Grondig 1 - 2015

22 - ALTIJD STAAND SLEUTELEN 10 - WAT ALS EEN FABRIKANT STOPT 28 - SPECIAL MAISTEELT 40 - VEILIG EN SCHOON FUST LEGEN 52 - BOEIENDE INSPIRATIEDAGEN

Januari 2015

vakblad voor specialisten in groen, grond en infra

1

“Hogere melkopbrengsten en lagere voerkosten? Met LG 30.211 en LG 30.218, de meest voerefficiënte maïs van Nederland, zijn we er klaar voor. De winst zit ‘m in de topverteerbaarheid van kolf én restplant. En dat zie je direct terug in de pens: extra VEM’s en energie voor aantoonbaar méér melk.”

Wij zijn klaar voor de toekomst Karst en Pieter-Karst Bouma, Winsum

GRATIS proefzak* van de nieuwe 211 of 218 bij je maïszaadbestelling!

Doe mee en kijk snel op: www.lganimalnutrition.nl

GRATIS

GRATIS

ZEER VROEG

* 12.500 korrels (1/4 eenheid) van de nieuwe LG 31.211 of LG 31.218

VROEG

20 ton drogestof in 2020 2015!

NIEUW LG 30.248 middenvroeg

22,2 ton ds/ha 22.464 kVEM/ha

NOOIT MEER EENNE LEGE SMARTPHO

LG 30.224

+ 800 kVEM/ha*

middenvroeg - vroeg

21,4 ton ds/ha 21.736 kVEM/ha bron: Rassenlijst / Rassenbulletin 2015 (CSAR)

UW WINST = 1.800 kg extra melk/ha

gratis oplader bij uw bestelling op www.massamais.nl

* t.o.v. gemiddelde

Super verteerbare massamaïs die uw ruwvoerambities in 2015 al waar maakt!

NIEUWE T8

AUTO COMMAND™

TEST DE KRACHTIGSTE TRAPLOZE TREKKER TER WERELD! Geniet van de maximum productiviteit van deze nieuwe T8 Auto Command™

T TESTRI W U G P VR A A EER U O O.NL R T S I G EM RE LL ANDD O H W E W W W.N

10% brandstofbesparing en 17% werkkostbesparing dankzij de nieuwe TierIVB motor* Meer stabiliteit door de langste wielbasis op de markt Een ongeëvenaarde wendbaarheid Absoluut rijcomfort dankzij de ergonomische SideWinder™ II armsteun met IntelliView™ IV monitor, fluisterzachte cabine met Comfort Ride™-cabinevering en geveerde vooras Trekker standaard autoguidance voorbereid Modellen beschikbaar van 320 tot 435 pk * in vergelijking met de Tier 3-motor Uiterst interessante financieringsvoorwaarden vanaf 0,5% op 3 jaar Financieringsvoorwaarden geldig tot 31/01/2015. Ga snel langs bij uw New Holland dealer!

U vindt alle New Holland acties op www.newhollandaction.nl

Colofon Grondig is het vakblad, website en digitale nieuwsbrief voor de cumelasector, specialisten in groen, grond en infra.

Grondig wordt uitgegeven door CUMELA Communicatie in opdracht van CUMELA Nederland.

U kunt zich via grondig.com aanmelden voor de gratis nieuwsbrief Grondig actueel.

Adres CUMELA Nederland Postbus 1156, 3860 BD Nijkerk tel. (033) 247 49 00, fax (033) 247 49 01 www.cumela.nl CUMELA-infolijn (033) 247 49 99 / infolijn@cumela.nl Grondig / CUMELA Communicatie tel. (033) 247 49 50 / www.grondig.com grondig@cumela.nl / @Grondig Bladmanager Michiel Pouwels Redactie Toon van der Stok (hoofdredacteur), Gert Vreemann, Marijke Dorresteijn, Ton Herbrink (eindredacteur) Vormgeving Drukkerij Practicum, Soest Voorplaat CUMELA Communicatie Advertentiewerving Lisette Kerkhof, lkerkhof@cumela.nl Druk SMGB, Doetinchem Abonnementen Een abonnement op Grondig kan op elk moment ingaan en loopt na de eerste periode van kalenderjaar tot kalenderjaar. Een opzegging van het abonnement dient schriftelijk, vóór 1 november door ons ontvangen te zijn.

REDACTIONEEL Rug rechten Daar sta je dan op een beurs weer te kijken naar zo’n prachtige zetel. Overal perfecte ondersteuning, tegenwoordig trillingsarmer dan ooit. Daarbij de mededeling van de vertegenwoordiger dat de zitting voldoet aan de hoogste arbo-eisen. Gelijk heeft hij. Uw medewerkers willen ’s avonds een beetje fit zijn en ontspannen de rug rechten voor ze slapen gaan. Goede stoelen zitten tegenwoordig standaard in de machines en de stoelen op kantoor zijn heuse fauteuils geworden.

De laatste maand hebben we extra gelet op de werkhouding in de werkplaats. Dan zie je de monteurs vrijwel altijd ergens krom bij staan of liggen. Een loonwerker liet ons in een andere hal een vaste brug zien met de mededeling dat het personeel liever in deze koude hal sleutelt dan op de grond ligt in de warmere werkplaats en dat die brug zelfs continu overbezet is. Het levert hem ook tijdwinst op omdat er sneller en beter gesleuteld wordt. En dan te bedenken dat in veel werkplaatsen de vloer ook hartstikke koud is.

Hebben we het bekende karretje voor, hoor ik u zeggen. Ook u weet echter dat dit karretje niet altijd wordt gepakt.

En dan hebben we het nog niet gehad over gevaarlijke situaties: een machine die half wordt opgekrikt - met als het meezit een wankel stutbalkje - of even met de vorkheftruck wat wordt gelift. Bekend is ook het balanceren met een lasapparaat op een pallet en er net niet goed bij kunnen. Het gaat meestal goed. Meestal, bij CUMELA komen met regelmaat meldingen binnen van ongelukken, soms met ernstige beknellingen. Daar wil je al niet meer aan denken. Net zoals je niet aan die loonwerker wilt denken die het vorig jaar niet overleefde.

Dat gebeurt in het geval van die kromme ruggen minder.Dat verklaart ook de houding die we bemerken bij het verhaal van de mobiele hefbrug in dit nummer van Grondig.

Vaak klinkt het wat relativerend van er meestal wel bijkunnen, te duur en weinig plek voor. Dat is allemaal waar, maar los van efficientie blijft het een feit dat de rug van menig monteur met de loop der jaren langzaam wordt gesloopt. Wil dat zeggen dat u die nieuwe mobiele brug moet kopen? Dat kan, maar er zijn ook andere oplossingen denkbaar.

Goede sleutelaars zijn schaars, dus is het zaak daar zuinig op te zijn. Die medewerkers willen ook graag eens nog een beetje fit thuiskomen om met enige souplesse de rug te rechten bij het slapen gaan. Net als u, die uw zaken ongetwijfeld vanuit een comfortabele bureaustoel zaken met een rechte rug regelt.

Kosten abonnement Nederland € 85,- per jaar / Buitenland € 111,- per jaar.

Collectieve abonnementen: op aanvraag © Stichting CUMELA Communicatie, Nijkerk Het geheel of gedeeltelijk overnemen van artikelen uit Grondig is toegestaan na toestemming van de uitgever. Uitgever en auteurs kunnen geen aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele schade door onjuiste berichtgeving.

ISSN: 2210-3260 Lidmaatschap CUMELA Nederland Lid worden? Vraag het gratis infopakket op via info@cumela.nl. Wilt u het lidmaatschap van CUMELA Nederland beëindigen, dan dient u voor 1 oktober een schriftelijke opzegging te sturen naar het secretariaat van CUMELA Nederland te Nijkerk. Het lidmaatschap eindigt dan per 31 december van dat jaar. Bij opzegging na 1 oktober eindigt het lidmaatschap op 31 december van het volgende jaar.

4

GRONDIG - Januari 2015

Janurai 2015 Redactie Grondig Toon, Gert en Marijke

INHOUD

ngt u vrijdag 27 Grondig 2 ontva

6 9 10 14 18

Bedrijf in Actie: Loonbedrijf Jansen Commentaar Als je merk verdwijnt Vent & Visie: Jan de Croon jr.

Sterk Werk: Landbouw- en loonbedrijf Pereboom

22 24 28 29 30 31 32 36 38 40 44

Stertil Koni-hefkolommen Technolit over ontwikkelingen in de lastechniek KWS: “Mestregels onbegrijpelijk” Nieuwe Powercell-lijn van Syngenta Kort maϊsnieuws Limagrain: “Opbrengst moet en kan omhoog” Stappenplan maïsteelt (deel 1) Stikstofverzekering met N-Lock Grondig.com Bayer introduceert EasyFlow Krampe-opleggers voor trucks en agrotrucks

46 47 48 49 50 52 56 57 60 62 64 66

Economie In kort bestek Cumelaria Recht(t)erzijde Stress: “Ondernemen is ook op tijd stoppen” CUMELA Inspiratiedagen Cumela.nl Voorzitter: Wim van Mourik Toolbox: werken in de werkplaats Controleer uw polis!

Veranderingen mestregelgeving Bedrijvig

februari!

Ondernemen met

mensen

Ondernemen met

vaktechniek

Ondernemen met

cumela

GRONDIG - Januari 2015

5

ondernemen met

mensen

6

BEDRIJF IN ACTIE

GRONDIG - Januari 2015

Parels in de werkplaats De beschikbaarheid van techneuten voor de werkplaats die de handen echt uit de mouwen willen steken, is beperkt. De beste manier om de parels vroeg te ontdekken, is leerlingen stage laten lopen. Loonbedrijf Jansen in Tiendeveen biedt mede daarom vaste stageplekken aan leerlingen van Terra in Meppel. Dit keer zijn dat Aaron, Robbert en Bram, derdejaars leerlingen niveau 3.

Erwin Timmerman van Duteweerd & Timmerman Mechanisatie in Lemelerveld begeleidt de jongens, samen met Jeroen Jansen. De jongens krijgen vanuit school heldere leerdoelen mee.

Ze moeten een machine goed leren kennen, een verslag maken en een presentatie houden op school. Dit keer gaat het om de Schuitemaker-zodenbemestercombinatie. Erwin: “Ze moeten onder andere de meststromen -de standen van de kleppen - leren, de werking en aandrijving van de mestpomp, beveiligingen, de onderhoudspunten kennen, het onderhoud uitvoeren, kostenbesef krijgen van onderhoudswerkzaamheden en de waarde leren van preventief onderhoud. Denk aan wat te doen bij een afgebroken afsluiter met een volle tank in het veld .”

Aaron, Robbert en Bram blijken rustige jongens, die je gerust voor een boodschap op pad kunt sturen. Ze schrikken er niet voor terug om even onder de bemester te kruipen om een gebroken bladveer te verwisselen en kruipen onder de Schuitemaker-widespread om een scheur te lassen. Voor het onderhoud aan de pomp leren ze omgaan met de handleiding. “Dat is ook onderdeel van het leerproces. Werken aan de pomp doen we wel samen, want dat is precisiewerk. Denk aan de montage van de rubberen rotorblokken en de afstelling van de kroonmoer”, aldus Erwin. Hij laat ze zoveel mogelijk zelfstandig werken, maar roept ze voor lastige karweitjes bij zich voor uitleg.

Jansen laat ze ook bewust andere karweitjes uitvoeren. Meewerken bij het verhelpen van een elektronische storing aan de Scania, olie controleren van een Johnnie en ervaren bij de hefbrug hoe fijn het is om recht te kunnen werken. De stage is dit jaar beperkt tot vier dagen. Erwin Timmerman en Jeroen Jansen geven aan dat dit eigenlijk te kort is voor de jongens.

Jaap Jansen: “De leerlingen laten komen, is een investering voor de toekomst. Het is te kort, maar wel voldoende om te proeven of er enkele echte parels tussen zitten.” Dat het onderhoud aan de bemester daardoor minder snel gaat, ziet hij nu niet als een probleem. “Kijk maar even naar buiten. Als het zo nat blijft, hebben de boeren graag dat we later komen.” En dus is er ook even tijd voor een groepsplaatje.

TEKST & FOTO’S: Gert Vreemann

GRONDIG - Januari 2015

7

Millesim Fao 240

Top Quality Maïs!

De meeste melk van eigen voer!

✓ ✓ ✓ ✓

Silomaïs / CCM / Geplette maïs Middenvroegrijp Top korrelmaïsopbrengst (+10%) Als silomaïs: - Top voederwaardeopbrengst (+10%) - Top zetmeelopbrengst ✓ Goede stay-green ✓ Goede oogstzekerheid ✓ Goede tolerantie tegen bladvlekkenziekte

Voor meer informatie: Tel. B +32-(0)3-449 02 20 Tel. NL +31-(0)76 50 23 517 www.kwsbenelux.com

Download gratis de App www.kws-maismanager.nl www.kws-maismanager.be

ondernemen met

mensen

COMMENTAAR Netwerken…

Door de terugtredende overheid komen beleidszaken en de uitvoering ervan steeds vaker terecht op het al overvolle bord van gemeente- en provinciebestuurders, ambtenaren en lokale beleidsbeïnvloeders. Op die ontwikkeling speelt CUMELA Nederland in door het organiseren van regionale belangenbehartiging, om zo beter, eerder en sneller aangesloten te zijn op beleidsmakers om ons specifieke geluid te laten horen en onze belangen te verduidelijken. We spreken dan over ontwikkelingen die direct of indirect uw bedrijven, uzelf of uw medewerkers aangaan; niet alleen op het gebied van verkeer, ruimtelijke ordening en milieu, maar ook zaken rond scholing, de arbeidsmarkt, plattelandsontwikkeling en infrastructuur hebben onze interesse.

Regionale belangenbehartiging functioneert pas optimaal in samenwerking met u en uw netwerk. Daarom komt binnenkort bij CUMELA-lidbedrijven in de provincies Noord- en Zuid-Holland, Flevoland, Utrecht, Gelderland en Overijsel een internet-enquête binnen waarmee we informeren naar uw netwerk. Bijvoorbeeld bij welke beroeps- of brancheorganisaties u bent aangesloten. Misschien bent u politiek actief in uw gemeente of provincie? Of bent u bestuurder van bijvoorbeeld een waterschap of een andere organisatie? Wellicht bent u betrokken bij plaatselijke initiatieven of organisaties als bestuurslid van een sportvereniging, een maatschappelijke organisatie of ten behoeve van een goed doel?

“Kunnen jullie die regionale belangenbehartiging niet gewoon vanuit Nijkerk doen?” Een terechte vraag. Nee, dat kunnen we als landelijk actieve organisatie niet adequaat genoeg met de huidige menskracht en middelen. We hebben daar beslist uw hulp bij nodig. U en uw collega-ondernemers wonen en werken immers in de regio, u bent eerder op de hoogte en vaak direct betrokken. Vandaar dat we graag meer willen weten over uw netwerk. Vooralsnog in de genoemde provincies, maar vanaf volgend jaar ook in Limburg, Noord-Brabant, Zeeland, Drenthe, Friesland en Groningen. Met de informatie willen we - met uw hulp en met onze provinciale bestuurders, beleidsmedewerkers en bedrijvenadviseurs - onze netwerken versterken en beter laten werken. Netwerken is overigens een werkwoord. Een net voor je laten werken, vraagt namelijk inspanningen en tijd en omdat je vaak snel en slagvaardig moet opereren, is het belangrijk om netwerken en de toegang ertoe beter in beeld te krijgen.

Over netwerken gesproken: zoals u weet, worden de landelijke organisaties van ondernemers in loon- en cultuurtechnische werken in Europa vertegenwoordigd door de koepelorganisatie Ceettar in Brussel. Bij Ceettar zijn brancheverenigingen aangesloten uit onder meer België, Denemarken, Duitsland, Frankrijk, Ierland, Italië, Nederland, Portugal, Spanje, het Verenigd Koninkrijk en Zweden. Verheugend is dat sinds begin dit jaar de Europese koepel van bosbouwers ENFE zich heeft aangesloten bij Ceettar. Dat betekent dat Ceettar en ENFE nu samen ondernemers uit meer dan 25 Europese landen vertegenwoordigen, waardoor het netwerk aan kracht wint voor de belangenbehartiging van ondernemers in loon- en cultuurtechnische werken en de bosbouwsector in Europa. Zodat het netwerk nog beter werkt!

Michiel Pouwels, directeur belangenbehartiging CUMELA Nederland

GRONDIG - Januari 2015

9

ondernemen met

mensen

HOOFDARTIKEL

Als je merk verdwijnt Gebruiker wil kunnen vertrouwen op snelle en deskundige service Afgelopen jaar stopte zowel bij Werklust als Challenger/TerraGator de productie van nieuwe machines. Twee klinkende merknamen die grotendeels van het toneel verdwijnen. Dat is niet alleen jammer, het betekent ook kopzorgen voor de klant die met zijn machines verder moet.

Een klein product binnen een groot concern en een relatief klein merk dat moet opboksen tegen internationale giganten.

Zijn dat recepten voor mislukkingen? Nee, dat niet per se. Een trouwe klantenkring en betrokken mensen achter het merk kunnen soms het verschil maken. Maar soms ook niet. Tot ieders verrassing werd vorig jaar zomer in Grubbenvorst de assemblagelijn van de Challenger TerraGators stilgezet. Hoewel marktleider, was de winstgevendheid van het product voor moederbedrijf Agco niet langer groot genoeg meer. Met vijftig

tot zestig stuks per jaar waren de aantallen te klein om vernieuwingen door te voeren en het product de aandacht te geven die het nodig heeft. Bovendien, zo luidde de verklaring van ingewijden, vormde de directe verkoop die bij dit soort machines hoort een probleem; ingeruilde machines drukten negatief op de balans. Inmiddels zijn de laatste nieuwe machines uitgeleverd en kan Agco Nederland alleen nog de Amerikaanse 8300-serie nieuw aanbieden. In de fabriek in Grubbenvorst worden uitsluitend nog de Rogator-spuitmachines gebouwd.

“Je hebt geen keuze meer” Sander Meilof, Loonbedrijf en Mestdistributie Meilof Smilde

Zoals bij de meeste gebruikers viel het nieuws over het verdwijnen van TerraGator rauw op het dak bij de firma Meilof in Smilde. Het bedrijf draait met drie TerraGators, van de bouwjaren 2005, 2007 en 2012. Wat betreft de onderdelenvoorziening maakt Sander Meilof zich niet direct zorgen.

“Dat lost zich vaak wel op. De service is een groter probleem. We doen veel zelf, maar ik vrees dat wanneer we een monteur met specialistische kennis nodig hebben, die minder snel beschikbaar zal zijn”, aldus Meilof.

Ook de inruilprijs baart Meilof zorgen. Hij houdt rekening met een flinke waardedaling. “Misschien moeten we langer doorrijden dan normaal.”

Het grotendeels verdwijnen van het merk TerraGator is een verlies voor de hele sector, vindt Meilof. “Je hebt eigenlijk geen keuze meer. Wil je een driewieler, dan kom je automatisch bij Vervaet uit. Een prima machine, daar gaat het niet om. Wij draaien met eentje op grasland, naar volle tevredenheid. Maar het is niet gezond dat er geen concurrentie meer is. We kozen mede voor TerraGator vanwege de prijs-kwaliteitverhouding. Nu is de markt min of meer verdeeld.

10

GRONDIG - Januari 2015

Zou een jong gebruikte TerraGator nog wat voor zijn bedrijf zijn? Een lagere tweedehandswaarde is wellicht ook om te zetten in een voordeel.

Meilof: “Nee, wij houden niet van gebruikt. Je weet niet wat ermee is gebeurd. Als je een nieuwe machine koopt, weet je altijd van A tot Z wat er aan de hand is en wat zijn eventuele zwakke plekken zijn.

“Werklust blijft er voor zijn klanten” Jaap Tempel, directeur-eigenaar van Werklust

“Deze keer was er geen andere keuze dan te stoppen”, zegt Jaap Tempel, sinds 1991 Werklust-dealer in het Groningse Middelbert en sinds 2013 voor de tweede maal directeur van Werklust. In 2005 nam hij voor de eerste keer de touwtjes in handen, toen het Apeldoornse bedrijf voor de derde keer failliet dreigde te gaan. Hij saneerde, haalde het bedrijf uit de rode cijfers en slaagde erin om in het jaar 2008 weer meer dan 50 wielladers af te leveren. “Op een totale markt van 500 tot 600 stuks was dat helemaal niet slecht. Maar toen kwam de crisis en halveerde de afzet.”

Door een verschil in visie tussen aandeelhouders en personeel stapte Tempel in 2011 op als directeur en stond hij als aandeelhouder twee jaar aan de zijlijn. In 2013 werd hij wederom gevraagd een poging te doen om het bedrijf te redden. Ditmaal besloot hij de productie zo gauw mogelijk stop te zetten.

ontwikkelingen, zoals de stap naar een Stage IIIb-motor, was geen ruimte. Defensie, onze grootste klant, heeft ons gered. Met de overheid hebben we net weer het onderhoudscontract met vier jaar verlengd. Maar de fabriek opstarten kan niet meer. Ik wil niet wachten totdat de bank de deur dicht komt doen.”

In oktober zijn alle tekeningen, mallen en intellectuele eigendommen bij Troostwijk onder de hamer geweest.

Ze zijn niet verkocht. Wat gaat er nu gebeuren?

“Er is belangstelling, maar het heeft inderdaad nog niet tot verkoop geleid. Wij hebben iets te koop wat uniek is. Met onze tekeningen en productielijn kun je morgen een shovel bouwen van een kwaliteit die niet onderdoet voor die van de grote internationale merken. De onderhandelingen zetten wij dan ook voort. De grootste kansen liggen in OostEuropa, waar gewoon met Stage II of Stage IIIa mag worden gebouwd.”

Moet een Werklust-gebruiker zich zorgen maken over onderdelen en service?

“Nee. Onze tekenkamer, de assemblage en een groot deel van het magazijn mogen dan weg zijn, wij zijn er nog. Met of zonder verkoop van de Werklust-inventaris gaan we voor continuïteit. Kunnen we de tekeningen verkopen, dan zou dat goed zijn voor het terugbrengen van de schulden.

Het is niet de bedoeling van de aandeelhouders om hun verloren centjes goed te maken. In Apeldoorn hebben we een nieuw begin gemaakt met Ljungby. Hopelijk kan dat straks vanuit een kleiner pand, want we zitten nu met tien man op een locatie waar er honderd hebben gewerkt.

Hier in het Noorden richt ik mij op de verkoop van Case. En iemand die geen Case wil, kan hier ook voor een nieuwe Ljungby terecht. Tegelijkertijd gaat de verkoop en verhuur van Werklust onverminderd door, want vóór de 20.000 draaiuren gaat er bijna niet één de schrootbak in. Zowel in Apeldoorn als Middelbert kunnen Werklust-klanten blijvend terecht voor service en onderdelen.”

Stel, Werklust wordt straks in bijvoorbeeld Turkije gebouwd met een Stage IIIb-motor. Haalt u ze dan deze kant op?

Waarom zag u deze keer geen uitweg?

“De aantallen zijn simpelweg te klein om de kosten goed te maken. We hebben een tijd door kunnen draaien op de service, maar voor nieuwe

In Apeldoorn werd in 2014 de laatste Werklust-wiellader in elkaar gezet. Daar dreigde het doek in de recente geschiedenis al een paar keer te vallen. De kans op een redding was deze keer miniem, laat directeur Jaap Tempel weten. Ondanks de trouwe schare gebruikers, die bewust kiezen voor het Nederlandse merk met zijn bijzondere kinematiek, werden de aantallen simpelweg te klein om nieuwe ontwikkelingen te kunnen bekostigen.

“Dan zou ik zeker in gesprek gaan. Mocht het zover komen, dan komt de zwenklader als eerste in aanmerking. Daar is geen tweede van. Maar het heeft geen zin om daar op vooruit te lopen.”

Onrust Los van de emoties die bij een merk horen, brengt het verdwijnen van een product onrust met zich mee. Hoe staat het met de service en de onderdelenvoorziening? Wat is een machine tweedehands nog waard? Vanaf de eerste geruchten in het voorjaar duurde het nog tot de zomer voordat Agco-klanten duidelijkheid kregen over TerraGator. Die aanvankelijke radiostilte, in combinatie met het plotselinge verdwijnen van het

GRONDIG - Januari 2015

11

merk, is slecht gevallen bij Agco-klanten. Het gaat bij de zelfrijdende bemesters dan ook om heel specifieke apparatuur, waar bedrijven vaak in korte tijd heel veel werk mee moeten verrichten.

Pas na enkele maanden kwam er een brief voor de klanten plus een reactie richting onder andere CUMELA Nederland. De Challenger-organisatie gaf hierbij aan dat er voorlopig twee monteurs stand-by zullen blijven en dat daarmee de serviceverlening op het niveau kan blijven van wat klanten gewend zijn. De onderdelenvoorziening blijft verlopen via het magazijn in Grubbenvorst. Het neemt de vrees bij de gebruiker echter niet helemaal weg.

Nazorg Wettelijk krijgt de klant niet veel steun. Fabrikanten zijn volgens de Europese machinerichtlijn verplicht om het technische dossier minimaal tien jaar te bewaren. Dat betekent alleen dat alle technische informatie beschikbaar moet blijven. Over het beschikbaar hebben van onderdelen rept de richtlijn niet.

Maar de morele plicht reikt natuurlijk verder. Als gebruiker mag je verwachten dat er gedurende de normale levensduur van

“Doodzonde dat Werklust verdwijnt” Dirk Verweij, Verweij en Zn. Machineverhuur Monnickendam

De firma Verweij is gespecialiseerd in het gebruik van shovels met kraanarmen, tot maar liefst 24 meter haakhoogte. Al sinds de jaren zeventig is het bedrijf trouw aan het merk Werklust en was dat het liefst ook gebleven. “Wij doen specialistisch werk en dan zijn een goede service en korte lijnen met de fabriek een groot voordeel”, zegt Dirk Verweij. Er lopen op het bedrijf momenteel zeven wielladers van het merk, waarvan de laatste vorig jaar is aangeschaft, hopend op een doorstart van de fabriek. Het zou immers niet de eerste keer zijn dat het Apeldoornse bedrijf van de ondergang zou worden gered. Maar nu is het doek definitief gevallen en dat is ‘dood- en doodzonde’, vindt Verweij.

