Pgbs 35

Page 1



i~indekiler TEMMUZ 2006 • SAYI: 35

1. Bu Say1 •••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••• 3 Yayin Kurulu

2. i,~i Karde,ligi Partisi kuruldu ••• Peki 'imdi Neredeyiz? ••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••• 5 $adi OZANSO

3. Yeni Bir Dinemin E'iginde Ortadogu ••••••••••••••••• 11 C. Taylan ACAR

4. Avrupa ~ap1nda Ger~ekle,tirilen 8ilgeselle,tirme Politikalar1na Genel Bir Bak1' • 21 M. Cemil OZANSU

5. Avrupa K1tas1n1 8alkan1a,t1rmen1n Arec1: Rvrupca 8irli9i •••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••• J 1 Christel KEISER

6 ... Dayton Ant1e,mes1 .. ndcan 10 Yll Sonrca Balkanlar Yeniden Balkcanle,t1r1hyor •••••••••••••••••• 49 Dominique FERRE

7. Eski i,~i Devletlerinde Kapitalizm Restore Edildi mi? •••••••••••••••••••••••••••• 63 Rusya Devrimci i§<;i Partisi Jean-Jacques MARIE

8. ABD'deki Siyesel Durum Uzerine Notlar (I) •••••••• 79 Alan BENJAMIN

~ ~

9. ABD'deki Siyesel Durum Uzerine Notlcar (II) ••••• 101 Alan BENJAMIN

J

1 O. IV. Enternesyonel'in 1951-53 8ilunmesi Uzerine Notlar •••••••••••••••••• 117 Bari§ YILDIRIM


Sosya/izm

Yurtd1~1

Fiyat1: $ 5 • 4 € • £ 3 • SFr. 6

Sahibi ve Sorumlu Yaz1 i ~ leri Miidiirii: Engin Bodur Yonetim Yeri: Rasi mpa~a Mh. Niizhet Efendi Sk. No: 36/5 Kad1kiiy/ istanbul Tel/Faks: (216) 330 95 67 •PTT Posta <;:cki Hesap No: 1051319 Baskt: Selin O fset • (2 12) 577 63 48 • Giiven Sanayi Sitcsi B 345 Topkap1/istanbul pgbsosyalizm@ pgbsosyalizm.org • http: //www.pgbsosyali zm.org Katk1larmdan otiirii Pusula Yaymc1hk ' a tq ekkiir edcri z . 2~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~


Bu Say1

Bu Say1

Yaym Kurulu

PG B Sosyalizm'in bu say1s1 Sadi Oza nsli'ni.in i ~ <;:i Karde ~ ligi Parti si' nin (iKP) kurulu ~ una ili~kin yaz1s1 yla a<;:Il1yor. Bilindi gi gibi iKP gc<;:tigimiz ay m 15' inde, ya ni 15- 16 Haziran bi.i ylik i ~v i eylcminin 36. ytldoni.imlindc kuruldu . Ozansi.i bu yaz1smda, parti k urulu~una ongelen don emde ya~anan kurulu ~ slirecinin e le~tircl bir bilanc;osunu <;:1kan yor. Yazida, partinin ba ~ lan g 1<;:taki kurulu$ fel sefe sinden bugi.ine kadar gcc;en zaman zarfmda herhangi bir degi ~ iklige ugray1p ugrarnad1 g1 tart1 $t11y or. Yaz1 aym zarnanda iKP'nin kuru1U$U oncesinde Ti.irkiye sosyalist hareketinin bir s1mf partisinin in$asma yonelik kay1ts1zltg111111 ve moralsizliginin de bi r sergilernesi olarak algilanmal 1.

,.

~

ay lan Acar ise yaz1s111da Ortadogu 'daki son geli $rnelcri degerJendirerck bOlgenin bir panoramas1111 c; iziyor. Ozelliklc Filistin ve iran'daki son geli$meler eksenindc ABD'nin Bi.iylik Ortadogu Plam ' nm Ortadogu halklan ivin haz1rlad1 g1 ge lecek t art1 ~ 1ltyo r. "Renkli devrirnl er"in Li.ibnan 'dan Ukrayna 'ya kadar uzanmas1 bizim ivin Bi.iyi.ik Ortadogu Plam'nm sadece Ortadogu' yla s111irl1 olrnad1g111111, "Geni$1 etilmi$" bir Ortadogu ' nun hedetle oldugunun ka111t1. Ulusal <;: ervevelerin parc;alanmas1 olarak ozetl eyebilccegimi z bu saldm Avrupa' da da bizzat Avrupa Birligi tarafmdan yiiri.iti.ili.iyor. Arkada~1m1z Cerni! Ozansi.i yaz1s111da bu saldmnm bolgeselle$tirme ayagm1 inceliyor.

T


Sosyalizm

izleyen yaztdaysa, aym silre9 ismi konarak (Balkanla$ttrma) Christel Keiser tarafmdan buttinAvrupa dilzeyinde inceleniyor. Yaz1daAlmanya ve italya'daki yeni hilkilmetlerin uygulad1g1 bolgeselle$tirme ve ozelle$tinne politikalan degerlendiriliyor; aynca Fransa 'daki ba$kanhk se9imlerine yonelik olarak kurulmas1 muhtemel bir sol koalisyonun (refonnistleri, Stalinistleri ve bazi Tro9kistleri i9erebilir) nasil, "ba$ka bir Avrupa" slogam altmda aslmda AB'nin y1k1m politikalanm aym $ekilde surdilrmeye aday oldugunu gosteriliyor. Dominique Ferre'nin Dayton Anla$mas1 ' ndan on yil soma Balkanlar ve eski Yugoslavya' da gilnilmilzde gclinen noktayt inceledigi yaz1s1ysa, 1946 'da kurulan ve zamanmda gerek toplumsal gerek ulusal meselenin 96zumil noktasmda onemli bir ileri ad1m olan Yugoslavya Federasyonu'nun kazammlannm - ba$ta toplumsal mtilkiyetin - nasil AB 'nin dayatt1g1 direktitler ve politikalarla par9aland1gm1 anlat1yor. Bunlan izleyen Rusya ' yla ilgili yaz1 iki mektuptan olu$uyor. Rusya Devrimci i$9i Partisi 'nin Rusya 'da kapitalizmin restorasyonuna <lair g6rli$1erini i9eren birinci mektuba cevaben, IV. Enternasyonal Uluslararas1 Sekreteryas1 'ndan Jean-Jacques Marie 9urume 9agmdaki emperyalizmin dilnya ve eski i$9i devletlerindeki portresini 9iziyor. Ardmdan dergimizde ABO uzerine iki metin bulunuyor. ABO; Ttirkiye i$9i sm1f1 ve aktivistleri tarafmdan az tan man bir illke; oysa bu illkede de i$9iler ve Siyahlar gibi ezilen gruplar kapitalizme kar$1 kendilerini savunmak i9in bag1ms1z orgtitlerini savunma ve kunna 9abasmda. i$te IV Entemasyonal'in ABO seksiyonu Sosyalist Orgiitp'.i'niin (Socialist Organizer) karar taslag1 olarak Alan Benjamin tarafmdan kaleme alman bu iki metinden ilki; gene! olarak dtinya ve ~BD'deki siyasal durumu degerlendiriyor ve konfederasyonlar olc;eginde ya$anan STK'la$ttnna saldmsma egiliyor. ikinci metin ise bag1ms1z bir i$c;:i partisi ic;:in mticadeleyi ve bu kapsamda Siyah hareketiyle kurulmast gereken ili$kilerle ilgili. Son olarak, daha once soz verdigimiz gibi IV Entemasyonal'in 1952-53 y11lanndaki bolilnme silrecini aydmlatan 9e$itli belgelerden boltimleri yaymltyoruz. Oikemizde pek az bilinen bu tart1$malann Turkiye'de bag1ms1z bir i$9i sm1fi partisini sab!fla in$a etmeye 9alt$an aktivistler ic;:in hala son derece guncel oldugunu dii$iinilyoruz.


i~9i Karde~ligi Partisi Kuruldu ...

i,~i Kcarde,liji

Partisi Kuruldu ... Peki 'imdi Neredeyiz? $adiOZANS0

Yakla~1k iki y1ll1k bir 9ah~madan sonra i~9i Karde~ligi Partisi (iKP) kuruldu. Ku~kusuz bu kurulu~un teorik ve

politik on hazirhklan 9ok daha eski y1llara dayamyor: PGB Sosyali::.m gazetesinin 1990 y1hnm ba~mda ger9ekle~en Zonguldak Biiyiik Madenci Eylemi s1rasmda ortaya athg1, Genel Maden-i~ Sendikas1 Genel Ba~kam Semsi Denizer ' in ba~kanhgmda bir kitlesel i~9i partisinin kurulmas1 9agns1 ve 1993 yilmda Birle~ik i~9i Emek9i Partisi Giri~imi'nin (BiEP) olduk9a uzun y1llar giindemde kalan ancak daha sonra akim kalan 9abalan.

slmda bu iki 9abay1 ge9mi~le baglant1 kurmak a<;1smdan anmak gerekse de, e~it "degerler" olarak nitelemek 9ok anlamh olmasa gerek. <;=unkii bunlardan birincisi, PGBS 'ninki sadece bir 9agn olarak kalm1~ken, digeri yani BiEP Giri~imi olduk9a uzun soluklu olarak varhgm1 siirdiirmii~ olup, art1k niteligini degi~tirmi~ olsa da, bugiin bile en azmdan ad1m siirdiiren bir giri~im olarak dunnaktad1r. Bununla birlikte,

A


Sosyalizm

PGBS c;agn s1111n onemi , 1989 Bahar eyleml erinin ertes inde, ylikselen bir i$c; i kitl e harcketinin son deml crini ya$amakta oldugu bir donemde patlak vcren bliyiik Zonguldak madenci ey lcmine denk dU$mcsi - ki bu ey lem, onu ya$ayan i$c;ilerin de c;ok iyi fark ctti klcri gibi 1. Korfez Sava$1'mn patlak vcm1esi halindc so n bul acaktt - ve bu cy lemden TUrki ye i$c; i s1111 f1 ad1na olabilecek en poli tik oneriyi yap111I$ olmasmda yatt yordu. 0 giinl.in ko$ ullannda, bu oncri , ne gene! olara k Tiirk iye sosyalist harcketi vc hatta ne de bizzat PGBS grubunca kavranamadt. Bumm altmda ise, somut duruml an somut olarak tahlil edebilrne yetenegine ne yazik ki sahip olmayan bir "leninist" orgutlenme anl ay 1$t yat1yordu. Gerc;ekten de 1990 yil111111 ba$mda Ozal'm partisin i ve gene! olara k Tiirki ye butj uvazisini tir tir titrcten ve herk esin yak1ndan tamd1 g1 Hurri yet gazetesini , yiiri.iyen 100 bin madenciye bakarak, "Ad1m Ad1111 Ankorn Yak!a.y1vorlar! " di yc korku tan cylem si.iruyo rdu . Ey lernin ba$ tnda $ern si Deni zcr' in olmas1 Tl.irki ye sosya list hareketini , eyleme olmasa bi le liderligine burun k1 virmaya iti yordu. Devrimci Mark sistl cr bil e bu burun k1 v1rrnaya yatk111 durdul ar. Kendi ara1111zda yiiri.ittliglimi.iz tartt $malarda, bu arkada$ lanm1z, " Nasd olur da Deni zer gibi birinden bir i$c; i pa rti sinc onder olmas 1111 isteri z?" dedil er. Biz ise kendi lerin e, ''Lula 'dan nastl istedikse, ondan da oyle isteriz" dedik . " Lula il c Denizcr' i nas tl bir tutars1111z?" dcdiklerinde ise, pck bi r farklan olmad1 g1111 soyledik . Aynca onemli ol amn harekc tin kendi si oldugunu, olay lann ge li ~ iminin i)ncedcn kestirilerncyecegini ifade cttik. Kald1 ki Lula daha o zamandan 1979 y1llannm Lul a 's1olmaktan c;oktan c;1km1$t1. Nitekim, o giinlerdc $cmsi Denizer ac;1kc;a ABO cmperyali zminin ba$ tlll c;ekti gi Korfcz Sava$ t' na kar$1 c;: 1karkcn bile, bugiin Bush' un emrine ginni $ olan Lula' dan c;ok daha ileri bir duru$ sergiliyordu . Ote yandan o giinkU Tiirki yc politik ortamma goz att1g1111zda, Tiirki yc i$c;i s1111f111m bi.i tiin bile$enl erinin gozlerini Zo nguldak 'a dikmi $ oradan bir c; 1k1$ bekl edikl crini gbriirdiiniiz. PGB Sosyali zm gazctcsinin o giin bnerdigi bi <,: imiylc cger Dcni zer sadece Zonguldaklt i$c;ilerden olu$all bir pa1ii ku rmu$ olsayd1 bil e 路- ki bu Zonguldaklt maden i$c; ileri iyin kolay ltkl a atabil ecck leri bir ad1md1 - bu paiii birkac; giin ic;inde Tiirki ye' de say1s1 milyonlan bulan bir i$c; i kitlesi ni kuca kl ayabilirdi. Gcri yc dbni.ip bakt1 g11111 zda PGB S' nin o gi'tnkii eksikligi, bu c;:agn y1 sadece Dcnizer 'c ve Zonguldak 'a yapmak la yetinmesi, bir beklcyi$ ic;: inde olan Tiirkiye ' nin diger i ~ c;i havzalanna ul a$n13y1dencmemesiydi. Oysa attlmas1 gereken ad1m, bir taraftan Denizer'e bu kurulu$U yapttrtmay1 ba$armak , ama di ger taraftan da ulkenin di ger bi.itiin i$c; i bolgelcrinde boyle bir parti ye kat1hm ic;in iiye kampanyalan brgiitlemekti. Boyle bir kampanyanm c;ok degil birkac; bolgede ba$lat1lmas1 ku$kusuz Dcnizcr'e de daha kolay ad1m atm a ve ic;inc dii$tligii c; 1k1 $S1zhktan kur-

:rn


l~<;:i Karde~ligi Partisi Kuruldu ...

tulma imkant sunabilirdi. Dolay1s1yla onceden sonu belli olan Yliriiyli~ belki de bu ~ekilde sonu9lanmayabilir, i~9iler yeni kurulmu~ olan partinin co~kusuyla farkh eylem bi9imlerine yonelebilirlerdi. Ote yandan boy le bir kitlesel i~9i partisi kurulu~u , sosyalistlerin kendi aralannda birlik olu~tunnalanna yonelik giri~imlerini de kuvvetlendirebilir, y1llarca dagm fare dogurmas1 gibi ancak ODP ile sonu9lanabilecek bir 9ah~manm 9ok daha otesine ge9me firsatr yakalanabilirdi . BiEP Giri~imi 'yle ilgili 91karsamalarda bulunmak ku~kusuz bana dli~mez, onu kendi giri~imcilerinin degerlendirmesi daha uygun olur. Arna gene de, en azmdan istanbul Subeler Platformu'nu bir araya getiren bu giri~imin giiciiniin bile, Zonguldak kadar olmasa da, kitlesel bir i~9i partisi in~asma yol avabilecegi goriilmeliydi. BiEP Giri~imcilerinin bir parti in~asma yonelik 9ekingenlikleri ve tabii biraz da "kendiligindencilige" tantd1klan a~m prim, bu giri~imin kendi kendini tiiketmesine neden olmu~ gibi goziikliyor.

iKP giri~iminin ilk hali i~9i Karde~ligi Partisi (iKP) Giri~imi bundan iki yd kadar once "i~9ilerin Kendi Partisi" $ianyla hareket eden bir i~9i 9evresinin yaymlad1g1 Uluslararas1 j!f~¡i Karde:jligi biilteniyle faaliyetine ba~lad1. Bu faaliyet ba$mdan itibaren kitlesel bir i~9i partisinin kurulu~unu hedetliyordu. Bu ama9 dogrultusunda, parti giri~imcileri , politik 9izgisine bakmaks1zm biittin sendikal yapdarla - 9iinkii bunlar i~9i sm1fmm varhgm1 korumaya 9ah$an tek orgiitleriydi - diiriist ve samimi bir temas ivine girdiler. Tiirkiye' deki biitiin i~9i konfederasyonlannm alt ve iist diizey yoneticileriyle mi.irnkiin olabilecek en geni~ ili~kiler i9ine girildi. Onlara anlatilmak istenen devletten ve sermayeden bag1ms1z bir i~9i kitle partisine duyulan ihtiya9tr . Uluslararas1 i~9i Karde~ligi biilteni bu amaca yonelik olarak yaymland1. Yaym hayat1 boyunca s1radan i~9inin anlayabilecegi bir dille emperyalizmin diinyadaki ve Tiirkiye 'deki i~9i orgiitlerine nasil azgm bir saldm i9inde oldugu anlat1ld1. Sendikas1zla$t1rma operasyonunun 9okuluslu $irketler arac1hg1yla nasil devreye sokuldugu, IMF'nin, Diinya Bankas1'mn, Diinya Ticaret Orglitii'niin ve tabii Avrupa Birligi 'nin bu planm birer di$lisi oldugu aktanld1. Ba~ta Amerikan emperyalizminin ve 9okuluslu $irketlerin Afganistan ' da, lrak 'ta, Yugoslavya 'da uluslan nas1l par9alad1g1 omekleriyle v¾rguland1. Dahas1 uluslarm pan;alanma siirecinin bizzat emperyalist iilkelerde bile nas1l giindeme geldigi JSrarla anlatild1. Tiirkiye ' de sosyal giivenlik sisteminin dag1t1lmasmm, bOlgesel asgari licret uygulamas1 giri~imle­ rinin , toplu sozle~me ve grev hakkmm fiilen uygulanamaz hale getirilmesinin, sendikas1zla~t1rma ve ta~eronla~hrmanm, ozelle~tirme ve sat1~lann , kamu hizmetlerinin ve tabii bu arada saghk ve egitimin ozel-


Sosyalizm le~tirilmesinin nasil bu paryalanmay1 bcrabcrindc getirdigi alt1 yizilerek 1srarla yazild1. Ti.irki ye'deki bi.iti.in i~yi konfederasyonlanmn bagh oldugu ETUC ' un (Avrupa Sendikalan Konfederasyonu) nasil bir Avrupa Birligi kurumu olarak yah ~ t1g1, bi.iti.in i ~y i sendikalann1 birer sm1forgi.iti.i olmaktan 91kanp korporatist orgi.itl enmelerc yevirmck istedigi anlatild1. Billi.in bunlara kar~Il1k ivedilikle yapilmas1 gerck enin i~c;:i s1111fm111 bir siyasi ozne olarak kendini ortaya koymas1 oldugu belirtildi. Sagc1 ya da solcu patronlarm finan se etmeyecekleri, i~c;:il erin kendi rnaddi ve manevi imkanlanyla harekete gec;:ecek bir i ~ yi partisinin in~a s 111111 gerekliligi i.izerinde 1srarla duruldu . Bi.itUn bu anl attlanlara en sagc1s111dan en solcusuna kadar hi9bir sendika yoneticisinden olumsuz bir cevap gelmedi. Tam tersin e hepsi, yap!lmas1 gerekenin bu oldugunu, sendikal arm kurtulu~ l a nnm bile ancak bu c;:erc;:evede yi.irUti.ilecek bir politik c;ah~mayla mi.imki.in olabilccegini vurguladilar. Ama kazm ayag1 oyle degildi. Kitl esel bir i ~c;:i parti sine duyulan acil ihti yac; herkcs tarafmdan kabul edilm ekl e birlikte, boyle bir partiye gerc;ekten ihtiyac1 olanl ann - bilinc;: li sosyalist sendik ac!lan bir kenara koya rsak - sendikalann iist diizey yoneticilerinden orta ve alt di.izey yoncticilcre vc s1radan i~c;:il e re dogru inildikc;c artt1g1 g6rii1Uyordu. Ost di.izey scndika yon eticileri, bir anl amda, grev ve toplu sozl c~rnc yapamamaktan memnundular vc "koltuk"lanrn korurnaya her ~cyden daha fazla onem veri yorlard1. Dolay1 s1yla varolan durum dah a da kotiil e ~m emckle birlikte oldugu gibi kalmah yd1! Zaman zaman devlete. zaman zaman patronlara yaslanarak dunnnlanm korumay1 yegliyorlard1. Bu durumu gerckc;el endirirken de, i~ c; ile rin sm1f bilincinin dii ~ iik oldugunu, mi.icadcleyc atilmayacakl anm ileri si.iriiyorl ard1. Onlann anlamak istemcdi gi, bu gelcneksel politikalanm sUrdiirdiikleri takdirde, gec;:mi ~ te oldugundan farkh olarak her ~ey lcrini kaybcdecckleriydi. Orta ve alt dlizey scndika yoneticileri, arhk kendi geleceklerini go remedikl erinden, durumdan daha ho~ nutsuzdul a r ve aktif politikayla daha faz la h a ~ir ne~ir olmak istiyordular. Ost yoneticilerse neredeyse, " benden soma tufa n! " hesaplan yap1 yordular. S1radan sendikah i ~y iye gelincc, onlar, art1k terazinin hangi kefesinin agir bastigma yonelik hesap yapabilme durumunda degildiler, c;i.inkii her ~ cyl e rini kaybetmckteydiler. Dolay1s1yla kitlcsel bir siyas i i ~c; i partisi ihtiyac1 onlar ic; in her zarnankinden daha elzerndi . i ~ te i~c; i Karde~li gi Parti si bu zernin ii zerinde kuruldu. Ku~kusuz buradan ~u sonuca vamiak da miimkiindii: 0 halde daha da a$ag1ya, yani orgiitsiiz kesimlere inildikc;:e parti ihtiyac1 daha da artacakhr. Bu yarg1 ilk bak1$ta dogrn gibi gozi.ikrnekle birlikte, gerc;ek durnmu yans1tm1yordu. Birincisi , orgiitlU i~9i kcsimlerini orgi.itlemeden orgi.itsiizlcri orgiitlemek fiil en mUmki.in olmad1g111dan. ikinci si, orgi.itluliik den eyimini ya$amam1 $ olanlann kendi ba$larma


i~<;:i Karde~ligi Partisi Kuruldu ...

harekete ge9seler bile 9ok daha kolay dagtlacaklanndan. Bu ytizden i$<;;i Karde$ligi Partisi ilk elde orgtitlli i$<;i kesimlerinc uzanmay1 kendine hcdef olarak se9ti. Ger9ckten de, i$<;;i Karde$1igi Partisi'nin kuruculan11111 ezici 9ogunlugunu i.1rgtitlU i$<;;iler olu~turuyor.

iKP giri~iminin mevcut hali Hepinizin bildigi gibi, "i$<;;ilerin Kendi Partisi" Giri~imi, ilk partile$rne 9agnsm1 Emck Platformu'na yapt1, ha!a da yapmaya devam edecck . c;:unkU Emek Platfonnu btittin zaaflanna ragmen bir anlamda i~<;;i s1111fm111 birle$ik cephesini temsil ediyor. Ku~kusuz Emek Platformu'nun i9inde i$<;;i s1111fm111 muazzam bir 9ogunlugunu olu~turan orgtitstizler ve i~sizlcr yer alm1yor. Arna $Ul1U hi9bir zaman unutmarnam1z gerek: i$<;;i sm1f1 orgtit!U oldugu i9in s1111ft1r! Bugi.in 9qitli AB politikalanyla ve ETUC aractl1g1yla yok edilrnek istenen bu snnft1r. Ancak varolan kazanunlanm korumaya 9ah$an bir sm1f daha ileri kazanunlar elde etrne yolunda ytirtiycbilir. Varolan kaza111mlan111 tek tek kaybeden bir s1111fin gelecegi olarnaz! i$te bu ytizden Ernek Platfonnu 'na 9ok i$ dii$tiyor. Ve i$<;i Karde$1igi Partisi de Ernek Platformu'nun siyasalla$mas1 yolundaki 9agns1111 yapmay1 sUrdUrecek. "i$9ilerin Kendi Partisi" giri$imi bundan iki ytl once ilk adunlanm atmaya ba$lad1g111da baz1 sosyalist 9cvreler i~9i hareketinin ytikseli!;> donemini ya$amad1g1 bir konjonkttirdc kitlesel bir i$<;i partisi 9agns1 yapma111n dogru olmad1g1111 ileri stirdUler. Bu bir yontiyle dogruydu. Bunu PGBS ' nin daha onceki saytlannda da ifade etmi$ ve $6yle demi$tik : Evet. Ttirkiye i$s;i hareketi bir ytikseli$ donemi i9inde degil. Ama kitleselle$me imkam olabilecek bir i$<;i partisi in~as1 ic,:in bir kitlesel ylikseli~ zorunlu degildir. Onemli olan s1111f mi.icadelesidir. TUrkiye ve di.inya tarihinin en sert sm1f mticadeleleriylc kar$1 kar$1yay1z. Di.inya burjuvazisi di.inya i$<,:i s1111f111a ve onun bir par9as1 olan Ttirkiye i~i;:i s1111fma kar~1 tarihin en btiytik sm1f mticaddelerinden birini ytikseltiyor - ozellikle SSCB'nin 96kU$Unden bu yana - ve bu durum hem dtinya hem Ti.irkiyc i$vi s1111ftna varolan s1111fsal mevzilerini koruma temelinde c,:ok ciddi bir imkan sunuyor. i$<;i Karde$ligi Partisi bu zemin Uzerinde kitleselle$menin yollanm aramak zorundad1r. Frans1z, Alman, ingiliz, italyan, Amerikan , Latin Amerika, Kore, Rus, Ukrayna, c;:in i$<,:i s1111flannm mUcadelesi TUrkiye i$<,:i s1111 ft mUcadelesinin dolays1z destekc,:ileridir. Dtinyanm birs;ok Ulkesinde gec,:mi$ kazammlann korunmas1 temeli i.izerinde bir mi.icadele stiri.iyor, Ti.irkiye bu nun d1~111da degi ldir! S1111f mUcadelesinde i~c,:i sm1f1 adma kitlesel bir yUkseli~in Ti.irkiye 'de $imdilik ya$anm1yor olmas1 , ancak i.ist dUzey scndika yoneticilerinin i$<;i Karde$1igi Partisi 'nin kurulu$Ul1a itibar etmemi$ olmalanm a91klar.


Sosyalizm

<;::unkil oniimilzdeki donemde bu parti gil9lenmeye ba~lad1gmda , kimsenin ku$kusu olmasm, onlar da h1zla kattlmaya ba$1ayacaklardir! Bu, iKP'nin o noktada on Iara kaptlanm ac;mayacag1 anlamma gelmemelidir. Bu partinin patronlardan ve devletten bag1ms1z program1 dogrultusunda hareket etmeye kararh her i$c;:iye ve i~9i yoneticisine ihtiyac1 vardir, olacaktlf. Daha once de ifade ettigimiz gibi, i$c;:i Karde$1igi Partisi ashnda bir birle~ik i~c;:i cephesi olmaya adaydlf. Bagnnda i~9i s1111fmm en reformistindcn en radikaline biitiln egilimleri yer alabilecektir.

iKP bir "halk" partisi olmayacaktir! i~c;:i Karde~ligi Partisi (iKP) kurucular heyetinin de gosterdigi gibi bir "halk" partisi orglitlenmesi degildir. Toplumun bi.itiin s1111flann111 ic;:inde eriyebilecegi bir orgiitlenme anlay1~1111 savunmamaktad1r. Partinin tlizilgilnde ifadesini buldugu gibi, "iicretli ~路a!t~路anlardan, emeklilerden ve i~路sizlerden" olu~acaktlf. iKP'nin bu s1111fsal niteligi parti yonetim organlan tarafmdan titizlikle korunacaktlf. Ba~ta patronlar ve onlann yanda~larmm partiye s1zmas1 kesinlikle engcl lenecektir. Zaten partinin programmdan anla~ilacag1 iizere bu s1zma imkam neredeyse en alt dlizeye indirilmi~ durumdad!f. Parti programmm en ay1rt edici yonil "Somiiriisiiz bir top/um i~路in iiretim arac;lan iizerindeki ozel miilkiyet rejimine son" ba~hgm1 ta~1yan bolilmdilr. Bilindigi gibi boy le bir ibare Tiirkiye' de kendini "emekten yana" olarak ifade eden hi9bir partinin programmda bu ac;:1khkta yer almamaktad1r. Partinin temel orgiitlenmesi i~yeri birimleri iizerinde yUkselecektir. Bir i~yeri birimine ait olamayan ilyeler en yakm i~yeri biriminin Uyesi olacaklardlf. Bununla birlikte c;:e~itli bolge orgiltlenmelerine gidilecektir. Gene i~c;:i havzalannm orgiitlenmesi de partinin ana orgiltlenme alanlanndan olacaktlf. iKP sadece i~c;:i s1111fm111 sorunlanyla ilgilenmekle yetinmeyecektir Yukanda da a91k9a belirttigimiz gibi iKP'nin temel faaliyeti i~c;:i s1111fm111 ve yoksul halkm kazammlanmn savunulmas1 temelinde yiikselecek bir mUcadeledir. Bununla birlikte iKP, memleketin ve diinyanm biitiin meseleleriyle ilgili politikalar onerecek ve hem TUrkiye 'de bir i~c;:i-yoksul koylii hiikiimetinin kuru1U$U ic;:in hem de dUnyada benzer hiikiimetlerin kurulu~u i9in kavga verecektir. Tiirkiye'de toplumun kar~1 kar~1ya kald1g1 hic;:bir sorun iKP'ye yabanc1 degildir. Sonu9ta iKP bir i~c;:i-yoksul koylii hiikiimetinin kurulmas1 yolunda biitiin bir milleti, burjuvazinin elinden ahp kendi politikalanna katmanm yollanm bulacakt1r.


Yeni Bir Donemin

E~ig i nde

Ortadogu

Yeni Bir Dinemin

e,ijinde Ortadoju

C. Taylan ACAR

Bundan bir sene once Sosya li zm dcrgisinde Amira Sal em imzas1yla Bi.iyi.ik Ortadogu Pl a111 Ozcrin e isimli bir yaz1 yay111land1. 1 Yazida hem magrip hem de ma~nk iilkelcrindc ABD ' nin varolan ti.im ili~kileri nas il yeniden tarif ettigi, di.izeni nas il doni.i$ti.irme amac1 ic;:inde oldugu, i.ilkeler ozelinde c;:e$itli ornekler verilcrek anl atilmaktayd1. Var olan tiim ulusal yapilar, kazan11nlar parc;:alanarak tiim kaynaklann birer birer nasil ki.iresel sennaye kesiminin eline veri lmeyc c;: ah ~ Ild1g1 yazm111 an a izlegiydi . Aradan gec;:en bir sene ic;:inde, ABO Irak 'ta umdugu gcli$meyi saglayamad1 ama yolunda ilerlemcye devam ediyor.

uriye ile Hariri suikast1 gerekc;:csiyle geril cn ili~kil e r Li.ibnan'dan c;: ekilmesiyle yumu$ama a~am as m a gircrken Israil'in Hamas' 1 gcrekc;:e gosterip Filistin 'e ve Hi zbull ah' m eylemleri gerekc;:esiyle Liibnan' a saldirmas1 yeni c;:at1 $malan dogurac aktir. iran ' la bu i.ilkenin ura nyum zenginlqtirme programma ba$lamas1 gerekc;:esiyle artmlan . gerilim Filistin ' e is rail saldms1 ardmdan yapilan Hizbullah destek eylcmiyle ira n' 1 da ic;: ine al acak $Ckilde geni ~ leye cek , en azmdan Filistin ' in imhas1 Li.ibnan , Suri ye ve iran ' la kontrollti c;:at1$ma ve sava$ ad1111lan yla si.irecektir. Bu kadar da olmaz di yenl er, Araplann daha

S

1

Am ira Sa lem. " Bliyli k Ortadogu Plam LJzerinc". Sosvulizm say1 : 32 , Tcmmu z 2005, s. 43- 57 .


Sosyalizm

birle;;ik oldugu ve ABD'nin bolgede daha az gti<;:lil oldugu y1llan hat!rlasmlar. Ba;;larken bu pla11111 yal111z "Ortadogu" ile sm1rh kalmad1gmm ve kalmayacagmm kesin oldugunu belirtmek gerek. Ne Gtircistan 'da, Ukrayna'da ya;;ananlar bundan bag1ms1z, ne de yakm gelecekte - belki Beyaz Rusya gibi - ba;;ka tilkelerde ya;;anacaklar. Alt1111 kalm c;;izgilerle c;;izerek soyleyelim, ya;;ananlar btirokratik i~c;;i devletlerinin y1k1ltp yagmalanmasmm ertesinde ili;;kilerin yeniden tarif edilmesi, kapitalizmin ic;;ine girmi~ oldugu krizlerden daha karlt 91kma 9abas1d1r; ekonomistlerin muazzam geli;;mesini "takdir" ettikleri <;:'in'e kar~t, Ukrayna ile ya~anan dogalgaz kriziyle kendini tekrar "kaale ald1ran" Rusya'ya ve tilm dilnyaya a<;:tk bir gozdag1d1r. Bu baglamda, birc;;ok illke yonetimi ise ABD'ye sadakat ve bagltltklan111 sunarak, bu yeni doneme ge<;:i~i en hafif s1ynklarla atlatmaya 9alt;;1yorlar. Sava~, y1k1m, ayaklanma tehdidini ya~amamak ic;;in onunla ittifak anyorlar.

ABD'nin Ortadogu'ya yerleยงmesi Bolgenin yeniden ;;ekillendirilme giri~imi, en ba;;mda emperyalizmin bolgedeki uzant1 rejimleri tarafmdan bile ku~kuyla kar;;tlanm1;;t1. ABD ' ye muhta<;: bir yan somtirgc olan Suudi Arabistan, demokratik olmad1g1, islami teroriln kaynag1 oldugu gerck9esiyle; 26 senedir olaganilstil halle yonetilen bir illke olan M1s1r, sadtk Amerikanc1 Devlet Ba;;ka111 Mtibarek'in, yerine oglu Cemal'i hazirlamas1 ve "demokratikle~meye ket vurmast" gerek9esiyle Biiyilk Ortadogu Pla111 'n111 (BOP) kendine hedef se9tigi iilkeler aras111dayd1. Lakin lrak sava;;1 sonras1 rafa kaldmhp, gec;;en sene tekrar gtindemc gelen "Geni~letilmi;;'' Ortadogu Pla111 bolge iilkelerinin direnmesiyle, kabul etmemesiyle veya diger emperyalist tilkeler tarafmdan daha etkin rol ve pay talebiyle kar~Ila111yor olsa da, bir ;;ekilde bolgedeki var olan dilzeni koktinden degi;;tirmeye kararlt bir iradenin , hatta edimin varhgmdan soz etmek bugtin milmktindtir. Bu onilmiizde btitiln 91plakhg1yla kcndini gosteren bir gerc;;ekl iktir. Elbette her tilkede, her ko;;ede ay111 metodun izlenmedigi, bunun tam olarak da milmktin olmad1g1 ortadad1r. Yani ABD s1rayla biittin Arap tilkelerini i;;gal edecek degildir. Kar;;1smda birc;;ok engel bulunmaktadtr. Daha ilk durakta bu i;;in umuldugu , sa111ld1g1 kadar kolay olmayacag1 ortaya 91km1;;t1r. i;;gal ;;u an i9in yalmz Filistin ve Irak ile smirh kalacak gibi goriinmektedir. Diger bir deyi;;le Filistin ve lrak'ta hegemonya i~gal arac1ltg1yla saglanacaktlr. Suudi Arabistan 'da Amerikan birliklerinin zaten fiilen varltg1 soz konusudur. M1Sir'a ili~kin ABO, iran krizinin de patlamas1yla sesini kesmi;; goriinmektedir. Hatta May1s ay1nm ba~lannda Hilsnii Miibarek'in oglu Cerna! , Washington'da Bush, Cheney ve Rice ile gizli bir gorii;;me yapmt;;, tahminen de "sizin ara-


Yeni Bir Donemin

E~iginde

Ortadogu

d1gm1z adam benim" gibilerinden bir ~eyler soylemi~tir. 2 T1pk1 Haydar Aliyev'in yapmaya 9al1~t1g1 gibi. Amerikan yonetimiyse, ~imdilik M1s1r ve Azerbaycan ' a ili~kin demokrasi taleplerinden vazgei;mi~ gibi gortinmektedir. $u an i9in ABO, taleplerini bu tilkelerdc diplomatik bask1 yoluyla elde etmeyi ba~anyor. Ancak "demokratik" ayaklanma k 1hc1 halen bu yonetimlerinin ba~lannm tizerinde sallanmaya devam edecektir. Oerdinin demokrasi olmad1g1 , ytikselen dalgadan istifade bir turuncu devrim de biz yapar m1y1z umuduyla ayaklanan Ozbekistan muhalefetinin tizerine ordu birliklerinin ate~ ar;masma, devlet ba~kam s1k1 mtittefiki oldugundan ses 91karmamasmdan bellidir. Ostelik son geli~melerle bolgedeki tiim tilkelerde ii; <;:atI~malann ve tepkilerin artacagt kesindir. israil saldmlannm bu sonu9larmm ABO tarafmdan bilinmemesi olanaks1z olduguna gore duruma bu a91dan bakmak gerekir. Irak'ta son ya~anan geli~meler ilk bak1~ta, ABO ' yi bir nebze rahatlatacak gibi gortinsc de ashnda ya~ananlar ileriye yonelik programlann hayata gei;irilmesine engel. Irak El Kaide'sinin lideri Ebu Musab El Zarkavi 'nin oldtirtilmesi ve htiktimctin ~ekillenmesi psikolojik olarak Amerikan yonetiminin moralini yi.ikseltse de, direni~in htiktimet kurulmas1yla veya bir kelle avc1smm oldtirtilmesiyle sonlanmayacag1 kesin. Yeni bir uygulamayla lrak'ta ad1m ba~1 kontrol noktalan peyda oldu ve t1pki Filistin ' de oldugu gibi insanlann hayatma katlamlmaz bir boyut daha eklendi. Gortiliiyor ki Amerikan yonetimi, silahla 1slah edemedigi lrak halkma kar~1 ~iddetin dozajm1 art1rarak yanit verme 1sran111 stirdtirtiyor. ABO hegemonyasm1 bolgede ayakta tutan en onemli unsurlardan biriyse, etnik ve dinsel boltinmelerle lrak ' m art1k iyiden iyiye bir ii; sava~a dogru stirtiklenen durumu . Sava~m ba~lad1g1 gi.inden bu yana r;izgileri yaratan dil dahi tamamen, $ii, Sunni , Ki.irt, Ttirkmen gibi kavramlar i.izerine kurulmu~ durumda. Bunlar si.irekli olarak bir gerilimi, bir 9at1~may1 ozsel olarak ir;lerinde bannd1ran sm1tlandirmalar. Onceden kag1t tisttinde laik olan Irak tilkesinde art1k her ~ey yerini olas1 veya yava~tan si.iren bir $ii-Sunni sava~ma b1rakm1~ durumda. $iilerin toplu oltimlerine yol ar;an onemli saldmlan dtizenleyen Zarkavi'nin oldtirtilmesi hii;bir ~ey degi~tirmeyecektir. Zira ~u anda Irak'ta varhgmt fiilen hissettiren ir; sava~ ABO'nin tilkede bulunmas1 ii;in gereklidir. Farkh etnik kokenden ve mezheplerden kamplar kendi i;evrelerine daha kalm, daha yi.iksek duvarlar orerek, yalmz ABO, ingiltere ve u~aklarmm (Bush ' un onlerine att1g1 kemikle sava~a destek veren tilkeler) bolgede varhgm1 gi.ivence almasma hizmet ediyorlar. Durumun bu denli kotti hale gelmesi , var olan insanca her ~eyin ya v a~ yava~ silindigi Irak'm durumu, Amerikan yonetiminin zaten el New York Onivcrsitesi Ortadogu <;:ah~ma lan Direktorii Halid Fehmi'nin 17.05.2006 tarihinde Bogazi9i Oniversitcsi ' nde vcrdigi konferanstan .


Sosyalizm

koydugu vc somilrmeye ba~lad1g1 petrol kaynaklan di.i~ilni.ildiigilnde Bush <;:etesinin umurunda degilmi~ gibi gorilnse de, diger taraftan ABD'nin hem kcndi ulusuna, hem de dilnyaya kar~1 kredisini muhafaza etmek i9in en kotiisilnden bir kukl a hi'iki.imete ihtiya<,: duydugunun altm1 9izmek gereki yor. Ozellikle de henliz yapacaklannm bitmedigini goz oniine altrsak. Aslmda ABD ' nin BOP 'tan anlad1g1 tek ~ey var: Devamlt bir i<;: sava$ tehdidiyle bolgeyi kontrolU altmda tutup, bolge yonetimlerinden istediklerini elde edebilmek. Elbette bunu her zaman fiili bir sava$ durumu olarak anlamak yanh$ olur. Gi'icii olc;eginde donem donem sahte demokrasilere, donem donem giic;lii diktatorlerini kullanarak, -.Yugoslavya ' nm parc;aland1g1 gibi- i'ilkeleri a$iretlere, mezheplere, bolebildigi en kil9iik parc;alara dek aymp kolay kontrol edilebilen bir kaos yaratmay1 hcdeflemektedir. Filistin'de son donemde ya~ananlara bakarsak, once tek tarafl1 geri c;ekilme plamyla israil kb$eye s1k1$tlnlm1$, Siyonist devlet i<;: kan$1khklara sliri.iklenmi$tir. Ardmdan tekrar Filistin 'in iizerine gidilcrek, Hamas ve El Fctih arasmda ic; sava$ kori.iklenmeye ba$laim$tir. Bu konuyu daha dctayli olarak a$ag1da ele alacag1m. Son olarak, Amerikaltlann lrak'taki en onemli mi'ittefiklerinden olan lrak Kilrtleri, Barzani ve Talabani arasmda ya$anan son birlc$meyle gosterdiler ki , kendi geleceklerini emperyalizmle i$birligi i9erisinde kurmci arayt$mdalar. Ancak kendi ic;lerinde tekrar bir boliinme operasyonunun da her zaman onlan bekledigi bilinen bir gerc;ek . Aynca bOlge halklanna ve ezilen Irak i$<;:i sm1fma kar$1 Amerika'nm yanmda yer almanm bedelini s1ras1 geldiginde t1pk1 Saddam gibi agir odeyecek olacaklan111 soylemek kehanet olmaz. i$birlik9i burjuva-a$iret onderliklerden kurtulup bag1ms1z, birle$ik bir illke talebiyle Ortadogu halklannm yanmda emperyalizme kar$1 milcadele etmeyen herkes su9 ortakligmm bedelini pan;:ala111p yok edilerek odeyecektir. Kaderi Filistinlilerle ay111 olan Kiirtler Siyonist israil ile ili$kilerini bitirerek imha ve siirgiin kar$ISmda yanlarmda olmaltd1r.

istibdada donu~ Tilrkiye, bir yandan Amerikan yonetimine Ortadogu'daki projelerinde destek olma sozil verirken, diger yandan Kiirt meseles iyle ilgili ABD'nin tavrmdan $ikayet9i bir tutum i9inde. Ozellikle milliyet9i, muhafazakar ve ulusal solcu kesimde bu gorli$ olduk<;:a yaygm. Sozlinil ettigim, bir Amerikan kar$1tligmdan ziyade, "bu bize reva m1yd1" hissiyat1. Bugiln hiikilmet ve ordunun yilksek kademeleri hala l Mart Tezkeresi yilzi.inden Irak'a girememenin s1kmt1sm1 c;ekiyor. MGK, bu karar yliziinden hem ABD'ye, ne kadar sava$kan oldugunu kamtlama $ans1111 yitirdi, hem de lrak Kiirdista111 'nda s1111rh varhgmt daha ileri


Yeni Bir Donemin

E~iginde

Ortadogu

ta$1ma olanagm1. Tiirkiye Devleti art1k bunlara ne kadar tahammiilsiiz oldugunu, yeni Terorle Miicadele Kanunu'yla gosterdi. Kanun Haziran sonunda yiiri.irliige girdi ve her ti.irlii muhalif g6rii$ ve ele$tiriyi "terorist" kategorisine alacak kapsamda. Aym zamanda tiim kolluk kuvvetleri, i$ledikleri suc;lar ne olursa olsun bi.iyiik bir koruma kalkam altma ahmyor. Yalmz son bir sene ic;erisinde tutuklanan, hapsedilen asker ve polis say1s111111 miithi$ art1$mt hatirlarsak, bunun te$kilat1 korumaya yonelik bir giri$im oldugunu soyleyebiliriz. Ne de olsa May1s aymda Ankara'da yakalanan c;ete i.iyeleri de "Tiirkiye 'nin onurunu kurtarmak ir;:in hir ~路eyler yapma aray1,~znda" olduklannt ileri siirmii$lerdi. Kanunla beraber, olast bir miidahale ve iistlerin kullamm1 gibi konularda olu$abilecek bir muhalefetin ezilip parc;alanmasmm yanmda, Ki.irt halkma yonelen orgi.itlii $iddetin artmasmm yolu ac;1hyor. Her tiirlu i$yeri, fabrika, iiniversite i$gali gibi eylemlerin teror eylemi say1lmas1 bu kanunun ileriye doni.ik bir c;ah$ma oldugunun en bi.iyi.ik kamti. Demokrasinin en onemli ilkesi olan hakkm1 savunma hakkznz, giinden giine her $eyini yitiren, tiim kazammlan elinden alman i$c;i s1mf1 , yoksul koyliili.ik ve gern;:ler ba$ta olmak i.izere ti.im halkm elinden tamamen alacak bir kanunla kar$1 kar$tyay1z. Ya$anan 6zelle$ti1meler ve devirlerin iizerine gelen sosyal giivenligin tasfiyesinin ardmdan art1k saytlan iyiden iyiye azalan kamu i$letmeleri de oni.imiizdeki donemde elden c;1kanlacak gibi goriini.iyor. Elektrik dag1t11m ve toplu ta$1ma yeni hedefler olarak sec;ilmi$ durumda. Bu konjonkti.irde son donemde ya$anan ekonomik kriz ise i$in yalmzca tuzu biberi. Yeni 6zelle$tirmelerin gerek<;esi, ekonomik krize kar$t IMF ' ye ve yatmmc1ya gi.iven vermek, olacaktlr. Kiirt onderligi son donemde daha biiyiik bir c;oziimsi.izliigiin i<;ine dii$illii$ durumda. Kiirt halkmm iizerindeki bask1 - buna art1k biiyi.ik kentlerde k1$ktrttlmaya c;ah$ilan dii$manhg1 da eklemek laztm - kimi zamanlar daha da $iddetlenerek devam ediyor. Onderlik ise bir c;oziim i.iretmekten uzak. Halkm s1k111tilan da gittikc;e bi.iyiiyor. Bolgede i$sizlik orant iyice artmt$ durumda, Diyarbaktr, Mersin gibi kentlerin sosyolojik yap1s1 on yil oncesinden c;ok farkh yerlere gelmi$ durumda. Ekonomik s1k111ttlar devletin bask1s1yla birle$ince Ki.irt halkmm ya$atl11 daha da c;ekilmez bir hal ahyor.

Persin umudu: Ahmedinejad Gec;en yil iran ba$kanltk sec;imlerinden once c;ogunlugun goru$u, se<;imi kazanacak adaym ti.im Batt di.inyasmm onay verdigi Ha$imi Rafsancani olacag1 yoni.indeydi. Ancak sand1ktan, Ti.irk medyasmm da "oyu islamc1, pis adam"diye tabir etmekten kendini alamad1g1 Tahran Belediye Ba$kam Mahmud Ahmedinejad c;1kt1. Yeni iran Ba$kam bun-


Sosyalizm

dan 8-9 ay kadar evvel tilkesinin Uc; ytl once ask1ya ald1g1 uranyum zenginle$tirme programma yenidcn ba$layacagm1 duyurdu. Bu da iran ' la Bat1 dtinyas1 arasmdaki ili$kilerin bir kez daha gerilmesinc yol ac;t1. Hemen her glin iran ' a operasyon dUzenlenip diizenlenmeyecegi, hava saldms1 m1, yoksa karadan bir harckat m1 olacag1 konu$ulmaya ba$land1. Bir anda ortam Irak Sava~1 oncesine dondU. Ancak iran'da Irak'takinden farkh bir durum soz konusu. Saddam Htiseyin kitle imha silahlanna sahip olmad1gm1 soy!Uyordu, Arnerikan yonetirniyse Irak'a kendilerini vuracak kitle imha silahlanm bulmaya gittigine kendi ve dUnya kamuoyunu inand1rma ugra$mdayd1. Yoksa Saddarn'm elinde hangi silahtan ne kadar oldugunu silah tacirinin bilmernesine imkan yoktu. Ancak iran ac;1kc;a, elinde ntikleer silah olduguna ili~kin bir bulgu olrnamasma ragmen, uranyurn zenginle$tirme programma ba$lad1g1111 ac;1klad1. Bu sayede lrak sava$ma gorUntirde kar$1 c;1kan Fransa ve Almanya gibi tilkcler iran konusunda Arnerikan yonetimine destek verdiler. iran'1 Irak'tan ay1ran bir diger nokta ise, Fransa, ingiltere ve Alrnanya gibi iilkelerle olan ticari ili$kileridir. Hem bu tilkeler art1k fiyati iyice yiikselen petro!Un bir kaynagmm daha ABO denetimine girmesini istemiyor, hem de iran bu Ulkelerden ihtiyac1 olan teknolojiyi tedarik ediyor. Bu iilkelere her gec;en yil enerji ihtiyac1 katlanan <;:in 'i de eklemek laz1m. iran <;:in ic;in hayati bir enerji saglay1c1s1. Bunun getirdigi s1k111t1li durumu a~mak adma Haziran ay1 ba~mda, Viyana'daki Uluslararas1 Atom Enerjisi Ajans1 merkezinde yaptlan toplantJda BM Gtivenlik Konseyi ' nin be$ daimi iiyesi (ABO, Rusya, ingiltere, <;:in, Fransa) ve Almanya, iran'la ya$anan krizi c;ozmek adma iran'a sunulacak bir oneri hazirladtlar. Oneriyi Avrupa Birligi (AB) 01$i~leri Komiseri Javier Solana arac1lig1yla da iran'a ilettiler. Bin;oklannm ABO'nin iran'la ili$kilerinde "27 ytl sonra gelen diyalog" olarak niteledigi bu somut diplomatik c;:oztim onerisi kar$ISmda iran'la bir anla$maya vanlmas1 muhtemel. 1 Zaten c;:oztim ic;:in gorU$melere ac;:1k oldugunu iran ba$ka111 da di le getirmi$ti. Gorti$meler halen stirtiyor. Ahmedinejad her tUrlti c;:1k1$ma, israil veya ABO hakkmda soylediklerine ragmen bir direni$ orgtitleyecek veya net bir tutum alacak bir lider degil. Her ne kadar iran yoksullannm oylanm alrn1$ olsa da, ktic;:tik burjuva Sllllfsa( konumundan Ottirti onlann haklan111 gozetmez. Yann obUr gtin, t1pk1 devrim oncesinde Sah 'a kar$1 k1vtlc11111 ate$1cyen tipte bir petrol i$c;:ileri grevi ya$ansa, i$c;:ileri ezmekten c;:ekinmeyecek3

The Guardian , New York Times gibi gazctclerdc konuyla ilgili yazilan nercdcysc biltiln makaleler bu g<'iril~tc birle~iyor.


Yeni Bir Donemin

E~iginde

Ortadogu

tir. ABD ' nin mezhepsel, ulusal bolme giri;;imlerine kar;; t yapacag t tck ;;ey islam dini i.izerinclen milli yet9i-clinci propagandacltr. Aynca, israil'in Fili stinlilere kar;;1 yi.iriittligli soykmrn1 lanetlcrn ek ya da Arnerikan yerlikrin e yapilanlan hatirlatmak yerine, Ahmcdinej ad'111 Di.inya Kupas1'nda Alman neonazilcrinin iran tak1rnm1 destcklemesine yol ayan, Yahudi soykmm1111 inkar etmeyi yeglemesi sarn imi yetsi zli gini gosteri yor. Ahrnedinejad siyoni zm di.i;;manlig1 degil , iran halk1 oni.inde pozisyonunu korumak i9in, bilin9li olarak i$i irk911Iga vard1ran bir ki.i9i.ik burjuva rnilliyet9i politikarnn i9indedir. 0 yiizden Filistin 'de de, lrak'ta da, iran 'da da i$yi s1mf1 onderliginden ba;; ka hi9bir yol bu saldm ya kar;;1 bi.itiinli.ikli.i bir 9ozi.im uretemez. 0 ve diger iranli yetkililcrinin yerli yersiz 91k1 ;;lan , savurduklan tehditl er - siyoni st israil devletinin y1kilmas1 gerektigini soylemesini ayn bir tarafa koyuyorum - ABD ' nin bolgcde varhg1111 me;;rula$tmyor ve " islami terori zrn" imaj1111 peki;;tirerek gi.ini.imi.izde saytlan epeyce artan ve alenen insanli g1 barbarh ga gotlirecek olan bir dinl er aras1 sava~111 91 girtkanh gm1 yapanl ara da malze me veriyor. ~ o yle geriye doni.ip gc9en on yila bak1yorum da, bu insanlar o kadar birbirlerinden nefret ediyorlarm1$ ki , Huntington'111 di.inyay1 Orta9ag'a geri dondi.irecek dinler aras1 sava;; tezlerini her gi.in yeniden i.irctip, halklann arasma o referansla kalm kalm s1111rlar 9izmeye, a$tlmas1 irnkanstz duvarl ar onneyc koyuldul ar.

Filistin'de yeni donem Filistin ve israil aras111daki 9at1;;ma, son donemdc Filistinlil erin kabul etmesi mi.imki.in olmayan bir 9ozi.ime dogru ilerliyordu. Arafat' m oli.imi.ini.in ardmdan, ABD ' nin ve israil ' in ti.im isteklerinc boyun egecek Mahmud Abbas' 111 ba;;a gelmesiyle, sahte bir Fili stin dcvlcti kurulmas1yla sorunun a;;Ilmas1 umuluyordu. Ta ki , nc zaman yaptlacagt y1lan hikayesine donen Filistin se9imlerinden Harnas galip 91kana kadar. Ti.im Bat1 i.ilkelerinin - Ti.irkiye dahil - teror orgi.itleri listesinde bulunan Hamas' m se9 imleri kazanmasmm ardmdan, Filistin'le ili ;;kil er yeniden gerildi. Aslmda bu gerilimin nedeni , Filistin ' in s e 9ilrni~ me~ru hi.iki.imetinin yok saytlmak istcnmcsiydi. Lakin Filistinlilerin Ebu Mazen dedikl eri Mahmud Abbas, Fili stin sorununun en kritik noktas1, hatta kendisi olan Filistinli mi.iltecilerin geri doni.i;; hakkmdan, yani bu mi.iltecilerin kendi topraklanna geri donmesiylc fiilen israil'in teokratik , d1 ;;lay1c1 ve 1rk91 - yani Siyonist - yap1sm1 sona erdirecek haktan zaten feragat etmi;;ti. Onunla bir sorunu yoktu emperyalizmin . Arafat'a mi.iteakip ba;;a geldiginde ilk icraat1 intifada 'y1 bogmak olan Abbas'm da Hamas' 111 se9ilmesinden ABD ' den dah a az rahats1 z olmad1 gm1 soylesek yanli~ olmaz.

