Grondig 1 - 2017

vakblad voor specialisten in groen, grond en infra

22 - OVER RILLEN HET WATER IN 10 - KUIPERS SCOORT OP INSPIRATIEDAGEN 30 - ZAAIMACHINES SNELLER EN SMALLER 38 - ZORGVULDIG MET ADBLUE 56 - GEZONDE GROEI IN CUMELASECTOR

1 2017

NIEUW in middenvroeg 2017

Ga ook voor hogere voerefficiëntie met onze nieuwe generatie 31-maïs De 31-maïsgeneratie van LG verzekert u van méér melk per hectare en dus van een hoger rendement per kilogram drogestof. In de berekening van uw accountant ziet u de voerkosten dan ook flink dalen. Wat de winstgevendheid alleen maar bevordert. Met deze hoogverteerbare maïs zet u ruwvoer dus veel efficiënter in. De nieuwe 31-maïsgeneratie is verkrijgbaar in zeer vroeg, vroeg en middenvroeg.

www.LG31mais.nl

Elke keer beter, altijd de beste.

INHOUD 5 Redactioneel 6 In Actie: Van der Flier, Winschoten 9 Commentaar 10 CUMELA Inspiratiedagen 14 Vent & Visie: Patrick Schothuis en Frans Klaaijsen, Bia BV 18 Sterk Werk: Gebr. Poppink, Reutum

Ondernemen met

mensen 22 Profileren: Knoop Baggerwerken 26 Grondig.com 30 Ontwikkelingen bij maĂŻszaaimachines 34 MaĂŻsrassen 38 Zorgvuldig omgaan met AdBlue 40 Janssen Hydrauliek en Machineservice 44 JCB Fastrac 8000-serie 47 Economie 47 In kort bestek

Ondernemen met

vaktechniek 48 Cumelaria 49 Gekruid 50 25 jaar loonwerkonderwijs: cumelaAcademie 52 Cumela.nl 53 Voorzitter 54 Toolbox: veilig lassen 56 Bedrijfseconomische ontwikkelingen cumelasector 60 Verlengde garantie 61 Adviespraktijk 63 SROI-eis succesvol aangevochten 64 Subsidiemogelijkheden en stimuleringsregelingen 66 Bedrijvig

Ondernemen met

cumela

Grondig 2 ontvangt u vrijdag 3 maart!

GRONDIG 1 2017

3

GA BLIKSEMSNEL NAAR UW DEALER

€15.000

TOT VOORDEEL OP HET VOLLEDIGE T6 & T7 GAMMA FINANCIERING

— STEEDS —

OP 3 JAAR

GARANTIE

VANAF 0%

Actie geldig tot 31/01/2017.

3 JAAR

Colofon Grondig is het vakblad, website en digitale nieuwsbrief voor de cumelasector, specialisten in groen, grond en infra.

Grondig wordt uitgegeven door CUMELA Communicatie in opdracht van CUMELA Nederland.

U kunt zich via grondig.com aanmelden voor de gratis nieuwsbrief Grondig actueel.

Adres CUMELA Nederland Postbus 1156, 3860 BD Nijkerk tel. (033) 247 49 00, fax (033) 247 49 01 www.cumela.nl CUMELA-infolijn (033) 247 49 99 / infolijn@cumela.nl Grondig / CUMELA Communicatie tel. (033) 247 49 50 / www.grondig.com grondig@cumela.nl / @Grondig Bladmanager Michiel Pouwels Redactie Toon van der Stok (hoofdredacteur), Gert Vreemann, Marijke Dorresteijn, Ton Herbrink (eindredacteur) Vormgeving Practicum Print Management BV, Soest Voorplaat CUMELA Communicatie Advertentiewerving Lisette Kerkhof, lkerkhof@cumela.nl Druk SMGB, Doetinchem Abonnementen Een abonnement op Grondig kan op elk moment ingaan en loopt na de eerste periode van kalenderjaar tot kalenderjaar. Een opzegging van het abonnement dient schriftelijk, vóór 1 november door ons ontvangen te zijn.

REDACTIONEEL

Contactloos lenen

Een paar maanden geleden viel er een dikke brief van de bank in de bus. De rentevaste periode van de hypotheek liep af en de bank deed ons graag een nieuwe aanbieding. We konden kiezen: afhankelijk van de looptijd varieerde de rente nog een paar tienden van een procent.

De looptijd konden we aankruisen, dan even een handtekening en het was geregeld. Gelukkig mochten we ook nog bellen voor een afspraak, stond er. Dat doe je dan maar, want zo vaak spreek je de mensen van de bank niet. En het is altijd prettig om even tegen een expert aan te praten over de financiële vooruitzichten. Je moet er echter wel om vragen, terwijl ze er toch best een leuk bedragje aan verdienen. De rente op de spaarrekening is toch minimaal twee procent lager dan de lening met een looptijd van vijf of tien jaar.

Het contactloos lenen begint ook bij de bedrijven zijn intrede te doen. Op de Inspiratiedagen vertelde financieel expert Ruilof van Putten dat ABN-Amro leningen aan bedrijven met een omzet tot één miljoen euro het liefst via internet verstrekt. Bij ING houden ze de adviseurs nog langer thuis, daar gaat het tot een omzet van tien miljoen via internetbankieren. Bij Rabobank, huisbankier van onze sector, willen ze voor investeringen tot één miljoen het liefst ook dat je via internet wat formulieren invult. Voldoe je aan de normen, dan kun je zonder iemand van de bank te hebben gesproken een miljoen euro ophalen.

