vakblad voor specialisten in groen, grond en infra
18 - VEILIG GRAVEN NAAR EXPLOSIEVEN 10 - UNIEKE E-LEARNING 14 - OPENHARTIG OVER BURN-OUT 34 - MECALAC MWR ONTWORPEN ALS MOBIEL 44 - TESTRIT NIEUWE KRONE BIG M
8 2017
01 Voorplaat.indd 1
28-09-17 - (w39) 15:03
MINIKRAAN? DEZE PRIJS KAN JE NIET WEERSTAAN!!
Afgebeelde foto kan afwijken van het actiemodel.
€8/DAG
DE E18C MAXIMALE MOGELIJKHEDEN VOOR SLECHTS 8 EURO PER DAG • Een E18C cabine model • Compleet met bak en hydraulische snelwissel • Uiterst veelzijdig voor hoveniers, gemeentes, grondwerkers, land-en tuinbouw • Even compact als groots in zijn prestatie Uit voorraad leverbaar
Vind uw New Holland dealer op www.newholland.com. Actie geldig tot 31 december 2017.
Adv.pag.2.indd 2
28-9-2017 14:45:48
Colofon Grondig is het vakblad, website en digitale nieuwsbrief voor de cumelasector, specialisten in groen, grond en infra. Grondig wordt uitgegeven door CUMELA Communicatie in opdracht van CUMELA Nederland. U kunt zich via grondig.com aanmelden voor de gratis nieuwsbrief Grondig actueel. Adres CUMELA Nederland Postbus 1156, 3860 BD Nijkerk tel. (033) 247 49 00, fax (033) 247 49 01 www.cumela.nl CUMELA-infolijn (033) 247 49 99 / infolijn@cumela.nl Grondig / CUMELA Communicatie tel. (033) 247 49 50 / www.grondig.com grondig@cumela.nl / @Grondig Bladmanager Michiel Pouwels Redactie Toon van der Stok (hoofdredacteur), Gert Vreemann, Marijke Dorresteijn, Ton Herbrink (eindredacteur) Vormgeving Practicum Print Management BV, Soest Voorplaat CUMELA Communicatie Advertentiewerving Lisette Kerkhof, lkerkhof@cumela.nl Druk SMGB, Doetinchem Abonnementen Een abonnement op Grondig kan op elk moment ingaan en loopt na de eerste periode van kalenderjaar tot kalenderjaar. Een opzegging van het abonnement dient schriftelijk, vóór 1 november door ons ontvangen te zijn.
REDACTIONEEL Leuk studeren De tijd dat wij naar school gingen, ligt al even achter ons. Met boeken die bedoeld waren voor het mbo, maar die op de toenmalige Hogere Agrarische School werden gebruikt omdat er niets beters was. Het moest natuurlijk snel; de verdieping kwam later wel. Ook toen al zat je die boeken te lezen met verbazing en verwondering, want gedateerd waren ze wel. Dat soort herinneringen maakt je nieuwsgierig als je hoort over een e-learning die door CUMELA Nederland samen met werknemers en onderwijs is ontwikkeld. Een prachtig initiatief om als sector te zorgen voor goed onderwijsmateriaal. Scholen kunnen dat niet meer bekostigen, omdat in het grootschalige denken de groep leerlingen voor de opleiding Groen, Grond & Infra - zeg maar de oude loonwerkopleiding - te klein is. Je kunt dan de docenten laten aanmodderen, met als gevolg per opleiding ander materiaal. Bovendien is er de kans dat de behandelde stof niet aansluit bij de praktijk van het moderne cumelabedrijf, want niet elke docent komt daar nog dagelijks. Het is mooi dat de sector nu in Colland-verband heeft gekozen voor het maken van eigen lesmateriaal. Het is ook gelijk eigentijds, geschikt zeg maar voor de iPad-scholen. Het is een zogenaamde e-learning, waarin de leerlingen op laptop of tablet in korte hoofdstukken iets krijgen uitgelegd over teelt en bodem, aangevuld met filmpjes waarin experts naast de machine de stof uitleggen. Tussendoor zijn er vragen om de stof te toetsen. Met een controleknop, waarna het gegeven antwoord wordt bevestigd, of als het antwoord fout is een toelichting hoe het wel zit. Als je eenmaal in een hoofdstuk zit, merk je de goede opbouw van de stof. Je bent nieuwsgierig naar het volgende blokje en toetst het pijltje in om naar een volgende pagina en filmpje te gaan. Natuurlijk merk je dan dat de stof nog kan worden aangescherpt, maar juist dat is met dit elektronische lesmateriaal geen probleem. Kwestie van aankaarten en aanpassen en het is weer bij de tijd. Het mooie is dat de lesstof door de deelname van sociale partners nu ook beschikbaar komt voor cumelabedrijven. Hoe zij straks toegang krijgen, moet nog worden geregeld, maar het betekent dat iedereen zijn werknemers op een handige manier kan bijscholen. Niet langer vegen op een regenachtige middag met de hakselaar in de schuur, maar in de kantine op een laptop of beamer doornemen waarom goed aanrijden belangrijk is. Een mooie manier om zij-instromers bij te scholen. En zo, merk je dan, begin je studeren zelf ook weer leuk te vinden.
Kosten abonnement Nederland € 89,- per jaar / Buitenland € 124,- per jaar. Collectieve abonnementen: op aanvraag © Stichting CUMELA Communicatie, Nijkerk Het geheel of gedeeltelijk overnemen van artikelen uit Grondig is toegestaan na toestemming van de uitgever. Uitgever en auteurs kunnen geen aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele schade door onjuiste berichtgeving. ISSN: 2210-3260 Lidmaatschap CUMELA Nederland Lid worden? Vraag het gratis infopakket op via info@cumela.nl. Wilt u het lidmaatschap van CUMELA Nederland beëindigen, dan dient u voor 1 oktober een schriftelijke opzegging te sturen naar het secretariaat van CUMELA Nederland te Nijkerk. Het lidmaatschap eindigt dan per 31 december van dat jaar. Bij opzegging na 1 oktober eindigt het lidmaatschap op 31 december van het volgende jaar.
Redactie Grondig Toon, Gert en Marijke
GRONDIG 8 2017
03 - Redactioneel.indd 3
3
28-09-17 - (w39) 15:11
NIEUW
Ervaar ultieme toptechniek: LEXION 600! LEXION staat voor: — APS dorssysteem, 20% meer dorscapaciteit met hetzelfde brandstof verbruik — 20% meer schudderoppervlakte als belangrijkste concurrenten — TERRA TRAC rupsonderstel, hoogste draagkracht met geringe transportbreedte en comfortabel in transport — Lage bedrijfskosten door eenvoudig onderhoud en hoogste restwaarde — Meer dan 50.000 LEXIONS reeds in het veld — Profiteer nu van ons speciale financieringsaanbod* *Vraag uw CLAAS dealer naar de voorwaarden.
kampsdewild.nl
Adv.pag.4.indd 4
28-9-2017 14:53:28
INHOUD 3 6 9 10 14 18
Redactioneel In Actie: Loon- en grondverzetbedrijf Bijker VOF Commentaar E-learning ‘Bodem, bemesting en teelt’ Ondernemerslessen: Dammie van der Poel, Van der Poel Sterk Werk: Loon- en grondverzetbedrijf Dekkers
Ondernemen met
mensen 22 28 32 34 38 42 44 48 53 53 54 55
Profileren: De Vries Stolwijk BV Grondig.com Veilig Vakwerk-app Mecalac MWR-serie Hyundai HW 180 GroenTechniek Holland vergroent Vijfde generatie Krone Big M Praktijkervaringen Zunhammer met NIR Economie In kort bestek Cumelaria Gekruid
56 58 59 62 63 64 66 70 72 74
Miljoenenboete dreigt door uitblijven kenteken Cumela.nl Voorzitter Toolbox: GMP-certificering CAO & Zo Omzet per fte bepaalt rendement Veilig bakken verplaatsen Geef cybercriminelen geen kans Controleer uw Kamer van Koophandel-inschrijving Bedrijvig
Ondernemen met
vaktechniek
Ondernemen met
cumela Grondig 9 ontvangt u vrijdag 10 november!
GRONDIG 8 2017
05 - Inhoud.indd 5
5
28-09-17 - (w39) 16:27
ondernemen met
mensen
6
BEDRIJF IN ACTIE
GRONDIG 8 2017
06 - 07 In actie.indd 6
28-09-17 - (w39) 16:37
“Het trekt weer aan” Dat er in Nederland weer wordt gebouwd, merkt ook Pieter Dragt van Loonbedrijf Bijker uit Nijeveen, hoewel het nog niet zo druk is als voor de crisis. “Dat roepen ze wel op de tv, maar in dit werk is het nog lang niet zover. Het trekt echter wel duidelijk aan. We krijgen nu overal vragen voor kleine klussen met het uitgraven van bouwputten en het afwerken van terreinen. Dat is veel meer dan in de afgelopen jaren.” Eén van de klussen die hij nu heeft, is het grondwerk rond een klein nieuwbouwproject in Meppel. Daar doet hij in opdracht van aannemer Koopman al het grondwerk, inclusief de aanvoer van zand en gebroken puin voor de toegangsweg. Rond de nieuwbouw verzorgt hij het uitgraven van de fundering, het aanleggen van het riool en al het andere leidingwerk en tot slot het weer aanvullen als de fundering er ligt. Voor deze klus was hij de afgelopen maand met een man of drie in Meppel aan het werk. “Dat is nu klaar, maar straks als de bouw weer verder is, komt er nog genoeg werk bij. Dan moeten we de tuin aanvullen, het straatwerk aanbrengen en alles netjes opleveren.” Dragt doet regelmatig dit soort klussen in een flink gebied rond zijn bedrijf, met onder andere ook nog een tweede klus in Meppel. “We werken ook vast voor KWS en een aantal collegacumelaondernemers, zoals Oosterveld en De Waard. Daar rijden we vast met twee auto’s voor.” Daarnaast neemt hij zelf overal kleinere klussen aan. Bijna altijd werkt hij daarbij op urenbasis. “Dat is in dit soort werk het mooiste. Dan heb je altijd een goed rendement”, stelt hij vast. De prijzen daarvoor zijn volgens hem voldoende. “Ik ga niet voor niets aan de draai. Dat doen anderen misschien, maar wij niet. Dan blijven we wel thuis”, aldus Dragt. Nodig is dat volgens hem niet, want zijn opdrachtgevers betalen wat hij nodig heeft. De aantrekkende bouw en veel werk vanuit de landbouw maken dat Dragt nu al ziet aankomen dat hij een goed jaar gaat draaien. “Vorig jaar was al super, maar dit jaar is nog beter. Hoewel hij deze periode gemakkelijk iedereen in de landbouw aan het werk kan zetten, doet hij dat niet. “Mijn vaste klanten moeten van me op aan kunnen”, zegt hij daarover. Wel huurt hij naast zijn negen vaste medewerkers standaard ook twee of drie vaste zzp’ers in. Met extra mensen in perioden als deze, wanneer de maïs rijp is en de boeren ook graag het gras van het land willen. In deze periode is hij blij dat het kleine werk zich nog wat laat plannen, want met 300 hectare maïs en nog 120 hectare gras in de boeken is het nog aanpoten. “En daar zal nog vast wel wat bij komen. Dus deze tijd zijn alle mensen en al het spul wel weg.”
TEKST: Toon van der Stok FOTO'S: Loonbedrijf Bijker
GRONDIG 8 2017
06 - 07 In actie.indd 7
7
28-09-17 - (w39) 16:37
Wij weten wat we verzekeren! De verzekeringsspecialist in de cumelasector Als onderdeel van brancheorganisatie CUMELA Nederland weten we als geen ander waar u als ondernemer mee te maken heeft, met welk materieel u werkt en welke risico’s u daarbij loopt. Onze polisvoorwaarden zijn daar dan ook volledig op afgestemd.
“Ik beperk uw verzuimkosten!” Annemarie Scholten, procesregisseur verzuim
Onze voordelen 9 Persoonlijk contact met onze specialisten 9 Gemak en uitgebreide service 9 Kennis van de cumelasector 9 Uitstekende prijs-kwaliteitsverhouding 9 Soepele afwikkeling bij schade
website: www.cumelaverzekeringen.nl | e-mail: verzekeringen@cumela.nl | telefoon: (033) 247 49 60
Adv.pag.8.indd 8
28-9-2017 15:33:40
ondernemen met
mensen
COMMENTAAR 50 dagen CUMELA Op 1 augustus was het zover: mijn eerste dag in functie als algemeen directeur van CUMELA Nederland. Op kantoor in Nijkerk was het redelijk rustig vanwege de vakantieperiode en voor mij dus een goed moment om me te verdiepen in allerlei lopende dossiers en bedrijven te bezoeken. Voor veel bedrijven uit onze sector is augustus een zeer drukke periode: er vinden vele oogstwerkzaamheden plaats, het land moet weer netjes vlak worden gemaakt en voor 1 september moet de mest zijn uitgereden (oftewel zoals dat tegenwoordig heet “ingewerkt”). Bij ons thuis op de boerderij maak ik alle fases van het telen van agrarische producten van nabij mee. Zeker als de weersomstandigheden tegenzitten, is het altijd spannend of de zorgvuldig geteelde producten goed kunnen worden geoogst. Met de aardappels is het gelukt en vandaag lag het erf vol suikerbieten, die vannacht worden opgehaald. Nu alleen de uien nog op tijd binnenhalen. Een deel van de teeltwerkzaamheden wordt uitbesteed aan ondernemers uit de cumelasector, zoals het zaaien van de uien en bieten, het kilveren, diverse kraanwerkzaamheden, bietenrooien en mest uitrijden. Een opmerking van mijn kant, dat de mest deze keer toch wel heel erg stinkt, kan ik gezien mijn functie bij CUMELA echt niet meer maken, aldus het thuisfront. Wat ons de afgelopen jaren zeker niet is ontgaan, is dat met de schaalvergroting in de landbouw de machines niet alleen veel efficiënter, maar ook veel groter en sneller zijn geworden. Er worden echter meer en meer beperkingen gesteld aan het gebruik van de openbare weg door deze machines. Een belangrijk onderwerp waarop CUMELA uw belangen zo goed mogelijk behartigt. Veilig werken wordt steeds belangijker. Toolboxen, werkplekinspecties en risico-inventarisatie & evaluatie vergen nogal wat van u als ondernemer. Wij proberen u daarin te ondersteunen. Een mooi voorbeeld is de ontwikkeling van de Veilig Vakwerk app. Een initiatief uit ons Verenigingsbestuur. De app biedt u straks de mogelijkheid om medewerkers persoonlijk, via hun smartphone, toolboxen aan te bieden, de inhoud goed door te nemen en via controlevragen te toetsen of de inhoud goed begrepen is. Via uw eigen computer worden de noodzakelijke formaliteiten vastgelegd. U leest hier meer over in deze editie van Grondig. Prinsjesdag heeft voor het onderwijs in de groen-, grond- en infrasector in ieder geval extra geld opgeleverd. Dit is hard nodig, maar het neemt de zorg over kwalitatief goede opleidingen en het dreigende tekort aan personeel in onze sector niet weg. Dit is nog maar een greep uit de onderwerpen, die de afgelopen 50 dagen voorbij zijn gekomen. Er gebeurt veel in onze cumelasector. Gelukkig heeft CUMELA betrokken leden en een deskundige organisatie, die de belangenbehartiging van de cumelasector hoog in het vaandel houdt. Daar mogen we met ons allen best trots op zijn!
Janneke Wijnia-Lemstra Algemeen directeur
GRONDIG 8 2017
09 Commentaar.indd 9
9
28-09-17 - (w39) 13:43
HOOFDARTIKEL E-learning door unieke samenwer
ondernemen met
mensen
Sector en scholen ontwikkelen samen lesmateriaal De cumelasector en het onderwijs hebben de handen ineengeslagen om de kwaliteit van het loonwerkonderwijs naar een hoger niveau te tillen. De eerste uitkomst daarvan is de e-learning ‘Bodem, bemesting en teelt’. Een unieke samenwerking, waarbij de sector zelf investeert in lesmateriaal. Dit schooljaar start negentig procent van de scholen ermee.
Wat is bodemkwaliteit? Waarom is een goede grondanalyse nu nog belangrijker dan tien jaar geleden? Stap eens uit de trekker en beoordeel de bodem van dichtbij. Wat betekent de organische-stoftabel in een grondverslag? Hoe neem je een bodemmonster? Rik Luimes, akkerbouwer en docent van AOC Oost, geeft in een YouTube-filmpje tips voor het maken van een kuil en legt uit hoe je de bodem beoordeelt. Het zijn enkele aspecten uit de module ‘Beoordeel de bodemkwaliteit’. Deze module vormt samen met twaalf andere de e-learning ‘Bodem, bemesting en teelt’, die dit schooljaar voor het eerst wordt gebruikt binnen de opleidingen Agrarisch Loonwerk en Groen en Cultuurtechniek. Het is voor het eerst dat sector en school zo nauw samenwerken in de ontwikkeling van nieuw lesmateriaal. “Uniek”, noemt Dick Klop van CUMELA het. “Meerdere mbo-opleidingen werken al met e-learnings, maar vaak zijn deze ontwikkeld met geld van de overheid. Wij hebben dit puur gefinancierd met de contributie die scholen betalen aan de Bedrijfstakgroep en met een bijdrage van onze sociale partners. Scholen zelf hebben gewoon niet de mogelijkheid om te investeren in dit soort ontwikkelingen, zeker als het gaat om een kleinschalige opleiding als Groen, Grond & Infra.”
Uniek dat sociale partners investeren in de ontwikkeling van lesmateriaal. Behalve door de financieringsstructuur is de samenwerking ook uniek door het feit dat alle loonwerkdocenten erbij betrokken zijn geweest. “We hebben regelmatig terugkoppeling gehad met het Landelijk Overleg Loonwerk, waarin alle loonwerkdocenten vertegenwoordigd zijn. In de projectgroep zaten ook drie mensen uit het onderwijs, onder wie de voorzitter van het Landelijk Overleg Loonwerk, Armin Satter. Er zijn drie bijeenkomsten geweest waarop de docenten uitleg hebben gekregen over de e-learning. Daar zijn ook elke keer bijna alle docenten bij aanwezig geweest. Dat laat zien dat het leeft en dat de betrokkenheid er is.”
10
GRONDIG 8 2017
10-12 onderwijsmodule bodem.indd 10
28-09-17 - (w39) 15:12
‘Een grote plus’
werking Vooruitgang “Het is een hele vooruitgang in de kwaliteit van de opleiding Groen, Grond & Infra”, stelt Ton Stierhout, voorzitter van de Bedrijfstakgroep Groen Grond Infra en voorzitter van de raad van bestuur van het Nordwin College in Leeuwarden. “Hierdoor krijgt elke docent hetzelfde lesmateriaal en studeert elke leerling met dezelfde kennis af. Daarmee is het een grote plus voor de sector. De leerling komt met actuele kennis van school en kan die kennis adequaat inzetten op het bedrijf waar hij komt te werken.” Dat er is gekozen voor het thema ‘bodem’ is niet vreemd. “Het is één van de belangrijkste thema’s waarmee loonwerkers momenteel te maken hebben”, zegt Stierhout. Dat beaamt Corné Vinke, voorzitter van de sectie Agrarisch loonwerk van CUMELA. “De bodem staat al een paar jaar extra in de belangstelling. Kennis hierover ontbreekt niet alleen in onze sector, maar ook wereldwijd is er een kennistekort. We zijn te veel bezig met machines. We willen alles machinaal oplossen, maar in deze tijd lukt dat niet meer, dus is het goed dat juist dit onderwerp is aangegrepen om als e-learning te ontwikkelen. Het zorgt voor meer bewustzijn over de bodem bij leerlingen. Het kan er maar beter al met de paplepel worden ingegoten.” “De bodem is voor CUMELA echt een speerpunt en de e-learning is bij uitstek een manier om de kennis van dit thema op een hoger plan te brengen”, voegt Klop eraan toe.
Zoveel meer De e-learning is ontwikkeld vanuit de sector zelf in een samenwerkingsverband van CUMELA, de Bedrijfstakgroep Groen Grond Infra, docenten, bedrijven en AgriHolland. “Stencils en gekopieerde A4’tjes zijn niet meer van deze tijd”, stelt Aleid van der Kolk van AgriHolland, die zich bezig heeft gehouden met de inhoud en de technische ontwikkeling ervan. “Met digitaal lesmateriaal kun je zoveel meer.” De leerling met een toegangscode logt in op het systeem en krijgt dertien verschillende modules te zien, die elk weer bestaan uit diverse hoofdstukken. Zo kan hij de door zijn docent opgegeven lesstof achter een laptop of tablet doornemen. “Het is de bedoeling dat de leerling hiermee zelfstandig aan de slag gaat”, zegt Van der Kolk. “De docent kan moeilijke onderwerpen in de les behandelen of het lesmateriaal meteen in een praktijksituatie uitleggen.” Elk hoofdstuk kent diverse oefenvragen, zodat de leerling wordt genoodzaakt de net gelezen tekst te reproduceren. Elke module wordt afgesloten met een eindtoets. Bij de oe-
“Dit is een flinke vooruitgang. De lesstof voor het thema ‘Bodem, bemesting en teelt’ is nu landelijk hetzelfde. Dat betekent dat elke leerling van elke opleiding Groen, Grond & Infra met dezelfde kennis en op hetzelfde niveau afstudeert. Dat komt de kwaliteit alleen maar ten goede.” Dat stelt Armin Satter, coördinator van de opleiding Groen, Grond & Infra op het Aeres MBO Barneveld, voorzitter van het Landelijk Overleg Loonwerk en betrokken bij de ontwikkeling van de inhoud en het didactische gedeelte van de e-learning. De e-learning is onder andere op zijn opleiding getest. Aeres heeft ervoor gekozen om de leerlingen eerst zelf de stof thuis te laten doornemen, waarna ze er dan in de les vragen over kunnen stellen. “Wij als docenten zijn hier erg blij mee. We hebben minder voorbereidingstijd nodig en kunnen ons in de les meteen richten op de praktijk. Als de leerling door zelfstudie bijvoorbeeld leert over het nemen van grondmonsters hoeven wij de theorie daarvan niet meer door te nemen in de les, maar kunnen ze meteen zelf aan de slag met het nemen van grondmonsters. Wij kunnen dus meer doen in de beperkte schooltijd. Dat is een grote plus.” Daarnaast kan de docent de leerling nu beter volgen. “We kunnen nu precies zien waarmee de leerling bezig is, hoe ver hij is en of hij tussentijds al toetsen heeft gedaan. We kunnen hem of haar daardoor sneller bijsturen.” Een ander groot voordeel van de digitale lesstof is dat die makkelijk aan te passen is. “De basiskennis zit in de e-learning, maar de ontwikkelingen in de sector gaan door. Denk aan een onderwerp als ‘landschappen’. Momenteel is er veel discussie gaande over veengronden en de bijbehorende CO2-uitstoot. Die actuele informatie kunnen we nu veel eenvoudiger toevoegen aan de basiskennis, waardoor de leerling up-to-date kennis meekrijgt.”De grote wens is natuurlijk om alle lesstof voor de opleiding als e-learning te ontwikkelen. “Daar moeten we echter nog even voor sparen”, aldus Satter.
fentoetsen krijgen leerlingen meteen feedback, zodat ze het juiste antwoord meenemen in hun leerproces. Om de lesstof aantrekkelijk te maken, zijn er tal van foto’s, YouTube-filmpjes en animaties toegevoegd. De foto’s laten praktijksituaties zien. In de filmpjes geven cumelaondernemers en andere praktijkgerelateerde betrokkenen uitleg, bijvoorbeeld over hoe je moet maaien om een goed suikergehalte in je gras te krijgen of hoe je in een natte periode de grond zo min mogelijk verdicht.
Docent blijft nodig Een ander voordeel van de digitalisering is dat de docent kan inloggen en meekijken met de leerling. Maakt hij de oefentoetsen? Hoe scoort hij op de eindtoets? Is er bijsturing nodig? “Deze e-learning maakt de docent niet minder belangrijk”, onderstreept Van der Kolk. “De docent blijft noodzakelijk om de leerlingen te stimuleren en enthousiasmeren. De e-learning is een hulpmiddel. De docent krijgt hierdoor meer tijd om moeilijke onderwerpen in de les uit te leggen.” Daarnaast kan actuele informatie en kennis worden toegevoegd, waardoor de e-learning up-to-date blijft. Als er bijvoorbeeld nieuwe inzichten uit de sector of in de markt zijn, kan die kennis worden meegenomen in de e-learning. De praktijk komt hierdoor sneller op school terecht.
GRONDIG 8 2017
10-12 onderwijsmodule bodem.indd 11
11
28-09-17 - (w39) 15:12
ondernemen met
mensen Ook hier blijft het van belang dat de werkgever zijn medewerkers stimuleert om met de e-learning aan de slag te gaan en dat hij hun vragen beantwoordt, voegt Van der Kolk eraan toe. “Het is een mooie aanvulling op het ‘leven lang leren-concept’.” Zeker nu er steeds meer een adviserende rol voor de loonwerker is weggelegd, stelt ze. “Klanten verwachten advies. Een medewerker van een cumelabedrijf moet een bodem kunnen beoordelen en weten in welke situatie welke techniek en welke machine het best passen en welke handelingen hij op bepaalde momenten wel of niet kan uitvoeren. De e-learning sluit hier goed bij aan.” Een pagina uit de
Ook voor bedrijven
e-learning over
Behalve voor scholen wordt de e-learning ook beschikbaar gesteld voor bedrijven. Werknemers, bijvoorbeeld zij-instromers met weinig kennis op het gebied van bodem, kunnen in rustige tijden zelf de digitale lesstof doornemen in plaats van dat ze een cursus volgen. “Het vergroot de kennis in de sector”, stelt Vinke. “We willen tegenwoordig alles kant en klaar voorgeschoteld krijgen en daar is de e-learning een goed voorbeeld van. Het is een gemakkelijke manier om kennis te verkrijgen, omdat zowel kennis uit een boek, uit een blad als uit een filmpje is samengevoegd.”
voederwinning.
De docenten zijn enthousiast en zeer betrokken.
Enthousiaste geluiden Dat het digitale lesmateriaal in het veld enthousiast is ontvangen, is duidelijk. Negentig procent van de scholen die de opleiding Groen, Grond & Infra aanbieden, hebben het pakket al aangeschaft en zijn er dit schooljaar mee aan de slag gegaan. “Ik hoor overal enthousiaste geluiden”, zegt Stierhout. “ De e-learning is aantrekkelijk vormgegeven en de informatie die deze bevat, is up-to-date. Het gespreksniveau tussen docent en leerling gaat hierdoor omhoog en het is materiaal dat gewoonweg goed aansluit bij de praktijk.” Ook komt het tegemoet aan de behoefte van de docenten. “Zij hebben zelf nauwelijks tijd om goed lesmateriaal te maken. De loonwerkopleiding is maar een kleine opleiding in vergelijking met bijvoorbeeld dierverzorging. Het is prettig dat ze dit nu gezamenlijk kunnen oppakken.”
Volledig digitaal De e-learning wint aan kracht als door een deskundige de brug wordt gemaakt met de praktijk, stelt Klop. “Collega John Holleman, bodemdeskundige bij CUMELA Advies, ontwikkelt een programma waarmee hij met een groepje medewerkers binnen een bedrijf het thema bodem bij de kop pakt. Kennis en ervaring worden gedeeld en het belang van de zorg voor de bodem komt uitgebreid aan de orde en wat dit betekent in het dagelijkse werk. Denk aan het analyseren van de bodem, de aanpak van het werk, de machine- en bandenkeuze, het adviseren van de klant et cetera. De e-learning is hierbij een prachtige ondersteuning. Hiermee kunnen medewerkers zich zelfstandig verder verdiepen in de materie en hun kennis op peil houden.”
Toegang voor bedrijven Leden van CUMELA Nederland kunnen tegen betaling van een kleine vergoeding ook gebruik maken van de e-learning. Een licentie kost €25,- en is in principe persoonsgebonden. Daarom het verzoek om een emailadres te vermelden waarop de licentie geregistreerd moet worden. Dit kan ook het mailadres van het bedrijf zijn. Wie de e-learning wil gebruiken kan een mailtje sturen naar ggi@agriholland.nl Graag met vermelding van het lidnummer van CUMELA Nederland.
