Traveletc. editie 2-2022

TIME FOR A LITTLE LUXURY IN

DELTA’S PREMIUM CABINS

Treat yourself. Upgrade your travel experience to one of Delta’s premium cabins. Stretch out and relax in Delta Premium Select or dine high in Delta One®, one of the most exclusive cabins in the sky.

Colofon

DUURZAAMHEID VALT NOG NIET MEE

Traveletc. Is een uitgave van

Uniglobe

Holland

The Base A

Evert vd Beekstraat 1-5 1118 CL Schiphol T + 31 (0)20 226 31 00 E info@uniglobe.nl W www.uniglobe.nl

Realisatie

Reismedia BV

Evert vd Beekstraat 1-41, 1118 CL Schiphol

Hoofdredacteur: Neal Luitwieler

Redactie en medewerkers: Iris Hannema, Bibi Mol, Lolke van der Heide, Klaas-Jan van Woerkom. Coverfoto: IStock.

Vormgeving: Cre8tiFF, Helmond.

Druk: Senefelder Misset, Doetinchem Advertentie-exploitatie: Uniglobe Travel Holland

Er is altijd een Uniglobe kantoor bij jou in de buurt

* Alkmaar: THL Travel

* Almere: THL Travel

* Amsterdam: Attent Business Travel

* Arnhem: Alliance Travel

* Goes: Alliance Travel

* Grootebroek: Smart Business Travel

* Hoogeveen: Two Travel

* Oud-Beijerland: Two Travel

* Rotterdam: Alliance Travel

* Sprang-Capelle: Two Travel

* Wijchen: Smart Business Travel

* Wateringen: Westland Business Travel

* Woerden: Smart Business Travel

Nu de rust op Schiphol lijkt te zijn teruggekeerd, verschuift de aandacht binnen de zakenreiscom munity weer naar dat andere thema dat ons bezighoudt: duurzaamheid. Maar is dat onder werp écht zo belangrijk voor de zakenreiziger en -agent als we denken? Een korte rondgang, die mede namens ons is uitgevoerd, wijst uit dat de waarheid - zoals wel vaker - anders is dan we denken. Duurzaam reizen valt nog niet mee, zo blijkt.

Ondanks verschillende initi atieven blijkt er voor gebrui kers soms geen touw vast te knopen aan zaken zoals bijvoorbeeld CO2-uitstoot in de hele keten. Transparantie ontbreekt en er is voor ons als Uniglobe een belangrijke rol weggelegd om door de ‘pas aangeplante’ bomen het bos te laten zien.

Het zelf uitzoeken welke combinatie van vervoers modaliteiten het beste is, is een tijdrovende en daardoor kostbare aange legenheid. Vanuit Uniglobe oriënteren we ons op een CO2-managementsysteem om beter inzicht te krijgen in onze eigen voetafdruk. Dat kan resulteren in maatre gelen zonder aan greenwa shing te doen. Compensatie door afkoop van vlieg schaamte heeft namelijk niet het gewenste effect. Onze klanten kunnen beschikken over CO2-rapportages van vluchten. Onze rol wordt belangrijker bij dit soort services. Dat geldt ook voor

Duty of Care, reis-en gezond heidsadviezen.

Wij zien de aandacht van vluchten naar treinen ver schuiven op relevante routes waar de trein een alternatief kan bieden qua comfort, snel heid en prijs. Maar hoe graag we onze klanten de weg naar het station wijzen, er is onvoldoende capaciteit. Het spoor moet intensiever benut gaan worden. Zakenreizigers kiezen de trein als dat past bij hun schema. Zo worden dagrand-trips met het vliegtuig vaak verkozen boven de trein met een extra overnachting. De vraag is wat duurzamer is.

Hoe duurzaam de ambities ook zijn, ik stel vast dat de mondiale vraag naar vlieg tuigstoelen alleen maar zal toenemen. Nu al vliegen veel bedrijven alweer meer dan in 2019. Zakendoen doen we bij voorkeur face-to-face in plaats van via Teams of Zoom. De geplande krimp van Schiphol staat hier haaks op. De reissector zal hier

lang schade van ondervinden. Reizigers gaan uitwijken naar andere luchthavens of bijvoorbeeld overstappen in het Midden-Oosten. Dat levert aan CO2-reductie niets op. Dat doen wel één Europees luchtruim, SAF en waterstof. De luchtvaart heeft m.i. de beste papieren om stiller, zuiniger en schoner te worden.

En dan nog de hotelketens: hier wemelt het van de keurmerken. Iedere keten bepaalt zelf de groene invulling. Het ontbreekt aan een onafhankelijke stan daard. Ik verwacht wel dat hier verbetering in gaat komen. Mijn conclusie: duurzaamheid past goed bij ons handelen en denken, maar voor de uitvoer moet er nog het nodige water (liefst voldoende en schoon) door de Rijn stromen.

Veel leesplezier met Travel Etc. gedrukt op duurzaam papier met PEFC-keurmerk.

Cees Klinkenberg

Directeur Uniglobe Travel Holland

DIT NUMMER

Topsport bedrijven met sportreizen

Het organiseren van sportreizen voor clubs, bijvoorbeeld voor wedstrijden of trainingskampen, is één van de specialismen van Uniglobe. Twee kantoren vertellen over wat daar allemaal bij komt kijken.

Zakendoen in India: land van de grote getallen Nog even en dan is India qua inwonersaantal het grootste land ter wereld. Waar moet je op letten als je er zaken gaat doen? Ambassadeur Marten van den Berg geeft belangrijke adviezen.

Privévliegtuig op maat: van zakenjet tot superjumbo

Een zakenjet huren voor een lastminute vergadering in het buitenland, of een toestel charteren voor een incentivereis? The Aviation Factory regelt het al bijna dertig jaar.

De nieuwe Premium Comfort Class van KLM

Eindelijk heeft ook KLM een volwaardig Premium Economy-product geïntroduceerd. Traveletc. vloog mee op de eerste vlucht en zette de plus- en minpunten op een rijtje.

EN VERDER

12 De negen straatjes in Amsterdam 15 Met de Eurostar naar Londen voor een zakelijke stedentrip 25 Column Harri Theirlynck

26 Klant in beeld: Hosokawa Micron 37 Column Iris Hannema 44 Zakendoen in Spanje

UNIGLOBE BEDRIJFT TOPSPORT MET HET ORGANISEREN VAN SPORTREIZEN

Tekst: Lolke van der Heide

Beeld: Uniglobe Two Travel en Uniglobe THL

Uniglobe Travel kent vele specialismen, waar het organiseren van sportreizen voor sportclubs er een van is. Voor teams die voor een wedstrijd of bijvoorbeeld trainingskamp naar het buitenland moeten, organiseren de kantoren van Uniglobe de vlucht en alles wat erbij hoort. Enkele grote Nederlandse voetbalclubs staan op de lijst van klanten, waaronder Feyenoord, AZ, FC Utrecht, FC Twente en FC Groningen. Maar ook andere sporten en hun verenigingen hebben de weg naar Uniglobe gevonden.

© Ed van de Pol Photography.

Traveletc. brengt in deze editie twee kantoren aan het licht waar sportreizen een belangrijke rol spelen: Uniglobe Two Travel, met vestigingen in Hoogeveen, Sprang-Capelle en Oud-Beijerland, en Uniglobe THL Travel, met kantoren in het AFAS-stadion in Alkmaar en het WTC in Almere.

UNIGLOBE TWO TRAVEL

Het in 1997 opgerichte Uniglobe Two Travel legt sinds zeven jaar naast de ‘gewone’ zakenreis tevens de focus op sportreizen. “Vergelijkbaar met onze zakelijke klanten ervaren wij dat een zorgeloze reis voor sporters essen tieel is om tot topprestaties te komen. Dat geeft ons een kick om hieraan bij te dragen”, zegt mede-eigenaar Edwin Merk. “Wij zagen dat onze maatwerkaanpak heel goed aansloot bij de wensen en eisen vanuit sportteams en sportbonden.”

Two Travel hanteert een persoonlijke aanpak - in de woorden van Merk: “Vertrouwen hebben in elkaar en in detail weten welke wensen en eisen bij een club, team of individuele sporter voorop staan, is essentieel. Het zorgt voor een samenspel waarbij we zowel sportief als zakelijk elkaar stimuleren en leidt tot steeds betere resultaten.”

Een aantal grote voetbalclubs is inmiddels vaste klant van Uniglobe Two Travel, namelijk Feyenoord, FC Twente en FC Groningen. Ook het basketbalteam van Donar en Lycurgus, een volleybalploeg, reizen met Uniglobe. Edwin Merk: “De overeenkomst met Lycurgus is zelfs voor onbepaalde tijd en daaruit blijkt een ‘oneindig’ vertrouwen in elkaar. Dit is waar wij voor gaan: echt langetermijnrelaties.”

Zijn er specifieke sporten waar jullie je op richten? “Nee, iedere sport heeft zijn eigen kenmerken en wensen. Wij opereren sport-breed en geloven sterk in de individuele aanpak. Uniglobe Two Travel faciliteert verscheidene sportbonden en organiseert hun inter

nationale reizen voor toernooien, scouting, wedstrijden en speciale evenementen. Op dit moment ligt de focus relatief sterk op voetbal, maar wij zien veel mogelijkheden om dit te verbreden.”

Heb je een voorbeeld van een memorabele reis?

“Een mooie recente ervaring is de finale van de Conference League in mei 2022 van Feyenoord tegen AS Roma, in Tirana - Albanië, die door ons is ondersteund. Het ging om een reis voor ruim 800 mensen, die met zes charters zijn vervoerd en in zes hotels werden onder gebracht. Het was een project dat we in drie weken tijd moesten organiseren, in nauwe samenwerking met onze klant en leveranciers. Feyenoord verloor de wedstrijd overigens wel, met 1-0, maar de reis was voor iedereen een groot succes.”

Wat zijn de voordelen voor clubs om de organisatie van reizen bij jullie onder te brengen?

“Wij zijn onderdeel van diverse business clubs die belangrijk zijn binnen hun club. Met het organiseren van perfecte reizen krijgt de club nog meer waardering en creëren wij onze eigen referentie. Voor sponsoren en leden van de business club zorgen wij voor verbinding, maar ook voor zakelijke kansen onderling. Een reis is immers een hele laagdrempelige manier om met elkaar in contact te komen. Wij ervaren bij iedere reis dat er relaties worden gelegd, die anders nooit hadden kunnen ontstaan.”

Stemmen de kantoren van Uniglobe de sportreizen met elkaar af?

“Er wordt binnen Uniglobe veel kennis en ervaring gedeeld. Natuurlijk heeft ieder zijn eigen klanten, maar elkaar helpen en ondersteunen is een universeel ken merk, allemaal in het belang van de klant. Daarnaast nodigen we elkaar regelmatig uit bij events en wedstrij den, om de beleving te delen, ook voor elkaars klanten. Wat dat betreft zijn we bij Uniglobe één grote familie en hebben we een gezamenlijk belang: het bieden van zorgeloze reizen en bijbehorende events.”

Hoe komen jullie aan geleasde vliegtuigen en lukt dat met de schaarste en beperkte slottijden?

“In de huidige marktsituatie is er inderdaad een grote krapte aan beschikbare vliegtuigen voor charters. In de huidige periode na de pandemie is er een extreem hoge vraag naar private jets. Mede door de kortetermijnplan ning in bijvoorbeeld de voetbalwereld is het momenteel echt een vechtmarkt. Betrouwbaarheid en veiligheid

staan voor ons altijd voorop. De ingestelde restricties van het aantal vluchten in Nederland vormen een groot probleem om überhaupt capaciteit te vinden voor vluchten van teams en business clubs naar Europese wedstrijden en/of toernooien. Dit is naar onze mening een slechte ontwikkeling, aangezien wij als klein land met name op het gebied van sport een prachtige positie hebben opgebouwd met bijzondere prestaties. Wij bepleiten daarom meer ruimte voor vliegtuigen en vooral slottijden om sportreizen te kunnen uitvoeren.”

