MAGYARORSZÁGI GÖRÖGÖK ORSZÁGOS ÖNKORMÁNYZATA 1054 Budapest, Vécsey u. 5.
Ελληνισμός Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας • Μάιος - Ιούνιος 2020
Καλό καλοκαίρι
2
Μεγάλη επιτυχία σημείωσε η εκδήλωση αλληλεγγύης
Βασικοί συντελεστές της επιτυχίας οι μαθητές των ελληνικών Σχολείων μαςς «Νίκος Μπελογιάννης» και «Μανώληςς Γλέζος» Mε ξεχωριστή επιτυχία πραγματοποιήθηκε στις 24 Μαϊου, η εκδήλωση αλληλεγγύης για την ενίσχυση όσων συμπατριωτών μας έχουν ανάγκη αυτή την δύσκολη περίοδο. Η εν λόγω εκδήλωση παρουσιάσθηκε διαδικτυακά και οργανώθηκε από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Ελλήνων Ουγγαρίας, σε συνεργασία με τα ελληνικά Σχολεία «Νίκος Μπελογιάννης» και «Μανώλης.Γλέζος».Βασικοί συντελεστές της εκδήλωσης αλληλεγγύης ήταν οι μαθητές και οι δάσκαλοι των δύο σχολείων, με τα παιδιά να έχουν κατανοήσει την έννοια της αλληλεγγύης και την σημασία της, στέλνοντας διαδικτυακά τα δικά τους ηχηρά και συγκινητικά μηνύματα μέσα από τις απαγγελίες τους και τα τραγούδια τους. Χωρίς την δικιά τους συμμετοχή δεν θα μπορούσαμε να έχουμε αυτό το καταπληκτικό αποτέλεσμα. Γεγονός που αποδεικνύει εμπράκτως για άλλη μια φορά ότι όταν οι Έλληνες είναι ενωμένοι μπορούν να καταφέρουν πάρα πολλά. Εκτός από τα παιδιά και τους δασκάλους την εκδήλωση στήριξαν με την συμβολή τους και την μουσική τους παρουσία μέσω βίντεο, διακεκριμένοι Ελληνες τραγουδιστές και δημιουργοί, όπως ο Μανώλης Ανδρουλιδάκης, η Ρίτα Αντωνοπούλου, ο Γιώργος Δεληγιάννης, η Ιωάννα Φόρτη, o Γιώτης Σαμαράς, ο Δημήτρης Ράπτης και ο Παντελής Θαλασσινός.
Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι η εκδήλωση είχε μεγάλη απήχηση και στην έναρξη της την παρακολούθησαν περισσότερα από 1.500 άτομα. Αξίζει ένα μεγάλο ευχαρισ στώ σε όσους κόπιασαν και συνέβ βαλαν στην επιτυχία της και φυσικά σ στους πρωταγωνιστές που δεν ήταν ά άλλοι από τους μαθητές των ελλην νικών Σχολείων μας «Νίκος Μπελογι γιάννης» και «Μανώλης.Γλέζος» Σας καλούμε να στηρίξετε την πρ προσπάθεια της Eπιτροπής Αλληλε λεγγύης της Αυτοδιοίκησης Ελλήνω Ουγγαρίας. Θα θέλαμε να σας νων εν ενημερώσουμε ότι συνεχίζονται να ετο ετοιμάζονται και διατίθενται δεκάδες μικρών και μεγάλων δεμάτων, στις οικογένειες που έχουν ανάγκη. Η προσπάθεια συνεχίζεται, ευχαριστούμε όλες και όλους, όσους συμμετέχουν στην πρωτοβουλία αυτή της Αυτοδιοίκησης. Ανδρέας Οικονόμου
Τραπεζικός λογαριασμός: HU45 1010 3173-12427700-03005005 ΚΑΝΕΝΑΣ ΝΑ ΜΗΝ ΜΕΙΝΕΙ ΜΟΝΟΣ ΤΟΥ
3
“Πιστεύω στους Έ λληνες, πιστεύω στην ενότητα, στα νέα παιδιά με τα οποία, θα μπορέσουμε να καταφέρουμε μεγάλα πράγματα” Συνέντευξη με τον Πρόεδρο της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας κ.Κωνσταντίνο Χριστοδούλου
Κατ’ αρχήν, κ. Χριστοδούλου σας συγχαίρουμε για την εκλογή σας στην θέση του Προέδρου της ΑΕΟΥ, πού ήταν παμψηφεί. Θα θέλατε να μας πείτε κάτι γι’ αυτό; Σας ευχαριστώ πολύ. Κατόπιν συζητήσεων με τον Πρόεδρο της Ελληνικής Ένωσης Νεολαίας (GIE) κ. Σοφοκλή Νικάκη, τον Οκτώβριο του 2019 συμφωνήσαμε να κατεβώ – για πρώτη φορά – στις αυτοδιοικητικές εκλογές εθνικοτήτων. Μόνο μερικές εβδομάδες πριν των εκλογών οργανώσαμε την ομάδα που θα εμφανιζόταν στον εκλογικό κατάλογο, και άρον-άρον αρχίσαμε τις προετοιμασίες. Μας στήριξε πολύς κόσμος, αυτό μας έδωσε πολύ δύναμη και ελπίδα για το μέλλον του Ελληνισμού της Ουγγαρίας. Τελικά από την Ένωση Νεολαίας (GIE) μπήκαν δύο άτομα στο Δημοτικό Συμβούλιο της Πανουγγρικής. Με την κα Χριστίνα Τσαρούχα είμαστε ανεξάρτητοι από όλα τα κόμματα και οργανώσεις που έχουν μεγαλύτερη παράδοση στην ελληνική κοινωνία της Ουγγαρίας. Είναι μεγάλη τιμή για μένα ότι,όλοι οι εκπρόσωποι με ψήφισαν ομόφωνα πρόεδρο. κ.Πρόεδρε, μετά την ανάληψη των καθηκόντων σας, ποιές είναι προτεραιότητες της ΑΕΟΥ, στις οποίες έχετε επιστήσει το κέντρο βάρους των ενεργειών σας ; Είναι πολλά τα θέματα, τα οποία ενδιαφέρουν την κοινότητά μας. Για μένα προσωπικά προτεραιότητα έχουν τα δύο ελληνικά σχολεία. Πρέπει με πάση θυσία να διατηρήσουμε την ελληνική γλώσσα και τον πολιτισμό στην καρδιά της Κεντρικής Ευρώπης. Στόχος μας είναι να προσελκύσουμε και να έρθουν όσο γίνεται πιο πολλά ελληνόπουλα -και όχι μόνο- στα σχολεία μας να για μάθουν την ίσως πιο μακρόχρονη ιστορία και γλώσσα της Ευρώπης. Επίσης μεγάλο στοίχημα είναι ο Οίκος του Ελληνισμού, τον οποίο μέσα σε σύντομο διάστημα πρέπει να τον ολοκληρώσουμε ώστε να παραδοθεί στους Έλληνες της Ουγγαρίας, και ταυτόχρονα να μπορέσει να εξυπηρετήσει και άλλες πολιτιστικές δραστηριότητες των Ούγγρων φίλων
4
και άλλων εθνικοτήτων που ζουν μαζί μας στην Ουγγαρία. Για τις εξελίξεις των εργασιών η Ελληνική Κοινότητα θα ενημερωθεί εγκαίρως. Πιστεύω πως ομαλοποιήθηκαν με το Χωριό Μπελογιάννης οι σχέσεις μας και ξεκίνησε μια εποικοδομητική συνεργασία. Συνεχώς προσπαθούμε με την ηγεσία του σχολείου όπως επίσης και με τοΔημοτικό Συμβούλιο του χωριού να βελτιώσουμε την κατάσταση στο νηπιαγωγείο, στο δημοτικό σχολείο και στο Πολιτιστικό Κέντρο. Νομίζω πως είμαστε σε καλό δρόμο. Εξάλλου με την πρόσφατη ψήφιση του νέου Νόμου για τις Εθνικότητες από το Ουγγρικό Κοινοβούλιο τα εκπαιδευτικά κτιριακά συγκροτήματα του Χωριού, περνάνε στην δικαιοδοσία της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας. Αυτό σημαίνει μεγαλύτερη ευθύνη από το Διοικητικό Συμβούλιο και όλα αυτά φυσικά δεν μπορούν να γίνουν χωρίς την οικονομική υποστήριξη του Ουγγρικού Κράτους, όπως και την σωστή διαχείριση των οικονομικών πόρων. Εν μέσω κορωνοϊού, πως ανταποκρίθηκε η Αυτοδιοίκηση Ελλήνων Ουγγαρίας, στις απαιτήσεις των καιρών ; Η πανδημία μας έχει φέρει αρκετά πίσω για να μπορέσουμε να προχωρήσουμε στα σχέδια που κάναμε. Όμως όλα αντιμετωπίζονται. Δουλεύουμε σκληρά καθημερινά να προετοιμαστούμε κατάλληλα. Προχωράμε βήμα-βήμα και θα ανταποκριθούμε στις επόμενες προκλήσεις. Ποιές είναι οι τελευταίες εξελίξεις γύρω από το θέμα του Οίκου του Ελληνισμού ; Έχουν ήδη ξεκινήσει οι διαπραγματεύσεις με ειδικούς, ελπίζω να έχουμε στα χέρια μας έτοιμα σχέδια έως το Φθινόπωρο. Κατόπιν θα αρχίσουν εργασίες εντός του Οίκου. Παράλληλα έχουμε σκοπό να φτιάξουμε τον κήπο μας, να μπορέσουμε να φιλοξενήσουμε την Κοινότητά μας.
Όπως ακούσαμε υπήρξαν σημαντικές δωρεές συμπατριωτών μας κατά ποικίλους τρόπους;
Ποιό είναι το μήνυμα που θα θέλατε να στείλετε στους Ελληνες της Ουγγαρίας ;
Νομίζω πως είναι μια πολύ καλή πρωτοβουλία από την Αυτοδιοίκηση Ελλήνων Ουγγαρίας και τις κοινωνικές οργανώσεις. Ο κόσμος ανταποκρίθηκε αμέσως, ο καθένας βοηθάει όσο μπορεί με το δικό του τρόπο. Μέχρι τώρα που μιλάμε έχουν παραδοθεί πάνω από 120 δέματα τροφίμων στους κοινωνικά και οικονομικά αδύναμους. Με την ευκαιρία θα ήθελα να πω ένα μεγάλο ευχαριστώ σε όσους συμβάλλουν σε αυτή την προσπάθεια, ώστε να υποστηρίξουμε αυτούς που έχασαν την δουλεία τους εξαιτίας τον κορωνοϊού. Με συγκινεί ιδιαίτερα το γεγονός ότι, ο απλός κόσμος ευαισθητοποιείται όταν υπάρχει ανάγκη. Η Αυτοδιοίκηση άμεσα βοηθάει σε αυτή την καταπληκτική προσπάθεια με την σύσταση της κοινωνικής επιτροπής και την σωστή διαχείριση της δωρεάς.