12
De wens is dat het e-learnen niet alleen bij deze thematiek blijft, maar dat de volledige opleiding Groen, Grond & Infra als e-learning wordt ontwikkeld. “We hebben de wens de inhoud van de hele opleiding te borgen naar de toekomst toe en daar wil het bestuur ook in investeren”, zegt Klop. “We willen graag dat deze ontwikkeling wordt voortgezet, maar we moeten ook rekening houden met het kostenplaatje”, voegt Stierhout eraan toe. “De bedoeling is om het aantal thema’s geleidelijk uit te breiden, zodat het gehele kwalificatiedossier van alle opleidingsniveaus agrarisch loonwerk aan bod komt. Denk aan thema’s als techniek en onderhoud, veiligheid en regelgeving, bediening van machines en efficiënt werken.” Hij ziet ook kansen in cross-sectorale toepassing. “Een onderwerp als graslandverbetering is niet alleen voor de loonwerkopleiding interessant, maar bijvoorbeeld ook voor leerlingen van de veehouderij-opleiding. Als we dat op termijn beter op elkaar kunnen afstemmen, hebben we helemaal een winwinsituatie”, aldus Stierhout. Hij heeft vertrouwen in die toekomst. “Met deze e-learning ligt er nu een stevig fundament, de bodem, onder de opleiding Groen, Grond & Infra. Vanaf hier kunnen we en móeten we doorpakken.” TEKST: Marjolein van Woerkom FOTO’S: TOON VAN DER STOK, Marijke Dorresteijn
GRONDIG 8 2017
10-12 onderwijsmodule bodem.indd 12
28-09-17 - (w39) 15:12
Newhouse Farm: ‘Ruwvoerteelt is topsport’ Topfokker Jan Nieuwenhuizen uit Zevenhoven kiest bewust voor HAVERA-gras om zoveel mogelijk melk uit eigen ruwvoer te produceren.
verkrijgbaar in 7 samenstellingen
graslandadvies.nl Adv.pag.13.indd 13
28-9-2017 14:41:15
ONDERNEMERSLESSEN “Ik was alleen maar bezig met de waan van de dag”
ondernemen met
mensen
Dammie van der Poel, Gebr. Van der Poel Hij was gewend om gewoon een stapje harder te lopen als de klant dat vroeg, maar met een bedrijf dat al maar groeit, is dat op een gegeven moment niet meer vol te houden. Een jaar geleden kwam Dammie van der Poel overspannen thuis te zitten. “Het is een valkuil voor veel collega’s in de sector.”
LES 1 Herken de symptomen “We vinden dat we eigenlijk niet op vakantie kunnen. We vinden dat we als ondernemer altijd moeten voldoen aan de wensen van de klant. Dat is de instelling die ik - en veel collega’s met mij - hebben. Die servicegerichtheid is goed, maar in de loop der jaren groeit het bedrijf en daarmee neemt de druk toe. Vroeger hielden we de klant tevreden door gewoon wat harder te lopen, maar als je als bedrijf groeit, kan dat op een gegeven moment niet meer.” “Ik heb nooit investerings- of ondernemingsplannen gemaakt. Alles zat in mijn hoofd. Ik hoefde nooit achter werk aan en keek nooit echt naar de cijfers, want die waren altijd zwart. Ondertussen groeiden we wel, zelfs in de crisis. Nieuwbouw, meer personeel, waardoor de druk al maar toenam. Anderhalf jaar geleden wist ik het ineens niet meer. Ik had het niet meer naar mijn zin, sliep slecht. Ik moest een nieuwe stap met mijn bedrijf zetten, maar ik wist niet wat. Ik was alleen maar bezig met de waan van de dag. Als ik iets op mijn bureau vond dat ik moest oplossen, schoof ik het onder andere papieren, zodat ik er niet naar hoefde te kijken. Het probleem was dan even weg. Op een maandag in november 2016 knapte er iets in mij en ik kwam overspannen thuis te zitten.”
LES 2 Betrek je medewerkers erbij “Er is geen pil voor. Rust nemen en je afsluiten voor je werk is de enige optie, vertelde de huisarts mij. Ik was er daarom meteen van overtuigd dat ik mijn medewerkers op de hoogte moest stellen. Die maandagmiddag heb ik eerst op kantoor verteld dat ik het gewoonweg niet meer wist. Zij hebben al mijn afspraken afgezegd en ik ben die middag gaan wandelen. Toen ik onderweg twee klanten tegenkwam en zij mij vroegen of ik niets beters te doen had, wist ik dat ik de rest van het personeel ook zo snel mogelijk op de hoogte
14
moest stellen. Ik wilde niet dat ze het via-via zouden horen. De volgende ochtend was iedereen om zes uur ’s ochtends bijeen en stond ik met tranen in mijn ogen mijn verhaal te doen. De medewerkers hebben het goed ontvangen. Ik kreeg later appjes, kaartjes en zelfs een saunabon. Het was fijn dat ze begrip toonden. Doordat de jongens het meteen wisten, zorgde dat ook voor duidelijkheid. Ik woon naast het bedrijf, dus ze zien me dagelijks. Lichamelijk mankeerde ik niets, maar nu wisten ze wel dat ik het geestelijk allemaal even niet trok.”
“Ik moest een nieuwe stap met mijn bedrijf zetten, maar ik wist niet wat.” LES 3 Haal hulp van buitenaf “Ik wist dat ik zelf niet de kracht, de kennis en de kunde in huis had om hieruit te komen, maar ik wist wel dat er iets moest gebeuren. Ik heb voordat ik overspannen raakte al contact gezocht met de bedrijvenadviseur van CUMELA en hij heeft me, in overleg met Erna Berends, in contact gebracht met een coach. Deze afspraak kwam net te laat, want ik zat toen al thuis. Deze coach wilde wel met mij persoonlijk aan de slag, maar voor het bedrijf hebben we iemand anders ingeschakeld. De jongens hadden ook begeleiding nodig zolang ik afwezig was. Onze planner werd interimbedrijfsleider en samen met andere collega’s op kantoor en een bedrijfscoach namen zij het bedrijf onder de loep.” “Het is goed om een buitenstaander erbij te betrekken. Hij kijkt met een hele andere blik naar je probleem. Van mijn coach heb ik geleerd hoe mijn gedrag anderen kan beïnvloeden. Zo had ik het gevoel dat iedereen maar zijn problemen bij mij over de schutting gooide. Dat kwam vooral doordat ik degene was die de gaten bleef vullen. Als er ineens bij een
GRONDIG 8 2017
14 - 16 ondernemerslessen.indd 14
28-09-17 - (w39) 13:44
Wie is Dammie van der Poel? Gebr. Van der Poel is opgezet door de vader en oom van Dammie van der Poel. In 1995 is zijn oom uit het bedrijf gestapt, in 2002 zijn vader. In dat jaar heeft Dammie het bedrijf volledig overgenomen. De jaren erna is het bedrijf geleidelijk gegroeid met zo’n één tot twee man extra personeel per jaar erbij. Nu telt het bedrijf zo’n 35 vaste medewerkers. Van 2013 tot 2015 is het bedrijf volledig herbouwd. Er kwamen onder andere een nieuw kantoor en een nieuwe loods bij. Dammie zelf was de bouwbegeleider. Het bedrijf richt zich voornamelijk op de aannemerij, maar doet onder andere ook agrarisch loonwerk en verhuurwerk.
klant nog hooi moest worden geperst, deed ik dat. Als er een offerte bleef liggen, pakte ik dat op. Ik vond het ook logisch dat ik dat deed. Het is nu eenmaal mijn bedrijf. Hierdoor ging iedereen er echter wel van uit dat ik alles zou oplossen en stopte iedereen met het zelf zoeken naar een oplossing.”
was er niet. Toen kwam ik er ook achter dat we werk verloren, omdat onze offertes wel drie tot vier weken bleven liggen en klanten naar een ander stapten. Dus begon ik tegen mijn zin in weer te calculeren. De eerste offerte ging nog wel, maar na de derde zat ik er alweer helemaal doorheen. Het moest anders.”
LES 4 Neem tijd voor herstel
LES 5 Maak een duidelijke taakverdeling
“Ik heb twee maanden niets gedaan. Ik wandelde, sportte, sliep en bezocht familie. Ik heb me echt niet verveeld. Ik ging wel elke dag even naar kantoor, maar ik kreeg elke keer te horen dat het goed ging, al vond ik dat wel een vreemd antwoord. Op zich kon ik het werk overdag goed loslaten, maar ’s avonds in bed begin je toch te malen. We hadden net een groot project binnengehaald, maar onze projectleider had opgezegd en ik vroeg me af hoe dat liep. Alles wat ik ooit heb verdiend, heb ik in het bedrijf gestopt. Dat zorgt voor zorgen.” “In januari dit jaar ging ik weer wat klussen doen. Ik begon in de werkplaats, ging mee als kraanmachinist, maar het begon te knagen. Die jongens zaten van zes tot zes op kantoor en ik
“Ik heb gekozen voor dit vak vanwege de techniek. Dat vind ik leuk. Calculeren en werk voorbereiden vind ik al jaren niet leuk meer, maar toch deed ik het al die jaren. Als je dan overspannen thuis zit, ga je je afvragen of je nog wel door wilt met het bedrijf. Ik besloot dat ik dat wel wilde, maar er moest een duidelijker taakverdeling komen. We hebben een extra calculator/werkvoorbereider aangenomen. Daarnaast is er nu een kraanmachinist die meer op kantoor wil gaan doen. De grootste verandering is de komst van een bedrijfsleider. Een kennis die bij een ander bedrijf projectleider was, maar daar vanwege een rustig seizoen niet veel te doen had, is enkele maanden bij ons komen werken. Dat werkte zo goed dat hij nu onze nieuwe bedrijfsleider is geworden. Dat geeft
GRONDIG 8 2017
14 - 16 ondernemerslessen.indd 15
15
28-09-17 - (w39) 13:44
ondernemen met
mensen
WE willen niet meer alleen werk binnen halen, maar vooral kijken waar ons rendement zit.
mij veel rust. Ik vind het wel lastig om verantwoordelijkheden los te laten en beslissingen aan hem over te laten, maar het is wel de weg waarvoor we nu hebben gekozen. Hij kijkt fris naar de zaken en zorgt ervoor dat nieuwe werkwijzen en afspraken ook daadwerkelijk worden uitgevoerd. Daarnaast zorgt een duidelijke taakverdeling ook voor meer structuur. Iedereen weet weer waar hij of zij aan toe is.”
LES 6 Verandering kost tijd “Verandering vanbinnen geeft verandering buiten, vertelde mijn coach mij. Dat klinkt misschien zweverig, maar het is wel hoe het werkt. Ik moet beter naar mezelf leren luisteren, niet meer alle gaten willen opvullen. Dat is lastig, omdat ik het jaren zo heb gedaan, maar wel de manier waarop we verder willen. Dat betekent ook verandering voor het bedrijf. Voorheen hadden we op het bedrijf vooral een piramidestructuur. Ik zei wat er moest gebeuren en de jongens voerden dat uit. Nu willen we een meer open structuur. Ideeën vanaf de werkvloer zijn welkom. Misschien is een kleine investering in de werkplaats al een groot arbeidsgemak voor onze monteurs. Ook zijn we bezig om meer op papier te zetten. Voorheen waren de jongens druk met werk binnenhalen en bleven we maar offertes schrijven. Nu willen we meer gaan kijken naar waar ons rendement zit. Welke offertes zijn de moeite waard en welke niet? Het zijn een aantal van onze nieuwe plannen die we nu gaan doorvoeren. We moeten ons wel realiseren dat verandering tijd kost, zowel in praktische zin als geestelijk. Iedereen moet wennen aan nieuwe plannen en werkwijzen. Elke medewerker moet een omslag in het denken gaan maken. Dat kost tijd.”
16
LES 7 Blijf er bovenop zitten “Het lijkt nu of alles weer is hersteld en de problemen zijn opgelost, maar we moeten er bovenop blijven zitten. Daarom blijft de bedrijfscoach op de achtergrond nog aanwezig, want we zijn er nog niet. Hij is de stok achter de deur om bezig te blijven met het proces. Een verbeterproces is iets blijvends. Een training GPS bijvoorbeeld is leuk, medewerkers komen er enthousiast van terug, maar het is dan wel zaak er een vervolg aan te geven.”
“Ik merk dat ik in mijn hoofd weer meer ruimte krijg voor nieuwe ideeën.” “Ik denk dat als ik er niet aan onderdoor was gegaan, dan was het wel een ander op kantoor geweest. Bij iedereen zat het tot hier. Daarom ben ik blij dat het bij mij is gebeurd en niet bij een ander. We hebben nu de werkdruk weten te verlagen door de komst van nieuwe medewerkers. Ook voelt het goed dat we een nieuwe bedrijfsleider hebben, al vind ik het ook best spannend, want de vraag is nu: hoe blijf ik geïnformeerd? Daar moeten we nog een weg in zien te vinden. Dat maakt dit tot een aparte, spannende tijd. Ik heb er wel vertrouwen in dat het goed komt. Ik merk dat ik in mijn hoofd weer meer ruimte krijg voor nieuwe ideeën en meer naar de lange termijn kan kijken. Waar willen we heen met het bedrijf? Daar ga ik me nu mee bezig houden.” TEKST & FOTO’S: Marjolein van Woerkom
GRONDIG 8 2017
14 - 16 ondernemerslessen.indd 16
28-09-17 - (w39) 13:45
STERK WERK Graven naar explosieven
ondernemen met
mensen
Loon- en grondverzetbedrijf Dekkers, Maasbommel Bommen onschadelijk maken laat je graag over aan een specialist. Dat geldt ook voor het graafwerk dat nodig is om grote en kleine explosieven bloot te leggen. Loonbedrijf Dekkers uit Maasbommel is landelijk actief in dit bijzondere grondverzet.
Op een braakliggend terrein in Eindhoven schraapt kraanmachinist Ben Kistemaker de bovenste dertig centimeter teelaarde weg en legt die aan een hoop. Hij is de vaste man op de Volvo-rupskraan van loonbedrijf Dekkers. Enkele tientallen meters bij hem vandaan speuren senior-explosievenspecialist Mark Jochoms van het bedrijf AVG Explosieven Opsporing en zijn assistent naar ijzeren voorwerpen. Met handdetector en schop werken ze systematisch de zojuist blootgelegde laag af. Regelmatig halen ze wat naar boven. Meestal is het niets bijzonders, zo valt te zien op de oudijzerhoop. Zo nu en dan vinden ze echter granaatscherven of andere munitieresten. Die leggen ze apart. Het is geen toeval dat hier munitie ligt, want het terrein ligt vlakbij het vliegveld van Eindhoven. Strategische plekken, zoals vliegvelden, zijn in Nederland bezaaid met projectielen
18
uit de Tweede Wereldoorlog. Voordat de gemeente het terrein verder bouwrijp mag maken, moet ze daarom de grond laten onderzoeken. Kleine munitie is meestal al zo ver verroest dat die niet meer gevaarlijk is, maar er kunnen ook grote explosieven liggen, zoals een vliegtuigbom of bommen met een chemische lading. De scanapparatuur kan het verschil niet zien, want het vele ijzer in de grond veroorzaakt ruis. Vandaar dat het terrein laagsgewijs wordt afgegraven, totdat de scanapparatuur in de diepere lagen kan kijken.
Jonge sector Dekkers is ĂŠĂŠn van de weinige bedrijven in Nederland die zich bezighouden met het afgraven van munitieverdachte grond en meteen ook de grootste. Het bedrijf draait er
GRONDIG 8 2017
18-20 Sterk werk.indd 18
28-09-17 - (w39) 13:46
Loon- en grondverzetbedrijf Dekkers, Maasbommel Het loon- en grondverzetbedrijf van de familie Dekkers in Maasbommel is actief in agrarisch loonwerk, grondverzet en cultuurtechnisch werk. Maarten Dekkers is de vierde generatie in het bedrijf. De agrarische tak is nog altijd omvangrijk en bestaat voor het grootste deel uit ruwvoederwinning en het uitrijden van mest voor de melkveehouders in de directe omgeving. Verder zijn de werkzaamheden breed. De meest opvallende tak is het ontgraven van munitieverdachte grond. Voor dit werk staan vier rupskranen, twee mobiele granen, een midi- en een minigraver, twee shovels en vier trekkers met dumpers klaar.
zeven tot negen ton omzet per jaar in. “Zoals dat vaak gaat met bijzondere klussen zijn we erin gerold”, vertelt Maarten Dekkers. Vader Jan Dekkers begon met graafwerk voor een lokale aannemer die contacten had met de Explosieven Opruimingsdienst Defensie (EOD). Tot 1999 deed de EOD nog veel graafwerk in eigen beheer, maar wilde daar eigenlijk van af. “Wij werden steeds vaker ingeschakeld, eerst nog met de gewone kraan”, blikt Dekkers terug. Daarna trok de overheid zich helemaal terug en werd het opsporen en vrijgraven van ‘conventionele explosieven’ aan de markt overgelaten. Dat kon niet zonder goede afspraken. Het leidde tot de oprichting van de Vereniging voor Explosieven Opsporing (VEO), een koepel voor bedrijven die het vooronderzoek en de risicoanalyses doen, de bedrijven die de explosieven daadwerkelijk opsporen en de bedrijven in de civieltechnische ondersteuning. Alleen aangesloten bedrijven mogen aan de slag. Alle machinisten van Dekkers krijgen een speciale opleiding en een uitgebreide medische keuring. De machines moeten aan extra veiligheidseisen voldoen. Panelen in de richting van het graafwerk zijn bekleed met acht millimeter dik staal, met daar bovenop veertig millimeter multiplex. Dat geldt ook voor het dak van cabines en het kopschot van dumpers. Mochten er scherven rondvliegen, dan ketsen ze niet af op het staal, maar wordt hun snelheid geremd. De voor- en zijruiten van de kraan bestaan uit dikke, kogelwerende
kunststof. Alleen de achterruit is niet versterkt. Die moet er bij een drukgolf uit kunnen klappen en bij kantelen een weg naar buiten bieden. Bij trekkers is het andersom; daar zijn alleen de achterruit en het dak versterkt, omdat het gevaar zich aan de kant van de dumper bevindt. De aanpassingen aan de machines gebeuren bij Dekkers zelf en vragen de nodige creativiteit. Het gebogen glas van shovels, bijvoorbeeld, wordt vervangen door een constructie met een knik. Ook elke kraan krijgt zijn eigen ‘make-over’. Daarbij wordt het uiterlijk niet vergeten. In de werkplaats bij Dekkers liggen alweer een paar multiplex deurpanelen klaar die zojuist in Doosan-oranje zijn geschilderd. “We willen er ook een beetje knap bij rijden”, zegt Dekkers. De kosten van de aanpassingen liggen tussen de € 10.000,- en € 15.000,- per machine. Daarnaast moeten de kunststof ramen elke drie jaar worden vervangen, omdat ze snel gaan krassen.
Flexibiliteit noodzakelijk Naast de juiste mensen en de juiste apparatuur draait het in dit werk om flexibiliteit. Vandaag is het rustig en staan de meeste kranen bij huis of draaien ze in het conventionele werk. Een vrij uitzonderlijke situatie. “Al weet je het nooit”, zegt Dekkers. “Morgen kan het helemaal anders zijn.” Nog geen paar uur later worden zijn woorden kracht bijgezet als zijn planner meldt dat de volgende dag zeven kranen op diverse plaatsen in het land moeten zijn. “Het is vandaag
“Geen loopjongen zijn” Lage overheadkosten, universeel inzetbare machines en jezelf naast de klant opstellen. Met die focus richt Dekkers zich op de verhuur. Om een voorbeeld te geven: met slechts drie mensen op kantoor worden 26 tot 34 medewerkers rechtstreeks aangestuurd. De urenregistratie is geautomatiseerd en aan de invoering van digitale werkbonnen wordt gewerkt. Waar Dekkers voor waakt, is om als loopjongen te worden gebruikt. “Dat laat ik niet gebeuren. We zien onszelf als partner en hebben onze klanten iets te bieden. Alleen met die opstelling krijg je een goed verdienmodel.”
GRONDIG 8 2017
18-20 Sterk werk.indd 19
19
28-09-17 - (w39) 13:46
ondernemen met
De agrarische tak bestaat hoofdzakelijk uit werk voor melkveehouders in de directe omgeving. Met het sleepslangen komt Dekkers ook buiten het reguliere werkgebied.
mensen
Het hangt nog maar net aan de gevel. Ter ere van het honderdjarig bestaan van het bedrijf kreeg de familie Dekkers van de personeelsvereniging dit fraaie bord aangeboden. De ruiten van machines die op munitieverdachte grond draaien, zijn voorzien van 33 millimeter dikke kogelwerende kunststof. Met deze kogelinslag toont de fabrikant de werking.
Zo kan de oogst eruit zien. Op deze locatie was de grond bezaaid met vliegtuigbommen.
bellen en morgen komen. Die flexibiliteit móet je hebben”, zegt Dekkers. “En dat is best lastig. Het is soms schipperen in de reguliere klussen.” Op locaties zoals het bouwterrein in Eindhoven is het werk lang tevoren bekend. Dat laat zich redelijk plannen, al is de duur van een klus altijd afwachten. Lange klussen duren soms een maand, maar tachtig procent van het werk duurt minder dan twee dagen. Het verdienmodel zit hem voor Dekkers in de goede voorwaarden, zoals betaalde wachturen, reisuren en het tellen in volle dagen. Van de meeste korte klussen weet Dekkers in grote lijnen wanneer ze gaan komen. Er zijn echter ook onverwachte klussen, bijvoorbeeld als er tijdens bouw- of herstelwerk plotseling een vermoeden is van explosieven in de bodem, door de vondst van munitie of een getuigenverklaring. In zo’n geval wordt een bouwplaats meteen stilgelegd en komt de EOD of een ander opsporingsbedrijf in actie. De procedure is dan als volgt: een senior-explosievenspecialist neemt ter plaatste de leiding over. Hij overrulet iedereen, van aannemer tot burgemeester en de eigenaar van het terrein. Dan komt Dekkers in beeld en gaat de reguliere aannemer van het graafwerk af. Wel houdt die laatste zicht op zijn klus. In driehoeksverband tussen de beide aannemers en het explosievenopruimingsbedrijf werken ze verder, totdat de bouwlocatie weer veilig is verklaard. Er zijn explosievenopsporingsbedrijven die zelf machinisten en graafmachines hebben, maar in de meeste gevallen
20
Wie zoekt naar explosieven komt ook veel oud ijzer tegen, zo blijkt uit de oudijzerhoop op het terrein.
wordt het grondwerk uitbesteed. Liefst aan een ervaren machinist, met de juiste mindset, benadrukt seniorexplosievenspecialist Jochoms: “Het draait niet om kuubs per uur, maar om goed teamwork.”
Gevaarlijk Hoe gevaarlijk is het werk eigenlijk? “Als je van zes meter diepte een intact explosief naar boven haalt, is dat best spannend,” zegt Maarten Dekkers, “maar de risico’s zijn gelukkig erg klein. De kans dat je onderweg naar het werk een ongeluk krijgt, is vele malen groter. Wij naderen de explosieven tot dertig centimeter. Daarna leggen de specialisten ze met de schop verder bloot en bepalen ze wat ermee moet gebeuren.” Risicoloos is het natuurlijk niet. Dekkers noemt voorbeelden van een lichte explosie onder een rijplaat en een fosforbom, waarvan de inhoud spontaan ontbrandde. Gevaarlijk, want de vlammen zijn onzichtbaar. De meest gevaarlijke situatie ontstond ooit bij het opgraven van een vliegtuigbom. “Op een grasveldje pal naast het afgezette terrein had de kraanmachinist de toplaag even vlak getrokken om van bak te kunnen wisselen. Precies op die plek bleek direct onder het maaiveld nog een vliegtuigbom te liggen. Gelukkig is dat goed afgelopen. Daarna zijn de procedures opnieuw tegen het licht gehouden, want veiligheid staat altijd voorop.” TEKST & FOTO’S: Egbert Jonkheer
GRONDIG 8 2017
18-20 Sterk werk.indd 20
28-09-17 - (w39) 13:46
ACTIE
REDLINE MODELLEN #mukhebbm
#zonrodevaltra
N134 Active REDLINE
#mienwerkmaschien
150 pk
4-cilinder Sigma Power
T214 Active REDLINE
230 pk
6-cilinder Sigma Power
Zeer gunstige condities:
lease v.a. 0% / 24 maanden
€ 79.950,- excl. btw
€ 99.950,- excl. btw
Veel tractor voor je geld! Kijk op www.valtra.nl
Adv.pag.21.indd 21
28-9-2017 14:46:55
ondernemen met
vaktechniek
PROFILEREN Blij met licht materieel Aanleg Waalbos Fase 2 door De Vries Stolwijk Ruim twee jaar geleden begon voor Jan de Vries uit Stolwijk het grootste project dat hij tot die tijd had aangenomen. Nu het alleen nog afwerken is, kijkt hij tevreden terug. De planning werd gehaald, hij had zijn mensen en machines in de winter aan het werk en het project Waalbos ontwikkelt zich zoals gepland. Bovendien heeft De Vries zijn naam gevestigd bij projectbureau Drechtsteden en de gemeenten Zwijndrecht en Ridderkerk.
22
GRONDIG 8 2017
22 - 25 profileren.indd 22
28-09-17 - (w39) 13:48
Waalbos Fase 2 gemeente Zwijndrecht in combinatie met Waterschap Hollandse Delta Aannemer: De Vries Stolwijk BV, Stolwijk Aanneemsom: € 1.495.000,Projectbegeleider: Drechtsteden, Dordrecht Werkzaamheden: gebied van 180 hectare omvormen van landbouw naar natuur. Alle grond is in het gebied gebleven. Aangelegd zijn natuurstroken, een waterberging, een ijsbaan en een bos. In het gebied zijn nieuwe fiets- en wandelpaden aangelegd. Project: Opdrachtgever:
Jan de Vries: “Onze opdrachtgevers waren blij dat we met relatief klein materieel kwamen. Dat geeft vertrouwen in de uitvoering, omdat dit goed past bij werkzaamheden in een natuurgebied.” l
7 11
V
lweg
1
9 IV VII 10
53
47
42" A-555-KR-134
II VI
V -1.35
III VII
PRINCIPEDETAIL S5
S1
6
10
8
9 I
VI
45
5
3
11 49
-1.40
VII VI V III II I 7 9 10 8 2
4
-2.05
7 I IV
VII 9
30.00
VI IV I
11
3
V VII III VI IV
1
9 IV
II
11 I
7 2
II 8
IV III V IV III VI VII V II VI VII I VII V V VI
30.00
4.00
VII V VI 8 Waa 55
zp: -2.55 wp: -2.30 zp: -2.55 wp: -2.80
2.00
Waa
4.00
De
V VII 10 VI
2.00
100% machinaal in sinusverband
Principedetail plantverband 2.00x2.00 SCHAAL 1 : 500
705 m²
1020 m²
43
S6
S2
1325 m²
S7
8555 m²
1780 m²
S3
-1.35
B1
2190 m²
5450 m² 39
Waa lwe
-1.00
g
37
S4
33
S10
S8
5750 m²
-1.55
37a
4270 m²
B3
1985 m²
27a
1370 m²
B10
27
S9
1775 m²
1730 m²
25a
S15 3635 m²
B2b
B2a
S12
3155 m²
2030 m²
-2.05
23 21
2010 m²
4430 m²
De
1880 m²
B4
S23
S11
S24
5305 m²
2945 m²
Waa
l
B11
S25
5830 m²
6640 m²
19
S13
-1.55
1305 m² 17
S18 5630 m²
S14 S34
42"
1535 m²
S26
S35
1865 m²
3980 m²
15
1060 m²
A-5
55-
13
De
KR-
zp: -2.55 wp: -2.30 zp: -2.55 wp: -2.80
S20
7895 m²
885 m²
Waa
l
S16
B5
133
11
1830 m²
S43 2665 m²
S44
B21
2220 m²
1475 m²
4
B22
S27
9
715 m²
5160 m²
6
S17B6 85 m²
B18
8
Waalweg
B19
B23
830 m²
42"
820 m²
1760 m²
B26
1225 m²
S29
Wa
1
S21
A-5 55-
2000 m²
KR-
S48
S37
132
B9 104 m² S22
1130 m²
545 m²
2300 m²
3
zp: -2.55 wp: -2.80
S38
1340 m²
830 m²
-1.40
alw eg
1050 m²
1015 m²
S36
B13 410 m² S28
20
B8
S45
18590 m²
22
7
625 m²
B12 12
14
16
18
S19 1860 m² B7
810 m²
9065 m²
10
516 m²
S39b 797 m²
B14
24
S30a
2
740 m²
B20b
14215 m²
9909 m²
S30b
B20a
4150 m²
S47
1286 m²
2940 m²
S39c 4627 m²
S39a
S50
S42
S41
1575 m²
615 m²
540 m²
S40
1326 m²
870 m²
zp: -2.55 wp: -2.30 zp: -2.55 wp: -2.80
B27
B25
1715 m²
2705 m²
S49 2840 m²
B15
S51 690 m²
3000 m²
B28
2040 m² S31
Lan
S54
S52
1130 m²
357 m²
1665 m²
gew
B33
B29
eg
3490 m²
10160 m²
B35 360 m²
B39 579 m²
B43
B36
S32
2825 m²
S53
1275 m²
360 m²
B30
3910 m²
B16
11640 m²
8545 m²
B34 B37
11400 m²
S33a
1049 m²
B31
848 m²
42" A-555
6700 m²
-KR-1
S56
Lan
31
6440 m²
gew
eg
B17a 565 m², geen onderbeplanting
S33
S60
1022 m²
540 m²
B38
B17
S63
1225 m²
1315 m²
1505 m²
B41
B32
355 m²
15905 m²
B44
S61
1285 m²
680 m²
zp: -2.55 wp: -2.30 zp: -2.55 wp: -2.80
Lan
gew
eg
S55
B45
5240 m²
300 m²
S58
LEGENDA
925 m² 11
B42
S59
9
Aanbrengen struweel
550 m²
Aanbrengen bos
1630 m²
B40
Aanbrengen struweel/bos, nat gebied
550 m²
B46
Alle maten in meters, tenzij anders aangegeven Hoogtematen in meter t.o.v. NAP
140 m²
Lan
9a
gew
eg Postbus 6 2900 AA Capelle a/d IJssel Telefoon (010) 288 61 00
7
Opdrachtgever
zp: -2.55 wp: -2.80
Dienst Landelijk Gebied Project
Waalbos fase 2 Onderdeel
Beplanting Documentnummer
Blad
Lang
eweg
Datum Getek. Gec.