Inmiddels heeft hij er zich bij neergelegd dat hij met zijn volledige wielladervloot zal moeten omschakelen. Een alternatief merk heeft hij nog niet gevonden. “Ik ben tijdens de TKD bij verschillende merken langs gegaan, maar ik heb nog maar

12

GRONDIG - Januari 2015

een machine onderdelen beschikbaar zullen zijn. Zowel Agco als Werklust verzekert zijn klanten dat ze zich geen zorgen hoeven te maken. Beide zullen onderdelen blijven aanbieden tegen een prijs die op het niveau ligt van wat klanten verwachten.

De klanten maken zich op hun beurt niet direct zorgen om onderdelen, maar meer om de service. Wanneer ervaren mensen opstappen, dan is goede wil niet meer genoeg en ebt de kennis vroeg of laat weg. De enige geruststelling is dat zowel de Challenger-organisatie als Werklust Holland niet zal stoppen.

Goed nieuws voor Werklust - en daarmee voor alle klanten is dat Defensie net weer voor vier jaar heeft bijgetekend voor het onderhoud aan zijn shovels. Defensie schafte in de jaren negentig 141 wielladers aan en gebruikt veel van die machines nog dagelijks voor het graven van opstellingen en hindernissen, het egaliseren van terreinen en het overslaan van goederen. Zo werkt Defensie ook een beetje mee aan de ‘veiligheid’ van de Werklust-gebruiker.

TEKST: Egbert Jonkheer FOTO’S: Egbert Jonkheer, CUMELA Communicatie

één vertegenwoordiger op de dam gehad.

Dat valt me tegen. Hopelijk vinden we een merk dat bereid is om met ons mee te blijven denken en dat dezelfde mate van service kan bieden.”

Op dit moment zijn de service en de onderdelenvoorziening vanuit Werklust nog in orde.

Als hij belt met ‘Apeldoorn’ krijgt Verweij nog steeds de werkplaatschef aan de lijn, maar of dat over een paar jaar nog zo is, daarover maakt hij zich wel zorgen. Verweij prijst zich gelukkig met zijn vaste mechanisatiebedrijf Evenboer in Broek in Waterland. “Dat heeft zich echt in ons materiaal verdiept en draait zijn hand niet om voor het maken van aanpassingen. En met een motor van John Deere en assen van ZF zijn de belangrijkste onderdelen voorlopig prima te verkrijgen. Maar voor de niet-alledaagse storingen zul je op een gegeven moment een ervaren merkspecialist gaan missen.” Over de restwaarde van zijn materiaal maakt hij zich geen zorgen. “Wij draaien er lang mee. En voor dit soort machines is altijd wel een koper te vinden.”

Mokka Zet meer melk aan! * hoogste zetmeelgehalte bij 35% drogestof

T +31 (0)597 59 1233 www.vandintersemo.nl

ondernemen met

mensen

VENT EN VISIE

Vertrouwen winnen bij de internetverkoop van olie is lastig. Jan de Croon junior in Twello zette ruim drie jaar geleden Oliehandel.nl op. Sindsdien groeide deze internetverkooptak tegen alle argwaan in. Uit zijn verhaal over wantrouwen, vertrouwen winnen en transparantie blijkt dat internetverkoop niet zonder persoonlijk contact kan, maar dat bedrijven wel mee moeten in minder bezoeken en het via internet bestellen om de prijzen scherp te houden.

“ Persoonlijk contact blijft belangrijk ”

Jan de Croon junior van Oliehandel.nl in Twello over internetverkoop Het triggert wel als je Oliehandel.nl op regionale beurzen ziet staan.

Aan de wand scherpe aanbiedingen van A-merken als Eurol, Total, Castrol, Shell, BP, Kroon en het eigen huismerk DCO. Soms zo scherp dat je denkt dat het niet waar kan zijn. Afgelopen najaar koppelde Oliehandel.nl er op de agrarische beurzen in Hardenberg, Gorinchem en Venray een verloting aan vast waarmee je 1000 liter dieselolie kon winnen. Deze gebeurtenis werd gefilmd en die film werd op de website gezet. Oliehandel.nl heeft deze uitreiking niet zomaar gefilmd. “Belangstellenden konden op de beurzen vrijblijvend een deelnameformulier invullen”, vertelt Jan de Croon junior. “Zelfs hiervoor merkten we argwaan: ‘Ze gaan die prijs toch wel echt uitreiken.’ Ja, natuurlijk reiken wij die prijs eerlijk uit, maar ja, we kunnen mensen uit andere regio’s niet kwalijk nemen dat ze ons niet kennen”, aldus Jan. Daar zit volgens hem de grootste drempel. “Mensen wantrouwen de lage prijzen en het via internet kopen. Ze denken dat we een ‘louche’ handelaar zijn zonder enige kennis van zaken. Dat ligt genuanceerder. Ons familiebedrijf bestaat al sinds 1928 en dat moeten we dus uitleggen. Aan de andere kant worden de mensen wel getriggerd door de scherpe prijzen. Daar zit de lastige spagaat van het verkopen via internet. Toen we een regionale dealer waren, twijfelde niemand, maar via internet is er die argwaan.”

Aangekomen in Twello zie je meteen de roots van het bedrijf. De Croon Olie (DCO) is onderdeel van een familiebedrijf, dat naast een garagebedrijf (gerund door broer Maarten) al jaren een aantal tankstations exploiteert en al decennialang in de regio ‘de boer op gaat’ voor brandstoffen en smeermiddelen. Zoon Jan de Croon is nu verantwoordelijk voor Oliehandel De Croon BV, waarvan de website Oliehandel.nl onderdeel is. Jan heeft liefde voor auto’s en het garagewerk, is niet vies van een avondje sleutelen in de werkplaats en kent agrariërs en cumelabedrijven.

“Een aantal jaren geleden was de situatie lastig”, vertelt Jan. “Door het afnemende aantal boeren en langere verversingstermijnen liep de omzet terug. Je moest echter wel de bemanning op peil houden om die klanten te bezoeken en te bevoorraden. Transport en personeel zijn ook bij ons de grootste kostenpost. We hebben toen flink gesaneerd en een

14

GRONDIG - Januari 2015

plan uitgedacht voor de toekomst. Kern daarvan was opschalen in omzet om scherper te kunnen inkopen, met als consequentie dat je een grotere klantenkring moet aanboren. Tegelijk wilden we af van dat telkens moeten bezoeken van klanten voor een paar liter olie of brandstof. Volgens ons was dat op te lossen door de klanten beperkter te bezoeken en het bestellen via de elektronische weg te laten verlopen en per koeriersdienst - DHL - scherp te leveren. Daar hoort dan ook de stap bij om buiten de regio digitaal te gaan verkopen.”

“Altijd binnen een dag terugbellen als er wat is en vragen altijd beantwoorden. Het kan voor de klant heel belangrijk zijn en er kan wat groots achter zitten.”

De Croon is ruim drie jaar geleden begonnen met deze opzet. “Wij kopen al tientallen jaren bij gerenommeerde A-merken onze brandstoffen en smeermiddelen in voor onze DCO-lijn. Die fabrikanten staan garant voor de kwaliteit en de specificaties staan op de labels. Meer kun je niet doen”, vertelt Jan. Hij voegt eraan toe dat zijn bedrijf relatief veel van Eurol betrekt, omdat dat van vroeger uit een partner was. “Je zou denken dat de maatschappijen niet willen leveren, maar hun business is zoveel mogelijk omzet draaien. Als wij dan groots inkopen, past hen dat”, legt hij uit. De Croon bezocht beurzen en timmerde flink aan de weg. In die periode is de omzet van Oliehandel.nl meer dan verviervoudigd.

Transparantie is volgens Jan het sleutelwoord als antwoord op die internet-argwaan. “Transparantie is een must om vertrouwen te winnen en te houden. Daarom hebben we een helpdesk. Hoewel we een klein team hebben, zitten we er bovenop: afspraak is afspraak en we bellen altijd terug als er wat is of vragen zijn, hoe klein ze ook zijn of wie het ook is.”

De Croon heeft daarom op de site een onafhankelijke klantbeoordeling opgenomen. Jan geeft aan dat het bedrijf ook bezig is met het opzetten van digitale informatievoorziening. “We hebben het plan om korte

instructiefilmpjes te gaan maken om klanten te helpen”, legt hij uit. Daarom heeft De Croon ook bewust de gezichten van alle medewerkers op de website gezet. “Heel belangrijk voor de klanten is dat ze kunnen zien met wie ze te maken hebben, dat geeft vertrouwen”, voegt hij eraan toe. Verder informeert Oliehandel.nl de klant met digitale nieuwsbrieven. “Allemaal nodig om te laten merken dat we de klant serieus nemen. Net als daarvoor, toen we de regionale leverancier waren die regelmatig langs kwam.”

Toch zijn de adviseurs voor landbouw en industrie gebleven. Jan: “Theoretisch kun je zonder. Via internet kun je voor machines de specificaties en de bijbehorende oliën en smeermiddelen opvragen. Een beetje monteur op een cumelabedrijf weet echt wel wat er in de machines moet. De praktijk leert echter dat mensen toch advies willen. Daarom hebben we onze specialisten aangehouden.” Wim Beltman is hun specialist voor de cumelasector. “De contactpersonen zijn er nu meer voor het eerste accountgesprek en als er echt wat belangrijks speelt. Dat kan variëren van enkele aanbiedingen tot het opstellen van een compleet smeerplan. Voor de rest verloopt de handel online of telefonisch.”

“Heel belangrijk voor de klanten is dat ze kunnen zien met wie ze te maken hebben. Gezichten zien op sites vermindert het wantrouwen en maakt het persoonlijker.”

Bij deze zakelijke aanpak hoort ook zakelijk afrekenen. “Wij leveren scherp, daarentegen dient de klant te betalen met een automatisch incasso de dag na levering. Dat is onderdeel van ons spel en dat weten de klanten. Scherp inkopen is ook meteen afrekenen. Daar zijn we hard en zakelijk in.”

Jan de Croon besluit heel stellig met de stelling dat - ondanks alle inspanningen van het bedrijf om zich zo open en transparant mogelijk op internet te presenteren - het persoonlijk contact altijd zal blijven. “Zeker in de loon- en grondverzetsector, waar men meer van de telefoon dan van het toetsenbord is en graag de zakenpartner even rustig in de ogen kijkt. Wie scherp wil inkopen, zal toch mee moeten in de formule van minder en zakelijker persoonlijk contact en bestellen via internet”, zegt hij. De Croon heeft inmiddels de eerste stappen gezet voor dezelfde aanpak voor brandstofleveringen. “We beginnen voorzichtig regionaal met online elke dag de actuele dagprijzen voor de klanten.” Met als afsluiter: “Als er spoed is, hebben wij als vanouds altijd nog de eigen vrachtwagen klaar staan. Internet vervangt veel, maar niet alles.” En dus blijft het balanceren, met spreekwoordelijk deze foto, waarbij het vaatje de eerste jaren vooruit rolt.

TEKST: Gert Vreemann FOTO: Evert van de Worp

GRONDIG - Januari 2015

15

VACATURE PRAKTIJKBEGELEIDER Het project ’Uitvoering sectorplan loonwerk’ richt zich in een van de maatregelen op extra praktijkbegeleiding voor jonge medewerkers. De loonwerksector is voor de instroom van nieuwe medewerkers voor een groot deel afhankelijk van goed opgeleide en gediplomeerde schoolverlaters. Voor een goede opleiding zijn drie partijen van belang: leerling, bedrijf en school (de zogenaamde kwalificatiedriehoek). Een goede samenwerking tussen deze partijen is nodig om te zorgen dat een leerling/jonge werknemer de juiste opleiding krijgt om goed voorbereid te zijn op een (langdurige) loopbaan binnen de sector. Het leren in de praktijk is een belangrijk onderdeel van een goede opleiding. Door veranderende omstandigheden zoals minder jonge mensen die in een agrarische omgeving zijn opgegroeid, maar ook werkzaamheden die steeds complexer worden, is het leren in de praktijk niet altijd makkelijk vorm te geven. Dit vraagt om een goede begeleiding van jonge medewerkers/leerlingen en de leerbedrijven, maar ook een nauwkeurige afstemming tussen de partijen in de kwalificatiedriehoek.

IN DE LOONWERKSECTOR WIJ ZIJN OP ZOEK NAAR MEERDERE PRAKTIJKBEGELEIDERS VERSPREID OVER NEDERLAND VOOR DE LOOPTIJD VAN TEN MINSTE 1 JAAR. Wat verwachten wij van de praktijkbegeleider?

Als praktijkbegeleider maak je deel uit van een landelijke pool van begeleiders en ben je vooral actief in eigen regio. De verwachting is dat de inzet gemiddeld één dag in de week bedraagt. Concreet voer je als praktijkbegeleider de volgende opdracht uit: Vier maal bezoeken tijdens de opleiding van de jonge medewerker om: - de leerling/medewerker te monitoren, stimuleren en inspireren; - de leerling/medewerker te stimuleren en motiveren door te stromen naar een hoger niveau; - de leerling/medewerker te ondersteunen bij het maken van de opdrachten; - het proces en de voortgang in de zogenoemde kwalificatiedriehoek te bewaken.

- Bemiddelen tussen bedrijven zodat de leerling/medewerker de afgesproken vaardigheden kan aanleren, ook als dat op het vaste leerbedrijf niet lukt.

- Het ondersteunen van de leermeester en/of het leerbedrijf op zowel organisatorisch, communicatief als didactisch vlak om zo de opleidingskwaliteit te verbeteren.

- Het zijn van intermediair bij stagnatie, knelpunten of verschillen.

- Het bieden van ondersteuning bij het organiseren van de Proeve van Bekwaamheid en inzetbaar als beoordelaar van een leerling/medewerker bij een Proeve van bekwaamheid.

Wat is het gewenste resultaat?

Behoud van volwaardige leerplekken voor leerlingen en verbeterde professionaliteit en begeleiding op de leerbedrijven door het bezoeken van de leerling/medewerker en leerbedrijven tijdens de opleiding. Dit voorkomt uitval en afhaken van leerlingen en vergroot hun kwalitatieve en duurzame inzetbaarheid in het beroep waarin ze worden opgeleid. Het uiteindelijk gewenste bereik is 350 leerlingen. Per praktijkbegeleider gaat het om circa 25 leerlingen en 100 bedrijfsbezoeken.

Functie-eisen praktijkbegeleider -

Ervaring in het begeleiden van (jonge) medewerkers; Betrokkenheid voelen bij het opleiden van jonge mensen; Uitstekende communicatieve vaardigheden, zowel schriftelijk als mondeling; Kan zich aanpassen naar diverse situaties; Beschikt over een zekere autoriteit, zowel als persoon als vakinhoudelijk; Actuele ervaring en kennis van en in de loonwerksector.

Overige voorwaarden De praktijkbegeleider wordt niet in dienst genomen, maar zal op projectbasis aan de slag gaan. Dit houdt in dat de praktijkbegeleider in staat moet zijn de overeenkomst rechtsgeldig aan te gaan. Bijvoorbeeld als ondernemer, via het bedrijf waar u werkzaam bent of als zzp-er. In een goede uur- en reiskostenvergoeding is voorzien.

Reageren?

Voelt u zich aangesproken door deze functie en beschikt u over bovengenoemde kwaliteiten? Dan ontvangen wij graag een curriculum vitae voorzien van een motivatie voor 31 januari 2015. De selectiegesprekken staan gepland in de 2e en 3e week van februari.

Reacties kunt u zenden aan de projectleider van het sectorplan, Jannie Takkebos, jannietakkebos@hotmail.com. Voor vragen kunt u contact opnemen met Jannie Takkebos, zij is telefonisch te bereiken op 06-13546996.

Kipt niet, duwt niet, TRANSPORTEERT !

Snel, regelmatig en veilig lossen Geschikt voor elk type materiaal Beperkt leeggewicht

Tel: 0032 43 77 35 45 – www.joskin.com

BLAUW WERKT STIMULEREND DE PNEUMATISCHE ZAAIMACHINE SOLITAIR – VEELZIJDIG EN UNIVERSEEL

Gezamenlijke importeurs

LMC Gennep BV Voor oost NL. 0485 - 511 605 www. lmcgennep.nl

Jamo BV Voor west NL. 0184 - 642 112 www.jamo-lmb.nl

Nu ook silagevorken bij LMC Gennep BV

ondernemen met

mensen

STERK WERK

Teeltspecialisten

Landbouw- en loonbedrijf Pereboom, Paasloo Voor een groot deel van zijn klanten verzorgt het bedrijf de complete maïsteelt, inclusief de planning van de werkzaamheden en een advies over de juiste rassenkeuze. Het is de specialisatie van Landbouw- en loonbedrijf Pereboom in Paasloo, in de Kop van Overijssel. De kwaliteit van teelt en dienstverlening kenmerkt dit bedrijf.

De oude sleufsilo vol met kalk midden op het erf illustreert misschien wel het beste waar het om gaat bij Loonbedrijf Pereboom in Paasloo. In de dienstverlening van het bedrijf draait alles om de kwaliteit van de teelt en om te beginnen de grond. Die moet in orde zijn. Is dat voor elkaar, dan kun je volgens vader Hans Pereboom en zoon Sander met de rest van de juiste teeltmaatregelen een topopbrengst realiseren. Die aandacht voor de teelt is iets wat van oudsher bij het bedrijf hoort, vertelt Hans Pereboom. “We hadden een gemengd bedrijf, waar ik stopte met de veehouderij en me ging toeleggen op de akkerbouw. Alleen was dat niet voldoende voor een toereikend inkomen. Daarom ben ik ook met loonwerk en dan vooral de maïsteelt begonnen. Als akkerbouwer wil je dan maar één ding en dat is het zo goed mogelijk doen. Daarmee zijn we begonnen in de maisteelt maar nu richten we ons ook meer en meer op gras.”

18

GRONDIG - Januari 2015

Groeidrang In het gebied waar Pereboom actief is - in de Kop van Overijssel, net achter Steenwijk en boven de Weerribben - levert dat werken aan kwaliteit dankbare klanten op. De omgeving kent namelijk een flink aantal (grote) veehouderijbedrijven, die niet alleen behoefte hebben aan veel en goed ruwvoer, maar die ook zoeken naar de afzet van mest. Het grote aantal relatief forse bedrijven is volgens Hans mede te danken aan de enorme groeidrang van de bedrijven en de ruilverkaveling die tot stand kwam door uitbreiding van het natuurgebied rond de Weerribben en de Wieden. “Daar was 1500 hectare nodig om het gebied te vergroten. Om dat te realiseren, is dat gepaard gegaan met een ruilverkaveling om een aantal boeren ruimte te geven om te vertrekken, maar ook bedrijven te kunnen verplaatsen, zodat er een groot blok voor de natuurontwikkeling beschikbaar kwam.”

Landbouw- en loonbedrijf Pereboom Landbouw- en loonbedrijf Pereboom is gevestigd in Paasloo, gelegen in Noordwest-Overijssel. De eigenaren zijn Hans en Ditty Pereboom en sinds 2013 zoon Sander, die het bedrijf wil overnemen. Het bedrijf heeft ongeveer 80 hectare eigen grond in beheer en bewerkt afhankelijk van de werkzaamheden nog 500 tot 800 hectare maïs. Naast de maïs zijn de gehele ruwvoederwinning en de handel de specialiteiten van het bedrijf. Er zijn vier vaste medewerkers en vijftien losse krachten die in de piekperiode worden ingehuurd. Het bedrijf heeft lang nagedacht over extra werkzaamheden naast het landbouwloonbedrijf, maar is tot de conclusie gekomen dat het beter is om slim met arbeidstijd om te gaan. De afgelopen jaren zijn in de omgeving een paar kleine bedrijven overgenomen, waardoor het werkgebied zich nu in een straal van vijftien kilometer om het bedrijf bevindt. In de mest en bij andere werkzaamheden wordt er samengewerkt met een collega uit Wolvega.

Door deze verkaveling zijn er nu veel grotere bedrijven, waar geen sprake meer is van een ruwvoeroverschot. Dat merken ze bij Pereboom aan de grote behoefte die er is aan maïs.

Het bedrijf speelt daarop in door op het grootste deel van de eigen grond die het beheert maïs te verbouwen. Afgelopen jaar teelde Pereboom 80 hectare voor eigen rekening.

Dit jaar wordt dat minder, doordat er wat meer graan in het teeltplan komt. “Dat hebben we nodig om onze organischestofbalans op peil te houden”, vertelt Sander. “En”, wijst hij uit het raam, “dit jaar starten we ook een proef met luzerne.

Het lijkt er nu goed op te staan, maar in het voorjaar weten we pas echt of het wat is. Lukt het, dan kunnen wij een mooi product leveren aan de veehouderij”, aldus Sander. De luzerne is Perebooms manier om in te spelen op de nieuwe Europese regelgeving, waarbij het voor bedrijven die meer dan 30 hectare akkerbouwgewassen telen verplicht is meerdere gewassen in het bouwplan op te nemen.

Te krap bemesten Zorg voor de bodem is wel kenmerkend voor de bedrijfsvoering. Dat is ook noodzakelijk nu de mestwetgeving feitelijk noodzaakt om de maïs te krap te bemesten, stelt Sander Pereboom. “Als je volgens de normen werkt en voor een goed gewas zorgt, kun je minder fosfaat en stikstof aanvoeren dan er via het gewas verdwijnt. Alles moet dus in orde zijn om een zo hoog mogelijke opbrengst te realiseren. Alleen dan kun je profiteren van de extra fosfaat en stikstof die in de bodem wel beschikbaar is.”

Zonder moeite schudt hij de getallen uit zijn mouw. Een procent organische stof bevat 1300 kilogram stikstof en 300 kilogram fosfaat. “Daar komt elk jaar wat van vrij en dat kun je gebruiken, maar dat werkt alleen als je ook zorgt voor goede omstandigheden. Plus dat je moet zorgen dat het organische-stofgehalte op niveau blijft, anders ben je de bodem aan het uitputten.”

Wil je de potentie van de grond goed benutten, dan moet je zorgen dat alle factoren in orde zijn, betogen vader en zoon.

“Dat begint bij een goede pH. Alleen als die in orde is, kan een plant namelijk maximaal voedingsstoffen opnemen. Is de grond te zuur, dan is daar al de eerste belemmering. Daarna is het de kunst om te zorgen dat je zorgt dat er voldoende kali is. Kali kent geen wettelijke beperkingen, dus dat hoeft geen probleem te zijn. Wat wel een probleem is, is fosfaat.

Daar kom je gewoon te kort. Je moet dus zorgen dat er in de bodem wat beschikbaar komt.”

Vooral doordat er minder mest naar de maïs kan, is de zorg voor de bodem volgens de Perebooms zo belangrijk geworden. “Vroeger kon je met een mestgift van 60 tot 70 kubieke meter alle problemen wel wegpoetsen. Dan was er altijd wel genoeg. Maar nu je het met 30 tot 40 kuub moet doen, kun je het alleen nog maar goed doen om een hoge productie te halen. Vooral fosfaat is dan zeer kritisch.”

Om tot een topteelt te komen, bezoekt Sander Pereboom in de winter alle klanten. Bij die bezoeken staan de teelt en de winning van goed ruwvoer centraal. “We bespreken dan alles, van het rantsoen tot de bodem. Het begint ermee dat we kijken naar de behoefte op het bedrijf.

GRONDIG - Januari 2015

19

Goed werken met grote bedrijven In de omgeving van het bedrijf zijn meer dan gemiddeld grote veehouderijbedrijven gevestigd en zit de groei er goed in. Toch ervaren vader en zoon Pereboom niet dat dit lastig is. “Juist grote bedrijven weten dat ze zaken goed moeten organiseren.

Daar kun je juist bij de eerste en tweede snede gebruik van maken, want ze weten dat je zaken tijdig moet regelen.” Het andere voordeel is dat ze merken dat deze bedrijven ook graag goed willen worden geholpen en professionaliteit op prijs stellen.

“Voor ons is het ook een voordeel dat we op een uiteenlopende grondsoorten zitten. Daardoor komt het werk ook nooit helemaal gelijk.”

Op basis daarvan kijken we wat de beste optie is voor de hoeveelheid maïs en de rassen die daarbij horen. De afgelopen jaren, toen sommigen nog een overschot hadden, ging dat wel eens zover dat we de klant adviseerden om een deel te verkopen.”

Indien nodig gaat de advisering ook verder. “We adviseren klanten ook wel eens om geen maïs te telen. Dan willen ze die op een perceel zetten waarvan wij weten dat de grond niet geschikt is. Dan raden we het ook echt af, ook al verdienen we meer aan maïs dan aan gras. Maar als we maïs telen, willen we wel dat het goed komt.”

Klanten waarderen die aanpak, merkt Sander Pereboom. “Ze vertrouwen op onze adviezen en volgen die ook op. Niet voor niets strooien we veel kalk.” Die adviezen vertalen zich ook in bovengemiddelde opbrengsten, bevestigt hij na enig voorzichtig en bescheiden afwachten als daarnaar wordt gevraagd. “Wat we doen, willen we ook echt goed doen en dat zie je op het veld ook wel terug.”

Het liefst doet Pereboom bij het maïszaaien de hele planning zelf, zodat er precies op tijd kan worden gezaaid en gespoten.

Bijhouden Door de reputatie die het bedrijf heeft opgebouwd, is er ook veel vertrouwen in het werk. Het betekent dat bij het merendeel van de klanten het werk geheel of grotendeels aan het loonbedrijf wordt overgelaten. “We kunnen dus zelf het zaaimoment, het beste moment om te spuiten en ook het oogstmoment bepalen. Om dat goed te doen, houden we alles bij. We noteren precies wat we zaaien, wanneer dat is gebeurd en andere bijzonderheden. Daar komt later precies bij wanneer er is gespoten en of er een groenbemester is ondergezaaid. Dat lijstje kunnen we in het najaar gebruiken om te bepalen hoe we onze oogstroute moeten inrichten.”