Klinkt aanlokkelijk, lekker gemakkelijk geld, maar hebben we bij zo’n investering niet liever een goed financieel advies? Van een betrokken bankmedewerker die professioneel met je kan meedenken over lange of korte termijn, lease of misschien wel helemaal niet investeren.

Een machine waarmee je dat geld van die lening mee moet terugverdienen, koop je immers ook niet via internet. Daarover ga je met de vertegenwoordiger in gesprek, om te bepalen of het gekozen model wel voldoet aan je wensen of dat het misschien toch slimmer is om te gaan voor een paar pk’s meer of net een andere uitvoering. Natuurlijk kost die vertegenwoordiger geld en zit dat bij de prijs in, weten we, maar voor een goed advies heb je dat graag over.

Bij de banken is volgens de directies geen ruimte meer voor advies. De verdiensten zijn door de lage rentes te laag. Vreemd, want met de twee procent die er minimaal zit tussen geld uitlenen aan de bank of lenen van die bank kun je toch wat doen. Bij een lening van € 500.000,praat je dan toch over € 10.000,- marge per jaar. Dat zou toch ruimte moeten bieden voor een adviesgesprek van een paar uur. Meer dan het bijhouden van de betaling van rente en aflossing hoeft de bank voor dat geld namelijk niet te doen. Dat is wat anders dan de machine die voor dat half miljoen op het erf staat. Die moet je met bloed, zweet en tranen terugverdienen.

Om kosten te besparen, verdwijnen nu de adviseurs en worden internetportalen opgetuigd om cijfers aan te leveren die door een computerprogramma worden beoordeeld. Cijfers zeggen echter niet alles. Dat bleek ook uit ons hypotheekgesprek. Ergens in een tussenzinnetje kwam iets naar voren waaraan we niet hadden gedacht. Daarom is de spaarrekening nu leeg en de hypotheek een stuk lager, gewoon omdat het veel slimmer is. Op dat gesprek hebben ondernemers ook recht, want zij moeten ook voor de spaarders dat beetje rente op het spaargeld verdienen.

Kosten abonnement Nederland € 89,- per jaar / Buitenland € 124,- per jaar.

Collectieve abonnementen: op aanvraag © Stichting CUMELA Communicatie, Nijkerk Het geheel of gedeeltelijk overnemen van artikelen uit Grondig is toegestaan na toestemming van de uitgever. Uitgever en auteurs kunnen geen aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele schade door onjuiste berichtgeving.

ISSN: 2210-3260 Lidmaatschap CUMELA Nederland Lid worden? Vraag het gratis infopakket op via info@cumela.nl. Wilt u het lidmaatschap van CUMELA Nederland beëindigen, dan dient u voor 1 oktober een schriftelijke opzegging te sturen naar het secretariaat van CUMELA Nederland te Nijkerk. Het lidmaatschap eindigt dan per 31 december van dat jaar. Bij opzegging na 1 oktober eindigt het lidmaatschap op 31 december van het volgende jaar.

Redactie Grondig Toon, Gert en Marijke

GRONDIG 1 2017

5

ondernemen met

mensen

6

GRONDIG 1 2017

BEDRIJF IN ACTIE

Nog 485 vergisters te gaan Lachend stelt Kor van der Flier vast dat er voor hem nog veel werk te doen is. Na het schoonmaken van de vergister van SuikerUnie heeft hij namelijk eens uitgezocht hoeveel vergisters er eigenlijk zijn. Dat aantal bleek nog veel hoger dan gedacht.

Volgens cijfers van RVO zijn er zelfs 486 in Nederland. “Als we die allemaal moeten schoonmaken, zijn we nog wel even bezig. En dan hebben we het nog niet over de duizenden vergisters die in Duitsland staan.”

De klus waarmee het bedrijf uit Winschoten eind vorig jaar druk was, betrof het opruimen van het bezinksel in een vergistingstank van SuikerUnie. Daar bleek onderin zo’n 2500 kubieke meter klei, zand, stenen en andere troep te zijn neergeslagen. Toen het roerwerk van de vergister daarin vast begon te lopen, werd Van der Flier erbij gehaald met zijn zuigauto’s. Er bleek echter meer nodig dan alleen een zuigslang. De vastgeslagen koek was namelijk moeilijk los te krijgen en zowel Van der Flier als SuikerUnie wilde liever niet met water aan de gang om de boel los te spoelen. “Dan krijg je alleen maar meer afval.”

De oplossing werd gevonden in Italië. Daar waren miniminikranen, zoals Van der Flier ze omschrijft, beschikbaar: kraantjes van maximaal 300 kilogram in plaats van de 800 die als minimum geldt voor gewone minikranen. Het is dan ook een beperkte machine, want deze heeft bijvoorbeeld geen draaikrans, maar alleen een graafarm. “Die gebruiken we om de vastgeslagen koek los te wrikken en om de zuigslang te verplaatsen.”