Tekeningnummer
4795299
1
van
1
Documenttype
Schaal
05-12-14 BGB DCO
Projectnummer
Wijz.
232
1 : 2000
Status
Formaat
DEFINITIEF
Aard der wijziging
A0 Datum
Get.
Gec.
A B C D P:\4795299\CAD\dwg\R1202150.DWG
Overzicht van het nieuw ingerichte terrein. In de tekening zijn de contouren van het vroegere landbouwgebied nog te herkennen.
Dat De Vries Stolwijk het project Waalbos kreeg, was te danken aan precies scherp genoeg inschrijven, want het verschil met nummer twee was nog geen één procent van de aanneemsom. “We hadden er dus gelijk een goed gevoel bij, dus dat we ons niet verrekend hadden”, vertelt Jan de Vries. Het moment dat de klus begon, was nog in de crisistijd, toen de hoeveelheid werk beperkt was. “Die winter konden we met een groot aantal machines in het gebied aan het werk. Hoewel het weer toen verre van ideaal was, konden we toch aan de slag.” Het project Waalbos Fase 2 is een laatste fase van de landinrichting IJsselmonde in het gebied onder Rotterdam. Het gaat om het omzetten van ongeveer 180 hectare voormalige landbouwgrond in natuur. Hoewel de grond daarvoor al een tijdje was verworven, was er lange tijd geen geld voor de uitvoering. Pas toen de gemeente Zwijndrecht in samenwerking met het waterschap besloot om geld vrij te maken, kon het gebied definitief worden omgevormd. Tot die tijd waren alle percelen nog gewoon via tijdelijke pacht in gebruik bij landbouwers. Het gebied ligt naast het rangeerterrein Kijfhoek van de NS bij Barendrecht en net onder een afgedamd stuk van de vroegere Waal. Deze is nu in gebruik als recreatieplas en vooral het domein van de surfers. Langs het water staat ook nog een molen. Voor de inrichting betekende dit dat het gebied langs het water vrij moest blijven van begroeiing om voor zowel de surfers als de molenaar een goede windbiotoop te houden.
GRONDIG 8 2017
22 - 25 profileren.indd 23
23
28-09-17 - (w39) 13:49
1 ondernemen In het gebied is eenmet zes hectare grote extra waterberging aangelegd.
vaktechniek
2 Bijna alle watergangen in het projectgebied zijn opnieuw gegraven. Daarbij zijn heel veel sloten weer gedicht met vrijkomende grond. 3 Voor het aanplanten van het riet in de stroken die als een helofytenfilter moeten functioneren, werden via Drechtsteden een groot aantal mensen met een arbeidsbeperking ingehuurd. Dat was onderdeel van de SROI-doelstelling. 4 De verharding voor fiets- en wandelpaden bestaat uit menggranulaat. Om dit te storten, werd een eigen schuif gemaakt. Gewerkt wordt met de fractie van nul tot zestien millimeter gebroken puin. Dit vormt dankzij het vocht na droging een sterke vaste laag.
1
3
Dat is terug te zien in het plan zoals dat nu is uitgevoerd door De Vries Stolwijk. Weinig in het heringerichte gebied herinnert nog aan de oude functie. Het gebied is nu een verzameling van bos, grote en kleinere plassen en verschillende groenstroken. Aan de zuidzijde is een grote hoeveelheid bos en bosplantsoen aangeplant. In een hoek tegen Zwijndrecht, dat het gebied aan de zuidzijde begrenst, liggen echter ook een aantal grote en kleine plassen. Daar is op verzoek van de gemeente en het waterschap Hollandse Delta extra waterberging gecreëerd. Dat past in deze tijd, waarin overheden zoeken naar mogelijkheden om bij hevige regenval overloopgebieden te hebben. Deze gebieden zijn ingeplant met riet om als een soort helofytenfilter instromend water te kunnen zuiveren. Omdat het gebied ook een recreatiefunctie heeft, is in het overloopgebied bij Ridderkerk een nieuwe ijsbaan ingericht. Deze staat in
24
2
4
de winter onder water, zodat er bij geringe vorst wellicht al kan worden geschaatst. Door het hele gebied loopt een nieuw aangelegd fietspad, dat aansluit op bestaande routes rond het gebied. Op deze manier zijn rond het Waalbos nieuwe doorgaande fietsmogelijkheden gecreëerd.
Gasleiding Een complicerende factor bij het uitvoeren van het werk was de hogedrukgasleiding die er middendoor loopt. Dit betekende voor De Vries Stolwijk een beperking van de mogelijkheden. “Het tracé van de leiding mochten we alleen passeren over speciaal aangelegde noodbruggen met rijplaten en draglineschotten. Niet zo erg, maar dat moest wel elke keer speciaal worden aangevraagd en vooraf worden beoordeeld. Gelukkig hadden we een goed contact met de toezichthouder van de Gasunie, die snel veel vertrouwen in ons kreeg. Op een gegeven moment waren
we zover dat we na een melding er al gebruik van mochten maken voor hij was geweest. Al kwam hij ook dan binnen een dag wel kijken of alles volgens afspraak was uitgevoerd.” De gasleiding gaf wel vorm aan de uitvoering van de werkzaamheden. Om transport over het tracé zoveel mogelijk te voorkomen, werd eerst het gebied westelijk van de leiding uitgevoerd en daarna de andere kant. Helemaal gemeden kon het tracé ook niet, omdat er bij de uitvoering voor was gekozen het hele gebied grondneutraal opnieuw in te richten. Dat wil zeggen dat sloten werden gedicht met grond die vrijkwam uit de nieuwe plassen en ook de verhoogde ligging van paden werd met gebiedseigen grond gerealiseerd. Omdat er volgens de berekening grond overbleef, werden in het plan een aantal terpen opgenomen. “Een deel daarvan is er niet gekomen, want zo zie je tijdens de uitvoering dat je ondanks alle digitale metingen niet alles precies kunt inschatten.”
GRONDIG 8 2017
22 - 25 profileren.indd 24
28-09-17 - (w39) 13:48
5 Om de druk boven de gasleiding gelijk te houden, moest een deel van de klei worden weggegraven en worden vervangen door puimsteen.
5
6 Het water moet zoveel mogelijk in het gebied blijven. Door een aantal wellen is er echter altijd aanvoer van vers water. Met behulp van een aantal stuwen wordt het peil zoveel mogelijk gelijk gehouden.
6
7 Alle afgegraven grond is in het gebied gebleven: deels door sloten tussen de vroegere landbouwpercelen te dempen, deels door het aanleggen van een soort terpen.
7
8
9 Licht materieel De Vries kreeg bij de uitvoering veel complimenten van de opdrachtgevers en de begeleidende partij, technisch bureau Drechtsteden, voor het gebruik van relatief licht materieel. “Zelf hebben we geen zware machines, omdat dat niet past in ons poldergebied, maar we hebben er ook niets groots bijgehuurd. De grootste machine die we hier hadden draaien, was een gehuurde Hitachi ZX 210. Al hebben we die nu wel gekocht”, lacht Jan de Vries. “We hebben inmiddels nog een paar klussen aangenomen waar deze goed past.” Wennen was het in het project aan het werken met het ingehuurde personeel dat De Vries moest inschakelen, dit omdat het een SROI-bestek was. “De hele periode hebben we iemand gehad via Drechtsteden. Goed dat zulke mensen ook aan het werk zijn, maar het vergt wel veel van jezelf en
je mensen. Het zijn namelijk geen personeelsleden op wie je van op aankunt. Te vaak is er wat, van tandartsbezoek tot ziek of moe. Het lastige is ook dat je genoegen moet nemen met een andere werkmentaliteit. Dat is naar je eigen mensen toe wel eens lastig.” Inmiddels is het grootste deel van het werk afgesloten en is het gebied gretig door recreanten in gebruik genomen. Toch heeft De Vries Stolwijk er ook deze weken nog werk aan. Een sterke opwaartse druk van het grondwater heeft op sommige plaatsen de grond omhoog gedrukt. Hoewel het een natuurlijk proces is, moet het toch worden hersteld. Zo blijft er ook werk van een afgesloten project.
8 Het project werd aangenomen onder de SROI-voorwaarden. Naast een ingehuurde medewerker die gedurende de hele looptijd aanwezig was voor hand- en spandiensten werden ze ook ingehuurd bij bijvoorbeeld het planten van bomen en plantsoenen. 9 Alleen voor het plaatsen van de duikers moest zwaar materieel het gebied in. Voor het overige werd dit zoveel mogelijk beperkt om rijschade te voorkomen.
TEKST: Toon van der Stok FOTO’S: Toon van der Stok, De Vries, Jan de Geus
GRONDIG 8 2017
22 - 25 profileren.indd 25
25
28-09-17 - (w39) 13:48
Wij kennen de eisen, beheersen de systemen en zorgen voor de beste opslag voor uw producten.
UW SPECIALIST IN BEWARINGEN EN LOODSEN Kistenbewaring
Bulkopslag
Hout en beton
T 073-503 25 27 F 073-503 27 04 info@steenbergen-bouw.nl
WWW.STEENBERGEN-BOUW.NL
DELVANO veldspuiten
Gemaakt vóór en door professionals Bel ons voor de dichtstbijzijnde dealer.
NV-SA
Informeer ook naar ons ruime aanbod gebruikte veldspuiten!
Zelfrijdende, getrokken en gedragen veldspuiten
Adv.pag.26.indd 26
Zuidweg 13-15 • 4413 NL Krabbendijke • T 0113 - 50 26 10 I www.gebrweststrate.nl • E info@gebrweststrate.nl Verkopers: Ko Smalheer, 06 - 53 24 90 27 Arjan Weststrate, 06 - 46 32 20 64
28-9-2017 14:51:10
weidemengsels
Onze rassen hebben wederom de allerhoogste opbrengst van de Rassenlijst (2017) Engels raaigras diploïd:
SPUTNIK Engels raaigras tetraploïd: MELBOLT & DIWAN Timothee:
SUMMERGRAZE
Door zaaiMax dichte graszode te krijgen. De beste manier om snel een
zonder coating
DLF BV • Postbus 1 • 4420 AA Kapelle • Tel. +31 (0)113 347 911 • Fax +31 (0)113 330 110 • www.dlf.nl • info@dlf.nl DLF • H. van Veldekesingel 150 - bus 30 • 3500 Hasselt • Tel. +32 (0)11/32.13.65 • Fax +32 (0)11/33.12.14 • www.dlf.be • info@dlf.be Adv.pag.27.indd 27
28-9-2017 14:49:39
ondernemen met
vaktechniek
GRONDIG.COM
Op deze pagina’s samenvattingen van berichten die eerder op Grondig.com zijn geplaatst. Wilt u op de hoogte blijven van het actuele nieuws? Ga naar Grondig.com. Daar publiceert de redactie dagelijks nieuws van en voor de cumelasector.
POTATO EUROPE VERREGEND Opnieuw had Potato Europe pech bij de Nederlandse editie. De eerste dag werd vanwege de storm afgelast, de tweede verregende. Toch was er een bekende les opnieuw te leren. Hoe slecht de omstandigheden ook zijn, de zelfrijders kunnen altijd rooien. Het was jammer dat de demonstraties maar tot de ochtenduren beperkt bleven, want veel bezoekers misten dit, omdat ze nog op het geïmproviseerde parkeerterrein stonden te wachten op de bus. In de droge periode in de ochtenduren lieten de zelfrijders zien dat er, ook al is het kleddernat, dankzij de rupsen en brede banden toch zonder al te veel sporen te rooien is. Al moet je dan niet in de bunker kijken, want daar lijkt wel een nieuw soort zwarte aardappelen te liggen. Om te laten zien hoe goed de moderne reinigers werken, was het dan weer wel ideaal. Alleen was de regen op een gegeven moment zo overvloedig dat er in de stortbak en reinigingsunit een egaal laagje modder aan de aardappels werd gesmeerd. Daarmee kwam ook aan de rooidemonstraties een einde, want niemand wilde deze aardappelen meer ontvangen. Voor DeWulf was het jammer dat het zijn vernieuwde getrokken Toro-bunkerrooier niet kon tonen. Deze is voorzien van een doorvalmat en een snel verwisselbare rooiunit. Doordat de beurs nog maar één dag besloeg, was het ondanks het slechte weer druk in de tent en bij de buitenstands. Met ruim 10.000 mensen uit 53 verschillende landen was de organisatie tevreden met het aantal bezoekers. In totaal waren er 272 standhouders uit zestien landen. advertentie
28
GRONDIG 8 2017
28 - 31 grondig.com.indd 28
28-09-17 - (w39) 15:16
METHAANTREKKER TESTKLAAR New Holland heeft afgelopen maand op de Farm Progress-show in Amerika een derde studiemodel getoond van een toekomstige methaantrekker. In deze versie is een prototype gebouwd van een speciale FPT-gasmotor voor trekkers. De nieuwe motor is gebaseerd op een gasmotor die FPT al sinds meer dan twintig jaar bouwt. Hiervan draaien er inmiddels meer dan 30.000. Voor het gebruik van gas als brandstof heeft FPT een eigen technologie ontwikkeld die ervoor zorgt dat de verhouding tussen lucht en gas wordt aangepast aan het gevraagde vermogen. In vergelijking met een gewone dieselmotor vermindert deze de emissie met tachtig procent. De prestaties van deze motor moeten overeenkomen met een vergelijkbare motor die op dieselbrandstof loopt. Volgens FPT is het mogelijk om op deze manier het brandstofverbruik met dertig procent te verlagen.
BREED EN VARIABEL HARKEN Kuhn heeft een nieuw systeem om voedergewassen bij elkaar te harken klaar. Op de komende Agritechnica presenteert de fabrikant de Merge Maxx, een zogenaamde bandhark waarbij een pick-up het gras oppakt en een band het naar het zwad verplaatst. Importeur Reesink Technische Handel krijgt er twee voor de verkoop. De bandhark bestaat uit twee delen van een pick-up en een transportband daarachter. Elk element is 3,70 meter breed en kan het gras over een breedte van maximaal 9,50 meter bij elkaar brengen. Dat is dan inclusief het zwad dat ontstaat. Door van twee kanten het gras op ĂŠĂŠn zwad te draaien, is zo over een breedte van bijna twintig meter het gras te verzamelen. Het is ook mogelijk om bij een zwaar gewas te kiezen voor middenafleg. De banden worden dan hydraulisch naar buiten bewogen en in het midden ontstaat dan een zwad met een breedte van 0,50 tot 1,30 meter. De band loopt op glijsloffen en dat betekent dat het te harken oppervlak wel vlak moet zijn om de hoge snelheid die mogelijk is ook daadwerkelijk te halen.
advertentie
VERVAET De standaard in mestinjectie
Sinds 1974
Hal 23 Stand B46
Frans Vervaet B.V. - Hoofdplaatseweg 1b - 4521PE - Biervliet - Nederland - WWW.VERVAET.NL - info@vervaet.nl - 0031 (0) 115 48 17 10
GRONDIG 8 2017
28 - 31 grondig.com.indd 29
29
28-09-17 - (w39) 15:16
SNELLER ZAAIEN Ook Kverneland gaat mee in de ontwikkeling naar machines om sneller te kunnen zaaien. Op de Agritechnica presenteert het bedrijf de SX High Speed, een nieuw type zaaimachine die met overdruk werkt om de snelheid omhoog te kunnen brengen richting 18 km/u. Opvallend is dat Kverneland erin is geslaagd om de nieuwe techniek in te bouwen in het zaaihuis dat ook voor de huidige zaaimachine wordt gebruikt. Door de hoge luchtdruk in het zaaihuis worden de zaden na het afstrijken met een snelheid van 70 km/u in de zaaipijp geschoten. Een zacht loopwiel achter het zaaikouter moet ervoor zorgen dat de zaden in de zaaivoor op hun plaats blijven. In tegenstelling tot de EKS is er op deze machine geen aparte generator nodig om voldoende stroom op te wekken voor de aandrijving van de zaaischijven.
HITACHI MONITORT OLIE CONTINU Hitachi heeft een systeem ontwikkeld om zowel motor- als hydrauliekolie continu te kunnen monitoren. Dit betekent dat gebruikers olie pas hoeven te verversen als deze te veel is vervuild. Ook storingen kunnen daardoor eerder aan het licht komen. Het nieuwe systeem van Hitachi werkt met een sensor in de oliestroom die continu de olie meet. Deze gegevens worden dagelijks via Consite, het systeem van Hitachi voor monitoring op afstand, naar de centrale computer gestuurd en daar geanalyseerd. Als de kwaliteit van de olie verslechtert of blijkt dat de olie is vervuild, gaat er een bericht naar de dealer. Die kan dan in overleg met de klant bekijken wat er moet gebeuren. advertentie
ONTDEK ONZE NIEUWE COMPACTE GRAAFMACHINES. PRESTATIES VOOR HOGERE PRODUCTIVITEIT MEER BEDIENINGSGEMAK EN COMFORT STERK EN DUURZAAM
DURF ELKE UITDAGING AAN
Met bijna 60 jaar ervaring in het bouwen van de sterkste compacte machines in de markt hebben we een serie compacte graafmachines ontwikkeld. De mini-graafmachines leveren indrukwekkende prestaties en bieden de keuze uit zero tail swing om in krappe ruimtes te werken of conventioneel zwenken voor meer stabiliteit en hogere prestaties. Ze kunnen elke uitdaging aan zonder op comfort te beknibbelen.
GA VOOR MEER INFORMATIE NAAR WWW.BOBCAT.COM Bobcat is een bedrijf van Doosan. Doosan is een wereldleider in bouwmaterieel, stroom- & wateroplossingen, motoren en techniek die met trots al meer dan een eeuw ten dienste staat van klanten en gemeenschappen. Bobcat en het Bobcat-logo zijn gedeponeerde handelsmerken van Bobcat Company in de Verenigde Staten en diverse andere landen. Š2017 Bobcat Company. Alle rechten voorbehouden.
30
GRONDIG 8 2017
28 - 31 grondig.com.indd 30
28-09-17 - (w39) 15:16
NIEUWE HILLMASTER
advertentie
Votex heeft de Hillmaster-klepelmaaier flink onder handen genomen. De nieuwe uitvoering heeft een werkbreedte van 2,21 meter en in transport een breedte van 2,45 meter. Om dit te bereiken, werd het rechter rotorlager in de as geïntegreerd, waardoor de uitstekende lagerblokken zijn verdwenen. De rechterkant is nu helemaal vlak, waardoor korter langs obstakels kan worden gereden. De nieuwe klepelmaaier heeft een grotere rotoras, waaraan 54 Y-klepelsets hangen. Deze wegen 444 gram per set om een grote slagkracht te krijgen. De klepels zijn zo bevestigd dat ze dankzij de omkeerbare draairichting naar twee zijden kunnen werken zonder dat ze elkaar raken. Voor de aandrijving maakt Votex nu gebruik van een dubbele powerband in plaats van V-snaren. Naast de gewone ophanging is er nu ook een uitvoering met een hydraulische sideshift.
SATELLIETCONTROLE De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit gaat dit jaar gebruik maken van satellietbeelden bij het controleren op de verplichte inzaai van vanggewassen. Op deze wijze kan ze op afstand vaststellen of de maïs is geoogst en of het verplichte vanggewas op zand- en lössgronden is ingezaaid. Het vanggewas neemt de in de bodem achtergebleven meststoffen op en voorkomt dat deze uitspoelen naar het grondwater. Toegestane vanggewassen zijn bladkool, bladrammenas, gras, Japanse haver, triticale, wintergerst, winterrogge en wintertarwe. Het vanggewas moet in elk geval tot 1 februari 2018 op het perceel blijven staan.
BESCHEIDEN Het maakt niet uit hoeveel land of dieren een veehouder bezit, ze zullen er nooit over opscheppen. Een veehouder blijft bescheiden. Maar die bescheidenheid is onlosmakelijk verbonden met trots. Trots op zijn producten. Precies daarom investeren ze in de beste materialen. Alliance biedt de allerbeste banden aan. Meer dan 2.300 verschillende banden voor tractoren, maaidorsers, spuitmachines, karren en aanhangers. Fantastische kwaliteit voor een schappelijke prijs. En dat spreekt elke veehouder aan. Want niemand zegt nee tegen een goed koopje.
BETTER VALUE. SMARTER CHOICE. Alliance Tire Europe BV De Entree 59, 1101 BH Amsterdam-Zuidoost, Netherlands Tel: +31 (0) 20 2184 770, Fax: +31 (0) 20 2184 771 Contact: info.europe@atgtire.com, www.atgtire.com
Visit us at Hall 03 | Stand B06
GRONDIG 8 2017
28 - 31 grondig.com.indd 31
31
28-09-17 - (w39) 15:16
ondernemen met
vaktechniek
Veiligheid verdient prioriteit Nieuwe Veilig Vakwerk-app draagt bij aan veilig werken De Veilig Vakwerk app is een nieuwe app om de veiligheid op het bedrijf en op de werkplek te bevorderen. Werknemers krijgen werkinstructies op hun telefoon en kunnen ze online inzien. Het moet zorgen voor een verlaging van het aantal ongevallen door veiliger werken.
De ochtend voordat de medewerker bomen gaat zagen, kan hij via de Veilig Vakwerk-app even de bijbehorende toolbox doornemen. Waar moet hij ook alweer op letten? Heeft hij de juiste persoonlijke beschermingsmiddelen bij zich? Hoe ziet de werkplek eruit? Dat is het idee achter de nieuwe Veilig Vakwerkapp. “De app is onderdeel van de nieuwe dienst Veilig Vakwerk van CUMELA Nederland en app bouwer Fiftytwo degrees North en is bestemd voor medewerkers voor het volgen van toolboxen en het uitvoeren van werkplekinspecties. Het moet de veiligheid op het werk bevorderen”, legt projectleider Corina van Zoest van CUMELA Nederland uit. “Nu nog worden toolboxen op papier en voornamelijk in rustige tijden gegeven, maar als een werknemer in de winter wat leert over mest uitrijden, dan is die informatie bij hem in het voorjaar alweer grotendeels verloren gegaan. Deze app zorgt ervoor dat de medewerker actuele informatie meteen beschikbaar heeft.” Het idee is afkomstig van cumelabedrijf Jelle Bijlsma uit Gytsjerk. “Alle data verzamelen we al digitaal”, vertelt beleidsmedewerker Marieke van Eijk, die zich onder andere met de veiligheid op het bedrijf bezighoudt. “Werkbonnen, urenadministratie, tankbonnen, dagrapporten, dus waarom ook niet de toolboxen en werkplekinspecties?”, aldus Van Eijk.
Voordelen Ze ziet veel voordelen bij het gebruik van de app. “Nu bestaan werkplekinspecties uit standaardlijsten, maar ik wil ze graag toegespitst hebben op bepaalde werkzaamheden. We hebben een grote diversiteit aan werkzaamheden, zowel langs de weg, op het water als langs het spoor. Wat heeft een medewerker die langs het spoor werkt aan een ‘man-overboordprocedure? In een app kunnen vragenlijsten eenvoudig worden aangepast aan het soort werk.” Daarnaast is een toolbox via een app veel interactiever - en dus aantrekkelijker - aan te bieden, meent ze. “Medewerkers in onze sector hebben geen behoefte aan lappen tekst. Zo’n toolbox bomen zagen is veel gemakkelijker uit te leggen via een filmpje dan op papier met tekst en foto’s. Het is aansprekend en informatie via een filmpje is veelal gemakkelijker te onthouden. Daarnaast kan een medewerker dat filmpje gemakkelijk even terugkijken op zijn telefoon als hij het even niet meer weet.”
32
GRONDIG 8 2017
32-33 Veilig werken app.indd 32
28-09-17 - (w39) 13:42
Simpel en gemakkelijk in gebruik
Ook zorgt het voor meer bewustzijn bij de medewerkers, denkt ze. “Uitvoerders weten wel hoe zo’n vragenlijst in te vullen, maar door een toolbox of werkplekinspectie gericht aan een medewerker voor te leggen, gaat hij zelf meer nadenken over veiligheid. Elke toolbox in de app bevat ook enkele meerkeuzevragen, die werknemers individueel of in groepsverband kunnen beantwoorden. Na het invullen krijgen ze meteen feedback of het gegeven antwoord correct is. Bij foutief invullen, krijgen ze te zien wat het juiste antwoord had moeten zijn.”
Maatwerk Het is de bedoeling dat de werkgever de app zelf kan aanpassen aan zijn bedrijf en branche. “De werkgever krijgt toegang tot een webportaal en kan de desbetreffende toolboxen voor zijn branche selecteren”, legt Van Eijk uit. Ze maakt deel uit van de begeleidingsgroep die bij het ontwikkelen van de inhoud is betrokken. “In het webportaal kan de werkgever zien hoeveel vragen er goed of fout zijn beantwoord door de medewerkers. Zodra één of meerdere medewerkers de toolbox hebben afgerond, krijgt de leidinggevende - en eventueel andere medewerkers die zijn aangevinkt in het webportaal - een bericht dat de toolbox is uitgevoerd en welke vragen goed en fout zijn beantwoord en hoe vaak en door wie. Met deze informatie kun je dan aan de slag en maatregelen nemen om de veiligheid te verhogen. Dat kan bijvoorbeeld door een extra toolbox te geven over een bepaald onderdeel of onderwerp of nog een extra éénop-één-voorlichting of ‘klassikaal’ uitleg te geven. Medewerkers kunnen in de app ook bijna-ongevallen melden. Dat laatste vindt Van Eijk een belangrijk punt. “Bijna-ongevallen worden namelijk nauwelijks gemeld. Door dat verplicht te maken via de app denk ik dat je de veiligheid kunt verhogen.” Daarnaast zou het mooi zijn als een werkgever een eigen filmpje kan maken voor in een toolbox, oppert ze. “Behalve dat je de toolbox dan echt toespitst op het eigen bedrijf zet je daarmee meteen de medewerker die in het filmpje voorkomt in het zonnetje. Dat maakt het doornemen van een toolbox voor collega’s meteen een stuk leuker.” Van Zoest beaamt de meerwaarde van maatwerk. “De werkgever kan zelf knippen en plakken in de app, informatie toevoegen die voor zijn bedrijf van belang is of informatie eruit halen die er voor zijn bedrijf niet toe doet. Dat maakt de digitale versie van de toolbox een stuk efficiënter.” Daarbij noemt ze nog een ander voordeel.“Alle digitale informatie die wordt verzameld in de app kan als aantoonbaar bewijs worden opgevoerd. Behalve verslagen van werkplekinspecties
Het idee van de Veilig Vakwerk-app komt vanuit de sector zelf. “We hebben veiligheid hoog in het vaandel bij CUMELA en als leden met zulke ideeën komen, willen we graag de mogelijkheden bekijken”, zegt projectleider Corina van Zoest. “Bij de ontwikkeling ervan is het vooral van belang dat de inhoud aansluit op de praktijk en dat de app simpel en gemakkelijk te gebruiken is.” De toolboxen die nu in Grondig staan, worden in tekst aangepast, zodat er geen eind hoeft te worden gescrold en de informatie behapbaar blijft; maximaal 500 woorden, drie meerkeuzevragen, aangevuld met filmpjes. De medewerkers krijgen feedback op hun antwoorden. Daarnaast kunnen ze ook zelf feedback geven. De app is nu in ontwikkeling en moet in januari 2018 beschikbaar zijn. Leden van CUMELA kunnen de app met korting kopen. Het definitieve aanschafbedrag wordt later dit jaar bekend. CUMELA is in elk geval voornemens om de prijs van de app zo laag mogelijk te houden, zodat de app ook voor bedrijven met een klein aantal medewerkers toegankelijk zal zijn.
kan meteen worden gezien welke actiepunten er zijn uitgerold en wanneer deze acties dienen te worden ondernomen. Daarnaast kun je bij ongevallen bijvoorbeeld meteen aan de Inspectie SZW laten zien welke mensen welke toolbox hebben gevolgd en dat je als werkgever voldoende voorlichting hebt gegeven. Ook als het gaat om VCA is het direct aantoonbaar welke toolbox wanneer is gedaan en door wie”, zegt Van Zoest. Op dit moment wordt gekeken hoe met de dienst kan worden voldaan aan de eisen van VCA met betrekking tot het geven van toolboxen, zodat de dienst ‘VCA-proof’ wordt.
Belang van de werknemer Maar hebben al die medewerkers wel zin in zo’n app? Van Eijk denkt van wel. “We hebben ervaring met onze eigen Grip-app. We hebben bij de introductie hiervan al onze medewerkers een smartphone gegeven. In het begin was er wel wat weerstand, vooral van werknemers die nog een oude Nokia gebruikten, maar nu zien ze het gemak ervan in. Ze hoeven ook geen papieren meer in te vullen, kunnen gemakkelijker hun werktijden bijhouden en zelf dagrapporten maken. Als ze nu acht uur en een kwartier werken, krijgen ze die acht uur en een kwartier ook uitbetaald. De nieuwe veiligheidsapp is volgens haar ook vooral in het belang van de werknemer zelf. “Door veilig te werken, bescherm je jezelf.” De Veilig Vakwerk-app moet in januari 2018 gereed zijn (zie kader). “Mijn ideaal is dat ik een datum aanklik en dat dan op de juiste dag de juiste toolbox naar de juiste medewerkers wordt gestuurd, zodat zij in hun eigen tijd de toolbox kunnen doornemen en op het werk zelf vragen kunnen stellen”, zegt Van Eijk. “Op die manier maken we optimaal gebruik van de digitalisering.” De noodzaak van veiliger werken, is voor haar helder. “Elk jaar keren zeventig medewerkers niet meer terug naar huis na een werkdag. De bouw, een sector waarin wij ook werkzaam zijn, kent het hoogste aantal dodelijke ongevallen. Dat laat zien dat veiligheid echt prioriteit verdient. Een ongeluk zit in een klein hoekje.”
