k ih. L'kn tara(111dan i111i har;i 1orla111'. orlar.

1lamik kalan 1\.(,.' ., ailcs i larai'mclan arahaya 01cllikk kad1 11 intiharlan 'c !\ire cinaycl- bind irilcn: k bir tarl :m1 11 kcna rma gii1 U ri'd111ii~ kri ilc acl1 s1k1,:a im1h111 l3a1111an en Orkiill'1cli vc orada anni.:s ini n haz1rlad 1g1 1chir li pidcyi iirnck k ri11 \'a~and 1!!1 be.) Igc le rdcn hi ri. Son yemcsi sa g l an111 1 ~. Orac1kta iilcn /\ .(,'.'n in . diinc111 dc l\!l a rdin 'dcn la$1anara1' ii liimc 111ali- bedcni ta rl aya atil m1:;> . ku111 cdilcn )cmsc /\llak '1 n yn~;11n1111 yi tircl ig i ~em sc vc /\.(,·. namus ic;i n i~lc111.:n ci 11aycth,thl·ri g1.•ldi . .l:' ) :i~111daki )cmsc. cvli bi r lcrin ~1d1111 du~ :1b ild ig im i1 rn;igdu rlanndan sadccc iki-;i. Kanada Toronto C·ni,·cr:-.itcsi ' ndc So-,: olo ji Biiliimii' ndc tkr:-. 'crcn '1.· 20) ildan bu ~ ana "ad ma : i"i11l.'iik ::-idch:t ii11.·:-i1k' ara::>t1r111alar )ilpitll ;\ysan Sc,cr'in ,·;il 1-;;ma lan l'L'1rk i) c'ck yilda en a1. 2:' tl\rc ci1l<!)t.:t ini 11 i~lc n d i g i ni orlaya koyuyor. Yani yilda )1.~ 111 sc /\ llaJ.,; µ ibi. A.(,' . ):!ib i en ill 25 kml1 11 s1rf' cinsc lli!l i11i vas;1d1u1 '"'' da 1cc:1,·C11c ugrad 1g1 i~· 1 11 "w;lu b1il u11a r;1h. iildi'1riilii; nr.

Tabii bu raka1111n _!!1.'l'<,:cktc c;o" daha ~ (i"-;c" oldugunu 1ah111i11 ct me" gii<,: ckgi I.

·· .

Rana Du1nan

-

~

-

-

~

53

"'

I

.__

•

i~<·i

Kas1m - Arahk # 9

;\,/iicadelesi

Kad1nlar olmuyor, olduruluyor! l~ at 1 11;111 · da

;in;m kad111 i11 1i harlan lizerine ><1p1 l;1 11 incc kmc kr. ;i kwnl.111 lkl1c) im kr. wn 1kl1k lar gii:-1<.: r i~ or ki i111iila r cdc.:n kad111l.1r 111 111\ de kii ~Ci111:--\·11 c1111.»ccck bir ki:-,1111 ,1,illllb i1Jlih.1:· l'lllli~ \Ii" tb .;..:::-itll litikscl \(.' p,.il-.ul1ijik ha:--k ilarb 11111h.1r <.:tni-:)1.' ll>ria111 >1>r. lh1 >1111:1 da k..:ndikri a\l:'>llHlan :-.adi:cc ··u1a11.; ka) nag1·· ola11 hir kadlll1 i\ldiirclli~ii 11;111 :1ik ii\ ckri11dcn hi1,:h1n-;1n111 ha~1 olu~ or. i~te bir .';i,:tlarla he la'. a !.!irtncmi:;' 1:1111kl1k: ·· 1..J >a::>111d:1 i1 i11 kopu~ 1111 biriyk ,., knme~ c 1orhndi. /\ dam :--;1 h1k:il 1 hiri) di. i111 ;1111 nik :ih1 ik I..'\ kndi ri ldi. Ve ha111ik ka ld 1. .\da111111 ai!1r "? iddet i11 e 111.1ru1 k:1l1> nrdu . thl> ""· i-:-k1.'1h:c he ps i 'a rd 1.

I ).1) anam:i) 111ca "<11; II' .1ik,i11i11 >a11111a ~cldi. i\1k 1\111 l,.,1eada11 '') rilmak ' Pnhpll tll111akla c ;.tk f~1.· 1" l\.oc.1"1 d;i 1.a1e11 ar11k i..;kmi' Pr. )irnd i k111 hiicek ibc1 i\i p i11 1i!t:1 r l..'l lllc )..: I\ 1rl u) nrla r. IS ir ! ii \i11e..: de ' k11 k:1nk·;.ini ~;1dec1.· tckl\>llla h1r ..:rkekk l-.P1111;.111yu 1\·i11 . bir l1.1i"1a ,id.t\- .1 .11.. ,lhll/ hap~.:dip i11anilma1 ha-;k1 yaparak hik'.:k ibc1 i\llll..''. e 1orlad1l.1r. K 11 , "\l11t111da a:".1h1.·\ ' . in i11 '1.·rdi!2i . hik..:k ilac1n1 ii.;m.:k ;orunda kald 1 'c iildii. Hi1i 1n lk di 111i1 kolu 111u1 ba ~li. hit;h ir :;;1.' ) yap:11lll) un11.." rNodikol /Ai .' 1J /() _'fil/31 I lire ci11:1) <.:tkrinin hp~ ulh l'I k;1cl111!;11'111 11am11~ i\·in ii l diirid111e~i 'a da i111ih:ir:1 111rl:in111.h1 ik "1111rl1 tkgil. I iir1.· '""I) l'lkrind.: .:11 co" .'asanan durumlard;in hir l.lllc,i d<.: . kad111111 h:1mik k.d111a"1 \\.' iildiiriil1111.·tl..:n iin1.·1.· \'lH:lli'tl do~"urnt,hl lt.ilindl· "i-:.kdi~i "11-:1111 \klil111tk11 lk k11rt11l111;i k"11r. ()Hime 111ahk11rn ccl ik11 k:1d1n. t;ocu:-u 11u iildiir1111.·,·c 111rf;111111akt.1. :11k' i hu "ut ;1 111;ta11" kun;1 rrn;1\ ;1 mn:h11 r h1r;1ktl111;1k L1d1r. 1 ~11 durum 1;1111a11 1.1111.111 ~.11,·t-.·kr; t: 1 ~ma11 iintckkri' k -,:tlk1:1nd1r h1.·rkcs1.,·c bili11e11 bu :,!<.:l'l;..:1-.. Oni.i11c .:1.''llk'k i~·111 .'a,.;t. al:1:1d.1 .'aptl:111 ··;;1\. d1nn" . d\,;,·11k111<.:kr <,· l\P-:- ,-.1h:d.11" 1•lm.1k,an iitc)..: .1 <' '11111 i'·,ik··ti ..''\'1..'.lll l~ \ l l·. I'' I·' ·.1·· ' -

Batman'da artan kad1n intiharlar1 iizerine yap1lan incelemeler, aktar1lan deneyimler, tan1khklar giisteriyor ki intihar eden kad1nlar1n hi~ de kii~iimsenemeyecek bir k1sm1 ashnda int.ihar etmiyor da ~e~itti fiziksel ve psikolojik bask1larla intihar etmeye zorlan1yor.

'.

•

•• I

•

~-·•

/:c

-

bagla1111nda y:1pila11 \ 'C 19 Tcmmu1 200 ~ ·1c rcs1111 !.!a/ctcdc .'"'. 1mlanarak ,·(iri"lrliigc ko11a11 dcQ isiklik lc " nainus 1<,:111 <,:l1C t1 k iildiir11 1e" Sll (,'.U llllll !'ail illl.'. \crikn CC/:Jlnr ·1 ::: <1 1rl a~t1 n li1rn k su " hliklim ...~c1 iri l 111i s 1i r: "'r'c ni dog11H1::- \1ic uf! u11 : :1~;rn 1 h;1k k 1111n da h:1 ku\ '..:tli !,oru11ma~1 'c l'l' 1<il:1rd:1 i.::1y d1ncil1t?111 ...aQl:111111:1s1 amac1da , . ana:-.1 taral'111dan ....,-:r1.·f kuna11n,1k"' !!l.'rekc12"i' . ., le .\Clli do!!.... mu" c.:ocu0.a k:ll';-1 (il<H"irmc liilinin i:;.k1111h.::-.i h:tlindi.: '1.-rik\.'.ck ec1a. <' - 12 ytl olarak 11ygul:111acak ." .\ncak a ik ii) c.:kri it; i11 ',1rl1g1 hic;h1r ~C) i!";1 d: L'lmcyc11 lwtla kt1!a) r:1 iildi'lriikhi len hir k:ullll111X - 12 ' 11 h:wi..; ct.:1<1::1 :1l 111 ;1..;1 n1 11 ( l kad1111 c;nc ug1111 11 \i ltlli1·111l')'L'. in1ih;1r cll111..·) ,. 1orbynnlar ii 1cri11tlc hi,·h ir ..;a\ d1ncil1~1 ulama1. ls t! 11u11!a hidiktc. ~u :111 . ' .\d:ikl )\.,imi")llllU·nda h11l1111a11 l'lirk c . .·1:1 Ya"a la'>.ll"h!llda h11lun:1n hir 111.1dlk. C.:\ lilik dl'I d11.•a11 i.:,1c11{ou11 allnL''>I 1:11a1111da11

-

~

-.

'\

\

~

.

54

..._

i~9i ,11iicadelesi

Kasrm • Arahk # 9

ii Id li r ii I 1111.." ~ i halin<k lanna gctirikn l..1-,11lamalar a ll ll l''..: cl..' 1a ind ir i111 i \ 't' hu s111 1rl a r111 d1 :;. 1n a uyg t1l ;111111 a -;1 11 1 ii n~ iic,: 1kil d1 .Q111 d;1 uygu lana n 1ih01. ivl;1ddc . k:1d 111 111 ya pt1ri m la r brn1 u11 ell :t<,:r k iirnl..'1-.krindcn binsi. dogum so11ras1 ~ <1!;-a~ acag1 p'>il..olojik sorunOtl..' ~ a11da11 namu:-. 1t;111 lar kar:;.1s1 1Hla kad1 11 m i ~knc n cinayc!lc r sad..:t:c ko ru1111ws 1 \'l'k I ind..: µI..'· T Urkiyc'dc ya ~ a n a n iirr1ckk rle s1n1rl 1 (l\.'(!i l. !·mint.: rc k<;cknd irils..: de yal L<l\ a I' c rcc111 t.:c1as111111 't:111zca l'' lilik dt~1 dl'gan l(lK'Uklan kapsad1g1 1ri I nll..'si11c ncckn olan \ asal <;i11 <1sl111da koid1 111 <kgi I dii1.cnklllL'krk kad111 bcckllil llHIS i<,: ill i ~ kn ~ ll ci >: - · · · 11i 11c. c i11sc ll iµ i11 c : iinck n ll:-tyctk-ri kor uma :11!111;1 .·-· - . . sa ld rn lan n . ::-iddc1i11 de,·lc-~ tin gii\c1Kcsi al1111a alind1g1 al111ak1ad1r.

Digl..'r taralian " na>. i.icr:·a gi hi Ulkl'icrdc ck. ll H 1~u 1H1 tc1n i1.k 11H.:k" k:ig11 ii1cr i11dt.: ka r~1 ol<lll , v1~1,d1g1nda i,,k, ..:11 .ii k·k r k._.11d i;.i :ap11 r1111l a r ll.' :,!Ul:1 ~ a 11 (: !ni iild[inlll..''-ini -,;1g l;1: :11..~·lcrtk de. namu" '-·in;!)L'lmad1!..lan kad111lara Cl'lc.:ri kadmlan 1d1di1 l..'UHI..'\ I..' a~lk ~- ~.: ~ ~-/as111 1 ,.l..'nnck icin : «t· dc\:1111 ..:cl i:or. l ~ u kon ucla birisi-~· ! ·: ·· - ·: · c11 ki)lii iinc.: :-;alii p [ilkckr :1 sal dU,1,cn k 1111..'kri11 y;i ras 1nda r:1 kista11. llindi srat11Q1 . bos. luk l:irdan ,var;i rla11111aktad 1r. ista11bul \ 'ali ligi insan I lak- la n. 1 3a n g l adc~ n : YL'lllL'll gcli) or. :\ : o.;an Scl:1r1 Vl:ha'- t ~nr11mh1"11 "' ul..:11 \'ildan Yir- \ Cr' in :apt1g1 ara<;>tirma . 11a111us i<,:in i-:-kncn 111ilx-~o~lu. I <J<>:: -2002 .' illa r111a a it :;oo d:l\·a ci na: ctkri n ;\\ n1p;1 i'il k..: lcri 'I..' :\ mcrika ' ) a dosyas1111 i11cdt·\ crck yapt1 g1 :1rn ~ t1 rn w so11u - da "Y il )'il d1 .....t~ 1 111 \.!()SLl..'ri'"' or. cu11 d<1 tiirL' t: ill:t\'L'tkri nd..: c inavl'l - i isk' e nkrin daha i;ol.. 11 ik , .., ya:-,. arasmdaki crkL'k Sonu ~ yerine ~-.Kuklar oldugunu ort,1~ a ko: mu~tur. \ lahKaelin bcckni . cinsclligi ha-..l-.1 al1111da kl..'ml' l..ar:1r lan nda 1wm u:-. c ina) eti ni i ~ky~ n tulu lnw) a de' a m cdiyor. Kad mlann a: la rd1r c,:oc 11ksa hU ylik i11diri11il cr i11 ll)'!-!Ula11111 ;1s1 . hie,: vcrdi jli 111 Licadclcy k I mine I .:I\ <i i. in cc1.a c·..:n1 ali nad.1 11 :"O m il: 011 pa ra iidc:cr1.:k i; 1kan s11un ip ta li sagla 1ia rn k h uku ki haskila r rn iirnek krin \ arl1g1 µiii<' i;aq11: or. l~u ; li1dc11 u:gulanmas1 cngl..'iknmi!;> olahilir. ,\ncak ck aikkrin. en kiil.;i.1k l'rkck <;l)cugu bu i~k \-;irolan .'asala r111 dc!lismcsi icin .... ' . miicackk gi"irL' \ kndiklcri ni ;!i"irLi.' on11.. ~ ll nl·di k<;l' ' c bu .' n~alar111 LI.' L?.ub 11111as111 1 s ;1 £:l:1~ :1Ca k to p l um ~a l ko ~ulla n n : ;1ra t1 l ma ~ 1 Neden sadece feodalizm mi? i<; i11 <;aha :rnrkL 1111.:di k<;L' 11 :11 11u~ icin i:;- kn.:n ·1iirc cina,l·tleri11i11 daha s1k giirlildiigii cilia) t'til'rin ' l ' l..ad1n bcdcninc u: ~ula11a11 : 1.:rk-rl· bai-.arai-. bir dL-~l'I knd1rllll' 'apild1g1n- ~idcktin son bul111as1. l..:1d1nl;1nn cilbl'liiQini tl :1 llh"·Ckn i11 l1 L'lk11 i11i 11 i'LPd:d i l 1~kikre .' a)a 111 al:t r1 iin l"111d c ki L'.ll gc lkrin u1t<1d:111 i11dir!-!c 111 11t·..; j sii; ku11 u:-.u ult1) or. 1-. lhctlc hun- k: tl d 1nli 11:1 ~1 m ['11 nk l'111 olma ' :1c:i i-t 1r. b r kap iwli1111 iillCL'"i ba-,k1 hi<,:i111kri \t' bu anlamda li:odal ,·anl:1n 'ar. :\ncak k:1d111bra ~ ii11ck11 hu tiir ha..;kilar :--adect: feudal ili::-ki kri11 ha:-.l.; 111 ll l du ~u y1.:rkrdt' cl c~i l. kc11tkrdc de· h<:l li ,1r.111Li rd ~1 1i·>rp iik 11111 i ~ ,1l111;1kl ;1 li irli ktc 1·ark l 1 [1i\·i111kr :il1 11Hl:1 dc\ ;1111 c•di.' ,lr.

Buritl\a ,1ik ii;indl..' kad111l,1ra \ t ' l..11 <,:1•cuk -

Kad1nlara yiinelen bu tiir bask1lar sadece feodal ili§kilerin bask1n oldugu yerlerde degil, kentlerde de belli oranlarda tii_ rpiilenmi§ olmakla birlikte farkll bi9imler alt1nda devam ediyor.

Burjuva aile iqinde ...... . kad1nlara ve k1z , · ·. · · 9ocuklar1na getirilen ·. ·.. . k1s1tlamalar ve bu s1n1rlar1n d111na " .:.: uygulanan yapt1r1mlar · .. :·.· biinun en. :. .- .. . iirneklerinden -

<\ .

.

~

~

.

0

55

-

i~·~·i /'viiicadelesi

Kas1m - Arahk # 9

•

••

'' 'nin eni'' onem1

ci pan i olmu$lll. } Kas1 m 2002 gcncl scc,: im lcrindc isc oy ora111 yi.izdc 8\:: cli.i:;;ti.i. Yiizdc \l illi)ct<;i llarckct Partisi 12 Fkim tan - scki1lik oy ora111 fo~ist harckctin I99ff lardaki hindc bii) iik kongrcsini yap11. Rilindigi gibi su;ramas1111n sonucunda cldc cuigi ilcrlcmc:- i kong.rc csas olara!.. l)c,·lc1 R;1h<;cli ' ni11 ba~ ka11 - hcr$cyc rag111c11 korumu~ o ldug unu gos11.:r'1g1n1n d<.:\ a1111 il c il g. il iydi . raninin <,: i1gis inc 111cktccli r ( I lat1rla11aca k olursa M 11P 24 /\milk politik )iincli~ i ne il i~kin iincrnli bir 1art1$- 1 9<)~ lari hindc yap ilan se<;imdc d1: yiizdc 8 ma11111 yapil111as1 /a1c11 bcklcnmiyordu. I.men ora111111 IUllUrmu~tu). nu tabloyu 12 E) lii l sc<;im pcrformanslari) la Hal11;cli.11i11 rakipkri de ( Korn) l\)d111 ,.c iincc-..i Rnrn i1 C)11gu11 l onclan ickolojik, roliti!.. herha11- kar:;;ila:;;t1rd1Q11111zda l'v1 11 r ·ni11 !.!tkli incsclcsi !.!._ i bir <l\'_, l'l s111 1cn1s il ..:1111i "yordu. l<.01u;re clalrn da n c 1k ~cc1:kti r. M 11 P I9Ci9. da 'X)}, . a,·1 ., 197.) 'tc 0/o}.4, 1977 .clc 6.·-L 1979'da isc 0;., ~.2 Dev kt l~;ih i,:cl i . ni 11 : ..:n idcn gene! ba:;;kan sc<;ilmesiylc ~onu<;la11d1. Hu sonu<; bugiine ora111nda O) alm1~11. Ancak llim bu d0n1:m knd;ir giirdiigiim ii; 1\ 111 P per forma11s111dan bo) unca biiyiik !..cntlcrtlc sola 'c 111ilitan i~<;i dall:1 !'ark I1 bi r :vi I IP ik kar~ 1 kar~1ya gc I111eyc- harckctinc kars1 1:1kin s ilahli sa ld 1nlar ,.<.: ccg imi / i ··,.cmbo lik" olarnk ifaclc ct rncs i i'vla Ial V<l, Si vas. IVlaras vc Coru111 · da bliviik bak;m111dan hir :1nl:m1 ta~11naktacl1r. Bu111111la kitk sc lc rbcrliklcri \C katlia111lar i'tn.!.litlcvc, bir!1!..1c ti1ellikk l iir!..i:1."nin lrai..·a askcr giin- bihni;.ti. Elbcnc bugOniin :'vii IP\inin O) ora111 iinccsi diinc111i11 iki kat111a c1k11 di\'\.' tknnesi11i s;1gla: :1c:1k 0!;111 t..:zkcn:nin kabul I~ Fvliil . . . cd ilmcsi vc l( AD l'. K' in claha (incc ila n cttigi kadro potansiyeli vc bu kadrolan n "ba~a rah ik ­ .itc::-kL·si so11;1crdirdigini <1<,: 1kl:11nas1 ik: bi rl iktc ccgi" i:;dc r hak 1111 111da 11 iki kat giii,:lii say111 1yon1z Bu en ha~l<l doncm in rtilitik atnHhic. inc uinnektc t)ldu0.umu/ ... .,\<.:ni diincmdc. \11 IP'nin rolii ,.e !..rn1u11111 kri11i11 buglink k1yaslana111avacak ii l<;iidc 1;irkl1 partinin g.iicii ciddi b ir Milliyet~i Hareket hicimd' -' 1;1\. ilb:-.a d:1 h;1':1 olu~t 111d :111 ikri ge li; or. ' Partisi'nin 12 Ekim tarihli \incrnlicl ir. /\ ncak a 111111 <;i:t.rnck istc')(i;iin(i et1 i!! i111 i1 .\Clli biiyiik kongresi Devlet digim ii'. nokta ) ii:tdc l'l<;dort oyl;1 bu poli1i!..-askcri p\lli1ik ko11jonk1iirii11 Bah~eli' nin yeniden genel miicacklcvi i<;indc \111 p· nin konuvcreb i lrni~ ba~kan se~ilmesiyle 1n1111 u hc r~cyc r:1gmc 11 olan ra:.;isl harckcti n bugl'1n oncm Ii : ;1p;1L·ak o la11 sa sonu~land1. Bu sonu~ ck gc<;rni ~ dinam iz rni ni om111 I iirki'c .<k ki1klcri bugiine kadar giirdiigiimiiz ~ itinni~ ols<1 dahi hc111cri bi r pcrfonna11s1 giist1:rcbclirli bir hcder ugnma MHP performans1ndan sclcrber elm..: kabi I iyctin..: bi lcn::k !..apasitey..: sallip s;th ip ra~is ! h ir pal'!i daha farkh bir MHP ile o Iu ~ud ur. \lim:1s1d1r. l);1has1 lwlcn kar~1 kar~1ya M 11 J> bt1gii11 bu k<1pasi1cy i t)r!aya koya1111~ orsa ciddi hir politik gii<; olan gefmeyecegimizi bir fa:;.ist partidcn -,(i; bunun en lcmcl scb<..:bi !..:ir~1s1 11d;i tah;u11n1 111obictmcktc: i1. \ 11 iJ>11' \!b;111 "sembolik" olarak ifade l'JlJlJ 1ar illi 11tkki ge ncl etmesi bak1m1ndan bir Ii/.l' 1:tkcc:} i. ~;lid 11acak hir s..:<;i 111 krlk yii/(k 18 i\111c11 i11 he11 i'i/ Pllll:l\· 1::;1d1r. anlam ta§1maktad1r. orarnnda hir O\ alarak ii.. inHirinl·isi de' rimci -sos' a-

-

~

'-

..

l

•

_,

-

'--

~

56

Kastm • Arahk # 9

/~qi ~fiicatlelesi

list harekl'lill l' llld<t,: ikr \l' cziknkr 11c1di11dc i1 ibarr s1r1rn :ak111d1r. ikincisi Kiin harckct i 1999· cla ()cala11·111 : ilkalanmas111111 ard111clan ilan Ctli!!i diirl -nldir <:iirdiir111ik1!ir.

- <llL'-.k\•-.,j .

Hunun Sl)Jlucu11d;1 ;1skcr ccria,rckrindc yapil an 1xo\akas: 011 g iri :;- im k ri durr na k ;oruntla kal1111~11r l~ iHi'r11 bunlara \ 1l IP '11 i11 ko<1li-;:011 orw!lr - old uuu dii1h.:m dc ida111 . hasiini· . 1:-.i1. ncolihcral cko11orn ik rcliirmlar ha;-liklarrn111 hc1 birindc illa.; L'lmc-.i ckknmdidir. \11 JP'nin 111cclistc dah1olrna~ 1 :;-1111, dola~ 1s1: la hcrltangi hir kl1n li' ' ona dah iI ol rn a: a <,:a l1 ~ 11 iak gihi parlamcntn it,: i a;ak O) 1111l:1rr1Hl:1n l1ll'dc1 uma11wyacak no ktnda (1ltlugunu gii; ii11C111dc bulu11 durd uuu111u1da. \ ,111 P'11i 11 hasarr-;1111!• 1111 tl'la!I . cdcbilrnc-;i it,:in .1cik11 bir ..dii~111a11 .. cdinmcsi gcrcktigini giiriirii1. Bu dii:;;ma11hg111 l.'11 hii) ii":1da\ 1 Kiin harckctidir. <;a1 1 ~111:Jlarr11 1ckrar a le' k nn11.·s i 'c <1skt·r iiliim kri ;111 1i -kiirt hir rcaks iynn harck cl i11 in (\niinii a ~::1 hiIi r. Ihr ise M 11P · ,, i11 yiin lend irlllL') c ada' olahilccq;i bir polansi) cldir. Kiirt dii)m:1111 :1111111-;fi:r lrak i::-gali sonrasr Kl.'rkiik gibi kc111knk orta) a <,:1ka11 Kiirt- l'iirk111c11 gcrilimi gibi ko11ul:1rrn da l-!ii11de111c l<1::- 11un:h 1 nra 11111da µi .1 1,· k:11a11<1hi lir.

TOrk i) c ~ l>S) a Iisl harekct i isL' tlogrud;111. i'rzeri rn: 011.~I 0 Ltr:1k µi dikcc..·k hi r hL·tkf 1111 11<1) ;1 ada ' degildir.. \ 11c1k burada dikk:ll L'dil111l·.,i gtTck..::n bir nokla llll'' cut: Sl>hm ii;cllikk Kiin halk1: la da: an1~1na: a ii,ren giblcrcn .:nterll<IS\. ona li 1me .'ak111 unsurlan ..::llk'llc licdcl' tilacakl!r .i\ 11c;1k hurnda :111L i -k nmii n i~ 1 s~1ik kr ­ tk11 1i .' ack a111 i-1..;. i'rn ' ur!.!u . <1 Q1 rlik l<1s1 ' .,·au1kt1r. llu li'rr sa ld1rrbrda 1:1) i-..1 lrn rL'kL'I Kc111:ili~1k rk de iu ibka iilL'l1 µii-..1crccl.'k1ir. ()r11cµi11 (i11i\ cr:-.itekrd..: is<.:i . . Part1si \ c..' ,\ 1>1..,: I -!.!ihi 1111-..urlarl.1 l~1~is1 lwr~·kc1i11 111i1:1k1 KLirtkrc '\.' -..ol;r \ii11el..::<.: l' kl ir.

1\ 111 i-K ii rt rc:1 ksiyo1rn O) rwrn:i ~ iin1:li rni -..ii1dc ;1111 i-L'1npcn :ili-.1 hir d c111a!.!oii~ k hirliklc )iiriitiikcek1ir. Onw~i11 :\ l~ D \L' .\lrn in ·1ii1li,.L,·11in topr:tk bii1iinlii;!ii1w k,1r-..1 nlduf!.!1 \1.' Klin lnrd.. ct1111 tk-.1ekkdigi pal:I\ ral .. tn i\1w ~·1k1rri.1c1kt1r. \k 11 liiikiillll'li ~": ri mi lli 1d111 ;1k la s1 1.; la11;1cak t 11.

Sii1ii11i'1 cll if i111 i1 ;11ll i- KC1rl. )U\1:11 poli1i k k;1111pa11\ <tbr dh1:1k ~a \ 11i 11<1c1. · · her~ iik llirki'. c .. ha,alkri ik -.ii..;kn.:rc..'" .'iiriitiikt'cktir. .

Son !\1crb:1' <.:an -.1.·1,·i111kri I\ 1 bir i1n11.·ktir.

\11 Ii> Ko11gres i'11ck !vlu sa'<ll l>ani s i b<1 ~k;11 11 i ~a l<alllher' i destck k: en pankanlar ac,: rlma:-.1 siirpri; dcgildir. Ml ll " nin bu politikas1 ko111rg;.._1 il,h 1 1 r · 1 I a ._~ .. 01•., , , •• .,~ ..

~

-

-

~

._

1

J,;,.;,,,I"!";'"" • ' • ' 0111 ..._ Iii

t,:,. ~111

'·~•·•1•1 I

t\11\1

u11surlarr: la birl ik1e ii lke d 1 ~11ia da t;1~a<.:akt1r. (>zhe k i~t a11 vc /\1.erhay<.::111 \ la ki darhc g.i ri ~i 111 lcri11c kadar gi t111eyc gerc k ,·olc en yak 111 (ir11ck ~0 1 1 ko11grcde11 ;;onray:i :1i t: i lha111 :\ Ii~ C\ kar-.111 . !.!rtiliu dcsteklemck i'rlcrc :\1c..:rba,<.:a11'.1 ridcn ( lkii Ocaklan Dernegi gencl ba:;.k.1111 ,\till;i Ka1a \\.'. \llf P iVIKYK ii;csi Sual l3a-:-<11«111 :\ 1crhaycan · da polis k rcc giiza l1 111<1 a l1ncl 1(Sohu/1. l (1 l ~k i m) . Cliirli li.iyo r ki Tii rk<; liTura11<.:1 l'aa li: cl a lan r da bt1 ~ b1rnk rl mayucak .