De minikraan moest ook echt klein zijn om deze in de silo te kunnen brengen zonder dat het dak deels of geheel hoefde te worden verwijderd. “Deze kraantjes kunnen door een mangat van één bij één meter worden gehesen. Doordat de zuigslang gewoon door een kleine opening aan de zijkant naar binnen kan, blijft de vergistingssilo met deze oplossing helemaal intact.”

In totaal is Van der Flier uiteindelijk ongeveer drie weken bezig geweest om de silo schoon te maken en liggen de volgende orders al klaar. “SuikerUnie is zo blij dat de silo zo te reinigen is, dat het bedrijf nu alle vergisters regelmatig gaat reinigen.”

Van der Flier weet inmiddels dat het probleem niet alleen bij SuikerUnie speelt. “Bij de bouw van vergisters is de afgelopen jaren helemaal geen rekening gehouden met het feit dat er ook materiaal uitzakt. Nu veel installaties een tijd draaien, begint dat probleem pas naar voren te komen. Voor ons ligt er daarom een mooie markt open. Daarom hebben we de kraantjes ook maar gekocht, want het is een prachtig verlengstuk van de zuigauto.

Daarmee kunnen we ook deze klussen nu op afroep aanpakken.

We zijn er klaar voor.”

TEKST: Toon van der Stok FOTO’S: Van der Flier

GRONDIG 1 2017

7

Wij weten wat we verzekeren!

“Niet alleen, de premie maar vooral ook de voorwaarden en het persoonlijk contact zijn belangrijk!”

Willem van Duivenboden, verzekeringsadviseur

De verzekeringsspecialist in de cumelasector Als onderdeel van brancheorganisatie CUMELA Nederland weten we als geen ander waar u als ondernemer mee te maken heeft, met welk materieel uw werkt en welke risico’s u daarbij loopt. Onze polisvoorwaarden zijn daar dan ook volledig op afgestemd.

Onze voordelen ü Persoonlijk contact met onze specialisten ü Gemak en uitgebreide service ü Kennis van de cumelasector ü Uitstekende prijs-kwaliteitsverhouding ü Soepele afwikkeling bij schade

website: www.cumelaverzekeringen.nl | e-mail: verzekeringen@cumela.nl | telefoon: (033) 247 49 60

ondernemen met

mensen

COMMENTAAR Een goede buur…

In deze maanden zitten we volop in de Contactdagen. Vroeger noemden we ze de provinciale ledenvergaderingen, maar omdat u dat mogelijk afschrikt u zou zomaar kunnen denken dat er een hele middag saai wordt vergaderd hebben we deze netwerkbijeenkomsten omgedoopt tot Contactdagen. Ja, u leest het goed: netwerkbijeenkomsten. U ontmoet er immers uw collega’s uit de provincie. Ondernemers die net als u actief zijn in groen, grond en infra binnen de provinciegrenzen. Met soms dezelfde of andere opdrachtgevers, met dezelfde gebruiken en regionale kansen en ontwikkelingen. In veel gevallen kijkt u tijdens de Contactdagen ook even de keuken van een leverancier of fabrikant van machines en bovendien komt er een spreker die een boeiend onderwerp bij de kop pakt.

Op de provinciale Contactdagen gaat het namelijk ergens over. Over ondernemen in de cumelasector. Over waar we als brancheorganisatie landelijk en regionaal (voor u) mee bezig zijn. Bovendien hoort u het laatste nieuws, geven we uitleg over successen en tegenvallers (kenteken) en gaan we met u in gesprek. Belangrijke vragen over scholing, regionaal aanbestedingsbeleid, ruimtelijke ordening en milieu? Neem ze gerust mee naar een Contactdag. Uw bedrijvenadviseur is er ook, meestal nog andere collega’s van CUMELA, en onze oren staan wagenwijd open.

Michiel Pouwels Directeur belangenbehartiging CUMELA Nederland

Eigenlijk is deze column een regelrechte uitnodiging aan u om deel te nemen aan de Contactdagen. En dan richt ik me speciaal op de ongeveer dertig procent van onze leden die nog niet aanwezig zijn in de provincie, op onze landelijke Inspiratiedagen of op de algemene ledenvergadering, die dit jaar op 28 maart plaatsvindt.

Ruim 1400 lidbedrijven hebben namelijk de weg al gevonden en zij komen telkens weer. Zij weten dat een goede buur zeker net zo handig is als een verre vriend.

Neem dus gerust een middag en het begin van de avond voor uzelf om uw collega’s te ontmoeten. En neem uw partner of uw bedrijfsopvolger mee.

Ondernemers in de cumelasector waarderen het contact met elkaar hooglijk.

Ze zien elkaar niet zozeer als concurrenten, maar juist als collega’s. Collega’s met wie je samen optrekt, collega’s die het spreekwoordelijke wiel waarmee u worstelt al hebben uitgevonden. Wellicht dat uw bedrijfsopvolger op zo’n dag ook contacten legt met andere junioren die aan de vooravond staan van het ondernemerschap. Bovendien hoort u er het laatste nieuws en bij de meeste Contactdagen wordt u gastvrij onthaald.

