Sivil Havacılar Dergisi Sonbahar 2014 Sayı: 9

Page 1

www.sivilhavacilardergisi.com $\OĂ•N 6HNW|U 'HUJLVL

6RQEDKDU 6D\Ă•

/<P*1 * * 1&Š

RĂ–PORTAJ

% ] PH !*/ HP&O&7 ]HTF *H*7 *L*`*c " 1 #*7 W7` L&7 % ] &1&/

T1 OP&H6 / 71&#&ø7 7 O #ø % ] &1&/ ] Tc ` H" ø` P O]*/

KĂœNYE 7 P 6LYLO +DYDFĂ•ODU 'HUQHáL øNWLVDGL 6LYLO +DYDFĂ•ODU 'HUQHáL øNWLVD øúOHWPHVL $GĂ•QD øPWL\D] 6DKLEL YH 6RUXPOX <D]Ă• øúOHUL 0 G U 0HKPHW $<7(.Ăš1 (GLW|U $OL <DĂťDU $<'2á$1 <D\Ă•Q .XUXOX $EGXOODK gPHU d(/Ăš. (URO 6 OH\PDQ *h1'h= 0HKPHW $.$/,1 0HKPHW $/$*g= .DWNĂ•GD %XOXQDQODU $EGXOODK 1(5*Ăš= $GHP <,/0$= &DQ $.*h1 Deniz 9$5 +DWLFH <(17h5. 0XKDPPHG 6DOLK 8á85 6HUGDU 8<*85 ĂşXOH g=$<',1 5HNODP gPHU d$.0$. 5HNODP 5H]HUYDV\RQ 0553 438 24 95 UHNODP#VLYLOKDYDFLODUGHUJLVL FRP

øOHWLĂşLP øVW:HVW 6LWHVL <HQLERVQD 0HUNH] 0DK 'HáLUPHQEDKoH &DGGHVL $ D %ORN .DW ' %DKoHOLHYOHU Âą øVWDQEXO 0212 661 10 71 ZZZ VLYLOKDYDFLODUGHUJLVL FRP ZZZ WXVKDG RUJ LQIR#WXVKDG RUJ 7DVDUĂ•P 8\JXODPD

0212 486 39 36 ZZZ HUQHPHG\D FRP HUQHPHG\D#JPDLO FRP

*|UVHO <|QHWPHQ (QLV $. %$6., 'RøD %DVĂ–P 0212 407 09 00

'HUJLGH \D\Ă•QODQDQ \D]Ă•ODUĂ•Q VRUXPOXOXáX \D]DUODUĂ•QD U|SRUWDMODUGDNL J|U úOHU VDKLSOHULQH UHNODPODU LVH UHNODP YHUHQOHUH DLW ROXS 6LYLO +DYDFĂ•ODU 'HUJLVL VRUXPOXOXN  VWOHQPH] .D\QDN J|VWHUPHN ĂşDUWĂ•\OD DOĂ•QWĂ• \DSĂ•ODELOLU 6LYLO +DYDFĂ•ODU 'HUJLVL  FUHWVL] RODUDN GDáĂ•WĂ•OPDNWDGĂ•U

2

Merhabalar,

Tam 9 yÄąl olmuĹ&#x;.. Bundan 9 yÄąl Ăśnce 13 kurucu arkadaĹ&#x;ÄąmÄązla birlikte yola çĹktÄąÄ&#x;ÄąmÄąz sĂźreç, 19 EylĂźl 2005’te Ä°stanbul Ä°l Dernekler MĂźdĂźrlĂźÄ&#x;ß’ne verdiÄ&#x;imiz “Dernek KuruluĹ&#x; Bildirgesiâ€? ile resmiyet kazanmÄąĹ&#x;tÄą. KÄąsa adÄąyla TĂœSHAD, tam adÄąyla TĂźm Sivil HavacÄąlar DerneÄ&#x;imiz bĂśylece kurulmuĹ&#x; oldu. Aradan geçen 9 yÄąlda Ăźye sayÄąmÄąz 250’yi geçti. AramÄąza katÄąlan, farklÄą uzmanlÄąk ve gĂśrev alanlarÄąndan çok sayÄąda arkadaĹ&#x;ÄąmÄąz olduÄ&#x;u gibi, sektĂśr ve gĂśrev deÄ&#x;iĹ&#x;ikliÄ&#x;i gibi nedenlerle az da olsa aramÄązdan ayrÄąlan arkadaĹ&#x;larÄąmÄąz da oldu. “Ulusal sivil havacÄąlÄąk sektĂśrĂźmĂźzĂźn dĂźnya çapÄąnda en nitelikli insan kaynaÄ&#x;Äąna sahip ve her yĂśnden en Ăźst dĂźzeyde geliĹ&#x;miĹ&#x; bir konuma gelerek, kĂźresel havacÄąlÄąk sektĂśrĂź içinde hizmet kalitesi, gĂźvenilirlik, rekabet gĂźcĂź ve verimlilik açĹsÄąndan en Ăśnlerde yer almasÄą.â€? vizyonuyla yola çĹkmÄąĹ&#x;tÄąk. Misyonumuzu oluĹ&#x;turan 4 maddenin ilk sÄąrasÄąnda; “BaĹ&#x;ta her branĹ&#x; ve kademeden tĂźm çalÄąĹ&#x;anlarÄą olmak Ăźzere, akademisyeni, ĂśÄ&#x;rencisi, yolcusu ve diÄ&#x;er gruplarÄąyla bĂźtĂźn kiĹ&#x;i, kurum ve ilgililerini bir araya getirip, dayanÄąĹ&#x;ma içinde ve aynÄą hedef için çalÄąĹ&#x;malarÄąna uygun ortam ve koĹ&#x;ullarÄą oluĹ&#x;turmak.â€? yer alÄąyordu ve hala da Ăśyle. Daha o zaman keskin bir uzgĂśrĂź ile belirlediÄ&#x;imizi dĂźĹ&#x;ĂźndĂźÄ&#x;ĂźmĂźz hedeflerimiz arasÄąnda; 1. Ăœlkemizde sivil havacÄąlÄąkla profesyonel ve amatĂśrce ilgilenen kiĹ&#x;i ve kurumlarÄą sektĂśrĂźn geliĹ&#x;tirilmesi hedefi etrafÄąnda bir araya getirecek platform ve koĹ&#x;ullarÄą oluĹ&#x;turmak; 2. Sivil havacÄąlÄąk çalÄąĹ&#x;anlarÄą arasÄąndaki sosyal dayanÄąĹ&#x;ma ve birlikteliÄ&#x;i pekiĹ&#x;tirmek; 3. SektĂśr çalÄąĹ&#x;anlarÄąnÄąn nitelik ve eÄ&#x;itim dĂźzeylerini geliĹ&#x;tirerek, ulusal sivil havacÄąlÄąÄ&#x;uÄąmÄązÄąn dĂźnya çapÄąnda insan kaynaÄ&#x;Äąna sahip olmasÄą amacÄąyla gerek duyulan her tĂźrlĂź eÄ&#x;itim, seminer, sempozyum, yayÄąn ve benzeri faaliyetleri sektĂśrdeki diÄ&#x;er kurum ve kuruluĹ&#x;larla iĹ&#x;birliÄ&#x;i içinde gerçekleĹ&#x;tirmek.â€? ilk 3 sÄąrayÄą alÄąyordu ve bunun gibi toplam 12 hedefimiz vardÄą, hala da var. Peki, neler mi yaptÄąk bu vizyon, misyon ve hedefler paralelinde? Bu sorunun cevabÄąnÄą kÄąsmen www.tushad.org sitemizdeki haber, duyuru vb. diÄ&#x;er içeriÄ&#x;e Ĺ&#x;Ăśyle bir gĂśz atarak bulabilirsiniz. Bu cevap ve icraatlarÄąmÄązdan biri de Ĺ&#x;u anda karĹ&#x;ÄąnÄązda duruyor zaten... Bunlar yeterli mi peki? Asla deÄ&#x;il tabii ki. KÄąsa, orta ve uzun vadeli geleceÄ&#x;e dĂśnĂźk çok sayÄąda faaliyet planÄą ve hedefimizi gerçekleĹ&#x;tirmek Ăźzere gayret ve çalÄąĹ&#x;malarÄąmÄązÄą sĂźrdĂźrĂźyoruz. Ancak bunun için YĂśnetim Kurulu’muzdaki arkadaĹ&#x;larÄąmÄązÄąn takdire Ĺ&#x;ayan Ăśzveri ve çabalarÄąna ilave olarak, baĹ&#x;ta Dernek Ăźyelerimiz olmak Ăźzere, havacÄąlÄąÄ&#x;Äą seven, bu sektĂśrde çalÄąĹ&#x;maktan mutluluk ve kÄąvanç duyan, bu iĹ&#x;e gĂśnĂźl veren siz deÄ&#x;erli dost ve meslektaĹ&#x;larÄąmÄązÄąn katkÄą ve desteklerinize de ihtiyaç duyuyoruz elbette. 10. kuruluĹ&#x; yÄąl dĂśnĂźmĂźmĂźze doÄ&#x;ru hÄązla ilerlerken, geçen 9 sene içinde YĂśnetim ve Denetim KurullarÄąmÄązda yer almÄąĹ&#x; olan arkadaĹ&#x;larÄąmÄąz baĹ&#x;ta olmak Ăźzere, Dernek çalÄąĹ&#x;malarÄąmÄąza iĹ&#x;tirak etmiĹ&#x; ve destek vermiĹ&#x; tĂźm dost ve meslektaĹ&#x;larÄąmÄąza bir kez daha teĹ&#x;ekkĂźr etmeyi borcumuz addediyoruz. Bu vesileyle mĂźbarek Kurban BayramĹ’nÄązÄą da tebrik ediyor, nice gĂźzel bayramlarÄą saÄ&#x;lÄąk ve esenlik içinde, hep birlikte kutlayabilmeyi niyaz ediyoruz. Sonraki sayÄąlarÄąmÄązda ve TĂœSHAD faaliyetlerimizde gĂśrĂźĹ&#x;ebilmek temennisiyle‌ Selam, muhabbet ve hĂźrmetlerimizle, Mehmet Aytekin

7h6+$' 7Â P 6LYLO +DYDFĂ—ODU 'HUQHĂšL %DĂźNDQĂ—

* *7 /*1 H

P&% 1&P 1& ø` <HP / <1 T

19 PWH/*`

W7`

4 <HQL 7HUPLQDOLQ $oÕOÕúÕ

16 0DOH]\D +DYD\ROODUÕ¶QÕQ 0DNXV 7DOLKL

<HQL %DúEDNDQÕPÕ]GDQ

17 ,$7$¶\D *|UH *LGLúDW ³)HQD 'H÷LO´ 'H÷LO

5 7 UNL\H +DYDOLPDQÕ %D÷ODQWÕ $UWÕúÕQGD

$YUXSD =LUYHVLQGH

6 6.<75$;¶WDQ 7+<¶\H '|UW % \ N gG O

20

7 7+< $IULND¶GD GD % \ \RU

22 )DUQERURXJK 8OXVODUDUDVÕ +DYD ùRYX

10 7$9 6DELKD *|NoHQ¶H 2UWDN 2OX\RU

),$ YH )XDUÕ 5HNRUD .RúWX

11 ³7 UNL\H +DYDFÕOÕNWD $%¶\H gUQHN´

@c 1% H

7 1*c

14 øVWDQEXO $LU 6KRZ

28 +DYD\ROX

]*c`<7 26 *HOHFH÷LQ

51 ÖLÜ 5<$1$,5¶GHQ %2(,1*¶H áĬĬ T / 6LSDULúL

18 7D\YDQ¶GD ³$FLO øQLú .D]DVÕ´

` H1* T / * *7 1&O6 1 H %&c1 7&`<H

6

8ODúÕPÕ 6HNW|U 6 UG U OHELOLUOLN 6HQGURPX" 3

' Q\DVÕQGD +DYDFÕOÕN

SEKTÖR 32 øú +DYDFÕOÕ÷Õ / NV P øKWL\Do PÕ"

PWL% L<L` 1 L<HT61T1T/ /<6*L`<7T

*`*1*/P L&7&H P 7&6&`<H

52 H OP&H6 36 øú 6H\DKDWOHUL 1H .DGDU 6WUHVOL"

KAMPÜSTEN

40 % ] &1&/ P H*%*7 7

*1*6pP /7<1<.*

43 <DUÕ 8oDN

48 8oDNODU $UWÕN

<DUÕ *HPL 1DP Õ 'L÷HU ³+D]DU 'HQL]L &DQDYDUÕ´

%< * ùLUD]¶OÕ %LU 6SRWWHU¶ÕQ 44 ùLUD

.DOHP .DOHP YH 2EMHNWL¿QGHQ 7 UNL\H 6H\DKDWL 7 UNL\

42 ' Q\D .XSDVÕ¶QD

)DUNOÕ %LU %DNÕú

TERCÜMEE )ÕUVDW 38 % \ N )ÕUVDW

³+LVVHGHELOHFHN´

6*L !*H / 1 6 6 *L !! 6

AYNA 50 7h6+$' øIWDU

3URJUDPÕ

+DYD\ROX 46 +DYD

øúOHWPHFLOL÷LQGH øúOHWP <HWHQH÷L <HWHQH .DQDWODQGÕUPDN .DQD 3

4Š2+Ä„9% ` 7* P H6*7 1*7 &1&O& ` 7* O / 7&6&c 7 .RQ\D +DYDOLPDQĂ• \HQL WHUPLQDOLQL %DĂşEDNDQ $KPHW 'DYXWRáOX KL]PHWH DoWĂ•

D

ĂœNYA çapÄąnda tarih ve kĂźltĂźr merkezi olan Konya’ya hÄązlÄą, rahat, konforlu bir havayolu ulaĹ&#x;ÄąmÄą saÄ&#x;lamak amacÄąyla inĹ&#x;a edilen 3 milyon 500 bin yolcu kapasiteli Konya HavalimanÄą yeni terminal binasÄą, BaĹ&#x;bakan Ahmet DavutoÄ&#x;lu’nun Konya’da gerçekleĹ&#x;tirdiÄ&#x;i toplu açĹlÄąĹ&#x; programÄąyla hizmete girdi. DavutoÄ&#x;lu, Bakan LĂźtfi Elvan ile birlikte toplu açĹlÄąĹ&#x; tĂśreninde açĹlÄąĹ&#x;ÄąnÄą gerçekleĹ&#x;tireceÄ&#x;i Devlet Hava MeydanlarÄą Ä°Ĺ&#x;letmesi Genel MĂźdĂźrlĂźÄ&#x;Ăź tarafÄąndan yaptÄąrÄąlan, 3.5 milyon yolcu kapasitesine sahip yeni terminal binasÄąnda incelemelerde bulundu ve terminal hakkÄąnda DHMÄ° Genel MĂźdĂźrĂź Orhan Birdal’dan bilgiler aldÄą. Toplu AçĹlÄąĹ&#x; ProgramÄą kapsamÄąnda Konya kent meydanÄąnda halka hitap eden BaĹ&#x;bakan Ahmet DavutoÄ&#x;lu, “Bakan olarak ilk Konya’ya geldiÄ&#x;imde havalimanÄą terminalinin inĹ&#x;a edilmesini talep etmiĹ&#x;tiniz. Ĺžimdi 3 milyon kapasiteli havalimanÄą

Modern tesisin Konya’ya hayÄąrlÄą olmasÄą temennisinde bulunan BaĹ&#x;bakan DavutoÄ&#x;lu, havalimanÄąnÄąn açĹlÄąĹ&#x;Äą için bekleyen Konya Milletvekilleri ve DHMI Genel MĂźdĂźrĂź Orhan Birdal ile birlikte Konya HavalimanÄą yeni terminal binasÄąnÄąn açĹlÄąĹ&#x;ÄąnÄą telekonferans sistemiyle gerçekleĹ&#x;tirdi.

emrinizdedir. EmeÄ&#x;i geçenlere teĹ&#x;ekkĂźrĂź sizler adÄąna bir borç biliyorumâ€? dedi. BaĹ&#x;bakan DavutoÄ&#x;lu, konuĹ&#x;masÄąnÄąn ardÄąndan beraberindeki katÄąlÄąmcÄąlarla birlikte Konya Çevre Yolu’nun temel atma, Konya HavalimanĹ’nÄąn 3,5 milyon yolcu kapasiteli terminal binasÄą açĹlÄąĹ&#x;Äą ile Konya BĂźyĂźkĹ&#x;ehir Belediyesi’nin iki kĂśprĂźlĂź kavĹ&#x;aÄ&#x;Äą baĹ&#x;ta olmak Ăźzere, yapÄąlan çeĹ&#x;itli eserlerin açĹlÄąĹ&#x;ÄąnÄą ve temel atma tĂśrenini gerçekleĹ&#x;tirdi. Konya HavalimanĹ’na telekonferans sistemiyle baÄ&#x;lanan BaĹ&#x;bakan Ahmet DavutoÄ&#x;lu, yeni terminal binasÄąnÄą meydanda toplanan on binlerce kiĹ&#x;iye izletti.

Mevcut terminal binasÄąnÄąn 6 kat bĂźyĂźklĂźÄ&#x;Ăźnde olan yeni terminal binasÄą, 30 yÄąllÄąk ihtiyacÄą karĹ&#x;Äąlayacak kapasitede inĹ&#x;a edildi. 24 bin 175 metrekare kapalÄą alana sahip yeni bina Hz. Mevlana’nÄąn 7 ĂśÄ&#x;ĂźdĂźnden esinlenilerek 7 ana kolon Ăźzerine kuruldu. Terminal binasÄą, yÄąllÄąk 3 milyon 500 bin yolcu kapasitesine sahip olacak. AyrÄąca içinde gelen-giden yolcu salonlarÄą, 13 adet chek-Äąn bankosu, pasaport kontrol noktasÄą, VIP ve CIP salonlarÄą, 3 adet kafeterya ve restoran, çalÄąĹ&#x;ma ofisleri bulunuyor. 550 araçlÄąk otoparkÄą bulunan havalimanÄąnÄąn apronuna 8 uçak aynÄą anda yanaĹ&#x;abiliyor. Konya HavalimanÄą yeni terminal binasÄą, “Engelsiz HavaalanÄą Projesiâ€?ne uygun Ĺ&#x;ekilde tamamlandÄą.

T1 OP&H6 / 71&#&ø7 7 % ] &1&/ ] Tc ` HÂť" ø` P O]*/ 8ODĂşWĂ•UPD %DNDQOĂ•áĂ• \Ă•OĂ• E WoHVLQGH ELOLĂşLP X]D\ YH KDYDFĂ•OĂ•N VHNW|U QGH \DSĂ•ODFDN Âľ$UDĂşWĂ•UPD *HOLĂşWLUPHÂś IDDOL\HWOHULQL WHĂşYLN LoLQ PLO\RQ 7/ E WoH D\Ă•UGĂ•

T

ĂœRKÄ°YE, biliĹ&#x;im ile uzay ve havacÄąlÄąk sektĂśrĂźndeki Ar-Ge’ler için kesenin aÄ&#x;zÄąnÄą açtÄą. Buna gĂśre UlaĹ&#x;tÄąrma BakanlÄąÄ&#x;Äą 2014 yÄąlÄąnda biliĹ&#x;im ile uzay ve havacÄąlÄąk sektĂśrleri için en az 50 Milyon TL bĂźtçe ayÄąrdÄą. AyrÄąca devlet; destek verilmesi kararlaĹ&#x;tÄąrÄąlan firmalara da gĂźmrĂźk vergisi muafiyeti, KDV istisnasÄą, vergi indirimi, sigorta primi iĹ&#x;veren hissesi desteÄ&#x;i, yatÄąrÄąm yeri tahsisi gibi teĹ&#x;vikler verecek.

Ar-Ge çalÄąĹ&#x;malarÄą UlaĹ&#x;tÄąrma BakanlÄąÄ&#x;Äą bĂźnyesinde bulunan HavacÄąlÄąk ve Uzay Teknolojileri Genel MĂźdĂźrlĂźÄ&#x;Ăź tarafÄąndan yĂźrĂźtĂźlecek. TeĹ&#x;vikler, Ar-Ge çalÄąĹ&#x;masÄąnÄąn gerçekleĹ&#x;mesine gĂśre belli aĹ&#x;amalarda verilecek. ÇalÄąĹ&#x;manÄąn ilk aĹ&#x;amasÄąnda teĹ&#x;vik tutarÄąnÄąn yĂźzde 20’si, daha sonra yĂźzde 50’si, son olarak da yĂźzde 30’u hibe edilecek. Buna gĂśre BakanlÄąk, uzay ve havacÄąlÄąk ile biliĹ&#x;im için Ar-Ge teĹ&#x;vik alt limiti olarak 50 milyon TL ayÄąrdÄą.

TĂźrkiye, uzay ve havacÄąlÄąk ile biliĹ&#x;im sektĂśrlerinde yerli Ăźretimi Ăśzendirmek için araĹ&#x;tÄąrma-geliĹ&#x;tirme (Ar-Ge) faaliyetlerine kullandÄąrÄąlacak 2014 yÄąlÄą teĹ&#x;vik bĂźtçelerini belirledi. UlaĹ&#x;tÄąrma, Denizcilik ve HaberleĹ&#x;me BakanlÄąÄ&#x;Äą, bu alanlardaki teĹ&#x;vik için gerekli finansmanÄą Evrensel Hizmet Fonu’ndan karĹ&#x;Äąlayacak.

TEĹžVÄ°K PAKETÄ°

-Sigorta primi iĹ&#x;veren hissesi desteÄ&#x;i -YatÄąrÄąm yeri tahsisi -Gelir vergisi stopajÄą desteÄ&#x;i (6. bĂślgede gerçekleĹ&#x;tirilecek yatÄąrÄąmlar için) -Sigorta primi desteÄ&#x;i (6. bĂślgede gerçekleĹ&#x;tirilecek yatÄąrÄąmlar için) AFE/KS

Ă–te yandan BakanlÄąk bu sektĂśrde sanayisini kurmak isteyen iĹ&#x;letmelere de geniĹ&#x; kapsamlÄą bir teĹ&#x;vik paketi ĂśngĂśrĂźyor. TeĹ&#x;vik paketiyle saÄ&#x;lanacak destekler Ĺ&#x;Ăśyle: -GĂźmrĂźk vergisi muafiyeti -KDV istisnasÄą -Vergi indirimi. Kaynak: Stargazete.com

4

PWH/*` ‹ % ] 1*6 7& #1 7P& HP&O&7 ]HTF c*H] L*7 8ODĂşWĂ•UPD 'HQL]FLOLN YH +DEHUOHĂşPH %DNDQĂ• (OYDQ Âł7 UNL\H KDYDOLPDQĂ• EDáODQWĂ• DUWÕúÕQGD $YUXSD ELULQFLVL ROGX´ GHGL

U

LAĹžTIRMA, DENÄ°ZCÄ°LÄ°K VE HABERLEĹžME BAKANI LĂœTFÄ° ELVAN, TĂźrkiye’nin havacÄąlÄąkta dĂźnyanÄąn en Ăśnemli aktĂśrleri arasÄąnda yer aldÄąÄ&#x;ÄąnÄą belirterek, “ACI-Europe & SEO Airport Industry Connectivity’nin raporuna gĂśre, TĂźrkiye 2004-2014 dĂśneminde havalimanÄą baÄ&#x;lantÄą artÄąĹ&#x;Äąnda Avrupa birincisi olduâ€? dedi. Bakan Elvan, AA muhabirine yaptÄąÄ&#x;Äą açĹklamada, Ä°stanbul’un Avrupa’nÄąn en Ăśnemli uçuĹ&#x; merkezi (Hub) konumuna yĂźkseldiÄ&#x;ini ifade ederek, bunun en son ĂśrneÄ&#x;inin ACI-Europe & SEO Airport Industry Connectivity Report’un 44 Avrupa Ăźlkesindeki 461 havalimanÄąnÄą içeren araĹ&#x;tÄąrmasÄą olduÄ&#x;unu kaydetti. Bu rapora gĂśre, TĂźrkiye’nin 2004-2014 dĂśneminde havalimanÄą baÄ&#x;lantÄą artÄąĹ&#x;Äąnda Avrupa birincisi olduÄ&#x;unu belirten Elvan, bu dĂśnemdeki yÄąllÄąk ortalama artÄąĹ&#x;Äąn toplam baÄ&#x;lantÄąda yĂźzde 16, direkt baÄ&#x;lantÄąda yĂźzde 17 olarak gerçekleĹ&#x;tiÄ&#x;ini sĂśyledi. Avrupa’daki 461 havalimanÄą arasÄąnda uçuĹ&#x; merkezi baÄ&#x;lantÄąsÄą artÄąĹ&#x;Äąnda Ä°stanbul AtatĂźrk HavalimanĹ’nÄąn; toplam uçuĹ&#x; noktasÄą artÄąĹ&#x;Äąnda da Antalya HavalimanĹ’nÄąn ilk sÄąrada yer aldÄąÄ&#x;ÄąnÄą anlatan Elvan, “Avrupa

HavalimanlarÄą arasÄąnda hub baÄ&#x;lantÄąsÄą ile eriĹ&#x;ilebilirlik artÄąĹ&#x;Äąnda Ä°stanbul AtatĂźrk HavalimanÄą yĂźzde 29’luk yÄąllÄąk ortalama, yĂźzde 22’lik toplam artÄąĹ&#x; rakamÄąyla birincilik koltuÄ&#x;una oturduâ€? dedi. Rapora gĂśre, baÄ&#x;lantÄąsÄą en çok olan ilk 5 merkez konumundaki Avrupa havalimanlarÄą arasÄąnda Ä°stanbul’un yanÄą sÄąra Londra Heatrow, Frankfurt, Paris Charles De Gaulle ve Amsterdam HavalimanlarĹ’nÄąn bulunduÄ&#x;unu belirten Elvan, Ĺ&#x;unlarÄą kaydetti: “İstanbul hepsini geride bÄąrakarak en Ăśnemli hub olma ĂśzelliÄ&#x;ini tescil ettirdi. Turizm merkezimiz Antalya HavalimanÄą da olaÄ&#x;anĂźstĂź bir baĹ&#x;arÄąya imza atarak toplam ve direkt baÄ&#x;lantÄą artÄąĹ&#x;larÄąnda birinci oldu. Bu TĂźrk sivil havacÄąlÄąÄ&#x;ÄąnÄąn bĂźyĂźk baĹ&#x;arÄąsÄądÄąr. Bu artÄąĹ&#x;a en gßçlĂź katkÄąyÄą Ä°stanbul AtatĂźrk HavalimanĹ’nÄąn Orta DoÄ&#x;u baÄ&#x;lantÄąsÄąndaki etkin rolĂź saÄ&#x;ladÄą. BĂśylece Ä°stanbul AtatĂźrk HavalimanÄą Avrupa’dan Asya’ya, Orta DoÄ&#x;u’ya ve Afrika’ya baÄ&#x;lantÄą noktasÄą olma açĹsÄąndan Dubai HavalimanĹ’na fark attÄą.â€? AtatĂźrk HavalimanĹ’nÄąn kapasitesinin en Ăźst seviyesinde hizmet verdiÄ&#x;ini, yolcu ve yĂźk taĹ&#x;ÄąmacÄąlÄąÄ&#x;Äąnda sĂźrekli artÄąĹ&#x;larÄąn yaĹ&#x;andÄąÄ&#x;ÄąnÄą belirten Elvan, “YakÄąnda

AtatĂźrk HavalimanÄą kapasite aĹ&#x;ÄąmÄąndan dolayÄą talebe cevap veremeyecek konuma gelecek. Yeni havalimanÄąnÄąn yapÄąmÄąnÄąn bir an evvel tamamlanmasÄą TĂźrkiye için Ăśnem arzediyor. Yeni havalimanÄąmÄązÄąn hizmete girmesiyle birlikte bĂźtĂźn taleplere cevap verebilen, Avrupa’nÄąn en bĂźyĂźk havalimanÄąna sahip olacaÄ&#x;Äąz. BugĂźn elde edilen raporlarda Ä°stanbul’un baÄ&#x;lantÄąlÄą uçuĹ&#x;lardaki artÄąĹ&#x;lara bakÄąldÄąÄ&#x;Äąnda, yeni havalimanÄą yapÄąmÄą ile ilgili verdiÄ&#x;imiz kararÄąn ne kadar isabetli olduÄ&#x;u gĂśrĂźlĂźyorâ€? diye konuĹ&#x;tu.

"W71W/ <HP 1 6 % ] PH !*/ HP&O&7 ]HTF *H*7 *L*`*c 8ODĂşWĂ•UPD 'HQL]FLOLN YH +DEHUOHĂşPH %DNDQĂ• / WÂż (OYDQ $YUXSDÂśGD J QO N RUWDODPD KDYD WUDÂżN DUWÕúÕQGD 7 UNL\HÂśQLQ ELULQFL VĂ•UDGD \HU DOGĂ•áĂ•QĂ• ELOGLUGL

A

TRAFÄ°K KONTROLĂ–RLERÄ°NÄ°N VERÄ°MLÄ°LİĞİNDE YĂœZDE 11,1 ARTIĹž

SĂśz konusu raporun “Trafik ArtÄąĹ&#x;Äąâ€? ile ilgili bĂślĂźmĂźnde, 2013’te Avrupa’da gĂźnlĂźk ortalama trafik artÄąĹ&#x;Äąnda TĂźrkiye’nin birinci sÄąrada yer aldÄąÄ&#x;ÄąnÄą belirten Elvan, “2013’te trafik artÄąĹ&#x;ÄąnÄąn en fazla olduÄ&#x;u TĂźrkiye’yi; Ukrayna, Hollanda, Romanya ve Norveç takip ediyor.

Raporun Hava SeyrĂźsefer Hizmet SaÄ&#x;layÄącÄąlarÄąnÄąn mali etkinlik temel performans gĂśstergelerinin deÄ&#x;erlendirildiÄ&#x;i bĂślĂźmĂźnde yer alan verilere gĂśre, TĂźrkiye’de Hava Trafik KontrolĂśrlerinin verimliliÄ&#x;i bir Ăśnceki yÄąla gĂśre 2013’te artÄąĹ&#x; gĂśsterdiÄ&#x;ine dikkati çeken Elvan, 2013’te Avrupa Sistem OrtalamasÄąnÄąn yĂźzde 0,3 artmasÄąna raÄ&#x;men, bu artÄąĹ&#x;Äąn TĂźrkiye’de yĂźzde 11,1 olduÄ&#x;unu sĂśyledi. Elvan, TĂźrkiye’deki sĂśz konusu verimlilik artÄąĹ&#x;Äąnda trafik artÄąĹ&#x;ÄąnÄąn etkili olduÄ&#x;unun belirtildiÄ&#x;ini kaydetti.

VRUPA Hava SeyrĂźsefer Emniyeti TeĹ&#x;kilatĹ’nÄąn (EUROCONTROL- European Organisation for the Safety of Air Navigation) Performans DeÄ&#x;erlendirme Komisyonu, her yÄąl yayÄąmladÄąÄ&#x;Äą raporlarda, Ăźye Ăźlkelerin sivil havacÄąlÄąk faaliyetlerine iliĹ&#x;kin performanslarÄąnÄą mercek altÄąna aldÄąÄ&#x;ÄąnÄą sĂśyledi.

Raporda, TĂźrkiye’deki trafik artÄąĹ&#x;ÄąnÄąn temel olarak yeni uluslararasÄą seferler ve iç hat trafiÄ&#x;i kaynaklÄą olduÄ&#x;u ifade ediliyorâ€? diye konuĹ&#x;tu.

5

4Š2+Ä„9%

2

L/`PH _øP 7 P%`ø` @HP W`W/ @ W1

HER `&1 &c *H @ W1Ă­Ă­Ă­

014 Skytrax yolcu deÄ&#x;erlendirme sonuçlarÄąna gĂśre TĂźrk Hava YollarÄą, son dĂśrt yÄąldÄąr “Avrupa’nÄąn En Ä°yi Havayolu Ĺžirketiâ€?. DĂźnya’nÄąn “En Ä°yi Business Class Ä°kram Servisiâ€?, “En Ä°yi Business Class Ă–zel Yolcu Salonu Ä°kramÄąâ€? ve “GĂźney Avrupa’nÄąn En Ä°yi Havayolu Ĺžirketiâ€? ĂśdĂźlleri de yine bu yÄąlki deÄ&#x;erlendirme sonuçlarÄąna gĂśre TĂźrk Hava YollarĹ’nÄąn. HavacÄąlÄąk sektĂśrĂźne yĂśnelik araĹ&#x;tÄąrmalarÄą ticari kaygÄąlardan baÄ&#x;ÄąmsÄąz gerçekleĹ&#x;tiren, sektĂśrel bazda dĂźnya çapÄąnda saygÄą duyulan ve performans temelini esas almak suretiyle her yÄąl dĂźzenli olarak havayolu Ĺ&#x;irketlerini ĂśdĂźllendiren ‘Skytrax Yolcu Tercih Ă–dĂźlleri’, geçtiÄ&#x;imiz ßç yÄąlda olduÄ&#x;u gibi bu yÄąl da TĂźrk Hava YollarĹ’nÄą, “Avrupa’nÄąn En Ä°yi Havayolu Ĺžirketiâ€? olarak ilân etti. Son yÄąllarda, uzun menzilli uçuĹ&#x;larÄąnÄąn tamamÄą ve diÄ&#x;er dÄąĹ&#x; hat uçuĹ&#x;larÄąnÄąn belli bir bĂślĂźmĂźnde Business Class yolcularÄąna ‘Flying Chef’ hizmeti sunan TĂźrk Hava YollarÄą, dĂźnya sÄąralamasÄąnda “En Ä°yi Business Class Ä°kram Servisiâ€? ĂśdĂźlĂźne ve yine geçtiÄ&#x;imiz aylarda yenileyerek geniĹ&#x;lettiÄ&#x;i

Ăśzel yolcu salonu “Turkish Airlines Lounge Ä°stanbulâ€?da yolcularÄąnÄąn beÄ&#x;enisine sunduÄ&#x;u farklÄą ve zengin ikram hizmetiyle de “En Ä°yi Business Class Ă–zel Yolcu Salonu Ä°kramÄąâ€? ĂśdĂźlĂźne lâyÄąk gĂśrĂźldĂź. BaĹ&#x;arÄąlÄą ikram iĹ&#x;tiraki Turkish DO & CO tarafÄąndan hazÄąrlanan, gerek uçak içi, gerek Ăśzel yolcu salonunda yolculara takdim edilen ikram konsepti bu baĹ&#x;arÄąda Ăśnemli bir etken. TĂźrk Hava YollarÄą, bu yÄąl da elde ettiÄ&#x;i ĂśdĂźllerle havayolu yolcularÄąnÄąn nezdinde tercih sebebi olma yĂśnĂźndeki baĹ&#x;arÄąsÄąnÄą bir kez daha tescil etmiĹ&#x; oldu. Farnborou-

gh Airshow’da açĹklanan ĂśdĂźller, Skytrax CEO’su Edward Plaisted tarafÄąndan TĂźrk Hava YollarÄą Genel MĂźdĂźrĂź Doç. Dr. Temel Kotil’e takdim edildi.