Voor het bedrijf ligt daar ook een stukje winst in de bedrijfsvoering. “De kunst is om de bezetting van je machines en het aantal facturabele uren bovengemiddeld te krijgen. Dan kun je scherp met de prijs zijn en toch wat verdienen”, zegt Sander. Ook al is de prijs niet echt een punt, erkennen vader en zoon. “Iedereen weet dat we het netjes proberen te doen, maar dat zowel de klant als wij er wat aan moeten verdienen.

Wij zorgen voor de goede teelt, de klant moet onze bedrijfsvoering mogelijk maken.”

TEKST: Toon van der Stok FOTO’S: familie Pereboom en Toon van der Stok

20

GRONDIG - Januari 2015

Het bedrijf heeft korte tijd een combine gehad voor het dorsen van maïs. Vanwege een te klein areaal is die activiteit alweer beëindigd.

In het seizoen is het bedrijf met twee hakselaars actief.

Dat betekent met rond de 350 hectare per hakselaar een redelijk gevulde planning.

NA-OPKOMST HERBICIDE IN MAÏS

Nu nog krachtiger door verbeterde formulering !    

Snellere aanvangswerking Sneller regenvast Booster in de mix Beste grassenbestrijder

Samson® Extra 6% OD (12987 N - 60 g/l nicosulfuron) is een product van ISK Biosciences N.V. Lees aandachtig het etiket vóór gebruik.

www.belchim.nl

ondernemen met

vaktechniek

ERGONOMIE

Met een rechte rug Stokvis Equipment introduceert mobiele Stertil Koni-hefkolommen voor cumelasector Met een rechte rug sleutelen. In garages en andere sectoren is dat al heel normaal, maar bij ons gebeurt er nog te veel ‘vanaf de grond’ met een kromme rug of liggend op het bekende karretje. Stokvis Equipment in Deventer speelt hierop in met de introductie van mobiele hefkolommen voor onze sector. Tuller in Bathmen wilde het wel eens uitproberen. Er blijkt nog een drempel te nemen.

Je snapt meteen de eerste aarzeling als je de zware tank op drie hefkolompoten ziet staan. Je loopt er niet zomaar onder.

Voor omvallen ben je in dit geval niet bang. De tank steunt voor je gevoel breed genoeg af op de achterste wielen. Controle en eventueel reparatie van de remmen staat er bij Tuller op het programma. Een nuttige klus en een mooie uitdaging, want zo’n tank weegt wel zo’n achttien ton. In eerste instantie was gedacht dat de machine lichter zou zijn en dus in zijn geheel wel met twee 6,5-tons kolommen in het midden kon worden opgepakt. Dat ging niet. Dus de achterste wielen met twee 6,5-tons kolommen in combinatie met de dissel met een 8,5-tons hefkolom. Beetje lichten, wielen verwijderen en dan op gewenste hoogte zetten voor het met een rechte rug aan de remmerij werken. Heel aangenaam.

22

GRONDIG - Januari 2015

Draadloos We hebben het over de mobiele hefkolommen van Stertil Koni. Voor onze sector zal het vooral gaan om de varianten van 6,5-7,5 of 8,5-ton. Deze hefkolommen verrijd je als een palletwagentje; oppompen en verrijden. Met een eigengewicht van circa 500 kilogram is dat goed te doen. De drie hefkolommen worden geïnstalleerd op de plek, in dit geval met de standaard afgeschuinde vaste wielgreep (verstelbaar is ook leverbaar) en een adapter met pen voor de trekhaak vooraan bij de 8,5-tons kolom. Dan activeer je ze alle drie met een kaartje (ID-key) en tik je de laatste twee keer aan. Het systeem weet dan dat er drie hefkolommen geactiveerd zijn. Je kunt dan elk van de drie kolommen desgewenst individueel of allemaal tegelijk laten heffen of zakken. Dat kan snel of in

kruipstand (als je iets heel nauwkeurig wilt plaatsen). De kolommen communiceren draadloos. Ze heffen elektro-hydraulisch met behulp van een accu. Die accu’s kunnen een behoorlijk aantal hefbewegingen mee voordat ze leeg zijn. Geen gedoe met snoeren dus. De heftijd tot een hoogte van 1,85 meter is anderhalve minuut.

In dit geval is de Schuitemaker bij de wielen opgepakt. Om die te pakken, zou je kunnen afstempelen op assteunen. Stokvis heeft daarvoor een dwarstraverse beschikbaar die tussen twee kolommen op de armen kan worden gemonteerd, om zo via het chassis de combinatie op te pakken. In de meeste gevallen (bemesters, opraapwagens kippers et cetera) zal dat gaan. Stokvis Equipment geeft aan dat je in de praktijk met een setje van drie hefkolommen, zoals hier (eenmaal 8,5 ton, tweemaal 6,5 ton), vrijwel alle machines in onze sector kunt handelen. Voor zwaarder (grondverzet)materieel zijn er zwaardere hefkolommen leverbaar.

Knop om De wielgrepen zijn officieel geschikt tot 800 millimeter brede banden. Rijplaten tussen de wielen voor kleinere bandenmaten zijn beschikbaar.

Stokvis Equipment in Deventer ontwikkelde samen met de fabrikant Stertil Koni een aantal hulpstukken voor onze sector. Denk aan rijplaten tussen de wielgrepen zodat je erop kunt rijden bij extreem grote bandenmaten en ook kleinere wielen, een dwarstraverse om een werktuig aan twee kanten onder het chassis door op te kunnen pakken en adapters voor het heffen van een trekker bij de trekhaak, fronthef of onder de kipperknobbelplaat met daarbij de mogelijkheid sjorbanden aan te brengen. Met twee 6,5-tons hefbruggen kun je zo een trekker oppakken. Wel even letten op de balans bij het (eenzijdig) verwijderen van wielen. De wielgrepen zijn berekend voor maximaal 800- banden. 1050’ers op spanning kan goed gaan, maar bij slappe banden loop je het risico dat bij een hoog gewicht de band achter van de velg komt en geen bandenfabrikant geeft daar toestemming voor. Verlengen van de hefarmen mag niet, omdat dat de stabiliteit beïnvloedt. Zelf verlengen of veranderen van een hefkolom is uit den boze, omdat je dan zelf aansprakelijk wordt en deze dan niet meer aan de CE-goedkeur voldoet.

Drempels Er zijn verschillende adapters, waaronder een dwarstraverse voor het frame, adapters voor front- en achterhef en deze voor de trekhaak.

De kolommen werken dankzij een ingebouwde accu snoerloos en communiceren onderling draadloos, zodat u ze desgewenst tegelijk synchroon kunt bedienen.

We weten het allemaal, jonge monteurs kruipen soepeltjes onder een machine.

Wat oudere werknemers weten dat het werken met een rechte rug toch fijner is.

De drempel om ‘er even onder te vliegen’ wordt steeds groter. Even wat optillen met een krik en afbokken is in de praktijk snel gedaan, maar lang niet altijd veilig.

Daarbij is het werken onder machines in onze sector redelijk beperkt. Veel zaken zijn vanaf de zijkant, voorkant of achterkant bereikbaar. Verder heb je een ruime werkplaats nodig om te manoeuvreren en om ze weg te zetten. In de praktijk gebeurt een noodreparatie wel eens ter plekke. Dan pak je snel een krik of regel je wat met de heftruck en afbokken. Een compleet setje van drie met wat hulpstukken zal rond de € 19.500,- kosten. Een flinke investering voor ‘erbij’. Ziedaar de drempel.

Tuller bevestigt het bovenstaande. “Je ervaart het voordeel, maar in de praktijk heb je het niet zo vaak nodig. Voor de toegankelijkheid onder de grootpakpers nog het meest, maar alleen daar schaf je die kolommen niet voor aan”, aldus Tuller. Hij geeft aan dat je nog het meest onder de machines wilt bij het schoonmaken op de spuitplaats, maar daar zet je ze niet neer.

Doordenken Voor wie de werkplaats gaat vernieuwen, is de drempel wellicht lager. Het scheelt je een put of een vaste hefbrug. Dan ben je met de hefkolommen bovendien mobieler. Verder moet je even doordenken: hoe vaak mensen toch onder werktuigen liggen en de tijdwinst die er te behalen is omdat je er gemakkelijker en fijner bij kunt en een beter zicht hebt op het werk. Bij deze drieasser recht aan de remmen werken of krom scheelt een slok op een borrel. U weet hoe lang een dergelijke klus duurt.

Plus het onomstreden feit dat die rechte rug arbotechnisch heel belangrijk is. Dan is het prijskaartje weer heel relatief. Misschien toch eens uitproberen.

TEKST EN FOTO’S: Gert Vreemann

GRONDIG - Januari 2015

23

ondernemen met

vaktechniek

LASTECHIEK

Vooraf checklist maken Technolit over de ontwikkelingen in de lastechiek In theorie kun je met een beetje ‘CO2’-lasapparaat alles lassen. In de cumelasector komen we steeds meer hoogwaardige staalsoorten en aluminium tegen. Om die goed en snel te kunnen lassen, is hoogwaardiger apparatuur nodig. Harald Wolsink van Technolit Nederland in Vorden adviseert vooraf een checklist met eisen te maken. We nemen de ontwikkelingen in het kort met hem door.

“Met een goed traditioneel MIG/MAG-lasapparaat kunnen loon- en grondverzetbedrijven eigenlijk alles lassen, zeker als er geen hoge eisen worden gesteld aan de gladheid van de las en de afwerking. MIG/MAG last flink sneller dan elektrodelassen.” Harald Wolsink, verkoopleider van Technolit Nederland in Vorden, geeft aan dat daarvoor een breed scala moderne lasapparaten leverbaar is. “Je ziet dat er vanuit deze achtergrond wel wordt geïnvesteerd in nieuwe werkplaatsuitrusting, maar dat het oude lasapparaat het nog wel doet. Dat is hierdoor toch een beetje het ondergeschoven kindje in de werkplaats, terwijl het toch een belangrijk gereedschap is dat vaak en ook langdurig wordt gebruikt.”

Hij adviseert om dan toch meteen een wat zwaarder apparaat te nemen, omdat overcapaciteit altijd beter is dan te krap.

“Voor de cumelasector gaat het dan om apparaten in de klasse van 300 tot 450 ampère. Standaard met punt- en intervalelektronica en vrij kiesbare afbrandvertraging en automatische

24

GRONDIG - Januari 2015

draadsnelheidsregeling. Wie vrijwel alleen staal last, kan zo’n standaard basis-lasapparaat nemen. Voor een luchtgekoelde Profi 320 E met basis-transformator, vier rollen, twintig schakeltrappen en handmatige fijninstellingen moet je rekenen op ruim € 3000,-, afhankelijk van uitvoering en toebehoren. Let er dan wel even op dat als je wat anders last dan staal - zoals aluminium of roestvrijstaal - je dan met argon last. We komen toch vrij regelmatig lasproblemen tegen omdat iemand met menggas denkt alles te kunnen lassen.”

Doorontwikkelingen Ten opzichte van de oudere generatie MIG/MAG-lasapparaten, waar je zelf de draadsnelheid en de instellingen regelt, is er wel het één en ander doorontwikkeld. De moderne professionele Technolit-apparaten lassen synergisch. Hierbij wordt de draadsnelheid automatisch aangepast aan de stroomsterkte.

“Dat kost uiteraard meer dan de oude generatie lasapparaten,

maar voor de lasser is het wel gebruiksvriendelijker en het levert meteen goed laswerk op. Dat is tijd- en kwaliteitswinst.”

Wat de mensen van Technolit bij cumelabedrijven vaak zien, is dat op hoogte en op lastig bereikbare plekken aan grote machines wordt gelast. “Je kent dat wel: een heftruck met pallet en de zaak wordt op hoogte gebracht. Dan nog vaak een wat kort of te kort slangenpakket en een ongeluk ligt op de loer.

We hebben wel eens het idee dat het eerst een keer mis moet gaan voordat er wordt nagedacht”, zegt Wolsink. Hij wijst op de modellen met aparte topkoffer. “Het zware apparaat kan dan op de grond blijven staan. Met een tussenslangpakket van vijf, tien of vijftien meter of zelfs langer kun je eigenlijk overal komen”, stelt hij vast. Volgens Wolsink een aanrader voor de cumelasector.

Voor onze sector praat je dan vooral over de Eco 350 E of de zwaardere 450 E, zware professionele machines met topkoffer voor materiaaldiktes van maximaal vijftien tot twintig respectievelijk twintig tot vijfentwintig millimeter staal en aluminium.

Deze zijn watergekoeld (ook de handgreep), hebben 21 instellingen plus twee trage standen en zijn daarmee beter geschikt voor lang doorlassen (bijvoorbeeld oplassen). “Zo’n apparaat kost rond de € 1500,- meer dan zo’n 320 E-lasapparaat, maar van de voordelen heb je jarenlang heel veel plezier. Gelijk een wat langer tussenpakket nemen, is een aanrader.”

Pulserend lassen Eigenlijk is hiermee de grote klap afgevangen. De Eco 350 E of - voor wie dik materiaal last, bijvoorbeeld in de recycling Eco 450 E zijn volgens Wolsink de machines voor veel cumelabedrijven. Wolsink bespeurt echter ook in onze sector dat er gebruikers zijn die voor het fijnere laswerk gaan. “Zeker bij reparatiewerk, aparte staallegeringen en dun plaatmateriaal zijn de genoemde lasapparaten niet geschikt voor het fijnste werk.”

Wie hogere eisen stelt aan het laswerk komt dan terecht op de nieuwe generatie pulserende lasapparaten, voor de cumelasector de Profi 370 Multi Plus. “Bij pulserende techniek wordt de hitte gedoseerder toegevoegd. Dat geeft minder inbranding en een smallere, gladdere lasnaad. Het last daardoor vrijwel spettervrij. Zeker bij dubbel pulserend lassen is de naad

Deze 350 E, een synergisch lassend watergekoeld MIG/ MAG-lasapparaat met een flink tussenpakket (slangen), is het meest geschikt voor onze sector. Dankzij de topkoffer kun je overal gemakkelijker bij.

heel strak en extra smal en heb je geen problemen met te veel hittetoevoer bij de start en het eind”, vertelt Wolsink. Hij geeft aan dat deze technieken een must zijn bij dunne hoogwaardige materiaalsoorten met vaak meerdere legeringen. “Echte lasfreaks zullen hier het liefst mee lassen. Voor loon- en grondverzetbedrijven die het uiterlijk van een lasnaad - zoals bij een chromen bullbar, leidingen, plaatwerk en dergelijke of bij hobbymatig sleutelen - belangrijk vinden, is dit het fijnste.”

Met zo’n apparaat kun je ook gewoon lassen, zoals met de Synchro-modellen. Er hangt wel een hoger prijskaartje aan. Reken maar vanaf ruim € 6000,- voor een Profi 370 met tussenpakket. Ten slotte is er nog het TIG-lassen. “Voor fijnproevers. We komen ze wel tegen, zeker als ze ook hobbymatig lassen, maar niet echt nodig.”

Op pad Naast de werkplaats zelf is er natuurlijk de serviceauto. Ook daarvoor zijn tegenwoordig compactere lasapparaten beschikbaar. Technolit heeft net de gasgekoelde 300 Compact in het programma opgenomen. Dat is een 300-ampère-apparaat op krachtstroom, leverbaar als Synchro en als Multi Plus (pulserend lassen), maar dan in compacte vorm en met een gewicht van 24 kilogram. Het apparaat is ook leverbaar in steekwagenuitvoering. Wie liever 220 volt wil, kan dat ook krijgen in de vorm van de elf kilogram zware 200 Compact. Je hebt natuurlijk nog wel de gasfles nodig. Voor wie zonder gasflessen mobiel wil lassen, is er gasgevulde F-lasdraad leverbaar. En er zijn natuurlijk heel compacte elektrode-lasapparaten te koop.

Dat brengt ons weer bij de inleiding. Het begint met voor uzelf goed op een rij te zetten waarvoor u het apparaat nodig heeft (sterkte en omstandigheden) en tegen welke problemen u in de dagelijkse praktijk aanloopt. Die checklist met wensen is het beste uitgangspunt voor een goed lasapparaat. En dan tegelijk doorvragen over garantie, service, keuringen, levenslange onderdelenvoorziening en beschikbaarheid van een ruilapparaat bij calamiteiten. “Die zaken worden wel eens vergeten als er alleen op de prijs wordt gelet.”

TEKST: Gert Vreemann FOTO: Technolit

Voor wie last aan metalen met hoge legeringen, plaatmateriaal, aluminium en roestvrijstaal en hoge eisen stelt aan de lasnaad is er deze synergisch pulserend lassende Profi 370 Syntec Multi Plus met topkoffer.

GRONDIG - Januari 2015

25

Stronger than the rest

INTERNATIONALE VAKBEURS VOOR LANDBOUWMECHANISATIE EN VEETEELT

FÉVRIER 2015 22T/M >2626 22 FEBRUARI 2015 Paris Nord Villepinte - France

De Samson tanks kunnen geleverd worden van 15.000 ltr. tot en met 25.000 ltr. en zijn volledig computer gestuurd. De tanks kunnen met vele extra’s worden uitgerust.

Samson levert ook zodenbemesters en bouwland injecteurs in diverse werkbreedtes.

Samson meststrooiers zijn ideaal voor bedrijven die hoge eisen stellen aan bedrijfszekerheid en lage onderhoudskosten. Leverbaar zijn de types SP 9-11-12 en 15 met verticale walsen. En de types Flex en 16 enkelas en Flex 20 tandemas met horizontale walsen en breedstrooi unit.

Importeur: Samex Benelux Oranjekanaal zz 17 • 9415 PR • Hijken Vert. Gerry Wasse tel: 06-53428536 en/of Vert. Wouter Truin tel: 06-50436447 I www.wasse.nl • T 0593-524066

SIMA Hallen 3 t/m 7: de is groter dan ooit!

DIENSTEN SPECIAAL VOOR U OP MAAT GEMAAKT: ■ Ontvangst - De ‘Club International’ bij de ingang van hal 6, ontvangst in uw eigen taal, een persoonlijke rondleiding op de beurs…

Gebruiker van Agro IT software…?? …maar nog geen lid van gebruikersvereniging OLGA? Overweeg dan nu een lidmaatschap!

first!

■ Uitwisseling - Gratis bezoeken aan landbouwbedrijven in de regio van Parijs

by SIMA

> OLGA behartigt de belangen van gebruikers bij Agro IT > OLGA zorgt voor deponering van broncodes, sources en listings van programmatuur bij een notaris (escrow)

■ Business - Afspraken op maat met exposanten dankzij de SIMA Business Meetings ■ Ontdekken - restaurants en evenementen in Parijs tegen gereduceerd tarief

> OLGA organiseert gebruikersdagen voor en door haar leden waarbij telkens andere modules/thema's worden behandeld

VRAAG UW GRATIS TOEGANGSBADGE AAN OP DE WEBSITE MET DE VOLGENDE CODE: GRONL15

> OLGA leden krijgen korting op de software onderhoudsfactuur van Agro IT. De korting bedraagt 1% van uw listprijs

www.simaonline.com fr PROMOSALONS NEDERLAND Tel. 020 4620020 Email : info@promosalons.nl

86-NL_ GRONDIG_98x270.indd 1

14/11/2014 12:02

meer informatie? www.olga-nederland.nl

FARMAX SPITMACHINES voor het betere spitwerk FARMAX LRP PROFI

FARMAX KRG DIEPSPITTER

T: 073-503 25 27 F: 073-503 27 04 E. info@steenbergen-bouw.nl Kistenbewaring

Bulkopslag

Hout en beton

De nieuwe generatie Farmax Spitmachines gemaakt in de fabriek uit Denekamp (nl) en zijn ontwikkeld voor de professionele akkerbouwer en loonwerker. De Farmax spitmachines zijn leverbaar in diverse werkbreedtes en uitvoeringen.

Farmax SRP Farmax DRP-Perfect Farmax LRP Profi Farmax Rapide 2 Farmax LRG Diepspitter Farmax KRG Diepspitter

www.steenbergen-bouw.nl

Voor informatie en folders: Wasse B.V. • Oranjekanaal zz. 17 9514 PR Hijken • Tel: 0593-52406 www.wasse.nl Verkoop: Gerry Wasse 06-53428536

uw specialist in bewaringen - loodsen

adv 98 x 134.indd 1

vanaf 30 Pk. vanaf 80 Pk. vanaf 120 Pk. vanaf 140 Pk. 0.50 – 1.00 mtr.

0.85 – 1.30 mtr.

16-12-13 13:07

meststoffen

groei door kennis Kiemvoeding voor een vlotte start Quickstart meststoffen zijn speciaal ontwikkeld voor de kiemvoeding van fijnzadige gewassen en mais. Fijnzadige gewassen hebben weinig voedsel bij zich en moeten relatief kort na de kieming al grote hoeveelheden mineralen uit de grond halen om te kunnen groeien.

Quickstart kiemmeststoffen zorgen ervoor dat fijne zaden en mais direct beschikken over opneembare voeding. Quickstart kiemmeststoffen zijn verkrijgbaar bij de CropSolutions aangesloten bedrijven.

Inlichtingen en bestellingen: www.cropsolutions.eu

• Vloeibare meststof toegepast in breedbladige gewassen zoals zaaiuien, peen en cichorei (quickstart PK) en in mais (quickstart NP).

• Dosering direct op het zaad bij het zaaien • Direct opneembare voedingsstoffen: vlotte start • Hoger opkomstpercentage resulterend in een homogeen, hoogproductief gewas • Bewezen in proeven in binnen- en buitenland

CropSolutions is een kwaliteitskeurmerk voor de plantaardige sector waarbij onderstaande bedrijven kennis delen, inkoop bundelen en groeiproducten leveren:

ondernemen met

vaktechniek

KWS “Mestregels onbegrijpelijk” Groot was de schrik vorig jaar toen in de derogatiewetgeving werd vastgelegd dat derogatiebedrijven nog maar twintig procent maïs mogen telen. Gevolg: minder maïs en een tekort aan ruwvoer, maïs brengt meer op dan gras.

Jan Bakker van KWS snapt niets van deze nieuwe regels. Maïs produceert veel meer dan gras, met minder stikstof.

De cijfers van het Nederlandse rassenonderzoek laten duidelijk zien wat de potentie is van maïs. Al jaren wordt hier een opbrengst van twintig ton droge stof per hectare gehaald.

Natuurlijk, de praktijk haalt dat niet - de meeste bedrijven stranden zelfs tussen de vijftien en zestien ton - maar de potentie is er. En wat in elk geval duidelijk zo blijkt uit onderzoek voor de Kringloopwijzer, bij gras blijven de meesten steken tussen de tien en twaalf ton droge stof per hectare. Het betekent dat er gemiddeld per hectare vijf ton minder droge stof wordt geoogst bij gras dan bij maïs. In voederwaarde is het gat nog groter, want waar de maïskuilen op een gemiddelde Vem-waarde van rond de 1000 zitten, blijven de graskuilen steken op gemiddeld 900 Vem. Je kunt dus stellen dat maïs ongeveer 6000 kVem meer per hectare levert dan gras.

Voor de veehouderijbedrijven betekende de plotselinge

Belangrijke KWS-rassen • Millesim, beslaat de laatste jaren ongeveer tien procent van het areaal. Kan overal worden geteeld.

• Ricardinio, bijna net zo groot als Millesim, is nog wat vroeger en kan ook in de noordelijke provincies een goed gewas geven.

• Torres, al jaren op de Nederlandse rassenlijst, groeit nog steeds • Genialis, een nieuw ras dat de opvolger moet worden van de Millesim. Voor dit jaar rekent KWS op 15.000 hectare.

• Kompetens, ligt twee jaar in het rassenonderzoek en steekt flink boven de huidige rassen uit, met hoge zetmeelcijfers.

beleidswijziging dus dat ze nog minder voer van eigen land kunnen halen. Een vreemde ontwikkeling, vindt Jan Bakker van KWS. “Minder maïs betekent dat de bedrijven ook minder energiewaarde van eigen land halen. Want maïs teel je voor het zetmeel, omdat dit in gras ontbreekt. Op bedrijven met een ruwvoertekort betekent dit dat er meer krachtvoer mee veel mais er in, moet worden aangevoerd. Het beleid wil graag dat we efficiënter met mineralen omgaan, maar verplicht om minder maïs te telen, terwijl dat op bedrijfsniveau veel efficiënter is. Ze vergeten dat de koe ook een systeem is, dat je voldoende eiwit en energie nodig hebt om goed te produceren. Nu moet je dat compenseren door krachtvoer aan te voeren.”

Bakker plaatst nog meer vraagtekens als hij kijkt naar de hoeveelheid eiwit die er van een hectare komt. “Ze zeggen altijd dat je gras teelt voor het eiwit en maïs voor het zetmeel. Maar als je kijkt naar de hoeveelheden, dan zie je dat je van een hectare snijmaïs ook 1000 tot 1400 kilogram ruw eiwit haalt.

Gras komt afhankelijk van het jaar ook niet verder dan 1500 tot 1700 kilogram.”

Voor hem is duidelijk dat over deze maatregelen nauwelijks is nagedacht. “We worden gewoon afgestraft omdat grond waarop maïs wordt verbouwd in de winter zwart is. En dat wordt in het beleid gelijkgesteld met uitspoelingsgevoelig.

Terwijl maïs bij de huidige normen alles uit de bodem haalt wat erin zit. Vergeet niet dat maïs tot wel 60 centimeter diep kan wortelen. Gras komt meestal niet verder dan 20 centimeter.”

Bakker adviseert dan ook nadrukkelijk om indien mogelijk bedrijven aan te raden om verhoudingsgewijs meer mest naar de maïs te doen. “In Nederland kan dat gelukkig nog, in België is dat zelfs al per perceel vastgelegd”, vertelt hij. Als het gaat om het voeren, verbaast hij zich erover dat er niet veel meer bedrijven zijn die kiezen voor het gebruik van bijvoorbeeld CCM of geplette maïs. “Dat is een product met een enorme voederwaarde dat je voor € 0,15 tot € 0,17 per kilogram kunt kopen of nog goedkoper zelf kunt produceren.

Als een veehouder krachtvoer moet kopen betalen ze 30-35 cent per kg voor hoog energiebrok. Dat kunnen boeren via mais zelf veel goedkoper telen. Loonwerkers die willen zorgen dat klanten lagere voerkosten hebben, moeten hier dus op inspelen.”

Al jaren behoren de KWS-rassen tot de meest geteelde.