I ii111 bu say Jlan l.ir d1:;;1nda c lbL·llc ncolib1.:ral l.'"0110111ik " rcformlar'·a kar:jl olunclugu i1knimi yarattlmaya c,:al1:;.ilacakt1r. /\nca" -:-u a11d:1 bu \ II I P'11i 11en1<1: 1i'kald1g1 al:111d 1r. ik1id<1 r o naµ r oldug u dii11emdc l'iirk i) c 1arihi11 in e n hlii. Ok ckonomi k kri1i11 i11 .\'<tsa ' 11111as1. iss . i;li '0. i11 an 1nas1, i"\1.L·lks1irmc lcri 11 h11. ka/'an11ws1 . gcrt,:l·Q.i ilenii; haf11al:1rdan sili111nc..:di. i\11c:tk nnada b1rak111 ctkili bir ko111iinis1 i:;;<;i s1111t'1 hat1111111 '<1rlig1111 . ciddi rcf(>nni-..1-:-.e11dih.al bir ~1111r l1<1rL·k1.·1i ni11 dahi ol 111ad1g1 ·I (irki , 1." dc toplurn sa l hafl/.ay a µC1\ L'lllllek lk t,::rrL' tkgildi r. \ 11 IP e111ck.,: ikr \C i~si1k 1 11e1di 11ck tk k1-.;1 \i1dcde olnra-.,a da nna \ adedc !.!ii<; k;11aiwhi li r.

I ii111 bu l:tkliirkri ~ii; iiniinde lu1tuf!u111u1.cla \ll IP'11i11: I. l·a:;.isl harc..:kctin lindcrlik son111u1H1 i,:ci,rmcyc aday oldugu nda . ) ani Ba h<;cli ': c kar~ 1 nlan ckiplcri de siirccc o n i1k c11iuindc ' c 13 131>ill''. cnidc11 hirlcsn1c..:ni11 -\'l1l u1111 .... a<; l1f!111da. 2. l( cm;tlisl kL·-..i rnkrlc c1ki11 hir µC11; birligr: apma\ 1 hc..·ccrdif!i11de \l' liin1 bu p111:111si: cli ;1111i-k.Lirl. )O\clli-.t ,._. s(i;ck :1111ie111per::ili-.1 gii1,·J(i bir prop:1ga11da ik do11a1t1f!111d;i ii11ii11ii11 <1<;1l 111 a 111 ;1 ~ 1 it,: in llit,.·bir 11L'tkn ' ok111r. 1-. lbetle bu ti.ii hir 111uiltc111c l ,·iiksclis " -· ' a11c1k: ,·11id,·11 llh'«li,,· '.'iri111· ' l' -.: 11 k~1J.\cl t•.:!-.r:i r l'lkin o l:tbil111en in itici giicii ol:1bili r. Ynks:t, -..1111f111 \l' -..11lu11 onada olmad1t'.1 bir ko11j1lllk1iirdc tk\ ;isa hir 1°;1-.i-.1 iinii11i1 . .'iiksc..'11s111 . a\·111;1;;1 \·;tl1:-1n;1k hc111 \ll IP.1111i. h1.·m de bur .ill\ illi 11 111 µii t.l• ;il:11lJ;l) <H.:;1~ 1 hir SL'l,'<..'11<.:k tir. \urHr\· : <..T ine -;ii) lcrst'k. s11111· \ c sosy;il i1111 ccph<..".:indc..· d..:~i:;o<..'11 bir -:-e: 1 1l ma d 1~111<1 !!iirc..· fo::-i1rn ccphcsind..:n dL' 1:111<1 \eni!ik ht:kkm..:mek l-!crcki; or. ~

-

\

i ~ri 1\4ii1.:adelesi

Kas1m - Arahk # 9

K1z1I elma kanl1 elmad1r!* i.i11c1.:k i I· 11tL'l'11<1-.,: on.Ii isl Ci1.:111.; Ii k ii1t: I kol kti la. a: n1 pl;itformda .. \C (1 . sa: lda sa: l'.. 111da ..sail!<.: ~ola dik"at~ .. ba~lig1 altmda .. Dcnkta~·la dcgi l. K1 bns halk1y la omu; u'anlarda bult11111H1s. \\.! "1-..ac.1 rniil.:ad..:k .'tin- omu;a~ .. ba~l1kli ;.a1:1larda giincd gl!li:;-m..:lcr . t..:n1kri11..: <kginmi::-ti". Ya1111111 ya: 1nlan- 1~1g111da i11ifak1n politik anali1i \C tc-:-hiri 111,h1111n li1crind1.:n <;ok gc<;mcd..:n "..:ndinc yap1ld1. i~'("i .lliicade/esi "\:1karkcn .. y;111~1nda '\DK! ' \L' ·1ii1lsolu i-.imkri11i \t.:r..:11 <;t.:t..:nin ··sol lihi:r:!li1111 , ·..: 111illiycu;i sul. ikil' kuklcr Uni, c rs itc: ..: ,·c de' ri111 c ih.:n.: yi)n..:l ik pro- diinc111ind..: l'Ctrkiyl..'. sosyal i1111i11i burjuva dii!.cninin pa) ;111dal<1rt halinc gctirmcyt: \ llk:ts\Oll \\.! s;ild 111 la r1 !.! lindt.:llh.' ~c l d i . Ya1.1n . srn1riliar111a dogru isc ;\ !)[), LJ lk(i Oc;1kla11 \t: <;al 1 ~an ik i1 t1.'hlikclcrdir" tcspitini yaparnk vc Oncii ( iL·111;I ik ·in ortal-. dii1:1..'.11kd ik k ri T;1ksi111 bag1 111sll' -;111 1r pcrspck ti Ii ii1crindcn kcndi C\ k111i dola\ Isl\. la Kc111alist-I asist . it1ifok1. konu111unu bclirlc: crck o na uygun h ir Nucl1kt1! ga11..'.tcsi tarar1ndan .. K111I l·l111a ml'1caddc ila1t1 g..:li~tircli. $imdi bu sau rian Koalis\1HH1·· olarak adland1nld1 \1.· glindt.:rnc 'azmam111n scb1.:bi basit~c haklt <;1kt1g1111111 ~bsicrmck <kgi I: ta-;-111d1. !vlarksist tcPrinin prati[!t' KL·n1.t1i ... 1kr 'c yol gostcrmi:di:ki hayati F:1~ i s tkr arihllHlak i Kemalistler ve Fa~istler ii11c m1n1 vurgul<1111ak t1r. yak1nl:1~111<1 'e it tifok. aras1ndaki yak1nla~ma ve :\c yaz1k ki sol. s lirc~· i<;indc gcli~ 1 11 i:;;t ir ittifak, sure~ i~inde gel i:;-n1Clcri g.cridl.'n lclk ip ' c k1.:sinl ik le ) cni hir olgu dcgildir. i3u i1tifo k geli~mi~tir ve kesinlikle yeni ctm i ~i ir. nu1:jll\'llli 1\131) cmpc1') alil'.miylc p<1ra klS11\ 'l..'.tkr n irligi ·1 1i11 bir olgu degildir. Bu ittifak da~tl111a->1 \C I. Ki)rti;; lik i<;indc on >11!1" hir Sovyetler Birligi'nin :-.iirc ;:arf'1nda 1\,ra :-.~a ·:a '""''~1:Li hirlikt...: liirk dag1lmas1 ve 1.

Kiirfez burju' ;11isi11i11 gird1gi ~ iinclik stratl..'.jisini ad1m ad11n !!clistirirkcn. \\ 'l..'.ni-< >smanliu 'e Pan- sava~1yla birlikte Tiirk ras~ a soru11u sol un gii11! C11li-..1 : a: il nrnc1 1,· i1gi- burjuvazisinin girdigi dc111 i ndc ;111cak AH Ir n i11 11in liir van lirlin(idiir. is<·i . yeni-Osmanhct ve Pan1H iinufr/e, i, ..:g..·111..:11 kri11 (indc gclcn strcitc.iist:\\ r:i...,·:1·,·:1 Tiirkist yay1lmac1 ~izginin k ri ndc n I bi 11 i ew I ~r;e. . dii11 (·1k .' :"·If. "" 111:11.1 polttik;1s111111 t:1hlil i- bir yan iiriiniidiir.

11i Io -..l..'.11..: iinccd..:n yar;i11 ran<,: !'a 1r1J11' ":. ( ;e11cru l.\i:. H ii ro/, ra l.\I: Sosya- anl111da11 l1ak ..:llil!i .. \ cri bulabilmi-.tir. . Yi11c ....~cl i: 111 !!<l/l..'.t1.·.., j '~· S1111( Bili11ci dcrµi-..inin pol it ik n..:I olar.1" -..ol. Kcinalist-l·a~i st i1tifok1111 111ira-..111d;1n harckctlc bu siircl·j <;Ok iinccdcn l<adik11/ ...;i: J:ilanndan > ytl gccikmc~ k ta"ip i\nµikmli~ 'c poli ti k miicHkk h:111 1111 bu Clkhilmi-;.tir. So11t11_;1a ~cli ~cn siirct; kar~1s1nda. t1.·1 ni: ldL· >;-1..'.k illcndirmi)tir. l~und .111 .>-.enc iincc mih.:adclcnin :-- iyasa l ..;izgisi vc yLinternkri .. ,, 111' I 1111<1. K;111 l1 I· 1111<1·· :1 d1~ b IH·i a<;1-..11Hl;111 hir d i1i sakat lllllllll <)rt<i) a t; 1k1111::-tir. l/ iicud<'fc,i 1art 1;:;1 11;1 dc !'t..:rkri 11 i11 birinc i'> i J{i1\·ok k1.'/ hi 1i111 " kap 1kulu sl\I .. o l:1 nik olarak > a ~ 11 ila11:111 k i1 .ipl:1 h1r,it 1\ ;11inin ;1dl:111d 1nl1 f• 11 1111 -..ol 111asl-.cli ;11 11:1 ii1li11<ic .'iin;:I i-.i 'I.'. h11 .'ii11di:-.' k;11--;i-..111d;1 I':tsi:-.t ' L' 1'.~111;tli ...1 :.:Cu,:krin k,11H1111l.1111:;.lan .1: r1111i...1~ la . Miicadelesi nin ozel i11c1.:kndi . Yin,· i:;(·i .\liicutll'lt•,j' 11i11 -.a' - * Bu yaz1 oaha evvel /~<;i l.tl.1nnd;1. '' nq'.t Birli~t ',: 1'.1hn ... 1an1:;.111abn say1s1 Entu1nc1~yo1wlis1 Gem;J:.t(te yay1nlanh:1 .. l;1111111d:i <. ''t' l(b .. , :1':'hll:r 'I.'. 1'.1.·maii:-.tkr m1st1r I~ 1r

~

~

~

~

- .

.

0

~

.

'

58

Kas1m - Arahk # 9

i!fr;i !vliicadelesi

Fa~istlerden

farkh olarak "kap1kulu sol" bir dizi sol deger ve soylemi demagojik bir tarzda kullanarak kendine me~ruiyet alanlan a~abilmekte ve fa~istlerin tecrit edildigi bir~ok alanda kendine yer bulabilmektedir. ~o '

c111st siyas~il ak1 111li1ra k a r~1 111 Cicadckclc si \ <1:-.al icc 1·if:_in iki 11u pl;111:1 ;H1kl!g111 1 g<ir1 rn.:kIL' ~ i1 Oysa 1:1:;; i st k rdcn fork I 1 o la rak " k;1p1k ulu sol .. hir dizi sP I defi er \C siiykrn i dcmag.oj ik bir tar1.d:1 kull anarn k kcndinL' mc)rui;ct ala111<1 n :1c1bil mck tc VL' fi1;;istkrin tccri1 cdildigi hircok ;ilancLl kcnd irn.: ,\'Cr hulahilrnckt..:di r. lh 1 CL'11:1hta11 gc k 11 s:1kl 1n lnra kar~ 1 c111crn asvunali s1kr mi li tan hir lll C::' l'll s;1 ' unrna hat1 1 hL'n i111 :-.c111 i ~ . s;1\ u11 m t1~ vc LI) g 1.ila 11 1 1 ~la rd 1 r. /\11cak i~ i n bu 11l>k tad;1 :w 11 1<t111nad 1g 1:1y1kt 11. 1·:1k ili hi r si vas;il \ c~ hi r ' c m (lcaclck nl 111:1 ks 1/ 1r1 .. kap1kulu sol " a ka r~ 1 rnih:-cl<kk ba~an s r /. l 1Q.a mahku111 dur. L tki li hir siy;1sal 111iicadckn i11 isc :-.<1 g h1111 hi r lcori k-polit ik /.cminc i h1i~ ;:i <; duy clug u tarll ~ma gi)t(ir111c ;,, i ~i; i Part isi ' ni :VII II) ilc iu i li1 k po l i t ik ;i~ 1 11<1 .\'iinl'l tcn anl ;1_,\ i:;1 . 11 ki1k k ri 7(J' k nk sol icindc ' i)1c 11 i k k de M;1ncu cc nnh i \.' i ndc t<ll'l 1:;- 11;111 ,.c iincin li ay n ~rn; !l ara :-.cbcp ola n " iii( di'111: a t-::nri si11c .. k;1dar .._!..! il 111 ck tcdi r. l)U11"'\a\•' 1 I . di'll1\ il ( ik i sl'ipcr g(i<; /\l3D \'c SSC In. 2. d(in ' a ( sUpcr giivlcr d 1~1rHl;1 kalan kapila li st Li lkclcrk SSCB ,'an l1 s1 dc1gu hioku i'llkclcri ) vc :) . diin' ;1(( 'i 11 ' ..: ~<i111( 1rgc 'c y;1n-:-.ii 111iirgc ii lkcl cr) olarnk a ~ n ~ l 1ra11 .. ii(; d(111: <1 tc1)risi· ha ~ d li ~ 1 11 a;1i! kar~ 1. \lllllll l;1 (,' L'li~ k i i1,:inck k i ti'im '2-iidcrk i11 i f'n k iin ~ i\1 ( 1,· n rdu. I l u 1,·c1 ri \ 'in 'tkk i hi'lnik r;n ik kl i ~i n d 1:;; poli tikas111 1n (1ri1nii,·di1 \ t' C:-.;1:-- \' l<! l'< !k '.'iS( ' Jl ' ) i ilL'tk l ;d l\ Or< lu. '

-

i ~ bi r l ig i

pol i tikas1 oldu . I: Fy lid cb rhcsi 11 in clcstck lc11incsinck11. dcvri mci lcrin isim \C ;1drcslcri ni 11 Al'ili11/1k 'IH lC$hi r cdi lrnc sin,\ \ ' in'i 11 d1 $ po lit ikas1 11 a uygt1 n hic;imclc ;\ HIY yc huy 1rh;1h b<1kilc11«1k, ha ~ di i~ma n ila n L'di lcn Sovycl k r Bil'iig i· nc k ar~ 1 Ege; Ordusunun Sovycl s1111 n na kayd 1nlmas1111 ~<l \• Unrn akw n. grc, c i i ~c;i krc sald1rrn:ty(1 kadar say 1s11 i ~ bir l ik.,:i si) ascl (i riH.:k lcri scrgi lc111 i ~ Plan /\ycl 111 li k(,'. Llar bu12ii11 de ;1\ 111 .,: i1g i) 1 i1lcincktcd irlc r. (il'111 Li 1H Li/ ck Aydr11 l 1k<, 1 s1111 i' i:;;birli kl,' i si yasctin cksL'11 i isc 28 ) uhat(,' d 1k vc huna c~ l ik eden Ti1rk mi lli ycti; il igi o l 111 u ~tur. LSu ckscn l)cr in<;L'k' in 11 111 iirii nli o Iarak !!,(irii ken.__~ i 11 lrn,·aI di.invns1 . .._.

111..::1 iVlacldi cllinvani n <;cli:;;k ilcri ic,: indc ol u:;;:in, hili n<;li hir lerc iht ir s~i z konusu ola n. nu l crc ili i 11 s111 11 :, al i\1li L'll net hi<; irn dc 28 )uha!'w tcrn cldc T(1rki\c bC1 .vlik h11rsakl1d 1r. 28 Suba1 , , juva1.isi11i11 h:1k i 111 kanad1 c)lan bat1 c1 k c~ i 111 i11 i sl:11ni h11 rj 11 va1.iyc k a r~ 1 :; iri ~ t i g i bir harn lcdir.

15u ham le i slam i serrnavcvc o l d u~u kadar , , !..!l'C\' krin vasa kl a11 mas1 , ...:: neo- libcral ' , sald1nla rn1 h11.land1l'll mas1 ~ck li11 cl c i:;;<; i s111!1 111:1 da y i \ 11c l 111 i ~ ti r. l< iirtlcrc yiinL·li k inkar \L' bask 1 ptil itik<h1 pcki:!li rilrn i:;;ti r. i ~ tc hu di>11'> !ll C\ lL' ;\, d 11il 1k \·1 harck ct 80 ii11ccsindc SSC lr;,· k;1r:;;1 bii, iik -;cr111 ;!\ L' \ C hu ri1 1\ :1 clt'\'lc1 k k1yd1[!1 si.' :1sa l nikah1 ~k Sulxll ' L! t ;t1d c 111 i ~t ir. SO C>11cc:-, i11dc:k i >.1111 ! i:-.h id ik\i ~

-

,, l •._'l\ 1. ,,,,,1;t • . . , ;l . . ,~· 1. .l·.. ~. .· · l .. , ...1'·I,, d C1 n~ ; 1 ~

1 lllu~1 l ll'<!ll ik i sl'1p,T µiidi ka 1 ':-. I~ ordu a111; 1 1.1 1na11 il,' i11d ,: S S (ll . \ ' i11 1:1r;d 111tl:t 11 t !i'ill\ a h;ilk l;1r1111 11 .. ],;1s diis111:1111 " i l;m cd ildi. . ' ' Bu : 1 ~; 11n ;1tbn -;p11 r;1 t' ~ c; d(1 11y:1 lcCJri si (,'i 11 1:1r;il 11 1,Jan '.'>SCJr , c k;1r;;.1 ,\ B l) , k i11 ii'ak;1 !.! il'llh'\. i ~~C !",'kc. c· l..:11d i r;1h..' l! i 11 l\:orik L'. Cl"L'kCL'Si . ol d11 . ! ~ t i t,'< >r i11i11 1il11-;J:ir:1l':1..,1 1hii iti k: 1da11 t1 lus:d \il1,: L·~~~,· ' ;11i:-, 1111:h 1 i sc u1:11 m1;11 bir .;1111 1'

•' '

; , ... : ... : · · :: . .

/ ..._ ,)), 1i 11• •

! :·. , . .

'"' \ \ ill l l _\ , )

.· ~ · l l.. l..J I.·l:-..1

o 1u:jl 11 ru 1k1.'ll . bur ju ' ;11 i11 in .\\ r;1s\;1' d;1k i y:1:- il 111 :1c1 !1o li1i k< t:-. 111:1 u: gu11 dl'l:;.cn I u r:1 11 c ll1 ~ 1 11 sp l" hir \'LT-; iyo1111 hcnim-..cnrn i ~t i r. !l 11 1n1rik-poli tik an la> 1:;; i ~c,: i 1>;1rt isi .11 i 11 fvll IP ik i tti l:tk 11 1<1 1,·111i n o l u ~ 1 ur1 rn1~ 1u r. I l il,'b ir ~«t 1 1 ils; 1rn :l\ : 1 i1i11 'cnllL' ll\L' ii) i1. i ~<; i 1>nrti :-i .. k 11 11 I· l rnn " 11 111 11~· k:1cl:1r 111 , i hir ill k ii ol<l t1gt1111 1 kc~ kn ig i 1<;1 11 (kµ il. hurj u-

~

59

i~rri ft-Iiicadelesi

Kas1m - Arallk # 9

,·a1.i nin Ozal 'da11 vc I. Korfc z snva~111 dan buglinc devkt po li t ikas1 halinc gel mi~ o lan / \ \T;bya'da : :1yi1111ac 1 strntcj isi nc k cnclin i

.. Kap1 k u I u sol " a kar~ 1 m Ucadc le. y ukarda ozctle yiz rn cye <,:a l 1$t1g1 m1z s1111fsal lemelli siynsal analiz 1 ~1g 1ncla vcril me lidir. So lda ~ 1 k<,:a

uy arl amak i<;:in bu yola ginni$l ir. B u yolun kesismes i nden de dot> .Ml-IP i k '"l .::>al bir scY , . ..voktu r. !\ DK I -Tiirkso lu <,:evrcsine bak11g 1m 1zda gcnd ha tlan y la i ~c,:i Part isi'ni n bir <,:Ok ytiniinO

ras tlad 1g11111z bir an l ay 1 ~ gerc k Peri n<,:ck 'i gcreksc /\ D KI-" yi aja n ya hut fo~i sl olarak niteky ip i$in i<; inclcn c; 1kmnk yoniinded i r. 13un lar kolayc1 yak la$1rnlard 1r ve miicadelenin etkinlig in i a/altrn<lktacl 1r. D ogu Perinc,:ek TOrksolu

payla~lig 1 n 1 g.iirC1y oruz. Y ine ck iP' den aynlan

ba~yazan ()i:ik~·e F1ral ' 1 ajanlikb sur; lamakta

(incmli b ir yan lan var. J\rt1k iP 'den kopmu$ ol ma larmda n dolav1 .. o rtak m i<;\.. o n lanna uv!!;un ........

ay111s1 111 Gtik<,:e F1 rat. Pcrinyek ic;in yapmak 1ad 1r. Sol un en azindan b i r kesimi her ikisini de ajan ol<lrak suc,: la 111ak1n ve her ikisi devrirn-

siyasal arg Ornanla n ~eli~t i nnekle daha serbesl o lma l;1r1. /\~·acak o lursak i $<,: i Part isi rii~ve t -i k c lam o lurak da 0!:;;1 l'vh 1oculug:1 rc f'crans yapmakwd1 r vc bu rckrans Si) as i yiincl im lc rin i bcl irli b ir term ino lojiyle sunmala rm a nedcn o l111;1k t;id 1r. l(c11dini biiy lc b ir bagla ge <;:rni~c b:1g l1 hiss1.·uncyc1 1 J\DK l .-Tii rkso lu i sc b ir

eileri Ci A ajarn o larak il an c1111c k1cd ir. Bu y akla:;;1 nl . 1.a ten kend i si yasa I amac,: lan Ill dcrnag.o.i i bu lutu ardma g i1.lcycn bu ak 1111lann siyasal lC$hi rini g C1 <;:lc~1 i nn e ktedir. Bu ak1111 lann burj uvaziy le yapt1g 1 itti fok sorn ul o larak te~hi r cd ilmeliclir. Bu1j uvazi /\vrasya m accras1n 1h ire bi r J\ 131) em pcrya l izm iy le C$giidlim i<; inde planlacl1gmcla11. bu itti fok .. kap 1ku !u so l"u ::;on

: ·;mdn n Deniz (i ezrn i ~. C he gi b i ll gi.irlcri dernngoj ik tarzcla k ullanirken ote y<1ndan burda ha .j 11\'£11.inin .,va .\ 1lmaci stra tc.ji sine eok . ~un 1llan 1rk<;1 hall a k imi 1ama11 kal'atas<; 1

tah lildc .!\f3D i$birlikc,:isi yapar. Rug.tin KUrt sorununa ili ~ k i n benimsed ikleri ~o,·e n i s t p<.ili-

boy ut<l varan :-;i'iy lcrnler kullanabil n1'!ktedi r.

Tli rk sol u ' 11 un Dnp.u i>eri n<;:ck hak k 111da. "'1);1 ha

t ika di i~ Lin ti ld iiQ iindc . l rak'a gicli$in i Klirtlci-lc gc rckc,:elendi ren devletle u1, l a~ mas 1 n 1 11 an

~iii

rneselcsi oldugu a<; 1kt1r. 80 iincesi Af3D ik yapilan i$bi rli gi ni n bugiin de iron ik o larnk en

U\

I 0 scnc {incc /\po 'ya

veren . K 1bris rniida-

lialcsi s1ras 1nda Tork o rdusuna fa~ist i$galc i dcy ip Rurnlan savunan . Yuna n komiinisl-

ka11 anti-amcri k an gorC1ntii alt111da siirdiirii lmcs in i ha~ka tiirlli an lay<mw;,. a<,: 1k laya111az. ;111 latamazs111 11,. i~<,: i J>arti si . .L\OKF. !\DD'ler vc hcrv.crkri bur juvazi ni n " kap1ku -

lcri', le K1bns 11a1.arl1 0.1 na ol uran . "TUrkive'n in , c111 ik hari rn s1"n 1 i lk ke1. ke11di der~isincle ;.a;.111iay1p (..ii.ircC1cUlli k. (c rkcscilik vc Siirvan icil ik uibi bil imum a1111!1k tliccarl1 !! 1111 , T iirk i ye 'ye s(1kan vc iistel i k ken cl is in in de ~

-

lu"dur.. dli:;;nH11H isc i~<; i s1n1 r1 vc clc vrimcilcrd ir. 11u ccna htan gclecck saldr nl;1ra kar~1 n1ili ta n hir (izsav unma gc li$tiri l111e l idir. !.!c l istiril m ist ._ ' ir de. !\ ncak m iicacklev .. i bunun la

~

Fn nc11i k iikcnli ol dugu iddia 1.:dik11 Dogu Pc ri111;ck. i n Kuvay1 l'vl illiyc"c i diye ortaya <,:1k-

.

ll1<1s1 en hnfi llnden ·1'iirk insa 111111 gii ldlirc n b ir gel i~ 111c .. def!c rkn d i rin cs i n i yap111as 1"rv1 11P i le

~ 1n1rl amak

it ti 1·aka l ·: r mcni o ld ugu bile idd ia o l unan Perin <,:ek dcgil bi1. i.iz be (i / Tlirk cv latlan lav - 1k1 1k" sck li ndc tcrl'iirnc 1.'clilebil ir \ ' l' bahsclti .....0.i 111 i / ii/.!2.C1 ll li{!ii ortav;1 k ovnw ktad1r. .! \DKr:_ ..... ,__ "

rimc i lcri 1.:1y1 flatnwk vc t c~h i r c l! nck ic,: in bu c,:l'lclc ri s;1 lcl1rll 1g1 vc sald1n acag1 o rtaclacl1r. f3u <;etc ler ::;i stem k;1r~11 1 111 iicaddcy i zaa fo ugral-

Lam b ir aymaz l 1k olac;1 kt1r. nu 1:juvazi ni n. ozc l liklc iini versi telcrdc dcv-

.

,.;

l iirksol u. ()ncii (icn<;l i k ic; indcn ajan sw,:la111as 1yld tas liyc cdildig i i<,:i n i P'y c di1~111;1 11l1 k .l!iil nlek tcd i r . .. K 11.1I 1-:l ma Knn l is,Pnu""nun ,

s i·1rdiin nli ~ ve bunu esas ahn1~ bi r c,:i1.gi bu g.iri-

~i m ler i bo~a <; 1karabilir.

d 1~11itb kali11as1 vc bu it1 i fok 111 CIA 1ar:1 1'1ndan o l u~turu l d uf! t11 H1 iddia clmcs i de bu konuclak i

.

1u t:1rli !2.iiriiskrin in sonucu o lm akt;111 cok . l'vll IP ik i11 i fok 1 (incc iP Vl' Oncii ( icn<,:ligin ) ap1n:i,.,1nda11 du: dugu h;1/11lbl/.l1g 1n liri 111ii ~

m ;1k i<;in y en i p rovok<t~yo nl ara g. i ri~ t ig i n dc ancak siyasa l 111 C1cadeky i t uta rl1 bi\: imde

o!rnu~ t t1r.

