De universiteit nam deel aan de landelijke pilot om artikel 25fa van de Auteurswet (Amendement Taverne) te implementeren. Dit amendement is een uitbreiding van de Nederlandse auteurswet en stelt dat auteurs artikelen en hoofdstukken binnen een redelijke termijn open access mogen publiceren, ongeacht het beleid van de uitgever. In de pilot, You share, we take care, werkten de Nederlandse universiteiten samen om onderzoekers hierbij te helpen. Na succesvolle afronding van de pilot in 2019 is in VSNU-verband besloten om vanaf 1 januari 2020 het gebruik van het Taverne-amendement breed uit te rollen bij de aangesloten universiteiten. In 2020 is voor 1.134 artikelen waarvan de eerste auteur verbonden was aan de Universiteit Leiden, gebruik gemaakt van landelijke afspraken om publicaties tegen een gereduceerd tarief in open access beschikbaar te stellen. In 2020 kwam circa 50 procent van de gerefereerde wetenschappelijke artikelen van Leidse onderzoekers (inclusief LUMC) beschikbaar via deze zogenoemde gouden openaccess-route. In het kader van de internationale Open Access Week 2020 van 19 t/m 25 oktober, hebben verschillende instellingen in Nederland een aantal open scienceactiviteiten in of rond deze week georganiseerd. Dit om ook aandacht te vragen voor open science. Mede vanuit de Universitaire Bibliotheken Leiden/Centre for Digital Scholarship (UBL/CDS) is hieraan een belangrijke bijdrage geleverd. Datamanagement Onderzoeksdata (zowel digitale als niet-digitale) spelen een belangrijke rol bij wetenschappelijk onderzoek. Goed onderzoek vereist een zorgvuldige omgang met onderzoeksdata. Researchdatamanagement gaat over de organisatie en het beheer van onderzoeksgegevens in alle fases van het onderzoek. Hier ligt een verantwoordelijkheid voor iedereen die bij onderzoek betrokken is. De universiteit heeft de plicht om te voorzien in een goede infrastructuur voor en ondersteuning in databeheer. Ook dient zij haar onderzoekers waar nodig te wijzen op het belang van goed researchdatamanagement. Zij biedt diverse trainingen en workshops aan, zoals datamanagementtrainingen voor promovendi, workshops Datamanagementplan schrijven, en een workshop Data publiceren. Ook geeft zij ondersteuning bij het opstellen van een datamanagementplan (DMP), biedt zij toelichting op het gebruik van persoonsgegevens in onderzoek, en hulp bij de navolging van de FAIR-principes. FAIR-principes zijn internationale richtlijnen voor het beschrijven, de opslag en de publicatie van wetenschappelijke data. FAIR is een acroniem voor Findable (vindbaar), Accessible (toegankelijk), Interoperable (uitwisselbaar) en
Jaarverslag Universiteit Leiden 2020
Reusable (herbruikbaar). De universiteit onderschrijft de FAIR-principes en draagt daarmee bij aan het breed beschikbaar maken van onderzoeksgegevens en zo ook aan het realiseren van de ambities van open science. In 2020 is de Regeling datamanagement herzien; in 2021 wordt de nieuwe versie vastgesteld. Hierin zijn de uitgangspunten voor goed datamanagement opgenomen. Het DMP-template van de Universiteit Leiden is in december goedgekeurd door NWO en ZonMW. In het Leiden Research Support Programma (LRS) wordt veel aandacht besteed aan researchdatamanagement. Zo zijn eind 2019 pilots gestart met verschillende tools voor het veilig opslaan, delen en hergebruiken van data, zoals iRODS, YODA, Research Drive en OMERO. Dit zijn essentiële en zeer waardevolle uitbreidingen van de bestaande onderzoeksinfrastructuur. Er is een ICT-groep voor onderzoek in oprichting die verantwoordelijk wordt voor een aantal onderzoeksapplicaties. Ook is een netwerk opgericht van datamanagementondersteuners. In 2021 wordt gewerkt aan de ontwikkeling van het Leiden Digital Competence Centre.
3.3 Kwaliteitszorg onderzoek Protocol De Universiteit Leiden heeft een reputatie hoog te houden op het gebied van hoogwaardig wetenschappelijk onderzoek. Om de kwaliteit van het onderzoek te blijven waarborgen, worden alle instituten van de Universiteit Leiden eens in de zes jaar beoordeeld door een commissie van externe experts. We volgen hierbij het landelijke Standaard Evaluatie Protocol (SEP) dat is opgesteld door de Vereniging van Universiteiten (VSNU), de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) en de Nederlandse organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). In het SEP 2015-2021 is nadrukkelijker dan voorheen aandacht besteed aan de evaluatie van maatschappelijke relevantie, wetenschappelijke integriteit, promotietrajecten en, sinds medio 2016, aan diversiteit. In het SEP 2015-2021 worden de onderzoekseenheden beoordeeld op drie criteria: ■ Research quality: wetenschappelijke kwaliteit, academische bijdrage en productiviteit; ■ Relevance to society: maatschappelijke relevantie, impact en valorisatie; ■ Viability: strategie en vooruitzichten, financiële situatie, faciliteiten en ondersteuning, en opbouw van de wetenschappelijke staf. In aanvulling hierop hanteert de universiteit het Leiden Protocol for Research Assessments 2015-2021. Dit
53