TEKST & FOTO: Toon van der Stok

28

GRONDIG - Januari 2015

SYNGENTA Nieuwe lijn komt Eén van de kleinere spelers op de Nederlandse markt voor maïszaad is Syngenta, met de afgelopen jaren een marktaandeel van rond zeven procent. Komend jaar hoopt het bedrijf dat te vergroten met de nieuwe Powercell-lijn. Maar hoe breng je die aan de man?

Een aantal jaren geleden al is Limagrain begonnen met het uitdrukken van voederwaarde in extra melkopbrengst, om daarmee duidelijk te maken dat goed voer pas de eerste stap is naar een hogere financiële opbrengst. Daar draait de ruwvoerteelt uiteindelijk om: zorgen dat de veehouder meer melkgeld weet te realiseren.

Syngenta kiest nu ook dit spoor bij de nieuwe Powercell-rassenlijn die eraan komt. Dit is een nieuwe generatie maïsrassen die vanaf dit jaar op de markt verschijnt. Het hoofdkenmerk van de nieuwe rassen Vemstar en SY fanatic die onder deze lijn vallen is de hoge energieopbrengst per hectare. Die wordt behaald door de combinatie van meer drogestof per hectare en een hogere VEM waarde per kg drogestof. Per hectare kan 500 kg extra drogestof worden geoogst en de VEM waarde kan oplopen tot 39 VEM extra per kg drogestof.

Kenmerkend aan deze rassen is de eigenschap dat ze lang groen blijven, ook al is de kolf afgerijpt. Volgens Marcel d’Hondt van Syngenta heeft dit te maken met de zogenaamde stay young-eigenschap. “Deze rassen halen in Midden- en Zuid-Nederland gemakkelijk 34 tot 35 procent droge stof, maar hebben dan als bijzonderheid dat de kolf al goed is afgerijpt. Doordat de plant groen blijft, houdt de plant een goede celwandverteerbaarheid.

Extra is het hoge suikergehalte dat in de plant aanwezig blijft.

Dat is één van de redenen dat deze rassen een heel goede verteerbaarheid hebben en een positieve invloed op de melkproductie. De suiker wordt in de kuil deels omgezet in melkzuur, wat goed werkt in de vertering.”

Goede droogtetolerantie Een andere positieve eigenschap van deze rassen is de goede droogtetolerantie van deze rassen, weet Marcel d’Hondt. “In diverse proeven hebben we de afgelopen jaren gezien dat deze rassen het ook buitengewoon goed doen op droge zandgronden.”

De rassen SY Fanatic en Milkytop, die nu op de markt komen, zijn bij uitstek geschikt voor bedrijven die veel maïs voeren.

Volgens de berekeningen van Syngenta komt dit bij een prijs van € 100,- per ton droge stof neer op € 50,- extra opbrengst per hectare.

Extra rendement komt er volgens Syngenta als je deze maïs aan de koeien voert. Dat is te danken aan de hogere voederwaarde per eenheid product. “Omdat een koe maar een be-

De nieuwe maïsrassen van Syngenta geven veel vers voer in de kuil.

Opvallende Syngenta-rassen • SY Milkytop, al enkele jaren een van de toppers in Midden-Nederland omdat deze zijn naam meer dan waard maakt. Dankzij een relatief hoog zetmeelgehalte een echte melktopper.

• Vemstar, het ras met de hoogste Vem per kilogram droge stof, maakt zijn naam dus waar. Komt ook tot de hoogste opbrengst per hectare.

• SY Fanatic, ligt nog maar twee jaar in onderzoek, maar lijkt een topper. Met iets meer zetmeel, maar ook een hoge Vem per kilogram droge stop. Totale opbrengst nog iets hoger dan Vemstar.

paalde hoeveelheid voer kan opnemen, is het de kunst om per hap zoveel mogelijk energie mee te geven. Meer energie in de koe betekent uit dezelfde hoeveelheid voer meer melk.

Dat kan wel oplopen tot € 58,- per koe op jaarbasis.”

Komend jaar hoopt Syngenta die positieve eigenschappen ook terug te zien op de rassenlijst. Hoewel de rassen Vemstar en SY Fanatic nieuw zijn en nog niet op de rassenlijst zijn opgenomen Toch verwacht Syngenta van beide rassen ruim te verkopen.

TEKST & FOTO: Toon van der Stok

GRONDIG - Januari 2015

29

ondernemen met

vaktechniek

MAÏS DIVERSEN

DERDE GEWAS

RUWVOERALERT.NL

Dit jaar gaat een nieuwe fase in van het gemeenschappelijk landbouwbeleid. Dit betekent dat bedrijven die meer dan 30 hectare bouwland hebben verplicht minimaal drie gewassen moeten telen. Dit geldt dan voor bedrijven zonder derogatie die alleen gras en maïs telen en waarbij het areaal gras minder dan 75 procent van de bedrijfsoppervlakte is. In dat geval is het bedrijf verplicht een derde gewas in het bouwplan op te nemen. Limagrain verwacht dat dit in Nederland op de melkveebedrijven gaat gelden voor ongeveer 1500 - 2500 hectare inclusief de teelt die onder de vergroeningsregels valt. Limagrain heeft intern gekeken welke gewassen voor een veehouder dan interessant zijn en komt feitelijk uit op drie gewassen.

Veldbonen, granen of voederbieten kunnen een mooie aanvulling zijn. Veldbonen hebben als voordeel dat ze een hoge eiwitopbrengst hebben en veel stikstof in de bodem brengen, granen dat ze eenvoudig te telen zijn en als gehele-plantsilage ook goed passen. Voederbieten vormen een mooie aanvulling op het rantsoen en hebben een hoge kVem opbrengst. Voor loonwerkers is het de kunst om te kijken hoe één van deze gewassen in de bedrijfsvoering kan worden ingepast.

Meer informatie, inclusief een stroomschema of een derde gewas nodig is, is te vinden op www.rvo.nl.

Wie samen met een veehouder wil berekenen of hij voldoende ruwvoer heeft als het bedrijf groeit, kan daarvoor gebruik maken van een nieuwe webapplicatie. Door op www. ruwvoeralert.nl gegevens over veestapel, melkproduktie en mais- en graslandareaal in te vullen, is direct te bepalen hoe de situatie is. Het kan een mooie aanleiding zijn om in gesprek te gaan over mogelijkheden en maatregelen om de ruwvoerproductie te verhogen. www.ruwvoeralert.nl

ONTSMET ZAAIZAAD Het is nog steeds mogelijk om te werken met ontsmet zaaizaad. Mesurol is nog beschikbaar tegen de larven van de fritvlieg en vogelvraat. Op gescheurd grasland is het verstandig te kiezen voor zaad dat is behandeld met Sonido. Dit middel werkt tegen ritnaalden en bladluizen.

DSV OOK MET SNIJMAÏS Met de opname van de snijmaïsrassen Denny en Movanna op de rassenlijst komt DSV Zaden nu ook met snijmaïs in het leveringspakket. Een jaar geleden kondigde Euro Grass aan zich verder te ontwikkelen onder de vlag van het internationale zaadbedrijf DSV. Uit dit huis komen nu ook twee nieuwe maïsrassen die zijn opgenomen op de Aanbevelende Rassenlijst voor 2015.

Beide rassen, Denny en Movanna, zijn opgenomen in de groep van ‘zeer vroege/vroege snijmaïs’. Ze scoren een uitstekende opbrengst met een bovengemiddeld zetmeelgehalte bij 35 procent droge stof. Movanna is duidelijk wat vroeger dan Denny, maar heeft een wat lagere celwandverteerbaarheid. Van beide hybrides is voldoende zaad beschikbaar voor een praktijkintroductie in 2015. De maïsrassen combineren uitstekend met de Country MilkMore-grasmengsels die afgelopen voorjaar werden geïntroduceerd.

Maïszaad is overigens geen nieuw product voor het bedrijf, dat is gevestigd op landgoed Zelder in Ven-Zelderheide. Tot 2004 werden er succesvolle maïsrassen gekweekt, zoals Goldoli, Goldaska en Goldissa.

Met Denny, Movanna en Fox, dat uit Europees onderzoek komt, kunnen melkveehouders volgens DSV weer profiteren van een nieuwe generatie maïsrassen.

ULTRAVROEGE RASSEN Afgelopen jaar is voor het eerst onderzoek gedaan naar ultravroege rassen. Dit zijn rassen die in relatief korte tijd toch afrijpen. Het onderzoek is gedaan in combinatie met het project Grondig boeren met maïs. Hierin wordt vooral gekeken naar de mogelijkheid om een groenbemester te zaaien. Wil je daarmee op tijd zijn, dan moet de maïs de tweede week van september feitelijk van het veld zijn. In het rassenonderzoek dat dit jaar is gedaan, blijkt dat het inderdaad goed mogelijk is om goede maïs te telen. Alleen viel de opbrengst tegen, ongeveer vijftien tot zestien ton droge stof per hectare. Overigens betreft dit eenjarig onderzoek, dus de resultaten zijn nog niet betrouwbaar significant. www.grondigboerenmetmais.nl

30

GRONDIG - Januari 2015

TEKST & FOTO: Toon van der Stok

LIMAGRAIN “Opbrengst moet en kan omhoog” Het verhogen van de productie per hectare door teeltoptimalisatie is al een paar jaar speerpunt bij Limagrain. Afgelopen jaar is in samenwerking met het NAJK voor het tweede jaar de MaïsChallenge gehouden. Ongeveer 26 jonge veehouders gingen daarbij de uitdaging aan om 2020 Vem meer van een hectare te halen.

Dit jaar zal het bij de ruwvoerteelt dubbel kritisch worden, verwacht Jos Groot Koerkamp van Limagrain. “Door het wegvallen van de quotering en de sterke toename van de veestapel is er een fors grotere behoefte aan ruwvoer. Tegelijkertijd worden we geconfronteerd met aanscherping van de mestnormen. Terwijl we dus meer voer nodig hebben, mogen we minder bemesten.”

Het betekent volgens hem dat er veel meer aandacht zal komen voor de ruwvoerteelt. “De afgelopen jaren hadden we vaak nog een overschot, dus kwam het allemaal niet zo kritisch. Nu moeten de bedrijven en dus zullen loonwerkers er ook alles aan moeten doen om qua ruwvoervoorziening mogelijk te maken.”

Om duidelijk te maken wat mogelijk is, organiseerde Limagrain afgelopen jaar voor de tweede keer de MaïsChallenge, een wedstrijd tussen 26 veehouders om te komen tot de hoogst mogelijke opbrengst. Dat begon met een studiedag waarbij de ondernemers gezamenlijk bespraken wat nodig is om tot een goede maïsteelt te komen. Opvallend was de uitkomst uiteindelijk niet, vindt Groot Koerkamp. “Het is iets waar we al jaren aandacht voor vragen, maar wat blijkbaar toch elke keer wordt vergeten, namelijk een gezonde bodem.” Het blijft voor hem bijzonder dat dit nog steeds niet in orde is. “En dat is een hardnekkig probleem. Laatst had ik een lezing waar ik na iemand van het BLGG mocht optreden. Die vertelde dat het al 60 jaar onderzoek doen naar de bodem en constateerden dat de pH-toestand op veel bedrijven nog niet op peil is. Ik heb me toen echt afgevraagd of mijn adviezen dan nog wel zinvol zijn als we deze elementaire zaken nog altijd niet onder controle hebben..”

Belangrijke Limagrain-rassen • LG 30.211, al enkele jaren het paradepaardje van Limagrain. Zeer veel geteeld vanwege vroegheid in combinatie met een mooie zetmeelopbrengst in combinatie met een goede celwandverteerbaarheid.

• LG 31.211, de opvolger van de 30.211. Komt naar verwachting volgend jaar op de lijst met dezelfde eigenschappen, maar dan net iets beter.

Bedrijven kunnen nu al gratis testen.

• LG 30.218, het meest geteelde Limagrain-ras. Met goede zetmeelwaarde en hoge celwandverteerbaarheid. Dit is een echt Animal Nutrion-ras.

• LG 31.218, niet verrassend, de opvolger van de 30.218. Ook hier geldt: net iets betere prestaties als zijn voorganger door gebruik van nieuwe generaties in de veredeling. Ook te testen in combinatie met zijn voorganger.

Bij de MaïsChallenge bleek de bodem ook weer de belangrijkste factor die de deelnemers konden verbeteren om de opbrengst omhoog te brengen. “Het waren vooral de bedrijven met een te lage pH of te weinig kali in de grond die met relatief simpele maatregelen te laag was of er te weinig kali in de grond zat waar met relatief simpele maatregelen de opbrengst flink omhoog ging.”

Afgelopen jaar slaagden alle deelnemers van de MaïsChallenge er in om de opbrengst flink te verhogen. Een aantal haalde ook het doel van 2020 kVem per hectare meer. “Maar dat waren natuurlijk wel vooral de bedrijven die nog laag zaten. Bedrijven die het al goed deden, konden moeilijker die grote stap maken.” Geluk hadden de deelnemers ook met het mooie groeiseizoen. “Dat speelde natuurlijk ook een rol in het halen van die goede prestaties.”

Om komend jaar weer goed te presteren, is het volgens Groot Koerkamp vooral belangrijk dat loonwerkers met de veehouders naar de bemesting kijken. “Waar mogelijk moet er meer mest naar de maïs. Eigenlijk is 50 kubieke meter gewoon nodig om de topopbrengst die mogelijk is te halen. Zak je naar 40 of zelfs 30 kubieke meter, dan kom je gewoon te kort. Met rijenbemesting en een goede bekalking en eventuele kaligift kun je wat compenseren, maar het is altijd onvoldoende. Daarom zul je alles op alles moeten zetten om alle facetten van de teelt goed te beheersen. Van bemesting tot een doordachte rassenkeuze.

TEKST & FOTO: Toon van der Stok

GRONDIG - Januari 2015

31

ondernemen met

vaktechniek

STAPPENPLAN MAÏSTEELT DEEL 1

Juiste keuzes voor een maximale Vem-opbrengst Vroeger was maïs telen vrij eenvoudig: (veel) mest uitrijden, ploegen met een vorenpakker, zaaien, onkruid bestrijden en oogsten. Anno 2015 is de maïsteelt een hele puzzel. Om dit jaar, maar ook in de toekomst een hoge Vem-opbrengst te kunnen realiseren, moeten de juiste keuzes worden gemaakt. In twee artikelen belichten we de juiste stappen voor een topopbrengst.

In de combinatie met gras is snijmaïs een geweldig ruwvoer. Bij de teelt hiervan treden er echter wat problemen op. De teelt heeft een negatieve organische-stofbalans. Continu maïs telen leidt daardoor tot een slechtere bodemkwaliteit en daarmee tot verlies aan opbrengst. Dat probleem wordt versterkt door de aanscherping van de gebruiksnormen voor mest. Dit zal de opbrengst verder onder druk zetten. Het landbouwkundig advies voor maïs is nog steeds 200 kilogram stikstof per hectare.

De huidige gebruiksnorm in Noord-Nederland van maximaal 140 kilogram stikstof betekent dat je maar genoeg hebt om 95 procent van de mogelijke topopbrengst te realiseren. In ZuidNederland is de situatie nog veel slechter. Daar heb je met een gebruiksnorm van 112 kilogram stikstof maar voldoende voor 90 procent van het maximaal haalbare.

Voor zowel de bodemkwaliteit als de beschikbaarheid en benutting van nutriënten is een juiste zuurgraad (pH) van de grond een eerste vereiste. Als de pH niet op het gewenste niveau is, moet in elk geval worden bekalkt. Dat is geen keuze, maar een must.

De huidige maïsteelt bestaat uit diverse keuzes, die onderling met elkaar samenhangen. Daarom is het belangrijk al bij de eerste stap het volledige stappenplan voor de optimale maïsteelt duidelijk te hebben. Bij de rassenkeuze in het voorjaar moet al bekend zijn of de klant de maïs in vruchtwisseling teelt en hoe de groenbemester wordt ingepast. Belangrijk, want de slagingskans van de groenbemester wordt sterk beïnvloed door het oogstmoment van de maïs en daarmee door de rassenkeuze. In een stappenplan nemen we de keuzemogelijkheden door.

32

GRONDIG - Januari 2015

Keuze maïsras en vroegheid 1. Continuteelt Bij de continuteelt van maïs is het met name belangrijk gebruik te maken van een geslaagde groenbemester. Deze levert de noodzakelijke organische stof aan de bodem en zorgt ervoor dat de stikstof en kali die na de maïsoogst nog aanwezig zijn niet uitspoelen. De stikstof en kali uit de groenbemester is een mooie aanvulling op de te lage gebruiksnormen. Een groenbemester is geslaagd als deze aan ondergrondse en bovengrondse productie ongeveer vier ton droge stof per hectare realiseert.

Dit levert rond de 1000 kilogram effectieve organische stof op, waardoor de organische-stofbalans in elk geval neutraal is. Verder levert een geslaagde groenbemester ongeveer 30 kilogram stikstof en 150 kilogram kali na aan het maïsgewas. Aanvullende kalibemesting is dus veelal niet meer nodig. Om tot een geslaagde groenbemester te komen, moet deze afhankelijk van de regio (Noord- of Zuid-Nederland) worden gezaaid rond 10 tot 20 september. De maïs moet dan al zijn geoogst. Op de lange termijn levert de keus voor een vroeg maïsras vaak meer op dan nu kiezen voor een laat ras waarachter geen geslaagde groenbemester meer past. Een laat ras brengt maar een paar procent meer op, terwijl een tekort aan stikstof gemakkelijk tien procent opbrengst kost. Daarnaast leidt een achteruitgang van de bodemkwaliteit tot gemiddeld vijftien procent opbrengstverlies.

Kiezen voor een vroeg of zeer vroeg ras met een goede groenbemester geeft daarom op termijn de hoogste opbrengst.

Een alternatief is onderzaai van gras tijdens de maïsteelt. Voordeel is dat de groenbemester gelijk na de maïsoogst aan het

groeien gaat. Hierdoor kan de maïs één tot anderhalve week later worden geoogst. Dat betekent dat een iets later maïsras met een hogere opbrengst kan worden gekozen. Meer informatie hierover in de volgende editie van Grondig.

2. Vruchtwisseling Op een veehouderijbedrijf is de vruchtwisseling met gras het meest interessant. Een afwisseling van bijvoorbeeld drie jaar gras en twee jaar maïs zorgt voor opbouw van het organische-stofgehalte. Daarnaast zorgt dit grasland bij onderwerken voor aanzienlijke nalevering van stikstof en kali. Bij maïs in vruchtwisseling met gras moet er een maïsras worden gekozen waarbij het grasland rond 15 september kan worden ingezaaid. Dan kan er al in het voorjaar een mooie snede gras worden geoogst. Het gekozen maïsras moet dus rond 10 september worden geoogst en moet dan een drogestofgehalte bereiken van 32 tot 36 procent. In Noord-Nederland moet dan bij maïs zaaien rond 1 mei worden gekozen voor een ultravroeg snijmaïsras. In Zuid-Nederland kan bij maïs zaaien rond 20 april een vroeg ras worden gekozen. Tussen de beide maïsjaren moet wel een goede groenbemester worden geteeld.

3. Maïsoogsttijdstip en rassenkeuze In de maïsteelt anno 2015 is het van zeer groot belang dat er een ras wordt gekozen met de juiste vroegheid. De vroegheid van de maïs wordt bepaald door de lengte van het groeiseizoen dat de maïs nodig heeft om een drogestofgehalte te bereiken van 34 tot 36 procent. Voor ultravroege snijmaïsrassen in Noord-Nederland is dat twintig weken en in Zuid-Nederland achttien weken. Voor middenlate rassen in Zuid Nederland is dat ongeveer 24 weken. Wordt een nog hoger drogestofgehalte nagestreefd, dan moet ervan worden uitgegaan dat het drogestofgehalte van maïs met ongeveer drie procent per week toeneemt.

Zaai- en oogstmoment en rassenkeuze Noord-Nederland Oogst Zaai 10 sep.

20 apr.

ZV 1 mei UV 10 mei UUV*

20 sep.

V ZV UV

Na 1 okt.

V/MV V ZV

25 sep.

MV V/MV ZV/V

Na 5 okt.

ML MV V/MV

Zuid-Nederland Zaai 20 apr.

1 mei 10 mei

Oogst 15 sep.

V ZV/V UV

De lengte van het groeiseizoen wordt regioafhankelijk bepaald door het zaaimoment en het oogstmoment. In de tabel wordt voor zowel voor Noord- als Zuid-Nederland op basis van zaai- en oogsttijdstip de gewenste vroegheid van rassen aangegeven.

Keuzes in bemesting 1. Drijfmest of kunstmest Voor de benutting van nutriënten is het verstandiger maïs te bemesten met kunstmest en grasland met drijfmest. De nieuwe gebruiksnormen, het beperken van mestafzetkosten en het verbod op fosfaatkunstmest op derogatiebedrijven maakt het echter logisch dat maïs nog steeds met drijfmest wordt bemest. Drijfmest levert daarnaast ook een positieve bijdrage aan de organische-stofbalans.

2. Tijdstip uitrijden Mest kan het best worden aangewend vlak voor het onderwerken van de groenbemester rond eind maart. De groenbemester moet rond half maart worden kapotgemaakt en vóór 1 april zijn ondergewerkt, zodat de vertering tijdig kan beginnen en de nutriënten op tijd voor de maïs beschikbaar komen. Uitrijden in april is voor de benutting van de mest mogelijk nog beter, maar dan moet dit gebeuren over geploegd en bewerkt land.

3. Breedwerpig of stroken Voor een goede benutting kan de drijfmest het best net als kunstmest in de rij worden gegeven. Mest plaatsen in de rij kan tot maximaal 30 kubieke meter per hectare. Door plaatsing in de rij worden net als bij kunstmest de nutriënten beter benut. Voor stikstof mag in dat geval een 25 procent betere werking worden ingerekend en voor fosfaat 50 procent extra.

Door GPS-toepassing ontstaan steeds meer mogelijkheden mest in stroken aan te wenden en vervolgens twee weken later precies boven deze werkgang te zaaien. Wel moet er dan rekening mee worden gehouden dat de grond bij het zaaiklaar leggen van het perceel niet te diep wordt bewerkt, anders wordt de geplaatste mest mogelijk te veel verplaatst.

4. Mestgift delen Meestal wordt de drijfmest bij het onderwerken van de groenbemester in één keer gegeven. In de situatie met strokenbemesting en zaai, waarbij maximaal 30 kubieke meter kan worden gegeven, is te overwegen tien tot vijftien kubieke meter bij inwerken van de groenbemester te geven en 25 tot 30 kubieke meter bij de strokenbemesting. De eerste mest kan de vertering van de groenbemester stimuleren. Bij het zaaien kan een aanvullende rijenbemesting met kunstmest worden gegeven als dit past binnen de gebruiksnormen: op derogatiebedrijven alleen met stikstof, bijvoorbeeld KAS, en op niet-derogatiebedrijven met een NP-meststof, bijvoorbeeld 267. In die situatie is het wellicht beter de drijfmest wat dieper en verder aan weerszijden van het maïszaad af te leggen en de kunstmest volgens het normale advies wat dichterbij.

TEKST: Jos Groten, PPO Wageningen-UR FOTO: Grondig

Voorbeeld: Als de klant 1 mei kan zaaien op een perceel in Zuid-Nederland en hij wil 25 september oogsten, dan moet u een vroeg tot middenvroeg ras adviseren.

(ML = middenlaat, MV = middenvroeg, V = vroeg, ZV = zeer vroeg, UV = ultravroeg, UUV = ultra-ultravroeg. Zeer vroeg tot middenlaat is terug te vinden op de Aanbevelende Rassenlijst. De ultravroege rassen staan vermeld in het PPO-Rassenbulletin Ultravroege Snijmaïs op www.grondigboerenmetmais.nl). * Ultra-ultravroege rassen zijn niet beschikbaar voor Nederland, dus hier kiezen voor ultravroeg. Dat betekent bij maïs oogsten rond 10 september een drogestofpercentage van 28 tot 32.

GRONDIG - Januari 2015

33

Werkelijk goed werk.

Tractoren van CLAAS.

Naam

Sam Taylor

Geografische data

52°49.500 000°01.200

Land

Groot-Brittannië

Bedrijf

800 ha akkerbouw, waarvan 170 ha bloemenen bloembollen

Hallo vanuit Groot-Brittannië.

Wij hebben 11 oogstmaanden per jaar. Nieuwsgierig?

Bezoek ons: tractoren.claas.com

EERSTE NITRIFICATIEREMMER Stikstofverzekering

ondernemen met

vaktechniek

In Duitsland en Amerika worden er al duizenden hectares mee bewerkt: de nitrificatieremmer van Dow AgroSciences.

Komend jaar wil het bedrijf ook in Nederland de markt verder verkennen met N-Lock. Het middel zorgt er in de bodem voor dat de ammoniumstikstof minder snel wordt omgezet in nitraat, dat kan uitspoelen. Vooral in een nat voorjaar moet dat een verzekeringspremie zijn voor extra opbrengst.

In Nederland zijn de afgelopen jaren al vele middelen op de markt gebracht om tot een betere werking van mest te komen. Allemaal zijn ze omgeven met een groot geloof van de verkoper en weinig concrete resultaten, of het zijn kleine demonstratieproeven. Wat dat betreft heeft N-Lock een bredere basis. Volgens Wim Boudeling van fabrikant Dow AgroSciences wordt er in Amerika, waar het product al meer dan twintig jaar op de markt is, al twintig miljoen hectare mee bewerkt. “Daar wordt het product veel gebruikt om mest in het najaar te kunnen uitrijden. Dankzij de nitrificatieremmer blijft de stikstof als ammoniumstikstof gebonden tijdens de lange koude winter. Op die manier kunnen ze de periode om mest uit te rijden flink verlengen”, vertelt Boudeling. Ook in Duitsland is het afgelopen jaar ervaring opgedaan en is dit in sommige gebieden zelfs verplicht bij het uitrijden van mest in het najaar en het vroege voorjaar.

De werking van het middel is gebaseerd op het onderbreken van de omzetting van ammonium in nitriet door de nitrosomasbacteriën (zie tekening). De werkzame stof uit het product doodt niet de bacteriën, maar zet deze alleen stil. Zodra de stof verdwijnt, hervatten de bacteriën hun werk en wordt de nog

niet door de plant opgenomen ammonium omgezet in NO2.

