ελληνισμός 2020/6

Page 1

MAGYARORSZÁGI GÖRÖGÖK ORSZÁGOS ÖNKORMÁNYZATA 1054 Budapest, Vécsey u. 5.

Ελληνισμός Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας • Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2020/6

ΚΑΛΟ ΤΑΞΙΔΙ ΖΗΣΗ ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΣ ΖΗΣΗΣ (1942-2020)


ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ Mε βαθιά λύπη ενημερώνουμε όλους όσους τον γνώριζαν, τον σέβονταν και τον αγαπούσαν ότι ο Ζήσης Βλαχόπουλος (78) επί σειρά ετών Δήμαρχος του Χωριού Μπελογιάννης και σημαντικό μέλος της Ελληνικής Κοινότητας μας στην Ουγγαρία, απεβίωσε. Η Αυτοδιοίκηση Ελλήνων Ουγγαρίας εκφράζει τα θερμά συλλυπητήρια στην οικογένεια και στους οικείους του Ζήση Βλαχόπουλου. ΑΙΩΝΙΑ ΤΟΥ Η ΜΝΗΜΗ Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΟΥΓΓΑΡΙΑΣ Κωνσταντίνος Χριστοδούλου

Ζήσης Βλαχόπουλος (1942-2020) O Ζήσης Βλαχόπουλος γεννήθηκε το 1942 στο μικρό χωριό Χιονάτο του Νομού Καστοριάς, που απέχει περίπου 30 χιλιόμετρα από την Καστοριά. Τον Απρίλιο του 1951 μαζί με την οικογένεια του, εγκαθίστανται στο Χωριό. Ο μικρός Ζήσης είναι εννέα ετών και ο πατέρας του συμμετέχει ενεργά με άλλους Ελληνες πολιτικούς πρόσφυγες στις επίπονες εργασίες ανοικοδόμησης του ιστορικού οικισμού. Και η αδερφή του η Ασπασία, που αρχικά έμενε στη Βουδαπέστη μετακομίζει στο Χωριό. Ο αδερφός του ο Γρηγόρης, στο πλαίσιο των σχετικών διεργασιών επανένωσης οικογενειών φθάνει λίγα χρόνια αργότερα (1954) στο «Μπελογιάννης» από την γειτονική Ρουμανία. Ο Ζήσης που ήταν άριστος μαθητής, το 1962 τελειώνει την Τεχνική Σχολή, με επαγγελματική ειδίκευση, του τεχνίτη εξοπλισμών ακριβείας. Στην συνέχεια εργάζεται στο εργοστάσιο Τηλεπικοινωνιών «Βelloiannisz» της Βουδαπέστης. Μετέπειτα ολοκληρώνει τις σπουδές του αποκτώντας το δίπλωμα του Μηχανικού αποφοιτώντας από την Ανώτερη Σχολή Kandó Kálman. Ευθύς εξαρχής ο Zήσης Βλαχόπουλος συμμετέχει ενεργά στην κοινωνική και πολιτιστική ζωή του «Μπελογιάννης». Αρκετές φορές κάνει χρέη υπηρεσιακού διερμηνέα μεταξύ ελληνικών και ουγγρικών οργανισμών και υπηρεσιών. Η πολλή καλή εκμάθηση της ουγγρικής γλώσσας σε συνδυασμό με

2

τα ελληνικά που ομιλούσε απταίστως αποτέλεσε για τον Ζήση ένα ανεκτίμητο εφόδιο στην σταδιοδρομία του τόσο ως Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου της Κοινότητας «Νίκος Μπελογιάννης» (1985-1989), όσο και ως Δήμαρχος του Χωριού επί δύο συνεχείς τετραετίες (1990-1998). Από το 2002 έως το 2010 για δύο κύκλους διατελεί Πρόεδρος της Ελληνικής Εθνοτικής Αυτοδιοίκησης του «Μπελογιάννης». Την ίδια χρονική περίοδο (2003-2006) κατέχει και το αξίωμα, ενός εκ των αντιπροέδρων της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας. Για το μεγάλο έργο του, το 2014 απονέμεται στο Ζήση Βλαχόπουλο το Βραβείο Μειονοτήτων. Στις 19 Νοεμβρίου έφυγε από κοντά μας ένα από τα σπουδαιότερα μέλη της Ελληνικής Κοινότητάς μας στην Ουγγαρία, επι σειρά ετών Δήμαρχος του Χωριού «Μπελογιάννης». Ηταν μια από τις πιο γνωστές δημόσιες προσωπικότητες της Κοινότητάς μας. Ο χαμός του αποτελεί τεράστια απώλεια όχι μόνο για την οικογένεια του, αλλά και για όλους τους Έλληνες της Ουγγαρίας. Συμμεριζόμαστε τον πόνο της οικογένειας. Το κενό που αφήνει ο θάνατος του είναι τεράστιο. Καλό ταξίδι αγαπητέ φίλε Ζήση, δεν θα σε ξεχάσουμε ποτέ… (α.οικ.)


Zήσης Βλαχόπουλος: «Το Χωριό ήταν καλά οργανωμένο, συμμαζεμένο και λειτουργούσε με τάξη» Δημοσιεύουμε ένα μέρος από την συνέντευξη που παραχώρησε στον Αρχισυντάκτη του Περιοδικού ¨ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ¨ Ανδρέα Οικονόμου, ο κ.Ζήσης Βλαχόπουλος τον Δεκέμβριο του 2015 (¨Καλημέρα Μπελογιάννη¨ τεύχος αρ. 1 - 2016¨) καθώς και την ουγγρική μετάφρασή της, που έκανε ο κ.Βασίλης Στεφόπουλος. Ο κ.Zήσης Βλαχόπουλος διετέλεσε Πρόεδρος της Κοινότητας του «Νίκος Μπελογιάννης» από το 1985 μέχρι το 1989 και στη συνέχεια Δήμαρχος για δυο τετραετίες (1990 - 1998) «Το 1990 δεν είχα σκοπό να συνεχίσω ως Πρόεδρος της Κοινότητας στο Χωριό «Μπελογιάννης», που είχα αναλάβει από το 1985 και επιθυμούσα να επιστρέψω στην δουλειά μου στο εργοστάσιο τηλεπικοινωνιών ¨Μπελογιάννης¨, που ήταν καλή δουλειά και την αγαπούσα. Εξάλλου τα κλειδιά από το παλιό μου γραφείο τα είχα… Αι-

3


σθανόμουνα ακόμη νέος και ήθελα να συνεχίσω να δουλεύω. Έρχεται η αλλαγή το 1990 και αρχίζουν οι «αρουραίοι» τα «άντε να φεύγουμε τώρα…», ά έτσι είστε τους λέω…τότε θα αναμετρηθούμε. Κατέβηκα λοιπόν στις πρώτες δημοτικές εκλογές και τις κέρδισα. Κοιτάξτε αυτό που έχω να σας πω είναι ότι το Χωριό ήταν καλά οργανωμένο, συμμαζεμένο και λειτουργούσε με τάξη. Όταν ανέλαβα, ο πρώτος Έλληνας Πρέσβυς που ενδιαφέρθηκε πραγματικά για το Χωριό και επισκέφθηκε επίσημα την Κοινότητα μας, ήταν ο κ.Μανώλης Καλπαδάκης. Αργότερα το 1993 είχαμε την πρώτη επίσημη επίσκεψη από την πατρίδα με τον Αντιπρόεδρο της Ελληνικής Βουλής, Παναγιώτη Σγουρίδη, να μας επισκέπτεται. Είχε προηγηθεί ωστόσο η επίσκεψη του Πρέσβυ της Ελλάδας Γιάννη Δρακουλαράκου και του Προξένου Αλέξανδρου Ράλλη, δύο προσωπικοτήτων που συνέλαβαν τα μέγιστα για τον Ελληνισμό της Ουγγαρίας και βοήθησαν παρά πολύ το «Μπελογιάννης». Από την στιγμή αυτή και μετά οι επισκέψεις του κ.Πρέσβυ ήταν κάθε εβδομάδα, ενώ του κ.Ράλλη σχεδόν σε καθημερινή βάση, συμβάλλοντας και βοηθώντας σημαντικά τους κατοίκους του Χωριού, στην απλούστευση των διαδικασιών και της γραφειοκρατίας για την έκδοση ελληνικών διαβατηρίων. Μεγάλη ήταν η βοήθεια τους και στο συνταξιοδοτικό ένα φλέγον ζήτημα, που τελικά καταφέραμε να το διαχειριστούμε πολύ καλά. Εδώ στο Χωριό έγιναν οι αιτήσεις για τις συντάξεις. Ήρθαν δακτυλογράφοι από τον Σύλλογο των Ελλήνων της Βουδαπέστης, ο Κώστας ο Σούλας, ο Πρόεδρος ήταν και αυτός εδώ. Μέσα σε δυο εβδομάδες το θέμα αυτό λύθηκε. Ήταν θα έλεγα μια ¨τεράστια περίπτωση¨ ένα μεγάλο γεγονός στην ιστορία του Χωριού μας. Το 1992 με πήρε στο τηλέφωνο ο πάτερ Ιωσήφ, ο Κάλοτα. Μού είπε ότι είναι εδώ ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης από την Αυστρία ο κ.Μιχαήλ και θέλει να έχει μαζί μου μια συνάντηση.

4

Κανονίσαμε και τον δέχτηκα στο Δημαρχείο όπου ήταν παρόν και το Δημοτικό Συμβούλιο. Πρώτα απ’ όλα του εξήγησα λέγοντάς του. Σεβασμιώτατε, δεν πιστεύω, αλλά σέβομαι του καθενός την πίστη και απαιτώ να σέβονται και την δική μου. Από εκεί και πέρα, τα είπαμε…τα βρήκαμε και πήγαμε όλοι μαζί να δούμε τα μνήματα στο Κοιμητήριο. Τελείως τυχαία λίγες μέρες πριν είχαμε φροντίσει να περιποιηθούμε τους χώρους κόβοντας τα χόρτα και τακτοποιώντας τους τάφους. Όλα πήγαν καλά, θυμάμαι τότε μου είχε πει ο Μητροπολίτης. «Πρόεδρε αν χθες με ρωτούσε κάποιος, πώς είναι τα μνήματα στο «Μπελογιάννης» θα τους έλεγα ότι είναι μια πλάκα με ένα αστέρι…. ». Είδατε του είπα Σεβασμιώτατε κάνατε λάθος…Μπράβο σας, σας συγχαίρω μου είπε με την σειρά του, ενώ εξεπλάγην όταν τον παρακάλεσα να κάνει ένα τρισάγιο για τους νεκρούς μας, λέγοντάς του ότι δεν είναι παράκληση δική μου αλλά πόθος όλων μας. Χάρηκε πολύ ο Σεβασμιώτατος και πως σας πω με δέχτηκε με πολύ χαρά αυτός ο άνθρωπος… Μετά από μια εβδομάδα ξαναήρθε με τον κ.Πρέσβυ τον Γιάννη τον Δρακουλαράκο, και μιλήσαμε για πρώτη φορά για την Εκκλησία. Τους είχα πεί τότε ότι θέλουμε και μια καμπάνα…Τι την θέλετε με ρώτησε ο Μιχαήλ, να την στήσουμε και να θυμίζει το χωριό μου του είπα χαριτολογώντας… Εντάξει Δήμαρχε, αποκρίθηκε αμέσως ο κ.Πρέσβυς θα την έχεις, και σε μια εβδομάδα έφεραν την καμπάνα στο Χωριό… και ακόμη στέκει εκεί. Πριν λοιπόν χτιστεί η Εκκλησία η καμπάνα ήταν εκεί. Σας μιλάω μέσα από την καρδιά μου, όχι ως Δήμαρχος. Αυτή είναι η αλήθεια και πρέπει να την μάθουν όλοι. Μετά όταν ήρθε ο Σγουρίδης ο Αντιπρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων στο Χωριό, του είπα και για την Εκκλησία και για τον Δάσκαλο. Μετά από παρέμβαση του, το 1994 ήταν η πρώτη φορά που το χορευτικό μας το καλούν στην Ελλάδα, συγκεκριμένα στο καρναβάλι της Ξάνθης. Τότε μου είπε ο Σγουρίδης, μην ανησυχείς Ζήση όλα είναι εντάξει, θα έρθει και ο Δάσκαλος και πράγματι έτσι έγινε. Την περίοδο αυτή


τέλος ΄93 ήταν, ο Μιχαήλ μου ανακοίνωσε ότι θα κτισθεί Εκκλησία. Του είπα εμείς χρήματα δεν έχουμε αλλά με δωρεές μπορεί να γίνει…που τα ξέρεις βρε Δήμαρχε μου λέει, ενημερωνόμαστε του είπα χαμογελώντας…και το θέμα έκλεισε εκεί. Μετά αρχίσανε να βάζουνε «φυτίλια» οι περιβάλλοντες τον Μητροπολίτη για τον χώρο που θα κτισθεί ο Ναός. Οπότε λέω στον Σεβασμιώτατο, να μπείτε στο αυτοκίνητό σας και να με ακολουθήσετε ας κάνουμε μια γύρα και θα σας δείξω. Έτσι κι΄έγινε σταματάω, κατεβαίνει και ο Μιχαήλ και του λέω.