------17


Sosyalizm

Aslmda Hamas'm da uzun stiredir gtindeminde olmayan bir konu bu. Yani. MiislUman, Yahudi ve H tristiyanlann bir arada ya~ayabilecegi laik, demokratik ve bag1ms1z bir Filistin ' in kurulm asmm an ahtan olan c;:oztim yolu, Fili stin hi.iktimetini olu~turan Hamas' m da gi.indeminde yok . Batmm Hamas' a olan alerjisi islami bir silahh grup olmasmdan otiiri.i. 2004 yilmda oldi.irtilmeden once El Rantisi de "bize Gazze ve Bat1 Seria yeter" diyerek Hamas'm bu konudaki tutumunu ortaya koymu~tu . Ebu Mazen de bu dogrultuda sec;:imler onccsine kadar ingiltere hiiktimetindcn ald1g1 yard1mlarla yeni polis gi.ic;:leri tahsis ederek Hamas ve islami Cihad militanlanmn silahs1zlandmlmasma ugra~1yor颅 du . Son donemde de Hamas ve El Fetih arasmdaki c;: at1 ~ m alar artm1~ durumda. Ez ctimle, siyonizme kar~ 1 verilmesi gereken mUcadele bir siiredir Filistinli gruplann kendi aralannda cereyan ediyor. Bu ilkesiz tutumuyla Hamas'm da er ya da gee; Arafat ve Abbas'm ic;:ine girdigi uzla~ m a tutumunu benimscyecegi pek c;:ok analistc;:e belirtil iyordu . Ancak gelinen durumda, israil mcvcut Filistin yonctiminin iki devletli c;:ozi.im onerisini kabul etmesini bile yeterli gormedigini gosterdi. 29 Haziran'da Gazze ve Bat1 Seria 'daki Filistin halkma kar~1 bir operasyona giri~ti. Bir israilli onba~mm Filistinli militanlarca kac;:mlmasmm bahane edildigi bu saldmda, israil sckiz bakan ve 56 parlamenter ve yerel yoneticiyi kac;: trdt. israil ' in ba~hc a gazetelerinden Ha 'aretz (30 Haziran) saldmy1 ~oyl e niteliyor: "29 Haziran 'da Hamaslz parlamenterlerin kac;:mlmas1 hafialar oncesinden planlanm1~路 ve Ada/et Bakam 'nm onaytm alm1~路t1 . " "Hukumet aklm1 yitirdi" ba~hk颅 h yaz1 ~oyl e devam ediyor: Piyade ya da arar;la ula ~ Iiabilec e k bir koprliyii bombalamak, y1llardir y1kmt1 halinde bulunan bir hava limanm1 yok ctmck, bir clektrik santralini bombalay1p Gazze ' nin bli ylik krsm1111 kara nh ga gommek. bi r taraftan da insanlara onlan n ak1betinden dolay1 kayg1 duyuldugunu anlatan bro~ lirl e r atmak, Be~ a r El Esat'111 saray1 lizcrindc askcri ur;akl ara tehdit w;: u~l a n yaptumak ve Hamas yoneticil crini tutuklamak : Hliklimet bizi tlim bu eylcmlerin sadece kavmlan onba~ t Gilad Salit ' in ozgiirlligii ii;:in yaptld1g111a ikn a etmeye 9 a h~1 y or ( ... ) Olmert, insanlann tutuklaman1n onlan partizanlann kucagma itecegini elbctte biliyor. Ancak art1k burada rasyoncl bir dli~ linc e soz konusu dcgil. insanlan kar;1rmak bir devletin dcgil olsa olsa bir <;etenin d a vram ~ 1d1r.

Gerc;:ekten de durum bundan iyi nitelenemezdi: Hamas'm sec;:ilmesinden sonra israil devleti , kendisi ic;:in tek c;:ozUmtin Filistin halkm1 topyektin yok etmek olduguna karar verdi ve bunu h1zla uygulamaya gec;:irdi. insani yard1m orgUtleri Fili stinli olU ve yaralilann ytizde sekseninin sivil oldugunu belirtiyor. Ancak, duvarla birlikte bir ac;:1k hava hapishanesinde ya~amaya mahkum olan Filistin halk1 bir taraftan da Hamas ve El Fetih arasmdaki c;:at1~madan mustarip ve israil saldmlanna kar~1 kendini savunam1yor.


Yeni Bir Dbnemin

E~iginde

Ortadogu

iki orgl.it arasmdaki gcrilim devlet ba ~ ka111yl a hi.iki.imct arasmdaki bir yans1rnas1 olarak gori.ilebilir. Filistin de diger bolge i.ilkelerinin ba ~ mda doni.ip duran ic;: sava~ tehdidini Arafat ' 111 oli.imi.inden sonra iyice hissetmeye ba ~ l ad1. Sec;:imle hirlikte tlim mali yard11nlar kesildi. Arap hi.ikiimetlerinin yapt1g1 yarchmlar ise holgcdeki hankalann ABO tehdidinden c;:ckinmeleri dolay1s1yla Filistin yonetimine aktanlam1yor. Aktanlamayan yard1mlar ABD'nin ti.im di.inya mali sermaycsini denetlcye rek tlim hankal an zapturapt altrna ald1gm111 en onemli gi)stergcsidir. Fili stin yonetiminin d1~i ~leri baka11111111 para dolu havullarla M1s1r smmndan Fili stin ' e girmesiyse, aylardir maa~ alarnayan Filistin memurlan k1sa vadede rahatlatacak gibi gori.ini.iyor. Ancak halk111 c;:cktigi yoksullugu 20 milyon dolarla c;:ozmck mlimkun degil. iki devletli c;:ozurni.in olamayacag1111 ydlardir anlat1 yoruz. Gelinen noktad a, yok olmas1 gereken Siyonist israil ' i me ~ ru gosteren her ad1m111 Fili stin ' in imhas ma goz yummak oldugu ac;:1ga c;:1kt1. Yahudi di.i$manhg1 israil' c hi zmet edcr, ama Mi.islliman. Yahudi, Hiri stiyan tlim Filistinlilcrin birlc~ik , hag1ms1 z, demokratik bir Filistin dcvletindc birle~m e leri vc tum di.inyaya dagi\1111~ dokuz milyon Filistinli mliltecinin yurtlanna geri donmc hakkma kavu ~ 111a s 1 tek c;:ozumdur. c;:eki~menin

Gelecek ne getirecek? Pek tabii hoyl e bir hususta ilcride neler olacag1111 ~ imdiden kestirmek gi.ic;: gori.ini.iyor. Bolgc ulkelerinin tlim kaynaklan i.izerindc tam kontrol kurulahilmesi, i.ilkelerin hirer hirer y1kilmas1yla mumkiindi.ir. Ancak Filistin yonetimlerinin c;:qitli uzla~ma ve ihanetlerine ragmen Filistin'in altm1~ yil sonra halen tilm yak1c1hg1yla k a r~11rn zda dur111as1, direni~in gi.ici.ini.in nelere kadir olahildigini gostcriyor. Bu sorun Mi.islliman vc Yahudi halklann hir arada ya~ad 1g1 Ortadogu Sosyalist Federasyonu i.iyesi hirle~ik bir Fili stin kuruluncaya kadar da devam edecektir. Emperyalizm her tiirli.i arac;:la holgedeki dengeleri yenidcn kumrnya, ili~kileri yeniden tarif ctmeye c;:ali~1yor. Bunu engelleyebilmenin yollan mevcuttur. Son olarak ABD ve israil arasmda alttan alta gerilimin ya~anacag1111 soylemek mi.imktin. Siyonizm de ABD ' nin zaman zaman uygulad1g1 saldm taktiklerinin her tilrllisi.ini.i hir anda Fili stin halk111a uygulayan bir ma$adir. Her yerde uygulanan y1k1m politikalanndan zaman1 geldiginde israil da nasihini alacakt1r. Hatta almaya ba~lad1 g 111m ni.iveleri bugi.in ortadad1r. Bununla beraber yukanda i.ilkelerin durumuna ili$kin birkac;: tespit yapmaya c;:ah~tim. Bugi.ine kadar ya~ananlar gelecekte olacaklann yalmzca bir ba$lang1c1 gibi duruyor. Emperyalizm, Tum tilkelerin kendi ic;:lerinde var olan kaza111mlar yok edilmeden, ti.im kaynaklar kendi emrine girmeden duracak gihi degil. T1pk1 GUneydogu


Sosyalizm

Asya'daki korkum;: ya~am dilzeyine kar~1 IV. Entemasyonal'in k1ta dilzeyinde onerdigi asgari ucret benzeri bolgesel miicadele arac,:lannm geli~tirilmesi ve farkh illkelerden i~c,:i ve emekc,:i aktivistler ve orgiltleri aras1 ileti~imin saglanmas1 gerekiyor.


Avrupa <;ap1nda

Avrupa

Ger~ekle~tirilen Bolgeselle~tirme

Politikalart

~ap1nda

Ger~ekle,tirilen

Bilgesene,tirme Politikalar1na Genel Bir 8ak1'

M. Cemil OZANSO

Bolgeselle~tinne

politikalan dUnyanm en ticra ko~esinde dahi uygulamaya c,:alt~Jlmaktadir. Bu amans1z ve sinsi politika makinesinin her hareketinde, milletler ve i~c,:i sm1f1 zorunlu olarak bir mUcadelenin ic,:ine dU~mekte ve boylelikle bOlgese\le~tinne politikalan i~c,:i sm1fmm gUndelik kavgasmda onemli bir y1k1c1 kar~1 saldm arac1 olmaktadtr.

um bu gtindelik gerc,:ekligine ragmen bolgeselle~tinne politikalan Ulkemizde ne sosyalist ne de burjuva basmda hakk1yla ele almmamakta, daha dogrusu sosyalist basm "demokratik gtic,:leri harekete gec,:irdigine" inamlan bolgesel politikalann y1k1c1 yontinti te~hir etmemekte, etmesi gerektigin de bilincinde olmamaktadir. Demokratik talepler ile bolgeselle~meci politikalar arasmdaki ince smir c,:izgisini

T


Sosyalizm

beli rleycbilmek ve bugi.in Avrupa' nm ve Ortadogu' nun bir pan;:ast olan Tlirkiyc' nin bl> lgese11 e$tinne politikal an tarafmdan ne yone si.iri.iklendi ginin a9 1ga 91kanlmas1 ii;: in bu konuya g iri ~ mahi yetindc bir yaz1y1 kal emc aldtk . Once liklc; b6lgcsellc$tirme politikas111111 bugi.inc degin geli $ti rdi gi arac;lan tamtma!t vc bu politikaya nasd hi zmet etti gi ni ortaya koyma!tytz. Ta bii hcmcn $U noktaya tern as edclim ki , b<::> lgcsell e$ti rme g ibi kapitali zmin yeni icad1 olan bir politik proj cyi if$a edcrken yazann konuyu dag1 tm amak ii;: in elinden gelen ozeni sa rf etmesi ve sadcce konuy la dogrudan ilg ili hususlan okuyucunun oni.ine sc rm esi gerckiyor. Bu sebeplc dcgerl endirme i;:crc;evemizi bayag1 dar tuttugumuzu itiraf ctmeli yiz.

Avrupa Birligi'nin bolgeselle~tirme politikas1 (:i.iri.iyen di.inya kapitalizrninin en yctkin y1k1m makinel erinden biri olan Av rupa Birligi, i ~ <;i s1111f111111 bir s1111 f olarak tas fi yesini hedeflerken mevc ut va rlt gm1 dogru dan i ~c;i s1111fm1n niccl kalabaltgmdan alan ve tarih se l s1111 f mi.icadeles inde bir kazarnm c;epcri o lu ~ turan mill eti de tasfiye ctmektcdi r. Bir sm1 f olarak i$<; i s1111ftn1n likidasyonu, ulusun y1k1mma kO$ Ul bir yo l izlcmekt e ve burjuvazi bu iki olguyu pek kurnaz bir hic;imde pl anlamaktad1r. Avrupa burju vazisinin yeni ik tidar ayg1t1 olan AB. kcndi kurumsal yap1 smm ii;:eri sine i;:ok hesaph ve ongori.ilii bir bic;imde s()z konusu imha ayg1tlan111 yerlqtirmi $tir. Bu mckani zmanm in $as1si.irec i, o kadar basi retli bir bic;imdc gen;: ck le $tirilmi~tir ki , yann hcrhangi bir AB b6lgesclle$lirme politikasma kar$t <; tkan ancak hala AB ' den umudunu kese mcye n safdil politik onermelcr bile, proj cnin antl an tarzda in$a edilmi$ sistcmat igi kar$tsmda va r olan duruma boyun cgmekten ba$ka bir i;:are goremeyccekl erdir. 1 1 Buglin ic,: in Alman Sosya l Dcmo kra t Partisi' nin (S PD ) mcrkcz hi zb inin clindc bu lun an AfA (i~i; i (' a li ~ m a Gru plan ) yonetimi AB kar~ 111d a duydugu ra hats1zli g1 bc lirti rkcn bile sadccc 路-.1 8 dird1i//ffi11i11 111illi ka111111 /an ctkisi::: kilmasma " k a r~1 i;-1 k111 an111 bu rOzga n dindircbi li:ccgini vc AB'n in sal dirgan lig1111 durdura bi lcccgini u111111 akta d1r. Arna bu clli ~ li n c cl c rini ifi.1de cdcrkcn bile kcndi s(izlcrinc bir gii vcnsizli k 1 a~ 1d1 k l a n gozlcmlcnmck tcdir. Bk. h1111.-//1nrn:a{a. .1p d de - 24 Hazira n 2006, 22 4 .l . Al3' nin bir llizcl ki ~ ili g i haiz ol up olmad 1g1 hususu ta rtl ~ma li bi r konud ur. Oyc dcvlct lcrin Al3'yi bir tlize l k i~i l i k olara k add ctti klcri hus us un da bir ~ii p h eyc ycr yok tur. Ancak akit olmayan bir dcvk: t nezd indc AB ' nin nc s1fa 11 ta ~ 1 y ac a g 1 mcsclcsi halii bi r so run olara k gozii kmektcdi r. Tii zc l k i ~ ili k mcsclcsiylc il gili olara k bk. Tckinalp Ona! ; Avrupa Birligi Hukuku, G iince ll c ~ tirilmi ~ iki nc i Bas 1. Beta Yay111lan . ista nbul 2000, ~ 2, kn. 16 vd. Tlirki yc sirf bu pliriizlcri ( 1) gidcrm ck ii; in tara f ol mad1 g1bir111ill ctlcraras1 (irgli tli n temsilc ilcrinc diplomati k k i ~ i s1fa t1 vcrm cktcdir.


Avrupa <;:apinda Gerr;ekle!?tirilen Bolgeselle!?tirme Politikalan

Bilindigi i.izere AB, <;:ok tarafh uluslararas1 bir antla~ma <;:er<;:evesinde kurulmu$ bir milletleraras1 hukuk si.ijesidir. 2 Bu "yap1", be$ adet temel kurum ongormektedir. Bunlar; Avrupa Parlamentosu, Konsey, Komisyon, Avrupa Topluluklan Mahkemesi ve ilk Derece Mahkemesi ile Denetim Kurumu 'dur. Birligin hukuki yap1s1 incelendiginde, yasama orgam olmayan ve tiim yasama yetkilerinin icra organlanna devretmi$, tabir-i caiz ise kuvvetler birligini yi.iri.itme i.izerinde toplam1$ bir hukuksal yapmm ongori.ildi.igi.ini.i tespit etmekteyiz. Buna gore, burjuva demokrasisinin en yetkin bic;imi olan yasama crki i.izerinde in$a edilecek kuvvetler birligi tam tersinden bu1juvazinin profesyonelle~mi$ yoneticilerinden olu$an bir yi.iri.itme makamma terk edilrnektedir. 3 Bu kurulumun yanma, bir de c;e~itli dam~ma komitcleri serpi~tiril足 mi$tir. Bu komitelerin gorevleri sozde AB Parlarncntosu ' nun yetkisinde kalan parc;ac1klarda da bu parlamentonun dogrudan gorcvini yapmas1na mani olmak ve fonlara devrolmu~ Topluluk Bi.itc;esi ' ni parlamentonun dogrudan tasmTufo ihtimalinden kurtarabilmektir. Buna gore ; Ekonornik ve Sosyal Komite, Bolgelcr Komitesi~, Avrupa i$ Gi.ivenligi ve Saglik Ajans1 , Avrupa c;=evre Ajans1 ba$ltca kurulu~lard1r. Yukanda am Ian y1kun programmm gizli yliri.iti.ici.isii olan, Avrupa Birligi Konsey ve Komitesi'nin icra uzant!lan olan bu yan bag1ms1z antidemokratik modiiller aslmda Ortac;ag Avrupa's mm ve fa$izmin i$gali altmdaki Avrupa' nm kurumlannm yeniden canlandmlmasmdan ba$ka bir $CY degi ldir. Uluslann y1k11m projesinin hamisi olan ve bir "Ortac;ag" siyasi te$kilat1 gori.iniirni.inde olan Bolgeler Komitesi , fa~izmin rniras1 korporatif yonetim ayg1t1 olan Ekonomik ve Sosyal Ko mite (ESK) ile beraber c;ah~rnaktad1r. ESK 'ya kar~1 geli~en tepkileri gogi.islemek ve bu fa~izan yonetsel ayg1t111 kaldmlrnas1 gerektigine ili$kin talepleri bastmnak ic;in Avrupa burjuvazisi 5, Maastricht Belgesi'nde kar~1 taarruza gec;mi$ ve ESK'nm yanma Bolgeler Komitesini de ekleyerck gelecek Avrupa diizeneginde milli kazammlann nas1l h1zla yokluga si.irliklenmesi gerektiginin plan1111 yaprn1$t1r. Maastricht'in miras1 olan Bolgeler Kornitesi (BK), 222 i.iyeden olU$Ur. 6 Bunlar iiye ulus-devletlerin alt parc;ac1klan olan yerel siyasi

4

6

Bu durum Magna Carta'dan bu yana Avrupa'da vcrilen dcmokrasi mi.icadclcsinin. bugi.in burjuvazi ic;in nc anlama gcldigini ifade eden gi.izcl bir ornck olsun. Avrupa Birligi Bolgelcr Komitcsinin tarihyesi vc buglinki.i hukuksal yap1s1 iyin bk. Escn, Selin; Avrupa Birligi Bolgeler Komitesi, SBF Dergisi 2004, C. 59, S.4. internet kayn ag1: hap:/lwww.politics. ankara.edu.tr 26 Haziran 2006, 02.11 Bu hususlardaki cle~tirilcrc ula~m a k iyin bk. Tekinalp, age, ~ 14, kn. I. Alman ya, Fransa, ital ya ve ingi ltcrc 24 'er; is pan ya 21; Belc;ik a. Yunanistan, Hollanda, Avusturya, Portekiz ve isvcy I 2"~cr; Danimarka, irlanda ve Finlandiya 9'ar ve Li.iksemburg 6 i.iyc. Bu i.iycler Avrupa Birligi Konscyi taraf111dan oybirligi karanyla alamr.


Sosyalizm

mcrkezcikler olabilecegi gibi , istisnai olarak ulus-dcvletlerin sm1rlanm ta$an ve iki ulus-devl ette bulunan bir yerel bolgenin mli$terek temsilini de esas al an ya pil ar olabilir. AB kurumu , BK arac tl1 g1yla ulusal merkezleri atlayarak yercl birimlcre ula ~abilrnektedir. Bu anl ay 1~a gore, AB iii;: katmanlt bir yapt!anmadan olu$maktadir: merkez tqkilat1 yanmda, ulus devl etlcr ve onl an altlayan bolgelcr. AB. dogrudan bolgelerl e de ili ~ ki ye gc9ebilrnektedir. Nercdeyse bi.itlin politikal anrn ve fon uygulamalanrn arnl an bolgeler arac1!t g1yla dogrudan uygulamak istemektedir. Avrupa Birligi belgeleri i:izellikl e bi:i lgcl erin cografi bir smtrlamaya degil , siyasa l ve mlilki bir anl ama sahip oldukl an111 , yani bu ifa deden rnerkezi yo netim d1~111daki ti.im ycrel yonctimlcrin kastedildi gini tespit etmektedir. Yukanda da belirtti gimiz gibi AB' nin ti.im politikal an bolgesel di.i zlemede ger9eklqtirildiginden Bol gelcr Komitesi da111$ma organ1 vasfrn111 otesinde bir onemi hai z hale getirilrni $tir. A B' nin gider kalcrnl erinin ba$111da gelen fonlann 7 kull an1lmas1nda Bolgeler Komitesinin etkinli gi bir hayli yliksek olmaktad1r. Tanmm 9okcrtilmesi, istihdam1n hareketlili ginin sag lanmas1 projcl erinin gider kal eml erinin vc bu i$lcmlerin yurUti.ilmesinin en onemli aktori.i olan Bolgeler Komitesi , "Orta9ag" Avrnpa 's1hukukunun uyg ul ay 1c1s1 konumundad1r. Avrupa Birl igi o kadar bcil gesellc$tirrn cci bir siyaseti esas almaktad1r ki , Bolgcler Komitesi' nin yctkil erinin ve hukuk sa l ala11111111 AB Parlarn entosu ' yla kan $mamas111a da dikkat etmektedir. $ u ger9ek belirginle$rnektedir ki AB , "Gclecegin Avrnpa 's mda" komik hale d U~ ecck bir parlamento ve onun yerin e ik ame edil ecek bir Bolgeler Komitcsi ongonnektedi r. Atomi ze edil en !\vrupa i ~ 9i s111 1f1 an ile partikiil ari ze cdilmi ~ bir "Avrupa Ulusu" gc lecegin Avrupa 's111111 ta kcndisidir. Maalcsef bu projcnin hamisi o lan burju va siyasetlerinin ku yrugun a Avrupa sosyal demokrasisi de kattlmaktad1r. Anca k bu kuyruk<;uluk sosyal demokrat partilerin en ki.i9i.ik biriminde bile inamlrnaz gerilimlere yol a9makta vc yann ge r<;e kl e~ebilec ek olas1 bollinmelere imkan sunmaktad1r. ~ Bol ges e lle~tirm e politikalann111 Alrnanya oli;:egindc kazand1 g1 ivme Av rupa' da kapitali zme vc AB ' ye kar~ t veril en mi.icadel e a91srndan

Bu fo nlar: Avrupa Tanmsa l Ybnl cnd irmc ve Gara nti Fo nu, Avrupa Sosyal Fonu, Avrupa Btilgesel Ka lk1 nma Fonu . Biit linl c~ mc Fonu ve Av rupa Ka lk111ma Fonu dur. ' Bi:ilgc lcr Komitcsi'ndc Avrupa Ha lk Pa rti si, Av rupa Sosya l Dcmokrat Partisi, Libera l vc Demo kratlann Avrupa i ~ in Birlik Fraksiyon u. Avrupa itti fa k1 isimli di:i rt ana fra ksi yon bulunmakta<l1r. Bu fraksiyo nl ar, Avrupa b ci l gcs cll c~ t ir m e politikalan mn a na uygul ay1c1s1d1 rla r.


Avrupa <;:ap1nda

Gerc;:ekle~tirilen Bolgeselle~tirme

Politikalarr

9ok onemli bir ic,:erige kaYU$111U~tur. Bilindigi Uzere Almanya federal bir devlet yap1s1111 ongormektedir ve bu anayasal yap1 ay111 zarnanda Alman burjuva demokrasisinin karaktcrini belirlemektedir. 2004'ten beri Alman bmjuvazi sinin program111da yer alan "federalizm reforrnu'', bugi.in i9in bi.iyi.ik koalisyonun AB'ci politikalanmn tem elindc yer alan bir karweform harcketidir. Bi.iyi.ik koalisyonun SPD kanad111111 bayraktarhg1111 yapt1g1 bu kar~1reform, Alman milletinin partiklilarizasyonuna hi zrnet edecek olan ve var olan kamu hizmetlerinin tasfiy esini de ongoren bir i9erige sahiptir. Buna gore fcderc devletlerin yetkileri merkezi yap1 hilafma geni~letilmekte ve Bundestag'111 yetkileri t1rpanlanmaktad1r. Alman Anayasas1'nda bin;:ok d eg i~iklik'> ongoren bu kar~ircform b a~ ta egitim, saghk hi zmetleri ve i.iniversiteler olmak iizerc bir9ok ba ~足 hk alt111da ulusal kamu hizmetlerinin tasfiye cdilmesini ama9lamaktad1r. Alman Anayasas1 ' nm benimsedigi daya111~ma ilkesi aslmda Alman federalizminin de temelini olu~turmaktad1r. Buna gore zengin eyaletler ile yoksul eyaletler arasmdaki denkle$tirme ancak federal devletin kamusal harcamalan ve hizmetleri tekelinde toplamas1yla mi.imkiin olabilecektir. Fakat federalizm k ar~ire forrnu , anilan day a111~ma ilkesinin, geli~en Almanya ic,:in bir engel oldugu ve h1zl anmak isteyen eyaletleri prangaya vurmak oldugu iddialanndan hareket etrnektedir. i ~ t e tam bu noktada bu anayasa degi~ikligi ii;;in burjuvazi bi.iyiik koali syonu ay1k9a bir flrsat olarak nitelend irrnektedir. i$<;:i s1111 f1 ii;;in ise anilan fcderalizm kar~ 1refo rmu, bi.iyUk bir y1k1111 hamlesi anlam1na gelmektedir. SPD'nin rnerkez hizbi d1$111daki fraksi yonlar ve i~9i i;;ah~rna gruplan ise partinin bu politika ile aslmda kendi ternellerini dinamitlediginin tespitini yaprnaktad1rlar. Avrupa ' 111n tum i~9i partileri ii;;in kilit bir onerni haiz olan bu si.irei;; kar$1s111da takmilacak tav1r, i$<;:i partilerinin gelecegini de belirleyccektir.

Avrupa Konseyi ve insan haklan emperyalizminin bolgeselle~tirme politikalarma etkisi Azerbaycan'dan izlanda'ya kadar 46 i.ilkede sckiz yi.iz milyona yakl a~a n bir cografyada milletleraras1 bir hukuk diizlemi olarak faaliyet gosteren Avrupa Konsey i (AK), Avrupa Birligi ile temel bir organik baga sahip degildir. Ancak AB bir i;;ok belgesinde AK'ya at1f yapmakta 9

AiHS ihl aileri net icesinde Ai HM ta raf111dan verilen tazminal kararlan bile yi.izde 65 federal devlct, yi.izdc 35 fcdcre dc vletlcr hi.iti;:clcri olmak i.izcrc pay cdilmcktcdir. Fcdere dcvletlcr ile federal dcvletin bi.iti;:clcrinin ayn~ m as 1111 ()ngoren bu anlay1$ sadece 1azminat111 payla~tmlmas1111 degil asl111da AB kar~1s111da federal devletin altlanarak dogrudan federc dc vlctlerlc mi.inaschcte imkan saglayan bir hukuki durum a yol ai;:mak tadir.


Sosyalizm¡

ve onun kurdugu "insan haklan" sisteminin takipc;isi oldugunu kay1t altma almaktad1r. Olkemizde i$<;:i sm1fJ orgtitleri arsmda s1k<;:a rastlanan gafil bir anlay 1 ~ uyannca Avrupa insan Haklan Mahkemesi (AiHM) ve Avrupa insan Haklan Sozle$mesi'nin (AiHS) birc;ok i$<;: i sm1fJ hakkm1 koruma altma ald1 g1 yamlsamas1yla kar$• kar$1yay1 z. Halbuki AiHM, siyasi kararlan yla me~hur bir rnahkernedir. Avrupa burjuvazisinin Sovyetler Birligi'ne kar$1 olu~turdu gu kampta bugtine degin birc;ok "korntini zmle mticadele" karanna imza atm1~ olan AiHM ne Avrupali i$c;ilerin ne de ezilen halklann miidafii olmam1$hr. 10 Avrupa Konseyi, Birlik'in bolgeselle$tirme politikalannm uygulay1c1s1dir. Hatta bu politikalann uygulanmasma insan haklan yontinden icazet veren bir<;:ok belgeyi de ortaya c;1karmakla, yerelle$menin "demokratik" ac;1hm1m sergilemektedir. Bu baglarnda Avrupa Konseyi'nin yaratt1g1 Ulusal Az1nhklann Korunmasma Dair Avrupa Sozle$mesi (UAK<;::S) bolgeselle$tirme politikalannm eksik kal an insan haklan boyutunu ortaya c;1kartm1$tlr. Avrupa Konseyi Parlamentosu 1255 say1h ( 1995 tarihli) karannda <;erc;eve Sozle$me 'nin zay1fl1gmdan ve denetim usuliintin akit devletlerce i$1evsiz hale getirilebileceginden bahisle amlan sozle$menin bu bic;imde haztrlanmasmdan "derin iizlintii" duydugunu belirtmi$tir. 11 Ancak sonu<;: olarak, diyebiliriz ki UAK<;::S, AiHS ile dogrudan organik bag1 olmayan bir hukuki metindir. Tabii konumuz a91smdan asil onemli olan, sozle$rnenin kolektif haklan reddettiginin a91k9a belirtilmesidir. Yani bolgeselle$tirme konusunda insan haklan $ampiyonlugunu elinden b1rakmayan AK, ulusal azmhklann kolektif olarak tanmmamas1 hususunda kararhhgm1 ortaya sermi$tir. Oc;uncii dtinyamn bag1ms1zhk serliveninde ortaya <;:1kan vc iic;iincii ku$ak haklar olarak amlan topluluk haklan, bireyci Avrupa burjuvazisinin kurgusunun dt$tnda kalm1$tlr. Buna gore azmhk men10

Miinkari z Demo kratik A lmanya C urnhu riyeti'nin yoneticis i ve do nemin kacnu gi:irevlil eri hakkmda Federa l Alman ya ' da yaptla n yarg tlamal a rda kan unil ik ilkesini i gdi ~ eden bir hukuki yorumlamay1 AiHS ' ye uygun kabul etmi~ o lan bu mahkeme, s iyasi konularda " hukuka baglt" kalmamakta ve maslah a ta gore ka rarl ar verebilmektcdir.

11

Bu hususta aynnttl1 bilg i ii;: in bk. (:a v u~oglu . Naz: Uluslararas1 insan Haklan Hukukunda Azmhk Haklan, Su Yay mla n , 2. Bas k1 , N isan 200 I, s. 13 2. (:e ri;:eve si:izl c~ m cnin ck protoko l ol arak yiiriirliige ginncsi halinde A iHS 'den dogan bireyscl ba~ v uru

hakl an bu si:iz l e~ m e ii;: in de gei;:crli olacakt1. A rna aslmda ayn bir si:i z le~me o lrnas ma ragmen Ulusa l Azmltklann Korunmasma Dair ~:cri;:eve Si:iz le~ m e, A i HS m. 14 'te bulunan aynmc 1hk yasag ma ili~kin uygula mala rda ister istem ez mahke me tarafmdan kulla111lacakt1r. Aym yonde bk. Aym dog rultuda: (: av u ~og lu , age, s.133135. Aynca yine aym dogrultuda: Gemalmaz, Mehmet Sc mih ; Ulusalii stii insan Haklan Hukukunun Genel Teorisine Giri~ , g eni~l e tilm i~ ve g linc e lle ~ tirilmi ~ 4. bas1, Beta Yay ml an , ista nbul 2003, s. 520.


Avrupa <;:apmda Gerc;:ekle:;;tirilen

Bolgeselle~tirme

Politikalari

subu bir kimsenin kullanacag1 haklar vard1r ama azmhgm kullanabilecegi bir hak yoktur. Ashnda bununla birliktc sozlqme ve AK kendini inkar etmektedir. \:i.inki.i azmhk kavram1 bir toplulugu ifadc ettigi ve kolektitlik ta$1d1g1 ol<;:i.ide vardir. Bolgeselle$tirme yolunda ytiri.iyen Avrupa Birligi 'ne C$Siz bir insan haklan rekortmenligi sunacak olan bu sozle$meyi bugi.ine degin Fransa Cumhuriyeti hari<;: tum Avmpa Birligi iilkeleri ve buna ilave olarak Ttirkiye Cumhuriyeti hari<;: ti.im Avrupa Konscyi tiycsi dcvletler irnzalarn1$ ve uygul amaya koymu$tur. Sozle$rnenin uygulamas1 daha <la ilgin<;: sonu<;:lar dogurrnaktadir. Yine Almanya ornegini 12 esas alahm. Sozlc$menin denetim usuli.ine gore Alman devl etince haz1rlanan rapora bir goz atalun: Bu raporda; Almanya' nm federal yap1sm111 izah edildigi k1sa bir giri $in ardmdan; rapomn ilk on iki sayfa smda Almanya' da tarihsel olara k var olan "azmltkl ann" ge<;:mi$leri ve bugtinki.i durumlan hakkmda bilgi sunulmu$tur. "Tarihsel azmltkl ar" ad1 altmda ''Dan<;: Azmh g1", "Sorb Halk1 ", "Almanya 'daki Friz Halk Toplulugu", "Alman Zinti-Roma ' ltlar" 11 adl anm ta$1yan ba$hklarla incelemeler yap1hm$, arnlan topluluklann (rapor kimi sine "topluluk", kimi sine "azmltk", kimisine de "halk" nitelendirmesinde bulunmu$tur) tarihsel geli$im egrileri ve Alman halk1yla olan ili$kileri aktanlmt$ ve bugi.inki.i demografik yaptlan i.izerine kapsamh bilgiler sunulmu$tur. c;:agda$ "azmltklar", omek olsun Tiirkler, bir kelimeyle bil e anilmam1$tir. Bunun temel sebebi Alman devlctinin antla~m ay1, "bir azmltk tan11m yapilmad1g1 i<;:in" kendi a<;:1klamalan ve <;:ekinceleriyle kabul ettigini belirtmesinde yatmaktad1r. Amlan devlet a<;:1klamas ma gore Almanya azmhk olarak ancak; "Alman tabiiyetinde bulunan Dan<;:lan, Alman tabiiyetinde bulunan Sorb Halk1m ve geleneksel olarak Almanya'da ya$amakta olan Alman Uyruklu Friz ve Zinti-Roma halk gmplarm1'' kabul etmcktedir. 14 Denetim Komitesi 'nin neden diger azmltklann saytlmad1gma <lair sorusuna kar$1 sunul an cevap raporunda Almanya $U iddialarda bulunmu$tur:

"B u no ktada ispan ya 'da ki gc li~mcleri a nm ada n gei,: memc k laz1m ... ispanya'da 18 Haz iran 2006 tarihindc yapilan halk oylamas1 sonucunda Katal anlann ylizdc 73 ,9 ' u i)zcrklik ta lcbine evct d emi ~ tir [ka tihm ora111 : y iizdc 4 9.4 I]. Bu refcrandum sonucunda, Katal anlann ayn bir ulu s olarak ta11111mas1 karanndan daha on e mli olan gc li~m c , ashnda bu rjuvazinin ondc rlik ctt ig i ta lc pl cr dogrultu sunda Kata lo nya ' nm ispanya ' nm yoksul bol ge lcrinin ylikUnd cn ku rtulm as mm yani ispany ol i~i,: ilerinin ul usal i,:a pta d a ya m ~ m as mm o nlinli kesi lmcs i hcdcfinin y a kal a nm1 ~ o lmas1d 1r. 11

14

A nilan toplulukla rla ilg ili bilgi ii,:in bk . L UDWI G, Kl e men s; Ethnische Minderheiten in Europa, Beck Verlag, Mlinchcn 1995, s.47-52 , 95 -105. 124128 .

Antla ~maya tara f Devl ctlerin i,:ekince vc ac;1klamal anna ula~mak ii,: in bk . http :// H'11路11 :ad111in.ch


Sosyalizm ... soz le)mc baglammda az111hk olarak, bannd1ran gruplar tanmmaktad1r:

a~ag1da

s1ralanan be$ unsuru bi.inycsi nde

•Alman Dcvleti'nin tabiiyetindc olmak, • Halkm bi.iyi.ik 9ogunlugundan ki.ilti.ircl, dilscl ve tarihsel olarak fark hhk gostermck, yani mahsus bir kimligc sahip olmak, • Bu kimligi korumay1 arzulamak, • Gclencksel olarak Almanya'da mukim bulunmak , •

Mi.i~terck

iskan bolgclerindc ya$amak.

Bu say1lan ~artlar s;en;:evesinde Alman Devleti ne modem "yabanctlar" Turkleri, italyanlan ve Yugoslavian ne de tarihsel "yabanc1" (!) Lehl eri azmltk olarak saymad1g1111 as;1ks;a beyan etmi;;tir. Ast! onemli olan mesele, tarihin tozlu yapraklanndan hortlattlan bu dort sozde azmltk grubunun nasil k1~ktrttld1g1dtr. Sozde diyoruz s;unku anilan gruplann en genci son dart yuz yilltk slires;te s;oktan Alman ulusuna kattlm1;;tir. Buglin AK'mn sozle~me s;ers;evesinde ongordligli siyasal yonetim birimi, demokratik talepler adt altmda aslmda ba~ka bir ;;ey yapmaktad1r. Bu gers;ege Alman devletinin ilgili raporunun 118. ve devammda gelen sayfalannda ula~maktay1z. Buna gore Almanya Sorblarm yogun olarak ya;;ad1g1 bolgelerde bulunan komur endlistrisinin ozerk bir Sorb yonetimine baglanmas1 geregini kabul etmektedir. Raporda 15 Federal Almanya Devleti, Dogu Almanya doneminde uygulanan kalkmma planlan s;en;:evesinde, milli komlir endlistrisinden bolge halk1 olan Sorblann fazla istifade edemedigini ve kamu i;;letmesi haline getirilen komur ocaklarmm ozerk Sorb yonetimleri eliyle i~letilmesinin gerektigi hususlar1111 kabulle derhal bolgede Brandenburg Eyaletinden de ozerk olan bir Sorb yonetiminin kurulmas1111 istemektedir. insan haklan emperyalizminin tlim gers;egi i;;te bu ~eytanltkta gizlidir. Ne Tiirklerin ne Yugoslavlarm ne Ktirtlerin ne de Polonyahlann demokratik talepleri onemli degildir. bnemli olan kamusal hizmetlerin tasfiyesinde ve Alman i;;s;i S1111f111111 pars;alanmasmda bir dayanak noktas1 bulunsun, bunu ba;;arabilmek is;in Avrupa burjuvazisi , Ortas;ag ' in tlim prens ve baronlanm hortlatmaya haztr goztikliyor!

Sonu~ Yuz y1lt a;;km bir sliredir buijuvazi dlinyanm his;bir ko~es inde demokrasinin savunuculugunu yapmamaktadtr. Demokrasi mucadelesi burjuvazinin bu bayrag1 elinden btrakt1g1 glinden beri i;;s;i s1111fmm omuzla15

Raporun tam metni i9in bk . hllp:l!www.coe. int/t/e/human _rightslminorities/2. _ ji·amework_ convention_ (m onitoring)/] ._monitoring_mechanism/3. _state _reports_ and_unmik _ kosovo _reportIi . jirst_cycle/PDF_ lst_SR_ Germany_ German.pd( 25 Haziran 2006, 05.13.


Avrupa

~apinda Gen;:ekle~tirilen Bolgeselle~tirme

Politikalan

nnda kalm1~ttr. i~c;i sm1fi da bu mi.icadelesini, burjuva demokrasisinin dar ufkunu zorlayan bic;im ve y6ntemlerle geni~leterek si.irdi.irmektedir. Ancak sm1fl1 toplum cenderesi altmda kalan insanhgm bugi.in ula~t1g1 bic;im, en temel burjuva demokratik kazammlann bile yok edilmesi haline geldiginden i~c;i sm1fmm bir sm1f olarak varhgm1 si.irdiirebilmesinin olanaklan bu kazammlann savunulmasmm 6rgiitlenmesinden gec;mektedir. Gec;en yi.izytlda yine i;;c;i smtfmm 6nciili.igi.ini.i yaparak kazand1g1 gene! oyla sec;ilmi~ muktedir bir yasama erkinin varltg1, suc;ta ve cezada kanunilik prensibi, kamu hii1Tiyetlerinin korunmas1 baglammda saglanan yarg1 gi.ivencesi ve benzeri kazarnmlar; AB seriiveniyle beraber yetkisiz parlamentolann yaratilmas1 ve buna bagh olarak yetkinle;;mi;; aynk yiirtitme gi.ici.i, keyfi yiiriitme kararlanyla (AB direktifleri gibi) tecziye edilebilme, ter6rizmle mi.icadele ad1 altmda toplumsal 6rgi.itliiliik bi9imlerinin tasfiye edilmesi, milli ordulann dag1t1lmas1 ve profesyonelle;;tirilmesi ~ekillerine donii~tiiri.ilmektedir. Bu durumda proletaryanm i9inde yer ald1g1 ulusa, bu y1k1m siirecinden kurtulmasmm tek yolunun kendi 6nderliginde gerc;ekle;;ecek bir in~a stireciyle mtimkiin olabilecegini ispat etmesi gerekmektedir. Yukanda and1g1m1z bolgesel le;;tim1e politikalarmm yiiriiti.iciisii konumundaki AB, aslmda burjuvazinin ulus-devletlerinden olu;;an bir 6rgtitttir. Dolay1s1yla bugtin gelinen noktada AB'ci politikalan uygulayarak ulusu par9alama stratejisinin tekil yiiriitiici.ilcri de AB tiyesi ulus-devletlerdir. Yani AB projesi, uluslann parc;alanmasm1 ulus-devletler arac1hg1yla ger9ekle;;tinnektedir. Dcvlet9i politikalann kuyruk9ulugunu yapan sol-milliyet9i ak1mlann i9inc di.i;;tiigi.i aymaz da tam burada yatmaktadtr. Devletin, burjuva btirokrasisinin savunulmast ile aslmda bolgesclle;;tirme programmm astl hamisi olan burjuvazi savunulmaktadtr. Burjuvazinin tiim ayg1tlanyla taarruza gc9tigi bu donemde proletarya da ulus ic;inde bulabilecegi mtittefikleriyle ulusun par9alanmas1 siirecine kar;;1 c;1kma!td1r. Ancak bunu yaparken asil iizerinde gosterilmesi gereken ihtimam, devletin savunulmasmdan kac;mmak olacakttr. <;:i.inkii aksi halde fasit bir dairenin ic;ine hapis olacak olan proletarya asla bu 91kmaz1 a;;amayacak ve kendini kti9iik burjuva milliyet9i 6nderliklere baglayacakttr. Bu 6nderlik krizi de ba;;mda s6yledigimiz gibi ulusal 9aptaki smtf kazammlannm yok edilmesine ivme katacakt1r. AB 'nin periferisinde yer alan Ttirkiye de bu stirec;ten fazlas1yla nasibini almaktad1r. Son donem kanunla~ma hareketleri izlendiginde 16 Tiirkiye 'nin de fazlas1yla sosyal devleti ve ulusu tasfiye eden bir siirece dogru siiriiklendigini gozlemleyebi lmekteyiz. Sosyal devletin tasfiyesi, 16

Bu hususta ayrmt1h bilgi ii;in bk. i~i;i Karde~ligi Gazetesi, Haz iran 2006, say1 I 8.


Sosyalizm

ye$il kart uygulamasmm bitirilmesinden, bolgesel asgari iicret uygulamasma kadar bir9ok kar$1reform dogrudan Kiirt proletaryasm1 hedef almakta yani Tiirkiye i$9i s1mfmm en zay1f halkas1 lizerinden yaptlan bir y1k1m program ma donli$mektedir. Bir savunma hattl olarak Tlirkiye ulusunun mevcudiyetinin savunulmas1, nc Kiirtlerin bir halk olarak inkan ne de Kurt proletaryasmm acil 91karlannm goz ard1 edilmesiyle mlimkiin olacakttr. Aksine Tiirkiye ' deki ulusal/s1mfsal kazammlann savunulmas1 ancak ve ancak bu kavgaya Kurt i$9ilerin de kattlmas1 ile imkan kazanabilir. Burada dikkat edilmesi gereken en temel hususlar ise: Ulusal kazammlarm savunulmas1 s1rasmda devletin savunulmas1 9izgisine dii$lilmemesi, Klirtlerin demokratik taleplerinin savunulmas1 yerine Klirt burjuvazisinin onderlik ettigi bolgeselle$tirmeci politikalardan ka91mlmas1d1r. Bu iki olmazsa olmaz1 yani devletten ve patronlardan bag1ms1z bir miicadele $ianm kendine bayrak edinmeyen her siyasal hareket, ister istemez ya kli9lik burjuva kuyruk9ulugunda milliyet9ilige ya da bliyiik burjuvazinin yalan tavmda y1k1m politikalannm savunuculuguna dii$ecektir.


Avrupa Halklan i<;:in

c;::ozum Nedir?

Avrupa K1tas1n1 8alkan1a,t1rman1n ** Arac1: Avrupa lirligi

Avrupa Halklar1 i~in ~izim Nedir?

Christel KEISER

Bundan bir onceki makalede Dominique Ferre eski Yugoslavya'da kamu mtilkiyetinin (ABO emperyalizminin, IMF'nin ve Avrupa Birligi'nin direktitleri uyannca) · tasfiyesinin, nastl ekonomik, toplumsal ve siyasal bir 96kil~e, sonu gelmeyen bir "yeniden Balkanla~tirmaya"· yo! a<;:t1g1m gosteriyor.

F

erre, ayrn zamanda sahte devlet9iklerin desteklendiginin , Avrupa Birligi liderlerinin bu devlet9iklerin Avrupa kurumlanyla btitilnle~mes ine 9alt~t1klannm altm1 9izerek makalesini silrdilrilyor. Bu ne demektir? • La Vcrite/Gen;:ek'in 48. say1smdan dilimize \'.Cvrilmi ~tir. •• "Balkanla~tmna" IV Entemasyonal'in, Avrupa Birligi ' nin tiim Avrupa iilkclerinde uygulad1g1 bolgeselle~tirme, yerellc~tirme, ozelle~tirme ve kamu hi zmetlerinin tasfiyesi gibi politikalara -t1pk1 daha once Balkanlar ' da yap1landan esinlenerek verdigi addir - \'.n


Sosyalizm

Matya, dogalgaz krizi ve Avrupa Birligi 2 Subat 2006'da, Bi.ikre5' in gi.inli.ik gazetesi Ziarul Financiar' da yay1mlanan bir roportajmda, Avrupa Komisyonu ' nun Bi.ikre~ ' teki delegasyonunun ba51 Jonathan Scheele $Ullll belirtti: " Romanya gerekli ko!jul!an ger~:ekfe,\路tirebilirs e, Avrupa Birlig i ir;inde ha.)路anh bir model olarak kendini giisterebilir." Bu kO$Ullar ise "verel viinetimlerde ve kamu yetkesinde (bu 6zellikle temel hir sorun) ciddi reform far ve bir verel!e!jtirme siireci." "Sorun Romanya '11111 2007 yt!111da tam iiye o/up ohnayacag1 degil. hir Avrupa Birligi iiyesi olarak iizerine dii~路ecek vazi/Cleri fa_1!fk1yla yerine getirecek durumda olup olamayaca[;1dir" diyor Jonathan Scheele. Bu sebeple, Avrupa Birligi'nin Balkan ve Dogu Avrupa Ulkeleri ic;:in ongordi.igli bir "entegrasyon" degildir. AsII amac;:, mafya hi.iki.irnetler ve sa hte devletler aracil1g1yla kamu mUlkiyetinden geri kalan her $Cyin tasfiyesini gerc;:ekle$tirmektir. Soz konus u olan, bu devl etlerin bolgeselle$me, yerelle$me vc ozerkle$me ad1 altmda parc;:alanmas1d1r. Bu si.ireci ti.im Avrupa'nm Balkanla5tmlmas1 projesinde kullanmakt1r. Bu bir rnlibalaga mt? Sovyetler Birligi'nin y1k1h$1yla dogan bir l.ilke olan Ukrayna bugiin Avrupa Birligi ' ne ginnek ic;:in adayd1r. 2005 yilmm son donemine damgasm1 vuran Rusya ile Ukrayna ve Giircistan arasmdaki "dogalgaz krizi", eski Sovyetler Birligi 'ndeki mafyatik y1k1mm nasil tiim k1taya yay!ld1g1111 gostermektedir. Su gerc;:eklere goz atalun: 2005 Haziranmda, Rus $irketi Gazprom Ukrayna $irketi Naftogaz'Ja olan degi$ toku5 anla5mas111dan memnuniyetsizligini belirtti. Kas1mda, Rusya Ukrayna 'ya satt1g1 gazm fiyatmm iic;:e katlanmasm1 talep etti. Bir sonraki ay Rus $irketi, Ukrayna'y1 l Ocak 2006'dan ba$lamak i.izere dogalgaz ak15m1 kesmekle tehdit etti. Ukrayna'ya onerilen fiyat l 000 metrekiip ba$ma 220 dolard1. I Ocakta k1$ aylannm sogugunu hissettirmeye ba$lad1g1 bir anda dogalgaz ak151 durduruldu. 3 Ocakta, Gazprom ve Naftogaz $irketleri gazm fiyat1111 230 dolara sabitleyen bir anla$maya vardilar. Ay111 zamanda Ukrayna ' ya, muamrna bir $irkete, yani Rus gaz1yla dii$i.ik maliyetli Orta Asya gaz1111 birle5tiren Rosukrdnergo'ya 95 dolar odernc iznini verdiler. Birkac;: gi.in sonra Ukrayna parlamentosu yalmz bir yII once "Turuncu Devrimle" ba$a gelen Ba$kan Yu$c;:enko ' ya bagh yeni ba$bakan Yuri Ekanurov hi.iklimetini di.i$i.irdi.i. Arnerika Birle$ik Devletleri, hi.iki.imetin devrilmesine itiraz etti . Daha sonra, Rus gaz1111, 2003 y1l111da gerc;:ekle5en "Ciil Devrimiv/e " hi.ikiimeti Amerika'ya yakla$an Gi.ircistan'a baglayan boru hatlan , k15 mevsiminin ortasmda gizemli ter6rist patlamalara hedef oldu.


Avrupa Halklari i<;:in <;:ozi.im Nedir?

Avrupa'nm bat1smdaki , Rusya' dan Ukrayn a i.izerinden gaz1 kull anan devletlerin yonetimleri doga lgaz ak1;;mm dum1as1 olas1hgmdan endi;;e etmeye ba;;ladilar. Bu kri zin arkasmda ne var? Bu, cmperya lizmin i ~c; i dev letindeki aktarma kay1 ~ 1 haline gel en Stalinist bi.irokrasinin bi.iyUk rol oynad1g1 1990-9 1 yilmdaki Sovyetler Birligi 'nin yok cdilmcsine bagl!d1r. Sovyet Birligi ' nin c;okii$ii, biirokratik olarak yozla$ml~ bir i;;c; i devl etinde de olsa kit kanaat gec;inen farkh Birlik cumhuriyetlerinin diinya piyasasmdan kopuk ekonomik ve ticari baglanmn sonu anlamma geliyordu. Her ne kadar bu durum ball cumhuriyetlere blirokrasinin verdigi ayncahkli ticaret haklan yi.izi.inden bozulmu~ gibi gorUnse de, Sovyet cumhuriyetlerinin hammadde ve enerji kaynaklanna eri;;imi di.inya piyasas111111 altmda fiyatl arla gerc;ekle$iyordu . Bi.irokrasinin c;okU$Uyle ortaya c;1kan Rus mafyas1 olagani.istii miktardaki petrol ve dogalgaz rezervlerini kontrol etm eye ba;;lad1. Simdi bu Ru slar hesapta "bag1ms1z" eski Sovyet dev letlerinden di.inya pi yasas1 di.izeyinde fi yat lar odemelerini istiyorlar. Bu, ekonomileri 15 yil once c;oken Ukrayna ve Gi.ircistan gibi i.ilkelerin altmdan kalkamayacaklan bir durum. Sat1;;lann di.inya piyasas1 fi yatl anndan gerc;ekle;;tirilmesi, ABO emperya lizminin uzun y1llardir Di.inya Ticaret Orglitii - Rusya ve Ukrayna da DTO'ye iiyelik ba;;vurusu yaph - arac1hg1yla dil e getirdigi bir talepti . Ancak bu "di.inya piyasas1 fiyatlanna uydurm a" eski Sovyetler Birligi cumhuriyetlerinde i.iretim arac; lannm bzel mi.ilki yetine dayanan bir "piyasa ekonomisi" ihdas edildigi anlamma gelmiyor. Ne dogalgaz ihracmdan ne de petrol ihracmdan elde edilen kazanc;lar sanayi yat mmma doni.i;;i.iyor. Bu meblaglar Moskova vcya St. Petersburg ' da ya;;ayan ve genelde yurt d1~mda olan birkac; bin ayncahkh insanm cebine giriyor. Bir Frans1z gazetesi ~unu belirtiyor: Dogalgaz ak1~m111 kesilmcsinin Uy gun sonrasmda, 4 Ocakta Moskova ' da imzalanan dogalgaz a nl a~m a s 1 Ukrayna aytsmdan sorunludur. Kiev ihtiyac1 olan gazm IUmiinu hi sselerinin yans1 Rus devi Gazprom , di gc r ya n s1 ;\v usturya li Raiffei zcn Bank istikraz mm arkasma sak lanan bilinmcycn hissedarlar tarafmdan kontrol cdilcn , oldukr;a $iiphel i bir ~irket olan Rosuk erenergo 路 dan yapmay1 kabul ctti. Birkay ay once, Ukrayna bolgc savc1 s1 bu ~ ir kctc orgiitlu suy yClclcriyle baglantil1 olabilcccgi vc petrol vc gazdan clde ettigi kazanc1 bu suylar yoniindc harcayabileccgi iddias1yla bir so ru~turm a ar;t1. Bu an la ~ m a y a go re, Rosukcrcnergo ~ irk e ti Rus gaz1nin bin metrckiipiinii 230 dolara alacak vc bunu daha ucu z Turkmenistan. Ozbeki stan ve Kazakistan gazlan yla kan~tmp Ukrayna'ya 95 dolardan satacak. Baz1 uzmanlara gore, bu sayede Gazprom ve Rosukerenergo ' nun gizemli hi ssedarlan , Ukrayna 'ya daha faz la Orta Asya gaz1 ve dah a az Rus gaz1 satarak (inem i mik tarda paray1 ccplerine indi nni~ ol acaklar. (Libera/ion, If Ornk 2006)


Sosyalizm

Bu olaylar Ukrayna ckonomi sinin " mafyala~tmld1g1m" gostermektedir. Bunlar dogrul anabilir olay lard1r. Peki, ama Ukrayna ekonomi sinin en bi.iyi.ik finan sa l destekc;:i si ve ba~h ca tica ri ortag1 Avrupa Birligi deg il mi ydi ? 1991 ' den be ri Avrupa Birligi Ukrayna 'ya ticari, teknik hatta insani yard1ml a r hari c;: topl am I milyar avroluk bir ya rd1m yapt1. 1 Ayn ca o tarihten sonra, May1 s 2003 'te, Avrupa Birligi bir "iyi kom~ uluk politikas 1" ba~ l a ttt. Bu ti.im Uk rayna yasal armm Avrupa di rektiflerine uyumlu haline getirilmesine, aynca Ukrayna i~ kanununun tasfiyesine yo! ac;:t1. Devam etrneye gerek var trn ? Eski Sovyetler Birligi i.ilkelerinin "m a fyala~ ma"ya boyun egmes i, Avrupa Birligi ' nin deli gomlegini giymi ~ tiim uluslann Balk a nla~ttrtlma s ma yo! ac;:maktad!f. Balkanlann Balk a nla~tmlm as ma k a r~1 " Balka n Federasyonu" ve "haklanmlZI geri kazanahm" sloganlanm atahm diyor Dominique Ferre. Aym minvalde Avrupa Birligi ' nin gene! Balkanla~tirma politikasma kar~t Avrupa Birl e~ ik So syali st Devlctl eri sloganm1 atmam1z gerekmez mi ?

Avrupa

Birle~ik

Sosyalist Devletleri

Leon Trrn; ki 1923 'tc Avrupa Birl e ~ik Sosyalist Devletl eri iizerine ~ oyle diyordu: Avrupa cografi Jegil ekonomik bir terimdir ve Jiim •lf piymasm dan i;ok daha som uttw: Balkan Ya nmadas1 ii;i11 uzun ::u111and1r hir f edcrasvon ii11g6riimii:: 1·arsa, art1k Balk a11 la!fn11~· Avrupa i1·in de hir .fede1·asyo111111 ge r1 ·ekle~· m es ini fllh ayyiil e fmemiz gerekii 'IJI:

Trrn;ki bu

go ri.i~i.in e

gelen bir itiraz1 da

~oyle ya 111tl a rn1~t1r :

Size. neden Avrupa Federasvonu da Diinya Federasvunu degil diye sorulahilir. Biivle bir sorn 1·ok sm·urrw: Ai;1kt1r ki, diiny aJaki ekonomik ve siy asi durum teknoloji dii::ey i \'el"(evesindeki m erkezilq m ey fe birfikte daha ( Ok tek bir diinya ekonomisine dogru evrifmektedi1: Ancak bu g e fecekteki diiny a s<J.1y a fist ekonomisi o fm ay acakt11: Bug iin, sii::. konusu olan, Avrupa 'nun di:i:jtiig ii a~·ma::.dan bir i;1k1,1·rofu bufu11mas 1d1r. Avrupa i.)\ ' ilerine ve kc'idiiferine iferiy e g iden y olu g iistermek onemlidir - tabii Amerika. Avustrafy a , 11.\y a veva Afi·ika 'da da devrim dafg a.1·1 biiy ii_1•ecekti1: Bu bak1~· ai;1s1y fa, Avrupa Birfe.~ik Sosvafist Devfetferi sloga111 tarihse f olarak i!fi;i-kiiv/il hiikiimeti s foga111vla av111 dii::lemdedi1: Bu slogan g e fi!i im vo funu vw g ular an bir ge1·i.)· s fog a111d11; h<iyfelikle (Glt!ian kitleleri de vrimci rota y 611fendirmek miimkiin olacakt1r.

Bugiin, Avrupa ' 11111 iiyinc dli~tiigli aiymazdan bir 91k1 ~ yolu bumas1 gereklidir. 2

http ://www. diploweb.com sitesinden al m1rn ~ t1r. Pravda 'da yay1 mlanan Ain 1pa Birle,1·ik Sosy alist Devfetferi S foga111 Ozerine adh makalc .


Avrupa Halklari ic;;in <;:ozi.im Nedir?