TEKST & FOTO: Marjolein van Woerkom
GRONDIG 8 2017
32-33 Veilig werken app.indd 33
33
28-09-17 - (w39) 13:42
NIEUWE MWR VAN MECALAC Ontworpen als mobiel
ondernemen met
vaktechniek vaktechniek
Passend in de eigenzinnige traditie van Mecalac heeft deze fabrikant de mobiele graafmachine een eigen gezicht gegeven. Niet als afgeleide van een rupsgraafmachine, maar ontworpen voor het werk dat deze machine doet. Het maakt de nieuwe MWRserie van Mecalac de absolute alleskunner voor elke klus. Al jaren is de mobiele graafmachine het handige hulpje op veel klussen, maar altijd is het een rupsgraafmachine op banden gebleven, waarbij feitelijk de bovenwagen van een rupsgraafmachine op een onderstel met transmissie en banden werd geplaatst. Daarin komt nu verandering met de Mecalac MWR, een machine waarvan de bovenwagen speciaal is ontworpen op de vorm van het mobiele onderstel. Mecalac doet dit naast een drietal kleinere modellen ook direct met een machine in de meest populaire klasse, die van de vijftientons machines, en dan ook gelijk in een vierwielgestuurde versie. Afgelopen maand was de machine voor het eerst in Nederland en dus is het tijd voor een eerste kennismaking. Het speciale ontwerp valt direct op als je de machine vanaf de zijkant bekijkt. Dan zie je de lage draaikrans en hoe de onderkant van de bovenwagen is aangepast. Waar alle andere mobiele graafmachines een vlakke onderkant hebben, heeft de Mecalac een soort trechtervorm, waardoor de hele bovenbouw veel korter op de onderwagen komt.
34 - 36 Mecalac.indd 34
Vergeleken met andere mobiele graafmachines zit de bovenbouw ongeveer dertien centimeter lager.
Compacte bouwwijze Opvallend is de korte compacte bouwwijze, die mogelijk werd doordat de motor niet achter de cabine ligt, maar ernaast. In de MWR 15 is een Deutz-viercilindermotor van 100 kW (136 pk) gemonteerd. De motor ligt laag in de bovenwagen en is zelfs direct vanaf de grond bereikbaar voor het controleren van het oliepeil of het vervangen van filters. Doordat de motor niet achter de cabine ligt, kan ook de cabine verder naar achteren. Daardoor kijk je vanuit de cabine boven op de voorwielen of kun je de zijkant en wielen zien als je naast de machine werkt. Extra gewicht is naar beneden gebracht door de brandstofstank op de onderwagen te monteren. Tanken is nu alsof je een personenauto of vrachtwagen aan het vullen bent. Alle aanpassingen aan de opbouw maken dat de bovenbouw nu enorm compact is en tijdens het draaien nauwelijks buiten de assen uitsteekt. Het draaipunt ligt precies midden tussen de assen. Dit merk je direct als je rond de machine werkt. Ongeacht de plaats waar je aan het werk bent, is de stabiliteit altijd gelijk. Met de stabiliteit is gelijk een belangrijk kenmerk van de machine genoemd. Door de verlaagde bouw komt de draaikrans tussen boven- en onderwagen veel lager te liggen.
28-09-17 - (w39) 13:40
Dertien centimeter lijkt dan weinig, maar is voldoende om de machine veel krachtiger te maken dan je op grond van het eigen gewicht zou verwachten.
Gelijke druk Doordat het aangrijpingspunt van de hefkrachten zich altijd precies in het midden van het draaipunt bevindt, blijft de machine altijd stabiel en is ook de bodemdruk van voor- en achterwiel bij het (sloot)werk overzij gelijk. Volgens Mecalac ligt het zwaartepunt van de bovenwagen zelfs twintig procent lager dan bij een gewone machine. Het is echter niet alleen de andere opbouw die de machine veel krachtiger en veelzijdiger maakt dan andere mobiele graafmachines. Een belangrijke rol daarin speelt de gedeelde giek met zijn twee liggende hefcilinders, die onder twee verschillende hoeken zijn gemonteerd. Met een slag van 140 graden kun je de giek kort voor en zelfs op de machine trekken, over het draaipunt heen. Op die manier creëer je extra contragewicht en kan een last kort bij de machine worden gebracht. Met deze deelbare giek begint ook het multifunctionele van de machine, want een uitrustingsstuk kan over een groot bereik volledig verticaal omhoog of omlaag worden bewogen. Handig bij bijvoorbeeld een trilblok of - iets heel anders - het gebruik van palletvorken.
Compleet anders Het zijn juist die brede gebruiksmogelijkheden die de mobiele graafmachine van Mecalac compleet anders maken, stelt Arjan van Oord van Ahlmann Nederland. “Dit is een machine waarmee je continu aan het werk bent als de opdrachtgevers weten wat je kunt. Welke machine kan er nu namelijk ook als een shovel werken of heeft zoveel wendbaarheid en hefkracht vlak naast of voor de wielen?” Om de vele functies goed te kunnen benutten, heeft Mecalac in de cabine gekozen voor nieuwe oplossingen om de machinist alles goed te laten benutten. Basis van de hele bediening is de draaiknop rechts naast de joystick. Het is echter meer dan een draaiknop, want door de knop naar links of naar rechts te bewegen, kun je weer andere functies bedienen, bijvoorbeeld de instelling van een sloophamer of sorteerknijper. Door het keuzemenu te activeren, kun je met de draaiknop op het scherm een hulpstuk selecteren. Sta je op het gekozen object, dan selecteer je deze met een druk op de knop. Wil je de oliestroom instellen, dan ga je naar dit onderdeel van het scherm en kun je met een tik op de knop naar links of rechts de
Snelkoppeling Op wens kan de Mecalac worden uitgerust met de Connect-snelkoppeling. Dit slimme ontwerp van Mecalac zorgt ervoor dat de bak net zo kort op de lepelsteel blijft als bij vaste montage. Het fraaie aan het ontwerp is dat de bak in een geheven positie nooit uit de oren kan vallen. In het werk klemt een cilinder de vier pennen in de oren, wat ervoor zorgt dat er altijd een vaste en beveiligde constructie is. Bij gebruik van dit systeem in een draaikantelstuk op de snelwissel raak je nauwelijks werkvermogen kwijt, omdat het geheel kort op het uiteinde van de lepelsteel blijft zitten.
hoeveelheid olie in stappen aanpassen. Een druk op de knop is dan weer voldoende om de instelling vast te leggen. Handig zijn kleine slimme knoppen en toepassingen. Zo kun je de oliestromen met een druk op de knop kruisen; dus niet afstappen om de olieleidingen te verwisselen, maar gewoon de stroom aanpassen. Een ander voorbeeld is de cruisecontrol, die loopt van 300 meter per uur tot volle snelheid.
Functioneel en simpel De inrichting van cabine en knoppenpanelen laat zien dat de ontwerpers over alles hebben nagedacht, met een mooie combinatie van functionaliteit en een gemakkelijke bediening. Zo zijn er om het aantal knoppen te beperken verschillende functies onder één knop gebracht, zoals de verlichting rond de machine. Door één keer te drukken activeer je de rijverlichting, nog een keer drukken is alle verlichting aan en na de volgende keer blijven alleen de werklampen aan. Met een vierde druk op de knop zijn alle lichten weer uit. Op deze wijze zijn veel functies in een beperkt aantal schakelaars samengebracht. Waar nodig is echter gewoon weer een knop aanwezig, zoals de schakelaar onder de linkerarmleuning.
Vier modellen De MWR-serie bestaat uit vier verschillende modellen, de MWR 7, MWR 9, MWR 11 en MWR 15. Elke machine is een ontwikkeling op zichzelf geweest en is niet slechts een variant van een machine in een andere gewichtsklasse. Zo is de graafarm voor de vijftientonner specifiek ontstaan voor de Nederlandse markt. De Mecalac MWR 15 is ook te krijgen met de voor Mecalac traditionele offset-giek met onderliggende cilinder. Deze zit standaard op de MWR 7, MWR 9 en MWR 11. De MWR is voorzien van een Deutz-motor met EGR en AdBlue voor de rookgasreiniging. Hierbij is de toepassing van een roetfilter niet nodig. Er is bij de ontwikkeling van de mobiele graafmachines ingezet op een combinatie van slag, aansturing, snelheid en transportstand, maar zonder de hefkracht - waar de Mecalac bekend om staat - teniet te doen. Dat maakt dit model tot een interessant alternatief voor Nederlandse loonwerkers, waar een vijftientons mobiele machine bijna standaard in de schuur staat.
GRONDIG 8 2017
34 - 36 Mecalac.indd 35
35
28-09-17 - (w39) 13:40
ondernemen met
vaktechniek
Deze verandert de bediening van de joysticks om gemakkelijk te kunnen schakelen tussen graaf- en shovelwerk. Voor machinisten die regelmatig op een graafmachine of wiellader werken, blijft de bediening zo intuïtief.
Nieuw ontworpen
1
In alles is te merken dat de MWR van de grond af nieuw is ontworpen. Voorbeelden zijn de deelbare voorruit, waarbij de afdichtingsstrook van het bovenste raamdeel mee omhoog gaat, maar ook het volledige raam naar boven kan worden weggeklapt. Bij een geopende voorruit zit je dus nooit tegen het randje aan te kijken. Slim is ook dat het beschermrooster aan de binnenkant van het dakraam is aangebracht. Dat betekent gemakkelijker schoonmaken en geen takken die er in kunnen blijven haken. Aan de andere kant is de kans wel groter dat de ruit breekt als er een steen op valt, maar daarvoor is het dakraam uitgerust met versterkt glas. Een mooi detail is de handgreep die niet naast de cabinestijl zit, maar met een draai voor de cabine is gebogen. Dit betekent dat hij niet uitsteekt als je met de cabine ergens kort langs draait, maar ook dat je jezelf veel gemakkelijker optrekt, omdat deze wat verder van je vandaan zit. Hoewel deze machine met voorsprong de compactste machine in de vijftientons klasse is, valt het op dat de cabine zeer ruim van opzet is, met een zee van ruimte achter de stoelzitting met ruimte voor een grote koelbox.
Bijzonder aan de machine blijft de driedelige giek die standaard op de Mecalac aanwezig is. Het betekent dat de machinist meer kan, maar daar ook zijn voet voor nodig heeft om de derde giek te bedienen. Bij standaard graafwerk onnodig, maar bij veel werkzaamheden o zo handig: wordt er puur graafwerk gedaan, dan is met één druk op de knop de verstelgiek aan de lepelsteel te koppelen, zodat deze samen in één beweging naar je toe komen.
Mogelijkheden ontdekken De combinatie van mogelijkheden maakt deze nieuwe MWR een echte allrounder, die waarschijnlijk een nieuw marktsegment zal bedienen. Voor ondernemers is het de kunst om de mogelijkheden te ontdekken en de machine rendabel te maken. Voor extra gebruiksmogelijkheden moet namelijk wel worden betaald. Wie die extra gebruiksmogelijkheden weet te benutten en de machine breed weg kan zetten, heeft aan de MWR een machine om geld mee te verdienen. Die eerste ondernemers zijn er, want Ahlmann Nederland heeft de eerste bestellingen al genoteerd. Ongetwijfeld zal deze echte mobiele graafmachine zo een eigen plekje krijgen. TEKST & FOTO’S: Toon van der Stok
2
3
4
36
1. De deelbare voorruit met de rubberen afdichting onder aan het bovenraam, zodat je er na het openklappen niet tegenaan kijkt. 2. In de nieuwe uitvoering is er een klein stuurwiel. De richtingaanwijzer zit wat schuin naar voren
5
6
7
8
9
10
gemonteerd, zodat je deze kort naar je toe kunt zetten zonder dat de knie tegen de hendel komt. 3. De handgreep is naar voren gebogen voor gemakkelijker instappen en minder uitstekende delen. 4. De dubbele cilinder voor de giek zorgt ervoor
dat er nooit een dood punt is in de bediening. 5. De draaiknop voor het bedienen van het scherm en daaromheen een aantal schakelaars voor belangrijke functies. 6. Het scherm met daarop de belangrijkste functies overzichtelijk weergegeven.
7. Aan de zijkant en achterkant is er een camera waarmee iedereen die rond de machine staat altijd goed te zien is. 8. Het scherm voor het instellen van bijvoorbeeld de grijperbak met het symbool voor het kruisen van twee leidingen.
9. Door de speciale bouw van de bovenwagen is de motor goed vanaf de grond bereikbaar. 10. Door de speciale vorm van de bovenwagen ligt deze ongeveer dertien centimeter korter op de onderwagen dan bij een vergelijkbare mobiele machine.
GRONDIG 8 2017
34 - 36 Mecalac.indd 36
28-09-17 - (w39) 13:41
DE NIEUWE 6 SERIE POWERSHIFT. PURE POWER!
Fin
BTW 5,00 excl. er maand 9 .6 9 6 € Vanaf 45,00 p vanaf € 8 anciering
6 Serie Powershift actiemodel 6155 uitgerust met: • • • • • • • • • •
Vrijstaande MaxiVision cabine 40 km/u, 30/15 transmissie 156 pk, altijd inzetbaar 4-toerige aftakas 4 hydr. aansluitingen Kantelbaar dashboard Luchtgeveerde stoel Airconditioning 12 werklampen Wegdraaibare voorspatborden
Lage kosten per draaiuur door: • DEUTZ motor, laag brandstofverbruik (keer op keer bewezen) • 2 jaar fabrieksgarantie op aandrijflijn • Laagste onderhoudskosten • Uitgeroepen tot „Design tractor of the year“ • Lage financieringskosten • Aantrekkelijke aankoopwaarde
100 % 99 % 109 %
Case IH Puma 165 CVX Claas Arion 640 Cmatic Deutz-Fahr Agrotron 6180 TTV 79 % Fendt 718 Vario
83 %
John Deere 6175R AP
115 %
MF 7718 Dyna-VT
131 %
New Holland T7.210 AC
Valtra N174 HiTech5
100 %
82 % Bron: PROFI, editie april 2017, pag. 78-82
Elke beslisser in de actieperiode die investeert in een Agrotron 6155 mag mee op een meerdaagse reis naar DEUTZ-FAHR land! Actie geldig tot 30/09/2017. Ga voor actie- en financieringsvoorwaarden naar uw DEUTZ-FAHR dealer. DEUTZ-FAHR is een merk van
Adv.pag.37.indd 37
28-9-2017 14:52:33
URENRAPPORT HYUNDAI HW 180 Meer dan een facelift
ondernemen met
vaktechniek
Hyundai bracht vorig jaar de HW-serie mobiele graafmachines op de markt. Het ging hier om meer dan een facelift van de oude serie en behalve een nieuwe motor kreeg de HW veel meer noviteiten. We zagen ĂŠĂŠn van de nieuwe machines aan het werk bij de Maastunnel in Rotterdam.
Vorig jaar introduceerde Hyundai de nieuwe HW-serie mobiele graafmachines, als vervanging van de W-9A serie. Aanleiding waren de verscherpte emissie-eisen. Hyundai veranderde echter veel meer en bracht eigenlijk een compleet nieuwe machine uit. Niet alleen de motor is namelijk nieuw, maar ook de hele opbouw en aansturing, inclusief cabine en beplating. De nieuwe motor voldoet dus aan Stage IV. Daarvoor gebruikt de Cummins QSB-zescilinder een dieseloxidatiekatalysator (DOC) en selectieve katalytische reductie (SCR), dus wel AdBlue, maar geen roetfilter. De motor levert een vermogen van 134 kW (180 pk) en dat is meer dan zijn voorganger leverde, want die kwam tot 115 kW (157 pk). Dat houdt in dat de machinist nu met een lager toerental kan werken. Dat geeft rust in de cabine en in de brandstoftank.
Instellen op wens Op de nieuwe terminal kan de machinist de machine helemaal naar eigen wens instellen. Die terminal heeft een touchscreen met swipe-mogelijkheid, zoals we dat van de smartphones kennen. De eenvoudigste keuze voor de machinist is of hij in power-, standaard- of eco-modus wil draaien. Dit is een eerste
38
stap naar een laag dieselverbruik. Een hulpmiddel daarbij is de eco-meter in het display. Dit geeft in een kleurcode aan of de machine zuinig draait of niet. In de meter wordt ook het motorkoppel aangegeven. Bovendien kunnen het actuele en gemiddelde brandstofverbruik worden weergegeven. In het menu kan ook het brandstofverbruik per uur of per dag worden gecontroleerd. Met Intelligent Power Control (IPC) kan de machinist het verbruik nog verder omlaag brengen door de instelling te laten afhangen van het werk dat de kraan doet. Via het Hi-Mate-telemetriesysteem kan de thuisbasis zien wat de machine heeft gedaan. Er zijn rapporten uit te draaien waarin niet alleen het brandstofverbruik kan worden gemonitord, maar ook wat de machine heeft gedaan, hoe lang hij stilstond of reed en of hij draaide of niet. Ook is te zien waar de machine staat en kan de eigenaar een signaal krijgen als de machine een bepaald gebied verlaat. Importeur Van der Spek biedt deze service de eerste vijf jaar kosteloos aan. De machines vanaf veertien ton zijn standaard voorzien van AAVM, het Advanced Around View Monitoring-systeem. Een handige toepassing, die de veiligheid ten goede komt.
GRONDIG 8 2017
38-39 Hyundai.indd 38
28-09-17 - (w39) 13:37
Hierbij zijn vier camera’s rondom op de machine geplaatst. Slimme software zorgt ervoor dat de machinist een beeld krijgt waarbij hij van boven op de machine kijkt. Zo kan hij precies zien waar hij staat en of er zich mensen rond de machine bevinden. Als hij dat wil, kan hij ook een signaal krijgen wanneer mensen de machine naderen. Met alle vernieuwingen is de HW-serie een krachtige, comfortabele en bovenal zuinige machine geworden. Met een wegsnelheid van 40 km/u is het bovendien een echt mobiele graafmachine.
per uur en nu nog maar acht of negen”, aldus Tuytel. Het oordeel van de baas: “Hij draait supergoed.” Even later spreken we met machinist Arie de Groot, die met één van de twee kranen in Rotterdam bij de nieuwe Maastunnel staat. Ook hij is goed te spreken over de kraan, al heeft hij niet zo veel vergelijkingsmateriaal, want hij draaide vooral met een 3,5-tons Yanmar. “Ik heb er nu ongeveer 650 uur mee gedraaid en hij bevalt best. Hij graaft lekker en loopt lekker rustig. Voor het werk dat hij moet doen, is hij goed. De bediening had ik vlot in de vingers. De joysticks zijn ongeveer hetzelfde als bij de kleine rups.
Gebruikerservaring goed Sinds begin dit jaar draaien er twee HW 180’s bij A. Tuytel, Loon- en Verhuurbedrijf in Oud-Alblas, ter uitbreiding van het bestaande graafmachinepark. Met stempels, dozerblad en een tweedelige giek hebben de kranen een bedrijfsgewicht van ruim negentien ton. Op het bedrijf draaien voornamelijk mobiele kranen van Hyundai en Doosan en directeur Arnold Tuytel maakte voor de achttientons mobiele kraan dan ook een keuze tussen deze twee merken. Hij vertelt waarom de keuze uiteindelijk op Hyundai viel. ”De prijs was goed en de service van importeur Van der Spek is gewoon goed. Dat is gewoon heel belangrijk. De Hyundai is helemaal vernieuwd, met als doel brandstofbesparing. De Hyundai heeft ook de 360-gradencamera er standaard op zitten. Het is belangrijk dat je kunt zien wie of wat er om de machine loopt. We werken veel in de petrochemische industrie en daar staat veiligheid voorop. Daarom hebben we ook een lastmomentbeveiliging van Nijhuis Engineering laten opbouwen. Als we willen hijsen, is dit een vereiste en er is op dit moment veel vraag naar graafmachines met een lastmomentbeveiliging. Om te kunnen hijsen, hebben we de machine laten uitrusten met stempels. Over de beloofde brandstofbesparing kan ik moeilijk iets zeggen, omdat we geen vergelijkbare graafmachines hebben. De vijf mobiele kranen die we hebben, zijn allemaal veertien of vijftien ton. Vroeger gebruikten deze machines echter een liter of dertien
Standaard eco-stand Met de lastmomentbeveiliging is goed te werken. Zodra ik ga hijsen, gebruik ik het. Dat is ook verplicht. Als ik met de palletvork even een pallet of bakje weg moet zetten, gebruik ik het niet. Ik draai eigenlijk standaard in de eco-stand. De machine draait dan op ongeveer 1400 toeren. In de stand power is dat ongeveer 1800 toeren. Als ik niet draai, zakt de machine terug tot stationair. Op het brandstofverbruik let ik niet echt, want standaard staat eigenlijk de 360gradencamera in het beeldscherm. Die wil ik niet meer missen. Ik kijk er altijd op. Ik pas niet vaak de instellingen van de machine aan; het gaat goed zoals het gaat. Op de weg loopt hij ook lekker, al zou de giek wat mij betreft iets meer mogen veren. Dankzij het automatische smeersysteem is het onderhoud ook beperkt. Alleen de onderwagen moet ik zelf even smeren, maar dat is niet zo veel werk. Wel is de oliepeilstok heel slecht bereikbaar. De machine geeft het misschien ook wel elektronisch aan, maar je wilt er zelf toch ook regelmatig even naar kijken. Daarentegen kun je wel zonder problemen bij de luchtfilters. Je kunt nauwkeurig werken met de machine en hij doseert goed. In het begin was dat anders, maar nu is hij goed afgesteld en werkt hij goed. Ik vind hem goed bevallen.” TEKST & FOTO’S: Arend Jan Blomsma
1. Machinist Arie de Groot is goed te spreken over zijn nieuwe machine. “Hij bevalt best.” 2. Een 360-gradencamera vergroot de veiligheid, want je kunt de hele omgeving in de gaten houden. 3. De nieuwe terminal geeft heel veel informatie en helpt de machinist om zuinig te draaien. 4. Tuytel voorzag zijn kranen van lastmomentbeveiliging van Nijhuis Engineering. 5. De nieuwe typeaanduiding staat prominent op de machines.
1
2
3
4
5
GRONDIG 8 2017
38-39 Hyundai.indd 39
39
28-09-17 - (w39) 13:38
Tracs
André de Waard - Tel: 06-53437311 Krachtiger,stiller,zuiniger...... De VT4556 met Scania motor en NIR sensortechnologie !
Zodenbemesters
BEZOEK ’S WERELDS GROOTSTE BEURS VOOR LANDBOUWTECHNIEK! ONZE PARTNER VOOR UW REIS: Trekker Reizen Eline ter Haar | Tel.: 053 461 61 15 | E-Mail: info@trekkerreizen.nl
Stefan Wisselink - Tel: 06-30995063
Brengen de mest waar het hoort....bij de wortel! • Voldoet aan de strenge mestwetgeving• Perfecte prijs-kwaliteit verhouding • Werkbreedtes van 5,20 tot 12 meter•Beste werkingskwaliteit in zijn klasse
Contacteer ons voor uw investering in het mestseizoen 2018
2017 NERGENS IS INNOVATIE ZO DICHTBIJ. 12-18 NOVEMBER HANNOVER, DUITSLAND I EXCLUSIEVE DAGEN 12-13 NOVEMBER www.agritechnica.com
facebook.com/agritechnica
made by DLG
+31 (0) 488 411 254 info@vredo.com www.vredo.nl
De beste in het veld
MEKOS MACHINEBOUW BRENGT U OP VOORSPRONG!
Unieke egaliseer machines welke voor u per stuk op maat gebouwd worden van klein tot onbeperkt groot: de Mekos Kilver en de Mekos Transport Dozer voorzien van een bodemplaat met hierop een hydraulisch schuifbord.
Partners:
Adv.pag.40.indd 40
Mekos Schagerbrug BV Tel. 0224-571555 www.mekos.net
28-9-2017 14:54:41
: S R E P M U B TREKKER ! P O R O O V D I E H G I L I E V
uwverkeer. o b d n la r e ig n voor veil el mbeeck, Blad Ook wij gaa Loed van Sa Tussenstand deelnemers 500 400 300 221
30
VEILIG (land)bouwverkeer Vergroot de veiligheid, rij met een trekkerbumper. CUMELA Nederland ondersteunt de aanschaf van 500 bumpers met een vergoeding van € 500,-. Kijk op www.cumela.nl/trekkerbumpers voor de deelnemende leveranciers en de spelregels en voorwaarden.
Adv.pag.41.indd 41
28-9-2017 14:58:43
ondernemen met
vaktechniek vaktechniek
Electric fantastic GroenTechniek Holland vergroent Het was electric fantastic op GroenTechniek Holland. Overal waren nieuwe machines die met behulp van accu’s groene energie gebruiken om hun werk te doen. Een duidelijk signaal dat langzaam het gebruik van accumachines doordringt bij het werk in het groenonderhoud. De winnaar van het Gouden Klavertje Vier, de Oeliatec Mollen Artiflex van Ram BV, paste precies in de trend van de afgelopen editie van GroenTechniek Holland. Dit onkruidbestrijdingsvoertuig combineert namelijk elektrische aandrijving met het gebruik van groene diesel voor het genereren van stoom. Accu’s zorgen ervoor dat het voertuig de hele dag stil zijn weg kan vervolgen. De dieselbrandstof is alleen nodig om het water te verwarmen om voldoende stoom op te wekken voor een goede bestrijding van het onkruid. Dan merk je namelijk weer dat de energie-inhoud van de accu’s nog onvoldoende is om water snel tot hoge temperaturen te verwarmen. Slim is wel de hele verwarming,
42
die modulerend werkt. Dit wil zeggen dat de machine zelf regelt hoe hard hij moet branden om voldoende warmte op te wekken. Ook de winnaar van de tweede prijs werkt met accu’s. Het gaat hier om de iMow TeaM-robotmaaier van Stihl, bedoeld voor bedrijven die in korte tijd een veld moeten maaien en dat met een robot willen doen. De vijf of meer robots die dan worden ingezet, gaan volstrekt willekeurig over het veld, weten elkaar te ontwijken, maar leggen gezamenlijk vast wat al is gemaaid. Volgens de jury een mooi voorbeeld van de inzet van robottechnologie.
GRONDIG 8 2017
42-43 Groen Techniek Holland.indd 42
28-09-17 - (w39) 15:14
Zelfrijders voor het schonen van sloten en het maaien van bermen zijn in trek. Om de belangstelling te peilen, nodigde Bomhof Energreen uit om naar GroenTechniek Holland te komen. Een geslaagd experiment, zo bleek uit de belangstelling voor dit uit Italië afkomstige voertuig, waarvan er al meer dan 500 rondrijden.
Wat verscholen op de stand van Wim van Breda was de opvolger van de Kantonier te vinden. Die is gebouwd op het door Ginaf aangepaste onderstel van een DAF en met een eigen cabine. Door verder te bouwen op een DAF-onderstel kan op de machine gewoon een kenteken worden verkregen en mag deze de snelweg op. De maaiunit van Herder komt als losse opbouw op het onderstel. Voor de directe afvoer van het materiaal komt er een speciale door Jan Veenhuis gebouwde aanhanger.
Een leuk experiment op GroenTechniek Holland was het pop-up-stadspark. Het leverde een sfeervolle omgeving voor de lunch op. Eén van de deelnemers was Van Berkel uit Veghel. Dat leverde materiaal voor de ondergrond en zorgde voor de verharding van de paden.
Opvallend op de beurs was het grote aantal aanbieders van elektrisch gereedschap, met daarbij ook een groot aantal nieuwe namen, zoals Posi-Trac bij Nimos. Dat bedrijf liet zien dat accu’s inmiddels in staat zijn om voldoende lang voor energie te zorgen. Wel merkte je bij alle demo’s dat bezoekers nog afwachtend zijn. Het gevoel dat er minder vermogen is en de angst dat de batterijen onvoldoende capaciteit hebben, maken hen afwachtend. Naast al dit elektrische nieuws waren er natuurlijk ook een groot aantal nieuwe machines en werktuigen te zien, met opvallend veel aandacht voor de zelfrijders voor het slootonderhoud. Naast de Berky die we eerder in Grondig voorstelden, was er een Noremat en ook Energreen wil graag weten wat de mogelijkheden op de Nederlandse markt zijn. Voor het overige presenteerden verschillende fabrikanten nieuwe typen en modellen voor het jaar 2018. Ondanks wind en regen hadden de bezoekers alle tijd om deze te bekijken. De beurs was met 16.000 bezoekers over drie dagen goed bezocht, maar er bleef alle ruimte voor een goed gesprek met de vertegenwoordigers. Dat gecombineerd met een mooi beursterrein maakte dat het een beurs was waar iedereen die in dit vakgebied werkzaam is en met machines werkt kon kijken en vergelijken. Daar gaat het immers om.