Welke vliegtuigtypes worden het vaakst ingezet? “Normaliter vliegen wij met een Boeing 737-800 of een Airbus A320, maar door de restricties worden wij meer en meer gedwongen kleinere toestellen in te zetten, zoals de Embraer 145. Hierdoor moeten we meerdere toestel len inzetten om het geplande aantal mensen te kunnen vervoeren.”

Zijn er nog clubs/sporten die op het verlanglijstje van Uniglobe staan om ‘binnen’ te halen?

“Onze ambitie is om de voorkeurspartner van sportend Nederland te worden, zowel voor teams, clubs en bonden als individuele sporters. Wij hebben inmiddels heel veel ervaring en beschikken over de mensen, de technologie en een economisch interessante propositie voor beide partijen. Op die manier zijn wij ervan overtuigd dat wij sporters en clubs kunnen faciliteren om topprestaties te verrichten. Uniglobe doet er alles aan om de sporters en hun entourage zorgeloos te laten reizen en hun sportieve doelen te laten bereiken.”

Toekomstvisie?

“Voor de korte termijn verwachten wij meerdere clubs

te kunnen laten aansluiten, in diverse disciplines. De gesprekken hierover zijn veelbelovend. Voorop staat om de samenwerking met bestaande klanten in de sportwereld voort te kunnen zetten. Daar staan en gaan we voor.”

UNIGLOBE THL TRAVEL

Uniglobe THL Travel, met vestigingen in Alkmaar en Almere, organiseert sinds 2013 sportreizen in binnen- en buitenland. “Het in elkaar zetten van deze reizen is voor ons een topsport waarin we uitblinken”, zegt Business Travel Consultant Anet Schurink. Anet - sinds 9 jaar bij THL Travel – draagt samen met haar collega’s zorg voor de reizen van verschillende sportbonden, waaronder in de atletiek, zwemmen, volleybal, handboog en baseball.

Schurink organiseert de reizen voor deze topsporters naar trainingen, wedstrijden, competities of de Olympische Spelen. Daarnaast is sinds 2013 ook voetbal in het sportportfolio van Uniglobe THL Travel opgenomen.

In 2013 was AZ de eerste voetbalclub waar Uniglobe THL Travel Official Travel Partner van werd. Naderhand werd ook het kantoor in Alkmaar verhuisd naar het AFAS-stadion. De homebase van de Alkmaarse club. Later zijn FC Utrecht, sc Heerenveen en FC Volendam toegevoegd aan de partnerschappen van Uniglobe THL Travel.

Hoe gaat Uniglobe THL Travel als Official Travel Partner van de voetbalclubs te werk?

“Voor Europese voetbalwedstrijden en trainingskampen regelen we de reizen voor spelers en sponsoren. Alles wordt tot in de puntjes georganiseerd, tot aan details als specifieke maaltijden en rustmomenten. De sporters

mogen geen enkele hinder aan reisongemakken ondervin den.” zegt Karen van den Berg – Manager Operations.

"Voor de spelers heeft de reis als doel: topsport en preste ren. Alle randzaken daaromheen moeten wij goed organi seren zodat de spelers in topvorm kunnen zijn. Alles draait om de match van 90 minuten.

Voor de sponsoren geldt dat zij optimaal betrokken willen zijn bij hun favoriete team, dat zij kunnen netwerken en vaak ook de stad waar de wedstrijd plaatsvindt kunnen bekijken. De doorlooptijd om alles te organiseren is voor ons heel kort. Zodra de loting voor de wedstrijden klaar is hebben wij een team klaar staan dat binnen één á twee weken alles op en top regelt.”

Staat er nog een gedenkwaardige reis in je geheugen? Marisa Mambro – Projectmanager Groups, Sports & Events: “Even denken, ja: Manchester United – AZ op 12 december 2019 voor de Europa League. De route naar de groepsfase was toen al heel spannend voor AZ, tegen Royal Antwerp in de kwalificatieronde. Toen AZ daar door heen kwam, begon de telefoon direct bij ons te rinkelen. We stelden een intern crisisteam samen. In korte tijd wis ten we de vluchtoperatie in gang te zetten, van twee naar drie naar vier charters. Uiteindelijk gingen er 450 mensen die kant op! Eén vliegtuig was voor het team en de begelei ding, de andere drie voor de fans en sponsoren die één tot drie dagen in Manchester konden blijven en uiteraard ook de wedstrijd bezochten.

Wij werkten in die tijd vanuit de BMW-lounge in Alkmaar, omdat in augustus 2019 het dak van het AFAS-stadion en ook van ons kantoor was ingezakt. (Sinds maart 2021 is er weer een nieuw dak, red.) Ondanks dat konden we gelukkig gewoon doorwerken. En dat was nodig ook! We ontvingen namelijk constant nieuwe aanmeldingen voor de sportreis. Er gingen uiteindelijk acht reisbegeleiders van Uniglobe THL Travel mee. De aankomsthal op Manchester Airport

stroomde op de dag van vertrek vol met AZ-supporters en in Manchester openden we een ‘eigen’ AZ stamkroeg. Tot diep in de nacht was het een in- en uitlopen van fans, personeel en sponsoren. Manchester won de wedstrijd met 4-0, maar die uitslag deed er eigenlijk niet toe, want AZ ging toch al overwinteren! ”

Kun je iets zeggen over de vliegoperatie? Karen van den Berg: “Uniglobe heeft goede contacten met airlines en brokers, omdat we al jaren samenwerken met bepaalde leveranciers. Omdat wij ook bij hen bekend staan als official travel partner van deze clubs, denken zij doelgericht met ons mee en weten tevens wat wij vanuit hen verwachten. Gezien de krappe markt is het momenteel lastiger om goede chartervluchten te vinden. Hierdoor wordt er enige flexibiliteit vereist en moet er wat meer meebewogen worden met de mogelijkheden. Er zijn trouwens ook genoeg clubs die hun spelers gewoon met lijndiensten naar de bestemming laten vliegen.”

Zijn er nog clubs voor wie jullie graag de reizen zouden willen organiseren?

Rob Jansen - Managing Director bij THL Travel: “Zeker, we willen meer sportbonden en clubs met een internationale ambitie aan ons binden. Uniglobe vervoert meer en meer sportteams tijdig en comfortabel naar hun wedstrijden en zorgt ervoor dat sponsoren een mooie tijd beleven op reis met hun club.”

Nog toekomstplannen?

“Wij zien sport als een vorm van duurzaamheid en vitaliteit, wat goed past binnen onze strategische doelstellingen. Als merk zoeken we steeds passende partners binnen de sportwereld: clubs die zich bij ons willen aansluiten en waaraan wij als Uniglobe onze naam willen verbinden.”

DE 9 STRAATJES

In de grachtengordel van Amsterdam, achter het Paleis op de Dam tussen de Raadhuisstraat en de Leidsegracht, liggen de negen winkelstraten die beroemd zijn onder hun verzamelnaam ‘De 9 Straatjes’. De winkels huizen in monumentale panden, zijn hip, hipper, hipst(er) én zeer fotogeniek. Toeristen zijn er dol op, en wij ook.

Bruine kroegen Café de Pels (Huidenstraat 25) en Café De Doffer (Runstraat 12-14) horen thuis in het rijtje beroemde Amsterdamse schrijverscafés. Zo schreef Ilja Leonard Pfeijffer in Brieven uit Genua dat je alleen in De Pels komt als je gedebuteerd hebt en anders wegblijft. De cafés zelf zijn heel gewoon gebleven: in De Pels ‘tref je kunst aan de muur en kalfsbitterballen in de frituur’ en in De Doffer staat de ‘altijd op de kaart’-kipsaté op één. In De Pels liggen elke dag twaalf dagverse (inter)nationale kranten en acht kwaliteitstijdschriften klaar, van Le Monde tot The New Yorker. Het café looft vijftig euro aan chocolade uit aan

degene die een café weet – waar ook ter wereld – met méér kwaliteits dag- en weekbladen per vierkante meter. (De Pels heeft er ruim 1 per 2 vierkante meter). cafedepels.nl, cafededoffer.nl

Tweede h(k)ans Voor wie jurken, hoeden, schoenen en tassen uit de jaren vijftig zoekt, van het soort Hollywoodglamour dat je alleen nog maar in films ziet, is er maar één adres: Laura Dols (Wolvenstraat 7), een waar begrip in tweedehandskleding land. Via via weten we dat het ontwerpersduo Victor en Rolf hier graag rondsnuffelt en modetijdschriften hier kleding

Tekst: Iris Hannema • Beeld: de9straatjes.nl, Paula Kijne

lenen voor hun fashionshoots. Het meest bijzondere zijn de vintage bruidsjurken- en pakken, die je uiteraard kunt aanschaffen voor je eigen bruiloft, maar vermoedelijk vaker worden aangeschaft voor ‘dress up as a bride’-thema feestjes. Op vrijdag en zaterdag is er een professionele coupeuse in de winkel die je aankoop naar smaak en wens kan vermaken. lauradols.nl

All-day eetcafé

Je zou alleen al bij het Libertine Café Café (nee echt, zo schrijf je het – Wolvenstraat 22) naar binnen moeten lopen om het interieur te bewonderen: zachte pastelkleuren, marmer en licht hout. Met andere woorden: Scandinavisch design meets scruffy New York. De eigenaren zijn de Amsterdamse horecalegendes Casper Reinders en Steven Pooters en met deze heren weten we inmiddels: binnen ademt het design, het eten is uitmuntend en de service on-Amsterdams goed. Op nummer 20 in de Berenstraat is inmiddels Libertine Comptoir de Cuisine geopend, met een meer industriële look. Let op: bij Libertine Café Café kun je niet reserveren, dus wie het eerst komt... libertinecafe.amsterdam

Muur van boeken

Dit is de enige boekwinkel die wij kennen met een exotische nachtclubvibe en prachtige museumverlichting, zodat je gelukkig nog wel loeischerp ziet wat je koopt. De muren van boekwinkel Mendo (Berenstraat 11) zijn gemaakt van duizenden zwarte boekkaften, een idee van de architecten van Concrete. Hier ga je naar toe als je op zoek bent naar een cadeau om mee te pochen: de niche van Mendo is kof fietafelboeken. mendo.nl

Hotel IX

In dit monumentale pand aan de Hartenstraat 8 zat in de zeventiende-eeuw een beroemde lijstenmaker waar ook onze Rembrandt zijn inkopen deed. Het ging de lijstenma ker duidelijk voor de wind, want hij gaf de toen al gevierde Rembrandt opdracht twee doeken te schilderen: een van hemzelf en een van zijn vrouw. De schilderijen van het koppel uit de Hartenstraat hangen tegenwoordig in het Metropolitan Museum of Art in New York en de Hermitage in Sint-Petersburg. Sinds kort is het pand geheel gereno veerd en getransformeerd in een boetiekhotel met slechts vijf suites, huiselijk én luxe. Elke suite is vernoemd naar een straat uit de Negen Straatjes. hotelixamsterdam.com

Bistro

De chef van Le Coeur Bistrothèque (Hartenstraat 24) is een Fransman die de traditioneel Franse keuken bestiert, en hoe. Alleen al van het lezen van de menukaart krijgen we heimwee naar de zomervakantie: echt alle klassiekers zijn present, van steak tartare au frites tot mousse de marron. Ook de liefhebbers van de Zuid-Franse pastis gaan hier tevreden de deur uit. Op de wijnkaart prijken uiteraard

alleen Franse wijnen, of zoals de Fransen dat zeggen: alleen échte wijn. lecoeur.nl