Niet voor niets heten deze dagen Contactdagen. Dagen die uw contacten met collega-ondernemers én met medewerkers van de CUMELA-organisatie versterken. In uw voordeel. Dus: ook als u andere, drukke bezigheden hebt… stel ze gerust even uit en meld u aan voor deelname aan de Contactdagen. In de agenda op cumela.nl leest u meer over de data, locaties en programma’s. Wij zien en horen u daar graag!

GRONDIG 1 2017

9

BJÖRN KUIPERS SCOORT OP INSPIRATIEDAGEN Meest gehoorde kreet: “Hier moet je bij zijn!”

ondernemen met

mensen

Met als afsluiting een optreden door Björn Kuipers had de derde editie van de Inspiratiedagen een prachtige uitsmijter. Over leiding geven, omgaan met lastige portretten en scherp waarnemen. De 340 collega’s - ondernemers, partners, junioren en senioren - die de gang naar Woudschoten in Zeist hadden gemaakt, waren dan ook unaniem: “Hier moet je bij zijn.”

De verpletterende presentatie van Björn Kuipers was voor veel van de 340 mensen die het evenement bezochten het onmiskenbare hoogtepunt van de Inspiratiedagen. In de eindbeoordeling regende het tienen voor de scheidsrechter, die een inkijk gaf in zijn leven als ondernemer en scheidsrechter. Iedereen die daarbij was, weet nu voor eens en altijd dat de stuurlui thuis op de bank - ondanks alle moderne videotechniek - het lang niet altijd bij het rechte eind hebben.

Ook niet dankzij de herhaling met andere camerastandpunten. En hoe neem je dan in een split second een besluit als scheidsrechter en word je niet omver geschoffeld door die verwende spelers? Dan is het als loonwerker zelfs in de maïstijd maar een saaie boel.

Saai was het echter zeker niet op de Inspiratiedagen. Met 340 collega’s die het evenement bezochten, kunnen we gerust spreken van een recordaantal deelnemers. Wij van ‘de CUMELA’ kennen zelfs weinig andere brancheverenigingen die bij een ledenbijeenkomst een dergelijke hoge opkomst hebben. Dat komt uiteraard door het programma met interessante bedrijfsbezoeken, een boeiende en intrigerende inleiding door prof dr. ing. Dave H.A. Blank van MESA/Universiteit Twente over nanotechnologie en wat dat kan betekenen voor onze gezondheid, zes leerzame workshops gevolgd door een motiverende toespraak van onze voorzitter Wim van Mourik en de uitsmijter met Björn Kuipers. Het telt allemaal mee, maar het zijn natuurlijk ook zulke mooie dagen omdat er alle tijd is om de banden aan te halen met collega’s, vrienden en oude bekenden en elkaar inspirerend op de schouders te kloppen.

Ronduit geslaagd Kortom, deze editie van de Inspiratiedagen mag in de boeken als ronduit geslaagd. De nieuwe locatie, bedrijfsbezoeken in andere provincies en een compleet ander programma, het maakt de deelnemers niet uit. Bijzonder was dit jaar het aantal van ruim zeventig junioren die op de eerste dag - met het Jongerenbestuur van CUMELA - een eigen programma hadden: op bezoek in het Nationaal Militair Museum in Soesterberg en op bedrijfsbezoek bij de firma Vaarkamp in Ede. Daar werd bovendien nog een actieve cursus gegeven over acquisitie en het presenteren van je bedrijf.

10

GRONDIG 1 2017

‘Loonwerk Is leuk!’

Inleider: Lajos Bax, adviseur ondernemingscommunicatie van CUMELA Nederland Advies, met als counterpartner Maurice Steinbusch

De workshop begon met een inventarisatie. Of er wel echte liefhebbers in de zaal zaten? De ondernemers is de zaal waren bijna unaniem. Ja, het werk is leuk. Ze zien het werk als een soort roeping. Ze voelen zich een kei in het werk en willen positieve werklust uitstralen. Ook mogen ze werken met veel tevreden klanten.

Het is evenwel niet allemaal hosanna. Er zijn lastige klanten, hoewel het vaak wel dezelfde zijn. Wat doet zo’n klant met jou en met je medewerker? Vaak resulteert dat in boosheid en stress. Blijf als bedrijf als team werken, adviseerde Bax, en geef elkaar vertrouwen. En blijf luisteren naar je klant; kritiek mag er zijn. Denk en communiceer op een positieve manier in oplossingen, koppel de klant aan de juiste medewerker in je bedrijf. Geef echter ook je grenzen aan. Investeer in houding en gedrag van je medewerkers. Los klachten en conflicten op, communiceer helder en vooral wees bereikbaar, letterlijk en figuurlijk.

Door de interactieve insteek van de workshop waren ondernemers zeer betrokken bij het onderwerp. Er was herkenbaarheid, terwijl tips om het beter te doen spontaan op borrelden. Aan het eind was er dan ook een sfeer van ‘Loonwerk is leuk’, maar ook van ‘En ik kan zorgen dat dat zo blijft’.

‘Het nieuwe investeren’ Inleider: Ruilof van Putten, directeur bedrijfsfinancieringen van NLInvesteert Van Putten schetste een beeld van belangrijke veranderingen bij banken. “Het verdienmodel van banken staat onder druk. Daarnaast zijn er toenemende kapitaaleisen aan de bank. Ook de digitalisering wordt steeds verder doorgevoerd.

