Niet abnormaal

De norm + afwijken van de norm = niet

abnormaal!

Tekst: Lindsay Hacke Illustratie: evedesign.be

pen. Hard op tafel slaan en heftig zijn stem verheffen op het juiste moment hielp hem zoals bij zijn ouders om ruzies, discussies en daarna overleggingen te winnen. Helaas vond zijn werkgever zijn gedrag niet meer professioneel. Tijdens een eerste verwittiging lachte hij dit weg. De tweede keer werd er geëist dat hij zijn baard helemaal zou afscheren. Rolf weigerde dit en werd ontslagen.

Zit je vaak met pantoffels achter je bureau op het werk?

Draag je je baard met vlechten door je Noorse afkomst of

lach je plots op een begrafenis? Yep, dan wijk je af van

de ‘norm’ en bekijkt men je als ‘weird’, ‘onaangepast’,

‘abnormaal’, ‘gestoord’ of ‘marginaal’. Wat ziet men hier

over het hoofd?

Wat is dat eigenlijk, een norm? Dit zijn algemeen aanvaarde manieren om je te gedragen, te kleden en te communiceren. Het geeft een goede basis voor onze dagelijkse omgang met anderen op je werk, je buurt, publieke buitenplaatsen, winkels, feesten, openbaar vervoer,... Veel normen zijn niet opgeschreven of opgelegd, maar toch zijn ze als regeltjes en bepalen ze veel. Kom je in een lift, dan kijken mensen rond of naar hun gsm. Iemand aanspreken om hem of haar te helpen is oké. Krijg je geen aandacht, dan is expres luid boeren of die persoon hard aanstoten of zomaar vastpakken niet oké. Herhaal je zo’n gedrag tijdens de vergadering tegen die collega uit de lift en sla je dan plots keihard op de tafel, dan is je omgang niet in overeenstemming met wat de norm is, bv ‘in een vergadering gedraag je je professioneel’.

Afwijken van de norm als inspiratiebron voor iedereen

Afwijken van de norm kan ook een eigenheid tonen van een mens waar zijn of haar levensverhaal achter schuilt, één met overlevingsstrategieën en opgedane levenswijsheid.

Rolf van Noorse afkomst werkte als vakbondsafgevaardigde voor gepeste werknemers. Elke vlecht in zijn baard staat voor een overwinning: op zijn 45ste had hij er 87. Zelf werd hij gepest van zodra hij op school kwam omwille van zijn ros haar; pesten waar hij erg agressief op reageerde met zijn heftige Noorse temperament. Hij ging naar de boksclub en leerde om er alle kwaadheid uit te mep-

Norm zit in normaal

Het is niet toevallig dat ‘norm’ een onderdeel is van het woord ‘normaal’. De afkomst en betekenissen van woorden zijn namelijk verweven in gesproken en geschreven taal. Hoe meer mensen akkoord zijn over welk gedrag, hoe te communiceren of hoe je te kleden op een gelegenheid aanvaardbaar is, hoe groter de ongeschreven consensus waarbij groepsdruk komt kijken. Alles daarbuiten is dan abnormaal, weird, afwijkend of marginaal. Groepsdruk maakt dat mensen zich vaak aanpassen om niet als afwijkend bestempeld te worden of om ‘erbij te horen’. En dáár wordt veel over het hoofd gezien.

Hoe ging Rolf hiermee om? Hij ging met zijn levensverhaal naar een andere vakbond die het voor hem opnam omdat hij om onwettelijke redenen werd ontslagen. Daarna werd hij in die vakbond aangeworven als manager en waren de baardvlechten welkom.

Conclusie

Waarom is afwijken van de norm niet abnormaal? Het toont wie jij bent en waar jouw levenslessen, jouw talenten in schuilen.

Wees de beste versie van jezelf, met baard- of roze vlechten, met schaterlachen, met wat jou ‘jij’ maakt. Vind een compromis. Of breng je levensverhaal en eigenheid naar een andere plaats waar je welkom bent zoals je bent, waar je mag zaaien waarin je goed bent. Oogst daar samen wat zowel volgens als buiten de norm opgebouwd wordt: iets wat leerrijk is voor alle betrokkenen.