Ode aan (Canadese) beauty Alleen de naam al is steengoed voor een beautymerk: The Ordinary. Het Canadese merk Deciem The Abnormal Beauty Company (Runstraat 10) is hot en wist daarom zijn enige Nederlandse dependance op precies de goede locatie te openen: in het kloppend hart van De 9 Straatjes. Het merk heeft maar een paar producten, maakt alleen gebruik van natuurlijke ingrediënten, wordt niet getest op dieren en het is betaalbaar. Probeer hier maar eens naar binnen te lopen en niks te kopen, we dare you. deciem.com

Museum aan de gracht

In een tijd waarin we allemaal best aardig denken te kunnen fotograferen, is een bezoek aan Huis Marseille (Keizersgracht 401) een ontnuchterende ervaring. Het eerste fotografiemuseum van Amsterdam, gelegen in twee aan elkaar verbonden grachtenpanden, beschikt over zo’n veertien tentoonstellingsruimtes en exposeert alleen het werk van de groten der aarde. Naast hun wisselende collectie, heeft het museum een eigen vaste collectie die veelvuldig rouleert (vanwege de lichtgevoeligheid van de foto’s is het niet mogelijk om de collectie permanent te exposeren). Over de naam: het pand werd rond 1665 door zijn eigenaar, inderdaad, vernoemd naar de Zuid-Franse havenstad Marseille. huismarseille.nl

Jaloezie

Bij Envy (Prinsengracht 381) doen ze niet aan voor-, hoofd- en nagerechten, maar alleen aan kleine gerechtjes, geïnspireerd op ‘de authentieke delicatessenzaakjes die je in de kleine straatjes van Zuid-Europese steden zoals Rome, Madrid en Barcelona kan vinden’. Geloven we met een, maar bij Envy krijg je wel de meest luxueuze variant: denk aan rauwe makreel, boerenkool, yoghurt, groene thee en zuring of deze: opperdoezer (een aardappelsoort – red.), geroosterde prei, gerookte palingjus en bonito. De keuken staat onder leiding van Bobby Rust, de chef-kok die met Ron Gastrobar zijn eerste Michelinster ontving. Je kunt hier gewoon binnenlopen, maar wij raden reserveren toch van harte aan. envy.nl.

Chocoladewalhalla

Pompadour (Huidenstraat 12) is een chocolaterie, patisserie en tearoom met in het oog springende lambri sering in roodoranje Aziëtinten. Hun taartjes kunnen zo meedoen aan een schoonheidswedstrijd en de chocolade die ze gebruiken wordt vervaardigd in het Franse Tain L’Hermitage, vlakbij Lyon. En ach ja, die goede voornemens over het suikervrije dieet... pompadour.amsterdam

Katten, katten en nog eens… Kattenliefhebber en grachtenpandeigenaar Bob Meijer

startte in 1990 met het Kattenkabinet (Herengracht 497), een museum geheel gewijd aan katten, als herinnering aan zijn eigen kat, John Pierpont Morgan. Toen de kat nog in leven was, ontving hij van vrienden al kattencadeaus die de basis vormden voor zijn volwaardige museum van schilderijen, posters, beelden, foto’s en tekeningen. En denk niet dat hier de sfeer hangt van het archetypische kattenvrouwtje: het museum werkte eerder al eens samen met het Van Gogh Museum en bracht zijn eigen catalogus uit, de Cat-a-Logue. Zelf woont Bob Meijer nog altijd op hetzelfde adres, boven het museum. kattenkabinet.nl

Het vroegere zusje van

Officieel ligt het Waldorf Astoria Amsterdam (Herengracht 542-556) net niet meer binnen de grenzen van De 9 Straatjes, maar we maken een uitzondering voor hun in-house restaurant Spectrum. Dit is dineren op zeer hoog niveau. Chef Sidney Schutte staat er in de keuken en weet sinds 2015 elk jaar twee Michelinsterren te krijgen en te behouden. Wie de restaurantnaam niet bekend voorkomt: voorheen heette het restaurant Librije’s zusje, in samenwerking met Jonnie Boer van De Librije. Reserveer tijdig. restaurantspectrum.com

Oergezellige suites

In een van de drie suites van Miauw Suites (Hartenstraat 36), met fabuleus Amsterdams uitzicht over de Keizersgracht, krijg je echt het gevoel dat je in Amsterdam woont. Je trekt hier in een mini-appartementje – van 36 tot 56 vierkante meter – met woonkamer, slaapkamer, bad kamer en open keuken. Beneden zit een pop-upruimte die,

dankzij vliegensvlugge metamorfoses, dan weer zijn deuren opent als conceptstore, dan weer tot galerie omgetoverd wordt. miauw.com

Roze

De brandstore van het ultrahippe ‘feel good’ merk Catwalk Junkie zit hier, aan de Prinsengracht 419. Hier loop je binnen in een roze suikergoedwereld. Er is gekozen voor ruimte en overzicht, en voor wie pijnlijke voeten heeft gekregen van al dat stadsstruinen: de knalroze lounge stoelen staan ervoor. Uiteraard is alles wat er op de rekken hangt even hip als prachtig en leuk detail: Catwalk Junkie is een Amsterdams merk, net als Scotch & Soda, met maar liefst drie vestigingen in De 9 Straatjes, dat inmiddels ook de rest van de wereld veroverd heeft. catwalkjunkie.com

Zoals in Beiroet

Lia (Vietnamese roots, opgegroeid in Wenen) en Ziad (geboren en getogen in Libanon) begonnen hun Libanese keuken in een foodtruck waarmee ze Nederlandse festivals en markten afreisden. Al snel kregen ze een vaste schare fans en van het een kwam het ander: ze ruilden wielen in voor steen en openden hun eerste restaurant The Lebanese Sajeria (Wijde Heisteeg 1). Hun helden/ingrediënten: Zaatar, een Libanees kruidenmengsel van gedroogde tijm, sumak en geroosterde sesam, labneh, zelfgemaakte yoghurtkaas, humus en linzensoep, gebaseerd op een traditioneel Libanees recept, maar met een twist, met kokosmelk en gedroogde koriander. Open voor lunch en diner. thesajeria.com

MET DE EUROSTAR NAAR LONDEN: ONZE ERVARING NA EEN GEWELDIGE ZAKELIJKE CITYTRIP!

Recent zijn we op een fantastische 2-daagse citytrip naar Londen geweest, met ons 12-koppig managementteam van Uniglobe Alliance Travel, mede dankzij onze zeer goede relatie met NS International en Eurostar. Voor deze reis hadden we namelijk een zeer aantrekkelijk tarief aangeboden gekregen en mochten we tevens gebruik maken van de Business Premier-klasse. Een extra verrassing die de reis nog aangenamer maakte. In dit artikel neem ik, Anita van Maanen – Managing Director Uniglobe Alliance Travel, je mee in onze (duurzame) reiservaring en deel ik tips voor een heerlijk verblijf in Londen aan de hand van ons reisprogramma!

Tekst: Anita van Maanen • Beeld: Uniglobe Alliance Travel en Eurostar

Travel green & comfortable

Uniglobe Alliance Travel streeft ernaar alle diensten en activiteiten te optimaliseren ten behoeve van een betere planeet. Ook duurzaamheid is bij onze klanten top of mind. We practise what we preach, daarom vonden wij het belangrijk om het product Eurostar te (her)ontdekken. Daarnaast waren we benieuwd hoe het reizen met de trein zonder overstap in Brussel zou zijn.

Op de dag van vertrek waren we binnen 5 minuten door de securitycheck op Rotterdam Centraal Station. Dat was mede door het feit dat we met priority reisden, maar in de reguliere rij viel de drukte ook mee. Let op: sinds de Brexit is het niet meer mogelijk om met een ID-kaart naar Engeland te reizen, een paspoort is nu verplicht.

Met de trein vanuit Nederland naar Londen was nog nooit zo makkelijk!

We hebben het product Eurostar als geweldig ervaren: met de trein vanuit Nederland naar Londen was nog nooit zo makkelijk! Een zeer comfortabele trein die direct naar hartje Londen (St Pancras International Station) rijdt. Er zijn geen bijkomende kosten voor bagage en er is geen beperking op vloeistoffen. Vanuit Amsterdam doet de trein er circa 4 uur over en vanuit Rotterdam zo’n 3,5

uur. De terugreis van Londen naar Nederland is zelfs nog sneller: naar Amsterdam Centraal 3 uur 52 minuten, naar Rotterdam Centraal slechts 3 uur en 13 minuten.

De service en hospitality in de Business Premier-klasse was uitmuntend. Een geweldige crew op zowel de heen- als de terugreis. Hetgeen geserveerd wordt is over het algemeen goed verzorgd en smaakvol. Op de heenweg genoten we van een ontbijt met onder andere een ovenverse croissant, keuze tussen een warm of koud hoofdgerecht en bijbehorende drankjes. Op de terugweg werd een diner geserveerd, dat tevens smaakvol was. Verder is er een ruime keuze aan drankjes, zowel alcoholisch als non-alcoholisch.

A trip to connect

Onze trip stond dus in het teken van het (her)ontdekken van het product Eurostar en het hechter maken van ons managementteam. We hebben er immers sinds de overname van Uniglobe THL Travel twee kantoren bij: Almere en Alkmaar. Daarmee werd ook ons management team met twee leden uitgebreid. Momenteel bedienen we onze klanten met zo’n 80 gedreven medewerkers vanuit vijf kantoren met onze expertise op het gebied van zaken reizen en groeps- en sportreizen. Het onderliggende doel

was om op een informele wijze wat zaken met elkaar te bespreken, een aantal hotels en activiteiten te inspecteren en natuurlijk gingen we ook voor veel fun met elkaar!

The Mandrake Hotel: a truly unforgettable experience to stay

We hebben een aantal hotels bezocht en sliepen zelf in het bijzondere en prachtige Mandrake Boutique Hotel. Dit hotel is net voordat COVID-19 de wereld platlegde geopend en is een perfecte uitvalsbasis nabij Regent- en Oxfordstreet, alsook de wijk Soho. Verder ben je binnen 30 minuten wandelen (als heerlijk alternatief voor the tube) bij de Theems, ter hoogte van de London Eye. Zeer centraal gelegen dus en geschikt voor zowel de zakenreiziger als de vrijetijdsreiziger.

Het hotel is anders dan anders en zeer mysterieus en buitengewoon ingericht. Het interieur staat vol met objecten die de eigenaar tijdens zijn reizen heeft ver zameld en kennen hierdoor allen een eigen verhaal, zo vertelde de general manager ons tijdens een rondleiding. It’s a truly unforgettable experience to stay at this hotel Meer zal ik er niet over vertellen… Ga er vooral een keer overnachten en ervaar het zelf!

London: day 1

Lunchen in een James Bond-scène

We hadden twee zonovergoten dagen met een strak blauwe lucht en een zeer druk schema, waarbij we alle afstanden te voet hebben afgelegd. Goed voor de stappenteller en uiteraard voor het milieu. Omdat we bij aankomst direct met het programma wilden starten had ik (tip) via het hotel geregeld om onze koffertjes op het station aan te laten nemen, zodat wij direct aan de wandel konden naar ons eerste doel: Rules, het oudste restaurant van Londen. Een zeer aan te raden restaurant waar je nog geweldig chique Engels kunt lunchen of dineren. Top voor een zakelijke lunch of diner. Fun fact: in dit restaurant is een deel van de James Bond-film Spectre opgenomen. Achterin het restaurant kun je dan ook foto’s van die scène zien.