Πιστεύω στους Έλληνες, πιστεύω στην ενότητα, στα νέα παιδιά με τα οποία, θα μπορέσουμε να καταφέρουμε μεγάλα πράγματα. Σε όλη αυτή την προσπάθεια έχουμε την πλήρη υποστήριξη του κ. Αθανάσιου Σιανού, Έλληνα Εκπροσώπου στο Ουγγρικό Κοινοβούλιο. Επίσης θέλω να πω ότι, έχουμε άριστες σχέσεις με την Ελληνική Πρεσβεία, τον Σεβασμιότατο Μητροπολίτη Αυστρίας, Έξαρχο Ουγγαρίας και Μεσευρώπης κ. Αρσένιο καθώς και τον Θεοφιλέστατο Επίσκοπο Απαμείας κ.Παϊσιο. Εκ μέρους των αναγνωστών του Περιοδικού ¨Ελληνισμός¨, και της Ελληνικής Κοινότητάς μας, Σας ευχόμαστε καλή θητεία και κάθε επιτυχία στο έργο σας. Και εγώ σας ευχαριστώ για την συνέντευξη. Ανδρέας Οικονόμου
ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ… 19 Μαϊου ημέρα μνήμης της γενοκτονίας των Ποντίων
Την 19η Μαΐου, ημέρα μνήμης των θυμάτων της Γενοκτονίας του Ποντιακού Ελληνισμού, ολόκληρος ο Ελληνισμός, όπου γης, με το βλέμμα στραμμένο στις σκληρές εκείνες σελίδες της ιστορίας, θρηνεί τους νεκρούς του και προσμένει δικαίωση. Δικαίωση για τις 353.000 ψυχές, άνδρες, γυναίκες, παιδιά, θεματοφύλακες μιας πατρίδας που ακόμη και σήμερα ζει στην μνήμη των απογόνων τους. Ο Πόντος είναι η ελληνική ονομασία της γεωγραφικής περιοχής των ΒΑ. ακτών της Μικράς Ασίας, η παράλια περιοχή της Καππαδοκίας, ανατολικά της Παφλαγονίας, η οποία σήμερα ανήκει στην Τουρκία. Η γεωγραφική θέση του Πόντου ορίζεται δυτικά από τον ποταμό Παρθένιο της Βιθυνίας, νότια από την οροσειρά Ολγασύς, ανατολικά από τη λεγόμενη Μικρή Αρμενία και βόρεια από τη θάλασσα του Ευξείνου Πόντου που σήμερα ονομάζεται Μαύρη Θάλασσα (τουρκικά: Καρά-Ντενίζ). Ο Πόντος υπήρξε στην αρχαιότητα πεδίο έντονου ελληνικού αποικισμού αλλά και βασίλειο επί Μιθριδάτη. Στην ύστερη βυζαντινή περίοδο, ξαναϋπήρξε ως ανεξάρτητο κράτος. Μέχρι το 1923 και την υποχρεωτική ανταλλαγή πληθυσμών που ακολούθησε κατ΄ επιταγή της Συνθήκης της Λωζάννης κατοικούνταν, σε σημαντικό ποσοστό, από ελληνόφωνους χριστιανικούς και μουσουλμανικούς πληθυσμούς Στις 19 Μαΐου 1919 άρχισε η δεύτερη και σκληρότερη φάση της ποντιακής γενοκτονίας. Ο Μουσταφά Κεμάλ αποβιβάστηκε στη Σαμψούντα ως απεσταλμένος της οθωμανικής κυβέρνησης με την ιδιότητα του επιθεωρητή. Σκοπός των Τούρκων με τους εκτοπισμούς, τις πυρπολήσεις
χωριών και τις λεηλασίες ήταν να επιτύχουν την αλλοίωση του εθνολογικού χαρακτήρα των ελληνικών περιοχών και να καταφέρουν ευκολότερα τον εκτουρκισμό εκείνων που θα απέμεναν. Η βουλή των Ελλήνων, τον Φεβρουάριο του 1994, ψήφισε ομόφωνα την κήρυξη της 19ης Μαΐου ως Ημέρα Μνήμης για τη Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου την περίοδο 1916 1923. Η αναγνώριση αυτή δικαίωση ηθικά των ποντιακό ελληνισμό. Ανδρέας Οικονόμου
5
ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΥΠΟ Επιμέλεια : Νίκος Φωκάς
EΘΝΟΣ 02.06.2020 Στο ethnos.gr αποτελέσματα 8 δημοσκοπήσεων που έγιναν εντός του Μαΐου 2020 Η συγκεκριμένη μέθοδος ονομάζεται διεθνώς poll of polls και στα ελληνικά μεταφράζεται «Μητέρα των δημοσκοπήσεων» και θεωρείται μια απολύτως παραδεκτή μέθοδος, αφού κυριαρχούν οι μέσες και όχι οι ακραίες εκτιμήσεις. μηνεία της Ελληνικής Επανάστασης και της ιστορίας μας συνολικά. Ούτε γράφουμε, ούτε αναθεωρούμε την ιστορία και αυτό θέλω να είναι απολύτως ξεκάθαρο», τόνισε μεταξύ άλλων η Γιάννα Αγγελοπούλου. ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΙ WEB Χαλαρώνουν οι Έλληνες: Ένας στους τρεις δεν ανησυχεί πλέον για τον κορωνοϊό Τα συνολικά συμπεράσματα • Σε σχέση με τις εθνικές εκλογές του 2019 η ΝΔ έχει αυξήσει την εκλογική της επιρροή κατά 24%, αφού από το 39,9% εκτινάχθηκε στο 49,3%. • Ο ΣΥΡΙΖΑ από το 31,5% έπεσε στο 27,3%. Τα συμπεράσματα από τα ποιοτικά στοιχεία • Το 63,5% των ερωτώμενων αξιολογεί θετικά το έργο της κυβέρνησης. • Το 80,3% των ερωτώμενων κρίνει θετική την αντίδραση της κυβέρνησης στην κρίση της νόσου του κορωνοϊού. • Το 58,8% των πολιτών κρίνει θετικά τα μέτρα της κυβέρνησης για τη στήριξη της οικονομίας, των επιχειρήσεων, των εργαζομένων, του τουρισμού και της εστίασης. • Τις κυβερνητικές εξαγγελίες για την προστασία των θέσεων απασχόλησης τις κρίνει θετικά το 52,5%. • Το 80,5% διαφωνεί με την προκήρυξη πρόωρων εκλογών. ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΙ WEB Γιάννα Αγγελοπούλου: «Δεν είναι ο ρόλος μας να ξαναγράψουμε την Ιστορία» 3.6.2020 Στην πρώτη συνέντευξη Τύπου που έδωσε η πρόεδρος και μέλη της Επιτροπής «Ελλάδα 2021» (η προγραμματισμένη για την χρονική περίοδο γύρω στις 25 Μαρτίου αναβλήθηκε λόγω πανδημίας κορωνοϊού). Παρουσιάστηκε το έως τώρα έργο της Επιτροπής, η Γιάννα Αγγελοπούλου επιχείρησε να βάλει τέλος στις «παραφωνίες» που καταγράφηκαν το τελευταίο διάστημα και τις γκρίνιες από διάφορες πλευρές για κάποια κείμενα που ανέβηκαν στον ιστοχώρο της Επιτροπής και θεωρήθηκαν «προκλητικά». «Ούτε γράφουμε, ούτε αναθεωρούμε την ιστορία» «Η Επιτροπή δεν έχει ρόλο, πρόθεση ή βούληση να ξαναγράψει την Ιστορία ή να προκρίνει μια συγκεκριμένη ερ-
6
3.6.2020 Η στάση του ιατρικού κόσμου Η μεγάλη πλειονότητα των ιατρών συμφωνεί απολύτως με τα μέτρα που έλαβε η Πολιτεία (83%), αλλά και με το ρυθμό άρσης τους (72%). EΘΝΟΣ Ερντογάν - Σαράτζ: Συμφώνησαν για σεισμικές έρευνες και γεωτρήσεις στην αν. Μεσόγειο ΚΟΣΜΟΣ - 04.06.2020
«Αποφασίσαμε να αναπτύξουμε μια νέα συνεργασία με την Λιβύη», ανέφερε ο Ερντογάν Για συνεργασία στην εκμετάλλευση «του φυσικού πλούτου της ανατολικής Μεσογείου», μίλησε ο Ερντογάν μετά την συνάντηση που είχε με τον Φαγιεζ Αλ Σαράτζ.
ΕΘΝΟΣ Νέο δεκαετές ομόλογο: Συμμετοχή ρεκόρ των επενδυτών στη δημοπρασία ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ 09.06.2020 Το επιτόκιο διαμορφώθηκε λίγο πάνω από το 1,5% που ήταν την προηγούμενη ανάλογη έκδοση
EΘΝΟΣ Τι σημαίνει η ιστορική συμφωνία Ελλάδας και Ιταλίας για την ΑΟΖ ΠΟΛΙΤΙΚΗ - 09.06.2020
ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ Συμμετοχή ρεκόρ στην δημοπρασία του νέου 10ετούς ομολόγου 09.06.2020 Στόχος του υπουργείου Οικονομικών είναι να αντλήσει από τις αγορές μέχρι τέλους του έτους περίπου 4 δισ. ευρώ, προκειμένου το ελληνικό Δημόσιο να καλύψει τις ανάγκες για ενίσχυση της ρευστότητας και τη χρηματοδότηση των μέτρων για την αντιμετώπιση της κρίσης του νέου κορονοϊό.
Υπεγράφη η ιστορική συμφωνία για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών ανάμεσα στην Ελλάδα και στην Ιταλία, στο υπουργείο Εξωτερικών. Την συμφωνία υπέγραψαν ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, με τον Ιταλό ομόλογό του, Λουίτζι Ντι Μάιο, ο οποίος επισκέφθηκε την Αθήνα. • Είναι η πρώτη συμφωνία που υπογράφει η χώρα μας για ΑΟΖ. • Η Συμφωνία αυτή επιβεβαιώνει το δικαίωμα των νησιών σε θαλάσσιες ζώνες, καθώς και τη μέση γραμμή της συμφωνίας του 1977 για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας μεταξύ Ελλάδας-Ιταλίας ως οριογραμμή της ΑΟΖ Ελλάδας- Ιταλίας. Με την υπογραφή της Συμφωνίας, η μέση αυτή γραμμή θα ισχύει και για τα υπερκείμενα της υφαλοκρηπίδας ύδατα.
ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ 09.06.2020 Υπογραφές για ΑΟΖ και άρση απαγορεύσεων για τους Ιταλούς τουρίστες Ο Νίκος Δένδιας επισήμανε ότι η οριοθέτηση της ΑΟΖ είναι σε συνέχεια της συμφωνίας του 1977 και ότι αποτελεί σημαντική ιστορική ημέρα και σημαντική εξέλιξη. Πρόσθεσε, ακόμη, πως η συμφωνία αυτή κατοχυρώνει τα συμφέροντα των Ελλήνων αλιέων.
EΘΝΟΣ Κάλεσμα Μητσοτάκη σε τουρίστες: Έτοιμοι να σας καλωσορίσουμε στη χώρα μας ΠΟΛΙΤΙΚΗ 13.06.2020 Ο πρωθυπουργός σήμανε το restart στον τουρισμό από το νησί της Σαντορίνης Το μήνυμα ότι η Ελλάδα είναι έτοιμη να καλωσορίσει τους τουρίστες το καλοκαίρι δίνοντας προτεραιότητα στην ασφάλεια έστειλε από τον αρχαιολογικό χώρο του Ακρωτηρίου στη Σαντορίνη, ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης. Στον εμβληματικό αρχαιολογικό χώρο ο πρωθυπουργός ξεναγήθηκε από την υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη Κυρ. Μητσοτάκης στο CNN: Εχουμε ένα καλά μελετημένο σχέδιο για το άνοιγμα της χώρας O Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης μίλησε από τη Σαντορίνη στο CNN
7
EΘΝΟΣ Μεγάλος Περίπατος Αθήνας Μια «άλλη» Πανεπιστημίου με πεζούς και ποδηλάτες ΕΛΛΑΔΑ 14.06.2020
μου μήκους 900 μέτρων, ο οποίος καλύπτει μία από τις υφιστάμενες λωρίδες κυκλοφορίας. Όλες οι παρεμβάσεις στις οποίες προχωρά ο Δήμος Αθηναίων για τον Μεγάλο Περίπατο έχουν πιλοτικό χαρακτήρα και γίνονται με σταδιακό τρόπο Όπως είχε ανακοινώσει σχετικά ο δήμος Αθηναίων, από σήμερα Κυριακή 14 Ιουνίου και η οδός Πανεπιστημίου αλλάζει όψη στα πλαίσια του «Μεγάλου Περιπάτου της Αθήνας», με τη δημιουργία ενός ασφαλούς και σύγχρονου ποδηλατόδρο-
Η προσωρινή αυτή διαδρομή θα υπάρχει μέχρι να τεθεί ξανά σε λειτουργία το τραμ ως το κέντρο της πόλης, κάτι που αποτελεί επιθυμία όλων, καθώς εξυπηρετεί χιλιάδες ανθρώπους και δένει αρμονικά με το περιβάλλον που δημιουργεί ο Μεγάλος Περίπατος.