Εδώ Σεβασμιώτατε σας αρέσει…μόλις μπαίνουμε στο Χωριό να κτίσουμε τον Ιερό Ναό, κατά την γνώμη μου αυτός είναι ο πιο κατάλληλος χώρος. Ενθουσιασμένος ο Μιχαήλ μου ζητάει συγγνώμη για ότι είχε συμβεί προηγουμένως και απευθύνεται θυμωμένος στην συνοδεία του λέγοντας τους μα τι μου λέγατε εσείς … υπάρχει καλλίτερο μέρος από αυτό. Λίγους μήνες αργότερα κανονίζονται οι άδειες και βάζουμε τον θεμέλιο λίθο…. Ανδρέας Οικονόμου

Vlahopulosz Ziszisz:

„A falu jól szervezett volt, összeszedett, és rendben működött” „1990 -ben nem állt szándékomban folytatni Beloiannisz polgármesteri tisztségét, melyet 1985-től töltöttem be, úgy terveztem, hogy visszatérek előző munkahelyemre, a Beloiannisz Híradástechnikai Gyárba, amit nagyon szerettem. Az ottani régi irodám kulcsai még megvoltak, ráadásul a munkához még elég fiatalnak éreztem magam. És akkor jött a rendszerváltás, és elkezdődtek a gúnyos odamondások, mint „ideje eltakarodni” és hasonlók. „Szóval így állunk?” - kérdeztem, „Nos, akkor mérjük össze erőinket.” Ezzel elindultam az első önkormányzati választáson, amit meg is nyertem. Nézze, csupán annyit szeretnék mondani, hogy a falu jól szervezett volt, összeszedett és rendben működött. Megbízatásom alatt az első görög nagykövet Kalpadakisz úr volt, akit valóban érdekelt a község sorsa, és hivatalosan is ellátogatott hozzánk. Aztán 1993-ban a görög állam részéről az első hivatalos látogatást Panajotisz Zguridisz, a görög parlament alelnöke tette. Azt megelőzően viszont még Jannisz Drakularakosz és Alexandrosz Rallisz, az akkori nagykövet és konzul urak is meglátogattak minket, akik hatalmas segítségére voltak a magyarországi görögök közösségének és községünknek egyaránt. Attól fogva a nagykövet úr hetente tiszteletét tette nálunk, Rallisz úr pedig naponta, ami nagyban hozzájárult ahhoz, hogy a falu lakosai görög útlevélhez juthassanak. Sokat segítettek a másik égető kérdésben, a görög nyugdíjak ügyében, amit kiválóan sikerült kezelnünk. Helyben, a faluban lehetett most már benyújtani a nyugdíj-kérvényeket. Gépírók jöttek segíteni a Szillogoszból, Budapestről, Sulász Kosztasz elnök is eljött, és a dolog két hét alatt meg is oldódott. Óriási dolog volt ez a falu történetében. 1992-ben felhívott Kalota József atya. Azt mondta, itt van Ausztriából őtisztelendősége Mihail metropolita és egy találkozót szeretne velem. A polgármesteri hivatalban fogadtuk őt a képviselő-testülettel. Legelőször is elmagyaráztam neki, hogy „Őtisztelendőséged, én nem vagyok hívő, de tiszteletben tartom mindenki hitét, és elvárom, hogy ugyanúgy tiszteljék az enyémet”. Mindent megbeszéltünk és tisztáztunk, azután pedig mindannyian együtt kimentünk a temetőbe hogy megnézzük a sírokat. Teljesen véletlenül néhány nappal korábban már levágtuk a füvet és rendbe tettük a sírokat. Minden rendben ment. Emlékszem a metropolita ak-

kor azt mondta nekem: „Polgármester úr, ha tőlem tegnap valaki azt kérdezi, milyenek a sírok Beloianniszban, azt feleltem volna, hogy egy kőlap vörös csillaggal.” „Látja, Tisztelendő, tévedett” – válaszoltam. Ő gratulált, aztán pedig nagyon meglepődött, mert megkértem, mondjon egy Triszagiont halottaink üdvéért. Elmondtam, ez nem az én kérésem, hanem minden lakónk régi vágya. Őtisztelendősége nagyon megörült, és, hát, hogy is mondjam, nagyon megkedvelt. Egy hét múlva visszatért Drakularakosz nagykövet úrral, akkor került szóba először a templomépítés ötlete is. Megemlítettem, hogy szükségünk lenne egy harangra is, erre ők megkérdezték, miért? Erre én kedvesen azt válaszoltam: „Hogy a szülőfalumra emlékeztessen”. A követ úr azonnal beleegyezett, és egy hét múlva már községünkbe szállították. Azóta is ott van, azon a helyen, így tehát sokkal hamarabb volt harangunk, minthogy a templomunk felépült volna. Szívemből beszélek most, nem pedig mint volt polgármester. Ez az igazság, amit mindenkinek tudnia kell. Ezek után látogatott falunkba Panajotisz Zguridisz, a görög parlament alelnöke, akinek szintén említettem, hogy szükségünk lenne egy templomra és egy anyanyelvi tanárra. Az ő közbenjárására 1994-ben a tánccsoportunkat első ízben hívták meg Görögországba, a Xanthi városi karneválra. Zguridisz megnyugtatott, „Ne aggódj, Ziszi, minden rendben lesz, küldünk tanárt is”, és valóban úgy is lett. Akkoriban, 1993 vége felé történt, hogy Mihail bejelentette nekem, hogy lesz templomunk. Én azt mondtam, pénzünk nincs, de adományokból talán fel tudnánk építeni. „Honnan tudsz erről?” kérdezte. „Tájékozódunk”, feleltem mosolyogva, és a témát így lezártuk. A metropolita emberei a templom leendő helyéről kezdtek volna vitatkozni, mire azt mondtam, „Tisztelendő, üljön autóba és kövessen, hadd mutassam meg azt a helyet”. Odamentünk, kiszálltunk, és körbemutattam: „Tisztelendő, véleményem szerint a templom a legjobb helyen itt lesz, pont ahogy belépünk a faluba”. Mihail fellelkesült, és elnézést kért kollégái viselkedéséért, rájuk pedig így ripakodott: „Miről beszéltetek ti nekem, hát van ennél jobb hely?” Néhány hónappal később megkaptuk a szükséges engedélyeket és megtörtént az alapkőletétel is... ”

Andreas Oikonomou

5


Γιορτάζοντας την 47η επέτειο του Πολυτεχνείου στη Βουδαπέστη. Οι εκτακτες και περιοριστικές συνθήκες της πανδημίας απέκλεισαν τον μεγάλο εορτασμό για την 17η Νοέμβρη 1973, ημέρα της εξέγερσης των φοιτητών στο Πολυτεχνείο. Ωστόσο η Ελληνική Κοινότητα μας στην Ουγγαρία τηρώντας τα προβλεπόμενα πρωτόκολλα ασφαλείας τίμησε την επέτειο, καταθέτοντας στεφάνια και λουλούδια στον άγαλμα του Μέμου Μακρή, στην “κεφαλή του αγωνιστή¨ - πρωτότυπο του αντιστοίχου, που βρίσκεται στην Αυλή του Πολυτεχνείου, στην Αθήνα.Η ¨κεφαλή¨, έχει καθιερωθεί ως μνημείο των απανταχού φοιτητών που αγωνίστηκαν απέναντι σε ολοκληρωτικά καθεστώτα. Ομιλία εκφώνησε ο Πρόεδρος της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας Κώνσταντινος Χριστοδούλου.τονίζοντας μ.α ό,τι : “Το Πολυτεχνείο ήταν και θα είναι πάντα ένα ζωντανό κάλεσμα για την Δημοκρατία, και την Ελευθερία, θα είναι ζω-

6


ντανό μέσα σε κάθε ελεύθερο μυαλό. Και πρέπει να ζει γιατί ο αγώνας του ανθρώπου ενάντια σε κάθε μορφής τυραννία είναι ο αγώνας της μνήμης ενάντια στη λήθη.Ας σταθούμε λοιπόν κι εμείς σήμερα ταπεινοί προσκυνητές μπροστά στη μνήμη των αγωνιστών του Πολυτεχνείου κι ας αναλογιστούμε πόσο μεγάλο είναι και το δικό μας χρέος να διαφυλάξουμε τα αγαθά της δημοκρατίας και της ελευθερίας, για τα οποία εκείνοι αγωνίστηκαν. Και αυτό μόνο ενωμένοι μπορούμε να το επιτύχουμε”. Την εκδήλώση τίμησε με την παρουσία του ο Εκπρόσωπος των Ελλήνων στο Ουγγρικό Κοινοβούλιο Αθανάσιος Σιάνος, η

Πρόεδρος της Αυτοδιοικησης Βουδαπέστης κα Ειρήνη Μποζόνα, εκπρόσωπος εκ μέρους του Πολιτιστικού Συλλόγου Ελλήνων Ουγγαρίας η κα Ολγα Σαμαρά, ο Μάρκος Τσουκαλάς Πρόεδρος της Ενωσης Νεολαίας Ουγγαρίας (GIE), ο Χρήστος Χατζηγιάννης μέλος του Δ.Σ της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας,ο συνεργάτης του Εκπροσώπου στο Ουγγρικό Κοινοβούλιο Σπύρος Μπ.Αγκάρτνι και συνάμα μέλος του Δ.Σ. της Α.Ε.ΟΥ καθώς και ο υπεύθυνος οικονομικών της Αυτοδιοίκησης Σάββας Φωτιάδης. (α.οικ)

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΟΓΓΟΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΟΥΓΓΑΡΙΑΣ 17 ΝΟΕΜΒΡΗ 1973 – «ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ» Η καθιερωμένη γιορτή του Πολιτιστικού Συλλόγου Ελλήνων Ουγγαρίας, για την επέτειο της 17ης Νοέμβρη 1973, φέτος λόγω της πανδημίας πραγματοποιήθηκε διαδικτυακά την Κυριακή 15 Νοεμβρίου. Πολλές εκατοντάδες συμπατριωτών μας, είχαν την ευκαιρία διαμέσου της ιστοσελίδας του Συλλόγου στο FB να παρακολουθήσουν αποσπάσματα-αφιερώματα από τις εκδηλώσεις του 2018 και του 2019. Επρόκειτο για μια επιτυχημένη πρωτοβουλία που είχε μεγάλη απήχηση στο πλατύ κοινό της Ελληνικής Κοινότητάς μας στην Ουγγαρία. Ανήμερα της γιορτής για το Πολυτεχνείο από την ίδια ιστοσελίδα, υπήρξε η δυνατότητα παρακολούθησης της μεγάλης διαδικτυακής συναυλίας «Ο δρόμος έχει την δική του ιστορία…», αφιερωμένη στα 47 χρόνια από την εξέγερση του Πολυτεχνείου. Στην Ελλάδα ωστόσο, βαθιά χαραγμένη στις μνήμες των πολιτών για πολλά χρόνια θα μείνει η φετινή επέτειος για

το Πολυτεχνείο, υπό το πρίσμα δύο πρωτοφανών συνθηκών: της πανδημίας του κορωνοϊού και της τετραήμερης απαγόρευσης συναθροίσεων από την κυβέρνηση. Ειδικά λόγω της απαγόρευσης, το κλίμα ήταν ιδιαίτερα επιβαρυμένο από τις προηγούμενες μέρες, με σκληρή πολιτική κόντρα να έχει ξεσπάσει μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης και με πολλές οργανώσεις να έχουν προαναγγείλει συγκεντρώσεις και πορείες. Πράγματι έχουν δίκιο όσοι αναρωτιούνται αν χρειάζονταν να γίνουν όλα αυτά τα επεισόδια, ενώ ήδη η χώρα βρίσκεται σε «πόλεμο» με τον ιό – με τετραψήφιο αριθμό κρουσμάτων, ρεκόρ θανάτων και εκθετική αύξηση των διασωληνωμένων. Από την άλλη, τα όλα όσα συνέβησαν φανέρωσαν τις σημαντικές ρωγμές που πραγματοποιούν στη δημοκρατία οι κάθε είδους απαγορεύσεις με πρόσχημα την ασφάλεια από τον κορωνοϊό. (α.οικ)

7


Τι έγραφαν τα πρωτοσέλιδα μετά την 17η Νοέμβρη1973; Μεσάνυχτα και τα τανκς περικυκλώνουν το Πολυτεχνείο Έχουν διαταγές να καταστείλουν τη φοιτητική εξέγερση που είχε ξεσπάσει κατά της δικτατορίας. Ξημερώματα ένα τανκ γκρεμίζει την κεντρική πύλη. Υπάρχουν πολλοί νεκροί και εκατοντάδες τραυματίες.