Bunlar Tro9 ki ' nin 1923 'te yazd1klan . Ancak 2006 yil111daki a9 maz da - Av rupa Birligi'nin tlim k1ta ulusl anna giydirm eye c;ali ~ t1 g 1 deli go mlegi - 1923 'teki kadar y1k1c1 ve altUst edici degil mi ? Ege r Avrupa uluslan bu ''a9 111az"dan kurtul acakl arsa onceliklc Avrupa Birli gi kurumlan11111 tah akkiimi.inden kurtulm alan ge rekm ez mi ? ABD. emperyalizminin bir uzant1s1 olan Avrupa Birligi ' nin tiim AB i.i yesi Ulk elerdc uygul ad1g1 y1k1m politikasmdan k op u ~ un tck yo lu bu degil mi ? Hem Dog uda, hem Bat1da, i ~ 9i s1111tlan tarafmd an de vlet ve ulus di.izeyinde kaza111lm1~ hakl an ortadan kald1ran ' ' Balk a nla ~ m a" projesinden kopu$, tek yo l degil mi? 1923 ' tcki aym makaledc Troc;ki $6yle yaz1yor: 811riuvazini11 Avrup" eko11omisi11i11 y enidl'n k11r11/111a.rn10 i/i.yk in leme/ sorunlan ~"ij::m edeki n ' lersi::li[;i. her g iin, <·a/i.yan ki1/e /eri11 iiniinde ke11di11 i gos rer111ekl<!di1: iKi-kriylii liiikiimeri s/oga111 i.y(·i/ere ('ri::iimii kendi ara(-la/'/v /a IJ/llmalan gerekri{!,ini a11/at11 : Bug£in ("Ok dalia somut hir ('O::iime i,w1re1 edi/me/idir · K1tm111::1 eko110111ik r,:iikii.y1e11 \"l' ABD sermm·e.1·inin lahakkiimiindrn kurlonnak oncok Avrupa holk/am1111 doha y ak 111 eko1wm ik i.)·hirli/';i i(i ndc 0/11111/anr/a 111ii111kiindii1:

<;oziim nereden gelecek? Troc;ki bu makaleyi 80 yd once yazd1. BugUn " Avrupa halklan111n daha v akm i.~·hirl(<Ji" nas il mi.imki.in olabilir? " (k) 1tamm ekonomik {'iikii.~·ten ve ABD sennayesinin tahakkiimiinden kurtarma11111 tek _\•o/u" buglin nasil saglanabilir? Elbette bunun yolu, ti.im ekonomileri ve i.ireti ci gi.i9leri par9alayan, onlan gi.i9li.i ABD finan s kapitalinin 91karlanna fed a eden Avrupa Birligi ' nden gec;mi yo r. Elbette uluslan vc i~c,;i s1111tlanm c,;okU$e sUri.ikleyen Avrupa Birli gi 9er9evesi ic,;inde bu gerc,;ekl e$meyecek. "Avrupa halklarmm ekonomik i$birligi" Avrupa Birligi kuruml annm ve Maastricht Sozlq mcsinin sona erdirilmesiyle mi.imki.indi.ir. Bu ko$ul hUr proletaryanm ve uluslarm hi.ir birliginin sag lanm as m1 mUmki.in kil abilir. 2005 y1h sonu ve 2006 yil1mn ba$1, Bat1 Avrupa' da bUyi.ik bir paradoks 011aya 91karm1$t1r. Bir yanda bu bolgede Avrupa Birligi vc onun fa rkh politikal an bliyUk bir reddiyeyle k a r $ tla$1111 ~ tir (Fransa ve Hollanda 'daki referanduml ar ve A lmanya 'daki sec;imler). Bir yandan Avrupa Birli gi 2006 ytl1yla birlikte c;ah $anlara kendi kurumlan c;erc;cvesinde en ac1mas1z darbeleri indirmeye ba $ 1airn~tir Bu nasil olabilmektedir?


Sosyalizm

Almanya'da "Federalizm Reformu" 2005 y1h Almanya'da "btiytik koalisyon" htiktimetinin ortaya 91ki~1yla bitti .3 CDU-CSU ve SPD'nin (Sosyal Demokrat Parti) htiktimet programlanm hazirlamalan iki ay stirmti$ttir. Htiktimettc ba~hca bakanhklar Alman i$9i sm1fmdan htiktimetin ortak kararlanna gelecek bir tepkiyi felce ugratmak ve dag1tmak i9in Munterfuring ve Steinbruck gibi Sosyal Demokratlara verilmi~tir. Merkel hiiktimetteki ilk haftalanm Almanya'nm d1~ politikasm1 yeniden dtizenlemeye ay1rm1$tir: Washington, Londra, Paris, Var~ova, Moskova ve Viyana ' ya geziler, Alman ordusunun Afganistan ' daki sava~ta ve Balkanlarda daha fazla rol oynayacagmm deklare edilmesi, Kongo'ya asker gonderme teklifi. Merkel l Ocak'ta Avusturya $ansolyesi Schlissel 'le, onun Fransa ve Hollanda'da reddedilen Avrupa "Anayasas1"nm bir an once geri 9ekilmesi yontindeki gorti$tine destek vermek i9in gorti$erek bu d1$ politika degi$imini ta9land1rm1~hr. i9 politikada, ikisi de SPD ' den olan $ansolye Yard1mc1s1 Munterfuring ve Finans Bakam Steinbruck acilen i~e koyuldular. Oncelikle saghk sisteminin reformu, Hartz yasalan, ozelle$tirmelerin h1zlandmlmas1 (ozellikle hastanelcrde ), sanayinin yeniden yapiland1nlmasmm te~viki gibi Schroder'in uygulamaya soktugu kanunlann derinle~tirilmesi ve Hartz IV yasas1 gibi Schroder'in gidi~inden hemen once yaptiklarmm stirdtiriilmesine giri~mi~lerdir. Bununla da yetinmediler tabii. Yeni btit9enin hazirlanmas1 9er9evesinde, Peer Steinbruck, 16 Ocak 2005 tarihli Berliner Morgenpost gazetesine ~u a91klamay1 yapm1~tir: Hiikiimet ve onu destekleyenler it;in 2007 _vilmda f51ikrar Pakt1 'nm getirdigi k1.\'l/lamalara kesin hir fiekilde uy 11/acakt11: Parlamentonun kararma sayg 1 d11y 11/acakt1r. Sonu~:ta, iiyeler dengeyi saglamaltd1rlar.

istikrar Paktmm ve Avrupa Birligi 'nin kurumsal belgelerinin htiki.imlerini yerine getirmek isteyen SPD'li kabine bakanmm soyledigi bu sozler, egemenligin nasll c;ignendigini a91k a91k ifade cdiyor. Aym Peer Steinbruck, I 0 Ocak 2006' da sanayi ve ti caret odalanna

"bugiine kadar uygulanan sosyal devlet harcamalarzm yeni biitr,:enin kar!jdayamayacak durumda oldugunu" soyledi. Bu da yetrnedi. Sm1f mi.icadelesinin kat1 gerc;ekligi BadenWi.irtemberg'de kamu i~9ilerinin bir greviyle sonu9land1. Bu grev daha birka9 ay once atlahlm1~ krizin yeniden ortaya c;1krnaya ba~lad1g1 SPD toplantllanna gonderilen bir uyan sinyaliydi . 3

Bkz. Gluckstcin, Danie l. Birle:fik i~~路i Cephesi Uzerine Notlar, Sosyalizril say1: 34, Mart 2006, s. 37-49.


Avrupa Halklari ii;:in

<;ozum

Nedir?

Munterfuring provokatif bir $ekilde imzalad1g1 hi.iklimet programm1 savunurken, aym zamanda SPD'nin ti.im ilkclerini de (en ihmh ve s1radan olanlan bile) s;igneyerek kendini CDU ' nun en radikal sag kanad1yla (emeklilik ya~m1 67 ya~ma 91karmak isteyen) aym safta gosterirken kriz bi.iylimekteydi. Munterfuring herkesi intizama 9ag1rd1: Sizin cl e~ tirilcrini z o kadar dii~iik seviyeli ki , sizden hemen onlara bir son vem1cnizi istiyorum. Gcc,:en parti ba~kanh g 1 sec,:imi deneyimini unutmad1m. Durun diyorum 1

Ancak onlar i9in bu i~i si.irdi.irmek onemli. i~9i sm1fm1 bolmek ve kendilerini Avrupa Birligi kurumlanyla tam uyum i9inde var etmek i9in, "federalizm refonnunu" ortaya att1lar. Gcr9ekte "bi.iyi.ik koalisyonun" ti.im bile~enleri - Schroder'in haleflerinden burjuva partilerine, on Ian destekleyen, i9inde (Pablocu) Birle~ik Sekretarya 'nm Almanya seksiyonunun da bulundugu neo-Stalinist PDS ' ye kadar - hepsi, 1989'da emperyalizme ve Stalinist bi.irokrasiye ragmen birle~en Alman ulusunu ve i$9i sm1fm1 boli.inmeye si.iri.ikli.iyorlar. "Federalizm reformu" dosyas1 2006 yilmm ba~mda ai,:tld1. Federal cumhuryeti "Avrupa'ya uyumlu" ktlmak i9in yaptlan oneriler $6yle: • Devlet i.iniversiteleri ve okullari eyaletlere (Bundesland) devredilecek • Federal devletin maa$1anm odedigi kamu 9ah$anlan art1k eyalctlere bagh olacak, maa~lan eyaletler tarafmdan odenecek ve 9ah~ma saatleri yine eyaletler tarafmdan belirlenecek, Federal devletin merkezi idare i$lemlerinin bi.iyi.ik bir k1sm1 eyaletlere aktanlacak, Eyaletlerarasmdadayam~may1saglayanveFederalCumhuriyet ' te

kim olursa olsun her yurtta~m e~it sosyal haklardan faydalanmasm1 garanti altma alan finansal e~itleme kanunu kalkacak, Eyaletler ve belediyeler bi.its;e di.izenlemelerinde Avrupa Birligi'nin istikrar Paktma uyum gosterecek. Olkenin geri kalanma da yayilabilecek Baden Wi.irtemberg eyaletindeki grev bu onerilerle direkt olarak ili~kilidir. Baden Wi.irtemberg eyaletindeki 220 binden fazla kamu i~9isi %95'lik bir oyla 6 Subat'ta greve gitme karan aldtlar. Eyalet yonetiminin i.icret art1~1 olmaks1zm kendilerini 38,5 saat yerine 40 saat 9ah~maya zorlayan ve 13. ay sigorta primini di.i~i.iren karamamelerin geri 9ekilmesini talep ediyorlar. Peki , sorun nedir? Financial Times Almanya (7 Subat) sorunu ~oyle ozetliyor: Bu bir prensip sorunudur. Eger devlet o ze l bir ~irket gibi i~leyecckse, personeline bunun gerc,:eklc~mesi yoniindc yakla~acak vc belli ba~h k1smt1lara gitmek zorunda kalacaktir.. Dcvletin yurtta~lanna sunmakla miikellcf oldugu tiim hizrnctlerin gozden gec,:irilrnesi gcrckccektir. .. Bu karnusal hi zmetlerin ozel


Sosyalizm ~ irk c tlcr ta ra fmd an vcya daha iyi bir tl yata daha yiiksek kalitcyle cya lctler tarafmda n ycrinc gct iril rncs i gc rckcb il ir.

Kar$tl a$ lt g1m1z sorunlar " federa lizrn refonnunun" ve dcvletin "Avrupa 'ya uyumlu" bir $ekilde orgiitlcnmesinin kalbinde yatan so runlar degil midir'? Bu bir kez daha Avrupa'ntn eski halkl annm B a lkanl a~ tmlrn as 1n111 yo lunun a<;1lmas1 dcgil midir? Bu noktaya nastl geldik '1 Bugi.ine kadar, bcl ediyelcrde 9al1$alllar vc eya letlerde 9al1 ~a nlar (m av i ve bcyaz ya 1<altlar), tiim Federal Cumhuri yct sath1nda aynt toplu pazarlik anl a$ mas111a (BAT) tabiydiler: Ay111 paray 1 al1 yo r, ay111 slirelcrle 9al1$1yor, ayni haklardan yararlarnyo rdular. Bu kanunda nastl gedik a<;ild1'? Burada, daha () nee de soylcdigimiz gibi es ki Dogu Alman ya' nm Stalinist parti siyle [S EO, Sosyalist Birlik Partisi - 911] Birle$ik Sekretarya 'y1 bir araya getircn PDS ' nin spesifik rolline dikkat c;ckrnek zorunday1z. Ortak toplu pazarltk anla ~ ma s ma (B AT) ilk sald1ran Berlin eyaletinin SPD-路PDS koalisyon hi.iki.imetiydi, daha so nra diger eya lctleri de kendikri g ibi yapmaya da vet ettilcr. CDU tarafmdan da s1ca k bir $Ckildc alki$land1lar. Bu siirc9te Ver.di sendikas1 [Almanya'da kamud a hizmet sektoriinde orgiitlii olan sendika - c;. n.l lidcrleri es ki anla$tna BAT'1 bitiren vc ycrine TVOD isimli ye ni bir toplu pazarltk sistemi ikame eden bir anla ~ maya imza atttlar. Yeni a nla ~ m a her cya lete c; a lt ~ m a saatl cri ve i.icretleri i.i zerinc ayn paza rltk yapma imka111n1 gctiriyordu. ( 'c$itli partilerin clindeki Him cyaletler, gerckli olan 250 bin ki ~ ilik istihdarn1 a<;mamak i9in i.icret arlt $1 olmaks1 z111 9alt ~ m a saatlcrini yi.ikseltmc yolunu se9 tiler. i~tc bu kt1tii durum kar$t s111da Baden Wi.irtemberg vc ba$ka yedi eyalette ~ ubat ay 111111 ik inci yansmda kamu i$c; ileri grcve 91kt1lar. Bunun i9in sand1kta grev oyu verdil er. BAT anla ~ masmd a daha sonra cya letlcr taraf111dan gcni $letilccck olan bir gedik a<;: an ayrn Ver.di sendi kas111111 yonetimi ~ imdi Federa l Alrn anya' rnn son 14 yilmdaki en bi.iyiik grcv inin 9agns1111 yap maya zo rland1. Avrupa Birli gi ve istikrar Pakt1 ' n111 k1 s1tlarnalanna ve federal devleti , arkas111dan da ulusu bolme istegine boyun egmcnin , sendikal hareketin varh g1n1 tchdit etti gi bir ge1-ycktir. Maastricht A nla~m as 1111n dayatmas1 sonucu kamu sektfoiiniin ve kamusal hizrnellerin ozellc$lirilmesine h1 z verilmesiyle, kamu 9ah$anlan sendikal ann bag1ms1 z bir $Ckilde va r olabildigi tek ala111 i$gal c tmi ~ lerdir.

italya'da "Romano Prodi deneyi" Almanya' da Biiyi.ik Koa lisyon hi.iki.imetinin kurulmas1111 izlcyen haftalarda italya'da Rom ano Prodi "Unione" koalisyonunun ba~m a geldi .


Avrupa Halklari ii;;in

<;ozum

Nedir?

Prodi 'nin arkasmda gem$ bir siyas i grup yelpazesi bulunuyordu : Hiristiyan Demokrasi 'nin baz1 art1klan, Bertinotti ' nin eski Stalinist Entemasyonalden Sosyalist Entemasyonale ge9en (ve Bir-Sek'in italya seksiyonunu i9eren) "Komi.inist Yeniden Kurulu$" partisi. Prodi 'yi ozel yapan ise ~u: Hiiki.imet ba~kam olarak 91kard1g1 anayasal reformlarla italyan ulusunun birliginin par9alanrnasm1 devam ettirn1esi. Prodi, art1k tek italya yok "yirmi ki.i9iik italya" var sozi.indckilerin ger9ekle~mesinin yolunu a9t1. Prodi'nin ozge9mi~i de olduk9a etkileyici: Prodi Ekim I 998'e kadar 28 ay siireyle ba$bakanlik yapt1. Bu slire iyinde k1sa slireli sozle~meler getiren, cgitimde 6zerkle$meye yol a9an Treu Kanununu, Anayasa'da bolgeselle$me yoni.inde deg;i~iklikleri ve baz1 odeneklerin kesi lmesine yol a9an en kat1 bi.it9e kanunlanm hayata ge9irdi. 1999 yilmdan 2004 yilma kadar Avrupa Komisyonu Ba$kanlig1 yaptl ve avroya ge9i~i organize etti. "Serbest rekabet" ugrun a Lizbon stratejisini tezgiihlad1 , clektrik, su ve dogalgaz dag1t1mlan111 ozelle~tir­ di. 2002'deki Barcelona Zirvesi'yle tlim i.ilkelerde emeklilik sistemlerinin "reformdan" ge9irilmesini dayath. IRI Ba$kan1 olarak 9elik endi.istrisinde 200 bin ki~inin i$ten 91kartilmasm1, Avrupa Komisyonu Ba$kam olarak yard1mc1 ~irketleri yasaklayarak Fiat otomobil fabrikasmm kepenk indirmesine yol a9t1. Avrupa "Anayasas1" tas\agm1 haz1rlayanlar aras111dayd1. Bunun yanmda, Prodi uygulamaya koyacag1 program hakkmda hi<;:bir ~eyi gizleme geregi gonni.iyor: istikrar paktmm oziiyle miicadclc ctmck sac,:ma. Oc,:iinciil sckt6rde, ticarctte, kamu idarcsi hi zmetlcrindck i tiim i ~lc rd c radikal rcformlara gidecegiz. Her ~eyi 6zclle$tirccek . libcralle$lircceg iz. Bu i$i bugiine kadar gcciktircn lobilcrin korporatist cngcllcmcleriyle ba$ ctmek ic,:in ccsarct gerckiyor. H1zh harckct ctmck zorunday1z.

i$<;:i sm1f111a kar$1 ger9ek bir sava$ program1. 11 $ubat 2006 ' da Prodi medyanm oni.indc yine niyetini ortaya koydu: Hedef a~·1g1 yava~· y ava-l istikrar paktz diizeyine ~·ekm ek ve ayag11111za dolanan yard1mlan (i~c,:il e re odenen -editori.in notu) aza!tmakt1r. Milyonlarca italyan i$<;:isinin boyle bir siyasi talebi destekleyecegini kim dli$i.inebilir? Birle$ik Sekretarya i.iycleri (Komiinist Yeniden Kurulu$ ' un Sinistra Critica kanad1) Prodi 'yi ele$tiriyorlar. Ancak onun Avrupa Komisyonu eski ba~kam oldugundan bahsetmiyorlar. $6yle diyorlar: "Bcrlusconi'den kurtulak ic,:in bclli birkai;: noktada siyasi sci;:irn an la$malan yapmak gerc ki yor. (Gino Malaharbu '11111 21 ve 22 Ocukwki Komiini.1·1 Yrniden Kuru/11.)· kongr<' ko1111.)·mas111da11)


Sosyalizm

Komi.inist Ycniden Kurulu~'un Prodi ' yl e ya l111z bir anla~m a yapmas1 degil ay111 zamanda da "Uni one'' 9en;:evesinde bir siyasi programda uzla$tlrnas1 yoni.inde karar ald1g1 bu toplant1da, evet belki Bir-Sek bir e le~tiri yoneltti , ancak Avrupa Birli gi' nin ad1111 bile anmad1. Sinistra Critica kanad1 adma soz alan Birle$ik Sekretarya sozci.ilcri Cann avo ve Turi gliatto, Yeniden Kurulu ~ yonetiminin Prodi 'yle bir hi.iki.imet programmda u z la~m a s111111 al cyhinde oy kullanacakl an111 a<;tkladtlar. Anca k ~unu da eklcdil er: KomClni st Ycnidcn K urul u~ , sag1 dev in11ck i<,:i n bir scyim a nla ~ma s 1 yapmak duru mundad 1r. Komlinist Yc niden Kurulu ~ ' u n sc<; im ka mpanyas1 kcndi program1 vc Uniom: ' nin program 111111 olum lu taratl an <;cn,:c vcs indc ~c kill c nmeli d i r.

Yani , Prodi 'yle Avrupa Birli gi 9en;:evesinde, istikrar Pakt1 9er9eves inde uzla$ tl an hi.ikumct prograrnm "olurnlu taraflan " mevc ut, oyle mi ? Bu nedenlerden otiiri.i, Birl q ik Sekre tarya Prodi liderligindeki Uni one i9inde, Prodi liderligindeki koalisyonun zaferi i9in propaganda yap1yor. Elbette "sol kanat'' rolUnii oynayacak, en azmdan oyle gori.inecek, bu a$amada Uni one zaferi i9in 9alt$acak, ancak Yeniden Kurulu~ "Berlusconi 'nin yasalam11 lag vedecek hir anla,,路ma .vapmad1g1 takdirde" gelecektc kurul acak olan bir mcrkez sol htikiimct i9eri sinde y er almayacak . Bir-Sek'in elqtirisi Prodi hi.iklimctini d1$andan destckl emcy le bu hliki.imetin i<; inde yer almak i9in olas1 k o~ ull a n saglama arasmda bir yerl erde konurnlamyor. Ancak alt1111 9i ziyoruz ki , Prodi hiiki.imctinin as;1klamalan istik ra r paktmm Berlusconi ' den bile s1k1 uygu Ian ma ya devam edi lccegin i, ozell e ~ti rmeni n, kura l s 1 z l a~t1mrnn111 vc italya ' nm boli.inrnesinin si.irecegini gostcriyor. Bu IV. Enternasyonal bayragm1 ta~ 1ma ya ci.irct edenlerin utanmas1 gerek en bir durum degil mi?4

Halka 29 May1s'1 "odetmek" Fransa'da 2006' nm ilk gi.inleri de benzer bir duruml a ba ~ lad1. Bir yanda Avrupa Birligi ernirleri dogrultusunda Frans1z Cumhuriyeti 'nin Balka nla~tmlm as 1, di ger yanda bu politikal an kitl elere empoze etmek i9in aw1 sola (Bir-Sck' in Frans1z seksiyonu LCR ' nin de kattlmas1yla) kadar uzan an bir bi.iyi.ik koalisyona dogru gidi~. I Ocak 2006 'da egitirn ve altyap1 sektoriinde 9a lt ~an 130 bin in i.isti.inde kamu i ~9 isi bolge yonetimlcrine tra nsfer edildi . Hedef ise ~u anda devlctin sorumlulu gunda bulunan bin;:ok akti vitenin bolgelere transferi yoluyl a yerc lle~m eyi saglamak. Ancak bolgelcr bu sorumluluklan alacak yeterli kaynakl ara sahip dcgiller, boylelikle kamu 4

Mil itan Egi lim (Falce) Rcfon dazione路yc ald1 g1 tutu ma ili ~ kin. Ge r<;ck "in 48. say1s111da bu cgilim lizerine olan maka k yi oku yab ilirsiniz.


Avrupa Halklan ii;:in <;ozom Nedir?

hizmetleri 6zelle$tiriliyor veya 6zelle$tirecek, yani kamu hizmeti ortadan kaldmlacak. Giin gec,:miyor ki 6zelle$tirmelerde yeni bir ad1m attlmasm. istikrar Paktma uyum adma, LOLF kanunu (biitc,:eyle ilgili organik kanun) l Ocak 2006'da ytiriirliige girdi ve devlet btitc,:esinin haz1rlanmasma yeni k1s1tlamalar getirdi, boylelikle c,:alt$anlara getirdigi mali tedarik kesintileriyle devletin ve tiim kamu hizmetlerinin i~leyi$ini alt list etti. Subat aymm ba$tnda "ilk i$" Yasas1 (CPE) Frans1z Meclisinde kabul edildi. CPE $irketlerin 26 ya$ altmdaki genc,:leri iki y1lltk "deneme siiresiyle" i$e almasma olanak sagltyordu. Aynca bu iki ytl boyunca c,:alt$anlar i$ kanunu kapsamt d1$tnda kalacaklard1. Patronlar hic,:bir neden gostermeksizin ve en ufagmdan bir tazminat odemeksizin i$c,:ileri kovabileceklerdi . Ti.im "'sol" protesto etti. Ancak i$c;ilerin Partisi (PT) haric,: hie,: kimse, Avrupa Birligi'nin 2005- 2008 y1llan ic,:in haztrlad1g1 rehber direktiflerinde, i~·giicii esnekliginin artmlmaszm istedigine dikkat c,:ekmedi. Avrupa Komisyonu, "belirli ve belirsiz siireli i~· sozle5me/erinde esneklik duzey inin artmlabilmesi i<;:in istihdama yonelik yeni kanunlar yapzlmas1 ve var a/an kanunlann elden ge<;:irilmesinin" gerekliliginin altmt c,:i zdi. Avrupa Komisyonu, "yarat1c1 ve uy arlanabilir tipte i~· giicii iirgiitlenmesini destekler" ve "i5 guniine bag/1 olarak <;:q·itlendirilmi,~ i5 s6zle5meleri yapma r,:agns1 yapar." Avrupa Birligi ' nin bu tavsiyeleriyle CPE kanunun hayata gec,:irilrnesi arasmda dogrudan bir ili$ki yok mu? Avrupa Birligi bununla da kalmad1. Yaptlmak istenen, gtivencesiz bir i$ ya$ammm oniinii ac,:mak ic,:in genc,:ligin ttim haklanm ortadan kaldmnakt1r. Bu nedenle Avrupa Komisyonu genc,:lik istihdam1 i.izerine yaynnlad1g1 istihdam ve Avrupa (Kas1m 2005) isimli raporda $U c;agny1 yap1yor: Gem;·lerin degi~·imli olarak i.~. <;a/1.)ma. i~·s iz. mesleki egitim gihi durumlarda oldugu 't;:izgisel olmavan · hir meslek kariverine .rnhip olmalanm desteklemek, daha esnek istihdam tiplerini yani v an zaman/1 (part-lime) i!fleri yaratacak/11'. Boylelikle gen('ler i!) ve mesleki formasyon sorum/u/uk/annm altmdan daha rahat kalkma i111ka111 b11/acakfard1r.

Son yirmi ytl ic,:inde degi$ik siyasi g6rii$lerden gelen ti.im hliklimetler, Avrupa Birligi direktiflerini uyguladtlar. Frans1z Cumhuriyeti 'nin altm1 oyan "yerelle$tirme" ve bolgeselle$tirme politikalanm uygulad1lar. 16 Ekim 2005 'te siyasi demokrasinin yeniden kazamlmas1 ve Avrupa Birligi'nden kopu$ talebiyle dilzenlenen Ulusal Konvansiyon'da bilytik 1789 Frans1z Devrimi 'nde kazamlan "komi.in" [yoneticisi dogrudan halk tarafmdan sec,:ilen en kilc,:lik idare birimi - c;n] demokrasisini


Sosyalizm

savunmak ic,;in ~u konu~may1 yapan bir belediye lerine kulak verelim:

ba~kanmm

hakh soz-

Hiiklimettin dayatt1g1. komlinlcri zorla bir l c~tirmc politikas1, yeni baronlann c;:1karlan ugruna komlinlerin hlir idaresini c;:ignemeyc ba~lad1g111da, Frans1z Devrimi 'nin ortadan kald1rd1g1 ayncahklar ycniden hortlayacak. Bolgesclle~me dirckt olarak cumhuriyetin birligini, yerclle~me ise yurtta~lann e~it haklanm tchdit ettigine gore, ~u soruyu sormam1z gcrckli: Bizlcrc oneriler sunan, bize dcrt yanan halk1 cumhuriycti kurtarmak vc siyasi dcmokrasiyi yenidcn fethetmck ic,:in mlicadcleye c,:agmnam1z gerekmcz mi?

Konvansiyon'a katilan bir diger delege de

~unlan

dile getirdi:

Fransa ' nm Balkanla$tmlmas1 tehlikcsindcn bahsediyorsak Avrupa Birligi ' nden kopu~ gcrc,:cklqmelidir. Cumhuriyct tehlikededir. Dcmokrasi tehlikededir. Adma degecek ~ekilde laik ve cumhuriyetc,:i bir toplum ic,:in birlikte c,:ah~maya ba~lamak bizlcrin yliklimliiliigudiir.

29 May1s 2005'te Fransa halk1 ti.im ayg1tlann tahminlerine meydan okuyarak Avrupa Birligi 'ne onemli bir darbe vurdu. Boylelikle hem Avrupa Birligi kurumlanrn savunma aray1~mdaki ayg1tlan alt ettiler, hem de "Hay1r" oyunun zaferi ic,;in kurulan komitenin (ba~ta i~c,;ilerin Partisi (PT) de dahil olmak iizere i~c,;i hareketinin onemli birkac,; kesimi bunun ic,;inde yer ahyordu) basmc1 altmda goriinii~te Avrupa Birligi 'ne kar~1 c,;1k1p bir yandan da "daha iyi bir Avrupa" ve "Anayasal anla~ma" ic,;in c,;agn yapan kesimleri bozguna ugrattilar. ileride de gorecegimiz gibi bu pozisyonlanrn ha!a korumaktad1rlar. Son donemde, ozellikle de 29 May1s'tan sonra, hiikiimetin i~c,;ilere kar~1 artan ve h1zlanan saldmlanyla ba~ edebilmek miimkiin degildir, t1pk1 direkt olarak Avrupa direktiflerinin hayata gec,;irilmesiyle ya~ananlarla ba~ edebilmenin miimkiin olmamas1 gibi. Ancak ku~ku yok ki Frans1z i~c,;i sm1f1 ve genc,;ligi bu saldmlara kar~1 koymaya, onlara kar~1 koyacak yollar aramaya kararh. Ye tam da bu zamanda Fransa'da "biiyiik koalisyon" kurmay1 hedefleyen bir siirec,; ba~latihm~ durumda.

ETUC ve ATTAC Avrupa Birligi'ni kurtarma yolunda Bu siirec,;te ETUC ve ATTAC'm oynad1g1 ozel rollerin alttm c,;izmek gerekiyor. 2006 y1lmm ba~mda Avrupa Birligi ba~kanmm bir Avrupa " Anayasa"smm kabul edilmesi niyetini duyurdugu gibi Avrupa Sendikalar Konfederasyonu da bu si.irecin bir parc,;as1 olmak istedigini duyurdu. ETUC Avrupa Birligi ba~kanhgm1 Lizbon siircciyle ilgili destcgini yenilcmcyc c,:agmnaktadtr . .. Avusturya Sansiilyesinin Avrupa Birligi Anayasas1 iizcrinc tart1~may1 yeniden ba~latmaya olan niyetini vc Frans1z ve Hollandah scc,:menlcr tarafmdan reddinin ardmdan Anayasanm gelccckteki roliiniin onemi iizcrindc


Avrupa Halklari

i~in

<;ozum

Nedir?

dur111as1111 scvindirici olan1k nitclcndirmcktcdir ... ETUC bu tartt~mada akti f bir rol oynama vc bu yeni g iri~imin bir pan;as 1 olma arzusundadtr.

11 Ocak 2006 tarihli bir bildiride ETUC gene! sekreteri John Monks bu gori.i~i.i belirtti . ETUC ac;:1kc;:a i~c;:i sm1fmm kcskin miicadelelerinin sonucu kazamlan toplu kazarnmlanrnn geriye dondliri.ilmesini talep ediyor. John Monks 12 Ocakta ~unlan soyledi: Belli iilkelcr .. be Iii ba ~ anlara imza atttlar. LTU C' un da arkasmda durdugu 路flcxicurit y" [.. csnekgiivenlik'" diye c;cv rilebilir 路-c;.n.] anla y 1~1111 dcsteklcdilcr.

"Flexicurity" nedir'? Cevab1 Avrupa Kornisyonu'nun kendisinden alalim: Sosyal giivenlik ilc ~ irk c tl e r ic;in gcrckli olan uyumlulu gun (vcya esnekligin) bir arada olmas1d1r! (20 Ocak 2006 bi/Jirisi).

ATTAC "Avrupa in~as111m yeniden ba~latilmasmda" ayncahklt bir rol oynamaktad1r. ATTAC taraf111dan 27 Ekim 2005 Avrupa Hampton Court Zirvesi ic;:in hazirlanan doki.imanlara goz att1gumzda ~unlan gorrnck teyi z:' Avrn pa 1:3irligi'nin her iilkcs indc aym sosyal hakl ann g c n;ckle~tiriimc s i ic;in, ... uyum saglayacak, olay olay bclirlcnccck, iilkcdcki gcli~mc diizcyi goz i)niindc bulundurularak bclirlenccck bir tcmel sosyal hakl ar listesinin haz1rlan111as1 (iicrctler, garanti asgari iicrct, emcklilik) gcrckmektedir. Ayn1 zamanda, Maastricht uyum kriterlcrindc oldugu gibi kcsin bir tak vim belirlenmcsi yararl1 olabilirl

Gori.ildi.igii gibi ATTAC ac;:1kc;:a Maastricht " uyum kritcrlerini" desteklemektedir. Ancak ATTAC Avrupa kururnlanndan daha bi.iyi.ik bir hevesl e i~i daha ileriyc gotiirmektedir. Boyleliklc ATTAC uyum kriterlerinin "sosyal" olmas1111 isternektedir! Ancak bu zaten mevcut. Bu tiim Avrupa'da ti.im sosyal haklann bir noktada birle~tirilmesini hedefleyen politikada mevcuttur. Ancak burada soz konusu olan, kurals1zla~ma ve y1k1m temelinde birle~tirmedir. Avrupal1 li.im i~c;:iler bunun farkmda. Devam edelim: 31 Kas1111 2005 tarihli "Avrupa in!jas111da Bolkenstein direktifi, bir perspektif' ba~ltklt bir yaz1da ATTAC liderleri Roma Anla~mas mdan bugi.ine Avrupa in~as1111 degerlendiriyorlar. Alk1~l a d1klan ~u:

ister Avrupa fonlan yla olsun , ister uyumlula~ma direktiflcriylc olsun amact Lilkclcr aras111da olan farklarla miicadclc olan, Avrupa uzam1111 homojcn hale gctirmc istcgiylc destcklcncn birlqik bir ii; paza r olu~tunrni arzusu.

Aslmda, "farklarla mi.icadele'' etmede Avrupa Birligi ac;:1s111dan degi~en bir ~ey yok. Buda hep aym yontemle hayata gec;:iriliyor: i~c;:ilerin

kaza111mlannm ve demokratik kaza111mlann yok edilmesi. Gec;:en yirmi Tiim ATTAC' dokiimanlan ln/im11ariu11s Ou vien:s gazctcs i cditorleri tarafindan dikk atl c in cc lcnmi ~ tir.


Sosyalizm

yil i<;:erisinde uy umlula~t1rma adma Avrupa Birligi onlarca yil once haklan yok ediyor. 2001 y1lmda sanayi sektoriinde kadml ar i<;:in gece 9ab ~m as m1 yeniden getiren de, 2006 yilmda <;:ocuk 9ah ~m a ya ~ m1 15 ya~a indiren de Avrupa Birligi ' dir. Bu her iilke i9in ge9erlidir. Olduk<;:a mant1kli bir ~ ekilde , ATTAC uluslann var olu~ unun ardmdan g idiyor. "Ba$ka bir Avrupa i(,路in gene! oneriler: in~路a etmemiz gereken Avrupa nedir? is imli bir belgede ATTAC ~ u nlan soyliiyor: ka zamlm1 ~

DUnkti Avrupa'mn uluslar c'i!l;:egi bugU n ii,:in i,:ok s1gd1r. Buglin hala kim zamam Cumhuriyct ve ulus nostalj isinden bahsedi yor? Halk fikri . art1k salt popiilistlerc kahrn ~ abes bir fi kir dcg il mi?

gci,: mi ~

ATTAC sozcillerinin bundan daha gericil e ~mes i milmkiln mil? Cumhuri yet ve ulus kavramlan modas1 ge<;:mi ~ mi ? Halk fikri " abes" mi oldu? Bu Cumhuriyeti kurucusu olan ve halkm var olmasm1 saglayan milcadelesinin merkezine ulusun , cumhuriyetin birligini, haklann e~it颅 ligini koyan bi.iytik Frans1z Devrimi degil m idir? Avrupa Birle ~ ik Sosyalist Devletleri ' ni kurma hedefi ve Avrupa 'da siyasi ve toplum sal kurtulu~ 路 hede fi , Avrupa toplumlarmm 6zg0r olmasm1 , yok edilmemesini i<;:inde banndirmahdir. ''U/usun varhg1 ve ha/km egemenlig i abestir" diyor ATTAC. Ancak onlar i9in ulus iistii kurumlann halklar ilzerine y1k1m ol<;:Oleri dikte etmesi abes degildir ! A<;:1k olmahy1z: Uluslann atomi zasyonunu oneren ATTAC, tum uluslann bolilnmesini dayatan ABO emperyali zminin po litikasmm b a ~ka bir ifadesidir. Bu yilzden kitlelerin 29 May1s 2005 'te yaphklan gibi biitiin gii9leriyle y1k1c1 politikalan reddettigi bir anda , Fransa ' da " biiyilk koalisyon" kurulmas1 yonilnde ad1mlar atilmaya ba~l amm ~ durumdadir.

Frans1z siyasi gundeminde buyuk koalisyon 8 Subat 2006 'ta "solun birlik zirvesi" ger9ekle ~ti . Bu toplantlda sozde solcu on parti ve grup bir araya geldi . Kendini ge9en May1 s referandumu s1rasmda Avrupa Anayasasmm kabuliine adam1~, Sosyali st Parti liderlerinden Fran<;:ois Ho ll ande toplant1 sonrasmda ~ unlan soyledi: i~te bu, Sol burada, bir araya geldi ler. Simdi bizlcr gibi daha yonlcndirici bir a nl a~ m a

zamam Ba~ka

ise

~o y le

saglama

gorli ~ lind e

olanlarm bizlere katilmas1 ii,:in ad1111 atmamn

ge lmi ~ tir.

bir Sosyalist Parti lideri ancak Hayir taraftan Laurent Fabius dedi:

Bu toplantmm ge n; ekl c~ m cs i onemliydi. Bundan sonra nc olacagma bazir olmam1 z ii,:in bunun ge ri,:ekle ~m es i onemli ydi .

Fransa' da 29 May1s 2005 referandumundan yalmz alt! ay sonra i<;:inde hem Hay1r hem de Evet taraftarlarmm en bilinen isimlerinin


Avrupa Halklan iyin

<;ozum

Nedir?

oldugu, b1rakm Avrupa Birligi ' nden kopm ay1 hedetlemeyi , aksine her halu karda onunla yola devam eden ve Evet kampanyasmm ba~hca sozciilerinden Franyois Ho ll ande b a~kanltgmda bir sol koali syonun olu~maya ba~lad1 g 1 gen;:egini gonnek zor degil. Devrimci Komunist Birlik (LCR) 8 $ubat toplant1sma kattlmad1. LC R Liderl erinden Alain Krivine Liberation gazetesine 9 $ubatta ~un颅 lan soyl edi . Stra uss-Kahn veya Chcvennement ile bir ulusal komitc kurmaya ilgimi z yok. Ne Evet ne de Hay ir taraf1111 destekl eyeccgiz.

10 $ubat 'taki basm biilteninde ise LCR

~unlan

soy!Uyordu:

8 Subat toplant1 s111da yer almamasma kar~ 111 . LCR sagc!lara vc patronlara kar~ t harekete gec,:ecck bir yaptlanma ic,: indc yer almayt kabul ctmcktedir ( ... ) Sonuc,: ta LCR sagla miicadele cdccek 'gcv~ek ve ac,: tk bir grupl a~ m a nm ' ic,:inde yer alaeaktir. Bu yiizdcn de LC R CPE'nin (" ilk i ~" Yasas1) geri c,: ekilmcsini tal ep eden b ro~ lir ve dilckc,:el erin imzac1 s1d1r.

Bu bro~iir sagc1 hiikumetlerin ve patronlann politikalanm kmamakla beraber, C PE' nin kaynag mm Avrupa Birligi olduguna i~aret etmekten ozellikle ka9man bir bro~iirdi.ir. Fransa 'da Be~inci Cumhuriyet'in ve Avrupa Birligi'nin krize girdigi bir durumda, sozde bir siyasi doni.i~i.im ve solcu hi.ikumet kurulmas1yla, tiim i~yi orgiitlerini , Hayir taraftarlanm yeni Frans1z Prodileriyle birlikte Avrupa Birligi politikalarma baglamaktan ne 91kar elde edilecek? Bu orgut ita~ lya 'daki "BiiyDk Koalisyon"un Frans1z versiyonunun taslag m1 y1karmad1 1111? Zaten LCR yeni manifestosunda (Haziran 2005) da ~oyle diyor: "Avrupa diizeyi yard1mc1 olabilir. Avrupa Birligi

kztasal bir kamusa( a/anznm

ba~路lang1c1 olmu~tur."

Avrupa Birligi i~yi s1mfma kar~1 yuri.ittilen bir sava ~m arac1 durumundayk en, nasil "kttasal kamusal alan" soziini.i edebiliyorlar? LCR manifestosunun savundugu ~u : Piyasalann ac,:tlmas ma odaklanan direktiflerin kaldmlmas1yla, Avrupa kamusal hi zmetlerinin yarat1lmasm1 sag layacak sosyal bir Avrupa.

Burada kullamlan dil ATTAC'm ve de Avrupa Birligi'nin kull andtklan dile ne kadar benzerlik gosteriyor ("uyum kriterleri ve standartlan"). "Piyasalann ac;:zlmastna odaklanan direkt(flerin kaldmlmmnyla" sozune dah a yakmdan bakahm. Tum Avrupa direktitleri Maastricht Anla ~ mas1 'nm gereklerini yerine getirdikleri iyin dogas1 geregi piyasalarm ay1lmasma dayanmaktad1r. Bu yi.izden insanlan Avrupa direktitlerinin piyasalann a9Ilmasma odaklanmayacagt fikrine inandmnak sahtekarcad1r. Avrupa Birle:jik Sosyalist Devletleri 'ne Dogru isimli boli.imdeki bir paragrafta ise sahtekarltk arttk iyice sanath bir hal alm1~t1r. $unlar soyleniyor:


Sosyalizm Halklar ckonomik, toplumsal vc siyasi hayat111 temcl ayg1t lanna htikmctmelidir. Ekonominin kontroli.i vc yi.iriitiilmesi ( . .. ), iirctimin kilit sektCirlcrinin sosyalizasyo nu uzun za man alacakt1r ( ... ) Bizi m sosyalizm <lcdigimiz budur, scc,:me hakk1111 gcri kazanmak 1

Sosyalizmin ~awt1c1 bir tarifi! Yani sosyalizm se9me hakk1nm geri kazarnlmasma baglt! Uitfen i.iretim ara9lannm 6zel mi.ilkiyeti rejiminin kaldmlmasmdan bahsctmekten nastl imtina ettiklerine dikkat edin. "Uretimin kilit sektbrlerinin sosyalizasyonu"nu Avrupa Birlik9i bir buyuk koalisy onun i9inde yer alarak nastl ba~armay1 ama9ltyor acaba, LCR? Tro9ki'nin Avrupa Birle~ik Sosyalist Devletlcri'yle ilgili soyledikleri ~unlard1: Avrupa cumhuriyetlerinin birliginin nas il kurul acag1111 vcya hangi ckonomik ve anayasal diizcnlcmclcri olacag1m tahmin etmck ya da dngdrmck gi bi bir ~ey yapmayacag1z ( ... ) K1saca bizim, ancak prolctarya diktatdrliigiintin kurulmas1yla ba ~a nlabilecek <ltinya federasyonunun bir parc,:as1 olan bir Sosyalist Avrupa Fcderasyonu yarat1lmas1111 savundugumu z soylcnebilir. "Avrupa Birlc~ik Sosyalist Dcvlctlcri" slogan1 llim yon lcriyle " i~c,:i htiklimcti " slogan1yla uyumludur. i~c;:i htikiimcti proletarya diktat6rltigti olmadan ba~an足 labilir mi ? Her durumda i~c;i htiktimctini prolctarya diktatdrliigiine gidcn bir ad1m ol arak dii~tinmcliyi z. Bu ytizden bu kadar anlamlid1r. Avrupa Birle~ik Sosyalist Dcvlctleri de aym ~ckilde anlamhd1r.

IV. Entemasyonal i9in Birle~ik Sosyalist Avrupa'dan ba~ka bir 9ozi.im yoktur ve bunun ilk saglam ad11111 da Avrupa Birligi kurumlan ve Maastricht Anla~masmm dag1tilmas1d1r. Bu konular siyasi demokrasinin yeniden fethi i9in kurulan komitenin mi.icadelesi i9in hayati konulardtr. Komite, I 8 Ocakta Avrupa kurumlanndan kopu~ ve kamu hizmetlerinin savunulmas1 i.izerine bir konferans di.izenledi. Konferansm 9agn metni ~oyleydi: Yeni i~ Soz l e~mesi'y l c 90 bin kamu gdrevlisi memuriyetini kaybediyor, c;:unkti yctki ba~ka s ma vcriliyor, kamu hizmetleri ozellqtiriliyor. c,:iftc;:ilcr ve ~arap Orcticileri her gee;: en gun daha da yoksulla~1yor ( .. . ) Cumhuriyetin llim yap1s1, siyas i dcmokrasinin tiim yap1s 1, i~c;:i s1111f1 haklan, i ~ kanunu tehlikcye atil1yor ( ... ) Tiim bunlann sorunu bir gerc;:cge daya myor: 29 May1s 'taki oylan hic;:e sayarak hiiktimet Avrupa Birligi direktifleri vc Maastricht'in emirlerinc uymaya dcvam cdiyor. Durum vaharnet arz cdiyor. Maastricht vc AB'dcn kopmaktan ba~ka bir c;:ozi.im yok. Ulusal komitc, 27/28 May1 s' ta siyasi dernokrasinin yenidcn fethi vc Maastricht'ten kopu~ ic;:in ikinci bir konfcrans d[i zcnlemc karan ald1. Yakla ~ 1k I000 tcmsilci katilacak gibi goriini.iyor.

Bu sorunlar 25 / 26

~ubat ' ta

Berlin'de di.izenlenen Emek Konferans1'nda da merkezi onemdeydi. Bizce bu gori.i~ler daha geni~ bir perspektife oturtulmah .


Avrupa Halklan ic;:in

<;:ozum

Nedir?

Balkanlann "yeniden Balkanla~tmlmasma kar~1, hilr halklarm ve uluslann ozgilr birligi, Balkan Federasyonu! Avrnpa Birligi ' nin boltinmil~ halklan ve i~yilerine kar~1, Him Avrupa'nm uluslannm, halklarmm ve i~yilerinin ozgUr birligi! Avrupa Birle~ik Sosyalist Devletleri ' ne giden ilk adtmm hedefi Avrupa'y1 Balkanla~tiran kurumlarm dag1tilmas1 ve Avrupa Birligi ve Maastricht Anla$masmdan kopmak olmalidir.



"Dayton

Antla~masr"ndan

10 Yrl Sonra Balkanlar Yeniden

Balkanla~trrrlryor

••Dayton Ant1a,mcas1'' ndcan 10 ¥11 Sonrca Bcalkcanlcar Yeniden

Dominique FERRE

Kosova "devlet ba~kam " ibrahim Rugova ' mn C:iliimUnden birkai;: giin sonra NATO'nun 1999 bombard1manmdan (ABD, ingiltere, italya, Almanya ve Fransa) sonra kurulan " Baglant1 Grubu" 31 Ocak'ta Kosova'nm, yani halen 30 bin ABO ve Avrupa askeri tarafmdan i$gal altmda olan kUi;:Uk bir bolgenin 1 "bag1ms1zlig1111" tart1~mak Uzere topland1.

I

La Veritc/Geryck dcrgisinin 48. say1s111dan dilimize ycv rilmi ~t ir. ""ibrahim Rugova "111n u/iimii Kosova 'da acil dumm yaral/l. ileriki aylardaki temel sorunlar Kosova 'nm gelecektl'ki statiisii11ii g6sterirord11. Bag!an/1 Komitesi 2006 'da hir (iiz iim hulmak ge rekti{~i11i siiyledi. A::.111/1klam1 hakluri esast1 ve sadece kagll iizerinde de{?il aw11 :amanda gen;ekten hu halilara uy ulma/1yd1. Bu. ba.ylay acak mii::.aken!lerde ne kazamp ne kayhedilecegi ile ilgiliydi. ,. "Biiyiik (emperya/ist) gii~/erin " zirvesinin halklan mcmnun cdecek bir "sonuc; Im/ma " kapasitesi olduguna ina111p bunu kaleme alan kim ? Frans1z Pab loculannm gazctcsi Rouge. (Say1 2145 , $ubat 2006, KOSO VA: Rug ova 'dan sonra Ba[!;1ms1:::/ik) Pab locular, Yugoslavya \la cmpcryalistlerin plan Iara ay 1k dcsteklcriyle bu makalede de ok uyacag1m1z gibi k1smcn bunu yapmak zorunda kalddar.


Sosyalizm

arip bir tesadiif sonucu toplant1, Bosna "ban ~ antla$malan"nm imzalanmasmdan I 0 yII sonra yapilm1~ oldu. Bu antla~malar, Kas1 m I 995'te, ABD'nin kontrolii altmda kendi mafya klanlannda sava$ lordlan haline ge lmi~ Yugoslav biirokrasisinin cski kodarnanlan (S1rp) Slobodan Miloseviiy 2, S1rp, (Hu-vat) Fandjo Tudjrnan ve (Bo$nak) "Miisliiman" Aliya Izetbegoviiy tarafmdan imzaland1g1 hava iissiiniin ism iyle, Dayton Antla~malan olarak biliniyor. Antla$malar, 1990-1991 y1 llannda ba$1ayan ve Yugoslavya Federasyonunun 3 pan;alanmas1 ile sonuiylanan sava~ m sonunda, Bosna Hersek'i "kantonla~tJrm a" ya da iyok say1da etnik "bolge"ye ay1rma da denilebilecek bir uygulamay1 getiriyordu. On yll sonra, Bosna Hersek'ten bir gazeteci tarafmdan teyit edilen ~u geriyekleri gizlemek iyok zor. Emperyalist kurnmlarca yiiriitiilen politikalarm savunucusu olmasma ragmen gazeteci durnrnu $6yle aiy1khyor:

G

Bu a ntla~m a tamamen etnisiteyc daya myo r vc ' etnik tcmi zlik ' anlay1~111111 zaferini onayhyor ( ... ) Dayton, pan; a l an m1~ bir toplumun 4 uzerinc hayali bir devlct in~a etti.

"Hayali devletler" "par~alanm1~ bir toplumun" iizerine in~a edildi ve mafyaya teslim edildi "Par9 alanm1~

bir toplumun i.izerinc hayali bir devlet". Bu sadece Bosna Hersek'teki durum mu? Yugoslavya C umhuriyetinin pan;;alanmas1yla ortaya iy1kan " devletlerin" ve "bolgelerin" durnmu ne? Heniiz yaymlanan Les nouvel!es menaces des mafias [Mafyanm yeni tehditleri] isimli kitabm bir Frans1z polisi olan ve i~iyi sm1f1 hareketiyle hiiybir baglant1s1 olrnayan yazan Jean Franiyois Gayraud $Unu sornyor: Mesela, AB liyeligine onerilen Arnavutluk, Kosova ya da Karadag ' m GSMH 'smm % 50'si sue; ekonomisindcn gcldigi iyin kaygilanmamak mumkun mu ')

2

4

Buglin ABD vc AB 'nin etnik temi zligin ba ~ sorumlusu olarak gostcrdigi Slobodan Miloscviy l 995'te sayg1deger bir dev let ba ~ka m added iliyor vc ABD'yle antla~ma足 lar imzah yordu. Bu "ban ~ antla~mas1", I 995' te ABD askeri sahasmda, ABD cmperyali zmi nin kalkam altmda imza lanan ' 'ban~ planlannm" bir paryas1 olarak imzaland1. Buna benzer bir ban~ plam, filistin devlcti nin haklan reddeden Oslo A ntla~mal a nd1r ( 1993). Bunun sonucunu filistin'dc Araplar ve Yahudilerin ya~ad1g1 kordugumdc goruyoruz. irlanda'nm "Avrupa bolgeleri" temelinde bollinmcsini getiren 1998 " Guzel Cuma Ant l a~ ma s 1"nda da aym ~eyi goruyoruz. Goiko Bcric, Le Figaro, 2 1 Kas1m 2005


"Dayton Antla!?mas1"ndan 10 Y1I Sonra Balkanlar Yeniden Balkanla!?tinllyor

Balkan tilkelerinin , ozellikle de eski Yugosl avya'mn pan;alanm asmdan 9 1km1 ~ o lanla nn az s;ok ABO hava iis leri ag1 taratindan kontro l edilen mafya ekonomiler oldugu tespit edilmi~ bir durum . Yazar sonuc u ~oy l e baghyor: "Mafy a (. . .) vah.~ i h1r.H111 doy 11rmak ir,:in ideal hir

a /am, piy asa !jirketlerinde bu/du. " Bu son tespit b a ~k a bir soruyu beraberinde getiri yor: "pi yasa ek onomisi" nde ideal ala mm bul an mafya mt ; yoksa ~ u an mafya de netimi altmda o lan biittin bir toplumun pars; alanm asm a yol a<;an ~ey, i.irctim aras;lan iizerinde ki oze l miilkiyet rejimi mi ') "Ytiksek kademe lerdeki ki~ilerin" kcndi yara tt1klan vc siirdiirdiikle ri 9eli ~kilere "9oziim" olarak sunduklan Dayton A ntl a~mal a nndan on ytl sonra dun11nu degerlendirmek gereklidi r.)

Milyonlarca multeci koylerinden kasabalarmdan suruldu 1991 ' de gen<; ya~l1, farkh milletlerden binlercc i$<;i ve koyli.i i.ilkeyi

p ar9al ayan sava$111 d eh$e1 ve katli amlanyl a yiiz yiize ge ldi . Mil yonlarca ki~i ev lerini terk etmeye zorland1. BM ' ye gore buna maruz kalanlar 1994 y tlmda 4 milyon , 2002'de 1,4 milyon ki~iydi . Daha as;1k bir ~ekilde , Bin,:ogu art1k mlil teci statlislinde dcgiL bin;:ogu da hi<;bir za man mUl tcci statlisUnc gcc;; mcdi vc 1995 Dayton Ban ~ An t l a~ m as 111 a gore mliltec ilcrin s a va ~ oncesi ev lcrine gcri donli ~ li kilit ~a rt olmas111a ragmc n bliylik bir c;; ogunlu gu "kcndi" dcvlctlerindcn sUrli ldli. Fakat 200 I ' de Saraybosna \ ian gazctcc i Jancz Kovac halen 1,2 mil yon Bosnah S1rp, H1rva t ve Mlislliman ' 111 cvine doncmcdi gini hat1rlatt1. Uluslararas 1 bclgc lcr ' bu h1zla blitlin mliltcc il crin Mlis llima11H1rvat Fcderasy onu na d o nli ~ li 22 yil vc Bosnali S1rplar taraf111d a11 kontro l cdilen S1rbistan Cumhuri yetinc di:inli:?li 40 y1h alacak · di yor ( ... ) Bolge nin nomiale donmesini zorlamak bir ya na, Ton y Blair hliklimeti. bu ' anormalligi n' avantaj lan111 kull anmay1 ve Amavu tluk'ta Av rup a'daki tli m kac,:ak goc;mcnlcri t1kmak ic;;in mUlteci kamplan in ~a etmeyi onerdi . (Helsinki Yurfla,~lar Meclisi 'nden Bernard Dream1)

IV. Entcrnasyonal'e go re Yugoslavya' nm parc,:alanmas111da hic;;bir "ctnik" unsur yoktu r. On yil once bir Ameri kan ek onomisti Criton Zoakaos ' un yazd1 klan ~i:i y ­ leydi : "198 7 'de eski Yugosla vya ha/en i,1,leven bir devle11i. IMF [es ki Yugoslav hiirokrasisi 19 70'den /Jeri IMF'.vle anrla.)·malar im:::a/iy ordu}. ekonomi pulitikm·1111 hayata ge('irme.11e ve ('O k iyi bilinen ~ok terapisini 11rg 11la111aya karar verdi. Bu .)·ok rerap isi. devaliias von. m aa~'/a n dondurma \'C j irat konlro!lerini kald1r1nav1 i<;erivordu. Sok lerap isi l'tigoslavya )11 \'Urd11g 11nda sosyal hareket/iligin ilk ~·ekli etnik gerilimi i~·er111iyord11 . Say 1.1·1z kitlesel g rev ve i:g·i eylemleri duzenlendi. Gene/ olarak normal ekonomik g idi,rntm hiitiin olas1/iklan y ok ed ilene kadar halk. emik 1:oziimleri d1i~iinmedi. 'Etnik lemizlik · I MF 'nin ·~·ok terap i.1·i · i,1·ini hitirem: kadar or/ar a «1kmad1. "


Sosyalizm

Miilteciler konu sunda tam bir fiy as ko ola n Dayton " Ban~ sozde sosyalist Tony Blair yeni bir eziyet eklemeyi oneriyor.