Λευτέρης Ξανθόπουλος: Έφυγε από τη ζωή ο βραβευμένος σκηνοθέτης και ποιητής ΣΙΝΕΜΑ 20.06.2020
protothema.gr
Γνωστός για την ταινία «Ο Δραπέτης» και το σημαντικό έργο του στον χώρο του ντοκιμαντέρ, ο πολυσχιδής δημιουργός άφησε την τελευταία του πνοή στα 75 του χρόνια Τη Δευτέρα 22 Ιουνίου, στο Πρώτο Νεκροταφείο, έγινε η πολιτική κηδεία του Λευτέρη Ξανθόπουλου, που πέθανε σε ηλικία 75 ετών το βράδυ της περασμένης Παρασκευής, ενώ νοσηλευόταν σε νοσοκομείο των Αθηνών. Η επιβαρυμένη υγεία του δεν άντεξε την εγχείρηση καρδιάς στην οποία υπεβλήθη. Ο γνωστός ποιητής, συγγραφέας και σκηνοθέτης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1945. Η καταγωγή του ήταν από την Καβάλα. Σπούδασε Νομικά και Κινηματογράφο, στη σχολή LondonFilmSchool και έζησε για μεγάλο διάστημα σε χώρες της κεντρικής και βόρειας Ευρώπης. Σκηνοθέτησε πολλά ντοκιμαντέρ («Ελληνική κοινότητα Χαϊδελβέργης», «Ο Γιώργος από τα Σωτηριάνικα», «Στα Τουρκοβούνια», «Επί Κολωνώ», «Η μεγάλη πομπή», «Παύλος Ζάννας», «Ποιός είναι ο τρελός λαγός», «Σκοτεινός συνωμότης», κ.ά).
Η ΠΡΩΤΗ ΜΕΓΑΛΟΥ ΜΗΚΟΥΣ ΤΑΙΝΙΑ ΤΟΥ «ΚΑΛΗ ΠΑΤΡΙΔΑ, ΣΥΝΤΡΟΦΕ (BELOIANNISZ)», ΓΥΡΙΣΤΗΚΕ ΤΟ 1985 ΣΤΗΝ ΟΥΓΓΑΡΙΑ ΚΑΙ ΒΡΑΒΕΥΤΗΚΕ ΣΤΟ 39Ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ ΛΟΚΑΡΝΟ.
8
Δευτέρα 29/6 Mίνι ανασχηματισμός στην κυπριακή κυβέρνηση - Αλλαγές στα υπουργεία Δικαιοσύνης και Άμυνας
Αλλαγή φρουράς στα υπουργεία Δικαιοσύνης και Άμυνας σήμερα στην Κύπρο, μετά τον μικρής έκτασης ανασχηματισμό στον οποίον προχώρησε ο Πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης. Στις 10 το πρωί, παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας, θα γίνει στο Προεδρικό Μέγαρο η τελετή διορισμού των νέων υπουργών Δικαιοσύνης και Άμυνας, ενώ στις 11:30 του νέου Γενικού Εισαγγελέα και νέου Βοηθού Γενικού Εισαγγελέα. Στις 12:30 αναμένεται η τελετή παράδοσης και παραλαβής χαρτοφυλακίου του υπουργείου Δικαιοσύνης, όπου ο απερχόμενος υπουργός Γιώργος Σαββίδης θα παραδώσει στην Έμιλυ Γιολίτη. Ο κ. Σαββίδης αναλαμβάνει καθήκοντα Γενικού Εισαγγελέα. Στη μία το μεσημέρι θα πραγματοποιηθεί η επίσημη τελετή υποδοχής του νέου υπουργού Άμυνας Χαράλαμπου Πετρίδη, στον προαύλιο χώρο του Υπουργείου Άμυνας. Ο απερχόμενος υπουργός Άμυνας Σάββας Αγγελίδης αναλαμβάνει καθήκοντα στην Νομική Υπηρεσία ως βοηθός Γενικός Εισαγγελέας. Τέλος, στις 14:00 θα πραγματοποιηθεί η τελετή Ανάληψης καθηκόντων νέου Γενικού Εισαγγελέα και νέου Βοηθού Γενικού Εισαγγελέα στο κτήριο της Νομικής Υπηρεσίας στην Λευκωσία. Νίκος Φωκάς
Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΤΗΝ ΜΕΤΑ COVID-19 ΕΠΟΧΗ Ως γνωστόν, οι βασικοί κλάδοι της ελληνικής οικονομίας διακρίνονται στον τουρισμό, τη ναυτιλία, τη βιομηχανία τροφίμων, την επεξεργασία καπνού, τα χημικά προϊόντα, τα προϊόντα μετάλλου και, τέλος, τα προϊόντα διύλισης πετρελαίου. Το εργατικό δυναμικό της Ελλάδος προσεγγίζει τα 4,8 εκατομμύρια. Από τα τέλη του 2009, όταν και η παγκόσμια οικονομική κρίση επηρέασε και τη χώρα μας, η ελληνική οικονομία σημείωσε το υψηλότερο δημόσιο έλλειμμα και το δεύτερο υψηλότερο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το κόστος δανεισμού ανέβηκε σε δυσθεώρητα επίπεδα, γεγονός που προκάλεσε σοβαρή οικονομική κρίση και κατέστησε αναγκαία την εφαρμογή τριών προγραμμάτων προσαρμογής. Το κόστος αυτής της προσαρμογής ήταν μία μεγάλη σε μέγεθος και διάρκεια ύφεση, η οποία σωρευτικά μείωσε το ελληνικό ΑΕΠ κατά 26,4% την περίοδο 2007-2015. Το 2017 ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος επανήλθε σε θετικό πεδίο (+1,5%) ύστερα από περίπου μια 10ετία. Κατά το 2018, το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 1,9%, ενώ αντίστοιχη ήταν η άνοδός του και το 2019. Τώρα πλέον, έχει επιλεγεί ένα πιο βιώσιμο υπόδειγμα οικονομικής ανάπτυξης το οποίο στηρίζεται στην εξωστρέφεια, τις επενδύσεις και την εγχώρια κατανάλωση, σε αντιδιαστολή με τα πριν την οικονομική κρίση χρόνια, κατά τα οποία η ανάπτυξη προερχόταν από την χρηματοδοτούμενη με δανεισμό εγχώρια δαπάνη, ενώ οι εξαγωγές παρέμειναν συγκριτικά μικρό ποσοστό του ΑΕΠ. Σήμερα, η επιστροφή της χώρας μας στην ανάπτυξη, υποστηρίζεται πρωτίστως από τον «εξωτερικό τομέα» (τις εξαγωγές δηλαδή) και τις άμεσες ξένες επενδύσεις. Η πανδημική κρίση του Covid-19 συνιστά, ωστόσο, μια νέα πρόκληση για την αναπτυξιακή πορεία της Ελλάδος, που ανατρέπει προηγούμενες παραδοχές και δημιουργεί καινούρια δεδομένα. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτιμά ότι το 2020 η Ελλάδα θα καταγράψει τη μεγαλύτερη ύφεση στην ΕΕ (–9,7%), λόγω της σημαντικής συμμετοχής του τουρισμού στο ΑΕΠ, για να ανακάμψει δυναμικά το 2021 (+7,9%). Πιο ευνοϊκές είναι οι εκτιμήσεις του Υπουργείου Οικονομικών της Ελλάδος. Σύμφωνα με αυτές, αφού ληφθούν υπ’ όψιν οι θετικές επιδράσεις της δέσμης μέτρων οικονομικής ενίσχυσης της Ελληνικής Κυβέρνησης, αλλά και οι σχετικές αποφάσεις της ΕΕ (ενεργοποίηση πιστοληπτικών γραμμών ΕΜΣ, Ταμείο Ανάκαμψης, χρηματοδοτικό εργαλείο SURE), η ύφεση για το 2020 υπολογίζεται στο -4,7%, ενώ για το 2021 προβλέπεται άνοδος του ΑΕΠ της τάξης του +5,1%. Σύμφωνα εξάλλου με την Ελληνική Στατιστική Υπηρεσία (ΕΛΣΤΑΤ), κατά το Α’ τρίμηνο 2020 η ύφεση συγκρατήθηκε στο 0,9%. Οι επιπτώσεις της πανδημίας αποτυπώνονται αδρά στην απασχόληση, η οποία κατά την τελευταία διετία αποκλιμακωνόταν σταθερά, έχοντας μειωθεί στο 17,3% για το 2019) Για το 2020 η ανεργία προβλέπεται να αυξηθεί στο 20%για να υποχωρήσει κάτω από το 17% το 2021. Αντίστοιχα, η ιδιωτική κατανάλωση, που το 2019 ενισχύθηκε ελαφρώς (+0,8%), το 2020 εκτιμάται ότι θα υποχωρήσει σημαντικά, για να επανέλθει σε θετικό έδαφος το 2021. Την ίδια στιγμή οι πληθωριστικές πιέσεις παραμένουν ελεγχόμενες, ενώ ενδεχομένως το τρέχον έτος να καταγραφεί αποπληθωρισμός. Σε ό,τι αφορά τις επενδύσεις, αναμένεται να επηρεαστούν έντονα από την αυξημένη αβεβαιότητα και το χαμηλότερο κύκλο εργασιών το 2020, αλλά η ρευστότητα που θα χορηγηθεί τόσο από την Ελληνική Κυβέρνηση όσο και από την ΕΕ
θα βοηθήσει τις επιχειρήσεις να «γεφυρώσουν» την περίοδο του «κλειδώματος» (lockdown) και να επιταχύνουν την ανάκαμψή τους. Σε κάθε περίπτωση, η σύγκλιση του μεριδίου των επενδύσεων στο ΑΕΠ με τον μέσο όρο της Ευρωζώνης αποτελεί αναγκαία συνθήκη για την είσοδο της χώρας σε ένα μονοπάτι διατηρήσιμης ανάκαμψης. Αυτό ισχύει, μεταξύ άλλων, διότι η αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου στην κατεύθυνση της εξωστρέφειας απαιτεί επενδύσεις σε εξωστρεφείς κλάδους, ιδιαίτερα υπό τη μορφή άμεσων ξένων επενδύσεων (ΑΞΕ). Οι τελευταίες κατέγραψαν σημεία ανάκαμψης την τελευταία διετία (3,6 δισεκ. Ευρώ το 2018 και 4,1 δισεκ. Ευρώ το 2019), αλλά το τοπίο παραμένει ακόμη θολό σε σχέση με την πορεία τους το 2020 λόγω της πανδημίας. Αναφορικά με τις εν γένει ελληνικές εξαγωγές, αυτές ενισχύθηκαν ελαφρώς το 2019, όμως για το 2020, αναλυτές αναμένουν σημαντική υποχώρησή τους, η οποία μπορεί να προσεγγίσει ακόμη και το 20%. Όσον αφορά στις διμερείς εμπορικές σχέσεις Ελλάδος-Ουγγαρίας και αναλύοντας τα πλέον πρόσφατα στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας Ουγγαρίας, διαπιστώνουμε ότι την περίοδο Ιανουαρίου – Μαρτίου 2020, η Ελλάδα εξήγαγε στην Ουγγαρία προϊόντα αξίας €35.048.375 σημειώνοντας αύξηση 39,2%, σε σχέση με το αντίστοιχο Α΄ τρίμηνο του 2019. Το ίδιο διάστημα (Α’ τρίμηνο 2020), η Ουγγαρία εξήγαγε προς την χώρα μας προϊόντα αξίας €121,5 εκατ., σημειώνοντας μείωση 11,0% σε σχέση με το Α΄ τρίμηνο του 2019. Αξίζει να επισημανθεί η επιτυχής έκβαση όλων των εκδόσεων ελληνικών κρατικών ομολόγων που έχουν πραγματοποιηθεί από το 2017, περιλαμβανομένης της έκδοσης 7-ετούς και 10-ετούς ομολόγου εν μέσω πανδημίας τον Απρίλιο και Ιούνιο 2020 αντίστοιχα, με τις αποδόσεις να υποχωρούν στα χαμηλότερα επίπεδα από την ένταξη της χώρας στην Ευρωζώνη. Παράλληλα, σημειώνεται ότι αναβαθμίστηκε το αξιόχρεο της ελληνικής οικονομίας τόσο από τη Moody’s (στο επίπεδο Β1 από Β3) όσο και από τις Standard & Poor’s (BBαπό Β+) και Fitch (BB από ΒΒ-), ενώ τα spreads του 10ετούς ομολόγου υποχώρησαν εντυπωσιακά και διαμορφώνονται πλέον (Μάιος 2020) στις 200 μονάδες βάσης, με την απόδοση να υποχωρεί στο 1,5%. Τέλος, σε σχέση με τον τραπεζικό κλάδο, ανησυχία προκαλεί η διατήρηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων σε υψηλό ποσοστό (39% στα μέσα του 2019 σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα). Από την άλλη, ως ιδιαίτερα θετικές εξελίξεις καταγράφονται η πλήρης άρση των κεφαλαιακών ελέγχων τον Σεπτέμβριο 2019, η επίτευξη κερδοφορίας των συστημικών τραπεζών, καθώς και η σταθερή αύξηση των καταθέσεων στα εγχώρια χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Γεώργιος Τοσούνης Σύμβουλος Οικονομικών & Εμπορικών Υποθέσεων Πηγές: -Υπουργείο Εξωτερικών / Υπηρεσία Ενημέρωσης & Δημόσιας Διπλωματίας -Ελληνική Στατιστική Υπηρεσία -Τράπεζα της Ελλάδος -Σύνδεσμος Επιχειρήσεων & Βιομηχανιών -Πανελλήνιος Σύλλογος Εξαγωγέων -Στατιστική Υπηρεσία Ουγγαρίας (KSH).
