SYNTHESE

KENNISCLIP 1

Je groeit op in een maatschappelijk systeem waartoe je slechts via een langdurig socialisatieproces toegang krijgt. Cultuuroverdracht vindt plaats binnen instituties als het gezin, de school, verenigingen, groepen van leeftijdsgenoten … Ook de massamedia spelen een belangrijke rol bij het ontwikkelen van een eigen stijl van leven.

Socialisatie

Socialisatie kunnen we omschrijven als het proces waarbij een persoon de gewoontes, waarden en normen, kennis en bedrevenheden van een gegeven groep of maatschappij aanleert om in die groep of gemeenschap te kunnen functioneren. Socialisatie is een continu proces dat plaatsvindt gedurende alle fasen van de levenscyclus. Telkens de sociale omstandigheden van een persoon wijzigen, ontstaat er een socialisatie- of resocialisatieproces. We onderscheiden drie niveaus van socialisatie, afhankelijk van de socialisatoren: — Primaire socialisatie

De socialisatoren zijn je ouders en andere gezinsleden. Zij dragen je belangrijke waarden en normen over en leren je bepaalde vaardigheden aan. Die vorm van socialisatie gebeurt grotendeels op een vanzelfsprekende manier. Je kunt spreken van informele roltraining. — Secundaire socialisatie

De socialisatoren zijn ‘secundaire relaties’: kinderopvang, leeftijdsgenoten, leiders in de jeugdbeweging, leerkrachten, sporttrainers … Die vorm van socialisatie is formeler van aard. Je waarden en normen worden verder aangevuld. Je kennis en je sociale vaardigheden ontwikkelen zich verder. — Tertiaire socialisatie

Tertiaire socialisatie gebeurt door mediakanalen die we massamedia noemen. De socialisatoren zijn rolmodellen zoals vloggers, influencers en tv-persoonlijkheden.

Stereotypering

Door socialisatie ontstaat het gevaar dat je aan stereotypering gaat doen. Individuen die gedrag vertonen dat afwijkt van een doorsnee lid van de eigen samenleving, andere culturen …, ga je dan als anders aanzien. Hun kenmerken worden veralgemeend.

Cultuur wordt aangeleerd door socialisatie

We onderscheiden twee vormen van socialisatie: — Enculturatie is het aanleren en verwerven van de (sub)cultuur van de samenleving waarin je bent geboren. — Acculturatie is het aanleren en verwerven van een andere cultuur of elementen van een andere cultuur dan die waarin je bent opgegroeid. Culturele identiteit is het geheel van gemeenschappelijke patronen en gebruiken van een samenleving die over generaties heen worden doorgegeven. Ook culturele identiteit verandert continu door de interactie met elkaar en met andere culturen.

8.1 8.2 8.3 HOOFDSTUK 8©VAN IN THEMA 4

Instituties

Een institutie is een instelling die belangrijke waarden verwezenlijkt en de fundamentele behoeften van de samenleving vervult. Institutionalisering betekent het oprichten van instituties.

8.4

Bordschema

Instituties zijn belangrijk voor de samenleving en voor het individu: — Ze verwezenlijken belangrijke waarden — Ze vervullen de fundamentele behoeften van de samenleving — Ze brengen stabiliteit → Voortbestaan van de cultuur — Ze leggen beperkingen op om ons gedrag in vaste banen te leiden — Ze hebben een bevrijdende invloed omdat we niet altijd zelf keuzes moeten maken