Dit gebeurt automatisch als de bodemtemperatuur boven de tien graden komt. Dan start de afbraak van het middel. Juist deze eigenschap maakt het middel zo geschikt voor gebruik in het voorjaar of in de winter, zoals in Amerika gebeurt.

De gelige en lichtgroene maïs laat al vroeg in het groeiseizoen zien waar er een tekort is of te veel stikstof is verdwenen.

Tovermiddel Hoewel het middel al vier jaar in Europa beschikbaar is, heeft Dow tot afgelopen jaar gewacht om het ook naar Nederland te brengen. “We waren vooral huiverig voor het tovermiddel-effect dat toch aan deze producten kleeft”, glimlacht Boudeling. “Nu de bemestingsnormen echter steeds strenger worden en we vaker worden geconfronteerd met grote voorjaarsbuien zien we betere mogelijkheden. Zeker in de maïs, omdat dit gewas pas in de loop van juni de stikstof echt nodig heeft. Het is dus de kunst om te zorgen dat de meststoffen die al in het voorjaar worden gegeven dit groeiseizoen halen.” (Zie tekening.) De stof past mooi bij de maïs, omdat de groei ook sterk afhankelijk is van de temperatuur. In een warm voorjaar groeit de maïs snel, maar wordt de stikstofremmer ook snel afgebroken en komt er sneller stikstof beschikbaar. Omgekeerd zorgt het middel dus dat het in een koud voorjaar gebonden blijft in ammoniumstikstof.

Die late behoefte aan stikstof maakt het middel juist geschikt voor maïs, denkt Boudeling. “Je zou het ook in andere gewassen kunnen gebruiken, maar graan of gras nemen al veel eerder grotere hoeveelheden stikstof op. De kans op uitspoeling is dan ook veel kleiner en daarmee ook de kans op een positief effect.

Onderzoek N-Lock verhindert de omzetting van ammonium naar het uitspoelingsgevoelige nitraat.

Bij een bodemtemperatuur boven tien graden wordt N-Lock weer afgebroken en verdwijnt.

36

GRONDIG - Januari 2015

De afgelopen jaren is in verschillende Europese landen al onderzoek met voldoende herhalingen gedaan naar de werking

van N-Lock. Gemiddeld komt daaruit een 11,5 procent hogere opbrengst naar voren, ruim voldoende om de kosten goed te maken. In Nederland heeft Dow AgroSciences vorig jaar twee proeven gedaan. Daarin was de meeropbrengst kleiner, vooral door een relatief droog voorjaar, vermoedt Boudeling. “Dat geven we gebruikers ook aan, we verwachten zeker niet elk jaar een groot effect. Het positieve is vooral de zekerheid die het de gebruikers geeft. Je weet dat stikstof die eenmaal op het land ligt niet meer uitspoelt. Zeker in uitspoelingsgevoelige gebieden is dat belangrijk.”

Voor loonwerkers heeft N-Lock volgens hem nog als voordeel dat je het seizoen om mest uit te rijden kunt verlengen. “Nu wordt de mest zo kort mogelijk voor het zaaien uitgereden om de kans op uitspoeling te beperken. Door dit middel toe te passen, kun je wat gemakkelijker eerder mest uitrijden.”

De makkelijkste manier om het middel toe te dienen, is bij het uitrijden van mest, geeft Boudeling aan. Agrotop en Van Gemeren hebben daarvoor doseerapparatuur gemaakt die heel makkelijk op een tank is op te bouwen. Veel Duitse machines zijn daar zelfs al op voorbereid. Die hebben in hun toedieningspijpen al een afsluiter waarop de doseerapparatuur kan worden geplaatst. De kosten van deze apparatuur zijn € 2500,-. Per hectare is 2,5 liter van het middel nodig, wat

volgens Boudeling zal leiden tot een kostprijs van ongeveer € 30,- per hectare. “Dat betekent dat voor de teler een meeropbrengst van ongeveer twee procent nodig is om de kosten terug te verdienen. Dat is iets wat we tot nu toe in alle proeven halen. Komend jaar hoopt Dow in Nederland daarom op wat grotere schaal in de praktijk met experimenten te starten.”

TEKST: Toon van der Stok ILLUSTRATIES: Dow AgroSciences

N-Lock kan eenvoudig worden toegediend via een doseerpomp op de mesttank bij het uitrijden van de mest.

advertentie

“Rendement verhogen?”

“Mijn medewerkers doen waar ze zelf zin in hebben!”

ADVIES

in c ia li s t e n Vo o r s p e , g r o n d e n in f r a groen Voor het behalen van een hoog rendement van uw bedrijf is goed functioneren van uw organisatie van doorslaggevend belang. Naast inzicht in uw kengetallen is grip hebben op uw mensen van groot belang.

De bedrijfskundig adviseurs van CUMELA Advies helpen u graag om uw rendement te verbeteren door de kosten te reduceren en uw inkomsten te verhogen. CUMELA Advies kan u ondersteunen op de onderdelen: > Kengetallenvergelijking; CUMELA Kompas Analyse (gratis voor leden) > Coaching van management voor meer grip op organisatie en medewerkers > Financiële check-up > Rendementsverbetering > Liquiditeitsbegroting analyseren > Financieringsaanvragen opstellen > Ondernemingsplannen ontwikkelen > Of volg de training: “Sturen op kengetallen” Meer informatie Zoekt u advies op maat voor een beter rendement? Bel voor een afspraak met uw bedrijvenadviseur of de CUMELA Infolijn: 033 – 247 49 99.

Mailen kan ook: infolijn@cumela.nl.

GRONDIG - Januari 2015

37

ondernemen met

vaktechniek

GRONDIG.COM

Op deze pagina’s samenvattingen van berichten die eerder op Grondig.com zijn geplaatst. Wilt u op de hoogte blijven van het actuele nieuws? Ga naar Grondig.com. Daar publiceert de redactie dagelijks nieuws van en voor de cumelasector.

Nieuwe Doosan-graafmachines met Scania-Stage IV-motor Doosan introduceert een nieuwe reeks zware graafmachines in de klasse van 30 tot 50 ton met Scania-motoren. Deze krachtbronnen voldoen aan de Stage IV-eisen met een SCR-unit en AdBlue, maar zonder roetfilter. Het gaat om de LC-5-serie-graafmachines DX300, DX340, DX380, DX420, DX490 en DX530.

De DX300, DX340 en DX380 zijn uitgerust met de Scania DC9-vijfcilindermotor met 202 kW (275 pk) voor de DX300 en 237 kW (318 pk) voor de DX340 en DX380. De DX420, DX490 en DX530 zijn uitgerust met de Scania DC13-zescilinderkrachtbron met 257 kW (345 pk) voor de DX420 en 283 kW (380 pk) voor de DX490 en DX530.

Doosan heeft alle modellen iets zwaarder gemaakt voor enkele procenten grotere hefkrachten. De motoren hebben over de gehele range meer vermogen en koppel gekregen dan hun voorgangers. Doosan claimt voor alle modellen een circa vijf procent lager brandstofverbruik. Dit geclaimde lagere verbruik is enerzijds te danken aan de laagtoerige Scania-motor (1800 toeren versus 2000 voor de DoosanStage IIIb-krachtbron in de LC 3-serie), maar ook vanwege efficiënter aangestuurde pomptechniek. De nieuwe graafmachines zijn uitgerust met het nieuwe Ecopowerhydraulieksysteem. Via elektronische aansturing van de pompen wordt de pompopbrengst beter afgestemd op de motor en worden de verliezen in flow en druk geminimaliseerd. Verder zijn de graafmachines uitgerust met het nieuwe instelbare (na drie tot zestig minuten stationair draaien) motorstopsysteem. De nieuwe LC-5-serie heeft standaard de Trip Meter Setting, waarmee de machinist het actuele verbruik kan monitoren. De machines zijn standaard uitgerust met het Doosan CoreTMS-voertuigvolgsysteem.

VERBETERDE BLAZERPEDDELS VOOR NEW HOLLAND FR-HAKSELAARS Duteweerd & Timmerman Mechanisatie in Lemelerveld heeft nieuwe blazerpeddels ontworpen voor de New Holland FR-hakselaar. Deze zijn afgelopen jaar door een aantal loonbedrijven succesvol toegepast. Het mechanisatiebedrijf ontwikkelde deze variant omdat het bij het onderhoud aan hakselaars (één van zijn specialismen) vaststelde dat de achterwand te snel sleet en hitteplekken vertoonde. De Sallandse onderneming ontwierp hierop deze getande peddels, waardoor die blazerpeddels het gewas beter vastpakken en meenemen en er meer ruimte is tussen peddels en achterwand. Dat vergroot de gewasstroom en vermindert de wrijving met de achterwand. advertentie

38

GRONDIG - Januari 2015

HUSQVARNA-FLEETMANAGEMENT OP GROENE SECTOR-VAKBEURS Husqvarna was opvallend prominent aanwezig op de Groene Sector-vakbeurs in Hardenberg. Niet alleen met een halgrote stand, maar vooral ook door het verzorgen van vijf workshops: ‘Duurzaam met accutechniek’, ‘Fleet services’, ‘Bewerken van harde materialen’, ‘Ergonomie en veiligheid’ en ‘De automatische tuin’. Met name fleetmanagement is een heel interessante ontwikkeling. Via een opnemer aan de machine en een eigen ID-kaart van de werknemer worden gegevens verzameld en via een basisstation doorgegeven aan de computer. U heeft dan een compleet overzicht over inzet, gebruik, belasting, productiviteit van machine en medewerker, draaiuren en servicetoestand. Het werkt net als volgsystemen bij grote machines.

RONDOM VERBETERD ZICHT

CAT BOUWT RECORD-ZANDKASTEEL

Dankzij de nieuwe R-cab-cabine heeft de gebruiker van de nieuwe lademuis van Ropa rondom een sterk verbeterd zicht, aangevuld met led-schijnwerpers voor ’s nachts. Vernieuwd zijn ook het touchscreen voor de bediening en de geluidsdemping. In Nederland zijn inmiddels een aantal lademuizen in gebruik en nog steeds is er sprake van dat de Suiker Unie deze op meer plaatsen zou willen inzetten. De nieuwe lademuis heeft een Mercedes-Benz-Stage IV-motor die op 1200 toeren draait. Dankzij een uitgekiend opvouwsysteem blijft de machine bij transport binnen de drie meter en mag deze met een lengte van net geen vijftien meter nog op de weg.

Zeven Cat-machines, zeven machinisten, zeven zandsculpturen, 734 kuub zand en water waren de ingrediënten voor de recordpoging van Caterpillar op het Braziliaanse strand van Rio de Janeiro. Na vijftien dagen geconcentreerd werken stond er dit record-zandkasteel met een hoogte van 12,59 meter, goed voor een notering in het Guinness Book of World Records. Op Grondig.com vindt u meer foto’s en een filmpje.

APPS OM BANDENSPANNING TE METEN

ZETOR GAAT DEUTZ-MOTOREN MONTEREN

Bandenfabrikanten Michelin en Trelleborg hebben een app ontwikkeld om de bandenspanning te meten. Met de Michelin Pressure Calculator wordt de spanning over de banden en de verdeling over de assen gemeten aan de hand van een camerafunctionaliteit die in de app is ingebouwd. Bandenfabrikant Trelleborg biedt de vergelijkbare Tire Efficiency-app aan.

Deze app geeft advies voor het complete Trelleborg-bandenassortiment. Gebruikers kunnen in paar klikken de totale kosten van hun bestaande banden en de mogelijke besparingen berekenen.

Zetor gaat in een aantal nieuwe series Deutz-motoren monteren. Het gaat om de compacte Deutz-viercilindermotoren met 30 tot 55 kW (41 tot 75 pk) en de zescilindermotoren met 100 tot 180 kW (136 tot 245 pk). De fabrikant meldt in 2015 en 2016 nieuwe series trekkers met deze Deutz-motoren te gaan introduceren. Zetor geeft nadrukkelijk aan dat het doorgaat met de bekende huidige Zetor-viercilindertrekkerseries met eigen Zetor Z-motoren in de vermogensrange van 48 tot 100 kW (65 tot 136 pk). Foto’s van de zescilinder zijn nog niet beschikbaar. De fabrikant stuurde ons de voorkant van zijn populaire kalender, waarbij wordt verwezen naar een soortgelijke fraaie vormgeving.

GRONDIG - Januari 2015

39

BAYER INTRODUCEERT EASYFLOW Veilig legen en spoelen

ondernemen met

vaktechniek

Bayer CropScience is als fabrikant al enkele jaren een voorloper op het gebied van het veilig gebruiken van gewasbeschermingsmiddelen. Dit jaar wordt daar met EasyFlow een nieuw systeem aan toegevoegd om absoluut ‘veilig en emissievrij’ middelen in de tank te brengen. Een mooie en goedkope oplossing voor veel bedrijven.

Al langere tijd is Bayer CropScience als fabrikant nadrukkelijk bezig met het veiliger gebruiken en toepassen van gewasbeschermingsmiddelen. Denk aan de Dresscode, een internettool om snel te kunnen bepalen welke beschermende kleding nodig is, een doppenreiniger voor fusten van verpakkingsmiddelen zonder afsluitseal en de PhytoBac voor het verwerken van restvloeistof. Daar komt nu de EasyFlow bij, een relatief simpel systeem om vloeibare gewasbeschermingsmiddelen zonder kans op emissie en zonder dat de gebruiker ermee in aanraking komt in de tank te brengen.

Jos Pauwels, die bij Bayer CropScience de introductie begeleidt, weet dat toepassers daar wel eens gemakkelijk over doen. “Dan is het van ‘ach, dat druppeltje’ of ‘die paar spetters vanaf de fustreiniger’, maar zo is het niet. Zeker bij onverdund product kan het gevaarlijk zijn voor de toepasser en uiteraard het milieu.”

Om ook deze kans op onveilig werken en milieu-emissies weg te nemen, heeft het bedrijf de samenwerking gezocht met Agrotop voor het ontwikkelen van een methode om gewasbeschermingsmiddelen via een gesloten systeem in de tank te krijgen. Het resultaat van die samenwerking is nu klaar en zal komend jaar internationaal op de agrarische markt worden geïntroduceerd, waaronder in Nederland. In ons land wordt op een tiental pilotbedrijven gestart, van waaruit het marktgebruik kan gaan groeien.

Het systeem zelf bestaat uit twee adapters. Een vaste adapter wordt op de tank gemonteerd. Eventueel kan dit ook op het deksel van de fustreiniger, als dat sterk genoeg is (fase twee is dat er nog wordt gewerkt aan een structurele oplossing voor de installatie naast een fustenreiniger). Een tweede adapter wordt op het fust gedraaid. Zijn deze twee los van elkaar, dan is zowel de tank als het fust vloeistofdicht afgesloten. Pas als het fust in de tankadapter wordt geklikt, ontstaat een verbinding en kan door de aansluiting te verdraaien de vloeistof in de tank lopen. Het systeem is geschikt voor het gedeeltelijk en volledig legen van cans. Daarnaast kan niet alleen bij een volledig lege can worden gespoeld, ook bij het slechts gedeeltelijk gebruiken van een can kunnen de tankadapter en de buitenzijde van de canadapter met water worden gereinigd.

Voor de werking zie de fotoserie of het filmpje op Grondig.com.

Het systeem wordt inmiddels wereldwijd geïntroduceerd en zal in Nederland in de loop van dit jaar in de verkoop komen. Daarvoor is Kramp aangesteld als importeur,

Bij de set hoort een dop om de adapter af te sluiten, om zo vervuiling te voorkomen.

40

GRONDIG - Januari 2015

De tankadapter is relatief eenvoudig zelf te plaatsen. De grootste klus is het zagen van de opening in de tank en het aansluiten van de schoonwaterleiding. Agrotop werkt nog aan een uitvoering waarbij de adapter in een byflow van de fustreiniger kan worden geplaatst.

die het product aan bijvoorbeeld dealerbedrijven zal leveren. Loonwerkers met een eigen account kunnen het systeem ook rechtstreeks bestellen. De kosten voor het systeem zijn relatief laag. De adapter die op de tank wordt geplaatst, kost € 140,-. De adapters die op een can komen, kosten € 40,- per stuk. Pauwels verwacht dat een loonbedrijf dat veel verschillende middelen spuit er ongeveer tien tot twintig nodig heeft om niet geheel lege verpakkingen goed afgesloten weg te kunnen zetten. “Dat betekent dat je voor minder dan duizend euro een compleet veilig systeem hebt”, zegt Pauwels.

“Dat moet het milieu, maar vooral de veiligheid van je medewerkers je toch waard zijn.”

Hoewel de fustadapters helemaal worden gereinigd, is het voor een bedrijf handig om meerdere adapters te hebben. Op halflege verpakkingen kun je deze dan laten zitten. De fustadapter heeft in de opschroefopening een voorziening om bij verpakkingen waar nog een afsluitseal op zit deze automatisch door te snijden en vervolgens in de can weg te duwen.

TEKST: Toon van der Stok FOTO’S: Bayer CropScience advertentie

Groen, grond en infra producten

SLEEP-

G RTSLAN den O P S N A e EN TR t a n d ig h

arst de zwa r o o v t gemaak

Klem voor mestslang

e oms

Reparatieslang

Kloos slangreparatie

NIEUW

Kijk op

www.buma.com/kloos

Nijemirdum

|

Tel.: 0514 - 57 18 26

|

www.buma.com

|

info@buma.com

GRONDIG - Januari 2015

41

Wat dekken we eigenlijk niet?

De CUMELA Compleet-machinepolis Wij verzekeren al uw werkmateriaal goed en betaalbaar.

Ook als schade ontstaat tijdens graafwerkzaamheden bieden wij een zeer complete dekking:

in heel West-Europa ongeacht het gebruik directe schade en gevolgschade is verzekerd en zonder KLIC-clausule U meldt en wij regelen de schade voor u. Snel, deskundig en zonder gezeur.

CUMELA Verzekeringen kent als geen ander de wereld van agrarisch loonwerk, grondverzet, infra- en cultuurtechnische werken.

Doorgewinterd in de praktijk, wijs door schade en schande en uitstekend op de hoogte van wetgeving en modern risicomanagement. Daarom is CUMELA Verzekeringen bij uitstek in staat om verzekeringen te ontwikkelen voor u en uw onderneming, uw mensen, middelen en materieel.

Vraag onze adviseurs naar de CUMELA Compleet-machinepolis. Want voor hetzelfde geld bent u gewoon beter verzekerd bij CUMELA Verzekeringen.

Meer weten? Bel (0)33 247 49 60 of mail naar verzekeringen@cumela.nl. www.cumelaverzekeringen.nl

CUMELA Verzekeringen. Al uw belangen goed verzekerd!

CUMELA Verzekeringen: de beste keuze!

VERZEKERINGEN BV

sten in i l a i c e p n infra e Vo o r s d n o r groen, g Bezoekadres: Nijverheidsstraat 13 te Nijkerk E-mail verzekeringen@cumela.nl Website www.cumelaverzekeringen.nl AFM vergunningsnummer 12004236

Correspondentieadres: Postbus 1156 3860 BD Nijkerk Tel. (033) 247 49 60 Fax (033) 247 49 61

Wilt u uw machines online verkopen ?

Dan is TROOSTWIJK VEILINGEN B.V. úw partner.

Wij organiseren online veilingen voor een (inter)nationaal publiek. Met kantoren door heel Europa en een uitgebreide database bereiken wij de koper(s) voor uw machines !

Sterk werk - Pöttinger opraapwagens Wilt u de waarde weten van uw machines ?

Bij TROOSTWIJK WAARDERING & ADVIES B.V. kunt u terecht voor een professionele taxatie door een Beëdigd RegisterTaxateur.

Voor een persoonlijk advies kunt u contact opnemen met onze specialist Stef Hooijman 06 53 54 16 31 e-mail: s.hooijman@twa.nl

Pöttinger hooibouwmachines

Pöttinger grondbewerking

Meer sterk werk?

Oordeel zelf!

Troostwijk is hét grootste industriële online veilinghuis van Europa en draagt haar klanten al meer dan 80 jaar op handen !

www.duport.nl

www.TroostwijkAuctions.com

VAN BEMMEL machineimport BV Lorentzlaan 14 3401 MX Ijsselstein  +31 (0) 30 6868100 info@vanbemmel.com

10 t/m 12 feb. 2015 13h tot 21h Evenementenhal Hardenberg

Zeefinstallaties

Zeefinstallaties

Breekinstallaties Transportbanden

Trommelzeven

Hout,- & afvalrecyclage

Compostdraaiers Omzetmachines Verkleinermolens

ondernemen met

vaktechniek

FABRIKANT KRAMPE PRESENTEERT OPLEG

Inspelen op groeimarkt trucks

Het grote nieuws op de persconferentie van de Duitse fabrikant Krampe voor ons was de vernieuwde Bandit met beweegbare voorwand. Het meest opvallend waren de hoge internationale verwachtingen die de Duitse kipperfabrikant uitspreekt over het fenomeen agrotrucks. Daarop inspelend showde Krampe bij de fabriek nieuwe opleggercombinaties voor agrotrucks en trucks.

Krampe toonde op de najaarspersconferentie op het eigen fabrieksterrein in Coesfeld de nieuwe Bandit met meebewegende voorwand. Op zich niet verrassend natuurlijk nu de concurrentie van zich laat horen met soortgelijke voorwanden. Eigenlijk betreft het een logische doorontwikkeling van de Bandit met laadvloerbrede rolbodem. Krampe verraste zo’n vijf jaar geleden de markt met dit verrassend eenvoudige lossysteem en scoorde er goed mee. We hebben de nieuwe Bandit op Grondig.com en in de vorige uitgave van dit blad al gepresenteerd.

Zo ziet Krampe het transport van silage: een Paul-agrotruck in combinatie met de 56-kuubs 30/60-oplegger met luchtvering en een Bandit-rolbodem die in twee minuten lost. Met in dit geval compromisschoeisel voor een hoog aandeel wegtransport.

44

GRONDIG - Januari 2015

Mede door deze rolbodem ‘rolde’ zich een breder marktsegment uit. Krampe zag ook kansen onroad. Zeker in randgebieden waar er raakvlakken zijn met onze sector, zoals de inzet van walking floor-opleggers, zag het bedrijf mogelijkheden voor bijvoorbeeld het transporteren van compost en biomassa. Daarop inspelend ontwikkelde de fabrikant echte onroad-Bandit-opleggers voor trucks en presenteerde die met succes op onder andere de IAA-bedrijfswagententoonstelling in Hannover.

Krampe introduceert deze nieuwe 42,9-kuubs tandem-kipperoplegger KS 900 voor agrotrucks. Deze heeft offroadschoeisel in combinatie met een extra hoge aankoppeling, voor schotelhoogtes van 1,35 tot 1,60 meter.

GGERS VOOR TRUCKS EN AGROTRUCKS Groeiende markt Tegelijk bespeurde de Duitse fabrikant de afgelopen jaren in Duitsland en in steeds meer landen een speurtocht naar efficiëntere transportoplossingen dan de bekende trekker met kipper. Directeur de heer Krampe: “Wij bespeuren een groeiende markt voor de agrotruck. We zijn ervan overtuigd dat dit fenomeen een steeds sterkere positie zal gaan innemen naast de truck en de landbouwtrekker.” Daarnaast ziet Krampe ook sterke kansen voor puur trucktransport op bouwplaatsen en snelwegverkeer. “Het is niet alleen de agrotruck”, zegt Krampe. Hij geeft aan dat dit niet speelt bij korte transportafstanden, want dan blijft de trekker-kippercombinatie het medium, het zit hem vooral in de grotere transportafstanden. Naast economische motieven (sneller, minder brandstof, minder bandenkosten) noemt hij als belangrijk argument het meer mee kunnen nemen, omdat een truck lichter is dan een trekker en een groter deel van de lading op de truck kan worden overgebracht. Hij benoemt daarbij ook nadrukkelijk een groeiende publieke weerstand tegen grotere, luidruchtiger en minder veilige trekker-kippercombinaties die door dorpen denderen, met als gevolg meer en strengere controles op afmetingen, ladingzekering en aslasten.

Overladen beperkt Het product overladen op echte trucks, zoals bij de bietencampagne, is een oplossing. Krampe geeft echter aan dat hij dit beperkt ziet gebeuren voor silage en biomaïs, omdat de transportafstanden daarvoor vaak te klein zijn. Dan kom je automatisch uit op die groeiende nichemarkt van de agrotruck. Die kan én het veld in én is op de weg meer geaccepteerd. Bovendien zorgt hij voor lagere kosten en kan hij meer lading meenemen. Krampe geeft aan dat er natuurlijk discussies zijn over voors en tegens (rijbewijs, breedte, lasten, insporing), maar dat hij desalniettemin een groeiende belangstelling voor de agrotruck bespeurt. Het gaat nu nog om kleine aantallen, maar Krampe verwacht dat bedrijven die voorzichtig een enkele agrotruck kopen snel een tweede

Voorbeeldberekening 100 kilometer transport over de openbare weg Krampe geeft aan dat tot een afstand van vijftien kilometer naar de silo ‘Direktfahrt’ met de trekker of agrotruck de oplossing is. Bij grotere afstanden, tot circa vijftig kilometer, ziet hij een rol voor de Unimog en de agrotruck (60 km/u), ‘Direktfahrt’ of afhankelijk van de situatie via overladen bij de weg of uit een tussenopslag.

Bij grotere afstanden kom je uit op de agrotruck of normale truck in combinatie met overladen.

Combinatie

Toegelaten Brandstof- Snelheid Capaciteit Verbruik

100 km transport

lading (D)

verbruik

gem.

per uur

per ton

Trekker met kipper

16,5 ton

54 liter

37 km/u

6,1 ton

8,8 liter

Trekker, agro-oplegger, dolly

21,8 ton

58 liter

35 km/u

7,6 ton

7,6 liter

Agrotruck met agro-oplegger 22,0 ton

40 liter

49 km/u

10,8 ton

3,7 liter

Unimog met aanhanger

24,6 ton

37 liter

46 km/u

11,3 ton

3,3 liter

Truck met onroad-oplegger

25,0 ton

38 liter

49 km/u

12,3 ton

3,1 liter

of volgende agrotruck zullen aanschaffen. Voor die stap heeft de fabrikant diverse opleggervarianten ontwikkeld, naar wens meer of minder onroad en desgewenst universeel voor trekker of truck.