Antla~mas 1 "na ,

Butun Balkanlar ABO uslerinin kontrolUnde NATO ' nun yard1m1yla ABO emperyali zmi, Yunanistan ve Tiirkiye' deki askeri hava iisleri sayesinde bolgede var olurken ve en gerici rejimleri ve bu iilkelerdeki en vah~i i ~9 i sm1f1 kar~ 1t1 politikalan destekl erken , Dayton soz le~m e leri , biitiin bOlgede kahct bir askeri i~ga le ba~l amasm a flfsat sundu. Bosna i~ga l edildi ve askeri iisler I 995 ve I 996'da buraya konu~landmldt. Daha sonra askeri iisler once Makedonya'ya sonra da S1rbistan ' a in~a edildi ve Makedonya 1999' da bombal and1. .. Bugiin NATO durumdan c;ok memnun olmah: Hem Bosna-Hcrsek, hem de S!fbi stan-K aradag -sadecc b e~ yil once uzun bir NATO hava saldmsma hedef olan ii lke ler- bugiin N ATO' nun ' Ban ~ ii;; in Ortakltk Program1 ' na (PfP ) aday iilke. A m av utluk, H1 rvati stan ve Eski Yugoslavya Cumhuriyeti Makedonya 's1 (FYROM )1' ~ imdid e n NATO opcrasyonla rma personel saglt yor. Ye kom ~ u iil ke ler -Bulgari stan, Rom anya ve Slovakya- NATO liyesi oldular. (Balkanlar "da NATO路 Bir NA TO brifingi, Subat 2005)

Ve bu kahc1 askeri i ~gal giderek daha ~ iddetli ha le ge li yor ve biitiin bolgeye yay1hyor. Mesela Romanya Ba~bakarn Basescu ~oyle dedi: Karadeni z k1 y1larmdaki ve be lki de Romanya ' nm di ger bo lge lcrindeki askeri konu$land1mia miiza kercl erini tamamlad1k . (Euronews. Kas1m 2005)

Bulgaristan ' da, "2-3 mi/yon civarmda Amerikan askeri bOlgeye yerle,~tirilecek. " (Bu/gar Haber Ajans1, 26 Ey liil 2005) Biitiin Balkanlardaki askeri i~galin amac1 ne? II. Diinya Sava~ mdan sonra edinilmi ~ tum kazammlann ve ozellikle de Yugosl avya'da, Amavutluk'ta, Romanya'da ve Bulgaristan'daki devlet miilkiyetinin yok edilmesi ve parc;alanmast degil mi ?

Toplumsal mulkiyetin par~alanmas1 buyuk ~apta ekonomik ve sosyal ~oku~e sebep oluyor NATO giic;lerince "ozgiirle~tirilen " ve i~ga l edilen Kosova'da Diinya Bankasi ' nm raporuna gore "Kosova!tlarm %37 \ i giinde 1.42 avrodan az hir parayla ya!ftyor Stntrda ya~路 ayan 100,000 S1rp 'm durumu daha da vahim. "

6

FYROM, ingil izcc'de ''Eski Yugos lav Cumhuri yeti Makedonya" anl amma geliyor. Makedonya 'ya emperya li stlercc bu utani;; veri ci rcsmi isim verildi , iy iinkii Yunan burjuvazisi ve miittefikleri, cmperyalist h1rslan yiiziinden Makedonya ' ya ozgiirce varolma hakkI tamm1yor.


"Dayton

Antla~mas1"ndan

10 Y1I Sonra Balkanlar Yeniden

Balkanla~t1r1l1yor

S1rbistan, "En az 200, 000 iiniversiteli gene in yurtdz:jzna gitigi 90 'h y1l!ardan bu yana, genr;ler araszndaki i~路sizlik orani gene! orandan 2 if 4 katfazla. " (Osservatore sui Balconi, 6 Mayzs 2005) Amavutluk Egitim ve Bilim Sendikalan Konfederasyonu ~oyle soyhiyor: "50 bin Arnavut rocuk kayzt d1:j1 ekonomide r;ali:jiyor. "Tanmda, araba y1kama i~lerinde, sokaklarda i;:op toplama i~lerinde, bilytik kentlerde cam silme i~lerinde ya da dilencilik yaparak 9ah~1yor. (Korrieri, 19 Ekim 2005) AB'ye ilk katilan ulke Yunanistan'da bir ara~tlrma yapildt. "20032004 y1llarznda Yunan is tan 'zn sosya/ portresi" adli i;:ali~maya gore:

a

Yoksulluk smm 5000 a vro ( yakla~1k Yunanistanhlarm % 60' mm geliri) y1lhk gelire tekabiil cttiginden i~si z lerin 'Yo 32 'si ve ya~h cmeklilerin % 27'si bunun altmda kahyor ( .. . ) Yoksulluk smmnm altmda kalanlar nilfus un % 21 ' inden faz la. (Elejiherotvpia, 27 cyliil 2005)

Bir salgm hastahk Romanya'yt , Bulgaristan't, Bosna-Hersek'i, Htrvatistan'1 ve Tilrkiye'yi vurdu ... ve "Balkanlarm isvi9re'si denen, AB iilkesi Slovakya'y1 da. Slovakya'da hilkilmet bir kararname 91kard1. Bu karamameye gore : Dev lctin, ckonomiden ve gene! anl amda kamunun yonctimindcn acil cn i,:ekilmes i (saghk hi z metleri , cgitim vc altyap1 y1 kaps1yor); daha az scndikal hak (ba s itle~tirilmi~ prosedlirler vc i~te n r,:1kartmalarda daha k1sa ihbar silrelcri, dli~lik k1dem taz minat1 vc diger haklar); i~c;:i vc i~vercn ara smdaki mlizakcrelerdc daha fa zla o zcrklik , sendika lar arac1hg1 y la toplu s ozle~ mcler yerine bireyscl soz lc~m e l e rin artmlmas1, artmlan esneklik , ba~ka hir dcyi~lc da ha az i ~ gilvenligi , garantisiz o zel soz l e~ mcle rinc daha fa zla oncm vcrilm esi. (Osservature sui Balconi, 12 Ekim 2005)

Bu durumda ~u tespiti yapmam1z yanh~ olur mu? Yugoslavya Federasyonu'nun par9alanmas1 ve Dayton Antla~mas1yla bu pari;:alanmanm tamamlanmas1, biltiin Balkanlarda halklara kar~t geni~ i;:aph saldmlara sebep oldu; emperyalizmse, yeni devletler kurmak bir yana, hava iislerinin dogrudan kontrolii altmda mafyatik bir pan;alanma silrecine izin verdi .

AB: ABO emperyalizmi hesabma ~ah~an bir par~alama ayg1t1 ABO emperyalizmi askeri varhg1yla Balkanlara dogrudan kan~1yor. Uluslan pari;:alamaya dayanan politikasmt siirdilrerek ilretim arai;:lan ilzerindeki i;:ilrilyen ozel miilkiyet rejimini korumak ii;:in halklan bask1 altmda tutuyor. Fakat kim ABO emperyalizminin Balkanlan pari;:alamak ii;:in AB ve AEK ' nin 7 kurumlarma dayand1gm1 inkar edebilir 7

AEK (Avrupa Ekonomik Toplulugu, aym zamanda Avrupa Ek onomik Pazan olarak da bilinir) Avrupa Birligi ' nden onceki Avrupa Ro ma Antla~ma s 1 ' 111n bir ayg1t1d1r.


Sosyalizm

ki ? 1991 Agustos 'unda IV. Entemasyonal ' in Uluslararas1 Sekretaryas1 ~i:iy l e dc mi ~ti :

AEK'nin a111ac1csas olara k "rcfonnlan" hayata gc<; irmck vc de gc<; rni ~tc biitlin Balkan ve SSCB hal klan na. vc gene! ol ara k Avrupa halklanna yo l gos tercn Yugos lavya hal klan11 111 arzul an 111 cngc llcmc k. i ~ t e bu. Bush'u n "ycn i diinya dii ze ni ."

AEK ' nin Yugoslavya arabulucusu Carl Bildt, Dayton 11111 ari fes inde $byl e demi $ti :

ko nu ~ malan-

Amc ri ka lil ar olmadan bir ~cy yaparnayacag1 1111 z dogru ( .. . ) Gii vcnli k soz konus u oldugun da. Atlanti k otcs i ili$kilcr i,:o k onemli. (5 Ek im 1995)

Bu cl.imlc, Av rupa Birligi' nin (Balkanl arda ve di gc r bin;ok sorunda) ABO emperyalizminin y1k1m arac1 oldugunu apa91k gi:isteriyor. Dayton si:izlq melcrinin imza lanmas111dan birka<; hatl:a once ~i:iy l e dememi z yanlI$ m1 yd1 : Bliyii yc n <;a t1 $nia lan takibcn. cmpcrya lizm 13 osna ·y1 bag1111s1zhgm1 il an et mcyc te~v ik ederkcn . amac1 Yugos lav Cumhuriycti'ni n "kanto nla$llrlimas1" oncri sin i kabul cttinnckti. AE K ' nin bask1 s1yla daya tilan bu onlem. ba$la Bosna hli klimctincc reddcdilm i$li. Hi i,: bir $Ckildc hayata gci,:cmcyccek bu "c;:oziim". i<; ic,:c gc9 rni$ olan Bosna halklarn11 S1rp, Mii slliman vc H1rva t kantonlanna bi:ilmcy i hcdc lli yordu . Bu, Bosna 'y1 s a v a~ l a pan;a lamam n 6niinii ac,;t1 ; c,: iinku Bosna an cak i,:ok ctni k kirnli kli bir dc vlct olarak ya~ayabi li rdi . Ve buglin halklan birbi rinc k1rdirm aya niye tl i bu harbarh k ve anan ~ id det i n zcm inindc, c,; q itli hii rokrasi arllklan . rn afya lar ve kli klcr b() lgcyi kaosa vc katli ama siirlikliiyor. (Lu Veritd Ger(d. San 16. Kas 1111 1995. 1990- 1995: Yugos lavya halklanna kw·,1·1 hiiviik gzi(lerin l'iiriilliigii .1·m•u.))

On yd sonra Bildt, ''kantonla$t1rd1 g1" ve par9alad1 g1 Bosna 'mn liderlerini i~are t ederck $i:iylc di yor: Bosna li po litikac il ann uyanmas 1 gerckcn zamanday 1z. Kamu harcarnal an azaltil ma li. ~i r k ctlcrin ycnidcn yap ilanmas111a gi ri ~ ilm c li , i~ yasalan liberall q tirilmeli , vcrg ilcr art m lmak yeri nc aza ltil mah ( . .. ) (lntf!rn utional Herald Tribune. 29 Kasun 10115)

Chri stel Kciser ' in makal es i, bugi.in AB politikalannm sadece Balkanl an "ycniden ba lkanla$ tmnay1" degil aym zam anda bl.iti.in Avrupa ulusl anm "balkanl a$t111nak" i<;in Balkanlan kullanmay1 ama9lad1g1111 anlat1 yor. AB , Yugoslavya Federal Cumhuriyetinin 1945-1946 y11l ar111d a kuruldugu maddi temellerini yok etmeyi ba$arrnak durumundadir. Bu maddi temcller, semrnyenin kamusalla$tlnlmas1 yo luyla ve fa~i z m e kar$I zafer kazanm1$ parti zan gruplann111 bi.iyi.ik toprak sahiplerinin c linden topraklan almas1 yoluyla in$a edil en toplumsal ml.ilkiyetti .


"Dayton

Antla~mas1"ndan

10 Y1I Sonra Balkanlar Yeniden

Balkanla~tmilyor

Yugoslavya Federasyonunun Kurulu~u (1946): Balkan Federasyonuna giden ilk ad1m, toplumsal ve ulusal sorunu ~ozmek i~in olumlu bir giri~im "L eon Tro<;ki: Sm1rlart A~an Bir Devrimci " ba$ hkh Leon Tro9ki biyografisinde, Jean-Jacques Marie dogru bir hatirl atmada bulunuyor: Troc;ki , Sovyetl cr Birligi 'n in savunulmas1m, Sovyetlcr Birli gi yo z l a ~ m1 ~ bir bi.irokrati k polis dev leti oldugu halde c;ok oncmsiyordu; c;i.in kii dev let mlilkiyeti ve ekonomik planlama ilcrleme anlam111a geli yordu . Ona go re boylesi bir il erl cmc ancak devrimin sanayisi ge li ~ mi ~ i.ilkclcrc yaytlmas1yla muhafaza ed ilcbil irdi. Tarih onun bu go rii~i.inli dogrulad1 : 1922 yi!tnd a bir Sovyct vatand a ~ tntn gcliri , bir Amcrikan va tan d a~ tn da n 33 kat daha azd 1. ABD' yi daha da ze n g inl c~ti rcn ve di.inyada Amerikan listi.inlligli ni.i yaratan ikinc i Dlinya Sav a ~ 1 ' nm yaratt1 g1 ac 1 y1k1ma vc 27 milyon oliime ragmcn, ABD 'ye si.irdi.iriilcn sil ahlanma ya n ~111 111 ve Stalinizm parazitinin ag1r fa turalanna ragmen , bu 33 rakam1, I 990' da 4 ya da 5'e dli ~m i.i ~ tii ; ancak bu y11l arda yonctici blirokrasini n k oku~ m a s 1 vc ABO cmperyali zminin ckonomik vc as keri bask1s1, Sovyetlcr Birligi 'nin pan;alanmas111a sebcp oldu.

Ay111 yorumla r Yugos lavya Federal Cumhuriyeti i9i n de yaptlamaz m1 ? l 950 ' lil er kadar erken bi r tarihte Tito ve haleflerinin parazit blirokras isinin IMF ' nin talep etti g i "serbest pi yasa reforml anna'' boyun egmesine ragmen , Tro9kistler olarak bi z, Sosya list Yugoslavya Federal Cumhuriyeti ' nin kuru1U$U blitlin Yugoslavya halk1 i9in bliyi.ik bir adtmdir tespitini yapark en yanh$ bir saptamada m1 bulunmu$tuk ? ikin ci Dlinya Sava$1ll111 sonunda Yugosl avya ne durumdayd1 ? 1960 y1hnda bas1hnt$ bir kitapta $byle diyor: Kapitali st i.irct im ili ~ kilcrinin c;ok y av a~ ad11nlarla ilerlcdigi Makedonya ve Karadag'da fcodal il i~ kil er uzun Si.ire dcvam ctti. Hirvatistan ve Dalmac;ya'da feodal ka hntt! ar iki di.in ya sav a~t arastnda bile tlikenmedi ( ... ) Kirsal nlifusun % I O' u topraks1zd1. (Nicolas Clarion. "The Sovit'I Glacis ")

Bu geri kalmI $, yan feodal Balkan lilkesini barbarca bir sava$ kastp kavurdu. 1943 'de IV. Entemasyona l gazetesi $byle yaz1yordu : Bu iki iilkenin (Yun an istan ve Yugoslavya ) i~ ga l gi.ic;lerincc yagmalanmas1 vc cndlistri lirlinlcri ' k ar~ 1h g md a tah1l. ~c k c r, pirinc;, et ihrac; etti kleri Batth lilkelcrlc ili ~ kilerinin kopmas1, bu lilkelerdc dra mati k bir bic; imdc ya ~am ~a rtlann111 zorl a~m a s 111a ve ac; hk smm nda olan bu lilkclerde g1da k1thg111a scbep oldu.

Stalin'e ragm en Yugo s lavy a Federal C umhuriy eti'ni ku ra n Yugoslavya Devrim inin ulusal ve toplumsal sorunlara olumlu bir r;ozi.im ilretmeye ba$ lad1 g1111 kim inkar edebilir? 1971 Temmuz' unda Est/Gues t gazetesinde bir burj uva ekonomi sti $U istatistikleri veriyordu: 1947' de ilk be~ y11!1k plan Sovyet tipi merkezi planlamaya tab iydi . Bu. ckonomidcki bi.iii.in sektorleri kaps1yordu. Kesin ve uygulanmas1 zorunlu bir pland1 ( . .. ) Yugos lav ckonomisinin bi.iyi.imc oram 194 7' den 196 T ye kadar c;ok ylik-


Sosyalizm sckti (% 6,85) vc sava$ oncesi Yugoslavya ' ya gore daha yiiksekti . Yugoslavya bu rakamlan yliksck yatmm vc endlistrilc~mc oranlanna bon;:lu .

Soy le devarn ediyor: "Endiistriyel iirelim 194 7 ve 1965 _vii/an arasmda %588 artt1. Tanmsal iiretim %163 hiiyiidii. " Bi.irokrasi ba$111dan beri ekonorni Uzerinde parazit bir gi.ic; gibi davrand1. Ayni yazar bizc I 950'lerden itibarcn bi.irokrasinin, "ekonomiy i yenidi!n pzyarnya odak/amay1" amac;layan "rcfo rmlar" yapt1g1111 (hem de bunlar " i~c;i lerin ozyonetimi" ad1 alt111da yaptld1) ve ard111dan IMF'yle antla$malar im za lad1gtn1 da hat1rlat1yor. Bununla birlikte ~u ac;1k ; ozcl sermayenin kamula~t1r1lmas1 , Yugoslavya halklanm Ortac;ag'dan kalma feodalizmin kalmtilanndan ozgi.irle$ti1111eyi saglad1. Yugoslavya, I 989 'da ki$i ba$I 3000 dolarltk GSMH 's1 ile uluslararas1 kurulu~lann resmi istatistiklerine gore "orta dii::eyde geli.>·mi.>· iilke" stati.isi.indeydi. Sermayeyi ve bi.iytik topraklan kamusalla$t1ran devrim , ckonomik, toplumsal ve ulusal sorunlara olumlu bir sonuc; bulma noktas111da ilk giri$imi tcmsi I ediyor. 1992 'de Lo Verite/ Gerr,:ek dcrgisinde de bahscdi ldigi gibi: S1rp monar~inin cliylc gc n;ek l c~c n ulusa l zul111C111 mi ras 111a ve Slovakya'da vc daha ar,:1k bir bi1,:imdc H1rvati stan ' d°a Nazil erlc i ~ birli g i i\indcki ' milli yctc,:i ' giri ~ imlcre rag men btitlin halk Tito 'nun KP 'sindcki partizan ordusunda bir araya gc ldi . 1lcr millcttcn i ~i; i vc koyllilcr Hitlcr ' in y1k1111 sava~ ma. va h ~ i vc ac1111as1z s()miirgclc~tinncyc kar~1 birlc~ti. Sava~m sonunda yak l a~ 1k 500. 000 parti1.an Yugos lavya '11111 zullimdcn ve siimiiriidcn kurtulmas1 ii,: in s ava ~ 1 yo rdu. i ~ tc bu scbeplc Stalin vc Churchill 'i n mon ar~ i y i gcri gctirme c;abalan k1 sa slirdii. Parti zanlar lilkcyi ("izglirlqtirirlcrkcn, topraklan vc fa brikalan gcri alirlarkcn, kovduklanna anahtarlan geri vcrmcyi du~iinmiiyorlard1. Stalin 'c vc cmperyalist glic,:lcrc kar~1 (ki Yalta'da Yugoslavya ' 11111 cmpcryalizmin elindc kalmas 111a karar vcnni ~ lcrdi), glic,:li.i halk harcketi vc burjuva dc vlc t kurumlan11111 <;:o kmii ~ olmas1 gcn;cgi. Yugoslav ya KP'sinin bir cumhuri yct in~a ctm es inc vc i ~c;: i s1111 !'111111 uzun za mandir talcp cttigi biiylik toprak sahiplcrinin vc kapitalistlerin ma llannm k a mul a~tmlmas1 kara n111 almas111a lidcrlik dti.

Bu harcket . farklt millctlerdcn i ~r;i lcrin ba~anh birli gi alt1nda gen;cklc~ti. Sirplann da ara lannda ycr al d1g1 bu harekct, i~i,;ilcrc zulmcden vc onlan bolen S1rp monar~ i si nin gc ri gct irilmcs ine kar~ 1 c,:1kt1. Oz.cl mlilki yetin dcvlet mulkiyeti haline gcldigi toplumsal mlilkiyct a nla y 1 ~ 111a daya nan harckct , i~birliginc daya nan bir zcmindc birlqmcye <;alt~ a n dogu Slavlan11111 'Yugos lavya hayali ' nc maddi bir tcmcl sundu . Bu da 11!11sal som111111 (ii::ii111 e 11/a.)tmlabilece,i!,i bir sistemin kurulma.1·1111 sait!1yordu. Emperyalist \"iizii111/eri reddedrn, kapiwli.11/eri miilksii::le~· tiren. 'gele11eksel e111ik Jii~· 111a11/i,(!, 1 ' yok e1meve \·ali,rnn hir top/11111 k11mlurnrd11. (l11cie11 Gauthie1; Y11goslu1:ra ·11111 m ·na.rnula u/11sal s111w1. La Verile - Ger\'ek. Sari: 4. Ekim 199:!)

Yugoslav devriminin gi.ici.i ilc kar$I kar$1ya kalan Stalinist bi.irokra si, bu kitlesel harcketin Yugoslav Federal Cumhuriyetini kurma


"Dayton

Antla~mas1"ndan

10 Y1l Sonra Balkanlar Yeniden

Balkanla~t1nl1yor

gayesini engelleycmcdi. Fakat bUrokrasi Federal Cumhuriyctin bUtUn Balkanlara yaytlmas1111 engellemek i<;:in her ;;eyi yapt1: Stalin hu do{!,rultudaki biiliin r,:abalari e11gelledi. Bulgaristan \'e Anwvul!uk 'un herha11gi hir .fcdem.,Tonun par1·as1 0!111as 1111 .rnsaklwli vc Yu nan partizanlam11 i11gili::: l'111per)'a!i::.minin kan/1 eline !erk etti. 28 Ocak !94R 'de Pravda hir durum analizi .l'uv1nlad1. Bu anali:::e giire hu iilkelerin 'sorunlu ve y apay olaca/.: herhangi bir/cderasyona ra da ticaret hiilgesine ihtivact yok ... Aksine, hag1111s1::.!1k l'e egemenliklerini .1·a vu1111wra ihtira{'lan 1•w: (Lucien Gauthil'1; Yugos l111:i-a '11111 m •11a.rn1da ulusal sorun. Ger1·ek, Say1:4, Ekim 1992)

Yunanlt komUnist partizanlar Stalin tarafmdan ingiliz emperyali zminin eline terk edilirken, Dimitrov (bir Bulgar Stalinisti: 1943 ' te dag1ttlana kadar Komintern Iideriydi) 1945 'ten sonra Bulgaristan 'a gelmek vc Tito 'nun Balkan Federasyonu onerisi tart1;;malanna kattlmakla bi.iyUk bir hata yapt1; bir sure sonra Moskova'ya i;agnlan Dimitrov bir daha geri donmedi. Halklann ve milletlcrin birbirine ge<;:tigi , ozellikle AvusturyaMacaristan ve Osmanh imparatorluklannm yUzyillar sUren baskilanmn ya;;and1g1 ve geri;ck ulus devletlerin geli$iminin engellcndigi Balkanlarda, Yugoslav devrimi -Stalin'in politikas111111 aksine- her milletten i;;i;ilerin ve koyltilerin fa$izme ve onun "'yerel" miittefiklerinc kar;;1 birle$ik mticadelesi ile ulusal soruna c;oztim bulmak i<;:in, bUttin Balkan uluslann111 bag11ns1z federasyonuna ilk ad1m niteliginde olan, uluslann bag1ms1z birliklerine yani fcderasyona zcmin haz1rlad1.

Dayton'dan on y1I sonra AB, Balkan halklarmm par~alanmasmm tamamlanmas1n1 talep ediyor Oretim ara<;:lan i.izerindeki ozel mtilkiyet rejiminin c;tirtime doneminde, Balkanlar i<;:in, halklann fa;;izme kar;;1 mticadeleylc elde ettikleri btiti.in kazammlann yok edilmesinden ba;> ka bir ''gelecek" olabilir mi ? Btiti.in kazammlan yok etmek istiyorlar. Ve bugi.in AB, i;;<;:ilerin in;;a ettigi her $Cyin yok edilmesi saldmsmda en on planda yerini altyor. Say1s1z "tedbir", "tavsiye" ve " memorandumlarda" AB tarafmdan tiye olsun olmasm bi.iti.in Balkan tilkclerine bu kabul ettirilmeye <;:ah$1ld1. Romanya omegini ve $U almt1y1 vennek ilginc; olacak: Saglrk hizmetlcrindcki refonnu yurlirliigc koyrna i:;;inin tamamlanmas1", ''cmck pi yasas111111 ihti yac;;lan ic;;in vc ya~am boyu cgitirn i<,:in mesleki vc teknik egitimin uyarlanabilirligini gc li ~tirmck", ··sosyal yard1111 vc sosya l hi zmctlerdc, ycni bir ulusal sistcmin hayata gcc;;mcsi. (R omanvu ile v apt!an sosy al katt!11n iizerine Memorandum. Hriiksd 20 Ha:::ira11 2005)


Sosyalizm

Bu ama9larla, Romanya'da okullarm ve hastanelerin ozelle~tirilme足 si arasmda hi9bir baglantl yok mu? Amavutluk'a bakarsak: "Biiyiik

yatmmlarzn 6zelle$tirilmesi ertelendi. "; Bosna-Hersek'e bakarsak: "Ozelle$lirme meselesinin h1zland1nlmaya ihtiyac1 var. "; S1rbistan-Karadag'a bakarsak: Sirbistan 'da esas olumlu meselclcr, bankac1hk sektorUnUn ozellc~tirilmesi vc yeniden yapllandmlmas1yla geli~iyor. Bununla birlikte enflasyon ve Ucrct basmc1 tmnand1. Karadag 'da esas olumlu geli~meler, ozelle~tirmclerin h1z kazanmas1yla ya~and1. YUksek ticrct art1~1 rekabeti azaltt1. (Arnav111/11k, B osnaHers ek ve S1rhistan 'da 2005 yt!t i/er/eme raporundan iinem/i not/m; 9 Kasun 2005)

Htrvatistan hakkmda da ~u durumdan pi~manhk duyuldugu soyleniyor: "Devlete ait biiyiik yatzrzmlarm yeniden yapzlandmfmasmd(I

k1smi ilerleme sagland1. "; "Htrvatistan 'm her yerde AB ye uygu hukuki diizenlemeler gerr;ekle$tirmeye ihtiyact var." (Karadag vc Tiirkiye 'de 2005 y1!t ilerleme raporundan onemli notlm: 9 Kaszm 2005) Yugoslavya biirokrasinin mafyatik kalmttlannm da yard1m1yla, ABO emperyalizminin ve ABD'nin ma~as1 AB'nin 1990-1991 y1lmda ba~layan, Yugoslavya Federasyonunun y1k1m1 ve par9alanmasmm sonu9lanrn gormiiyor muyuz?

Emperyalizmden kopmayan gu~lerin agsr sorumlulugu AB ve emperyalizmden kopmay1 reddeden biitlin politik gti9ler, oyle ya da boy le, Yugoslavya Federasyonu ' nu y1kan ve Dayton Antla~malanyla sonu9lanan sava~a taraf oldular. Ruhlanrn emperyalizme satan ve mafyaya donti~en eski btirokrasiler mtithi~ bir sorumluluk ta~1yor. Yugoslav Komlinist Partisinin eski Merkez Komite iiyeleri olan ve milis liderleri haline gelen Milosevi9 ve Tudjman, hep birliktc Dayton hava tisstinde kantonla~hrma antla~足 masm1 imzalamadan once, uluslan katlettiler. Eski Yunan Savunma Bakarn ve PASOK'un eski liyesi G. Arsenis, I 995'te kendilerinin de i9inde yer ald1g1 NATO manevralanm kastederek ~oyle demedi mi?: Sonw;;ta cografi ve politik pozisyonumuzdan vc bu bolgede NATO ve AB Uyesl olan tck Avrupah Devlct olma stattimlizden dolay1 bize dU~en ro!U tamamlamahy1z.

NATO'nun Balkan halklarma kar~1 manevralanm organize etmek "sosyalist" partilerin gorevi midir? AB planlanrn uygulamak "sosyalist" partilerin rolti mlidtir? sa~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~


"Dayton Antla:;;mas1"ndan 10 Yll Sonra Balkanlar Yeniden Balkanla:;;tmllyor

Bir-Sek: "Zava/11 Bosna halk1 BM taraf1ndan kurtanlmay1 bek/iyor." Btiytik gtic;lere Kosova Amavutlannm sorunlanna c;ozi.im bulma gorevini emanet eden Frans1z Pabloculannm gazetesinden sec;ilmi~ yukandaki makale bir rastlant1 degil. Burada Krivine-Rosetto ' nun Birle~ik Sekretarya 's mmx roltinden bahsetmekle hata m1 yapm1~ oluruz? Bir-Sek'in Yunan orgi.itiine gonderilen bir mektupta Yugoslavya'da IV. Enternasyonal iiyesi bir yolda~1m1z ~oyle yaz1yordu: I V Enternasyonal Hakkmda Demer,: 'olarak bi linen 2005 Agustos tarihli OKDE demeci bana ul a~ ttrtld1. Herne kadar IV Enternasyona l' in prensiplerine sad1k kald1g1111 ifade eden iki ayn orgilte men sup olsak da ~u tespitleri yapmak istiyorum. Soyle yazm1~s1111z: "Onderligimiz bir 1,·ok noktada emperyalizmi iiviiyormu~· g ibi gii::iikebili1: (Yugoslavya)" Bu degerlendirmenize tamamen kat1hyorum. Yugoslavya Federasyonunun parc;:al and1g1, bilyilk emperyalist giii,;lerec bombaland1g1 sava~tan ve eski bilrokrasinin ma fya haline geldiginden bu yana Balkanlardaki ve ozellikle de Yugos la vya'da ki politik aktivistler olarak bizzat bi zler, bilylik emperyalist gilc;:lerin vc onlann ayg1tlan11111 katliamlanna tamk olduk. ( ... )

Kendisine Tro('kisl diyen hir orgiitiin !1pk1 1992 'de Bir-Sek 'in yapt1g1 $U G('tklama g ihi.· 'Zavall1 Bosna halk1 BM giii,;leri tarafindan kurtanlmay1 bekliyor. (lnprecor. Say1:353, May1s 1992) BM'yi askeri 1111/dahaleve a(·1 k1,·a <,· agmyor oldugunu dzl:jiinehiliyor musunuz ? Lcnin ' in Milletler Cemiycti ic;:in dcdigi gibi " hirs1zlann mutfag1'' olan, yani Bosna'y1 kontrol altma almak ic;:in dogrudan Washington'dan emir alan emperyalist BM'den bahsediyoruz.

Bir-Sek'e gore Dayton Antla~mas1 "~eli$kili bir s1~rama tahtas1"! Bosna ' nm pan;alanmasmdan k1sa bir siire once Dayton'da, ABD askcri hava iisslindc imzalanan sozlqmelcr ic;:in nasil ~oylc yazilabilir'J

"Kendis ini i/gilendiren biitiin tarl!flar imzalad1g1 soz/e.pneler hir tar11~·111ay1 gerektiriym: Bu sozlqmelerin gerici karakterini (emperyalisltiler ve etnik M/iimneyi onavhyor/ar) le~·hir ellik, ama bunlar aynz zamanda ('eli:jkiliydi (biitiin hilqenleriyle hir Sosna De vletini ta111yorlard1): ate~ke.1· politik .1·iirecin ilerlemesini miimkiin kzld1. Bun/an Sosna '11111 ve kom~· u ii/kelerin her bir par(·as1nda uygulamaln'IZ. "(Catherine Sammy, Rouge (LCR 'nin gazetesi), 19 Ekim 1995)

x Alain Krivinc (Fransa) ve Miguel Rossetto (Brczilya) sahtekarca kendine Troi,;kist diycn Birle~ik Sekretarya (Bir-Sek) admdaki uluslararas1 orgiitlin iki lidcridir. Rossetto Brezilya' daki Lula hiikiimetinin Tanm Refonnu Bakamd1r: biiyiik toprak sahipleri kullamlmayan devasa bo~ arazilere sahiplik cderken, otobanlarda kamp kuran ac;: ve topraks1z koyliilerc toprak vcrmeyi rcddeden " devrimci " bir bakan .


Sosyalizm Emperyalizm ne yapt1 gm1 bilmi yor mu? Dayton soz lc~ m e lerin e destck verip Dayton 'da yap!ig1 gibi Bosna'y1 say1s1 z kiic,;iik Bantustan'a boldiigiinde bu c,; c li ~ kili bir tutum o larak m1 degerlendirilmeli? Smirh bir bic,:imde uygulamamaiz gerckcn bir ·s1c,:rama tahtas1' nasd olabilirler?

Bir-Sek'e gore askeri destek almas1 gereken UCK nedir? "S1rbistan ve Koso vo '11111 NA TO gui; /erince bom ba/and1g 1 hir don emde kim ,1·iiv/e yazabi/ir: Bu ko fi u//arda g ii(· dengesini ge!i,1·tirmek i~· in U<;K '11111 si/ah/andm/mast gerekir. " (Rouge, Say1 1826. 6 Ma.vis 1999). "A rna vutlara ve si/ah/1 iirgiitlerine Kosova 'da y a.)'wlla geri donme hakk1 ve Sup/an piiskiirtme ~·ans1 vermek gerekir." (Rouge, Say 1 1822, Nisan 1999)

" Kosova Ozgiirliik Ordusu'"oldugunu iddia eden U<;:K' 111n ne oldugunu biliyorsun uz. Tam o donemde empcryalist bas m, mcse la Wall Street gazetesi ~oy l e yazd1: "U<;K yasad1.~1 iirgutler listesinden ('tkartildt. Daha ge(·en y t! Bat1h resmi kurnmlarca terdrist grup ilan edilen U<;K. Yugoslavy a ba~· kam Slobodan Milos evir,:· 'in gii(·lerine kar$1 miicadele veren NA TO 'nun partneri olarak kabul edildi. Daha.1·1 benzer kurumlar U(:K '11111 Kosova '11111 politik tablosunda sava$1 hitirecek hir ro/ iist/endig ini dii~· iiniiyo r. (. .. ) U<;K '11111 tedarikr,:·isi o/arak bilinen Prine Dobroxhi g ibi <;ek po/isince Avrup a ero in trafig indeki en biiy iik uy u.)'/urucu baronu o /arak hi/iniyor. (Wall Street gazetesi. May1.1· 1999)

Biiyiik giic,;lerc ve onlan n

u~ a kl ann a

yapdan bu c,;agn "tesadiif' mii?"

LCR ' nin gazetesinin bir y1l onceki bir say1smda okuduklanm1 zdan sonra buna inanmak c,;ok zor: "BM askeri bir/iklerin i 2004 y t/111111 ortalar111dan itibaren r,:·ekerek yerine ya va,~ yava,1· azalan Avrupa askeri gii(·lerini y er/e:jlirecek. En kiitii senarvoyu on/emek i(·in hangi tedbir/er a/111acak ' Biiyuk act/aria ugra}an S osna halk1 nast! daha iyi bir .va~·ama inanabi/ir? S osna ir,: in y eniden ve aci/en harekete ge~:m e/iyiz. " (Rouge, Sa.vi 2087, Kas un 2004) Balkanlarda ya~aya n sizlerc, gec,;tigimiz 15 yd boyunca biiylik giic,;ler ve onlann ayg1tlann111 Balkan halklanna yapt1klan miidahalel crin trajik sonuc,;lanm ac,:1klamaya gcrek yok . Biitiin Avrupa halklan AB 'yi vc emperyalist miidahaleleri reddederken biz kabul mli etmeliyiz'1 ( . . . ) Yolda ~lar, i ~te biitiin bu nedenlerden dolay1 bu mektubu yazmaya karar ve rdim. Balkan halklanm bask1 altmda !utan emperyalist giic,:l cri ve onlarm ayg1tlanm nc yaz1k ki hiilii kmamayanlarm, IV Enternasyonal ilc hic,: bir alakas1 olamayacag1m dii:;;iiniiyoruz.

Bu

gorii~ii

Ba~ka

kim reddedebilir ki?

bir

~ozum

var m1?

Sonuc; olarak emperyalizm ve AB ile baglanm kesmeyi reddcden kesimlerin, Balkanlar ve biitiin Avrupa 'nm " Balkanla~ttnlmas1 " uygulamasmm parc;as1 oldugunu ileri siinnemek miimki.in mil? Bu politikaya kar~1 , 1991 'den beridir evlerinden siiriilen biitiin miiltecilerin, yerlerinden edil enlerin, Dayton Antla~malanyla " kantonla~tJ­ nlan" niifusun geri donii~ hakkm1 dile getinnemiz gerekmez mi ? 6Q~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~


"Dayton

Antla~mas1"ndan

10 Ytl Sonra Balkanlar Yeniden

Balkanla~ltrtltyor

Balkan milletlerinin ve halklannm bag11ns1 z ve karde~ve birliginden, somiiril ve bask1dan kurtulmu~ , biitiln milletlere e~it haklar vermeyi garanti eden, milletler ve halklann kendi ozgiir iradeleriyle seyilmi~ bir birligi olan Balkan Federasyonu ' ndan (eski Yugosl avya'nm bag1ms1z milletlerinin bag1ms1z federasyonunu da kapsayacak ~ekilde) ba~ka bir yoziim var m1? Ve bu, AB, NATO ve biitiin emperyalist "ban~ antla~malan " ile kopmay1 iyermemeli mi? i~te bunlar, IV. Entemasyonal ' in Balkanlar ' daki politik aktivistler ve orgiitlere oldugu kadar, tum Avrupa ' daki politik aktivistlere ve orgi.itlere de yonelttigi sorulard1r.


Sosyalizm


Eski i:;;<;:i Devletlerinde Kapitalizm Restore Edildi mi?

Eski iยง~i Devletlerinde

Kcapitalizm Restore Edildi mi? Uluslararas1 Sekreterya Eski SSCB Komitesi Biifteni'nin ikinci say1s1 Rus<;:a ve Frans1zca olarak yay1mland1. Bu say1; Kazakistan, Macaristan, <;::ek Cumhuriyeti, Romanya ve Sirbistan' dan pek <;:ok katkmm yam s1ra bir siyasal diyalog da i<;:eriyor. Bu diyalog; Rusya Devrimci i~<;:i Partisi ' nden (Perm) bir metin ve Jean-Jacques Marie ' nin Uluslararas1 Sekreterya Eski SSCB Komitesi adma yazd1g1 giri$ niteliginde bir cevaptan olu$uyor. Yolda~lar bu g6rii$ ah$veri$inin Ger<yek'te yay1mlanmasm1 kabul ettiler. (:OnkO burada dillendirilen sorular; eski SSCB, Dogu Avrupa ve tom dOnyada i~<;:i sm1ft hareketi i<;:inde, SSCB'nin neden y1kild1g1 ve on be~ yII sonra ne hale geldigini merak edenler i<;:in bOyiik onemde.

Rusya Devrimci i~~i Partisi'nin metni 1 Cevabm1z1 dikkatle inceledik. Ger<;:ekten de pek <;:ok ortak noktamtz var. Bazt farklt g6r0$ler de mevcut, en ba$ta da Rusya'daki bugOnkti rejimin ve sistemin smtf karakteri geliyor. Aslma bakarsantz 1992-2000 ytllan arasmda bu meseleye bOyiik onem atfettik ve uzun uzun tart1~t1k. Bu tart1~malar, orgOttimiizOn bu meselede bir tutum geli$tirebilmesini saglad1. Bu meseleyle ilgili parti program1m1zdan baz1 almttlar yapqcag1m. 1

La Veritc/Gerc;ek dergisinin 48. say 1smdan dilimizc iyevrilmi~tir. Uluslararas1 Sekrcterya Eski SSCB Komitcsi BUltcni ' ndc yay1mlanm1~tlr.


Sosyalizm

Rusya'da

kar~1devrim

Burjuvazinin Ocretli ara~tirmacilan ve politikactlan, bugUn SSCB'nin y1k1h~mdan planh ekonominin sorumlu oldugunu ve bu ekonominin bUrokratik rejimin aynlmaz bir pan;as1 oldugunu ispatlamak ic,:in ugra$tyorlar. SSCB - millile$tirilmi$ planh ekonomi temelinde - devasa Uretici potansiyeller olu$turabilmi$ti. Ancak bu potansiyellerin iisti.in!Ugiinii kullanamadt, c,:iinkU iktisadi kalk111man111 gerekleri bi.irokrasinin kendi 91karlan nedeniyle bozulmaktayd1. ilk be$ ytlltk plantar doneminde rejim halen Uretici giic,:lerin biiyi.imesinde ilerici bir rol oynarken bile biirokrasi , a$1fl imtiyazlanyla, devlet kaynaklanm ars1zca yagmalamas1yla ve ekonomi politikas111daki devamlt keyfiyetiyle SSCB'nin govdesinde devasa bir ur gibi duruyordu. Bu c,:eli$kiler Uretici gUc,:lerin geli$mesiyle korelmeyip, tam tersine daha da keskinle$tiler. Boylece, Stalinist bUrokrasinin saltanatmm sonunda, sozde durgunluk donemindc, Sovyet ekonomisinin verimliligi oldukc,:a zaytf durumdaydt. Bunun tek bir anlam1 vard1 : " Stalinist sistem" c,:okmeye mahkumdu. Bu c,:eli$kiyi Uretim arac,:lan Uzerinde kamu miilkiyeti c,:erc,:evesinde c,:ozmenin tek yolu ozyonetimi ve i$c,:i denctimini getirmekti. Bunlar, SSCB'de 1980'li ytllarda var olan Uretim sistemi temclindc tUmUyle gerc,:ekle$tirilebilirdi ancak bUrokrasinin 91karlanna tersti. Kapitalizme dogru degi$im, ne pahasma olursa olsun iktidanm ve imtiyazlanm muhafaza etmek ve kendine mUlkiyet hakk1 vennek isteyen yonetici kastm ihtiyac,:lanndan dogdu. SSCB'de varolan toplumun ""gerc,:ek sosyalizm" oldugu ve i.ilkeyi on y11lard1r "komi.inistlerin" yonettigi savunulursa, i$<;i sm1f111111 91karlanna edilen bu ihanet anla$tlamaz. Hakikatte, SSCB'nin dagtlmast on y11lardir si.iren biirokratik yonetimin sonucu oldu. Ve bu yonetim kac,:m1lmaz olarak orgiit!U bir kitlesel i$<;i hareketini engelledi , ki boyle bir hareket Stalinist biirokrasiyi devirip, i.ilkeye i$c,:i demokrasisi ve proleter entemasyonalizmi temelinde Sovyet iktidanm geri getirebilirdi. 1991 kar$tdevriminin ardmdan iktidara gelen Yeltsin, bir toplumsal gerileme ve ekonomik kriz rejimi kurdu. Toplumsal karakteri Bonapartistti, heni.iz kendini olu$tum1am1$ bir sm1f adma yonetiyordu ve bu nedenle bir yandan bask1c1 devlet kurumlanna yaslamrken , bir yandan da c,:eli$ik toplumsal 91karlar arasmda salmmak zorundaydt. Yeltsin rejiminin Bonapartist karakteri; Eyli.il-Ekim 1993 'teki rejime muhalif ve tiim Rus burjuvazisine muhalif iki grubun c,:at1$mas1 Strasmda ac,:1k9a ortaya 91kt1.


Eski i~~i Devletlerinde Kapitalizm Restore Edildi mi?

Her iki grup da iktidar rni.icadclelerindc kitl e lere 9agnda bulundu. Top lumsal ve ekonornik durumun artird1g1 ho ~ nut s u z luk , 199 1 k a r~ 1dev rirninden k1sa slire sonra, bir pazar ekonorni si yaratm aya yonelik reforml ara kar~1 bi.iyi_ik bir hareket ba~latt1. Yeltsin k a r~ 1t1 grubun ye nil gisinin nedeni, bir yandan, kitl e hareketinin onderli ginin Yeltsin rejimine kar~1 mi.icadel ede dogru da n i ~ s:i s1111fma scs lcnm ey ip bu rjuva milli yetyi, hatta fa~ist gi.is;lerle anl a$ ma is:indc harcket etmcsiyken; bir yandan da hareketin tabamnd aki anl ayI$lll dev letin politik program1 vc sloga mnm "SSCB :ri yeniden k11ra/1111., yonunde olmas 1yd1. Bo naparti s t burju va po l it ika nm bir di ge r 9<np1 c 1 o rn eg i <;e9enistan' daki somurge sava~ 1 oldu. Putin ' in ikinci ba~ k a n!Jk kampanyas md a bir ~ov olmas1 pl anl anan sa v a ~. Putin ' in ilk ba~ k a nltk kampanyas mda bir ~o v haline ge ldi . Bu krizin ve askeri macera lann tlim fa turas1, Ekim Devrimi'nin ycnil gisi nedeniylc haJa ag ir bedcl odeyen proletaryaya 91kt1. Bugi.in Rusya' da kapitali zmin yeniden kurulmas1 siirec i neredcyse sona c rmi ~tir. Sanay inin kili t st ktorl eri ozel kapitalistl erin elindedir. Es ki blirokratlann s:ogunlugu kapitali stlere d o ni.i ~ mi_i ~tlir vc mevcut durumdan ti.imliyle memnundur. Putin ' in rejimi, Yeltsin ' inki yle k a r~ ila~tmlm ayacak kadar istikrarl1d1 r. Sadece, Rus burjuvaz isinin sadece bir sm1f olara k neredeyse kurulmu ~ olmas1 nedeniyle degil, aym zamanda bir sm1 f olma bilinci ta~ 1111 a s1 nedeniyle de. Rusya 'da bir burjuva toplumu y e rl e ~ir ve burjuva i.iretim ili $kilcri kesin olarak geli~irk e n, kl asik bir proletcr sm1fa doni.i$tlirl.ilen i ~y i s1111fm111 mevcut durnmu, ya kl a~ 1k on yd once SSCB i~9 i s1111 f1olarak sa hip oldugu toplumsal statliden ti.imliyle farklt. Bu nedenl e temel s1111f 91karlann111 yeni yeni bilincine vannas1 vc once "komlinistl er", ardmdan da ''dernokratl ar"ca kendisine kazandml an ah~kanhk ve 6nyarg1lardan kurtulmas1 ~a~1rt1c1 degil. Dahas 1, ne kendine ait bir siyas i parti ne de dcvletten en ki.i9i.ik derccedc bag1ms1z bir sendikanm bulundugu uzun Stalini zm doneminde, sadece Ru s proletaryasmm devrirnci geleneginden degil , basit sendikal mi.icadele geleneginden bile uzak kald1. Bu nedenle gozi.imi.izi.in onund e kendini kurmaya ba~ l aya n Ru s i$\i hareketi , s1111f 91karlanna hi zmet edecek mi.icadele yo nteml erini ve orglitsel bi9iml eri , pck yok deneme yamlma pahasma, neredeysc en ba~ta n k e~fetmek zorunda. Elbette, eger Lilkede kesin ve si.irekli olarak i~s:i s1111f111111 s: 1karlan111 vurgul ayan kitlesel siyas i orglitler ve sendikalar olsayd1 , bu si.ire9 daha h1 z!J vc ac1s1z olabilirdi. Ancak pek ~ok nedenlc durum boyle degil. GU9li.i bir radikal muhalefetin eksikligi , bilhassa 1998 krizinin ardmdan ortaya 91kt1.


Sosyalizm

Rus ekonomisinin r;okti$ti "saati geri almak" ir;in son ftrsatt1. Bu esnada, refom1lara $iddetle kar$1 91kan bir ruh hali olu$mU$tU ve Moskova ve Petersburg'daki alt orta s1mf bile sistemi ele$tiriyordu. Reformcular demoralize olmu$ durumda ve aglf ele$tiri altmdaydilar. Ancak oznel durum belirleyici oldu. Rusya Federasyonu Komtinist Partisi (RFKP) hareketi ekonominin millile$tirilmesi yoniine r;evirmeyi denemedi bile. Parti, Rusya ' da ya$ananlar sebebiyle aglf bir sorumluluk ta$1yor. RFKP, hareketi millile$tirilmi$ planh ekonomiye yonlendirmek isteseydi , ko$ullar bunun ir;in elveri$1iydi. Ancak RFKP'nin Stalinist liderleri her tiir i$t;i sm1fi hareketinden korkuyor. Pek r;ok parti sempatizanmm destekledigi Brejnev donemine donti$ ugruna bile sava$maktan aciz olduklanm gosterdiler. Liderler tastamam kapitalizme teslim oldu. RFKP ve Rusya Bag1ms1z Sendikalar Federasyonu (RBSF) liderleri i$t;i hareketinin geli$imine gem vurmak ir;in ellerinden geleni yaptilar. Diger partiler ve bagnns1z sendikalarsa, siyasi ya$amda bag1ms1z bir rol oynayamayacak kadar ktir;iik. Elvei$1i ko$ullarda ger;en birkar; yd , vergi ve i$ yasas1 reformlanyla beraber iist ve alt orta sm1fm Putin'e destegini saglarnla$t1rd1. Bununla beraber, burjuvazinin iktidan a$lfl derecede kmlgan temellere dayamyor. ihracata baghhk, devasa d1$ borr;, toplumsal altyapmm y1kirn1, smai i.iretirndeki durgunluk ve bilimdeki gerilik , hep beraber iktisadi biiytimeyi zay1tlat1yor. Soruyu daha sornut sorahm: Burjuvazi, 1991 'deki zaferinden sonra Rusya 'daki iiretici gii<;:lcri geli$tirrni$ midir? Cevap $iiphesiz hay1r. Rus burjuvazisi ekonomide herhangi bir ilerici rol oynarnaz. Marx, kapitalistleri sadece tiretici gi.ir;leri koruduklan ve biriktirdikleri siirece onayhyordu. Onlann rolii iiretim si.irecinde i$t;ilerden s1zdmlan art1k degerle yatmm yapmakt1. Bunu ar;gozli.ili.ik nedeniyle yapmalan, kadm ve r;ocuk emegini vah$ice somi.iri.iyor olmalan ikincil onemdeydi. Oretici gi.ir;leri geli$tirdikleri siirece toplumun geli$mesine de izin veriyorlard1. Giini.imi.iz Rusya'smda bu mu ya$and1? Tabii ki hayir. Sozde piyasa reformlan doneminde Rus ekonomisi tarihte C$i gori.ilmemi$ bir gerilemeye girdi , sadece ilk yilda yi.izde 60 oranmda kiir;i.ildii. Bu di.inya ekonomisi tarihinde C$i goriilmemi$ bir gerileme; olsa olsa rnuazzam bir askeri yenilgiyle kar$ila$tmlabilir. Durum r;ok agir. Eski Sovyet Cumhuriyetlerinden sermaye ka<;:I$I , ayda en az iki rnilyar dolan buluyor. Alt1 yilda 140 rnilyara ula$tl. Kald1 ki rakamlar gerr;egi tarn yans1tm1yor. Tiim bunlar Sovyet sonras1 kapitalizmin saf asalak karakterini yans1hyor. Ekonomi r;okerken sistemin gelecegi iizerinde bir soru i$areti sallanmaya ba$lad1.


Eski i~c;;i Devletlerinde Kapitalizm Restore Edildi mi?

Ancak hic;bir ekonomi kahc1 olarak y1k111ttlar arasmda kalamaz. Ruble'nin degerinin dU~mesi ve ylikselen petrol fiyatlan , k1smi bir canlanma ic;in ko~ullan yaratt1. Yine de devalliasyonun etkilcri nercdeyse sonland1 ve petrol fiyat1 bir miktar dii~mcye ba~lad1. Dlinyadaki bUyUme gorecc yUksek bir petrol fiyat1rn art1rd1g1 si.irccc, petrodolarlara dayanan bir ckonomik bi.iyUmeye gi.ivenilebilirdi. Ancak durgunluk i~aretlerinin vc talepte dU~U~lin ortaya 91kmas1yla birlikte bu yatmm kaynag1 aniden kurudu. Sonunda belirleyici faktor diinya ckonomisinin durumu olacaktlf. Yatmmlann c;ogunlugunun yap1ld1g1 Moskova 路ve Petersburg'da, baz1 i~c;iler hayatta kalmay1 ba~arabiliyor. Ancak bu durum Rusya ' nm her yerinde gec;erli degil. Olke ag1r bir bunahm ya~1yor. Sovyet doneminde yUksek Ucrctlerin c;ekiciligine kaptlan pek c;ok i~c;i Ulkenin kuzey ve uzak dogu bolgclerine g69 etti . Petrol, dogalgaz, k6mlir ve maden 91kanlan yerlerde yeni ~ehirler kuruldu. Bu ~ehirlerin tedarigi merkezden saglarnyordu. Piyasa reformu doncmindcyse tedarik kars1z bir i~ olarak gorUldU ve ~imdi bu bolgeler toplumsal altyapm111 y1kdmas1 sonucu yava~ bir ollimle kar~1 kar~1ya. Y tllardlf sliren ekonomik gerileme sosyal kazarnmlann yok edilmesine yol ac;t1. Barbarhk belirtileri ortaya 91kt1. Yoksulluk, dilencilik, alkolizm, uyu~turucu bag1mhhg1, fuhu~, salgmlar korkutucu bir h1zda yay1hyor. Kritik bir toplumsal gostergc olan ya~am beklentisi, Rusya ' da 57 ytla dii~tli vc Pakistan gibi i.ilkelere yakla~t1. <;ok say1da insan kendini sava~ bolgelerinden kac;an mi.iltecilerin konumunda buldu. Ancak kac;tiklan dli~manlar Alrnanlar veya Arnerikah lar degildi. DO~manlan kapitalist sistem ve piyasanm gorlinmez eliydi. Baz1 sektorlerde gerc;ekten de bir iyile~me var, bilhassa petrol ve doga lgazda. Ancak mal Uretilen yerlerde bile, yerel yetkililer ve ~irket mlidlirJeri topyeklin yoz]a~JTII~ VC Slly orglit]eriyle bag]ant1h durumda. BaZI ~ehirlerde yerel mafya tlim denetimi ele gec;irdi. Kapita list rejirne istikrar kazandmnan111 ne kadar zor oldugu topraklar111 ozelle~tirilrnesi meselesinden bir ornekle ispatlanabilir. 2000 ' de bireysel 9iftliklerin say1s1 kolektif c;iftliklerin onda biri kadar bile degildi. Ozelle~tinnenin ba~lang1cmdan on y!l sonra dahi reformlar kolektif toprak sahipligini yok edebilmi~ degil. Durum l 930'lardakinden tlimliyle farkh . Y1llard1r sliren planh ekonomi ve kolektif 9ift9ilik, sm1fsal glic;lerin dag1hm1111 proletarya lehine degi~tirdi . Koyllillik Rusya'da uzun slire once kayboldu. Ycrine tanm proletaryas1 geldi ve onlar da ufak toprak sahibi olmada herhangi bir fayda gormliyor. Toprak ozelle~tinnesi planlan - Gorbac;ov'un iktidara gel i ~inden beri ortada olmalanna ragmen - klfda destek bulmuyor.


Sosyali~m

Gec;:mi$te koyli.ili.ik gericiler ic;:in kitlesel bir taban olarak i$ gormii$ti.i. Ancak bugUn Rusya'da toplumsal ili$kiler kokten degi$mi$ durumda. Bir sm1f olarak koyli.ilUk yok oldu. Ti.im bunlann sonucu sevindirici degil. NasII Katolik Kilisesi ii;:in Ortai;:ag'da tiim yollar Roma'ya 91kard1ysa Rus burjuvazisi ii;:in de tUm yollar y1k11na c;:1k1yor. On y1ll1k geli$imin ardmdan, krizlere ve 9eli$kilere ragmen kapitalist restorasyon sUreci neredeyse tamamlanm1$ durumda. Sadece sosyal bir devrim durumu degi$tirebilir. Ekonomik iyilqmenin bile proletaryaya rahatlama getinnedigi, yoksulla zengin arasmdaki aynm1 gi.ic;:lendirdigi; krizin zaten peri$an haldeki ya$amlar1111 daha da k6ttile$tirdigi bir durumda sosyal devrim ve Ekim siyasi programma d6nii$ i$i;:i sm1f1 ic;:in tek mesele haline geldi.

Rusya Devrimci i~c;i Partisi'nin metnine cevap 2 Jean Jacques Marie Sevgili yolda$lar, GUni.imi.iz Rusya'sma ve (Stalinist bi.irokrasinin sorumlusu oldugu) SSCB'nin y1kth$111dan beri ne hale geldigine dair tahliliniz ortaya onemli meseleler 91kanyor. Bize gore bu meselelcrin tart1$tlmas1 ortak g6ri.i$1ere varmam1z1, boylece benzer temellerden hareket etmemizi saglayacakttr. Eski SSCB'nin gelecegi sadece Rusya'y1 degil ti.im dUnyay1 ilgilendirmektedir, iki nedenle: 1. Birinci Di.inya Sava$! ve Ekim Devrimi 'yle ba$layan sava$1ar ve devrimler c;:ag1 hala si.irUyor. Bu donemin sonu daha gclmemi$tir. 2. Diger nedeni siz de belirtiyorsunuz. SSCB'nin y1kth$1mn, kapitalizmin restorasyonu olarak tammlad1g1111z y1k1c1 etkilerini aynnttl 1 olarak anlatt1ktan sonra $6yle yaz1yorsunuz: Sonunda belirleyici faktiir diinya ekonomisinin durumu olacaktJT. Bugilniin Rusya 's1 <;arhk donemindekinden yok daha fazla diinya piyasasina bag1mhdir.