60

i~~·i M iicatlelesi

Kas1m - Arahk # 9

'

I

... hir )·a_f'ak vakti

tlef:i~·111i~

olur,

bir ~-(~f'ak vakti la11·a11!t[.:1n Ae11ar11ulan 011/ar af:1r ellerini topra/{a bas1p do.f:r11/d11k/ar1 z(111u111 ....

siipergii~ uyan1yor! ~6 Ekirn g. iinii /\BD.11i11 ba:;;ken ti vVashi11 gto11 'tla l~ ush yli ncti min in lrak ·ta n asl--..:rkr ini g...: ri <;<.: k1111.:si i<,: i11 bl'lyiik bir giistcri clli1..: 11 k 11di . /\NSvV r·: I{ ilc "11ans ve ' i\da lct i<;i 11 13 irk :;; i ldi., ndli sava~ kar$1t1 nlu ~ u rn l ;ll' tara 1·111da n o rt ak l a~a clii1.cn k ncn yiirli\'ii:;>c <;ok sa ;- 1cla kit le i) rgli tii Lk dcstek \<.:rdi. ( i () s I c r ic i k r i n \,\.'as h i 11 !!. ton !\ n 1t 1· n1n iinii11 d1.' top lan1p 13cvaz - Sara\- ·a do!!ru : lirii: li:;;c g..:<,:tikkri c: lcmdc en fat.la one <;1kan takp. :\I~]) ask..:rkrinin lra k 'tan ..;..:kil111csi idi. Yiirii'. iisiin . i)r!!.iitk'. icil1.:ri11dcn !\ '\ :-, \\T.R : ctkilikri. ··i:;;1:!ali sona crdirin. $irndi on Ian C\ c !!Ctiri11:· slo!!anlanrnn · atild 1g.1 g.(istcrikrc I.+ 5 kcnttcn gckn I 00 k:n1ld1 !l1111 irad1.: e lli . bin kisinin ' <;an 1 :ra11ci~co . Monlrc:1I gi hi <;c:;; it li k..:n Lknk de i:;;g.a l ka r~ 1tl an ik lrak' ta

ABO: lkinci

~

~

-

-

-

-

61

gU rc~

yapa n i\ 131) askcrkr i11i11 a ilcler inin birliktc dii1.c11lcdiklcri vc bin kn,;..: kisinin ' ka11ld 1g1 bir <,:Ok cylcm ya p1ld 1. ()1c yandan An[) l3 a:;;k:1111 Cicon.!c 1N. l ~u sh · a \'Cri lcn dcstck !.!(ircvc !!e lrncs indcn bu yana ..: 11 clli!;iiik d li 1...:yi 11 c incl i. iki la rkl 1 kurulu~ lara l'111d a11 yap il an kainuoy u yok lama lari Bush 'un 2004 'tc yap ila<.:ak ba~kan­ J1k SC\: imlerinck i:;; inin zor o ld ugu gi1ster iyor. "Zogby i\mcri<.:a" taraf111da11 sc<;mcnler aras lllda yap1lan ankctl..: Bush 'un pcrformans1111 bcgcncn lcrin ora111 Aguslos a: 1nda) iittk 5~ olarak bclirknmi:;;kcn. bu ora11 :-.on : ap1 Ian ankctte ) li1.de 45 · e dli~lii.

Tl \I E dcrgisi \C C'\i\ i:;;hirlif!.i ilc )apdan ba~ka bir ankctlc de buglin sc<,:in1 olsa Bush"ct o: \Crcccgini s<iylc)cnlcrin oran1 ylizde 5~ olarak lespit cclildi. Uu oran \ilay1s a:·1ncla yapila n ankctlc yii1dc 6} idi.

8us h y(int:1 i111in in lrak·1a ~ap l a11d 1 g 1 ~

~

Kas1m - Arahk # 9

i~fi 114 iicade/esi

Bush ya/an s6yled1. Kovun 011u1

Vietnam ·a diinli~c<.:cgi ko1111~trlll\ or. (iidcrck ana11 askt:r ka: 1p lan O/crinc sil\ a~ kar~111 har<.:kct askL'rkrin gcri dii 11 mcsi takh i ill' b ir ca1lla n111;1 ~· a~ I ) o r. lrak

bawh.. :-c,·1111:11 dl:-..tcgindch.i dii:::ii:;;iin en iillL' llll1 111.:dcnkrindcn biri. LktH10111idcki d11rg1 1nlt1h. 'L' ;!id1..·rd, art an i~s i/li k de. lh1 -..h ' 11 11 2004 :--1..·~· i mkrin(kki ah. 1hc1 in i11.

Hir i11 ci " iirf'<.:1

\:1\a~1

S\l ll ra-.; 1 ck(l11omid..: :-: i

dircn i:;;i.

kiill'l\'C g idi :;; k h irli ktc sl'y im k ri ka; hcckn b:1ba l ~ 11,h' u11ki ik <1 yn1 nlahikccg ini tl iisii l~u s h .' li1H:tilll ini11 kon urcvc . 11cl i'1rii,·nr. . . ...._

~

l~cr lu,c oni

h ii k ii Ill I.' l i 11 ill Cllll'k lil ik ynsas1ntl a : ;1p111aya <;:ti 1 ~ t 1g1 ··rcfonn " larn ka r~1 i'il kcnin iiy bC1: iik -;cnd ika koni'cdcras: n1n1 C< ii l.. (' IS I \I.' l ·I I. gi.:111.: I gre' (,:t1gns 1 :aptrlar. 28 l· ki1n ·dl.' gcryckk:;-tirikn gl.'ncl grc\k ital;a ' da diirl saatliginl.' ha:at durdu.

Cilkcnin bir \oh. : crintk 'c hir <;ok -;i.:k1i\rck g.rl.'\ c : iiksck oranda kat ii 1111 oldu. (J; cl I ik k kamu 1as11nacil10.1 -..i.:ktiirii11ck 0 .,9) 'lik hir ' ka 11 l11n nldu. l"op lu ta:;-1111111 dur111:is1 haya11 k l<; i.:dcn en iincm li 1.'lkL'nkrdcn hiri o ldu. itaha n lla\ a ,·0Jl;1n ) irkcti :\lital ia 1:':'\ ll (,': U:;> llllll ipt :rl l'll l. 1·rcn l<1r k:dk 111<1dl.

takbi dik µ.1.:tirildi. .\I~() 1anklar1111n Ha[!dat'a !.!Jrll1<.:s?11111 ard111dan s:l\ a~

h.ar~111

harch.ctin moral

-

gucu <11al1111-:-. "c:-.1 daha a; \1k111aya ha~la111 1 :,-11. ( >; -.;:1 hugiin lr:1k'1a de\ a111 cckn d ir L· n i ~ in i:;-g:ikikrL· 'crclirdiµi ka; 1pla r so11 11c u. lrak

i~g: li in i n

:\ 131)

i~·in

s:1\ 'lt~ 1n a k :1r~ 1

. ltalya'da genel grev

!.!<.: lird i0. i ' <.: ci .\ \o kluQu ik ko1H.!rcck kabul cdi k n -HJ I 1n i h. ar do l:1rl 1k :200..\ .' rl 1 askc ri hiil<;<.:-; 1 de lcpk i ; arall 1. 1311 hag lamcl a. \\·a..,ll ington 'da yaprlan : iirii; ii~lc 'c d igcr sa\ a:;-. h.ar:;-111 c: krnkrdc. i~gak harcanacak para11111 sap.Ilk' l' 1-,1ihda1n i\ill har<.:an111as1 "-

-;(i n:h. li

miicadckd c. c111pcr:ali1111i11 kal h indc hik s a\a~ kar~ 11lar1111 n1Li<.: adc k yc Sl'\' k 1..'cii yor!

~

...._

, \l~l )' n in

ik inc i bir

62

i~·~·i Miicadelesi

Kas1m - Aralik # 9

nankal:ir, hastanc lcr. okul lar: hepsi ndc grcv vnrd 1. l·ahrik;tlan11111 kapa! ilrnas1 g ir i5imlc-

clort saat bov , u11ca ha 'vat1n durrnas 1 o larak bakrnarnak l;1z1111. l h 1 uencl urc\·in ncdcni

rinc ka r~ 1 U/ .u n sti rcdir m licadclc eden vc

olan cmckli l ik yasas111d aki dcg i ~ik l iklcr b ur-

ita l ya 'daki s 1111f n1 C1c<1clclclc r i11i 11 d1 $m cla

ju\-a1.i ni11 uluslaiaras1 alanda 11asil b 1r taar-

S a\· a~ ka r~ 1 l1 llli'1cadc lcdc

<le iinc c,;1ka11 FIAT

n 11. i r;i ndc old ug u n t 1 gi1stcr i yor. Esnck k~rnc

j..:r·ilcri "C ll CI ~ " rCVdc d e Cll (illdC\'cl i lcr.

YY ~ ~

i lc SLirckli bir i:;;tc c,;;11 1 ~ 111 ;111 111 o lanaklal'I

i\~cDonald's c,;ogu g<i<;mcn olan i ~<;i l cr i de

g iclcrck az0 l 1yor. l ~u n<l k a r~ il 1k

S;1dccc

McD011a ld 's 111

-

-

-lO y ill 1k

%7 0 o ra11111da !.!,rcvc katilrrn !.!iistcrclikr. Bu

prim ()tkrnc zorun lulugu gc tiri yorl ar. Sadcce

c,;ok iincml i.

bizim

AB ])

i~((i l er irn i/e ckgi l italya n i~c; is i nc .

dcgi L

Frans1z. i~<; i si n c de mezarcla cmckli l ik cb \-

dC111ya11 111 her larnf'111 da o lcl ugu gib i it;ilya 'cla

atil1 ,,,.vor. i s<' • 't' i s1111 f111 1n rn(icadc lcv _, lc c ldc c tti !l i

en ,\ 00.un .vas;1nd10,1 ' - ama

ne \'(lrsa, k 1nn t1s111a k acl ar c l lcrindcn al111aya

1f' o ldu0.u .__ ""\l'r k rd en b iri

(,':a l1)1yorlar. Yuna nistan'cla birb i ri pc~ i s 1ra

cmpc r:alizlll i11i d:1 siirnii ri1 11ii 11 iir!..!,t1t llilLi 0.ii ._ ..... 11

si 111gclc111cs indc 11

1.:1\ .

~

~

i ~c,-: i ­

o l rn asrnchin .

y«1p 1l an g rc vlc r, ingiltcrc' d c Pl)st;1

l ab i i ki gcnc l grcv hir c,;ok k cn tlc k itlcsel ; .... ,,; .. , . 1. ;\ . 1. .. 1,: .. t :1 . • . .• ·1· ·· , I I ·... ;1·1' ' '1' . ...•y1 L) 1-... 111 1 ..... 1 ' ..' 1...., t''' ' '''l'-- ~'"" \L I'\ c.~ ll l l.I .

lcrinde11. i tH1i ycci le rc a rk <1<;1 kcs ilnH.:vc11

l{ om a\la 150.000 ki si c\· lc 111 a lan1 11cla -·vcri ni .. ,,,

vc din.~11 i sic r, i: ran a'da \ i11c crn ck i i i ik -yasas1na i l i!;ikin patl ak vc rcn g rcvlcr

a ld1. Torino. l~olog 1 1a \ c l· lor;1nsa 'da 70.000 ,

s(ircn i~<; i m licadcklcri bir ~ey i a<; 1k<,::i g(is-

Na po li d e 80 .000. 1: i !\I fobr ik as111111 da

tcriyor. 1\\Tt1pa i~l( i lc ri c rn pcryal izrndcn pa)

.3 1"'1"\1, . . .

-

!.!.IC\'

En

'

\ 'C

hulu ndu0.u Sic i ha\b isc 100.000 kisin in , ' katild 1g 1 cylcinlcr yapild1.

'

f'a lan alrn1) or. Ne ald1ysa mlicadclcy lc a lcl1.

Rug(i n ck k :11.and1 k lal'ln1 miicadcle cdcrc k.

hliylik cylcm

isc i'v1i lano \la 200.000 ki:;; i 11i11 kat il 11n1) la

!!.l'C\ "-+

gcrc;cklc:;;ti. itah·a·d;1k i gene! grc\·c sadccc

63

le.

dir~:nisk korulll<1s 1 !..!,crck i\ o r. \

~

_,

Kas1m - Arahk # 9

Bolivya'da ba~kan istifa etti, miicadele siiriiyor! * pay dii:;.ccckli. Boli\)a·n1n diinyan1n ikinc.:i hii) iik dogalgaz dcpos11 oldugu siiylcll iyor. l3a~k;1111n, nco- lib..: ra! 11; guh11nalanna lJl kl..'nin hugiin cn i>ncm li 1.c11gi 11 li k kaynag1 is,·an Cdl'll ha Ik kit lc kri l;tra 1"1 nd:111 dc\Ti 1rncsi d11n1111undaki ga1111 yaha11c1 ~ irket l e rc pc~kc~ f.;1tin 1\ mcrika · da '!.!idcrck .'crk~._'11 bir !.!Cknck i;ckilntL'si. 0 -;, 70 yoksulluk oran1yla I.at in ' halini all\. or. Boli' .,a·cla ()Lclli"-lc ·\lllcrikan 1\mcrika ·111n en' oksul iilkcsi durumunda olan :crl1:-.1 1:;-.,-i \C "-ii: liikri11 inisi)atili) k gcli~cn Boli' ,'a '<la c111ck1'iicri 'c ,voksullan sokak Iara .,. hir a; 11k a:akl;11111H1. ··gringo.. (]ah;111c1. Yank i) dl.ikt(i.

1\ 1H;:1k avakla111nall111 tck ncdcni doii.a ll.!,a/ .va da "'( io11 i" ola r;1k hil incn katil haskan ' , ( i11111;1b San<:h1..·1 d1.: I .n1ada "11111 isl ifo nkrck dcgildi. 2003 y il1ni n ha~11 1dn da yinc hl'1:;. iik hcl ikoptcrk k.11,:1n;1s1: la 'c 'crinc dalw ti 11nl 1 c,:aplt a:aklanrnalar ba~ gibtcrmi ~l i. Bunun bir giiriilllii 'crcn Carlos scb..:bi isc hiiki.imctin :\-lcsa · nlll kongn: tara- Bolivya'da son olaylar A Bl)' nin isiekleri do!!.1·111d;i11 ;1ki<1c1..'k SC\il rultusunda Lilkl..'ck koka hiikiimetin 5.2 milyar dolarhk · 111<..'Siylc soil lrnldu. l ~~k i ) nprag1 iirct imi ni yasa kbaska11111 ncrcvc .. . o i tt i ....~ i bir proje QerQevesinde iilkenin lmnns1 vc crnek<;ilcrdc11 h;il[1 bili11111iq1r. I l<t- dojalgaz1n1 yabanc1 iilkelere al1nan ,·crgilcrin an1nltirla' acak olur~a1111 i\rmak is1c11111csi. sos; al satmak istemesiyle ba1lad1. jantin.dc d..: /\rah"- 2001 harcamalarda daha fi11la k 1s11111 ya g id ile<:cg in i11 tk!\Timci .'iiksclisi ' .'inc Gaz1n ta11nma i§lemi de ba§ta ha~ka11111 hclik()ptcrk Britanya ve ABD'ninkiler olmak ac,:1klanmas1 idi. k;1~· 111 a~ 111 a sch..:p o I111 u ~ . l Jy u~turucu yaiizere Qokuluslu ortakhklar i1.k\'cn diincmdc kitp11n 1nda kullantlall koka lckrin dinmc: ell gii-;tc- arac1hj1yla gerQekle§ecek ve maddcsinin yasak la nri kri anl arda diin ba~­ sat1§tan Bolivya biitQesine nia~1 ilk bak1~1a haklt bir "-<111111 dl!gi~111c~i11l' : ol karar \'C bolgcyc i)1.gii ancak ook kiiQiik bir pay m,:1n1$l t. 13 i r ba~kn I .al in bir durum gibi g(iri.inii)'llr. Ancak A8l)'nin bu .:\111.:rika Ulkcs i l·: k- dii§ecekti. . \ adur\l<i d:1 1() 1) 7 \c giri $i minin alt111d:i )-<llan 2000 : ti Iarinda ba~kan far kit le miic;1dc ks i so- ncdl!n clbc.:llc ki uvus111ruc u ku ll an1m1 durdur111teu11da dcvrildi. mak i-;1c111csi dc!!.il.

Eii.cr iivk olsavd1 J\ BO\., c ..... , Bofi, :a'<la ~1)11 ola: lar hiikiin1c1in 5.2 mil- gircn uyu:;.turucu 111ik1annda bir a1.alma olmas1 ) ar dPlarl1"- bir prt).ic \Cn,:L·\csindc Lilkcnin gcrckirdi. /\ncak cgilim tabii ki hunu t..:rsi dcJ~alga11111 yaha 11..:1 Li lkckrc -;a1111:1k is11.:111cviindc. Kok;i ,·aprng1 l..'skidc11 ..:-sas ohlrak s iylc ha~l:1d1. ( ia1111 t a~ 111111<1 i ~km i de b:1~t;1 llri1:1 11:.1 \c .\n l)' ninkilt:r ol111<1k i'11l·rc .,:ok11* Bu yaz1 21 Ek1m'de 1sc11Hucadeles1.net internet lu:-.lu ort;1kl1kf;1r <1racil1f!1\ la gcrc,:..:kk~1..·L·ck \C s1tes1nde yay1nlanm1$t1r. sat 1~1an Boli' .' :t hii1c,:c-.ith.' ancak c,:ok 1-.ii<;iik hir

·

.

Seli1n Kar/1

--

~

~

.

-

64

.;

i~·fi 1l1iica<ielesi

Kas1m - Arahk # 9

,f'1~~~v, \ ~\'(J.(l/J.

'1,

r

Defol Yanki! Sat1!1k gaz!fn1z yok' madcncilcr i\·i n iircl i I irdi . (iinkii madenc i lei· ancak bu yaprng1 ..;igncycrck ..;ok dcrinlcrdc ..;al1:;;111aya dc,·an1 cckbi l i) lll'l ard 1. /\ nca k

.

serbest t icarct a11 Ias1 na h1r1 .' ii1l'111dc11 13n Ii'\· . a da b irc;ok idkc g ib i l<tr1 1n Uri'ln lcri nin itha lat11ia yonc ld i. 13u da l3oli,·ya l1 cumpc\111olan (kiirlii · /('ri; ;wl!Qa \'L' issi1.li Qc rna hk1'1m cd i'.onlu. 'r '• '-.,

koka iiret i 111 in i cngcllcmc k is1c1111..·s i 11i11 ncdcn i scrbc-;I ticarct <rn la~lll<tbri yiilii11d<.:n hcmcn hcmcn tl'k gc\:im ka\'naklan k{ika yaprng1 ha I i nc gc Jen cw1111esi110 Ian bo,·un cgmeyc

\~c yclan1·111

dolclu ran k1 1.g 111 cmck;,: i kitlc lc r i ncleyd i . i\ ncak burj u ,·azi .l\ nr»n i n yiin lcndi nndcri ylc yap11g1 son manC\Tayla

111cchur b 1rak1nak.

Gec;cnkrde yap il :111 Canc1111 1in ·cs i11dc de b i r kc; dah<1 g(\rii Idiigii gi bi scrlx:sl l icarct an la$nrn Ian sackcc I ,at in /\ mcri ka Cd kc lc ri n i 11

durumu b iraz olsun toparlnm 1$ goriiniiyor.

sorun u dcg i I. bi'l tii n diinyad;1k i kiiyliikri n or1;1k son mu . Bciv lccc ~iir i.i lii\'or k i Bol i \'\a · cla .... .

...

kaybctli . l1u11da c l bcttc ki ba5kan111 Al-3 [) yiinc li m incle uygu lacl 1g1 d1.'\ let tcrii r ii niin yaratt 1g1 antipati de c lk i li old u. Cic<;:1igi mi7. halla ho ,·unca ii l kcclc hi'tllin ini siyat i l sokak lara c!i'ik idcn i~..; il cri n vc kiiyll'ikrin c l inc g<.:<;li . (iii<;. tankla rl a koru nan sarnyda clcgil. sarayrn ii<; be~ hina () tes indcki San 1: ran sisco

l layatta ka labilmck icin koka 'aprag1 iirct i111 i· ni an1nnaya yi)ncldi lc r. ,\nD' n in buradaki

,.t

kat il nws111a ya da en ;11.111da11 tara ls 1z kalmas1na yol a~ 1 yo r. l3ol i vva·da ) a~a11a11 l ann b ir yii nLi de buydu. Son ya:;;anan o lay lar lxly1111ca ha~ka n ( ion i kcndisinc oy vcren lcrin dahi deslcgi ni

geli~ti?

15 l ·:ylii l' dc hi'i kii 111ctin ga1. sa t1~ projcsine kar$1 sokaklara cliikiikn k itlclcr hul u11dukl<1n .'erlcnlc caddclcrc barikat kurllla\'a. , ,\'OI kt.: srn1.~ cykmlcn n<.: g1 ri ~ lll<.:) c ba~ l ad il ar. De' let gii<;lcri y lc c;a t1$mnlar ba~ g<isterdi . 20 Ey lii l'dc polislc g irilcn <;:a t 1~mala rda 20 ki'.ii hayat 1111 ka) bctti. Dc,·kt i n sa ld1nlannm da artmas1 lizcrinc en gii<; I ii send i kn k on fcdcrasyo n u durumundak i C01i(13ol i vya i~c; i rv1 crk~ 1.i l sUrcsi1 gcn..: I grcv i la n L'lli . Hu11u11 ;1rd111dan [i lkcckki 111aclc11c ilcr. o~~ret in cn l c r. k;1111\'01Kll· , lar vc iini,·crsilc ii~rcnci k r i d..: 111Licadclc\'C ,

Olaylar nas1I

.;

dc\Timci <1ya kla11ma la r:1 yo ! ;1<.;a 11 sorunla r sad<.:<.:c hu idk<.:nin dcg il , n<.:o-libcral sa ld 1ril ;1 r<1 : 11~~rL1/~ ktl !<tit lJ~i l C; ii ~'ill( l\\ i11..': ri 11 ~\.-,rl1J 1t t. ~,! cl >1ibcra I ii'rn nO!u1 cttig i her yer(k sadccc )«>k su II uga v<.: i ssi 11i gc dcg i I, kapi ta!i:;1 diil'.cn in kri1lcrl c sa rs1 lrnas 111a . bor<;:la n n1 iidcycinc; dururndaki i ~k t111clcr i11 ayak ta kal1nak i..; in <,:ok dalrn r:11la d<.:\ let dcstcg i11c iht i) ;i<;: duy111as1 11a ncdcn 1.i[u,·or. lh):- lccc sadccc i:;;;,:i lcr vc kiiyliikr deg.ii. bi r 1.:nnan lar hi'tk i'1111c1i dcstck lcm i ~ o la11 orta kat man l:1n n dahi miicad<.:lcyc

-

65

-

Kas1m - Arahk # 9 ;1kti 1· hir hi\inHk k:nild1lar. 9 IJ;i111 ·dc ik i ki~ i n in dalla ii Idti!lti h;1 bcri !lL' Id i. ' llunda n sonra. I~ 1:k im 'dc o rdu b irli kleri bu~

l1111duk Ian ~ crkr<k11 ha~­ kcnt I .a Pa; · Cl \ ' C ba~kcnte gidcn yo II an kc sn11..·;. c yone Id i kr. I ~sas kat I iarn hu 11dan sonra ba~lad1. Sli rcci 11 sonunda 80'de11 fo1.la i11san 111 ii ldl'I QC1 sii\, kniyordu ki bu rnkn1111n cln ha d;1 yiiksek o l 111as1 muhtcmcl. Ordunun scvk1; at 111111 planla111llas1 'c katl ia111 111 yi)nct il rnc~

si g ibi i ~k ri11 .1\llD ht'iyiikci<;iliginde gcn;ckk:;;t irildigi. saray111a hapsolrn 1 (ioni'n in isc hun lan ona) lamak la yctind ig i h in,:ok gii1.lc111 c i tarnl°111dan cla siivleni) or.

Holi\'ya"da dun 1111un c i dd ilc~111cs i ii1.cr inc ,\nf) "dc111okr;nik )O!brdan·· o lu~111ayan b ir rcji 111 i 'k:--tt•kkrncyccc['.i ni ; 1~· 1 k l ad1. 13iiylccc bi r dcvrin1 o l111as1 dur11mllnda kar$1 -dcvrimci ~a,;1~;1 bi11.at ka tila c;1 g1 11111 i~;1rct i ni 'criyorc!u. l )clllokrasi pala\'ras1 ii1cri11c i sc f~11. l aca si.i1. ctmeye gcrck vok. Daha k 1sa b ir siirc bir ba~ka la1i 11 1\ rncrik:1 iil kcsi Vcneziklla'da darbc

Bolivya l1 cmck<;ilerin de A8D ilc ilgili en ur;1k bir yan1 lsamaya dii~medikk ri , hl'1!li11 el!itim ini A8D'dc gormii $ ohm Cio11 i 'yc

-

~

"gclcl ig in yere don. yoksa sen i oldiirecegi1. g rin go''" (.tcmc leri ndcn belli .

Iii.it On <1yak Ian ma surcci boyunca sndcce Goni hOklimc 1i11c kar$1 degi I emperyal i1.mc kar$1 da miicadelc clliklcrinin bilincindc ohm F~oli\'ya l1 cmekc; il er son bOy Ok gi)sterilcrini. ge<,:tig i m i 1. haf"ta11111 P e r~e m be. Cuma ve C umancsi g ii11 lcri nclc gcr<,:ck le$1 i rd i lcr. f3 u Ci<; g i·111 boyunca ba$kcntin San Fransisco meydan 1n1 200-:HlO bin cmekc;i ist il a ctt i k i bu say 1 8.5 milyon nlifuslu F3ol ivya i<;in mtrnz1.am

lCl.!!:1hla\'an. l .a tin :'\111t:::rika ilc olnn i li$ki, lcri n i11 blitii11 tarihi boyunc;1 darbc leri k1$k1rtan. yhncte11. askcri d iktatiirl tik ler kurduran J\ l~ D. k i 111scyc dcinokrns i de rs i vcre111ez ve

boyutlarda. t\yak lan rn a, (!oni'nin istifo cdcrek kac;-

;

mas1yla bliyiik bir ba$an c lde c 1111i$ oldu .

Ancnk bunun yetcrli ol mad1g1111 ge li$en olaylar da u.hstc ri ,vo r. l(itle ler bUtCln bt'i)1 tik sanay in in kamula$t1ril111as1111, scrbcst t icnrc t anlasma lar mm ..,·1nilmas1111. insnnca "'va~avacak ~ 'I .. b ir ticrcl vc b01l'1n sosyal hak lan111n geri veril-

k imscn in gi.iziinli korkutania/.

~

Ayaklanma, Goni'nin istifa ederek ka~mas1yla biiyiik bir ba§an elde etmi§ oldu. Ancak bunun yeterli olmad1g1n1 geli§en olaylar da gosteriyor. Kitleler biitiin biiyiik sanayinin kamula§t1nlmas1n1, serbest ticaret anla~malann1n y1rt1lmas1n1, insanca ya~ayacak bir iicret ve biitiin sosyal haklann1n geri verilmesini talep ediyor.

111esini takp cdiyor. nunun, Goni'ni n yerine b ir ba$ka Goni" ni n gcc;mcsiy lc olmayacag1111 on lar da sc1.iyorlar, ancak saglarn ve bag1ms1z bir poli t ik lw tta sahi p bir iindcrligin bulunmay1~ 1 h ir ad1111 citcye g ec;rncyc, ikti dan n fe thine ::: nirismcve Cll"d o! uvor ., ... ::::"' .; .

Bolivya'da iinderlik sorunu Bl) l ivva"ctaki avaklan mn lara kaulan en , b iiylik sol g l'1 <; Lvo iVloralcs'in MAS "1 (Sosyalizmc Yt'irl'1y ii ~ Hnrekcti) idi . 1\ncak ;

MAS ayak lanmalara he111en ka1ilmad1.

2002'dck i ba~k anl1k scc;im lcri ndc Goni"nin

66

i~~·i 1l1iicadelesi

Kas1m • Arahk # 9 i\11'.'i R·!>indcn ( Ulusal De' rimci I larckel J sonra

il-.inci hii: iii-. O) ora111111 : al-.ala\ an f'vlorales .

200-1 ·de gcn;cl-. k:;-ccek ycrl'I !-1.:<;i m leri de dii~iill~TCI-. i!-tid.11 I ;._,11-:-1"111.i ,d111.il-.!,tll l-..:1,-111d1.

Arn:ah. h.all1a111lan11 an111;b111dan \C Goni "nin ~a 11:-.111111 !!i,kn:k a1:-ild1g111111 nnla!;iilmas111dan so11ra giislerikrde lam l'larak \er alch. >:c ,·ar h.i. bundan so11ra d;1 kit k 111iicacleksini n hcdc fini ( ion i '> i isti ra) a zorl(l111akla s111 1rlnnd1rn1il) '1 ca l 1~1 1. P cr~l·mhc <1 k ~a n11. yani (;1>n i hcnii1 isl i fo ct m c 111i ~k cn Carlos Mesa ctr:1f1nd:1 -;.~· ki ll c 11 e1.:1.: k µc<; ic i hir hi_.1 kC1mcli dL:stcklcyebikccg in i a<; 1klnd 1. J\yn 1 gccc11 in :-iahah1 \.1 csa ycni hn~kan ~c<;ildi. Mornlcs bur.i 11 \«1 1.i~ i 11i k11 nnr111ak ic;i11 /\13D hliyiikel<; il ig ini 11 buldu[!ll <;ii1i·1111ii sa' unur durumda.