` H1* T / * *7 1&O6 1 H %&c1 7&`<H

KHGHĂ€HULQGHQ RODQ \HUOL XoDN SURMHVL LoLQ ELU ĂşLUNHW NXUXOX\RU .DQXQv G ]HQOHPHOHU GH \ROGD desteklediÄ&#x;i projenin 2023 yÄąlÄąna kadar tamamlanmasÄą bekleniyor. Yerli uçak projesi, eski UlaĹ&#x;tÄąrma BakanÄą Binali YÄąldÄąrÄąm dĂśneminde start almÄąĹ&#x;tÄą.

T

ĂœRKÄ°YE’nin ilk bĂślgesel yolcu uçaÄ&#x;ÄąnÄąn yapÄąmÄą için bir adÄąm daha atÄąlmak Ăźzere. 2023 hedeflerinden biri olan projenin yĂśnetimi ve finansmanÄą olacak bir Ĺ&#x;irket kurulmasÄą planlanÄąrken bir takÄąm kanuni dĂźzenlemeler için çalÄąĹ&#x;malar Ĺ&#x;imdiden baĹ&#x;ladÄą. Projeyle ilgili fizibilite çalÄąĹ&#x;malarÄą kÄąsa

sĂźre Ăśnce bitmiĹ&#x;, bakanlar kuruluna sunularak prensip onayÄą verilmiĹ&#x;ti. TĂźrk havacÄąlÄąÄ&#x;ÄąnÄąn çehresini deÄ&#x;iĹ&#x;tirecek teĹ&#x;ebbĂźs için THY, TAI ve Savunma Sanayi MĂźsteĹ&#x;arlÄąÄ&#x;Äą koordineli çalÄąĹ&#x;Äąyor. Yerli uçakla ilgili çalÄąĹ&#x;malara 2011 yÄąlÄąnda baĹ&#x;lanmÄąĹ&#x;tÄą. 12’inci CumhurbaĹ&#x;kanÄą Recep Tayyip ErdoÄ&#x;an’Ĺn da sonuna kadar

3 yÄąldÄąr sĂźren projeyle ilgili olarak daha Ăśnceki dĂśnemde yaptÄąÄ&#x;Äą bir açĹklamada YÄąldÄąrÄąm, “Cari açĹÄ&#x;a darbe vuracak uçak, bĂślgesel nitelikli olacak. Yurt içinde her yĂśne, bĂślgede onlarca Ăźlkeye ulaĹ&#x;masÄą mĂźmkĂźn olacak. TĂźrkiye 2023’te dĂźnyanÄąn 10 ekonomisi arasÄąnda olacaksa, bu sektĂśrde de mutlaka bulunmalÄą. ÇßnkĂź uçak yaptÄąÄ&#x;ÄąnÄązda birçok imalatçĹyÄą harekete geçirir, yatÄąrÄąmÄąn 7 kat fazlasÄąnÄąn gelmesini saÄ&#x;larÄąz. Uçak ve uydu Ăźreten Ăźlke, bir Ăźst gruba çĹkarâ€? demiĹ&#x;ti. Ăœretilecek uçak, hem Ăźlke ihtiyaçlarÄąnÄąn bĂźyĂźk bĂślĂźmĂźnĂź karĹ&#x;Äąlayacak hem de dĂźnyaya pazarlanabilecek. Gelen bilgilere gĂśre; uçaÄ&#x;Äąn 60-120 koltuk kapasiteli, ßç saati geçmeyen uçuĹ&#x;lar yapabilen bir hava aracÄą olmasÄą bekleniyor. Kaynak: TĂźrkiye Gazetesi

6

PWH/ % ] `<11 H& !H*/ ø W`W`<H 7+<œQLQ $IULNDœ GD VHIHU G ]HQOHGLáL QRNWD $VPDUD (ULWUH ROGX

keye uçan ve son dĂśrt yÄąldÄąr “Avrupa’nÄąn En Ä°yi Havayolu Ĺžirketiâ€? seçilen TĂźrk Hava YollarÄą, Afrika’daki etkin pozisyonunu artÄąrmaya devam ederek Asmara (Eritre)’yÄą da uçuĹ&#x; aÄ&#x;Äąna dâhil etti. TĂźrk Hava YollarÄą Asmara seferleri Ä°stanbul’dan SalÄą, PerĹ&#x;embe ve Cumartesi gĂźnleri olmak Ăźzere haftada 3 gĂźn gerçekleĹ&#x;tirilecek.

A

SMARA, milli taĹ&#x;ÄąyÄącÄąmÄązÄąn Eritre’deki ilk uçuĹ&#x; noktasÄą oldu. Eritre, kÄąta Ăśzelindeki uçuĹ&#x;

aÄ&#x;ÄąnÄąn 27. Ăźlkesi olurken bayrak taĹ&#x;ÄąyÄącÄą havayolunun genel sÄąralamasÄąnda 108. Ăźlke oldu. DĂźnya genelinde en fazla Ăźl-

Eritre topraklarÄą Aksum KrallÄąÄ&#x;ÄąnÄąn hâkimiyet bĂślgesindeyken 950’li yÄąllarda Etiyopya KrallÄąÄ&#x;Äąna baÄ&#x;lanmÄąĹ&#x;. Eritre, Nisan 1993’te yapÄąlan halk oylamasÄą neticesinde baÄ&#x;ÄąmsÄązlÄąÄ&#x;ÄąnÄą kazanmÄąĹ&#x;tÄąr. Asmara, Ăźlkenin baĹ&#x;kenti ve en eski yerleĹ&#x;im yeridir. Asmara, Ăźlkenin siyasi ve sanayi merkezidir. Asmara’nÄąn nĂźfusu 400.000 iken, rakÄąmÄą ise 2.450 m’dir. Eritre’de resmi dil Arapça ve Tigrinya dilidir. KÄąyÄą ve Sudan sÄąnÄąrÄąna yakÄąn bĂślgelerde Arapça, baĹ&#x;kent Asmara civarÄąnda da yaygÄąn olarak Ä°talyanca konuĹ&#x;uluyor.

P%` P /7*/‹ WH P*6 <H" 7*c L`<7T <7 ` L HP*!*/ L& 1 &

8ODĂşWĂ•UPD 'HQL]FLOLN YH +DEHUOHĂşPH %DNDQOĂ•áĂ• 6LYLO +DYDFĂ•OĂ•N *HQHO 0 G UO á 6+*0 KDYD DUDFĂ• YH YH\D SDUoDODUĂ•QĂ•Q  UHWLPLQH LOLĂşNLQ PHY]XDW NDSVDPĂ•QGD LON \HWNLVLQL YHUGL

H

“

AVA AracÄą ve Ä°lgili ĂœrĂźn, Parça ve CihazÄąn UçuĹ&#x;a ElveriĹ&#x;lilik ve Çevresel Sertifikasyonuâ€? konusunda 20 AÄ&#x;ustos 2013 tarihinde yĂźrĂźrlĂźÄ&#x;e giren SHY-21 YĂśnetmeliÄ&#x;i çerçevesinde gereklilikleri yerine getiren TĂźrk Hava YollarÄą Teknik A.Ĺž, Ăœretim Organizasyonu Onay SertifikasÄą almaya hak kazandÄą. SĂśz konusu sertifika ile THY Teknik A.Ĺž, Ăźlkemizde kabiniçi parça ve malzeme Ăźretimi konusunda ilk kez ulusal onay alan Ĺ&#x;irket oldu. SHGM tarafÄąndan verilen bu yetki ile birlikte THY Teknik, ilave bir gĂśsterimde bulunmaksÄązÄąn OnaylÄą ÇĹkÄąĹ&#x; SertifikalarÄą (SHGM Form 1) yayÄąmlayabilecek ve Ăźretilen parçalar TĂźrk tescilli hava araçlarÄąnda kullanÄąlabilecek. Bu onayÄąn ardÄąndan THY Teknik’in bir yÄąl içinde 5 milyon USD’lik bir gelir kaydetmesi ĂśngĂśrĂźlĂźyor. Hava aracÄą parçalarÄąnÄąn dÄąĹ&#x;arÄąndan tedarik edilmesi nedeniyle 1 yÄąl içerisinde oluĹ&#x;an yaklaĹ&#x;Äąk

15 milyon USD’lik bir maliyetin ĂśnĂźne geçilmesi ve Ăźlke ekonomisine saÄ&#x;layacaÄ&#x;Äą katkÄą bakÄąmÄąndan da bĂźyĂźk Ăśnem taĹ&#x;Äąyor. Ăœlkemizde bu alanda faaliyet gĂśsteren diÄ&#x;er Ĺ&#x;irketler de, ilgili mevzuat

kapsamÄąnda SHGM’ye baĹ&#x;vuruda bulunabilecek ve gereklilikleri yerine getiren Ĺ&#x;irketlere Ăźretim organizasyonu onay sertifikasÄą verilebilecek.

7

4Š2+Ä„9% PWH/*` T TO #&7 6` 76 H /1 7*`<H 8]DNGRáX DoĂ•OĂ•PĂ• oHUoHYHVLQGH 0\DQPDU LOH DQODĂşPD LP]DOD\DQ 7 UNL\HÂśQLQ G Q\D JHQHOLQGH XoXĂş DáĂ•  ONH\H XODĂşWĂ•

U

LAĹžTIRMA, Denizcilik ve HaberleĹ&#x;me BakanlÄąÄ&#x;Äą Sivil HavacÄąlÄąk Genel MĂźdĂźrlĂźÄ&#x;Ăź (SHGM) heyetinin Myanmar Sivil HavacÄąlÄąk yetkilileri ile 22 AÄ&#x;ustos 2014 tarihlerinde Yangon’da gerçekleĹ&#x;tirdikleri sivil havacÄąlÄąk mĂźzakereleri anlaĹ&#x;ma ile sonuçlanarak Hava UlaĹ&#x;tÄąrma AnlaĹ&#x;masÄą parafe edildi. Bu anlaĹ&#x;maya dayanarak havayolu iĹ&#x;letmeleri Ä°stanbul ve Yangon arasÄąnda karĹ&#x;ÄąlÄąklÄą sefer gerçekleĹ&#x;tirebilecek. Hava UlaĹ&#x;tÄąrma AnlaĹ&#x;masÄąna gĂśre; Ăźlkemizin tayin edilen havayolu iĹ&#x;letmeleri Ăźlkemizdeki

tĂźm noktalardan Yangon ve daha sonra Myanmar’da belirlenecek iki noktaya, Myanmar’Ĺn tayin edilen havayolu iĹ&#x;letmeleri ise Myanmar’daki tĂźm noktalardan Ä°stanbul ve daha sonra Ăźlkemizde belirlenecek iki noktaya haftada toplam 14 frekans tarifeli yolcu seferleri ve kÄąsÄątlama olmaksÄązÄąn tarifeli kargo seferleri dĂźzenleyebilecek. SĂśz konusu anlaĹ&#x;ma aynÄą zamanda tayin edilen taĹ&#x;ÄąyÄącÄąlarÄąn ßçßncĂź taraf dâhil olmak Ăźzere; kod paylaĹ&#x;ÄąmÄą, bloke yer ve diÄ&#x;er ticari uygulamalar gibi pazarlama uygulamalarÄąna katÄąlabilmesine de olanak veriyor.

øP 7 ` 7* W H P L&7&!1 H&Š LT7 <‹ LT7 1 LL& ] LT7FH 6&T6

6XQ([SUHVV 7HPPX] LWLEDUL\OH KD\DWD JHoLUGLáL \HQL  FUHW VĂ•QĂ•Ă€DUĂ• X\JXODPDVĂ•\OD \ROFXODU DUWĂ•N  FUHW VĂ•QĂ•Ă€DUĂ•QĂ• NHQGLOHUL VHoHELOHFHN DOPDN LVWHGLNOHUL KL]PHWH J|UH ELOHW  FUHWL |GH\HFHN

T

ĂœRK HAVAYOLLARI ile Lufthansa’nÄąn ortak kuruluĹ&#x;u SunExpress, 2014 yaz sezonuyla beraber yolcularÄąna daha iyi hizmet vermek amacÄąyla birçok yeniliÄ&#x;i uygulamaya baĹ&#x;ladÄą. SunExpress yolcularÄą, Temmuz ayÄąnda uygulanmaya baĹ&#x;layan yeni Ăźcret sÄąnÄąflarÄą SunEco, SunClassic ve SunPremium’dan birini bĂźtçelerine gĂśre seçebilecek, almak istedikleri hizmete gĂśre bilet Ăźcreti Ăśdeyecek.

sahip olacaklar. SunPremium’Ĺ tercih eden yolcularÄąmÄąz ise sunduÄ&#x;umuz en yĂźksek kalitede hizmeti de satÄąn almÄąĹ&#x; olacaklar. Bu doÄ&#x;rultuda, SunPremium sÄąnÄąfÄąnÄą satÄąn alan yolcularÄąmÄąz bacak aralÄąklarÄą geniĹ&#x; koltuklarda sunduÄ&#x;umuz yemek çeĹ&#x;itlerinden kendilerine en uygun olanÄą seçebilecek ve iç hatlarda 25; dÄąĹ&#x; hat uçuĹ&#x;larÄąnda ise 30 kg’lÄąk bagaj hakkÄąna sahip olacaklar. Bunun yanÄą sÄąra check-in iĹ&#x;lemlerinde de Ăśncelik hakkÄąna sahip olacaklar.â€?

Yeni Ăźcret sÄąnÄąflarÄą hakkÄąnda bilgi veren, SunExpress Ticaretten Sorumlu Genel MĂźdĂźr YardÄąmcÄąsÄą Server AydÄąn, SunExpress’in hedefleri doÄ&#x;rultusunda istikrarlÄą bĂźyĂźmesini sĂźrdĂźrerek, Ĺžubat ayÄąnda 10 tanesi opsiyonlu olmak Ăźzere toplam 50 adet Boeing 737-800NG ve 737-8 MAX için Boeing ile anlaĹ&#x;ma yaptÄąÄ&#x;ÄąnÄą ve yolcu konforu için de yeni uygulamalara imza attÄąÄ&#x;ÄąnÄą belirtti.

DAHA GENİŞ BİR YİYECEK İÇECEK YELPAZESİ

AydÄąn, “Daha Ăśnce bu yaz sezonu itibariyle yolcularÄąmÄązÄąn konforu için birçok yeni uygulamalarÄą hayata geçireceÄ&#x;imizi belirtmiĹ&#x;tik. Bu Temmuz ayÄą ile beraber yeni Ăźcret sÄąnÄąflarÄą uygulamalarÄąmÄązÄą hayata geçirdik. YolcularÄąmÄąz artÄąk alacaklarÄą hizmeti ßç yeni Ăźcret sÄąnÄąfÄąmÄązla seçebilecekler. Daha Ăśnce bĂśyle bir uygulama8

mÄąz yoktu. Bu hizmet ile en uygun fiyat Ăźzerinden SunEco, SunClassic ve SunPremium ile almak istedikleri hizmete gĂśre en uygun Ăźcreti Ăśdeyeceklerâ€? dedi. Ăœcret sÄąnÄąflarÄą hakkÄąnda detaylÄą bilgi veren AydÄąn Ĺ&#x;Ăśyle konuĹ&#x;tu: “SunEco, sistemimizdeki en uygun fiyat olacak. Bu sÄąnÄąfta, yolcular sistemimizdeki en dĂźĹ&#x;Ăźk fiyatÄą Ăśdeyerek, iç hatlarda 15, dÄąĹ&#x; hatlarda 20 kg’lÄąk bagaj hakkÄąna sahip olacaklar. SunClassic’i tercih eden yolcularÄąmÄąz ise, Ăźcretsiz koltuk rezervasyonunun yanÄą sÄąra, alkolsĂźz içecek ile beraber atÄąĹ&#x;tÄąrmalÄąklarÄą Ăźcretsiz alacaklar. Bunun yanÄą sÄąra ekstradan 5 kg’lÄąk bagaj hakkÄąna da

AydÄąn, bunun yanÄą sÄąra uçak içinde sunulan yiyecek-içecek yelpazesinin de geniĹ&#x;letildiÄ&#x;ini belirterek, “Bu yaz yiyecek ve içecek konusunda birçok ĂźrĂźnĂź yolcularÄąmÄązÄąn beÄ&#x;enisine sunuyoruz. YolcularÄąmÄąz tarafÄąndan gayet iyi bilinen Premium menĂźmĂźz çeĹ&#x;itlendirilerek internet sayfamÄązdan satÄąĹ&#x;a sunuldu. Bunun yanÄą sÄąra, uçak içi yiyecek ve içeceklerde amacÄąmÄąz yolcularÄąmÄązÄąn yerde aldÄąklarÄą fiyatta hizmet vermek. Bu çerçevede geçen yÄąl baĹ&#x;lattÄąÄ&#x;ÄąmÄąz uygulama da devam edecek ve fiyatlarÄąmÄąz 1 Euro’dan baĹ&#x;layacak. AyrÄąca, aile olarak yolculuk yapan misafirlerimize de sĂźrprizlerimiz olacakâ€? dedi.

P%`ø7*7 / H"< % !1 H* W`W/

7 UN +DYD <ROODUĂ• 7+< <|QHWLP .XUXOX %DĂşNDQĂ• +DPGL 7RSoX LON VD\Ă•VĂ• RNX\XFX LOH EXOXĂşDFDN Âł7XUNLVK &DUJR 0DJD]LQH 'HUJLVL´QLQ 7+< *HQHO 0 G UO N ELQDVĂ•QGD \DSĂ•ODQ WDQĂ•WĂ•P WRSODQWĂ•VĂ•QGD JD]HWHFLOHULQ VRUXODUĂ•QĂ• FHYDSODGĂ•

T

OPÇU, THY’nin “2023 vizyonuâ€? doÄ&#x;rultusunda kargo taĹ&#x;ÄąmacÄąlÄąÄ&#x;Äąna Ăśnem verdiklerini sĂśyledi. AtatĂźrk HavalimanĹ’nda 60 bin metrekarelik kapalÄą alanda, son teknolojide kargo binasÄą yaptÄąklarÄąnÄą dile getiren Topçu, “Bu kargoyu sadece AtatĂźrk HavalimanĹ’nda deÄ&#x;il, Sabiha GĂśkçen’de de geliĹ&#x;tireceÄ&#x;izâ€? dedi. Hamdi Topçu, Turkish Cargo’nun gelirlerinin, THY ailesi içinde ciddi bir orana ulaĹ&#x;tÄąÄ&#x;ÄąnÄą belirterek, “Yolcu hubÄąnÄąn yanÄąnda Ä°stanbul’u bir kargo hubÄą yapma noktasÄąnda ciddi çalÄąĹ&#x;malar yapÄąyoruzâ€? dedi. Hamdi Topçu, “Turkish Cargo Magazine Dergisiâ€?nin tanÄątÄąm toplantÄąsÄąnda yaptÄąÄ&#x;Äą konuĹ&#x;mada, THY’nin son 10 yÄąlda hem yolcu hem de kargo tarafÄąndan bĂźyĂźk deÄ&#x;iĹ&#x;imlere imza attÄąÄ&#x;ÄąnÄą dile getirerek, 2003 yÄąlÄąnda THY’nin kargo uçaÄ&#x;Äą yokken bugĂźn her biri 66 ton taĹ&#x;Äąyan 9 kargo uçaÄ&#x;ÄąnÄąn bulunduÄ&#x;una iĹ&#x;aret etti. BugĂźn itibariyle kargo gelirlerinde 1 milyar dolara yaklaĹ&#x;an bir ciroya ulaĹ&#x;tÄąklarÄąnÄą aktaran Topçu, THY’nin 2003 yÄąlÄąnda toplam cirosunun 1,2 milyar dolar olduÄ&#x;u dikkate alÄąndÄąÄ&#x;Äąnda bu cironun ne kadar Ăśnemli olduÄ&#x;unun ortaya çĹktÄąÄ&#x;ÄąnÄą ifade etti. THY’nin 263 noktaya ve 108 Ăźlkeye sefer yaptÄąÄ&#x;Äąna deÄ&#x;inen Topçu, “En Ăśnemlisi de 40’Ĺn Ăźzerinde geniĹ&#x; gĂśvde ile bu operasyonlarÄą sĂźrdĂźrĂźyoruz. Her bir uçak altÄąnda 8 ile 30 ton arasÄą deÄ&#x;iĹ&#x;en bir kapasite arzediyoruz. Sadece kargo uçaklarÄąmÄązda

deÄ&#x;il, uçak altÄą kargoda da yĂźksek kapasitelerimiz var. Kargomuz, son 10 yÄąlda ortalama yĂźzde 25 bĂźyĂźdĂź. Ă–nĂźmĂźzdeki gĂźnlerde baĹ&#x;layacaÄ&#x;ÄąmÄąz yeni destinasyonlarla beraber 47 noktaya tarifeli sefer dĂźzenlemiĹ&#x; olacaÄ&#x;Äąz. Kargo, THY ailesi içinde, gelirlerimiz içinde ciddi bir orana ulaĹ&#x;tÄąâ€? deÄ&#x;erlendirmesinde bulundu. Topçu, TĂźrkiye’nin Ăśnemli bir jeopolitik noktada bulunduÄ&#x;una iĹ&#x;aret ederek, yolcu sayÄąsÄąnÄą artÄąrÄąp “yolcu hubÄąâ€? yapmanÄąn yanÄąnda Ä°stanbul’u bir “kargo hubÄąâ€? yapma noktasÄąnda da ciddi çalÄąĹ&#x;malarÄą olduÄ&#x;unu sĂśyledi.

HAMDİ TOPÇU:

â€œĂ–nĂźmĂźzdeki yÄąllarda kargomuzun kapasitesini uzun menzilde de artÄąrma yolunda, 747-800 uçaklarÄą veya 777 uçaklarÄą olabilir, bu konuda da ‘Uçak filomuza yeni uçaklar katabilir miyiz?’ diye fizibilite çalÄąĹ&#x;malarÄąmÄąz devam ediyor.â€? Topçu konuya iliĹ&#x;kin olarak Ĺ&#x;unlarÄą sĂśyledi: “AmacÄąmÄąz bu dergi ile farkÄąnladÄąÄ&#x;ÄąmÄązÄą ve iliĹ&#x;kilerimizi gßçlendirmek. TĂźrk Hava YollarÄą olarak Turkish Cargo’ya ciddi yatÄąrÄąmlarda bulunuyoruz. Ĺžu anda 9 uçaÄ&#x;ÄąmÄązla tam 47 Ăźlkeye kargo hizmeti saÄ&#x;lÄąyoruz. AmacÄąmÄąz ise bu rakamlarÄą daha da yukarÄą çekerek daha çok noktaya kargo hizmeti sunmak. Bu doÄ&#x;rultuda ĂśnĂźmĂźzdeki dĂśnemde uzun menzilde de kapasite artÄąĹ&#x;Äąna gitmeyi planlamaktayÄąz. Bu

konuda çalÄąĹ&#x;malarÄąmÄąz tĂźm hÄązÄąyla devam ediyor. En kÄąsa zamanda kargo filomuza katmayÄą planladÄąÄ&#x;ÄąmÄąz B747-8 veya B777 tipi uçaklarla daha çok noktaya ulaĹ&#x;ma imkanÄą bulacaÄ&#x;Äąz. Bu konuda sipariĹ&#x; hazÄąrlÄąklarÄąmÄąz devam ediyor. HenĂźz B747 veya B777 için karara varmÄąĹ&#x; deÄ&#x;iliz; ancak kargo uçaklarÄą için Ĺ&#x;uan çalÄąĹ&#x;malarÄąmÄąz bu modeller Ăźzerinde devam ediyor. AynÄą zamanda AtatĂźrk HavalimanĹ’nda da yeni kargo binamÄązÄąn yapÄąm çalÄąĹ&#x;malarÄąnda sona yaklaĹ&#x;tÄąk. Bu yeni kargo binamÄązÄą da yaklaĹ&#x;Äąk bir ay içinde hizmete açmayÄą hedefliyoruz. Bu yeni dergimizle beraber de acentalara ve Ăźreticilere Turkish Cargo ve pazar hakkÄąnda yeni geliĹ&#x;meleri aktarmak, bilgi vermek hedeflerimiz arasÄąnda. AmacÄąmÄąz Ä°stanbul’u yolcu taĹ&#x;ÄąmacÄąlÄąÄ&#x;Äąnda olduÄ&#x;u gibi kargo taĹ&#x;ÄąmacÄąlÄąÄ&#x;Äąnda da merkez nokta yapmak. Bu yĂźzden de Turkish Cargo’ya yatÄąrÄąmlarÄąmÄąz devam edecektir.â€? 3. havalimanÄąnÄąn 2017 Ekim ayÄąnda açĹlmasÄą durumunda yeni yapÄąlan kargo binasÄąnÄąn da gerek olduÄ&#x;u takdirde yeni havalimanÄąna taĹ&#x;ÄąnabileceÄ&#x;ini belirten Topçu, “Biz Ĺ&#x;uan AtatĂźrk HavalimanĹ’nda saÄ&#x;lÄąklÄą bir kargo hizmeti sunamÄąyoruz. Bunda AtatĂźrk HavalimanĹ’nda yaĹ&#x;anan yoÄ&#x;unluÄ&#x;un payÄą çok bĂźyĂźk. Ancak biz bu saÄ&#x;lÄąksÄąz hizmeti yeni havalimanÄąnÄąn açĹlÄąĹ&#x;Äąna kadar beklemek istemiyoruz. Bu yĂźzden kargo binasÄąnÄąn yapÄąmÄąna hemen baĹ&#x;ladÄąk. Bizim için Ăśnemli olan kargolarÄąmÄązÄą gĂźvenli ve saÄ&#x;lÄąklÄą bir biçimde taĹ&#x;Äąmak. Yeni havalimanÄąyla birlikte gerek duyulduÄ&#x;u takdirde oraya taĹ&#x;ÄąyabileceÄ&#x;imiz bir kargo binasÄą inĹ&#x;a ediyoruzâ€? dedi. 9

4Š2+Ä„9%

P ]‹ L *% "@/ 7ø <HP / <1T`<H 7$9 +DYDOLPDQODUĂ• øVWDQEXO 6DELKD *|NoHQ +DYDOLPDQĂ•ÂśQĂ•Q \ ]GH KLVVHVL LoLQ /LPDN *UXEX LOH KLVVH VDWĂ•Q DOĂ•P V|]OHĂşPHVL LP]DODGĂ• +LVVH GHYULQLQ VRQXoODQPDVĂ•\OD 7$9 YH LĂşOHWPHQLQ \ ]GH KLVVHVLQH VDKLS 0DOD\VLD $LUSRUW +ROGLQJ 6DELKD *|NoHQÂśGH RUWDN RODFDN

H

AVALÄ°MANI iĹ&#x;letmeciliÄ&#x;inde TĂźrkiye’nin dĂźnyadaki lider markasÄą TAV HavalimanlarÄą, Ä°stanbul Sabiha GĂśkçen HavalimanĹ’ndaki yĂźzde 40 hissesini almak Ăźzere Limak Grubu ile anlaĹ&#x;tÄą. SĂśzleĹ&#x;meye gĂśre, gerekli onaylarÄąn alÄąnmasÄą ve iĹ&#x;lemin tamamlanmasÄąnÄąn ardÄąndan TAV ve Malaysia Airports, Sabiha GĂśkçen’de ortak olarak havalimanÄąnÄąn yĂśnetiminde eĹ&#x;it paya sahip olacak. TAV HavalimanlarÄą Ä°cra Kurulu BaĹ&#x;kanÄą Sani Ĺžener’in konuyla ilgili açĹklamasÄą Ĺ&#x;u Ĺ&#x;ekilde: “Yeni havalimanÄąnÄąn faaliyete baĹ&#x;lamasÄąyla AtatĂźrk HavalimanĹ’nÄąn kapanacaÄ&#x;Äą dĂźĹ&#x;ĂźnĂźldĂźÄ&#x;Ăźnde, Sabiha GĂśkçen’e ortak olmak TAV için Ăśnemli bir stratejik adÄąm anlamÄąna geliyor. AtatĂźrk HavalimanĹ’nÄąn sonrasÄąnÄą planlamak ve Ä°stanbul’un bĂźyĂźme potansiyelinden en azÄąndan 2030’a kadar faydalanmak Ăźzere bir ayaÄ&#x;ÄąmÄązÄą Ä°stanbul’da tutmak amacÄąyla fÄąrsatlarÄą kovalamak TAV’Ĺn Ăźst yĂśnetimi olarak bizim sorumluluÄ&#x;umuzdur. GeçtiÄ&#x;imiz dĂśnemde hepsi TAV tarafÄąndan iĹ&#x;birliÄ&#x;ine dayalÄą bir Ĺ&#x;ekilde iĹ&#x;letilen ĂœskĂźp, Ohrid, Tiflis, Batum, Riga, Enfidha, Monastir, Ankara, Ä°zmir, Bodrum ve GazipaĹ&#x;a HavalimanlarĹ’nÄą içeren bir aÄ&#x; oluĹ&#x;turduk. Ă–zellikle Ä°stanbul ve Medine arasÄąnda gßçlĂź bir sinerji yarattÄąk. TĂźm bu havalimanÄą iĹ&#x;letmelerimiz, ana ĂźssĂźmĂźz olan Ä°stanbul’da ortaya çĹkan bilgi birikiminden, hizmetlerden, Ä°stanbul operasyonunun kapsam ve ĂślçeÄ&#x;inden yararlandÄą. Yeni havalimanÄą açĹldÄąÄ&#x;Äąnda Ä°stanbul’un ikinci havalimanÄą olacak Sabiha GĂśkçen’de yer almamÄąz bu verimliliÄ&#x;i devam ettirecektir. Bu çerçevede Limak ile mĂźzakerelere baĹ&#x;ladÄąk ve bir anlaĹ&#x;maya vardÄąk. Ä°Ĺ&#x; hayatÄąnÄąn Ăśnemli unsurlarÄąndan birisi, yeni ortaya çĹkan durumlarda zamanÄą yakalayÄąp Ĺ&#x;irketinizi uzun vadeli hedeflerine taĹ&#x;Äąyacak Ĺ&#x;ekilde pozisyonlamaktÄąr. AnlaĹ&#x;manÄąn iki tarafÄą için de ortak bir noktada buluĹ&#x;mak için mantÄąklÄą nedenleri vardÄą. Limak’Ĺn yeni havalimanÄąnÄą alan konsorsiyumun ortaklarÄąndan olup oraya daha fazla konsantre olmak istemesi, bizim ise yukarÄąda anlattÄąÄ&#x;Äąm nedenlerden ĂśtĂźrĂź Ä°stanbul’daki operasyonlarÄąmÄązÄą 2021 sonrasÄąna taĹ&#x;Äąma arzumuz bu anlaĹ&#x;manÄąn yollarÄąnÄą açtÄą. Malaysia Airports eÄ&#x;er Ăśn alÄąm hakkÄąnÄą kullanmaz ise, gerekli onaylar alÄąndÄąktan

10

sonra Sabiha GĂśkçen’de iĹ&#x;letmeye katkÄąda bulunmaya baĹ&#x;larÄąz. Ă–nĂźmĂźzdeki 5-6 yÄąlda AtatĂźrk HavalimanÄą ve Sabiha GĂśkçen’de varlÄąÄ&#x;ÄąmÄązÄąn bulunmasÄą verimlik artÄąĹ&#x;Äą yakalamak ve hem havayolu hem de yolcularÄąmÄąza sunduÄ&#x;umuz hizmetleri geliĹ&#x;tirmek için yeni fÄąrsatlar yaratacaktÄąr. BazÄąlarÄą AtatĂźrk HavalimanĹ’ndan slot alamayan ve Sabiha’ya da gitmek istemeyen ciddi bir havayolu portfĂśyĂź var. Biz bu havayollarÄąnÄąn Ăśnemli bir kÄąsmÄą ile ya diÄ&#x;er havalimanlarÄąmÄązda çalÄąĹ&#x;Äąyoruz ya da yer hizmetleri Ĺ&#x;irketimiz HavaĹ&#x;’Ĺn sĂśz konusu havayollarÄąyla iliĹ&#x;kisi çok iyi. Bu baÄ&#x;lantÄąlarÄą kullanarak bahsettiÄ&#x;im portfĂśyden ciddi bir uçak sayÄąsÄąnÄą daha Ä°stanbul’a getirebileceÄ&#x;imize inanÄąyoruz. AyrÄąca çok ciddi bĂźyĂźme kaydeden THY ve diÄ&#x;er TĂźrk Ăśzel havayolu Ĺ&#x;irketlerinin de bu havalimanlarÄąnda rahatlamasÄąnÄą saÄ&#x;layabiliriz. Ä°yi bir birliktelik olacaÄ&#x;Äąna inanÄąyorum. DĂźnyanÄąn Ăśnde gelen havalimanÄą iĹ&#x;letmecileri arasÄąnda yer alan Malaysia Airports ile gßçlerimizi birleĹ&#x;tirerek, her iki tarafÄąn da sahip olduÄ&#x;u bilgi birikimini biraraya getirerek Sabiha GĂśkçen’i daha da geliĹ&#x;tirmeyi umuyoruz. Malaysia Airports ile Sabiha GĂśkçen’in Ăśtesinde, baĹ&#x;ka projelerde de çok ciddi iĹ&#x;birlikleri yapabileceÄ&#x;imize inanÄąyoruz. Bu birlikteliÄ&#x;in yaratacaÄ&#x;Äą bilgi ve sosyal sermaye bence en Ăśnemlisi olacaktÄąr. Ĺžirketimiz stratejisinin ĂśnceliÄ&#x;i, Ăźlkemiz menfaatleri, çalÄąĹ&#x;anlarÄąmÄązÄąn, mĂźĹ&#x;terilerimizin ve yatÄąrÄąmcÄąlarÄąmÄązÄąn mutluluÄ&#x;u için çalÄąĹ&#x;mak Ăźzerine kurulmuĹ&#x;tur. Biz sadece havalimanÄą iĹ&#x;letmesi yapan bir Ĺ&#x;irketiz; baĹ&#x;ka projelere girmiyoruz ve elimizdeki sermaye birikimini

Ăźlkemizin bir havalimanÄąna yatÄąrmaktan da çok mutluyuz, dedi. Sabiha GĂśkçen HavalimanÄą 2001’de hizmete açĹldÄą. 2007’de yapÄąlan ihaleyle iĹ&#x;letmesi 20 yÄąllÄąÄ&#x;Äąna Limak-GMR-Malaysia Airports konsorsiyumuna devredildi. GMR, bu yÄąl hisselerini Malaysia Airports’a satarak konsorsiyumdan çĹktÄą. Ä°stanbul Sabiha GĂśkçen HavalimanÄą bu yÄąlÄąn ilk sekiz ayÄąnda, geçtiÄ&#x;imiz yÄąl aynÄą dĂśneme gĂśre yĂźzde 32 artÄąĹ&#x;la 15,5 milyon yolcuya hizmet verdi. HavalimanÄąna ikinci bir pist ve uçaklar için yeni park yerleri eklenerek kapasitesinin artÄąrÄąlmasÄą planlanÄąyor. AyrÄąca, KadÄąkĂśy-Pendik metro hattÄąnÄąn havalimanÄąna baÄ&#x;lanmasÄą için çalÄąĹ&#x;malar sĂźrdĂźrĂźlĂźyor.â€? DĂźnyanÄąn Ăśnde gelen havalimanÄą iĹ&#x;letmecileri arasÄąnda yer alan TAV HavalimanlarÄą; TĂźrkiye’de Ä°stanbul AtatĂźrk, Ankara EsenboÄ&#x;a, Ä°zmir Adnan Menderes, Milas Bodrum ve Alanya GazipaĹ&#x;a havalimanlarÄąnÄą iĹ&#x;letiyor. TAV yurtdÄąĹ&#x;Äąnda ise GĂźrcistan’Ĺn Tiflis ve Batum, Tunus’un MonastÄąr ve Enfidha-Hammamet, Makedonya’nÄąn ĂœskĂźp ile Ohrid, Suudi Arabistan’Ĺn Medine HavalimanÄą ve HÄąrvatistan’Ĺn Zagreb HavalimanĹ’nda faaliyet gĂśsteriyor. Holding, duty free, yiyecek-içecek hizmetleri, yer hizmetleri, biliĹ&#x;im, gĂźvenlik ve iĹ&#x;letme hizmetleri gibi havalimanÄą operasyonunun diÄ&#x;er alanlarÄąnda da faaliyet gĂśsteriyor. Bu çerçevede TAV HavalimanlarÄą, Letonya’nÄąn Riga HavalimanĹ’nda da duty free, yiyecek içecek ve diÄ&#x;er ticari alanlarÄąn iĹ&#x;letmesini gerçekleĹ&#x;tiriyor. Ĺžirket 2013’de iĹ&#x;tirakleriyle birlikte yaklaĹ&#x;Äąk 652 bin uçak seferine ve yaklaĹ&#x;Äąk 84 milyon yolcuya hizmet sundu.