Bu tamamen dogru.

Kapitalizm nereye vanr? Ya sosyalizm ya barbarllk I. Sonw;: olarak temel soru $U: Ekim Devrimi oncesinde oldugu gibi dUnya pazan geli$ip, geni$liyor mu; yoksa tam tersine ktic;:tili.iyor, Bu cevap metni Uluslararas1 Sekreterya Eski SSCB Komitesi'nin bir oturumunda ve Komite Billteni'nde yay1mlanm1~t1r.

tart1~1lm1~


Eski i~c;;i Devletlerinde Kapitalizm Restore Edildi mi?

pan;alamyor ve 9ilriiyor mu? Kapital izmin 9ilriimesi, kapitalizmin altematifinin ne oldugu sorununu yak1c1 bi9imde ortaya koyar: Ya sosyalizm ya barbarltk. Eger dilnya pazan geni~liyor, ilretici gil9ler hala bilyiiyor olsayd1, bu ifade sadece duygusal ve bo~ bir slogan olurdu. Ancak - bize gore - olgular gosteriyor ki, bu ifade gilnilmi.iz di.inyas1nm bulundugu durumu, Rosa Luxemburg 'un bunu kulland1g1 zamana ktyasla 9ok daha canlt olarak yans1t1yor.

ABO Bu soruyu cevaplamak ic;:in en aydmlat1c1 yontem ac;:1k arayla en zengin ve gil<;lil ernperyalist i.ilkedeki i~<;i sm1fm1, ozellikle de ABO ekonornisinde onci.i rolii oynam1~ olan bir sektoriin i~<;i s1111fm1 incelernek olur: Otomotiv sanayi . Frans1z gazetesi Le Monde'un bir rnuhabiri sekt6riin durumunu a~agtdaki gibi anlat1yor. Oretici gi.ic;:lerin bi.iyiik 9aph y1k1mm1 ic;:eren ikinci Di.inya Sava~1'11111 ardmdan gelen y1llardaki i~c;:i s1mfimn durumunu inceleyerek ba~hyor. i~r;:il eri n biiylik k1sm1 , ozellikle biiylik ;;;irkctlerde r;:ali~anlar, iyi iieretlcr, sosyal yard11nl ar vc emcklilikten yararla111yorlard1. Bu ko~ull ar i~<;ileri orta s1111f111 bir parr;:as1 yapabilirdi. Hem mavi hem de beyaz yakal1 i~i;:ilcr ya~am standartlannda slirekli bir iyile~me ve bir (,":e~it giivence bekleyebilirdi. Muhtemelen buglinlerd e idealize edilcn biiyle bir toplum, art1k yok. Ekonomik glivence kayboldu . Sanayisizle~tinne k1rd1 ge(,":irdi. General Motors [GM - (,:11.] bordrosunda 1979 ' da 618 b111 ki~i varken 2005 sonunda sadece 142 bin ki~i vard1 ve bu rakam111 gclccek ii<; y1lda 30 bine kadar dii~mcsi bekl eniyor.

Bu nedenlc i~<;i sm1fmm bizzat varltg1 tehdit altmda. Zira, t1rpanlanan istihdam diger smai sekt6rlerde yaratilmayacak. Bu istihdamm yerini, hi zmet sektori.indeki asalak istihdam veya ge9ici i~ler altyor. GM'nin i~tiraklerinden biri olan, otomobil par9alan i.ireticisi Delphi, 34 bin fabrika ve ofis i~c;:isine, saatlik i.icretin 26 dolardan 10 do Iara dil~mesi gerektigini bile soyledi. Bu i.ic;:te ikilik kesinti demek. Le Monde'un ABO muhabiri devam ediyor: Ocrctler vc sosyal yard1mlarda ag1r bir kcsinti olas1lig1 otomotiv sektiirlinli vc iitesini ilgilendiriyor. l 980' 1ere kadar olomotiv sektiirli, Fransa ' da Rcnault ' nun oldugu gibi , iirnck te~kil cderdi. Ogrctmenler, hem~ireler vc polis memurlan Ford ve GM ' dekine benzer i~ s(izle~mel eri talcp ediyorlard1. Bu ~ablon kayboluyor. (15 Aralik 2005)

Durum daha a91k anlat1lamazd1. Tarihi New Orleans ~ehrinde ya~anan felaket, Amerikan kapitalizminin 9i.iri.iyi.i~i.inlin ac1 bir tablosunu sunuyor. 14 Ocak tarihli Le Monde'da ~()yle yaz1yor: [George Bush] hiila setlerin be~ dereeesinde bir kamgaya dayanacak duruma gctirilmesini saglamad1. Ordu mlihendisleri bugiin ii;:in sadecc agustosta mcvcut olan scviycdc bir koruma giivencesi veriyor.


Sosyalizm

Bumm anl am1 Katrin a Kas Jrgas1' 11111 ~ehri yok ctmes i vc 1. 326 oli.ime neden olmas1yd 1. Dahas1, kcndisin den bi r yeniden in ~a plan1 tasa rlamas 1 istenen bir ~c hi r planlama enstitiisi.i, Urban Land Institute, ag ir bir c;ozi.im oncrdi: "Sele m iisait olan a/an /an tampon bo/ge/ere ve hatak/Jklarll dijnii.ytiinnek. " K1 sacas1, kas1rgan111 yanm birakt1 g1 i ~ i tamaml amak . Kapi ta li zmi n <; i.itii mcs i hem bi.iyiik olc;ekli san ay isizl e~ tirm cde hem de i$gi.ici.i mali yc tl erini k1 smak ve art1kdegc ri olabildi gince arttmnak i.i zcrc sermayecc vcri Jen mcrham etsiz kavgada ortaya c;1k1 yor. Bu; Avrupa ve ABD 'de (ve hatta Ti.irkiyc, Cezayir vc Fas gibi i.ilkelerde de!) kitl escl olara k t1rpanlan an i$lcri n -- bi.iro krasinin i~ c; il erin i ~g i.ici.inli sennayeye c;ok ucuza satt1 g1 - (:in vc Vi etnam' a veya Bangl adq ve Endonezya ' ya transfcrini de ac; 1kh yo r. (Kapitali stler bu i.ilkelerdeki i ~g i.ici.i ma liyetlcrini yine de yi.iksek buluyorlar, zira Endonczya i~c;i s1111 f1 Suharto' nun di.i ~ i.i ~ i.ini.in ard111dan, i.ic re t a rt1 ~ l a n kazanan . sendikalar in $a etti . Bu i.icretlcr 01ia karar olmalarma k ar~m c;o kulu slularca c;o k yi.ikse k ol arak addedili yo r. )

Almanya ve Avrupa Benzer bir si.irec;, 19. yi.izy il111 ba:;; 111dan beri k1tan111 sa n ay ile ~ me s i 足 nin c;ekirdeginde ycr a l1111~ olan Avrupa i.ilkesindc de gozlcnebilir: Almanya . Bir gazetcc inin i$a rct etti gi gibi i.ilkenin birle$mesi, Dogu Almanya' nm Bat1 Almanya ' n111 c;izg isine getirilmesi degil , tersine Bat1 A lmanya ' mn Dogu Almanya' da yi.iri.itiilen ekonorninin y1k11111na dahil olmas1 anl am1n a ge li yordu. 6 Ekirn tarihli ay lik Courrier International dergisi , Alman gazetcc i Nick Ream er '111 Tageszeitung'a yazd1g1 rnakaleyi basrn1 $. Yaza r federal cumhuri yete bag lanmas 1nm ardmdan Dogu Alrnanya' daki dururnu ~ oylc ozetli yor: Batt Alman rc fah (k vletin in dikka tlicc pl an l a 111111 ~ pan;:ala11111as 1, gc n,:ek sosya li zmdc onaya ~1kan "s uper dc vlct''i n idar i tasfiycsi nin ardmdan geldi . Bu guvcnli gin sonu dcmckti . Kad1nlar ev lcrine gc ri giindcrildi . il k ol arak i ~ lcrini kay hcttilcr, sonra kcndi bcdcnlcrin e sahip olma ve onu kontro l ctme (k lirtaj ) hakk 111dan oldula r. Erkc klcr isc scrbcst pi yasa ad ma i ~gi.ici.i pi yasas111dan sil indilcr. l:3a1.1ailcl cr cv lcri ndc n oldu. Doguda ki licrct leri bat1daki fabrik alann odcycccgi kcs in olarak a nl a ~ d d 1. S an ay i s izl e~ ti rrne

her i.ilke ve her sckWri.i vuruyor. Avrupa Birligi, kcndi ti.iri.inden ti.im di gcr kuruml ar (MERCOSU R, NA FTA, FTAA vb.) gibi sanayiyi, tanm1 ve kamu hi zmetlcrini yok etmeyc odakl a nmt ~ bi r makin e. Fransa 'da Al3 , c;iftc,:ilere tarlalann1 bo~ b1 rakrnal an ic;in, ~a rap iireticil crin e (gene llikle tarihi degerd eki) bag lanrn kapatmalan ic; in (yetcrsiz) si.ib vansiyonlar vcriyor, belirledigi kritere go re c;ok fazl a si.it i.iretcn mand1ractlara ceza kesiyor. Emeklil erin ayda I 00 lat [yak l a~ 1k 275 YTL - c;n] ald1g1 Lctonya'da AB, c;iftliklerini kapatan c; iftc;i-


Eski il?<;:i Devletlerinde Kapitalizm Restore Edildi mi?

!ere 500 lat emekli maa~1 baghyor. Sonw;:ta boyle geleneksel bir tanm i.ilkesinde bir litre si.it Fransa'dakinden daha pahal1 oluyor ve ni.ifusun bUyi.ik k1sm1 bunu kar~1layam1yor. AB propagandas1 irlanda 'y1 h1zla bUyUyen bir i.ilkc olarak resmediyor. Sanayisizle~tirmenin obi.ir yi.izU ti.im sektOrlerin, ozellikle hizmet sanayinin, dti~i.ik maa~h, igrenc;c;e somi.irUlen goc;menleri istihdam etmesi. Gec;en yildan beri irlanda Deniz i~letmeleri Letonyah deniz adamlanm saati 6,30 avrodan istihdam ediyordu, oysa irlanda 'da asgari saat i.icreti 7,65 avro. Daha da koti.isi.i, irlandah gazeteci Fontan O'Toole Irish Times'ta ~oyle yaz1yor: "Oteki irlanda 'da kay 1tl1 c;:alt~-ma diye bir ~路ey yok. " Yazar gittikc;e artan say1daki yasal irlanda asgari i.icretinin i.ic;:te birine (2, 3 avroya), haftada 66, gi.inde 12 saat c;ah~an goc;men i~c;:i vakalanm anlat1yor. $u Ukraynah i~c;i u9 omegini aktanyor: "Giinde 13 saat. hafiada Fedi giin, y ilda tek bir giin izin yapmadan saati 2.08 avroya {:al1,\路mak 1 " (Courrier International, 21 Araltk 2005) Yine de - uluslararas1 kurumlarca bi.iyi.ik bir iktisadi ba~an olarak ovUlcn $ili'de - gi.inde iki dolardan az1yla gec;:inen Uc;: milyon $ilili (toplam ni.ifus 15 milyon) belki de bu agir ~ekilde, kole gibi somi.iri.ilen Ukraynahya g1pta edebilir. Rus sanayinin kitlesel y1k1mma yol ac;:an, i~te bu kapitalizmin ayakta kalmas1 nedeniyle ortaya 91kan sanayisizle~tirmedir. Boyle aynnt1h olarak anlatt1gm1z bu y1k1m, Rusya 'y1 sadece bir hammadde, dogalgaz, petrol, kereste ve on binlerce gene;: k1z ve kadm111 bedeninin ihracatc;:1s1 konumuna indirgiyor. insanlar kac;mhyor ve Ti.irkiye'den Latin Amerika'ya di.inyanm her ycrinde fuh$a zorlan1yor. Geni~leyen

sektorler?

Dretici sektorlerin toptan hurdaya c;:1kanlmas1 gi.ini.imi.iz kapitalizminin bir karakteristigi. Bu cgilimin goz ard1 edilemeyecek gen;:eklerle c;:at1~颅 t1g1 dogrudur: Scnnayc sadece art1k deger s1zd1rarak ayakta kalabilir. Ancak dUnya ekonomisinin bi.iyi.iyen sekt6rleri aslmda uyu~turucu kac;:akc;:1hg1 (her yil yakla~1k 600 milyar dolar), fuhu$ (benzer bir meblag) ve sozde yasad1~1 goc;:men i~9i kac;:akc;1hg1 (uzmanlar bu pazann 2005'te yakla$1k 500 milyara yakla~t1gm1 tahmin ediyorlar) ve silah sat1$1. Bu dort pazar - bunlara sanat da eklenebilir - ortak bir ozelligi payla$1yor: Hepsi de ana i.iretici gi.ir;: olan insamn kitlescl y1k11111na yo! a91yor. Ornegin, di.inya c;:apmdaki yasad1$1 i$c;:i kar;:akc;1hg111da, baz1 i$r;:ilerin dogrudan elenmesi - kar;:akr;:ilanna para oder odemez vurularak, r;:olde a9hga terk edilerek veya Akdeniz'de bir yerde bogularak olsun - bu dev pazann aynlmaz bir parc;:as1. Ekonominin "gri" veya "kay1t d1$1"


Sosya/izm

olarak andan; her turlli kurali , ti,i zi_igi_i hi<,:e sayan sektori.intin bir bile~eni. Bu sektor, bizzal devletl erce sijzdc "serbesf' bolgelerde , ger~ e kte ise sadece her ti.im yasal an vc hakl an hi<;e sayd1 g1 si.irece serbest olan bol gelerde organi ze edili yor.

lrak insanhgm gelecegi mi? lrak'taki durum sistemin <,: iiri.imesinc ve lirctici gi.h; lcrin kitl esel y1k1m111 a gaddar bi r 151k tutuyor. Le .i\!fonde' daki "Geri/la sa va,\·tna kar~1 miicodele ABD 'nin yen iden in.~Dya m ·1rd1[!,1 f orilan erilli " ba51Ikli bir rn akalc (5 Ocak 2006) Amerikan Kongres i'ncc lrak'a aynl an dev tlrnlann tlimlinlin askeri ve poli siye opcrasyonlara aynld1g1na i5arct cdi yor. 1-:kkt1·ik ~c b c kc s i 1 1in. cg itim sistemi nin , su nak lini n ve hatta r etro! a lt yapis 1nm res tore cdil lllcs i ~u an ik inci l (inemde. Onceli k, her ~eydcn iincc giivc nlik gli1=lcrini 11 i ~L· al11111. cgi ti 111 i vc .::k ipmanlanmn saglan mas 1nda. Altyap 1 tcs islc rini . o il s bina larn11. yarg 1c; lan w hli ki.irnet li ye lcri ni koru mak i~· in an tigerilla bi rim lcrin in. rc hin c kurt arlll a komando lann111, ozcl polis kuvvet lcrinin, muha f1 zlann eg itimi nc th: v mi ktarlar ay nl1 yor. l3az1 LH,: durumlarda bir progra md ak i fonl ann yli1dc XO'i mi"ilkiin vc ckipmani a nn korunm as ma ay nli yor. lrak'ta 25 binin li zc rin dc iizc l 111uhaf1/. istihd am cdiliyor. (Bugiinlcrde her g:lin kanill and1 g1 gibi bunl ar tiirnii ylc fo yd;1s11.. ama yinc de bii yii k 111cb lag lar gercktiri yo r. ) Elektrik lraklil arc a g iindc ortalanw 12 saat i11 alt111da kullarnlabil iyor. Yo lsu zluk sa lgm ha linde vc bu, yc nidcn in ~a11111 ncdcn bu kadar \Tr i111s1z oldugu nu da ac,; 1kli yor. Ge ne! rnii fot ti~ Stuart Bowen /\l3D \at a 11d a ~ l a n11111 . lrak hiikii mcti iiyelcrinin vc yercl ya da ya banc1 ~ ir k <:t lc rin k a n ~ l1 g 1 .,:ok sa y1da yo lsuzluk vakas1 tespit ct ti .

Gozledi gimiz ~cy ozetlc, bi.iylik olc;:ckli bir yagma. Amerikan cmpcrya li zmi , Afrik a' nm neredcysc yan s1111 viran cttikten sonra, lrak'taki y1k1c1 mlidahalesini ac;:1k<,:a Suri yc' yc vc ardmdan iran'a g e ni~l c tm c k isti yor. Boyl e bir mlidahal e hic;:bir 5ekildc kapitali zmin 19. yi_izy ildaki gcli $mcsi s1ras111daki sbmtirgele$tirmcylc kar$ ila ~ tmlam a z . Sl) rni.irgclqtinncnin dch $eti ve somtirge i.ilkelere uygulanan ag 1r somliri.iyc ragmen, bu i_ilkelcr di.inya pazarma dahil ediliyorlard1. Bt1glin cmpcryali zrnin neden o ldugu y1k1m onl an y1k1c1 bir sure<,: i<,:indc gcriktiyor. Bumm ac;:1k om egi c;:ogu Afrika iilkesinin durumu. Bunlar111 aras mda Libcrya , (ad, Kongo ve Btiytik Goll er bolgcsindcki leri sayabi Iiri z. i5te bu sizin pa ra dok sa l gordli glinliz durumun ac;:1klamas1. ~ oyle yaZl111 $Sllll Z: Rusya ya banc 1 ya lmmc ilar i1= in idea l bi r iilkc olabilirdi . Ka li fiye ve cgitimli iicrctl crc ve ncrcdcysc s111l!'s1z cloga l kaynakl ara sahip dev bir piyasacl1r. i~g i.icii nc, chi~ii k

Yine de, paradoksal bir bi<,:imdc, Rus ckon omi sinde dogrudan


Eski i~c;:i Devletlerinde Kapitalizm Restore Edildi mi?

yabanct yat1nmlar 9ok

dii~iik

diizeyde.

Diinya pi yasas1 bi.i yii yor olsayd1 bu ger9cktcn de paradoksal bir durum olurdu . Ancak di.inya pi yasas 1, gittikve artan vc i.iretime yat1nlamayan fazla likidite nedeniylc vokliyor. 8()yle bir ya tmm gcr9ek ihtiya9 lara cevap ve rmeyeceginden degil (bir ba~ka d ey i ~ le , kull an 11n dege rinin olmamastndan degil), kar etmeyi saglayacak kadar ahc1 bulunamayacagmdan . Bu nedenle fazla likidite, er ge9 patlamak zorunda olan bir speki.ilasyon bal onu olu~turuyor, ancak bu patlama111n boyutu ve zamam bilinemiyor. Dahas1 eski SSCB ve es ki "halk demokrasileri" ekonomilerinin rn afyavari yi.itiimesi di.inya ekonomisine yay1hyor. Mafya alanmda uzmanla ~ m1~ polis masasmdan bir Frans1z ~oyle diyor: "Mafya, ya{;mac1 i9giidiileri i9in ideal ortam1 serbest piy asa toplumlarinda bu/mu~路 ekonomik bir olg u. Diinyamn kriminalizasyonu yolda. "

Mafyatik bir ekonomi tamm1 geregi asalaktir. Oretken yatmm bOyle bir sisteme yabanc1dir, ilgi 9eken sektorler sadece hara9 toplama, zimmete para gey inne, uyu ~ turucu kavak91hg1, fuhu ~, insan ka9a kc,;1hg1, sil ahlanma ile eml ak ve sanat gibi speki.ilatif sektOrlerdir.

Bir Rus milli burjuvazisi var m1? 21 $imdi

~u

soruyu ele alabiliriz: Eski SSCB ve "halk demokrasileri"ndc bir milli bu1juvaz i geli~ti mi vcya gcli~mckte mi ? Uluslar, kapitalizmin geli~mekte oldugu bir bag lamda ~ckillcnmi~ti, yani sanayinin bi.iyi.ik olyekte gcli~tigi, prolctaryan111 ulus c,;en;cvesi icy inde bic,; imlendi gi vc ay111 zamanda ulusun da kuruldugu ko~ullar. Bumm nedeni Komiinist Manifesto'da oldukcya basit olarak verilmi~ti : Proletary an111 ge li ~ imi bu1juvazinin ge li~mes inin sonucudur. Burjuva s1111f111111 v arolu ~ unun vc cgc:mcnliginin csas k o~ ulu , scrma yc nin i;oga lmas1dir: scnnaycn in ko~t:lu Licrctli cmcktir. ( .. .) Su haldc. burjuvazinin Lirctti gi. her ~cyd cn once kcndi mczar kaz1ciland1r.

o lu ~mas 1 \ ' C:

Milli bir burjuvazi, milli bir pazar kurarak ve di.inya pazanndaki pay1111 arttmnak i.izere diger milli burjuvazi lerin pazarlarma gi1111eye 9ah~a rak i ~9 i smtfindan art1k deger s1zd1ran bir sm1ft1r. Blirokrasinin veya nomenklaturanm 9i.iri.imesinden dogan gruplann boyle bir sm1f olma durumu var 1m? Frans1z-Alman ARTE kanalmm bir TV programmda yonetmenin gCiri.i~tligi.i (belli ki Goussinski) bir olig<,l rk soruyu kendinc e ~ oy l e cevaplad1: "Ulkeninfahrika!artm devralan yiiz g iri,'>imci: Bu bir s1111fdegil, o/sa olsa bir klan

olu.~路turur. "

Dogru soy lemek gerekirse, "klan"111 "bilimsel" bir terim olmamas1 mi.ihim degil. Troc,;ki de, SSCB'nin kontroli.ini.i eline alan asalak kasttan bahsederken kull and1g1 "blirokrasi" kelirnesinin aslmda bilirnsel olmad1 g1m, ba~ ka bir terirn olmad1g1 iyin bunu sec,;ti gini vurgularn1~t1. 6nernli olan , sec,;ilcn kclimenin ("klan", " mafya grubu", "mafya'', ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~73


Sosyalizm

"mafya kligi") bu ahtapotvari grubun gen;;ek karakterini yans1tmasi: Bunlar biirokrasiden filiz veren klanlar ve ana faaliyetleri de yagmalad1klan ve dolay1s1yla c;:ogunlukla yok ettikleri Ulke kaynaklanm bolU~mek .

Bu yagmanm onemsiz bir k1sm1111 Rusya'da Uretken bir sektore ve ba~ka bir yere yatmm yapmak Uzere harc1yorlar. Ural mafyasmdan Sosnine ve Fedoulev'in faaliyetlerini biliyorsunuz. Ornegin Fedoulev, Tavda'da bir hidroliz fabrikasma el koyduktan sonra fabrikay1 tiimiiyle kapatt1. Ardmdan Katchnar' daki c;:elik i~leme kompleksi - diinyada ferrovanadyum iiretiminde uzmanla~m1~ say1h yerlerden biri olmasma ragmen - aym kaderle kar~ila~ti . Sosnine ve Fedoulev, Ural'a ozel istisnalar degiller. Bunlar, ortak c;:1karlara sahip bir egemen s1111f olamayan mafyamn y1k1c1 karakterinin simgeleri. Guidropress atom ~irketlerinden birinin miidiirii louri Dragonov bu noktay1 vurguluyor: " Ulkemizde, bir i:;adamma Hindistan, Endonezya veya ba:;ka bir yerde bir proje iizerinde r;ah:;mas1 ic;:in fonlar saglanzr,

o da tiim parayz :;irket satm almaya harcar. " Soyle devam ediyor: "Bugiin hiikiimet para kar»·zlzgmda her .}eyi satmaya hazzr ve _y•arm ne olacagtyla ilgilenmiy01: "

Bu yagmac1 kligin saf asalak karakteri her alanda kendini gosteriyor. Ornegin Bulgar bir gazeteci Bulgaristan'm Avrupa Birligi'nin talebi olan her Bulgar sUrUcUnUn sigortalanmasmda neden c;:ok zorland1g1111 ~oyle a<;1khyor: Bulgar araba sahiplcrinin sadccc yiizdc 45 ' i sigortal1. "Sigorta ~irkctlcrinin" -· sadecc nczakctten otiirii boylc an1yoruz - siradan dolandmcilar misali davranmasmdan otiilii, halk sigortaland1g1111 dcgil, arabas1 c,; al111mas111 diyc haydutlara hara<; odcdigini dii~liniiyor. (Svestlav Terziev Sega)

Her ay iki milyar do Jann Rusya 'y1 terk ettigini yaz1yorsunuz. D1~an c;:1ktiktan sonra bu paraya ne oluyor? Sahipleri, az veya c;:ok geli~mekte olan bir kapitalizmin atak Rus burjuvazisinden olsalard1, bu para Uretken bir sekt6re harcamrdt. Ancak, sizin de bildiginiz gibi, bu serrnaye gazinolara, pahah evlere, spor kuliiplerine, telek1zlara, liiks villalara, yatlara, botlara veya ozel uc;:aklara gidiyor. Roman Abramovic;:'in vali oldugu be~ yd boyunca Tchoukokta'da hangi yatmm yapild1? Havaalam asil olarak kendi w;:aklannca kullamhyor. Abramovic;: ingiltere'de Chelsea Futbol Kuliibii'nii ve futbol oyunculanm astronomik fiyatlara satm ald1. Son olarak, Rusya ' nm diinya pazanyla ic;: ic;:e olmasmdan dolay1, yiikselen bir milli burjuvazi kapitalist <;iirUmenin neden oldugu uluslarm parc;:alanmas1 olgusuyla kar~ila~1yor. Aslmda c;:Uriime bu uluslann bizzat varhklanm tehdit ediyor. ABO emperyalizmi sadece Yugoslavya'y1 bolmedi; sonu<;ta ortaya c;:1kan mini devletler de gUIUn<;


Eski i~ryi Devletlerinde Kapitalizm Restore Edildi mi?

(ama kanh) yapay yapilar oldu. Buralara ta~111m1~ NATO komutanlann111 mutlak denetiminde, ABO yonetiminin dogrudan temsilcil erinin, ozelle$tiren, yagmalayan, yok eden yerel mafya suriilerine nezaret ettigi ulkeler haline geldiler. Irak ' 1 da benzer bir kader bekliyor, 9ogu 1hmh yorumcu $imdiden ulkenin, hepsi de benzer ~ekilde yapay ve ABD'nin yogun denetimi altmda olan uc; mini kukl a devlete (kuzeyde Kurt, ortada Bagdat merkezli ve guneyde $ii) bolunecegini tahmin ediyor. ABD'ce te$vik edilen ve Avrupa Birligi'nce yiiriitiilen bolgeselle$tirmenin hedefleri aym.

Peki ya proletarya? 31 Marx ve Engel s Komunist Manifesto ' da $Oyle yazm1$lardi: Bur.1uvazinin istcm d1~1 ola rak yaratt1g1 sanayi ilerlerne, cmekyilerin rckabcttcn kaynak lanan y alitilm1~hgmm ycrine, birliktelikten kaynaklanan dcvrimci birligini gc.,:i rir.

Kapitalist c;iiriimeyse, tam tersi etki yaratir: Sermaye proletaryay1 bolmeye yonelir. Nitekim Rusya ' da ba$ta olan mafyatik klan, milyonlarca i$9iyi kendi azalan uriinlerini satmaya te$vik etti (Yeltsin ' in 1993 ' tcki bir a91klamas1yla bunun teori sini olu$turdugu soy lenebilir); boylcce i$i,;ileri birbirleriyle rekabete zorlad1. Bu her $Cyden once sanayisizle~tirme ve yagmanm e$i gorulmemi$ duzeye ula$t1g1 eski SSCB ve "halk demokrasileri" ulkelerinde ui,; derecede gozlemlenen nesnel bir olgu.

Altproletarya m1, i~siz mi? Proletarya, kapitali zmin vc burjuva zinin geli$iminden yiikselir. Rusya ' da bir milli burjuvazinin gcli$irnine $ahit olsayd1k, Rus proletaryasmm say1s1m korunmasm1 ya da yeniden kurulU$Unu gozlememiz gerekirdi . Bugiin eski SSCB ve "halk demokrasileri"nde i$vi sm1fi s;ogunlukla herhangi bir hakka, kurala veya orgiitlenmeye sahip olmayan bir alts1mf gibi ya$1yor. Diger cumnuriyetlerde de istege gore ag1r ko$uUarda somiiriilecek proletarya olarak ihrai,; edilebilecek bir i~gu足 cune donii$uyor (Ornegin yanm milyon Ukraynah her turden bayrakh gemide 9ah$1yor; Portekiz ' de gundelik i~i,;iler olarak, Avrupa bar ve kafelerinde kai,;ak olarak veya hi9bir hakk1 olmayan liman i$9ileri olarak istihdam ediliyorlar.) Rusya ' da, Kuzey Kafkaslar ' da ((es;enistan, ingu$etya, KabardinoBalkarya) bir (e9en olan Rusya islam Miras1 Ba$kan Yard1mc1s1 $amil Amlinovii,; Beno $Unu soyliiyor: i~si;d ik bolgenin tUm cumhuriyetlerinde kritik yi.izdc 50 e~ i gi ni gc.,:ti. Aslmda insanlar gri ekonomide .,:ah~1yorlar. Erkeklerin yi.izdc 15 ila 20'si nakliye sektdri.inde ve kadmlann yi.izde 30 ila 40 ' 1 pazarlarda. Bunlar aktif .,:ah~an olarak gdri.ilmi.iyor ve vergi vcrmiyorl ar, ancak digcr taraftan kamu gdrevlilerine,


Sosyalizm ycrcl yetkililcrc bti yuk Ekim)

rli~vcller

odtiyorlar. (Courrier International, 78 1, 20-26

Orta Asya ve Kafkaslar'm yedi cumhuriyetinde on milyonun i.istiinde erkek, kadm ve s;ocuk benzer ko$ullarda, her ti.ir hak ve kuraldan yoksun 9ah$1yorlar. Yi.izlerce omek verilebilir. Eski 路kapitalist i.ilkeler de bizzat benzer bir s;i.iri.imeyle kar$I kar$1yalar. Ocak 2006 ba$1annda Le Monde i.is; s;eyrek sayfasm1 yeni durumun tasvirine ayird1 : i$ sahibi ve i.icret alan insanlar yine de sokakta ya$amak zorundalar, s;i.inki.i ytiz binlercesi cmlak spcki.ilasyonu sebebiyle kira odeyemiyorlar. Sonus; olarak ti.im di.inyada proletarya, bir s1111f olarak varhg1111 savunmak zorunda kahyor. Ve bunun is;in kendi bag1ms1z orgi.itlerini, partilerini ve sendikalanm savunmak ve hepsinden onemlisi kurmak zorunda . Eski SSCB'ye kendi uzmanlanm, da111$manlanm ve yontemlerini ihras; eden eski kapitalist i.ilkelerde oldugu gibi bu nesnel pars;alanma sermaye ve onun siyasal aras;lannca ytiri.itiilen y1k1c1 politikalarla birle$iyor: Ta$eronla$tmna111n yaygm olarak kulla111lmas1, $irketlerin i$tiraklere boli.inmcsi, toplu i$ sozle$melerinin sonlandmlmas1, i.icretin bireyselle$tirilmesi, kurallann tasfiyesi.

Nereden

ba~llyoruz?

Rusya'da, diger cumhuriyetlerc gore, proletaryanm Ekim Devrimi kazanunlanndan arta kalanlan bir kald1ra9 olarak kullanabilecegi dogru. Omegin, kiralar ha!a olduks;a di.i$i.ik, hala millile$tirilmi$ sektbri.in baz1 pars;alan duruyor (Demiryolu ag1 par9aland1, ancak ti.imi.iyle yok edilmedi, hala birkas; s;ocuk yuvas1 mevcut), cgitim hala i.icretsiz (parah okullann kurulmaya ba$lanmas111a ragmen) vs. Son olarak proletarya, Rusya'da ve Kazakistan, Ukrayna, Balt1k i.ilkelerinde geleneksel orgi.itlerini (partiler ve sendikalar) kullanamaz. Oysa, kapitalist i.ilkelerde proletarya, bu ti.ir orgi.itler arac1hg1yla, sermayeye kar$1 bir s1111f olarak orgi.itlemni$tir ve senna ye de bu orgi.itleri kendine eklemleyerek ya da sivil toplum (her ti.ir sivil top I um kurulu$U, NGO) is;inde eriterek yok etmeye ph$maktadir. Bu nedenle soz konusu i.ilkelerde proletarya kendi varhgm1 gerekirse Stalinizm tarafmdan yok edilmi$ sendikalan ve partileri yeniden in~a ederek korumak geregiyle kar$1 kar$1ya. Bunun da sanayisizle$tirme ve mafya yagmasmm kurbarn bir i.ilkede gers;ekle$tirilmesi gerekiyor.

Gorevlerimiz neler? 41 1930-40 arasmda baz1 Tros;kistlcrin de aralannda oldugu pek s;ok

Stalinizm kar$Itl, SSCB'nin bir yozla$1111$ i$s;i devleti oldugu tammmdan vazges;mek istedi. Sadece politik degil sosyal bir devrime olan 76~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~


Eski il?r;;i Devletlerinde Kapitalizm Restore Edildi mi?

ihtiyac1 vurgulamak istediler. "Sava.~ta SSCB" ba~ltkh metinde Tro<;ki ise bi:iyle bir tammm "[d]evrimin tek tek sayd1g1m1z (..) giirevlerine (...) hi~路 bir .~路ey eklemeyecegi "ne i~aret etti. Ve ortak hedetler i9in ortak eylem amacmdan sapmadan tart1~manm sonuna kadar stirmesi gerektigi sonucuna vard1. Bu durumda ( ... ) SSCB ' nin sosyolojik ya p1s1 sorununda bizimkinden farkli bir fikre sahip yolda~larla bir bollinmcyc g itmck korkurn;: bir saymalik olurdu. Ama bte yandan, tamamen teorik vc hatta tcnninolojik farklan o ncmscmemck bi zim ad11111za korllik olacakt1r, ylinkli geli~menin daha ileri bir noktasmda bu farklar ete kcmige blirlinebilir vc taban tabana zit politik sonuy lara gotiircbilir.

SSCB'nin btirokrasi tarafmdan y1kil1~1 tiim dtinyada i$<;i sm1f1 i9in felaket gibi bir yenilgi oldu. Diger Ulke proletaryalarmm kazanunlanm sag lamasma yard1m eden Ekim Devrimi kazammlan (sermayenin mi.ilkstizle~tirilmesi , devlet mi.ilkiyeti, merkezi plan lama vc d1~ ticarette tekel); ~imdi i~9i sm1fmm her kazammmm sa ldm altmda oldugu bir durumda yeniden kazarnlmak zorunda. Sizcc, bu eski SSCB vc "halk demokrasileri"nde kapitalizmin restore edilip edilmedigi, dolay1s1yla milli burjuvazinin olu~up olu~mad1g1 tart1~mas1 da ayrn ruhla yapi!mamalt m1 ? Biz, si:imtiri.ilenlere vc ezilenlcre, kar~ilanndaki tchditlere kar~1 i:irgtitlenmelerinde yard1m etmek i<;in bunun zorunlu ve mtimK:i.in olduguna ikna olmu~ durumday1z. Hedefler ~unlar: emperyalist kurumlann (IMF, DTO, FTAA ; MERCOSUR, Avrupa Birligi) kendine eklemleme ve sivil toplum (her ttir kurumdan fon alan sivil toplum kurulu~lan) i9inde eritme giri~im颅 lerine kar~1, bag1ms1z i~9i sm1f1 partisinin savunulmas1 veya kurulmas1. Yiizy11lard1r mticadelelerle ahnm1~ her ttir kazarnmm savunulmas1, tarihte kokeni olan, <;er<;evesi dahilinde proletaryanm bir sm1f olarak i:irgtitlendigi uluslann savunulmas1, emperyalizmin uluslan yok etme giri~imine kar~1 mi.icadele. Bu metinde gi:isterrneye 9ah~t1g1m1z; kapitalizmin 9i.irtimesinin insanoglu ve medeniyetin hayatta kalmasma yonelttigi tehdit. ABD emperyalizminin dtinyaya sunmak istedigi gelecekte, Yugoslavya'daki taksim, Irak 'taki katliamlar, tipik vakalar olacak. "Ya sosyalizm ya barbarltk" bir slogan degil, proletaryanm yi.izle~mek zorunda oldugu ger9ekligi ifade ediyor ve zihnimizde Ge<;i~路 Program1'nm merkezinde yer alan ~u soruyu canlandmyor: Bir blitlin olarak di.inya politik durumuna damgasm1 vuran, csas olarak , prolctarya onderliginin tarih scl bunalnrnd1r.

Ttim bunlar sizlerle

tart1~may 1

onerdigimiz sorunlar.


Sosyaliztn


ABD'deki Siyasal Durum Ozerine Notlar (I)

ABD'deki Siyasal Durum iizerine Notlar (I)

Alan BENJAMIN

(PGB Sosyalizm'in bu say1smda ABD'deki siyasal durumun kavranmas1 i~in faydah olacag1m dti~i.indi.igi.imtiz iki metne yer veriyoruz. Her iki metin de IV. Enternasyonal ABD seksiyonu Sosyalist Orgi.itc;:i.i'ni.in (Socialist Organizer) kongre metinleri. A~ag1da okuyacagm1z ilk metin Subat 'taki kongrenin oncesinde kaleme almm1~ Taslak Siyasi Karar. izleyen ikinci metin ise kongrenin ardmdan kaleme almm1~ bir degerlendirme.)

Bugi.inki.i di.inya siyasal durumunun kimi belli ba~ll ozellikleri Burada di.inya siyasal durumunun etrafli bir degerlendirmesini yapmayacag1z. Bu gorev uluslararas1 teorik yaym1m1z La Verite/Ger~ek'in sayfalannda di.izenli olarak yap1hyor. Ancak Troc;:ki'nin Gec;:i~ Program1 ' ndaki kimi temel siyasi onermelerine 1~1k tutmak ve bunlan dogrulamak ic;:in bugtinki.i siyasal durumun kimi belli ba~h ozelliklerini gozden gec;:irmemiz gerekiyor; ~oyle ki: (1) • La Vcrite/Gcn;:ek dergisinin 47 . say1smdan dilimize 9evrilmi~tir.


Sosyalizm

iirctim arac,;lannm ozel miilkiyetine dayah bir diinya sisteminin korunmas1 insanhg1 sava$lann, soykmmm, kitlesel ac,;hgm ve Uretici gUc,;lerin toptan y1k1mm1n dipsi z kuyusuna sUrUkliiyor (2) dUnyanm bugiinkii durumu sosyalist devrim ic,;in olgunla$ml~ , hatta c,;UrUmeyc yiiz tutmu~­ tur (3) sosyalist dcvrimin oniindeki temel engel birc,;oklanmn soyledigi gibi "olumsuz nesnel ko~ullar' ' dcgil, i~c,;i sm1fm111 devrimci ondcrliginin krizidir.

Oretim araclannm ozel mUlkiyetine dayah dunya sisteminin korunmas1 insanhg1 barbarhga suruklOyor Bu konuyu ele ahrsak: Barbarhk heyulasmm c,;irkin c,;ehresini bir k1tanm ardmdan bir digerinde gostcrdigini gom1ek zor degil. • Her iki partinin de destekledigi lrak 'taki emperyalist sava~ , zivanadan c,;1km1~ bir sistemin en gorUniir i~areti . Ve bu sava~ - 2003 Marti silahh sava~m ikinci a~amasmm ba~lad1g1 tarih olsa da - sadece Uc,; y1l once ba~lam1~ olan bir sava~ da dcgil. Saygm uluslararas1 insan haklan orgiitleri Clinton yillarmda Irak'ta ambargo sonucunda I milyon kadar insanm olmU~ oldugunu one sUrUyor. Bu durum da, zor yoluyla yoksulla~tmlm1~ bir halka kar~1 yiiriitiilmU~ bir sava~ dcgil midir? Bush - Demokratlann da destcgi ile - ''terorizrne kar~1 ebedi sava~"tan bahsediyor. ABO yonctici s1111f1 ic,;crisinde, Irak'tan ABO birliklerini geri c,;ekmenin hlZI ve on ~artlannm neler oldugu konusunda c,;eli~kiler varsa da [a~ag1da sava~ kar~It1 hareket boliimUne bak1111z ], Ortadogu'da ABO askeri Uslerinin ve giic,;lii bir ABO askeri varhgmm - bOlgedeki ABO 91karlanrn giivenceye almak ic,;in- ongorUlebilir bir gelecekte de korunmasmm gcrekli olacag1 konusunda gorii~ birligi vard1r. Su herkesin bildigi bir sir ki , Washington ' daki sava~ yap1cilar "terorizme kar~1 ebedi sava~lar111111" bir parc,;as1 olarak iran ' 1 ve Suriye'yi hedef ahyorlar. • Afrika Uluslararas1 Mahkemesi'nin metinlerindc defalarca ifade ettigimiz gibi, Afrika lMF ' nin dayatt1g1 sava~ ve ac,;hk yoluyla yok olmayla kar~1 kar~1ya olan bir k1ta konumundad1r. Bu k1tanm iizerine y1kilan vah~etin kapsam1 ve y1k1cil1g1 s111ir tannrnyor. Bu konuyu cle alan ILC dokUrnarn, k1ta boyunca gen;ekle$mekte olan bir soykmmdan soz ediyor. • "Ekonomik mucizenin" gen;ekle$mi~ oldugu soylenen Asya, DUnya Ticarct OrgUtii (OTO); IMF ve Diinya Bankas1'ndan gelen bUyiik bir saldmy1 ya$1yor. Birc,;ok omekten sadece birini vermemiz gerekirse, tekstil ve hazir giyirnde yapilan son OTO antla$mas1 Banglade$'te,


ABD'deki Siyasal Durum Ozerine Notlar (I)

Pakistan ' da, Hindistan'da ve otesinde haz1r giyim sektoriini.in y1k1mma yol as;1yor. Sadece bu yil ir;erisindc, bir milyonun Uzerinde tekstil i~r;i­ sinin i~ini kaybedecegi tahmin ediliyor. Bu ise zaten yoksulla~tmlm1~ olan bir k1taya daha bUyi.ik i~si z lik ve yokluk getirecek. Birr;ok ki$i i$ini kaybederken bu istihdamm bir k1sm1 <;:in'e kayacak; burada ise i$glici.ini.in somtirU oram Asya 'nm geri kalanmdaki somi.irii cennetlerinden bile daha ytiksek. Peki ya <;:in "mucizesi" ir;in ne demeli? BUyi.ik miktarlarda paranm mega projelerle ve kimi $ehirlerdeki harikulade in$aat patla malan ile <;:in'e ak1tild1gma ~i.iphe yok. Ama bu durum i.iretici gi.ir;lerin geli~mesi ile aym ~ey mi? Hir; de oyle soylenemez. Her $eyden once <;:in'de biriken bi.iytik zenginlik di.inya r;apmda (ABO dahil) i~r;ilerin istihdammm y1k1m1 Uzerine kurulmaktad1r. Ve yine aynca <;:in'in ''demir pirin<; kasesinin ", yani 1949 <;:in Devrimi 'nin kazammlannm y1k1mm1 ifade etmektedir. Yeni "mucize", i.ilkenin kirsal kesimlerinde karma~aya ve ar;hga yo! ar;1yor. Sehirlere kitlesel gor; ya~amyor ve buralarda da ki~inin ailesini besleyebilecegi tek se.yenek, tasarlanabilecek en ag1r somi.irti ko~ul­ larmdaki i~ler oluyor. <;:in bugi.in madencilik, tanm ve ag1r sanayide devlet sektorUnU tasfiye ediyor. Buna aynca saghkta, kamu egitiminde ve sosyal gi.ivenlik sistemlerindeki y1k1m e~lik ediyor. Bu ise, bolgel er arasmda , <;:in ulusunun birliginden once ya~a111111~, karde~in karde~i oldUrdi.igi.i ac1 sava~lan yeniden alevlendirebilecek gerilimleri k1$k1rt1yor. i~te "mucize" olarak anilan geli~melerin ger9ek 9ehresi boyle . • Eski Sovyetler Birligi ' nde ve eski Sovyet blogu i.ilkelerinde "mafya" ekonomisinin devasa geli$mesi ya~and1. Bir yandan devlet mi.ilkiyeti ili~kileri alttist olmaktadir (ancak tam olarak yok olmam1~tir, r;Unki.i onemli direni$ noktalannda kimi ekonomik sektorler devletin elinde kalm1~ttr) . Ancak diger yandan bu i.ilkelerde kapitalist ekonominin restorasyonundan da bahsedemeyiz. Mafya ti.iri.i kapitalistler eski btirokrasiden devralm1~ konumdad1r ( esasmda bu mafya r;ogu kez biirokrasinin eski i.iyeleri arasmdan 91km1~t1r). Ancak Uretici gii9lerde herhangi bir geli~me olmam1$tlr. Tersine, gerr;eklqmi~ her tUrlU "bi.iyiime" devletin in~a etmi~ oldugu altyapmm par9alamp satdmasma dayah olmu$tur. Yaygm bir $ekilde ar;hk ve. i$sizlik ya~anmakta, bu arada bir avu9 mafya spekiilasyon ve devlet mi.ilkiyetini a91k artmnada el koyma yoluyla si.iper milyonerler haline gelmektedir. • Ti.im di.inyada i~<;:i s1mfmm kazammlanmn en fazla olduguAvrupa'da, Uretim ara9lan111n ozel mlilkiyetine dayah sistemin korunmas1, i~r;i haklarma ve demokratik haklara yonelik di.inyadaki belki en vah~i saldmy1 ate$lemektedir. Ya$am standartlan ii9iinci.i di.inya olarak amlan yerlerdeki i~9ilerin dUzeylerine dU~mi.i$ olmasa da, hem ya$am stan-


Sosyalizm

dartlan, hem de haklar ba$ka herhangi bir yerde oldugundan daha h1zh $ekilde gerilemektedir. Sosyalist Orglitc;ti ' ntin ilk y11larmda can c;eki$melerini ya$ayan kapitalist sistemin uluslann y1k1mma yol ac;1p ac;mad1g1 lizerine hararetli tart1$malanm1z ohnu$tU. IV. Entemasyonal onderligi kapitalist sm1fm i$giiclinlin maliyetini (licretleri ve gtivenceleri) dii$iirmek ic;in insafs1z saldmsmda insan uygarhgmm kaydettigi ttim ileri ad1mlan, uluslann c;erc;evesi de dahil olmak tizere, y1kmak durumunda oldugunu, 9unkli tam da uluslar 9er9evesinin i$c;ilerin ve halklarm haklanm ve kazammlanm yasalara ge9irmi$ olduklan zeminler oldugunu ileri siirmli$tti. IV. Entemasyonal ' in bu iddias1 buglin art1k tart1$damaz. Bu konudaki kamt, yahn ve y1k1c1 gerc;ekligimizdcdir. Uluslann y1k1m1 Him kitalarda ya$anmaktad1r ve buna Avrupa k1tas1 da dahildir. ILC Uluslararas1 Gazetesi her hafta AB tarafmdan ulusal saghk sistemlerine, ulusal egitim sisternlerine, ulusal ula$hrma sistemlerine, ulusal emeklilik sistemlerine, ulusal i$<;:i haklanna ve yasalara yi:inelik olarak slirdtiriilen toptan saldmlan aktanyor ve saymaya kalkarsak liste bu $ekilde uzay1p gidiyor. "Refah devletlerini" y1k1ma ugratmanm arac1 bir yandan "bi:ilgeselle$tirme", diger yandan da yasama ve yiiriitme yetki lerinin Brliksel 'deki sec;ilmemi$ AB komiserlerinin elinde toplanmas1d1r. Bi:ilgeselle$tirmeye kar$I 91karken IV. Entemasyonal i$c;ilerin ve halklarm ylizy1llard1r elde ettikleri kazammlan kaydetmi$ olduklan, insan uygarhgmm bir kazammm1 savunuyor -Fransa'da 1789 Devriminin ardmdan kurulan yerel (komiinal) demokrasiyi, Almanya'daki ve ba$ka yerlerde ozellikle II. Diinya Sava$1'nm ardmdan elde edilmi$ geli$kin i$c;i sm1fi kazammlann1. Bugiin italyan ulusunun yava$ yava$ c;i:iziilii$iine bakmak bize bu y1k1c1 siirecin gerc;ek niteligine ili$kin fikir veriyor. Bu yd 16 Kas1m 'da italya'daki hiiklimet Yetki Devri Yasas1'm kabul etti ve bi:iylelikle devletin yetkilerinden 9ogunu bi:ilgelere devrettiler. Bu nedenle ulusal saghk ve egitim sistemleri buglin par9alanmaktad1r. Art1k yinni adet ciddi bi<;:imde kaynak s1kmt1s1 9eken bolgesel saghk ve egitim sisteminden bahsediliyor. Bu nedenle de bu alanlarda bliylik bir ozelle$tirme i9in ye$il I$Ik yak1lm1$ durumda [Bu konuda daha detayh bilgi i9in !LC Uluslararas1 Gazetesi say1 160'a bakm1z.] ABD'deki ve uluslararas1 ol9ekteki solun 9ogunlugu , AB'nin ABD emperyalist tasanmlanna kar$J potansiyel bir tampon oldugunu, AB'nin ABD'deki sermaye tasanmlanna rakip ve ona kar$1 olan "yeni bir bolgesel alan" oldugunu savunuyor. Halen emperyalistler aras1 keskin c;eli$kiler rnevcut olsa da, Avrupa Birligi, hie; de Avrupa burju-


ABD'deki Siyasal Durum Ozerine Notlar (I)

vazil erinin, s1111rl1 da olsa, ABD hegemon yas ma k a r~ 1 durmak ic;in bir c;abas1dcgildir. Avrupa brnjuvazileri , i ~ c;il e r ic;in ilcrici olacak bir ad1m atara k, Avrupa uluslanm ve halklanm birl e ~tirme ycteneginc sahip degillerdir. Aslmda her gcc;en gi.in , B1iiksel Komi syonu ' nun ve onun sermaye yanli s1 kurumlannm , dolay1 s1yla ABD kapitali st c; 1karl ann111 dogrudan ajanlan haline geldikc;e, kcndi uluslar111111 vc halklannm c;1karlanm temsil ettikleri go ri.inti.isi.i venneyi bile iyice bir kenara b1rakmaktad1rlar. AB, ABD emperyalizrni ve onun kontrol cttigi mali kurumlar ta rafmd an kori.ikl enen ve Troc; ki ' n in ongorli Ii.i makalcsi A vrup a A merika ~va Kar~ 1'd a yazd1g1 gibi Avrupa ' y1 daha fazl a kcndis ine baglamay1 hedefleyen bir yonelimdir. ABD serm ayesi ve mali vurgun culanmn c; tkarl an dogrultusunda, emek maliyelerini ve toplam toplumsal i.icrcti (sosya l hakl ar ve gi.ivencel er) AB' ye yeni kabul cdilen Dogu Avrupa i.ilkeleri dlizeyine ve hatta bunun da altma di.i~i.irrn e c;abas1 d1r. Avrupa ' nm i ~ c;il e rini ve halklanm otantik enternasyonalist k1tasal bir c;erc;cvede birlc ~tim1ck i~c; il e rin vc ezilen halklann kendi gorc vidir. Bu, Avrupa Birl e ~ik Sosyali st Devlctleri ic; in mi.icadelcde sornutla~a n bir gorevdir. Bu isc ifadesini , her bir ulusta i ~ c;i s1111fm111 ve demokrasinin kaza nunl anm koruma rni.icadelcsinde bulur. Amerika k1tas111da Amerika K1tas1 Serbcst Ticarct Anla ~ rn as 1 ' 111 (FTAA) ye rl e~ tirme c;abas1 bolge halklanmn toptan dire ni ~ i ile kar~ ila ~t1. Ancak bu emperyalizrn in, ti.im k1tada, y1k1c1 "serbest ticarct" gi.indernini uygulamaktan vazgec;tigi anl am1na gclmiyor. Tam tersine. Seattle' da be ~ yil once yapilan DTO toplant1 smda ABD rni.i zak crecilerinin s oy l e mi ~ olduklan gibi "' Eger ABD a111a~-/ar1111 D TO aroci/1{51y la saglavamazsa, hunlan h6/gesel ve ikili anla,'imalar voluy la gerc;ekle.$tirmeve r;ali~acaktn: "

Eger hedefl erini c;ok tarafl1 antl a~ ma l a r yoluyla elde edemezse (<;::oktaratl1 Yatmmlar A ntla ~ mas 1 MAI gibi , veya DTO aractl1g1yla) o da i ~c; i haklanna saldmnak, oze lle~ tirmel e r ve y1k1m politikal an111 dayatmak ve uluslan ti.imdcn parc;alamak ic; in , AB, CAFTA ve Afrik a Birli gi gibi ''bolgesel alanlan " ya da Ordi.in Scrbest Ticaret A ntla ~ ma s t veya ABD-Ekvador Serbest Ti caret Antl a~ma s 1 gibi ikili a nl a~ m alan te~vik edi yor. [MERCOSUR ve Latin Amerika'daki siyasal durum i.i zerine ti.im g e li ~ m e ler ic; in Gerc;ek'in (La Vcrite-The Truth) 47. say1s111daki Bolivya ve MERCOSUR i.izerine makaleleri incel eyiniz.]


Sosyalizm

Di.inya durumu bugi.in sosyalist devrim i~in olgunla~m1~, hatta ~i.iri.imeye yi.iz tutmu~tur <;:ok kez sol aktivistlerin - Sosyalist i$i;:i Partisi ' nin (S WP) eski iiyelerinden baztlan da dahil olmak iizere - Troi;:ki ve Troi;:kistlerin II. Diinya Sava$! sonras1 ii;:in ongoriilerinde yamhrn$ olduklarm1 soylediklerini duyuyoruz. Troi;:ki, aynen I. Diinya Sava$! ardmdan oldugu gibi, bu sava~m ardmdan da devrimlerin diinya i;:apmda bayrak a9acagm1 savunmu~tu.