Ook met dolly Daarbij wijst Krampe op de markt voor dolly’s om die opleggers ook met trekkers te kunnen verplaatsen. Dan kan de klant zelf kiezen en benut je toch de extra inhoud van die grote oplegger met behoud van (vier ton) oplegdruk op de trekker. In alle gevallen koopt de klant dan de grote rolbandopleggers, desgewenst meer agro of meer onroad geschoeid. In beremming en assen is van alles leverbaar, bij Krampe natuurlijk met het eigen luchtgeveerde onderstel. En dus reed Krampe maar wat graag zijn nieuwe opleggercombinaties voor.

TEKST EN FOTO’S: Gert Vreemann

Met de trekker is ook mogelijk, zoals bij deze 47-kuubs Roadrunner met vaste vooras, die aan de dissel vier ton oplegdruk op de trekker overbrengt. De Roadrunner met de Krampe-luchtvering is in Duitsland toegelaten voor 32 ton bij 60 km/u.

Krampe heeft ook deze pure onroad-vrachtwagenoplegger SB 30/1070 ontwikkeld. De fabrikant mikt daarbij op nichemarkten, zoals het houtsnippertransport. Met de snel en schoon lossende Bandit-bodem ziet het bedrijf kansen ten opzichte van walking floors.

GRONDIG - Januari 2015

45

ondernemen met

vaktechniek

ECONOMIE SOLO BY AL-KO

VENIERI WEER BIJ ROAD

Al-Ko uit het Duitse Kotz heeft de groenlijn van Solo overgenomen. Het betreft het complete pakket motorzagen, bosmaaiers, bladblazers, heggenscharen en robotmaaiers. Al-Ko had al een breed pakket voor de groensector, maar het bedrijf zag meerwaarde in de groenlijn van Solo en heeft hieruit de sterkere lijn Solo by Al-Ko opgericht. Deze nieuwe lijn is voor komend seizoen leverbaar. De fabrikant geeft aan dat deze verder zal worden uitgebouwd in zowel het semi-professionele als het professionele segment. Voor Nederland verandert er niet zoveel. Zowel Solo als Al-Ko is ondergebracht bij Stierman De Leeuw in Apeldoorn.

Tot 2002 had RoAd de Venieri-wielladers in het programma.

Daarna nam Marcel de Bruin van Brumach BV de import over.

Met ingang van dit jaar is Venieri weer terug in Barneveld.

Deze stap is mede genomen omdat Venieri sterk groeit in het middelzware segment. RoAd past in de visie van Venieri als verkoop- en serviceorganisatie bij de expansiedrift van deze Italiaanse fabrikant. Binnenkort wordt er bij RoAd een presentatie rondom diverse modellen georganiseerd.

advertentie

Maak van uw wiellader een motorgrader

Mekos dozerbladen: volautomatisch werkende profileer machines, voorzien van automatisering door middel van laser techniek, total station of gps. De Mekos machines zijn uniek, sterk en duurzaam, geschikt voor zand en korrelbanen. Werkbreedte tot 4 mtr.

(op getoonde producten zijn individueel patenten van toepassing)

Partners:

46

GRONDIG - Januari 2015

Mekos Schagerbrug BV Tel. 0224-571555 www.mekos.net

IN KORT BESTEK CUMELA-Kompas Analyse:

HOGERE WINST, DALENDE LENINGEN

Lopend contract verlengen Beste Jan, Mijn opdrachtgever wil het huidige contract met een jaar verlengen, maar zonder prijsverhoging. Mag hij verlengen en heb ik recht op een betere prijs?

Beste aannemer,

Fiscaal resultaat en langlopende schulden 2010-2013 (euro’s)

Cumelabedrijven houden niet van leningen. Dat blijkt wel als we in CUMELA-Kompas Analyse de fiscale resultaten inclusief vergoeding voor de niet-betaalde ondernemer afzetten tegen de hoogte van de langlopende leningen. Duidelijk is te zien dat in de goede jaren 2011 en 2013 het extra verdiende geld wordt aangewend voor een verlaging van de leningenpositie. In 2011 bedroeg het fiscaal resultaat € 20.000,- en namen de langlopende schulden af met bijna € 25.000,-. In 2013 lag het resultaat zelfs op bijna € 40.000,- en daalden de langlopende schulden met bijna € 30.000,-. In de jaren 2010 en 2012 was het beeld juist omgekeerd. De winst was laag en dus nam de hoogte van de leningen toe.

Het dalen van de hoeveelheid langlopend vreemd geld is vooral te verklaren uit het feit dat in goede jaren de investeringen voor een groot deel zijn te financieren vanuit de cashflow. Het is dan bij een beperkt investeringsbeleid niet nodig om extra leningen aan te gaan om die te financieren.

Het hogere investeringsniveau zien we ook terug in het relatief goede jaar 2013. In dat jaar zijn al weer meer investeringen gedaan, maar is het bedrag aan langlopende leningen toch gedaald.

Het is de verwachting dat dankzij de goede weersomstandigheden de resultaten in de cumelasector over 2014 goed zullen zijn. Ongetwijfeld zijn vorig jaar al veel investeringen gedaan, maar het is nu aan de ondernemer om verdere keuzes te maken: volop investeren of toch de financiële positie van het bedrijf verbeteren en dus versterken. Het is belangrijk om hierin een weloverwogen keuze te maken nu banken steeds kritischer worden op de financiering van investeringen en hoge eisen stellen aan het financieel inzicht dat u heeft en aan de financiële positie van uw bedrijf.

De grafiek is opgesteld op basis van 206 bedrijven die voor de periode 2010 tot en met 2013 hebben deelgenomen aan de kengetallenvergelijking CUMELA-Kompas Analyse. Wilt u weten hoe uw kengetallen zijn, doe dan mee aan CUMELA-Kompas Analyse. Of wellicht wilt u aan de slag met het opstellen van een financiële planning. Neem hiervoor contact op met uw bedrijvenadviseur, bel met de infolijn op (033) 247 49 99 of stuur een e-mail naar kengetallen@cumela.nl.

Verlengen mag, maar onder voorwaarden. Het verlengen van een contract zonder aan te besteden, kan vallen onder het verbod van splitsing van een opdracht. De waarde van de oorspronkelijke opdracht plus de waarde van de verlenging kan immers boven de Europese aanbestedingsdrempel liggen. Ook verlenging van opdrachten die niet onder concurrentie zijn gegund, roept vragen op.

Een bestaande overeenkomst kan echter in twee situaties worden verlengd. De eerste zijn die aanvullende werken of diensten die niet in het oorspronkelijke gegunde ontwerp en ook niet in de oorspronkelijk gegunde opdracht waren opgenomen. Het moet dan gaan om een aanvulling als gevolg van onvoorziene omstandigheden die voor de uitvoering van de opdracht noodzakelijk zijn. Het bedrag van de aanvulling mag niet hoger zijn dan vijftig procent van het bedrag van de oorspronkelijke opdracht. Het betreft dus aanvullingen die technisch of economisch niet los van de oorspronkelijke opdracht zijn uit te voeren.

De tweede situatie betreft de herhaling of verlenging van een soortgelijk werk of dienst. Dit is waar het in uw geval om gaat. Dat is ook toegestaan mits de verlenging overeenstemt met de eerdere opdracht en het werk het in concurrentie is gegund. Belangrijk daarbij is dat in de aankondiging van de aanbesteding van het basisproject was vermeld dat een verlenging mogelijk is. De maximale verlenging is beperkt tot drie jaar.

Een contract dat, anders dan gebruikmakend van verlengopties in het lopend contract, wordt verlengd, is in feite een nieuw contract.

De prijs is dan onderwerp van onderhandeling. Bij bestaande contracten met de optie van verlenging, zoals bij u het geval is, blijft het bestek het contractdocument. Als in dat bestek is afgesproken dat bij verlenging wordt geïndexeerd, moeten de partijen zich daaraan houden. Wordt in het bestek niet gesproken over indexering, dan is de prijs onderhandelbaar. Let op: een opdrachtgever is niet verplicht om te verlengen en u bent niet verplicht de verlenging tegen hetzelfde bedrag uit te voeren. Niet zelden gebruikt een opdrachtgever het argument ‘niet verplicht’ als machtsmiddel om toch het contract verlengd te krijgen tegen hetzelfde bedrag. Ga in onderhandeling. Wat u vervolgens afspreekt, is bindend.

Jan van der Leij Beleidsmedewerker GWW CUMELA Nederland

GRONDIG - Januari 2015

47

ondernemen met

cumela

CUMELARIA

IMPOSANTE PARADE VOOR PATRICK In twee dagen tijd heeft Stichting The Dutch Claypullers, organisator van de jaarlijkse tractor pull in Hoogeveen, een trekkeroptocht op touw gezet voor de ernstig zieke Patrick Zwiep uit Nieuweroord. Patrick is jarenlang actief geweest binnen het Trekkerslep-gebeuren, als vrijwilliger, maar bovenal als deelnemer.

In de hele stoet, die bij hem voor het huis langs kwam, reden zo’n 200 tot 250 trekkers mee. Deze trekkers waren van vrienden van Patrick en van collegaloonwerkers. Patrick en zijn familie hebben genoten van dit geweldige initiatief en willen graag alle mensen bedanken. En dat zijn er veel uit onze sector. Daar word je toch even stil van…

BIJEENKOMST STUDIECLUB ZUIDOOST-BRABANT: DIGITAAL Op donderavond 11 december was er een bijeenkomst van studieclub Zuidoost-Brabant, die dit keer te gast was bij loonbedrijf Ploegmakers Rips BV in De Rips. Het gezelschap werd ontvangen door Frans en Martien, die alles er spic en span bij hadden staan. Voor de inwendige mens werd de hele avond goed gezorgd. Er werd die avond een presentatie gehouden over digitale urenregistratie, de digitale werkbon en het digitaal inzichtelijk maken van de planning op het bedrijf. Deze presentatie werd gehouden samen met loonbedrijf Wetering in Den Ham. Een goed praktijkverhaal met na afloop genoeg stof om over door te praten.

NIEUWJAARSBIJEENKOMST STUDIECLUB LAND VAN CUIJK BIJ AGCO

STUDIECLUB SCHAGEN EN 3D-PROFILEREN

De studieclub Land van Cuijk pakte in het nieuwe jaar direct goed uit met zijn nieuwjaarsbijeenkomst bij Agco Netherlands in Grubbenvorst. Allereerst werden door Hero Dijkema de laatste ontwikkelingen rond het T-rijbewijs en de kentekening van landbouwvoertuigen uiteengezet. Tijdens het bedrijfsbezoek kon de productie van de zelfrijdende Challenger Rogator-veldspuiten worden bekeken. Met een drankje en een presentje van Challenger tot slot was het een goede aftrap van het nieuwe jaar.

Onder het motto ‘Ondernemen met het oog op de toekomst’ werden op de bijeenkomst van de Studieclub Schagen de CUMELA-actualiteiten en het Trijbewijs doorgenomen. Daarna verzorgde Martijn Nanninga van Prommenz uitleg over bestekken schrijven en projectbegeleiding. ‘s Middags gaf spreker Pieter Glijnis, grondlegger van het bedrijf HGG (wereldwijd de specialist in 3D-profileren van buizen, kokers en balken), een heel inspirerend betoog over zijn onderneming. In het verhaal kwamen onder andere naar voren focus, specialiseren, blijven rekenen en keuzes maken. Na afloop was er voldoende tijd en stof tot napraten in café ‘t Geveltje.

48

GRONDIG - Januari 2015

RECHT(T)ERZIJDE TREKKERS OF GOOISCHE VROUWEN…

Boete of schadevergoeding Met name bij infrastructurele projecten wordt veelvuldig gewerkt met fatale termijnen. Op datum X moet de watergang zijn uitgebaggerd of op datum Y moet de bouwput zijn uitgegraven. Dat dergelijke termijnen gelden, is wel begrijpelijk. Zulke projecten zijn vaak een aaneenschakeling van diverse werken.

Als in die schakel een werk te laat wordt opgeleverd, kan een opvolgend werk niet starten. Voor dat je het weet, ontstaat een sneeuwbaleffect. Alles loopt in de soep en het werk kan niet op tijd worden opgeleverd. Om ervoor te zorgen dat partijen in zo’n werk op tijd opleveren, wordt vaak een boete afgesproken. In het contract staat dan bijvoorbeeld dat bij niet tijdige oplevering een boete verschuldigd is van - ik noem maar wat - € 500.000,-.

“Ik wil heel graag de kaartjes winnen, want anders moet ik met mama, mijn zusjes, nichtjes en tantes naar de film Gooische Vrouwen 2.” Deze noodkreet van Mathijs Grefelman (11) van het gelijknamige loonbedrijf in Luttenberg is één van de vele originele inzendingen voor de verloting van kaartjes voor Tractorpulling Zwolle. Mathijs is meer in voor een sensationele avond vol bulderend trekkergeweld en poseert daarom trots bij ‘zijn’ trekker.

Bij het ter perse gaan van deze editie waren de namen van de winnaars nog niet getrokken.

Een dergelijk boetebeding was ook afgesproken in een zaak die ik onlangs behandelde. De opdrachtgever deed vervolgens iets fout.

Zijn advocaat stelde zich op het standpunt dat mijn cliënt de afspraken uit de overeenkomst niet was nagekomen. Door een conflict was mijn cliënt boos van een werk weggelopen. De opdrachtgever moest het werk daardoor zelf afmaken. De schade die hij daardoor leed, verhaalde hij via zijn advocaat op mijn cliënt.

WIERDA BV UIT GOËNGA VIERT ZESTIGJARIG JUBILEUM

Natuurlijk deed mijn cliënt er niet verstandig aan om van het werk weg te lopen. Je bent dan immers bijna altijd aansprakelijk voor de schade die de ander lijdt. In dit geval was de zaak te redden. De wet zegt namelijk dat als partijen een boete hebben afgesproken, niet tevens schade kan worden gevorderd. Het is dus óf schade, óf boete.

Allebei is niet mogelijk, tenzij dat nadrukkelijk is afgesproken.

Zaterdag 10 januari vierde Loon- en Aannemersbedrijf Wierda BV zijn zestigjarig bestaan en directeur-eigenaar Eelke Wierda zijn vijftigste verjaardag. Ondanks de onstuimige weersomstandigheden stonden alle machines er piekfijn uitgestald. Michiel Pouwels van CUMELA Nederland roemde het bedrijf om de ontwikkeling die het in zestig jaar heeft doorgemaakt. Gretha Toering, voorzitter van de afdeling Friesland, mocht Wierda de gouden CUMELA-speld opspelden. De belangstelling was de hele dag groot en ’s avonds was er nog een groot feest voor de genodigden. Het bleef nog lang onstuimig in Goënga.

De advocaat van de opdrachtgever maakte dus een fout door schade te vorderen, terwijl hij een boete had moeten vorderen. De vordering van de opdrachtgever werd dan ook afgewezen. Het bewijst maar weer eens dat het verstandig is om bij een conflict altijd na te gaan welke juridische aspecten gelden. Dat kan soms ook een voordeel zijn. Een hoge boete is de klant in dit geval bespaard gebleven door een geclaimde schade.

Sander van Meer Advocaat CUMELA Advies

GRONDIG - Januari 2015

49

STRESS “Ondernemen is ook op tijd stoppen”

ondernemen met

cumela

Loonbedrijf Miedema in Vrouwenparochie sluit na zestig jaar zijn deuren Hoeveel charme het loonwerk ook heeft, het leven van een cumelaondernemer brengt ook veel stress met zich mee. Op passie kunnen we lang voortvaren, maar hoe lang gaan we door? Waar ligt de grens? Loonbedrijf Miedema werd tot een beslissing gedwongen. Na zestig jaar gingen op 31 december jongstleden de deuren dicht.

Het was de specialist in het ziekenhuis - tevens boerenzoon - die hen een half jaar geleden de rauwe waarheid voorhield: deze ziekte past niet in jullie leven. Allard Miedema was gediagnosticeerd met sarcoïdose, een auto-immuunziekte waarvoor geen behandeling is. “We probeerden in eerste instantie onze ogen stiekem dicht te knijpen voor deze diagnose, maar de realiteit stond ons op te wachten”, vertelt zijn vrouw Sylvia Miedema. “We waren genoodzaakt een keuze te maken die we niet wilden maken.”

Sinds 2007 had haar man al klachten - overspannen, burnout en bronchitis - maar het was de passie voor het werk die hem er telkens doorheen hielp. Pas in februari 2013, toen de longklachten gepaard gingen met mentale klachten, wist de arts een diagnose te stellen. Prednison hielp alleen voor korte duur. Net voor de oogst in augustus dat jaar kreeg de cumelaondernemer een nieuwe dip. Zijn vader moest de dagelijkse leiding van het bedrijf acuut overnemen en Allard

50

GRONDIG - Januari 2015

zelf was voor onbepaalde tijd uit de running. In deze periode gaf de boekhoudster aan dat ze wilde stoppen en moest Sylvia dit werk zelf gaan leren. “We gingen door zoals we altijd uit dalen waren opgeklommen. We wisten altijd overal wel een oplossing voor te bedenken, dus hier ook voor.”

Dat bleek echter een kortetermijnvisie. De prednison begon averechts te werken. De 150 procent of meer inzet die van een loonwerker wordt verwacht, kon Allard niet meer opbrengen. “Als sector doen we maar alsof onze levensstijl van hard werken normaal is,” zegt Sylvia, “maar ondertussen zorgt het ook voor heel veel stress. Lichamelijk en mentaal ging het niet meer.”

Ze stonden voor een gedwongen keuze: gezondheid of doorgaan. “Kiezen kun je het niet noemen. Gezondheid en familie zijn het allerbelangrijkst, hoezeer we ook aan ons loonwerkersleven gehecht zijn. Ondernemen is ook keuzes durven maken en op tijd stoppen.”

Nieuw evenwicht

Marlies Kamps, adviseur arbeid en organisatie bij Stigas

Een bedrijf beëindigen is afscheid nemen van een bestaande manier van leven, dat geeft voorgaand verhaal goed weer.

Bedrijfsbeëindiging ontwikkelt zich vaak als een rouwproces, waar u stap voor stap doorheen gaat. U doorloopt daarbij een vijftal fases: van ontkenning naar boosheid, via tegen beter weten in naar nieuwe oplossingen blijven zoeken, naar een gevoel van machteloosheid. Waarna u uiteindelijk het niveau van acceptatie zult bereiken.

Geen begrafenis Ze zegt het beslist, te rationeel misschien, maar dat is haar manier om ermee om te gaan. “Je kunt je niet door emoties laten leiden, anders trek je het hele proces niet. Ook in onderhandelingen moeten we ons zakelijk en hard opstellen.

Denk alleen al aan de bank. Onze beslissing zorgde in eerste instantie voor een paniekreactie bij de bank, maar ik zei: of wij bepalen hoe we dit afhandelen, of we laten de boel ploffen. De bank koos voor dat eerste. Nu nemen we die aan de hand mee langs onze beslissingen. Kijk, we gooien een snoepwinkel open en mensen staan in de rij. Sommige klanten hadden binnen een half uur nadat we het bekend hadden gemaakt al een nieuwe loonwerker op het erf staan. Zo zit de wereld in elkaar. Daar moet je mee om kunnen gaan.

De emoties komen later.”

Het personeel, de kinderen (wat het moeilijkste was), de leveranciers en debiteuren werden binnen 24 uur op de hoogte gesteld. De familie koos ervoor het hele proces in eigen hand te houden. “We willen dit op onze eigen manier doen.

Het was misschien gemakkelijker geweest meteen de stekker eruit te trekken en de veiling te laten organiseren, maar dat voelde niet goed. Niet naar ons zelf toe, niet naar onze klanten. We wilden het werk tot en met 31 december op een nette manier afmaken. Dat is ook onderdeel van het verwerkingsproces.”

In de loods liggen alle onderdelen gesorteerd en uitgestald.

Op alles komt een kavelnummer, voor de veiling die eraan komt. “We willen er geen begrafenis van maken”, zegt Sylvia.

“We zien het als een reünie, waarna mens en machine hun eigen weg zullen gaan.”

Opluchting Voorheen hebben ze logischerwijs alle alternatieve opties bekeken. De inzet van Allards vader was geen structurele oplossing. Iemand extern aantrekken en die de leiding geven, zou ook geen rust brengen. Ook dan nog zou VOF Miedema hoofdelijk aansprakelijk blijven. Het acht jaar oude pand aanhouden en verhuren was om diezelfde reden geen mogelijkheid en een overname bleek om diverse redenen niet haalbaar. Verkoop was de laatste en enige optie. “Stress is funest voor deze ziekte, dus afstand doen van alles en een nieuwe

Relaties veranderen als u uw bedrijf beëindigt. Niet alleen met medevennoten, klanten, medewerkers en leveranciers, maar ook de relatie met uw partner. De onderlinge rolverdeling verandert en u zult samen naar een nieuw evenwicht moeten zoeken en een nieuwe invulling van uw tijd.

Tip: bedrijfsbeëindiging is niet alleen organisatorisch en economisch, maar zeker ook emotioneel een moeilijk proces. Geef uzelf en uw partner hierin ruimte. Praten helpt. Schakel ook emotioneel of sociaal gerichte steun van buiten het bedrijf in, iemand met wie u uw gedachten en gevoelens in dit traject kunt delen. Deze gesprekken zullen u helpen krachtiger uit dit proces op te staan.

Heeft u een vraag over dit onderwerp, mail dan de CUMELA-infolijn (infolijn@cumela.nl) of bel met (033) 247 49 99.

levenswijze opbouwen, is het enige wat we kunnen doen.”

Een beslissing die bij Allard voor opluchting zorgde. “Daar verbaasde ik me in eerste instantie over. Het was zijn leven, zijn passie, in september dit jaar bestond het bedrijf zestig jaar. Maar hij kon het beter loslaten dan ik had verwacht, beter dan ik”, zegt Sylvia. Zij zelf is sinds 1992 bij het loonwerk betrokken en het is ook volledig haar levenswijze geworden.

“Een trekker is maar een trekker, maar alle trekkers bij elkaar vormen wel een heel mooi loonbedrijf. Het zal een vreselijk gemis zijn.”

Kwaliteiten en kennis Hoewel ze geen idee hebben wat hen volgende maand of zelfs maar volgende week te wachten staat, geloven ze in de toekomst. “We hebben een onomkeerbare keuze moeten maken. Met Allard gaat het nu goed. De veiling zal laten zien wat we waard zijn. Daar hangen onze volgende stappen van af.”

Een lastige tijd ligt in het verschiet. “Het is niet gemakkelijk, maar we kunnen ons bedrijf afsluiten op de manier waarop wij dat willen. Wij kunnen onszelf daardoor eerlijk en oprecht in de spiegel blijven aankijken. Daarbij denk ik dat onze eigen kwaliteiten ons in de kaart zullen spelen. We hebben veel kennis in huis en sommige partijen hebben al laten weten dat ze deze kennis niet verloren willen laten gaan. We zijn wie we zijn en dat zal deuren openen.”

TEKST & FOTO’S: Marjolein van Woerkom

Strokenfrees Loonbedrijf Miedema is het eerste loonbedrijf dat is gaan pionieren met de strokenfrees op zware kleigrond voor de maïsteelt, in samenwerking met het Louis Bolk Instituut. In 2007 werden de eerste demovelden opgezet en in de afgelopen jaren heeft het te bewerken areaal zich als een olievlek uitgebreid. Maïsteelt in stroken levert meer droge stof per hectare op, meer draagkracht van de grond en meer oogstzekerheid. Miedema koppelde de mestgift los van het frezen en zaaien door in een aparte werkgang de mest te injecteren, wat op kleigrond de kans geeft om de grond te optimaliseren en de mest op diverse niveaus te injecteren. In 2011 kreeg Miedema’s strokenfrees op de Landbouwbeurs de prijs voor de meest duurzame innovatie.

GRONDIG - Januari 2015

51

CUMELA INSPIRATIEDAGEN Volop inspiratie

ondernemen met

cumela

Een nieuwe traditie lijkt geboren. De eerste CUMELA Inspiratiedagen waren succesvol en boden de bezoekers nieuwe inzichten en gedachten voor het nieuwe jaar. Met als uitsmijter een inspirerend betoog over waarom je nooit korting moet geven. Nu al is duidelijk dat er in januari volgend jaar een vervolg komt.

Het lekkerste tot het laatst bewaren. Zoals het dessert vaak het zoete einde is van een diner dat ondanks alles smaakt naar meer, zo was het betoog van Jos Burgers een prachtig slotstuk van de eerste CUMELA Inspiratiedagen. Hij wist ondanks twee vermoeiende dagen met veel informatie zijn gehoor moeiteloos te boeien met zijn stelling dat je klanten nooit korting moet geven, vooral omdat je van korting altijd ontevreden klanten overhoudt. “Korting geven betekent namelijk dat je voor te weinig geld aan het werk bent. Dat geeft je een slecht gevoel en dus doe je het werk zo minimaal mogelijk. Met als gevolg uiteindelijk ook een ontevreden klant.

Niemand heeft dus wat gewonnen.”

Burgers hekelde in zijn betoog de neiging van veel ondernemers om door de knieën te gaan zodra de klant een opmerking maakt over de prijs. Zijn advies: hou je prijs in stand en zoek de oplossing elders. “Als er geen budget is, laat de klant daar zelf over nadenken. Kan het bijvoorbeeld in twee boekjaren of kan hij iets anders laten vallen?” Een tweede advies was om als je korting moet geven dit altijd te ruilen voor bijvoorbeeld meerwerk of het laten vervallen van een deel van de werkzaamheden. Dus als je de geoffreerde klus krijgt ook een extra klusje erbij regelen. Of afspreken dat de klant zelf zorgt voor het afvoeren van het afval.”

Zijn slotadvies om niet in de discussie over korting te komen, was helder. “Ga je specialiseren, zorg dat er werkzaamheden zijn waar de klant niet om je heen kan. Anders ben je als die

allround voetballer die overal inzetbaar is. De coach is hartstikke blij met hem, maar als alle specialisten fit zijn, zit hij op de bank.”