þPWH/*` % ] &1&/P ø` @H7 /Ü

7+< *HQHO 0 G U YH $YUXSD +DYD\ROODUĂ• %LUOLáL %DĂşNDQĂ• 7HPHO .RWLO $YUXSD %LUOLáLÂśQLQ $% KDYDFĂ•OĂ•NWD 7 UNL\HÂś\L |UQHN DOPDVĂ• JHUHNWLáLQL V|\OHGL

K

OTÄ°L baĹ&#x;kanlÄąÄ&#x;Äąndaki Avrupa HavayollarÄą BirliÄ&#x;i heyeti, Avrupa Parlamentosu (AP) UlaĹ&#x;tÄąrma ve Turizm Komisyonu Ăźyeleriyle sektĂśrĂźn geleceÄ&#x;ini gĂśrĂźĹ&#x;tĂź. Avrupa HavayollarÄą BirliÄ&#x;i heyeti, daha sonra AP’de Ünde gelen siyasi gruplarÄąn UlaĹ&#x;tÄąrma ve Turizm Komisyonu koordinatĂśrleri HollandalÄą Hristiyan Demokrat Wim van de Camp, TĂźrk kĂśkenli Alman Sosyalist Ä°smail ErtuÄ&#x; ve Alman Liberal Gesine Meissner’in ev sahipliÄ&#x;indeki resepsiyonda AP Ăźyeleriyle bir araya geldi. EtkinliÄ&#x;in ardÄąndan sorularÄą yanÄątlayan Kotil, Avrupa Ăźlkelerinde 7 milyon istihdam yaratan ve Avrupa ekonomisine gĂźnde 1,2 milyar avro katkÄą saÄ&#x;layan havacÄąlÄąk sektĂśrĂźnĂźn geleceÄ&#x;inin parlak olduÄ&#x;unu fakat AB’den bazÄą yasal dĂźzenlemeler beklediklerini sĂśyledi. Kotil, “AP Ăźyelerine sahayÄą hazÄąrlamalarÄą gerektiÄ&#x;ini sĂśylĂźyoruz. Biz bahçeye gĂźl ekiyoruz, bunlarÄąn kurumamasÄą için politikacÄąlar olarak TĂźrkiye’yi Ăśrnek alÄąn diyoruz. TĂźrk Hava YollarĹ’yla, UlaĹ&#x;tÄąrma BakanlÄąÄ&#x;Äą ile TĂźrkiye, havacÄąlÄąkta Avrupa BirliÄ&#x;i’ne Ăśrnek. Zaten bundan dolayÄą

ben Avrupa HavayollarÄą BirliÄ&#x;i BaĹ&#x;kanĹ’yÄąmâ€? dedi. Avrupa’da tek hava sahasÄąna geçilememesi nedeniyle uçaklarÄąn Ăźlkeden Ăźlkeye geçerken zikzak yaparak uçmak zorunda kaldÄąÄ&#x;ÄąnÄą vurgulayan Kotil, bu nedenle yakÄąt sarfiyatÄąnÄąn yĂźzde 11 arttÄąÄ&#x;Äąna ve AP’nin 20 yÄąldÄąr gĂźndemde olan bu sorunu artÄąk çÜzmesi gerektiÄ&#x;ine dikkati çekti. Kotil, Avrupa havaalanlarÄąnÄąn birçoÄ&#x;unun artan talebi karĹ&#x;Äąlamakta yetersiz kaldÄąÄ&#x;ÄąnÄą, yenilerine ihtiyaç duyulduÄ&#x;unu ve gece uçuĹ&#x;larÄąna izin verilmemesi nedeniyle havayollarÄąnÄąn rekabette zorlandÄąÄ&#x;ÄąnÄą anlattÄą. Avrupa Ăźlkelerinin bu konularda TĂźrkiye’yi Ăśrnek almasÄą gerektiÄ&#x;ini dile getiren Kotil, Ĺ&#x;unlarÄą kaydetti: “BĂźyĂźk bir havayolunun ‘hub’ dediÄ&#x;imiz bir merkezden çalÄąĹ&#x;abilmesi için havaalanÄąnÄąn 24 saat açĹk kalmasÄą gerekiyor. Ä°stanbul bu açĹdan Ĺ&#x;anslÄą. ÇßnkĂź bizim uçaklarÄąmÄąz (THY) gece 01.00’de, 02.00’de, 03.00’te Çin’e uçuyor ve oradan sabah 05.00’te, 06.00’da geliyor ve yolcular Avrupa’ya giden uçaklara aktarÄąlÄąyor. DolayÄąsÄąyla Pekin’den aldÄąÄ&#x;ÄąmÄąz yolcuyu sabah 9-10 gibi Frankfurt’a ulaĹ&#x;tÄąrÄąyo-

ruz. Ama havaalanÄąnÄą gece kapatÄąrsanÄąz bunu yapma Ĺ&#x;ansÄąnÄąz yok. Lufthansa, Air Fransa, British Airways gibi Ăźyelerimiz bundan dolayÄą çok muzdarip.â€? Kotil, AvrupalÄą parlamenterlerin kendisine en çok Ä°stanbul’a yapÄąlacak olan yeni havaalanÄąnÄą sorduÄ&#x;unu ve bu bĂźyĂźklĂźkteki bir yatÄąrÄąmÄąn yapÄąlÄąp yapÄąlamayacaÄ&#x;ÄąnÄą merak ettiklerini aktararak, â€œĹžaĹ&#x;ÄąrmayÄąn, 29 Ekim 2017’de hizmete açĹlacak, diyoruz. BĂśyle bĂźyĂźk bir havaalanÄąnÄąn Ăźlkeye katkÄąsÄąnÄą onlara anlatÄąyoruz. AvrupalÄąlarÄąn da bĂśyle bĂźyĂźk havaalanlarÄą yapmalarÄą gerekiyorâ€? Ĺ&#x;eklinde konuĹ&#x;tu. Kotil, halen AtatĂźrk HavalimanÄą ile Avrupa’da 4. sÄąrada bulunan Ä°stanbul’un yeni havaalanÄą ile yolcu sayÄąsÄąnda muhtemelen Londra Heathrow’un ardÄąndan ikinci sÄąraya yĂźkseleceÄ&#x;ini belirtti. Temel Kotil, Lufthansa, Air France ve British Airways dahil 30 havayolunun Ăźyesi olduÄ&#x;u Avrupa HavayollarÄą BirliÄ&#x;i’nin bu yÄąlki HavacÄąlÄąk Liderlik Zirvesi’nin 16-17 Ekim’de Ä°stanbul’da yapÄąlacaÄ&#x;ÄąnÄą da sĂśzlerine ekledi. 11

4Š2+Ä„9%

D

PWH/*` ø7*7 7 % ] 1& !T H&

ĂœNYANIN en gĂźzel Ĺ&#x;ehirlerinden biri olan Ä°stanbul, jeopolitik konumu dolayÄąsÄąyla da en Ăśnemli merkezlerden biri. HavacÄąlÄąk sektĂśrĂź için de sadece TĂźrkiye’nin deÄ&#x;il adeta dĂźnyanÄąn gĂśzĂź onun Ăźzerinde.

&!P åćå /*6ø

Ä°stanbul Ăśyle bir konuma sahip ki; 41 Ăźlkeye 3 saatlik uçuĹ&#x;la, 53 Ăźlkeye 4 saatlik uçuĹ&#x;la, 66 Ăźlkeye ise 5 saatlik uçuĹ&#x;la varÄąlabilen tek Ĺ&#x;ehir. DĂźnyanÄąn doÄ&#x;usundan batÄąsÄąna, kuzeyinden gĂźneyine yarÄąsÄąndan fazlasÄąnÄąn tam ortasÄąnda‌ Bu duruma Ăźlkenin giderek kalkÄąnmasÄąnÄą ve ekonomik iyileĹ&#x;meleri de eklediÄ&#x;imizde Ăźlkemizdeki havacÄąlÄąk sektĂśrĂźnĂźn hÄązla geliĹ&#x;mesi için hiçbir engel kalmÄąyor. Hava taĹ&#x;ÄąmacÄąlÄąÄ&#x;Äąnda fiyatlarÄąn kara ile neredeyse rekabet edecek dĂźzeyde olmasÄą halkÄą da havayollarÄąna yĂśneltti. Sadece TĂźrkiye’de deÄ&#x;il tĂźm dĂźnyada ucuz havayolu Ĺ&#x;irketleri binlerce hatta milyonlarca yolcuyu gĂźvenle sevdiklerine ulaĹ&#x;tÄąrmaya çalÄąĹ&#x;Äąyor. DĂźnya çapÄąndaki bu talebin ve konumu gereÄ&#x;i transit yolcunun artmasÄą Ä°stanbul’u da harekete geçirdi ve artÄąk yetmeyen mevcut havalimanÄąna alternatif 3. havalimanÄą inĹ&#x;aatÄą start aldÄą. DĂźnyanÄąn en bĂźyĂźkleri arasÄąnda yer alacak olan liman, dĂźnya uçuĹ&#x; gĂźzergâh dengesini de deÄ&#x;iĹ&#x;tirecek nitelikte. Daha Ăśnce Almanya Frankfurt aktarma merkezi iken inĹ&#x;aat tamamlandÄąÄ&#x;Äąnda dĂźnyanÄąn aktarma noktasÄą Ä°stanbul olacak. Peki, TĂźrkiye için çok bĂźyĂźk bir avantaj olan yeni havalimanÄąnda kimler gĂśrev alacak? YabancÄąlar mÄą? Ä°Ĺ&#x;te tam da yakÄąn gelecekte yaĹ&#x;anacak bu açĹÄ&#x;Äąn farkÄąna varan Mavi FuarcÄąlÄąk geçtiÄ&#x;imiz yÄąl TĂźrkiye’de HavacÄąlÄąk EÄ&#x;itim FuarÄą dĂźzenleyerek bir ilke imza attÄą. Bu fuar sadece yeni mezunlarÄąn iĹ&#x; imkanÄą bulmasÄąna vesile olmadÄą, sektĂśrde var olanlara, yer deÄ&#x;iĹ&#x;tirmek isteyenlere ve var olmak isteyenlere de ÄąĹ&#x;Äąk oldu. Sadece Pilot ve Kabin Memuru deÄ&#x;il Uçak BakÄąm Teknisyeni, Yer Hizmetleri Memuru, Hava Trafik KontrolĂśrĂź (ATC), UçuĹ&#x; Planlama UzmanÄą (Dispatch) olmak isteyenler de bu fuarda dĂźĹ&#x;ĂźnĂźlmĂźĹ&#x;. Fuara sadece uçuĹ&#x; okullarÄą deÄ&#x;il, TIP eÄ&#x;itim organizasyonlarÄą, havacÄąlÄąk akademileri, Ăźniversiteler, broker Ĺ&#x;irketlerinin yanÄą sÄąra yedek parça tedarikçileri, bakÄąm-onarÄąm Ĺ&#x;irketleri, piston motorlu uçak Ăźreticileri, simĂźlatĂśr Ăźretim Ĺ&#x;irketleri, uçuĹ&#x; ekipman saÄ&#x;layÄącÄąlarÄą, havacÄąlÄąk basÄąn yayÄąn kuruluĹ&#x;larÄą gibi tĂźm hizmet 12

saÄ&#x;layÄącÄąlar da katÄąldÄą ve bu yÄąl da yerlerini alacaklar. GeçtiÄ&#x;imiz yÄąl Avrupa, Amerika ve Orta DoÄ&#x;u’dan 40, TĂźrkiye’den ise 63 firmanÄąn katÄąldÄąÄ&#x;Äą fuarÄą, 10 binden fazla kiĹ&#x;i ziyaret etti.

UÇUĹž OKULUNU KARĹžILAĹžTIR EN DOÄžRUSUNU KENDÄ°N SEÇ Geleceklerinden endiĹ&#x;e eden lise ve Ăźniversite ĂśÄ&#x;rencileri, bu yÄąl 17-18 Ekim’de ikincisi dĂźzenlenecek IFTE’de sektĂśrde Ăśnemli yere sahip eÄ&#x;itim kuruluĹ&#x;larÄą ile birebir gĂśrĂźĹ&#x;me ve yurt içi/yurt dÄąĹ&#x;Äąndaki alternatiflerle karĹ&#x;ÄąlaĹ&#x;tÄąrma yapabilme imkânÄą bulacak.

KURUMLAR ARASI Ä°ĹžBÄ°RLÄ°KLERÄ° HavacÄąlÄąk sektĂśrĂźnde yer alan kurum ve kuruluĹ&#x;lar IFTE ile; network aÄ&#x;ÄąnÄą geniĹ&#x;letme, uluslararasÄą dĂźzeyde bilinirliÄ&#x;ini arttÄąrma, diÄ&#x;er kurumlarla iĹ&#x;birliÄ&#x;i zemini hazÄąrlama, havacÄąlÄąk eÄ&#x;itimlerinin sĂźrekli geliĹ&#x;imine katkÄą saÄ&#x;lama ve sektĂśrle ilgili geliĹ&#x;melerden ve fÄąrsatlardan haberdar olmak gibi imkanlar yakalamÄąĹ&#x; olacaklar.

PROFESYONELLERDEN KONFERANSLAR GeçtiÄ&#x;imiz yÄąl konferanslar ve sĂśyleĹ&#x;ilerle ziyaretçilerden tam not alan IFTE’nin bu yÄąl açĹlÄąĹ&#x; konuĹ&#x;masÄąnÄą UlaĹ&#x;tÄąrma, Deniz-

cilik ve HaberleĹ&#x;me BakanÄą LĂźtfi Elvan, Sivil HavacÄąlÄąk Genel MĂźdĂźrĂź Bilal EkĹ&#x;i, Ana Sponsor TĂźrk Hava YollarÄą Genel MĂźdĂźrĂź Temel Kotil ve TĂźrk Hava Kurumu Ăœniversitesi RektĂśrĂź Ăœnsal Ban yapacak. IATA ve EASA gibi resmi kurumlarÄąn da aralarÄąnda bulunduÄ&#x;u profesyoneller, ziyaretçilere alanlarÄąnda bilgiler verecekleri konferanslar dĂźzenleyecek. KonferansÄąn en bĂźyĂźk sĂźrpriz konuĹ&#x;macÄąlarÄą ise milli gururumuz Solo TĂźrk ve TĂźrk YÄąldÄązlarÄą ekibinin sĂśyleĹ&#x;i yaparak sevenleriyle bir araya gelecek olmasÄą.

HEDÄ°YE ÇEKÄ°LÄ°ĹžLERÄ° IFTE’de ziyaretçilerin keyifli zaman geçirebilmeleri için çeĹ&#x;itli etkinliklerin yanÄą sÄąra, aralarÄąnda simĂźlatĂśr uçuĹ&#x;u, tek motorlu eÄ&#x;itim uçaÄ&#x;Äąnda demo uçuĹ&#x;, maket uçak gibi hediyelerin olduÄ&#x;u çekiliĹ&#x;ler de dĂźzenlenecek.

IF TE STANDIMIZA BEKLİYORUZ!

¤:%,Ä (!"%2

*LP 7 T1 1

996 yÄąlÄąndan bu yana Ä°stanbul’u yalnÄązca yolcularÄąn deÄ&#x;il bir bĂźtĂźn olarak havacÄąlÄąk endĂźstrisinin de toplanma ve daÄ&#x;Äąlma merkezlerinden biri yapma ve Ä°stanbul markasÄąnÄą gßçlendirme vizyonuyla her iki yÄąlda bir dĂźzenlenen (Bu yÄąl 25-28 EylĂźl tarihleri arasÄąnda UluslararasÄą Sivil HavacÄąlÄąk ve HavalimanlarÄą FuarÄą ve HavacÄąlÄąk EndĂźstrisi Tedarik Zincir Platformu adÄą ile AHL Genel HavacÄąlÄąk Apron’unda onuncusu gerçekleĹ&#x;tirilen) Ä°stanbul HavacÄąlÄąk FuarÄąnÄą deÄ&#x;erlendirmeye alÄąyoruz. FuarÄąn vizyonu Ăśzellikle son on yÄąldÄąr TĂźrkiye havacÄąlÄąÄ&#x;Äąnda yaĹ&#x;anan ivmelenme ile daha 14

anlamlÄą ve gerçekçi hale gelmiĹ&#x; bulunuyor. BaĹ&#x;ta THY olmak Ăźzere TĂźrkiye’de faaliyet gĂśsteren hava taĹ&#x;ÄąyÄącÄąlarÄąnÄąn son yÄąllarda katlanarak artan yĂźklĂź sipariĹ&#x;leri yanÄą sÄąra yerli hava araçlarÄą imalatÄą doÄ&#x;rultusunda ortaya konan siyasi irade ve bu doÄ&#x;rultuda çeĹ&#x;itlenerek gßçlenen yedek parça imalat sanayi, bu fuarÄąn alt yapÄąsÄąnÄą gßçlendiren faktĂśrler arasÄąnda. AyrÄąca Ä°stanbul’da hâlen faaliyet gĂśsteren iki havalimanÄąnÄąn yÄąllardÄąr dĂźnyanÄąn en hÄązlÄą bĂźyĂźyen havalimanlarÄą arasÄąnda olmalarÄą, yine global Ăślçekte iddialÄą 3. HavalimanÄąnÄąn projelendirilerek yapÄąmÄąna baĹ&#x;lanmÄąĹ&#x; olmasÄą, gerek Ăźlkenin uluslara-

rasÄą bir oyuncu niteliÄ&#x;i kazanmÄąĹ&#x; bulunan inĹ&#x;aat sektĂśrĂźnĂź desteklemesi ve gerekse mevcut havalimanÄą iĹ&#x;letmecilerinin de uluslararasÄą oyuncu kimliÄ&#x;ini gßçlendirmesi bakÄąmlarÄąndan Ä°stanbul’un havacÄąlÄąk karakterini dĂźnya çapÄąnda gittikçe daha bir belirgin hâle getiriyor. FuarÄąn adÄąnÄąn ana sponsor THY’nin “tavsiye ve teĹ&#x;vikleriâ€? ile Ä°stanbul Air Show olarak deÄ&#x;iĹ&#x;tirilmesi gĂźzel bir fikir olarak duruyor; ancak bu fikri realize etmek doÄ&#x;rultusunda atÄąlmasÄą gereken birçok adÄąmÄąn olduÄ&#x;u gĂśrĂźlĂźyor.

FUARLA İLGİLİ BAZI NOTLAR 1. Öncelikle belirtmek gerekir ki fuarın ismi ile müsemma bir şovun gerçekleştiğini görmedik. İlk gün 17:30-18:30 saatleri arasında şov uçuşlarının yapılacağı ilan edilmesine rağmen periyodun başlangıcında Lufthansa’nın B747’si park yerinden push-back yapılarak piste çıktı ve uçarak uzaklaştı. Az sonra park halindeki Dassault-Falcon’lardan biri çıkış yapıp havalandı ve az sonra park yerine geri döndü. Periyodun sonunda Airbus’ın XWB 350’si meydana inişe geçti, pisti bir defa pas geçerken küçük bir kanat hareketi yaptı hepsi o kadar. Temmuz ayında Farnborough’da yapılan ve bir kısmını THY’nin kapalı devre televizyon yayınlarında da seyrettiğimiz şovlar hatırlandığında son İstanbul fuarında bir şovdan söz etmemiz mümkün görünmüyor. 2. Fuarda en istekli şirket belki de Boeing’di. Hem yolcu ve hem de kargo sınıfından iki adet 747’yi fuarda sergilemesi Boeing’in Türkiye’ye 747 satmaya kararlı olduğu izlenimi verdi. Boeing’in hedef kitlesi olan şirketlerdeki karar alıcıları ne kadar etkiliyor bilmiyoruz ama, 747lerin fuarda ilk gün birçoğu profesyonellerden oluşan ziyaretçi kitlesini bir hayli heyecanlandırdığını gördük. 3. İnsansız Hava Araçlarının dünya çapında yaptığı çıkışla uyumlu olarak Bayraktar firmasının çok amaçlı İHA’sı, fuarın en çok ziyaretçi çeken ürünleri arasında idi. 4. Dassault-Falcon, Embraer ve halen TC kuyruklu 5 devlet uçağından ikisini tedarik etmiş bulunan Gulfstream de iş jetleri ile fuarda yerini almıştı. 5. İstanbul Air Show’un Farnborough ile aynı yıllarda ve Temmuz’daki Farnborough’un hemen akabinde düzenleniyor olması İstanbul fuarının Farnborough gölgesinde kalıp kalmadığı sorusunu akla getiriyor. İstanbul fuarının ilk başladığı yıllarda global ölçekte iddialı değil

de, daha çok yerel ve biraz daha geniş halkada Orta-Doğu ve Avrasya diye tabir edilen bölgelere hitap etmesi planlanmış bölgesel maksatlı bir fuar olabilir. Ancak geldiğimiz noktada daha global iddiayı seslendirmek istiyorsak İstanbul Fuarı gerek düzenlenme yılı ve gerekse vakti bakımından yeniden gözden geçirilme ihtiyacı gösterebilir. 6. İstanbul Fuarı’nın bir sivil havacılık fuarı olduğu isminde de belirtiliyor. Her ne kadar son yıllarda sivil havacılığın, askeri havacılık karşısında pasta payının arttığını konuşuyor olsak da askeri havacılık sektörün vazgeçilmez bir kısmını oluşturuyor. Dolayısıyla İstanbul Air Show’un daha mütekamil bir fuar olmasını istiyorsak askeri kanada da yer verilmesi gereği önümüze çıkıyor. Nitekim, TUSAŞ’ın AgustaWestland işbirliği ile yaptığı önemli bir üretimi olduğunu kabul ettiğimiz ve geçen Temmuz’da Farnborough’da da sabit ve mobil olarak sergilenen ATAK helikopteri İstanbul fuarında yoktu. TUSAŞ

yetkilileri ATAK’ın burada sergilenmeme nedeni olarak fuarın bir sivil havacılık fuarı olmasını belirttiler. 7. Fuar alanı meselesi ve AHL’nin geleceği: Fuarın düzenlenmekte olduğu Genel Havacılık Apronu kısıtlı bir alan sağlamakta olup, fuarın genişlemesi durumunda burada kalamayacağı anlaşılıyor. Bu noktada sanırım önümüzdeki yıllarda fuarın düzenlenme alanının belki meydanın Hava Kuvvetleri’nden devralınan park alanı tarafına yönlendirilmesi daha yerinde olacak. Üçüncü havalimanının açılışından sonra ise Yeşilköy Meydanı, genişlemiş bir havacılık fuarı için ideal bir yer olabilir. Ne var ki, meydanın mükemmel konumu iştahlarını kabarttığı için havacılığa kapatılması yönünde hâlen lobi faaliyeti yürüten “rezidansçılar”ı buradan uzaklaştırmayı başarabilmek bu noktada önümüzde duran bir görev. Sivil Havacılar Derneği, umarım önümüzdeki günlerde bu doğrultuda bir girişim ortaya koyacaktır.

E. SÜLEYMAN GÜNDÜZ

15

$Š.9!

6 1 c` % ] `<11 H&7&7 6 /TL P 1*%* .D\Ă•S 0+ ÂśL DUDPD oDOĂ•ĂşPDODUĂ• GDU ELU DODQGD \RáXQODĂşWĂ•UĂ•OGĂ•

K

UALA Lumpur-Pekin seferini yaparken 239 yolcusu ile kaybolan Malezya HavayollarĹ’na ait uçaÄ&#x;Äąn yakÄątÄą bitene kadar otomatik pilotla uçtuÄ&#x;u ortaya çĹktÄą. Avustralya UlaĹ&#x;Äąm GĂźvenlik Dairesi, uydu kayÄątlarÄąnÄąn incelenmesinin ardÄąndan arama çalÄąĹ&#x;malarÄąnÄą Hint okyanusunun gĂźneyinde yoÄ&#x;unlaĹ&#x;tÄąrdÄą. KayÄąp uçak dar bir yay olarak belirlenen alanda aranÄąyor. Avustralya BaĹ&#x;bakan YardÄąmcÄąsÄą Warren Truss, son geliĹ&#x;meleri basÄąnla paylaĹ&#x;tÄą. Truss, “Su altÄą aramalarÄąnÄąn aÄ&#x;ustosta baĹ&#x;lamasÄąnÄą ve 12 ayda bitmesini bekliyoruz. Buna ek olarak, arama çalÄąĹ&#x;malarÄąnda Malezya’nÄąn tedarik ettiÄ&#x;i ekipmanlarÄą taĹ&#x;Äąyan gemi ve deniz yĂźzeyinde kullanÄąlan sonar sistemi kullanÄąlacakâ€? dedi. Çinli yolcu yakÄąnlarÄą ise uçaÄ&#x;Äąn kaybolmasÄąnÄąn 100’ßncĂź gĂźnĂźnde aile Ăźyeleri için dua etti. TapÄąnak bahçesinde toplanan acÄąlÄą aileler, tĂźtsĂź yakÄąp birbirlerine destek oldu. Malezya HavayollarĹ’na ait 239 kiĹ&#x;iyi taĹ&#x;Äąyan uçak, 8 Mart’ta Kuala Lumpur’dan Pekin’e giderken bilinmeyen bir nedenle kaybolmuĹ&#x;tu.

Rusya hava sahasÄąna girmeden hemen Ăśnce dĂźĹ&#x;tĂźÄ&#x;Ăź kaydedildi. Rus basÄąnÄąnda yer alan haberlerde, uçaÄ&#x;Äąn Ukrayna ordusu ile ayrÄąlÄąkçĹlar arasÄąnda yoÄ&#x;un çatÄąĹ&#x;malarÄąn yaĹ&#x;andÄąÄ&#x;Äą bĂślgede dĂźĹ&#x;tĂźÄ&#x;Ăź belirtiliyor.

dĂźĹ&#x;en uçak, Malezya HavayollarĹ’nÄąn yÄąl içinde yaĹ&#x;adÄąÄ&#x;Äą ikinci olay. 8 Mart’ta Kuala Lumpur - Pekin seferini yapan boeing tipi uçak içindeki 239 kiĹ&#x;iyle kaybolmuĹ&#x;tu. O tarihten bu yana o uçaktan tek bir iz bile bulunamadÄą.

5 AY İÇİNDE 2. BĂœYĂœK FELAKETÄ° YAĹžADILAR: MH17 VURULDU

ROKETLE DĂœĹžĂœRĂœLDĂœ Ä°DDÄ°ASI

UKRAYNA: UÇAÄžIN VURULDUÄžU Ä°HTÄ°MALÄ° ĂœZERÄ°NDE DURUYORUZ

298 kiĹ&#x;iyi taĹ&#x;Äąyan Malezya HavayollarÄą uçaÄ&#x;Äą Ukrayna’da dĂźĹ&#x;ĂźrĂźldĂź. Malezya HavayollarÄąna ait bir yolcu uçaÄ&#x;Äą, Rusya Ukrayna sÄąnÄąrÄą yakÄąnlarÄąnda dĂźĹ&#x;tĂź. Ukrayna İçiĹ&#x;leri BakanlÄąÄ&#x;Äą uçaÄ&#x;Äąn Rus ayrÄąlÄąkçĹlarÄąn fĂźzesiyle vurulduÄ&#x;unu iddia etti. Uçakta bulunan 298 kiĹ&#x;iden kurtulan yok. UçaÄ&#x;Äąn, Amsterdam-Kuala Lumpur seferini yaptÄąÄ&#x;Äą sÄąrada 10 bin metre yĂźkseklikte

UçaÄ&#x;Äąn roketle dĂźĹ&#x;ĂźrĂźldĂźÄ&#x;Ăź iddialarÄą da bazÄą haberlerde yer alÄąyor. BunlarÄąn içinde yolcu uçaÄ&#x;ÄąnÄąn Rus jetlerince ya da ellerinde fĂźze bulunan Rus ayrÄąlÄąkçĹlar tarafÄąndan dĂźĹ&#x;ĂźrĂźldĂźÄ&#x;Ăź iddialarÄą var. Malezya uçaÄ&#x;ÄąnÄąn, bir fĂźze ile dĂźĹ&#x;ĂźrĂźldĂźÄ&#x;Ăź kesinlik kazanÄąrsa akla en yakÄąn ihtimal ise harekete geçen Rus fĂźze savunma sistemi tarafÄąndan dĂźĹ&#x;ĂźrĂźldĂźÄ&#x;Ăź ihtimali. Rus fĂźze sistemi dĂźn gece de bir Ukrayna savaĹ&#x; jetini dĂźĹ&#x;ĂźrmĂźĹ&#x;tĂź. Rus-Ukrayna sÄąnÄąrÄąnda

Ukrayna GĂźvenlik Konseyi SĂśzcĂźsĂź Andrey Lysenko, Ukrayna’da dĂźĹ&#x;en Malezya HavayollarĹ’na ait uçaÄ&#x;Äąn vurulduÄ&#x;u ihtimali Ăźzerinde durduklarÄąnÄą sĂśyledi. Lysenko, konuya iliĹ&#x;kin yaptÄąÄ&#x;Äą açĹklamada, Amsterdam-Kuala Lumpur seferini yapan uçaÄ&#x;Äąn saat 16:00 civarÄąnda radardan kaybolduÄ&#x;unu bildirdi. Lysenko, “UçaÄ&#x;Äąn dĂźĹ&#x;mesi, son gĂźnlerde Rusya tarafÄąndan atÄąlan roketle dĂźĹ&#x;ĂźrĂźlen Ukrayna ordusuna ait AN-26 ve SU-25 uçaklarÄąndan sonra ßçßncĂź hadisedir. Bu uçaÄ&#x;Äąn da vurulduÄ&#x;u ihtimali Ăźzerinde duruyoruzâ€? ifadesini kullandÄą. Ukrayna’nÄąn uçaÄ&#x;Äąn dĂźĹ&#x;mesiyle bir ilgisinin olmadÄąÄ&#x;ÄąnÄą vurgulayan Lysenko, “Ukrayna ordusu, hava hedeflerine karĹ&#x;Äą herhangi bir operasyon yapmamaktadÄąrâ€? dedi. Yerel basÄąnda çĹkan haberlerde, uçaÄ&#x;Äąn Ukrayna ordusu ile Rusya yanlÄąsÄą ayrÄąlÄąkçĹlar arasÄąnda yoÄ&#x;un çatÄąĹ&#x;malarÄąn sĂźrdĂźÄ&#x;Ăź bĂślgede dĂźĹ&#x;tĂźÄ&#x;Ăź belirtilmiĹ&#x;, uçaÄ&#x;Äąn roketle dĂźĹ&#x;ĂźrĂźldĂźÄ&#x;Ăź iddialarÄąna yer verilmiĹ&#x;ti.

