Woord vooraf In dit jaarverslag rapporteren wij over ons onderwijs en onderzoek, alsook over kennisvalorisatie, bedrijfsvoering en algemeen beleid aan de Universiteit Leiden in 2020. Het verslag is ingedeeld in een algemeen deel en een cijfermatig deel, te weten de financiële verantwoording van de universiteit middels haar jaarrekening. Ook voor onze universiteit stond het jaar 2020 in het teken van de wereldwijde coronapandemie. U zult het woord ‘corona’ dan ook vaker aantreffen in dit jaarverslag. Het virus heeft vorig jaar een groot effect gehad op ons onderwijs, ons onderzoek en op onze bedrijfsvoering, en het had ook een heel grote weerslag op onze studenten en medewerkers (en heeft dit nog steeds). Voor een aantal van ons waren de gevolgen zeer ingrijpend. Wij kijken dan ook terug op een jaar van onzekerheid, zorgen, vertraging en tegenslag. Maar 2020 was tegelijkertijd een jaar van eensgezindheid, veerkracht, vernieuwing, creativiteit en behulpzaamheid. Er is ook veel moois tot stand gekomen, en het onderzoek en onderwijs gingen zo goed mogelijk door, zij het op afstand. De Universiteit Leiden komt, juist in deze tijden van corona, naar voren als een sterke, wendbare en veerkrachtige universiteit met een nationaal en internationaal vooraanstaande positie. Onverminderd oefent zij aantrekkingskracht uit op (nationale en internationale) studenten en wetenschappers. Begin maart 2020 hebben wij vanwege de coronacrisis een crisisstructuur ingericht voor de universiteit met op universitair niveau het Centraal Crisis Team (CCT). Naast het bewaken van de veiligheidssituatie had het CCT de verantwoordelijkheid voor drie grote projecten om de continuïteit van de kerntaken van de universiteit te kunnen waarborgen: onderwijs op afstand, onderzoek op afstand en thuiswerken. Daarnaast waren er decentrale crisisteams voor de faculteiten en expertise centra, waarmee de samenwerking steeds intensief en constructief was. Het CCT handelde steeds in samenwerking met de VSNU en het ministerie van OCW bij het bewaken van de veiligheidssituatie op de universiteit. De aanwijzingen van het RIVM zijn nauwkeurig opgevolgd. Het CCT heeft de universiteit onder ingewikkelde omstandigheden op een evenwichtige en transparante manier door de eerste maanden van de crisis geloodst. De medezeggenschap was steeds nauw en onmiddellijk betrokken bij de besluitvorming rond corona. Hierover kunt u meer lezen in het jaarverslag van de Universiteitsraad.
Jaarverslag Universiteit Leiden 2020
Het Internationaal Incidententeam (IIT) hield zich in nauw overleg met het ministerie van Buitenlandse Zaken bezig met onze studenten en medewerkers in het buitenland, die veelal terug naar Nederland moesten worden gehaald. Vanaf 13 maart 2020 was het voor medewerkers en studenten niet meer toegestaan om naar onze gebouwen te komen. De universiteiten in Nederland gingen ‘op slot’, wat sinds de Tweede Wereldoorlog niet meer was voorgekomen. Het CCT nam kort hierop het besluit om over te schakelen op online onderwijs voor onze studenten. Binnen zeer korte tijd zijn we overgegaan op online onderwijs, vaak zeer creatief vormgegeven en ingevuld door onze docenten. Deze transitie heeft van onze docenten en van ons ondersteunend personeel (vaak met kinderen thuis) een flinke krachtsinspanning gevergd, en dat doet het nog steeds. Wij zijn hen veel dank verschuldigd. Hun enorme inzet, en ook die van de studenten, heeft ertoe geleid dat de studieresultaten in de afgelopen perioden ondanks alles goed waren. Vooralsnog lijkt corona niet tot veel extra studievertraging te leiden. Wat niet wegneemt dat er zorgen zijn over het studentenwelzijn. Dat vraagt onze aandacht: juist ook onze studenten maken, zonder veel mogelijkheden voor sociaal contact, een lastige periode door. Ook voor onze onderzoekers betekende de coronacrisis veel hinder in hun werk. Wetenschappers konden veelal niet naar hun laboratorium of andere werkruimten, en ook dienstreizen waren niet mogelijk vanwege de (internationale) lockdown. Dat werkte in veel gevallen als zand in de motor voor het onderzoek. Deze situatie leidde met name tot zorgen over onze promovendi en postdocs, aangezien zij op basis van tijdelijke aanstellingen werkzaam zijn. Voor de onderzoekers die het zwaarst geraakt zijn, zijn extra middelen beschikbaar gesteld. Het is een prestatie dat in 2020 nog zoveel onderzoekers erin geslaagd zijn te promoveren, veelal online: 447 promoties waren er in coronajaar 2020, evenveel als in recordjaar 2018. Daarnaast zijn het LUF en de Bontius Stichting gezamenlijk een landelijke crowdfundingsactie gestart voor het corona-onderzoek van het LUMC. Dit staaltje van veerkracht en maatschappelijke betrokkenheid leverde een bedrag op van ruim één miljoen euro voor dit belangrijke onderzoek. Financieel heeft de coronacrisis gevolgen gehad voor de universiteit: per saldo heeft dit geleid tot een negatief financieel effect van 7,4 miljoen euro in het verslagjaar.
5