Την επόμενη μέρα, ο ελληνικός τύπος δημοσίευσε άρθρα σε κατάσταση…πολιορκίας! Η λογοκρισία της Χούντας «σμίλεψε» τους τίτλους εκείνης της ημέρας. Τα γεγονότα παρουσιάστηκαν, δίχως καμία κριτική ενάντια του δικτακτορικού καθεστώτος. (α.οικ)

8


«Συνδυασμός αρχιτεκτονικής και μουσικής» Η διακεκριμένη Αρχιτέκτονας Φλώρα Σκορδίλη, μιλά στον ¨ΕΛΛΗΝΙΣΜΟ¨

Σε μια προσπάθεια του Περιοδικού «ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ» να γνωρίσουμε καλύτερα από κοντά τα μέλη της Ελληνικής Κοινότητας μας στην Ουγγαρία, είχαμε την ευκαιρία να συναντηθούμε και να συνομιλήσουμε με την Φλώρα Σκορδίλη.

στην Αθήνα και στην συνέχεια στην Ουγγαρία όπου ζεί τα τελευταία 30 χρόνια, εμπλουτίζοντας κατά γενική ομολογία με ενδιαφέροντα στοιχεία τον τρόπο σκέψης του, τον συναισθηματικό του κόσμο, την τέχνη του ολόκληρη.

Η Φλώρα Σκορδίλη γεννήθηκε σε μια μικτή ελληνο-ουγγρική οικογένεια καλλιτεχνών. Ο πατέρας της είναι ο λογοτέχνης Νάκης Σκορδίλης και η μητέρα της η πιανίστρια Ιλόνα Τσιτρόβσκυ.

«Υπάρχουν και εξαιρέσεις όπως όταν το μήλο δεν πέφτει κάτω από την μηλιά», μου αναφέρει χαριτολογώντας η συνομιλήτρια μου…¨όλα έδειχναν ότι θα ακολουθούσα μετά το Γυμνάσιο «αυτό που έπρεπε μια και η ενασχόληση μου με την μουσική ήταν εντατική αλλά και αποτελεσματική. Παίζω τσέλο σε ικανοποιητικό επίπεδο και ακολούθησα συστηματικά όλες τις μουσικές βαθμίδες. Έχουμε και λέμε λοιπόν, ο μπαμπάς λογοτέχνης, η μαμά πιανίστρια αναγνωρισμένη και βραβευμένη διεθνώς, η αδερφή μου επίσης γνωστή μουσικός στην Ουγγαρία… και εγώ στο παρά πέντε των εισαγωγικών , δηλώνω Πολυτεχνείο! Ήταν έκπληξη δεν λέω, αλλά αποφάσισα όπως έκρινα εγώ η ίδια. Τελικά κρίνοντας και από τα αποτελέσματα ήταν μια σωστή απόφαση»

Η διακεκριμένη Αρχιτέκτονας, είναι Διευθύντρια του «Ουγγρικού Αστικού Κέντρου Γνώσης» που εδρεύει στη Βουδαπέστη και κατέχει με επιτυχία την θέση αυτή από τον Ιανουάριο του 2017. Πρόκειται για έναν Οργανισμό, ο οποίος ασχολείται κυρίως με τον πολεοδομικό σχεδιασμό, έναν σημαντικό τομέα της αρχιτεκτονικής επιστήμης, ο οποίος είναι ιδιαίτερα εξελιγμένος στην χώρα που ζούμε. Σε κάθε περίπτωση απαιτεί εξειδικευμένες γνώσεις και υψηλή επιστημονική κατάρτιση. Όπως η ίδια μου επεξηγεί «μου αρέσει να εργάζομαι στον τομέα αυτό, που έχει ως αποστολή να θέτει τα τελευταία ερευνητικά αποτελέσματα στην καθημερινή πρακτική αστικού σχεδιασμού». «Κύριος στόχος μου είναι να συμβάλλω ενεργά στην ανάπτυξη ενός διεθνώς αναγνωρισμένου οργανισμού, που διεξάγει έρευνα και πειραματική ανάπτυξη προσεγγίζοντας τις πτυχές του πολεοδομικού σχεδιασμού», αναφέρει μεταξύ άλλων η κα Σκορδίλη, τονίζοντας ότι το μυστικό της επιτυχίας στην δουλειά της συνίσταται και στο γεγονός ότι βρίσκεται στην ευχάριστη θέση να κατευθύνει μια «δυναμική ομάδα» που την απαρτίζουν επιστήμονες και ειδικοί συνεργάτες με υψηλό επίπεδο γνώσης και αρκετά χρόνια εμπειρίας στον κλάδο». Κατά την διάρκεια της συνομιλίας μας με την Φλώρα Σκορδίλη, εύλογα της έθεσα το ερώτημα πως αποφάσισε να ασχοληθεί με την Αρχιτεκτονική μια και η γνωστή σε όλους μας στην Ουγγαρία οικογένεια Σκορδίλη είναι πολύ στενά συνδεδεμένη με την λογοτεχνία, την ποίηση και την μουσική. Είθισται, να γνωρίζουμε ότι ο πατέρας Νάκης Σκορδίλης Κύπριος την καταγωγή με ρίζες από την Κρήτη, θεωρείται ως μία σημαντική μορφή της σημερινής σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας. Συνεχίζοντας την παράδοση του Σικελιανού, του Σεφέρη και του Γκάτσου, ενώ είναι καταρτισμένος στην παράδοση της αγγλικής, αμερικάνικης και ιρλανδέζικης λογοτεχνίας. Αξιοσημείωτο το γεγονός ότι ως Κύπριος ζούσε και δημιουργούσε πρώτα στη Μεγάλη Βρετανία, ύστερα

Δεν θα μπορούσα να μην ρωτήσω την κα Σκορδίλη που αισθάνεται πιο καλά στην Ουγγαρία ή στην Ελλάδα ή την Κύπρο, όπου γεννήθηκε. Μου απαντά ότι δεν ξεχνά ποτέ τις ελληνικές ρίζες της. Δηλώνει λάτρης του ελληνικού και κυπριακού πολιτισμού, τον οποίο διαμέσου της εργασίας της και όχι μόνο υπηρετεί πιστά. Η ίδια είχε την ευκαιρία αρκετές φορές να συνεργασθεί με καθηγητές και ειδικούς στην Ελλάδα όπως ο Τάσος Τανούλας, συμμετέχοντας ως εθελόντρια στην Υπηρεσία Συντήρησης Μνημείων Αθηνών, που είχαν ως αντικείμενο την Ακρόπολη και τα αρχαία μνημεία. Γνωρίζει καλά την ελληνική πραγματικότητα, μιλά τέλεια τα ελληνικά, θα μπορούσε να ζήσει στην Ελλάδα ή στην Κύπρο και να εργασθεί για ένα διάστημα εφόσον υπάρχει η δυνατότητα. Ωστόσο στο συγκεκριμένο ερώτημα για αν αισθάνεται Ελληνίδα ή Ουγγαρέζα, δηλώνει το δεύτερο. Με αυτούς τους συλλογισμούς φτάνουμε στο τέλος της πολύ ενδιαφέρουσας συζήτησης με την Φλώρα Σκορδίλη. Κάπου η λογοτεχνία με την ποίηση μέσα από τα μουσικά ακούσματα ενός πιάνου, ίσως το όμποε της Αιμιλίας, το τσέλο της Φλώρας, οδηγούν την σκέψη μου αυτόματα σε μια παλαιότερη συναυλία της οικογένειας Σκορδίλη στην Βασιλική Επαύλη -ένα πραγματικό αριστούργημα αρχιτεκτονικής –στην πόλη Godollo. Η επιτυχία δεδομένη και το επίπεδο υψηλό, αναρωτιέμαι δικαίως λοιπόν. Μήπως έφθασε η στιγμή να ομιλούμε για «Κληρονομιά Σκορδίλη» στην Ουγγαρία ; Ανδρέας Οικονόμου

9


Χριστουγεννιάτικα γλυκίσματα – ήθη και έθιμα Καλώς ήρθατε στον μαγικό κόσμο των χριστουγεννιάτικων γλυκών. Στον τόπο μας, η παράδοση είναι πάντοτε γενναιόδωρη σε φαγητά και γλυκά, και τα Χριστούγεννα ειδικά τα τραπεζομάντηλα γεμίζουν μέλι, σιρόπι και ζάχαρη άχνη με το παραπάνω. Αυτή είναι η ανταμοιβή του ζαχαροπλάστη του σπιτιού. Έχουμε και λέμε: Κουραμπιέδες, μελομακάρονα, βασιλόπιτα και μπακλαβάς. Κάθε ένα με τη δική του γεύση, με τις δικές του αναλογίες σε βούτυρο και σιρόπι, σε ελαιόλαδο, σε μπαχαρικά και τραγανές κρούστες φύλλων, σε καρύδια και αμύγδαλα. Ποια είναι η ιστορία του κουραμπιέ; Προλαβαίνει κανείς να αναρωτηθεί, ή μεθά από το μοναδικό άρωμα βουτύρου αντικρίζοντάς τον; Όπως και αν έχουν πάντως τα πράγματα ο κουραμπιές είναι χριστουγεννιάτικος, μοσχομυριστός, και βουτυρένια βελούδινος. Ο κουραμπιές έχει μεγάλη ιστορία. Ετυμολογικά κατάγεται από την ανατολή, ταξίδεψε μέχρι τον Μεσαίωνα όπου εδραιώθηκε ως μπισκότο, και τέλος πάντων, οι αρχαίοι Έλληνες έψηναν τα μπισκότα δύο φορές (δί-πυρον), ακριβώς για να δώσουν στα γλυκίσματα την υφή, μορφή και τραγανότητα του μπισκότου. Πολυταξιδεμένος, πήγε με τους Βενετούς στην Ασία και ξαναγύρισε, και σήμερα, είναι ο παραδοσιακός μας ελληνικός και αγαπημένος κουραμπιές των Χριστουγέννων. Με αμύγδαλα, με επικάλυψη σοκολάτας, με τριμμένο αμύγδαλο, με ολόκληρο ή με μισό, με πλούσια ζάχαρη άχνη που σηκώνει ομίχλη ευτυχίας. Η επόμενη πιατέλα μας δεν μπορεί παρά να είναι γεμάτη με μελομακάρονα. Εδώ, το μέλι και η ζάχαρη έχουν παντρευτεί έναν ιδανικό γάμο, που κρατάει χρόνια, και μάλιστα έχει νικήσει και το σκοτάδι. Γιατί; Διότι οι Αρχαίοι Έλληνες προσέφεραν «μακαρία», έναν μικρό άρτο στο σχήμα του σημερινού μελομακάρονου, μετά από τις κηδείες. Η «μακαρωνία» ήταν η βραδινή δέηση προς τον εκλιπόντα. Αργότερα, η μακαρία βούτηξε στο σιρόπι μελιού και έγινε μέλι και μακαρία ίσον μελομακάρονο, και σήμερα το τρώμε επειδή μας αρέσει, επειδή είναι λαχταριστό και πλούσιο γλύκισμα και επειδή γιορτάζουμε, αντιθέτως, τη γέννηση. Το μοναδικό με το μελομακάρονο είναι ότι φτιάχνεται βασικά με ελαιόλαδο. Φυσικά η ζάχαρη και το μέλι του δίνουν ένα σιρόπι που τονώνει τη μοναδικότητα της γεύσης, κι έρ-