Een mooie slotconclusie van een tweetal dagen waarop de bezoekers op allerlei manieren konden nadenken over specialiseren en nieuwe kansen. Via de bedrijfsbezoeken bij twee bedrijven die elk op hun eigen manier een plek in de markt hebben. Of via de verschillende workshops waar een groot aantal ideeën werd aangeleverd over nieuwe ontwikkelingen. Voor veel bedrijven prima te gebruiken bij het nadenken over nieuwe mogelijkheden.

Maar de meeste inspiratie kwam waarschijnlijk wel van het praten met collega’s. Over dat wat je gehoord had. Met andere vrouwen van loonwerkers tijdens de deels geïntegreerde Vrouwendagen en ’s avonds aan de bar over werk en roddels.

Voorzitter Wim van Maurik concludeerde aan het eind dat een nieuwe traditie geboren lijkt. Die volgend jaar een vervolg krijgt met de tweede serie Inspiratiedagen, dan met een nieuwe verkiezing van de Ondernemer van het Jaar.

Voor wie het gemist heeft op deze pagina’s een korte samenvatting van verschillende programmaonderdelen. Op de website van CUMELA Nederland zijn de verschillende Powerpoint-presentaties nog terug te vinden.

TEKST: Toon van der Stok, Marijke Dorresteijn, Michiel Pouwels FOTO’S: Sergio Petrone en Toon van der Stok

Telkens volle zalen bij de workshops, of het nu ging om bieten raffineren of om de Google Glass.

52

GRONDIG - Januari 2015

Ruwvoermanager De loonwerker moet de ruwvoermanager van de veehouder worden. Met die prikkelende stelling liet Koos Verloop een volle zaal loonwerkers zien hoe ze hun rol op het boerenerf kunnen versterken. “Want”, stelde hij vast, “op de groeiende bedrijven blijft steeds minder tijd over om te besteden aan het landwerk. Daar moet de loonwerker de rol pakken die bij hem past als kenner van het land en de gewassen. Veel beter dan andere adviseurs kent de loonwerker de percelen en weet hij waar het wel of niet groeit en waar er problemen zijn.”

Met de komst van de Kringloopwijzer en straks waarschijnlijk met nieuwe systemen voor de berekening van de onttrekking van stikstof en fosfaat door gewassen ontstaat volgens Verloop de mogelijkheid om op gronden waar veel wordt geproduceerd ook meer mest toe te passen. “Bedrijven krijgen dan een beloning voor goede prestaties. De loonwerker kan daarin een grote rol spelen, want die kan samen met de veehouder bekijken hoe je mest zo efficiënt mogelijk inzet om tot een topresultaat te komen. Dat is hard nodig ook om bij dalende bemestingsnormen in elk geval de productie op peil te houden.”

Van Werven, Oldebroek

Van de Put, Oosterwolde

“Groot!” Dat is wel de vaakst gehoorde reactie van de deelnemers aan de CUMELA Inspiratiedagen die mee gingen op bedrijfsbezoek naar Van Werven in Oldebroek. Het bedrijf, dat dagelijks 500 mensen - direct of indirect - en een enorme vloot machines en voertuigen aan het werk heeft, is ook een grote binnen de cumelasector. Het is voor de bezoekers bijzonder om te ervaren dat Van Werven zich zo thuisvoelt in onze sector. “Ook wij zijn een familiebedrijf. Daar zijn we trots op, omdat het ook zo voelt”, memoreert directeur Wilfred van Werven tijdens zijn presentatie. “Voor ons is het een grote uitdaging om dat gevoel, om de menselijke factor vast te houden. Om met onze medewerkers samen te werken in het vinden van oplossingen.”

Van Werven is een bedrijf ‘in beweging’: gestart met de verhuur van machines vanuit een collectieve gedachte, vervolgens actief geworden in de verwerking van bouw- en sloopafval en geleidelijk thuisgeraakt in kunststofrecycling.

De rondleiding door het bedrijf leverde de cumelaondernemers veel inspiratie op. Bijvoorbeeld over het bandenmanagement, over het beheer van de gigantische hoeveelheid uitrustingsstukken en over de werkplaats, waarin achttien monteurs werken. Natuurlijk werd er ook even gekeken naar de walserij, waar de rijplaten uit de verhuur weer recht worden gewalst.

De verrassing is groot wanneer directeur Gert-Jan van de Put in zijn presentatie laat vallen dat hij ‘slechts’ zeven medewerkers in vaste dienst heeft en dat hij in drukke tijden hooguit tien mensen aan het werk heeft. “En al die machines en werktuigen dan?” De mensen van Van de Put blijven rustig onder alle aandacht en nieuwsgierige vragen, maar iedereen krijgt antwoord. Velen hadden - op basis van de grootte van de loodsen en het machinepark - juist de indruk dat er bij Van de Put wel twintig, misschien vijfentwintig mensen zouden werken. Wat iedereen bovendien verrast, is hoe netjes en schoon het allemaal is. “Zo ziet het er hier altijd uit”, antwoordt Gert-Jan diverse keren. “Onze machines zijn schoon en goed onderhouden.”

Alle getrokken werktuigen, zoals silagewagens, persen en kippers, maar ook de vacuümheffer, de bakken en de zaaimachines, alles staat zo in de loodsen opgesteld dat je er met de trekker of de kraan gemakkelijk bij kunt om het werktuig aan te koppelen en meteen weg te rijden. Zo staat ook de compacte bandenkraan op de oplegger en de nieuwe Scania met mesttank staat als het ware gereed om uit te rukken. De bezoekers zijn onder de indruk van het bedrijf, maar bij Van de Put raken ze ook geïnspireerd door de positieve reacties op hun bedrijf en bedrijfsvoering. GertJans vrouw en kinderen, iedereen is paraat om de gasten te begeleiden en vader Van de Put leidt de gasten trots door het ‘museum’, waar diverse Steyr-, Eicher- en Lanz Bulldogtrekkers van vele decennia oud mooi gerestaureerd - in concoursstaat staan te glimmen.

Mensen zijn gek op korting, betoogde Jos Burgers. Het woord alleen is voldoende, daarom op zijn boek een sticker: ‘Van 17,95 nu 19,95’...

GRONDIG - Januari 2015

53

ondernemen met

cumela

CUMELA INSPIRATIEDAGEN

Internetmarketing

Prestatieladder Socialer Ondernemen

De foto van uw vastgereden trekker staat in een mum van tijd op internet en de foto wordt - tegen uw zin - gedeeld en doorgestuurd. Tijdens de workshop internetmarketing, verzorgd door Wija Koers van Wija Internetmarketing, werd besproken hoe dit is te voorkomen en hoe sociale media zijn in te zetten om positief voor de dag te komen. Haar dringende advies aan cumelaondernemers is om goed na te denken over wat ze online willen communiceren, naar wie en waarom. “Waar staat je bedrijf voor? Doe je dit niet, dan loop je zo achter de feiten aan en staat de vastgereden trekker in een mum van tijd op internet.”

Ze tipte de aanwezigen om bewustwording bij het personeel te kweken. “Laat ze zich realiseren wat de gevolgen kunnen zijn als ze een bericht online plaatsen. Zorg dat alle personeelsleden op de hoogte zijn van de kernwaarden van je bedrijf. Hiermee kunnen de medewerkers beter beoordelen of zij een bericht wel of niet online plaatsen.” De laatste tip betrof het reageren op berichten op internet. “Zorg dat deze reactie altijd opbouwend en positief is.”

De bijeenkomst over de Prestatieladder Socialer Ondernemen leverde een levendige discussie op. De PSO kan laten zien welke bedrijven meer dan gemiddeld bijdragen aan werkgelegenheid voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt en daarvoor wordt een erkenning (certificaat) afgegeven. De huidige toepassing van social return in aanbestedingen geeft namelijk grote problemen en draagt niet bij aan een daadwerkelijke en vooral structurele oplossing van het arbeidsmarktprobleem, zo hebben verschillende partijen vastgesteld. Sander Lubberhuizen van de gemeente Apeldoorn onderkende dat gemeenten ook worstelen met een goede invulling. Hij is wel kritisch over het gebruik van de PSO, maar ziet ook kansen, omdat het een eenvoudig instrument is. “Maar dan moet het wel meetbaar en regionaal kunnen worden ingezet.”

Stevig debat over AGR/GPS voor vaste mest In de workshop van de sectie Meststoffendistributie gaven medewerkers van het ministerie van Economische Zaken voorlichting over de aangepaste eisen voor de AGR/GPS voor vaste mest.

De aanwezige leden uitten hun grote ongenoegen over het voorgestelde systeem. Niemand kan uitleggen wat de meerwaarde van de sensoren in de as van de trailer, stelden zij vast. Bij veel bedrijven is er al ervaring met dit soort systemen voor België en die constateren een grote storingsgevoeligheid. Bovendien zijn volgens de ondernemers de voorschriften strijdig met situaties die in de praktijk voorkomen. Dit leidt volgens hen niet tot een betere handhaving, maar juist tot grote handhavingsproblemen.

Eerst moet het ministerie in gesprek met de sector om tot een werkbare opzet te komen alvorens bedrijven in deze apparatuur gaan investeren, was de mening van de aanwezigen. Al met al was het een bijeenkomst met een zeer stevige discussie, waarin op niet mis te verstane wijze de boodschap aan de medewerkers van het ministerie is meegegeven.

“Als de PSO maar breed wordt ingevoerd, dan kunnen wij er wel mee uit de voeten”, was de algemene opinie in de zaal. “Cumelabedrijven zijn familiebedrijven die sociaal in de maatschappij staan; voor ons is dat niet moeilijk aan te tonen.”

Bieten raffineren Waarom zou je met suikerbieten een heleboel water naar de fabriek transporteren als je dat kunt voorkomen door op het bedrijf de bieten al te bewerken. Die vraag stelden de onderzoekers van de Wageningen Universiteit zich toen ze keken naar mogelijkheden om de verwerking van bieten te optimaliseren. Tijdens de workshop presenteerde onderzoeker Gerrit Gerritsen de ontwerptekening van het resultaat van dat onderzoek: een mobiele verwerkingsunit opgebouwd in twee containers die op een bedrijf de bieten kan verwerken. Die heeft een theoretische verwerkingscapaciteit van negen ton bieten per uur. Komend jaar zal daarvan de eerste testversie worden gebouwd. Dan zal ook blijken of de theorie klopt.

Het zal een proces zijn dat met belangstelling wordt gevolgd door de cumelaondernemers, want velen wilden al meer weten dan de onderzoekers nu al wisten.

Workshop Google Glass Twintig jaar geleden twijfelden we nog of we wel of geen mobiele telefoon wilden.

Inmiddels zijn we 24 uur per dag bereikbaar en online. Er komen steeds meer mogelijkheden en één van de opvallendste van de laatste jaren is de Google Glass.

Danny Kriger en Niels Callenbach van Orange Talent presenteerden enthousiast de mogelijkheden van de bril. Het is mogelijk om te navigeren, video’s op te nemen, geluid op te nemen, te sms’en, te e-mailen en online te zoeken. In de glazen van de bril kan deze informatie worden geprojecteerd.

Met de bril is het bijvoorbeeld mogelijk inzicht te krijgen in alle kabels en leidingen in je blikveld. Hiernaast kan detailinformatie worden geprojecteerd van de betrokken nutsbedrijven, zodat je bij schade snel contact kunt opnemen met de instanties. Ondertussen knipper je met je ogen om een foto van de afwijkende ligging te maken en stuurt deze door naar kantoor. De vele aanwezigen adviseerden Orange Talent na een levendige discussie om de mogelijkheden voor de digitale werkbon, mestbonnen en een dodehoekcamera te onderzoeken.

Het werk gaat door.

54

GRONDIG - Januari 2015

Ontdek het Laudis effect:

krachtig, snel en veilig!

Zeer krachtig maïsherbicide • breed werkingsspectrum • gewasveilig • snelle werking • snel regenvast Gebruik gewasbeschermingsmiddelen veilig.

Lees vóór gebruik eerst het etiket en de productinformatie.

ondernemen met

cumela

CUMELA.NL

Op deze pagina’s samenvattingen van berichten die eerder op Cumela.nl zijn geplaatst. Wilt u op de hoogte blijven van het actuele nieuws? Ga naar Cumela.nl. Daar publiceert de redactie dagelijks nieuws van en voor de cumelasector.

DE EERSTE JAARCIJFERS ZIJN INGEVOERD Het jaar 2015 is amper begonnen of de eerste jaarcijfers 2014 zijn al ingevoerd! Dit jaar was Jan Willems uit Ravenstein de eerste deelnemer aan CUMELA-Kompas Analyse. Jan schrijft het succes mede toe aan de heer Buis van Raam Accountants in Langenboom, die de cijfers heeft ingevoerd. Als eerste deelnemer van 2014 en als dank voor de snelle aanlevering van de gegevens ontving Jan Willems uit handen van bedrijvenadviseur John Augustijn een overheerlijke taart. Deelname aan de kengetallenvergelijking geeft inzicht in knelpunten en verbeterpunten voor de deelnemer, met als doel het rendement te verhogen. Wanneer u de jaarcijfers 2014 gereed heeft voor deelname aan CUMELA-Kompas Analyse kunt u dat melden via de infolijn, uw bedrijvenadviseur of door een e-mail sturen naar kengetallen@cumela.nl.

VERKEERSOVERLEG GRONINGEN Het afdelingsbestuur van Groningen en bedrijvenadviseur Gerben Zijlstra hebben afgelopen november in samenwerking met het Verkeer- en Vervoerberaad Groningen een voorlichtingsbijeenkomst over landbouwverkeer georganiseerd voor gemeente- en provincieambtenaren die zich bezighouden met wegbeheer en verkeerszaken. Tussen de trekkers en zelfrijders van Loon- en Grondverzetbedrijf Wieringa BV in Bedum werden informatie en ervaringen uitgewisseld over knelpunten, praktijkgevallen en regelgeving op het gebied van landbouwverkeer in de provincie. Het doel van deze dag was het bevorderen van kennis, contacten en wederzijds begrip tussen praktijk en wegbeheerders. Getuige de grote belangstelling, de goede discussie en de enthousiaste reacties van de deelnemers is deze opzet geslaagd.

REGISTRATIEVERPLICHTING VOOR BEROEPSGOEDERENVERVOER DUITSLAND Vanaf 1 januari 2015 is het aantal branches in Duitsland uitgebreid waarvoor een wettelijk minimumloon geldt. Eén van de nieuwe branches is het beroepsgoederenvervoer. Het wettelijk minimumloon alsmede de daaraan verbonden extra administratieve controle-formaliteiten zijn van toepassing op zowel in Duitsland gevestigde werknemers als werknemers die tijdelijk in Duitsland werken. Zoals het er nu naar uitziet, valt aan deze nieuwe wettelijke vereisten in Duitsland niet te ontkomen, maar er zijn door de transportsector en TLN in Nederland nog wel een aantal zaken aan de orde gesteld.

CUMELA-EXCLUSIEFARTIKELEN Deze digitale Grondig-artikelen lezen leden gratis op Cumela.nl. De artikelen zijn opgemaakt als pdf, zodat u deze eenvoudig kunt downloaden en printen.

• Voorkomen van liquiditeitsproblemen. Financiële planning is belangrijker dan ooit.

• Uw investeringen financieel goed gepland. De bank een stapje voor.

• ISO 9001:2015 komt eraan. Wanneer gaat de nieuwe norm gelden en wat gaat er veranderen?

56

GRONDIG - Januari 2015

NIEUWE LEDEN De afgelopen periode hebben zich drie nieuwe leden ingeschreven bij CUMELA Nederland.

• Aerts Europa B.V. Broekhuizen (Limburg) • Maatschap H. Wolters en I. Wolters Willems Den Ham • Buis vof Uden

DOCUMENTATIE ROADSHOWS SOCIALE ZAKEN ONLINE De documentatie die is gepresenteerd tijdens de zes roadshows Sociale Zaken staan inmiddels op de website www.cumela.nl/roadshow. De belangstelling voor de roadshow was groot. In totaal hebben ruim 400 leden zich laten informeren over de wijzigingen op het gebied van arbeidsrecht. De Wet werk en zekerheid en de Participatiewet zijn inmiddels in werking getreden. Er is verder het één en ander veranderd op het gebied van het pensioen en de werkkostenregeling is verplicht. Staatssecretaris Wiebes moet overigens nader onderzoek doen naar alternatieven voor de Beschikking geen loonheffingen (BGL), die tot nader order is uitgesteld. Voorlopig blijft de VAR dus bestaan.

VEELGESTELDE VRAGEN LEEST U OP CUMELA.NL • Moet een zzp’er met Euro-vergunning een eigen auto hebben?

• Welke WW-premie moet ik voor een BBL’er hanteren?

• Is de PGS 30 ook van toepassing voor een oliebar?

PRIJSINDEX BRANDSTOF De gemiddelde dieselprijs is in december met meer dan zeven procent gedaald. De eindstand van de door ons genoteerde prijzen zit nog net boven de euro. Over heel 2014 is de prijs met 0,6 procent licht gedaald. Dit komt doordat de prijs in de zomerperiode hoger is.

WINTEREDITIE CUMELA JONGERENDAGEN Groei jij mee of zeg jij nee? Zeventig jonge ondernemers hebben op 6 en 7 januari geen nee gezegd tegen de wintereditie van de Jongerendagen 2015. Gastheren van deze editie waren Technische Handelsonderneming C. van der Pols en Zn. BV en Dick Klok Cultuurtechniek.

Twee heel mooie bedrijven, waar de deelnemers gastvrij zijn onthaald.

Lou Snoek, overlevende van de nieuwjaarsbrand in Volendam in 2001, vertelde de deelnemers zijn levensverhaal en liet een duidelijke boodschap horen: denk in kansen, niet in beperkingen. Woorden die menig jonge ondernemer nog lang in de oren zullen klinken. Het thema ‘Businessplan’ werd praktisch neergezet door de uitkomst van de behandelde casus te bespreken met André de Swart (adviseur bedrijfskundige zaken van CUMELA Advies) en een ondernemersforum. Dit forum bestond uit Wilfred van Werven, directeur van Van Werven Infra, en Willem Berkhof, directeur van Berkhof Scherpenzeel. Zij deelden hun ondernemersvisie: blijf als ondernemer dichtbij jezelf en probeer van het weggeefmodel naar een verdienmodel te komen.

VOORZITTER Maandelijks op deze plaats een column van één van de sectievoorzitters van CUMELA Nederland. Deze maand Wim van Mourik, voorzitter van de vereniging.

EMVI is acquisitie In de zeven vette jaren komt het meeste werk bijna als vanzelf op ons af, maar in de zeven magere jaren gaat dat niet als vanzelfsprekend en zullen we er meer voor moeten doen. Als ondernemer moeten we dus acquisitie plegen, het verwerven of verkrijgen van nieuwe opdrachten. Eropuit om klanten te bezoeken om uw diensten, kennis en meerwaarde onder de aandacht te brengen. Geen gemakkelijke opdracht tegenwoordig, want niet iedereen zit te wachten op uw spontane bezoek. Acquisitie wordt niet op prijs gesteld. Afgezien daarvan vindt niet iedereen het even gemakkelijk om zomaar een verkoopgesprekje te voeren en te praten over wat we allemaal kunnen en hoe goed we hierin zijn. De gemiddelde cumelaondernemer is bescheiden en terughoudend en laat het liever zien dan dat hij het moet vertellen, ondergetekende niet uitgezonderd. Maar om het te kunnen laten zien, moeten we het wel eerst aannemen.

Nu werd ik laatst uitgenodigd om mee te doen aan een EMVI-inschrijving (economisch meest voordelige inschrijving). Hierbij weegt niet alleen de prijs mee, maar ook het plan van aanpak, de werkvolgorde, de planning en de machinekeuze. Na het indienen van de documenten word je uitgenodigd om dit allemaal mondeling te komen toelichten aan de opdrachtgever. Daarin ligt een kans! Nu wordt acquisitie gevraagd en dat praat een stuk gemakkelijker.

In de plannen en het gesprek hebben we de ruimte om onze kennis en meerwaarde aan de man te brengen. Zomaar een uur in gesprek met in mijn geval drie personen over verdichting versus waterdoorlatendheid, drainage, capillaire werking, grondwaterstand, storende lagen, structuurbederf, grondbewerkingen, verschraling, rupsen versus wielen, planning versus weersomstandigheden enzovoort, enzovoort. En met de bodemkennis vanuit de landbouw is dat voor ons als cumelabedrijven gesneden koek en loopt zo’n gesprek als vanzelf.

Natuurlijk kunnen we vanuit een andere invalshoek een hele discussie houden over deze manier van aanbesteden, maar of u nadien zo’n werk nu aanneemt of niet, u heeft in elk geval een geweldige kans gehad om uw kennis en kunde onder de aandacht te brengen en daarom durf ik te beweren: EMVI is acquisitie.

OOK OP CUMELA.NL • Maatregelen vogelgriep per 31 december 2014 • Cumelabedrijven aan het woord over reinigen veldspuit en verwerken waswater • Ruwvoederhandel aansluiten bij Stichting SecureFeed?

• Code 95-cursussen in Ommen

Wim van Mourik, Voorzitter CUMELA Nederland

GRONDIG - Januari 2015

57

Ruikt uw mestseizoen naar meer?

Met de neus naar de toekomst worden de Vredo Zodenbemesters voortdurend ontwikkeld om de techniek en wetgeving voor te zijn. Het mestseizoen 2014 is nu voorbij: gaat u het verleden repareren of in de toekomst investeren?

Mesttechniek kan altijd beter. Daarom nodigt Vredo u uit om nu een afspraak te maken met vertegenwoordiger Stefan of André om onze mestgerichte oplossingen door te nemen - vraag daarbij naar de beste inruilwaarde.

Stefan Wisselink (+31 6 30 99 50 63) & André de Waard (+31 6 53 43 73 11) Na

dag 1

Vredo Dodwaard BV +31 (0) 488 411 254 verkoop@vredo.nl www.vredo.nl

Na

dag 6

Na

dag 18

Investeer in klant tevredenheid, investeer in een Vredo.

De beste in het veld

BIGAB® haakarmtrailers – De marktleider in Europa

BIGAB – ER IS MAAR ÈÈN DE ECHTE BIGAB 10–14

SIMA 5AA102

BIGAB 20–24

BIGAB 17–20

Importeur voor Nederland 6971 KM OEKEN (Brummen) Fabrikant: info@forsmw.com • www.forsmw.com

Tel. 0031 575 476 555 info@hissink-oeken.nl www.hissink-oeken.nl

SpecialiSt in grondbewerking

Tempo

zaaimachine

‘Hogere zaaisnelheid, excellente zaaikwaliteit en bewezen betere opkomst. Zaaien met Tempo staat gelijk aan prestatie, snelheid én kwaliteit.

Bieten, mais, soja, koolzaad, etc.: alles met één machine!’

Freiberger XL

Garanno

Breton XL

Forest

Graslandbeluchter

Graslandwoeler

• • •

Twee rijen verende tanden Frame hoogte 67 cm Werkbreedtes van 675 tot 800 cm

• • •

Precisiebemester Mest aan weerszijden plantwortel Werkbreedtes van 450 tot 600 cm

precies wat nodig is

• • •

Voorzetcultivator Frame hoogte 75 cm Werkbreedtes van 200 tot 400 cm

• • •

Deelbare cultivator Frame hoogte 75 cm Werkbreedtes van 275 tot 600 cm

Tel. +31 (0)58 257 15 55 www.homburg-holland.com

• • •

Werkdiepte ±15 cm Opheffen verdichtingen toplaag Werkbreedtes van 250 tot 800 cm

• • •

Werkdiepte van 15 tot 40 cm Hersteld de waterhuishouding Werkbreedtes van 270 tot 600 cm

0546-644866 | info@eversagro.nl | www.eversagro.nl

ALLES VOOR IN EN OM DE WERKPLAATS • keuren en certificeren van lasapparatuur • keuren en certificeren van autogeen • speciale chemie/sprays • speciale hardoplasdraad • speciale gietijzerelectrodes • speciaal gereedschap TECHNOLIT® Nederland - E-mail contact@technolit.nl t.a.v.Harald Wolsink - mobiel 06-53787789

ondernemen met

cumela

TOOLBOX

Werken in de werkplaats Tips en vuistregels voor de toolboxmeeting Als een werkplaats schoon en netjes is en efficiëntie uitstraalt, geeft dan een heel andere indruk dan bij een romVoor meer info over veilig werken, kijk op www.agroarbo.nl

melige, smerige werkplek. Ook het werken in een werkplaats die onder controle is, gaat een stuk beter dan het werken in een werkplaats waar van alles in de weg ligt. Het ruim houden van een werkplaats gaat het gemakkelijkst als je er een gewoonte van maakt alles direct weer op te ruimen. En het is voor jezelf een stuk veiliger.

RISICO’S Bij het werken in een werkplaats moet je je gezonde boerenverstand gebruiken. Sta er eens bij stil wat er in jullie werkplaats gevaarlijk is en doe er wat aan. Denk daarbij aan: • het onnodig inademen van (uitlaat)gassen en dampen, thinners et cetera; • het risico om zelf aangereden te worden of bijvoorbeeld tegen een stelling te rijden; • het kunnen omvallen van een stelling door ongunstige belasting;

60

GRONDIG - Januari 2015

• de kansen op beknelling (veilig stutten, brug, kolomboor, draaibank, slijptol); • de kans op brand of elektrocutie; • het breken van kettingen of hulpmiddelen omdat de last te zwaar is of het kunnen losschieten van de last uit de hijshaak; • het vallen in een open smeerkuil; • het kunnen knappen van een band tijdens het bijpompen.

TIPS EN VUISTREGELS Algemene veiligheid • De werkplaats is geen kantine. Mensen die niet in de werkplaats werken, zouden daar ook niet moeten zijn, zeker niet om even te kletsen. Dat leidt de monteurs af en zorgt gemakkelijk voor onveilige situaties.

• Zorg voor voldoende ruimte en licht om het werk te kunnen uitvoeren. Dat werkt prettiger en zorgt ervoor dat je niet onnodig gedraaid of gebukt moet staan.

• Zorg dat materiaal niet kan omvallen. Zet bijvoorbeeld wielen en gasflessen veilig weg, zorg dat de kolomboor vast zit aan de vloer, et cetera.