samenleving individu HOOFDSTUK 8 ©VAN IN

THEMA 4

NOTITIES

©VAN IN

Fotocredits p. 9 stemmen © ANP /Belga Image p. 15 belijdenis © HOLLANDSEHOOGTE/Belga Image p. 24 Video lichamelijke veranderingen © CJG Rijnmond p. 26 Petra De Sutter © BELGA/Belga Image p. 70 De Kinderboerderij © http://www.maartenisdemax.be/ p. 72 Jean Piaget © BELGA AFP/Belga Image p. 73 resusaapje © SCIENCESOURCE/Belga Image p. 74 video Still Face Experiment © 2007 ZERO TO THREE p. 75 Mary Ainsworth © JHU Sheridan Libraries/ Gado/Getty Images p. 79 Video Groei 6 jaar en Groei 9 jaar © www.klasse.be p. 79 Peter Adriaenssens © BELGA/Belga Image p. 83 Batman © yemliha_a/ Shutterstock p. 86 Cartoon © Marloes De Vries p. 91 Jean Paul Van Bendegem © BELGIAN_FREELANCE/Belga Image p. 101 voetballers © Paolo Bona/ Shutterstock p. 101 fietser © Nongnut Moijanghan/Shutterstock p. 112 Pygmalion © Album/Metropolitan Museum of Art, NY/Image Select p. 116 Hitler © AGEFOTOSTOCK /Belga Image p. 125 Video slaaphouding © Science of People - https://www.scienceofpeople.com/ p. 129 oorlog © timsimages/ Shutterstock p. 129 Primark © fokke baarssen/Shutterstock p. 129 Massimo Dutti © Vytautas Kielaitis/Shutterstock p. 137 Kamal Kharmach © VRT p. 137 Lost Frequencies © Stephen Lovekin/Shutterstock p. 138 Ernst Kretschmer © The Picture Art Collection/Alamy Image Select p. 138 William Sheldon © Walter Sanders/Getty Images p. 144 Eduard Louis © DPA/Belga Image p. 145 Video fysiek effect van emoties https://www.pnas.org/content/111/2/646 p. 148 Video angst © Dr John Kenworthy p. 156 Joseph Ledoux © Photograph by Diemut Strebe p. 158 wagenmenner © BRIDGEMAN /Belga Image p. 158 olifantenmenner © bundit Jonwises/Shutterstock p. 173 Cartoon kat © Leslie Saurus p. 191 Marshall Rosenberg © ZUMA Press, Inc. / Alamy p. 200 Scott Fahlman © BELGA/AFP p. 200 Shigetaka Kurita © BELGA/AFP p. 201 Paul Watzlawick © INTERFOTO Friedrich Rauch p. 217 Paul Verhaeghe © Saskia Vanderstichele 2021 p. 248 Alhambra © Alfonso de Tomas / Shutterstock p. 248 Noedels © Mirko Kuzmanovic / Shutterstock p. 249 Samuel Huntington © IMAGO p. 252 Bindi © thala bhula / Shuterstock p. 252 Haka © Paolo Bona / Shutterstock p. 252 Papoea-Nieuw-Guinea © Roberto Cornacchia / Alamy p. 252 Lor Sae Yuk © Settawat Udom / Shutterstock p. 253 Saami © footageclips / Shutterstock p. 253 Aboriginals © Brook Mitchell / Shutterstock p. 254 Varanasi © Akella Srinivas Ramalingaswami / Shutterstock p. 254 Kedah © Hazli / Shutterstock p. 255 Bord op straat © Polaris/ Martinka/ Photo News p. 258 Jeugdbeweging © BELGA/NICOLAS MAETERLINCK p. 262 Totem krijgen © Adriaan Beernaert p. 262 Studentendoop © BELGA/AFP p. 263 Passe vitte en kroketmachine © Huis van Alijn p. 264 Carnaval © Imladris / Shutterstock p. 266 Het angelus © IanDagnall Computing / Alamy p. 276 Jackie Kennedy © PA Images / Alamy p. 276 Mathilde en Paus Fransiscus © REUTERS p. 282 Jip en Janneke © Nancy Beijersbergen / Shutterstock p. 282 Boekcover © 2010. Clavis Uitgeverij Hasselt – Alkmaar – New York. Cover van Zaza speelt doktertje van Mylo Freeman. ISBN 978 90 448 1260 2 p. 287 Lukaku © BELGIAN_FREELANCE p. 287 George Herbert Mead © The History Collection / Alamy p. 289 Sinterklaas © Peter Braakmann / Shutterstock p. 292 Inheemse vrouwen © Ewa Skibinska / Alamy p. 292 Himba © Thomas Cockrem / Alamy p. 292 Boeddhisten © Piti A Sahakorn / Alamy p. 292 Japanse ©VAN IN vrouwen © domonabikeJapan / Alamy

Videocredits

p. 181 Change blindness © This information was provided by PBS Parents/PBS Teachers - https://www.pbs.org/wgbh/nova/insidenova/2011/03/changeblindness.html p. 194 Verbindende communicatie © Uit: 'Rondpunt, verbinding als het vierkant draait' – Frederik Imbo p. 221 Kernkwadranten © www.mindbrouwerij.nl

Tekstcredits

p. 255 Jay Shells © De Standaard.be - 23/05/2012 p. 293 Mous Lamrabat © fashionunited.nl, hln.be - 31/01/2019 - dit artikel werd gereproduceerd met toestemming van de uitgever, alle rechten voorbehouden. Elk hergebruik dient het voorwerp uit te maken van een specifieke toestemming van de beheersvennootschap License2Publish: info@license2publish.be