10

χεται να βοηθήσει και η κανέλα, το γαρίφαλο, λίγο ξύσμα πορτοκαλιού και βέβαια το τριμμένο καρύδι. Αν το προτιμά κανείς με λιγότερο καρύδι, λιγότερο σιρόπι, πιο «μπισκότο» και λιγότερο γλασέ, είναι ένα θέμα-πρόκληση για τον ζαχαροπλάστη της γειτονιάς ή και του σπιτιού κάθε χρόνο. «Μου έπεσε παραπάνω σιρόπι», θα πει η γιαγιά, αλλά στην πραγματικότητα αυτό θέλαμε κι εμείς. «Κέρδισα το φλουρί!!». Κάθε Πρωτοχρονιά η αγωνία μεγαλώνει και όσοι πρόκειται να διεκδικήσουν το φλουρί κοιτάζονται βαθιά στα μάτια, σφίγγουν το σαγόνι και δεν ανταλλάσσουν κουβέντα. Είναι η συμπεριφορά όσων επιθυμούν κι ελπίζουν δυνατά ότι η χρονιά που έρχεται θα είναι η τυχερή τους, και τούτο θα αποδείξει το φλουρί που θα ξεπροβάλλει από το κομμάτι τους. Ο Άγιος Βασίλης χαμογελά και τονίζει ότι σκοπός της βασιλόπιτας είναι να μνημονεύουμε την καλοψυχία, τη δικαιοσύνη και τη μεγαλοψυχία – αυτές τις αξίες φέρει η βουτυρένια αφράτη βασιλόπιτα. Το έθιμο θέλει τον Άγιο Βασίλη Δεσπότη στην Καισαρεία της Καππαδοκίας, όταν η πόλη βρέθηκε περικυκλωμένη από εχθρούς, που ήθελαν όλο το χρυσάφι των κατοίκων για να σταματήσουν την πολιορκία και να μην προβούν σε καταστροφές. Οι κάτοικοι, αγαπώντας τον Άγιο Βασίλειο, που προσπάθησε να αποτρέψει το κακό, συγκέντρωσαν τα τιμαλφή και πήγαν να τα παραδώσουν σε ένα σεντούκι. Εκείνη όμως τη στιγμή εμφανίστηκε ο Άγιος Μερκούριος, διώχνοντας τους εχθρούς και αποτρέποντας το κακό. Ο Άγιος Βασίλειος, επιθυμώντας να επιστρέψει τα πολύτιμα αντικείμενα στους ιδιοκτήτες τους αλλά χωρίς να γνωρίζει τι ανήκει σε ποιον, σκέφτηκε να τα βάλει σε μικρά ψωμάκια και να τα μοιράσει στις οικογένειες των κατοίκων. Από τότε λοιπόν μέχρι σήμερα, η πίτα αυτή, η βασιλόπιτα, συμβολίζει τη δικαιοσύνη και τη μεγαλοσύνη, την αγάπη και την αισιοδοξία. Όλα αυτά μετουσιώνονται σε..τύχη! Και δεν ξεχνάμε βέβαια να πετάξουμε πετάμε ένα φλουρί μέσα στη ζύμη όσο ψήνεται και προϋπαντούμε το Νέο Έτος στολίζοντάς την με αμυγδαλόψιχα, γαρίφαλα, ζάχαρη άχνη και γλυκιά αισιοδοξία. Το Περιοδικό «ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ» εύχεται Καλές και γλυκές γιορτές σε όλες και όλους σας!


Ο ελληνικής καταγωγής ιδιοκτήτης του «Bonbonier», Θωμάς Τσόμορ, μιλά στον ¨Ελληνισμό¨ για τα σχέδια του Στο κέντρο της Βουδαπέστης στον παραδοσιακό πεζόδρομο Raday αρ.25 συναντά κανείς ένα από τα καλύτερα ποιοτικά ζαχαροπλαστεία της πόλης – για την ακρίβεια εργαστήριο ζαχαροπλαστικής με άρτιο εξοπλισμό- το «Bonbonier». Όπως μας αποκαλύπτει ο ιδιοκτήτης του καταστήματος Θωμάς Τσόμορ που έχει ελληνικές ρίζες με μητέρα Ελληνίδα (η γνωστή και αγαπητή Ειρήνη Μποζόνα) και πατέρα Ούγγρο. «Υπάρχουν πολλά διαφορετικά είδη σοκολάτας ως προς το ποσοστό ζάχαρης αλλά και το ποσοστό βούτυρο του κακάο. Όταν θέλουμε να αλλάξουμε την σοκολάτα σε μια συνταγή πρέπει να τα λάβουμε υπόψη και να τα προσαρμόσουμε για να έχουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα». Ειδικός πλέον στο «επάγγελμα» ο Θωμάς πάρα το γεγονός ότι σπούδασε Οικονομολόγος. Ο ίδιος μαζί με την σύντροφο του τη Νόρα Ερντέι, πριν από οκτώ χρόνια είχαν την ιδέα να προωθήσουν στην ουγγρική αγορά την ιστορική σοκολατερί «Bonbonier». Στο ενεργητικό της σημαντικής αυτής επιχείρησης καταγράφεται εκτός των εγχωρίων και το διεθνές βραβείο που κέρδισε το «Bonbonier» το 2018, στον παγκοσμίου φήμης διαγωνισμό «Great Taste Awardson». Όπως μου εξηγεί και ο ίδιος παρά το γεγονός ότι ασχολείται κυρίως με την διεύθυνση της εταιρείας «αναγκάσθηκε» βαθμιαία να βελτιώσει τις ζαχαροπλαστικές του δεξιότητες και να διευρύνει τις γνώσεις του. Βασική επιλογή τα υλικά που χρησιμοποιούνται να είναι τα καλύτερα διαθέσιμα οπότε το κίνητρο γίνεται ακόμα πιο ισχυρό. Δυστυχώς λόγω της συνεχιζόμενης πανδημίας προέκυψαν νέα δεδομένα, ωστόσο αποφασίσθηκε να μην κλείσει το κατάστημα αλλά να προχωρήσει. Δεν υπήρξε μείωση του προσωπικού που απασχολείται κανονικά και λαμβάνει τις αποδοχές του. Όπως μου αναφέρει ο Θωμάς Τσόμορ η σωστή και γρήγορη διαχείριση της δύσκολης αυτής κατάστασης τον οδήγησε να επεξεργαστεί ένα «έκτακτο σχέδιο δράσης» που βασίζεται στο webshop και τις online διαφημίσεις. Εκτός από τα γλυκά το «Bonbonier» άλλαξε μοτίβο περνώντας σε μια άλλη καινοτομία που έχει να κάνει με την παρασκευή διαφόρων ειδών άρτου και βουτημάτων, αυξάνοντας με τον τρόπο αυτό την κατανάλωση. Ισως σε αυτό να βοήθησε και το επιχειρηματικό μυαλό του ιδιοκτήτη, αφού ο άγραφος κανόνας θέλει τους Έλληνες να αποφασίζουν σωστά στο παρά πέντε…και στην συντριπτική τους πλειοψηφία να κρίνονται απόλυτα πετυχημένοι. Όπως αποδείχθηκε ο συνδυασμός παρασκευής γλυκισμάτων και ειδών ειδών αρτοποιείας ήταν επιτυχής, με αποτέλεσμα ο τεχνικός εξοπλισμός να λειτουργεί σε οκτάωρη βάση. Από την πλευρά μας, ευχόμαστε στον Θωμά Τσόμορ να συνεχίσει με επιτυχία τις δραστηριότητες του και όταν με το καλό περάσει η πανδημία να έχουμε την ευκαιρία να ξανασυναντηθούμε στο «Bonbonier», έναν χώρο ευρύχωρο, όμορφα διαμορφωμένο που θα μπορούσε να αποτελέσει «σημείο συνάντησης» για διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις της Ελληνικής Κοινότητας μας. Ανδρέας Οικονόμου

11


„Szeretnénk a debreceni gyerekek részére is esélyt adni a csodálatos hazánk megismerésére” Interjú Tsorbatzoglou Orestissel, a Magyarországi Görögök Országos Önkormányzata általános elnökhelyettesével

– Melyek a Debreceni Görög Önkormányzat prioritásai és céljai a következő négy évben? – Célunk a görögség többségi társadalommal való erőteljesebb megismertetése a hagyományos zenén és gasztronómián túl is. A DMJV Görög Nemzetiségi Önkormányzat elkövetkezendő négy évének terveit alább részletezném: A 2021. év a Görög Szabadságharc 200. évfordulójának jegyében fog telni. A 2021. év a Szabadságharcunk 200. évfordulója mellett helyi szinten egy másik nagyon fontos évfordulót is hoz: 25 éve halt meg a debreceni és a magyarországi görögség kiemelkedő szobrásza Hondromatidisz Rigasz. Az ő emlékének is szeretnénk szentelni a következő évet. Erre az évre a Magyarországi Görögök Országos Önkormányzatával és a Görög Intézettel egyeztetve szeretnénk helyi és országos szintű programokat szervezni. A helyi programok jövő évre egy nagyszabású rendezvénynyel indulnak márciusban, majd forrástól függően még egy OXI ünnepet tartanánk október-november környékén. Támogatjuk a gyermek- és felnőtt görög nyelvoktatást is (amennyiben lesz rá lehetőség, úgy az önkéntes segítségen felül források biztosításával is.) Ez a projekt hosszú távú lenne, ami átöleli az elkövetkezendő négy évet. Egy nemzetiség akkor tud fennmaradni a többségi társadalom mellett, ha anyanyelvét ápolja és a következő generációknak át is adja azt. Ezért fordítunk kiemelt figyelmet az oktatásra.

Minden évben az országos önkormányzatunk szervez az anyaországba táboroztatást gyerekek-fiatalok részére. Ezen táborokat szeretnénk anyagilag is támogatni, valamint – amennyiben

Tsorbatzoglou Orestis 1968 – ban született Miskolcon. A Debreceni Agrártudományi Egyetem Növénytermesztési és Ökológiai szakán végzett, később Felsőfokú Külkereskedelmi és Áruforgalmi diplomát is szerzett ugyanazon az egyetemen. Jelenleg a Referendum-Fordítóiroda Kft ügyvezető igazgatója. A civil életben a fordítóiroda vezetésével foglalkozik, de az utóbbi időben a hazai görögség ügyei az ideje jó részét lekötik, amit szívvel-lélekkel végez. Anyai nagyapja Japandzakisz Panajotisz volt, a miskolci görögség első választott vezetője éveken keresztül a rendszerváltásig. Anyai nagyanyja Vaszilkaki Maria sok vele egykorú honfitársával együtt pótmamaként segítette a görög gyerekek beilleszkedését a befogadó országokban. Először Romániában, majd Magyarországon is. Édesapja Tsorbatzoglou Christos volt Magyarországon az első görög nyelvtanár. Ezekmellett a miskolci görög nemzetiség vezetését is ellátta egy cikluson keresztül. Édesanyja Japandzaki Vasziliki édesapját váltotta a miskolci közösség élén. Ezt a feladatot ő is egy cikluson keresztül végezte a közösség örömére. Tsorbatzoglou Orestis 2015-től a debreceni görögség vezetését látja el. Ez idő alatt felépítették a görögség helyi egysé-

12

gét, az MGOÖ segítségével beindították Debrecenben a görög nyelvi oktatást iskolai kereteken belül, illetve a felnőttképzést is. Létrehozták a görög táncházat, méltóképpen ünneplik a nemzeti ünnepeket helyi szinten. Fogadtak más görög nemzetiségi önkormányzati látogatókat, csoportokat, illetve ők is ellátogatnak más görög szervezetekhez. 2015-től 2018-ig a Syllogos országos választmányának tagja volt. 2019. évi választások eredményeként (a Hellasz színeiben indulva) bekerült a Magyarországi Görögök Országos Önkormányzatába, ahol elnökhelyettesnek választották. Testületi munkája mellett feladatai közé tartozik az állandó és eseti bizottságok felügyelete, valamint a Görögség Háza Project felügyelete. Ez utóbbi nagyon nemes feladat számára, képességeinek és a lehetőségeinek birtokában a legjobban kíván eljárni ebben a nagyon fontos (a görögség számára is kiemelt jelentőségű) projectben. A Közbeszerzési Döntőbizottság tagja is, így elsődlegesen lát rá a munkálatokra, és megfontolt döntéseivel támogatni tudja a legjobb ajánlatokat.