1\: ;1 klanmada ha:;.lica ro l o' na\'all bi r dii!.cr - . iinclcrlik isc: 11kand;1 hah:-.i gci;cn scndika ko11l(.·,kra-..\. llllll COi~ . CO i~ hiitlin siirl'C. ho,·unca . daha <k' rimci hir tu1u111 a Iara!-. takpkrini ;-erinc gctirmc: en hit;bir hiikiimeti tan1ma) acagm1 rn;1klad1. Ordunun sald1nlan kar!;i1s111da hall-.1 i)/.sa\ 11n111a ku' 'ctlcri olusturma,·a ' . silahlanma)a t,:ag1rd1. l 11 )Oil i'vlcsa· nm yeni ba~l-.an s~'c,:ilmcsinin ardmdan bu ycni hi"IUimclc de li ic,:bir gih c11kri11i11 olmad1g1111 bildird1 \C bir talcpkr li:-.te:-.i at,:1h.lad 1. Bu takplcr. bi_iti"ln (ii.cl lc~tirmckrin ' e cloga lga1.1n s <1l 1~ 1 n 1 n durclurulmas1. bir loprak re lc>rmunun gc r\c k lc~lir il mesi. i~1,: ilcrc bli!Un sos: al hakl;1n11111 gcri v1..·rilincsi \'C l ~o li ,· ya' 11111 ii~ tc ikisi ni ol u~luran yerli llalk11 1 liak lan rn garant iye <t lacak :·asa l;1ri 11 <; 1kanlrnas1. IHHU 11 hu taleplcr s:1<iccc C'O lru n dc!!il. ;1\'ak kat1lan ' . i<111ma'a . kit lc lcrin de la lcb i durum unda . CO 13 talcplcrin ac il c11 )erinc gl·t irilllll'11lcsi dun1m111Hla .bu hii kii mcti <k de' irecc l-.lcri11i \ e ik ticla ra : iirii:cccklcrini <1<,:1h.<;a helini: or. J\'1 1\'-» a gi)rc c,:ol-. daha i) i durumda ola11 co1r u11 isc bir

-

-

Bolivyah emek9iler toparlan1yor ve kendi alternatif iizorgiitlerini inpya giri,iyorlar. Biz de Bolivyah ve Latin Amerikah emek9ilerin miicadelesini sonuna kadar destekliyoruz. clcvam cden:gi .\'iii i iinde 111t.•s;1.j br 'ermc\ e !' ir i~l i . ivk sa "11111 Se<,:il mcsi. noli\)il hurj U\il/ ls i ,.e 1\ l ~D e111per,·:ili 1.mi ic,: 111b ir1a111an k;i1;11111w 111ancvr;1:;1 id i. ivk sa. esh. i ba ~ k a n Sa11c hc1 de Lozada 'n1n km li a1111 111 c l c~ tir iyor. a ncak cloga lgazlll sat1~ 1 ya da irv11: il c ;11 ila~111nl<tn11 nc olacag1\'la il .....~ ili bir ~C\... ..;(h·lc111i' .... .. " . nrdu . Kitkkrin katil ( ioni': l' olan tcpkisini kendi clcst1.:[!i11c donl"1~tl"1nnc) c <,:;1 11 ~ 11 . lliiylccl· nco-lib-:ral sald1nlan11 : c11idcn ha!;>lal1bhilmcsi 1<;111 gcrL·kli 1aman l-.a1anil1111:;- oldu. ,\ncak 13oli,yali i\it;ikr \'C !-.ii.' liikr hc11ii1 tiimii~ le ikna olmu~ dc!!.il. ivksa·n1n sc~ilmesindcn bir gi.in :-.onra ):llli 18 Ekim"dc.

COB ba~kcnllL' gcni~ kalilnnli hir toplanll diizcnlcdi. Burada i-;-~·ikr 'c i!;>..;i onclcrlcri Carlos \ 'lcsa':a \C)il hcrlwngi hir burju\a hiikii111clc gl"1\ c11111c) ecek lcri11~· 'c ~·11 k 1:-ia zamanda hir i~1,:i - h.ii) Iii hiikii111cti11i11 l-.ur11l111:1s1 i<;i n sa ld1nya gc<;cccklcri nc dair birbirlcrinc SO I verd ilcr. Bu lllll ll\ vcril.: i hir gcli~llll') di. an1.:ak top la nt 1dak i hir ba~kH ilgi .,:ck ic i nokta ba1.1 k onu~ n rnc il ar1 1 1 . cizc ll iklc ycrc l scnd ika bn~ka 11 lan n 1 11 hir de\ ri n1ci pa rti11i 11 yok lug111rn <1<.;1kc,:;1 hi:;sc11 iklcri11 i sii) lc111 clcriydi . /\B l) vc l ~olivy a burjuvai'isi ka1and1 g1 bo~a ha rcrn1rn: acak. ki1clcrin zaman1 kanmd1g1di11a111i1.mi hasl 1rnrnk ic,:in clkri11dc11 gclcni yapacaklard1r. nir sonraki ad1mlar111 111 bir askcri darhe ha11rlamak ,>Ima: acag1n1 ~

\

~

kim.:;l' iddi:i '"l.-1111'1

Boli' yali Cllll'kc;ikr loj'arlan1: 11r 'c kcndi in~a' llii' altcrnatif (izilr!!iitlcrini « . a ...!!Jri::.i\orlar. ...... ck Boli,yall \C I alin /\mcrikali emck\·ilcrin mi_icadclcsini :-ionuna 1-.adar dc-.tckli: nru1.

Bolh ~a de\ rimi i ~·i 11 , Latin ..\mcrika S o~v . a l i s t FederasYo . nu u.; 111 ilcri!

olma: 1~111111 .'arat11g1 bo"lugu doldurabilmc-;inin iiniindeki cngcllcr 13oli,,a ·da de' rimi kadcri ii1cri11dc hdirlc,·iri i)ncmdc. ~imdi

ne olacak?

Boli\:a·11111 ;-c11i ba:;-ka111 Carlos :..ksa·111n ko1H.!rt.·de sc•·i ldikten so11rak i ilk isi ~ ~ ' /\BD l~i i.' iikel<.;il ig1 ni 1i: arc\ ctml·k oldu. Dalla sonra da ii\lll·" nin d;l\;llt1<•1 L1\"'U .. .:= ... :::::: la111a lnn11

2 1 l:"/1i111 :!003

67

Kas1m - Arahk # 9

i~<;i Miicadelesi

Giiney Afrika iizerine Tiirkiy1: sulu. kn ... koea .\ frik:1 k11as1111 11cr1.:dcyse giirmc1lik1c11 ~diyor K11a11111 ku1cyi11dcki t\rap iilkclcri bir fih,:iidc dg1 gfirsc hik Biiyiik S:1hra·11111 gii11cy111ck kalan k<trn /\fi·1ka ki111sc11111 ilg1 ala11111a girmiyor. . \l'rika "n111 ad1na rastl:iyabileccginiz ncrcdcysc tck durum. ii1dlikk sol Ki.:mal i~tkrin "b11ras1 hir. \ l'nka iilkc-.i deg.ii" tiirii -:;o' cnist ifadckri oluyor. i,,ri .Hiicadelesi olarak bu scssi1ligi kirmak. diinya11111 t.:ll yoksul. ,(i111iirg..:eil1k 1araf111da11 en vOk 1.:1ilmi~ s1yah1 halklan ko11usu11da Tiirkiyc insan111a olnn:1k lar111111 clvt.!rdigince bir si.:s la::;1mak istiyoru1. llu \·;1h:111111a (1ih1cy 1\lrika ik ba~l l )\1ru1. !3i lindigi g ihi. Ciii111.:y 1\fr1ka, 1994'1.: kadar 1;1rkli ll'klann pol i1ik. ck1HHll11 ik. :-.nsy:d , .1.: hu kuk i bak 1mda11 kesk in c,:i1gi lcrlc birhirindcn 'c1yrdd1g1 oportheid sistc111i11i11 199-l 'c k:1dar hukukun 11:md i11i olu~turdugu bir iilkc. ,1\IH)'dck i irk ayrnne il 1g1 sislcmi.

I lJ(i!l" Ii yillnrda :-.1y;1h i 11iii'usu11 'crdigi ka hra111a11ca miicadck sonucundn y1kild1k 1;\1l so11 ra. dlinya i'il.erindc ayak1n kalan wk k1.:ski11 irk aynrnc1lig1 sis1cm i apartheid idi. 13u en koyu bask1 sistem inc kar:;;1. iilkcnin 1.:1 ic i .,:ugunlugunu olu~n1ra11 siyahi ha lk. kiikkri 196(1'11 y1 llarn kadar gidc11. 70'1i \'e 80'1i y il l:lrda isc d11rugu11;1 c,: 1kn11hir111iicadclc \c rdi . 13u 111iicad<.:kdc iin<: 1,: 1k:m iki ocl:1k n 1rd1. Biri (iiinc: :'\frih.a Ku111ii11 is1 l'artisi'nin de: ii;indc ycr ald1g1 /\frica11 Natirnw l Congress (/\l'rika Ulusal Konl,(ri.:si ,\ \!('), iitcki isc l'an-.1\f'rican C'ongJL'S:-- (i\l'rika 13irligi K,>11grcsi). I kr iki iirgiit de uzun yd lar gcri11;1 111 iicadclcs i 'crcli lcr. !)aha biiyiik giic ka1a11;111 ,\ N( .. nin d'..;anc,· i I idcri 1\ dsnn \~ a11dcla. nnlar1;,1 y1I hoyunca 1al1 111 rc.11111i11 hiiyiik siyasi h;1s11nlan111 ka1x1111g1 Robben Island ada cc1ac"imk hll' hiicr~'Ck: alll . 'vliicadck. 80'11 : illarda ,\l'rika i:;;<;i s1rnh11111 L'n gcli~kin dilimini olu:;;tu ran Ciiincy .\ li-ik:1 1::-\·1 harckc1111i11 ~ iik-.dmcsl\ le hirlikt<.: yi.:ni bir ivmc k:11and1. S11111' h:irckctinin hu yiiksdi::;i.

198(1 ~ d111da ,j: al11 i~c,:ikn .,:;111s1 alt111da toplayan COSt\Tl "111111 ((\ingress or S\1u1h 1\ frican Trade l ' 11in11s ( iiinc: . \ frika i;.c,:i <.;cmlikalan Konli.:dcrasy<)llll) kurul111as1~ la 1a.,:land1. (('OS,\'fl ' konusunda :\\. rmtil1 b i!c.. 1. II 7,·:: tkr!!i,!11111 <.;ub:!I 1997 tarih!i :'. snv1s111da hulunabll1r l ... .

SO'li) 1lla1 "'munda) iik:-dl'll uluslararas1 da~a111:;-11w11111 da bas1m.:1 ah111da oporthc:id rcjim1 90'11 yill;1n11 ba::-111da <;ii1iUdii. Cc1a<:' i11dc11 sal1,<:rik11 \landda llJ9-l'tc yapilan ilk dcmokra1ik scc,:imkrdc cu111hurh;1:;;ka111 ~l'.,:ild1. Bugiin .\'JC h;ihi -;iyahi halk111 c1ic i c,:ogu11 lugu111111 di.:stcg i ilc iktidarda. !\c 'ar ki. upor1/w1</ rcji111i ..;iyasi n.: hukuki o larak -;ona cnnckk birlik tc. ilk scc,:imlcnkn on yil snnra. 'i"ahi 1,:o~u11lui!un -.cfolct ic,:i11dt.:ki ya:;;alll1 dcvam cdivor. 1\\:("11i11 -;1ra1c,i1si 11i Tiirkiyc'dc ya~anan Kiin 111ih.:adck:-1 i<;111 hir mock! olar,1k giistcnnck o ldukc,:a yayg.111 oltlugu11d;111. Gii11cy .'\f'rika'da olan bilL'nlcri bir;11 dah;i y:1k111d;111 1a11 11llak. Tiirkiyc li okuyucu ac,:1srnda11 dalw da hliylik ii11i.;m 1a~1ynr. lh1rada ya) 111 la11 1ll;1k1<1 ola11 ya1.111111 ya1.an Salim Val ly. \Vorki.:rs Org.anisatio11 ol' Soulh !\ f'r ica (\,\/( lS /\ · Cilim:y /\ l'rika i:;.c,:i ()rgiitli) adli dc\Timci Marksist grub;1 mcnsup. \VOS/\ 1994 yil111da iii kc 1,:ap111da <;l':;;i1 li lro1skis1 'c dc, ·rilllc i ~rup l<1nn bir araya gclmcsiylc ku rul11111~ bir (irglil. ( ilinlimiizdc ( i i'utl'y 1\ i'ri k,1 ·da nco- 1ihem Ii1lll \ ' l' "k iircscl k :;;mc "ye kar~1 miicadclc 't.:rcn top Iumsal harcki.:tlcr i.;indc C,:llk fo:1l. \V()S ,\ '11111 ii11ckri l'c\ ilk i\kxanckr (iiiney Ali·ika siyahikrinin 111iicad1.:ksi11dc tnrihscl bir ~ah­ ~i)l'l. Robben bland cc1a1.:' imk. \ila11dcla ·11111 kar:j1s111daki hiicr1.:d1.: I 0) ii yat111 1:;;. (> yil dn c\ hapsi ;1lt111da kal1111:;.. l 'lu-.al 'on111. dil \I.' q;i1i111 'l' son 1ama11larda dn u11w·1/Jeid so11ras 1 (iiincy !\f1ika ii1l'ri11l' <;al 1~11w li111 'ar.

Bu ~a1111111 ~a1;111 Salim \ 'al l~. lis1; i)gn.:11ciligimkn itibarc11 lk\rimei miicadclc i1,:i11dc ycr alm1~ hir Ill di 1.111. I9 7). 7- ar;1 ... 111da lisd 1 iigrc111.:i lcri iirgiitkyt.:n S:\ Student :'vlo\ i.:mcnts · 111 ( ( iii11ey ,\ frika OgrL·nc1 I la1cl-l'ti) ulusal ~·iiriitml'-;imk ~er alm1:;.. Orgiil) asaklanmca bir siirc siirgiimk ya~am1~. 80'1i y1llan11 ha::-111da hag1111s11 ... c11<hka harckc1111c kat1lm1~. ('OS. \Tl "111111 kuruculannda11. /\ncak daha sonr;i. Stal i111 ...1 has!- 11:lrda11 ' l ' hurjuq1 dii1cni11i11 -''ii11ct icisi hal inc !.!den /\ ~C i le siirdiiriilc11 ill i fak · .

1,111 dola~ 1 a) nh111:;.. S1111 alt1 ) ild1r, .lnhanncsburg·dcki \\'it\\;llersra11d li11i ,crsitcsi '11in Fgitim l-;1kiiltL"'1 ' 11d1.· 1ign:ti111 iiyL·,i. \nti -Pri\'atisation h1ru111 ((l1clk:;;tin11c Kar-:;111 Forum) \C ,\ 111i-\.Var ('(l;1 Iit ion ( S:I\ a::- Kar::-111 Ko:1 Iisynn) hareki.:t lcrinin iindc gc lcn bir ii) csi. Vally. \1ay1s 2003 'tc ( ·akana '1.k1 \':IJ)ilan ul11,J:1 raras1 ~a\'a~ k;11·~ 111 harekct kr 1011l:m11s111:1 ( i iincv :\ i'ri ka har..:kct in i 1cmsi kn

.

.

"

I

•(

-'

k;11il1111~l1.

68

,.

Kas1m - Arahk # 9

l !ffi Miicadelesi

Apartheid sonras1 ~Giiney Afrika*

APARTHEID

da0.11ma; vcrli vc ul uslarnras1 kapil<l I isl s1111 1'1n c.; 1k;1rl;1r11rn hil.ml't c1111c ko11 ul;1n ncl<l hcccr ikl i oldug1111u gii-;tcrdi. Bu. s1111I hilincinc cn fr11la sahip parlamcnto liycsi oldugu iddia cdilcbilccck 01<111 :\J\P lidcri :vlarthi11us van Schalk \\: k · 111 gayl'l i;i ;111lad1i.i.1 bir nokln. /\NC ilc "mcrkc/' i1tif';1k1 kurnrkcn . , ·;111 Sclwlkw) k, [)f>'vi gc lcct:klc gcrc·ck y muhalcfc tin kimdcn -gdccc!!.ini . a111<1111ad1!:'! 1 ic.;in p<t) lam 1 ~ l 1. NNP lidcrine g.i)rL'. gckccgi11 g.cn;cl.; 111uhalcli:1i ;11,:1kc.;a " /\:--JC i11i fok1111n .;olundakilcr". \ ·lbcki :onctimi c.k Cas1clls'i11 parodisini yap11g1 klirc~cl ko~ul Ian gayct iyi a11l 1yor:

Saliln Vally

¥

.

Yak111 l'aman lard;i .,·a1.d1i!1 ,.111 Ordinon· .

C'0111111:i- (S1rnda11 bir L'ilkc) isi mli eserindc.

Ncvi lk /\kxanctcr ~ u bc li rgin nokta)a dcj!in i' or: ·· ... hi:1111 eskide11 apartl1<'1clci ku1"1<1fi,1 'ish ' lll 1ul1111 1·1'rdi.(!.i111i: s1ste111. 1·cri11i 01>artlwul·'011r<1s1 kat>itali.'1 si.\ll'llll' htra!..11 1-:11r11r/an \'('/'('1//1'/'/ll /W',!!.Olllf dC'.(!.i.~li (fll'rkes //'Al iitWll/.\ ('1rkr1!1k kar~·111 0/11\·c·rtli;. ort11 11111/iun hirko« hi11 sil'al1 i11su11 rii.~l'l'f fre11i11e hintli. /11(': 1·1'

1

.I

du1'<'l 1'tlili1'orl(//: u111u dedcti11 do,iJ.o't 1t•111elde

de'.i!. i ~ /1 wtli. ··1

.

•

~

h1111/ur .\'C'r!es' ik ( hc:\'u::) elit!C'ri11 so/lon11u . .

:\ lcxandcr. apartheid de\ h.:1 i ile apartheid "011ra~1 de\ kl ara..,111da . en (isl dii1c: lcrdc birkac,: pcrso11el tkgi~ikliQ.i11i11 ) a111 :-.1ra, O)' \ Cl'lne vc diger libera l dcmokra1ik haklann yayg 1 n l a~tt n J111;1s1 g ibi iincm li li1 rklilik lar bulunduQunu kabul ct:;c de, avn . 1 kidan. GCincv /\ i'rika de' lct i11 i11 stralej ik ylincl i5i11 i bc lirlc) en t'gcml'll c,: 1karla rd1r.

1:konom ini11 yiinii11C1 bclirlc) c11 lwkim doruklan11 miilki,l'ti \\_' ko111rolii. (l''>ki gcril lalar ordu)a \e polis 1c~kila1111a girdigi hai<k') dcdctin ha..,k1c1 a) g11lan . >arg1. kamu hil'mc1krini11. : iiksck ()grcnimin. slr:lll!jik ara~t1nna 'c !!di~t inn.::ni n en iist kackmi.:lcri. 1c111cldc. ap;1nhe·idi11 don 1kLa o Id ugu ).!.Li11k rdc ki I.:rlc <1v11 1 l' llcnlc kalcl i. 2 l·: 111pt'l);ll i1111 i11 xo ·1cri11 son lan \ 'C 90'1ann bn~ l a nnda <>) 11ad1g1. gcc.;crl i hir 111uha1ap halinc g.ctirilccck /\NC';c kitlc harl'kl'tini (t.:11 a11nda11 :akm bir gchx:ck ic.;in) ko111rol ::11irmc kuman. me'.. \l!sini ,·crdi. (jccti!!imi1 8 vii . ... bo~ unca. 1\ NC ho:;;11111su1lug11 ko111rol t·1111c ,·c

<.J

......

...

.

·· ... 11/11s de1·/ctf('t: kiires('/ eko11m11ik ('tkur!ur!o _1 ·uk111 i11i/ok/11r k11n11a/1 \'(' S <'J'l //Ol 'l' uk1.~1 11a lll'.!!.1111 kiirC'.,1•! k11rulloro 111·111u/1<!1r: h11 arudu. 11/11 1 d(Tf<'fl<'ri11 rn1)f11111/ari110 du ..111h1r-

.

!1 0!11JJ. >tl'k<'tleri11 lliiner!eri sa\'('si11tle kl'ncli n·11leri11c du111/u_1·uc<1k olun />tn·lan hC'klcmeleri .\(·irtC'11ir A1·nce1. rok 1e1rc1/li diiill'l1 clii::e11iili11 il'I' hir<'r 1·ut<111do.>1 olnwk upsmdun. de1·/crle1: hirhir!cri i!e ish1rlil!i 1·a11111cil1. /eo1)()/iri/J.i11 n·s111i u/11101·011 hin'n11·yisi11i knhul 11/111·

er11w!i 1·e /win t!<'~·!cr/cr/e fiOlonsin'I dii::C'11si:-

lik 1111.1·11rlun110 ho1. ·1111 1'1!.diri!1J1e1·i11e 1·11::i/1· hi· '

Iiilci 1·/e k<1fk1</u h11/11111110!1c/1r!ur ... .. ·'

* <;eviren: H. Deniz Ayta~

~

69

i~·ri 11'! iicadelesi

Kastm - Arahk # 9

hi i l :.!c~cl

kanL· lk ri (l\ lri ka 1$irligi \ 'C S/\DCl : ii11k11d1nl1 L'K. .. \ rrika R ii11c~a n~ ' 1" \'C ":-ii:ahikrc (iiil; Ka1and1nlmas1" (ki bu ~ () lll 1 11 l' llS l l. u: ;.!llll bir -;.l·kildc. ) at1:;;t1nc1 "( iiik k11 ~a . ~1 l; lt1s" si)ykm in i11 yerini al111 1:;;t1r ) g ihi 111c:;; rul a~11 rr c 1 sii) kmlcr kulla11111nk. ~I P \1) ' 111 1ll·o-lihL·ral ~·crc;c,·csini dc~tckle­ md,. ,h kcri giicl'lllii :1r111n11 ak q: hask1c1 <i) t:ll 1111 g(1<;lc11d irmd , surcti) le. jcupolitig in h11 "ast-iisl dli1c11 i" ic; indc cgcmcn s 1111f'i ~· i11 hir ) er kapma 1cla:;;mdad1r. )iiphcs i1. : o ksullu k. i~si 1.l i k . : ctersi 1. cg itim. sngl1k hi1111ct lc ri \ ' C rcl'ah sistcm i konulannda hi r ~l·: lcri dc~ i ~ l irchi lcccgin i i,·11.:nlikk dli-:-ii11t·11 pck c;ok de' kt hiirokrat1 \ ard1r. Onl:1r. de\ k t i~kri11i11 bu duru munda n.

"yc ni" devlctin alcl 1g1 polit ik vc ckonomik ka ra rla r1 n dcgi1. "a p:1rt he id in Ill iras 1n Ill sorumlu oldugu konusunda 1srar cdcrkr. ( >11lara gore. c~i tsi 1. hir klircscl eko11(m1ik ~i s1c1n i<yi ndc mlimkii n ola11 c11 iyi k o~ till a rl a p;11arl 1k edch il mck tcdi rlcr. A ncak Yl ili band' in da belintigi gibi . c,:ogu ka pital ist toplumda hul unan ac,: 1k<,:a: 01la~1111~ \ ' C sahtc k;ir bircylcri hir k..::nara b1rakacak olursa k: "soru11 , ikt idan clindc bul u11 clura nl a r1n a rzulan vc niyellcrindcn dcgil ~u gcrc;ckten ka: 11aklan1r: rcl'onnistlcr. 11c kada r i<;tc11likk sii: lcnmi:;. olurs:t olsun , on lan n iddiala n n1 1<11' ka labalig111a c;c\ ircn ckonorn ik vc loplumsal bir r..::_i imin 1utsakland1r. <yogunlukla da goniillii tutsaklan ". ·1 Niy..::tk ri c,:ogu 1;1111C111 onurlu olsa da. k:1pita list ckonom inin biit<yc. mali yc \ 'C c mck piyasas 1 poli1 ika lan n111 kapasitcsi vc 1.orunluluklan ilc c,:el i~ k i ic,: indcdir. [)evict konusunda ka bn \ 'C "monolit ik" o larak gdr<l iiklc ri gi) rii~ lcr i c lc~t irc11 lc r. hunu uygu11 bir hic;imdc go1 arch ctmcktcdirlcr. :'\vrrca . in san111 tcknik , heccrikri ni clcv lc ti n su .\'a da bu

.

.

ma-,1. sadccc orada kal 11u11: a ~ Ill 1;rn1:1 ndn (hilcrc k ya da bi lmc: crck ) S ll l l f dirc11 i:;;i11i 11 dcnct im VC kontrol al1111da tutulmas111a da hir katk1da ........... bulu11ma\'1 !!.Crcktirir. (;iinc'. , ,1\ fri kn' n111 makro-ckonom ik stra1cj isin in neolibcra l ii1cl li klcri v..:: hir<;l)k s iyahilcr..:: giic; ka1and1 rma giri~ imi11 in cl il isl yap1s1. egcmcn politik clitin gcr<;ek <;:1karla n 111 ifack ctmcktcdir. /\pnrt hc id -:-ionras1 dc vkt. tcmcl ck bu hak im ckonom ik c;1karl:1 n n bck<; isi vc koruy uCll'-U: kapitalist mii lkiyct i li ~ki lc rini11 gihcncc~

Apartheid-sonras1 devlet hakk1nda yan1lsamalara sahip, bir zamanlar "solcu" olan yolda~lanm1z, ayn1 liberaller gibi, devleti, dogas1 geregi herhangi bir s1n1f ya da gruba kar~1 tarafgirlik giitmeyen, demokratik toplumsal diizenin bir unsuru olarak gormektedirler.

Onlara gore, "tarafs1zhktan" herhangi bir sapma, devletin "g e r~ ek" yap1s1 i~inde tek tiik ve kazara ortaya ~1kar.

~idir.

1\parthc id-sonras1 dc,·lct hakk 111da : an il sama larn sah ip. bir 1amanla r "soku" 1ila11 .voldaslan . m11. a\.. 111 libcra lk r t?.ibi. ck,·lcti . d0Qas1 !.!,en.:l!i !.!.ruba .... .... .... hcrhan!!.i .... bir :;1111!' .\a da ...... k ar~ 1 tarn fg irlik g l'11mc yc11 . dc mokrati k top lums;il diilc11i 11 hir llilsuru olarak µiirmektcdirler. Onlara ~iire . "tarat's11likta11" herhangi hir -.;ap111a. de\ ktin ··gl.·rc;ck" yap1~1 ic,:in<k wk tlik \ c k~11a ra o l'l:l) a t,:1k ;1r. Onl ar. kap it:il i..,1 hir lop lumda d i.'\ k tin lark Ii s1111 1larla ilgil i olarak .._

70

i~·9i Miicadelesi

Kas1m - Arahk # 9 larn f"s 11. o lmad1 g1 ~ ck l in d c l-.i ll'llll' I gc rc;cgi anh: an1a1.lar. Hu ,' ;111 l1s ka' r:rlll:t, lii111 rc l ~1 r111 i s l

.

lnsan haklan ve kapitalizm

-

.

Su a11da. haz1 dikkalc dci!cr is1i~nalar haric;, apar1hcid-sonras1 ck\'lc.:1in bir di 1.i mcckni ' c politih. hak la u: u111 ic; indc kald1[!1 dogrudur. Yinc <.k. bu haklar \ ·C anayasn I 1cm inntlar igrclid ir vc hn 1c11 ~ idd c l li k1s11la111alarn v<.: biisk1J;1rn wbi lutu l11 1aktachr. En ii11crn lisi ck. nic.:tkni 'c politik ii; inde bul und ukl a n hak lar. so.,)o-cl-.011omik ' l ' pPli1i l-. c,:crc;c' c 1araf111dan c.: 1dcl1 b1c;1111dc k1s11l a nm1~11r. ' iki11c.:1 olarak. gc.:nc.:ldc.: pra1 ik1c ih lal cdilmck1 c.: dirkr < :· Lirliyii ~ ic;in ha"1111:; agn 111ada11 i:;in alt nay1 bir clcncy in haka l1111!} Son ola r::i k. kri/. 1.ama11lanndil. libera l dc111okra1ik clcvlct k nkk i arwyasa l giivcncc lc r. bc lir li gru pl a n n c1.ilmcs i11i Vl! tiim '"dcmokrn 1ik vc Iihem I s(iykm kri 11c.: Ir:1gmc.:11 !. hu rl·j irnkri11 alc,:akc;a c; 1karliir t1gn111a kitk -,d sue; i~ k yt:hiI me kri 11 i.. 1..:ngc.: llc.:1111..:111 i~l ir. 6 Yi111..: de.: . ..hurju\'a ii1.giirllil-.krin .. hi<;bir i"c.: : ara11rnd1g111a ina11mal-. tehlil-.cli \C.: :anl1"11r. l~ u 61giirliiklc.:rc yonelik sos) <dis1 bir c.:lc"1iri: ht1 iil.ulirliik lc ri n srn1 dcrccc ,'c.:lc.:rs i; olduQunu: onlan ,vc1crsizlii!c vc croz\'ona rnahkum eden , c.: konomik. loplu msil l vc.: po litik bagla1111 n 1:<1d ikal bir diinl'l ~i ·1 m i'I yo h1yla gcn i"lctil 1ncsi.