TEKST: Toon van der Stok FOTO’S: Marijke Dorresteijn en Toon van der Stok
Kennis van cumelaondernemers nodig De kennis van gewasstromen van cumelaondernemers is nodig om een gesloten kringloop te realiseren. Dat was de boodschap van Bertus Meijer van de gemeente Dalfsen tijdens de ontbijtsessie van CUMELA Nederland op GroenTechniek Holland. Daar liggen dus kansen voor cumelaondernemers. Meijer was één van de sprekers op de traditionele ontbijtsessie van CUMELA Nederland tijdens een beurs. Het was een sessie om wakker bij te blijven, want de wind zorgde voor veel lawaai. Mooi was wel dat de ondernemers zich niet lieten afschrikken door weerswaarschuwingen. Iedereen die zich had opgegeven, stond tijdig in de rij voor een stevig ontbijt. De bodem was het centrale thema van de bijeenkomst. Meijer vertelde over de manier waarop Dalfsen is uitgeroepen tot het groenste dorp van Nederland. Belangrijk voor de gemeente is daarbij circulair werken. Dat betekent dat er in het hele Vechtdal wordt geprobeerd om alle organische stoffen in het gebied te houden, bijvoorbeeld door het hergebruik van bermgras. Daarbij gaat de gemeente graag langs bij ondernemers in de eigen omgeving, omdat zij ook als uitgangspunt heeft om lokaal te kopen en te investeren. De gemeente heeft cumelaondernemers nodig om verder te kunnen verduurzamen, stelde Meijer. “Wij willen graag een gesloten kringloop en we dagen ondernemers uit om daarover mee te denken.” Een tweede onderwerp dat aan de orde kwam, was het onderhouden van de bodem. Marcel Straatman van Heicom liet zien hoe het mogelijk is om met aangepaste grondproducten voor elke begroeiing een goede ‘standplaats’ te creëren. Belangrijk is om te weten wat er in de grond aanwezig is en dat er wordt gekozen voor bijvoorbeeld het juiste zand op de juiste plaats. Het gaat echter om meer dan alleen het juiste zand. Voor een goede groei is het ook belangrijk dat al bij het aanleggen wordt gekeken naar mineralen en humus. Naast deze twee elementen is het ook in de bodem van levensbelang dat er voldoende zuurstof is. Daarom is het belangrijk om verdichting te voorkomen en indien aanwezig weer op te heffen. Alleen dan kun je een gezonde leefomgeving creëren in bijvoorbeeld een stadspark en onder sportvelden.
GRONDIG 8 2017
42-43 Groen Techniek Holland.indd 43
43
28-09-17 - (w39) 15:15
TESTRIT NIEUWE GENERATIE Big M in balans
ondernemen met
vaktechniek
Krone is inmiddels toe aan de vijfde generatie van de Big M, het beste bewijs dat er een markt is voor deze zelfrijdende maaicombinatie. Op de komende Agritechnica presenteert het bedrijf een volledig vernieuwd model, met een Liebherrmotor, een nieuw frame, een andere ophanging voor de maaiers en vooral veel meer elektronische oplossingen voor extra gebruiksgemak. Wij reden deze zomer alvast een stukje om kennis te maken. Helemaal nieuw is de Big M 450 bij de presentatie niet, want sinds mei van dit jaar zijn er al 22 in het veld aan het werk. Doel daarvan is om alle fouten eruit te hebben als er wordt overgeschakeld naar de nieuwe serie. Heel nuttig, zo blijkt bij onze testrit, want door het korte gras dat hier wordt gemaaid, ligt er op het veld naast het zwad een klein streepje gras. Het blijkt door een gat in het eind van de vijzelbak te vallen. Dat is aangebracht om het vuil er gemakkelijk uit te laten vallen als de maaiers in transportstand staan, maar bij dit gras met een effect dat je niet wilt. Op de Agritechnica zullen we zien of dat is opgelost. Volkomen nieuw is het motorgeluid van deze machine. Net als bij de hakselaars schakelt Krone nu over op Liebherrmotoren. Een bewuste keuze, vertelt productmanager Hendrik Feldmann. “Voor ons is het belangrijk dat we met een fabrikant werken die ons de mogelijkheid geeft om zelf service te verlenen. Dat kan bij Liebherr, maar bij veel andere motorfabrikanten niet. Die willen het zelf doen, maar niet op vrijdagavond of in het weekeinde. En 24/7-service is
44
noodzakelijk bij onze machines. Een rol speelt eveneens het relatief kleine aantal motoren dat we afnemen. Een bedrijf als MAN ziet ons, zeker na de overname door Volkswagen, niet meer staan.�
Twee vermogensstanden De nieuwe Liebherr D946 A7-04 voldoet aan de nieuwste Stage IV-emissie-eisen en heeft twee vermogensstanden, M-Power en EcoPower. Dat wil zeggen dat de motor de meeste tijd op EcoPower met ongeveer 257 kW (350 pk) zal draaien. Alleen bij zware omstandigheden schakelt hij automatisch 74 kW (100 pk) bij. Dit kan ook handmatig, al is dat alleen zinvol als het vermogen echt nodig is. Tijdens het maaien draait de motor op 1650 toeren, op de weg is 1250 toeren voldoende om toch 40 km/u te halen. In het veld is de snelheid begrensd op maximaal 25 km/u. Tijdens het maaien in een lichte snede gras blijkt het verbruik acceptabel. Dat ligt continu rond de 40 liter per uur. Bij een rijsnelheid van rond de 10 km/u komt dat neer op vier liter per hectare. Op mooie percelen moet een
GRONDIG 8 2017
44-45 Krone Big M.indd 44
28-09-17 - (w39) 13:36
capaciteit van vijftien hectare per uur mogelijk zijn en komt het verbruik dus onder de drie liter per hectare. In de cabine komt het geluid van de motor nauwelijks uit boven dat van de maaiers. Het is te danken aan het bevestigen van de motor op silent blocks. Trillingen vanuit de motor worden daardoor niet doorgegeven aan het vernieuwde frame. Dat scheelt niet alleen geluid, maar ook trillingen die het frame belasten. Volgens Krone verlengen de silent blocks dus ook de levensduur.
Dankzij de nieuwe aandrijving is de werkbreedte van de zijmaaiers vergroot naar 3,60 meter. Dat brengt de totale werkbreedte nu op een kleine tien meter.
Aangepaste bediening In de cabine valt vooral het nieuwe touchscreen op. Dat heeft een lichtgrijze achtergrond, waardoor ook in het volle licht alles goed leesbaar blijft. Aangepast is de bediening van de maaiers. Het is nu mogelijk om met één druk op de knop van alle drie de maaiers de maaidiepte iets aan te passen of de bodemontlasting te verhogen of te verlagen. Via het scherm zijn de vijf knoppen op de joystick volledig vrij in te delen om afhankelijk van het type werk zo slim mogelijk te kunnen opereren. De centrale ontlasting van alle maaiers is mogelijk doordat Krone de veerconstructie waarin de maaiers eerst hingen heeft vervangen door een actieve hydraulische ontlasting zoals bij een maïsbek. Door het verhogen of verlagen van de druk is de ontlasting regelbaar tussen nul en honderd procent. Een bijzondere aanpassing is de automatische sideshift die nu op de frontmaaiers aanwezig is. Hierbij wordt de stuuruitslag van het achterwiel gemeten, waarna de machine zelf de frontmaaier naar binnen beweegt bij het nemen van een bocht. Hiermee maakt Krone definitief een eind aan de streepjes die in de bocht blijven staan zonder deze voorziening. Bij de testmachine gaat het nog wat schokkerig, maar dit moet door een aanpassing van de hydrauliek bijna onmerkbaar gaan.
Zowel de vooras als de achteras is nu hydraulisch geveerd (voorheen alleen de vooras) en in hoogte verstelbaar voor een hogere werkstand en eventueel meer vrije doorgang voor het zwad.
Met behulp van de vijzel kunnen perceels- en slootkanten in één werkgang worden vrijgemaakt.
Middenophanging De zijmaaiers hebben een geheel nieuwe middenophanging gekregen. Door deze wijziging kan er nu eindelijk ook een obstakelbeveiliging worden gemonteerd. Zowel de frontmaaier als de zijmaaiers hebben nu de aandrijving aan de zijkant in plaats van middenaandrijving. Dit geeft meer vrije doorgang voor het gewas en zorgt ervoor dat het gras mooi verdeeld over de volle werkbreedte door de kneuzer gaat. Dit heeft ook een gunstig effect op het brandstofverbruik. Bijna standaard is voor de Big M dat deze wordt geleverd met achter de kneuzer de vijzels voor de zijafvoer voor het direct in het zwad maaien of om bijvoorbeeld bij de eerste omgang het gras uit de kant te verwijderen. Dit betekent dat er in de volgende werkgang veel sneller kan worden gewerkt, omdat je geen rekening meer hoeft te houden met takken, paaltjes of slootkanten. Opvallend genoeg zijn de enige BiG M’s die Krone zonder deze voorziening levert bestemd voor Nederland, terwijl juist in ons land er veel wordt gemaaid aan slootkanten, waar dit een slimme oplossing is. Het zal wel de Nederlandse zuinigheid zijn.
Grotere banden De nieuwe Big M 450 biedt de mogelijkheid om grotere banden te monteren om de bodemdruk verder te verlagen. Eventueel kunnen er ook banden met lagere nokken op. Het testexemplaar is aan de voorzijde uitgerust met de 800/60R32 Flotation Trac en achter met de 600/60R30.5 Flotation Trac. Omdat de Big M zeker bij loonwerkers ook veel op de weg zit, is de rijaandrijving ook aangepast. Gebleven zijn de wielmotoren met planetaire eindvertraging, maar deze zijn nu volledig traploos van 0 tot 40 km/u. Dit in tegenstelling tot de vorige serie, die nog eenmaal automatisch schakelde. Het zijn aanpassingen die de Big M nog meer kans geven bij de loonwerker die veel maait. Als iets zich namelijk heeft bewezen, dan is het wel dat goed en snel maaien extra werk oplevert. Daarmee kunnen klanten en Krone voortbouwen op het succes van de eerste vier series. TEKST & FOTO’S: Toon van der Stok
GRONDIG 8 2017
44-45 Krone Big M.indd 45
45
28-09-17 - (w39) 13:36
Vacature Planner HAS/HEAO logistiek analytisch • klantgericht • communicatief • gestructureerd • teamspeler Rijko is per direct op zoek naar een planner. Wie is Rijko? Rijko denkt in oplossingen samen met de groentetelers en de groenteverwerkers. Dat doen we met passie, kennis en transparantie. Die kernwaarden zijn te herkennen in alles wat we doen. Rijko werkt daarbij nauw samen met CoÜperatieve Telersvereniging De Schakel waarin ruim 500 professionele groentetelers in Nederland, BelgiÍ en Duitsland hun krachten hebben gebundeld. Rijko vervult op deze manier de sleutelrol tussen vraag en aanbod. Meer weten? Kijk dan op www.rijko.nl Wat bieden wij? Een dynamische en gedreven werkomgeving Ruimte voor eigen initiatief Korte communicatielijnen Betrokken en enthousiaste collega’s Ben jij die enthousiaste nieuwe collega waar wij naar op zoek zijn? Kijk dan of onderstaande functie aansluit bij jouw ervaring en reageer direct! Functie Als planner ben je verantwoordelijk voor het bewaken, beheersen en bijsturen van de logistieke en commerciÍle processen voor, tijdens en na het zaaien en oogsten van
gewassen. Dit doe je door zo effectief en efficiÍnt NPHFMJKL UF QMBOOFO BBO EF IBOE WBO UFFMU FO PPHTUQSPHOPTFT PN [P VJUFJOEFMJKL UF LPNFO UPU FFO PQUJNBBM [BBJ FO PPHTUSFTVMUBBU. Ook ben je verantwoordelijk voor de in- en verkoop van hulpstoffen en halffabricaten, alsook voor de distributie en het voorraadbeheer ervan. Denk hierbij aan zaaizaden, diepvriesproducten etc. Tevens onderhoud je je relaties met bestaande en nieuwe klanten. Onze processen en systemen ten behoeve van de planning, inkoop en verkoop willen we continu verbeteren. Daarom analyseer je onder andere de gegevens uit ons ERP-systeem (SAP) en maak je verbetervoorstellen. Wie ben jij? Jij gaat ervoor zorgen dat onze klanten het hele jaar door de beste groenteproducten geleverd krijgen. Direct van het land, samen met je collega’s optimaal gezaaid, geteeld en geoogst. Je bent analytisch sterk, klantgericht, communicatief, gestructureerd en een gedreven teamspeler. Je houdt het overzicht, ondanks dat je regelmatig onder tijdsdruk moet werken. Verder beschik je over: HBO/WO niveau (voorkeur HAS, HEAO Logistiek) Uitstekende beheersing van de Nederlandse en Engelse taal Ervaring met SAP is een PrÊ.
Wij zien je motivatie en CV graag tegemoet. Stuur deze naar: p.bartels@ vanrijsingen.com Voor vragen over de functie kun je contact opnemen met Frans Maassen, Manager Planning (tel. 06-20545121).
P&O SCAN Personeel in dienst? Dan heeft u te maken met veel regels en is aandacht voor personeelszaken van belang. Immers, tevreden en goed functionerende werknemers brengen uw bedrijf verder. De CUMELA P&O scan helpt u om: Äž žŽĹ?ĞůĹ?ŊŏŚĞĚĞŜ ǀĂŜ ĚĞ Ä?Ä‚Ĺ˝ ŽƉĆ&#x;žĂĂů ƚĞ Ä?ĞŜƾƊĞŜ Wet- en regelgeving goed toe te passen Vakbekwaam personeel te binden en te boeien Grip te krijgen op personeelskosten En nog veel meer‌.
GeĂŻnteresseerd, neem contact op met CUMELA Advies (tel: 033-2474900) of mail naar info@cumela.nl
Adv.pag.46.indd 46
NEDERLAND
28-9-2017 15:00:30
CAT 926M WIELLADER
COMFORTABEL EN EFFICIËNT In de Cat 926M wiellader geniet u de hele dag van comfort. Neem plaats in de nieuwste wiellader uit de M-serie en geniet van de automatische temperatuurregeling, het lage geluidsniveau, uitstekend zicht rondom en ultralichte joystick die met u meebeweegt op een luchtgeveerde, verwarmde stoel. De grote en ruime werkomgeving van de machinist maakt dit de meest comfortabele plek op het werkterrein. Ɠ
EXTREEM LAAG GELUIDSNIVEAU (VOLGAS 1600 TOEREN PM)
Ɠ
MEER CAPACITEIT MET GEPATENTEERDE PERFORMANCE LAADBAK VOOR SNEL LADEN
Ɠ
HYSTATTM RIJAANDRIJVING, VOLLEDIG TRAPLOOS VARIËREN MET RIJSNELHEID
Ɠ
GEOPTIMALISEERDE Z-BAR (HOGE UITBREEKKRACHT EN PARALLEL LIFT)
Ɠ
EXCLUSIEVE RIDE CONTROL
Interesse in een demonstratie met de Cat 926M wiellader? Bel Rino Wink, 06 - 22 958 492 of mail rino.wink@pon-cat.com www.pon-cat.com
Adv.pag.47.indd 47
28-9-2017 15:01:39
DUBBELE PRAKTIJKERVARING Zunhammer zet door met NIR
ondernemen met
vaktechniek
De Duitse fabrikant Zunhammer is vooral bekend van de lichte kunststof drijfmesttanks, maar de fabrikant heeft ook een actieve elektronica-afdeling, die al in een heel vroeg stadium de NIR-techniek op de markt bracht. We vroegen gebruiker Siemen Huisman in Venhuizen naar zijn ervaringen en Sebastian Zunhammer naar de toekomst.
Door het gebruik van kunststof zijn de tanks licht. Deze tank van 14,5 kuub van Huisman weegt ongeveer zeven ton, inclusief zuigarm en schuifas.
48
Er zijn inmiddels al flink wat bemesters met NIR-sensoren, vooral dankzij de inspanningen van John Deere, met in diens kielzog fabrikanten als Vervaet en Joskin. Ook Veenhuis, VMA en Schuitemaker zijn op de markt of komen binnenkort met sensoren die tijdens het uitrijden van de mest meten welke gehaltes erin zitten. Iets in de schaduw werkt het Duitse Zunhammer. Dat kwam in 2005 als eerste met een werkende NIR-sensor op bemesters op de markt. Dankzij importeur Rosier Greidanus in het Friese Winsum is Zunhammer ook op de Nederlandse markt actief. Er zijn inmiddels meerdere tanks in gebruik, die opvallen door hun lage eigen gewicht. Enkele van de tanks die op de Nederlandse bodem rondrijden, zijn voorzien van een NIR-systeem. Eén daarvan is in gebruik bij Huisman BV in het Noord-Hollandse Venhuizen. Siemen Huisman is daar verantwoordelijk voor het agrarisch werk. “We hebben in onze regio nogal wat kooltelers. Die willen geen dierlijke mest gebruiken als ze niet weten wat
erin zit. Ze planten in blokken, om op die manier verschil in oogstmomenten te krijgen. Dat moet je dan natuurlijk niet in de war sturen door een later geplant blok meer stikstof te geven. Dan vallen de oogstmomenten van verschillende blokken weer gelijktijdig, iets wat ze juist wilden voorkomen. Ze zijn nu heel enthousiast over het doseren op stikstof en het egaal toedienen daarvan.” Huisman rijdt inmiddels tweeënhalf seizoen met een NIRsensor van John Deere op de sleepslangcombinatie. “We willen en kunnen echter niet alles doen met de sleepslang. We merken wel dat het gewicht van de machines steeds belangrijker wordt. Daarom investeren we in brede banden en bandendrukwisselsystemen, maar dan kun je het niet maken dat je met een heel zware tank komt. We hebben daarom een Zunhammer-tank van 14,5 kubieke meter gekocht. Daarop werkt de John Deere NIR-sensor niet. Daarom hebben we daar een Zunhammer-sensor op laten bouwen.”
GRONDIG 8 2017
48-50 Zunhammer.indd 48
28-09-17 - (w39) 13:34
Snelheid of pomp Het grote verschil tussen de twee systemen is dat de John Deere-sensor de snelheid van de trekker aanstuurt voor de juiste dosering en Zunhammer ervoor kiest om via de sensor de pomp aan te sturen. Huisman heeft gemerkt dat als je de John Deere heel nauwkeurig wilt laten doseren de trekker heel nerveus reageert. Met de Zunhammer waarmee hij sinds dit voorjaar werkt, gaat dat anders. “Het doseren gaat prima, maar in het begin lukte het tegelijk opstarten van alle besturingssystemen op de trekker niet goed. Ook de verwerking van de data op onze thuiscomputer was nog niet goed mogelijk. Dat is gelukkig verbeterd sinds het systeem in de loop van het seizoen een forse update kreeg”, aldus Huisman. Met taakkaarten heeft hij nog niet gewerkt, maar dat moet komend jaar gaan gebeuren. Tot nu toe is vooral gestuurd op een gelijke hoeveelheid stikstof. Dankzij de nieuwe update is ook de presentatie naar de klanten van de uitgebrachte hoeveelheden verbeterd. Hoewel vooral de kooltelers enthousiast zijn, merkt hij dat ook akkerbouwers en veehouders toenemend belangstelling tonen. “Dat merken we vooral in de maïs. We hebben achter de tank ook een schijveneg als bouwlandbemester. Daarop hebben we een tweede verdeler gezet, zodat we op maïsland de mest op 75 centimeter rijafstand kunnen verdelen. Daarna frezen we de grond licht en zaaien we de maïs in de bemeste stroken. Boeren sturen daarin vooral op fosfaat en dat kunnen we nu regelen, omdat ze geen fosfaat als kunstmest kunnen aanvoeren. Een tekort aan stikstof kan dan eenvoudig als rijenbemesting bij het zaaien worden gegeven.” Ook over het gewicht van de machine toont Huisman zich tevreden. “We hebben hem op de weegbrug gehad. Een volle combinatie kwam op 32 ton. Daar gaat veertien ton mest van af, een ton of 8,5 voor de trekker, 2,5 ton voor de bemester en dan blijft er zeven ton over voor de tank. En dat is dan een tank met een zuigarm met turbovuller, een schuifas en 750/60R30.5-banden met bandendrukwisselsysteem.” De vraag voor veel loonwerkers is of de klant bereid is te betalen. Huisman heeft daar wel een idee bij. “Ik kan me indenken dat klanten in de veehouderij de meerwaarde nog niet zien, maar akkerbouwers zien die in de akkerbouw op tarwe, kool, aardappels en uien wel. Die nemen genoegen met een wat lagere vergoeding voor het plaatsen van de mest als ik garandeer dat er egaal wordt bemest. Bij kooltelers is dat zelfs de enige manier om ze mest te laten afnemen. Veehouders zullen de meerwaarde moeten zien. We zagen in
De schuifas is door importeur Rosier Greidanus ontwikkeld en schuift per kant 70 centimeter uit.
ZUNHAMMER-TANKS - Mest door het frame Zunhammer bouwt mesttanks van 6,5 tot 32 kubieke meter. Die zijn vooral bekend om hun lage gewicht, tot wel 40 procent lichter dan een traditionele gegalvaniseerde tank. Dat komt in de eerste plaats doordat Zunhammer de tanks maakt van glasvezelversterkte kunststof. Dit is in vele vormen te maken en daardoor kan de inhoud worden geoptimaliseerd ten opzichte van de afmetingen en kan het zwaartepunt laag worden gehouden. De assen kunnen op meerdere plaatsen aan het frame worden geschroefd. Importeur Rosier Greidanus maakt op wens een schuifas met een schuifweg van 70 centimeter, zodat de wielen buiten het trekkerspoor lopen. Zunhammer biedt keuze uit verschillende verdringerpompen. Op wens kunnen die hydraulisch worden aangedreven. Een bijzondere pompconfiguratie is de Eco-Duo. Dit zijn twee hydraulisch aangedreven 6000-literpompen. Vooral in Duitsland met sleepslangcombinaties met een grote werkbreedte is een grote pompopbrengst gewenst. In Nederland zijn we vooral blij met een korte vultijd. Om verder op gewicht te besparen, gaat de mest door de framebalken van de tank van de pomp naar de verdeler van de bemester. Ook kan die door de framebalken worden rond gepompt. Extra leidingwerk is daardoor niet nodig. De weerstand is laag, omdat de balken ruim zijn gedimensioneerd en er geen scherpe bochten in zitten. De twee pompen werken samen bij het vullen. Tijdens het uitrijden kan één van beide zorgen voor het uitbrengen van de mest en de tweede voor het rondpompen.
de maïs echt de verschillen in de samenstelling van de mest terug in de opbrengst en de samenstelling, omdat we de sensor ook op de hakselaar gebruiken. Richting de klanten zijn we er echter niet te hard mee van stapel gelopen. Eerst maar eens zorgen dat alles goed werkt.” TEKST & FOTO’S: Arend Jan Blomsma
De pomp wordt hydraulisch aangedreven door het eigen systeem van de tank. Hierdoor kan de gift gemakkelijk worden gevarieerd.
Met VAN-Control 2.0 is het mogelijk exact de kilo’s stikstof toe te dienen die je wilt geven.
Siemen Huisman: “Akkerbouwers zijn bereid meer te betalen voor bemesting op gehalten.”
De mest stroomt door de framebalken van de tank van de pomp naar de bemester.
GRONDIG 8 2017
48-50 Zunhammer.indd 49
49
28-09-17 - (w39) 13:34
ondernemen met
vaktechniek
Sebastian Zunhammer: “Meting met NIR is pas het begin” Zunhammer is fabrikant van mesttanks en bemestingsapparatuur in het Duitse Traunreut. Het bedrijf bestaat sinds 1856 als smederij, maar is sinds 1957 actief in de mest. Sebastian Zunhammer is daarin de derde generatie. Het bedrijf had vorig jaar een omzet van 29 miljoen euro. Hij is tevreden over de ontwikkeling van de orderportefeuille. “In juli waren we voor 2017 al uitverkocht. Omdat we na twee jaar weer in twee ploegen zijn gaan produceren, lopen we nu in op onze levertijden. In 2016 hebben we ongeveer 350 machines gebouwd. Dat lag in de jaren daarvoor rond de 440 exemplaren. De slechte prijzen voor de boeren en de onzekerheid over onze mestwetgeving zorgden voor lage investeringen.” Biedt de mestwetgeving ook geen kansen voor jullie? “Vanaf 2020 moeten de akkerbouwers in Duitsland hun mest zoals dat heet ‘bodennah’ uitbrengen, dat wil zeggen dat de ketsplaat niet meer mag. Sleepslangen of -voeten mogen wel. Op grasland volgt die verplichting pas in 2025. Er is dus op dit moment vooral een afwachtende houding. De voorlopers investeren echter wel.”
Dankzij de schuifas lopen de achterste wielen van de tank niet door het trekkerspoor.
DLG heeft jullie NIR-systeem getest. Wat zijn de resultaten? “Met VAN-Control 2.0 zijn we al heel ver, maar over de resultaten van de test door DLG kan ik nog niets zeggen. Ik verwacht dat we die resultaten op de Agritechnica kunnen presenteren. We weten dat de degelijkheid van de sensor goed is en dat hij weinig storingsgevoelig is. Voordeel is dat onze NIR-sensor ook op tanks van andere fabrikanten kan werken. We hebben systemen draaien op SGT en Kaweco en we werken ook samen met Müller Elektronik. Met alleen de metingen zijn we er echter niet, want de verbinding met andere netwerken verdient nog veel aandacht. We kunnen via Iso XML samenwerken met verschillende managementsystemen, onder meer van AgrarOffice, Helm en FarmWorks.”
Wat voegt aansturing van de trekker via het Tractor Implement Management nog toe? “Op het moment is het gemakkelijker om de pomp aan te sturen. Dat is onze eigen aansturing en daar hebben we helemaal de controle over. Om echt aan de limiet van de capaciteit te kunnen bemesten, zou je eigenlijk beide moeten hebben. Je zou daarbij zowel de rijsnelheid als het aftakastoerental moeten kunnen regelen. In de heuvels en met zware werktuigen werkt de pompregeling beter. Over enige tijd zijn we echter wel zover dat we zowel de pomp als de trekker kunnen aansturen.” NIR-sensoren vormen volgens u pas het begin. Waar gaat het uiteindelijk naar toe? De NIR-sensoren vormen het begin van de precisielandbouw als het om bemesten gaat. Er volgt een keten van dataverzameling en het handelen daarnaar. De sensor is daarin een deel van de oplossing. We zijn nu een samenwerking begonnen met Claas, waarin we met diens Isaria-groensensor de behoefte van het gewas willen bepalen en daar vervolgens met VAN-Control aangepast op kunnen bemesten.” Wat kunnen we op de Agritechnica verwachten? “We komen daar met nieuwe voertuigen, mesttanks dus, en met vernieuwingen op het gebied van elektronica. Alles kan ik daarover nu nog niet zeggen. Wat ik wel kwijt wil, is dat we komen met een zwanenhalsoplegger voor de Claas Xerion. Er komt ook een kleinere Holmer Terra Variant, maar die zal bij Holmer op de stand staan en niet bij ons. Verder komen we met een volledig herzien pompstation. Dit is een aanhanger met eigen dieselmotor en een 9000-literpomp voor het vullen van de tank. Dat past in Duitsland vooral bij het vullen van de lichte aanvoertanks zonder eigen pomp.”
50
GRONDIG 8 2017
48-50 Zunhammer.indd 50
28-09-17 - (w39) 13:34
De vooruitgang ervaren.
Rupsbulldozers van Liebherr overtuigen door: Krachtige motoren en traploze hydrostatische rijaandrijvingen Zuinig in het verbruik dankzij constant motortoerental en ECO-modus Uitmuntend operatorcomfort en perfect zicht rondom voor optimale productiviteit
Wynmalen & Hausmann Import N.V. Ressenerbroek 7 6666 MP Heteren Tel.: +31 26 47 90 531 E-mail: info@wynmalenhausmann.nl www.facebook.com/LiebherrConstruction www.wynmalenhausmann.nl
Adv.pag.51.indd 51
28-9-2017 15:02:34
#&;0&, 0/4 01 %& "(3*5&$)/*$" )"- 45"/% $
W W W . L M C G E N N E P. N L
$PSSJEPS t 3# 7FHIFM t 5 XXX MNDHFOOFQ OM
-PDBUJF -BOEUFDI UF 7FHIFM
ING FINANCIER %* VANAF 0,99
ONTDEK HET NU ZELF: BLAUW WERKT!
* informeer naar de voorwaarden
Hallo, wat kunnen wij doen voor u? Netjes dat we dit vragen toch, vindt u niet? Voor ons is dit vanzelfsprekend! Bij LEMKEN neemt u als loonwerkers een heel bijzondere plaats in. Wij zijn geïnteresseerd in uw mening en staan open voor suggesties en wensen! Juist daarom zijn onze landbouwmachines zoals ze nu zijn: efficiënt, veelzijdig en hoogwaardig. Overtuig uzelf! En ontdek wat veel loonwerkers al lang weten: Blauw werkt!
lemken.com
Trans-SPACE
GUN UZELF ONGEËVENAARD COMFORT EN STABILITEIT !
Hardox bodemplaat
Afdekzeil ‘‘Telecover’’ voor aardappelen
adv.pag.52.indd 52
joskin.com
28-9-2017 15:03:29
ondernemen met
vaktechniek
ECONOMIE
IN KORT BESTEK Bekendmaking vereist? Vraag om onderbouwing!