(a.oik)


itt helyben is van rá igény – debreceni gyerekeket küldeni Görögországba. – A koronavírus idején hogyan és milyen hatékonysággal tudott működni az Önkormányzat? – A veszélyhelyzet kihirdetésével a közgyűlési hatáskört is elnöki hatáskörbe utalta a Kormány. Ez nehezebb döntéseket eredményezett, de a munkát nem hátráltatta. Lehetőségeink a koronavírusos helyzetben nagyon beszűkültek, mert sem a rendezvényeket nem tudtuk megtartani, sem az oktatás nem tudott a megszokott rendben folyni.

– Hogyan folyik a görög nyelv tanítása, illetve milyen hatékonysággal működik a digitális oktatás? – A digitális oktatás a kezdeti nehézségek ellenére beállt, mostanra elfogadható szinten működik. Mind a tanároknak, mind a diákjainknak plusz megterhelést jelent ez a forma (nincs személyes kontaktus, nehezebb a koncentráció és a fegyelmezés is). Mindezek mellet örömmel tölt el az a tudat, hogy ilyen nehéz körülmények között is tudjuk az oktatást folytatni. – Terveznek nyári programokat a debreceni görögöknek? – Az MGOÖ-vel karöltve – az ő programjaikra, táborokra építve – szeretnénk a debreceni gyerekek részére is esélyt adni a csodálatos hazánk megismerésére, egy-két felhőtlen hét Görögországban töltésére. A nyelvoktatás akkor válik sikeressé és akkor ad valódi, használható tudást, ha a tanulók anyanyelvi környezetben tudják a nyelvet használni. Nagyon bízom benne, hogy a veszélyhelyzet elmúltával ismét a megszokott kerékvágásba tér vissza az életünk, és ismét személyesen tudok tenni valamit a debreceni görögség fennmaradásáért. – Az Ellinismos folyóirat olvasói nevében köszönöm szépen az interjút! – Én köszönöm a lehetőséget!

Andreas Oikonomou

13


Költözik az ELTE BTK Görög Tanszéke

November 18-án dr. Scheuer Gyula, az ELTE kancellárja tárgyalásokat folytatott az Országgyűlés Magyarországi Nemzetiségek Bizottságával (NEB). A találkozó előzménye: az ELTE BTK Görög Tanszék Újgörög Munkacsoportját a 2020/21. tanév elején arról tájékoztatták, hogy az eddig használt helyiségeket el kell hagyniuk, és a költözést még a félév alatt le kell bonyolítani. Jelenleg két szemináriumtermet és egy tanári irodát használ a munkacsoport. Az egyik szemináriumi terem ad helyet a 40 folyóméternyi könyvtárállománynak is, amely pillanatnyilag az ország egyetlen újgörög szakkönyvtára. Az ELTE azonban nem tudott akkora helyiséget felajánlani az átköltözéssel, mint amelyből ki kellett volna költözni. Kötelességüknek csak a könyvtár elhelyezését tartották, s az elképzelések szerint megszűnt volna az önálló tanári iroda és az állandó szemináriumi terem is. A könyvtári állomány pedig három kisebb helyiségben lett volna elhelyezve. Megszűnt volna az óramegbeszélés lehetősége, s megnövekedett volna a hallgatói lemorzsolódás veszélye. A problémával az Újgörög Munkacsoport megkereste Sianos Tamás görög nemzetiségi szószólót és a Görög Köztársaság Nagykövetségét is. Ritter Imre német nemzetiségi képviselő, a Magyarországi Nemzetiségek Bizottsága elnökének közvetítésével került sor a november 18-i egyeztetésre. Dr. Scheuer Gyula úr az egyeztetésen elmondta, hogy az intézkedési terv nem az Újgörög Munkacsoport ellen született, s igyekeznek megoldást találni a csoport méltó elhelyezésére. Az sem egyedi eset, hogy kisebb szakoknál egy-egy változtatás esetén nagy ellenállásba ütköznek, mert természetesen mindenki ragaszkodik a meglévő infrastruktúrájához. Az ELTE kancellárja jelezte, hogy a gazdaságosságot is figyelembe kell venni, ennek mentén kell számos változtatást eszközölni az egyetem életében. Ritter Imre hangsúlyozta, hogy a magyarországi nemzetiségek alkotmányos joga az anyanyelvi oktatás, és ezt a felsőoktatásban is biztosítani kell számukra. Nem elfogadható olyan változtatás, amely veszélyeztetheti a magyarországi görög vagy más nemzetiség felsőoktatási anyanyelvi oktatását. Tájékoztatta a kancellárt a hazai nemzetiségek számára folyósított ösztöndíj-programokról, amelyek további fejlesztése is a kitűzött célok között van. Ebbe tudnak majd bekapcsolódni adott esetben a görög nemzetiségű hallgatók is. Alexov Lyubomir szerb szószóló, a NEB alelnöke jelezte, hogy nem mindig helytállóak azok a hivatkozások, miszerint a kis szakok gazdaságilag nem rentábilisek, pontosabb felmérések

14

a múltban is éppen az ellenkezőjét mutatták ki például egyes szláv nyelvi szakoknál. Egyébként pedig a nemzetiségi szakoknál nem a rentabilitás élvez prioritást. Sianos Tamás görög szószóló a döntés pontos okaira volt kíváncsi. Az ELTE kancellárja megnyugtatta, hogy nincs szó az újgörög munkacsoport munkájának elsorvasztásáról, és igyekeznek minden fél számára megnyugtató megoldást találni. Dr. Solti Dóra adjunktus, az Újgörög Munkacsoport vezetője jelezte: az Eötvös Kollégium kifejezte szándékát, hogy befogadná az Újgörög Munkacsoportot, helyiséget biztosítana mind a tanárok, mind a szemináriumok és a könytár számára is. Agárdi Bendegúz Szpírosz, a görög szószóló irodavezetője elmondta, hogy az Újgörög Munkacsoporttal kapcsolatos fontos cél, hogy a 2006-ban megszűnt tanárképzést is újra akkreditálják, ehhez egy harmadik, doktori címmel rendelkező egyetemi tanár alkalmazására van szükség, amelyről több éve folynak a tárgyalások. Jelezte, hogy a Munkacsoport hallgatóinak száma kis szakhoz képest nem is csekély, a tanárképzés újraindulásával pedig az tovább növekedhet. A találkozó eredménye, hogy a költözést a félév végéig elhalasztották, s az ELTE igyekszik megfelelő elhelyezést biztosítani az Újgörög Munkacsoport számára. A megbeszélés végén a felek megállapodtak abban, hogy figyelemmel kísérik a folyamatot, és az első félév végén visszatérnek a témára. 2020. november 23-án az Újgörög Munkacsoport arról tájékoztatta a görög szószólói irodát, hogy az Eötvös Kollégium által biztosított lehetőséget megtekintették, és folytatják a tárgyalásokat az elhelyezésükről. Fotó: Jobbról balra: Hristodoulou Konstantinos, a Magyarországi Görögök Országos Önkormányzatának elnöke, Sianos Tamás, az Országgyűlés görög nemzetiségi szószólója, Theisz Bálint, az ELTE kancellárjának kabinetvezetője, dr. Solti Dóra adjunktus, az ELTE BTK Görög Tanszék Újgörög Munkacsoportjának vezetője, dr. Scheuer Gyula, az ELTE kancellárja, dr. Bolonyai Gábor hab. egyetemi docens, az ELTE BTK Görög Tanszék tanszék-vezetője, Ritter Imre német nemzetiségi képviselő, az Országgyűlés Magyarországi Nemzetiségek Bizottságának (NEB) elnöke, Alexov Lyubomir, az Országgyűlés szerb szószólója, a NEB alelnöke és Agárdi Bendegúz Szpírosz, Sianos Tamás irodavezetője.

(Fotó: Gregor Gallai - Ritter Imre kabinetvezetője) Forrás : Görög nemzetiségi szószóló - Sianos Tamás


Könyvajánlat Tisztelt Honfitársak! A közelmúltban közösségünkben öt könyv látott napvilágot. Amit a könyvekről tudni kell:

A SZEGEDI GÖRÖG FÜZETEK LEGÚJABB KIADVÁNYAI

matikus élményeikről 3. Vegyes házasságok a magyarországi görögök körében. A könyveket eljuttatjuk a görög önkormányzatokhoz. Érdeklődni lehet az alábbi e-mail címen: gorogintezet@ gorogintezet.hu

Meneküléstörténetek

Az első 70 év – Beloiannisz falu története (1950-2020)

Kiadó: Magyarországi Görögök Kulturális Egyesülete - Csongrád Megyei Helyi Csoport A kötet kétnyelvű (görög és magyar) Szerkesztők: Balogh Ádám - Christoforatos Lykourgos - Purosz Alexandrosz Tizenheten osztották meg a menekülésük történetét, rajtunk keresztül, az utókorral, amit hálásan köszönünk nekik. Ketten közülük sajnos már nem élnek. A kutatást és a könyvkiadást támogatta Magyarország kormánya és a Nemzeti Kulturális Alap, és tovabbi 11 görög önkormányzat lett mecénása a kiadói tevékenységünknek. Nekik is nagy köszönet! A könyvet ingyenesen fogjuk terjeszteni a tamogatókon keresztül, illetve más görög szervezetek segítségével, és hamarosan egy kis játékot is meghirdetünk, hogy a legügyesebbeknek mi is postázhassunk. Természetesen a visszaemlékezőknek is küldünk tiszteletpéldányokat. Egyéb részletek a honlapunkon: www.szegedigorogok.hu

Kiadó: Görög Intézet - intézményvezető: Görög Athéna A kötet kétnyelvű (görög és magyar) Szerző: Vincze Xénia Szerkesztette: Görög Athéna Egy izgalmas, fordulatokban teli korszak és egy falu története! Fejér megye egyik legfiatalabb települése, Beloiannisz idén 70 éves! Ebből az alkalomból jelent meg a Görög Intézet új könyve: Az első 70 év, Beloiannisz falu története. A kétnyelvű kötet betekintést nyújt a falu múltjába, információkat ad Görögfalva életéből. A fotóalbum számtalan pillanatfelvételéből kiderül, hogyan élték meg az első lakók a politikai emigráció kezdeti éveit és hogy élnek most. A falu információkban gazdag történetét Vincze Xénia írta, Görög Athéna szerkesztette. A megjelenést Beloiannisz Község Önkormányzata és az Országgyűlés Görög Szószólói Irodája támogatta. A könyveket eljuttatjuk a görög önkormányzatokhoz. Érdeklődni lehet az alábbi e-mail címen: gorogintezet@gorogintezet.hu

Aiol föld Az „Aiol föld” c. Venezis-regény (fordítója Haupt Erik, illusztrálta Pócs Judit). Ilias Venezis (19041973) A háború idején jelent meg gyermekkori emlékein alapuló „Aiol föld” című regénye, mely nemzetközi elismerést hozott számára. Az első XX. századi újgörög regény, amit külföldön is kiadtak. Kiadó: Magyarországi Görögök Kulturális Egyesülete – Csongrád Megyei Helyi Csoport GÖRÖG INTÉZET KIADVÁNYAI

Trauma és megnyugvás Kiadó: Görög Intézet A kötet egynyelvű (magyar) Szerkesztők: Fokasz Nikosz – Görög Athéna Megjelent a Trauma és megnyugvás című tanulmányokat és interjúkat tartalmazó könyv a Görög Intézet kiadásában. A szerkesztők és szerzők szándéka szerint a kötet újabb adalékokkal szolgál a második diaszpóra legfájdalmasabb és legérzékenyebb korszakából. A három fő téma: 1. Érkezés és letelepedés 2. Görög menekültek narratívái gyermekkori trau-

Budavári Görög füzet A Budapest I. kerület Budavári Görög Nemzetiségi Önkormányzat által kezdeményezett jelen füzet a Magyarországi Görögök Országos Önkormányzata, a Fővárosi Görög Önkormányzat és a Görög Intézet támogatása révén került kiadásra. Jelen kiadvány közzétételére az egyetemes jelentősegét képviselő 1821-ben meginditott görög szabadságharc jövő évben sorrakerulő 200. évfordulójára való emlékezet műveltségi felkészülés jegyében került sor! Érdeklődni lehet az alábbi e-mail címen: szofoklesz@gmail. com ifj.Klicasz Szpirosz