1 c.:11gi 11 k ~ ti ri l mcs i 'C y<l) rl1 na!' 1 ~ e l'l'kti f!i n i an lat1nal1d1r. Dururnu11 i ron i ~i "udur ki. 199-l ti1H.:c~inde geni~lc1ikn de111ol-.ra1il.. haklan11 buda11111as111a ka r~1 miicadck ctmcl-. dt" ginikc;e claha fa1la -;ola kal111al-.1ad1r. K;1pi tali 1m altmda i n ~ a11 hakbn sadcc.:t: ge<;ici nitel iktc nlah1lt11cl-.kdir: t!Cnclclc, hu11 l;1 r duru111;1 ll \ l! Ll l1 olmad 1k1:1n nd;1 veyn itknloj ik dc \'lct a) g1t1 :;11111' cucmc nliQi cQilnH.:sini s;1£!,la11rnk ,_, .._ nc bovun . .... i<; in ) etersi 1 11ld11gu11d;1 cl alt 111da11 1.;1y1 llattl ahi lir. \1andcl hunu i~ i yai-. ;1 lr ~ 11r:

-

-

-

--

-

~

g <!rektiri1: /Ju. 11or111al ko.yullar a/1111t!a 111ii111kii11 o/aht!ll' Ima rc->11/1 ::.a1111111/anlo kitlc•lcri11 ('<'~it/1 hii/ii111/eri. 1r111e lu111.\<'llt!cli.!!.1. hon111 <'.!!.1111'. 1·ii111iirii/111c 1·e e::. i/11w ko.~ 11!/or111a kar.~1 i.1Tllll ecler ... H11r/11 1'(t::.i. r i 1·k/,•ri a::llf/11/(/k

_1·u da 1w 1/u111a 1·1 u1/a1111ok i<·i11. he111 hir hosk1 o.r~1111u1 lie/// de si i111ii riile11 i·c e::.ile11/eri11. her .ye_nl en i>11 c·c• c/C' ii<l'<! f ~l'fe .i~1 '(' illc'11 pr11IC'-

.

1a1To11111 idC'oluiik 0!11r ok e11dok1ri11<1.'.1'1Jllll iri11 hir <ll''..!Jla ihtii·o< cl11\'oct1k11r Nii ilcc<' h11r1111·a dl'l'fe11. ko11itllh11 iire1i111 ili.ykileri11111 l'<'Jllc/<'11 iin·ttflllc'.\lllc!C' ftt11·1111 hir rol CJ\'lllll'. ' <'J'lll<tl'<' h1nk1111i h11 0/1110/..,1::.111 gerreklc.~e11w::. · -

NIYABASABA NA?! ** - Oniimiizdeki yol lJ lkc ~:<1p 1 nd:1 yt:ni yt:ni ol u ~ m akw olan bin,:o k so l sosya l h ~ rck cltc : ():;c.: lk::-1 in nc K ar~ 1 l 1 l'oru111 . Ta hl iyc K ar~ll 1 Kainpanyn, Duy;1rl1 Va tanda:;. lar 1:orurnu. lt1praks1 1 I l;ll k I larc.:k<:li !.! ihi (ir:.:iil krin : h;1z1 k cnl~cl. <;c.:' r..:sd harl'l..l·tkrk. ii!!rcnci \L' !!L'n<.:lik . harcke1kri11in: ginikc;e bii) ii~ en 1ahan ~endikacrlan11111: Filistin Da) an1:;-ma Kornitcsi gibi da ~ <1111')111;1 l!ruplan n1n ' c.: hin;ok digcr ~n 1h1 m y:1r:111n ', . i11s;111a il h;1111 'e1".:11 pr;1tikkri11dc ) cn i hir :-.ol C.: tik ktik S<l li ) 0I '. n u ..:ti1'. tlaha il k ;1tl 1111 l;ll'l lll at1yor ol11rnk l:i hirli krc c1ki11 likh,:ri 11 koordinas: P lllll W \ 'C de,·lc1 hask 1s1 k a r~ 1 , 1 1 1< l ;1 hirh irini ck stekk111c\. e da,·a111 . .\ or. K1r:-i;ll 'e kl'l1lM:I .,·oksullan11 bu iirl!lilkri . l!L'cn1is . . 111ikadckkri a1111nsa~ an. ulu-.lararast dun111111 1-.a' ra~ an '~· ha:;.ka) crlc.:rdcl-.i ..;ol harc.:ketkrk giic,:lli bag Ian 0!;111 biri.,:ol-. 1-. i:;-i) i l-.aps1 )0I'. Hu t"irgiitlcnkl-. i

-

-

1

~

·U11r1111 'ti I}( 1/if i k ftt1f\I 111iref111111 g iin ·11/i.!!. i. t'ko1111111ik ::.on111 11ii/11,1111 ka1>1ta/i,1 11/11101·<111 /l111·11A <ug1111!t1,'..!/I 1arc1/11u/011 kah11/ cdi/111e.,i111

/ \

-

i~fi .M iicadelesi

Kasrm - Arallk # 9

'osyalistlcr vc diger kapitalizm kar~11l<1ri. d:1ha ii11c1.' -;nlt111 ii1l'llif!i olan '..: solu l!ii~·sii1 dii~iiren c;cktcrl ik lrnstal1Q1nclan h1z la s1yri l1yorlar. la J'l1)1ll<1 i:11 'L' pok111 ikkr (ge11ddc de <;Crt hir tar1la) de\ am cdcrkc11. kc11di ) apilann11z ic;indcki da' ran1~ bic;i111kri111i1i11 . ii1 k 111 in i duv' duQu1n u1. top Iu111 u11u11 iiii bic; i111 lcnmcs1n1 nrta) n kn' acak . . l<;C1'111C~I ) akla;;1111lan ~1.·rektif!i rarh. cdili' or. \l iliba nd'111 iincri:-i her 1.1nw11 ki 11de11 di.' gc\crl i:

scc;i ml cri ncleki takt iklt:!re tirgiitlerimizi oe§itli \C kitlcst.:I bir i~c;i panisi111 h..:dl'll..:ycn bir biqimlerde savunmam1z han:ket i11 kuru lmas111a gerekiyor. Bu savunma, dck uzan 1yor. ister mahkemeleri, ister Po li s in tnc i?.i ni11 ~idfiziksel sa~d1rllar ka1'§1s1nda d..:t i dl'1 sii11Lil dLi0.i'l11 dc.

1ama111 nda sunulacak iinleyici tedbirleri <;C;>itli liirde11 l111kuki kullanmam1z1 gerektirsin, yard1111 olanaklarin111 cksiklii!.i uzunlLi vcnc1. fark etmez. Elbette, bunlardan ikincisi, '80'1erin i'vli lita 11 la n11 haklan111 bi lm<.:kr i. g<.:rck irs<.: su<; ortalar1nda baz1 siyah i:·dC\'en tara llara ,'iinc Iik ' olarak. hukuk ,.c cc/a townshiplerde oldugu gibi militarist bir kiiltiirii te§vik 111ahh.c111..:kri11..: ha~' ur111a Ian la11111. Topla11111a etmemeli. Politik kavray1§ \ c i fodc iVgiirl iigi·111..: :.cl " /:"'',,. ,..... /hon·k<'lin/ .ue/c..... c;cke11 ) asala ra <111<1) as~il ve bilinq, daima eek irin ii:;/('111i .1·,1.\\·olis1 di.L1.cydl.'. 111cyda11 ok unrnk en iinde yer almah. i/1'11/()A/'(/\'J /\(', h11gfillkfi ~art. ,t\\T1c1. siii'.dL· adrl'SJ.11ru/1 ir dnnokro1i o/1110/ul1r ... x lcrini lc,·it ctmek i<;in. ) olda~lan1111z1 haftalarTcknik .'l.'.ti:-1.· ~ahip hir di1i ilcrici s·1 K ilc ca hapistc tutan ci11-;1c11 ki11 giit111eye yiinclik hire: in sundugu dcstck. s:n:fbag1111-.11!1gl!11 ,.c i~lc111lcrc de kar~1 c;1k111a1111i' gcr..:kiynr! wp lu111sal '1:1rekl·tlcri11 iii'crkli[!ini td1 likcyc I lapscdilcn yokb~ l ann \'C aiklcrin gcc;imi dl' il gilcn1111.'111 i1. gcr<.: kcn al;111l;1r. 13i r de. di.'\ k ti11 a111rnd1 0.1 -.; (irccl.'. tcsvi k edilrncl icli r. lndv111cdia .

Cente r. Khan: a College. the Freedom o f' si\1cl'llcri ylc dc ,·lct ::.a11 i1<>1 mcdya. gitt ikc;c 1::-.pression 111:-.titull.'. gibi gruplar. b:11.1 hiilgcsd rutin hir hic;imdc. so:-.ya l liarckctlcrin iiyclcrirad: o ist<h) on Ian 'c c;..:~itli cgitim mcrkl.'zlcri. ni. ii1l'lliklc de lidcrlcri11i. d0Qu~1an toplum : c11i loplum:-.al harckctlerlc giic;lli ili:;-kiler kur- d1~!11ga ;a da su<,:a 1111..·:- illi. "ll) umsuz.. \\.'. lllarll lll~ durumda. /\n<.:ak. I.ii) dl1 klanm11.1. c;cli~k i­ .ji11al insan lar olarak !.!iistl.'rme' .... . c cal1~1\ ' . <.1 r. heeler a l1 na11 bire,·lcri n 1111.·ckni lwklcri 1n iii ,.c h;1ssas nokta !:1n1111 1.1 gi1lcllle111ck Biivlccc. . , iincml id ir. Iop lu111sal \.'.i 11siyc l ko nul a n yl a la r111 111 ihl :ll cdi lmc:-.i 1111.•srul ast1riJ . 1,' or 'c I JI\' /\IDS sa lg111111a yiinl.'.lik karnrlr bir odak - dayrn11~11ia .,:a l1:;;ma:-.111a scktc ' urulu; or.

Orgiitlcrimii'.i \1.~:;.itli bic;imlcrdc sa\'1111la~ma ohnama ... 1: c;ok daha frvla ~a: 1da lirgiitl(i i::-ri i-.;11a11m.1 ko111i...rnHl<1ki 1orluklar '\.'. -.,cndi- nia11111 gl.'.rcki) llL Hu :>a\ u111na. istcr mahk:1 hLirokra:-i~inin bu i~c;ilcr iil'crinckki boyu11- kcmclcri. i:-.ter Ji1ik:.cl sald1nlar kar:;;1s111lla (indurugt 1. 111 lil tcci komitckr i ik i l i~k i kr. lc: ici tcdbi rlcri kulla11111<1111111 gcrck tirs in. fork .vaba11c1 cliisn1a11i1 ..Q1-\ la il e,ili ko11ular. av n ca da c1rnc1.. IJ bcllc, bun larclan ikincisi, ':-)()'Jcri11 (ok \ 'C ona lannda baz1 s iyah 1011·11.\lli11krdc oldugu . iine111 Ii 1~1 kat s1k1c 1 nla11 ma Ii k<1v11ak . ulusal koordinas::. on k1111ulan hak11 \iiltilm(i~ gibi 111ili1,1ri~t bir kiiltiir(i te:;;' ik c1111cmcli. dL'gil. Pck .,:ok rnilitan bunun fark111da: Poli1ik ka' ra; 1~ \C bi line;. daima en iindc :er .l\1ha111b1.·bur!.!·d:ik1 ·\l'I' l·.!!.itim \C . \ra~t1rma almal1. l)c, let b;1::-.k1,.1111. gii1.1.·timi11i \C 011111 1..:.(1111ite:-i de gl.'c;tig i111i1 aylard;1 en a1111cbn pn11 ·ok111iirlcri11 rolli11l'1 ciddi; c al 111ak t!er1.·ksc ilL'\·ec;111 Ja iir!.!i'il k 11111is.. .'oi!.un k:llil1111 l1 f(> ru111 - clc. insa 11] ;1n ko rkutu p k;1c; 1r111a 111a k \ \.'. "' .... ....

Jar di'ilenkdi. '1';1n1~il 11 1akrn olan ko11u l;1r ,.e kcndillli1i paranoyak hir ha le sokmamak da ala11l:1r: ~ 1.P•\ I). 'll '\.'. clcktrik kn1111-;u11da 'cr- ~~d<.:gl.' 1· bi r bii,;imdc iinl.'.111 li. /\yn Ilk l:ir1 canik·:i :nli.:.tlk·kkr. lr.1k s;l\·a~1. Fili,tin mlicack- landll'an \C militan faali:cti l'ngcllcycn bir lc ... i 'c 1.'f!itilll h;1klan11da11 1u1u11 dn. 200...i :111110:-.lcr orl<I\ a c;1kabi Iir. Yinc ck. hcddkri~

.

~

~

~

'{

.

-

~

.

\

.._

~

-

.

72

i~1·i M iicadelesi

Kasam - Arahk # 9

Sol hareketler, ancak Gramsci'nin deyimiyle "hegemonik" bir kuvvet halini ald1g1nda, geni~ bir halk hareketi oldugunda otoriterlik yanhhg1na dogru kay1~1 engelleyebilir. Bu arada, devlet bask1s1na kar~1 etkili bir yan1t, gittik~e insan say1s1n1n artmas1n1 ve toplumsal hareketlerimizin etkisinin biiyiimesini gerektirmektedir ki, bask1 ve gozdag1 say1m1z1 ve kapasitemizi azaltmas1n , tam aksine artt1rs1n.

111 11dcll :.ap111;1da11, :11lda~lan11 µ ii\\'ll ii gi \l' kon11111rns 1yla ilgil i mak ul ' e gihl..'ni li r bilµ ikrc ;-, as l;1 11 111aya iht iya\.'1 11111 'ar.

Otoritcdi k laral'tarl1 g1nn dogru ka: 11rn11111 ii11(i11ckk i tck cngl' I. :;,11 !-.a nal loplumsal hari.:1-.l't lerin ·dengck: il: i !! (ididiir ·. Hu _;!ii1\!\. :-.clldi!...a biirokrasi-;inin u: :-.alltg1 \..: ,,,i:-.yal ch:mokrat lickrkrin de' k1 'ii111:1i111i11c 111a:-.sedil 111l'si ik daha eta 1orunlu hir ha! a l111aklad1r. Yerinc ~etirilll1\.'\' i.:n ':1atler k 11dan kurtul111:1' a h:1-..J.1, .van tl !.!,tlan .... . . :111 hal!-- 111 µeni ~ kl'~ i m k ri . ill'r lOrckll ~:irlnt : 111 1 n ya lt;1kla1t111alan na k;ir~1 g i ttik~l' h:1ssas hir hal :iilll<lk· Lad 1r. i\kxande1.. 111 '\:Lnik Lchl ike" ll\ arh1 bu ,1~1 dan anl:11nl1d1r. ·.1.~1n d«n <,·./, 11111hulcc<1kcir/1,!!,1111 cf<'lllug,oiik hir 11!t1.\/il 111·,1111~ n· ,o,yol ~

~

/..11n11/11, n·1ori!!,i urcl111da d1/..ko1/i hirimcf<' ur/c•1'c'i/ 1·c />1111111rk\c,/ .HI c/u /\(' l'ltror,tf>ifecek .... lwrl1r111!!,i h1/\ku hir liir i1111·c1n:11·/o /w:c·1·<'ll

-

.

f>O/!ii/C'r k11r1onc1 odu1 fun i~ i11 hir ofu11ok / 111, ' '" ·1111111'/.

1

..,

\nl hard\L'lkr. ;rnc;; k Cir;1111 -;c i. 11 i11 ck:irn i; k .. hegcmnnik.. b1r ku' \ l'l ha li ni :lld1g111· d<l. gc ni~ hir halk harcl-.cti oldug1111da otoriterdu!!.ru ka'. hi lik .';111ltl1i!111a ... .... .. \.'11'.!l'lk'. L'hilir. 13u arada . dl'' kt ba:-;kis1na !...:ir:-1 ctl-.tli bir .\a1111. ' µiuil-..,:t' ins:111:-a;1:-111111 artma-.1111 \>: 111pluni,,al harckl.'tkri111i1i 11 t'li-.i~ i n in bii: iime~ini l!t·r..:k-

Lin11ek1cdir ki, b:1sk1 ,.c goi'dag1 ~a) 1111111 \t' kapasi Lcmi1.i ai'a ltmasm, tam aksinc art11rs 111. .\ll idwd 1\lhe rt Ccnovn·da polis in protcslocuidtd >(i11l..'l il-. :;. iddet 1:·~k 1 11k ri 11 -: li.:pk i oiara k ~ u sort I\.. u ol'l<l\.. :i at 1,·or: .. /)n·!e1i11 u.\ken .!!,1icii11ii . gc·111/e11wk 1ri11. c/('l'/ct .~iddC'I<' hu.~1·11nl11,l!,1111du hi:1111 k1nla11 k('/11ikleri111i:clc11 dolia hiiyiik a/riicl<' 101>f11111"t! de.,1e.!!.i11i 1·i1in11c·,11n· nil arac11k ko.) 111/un n1rc 11 mt;k iri11 JI<'

.l!en·kir:' ··

Ve s11 '

Cl'\

1·01>111ok

ab1 vcriYc11 . ..

·· .. ('//l('ftc· c/('1'i('ti11 hi:i111 1111rl1oic·(<111111:<' kur)'I >iclclet l(l'g11/ud1{!,1111 d111·11r11101111: .l!.<'l'<'kll: .·I 1110 i'i111 1·I1k Ii 11cluk 11nkto1111:111 Aiire.\c•l 11 '.)'llW 1·c' kujJiluh: 111 11!11w.,1. her _l'<'l'de /10:11· 1·c· 11ci: 1r

.\is1cnilt'rlll hiil'iik oru11du dolu1 .1·<11'!!.111 1·c· doliu ' den11 )icld< fc· hu~n1r111as1 gerckli. (jiu1krc hiil'iirc·11 hulk tf1'\lt',!:,i. /1urek.:1c· kcir)t giuikre aria/I h1r w1r11111/11/11k 1·c· ka1T111·1.,. "C'rt'A inir ...

.

hi:C': 11c· yu11t1,!J,1111c111 1·c· 11cdc·11 .1·u1111{!,11111:111 gi!lik«c clnlw ll'I furk111u n1r111uln 1:: ,11·111 :11111c111clo clu. cf,·1·ll'li11 /C'rcih c·tli/c•11 husk1C'I ,,·erc'llC'klc·r1111 lu.\ 11!u111uk : () l' //J1do1 ·c.

I !ureket i1111: do,!!.11f11klo Jll<'.ygul 0/11/(//i. ii/111cklc •

d(' !!.iI. .. I II '

"l o1 lar

•'*

" l..:url,11~c11·

11111 ~ 1111 '! ..

anla111111:1 !!Clir. .\p:trth\'id 1,ar}1l1 miic:uldcdt• popi"ikr ulan \C gii11ii111ii1dt tin ll-1 ha,k1" kar~1~111da ~\· nitl c n r:tn l:1nd 1nl:111 111ili1:111 hir ~adunrn ill\ 111l'r:t1.

Cl iirl, i ~ t' d c l,i "~ d:,:111111\ vok, dir·c ni~ ':tr.. ' ,1oga n1 n:1 h\' llHr h ir 'iii. (". ) \ k \ ,llllkr. '\. ( ::oo.; ) .· f 11 O rdlil(l/'1 ( ·u11111n · /.\.\/I('' 111 Iii<' /r1111,1111111

/rom .·l11w·1/incl lo I )c11101

"'''"

l ll i\ <:r,i l> or '\a!ai 1'r1.·"· r.<i.J ' I hid p.h-l ~ \11.».,111d.:r 1.ir:1 f111dan a I 11111 lan1111 ~l ir '· I (1 1-.l. \I li'>.1nd, R l ! 9h9) lhc .<;1<1h :1111 ( ·u1111,i/1,1 Soi 1< 1.1. <.>u.111.:1 Bonk, p. ~.i.: . '\ I ,.1,111.·tl' <l ~ l <)<)~\ ··C,t::11· _,1,{I !!1.!111:\ !?

Ri )!l lt~ \ n i1 i..::1I an:1h ,j, nf ( i.:a1 i'm111 ;1 I lu m;111 Ri ghi- l'\: r,p1.·(t i' <' •• I!:1-; il 111 a 1111 ~ c;a I1 ~1 11 :1 . (, . \li lih:i11d. IC op.i.:i L p. 2.~X 1 \'1:111 dc·I. I· r I ')'l~l l'mr<'r untl \ !11111'1'. \ '1:r"'· p. I 53.

1-. \l i'1b:1nd. I\ lll'·t.:it. p. ~·Hi. '' Ibid p 2-h. i0 \ lb,·11. \I ( 'OO~ 1 . liter <..iuuw. 1/1111 I Jn If<'

11! .\111tlfl I/rt('(/

p .." 1'

73

'

1

'

"""

/ 111 • 1 ~ <>f;! /nct;!cm•a

·

i~·r;i M iictulelesi

Kas1m - Arahk # 9

SOP 1. Kongresini yapt1! .''io.1.nrl1s1 !Je111nkrusi Purtis1 rSDP; I . Ko11gresini ~ l\us1111.d11 Ankoru 'du rupt1. Ko11gre 'tie Ak111 Uirdol 1,·11ult•11 \!l.:lll'I l>u~ku11li{!.u Vl'('ilcli I'<' -I0 11w·11 111ec/1si fil·esi helir/ell(/i... Blok ·10 iktidara. 1u1r1n ·/C' so.1.nili::111e .. pw1kurt111111 ori/d1{1.1 /..011grede. " fliti hrratinr ge/an ··. ..ya->a.1111 /iu/k/ou11 kardc.y/i{!.i ··... \/o/ii1: / liiq'_\'111. I llo~ k11rt11/11.~o kodor .1<11·11.) ... "h11: iki. ii(' clolur fi.r:la l'h•t11w11. Ernesto )·a hin .1elu111 ... "nr)<11111 clt•i.,-1111 1·e ""v.nt!i::111" gihi .1/ogo11/or irk .11k atrldr. i.1pa11yol f·:o111ii11111 l'orti.1i. Vi111011ista11 Ko111ii11i11 f'orti1i. in111 A'cm1ii11is1 i~·ci l'orlisi. /.11·irn• £111ek l'ortisi '11de111e111silcileri11 ku1J/d1{1,1 ko11grede. K1hl'J.1· iw1 dc1 : I f.:r:t.. /\1hr1s Snsn1/is1 />ortisi. K1hr1.1 }~1/'/sn·er /Jirlik I /ureketi '11cle11 te111silciler -1·er 11/c/1. 11\nca Kiiho . , \'(' 1:;11s1111 hi~1 ·iikd~'ileri de ko11g,ret!C' h11/1111d11. /)/:.I/AP gene/ lw.)·k11111 li1ncer /Jak1rlwn. E/VfEP gene/ hu.)k1111 yunl1111 c·1s11/hd11/loh Vor/1 ile ho::1 cli{!,er Blok hile.yenleri sii:: uldtlw: /Jir dizi denwkrutik kitle ii1giitii11ii11 .1c11cli/..ulun11 ri>11e1in'len11i11yer11fd1{!.I kongred<!. i ,1'('i .''vfiicadelesi '11i11 de hir 111esaj1 ok1111d11. :.;/)/'I K1111gn'.1i '11de hri Jliinulelesi ctc/11111 ok1111011111l'S<!i1111i1111ii11ii u.~11{!,ulo yay111'1yor11:::

'°'

I )d!c.:rl . i -\'okk1slar. .

Sib) ahst Dc.:mokra>-i Part1si. kurulu:;.1111dan yakla~1k hll' ~ii "111r;1 ilh hii~ iih ko11grc.:o.;i11i gc.:n;c.:hk:;;tin:.. or. i~ri ,'vfiil'11dele.1i dc.:rgis111111 tc.:msil c.:l\1g1 g1:lc.:11c.:k. SDl"nin .,:i::;.i tl i unsurlanyla. kiikc.:11i 1a I 9X7 si:<; i111krini: kadar gi:ri µ idc11 hir gih; hirligi ta rih1 11i, I <)1)5 1:111ck. 13an:,;, ()1.glirllik Bl11ku'mla \ C Sosya list 1:ylcm Piatforn1u'nu11 11.:111:.;il cuig i ck\Timci muliakkttc.: dc1 a111 cttird i. 2002 scc;imknnd..: isc SDP '..: i~ri .\I iic11dell'si. Lmck. Ban ~. Dcmok ra-;i Blok u 'nda ,111n11 1•111u1a 111ik<1dck c11ilcr. Bu h1sa ii1c11c11 de hdli olacag1 g.ibi ik1 g.dcnck (I 991 sc.:i,:1mkn hanc;) 16 yild1r -..c.,:1111k1c h..:p ay111 ~11larda ginn1~t 1 r. I lan.:kctkrimi1 ar:1-..111daki yolda~i,:a ili:;;kikrin 1.ama11111 sma\ 111dan g..:i,:m i:5 11ldugunu hu11da11 daha iyi hii,:hir ~cy giist..:r..:mc.:1. lli1 i:iri :\tliicadell'si olarak SDI'')..: ko11grc~ i11d..: 1L' g..:kn:l-..1..:ki i,:a li ~malannda i<;t..:11 hw~an dikk krimi11 ikt mcl-. isti yo n11.

Ynlda:;;lar. <>nad1>~u 'c Tiirki)..: !!.illik··i: s..:nk .'. i:n hir f1rt111a ... .... y

1i,:1111k .'ol ahYor. l'artini1.i11 d..: slirckh 'ure.ulad1i!.1 ... "' ""'" ..:Ill..: mas> 1111al i1.111 i lh..:si nin \ larks isl kr ai,:1s111dan nc d.:nli ll<I) at1 ii11..:111 ta~ 1d1 g1 h(iyk krii' dli11..:111krind..: tbh:1 da iv1 . <111lasil1r. 1:111..:rnasvona li1m bu!!i'ln ..... ii11i'1111ii1i: i,:11k hi'1 yi'lk giin.:d..:r koyuyor. Sadce..: si1.krin d..:. bi1kri11 de u11111 yil lard11 :!111 111111111 :1k1yl:1 yliriil111cid..: oldui!.umu1 Kiirt halkt'. la daya11 !!.iirc\ ini ... . 1s111<1 ' ... dc~ i I. .\y111 1;1111;111tb. h iyhi r ik ircik Ii I igc ~ ..:r b1rakrnak:-. 11111 \fl]) \l' llri1a1l\;1 ' 11111 l1:1k halk 111a :;ald1ns111a k;11s1 . d1r..:111~1. dc,tckk1rn.:k. dah:1 !!.Clld olarak :\Ill >'nin Onad11f!_u · ~ a 111iidahak:.111111 "tkmokra~i · · ;,!l'll1ccq;1 ha~ alkri1w hi.; la\ 11 'c.:nnck . . 11m i:mpl·r: a1111111 biil:"...-dc.:ll l-..1\\ 111;1!.,. j,·jn \<I\ <l)lll:lk \ C <.:lllJ'CI'\ :I-

.

,;

liz111in mlittc.:liki Siyoni1mc kar~1 l· ilistin tilu~al da' as111a dc:-.tc.:k olmak ya~amsal <)ncmd..: giir..:\ krdir. llu giirc' h.:n hakk1yla ycrim: gctm111.:I... u,;in is..:.

Tlirkiyc.:'nin i::;c;i , ...: ..:111..:k<;ilcrini sosyal i~t harc.:1-....:tin sallanna i,:..:k111i:k 1.t1runday11. Bunun ic,;in, liberal sol ilc kap1 kulu1111 illiyctc,;i soh111 ctkikrinc kar~ 1 111licaddc cdcn.:k, ..:mpcryalizmc ka r51 Ki.irt halk1yla onak hi r mikadclc ha111111 ya rntnrnk 7.orun l11dur. ( ii'lnbq!iin SLircn 111iieath:klcrdc vc..: yak la!;ian ycrcl scc,;imlcrdc 1-:inck. Ban:;.. I kmokrasi Bloku hii'i yinc birl..:~ t ir..: ­ bihr. ,\ma Blok '1111 gcc;cn dcfo tlldugu gib1 ha)ans11hga ugramama..,1 ic,;m. mutlaka i~l F 'c Tiirk1;. c haki111 s11111laru1111 i)<;l s1111f111a '..: c111ck<;ikrc sald1n,.i111 giiglisk) ..:eek hir propaganda lizi..:rindc.:n yiirli111csi g..:rckir. 01..:l k-;;tirm..:y..:. ycni kamu y(inctim ri..:formunu n kamu hi11ni:lkrin i [i7d scktcir..: d..: vrinc.:. d1 ~ borcun faknm csini..: kar~ 1 <;1k111ayan, i:;;<;i v..: ..:1rn:kc,;ikrc burju, .a pan ih.:rindcn r:1rk Ii bir g...: kcck vaal clm..:yi:n hir propagand;1. Blllk 'un ) in..: t..:k ayak l'ii'..:rind..: yiirlim..:siyk so11uc,;la11acal-..11r. i:;;c,;i sm1fm111 c,;1karlanna yiin..:lik bir hattm lllok taraf'111dan b..:ni111s..:n111..::.i i\111 !!ibt..:nlct:ck \aha konusunda i~·<,.·i .'vfiicadelesi Sl)I' '..: tit..:ki sosyalist glii;krk so111111:1 kadar hirliktc hari:k..:t ..:t111..:y..: ha1irdir.