9
Caruha Vangelió
Meszolongi 1826 – A Szabad Ostromlottak exodusa „Meszolongi felé jártál Karácsonynak hajnalán Aznap minden kivirágzott Istennek fia előtt. Tündökölve állt elébed Keresztjével a Vallás Ujjával körbemutatva merre nyílik szemhatár – Ezen a földön – így kiáltott, – Szabadság, szilárdan állj! Megcsókolt akkor, s belépett Az Úr házának ajtaján.” (Himnusz a Szabadsághoz, 88-90. versszak) Szabó Antigoné fordítása Dionisziosz Szolomosz 25 évesen írta meg a Himnusz a Szabadsághoz című poémáját Zakinthoszon, 1823-ban, a görög szabadságharc jelentős fellendülése idején. „… Nem szeretném, ha valaki is az gondolná rólam, hogy amikor a mieink győzedelmes csatáit vívják Marathónnál, én meg pásztorfiúkról dalolok…” írta egy barátjának. A Himnusz 158 versszakból áll, amelyben a megszemélyisített Szabadság azonos Görögországgal. A 88-122. tematikai versszakok Meszolongi első ostromáról, a kitörésről, a törökök üldözéséről és az Ahelóosz folyóba történő fulladásukról szól. Meszolongi mindig kulcsszerepet játszott Görögország nyugati részén. Meszolongi észak-nyugati részén ma is láthatóak az ókori város romjai, amelyet Homérosz is megemlít műveiben, mivel részt vett a trójai hadjáratban. Az ókori várost a hellenisztikus korban lerombolták, romjain épült fel - 30 bástyával és 7 kapuval - az új város. A halászok területén tengerparti központ alakult ki, amely pár évtized alatt jelentős kereskedelmi kikötővé fejlődött. Az 1770-es Orlóf-féle felkelés kitörése idején Meszolongiban ideiglenes forradalmi kormány alakult Panajotisz Palamasz, a nemzet tanítómestere vezetésével, aki Kosztisz Palamasz költő dédnagyapja volt. Ennek drámai következményei voltak, miután áprilisban megsemmisült Meszolongi flottája, és a túlélők kénytelenek voltak elhagyni hazájukat, és a Jón-szigetekre menekülni. A viszálykodás után a lakók visszatértek, újjáépítették városukat és flottájukat. Meszolongi 1821. május 20-án újra felkelt a török uralom ellen. Hősiesen visszaverte a török támadásokat, de 1822. október 25. – december 25. között az Oszmán Birodalom hadserege körülzárta a várost. Az ostromlottak sikeres kitörése karácsony hajnalán történt. 1823 tavaszán, Etolia ostroma után akarták körülzárni Meszolongit, de a meszolongiak tüzérsége, Szuli 300 felkelője Kicosz Dzavelasz vezetésével meghiúsította Meszolongi második ostromát. Az igazi második ostrom 1825. április 15-én kezdődött Reşid Mehmed Paşa (1780-1839) nagyvezér vezetésével (30.000 haderővel), amelyhez később Ibrahim, Koca Hüsrev Mehmed Paşa (1769 –1855. március 3.) tengernagy 10.000 harcosa is csatlakozott. Meszolongi eme ostroma egy évig tartott. Ibrahim arra törekedett, hogy teljesen kimerüljenek az ostromlottak, élelem és hírszerzés hiányában. Miaulisz tengernagynak - minden leleményessége ellenére – nem sikerült élelmet és fegyvert csempésznie Meszolongiba. Jeorjiosz Karaiszkakisznak sem sikerült támadást intéznie Zigosz-hegy felől, mert Ibrahim tudomást szerzett tervéről. A harcoktól, éhségtől, betegségektől kimerült ostromlottak mégis úgy határoztak, hogy éjszaka titokban kivonulnak a városból. A kivonulást 1826. április 10-én, Virágvasárnap hajnalán valósították meg. Három csoportba tömörültek, középre fogva a gyerekeket és az asszonyokat, akik nem tudtak menetelni, azok a városban maradtak, hogy ellenálljanak és felrobbantsák a fegyverraktárakat. Az ostromló őrség ébersége miatt csak nagyon kevesen tudtak kitörni az ostromzárból, a fegyvertelen tömeg visszafordult a város felé, de sokan estek el a két tűz közé szorulva. A várost elfoglalták és megsemmisítették. Az életben maradottak szolgasorba kerültek. Meszolongi exodusa, ha eltekintünk az áldozatok nagy számától, pozitívan hatott a görög szabadságharc fejlődésére. Meszolongi három évig volt török uralom alatt, 1829 májusában szerződéssel az új görög államhoz került. 1937-ben Meszolongi megkapta a „Szent Város” elismerést, a Virágvasárnap pedig az exodus évfordulója lett.
10
Dionisziosz Szolomosz már 1826-ban elkezdte tervezni a Meszolongi Szabad Ostromlottakat. A Szabad Ostromlottak – miként A zakinthoszi asszony is - Szolomosz és a görög irodalom remekművei közé tartozik, amelyen a költő egész pályafutása alatt dolgozott. A mű így is töredékekben maradt fenn az utókorra, három variánsa létezik. Az I. variáns „Meszolongi elestének siratóének formában való lírai szintezése”. A II. variáns párosan rímelő versus politikusban íródott, és a harcoló emberek szenvedéseit ábrázolja az ostrom utolsó napjaiban. Ezt fejlesztette tovább a III. variánsban új formában, egyszerű verssorokkal, rímelés nélkül. Mindhárom variánsban jegyzetek, illetve prózaversek is maradtak fenn a kéziratokban, mint a következő részlet a II. variánsból: 7. „– Titkos öröm ég arcodon, valami szépre gondolsz. Fedd fel nekem a titkodat, kenyeres pajtásodnak. – Ezer örömmel felfedem, páratlan, kedves lélek, Asszonyainkat csodálom, róluk szeretnék szólni: Korábban attól tartottam, hogy elhagyja őket a bátorság, ezért szüntelen figyeltem őket, hiszen a bátorság nem olyan adomány, melyből bőven részesült nemük. Ma estefelé szobájukat szellőztették, s nyitva állt az ablakuk. Akkor a legfiatalabbikuk épp készült bezárni, de egy idősebb így szólt hozzá: – Hagyd, lányom, bejönni az ételszagot, hozzá kell szoknunk. S ezeket mondván újra szélesre tárta az ablakot, s a különféle illatok elárasztották a szobát. Akkor az első megjegyezte: - Még a szellő is ellenünk harcol… Egy másik asszony haldokló gyermeke ágya mellé állt. Egy következő mosolyogva kérte a többieket, hogy meséljék el, mit álmodtak. Akkor az egyikük azt mesélte: - Álmomban mi mindannyian, férfiak és nők, gyermekek és öregek, kisebb-nagyobb folyókká váltunk, napfényes tájakon, sötét vidékeken, völgyeken és szakadékokon át fel-le folytunk, s aztán közös áradatként elértük a tengert. S a többiek folytatták: - Én babérokat láttam. - Én fényt. - Én egy tűzben lángoló szikrázó hajú szépséget.” Szabó Antigoné fordítása A III. variánsból: „6. A KISÉRTÉS Erosz s a szőke Április vidám körtáncra perdült, és a természet rátalált szép, édes évszakára, s a sűrűsödő árnyékban, mely csupa harmat, illat, sosem hallott madárdal szól, bűvös álomba ringat. És a csermely tiszta vize édesen csörgedezve ömlik el a dús illatot árasztó szakadékban, s míg beszippantja illatát, s harmatot ad cserébe, s a napsugárnak tárja fel forrása minden kincsét, most itt szökkel, most arra fut, csalogánydalt utánoz. Zuhogva tör az élet fel tengeren, földön, égen, ámde a tó vizén, amely átlátszó, mozdulatlan, mozdulatlan, bármerre nézz, fenékig kristálytiszta, egy különös árny-alakkal játszadozott a lepke, mely a vízililiomon illatból szőtte álmát. Habkönnyű-árnyékű szellő, mondd, mit láttál ma éjjel? Csodákkal teli éjszakát, varázsok éjszakáját! Oly nesztelen, oly hangtalan a föld, az ég, a tenger, mint amikor méhecske száll a kis virág kelyhére: a tó tükrén egy pont ragyog fehéren, meg se rendül, körötte csak a telihold fénynyalábja vegyül el, s egy holdsugárba-öltözött gyönyörű lány merül fel.” Szabó Kálmán fordítása A Szabad Ostromlottak ezzel a három sorral fejeződik be, amely az Ostromlottak elszántságát mutatja a kitörés előtt: „13. Készek rá, hogy a fegyverek pusztító özönében Kardjukkal utat vágjanak; és szabadok maradnak – Amott testvéreik között, itt szemközt a halállal.” Szabó Antigoné fordítása
11
ΤΟ ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΚΑΙ ΟΙ ΕΛΛΗΝΟΤΟΥΡΚΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ του Ανδρέα Θεοφάνους*
Το κείμενο αυτό γράφεται σε μια περίοδο κατά την οποία παρατηρείται έξαρση της τουρκικής επιθετικότητας έναντι της Ελλάδας και της Κύπρου. Ως εκ τούτου ελλοχεύει ο κίνδυνος ακόμα και θερμού επεισοδίου με αποσταθεροποιητικές συνέπειες. Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε το θεωρητικό και πολιτικό υπόβαθρο των ζητημάτων αυτών. Η συμβατική τουρκική θεώρηση αντικρίζει τις ελληνοτουρκικές σχέσεις και το Κυπριακό ως ενιαίο σύνολο. Από τη δεκαετία του 1950 η Τουρκία δεν αποδεχόταν το δικαίωμα των Κυπρίων για αυτοδιάθεση καθώς θεωρούσε ότι θα δημιουργούντο προβλήματα ασφαλείας στο μαλακό της υπογάστριο από τυχόν ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα. Η Τουρκία επίσης εδώ και χρόνια διακηρύττει ότι εάν η Ελλάδα επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα στα 12 ναυτικά μίλια θα θεωρηθεί αιτία πολέμου. Στη σημερινή συγκυρία, ιδίως μετά την υπογραφή Συμφωνίας οριοθέτησης ΑΟΖ με τη Λιβύη, η Τουρκία προχωρά ακόμη περισσότερο διεκδικώντας θαλάσσιους χώρους, τους οποίους η Ελλάδα θεωρεί ότι της ανήκουν. Υπενθυμίζεται επίσης ότι ο Πρόεδρος Ερντογάν και άλλοι Τούρκοι αξιωματούχοι αξιώνουν την αναθεώρηση της Συνθήκης της Λωζάνης.