16

6 1 c` % ] `<11 H&ø7 7 /@PW *H % H % 0DOH]\D +DYD\ROODUĂ•ÂśQĂ•Q \DĂşDGĂ•áĂ• E \ N XoDN ND]DVĂ•QĂ•Q DUGĂ•QGDQ \HQLGHQ \DSĂ•ODQPD DGĂ• DOWĂ•QGD ELQ LOD ELQ DUDVĂ•QGD oDOĂ•ĂşDQĂ• LĂşWHQ oĂ•NDUDFDáĂ• DoĂ•NODQGĂ•

M

ALEZYA HavayollarÄą yatÄąrÄąmcÄąsÄą Khazanah Nasional açĹklamasÄąnda Malezya HavayollarĹ’nÄąn son dĂśnemde bĂźyĂźk zarar ettiÄ&#x;ini ve buna baÄ&#x;lÄą olarak çalÄąĹ&#x;anlarÄąn yĂźzde 30’unun iĹ&#x;ine son verileceÄ&#x;ini belirtti. Yeniden yapÄąlanma için bĂśyle bir karar aldÄąklarÄąnÄą belirten Nasional, 6 bin ila 14 bin arasÄąnda çalÄąĹ&#x;anÄąn iĹ&#x;ine son verileceÄ&#x;ini ve 3 yÄąl içerisinde Ĺ&#x;irketi

tekrardan iyi bir noktaya getirmeyi hedeflediklerini ifade etti. Malezya’da ilk olarak 8 Mart gĂźnĂź Kuala Lumpur’dan Pekin’e hareket etmek Ăźzere havalanan yolcu uçaÄ&#x;Äą ile 1 saat sonra irtibat kesilmiĹ&#x;ti ve yapÄąlan tĂźm aramalara raÄ&#x;men uçak bulunamamÄąĹ&#x;tÄą. Temmuz ayÄąnda ise Hollanda’dan havalanan Malezya HavayollarĹ’na ait bir uçak Ukrayna Ăźzerinde dĂźĹ&#x;ĂźrĂźlmĂźĹ&#x;tĂź ve olayda 298 yolcu hayatÄąnÄą kaybetmiĹ&#x;ti.

7 c Ĉ *7 1&O 71 H&7& *OP 7 &/ H /1 H

& P ø` "@H "* *O P Ăľ! 7 #*1Ăś 8OXVODUDUDVĂ• +DYD 7DúÕPDFĂ•OĂ•áĂ• %LUOLáL KDYD \ROFX YH NDUJR WDúÕPDFĂ•OĂ•áĂ•QGD NĂ•UĂ•OJDQ ELU WRSDUODQPD EDĂşODGĂ•áĂ•QĂ• EHOLUWWL

% ] P<F H1 76 1*HP*1 H* "@HW7 W

Hava taĹ&#x;ÄąmacÄąlÄąÄ&#x;Äą Haziran ayÄą verilerine gĂśre yÄąllÄąk bazda mal nakliyatÄą yĂźzde 16.5, yolcu sayÄąsÄą da yĂźzde 7.2 dĂźĹ&#x;mĂźĹ&#x;tĂź. Hava taĹ&#x;ÄąmacÄąlÄąÄ&#x;Äą, dĂźnya ticaretindeki hareketler için Ăśnemli bir gĂśsterge niteliÄ&#x;i taĹ&#x;Äąyor. IATA’ya gĂśre bunun sebebi, fiyat yerine hÄązÄąn Ăśnemli olduÄ&#x;u durumlarda, Ăśzellikle de ekonomide bĂźyĂźmenin baĹ&#x;ladÄąÄ&#x;Äą dĂśnemlerde, nakliyecilerin havayollarÄąnÄą tercih etmesi. Resesyonlarda ise nakliyeciler deniz taĹ&#x;ÄąmacÄąlÄąÄ&#x;ÄąnÄą tercih ediyor.

HAVA NAKLİYATI RESESYONDAN İLK ÇIKIYOR

U

LUSLARARASI Hava TaĹ&#x;ÄąmacÄąlÄąÄ&#x;Äą BirliÄ&#x;i (IATA) verilerine gĂśre havayolu taĹ&#x;ÄąmacÄąlÄąÄ&#x;Äąnda gĂśrĂźlen toparlanma, dĂźnya ekonomisinin resesyondan yavaĹ&#x; da olsa çĹktÄąÄ&#x;Äąna iĹ&#x;aret ediyor. ToparlanmanÄąn “istikrarsÄąz ve zayÄąfâ€? olabileceÄ&#x;ini belirten IATA’ya gĂśre, havacÄąlÄąk Ĺ&#x;irketlerinin geçen sene milyar dolarlarÄą bulan zararlarÄą da 2009’da devam edecek. HavayollarÄą, temmuz ayÄąnda geçen yÄąlÄąn aynÄą dĂśnemine gĂśre yĂźzde 11.3 daha az kargo ve yĂźzde 2.9 daha az yolcu taĹ&#x;ÄądÄą. Ancak yÄąllÄąk bazdaki taĹ&#x;Äąma verilerindeki dĂźĹ&#x;ĂźĹ&#x;, haziran ayÄąndan daha kßçßk oldu.

IATA’nÄąn açĹkladÄąÄ&#x;Äą ve dĂźnyanÄąn Ăśnde gelen ticaret gĂśstergelerinden sayÄąlan aylÄąk sÄąnÄąrlar Ăśtesi hava trafiÄ&#x;i raporuna gĂśre temmuz ayÄąnda taĹ&#x;Äąnan yolcu ve kargo miktarÄą geçen aya gĂśre yĂźzde 3’ßn Ăźzerinde arttÄą. Raporda, “Veriler istikrarsÄązlÄąk gĂśsterebiliyor, ancak bu rapor hava taĹ&#x;ÄąmacÄąlÄąÄ&#x;Äąna talebin baĹ&#x;ladÄąÄ&#x;Äą yĂśnĂźndeki belirtileri doÄ&#x;rular nitelikte. Ă–te yandan, toparlanmaya giden yolun, Ăśnceki resesyonlardan çĹkÄąĹ&#x;larda gĂśrdĂźÄ&#x;ĂźmĂźzden daha istikrarsÄąz ve daha zayÄąf olmasÄąnÄą beklemek için gßçlĂź nedenler varâ€? denildi.

IATA’nÄąn bir analizine gĂśre, hava nakliyatÄą bu nedenle hem resesyona ilk giren hem de çoÄ&#x;unlukla resesyondan ilk çĹkan sektĂśr oluyor. Yurtiçi uçuĹ&#x;larÄą içermeyen IATA verisine gĂśre, hava nakliyatÄą yÄąl baĹ&#x;Äąndan beri yĂźzde 19.3, yolcu sayÄąsÄą da yĂźzde 6.8 dĂźĹ&#x;tĂź. IATA’nÄąn daha Ăśnce yayÄąmlanan bir tahminine gĂśre havayollarÄąnÄąn 2008’de 8.5 milyar zarar ettikten sonra 2009 yÄąlÄąnda da 9 milyar dolar zarar etmesi bekleniyordu. Geçen sene yĂźksek petrol fiyatlarÄąnÄąn kârlarÄą olumsuz etkilemesinin ardÄąndan, global kredi ve finansal krizi de hava yoluyla yapÄąlan iĹ&#x; gezilerine ve turistik gezilere olan talebi dĂźĹ&#x;ĂźrmĂźĹ&#x;tĂź. 17

$Š.9! P `] 7ø þ *1 *7*O / c L&Ü

51 Ă–LĂœ

7UDQVDV\D +DYD\ROODUĂ•ÂśQD DLW $75 W U \ROFX XoDáĂ• 7D\YDQÂśD DFLO LQLĂş \DSWĂ•áĂ• VĂ•UDGD ND]D PH\GDQD JHOGL

T

RANSASYA HavayollarÄąna ait ATR-72 tipi yolcu uçaÄ&#x;ÄąnÄąn Tayvan’Ĺn Penghu AdasĹ’na acil iniĹ&#x; yaptÄąÄ&#x;Äą sÄąrada piste çakÄąlmasÄą sonucu uçakta bulunan en az 51 yolcu hayatÄąnÄą kaybetti. Yetkililer uçaÄ&#x;Äąn olumsuz hava koĹ&#x;ullarÄą nedeniyle yere çakÄąldÄąÄ&#x;ÄąnÄą belirtirken uçakta toplamda 54 yolcu ve 4 mĂźrettebatÄąn bulundu-

Ä&#x;u açĹklandÄą. UçaÄ&#x;Äąn Tayvan’Ĺn GaoĹ&#x;iaong kentinden PÄąnghu Magong HavalimanĹ’na gitmek için havalandÄąÄ&#x;Äą fakat olumsuz hava koĹ&#x;ullarÄą nedeniyle bir sĂźre sonra yere çakÄąldÄąÄ&#x;Äą belirtildi. BĂślgedeki yerel kaynaklar ise uçaÄ&#x;Äąn Tayvan’da birkaç gĂźndĂźr etkili olan tayfundan dolayÄą yere çakÄąlmÄąĹ&#x; olabileceÄ&#x;ini kaydetti.

1T!P% 7L ‹ *O *H1*#* * *7 P%`ø7*7 / F&L&7& 1 / /XIWKDQVD ÂľXFX]Âś ĂşLUNHW NXUPDN LoLQ HNLP D\Ă•QGD 7+<ÂśQLQ NDSĂ•VĂ•QĂ• oDODFDN ÂśWH \HQL ĂşLUNHWL IDDOL\HWH VRNPDN LVWH\HQ ĂşLUNHW HNLP VRQXQGD SURMH\L QHWOHĂşWLUPHNWH NDUDUOĂ•

T

ĂœRK HAVA YOLLARI (THY) ile ortaklÄąÄ&#x;ÄąnÄą bir adÄąm Ăśteye taĹ&#x;Äąmak isteyen Lufthansa, kapÄąyÄą çalmak için gĂźn sayÄąyor. THY’ye ucuz bir havayolu Ĺ&#x;irketi kurma teklifinde bulunacak olan Ĺ&#x;irket, ekim sonuna kadar bu projesini netleĹ&#x;tirmek istiyor. THY yĂśnetimi ise heyecanla gelecek teklifi ve projenin detaylarÄąnÄą bekliyor. Lufthansa TĂźrkiye Genel MĂźdĂźrĂź Stefan LĂścherbach, “THY, teklifimizi kabul etmezse kendimiz Ĺ&#x;irket kuracaÄ&#x;Äązâ€? dedi. UluslararasÄą havayolu taĹ&#x;ÄąmacÄąlÄąÄ&#x;Äąnda turizm amaçlÄą seyahatler diÄ&#x;er alanlara gĂśre daha hÄązlÄą bĂźyĂźyor. DĂźnyanÄąn en bĂźyĂźk havayolu Ĺ&#x;irketlerinden biri olan Alman Lufthansa da bu pastadan daha fazla pay almak istiyor. Ancak turistik amaçlÄą seyahat eden yolcular ucuz bileti tercih ettiÄ&#x;i için Lufthansa kendi markasÄą ile bu alanda rekabet etmektense yeni ve ucuz bir marka yaratma kararÄą aldÄą. Bu projesini bir ortakla hayata geçirmek isteyen Ĺ&#x;irket, bu konuda uzun zamandÄąr sÄąkÄą partnerliÄ&#x;ini sĂźrdĂźrdĂźÄ&#x;Ăź THY’yi seçti. Ĺžirket, ĂśnĂźmĂźzdeki haftalarda THY’yi ziyaret ederek hazÄąrladÄąÄ&#x;Äą projeyi sunacak.

RET GELÄ°RSE ALTERNATÄ°FLER HAZIR Alman Ĺ&#x;irketin THY’den ret yanÄątÄą almasÄą durumunda ise alternatif projeleri hazÄąr. Lufthansa TĂźrkiye Genel MĂźdĂźrĂź Stefan LĂścherbach, 3 seçenek Ăźzerinde çalÄąĹ&#x;tÄąklarÄąnÄą açĹkladÄą. LĂścherbach, bu seçenekleri ise Ĺ&#x;Ăśyle sÄąraladÄą: “Seçeneklerimizden biri ortaklÄąk. Bu konuda ilk aklÄąmÄąza yÄąllarca Sunexpress ortaklÄąÄ&#x;Äą yaptÄąÄ&#x;ÄąmÄąz THY geldi tabii. Sunexpress uçaÄ&#x;Äą temin edecek ve Lufthansa adÄąna çalÄąĹ&#x;tÄąrÄąlacak. Bu uçaklarÄąn merkezi ise DĂźsseldorf gibi bir Alman

olduÄ&#x;unu ifade eden LĂścherbach, “Haziran ayÄąnda satÄąĹ&#x;lara baktÄąÄ&#x;ÄąmÄązda talebin çok daha fazla olduÄ&#x;unu gĂśrdĂźk. Bu nedenle haftada bir olan sefer sayÄąsÄąnÄą 2’ye çĹkardÄąk. Bu satÄąĹ&#x;lar daha çok Almanya’dan oluyor. AynÄą baĹ&#x;arÄąyÄą ĂśnĂźmĂźzdeki yÄąlda gĂśstermeyi umuyoruz. Ă–nĂźmĂźzdeki yÄąl sefer sayÄąmÄązÄą artÄąrabilirizâ€? dedi.

Ĺ&#x;ehrinde olacak. Bu projemizde THY yĂśnetimine bahsettik. SÄącak karĹ&#x;ÄąladÄąlar. Bir diÄ&#x;er seçenek Lufthansa bĂźnyesinde daha ucuz maaĹ&#x;a çalÄąĹ&#x;tÄąrabileceÄ&#x;imiz elamanlarla bunu yapmak. Bir ßçßncĂź seçenek ise Lufthansa olarak tamamen yeni bir Ĺ&#x;irket kurmak.â€? Konuyla ilgili gĂśrĂźĹ&#x;Ăźne baĹ&#x;vurduÄ&#x;umuz THY yetkilileri ise henĂźz bir açĹklama yapmak için erken olduÄ&#x;unu ve Ĺ&#x;irket olarak Lufthansa’dan gelen projeyi beklediklerini sĂśyledi.

‘BĂœYĂœK ABÄ°YE RAÄžMEN BĂœYĂœME Ä°Yİ’ Lufthansa’nÄąn TĂźrkiye’deki konumunu korumaya fokuslandÄąÄ&#x;ÄąnÄą belirten LĂścherbach, 2013’te gßçlĂź rakiplerine raÄ&#x;men bĂźyĂźme rakamlarÄąnÄąn tatmin edici olduÄ&#x;unu vurguladÄą. Loecher, “Burada bĂźyĂźk abimiz olan gßçlĂź bir ortaÄ&#x;ÄąmÄąz var. THY çok hÄązlÄą bĂźyĂźdĂź ve bĂźyĂźmeye devam ediyor. Biz de onun gĂślgesinde bĂźyĂźmeye çalÄąĹ&#x;Äąyoruz. THY dÄąĹ&#x;Äąnda Pegasus ve Atlas da bĂźyĂźyor. BunlarÄą dĂźĹ&#x;ĂźndĂźÄ&#x;ĂźmĂźzde bĂźyĂźmemizi iyi olarak deÄ&#x;erlendiriyoruzâ€? diye konuĹ&#x;tu. LĂścherbach, 2014 hedeflerinin ise geçen sene rakamlarÄąnÄąn biraz ĂźstĂźne çĹkmak olduÄ&#x;unu sĂśyledi. Bu sene baĹ&#x;lattÄąklarÄą Bodrum-MĂźnih seferlerine ilginin yoÄ&#x;un

3. HAVALÄ°MANIYLA BĂœYĂœYECEK Lufthansa, TĂźrkiye pazarÄąnda daha hÄązlÄą bĂźyĂźmek istiyor; ancak bu konuda ĂśnĂźndeki en bĂźyĂźk problemi AtatĂźrk HavalimanĹ’ndaki ‘slot’ problemi. LĂścherbach, bu sene Ä°stanbul- Frankfurt seferlerini gĂźnde 4’e çĹkarmak istediklerini, ancak bunun için uygun bir saate uçuĹ&#x; izni alamadÄąklarÄąnÄą dile getirdi. Ĺžu anda Lufthansa olarak gĂźnde ßçer kez olmak Ăźzere Frankfurt ve MĂźnih seferleri yaptÄąklarÄąnÄą hatÄąrlatan LĂścher, bu sayÄąyÄą artÄąrmak için 3. havalimanÄąnÄąn açĹlmasÄąnÄą beklediklerini ifade etti.

BĂœTĂœN SINIFLARDA ‘5 YILDIZ’ HEDEFLÄ°YOR BĂźtĂźn sÄąnÄąflarda 5 yÄąldÄązlÄą hizmet vermeyi hedefleyen Lufthansa, bu hedefi doÄ&#x;rultusunda mĂźĹ&#x;terilerine yeni seçenekler sunuyor. Ekonomik sÄąnÄąfa ‘Premium Economy Class’ olarak adlandÄąrÄąlan seçeneÄ&#x;i ekleyen Ĺ&#x;irket, çok daha konforlu ve yĂźzde 50’ye kadar daha fazla yer saÄ&#x;layan, kaliteli koltuklar tasarladÄą. AyrÄąca sunulan yemeklerin kalitesinin de Economy Class’den daha yĂźksek olduÄ&#x;u vurgulanÄąyor. Kaynak: www.dunya.com

18

P&% 1&P 1& ø`

<HP / <1 T

øWDO\DQ KDYD\ROX ĂşLUNHWL $OLWDOLD YH %LUOHĂşLN $UDS (PLUOLNOHUL KDYD\ROX RODQ (WLKDG RUWDNOĂ•áĂ•QGD LP]DODU DWĂ•OGĂ•

Ä°

KÄ° firmanÄąn yaklaĹ&#x;Äąk iki senedir devam ettirdiÄ&#x;i mĂźzakereler sonuçlandÄą. Alitalia ve Etihad Ăźst yĂśneticileri Roma’da bir araya gelerek iki Ĺ&#x;irketin ortaklÄąÄ&#x;ÄąnÄą resmiyete dĂśktĂź. AnlaĹ&#x;manÄąn ardÄąndan Etihad’Ĺn Alitalia’daki hisse oranÄą yĂźzde 49’a çĹkarÄąldÄą. Bunun karĹ&#x;ÄąlÄąÄ&#x;Äąnda Etihad, Ä°talyan Ĺ&#x;irkete 560 milyon Euro’luk yatÄąrÄąm yapacak. AnlaĹ&#x;ma doÄ&#x;rultusunda sermaye giriĹ&#x;i saÄ&#x;layacak olan Ä°talyan bayrak taĹ&#x;ÄąyÄącÄą; Roma ve Milano’dan uçulacak yeni uzun mesafeli rotalarÄą, marka revizyonunu ve Ä°talya’nÄąn turizm ve ticaretinin tanÄątÄąmÄąna daha fazla odaklanmayÄą da içeren kapsamlÄą bir stratejik iĹ&#x; planÄą için yatÄąrÄąm yapabilecek. Etihad HavayollarĹ’nÄąn yapacaÄ&#x;Äą yatÄąrÄąmÄąn 560 milyon Euro’luk kÄąsmÄą, Alitalia’nÄąn bilançosunun yeniden yapÄąlandÄąrÄąlmasÄąna yĂśnelik Ăśz sermaye giriĹ&#x;i, aktif varlÄąk alÄąmÄą ve diÄ&#x;er finansman araçlarÄą ve fonlama dĂźzenlemeleriyle saÄ&#x;lanacak. Bu yatÄąrÄąma, Alitalia’nÄąn mevcut hissedarlarÄąnÄąn

(Intesa San Paolo, Poste Italiane, UniCredit, Atlantia, IMMSI, Pirelli, Gavio vs) yapacaÄ&#x;Äą 300 milyon Euro’luk Ăśz sermaye yatÄąrÄąmÄą da eklenecek. Etihad HavayollarÄą 387,5 milyon Euro’luk yatÄąrÄąmÄą karĹ&#x;ÄąlÄąÄ&#x;Äąnda Alitalia’nÄąn yĂźzde 49 hissesine sahip olacak. Ĺžirketin toplam yatÄąrÄąmÄą, Alitalia’nÄąn yolcu sadakat programÄą MilleMiglia’yÄą yĂźrĂźten Alitalia Loyalty Spa’nÄąn yĂźzde 75 hissesi için ĂśdeyeceÄ&#x;i 112,5 milyon Euro’yu ve Londra’daki Heathrow HavalimanĹ’nda satÄąn alÄąnan beĹ&#x; çift slot için Ăśdenen 60 milyon Euro’yu da kapsÄąyor.

Etihad HavayollarÄą BaĹ&#x;kanÄą ve CEO’su James Hogan anlaĹ&#x;mayla ilgili Ĺ&#x;unlarÄą açĹkladÄą: “Bu anlaĹ&#x;ma, Etihad HavayollarÄą için stratejik ve uzun vadeli bir ticari yatÄąrÄąm. Biz ve diÄ&#x;er hissedarlar; rekabetçi, sĂźrdĂźrĂźlebilir ve kârlÄą bir Ĺ&#x;irket olarak kĂźresel havacÄąlÄąk pazarÄąnda baĹ&#x;arÄąyla faaliyet gĂśsteren, yeniden hayat bulmuĹ&#x; bir Alitalia inĹ&#x;a etme hedefine sahibiz. Alitalia, Ä°talya ve bu Ăźlkenin tĂźm temsil ettikleri için mĂźkemmel bir elçi. Biz markayÄą yeniden canlandÄąrdÄąkça Alitalia; Ä°talya’nÄąn bilinen tarihi, kĂźltĂźrĂź ve mutfaÄ&#x;Äąyla daha fazla ĂśzdeĹ&#x;leĹ&#x;ecek. Alitalia, Ä°talyanlarÄąn gurur duyduÄ&#x;u bir havayolu Ĺ&#x;irket olmalÄą. Alitalia sonuç odaklÄą bir iĹ&#x;letme gibi çalÄąĹ&#x;malÄą, bu nedenle hedefimiz 2017 yÄąlÄąndan itibaren sĂźrdĂźrĂźlebilir kârlÄąlÄąÄ&#x;a ulaĹ&#x;masÄą.â€? 19

$Š.9! H` 7 &Hø 7 < &7"ø åďď áT /ø L*F H*O*

DGHW XoDN VLSDULĂşL WDDKK G QGH EXOXQDQ $YUXSDÂśQĂ•Q G ú N Âż\DWOD KL]PHW VXQDQ KDYD\ROX ÂżUPDVĂ• 0$; DLOHVLQLQ HQ \HQL  \HVLQLQ ODQVPDQ P úWHULVL ROGX

B

OEING, 737 MAX ailesinin en yeni Ăźyesinin lansmanÄąnÄą Ryanair’den gelen 100 uçaklÄąk sipariĹ&#x; taahhĂźdĂź ile yaptÄą. Avrupa’nÄąn Ăśnde gelen dĂźĹ&#x;Ăźk fiyatla hizmet sunan havayolu, 737 MAX 200’ß iĹ&#x;leten ilk havayolu Ĺ&#x;irketi olacak. 200’e yakÄąn koltuk yerleĹ&#x;tirilebilmesiyle gelir potansiyelini artÄąran, baĹ&#x;arÄąlÄą 737 MAX 8 esas alÄąnarak Ăźretilen bu model, gĂźnĂźmĂźzĂźn en verimli tek koridorlu uçaklarÄąna kÄąyasla mĂźĹ&#x;terilerine koltuk baĹ&#x;Äąna yĂźzde 20’ye varan oranda yakÄąt verimliliÄ&#x;i saÄ&#x;lÄąyor. GĂźncel fiyat listesine gĂśre 11 milyar dolar deÄ&#x;erindeki bu taahhĂźdĂźne ek olarak, Ryanair’in 100 adet daha 737 MAX 200 alÄąmÄą için opsiyonu bulunuyor. Ryanair CEO’su Michael O’Leary, “Ryanair olarak, Boeing’in çĹÄ&#x;Äąr açan 737 MAX 200 modeli uçaÄ&#x;Äąn ilk operatĂśrĂź olmaktan gurur duyuyoruz. 2024 yÄąlÄąnda filomuzu 520 uçaÄ&#x;a çĹkaracak olan bu sipariĹ&#x;; pilotlar, kabin ekibi ve mĂźhendisler için Avrupa’da 3.000 yeni istihdam yaratacak ve 2013’te 82 milyon olan hava trafiÄ&#x;imizi 2024’te 150 milyonun ĂźstĂźne çĹkarmamÄązÄą saÄ&#x;layacak. Bu çĹÄ&#x;Äąr açan yeni uçak, Ryanair’in maliyetlerini ve bilet fiyatlarÄąnÄą dĂźĹ&#x;Ăźrmesini saÄ&#x;larken bir yandan da daha geniĹ&#x; koltuk aralÄąklarÄą ve Sky iç tasarÄąmÄą Ăśzellikleri ile mĂźĹ&#x;terilere daha iyi bir uçuĹ&#x; deneyimi saÄ&#x;layacak ve Ăśzellikle Business Plus ve Family Extra mĂźĹ&#x;terisi olan yolcularÄąmÄąza daha fazla seçenek sunacaktÄąr. Avrupa’nÄąn pek çok bayrak taĹ&#x;ÄąyÄącÄąsÄą kÄąsa mesafeli rotalarda kapasitesini dĂźĹ&#x;ĂźrĂźrken, Ryanair olarak, bu yeni Boeing 737 MAX 200’leri

kullanarak Avrupa’nÄąn daha birçok bĂźyĂźk havaalanÄąnda bĂźyĂźmek için sabÄąrsÄązlanÄąyoruzâ€? dedi. Boeing, 737 MAX 200 modelini 2033’te tek koridorlu uçak kapasitesinin yĂźzde 35’ini oluĹ&#x;turmasÄą beklenen, hÄązla bĂźyĂźyen dĂźĹ&#x;Ăźk maliyet sektĂśrĂźnĂźn ihtiyaçlarÄąnÄą karĹ&#x;Äąlamak Ăźzere geliĹ&#x;tirdi. Tek koridorlu uçak pazarÄąnÄąn kalbini halen 160 koltuklu uçaklar oluĹ&#x;tururken, 737 MAX 200 modeli, Ryanair gibi Ĺ&#x;irketlere 11 ilave koltukluk gelir potansiyeli ve 737 MAX 8’e kÄąyasla yĂźzde beĹ&#x;e varan oranda daha dĂźĹ&#x;Ăźk iĹ&#x;letme maliyeti saÄ&#x;lÄąyor. Uçak bu haliyle hava trafiÄ&#x;ine ekonomik bĂźyĂźme ve artan bir eriĹ&#x;im getiriyor.

DOÄžRU KAPASÄ°TEYÄ° SUNUYOR 737 MAX 200’ßn de eklenmesiyle, 737 MAX ailesi, tĂźm tek koridorlu uçak piyasasÄąnÄąn ihtiyaçlarÄąnÄą karĹ&#x;Äąlamak için doÄ&#x;ru kapasiteyi sunuyor. Boeing Ticari Araçlar BaĹ&#x;kanÄą ve CEO’su Ray Connor, bu anlaĹ&#x;ma ile ilgili olarak, “GetirdiÄ&#x;i geliĹ&#x;miĹ&#x; verimlilik, yĂźzde 20 daha dĂźĹ&#x;Ăźk emisyon, artan geliri ve Ăźst seviyede yolcu konforu ile 737 MAX 200, Ryanair için mĂźkemmel bir seçimdir. Bu yeni model, havayolu Ĺ&#x;irketinin faaliyetlerini geniĹ&#x;letmeye devam etmesini mĂźmkĂźn kÄąlma konusunda Ăśnemli bir rol oynarken, tĂźm Avrupa’daki yolculara da olaÄ&#x;anĂźstĂź bir deÄ&#x;er sunmaktadÄąr. 737 MAX 200’ßn lansmanÄąnÄą, dĂźnyada Boeing uçaklarÄą iĹ&#x;leten havayolu Ĺ&#x;irketlerinin en baĹ&#x;arÄąlÄąlarÄąndan biri olan Ryanair ile yapmak Boeing’de çalÄąĹ&#x;an herkes için bir gururdurâ€? diye konuĹ&#x;tu.

737 MAX 8 modelinin ana gĂśvdesi esas alÄąnarak yapÄąlan 737 MAX 200’de yeni bir orta kapÄą ekleyip çĹkÄąĹ&#x; limitinin artÄąrÄąlmasÄąyla 200’e yakÄąn koltuk yerleĹ&#x;tirilebiliyor. UçaÄ&#x;Äąn gĂśvdesi A320neo’ya kÄąyasla 2,2 metre daha uzun. Bu da mĂźĹ&#x;terilere kabin içinde daha fazla hareket kabiliyeti ve alan sunarken 160 koltuklu tek koridorlu uçak pazarÄą ve maksimum yolcu yapÄąlandÄąrmalarÄąna daha iyi çÜzĂźmler getiriyor. TĂźm 737 MAX ailesinde standart olduÄ&#x;u gibi, Ryanair’in alacaÄ&#x;Äą 737 MAX 200’ler de yolculara ilham veren Boeing Sky iç tasarÄąmÄą ile dĂźzenlenecek ve modern olarak iĹ&#x;lenmiĹ&#x; yan duvarlarÄą ve pencere pervazlarÄą, daha geniĹ&#x; bir alan hissi yaratan LED aydÄąnlatma ve daha bĂźyĂźk dĂśner baĹ&#x;ĂźstĂź dolaplarÄą sunacak. DĂźnya genelinde 46 mĂźĹ&#x;teriden 2.239 sipariĹ&#x; alan 737 MAX ailesi, tek koridorlu uçak pazarÄąna ĂźstĂźn bir yakÄąt verimliliÄ&#x;i, ekonomik açĹdan avantaj ve yolcu konforu sunuyor. Merkezi Ä°rlanda’nÄąn baĹ&#x;kentinde bulunan Ryanair, gĂźnde bin 600’den fazla uçuĹ&#x;la, 30 Ăźlkedeki 69 merkezden 186 destinasyonu birbirine baÄ&#x;lÄąyor. Ä°lk 737 model uçaÄ&#x;ÄąnÄą 1994’te teslim alan Ryanair, 300’ßn Ăźzerindeki Yeni Nesil 737-800 uçaÄ&#x;Äą ile Avrupa’daki en bĂźyĂźk Boeing filosunu iĹ&#x;leten havayolu Ĺ&#x;irketi. 9 bin 500’den fazla kalifiye personeli ile havayolu Ĺ&#x;irketinin bu yÄąl 86 milyondan fazla yolcuyu uçurmasÄą bekleniyor.

Kaynak: www.ulasimonline.com

20

$Š.9! ! H7 <H<T"% T1TL1 H H L& % ] O<]T ĂŞ!& Ä”ďå­Í ] !T H& H /<H /<OPT )DUQERURXJK 8OXVODUDUDVĂ• +DYD ĂšRYX EX VHQH \DúÕQĂ• NXWODGĂ• ÂżUPDQĂ•Q VD\Ă•VĂ•] J|VWHUL LOH NDWĂ•OGĂ•áĂ• HWNLQOLNWH DVNHUL YH |]HO VDYXQPD VDQD\L DUDoODUĂ• ER\ J|VWHUGL Askeri alanda ise Lockheed Martin liderliÄ&#x;indeki bir konsorsiyum tarafÄąndan yapÄąlan ve baĹ&#x;ta ABD olmak Ăźzere farklÄą hava kuvvetlerinin yenilikçi bir uçak olarak filolarÄąnÄą gĂźncellemek Ăźzere bekledikleri F-35’lerde ciddi bir tereddĂźt oluĹ&#x;tu. Fuardan birkaç hafta Ăśnce bir F-35B’de iniĹ&#x;e geçerken motorda ÄąsÄąnma ve sĂźrtme kaynaklÄą patlama yaĹ&#x;anmasÄą Ăźzerine tĂźm F-35 filosu kontrole alÄąndÄąÄ&#x;Äąndan Farnborough’a da katÄąlÄąm olmayacaÄ&#x;Äą açĹklandÄą. Bu genel gĂśzlemlerden sonra birkaç baĹ&#x;lÄąkta ayrÄąntÄąlara yer verelim.

