Przechadzka po Jasnej Górze

„Jest zakątek na tej ziemi, gdzie powracać każdy chce” Przechadzka po Jasnej Górze

OD WIEKÓW JASNA GÓRA UWAŻANA JEST ZA CENTRUM DUCHOWEGO ŻYCIA POLAKÓW. PIELGRZYMOWALI TU NAJWIĘKSI NASI RODACY, A TRADYCJA NARODOWEJ WĘDRÓWKI KWITNIE NADAL. WARTO ODWIEDZAĆ TO SANKTUARIUM NIE TYLKO W MIESIĄCACH LETNICH, KIEDY FREKWENCJA JEST WYSOKA, ALE TEŻ PO SEZONIE, GDY NIE MA TYLU PIELGRZYMÓW, ŻEBY CHŁONĄĆ W CISZY ATMOSFERĘ OWEGO MIEJSCA, POCZUĆ NAMACALNIE DUCHOWY DOTYK OBECNOŚCI MARYI, POMODLIĆ SIĘ I BEZ ZBĘDNEGO POŚPIECHU ZWIEDZIĆ WSZYSTKIE ZABYTKI ORAZ PAMIĄTKI, KTÓRYCH JEST TUTAJ SPORO.

Nasz spacer zacznijmy w kaplicy Matki Bożej. Wisząca nad ołtarzem głównym ikona Maryi o wymiarach 122 × 82 cm do dziś kryje wiele tajemnic i wywołuje sporo dyskusji. Czas powstania obrazu nie jest dokładnie sprecyzowany. Najstarszy, legendarny przekaz tradycji powstanie ikony kojarzy z postacią św. Łukasza Ewangelisty, któr y miał namalować ją jeszcze za życia Maryi w Jerozolimie. Obraz w IV wieku miała przenieść do Konstantynopola św. Helena, matka cesarza Konstantyna Wielkiego. Już tam, w stolicy Bizancjum, ikona cieszyła się niezwykłą czcią. Stam‐tąd obraz powędrował na Ruś Czerwoną, gdzie został ulokowany na Zamku Bełskim, niedaleko Lwowa. Pod koniec wieku XIV władzę nad tymi terenami sprawował książę Władysław Opolczyk, który, obawiając się ataków pogańskich Tatarów, chciał przenieść ikonę na Śląsk, do Opola. W 1382 roku zabrał więc obraz ze sobą do Polski. Podczas postoju w Częstochowie władcy miała ukazać się we śnie Matka Boska, która nalegała, żeby pozostawić jej wizerunek właśnie w t ym miejscu. Piastowski władca posłuchał woli Maryi, a dalszą opiekę nad obrazem powierzył ojcom paulinom.

Warto wiedzieć, że jasnogórska ikona reprezentuje typ tzw. Matki Bożej Hodegetrii (wskazującej), charaktery‐styczny dla wschodnich rubieży kultury chrześcijańskiej. Postać Matki Bożej na lewym ramieniu trzyma Dzieciątko Je‐zus. Prawą dłonią, w geście prezentacji, przedstawienia Ludowi Bożemu, wskazuje na postać Syna. Prawa ręka Chrystusa jest zaś podniesiona w geście błogosławieńst wa. W ciągu ponad sześciu wieków, jakie upłynęły od pojawienia się ikony w Częstochowie, obraz przechodził różne koleje losu. Do dziś na twarzy Maryi widzimy charakte‐rystyczne rysy od cio‐sów zadanych przez szable. To ślad dokonanego w średnio‐wieczu napadu husyckich oprawców, którzy ograbili klasztor z kosztowności oraz zniszczyli ikonę. Na szczęście obraz został uratowany i niebawem poddany konserwacji. Matka Boża Jasnogórska związana jest niepodzielnie z historią naszego narodu, czego szczególnym przykładem jest obrona Jasnej Góry pod dowództwem ojca Augustyna Kordec‐kiego (1655), kiedy to Szwedzi – pomimo licznej przewagi – nie zdobyli często‐chowskiego wzgórza.

Przejdźmy teraz do omówienia budynku jasnogórskiej kaplicy, wewnątrz której umieszczona jest ikona Maryi. Najstar‐szą jej część stanowi gotyckie, ceglane prezbiterium. Jego ściany pokryte są malowidłami z XV, XVI i XVII wieku. Barokowy ołtarz w jasnogórskiej kaplicy pochodzi z połowy wieku XVII. Ufundo‐wany został przez kanclerza wielkiego koronnego Jerzego Ossolińskiego. Część g łówna kaplicy również powstała w okresie baroku i podzielona została na trzy nawy. Pośród wielu pięknych dzieł sztuki ( jak choćby obraz Ucieczka Szwedów autorst wa o. Felicjana Latyńskiego) uwagę zwraca ogromna ilość wotów, świadczących o wierze oraz wdzięczności wiernych za doznane łaski, oraz żelazna XVII-wieczna krata oddzielająca nawy od prezbiterium, wykonana w Gdańsku i ufundowana przez Macieja Łubieńskiego.

Z kaplicy Matki Boskiej przejdźmy do klasztornego kościoła. Ta bogato zdobiona świątynia została zbudowana w XVII wieku w stylu manierystycznobarokowym. Warto zwrócić uwagę na piękną polichromię autorstwa Karola D a n k w a r t a z e s c e n a m i a d o r a c j i i znalezienia Krzyża Świętego oraz ilu‐stracjami przedstawiającymi jasnogór‐skie cuda. Ołtarz główny przedstawia Wniebowzięcie Maryi oraz jej koronację. W nawach kościoła podziwiać możemy obłożone marmurem pińczowskim kaplice boczne: św. Pawła Pustelnika, N a j ś w i ę t s z e g o S e r c a P a n a Je z u s a , Świętych Relikwii, jak również liczne ołtarze.

Tradycją jasnogórskich pobytów jest droga krzyżowa na jasnogórskich w a ł a c h . Z i c h w y s o k o ś c i m o ż e m y podziwiać dużych rozmiarów stacje drogi krzyżowej ulokowane w klasztor‐nym parku. Powstały one w latach 1910–1913 jako wotum wdzięczności całego społeczeństwa. Ich autorem był rzeźbiarz Pius Weloński, a projektantem – Stefan Szyller. Piękno owych stacji pomaga w ref leksji i medytacji nad bolesnymi tajemnicami życia Jezusa i Maryi. Wyrazem przeżyć religijnych współczesnych artystów jest niezwykle interesująca droga krzyżowa w interpre‐tacji Jerzego Dudy-Gracza, ofiarowana paulinom w 2001 roku. Ten cykl obrazów podziwiać można w tzw. „przybudówce” Kaplicy Matki Bożej.

Pobyt na Jasnej Górze to czas odnowy wiary, modlitwy, ref leksji, pokuty, ale również możliwość podziwiania piękna sakralnej sztuki i lekcja historii. Pauliński klasztor jest miejscem niezwykle waż‐nym dla zrozumienia sensu dziejów naszej ojczyzny. Jasna Góra była świadkiem wielu ważnych wydarzeń, jak choćby Ślubów Narodu Polskiego w 1956 roku czy Światowych Dni Młodzieży w 1991 roku.