คนไทย ควรรู.้ ..ข้อมูลที่ลงราชกิจจานุ เบกษา
ความเป็ นมาของราชกิจจานุเบกษา... ราชกิจจานุเบกษา ภาษาอังกฤษ อ่านว่า Royal Gazette เป็นคาสันสกฤตแปลว่า “หนังสือเป็นที่เพ่งดูราชกิจ” พระราชทานนามโดยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้า เจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4 เริ่มออกฉบับแรก เมื่อวันที่ 15 มีนาคม 2401 ถือเป็นสิ่งพิมพ์ ประเภท “วารสาร” ฉบับแรกของรัฐบาลไทย มีวัตถุประสงค์เพื่อประกาศเรื่อง สาคัญของทางราชการ เผยแพร่ให้ส่วนราชการ และประชาชนได้รับทราบ ราชกิจจานุเบกษาที่พิมพ์ขึ้นในระยะแรกนี้เป็นเพียงบอกข่าวในราชสานักและเก็บ ความจากประกาศต่าง ๆพิมพ์ออกเผยแพร่โดยไม่คิดมูลค่า กาหนดออกทุก 15 วัน ตีพิมพ์ได้เพียง 1 ปี เท่านั้น ก็ต้องหยุดกิจการไป
ครั้นในสมัย พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 ทรงโปรดเกล้าฯ ให้ออกหนังสือราชกิจจานุเบกษาอีกครั้งหนึ่ง เมื่อวันที่ 17 พฤษภาคม 2417 ในการ จัดพิมพ์ครั้งนี้ พิมพ์ออกเผยแพร่ด้วยวิธีการจาหน่ายในราคาปีละ 8 บาท พระองค์ ทรงเห็นความสาคัญของหนังสือราชกิจจานุเบกษาเป็นอย่างมาก และทรงหวังที่จะให้ ราษฎรได้รับข่าวคราวและราชการแผ่นดิน ทั้งในและนอกประเทศ จึงทรงกาหนดออก สัปดาห์ละครั้ง เดือนละ 4 ครั้ง โดยจัดพิมพ์จาหน่าย ในวันขึ้น 1 ค่า ขึ้น 9 ค่า แรม 1 ค่าและแรม 9 ค่า ของทุกเดือน แต่ราชกิจจานุเบกษาที่ออกในระยะต้น ๆ ก็ออกไม่ สม่าเสมอนัก และต่อมาทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ออกราชกิจจานุเบกษาอีกครั้ง เมื่อ 7 เมษายน 2432 โดยเปลี่ยนเป็นออกทุกวันอังคาร และราชกิจจาก็ได้ดาเนินมา ตราบจนทุกวันนี้ เป็นเวลา 142 ปีแล้ว...
นับตั้งแต่ปี 2537 มาจนถึงปัจจุบัน ส่วนงาน ราชกิจจานุเบกษา สานักเลขาธิการคณะรัฐมนตรี ได้ แยกประเภทของราชกิจจานุเบกษาตามลักษณะเรื่องที่ ลงประกาศ เพื่อความสะดวกในการจัดเก็บ และ การศึกษาค้นคว้า ไว้ 4 ประเภท ดังนี้
ประเภท ก. ฉบับกฤษฎีกา เป็นประกาศเกี่ยวกับกฎหมาย ได้แก่พระราชบัญญัติ พระราชกาหนด พระราชกฤษฎีกา กฎกระทรวง คาวินิจฉัย ของศาลรัฐธรรมนูญ คาวินิจฉัยสั่งการของคณะกรรมการการ เลือกตั้ง ข้อบังคับหรือระเบียบศาลรัฐธรรมนูญ ประกาศมติหรือข้อกาหนดหรือประกาศ คณะกรรมการการเลือกตั้ง ระเบียบคณะกรรมการหรือระเบียบสานักงานคณะกรรมการการ เลือกตั้ง ระเบียบคณะกรรมการข้าราชการ ฝ่ายศาลปกครอง กระทู้ถามของ สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร หรือสมาชิกวุฒิสภาและคาตอบ ระเบียบหรือประกาศ คณะกรรมการการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ กฎ ก.ร. (คณะกรรมการ ข้าราชการฝ่ายรัฐสภา) ประกาศการอนุมัติหรือไม่ อนุมัติพระราชกาหนดใช้อักษรย่อ ก ระบุไว้หลังเลขเรียงลาดับตอนที่ เช่น เล่ม 118 ตอนที่ 1 ก วันที่ 1 มกราคม 2544