CUMELA Kompas Analyse: groot verschil in machinekosten Royal Reesink NV heeft een principeovereenkomst bereikt over de overname van alle activa en passiva van het handelsfonds De Bruycker NV. De overname van De Bruycker betekent voor Reesink een aanvulling en versterking van de
Beste Nico, Bij een onderhandse aanbesteding kregen we alleen te horen dat wij vierde in rang zijn. Kunnen wij de aanbestedende dienst verplichten om alle prijzen bekend te maken?
Beste aannemer,
" ' " $ % 2 (%#4&3 :=90999 :;90999 :990999 A90999 ?90999 =90999 ;90999 9
%#" ) %, ' %('# ! %
! " % & #&' "
% % &
(! & '#%
" #&' "
Hoewel er in de cumelasector grote verschillen zijn in de bruto marge per fte blijkt er nauwelijks een verschil in de arbeidskosten per fte. Gemiddeld zijn deze â‚Ź 46.112 per fte. Daarbij is er nauwelijks een verschil tussen grondverzet, gemengde en agrarisch loonbedrijven. Een groter verschil zien we bij de machinekosten en bruto marge per fte. Deze beide zijn bij de agrarische loonbedrijven duidelijk hoger. De grafiek laat zien dat bij de grondverzetbedrijven de arbeidskosten hoger zijn dan de machinekosten, terwijl dit bij de agrarische loonbedrijven precies andersom is. De machinekosten per fte bedragen bij de agrarische loonbedrijven â‚Ź 58.999,, terwijl deze bij de grondverzetbedrijven slechts â‚Ź 34.296,- bedragen. De machinekosten bestaan uit afschrijvingen, onderhoud en reparatie, brandstof, huur en overige machinekosten. Al deze kosten zijn bij de agrarische loonbedrijven hoger. Deze bedrijven zijn duidelijk kapitaalintensiever en hebben daarmee hogere machinekosten. Dat komt direct tot uiting in de veel hogere bruto marge die deze bedrijven moeten halen per werknemer. Deze is voor de agrarische loonbedrijven â‚Ź 120.460,- per fte, terwijl deze bij de grondverzetbedrijven uitkomt op â‚Ź 96.304,- per fte. Ondanks die grote verschillen in omzet per werknemer is het eindresultaat bij beide bedrijfstypen bijna gelijk. Vergelijk het met de verhuur van een stratenmaker of de verhuur van een bietenrooier. Bij beide zijn de arbeidskosten per uur ruim â‚Ź 30, maar het aandeel machinekosten in het uurtarief ligt bij de bietenrooier fors hoger. Uiteindelijk zien we dit terug in het uurtarief. Voor de beoordeling van de cijfers is het dus belangrijk om te weten met welk type bedrijf de kengetallen van uw bedrijf worden vergeleken. De cijfers zijn gebaseerd op 375 bedrijven die over het jaar 2015 hebben deelgenomen aan de kengetallenvergelijking CUMELA Kompas Analyse. Wilt u weten hoe uw kengetallen zijn, doe dan mee aan de kengetallenvergelijking CUMELA Kompas Analyse. Neem hiervoor contact op met ĂŠĂŠn van de bedrijfskundig adviseurs, uw bedrijvenadviseur of de infolijn via telefoonnummer (033) 247 49 99 of stuur een e-mail naar kengetallen@ cumela.nl.
Helaas luidt het korte antwoord dat bekendmaking van alle inschrijvingen niet hoeft. Wel wordt de Aanbestedingswet gekenmerkt door het motiverings- en transparantiebeginsel ter voorkoming van klachten en onduidelijkheden. In het Aanbestedingsreglement (ARW 2016) leest u het volgende: “7.20.4. Bij toepassing van het gunningscriterium van de laagste prijs deelt de aanbesteder zo spoedig mogelijk en in ieder geval niet later dan twee werkdagen na opening van de inschrijvingen aan alle inschrijvers hun voorlopige positie in de rangorde op grond van de inschrijvingssommen mee. 7.25.5. De aanbesteder stelt de tot inschrijving uitgenodigde ondernemers zo spoedig mogelijk gelijktijdig en schriftelijk, in elk geval per fax of elektronisch bericht, in kennis van de beslissingen die zijn genomen op grond van de artikelen 7.25.1 tot en met 7.25.3 en, in voorkomend geval, de beslissing om de opdracht niet te verlenen. Deze mededeling bevat de relevante redenen van de gunningsbeslissing, de naam van de begunstigde en de redenen voor zijn beslissing dat de inschrijving niet gelijkwaardig is aan of niet voldoet aan de functionele en prestatie-eisen. In voorkomend geval bevat deze mededeling de redenen die er toe hebben geleid dat de inschrijving terzijde is gelegd op grond van artikel 7.25.1. In voorkomend geval bevat deze mededeling de redenen die er toe hebben geleid dat de inschrijving terzijde is gelegd op grond van artikel 7.25.1. 7.25.7. De aanbesteder deelt bepaalde gegevens betreffende de gunningsbeslissing niet mee indien openbaarmaking van die gegevens: a. met enig wettelijk voorschrift in strijd zou zijn; b. met het openbaar belang in strijd zou zijn; c. de rechtmatige commerciĂŤle belangen van ondernemers zou kunnen schaden; d. afbreuk aan de eerlijke mededinging tussen ondernemers zou kunnen doen.â€? Gezien bovenstaande artikelen uit de ARW 2016 heeft u als het werk u niet wordt gegund recht om te weten waarom u niet de nummer ĂŠĂŠn bent. Bij ‘laagste prijs’ zal de inschrijving van de gegunde partij bekend moeten worden gemaakt. Dan kun u zelf aflezen of hij wel de laagste is. Bij ‘EMVI’ geldt dat voor de score van de gegunde partij en die van u. Hoewel er aanbestedende diensten zijn die alle inschrijvingen bekend maken, zien we vaak dat ze met beroep op 7.25.7 (commerciĂŤle belangen van inschrijvers) niet bekend worden gemaakt. Het is helaas soms ook wel wat gemakzucht of koudwatervrees. Hier gerechtelijk tegen in verweer gaan, biedt helaas geen soelaas. Daarom adviseer ik u altijd om een nadere onderbouwing van de afwijzing te vragen. In een goed gesprek met uw aanbestedende dienst komt u vaak verder.
Nico Willemsen Beleidsmedewerker en secretaris sectie Grondverzet & cultuurtechniek
GRONDIG 8 2017
53 economie.indd 53
53
28-09-17 - (w39) 13:32
ondernemen met
cumela
CUMELARIA
48 DIENSTJAREN VOOR JAAP MULDER Hoe neem je afscheid van een medewerker die bijna een halve eeuw bij het bedrijf heeft gewerkt. Het antwoord is: groots. Op vrijdag 1 september bedankte de familie Timmer van het gelijknamige loonbedrijf uit Ermelo samen met klanten, opdrachtgevers en personeel Jaap Mulder voor de 48 jaar die hij werkzaam was bij het bedrijf. Wouter Timmer roemde zijn inzet en kwaliteit bij het agrarische loonwerk in het bijzonder. “Ploegen en met de combine werken kan Jaap als geen ander”, zei hij.
SCHOOLMAÏS HAKSELEN De vijfjarige kleinzoon van Jan Nooijen uit Milheeze, Rens Heesmans, wist al op zijn nog jonge leeftijd groot materieel naar school te krijgen. Na een techniekles in het voorjaar werd in de schooltuin maïs gezaaid en afgelopen maand was het tijd om die te oogsten. Dat doe je natuurlijk niet met de hand, daarvoor laat je een hakselaar komen. Al moesten de kinderen wel wat handwerk doen, want de hakselaar paste niet in de schooltuin, dus werd de maïs daar afgeknipt en in optocht
naar de hakselaar gebracht. Het leverde een mooi filmpje op van Omroep Centraal, dat op Facebook leuke reacties gaf.
30.000 UUR EN NOG LANG NIET AFGESCHREVEN Een imposante mijlpaal: na 23 jaar trouwe dienst staat de urenteller van deze Atlas van Arie den Bakker op maar liefst 30.000 uur, de stilstanduren op klussen niet meegerekend. Arie werkt nog volop met zijn eigen, in hijsen gespecialiseerde kraan en is bepaald nog niet van plan afscheid te nemen. “We hebben net nog een achteruitkijkcamera gemonteerd. Wel Op uitgerekend een mooie vrijdag na een lange periode van regen werd Jaap Mulder de hele dag in het zonnetje gezet. Collega’s haalden hem ’s morgens op en maakten een mooie toer door de omgeving. Vanwege het enorm lange dienstverband en het bereiken van de pensioenleeftijd verzocht de familie Timmer aan CUMELA Nederland om Jaap de gouden speld voor zijn verdiensten in de sector uit te reiken. Een mooie taak voor bedrijvenadviseur Gerwin Otten.
is er 2000 uur geleden een koppakking uitgeblazen. Preventief heeft Den Bakker toen de zuigers en bussen meteen voor het eerst vervangen. “Achteraf was dat niet nodig, want er zaten zelfs nog geen stootranden in, maar nu weten we zeker dat de motor weer bedrijfszeker mee kan”, aldus Den Bakker. Vanuit diezelfde preventieve aanpak verwacht hij geen problemen met de hydrauliekcomponenten. “Een kwestie van op tijd ingrijpen als je merkt dat de drukken oplopen. Dat voorkomt stukdraaien”, vertelt hij daarover. Den Bakker verricht veel werk in het Botlekgebied en draait daar nu vrijwel continu voor een grote opdrachtgever. Even tijd voor een fotootje was er wel. “En nu op naar de 40.000 uur.”
HARDLOPEN MET CUMELA Omdat hardlopen - al was het maar voor de klanten - wel een beetje bij de sector hoort, besloot een team van CUMELAmedewerkers mee te doen aan de Dam tot Damloop, zestien kilometer van Amsterdam naar Zaandam. Niet alleen medewerkers, maar ook relaties en hardlopende loonwerkers sloten zich aan. Voor de start gingen ze gezamenlijk vrolijk op de foto, maar na afloop was de vermoeidheid zichtbaar. De plannen voor volgend jaar zijn echter al gemaakt, liefst met een nog groter team van hardlopende loonwerkers. Wie belangstelling heeft, kan zich melden bij Marcel Elferink. Overigens werd er ook echt hard gelopen. Als eerste van het team kwam Wim Nummerdor binnen na één uur, achttien minuten en 57 seconden. De tweede was gastloper Lambert Vogelzang in één uur, twintig minuten en 27 seconden. Een halve minuut later kwam onze bedrijfseconoom André de Swart binnen, daarmee vele collega’s verrassend over zijn snelheid en conditie.
54
GRONDIG 8 2017
54 - 55 cumelaria en gekruid.indd 54
28-09-17 - (w39) 13:31
VEILIG OMGAAN MET LANDBOUWVERKEER IN MARIAHOUT Niet onder schooltijd, maar tijdens de kindervakantieweek kregen de kinderen uit Mariahout les in het veilig omgaan met landbouwverkeer. Loon- en grondverzetbedrijf Leenders in Mariahout maakte eind augustus een stuk van de schuur vrij en daar kregen 130 kinderen uitleg over de machines. Voor het bedrijf was het passen en meten om de juiste machines te kunnen inzetten, want er lag enorm veel gemaaid gras. Omdat de les werd georganiseerd tijdens de vakantie waren er geen leerlingen van de mbo-opleiding om dit te begeleiden. Die rol werd nu overgenomen door een aantal ouders. Zij leerden ook over het zicht vanuit de cabine (dode hoek), het omgaan met de grootte en het uitzwenken van de machine. Samen met de kinderen oefenden zij het passeren van een machine met de fiets. Na afloop maakten de ouders gebruik van hun contact met de sector om een algemene tip achter te laten. “Wederzijds begrip wordt eveneens verkregen door regelmatig langs de weg te stoppen om auto’s voorbij te laten gaan. Ergernis voorkomen blijkt ook een aandachtspunt!”
NOG MEER VOMOL Veilig omgaan met landbouwverkeer en het promoten van de sector was dit jaar het thema van een opvallende stand op de Agrarische Dagen in Someren. Initiatiefnemers waren studieclub Zuidoost-Brabant en AOC Citaverde. Zij organiseerden samen met de loonbedrijven Sonnemans en Van de Tillaar, die vlak bij het terrein zijn gevestigd, een stand en een aantal machines. Tijdens de beurs zorgden de loonbedrijven Kuunders, Van Boxmeer en Ad van den Boer samen met leerlingen van de afdeling loonwerk van Citaverde voor de standbemanning. Zij lieten de bezoekers alles zien over dode hoeken en andere gevaren bij het passeren van grote voertuigen. Daarnaast probeerden zij jongeren te interesseren voor het werken in de cumelasector. Een mooi initiatief.
EEN WERELD VERZET IN 25 JAAR Extra taart was er afgelopen maand bij Poland in Waarland. Daar vierde Per van der Stoop zijn 25-jarig dienstverband als kraanmachinist. Een periode waarin hij de wereld aan grond heeft verzet, rekende werkgever Ard Poland voor. “25 jaar is gelijk aan 50.000 draaiuren. Doe dit maal 100 kuub per uur, dan kom je tot de conclusie dat je bijna een compleet land hebt verzet”, aldus Poland. Behalve taart was er natuurlijk ook een borrel, om Per van der Stoop te motiveren nog vele jaren in de cabine te blijven.
GEKRUID Gepromoveerd Leuk nieuws: ik ben ‘gepromoveerd’. Ik mag met mijn bureau naar boven en plaatsnemen op het kantoor van de directie. Oftewel: ik werk voortaan samen met mijn man, Dirk Jan, in één ruimte. Of we veel gelijktijdig aan het werk zullen zijn, is nog maar de vraag. We zullen zien. Ik heb in elk geval nu een mooi uitzicht over ons terrein aan de achterzijde. De reden van mijn ‘promotie’ is dat we meer mensen op kantoor aan het werk hebben dan voorheen. Onze ervaring is dat opdrachtgevers steeds meer vragen naar een plan van aanpak voor het werk en daar kun je punten mee verdienen en voordeel krijgen bij inschrijvingen. Daarnaast vragen opdrachtgevers steeds meer naar diverse certificeringen, waardoor er ook meer zaken administratief moeten worden vastgelegd. Dit vergt een andere manier van aanpak bij onze inschrijvingen bij aanbestedingen en aanvragen van offertes. Kortom, dit vraagt meer met betrekking tot de voorbereiding van huidige en toekomstige opdrachten. Vandaag hebben we veel oude papieren offertes van werken weggegooid. We willen nu en in de toekomst zo veel mogelijk digitaal vastleggen, zodat uiteindelijk (bijna) al het papierwerk verdwijnt. Ik denk dat tekeningen hierin altijd nog wel een uitzondering zullen blijven, maar de rest gaat digitaal. Dan houden we ook meteen rekening met onze CO2-besparing en dit is weer goed voor ons niveau 5-certificaat van de CO2-Prestatieladder. Ja, we moeten overal aan denken tegenwoordig. Een volgende stap is zorgen voor digitale werkbonnen en dagstaten. Dat is nog wel een zoektocht. Tijdens de bouwvak hebben we uitleg gekregen over een potentiële mogelijkheid. Omdat we zo veel verschillende machines, werktuigen en werkzaamheden hebben en bijna alles in eigen beheer doen plus nog wel wat wensen hebben, komt er veel bij kijken. Oftewel: hoe flexibel is nu zo’n systeem? Hopelijk kunnen we binnenkort ook deze stap maken, waardoor er nog efficiënter, duidelijker en milieuvriendelijker kan worden gewerkt. We moeten tenslotte niet alleen blijven vernieuwen en innoveren op het gebied van machines en werkzaamheden, maar vooral ook organisatorisch, om zo nu en ook in de toekomst mee te kunnen blijven doen.
Merel van Stipdonk-van Riel Van Stipdonk Landschapsinrichting BV
GRONDIG 8 2017
54 - 55 cumelaria en gekruid.indd 55
55
28-09-17 - (w39) 13:32
ondernemen met
cumela
Miljoenenboete dreigt door uitblijven kenteken Nederland blijft in gebreke met apk voor snelle landbouwtrekkers Door het sneuvelen van het wetsvoorstel kentekenplicht (land)bouwvoertuigen in de Tweede Kamer kan de apk voor snelle landbouwtrekkers niet worden ingevoerd. Daarmee dreigt een miljoenenboete van de Europese Commissie voor Nederland. Nog erger is dat ons land dan het initiatief verliest bij de invoering van kentekens op (land)bouwvoertuigen. Registratiesysteem voor landbouwtrekkers Voor invoering van de apk is het nodig dat van landbouwtrekkers bekend is wat hun maximumconstructiesnelheid is. Het verworpen wetsvoorstel voorzag in de benodigde registratie en kentekening van landbouwtrekkers met hun voertuigeigenschappen. Na de afwijzing heeft het ministerie van Infrastructuur en Milieu samen met de RDW onderzocht of er alternatieve oplossingen zijn voor de invoering van de apk-plicht voor snelle landbouwtrekkers. De uitkomst is, niet verrassend, dat een registratiesysteem voor landbouwtrekkers noodzakelijk is. Zonder registratie is de apk-plicht namelijk niet te handhaven. Onderzocht is of alleen apk-plichtige landbouwtrekkers moeten worden geregistreerd of alle landbouwtrekkers in Nederland. Registratie van alleen apk-plichtige landbouwtrekkers lijkt voor de hand te liggen, maar is volgens het ministerie een ‘papieren oplossing’. De verwachting van het ministerie is namelijk dat eigenaren niet al hun snelle landbouwtrekkers laten registreren, waardoor de apk-plicht wordt ontweken. Bij een staandehouding is door de politie namelijk niet te controleren wat de maximumconstructiesnelheid van de landbouwtrekker is. Volgens het ministerie is het zeer onwaarschijnlijk dat de Europese Commissie akkoord gaat met een dergelijke ‘magere’ invulling van de apk-plicht. Dan dreigt alsnog een forse boete voor Nederland. Als Nederland niet zelf een regeling voor de registratie van landbouwvoertuigen invoert, bestaat de kans dat Europa dit bepaalt. De kans is groot dat elk voertuig dan zal moeten worden gekeurd.
56
Het verwerpen van het wetsvoorstel tot invoering van een kenteken op voertuigen met beperkte snelheid - vorig jaar december - plaatste minister Schultz van Haegen van Infrastructuur en Milieu voor een stevig probleem. Het gevolg was namelijk dat Nederland op 20 mei niet tijdig de noodzakelijke regelgeving gereed had ten behoeve van de apk-plicht voor landbouwtrekkers. Met dank aan de Tweede Kamer. Vanwege de Europese apk-richtlijn 2014/45/EU worden alle landbouwtrekkers die sneller kunnen rijden dan 40 km/u op 20 mei 2018 namelijk apk-plichtig. Deze wet- en regelgeving had dus uiterlijk op 20 mei 2017 gereed moeten zijn, maar dat is niet gelukt. Dat had als gevolg dat de Europese Commissie op 19 juli 2017 Nederland formeel in gebreke stelde vanwege de onvolledige invoering van de apk-richtlijn. Als Nederland daar niet spoedig invulling aan geeft, dreigt een boete van vele miljoenen euro’s.
De kans is groot dat het niet invoeren van een kenteken miljoenen gaat kosten. Volgens het ministerie is het alleen door de registratie van alle bestaande en nieuwe landbouwtrekkers mogelijk om een sluitend registratiesysteem in te voeren voor de apk-plicht. Door zo’n registratie is van alle landbouwtrekkers de maximumconstructiesnelheid bekend en daardoor ook of deze apk-plichtig is en wie de eigenaar is. Doordat eigenaren van al hun landbouwtrekkers de maximumconstructiesnelheid moeten opgeven, zullen er meer apk-plichtige landbouwtrekkers naar voren komen. Het ministerie denkt dat door alle 270.000 landbouwtrekkers te registreren en te naam te stellen er wel wordt voldaan aan de Europese apk-plicht.
GRONDIG 8 2017
56-57 kenteken.indd 56
28-09-17 - (w39) 13:30
Kentekening van alle (land)bouwvoertuigen
Geen gezamenlijk standpunt
Ook een systeem van het registreren en kentekenen van alleen alle landbouwtrekkers en niet van motorrijtuigen met beperkte snelheid (zelfrijdende werktuigen) en hun aanhangwagens kent echter nadelen. Door middel van de aangenomen moties van Barbara Visser (VVD) en Martijn van Helvert (CDA) verzocht de Tweede Kamer om een verhoging van de maximumsnelheid voor (land)bouwvoertuigen naar 40 km/u. Daarop hebben de wegbeheerders (via het Interprovinciaal Overleg, de Vereniging van Nederlandse Gemeenten en de Unie van Waterschappen) laten weten tegenstander te zijn van een snelheidsverhoging zonder kentekening van alle (land)bouwvoertuigen. Voor wegbeheerders is een generieke kentekenplicht van alle (land)bouwvoertuigen, dus ook zelfrijdende werktuigen en aanhangwagens, een voorwaarde om de snelheidsverhoging toe te staan. Dit hebben zij het ministerie van Infrastructuur en Milieu schriftelijk laten weten. Het kenteken op alle (land) bouwvoertuigen maakt betere handhaving mogelijk, maakt inzichtelijk of voertuigen technisch geschikt zijn om veilig met 40 km/u te rijden en maakt het verlenen van centraal afgegeven ontheffingen mogelijk. De verwachting van het ministerie is dat wegbeheerders het toelaten van (land)bouwvoertuigen zonder kenteken op hun wegen zullen tegenhouden. In dat geval schiet je nauwelijks iets op met een snelheidsverhoging naar 40 km/u. Zonder kenteken blijft de maximumsnelheid namelijk de huidige 25 km/u.
CUMELA Nederland en Fedecom hebben de afgelopen maanden overleg gevoerd met LTO Nederland om te komen tot een gezamenlijk standpunt over de kentekenplicht. Helaas is dat niet gelukt, omdat LTO Nederland zijn standpunt inzake het kenteken heeft gewijzigd. Tijdens een bijeenkomst van LTO-bestuurders in augustus 2016 waren de aanwezigen nog unaniem voorstander van het wetsvoorstel en een kentekenplicht voor alle (land)bouwvoertuigen. Momenteel is het standpunt van LTO Nederland afgezwakt tot alleen een kentekenplicht voor apk-plichtige landbouwtrekkers en een vrijwillig kenteken als er met de voertuigen sneller dan 25 km/u wordt gereden. Duidelijk is dat met dit standpunt niet wordt voldaan aan de invoering van de apk voor snelle landbouwtrekkers en dat wegbeheerders niet akkoord gaan met de snelheidsverhoging naar 40 km/u. De wegbeheerders weten maar al te goed dat de meeste (land)bouwvoertuigen 40 km/u kunnen rijden en dat in de praktijk ook doen. Zonder kenteken netjes 25 km/u rijden, zal dan ook niet gebeuren. CUMELA Nederland is er nog steeds van overtuigd dat kentekening van alle (land) bouwvoertuigen noodzakelijk is en bijdraagt aan een verbetering van de verkeersveiligheid. Door de kentekenplicht worden nieuwe (land)bouwvoertuigen toegelaten tot de weg en heeft de eigenaar duidelijkheid dat het voertuig aan de voertuigeisen voor de openbare weg voldoet. Nederland heeft nu nog eenmaal de mogelijkheid om de landbouwvoertuigen op eenvoudige wijze te registeren en te kentekenen. Het is te hopen dat ook de fracties van de VVD en het CDA in de Tweede Kamer tot dit inzicht komen. Zo niet, dan ontnemen zij het landbouwverkeer de kans om zich als professionele en veilige verkeersdeelnemer te profileren.
Geen keuring van (land)bouwvoertuigen Het wetsvoorstel kentekenplicht (land)bouwvoertuigen voorziet in een administratieve registratie en tenaamstelling van de voertuigen. Dit houdt in dat de eigenaar naar waarheid de voertuiggegevens verstrekt aan de RDW. Uit oogpunt van kosten is namelijk afgezien van een eenmalige keuring van het (land)bouwvoertuig door een externe instantie als de RDW of het mechanisatiebedrijf. Met een dergelijke keuring is geborgd dat de voertuigkenmerken, zoals de maximumconstructiesnelheid, correct zijn. Van begin af aan heeft het ministerie rekening gehouden met het beperken van kosten en administratieve lasten. Daarmee krijgt LTO Nederland wat het wil: een gemakkelijk te verkrijgen kenteken tegen een lage prijs van € 30,- per voertuig.
Wetsvoorstel opnieuw naar de Kamer Vanwege de Europese apk-plicht en de gewenste snelheidsverhoging naar 40 km/u heeft minister Schultz van Haegen op 1 juni 2017 een brief naar de Tweede Kamer gestuurd. Hierin kondigt zij aan dat ze het wetsvoorstel kentekenplicht in ongewijzigde vorm opnieuw bij de Tweede Kamer zal indienen. Het ministerie kiest daarbij voor een registratiesysteem van alle (land)bouwvoertuigen op de openbare weg met daaraan gekoppeld een kenteken. Het kenteken is juist het uiterlijke kenmerk dat een voertuig aan bepaalde voertuigeisen voldoet, anders zou het kenteken niet zijn afgegeven. Met de invoering van kentekenplicht voor alle (land)bouwvoertuigen kan de Europese apk-plicht voor landbouwtrekkers worden ingevoerd. Verder gaan de wegbeheerders dan akkoord met een snelheidsverhoging naar 40 km/u voor alle (land) bouwvoertuigen. Het kenteken geeft status aan het landbouw-
voertuig en maakt dat het landbouwverkeer door wegbeheerders veel serieuzer wordt genomen dan tot nu het geval is. Wat nu als het wetsvoorstel onverhoopt voor de tweede keer door de Tweede Kamer wordt verworpen? Dat betekent dat Nederland niet voldoet aan de Europese verplichting om de apk voor snelle landbouwtrekkers in te voeren. De Europese Commissie kan Nederland dan een boete van miljoenen euro’s opleggen en het ministerie van Infrastructuur en Milieu houdt hier ernstig rekening mee. Ook kan de Europese Commissie dan gaan voorschrijven op welke wijze de apk-plicht wordt ingevoerd. Dan is het nog maar de vraag of er kan worden volstaan met een administratieve registratie van landbouwtrekkers, waarin het huidige wetsvoorstel voorziet. Mogelijk dat de Europese Commissie dan volhardt in haar mening dat alle landbouwtrekkers eerst technisch moeten worden gekeurd. Dit zal een forse stijging van de kosten van registratie en kentekening met zich meebrengen voor voertuigeigenaren. Duidelijk is dat het in dat geval opnieuw een veelvoud gaat kosten van de huidige € 30,- per landbouwvoertuig voor registratie, tenaamstelling en kentekenplaat. Het is daarom onbegrijpelijk dat politici als Visser en Van Helvert, LTO Nederland en andere belangenbehartigers van de boerensector met vuur blijven spelen en hun achterban meeslepen in een extra kostenpost van miljoenen die boven de hoofden van ondernemers in de sector hangt.
TEKST & FOTO: Hero Dijkema, beleidsadviseur (land)bouwverkeer en vervoer
GRONDIG 8 2017
56-57 kenteken.indd 57
57
28-09-17 - (w39) 13:31
ondernemen met
cumela
CUMELA.NL
Op deze pagina’s samenvattingen van berichten die eerder op Cumela.nl zijn geplaatst. Wilt u op de hoogte blijven van het actuele nieuws? Ga naar Cumela.nl. Daar publiceert de redactie dagelijks nieuws van en voor de cumelasector.
CUMELA NEDERLAND TEVREDEN OVER TROONREDE CUMELA Nederland is blij dat de goede economische situatie waarin Nederland verkeert ook positief uitwerkt voor de sector. Extra investeringen in het wegennet en het waterbeheer zijn een stimulans voor de sector. Waardering is er voor het extra geld voor het groen onderwijs en het extra geld voor de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit ter verbetering van het toezicht op de naleving van wet- en regelgeving in met name de mestsector. Hoewel de Miljoenennota weinig beleidsaanpassingen kent, is de organisatie blij met een aantal toezeggingen die vanuit verschillende ministeries is gedaan. Zo is er waardering voor het beschikbaar stellen van 6,2 miljoen euro extra voor het groen onderwijs. Op het gebied van de arbeidsvoorwaarden vraagt het kabinet om aandacht voor de concurrentie op de arbeidsmarkt als gevolg van de globalisering. De regering constateert dat veel Nederlanders hier de vruchten van plukken, maar dat dit niet geldt voor iedereen en niet op alle terreinen. CUMELA is blij dat de nieuwe Omgevingswet, die is bedoeld om de wet- en regelgeving rond het aanvragen van vergunningen sterk te vereenvoudigen, later wordt ingevoerd. De invoering van de wet stond gepland op 1 juli 2019. Deze datum wordt nu losgelaten. Ook het optuigen van een gemeenschappelijk digitaal systeem waarmee alle betrokkenen informatie kunnen delen, verloopt trager dan gedacht. CUMELA blijft zorgen houden over de decentrale regelgeving die ontstaat als gevolg van de nieuwe Omgevingswet. De aankondiging dat bijna tien miljoen euro wordt ingezet voor hoogwaardige mestverwerking, om zo mest te verwerken tot een waardevolle meststof of tot grondstoffen voor andere doeleinden, kan rekenen op ondersteuning van de organisatie. CUMELA is enthousiast over de aankondiging van het ministerie van Economische Zaken dat het in 2018 gaat werken aan een bodemstrategie, omdat een gezonde bodem van belang is voor de bodemvruchtbaarheid, het waterbergend en vochtleverend vermogen en het vastleggen van koolstof in de bodem. Het onderschrijft volgens de organisatie de eigen ambitie van de komende jaren om zich als sector te ontwikkelen als specialist op dit gebied.