Bunu ba~arab il irs..:k . ..:mp..:ryal izm i bu biilgcdc..:n u1.akla::;t1r111a i,:;1hn11111d;i ikri dogru dc' bir ad1111 at111 1:;; olm;ag11. Bi'lti'111 Tiirkiy..: to1)ra klar111a ,vaytla11 hir , di.:\ rimci 111i'l<.:;1dc k11i11 mayw-.111 1 da :111111 ~ ola1.::1g11.

-

Ya ~a s 111

halldarm kardc5ligi! l ~gal c dcgil dircni~t· onak ol! :\BD Ortadogu·dan d1~ an! 'i.-a a~111 diinya dcvri mi!

-

74

i~·~·i M iicadelesi

Kas1m - Arallk # 9

Tiirkiye, "uluslar1n kendi kaderini tayin hakk1"n1 tan1yor mu?

1lak lan Evr..:11sc l Bild irisi'ndc ifodc ..:dile11 bu haklan n. insan l1<1k la n r:vrcnscl 13 il diris i'11i11 k;1bu l cdildii:!i tarih olan I 94X .'il111clan IS .vii

. . . . y1ar ~· R.1§vanog"lu · · : . ·.. .._,:-; . ' .... . ·~··.. ...

lrak ' taki crnpcrya li st i~g;il ha~ta olrn!lk (1 1.c rc dtinyada ,·c T\irk i) c ·de ) a~ai 1 ;111 gcli!;illlCkrin . h1z1 ,.c gtind<..'lllill yog unlugu :1rns111cla , avn !2.()riik cc ktir. .. d(i1.c11 k11 1nis olclui:!u ...,. ......

Ha1.ir;m aY111tb Tl3M l'v1 tarai'i11da11 lrn bul c13u ) ;11.1d;1 kabu l cdi lcn s(izk~ rnc lc rin kay, cli lcn iki ) as;i. tuw rl1 sosy;di s1lcr. konu) a du- nag1 ulan 1 3irk ~ rn i ~ \1illctlcr 'i n yap 1s1 vc yarlt olan lar ve "sol" m ill iyct~·i paranoyak bir miS\.. o nu iilcri ndc faz laca dunnavacaQ1z. .. ..... 13u toplul uk d 1 ~111 cla karnuoyu11u11 gcil.('111dc11 ~:o­ kurumun asl 111da ba~11Klan beri, arna i.i1.el li klc Sovyctlcr l3irligi vc digcr biirokratik i!;ic;i dcvg unl uk la kac,:11.

"Sol"( 1) mi Ii i ~ c1c,:ikri11 "ik i1. ilw 11c t lctlcri11 i11 tarih s;1h11cs indcn sil indig i d<i11cmYasal ar 1" dcdi g i bu "<b<il a r: l i'1 rki' c dc11 so11rn da ha da a lcn i bir bic; imdc. 1\ B D. i \ 13 Cu1nhuri)cti'11i11 .> 7 ) ii ()1icc i1111a l<1d1 g1 a11cak ii lk1..·lc ri 'l' digc r l'lnpcry:dist ndaklari n "lega l'' 111cclistc 011<1) !;1111acl1 g 1. 13irle:;;mi:;; :v1i lletlcr hir aparnt1 olmakwn. ulush rnras1 hurj u,·a1.i11i11 {l ~M l Ci ,,vcsi ti ll-.clcri11 bi'lvOk co!lunl u!lunu11 kirli i ~lc ri11i11 lia llcdi lmcs indc " ta~cro11" i5le\ i"' . .... <;ok (i11cc lcri kahu I ctrn i:;; o ldug u ik i 13 M 111 giirrncktcn . UN ICEF, U'.'J l~ SCO gibi Sii1.lc:;,111c::.i · 11i11: .. Ht'vl Lka m uovuna "si , . ri n" !2.(iri· - 1lus larar;1s 1 Siy;1 si 'c Mc- lrak'taki emperyalist i~gal 11c11 a ll kun ilu5lar1 ilc de dcni I lak lar Sozl c~mcsi .. ibi1tiin hunlan gizlcmcktc11 lc "13fV1 l '! usl a1·nrn ·" Lko- ba~ta olmak iizere diinyada i)tc bir i~c ya ra111ad1g 1111 11om ik. Sos ya I \ ' l' K ti I1(1 rel ve Tiirkiye'de ya~anan hcrha lde en iy i :V1arksislI lak la r S i)1.lc~111csi "11 i 11 o- geli~melerin, h1z1 ve kr. dcvri mci lc r. czilcnlcr 11avla111nasrn;1 da irdi . \c rn uha lillc r bili r.

13u dun111H111 giinn:l hir 'L1ri hscl gcl i ~ i nh: ba - gfindemin yogunlugu kild1!!1 11d:1: bu iki sii1lcs- aras1nda, Haziran ay1nda tcspit i ic; i11 90' 1ann ba~ 1 n­ L~£i l1 it iLj<ii'Cii S(i ill~i~ i ~(lc, il l ~"-1\..~ >.L'r ci : ~l il i11 1..'z:,~ rii (ki TBMl'vi taraf1ndan kabui sis1.' I) \C s i,as:il li;1k la n11 l'losna 'da vc 1\ lgan i st an ' edilen iki yasa, tutarh i11sa11 I lakl an 1-.,rl'nscl da clogru da11 13f'v1 <.: Ii: le n ilcliri :-.i ' 11i11 I. 111 addc- sosyalistler, konuya duyarh i:;;lc 11cn s u<;: l;111 (ci naycl. sinJc11 22. rnaddesi nc. c- olanlar ve "sol" milliyett;i tccavi.iz . .. ' s.) ve " uluslararns 1" ka1liam1. son okolllllll ik. SOS)<d \ l ' k(ilparanoyak bir topluluk l:trak da 1nv1'11 in. (i1l<:c 1ltircl hakbn n i~c 22 111adrak ';1 yoncl ik yi1z hi11 lcrcc dcs i11dc11 2S. rnaddcsinc d1~1nda kamuoyunun k:idar 01:!11 hiil i1111 i111dc ycr goziinden Qogunlukla kaQt•. \' Ocugu n (il111csi 'c sakat knl111a s1\·la so11uc;lrnrn 11 a ld1g 1 1<..·k rnct ind ...·: ins:!ll ~

.

-

.

~

.

-

75

i~<;i Miicadelesi

Kas1m - Arahk # 9

u1.u11 ambarg.oda a ld1 g1 .. al-.tif 1u1u11111". /\ 13D'11 in lrak i:;;ga lini 11 il k glinkrindc ya~ad1g1 "inahcup karars1zl1g1 111" \ ' C son olarak eta lrak lrnlk larin111 hak l1 direni:;;ini n gidcrck tehd il cdic i boyut lara ula~111a s 111d a n rahats11. olan , \J~J)' n in uluslararas1 birlik <;agnsma ya1111 'crcrck I rak 'ta demokrasinin lcsisi bahancsiyk i~galin yan1ncla ycr ald1g1n1 ha11rlamak ) <.' tcrl i olacakt 1r.

Si.i1.konusu stii'lc:;;mekrin kabu li.iniin i'.ama 11lamas1. hurjuv<l/ini11 59 . hlikiimet i t\ I< f>'nin hir 1.;ima nlar .. I la<; ii Sl:fcrlcri"nin 1arar1 olmakla su<;lad1 g1 /\ 13D vc kendi ifndckr iyk " I l1ris1iyan Ku llibli" /\B kap1kulluQunda han.:ad1 !!1 olaQa nOslli vc "takdire ~ ~ayan .. mcsai. bu s(ii'k ~ m ckrin T.C . tara t'111dan and, bir ~ckilde kabul cdilml·:.i i<;in gii'li ya da ;u;1k foali~ cl ) iirii1en Bault cm per) alistkrin l'Sas amac1 da bu yai'll111l konusu d..:g.il. Oiz. her iki siizle~ ml:de de bcn1.cr bi<;imdc ycr alan \ C dlk·ttc f'arkl1 h i~· imi yk s1n 1flar mlicadclcs indc ii<il{1son dcrccc iirn:111li bir yc r 1111a11 bir dl'11l·11kmcvi oku ra an1msa1 111<1k lfl .ve1i11..:cc!!iz. ' lla:;.1<1 siiz cnigi 111i1 "sol'' mill iyctc,:i para110) ak 1<)plulugu11 da .. is) a n" ctmcsi nc. bu sii1.le~ 111cleri onaylayan ) asal<tn .. i ki1. i hanel Y:1 ...alan·· olarak adland1nlmas1na )OI a<;an madde diii'cnlcmcsi $i>ylc:

-

Sozle~meye

gore "uluslann kendi kaderlerini tayin hakk1"n1 kullanmak isteyen vatanda~lara devlet yard1mc1 olmak, maddede ge~en ifade ile "hakk1n ger~ekle~tirilmesi i~in ~aha gostermek" zorundadar. bir cum huri yc1 pra1igini yok sayan:as1 1w 1an11111 $( ! ) olma k1ad1r.

OstOnc iistll'lk. sbz l c~ m eyc gore llll:sc la "11/11slan11 ke11di kuderleri11i 1uyi11 /J(Jkkr "111 kullanmak i ~ le\'c 11 vatanda:;;lara dcvkl .vardnnc1 olt11ak( ! ). madd..:dc gc<;cn i fade ile "/wkk111

.

-

.!f.<'l'('C'kfe~firi/1111 · ,j

/('Ill

('<Iha

giiSfl'/'lllt'k ..

zorundad1r.

Hu hak bu1ju,·a hukuk hi:·erar~isindc arllk "ul usal yasa Ian 11 .. da Lisi Linde bi r stat Li) I.' sahipt ir. lhmun bu 1:j11' a hukukundaki anla1111 ~ud ur: bu konuy la baglnn1tl1 hic,:bir yasa. yo11c1mcli k. llii'Ok ei"l:nc l••c vi.' hcrhan<> i bir "'vasa l diii'<.:n11..'rnc. uygulanwda isc idarcnin hi<;bir i ~lc 111 vc c\·lc111i bu hakk 111 kcndisin<.: v<.: kull;m1111111a , a\'k1n ola11ia'.I. - T.C.'11i11 bu sii1lc~mcylc .. uluslann kcndi kadcrlcrini ta~ in hakk1" 111 1an1m1~ olma~111111 Klirt sorunu ac,:1~1ndan uygulama bir ya1w. ··Siyasi vr .\ l c d e n i llaldi1ra ili~ki n ) asa l sl'lrc<;lcri bile <;ok a1. dcgi~lir<.:ccgi clhctlc l ' luslararas1 Sozlr~ mc " .\ lacltlc I: ortada. 1\ n<.:ak buglin o lm asa bile, wplumsa l "/Uitii11 hulk/or !.e11cli kuder/('ri11i rm·i11 ha rckcl vc s1 1111' lrnrcketinin yiikscli~c g..:<; ti gi //(lkk11w suhipri1: !Ju l1ok vus11c1s1.du lwlklur bi r do11..:111dc. bu hakk 111 politik ;tlanda 111c~n1kt 11cl1 'irusc1/ \lutiilerini ·'<'l'hC'Sl('C 101·111 edc- lugt11H111 ) a11111da. pol itil\ siirc<;lcrlc il i ~ kili hilir \'(' eko110111ik sos\'ul. sirusol gl'li.~·111c/eri11i oldugu i.ili;iidc huk uk alantnda da art1k "yasal .. ,\ ('/'"''\Ir<. .\ii rdii/'(' h iii/'I(' 1: ."iii:: I('~ 11 /l~\I! ( llI'll/ ol111as111111. ei'ilenkrin ku ll anabilc<.:cgi bir ko1. hiitiil/ clel'!erll'r ke11cli kadcril/i ra1·i11 hukk111111 olahilecc!!.i ihtimalini aktlda tutmak !!Crcki\Cll'. , gerrc·kle~r iri/111esi iri11 rohu gii.,terir ·· 1\ ~1k1,·a gi.irlildii[!ii gibi. r.c. g.c~t igimi1. iki Burjuva hukukunun ve ) (ii.: ildan bcri 1ar11~ 1l a11 . c1ik11 uluslann i.ii'cl- devletinin iki yiizii: Tan1ma(!) ve imha likk :-:ii1nl'1rl.'.e<.:ili k dtineminde ' crci iQi 1.orlu 'c ' Hurjuva1isi vc hlirokrasis iy lc bir hl'l tiin ac ii 1 111 l'1<.:adele kri 11 bir k<11.a111m 1ol:irnk siyasa I olarnk T iirk iyc Cumh uriyet i egcrncnkrinin litc rnti'lrc 'c burj u,·a hukuk li 1cr;t1iirl'111c bile(!) vukar1da ilildc <.:d ilcn iavn. 1arihsc l slir<.:c,: "tcrne l haklar'' kategori si tllk hir hak t)larak -i<;indc hukuk un \C s iyasi otori tcnin gc li :;im i gc~·mi~ olan \C csascn blitlinscl \C a) nn11l1 i11celc11digi11dc asl111da biitlin cllinyadaki h..:111ci;ri ... i11i. Rus Dc\Tirninin lidcri l.cnin ' in 1crkrini11 {i;cl olarak .. uluslann k..:ndi kadcrcl belle s1n1f miicadcksi 'c toplumsal krini ta)in hakkt " ~a da ··ulusal sorun"da. t11ik:1dclelcr ckscninck ) ap1111~ oldugu "11/11s- gcncl olarak i:-.e 1cmcl hak '..: \i1µlirliiklcr l<1n11 /..,·11tli koder!eri111 1111·111 l111/..k1 " 111 . biillill

-

~

~

-

~

76

~

~

i$~i Mi.icadelesi

Kas1m - Arahk # 9 konu:>unda ald1g1 gl'icnt.:kscl "k lasik" ta\Tll1. )t.:rcl \t.: kcndinc i)1gli bic;imdc ··kanl1" bir \Cl':.i' onudur.

1.. " V ' ' l ... ::~" rl ,;-;:i ll l ' . .... ;:_llll 1.J>1 1 ' ;;lll..1\'., 1I\.• , .... S ;,1·h·1··;· , ...... ancak kc.:ndi <;i1gi~i ic;inck tabii ki a~ag1da glincel iirnckkrdc de.: ).!Oriilecegi iizcre olduk<;a "yarat1c1"d1r.

I lukukun. yani bw:iu,·a hukukunun kendisi, lirc1im ili ~kilcri11in dogrudan vc dolayl1 olarak bclirlcdig i hir listyap1 kurumu olarak ay111 1;1111<111d<1. bn~ka bir okuyu:;.la s1 111f' miicadclcsi \ 'C toplum!>al miil'acklckr sonucu clde edilmi~ ve kap ita Ii;,111i 11 do gas 1 gcrcgi her a11 tchdit :1lt111da olan liak ,·e ii1.giirl0klcre;: yapilan sakltri lar wrihi obrnk 1:1111mla11abi lir. Ya11i egemen s1111 J' i<;i n ··111111mak" 1.nrunda kalcl1g1 haklan hem de c11 ;; iddt.:l Ii ) bntt:mlcri kullanarak 1..a.,.1lla1 mak. .,,\'t.:ri .gc Icl i...gi ndL: ortada11 ka Id 1nnak wrihin her diint.:111 indt: bir gc.:lcnck olmu:;;tur.

01elliklc empt:ryali1.111i11 11co-libcrali1111 t.:\ rc~i ilc birliklc. diin) adaki gcli;;melcrc paralcl olarak '1iirkiye'de ck ··<;alt~ma hakk1''nda11. "sa[!l 1k hakk 1"na. "ci!itim hakk 1"na. "ban nm a hakk1"11a. ''<;cvrc hakk1'' na kadar blitlin tcmcl haklar ll\'!!.lllamadn oldu!!.u kadar "q1sar· alan, da da her 1.amank inden c;ok dalrn fazla ,.c : ogun bir hi<;i111de tchdit alundad1r. Yak111 1a111<111da c; 1ka11 i:;; Yasas1. son diincmck lt11.lan;lll (i1ellcs1in 11 c LI\. !!ul a11rnlar1. K1v 1 ' Korunrn l<a11unu'11dak i son degi~ik l ik k r. iini'iln i'il.dck i dii11t:111ck l!ti11de111e !.!Clecek olan. i,~<:i 1l1iic11delesi'ni 11 bir lincck i ( 8. say1 12yll'il i Eki111 200:1) say1s1 11da ayn1111li olarak clc al1n;111 kamu crnckc; ilcrinc yi>nc lik sald1nlar bun<1 ili~ki11 c11 )t.:ni i)r11eklcrdir. , 13urju,:1 de\ktin \I.' burju ,·a hukukunun. i~<; ilcri n. cmckc,:i lcrin 111 tic a de le kri sonuc unda 'c cligcr cephcdc n !!C lccck ":;osyalizm" 0 1 ncdcnidc uzuntl'hlikesindcn du\" cl11!!.11 ... ka,· ., :::;::. ., 1·a bir dl'1w1n ~(\;dc ilk1·..;j <'!all ··.;n.;;-a! ckvkt'. :;;imdi bu1:juva clcvletin vc burjuva hukukunun bi77<ll kcndi ··hedcli"dir. ~m1f a) nl1klann1n. s1111f' cgcml'nliginin. e~itsi1.lig i11 \ e aynmcil1g111 g i1lenmt:sindc de: im : crinde;. se "pcrdc·· i;;le\'i gi)rl·n hukuk. dikkal edilir~c vukartda anilan blillin diiLen"bas,rol "clcdir. Marx \e lcmc Vl' U\o!.!Ulamalarda ' Engcls'in "Kutsal /\ik Ya eta Elc~tirel Llc~tin11i11 Llc~t ir i si' 'nde tarif ettig i gibi \.. ~c l .

_.\ \ . I

~

•I~ t~

1..1'-";:_11 ~

~

-

~

....

~

~

~

~

77

"B11rj111·u 101>l11111cla ayrl('aft{!.111 yeri11i h11k11k alir (miilkii·et ii::eri11cleki flak;. her .1·11r11aya. mu/ 1•arl1/!.11ula11. gel iri11de11. <'//IC',i'!,i11i11 1·e ... . 1. ,. /, ... /. ,~. , ....

1"J' ;/1(/('/ ' '1"·1''11 , /:I ... I;.~ ; " : /, ; \t.ftl ._,,,,,,,,,._6-,.' ,,,, 1 I I I n1rar/011111a 11e h1111/c1r ii::erinde serhestre rasorru/' etmc' hokk1. aynca/1k/1 toprok sahiplif!.ini11 rer1111 a!tncu do serhest pursclleme ve serhe.\I sii::/e.~11w orto.1·a r1kor ...

Egemc nl erin her "hukuk devlt::li". "hukukun i.is tiin ll'1 g (i" 1·cryad111 111 ard111dan muhakkak bir liak ihlali y<1 da bir hak ilg;1s1 gcl rncsi rnstla1111 deg il. bu rj u,·azinin ul uslararas1 vc i~c i s1n1J'111111 1arih sa hncs inc <;: 1kt 1g1 andan bcri "1arihscl bir al1 ~ k anllg/'d 1 r. I lcr ko~tilda korunan ve dok111111lmayan 1ek hak ist:: "mlilkiyet hakk1" vc onun dogrudan ya da dolavl1 uza11t1s1 olan hak lard 1r. f3urjuva hukukunu 'c elbelle burjuva . . de\ le1i11i ikiyli1.lli ktlan ~e: isc tam da budur.

I lukukun bu dcrecc yliceltilmesinin. kti~le~tirilmcsinin ard1nda yaian tcmcl ncdcn hukukun ve devletin s1111flarihtli bir kurum. ezilenlerin, cmck<;:ilcrin zorlu vc <;ogu ;:aman kan vc gii1.ya$1 dolu mlicadelcleri. c,:abalan sonucu cldc cdilcn hak vc (i1.glirli.iklerin ise bu s1111Jlarlistii devlctin, hukukun bir Hitfu, bu kurumlann kcndi yap1s1nda11 gelcn bir ~e~ mi~ gibi s1111ul 111 a kayg1s1tl 1r.

I lukuk . yasalar. ~arg 1 bir ke1. s11111'sa l ve topl umsal i<;erig indcn kopanld1 1111 onun ideol<~iik ve politik tcmc ll cri. cgcnien s1111!la. clevlctle b:1g lant1 lar1 unutu lur vc clev let in. siyasi otori tcn in bi1.1.at kend i ihlallcri sorgulanmaz hale ge lir.

Ko11u111u1u11 bn~1 11 a diinccck o lursak "u luslar111 kend i kadcrlcri 11 i l:l\o i11 hnkk 1"n1 1<1111 \'<111 ' bir <;:ok bu1j uva de\olcli. en "u<,:" s1n1n bag1111s11. de' let kurmaya kadar varan bu "llak"k111 bi.itlinti) le kullantm1111 bir yana b1rak1n. halk!arm t?n bflsi! kiil!lircl. ~<'syal hakh1nn! <bhi. yukanda a<;:1kla11maya <;ali;;ild1g1 gibi, bir "a11$kanllk" olarak hem de <;ogu 7aman son derect: ~iddctli ve kanll bir bic,:imdc ihl<il ctmektedir. l~u chiru111 Ttirkiyc'dc Kiirtler. ingiltcrc ' dc irlandaltlar. Fran.;a'da Korsikalilar. ispanya'da r~askltlar. J\11D'dc Vt: biiti.ill hir Lati n Vl' GC1ncy /\mcrika'11111 asil ycrl i lw lk1 o lan /\mcrikan yc rlilcri ("K11tldcrililcr"). Sri •I...

j

C..filL(.f l (-..1

.-.... ' ' ' '

-

-

i~ri /'viiicadelesi

Kasrm - Arallk # 9

I :111!..a"da Tamilkr i\rnekk-ri nck 'e ba~ka bir di/i iilk~·11i11 tarih111dc.: de .1,·1k<;a gC:iriilmektcdir.

De\let 'e siya'>i otnritc k<n nakli ~idcktin ho'. utlar1111 k:I\ ranwk ic.:in . 11.·k bir ()n11:k olmah. ii/.c.:n.:: de\ rimc.:ikr taraf1nclan 11e an lama gddif!i t;ok i;. i biline11 1· lipi C1.·/ae\ i : a da hiicrc u;. gula111alar1111n . \ nl> \'\.! 1\1 ~ Clllper;. :ii i/lllini lemsi I eden iilh.ekrde. Ball· da n: cl iger i'llkckrdc. gene ! ol:1r:1k hiil(i11 sosyalistkrc ,.e dc\rimcikrc olduf!u kadnr. ayn1 zamanda ve yogun olarnk K/\R .i \ l'/\ i I ERLE R. JR .I\. ETA. 1-:/.1. . T;\M il. K/\ l' l.1\ 11./\R I .. . vs. gibi " uluslann kcndi knde rkrini tay in hakk 1""111 hir bit;i 111 i;. k savu11an :·a da e11 az111cla11 burjuvazi L1r;i1"111dn11 hii: k::. i hir pol:111:-,i: cl t:1~1d1 g 1 dii~ii 11iik11 iirgiit. p<1l'li \e h.urulu~l;1 r 111 iiyc :a da ~e1111':tli/a11lann:1 : ii1k· lih. : apild1 g1111 hat11"1atal1111.

<;1karan 'e hiitiinscl <>larak 'c tuta rli bic;imde -;a\Ulllll:l\a dc\alll eden \ -larksistkr ,~. de' ri111ci kr a<;1s11Hla11 nc ifade euigini ana <;i/gilcri ik las\ ir ctmc;c.: <;al1~ac.:ag11.

Lluslan11 \C dillcrin hak c~itliginin \ larksi::.tlcr a1;1-.111da11 degcri. ) al 1ll/.ca 1111lan11 en 1utarl1 d..:mokra tlar ollllalanndan ilcri gclme/. Prolcwry;i daya11 1 ~111<1s 1 11111. i~t; i lc ri n s11111" miicadclcsinin kardc~c;c birligi 11 in <;1karlan. ulusal en ufok bir giivc11si1lige, en utak bir ""()zc lli kc; ilik"c, en ufok hir ku ~ ku ya, en ufak bir ga rczc )'l: I' b1rakmamak ic;in ul 11slann en yetki11/1a111(co111;>/e1e) lwk c~i tli g i n i gcn:kli !li.

11\·111 tinnektedir. Ta111 hir hak csit ' ~ - /.nma11d;1 h erhan~i bir di! lchinc h..:r tiirll'I "' nl:a l10.111 ortadan k<lld1nl rnm.1111 d;1 it;ennektcd ir. biitiin uluslan11 kcncli kadcrkri11i 1:1; in hakk 1n1 dn ic;crlllL"ktcdir. ··t Jlus la r111 h.e11di kadcrkrini tayi11 hakk 1·· so\ tit hir ilke dcQi ldir. tcmel . ' olarak iki anlamda hayatidir.

Hirineisi, bu hah. kapitaJi.,t iilkclcrck sos;. al mi Iii~ et<;iligc kar~1 miil.:adclcnin en tcmcl ~ iinlcmini olu;;tun11aktad1r. J>rokter ente111as' o11ali/111i11i11 ::.o;. ul hir ilkL" lllmaktan c1k1p cJe, rim m(icadelcsinin bir mctodu halinc gcl111c~i . i:;.<;ilcrin bilinc.:indcki ~o,enist C\n:argilann ;:aman ii,:i ndc dag1tilmas111a iincnili ol~iidc hagl1d1r. )~ ll da illH.:;tk C/.iJcn halkJarl ;1 hirliktc vcrilccc k bir miic.:a dckyk 1ni.imkiindi'ir. Yapilmas1 gercke11 sckter 'c dogma! ik bir lit\·1rln ··s111J!'" ad 1na ulusa l f"arkhhkla n giizarcl 1 ct 1111.:k . sorun !;1n ""d('vriIll so11rns 1na '' c nelcmck d('gil , l<\111 tcrsi s 1111 f'sa l di namiklcri

-

-

.

"Eskimeyen" jlke: Uluslann kendi kaderini tayin hakk1 Bu1j11\ a huh.ukunun bik teorih. dii/c\(k " te11wl hah.lar" aras1nda sa: 111ak /l>runda k:tld1[:1 bu ilkcnin si:a:-,i litcraliin: i!k giri~i ck e111pc.:1') ali::.t burjt1\il/i11i11 ihti;. a<;lan -;ontll"ll g1:n,:ekk~111i~ti. I. Diin;. a Sa\'a:;-1 s1ra-.111da ,\BD ba~l..;1111 \Vilson'un ona: a <ltt1g 1 ilh.ckr aras111 da ;er al:111 kend i kadcri11i tay in hnkk1. :o.:l \ a~111 ga libi cmpcrya li slkrin lH.: gcmonya altma :tlm:1k istcdikkri : eni hiilgc lcri kc11cli t; 1k;1rl;1n11a giirc dii1.e11lc111 c k it;in gcrckti Q.indc ;.;1r;11"1 :111 ilac;1k hir lt11 k~1ki /L"1ni11 sagl1:ordu .

K11sk11s111 hu lt:1kk 111 dilc\l.:11 , . lier halka tn111nmas1 her duru111da c1•1perya li stlcri n 1;1 kar11w ola111:1/d1. Dnl;1v 1s1: l;i ""kcndi kadcrini tayin"" c1ik11 uluslann c111pcr;:ili :-,tkrt· : a da ba;;ka siimi'1n..!cc.:i lc rc knr-;1. miic.:adclckri sonucu cldc ' cdccch.kri bir hak lllilla 11itcli!li lasl\ordu.

13u ' ..

11cde11k ··111u~lan11 h.cncli kadcrini ta;. in hakl..1"" ta:·ih-.cl .ilarak :'\lark-.i/ln ilc k<I\ ranbal \L"n;e' csinc <>llll'lllll~ 'L': ukanda c;oh. k1sa bahset1igimi/ gibi 20.) ii/;. 11111 ha:;.111da \ '. i. Lenin taral'111dan c111pcr; ali1n1e. l--apitali/111c kar:,;1 'erikn 111iicadck baQla111111cla 1eori/c edilcrck s1111lsal 'c wrihscl 1e111clkri11i b11l1nu:;,tur.

Yi11c hu : a111l111 s1111rl<1r1111 /orl;1111amak . 11;1~1nda11 hu ··...-~ki 1 n~·: 1.:11" ilk..:nin "' n111il:1n11a ginn..:: ..:eek. :-.ad..:ce 011 11 t;1rih sah 11c,i11c

"Uluslar1n kendi kaderini tayin hakk1" tarihsel olarak Marksizm ile kavramsal 9er9evesine oturmu§ ve yukar1da 9ok k1sa bahsettigimiz gibi 20. yiizy1hn ba§1nda V. i. Lenin tarafandan emperyalizme, kapitalizme kal'§• verilen miicadele baglam1nda teorize edilerek s1n1fsal ve tarihsel temellerini bulmu§tur.