15


ΑΓΩΝΙΣΤΕΣ ΠΟΥ ΕΦΥΓΑΝ

ΓΚΛΑΒΙΝΑΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ (1924-2020) Την σήμερον ημέρα όταν φεύγει ένας αετός, ένας, από τους λίγους που απέμειναν μεταξύ μας, ένα από τα λαμπρά αστέρια της Εθνικής Αντίστασης (ΕΑ) και του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας (ΔΣΕ),τότε πια αλλάζουν τα πράγματα. Γιατί ; Γιατί άλλαξαν πια και οι καιροί. Άλλαξαν μεν, αλλά όχι προς το καλό της ανθρωπότητας, για το οποίο αυτοί οι αείμνηστοι αγωνιστές θυσίασαν το σπιτικό τους, τα πάντα τους, τα νιάτα τους, ακόμα και το αίμά τους. Σήμερα ραγίζει η καρδιά τους, κι’ άλλων τρίζουν τα κόκαλά τους, εκεί που βρίσκονται. Ενας από αυτούς τους αετούς που τριγύρισαν, αλώνισαν, τα ιερά βουνά της Δυτικής Μακεδονίας και της Ηπείρου είναι και ο Αναστάσιος (Τάσιος) Γκλαβίνας. Ο Τάσιος γεννήθηκε στις 16 Μαϊου 1924 στο χωριό Φτελιά / Πτελέα του Νομού Καστοριάς, σε φτωχή αγροτική οικογένεια. Ηταν τέσσερα αδέρφια. Τελειώνοντας το Δημοτικό Σχολείο δεν μπορεί να συνεχίσει τις σπουδές του λόγω φτώχειας. Από μικρός μπαίνει στην βιοπάλη της ζωής βοηθώντας τους γονείς του στα χωράφια. Συνάμα, δουλεύει και σε ξένα κτήματα για να υποστηρίξει οικονομικά την εξαμελή φαμίλια του. Τα δύσκολα χρόνια της τριπλής κατοχής ιδρύονται βοηθητικές και αντιστασιακές οργανώσεις σε πολλά μέρη της Ελλάδας, όπως και στην περιοχή της Καστοριάς. Ο Τάσιος γίνεται μέλος της ΕΠΟΝ και του ΚΚΕ και στην συνέχεια εντάσσεται στις γραμμές του εφεδρικού ΕΛΑΣ, πολεμώντας τους ξένους κατακτητές και τα τσιράκια τους, ταγματασφαλίτες και γερμανοτσολιάδες. Η Συμφωνία της Βάρκιζας και παράλληλα η παράδοση των όπλων ήταν ξαφνικός αιφνιδιασμός για τους αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης (ΕΑ). Αμέσως μετά βάζει μπρος ο παρακρατικός τρομοκρατικός μηχανισμός και αρχίζει ο κατατρεγμός , τα βασανιστήρια και οι δολοφονίες των αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης. Ο ίδιος έχει υποστεί ισχυρούς ξυλοδαρμούς αλλά και απάνθρωπα βασανιστήρια που δεν περιγράφονται. Έτσι

16

τον Γενάρη του 1947, καταφεύγει και προσχωρεί στις πρώτες ανταρτο-ομάδες του ΔΣΕ, στα τμήματα του Βόιου – Γράμμου με διοικητή τον Χείμαρρο και έπειτα τον Καλιανέση. Αρχικά συμμετέχει στην επιχείρηση για την κατάληψη των Γρεβενών. Στην συνέχεια αναχωρεί και λαμβάνει μέρος στις μάχες της Μουργκάνας, της Αγίας Μαρίνας και με την διλοχία του Συνταγματάρχη Παναγιώτη Λεπενιώτη φτάνει στην περιοχή της Ηπείρου, στο Πωγώνι. Εκεί ανήκει στον λόχο του Λεωνίδα Ντουβαλίδη που συμμετέχει σε όλες τις μάχες με τα αντίπαλα στρατεύματα. Η μεγαλύτερη επιχείρηση έγινε τον Ιούλη του 1948 όταν οι αντάρτες κατέστρεψαν την μεγάλη φάλαγγα των 200 στρατιωτικών οχημάτων. Ο Τάσιος όπως ομολογεί ο ίδιος πυρπολεί και καταστρέφει φορτηγά αυτοκίνητα που προσπαθούν να ξεφύγουν στο δάσος. Εν τω μεταξύ, παίρνει εντολή να τραβήξει προς τον Γράμμο. Στις 24 Δεκέμβρη 1948, ως ομαδάρχης πέντε ανταρτών βρίσκεται στην κορυφή της Αλεβίτσας – ανάμεσα στα χωριά Μονόπυλο, Γιανοχώρι και Καλή Βρύση – όπου τραυματίζεται βαριά στις σφοδρές μάχες με τα αντίπαλα στρατεύματα. Μεταφέρεται για πρώτη βοήθεια στο νοσοκομείο Κορυτσάς και στη συνέχεια στα Τίρανα. Τον Μάη του 1949, αεροπορικώς φτάνει στη Βουδαπέστη και αμέσως τακτοποιείται σε Νοσοκομείο για αποθεραπεία. Μετά την ανάρρωσή του σπουδάζει σε βιομηχανική σχολή μέσης εκπαίδευσης και στην συνέχεια εργάζεται σε διάφορα εργοστάσια και επιχειρήσεις της Βουδαπέστης. Διακρίθηκε για την εργατικότητα του και τιμήθηκε επανειλημμένα με το δίπλωμα «Άριστος Εργαζόμενος» αλλά και με διάφορα αριστεία. Παρά την βαθιά αναπηρία συμμετέχει ακούραστα και λαμβάνει μέρος σχεδόν σε όλες τις πολιτικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις, Πολιτικών Προσφύγων Ουγγαρίας. Ως πολιτικό μέλος του ΚΚΕ διαφωνεί με τις αποφάσεις της 6ης Πλατιάς Ολομέλειας, η οποία συνήλθε στο Βουκουρέστι στις 11-12 Μάρτη 1956.Παρά ταύτα, μένει πιστός στα ιδανικά του κόμματος για πάντα. Το 1959 παντρεύεται την, Ευδοξία Μόσχου, με την οποία απέκτησαν δυο κόρες. Η Ευδοξία κατάγεται από το Μακροχώρι του Νομού Καστοριάς. Στις 2 Απρίλη 1948 συνόδευσε ως μάνα, ομαδάρχισσα 26 ανήλικα παιδιά μέχρι την Βουδαπέστη Ουγγαρίας. Ο Τάσιος κατά την διάρκεια της αναγκαστικής προσφυγιάς διακρίνεται για το ήθος του και την σεμνότητα του, αλλά και για την ανθρωπιά του.Με την πάροδο του χρόνου έμεινε ένα αθώο χαμογελαστό «παιδαρέλι». Στο περιβάλλον του όλοι τον αγαπούσαν και τον σέβονταν. Εφυγε από κοντά μας στις 22 Οκτώβρη 2020, στα 96 του. ΚΑΛΟ ΣΟΥ ΤΑΞΙΔΙ ΤΑΣΙΟ ΑΙΩΝΙΑ ΣΟΥ Η ΜΝΗΜΗ Βουδαπέστη, 7 Νοεμβρίου 2020 Τάκης Χριστοδουλάκης


Δρ. Στεριόπουλος Χριστόφορος (1938–2020) Γεννήθηκε το 1938 στο χωριό Δολό του Νομού Ιωαννίνων.Το 1948 σε ηλικία δέκα χρονών, λόγω του εμφυλίου πολέμου μαζί με άλλα παιδάκια κατέφυγε στην Ουγγαρία. Το Δημοτικό σχολείο το τέλειωσε στο Οικοτροφείο των προσφύγων Ελληνόπουλων στο Φεχιρβαρτσούργκο (Fehervarcsurgo). Το 1956 τέλειωσε το τετραετές ουγγρικό Γυμνάσιο στη Βουδαπέστη και την ίδια χρονιά εισήχθηκε στο Πανεπιστήμιο LORAND EOTVOS, στον κλάδο χημείας της Σχολής Φυσικών Επιστημών. Αποφοίτησε το 1961 με το πτυχίο χημικού. Εργάστηκε στο ίδιο Ιδρυμα ως λέκτορας στην Εδρα Κολλοειδής Χημείας και Τεχνολογίας. Μετά και την απόκτηση του τίτλου

του δόκτορα, εργάστηκε ως επίκουρος καθηγητής, αφιερώνοντας τον χρόνο του στην έρευνα και την εκπαίδευση στην ίδια έδρα του πανεπιστημίου. Από το 1988 και έως την συνταξιοδότηση του εργάστηκε ως ειδικός σύμβουλος στο Υπουργείο Προστασίας Περιβάλλοντος και διαχείρησης Υδάτων, στη Γενική Διεύθυνση Διαχείρησης και Τεχνολογίας Αποβλήτων. Το 1966 παντρεύτηκε την Ευαγγελία Φωτοπούλου και απέκτησαν την κόρη τους Αφροδίτη. Απεβίωσε την 23. Σεπτεμβρίου 2020.

Στεργιοπούλου- Φωτοπούλου Ευαγγελία (1943–2020) Γεννήθηκε το 1943 στο χωρό Σφίκα του Νομού Φλωρίνης. Πέντε χρονών πήρε το δρόμο της προσφυγειάς με άλλα 25 παιδάκια απο το ίδιο χωριό περνώντας τα σύνορα βρέθηκε στα τέλη του 1948 στην Ουγγαρία. Παρέμεινε στον Παιδικό Σταθμό των Ελληνόπουλων στο Οικοτροφείο Φεχιρβαρτσούγκο έως την επανένωση με την οικογένεια της στο χωριό Μπελογιάννης. Τέλειωσε το Δημοτικό σχολείο στο χωριό Μπελογιάννης και το Γυμνάσιο Vasvari Pal στο Σεκεσφεχερβάρ(Szekesfehervar). Εργάστηκε ως αρχιλογίστρια στο ZOLDERT . Μετά απο τρίχρονη μετεκπαίδευση εργάστηκε ως προιστάμενη στην εταιρία JULIUS MEINL – CSEMEGE Julius. Παντρεύτηκε το 1966 τον

Δρ. Χριστόφορο Στεριόπουλο και απέκτησαν την κόρη τους Αφροδίτη. Απεβίωσε την 10.Οκτωβρίου 2020. Ο Φόρης και η Βάγγη, όπως τους αποκαλούσαν συγγενείς και φίλοι έζησαν πενηνταπέντε χρόνια αχώριστα, πέρασαν τόσο απρόσμενα μαζί την πύλη της ουράνιας γαλήνης. Πορεύτηκαν έντιμοι, αξιοπρεπείς, ακέραιοι ως το τέλος της ζωής τους. Υπηρέτησαν με αρχές, αξίες, ηθος και ευγένεια ότι και όπου η θετή πατρίδα τους Ουγγαρία τους όρισε ως καλοί και φιλότιμοι πολίτες. Ακατάπαυστα διατήρησαν άσβεστη και ενεργή και την Ελληνικότητα τους. Πάντα θα τους θυμόμαστε κα πάντα θα τους αγαπάμε !