• Ruim op. Zorg dat jij of anderen niet kunnen vallen over rondslingerende gereedschappen, machineonderdelen of andere materialen en houd vluchtwegen vrij! Merk je dat je niet opruimt? Beoordeel eens waarom dat zo is. Wat kan handiger worden ingericht, zodat opruimen wel mogelijk is?

• Draag nooit loshangende kledingstukken bij ronddraaiende delen (slijpmachine, draaibank, aftakas). Te grote handschoenen zijn hierbij ook een risico. Bij het werken met de kolomboor mogen geen handschoenen worden gedragen.

• Bij het opladen van accu’s ontstaat het zeer explosieve knalgas. Zorg dat er geen ontstekingsbron in de buurt komt, zoals een vonkje of een schakelaar.

Ruim de werkplaats op en houd vluchtwegen vrij.

Werken in een nette en ordelijke werkplaats is veiliger en gaat een stuk beter dan het werken in een werkplaats waar van alles in de weg ligt.

Zorg dat jij of anderen niet kunnen vallen over rondslingerende gereedschappen, machineonderdelen of andere materialen.

Gezondheid • Adem geen schadelijke dampen in (lasrook, uitlaatgas, thinner, verf). Zorg voor voldoende afzuiging of ventilatie, spuit bijvoorbeeld vlak voor de pauze en zet de deuren open. Als er een walm in de ruimte hangt, kun je er zeker van zijn dat je die inademt. Over het algemeen kunnen die stoffen beter niet in je lichaam komen.

• Zorg goed voor je gehoor. Gehoorschade is onomkeerbaar.

Gehoorbescherming is nodig als je harder moet gaan praten om elkaar te verstaan (als je op een meter afstand van elkaar bent).

• Belast je lijf niet onnodig zwaar, zorg voor een goede werkhoogte en gebruik tilhulpmiddelen waar het kan. Zorg ook voor bescherming tegen een koude vloer (bijvoorbeeld een matje), werk nooit met een ontblote onderrug. Draag de persoonlijke beschermingsmiddelen.

• Vetten en oliën zijn giftig. Zorg dat je er niets van binnen krijgt (handen goed wassen voor het eten of drinken).

Brandgevaar • Zorg dat stroomkabels niet beschadigen (niet onnodig op de vloer laten liggen).

• Gebruik nooit wandcontactdozen als verlengsnoer.

• Las veilig en slijp verstandig. Pas op met doeken die olie of vetten bevatten.

• Zorg dat gas- en zuurstofflessen flessen veilig staan.

• Zorg dat je weet waar de brandblusser is.

Corina van Zoest-Meester Adviseur arbo

GRONDIG - Januari 2015

61

ondernemen met

cumela

CLAUSULES KUNNEN VERVELENDE GEVOL

Controleer uw polis!

De laatste jaren hebben verzekeraars de spelregels flink aangescherpt. In bijna elke brandverzekering zijn clausules opgenomen die de ondernemer dwingen om zorgvuldig te werken en bepaalde voorzorgsmaatregelen te nemen. Doet hij dit niet, dan kan de verzekeraar weigeren om de schade te betalen of een hoog eigen risico in mindering brengen op het schadebedrag. Ook de aansprakelijkheidsverzekering voor bedrijven stelt steeds vaker eisen aan het verzekeren van brandgevaarlijke werkzaamheden.

Elk jaar ontstaat bij een groot aantal ondernemingen brand.

In zeker één op de tien bedrijfsbranden is de oorzaak onachtzaamheid bij brandgevaarlijke werkzaamheden. Ook brandstichting in buiten opgeslagen pallets, afvalcontainers en banden en onveilig gebruik van de elektrische installatie zijn veel voorkomende oorzaken van brand. Veel bedrijven die worden getroffen door een grote brand komen de gevolgen ervan niet te boven.

Preventie In Nederland wordt door particulieren en bedrijven jaarlijks € 3,7 miljard aan premie betaald voor brandverzekeringen.

De totale schadelast en de bijkomende kosten komen daar nog zelfs bovenuit! De schadelast bij bedrijven neemt nog jaarlijks toe en verzekeraars willen daarom alles in het werk stellen om de kans op het ontstaan van schade te verkleinen en de omvang van schadebedragen te beperken.

Een verzekeraar heeft een beperkt aantal mogelijkheden om zijn resultaat te verbeteren. Hij kan de premie en het eigen risico verhogen en de dekking beperken. Deze maatregelen verbeteren het resultaat wel, maar leiden er niet toe dat er minder schade ontstaat. Het gedrag van de verzekerde verandert namelijk maar in zeer beperkte mate. Daarnaast kan

62

GRONDIG - Januari 2015

de verzekeraar de verzekerde preventiemaatregelen laten nemen om de kans op het ontstaan van schade te verminderen of de gevolgen ervan te verkleinen. Deze laatste maatregelen hebben op de lange termijn een veel groter effect.

Zij leiden namelijk tot een vergroot risicobewustzijn en een gedragsverandering, waardoor minder schades zullen ontstaan.

Inspecties Brandverzekeraars laten de meeste bedrijven inspecteren voordat de verzekering wordt afgesloten om te beoordelen of de belangrijkste zaken op orde zijn: • Orde en netheid.

• De aanwezigheid van voldoende blusmiddelen.

• De toestand van de elektrische installatie en de aanwezigheid van acculaadinrichtingen.

• Het van kracht zijn van een rookverbod.

• Het gebruik van (metalen) afvalemmers en de afvalbehandeling.

• De opslag van brandgevaarlijke zaken binnen en buiten de gebouwen.

• Uitvoering van brandgevaarlijke werkzaamheden.

• De bouwaard en inrichting van de gebouwen.

LGEN HEBBEN Aan de hand van de inspectie wordt bepaald of een bedrijf kan worden verzekerd en welke clausules in de brandverzekering worden opgenomen. De drie meest voorkomende clausules zal ik hierna kort bespreken.

Clausule brandgevaarlijke werkzaamheden Onder brandgevaarlijke werkzaamheden vallen alle bewerkingen waarbij open vuur, vonkvorming of hoge temperaturen kunnen voorkomen, zoals onder andere lassen, slijpen, (vlam)solderen, snijbranden en föhnen. In deze clausule wordt de verzekerde verplicht om bij uitvoering van dergelijke werkzaamheden een aantal maatregelen te nemen. Alle brandbare zaken moeten uit de directe omgeving van de werkzaamheden worden verwijderd of worden afgedekt, er moet iemand met een blusmiddel aanwezig zijn, er moeten branddekens beschikbaar zijn en er moet een nacontrole worden gehouden. Doet de verzekerde dit niet, dan zijn er, afhankelijk van de verzekeraar, twee mogelijkheden: • E r geldt een sterk verhoogd eigen risico, dat kan variëren van € 25.000,- tot € 100.000,-.

• E r is geen dekking.

Clausule elektrische installatie De clausule elektrische installatie legt u als ondernemer de verplichting op om de installatie te laten voldoen aan de veiligheidsnorm voor laagspanningsinstallaties, de zogenaamde NEN 1010. Daarnaast moet de installatie elke vijf jaar worden gekeurd op gebreken. Gebreken die worden geconstateerd, moeten binnen drie maanden zijn verholpen.

In geval van schade moet de verzekerde aantonen dat aan deze voorwaarden is voldaan. Is dat niet het geval, dan betaalt de verzekeraar de schade alleen wanneer de verzekerde aannemelijk gemaakt dat de schade niet door een gebrek in de installatie is veroorzaakt.

Clausule buitenopslag De clausule buitenopslag regelt de opslag van brandbare materialen in de nabijheid van gebouwen en afdaken. Bij brandbare materialen moet u denken aan hout, pallets, banden, kunststof, afvalcontainers en dergelijke. Deze materialen moeten ten minste vijf of tien meter afstand van gebouwen of afdaken zijn geplaatst. Is dit niet het geval, dan geldt meestal een sterk verhoogd eigen risico, dat kan variëren van € 25.000,- tot € 100.000,-.

Naast deze drie clausules kan nog een veelheid van clausules voorkomen, die allemaal verplichtingen met zich mee brengen en die ingeval van schade bepalen of er wel dekking is en hoe hoog het eigen risico is.

Het vervelende van de meeste clausules is dat de verzekeraar in feite zegt: “Beste verzekerde, u heeft zich niet aan onze

spelregels gehouden, dus u moet bewijzen dat de schade niet daardoor ontstaan is of daardoor vergroot is.” Door deze bepaling heeft u als verzekerde de bewijslast gekregen. En met name bij grote brandschades is het achteraf vaak onmogelijk om alle feiten en gebeurtenissen nog zuiver te reconstrueren.

Aansprakelijkheidsverzekering In de aansprakeljkheidsverzekering voor bedrijven is tegenwoordig ook vaak een clausule voor brandgevaarlijke werkzaamheden opgenomen. Dit komt omdat sinds dit jaar brandverzekeraars meer dan in het verleden de door hen betaalde schade gaan verhalen op de veroorzaker (zie artikel in Grondig 1/2014). Voor de verzekeraar is het daarom van belang om vooraf in te schatten of een bedrijf brandgevaarlijke werkzaamheden bij derden verricht. Is dit nooit het geval, dan zal de dekking voor dergelijke werkzaamheden worden uitgesloten in de polis. Is dit incidenteel of regelmatig het geval, dan zal de verzekeraar strenge eisen stellen en een hogere premie en eigen risico voorstellen. Deze strenge eisen worden dan vertaald in een clausule brandgevaarlijke werkzaamheden die nagenoeg gelijk is aan de clausule bij de brandverzekering.

Het probleem ligt vooral bij bedrijven die zeer incidenteel met een slijptol, lasapparaat of snijbrander werkzaamheden uitvoeren bij derden. Ondernemers in de cumelasector zijn zich lang niet altijd bewust dat dit voorkomt en nemen vaak niet de benodigde veiligheidsmaatregelen.

Polis controleren Het zal niet uw favoriete bezigheid zijn: het lezen van uw polisvoorwaarden en de bijbehorende clausules. Toch is het iets wat u wel moet doen. De consequenties van veel clausules zijn zo vergaand dat de continuïteit van uw bedrijf in gevaar kan komen. Wilt u zich hier niet zelf in verdiepen, neem dan contact op met de specialisten van CUMELA Verzekeringen.

Zij helpen u graag verder.

TEKST: Ron Krisman directeur commerciële zaken CUMELA verzekeringen

Enige jaren geleden was een ondernemer op zijn terrein bezig om met een slijptol een oud hekwerk te demonteren. Door wegspringende vonken ontstond brand in een vlakbij staande caravan. Deze brand sloeg over en een schuur brandde totaal af. Totale schade € 125.000,-.

De besproken clausules waren toen nog niet van toepassing. Was dat wel het geval geweest, dan had de ondernemer een (groot deel van) de schade niet vergoed gekregen.

GRONDIG - Januari 2015

63

ondernemen met

cumela

VERANDERINGEN MESTREGELGEVING

Regels aangescherpt De gebruiksnorm fosfaat gaat, zoals met Brussel is afgesproken, naar beneden. De bemestingsruimte in Nederland daalt hierdoor nog met circa zeven procent. In de tabel zijn zowel de normen voor 2014 als voor de jaren 2015 tot en met 2017 weergegeven.

In Zuidoost-Nederland zijn de nitraatgehaltes in het grondwater nog behoorlijk te hoog. Daarom dalen de stikstofgebruiksnormen voor uitspoelingsgevoelige gewassen op de zandgronden in Noord-Brabant en Limburg met circa twintig procent. Dit heeft forse gevolgen voor het realiseren van een optimale teelt en zal in de meeste gevallen leiden tot opbrengstderving. Enkele voorbeelden: suikerbieten gaan van 145 naar 116, zetmeelaardappelen van 230 naar 184 en maïs van 140 naar 112 kilogram werkzame stikstof per hectare.

Emissiearm aanwenden bouwland

Met ingang van 1 januari 2015 zijn er allerlei zaken in de mestregelgeving veranderd. De gebruiksnormen zijn naar beneden aangepast, diverse gebruiks­regels zijn veranderd en vervoersregels zijn gewijzigd. We hebben alle veranderingen voor u op een rij gezet.

Gebruiksnorm fosfaat in kilogrammen per hectare Grasland Pal-waarde < 27 27-50 > 50 Bouwland Pw-waarde < 36 36-55 > 55

64

Categorie laag neutraal hoog

Categorie laag neutraal hoog

GRONDIG - Januari 2015

2014 100 95 85

2014 80 65 55

2015-2017 100 90 80

2015-2017 75 60 50

Om de vergunningverlening voor veehouderijbedrijven in de buurt van Natura 2000-gebieden weer vlot te trekken, wordt de Programmatische Aanpak Stikstof ingevoerd. Bij deze aanpak horen generieke (algemeen geldende) maatregelen waarmee de totale emissie van ammoniak in Nederland moet dalen. Enkele van die maatregelen hebben betrekking op het emissiearm aanwenden van mest op bouwland. In de loop van 2015 (vanaf het moment dat de PAS in werking treedt) mag de mest niet meer op de grond worden gesproeid (met een omgekeerde ketsplaat) en dan met dezelfde machine worden ingewerkt. De mest moet op bouwland voortaan via een volledig tot op de grond gesloten systeem in één werkgang op of in de bodem worden gebracht.

Wordt de mest in de bodem gebracht, dan mag dat: • in strookjes van maximaal vijf centimeter breed. De mest moet dan geheel in de sleufjes zitten. Is de grond onbeteeld, dan moet het sleufje ook minimaal vijf centimeter diep zijn; • op zodanige wijze dat de mest door de grond wordt gemengd en de mest niet meer zichtbaar is.

Als de mest op de grond wordt gebracht, moet die door dezelfde machine worden ondergewerkt, zodat dat de mest direct na op de grond te zijn gebracht met grond wordt afgedekt of intensief door de grond wordt gemengd en niet meer zichtbaar is.

Stuifbestrijding Met ingang van 2015 is er een permanente voorziening voor stuifbestrijding in veenkoloniaal gebied en op Texel. In de periode van 1 maart tot en met 31 mei mag in deze gebieden runderdrijfmest breedwerpig bovengronds worden toegepast als stuifbestrijder. Hiermee komt een eind aan de jaarlijkse race tegen de klok voor het mogen inzetten van

dierlijke mest als stuifbestrijder. In plaats van runderdrijfmest kan natuurlijk ook papiercellulose als antistuifdek worden toegepast.

Veenkoloniaal gebied zijn gronden in de provincie Drenthe, de provincie Groningen ten zuiden van het Eemskanaal, de provincie Overijssel ten noorden van de lijn Zwolle-OmmenNijverdal-Almelo-Albergen-Tubbergen en de provincie Friesland ten oosten van de lijn Elsloo-Oostwolde-Haulerwijk.

Graslandvernieuwing bij schade In grasland op zandgrond hebben we al enkele jaren problemen gezien met schade als gevolg van droogte of vraatschade door emelten of engerlingen. Er is nu een speciale regeling opgenomen om in deze gevallen het grasland te mogen vernietigen en vernieuwen. Hiervoor moet worden voldaan aan de volgende regels: • De beschadiging van het grasland is veroorzaakt door droogte of door vraat van emelten of engerlingen.

• De verwachte grasopbrengst zonder herinzaai is naar verwachting ten minste 25 procent lager dan in een jaar zonder vraat of droogte.

• De totale oppervlakte beschadigd grasland bedraagt ten minste vijf procent van de oppervlakte grasland die bij het bedrijf in gebruik is.

• Een geregistreerd schade-expert bevestigt in een op het bedrijf te bewaren rapport dat is voldaan aan de drie voorwaarden hierboven.

• Het voornemen om de graszode te vernietigen, wordt minimaal zeven werkdagen voorafgaand aan de daadwerkelijke vernietiging, maar na het gereedkomen van het schaderapport, gemeld bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO).

• Op de desbetreffende percelen grasland vindt herinzaai van gras plaats binnen zeven werkdagen na de vernietiging.

AGR/GPS voor vaste mest Voor vaste mest zal de AGR/GPS-unit vast op het voertuig moeten worden gemaakt. Hierbij wordt een deel van de apparatuur in de cabine gemonteerd en een deel (de sensor) op de as van het deel van het vervoermiddel worden gemonteerd waar de vracht mest boven zit. Voor iedere vracht mest die het vervoermiddel kan meenemen, moet een aparte sensor worden geïnstalleerd. De sensor moet in staat zijn om automatisch vanuit de druk in de luchtbalgen een laad- en losbericht te genereren.

Voor voertuigen zonder luchtvering is een overgangsperiode van een jaar opgenomen. Het ministerie gaat ervan uit dat in dat jaar de praktijk ook voor die voertuigen een oplossing heeft ontwikkeld om een automatisch laad- en losbericht te genereren.

Op dit moment is duidelijk dat de ontwikkelaars van de be-

nodigde apparatuur niet gereed zijn. Die zijn bezig met het testen en moeten daarna nog een typegoedkeuring verkrijgen. De planning van de onderzoeken voor de typegoedkeuring bij Wageningen Universiteit loopt tot in januari. Daarom heeft het ministerie op basis van een verzoek van CUMELA Nederland een overgangstermijn tot 1 april 2015 voor deze apparatuur opgenomen.

Onafhankelijk monsternemer De wijziging met betrekking tot de onafhankelijk monsternemer is niet per 1 januari 2015 ingegaan. Pas onlangs zijn keuzes gemaakt over de opstart van deze nieuwe werkwijze.

Begonnen zal worden met deze werkwijze voor vaste fracties van gescheiden mest. Nadat ervaring met het systeem is opgedaan, kan dat dan worden uitgebreid naar alle vaste mest. Ook is besloten dat niet alleen laboratoria de monsters mogen nemen, maar ook gespecialiseerde monsternamebedrijven. De betrokken organisaties moeten hiervoor worden geaccrediteerd en erkend. Dit moet garanties voor de onafhankelijkheid van de monsternemer geven.

De hele regelgeving hiervoor moet nog worden gemaakt en aan de andere lidstaten van de Europese Unie voorgelegd.

Alleen als alles zeer voorspoedig loopt, zou de start per 1 juli 2015 kunnen zijn, anders wordt het al snel 1 januari 2016.

Verruiming pilot mineralenconcentraten De pilot voor de productie en het gebruik van mineralenconcentraten mag worden uitgebreid van tien naar dertig bedrijven. Vanaf 1 januari 2015 kunnen bedrijven zich hiervoor aanmelden. De toewijzing vindt waarschijnlijk plaats op volgorde van aanmelden. De precieze regels en voorwaarden zijn nog niet bekend, maar volgt u de berichtgeving op de website www.rvo.nl.

Forfaitaire normen scheidingsproducten De gehalten van mestscheidingsproducten (de mestcodes 11, 13, 41 en 43) kunnen met ingang van 2015 niet meer forfaitair worden bepaald. Dit houdt in dat bij alle uitzonderingen op de bemonsteringsplicht (bijvoorbeeld boer-boertransport, Vogelaar-variant, levering aan particulieren, enzovoort) er voor deze scheidingsproducten toch moet worden bemonsterd en geanalyseerd, ook al is AGR/GPS daarbij niet nodig. De samenstelling van de scheidingsproducten is in de praktijk zo variabel, dat niet kan worden volstaan met een gemiddelde waarde. Alleen als mestmonsters in het ongerede raken, kunnen de forfaits door RVO nog worden gebruikt.

TEKST: Hans Verkerk secretaris mestoffendistributie CUMELA Nederland

GRONDIG - Januari 2015

65

ondernemen met

cumela

BEDRIJVIG

CUMELA Nederland

Praktijk

FEIT: Vanaf dit nummer sluit Grondig elke keer af met de nieuwe pagina Bedrijvig. Met daarin opvallende zaken die de verschillende buitendienstmedewerkers van CUMELA in het veld tegenkomen.

FEIT: CUMELA was gedurende de vogelgriepuitbraak 24/7 bereikbaar en stond rechtstreeks in contact met het ministerie van Economische Zaken, de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit en de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland.

FEIT: Jaarlijks begeleiden wij 500 bedrijven op het gebied van ruimtelijke ordening en milieu. 2015 begint voor één van onze leden met een succesvolle bedrijfsverplaatsing vanuit het dorp naar het buitengebied, waarbij er onder meer een nieuwe loods van ruim 2000 vierkante meter mag worden geplaatst.

FEIT: 2014, net voor kerst: met een ondernemer naar de bank geweest voor het toezicht van bijzonder beheer. Als de gezamenlijk gestelde doelen worden behaald, wordt het bedrijf medio 2015 vanuit bijzonder beheer naar normaal toezicht verplaatst en gaat de rente omlaag. Dit wordt op ons verzoek schriftelijk vastgelegd .

FEIT: Op 6 en 7 januari: met 70 jongeren gesproken over de opbouw van een bedrijfsplan.

Hoe maak je het, wat moet erin, wat is de aanpak, wat is je eigen rol, wat is de positie van de familie, et cetera. Kortom, het bepalen van een strategische visie voor bedrijven tijdens de Jongerendagen.

FABEL: Rijbewijs kwijt is geen trekker meer rijden. Dat is een fabel. Pas wanneer de rijbevoegdheid wordt ontzegd, mag iemand geen trekker meer rijden. Let op: dit verandert per 1 juli 2015, wanneer het trekkerrijbewijs wordt ingevoerd. Dan moet u bij inname van het rijbewijs ook de trekker laten staan.

Leuke vondst om aandacht te vragen voor begrip bij werk langs de weg.

Feit of fabel?

Afwijzing door de bank Begin december zat ik bij één van onze leden, een familiebedrijf met dertien medewerkers, met twee broers aan het roer.

Laten we ze Jos en Jan noemen. Hun bedrijf is voornamelijk gericht op het grondverzet, een hoek van onze sector waar behoorlijke klappen zijn gevallen, maar gelukkig niet hier.

Het bedrijf is financieel gezond. Eigenlijk zijn de broers de crisis net een stap voor geweest. Ze hebben tijdig besloten om niet verder te groeien, ondanks het ruime aanbod van werk. Gezond worden was belangrijker dan groter worden en hoe lastig die beslissing ook was, achteraf is het een goede zet geweest.

Gedurende het gesprek komt een lastig probleem naar boven. Ze willen de locatie van de buurman kopen en met het financieel goede resultaat werd geen probleem bij de bank verwacht. Er wordt echter geen lening verstrekt. Navraag bij de accountmanager leert dat er eigenlijk niet eens naar de aanvraag is gekeken. De kredietafdeling heeft er een stempel op gezet met ‘risicosector’. Het bedrijf is sterk gerelateerd aan de bouwsector en die is te onzeker. Ik leg uit dat wij ook merken dat het moeizaam gaat, maar dat er nog wel mogelijkheden zijn. Belangrijk voor het bedrijf is dat naast de cijfers steeds meer wordt gekeken naar de ondernemers en hun visie. De grootste angst van de bank is een ondernemer

66

GRONDIG - Januari 2015

zonder visie die geld gaat uitgeven. De bank wil zien dat de ondernemer nadenkt over de toekomst, dat hij weloverwogen beslissingen neemt en bewuste stappen zet. Dat is voor de bank risicovermindering.

De afwijzing heeft ook intern druk gegeven. Jos, die financieel verantwoordelijk is, moet uitleg geven aan Jan. Jan zit op de kraan en Jos regelt de financiële kant van het bedrijf. Beiden zijn goed in wat ze doen en zouden niet willen ruilen. De situatie is echter veranderd en het begrip voor elkaar is minder geworden. Maakte in het verleden de kraanmachinist de meeste uren, nu is dat de man op kantoor. Lag voorheen de druk bij het af krijgen van het werk buiten, nu ligt de druk bij het verwerken van de bonnen en de facturatie. We spreken af om wekelijks een werkoverleg in te plannen om zaken door te spreken. Niet om elkaar te controleren, maar om te zorgen dat de broers elkaar weer begrijpen. En we gaan aan de slag met een goed ondernemersplan, een liquiditeitsbegroting en een goed voorbereid gesprek met de bank. De locatie van de buurman komt tenslotte maar één keer te koop.

Ans de Bie Teamleider bedrijvenadviseurs

t s g n e r b p o l e top kor r t s g n e r b p o l e top zetme vroegrijp s tay green

S I L A I N GE

vroege kor r elmaïs

FAO 230

e g e o r v ïs a m o l si

Voor een geniaal maïssaldo! ✓ ✓ ✓ ✓

Silomaïs / CCM / Geplette maïs / MKS Vroegrijp Top korrel (= zetmeel) opbrengst Als silomaïs: - Top zetmeelopbrengst - Top voederwaardeopbrengst ✓ Goede stay-green ✓ Goede oogstzekerheid ✓ Goede tolerantie tegen bladvlekkenziekte

Voor meer informatie: Tel. B +32-(0)3-449 02 20 Tel. NL +31-(0)76 50 23 517 www.kwsbenelux.com

Download gratis de App www.kws-maismanager.nl www.kws-maismanager.be

6R: TRACTIE EN COMFORT INBEGREPEN Financiering voor 1 jaar **

0,00%

NU MET GRATIS TLS*

6R-serie trekkers zijn nu verkrijgbaar met TLS Plus voorasvering – tegen een zeer aantrekkelijke optieprijs! Trakteer uzelf op meer tractie en comfort. Van 105 pk tot 210 pk. Deze trekkers bieden u een brede keuze aan effi ciënte transmissies, van het comfortabele en beproefde AutoPowr tot de exclusieve DirectDrive technologie met dubbele koppeling. Ga vandaag nog naar uw John Deere dealer om kennis te maken met de 6R. * De actie is geldig t/m 30 april 2015. Vraag uw dealer naar de voorwaarden. ** De financieringsactie is geldig t/m 30 april 2015 voor nieuwe tractoren. De financieringsinformatie is vrijblijvend, hieruit ontstaan geen contractuele verplichtingen. Uitsluitend voor zakelijk klanten in Nederland. Fouten, aanvullingen, modifi catie en herroeping voorbehouden. Eventuele kosten die zouden kunnen ontstaan, zijn buiten beschouwing gelaten. Alle aanbiedingen zijn onder voorbehoud van acceptatie door John Deere Financial, ’s-Hertogenbosch. John Deere Financial is een handelsnaam van BNP Paribas leasing Solutions N.V.

JohnDeere.com