Ä°

KÄ° yÄąlda bir dĂźzenlenen Farnborough HavacÄąlÄąk FuarĹ’nÄąn 62.si 14-20 Temmuz 2014 tarihleri arasÄąnda izlenmeye deÄ&#x;er yenilikler ve etkinliklerle gerçekleĹ&#x;tirildi. Hampshire, Farnborough MeydanĹ’nda organize edilen fuar, sivil ve askeri havacÄąlÄąk nihai ĂźrĂźn ve yan sanayi kategorilerinde 1500 civarÄąnda firmanÄąn katÄąlÄąmÄą ile gerçekleĹ&#x;ti. Farnborough MeydanÄą 1917 ve 1935 tarihlerinde inĹ&#x;a edilen ve ikincisi Concorde’un aerodinamik araĹ&#x;tÄąrmalarÄą için de kullanÄąlan havacÄąlÄąk tarihinin en eski rĂźzgâr tĂźnellerinden ikisine ve gĂźnĂźmĂźzde Ä°ngiliz HavacÄąlÄąk KazalarÄąnÄą AraĹ&#x;tÄąrma Kurumu’na da ev sahipliÄ&#x;i yapÄąyor. Ä°kinci DĂźnya SavaĹ&#x;Äą sonrasÄą 70 yÄąllÄąk dĂśnemde geniĹ&#x; çaplÄą savaĹ&#x;lardan uzak kalmamÄąza ilave olarak son 25 yÄąllÄąk dĂśnemde soÄ&#x;uk savaĹ&#x;Äą da ardÄąmÄązda bÄąrakmÄąĹ&#x; olmamÄąz, her ne kadar son aylarda soÄ&#x;uk savaĹ&#x; çanlarÄą yeniden çalmaya baĹ&#x;lamÄąĹ&#x; olsa da, doÄ&#x;uĹ&#x;unda askeri gĂźdĂźlerin Ăśne çĹktÄąÄ&#x;Äą ve gĂźnĂźmĂźzde 100. yÄąlÄąnÄą dolduran havacÄąlÄąkta dinamizmin askeri alandan ziyade sivil ve ticari alana kaymakta olduÄ&#x;u bu fuarda da kendini ortaya koydu. Son derece geniĹ&#x; bir frekansta ĂźrĂźn ve giriĹ&#x;imlerin tanÄątÄąldÄąÄ&#x;Äą fuarda havacÄąlÄąkta yenilikler ve yeni imalatlar, alanÄąndaki geliĹ&#x;melerde sivil havacÄąlÄąk ve ticari ĂźrĂźnler belirleyici idi. Fuarda edinilen bu izlenim veri olarak da desteklenmiyor deÄ&#x;il. Stockholm UluslararasÄą BarÄąĹ&#x; AraĹ&#x;tÄąrma EnstitĂźsĂź (SIPRI) verilerine gĂśre dĂźnyada savunmaya ayrÄąlan bĂźtçe ardÄąĹ&#x;Äąk olarak 2012’de %0,4 ve 2013’te %1,9 dĂźĹ&#x;ĂźĹ&#x; gĂśstererek belirgin yeni bir trende girmiĹ&#x; bulunuyor.

22

Fuarda ana oyuncular yine Airbus ve Boeing’di ve bu açĹdan bakÄąldÄąÄ&#x;Äąnda havacÄąlÄąk sektĂśrĂźnde henĂźz oligopol yapÄąnÄąn kÄąrÄąlÄąp misalen karasal taĹ&#x;Äąt sektĂśrĂźndeki gibi daha serbest bir rekabet ortamÄąna geçilebilmiĹ&#x; deÄ&#x;il. Ancak sektĂśrĂźn bĂźyĂźme hÄązÄą ve kitlelerin gerek ilgi ve gerekse bireysel bĂźtçeler bakÄąmÄąndan sektĂśrĂźn gittikçe daha fazla mĂźĹ&#x;teri ve paydaĹ&#x;Äą konumuna geldiÄ&#x;i gĂśz ĂśnĂźne alÄąnÄąrsa ĂśnĂźmĂźzdeki dĂśnemde daha çok oyunculu ve daha derinlikli bir havacÄąlÄąk sektĂśrĂź bekleyebiliriz. Nitekim TĂźrkiye’de dahi bu konuda Ăśzel sektĂśr ve devlet olarak giriĹ&#x;imlerin arttÄąÄ&#x;ÄąnÄą biliyoruz. Airbus fuarda A380’in dÄąĹ&#x;Äąnda, 10 yÄąldÄąr geliĹ&#x;tirilmekte olan ve ilk deneme uçuĹ&#x;u Haziran 2013’te yapÄąlan A350 XWB’yi de ilk defa bir havacÄąlÄąk fuarÄąnda yerde ve uçurarak sergiledi. 250 ila 400 yolcu kapasiteli olarak konfigĂźre edilen A350 XWB ile Airbus koltuk baĹ&#x;Äąna %25 daha az yakÄąt tĂźketimi, emisyon ve gĂźrĂźltĂź bakÄąmÄąndan daha çevreci ve yolcuya da daha fazla konfor saÄ&#x;layan bir uçak sunma iddiasÄąnda. A330’da %11 olan kompozit malzeme kullanÄąmÄą bu uçakta %53’e ulaĹ&#x;mÄąĹ&#x; bulunuyor. Boeing’in B787-9’unun yaptÄąÄ&#x;Äą gĂśsteri uçuĹ&#x;u da nefes kesen cinsten idi. Ä°ki bĂźyĂźk Ăźreticinin alÄąĹ&#x;ÄąlagelmiĹ&#x; liderliklerine ilaveten Gulfstream’in iĹ&#x; jetleri yanÄą sÄąra Mitsubishi’nin halen 375 sipariĹ&#x;e ulaĹ&#x;tÄąÄ&#x;ÄąnÄą belirttiÄ&#x;i bĂślgesel jeti de dikkat çeken nihai ĂźrĂźnler arasÄąnda idi. Bombardier’in 110 yolcu kapasiteli C serisi de henĂźz 4,25 milyar $ gibi mĂźtevazÄą seviyelerde de olsa sipariĹ&#x; almayÄą sĂźrdĂźrĂźyor.

TEKNOLOJÄ°K YENÄ°LÄ°KLER: Teknolojik yenilikler çerçevesinde Airbus kokpit içerisi için tasarlanan iPad’i tanÄątÄąyor. Milyonlarca insanÄąn kullandÄąÄ&#x;Äą ve hayatÄą kolaylaĹ&#x;tÄąran bu dokunmatik ekran cihaz, performans hesaplamalarÄą ve bununla baÄ&#x;lantÄąlÄą olarak uçaÄ&#x;Äąn kalkÄąĹ&#x; dĂźzeni için pilotlar tarafÄąndan da kullanÄąlacak. Birkaç yÄąl içinde uçakta geniĹ&#x; bant internet hizmetlerinden yararlanmanÄąn devrimsel mahiyette oldukça ucuzlamasÄą ve yolculuk baĹ&#x;Äąna beĹ&#x;-on lira seviyesine dĂźĹ&#x;mesi bekleniyor. FransÄąz savunma sanayi elektronik Ĺ&#x;irketi Thales’in baĹ&#x;kanÄą Jean-Bernard Levy ticari uçaklara monte edilecek Wi-Fi ile tĂźm yolcular için kÄąsa ve uzun tĂźm uçuĹ&#x;larda ister TV seyretsin, isterse diÄ&#x;er iĹ&#x;lemleri için kolay ve ucuz internet eriĹ&#x;iminin mĂźmkĂźn olacaÄ&#x;ÄąnÄą açĹkladÄą. Buna gĂśre yer istasyonlarÄąndaki performans iyileĹ&#x;iyor, hÄązla hareket eden uçaÄ&#x;a monteli alÄącÄąlarÄą daha yakÄąndan takip edebilir hale geliyor. Sadece uçak deÄ&#x;il tren ve gemi yolcularÄąnÄąn da evdeki kadar hÄązlÄą geniĹ&#x; bant internet hizmetinden yararlanabilmesi planlanÄąyor. Ne var ki, bu devrimsel yeniliÄ&#x;in getirebileceÄ&#x;i telefon gĂśrĂźĹ&#x;me imkânÄą 300 yolcunun seyahat ettiÄ&#x;i bir kabinde nasÄąl rahatsÄązlÄąklar getirebilir o ayrÄą bir konu. Bu fuarda da dikkat çektiÄ&#x;i gibi yeni geliĹ&#x;tirmelerde sĂźrekli olarak yakÄąt ekonomisinde kazanÄąlan iyileĹ&#x;tirmelere ve dolaylÄą olarak çevre korumaya vurgu yapÄąlÄąyor ancak gĂźnĂźmĂźzde neredeyse uçaÄ&#x;Äąn taĹ&#x;ÄądÄąÄ&#x;Äą yĂźk kadar veya daha fazla yakÄąt yĂźklenmesi ve tĂźketimi gerektiren petrol bazlÄą yakÄąt kullanÄąm sisteminde devrimsel mahiyette bir deÄ&#x;iĹ&#x;iklik henĂźz ufukta gĂśrĂźnmĂźyor. Gerek dolaĹ&#x;Äąmdaki

$©.9! uçak sayısına bağlı olarak emisyonun ciddi biçimde artması ve gerekse hemen her gün oluşan acil durumlardan dolayı tonlarca yakıtın yer üstüne boşaltılması havacılığın çevre üzerindeki olumsuz etkisini giderek artırması bir yana, bu durum havacılıkta ekonomik yük taşıma ve geleneksek taşımacılık modu olan denizcilikten pay alma noktasında önemli bir handikap oluşturmaya devam ediyor.

İHA’LAR DİKKAT ÇEKİYOR 62. Farnborough fuarında da görüldüğü gibi, insansız hava araçları son dönemde ciddi yükseliş trendinde. Bu araçların çıkışı askeri kökenli olsa da havada böyle insanlı bir sürücüsü olmayan taşıtın, karada ve trafikte yol alacak bir araca göre çok daha avantajlı olması bu tür hava taşıtlarının yangınlara müdahaleden ilaçlamaya, fotoğrafçılığa ve sivil amaçlı muhtelif tarassuta kadar her türlü acil ve normal fonksiyon icra etmek üzere çok değişik amaçlarla kullanılabilmesine kapı aralıyor. Şimdilik vurgunun askeri alanda olmasına binaen, bir İHA’nın maliyeti cephe hattında 40 askerlik eğitimli bir birliği hazır bulundurmakla aynı seviyede. Ancak İHA bu birliğin başaramayacağı birçok görevi sıfır zayiatla tamamlayabiliyor. Ayrıca normal bir savaş uçağı pilotunun eğitimine ayrılan bütçe ile karşılaştırıldığında, yer istasyonundan İHA uçuran pilotun eğitimine ayrılan bütçe de çok daha küçük oluyor. Bu sebeplerden dolayı, dünyadaki insanlı savaş uçakları filosu küçülürken İHA filosu büyüyor. İHA’ların gerek cephe arkası askeri faaliyetlerde ve gerekse çok geniş bir ticari alanda başarıyla istihdam edilebilmesi durumunda havacılığın bu alt sektörünün önümüzdeki dönemde geometrik büyümeler ortaya koyabileceğini ve belki de İHA üreticilerinin havacılıkta büyük oyuncular arasına girebileceğini tahmin edebiliriz. TUSAŞ’ın fuarda sergilenen İHA sistemleri arasında görücüye çıkan Orta İrtifa Uzun Havada Kalışlı (MALE-Medium Altitude Long Endurance) “ANKA” Sistemi, gece ve gündüz, her türlü hava şartında, keşif, gözetleme, sabit/hareketli hedef tespit, teşhis ve gerçek zamanlı görüntülü istihbarat görevleri için EO/IR ve SAR faydalı yükleri ve otomatik iniş kalkış dahil bir çok uçuş yeteneği ile donatılmış bulunuyor. Dizel motor ve zamandan bağımsız Buzdan Koruma Sistemi kullanılan ANKA, Gelişmiş Yer Kontrol İstasyonu ve yedekli, güvenlik korumalı haberleşme hatları ile operasyon emniyeti ve kolaylığı sağlama iddiasıyla piyasaya çıkmış durumda.

24

TUSAŞ (TAI) ayrıca ATAK 129 ile 62. Farnborough katılımcıları arasında yerini aldı. Eğitim Uçağı HÜRKUŞ için de fırlatma koltuğu siparişi verildi. A400M, A320 Ailesi, A350 XWB, A330 ve Boeing 787, JSF/F-35, Sikorsky UH60, AW139 gibi dünyanın önde gelen uluslararası havacılık projelerinde tasarım ve üretimi kapsayan uzun dönemli iş ortaklıkları bulunan Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş. (TUSAŞ), fuarda statik alanda T129 ATAK askeri helikopterini ve ANKA İHA’nı sergiledi. Fuarın ilk günü dünyanın önde gelen platformlarının arasında uçuş gösterisi yapan ve akrobatik manevralarıyla basın mensuplarının da ilgi odağı olan T129 ATAK Helikopteri tüm fuar katılımcılarının beğenisini kazandı. T129 ATAK Helikopterinin gösteri uçuşu sırasında TUSAŞ şalesinde verilen resepsiyona yerli ve yabancı birçok üst düzey davetli katıldı. THY Yönetim Kurulu üyeleri de katılımcılar arasında idi. Taarruz ve taktik keşif görevleri için çok amaçlı olarak tasarlanmış olan yeni nesil T129 ATAK Helikopteri, Agusta Westland tasarımı A129 gövdesinin Türk Silahlı Kuvvetleri’nin ihtiyaçlarına uygun şekilde motor, aktarma organları ve kuyruk pallerinin değiştirilmesine ilave olarak, milli aviyonik, elektro-optik ve silah sistemleri ile teçhiz edilmesi ile geliştirilmiş bulunuyor. Ağır silah yükü ile zorlayıcı “sıcak hava-yüksek irtifa” görevleri için optimize edilen ve ağırlık-güç oranında sınıfında en iyiyi sergileyen T129 ATAK, etkin bir taarruz helikopteri. Fuar sırasında bir diğer TUSAŞ faaliyeti de HÜRKUŞ Yeni Nesil Temel Eğitim Uçağı Programı kapsamında yaşandı. HÜRKUŞ-B konfigürasyonunun fırlatma koltuklarının geliştirilmesi, kalifikasyon ve tedariğine ilişkin Martin Baker firması ile TUSAŞ arasında bir alt sözleşme imza töreni gerçekleştirildi. Sözleşme Martin-Baker’dan 40 adet opsiyonel, 15’i kesin olmak üzere fırlatma koltuğu tedariğini içeriyor. Küresel sivil ve askeri havacılığın gelişen eğitim uçağı ihtiyaçlarına cevaben, tamamen özgün olarak tasarlanıp geliştirilen, EASA CS23 sertifikasyonlu “HÜRKUŞ” Yeni Nesil Temel Eğitim Uçağı, yeni sayısal kokpit, benzersiz yüksek tandem oturma düzeni, kesintisiz görüş sağlayan kanopi, kabin içi oksijen üretim sistemi ve değişik görev konfigürasyonlarına uygun güçlü motor sistemi ile donatılmış bulunuyor.

UZAY: Virgin Galactic’in Space Ship

Two isimli modeli ilk defa tam ölçekli olarak bu fuarda gösterime sunuldu. Richard Branson’un Virgin Group’u ve Abu Dhabi’li Aabar Yatırım ortaklığında kurulmuş bulunan Virgin Galactic uzay seyahatini fantastik bir düşünce olmaktan çıkarıp kamuya mal etmeye niyetli görünüyor. Sağlı sollu birleşik yapıda ikiz uçak gövdeli bir yapının fırlatma rampası olarak kullanıldığı tasarımda Space Ship Two yasal altyapı düzeneği sağlanmış herhangi bir meydandan kalkıştan sonra belli bir yükseklikte fırlatılıyor ve 110 bin km. yüksekliğe çıkarak bundan sonra balistik bir yörüngede suborbital hareketine devam ediyor. Pilotlar uçuş esnasında herhangi bir zamanda roket motorunu kapatarak uzay boşluğundan yoğun atmosfere giriş yapabiliyor ve aşırı bir ısınma sorunu olmaksızın iniş gerçekleştirebiliyorlar. 18 mt. uzunluğunda karbon kompozit bir gövdeden oluşan Space Ship Two, iki pilot dışında kabinde 6 yolcu-astronot taşımak üzere tasarlanmış. Yolcu- astronotlar turist olabileceği gibi, araştırma veya ticari maksatla uzay gemisine binen akademisyen, araştırmacı veya mühendis olabilecek. 2.30 mt. çapındaki kabin Falcon 900 iş jeti ebadında olmakla birlikte gövde alt güverte-üst güverte şeklinde bölünmediğinden sıfır yerçekimi ortamında yolcu-astronotlara serbest salınım imkânı sağlıyor. Yolcu-astronot koltuklarının hem baş üstünde hem de yanlarında pencereler olduğundan, ister koltuklarında kalsınlar isterse serbest salınım yapsınlar geniş temaşa imkânları var. Tüm bunlar henüz deneme safhasında. Şirket halen sitesinde bilet başına 250 bin $’lık rezervasyon alıyor ve şimdiye dek 700 rezervasyona ulaştığını belirtiyor. Halen rezervasyon yapmış olanlardan oluşan gruba Space Ship’in ABD New Mexico’daki imalat çalışmaları yanısıra sıfır uzay çekimi ortamlarında eğitim veriliyor, Charles Branson’un Karayipler’deki adası, Güney Afrika’daki av arazileri vs. gezdirilerek bir kulüp havası oluşturulmaya çalışılıyor. Ancak görünen o ki çok uzak olmayan bir zamanda uzay seyahatleri öncelikle üst gelir grubu bakımından sıradan turlara dönüşecek gibi duruyor. Derleyen ve Tercüme: E. SÜLEYMAN GÜNDÜZ

6Ä„:9/.

7 & L ` 7 W 7 * # " 1

K I L I C HAVA

D

ĂœNYA hÄązla deÄ&#x;iĹ&#x;iyor. Vazgeçilmez zannedilen markalar yeni iĹ&#x; modelleri veya yeni markalar karĹ&#x;ÄąsÄąnda dayanamayÄąp çok kÄąsa sĂźrelerde aramÄązdan ayrÄąlabiliyor. Daha dĂźne kadar dĂźnya otomotivinin merkezi addedilen Detroit bugĂźn zamana ayak uyduramayan Amerikan otomotiv Ăźreticileri ve çĹÄ&#x;Äąr açan Japon otomotiv Ăźreticileri sayesinde adeta terk edilmiĹ&#x; bir bĂślge haline gelmiĹ&#x; durumda. Daha dĂźne kadar hepimizin vazgeçilmezi Nokia markasÄą her geçen gĂźn kaybettiÄ&#x;i pazar payÄą ile tarih sahnesinde yerini almÄąĹ&#x; durumda. Peki, havayollarÄąnÄąn geleceÄ&#x;i ne kadar garanti altÄąnda? BugĂźnĂźn bĂźyĂźk markalarÄą Delta, American Airlines, Lufthansa, Emirates, Southwest, Ryanair, Easyjet, Asiana ne kadar garanti altÄąndalar? SektĂśrĂź baĹ&#x;tan ayaÄ&#x;a deÄ&#x;iĹ&#x;tirebilecek bir inovasyona ne kadar hazÄąrlÄąklÄąlar. Veya geleceÄ&#x;i deÄ&#x;iĹ&#x;tirerek oyun kurucu olma vasfÄąna sahip olmak için ne kadar gayret ediyorlar? SektĂśrde talebi patlatarak “halo etkisiâ€? yapabilecek ve sektĂśrĂźn dinamiklerini deÄ&#x;iĹ&#x;tirebilecek bir araç mevcut mu? AslÄąnda geleceÄ&#x;i Ĺ&#x;imdiden yaĹ&#x;amak mĂźmkĂźn olmasa bile tahmin etmek mĂźmkĂźn. Bu konuya kafa yoran pek çok fĂźtĂźrist var halihazÄąrda. Peki, onlar ne diyorlar? GeleceÄ&#x;in dĂźnyasÄąnda havacÄąlÄąk için ne ĂśngĂśrĂźyorlar?

26

TĂźm bu sorulara cevap verebilmek gßç. Fakat tĂźm dĂźnyayÄą saran havacÄąlÄąk sektĂśrĂźnde dĂźnyanÄąn her kĂśĹ&#x;esinden gelen inovasyon haberleri ve yer yer yapÄąlan çĹlgÄąnlÄąklar, zihni sinir fikirler, karĹ&#x;ÄąlaĹ&#x;abileceÄ&#x;imiz inovasyon ve deÄ&#x;iĹ&#x;imler hakkÄąnda fikir verebiliyor. Los Angeles’ta kapalÄą olan bir otoyol yĂźzĂźnden Ĺ&#x;ehrin iki yakasÄą arasÄąnda kara trafiÄ&#x;i 2 gĂźn durduÄ&#x;unda Jet Blue aralarÄąndaki mesafe 47 km olan iki havalimanÄą arasÄąnda 4 dolardan iki sefer koyuyor ve çok kÄąsa zamanda seferler doluyor. Ryanair CEO’su Micheal O’leary ayakta yolcu taĹ&#x;Äąyabilmek için Avrupa havacÄąlÄąk otoritelerinden izin istiyor. ABD’ de yapÄąlan bir araĹ&#x;tÄąrmada ĂźrĂźnlerini parçalara ayÄąrÄąp satan firmalarÄąn birleĹ&#x;tirerek satan firmalara gĂśre daha fazla gelir elde ettikleri ortaya koyuluyor. HavayollarÄą yan gelirler elde edebilmek için ĂźrĂźnlerini mĂźmkĂźn olan en fazla parçaya bĂślerek satmanÄąn yollarÄąnÄą araĹ&#x;tÄąrÄąyorlar. Hatta iĹ&#x; o noktaya geliyor ki bazÄą havayollarÄą uçaklardaki tuvalet kullanÄąmÄąnÄą dahi Ăźcretlendiriyorlar. KÄąsa mesafe uçuĹ&#x;larda low cost modeli ile yetinmeyen sektĂśr, uzun menzilde low cost modelinin denemelerini yapÄąyor. LAN HavayollarÄą uçuĹ&#x;larÄąnda sÄącak ikramÄą soÄ&#x;uk ikramlarla deÄ&#x;iĹ&#x;tirip uçaklar-

dan galleyleri kaldÄąrarak saÄ&#x;ladÄąÄ&#x;Äą alan avantajÄą ile iki sÄąra daha koltuk yerleĹ&#x;tirip artan maliyetlere karĹ&#x;Äą koltuk baĹ&#x;Äąna maliyetlerini dĂźĹ&#x;ĂźrĂźyor. “Looking Beyond the Runwayâ€? kitabÄąnda Nawal Taneja bu ipuçlarÄąnÄą veriyor. Ä°Ĺ&#x;te bazÄąlarÄą: Nobel Ekonomi ĂśdĂźlĂź sahibi Daniel Kahneman “Prospect Theoryâ€? sinde 2002 yÄąlÄąnda mĂźĹ&#x;terilerin rasyonel tĂźketiciler olmadÄąklarÄąnÄą ve mĂźĹ&#x;terilerin kompleks toplama iĹ&#x;lemlerini yapsalar bile bu toplamlarÄąn gerektirdiÄ&#x;i Ĺ&#x;ekilde hareket edip karar almadÄąklarÄąnÄą ortaya koydu. MĂźĹ&#x;terilerin yan gelirler ile kendilerinden daha fazla Ăźcret alan havayollarÄąnÄą ayÄąrt edemeyecek bu havayollarÄąndan yana tercihlerini kullandÄąklarÄąnÄą gĂśzler ĂśnĂźne serdi. Bu havacÄąlÄąkta yan gelir konseptinin gelecekte daha da yaygÄąnlaĹ&#x;acaÄ&#x;Äąna ve havayollarÄąnÄąn ĂźrĂźnlerini bĂślebilecekleri kadar kßçßk parçalara bĂślerek satÄąĹ&#x;a çĹkaracaklarÄąna iĹ&#x;aret ediyor. Bu, daha adapte gelir yĂśnetimi ve talep tahmin sistemlerine ihtiyaç oluĹ&#x;acaÄ&#x;Äą anlamÄąna geliyor aynÄą zamanda.

Peki, bu kadar değişim ve dönüşüm içerisinde özetle geleceğin havacılığına bugünden bakmamızı sağlayacak temel ipuçları neler? Müşteri davranışları ve nesiller arasındaki farklılıklar sektörü değiştirecek etkenlerden bir diğeri. Geleceğin havayolu yolcuları yeni nesil daha çok iletişim kanalları, mobilite ve prestij ihtiyaçlarının tatminine önem veriyor. Bu gelecekte sosyal teknolojilerin öneminin inanılmaz boyutlara ulaşacağını gösteriyor. İpuçlarını şimdiden almaya başladık. Şubat 2008’de kar fırtınasından dolayı 10 saat uçakta mahsur kalan Jet Blue yolcuları anlık olarak medyaya bağlanıp canlı bilgi verebildiler. Temmuz 2009’da bir havayolu yolcusu gitarını bagajda kıran United Havayolları’nı, yeni aldığı gitarı ile protesto etmek maksadıyla Youtube üzerinden yaptığı besteyi paylaşıp yüzbinlerce insana ulaşıyor ve United Havayolları’nın hisselerinde ani bir düşüşe sebep olabiliyor.

belirleyecek. Daha düşük maliyetli daha geniş uçaklar havacılığın mevcut dengelerini altüst edebilir. Yeni network ve iş modellerinin ortaya çıkmasına sebep olabilir. Bu bakımdan Boeing 787, Bombardier C serisi ve Airbus 350’yi yakından takip etmek gerekiyor. Boeing 787 ile New York JFK’ dan 8000 mil yarıçapında aktarmasız uçulabilecek noktaları hayal edin. Azalan maliyetlerle beraber, sadece JFK’ dan ulaşım sağlanan bu noktalara bir de aynı şehirde Newark EWR’den ulaşım sağlanabildiğini düşünün. Uzun menzil aktarmasız uçuşların arttığını ve aktarma yapısı üzerine kurulu bir kaç hub sahibi ‘Hub and Spokes’ network modeli üzerine kurulu havayollarının yaşayacağı zorlukları hayal edin.

Cisco firmasının ‘Telepresence’ sistemi gibi yaygınlaşan sistemler ile artık uzaktan gerçek toplantı deneyimini yaşamak mümkün hale geldi. İş seyahatlerinin payı toplam trafikte gelecekte giderek azalacak ve havayolları buna çözüm arıyor olacaklar.

UÇUŞ SÜRELERİ KISALTILACAK

Deregülasyonların yaygınlaşmasının ardından işlerin tersine dönerek devletlerin daha fazla düzenleyici rol alacakları bir döneme doğru gidiyoruz. Özellikle çevresel faktörlerin gün geçtikçe daha önemli hale gelmesi ve küresel ısınmanın ciddi bir tehlike haline gelmesi ile emisyonların kontrol edilmesi ve karbon vergileri gibi vergilerin yaygınlaşması muhtemel. Gelecekte havayolları artan bu maliyetlere de tedbir almak mecburiyetinde olacaklar. Ryanair tarafından 120,000 yolcu üzerinde yapılan bir araştırma yolcuların yüzde 42’sinin normalin yarısı kadar ücret ödeyerek 1 saat ve daha kısa uçuşlarda ayakta gitmeye razı olduklarını ortaya koydu. Havacılık otoriteleri henüz buna izin vermedi fakat güvenlik sorunu olmadığı, zamanla ortaya konulabilirse gelecekte neden olmasın? Gelecekte en büyük değimi uçak teknolojisi

Airbus şirketi 2050’de havacılığın nasıl olacağına dair Smarter Skies adlı araştırması ise şu sonuçları içeriyor: (1)

Şirket, uçakların daha dik açılarla inip kalkması sonucunda yaptıkları gürültünün azalacağını, daha az yakıt harcayacaklarını ve potansiyel olarak uçuş sürelerinin de kısalacağını söyledi. Şirket bu durumda daha kısa pistlerin kullanılabileceğini, bunun da havaalanlarının kapladığı alanı daraltacağını da söyledi. Bu tahminler Airbus’ın son uçağının özelliklerine pek de uymuyor. Çünkü şirketin piyasaya sürdüğü son uçak olan devasa A380, normalden daha uzun bir piste ihtiyaç duyuyor.

KAYAN JETLER Airbus raporunda, uçakların kalkışında tekerlekli, kayganlaştırılmış pistlerin kullanılabileceği, kalkıştan önce uçağa bağlanan bu portatif pistlerin kalkış sırasında geride bırakılabileceği belirtildi. Şirketin araştırmacıları, bu sistemin daha dik kalkışlara imkân vereceğini ve jetlerin seyir yüksekliğine daha çabuk ulaşmalarını sağlayacağını düşünüyor.

(1) http://www.trthaber.com/haber/yasam/havacilik-gelecekte-nasil-olacak-54724.html

ŞEHİRLERDE KAPLANAN YER AZALTILACAK Raporda “Mega şehirlerin dünyayı kapladığı bir dönemde, yer tasarrufu yapmak çok önemli olacak ve pistlerin kısalması havaalanlarının daha küçük alanlara sığmasını sağlayacak’’ denildi. JLS Danışmalık şirketinden John Strickland, “Kısa pistler için oldukça radikal teknolojik gelişmeler gerekiyor’’ dedi. Strickland ‘’En yeni uçak modelleri Airbus A380 ve Boeing 787. Bu uçaklar çok uzun mesafelere gidebilir, ancak bunu sağlayan özellikleri kısa pistlerden kalkmalarını da imkânsız hale getiriyor. Ben kısa pist teknolojisinin uygulanabilirliği konusunda oldukça şüpheciyim’’ dedi. Airbus’ın çıkardığı Smarter Skies adlı yayına göre, geleceğin uçaklarında hava şartlarını göz önünde bulundurarak en uygun rotayı otomatik olarak seçen sistemler olacak. Ayrıca uçaklar güneş enerjisi ve hidrojenle de çalışabilecek.” Bunlara ilave olarak şeffaf uçaklarla gökyüzünde müthiş bir uçuş deneyimi oluşturmanın yollarını arıyor uçak üreticileri. Bu şekilde gelecekte üretilecek uçakların bazı yolcuları ne kadar etkileyebileceğini ve ilave talep oluşturabileceğini düşünün. Kısacası hayal etmenin sınırı yok. Inovasyona önem veren firmalar geleceği yakalayabilecek ve rekabette ön plana çıkabilecekler. Değişimleri iyi takip ederek öne geçmenin yollarını aramak gerekiyor. Değişimlere karşı en az direnç kriz dönemlerindedir. Havayolu endüstrisinin ekonomik problemlerle boğuştuğu ve düşük kârlılık cenderesinden çıkamadığı şu günlerde değişim için büyük fırsatlar bulunuyor. SELÇUK BARAN

27

!.!,Ą:

%gĠgĤØÆĖ TÆgĄ Ì L ÄċÛûę Lęû ęûęÆ x¼Æ¼ûÆ¼Ä L Ð ûØÌĖñ 3 İKİNCİL BAŞARI FAKTÖRLERİ VE DURUMSALLIK

S

ON İKİ yazımızda havayolu ulaşımı sektöründe sürdürülebilirlilik üzerine bilgi ve analizlerimizi paylaşmıştık. Bu vesileyle pazarda küresel ve yerel oyuncuları analiz etmeye ve hamlelerini anlamaya, geleceğe ışık tutmaya çalışıyoruz. Bu yazımızda da “ikinci faktörler” başlığı altında dikkatimizi en fazla çeken iki konudan bahsetmek istiyoruz. İlk olarak sürdürülebilirliliği sorgulanan AB ve ABD kökenli oyuncuların makro ölçekte başarılı geçmiş analizleri ve yapıları ile yükselen şirketler karşısında evlilikler yoluyla hayatta kalmayı başardıklarını, hatta buradan sürdürülebilirlilik adına bir takım öngörüler çıkardıklarını görüyoruz. Fakat mikro düzeyde kendi adlarına ve kendi ülkeleri sivil havacılığına başarının on yıllar boyunca garanti altına alınması bağlamında çıkış yolları ortaya koymak bakımından pazarın dayattığı kafa kafaya rekabet kurallarına uyumda zorlandıklarını ve bundan dolayı var oluşlarını garanti altına alacak stratejik derinliğe inemediklerini görüyoruz. Çünkü pazarda oyuncuların hamle ve girişimleri hakkında tespitte bulunurken, yeterince 28

güçlü olmalarına rağmen yüksek rekabet gücüne sahip olmadıklarını gizlemiyorlar. Yeterli olmayan rekabet gücü de aktörün stratejik ve vizyoner bakış açısını ve gelecek öngörüsünü büyük oranda etkiliyor. Bu yüzden egemen küresel aktörler, yükselen küresel aktörlerin hamlelerine cevap vermede çoğu zaman yetersiz kalıyor. Aynı pazar şartlarına herkes farklı tepki gösteriyor ve bakış açıları şirketlerin davranış haritasını belirleyebiliyor. Hâl böyle olunca iyi tahlil edilen & çözümlenen küresel trendler temel saiki tam anlaşılamayan aktör analizleri ile yapılan çalışmalar uzun vadeli (20-30 yıl) projeksiyon yapmada maalesef yetersiz kalabiliyor. Mesela 2015 yılı başarılı havayolu şirketlerinin büyüme matrisi, MRO, yakıt ve personel giderlerinde artması, beklenen maliyet oranları gibi sorunlarda kimlerin vites kıracağı, kimlerin istikrarlı bir şekilde ilerleyeceği sorularına çok rahat cevap verebiliyoruz. Fakat 2020’li yıllar ve sonrası için küresel egemen devletlerin havayolu şirketlerinin akıbeti hakkında ciddi soru işaretleri zihnimizi zorluyor. Hatta tâli sebepler dediğimiz insan unsurunu da içerisine alan yapısal problemlerin küresel egemen güçlerin havayolu şirketlerini bir çıkmazın içerisine doğru

sürüklediğini ve bundan LCC haricinde yeni iş modelleri geliştirilemediği müddetçe çıkılamayacağını düşünüyoruz. Kendi adımıza biz onlara çözüm reçeteleri sunmakta zorlanıyoruz. Bize öyle geliyor ki bunun esasında yukarıda bahsettiğimiz insanî unsur, yani aslında küresel egemen güçlerin oyuncularının bakış açısını değiştirememesi geliyor. Yani problemin kaynağında küresel havayolu şirketlerinin IATA şemsiyesi dışına çıkamadığını ve karşılaşılan sorunları, o sorunların oluşturduğu düşünce düzleminde kalarak çözmeye çalışmak yer alıyor. Hâl böyle olunca bu şirketler personel maliyetleri, yalınlaşma, MRO, catering maliyetleri, kurumsal iyileşme, organizasyonel optimizasyon ve verimlilik gibi çoğu bireyin günlük yaşantısında zaman zaman yaptığı gibi, sorunların içinde kayboluyor. Oysa bu oyuncuların kısır döngüden kurtulmaları için asıl ihtiyacı olan, paradigma değiştirmeyi deneyip sorunlara farklı biçimde yaklaşmak, bu yolla onları aşma şansı yakalamaya çalışmaktır. 2015’e girerken tüm pazarlarda olduğu gibi havayolu ulaşımı sektörü de eş zamanlı olarak homojenleştiği oranda heterojenleşti ve tekdüzeleştiği oranda katmanlaşıyor. Oyuncuların bunu görmesi gerekiyor. Haddi zatında geriye dönüp bakıldığında

Singapore Airlines, tam servis veren şirket olarak filo yaşının altıda sabitlenmesi ve Singapore girl gibi iki yaklaşımla net kârı operasyonel kârın üzerine çıkarmayı ve insan unsurunu markanın mütemmim bir cüzü yapmayı başardı. Hatta bu yolla marka bilinirliliğini ülke bilinirliliğinin üstüne çıkarmayı başardı. Havacılıkta bir oyuncunun operasyonel mükemmellik ve zenginlik kadar bir banka gibi maharetli finans yönetimiyle rekabet gücünü on yıllar boyu koruyacağını ispatladı. Türk Hava Yolları yeni üst yönetimin 2004 yılında gerçekleştirdiği paradigma değişimiyle şirketin yetmiş yılda aldığı mesafenin %300’ünü 10 yılda aldı. Bunu herkes kabul ediyor. THY’nin on yıllık başarı öyküsü incelendiğinde yalnızca etkin maliyet yönetimi, personel verimliliği, ASK bazında düşük MRO maliyeti, yüksek kargo gelirleri gibi saiklere dayanmadığı, üst yönetimin paradigmayı değişimiyle havalimanı kapasite problemi çözüldüğünde daha on yıllar boyu sürecek bir başarıya imza attı. O halde bütün sektörün ilk olarak paradigmatik dönüşümü aktör ve gruplar bazında çok iyi analiz ederek küresel rekabette pozisyonunu güçlendirici yeni hamlelere ihtiyacı var. Tek başına etkin maliyet yönetimi deneyimleri ve tek başına şirket evlilikleri onların mevcut sorunlarına çözüm üretmede dayanak olamıyor. İkinci olarak meselelerin ele alındığı farklı bakış açılarına ve çözüm

yollarına ihtiyaç vardır. Bunun için çeşitli alternatifler fler üretmeyi denemelidirler. Mesela esela 2008 yılı krizi yüksek verimliliklilikte ve yüksek maliyet oranlarında arında çalışan Avrupalı ve ABD’li şirketlere irketlere maliyet azaltıcı projelerin tek başına artık yetmediğini ve LH grubunun ancak Avusturya Havayolları’nı, BA şirketinin de Iberia Havayolları’nı alarak pazarda var olabileceğini, LAN şirketinin TAM şirketi ile daha hızlı büyüyeceğini ve işte o zaman maliyet avantajında ve verimlilikte zirve yapacağını vaaz etti. Son on yılda dünyanın en yüksek kârlılık oranlarına ve en iyi maliyet yönetimi projelerine sahip BA şirketinin düşüşüne ve bu girdaptan şirket evliliği yoluyla çıktığına hep birlikte son on yılda şahit olduk.