~

78

i~fi ;ttiicadelesi

Kastm • Arallk # 9

baglain111da vc proktar)a enlcnwsyona l i/'.rni .. /]11 ilke/er 111·or111c<1.

Ko111ii1111·1 .,:i1gisi1Kk "ulu~lann 1--cndi k;1c.k:rkri11i la) in f~·ll{<:l'l/(IS\'()J/(l/ .i11 tiilll 11/11.1a/ .\"IJ/'1111 \"(' hal--k1"111 bugiinc.kn ba~layarak. som111a dek s1)111iil'.!!.<'l<'r politikalan. f<•mel olorak. tiim 11/11s 1.,,/c''.;,, it·,.; ,.,._,. ,_,. ,,,,,k,.; 1,;,1c•'t••·; •• ; .• ,.<, 1·1·1.f"., ~:l\ unmakt1r. . , · / \ · • .._ .... ,,.._ \ I 1 .. ...... 11. c/e1'/'if111('.\ i II i ikincisi. bu hak larihscl olarak stilll lirgc h 11rj111·u::.i11 in iilk..:krde kitkk ri cmpcrya l illllC ka r~1 ha- m11o('layo11 ortak (/('1·ri111ci 111iicadelede hirrckctc gcc; ir111e straicj isi11 i11 c11 (i11c111 li un- ligi11e da1•an111al1d11: !111cak h/ivlesi hir hirlik sur Ian ndan hi ri o 1mu~l ur vc buglin I rak or- ko1Jituli::.111e kor:jl ::.a(eri sof!./uyahi/i1: lk'f!i ndc ya ~and1g1 gibi hal;'t da ol111aktad1r. 0 - Kopttoli::.111 nki/111ada11 i.\l'. 11/usol ha~k111111 \'(' 1cllikk ··u lu~al ~orun· ·un cn1pcryali1.nh! kar~t <'~it,·i:li.{:,in ortaclan kolk111as1 111ii111kii11 miicadek 1k i<; i<;c clc al111d1g1 Komintcrn 'in c/('f!_i/di1: .. ( Komiinist 1: nll'r11asvonal) iki ni.:i Kon~re( icrck Lenin vc Trotskiv, l!,ereksc bu konu , , si' nc.kki t ar11 ~ 111 al:1r la b irli klc bu konu "lJ lusa l Ulcrinc kafa yo rm u~. kalcm oynalm l!;i tOm Soru11 vc Somiirgc lcr Sc.H·unu .. olarak clc al111 - Marksistler, devri mc i kr bu ilkcy i s111 1rlan net 111aya ba)la111111~l 1r.

Ve dcgi$11H:!Z biyillldC bcJirlcnrni~ sa(" VC Bu ilkeyc ili~kin tarll~malann en csaslt piiritcn bir lcorik alan ol<1rak degil, giinccl 11oktalan11da11 biri olarak : ulusal kunulu~ mii- politik gcli$melerin 'c s1111fsal \C topl111nsal caddcsini ~1111 r miicadclegcrcksi11i111lcrin yogun olasinckn bir sapma olarak gorak vc s1kl 1kla ctkilcdi gi. ili~kin hc lirlcdigi bir .. so runsa l .. rl'n devrimcilcn: kar~ 1 I .cn in i<J i (i'da i r landa Dublin.de o larnk dcgcr lcnd i rm i~ lcrd i r. gc r<;ckk~cn ··J>askal)a .1\ Bu ,\'iinOvlc Marksistlcr. \aklanmalan·· ik ih!.ili olasosyalistlcr arastnda dahi rak va7d1f!1 hir 'a:11s111da ciddi tarll~malara yo! a<;an .... miica~elesini ~()vie di\·or: bu ·'lcori .. daha Lili;, \'C inccHili

~

~·

v

-

~

-

4ijl'14,I\

-

~

-

i'-Jllllll

Bugiine gorevlerimizin en esaslllar1ndan biri de ezilen uluslar1n s1n1f miicadeleSine, emperyalist kapitalizme kar~1 verilen miicadeleye baglamak, bunun "~agda~", giincel bi~imlerini yaratmakt1r.

-

likli b ir bak1~ <H,:1s1y la c lc a I 1nnw I1 cl 1r.

Son diincmdc diin\'ada. , AUD \C Bault cmpcr~alisl­ lerin /\fganistan i$gali ilc ba~layan vc lrak i$gali ilc dcvam eden sUrc~ vc i.izcl1ik le Ortadogu'da vc Kurt sorunu ():1cl in de bol 1?.em i 1.dc ya!;ianan geli$melcr dii!;iiiniildii~Findc: bu cskimcycn ilkcnin idcolo.iik \C politi.k tcmclkri vc ya11s1malann1n a:·111 1rnnanda .. ulu~­ lararas1 hukuk .. ve .. ulus;tl hukuk .. ala11lar111d:1ki i/'.dli:;;i.im k:ri 11 i 11 dcri11lcmcsinc la rt1 ~ il 111as1n111 nc kadar el"Tern nld 11~11 <l\1kt1r.

13ugiinc ili$kin gorcvlcrimizin en csas l1 lanndan biri de czilcn uluslann miicadck ~.ini Sllll f llli.icadclcsinc. cmpcryalist kapilalt1111c kar~1 'crilcn miicadclc: c hagla111;1k. bu nun "\:ilgda~... glinccl bi<;imlcrini :·arntn1akt1 r.

"Sii111iirgdcl'<le l'<' .·ll'r1t1m 'do kii«iik 11/11slol'lll ha~­ ko/d1ns1 o/111ok\/::1n: 1ii111 <>n1·arg1/on i/c• kiiriik h11rj11ni::111i11 ho::1 k<:\i111/eri11in clel'rimci JJ<1fla1110/ur1 ol11111ks1::111: f)(Jfirik olorak hili11rsi::. proletwyo11111 1·e ya/'/ proleter kitleleri11 tnprok o.~olan. kilise 1·e 111011w·}i11i11 hoskilonna kar.~·1.

11/11.~al hoskilara kor~1 1·h. 111iicudel<:.\i olmak11::111 hir 10;1!t11111·1il d1•1'J'i111 oluhilcccf!.ini dii.)ii1111wk 101Jlu111sol d<·1-ri111i r<:dclet111ck ck111ekti1: Bir un/11 hir n'n/c s1utlw111·or 1·e .. bi1.lcr sosyali:1.m ad111a buradav1/' c/il'<!I: di,~er hir ordu ha}ku h1r l'<'rdc .. biz empcryali/'.111 ad111a burada) 1z.. clin>r 1·c /)// da 1op/11111wil hir d<:vrim oluynr. ··.\·a/" hir 1011/11111.10/ clc1Ti111 hekle\'<'llleri11 ii111rii. ho1·h·.1·i hir de1T1111 giir111e1·e \'('//l/('\"('('C'kt ii' ..

-

Bi r <1111111 d;1 Kom(in isl Entcrn asyonal'i n II. K <ingresi ' ndc kabu I cd i Jen "' LJ Iusn I Sorun ve Siirnlirgclcr Sorunu Czcrinc Tc1lcr..dc ycr alan -I numaral 1 1c1k ~a pal 1111:

79

h»ri ~Iiicadelesi

Kasam - Arahk # 9

Emperyalizm bitti mi?[I] ideoloji. '\OI glic,:lcri idcolojik-moral bir bo1.guna ugra1t1. ivlarksist c;c' rclcrin oncmli bir Ta rihtc ii: le cWnem lcr ,·ard1r ki. c;:i lc n biiliimii bu idcolojik sald1n111n kurbarn olarak s1111tlar vc onun tcm::. ikilcri. part ilc ri. i ~i n ak1n11 ya kap1ld1 vc hii la bu ccsctlcri .. l\ii rcic,: indc n ~:1k il 111a1 hir kaos. um11tsu1l11k . va r s..: ll c~ 111 cc i"' burju va idcoloji si siiriikk) ip olan mc, zi lcri kaybetrnc diincm i ya~ayah i lir­ dur11: or. f\~arks'111 dcdi g i ~i hi. burju,·a1i kr. \larks \L' h1!!t'ls. L-l~- 11-t:'l di111l'mi 11 i11 sadcce Circtim arac,:la n na cl ko: ma1. i n~a n ­ lann be: inkrini de mi.ilk cdinmey<.: c,:ali~ir. 'c11il!.!isinck11 :-.l>llra 18:; - ·,:.: kadar bii,Jc "" .... .. . b1111a'1ml1 bir dii11c111i ya:;,adilar. I L'nin de Gcrieilik diincmkri bu mi.ilk edinmcnin art1908 - 191 :> ara:-.111dak i kar~1-dcvrim dti11e- 11g1 diincmlcrdi r.

Nc ya:11k ki. bi.iyle bi r cvrc dcrinlc$Cl'c k 111i11dc bu tar; gcri ci ligi 'a:;;acl1 . l ~u dc \Tckri11 i11 11csncl-ii111e l bir<;ok ncdeni o labil ir ve siiriiyor. Sosyal ist c;cvrclcr "kiirescllc~m cc i .. biiv lesi dtinl' 111kri11 e n ii11e111 Ii iizc 11 i0. i idcolo- tc1.lcrin ctkisi altma i,:oktan girdi. 13u idco lo.i ii-. 1-.afo ka11-:-1k'1£ 111111 anmas1 \l' ~cni "01:ji- jinin dilini. arg.iimanlann1 kul lanarak ulu-;la11ar· likirkrin tarih~d :-.all11c) c <;1kmas1. dc\. - raras1 burj11' :vi:·c kar)1 r,:1kmaya c;ali$1: orlar. rirnci kcsimlcn.: b11la~mas1d1r. Burju' azi11i11 I !er ciimlckri nc "k iir<.: se l lc~cn diinyam11da" di yc ba$ lay1p. bugiin ;:aideoloj ik olarnk sa ld1 nya kalk11g1 . i ~<;i lwrekc ti nin 1980 y1llar1nda ba~layan ve ten gl'l i,: lii o lan bu1:iuva idco lojisi ni giic,: lendin111:kgcrilcdi g i ~crieilik diiyozla~m1~ i~~i devletlerinin 1en ba~ka bir ~cy : a1,1111nemlcrid ir bu dii111.:m lcr. ) orlar. Hu1j11,·azinin "kiii:;;tc b11 tchlikcli 1.1rih- ~iikiintiisii iizerine iyice rcsclk~mcyi gcri diinlil.,cJ C\ rclenk .\l ark-.i;-.t- oturan, uluslararas1 111c;: bir ~iire<; olarak" i1cri n en iinem Ii giirc' i. burjuvazinin yeni liberal dcoloji k ic,:c rikk do lhurjuva1.i11i11 li1iksl:I sa lsald1n politikas1 ve bu dunnas111a. insanlan n bu d111lan1rn kars1 '!.!l'wli'l .,. ola··g.cri diindiiri.ilcmcz oldu111 asa lar bilc. idcolo,i ik politikaya e~lik eden gu so: kncn siirccinin" 6ko1111mlann1 korumalan "kiireselle~meci" ideoloji, niinck clpenc;e divan dur\'C hurj11\'a ickolDji~inin mas1na ~a~ara k bak1: orhL·r tiirlii kafa "-i 1 n~t1nu sol gii~leri ideolojik-moral lar. \ cr:-. i: onlan 1w dirL'llll1ck- bir bozguna ugratt1.

Ma rks' 111. bir a \·1v1 ri vc b1111lan dc ~ i frc ctml'- Marksist ~evrelerin iinemli . incckyen iranl1 iki doga ye c,:a l 1~malantl1r. bir biiliimii bu ideolojik bilimc.:i-;i hakk111da anla11980 '11lan11da ha~la­ 11g1 gii/cl hir f1kra vard1r: ~ an 'c : o/la:-1111:;; i:;;<;i sald1r1n1n kurban1 olarak cl\.:\ lctlcri11i11 r,:iikiintihii "I l a: a1111da boylc hir ak1nt1ya kap1ld1 ve hala bu ha\- van !..!i1n1h:111i s ola11 1. l'11cn11e iv. ice ot11r:111 . 11lus l:1r:1ras1 bur j11,·a1i11i11 cesetleri "kiireselle§meci" aeaha. di: c sorar. bu hay\ <111 yu 11111rt luycir 11n1. ) e ni li beral s:tld1n poli1 i- burjuva ideolojisi \ '<1 \Tlilll\'01' lllll'' 1111 S\lkas1 'c bu P•\litika: a c~­ siiriikleyip duruyor. , lik cdcn " kiircscllc~meci·· ruya. dah,1 bi lgi<; olan1 :;.u

Meh111et Tura11

-

~

~

1

.

-

~

-

80

.

i!i~i Afiicadelesi

Kas1m - Arahk # 9 i-.;1 r~ii1g1

,·eri r: ·1h1 l1<i;.,an her :;.e)J :apa-

bil ir... , "I( lirL·~e 1k:;,nh:: ned ir'?" cl iye hi rbi rinc soru

sorcin so l han~kct i<; indcki bin;ok insan "h1 1 ay1111 n" her ~cy i yapabi leceginc ideolojik ol<irnk karnr vcrmi ~ <lurumda. " K (ircsc l lc~ rne" i~y i S llll 1'1111n ilnemini a1.alt1 r. C.:lltCrllasyonalizmi gcye rsizle~tirir. ulus-dc\ lcti tarih sahncsindcn siler. cmpcryalizmi ortadan kal d1nr. tck Lil kcdc sosyalist dcvrimi imkans1z kil ar vh. 11u ) az1n1n kon usu her ~C) i ynpahikn " kiire s e l lc~m cc i " ay1 11111 Mark'i isl cmpcryal i1.111 tcoris i (izerinc y;1pt 1k Ian.

'cnyor: "So ru1111 za gc lirsck, s r1.c katil1yor11111.

E mpcryalizm kavn11n1111 hen de l.11lla111;-·on•rn , bu ka vran11 biraz da solcu lu g um uz a dcv ri111ciligi1nizc hal el gel n1esin diyl' kullan1yo ruz g ihi d cnebilir bu anlamcla.

Teknik o larak onu cmperyalizm olarak nitclcndirmck 1orla$1;.·or ama ~oyle kullan1111lar da var, bcn de ) akm buluyon11n kendimc.: . · Fi nans cmpcr)ali1111i· de11iliyo1 . Yani cmp(T) al izm di.:rkcn. bir tanc bi'1) iik ~l'icii11, bir lane biiy lik iil kl'n in ttim dC111ya) 1 J..cndi <;t ka rlanna gcirc yon lcndi rrnesi dc.:g i I d<.: . iilkelcri, uluslan da a~an sc rmaycni n ~· 1 ka r­ lanna uiirc viinlcndirmes i anlam111da fi1 ia 11s ' cmpcrya li1.111i di yc.:nl cr var. A111a bir ya11 da11 da ~u var: tinans cmpcrya li1.111i di) oru; ama senna~ c kcndi ay1s111dan yOk gL·r<,:ckyidir. yOk ra:-.yoncldir. ivlcscla bir :\ B D dc\'feti. o ul11-..tl fonn un da i>ne min in .vads1 1rn111a\·aca u1111 . bili ,\ or. Yani b1111 u go1ard 1eden hi r linans ->1..'r' rnaycsi. f'ina ns ernperya li71ni dii~Li n m c k mlimklin dc Qi I. ."> Nercden ba~lamali'/ An 1k b1kk111l 1k vercn ·'ulus clcv lctin on aclan kalkmaya ba!;ilad 1g1" tczi li1eri ndc ba~ k a y;u ila r1 11111da : c.:teri kadar durduk. Bu bu~ ha~ al in kar~1..,111da gcr<,:ck olaraJ.. 11l11sal dc,·ktkrin ,·arl1g 1111 siirdrirdiigiinii si)) le) elim. Bu gcn;ef!i de ~u gi>rii~lc rdc n a<; 1ga <; 1kanyor11/. Ulus:il ckonorn ilcr orlada n ka Ikmadan u Ius-dcv kt ortadan kalkm a/ .. Ulusa l ckonorn ilcr isc ,·ar-

-

*** I <) \.1 :-i;. 1:-. 200 I t<lrihinck I la) ri Kc)lanoglu "Kiirc<>clk~me

ve : en i entcrnas) onalizm" (Li:crinc bir so: le~i yapm1~ vc hu si>yk~i "'.'vfOrck kcp.. clcrg isi laraf111da11 ;.«l) 111l:-ind1.

Sii) k~ in in so nunda bir <linlcy ici . k on u~ 111 ac 1ya soru yor: "B1:11cc bire;:y top luml a i li~ki l i olarak dilc gctirikn konu vc sizin son si5ylcdiginiz konu g lobal k~ mc y lc <;ok i<; i<,:e ~ey l c r. ('(inkli g lob;il k ~ nH: a) 111 za manda orgiilkrnnc ' c.: politik d;l\ ranma kiiltO riinii onadan kald1nna <;ahas1 i<,:eri-;indc. Bunda da bc.:ncc <,:ok ba<;>anl1. l ' lus clcvlcti de tcrkediyor. Aslinda hencr bu kapit alizmin nitelik ularak cla d cgi$mesinin bir gtistcrgcsi. Vi.: b1111a bagli olara k benim bi r son 1111 o Iaca k. l Jlus dcvlct kapital i1.min kend i i>ncrmcsiydi vc ard111dan ge len ~cy cmpcryalizm oldu. Fakat a rltk ulus devk·t ka vram1 vc se rrnaycnin ulusa ait ul ma hi<; irn i d cf! i ~ mi ~ duru1nd ;l. Orctimc dilniik de bir srirn <lcgi ~imlcr gcli~mclcr olmu~ durumda. 0 da i$in hi r digcr ho) utu ama t1·ansnasyonal hir kapita lizrndcn bahsctrnck 111 ii mk ii n vc g!obn Ilc.: ~ m c bunun yayg1nla::;111a arac 1 olarak ~u anda bir ~ck ilde kulla11il1yor. Bu durumda cm1lcrya lizm inin de hen ce a<; 1kla y1c1 l1g1 yctcrsiz le$1i gi bi gcliyo r bana . S iz nc dii~iinii y o rs unu / bu konuda'! Empcry alizmin ycrin c nc konabilir'? Globallc~me tc.:k ba~1na bunu anlatan bir ~e: midir'!"~ I layri Ko1a11ogl 11 da dinkyici) c ~O) le bir cc,·ap

81

~

w

Ulusal ekonomilerinin birbirini ~eli,kili bi~imde etkilemesi, baglanmas1, rekabet etmesi, ulusal ekonomilerin dolay1s1yla ulusal devletlerin i§leyi§ mant1g1nda her zaman vard1r.

Devlet ve ulusal ekonomi birbirinden ayrllmaz.

Kapitalizmde devletsiz ulusal ekonomi, ulusal ekonomisiz devlet olmaz.

i~·<;i M ucadelesi

Kas1m -·Arahk # 9

.

l1Q1n1 slirdiirii\ or. lilusal ckonomi. ulusdc,·ktin altyap1daki tiim i~levlerini kapsamaya dl.'.\"lllll edi) or. Ulusal para, kamu biil<;l.'.si. \'erg i knd i rme si stem i. iicret kr sistl.'.m i bu ulusal d,0110111i11111 a~ nlma1 par<;alan olarak d1.:' a111 l.'.cli~ \ll". l ' lusal el-.onrnni sadecc ulusal <;1.'.r<;c\ edc. otar~ik olarak c;:al1~an bir sistcm dc!!,i I. di !!,er u Iusa I cko11om i Ierk etkik~im halindc ola11 bir ckonomik foaliyettir.

Hu ulusa l ckonom ikrinin birhirini c;:cli~kili h i<;imdc ctk i kmcsi. baglanmas r. rckabel clmcsi. ul11s:1 I cl-.011om ilcri11 do lay1s 1y la uh1s;1I <kvlctlcrin i ~kyi~ 111an11g111da her 1a111:111 vard 1r. Dc vkt vc ulusa l ckonomi birbirindcn ayn lmaz. Kapitali1.111dc dcvlctsi l'. ulusal cko11ollli. 11lt1s<t l ckonomisi1 dcvlet ollllat.. I :ngcls 'in ~u g6rii~i.ini.i unutmayalrm: ··:vtndcrn dcv kl. bi<;imi nc olursa olsun. asl111da. kapi1:1list bir makinedir. knpitalis1lcri11 dc,·lc1 idir. toplam ulusal sermayenin ideal kb;i l c~ tiri lm cs idir ."·-l Bir diin~a dcdcti orta; a 1,:1k111caya 1-.adar. ulus-ckvktler \ 'C ulusal ekonomiler sa~ rlan 1amanla a1-alsa n.:ya <,:ogalsa da varlrklan111 korurlar. Kald1 k i. giinlim (iz "o~u llan 11da u I uslararas1 ~ ir~

-

-

ketlerc '"cazip tckliller" sunmak i<;in yan~an ulusal ekonomilcrin vc ulusal devlet lerinin oncmi bu nedcnlc bile anm1~trr.

Transnasyonal (ulus<Hcsi) bir kapitali1111 den soz ctmek dogru degildir. C,.'On"ii kapitalizmdc ulus-dcvlct tarihscl 1-.atcgori olarak onadan ka I kama;;. U I us-de' let lcri ortadan kald1rm1~ bir kapitali1m. tek bir ulus-devletin vahsi egcmcnligi olarak -ki o zaman bile bir ulus-dcvletin varl1g111a dayanarak- diger ulusal devlet lcr i yokcderek kuru lab ilir. ~3u g lin boylc bir dlinyada yasa111ad1g1111 11. ise ar,:1kt1 r.

Uluslararasila~111 1 s ~ irk c t l er, se rmaye kontrolUnii u lu sal yerr,:evcden d1san v 1karma1111~ l ard1r; dayancl1klan taban kendi i.ilke dcv lctlcridir. Rir k1s1111 ulusal scrmayeleri n ivir.:e geymcsiyle yeni bir birle$ik ulusa l clevletin tcmclleri a11'1)or (/\vrupa Birligi buna orncktir). Ancak. daha hcni.i7 siirccin ba$lang1cmday17-; bugiin 1c;:rn bir /\\Tupa dc,·letindcn si)z cdiicmc1: h:k l>i1 A' 1upa ulusunun olu~umu1Hlan i~c c,:ok u1ag1;;. l nutmaya hm 1-. i, u I us-dcvlct sadcct! ekonom ik bir form dcgil, kiilllir. gelenek. gorenek, kim 1ik unsurl an n 1 da ic;:ercn bi r f ormd ur.

Kapitalizm niteliksel olarak

degi~ti mi?

1:3u sonm un digcr bi<;im i : "Cmperya lizm ortadan kalkt 1 1111'!" Ya da: "Emrerya li l'.m ni te liksc l o larak bi r dcg i~im gcr,: irip 'global kapi talizmc' mi donli$ti.i'?" vcya "Ortaya ultra-emperya li:1.m <,:1kt 1 1111?" ~cklinde soru labilir. Ozu ayn1 olan bu sorular 111 yan 1t1 Lcnin' in cmperya li zm tcorisini an lamakla verilebilir.

*** Kapitalizm onaya <;1kt1g1 ilk andan itibaren lirl.!timi yogunla$t1nnaya ve merkezile$tirmeye ba~lam1~11r. Yogunlasma vc merkczilc~mc, scrmaycyc bliylimc vc yayilma olanag1 yarat1111~11r. Scrmayc si.irckli bi.iyiiyen ve yay1lan hir amip gibidir. ()~ lcki ulusal s1111r 1an1111a1. daha fazla ka;;a11acag1 yen:: dogru slirckl i ko~ar. Marks'1 folc1

82

Kas1m .. Arahk # 9

r

Bir iilkede tekel ortaya ~1kt1 m1 , o iilkenin s1n1rlannda kalamaz goziinii yurtd1~1na diker. Ulusal ekonomi bu amaca uygun duruma getirilir. "Ayn1 zamanda teknigin ~ok biiyiik bir h1zla ilerlemesi, ulusal ekonominin ~e~itli alanlan aras1ndaki uyumsuzlugun giderek ~ogalan unsurlann1, kari~1khg1, bunahmlan ortaya ~1kanr."

za nncd ip, dnha "Ko mii nisl Mnniks10.. da <lii11ya11111 "kiircscl l c~l i g ini" stiylcdigin i, ama "crkcn bir lc~his yap1 1[! 1n1.. dii~[incnlcr ) an 1li yor. Marks. scrmaycnin bir dii nya p<var1 yara11na ct! ilim ini. scrrnayc ka\'ram111111 kcndi ic,: ma1111g111da11 c,:1kariyordu vc onun ulusal s1111r tan1111a\., acai!,1111 SO\,., llh·or..... .,, du. Marks' 111 biiyiik kc~li bu} du.

Tckrar !!Crivc .... . diincr~ck: iirctimin .,vo!!un... la~rnas1 be Iii bir dii/C} c gcldigi11dc tckclleri dogur111ak /Orunda:- d1 \ t' gcrc,:cl-.tcn dogurdu da. Serbcst n:kabc1in sonucu tckcllcrin onaya c;1klllas1yd1. rckcllcr bir kcz onaya c,:1k 111ca "scrbcst n:k;1bct"in ycrini 1ckt·lci rckabet almak zorundayd 1 vc alcl1. Scrbcst rckabctc,:i kapitaliz111dcn tckclci kapi tali 1.rnc gec,:i~. niccliksc l bir diinli~[im clcg il, nitt:l iksc l bir di)nli~limdii.

Kap it a lizmin hu nitc likscl tllin li~iim li nc Lenin. ' tckclci kapi ta li1.111 = cm per) ali1.111' dcdi vc bu tcke lci diinemin i'\/clliklcrini arn~t1r11rnya g iri~1i.

I .cn in. tckclci kapi1ali1,111in oncmli bir ii1clligi olarak kn111binasyo11Jar1 (birle ~ ml'lcri ) ).!iirdli. ·1eke lei diincmdc sana:·inin farkl1 kollan tck bir i!;>ktmc i<;indc hirlc~iyl)r­ th:. Bu birk~mck1 :-.cil1c:.l 1d .. abc1i onadan l-.ald1n: or: birk\'>t' lllcrin k;ir hacldini an1 1n) ordu \ c birlc\'>111c111 i:- i"lctmdcrlc olan rckahcl!c: on Iara bih. iii-. a\ antaj. ~aQlin>rdu . Yani ._ . scrbc:st rckabct. iirct imi yogun la~t 1nyordu. bu : ogunla;;nia wk ck giHlirii) ordu.

Scrbcst rckahct /\vrupa <;ap111cla I X<>Ol 8XO ,'1 llarinda en ,vlil-.sc:k 11ok1<1s1na \ an\·nr. .

IL' kt· lier orw: a <,: 1!..111a\ a b;1~! 1 yor \ c

83

20 .yi.i1.y1 l1 n111 ba~ 1 nda cb nitclikc,:c 1';1rk l1 ycni bir kapitalist dii11l·111 ba~l1: ordu: Tckclt:i kapilali/111 - c111pcryali1111.

Tckcllcrin iirg.i.it lcn111c bi<,:imi kartcllcr. triistlcr ~ckl indcydi. Kartdlcr. ayn1 mall iirelcn \"C onun hammaddcsini sagla) an sanayicilcri bir ara\ a 1opluyor. kcndi aralanndaki rckabcti )Ok cdiyordu. Kartcllcr mallann sat1~ ko!;>1dlann1. liatlann1 1ck clden bclirlcycrck llikcticinin kar:;.1s11ia <;1k1yordu.

Kancllcrin (irn:mli bir ii/clli!!i. . bu birlii!,c ' kat1lan sanayicilcrin bag1111s1/l1klann1 koru111alanyd1. /.arnan i<;inde ulu:-ial kancllcr. uluslararas1 kanc lkn.: bii) tidiilcr.

Trtistlcr isc "~ irkctlcr in ~ irkcti.' anlarn111a gcliyordu. Tr(isllcr l~1rkl1 ~ irkc1lc r i lli ssc scncdi tcmcl indc hir aray<1 gel iriyordu. Bug.O n ·' f lolding'' diyc hild igi mi1. tckt• lci kur ul u~lar. trdstleri n ....~cl ism idir. Tri)sllcr, kartc ll cr. is :;ckl ' den fark l! o lara!.., i~lc t 111c l cr in vcya sanay ici lcri n lrng1111s11!1g 1111 yok cdiyor. (1nlar1 '111kuksa l \ ' C scnna:-e yii11Li ndc11 ka) na~l1n: ordu. nirbirinc \ c bir plana bagl 1 trds1lcr scrmaycyi !ck bir yonctim altmda toplu: ordu. Ylin.:1icilcr, ana ~irkcti. an:i ~irkct ona hagl1 sirkctlcn bu ~1rkc:tlcr de kcndinc ba<- 11 sirkctJeri d..:nctlc\. er.:!-.. mali !>cn1la\. cnin '!.!iiclinii \·c mcrkc/ilc~111csi11i ar111n:- ordu. I 1li~tlcr <1\ 111 s..:ktiink \·al 1~an ~irk.:1 kri \'c: a fork Ii s.:kti>rlcri birlc~tircn biiyiik lckclci (irgOtlcnmt') di.