Proosten in de London Eye

Na de lunch bezochten we een paar hotels die we regel matig inzetten voor groepen, maar ook vaak aanbevelen aan onze zakenreizigers. Aansluitend stond een ritje in de Londen Eye op de planning, een leverancier waar we regelmatig gebruik van maken voor onze MICE-groepen. De Londen Eye is één van de meest populaire attracties in

Europa; alleen Disneyland Parijs is nog populairder. Dit Londense icoon is in 1998 gebouwd voor de millenniumviering en zou officieel na twee jaar verdwijnen, maar gezien de grote opbrengsten staat het grootste reuzenrad ter wereld er nog steeds. We kregen een private capsule aangeboden, wat direct een mooi moment was voor een korte, persoonlijke speech!

Hidden gem: de oudste wijnbar van Londen Daarna was het tijd voor een drankje bij de oudste wijnbar van Londen: Gordons. Dichtbij Covent Garden en Theatreland is het een verborgen juweeltje, op slechts enkele minuten van Trafalgar Square tussen de stations Charing Cross en Embankment. Zowel binnen in de gewelfde kelder als op het grote terras is het heerlijk toeven. Naast de rijke wijnen staat de bar ook bekend om het enorme assortiment kazen: er is zelfs een kaasmenu kaart! De borrelplanken zien er dan ook geweldig uit.

Inmiddels was het bijna avond en tijd om naar het hotel te gaan. Iedereen was enorm onder de indruk van het prach tige Mandrake Hotel, met de geweldige bar en lounge, de bijzonder behulpzame en vriendelijke medewerkers en de prachtige kamers.

Leuk detail: van 21.00 tot 24.00 uur draait er een DJ. In tegenstelling tot vele andere hotelbars geeft dit een drukke en gezellige sfeer.

World-Class Chinese dining bij Hakkasan

Het diner vond die avond plaats bij één van onze favoriete restaurants en leveranciers: Hakkasan. Een modern Chinees restaurant waar gerechten van wereldklasse worden geserveerd. Het restaurant werd in 2001 met een Michelin-ster bekroond en heeft meer dan tien locaties wereldwijd. We hebben vele restaurants in Londen waar we graag zaken meedoen, zoals SUSHISAMBA in de Heron Tower, Amazonico of Sexy Fish. De laatste twee zijn gelegen in Soho en dat is weer om de hoek van het Mandrake Hotel. Het diner bij Hakkasan was wederom fenomenaal en het was super om de general manager eindelijk weer te ontmoeten.

Londen: day 2

Verfrissende adrenaline-boost over de Theems

De volgende dag, na een heerlijk á la carte ontbijt, was het tijd om weer op pad te gaan. Al vroeg liepen we richting de Theems, terwijl het managementteam zich afvroeg wat er deze ochtend op de planning zou staan. Dit laatste stukje hadden we namelijk nog even geheimgehouden en was een unieke verrassing. Aan de kade lag een RIB-boot klaar om een zeer verfrissende en spannende rit over de Theems te gaan maken.

Zo’n RIB-boot ervaring is toch wel één van de populairste incentive- en groepsactiviteiten in de wereldsteden, denk

“De service in de Business Premier-klasse was uitmuntend”

aan New York, Rotterdam, Lissabon en dus ook Londen. Je vaart met hoge snelheid hartje Londen uit, door prachtige buitenwijken (veelal omgebouwde industrieterreinen) en langs alle bezienswaardigheden. De gids vertelde leuke wetenswaardigheden, wat ook weer een bijzondere en andere kijk op een aantal gebouwen geeft. Het team vond het geweldig!

A taste of Italy

Na de frisse vaart sloten we de reis af met een vroege lunch, voordat we weer met de Eurostar huiswaarts zouden gaan. Als lunchlocatie bezochten we Circolo Popolare, gelegen om de hoek van het Mandrake Hotel en een enorm populair Italiaans restaurant. Voor groepen wordt alles to share geserveerd. Eerst diverse overheerlijke voorgerechten en daarna twee pasta’s en drie soorten pizza en desserts.

Hiermee kwam de trip bijna tot een einde, maar uiteraard hebben we de treinreis terug nog goed benut om onze daily business uitgebreid met elkaar te bespreken. Wat hadden we weer veel inspiratie opgedaan en geleerd en gelachen, maar vooral zijn we een (nog) hechter team geworden. Met grote dank aan al onze leveranciers die deze trip hebben mede mogelijk gemaakt en in het bijzonder NS International en Eurostar!

ZAKENDOEN IN INDIA: LAND VAN DE GROTE GETALLEN

Marten van den Berg.

Nog even, dan is India qua bewonersaantal het grootste land ter wereld. Dan streeft het China voorbij. Over het algemeen overheerst het imago van India als lagelonenland. En dat is jammer, aldus Marten van den Berg, Nederlands ambassadeur in India. “Dat India ook een reus is op het gebied van technologie, logistiek en farmacie, staat minder op het netvlies.”

Tekst: Sybylle Kroon • Beeld: Pixabay en Ministerie van Buitenlandse Zaken

Ook al werkt Marten van den Berg al ruim vier jaar als ambassadeur in India, een echte kenner noemt hij zichzelf niet. “Daarvoor is India te groot en te divers. Het heeft zoveel historie en cultuur; duizenden jaren geschiedenis leer je niet in een paar jaar kennen, laat staan begrijpen.” Wat hem nog steeds verbaast, zijn de grote getallen waar je in India mee geconfronteerd wordt. Er wonen bijna 1,4 miljard mensen in het Aziatische land. In New Delhi – hoofdstad en zetel van de ambassade – alleen al 27 miljoen. Er moesten 700 miljoen mensen gevaccineerd worden tegen covid. Van den Berg: “Een mega-opgave. Dezelfde getallen zie je ook bij verkiezin gen. Een kleine stad in India heeft nog altijd twee miljoen inwoners. Dat soort getallen blijven me verrassen.”

Armoede en skylines

In een land dat ook geografisch van serieuze omvang is - nummer 7 op de lijst van grootste landen ter wereld - zijn de culturele verschillen groot. Tussen regio’s en tussen stad en platteland: “Je kunt dan ook niet over één Indiase cultuur spreken. Tussen noord en zuid is net zo’n verschil als tussen Zweden en Portugal”, legt Van den Berg uit. Daarnaast valt het verschil tussen arm en rijk op. “In welke stad je ook bent, je ziet overal mensen die op straat wonen naast prachtige woonwijken en skylines met wolkenkrabbers. Best heftig. Toch is het jammer dat veel mensen vooral dat armoedebeeld van India op hun netvlies hebben, terwijl het ook een technologische, economische en logistieke reus is en een mondiale speler in bijvoorbeeld de farmacie. Bovendien heeft het land een enorme IT-infrastructuur en werken er veel specialisten. Grote internationals hebben hun backoffice niet voor niks in India gepositioneerd. Fabrieken van over de hele wereld worden bestuurd vanuit India. Net als logistieke processen, zoals de matrixborden boven Nederlandse snelwegen. Daar speelt het kostenaspect ook een rol bij, naast het gegeven dat er heel veel goed opgeleid personeel en expertise in India te vinden is. In de dienstensector is India ongelofelijk succesvol.”

Luisteren wat niet gezegd wordt India is een voormalige kolonie van Engeland en dat kom je op diverse plekken tegen. Zo is cricket een van de populairste sporten en beheersen Indiërs het Engels redelijk goed. “En in de zakenwereld spreken de meesten prima Engels”, weet Van den Berg uit ervaring. “Maar de communicatie is niet altijd goed”, voegt hij daaraan toe. “In elk geval niet zoals Nederlanders dat gewend zijn. Het is belangrijk dat je vooral luistert naar wat een Indiër níet zegt. Ze communiceren niet zo direct. Een Nederlander zal snel ja of nee op een vraag beantwoor den, een Indiër zal zijn ‘nee’ eerder met een heel verhaal omlijsten. Waar ik me ook nog wel eens in vergis, is het communiceren in het Engels. Je kunt met Indiërs praten, maar dat wil niet zeggen dat de communicatie altijd gemakkelijk is. Je denkt elkaar te begrijpen, maar dat is niet altijd zo. Je moet goed luisteren en doorvragen.

AMBASSADE INDIA

De Nederlandse ambassade in India informeert, onder steunt, adviseert en verbindt Nederlandse bedrijven die zaken (willen) doen op de Indiase markt. Ook informeert de ambassade bedrijven over culturele en politieke wetenswaardigheden. De ambassade is gevestigd in de hoofdstad New Delhi. Daarnaast zijn er consulaten-generaal in Mumbai en Bangalore. www.nederlandwereldwijd.nl

“Een kleine stad in India heeft twee miljoen inwoners. Dat soort getallen blijven me verrassen”

Juist omdat je denkt dat je allebei goed Engels spreekt, kan dat een valkuil zijn. Wees je daarvan bewust als je zaken doet in India.

Relatie en respect

Dat niet ‘nee’ durven of willen zeggen, heeft ook te maken met een ander aspect dat in de Indiase (zaken)wereld een rol speelt: de goede relatie. Van den Berg: “In Nederland zijn we meer op het individu en de zaak gericht, in India is het collectief, de gemeenschap, de relatie onderling, ook zakelijk, belangrijk. Om een relatie goed te houden en uit respect zullen ze dus niet zo snel en expliciet ‘nee’ zeggen. Dat zit in de genen van de Indiërs. Maar onderschat het niet: ze kunnen ook heel direct zijn en een uitgesproken mening hebben over zaken die minder persoonlijk zijn, bijvoorbeeld over economische of politieke ontwikkelingen. Daarom kunnen Nederlanders en Indiërs ook best met elkaar samenwerken.”

Indiërs over Nederland

Veel Nederlandse bedrijven zitten in India en andersom ook. Van den Berg: “Indiërs hebben sowieso een positief beeld van Nederlanders. Oké, ze vinden ons soms wat direct en onbeleefd, maar ook eerlijk en betrouwbaar. Wat Indiërs grappig vinden aan Nederland is dat we met zo’n klein land zo’n grote speler zijn op het gebied van economie en dat we ons watermanagement zo goed op orde hebben en niet elk jaar onder water staan. Ook kijken ze met bewondering naar de grote, toonaan gevende bedrijven die uit Nederland komen en naar

Nederlandse universiteiten die tot de beste van wereld behoren. Indiërs werken graag in Nederland. Ze vinden ons land georganiseerd en schoon. Nederlandse bedrijven zijn in India actief op het gebied van onder meer watermanage ment en -beheer, landbouw, maritieme dienstverlening, gezondheidszorg, vervoer, energie en voeding. Alle grote en ook kleinere Nederlandse bedrijven zitten in India. Een Nederlands bedrijf zoals Paques (water- en afvalwater zuivering) of Kiremko (food processing equipment voor de aardappelverwerkende industrie) doet het goed in India. De ambassade werkt regelmatig met hen samen. “Sommige bedrijven zitten hier al heel lang”, vertelt Van den Berg. “Philips bijvoorbeeld. Dat is echt een grote naam en een begrip in India. Veel Indiërs zijn ermee opgegroeid. Ook Jaishankar, de minister van Buitenlandse Zaken, vertelde me dat hij een Philipsradio had toen hij jong was.”