12
Η Τουρκία επίσης δεν αναγνωρίζει το 75% της ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας. Πέραν τούτου στο 25% που αναγνωρίζει η Άγκυρα θεωρεί ότι έχουν ισότιμο λόγο και οι Τουρκοκύπριοι. Παράλληλα, εκτός από την κατοχή και την παράνομη δημιουργία της «ΤΔΒΚ», ενός τουρκικού προτεκτοράτου, η Άγκυρα διεξάγει σήμερα ένα υβριδικό πόλεμο εναντίον της χώρας μας σε διάφορα επίπεδα. Εκτός από τον εποικισμό, τη συστηματική προσπάθεια διαγραφής των δεδομένων που μαρτυρούν την επί αιώνων ελληνική παρουσία στα κατεχόμενα εδάφη, η Τουρκία τα τελευταία χρόνια ενθαρρύνει και στηρίζει την είσοδο χιλιάδων προσώπων από τρίτες χώρες στις ελεγχόμενες από το κράτος περιοχές. Για χρόνια τώρα Αθήνα και Λευκωσία δεν αξιολογούσαν επαρκώς τις τουρκικές μεθοδεύσεις. Και εν πολλοίς θεωρούσαν ότι ο κατευνασμός της Τουρκίας θα διασφάλιζε την ειρήνη. Υπογραμμίζεται συναφώς ότι μετά το δημοψήφισμα της 24 Απριλίου, 2004 υπήρξε στην Αθήνα μια τάση η οποία επιδίωκε την αποσύνδεση του Κυπριακού από τις ευρωτουρκικές και ελληνοτουρκικές σχέσεις. Η προσέγγιση αυτή συνδεόταν και με την άνοδο του Ερντογάν και την προσδο-
κία για εκσυγχρονισμό της τουρκικής κοινωνίας και μιας φιλοευρωπαϊκής πορείας. Υπήρχε επίσης η ψευδαίσθηση ότι η πολιτική αυτή θα συνέβαλλε και στην ειρηνική επίλυση των προβλημάτων. Στην πραγματικότητα ο Ερντογάν χρησιμοποίησε την όποια ευρωπαϊκή πορεία είχε η Τουρκία για να ελέγξει τον στρατό. Στην πορεία του χρόνου κατέστη προφανές ότι ο Ερντογάν τελικά έχει προωθήσει ένα υπόδειγμα Νέο-οθωμανισμού. Αυτό εμπεριέχει και μια αναθεωρητική προσέγγιση στην εξωτερική πολιτική της Τουρκίας. Εκ των πραγμάτων η Κύπρος και η Ελλάδα αντιμετωπίζουν μια εξαιρετικά δύσκολη κατάσταση. Η αποφυγή συρρίκνωσης της εθνικής κυριαρχίας και η διασφάλιση της ειρήνης απαιτούν μια ολοκληρωμένη στρατηγική η οποία θα πρέπει να ακολουθηθεί με προσήλωση. Κρίνοντας εκ του αποτελέσματος τα τεκταινόμενα σε σχέση με το Κυπριακό είναι καταθλιπτικά. Ενδεχομένως το χειρότερο είναι η επικρατούσα σύγχυση και οι λανθασμένες προσεγγίσεις. Το Κυπριακό είναι ένα σύνθετο και πολύπλοκο ζήτημα το οποίο εν πολλοίς θεωρείται μη επιλύσιμο (intractable). Παρά το γεγονός ότι το Κυπριακό εμπεριέχει πολλές διαστάσεις (μεταξύ άλλων, διακοινοτική, ελληνοτουρκική, ευρωπαϊκή και διεθνής), η διαδικασία επίλυσης έχει στηριχθεί στον διακοινοτικό διάλογο υπό την αιγίδα του ΓΓ του ΟΗΕ. Η διακοινοτική πτυχή όμως δεν είναι η πιο ουσιαστική. Επιπρόσθετα, ενώ ο ρόλος του ΟΗΕ είναι σημαντικός δεν είναι καθοριστικός. Και όμως για χρόνια τώρα είχαν καλλιεργηθεί υψηλές προσδοκίες
τόσο για τον ρόλο των διακοινοτικών συνομιλιών όσο και για τον ΟΗΕ. Υπογραμμίζεται συναφώς ότι η βασική φιλοσοφία ακόμα και Τουρκοκυπρίων ηγετών όπως ο Ακκιντζί και ο Ταλάτ στο Κυπριακό δεν διαφέρει δραστικά με τις αντίστοιχες θέσεις της Τουρκίας. Για παράδειγμα, οι θέσεις τους για τη δημιουργία μιας νέας κρατικής οντότητας με τον παραμερισμό της Κυπριακής Δημοκρατίας και την πολιτική ισότητα είναι εν πολλοίς ταυτόσημες με αυτές της Άγκυρας. Οι αντιδράσεις για την πρόσφατη συμφωνία Κυπριακής Δημοκρατίας και Βρετανίας για τις Βάσεις είναι ενδεικτικές των προθέσεων αλλά και της ταύτισης απόψεων μεταξύ της Τουρκίας και των κατοχικών αρχών. Εν ολίγοις θέλουν να είναι αφέντες στον «Βορρά» και συνιδιοκτήτες στον «Νότο» επικαλούμενοι κατά το δοκούν τις Συμφωνίες του 1960. Επιπρόσθετα, τα δεδομένα αυτά επιβεβαιώνουν την υπόθεση εργασίας ότι η τουρκοκυπριακή κοινότητα δρα αυτοβούλως ως στρατηγική μειονότητα για την εξυπηρέτηση των ηγεμονικών στόχων της Τουρκίας στην Κύπρο. Είναι καθοριστικής σημασίας να αναδειχθούν οι τουρκικές αντιφάσεις και πραγματικές επιδιώξεις στα πλαίσια ενός ολοκληρωμένου αφηγήματος. Ενώ η Κυπριακή Δημοκρατία καλείται να έχει μια ολοκληρωμένη πολιτική έναντι των Τουρκοκυπρίων ενθαρρύνοντας την προοπτική της συμβίωσης στην πορεία του χρόνου, θα πρέπει παράλληλα να συνεχίζει να ενισχύει και να αναβαθμίζει την κρατική της υπόσταση σε όλα τα επίπεδα. Είναι επίσης σημαντικό να καταστεί σαφές ότι η οποιαδήποτε λύση του Κυπριακού θα είναι στα πλαίσια της συνέχειας της Κυπριακής Δημοκρατίας. Εξ ορισμού αυτό συνεπάγεται ότι αφετηρία θα είναι το Σύνταγμα Ζυρίχης και Λονδίνου το οποίο θα πρέπει να αναθεωρηθεί. Οποιεσδήποτε άλλες προσεγγίσεις οι οποίες περιστρέφονται γύρω από τη δημιουργία μιας νέας κρατικής οντότητας από δύο συνιστώντα κράτη θα έχει καταστροφικές συνέπειες. Πάνω απ’ όλα όμως η Κυπριακή Δημοκρατία και η Ελλάδα θα πρέπει να αντιληφθούν τη σημασία των συντελεστών ισχύος και να προχωρήσουν άμεσα με την αναβάθμισή τους. Μόνο έτσι θα είναι εφικτή η ειρηνική επίλυση των ελληνοτουρκικών ζητημάτων και του Κυπριακού στα πλαίσια ενός έντιμου συμβιβασμού. Αντίθετα, τυχόν διαιώνιση και διεύρυνση του ανισοζυγίου δυνάμεων μεταξύ της Τουρκίας αφ’ ενός και Ελλάδας και Κύπρου αφ’ ετέρου θα έχει οδυνηρές συνέπειες. Ανδρέας Θεοφάνους * O Καθηγητής Ανδρέας Θεοφάνους είναι Πρόεδρος του Κυπριακού Κέντρου Ευρωπαϊκών και Διεθνών Υποθέσεων καθώς και τουΤμήματος Πολιτικών Επιστημών και Διακυβέρνησης του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, τον ευχαριστούμε θερμά για την συνεργασία του με το Περιοδικό «Ελληνισμός»
13
Συμπληρώθηκαν 24 χρόνια από την ανέγερση της εκκλησίας μας στο Χωριό «Μπελογιάννης» Αχιλλέας Δημητρίου : «Ο Θεόδωρος Σκεύης ήταν το σημείο εκκίνησης και τον ευχαριστώ πολύ γι’ αυτό»
Στις 19 Μαϊου 2020 συμπληρώθηκαν 24 χρόνια από τα εγκαίνια του Ιερού Ναού των Αγίων Δημητρίου, Κωνσταντίνου και Ελένης που βρίσκεται στο χωριό «Νίκος Μπελογιάννης». Με αφορμή την επέτειο αυτή είχα την ευκαιρία να συνομιλήσω, εν μέσω κορωνοϊου, με τον πρωτεργάτη, αρχιτέκτονα της εκκλησίας Αχιλλέα Δημητρίου ο οποίος από κοινού με τον γιό του επίσης διακεκριμένο αρχιτέκτονα Αδάμ Δημητρίου έκτισαν την ελληνορθόδοξη εκκλησία. Ο Ιερός Ναός αποπερατώθηκε την άνοιξη του 1996. Ως ένα σημαντικό ιστορικό γεγονός καταγράφεται το ότι στην επέτειο των 50 ετών από την ίδρυση του χωριού, το επισκέφτηκε και λειτούργησε στην εκκλησία του ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος.