DURUMSALLIK Son olarak münferit başarılarında rol oynadığını düşündüğümüz saikleri durumsallık başlığı altında tek tek analiz etmek mümkündür. İlk olarak farklı bakış açısı getirme ve küresel egemen güçlerden başka yükselen bir ülkenin başarı hikâyesine temas etmek bağlamında yükselen piyasalardan tek uçak üreticisi (Embrear) ve Brezilya’yı konu edindik. Brezilya halen Boeing ve Airbus düapolünde olan, ancak Çin, Rusya, Japonya ve hatta Kanada’nın da gitgide rakip konumunda yükseldikleri havacılık endüstrisi pazarına girerek güçlü yatırımlar yapmış ve ürettiği 100-210

koltuklu uçaklar ile ekonomik gücünün sınırlarına rağmen başarı hikâyesi olmuş bir ülkedir. Şu an ticari uçak üretiminde dünya üçüncüsü olan Brezilya’da ülkenin en meşhur markası Embraer’dir. Latin Amerika’nın coğrafi büyüklük ve nüfus itibariyle en büyük ülkesi olan Brezilya’nın (Dünya’nın en büyük 5. ülkesi olarak Türkiye’nin 11 katı büyüklüktedir) GDP’si %6’lık bir büyüme ile 2,025,000 milyon dolar, kişi başına GSMH’sı 10.200 dolar, nüfusu 198,739,264’tür. Brezilya’da seyahat ve turizm toplam GDP’nin %9.1’ine eşittir ve 8 milyonun üzerinde Brezilyalı için istihdam sahası sağlamaktadır. Ülkede 4,072 havalimanı vardır ki bu anlamda dünya ikincisidir. Embraer aslında yalnızca havayolu ulaşımı sektöründe değil; fakat servis sektörüne göre daha fazla know-how gerektiren uçak üretim sektöründe yükselen bir aktörün paradigmayı tersine çevirerek nasıl başarılı olduğunu göstermektedir. Geniş gövde ve koltuk sayısı çok fazla olmasa da ileri teknoloji bir sürü lisansın zorunlu olduğu bu alanda küresel güçlere karşı yükselen bir markanın doğması cesaret vericidir. 29

!.!,Ą:

Yine bir başka durumsallık örneği havayolu ulaşımı sektöründe parlak ve başarılı bir oyuncu olmayan fakat Almanya pazarında Lufthansa’ya kafa tutan ve korkulu yıllar yaşatan Air Berlin örneğidir. Air Berlin Avrupa’daki en hızlı büyüyen üç low-cost iş modeli sahibi taşıyıcıdan biri. Son on yılda doluluk oranları %38 artan Air Berlin, yolcu bazında da %1022 oranında büyüdü. 2010 yılında Türk Hava Yolları’ndan takriben 34 milyon daha fazla yolcu taşımıştı. 2011’de hem AEA, hem One World Alliance üyesi oldu. Avrupa ekonomisinin krize girmesinin ardından son yıllarda açıklanan başarısız mali sonuçlar ve küçülme mecburiyeti Air Berlin’i Etihad’ın sermaye ortaklığına mahkûm etti. Fakat o yıllar içerisinde misyonunu çok iyi yerine getirdi ve Lutfhansa’nın iştiraki Germanwings’in de katkılarıyla RyanAir’i Almanya iç pazarından çıkarmayı başardı. 2011 yılında Air Berlin ve LH (Germanwings), Almanya iç pazarının %66’sına sahipti ve LH’nın tekel olduğu Frankfurt-Münih destinasyonu haricinde Almanya iç pazarında 11 destinasyonda Air Berlin, LH ile kafa kafaya rekabet ediyordu. 2010 yılında 97 milyon Euro zarar açıklayan Air Berlin gerekçe olarak da sürekli devam eden yatırımları gösterdi. Fakat başka AEA raporlarından bildiğimiz gibi Air Berlin maliyetleri low-cost şirketler içerisinde en yüksek seviyede. Buna

rağmen Almanya pazarında LH’ın oldukça altında sunulan ücretler kafa kafaya rekabetin ve maliyet yapısının pazara yansımasını çok iyi açıklamakta. Peki, iç rekabette müşteri kazanıyorsa dış rekabette müşteri ve diğer rakipler bundan ne oranda etkileniyor? Her iki grubun da iç hatlarda başa baş bir operasyon yaptığını ve dolayısı ile iç pazarın bir tür “cash flow” ve toplam yolcu sayısını artırmak için bir etki alanı olduğunu söylemek doğru olur. LH grup tüm pazara hâkim olmak istediği için hem kendi markası ile hem de Germanwings ile iç pazar dinamiğini çok iyi kullanmakta ve hatta Air Berlin’in yapamadığını yaparak iç pazardan elde ettiği müşteriyi dış pazarda network katkısı olan, gelir getirici bir unsura dönüştürdü. Böylece dış pazar üstünlüğü ile Air Berlin’i köşeye sıkıştırdı. Şu an LH Grup, iç pazarda Air Berlin’i kuşattı ve Transatlantik ve Asya pasifik pazarları için düşük maliyetli operasyon peşinde koşmakta. O halde şu soru daha anlamlı hale gelmektedir: Air Berlin operasyonları LH grubunu nasıl etkilemektedir? Bu sorunun cevabını başka bir soruyla vermek de mümkündür: “Air Berlin olmasaydı Almanya iç pazar grafikleri nasıl gelişirdi?” Öncelikle LH, RyanAir’i tek başına Almanya pazarından çıkaramazdı. Başka yolla çıkarmış olsaydı bile, Germanwings

ve CityLine ile LCC pazarını da belirleyeceği için pazara sunulan ücretler %20 daha yüksek olurdu. Hatta RyanAir’e rağmen yüksek olabilirdi. Bu durumda iç hatlarda sağlanan yüksek gelir, dış hatlara yatırım-yolcu-rekabet gücü olarak yansır, böylece örneğin Emirates uluslararası uçuşlarda LH grubunun korkulu rüyası olmayabilirdi. Burada durumsallık göstermiştir ki LCC şirketler her zaman tam servis veren şirketlere üstünlük sağlayamamaktadırlar ve çok özel durumlar vardır ve bu durumlar karşısında tam servis verenleri farklı düşünmeye ve paradigma dışına çıkmaya zorlamaktadırlar. Hatta Air Berlin gibi LCC şirketin varlığı ve büyümesi iç pazarda Alman yolculara ve dahi Almanya’nın RyanAir gibi şirketlere karşı milli sermayesini koruması açısından Alman milli çıkarlarına fayda sağlarken, dış pazarlarda penetrasyon kabiliyeti diğer rakip havayolu şirketlerine dolaylı katkı sağlamaktadır. Air Berlin yatırımlarını tamamlayıp, maliyet yapısını değişik yollarla diğer LCC’lerin seviyesine çekmeyi başarsaydı bundan Almanlar kadar LH’ın küresel rakipleri de katkı sağlardı; fakat bu tam manasıyla olmadı. Tersine LH grup, LH markası ile operasyon yapamadığı destinasyonlarda daha da güçlendirdiği (Germanwings, CityLine, SunExpress gibi) LCC iştirakleri ile Almanya ve ötesi pazarda LCC şirketlere karşı kendi kalkanını oluşturdu. Bu alanda büyümesini sürdürmektedir. ADEM YILMAZ

30

3%+4¤2

*O % ] &1&#& LĂœKS MĂœ *%P*` 6&Ăą 2

008 yÄąlÄąnÄąn KasÄąm ayÄąnda Amerikan otomotiv sektĂśrĂź ekonomik açĹdan zor gĂźnler geçirmektedir. SektĂśrĂźn Ăśnde gelen ßç firmasÄą olan General Motors, Chrysler ve Ford’un CEO’larÄą Amerikan Kongresi’nden destek istemek için Washington’a hareket ederler. FirmalarÄąn iflastan kurtulmak için 25 milyar dolarlÄąk devlet desteÄ&#x;ine ihtiyacÄą vardÄąr. Amerikan basÄąnÄą çok Ăśnemli bir ayrÄąntÄąyÄą gĂśzden kaçĹrmaz: Ä°flastan kurtulmak için devlet desteÄ&#x;ine muhtaç olan firmalarÄąn Ăźst yĂśneticileri GM’in 36 milyon dolarlÄąk iĹ&#x; jetiyle Washington’a gelmiĹ&#x;lerdir. BasÄąnda çĹkan haberlere gĂśre Detroit Washington arasÄą first class bilet fiyatlarÄą dahi 1000 dolar seviyesindeyken iĹ&#x; jetiyle seyahatÄąn maliyeti 20,000 dolardÄąr. O sÄąrada Amerikan otomotiv sanayi Ăźzerinde toplanan ilginin yĂśnĂź bir anda iĹ&#x;

32

havacÄąlÄąÄ&#x;Äą ve iĹ&#x; jetlerine çevrilir. Amerikan basÄąnÄą uzun sĂźre, onlarca otomotiv tesisini kapatan, on binlerce çalÄąĹ&#x;anÄą iĹ&#x;ten çĹkartan firmalarÄąn iĹ&#x; jeti filolarÄąnÄą tartÄąĹ&#x;Äąr. Milyarlarca dolarlÄąk mali yĂźkĂźn altÄąnda ezilen Ĺ&#x;irketler nasÄąl olur da “sĂźper lĂźksâ€? Ăśzel jetlerini elden çĹkarmazlar? Bu “gereksiz ve aĹ&#x;ÄąrÄąâ€? hizmet Amerikan ekonomisine bĂźyĂźk yĂźk getirmektedir. BirçoklarÄą, iĹ&#x; havacÄąlÄąÄ&#x;ÄąnÄąn savunulur ve desteklenir bir yanÄąnÄąn olmadÄąÄ&#x;ÄąnÄą iddia eder. BirleĹ&#x;ik Devletler BaĹ&#x;kanÄą Barack Obama, firmalarÄąn aldÄąklarÄą kamu yardÄąmlarÄą konusunda hesap vermesi gerektiÄ&#x;ini ve CEO’larÄąn artÄąk vatandaĹ&#x;larÄąn vergisini kullanarak Ăśzel jetlere binemeyeceklerini belirtir. BaĹ&#x;kan Obama, ayrÄąca, firmalarÄąn iĹ&#x; jeti almaktan vazgeçmesi gerektiÄ&#x;ini vurgular. TĂźm bu geliĹ&#x;meler Ăźzerine, otomo-

tiv firmalarÄą, Amerikan Ulusal Ä°Ĺ&#x; HavacÄąlÄąÄ&#x;Äą BirliÄ&#x;i (NBAA) ve genel havacÄąlÄąk topluluklarÄą tarafÄąndan bir mĂźdafaa kampanyasÄą baĹ&#x;latÄąlÄąr: “Uçak yoksa kazanç da yok!â€? Kampanya kapsamÄąnda iĹ&#x; havacÄąlÄąÄ&#x;ÄąnÄąn ekonomiye ve kullanÄącÄąlara faydalarÄą, havayollarÄąnÄąn ulaĹ&#x;amadÄąÄ&#x;Äą noktalara saÄ&#x;lanan hizmet ve bu hizmetin rekabete etkisi kamuoyuna anlatÄąlmaya çalÄąĹ&#x;ÄąlÄąr. KampanyanÄąn hedefi iĹ&#x; havacÄąlÄąÄ&#x;ÄąnÄąn ulusal ekonomi için ne kadar kÄąymetli ve iĹ&#x; dĂźnyasÄą için ne kadar hayati olduÄ&#x;unu insanlara anlatabilmektir. Kampanya oldukça ses getirir. Ä°Ĺ&#x; havacÄąlÄąÄ&#x;ÄąnÄąn gerçekleri ortaya serilir. Amerika’da yapÄąlan kampanya ÄąĹ&#x;ÄąÄ&#x;Äąnda birçoÄ&#x;umuz için lĂźksĂźn ve refahÄąn simgesi gibi gĂśrĂźnen iĹ&#x; havacÄąlÄąÄ&#x;ÄąnÄą daha yakÄąndan tanÄąyalÄąm:

İŞ HAVACILIĞININ GERÇEKLERİ Her yıl yüz milyonlarca insan, iş bağlantısı kurmak, fikir alışverişi yapmak ve yüz yüze iletişim kurmak için iş seyahati yapmaktadır. Telefon ve internet gibi uzaktan iletişim sağlayan teknolojiler hızla gelişse de problemleri çözmek ve anlaşma yapmak için insanların bir araya gelme ihtiyacı sürekli artmaktadır. İstatistikler, iletişim araçlarının hızlı gelişimine rağmen, iş havacılığının ve iş seyahatlerinin süratle geliştiğini göstermektedir. İletişim araçlarının gelişimi yeni iş fırsatlarının doğmasına ve dolayısıyla iş seyahatlerinin artmasına sebep olmuştur. Dünyada havayolları tara-

Yukarıdaki istatistikler gösteriyor ki, iş havacılığı CEO’ların rahatına ve lüksüne hizmet etmekten öte, özellikle küçük ve orta ölçekli firmaların dünya ile iletişimini kurmaktadır. ABD’de iş havacılığı ekonomiye yılda 150 milyar dolar katkı ve 1,2 milyon kişilik istihdam sağlıyor. Yine Amerika’da,

fından yılda taşınan 2,8 milyar yolcunun yaklaşık 1/3’ünün iş sebebiyle seyahat ettiğini tahmin etmektedir. Toplam iş seyahati yapan yolcuların ise 2/3’ünün havayolları tarafından taşındığı tahmin edilmektedir. İş havacılığı NBAA tarafından “genel havacılık uçağının iş maksadıyla kullanılması” olarak tanımlanmaktadır. 2012 yılı rakamlarına göre dünyada 30,000’in üzerinde turbojet ve turboprop hava aracı, iş havacılığı kapsamında kullanılmaktadır. Bu araçların %75’i Kuzey Amerika’da bulunmaktadır. ABD’de iş havacılığında faaliyet gösteren operatörlerin 3/4’ü sadece bir uçağa sahiptir. İş havacılığında

kullanılan uçakların büyük çoğunluğu 6 veya daha az yolcu ve 1000 milden daha az mesafede seyahat etmektedir. Zannedilenin aksine, Amerika’da faaliyet gösteren ve iş jetine sahip olan şirketlerin yarısından fazlası 500’den az, %70’i ise 1000’den az çalışan istihdam etmektedir. Fortune 500 listesinde yer alan firmalar Amerika’daki iş uçaklarının yalnızca %3’ünü uçurmaktadır. Ayrıca, iş havacılığını kullananların yalnızca 1/3’ü üst yöneticilerden oluşmaktadır. İş jetleri çoğunlukla alt ve orta düzeyli yöneticiler ile satış ve pazarlama personeli, teknisyen ve mühendis gibi görevlerde bulunan çalışanlar tarafından kullanılmaktadır.

tarifeli havayolları 500 havalimanına hizmet verirken, iş havacılığı 5000 havalimanına ulaşım imkânı sunuyor. İş havacılığı ile firmalar; hızlı, kişiye özel, güvenli, emniyetli ve düşük maliyetli seyahat çözümleri elde ediyor. Yöneticiler özellikle verimliliği artırma kabiliyeti ve zaman kazandırması sebebiyle

iş havacılığını destekliyorlar. Tarifeli havayolları ile 2 gün süren bir seyahat, iş uçağı ile yarım gün sürebiliyor. Bir haftada birkaç ülke ziyaret edebilen yöneticiler ön toplantılarını iş jetlerinde yapabiliyor. İş havacılığının sağladığı esneklik sayesinde program dışı seyahatler de hızla planlanabiliyor.

33

3%+4¤2

FİRMALAR NİÇİN İŞ HAVACILIĞINI KULLANIR? 1-) Yolcunun Zaman Değeri İş uçakları havayollarının kullanamadığı birçok meydana ulaşabilmektedir. Amerika’da havayollarının ulaşım sağladığı meydan sayısının 10 katı kadar meydana iniş-kalkış gerçekleştirebilmektedir. Bu sayede yolcular hedef noktaya çok daha çabuk varabilmektedir. Ayrıca, çalışanlar, programlarını havayollarının tarifelerine göre ayarlamak zorunda kalmadıkları için iş bitiminde hızlı bir şekilde iş yerlerine dönebilmektedirler. Bu sayede zaman değeri yüksek olan personelin verimliliği artmakta ve şirkete maliyeti azalmaktadır.

2-) Yoldaki Verimlilik İş uçaklarının sağladığı en önemli avantajlardan birisi uçak içindeki verimliliktir. İş uçakları çalışanlara rahat bir çalışma ortamı sunmaktadır. Firma personeli, uçak içinde ön toplantı ya da değerlendirme toplantısı yapabilmekte, diğer yolcular ya da uçuş personeli tarafından rahatsız edilmeksizin iş ortamı rahatlığında çalışabilmektedirler. Yolculukta geçirilen zaman verimli çalışma saatlerine çevrilmiş olur.

zaman sınırlaması olmaksızın ulaşma esnekliği kazanırlar. Ayrıca havayollarının gecikme ve iptal risklerinden kurtulurlar.

3-) Program Esnekliği İş havacılığı sayesinde havayollarının tarifelerinden bağımsız olarak program yapabilen çalışanlar, özellikle havayollarının düşük frekansla uçtukları noktalara

5-) Evden Uzak İş Dışı Zamanın Minimize Edilmesi İş bitiminde eve dönebilmesi personelin özel hayatı açısından oldukça önemlidir. İş havacılığı sayesinde çalışanın âtıl zamanı asgariye indirilerek verimliliğinin ve motivasyonunun artması sağlanır.

4-) Kısa Zamanda Çok Noktaya Erişebilme Rahatlığı Havayollarının tarifeli seferleriyle çok güç olan bu durum iş uçakları ile rahatlıkla sağlanabilir. Büyük havalimanlarının yoğunluğuna takılmayan iş uçakları çalışanların yoğun programlarına uygun ulaşım çözümleri sunmaktadır.

6-) Yorgunluğun Minimize Edilmesi İş saatleri dışında uçak bekleme, havalimanında sıra bekleme ve benzeri zorlukların oluşmaması çalışanın yorgunluğunun azaltılması. 7-) Anahtar Kişilerin Etkilenmesi İş havacılığı firma personeline ve müşterilerinde değer verilme algısı oluşturur. Firma personeli zamanına ve verimliliğine değer verildiğini anlar ve firmaya karşı sadakati artar. Ayrıca, uçak içinde verilen hizmetle kendisini özel hisseder. Müşteriler ise aldıkları üst sınıf 34

hizmet sayesinde iş ilişkilerinde firmaya duydukları güven artar. Firma yöneticileri müşteriye özel catering hizmeti sunarak müşterilerini etkilerler. 8-) İnsani ve Sosyal Sorumluluk Firmalar, iş uçakları ile sel, deprem ve diğer afetlerde yardıma muhtaç insanlara destek olurlar. Gerek gıda ve ilaç yardımında gerekse hasta taşınmasında havayollarından çok daha hızlı ve güvenli bir şekilde ulaşım sağlarlar. Ayrıca, organ nakli gibi zaman kaybına tahammülün olmadığı durumlarda sağlık personeline hizmet sunarlar.

İŞ HAVACILIĞI MALİYETLİ Mİ? İş havacılığı ile havayolları kıyas edilirken yapılan en büyük hatalardan birisi ilgili destinasyondaki havayolu bilet fiyatı ile iş uçağının operasyon maliyetinin kıyaslanmasıdır. 2008 yılında, Amerikan basını, CEO’ların iş jetiyle Washington’a seyahatini eleştirirken de aynı hataya düşmüştü. Yukarıda istatistikler göstermektedir ki, iş havacılığı çoğunlukla küçük ve orta ölçekli firmalar tarafından verimliliği artırmak, hızlı ve güvenli hizmet sunabilmek ve sektörde rekabet avantajı elde edebilmek maksadıyla kullanılıyor. Ayrıca, iş havacılığını kullanan firmaların birçoğunda seyahat departmanı bulunur. Seyahat departmanları, yapılacak olan seyahatin hedefini, katılacak çalışanların firmadaki konumunu ve firma açısından zaman değerini, seyahat edilecek destinasyonun ulaşılabilirliğini ve de yolcuların güvenliğini göz önünde bulundurarak değerlendirme yaparlar. Değerlendirme sonucunda firma açısından en etkin ve etkili ulaşım çözümü uygulanır. Seyahat planlaması yapılırken dikkat edilmesi gereken unsurların başında “personelin zamanının değeri” gelir. Mesela, 6 kişilik personel grubu iş seyahatine çıkacaksa, personelin havalimanına ulaşma süresi, seyahat öncesi check-in, boarding ve benzer işlemler için havalimanında harcayacağı zaman, havayolunda gerçekleşebilecek olası gecikme ve iptaller (ortalama değerler kullanılabilir), toplam uçuş süresi, indikten sonra bagaj, toplantı malzemesi vs. bekleme süresi ve havalimanından hedef noktasına yapılan seyahat süresi göz önünde bulundurulmalıdır. Bu sayede 6 kişinin şirkete zaman maliyeti hesaplanır. İş havacılığının gerek küçük meydanlara sunduğu ulaşım imkânı, gerekse uçak içerisinde geçen süreyi verimli çalışma zamanına çevirmesi, seyahatin şirkete olan maliyetini oldukça düşürmektedir. Ayrıca, personel toplantı sonrasında hemen iş yerlerine dönebilmekte, firmalar otel ve konaklama maliyetlerinden kurtulmaktadırlar.

Sadece personelin zaman değeri, konaklama masrafları ve havayolu bilet fiyatları hesaplandığında bile iş uçaklarının şirkete maliyeti daha az olabilir.

ekipleri kullanabilmektedir. Ayrıca, iş havacılığı yabancıların ve rakiplerin olası zararını azaltarak, gizliliğin ve mahremiyetin korunmasını sağlamaktadır.

Seyahat kararı verilirken göz önünde bulundurulması gereken diğer bir husus “personelin verimliliği ve motivasyonu”’dur. Şirket personelinin, havayolu ile yaptığı uzun ve yorucu bir seyahat sonrasında verimliliği düşecektir. Ayrıca, uzun süre evden ayrı kalmak, personelin özel hayatını da etkileyecektir. Bu gibi sebepler, personelin şirkete sağladığı marjinal faydayı düşürebilir. İş havacılığının maliyeti hesaplanırken, seyahat maksadının ve yapılacak toplantının şirkete getireceği fayda kesinlikle göz önünde bulundurulmalıdır. Eğer yapılacak iş, şirket için hayati önem arz ediyorsa ve değeri milyonlarca lirayı buluyorsa, personelin değeri ve olası verimlilik kaybının maliyeti de bu ölçüde hesaplanmalıdır. İş uçakları, konforlu ve esnek seyahat imkânı sunarak personelin motivasyonunu üst seviyede tutmaktadır.

İş havacılığı tabii ki maliyetlidir. Fakat fırsat maliyetleri ve rekabet avantajı göz önünde bulundurulduğunda, iş havacılığının sağladığı fayda, maliyetinin çok daha üzerindedir. Havayolları ile kıyas edildiğinde, iş uçaklarının çoğu kez havayollarından daha az maliyetli olduğu görülmektedir. Amerika’da binlerce firmanın on binlerce iş uçağına sahip olması, yapılan fayda-maliyet analizinin tabi sonucudur.

Karar vericilerin seyahat planlarken üzerinde durması gereken son husus güvenlik, emniyet ve gizliliktir. 11 Eylül sonrasında, Amerika’da iş havacılığında büyük artış yaşanmıştır. Birçok firma, politikaları gereği firma içi (in-house) uçuş departmanı kurarak uçaklar üzerinde tam kontrol elde etmiştir. Bu sayede yurt içi ve yurt dışı seyahatlerde kendi standartlarını uygulamaktadırlar. Firma içi uçuş departmanı olmayan ve charter uçaklar kullanan firmalar dahi kendi istedikleri

Amerikan kamuoyu ve basını iş havacılığı konusunda yanılgıya düşmüştür. Müdafaa kampanyası sayesinde iş havacılığı hak etmediği ithamlardan kurtulmuştur. İş havacılığı iş dünyasına ve bireylere lüks ve rahat seyahatin çok daha ötesinde fayda sağlamaktadır. İş havacılığını “seyahat çözümleri” olarak görmek gerekir. Zamanın önemini bilen ve rekabet avantajı elde etmek isteyen şirketler, iş havacılığını her zaman bir alternatif olarak değerlendirmelidir. Ülkemizde iş havacılığının gelişmesi firmalarımızın dünya ile rekabetini kolaylaştıracak ve havacılığın topyekûn gelişmesine önemli katkılar sağlayacaktır. Kaynaklar: 1) Business and Corporate Aviation Management, John J. Sheehan, 2013 2) http://www.noplanenogain.org/ 3) http://www.nbaa.org/ İSA TUNÇMAN

35

!2!Û4)2-!

*O L ` % P1 H* Ä°

Ĺž AMAÇLI yapÄąlan seyahatler acaba ne kadar stresli? “Bir hayli çokâ€? dediÄ&#x;inizi duyar gibiyiz. Bununla birlikte, mĂźĹ&#x;teriler ile yĂźz yĂźze tanÄąĹ&#x;manÄąn Ăśnemini bilen Ĺ&#x;irketler için iĹ&#x; seyahatleri, son derece Ăśnemli ve vazgeçilmezdir. Bu yĂźzden Ĺ&#x;irketler, 2008-2009 kĂźresel mâlĂŽ krizi gibi olaÄ&#x;anĂźstĂź dĂśnemler haricinde, iĹ&#x; seyahatlerini azaltmak yerine, bunlarÄąn maliyetlerini kontrol altÄąnda tutmayÄą hedeflemekteler. Ĺžirketlerin maliyet odaklÄą bu yaklaĹ&#x;ÄąmlarÄą ise, iĹ&#x; seyahati yapan kiĹ&#x;iler Ăźzerinde bir takÄąm fizikĂŽ, psikolojik ve duygusal etkilere yol açĹyor. HEC Paris’ten (Ecole des Hautes Etudes Commerciales) Michael Segalla ve Dominique Rouziès ile, Carlson Wagonlit Travel’dan Catalin Ciobanu ve Vincent 36

Lebunetel’in ortaklaĹ&#x;a gerçekleĹ&#x;tirdikleri bir araĹ&#x;tÄąrma, iĹ&#x; seyahatlerinin ne denli gerginlik verici olabileceÄ&#x;ini farklÄą açĹlardan inceliyor. SĂśz konusu çalÄąĹ&#x;ma kapsamÄąnda yedi binden fazla kiĹ&#x;iyle gĂśrĂźĹ&#x;en araĹ&#x;tÄąrmacÄąlar, 33 farklÄą stres kaynaÄ&#x;ÄąnÄąn etkilerini ortaya koyuyor. Oxford Economics tarafÄąndan 2009 yÄąlÄąnda yapÄąlan bir araĹ&#x;tÄąrmaya gĂśre, yĂźz yĂźze gĂśrĂźĹ&#x;me yapÄąlmadÄąÄ&#x;Äą hallerde, mevcut mĂźĹ&#x;terilerin dĂśrtte birini kaybetme riski bulunuyor. Bu açĹdan bakÄąldÄąÄ&#x;Äąnda, iĹ&#x; seyahati için yapÄąlan her harcamanÄąn bir getirisi oluyor. 1995-2007 yÄąllarÄą arasÄąnda iĹ&#x; seyahatleri için harcanan her bir ABD DolarÄą, 12.50 USD gelir ve 3.80 USD yeni kâr olarak geri dĂśndĂź. KĂźresel mâlĂŽ krizin hĂźkĂźm sĂźrdĂźÄ&#x;Ăź 2008-2011 yÄąllarÄą ara-

sÄąnda ise bu rakamlar sÄąrasÄąyla 9.50 USD ve 2.90 USD mertebesinde gerçekleĹ&#x;ti. Bu sonuçlarÄąn farkÄąnda olan profesyonel Ĺ&#x;irketler, yukarÄąda da belirttiÄ&#x;imiz Ăźzere, iĹ&#x; seyahatlerini azaltmak Ĺ&#x;Ăśyle dursun, bunu artÄąrmayÄą planlÄąyor. Ama bir Ĺ&#x;artla; seyahat baĹ&#x;Äąna dĂźĹ&#x;en birim maliyetleri azaltarak. Maliyetlerin azaltÄąlmasÄą; daha ucuz uçak bileti, daha ucuz otel ve daha ucuz kiralÄąk otomobil anlamÄąna geliyor. Ve bu durum seyahat kalitesini, dolayÄąsÄąyla da seyahat eden kiĹ&#x;inin konforunu menfĂŽ yĂśnde etkileyebiliyor. CWT verilerine gĂśre, 2013 yÄąlÄąnÄąn ilk yarÄąsÄąnda yapÄąlan 10 milyon uçak rezervasyonunun kabin sÄąnÄąfÄą bazÄąndaki analizi, maliyet odaklÄą yaklaĹ&#x;ÄąmÄą doÄ&#x;rular nitelikte.

Buna göre; iç hat uçuşlarının %96’sı, dış hat uçuşlarının %94’ü ve uzun menzilli kıtalararası uçuşların %65’i, Economy Class’ta gerçekleştirilmiş. Aynı seyahatte birden fazla müşteri ziyaretinin planlanması da, birim maliyeti düşüren ama seyahat eden kişileri daha fazla strese sokan bir başka unsur olarak göz çarpıyor.

sırasıyla dördüncü ve beşinci sırada bulunuyor. Aşağıdaki tablodan da görülebileceği üzere, “uçuş korkusu” listenin en son sırasında yer alıyor.

ÜST DÜZEY YÖNETCİLER, ECONOMY CLASS’TAN RAHATSIZ

KADINLAR DAHA GERGİN OLUYOR

Araştırmadaki bir diğer ilginç bulgu, kadın yolcuların söz konusu stres etkenlerine olan tepkisi. Neredeyse tüm kategorilerde kadınlar, erkek yolculara nispeten daha fazla geriliyorlar. Kayıp bagaj, internet bağlantısının yetersizliği, sağlıklı yemek yeme imkânının bulunmaması ve aktarmalı uçuş yapılmak zorunda kalınması gibi etkenler, kadınları erkeklere nispeten olumsuz yönde çok daha fazla etkiliyor. Bir seyahat esnasında bagaj, çanta gibi eşyanın kadınlar için ne kadar önemli olduğu düşünüldüğünde, kayıp bagaj kategorisinde bu kadar fark çıkmasını pek de yadırgamamak gerekiyor.

STRESE SEBEP OLAN EN ÖNEMLİ ETKENLER

Araştırmaya göre iş seyahatlerinde kişileri en fazla etkileyen stres kaynağı, kayıp veya gecikmiş bagaj. Artık iş dünyasının vazgeçilmez bir ögesi haline gelen internet bağlantısının yetersiz oluşu veya hiç olmaması, kayıp bagajın hemen ardından ikinci sırada yer alıyor. Orta – uzun menzilli uçuşlarda Economy Class’ta seyahat edilecek olması en önemli üçüncü stres kaynağı. Kısa menzillli uçuşlarda ise, Economy Class’ta seyahat edilecek oluşu, kişiler tarafından pek de mesele edilmiyor. Uçak seferlerindeki tehirler ve uygun olmayan saatlerdeki (çok erken veya çok geç) kalkış ve varışlar,

Enteresandır, orta – uzun menzili uçuşlarda Economy Class’ta seyahat etmek, erkeklere oranla kadınları daha az etkiliyor. Belki de fizikî farklılık, bu durumun en önemli kaynağı.