Ulusa l d;1 olabiliyordu. uluslararas1 da.

Killlikri. scrhcst rcl,abclin l<.!ki.:llcrc dligru kay1nilma1. g idi~i11i f.t·nin"in ilk J..c1. g(irdiiQ.[in(i sanir. Bu, ~1arksi:.1 tarih bilg i ~ i ni11 \

"'11:

~

·~

1

::-"

Kas1m • Arallk # 9

is<,·i Nliicadelesi 1.:l..:-.il..liQi11c th\\. a11a11 bir ..\ a111l!.!1cl1r.

Bu !.!eli~ i.... ....

111i \larl..-.. \l.' daha a1,·1l.. olarak da l·.ngcls giirmli:;.l (i. .. Bc lirli hir iil kl' cl ck i sanayii n hcli rl i hir dalindaki hii) iik ii rct id lc r, bir· ' trost'tc, iin•timi dii1.c11lt• n1 c~ i a111:11; ccli ncn hir bir·liktl' h i r k ~ i r. Hunlar. lopbm ii rcti 111 tut;1r1111 bdirkr. <'llll arala r1 11da biil ii ~ii r \'C biiykli klc ii11ccdc11 sapta11n11~ -;at1-;; li)al1 111 i'.orla kabu l ..·11 iri rk r. ~

Sii1ko1H1su sa 11;1\, 11 11 ti'lm ii. tck bir de\' •1111 >11i 111 o rt a kllua diini'ls l'l r: il" rcka bct , \'cri ni hu ll'k or1<1 kl1f! 111 i ~ lc kc linc b1rakir. Hu, I :-;<J1l'd:1. i11 !..'.i li 1 a lk ;di Urct i1 11 i11 dc bihk . ol m u-.1u r. Sii1 ko11ll\ll ii rc1i111 . s illldi. -t8 hii\iik , fabri k;111 111 hi r o n ah.I 1I.. la biril' ~1 11 cs i 11dc11 :-.Pnra. (1.000.000 i11µili1 li ra l1k hir sen na) c ilc 'l' bir 1d, pl.ina !.!iirc ~ ii11c1il1111.:!..1cdir. ·1 rii,tlc rclt•, rt•kahc t (i1.g ii rliigii t am kt•11di k:1r~ 1t11ia. tl'kt•ll' d c gi~ i r .. .. , l:ngcl:>. \l:irl-,, ·111 .. K.1p11.ll ... i11i11 ii<,:iinrii kitab1111 ~a~ 111a ha11rlart.. ..·11. \l,111-.'rn his:-.c :-.c11c1li -;-irt..c1k1111 1-.urulu-.unu a11l:1111~1 hiiliimc bir not ... i., k1 'l. bur;itb u ll1',lar:1ras1 kartt.!llcrdcn de h.tlh..·1kr. \ii' . . k dl·r I 11!.'cb: "')01111,-. ~·cnl'i. 1..ronik hir ;1~1n-(irctim. di'l-.i'lk 1·j,. :11 lar. dii,i.:11 . . 'c hat la biisl>ii1ii 11 ila11 .'o!..o la11 k;irlar: k 1s;ic.:;1s1. '·!.!iii.. k rc c.:1i..an ' rl·i..;1hc t i\1g i ·1rl ii~· (i. an 1i.. ,,i1w1n111 ~0 11 11ok1<1s1na t1la ~ 1 111~ 11r \~· kc1Hli ; 1pa ~· 1 k rc 1ilc~· illiis111 1 kl'ncl i •1g11: 1:1 il:i11 c111 1l·I- 1oru11dad1r. Vt.! bu. hi.:r ii lk ctk hl·ll i hir a lalld<1ki bi.I) iik sa 11ayic i..

.

I

-

'

"'

.

-

Mali sermayenin ortaya ~1k1~1 kapitalizm i~inde niteliksel bir degi~imdir. Serbest rekabet~i kapitalizm genel olarak sermaye egemenligine ve bireysel kapitalistler aras1ndaki serbest rekabete dayan1yordu.

Kapitalizmin emperyalizme donu~mesiyle birlikte mali sermaye egemenligine dayanan yeni bir kapitalizm ortaya ~1kar.

lcri 11. iirt•timin dii1c11k11int.!si i<,:in kartt.!I halindc birk~rncsi ~ oluyia yer alrr. Bir komitc. her kurulu~un iircteCL'gi llliktarr saplar \C gclcn sipari~lcrin da!!,il11111nda -.on sfi.1. sahibidir. l~ a1a11 i11gili1 vc •\1111a11 dcm1r sana\, ikrin<k oldui!u t?ibi. ulu s lararas1 kartellcr bile k urul11111 ~ l11r ... c. Engcls ' in a11lal11 ._t! 1 1ckl'lci lrii:-t birl iQi hu!.!iin !.'.ii1 kri.. ..... mizin ()11ii11dc ola 11 ulusl;trara!'1 tl'kelc i ~ i r k ct ­ k ri n il k i.:111 b iryo11udur. I .cni 11 ' t.! gcri diiniip de\C1111 edelirn. Tt.!ke lc i cliin..:mk hirl iktc c ~i t gii<;lc olmayan ll.!kt: ll c rin rc knbc1i dt: ha ~l :1 r.

Tekl'ki o lma) an ki'l<; i'l k i ~ l t.! ll1l ck r. tckellc rin r..:kabct inc cl:1ya11a111 a1. gii<;lip g idc r. 1\ruk scrbcsl rcka bcl ya p111 a111 11 ola na klal'I ka lk111a111 is11r: lcki.:ki ri.:1-.ahi.:t hcl irk .\' ic i lrnk gcl ir. .. Ban'il,' 1-si.: 1·bcs1 rcka hc l dii~ lcr i ·· ta ri h sahncc;i 11t.! lii r daha <; 1kllln mak li/.1.!rc :;ili11ir. ··Ci loba li11H·· ickolojisi bugiin bu ho~ clii~kri !.!cn:ck -;unara!.. .,·a Ian .;ii\. lli\. l)r. ... . !..'.ibi ._ Bir iilkl'di.: lckcl ona~ a t,:1kt1 1111. o iilkenin s1111rlannda kala11w1 ~:ii1ii111i ,'und1-.11rn clib.:r.

LI usa I ..·ko11n111 i hu a mac a uygun cluruma getirilir. .. f\~ 111 1ama11da 11.!kni~in t,:o!.. hii~ iik bir h11l:i ikrk mi.:si. ulusa l cko11omini11 ~-c~itli a lanlan aras 111daki 11~ 11111-;u1lugu11 ~ i clcrl' k ~·og;tla1 1 u11surlan111. kar 1 ~1klif!1. hunal11n lan on aya <,:1 ka n r. ·· 1 ~

~

..._

.

-

84

.

i~<;i /ltfiicadelesi

Kas1m - Arahk # 9 is ugun n l(lugu gibi.

1::111pcryalist tckl'lc i kapita li;1111 di.incm indc sadcn: [irL·tirn ala11111da tckcki lcsinc olmaz: • a;. 111 1a111a11da para !'-crma: C) i topla: an . i)dl.!rndcrdc aracil 1k :·a pan. nakdi :-crrna: C) i J,.;ir ~l.!rma) l.!s1nc diinli~t(ircn ba11kacil1k ala11111da da tl.!kcl lc~mc orta;. a i,:1kar. Hnnka tri'>stkri orla \ a c;1kar. BanJ..alar aras1 komb inas: 011 lar o l u~u 1'.

"Yogunlasrna si'l rcc i11i11 ulic l'l\' k, hlit iin kap ita lis t c konnmi nin ba ~ 1n da ka la n baz1 bankalarda, dogal olarak. t~·k c l anla~rnala n. hir hanka triistiitH' dogru :,!il:,!i dc daha hclirgi n bir ka~1na l'gi limi ta ~ 1~arakt1r. "'X 1·111-.c i<;indc 'L' iill-.L' d1-;;111claJ..i hti:> iik hankalar birk~ir. Fm per: ;dist dii11cmi11 ha~la11g.1c111da daha c;ok ulus i,:apmda olan bu b i rk~ml.!kr, Lirctim uluslararns1 hale g.cl ip. bliyiidiik t ~:. f"arkl1 ul u:-ial kiikc nli hanka ian hir lc~t ir ir. (l [i 11 i.iml'1zdc ba nkac il1k ta uluslararn~ il a~ 111 ;1. h i rlc~rnc. li:-it bo) ut lara i,:1km1:;.t11-.

Cirl.!t11ni11 u lu ~larara~ila:;.11ias1 ik bankalann uluslarara!>ila~mas1 parakl g.idcr: il..i tckclk~mc dc hirhirini dL· ... tckkr: -;an:l\ i ...cn11:1:csi ik banka scrma)c">i ara:-:nda ka:11<1~mala r o l u~ur. Hu ka: na~ma ulu~lc1raras1 liak gc lnH.:dcn <,:ok lincc. i'il k.: i<,:indc banka ,c rinayl.!si ik sa n;1yi sc rmnycsi birhir i11c ck kmkn.:rck linans-k;1pital i ort a:" ~·1k a r­ rn 1 ~t11· t 11rnl i :,cn na; c). ··nurada biitiin iilkL') i kapl:1;. :in -;1k bir hiit(in ~l.!r111;l\ckri malt J..anallar scbekc~i11i11 . . \C gclirkri 1ncrkL·1ik:;.tin:rcJ... binlcrcc !~kt ­ lllc.' i tt•k hir ulusal kapitalist iirj!iitc ~a da t ck hir cllin~· a kapitali~t iirgiiliin e d ii nii ~ tiircrc k h171 :1 ya~· 1ld1g1 giirii!ii:·or ." 9 f\1ali scnnayi.: ni11 ona;·a <,:1k 1 ~ 1 kapitali1.111 i~·i 11d 1: 11 itclikscl bir (k ,:! i:;i imdir. Sc rhL':-,t rt:l-;;1bL' t<,:i k;1pital i1.111 g.cnL'I o lar:ik st.:rllla \ L' •.:µc 111cnligin.: \.: bircy:..:I kapit;1li ... 1lcr aras111daki s1:rhc,1 rckabl.!tc di1; a111\ ordu. Kapitali1m in c;11pcr::di1111c di>nii~mc"i.' k birliktL' mali scrnia: I.! cµemL'nli~ine da: a11a11 : L'lll bir kapitali1111 ona:a .,:1kar. .._

I

...

of

85

··rvtali scrma)t.:ll i11 biitiin i.ibOr scr11 1a; c ve~itkrindc n iisti'111l iigii ra11tiyc ni11 '.: rn:1li o li gar~i11i 11 cgcmc nli gi a11lam1111 da ta~ll'; n!all ytindcn 'giii,:lii' birka<; d evletin hiitii11 iihiir dcvlctlc r k<1r~ 1 s11Hl aki iistii n durumun u da a ~ 1klar ."IO

l.cnin "in 1a111a11111da scrbest rckabet<,:i kapitaliz111 mi; ad1111 doldunnu~tu. I mpl.!r) ali1m i"c hir ~e<;i:;. a~amas1 : a~amakta: d1. 1\1alan serbcst rckahct 'c hii) iiyL'n tckelci hir rck:ihl'l !'iiz J..011usuydu. 13ug.iin isc. c1n pc1') ;il i1 m bu gci,:i;; dii11c111i11i biti rcrek. C\ rcn~cl bnyutta s a g l <1111 1 ~ 11r. ulu si<Hn ras 1 Ct!c 111.:11 liQi 11i Dlinyay1 c111pcrya lizm yi'111cti:10r: ama 11lali scrm avc )'cck i! ine alnrak vc . . mali J)i\'asalan , etllpcryali-;1 dc\'ktlcri kullannr;1k. l-:11 iilll'llllisi de J..endi i~indc hegcn1onya k<l\gas1111 \ liriiterck. <.J

-

..._

'

~

* *:~ Yc11i kap i1<1li1111 (tekclci kapitali zl1l) ilc eski kap it;ilizm a ras111dak. i oneml i hir fo rk du meta ihrac 1 \ c senna) c ih rac t arns 111 dnki i I i ~k ini11. sermayc ihrac1 yiiniindc dcgi:;.i Ill f_c~irmesidir. Sl.!rbesl rckabct tcmcl olarak meta ihrac1 ii;~·rinc. tckcki kapi1ah1111 ...crma\ c ihrac1 (i11.!rinc kt1rt1ludur. "~crbL·:-t r~·kab.:tin lam olaraJ.. hlil-.iim siirdOgii esk i kapit;il il'.111 in ay1rdcdiei nitcligi mcta ihrac1:d 1. Tc ke lkri n hliklirn slirdligii hugii nkl'1 l·rnp i1<1 li l'.111 in ay1rded ic i nilc ligi isc.

Yeni kapitalizm (tekelci kapitalizm) ile eski kapitalizm aras1ndaki i:inemli bir fark da meta ihrac1 ve sermaye ihrac1 aras1ndaki ili~kinin , sermaye ihrac1 yoniinde degi~im ge~irmesidir. Serbest rekabet temel otarak meta ihraca iizerine, tekelci kalfitalizm sermaye ihrac1 iizerine kuruludur.

i~·{·i Miicadelesi

Kas1m - Arallk # 9

her b<1k 1111 dan gcni~lcd ik c,:c ·rck dogal scrma)c ihrac1 d1r." l I Olk<.: ic;indc 1ck1.:lk~cn SC J'lll il\, C birik- olarak ", i~kr. bu grupla r a rasmda gcncl bir tird igi "sermaye fozlas111 1" 1opraga go111un<.:z- a nl a~ma)a vc ulu s lara1-as 1 kartcllcrin di. l3u senn aycyi kar hadcl in i ar1t 1rn 1ak 1c,: 1n kurulmas1na dog ru yiine l iyordu."I ~ "U lu s l ara ra s1 l a~ma·· i.izcrindc bu kadar d1~ariya ihrac,: etmck zurundayd1. ·· He r ' ulusal ' ka pit a liz m ~c ni ~ l c m e, guc,: clunna111111n nedeni. 'ki.iresclk~mc 'ci tczlcrin ala n1111 ge ni ~ l ct nt c, ul kc s1nirla n111 a ~ m a bu 'ulus l araras1la~ma) ,· sanki ~cni bir ~cymi~ cg il im ind cd ir. Bu , tam da k a pita lis t gibi. c111pcryalis1 clonemin bittigine kctnll top lumun yap1s 1n111 bir so nu cudu r.-- 1 ~ olarak giistcrmd<.:ridir. 1lalbuki gcr<,:ck1c olan K<ir orani geri ka l m1~ Cilkckrdc }a da ~cy. kapitali7111in tekelci donemiylc birli kte siimOn!.c krc.k vliksckti: scnlW\'C 20. 'lit ,\ 11111 .. ulusln raras1la~nH1 ve ulusla raras1 tr(istlcrin lrn~111da buralara giic; etti. ingi.lterc. Asya ·y1. ortaya c,: 1k11rns1" ba~larn 1 $l t r. CiCtniimlizdc ise Ka nada'y 1 kcndine s<.:rbu ulu s l ararn sila~ ­ man1n hiiylik bir s1c,:ranwyc ihrac1 i<;in hcdcf "Uluslararastla,ma" iizerinde scc;e rk en.

1\ lm anya. ma yaparak ge l i ~t i g i n i bu kadar durmam1z1n nedeni, .!\\ ru1x1 ,·c /\1111.:r ika ·ya giirO yon11.. ..(" ok u I us1u.. tekcl decli"lcri ~ir­ I ran~a . 1\' rupa 'c 'kiireseue,me'ci tezlerin bu Ru :-ya· ~a ~iincldi. lJlu- 'uluslararas11a,may1' sanki ketler. bu uluslararas1:-al mali scrmayckr. yeni bir 1eymi§ gibi, la~man111 korkun~ boyutlarirn giistcrcn. iisdiinyanm biitiin (i lkcemperyalist dtinemin bittigine kri 11c I .en in zarna 11111da te lik ulusal ki:ikkri hcy:1y il 111 aya ba~la m 1 ~ 1 1. -kari1t olaral<giiSlermelerldlr.--· · ni.iz ka y bo il na111 1 ~ tcn11hnri11" in claha 19 15"- Halbuki gerqekte olan 1ey, kelci orgiil lcnmclcrdir. dc dedig.! gi bi : Scrrn ayc ih rac111111 kapitalizmin tekelci diinemiyle "Ser111aye <,:e~i1li ha ngi i.i lkc;. c dogru yiinclcccgi. mali scnna,\ollarla bir ·u1us1a11' birlikte "uluslararas11a,ma ve di gcri lie a kar: · u I usa I uluslararas1 triistlerin ortaya yc11111 .. k<i r hcsaplascnna~ckrin · birbirlenvla , ... rc"abct cllii!i ... q1kmas1" ba,1am1"''· rt11c kcn..:tlcnrn..:lcri gii<,:leri n1y1 r dii~(ir­ artar: sc rma;l:'nin · umekle ilgilidir. Kc-;in l11s lararas1la!) ma s1' ortaya c,:1 kar. "i3 olan nokta, scrmavc nin bu!!.iin bir vi'inc. van n B11ha ri11. bu ul uslararasila ~ ma sonunda ba~k~1 bir y0nc dogru yay il may1 durd ura111ayul11s la raras1 tr<b 1lcrin ortaya <,: 1k11 g1n1 da acag 1cl1r. .. Fina ns ka pital , se rrnayenin her yana hclirti' ordu: "Kapita list ba7.da. ·ulusal' ekonomi yay llan bir liCkli olarak ortaya ~ 1kar. isll!r ~crc,:c ' c~indc iiretkcn gti1; lerin gcli~mcsi nets ii ·tropi" '. istcr ·)an tropik' istcrse · kutuplarda' ki ulu~al kartdlcr vc triistlcri ortaya 1YJkar- olsun. her ·bo~lugu doldurma pc:;.indcdir.

Veter ki kar.) c1crli miktarda olsun ... 1<> 1111~11r. diin~ a kapitali7.mi c,:cr1YC\Csinclc de C1rc1kcn giic;lcrin gcli$imi de c;c:;;itli ulusal Empcr} ali1.min ba~la11g.1~ cliinL'llllcrindc kapiwli~l gruplar aras1 nda. en ilkcl ~ckl in dcn gcri \ 'C <;()rnlirgc iilkekre ] one Jen SCl'llla) C. lu tunda ulus laran1s1 triistl C' r ~c klind C' k i en 1960 y 1l inda11 sonra g e l i ~mi~ kapita list m c rk cz i l c~ mi~ h alinc kadar uluslararas1 ii lkcle rc yii nc l mi~t i r. anla s' ma lan .varatm1s. t1r. "l ·I ·· 1955- 19(10 a rasmcla }'tlda ortalaml1 2.8 1\yn1 bc lirkmcyi Lenin de yapar: mi lyar dolar Ci/cl k(lpital istlcr vc korporas.. Kapi1ali1111 . uzun bir siirc:dcn l'eri diinya yonlar 1araf111cbn ai' gcli:?mi~ Cilkcle1\'. yilda p:11an111 ~ ar:11m1:;;ur. Senna~ c ihra~1 ar1t1k1;a ortalama 2.7 mil;.:ir dolar isc i'ilcki empcrva\C hii~ tckcl gruplannm ~ab.met Olkclcr \I:' list i'tlkdcrc ihrac; cdilmi:>tir. 19(11-(> ara,111da ,iin1iiq; elcrk ili::-kilcri ,.e ·11c1 ru1 biilgcleri ' dcngc "csinlikle bo1ul11H1:;;tur: a1 ~di~mi~ .._

.,

.,

J

J

i"

86

-

.;

J

Kas1m - Arahk # 9 [ilkdere ihr:H,: edilc11 iizcl sermayc: ilcla orta- ti r vc uluslararas1 meta licarcti ni n o/o7:\' i hu lama 2.> milyar. cmrcryai ist tilkclcrc ihrac; ~irkctlcrcc gcr~ekle~tiriliyor. K1sacas1. 1.ccdik11 ozcl -;cnn~1yc: Ilda ortalama .t.2 milyar nin'in cmpcryalizrn tcorisi dogrula111yor. Datlola1. Satlt!1.-t: A111c1 ika11 vJ'.'.d :.t:1111c1)c~i ck iic1 0111.\.: rtl-.irt1J1g1rll1/ l.c11i11'i11 g.0rU$iinii ;d.:al1111rsa . emrcr: alis1 [ilkclerc g idcnin a7. rarlayal1m. gc li:;;mi:? i.ilkclcrc µ, idcndcn. I 955-(10 di.)nc"Scr·bcst rckabctin tan1 olarak hiiki.im mi11dc , herncn hcmcn ik i kat; 19(> 1-(>'da isc siirdii gii cs ki kapitalizmin ay1rdcdici nit clie; kat (,:Ok oldugu t:iklillir. " 17 ligi mctll ihrac1yd1. Tckell erin hiiki.im siirUlu!>al pazan denelk\'Cll trC.1stlcr. dcgi~ik dii gii hu giinkii kapitalizn1in a~ 1rdcdi ci n1ncdcnlcrk tilusl:irnrastlasmak i'Orundad1r. 1311 tcligi ise. se rn1 a~· c ihracidtr... 1 ~ ulusal tr()s1lcr haslang1c;ta ulusic;i hir rakibini ortadan k<tld 1nnnk ic;i n ba~ka bir ult1s1111 ~i r­ keti yle birle!;>ir. Sonra da yahancr ul usal sirkctlcrlc rekabct cdcbi lrnck ic; in ulus lararas1 birl ikte kurar. Nedcn nc olursa olsun, biitlin bu nedcnkri11 ar"-a:-.rnda duran tcrncl dtirti.i uluslararasr rckabeuir. Bu uluslararas1 rckahc1 onadan kald1rrlrnada 11. uluslararas1 birlcsmclcr. bC.i lii nmelc r, sa' a::;1rn lnr ortada n Notl<1 r: ka lkmaz.

I Karl i\1arx, Friedrich Enge ls, Oo{!,11 Kapi ta li1.min bir yandan biitiinlq;irkcn . Sorw111. Sol Yavinlan, s. 76-77 bir yandan da dcgi~ik bi.itiinlcrin kcl\·gas1 '.! ,\1iirekkep. Say1 17. 200 I. s.150 siirer. GlinlilllUi'Ck uluslararas1 sirketler ~ A.g.c .. s. 152 biitiinlcsiyor "e butiinlesdikc,;c de kcndi 4 Karl Marx, Friedrich 1-:ngels. Serme ara larr ndaki kavga k 1z r ~ 1 yo r. 13ii1iin l c~mcy i )'up1 tlor Ill. s.1 74 h1zland1 ra11 ncclc nlcri n bas111da i.irctirn scr.; /A\ .e.I...'.· " ' ~ s , . I "') I rn a~· cs in 111 u I 11 s I a r a r as II a~ 111 as 1 g l' I i ~· or. <• 1:riedrich Engels. Karl '.\1arx. l\a11i1al.

U I usal scrrnayc ha::;ka bir iii kcyc giderck (\:iincii Cilt. Sol Yay1nlan. s ..187 orada iirctim ) ap1) or ,.c i.iretim -.(irccinin - V.i. Lenin, 1~·111pc·1:1 ali=111, Sol Yaymlan. farkli boltimlerini dcg.i~ik Lilkclcrdc iirgi.i1liis.36 yor ve kardan daha f'a1.la pa) alma miicadek8A.Q.C., s.49 sine bi.iyiiycrck km il may 1 a mac,: I 1yor. <)A o C ' ' ·::· ·~ S.42 Ulus lara ras1 ~ i r k c tl c r foaliyct lcri ni dlinya 1;i A.g.c., s. 71 <;aprnda plan lamak LOrundalar. Pa1ar biitlin 11 V. i. I .en in. E111pen·ali=111. Sol Yay111lan. di.inyad1r. Uluslararas1 faaliyet gibtercn ~1r ­ "-ctlcr cmbir;.onlan111 cmpcryali1min ilk s.7-1 t~)\ ikol<1) i. Bukharin. F.11111e1:i-ali=111 1·e diincmlerindcn alan. bugiin bC1) lim(i~ ~ir ­ kct k rdcn ba::-k n hi r $L'Y dcgi Id ir. ,\ sI 1ncta bu Diin1 ·a t::konomisi. SpartakC1s Yay1 11 lan. s.(i7 13A.g.c. , s.26 ~ irkc t lcr. l.cn in 'i n e mpc rya li i'm tco risin i 1-1 ' \ .g.c .. s ..-J (), ciogruiayan ~irkctkrd i r.

Lenin. crnpcr;. ali1:1ni11 tcmel ()LcllikI~ V.i. Lenin. £111pe1yoli=111. Sol Yay1nlan. krindcn biri olarak " tekelci scrmayc s.81 ihracm 1" g.ii-;1crn1 i~l i. (jerc;ck ten de bug.Lin I<• l\ikolay i. Bukharin. E111pernili:111 1·e meta ihra<.:111;1 da', anan diinYH . tican.:ti '~cri - /)ii11yo /:'konnmisi, Spartaklis Y<lymlan. s.42 k in i~. ih rnyc 1 ii rct im scrmaycsinc da::-<tl 1 i.irc17 l ~ r ncs t i'v1anclc l. !lvr1117a !vlen/011 Ok11n1r, tim an1111~ 1 1r. 13u ik incisi . dii11 ya tica rcti ni Bi lg i Ya) llk'Vi . s. 17 kcncli ko111rol(i11c ahn1~11r. Ulu:-. lararas1 ~irket­ •~ V.i. Lenin. E111pe1:1'lili=111. Sol Ya) 1nlan. krin cirolan diin;. a ticarctinden daha yiiksck - s.7-1 ~

87

•

l~r;i

Miicadelesi internet s·itesi

'

!H r

t

•,.

I J, • , .. ' .

Yeniden kap1l<ulu sol Uz.erine "

Pf' .. , · 1~t .-·.·· ·

..

1:·.....1 · •

t- i;

,\ :l.r\'.~' t.J;r~d~')n

~·.,3 .;.tt \~J •

f , ~t'l'"i'' , ,, ~··~~Mt t~ t •'' i •,,, •1 T t..•

ti. '' r

-,,..

1; 1..... :~ .

t' •,

t

.•

·~1

1-:.1~.I. J..luu.t1x.~:

A 1"\f-• -. it~ d-.J'fl'fi~n ,"'1.rlj.)fl ">

ltlc...'"yl

t hr)

\- j.! ... ,~ •. ,-._

·...t•t-·

:. :1>:·• 1,r· .1.tl':V

.;_,•1.1r ... , °"' ' ""'l.:l~ t'l..

, • •/

t~· '-1

'' 1

·~·:)· r(

t·s.• .:1

""'~ • :L• •

~,.t

,.. f_.! ; ~ ·

..,., l

l ._•1~

• •

h .if:;- r

tj

f' l-~~~ n.

.;··· <' £• t ut;•ul 01-.v~ •<"

\..J ,_, •• ~.. ,.,., ~'-,!)ll"::J·'..!-·

·r,

olf 1!

h ':f"• ...

t

...::.. alt.c..::t• ..., .... \ . . . . ,,, ... >'\. . .

• .1 ; ~( (\ft11~~ ·.~

1

f

"'J' .)'

.:.(t'?t.S .rH" l~{- f ,;t)• '' 1t l(). l'• · l! f•~• r1t>1:..:- '1F {... ~ , ~,.., A.!!i) i •·.t..·r. n1r..r A.t "' f'Y. , .,~·

._ './ { •)1,)!1

.. .

r>uyi~~r.

(.c;# • ..___, . . ... . .. f'+h1

(5'4'• r•t',,i

.. .,.. :

·,.· ~,· "

<--1x • ""...... ~ · ...

" 1•v! +.

•ii'

·r J ,\ .",!I \. 1}'f 1f • ; r ;' l•,•1: -..-...;, ·) t_: \.,'l'(I' f • ~.)if r l

t:t_.

1

( .l't-4 41 ,,. ....

.,('~f"v" •

(;•··..

r·1

flo1•( \,..)h

.::·1<"• ""

.J ·••

f! ... ~ l

J'

' 1.) • ...

I•

•

r '• , fJ

'1

;or:.w1 •·

.-: .1"\:(>•<t.1:

1:

·~,·· 1

i.

..

www.iscimucadelesi.net i§9i Miicadelesi Ge9mi$ sayliar ... Gundemdekiler ....

Teori&Politika .. . i$c;i hareketi ... Ulusal sorun ... Kad1n hareketi Gen9/ik ... Uluslararast ... "Kureselle§me" .. . S1n1f mucadelesinden haberler ... Sava§ kar§ttt hareket ... Forum

ileti~i m:

posta@iscim uca delesi. net

II

0 -

--

...

•

......_-

-

-

I

"'-

Bolivya/1 emek<;iler IMF'ci ba~kan1 kovdu!

•

•

Fiyat1: 2.500.000 TL.