Ondernemers in het midden- en kleinbedrijf zullen in de toekomst steeds vaker de financiering moeten regelen via de digitale weg, voorspelde hij. De relatiemanager van de bank bezoekt alleen nog de grote bedrijven.” Van Putten gaat verder: “Bij ABN-Amro ligt de grens op een omzet van één miljoen euro, bij ING op tien miljoen euro. Nieuwe partijen staan daarom op. Voor co-financiering kun je denken aan lease, crowdfunding en private investeerders. Voor ondernemers betekent het maar één ding: u zult zelf samen met een adviseur de regisseur moeten zijn voor uw financiering.”

Met zijn inleiding gaf nanotechnoloog Dave Blank een inkijk in de nieuwste onderzoeksvelden. Die kunnen in de verre toekomst ook het werk in de cumelasector beïnvloeden.

’s Avonds organiseerden de CUMELA-jongeren - in een gezellige atmosfeer - met de huidige generatie ondernemers en senioren een superspannende pubquiz, waarin weetvragen werden afgewisseld met leuke instinkers.

Het feit dat de jongeren en ouderen de volgende dag ook samen optrokken tijdens workshops over bijvoorbeeld bedrijfsovername of leiding geven in extreme situaties

Het bekende blauw van Van Vliet in Ter Aar stond strak in de rij, net als de graafmachines.

Voldoende voer weer voor discussie over merk, model en gebruik.

GRONDIG 1 2017

11

ondernemen met

BIM: de grootste revolutie in de bouw

mensen

Inleider: Dik Spekkink (architect, boerenzoon en getrouwd met de dochter van loonwerker) Spekking ging in zijn betoog in op het Bouwwerk Informatie Management-systeem (BIM). In zijn ogen is dat de grootste innovatie in de bouw in honderd jaar. BIM coördineert alle beschikbare informatie voor een bouwwerk in een digitaal ruimtelijk model. Hierdoor hoeft informatie maar eenmaal te worden ingevoerd en kan die steeds opnieuw worden gebruikt. Dit leidt tot integrale, samenhangende oplossingen. In BIM wordt een bouwwerk eerst virtueel tot in de kleinste details gebouwd en daarna pas in het echt. Dit leidt tot het uitbannen van improvisatie op de bouwplaats. In de voorbereiding kost BIM weliswaar meer tijd, maar de verwachting is dat dit in de uitvoering ruimschoots wordt goedgemaakt. Enkele bouwprojecten die helemaal binnen de BIM-systematiek zijn aangepakt, hebben dit ook bewezen.

BIM leidt tot een sterke verandering van de werkwijze, waarbij alle betrokkenen bij een bouwwerk op een interactieve wijze het werk in een 3D-omgeving voorbereiden. Van daaruit krijgt het cumelabedrijf een 3D-grondverzetmodel, waarmee de machines worden aangestuurd. Dik Spekkink schat in dat over tien tot vijftien jaar BIM de standaard is, ook voor kleinere werken.

‘Leiding geven in extreme situaties’

Niet eerder werden de bezoekers van de Inspiratiedagen zo goed bewaakt.

Inleider: Edwin Goos, hoofd conflict- en crisisbeheersing Politie Oost-Nederland Aan de hand van enkele voorbeelden, zoals het bezoek van president Obama aan de National Security Summit in Den Haag in 2014 en de aanslag op Koninginnedag 2009 in Apeldoorn, gaf Edwin een inkijk in de manier van leiding geven binnen de mobiele eenheid van de politie in extreme situaties. Voorbereiding, scenario’s maken, risico’s inschatten en informeren bij collega’s vormen de basis van een goede voorbereiding. Op basis hiervan kun je jezelf de vraag stellen of je er klaar voor bent en vaststellen wat bijstelling nodig heeft. Ook de veranderingen in leiderschapsstijl binnen het corps, van directief (door de baas) naar persoonlijk en situationeel (door de agent) hebben een positief effect op de doelmatigheid van de aanpak. De overgang van deze stijl eist duidelijke kaders, vertrouwen in elkaar en eenduidigheid in de uitvoering. Ook in de cumelasector is een goede voorbereiding de basis en worden verantwoordelijkheden vaker gedelegeerd naar de medewerkers. Het bleek zeker waardevol om die ontwikkelingen vanuit een andere sector belicht te krijgen. maakte dat er geen generatiekloof te bespeuren viel. En zo hoort het ook. Dat werd nog eens extra duidelijk tijdens de aftrap van de tweede Inspiratiedag. Iedereen ging naar buiten voor een presentatie van leden van de hondenbrigade van de politie en daarbij werd met drie stevige herdershonden even getoond hoe je grote groepen in bedwang houdt.

Indrukwekkend! En nog niet eerder hebben we onze deelnemers - zelfs de verstokte rokers - weer zo snel binnen mogen verwelkomen voor de workshops.

