Stap 6 Wat heb je al van bij je geboorte en wat komt er achteraf nog bij?

4 Emotieregulatie Door middel van emotieregulatiestrategieën kun je proberen emotionele processen te beïnvloeden. Je kunt bepaalde strategieën (manieren van handelen) gebruiken om zowel positieve als negatieve emoties te vergroten, te behouden of te verminderen. Over het algemeen proberen mensen plezier te vergroten en pijn te voorkomen. Doorgaans kun je vijf strategieën gebruiken: — een situatie selecteren (vermijden van bepaalde situaties, of ze juist opzoeken); — de situatie wijzigen (de externe omgeving aanpassen zodat de emotionele ervaring anders is); — de aandacht verleggen (aan iets anders denken); — zorgen voor een cognitieve verandering (een eerdere situatie anders waarderen); — zorgen voor een reactieve aanpassing of modulatie (bv. door te sporten). 5 De functies van emoties Emoties kunnen drie verschillende functies hebben: — De waarschuwingsfunctie houdt in dat emoties een belletje doen rinkelen als er iets misgaat. Ook kunnen emoties aangeven dat een gevaarlijke situatie geweken is. — De aanpassingsfunctie houdt in dat emoties helpen om je aan te passen aan een wijzigende omgeving. Ze bereiden je voor om gepaste acties te ondernemen. — Emoties hebben een communicatieve functie: ze ondersteunen je communicatie met anderen. Door je emoties toon je anderen wat er in je omgaat, en zo weet jij ook wat er in anderen omgaat. STAP 6 Wat heb je al van bij je geboorte en wat komt er achteraf nog bij? Is het je al opgevallen dat alle baby’s op dezelfde manier lachen en wenen? Kijk maar eens naar oude foto’s van jezelf waarop je uitbundig lacht of huilt. Imiteerde je toen je ouders? Of zat de uitdrukking van die emoties al in jou van in de baarmoeder? 1 Vier werelddelen, dezelfde leeftijd, dezelfde lach, hetzelfde verdriet. a Beschrijf de lach en de traan. Afrikaanse baby Aziatische baby Latijns-Amerikaanse baby West-Europese baby HOOFDSTUK 4 ©VAN IN

THEMA 2

b Zet de onderstaande zinsdelen op de juiste plaats om tot betekenisvolle uitspraken over emoties te komen.

Emoties blijken / op dezelfde manier / ze zouden universeel zijn. / overal ter wereld / getoond te worden: liggen ze vast in de genen / , of een combinatie van beide? / De vraag is: / of zijn ze aangeleerd a Erfelijkheid Worden individuele verschillen veroorzaakt door erfelijke factoren? M.a.w. wat wordt bepaald door wat men aanleg noemt? 2 Lees het verhaal van Emily en Victor. Beantwoord onder de tekst de vragen waar de ouders mee zitten. HET VERHAAL VAN EMILY EN VICTOR Emily en Victor zijn zus en broer, een tweeling. Behalve hun uiterlijke gelijkenis hebben ze weinig met elkaar gemeen. Victor is een hardwerkende computerfreak. Emily heeft dan weer veel belangstelling voor sport. Je ziet haar niet alleen op sportmeetings, maar ook op heel wat festiviteiten waar plezier te beleven valt. Haar broer blijft meestal thuis om van de rust te genieten. Hij heeft het niet begrepen op dat gekunstelde plezier maken. Hun ouders vragen zich af wat er nu precies van hen komt, m.a.w. welke eigenschappen hebben hun kinderen overgeërfd? Welke verschillen ontwikkelden zich door hun opvoeding? En wat hebben Emily en Victor helemaal zelf gekozen? HOOFDSTUK 4©VAN IN THEMA 2

b Omgeving

Worden individuele verschillen veroorzaakt door het (opvoedings-)milieu? M.a.w. wat wordt bepaald door wat men de omgeving noemt?

c Vrije wil Is de persoon zelf verantwoordelijk voor zijn ontwikkeling? Is de vrije wil het gevolg van de beïnvloeding vanuit het milieu of is ze bepaald door onze aanleg? HOOFDSTUK 4 ©VAN IN

THEMA 2