ประเภท ข ฉบับทะเบียนฐานันดร เป็นประกาศเกี่ยวกับการสถาปนา และถอดถอนสมณศักดิ์รายชื่อผู้ที่ได้รับพระราชทาน เครื่องราชอิสริยาภรณ์หรือยศ และรายชื่อผู้ได้รับพระราชทานพระบรมราชานุญาตให้ประดับ เครื่องราชอิสริยาภรณ์ หรือเหรียญตราต่างประเทศ ใช้อักษรย่อ ข ระบุไว้หลังเลขเรียงลาดับตอน ที่ เช่น เล่ม 118 ตอนที่ 1 ข วันที่ 1 มกราคม 2544
ประเภท ค ฉบับทะเบียนการค้า เป็นประกาศเกี่ยวกับการจดทะเบียน และการเปลี่ยนแปลงทางทะเบียนของ ห้างหุ้นส่วนและบริษัท ใช้อักษรย่อ ค ระบุไว้หลังเลขเรียงลาดับตอนที่ เช่น เล่ม 118 ตอนที่ 1 ค วันที่ 1 มกราคม 2544
ประเภท ง ฉบับประกาศทั่วไป เป็นประกาศเรื่องอื่น ๆ นอกเหนือจากที่ระบุในประเภท ก ข และ ค ใช้อักษรย่อ ง ระบุไว้หลังเลข เรียงลาดับตอนที่ เช่น เล่ม 118 ตอนที่ 1 ง วันที่ 1 มกราคม 2544 ได้แก่ประกาศสานัก นายกรัฐมนตรี ประกาศกระทรวง ประกาศทบวง ประกาศกรม ประกาศจังหวัด ประกาศศาล จังหวัด คาสั่งจังหวัด ประกาศนายทะเบียนพรรคการเมือง หมายกาหนดการ ข่าวใน พระราชสานัก ประกาศนายทะเบียนสมาคม ประกาศนายทะเบียนมูลนิธิ คาสั่งสานัก นายกรัฐมนตรี คาสั่งกระทรวง ประกาศธนาคารแห่งประเทศไทย ประกาศรัฐวิสาหกิจ ข้อบัญญัติ หรือระเบียบกรุงเทพมหานคร ข้อบังคับเจ้าพนักงานจราจรทั่วราชอาณาจักร ประกาศนาย ทะเบียนสานักงานทะเบียนกลาง หรือสานักงานทะเบียนประจาจังหวัด ประกาศพนักงาน เจ้าหน้าที่ตามพระราชบัญญัติต่าง ๆ ระเบียบสานักนายกรัฐมนตรี ประกาศกรุงเทพมหานครฯลฯ
กรณีมีเรื่องด่วน ต้องลงประกาศเป็นกรณีพิเศษ โดยระบุว่าเป็นตอนพิเศษ เช่น เล่ม 118 ตอน พิเศษ 1 ง วันที่ 1 มกราคม 2544 อาทิ การ แต่งตั้งนายกรัฐมนตรี หรือ รัฐมนตรี
ภาพตัวอย่างหน้าปกเล่มราชกิจจานุเบกษา ประเภทต่าง ๆ ในยุคปัจจุบัน
การบอกรับเป็นสมาชิก และการจาหน่ายเล่มปลีก รับสมัครสมาชิกเป็นรายปี โดยเปิดรับปีละ 1 ครั้ง ช่วงเดือนกันยายนถึงเดือน พฤศจิกายน ก่อนปีที่จัดพิมพ์ แจ้งการบอกรับโดยใช้แบบที่กาหนด พร้อมชาระ เงินค่าสมาชิก แต่ละประเภท โดยไปรับเองที่ทาเนียบรัฐบาลหรือจัดส่งทาง ไปรษณีย์ โดยผู้ที่สนใจ สามารถซื้อราชกิจจานุเบกษา เฉพาะเล่มตอนที่ต้องการ ได้ที่ฝ่ายสมาชิกและบริการ ส่วนงานในราชกิจจานุเบกษา ซึ่งในยุคปัจจุบัน สามารถดาวน์โหลดแบบฟอร์มใบสั่งซื้อได้จากเว็บ ราชกิจจานุเบกษา ที่มีบริการทางออนไลน์ได้อีกทางเลือกหนึ่งด้วย
ฐานข้อมูลเว็บราชกิจจานุเบกษา ผู้ที่สนใจ สามารถ เข้าไปสืบค้นบทความที่ประกาศในราชกิจจานุเบกษา ทางออนไลน์ จาก URL http://www.mratchakitcha.soc.go.th/index.html
แหล่งที่มา 1.ข่าวรามคาแหง ฉบับวันที่ 4-10 ธ.ค. 2543 หน้า 7. 2. ข่าวสารห้องสมุดประชาชน กรุงเทพมหานคร ปีที่ 16 ฉบับ ที่ 21 มิถุนายน 2543 หน้า 29-30 3. http://www.mratchakitcha.soc.go.th/index.html