Volgend jaar zijn er weer Inspiratiedagen. Locatie en tijdstip staan in grote lijnen vast als we de eerste cijfers uit de evaluatie bekijken. Ook het komend jaar gaan we ons best doen om de volgende Inspiratiedagen wederom interessant, aantrekkelijk en vooral gezellig te maken. En eigenlijk hopen we

12

GRONDIG 1 2017

Mee naar binnen jij!

van harte dat u zich dan dit verslag van de Inspiratiedagen nog even voor de geest wilt halen. Of het filmverslag (www. youtube.com/cumelanederland), waarin de deelnemers unaniem zijn in hun oordeel. “Hier moet je bij zijn!” U ook, volgend jaar!

Op deze pagina’s voor degenen die er waren en voor degenen die volgend jaar wellicht willen komen een impressie in beeld en tekst van de Inspiratiedagen. Met een korte samenvatting van de belangrijkste boodschap van de zes workshops. Als inspiratie voor komend jaar.

TEKST: medewerkers CUMELA Nederland FOTO’S: Ardvideo

‘Ik heb álles in de hand’ Inleiders: Herman Arissen en Marcel Elferink, CUMELA Verzekeringen Ondernemen is risico’s nemen, maar ook de risico’s van tevoren goed inschatten. Ga voor uzelf en uw eigen bedrijf na welke risico’s er zijn, zeker bij werkzaamheden die à la minute moeten plaatsvinden. Zo luidde één van de adviezen uit de workshop ‘Ik heb álles in de hand’, gegeven door Herman Arissen en Marcel Elferink van CUMELA Verzekeringen. Welke risico’s cumelabedrijven lopen, werd geïllustreerd met een aantal aansprekende voorbeelden: een ongeval met een praalwagen, spuitschade aan een kostbaar nevengelegen gewas en schade aan een ligboxenstal vanwege werk met een slijptol boven een roostervloer. Niet alleen materiële schade kwam aan bod. Ook het wegvallen van een cruciale medewerker door arbeidsongeschiktheid en het risico van arbeidsongeschiktheid van de ondernemer zelf kwamen aan de orde. Een tweede advies was om periodiek de risico’s zelf of met behulp van externe expert in te schatten. Hoe groot is het risico en wat is de kans op dit risico?

Uitgangspunt is dat risico’s die je zelf kunt dragen niet hoeven te worden afgedekt.

‘Overname van een familiebedrijf: wat wil jij?’

Inleider: Bert Rietman, directeur organisatieadviesbureau Facet-o Het was volle bak bij deze workshop.

Bert Rietman begon met een korte inventarisatie. In de zaal bleek een mooie mix aanwezig van bedrijven waarvan de overname nog moet plaatsvinden, bedrijven waar ze ermee bezig zijn en bedrijven waar de bedrijfsoverdracht al heeft plaatsgevonden. Genoeg variatie voor een goed gesprek.

De workshop leverde de volgende aandachtspunten op: 1. Elke bedrijfsovername en -overdracht is volkomen uniek.

2. Een goede timing is belangrijk. Wie begint wanneer? Zijn junior en senior er beiden klaar voor? Een bedrijfsoverdracht duurt al snel tien jaar.

3. Persoonlijke omstandigheden. Wat zijn de capaciteiten van de betrokken personen? Wat willen en kunnen ze?

4. Schakel externe partijen en adviseur(s) in: a. Zorg voor een procesbegeleider (80 tot 90 procent is procesbegeleiding). b. Is er een klik met de adviseur? c. Kan iemand omgaan met emoties? d. Meer kennis in huis halen: financieel, juridisch, fiscaal. e. Maak gebruik van het informele netwerk.

5. Stel een tijdspad op. Maak afspraken en doelstellingen SMART (specifiek, meetbaar, ambitieus, realistisch en tijdsgebonden).

6. Communiceer op de juiste wijze! a. Luister goed. b. Spreek verwachtingen duidelijk uit. c. Overleg ook met broers en zussen die geen bedrijfsovernamekandidaat zijn. d. Let op non-verbale communicatie. Hoe zeg je het?

7. Invoelend vermogen tonen aan senior (bedrijfsoverdrager).

8. Invoelend vermogen tonen aan junior (bedrijfsopvolger).

9. Wederzijdse waardering uitspreken en tonen!

10. Daag junior uit om te ontdekken wat hij leuk vindt en waar hij goed in is! Stimuleer persoonlijke ontwikkeling: a. Geef ruimte voor opleiding. b. Geef ruimte om fouten te maken. Hier leer je van.

11. Nazorg bieden voor overdragers en voortzetters Tot slot gaf Bert Rietman de aanwezigen mee: “Sta open in de gesprekken die je hebt. Zorg dat je geen vooroordelen hebt. En luister actief, dat wil zeggen dat je telkens moet bedenken: wat wil die ander zeggen?”

Natuurlijk hoort dat er ook bij: tijd om bij te praten met andere vaste bezoekers.

De ruim zeventig aanwezige jongeren volgden de eerste dag een speciaal eigen programma. Met daarbij een bezoek aan Vaarkamp in Ede. Met ruimte voor de groepsfoto.

Bij Kooyman kregen de bezoekers een verrassend beeld te zien, zelfs voor een cumelabedrijf: modeltuinen voor klanten die een nieuwe tuin willen.