14
Όπως ο ίδιος ο Αχιλλέας Δημητρίου ανέφερε ο Ιερός Ναός των Αγίων Δημητρίου, Κωνσταντίνου και Ελένης κτίσθηκε βάσει των σχεδίων που εκπόνησε ο γιός του Αδάμ. Το έργο αυτό ήταν, εξάλλου αποτέλεσμα της διπλωματικής του εργασίας, που είχε ως θέμα την εκπόνηση επιστημονικής μελέτης για την ανέγερση μιας ελληνο - ορθόδοξης εκκλησίας. Στην ουσία αρχίσαμε πριν 26 χρόνια την οικοδόμηση του ναού, συνεχίζει ο κ.Αχιλλέας για την αποπεράτωση του έργου χρειάσθηκαν 9 μήνες, ενώ στην συνέχεια ολοκληρώθηκαν οι εσωτερικές εργασίες της αγιογράφησης και της τοποθέτησης της καμπάνας. Είμαι πολύ συγκινημένος για το έργο αυτό που αποτελεί το αποκορύφωμα της δουλειάς μου. Συνηθίζουμε να επισκεπτόμαστε οικογενειακώς το χωριό και την
εκκλησία. Θα ήθελα επίσης να σας πω για το ιστορικό της υπόθεσης ότι η όλη ιδέα προέρχονταν από τον φίλο μου τον αείμνηστο Θεόδωρο Σκεύη. Αυτός με είχε συστήσει πριν 26 χρόνια στον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη κ.Μιχαήλ Στάικο και όλα από εκεί ξεκίνησαν για την υλοποίηση των σχεδίων ανέγερσης της εκκλησίας. Ο Θεόδωρος Σκεύης λοιπόν ήταν το σημείο εκκίνησης και τον ευχαριστώ πολύ γι’αυτό. (Σημ. Περιοδικού ¨Ελληνισμός¨: Η μακροσκελής και ενδιαφέρουσα συνέντευξη του κ.Δημητρίου θα δημοσιευθεί αναλυτικά στο επόμενο τεύχος). Η ελληνική εκκλησία στο ιστορικό χωριό «Μπελογιάννης» διανύει την τρίτη δεκαετία και αναμφισβήτητα αποτελεί ορόσημο υψίστης εκκλησιαστικής και διπλωματικής σημασίας στην διαχρονική πορεία των ελληνο-ουγγρικών σχέσεων. Εξάλλου, το οικόσημο του Δήμου Μπελογιάννης μιλά από μόνο του με το παραδοσιακό ουγγρικό μοτίβο του άνθους πάνω από τον αρχαιοελληνικό κίονα, θυμίζοντας την χιλιάδων χρόνων ελληνική συνείδηση και το αιώνιο αίσθημα της κοινής μοίρας. Το ίδια συναισθήματα μας διακατέχουν και στον περίγυρο χώρο της εκκλησίας όταν αντικρίζουμε το Μνημείο των Μαρτύρων με την επιγραφή: «Στους μάρτυρες της ελευθερίας», αποτίνοντας φόρο τιμής στους υπερασπιστές της ελευθερίας και στις θυσίες τους. Θα ήταν σοβαρή παράλειψη αν δεν αναφερόμασταν στον τότε Μητροπολίτη Αυστρίας και Έξαρχο Ουγγαρίας και Μεσευρώπης κ.Μιχαήλ Στάικο, στον άνθρωπο που είχε την έμπνευση της ίδρυσης του Ιερού Ναού και δεν βρίσκεται σήμερα κοντά μας. Καθώς και τον Πατέρα Ιωσήφ Κάλοτα που προσέφερε τις υπηρεσίες του, ασκώντας τα ιερατικά του καθήκοντα για 25 σχεδόν χρόνια. Ανεκτίμητες και ουσιαστικής σημασίας και οι προσπάθειες του τότε Πρέσβυ της Ελλάδας στην Ουγγαρία Ιωάννη Δρακουλαράκου αλλά και του Προξένου Αλέξανδρου Ράλλη και φυσικά του τότε Προέδρου του Χωριού «Μπελογιάνης» Ζήση Βλαχόπουλου που εξασφάλισε τον χώρο για την ανέγερση του Ναού. Tου χρόνου θα γιορτάσουμε τα 25χρονα της εκκλησίας και θα ήταν σωστό, να μην παραλείψουμε να βραβεύσουμε τον πρωτεργάτη, αρχιτέκτονα της εκκλησίας Αχιλλέα Δημητρίου, ο οποίος από κοινού με τον γιό του Αδάμ έθεσαν τα «πραγ-
ματικά και γερά θεμέλια» της εκκλησίας μας, γράφοντας μια νέα ιστορική σελίδα στο πάνθεον της πολιτιστική κληρονομιάς των Ελλήνων της Ουγγαρίας. Ανδρέας Οικονόμου
15
«Πρωταρχικός στόχος μας είναι η ανύψωση του επιπέδου της εκπαιδευτικής διαδικασίας» Παραθέτουμε συνέντευξη που παραχώρησε στο περιοδικό «Ελληνισμός», η κα Χριστίνα Πάρτιτς Διευθύντρια του 12τάξιου Συμπλ. Σχολείου «Μανώλης Γλέζος»
κα Παρτιτς, σας συγχαίρουμε για την επανεκλογή σας στην θέση της Διευθύντριας για την επόμενη 5ετία, που συνοδεύθηκε και με την χαρμόσυνη είδηση της ανακήρυξης του “Μανώλης Γλεζος” σε “Ιδρυμα Βάσης της Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας”, θα θέλατε να μας πείτε κάτι γι’ αυτά; Σας ευχαριστώ για τα συγχαρητήρια, και ευχαριστώ όλους όσους με εμπιστεύονται και με θεωρούν άξια για αυτή τη σοβαρή, γεμάτη ευθύνες δουλειά. Όσον αφορά τον καινούριο τίτλο, το σχολείο μας, με βάση τις προτάσεις του Εκπαιδευτικού Κέντρου και της Κριτικής Επιτροπής, τον Απρίλη του 2020 κρίθηκε άξιο να φέρει τον τίτλο Ίδρυμα Βάσης της Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας. Ο τίτλος ίδρυμα βάσης μπορεί να απονεμηθεί σε σχολεία που διαθέτουν καινοτομική εκπαιδευτική πρακτική, έχουν δικές τους παραδόσεις, επαγγελματική και οργανωτική κουλτούρα, και η υποδομή τους είναι κατάλληλη για διοργάνωση σεμιναρίων. Το ίδρυμα βάσης είναι σε θέση να διαδίδει τις καλές πρακτικές του σε εκπαιδευτικούς άλλων ιδρυμάτων: οι εκπαιδευτικοί μας από το Σεπτέμβριο 2020 θα πραγματοποιούν εργαστήρια και επαγγελματικές ημέρες, 4-5 φορές το σχολικό έτος για άλλους εκπαιδευτικούς (των εθνοτήτων), εξασφαλίζοντας με αυτό τον τρόπο τη συνεχή οριζόντια ανταλλαγή γνώσεων. Η κατοχή του τίτλου Ιδρύματος Βάσης της Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας είναι τιμή και για την διοίκηση και για τους εκπαιδευτικούς του σχολείου. Το άνοιγμα των πυλών μας και σε άλλα εκπαιδευτικά ιδρύματα μπορεί να ενισχύσει τη φήμη του σχολείου μας αλλά και τους δεσμούς μας με τις άλλες εθνότητες.Η συνεργασία αποτελεί σημαντική εμπειρία και για μας, η οποία μας ενθαρρύνει να θέσουμε νέους στόχους και να επιτύχουμε νέες γνώσεις, μεταβιβάσιμες και σε άλλους. Ποιες είναι οι άμεσες προτεραιότητές σας, ενόψει της νέας θητείας σας ; Στην επόμενη πενταετία θα ήθελα να συνεχίσουμε τηνεπαγγελματική δουλειά που είχαμε ξεκινήσει με τους συναδέλφους μου πριν από 4,5 χρόνια. Ο πρωταρχικός στόχος μας είναι η ανύψωση του επιπέδου της εκπαιδευτικής διαδικασίας και η ανάπτυξη των επιτευγμάτων στη διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας, λογοτεχνίας και λαογνωσίας, η προετοιμασία των μαθητών μας για τους διάφορους διαγωνισμούς γλώσσας, τις εξετάσεις Ελληνομάθειας και τις απολυτήριες εξετάσεις, καθώς και η διατήρηση των παραδόσεων, των σχολικών εκδηλώσεων και των εξω-
16
σχολικών δραστηριοτήτων μας. Για να φτάσουμε στον στόχο αυτό θεωρώ πολύ σημαντική τη συνεχή επιμόρφωση των εκπαιδευτικών. Με τον καινούριο τίτλο «Ίδρυμα Βάσης» θα έχουμε νέα καθήκοντα από το Σεπτέμβρη όπως είναι η διάδοση καλών πρακτικών και η διοργάνωση επαγγελματικών εργαστηρίων και διαλέξεων στην έδρα του σχολείου μας. Πράγμα που θα εξασφαλίζει για όλους μας τη δυνατότητα της επαγγελματικής ανάπτυξης και της απόκτησης καινούριων μεθόδων διδασκαλίας. Στις προτεραιότητές μας ανήκει επίσης ο συνεχής εμπλουτισμός του ψηφιακού υλικού, το οποίο αποτελείται από ασκήσεις που έχουν συγγράψει οι εκπαιδευτικοί του σχολείου μας, καθώς και η προώθηση της καινούριας σχολικής μας
βιβλιοθήκης και της ανάγνωσης ελληνικών βιβλίων. Θα συνεχίσουμε να δεχόμαστε Έλληνες φοιτητές παιδαγωγικής μέσω του προγράμματος Erasmus+ για να κάνουν την πρακτική τους σε εμάς. Θα επιδιώκουμε να διατηρήσουμε την καλή σχέση μας με όλα τα ελληνικά σχολεία που έχουν επισκεφτεί το ίδρυμά μας. Εν μέσω κορωνοϊού πως ανταποκρίθηκε το 12ταξιο Συμπλ. Σχολείο “Μανώλης Γλέζος” στις απαιτήσειςτων καιρών ; Η απόφαση της ουγγρικής κυβέρνησης αναφορικά με την εισαγωγή της διαδικτυακής διδασκαλίας βγήκε Παρασκευή 13 Μαρτίου. Οι εκπαιδευτικοί του σχολείου μας μέσα σε δυο μέρες προετοιμάστηκαν για να αντιμετωπίσουν την καινούρια πρόκληση δημιουργώντας ηλεκτρονικές τάξεις σε διάφορες διαδικτυακές εφαρμογές και από Δευτέρα 16 Μαρτίου ξεκινήσαμε τα online μαθήματα. Μέσα σε λίγες μέρες η νέα φόρμα διδασκαλίας πήρε τους κανονικούς ρυθμούς της. Νομίζω ότι είμασταν ένα από τα λίγα σχολεία που προσαρμόστηκαν τόσο γρήγορα και με επιτυχία στην καινούρια κατάσταση και γι’αυτό χρωστάω ένα μεγάλο ευχαριστώ σε όλους τους συναδέλφους μου, αλλά και τους γονείς που βοηθούν τα παιδιά τους και υποστηρίζουν την εκπαιδευτική μας δουλειά. Με την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς αρχές Σεπτεμβρίου, ποιό θα μπορούσε να είναι το “επιπλέον” κίνητρο για την εγγραφή νέων μαθητών στο Σχολείο ; Νομίζω ότι χάρη της διαδικτυακής διδασκαλίας όλοι οι εκπαιδευτικοί μας έχουν εξοικειωθεί με τα ψηφιακά μέσα και τις καινούριες εφαρμογές και ελπίζω ότι όλοι μας θα αξιοποιήσουμε σε μεγαλύτερο βαθμό τις μοντέρνες τεχνολογίες όταν θα ξαναγυρίσουμε στην καθέδρα και τα θρανία. Πράγμα που μπορεί να προσελκύσει καινούριους μαθητές στο σχο-