Mondiaal niveau

India wordt een steeds belangrijkere economische speler op mondiaal niveau, ook voor Nederland en Europa. Van den Berg: “We hebben veel belangen vanuit Nederland en de EU in en met India, hoewel die urgentie niet altijd gevoeld wordt. Grote bedrijven zien India wel degelijk als belangrijke groeimarkt. Dat geldt ook voor technologische instituten en universiteiten. Maar of dat voor de bestuurlijke kant geldt... Terwijl India over een paar jaar het grootste land ter wereld is en mee praat met alle grote mondiale discussies op het gebied van economie, veiligheid en gezondheid. India is zo’n beetje de farmaceutische fabriek van de wereld, ze maken veel medicijnen en vaccins. India

ADVIEZEN VAN DE AMBASSADEUR

- Investeer tijd in je zakelijke relatie, heb geduld, bouw vertrouwen op

- Leer de Indiase cultuur en gebruiken kennen

- Realiseer je dat processen veel tijd kunnen kosten

- Respecteer je gesprekspartner en de hiërarchie

- Luister ook naar wat niet gezegd wordt, vraag door indien nodig

- Regel een tolk als je in een gebied bent waar geen Engels wordt gesproken

- Kijk ter voorbereiding een aantal Bollywoodfilms/series

- Leer een paar beleefdheidsvormen (Namasté ter begroeting)

- Kleed je netjes/bedekt, maar blijf jezelf, je bent geen Indiër

- Wees flexibel, afspraken kunnen nogal eens uitlopen

- Lunch en diner zijn meer dan eten, het is een sociaal gebeuren, vaak in buffetvorm

- Neem een klein relatiegeschenk mee (Delfts Blauw, hightech gimmick)

is economisch echt een mondiale speler aan het worden. Maar of iedereen dat genoeg op het netvlies heeft, dat vraag ik me af. India kent aan de ene kant armoede maar aan de andere kant is het een zeer ontwikkeld, hightech land met toonaangevende bedrijven. Dat moderne deel van India is veel minder bekend.”

Zakelijke en persoonlijke relatie

Een goede voorbereiding is het halve werk als je zaken wilt gaan doen in India. Van den Berg: “Neem vooral ook contact met ons op, we kunnen zeker helpen in de moeilijke en competitieve markt van India. Je moet heel goed weten wat je precies komt brengen. Het is een lageprijzenmarkt dus je moet heel prijscompetitief zijn. Leer de markt goed kennen en weet waar je zaken wilt gaan doen. Het onder nemersklimaat kan per regio verschillen.” Zakendoen in India heeft alles te maken met het opbouwen van relaties en vertrouwen, stelt Van den Berg. “India is een sterk relatiegedreven samenleving. Je heb tijd, geld en geduld nodig om een goede langetermijnrelatie op te bouwen met je mogelijke zakenpartners. Als dat gelukt is, heb je ook een heel stevige basis die kan uitmonden in een levenslange vriendschap. Het zakelijke en persoonlijke aspect lopen in India al snel door elkaar heen, dat is een parallel proces.” Indiërs vinden het opbouwen en onderhouden van relaties belangrijk, daar steken ze ook tijd en moeite in. Ze willen je leren kennen en tijd met je doorbrengen. Van den Berg: “Zorg er voor zelf ook tijd te hebben, heb geduld en wees flexibel. Sommige processen kunnen heel lang duren, ook omdat India een hiërarchisch land is. De baas moet er ook wat van vinden. Aan de andere kant: Indiërs zijn ook meester in het korte-termijn-organiseren en toch zaken voor elkaar krijgen, terwijl Nederlanders liever alles op lange termijn willen plannen en tot in detail willen regelen.”

Bollywood en cricket India heeft een rijke, duizenden jaren oude geschiedenis. “Indiërs vinden het prachtig als je iets weet over hun land. Dus lees je vooral even in. Verder zijn twee andere zaken ongelofelijk belangrijk in India: cricket en Bollywood”, aldus Van den Berg. Films uit India hebben een lichtvoetig, ietwat ouderwets imago, maar de Nederlandse ambassadeur weet dat er genoeg moderne, serieuze en maatschap pelijk relevante films en series uit ‘Bollywood’ komen: “De filmindustrie in India is vele malen groter dan Hollywood. Een megagrote industrie met waanzinnig goede films. Een prachtige film als Badhaai Do of een Netflixserie als Delhi Crime geven een realistisch beeld van India. Ga dat soort films vooral kijken. Het verbindt enorm als je daarover mee kunt praten met je zakenpartner. En als je ook nog iets van cricket weet, is dat mooi meegenomen. Verder kan ik alleen maar aanraden van het land te genieten. Ik ken geen ander land dat zó divers is. India is niet alleen het land van de grote getallen maar ook een bijzonder land vol kleuren, geuren, mensen en culturen.”

‘MET SECONDELIJM AAN DE BUSINESS CLASS-STOEL’

Als je je Chief Whip- of Caballero-sigaretje in je mondhoek duwde en je hoofd een kwartslag naar het middenpad draaide, kwam vanuit de pantry direct een stewardess met een vuurtje aangehold.

De afgelopen jaren bekeek ik vóór en na elke vliegreis op internet de zwart-wit beelden van vliegen in de jaren zes tig. Om me te wapenen voor de volgende vliegreis, en af te kicken van de vorige. De jaren-zestigcabine was een kneitergezellige kroeg. Onder het lage plafond hing een dikke wolk sigarettenrook. De ruime stoelen, soms met houten leunin kjes, stonden gezellig tegenover elkaar. Pursers en stewardes sen schonken eindeloos Martini, Jägermeister, Bokma, Coebergh Bessen en Vieux in jolig omhoog gehouden glaasjes. Er liep een kok rond met een echte toque.

De tijd leek van rubber. Duidelijk was: de bestemming was bijzaak, het draaide om de vliegreis. Kijk zelf even: het is vliegtuigporno voor de smachtende reizigersziel.

In de jaren zeventig begon de kabouterisering van de economy. Dikke zetels werden tuinstoelen. Beenruimte en pitch slonken als poolijs. De prijs voor ruimbagage verdubbelde zo snel, dat je werd gedwongen je als een bag lady, al je bezittingen in de hand, aan de slurf te melden. Daar werd de helft van je bagage ingenomen door een helleveeg van een stewardess.

Jawel, ik had me toen met secondelijm moeten vastplak ken aan de ruime stoelen van de World Business Class. Om een statement te maken. Maar daar was ik te schijte rig voor.

Schiphol deed zelf het laatste schepje gif op de taart. Schiphol lijkt dit jaar Saigon 1975, bij het vertrek van de Amerikanen.

Er kiert licht aan het einde van de slurf. Schiphol heeft een nieuwe CEO type mannetjesputter. Ruud Sondag gaat de operatie aanpakken. De man begon in november en eind zomer 2023 is hij klaar. Ik heb het drie keer overgelezen, maar het staat er: binnen 10 maanden is Sondag weer pleite. Ik geloof heilig in de man want zijn cv leest als een Netflix-serie. Hij was commissaris bij ProRail en Havenbedrijf Rotterdam. CEO van Eneco en ruim tien jaar CEO van ’afvaldienstverlener’ Van Gansewinkel Groep. Dat zijn grote-mannenbanen. Ik ruik energie, zweet en afval. Ik zie lieslaarzen, messen tussen de tanden en ‘Offers you can’t refuse’ voor de jongens van de bagage. Het persbericht meldde: “Sondag is op dit moment niet beschikbaar voor interviews. Hij focust zich vol ledig op zijn werk.” Ruud levert en vertrekt.

Dan is er ook het heerlijke nieuws dat KLM (eindelijk) een nieuwe vliegende Gated Community heeft: de Premium Comfort. Een nieuwe, afgescheiden klasse tussen servet en tafellaken. Voor als je te groot bent voor economy, maar te arm voor business. De beenruimte gaat van 79 naar 99 cm. Bredere stoel, dikker dekentje en kussen erbij. SkyPriority. En per vlucht mag je in de pantry voortaan 1 sigaret roken met een stewardess naar keuze. Dat laatste is niet waar, maar de cirkel zou mooi rond zijn. We willen ons cadeautje terug.

Harri Theirlynck

Journalist Harri Theirlynck woont in Den Haag en heeft een vrouw, een poes en 3 kinderen uit 2 bedden

Marij (links) met enkele collega’s die ook regelmatig reizen boeken via UBI.

Tekst: Bibi Mol • Beeld: Hosokawa Micron B.V.

Hoewel ze zelf niet zakelijk reist, is Marij Peelen een belangrijke schakel in het boeken van zakenreizen voor de medewerkers van technologiebedrijf Hosokawa Micron B.V. Met collega’s vormt zij een soort “reisbureau” dat de zakelijke reizen voor de medewerkers boekt via Uniglobes boekingstool ‘UBI’, met waar nodig ondersteuning van het team van Uniglobe Two Travel uit Hoogeveen.

Marij werkt sinds 2007 als management-/HR-assistente voor de afdeling personeelszaken en de directie bij Hosokawa Micron, wereldleider in het leveren van pro cesoplossingen en -apparatuur voor de mechanische en thermische verwerking van droge en natte poeders. Denk hierbij aan poeders, pasteuze producten, slurries en vloei stoffen voor verschillende industrieën, zoals de chemie, metalen, voedingsmiddelen, veevoeders, cosmetica en farmacie. Het bedrijf is onderdeel van de gelijknamige Hosokawa Micron Group met een Japans moederbedrijf en zusterbedrijven in Duitsland, Engeland, Noord-Amerika en China. Daarnaast werkt het bedrijf met een wereldwijd agentennetwerk. “Dit zijn onze ogen en oren in de desbe treffende landen”, legt Marij uit.

“Je kunt je dus wel voorstellen dat er heel wat heen en weer gereisd wordt”, gaat Marij verder. “Voornamelijk om klanten van over de hele wereld te bezoeken voor salesbezoeken, of juist meer service-gericht. Dus verkopers, projectmanagers en servicemonteurs. Met

name de servicemonteurs vertrekken op zeer korte termijn, wat best uitdagend kan zijn qua boeken. De klant belt met een probleem en dat moet zo snel mogelijk opgelost worden. Ook de directie vliegt een enkele keer per jaar richting Japan voor belangrijke meetings bij ons moederbedrijf.” De producten van Hosokowa worden wereldwijd verkocht. “Onze mensen vliegen voornamelijk binnen Europa, maar ook richting de Verenigde Staten, Japan, Zuid-Amerika of Azië.”

Meer overzicht

Deze reizen boekt Hosokawa Micron al een flink aantal jaren bij het Hoogeveense Uniglobe Two Travel. Marij en haar collega’s boeken dit via Uniglobes online boekingstool UBI. “In het verleden boekten wij de verre reizen via Uniglobe en de reizen die met een lowcost airline gemaakt konden worden rechtstreeks bij de maatschappij om kosten te besparen. Dat werd soms wat onoverzichtelijk. Nu brengen we alle boekingen onder bij Uniglobe (inclusief lowcost airlines) en hebben we toe

hebben deze zomer hun vlucht gemist op Schiphol”

BOEKINGSTOOL UBI

UBI, de online boekingstool waar alle klanten van de Uniglobe-kantoren gebruik van kunnen maken, biedt één overzicht waar alle onderdelen van een zaken reis geboekt kunnen worden. Hiermee zoek, vergelijk en boek je vluchten, accommodaties, internationale treinen, autohuur en taxi’s in één platform. Zo vind je vluchten van honderden luchtvaartmaatschappijen, ook lowcost carriers zoals Transavia en easyJet. De best beschikbare tarieven vanuit een wereldwijd netwerk worden op een rijtje gezet en het reserveren van een stoel aan boord of het bijboeken van bagage kan online.