Trrn,-:ki'nin tahmini yanh$ degildi. Sava$m ardmdan tiim diinyada devrimler ve devrirnci durumlar ya~and1. <;:in'den Hindistan'a, Avrupa k1tasmdan Amerika'ya devrirnler eski rejimleri sildi siipiirdii. Kimi dururnlarda bu devrimler - kiii;:iik burjuva veya milliyeti;:i rejimler tarafmdan onderlik edildigi halde - eski rejimin yerine gei;:mekte ve kapitalist miilkiyet ili$kilerini y1kmakta ba$anh oldu . <;:in'de ve Dogu Avrupa'nm i;:ogunda ya~anan buy du. Diger kimi durumlarda Kremlin ayg1t1 geli$en i$i;:i devrimlerinin yenilerek ezilmesine yol ai;:an politikalan dayatmay1 ba$ard1. Fransa gibi diger kimi orneklerde ise, Stalinist biirokrasi proleter devrimi sm1rlar ii;:ine hapsetmeyi ve bwjuva di.izenin restorasyonuna olanak tammay1 ba~ard1. Ancak bu durum kapitalist sm1fm biiyiik tavizler vermesine mal oldu [A$ag1da bu konu iizerinde daha aynnt1h duracag1z.] Afrika'da, M1s1r'dan Cezayir'e ve kitanm biiyiik boli.imiine kadar, somiirgecilik kar$Itl bag1ms1zhk sava~lan i;:1kt1 ve bu donem somiirgecilik kar~1t1 bag11ns1zhk sava~lan donemi olarak amld1. Bu hareketler kapitalist mi.ilkiyet ili~kilerini y1kmay1 ba$aramadilarsa da, M1sir ve Cezayir gibi i.ilkelerde, petrol ve dogalgaz gibi kirni stratejik sektbrlerin rnillile$tirilmesi yoluyla, giii;:lii kamu sektorlerinin kurulmasm1 saglad1. Devrimci kalk1$rnanm ingiliz somiirge rejimini y1kt1g1 Hindistan'da da bu ya~and1. Avrupa'nm biri;:ok iilkesinde, yukanda belirttigimiz gibi, i~i;:ilerin devrirnci kalk1~rnalan Stalinistler tarafmdan ihanet edilse da, siirei;: ii;:erisinde kapitalist sm1ftan biiyiik tavizler koparttlabildi. "Refah devletlerinin" en onemli kazamrnlan - ulusal saghk sistemlerinden (vergiye dayah ya da devlet destekli) sosyal giivenlik yasalarma ve temel hizrnetlerin millile~tirilrnesine kadar - hemen sava$ sonras1 donemde geri;:ekle~ti. Bunlar buglin Avrupa Birligi 'nin hedef tahtasmda yer almakta olan temel kazammlardtr. Sava~tan gorece olarak yara almadan i;:1km1~ tek gi.i9 olan ABD'de bile, iilke tarihindeki en bi.iyiik grev dalgas1 (1930'Jann grev dalgasm-


- - - - 路 -- 路- -

- - -- -

ABD'deki Siyasal Durum Ozerine Notlar (1)

dan bile daha yaygm ve say1sal olarak daha kitlesel) yonetimi sarst1 ve i~<;:i sm1fma onemli tavizlerin verilmesini saglad1. II. Diinya Sava~1 'nm ardmdan sava$m neden olmu$ oldugu iiretici gil<;:lerdeki kitlesel y1k1m, Avrupa'da devrimin s1mrlar i<;:ine hapsedilmesi gerekliligi ile birle$ince, gorece bir ekonomik bilyilme durumunu yaratt1. Avrupa 'da, bu bilytimeyi besleyen, bilytik ol<;:ilde Marshall Yard11m oldu. Uluslararas1 ol<;:ekte ise bi.iytime, ekonomik sistemin bir daimi silahlanma ekonomisine gitgide daha bag1mlt hale gelmesi ile beslendi ; yani kapitalizme i<;:kin a~m i.iretim yasalanm dengeleyebilmek i<;:in yapay bir piyasa olarak silahlanma harcamasma ba$vurulmas1 yoluyla. Kapitalizm ancak bu ~ekilde ka91111lmaz olan hesabmm gori.ilecegi giini.i erteleyebiliyordu, ancak bunu sadece bu hesapla$may1 ge<;:mi~te goriilmi.i$ her ti.irli.i ~eyden daha y1k1C1 kilmak pahasma yaptyordu. Silah liretimi i<;:in bu ol<;:iide astronomik diizeydeki harcama, ABO ekonomisi ile ba~layarak, biiyi.ik di.inya ekonomilerinin ba~ma bela olan bi.iyiik a<;:1klann verilmesine yo! a9t1 ve speki.ilatif sermayenin ekonomik "bliytime"nin motor gi.ici.i olarak yava$ yava$ sanayi iiretiminin yerine ge9mesinin ortamm1 hazirlad1. Tilm bu dinamikler Daniel Gluckstein'm "Szmf'Mucadelesi ve Kiireselle.~路me : Kapita/izm hayat ile yeni bir sozle$me mi yap1yor ?" isimli onemli kitabmda detayh olarak ortaya konuyor. Bunun sonucu di.inya ol9cginde ya$anan ve bir9ok yazann "Otuz muzaffer y1l" olarak and1klan gorece kapital ist istikrar ve "refah" donemi oldu. Ama bu yapay, kendisine bir mi.ihlet tarnnmI$ kapitalizm bile, Nixon yonetiminin 1971 'de dolan altm standardmdan koparma karan ile sona ermi$ oldu. Bu gozden ge9irmeyi yapmam1z, fV. Entemasyonal'in kurucu programmm, <;:ag1m1zda -kapitalizmin can 9eki~me <;:agmda - sosyalist devrimin ko$ullannm olgunla$tnl$, hatta neredeyse <;:i.iri.imeye ytiz tutmu$ oldugu yoniindeki a<;:III$ satirlanmn ge<;:erliligini teyit etmemiz i<;:in onem ta$1yor. $unu teyit edebiliriz ki, i$9i sm1fmm son donemlerdc emperyalistler ve onlann ajanlan tarafmdan maruz kald1g1 muazzam saldmlara kar$m, i$<;:iler ve onlann ittifaklan - kazanunlanm her gi.in daha fazla a$md1ran ve her yerde kanna$aya ve anlatdmaz bir sefalete yo! as;an bu ekonomik sisteme kar$1 - haklanm ve kaza111mlan111 savunmak is;in miicadele etme kararhltklanrn gostcnneyi si.irdiirdi.iler. Oretim ara<;:lannm ozel mlilkiyetine dayalt sistem, kar etme aray1$mda, emek maliyetlerini a$ag1ya <;:ekrne 9abasm1 ac1mas1zca siirdi.irmek d1$mda bir se<;:enege sahip degildir. Kiireselle$me ad1yla and1klan 9ag11mzda sliren sm1f mlicadelesinin temelini olu$turan budur.


Sosyalizm

Bugun Avrupa' da en zor $artl arda Fransa' daki i$c;:iler 28 May1s Refcrandumunda onerilmckte ol an Av rup a Birligi "A nayasas m1" ye nilgiye ugratttl ar. Belc,: ika 'da i~c;:il e r gcc;:ti gimi z ay larda Maastricht Av rupa 's111a kar$1 iki kitlcsel gencl grev brgi.itledil er. Almanya 'da i~c;:i足 ler gec;:ti gimiz sec;: imlerdc Schrc)der-CDU kemer s1krna planma kar$I bi.i yi.ik bir tepki gi:isterdil cr. ispanya 'da ispanyol i ~c;: il erin vc genc,: li ginin lrak sav a~ 111a k a r~ 1 kitl csel gi:istcril eri Bush ' un onernli ittifaklanndan birini iktidardan indirdi ve lra k' tan ispanyo l birliklerini c;:ekccegini ac;:1klayan bir Sosyali st Parti adayllllll sec;: imi kazanrn as1111 saglad1. italya' da Bruk sc l Korni syonunun dikte etti gi ye ni fin ans yasas111a kar$1 di.izenlcnen bir genel grev daha - di:irt yilda altl1l c1 genel grcv - 25 Kas 11n 2005'tc i.ilkeyi sarst1. .. Ve nezuela 'da i$c;:ilcrin ve koyltilcrin tabandan hareketi bir ki.ic;:i.ik bmj uva milliyctc;: i siyasetc;: i ol an Hugo Chavez ' i emperyali zm ilc i;:at1$mas lllda, ilk ba$taki prograrn111m bngi:irdugi.inden daha ileri gitmeyc zorl ad1. Chavez terk e dilrni~ fa brikalann kitl esel bi r $ekilde i~g a l edilmes i eyleml erin e millil e$tirme ile ya n1t verdi . Uygul anan toprak reformu , halen s11mh olsa da, kapsam1 ai;:1s111dan oldukc;:a bnernli boy utta. Chave z hi.iki.imeti emperyali st egemenligc direnm ek noktas mda di ger ti.im hi.iki.imetl erin c;:o k i:ites inde tutum ahrken, Boli varc1 devrim ti.im k1t adaki i ~ c;:iler ic;: in bir ilham kaynag1 oluyo r. "Chavezci" degilsek de, IV. Enternasyonal'de bizlcr Chav ez hi.iki.imetinin cmperya lizme kar$1 sav unulmas1 konu sunda en bnde yer ald1k. Bu hi.iki.imeti devinncyi ve Ve nezuela 'y1 ic;:ine alm1 $ olan dev rimci dal gay1 gcri c;:evirmeyi amai;: laya n ti.irn giri$iml crin ac,:1kc,:a kar$1Smda yer ald1k. Ancak Chavez kapitalizm il e baglann1 kopanTI1 $ degildir. Bir i$c;:i vc ki:iy lii hi.iki.imcti olu ~ turm am1 $ llf. Venezuela ' daki kapitalist mi.ilki yet ili $kilerini y1krnak ic;:in yola koyulmU$ da degildir. Venczuelah patronIara hitaben konu$urken kendi sinin yeni sosyali zm ti.iri.ini.in - kendisin in 21 . Yuzy tl Sosyali zminin - Venezuela ekonomisindeki bnernli sekti:irl crden oze l sekti:iri.i d1 $lamad1 g1n1 ifade ctmektedir. Kendi sosyalizminin Rus Dev rimi ' nin sosyali zmi ile akraba olmad1g1 her seferinde dil e getinnektedir. As l111da son ge li$rn clerl e birlikte degerl endirdigimizde, Chavez ile Fedeearnaras muhalefcti gec;:i ci bir anl a ~may a vanrn $ ve kanna mlilkiyet ili$kil eri ile ve Latin Amerika "entegra syonuna" (MERCOS UR ic;:eri sindc) yi:inelik ortak bir yakl a$1m il e yola birlikte dcvam edeeeklermi$ gibi gi:iri.ini.iyor. Bu ortak aray1$111 yi.iri.ittilebilip yi.iri.iti.ilemeyeeegi ise farkh bi r tart1$ma konusu. Avrupa Birligi'nden, Lul a' dan, Ki.iba rcj iminden ve Di.in ya Sosyal Forumu ' ndan (DSF) gelen baskilar Venezuela dev rimini di.inya kapitali zmi ir,;in gi.ivcnli kanallarda s1111rl amak ii;: in devreye girmekte olsa


ABD'deki Siyasal Durum Ozerine Notlar (I)

da, Venezuela'da devrimin kaderi k1ta s:apmda, ozellikle de Bolivya'da geli$mekte olan devrimden aynlamaz. Gelecek aylarda Bolivya'da ya$anacak geli$meler Venezuela 'daki (ve k1tanm diger yerlerindeki) devrimci milcadeleleri derinle$tirecek bir etki yapabilir. Bu $artlar altmda ve kopabilecek olan bir emperyalist istikrars1zla$ma kar$ISmda (Chavez ' in Latin Amerika burjuvazilerine yonelttigi ban$ teklitlerine ve DSF'ye boyun egi$ine kar$m) Chavez rejiminin emperyalizm ile kopu$acak daha ileri ad1mlar atabilmesi olasi11gm1 d1$layamay1z ...

Sosyalist devrimin onundeki en onemli engel bir~oklarmm soyledigi gibi "olumsuz nesnel koยงullar" degil, iยง~i s1mf1mn devrimci onderliginin krizidir IV. Entcmasyonal ' in Stalinistlerin ve sosyal demokratlann ihanetlerine ili$kin yazm1$ olduklan bol miktardadir. Burada ti.im bu i$S:ilerin devrimci milcadelelerinin ihanete ugratilmalan olaylanm yeniden ele alacak degiliz. Bu ihanetler say1s1z olmu$tur ve birs:oklan buglin de ya$anmaktadir. Ancak Berlin duvannm s:okil$ilnden sonraki doncmdc yeni vc farkh olan $ey, Pabloculann (Bir-Sek, IV. Entcmasyonal ortilsilnil gasp etmi$ olanlar) i$gal etmeye ba$lad1klan yeni rol vc yilri.iyen kapitalist dilzenin en onemli destek9ileri olarak, i$yi hareketinin gelcneksel ayg1tlarmm kapasitelerinin yerine, bunlann gerici-merkezci kampmm s:izgisindekilerin ges:rneleridir. [Bu noktada Sosyalist Orgi.ityil Taslak Siyasi Karan ayg1tlar tarafmdan, ozellikle de Sosyal Forumlar ve Birle$ik Sckreterya ' nm politikaJan tarafmdan ortaya s:1kanlan engelleri tart1$1yor.]

ABD'de bugunku siyasal durumun kimi belli baยงll ozellikleri Sosyalist Orgilt9i.i 'nun 9. Kongresi, 2006 ara ses:imlerinin 9 ay oncesinde toplamyor. Hemen her za':lan oldugu gibi, siyasal duruma ses:im politikas1 oyunlannm s:ers:evesi damgas1m vuruyor. "Bush gitsin" tutumunun tilm taraftarlan Kas1m aymda sava$ kar$Itl Demokratlann ses:ilmesi is:in bastmyor. Bu se9imin zemini hi.ikilmetin en i.ist dilzeylerinde ya$anan ve bilyi.imekte olan bir kriz ve istikrars1zhk olarak $ekilleniyor. The Organizer (Orgi.its:il) gazetesinin son say1smm ba$yaz1s1, Bush yonetiminin, bir skandallar furyas1 ile fena halde sars1ld1gmdan ve ABD'nin yilri.ittiigii sava$1ara kar$I gitgide artmakta olan muhalefetle kar$I kar$1ya ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~a1


Sosyalizm

kald1gmdan bahsediyor. Bu bizim uydurdugumuz bir ~ey, ya da bizim temennimi z degil. Bu bir gen;ek. Ve lrak 'tan daha fazla ceset torbas1 i.ilkeye geldik9e bu krizin de d e rinle~mes i ka91mlmaz. Tro9ki ABD "y e Kar~ z Avrupa makalesinde ABD'nin l 920'ler ve 30'larda di.inya empcryalist sisteminin kilit unsuru olarak nasil Avrupah gi.i9lcrin yerini ahrn~ oldugundan bahseder. Tro9ki nasil bundan boyle "ABD 'n in tum diinya siyasal durumunun iktidar basamaklannzn en uzerinde yer alaca[t111dan . ., bahseder. Bugi.in bu her zaman oldugundan daha da fazla gec;erl idir. ABD hi.iki.imctinin di.inyanm kaynaklan ve halklan i.izerindeki askeri, siyasal ve ekonomik egemenligi konusu itiraz edilemez bir gerr,:ek olmakla birlikte, "si.ipcremperyalizm" diye bir ~ey de soz konusu degildir. Yani ABO empcryalizmi , ti.im ci.iretkarl1gma kar$m, kendi ekonomik sistemine ir,:kin r,:eli~kilerden kar,:amaz veya hareketlerinin ti.im yonlerine ili~kin olarak, di.inyadaki diger iktidar basamaklannm hi9birini si.irece katmamazlik edemez. • Omegin lrak'taki sava~1 ele alaltm. Bush ve generallerine gore bu parkta bir yi.iri.iyi.i~e 91kmak kadar basit gcrr,:ekle~ecekti. Hatirlay111, i~galin birka9 hafta sonrasmda Bush Basra Korfezi 'ndeki bir ur,:ak gemisinden lrak'ta nihai zafere ula~t1klanm duyurmu~tu bile. Bu konu emperyalizm ir,:in hi<; de parkta bir gezinti yapmak gibi olmad1. Sadece ABO Irak ve Ortadogu'daki bataga gitgide daha fazla batmakla kalm1yor. Sava~ kapitalist ekonominin bir bi.iti.in olarak di.izenli i~lemesi ir,:in gerekli olan kaynaklan yutarak ABO ekonomisine ciddi bir hasar da veriyor. Gitgidc bir bataga donmekte olan durum kar$IS111da, oyle gori.ini.iyor ki, Yekil John Murtha ve bir dizi i.ist di.izey kornutan art1k Irak'taki sava~111 kazamlamayacag1m di.i~i.ini.iyorlar. ABD birliklerinin Irak'ta si.iregcl en $iddetin ve akan kanm sorurnlusu oldugunu soyli.iyorlar ve Bush'a ABD birliklerini rni.irnki.in olan en ktsa si.irede geri r,:ekrnesi ir,:in bask1 yap1yorlar. Bush ' tan, burada diger i.ilkelerden gelecek gi.ir,:leri konu~landmnas1111 , Irak'ta sadece ki.ir,:i.ik bir ABO askeri varhg1 b1rakrnasm1 ve Irak'taki bir acil duruma bolgedeki askeri i.islerden mi.idahale edecek bir "h1zlt vuru$" kapasitesi olu$turmas1111 istiyorlar. ABD yonetici sm1f111111 bu kanad1 lrak halkmm kendi kaderini tayin hakkm1 destekliyor samlmas111. Hi<,: de oyle degil. Onlar da i$gali si.irdi.irmek istiyorlar ama dogrudan ABD askeri birlikleri olmaks1zm. Onlar 9ok say1da ABO birliginin oradaki varhgmm esasmda i$gali sabote ettigine ve lrak ' m Halliburtonlar ve Bcchteller ic;in gi.ivenli bir yer haline gelmesi olas11tgm1 tehlikeye att1gma inamyorlar. Bu kanadm bir alt grubu ise, ABD ekonomisi de, h1zla, sava$m 6ngori.ilmemi$ bir kayb1 durumuna geldigi ir,:in, derin bir kayg1 duy-


ABD'deki Siyasal Durum Ozerine Notlar (I)

duklanm ifade ediyorlar. Bush yonetimini en yi.iksek sesle ele$tirenlerden olan Nebraskah Cumhuriyet9i Senati:ir Chuck Hagel, lrak'ta onUmi.izdeki 10 yil i<,:erisinde harcanacak ilave 500 milyar dolann - ki bu rakam muhafazakar bir tahmin - "ABD 'nin mali onceliklerini tiimden dengesiz bir konuma siiriikleyecegini" ifade ediyor. Hagel ve diger kimi isimler, sava$m bi.iyi.ik ol9i.ide normal bi.itc,;enin d1~mdaki harcamalarla ve bi.itc,;e ac,;1g1 verilerek finanse edildigi ko$ullarda, ABD ekonomisini daha da bi.iyi.ik bir bon;: yi.iki.i altma sokmanm, mali ac,;1dan delilik oldugunu soyli.iyorlar. Bush ve onun kampmdaki generaller ise "sava~w kazamlabilir" oldugunu, "k1sa kesmek ve kar;mak" ilzerine soylenen her sozi.in sadece "dih;mana" faydas1 oldugunu ve onu te$vik ettigini savunmakta israr ediyorlar. isyanc!lara boyun egdinnek i9in gereken birlik miktan kadar diger i.ilkelerden destek gilci.in mevcut olmad1gm1 savunuyorlar ve ABD birliklerinin kendi varhklannm $iddetin kaynag1 oldugu yoniindeki gi:iri.i$leri reddediyorlar. Aynca ABD hi.ikUmeti birliklerini geri c,;ekerse isyancilann Ulkeyi istila edccegini ve bunun da gerekli olan "ekonomik reformlann" yapilmasm1 imkans1z hale getirecegini savunuyorlar. Bu ekonomik reformlar elbette ekonominin ozelle$tirilmesi ve ti.im varl1klann Bechtellere ve Halliburtonlara devredilmesi anlamma geliyor. Irak'ta gec,;irilen her gi.in, bu Ulkenin yonetici c,;evreleri ic,;erisindeki bu tart1$ma daha yogun olarak yap1hr hale gcliyor. Dike c,;apmda emekc,;ilerin sava$a muhalefeti de artmaya devarn ettiginden, bu tart1$rnanm bir noktada havay1 yonetici sm1f i<;:erisindeki 91kahrn kanad1 lehine dondi.innesi olas1; ancak bu da kesin degil. Oni.imi.izdeki donemde bu senaryoyu degi$tirecek bir<;:ok $CY olabilir. Demokrat Parti ic,;erisindeki "Simdi r,:1kmalzy1z" ad1yla anilan Komite - Kaliforniya'dan Barbara Lee, John Murtha ve Massachusetts'den Jim McGovern etrafmda toplanan komitc - art1k lrak 'taki ABD sava$I kar$1Smda sesini daha fazla yi.ikseltiyor. Art1k Demokrat Parti Beyaz Saray azmhk grubu lideri Nancy Pelosi de onlara kattlm1$ durumda. Ancak o sava$a kar$1 lobicilik faaliyetini bizzat kendisi yapmay1 planlamad1gm1 soyli.iyor. Bu Dernokratlann c,;ogu Irak 'taki i$galin si.irmesine kar$I degiller. Ornegin McGovern Irak ordusuna ve gizli polisine ABD'nin kaynak aktannasm1 savunuyor. Murtha Irak'taki askeri i.islerin elde tutulmaya devam edilmesi yoni.inde c,;agn yap1yor. Ve bunlann hi<;:biri Irak'taki toptan ozelle$tinnelerc kar$1 91krn1$ degiller. Arna bu Demokratlar bile kendi partileri ic,;erisinde ki.ic,;i.ik bir azmhk. Yakm gec,;mi$te Bush'un Irak'ta sava~a girme karanna kar$1 c,;1k1$ yapmI$ olan Howard Dean, $imdi terfi ettirilerek Demokrat Parti'nin


Sosyalizm

ulusal ba~kanhgma getirildi ve burada sessizle~tirildi. Art1k herhangi bir konuda bir soz soyledigi c;ok nadir gorilniiyor. Simdiki gorevi Oemokratlan bir arada tutmak ve maddi destek toplamak. Elbette sava~tan fayda saglayan ~irketlerden maddi yard1m isterken, sava~1 lanetlemesi beklenemez. (Unutmayahm ki gec,:tigimiz sec,:imlerdc John Kerry bir grup btiyiik i~letme liderine yapt1g1 konu~mada kendisinin ABO ic;in Bush'tan daha iyi bir CEO olacagm1 soylemi~ti. Esasmda Kerry'nin ~irketlcrden toplad1g1 maddi destek Bush ' unkinden fazlaydi. i~te yonetici sm1f kendi yonetici sm1f partisinin her iki kanadm1 bu 1 ~ekilde maddi olarak destekliyor, yani Cumhurokratlar'1 ). •ABO mali sermayesinin en tist c;evrelerindeki bir ba~ka tart1~ma ABO ekonomisinin dtinya ekonomisi ic;erisindeki yeri konusu etrafmda ~ekil­ leniyor. Yirmi yildan fazla bir siiredir, ac,:1kc,:a, Oogu ve OrtabatI sanayi oligar~ilerinin kimi kanatlarmm ABO fabrikalannm siirekli d1~ iilkelere ta~mmasmdan darbe ald1gm1 gorilyoruz . Bugtin art1kABD'de bir biittin olarak eskiyen sanayi bolgeleri ("pas ku~ag1'') olu~mu~ durumdadir ve ttim kapitalistler de altm bir para~iitle ba~ka yerlere atlama ~ansma sahip olabilmi~ degildir. ABO yonetici sm1fmm bu kanad1 yeni kiireselle~me egilimlerinin kendisini yerinden ettigini hissetmekte ve hem sanayi hem de tanm iirtinlerinde deniz a~m iiriinlere kar~1 ''korumalar" getirilmesi ic,:in basmc,: yapmaktad1r. Bu durum en ~iddetli bic,:imde Brezilya ve Arjantin'den gelen tanm tiriinleri ile ilgili olarak ya~anmaktadir. Bu tart1~ma (:in'e ili~kin olarak da yeniden ac;1ga c,:1krm~t1r. Yonetici s1mfm korumac1hk ic,:in bast1ran kanadm1 en c,:ok temsil eden politikac1 Oemokrat Parti ' den Kongre iiyesi Richard Gephardt'tir. Kendisine bu konuda kimi Demokratlar ve Ortabatidan kimi Cumhuriyetc,:iler kat1hyor. Arna ne "korumacilar" nc de "serbest ticaretc,:iler" i$<,:i sm1fmm dostu degillerdir. i$<,:i haklarma ve i~lere yonelik sermaye saldmsma kar$1 ihtiyac11mz olan smirlar otesi dayam$manm btiyiittilmesinin tam tersine, bu iki perspektifin her ikisi de, i~c,:ileri birbirlerine kar~1 dibe dogru yan~tmyor. Her iki perspektife de kar~1 olunmah. Bu nokta bizi tekrar yiiksek diizeylerde ABO ekonomisinin diimenini elinde tutanlann kar~1 kar~1ya oldugu ikilemlere getiriyor. Baz1lan ABO ekonomisinin yeni kiireselle~me rtizgarlanna uyum saglamas1 gerektigini soyliiyor. Yeni kiiresel ekonomide ABO'nin yeri bir ileri teknoloji ve hizmet sektbrleri sunumcusu olmakt1r diyorlar. (:inliler ve

1

Burada Cumhuriyeti;:i Parti ile Dcmokrat Parti 'nin isimleri birle~tirilerek ycni bir sozciik olu~turulmu~ ; Cumhurokratlar s6zii bu iki partinin ABD'deki hakim s1111flann tek bir siyasi partisinin iki kanad1 oldugunu vurguluyor.


ABD'deki Siyasal Durum Ozerine Notlar (I)

Koreliler daha ucuza araba liretebiliyorlarsa o zaman dogrusu boyle olmast diyorlar. Bu kanatlar gene! olarak uluslararast finans sermayesi ile, yani liretim alanmm dt~mda - yani speklilasyon ile - bliylik miktarlarda karlar elde eden bankalarla, komisyoncu ~irketlerle ve vadeli i~lem borsacilan ile daha yakmdan baglanttltlar. [Bu dinamigin tam bir degerlendinnesi i<;in Daniel Gluckstcin ' m "Smtf Mlicadelesi vc Ki.ireselle~me " kitabmda 2. boli.imden 5. boliime kadar olan k1sma bakmtz.] Fakat diger sektorler, tiim sanayileri dcniz a~m i.ilkclere ta~1111rsa ve ABO piyasasma mallann geri ta~mmast i<;in petrole dayah ula~tirmaya (hava kargo ve gcmiler) bag1mlt hale gelirse, ABD'nin lider ekonomik gli<; olarak uzun si.ire kalamayacagmda 1srar ediyorlar. Dlinyadaki , ozellikle de petrol i.ircticisi olan i.ilkelerdeki istikrars1z ko~ullar i<;erisinde, bunun gliven vercn bir gori.intli olmad1g1 konusunda 1srar ediyorlar ... •ABO otomobil sanayindeki <;oki.i~, ABO finans sermayesinin ti.im sektorleri i<;inde en fazla alarm veren durum. Ancak bu s1kmttlar kar~1sm­ da, i~<;ilerden gitgide daha fazla ve daha fazla tavizler istemek dt~mda bir <;ozlimleri yok. Bu tavizler sonucunda i~<;iler i~yerlerini ve i~lerini bile muhafaza edebiliyor durumda olmuyorlar. UAW [Otomotiv i~<;ileri Sendikas1 - <;n] i.iyeleri otomobil patronlannm ve sendika liderliginin istedigi ti.im tavizleri kabul ettikten soma bile (sendikayla patronlar yirmi ytl1 a~km si.ircdir emek-yonctimi ' ' i~birligi" ~emalannt uyguluyordu) patronlar yine de fabrikalan kapatt1lar ve Meksika ' ya ya da Asya ' ya ta~1dilar. General Motors iflasm e~iginde . Buglin Ortabati boyunca otomobil i~<;ileri konferanslarda ve toplanttlarda bir araya gelcrek bir mlicadele program1 ortaya koymaya <;alt~tyorlar. Su ana kadarki tart1~malar "yi.inetmek i9in ("ali,1· " kampanyalan ve i~yeri eylemleri <;evresinde yogunla~t1. The Organizer gazetesinin <;evresindcki bir kanat sendikact istihdam1 korumak i<;in fabrikalan millile~tinnekten bahsetmcye ba~­ lad1. .. Bununla ilgili bir kampanya Kanada'da halihaz1rda yi.iriitiiliiyor. Burada Kanada Yeni Demokratik Partisi'nin (NOP) sol kanadt petrol sanayinin millile~tirilmesi <;agnsm1 yap1yor. Th e Organizer'm son say1smda Bill Onasch otomobil sektorlini.in yeniden donattlabilecegi ve daha verimli ve <;evre dostu melez arabalar, otobiisler ve kitle ula~1m sistemleri liretebilecegi lizerine bir yaz1 yazd1. Fosil yak1tlara bag1mlthgm intihar anlamma gelecegini yazdt. Petrol fiyatlanrnn astronomik ~ekilde art1~1 kar~1smda bu sektor miyopluk etmekle kalmtyor, ABD'de sanayideki istihdamm kaybmdan da bu sektor sorumlu.


Sosyalizm

Onasch'm makalesi, otomobil ve diger sanayilerin, ekonomiyi yoneten ve siyasi ara9lan denetleyen petrol holdinglerine bag1mhhg1nm altm1 9iziyor. Otomobil ve petrol sanayilerinin millile ~tirilme s i onerisi bir fantezi degildir. Bu, bu sanayinin yeniden donat!lmas1 ve gelecegin arabalannm tiretilebilmesi ve aym zamanda tilkedeki istihdamm da korunabilmesi i9in tek yoldur. i~9iler bu konuyu degerlendirmek i9in otomobil sekt6rtiniin tiimii yok edilene ve deniza~m iilkelere ta~mana kadar beklememel idirler. Ekonomik felaketler listesi sonsuz uzaytp gidiyor. United Airlines havayolu 9alt~anlannm emeklilik yiikiimliiliiklerinin yerine getirilmemesinden, ekonominin tiim temel sekt6rlerinde artan say1daki itlaslara, saghk hizmetlerinin astronomik h1zla artan fiyatlanna ve daha pek 9ok ~eye kadar. Diinyanm egemen super giicti, gosterilmek istendigi gibi istikrarh bir iktidar evi olmanm 9ok uzagmda bir yerde. Kendi i~9i sm1fmm 9ogunlugu dalga dalga gelen i~ten 91karmalardan ve i~yerlerinin kapanmasmdan nasibini ahyor. Taft Harley Yasas1 ve diger i~9i al eyhtan yasalar sayesinde, iilkede ger9ek anlamda bir grev hakki oldugundan soz edilemez. Yurtseverlik Yasas1 ile de demokratik ve medeni haklar daha once hi9 olmad1g1 kadar biiyiik saldm altmda. ABD ' nin btitiiniinde toplumu y1k1p ge9en " serbest ticaret" giindeminin aymst sayesinde kendileri de i~Ierini kaybetmi~ ve yerlerinden yurtlanndan olmu~ go9men i~9ileri d1~anda tutmak i9in smtr boyunca duvarlar in$a ediliyor. Latin kokenli i$9ileri a~m somiinnek ve her tiirlii haktan mahrum btrakmak i9in yeni yasalar giindeme getiriliyor. Bu ve daha da fazlast 21. yiizyil ba~mda ABD'nin ger9ek yiizii ... Oikemizdeki derin ve temel sosyal boltinmti$1iigii - ve ii Ike 9apmda Siyah ve yoksul toplumlarm 09tincii Diinya benzeri ko~ullannt - New Orleans'ta .ve tiim bir korfez sahilinde Katrina Kastrgas1 esnasmda ve sonrasmda olanlar kadar iyi gosteren bir ~ey olamaz. Gazetemiz yiizlerce insanm olmesinde Bush yonetiminin su9 ortakhgm1 te~hir etti. Gelecek say1m1zda da, bolgenin Siyah sakinlerinden (Adalet i9in Siyah i~9iler isimli orgutiin kulland1g1 terimi kullanacak olursak) etnik temizligini i~lemeye devam edecegiz. Bu insanlarm 9ogu bugiin evlerinin tamiri, evlerine geri donme hakk1 ve ya~ad1klan toplumu, Halliburton ' Jann ve emlak spekiilatOrlerinin dikte ettigi bi9imde degil, kendi istedikleri bi9imde yeni"den in~a etmeyi talep ediyorlar.


ABO'deki Siyasal Durum Ozerine Notlar (1)

Sendikalarin kar~1 kar~1ya oldugu gu~lukler ve bizim gorevlerimiz Son bir yild1r gazetemizin ba~yazilannda emek hareketindeki kriz ve bolilnmeye ili~kin olarak ac;1k bir duru~ sergiledik. Bu yonelimimiz bize emek hareketinde yaygm bicyimde bir saygmhk kazandird1. Yine bu tutumumuz, sendikalarda eyalet ve yerel dilzeylerde de bolilnmelere yol ac;acak kimi potansiyel tuzaklann bertaraf edilmesine, kil9ilmsenmeyecek 6\9ilde bir katk1 sag\ad1. Gazetemizin Unity & Independence (Birlik ve Bag1ms1zhk) isimli eki ~u anda bizim icyin sendikalara yonelik olarak birle~ik cephe ve sm1f milcadelesi yonelimimizi ileri ta~1mak icyin onemli bir ara9 (Sendikalardaki tilm yolda~lann hem gazeteyi, hem de ekini yaygm bir ~ekilde i~cyi arkada~larma dag1tmalan onemli). Daha en ba~tan ABO emek hareketindeki krize ve ne yapilmas1 gerektigine ili~kin degerlendirmemizin salt yerel k1staslardan yola 91kmad1gm1 soylemeliyiz. Uluslararas1 devrimci bir ak1m olarak, Marksistler olarak, belirli bir illkedeki gorevlerimizi tam olarak tammlayabilmek icyin uluslararas1 siyasal durumdan yola 91kmak gerektigini dil~ilnilyoruz. Bunu Marx 'tan, Engels 'ten, Lenin' den ve Trocyki 'den ogrendik. Bu durum , bugiln uluslararas1 sendikal harekette geli~mekte olan temel egilimlere ili~kin olarak, ozellikle dogrudur. Her yerde, her k1tada, sendikal btirokrasilerin politikalannm ac;mazlan, yonetici sm1fm korporatizm yonlti saldmlan ilc (yani sendikalan ve i~9ilerin siyasal orgiltlerini sermayenin emekc;ilere yonelik saldm politikalarmm uygulanmasma entegre etmek, yanma 9ekmek icyin gosterilen 9abalarla) birle~erck sendikal harekette bilyi.ik bOli.inmeleri k1~k1rtm1~t1r.

Eger AFL-CIO i9erisindeki boltinmeyi degerlendirirken kulland1g1m1z k1staslanm1z sadece yerel k1staslar olsayd1 , kolayhkla AFL-CIO onderligi ile daha sonra Kazanmak i<;:in Degi~路 im (Change To Win, CTW) adm1 alan olu~um icyin "iki tarafm da Allah belasm1 versin" tutumunu alabilirdik. ilk bak1~ta CTW sendikalan AFL-CIO onderliginden sadece, l 995-96'da ortaya koyulmu~ olan orgiltlenme programm1 uygulamasm1 talep ediyor gibi gorilni.iyordu (bu program maddi kaynaklann esas olarak orgiltlenme kampanyalan ic;in kullamlmasm1 ve siyasi adaylan desteklemek icyin daha az para harcanmasm1 ongorilyordu). Ancak Stem liderligindeki muhalefetin kaleme ald1g1 metinleri okudugumuzda, bu bolilnmenin ardmda c;ok daha fazlasmm yatt1g1 a91khk kazanmaya ba~lad1. Gorilni.irde kavga orgiltlenme ve yeniden yapilanma i9in harcanacak para 路iie ilgili gibiydi, ancak arka planda getirilen farklt bir sendikac1hk anlay1~1 da vard1. Uluslararas1 bir siyasal orgilt


Sosyalizm

oldugumuz ve uluslararas1 emek hareketindeki olaylan bliylik dikkatle izledigimiz ic;in, kullarnlan bu tlirden bir dile kar~1 uyarnk oldugumuzdan, Stem ve digerlerinin ABO ic;erisinde ICFTU (Uluslararas1 Hur Sendikalar Konfederasyonu. Turk-i~, Hak-i~, DiSK ve KESK bu konfederasyonun liyesidir) ile WCL (Di.inya Emek Konfederasyonu) arasmda onerilmekte olan birle~mede ifade edilcn kliresel emek yonetimi i~birligi programlanna yonelik ay111 yakla~1m1 payla~tiklanni ve soylemlerinin ay111 ic;erikte oldugunu hcmen anlad1k . Ku~kusuz ki bu durumun altmda ac;1k bir c;eli~ki yat1yor: Stem ve digerleri, Demokrat Parti politikacilanni desteklemenin kar~1smda ve sendikalara i~c;ileri orgiitlemekten yana konu~tuklarmda, bu tart1~mada solda goriinliyorlar. 0 zaman nasil buna ragmcn i~ patronlarla i~birligi konulanna geldiginde AFL-CIO onderliglnden bile daha saga saptyor olabilirler? Gerc;ekte bir c;eli~ki soz konusu degil (CTW ac;1s111dan emek hareketindeki krize yonelik c;eli~kili bir hareket mevcut olsa da) . Gerc;ek ~u ki Stem ve takipc;ileri son derece ac;1k bir ~ekilde - Sweeney ve takipc;ilerinden c;ok daha ac;1k bir ~ekilde - korporatizmin dilini kullamyorlar. Stem, emek hareketini, "<;ok faz/a szml miicadelesi yi.ineliminde" oldugu ic;in azarhyor (St. Louis'teki CTW kurnlu~ konferansmdaki konu~ma). Ac;1k bir ~ekilde c;okuluslu $irketlerle i~birligi yaptlmas1 ve bu kliresel ekonomide onlarla ortakhklar geli~tirilmesi gerektigini soyleyen de 0. Arna sorun sadece kullanilan dil sonmu da dcgil. Her ~ey bir yana, Sweeny de bunlann c;ogunu, bu kadar bariz sozciiklerle olmasa da, soyli.iyor. Gerc;ek durnm ~u ki, CTW sendikalan UNI'nin (Union Network International, Uluslararast Sendika Ag1) orglitlenmesinde ve ona katilmakta onderlik etmi$ olan sendikalardtr. UNI ise bu iilkede ve uluslararas1 diizeyde sendikal hareket ic;in en tehlikeli bir tehdittir. UNI ac;1k bir ~ekilde korporatist bir orgiittiir ve sendikalar ile patronlan bu yeni yiizy1hn "ortak zorluklan" kar~1smda bir araya getirmeyi amac;lamaktad1r. Sendikal ilkelere, yani i~c;ilerin c;1karlanm patronlara kar~1 savunma ilkelerine dayah olan bir orgiit degildir (Oysa omegin AFLCIO veya ICFTU ' nun temel ald1g1 soylem bu dogrnltudadir). UNI'nin web sitesine ve kampanyalanna ~oyle bir goz atmak bile, bu orgiitiin sendikalara STK'la~ma (Sivil Toplum Kurulu~u , NGO) mikrobunu bula~t1ran ve onlan, i$c;ilerin c;1karlarm1 savunan bir orgiit olarak varhklanm yok edecek bir uc;urnma siiriikleyen onemli bir unsur oldugunu gormeye yetmektedir. UCFW'nin (bir CTW sendikas1) ba$kanmm UNl'nin de en list lideri 路 olmas1 tesadlif degildir.


ABD'deki Siyasal Durum Ozerine Notlar (I)

UNI'nin son Dtinya Kongresi'nin Chicago'da ve AFL-CIO ulusal kongresinin ardmdan yapilm1~ olmas1 tesadOf degildir. Teamsters ve SEIU sendikalarmm UNI'ye ve onun kampanyalanna onemli miktarlarda parasal kaynak aktanyor olmalan tesadOf degildir. Ve Stern'in UNI ile aym korporatist dili kullamyor olmas1 tesadOf degildir. AFL-CIO liderligi de aym dogrultuda ilerliyor. Buna da ~ilphe yok. Hic;bir ~ekilde onlann hatalanm ortmeye c;ah~1yor degiliz. Sweeney de ICFTU ile WCL birle$mesini biltOntiyle destekliyor. Bu birle$me, uluslararas1 emek hareketinin tarihinde onemli bir dontim noktas1 olacaktir. Stern de bu birle$meyi aym olc;i.ide destekliyor ve CTW'nin ICFTU ile WCL'in birle$mesinden olu$acak olan bu yeni sendikal yap1ya katilacagm1 ac,;1klam1$ bulunuyor. Bu i.ilkedeki solun kimi kesimleri bu sozlerimize " Boyle birle$melerden kime ne?" diyc yamt verebilirler. Gerc,;ek $U ki, STK'la$t1rilm1$, entegre edilmi$, sendika konfederasyonu ismi altmdaki bir yap1yla (ornegin ETUC, Avrupa Sendikalan Konfederasyonu), yine ornegin her bir Avrupa .i.ilkesinde var olan i$<;:i federasyonlan arasmda niteliksel bir fark , temel bir fark mevcuttur. Her bir Avrupa i.ilkesindeki sendika federasyonlan da btiyilk bir entegre edilme, sermayenin yanma c;ekilme bask1s1 altmdaysalar da - bu ETUC tarafmdan organize edilen ve her bir i.ilkedeki c;e~itli sendikal ayg1tlar tarafmdan aynen aktanlan bir basmc,;t1r - bu c,;e$itli sendika federasyonlan i$c;i s1mfm1 c,;1karlannm bilincinde orgi.itli.i bir s1mf olarak bir araya getiren orgiltler olrnay1 silrdilrmektedirler. Sarnimi bir sendikac1hk ve sm1f politikas1 ic;in mticadelenin yolu bu orgi.itlerden gec,;mektedir. Bu sendikalan patronlardan, devletten ve "Yeni Dilnya Yoneli$imi"nin kurumlanndan bag1ms1z birer sendika olarak korumak ic;in milcadele etmeliyiz. Uluslararas1 sendikal hareketi UNI arac1hg1yla ve sermayenin saldms1 arac1lig1yla STK'la$t1rmak isteyen kararli bir giri$im kar~1smda bizler tarafs1 z olamay1z. Bizier AFL-CIO ' nun tilztigilnil savunanlarm tarafmday1z ve AFL-CIO'yu yerine UNI tilri.i bir orgam gec;irmek isteyenlere, ac,;1k9a patronlarla sendikalann tilmi.intin sivil toplumun bir parc,;as1 oldugunu, ortak c;1karlan oldugunu ve i~leri yoluna koymak ic;in, ortak c;1karlan etkin bir $ekilde elde edebilmek ic;in kilreselle$menin yapilan ic,;erisinde ortakhgm gerekli oldugunu soyleyenlere kar$1 savunuruz. Evet; bu iilkedeki i$c;ilerin birc;ogu ve hatta birc;ok sendikac1 da UNI hakkmda hic;bir $ey bilmiyorlar. ICFTU ile WCL arasmdaki birle~meye ili$kin hic;:bir $ey bilmiyorlar. Aslmda AFL-CIO y1llarca ICFTU ic;erisindeki temel gtic,; oldugu halde, birc;:ok i$c;i ICFTU'nun admt bile duy-


Sosyalizm

mu$ degildir. Bin;:ok i$c;:iye sorulsa, bu konulann hic;:birini, ABD'deki i$c;:i hareketinin b61iinmii$ olmasmm ardmdaki nedenler arasmda saymayacaklard1r. Tiim bunlar dogru. Ama bu UNI'nin veya yakla$makta olan ICFTU-WCL birle$mesinin tehlikeleri ile ilgili soylemekte olduklanm1zm da en az o kadar dogru oldugu gerc;:egini degi$tirmiyor veya bunlan ABO emek hareketi ic;:in daha az tehlikeli hale getirmiyor. AFL-CIO ic;:erisindeki ayn$ma ortaya c;:1kmaya ba$lad1gmda, bizler bu boliinmcye kar~1 tutum ald1k. Boli.inmeye kar$1 c;:1kt1k. Boyle bir boliinmenin haks1z, ilkesiz oldugunu ve ulusal ve uluslararas1 diizeyde sendika iiyeleri ii;:in vahim sonw;:lan olabilecegini ac;:1klad1k. AFL-CIO'nun birliginin korunmas1 ve orgiitlenme ve yeniden yapilanmaya ili$kin sorunlann federasyon ic;:erisinde c;:oziimlenmesi ic;:in miicadele ettik. Yeniden yapilanma sorunu iizerine de soziimiizii soyledik: Yukandan a$ag1ya scndikac1hgm ve zorunlu birle$melerin c;:oziim olamayacagm1 ifade ettik. Demokrat Parti konusuna ili$kin olarak , Stern gibi sendikac1larm ikiyiizlUliigiini.i gormemezlik edemedik c;:iinkii kendisi de hem Demokratlara para aktarmay1 siirdiiriiyor, hem de Cumhuriyetc;:ileri bile destekleyebilecegini ifade ediyordu. Tekrarlarsak bu tutumumuz AFL-CIO biirokrasisinin hatalarmm iizerini ortmek anlamma gelmiyordu. Bir an ic;:in bile boy le bir tutumumuz olmad1. Arna boliinmeye onderlik eden ve kendisini "sol kanat" olarak takdim eden kanadm hie;: de boyle bir yam yoktu. Sendika ilyelerinin $U yanh~ kavray1$a kap1lmamalan ic;:in bu konulan ozel olarak, tiim detaylanyla ve biiyiik bir dikkatle ele almak zorundayd1k: Kimi Jeri Stem ve onun kanadmm, l 930'lann sonlannda Metal i$c;:ilerinden John L. Lewis'in yapmI$ oldugu gibi , CIO benzeri bir olu$um yaratabileceklerini soylilyordu. Bugi.in SEIU onderliginde gen;:ekle$tirilen boliinmenin, o giinkil CIO ile hic;:bir ortak yonii yoktur. Dolay1s1yla bu kas1th olarak c;:1kanlmak istenen kafa kan$1khgma kar$1 miicadele vermek onemliydi. Aym anda, sendikalanm1zda federasyondaki boliinmenin eyalet ve yerel di.izeylerdeki AFL-CIO organlan ic;:erisinde de bir boliinme haline getirilmesi giri$imlerine kar$t miicadele ettik. San Francisco'da, CTW sendikalannm, eyalet ve yerel i$c;:i konseylerinin ic;:inde kalmaya devam etmelerini saglamak ii;:in bir kampanya yiiriittiik. Bu kampanya sonucunda bu dogrultuda bir karar almd1. Kampanya San Francisco i$c;:i konseyindeki boliinmenin her iki tarafmda yer alan sendikalar tarafmdan da desteklendi. Alman bu karar, sonrasmda iilke c;:apmda alman benzer kararlar ii;:in de bir model te$kil etti. Esasmda San Francisco i$c;:i Konseyi arac1hg1yla ba$latt1g1m1z bu kampanya birc;:ok eyalet ve yerel i$c;:i konseyi liderlerinin Chicago ' da toplanan AFL-CIO kongresinde ve izleyen aylarda silrdiirdi.ikleri toplu bir kampanyaya d6nil$tii ...


ABD'deki Siyasal Durum Ozerine Notlar (I)

Bolunme, herkesin bekledigi gibi, Chicago'daki kongrede gerc;ekSweeney kongreyi kapatirken CTW sendikalannm eyalet ve yerel i~c;i konseylcrinden de atilmas1 ic;in c;agn yapt1. Talimatmm anlam1 ac;1kt1. Boylesi bir yonelim ABO i~c;i hareketi ic;in bir felaket anlamma gelirdi. Arna eyalet ve yerel i~c;i konseyleri liderlerinin birlikc;i kanad1 - bizlerin San Francisco i~c;i konsey inden ba~layarak in~a etmeye yard1mc1 olmu~ oldugumuz kanat - bu konuda ses lerini yilkselttiler ve Chicago kongresinde de seslerini duyurabildiler. Ve sonuc;ta da etkili oldular. Bu kavgada kenarda seyirci kalmad1k. Her ad1mda sendikal hareketin birligi ve bag11ns1zhg1 ic;in milcadele ettik. Sendikalann ulusal duzeydeki bolunmesi AFL-CIO kongresinde kes inle~tikten sonra The Organizer gazetesinin eki olarak Unity & Independence (Birlik ve Bag1ms1zhk) isimli bir gazete c;1kartmaya ba~lamaya karar verdik. Bu karar daha once ifade ettiklerimiz ve yapt1klanm1zla c;eli~en bir ~ey olmad1g1 gibi, sadece kampanya1rn zm milcadelenin yeni bir a~amasm足 daki ifadesiydi. Unity & Independence ' m yaymlanmast sendikal hareket ic;eri sinde buyilk destek ve co~ku ile kar~ Iland1. Tart1~malardaki - bolilnmenin her iki tarafmda da yer alan - 6nemli ki ~ ilerle roportajlar yapabildik. Ve bu tart1~may1 gazetenin hedefleri dogrultusunda c;ok daha derinle~tinneyi hedetliyoruz. Bu hedetlerimiz her duzeyde sendikal birligin ve a~ag1dakilere yonelik sendikal hareketin bag1ms1z hgmm kazamlmas1d1r: (I) tilm i~c;i-yonetim i~birligi programlan ... (Delphi'de, General Motors'da ve Ford'da patronlarm, UAW sendikas1 burokrasisinin de sue; ortakhg1yla talep etmekte olduklan bilyilk tavizlere izin vennemek ic;in tabandan gelen tilm c;abalan desteklemeye ve bunlan dergimizde yaymlamaya devam edecegiz. Korporatizme ve '"Yeni Dilnya Yoneti~imi"ne kar~t uluslararast plandaki milcadeleyi, onun bu ulkede almakta oldugu ifadesine, yani ortak/Jk planlanna kar$t milcadele etmeden veremeyiz) . . . (2) patronlann partileri (Demokratlar ve Cumhuriyetc;iler) (Dergimizin bu eki 2006 ve 2008'deki sec;imlere bag1ms1z i~c;i adayJanyla katilmak ic;in ve aynca i$c;i Partisi ic;in tai11~ma ve kampanya yapma olanagm1 verecektir. Ozellikle de Goney Carolina'da bir i~c;i Partisi sec;im kampanyas1 yilriltmek dogrultusunda.) (3) Kilresel kapitalizmin kurumlan ve "Yeni Dilnya Y oneti~imi"nin yapilan (Bu konu i~c;i hareketini ICFTU-WCL birle~mesinin ve UNI'nin tehlikeleri ile ilgili uyannay1 ic;eriyor. ETUC'un Avrupa ' daki rolilnil ve le~ti .


Sosyalizm

MERCOSUR i9erisinde yeni kurulmu~ olan Gtiney Yanktire Sendikalar Forumu'nun roltinti te~hir etmeyi ve benzeri konulan i9eriyor.) * ABO sendikal hareketinin kar~1 kar$1ya oldugu bir ba~ka STKtarz1 saldm daha var ve bunun da farkmda olmam1z ve buna k ar~1 mticadele etmemiz gerekiyor. Bu saldm UNI dtizeyinde degil ama bu da en az onun kadar tehlikeli. Ashnda kimi a9tlardan bakild1gmda ABO sendikal harek eti i9in daha yakm vadeli bir tehlike anlamma geliyor. Links dergisinin (ingiltere 'de yaymlamyor) Ocak-Nisan 2005 say1smda Malik Miah, Barry Sheppard ve Caroline Lund - hepsi de Solidarity isimli siyasi grubun tiyeleri ve Bir-Sek'in destek9ileri - Bag1ms1z Sendikalar: ABD emek hareketinin ilerlemesi i<;in gidilecek yo! ba~hkh bir makale yazd1lar. Sheppard ve Miah AMFA'mn (Aircraft

Mechanics Fraternal Association, U9ak Teknisyenleri Birligi; ABO'de havayollarmdaki u9ak teknisyenlerini orgtitleyen bir sendika) yoneticilerindendi ve AMFA'nm Uluslararas1 Makinistler Birligi (IAM) tiyeliginden c,;1kmas1 ic,;in bir kampanyaya onctiltik etmi~lerdi. A~ag1daki paragraf bu makalenin oziinti yans1tmaktadir: 9e~itli

.. .AFL-CIO arttk, bugiiniin siyasi vc ckonomik gcn,:ek ligi nde, emcgin 91karlanm ileri ta$1yabilccek bir birle$1irici fcderasyon olarak uygun bir yapt degildir. Art tk i$vilerin i~vcren sm1fa kar~t ayaga kalkmalanna onderlik etrnck iizcre reform cdilebilir durumda degildir. Arttk bu ge r9egi gormc vaktidir. Ger9cgi soyleycrck i$C ba$lamam1z gcreklidir. i$<;:ilcre mevcut AFL-CIO iiyes i sendikalann 1slah edilcbilir olmad1gm1 ogrctmemiz gcrekiyor. i$<;: iler AFL-CIO liycsi sendikalannm toplu sozlqme yetkilcrini dii~Lirmek i<;in <-'>rgiitlenebilirler.

Miah, Sheppard ve Lund sendikalardaki r;e$itli reform komitelerini "kendilerini s1mrlayan hak1~ ar;:J/arz ve mevcut AFL-CIO yap1s 1111n 6tesine germeyi reddetmeleri" dolay1s1yla ele~tiriyorlar. AMFA'y1 ise

izlenmesi gereken omek olarak selamhyorlar. Bu zehirli bir siyasal yonelimdir. AMFA bir meslek sendikas1d1r ve bir meslek sendikas1 olmaktan gurur duymaktad1r. AMFA'nm belgelerini okursamz, kendisinin oldugu yerlerde mevcut olan i~kolu sendikalanna, ozellikle de daha az nitelikli i~c,;ileri orgtitleyen sendikalara tepeden bakt1g1m goriirstintiz. Meslek sendikac1hg1 i~r;i hareketi ir;in buyi.ik bir geri ad1mdir. Ve Northwest havayollannda kendi i~r;ilerinin grevinin yal1ttlm1~ kalmasma da, tam da AMFA'nm bu ser;kinci, kendi ba~ma davranan, meslek sendikac1hg1 mant1g1 olmu~tur. AMFA' nm i~r;i hareketini bir bi.ittin olarak hor go1mesi sendikal hareketten daha yaygm bir destek almmasm1 gi.ic,;le~tirmi$tir.

Bu ii9 yazar geleneksel sendikalann en iyi ihtimalle gec,;mi~e <lair bir olduklan ve yeni kiiresel ekonomide yeni , farkh - ve daha "demokratik"- bir;imlerdeki i~r;i orgi.itlerinin gerekli oldugu dogrultusundaki STK'c1 gorti~i.i benimsemi~lerdir. ~ey


ABD'deki Si ya sal Durum Ozerine Notlar (I)

Miah, Sheppard ve Lund Labor Notes dergisinin destckleyi cileridir. Bu yay111da di.izenli ol arak k o~e yaz il an vc makaleler yaz111aktad1rl ar. Labor No tes Di.inya Sosya l Forumlarm111 ve Porto Alegre 'deki "'kat1ltmc1 dern okrasi" mod elinin ate ~li bir destek<; isidir. Miah ve Sheppard Labor Notes dergisinin sayfa lannda ve ayn ca Solidarity' nin yay1111 olan Against the Cur/'Cnt (Ak111t1 ya Ka r~ 1) yay 111111da bu konul arda diizenli olara k yazmakt ad1rl ar. Bu yaztlannda Porto Al egre' dcki "kat1lt111c1 dcmokrasi" modclini "demokrasinin en il eri bi <; imi" ol arak ovmekted irler. Bu yazarl ar a<;1 s111dan biit<;e ile ilg ili ti.im temel kararl ann (ozellikle de dt$ borcun odenm esine ili $kin karann ) hiiklimetin en List diizey lerinde ve dogrudan IMF talimatlan il e alm1 yor olmasmm bir <jnemi yoktur. Esas111da bu sl.ire<; - daha onc e de belirtmi$ oldugumuz gibi - Di.inya Bankasi tarafmdan da i$<;ilerin ve yoksull ann kendi kemcr stkma planlan111 uygulamalan yo ni.inden rniikemme l bi r ara<; olarak se lamla111rn ~ 足 t1r. Arna bu yazarl ar a<;1smdan onemli ol an tek ~ey i~ <; ilcrin bu prati ge "demokratik bir,;imde katil1y or" ol111al and1r. Bu yazarlar a<; 1s111dan meslek scndikac tl1 g111111 i$kolu sendikac1ltg111111 online ge<;mes i vcya daha dli~iik nitelikli i ~<;il e re yonelik olarak gosterilen, 1rk<; 1hk dcmemeyi tercih etsek bil e sec,: kin ciligin AMFA'mn s1 radan ozelliklerinden haline gelmesi onemli degildir.Tek onemli olan ilgili i~<;il e rin demokratik bic,:imde kararlara kattl1 yor olmas 1d1r - bunun da boy le o ldugunu varsayarsa k. Bu yazarl arm onerdi gi ~cy in c,: ok tehlik eli olmas1mn sebebi tilm sendikalann AFL-CI O 'dan ay nlmas1111 oncriyor olmaland1r (veya CTW'den de, <;i.inki.i onu da AFL-CIO gibi aym sorunun bir par<;as1 olarak gormektedirler). Buglin bu tuturn, mevcut sendikal harekcti y1kmak ve onun ycrinc. meslek scndikalanndan emek merk ezleri veya ba$ka tlirden ~ ey lere kadar degi $cn STK-ti.iri.i orgi.itleri getirmek yonel imidir. Bir kez daha soyleyecek olursak, bunu kapitalizmin uluslararas1 kurumlarmm sendikalan imha etmek ve onl an STK ' lar ve sivil toplumun yapilan arac1ltg1yla yanlanna <;ekmek, ki.iresell e$menin yaptlanmn bi zzat i9erisine dahil etmek yoni.indeki saldm s111111 baglam1 ic,:eri sine yerle$tinnezsek, bu tehlikenin ne kadar ciddi bir tehlike oldugunu anl amak imkans1 zd1r. Bir noktay1 daha not dii$rnek faydalt olacak: Mi ah, Sheppard ve Lund sadeee sendikact ol an ki ~ iler degillcrdir. Onlar Labor No tes ve Solidarity i<;:erisindeki onemli si yasi ~a h s i yet足 lerdir. Ve daha da onemli si Ye~ il Parti ' nin onernli savunuculand1rlar. Solidarity - Bir-Sek'in scmpatizan seksiyonu (Socialist Action ' 111 oldugu gibi) - kendisi , ISO ve Ye~il Parti i<;erisindeki Camejo kanadmm


Sosyalizm

(Camejo'nun Avocado Deklarasyonundan dolay1 Avocado Ye~illeri olarak da bilinen kanat) birle~mesi i<;:in btiyiik i;:aba sarf etmektedir. Boyle bir birle~menin amacmm Ye~il Parti ii;:erisindeki "sol kanad1" peki~tirmek oldugunu savunuyorlar. Boylesi bir birle~me bu i.ilkede hem i~i;:i Partisini in~a etmenin hem de IV. Enternasyonalin seksiyonunu in~a etmenin oni.inde onemli bir engel olu~turacak olan gerici merkezci bir olu~um yaratacakhr. Sadece bu sebeple bile Solidarity'nin sendikalara yonelik bu yonelimini son derece ciddi olarak ele almahy1z. Karann bir sonraki boltimi.ine gei;:meden once AMFA grevi ile ilgili son bir soz: AMFA grevi geJdigi yerde 91kmaza girmek i.izeredir. Burada en bi.iyi.ik sorumluluk AFL-CIO ve CTW sendikalarma di.i~iiyor.