λείο. Ένα επιπλέον κίνητρο μπορεί να αποτελέσει η καλή παρέα, καθώς και οι εξωσχολικές μας δραστηριότητες, όπως η καλοκαιρινή κατασκήνωση στην Ελλάδα. Σε ό,τι αφορά τις καλοκαιρινές κατασκηνώσεις των παιδιών, υπάρχει κάτι νεώτερο ; Δυστυχώς η κυβέρνηση λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού ακύρωσε τις κατασκηνώσεις και ζήτησε πίσω τα 10 εκατομμύρια φιορίνια που είχαμε κερδίσει στο διαγωνισμό του Υπουργείου Ανθρωπίνων Πόρων για την πραγματοποίηση των δυο θερινών κατασκηνώσεων στην Ελλάδα. Ανάλογα με τα μελλοντικά μέτρα που θα ληφθούν μέχρι το τέλος της σχολικής χρονιάς μπορεί να διοργανώσουμε για τους μαθητές μας μια κατασκήνωση μερικών ημερών στην Ουγγαρία. Θα θέλατε να προσθέσατε κάτι άλλο; Φέτος το σχολείο μας συμπληρώνει 25 χρόνια λειτουργίας και με την ευκαιρία αυτής της επετείου πρόκειται να κυκλοφορήσει το φθινόπωρο ένα λεύκωμα, με πλούσιο φωτογραφικό υλικό και άρθρα σχετικά με την ιστορία του ιδρύματος, τις δράσεις και τα πρόσωπα που όλο αυτό το διάστημα έχουν παίξει ρόλο στο να φτάσει το σχολείο μας μέχρι εδώ που είμαστε σήμερα. (Τα προγράμματα που σχεδιάζαμε για τον εορτασμό της επετείου τέθηκαν σε αναμονή λόγω της πανδημίας. Ελπίζουμε η εξέλιξη των πραγμάτων να είναι θετική έτσι ώστε να μπορέσουμε να πραγματοποιήσουμε τα σχέδιά μας μετά το καλοκαίρι. Σας ευχόμαστε καλή vεα θητεία και κάθε επιτυχία στο έργο σας. Και εγώ σας ευχαριστώ για την συνέντευξη. Ανδρέας Οικονόμου
17
„További célunk a görög hagyományok megőrzése és a nyelvoktatás fejlesztése” Interjú Máhi Dimanovszkával, a Nikosz Beloiannisz Általános Iskola igazgatójával. – Melyek az iskola prioritásai és céljai a következő 5 évben? – A Magyarországi Görögök Országos Önkormányzatának képviselőtestülete 3 évre szavazott bizalmat számomra a Nikosz Beloianniszi Általános Iskola és Óvoda vezetésére. Ezt a felelősségteljes munkakört igyekszem lelkiismeretesen és a legjobb tudásom szerint végezni. A tárgyi és személyi feltételek helyreállítása mellett elsődleges célunk a tanulólétszám növelése. A tárgyi feltételek megvalósítása hatalmas összefogással sikeresen teljesült az idei tanév folyamán, amit tanulóink és kollégáink nevében szeretnék megköszönni. A Beloianniszi Önkormányzat anyagi segítségével az iskola érintésvédelmi munkálatai elvégzésre kerültek. A 12 évfolyamos ManoliszGlezosz Kiegészítő Nyelviskola jóvoltából óvodásaink új játszótéri játékokat kaptak, valamint az elektromos hálózat felújítása, cseréje, bővítéseis megvalósult az iskola és óvoda épületében egyaránt. Iskolánk épületének felújítására külföldi pályázat révén sikerült forrást szerezni. Az idei tanévtől tanulóink uszodába járhattak, számos tanórán kívüli programban részt vehettek. Gyógypedagógus, fejlesztőpedagógus, pedagógiai asszisztens segítette a sajátos nevelési igényű és beilleszkedési nehézségekkel küzdő tanulókat. Az idei tanév soránöt pályázatot nyújtottunk be melyek közül mindegyik sikeres eredménnyel zárult. További célunk még a görög hagyományok megőrzése és a nyelvoktatás fejlesztése, eredmények felmutatásával. – A koronavírus idején hogyan és milyen hatékonysággal tudott működni az iskolában a digitális oktatás? – Véleményem szerint a tőlünk telhető legtöbbet igyekeztünk nyújtani tanulóink számára, figyelembe véve a tanulók
18
életkori sajátosságait, és a hirtelen megváltozott körülményekhez való alkalmazkodást. Igyekeztünk egy viszonylag egyszerű rendszerrel dolgozni, amely mind a szülők, mind a gyerekek számára könnyen elsajátítható. Az otthoni tanuláshozannak, aki igényelte tableteket osztottunk ki. Az új körülmények, új lehetőségeket, illetve új módszereket is tanítottak meg számunkra és tanulóink számára. – A koronavírus idején hogyan tudott működni az óvoda? – Az óvoda nyitvatartásaahelyi önkormányzat hatáskörébe tartozott. Az óvoda 2020.március 16-ától ügyeletet biztosított az igénylők számára. Mivel kevesen igényeltek ügyeletet, ezért az óvónők a szülők számára kiküldték az otthon fejlesztendő feladatokat. Május 25-től a kormányrendeletnek megfelelően, teljesen kinyitottunk a 32 gyermekből 25 gyermek jár óvodába. – Terveznek nyári programokat a tanulóknak? – Az enyhítések lehetővé teszik intézményünk számára is, hogy napközis tábort tarthassunk a megfelelő szabályok betartásával július 22-26 között. Idén indián tábort tartunk, különféle ügyességi versenyekkel, totemoszlopok készítésével, indián jelnyelv tanulással és különböző színes programokkal várjuk diákjainkat. – Köszönöm az interjút az Ellinizmos folyóirat olvasói nevében. Kívánunk Önnek sok sikert a munkájához ! – Nagyon köszönöm ! Andreas Oikonomou
Sajtótájékoztató a Nemzetiségi törvény módosításáról – tovább nőnek a nemzetiségek lehetőségei Magyarországon
A nemzetiségek jogairól szóló törvény módosítása mutatja a bizalmat a tizenhárom magyarországi nemzetiség felé – mondta a Miniszterelnökség egyházi és nemzetiségi kapcsolatokért felelős államtitkára a sajtótájékoztatón. A nemzetiségek jogairól szóló törvény – több mint egy éven keresztül előkészített – módosításának beterjesztője a nemzetiségek közössége volt. Ez mutatja a bizalmat és a jó együttműködést, párbeszédet a kormány és a nemzetiségek között – jelentette ki Soltész Miklós. Hangsúlyozta: az is mutatja a kormány bizalmát, hogy a nemzetiségek által fenntartott köznevelési intézményeket a tulajdonukba adják. A nap folyamán elfogadott módosítások közül az államtitkár az “etnobiznisz” visszaszorítását emelte ki, és azt mondta: akik harminc év alatt nem találták meg a nemzetiségi gyökereiket, azok ne akarják mindenféle trükkökkel megbontani egy-egy nemzetiségi közösség mindennapjait. Az államtitkár kitért arra, hogy a sarkalatos törvény módosítását az Országgyűlés több mint négyötöde szavazta meg, a DK-s képviselők tartózkodtak.
Ritter Imre német nemzetiségi képviselő, az Országgyűlés nemzetiségi bizottságának elnöke azt mondta, számukra ez a törvény egy kicsit olyan, mint az országnak az alaptörvény. A módosítások közül – amelyek mintegy ötven paragrafust érintenek – kiemelte, most sikerült megoldani azt a 25 éves problémát, hogy a nemzetiségi önkormányzatok egyetértési és véleményezési joga nem volt egyértelműen és világosan szabályozva. Ritter Imre közölte, elsősorban a kisebb nemzetiségek szempontjából fontos változás, hogy a nemzetiségi kiegészítő óvodai nevelés lehetősége és definíciója mind a köznevelési, mind a nemzetiségi törvénybe bekerült. Fontos továbbá, hogy bírósági eljárások és nagyon komoly viták után végre egyértelműen szabályozza a törvény, hogy az alapfokú művészeti tevékenység nemzetiségi tevékenység, és ennek megfelelően normatívát és támogatást kell biztosítani a nemzetiségi intézmények által végzett ilyen tevékenységre – mondta. (nemzetisegek.hu, Zentrum.hu – MTI)
Fotó: LDU-Zentrum.hu
19
ΜΟΡΦΕΣ ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ γράφει ο Τάκης Χριστοδουλάκης
ΝΤΟΥΦΑ ΕΥΑΝΘΙΑ 1928 -2020 του Γιώργου και της Βασιλικής Αρχές Γενάρη του 2020 φεύγει από την ζωή η αγωνίστρια ηρωϊδα του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας (ΔΣΕ), η Ευανθία. Γεννήθηκε στις 10 Φλεβάρη του 1928 σε πολυμελή φτωχή οικογένεια. Ηταν οχτώ αδέρφια. Η Ευανθία είναι μια των μάχιμων γυναικών, οι οποίες έλαβαν τιτάνιο μέρος σε άφθονες μάχες του ΔΣΕ, αναδεικνύοντας εκατοντάδες ήρωες και μάρτυρες στο δύσκολο και άνισο αγώνα του αδούλωτου Ελληνικού Λαού για μια νέα, ελεύθερη και ανεξάρτητη Πατρίδα. Παραλίγο να φτάσουν τις 700 – ες οι γυναίκες στελέχη και αξιωματικοί του ΔΣΕ. Περίπου σε 250 γυναίκες απονεμήθηκε το παράσημο ¨ΗΛΕΚΤΡΑ¨ και σε 55 το αριστείο ¨ΜΕΤΑΛΛΙΟ ΑΝΔΡΕΙΑΣ¨, ενώ εκατοντάδες ανταποκρίθηκαν και αξιώθηκαν να πάρουν έπαινο. Μια από αυτές τις ηρωϊδες είναι και η Ευανθία Ντούφα. Μια δόση διορίζεται φρουρός, σκοπιά πάνω σε ένα ύψωμα του λημεριού τους. Της δίνεται η εντολή απαγόρευσης πυροβολισμού. Τα ανιχνευτικά αεροπλάνα, οι ¨γαλατάδες¨ περνούν πάνω από τα κεφάλιά τους. Τα αεροπλάνα αυτά πετούσαν νωρίς τα χαράματα σιγανά και χαμηλά να εντοπίσουν τα λημέρια των ανταρτών. Το παρατσούκλι ¨γαλατάς¨ τους το κόλλησαν οι αντάρτες γιατί έρχονταν πάνω από τα κεφάλια τους νωρίς τις πρωϊνές ώρες, όπως ο γαλατάς κουβαλούσε το γάλα από σπίτι σε σπίτι. Η Ευανθία πάνω στον βράχο σαν τον Προμηθέα. Ο πιλότος στρέφει το αεροπλάνο προς την Ευανθία και βλέποντάς την αμήχανη άπειρη κοπέλα χαμογελά κοροϊδευτικά. Η Ευανθία βάζει άθελα, αυθόρμητα το δάχτυλο της στην σκανδάλη και το όπλο, εκράγει ,σκάει άξαφνα. Το αεροπλάνο σωριάζεται, καραρέει μες στο δάσος. Συνέρχεται έκτακτα η τοπική δικαστική επιτροπή. Κατηγορία: Παραβίαση εντολής απαγόρευσης πυροβολισμού. Τελικά, η πράξη της αυτή θεωρήθηκε ηρωϊκή και έτσι η Ευανθία αθωώθηκε. Αρχές 1949 στις επιχειρήσεις του Γράμμου μια εχθρική ριπή της γάζωσε την κοιλιά. Όταν πάψαν τα πυρά οι φαντάροι του Κυβερνητικού Στρατού πέρασαν από το τοπίο μάχης λήστεψαν και λεηλάτησαν τα θύματα και όποιος είχε λιγάκι ίχνος ζωής του ¨χαρίζανε¨ μια χαριστική βολή. Η Ευανθία κάπως είχε καλυπτεί, πορευτεί με κάτι φύλλα και κλαριά κι΄ετσι την γλύτωσε. Υστερα από δυο μέρες ήρθαν οι αντάρτες κα την βρήκαν μισοπεθαμένη. Την βάλανε σε ένα ταψί – όπου κρέμονταν τα έντερα της και τα σωθικά της – την μεταφέρανε στο Κεντρικό Νοσοκομείο του Γενικού Αρχηγείου για πρώτη βοήθεια. Από εκεί μέσω Αλβανίας μεταφέρεται στη Λ.