Deze omgeving wordt per bedrijf volledig op maat ingericht en houdt rekening met persoonlijke voor keuren. Hierbij kan een reisbeleid (travel policy) geïntegreerd worden met waarschuwingen of restricties als een trip buiten de policy valt. Of stel duidelijke (pre-) acceptatieregels in zodat niets aan het toeval overgelaten kan worden, zoals wie mag reizen, tegen welke tarieven of voorwaarden en met welke luchtvaartmaatschappijen gevlogen wordt. UBI is een goed hulpmiddel voor bedrijven die het fijn vinden om hun reizen zelf te boeken. En waar nodig staan de Uniglobe Travel-experts klaar om te ondersteunen. Je boekt eenvoudig een zakelijke reis online, maar aanvragen kunnen net zo gemak kelijk naar voorkeur en op een gewenst moment uitgewerkt worden door de reisexperts. “Een fijn programma waar alles overzichtelijk bij elkaar staat”, aldus Marij van Hosokawa Micron.

gang tot de reportagetool voor een totaal overzicht op reizigersniveau. Wel boeken we nog steeds zoveel mogelijk zelf via UBI, omdat dit boekingskosten scheelt. Het team in Hoogeveen hebben we altijd achter de hand voor vragen, wat heel fijn is.” Naast het overzichtelijke aspect werd het bedrijf door het Uniglobe-kantoor gewezen op de zorgplicht die werkgevers dragen richting hun medewerkers, ook wel duty of care genoemd. “Het is nu overzichtelijk wie waar op welk moment is. Als ergens een calamiteit is, kunnen we snel handelen om ervoor te zorgen dat onze mensen snel terug in Nederland komen. Daar helpt Uniglobe waar nodig.”

Steeds meer in thuis De kennis, behulpzaamheid en vriendelijkheid van de medewerkers bij Uniglobe Two Travel springt er voor Marij uit. “Als één van ons een vraag heeft over het boeken, kunnen we altijd bellen. Naar mate je meer werkt met de boekingstool, krijg je steeds meer door hoe het werkt. In het begin vond ik het best ingewikkeld. Er staat veel leeswerk over in welke gevallen een vlucht te wijzigen is of welke tarieven je het beste kunt kiezen. Inmiddels ben ik er meer in thuis”, vervolgt ze. “Daarnaast biedt UBI als groot voordeel PREPAID. Hierbij boeken we een hotel en worden de kosten vooraf via Airplus betaald. Mijn collega hoeft dan niet in het hotel zelf de kosten te betalen. Ook is het voor ons overzichtelijker dat alle kosten van een reis zo op één manier worden afgeschreven.”

Schiphol

De perikelen op Schiphol hebben voor zowel leisure als zakelijke reizigers problemen opgeleverd. Ook voor de medewerkers van Hosokawa Micron. “Verschillende collega’s hebben hun vlucht gemist in deze periode. Gelukkig konden ze na de security omboeken naar een vlucht later, maar daar moest wel erg lang op gewacht worden.” Als het even kan, kijken Marij en haar collega’s naar andere vertrekluchthavens voor de zakelijke reizen. “Toch besluiten we vaak vanaf Amsterdam te vertrekken als de vlucht qua tijd beter uitkomt. Dan proberen we eerder weg te gaan, zodat de vlucht niet gemist wordt.”

Wat voor Hosokawa Micron essentieel is bij het boeken van een zakelijke reis? “De kosten zo laag mogelijk hou den, comfort voor de mensen en vluchten vinden die zo goed mogelijk passen in de wensen van de klant en de collega die reist. Uniglobe Two Travel is hier een hele fijne ondersteuning bij.”

“Collega’s

Rij elektrisch.

De toekomst van mobiliteit.

Dit is het moment om achter het stuur te kruipen van een elektrische auto en te proeven aan de toekomst van mobiliteit. Kies uit een van de grootste EV-verhuurvloten ter wereld. Krijg toegang tot 300.000 oplaadstations in heel Europa en ervaar vandaag nog de technologie, prestatie en efficiëntie van een EV. hertz.nl/elektrisch

Opladen en wegwezen.

Hertz. Let’s Go!

PRIVÉVLIEGTUIG OP MAAT: VAN ZAKENJET TOT SUPERJUMBO

Een zakenjet huren voor een lastminute vergadering in het buitenland, of een toestel charteren voor een incentivereis? Voor The Aviation Factory is het regelen van passend vervoer al bijna dertig jaar gesneden koek. “Wij brengen als vliegtuigmakelaar vraag en aanbod bij elkaar.”

“We hebben een goede reputatie opgebouwd als broker”, zegt Luc van de Logt, één van de partners van The Aviation Factory. Dagelijks stromen er tientallen aanvragen binnen voor het organiseren van een vlucht. “Als onafhankelijke bemiddelaar kunnen wij overal toestellen vandaan halen. We werken niet alleen met partijen als Transavia en TUI fly, maar met aanbieders uit heel Europa.” Zakenreisagenten weten de Belgische onderneming, die ook vestigingen heeft in Nederland en tal van andere landen, dan ook goed te vinden.

Flexibiliteit Eén van de redenen dat zakenreisorganisaties aankloppen bij The Aviation Factory is volgens Van de Logt dat regulie re vluchten vaak niet aansluiten op de reisschema’s van de klant. “Dat geldt vooral voor incentives, maar ook directies van bedrijven, sportclubs, politici, Quote 500-leden en zelfs royals maken om die reden van onze diensten gebruik.”

Door een op maat gemaakt vliegschema gaat er zo min mogelijk tijd verloren, doordat de reiziger niet uren van tevoren op een luchthaven hoeft te zijn om in te checken of lang moet wachten op een aansluitende vlucht tijdens een overstap. “Door een eigen vliegtuig te huren ben je niet gewoonweg afhankelijk van de aankomst- en vertrektijden van een lijnvlucht.” Een ‘eigen’ vliegtuig biedt niet alleen maximale flexibiliteit, ook kan er ingespeeld worden op specifieke wensen. “In het geval van een zakenjet zijn er vaak veel meer luchthavens die gebruikt kunnen worden. Vaak liggen kleinere vliegvelden dichter bij de uiteindelijke eindbestemming dan grote hubs.”

The Aviation Factory doet overigens meer dan het regelen van alleen een vliegtuig met bemanning. “Parkeren op de luchthaven van vertrek, gebruik van de VIP-terminal, catering op maat, het bedrukken van de hoofdsteundekjes met het bedrijfslogo, we kunnen nagenoeg overal in voorzien en denken graag mee met de klant.”

Van de Logt stelt dat er voor elke groepsgrootte passend vervoer kan worden georganiseerd. “Of het nu om twee of tweehonderd reizigers gaat, door ons wereldwijde netwerk

Tekst: Klaas-Jan van Woerkom • Beeld: The Aviation Factory

corona is de vraag naar zakenjets explosief gestegen”

van providers kunnen we allerlei vliegtuigtypes reserveren. Van een kleine privéjet tot bij wijze van spreken een Airbus A380, alles is mogelijk.”

Uitgebreid netwerk

The Aviation Factory heeft volgens Van de Logt een goede relatie met de Nederlandse Uniglobe-kantoren. “We werken veel met ze samen.” De meeste aanvragen komen per mail of WhatsApp binnen bij het team van de vliegtuigbroker. “Uiteraard kunnen zakenreisagenten ons ook bellen, maar dat gebeurt steeds minder. Het meeste contact verloopt digitaal.” Volgens Van de Logt is het beleid om elke aanvraag direct te beantwoorden en binnen 24 uur met een voorstel te komen. “Meestal staat in de aanvraag al om hoeveel reizigers het gaat, en op welke data en tijdstippen er gevlogen moet worden. Daardoor kunnen onze experts snel aan het werk.”

Zoals gezegd heeft het bedrijf al ruim twintig jaar ervaring met het zo snel mogelijk regelen van passend vervoer. “Voor zakenjets bestaat er een speciaal online systeem, waarin wij een aanvraag publiceren. Gerenommeerde exploitanten van dergelijke vliegtuigen krijgen daarvan een melding en kunnen meteen hun interesse tonen en een eerste prijsopgave sturen. Als het gaat om grote groepen, dan putten wij meestal rechtstreeks uit ons eigen netwerk en leggen wij contact met luchtvaartmaat schappijen of ACMI-providers, zoals TUI fly en Transavia. Vaak is het zo dat groepsreizen lange tijd, soms wel twee jaar, van tevoren worden georganiseerd, waardoor vervoerders ver vooruit moeten kijken in hun eigen vlieg schema of er een toestel en bemanning beschikbaar zijn.”

Kostenplaatje

Wat kost dat nu eigenlijk, een privévlucht? “Dat is van veel factoren afhankelijk”, legt Van de Logt uit. “Om wat voor vliegtuig gaat het, wordt er in het hoog- of laagseizoen gereisd, wat zijn de wensen qua catering, op welke lucht haven wordt er gevlogen, hoeveel brandstof wordt er ver bruikt op een vlucht, dat speelt allemaal mee. Door onze jarenlange ervaring kunnen wij de scherpst mogelijke tarieven hanteren én zorgen wij voor flexibele betalings voorwaarden. Sommige luchtvaartmaatschappijen willen soms namelijk wel tien tot dertig procent van de huursom vooraf aanbetaald zien. Dan heb je het over tienduizenden euro’s, terwijl de klant van het zakenreisbureau zijn reis pas één of twee jaar later wil maken en betalen.”

De kosten liggen dus naar verhouding flink hoger dan bij een lijnvlucht. “Daar staan de genoemde voordelen tegen over: maximale flexibiliteit en een vliegschema op maat.” Het is overigens de vraag hoe de kosten zich ontwikkelen. “Sinds corona is de vraag naar zakenjets explosief geste gen, en door personeelstekorten bij airlines is het aantal beschikbare grote vliegtuigen lager dan voorheen.”

“Sinds

Boeing 737’s richting Albanië voor Conference League-finale”

Bijzondere momenten

Als vliegtuigmakelaar stelde The Aviation Factory samen met diverse Uniglobe-kantoren enkele bijzondere reizen samen. “Vooral reizen voor voetbalclubs staan mij bij”, zegt Van de Logt. Zo stond dit jaar Feyenoord in de finale van de Conference League, die werd gespeeld in Tirana. “Voor Uniglobe TwoTravel organiseerden wij vluchten voor het team, hun families en de business club. Vijf Boeing 737’s vol gingen er richting Albanië. Een mooie opdracht, die ik zelf van dichtbij mocht aanschouwen. Eerder regelden we al drie Airbus A320’s voor AZ, in samenwerking met

Uniglobe THL Travel, toen de Alkmaarders in Engeland tegen Manchester United voetbalden in de groepsfase van de Europa League. Maar ook andere opdrachten waren bijzonder, zoals die van THL die een bekend advocaten kantoor als klant had die met het voltallige personeel een bedrijfsuitje op Mallorca wilden. Toen hadden we twee Boeing 737’s vol uitgelaten reizigers. De kortste vliegreis die we overigens hebben mogen doen was er eentje van St. Maarten naar Saba. Het ging om dertien passagiers die met een klein vliegtuigje de oversteek tussen de twee eilanden maakten. Die vlucht duurde zeven minuten…”

“Vijf

WINNEN IS NIET ALTIJD FIJN

Er hing een carnavalssfeer in de lucht, er stond voelbaar iets groots te gebeuren. Het was zoals altijd vochtig heet in Rio de Janeiro en de stad zwol van opwinding over het op handen zijnde WK voetbal 2014, met Brazilië als gast land. Een krachtiger bind middel dan voetbal bestaat er niet in Zuid-Amerika en het is dan ook heel veel meer dan een zeer populaire sport.

Voetbal is de belichaming van hoop: niet iedereen heeft de mogelijkheid om chirurg te worden maar iedereen kan in potentie profvoetballer – en rijk –worden. Dit om een beeld te schetsen van de spanning die bij de Brazilianen op hun gezicht stond aan de voor avond van de WK-wedstrijd Nederland-Brazilië. Neem het mij niet kwalijk, maar ik had totaal geen fiducie in het Nederlandse elftal. Ik ging er blind vanuit dat Brazilië zou winnen. Ik vond ook dat de Brazilianen het verdienden; het was zó belangrijk voor hen, alsof hun levensgeluk ervan afhing. Op dé avond besloot ik met een groepje mensen uit het hostel waar ik logeerde naar het strand van Copacabana te gaan. Er zouden megaschermen staan waarop de wedstrijd live zou worden uitgezonden. Met de voeten in het zand voetbal kijken, dat trok me wel. Ik had een fluorescerend

oranje t-shirt weten te scoren in een allegaartjeswinkel en er een kort hardloopbroekje bij aangetrokken. Een vleugje oranje-underdog tussen de toekomstige winnaars, dat leek mij wel geestig. In de metro naar het beroemdste strand van Rio, werd ik door jan en alleman de hand geschud en succes gewenst. De sfeer was uitgelaten, bijna alsof Brazilië al gewonnen had. Dat gevoel had ik ook. De wedstrijd kon me wat, ik had vooral ontzettend veel zin in de mas sale straatfeesten die na de winst zouden losbarsten.