AMFA'nm kotii siciline kar~m. meslek sendikac1hgma kar~m ve Solidarity hareketi i9inden "dam~manlanmn" al9akya yonelimlerine kar~m, AMFA i~9ileri patronlann saldmlan altmdadtr. Grevdedirler. AMFA ile hangi gorii~ aynltklanm1z olursa olsun, grevdeki bu i~9iler desteklenmelidir. The Organizer gazetemizde almt~ oldugumuz tutum bu olmu~tur.


ABD'deki Siyasal Durum Ozerine Notlar (II)

ABD'deki Siyasal Durum •• • Uzer1ne Notlar (11)

Alan BENJAMIN

Sosyalist Orgilt<;:il [Socialist Organizer - r;:n] 9. Ulusal Kongresi Bush 'un Senato konu~masmm birkay hafta sonrasmda geryekle~iyor. Bush bu konu~masmda ordu iyin ve "iy giivenlik" iyin harcamalan astronomik oranlarda artlfan ve bu arada iilke iyindeki 141 program ic;in yap1lacak harcamalan dii~iiren 2, 77 trilyon dolarhk biityeyi ay1klad1. Bu, Kongre ' nin her iki kanadmdan Arahk aymda geyirilmi~ olan bir yasa; ancak Senato'da yap1lm1~ olan degi~ikliklerden dolay1 Temsilciler Meclisi bunu ikinci bir kez onaylamak durumunda ve bu yasanm burada Kongre iiyeleri k1~ tatilinden dondiikten sonra gec;irilmesi beklemyor.

••

nerilen federal biitye yasa tasans1 ya~hlar iyin yap1lacak saghk harcamalannda 36 milyar dolar kesinti oneriyor. Onerilen diger kesintiler de en az bu kadar korkuny; omegin be~ y1lda yocuklann bak1m1 iyin aynlan fonlarda bir milyar dolar kesinti yap1lmas1 ve dii~iik

O

' La V erite/G er~ek dergisinin 48. say1smdan dilimize ~evrilmi~tir.


Sosyalizm

gclirli ebcveynl erc, ihtiya<;: duyan hamile kadmlara ve <;ocuklara g1da yard11111 saglayan Com111odit_1' Supplememal g1da programmm tUmden kaldmlmas1 gibi. Tabi hu arada ti.im Katrina Kasirgas1 sonras1 yard1mlar111 da dramatik ol9iilcrde k1silm1 $ olrnasma $a$111niyoruz. Sadecc California' da, bneri !en federal bUt<;:e yasasmm sosyal hizmctler harcamalannda en az 3, I milyar dolar kcs inti yc yol a<;:acag1 hesaplan 1yor. Ve bir yandan Bush i$i;:i s1111f111111 en zay1f kesimlcrinin sosyal gli vcncelerine sa lclmrken, bir yandan da zenginlcre vergi indirimleri politikas1111 sUrdUri.iyor. Tlim bunl ar bi.iti;:c ai;: 1klann111 kapat1lmas1 balrnnesi one si.irlilerek yapd1yor. ABO Sava$a Kar~1 i$i;:i Cephes i (US LAW) New York ' ta 29 Nisan ' da yapil acak g()steri ii;: in ya pt 1g1 9agn s111da, bu bi.it9cyi ve s ava~I $byle nite lemi~ti : lrak S a v a ~ yli z mil ya rl mca do lara malolurkcn. bir yan(hlll da istihd a!ll, saghk. bannllla , cgitim . alt yap1, fi: lakctzcdc lcrirn izc yard1m, kas 1rga11111 y 1k m 1 ~ oldugu korfC/ ho lgemizin ye nidcn in ~as 1 , c,:cvrcrni zin korunm as1 ve dah a pek c,:ok insa n ihti yac 1111 kar~ il ama k i.,:in gerckli ulan prng ram!ara ay nlan fon lann da kcs ilmcsinc yo l ac,: 1yo r. Vc rg il erimi rlc toplan an milyarlarca dolar Bush yonctiminc yak111 ~ irk c tlcrc aktanhyor . .. Ve bu sava~ esasmda biz cmcki;i lcrc vc sc nd ikalan!ll1 za kar~1 ha~ i a t!lm1 ~ oian bir scrrn ayc Sa\ 路 a ~ ll1111 [izcrini Orlen bir Ortii giircvini gi"ir[i yor; cm.:k lilik yli klirnlulli klcri iptal cdili yo r, i ~ycr l c r i b a ~ k a Lil kclc rc ta ~111 1 y or, fabrik alar yak o luyor, c,: ah~m a ko~till a n klitlil q iyo r. gii<;mcnler glinah kcc,:isi ilan cdili yor vc yarat mak i1; i11 onc a rnli cadclc v.: rmi ~ oldugumu z sosyal gli vcnlik main cdili yor. Zcnginl cr i ~ in vcrg i muali yctlcri , ~ irkctl c r ii; in tc ~v ikl c r - vc geri kalan lan1111 z111 da ca11111111 okunm as 1.

Sava搂 ve yukselen kriz Seattle Weekl y dergisine 9 Arahk 2005 tarihinde verd igi bir mlilakatta i.inli.i siyas i teoriyse n Noam Chomsky $byle sc)yli.iyor: b nek<; ilcrc k a r~ 1 he m lilkcmi zde hem de d1 ~ a nd a yiiriit li lcn bu sa ldin , cgcr AB D' dc bir mu halc li:t pan isi men:ul ol sayd1 . bu ~e kild c ylirlitlilcmezdi . lk mokratl ar siyasetlcrinde Cumhuriyctc;ilerc o kadar ya kml ar ki . bu saldm lara k a r~ 1 koymak ic,: in hi i; bir ~e y yapamazlar. lra k' la ilg il i bir ~c y siiy lemck istcd iklc rin dc Geo rge Bush ,路cya Karl Rove on Iara doni.iyo r vc " Nasif l.'ie,>lin:hilirsini::. :; I f l'p ini::. su rn.1 hurcmn ulcmna il'h/1.' m 路 verdini::: . .. diyor. Ve cvet bu temcldc dogru.

Bu tamamen dogru . Buna iyi bir orn ek San Franci sco' dan Demokratlann Meclis azmhk lideri Nancy Pelosi ' nin alm1~ oldugu tutum. Pelosi son zamanl arda lrak ' taki sava$a kar$1 daha sert konu$maya ba$ lad1 ama oylarn alarda da s ava~ harcamalannm a11mlmas1 lehindc oy kulland1. Aralik aymda askcri harcamalar ii;: in bnerilcn % 8 art1~ ve i<; gi.ivenlik fonlan ii;: in ()nerilen <Yo 7 a rt1~ lehindc oy kullandt.


ABD'deki Siyasal Durum Ozerine Notlar (II)

Bush'un State of the Union [Ulkenin Durumu] konu~masmm ardmdan ise Pelosi sava~ harcamalanndaki art1~ i9in bir daha oylama olsa yine lehte oy verecegini ay1klad1. Bunu soylerken "Patronlann Amerikas1"11111 iki partisi arasmda ve bunlarm i9erisinde hi9bir 9eli~ki olmad1grn1 soylemck istemiyorum. Elbette 9eli~kiler var. Bush yonetiminin en tepesinin apa91k olan yozla~mas1, kamuoyunda o denli infiale yol ayt1 ki, her iki partiden politikactlar bu ger9egi gormezden gelemiyor. Bush ve Cheney'nin en gi.ivendikleri dam~manlan olan Karl Rove ve Lewis Libby hakkmda, bir CIA ajanmm adm1 s1zd1rarak ulusal guvenligi zaafa ugratt1klan iyin dava aytlmas1 an meselesi; bu hikaye aym zamanda yonetimin medyay1 ne denli manipule ettigini de ay1ga 91kart1yor. Senato'nun Cumhuriyet9i ba~ka111 Senat6r Bill Frist i9eriden bilgi alarak ticaret yapma su9lamas1 ile soru~turmaya tabi tutuluyor. Cumhuriyet9ilerin keskin ismi Tom Delay se9im kampanyalannda ~irketlerden yasa d1~1 yard1m almak suc,:lamas1 ile s1k1~tmhyor. Bunlar sadece onemli orneklerden baz!lan. Ve eski D1~i~leri Bakam Colin Powell bile, Bush yonetimi aleyhinde, d1~ politikada ""kovhoy /uk yaptyorlar" diyerek konu~uyorsa, bu i.ilkede derin bir siyasal kri z olduguna emin oluyoruz. Bush'un iyeride ABO vatanda~lanna ajanhk yapt1rrnas1 ile ilgili skandal ni.ifusun bi.iyi.ik boli.imi.ini.i c,:ok ofkelendirdi. Bush bu ajanhk programma Kongre i.iyelerinden yetki almay1 bir kenara b1rak111, onlara da111$ma geregi bile duymadan onay verdi. Aynca bi.iyi.imekte olan bir ekonomik kriz de var ve bu da siyasi yap1y1 istikrars1zla~t1rmaya devam ediyor. Ocak aymm sonunda Ford Motor ulkc c,:apmda 14 otomobil fabrikas1111 kapatacag1111 ve 30.000 i~9iyi i~tcn 91kartacag1111 duyurdu. Bu say1 Kuzey Amerika'da 9ah~t1rd1g1 i$9ilerin yuzde 25'ine denk geliyor. Bu a<;1klama General Motors tarafmdan yap1 Ian, ABO ve Kanada 'da 30.000 ki$iyi i~tcn 91kartma niyetleri olduguna dair ay1klamanm ve yine Daimler-Chrysler'in yakm zamanda 6.000 beyaz yakahnm i$ine son verecekleri a<;1klamasm111 hemen ardmdan geliyor. Toplamda i.i<; bi.iyi.ik ABO otomobil ~irketi son be~ yilda 140.000 ki~iyi i$ten 91karm1$ ya da 91karacagm1 as;1klam1~ dururnda. Bu rakam bu l.i<; $irketin ABD'de 9ah~t1rd1g1 toplam i$9i say1srn111 i.i<;te biri. Manufacturing & Technology News isimli derginin 19 Ocak tarihli say1smdaki yaz1s111da ekonomist Charles McMillion son bq yilda Bush 'un yonetimi altmda ABO' de sanayi i$1erinin % 16.5' in in kaybedildigini soyluyor. En koti.i etkilenenler haz1r giyim ve tekstil iireticileri, ileti$im ara9lan ve yan-iletken ureticileri .


Sosyalizm

Bu sektorlerdeki i$giic,:leri % 37 ila 46 arasmda daralm1$. On yt! ic;erisinde biiyiik sanayiler biizii$erek ufac1k kahm$ durumdalar. i$<;i Partisi'nin ulusal orgiitc,:iisii Mark Dudzic labor Party News'un [i$c;i Partisi Haberleri] Ocak 2006 say1smda yaymlanan ba$yaz1smda 2005 y1hm ~oyle ozetledi: 2005 gibi bir y1/m ard111da11 ha/a Demokrut/arm heceriksi:: o/duklarma mt inanma!iy tz'! Ha/ka i/ham verme ve 011/ar111 ger~路ek ihtiva~路/ari konusunda, h1rak111 bir ilerleme sag /amay1. hun/an a(路1k bi~路 imde ifade etme y eter/iligine bile hi(' sahip o/111ad1k/an sonucuna ne ::aman \'C1racag1z?

i~in mlicadele So:,yalist Orgiitc;ii, 15 y1lhk tarihinde ABD'de bir i$c,:i partisi in~a etme gorevini siyasi c,:alI$mas111111 merkezine yerle$tirdi . Siirekli bu iilkedeki emeki;:ilerin kar$I kar$1ya oldugu temel siyasal gorevin, sendikalann Demokrat Parti ' den kopmalan ve tiim somiiriilen ve ezilen topluluklarla ittifak ii;:erisinde kendi siyasi arac;lanm, bir i$<;i Partisini, in$a etmeleri oldugunu ifadc ettik. La Verite/Gerr,:ek dergisinde yaymlanan makalelerde bir i$i;:i partisi ic;in verdigimiz mi.icadeleyi belgeledik. Y11lar ic;erisinde, Sosy a/ist Orgiitr,:u i$C,:i hareketi ii;:erisinde tutarlI bir bic,:imde bir i$i;:i Partisi ii;:in miicadele eden, emegin patronlann partilerinden kopmas1 yolunda, bu iilkedeki emekc,:ilerin gerc,:ek anlamda sesi olabilmek ic;in Demokrat ve Cumhuriyeti;:i adaylara kar~1 sec,:imlerde aday c,:1kartan tan111m1~ bir ak1m haline geldi. i$c,:i Partisi'nin 2002 Haziran ' mda Washington D.C.'de yapt!an son ulusal kongresinde aday 91kartmak yoni.indeki onerimiz delegelerin % 30'undan fazlas1 taraf111dan desteklendi. Bag1ms1z i$<;i Partisi adaylan i.izerine yapttg1m1z foruma aralannda i$c,:i Partisinin onde gelen ki$ileri olmak i.izere 175 i$c,:i Partisi delegesi katt!d1. Bunlar arasmda AFL-CIO Giiney Carolina sayman-sekreteri Donna Dewitt, Tanm i$c,:ileri Orgiitlenme Komitesi (FLOC) ba~ka111 Baldemar Velasquez de yer ahyordu. i$c,:i Partisi 2000 yt!1 Kas11n aymda George W. Bush'un sec,:ilmesinden bu yana duraklad1. Bu duraklamamn esas nedeni daha geni$ i$i;:i hareketinde yat1yor. "Daha az kotii" yoniinde yogun ve yeni basktlar 2000 y1lmda George W. Bush'un "sec,:ilmesinden" sonra (esasmda bu sec,:im, c,:almm1$t1) ti.im emek hareketini sard1. Bize $U soyleniyordu: Art1k "Bush 'u gondermek" donemiydi, yani ehven-i $er olan Demokratlar sec,:ilmeliydi. Ba$ta birinci gi.inden itibaren i~c,:i Pa11isinin kalbinde yer alm1~ sendika olmak iizere (Petrol, Kimya ve Atom i$c,:ileri Sendikas1), i$c,:i Partisini ba$latm1~ olan birc;ok ulusal sendika yon degi~tirdi.

Bir

i~~i

partisi


ABD'deki Siyasal Durum Ozerine Notlar (II)

2004 Demokrat Parti'nin ya~ad1g1 bi.iyiik y1k1m - tiim bir emek hareketinin yonelim krizi ile birle~ince (buna Demokrat Parti ' nin i~c,;ilerin c,;1karlanm savunmak veya ilerletmek konusundaki ba~ans1zltg1 ile ilgili yaygm bir tart1~ma da e~lik ediyor)- bu iilkede i~c;i Partisini in~a etmek ve i~c,;i Partisi adaylan ile sec;ime girmek ic;in olgunla~mt~ yeni bir siyasal durum dogdu. En onemlisi de mevcut i~c,;i Partisi ya~ama geri dondii; bu bi.iyi.ik oranda yeni i~c;i Partisi ulusal orgi.itlenmecisi Mark Dudzic 'in Kerry'nin cumhurba ~ kanltgt kampanyasm1 giic;lii bir ~ekilde te~hir etmesi ve sendikalara yonelik olarak ikna edici ~ekilde yaptlan, yeniden i~c;i Partisini desteklemeleri c;agns1 sayesinde oldu. Dudzic ABD ' nin yakm tarihinde hic;bir zaman yonetici sm1fm adaylan arasmda bu denli az fark olmam1~ olmasma dikkat c;ekti . Aynca Demokratlann ba~anst z olmu~ olsa da Cumhuriyetc;i Jere oykilnme stratejisini si.irdi.irmek konusunda kararlt olduklanm vurgulad1- buna biz /ight-Cumhuriyetc;ilik diyoruz. Kerry kampanyasmm ardmdan siyasal durumun genelindeki degi~i足 min ve Dudzic ' in ve i~c;i Partisi ' nin yeniden ortaya c,;1kmasmm ardmdan ya~anan ilk sonuc; Amerika Birle~ik Metal i~c;ileri Sendikas1 ' nm (USWA) ulusal onderliginin gec;tigimiz gi.inlerde i~c;i Partisini destekleme ve ona ciddi mali destek aktarma karan almas1 oldu. USWA Ba~kam Leo Gerard vergiye dayali saghk sistemini savunuyor. Gerard 2002 yilmdaki i~c;i Partisi kongresindeki onemli konu~mac1lardan biriydi ama o tarihte Metal i~c;ileri Sendikast, i~c;i Partisini destekleme karan almam1~t1. Bu c;ok onemli bir ilerlemedir. PACE (OCAW ile kag1t i~c,;ileri sendikasmm birle~mesi) metal i~c,;ileri sendikastyla birle~tiginden bu yana USWA ~u anda iilkedeki en bi.iyilk sanayi sendikas1dir. Ancak Dudzic ve i~c,;i Partisi Demokrat Partiyi te~hir etmenin de otesine gec;mi~tir. 1991 'da i~c,;i Partisi c,;alt~mast ilk ba ~ lattldtgmdan bu yana ilk kez olmak ilzere 2006 Kas1m aymda Gilney Carolina'da eyalet mecli si sec,;imlerinde bir i ~c,;i Partisi adayt c,;1karmak ic;in yola c,;1km1~足 lardir. Bu kampanyanm temelleri ILA sendikasmm militan Charleston ~ubesinde olu~turulmu~tur ve AFL-CIO Giiney Carolina konseyi tarafmdan desteklenmektedir. Bu i~c,;i Partisini in~a etmek ic,;in c,;ok biiyiik bir atthmdir. Bunun sonrasmda eriyip kayna~maya yonelik bir kampanya olmad1g111m da altm1 c;izelim; yani bu hem i~c,;i Partisi tabelast altmda hem de bir ba~ka parti tabelas1 altmda -omegin Demokrat Parti- yiiriitecegimiz bir kampanya degildir. Gi.iney Carolina' daki de dahi I olmak ilzere birc,;ok eyaletteki sec,;im yasalan bOylesi eriyip kayna~maya yonelik kampanyalara izin vermektedir. Omegin Komiinist Parti boyle eriyip kayna~maya yonelik bir tabela haline gelmek konusunda koti.i tine sahip


Sosyalizm

olagelmi$tir. Hem Demokrat Parti hem de Amerikan i $yi Partisi aday1 olarak (1930'lann son lan) veya " ilerici Parti" aday1 olarak (l 960'lar) y1kan adaylan olmu$lur. Bugtin eriy ip kayna$may1 savunan bir partiye en bilinen omek New York'taki i$yi Aileleri Partisi'dir. l 996'da Cleveland'da kurulmu$ olan mevcut i$yi Partisi daha ba$lang1ytan Demokratlan ya da Cumhuriyetyileri desteklemeyecegi konusunda karar almI$tlr. Soma 1998 ' de ttim adaylannm sendikalarda geryek bir taba111 olmasm1 ve eriyip kayna$maya yonelik kampanyalan reddetmelerini $art ko$an bir seyirn politikas1 belirlemi$tir. i$yi Partisi kurucusu Tony Mazzocchi kendi adaylan111 y1karmaya ba$lad1gmda, kampanya larm1 bu $ekilde eriyip kayna$maya yonelik yapmas1 iyin ya da ulusal dtizeyde i$yi Partisi adaylannm Demokratlan dcstekl emesi iyin parti tizerinde yok btiytik bir bask1 olacagm1 anlam1$tl. Simdidcn Gtincy Carolina i$yi Partisi Orgiltlenme Komitesinin tizerinde bir "kayna $ma" platformu olu$lurmas1 yontinde baskdar ohnu$tur. Ancak Labor Party News'un [i$yi Partisi Haberleri) Subat 2006 say1s111da i$<;:i Partis i liderlerindcn Adolph Reed' in soyledigi gibi, i$yi Partisi en ba$lan bu yakla$11111 reddetmi$tir ve kendi aday1111 ve programm1 bag11ns1z olarak sunmaya ant iymi$lir. i$yi Partisi i<;:in gosterilccek samimi bir yabanm mihenk ta$1 bu bask1ya direnmektir. Bu, yal111zca "Cumhuro-kratlar" ile temiz bir kopU$ ya$ama w;:1smdan degil , bu aday hgm emek<;:il er ve onlann mticadelelerinin hi zmetinde olabilmesi i<;:in de bir gtivencedir. i$<;:i Partisi ilerici bir program1 kabul ctmi$tir. Vergiye dayah saghk sigortas1, Tarf-Hartley Yasasmm geri <;ekilmesi, bedava ytiksek ogrenim, askeri btityede btiytik bir kesinti ve boylcce fonlann insan ihtiya<;:lan iyin kulla111lacak $ekilde yonlendirilcbilmesi, vb. i$<;i Partisi adaylannm hem i$yi Partisi programma hem de i$yi Partisine kar$1 sorumlu olmalanm saglayacak tek yol katI bi<;:imde i$<;:i Partisi platformu tizerinde yer almakt1r. Sorumluluk bag1ms1z bir i$<;i hareketinin kalbinde yer alan konudur. Bizier So!lyalist Orgiit<;ii'de Giiney Carolina i$yi Partisi se<;: im kampanyasm1 desteklemek ve geli$tirmek konusunda biiyilk bir sorumluluk ta$1maktay1z. 1991 'de kuruldugumuzdan bu yana, ba$anlabilecegini gostennek i<;:in, ti.im tilkedcki sendikac1lara sunulabilecek bir ba$anh omegimi zin olmas1111 ummu$tuk. Giiney Carolina'daki kampanya bunun ko$ullan111 hazirlamaktad1r. Bu kampanyada bizim sadece sozlti ve propaganda destegimize degil, maddi destegi mize de ihtiya<;: var. 2006 yllmm ilk aylan boyunca Gtiney Carolina i$<;:i Partisi 9ah$mas111a maddi destek toplamak i9in ev partileri dtizenlemeliyiz. Bu engelli ko$udaki ilk bilytik engel pa rtiyi kay1t cttirmekte. i$<;:i Partisini


ABO'deki Siyasal Durum Ozerine Notlar (II)

oy pusulasma yazdirmak i9in eyalet 9apmda 10.000 ki$iden imza toplarnak ic;in gonderilecck gruplar ic;in i;ok para gerckiyor. Bumm i9in binlcrce dolar toplamahy1z. Bu 9abaya Smyalist Orgiit1,路ii'niin tum aktif destek<,:ilerinin kattlmas1 gcrekiyor. GUney Carolina' daki bu kampanyanm gerek bu cyalettcki, gerekse Ulke i;apmdaki emekc;ilcr ic;in gidi lecek yolu gostcrdigini en yaygm ~ek ildc anlatmal1y1z. Bu Ulkcde ciddi bir i$c;i Partisi'nin in$a edilebilmcsi ic;in bizler Sosyalist (Jrgiit<,:ii' yii in$a etmeliyiz. DordUncii Enternasyonalin birka9 yi.iz Uyeli bir ABO seksiyonu ve bunlarm birc;ogunun i$9i hareketinde koklii baglan olmas1; i$te bunun, i$c;i Partisinin ulusal c;:apta in~a etmek ve ilcrletmek ic;in muazzam bir etkisi olacakt1r. Ve bu yapilabilir bir $eydir. Ama bunu yapmak ic;in salt dU$Uncedcn fazlas1 gercklidir. Smyalist Orgiit\路ii ic;in bir parti in$a plant gereklidir. Liderligin siirekli dikkati gereklidir. Kuruldugumuzdan bu yanaki i$1ey i$imizi - ad 1m ad1m, sab1rli ama si.irekli olarak ve inanc;la- degi$tirmek gercklidir. Bu durum 2006 ytlmdaki yerel ve gene! sec;imlerde bag1ms1z i~c;:i adaylan c;:1kard1g11rnz Giiney Carolina kampanyas1111 ve ozellikle de 2008 ba~kanlik sec;imlerinde bag1111s1z bir Siyah aday ic;:in kampanyamt zm tartt~1lmasm1 gerektiriyor. Yolda$1ann bildigi gibi, bu c;agnlanmtzt 2005 ba~mda yapttk . \:'agn1111z iyi kar$tland1 ama 2005 yif 1 ic;eri sinde herhangi bir giri~im颅 dc s0111t1tla$mad1. Esascn 2005 c;ok az scc;:im kampanyasmm oldugu hemen hemen sec;imsiz bir yildL Sacramento'da bir gtup sendikac1 -aralannda Sacramento Emek Konseyi cski sayma111 da olmak Uzerc- Sosl'Glist Orgiitr,:ii temsilcilerini, bag1ms1z i~c;:i adaylan c;agnm1z1 anlatmam1z ic;in iki ayn etkinlikte bu ~ehirdeki bir i~c;i toplulugu forumuna davct ctti. Bu aktivistlerle birlikte 2006 Kas1mmda Sacramento'da belirli bir bag1ms1z kampanyanm ba$lat1ltp ba$lattlamayacagm1 gorebilmemiz ic;:in bu tart1$may1 si.irdiirmeyi bir takvime bag1adtk. SEIU 1000 nolu $Ubedc giic;:IU bir sendika taba111 var ve bu c;abay1 ete kcrnige btiriindi.irmck ic;in bu $Ube c;:ok faydalt olabilir. Bahsettigimiz kampanyanm bir ya da birkac;: yercl sendika $Ubesinin destegini alrnt$ olmast gerekiyor. ~Uphesiz Gi.iney Carolina 'da bir i$c;:i Partisi adaymm olmas1 diger eyaletlerdeki tiim c;:abalanrn1z1 da giic;lendirecektir. Ancak oni.irniizdeki ytlki bu c;alt$maya giri~irkcn kesinlikle uzak dumiamtz gereken bir ~ey var, bu da $Udur: Hic;:bir yerde bu bag11ns1z i~c;i listelerinin Ye~il Parti tabelas1 altmda scc;:ime girmesini kabul etmemeliyiz. Oy beklentisi ile bunu yapmak bu kampanyalann bag1ms1z niteliginin tiimiiyle ic;ini bo~altmak olur. Ye~iller, bag1ms1z i$c;:i s1111fi


Sosyalizm

siyasal eylemi ii;:in bir arai;: degildir. Hatta Ye ~ iller bu yoldaki en onemli engeldir. Sendikalann kendi i~i;:i Partilerini in~a edememi~ olmalannm Demokratlardan ho~nutsuz sendikac1lann ve aktivistlerin Ye~illere akmasma yo! ai;:m1~ olan bir siyasal bo~luk yaratt1g1 dogrudur. Aslmda i~i;:i Partisinin sei;:men tabanmm biiyiik boliimi.i -i;:ok da mutlu olarak olmasa da sadece bir ~eyler yapmak istedikleri ii;:in ve tek sei;:enek bu oldugu ii;:in- Ye~illere gitmi~tir. Ye~il Parti bir i~i;:i sm1fi partisi degildir. "Sivil toplumun" partisidir. Sm1flan kesen bir partidir. 2004'te Ye~illerin i;:ogunluk kanad1 ai;:1k9a ve kamuoyuna da duyurarak John Kerry'yi , yani biiyiik patronlara bu iilkenin en iyi CEO 'sunun kendisi olacagm1 soylemi~ olan adam1 desteklemi~tir.

Kerry ' ye verilen onay yiiziinden partiden uzakla~mam1~ olan ba~足 hca azmhk kanad1 ise Nader-Camejo' ismini desteklemi$tir, ancak bunlar da Demokratlara dolayh destek vermi$lerdir i;:iinkii "k1yas1ya miicadele olan eyaletlerde" Demokratlarla oy degi$ toku~ etmeyi kabul etmi$lerdir. Ye~illerin her iki kanad1 ii;:in, Demokratlara -ozellikle de Kucinich Demokratlara2 - verilen destek gerekli ve me~rudur. Kanatlarm ikisinin de yiizii toplumu i~i;:i sm1fi i;:ogunlugun 91karma yeniden in~a etmenin temeli olarak i~i;:i sm1fma ve onun orgiitlerine, sendikalarma doniik degildir. Hepsi bu da degil. Ye$iller -tiim kanatlan- "adil ticaret" ve "~irket足 lerin sosyal sorumlulugu" kampanyalanm biitiiniiyle desteklemektedir. Son iii;: y1ldir Kiiresel Ah~veri~ (Global Exchange) -Ye~illerle birlikteABD i;:apmda onemli ~ehirlerde Ye$il Festivaller adm1 verdikleri festivalleri diizenlemi$tir. Bu festivaller, "Sirket davram$ kodlanm" kabul ettikleri ii;:in iyi "kiiresel vatanda$lar" olduklan iddiasmdaki biiyiik $irketleri tamtmaktad1r. Bu festivallerde aynca toplumdaki "aktivistler" ile ~irketler arasmda "yeni kiiresel ekonominin giii;:liikleri" ve yeni bir "ortakhgm" gerekliligi konulannda yuvarlak masa toplantilan da yapilmaktadir.

Ralph Nader: Amerikah avukat ve siyaset.yi. One .y1kard1g1 konular ti.iketici haklan , feminizm , insanc11!1k, .yevrecilik ve demokratik hi.ikiimet gibi konular oldu. 1996, 2000 ve 2004 ' te olmak iizere iir;: kez ABD ' de ba~kan aday1 oldu. 1996 ve 2000 ' de Ye~ il Partinin aday1yd1. 2004 y1lmda ise Ye ~ il aktivi st Peter Miguel Camejo ba~kan yard1mc1s1 aday1 olarak, kendisi bag1ms1z aday oldu. Dennis John Kucinich: Kucinich Demokrat Partili bir politikac1d1r. 1977-79 arasmda Cleveland, Ohio belediye ba~kanhg1 yapt1. Bugiin ise ABO Tems ilcilcr Meclisinde Ohio vekili. 2003 y1lmda Ralph Nader tarafmdan "gero;;ek bir ilerici" olarak nitelendirildi .


ABD'deki Siyasal Durum Ozerine Notlar (II)

Bu ~irketlerin 9ogunun 9ift defter tutuyor olmas1 ger9egi hi9 onemli degildir. Ornegin \:in'deki Mattel oyuncak ~irketi. Ya da iiretimlerinin biiyiik boliimilnii sendikalann adtm atamad1g1, yogun somiirii ya~anan berbat i~yerlerinde ta~eron olarak yaptmyor olmalan . . . Yine de bu ~irketlere bu festivallerde Ye~iller tarafmdan bir onay miihrii veriliyor, hatta gosteri~li odiil torenleri bile yap1hyor. Boylelikle bu ~irketler, "sosyal" etiketi ta~1maya hak kazanan "adil ticaret" ~irketleri olarak adlandmlarak, gorece daha az para harcam1~ olarak kendileri i9in iyi bir reklam-tamttm yapmt~ oluyorlar.

Bir Siyah i~~i Partisi i~in mi.icadele La Verite/Ger9ek dergisinin 38-39. say1smda editorler "ABD 'de bir Siyah i$r;i Partisini Savunmamzzm Teorik Temelleri" ba~hkh uzun bir makale yaymlad1lar. Bu makale 1991 ~ubatmdaki kurulu~ kongremizden bu yana Sosyalist Orgiitr;u'de bizlerin neden bir i~9i Partisi i9erisinde Siyah i~9ilerin bag1ms1z bir siyasal orgiitil i9in 9agn yapttg1m1z1 ortaya koymaktadtr. Sosyalist Orgiitr;ii'niln Kas1m 2003 ' teki 8. Ulusal Kongresinde ald1g1m1z Siyasal Kararda ~unlan soyliiyorduk: Sosyalist Orgiit9ii 1991 'deki kurulu$undan bu yana, gelccekte olu~acak bir Siyah i~9i partisinin i~9i Partisi'ne yonelmesi ve ondan vc i$yi sm1fmm biitliniinden ayn olmamas1, aksine bi9imi ne olursa olsun i~9i Partisinin aynlmaz bir bile~eni olmas1 i9in, bir Siyah i~9i Partisinin olu~turulmas1 9agns1 yapt1.

Karar

~oyle

devam ediyor:

Bir Siyah i~9i Partisini, i~9i Partisi hareketinin Siyah bile~eni olarak kapsayabilmek, i~9i Partisinin kendisinin geli~imi ve onun i$yi sm1fmm ve tiim ezilenlerin 91karlanm tutarh bi9imde ilerletmek i9in bir ara9 haline gelebilmesi i9in tayin edici olacakur. (Uluslararast Aji-ika Mahkemesinin t;al1:fmalanm ABD 'den desteklemi:f olan Siyah aktivistlere hitaben yazilm1~路 olan hir yaz1stnda Azanya Sosyalist Partisi ba:fkam Lybun Maba.m ABD "de bir Siyah jKi Partisi it;in ragnmn onemini G{'tklamaktadtr.)

Mabasa bu yaz1smda yine bu 9agrmm Afrika halklan i9in de ne kadar onemli oldugunu a<;:tklamaktadtr. Afrika 9apmda i~9i sm1f1 aktivistleri i9in bu tart1~manm hayati niteligini anlayabilmek i9in bu yaz1dan birka9 almtJ yapmaya deger. Yolda~ Mabasa ~unlan yazmt~h : Azanya Sosyalist Partisinde (SOPA) bizler, ABD'de i~9i Partisi'nin bir bile~eni olacak bag1ms1z bir Siyah i~9i Partisi ii,;in yapilan 9agny1 destekliyoruz. Siyah i~9ilerin ve ABD ' deki Siyah halkm, diger i$9ilerle bir i~i,;i Partisini kurrnak ii,;in kolektif miicadeleye kalllmadan once, her ~eyden once kolelik tarihinden ve onun ardmdan da irki,;1 siyasal ve ekonomik d1~lanmadan gelen, kendilerini durumlarmm ve ko~ullarmm ozgiinliigii i9erisinde orgiitleme sorumluluklan vard1r. Bu Azanya ' daki Siyahlarm miicadelesi ile bir yonden farkh ama diger yonden benzer bir miicadeledir. ( ... )


Sosyalizm Bugiin ABO olan ulusu o lu ~ turm aya , AB O'deki di gcr ulusal grupl an n hcpsinden c,:o k, kti lc crkek vc kadmlann emcginin dayanilmaz ac1 vc ren s()mii rlisu yard11n etti . Bu insanlar, kclimcnin gerc,:ck anlam1 il c, bu lilkcyi terlcri ve kanlan il c in~ a cltilcr: hem de inanilmaz mi ktardaki tcrl cri vc kanl an ilc . . Siya h i ~c,: il erin VC Siyah halkm , !Lim Amerikan i~c,: i Sll1 1r111 m i ~c;i Partisi ic,:c ri sindcki daha gc ni ~ mucadclcs ine kat ilmay1 d li ~ ii ne bilm clcr in de n bi le ()nee, kcndilerini bi r siyasal parti olarak orglitlcmeleri vc kurmalan ve bu parlin in onl ann ozgii n cl urumunu ve k o~ 1illanm elc alma soru mlulugunu t a~ 1m as 1 gerek lidi r. Beyaz i~c,:il erle Siyah i ~c,: ilcr i ~c,:i Parlisi ic,: cri si nde bir s1111 f olarak ortak i,:1karlan clogrultusunda miicadele etmek it,: in bir araya gclmclidirlcr. Arn a bugli n, tarihle ri scbebiylc, AB O'deki beyaz i ~c;: iler il c Si ya h i~c,: il er e~i t k o~ ull a rcla n gelmemektedir. Siyahl ar ai,: 1smda n hcnliz c,: oz liml e nmc m i ~ olan ulusal siyasi hcsaplar mevcuttur. Bunlan clc alaeak bir program ge l i~ tirm e giircvi Siyah i ~c,: il erin , Siyah halkm ve onl arm siyasi lidcrli ginindi r.

Bir i$<;:i parti sinin bile$eni olarak bag1ms1z bir Siyah i$<;:i Partisi 9agnm1 z bir soyutlama degildir. Veya bu Siyah mi.icadel eye dt~andan enj ekte edilmeye 9alt$ilan bir fikir de dcgildir. Bu fikrin Siyah harekct i<,;erisinde uzun bir tarihi ve dcrin kokl eri vardir. 2004 Ba$kanltk se9imlerinin emek cephesinde bir i$<;: i Parti sinin gerekli oldugu lizerine geni$ bir tart1$may1 a9m1$ olmas1 gibi , bugi.in de Siyah aktivistler ve sendikac ilar arasmda bag1ms1z bir Siyah i$<;:iler siyasal orglitlini.in kurulm as1 ve bunun i~<;:i sm1 f1mn bir bliti.in olarak siyasal bag1ms1zltg1 i9in mlicadelcnin bir bile$cni olmas1 gerekliligi i.izerine bir tart1 ~ ma dogmu~tur. 17 Ekim 2004'te Washington'da Bir Milyon i$<;: i Yliri.iyli$i.inde3 , Siyah i$<;:ilerin Birli gi Hareketi (BWUM) ve Siyah i$<;:iler Birligi tarafmdan dag1tilan iki bildiri bu perspektife 1~1k tutmaktad1 r. Siyah i$<;:ilerin Birligi Hareketinin dag1tt1 g1bildiri ~unl an soylemektedir: iki bliylik parti aras mda m ; im sistemi lizerin deki ~ irk ct lcri n hakimi yetini ve ABD'nin cmperyalist klircse l glindcmini boza bi lccek meydan okumalara izin vcrm emck Uze re bir 'centilmenlik a nl a~ m as 1 ' vard1 r. Afrik ali Amcrikahlann demokratik haklannm i g di~ cdilmesi. daha g e ni~ anlamda ABO i~c,:i sm1fi ic,:in de dem okras inin i gdi ~ edilmcs inde k o~c t a~ 1 o lmu~tur. ILWU scndikas1 I 0 nolu ~ubedeki Si yah i ~c;:il crin Bir Mil yon i~c;: i YiiriiyU~U ic;in y aprrn~ olduklan c;:agn vc bu 9agnn111 i ~c;:i sm1 fmm birli gini ve bag1ms1z siyasal cylemini in ~a etm c amac1, Siya h i ~c,: i onderli ginin demokrasi vc temel d cgi~imlcr ic; in miieadeledeki oncmini giistcnn cktcdir. 4

i ~c,: i sm1fmm bag1ms1 z siyasal cylcmi ni hcdeflcycn harekctin ve i ~c,:i s1111 f111a dayanan kitl cse l bir siyasi partinin o lu ~ m as mm oncmli bir yonU Afrik ah Amcrik ahlann Oemok rat Partidcn siyasi bag1ms1zhg1dir. Esasmda bu Afrikah 1

ILWU sendikas1 I 0 nolu ~ubcnin Siya h i~c;: i onderlerinin c,: agns1 ilc dlizenl cncn Bush yonetimi altmda ya~ an a n i ~ kay 1planna ve lrak sava~ma kar~1 taleplerle orgiitlendi . i~c,: i y lirii y li ~ ii .


ABD'deki Siyasal Durum Ozerine Notlar (II) Amerikahlann kendi kaderlcrini tayin miicadelesinde oncmli bir ad1m olacak t1r. Si ya h i~ c; i 6nderlig in i ycrinc oturtmak ve daha da ge li ~ tirm ek iiyin Siyah i ~iy ilc 足 rin ulusal bir 6rgiitc, Si ya h i~i,;il crin Birligi Harckctinc ihtiyac1 vard1r. Afrikali Amerikah kitlelerin ve i ~<;i sm1fmm verdi gi bin;ok miicadeleye 6ndcrlik ctmck ii,;in bu gcreklidir. Afrikali Amcrikald ar ii,;in demokrasi ve kendi kadcrini tayin mlicadclesinin i ~ i,;i sm1fi vc cntemasyonali st ka ra kteri ve prog ra1111 olmas 1 ic;in Siya h i ~c; il e r 6rgiitlii olrnahd1r.

Benzer ~ekilde Siyah i~c,;iler Birliginin dag1tt1g1 bildiride de ~unl ar soyleniyordu : Siyah kitlelcrin i~c; i sm1 fma daya h bag11ns1z bir siyas i parti olu ~turm a k ii,;in Demokrat Parti ile k o pu~mas1 hem kendi kadcrini tayin hem de i ~ i,;ilcrin gii<;lenmesi bak11nmdan biiyiik bir ilerl emc olacaktir." Bi r Ulusal Siy<i h i ~i,; iler Kongrcsinin kurulmas1 Afrik ah Amerik ahlann ulusal ezilmel erine k a r~1 miicadelenin i~i,;i harck eti ic;erisinde giic;lcnmesine yard1111c1 olacak, bir yandan da Siyah i ~ i;il e rin onderligindeki Afrikah ozg iirle~m e hareketinin bag1ms1zhgm1 ve inisiyatifini koru yacakt1r.

Bu bildirilerde yaz!lanlar esasen c,;ok limit verici vc Siyah i$c;iler arasmdaki , patronlardan ve onlarm ajanlanndan olarak orgtitlenmek yontindeki iradenin dirilmekte oldugunu yans1t1yor. The Organizer gazetesinin 2005 sonbahar say1smda yer alan Washington'daki Bir Milyon i~c,;i Ytiruyti$ii iizcrine iki sayfahk makalede bu tart1~may1 bir ad1m daha ilerlettik ve Bir Milyon i~c,;i Yi.iri.iyii~ii Hareketi (BMiYH) ic,;eri sindeki Demokratlarla ac,;1k bir ayn~rnay1 saglamak geregine i~aret ettik. Aynca diger konulann yam ma islam Milleti [Nation of lslam 5 ] lideri Louis Farrakhan ' m 2008 'de ba$kanhk sec,;imi ic,;in bag1ms1z bir Siyah aday c,;1kartmak gerektigini giindeme getinnesine dikkat c,;ektik. BMiYH tizerine bu makale ~u ~ekilde bitiyordu: Simdi Farrakhan ' m 2008' de bag1ms1 z bir adaylik iiyin y apm1~ oldugu onerinin geni~ bir ~ckildc ta rt1~dmasm1 sagl amak gcreklidir. Bu. 2008 sec;imlerinin hemen onccsine b1rakilamayacak bir t a rt1 ~ mad1r.

ABD'deki Uluslararas1 Liman vc Ambar i~i;il e ri Sendikas1 (ILWU) ABD'nin Bat1 sahilindeki. Hawai ' deki ve Alas ka 'daki liman i ~c; ilerini ve ayn ca Hawai'deki otcl i ~c,: ilcrini vc Alaska'daki konservc i~i;ilcrini ve Bat1daki tiim ambar i~i;ilerini temsil eden scndika. Sendika 1934 yilmda y a~a nan , lii;: ay s[ircn ve San Franci sco vc Korfez bolgcsinde bir genel grcve yol ac;an Bat1 sahili Ii man grevi esnas mda kuruldu . Buglin 60 yerel sendikada orgi.itlii 42.000 i ~iyiyi temsil ediyor. 5 Nation of Islam (NO!) I 930 ' da ABD'de Wallace Fard Muhammad tarafmdan kurulmu ~ olan ve amac1111 Amerika' daki ve diinyamn geri kalanmdaki Siyahlann ruhsal , zihinsel, sosyal ve ckonomik ko~ullanm i y ile ~ tirm ek olarak tan1mlaya n bir orglittiir. Rcsmi ismi Bat1daki Kaybo lmu~-Bulunmu ~ is.lam Ulusu' dur (The LostFound Nation oflslam in the West) .

4


Sosyalizm 2008'de c,:1kartilacak boylesi bir bag11ns1z ba~kan aday1 ic,:in ivme kazanabilmek ii;;in 2006'da yerel ve gene) sei;;imlerde Siyah ve i~i;;i adaylan i;;1kannak mant1klt olmayacak m1d1r? Elbette BMiYH'nin, bu tart1~may1 15 Ekim giini.i yapilan Bir Milyon Oaha 6 yi.iri.iyi.i~i.ine kat1lm1~ olan ve en yak1c1 sorunlanna i;;ozi.imler aramakta olan yi.iz binlerce Siyah ve i~i;;i sm1f1 aktivistine ta~1makta onemli bir roli.i olacakllr. Farrakhan ve Jesse Jackson, ele~tirel de olsa ve gitgide daha bi.iyiik zorluklarla da olsa Oemokrat Parti ile baglanllh kald1klan si.irece, bu harekete bir i~i;;i s1111f1 program1 ve bag1ms1z siyascti yoni.inde onderlik etmeyecektir. Ancak i~c,:i sm1fi c,:1karlan111 ba~ka ~eylerin gerisine atmak yiini.indeki her ti.irli.i c,:abay1 reddeden a~ag1dan bir hareketle Oemokratlardan kopu~maya zorlanacaklardir; boyle bir olas1ltgm oldugu ise d1~lanamaz. Boyle bir hareketi in~a etmek ise BMiYH 'nin gorevidir.

Siyah orgi.itleri arasmda, ozellikle de Amerikamn Gi.ineyindekiler arasmda bir Siyah i~9iler siyasi orgi.iti.i kunna perspektifi ile bag1ms1z Siyah adaylar 91karma 9agns1 en fazla kar~1hk bulmaktadir. Omegin Adalet i9in Siyah i~9iler (BWFJ) isimli orgi.it Katrina Kasirgasmm ardmdan Korfez Sahilinin y1k1m1 ile ilgili olarak bu bolgede Siyahlann onderliginde bir Adalet ve Yeniden in~a Partisi kurulmas1 ivin 9agn yapmaktadir. BWFJ'den Saladin Muhammed The Organizer gazetesinin editOrlerine gonderdigi bir mektupta (Ocak-$ubat 2006 sayilarmda yaymlanm1~tlf) boyle bir partiye neden ihtiya9 oldugunu av1klam1~ ve bu konuyu Katrina Kasirgas1 ile ilgili ABD Sava~a Kar~1 i~9i Cephesi'nin av1klamasmm onemi ile de ili~kilendirmi~tir. Saladin Muhammed mektubunda ~unlan yazm1~tir: ABO Sava~a Kar~1 i~c,:i Cephesi'nin Katrina ile ilgili ac,:1klamas1 c,:ok onemli bir geli~medir. Bunun sava~ kar~1t1 mi.icadeleyi yaygmla~tmna ve derinlqtirme potansiyeli vard1r. En az bunun kadar onemli bir diger nokta olarak, sava~ kar~111 mi.icadelenin emek kanad1 ile Korfez Bolgesindeki Afrikah Amerikahlarm onderligindeki Ada let ve Yeniden in~a ic,:in mi.icadeleyi birle~tirme potansiyeli vardir. Korfez Bolgesi, Afrikah Amerikahlann c,:ogunlugunun ya~ad1g1 ve c;;ah~足 t1g1 ve I. Yeniden yapilanma doncminin 7 ardmdan Siyah sivil ve demokratik haklar mi.icadelelerinin kendisini resmi olarak ifade etmeye ba~lad1g1 daha geni~ ABO Gi.ineyinin bir parc,:as1dir. Bu mi.icadele ti.imi.iyle savunmada kalmak yerine, ABO emperyalizmine kar~1 bir kar~1-saldmy1 ba~latabilecek siyasal gi.ic;;leri, kitle bilincini ve stratejik ittifaklan gcli~tirmek ic;;in birc,:ok firsat sunmaktadir. 6

7

16 Ekim 1996 tarihinde Washington 'da di.izenlencn Bir Mil yon Adam Yi.iri.iyi.i~i.ini.in (Million Man March) yildoni.irni.inde di.izenlenen Afrikah Amerikah orgi.itlerin organize ettigi yi.iri.iyi.i~. Bir Milyon Adam Yi.iri.iyi.i~i.inde Afrikah Amerikahlara sec,:men ki.iti.iklerine yazilmalan c;;agns1 yap1ld1 ve istatistiklere gore yi.iri.iyi.i~i.in sonrasmdaki birkac,: ay ic;;erisinde 1.5 milyon Afrikah Amerikah sec,:men ki.iti.iklerine yazild1. Bag1ms1zhk sava~m1 izlcyen diincm


ABD'deki Siyasal Durum Ozerine Notlar (II) Glineydcki bir Adalct vc Ycnidcn in ~a progra111111111 ulusal 0 11,: ckte vc uluslararast (ilc,:ektc dcstcgc ihtiyac1 vard1r. ozclliklc de i~<;i s1111f1111n sektiirlcrindcn. New Orlcans ' 1 vc Korfcz 8(ilgcsini ycnidcn in~a ctmek i<;in bir siyasal program bag1ms1z bir siyasal parti taraf111dan ilcri siirlilmclidir. Bu, ~u anda yal111 zda ''ikili-iktidar" olarak olacak olsa da, Afrikali Amcrikalilann kcndi kaderini tayin miicadclcsinin vc i~<;ilcrin iktidar miicadclcsinin bir par<;as1 olarak gorlilmclidir. Topluluklarnrnzm ycnidcn in~as1 i~ye rlcrind e n , mahallclerdcn. ogrcncilcrdcn, kad111lardan. czilcn milliyctlcrdcn. vb. tcmsilcilcrdcn olu~acak bir 'Kurucu Mcclis ' l'irglitlcnmcsini de i<;crmclidir vc bu yolla dcmokratik bir cylem program1111 ~ekillcndirmck, burnt oy vcrmck vc bunun ii,:in miicadcle ctmck yolunda ilerlcnmelidir. Bir Adalct ve Ycniden in~a Partisinin (irgiitlenmcsi bag1111s1z siyasal cylcm ii,:in son dcrccc uygun bir bi<;im olacak . bunun anahtan olacakt1r. Siyah <;ogunluk vc i~<;i topluluklan ctraf111da in~a cdilccck olrnas1 son dcrecc oncmlidir. Miicadclenin bir k1s1111 Siyah \ogunlugun rnahallclcrinc zcnginlcrin cl koyrnas111a, etnik temizlige kar~1d1r. Etnik tcmizlik stratcjisine kar~1 Si yah <;og unlugu koruma talcbi ylikseltilmclidir.

Bugi.in Korfez Bolgesinde bir Adalet ve Yeniden in~a Partisinin kurulmast, l 960'lann ba~lannda Siyah ogrenci hareketinden 91karak Ortabat1 ' da ve diger yerlerde Ozgiirli.ik Simdi Partisinin (Freedom Now) kurulmasmdan farkh olrnayacakt1r. The Organizer gazetesi her say1s111da bu onemli konuda Siyah aktivistler ile bir tart1~maya yer verecektir. Uluslararas1 Afrika Mahkemesinin devam eden 9ah~mas1 hem 2006'da hem de 2008 ' de bag1ms1z Siyah siyasal eyleminin gerekliligini dii zenli ve derinlikli bir ~ekilde tart1~mam1za olanak saglayacakttr. Bu siyasal 9ah~mam1z111 ozellikle onemli bir ala111d1r.

lrak'taki savaยงa karยง1 mucadele Sosyalist Orgi.it9i.i' ni.in bu kongresinde - ve Taslak Siyasi Karannda - ele almacak konulardan birisi de ABD'deki Tro9kist hareketin en iyi geleneklerini kazanmakt1r. Bu en iyi geleneklerden biri Sosyalist i~9i Partisi ve Gen9 Sosyalist ittifak tarafmdan l 960'larda ve 70 ' lerin ba~lannda yi.iri.itiilen sava~ kar~1t1 9ah~malard1r. Bu 9ah~ma "SiMDi C,:IKILSIN" slogam etrafmda toplanan bir birle~ik cephe, kitle cylemi stratejisine dayamyordu. Bu raporun daha onceki boliimlerinde belirttigirniz gibi i.ilke c,:apmda lrak 'taki ABO sava~ma kar~1 duygular h1zla yi.ikseliyor. Kamuoyu yoklamalan ni.ifusun % 55 ila % 60'111111 ABD birliklerinin, yakm zamanda (hemen demiyorlarsa) donmesi gercktigine inand1gm1 glSsteriyor. Bu nedenle lrak'taki ABD i~galine kar~1 ve ti.irn ABD birliklcrinin hemen geri donmesi talebi ile geni~ tabanh ve sokaga 91kan bir kitlc hareketini in~a etrnenin zemini mevcut Bu sloganlar i9eride de emek9ilere ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~113


Sosyalizm

yi:inelik siirdiiriilen sava~m sonlandmlmas1 talepleri ile birle~tirilmeli (istihdam, egitim vc saghk i9in biit9e, sava$a dcgil!). Sava$! durdunnak i9in sokaklarda pcriyodik ban$9I kitle protestolan olu~turmak gerektiginc inamyoruz. Bunun Yietnam'daki ABD emperyalist sava$I sona crdirmekte ne kadar ba$anh oldugu g()riildii. Bu strateji $LI noktalara dayanmal!dJr: birle~ik cephe ihtiyac1 Bu, gi:isterinin ilkesel sloganlan 9cn;:evesinde konu$tuklan siirece, her bakI$ as;1smdan ki$inin -Demokratlar ve Cumhuriyet9iler dahilplatforma kat1labilirlcr ve konu~abilirler anlamma geliyor (i~gale son, birlikleri hemen geri getirin!) ( ... )

a) bir

b) eyleme yonelik sloganlar Yi:inctici s1111fm da kimi bi:iliikleri ile birlikte eyleme yi:inelik olmay1 ve birle~ik cepheyi miimkiin k1lan $CY az say1da slogan etrafmda yapilan bir 9agnd1r. Vietnam Sava$! esnasmda bunu tck konuda talep ile 9ok konuda talepler arasmdaki bir tartt~ma olarak ta111mlam1$hk. 0 di:inemde eger daha fazla sloganlar eklenirse eylem yi:inelimli bir birle$ik cepheden 9ok bir siyasal program haline gelme tehlikesi olacagm1 si:iyliiyorduk . ( . . . ) Nihayetinde bu yakla~1m iki birbiri ile kavgah sava~ kar~1t1 koalisyonu, UFPJ ve ANSWER'1 bir araya getirmcyi, her ikisine 24 Eyliil sava~ kar$Itl koalisyon gi:isterisi i9in ortak 9agn yaptirtmay1 ba~anm$h. Bu gi:isteriye 300.000'den fazla ki$i kat1hm$tt ve ii9 yII once sava$m ba~lamasmdan o giine kadar ger9ekle~en en kitlesel gi:isteri olmu~tu. Bugiin ABD Sava~a Kar~1 i$s;i Cephesinin 3 Arahk'ta yapm1~ oldugu toplantmm ardmdan sava$ kar$1t1 9ah$mam1zda bizim ad1m1za taktiksel bir yon degi~ikligi gerektiren bir durum var. The Organizer gazetesinin Ocak-Subat say1smda duyurmu$ oldugumuz gibi, Ocak sonunda anaak1m i:irgiitlerin geni$ bir koalisyonu 29 Nisan 2006 tarihinde New York ' ta kitlesel bir sava$ kar$Itl gi:isteri 9agns1 yapti. Bunun iizerine ABD Sava$a Kar$I i$s;i Cephesinin Yiiriitme Kurulu, New York ~ehri sokaklarmdaki yiiriiyii$te birliklerin derhal geri getirilmesi ve bi:i lgedeki ABO iislerinin si:ikiilmesi talebi ile Cinder bir rol oynamalan i9in sendikalara 9agn yapt1. ABD Sava~a Kar$I i$s;i Cephesi bag1ms1z bir tcmeldc sava~ kar~1t1 9ah$malarda ger9ek bir i:inderlik rolii oynam1~tlr. Chicago'da 3 Araltk tarihinde yapilan Yiiriitme Kurulu toplant1smda alman karar gi:isterilen bu bag11ns1z tutumu yans1tmaktadir. Bir bi:iliimiinii aktanyoruz: (ok say1daki siyasi lidcr i1=in 'zafcr' ABO birliklcri daimi askcri i.islcrde kahrkcn Irakhlann bizim vckillerimiz olarak sava~mas1 anlamina gcliyor. Yenid en


ABD'deki Siyasal Durum Ozerine Notlar (II) yapilanma fonlan iizcrindeki ve silahli giic;: lcr iizerindcki Pentagon dcnctiminin itaatkar bir lrak hiiklimcti ile sonuc;:lanmas1 an lam111a gcliyor. Sava~1 sona crdirmck ic;:in boylcsi sahtckan:a tertiplcre kar~1 i,:1kmali, bunlan rcddctmeli yiz. Oniimi.izdeki gorcv, emek hareketi ic;:crisinde, birliklcrin dcrhal geri ye kilm esi talcbinin daha faz la yay g1nla~ma s1 111 saglam ak, siyasi lidcrlerimi zi ti.im ABO birliklcrini geri c;:ckmeyc zorlayacak ~ckildc i.ilkc c;:apmda biiylimcktc olan sava~ kar~ 111 muhalcfct ilc giic;:lcrimizi birlq tirmck , Jra khlara iilkelcrini ycn idcn kurmalan ir,:in ihti ya<; duyd uklan fonlan saglamak vc vcrgilcrimizden toplanan paran111 iilke ii,:indcki ciddi sosyal sorunl ann <;Cizi.imii ic;:in yonlcndirilmcsini saglamaktir.