Araştırma, seyahat eden kişilerin şirket içerisindeki konumlarını da irdelemiş. Buna göre, hiyerarşi basamaklarında üst tarafa gidildikçe; seyahat edilen kabin sınıfı, kalınan otel, aktarmalı uçuş gibi, seyahat konforuna ilişkin unsurlardaki olumsuzluklar, daha fazla rahatsızlık uyandırıyor. Buna karşın, daha fazla çalışmak veya yabancı dil gibi etkenler, seyahat eden kişilerin şirket yönetimi içerisindeki seviyesi ile ters orantılı hareket ediyor.

İŞ SEYAHATİ YAPANLAR NASIL RAHATLATILIR? İş seyahtleri sonucu oluşabilecek stresi biraz olsun hafifletebilmek için tavsiye edilenler şeyler ise şu şekilde: Economy Class yerine, varsa, Premium Economy Class’ta seyahat imkânı, Seyahat dönüşünde bir – iki gün evde dinlenme imkânı, Hafta sonuna denk gelen seyahatlerde, kişilerin eşleriyle beraber seyahat etmesinin sağlanması, Otellerde “upgrade” imkânı, Yemek için ayrılan bütçenin artırılması, Harcama bütçesinin otel, uçak, yemek gibi tek tek belirlenmesi yerine, toplam bir bütçe planlanması.

ABDULLAH NERGİZ

37

4%2#©-%

G

ELECEKTE personel sıkıntısı çekileceğine dair uyarılar gerçek olur ya da olmaz bilinmez ama havayolları yine de yetenekli personeli çekmeye ve eğitmeye devam etmek zorunda. Havacılık, talebi karşılamak için büyümeye devam ettikçe pilot ve teknisyen eksikliği yaşanacağına dair bir sürü korkunç senaryolar üretiliyor. Diğer yandan görünenler önem arzediyor. 2013 Boeing Pilot & Teknisyen Outlook’u piyasaya girecek uçakların uçabilmesi ve bakımlarının gerçekleştirilebilmesi için önümüzdeki yirmi yıl içerisinde fazladan 498.000 ticari havayolu pilotuna ve 556.000 bakım teknisyenine ihtiyaç duyulacağını öngörüyor. Çalışan kıtlığı korkusu yeni değil. Her birkaç yılda bir havacılık ciddi büyüme gösterdiğinde ve jeopolitik ve ekonomik olarak bir sakinlik yaşandığında bu korku yüzeye çıkmaktadır. Fakat her birkaç yılda bir de SARS gibi, ekonomik kriz gibi ya da 9/11 gibi bir olay yaşanması ile personel ihtiyacının doğması erteleniyor. Anlaşılabileceği gibi bu tarz durumlarda personel çekmek ikinci plana atılıyor. 38

DERYA DENİZ Hangi sebeple olursa olsun hava trafiğinde yaşanan bir aksama çok da önemli bir sebep olmayabilir. Bazı firmalar için “yetişmiş personel sıkıntısı” kavramı hiçbir şekilde gerçekle örtüşmemektedir. IATA’nın Doha’daki 70. AGM’sinde katılımcılar arasında yapılan araştırmaya göre katılımcıların %80’i yetenekli personel eksikliği konusunda endişeli. Buna cevaben Vueling’in CEO’su Alex Cruz market çözümlerinin her zaman ön plana çıktığını belirtiyor. Cruz 100 pilot pozisyonu için binlerce adayın başvurduğunu ve her yıl 300-400 adet kabin pozisyonunun doldurulduğunu belirtiyor ve bunu İspanyolca dil şartı getirmek suretiyle aday havuzunu sınırladıkları halde böyle olduğunu dile

getiriyor. Singapur’da Singapur Havayolları en çok tercih edilen işveren olarak üçüncü kez Randstad ödülünü kazandı. Changi Havalimanı da benzer şekilde ödüllendirildi. Görülen o ki havacılığa verilen destek, yetenekli adayları çekmeye imkân sağlıyor. Hem havayolları hem de havaalanları Singapur’da da dünyada da dünya çapında kurumlar olarak görülüyor. Birleşik Krallık’ta İngiliz Pilotlar Birliği’nde kayıtlı işsiz 500 pilot bulunuyor. Birleşik Devletler’deki benzer bir kuruluşun verdiği bilgilere göre ise binlerce Amerikan pilotu dünyanın farklı bölgelerinde çalışıyor. Bunların yanı sıra Etihad herhangi bir zamanda açtığı pilotluk pozisyonu için her seferinde hiçbir reklâma gerek kalmadan 5000’e yakın tecrübeli ya da tecrübesiz pilot başvuruları aldığını belirtiyor.

UZUN VADELİ TREND Personel kıtlığı ile ilgili korku hikâyeleri bundan ibaret. Fakat havacılık sektörü hızlı ve net bir şekilde büyüdükçe çok daha fazla yeni çalışanı çekmeye ihtiyaç duyacak. Yıllık olarak %5-%6 büyüme trendine odaklanmak gerekecek. Havacılık sektörü birçok kişi için sürekli olarak harika bir kariyer fırsatı. Örneğin ICAO Gelecek Jenerasyonun Havacılık Profesyonelleri programı (“Next Generation of Aviation Professionals” NGAP) ile bu konuya değiniyor. NGAP tipi programlar havacılık eğitiminin gelişiminde atılmış pozitif adımlardır. Diğer bir ilerici yaklaşım misali ise gerçekçi çalışma şartlarına odaklanması sayesinde pilotları kokpite ilk fırsatta alan Multi-Crew Pilot Lisansı (MPL). Bu programda pilotların temel yetkinliklerine, mürettebat kaynak yönetimine ve tehlike ve hata yönetimine odaklanılmaktadır. Amerika Birleşik Devletlerinde bir pilot adayının kokpite girebilmesi için 1.500 saat uçmuş olması kuralı mevcudu azaltmakla birlikte benzer güvenlik standartlarını karşılamak kaydıyla MPL gibi alternatif programlara da izin verilmektedir. 2006’dan beri dünya genelinde 1082 MPL mezunu var iken Haziran 2014 itibariyle 2771 öğrenci programa kaydolmuştur. Endüstri, üniversiteler ve diğer üçüncü taraflar arasında artmakta olan bir işbirliğinden söz etmek mümkün. Üniversite bağlantıları alt pozisyonlardan üst yönetime akışı sağlayabilmekte ve önem arz etmektedirler. IATA eğitimlerinin Cenova’daki Nanyang Teknoloji Üniversitesi ile bağlantısı bulunmaktadır. Bunun yanı sıra IATA Eğitim ve Geliştirme Enstitüsü öğrencilerin becerilerini geliştirmek için çeşitli ortaklarla birlikte çalışmalar yürütmektedir.

Uluslararası Havalimanları Konseyi Genel Müdürü Angela Gittens, havaalanında çalışmak isteyen personelin çoğunun aslında havaalanı için çalışmak istemediğini belirtiyor. “Personel aslında havayolları için çalışmak istiyor”, diyor ve ekliyor: “Zor olan havaalanındaki kariyerin neler sunduğunu açıklayabilmek. Bu bir görünürlük meselesidir.”

ciliğinin artırılması önemli. Sektörde rol oynayan yeni dinamiklere ayak uydurmak için eğitim programlarını değiştirmek de aynı derecede önem taşıyor. Havacılık yeterince kriz ile mücadele ediyor. Bir de personel krizine gerek yok.

Açıkçası, doğru personeli bulmak homojen bir mesele değil. İşe alım konuları havacılık sektörüne, şirketten şirkete ve bölgeye göre değişiklik gösteriyor. Verimlilik arayan yakın işbirliği dönemindeki tüm oyuncular için endüstrinin görünürlüğünün ve çeki-

Diğer yandan, havayollarının en büyük avantajı endüstrinin sunduğu imkânların, dünya çapında gerçek zamanlı faaliyet gösteren bir kurumun parçası olma şansı veriyor olmasının yetenekli personeli cezbediyor olması.

GÖRÜNÜR KALMAK Pilotlar ve teknisyenlerden ziyade havacılık tedarik zincirindeki diğer meslekler için endişelenmelidir. Mesela yer hizmetleri, pilotluk ya da uçak bakım hizmetleri ile benzer bir şöhrete sahip değil. Havayolları halen talebin yoğun olduğu işverenler olarak görünürken havacılık tedarik zincirindeki diğer bölümler için aynı durum geçerli değildir. ŞULE ÖZAYDIN Kaynak: IATA Airlines International Dergisi

39

2¤0/24!*

P%` " 7 1 6W WHW /<P*1 * * 1&Š

Ăľ 6 &6&c W7` 7&7 7 *`*L* <16 /Ăś

+DYDFĂ•OĂ•N DODQĂ•QGD G Q\DQĂ•Q HQ SUHVWLMOL |G OOHULQGHQ Âľ +DYD\ROODUĂ• 6WUDWHML gG OOHULÂśQGH Âľ<Ă•OĂ•Q &(2ÂśVX VHoLOHQ 7 UN +DYD <ROODUĂ• 7+< *HQHO 0 G U 7HPHO .RWLOÂśOH ELU G Q\D PDUNDVĂ• \DSWĂ•áĂ• 7+<Âś\L YH NLĂşLVHO \ROFXOXáXQX NRQXĂşWXN Ä°ngiltere’nin baĹ&#x;kenti Londra’da dĂźzenlenen 2014 HavayollarÄą Strateji Ă–dĂźlleri’nde, ‘YÄąlÄąn CEO’su seçildiniz. Tebrik ederiz. TeĹ&#x;ekkĂźr ederim. Çok gĂźzel bir duygu tabii. Bu ĂśdĂźl havacÄąlÄąk alanÄąnda bir genel mĂźdĂźrĂźn alabileceÄ&#x;i en Ăśnemli, en prestijli ĂśdĂźl. Bir havayolu genel mĂźdĂźrĂźnĂźn Ĺ&#x;irketine sunduÄ&#x;u katkÄąlarÄą ĂśdĂźllendirmek için veriliyor. Ä°ki yÄąl Ăśnce de Lufthansa’nÄąn Genel MĂźdĂźrĂź Woltman Harbor almÄąĹ&#x;tÄą. O zaman imrenmiĹ&#x;tim ona. Bu ĂśdĂźlĂź verirken ‘Temel, bĂślgesel olan kariyerinde global bir oyuncuya dĂśnĂźĹ&#x;tĂź. Bu parlak bir baĹ&#x;arĹ’ dediler. Bu çok deÄ&#x;erli bir ifade. Kendi adÄąma da sevindim tabii; ama daha ziyade THY adÄąna sevindim. ÇßnkĂź bir Ĺ&#x;irketin CEO’su ne kadar çok konuĹ&#x;ulursa Ĺ&#x;irketin marka deÄ&#x;eri de o kadar artÄąyor. Ĺžimdi tĂźm havacÄąlÄąk dĂźnyasÄą bunu konuĹ&#x;uyor. Herkes tebrik diyor. UlaĹ&#x;mak istediÄ&#x;iniz her yere ve herkese daha kolay ulaĹ&#x;manÄązÄą saÄ&#x;lÄąyor.

BaĹ&#x;ka ĂśdĂźller de aldÄąnÄąz bu yÄąl‌ Bu yÄąl 4. defa ‘Avrupa’nÄąn En Ä°yi Havayolu’ seçildik. Ăœst Ăźste bu ĂśdĂźlĂź almak çok deÄ&#x;erli. Ä°lk yÄąl ‘Mutlaka bu iĹ&#x;te bir iĹ&#x; vardÄąr’ diye dĂźĹ&#x;ĂźndĂźler; ikinci yÄąl inanamadÄąlar; 3. yÄąl “Olabilirâ€? dediler. 4. yÄąl da “A artÄąk fazla oluyorsunuzâ€? dediler (gĂźlĂźyoruz). Sonuçta bir yarÄąĹ&#x;ma oluyor ve 18 milyon insan oy kullanÄąyor. YarÄąĹ&#x;anlar arasÄąnda Swiss Air ve Lufthansa da var. Biz hep onlardan fazla oy alÄąyoruz. Businisiss Class servisimiz dĂźnyanÄąn en iyisi Ĺ&#x;u anda. Ben baĹ&#x;ka havayollarÄąyla da uçuyorum zaman zaman denemek için. THY gerçekten gĂźzel. Ă–dĂźller tamam ama, siz kendinizi baĹ&#x;arÄąlÄą buluyor musunuz? Bizim kĂźltĂźrĂźmĂźzde insanÄąn kendi baĹ&#x;arÄąsÄąnÄą ifade etmesi zor, ama mekanik olarak cevap verirsem; evet baĹ&#x;arÄąlÄą bir kiĹ&#x;iyim. Benim dĂśnemimde Lufthansa’da iki kez, Air France’ta bir kez genel mĂźdĂźr deÄ&#x;iĹ&#x;ti. Onun için kiĹ&#x;isel olarak kendimi baĹ&#x;arÄąlÄą sayÄąyorum. Ama Ăśnemli olan takÄąm çalÄąĹ&#x;masÄą. Bu ĂśdĂźl her ne kadar Ĺ&#x;ahsÄąma verildiyse de aslÄąnda THY’nin performansÄąna da verildi.

40

TĂźrkiye’de herhangi bir sektĂśrde dĂźnya markasÄą yaratmak çok zor aslÄąnda ama THY bir dĂźnya markasÄą olmayÄą baĹ&#x;ardÄą. NasÄąl saÄ&#x;ladÄąnÄąz bunu, sÄąrrÄąnÄąz ne? Çok bĂźyĂźk sabÄąr ve emek lazÄąm. NasÄąl ki bir tohum ektiÄ&#x;iniz zaman sulanmazsa bĂźyĂźmez, meyve almanÄąz için beklemeniz gerekir. Bu emeÄ&#x;i vermeden ve bu sabrÄą gĂśstermeden marka olmak da mĂźmkĂźn deÄ&#x;il. Bir ĂźrĂźnĂźn marka olmasÄą için en az 10 yÄąla ihtiyaç var. ĂœrĂźnĂź iyi yapmak yeterli deÄ&#x;il. NĂźfuz etmeniz gerekiyor. THY’de bu sĂźreci yaĹ&#x;adÄą. YĂśnetim ve çalÄąĹ&#x;anlar olarak her fÄąrsatÄą deÄ&#x;erlendirdik. Karadeniz rĂźzgârÄą haĹ&#x;indir derler, ama biz yine de yelkenleri sonuna kadar açtÄąk. YÄąrtÄąlacaÄ&#x;ÄąnÄą hiç dĂźĹ&#x;Ăźnmedik. YÄąrtÄąlmadÄą da. Bu markayÄą ellerimizle yaptÄąk. TĂźrk vatandaĹ&#x;larÄąnÄąn desteÄ&#x;iyle yaptÄąk. 2005’te gĂśreve baĹ&#x;ladÄąÄ&#x;Äąmda kendi vatandaĹ&#x;larÄąmÄąz bizi beÄ&#x;enmiyor, bizimle uçmuyordu. Bu içimizi cÄąz ettiriyordu. Ä°lk amacÄąmÄąz onlarÄąn gĂśnlĂźne girmekti. Bir marka oluĹ&#x;turmak istiyorsanÄąz Ăśnce kendi tabanÄąnÄąz saÄ&#x;lam olacak.

‘Temel’ saÄ&#x;lam olacak yani‌ (GĂźlĂźyoruz) Evet evet, ‘Temel’ saÄ&#x;lam olacak. Ă–nce kendi vatandaĹ&#x;larÄąnÄąz sizi motive edecek. Sonra hĂźkĂźmetiniz, BaĹ&#x;bakanÄąnÄąz arkanÄązda olacak. SaÄ&#x; olsun ilk gĂźnden beri BaĹ&#x;bakanÄąmÄązÄąn desteÄ&#x;i hep bizimleydi. Kendi hĂźkĂźmetini ve kendi vatandaĹ&#x;ÄąnÄą arkasÄąna almayan bir ĂźrĂźnĂźn marka olma Ĺ&#x;ansÄą sÄąfÄąrdÄąr. Tabii bir de bu iĹ&#x;e çok para harcÄąyoruz. Bu seneki tanÄątÄąm bĂźtçemiz 180 milyon lira.

4 KAT BĂœYĂœDĂœK Peki, THY’yi rakamlarla anlatÄąr mÄąsÄąnÄąz? Biz geldiÄ&#x;imiz yÄąl THY’nin 14 milyon yolcusu vardÄą, bu seneyi 60 milyona yakÄąn yolcuyla kapatacaÄ&#x;Äąz. YurtdÄąĹ&#x;Äąnda uçuĹ&#x; noktasÄą 75’ti, Ĺ&#x;u anda 106 Ăźlkede 260 noktaya uçuyoruz. Ciromuz 2 milyardan 10 milyara yĂźkseldi. Ĺžimdi 11.4 milyar dolar. Kabinde çalÄąĹ&#x;an sayÄąmÄąz bin 700’dĂź, Ĺ&#x;u anda 7 bin 500. Pilot sayÄąmÄąz 640’tÄą Ĺ&#x;u anda 3 bin 500. BĂźtĂźn rakamlar 4 kat arttÄą. Tabii bu daha çok yurtdÄąĹ&#x;Äąndan saÄ&#x;landÄą. Toplam gelirimizin sadece yĂźzde 14’ßnĂź iç hatlar oluĹ&#x;turuyor. İç hatlar buzdaÄ&#x;ÄąnÄąn tepesi yani.

Eleştiriler de var tabii. Mesela hosteslerinizle ilgili estetik kaygılı eleştiriler gibi… Haklı bulduğunuz eleştiriler oluyor mu? Değiştirmek için neler yapıyorsunuz? Eleştiriye açık olmak çok önemli. Eleştiriye kapalıysanız eğer ‘Bana hatamı söylediniz ama ben görmemezlikten geliyorum’ demek. Bu da o hatayı tekrarlamanız ve herkesin görmesi demek. Benim eleştiriye teşekkür etmem gerekir. 60 milyon yolcu taşıyoruz, 60 milyon insana dokunuyoruz. Bu çok önemli. Ben şirketin genel müdürü olarak buradaki yanlışları da, eksikleri de güzellikleri de biliyorum. Çok iyi şirketiz eyvallah; ama eksiklerimiz de var. Kabindeki arkadaşlarımın çok eğitimsiz olduğunu da biliyorum. Uçaklarımızın bir kısmının o kadar iyi olmadığını biliyorum. Bunların hepsinin benim için bir izahı var. Neden? Büyüyoruz. Her sene 1500 yeni kabin personeli katılıyor aramıza. Eksiklerimizi güler yüz ve iyi niyetle toparlıyoruz. Kabin memurlarımızla ilgili eleştirilere gelince tamam tecrübesiz olabilirler ama hepsi Türkiye insanı. Neyi biliyorlar? Hizmet etmeyi, özür dilemeyi biliyorlar. Aslında annelerinden babalarından öğrendikleriyle bile bize yetiyorlar. Eski koltuklarımız da var yenileyeceğiz, ama vaktimiz yok. Çünkü uçuşa devam etmemiz gerekiyor. Bir büyüme planımız var. Aslında birçok parametreyi aynı anda yönetiyoruz. Doğrularımızla daha az doğru olanlarımızı paketleyip yolcuya sunuyoruz. “Eksiğimizle fazlamızla, doğrumuzla yanlışımızla biz buyuz” diyoruz. Onlar da bize “Siz Avrupa’nın en iyi havayolusunuz” diyorlar. Şimdi amacımız dünyanın en iyi havayolu olmak.

Yönetim felsefeniz nedir? Yönetimde yeni bir felsefemiz var; dışardan gelen zorluklarla içeriden gelen zorlukları dengelemeye çalışıyoruz. Biri artınca diğerini dengede tutuyoruz. Mücadele etmeyi öğreniyorsunuz zaman içinde. İçeriden ve dışarıdan gelen zorluk yüzde 100 diyelim. Dışarıdan gelen yüzde 70’e çıktıysa içerdekini yüzde 30’larda tutmaya çalışıyoruz. 10 yıldan beri bu şirketi yüzde yüz zorlukla yönetiyoruz. Bu bir yönetim felsefesi. Zora alıştıysanız, kendinizi zorda yaşatıyorsanız, bunu dengeleyerek şirketi hep aynı üretim, aynı streste ve aynı heyecanda tutabiliyorsunuz. 10 yıllık başarımızın sırrı bu belki de. Zoru yönetmeyi bilmek... Tabiat da böyle yapıyor. Hiçbir zaman yan gelip yatmıyor.

BAZEN Z TUTMA M DİYORU OR Y U T U T THY’nin reklam filmleri de çok başarılı ve çok konuşuluyor. Nasıl karar veriliyor. Dahliniz oluyor mu? Yoksa kendinizi uzmanların ellerine mi bırakıyorsunuz? Ben anlamıyorum bu işlerden. Bazen tutmaz diyorum, tutuyor. Bu genç arkadaşlarımızın başarısı. Burada “Her şeyi bana sor, sonra yap” demiyoruz. Aksine “Sen yap, doğruysa başarı senindir, yanlışsa bana

fatura et, ben geriye dönük imza atarım” diyoruz. Bu kadar büyük şirkette “Her şeyi bana sor” derseniz hiçbir şey olmaz. Kurumunuzla ilgili gerçekleştirmek istediğiniz hayalleriniz, hedefleriniz var mı? Daha ne kadar büyümeyi ve nerede durmayı düşünüyorsunuz? Şirket 10 yıl daha büyüyecek. Sonra duracak tabii. Yüzde 5-6 daha büyümeye ihtiyacımız var. Bunlar hayal değil artık. Bunları matematik olarak da çalışıyoruz. Uçak siparişlerimizi verdik. 2023 yılında Cumhuriyet’in 100. yılında yolcu sayımız 120 milyona ulaşacak. Şu anki rakamın 2 katına çıkacağız. İstanbul’da yapılacak yeni havaalanının da bu büyümeye katkısı olacak. İstanbul cazibe merkezi olacak. İstanbul’a yılda 200 milyon yolcu gelip gidecek. THY bir dönem grevlerle gündeme geldi. Halledildi mi sorunlar? Çalışanlarınıza neler söylemek istersiniz? Çalışanlarımızla aramız her zaman iyiydi bizim. Hiçbir zaman direkt problemimiz olduğunu hatırlamıyorum. Çalışanlarla yönetim arasında değil, sendika yönetimi ile yönetim arasında bir sıkıntı oldu. Son grev olayında da çalışan greve katılmadı biliyorsunuz. Dünyadaki belki de tek örnektir bu. Biz çalışanlarımızı çok seviyoruz. Gidip anket yapın onlar da bizi çok seviyorlar. Biz burayı sevgiyle yönetiyoruz. Hizmet sektöründe matematiksel olarak ölçemediğin servis kalitesini sevginin dışında bir yöntemle yönetme şansın yok zaten. Ben mühendisim, bir fabrikanın başında olsaydım matematik olarak ne yapacağımı bilirdim ama burada rakamlar değil duygular konuşur. ARZU AKYOL

Kaynak: aksam.com.tr

41

+!-0Š34%.

F

W7` /TF L&ø7 ! H/1& *H /&O

IFA tarafÄąndan her dĂśrt yÄąlda bir dĂźzenlenen bir dĂźnya kupasÄą daha geride kaldÄą. GeçtiÄ&#x;imiz Haziran-Temmuz aylarÄąnda Brezilya’da gerçekleĹ&#x;en turnuva geride birçok unutulmayacak hatÄąra bÄąrakarak futbol severlerle vedalaĹ&#x;tÄą. Her ne kadar Almanya finalde Arjantin’i yenerek kupayÄą kazansa da Ĺ&#x;imdiden Almanya’nÄąn Brezilya’yÄą farklÄą yendiÄ&#x;i maç daha çok hafÄązalara kazÄąndÄą. Her dĂźnya kupasÄąnda olduÄ&#x;u gibi takÄąmlar turnuvaya hazÄąrlÄąk yaparken, dĂźnyadaki birçok global Ĺ&#x;irket ise bu temada reklam ve pazarlama faaliyetlerini sĂźrdĂźrerek yeni çalÄąĹ&#x;malar yaptÄąlar. Elbette, havayolu Ĺ&#x;irketleri de bu konuya duyarsÄąz kalmadÄą. Lufthansa’nÄąn “Fanhansaâ€? ismiyle oluĹ&#x;turduÄ&#x;u konsept ve yayÄąnladÄąÄ&#x;Äą viral reklam, Arjantinli ve BrezilyalÄą taĹ&#x;ÄąyÄącÄąlarÄąn uçak boyamalarÄą akla ilk gelenlerden. Fakat Wall Street Journal (WSJ) tarafÄąndan yapÄąlan bir interaktif uygulama çalÄąĹ&#x;masÄą oldukça baĹ&#x;arÄąlÄąydÄą. TurnuvayÄą kimin kazandÄąÄ&#x;Äą ile ilgilenmiyorsanÄąz veya futbola

fazla ilgi duymuyorsanÄąz bu inceleme ilginizi çekebilir. Çeyrek final, yarÄą final ve final Ăźzerinden sanal olarak çalÄąĹ&#x;an uygulama gerçek sonuçlarla kazananÄą belirliyor. WSJ’nin web sayfasÄąndan ulaĹ&#x;abileceÄ&#x;iniz istatistikler sonucunda bazÄą kazananlar Ĺ&#x;u Ĺ&#x;ekilde sÄąralanÄąyor: t &O ĂŽPL TĂ U çĂŽFO Ă MLF o Hollanda (her gĂźn kiĹ&#x;i baĹ&#x;Äąna 456 kalori) t &O ĂŽPL NFZWF ZçZFO Ă MLF Gana (her gĂźn kiĹ&#x;i baĹ&#x;Äąna 350 kalori) t ,çƞç CBƞ‘OB FO ĂŽPL 4UBSbucks dĂźĹ&#x;en Ăźlke: Amerika (her 100,000 kiĹ&#x;iye 3 Starbucks) t &O VDV[ CFO[çO GçZBU‘OB sahip Ăźlke: Cezayir (0.29$/lt) SĂśz konusu çalÄąĹ&#x;mada HavacÄąlÄąk sektĂśrĂźyle de bir baÄ&#x;lantÄą kurulmuĹ&#x;. WSJ burada dĂźnyada kiĹ&#x;i baĹ&#x;Äąna dĂźĹ&#x;en havalimanÄą sayÄąsÄąnÄą baz almÄąĹ&#x;. Sonuç elbette malumun ilanÄąnÄą gĂśsteriyor. Ä°statistiklere gĂśre bu konuda ABD ile Uruguay finale kalÄąyor ve sonuç her 100.000 kiĹ&#x;iye 4.24 havalimanÄą oranÄąyla kupa ABD’ye gidiyor.

"W7 O 7 H.*L* *1 1&O 7 T / P L H&6&

F

RANSIZ tasarÄąmcÄą Daphnis Fournier, “Ecological Aircraft Design Conceptâ€? adÄąnÄą verdiÄ&#x;i projeyle hava taĹ&#x;ÄąmacÄąlÄąÄ&#x;ÄąnÄą daha verimli hale getiren ve çevre dostu bir uçak tasarlamaya çalÄąĹ&#x;Äąyor. Tasarlanan konsept uçak ile taĹ&#x;ÄąyÄącÄąlarÄąn uçaklarÄąnÄąn daha az enerji harcayarak operasyonlarÄąnÄą gerçekleĹ&#x;tirmesine imkân saÄ&#x;lamasÄą bekleniyor. Uçak gĂśvdesinin Ăźst tarafÄąndaki “photovoltaicâ€? adÄą verilen ÄąĹ&#x;ÄąÄ&#x;a maruz kaldÄąÄ&#x;Äąnda elektrik Ăźreten pil ile elektrik enerjisi baÄ&#x;ÄąmsÄąz olarak Ăźretilmekte.

ĹžiĹ&#x;en hava, enerji kaybÄąnÄą Ăśnlemekte ve bu durum take-off sÄąrasÄąnda herhangi bir enerji sarf etmemektedir. Balon adÄą verilen sistemin aerodinamik yapÄąsÄą ve 4 elektrikli tĂźrbin motoru uçaÄ&#x;a daha fazla hÄąz saÄ&#x;lamaktadÄąr. 65 metre uzunluÄ&#x;undaki uçak 324 yolcusu ile birlikte azami olarak gĂźneĹ&#x; enerjisini elektrik enerjisine çevirdiÄ&#x;i bulutlar Ăźzerinde 1200 km hÄąza ulaĹ&#x;abilmektedir. TasarÄąmcÄą Fournier’e gĂśre uçaÄ&#x;Äąn helyum dolu kÄąlÄąfÄą taĹ&#x;Äąma kuvveti, tĂźrbinler ise sĂźrĂźkleme kuvveti Ăźretmektedir.

MEHMET KIR (Anadolu Ăœniversitesi HavacÄąlÄąk FakĂźltesi Ă–Ä&#x;rencisi)

42

(!6!#),)+Ä 4!2Ä„(Ä„.$%.

` H& T / ` H& " 6* 7 6Âť& *# H

Ăľ% c H 7*c* 7 ] H&Ăś

“

H

AZAR DENÄ°ZÄ° CANAVARIâ€?, RuslarÄąn soÄ&#x;uk savaĹ&#x; esnasÄąnda “yarÄą uçak yarÄą gemiâ€? olarak geliĹ&#x;tirdikleri gizli bir askeri projenin kod adÄąydÄą. 1960’larÄąn ortasÄąnda Amerikan casus uydularÄą tarafÄąndan tesadĂźfen tespit edilene kadar varlÄąÄ&#x;Äąndan kimse haberdar deÄ&#x;ildi. Muamma 20. yĂźzyÄąlÄąn sonlarÄąnda çÜzĂźldĂź. Canavar, aslÄąnda Sovyet lideri Nikita Kruscev’in yakÄąn arkadaĹ&#x;Äą Aerodinamik UzmanÄą Rostislav Alekseyev’in geliĹ&#x;tirdiÄ&#x;i ve Ekranoplan olarak isimlendirdiÄ&#x;i yeni bir tĂźr hava taĹ&#x;tÄąydÄą. Ekranoplan (*), sĂźrekli olarak denizin 15-20 metre kadar Ăźzerinde uçuyor, hÄązlÄą hareket edebiliyor ve daha az yakÄąt tĂźketiyordu. AyrÄąca, tam olarak havada olmadÄąÄ&#x;Äą için hem hava radarlarÄą hem de tam olarak su Ăźzerinde olmadÄąÄ&#x;Äą için denizaltÄą sonar, radarlarÄą tarafÄąndan da tespit edilemiyordu. DeÄ&#x;iĹ&#x;ik modelde Ekranoplanlar, Sovyet donanmasÄą tarafÄąndan uzun yÄąllar asker (aynÄą anda 400-500 kiĹ&#x;i) ve mĂźhimmat (bir seferde yĂźzlerce ton) taĹ&#x;Äąmak için kullanÄąldÄą.

EkranoplanlarÄąn en bĂźyĂźk handikapÄą, dalgalÄą denizlerde uçuĹ&#x;unun riskli olmasÄąydÄą. (*) Ekranoplan (gizli uçak), gemi taklidi yapan uçaklara verilen isim.

SoÄ&#x;uk savaĹ&#x;Äąn bitimi ile maliyetleri ve bakÄąmsÄązlÄąk sonucu proje askÄąya alÄąndÄą.