Δ. Ουγγαρίας και μετά στη Μόσχα για χειρουργική επέμβαση. Μετά την ανάρρωσή της επιστρέφει στη Βουδαπέστη, όπου εργάζεται στην μεγάλη ηλεκτρονική επιχείρηση EGYESÜLT IZZÓ. Στη δουλειά της διακρίνεται και παρασημοφορείται με το βραβείο ¨Σταχανοφικός¨ και άλλες δύο φορές της απονεμήθηκε το βραβείο ¨Άριστος Εργαζόμενος¨. Παρασημοφορήθηκε επίσημα από την Κυβέρνηση Λ.Δ. Ουγγαρίας αναγνωρίζοντας την ηρωϊκή δράση της στον αγώνα για την λευτεριά της Ελλάδας. Να τι γράφει η αδελφικά κολλητή φιλενάδά της, η Λαμπρινή Μαργαρίτη του Στέργιου Γώγου από το χωριό Δίστρατο Κονίτσης, η οποία ως τέκνο κι΄αδελφή αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης και ΔΣΕ κατέφυγε με τα τρία μικρότερα αδέλφια
20
της μαζί με άλλα 150 ανήλικα παιδιά του χωριού της, ζώντας 31 χρόνια, πολιτικός πρόσφυγας στη Βουδαπέστη της Λ.Δ. της Ουγγαρίας. «Η συντρόφισσα, Ευανθία Ντούφα, ανταρτοπούλα στο βουνό, μαχήτρια του ΔΣΕ με το παράσημο ¨ΗΛΕΚΤΡΑ¨. Με βαριά αναπηρία βρέθηκε πρόσφυγας στην Ουγγαρία. Μετά την ανάρρωσή της δούλευε σε εργοστάσιο και δεν άργησε να πάρει το δίπλωμα ¨ΣΤΑΧΑΝΟΦΙΚΟΣ¨ αν και ήταν ανάπηρη πολέμου. Δίπλα στο ¨Μετάλλιο Ανδρείας¨ και ¨ΗΛΕΚΤΡΑ¨ έβαλε και το μετάλλιο καλύτερης εργάτριας, ¨Αριστος Εργαζόμενος¨». Η Ευανθία το 1978 βγαίνει σε αναπηρική σύνταξη. Ήταν παντρεμένη με τον Ιμρε Σιλάγκι με τον οποίο απέκτησαν έξι παιδιά αλλά μόνο δύο μειναν εν ζωή. Το 1989 επαναπατρίζεται και εγκαθίσταται στη γενέτειρά της, στο χωριό Καστανιά Κοζάνης. Απεβίωσε αρχές Γενάρη 2020. ΑΙΩΝΙΑ ΤΗΣ Η ΜΝΗΜΗ! Βουδαπέστη, 4 Ιούνη 2020 Τάκης Χριστοδουλάκης
Βασίλης Τεβεκέλης (1954-2020) O Βασίλης Τεβεκέλης γεννήθηκε στη Βουδαπέστη στις 6 Μαρτίου 1954. Τα πρώτα χρόνια της ζωής του τα έζησε μαζί με τον μεγαλύτερο του αδερφό τον Νίκο, στο Οικισμό του Καπνεργοστασίου (Ντόχανυγκιαρ). Όταν ήταν 5 χρονών μετακόμισαν στην νέα τους κατοικία και εγκαταστάθηκαν στο Ζούγκλο, μέρος με το οποίο «έδεσε» και αγάπησε. Εκεί με άλλα ελληνόπουλα πέρασε τα ξένοιαστα παιδικά του χρόνια, μεγάλωσε και στην συνέχεια σπούδασε. Τελείωσε την Μέση Σχολή Ηλεκτρολογίας και μετά τα πρώτα χρόνια της πρακτικής εξάσκησης, έπιασε δουλειά σαν ηλεκτρολόγος. Μια τέχνη που υπηρέτησε πιστά μέχρι το τέλος της ζωής του. Εργάσθηκε σε μεγάλες εταιρείες όπως Aranykalasz MGTSZ, Univerzal kft. Aπό το 1992 άσκησε το επάγγελμα του, ως ελεύθερος επαγγελματίας. Από το 2014 εργάσθηκε στο Νοσοκομείο Ούζοκι, ήταν ιδιαίτερα αγαπητός και φιλικός προς όλους. Οι φίλοι του, που δεν ήταν λίγοι, θα τον θυμούνται ως ένα άτομο χαμηλών τόνων, με ιδιαίτερο χιούμορ, πρόσχαρος και ευχάριστος σε όλους. Ο Βασίλης ήταν ένας αξιοπρεπής και καλός οικογενειάρχης, φιλότιμος και εργατικός δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι το 1984 βραβεύθηκε με το μετάλλιο του ¨Αρίστου Εργάτη¨. Από τον γάμο του το 1978 με την Μαρία, απέκτησε ένα γιό τον Γιώργο. Αγαπούσε την οικογένεια του, έκανε καλή ζωή ήταν υπόδειγμα οι-
κογενειάρχη. Του άρεσε να ταξιδεύει στην Ελλάδα και να επισκέπτεται τον μεγαλύτερο αδερφό του τον Νίκο. H γυναίκα του η Μαρία του στάθηκε μέχρι την τελευταία στιγμή της ζωής στους δύσκολους τελευταίους μήνες της ζωής του, όταν είχε κτυπηθεί από την επάρετο νόσο. Τον αποχαιρετούν σήμερα 20 Μαρτίου 2020 στην τελευταία του κατοικία, η γυναίκα του Μαρία και ο γιός του Γιώργος. Η οικογένεια του αδερφού του Νίκου Τεβεκέλη – νοερώς βέβαια λόγω της κατάστασης που επικρατεί εξαιτίας της πανδημίας – καθώς και η θυγατέρα του αδερφού του με τον άνδρα της και τις δυό τους κόρες. Τον αποχαιρετούν επίσης από το γένος της μητέρας του η οικογένεια του Νίκου Σιμιτζάκη, και η οικογένεια της θείας του Ελένης. Τον αποχαιρετούν επίσης εκ μέρους της οικογένειας της συζύγου του, Ιστβαν Κερεκγιάρτο, καθώς και ο Κάροϊ με τον Ιμρε Τον αποχαιρετά επίσης ο στενός του φίλος, από τα 17 χρόνια της ηλικίας του Pulai Tibor. Αιωνία σου η μνήμη αγαπητέ και αξέχαστε Βασίλη, ας είναι ελαφρύ το χώμα της φίλοξενης Ουγγαρίας που σε σκεπάζει. Βουδαπέστη, 20 Μαρτίου 2020
21
22
ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΡΙΑ ΕΠΙΣΤΟΛΗ Tο Διοικητικό Συμβούλιο της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας (Α.Ε.ΟΥ) με την παρούσα επιστολή επιθυμεί να ευχαριστήσει τους Ελληνες γιατρούς της Ουγγαρίας για τις ανεκτίμητες υπηρεσίες νοσηλείας και αντιμετώπισης κάθε προβλήματος υγείας της Ελληνικής Κοινότητάς μας. Στις δύσκολες αυτές στιγμές στέκεστε δίπλα στους συμπατριώτες μας, Ελληνες της Ουγγαρίας που έχουν την ανάγκη σας. Σας ευχαριστούμε θερμά και σας ευχόμαστε από καρδιάς κουράγιο και δύναμη στην άσκηση του λειτουργήματός σας Ο Πρόεδρος της ΑΕΟΥ Κωνσταντίνος Χριστοδούλου
ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΡΙΑ ΕΠΙΣΤΟΛΗ Tο Διοικητικό Συμβούλιο της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας (Α.Ε.ΟΥ), εκφραζει τις θερμές ευχαριστίες του, στον Ελληνα επιχειρηματία της Ουγγαρίας κ.Kωνσταντίνο Γεωργιλά για την σημαντική δωρεά μοναδικής συλλογής ταξινομημένων ελληνικών κινηματογραφικών ταινιών (dvd) για τις ανάγκες, της Ελληνικής Κοινότητάς μας. Η παρούσα επιστολή αποτελεί ελάχιστη ένδειξη εκτίμησης έναντι της αξιόλογης και αξιέπαινης αυτής πράξης. Τέτοιες είδους δωρεές θεωρούμε ότι πρέπει να αναδεικνύονται ώστε να γνωρίζουν όλοι ποιοί στηρίζουν με τις πράξεις τους, τoν Ελληνισμό της Ουγγαρίας. Ο Πρόεδρος της ΑΕΟΥ Κωνσταντίνος Χριστοδούλου
ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας Εκδότης: Αυτοδιοίκηση Ελλήνων Ουγγαρίας Υπεύθυνος Έκδοσης: Χριστοδούλου Κωνσταντίνος Αρχισυντάκτης: Οικονόμου Ανδρέας Καλλιτεχνική ∆ιεύθυνση: Πήτερ Ολντερ Συντακτική Επιτροπή : Αυγουροπούλου Βούλα, Αλεξάνδρα Πάντσιου, Φωκάς Νικος Ρεπορτάζ νεολαίας: Σπύρος Σ. Κλείτσας ∆ιεύθυνση Σύνταξης: 1054 Budapest, Vécsey u. 5. Τηλέφωνα: 06-1-302 7274, 06-1-302 7275 Φαξ: 06-1-302 7277 e-mail: ellinismos@hotmail.com Τυπογραφείο: Pannonia Nyomda Kft. ISSN: 1786-0989 φωτογραφίες : Μαρία Καραγιώργη
ELLINIZMOSZ Az MGOÖ kiadványa Kiadó: az MGOÖ Testülete Felelős kiadó: Hristodoulou Konstantinos Főszerkesztő: Οikonomou Andreas Grafika: www.kornetas.hu Szerkesztőségi bizottság: Avgouropoulou Voula, Pancsosz Alexandra, Fokasz Nikosz Ifjúsági rovat: ifj. Klicasz Szpirosz 1054 Budapest, Vécsey u. 5. Telefon: 06-1-302 7274, 06-1-302 7275 Fax: 06-1-302 7277 e-mail: ellinismos@hotmail.com Nyomda: Pannónia Nyomda Kft. ISSN: 1786-0989 Fotók: Karajorgis Maria
A lap megjelenését támogatta a:
Ευχαριστούμε τον καταξιωμένο Ελληνα φωτογράφο κ.Γιώργο Μαστούρα για την φωτό του εξωφύλλου
23
Καλή πρόοδο και καλή συνέχεια Tο Περιοδικό ¨Ελληνισμός¨ συγχαίρει τους τελειόφοιτους μαθητές του Δημοτικού Σχολείου ¨Νίκος Μπελογιάννης¨ και τους εύχεται καλή πρόοδο και καλή συνέχεια στο Γυμνάσιο. Εκτός από τον Δήμαρχο του χωριού ¨Μπελογιάννης¨ κ.Κώστα Παπαλέξη, την εκδήλωση τίμησαν επίσης με την παρουσία τους ο Εκπρόσωπος της Ελληνικής Εθνότητας στο
ουγγρικό κοινοβούλιο κ. Αθανάσιος Σιάνος, και ο κ. Σπύρος Μπ. Αγκάρντι, πρόεδρος της επιτροπής εκπαίδευσης της ΑΕΟΥ. Ο Δήμαρχος κ. Παπαλέξης βράβευσε την καλύτερη μαθήτρια της 8ης τάξης Dorottya Papp. (α.οικ)