Ocak sonunda ABO Sava~a Kar~1 i~i;:i Ccphesi 29 Nisan ii;:in kendi <;:agns1111 yay111lad1 ve bu 9agnnm altmda scndikalardan i;:ok say1da imza vard1. ABO Sava~a Kar~1 i~i;:i Cephesinin i;:agns1 berrak ve birle~ik-ceph e anlay1~111a dayah sloganlan ile gidilmesi germck yoni.i gosteriyor: 29 Nisan'da scndikac1Jara, dini vc toplumsal gru plara, sivil haklar vc sosya l adalet orgi.itlcrinc, c;:cvrccilerc, (\grcnc;ilcrc ve hayatm her ala111ndan in sanlara kaulm vc hi.iklimctc ~unlan haykmn: • lrak'taki

sava~a

son! ABO i.islcri soki.ilslin 1

• Birlikler derhal gcri gctirilsin 1 • istihdam ic;:in, saglik hizmctleri ic;:in, cgitim vc bannma ii,:in kaynaklar harcans111 - sava~ vc i ~gal ic;:in degil 1


Sosyalizm


IV. Enternasyonal'in 1952-53 Bolunmesi Ozerine Notlar

IV. Enterncasyonal'in 1951-53 Bilunmesi Uzerine Notlar

Ban$ YILDIRIM

Bu yaz1da, okurlanm1za IV. Entemasyonal 'in I 952-53 si.irecindeki bOli.inmesi i.izerine belgeler sunmaya devam ediyoruz. Konuya, Sosyalizm'in Temmuz 2005 say1smda yay1mlanan J. J. Marie'nin JV Enternasyonal 'in Boliinmesi Siirecinin Baglam1 yaz1s1yla giri$ yapm1$t1k.

B H;:mde,

~l~igimiz

gibi bu don~m~e uluslararas1 devrimci Marksist hareket sozci.isi.ini.in 1sm1yle Pabloculuk olarak da adlandmlan bir revizyonist hareket ortaya c;1km1$ ve IV. Enternasyonal ' e orgi.itsel anlamda agJr bir darbe vurmu$tU. Pablo'nun devrimci Marksizm'i revizyonu, IV. Entemasyonal ' in I 951 'deki Ill. Kongresi oncesi yay1mlad1g1 Nereye Gidiyoruz ? adh metinle ba$1ar. Bu metinde Pablo, i$c;i s1111fi ve burjuvazi arnsmdaki mi.icadelenin yerine giderek bloklar aras1, yani "Bat! blogu" ve "Stalinci blok" aras1 mi.icadeleyi gec;irir; ona gore art1k kapitalizm kar$Ih gi.ic;lerin btiyi.ik c;ogunlugu Sovyet bi.irokrasisinin kontroli.i altmdadJr. Elbette boyle yapmakla, "Bat! blogu" denen iilkelerin proletaryasm1 ve onlarm bag11ns1z miicadelesini fiilen kapitalizm kar$1tI giic;ler cephesinden silmi$ olur. Pablo'ya gore, giderek etki ala111111 geni$leten ve hatta zaferler kazanan Stalinizmin kapitalizme kar$I zafer kazanmas1 uzun y1llar, hatta yiizy1llar si.iren bir gec;i$ doneminde


Sosya/izm gen,: e kl e~e cektir. Pablo bu iddiasma, bir de Sovyet biirokrasisiyle kapitalist i.ilkelerdeki Stalinist KP'lerin (Komilni st Partiler) dogasmm aynt olmad1g1 tezini ckl er: Ona gore, KP ' ler Stalinist degil merkezci partilerdir, yani s1111 f i~ birli g i y l e de vrimci milcadele aras mda gidip gelen , etkiye a91k gii9lerdir. Buradan Pabl o' nun IV. Enternasyonal i9in vard1g1 sonu9, "antrizm sui generis '", yani ''nev-i 路>路ahstna miinhastr antrizm ., denebil ecek taktik olur. Bu, Tro9ki ' nin daha once fa rklt baglamlarda onerdigi ve dcvrimci Marksistlcrin 9e~itli reformist i ~9 i kitl e partilerinde, kendi go ril ~ ve kimliklerini gizlemeden uygul ayacaklan antri zm takti ginden apayn , hi9 du y ulmam1 ~ bir taktiktir. Buna gore, devrimci Marksistlcr Stalinist partilere, kendi kimliklerini tamamen gi zleyerek ve Stalinist politikalan birebir benimseyerek, uzun vadeli bir giri ~ yapacaktir; bu ugurda, hilc ve gi zlil ige ba ~v unnak ~a rt olacaktJr. Pablo, IV. Enternasyonal ' in Frans1z seksiyonu Merkcz Komitcsi 'nin 19-20 Ocak 1952 oturumunda, ~ u sozlerle bu takti gin nas d uygul anacag1111 ay nnt1l and1n yor:

Bu taktik, Entcrnasy onal' in diin ya ge ne Iindc izlcycccgi hatt ir; farkh Cdkclerde fa rkli yiin tc ml crl c uyg ul anacak olsa da, tcmc ldck i prcnsi pler ay n1 d1r. Bu ta kti gi Troi,: kistlerc anlau1k vc ;iktard1 k; onlar <la, geri;ck bi r kitlc harckctinin oldugu her ii lkcdc bunu ba ~a n y l a uyguluyorlar. Bu takt igin ui; varyant1 va rd1r: Bi r di zi Cil kcdc. Enternasyona l, Tr0<; ki st vek irdcg i dogrudan. kitle harckctini n gc ri;ck dc vrimc i onderli gini clc almaya itiyor (Latin Ame rika ulkclcri , Seylan). ( ... )

Refo rmi st hare kctin, s1111 f harckct inde baskm vc yogunlu k oldugu ulkelcrdcysc. i"irncgin ingilterc gibi. tipi k ya h$ma bii; imi, reformist i ~c; il crc yo nelme takti gidi r. ( ... ) Oc;lincli ol ara k, Stalinci harcket in ai; 1k farkl a s1111f harckctinin c;ogunlugunu iilkc ler gc liyor. Him bu ulkclcrdc, yeni bir dcncyc g i ri~ rn e li VC arta n mi ktarda ku vvctim izi bu harckctin ii; inc ycrlq tirmcli yiz. <;: 1 k 1 ~ nok tam1 z, bu harckctin ic,: indc bulundugu ycni k o~ull a r vc ["bloklar aras 1" -c,:n ] bir sava$ patl amas1 halindc ka zanacag1 dinamizmd ir. Ps ikolojik dcgcrlendirmclerden deg il kitlc harekctini n ve kapitalizmin ic;inde bulundu gu somut ko~ ull a rd an hareket cdi yo ruz. o lu ~tu rd u gu

19-20 Ocak 1952 tarihli bu kritik Merkez Komite topl ant1smda Pablo ' nun ve k ar~ 1tlannm sozlerine devam ctmeden once, birkac; giin gcriye gitmemi z ve 14 Ocak 'ta Uluslara ras1 Sekreterya ' nm, Frans1z seksiyonu PCI'nin (Enternasyonali st Komiinist Parti) MK 'sma gonderdi gi kritik bir mektuba goz atmam1z gerekli . Bu mektup as il olarak Pablo tarafmdan kaleme a l1111111~t1 ve onun rev izyonist tczierini Frans1 z seksiyonuna dayatma amac1gildiiyordu. Bilindigi gibi Enternasyonal'in en onemli seksiyonlanndan olan ve i ~ 9i s1111f1 i9inde s11mlt ama anlamli bir etkisi olan Frans1z seksiyonunun 9ogunlugu, Pablo ' nun tezlerine kar~1 9 1km1~ ve ad11n ad1m bir muhalefet orgiitlemeye g iri~mi ~ ti ; ancak


IV. Enternasyonal'in 1952-53 Bolunmesi Ozerine Notlar

niyetleri Enternasyonal 'den kopmak degil, tezler etrafmda geni$ bir tart1$ma b a~latmakt1. Ag1rl1kh olarak i ~ i;:i ve sendikal militanlardan olu$an i;:ogunlugun aksine, azmhk egilimindcki bir grup militansa Pablo'nun konumunu destekliyordu. (Boliinmenin ardmdan gelinen siirei;:te bugtin, i;:ogunluk ekibi IV. Enternasyonal 'in Frans1z seksiyonu CCI - Enternasyonali st Komiinist Akim - haline, azmhk ekibiyse Pablocu Birl e ~ik Sekreterya' nm Frans1z seksiyonu LC R - Devrirnci Korniini st Birlik - haline geldi .) Biiyiik oli;:iide Pablo tarafmd an kaleme alman Uluslararast Sekretcrya'mn MK' ya gonderdigi mektup, Frans1z i;:ogunlugunu el e~ti yor ve soz konusu taktigi etrafl1ca ele ahyor; mektup kendine devrimci Marksist diyen i;:ev relerin Stalinizm kar$1s111da nasil teslimiyeti;: i bir konum bcnirnseyebildiginin ve IV Entemasyonal'in bag1ms1z orgiitli.iliigti ve programmdan nasil kolayca vazgei;:ebildiginin ibret veri ci bir ornegi . Aym zamanda da, ozellikle son paragrafl ar, Pablocu perspektifin nasil h1 zla bi.irokratik merk cziyeti;:ilige kayd1 gmm onemli bir gostergcsi niteliginde: Scvgili

y olda ~ lar.

Uluslararas 1 Sekretcrya, Ocak 1952 toplan tm1zda alacag1111 z kararlann nc kadar oncmli oldugunu size bir kcz daha hatirlatmak istiyo r. Burada si)z konusu olan, uluslararas1 Troi;:ki st harckctl c baglan n1 zd1r. Ekim 1951 tarihli topl antm1 zda. Ill. Dlinya Kongresi'nin belirlcdi gi i; izg iyi "/w vray 1~· 1•e disiplin i(·erisinde .. iz leyeceg in izi bc lirtmi ~t ini z. Kongrcdcn bu yana b e~ ay gec;ti: size ~unu ac,: 1kc,:a soy lemek isriyoruz ki, partini zin Poli1ik Blirosu, oze lli klc son haftalarda size sundu gu karar i)ncrge lcrindc, uluslararas 1 orglitlimlizlin yctkil i organ la n ntn vc yonctiminin bcl irlcdigi yo n c li ~e k a r~ 1 mlicadcle ctrn e niyetindc oldugu nu ac; 1kc,:a gos tcrrni ~ tir. ( .. . ) Politik Bli ro halii daha PCI'nin bag11ns1z i.)rglitl lilligli nli giic,: lcndirrncye vc Stalinist orgli tlcrc ve parti yc d1~ a ndan k a r~1 i;:1kmaya, Fra ns1z prolcta ryas mm dcvrim ci glii;: lcrinin dcrh al etrafmda toplanmas1 gcrckcn ana siyasal i;: izgi olmaya soy unuyo r. Bag1ms1z bir mlicadelcy lc, scndika lar vc fa brikalarda Tro<;k ist ctiketi ta~ 1 ya n komi tc ler vs. kunn ak surcti yle, Sta linci i~ c; il c rc, kcn di orglitlcri d1 :;;1nda bir politik vc orglitscl yol oldugunu gostcrmcyc u gra~ t1 g 1 gi bi , Fra nsa' da ''ycni bir devrimc i ondcrlik'' kurulabilcccgini kan1tlamaya <; a li~1 y o r. Stalinci i~c,: il c r arasmda bag11ns1z bir ~c kild c . ya ni Troc,: kistler olarak c; a li~ma yapt1 ki;a bclirli bir ya nk1 buluyoruz, diyo rl ar. Dumont- Lambert i; izgisi ve "F ransa' daki durum ve partinin gorev leri" adl! karar onc rgcsi. bu yii n c li ~ in ya ns1mas1d1r. Ancak, Ill. Dlinya Kongrcsi onccsine kadar part inin i7lcdigi politika11111 ay111s1 olan. bu bag 1111s1z i;:a h ~ m a vc derh al ac,: 1k bagm1s1 z mlicadclcylc parti in~ as 1na ba~ l ama yo n e li ~ i , III. Kon grc'11in bcnim scdigi vc uyg ul ad1 g1 hat dcgil dir kcsinlikle. ( ... ) Entcmasyo nal ' in Fransa 'da talcp cttigi yo ncli ~, Sta linci harckctl cre vc iirgutl erc antri zm yapmakt1r. Bu .; al1 ~ m a, kcndinc ozg[i takti k ve yontemlcr gercktirir ki, bunlar doga l olara k. bag1ms1z i;:a h~m ad a kull amlanlarda n lamamen farklid1r.


Sosyalizm EntcmasyonaL pck <;ok kcz. Ill. Kongre 111ctin vc kararlannda vc Fransa'da uygulanacak hatta dair <;:1kard1g1 mctinlcrdc, ozcllikl c de Fransa 'da Sendika/ Faali_H'l imi:::in Yrni )'iineli.yi adli yaz1da. Stalinci (irglitlcrc vc i~c;ilcrc yii nclik bu tlir bir y\\ n cli~in ncdcnkrini a<;:1klad 1: ki. bu harckctc y(indmemiz in ve gi rmcmi zin tck gerck1;esi, Fransa' daki Stalinci harckctin lilkcdcki gert;ek kitlc harckctinin en gcn;ek ifadcsi ol mas 1 dcgilc!ir. As il (incmlisi. bu harckct ciy lc nesnel ko~ullar it,: indc ycr ali yor ki . uluslararas 1 durnmun. tlim cmpcryalist gli;:lcrin birlqcrek kar~ 1 dcHimci bir sava~ a<;:mas 1na dogru gitmcsiylc birlikt e -Kremlin'in poli ti kas1na hi zmet eden FKP lFrans1 z Komlinist Partisi - t;n] blirokratik yonctim inin plan \".: iradcsindcn bag1 ms1z olarak - bu harekct. daha da radikallqmck. fi il iyatta devrimci bir yii rn:li~e girmck vc sava~ c,:1kmas1 durumunda da cldc silah iktidara yliriimck durumunda kalacakt1r. Stalincilcrin s1111f harekct indc .,:ogun lukta oldugu lilkcl c rdc . Entern asyo nal"in taktigi . bu han.:k ctl crin dogas111a vc bu harckctle rin somut glincc l ko~ullarda vc y akla~an devrim (\nccsindc vcrmck zo runda ka lacag1 tcpki! cn: baglid1r. ( ... ) Dolay1 s1yla. Tro t; ki st orglitlin tlim it; ve d 1~ c;:ali~mas111m tcmcl hcdcfi. Stalinci i ~c;: ilcrin radik allqmcsini h1zlandmnak vc yak la ~an mlicadclclcrin vc: bu mlicadclclcrin Stalinci militanlara dayatacag1 go re\' ler dolay11rnyla, bu harcket i<;: indcn devrimci bir iindcrlik dogmas1111 saglamakt1r. ( .. ) Sta linci han:: kctc cntcgrasyo numu z, <;evrc orglitlcrdcn ba ~ l a y 1p ad 1111 ad1111 FKP'nin ic;:inc kadar uzanrn al1d1r. Flbcttc bu y iincli~in kimi istisna lan olabi lir. Yiinetirn tarafmdan. sorumluluk vc kapasitclcri dikkatc alinarak bclirlcnccck yo lda ~ l ar. FKl' ' nin idarcsi vc tcs iri alt111daki tlim \\rg[itlcrc girccekt ir: Ban ~ Sava~c;: ilan . Henri Martin Komitclcri . U.IRF lFrans1z C urnhuri yct<;:i Gc nc;: lik Birli gi - c;:n]. CGT'yc [Ci cncl i ~c;: i Konfcdcras yo nu - t; nj bagli scnd ikala r. scndika l biri111kr, partinin birim komitcl cri vs. Bu hcdcfc u l a~mak it,:in. ba~langH;ta t;:ok uzun bir slirc. militanlan1111zm Trot,:kist kimlikl erini ta111amcn gizlcmcsi. kcndi tikirlcrimizc clayanan hi c;:bir politik faali yct y_lirlitmcmcsi vc i<; indc bulunduklan (irglitlcnmelcrin en iyi akti \ ist kri olarak isim y<1pmas1 ~art olacak . Ancak yolda~la r iirgiitlcrc iyicc kl\k sald1kta11 vc birliktc t; ali~t1klan ki~ilcrin gli vc n vc sayg1s 1111 kazand1ktan sonrad1r ki , bi zi m baz1 tikirlerimizi hayata gcc;:irmcyc ba~la y acak. Sta linci militanlan radikallc ~ tirmc yc ko yul acak, - yinc inccl1kli hir bic;:imdc - daha sol konumdakilcri dcstcklcyccck vc aralanndan en miicadclcci unsurl an ya kcndilcri etkilcmcyc i; ali ~ aca k ya da d 1 ~anda ki orglillimlize bildin.:ccktir. ( ... ) Kitl elcrin gcn,:ek harckctinc cntcgrc olrna k ac;: 1s111dan , ornegin kitlc scndikalannda kalmak vc <;a li ~ mak it,:in. kirni '"kurnazltk " ve "taviz" lcr sadccc kab ul cdilcbilir dcgil gcreklidir de . CGT konfcdcrasyonuna b:.ig li cl1~land1g11rnz scndikalara veya herhangi bir scndik al tirglitc gi rcbilmt:k ic,:in , gerckirsc 1.'U nite gazctcsinin . hatta La Ve rile dcrgisinin yay1111111 clurdurmam1z gcrekebilir; bl"irok ratik yiinctirnin bunu zorunlu kd111as1 vc bizirn de cnt cgrasyon at;:1smclan gcrek li giirmcmi z dururnunda. Tro<;kist kirnligimi zi tamamcn ark a plana atma1111 z ~a rt olabilir. Biz bu mcsclclcrin hareke1i111iz i11 blitlin [iycl eri nczdinde uzun siircc!ir gayct net oldugunu sarnyorduk. Dcvarn cdclim.


IV. Enternasyonal'in 1952-53 Bolunmesi Ozerine Notlar Entermisyonal 'in Fransa' da uygu layacag1 politikay1 '"nev-i .)"almna 111iinhas1r .. antrizm ola rak ta111rnlad1ysak, bu Sta linci han::ketin karaktcri yi.izi.indcndir. Stalinci harcketin son dcrecc blirokratik olan ybnetim i. bizi hcrhangi bir reformist orgi.itteki gi bi c;a h~ ma kt an ahkoyuyor. ikinci durumd a, topye klin bir antri zmi savun urduk. Ancak Stalinist harekctin dogas1, bizi bag1rns1z c;ah~rnayla antrist c;ah~may1 ~u ~e kil dc birlqt irmcye zorunlu tutuyor: • bag1111s1z c;a h ~ma nm ana hedcfi. antri st c;ah~rnay1 dcstcklcrnck vc yi ne as1I olarak Stalin ci i ~c; ilcrc seslenmek olrnalid1r: • antrist

c;ah~manm

ag irli g1.

sa va~ yakla~t1kc;a

artacakt1r.

l3ag1111s1z kcsim, antrizrn yapan kesimc iiyc saglamak. on u d1~anda11 yonlendirmck. siyasetimizin tcmalan111 ge li ~t irrnek . Stalinci harekctin bUtiinsd cl e~ tirisini yapmak surctiylc yard1111 c1 olaeaktir. Kull anacag1 tarz. ac;1k ve net olmah, ancak Stalinc i militanlar aras111da en biiyiik yank1y1 yarataeak b ir dil ve bi i,:cm tutturulmahd1 r. ( .. ) Eger Fransa ()rgliti.irniiz. ana hat lann1 c;izdigim iz bu politikay1 uygularsa, hir siire sonra dii zinelcrce milita111111wn Stalinci harckct ii,:indc gerc;ck bir kitlc c;ah~11H1s111a cntcgrc olrnas1 s<)z konusu olaca kt1r. Oysa eger Fransa orgiitiimiiziin me vc ut durumu sliregidcrsc. ba~ans1 z h ga ma hkum olacag11rnz gibi. hic,:bir ilcrlcmc de saglayamayarng1z. Partimiz durgunla~1p pan;:alanacak ve giic;sliz. kan~1k. demoralize bir konuma geri lcycccktir. Yonctimin durumu. !Um brgiitl crimi z ac,:1s1ndan kilit onem ta~1yan bir h1esclc. (ok say1da Ulkede bu mesclcyi ba~anyla i,:ozdiik; by le ki. Entcrnasyonal \: kay1ts1z ~arts1z bagl1 , disiplinli vc homoj cn ckiplcr o lu~tu rdu k . Bu ai;:1dan en gcride kald1g11rnz Ulkc. yo lda~l ar. Fra nsa 'thr. Bunu c;ozmenin zama111 gc lrni ~tir. ( ... )

l'olitik Biiro. bizc g(indcrdigi 28 Aral1k 1951 tarihli metindc ~ oylc di yor: ··swfini::m 'in iKi harekl!lindeki hask111 1ms111· o/dug11 Bait Avmpa ii/ke/erinde sendikal ~·a!t.)· nw \"L' balf.11n.1·1z partilerin i11.)·as1 iizerine. u!us/arara.1·1 bii/tenler kana/1yla etra/!1 hir tar/1.y111a ha.ylatmaktan ha.)·ka yo/ yoktw:" A<; 1k konu~al11n. Uluslararas1 Sckrctcrya·n111, Ill. Kongrc'dc bcnirnscncn hatt1 Enternasyonal'de veya partidc tart1~maya a<;mak gibi bir niycti yok. Ozcllikle sizin parti nizde. her tiir tarli~manm tck konusu, bu hatt m ac; 1klan111as1 vc uygulan111as1 olmahd1r. Bdki de Politik Bliro (PB) hizc, partinin c;ogunlu gunun kendi arbs111da oldugunu gbstc1m ck istiyor. Bunu ta111~maya ihtiyac11111z yok. partini zin VII. Kongrc 'si ndcki oy dagil11rn111 asla reddctmedik; ancak, PB <;ogunlugu da. Dlinya Kongresi' ndeki oy dag1 h1111111 rcddedemez: Frans1 z seksiyonu c;ogunlugu burada az mhkta kalm1~t1r ve disiplin icab1, Entcrnasyonal i;:ogunlugunun ald1g1 kararlara uymal1dir. Her tlir aksi d avra m ~ Entcrnasyonal i~lcyi:;;ini scktcye ugratacak ve sizin Entcrnasyonal d1$mda kalmarn za ncden ol acakllr. ( ... ) Mcrkez Komitc'den. Entcrnasyonal'in yoneli~inin zaman kaybetmcden saglam bir bi<;imdc uygul anmasm1 saglayacak bir Pl3 sec;mcsini isti yoruz. Mcrkcz Komite 'dcn, Dlinya Kon gre'sinin yoneli~inc vc (incrilcrine zit her !Ur mctnin parti ic;indc tart1 ~ rn ay a ai,: Ilmasm 1 rcddetmesini istiyoruz.


Sosya/izm Size kar~1 alacag11rn z tavir. bu talcplcrimizc ve rcccginiz yamtlara bag iI olacakt1r. Uluslararas1 Sckrctcrya, dcrh al gcrckli kararlan alacak ve il gili tcdbirleri bir sonraki Uluslararas1 Yonctim Komitcsi toplant1sma sunacaktir. Dolay1s1yla sizin de Fransa orgiitlimliz ai;1s111dan son dcrcce onemli bir karar alma111z gcrcki yor. Harcketimizin oniinc ge ni ~ ufuklar a<;:abilccck. ancak bizi ciddi s111avlara tabi tutacak bir dlinya durumu s()z konusu. Bu durumdaki ana gliclimliz olan Entcrn asyonal, her tlir bask1 ya ragmen y11lard1r ayaktad1r vc bize zafcri gctirecckt ir. Enternasyonal d1~111d a bir gelccek soz konusu olamaz. Mcrkcz Komitc ' nin, son haftalarda i; izgimizdcn uzakl a ~anlar da dahil tlim li yclerinin, uyanm1 z1 dikkate alacag1111 vc Entcrnasyonal ' lc birliktc, mcvcut zorluklan a~ arak partinin gidi~atm1 dii ze ltmey i SC\;ccegini umuyoru z. Bizse. Dlinya Kongresi' nin bize vcrdigi yctkiyi dcrhal uygulamaya cag1 z.

ba ~ laya 足

Entcrnasyonalist komlinist selam lar, Uluslararas1 Sckrcterya, 14 Ocak 1952.

GoriildiigU gibi mektup, sadece bu s 1rad1~1 antrizm taktiginin uyguanlatmakla kalm1yor, Frans1z seksiyonunu ac;1k ac;1k ihrac;la tehdit ediyordu. Mektup, i:irgtittin bag1ms1z kanad1m antri st kanadm bir eklentisi haline getirerek, gazete ve dergi yaymmm durdurulabilecegini savunarak, seksiyonun bag11ns1zhg1m tamamen tehlikeye at1 yordu . i$te bu mektubu tartt$mak amac1yla, bir hafta sonra MK topl andt ve iki giinliik bir tartt$tnaya giri$ti . A$ag1ya, tart1$ma s1rasmda alman konumlann daha iyi anl a$1lmas1 amac1yla, c;e$itli altnttlar ald1k . Giri$ konu~masmt Pablo yapmt$ ve yukanda altnhlad1g1m1z gibi, tic; farklt iilkede antrizm taktiginin uygulant$ bic;imini ve Fransa orgi.itiinden beklenenleri anlatm1~t1. Simdi de tartt$ma s1ras1ndaki onemli konu$malardan c;qitli pan; alara goz atahm. Burada gi:irecegimiz gibi US ve Frans1z azmhg1, i:irgOtsel ve yaymsal bag11ns1zltgm da otesinde, bizzat Gec;i$ Program1 ' nm gec;erliligini bah is konusu ediyordu: l am~m1

Pierre Lambert : Entcrnasyonal'de ilk kcz bir Lil timatom ~c k lind e, onccdcn fo n11iilc e<lilmcmi ~ bir <lizi ayniik yara t1h yor. Biz im konumumu z, her ~cy <le n once mutlaka Entcrnasyona!'dc kalma karar1Ihg111dan harcket ctmcli. Hazirhk tart1~malannda bag1ms1z parti 1;ah ~ m as 1 mcsclesi c lc ahnd1 g111da, bizim ihanet i<;:inde oldugumuz sii y l e nmi ~ ti . Dlinya Kongresi'nc gidcn Frans1 z delegasyonu, mutlaka bag1ms1z parti 1; ali ~m a s1111 savunmak ka ra rlil1 g111dayd1. Oysa ~u an k a r~11111 z da, tam ol arak fo1mlil c bile cdilmemi ~ ycpycni bir iincri <luruyor. Entemasyonal' in tcmcl go re vi ~u n u soy lemektir: Bu cincrilcri ctratl 1ca t a rt1 ~a 足 !1111 ve gcli ~ tirclim. Trrn;; kist vc ciddi bi r tarz. Enternasyo nal'in iyi bir seksiyonu olarak kabul cdilen bir parti ye iiltimatom vcrmck olamaz. Bu iiltimatomun bir orncgi, bu ta vnn bi r benzcri go riilmedi ~u gline <lek. ( . .. ) Kar~ 11mzd a ki politik bir mcselcdir. Dlinya Kongresi'nde z1mnen var olan birtak1m yonelimlcri kabul etmcyen bir seksi yonun varh g1 mesc lesidir. Aynca, g e<;:i ~ program1yl a ilgili birtak1111 s1ra d1 ~ 1 yoruml ar duyduk . G ei,:i ~ Program1, Troi,:ki ' nin Stalini zm kavram1111 ozctler vc eger bu nu rcvize ctmemi zi gercktigini dli ~ lin c nlcr varsa, bunun nasil yapilacag1111 soylcmclcri gerckir. Programm


IV. Enternasyonal'in 1952-53 Boli.inmesi Ozerine Notlar revizc cdilcbileccgini kabul cdiyorum. ama bunun nasil o lacag1111 a<;1klamak ~artt1r.

Partinin in~as1 mcsclcsinc gclirsck. arkada~l a r I 934 'ten I 947'yc kadar belirli bir taktik izledigimizi . ancak art1k ko~lillann dcgi~tigini soylliyorlar. Ancak, i~c;i s1111f111111 KP ctrafmda toparlanmas1 l 936 ' dan beri vaki. Stalinci i~c;ilcrin glivcnini nas d kaza nabiliri z? Belirli bir a~amada antrizme de ba~vurulabile足 ccgini kabul cdiyoruz. ancak bunun nedeni i~c;ilcrin KP 'ye yonelmesi olamaz. Bu I945'tcn bcri gec;crli. Bu taktik, sava ~ vc Nazi i~gali sirasmda hep birliktc olu~turdugumuz konumlann bir rcvi zyo nudur. i~tc Bol ~cvizm'in ikinci tart1~足 ma yi)ntcmi de, yapt1g11111 z hatalann ciddi bir ii zclc~tirisini vcrmektir: bu <la hepimiz i<;in gcc;crli olma lid1r. Evct baz1 yo lda ~ la r ycni taktigi anla1111yor: \:l"111kli oncclik lc Entcrnasyonal'in liltimatom vermck ycrine, bir di zi (incri getirn1csi vc konuyu aynntdand1rnias111a ihtiya<; var. (:ogun luk yo lda~l ar, III. Kongre hatt1111 uygulamaya c; a li~1yor, ancak egcr yo ld a~ l ar bu hatll a nlama1rn ~ sa . Entcrnasyonal ' in yapmas1 gerckcn c;c~itli oncriler fonnlilc ederck hcrkcsin hattl tam olarak anlamas1111 saglamak olmahdir. Frans1 z <;ogunlugu anlamaya haz1rdir, ancak Enternasyona l'in sundugu bii;im altmda degil. Bizim Entcrnasyona l' imizde asla bu tlir bir tavir var olmad1. Stephane Just: Ill. Kongrc , Yugoslav KP 'sinin dcvrimci bir iktidar miicadclesi vcrmesinin ~art 1 olarak Kremlin ' dcn kopu~u gos termi ~ ti. Peki ayn1 ~eyi Frans1z KP'si i<;in soylcmck miimklin mu buglin'I FKP Krcmlin 'dcn kopmu~ mudur') Gcn,:ek bir iktidar miicadclcsi vercbilir mi' 1 Ai,:1kc;as1 bunu ta rll~ma y a hii,: liizum bile yok bence. Bclirli bir a~amada FKP'nin Krcmlin'dcn u z akla~mas1 clbcttc soz konusu olabil ir. Gayel olas1d1r. Ancak asd mcselc Krcmlin ' den kopup kopmayacag1d1r. ( .. . ) Her hallikarda. ii;erdigi yo rumlann ya nli~ ya da dogru olmas1 bir yana, Uluslararas1 Sekretcrya ' n111 mektubu, Ill. Kongrc kararlan yla ili~kili degildir. i~i,:i militanlara. FKP ' yc glivcn tclkin cdcccksiniz dcmck imkans1z: Bunun tck anlam1 Trrn;ki zm 'i topy eklin reddctmck, hatta KP ic,:indc <;ah~maya dair her tlir imkam da ortadan kaldmnak dcm cktir. ( ... )

Gori.ildi.igU gibi i,;ogunluk egi limden konu~mac1lar, antrizm yoneli~i足 ne kar~1 bUtiin itirazlanna ragmen , Entcmasyonal ii,;i disiplin geregi , bu yoneli~i sonuna kadar tart1~maya ve ikna olmaya a<,:1kt1. M. Mestre: Parti in~ a stratcjisinc dair iki farkl1 hat mevc ut, c,:iinkii iki farkli doncm analizi soz konusu. <,:ogunluktaki yolda~lar, doncmin karaktcrini dogru analiz etmcdikc;c mcsc lenin ozlinli anlamayacaktir. Kapitali zmin ycni bir <;:lirlimc doncmi ylc k a r~ 1 kar~1 yay1 z. Buglinli gci;mi~ lizcrindcn anlama c;abas1 yo l da~lann ilcrlemes ini saglamayaca ktir. Sadcce Gci; i ~ Progra1111'ndan yararlanmak <lcmek. dogmatik olmak vc doncmi anlamamak dcmcktir. Bunu anlamama111z durumunda. clbcttc doncmi farkh dcgcrlendirmeniz dogaldir. Bunu an lamad1gm1z ic,:in de Sta linizm ' dcki donli~iimli an lam1 yorsunu z: biirokratlann istcdigi ~cy lc, ko~ullann onlara dayatt1g1 ~cy ay111 degildir. l:llirokrasi kapitalizmlc kar~1 kar~ 1ya gcliyor ve bu blirokrasinin sonu olacak . Elbcttc ayn1 part i in~ a s1 anlay1~111a sahip degili z. i,:linkli siz partinin VI I. Kongrcsi'ndeki eski kavray1~ta tak1'1 kald1111 z. Bizsc kendimi zi dcvrimin gidi~allna. yani Stalinci i ~'Yilcrin yo luna entegrc ctmck istiyoruz.


Sosya/izm

Gabriel (Pablo( : Gec;:i$ Program1 ' n111 Troc;: kist harckctin progra mmm tamam1 dcgil , bir k1sm1 oldugunu bilmcli sin . Gcc;:i$ Prograrn1 ' nm tam bir program olmas1 ic;: in bir boli.im daha gcrcklidi r. Bu da, mcvcut ko$ullarda uygulayacag11111z takti g i ir;crcn bir biiltimdi.ir. G c r;i ~ Progra m1 tck ba$ma mcvcut doncmi anlamak ic;: in ycterli dcgildir; zira art1k b a m b a ~ k a bir diincmdc bulunuyoru z. Stalin izm mcsel csindc, kimsc Stalinizm'in programda yaz!lan $Ckli ylc karaktc rini tamamcn dcgi$tirdigini soylcmiyo r; bizim siiyledigimi z, Stali nizmin, Tror;ki ' nin yazd1 g1 doncmc nazaran art1k ycni ko~ ull a r ir; indc oldugu. Biz Gec;: i$ Progra1111 ' m tamamlad1 k. ( . .. ) Fransa 'da sadccc Stalinci i$c;:ilcrin degil baz1 Stalinci yonc ticilcrin bile, Sovyct blirokras isiylc kopu$!a oncmli bir ro l listlenmcsi soz konusu olabilir. Ve $U an Stalinci orgiitlcr ic;: in oncrdi gimiz politika ingiliz i$c;: i Parti si ic;: in onerdigimi zin ayms1d1 r. Ay111 $CY i yapmak istiyoruz Fran sa'da. Sovyct blirokrasisinc bagh kalanlarl a kopu$ nc zaman ya$anacak bil crni yoru z. Bildi gimiz $Cy, yeni dcvrimci iindcrl igin, her $Cydcn once Stalinci i$c;:i kitlesindcn dogacag1 vc bu onderlikl c ic;:cridcn tarl!$mam1z gcrckti gi. Bu c;:ok zorlu, ancak Frans1 z i$c;:ilcrin gc n;:ck evrimi ni dli$i.inlirscniz, gii rkcmli de olacak bir gorev. Hangi yiintcmlcrlc r;ah$acag1z? Her soruya bir ccvab11nrz yok. (ok bas it bi r $CY soylliyoruz. Bunu ingiltcrc 'de uygulad1k. Ay msm1 burada uygulamak ic;:in pck c;: ogunuzun taviz ve kurn azhk dcd igi $Cy i yapmam1 z gcrekccck. ingil tc rc' de i$c,:i Partisi ondcrli gine tav iz vcrdi k. Pan;:alanmamak ic;:in onl ara kumazhk yapllk . Bu tav izlcr sonu c;: verdi. Gi ren ve esnck davranan yo lda$1 ar, C,:C$itli part i orglitlerindc yiinetici oldu.Bu harckct gen;:cktcn ingiliz i$c;: i harcketinc cntcgrc olmu$tur. Bunu da c;:ok incc bir takt ikle ya ptdar. Stalincilcrc kar$1ysa daha da incclikli davranmak gerckecck . Stalinci i$c,:ilcrin i.istlinlliglinc kafa tutmak isti yorsak, yanmu zda ta$1d1 g11rn z solcu vc c;:ocukc;:a fikirl cri tcrk ctmcmiz gcrckl i.

Gori.ildi.igi.i gibi Pablo i9in, programsal ve orgi.itse l bag1m s1zli g1 korurnak ve yeni yo n e li ~ i en geni~ tart1~m a temelinde orgi.itlemek soz konusu degildir art1k; ona gore, Stalinizme dair analiz o kadar onemlidir ki , adeta bag1ms1zhktan da, programdan da i~leyi~ten de taviz vcrmemek demek yeni donemi anl amamak demektir.

Merkez Komite toplant1smda, bu tart1~malardan soma 9e ~ itli karar 6nergeleri oylarnr ve sonw;ta, Uluslararas1 Sekreterya ' nm ve ayrn 9izgideki azmhk egiliminin s6zctisti P. Frank ' m sundugu 6nergeler reddedilirken, c;:ogunluk egiliminden Lambert, Renard ve Marin' in, yeni antrizm yoneli~ini ele~tiren 6nergeleri oy 9okluguyla kabul edilir. Dolay1 s1yla Pablo ' nun Frans1z seksiyonunu likide etme giri~imi fiilen ba~ an s 1z olmu~tur.

<;=ogunluk eg iliminden Renard ve Garrive, bu tartJ~manm ardmdan partiyi ve US ' yi bilgilendinnek is;in Yolda~ Pablo 'nun Biiyiik Projeleri ba ~ ltklt son derece onemli bir analiz kaleme a hr. Bu analiz, sadece Pabloculugun onerdigi y on e li~i ele~tirmekl e kalmaz, Pabloculugun Fransa ' daki toplumsal kokeni olan kti<;:i.ik burjuva entelekti.iellerin


IV. Enternasyonal'in 1952-53 Boli.inmesi Ozerine Notlar

profilini de mi.ikemmel bir biyimde y1kanr. Bu analizlerin gi.ini.imi.izde de halen geyerli oldugu di.i~i.incesiyle , soz konusu mektubun son boli.imi.ini.i a~ag1ya ald1k: PCl'de Kiic;iik Burjuva Buhram Devrimci oncii ii,:inde ;;iddetli bir egilimler aras1 miicadelc ba;;lad1g111da, bu olgunun kaynag1. sadece fikirler alemindc aranamaz. Bu miicadeleyi anlamak ve ii; mant1gm1 i,:ozebilmck ii,:in, partide dogrudan veya dolayh olarak tcmsil cdilcn giivlii toplumsal kuvvetlerin etkisine bakmak gerekir. Karma~1k toplumsal ili;;kiler ve siyasal altiist olu~larla dolu cmpcryalizm i,:agmda. hivbir insan grubu, en kuvvctli proleter programa sahip olsa bile, me vc ut politik ve askeri ayg1tlann yayd1 g1 cazibe vc korkudan tamamen bag1~1k olamaz. Bu anlamda, dcvrimei parti ii;:indeki bir fraksiyon miicadelcsinin mevcul s1111f ili;;kikrini yans1tt1g1 soylenebilir. Ancak bu hakikat - tiim hakikatler gibi - her zaman somuttur. Bugiinkii tartt;;man111 geri;:ek loplumsal anlam1 nedir? Frans1z i;:ogunlugunu "analiz" eden US, i;;te bu soruya bir cevap vcrmiyor. Sadccc. Fransa'nm "toplumsul u/arak biiliin111ii:1 hir iilke " oldugunu ogren iyoruz ' Aym ;;ekildc, yolda~ Privas ' a [az111hk mcnsubu - 911) gore partideki kriz de Bastillc'in almmasmm bir yan etkisi. yolda;; Frank ii,:inse Pleven hiikiimctinin dii~ii~iiniin bir uzanlls1d1r. Fransa toplumunun analizi . goriildiigii gibi Fransa toplumunun analiziyle aym diizeydc. US'nin Fransa krizinin koklerini soyut ifadekrle gc<;i~tirmesinin nedcni . PCI ii;:indc aslen ki.ii;:iik burjuva ag1rhkh bir ekibi dcstckliyor olmas1 vc bu ekibi partinin ncrcdcysc tum canh gii<;lcrinin, kadrolannm vc prolcter militanlannm kar~1s111a i,:1karmas1d1r. Bu ncsncl tespit, azmhk ckibinde bir araya gclmi;; gene; yolda~lann bireyscl degcrine halcl getinncz: Parti, hcpsinin de Troi;kizm'in degcrli bir militan ya da kadrosu olabilcccginden emindir. Ancak bu tespit, azmhk ekibinin parti in;;as1 onerisini onaylamam1z1 da saglayamaz: Bir yilhk tartl ~ maya ragmen, bu arkada~lar partiyi geri;:ekten in~a eden unsurlan ikna etmeyi ba~armam1;;t1r. Bir yildan uzun bir siire once yolda~ Mestre. Fransa scksiyonu yonetimine miicadcle ba~latt1g111da, Politik Biiro 'ya kar~1 "partinin proleter taham ile ilti/ak" kurma tehdidi savurmw,;tu. Bu ac;1klama, parti yonetimini gen;ckten kaygiland1rd1; bu ittifakm geri,:eklqmesinden korktugu i<;in degil , bunun bir fraks iyon sava;;1 ilam olmasmdan dolay1. Bu tiir bir fraksiyonlar sava~1 i;eryevesindc, bu deklarasyon yine de, partinin belirleyici unsurlanm ikna etmek gibi saghkh bir kayg1y1 dilc getiriyordu. US 'nin MK' ya mcktubundaysa, oldukc;a iizUcii bir vazgei;:mi~likle ~oylc deniyor: "Seiki de MK (ogun/11gu hize. partinin ,-og unlugunun kendi arkasmda oldugu1111 gostermek istiyor 8111111 lar/1~-mava iht~vaC11n1z yok." Partinin azmhgmm en i.iziicii tavn, PCl'nin i;;i,:i taban1111 kazanmaktan bu va zgei;:i~i bir teoriye dokmesidir. kar~1

Bir omek vermck gcrekirsc, yolda~ Privas'm her toplant1da dilc getirdigi fikre gcirc, I 948'de partide dogan sag kanada kar~1 miicadclede gcrekli olan stratcji tabii ki proletcrlc~meydi, ancak bugiin gerckli olan ruh entemasyonalizmdir. Arna bu "parti in~as1" projesi havada kahyor. Privas'm entcmasyonalizmi, sm1f ii,:inde kok salm1;; proleter militanlar tcmelinde yiikselmeyecckse, nasil bir cntemasyonalizmdir9 Bu bir cntelckti.iel snoblugu, inee ruhlar ir;in bir eglencc olacaktir. Bizsc, Privas yolda~m aksinc, hareketin ve yonetiminin prolcterl e ~-


Sosyalizm mesi stratejisi nin, iize llikle de partini n ic;: kri zine

k a r~ 1.

en ctk ili <;are oldugunu

dii ~ii nii yo ru z .

Bu giizleml crimizc azrnltgrn vc rc!i gi ya111t ~ u : " Bunlar dcmagoji ." Yo l da~ Fran k, 8 Su bat toplant1s1 nda, part inin i~ <;i tabanrnrn siizc!c suiistimal edil mcsinc k a r~ 1 sava~ ba~ l a ttt. Ona ka ltrsa, " ~ctl e rin " elindc oy uncak olan part ili i ~<;i l c r, bu kiitli ~ cflcrin ampiri zminin kurba111 yd1. Pri vas' 111 ac;1klamalan , I 948'dc prol ctcr kan atla itti fak tan I 952' dc bu kanata k a r~t itti fa ka nastl ge<;tigini anlat1yordu. Frank' 111 a9 1klamalan ysa, c!aha biiylik bir anl ama sahip. Biz ''amp1ristlcr"den daha uzun perspck titlere sahip bu bi lgili yo l da~ l a nm1 z , VII. Kongre ' c!cn bcri olc! ugu gibi parti ic;: i muhal efet yapmak ac!ma, k1sa gi:i rli ~ lii akti vistlc rin kar~ 1 s 111 a dikilm i~ cgi timli insanl ar edas1yla UstlinlUk cc!as1na biiriinliyor. Parti li i ~c;: ilcre apta l muamclcsi yapmak. Frank ' 111 pozisyonun u gu<; lenclirmiyor, arn.:a k kcn di taraftarlarrnm ~ uph c lc r ini gi c!e riyor vc vicdan hu zuru saglt yor. Frank yo lda~ rn , kcndi ctraftndaki siizc!c daha uzgiirLilU tabana as 1I soylcmcsi gereken, " Partil i i~<;ilerc yiinelin! '' dcgil miyc!i ') Ege r biiyle yapsayd1 , durumu bu kadar Uzli nlli ve ric i bulrnazd1k bclki de: Onlarsa, PCI'nin srn1f d 1~ 1 katmanlanna dayanarak , i ~c;: i s1111 f1111 n ana katrnanlanna (FKP 'c!ek i) ul a~ m aya ni yetl cniyor. Pcki ama, azrnltgrn bu ilk c;:1 kan111111111 bi zzat kcndi yo n e li ~ ini baltalad1 g1 apac;:1k dcgil rni '1 US ' nin sendikal mlicadclc c,:izgisini benirnscyen tek bir sendikah rnilitan yoksa . bu c;:izgi nas tl uygulanab ilir'1 Az mlt k yo ld a~ l a r. FKP ' dekilcr de dahil , komUnist i ~c,: il crc yonelmcyi nas tl b a~a rac ak ' 1 F KP son de recc kalt ayn mlarla do ludur ve bunlann en kat1s1 da i ~y cri birimlerini entclc ktliel vcya i:igrenci birimlcrinden ay1rand1r. PC I i<; indeki son dcrece e l ver i ~ li ko~ullard a , Troc;: kist i ~c;:i lerl e ili ~ ki kunna f1rsatm 1 kac;:1ran a rkad a~ l a nn FKP ' nin kafas1 onyargtlarl a dol d urulmu ~ i ~i,; i leri y le bagl ar kurabilecegini nastl c!ii ~ lin c biliriz ? Geri,;ekte, bu a rka d a~ l a n n fraks iyon mucadcl esi ne dair ogrenmesi ge rcken c;:ok ~ e y var. Oyleyse, partinin mevcut kri zindc Frans1 z toplumsal yap1s111111 etkileri nerelcrdc gorulliyor? <;'li riime halindeki Frans1z burjuva toplumu, durm aks1zm kendi cntelijensiyas1 i9inde isyanlara yol a<;1 yor. Frans1z i ~ c,:i s1111 f111111 ol gunlugu dolay1s1yla, bu entelektlieller dogal olara k i ~i,; i stm fma ylizlinli donliyor ve devrim miicadelcsindeki oncli rolunii gc nelde kabul cdiyor. Onlar ic;:in zo rluklar, tam da, i ~c;: i hareketine yoncli~te ortaya i,;1k1yor. i ~i,;i hareketinc ul a~maya c;:alt ~an ve bir tiirlU " entegrasyon" unu tama mlayamayan cntclektiicl temas1 ctra fm da koca bir literatlir mevcut. Ara lanndaki en iyi unsurl ann ya pt1g1 gi bi, partiye ginnek, bu insanlann gozlinde i ~ c;:i s1111fma "antri zm" yapmak g ibidir. Ancak, k1 sa zamanda kcndil erinin de fark ettigi gibi , partiye girmc proletaryaya kattlma mesclesini c;:ozmliyor; bu mesele iyice yak1 c1 hale geli yor. i~i,;i hareketi nc girmeye heveslendik ten sonra. kendilerini oncli bir partinin sm1rh c,:evresindc buluyorlar. Proletaryamn s1mf olarak onciilUglinli kabul e t mi ~ l e rdi ; bizim ku c;: lik orglitiimlizde i ~i,; i un surlara vcrilcn onemsc onlan dem oral ize cdiyor. BUilin sm1f1 bir <;1rp1da kucaklamaya ni ye tlc n mi ~ ken , kendilerin e sunulaca k her tiir biiyiilU rcc;:eteyi kabul etmeye hazir hal e gcliyorlar. I 946-48'de, Fransa scksi yonundaki sag kanat i<;in. bu rec;:ete, yLizcysel ajitasyon vc "ak1mlar" teorisi ydi. Bu egilimin partimi zdeki tezahiirl.i, oldukc;:a bariz ~ekilde Stalinizm ' c meyilli bi r tondaydt. Bu as lmda lilkcmi zdeki kU i,:iik burjuva revizyonizminin bir varyant1d1r ki , Ulkcmizde i ~c;: i s1111fmda c!a klic,: iik burjuva entelektiieller aras mda da Stalinizm dominant unsurc!ur. Troi;:k ist i ~c;: il e rin her


IV. Enternasyonal'in 1952-53 Bolunmesi Ozerine Notlar zaman ir;:in yahttln11~hg1 kmna ve FKP'li i$r;:ilerle bulu~ma imkam mcvcut ; oysa ba~ka kesimlcr ii,;in bu firsat soz konusu degildir. i$yerlcrindeki bariycrler a~llmaz gorlinlir. birlc;;ik ccphc ancak riiyalarda. ya da " ncv-i ~ahs111a miinhas1r antrizm" gibi tcorilerde kurulur. Tiim bu tcoriler kitle harckctinc donlik oykiinmcnin bir yans1mas1d1r; bu tcorilerin sonu. kar;:1111lmaz olarak. progra1111 terk ctmeye gidcr, kitlclcre ula~mak ir;:in kcstirmc yollar ara111r. Bu koklli ctkcnlcrin i.istiinc bir de, ge<;ici ba~ans1zhklar111 ag1rhg1 eklcnir. (:qitli yolda~lann, i$r;:ilcr ir;:indc yiiriittiiklcri miicadelc ba$ans1z olabilir. Bazilan, ki$isel ba~ans1zhklan111 Tror;:kizm 'in ba$ans1zhg111a yorar. Parti in;;as111111 ne oldugunu tam kavramam1$ baz1 yolda$1ar Yugoslavya krizinden, muci zevi bir yeni (indcrligin dogmas1111 ummu$lll. Onlann biiylik umutlanyla kar~lla$llflld1g111da . partinin geri;ckligi oldukr;:a moral bozucudur. Arna biiyiik parti riiyas1 nc olursa olsun kar$tlanmalid1r; ba$ka bir bir;:im altmda olsa bile, Sovyct biirokrasisine devrimci bir misyon yiiklemek pahas111a oisa bile. i~te tiim bu ctkcnlcr birlc$ip. partinin bir kanad1nda derin bir ku$kuculuk du ygusunun yay il111as111a ncdcn olurlar: Partiye yonelik bir ku$kuculuk; prolctarya11111 yan11111 miicadclelcrindc kcndi devrimci iinderligini olu$lurabilcceginc yonelik ku$kuc uluk. Bu ku$kuculuk programm terkinc yo l ar;:ar: Program111 terk edilmcsi, herkesin ya$ad1g1 ki~iscl basmr;:larla birliktc. bireysel tes limiyctc yol ar;:ar. Bu da, yann bclki Stalinizm'c. ertesi giin kim bilir hangi konuma gtitiiriir. Bu hakikatlerin soylenmesi $artllr. r;:linkii partinin krizini 9ozmck ir;:in bunlan anlama1111z zornnludur. Bunlar partinin azmhktaki militanlanna dair hcmcn karamsar tahminlcrde bulunmamlZI gercktirmiyor. Bu militanlar kendi kadcrlcrini us 'ye bag la1111~lar ve biz de uluslararas1 ondcrligirnizc giivcnimiz icab1, azmhk yolda$1arnrnza <lair iyimscr bcklcntiler i9indeyiz. Baz1 militanlann atalct ve demoralizasyonunun kokcninde, gcnclde parti i,;ah$mas111111 kotii bir bir;:imdc orgiitlcnmi;; olmas1 ve cldcki gi.ir;:lcrin kotii kullamlmas1 bulunur ki, bunda parti onderliginin sorumlulugu bliyiiktiir. Ancak siiz konusu yolda~lann dircnci, egitimlcri ya da ko~ullan ylizilndcn, ge<;ici olarak zay1tlam1~ olabilir. Sorumluluk on Iara ait dcgildir. Sorumluluk, bu zay1tl1g1 kullamp, Pablo 'nun rcvizyonizm r;:abasma taban olu~turanlara aittir. Biz Tr01,:kizmi, yalmzca bu rc vizyonizm giri~imindcn korumak istiyoruz. Miicadclemizin arnac1 budur. Renard ve Garrivc, 18 $ubat 1952

Renard ve Garrive'in kii<;:iik burjuva entelektiicllere ve bu entclcktiiellcrin i~<;:i s1mfi ic;:indeki miicadelenin giic;:li.igi.i nedeniyle nastl "kitlelere giden kestirme yo!lar" arad1gma dair tespitleri bugiin aynen gec;:erli. Pablo'yla birlikte, PCI azmhgmdaki P. Frank ve ekibi, belirttigimiz gibi bugi.inki.i Birle~ik Sekreterya'nm ve Fransa'da LCR'nin onci.ili.idi.ir. Soz konusu egilim, tarihi boyunca pek <;:ok bu ti.ir kestirme yol arad1. Sadece, yukanda Just'i.in belirttigi gibi, Tito ile Stalin arasmdaki tart1~足 mada Yugoslav biirokrasisinden yeni bir devrimci onderlik yaratmasm1 beklemekle kalmadtlar. K1saca belirtmek gerekirse, 1968 sonrasmda Birle~ik Sekreterya i<;:in ogrenci hareketi ve yeni toplumsal hareketler, yeni bir umut kaynag1 oldu ve i~c;:i sm1fi i<;:indeki sab1rh miicadelenin


Sosyalizm

ve bag1ms1z s1111f partisi in$asmm yerine ge9irildi. Latin Amerika 'daki <,:e~itli egilimler i9in k1r gerillas1 milcadelesi bir donem benzer bir yer tuttu; say1s1z Tro9kist militan s1mf 9al1~mas1111 terk etti ve kif gerillas1 maceralannda hayat1m yitirdi . Bugiinse Birle~ik Sckreterya ba~ta olmak lizere 9e~itli egilimlcrin, yine birtak1m yeni toplumsal hareketlere be! baglad1gm1 gorliyoruz. Sosyalizm'in <;e$itli saytlanndaki dcgerlendirmelerde belirtildigi gibi, Dunya ve Avrupa Sosyal Forum Ian ve gene I olarak "alternatif ki.ireselle~mecilik " denen hareket bugtin bu roli.i oynuyor. Kitlelere giden kestirme yollar bulmak i9in , Fransa'da LCR, yakla~an ba$kanhk sc9imleri i<;in FKP'yle birlikte sozde altematif bir ktireselle~me, hatta alternatif bir Avrupa Birligi savunarak ittifak yapmaya meylediyor; italya ' daki militanlann Prodi ' nin ba$kanhk kampanyasma nasil aktif destck verdigini ve kitlelerden kopmamak bahanesiyl e bu has Avrupa Birligi bi.irokratmm degirmeninc su ta$1d1g1111 gordUk. Bu ve benzer omeklere <lair analizlerimiz ileriki sayilarda da devam edecek. Ancak ozellikle vurgulamam1z gereken nokta, ozellikle Avrupa gibi i$<,:i s1111fm111 geni$ kaza111mlannm vc orgi.itli.ili.igi.ini.in gti<;li.i oldugu bolgelerde, ge9en say1m1zdaki birlc$ik ccphe tart1~mas111da da belirtildigi gibi, s1111fm orgiitlerindeki bi.irokrat unsurlann emperyalizm i<;in artan bir onem kazanmas1. Emperyalizm, sm1f111 kazan11nlanm dag1tmak ve s1111fm s1111f niteligini ortadan kaldlfmak i<;in bu bi.irokrat unsurlara, yani ayg1tlara dayanmak, onlann destegini almak durumunda . Dolay1s1yla ge9mi$te oldugu gibi bugiln de, sm1f111 bag1ms1z partisini ve sendikalanm in$a etmeye kar~1 91kan ve bunun yerine sendikalan AB'den ald1klan fonlarla <;:ah$an birer sivil toplum kurulu$una 9evirmek ve sosyal forumlara katmak isteyen unsurlar <;:1kacak. Ge9mi$te bu roli.i oynayan ba$hca unsurlar reformist ve Stalinist burokrasilerdi. Sovyetler Birligi ' nin dag1lmasmdan sonra her lilkede gozlenen si.ire<,:te, ozellikle devlet i$letmelerinin ozelle~tirilmesiy足 le birlikte, bu bi.irokrasi yer yer zay1tlad1 ve yerine yeni btirokratik unsurlar ge<,:ti . Bunlann arasmda maalesef devrimci Marksizm adma hareket ettigini soyleyenler de mevcut ve hatta giderek artan bir rol oynuyorlar. Dolay1s1yla bugi.in Gec;:i$ Program1'111 , JV. Entemasyonal'in ve seksiyonlannm tam bag1ms1zhgm1, i$<;:i sm1fmm partisinin ve tlim orgtitlerinin orgtitsel bag1ms1zl1g1111 korumak artan bir oneme sahip. Devrimci Marksizm i9in, kar$I kar$1ya oldugumuz tlim olumsuz ko~ul足 lara ragmen, kitlelere giden kestirme yollar aramak gibi bir <;:6zilm yok; s1111fm i9inde bag1ms1z ve sab1rh bir 9ah~ma yilrtitmekten ba~ka 9aremiz bulunmuyor.




Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.