Lang verhaal kort: Nederland won met 3-0. En daar stond ik, op het strand van Copacabana, als enige oranjefan tussen een hui lende en treurende in Braziliaans-groen gehulde massa. Ook ik zweeg. Ik vreesde gelyncht te zullen worden. Uit het niets kreeg ik ineens van iemand een Braziliaanse omslagdoek in mijn handen gedrukt. Snel trok ik mijn oranje shirt uit en drapeerde de vlag over mijn schouders. Ik ben die onbekende nog altijd zeer dankbaar, dat moge duidelijk zijn.

Iris Hannema (1985) is schrijver en wereldreiziger en bezocht in haar eentje meer dan honderd landen.

Eerder verschenen bij De Arbeiderspers haar reisboeken Miss Yellow Hair, Hello!, Het bitterzoete paradijs en Reizen volgens Hannema. Over reislust, ontwortelen en thuiskomen.

AAN BOORD VAN DE EERSTE KLM-VLUCHT MET PREMIUM COMFORT CLASS

Tekst: Neal Luitwieler • Beeld: Uniglobe

Nadat het product al enkele dagen ‘live’ getest werd, was het op 31 augustus zover: KLM voerde de eerste officiële vlucht uit met de nieuwe Premium Comfort Class, van Schiphol naar New York in een Boeing 787-10. Traveletc. vloog mee om deze reisklasse te ervaren en alle plus- en minpunten op een rij te zetten.

Tot en met eind 2023 gaat KLM alle Boeing 787’s en 777’s van de nieuwe Premium Comfort Class voorzien. Eerst de 787’s, en daarna de 777’s, die tegelijkertijd ook een nieuwe Business Class krijgen met schuifdeurtjes en directe toegang tot het gangpad voor alle passagiers. In de Airbus A330’s wordt het product niet geïnstalleerd, want die verlaten binnen enkele jaren de vloot.

KLM wil met de Premium Comfort Class het gat vullen tussen de Business Class, die de afgelopen jaren steeds luxer is geworden, en Economy Comfort/Economy Class. Het is geen vervanging van Economy Comfort (Economy-stoelen met meer beenruimte): in tegendeel, het aantal Economy Comfort-stoelen wordt ook uitgebreid. Wel zijn er straks een stuk minder ‘gewone’ Economy-stoelen aan boord.

KLM is één van de laatste grote Europese luchtvaartmaat schappijen die met een volwaardig Premium Economyproduct komt. Netwerkmaatschappijen als British Airways, Lufthansa en zelfs zuster-airline Air France vliegen er al jarenlang mee. Bij Lufthansa was het vóór de coronacrisis zelfs de meest winstgevende cabine per vierkante meter vloeroppervlak.

Hoewel KLM dus niet bepaald de snelste is, heeft deze ‘achterstand’ de Nederlandse maatschappij wel de kans gegeven om te leren van de fouten van concurrenten en om

het product te finetunen. Is ze dat gelukt? We vlogen mee naar New York om het te onderzoeken.

Inchecken Nadat we hadden ingecheckt bij de self service-kiosks op Schiphol, waren we in een mum van tijd door de security heen. Niet alleen omdat het die dag vrij rustig was op de luchthaven, die de afgelopen maanden zo vaak in het nieuws kwam vanwege de lange rijen, maar ook omdat Premium Comfort-passagiers door SkyPriority van de priority lanes gebruik mogen maken.

Hoewel wij als pers daarna naar de KLM-lounge mochten en ook als eerste aan boord konden gaan, is dit normaal niet het geval voor Premium Comfort-passagiers. Daarom bespreken we dat verder niet.

Aan boord

In de Boeing 787 waarmee we naar New York vlogen, staan de Premium Comfort-stoelen in een 2-3-2-opstelling met een pitch (de afstand van stoel tot stoel) van 38 inch. Zowel die configuratie als die pitch zijn gebruikelijk voor een Premium Economy-product in een Dreamliner: dat is bij bijna alle luchtvaartmaatschappijen het geval.

Ter vergelijking: in de Economy Class van KLM’s Boeing 787 staan de stoelen in een 3-3-3-opstelling en bieden ze een pitch van 31 inch (Economy) tot 35 inch (Economy Comfort). In Premium Comfort is er dus wat meer been ruimte, maar is er vooral meer ruimte voor je schouders.

Per rij staan er twee stoelen minder, en dat merk je duidelijk.

Bij het plaatsnemen valt op dat de Premium Comfortzetels lekker zacht zijn: dat is wel eens anders bij nieuwe vliegtuigstoelen. Daarnaast is er een verstelbaar en helder touchscreen-entertainmentsysteem van 13,3 inch. Ook heeft elke passagier een eigen stopcontact en USB-punt om apparatuur op te laden. De klaptafel komt uit de armleuning, is groot en voelt stevig aan. Ook is er een verstelbare hoofdsteun.

De rugleuning heeft een recline van 8 inch: in gewoon Nederlands betekent dit dat die 20 centimeter naar achteren kan. Dat is voldoende om lekker te relaxen, zonder dat de passagier achter je opgesloten wordt. Omdat het een dagvlucht was, hebben we helaas niet echt kunnen uittesten hoe goed je in de Premium Comfort-stoelen kunt slapen, maar we waren behoorlijk onder de indruk van het comfort.

In tegenstelling tot bijvoorbeeld de Premium Economy van Lufthansa, voelt de Premium Comfort-klasse van KLM ook echt als een aparte reisklasse aan: niet alleen door de luxe afwerking, maar ook doordat de cabine met een wand en gordijntjes volledig afgescheiden is van de Economy Class. Daarom is het wel jammer dat er geen apart toilet is en je in Economy naar de wc moet.

Service

Ter gelegenheid van deze eerste vlucht was de Premium Comfort-cabine volledig gevuld met journalisten en KLM-managers. Dat wisten de cabinemedewerkers natuur lijk ook, en daarom kunnen we niet hen volledig beoordelen, maar ze maakten een vriendelijke en efficiënte indruk.

Bij het vertrek deelde de crew flesjes water, een menu kaartje en een ‘recyclebaar’ toilettasje uit, met daarin onder andere een tandenborsteltje en wat crèmepjes. Op het menukaartje lazen we dat er tijdens de zeven uur durende

UITROL, BEPRIJZING EN BAGAGE

In de komende maanden komt Premium Comfort geleidelijk op steeds meer longhaul-routes beschikbaar. In eerste instantie gaat het vooral om vluchten naar Noord-Amerikaanse bestemmingen, zoals Houston, Chicago en San Francisco. KLM vraagt voor Premium Comfort grofweg twee keer de prijs van een Economy-ticket. Naast de in de review genoemde voordelen, mogen passagiers voor dat geld ook een extra koffer en extra hand bagage meenemen.

vlucht twee keer een maaltijd geserveerd zou worden: een uitgebreide kort na het opstijgen, en nog een lichtere maaltijd vóór de landing in New York.

Bij de eerste maaltijdservice waren er voor het hoofdgerecht drie opties: kip tom kha kai, belugalinzen in harissasaus en een salade met zalm en asperges. Wij kozen voor de kip tom kha kai, met jasmijnrijst, s perziebonen en champignons. Als voorgerecht werd daarbij gegrilde kip met notensalade geserveerd, en als bijgerecht blauwe kaas en druiven. Het toetje was stroopwafelijs.

Eigenlijk alles was van hoge kwaliteit, en duidelijk een niveau boven wat er in Economy geserveerd wordt. Ook de presentatie was in orde, al wordt er in Premium Comfort niet het mooie porselein gebruikt van de Business Class. Een leuk detail is nog dat KLM exclusief in Premium Comfort een Bols Espresso Martini-cocktail serveert. Door de combinatie van alcohol en cafeïne blijf je vrolijk wakker.

Kort voor de landing serveerde de crew nog een lichte maaltijd. Daarbij was er geen keuze: iedereen kreeg een salade, met als bijgerechtje falafel en als dessert een pastel de nata. Hoewel ook dit goed smaakte, was het wel fijn geweest als KLM hier nog een tweede optie had aangeboden.

Entertainment

Het entertainmentscherm is met 13,3 inch een stuk groter dan in Economy. Het filmaanbod is hetzelfde, en daar is niks mis mee. Hoewel het niet zo uitgebreid is als bijvoorbeeld bij Emirates, zitten er vrij veel films tussen die nog in de bioscoop draaien of er net uit zijn, zoals Top Gun Maverick, Jurassic World en The Northman. De noise cancelling-koptelefoons in Premium Comfort zijn ook goed.

In de Boeing 787 is WiFi beschikbaar: reizigers kunnen een uurtje gratis Whatsappen, en een pas voor de hele vlucht kost 18 euro. Tijdens deze vlucht was de snelheid prima boven land, maar boven de Atlantische Oceaan was de dekking duidelijk niet optimaal en kon het internet vrij sloom zijn. Mogelijk werd dat verergerd doordat alle journalisten aan boord een gratis internetpas kregen.

Eindoordeel

KLM heeft lang getreuzeld met de introductie van een Premium Economy-klasse, maar het wachten wordt nu wel beloond met een erg goed product. De stoelen zijn comfortabel en mooi afgewerkt: je ziet aan alles dat er goed over nagedacht is. Ook de maaltijden zijn van hoge kwaliteit. Kleine minpuntjes zijn het ontbreken van een apart toilet voor Premium Comfort-passagiers en het gebrek aan keuze bij de tweede, lichte maaltijd. Al met al is deze klasse een uitstekende optie voor wie meer luxe en comfort wil dan in Economy, maar geen duizenden euro’s wil betalen voor Business Class.

ZAKENDOEN IN SPANJE: GEEN SIËSTA MAAR ZAKENLUNCH

Spanje het land van mañana, mañana en lange siësta’s? Die stereotypering is behoorlijk achterhaald, weten Jan Versteeg, die tot dit najaar Nederlands ambassadeur in Spanje was, en Joost Kruissen, hotelier op het Spaanse eiland Formentera. Ze vertellen Traveletc. hoe het er in de zakenwereld wél aan toegaat in het Zuid-Europese land, dat de laatste decennia in een economische stroomversnelling zit.

Tekst: Sybylle Kroon • Beeld: Nederlandse ambassade in Spanje, Pixabay, Gecko Hotel

Habla español

Op het curriculum vitae van Jan Versteeg (1964) staat een reeks indrukwekkende functies: gevol machtigd minister, raadadviseur, grootmeester en ambassadeur. Op datzelfde cv pronkt tussen de studies sociale en economische geografie een talenstudie: Spaans. Dat kwam heel goed van pas tijdens zijn ambassadeurschap in Spanje, van 2019 tot en met dit najaar. “Het is een enorm voordeel als je de taal spreekt in Spanje. Veel Spanjaarden, vooral de wat oudere generaties die vaak op hogere posities in bedrij ven zitten, spreken beperkt Engels. Ze voelen zich niet op hun gemak in een vreemde taal. Ga je zaken doen in Spanje, doe je er dus goed aan Spaans te spreken. Jongeren spreken vaak wel Engels, maar de echte zaken doe je met de baas. En als die wat ouder is, dan is er een kans dat hij of zij geen of weinig Engels spreekt”, aldus Versteeg.