17


Theoharidis Antonios (1918–2020) Fájó szívvel tudatom mindazokkal, akik, ismerték, és szerették, hogy édesapám Theoharidis Antonios 2020. november 16-án életének 102. évében eltávozott közülünk. Elfáradva a hosszú és mozgalmas élete súlyától, budapesti otthonában, álmában érte a halál. Búcsúztatása december 11-én 12:45kor lesz a Rákospalotai Temetőben. Édesapám 1918. július 20-án született az Evros megyei Kornofolia faluban, Görögországban. Harcolt hazájáért az albán fronton, ütegparancsnokként ott volt a Rupel erődben, amikor megállították a német csapatok előrenyomulását, majd Nemzeti felszabadítási mozgalom tagjaként harcolt a megszállók ellen. A polgárháború után került Magyarországra, ahol a munka mellet leérettségizett, és 1957-ben a Marx Károly Közgazdaságtudományi Egyetemen lediplomázott. Tanulmányainak befejezését követően A MOGÜRT Külkereskedelmi Vállalatnál dolgozott és kemény fáradhatatlan munkával jutott el a főosztályvezetői pozícióig. Szerette Magyarországot, de mindig fájt neki, hogy Görögországtól távol kellett leélnie az életét, szíve mélyén mindig is igazi

görög ember volt, és hiányzott neki a hazája, a falu, a hegyek, a tenger, az emberek, a kávézók hangulata. Alig egy hónapja vesztette el szeretett feleségét, Tániját, akivel 63 évet éltek le egy boldog, harmonikus házasságban, támogatták egymást jóban, rosszban, és akinek elvesztése egy pótolhatatlan űrt hagyott maga után. Nagyon jó és szerető apa volt, akire mindig számíthattunk, amikor csak tehette mindig velünk volt és nagyon sok törődést kaptunk tőle. Gyerekkorunkban esti mese helyett az életéről, a háborúról a hegyekben átélt kalandjairól mesélt. Imádta a természetet, a hegyeket, rengeteget kirándultunk és túráztunk együtt. A nyugdíjba vonulása után édesanyánkkal a család nagymarosi nyaralójában töltötte az év jelentős részét, imádta a kertet, a gyümölcsfákat, mindig tevékenykedet csinált valamit, nem tudott sohasem nyugodni, hajtotta a tenni akarás. Nagyon köszönjük neki azt a rengeteg szeretetet, kedvességet és sok törődést, amit irántunk érzett és tanúsított, ugyanolyan rettenetesen hiányzik, mint édesanyánk, nagyon szerettük és örökké szeretni fogjuk, úgy emlékezzünk rá, amilyennek a 100. születésnapján láthattuk.

Theoharidis Antoniosné - Szugarceva Tania (1933–2020) Fájó szívvel tudatom mindazokkal, akik szerették és ismerték, hogy édesanyám, Theoharidis Antoniosné született Szugarceva Tania 2020 október 15.-én éltének 87. évében eltávozott közülünk. Váratlan hirtelenséggel Budapesti otthonában hunyta le örökre a szemét. Búcsúztatása 2020. október 28-án 12:45-kor lesz a Rákospalotai Temetőben. Édesanyám 1933. március 15-én született Kastoria megyei Zagoricheni (Vasiliada) faluban, Görögországban. 14 éves korától élt Magyarországon, először rövid ideig a Fóti gyermekvárosban, majd Budapesten. Leérettségizett, majd a Budapesti Műszaki Egyetem Villamosmérnöki Karán tanult, tanulmányainak elvégzését követően műszaki tervezőként és később műszaki előadóként dolgozott. Időközben férjhez ment édesapámhoz Theoharidis Antnios-hoz és két gyerekük született.

18

A család hét évet töltött hivatalos bulgáriai kiküldetésben, Szófiában, ezekre az évekre mindig, mint életének egyik legszebb időszakára emlékezett. Az Autóker-ből ment nyugdíjba 1988ban és azóta a család nagymarosi telkén töltötte az év jelentős részét, élvezte a természetet, és kedvelt időtöltése volt a kert és virágok gondozása. Mindig fájt neki, hogy a hazájától, szüleitől, testvéreitől, rokonaitól távol kellett élnie. Mivel ő átélte, hogy milyen nehéz a családtól távol élni és felnőni, ezért egész életében a család volt számára a legfontosabb, csak értünk élt és dolgozott. Nagyon köszönjük neki azt a végtelen szeretetett és a sok törődést, amit irántunk érzett és tanúsított, rettenetesen hiányzik, örökké szeretni fogjuk és mindig emlékezni fogunk rá.


Vasziliádu Niki (1926–2020)

Vasziliádu Niki (Nina) 1926. október 3-án született az észak-görögországi Korona nevű faluban. Szülei: Akepszimász és Szofia földművesek voltak, akik hat gyereket neveltek fel, Niki volt a második. Szép gyermekkor következett a polgárháború kitöréséig. 1950-ben kellett elhagynia hazáját, az akkori Magyarországra 6000 görög menekülttársával együtt érkezett. Kezdetben tolmácsolással és görög gyerekek tanításával foglalkozott. 1953-ban ment férjhez honfitársához, Vasziliádisz Anesztiszhez, akivel 63 évig éltek együtt jóban-rosszban. Nemsokára Szolnokra költöztek és itt alapítottak családot. A beilleszkedés nehéz volt, hiszen rokonok és nyelvtudás nélkül kellett elfogadtatniuk magukat. Varrónő szakmát tanulva a szolnoki Vöröscsillag Ruházati Szövetkezetnél kapott munkát, ahol nyugdíjazásáig, 25 évig dolgozott. Munkáját elismerték, kiváló dolgozója volt a vállalatnak. Két gyermeke született: Zsófia (1954) és Viktória (1960). Mindketten pedagógusok lettek. A nyugdíjas évek alatt az unokák és dédunokák nevelésében segített folyamatosan. Élete utolsó pillanatáig a család mindennapjaiban vett részt. Szívesen segített másokon, ha tehette. Tanácsait, tapasztalatait igyekezett továbbadni a következő nemzedéknek. Jó kapcsolatot tartott fent ismerőseivel, de mindenekelőtt szűk családjával. Élete, bár nehéz időszakokból állt, példaértékű volt. 94 évet élt. Hamvait kérésének megfelelően szülőfalujában, Koronában helyezzük örök nyugalomra. Drága emlékét megőrizzük.

Gyászolja családja: lányai: Viki, Zsófia, unokái: Hanna, Fatime, Virág, dédunokái: Fruzsina, Viki, Rozi

Σκέψου η ζωή να τραβάει το δρόμο της, και συ να λείπεις, να ‘ρχονται οι Άνοιξες με πολλά διάπλατα παράθυρα, και συ να λείπεις, να ‘ρχονται τα κορίτσια στα παγκάκια του κήπου με χρωματιστά φορέματα, και συ να λείπεις, οι νέοι να κολυμπάνε το μεσημέρι, και συ να λείπεις, ‘Ενα ανθισμένο δέντρο να σκύβει στο νερό, πολλές σημαίες ν’ ανεμίζουν στα μπαλκόνια, και συ να λείπεις, Κι ύστερα ένα κλειδί να στρίβει η κάμαρα να ‘ναι σκοτεινή, δυο στόματα να φιλιούνται στον ίσκιο, και συ να λείπεις, Σκέψου δυο χέρια να σφίγγονται, και σένανε να σου λείπουν τα χέρια, δυο κορμιά να παίρνονται, και συ να κοιμάσαι κάτου απ’ το χώμα, και τα κουμπιά του σακακιού σου ν’ αντέχουν πιότερο από σένα κάτου απ’ το χώμα, κι η σφαίρα η σφηνωμένη στην καρδιά σου να μηλιώνει ‘Οταν η καρδιά σου, που τόσο αγάπησε τον κόσμο, θα ‘χειλιώσει. Να λείπεις- δεν είναι τίποτα να λείπεις. Αν έχεις λείψει για ό, τι πρέπει, θα ‘σαι για πάντα μέσα σ’ όλα εκείνα που γι’ αυτά έχεις λείψει, θα ‘σαι για πάντα μέσα σ” όλο τον κόσμο Γειτονιές του Κόσμου του, Γ. Ρίτσου

19


MalamasJannis (1926–2020) Malamas Jannis (Jani vagy János bácsi) 1926. november 20án született Görögországban egy vallásos családban. Öten voltak testvérek, sajnos ma már közülük csak egy testvére él. Kamaszkorában a görögországi polgárháború elszakította családjától. Így került az egykori Jugoszláviába, illetve később Magyarországra, ahol új otthonra lelet. A gyáli római katolikus templomban nősült meg 1957-ben és Gyálon született meg két év múlva egyetlen gyermeke, Edit nevű lánya. Később elvált feleségétől, de otthona továbbra is Gyál maradt. Rendkívül szorgalmas, dolgos ember volt. Budapesten dolgozott kezdetben villanyszerelőként, majd a Klíma Ipari Szövetkezetnél bádogosként és lakatosként, több mint 30 éven keresztül. A munkából hazaérve fáradhatatlanul tüsténkedett a kertjében, amit nagy gonddal művelt meg, még idős korában is, amíg a betegségek el nem vették erejét. Gyerekkora óta szerette az állatokat, legyen az bármilyen állat (kecske, birka, nyúl, csirke , cica) és ez az állatszeretet élete végéig megmaradt. Barátai és ismerősei jószívű, segítőkész emberként ismerték, aki az utolsó falatját, pénzét odaadta, ha azzal másokon segíteni tudott. A betegségeket hősiesen tűrte, nem sokat panaszkodott, pedig a halála előtti időszak rendkívüli fizikai fájdalommal járt. Bánatával, kínjaival nem akart másokat terhelni. Végül október 1-én hajnalban lelke megtért az Úrhoz, véget ért földi szenvedése. Mély fájdalommal búcsúzunk Tőle. Lánya és veje, volt felesége, sógornője és családja, öccse és családja, valamint unokahúgai és unokaöccsei Görögországból, magyarországi barátai, szomszédjai és ismerősei.

Malama Edit-Voula Ο Γιάννης Μάλαμας (Γιάννη, θείος Γιάννης) γεννήθηκε στις 20 Νοεμβρίου 1926 στην Πολύκαρπη Πέλλας σε μια θρησκευόμενη οικογένεια. Από τα πέντε αδέρφια που είχε, σήμερα, δυστυχώς ζει μόνο ένα. Τα νεανικά του χρόνια διακόπηκαν εξαιτίας του εμφυλίου πολέμου. Έτσι βρέθηκε στην πρώην Γιουγκοσλαβία και αργότερα στην Ουγγαρία όπου και εγκαταστάθηκε. Παντρεύτηκε το 1957 στην ρωμαιοκαθολική εκκλησία του Γκιάλ. Από τον πρώτο του γάμο απέκτησε το μοναδικό παιδί του, την κόρη του Έντιτ Ήταν πάρα ο πολύ επιμελής, εργατικός. Στην αρχή δούλεψε ως ηλεκτρολόγος στην Βουδαπέστη. Στην συνέχεια και για 30 χρόνια, σαν φανοποιός και σιδηρουργός στην βιομηχανική ένωση Κλιματισμού. Επιστρέφοντας από την δουλειά του

20

απασχολούνταν πάντα με τις εργασίες στον κήπο του. Αυτό ήταν και το αγαπημένο του χόμπυ, μέχρι τα βαθιά γεράματα του και έως ότου, το επέτρεπαν οι δυνάμεις του και η ηλικία του. Από μικρό παιδί αγαπούσε να φροντίζει τα ζώα, οτιδήποτε ζώο κι΄αν ήταν (κατσίκες, μοσχαράκια, κουνέλια, κότες, γάτες κ.α). Οι φίλοι του και οι γνωστοί του τον αγαπούσαν, τον ήξεραν σαν ένα καλό και συμπαθητικό άνθρωπο που αγαπούσε τον συνάνθρωπο του. Ήταν ικανός να δώσει ακόμη και την τελευταία δεκάρα από το βιός του για να βοηθήσει τους έχοντες ανάγκη. Ηρωϊκά αντιμετώπισε την βαριά ασθένεια του μέχρι την τελευταία στιγμή της ζωής του. Ποτέ δεν παραπονέθηκε για τους μεγάλους πόνους από τους οποίους υπέφερε κατά την διάρκεια της. Δεν ήθελε να επιβαρύνει άλλους με το επίπονο και σοβαρό πρόβλημα υγείας το οποίο αντιμετώπιζε. Τελικά την 1η Οκτωβρίου ο Κύριος, τον κάλεσε στους κόλπους του. Έτσι τερματίσθηκε η επι γης ζωή του. Τον αποχαιρετούμε με μεγάλη λύπη Αιωνία του η μνήμη Ας είναι ελαφρύ το χώρα της φιλόξενης Ουγγαρίας που θα τον σκεπάσει. Τον αποχαιρετούν, η κόρη του, ο γαμπρός του, η πρ.γυναίκα του, η νύφη του και όλη η οικογένεια του. Όπως και τα ανίψια του από την Ελλάδα, οι φίλοι του στην Ουγγαρία, οι γείτονες του και οι γνωστοί του. Βουδαπέστη, 6 Οκτωβρίου 2020 Μάλαμα Έντιτ - Βούλα