GRONDIG 1 2017

13

ondernemen met

mensen

VENT & VISIE

Vier jaar geleden gooide Bia zijn serviceorganisatie flink om. Buiten de kantooruren komen klanten nu via een centraal nummer rechtstreeks terecht bij een monteur. En elke monteur kan in principe elke machine repareren. Tevredener klanten zijn het resultaat.

Door efficiënter te werken, maar vooral doordat klanten beter worden geholpen, stelt manager Patrick Schothuis vast.

Klant wil erkenning en herkenning Patrick Schothuis en Frans Klaaijsen, Bia BV Op de vestiging van Bia in Zutphen is niet te merken dat er net een vakantieperiode is geweest met een klein piekje in het onderhoud. Er staan nauwelijks machines die de werkplaats in gaan. Het past in de verschuiving in het onderhoud, waarbij dat voor meer dan negentig procent op locatie gebeurt, weet Frans Klaaijsen, manager service voor Nederland. “Alleen voor grote reparaties komen machines hier nog binnen. Dat heeft alles te maken met de behoefte van klanten om de stilstand van machines tot een minimum te beperken. Desondanks lukt het Bia om heel veel gewoon onderhoudswerk toch in de normale uren uit te voeren, stelt Schothuis, die verantwoordelijk is voor de hele aftersales in de Benelux. “Daar profiteren we van het Komtrax-systeem, waar we al sinds 2006 proactief mee werken. Omdat Komatsu dat alle klanten gratis aanbiedt, hebben we altijd inzicht in de gegevens van een machine.

Tachtig uur voor een machine aan een beurt toe is, kunnen we daarom al contact opnemen om een onderhoudsbeurt in te plannen. Dan heb je feitelijk twee weken om een geschikt moment te vinden. Dat lukt altijd wel, omdat bedrijven er dan ook tijd voor vrij maken.”

Patrick Schothuis (l): “Door efficiënter zijn onze werkplaatstarieven de afgeloen vier jaar niet meer verhoogd.”

Het is een ontwikkeling waarmee Frans Klaaijsen als servicemanager erg blij is. “Wij slagen er nu in om tachtig tot vijfentachtig procent van het onderhoudswerk in de gewone werkuren te doen. Dat betekent dat we onze monteurs heel veel tijd in de gewone uren kunnen laten werken. Dat is niet alleen financieel belangrijk, maar ook belangrijk voor de mentale weerbaarheid van onze mensen. Als ze te veel in overuren moeten werken, geeft dat zeker op de lange termijn problemen, maar veel belangrijker: op een gegeven moment accepteert de thuisbasis het niet meer. Dan raak je een monteur kwijt in wie je veel hebt geïnvesteerd. Dat is voor ons, maar ook voor de klant een probleem. Onnodig, want onze werkwijze laat zien dat in overleg met de klant heel veel mogelijk is.”

Schothuis en Klaaijsen zijn verantwoordelijk voor de verandering die Bia sinds 2013 heeft doorgevoerd na de beëindiging van de samenwerking met Hans van Driel. Vanaf dat moment zijn service en onderhoud ondergebracht in één Benelux-organisatie. Wel met een vast aanspreekpunt per land, met een eigen servicemanager, benadrukt Schothuis. “Op Benelux-schaal profiteert iedereen van de voordelen van één organisatie.

We hebben maar één manager, hebben één gezamenlijke administratie en kopen gezamenlijk in. Daar merken klanten niets van. Per land en zelfs per taalgebied hebben we een eigen aanspreekpunt, want België werkt

14

GRONDIG 1 2017

nu eenmaal anders dan Nederland. Het enige wat de klanten er sinds 2013 van merken, is dat we sinds die tijd ons uurtarief voor een allround monteur niet meer hebben hoeven verhogen.”

In Nederland betekende die overgang dat er één centraal telefoonnummer kwam waar alle vragen en meldingen binnenkomen, vertelt Klaaijsen. “Voor onze reorganisatie waren er allerlei telefoonnummers in omloop. Van verschillende vestigingen, maar ook van monteurs en binnendienstmedewerkers. Dat lijkt handig, maar een klant weet nooit waar hij aan toe is en vaak betekende het dat, áls er al werd opgenomen, iemand twee of drie keer werd doorverbonden voor hij op de juiste plaats was. Tot ergernis van de klanten, want die willen snel worden geholpen en vragen zich dan alleen maar af waarom ze niet direct de juiste man aan de telefoon krijgen.”

Om meer structuur in de organisatie te krijgen, werden alle nummers doorgezet naar een centraal nummer dat nu voor iedereen die contact wil met een medewerker de toegang is tot Bia. Daar zit ook een stukje psychologie achter, onthult Schothuis. “Iedereen krijgt eerst onze telefoniste aan de lijn. Die zorgt aan de hand van je vraag direct dat je op de juiste afdeling binnen komt. Klanten hebben dan het gevoel dat ze in één stap bij de juiste man of vrouw zijn. Het lijkt gek, maar laat je ze direct bij de binnendienst binnenkomen en worden ze dan doorverbonden, dan zien ze het al als doorverbinden. Opvallend in de nieuwe organisatiestructuur is het feit dat wie na kantooruren belt met een storing juist wel direct een monteur aan de lijn krijgt. In die uren staat de centrale lijn doorgeschakeld naar de monteur met storingsdienst. Het lijkt een enorme belasting, maar is het juist niet, heeft Schothuis ervaren.