Economische stroomversnelling

Het gegeven dat vooral de oudere generaties alleen Spaans spreken, vloeit voort uit de geschiedenis van het land. “Spanje is tot een paar decennia geleden vooral gericht geweest op Spanje zelf en Spaanstalige landen in LatijnsAmerika”, vertelt Versteeg. “Spaanse bedrijven deden nauwelijks zaken over de grens. Spanje had niet zoveel met Europa te maken. In de tijd van dictator Franco streefde Spanje naar autar kie, oftewel een gesloten economie. Noodzaak om een andere taal te leren was er dus niet. Sinds het einde van het Francotijdperk in 1975 richt Spanje zich meer op Europa en daarbuiten. Ze hebben een grote internationaliseringslag gemaakt, helemaal na de financiële crisis van 2008-2012, toen is het echt in een stroomver snelling geraakt. Spanje wil geen land meer zijn aan de rand van Europa.” Een bedrijf als ‘rollendmaterieelfabrikant’ CAF (Construcciones y Auxiliar de Ferrocarriles) in Baskenland exporteerde tot tien jaar geleden 5 procent van het materieel naar het buitenland. Tegenwoordig is dat 85 procent. “Treinstellen van CAF vind je nu over de hele wereld, van Amsterdam tot Australië”, vertelt Versteeg.

Modern land

We zijn als Nederlanders wel eens geneigd te denken dat Spanje achterloopt en wat ouderwets is. Versteeg: “Dat is een achterhaald beeld. Het is de laatste decennia op veel fronten een modern land geworden. Niet alleen in veel economische sectoren, ook als je naar maat

“INVESTEER

TIJD IN JE ZAKELIJKE RELATIE”

Joost Kruissen (Den Bosch, 1982) woont en werkt al meer dan twintig jaar in Spanje. Als net afgestudeerde vliegtuigingenieur kwam hij in 2001 via een aangetrouwde Spaanse oom in Madrid terecht. Niet om aan vliegtuigen te sleutelen maar om aan de slag te gaan in de sales, marketing en pr voor de hotelbranche. Via de Canarische Eilanden, Mexico, Dominicaanse Republiek, Brazilië en Ibiza belandde hij ruim twee jaar geleden op het Spaanse eiland Formentera, als algemeen directeur van de Gecko Hotel & Beach Club. Zijn belangrijkste advies: “Heb geduld, zakendoen in Spanje begint met het opbouwen van een goede relatie met je zakenpartner”.

Mediterraanse levenswijze “Spanje wordt nog vaak geassocieerd met siësta en stieren vechten, maar dat is al lang niet meer actueel. De mediterraanse levenswijze verschilt met die van Nederland, maar qua cultuur staan we niet zo ver van elkaar vandaan”, vertelt Joost Kruissen vanuit zijn onlangs heropende hotel op Formentera. “Wel is het handig om te weten dat je sommige zaken anders moet aanvliegen om succesvol zaken te doen”, weet hij uit ervaring.

Vertrouwensband

“Nederlanders staan erom bekend snel zaken te willen doen. Dat werkt niet in Spanje. Het is een illusie om te denken dat je bin nen één afspraak een deal kunt sluiten. Spanjaarden willen eerst werken aan een vertrouwensband. Neem de tijd voor het opbou wen van de zakelijke relatie. Het is in Spanje heel normaal dat je eerst met elkaar gaat eten, zeilen of golfen. Dan wordt er al veel besproken, ook privézaken. De Spanjaard wil weten met wie hij zaken doet voordat hij een deal sluit, daardoor is het soms een langer proces met meerdere follow-ups. Het is dan ook belangrijk de relatie ná het zakendoen goed te onderhouden. Ik vind het een fijne manier van werken, ik ken mijn relaties heel goed en dat is weer goed voor zaken.”

Communicatie

De Nederlander mag dan (eveneens) in Spanje bekend staan om zijn directheid, Kruissen weet dat de Spanjaard de Nederlander ook waardeert. “Nederlanders hebben een goed imago: creatief, vooroplopend, vrolijk, respectvol en een ruime talenkennis. Als je Spaans spreekt, is dat een groot voordeel. Het is ook handig dat je de taal beheerst als je met overheden, vergunningen en derge lijke te maken krijgt. Veel communicatie is in het Spaans.” En als je dan communiceert, is het goed om te weten dat de Spanjaard nog niet zover met polderen is als Nederlanders: “Op zoek naar een win-winsituatie kan soms nog lastig zijn in Spanje, er wordt niet altijd vanuit het gezamenlijke belang gekeken, maar meer vanuit hun eigen situatie. Daar moet je als Nederlander rekening mee houden”.

DIT DOET DE AMBASSADE IN SPANJE

De Nederlandse Ambassade in Spanje informeert, ondersteunt, adviseert en verbindt Nederlandse onder nemingen die zaken (willen) doen in Spanje. Zo heeft de ambassade meegewerkt aan een marktintroductie van een Nederlands data- en technologiebedrijf door het organiseren van een event in Madrid waarna het bedrijf meerdere contracten heeft getekend en succesvolle projecten heeft kunnen doen. Sinds het uitbreken van de coronapandemie informeert en helpt de ambassade bedrijven met alle relevante informatie over reisbeperkingen en vereisten. Dankzij de inzet van de ambassade kon de bouw van een fabriek van een Nederlands bedrijf in voedingssupplementen ondanks de lockdown in Catalonië doorgaan. De ambassade is gevestigd in Madrid en heeft op verschillende locaties in Spanje consulaten.

schappelijke ontwikkelingen zoals vrouwenparticipatie en euthanasie kijkt. Spanjaarden houden er niet van als je met onderschatting over hen praat. Het is een van de stereotyperingen waar je je beter niet aan kunt branden tijdens een afspraak of zakenlunch.”

Mañana en siësta

Over stereotyperingen gesproken: Spanjaarden schui ven alles toch door naar mañana en komen altijd te laat? “Daar zou ik maar niet van uitgaan”, waarschuwt Versteeg. “Te laat komen op een afspraak is niet netjes, ook niet in Spanje. Maak niet de fout om grapjes over de vermeende mañana-houding of over de siësta te maken, dat is echt tegen het zere been. Ook als een Spanjaard er zelf grapjes over maakt: ga er niet in mee. Het ligt gewoon gevoelig. Bij de een wat meer dan bij een ander, maar onderschat die gevoeligheid niet.”

Jan Versteeg.

Geen negen-tot-vijf

Het is een gegeven dat in Spanje veel bedrijven en winkels tussen pakweg twee uur en vier à vijf uur ’s middags dicht zijn. Maar deze siësta wordt in het zakenleven niet gebruikt om een dutje te doen. “Veel mensen gaan een eenvoudige lunch halen, even sporten of lunchen met zakenrelaties”, vertelt Versteeg. “Vergeet niet dat veel Spanjaarden al vroeg aan hun werkdag beginnen en na vijven doorwerken tot een uur of acht. De siësta is dus geen teken van luiheid, maar een onderbreking van een lange werkdag die ook nog eens sterk cultuurgebonden is. Geen werkdag van negen tot vijf.” Over de lunch: “De meeste Spanjaarden eten geen boterhammetje uit de la, maar gaan eropuit om in een van de vele restaurantjes eenvoudig te gaan lunchen. Gaat het om een zakenlunch, dan is het wel weer sjiek.”

Zakendoen tijdens sobremesa

GOED OM TE WETEN

Spanjaarden en voetbal: over het algemeen een goede combinatie. Je maakt goede sier door de WK-finale Nederland-Spanje van 2010 nog eens aan te halen (die wij met 0-1 verloren). Spanjaarden weten veel over Nederlandse voetballers. Cruijff is een van de bekend ste spelers/trainers, maar let wel op waar je nummer 14 aanhaalt. In Madrid is Cruijff veel minder populair dan in Barcelona. Dat heeft ook met de politieke span ningen tussen Madrid en Catalonië te maken.

De siësta wordt in de zakenwereld dus ook gebruikt voor de zakenlunch. Versteeg weet inmiddels hoe het er tijdens zo’n etentje aan toe kan gaan: “Het is niet de bedoeling dat je meteen over zaken gaat praten. Eerst worden er over koetjes en kalfjes, persoonlijke zaken of het voetbal gesproken. Zo’n Spaanse zakenlunch kan wel een paar uur duren, Spanjaarden vinden een goede vertrouwensband belangrijk. Het goede moment om zaken te doen is ná het eten, de sobremesa, het natafelen. Zorg er dus voor dat je niet teveel haast hebt, want een deal binnen een kwartier sluiten werkt niet in Spanje. Je moet eerst werken aan een goede relatie met je zakenpartner en die nadien goed onderhouden. Onthoud daarom goed wat je gehoord hebt, ook als het om persoonlijke zaken gaat. Als je daar later op terugkomt, is dat een teken van betrokkenheid. Dat versterkt de vertrouwensband.”

Hiërarchie

Nog een punt waar je rekening mee moet houden als je zaken gaat doen in Spanje: el padre, de vader. Versteeg: “Spanje telt veel familiebedrijven, waar vaak meerdere generaties een rol in spelen. Het zal niet voor het eerst zijn dat een zakendeal die zo goed als rond is, nog besproken moet worden met de vader, ook al is die niet meer heel actief in het bedrijf. Weet dat Spaanse bedrijven vaak een sterke hiërarchie kennen. De baas doet zaken met andere bazen. Zorg er dus voor dat je matcht op het juiste functieniveau. En kleed je netjes en formeel, want je wordt beoordeeld op je verschijning. Hoewel dat wel van de sec tor afhangt.”

Regionale verschillen

Versteeg attendeert daarnaast op de regionale verschillen die er in Spanje zijn: “Houd er rekening mee dat zaken

DO - Spreek indien mogelijk Spaans - Onderhoud de zakelijke relatie - Houd het persoonlijk - Verdiep je in de regio of stad - Kleed je netjes - Neem kleine relatiegeschenken mee - Wees empathisch

DON'T

- Meteen tot zaken overgaan - Ongeduldig worden - Discussiëren over politieke issues - Grapjes maken over siësta of mañana - Haast hebben - Te laat komen - Direct communiceren

doen in de kustgebieden en de eilanden anders is dan in het midden van het land. Ook doe je er goed aan je te ver diepen in regio’s zoals Baskenland en Catalonië, die hebben een eigen taal en een eigen identiteit. De geschiedenis is nooit ver weg, ook politiek gezien. Kijk naar Catalonië en de onafhankelijkheidsstrijd, dat is een gevoelig onderwerp, net als het voormalige terrorisme in Baskenland. Blijf uit die discussie en begin er zelf ook niet over. Het is te ingewik keld voor buitenstaanders. Laat dat soort onderwerpen rusten. Wees je bewust van de regionale verschillen en hou er ook rekening mee dat sommige onderwerpen alleen in bepaalde regio’s spelen, zoals stierenvechten. Als ambas sade kunnen wij Nederlandse ondernemers en bedrijven die de eerste stappen doen richting zakendoen in Spanje concreet ondersteunen met achtergrondinformatie over diverse aspecten in de verschillende regio’s. Zij kunnen via onze website www.handelmetspanje.com bij ons terecht”.

Kies voor extra comfort met de nieuwe Premium Comfort Class

Op verschillende intercontinentale vluchten van KLM kun je al kiezen voor extra comfort in een aparte Premium Comfort Class cabine, gescheiden van Economy Class en World Business Class. Hier geniet je van meer ruimte, een groter beeldscherm voor entertainment en een uitgebreid aanbod aan heerlijke maaltijden.

Beschikbaar op diverse KLM vluchten. Ontdek meer op klm.nl