Szvarnasz Georgiosz (1944–2020) Szvarnasz Georgiosz (vagy ahogyan mindenki ismerte és szólította Jorgosz), Görögországban Disztrato nevű faluban látta meg a napvilágot 1944. július 18-án, Szvarnasz Eftimiosz és Gogu Deszpo 5. gyermekeként a háború közepette. A görög családban, a nagyszülők egyikének a nevét kapta – hisz ott ez a szokás, így lett az anyai nagyapa után Jorgosz. Szülőföldjét félárván 1948-ban – a polgárháború miatt – testvéreivel és sok görög gyermekkel együtt kénytelen volt négy évesen elhagyni. Partizánok menekítették Albánián, Románián keresztül többségüket Magyarországra. De Tiranában a menekülés során őt és húgát, Irinát a Romániába tartó vonatra irányították. Nővére, Agoró, hét év kitartó keresés után a Vöröskereszt segítségével Magyarországra hozatta az elveszettnek hitt testvéreit, ahol állami gondozásban nőttek fel. Az általános iskolát Budapesten a Százados utcában, majd a gimnáziumot Jászapátiban végezte el igen jó eredménnyel. Gyorsan megtanult magyarul, rengeteg könyvet elolvasott. Érettségi után Budapesten tanult szakmát – orvosi műszerész lett, s közben sportolt, melynek köszönhetően az akkori Testnevelési Főiskolán két szakedzői oklevelet szerzett. Ipari tanuló korában Budapesten a Makarenkó Utcai Nevelőotthonban lakott, ahol az akkori igazgató javaslatára a pedagógus hivatást választotta. Ezután ebben a nevelőotthonban gyermekfelügyelőként dolgozott, és felvételt nyert a szegedi Juhász Gyula Tanárképző Főiskola biológia-testnevelés szakának levelező tagozatára, majd megszerezte tanári diplomáját. Feleségét, Sajó Ilona Annát a fővárosban – közös barátaik révén – ismerte meg, akivel 1970. május 2-án házasságot kötött, melyből 2 gyermekük született: Alexandrosz (1971-ben), majd Jorgosz (1977-ben), akiket feleségével együtt szeretetben nevelt. Felesége családja nagyon hamar megszerette. Ő is nagyon boldog volt, hogy az állami gondozott évek után végre szerető családba kerülhetett.

Több nevelőotthonban is dolgozott: Budapesten, Bakonyoszlopon, Pilisszántón. Majd végül 1979-ben került a tiszakürti fiúnevelő otthonba. Itt telepedett levéglegesen családjával. Nagyon megszerette a falut és lakóit. Később az általános iskolában is tanított. Szabadidejében vasútmodellezéssel és az amatőr rádiózással is foglalkozott nagyobbik fia példáját követve, melyhez aztán kisebbik fia is csatlakozott. Bizonyos szakágakban, mint a rádió-iránymérés, növendékei országos versenyekre is eljutottak. Az iskolai, illetve nevelőotthoni sportélet vezető egyénisége volt. Tanóráin a tornagyakorlatokat bemutatta, több alkalommal a sor elején futott, példát mutatva diákjainak, akik ezért is tisztelték! 1980-ban megkapta a magyar állampolgárságot, melyre nagyon büszke volt, s ezt tanítványainak is örömmel újságolta az iskolában. Sajnos betegsége miatt 1989-ben rokkantnyugdíjas lett. Ezután napjait többnyire otthonában, az Akácfa utcai házban töltötte, ahol kertészkedett, háziállatokat (kecskét, nyulat, baromfit) nevelt; pulikutyája volt a kedvence. Közben gyermekei leérettségiztek s egymás után diplomát szereztek, apjuk örömére pedagógusként végeztek – a családi indíttatás, az atyai jó példamutatás eredményeképpen. Életét bearanyozta két unokája Aténé és Janisz születése. Nejével idén ünnepelték az 50. házassági évfordulójukat, ahol gyermekei, és azok feleségei, Judit és Vica, valamint unokái együtt örülhettek még… Nagyon örült, amikor megtudta, hogy nemsokára újabb unokával gyarapodik majd a család. Sajnos azonban romlani kezdett az egészségi állapota, október elején a szentesi kórházba, majd a szegedi idegsebészeti klinikára került, ahol kétszer is meg kellett operálni. Eleinte úgy tűnt, javul az állapota, mindenki hazavárta. Azonban október 24-én hajnalban elhunyt, mindannyiunk fájdalmára.

21


Θανάσης Καποδίστριας: «Εγώ πέρασα πρώτος το κατώφλι του Ντόχανυγκιαρ» (2) πέστη. Ο αγαπητός κ,Θανάσης είναι σε θέση να μιλά ώρες ολόκληρες με το ίδιο σθένος με μια πρωτοφανή διαύγεια σκέψης για την ζωή του, τους ηρωϊκούς αγώνες που χαρακτηρίζουν το πάθος ενός Αγωνιστή της Εθνικής Αντίστασης και του ΔΣΕ που αγωνίσθηκε και πάλεψε για την ελευθερία και την καταξίωση των δίκαιων αγώνων του, υπερασπιζόμενος τα ιδανικά που εκείνος πίστεψε. Ο ένας από τους γιούς του ο Δημήτρης που είναι παρών στην συνομιλία μας, του φέρνει ένα ποτηράκι νερό για να δροσιστεί. Χαριτολογώντας ο ευδιάθετος και ακούραστος κ.Θανάσης με κοιτά και μου λέει: «Ενας Καποδίστριας, πρέπει να είναι Καποδίστριας». Όπως μου εξηγεί, κατά καιρούς η συνωνυμία του με τον Ιωάννη Καποδίστρια, ενδοξο ήρωα της Επανάστασης του 1821 και πρώτο κυβερνήτη της Ελεύθερης Ελλάδας, αποτελούσε θέμα στις συζητήσεις με φίλους και συντρόφους του στην Βουδαπέστη. Τον ρώτησα πως πάει η υγεία του. «Ανάλογα με τα χρόνια που κουβαλάω στην πλάτη, είμαι σχετικά καλά. Τον Γενάρη κλείνω τα 90. Περπατάω κάμποσο, παίρνω τα φάρμακά μου, πίνω και από κάνα ποτηράκι άμα λάχει και φυσικά παρακολουθώ στην τηλεόραση τα γεγονότα της εσωτερικής και διεθνής κατάστασης, έτσι περνάνε οι μέρες, οι μήνες μου. Δεν συνηθίζω να παραπονιέμαι. Εξάλλου με τα παράπονα δεν βγαίνει τίποτε. Για την αντιμετώπιση των δυσκολιών της ζωής χρειάζεται μεγάλη υπομονή και βούληση. Ο άνθρωπος θα πρέπει να είναι αισιόδοξος σε όλη του την ζωή». (συνέχεια από το προηγούμενο τεύχος αρ.2020/5)…Οσον αφορά τις αθλητικές επιδόσεις του Θανάση Καποδίστρια θα τις ζήλευε ακόμη και ο καλύτερος αθλητής της εποχής, λαμπρές επιδόσεις τόσο στο ποδόσφαιρο όπου ήταν ο φόβος και ο τρόμος των Ούγγρων στις σκληρές αναμετρήσεις ανάμεσα στις ομάδες των εργοστασιακών συγκροτημάτων. Οι μεγάλες του επιτυχίες ωστόσο έχουν να κάνουν με τις επιδόσεις του στην πετόσφαιρα όπου υπήρξε παίκτης Α΄Εθνικής κατηγορίας στο Μίσκολτς με δεκάδες αγώνες στο ενεργητικό του. Μου εξηγεί αναλυτικά, καρέ – καρέ τις τρομερές εκείνες αναμετρήσεις, σαν να παίζονται τούτη την στιγμή που μιλάμε. Τα μάτια του 90χρονου συνομιλητή μου λάμπουν από χαρά σαν τα μάτια ενός μικρού παιδιού. Είναι μεγάλη η συγκίνηση και οι στιγμές μοναδικές. Έχω απέναντι μου έναν από τους λίγους βετεράνους του κινήματος που ζουν στη ΒουδαΑκούγοντας με προσοχή την αφήγηση της πολυτάραχης και ενδιαφέρουσας ζωής του κ.Θανάση και τις θυσίες που πρόσφερε για την πατρίδα, Θέλησα να τον ρωτήσω, αν τώρα άρχιζε την ζωή του, τι θα έκανε καλύτερα; Η απάντηση του ήταν αποφασιστική : «Για τους αγώνες μας και τις θυσίες που προσέφερα εγώ και η οικογένεια μου για την ελευθερία, την ανεξαρτησία και την δημοκρατία της πατρίδας, αισθάνομαι υπερήφανος. Εάν και τώρα επικρατούσε η ίδια εκείνη η κατάσταση τα ίδια θα έκανα» Δεν απέμεινε κάτι άλλο από το να ευχαριστήσω πολύ τον Θανάση Καποδίστρια, εκ μέρους των αναγνωστών του Περιοδικού «Ελληνισμός», για την συνέντευξη. Ευχόμενος δύναμη, υγεία, καλά γεράματα και φυσικά καλές γιορτές στην σεβαστή αγαπητή οικογένεια του! Ανδρέας Οικονόμου

22


ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΡΙΑ ΕΠΙΣΤΟΛΗ Tο Διοικητικό Συμβούλιο της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας (Α.Ε.ΟΥ) με την παρούσα επιστολή επιθυμεί να ευχαριστήσει την κα Σοφία Κούτρη, -ενόψει της αναχώρησής της από την Ουγγαρία- υπάλληλο του Προξενικού Γραφείου της Ελληνικής Πρεσβείας μας στη Βουδαπέστη, για την πολύτιμη προσφορά της και τις ανεκτίμητες υπηρεσίες της, στην επιλύση και στην διεκπεραίωση κάθε προβλήματος των μελών της Ελληνικής Κοινότητάς μας. Σας ευχαριστούμε θερμά, αγαπητή κα Σοφία και σας ευχόμαστε από καρδιάς καλή επιστροφή στην Πατρίδα, υγεία, χαρά και κάθε επιτυχία. Ο Πρόεδρος της ΑΕΟΥ Κωνσταντίνος Χριστοδούλου

ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας Εκδότης: Αυτοδιοίκηση Ελλήνων Ουγγαρίας Υπεύθυνος Έκδοσης: Χριστοδούλου Κωνσταντίνος Αρχισυντάκτης: Οικονόμου Ανδρέας Καλλιτεχνική ∆ιεύθυνση: Πήτερ Ολντερ Συντακτική Επιτροπή : Αυγουροπούλου Βούλα, Αλεξάνδρα Πάντσιου Ρεπορτάζ νεολαίας: Σπύρος Σ. Κλείτσας ∆ιεύθυνση Σύνταξης: 1054 Budapest, Vécsey u. 5. Τηλέφωνα: 06-1-302 7274, 06-1-302 7275 Φαξ: 06-1-302 7277 e-mail: ellinismos@hotmail.com Τυπογραφείο: Pannonia Nyomda Kft. ISSN: 1786-0989 φωτογραφίες : Μαρία Καραγιώργη

ELLINIZMOSZ Az MGOÖ kiadványa Kiadó: az MGOÖ Testülete Felelős kiadó: Hristodoulou Konstantinos Főszerkesztő: Οikonomou Andreas Grafika: www.kornetas.hu Szerkesztőségi bizottság: Avgouropoulou Voula, Pancsosz Alexandra Ifjúsági rovat: ifj. Klicasz Szpirosz 1054 Budapest, Vécsey u. 5. Telefon: 06-1-302 7274, 06-1-302 7275 Fax: 06-1-302 7277 e-mail: ellinismos@hotmail.com Nyomda: Pannónia Nyomda Kft. ISSN: 1786-0989 Fotók: Karajorgis Maria

A lap megjelenését támogatta a:

23


Ο ΤΟ 2021 ΕΝ Μ ΙΣ Χ ΤΥ ΕΥ Ι Α Κ Α Ν ΕΝ ΥΓ ΚΑΛΑ ΧΡΙΣΤΟ ΟΥΓΓΑΡΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΡΑ ΤΟ ΠΡΟΕΔΡΕΙΟ ΤΗΣ ΑΥΤΟ ΜΕ ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΧΑ ΕΥΧΕΤΑΙ ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑΙ ΕΥΤΥΧΙΣΜΕΝΟ ΤΟ 2021 ΚΑΛΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΚΑ Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΑΕΟΥ ΛΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥ


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.