Het Cursuscentrum van CUMELA gaat de e-learning ‘Veiliger (land) bouwverkeer’ uitbreiden met enkele modules over het passeren van spoorwegovergangen met (land)bouwvoertuigen. In 2016 en 2017 zijn er enkele botsingen gebeurd tussen zware voertuigen en treinen. Zware voertuigen die overwegen passeren, brengen extra risico’s met zich mee. Bestuurders van deze bijzondere voertuigen moeten zich bewust zijn van deze risico’s. CUMELA Nederland wil bestuurders wijzen op de risico’s door middel van de e-learning. Als u overwegen weet die lastig te passeren zijn of zelfs gevaarlijk zijn, meld dit dan bij CUMELA Nederland. U kunt tips doorgeven via cursus@cumela.nl of (033) 247 49 20.
VEELGESTELDE VRAGEN LEEST U OP CUMELA.NL
OOK OP CUMELA.NL
• Wat is de arbocatalogus en wat kan ik ermee? • Ik heb gehoord dat ik me bij de Duitse douane moet melden als ik
• Actuele lijst driftarme spuitdoppen en -technieken • Training Het Nieuwe Draaien op maat gemaakt voor groentechniek • CUMELA zeer ontstemd over dicteren veiligheidseisen door grote
werk ga doen in Duitsland. Klopt dat?
• Wij laten de CUMELA-voorwaarden achter op ons briefpapier druk•
58
MELD GEVAARLIJKE SPOORWEGOVERGANGEN VOOR (LAND)BOUWVOERTUIGEN
ken. Moeten we die zelf deponeren bij de rechtbank? Met onze veiligheidshelmen kunnen we bij hijswerkzaamheden niet goed naar boven kijken. Is er een alternatief?
aannemers
• Vragen en antwoorden over Fipronil en mest • Stukken uitvoering derde WW-jaar beschikbaar • Wet DBA: geen boetes, maar...
GRONDIG 8 2017
58-59 cumela.nl en voorzitter.indd 58
28-09-17 - (w39) 13:28
VOORZITTER Maandelijks op deze plaats een column van één van de voorzitters van CUMELA Nederland. Deze editie Corné Vinke, voorzitter sectie Agrarisch Loonwerk.
Menselijk kapitaal heel houden…
WETHOUDER WIJK BIJ DUURSTEDE BEZOEKT CUMELASECTOR Elk jaar bezoekt wethouder Hans Marchal van de gemeente Wijk bij Duurstede de cumelasector. De actualiteiten uit deze sector en de wensen vanuit de ondernemers komen tijdens zo’n bezoek uitgebreid aan bod. Dit jaar werd op 7 september een bezoek gebracht aan G.J. Dorrestijn Grondwerken in Langbroek en Loonbedrijf Lagerweij VOF in Wijk bij Duurstede. Op beide bedrijven werd de huisvestingsproblematiek besproken. Tot slot is de verkeersproblematiek in de gemeente Wijk bij Duurstede voor met name (land) bouwverkeer besproken. De gemeente wil graag starten met een proef waarbij het (land)bouwverkeer op de provinciale wegen mag rijden.
GLADDE WEGEN: MODDERBORDEN EN SCHOONMAKEN Vervuilde en gladde wegen tijdens de najaarsoogst leiden tot gevaarlijke verkeerssituaties. Tijdens deze oogstperiode moeten cumelabedrijven extra alert zijn op een vervuild wegdek. Waarschuwen van weggebruikers door het plaatsen van modderborden en schoonmaken is bij vervuilde wegen dan ook noodzakelijk. Dreigt er door ernstige vervuiling van de weg een zeer verkeersonveilige situatie te ontstaan, neem dan direct contact op met de wegbeheerder. Wegbeheerder en veroorzaker kunnen samen afspreken wat te doen. Diverse provincies, waterschappen en gemeenten hebben modderbrochures ontwikkeld met aanwijzingen voor het plaatsen van modderborden en contactgegevens per gemeente. De brochures zijn te vinden op onze website.
De oogst is medio september in volle gang. Een mooie periode, maar ook maanden waarin het weer spannend kan worden. Veel agrarische klanten volgen met grote belangstelling de weerberichten en kijken met een schuin oog naar de hemel boven zich. Waar vorig jaar met name het Zuidoosten kampte met de gevolgen van de overvloedige neerslag lijkt nu met name het westen en noordwesten van het land dit te ondervinden, met heftige regenbuien die lokaal of regionaal vallen. De neerslaghoeveelheden zijn daarbij zo groot dat ook percelen met een goede bodemstructuur deze niet kunnen verwerken, doordat ze op een gegeven moment verzadigd raken. Al langer wordt gesproken over hoe de landbouw zich kan aanpassen aan het grilliger weer. Genoemd worden het creëren van bergingsgebieden voor water en een verbeterde waterafvoer door de waterschappen, maar ook meer aandacht voor een betere bodemstructuur. Terecht zijn boeren nu echter ongerust of ze de oogst kunnen binnenhalen vanwege de overvloedige neerslag; teelten waarin ze het afgelopen jaar hun ziel en zaligheid hebben gestoken en die ze graag van het land of uit de grond willen halen. Dit zal de druk zeker verhogen en kan leiden tot enige stress in het contact met u als loonwerker. Het trekt namelijk ook een grote wissel op uw medewerkers die de oogst moeten binnenhalen. In een lastig najaar is de tijdsdruk extra groot om elk moment waarop het weer en de bodem het toelaten aan de slag te gaan. In lange en onregelmatige diensten werken ze gedreven samen. In een oogstseizoen dat moeizaam verloopt, vergt dat extra energie van mens en machine. Een dergelijk oogstseizoen trekt dus ook een zware wissel op onze medewerkers. Ook hier geldt echter dat de boog niet altijd gespannen kan zijn. Natuurlijk wil de boer zijn ‘natuurlijk kapitaal’ van het land halen, maar wij dienen ook rekening te houden met het menselijk kapitaal, namelijk onze medewerkers. Machines zijn vervangbaar, mensen niet. Zij moeten genoeg gelegenheid krijgen om hun eigen accu weer op te laden. Alleen zo kunnen we het volhouden. Ik wens u namens de sectie Agrarisch Loonwerk een goede oogst toe.
Corné Vinke Voorzitter sectie Agrarisch loonwerk
GRONDIG 8 2017
58-59 cumela.nl en voorzitter.indd 59
59
28-09-17 - (w39) 13:28
¾ ϯϱϬ
¾ t ϴϱϬ
tŽŽĚĐƌĂĐŬĞƌ
Postbus 16 – 7070 AA Ulft - Tel 0315 695470 – info@wellinkcaesar.nl www.wellinkcaesar.nl – Dave ter Voert 06 53 79 84 95
veilig werken in het grondverzet
eid veiligh iteit a kw l aa m duurz en ig d n desku uwbaar betro
www.bmwt.nl
Vacature: Accountmanager Zuid Nederland Kijk voor meer info op buma.com/vacatures
Groen producten
Adv.pag.60.indd 60
Grond producten
Infra producten
28-9-2017 15:06:27
ondernemen met
cumela cumela
TOOLBOX GMP-certificering Tips en vuistregels voor uw toolboxmeeting
Voor meer info over veilig werken, kijk op www.agroarbo.nl
62
Het bedrijf waar je werkt, kan te maken krijgen met certificeringseisen van klanten. In dit geval gaan wij in op de eisen die klanten stellen wanneer voedermiddelen worden verhandeld of voor derden worden getransporteerd.
WAT IS GMP
WAAROM GMP?
In de GMP-norm staan eisen voor handel en transport in voedermiddelen, zoals snijmaĂŻs, granen, stro en hooi, waaraan het bedrijf waaraan je werkt in de praktijk moet voldoen. Het belangrijkste voor GMP-certificering is dat in beeld is gebracht van welke locatie of perceel het voedermiddel, bijvoorbeeld maĂŻs, afkomstig is en bij welke klant het is gelost. Uiteraard is een schoon transportmiddel van belang en daarnaast moeten er minimaal per perceel bewaarmonsters worden gemaakt die op het bedrijf van je werkgever moeten worden bewaard.
De klanten die bijvoorbeeld melk, vlees en eieren leveren en transportwerkzaamheden uitvoeren, moeten voldoen aan de eisen zoals die door de industrie worden gesteld. Klanten moeten dan ook aan hun afnemers kunnen aantonen dat de door hen ingeschakelde loonwerker of transporteur voldoet aan dezelfde eisen. Dit wordt dan ook geregeld door het werken volgens de eisen van GMP en het behalen van het GMP B3- of GMP B4-certificaat.
GRONDIG 8 2017
62 - 63 Toolbox.indd 62
28-09-17 - (w39) 13:27
CAO & ZO WANNEER IS GMP VAN TOEPASSING GMP B3 is van toepassing wanneer je werkgever handelt in voedermiddelen. Hij koopt bijvoorbeeld een perceel maïs van klant A en verkoopt dit gewas aan klant B en verzorgt het hakselen en het transport vanaf het land naar de klant. Het is dus niet van toepassing wanneer je voor een klant op zijn eigen bedrijf aan het werk gaat en bijvoorbeeld maïs van zijn eigen land gaat hakselen en inkuilen. GMP B4 is van toepassing wanneer je werkgever voedermiddelen gaat transporteren voor derden, bijvoorbeeld bietenperspulp vanaf de suikerfabriek of graan uit de opslag van de klant naar een bedrijf als Agrifirm of ForFarmers.
TIPS EN VUISTREGELS • •
• • • •
Zorg altijd voor schone machines en transportmiddelen, voer in overleg met de planner de juiste reiniging uit en leg de wijze van reiniging vast. Voer altijd een ingangscontrole uit bij bijvoorbeeld het hakselen of laden. Let daarbij op de juiste kleur, geur, fysieke vorm (die bijvoorbeeld afwijkt bij builenbrand in maïs), een eventuele besmetting en vervuiling met bijvoorbeeld jakobskruiskruid in gras, vocht of schimmel. Registreer van welke locatie of perceel het voedermiddel, bijvoorbeeld maïs, afkomstig is en bij welke klant het is gelost, zodat snel in beeld kan worden gebracht waar een product vandaan komt en waar het heen is gegaan. Zorg dat er per perceel een bewaarmonster wordt gemaakt volgens de GMPvoorwaarden. Vervoer zonder overleg met je werkgever geen voedermiddelen in transportmiddelen waarmee ook mest is getransporteerd! Meld een calamiteit zo snel mogelijk bij je werkgever, die vervolgens de vervolgstappen kan bepalen. Denk hierbij aan zaken als het knappen van een olieslang, het lek raken van een dieseltank, het breken van een achterraam, het mee hakselen of maaien van een dier et cetera.
Werk met schone machines en transportmiddelen.
Waarom een cao? In mijn vorige column heb ik verteld over mijn teleurstelling in de lopende cao-onderhandelingen. Aanvankelijk begonnen we voortvarend, maar over één onderdeel in de cao kunnen we het maar moeilijk eens worden. Dat cao-onderhandelingen wel eens lastig verlopen, is niet ongewoon. Werkgevers en werknemers hebben niet altijd dezelfde belangen en dan duurt het wel eens even voordat je elkaar hebt gevonden. Het gebeurt dan ook regelmatig dat cao’s zijn verlopen (‘geëxpireerd’). Dit betekent dat de werknemers op wie deze cao’s van toepassing zijn al jaren geen loonsverhoging hebben gehad. Ook ontstaat hierdoor onduidelijkheid over de toekomst van het arbeidsvoorwaardenregime. Dit roept de fundamentele vraag op over het belang van de cao. En onderschrijven wij dat belang ook? Moeten wij wel belang hechten aan het voortbestaan van de het instituut cao? Of kunnen wij prima zonder? Zo nu en dan roepen VNO/NCW-vertegenwoordigers dat de arbeidsvoorwaarden ook prima binnen het bedrijf (met een OR) kunnen worden geregeld. Sommige wetenschappers zweren dat een collectief contract ‘niet meer van deze tijd is’, vanwege de voortschrijdende individualisering en de groei van het aantal zzp’ers. De cao is de uitdrukking van de tegenkracht van werknemers tegenover werkgevers (en andersom). De werknemer hoeft niet individueel te onderhandelen; de vakorganisaties onderhandelen namens het collectief met de werkgevers en kunnen daarom veel meer gewicht in de schaal leggen. De voordelen van de cao voor werknemers zijn inkomenszekerheid en bescherming van belangen, zoals pensioen en dergelijke. De cao zorgt echter ook voor rechtszekerheid en arbeidsrust. Ook de werkgever heeft voordelen bij de cao. Hij hoeft niet meer met elke werknemer afzonderlijk te onderhandelen. Daarnaast geeft de cao eenduidigheid over arbeidsvoorwaarden en verschaft die arbeidsrust. Een bedrijfstak-cao, zoals onze CAO LEO, schakelt bovendien de loonkosten als onderlinge concurrentiefactor uit. Wij hechten daar veel belang aan. Werknemers en werkgevers hebben ook gezamenlijke belangen bij de cao, in de vorm van collectieve voorzieningen die de markt niet uit zich zelf voortbrengt, zoals vakopleidingen. Het behoud van de cao is wat waard. Van betrokkenen mag worden verwacht dat ze zich daar met de nodige creativiteit voor inzetten, in het belang van werkgevers en werknemers, maar ook vanuit het maatschappelijke belang van een fatsoenlijke samenleving.
Sander van Meer TEKST: Richard Wolting, adviseur managementsystemen BEELD : CUMELA Communicatie
teamleider beleidsmedewerkers
GRONDIG 8 2017
62 - 63 Toolbox.indd 63
63
28-09-17 - (w39) 13:27
ondernemen met
cumela
Omzet per fte bepaalt rendement Kosten arbeid en machines maakt geen verschil Goed draaiende grondverzetbedrijven halen een bedrijfseconomische winst die boven de tien procent ligt. Daar staat tegenover dat het gemiddelde resultaat met 2,6 procent winst mager is. Waar komen de verschillen vandaan en hoe maak je de stap naar goede winsten? Een manier om bedrijven vergelijkbaar te maken, is het kijken naar resultaten per werknemer. Daarmee worden bijvoorbeeld grote en kleine bedrijven vergelijkbaar. Wel is er een duidelijk verschil tussen typen bedrijven. Een gemiddeld cumelabedrijf behaalt per medewerker ruim € 150.000,omzet en aan bruto marge realiseert hij een omzet van ruim € 105.000,-. De vraag is hoe de kengetallen zijn bij agrarische loonbedrijven, gemengde bedrijven en grondverzet- en cultuurtechnische bedrijven. Deze vraag beantwoorden we via een aantal artikelen die de komende maanden in Grondig verschijnen. In dit artikel gaan we in op de kengetallen per fulltime arbeidskracht van grondverzetbedrijven en cultuurtechnische bedrijven. In de tabel is de winst- en verliesrekening weergegeven van grondverzetbedrijven met een gemiddeld, laag en hoog rendement. Hierbij zijn de bedragen per volwaardige arbeidskracht (fte) weergegeven. Ook is het percentage van de verschillende posten ten opzichte van de bruto marge weergegeven. Bij een gemiddeld grondverzetbedrijf zijn, de ondernemers meegerekend, 14,8 fte werkzaam. Bedrijven met een lager rendement zijn gemiddeld genomen kleiner, 8,7 fte, terwijl bedrijven met een hoog rendement iets groter zijn; zij hebben 16,4 fte in dienst.
Kengetallen per fte Door grondverzetbedrijven wordt gemiddeld een omzet behaald van € 147.385,- per fte. Wanneer we hier de inkoop hulp- en grondstoffen en het werk door derden van aftrekken, blijft een bruto marge over van € 96.304,- per fte. Dit is lager dan gemiddeld in de sector, wat komt door een lager aandeel machinekosten in het tarief.
Uitgangspunten De gegevens zijn afkomstig uit de kengetallenvergelijking CUMELA Kompas Analyse. Het gaat om gegevens van bedrijven uit de jaarrekening 2015. Op moment van schrijven gaat het om totaal 375 bedrijven, waarvan 158 grondverzet- en cultuurtechnische bedrijven. Meedoen aan de kengetallenvergelijking kan door een e-mail te sturen naar kengetallen@cumela.nl.
64
De grootste kosten posten zijn uiteraard de arbeids- en machinekosten. De gemiddelde arbeidskosten bedragen € 47.302,- per fte, terwijl de machinekosten € 34.296,- per fte zijn. Deze machinekosten zijn ruim € 10.000,- per fte lager dan gemiddeld in de cumelasector. Grondverzetbedrijven behalen gemiddeld een bedrijfseconomische winst van € 2568,- per volwaardige arbeidskracht. Dit komt neer op een rendement van 2,7 procent van de bruto marge, hoger dan gemiddeld in de sector (1,4 procent).
Hoog of laag rendement Wat zijn de verschillen tussen bedrijven met een hoog en een laag rendement? Wanneer we de tabel bekijken, valt op dat bedrijven met een hoog rendement bijna € 35.000,- omzet meer halen dan een gemiddeld bedrijf. Ten opzichte van bedrijven met een laag rendement is dit verschil bijna € 50.000,per fte. In bruto marge is het verschil veel kleiner. Dit laat zien dat bedrijven die goed draaien relatief meer bedrijven inhuren en ook extra inkomsten halen uit de handel in grond- en hulpstoffen. Uit de cijfers is niet af te leiden of dit komt doordat bedrijven zelf werk aannemen en dus door slim werken een beter resultaat halen. Uit CUMELA Kompas Analyse blijkt wel dat dit niet noodzakelijk is voor een goed resultaat. Er zijn in deze groep ook bedrijven met een hoog rendement waarbij het verschil tussen omzet en bruto marge beperkt is. Wanneer we de bruto marge bekijken, zien we dat bedrijven met een hoog rendement een bruto marge behalen van ruim € 108.000,- per fte. Dit is bijna € 12.000,- per fte hoger dan gemiddeld en zelfs meer dan € 21.000,- per fte hoger dan de bedrijven met een laag rendement. Kijken we naar de twee grootste kostenposten, de arbeids- en machinekosten, dan valt op dat deze vrijwel gelijk liggen. De arbeids- en machinekosten per fte liggen bij de bedrijven met een gemiddeld, laag of hoog rendement allemaal rond € 81.000,-. Het zit hem dus niet zozeer in de kosten, maar veel meer in de omzet per arbeidskracht. Een hoge bruto marge per fte zorgt voor een goed bedrijfsrendement. Bij bedrijven met een hoog rendement is dat gemiddeld 12,6 procent van de bruto marge. De bedrijven met een hoog rendement zijn gemiddeld genomen iets groter. Er blijken echter meerdere kleine bedrijven te zijn met een goed rendement. De grootte van een onderneming is dus niet bepalend voor het rendement.
GRONDIG 8 2017
64 - 65 resultaten.indd 64
28-09-17 - (w39) 13:26
Winst- en verliesrekening van grondverzetbedrijven met een gemiddeld, laag en hoog rendement, uitgedrukt in euro’s per fte en in percentage van de bruto marge. OMZET
Gemiddeld 147.385
Laag
Hoog
WERK DERDEN
21.892
BRUTO MARGE
96.304
Arbeidskosten Machinekosten Afschrijving Reparatie Brandstof Verzekering Huur Overige kosten Totaal Totale arbeids- en machinekosten Huisvestingskosten Algemene kosten Rentekosten Resultaat Aantal fte
47.302
153,0% 30,3% 22,7% 100,0% 49,1%
10.533 8.839 10.248 2.601 1.675 402 34.296 81.599
10,9% 9,2% 10,6% 2,7% 1,7% 0,4% 35,6% 84,7%
11.868 8.689 9.705 2.970 1.671 539 35.443 81.969
13,7% 10,0% 11,2% 3,4% 1,9% 0,6% 40,8% 94,4%
10.634 8.815 9.732 2.417 1.212 482 33.291 80.833
9,8% 8,2% 9,0% 2,2% 1,1% 0,4% 30,8% 74,8%
3.100 4.516 4.522 2.568 14,8
3,2% 4,7% 4,7% 2,7%
3.272 5.830 5.224 -9.441 8,7
3,8% 6,7% 6,0% -10,9%
4.165 4.616 4.911 13.593 16,4
3,9% 4,3% 4,5% 12,6%
INKOOP HULPSTOFFEN
29.189
Advies De vraag nu is wat u er aan kunt doen om de bruto marge per fte te verhogen. André de Swart en Ad Karelse, adviseur bedrijfskundige zaken binnen CUMELA Advies, hebben hiervoor wel een aantal tips. “Het begint natuurlijk met een goed tarief of een aangenomen werk met voldoende marge”, stelt Karelse vast, ook al lijkt dat een dooddoener. “Maar”, rekent hij voor, “wanneer een medewerker op jaarbasis 1500 factureerbare uren heeft, scheelt een € 2,- hoger uurtarief € 3000,- op jaarbasis. Voor een gemiddeld grondverzetbedrijf met vijftien arbeidskrachten gaat het dan al om € 45.000,- per jaar.” Een andere heel belangrijke factor is volgens de specialisten de realisatie van voldoende factureerbare uren op een dag. Wanneer een werknemer acht uur op een dag aan het werk is, dan heb je liefst ook acht factuurbare uren. André de Swart geeft een voorbeeld. “Stel, een werknemer schrijft elke dag een kwartier te weinig op naam van de klant. Dan is dat bij een achturige werkdag ruim drie procent. De gemiddelde bruto marge van een grondverzetbedrijf is € 96.000,-. Hier drie procent van is € 3000,- op jaarbasis. Voor een bedrijf met vijftien arbeidskrachten gaat het om € 45.000,- per jaar. Dit zijn forse bedragen. Neem je die twee zaken samen, dan heb je per fte al € 6000,- te pakken. Dat is de helft van het verschil tussen gemiddeld en hoog renderende bedrijven.” “Wat we ook zien”, benadrukt Karelse, “is dat in de aannemerij bedrijven die goed presteren niet alleen scherp zijn in het voor een juiste prijs aannemen, maar ook sturen op het goed en efficiënt uitvoeren van het werk met weinig faalkosten. Deze bedrijven zijn ook scherp op het vaststellen van welke werkzaamheden binnen de aannemingssom vallen en welke als meerwerk gelden. Juist daarmee zorg je voor meer betaalde uren.”
132.858 25.268 20.736 86.854 46.526
153,0% 29,1% 23,9% 100,0% 53,6%
182.209 47.179 26.913 108.117 47.542
168,5% 43,6% 24,9% 100,0% 44,0%
Ook € 10.000,- meer rendement? Wilt u weten waar u staat met uw onderneming en wat in uw organisatie de mogelijkheden zijn om het rendement verder te verbeteren? Ga dan in gesprek met één van de adviseurs bedrijfskundige zaken. Zij kunnen u laten zien dat er soms meer mogelijk is dan u had gedacht. Ad Karelse akarelse@cumela.nl of 06-52867239 André de Swart adswart@cumela.nl of 06-29066008 Dieuwer Heins dheins@cumela.nl of 06-25044413 De adviseurs van Bedrijf, Strategie en Certificering hebben een overzicht gemaakt van een aantal tips ter verbetering van de bruto marge per fte. Heeft u interesse in het overzicht, stuur dan een e-mail naar kengetallen@cumela.nl. We zorgen er dan voor dat u het overzicht zo snel mogelijk ontvangt.
Bruto marge per fte bepalend De belangrijkste conclusie de we uit dit verhaal kunnen trekken is dat het realiseren van een goede bruto marge per fte bepalend is voor een goed rendement van een bedrijf. De grootte van een onderneming en het wel of niet actief zijn in de aannemerij en de handel speelt een rol, maar is van minder groot belang. Het gaat er om veel betaalde uren tegen een goed tarief te realiseren. Bij een bruto marge van meer dan € 108.000,- per fte en arbeids- en machinekosten van € 81.000,per fte heeft u als grondverzetbedrijf een voortreffelijk rendement van € 13.500,- per werknemer!
TEKST: Dieuwer Heins, adviseur bedrijfskundige zaken
GRONDIG 8 2017
64 - 65 resultaten.indd 65
65
28-09-17 - (w39) 13:26
ondernemen met
cumela
Kritisch op Governance Code CUMELA wil meepraten over veiligheidsmaatregelen Binnen een jaar kwamen de grote aannemers met twee extra veiligheidsmaatregelen binnen de Governance Code Veiligheid in de Bouw. Eerst het ‘Beleid aanrijdbeveiliging personen op voertuigen en bouwmachines’ en per 1 september was plotseling het ‘Beleid veilig verplaatsen van graafbakken’ van kracht. Bij beide besluiten vond vooraf geen enkele vorm van overleg plaats met CUMELA Nederland. Dat vindt de organisatie onacceptabel. Het is prima als aannemers meedenken over veiligheid, maar dan moet dat wel worden besproken met de belangrijkste uitvoerders van het werk, de cumelaondernemers. Om dit duidelijk te maken, nodigde CUMELA Nederland de bedenkers van deze maatregelen afgelopen maand uit voor een goed gesprek. De Governance Code Veiligheid in de Bouw is een initiatief van veertien opdrachtgevers, grote aannemers en adviesorganisaties in de bouw, infra en installatietechniek. Zij willen gezamenlijk de verantwoordelijkheid nemen om de veiligheidscultuur in de bouwsector én het eigen bedrijf te verbeteren. Vijf kernafspraken zijn gemaakt over een ketenbenadering, standaardisatie en uniformering van regels, benutting van scholing, praktijkkennis en ervaring, leren van elkaars incidenten en goede prestaties, en actief en openbaar communiceren over deelname aan de Governance Code. Uitgebreide informatie leest u op: www.gc-veiligheid.nl.
de sector te maken met een wurgplanning”, aldus één van de aanwezige verhuurders. “Er zijn veel te veel logistieke bewegingen en mensen in één werkvak tegelijk”, legt hij uit. Een andere collega noemde als voorbeeld dat hij investeerde in onderlossers voor asfalt. Dit deed hij omdat er met een kipper tegen een portaal een dodelijk ongeval was gebeurd. Over de meerprijs van € 3,- per uur was met de aannemer echter niet te praten. Ook zijn innovatie, een tekstkar die de hoogte van kippers detecteert en waarschuwt, was voor zijn opdrachtgever onbespreekbaar. De kosten van € 200,- per dag werden te hoog bevonden. “Bij grote aannemers vindt het gesprek over veiligheid in een andere kamer plaats dan daar waar over het geld wordt gepraat”, viel een derde collega hem bij. Gezamenlijk concludeerden ze dat opdrachtgevers vooral de vraag stellen: wat moet het kosten als het sneller kan? En niet: wat moet het kosten voor veiliger werk? Dus komt veiligheid op de tweede plaats en is geld belangrijker. Dat werkt niet!
Wurgplanning Aan het gesprek werd deelgenomen door voorzitter van de Kerngroep Governance Code Koene Talsma, twee KAMeindverantwoordelijken van BAM-Infra en Dura Vermeer, een beleidsadviseur arbo en veiligheid van Bouwend Nederland en een aantal cumelaondernemers. In reactie op de inleiding van Talsma ontstond een levendige discussie. “We hebben in
Wat heeft CUMELA bereikt? Het gesprek tussen de cumelaondernemers en een afvaardiging van de Governance Code heeft geleid tot de volgende afspraken: • Zodra zich nieuwe veiligheidsthema’s voordoen die ook de cumelasector aangaan, neemt CUMELA actief deel aan de totstandkoming van beleidsmaatregelen. • Per relevant thema wordt een werkgroep opgericht waarin CUMELA samen met enkele ondernemers participeert. • Samen met de Governance Code gaat CUMELA naar het SOMA en IPC om onderwijs over veiligheid te bespreken. • Voor de onderwerpen ‘graafbakken’ en ‘aanrijdbeveiliging’ werken we aan een aanpassing en verbetering van de Governance Code en het opnemen van deze afspraken in de verschillende arbocatalogussen.
66
De ambitie van de Governance Code is een ketenbenadering, gaf Talsma aan. Uit de praktijkgeluiden blijkt echter dat dit bij het ontwerp en de uitvoering nog slecht tot uiting komt. De stelling van CUMELA Nederland is dan ook: “Veiligheid jazeker, maar niet tegen elke prijs!” Wie extra veiligheidsmaatregelen wil, zal die ook moeten betalen, stelden de aanwezige cumelaondernemers. Hun boodschap: “Voor de Kerngroep Governance Code ligt er een schone taak om dit besef ook écht tot in alle gelederen van de opdrachtgevers én grote aannemers te laten doordringen.”
Veiligheid: wat kan ik doen? Toch waren de aanwezige cumelaondernemers ook bereid de hand in eigen boezem te steken. Voor het welslagen van een goed veiligheidsbeleid zijn je eigen houding en gedrag namelijk doorslaggevend, realiseerden ze zich. Zelf laten ze namelijk een medewerker die zich drie keer verslaapt de volgende keer vertrekken, terwijl iemand die herhaaldelijk veiligheidshelm niet draagt niet eens een reprimande krijgt, “want het is zo’n goede jongen”. Zolang de eindverantwoordelijke veiligheid niet écht belangrijk vindt en daarnaar handelt, verandert er dus niets, concludeerden ze.