43

(/"Ä„

O*H cø1& *H LF<PP Hø&7 / 1 6 ] < . /P*!*7 7

PWH/*` L ` % P*

T

ĂœRK HAVA YOLLARI’nÄąn Ĺžiraz seferlerinin baĹ&#x;lamasÄąndan beri TĂźrkiye’ye gitme fikri aklÄąma dĂźĹ&#x;mĂźĹ&#x;tĂź. HavacÄąlÄąÄ&#x;a ve uçak fotoÄ&#x;rafçĹlÄąÄ&#x;Äąna Ăśzel alakam olduÄ&#x;u için Ä°stanbul’u ve AtatĂźrk HavalimanĹ’nÄą gĂśrmek istiyordum. Ĺžiraz-Ä°stanbul seferlerinin sabaha doÄ&#x;ru olmasÄą ve karanlÄąk olmasÄą sebebiyle Ĺžiraz HavalimanĹ’nda TĂźrk Hava YollarĹ’nÄąn bir uçaÄ&#x;ÄąnÄąn fotoÄ&#x;rafÄąnÄą çekme imkânÄą bulamamam beni ĂźzĂźyordu. HavacÄąlÄąk ve uçak fotoÄ&#x;rafçĹlÄąÄ&#x;Äąna ilgi duyduÄ&#x;um için elbette TĂźrk Hava YollarĹ’na ait uçaklarÄą dĂźnyanÄąn baĹ&#x;ka noktalarÄąnda gĂśrmĂźĹ&#x;tĂźm. Zaten TĂźrk Hava YollarÄą o kadar geniĹ&#x; bir uçuĹ&#x; aÄ&#x;Äąna sahip olduÄ&#x;undan dĂźnyanÄąn neresine giderseniz gidin bu Ĺ&#x;irkete ait uçaklarÄą her zaman gĂśrebilirsiniz. 44

AtatĂźrk HavalimanÄą hakkÄąnda biraz araĹ&#x;tÄąrma yaptÄąktan sonra ve birkaç TĂźrk spotter arkadaĹ&#x;ÄąmÄąn da yol gĂśstermeleriyle Ä°stanbul’a gitmeye ve TĂźrk Hava YollarĹ’na ait uçaklarÄąn fotoÄ&#x;raflarÄąnÄą çekmeye karar verdim. UçuĹ&#x;umuz Ĺžiraz’dan 03.45’de THY filosuna henĂźz yeni katÄąlmÄąĹ&#x; bir 737 Boeing uçak tipi ile gerçekleĹ&#x;ti. Oldukça rahat ve sessiz bir uçuĹ&#x;tu. Avrupa’nÄąn en iyi ikramÄąnÄą sunan DO&CO Ĺ&#x;irketinin verdiÄ&#x;i kahvaltÄą Ĺ&#x;ahaneydi. YaklaĹ&#x;Äąk 4 saatlik Ä°ran ve TĂźrkiye’nin muhtelif Ĺ&#x;ehirleri Ăźzerinde devam eden yolculuÄ&#x;umuz sonrasÄą AtatĂźrk HavalimanĹ’na ulaĹ&#x;tÄąk. Ä°niĹ&#x; sÄąrasÄąnda uçaÄ&#x;Äąn inmek için sÄąrada beklemesi beni oldukça Ĺ&#x;aĹ&#x;ÄąrttÄą. UçaÄ&#x;ÄąmÄąz AtatĂźrk HavalimanĹ’na inerken iniĹ&#x;

sÄąrasÄąnda 8 uçakla birlikte sÄąra bekledi. Uçak iner inmez AtatĂźrk HavalimanĹ’nÄąn bĂźyĂźklĂźÄ&#x;Ăź ve ihtiĹ&#x;amÄą beni oldukça etkiledi. Ĺžunu bĂźyĂźk bir cesaretle sĂśyleyebilirim ki AtatĂźrk HavalimanÄą hem trafik hem de bĂźyĂźklĂźk olarak dĂźnyanÄąn sayÄąlÄą havalimanlarÄąndan biridir. AtatĂźrk HavalimanÄą sadece bir havaalanÄą deÄ&#x;il, belki de Ä°stanbul içerisinde kßçßk bir Ĺ&#x;ehirdi. Ä°ner inmez konaklayacaÄ&#x;Äąm otele gittim; çßnkĂź ertesi gĂźn beni zor bir gĂźn bekliyordu. Ertesi sabah arkadaĹ&#x;larÄąmÄąn yardÄąmÄąyla Tarkim HavacÄąlÄąk Okulu’nu buldum. Okulun balkonu AtatĂźrk HavalimanĹ’nÄą gĂśrdĂźÄ&#x;Ăź için buradan uçaklarÄą daha rahat gĂśrebilirdim. Okulun balkonundan ilk bakÄąĹ&#x;ta sanki her bir uçak kÄąrmÄązÄą bir Ĺ&#x;apka takmÄąĹ&#x; gibiydi. A319-320-321-

330 gibi Airbus’lardan tutun 737 ve 777 gibi Boeingler’e kadar meydanda değişik ölçülerde uçaklar bulunuyordu. Türk Hava Yolları’nın 250’den fazla noktaya seferleri bulunduğundan bu kadar uçağı bir arada görmek çok şaşırtıcı değil ancak dikkatinizi çekmek isterim ki Türk Hava Yolları’nın 200’den fazla uçak siparişi daha bulunuyor ve bu uçaklarla birlikte Türk Hava Yolları’nın dünyanın ender uçak filolarından birine sahip olacağını düşünüyorum. Okulun balkonundan uçakların fotoğraflarını çekmeye başladım. Uçakların kalkış veya inişleri esnasında resim çekerken arka planda Atatürk Havalimanı’nın da olmasına özen gösterdim. Benim en çok dikkatimi çeken uçakların kalkışı ve inişi sırasındaki yoğunluktu. Kalkış sırasında bir uçak 10-15 uçak arasında kalkmak için sırasını bekliyordu. Aynı durum iniş için de geçerliydi. İniş sırasında da her bir uçak 10-15 uçak arasında inmek için sırasını bekliyor. Uçakların özellikle gökyüzünde arka arkaya bir dizi halinde olmaları benim için oldukça etkileyici bir manzaraydı. Bu manzaranın dünyanın çok az sayıdaki havalimanında karşılaşılabileceğini düşünüyorum. Türk Hava Yolları’nın sipariş ettiği uçakları almasından sonra havalimanının nasıl bir manzaraya sahip olacağını merakla bekliyorum. Uçuş okulunun balkonunda 7 saat kaldım. 7 saat boyunca değişik tipteki uçakların resimlerini çekme imkânı buldum. Günün sonunda oldukça yorulmuş olsam da Atatürk Havalimanı’nda Türk Hava Yolları başta olmak üzere çok sayıda uçağın fotoğraflarını yakından çekme imkânı buldum. Fotoğraflarını çektiğim Türk Hava Yolları uçaklarının bana en ilginç gelen kısmı şirket tarafından her uçağa bir ismin verilmiş olmasıdır. Uçağın ön kısmına yazılmış olan bu isimler genellikle Türkiye’nin değişik şehirlerinin ve ilçelerinin isimlerinden oluşuyor. Sonraki gün Atatürk Havalimanı’ndaki müzeyi gezme imkânı buldum. Müzede ilk uçaklardan en güncel modellere kadar özellikle savaş tipi uçakları görmek mümkün. Müzenin kapalı alanında ise çeşitli resimler ve uçak maketleri bulunuyor. 2 gün İstanbul’da gezdikten sonra İstanbul’un 2. Havalimanı olan Sabiha Gökçen Havalimanı’na gittim ve Antalya’ya gitmek üzere Türk Hava Yolları’nın başka bir şirketi olan Anadolu Jet’e ait bir uçağa bindim. Tahran’daki İmam Humeyni Havalimanı’na çok benzettiğim Sabiha Gökçen havalimanı İstanbul’un

Asya kısmında yer almakta. 1 saatlik uçuş sonrası Antalya’ya gittim. Antalya turistik açıdan Türkiye için oldukça önemli bir yer ve tüm turistler buraya dinlenmek için geliyor. Ancak ben otelde dinlendikten sonra tahmin edebileceğiniz üzere yine fotoğraf çekmek için Antalya Havalimanı’na gittim. Antalya Havalimanındaki uçakların fotoğraflarını çekmek için meydandaki güvenlik görevlilerinden yardım istedim çünkü her şeyi kuralına göre yapmak istiyordum. Güvenlik görevlileri oldukça yardımseverdi. Havalimanının çevresindeki büyük otoyollar Antalya Havalimanı’na inmekte olan veya havalimanından kalkmakta olan

uçakların fotoğraflarını çekmek için en iyi mekândı benim için. Antalya’da birkaç gün kaldıktan sonra İstanbul’a döndüm. İstanbul’dan Şiraz’a dönerken yine Türk Hava Yolları’nın filosuna yeni katılmış bir A319 ile uçuş gerçekleştirme imkânı buldum. Hava şartlarının kötü olmasına rağmen oldukça rahat bir inişle Şiraz’a vardık ve Türkiye’deki uçak fotoğrafçılığı maceramı güzel bir şekilde tamamladım. Kısa bir zaman sonra tekrar İstanbul’a gidip uçakların fotoğraflarını çekmeyi dört gözle bekliyorum.

REZA HAJARI

Hazırlayan & Tercüme: MEHMET ALAGÖZ - BANAFSHE ALİZADEH (THY Şiraz Müdürlüğü)

45

-Ä„3!&Ä„2Ä +!,%-

% ] `<1T *O1 P6 *1*#*7

` P 7 #*

/ 7 P1 7 &H6 / K

Dr. Dinçer AtlÄą Penn State Ăœniversitesi UluslararasÄą Ä°nsan KaynaklarÄą Projeleri BĂślĂźmĂź Konuk Ă–Ä&#x;retim Ăœyesi ve AraĹ&#x;tÄąrmacÄą dxa23@psu.edu

46

ĂœRESEL ekonomide en hÄązlÄą bĂźyĂźyen dinamik sektĂśrlerin baĹ&#x;Äąnda sivil havacÄąlÄąk geliyor. 1950’li yÄąllarda gĂźvenilir turbo jet motorlarÄąn Ăźretimi, takip eden yÄąllarda geniĹ&#x; gĂśvdeli uçaklarÄąn ticari hava taĹ&#x;ÄąmacÄąlÄąÄ&#x;Äąnda kullanÄąlmaya baĹ&#x;lanmasÄą ve 1970’lerin sonuna doÄ&#x;ru, Amerika BirleĹ&#x;ik Devletleri’nde baĹ&#x;layan ve hÄązla tĂźm dĂźnyaya yayÄąlan kĂźreselleĹ&#x;me rĂźzgarlarÄą havayolu iĹ&#x;letmelerini artan kapasiteyi doldurabilecek talebi yaratmak için hÄązla mĂźĹ&#x;teri odaklÄą pazarlama hizmetlerine yĂśneltti. Ăœlkemizde de seksenli yÄąllarÄąn ortalarÄąnda faaliyete geçen Ăśzel havayolu iĹ&#x;letmeleri, dĂźnya havayolu iĹ&#x;letmeciliÄ&#x;i alanÄąndaki teknoloji ve insan kaynaÄ&#x;Äą alanÄąndaki geliĹ&#x;melerden etkilendi. Nihayetinde gĂźnĂźmĂźzde havayolu iĹ&#x;letmeciliÄ&#x;i kendine ĂśzgĂź dinamikleri olan, bununla birlikte diÄ&#x;er sektĂśrlerde faaliyet gĂśsteren iĹ&#x;letmeler gibi pazar koĹ&#x;ullarÄąnda var olan ve kâr amacÄą gĂźden iĹ&#x;letmelerdir. Bu açĹdan havayolu iĹ&#x;letmeciliÄ&#x;ini dĂźnyada modern iĹ&#x;letmeciliÄ&#x;in geldiÄ&#x;i son noktadaki geliĹ&#x;melerden ayrÄą deÄ&#x;erlendirmemiz mĂźm-

kĂźn deÄ&#x;ildir. Zira pazar koĹ&#x;ullarÄąndan en iyi ve rekabetçi hizmeti verebilmek için cazip iĹ&#x;veren olmak, çalÄąĹ&#x;an geliĹ&#x;imini desteklemek ve en yeteneklileri elde tutmak, gĂźnĂźmĂźzĂźn baĹ&#x;arÄąlÄą havayolu iĹ&#x;letmelerinin ortak Ăśzellikleri arasÄąnda yer alÄąyor. Bir baĹ&#x;ka deyiĹ&#x;le sĂśz konusu iĹ&#x;letmeler “yeteneÄ&#x;i yĂśnetmeyiâ€? biliyorlar. YeteneÄ&#x;i yĂśnetmenin altÄąnda ise Yetenek YĂśnetimi (Talent Management) adÄą verilen, insan kaynaklarÄą yĂśnetiminin yeni vizyonu olarak da adlandÄąrÄąlan yeni bir yĂśnetim felsefesi bulunuyor. Yetenek yĂśnetimi, gĂźnĂźmĂźzde kĂźresel dĂźzeyde Ăźst dĂźzey yĂśneticilerin de en Ăśnemli gĂźndem maddelerinden biri. Peki yetenek yĂśnetiminin ardÄąnda nasÄąl bir zihin haritasÄą var? DĂźnyanÄąn en inovatif Ĺ&#x;irketlerinden biri olarak kabul edilen Apple’Ĺn kurucusu ve eski CEO’su Steve Jobs baĹ&#x;arÄąsÄąnÄąn altÄąndaki sÄąrrÄą Ĺ&#x;Ăśyle açĹklÄąyor: “Biz Apple’a sadece en yetenekli insanlarÄą aldÄąk ve onlara ne yapmalarÄą gerektiÄ&#x;ini sĂśylemedik, onlar zaten ne yapmalarÄą gerektiÄ&#x;ini biliyordu.â€? Microsoft’un kurucusu ve eski CEO’su Bill Gates; “Microsoft’taki en Ăśnemli 20 çalÄąĹ&#x;anÄąmÄą alÄąrsanÄąz Microsoft ciddi anlamda deÄ&#x;er kaybederâ€? diyor. DĂźnya’nÄąn en bĂźyĂźk ve gßçlĂź jet motorlarÄąnÄą Ăźreten, medyadan finansa, enerjiden medikal alana kadar çok sayÄąda sektĂśrde faaliyet gĂśsteren General Electric’in (GE) eski CEO’su Jack Welch ise uyguladÄąÄ&#x;Äą yĂśnetim modeli ile GE’yi dĂźnyanÄąn en rekabetçi Ĺ&#x;irketi yaparken, yetenek yĂśnetimi ile ilgili bakÄąĹ&#x;ÄąnÄą Ĺ&#x;Ăśyle Ăśzetliyor: “Jet motoru nasÄąl yapÄąlÄąr bilmem ancak ben jet motorunu yapacak doÄ&#x;ru insanlarÄą bulmada ve onlara iĹ&#x;lerini en iyi Ĺ&#x;ekilde yapmalarÄą için gereken olanaklarÄą saÄ&#x;lamada iyiyimdir. SonrasÄąnda onlarÄą yĂśnetmek bile gerekmez.â€? Welch aynÄą zamanda GE’deki konumunu Ĺ&#x;Ăśyle tanÄąmlÄąyor: “Ben Ĺ&#x;irketimin en yĂźksek Ăźcret paketine sahip insan kaynaklarÄą ve yetenek yĂśneticisiyim.â€?

Yandaki ifadeler başarılı işletmelerde erde üst yönetimin bir yetenek yönetimi mi etebakış açısına sahip olduğunu, yetenekli çalışanları bünyelerine çekmeyi kmeyi başarabildiklerini, çalışanların iş sonuçlarına katkıları itibarıyla eşit şit olmadıklarının bilincinde oldukları arı ve en yetenekliler ile özerk çalışma koinerji şulları çerçevesinde bağlılık ve sinerji yarattıklarını ve konuyu sahiplenerek nerek başarıyı yakaladıklarını gösteriyor. r.

netimi netimi, takdir ve ödüllendirme, eğitim ve gelişim, iç ve dış iletişim, kurum kültürü ve değ değerlerin yaşatılması, motivasyon hatta iş işten ayırmada dahi çalışanı ve jenerasy jenerasyon farklılıklarını merkeze alan “Yeten “Yetenek Yönetiminin” tüm bu fonksiyon ve faktö faktörlere link verdiği bir yapı bulunmaktad maktadır. Bugün sivil havacılık sektörünün en önemli ihtiyacı hem uçucu personel açsısınd açsısından, hem yönetici ve uzman personel he hem de teknik personel açısından yetene yetenekli ve yetişmiş insan gücüdür. Havacılık sektöründeki gelişmeler, müşteri ve çalış çalışan beklentileri, ayrıca verimlilik olguları yetenekli çalışanların işe alımı, gelişimi ve elde tutulması konularını ön plana çı çıkarmakta ve bu alanlarda bilimsel ve ssistematik bir bakış açısını gerekli kılmak kılmaktadır.

Peki söz konusu şirketlerin başarısınrısındaki sır olarak ifade ettiğimiz Yeteteent) nek Yönetimi (Talent Managament) nedir? “Yetenek Yönetimi”, tarihsel açıdan insan kaynakları yönetiminin geldiği son noktada yer eralıyor. Bu süreçte ilk basamak personel yönetimidir. Personel yönetimi timi aşamasında ağırlıklı olarak yapılan lan iş, kayıt tutmadır. İkinci basamakta ise insan kaynakları yönetimi aşaması gelmek gelmektedir. İnsan kaynakları yönetiminde ise insanın yeniden keşfedilerek öneminin anlaşılmaya başlandığı kaynak temelli bir bakış açısı görülmektedir. Akademik alandaki bazı tartışmalar ile birlikte “Yetenek Yönetimi” ise insan kaynakları yönetimin geldiği üçüncü ve son aşamadır. “Yetenek Yönetimi kavramının ortaya çıkışı ise Mckinsey&Company’nin ilkini 1997 yılında, ikincisini 2000 yılında yaptığı küresel araştırmalara (War For Talent 1997 Survey, War For Talent 2000 Survey) dayanmaktadır. Söz konusu araştırmaların sonuçları yetenekli çalışanların arzındaki kıtlıktan söz etmekte ve gelecek yirmi yılın en önemli kurumsal kaynağın yetenek olacağını vurgulamaktadır.” Yetenek yönetimi yaklaşımı aynı zamanda yönetimin çalışanlara bakışındaki bir akıl haritası değişimini ifade ediyor. Bu süreçte yetenek yöneticileri tüketicinin bir markette bir ürüne elinin gitmesi için yürütülen pazarlama faaliyetlerine benzer çalışmaları burada yetenekli çalışanları cezbetmek için gerçekleştirmektedir. Bu süreçte karşımıza cazip işveren olmayı amaçlayan “İşveren Markası” (Employer

Brand) kavramı ve çalışanların kurum kültürü ve değerlerini içselleştirerek temsil edebiliyor olmasını ifade eden “Çalışan Markası” (Employee Brand) kavramları çıkmaktadır. Bunların yanında yetenek yöneticisinin sorumlulukları da bir “Müşteri İlişkileri Yöneticisine” (CRM-Customer Relation Management) benzemektedir. Nasıl ki işletmelerin kârlılığa katkıları oranında sınıflandırılmış A, B, C, D grubu müşterileri varsa, çalışanlar da kârlılığa katkıları oranında potansiyel ve performanslarına göre yetenek matrisinde konumlandırılmaktadırlar. Bu paralelde çalışanlara iş sonuçlarına katkıları oranında eğitim, gelişim ve kariyer olanakları sunulmakta ve onlara kendilerini özel hissetmeleri için pozitif bir organizasyonel iklim ve özerk çalışma koşulları hazırlanmaktadır. Yetenek yöneticisi iç müşteri olan çalışanlara, aynı zamanda emsalsiz “çalışan deneyimini” (Employee Experience) yaşatmaktan sorumludur.

Sonuç olarak sivil havacılık sektörünün doğası doğasında var olan hızlı değişim ihtiyacı hav havayolu işletmelerini çevik şirket olmaya zorlamakta ve bu ihtiyaç havayolu işletmelerinde çalışanların en alt hiyerarşik yapıdan en üste kadar beklenti ve ihtiyaçlarını değiştirmektedir. Geleceğin başarılı hava yolu işletmeleri ise, yetenek yönetimi yaklaşımı doğrultusunda yetenekli çalışanlar için cazip işveren olmayı başarmış çalışanlarının istek ve beklentilerini karşılayabilen, kurumsal öğrenme ve çalışan gelişimi konusunda başarılı ve yeteneği elde tutabilen işletmeler olacaktır.

Diğer yönde “Yetenek Yönetimi” tüm insan kaynakları fonksiyonlarının kalbinde duran bütüncül bir yaklaşımdır. Bu bağlamda işe alım, oryantasyon, kariyer yönetimi, ücretlendirme, performans yö-

Kaynakça: Aktaş,H., Tekarslan, E., (2013) Uçuş Ekibi Kaynak Yönetimi: Pilotların Uçuş Ekibi Kaynak Yönetimi Tutumları İle Kişilik Yapıları Arasındaki İlişki, Istanbul University Journal of the School of Business Cilt/Vol:42, Sayı/No:2, 2013, 276-301 ISSN: 1303-1732 Atlı, D., (2013) İnsan Kaynakları Yönetiminin Yeni Vizyonu: Yetenek Yönetimi (Talent Managent), Crea Yayaıncılık, İstanbul Berger, L., Editor, Berger, D., Editor (2003) The Talent Management Handbook: Creating Organizational Excellence by Identifying, Developing, and Promoting Your Best People, McGraw Hill Professional,USA Goldsmith, M., Carter,L., (2010) Best Practices In Talent Management, John Wiley & Sons, Inc.USA Lowe, J., (2008) Jack Welch Speaks: Wit and Wisdom from the World’s Greatest Business Leader, Wiley Publishing House, USA Küçükönal, H., Korul,V., Havayolu İşletmelerinde İnsan Kaynakları Yönetimi, AKU Sosyal Bilimler Dergisi, www.aku.edu.tr/aku/dosyayonetimi/ sosyalbilens/dergi/.../5-(67-90) Bartos, J., (2012) The 10 Deadly Sins of Talent Management … That Can Quickly Bring Your Organization Into Mediocrity, http://www.ere. net/2012/03/20/the-10-deadly-sins-of-talent-management-that-can-quickly-bring-your-organization-into-mediocrity/ Erişim:14.09. 2014

47

"Ä„,Ä„-Ä Ä 4%+./,/*Ä„

T /1 H HP&/ Ăľ%*LL *1 /Ăś B AE Systems’in geliĹ&#x;tirdiÄ&#x;i insan derisi Ăśzelliklerini taĹ&#x;Äąyan hassas bir kaplama sayesinde hava araçlarÄą hasar ve zararÄą hissedebilecek. AynÄą zamanda rĂźzgar hÄązÄąnÄą, hava sÄącaklÄąÄ&#x;ÄąnÄą, basÄąnç ve hareketi de Ăślçebilecekler.

binlercesiyle kaplayabilirsek ‘akÄąllÄą bir deri’ elde edebileceÄ&#x;imizi ve bĂśylelikle seyir halindeki araçlarÄąn etraflarÄąndaki gerilimi, ÄąsÄąyÄą, sorun teĹ&#x;kil edebilecek potansiyel tehditleri hissedebileceÄ&#x;ini dĂźĹ&#x;ĂźndĂźm.

BBC’nin haberine gĂśre, yeni teknoloji, içerdiÄ&#x;i binlerce mikrosensĂśr sayesinde, henĂźz gerçekleĹ&#x;meden Ăśnce hasar veya sorunu saptayabilecek.

Toz parçacÄąÄ&#x;Äą bĂźyĂźklĂźÄ&#x;Ăźndeki mikrosensĂśrlerin kendi gßç kaynaklarÄą bulunuyor; bu sayede istenen aracÄąn yĂźzeyine spreyleme yĂśntemiyle de daÄ&#x;ÄątÄąlabiliyorlar.

Teknolojiyi geliĹ&#x;tiren Lydia Hyde, sensĂśrleri sayesinde aĹ&#x;ÄąrÄą ÄąsÄąnmayÄą Ăśnleyen çamaĹ&#x;Äąr kurutucusunu izlerken, aynÄą mantÄąÄ&#x;Äąn hava, kara ve hatta deniz araçlarÄąna da uygulanabileceÄ&#x;inden yola çĹktÄąÄ&#x;ÄąnÄą belirtiyor: “AraçlarÄąmÄązÄą bu mikrosensĂśrlerin

Çevresel Ĺ&#x;artlardaki deÄ&#x;iĹ&#x;imleri izleyebilen bu teknoloji, doÄ&#x;al afetlerin Ăśnceden hissedilerek savuĹ&#x;turulmasÄąnÄą da saÄ&#x;layabilir. Benzer teknolojinin otomobillerde kullanÄąlabil-

mesi ise trafik kazalarÄąnÄąn sayÄąsÄąnda bĂźyĂźk bir dĂźĹ&#x;ĂźĹ&#x;e yol açabilir.

*1*6 *7L 71 H& P<6T7 L L*7* ` / 1 &

E

ÄžER yapay bir atom ile konuĹ&#x;ursanÄąz atom da size cevap verecektir. Fakat maalesef siz bu sesi duyamazsÄąnÄąz. Ä°sveç’te gĂśrev alan Chalmers Teknoloji Ăœniversitesi araĹ&#x;tÄąrmacÄąlarÄą laboratuvarda suni bir atom ile iletiĹ&#x;im kurmayÄą baĹ&#x;ardÄą. Atomu aĹ&#x;ÄąrÄą yĂźksek frekanslÄą ses enerjisiyle besleyince atomdaki enerjinin, atom tarafÄąndan yĂźksek ses dalgalarÄą formunda geri çĹkartÄąldÄąÄ&#x;ÄąnÄą gĂśzlemlediler. AraĹ&#x;tÄąrmacÄąlar daha sonra bu insan kulaÄ&#x;Äą ile duyulmasÄą mĂźmkĂźn olmayan iĹ&#x;itsel gĂźrlemeleri ileri teknoloji ses ekipmanlarÄą ile kaydedebildiler. Bu emilim/yayÄąlÄąm etkileĹ&#x;imi atomlarÄąn ÄąĹ&#x;Äąkla etkileĹ&#x;mesi ile benzer Ăśzellikte. Bir ÄąĹ&#x;Äąk fotonu bir atoma yeterli mesafede yaklaĹ&#x;tÄąÄ&#x;Äąnda bazen

atom bu fotonu bĂźnyesine alarak hepsini yutar. Ancak atomlar bu enerjiyi kendi içlerinde uzun sĂźreli tutma yetisine sahip olmadÄąÄ&#x;Äąndan genelde ÄąĹ&#x;Äąk parçacÄąÄ&#x;Äą Ĺ&#x;eklinde geri çĹkartÄąrlar. Bu konsept yaygÄąn olarak kuantum optiÄ&#x;i alanÄąnda çalÄąĹ&#x;Äąlmakta, ama ilk defa bilim insanlarÄą yapay atomlar ile ses arasÄąndaki iliĹ&#x;kiyi kanÄątladÄąlar. Journal Science’da yayÄąnlanan çalÄąĹ&#x;ma, araĹ&#x;tÄąrmacÄąlarÄąn kuantum fiziÄ&#x;i kanunlarÄą hakkÄąnda daha fazla bilinmeyenin gelecekte su yĂźzĂźne çĹkartmasÄąna destek vererek, daha hÄązlÄą bilgisayarlarÄąn Ăźretilmesine Ăźmit verecek nitelikte. Bu çalÄąĹ&#x;ma için Chalmers araĹ&#x;tÄąrmacÄąlarÄą yapay bir atomu ĂśzelleĹ&#x;tirilmiĹ&#x; bir mikroçipin Ăźzerine yerleĹ&#x;tirdiler. AraĹ&#x;tÄąrmacÄą Martin Gustafsson “Bu mikroçipin ĂśzelliÄ&#x;i, elektrik enerji-

sini ses enerjisine çevirebilen kristal bir yapÄądan oluĹ&#x;masÄąâ€? açĹklamasÄąnÄą yapÄąyor. BĂśylece elektrik sinyalleri cihaza uygulandÄąÄ&#x;Äąnda yĂźzey Ăźzerinde dalgalanma ile ses enerjisine dĂśnĂźĹ&#x;tĂźrĂźlĂźyorlar. Bu ses frekanslarÄą ise 4.8 Ghz gibi çok yĂźksek bir frekansa ulaĹ&#x;makta. Bu ses dalgalarÄą insanlar için çok yĂźksek olsa da ÄąĹ&#x;Äąk dalgalarÄąndan 100.000 kat daha yavaĹ&#x;lar. Gustafsson’un sĂśylemine gĂśre bundan dolayÄą ses ile çalÄąĹ&#x;mak kuantum proseslerini kontrol edebilmek adÄąna yeni imkânlar saÄ&#x;lÄąyor. “Bu da ses yayÄąlÄąrken atomun Ăźzerinde deÄ&#x;iĹ&#x;im anlamÄąnda yeni ayarlamalar yapabilmenin mĂźmkĂźn olduÄ&#x;unu gĂśstermekte. Çok hÄązlÄą ilerlediÄ&#x;inden dolayÄą ÄąĹ&#x;Äąkla bunu yapabilmeniz ve kontrol altÄąnda tutabilmeniz çok zorâ€? diyor Gustafsson. CAN AKGĂœN

48

!9.! TĂœSHAD 2014 Ä°ftar ProgramÄą

T `&1 *í í !1<H` P L*L1 H*ø7 ` */

B

U yÄąlki geleneksel TĂœSHAD Ä°ftarÄą programÄąmÄązÄą 9 Temmuz 2014 ÇarĹ&#x;amba akĹ&#x;amÄą Ä°BB Florya Sosyal Tesisleri’nde gerçekleĹ&#x;tirdik. OrtasÄąndaki havuzuyla, ferah ve nezih bir mekanda gerçekleĹ&#x;tirdiÄ&#x;imiz bu yÄąlki iftarÄąmÄązda, aile fertleriyle birlikte 150’ye yakÄąn Ăźye ve misafirlerimizle bir araya gelerek, bu mĂźstesna ayÄąn bereket ve gĂźzelliÄ&#x;ini birlikte bir kez daha idrak etme mutluluÄ&#x;unu yaĹ&#x;adÄąk. THY A.O. ve iĹ&#x;tiraklerinden yĂśnetici ve misafirlerimizin katÄąlÄąmlarÄąnÄąn yanÄą sÄąra, TĂœSHAD Sosyal Sorumluluk Komisyonu’muzun desteklemeyi sĂźrdĂźrdĂźÄ&#x;Ăź kimsesiz çocuklarÄą temsilen aramÄązda olan minikler de programÄąmÄąza ayrÄą bir renk ve gĂźzellik kattÄą. ProgramÄąmÄązda kÄąsa bir selamlama konuĹ&#x;masÄą yapan Dernek BaĹ&#x;kanÄąmÄąz Mehmet Aytekin, “TĂœSHAD’Ĺn artÄąk rĂźĹ&#x;dĂźnĂź ispat ettiÄ&#x;ini, sĂźrekli ve geleneksel hale gelen seminerleriyle, iftar vb. sosyal programlarÄąyla, oldukça kapsamlÄą ve yoÄ&#x;un olarak sĂźrdĂźrdĂźÄ&#x;Ăź sosyal sorumluluk çalÄąĹ&#x;malarÄą ve ßç ayda bir yayÄąmlanan Sivil HavacÄąlar Dergisi’yle, faaliyetlerini sĂźrdĂźrmekte olduÄ&#x;unu ifade etti. 50

!9.! PWL% L<L` 1 L<HT61T1T/ /<6*L`<7T

*`*1*/P L&7&H P 7&6&`<H ORDA 100 KĂ–Y VAR UZAKTA KapÄądan servisle alÄąndÄąklarÄą halde uykularÄąndan uyandÄąrmaya kÄąyamadÄąÄ&#x;ÄąmÄąz kendi çocuklarÄąmÄązÄąn aksine her gĂźn karlÄą yollarda kilometrelerce yol yĂźrĂźyerek okullarÄąna gidebilme mĂźcadelesi veren, tarÄąm iĹ&#x;çisi olarak dĂśnemi genelde yarÄąsÄąnda yakalayabilen, tuvaleti olmayan, sobasÄą olsa ÄąsÄąnacak kĂśmĂźr bulamayan okullarda Äąsrarla okuma mĂźcadelesi veren kĂśy çocuklarÄąnÄą haber bĂźltenlerinde gĂśrĂźyor, o an ĂźzĂźlĂźyor, sonra unutuveriyoruz genellikle.

BAYRAMDA NÄ°JERLÄ° YETÄ°MLERLE ARAMIZDA KĂ–PRĂœ KURDUK

G

Ă–NĂœLLĂœLERÄ°MÄ°Z, “AçlÄąktan Ăślen bir çocuk insanlÄąÄ&#x;Äąn ĂślĂźmĂźdĂźrâ€? dĂźsturundan hareketle Afrika’daki yetimlere yardÄąm elini uzattÄą ve dĂźnyanÄąn en yoksul Ăźlkesi Nijer’deki binlerce yetime, bayram hediyesi olarak yĂźzlerce keçi daÄ&#x;ÄąttÄą. Nijer’de keçisi olan aileler diÄ&#x;er ailelere gĂśre nispeten daha Ĺ&#x;anslÄą. ÇßnkĂź keçi, onlar için sĂźtĂźnden, yĂźnĂźnden, en zorda olduÄ&#x;unda da etinden faydalanabileceÄ&#x;i bir geçim kaynaÄ&#x;Äą oluyor. Keçiler bulduÄ&#x;u her Ĺ&#x;eyi yediÄ&#x;i için beslemesi de zor deÄ&#x;il.

52

THY Niamey MĂźdĂźrlĂźÄ&#x;ß’nĂźn katkÄąlarÄąyla yapÄąlan ve gĂśnĂźllĂź 12 arkadaĹ&#x;ÄąmÄązÄąn Nijer’e gidip bizzat kendi elleriyle keçileri ailelere teslim ettiÄ&#x;i organizasyonda daÄ&#x;ÄątÄąlan tek Ĺ&#x;ey keçi deÄ&#x;ildi. 5 yaĹ&#x; altÄąnda çocuklarÄąn sÄątmadan telef olduÄ&#x;u bu mevsimde binlerce çocuÄ&#x;un hayatÄąnÄą kurtaracak olan 500 adet ilaçlÄą cibinlik de belirlenen yoksul kĂśylerde daÄ&#x;ÄątÄąldÄą; binlerce Ĺ&#x;eker, sabun, ilaç ve tabi ki oyuncak da. Bin kiĹ&#x;iye de iftar verildi.

TĂźshad ßç yÄąldÄąr kĂśy okullarÄąnÄą ve karda terlikle okula giden kĂśy çocuklarÄąmÄązÄą unutmuyor. Ä°lk Ăśnce bin çocuÄ&#x;a karne hediyesi olarak birbirinden gĂźzel oyuncaklar taĹ&#x;ÄądÄą, sonra on ßç kĂśy okuluna gitti, kĂźtĂźphane kurdu, Ĺ&#x;imdi de çok daha bĂźyĂźk bir organizasyona soyundu. KĂśy çocuklarÄąna yĂśnelik faaliyetlerimizin bir yenisi, okullarÄąn açĹldÄąÄ&#x;Äą eylĂźl ayÄąnda, Ordu’dan AÄ&#x;rĹ’ya, Sivas’dan ĹžanlÄąurfa’ya 20’nin Ăźzerindeki Ĺ&#x;ehirde 100 kĂśy okuluna yĂśnelik olarak gerçekleĹ&#x;tirildi. Kampanyada okullara 400 bilgisayar, futbol, voleybol, basketbol, tenis ve satranç takÄąmlarÄąndan oluĹ&#x;an bir spor kiti ve en Ăśnemlisi her bir çocuÄ&#x;a uçurtmadan tamtama pek çok hediye ve içi lazÄąm olan kÄąrtasiye malzemeleri ve boyalarla dolu bir okul çantasÄą gĂśtĂźrĂźldĂź. YĂźzlerce arkadaĹ&#x;ÄąmÄązÄąn paketlemeden taĹ&#x;Äąmaya, standlarda durarak baÄ&#x;ÄąĹ&#x; toplamaktan Anadolu’nun en Ăźcra kĂśylerine giderek daÄ&#x;ÄątÄąm yapmaya çok çeĹ&#x;itli Ĺ&#x;ekillerde destek verdiÄ&#x;i kampanya, 10 bine yakÄąn çocuÄ&#x;un yĂźzĂźnĂź gĂźldĂźrdĂź.

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.