GRONDIG 8 2017
66-68 Governance Code.indd 66
28-09-17 - (w39) 16:48
Corina van Zoest-Meester, adviseur arbo bij CUMELA Nederland, adviseerde de aanwezigen om de medewerkers erbij te betrekken. “Als je ze laat meedenken en hen laat komen met praktische oplossingen wordt het niet opgelegd en zijn ze wél gemotiveerd”, zei ze. Wat dat betreft wacht de sector volgens haar nog een flinke uitdaging. “De groepsdruk is groot wanneer je in de keet wordt uitgelachen door collega’s van een ander bedrijf als je bij warm weer een veiligheidsbroek draagt. Dat is niet stoer, dan hoor je er niet bij. Het zou juist stoer moeten zijn als je dagelijks jezelf de vraag stelt: wat kan ik vandaag doen om vanavond weer veilig thuis te komen?” De discussie onderschreef voor de ondernemers wel de noodzaak om te komen tot meer standaardisatie en uniformering van regels waaraan iedereen zich houdt. “Dan moeten we echter wel kunnen meepraten hoe praktisch, realistisch, haalbaar en betaalbaar de voorgestelde maatregelen zijn”, stelden de aanwezige cumelaondernemers.
Aanpassen Governance Code Het ‘Beleid veilig verplaatsen van graafbakken’ en het ‘Beleid aanrijdbeveiliging personen op voertuigen’ zijn beide voorbeelden van regels die binnen de Governance Code tot stand kwamen nadat er ernstige (dodelijke) ongevallen hadden plaatsgevonden. Deze regels werden opgesteld door grote aannemers op wiens bouwplaats deze incidenten waren gebeurd. Helaas was CUMELA Nederland niet betrokken bij de totstandkoming van deze beleidsregels. Als brancheorganisatie is er begrip voor de noodzaak van goede veiligheidsmaatregelen, maar deze regels kunnen niet eenzijdig worden opgelegd. Alleen als alle betrokken partijen in de keten aan de ontwerptafel zitten, ontstaat er immers een breed gedragen beleid. Daarom heeft CUMELA het voorstel gedaan afstemming te zoeken tussen de arbocatalogussen Mechanisch Loonwerk, Bouw & Infra en Transport & Logistiek. In een arbocatalogus beschrijven werkgevers en werknemers op eigen initiatief hoe ze zullen voldoen aan doelvoorschriften van de overheid voor veilig en gezond werken. Dit doet CUMELA in samenwerking met FNV, CNV en HZC. Na goedkeuring door de Inspectie SZW (voorheen Arbeidsinspectie) dient de arbocatalogus als wettelijk kader. CUMELA stelde voor op overeenkomende onderwerpen de inhoud van de arbocatalogus gelijk te maken, zodat hierover op de werkvloer ook minder misverstanden bestaan. Een goed idee, volgens de aanwezige leden van de Kerngroep Governance Code. CUMELA heeft tijdens de bijeenkomst een aantal forse praktische bezwaren aangevoerd tegen de aangekondigde beleidsmaatregelen. Er is ons toegezegd dat er ruimte is om nuances aan te brengen als die leiden tot verbetering. Over de vorderingen houden we u uiteraard op de hoogte. Heeft u ervaringen of suggesties of neemt u graag deel in een themawerkgroep, dan houden we ons van harte aanbevolen. Stuur uw reacties naar nwillemsen@cumela.nl.
Beleid veilig verplaatsen van graafbakken Het verplaatsen van graafbakken moet en kan veiliger. Op basis van onderzoek van VolkerWessels en BAM Infra Nederland nam de Governance Code dit voorschrift op. Het is bedoeld voor alle medewerkers, inleners en onderaannemers van de ondertekenaars van de Governance Code die met een graafmachine werken. Dit voorschrift geldt sinds 1 september 2017. De implementatietermijn bedraagt zes maanden.
Wat mag wel? Graafbakken stuk voor stuk verplaatsen aan het snelwisselsysteem. Dit is een veilige manier van verplaatsen, omdat we zo voorkomen dat graafbakken los worden vervoerd. In de praktijk betekent dit wel extra rijden. De afstand kun je beperken door bijvoorbeeld de graafbakken zo dicht mogelijk bij de plek van gebruik te laten afleveren. Graafbakken vastsjorren en verplaatsen, bijvoorbeeld op een aanhangwagen. Dit is een veilige manier van verplaatsen, omdat we zo voorkomen dat graafbakken los worden vervoerd.
Wat mag niet? Vervoer van de bak ‘in de oren’ of vervoer van de bak in een andere bak zonder borging.
GRONDIG 8 2017
66-68 Governance Code.indd 67
67
28-09-17 - (w39) 16:49
ondernemen met
cumela
Websites Governance Code Veiligheid in de Bouw Toolboxen
gc-veiligheid.nl www.cumela.nl/personeel-en-arbeid/toolboxen
Arbocatalogussen Mechanisch loonwerk Bouw & infra Transport & Logistiek
agroarbo.nl/sector/mechanisch-loonwerk www.arbocatalogus-bouweninfra.nl www.stlwerkt.nl/doen/arbocatalogus-en-oplossingenboek
Voor wie gelden de regels en wat adviseert CUMELA?
Beleid aanrijdbeveiliging personen op voertuigen en bouwmachines Volgens de Governance Code moet er voor het beveiligen van personen in de buurt van achteruitrijdende voertuigen meer worden gedaan dan tot nu toe in de branche gebruikelijk is. Dit voorschrift geldt sinds 17 maart 2017. De implementatietermijn bedraagt achttien maanden. Het is bedoeld voor de ondertekenaars van de Governance Code en hun onderaannemers en leveranciers. Het voorschrift heeft betrekking op alle hydraulische graafmachines (mobiel en rups), laadschoppen, dumpers, vrachtwagens, trekkers, verreikers, veegmachines en dergelijke, uitgezonderd minigraafmachines en Knikmopsen. Belangrijkste oorzaak van het aanrijdgevaar zijn de dode hoeken aan de achterzijde en de slechte zichtbaarheid aan de niet-bestuurderszijde van het voertuig. De Arbowet schrijft de volgende aanpak voor: 1. Scheiden van werkverkeer en personenverkeer. 2. Fysiek scheiden (afzetting) van werkverkeer en personen. 3. Treffen van organisatorische maatregelen, zoals voorlichting en instructie.
Bent u verhuurbedrijf of onderaannemer van één van de ondertekenaars van de Governance Code, dan gelden onverkort de door hen opgestelde regels, dit met inachtneming van de implementatietermijn. Voor andere opdrachtgevers of in eigen werk gelden deze regels niet. In die situatie zijn voor u vooralsnog alleen de afspraken van toepassing zoals die in de voor uw sector opgestelde arbocatalogus zijn opgenomen. CUMELA adviseert bakken alleen aan de oren te verplaatsen als er geen mensen in de buurt zijn, met lage snelheid en over korte afstanden. Het vervoeren van bakken op de openbare weg moet altijd gezekerd in een kar of rek. Zie ook de toolbox ‘Veilig verplaatsen van een graafbak’ in Grondig 8 van 2015. Momenteel werkt CUMELA samen met de werkgeversorganisaties aan een arbocatalogus voor dit onderwerp. CUMELA heeft in de arbocatalogus Mechanisch Loonwerk ‘Achteruitrijden met trekkers en grote machines’ de volgende maatregelen afgesproken: 1. Laat geen personen toe op percelen waar met machines wordt gewerkt, tenzij deze personen direct betrokken zijn bij het werk. 2. Laat een tweede persoon de machine begeleiden bij het achteruitrijden bij het ontbreken van voldoende zicht. 3. Zorg voor voldoende zicht door voldoende spiegels of camera’s. Sommige grote aannemers stellen nu een 360-gradencamera verplicht. Een prima, maar dure oplossing. Dit staat niet letterlijk in de Governance Code, maak daarom een vergoeding bespreekbaar.
Aanvullend moet een voertuig zijn voorzien van: • doeltreffende voorzieningen waarmee signalen kunnen worden afgegeven; • doeltreffende hulpmiddelen die een volledig zicht (geen dode hoeken) geven voor de bestuurder. Volgens de Governance Code zijn stap 1 en 2 van de Arbowet praktisch niet mogelijk om aanrijdrisico’s in volle omgang te beheersen. Daarom wordt minimaal één van de volgende systemen verlangd: • Een radarsysteem. • Een camerasysteem. • Een blokkeringssysteem met infrarood. • Andere systemen die een voertuig doen stoppen.
68
TEKST: Nico Willemsen, Beleidsmedewerker en secretaris sectie Grondverzet & cultuurtechniek
GRONDIG 8 2017
66-68 Governance Code.indd 68
28-09-17 - (w39) 16:49
UIT VOORRAAD LEVERBAAR AROCS 4945 totaalgewicht 49T laadvermogen 31T
stand 01.402
Groenekan T. 0346 25 96 00 | Zwolle T. 0529 46 94 00 | www.veldhuizen.nl | info@veldhuizen.nl
Adv.pag.69.indd 69
28-9-2017 15:30:33
ondernemen met
cumela
Geef cybercriminelen geen kans De gevaren van de digitale snelweg voor uw bedrijf De laatste tijd staan de nieuwsrubrieken vol met berichten over cyberrisico’s. Veel bedrijven hebben al te maken gehad met hackers, ransomware en dergelijke. Is dit alleen iets van grote internationale bedrijven of kunt u er als MKB-bedrijf ook mee te maken krijgen? Een korte verkenning van de mogelijke risico’s en de oplossingen die voorhanden zijn.
Wanneer u te maken krijgt met financiële schade veroorzaakt door, met of via computers spreken we van een cyberrisico. Dit kan worden veroorzaakt door criminelen die het hebben voorzien op uw gegevens, maar kan ook ontstaan door menselijke fouten, systeemstoringen en dergelijke. De schade kan bestaan uit een datalek, verlies van gegevens of bedrijfsschade. Wanneer derden schade lijden, kan er ook aansprakelijkheidsschade zijn. Binnen de cumelasector liggen de voornaamste risico’s op het vlak van het verloren gaan of niet meer kunnen
70
benaderen van de eigen gegevens. Klantbestanden zijn verdwenen of geblokkeerd, financiële gegevens zijn verloren gegaan, facturen kunnen niet meer worden verstuurd, het planningsysteem functioneert niet meer, enzovoort. Dit leidt tot bedrijfsstilstand en extra kosten. Ook het risico van een datalek is zeker reëel. In uw administratie staan gegevens van klanten, leveranciers en personeelsleden. Deze informatie is voor criminelen geld waard. Veel voorkomende oorzaken van dataverlies of datalekken zijn phishing, hacken, ransomware en
GRONDIG 8 2017
70 - 71 Cyberrisico.indd 70
28-09-17 - (w39) 13:25
Veel voorkomende vormen van cybercriminaliteit PHISHING
Een gebruiker via een link in bijvoorbeeld een e-mailbericht naar een valse internetpagina lokken, meestal met als doel het verkrijgen van persoonlijke (bank)gegevens.
HACKEN
Illegaal toegang tot een systeem krijgen om gegevens te stelen of om het systeem te saboteren.
RANSOMWARE
Het kwaadwillig versleutelen en blokkeren van bestanden op een computer om de gebruiker losgeld te laten betalen om weer toegang tot zijn eigen gegevens te krijgen.
KEYLOGGING
Een programma installeren dat alle tetsaanslagen registreert om inloggegevens en wachtwoorden te achterhalen, met als doel datadiefstal.
VIRUSAANVAL
Een virus verspreiden waarmee computerbestanden worden geïnfecteerd en niet meer functioneren.
datadiefstal. Phishing is verreweg de meest voorkomende daarvan. Er is sprake van een datalek wanneer persoonsgegevens toegankelijk zijn of zijn geweest voor derden die daar geen recht toe hebben. Sinds 1 januari 2016 is elk bedrijf verplicht om datalekken te melden bij de toezichthouder, de Autoriteit Persoonsgegevens. Die kan bij datalekken die te wijten zijn aan onzorgvuldigheid hoge boetes opleggen.
De cyberrisicoverzekering Ondanks alle preventiemaatregelen (zie kader) kan er nog steeds iets gebeuren met vervelende consequenties. Voor die gevallen heeft u de mogelijkheid om een cyberrisicoverzekering af te sluiten. Bestaande verzekeringen voor uw bedrijfsinventaris, computers en aansprakelijkheid bieden meestal namelijk geen of onvoldoende dekking voor schade door cyberrisico’s. De ontwikkelingen rond cyberrisico’s en criminaliteit gaan razendsnel en de verzekeringsdekking moet daar zo goed mogelijk op aansluiten. Daarom is de cyberrisicoverzekering ontwikkeld. Deze nieuwe vorm van verzekering is nog volop in beweging. Een beperkt aantal verzekeraars heeft inmiddels producten op de markt gebracht. De dekking van deze verzekering bestaat uit een aantal onderdelen. Allereerst zijn er de eigen schade, zoals de directe schade die ontstaat door een beveiligingslek of cyberafpersing, en de bedrijfsschade. Het onderdeel eigen schade biedt meestal dekking voor juridische bijstand en advies, melding bij de toezichthouder, melding aan betrokkenen, onderzoekskosten, verzekerbare boetes, extra pr-kosten, reputatiebescherming, reconstructie van gegevens en systemen en dergelijke. Een groot voordeel van deze verzekering is het onderdeel hulpverlening. Ondernemers kunnen rekenen op hulp, advies en ondersteuning wanneer zij zijn getroffen door een cyberrisico. Het onderdeel bedrijfsschade biedt dekking voor het verlies aan bruto winst als gevolg
Preventiemaatregelen Binnen uw bedrijf kunt u zelf veel doen om cyberrisico’s zo veel mogelijk te voorkomen en de mogelijke gevolgen te beperken. • Zorg voor een goede back-up van uw bestanden en bewaar deze op een veilige plek, liefst buiten het bedrijf. • Zorg dat u altijd de updates van uw besturingssysteem en andere belangrijke programma’s installeert. Deze updates bevatten vaak oplossingen voor geconstateerde zwakheden in programma’s. • Installeer een goede firewall op uw systeem. • Zorg voor een goed antivirus- of internet-securityprogramma dat virussen en andere boosdoeners zo veel mogelijk buiten de deur houdt. • Klik nooit op links in e-mails van onbekenden. • Open nooit bijlagen in e-mails van onbekenden. • Wees voorzichtig met het gebruik van usb-sticks. Beveilig deze met een wachtwoord en versleutel de gegevens, zodat anderen er niet bij kunnen. • Gebruik uw gezonde verstand. Als iets niet betrouwbaar lijkt, ga er dan niet op in.
van een verzekerde gebeurtenis. Ten tweede is er het onderdeel aansprakelijkheid. Dat biedt dekking wanneer u aansprakelijk wordt gesteld voor schade die een derde heeft geleden als gevolg van een beveiligingslek. Of een cyberrisicoverzekering voor u van belang is en welke verzekering dat dan moet zijn, hangt van veel zaken af. CUMELA Verzekeringen wil u daar graag over adviseren.
TEKST: Ron Krisman, directeur commerciële zaken CUMELA Verzekeringen BEELD: CUMELA Communicatie
GRONDIG 8 2017
70 - 71 Cyberrisico.indd 71
71
28-09-17 - (w39) 13:25
ondernemen met
cumela
Staat u op de juiste manier geregistreerd? Inschrijvingen bij de Kamer van Koophandel zijn vaak gedateerd of onjuist De sectorindeling bepaalt de hoogte van de door de werkgever verschuldigde sectorpremie. Ook de premie voor de werkhervattingskas is per sector verschillend, als er tenminste geen bedrijfspremie wordt berekend. Reden genoeg om eens na te gaan of uw bedrijf juist is ingeschreven bij de Kamer van Koophandel.
Het is een vraag waarbij u mogelijk denkt: ja, natuurlijk sta ik juist geregistreerd. De praktijk wijst echter uit dat veel ondernemers niet weten hoe ze exact staan ingeschreven. Soms blijkt ook dat de inschrijving al dateert van de oprichting en dat er daarna nooit meer naar is gekeken. Ook zie ik in de praktijk dat bedrijven door de registratieplicht in 2012 opeens SBI-codes aan hun inschrijving hebben toegevoegd die niet overeenkomen met de werkzaamheden. De SBI-codes bij de Kamer van Koophandel zijn belangrijk. Instanties trekken conclusies op basis van wat zij zien in de gegevens van de Kamer van Koophandel. Het is veel lastiger om dit achteraf te corrigeren dan nu te controleren hoe uw bedrijf staat ingeschreven. Als u dit artikel leest, pak dan een recent uittreksel erbij en lees verder. In de cumelasector zien we ondernemingen die veel verschillende werkzaamheden uitvoeren. Als u slechts eenmaal per jaar bijvoorbeeld een straatje legt, is het niet erg als in uw omschrijving van activiteiten de code 42112 (stratenmaken) ontbreekt. Beoordeel welke werkzaamheden u voornamelijk uitvoert en zoek daar de juiste SBI-code bij. Niet alle werkzaamheden hebben een SBI-code. Doet u bijvoorbeeld hovenierswerk, dan hoort dit onder de SBI-code 8130 (landschapsverzorging). Ik kan mij voorstellen dat u dit niet logisch vindt, maar een andere code is er nu eenmaal niet voor hovenierswerk.
Indeling naar hoofdactiviteit De Standaard Bedrijfsindeling (SBI) is een hiĂŤrarchische indeling van economische activiteiten die het CBS onder meer gebruikt om bedrijfseenheden in te delen naar hun hoofdactiviteit. De SBI kent vijf niveaus. De eerste vier cijfers van de SBI zijn, op enkele uitzonderingen na, gelijk aan de Europese NACE Rev 2. Op het niveau van de afdelingen, aangegeven door twee cijfers, stemmen SBI 2008 en NACE Rev 2 overeen met de ISIC Rev 4. Het vijfde cijfer is een nadere Nederlandse verbijzondering. Als ontwikkelingen in de Nederlandse economie daartoe aanleiding geven, wordt de structuur van de
72
GRONDIG 8 2017
72 - 73 Sociale zaken KvK.indd 72
28-09-17 - (w39) 13:23
WAADI-CHECK
WAADI-CHECK
Resultaat Waadi-check
Resultaat Waadi-check
Naam: T L V.O.F. KvK-nummer: 12345678 Opgevraagd op: 11-9-2017, 13.45 uur
Naam: T L V.O.F. KvK-nummer: 12345678 Opgevraagd op: 11-9-2017, 13.45 uur
Bij deze onderneming/rechtspersoon is wel geregistreerd dat er arbeidskrachten ter beschikking worden gesteld in de zin van de Waadi.
Bij deze onderneming/rechtspersoon is niet geregistreerd dat er arbeidskrachten ter beschikking worden gesteld in de zin van de Waadi.
SBI geactualiseerd op het niveau van de ‘Nederlandse’ vijfde digit. Dit gebeurt niet meer dan eenmaal per jaar en wel per 1 januari. In 2017 is het landbouwgedeelte verder gedetailleerd via 35 (!) extra klassen. Uit het vorenstaande blijkt al dat het niet eenvoudig is om de codes aan te passen of uit te breiden. Dit moet in Europees verband.
Registratieplicht In 2012 werd het verplicht gesteld om als een onderneming mensen uitleent hiervan melding te maken bij de Kamer van Koophandel. Daarop is massaal de SBI-code 78201 of 78202 aan de inschrijvingen toegevoegd. Dit is niet juist. Als u een cumelaonderneming heeft en u incidenteel dan wel regelmatig mensen verhuurt aan collega’s of opdrachtgevers geeft u dit aan door aan de Kamer van Koophandel door te geven: “Bij dezen maak ik er melding van dat mijn bedrijf niet-bedrijfsmatig arbeidskrachten ter beschikking stelt.” Het toevoegen van een SBI-code 78201 of 78202 is niet nodig. U bent immers geen uitleenbureau of uitzendbureau. Het gaat mis omdat in de tekst de vraag staat: doet u dit bedrijfsmatig? Hiermee wordt bedoeld: is het uw reguliere bedrijfsactiviteit om mensen uit te lenen? Daarop is het antwoord nee. Het is uw core business om mensen met machines weg te zetten en af en toe zit er een man tussen zonder machine. Check dus of u één van de codes 78201, 78202 of 78203 in uw inschrijving bij de Kamer van Koophandel heeft staan. Als dit zo is, haal ze dan weg. Dit kan eenvoudig online. De Kamer van Koophandel zegt daarover zelf: “Bij bedrijfsmatig moet worden gedacht aan uitzendbureaus, uitleenbureaus, payrolling-bedrijven en banenpools. Bij ondernemingen die niet-bedrijfsmatig arbeidskrachten ter beschikking stellen, is het van belang dat dit geen onderdeel is van de reguliere bedrijfsactiviteiten.” Voor het verhuren van machines met bediening is deze registratieplicht niet van toepassing.
Eenvoudig te verwijderen Heeft u de SBI 78201, 78202 of 78203 in uw inschrijving bij de Kamer van Koophandel staan, dan is deze heel eenvoudig via de website verwijderen. Stuur daarna via een vragenformulier de hierna volgende tekst naar de Kamer van Koophandel. “Bij dezen maak ik er melding van dat mijn bedrijf niet-bedrijfsmatig arbeidskrachten ter beschikking stelt.” Vermeld uw naam, uw bedrijfsnaam én uw KvK-nummer. Na deze melding zal de Kamer van Koophandel het Waadi-vinkje aanzetten. Als u uw inschrijfnummer checkt, zoals u dat ook doet voor ondernemingen die u inhuurt, moet u het volgende te zien krijgen: Ziet u de bovenstaande tekst, dan staat het waadi-vinkje niet aan. Stuur dan dus het vragenformulier naar de Kamer van Koophandel met daarin de opgave dat u personeel ter beschikking stelt. De SBI-code 78201, 78202 of 78203 is alleen voor uitzendbureaus. Waarom is dit belangrijk? Omdat u niet wilt worden gezien als uitzendbureau als u dat niet bent. Zo zoekt onder meer het pensioenfonds StiPP naar ondernemingen die het niet kent, maar die wel deze SBI-codes in de inschrijving hebben staan. Ook kunt u worden geconfronteerd met de Stichting Naleving van de CAO voor Uitzendkrachten, de SNCU. Het is ook van belang omdat uitzendbureaus vanaf 2019 niet langer kunnen zijn ingedeeld in de zogenoemde vaksectoren voor de wachtgeldpremie. Neem dus even de moeite om dit na te kijken en bespaar u veel tijd door nu de inschrijving goed te zetten in plaats van achteraf bezwaarprocedures te moeten voeren.
TEKST: Jacqueline Tuinenga, adviseur personeelsmanagement
GRONDIG 8 2017
72 - 73 Sociale zaken KvK.indd 73
73
28-09-17 - (w39) 13:24
ondernemen met
cumela
BEDRIJVIG
Activiteitenrapport • Om de knelpunten voor landbouwverkeer in de provincie Zuid-
• In samenspraak met het Cursuscentrum organiseren de
Holland in kaart te kunnen brengen, sluit CUMELA Nederland op 31 oktober aan in het ambtelijk overleg Verkeer in de regio HollandRijnland. Aanleiding voor dit overleg is het onderzoek ‘Landbouw- en zwaar vrachtverkeer op plattelandswegen’ voor de regio MiddenHolland. Om alle knelpunten in de provincie in beeld te krijgen, zal er per regio worden gewerkt aan een vergelijkend onderzoek. De cumelasector heeft als wens om samen met de provincie te komen tot een verbindend wensroutenetwerk voor (land)bouwvoertuigen. • Voor de Elburgerbrug in Elburg bleek onderhoudswerk en sluiting in de maïsperiode gepland te zijn. Samen met een CUMELA-lid hebben we aangedrongen op spoedoverleg met de provincie en de aannemer. Op basis van onze argumenten is besloten om de herstelwerkzaamheden uit te stellen. Hierdoor zijn kostbare logistieke problemen tijdens de maïsoogst voorkomen. • Eén van de voorwaarden voor de subsidieregeling voor jonge bedrijfsopvolgers in Overijssel is op aangeven van CUMELA Nederland verruimd. Om daarvoor in aanmerking te komen, moet de ondernemer nu minder dan twee jaar geleden (in plaats van één jaar) het bedrijf hebben overgenomen.
bedrijvenadviseurs in het zuiden de cursus ‘Planner, schakel tussen klant en collega’. • Op initiatief van de studieclub Zuid-Oost Brabant is door deze leden in het kader van Veilig Omgaan Met Opvallend Landbouwverkeer (VOMOL) en dode hoek een bijdrage geleverd aan de Agrarische Dagen in Someren. • De bedrijvenadviseurs zijn, samen met de besturen, weer druk bezig om de studieclubbijeenkomsten voor het komende winterseizoen te plannen en voor te bereiden.
NIEUWE LEDEN De afgelopen periode heeft één bedrijf zich ingeschreven als lid van CUMELA Nederland. • Edwin Verdam Maarssen MAARSSEN
Extreme weersomstandigheden Je kunt de krant niet openslaan of de televisie of radio aanzetten of het gaat in de maand september over het weer. De ene na de andere orkaan raast over het Caribisch gebied, met alle desastreuze gevolgen van dien. De beelden en verhalen komen dagelijks bij je binnen. Het maakt niet uit wie je spreekt, het extreme weer is toch vaak even onderwerp van gesprek. En vrijwel meteen daarna gaat het over het weer in Nederland. Na een redelijke Hollandse zomer, met zon, wind en regen, is er in de maand september in veel delen van Nederland al meer regen gevallen dan normaal. Ook hebben we in september de eerste najaarsstormen alweer gehad. We ondervinden overlast van het weer, zeker de cumelabedrijven die veel oogstwerkzaamheden verrichten, zoals de oogst van aardappelen, uien, maïs, bieten en vollegrondsgroenten. Ook in het grondverzet en de cultuurtechniek ondervinden bedrijven overlast door het extreme weer. De omstandigheden om goed en netjes te kunnen werken, hebben soms ernstig te lijden van zware regenval en hevige stormen. Anderzijds ziet de cumelasector vaak ook weer mogelijkheden bij de extreme weersomstandigheden. Bedrijven worden ingezet om wateroverlast te verhelpen door het graven en frezen van greppels. Bij stormschade wordt een beroep gedaan op bomenzagers en mensen en machines voor het opruimen
74
van allerlei andere schade. Voor de oplossingen op de langere termijn worden cumelabedrijven ingezet bij dijkverzwaringen en ook bij het kilveren van landbouwpercelen. Met deze en andere werkzaamheden kunnen cumelabedrijven bijdragen aan een positief imago van de sector. We kunnen met elkaar, zeker in deze tijd van het jaar, de cumelasector weer op de kaart zetten door er met elkaar voor te zorgen dat bijvoorbeeld de wegen in het najaar redelijk schoon en netjes blijven. Denk daarbij altijd aan de veiligheid van de medewerkers en aan de medeweggebruikers. Zorg voor goede verlichting en juiste en zichtbare waarschuwingsborden, maak de weg tijdens en na het werk schoon et cetera. Er zijn verschillende toolboxen te vinden op de website van CUMELA, zoals ‘Modder op de weg’. Kijk ook eens op de website www.land-bouwverkeer.nl. Hier staan filmpjes over verschillende onderwerpen met ook gelijk een paar vragen voor u en uw medewerkers. Heeft u dan nog vragen? Wij beantwoorden ze graag. Ik wens u een goed najaar toe, met toch voor een ieder een aantal droge weken. Ada Kieft, bedrijvenadviseur
GRONDIG 8 2017
74 Bedrijvig.indd 74
28-09-17 - (w39) 13:21
ONTDEK ONS
NIEUW GAMMA WIELLADERS
MET EEN
DEMO BIJ UW DEALER
• NIEUWE CABINE: STERK VERBETERD ZICHT & HOGER COMFORT • 5 TRAPS TRANSMISSIE VOOR EFFICIENT WERK • DE BETROUWBAARHEID EN HOOGSTAANDE SERVICE VAN DE NEW HOLLAND DEALER • MET HET VOLLEDIGE GAMMA: W110-W130-W170-W190 Ga naar www.newholland.com om een dealer in uw buurt te vinden
Adv.pag.75.indd 75
28-9-2017 15:31:35
DIT ZEGGEN ONZE KLANTEN OVER DE 8000-SERIE HAKSELAAR ‘‘WE K U NNEN E E N
HO G E RE DO O RVO E R PE R PK RE AL I SE RE N ‘‘ LO ONBEDRIJF DE COVIK, ST E E N D E R E N - 84 0 0 I
‘‘HE T WAS DE J U I ST E
BE SL I SSI NG O M DE NI E U W E 8 0 0 0 -SE RI E T E KO PEN! ‘‘ L O O N B E D R I J F PA R I D A E N D E C R O O C K , ST. K R U I S - 84 0 0 I
print information
‘‘DE CABI NE I S Z E E R ST I L
E N DE RI J E RVARI NG I S ZE E R CO MFO RTABE L ‘‘
NOTHING RUNS LIKE A DEERE
LO O N W E R K E N G R O N DV E R Z E T VA N L I N , A F F E R D E N - 85 00 I
Adv.pag.76.indd 76
28-9-2017 15:32:33