“Die monteur kan vaak heel snel een probleem analyseren en een oplossing bedenken, bijvoorbeeld door de machinist een paar handelingen te laten uitvoeren waarmee het probleem is op te lossen of tijdelijk is te ondervangen. Dat werkt veel beter dan dat ze bij een storingsnummer binnenkomen en er een monteur op pad wordt gestuurd. Dat kost veel meer tijd en is vaak onnodig, want veel problemen zijn prima vanaf thuis oplosbaar.”

Voor als het toch nodig is om ter plaatse te gaan, heeft Bia altijd nog twee man paraat. Eén monteur die in een ander deel van het land woont en als achterwacht kan worden ingeschakeld om de reistijd te beperken. Ook is er altijd een magazijnman standby om er indien nodig voor te zorgen dat een onderdeel kan worden geregeld. Deze twee achterwachten worden echter zelden ingeschakeld, weet Klaaijsen. “In ruim 75 procent van de gevallen kan de storingsdienst het probleem aan de telefoon oplossen.

Dat voorkomt dus heel veel onnodig uitrukken.”

Waar het om draait, is dat een klant in elke situatie snel op een goede manier wordt geholpen, benadrukt Schothuis. “Bij een storing is er al frustratie, dat moet je snel wegnemen. Het gaat om herkenning en erkenning van het probleem. Lukt het om vlot een oplossing te vinden, dan haal je de emotie eruit. Een deel van een probleem is namelijk psychologisch. Het is niet de machine die een probleem heeft, die doet het gewoon niet. Het is de gebruiker die het probleem ervaart.”

Om voldoende flexibel te zijn heeft Bia ervoor gekozen om alle monteurs allround op te leiden. Het betekent dat alle monteurs die voor Nederland actief zijn ook alle machines kunnen repareren en onderhouden. Het maakt niet uit of het een minigraafmachine is of een dumptruck, iedereen is overal voor opgeleid. “Waarbij het tegenwoordig een groot voordeel is dat iedereen via het digitale netwerk voor elke machine op elke plaats de machinedocumentatie kan inzien. Het is dus heel eenvoudig iets na te zoeken”, benadrukt Klaaijsen.

Frans Klaaijsen (r): “Bij een hybride machine kun je niet zomaar lassen. Dan moet je weten dat de accupolen los moeten.”

Het resultaat van die nieuwe manier van werken wordt door Bia op allerlei manieren gemeten. Intern door te kijken hoeveel opdrachten er binnen 24 uur zijn afgewerkt, iets wat per maand wordt beoordeeld.

Belangrijker dan dit soort cijfers vindt Schothuis echter het wegnemen van irritatie. “We kijken dus vooral naar de opdrachten waarbij we onze doelstelling niet hebben gehaald. Daar heb je namelijk niet aan de verwachting van de klant voldaan. Die zaken moet je eruit lichten. Daarvoor hebben we zelfs een speciaal technical & application support-team, een groep specialisten die problemen die zich herhalen of waar monteurs niet uitkomen oppikken en op zoek gaan naar de oorzaak. Die werken juist wel in Benelux-verband om zoveel mogelijk kennis te krijgen.”

Klaaijsen en Schothuis zien het vooral als uitdaging om de serviceorganisatie elk jaar te verbeteren. “Net als onze klanten willen we het elk jaar beter doen. Daarom besteedt elke monteur 2,5 procent van zijn werktijd aan scholing, zodat bijvoorbeeld elke monteur weet dat als je aan een hybride machine gaat lassen de accupolen wel los moeten vanwege de aparte accu die erin zit.”

Dat past bij een echt technologisch gedreven concern als Komatsu, vinden ze. “Onze klanten kunnen rekenen op eigen slimme oplossingen, maar ze verwachten ook dat wij een probleem snel kunnen oplossen.

Daarom zijn goede monteurs zo belangrijk, want zij zijn de ambassadeurs van het merk en de organisatie.”

TEKST & FOTO: Toon van der Stok

GRONDIG 1 2017

15

Mekos 3D leveler: 3-Dimensionaal profileren van zand en korrelbanen met een total station.

Mekos levelers: Volautomatisch werkende machine’ s, ook met traploos instelbare ronding.

Voorzien van automatisering door middel van laser techniek, total station of gps.

De Mekos machines zijn uniek, sterk en duurzaam, geschikt voor zand en korrelbanen. (op getoonde producten zijn individueel patenten van toepassing)

Partners:

Mekos Schagerbrug BV Tel. 0224-571555 www.mekos.net

NIEUWE 6 SERIE RCSHIFT. SCHAKELTECHNOLOGIE MET HOOGSTE COMFORT.

6 Serie Agrotron. Nu met volautomatische comfortshift transmissie.

Voor vele inzetprofielen is het bedienings- en schakelcomfort van cruciaal belang. Met de nieuwe 6 RCshift serie (6 modellen van 156 tot 226 pk) heeft DEUTZ-FAHR het schakelcomfort in deze klasse opnieuw gedefinieerd.

De nieuwe volautomatische RCshift-transmissie biedt hetzelfde schakelcomfort als die van een personenwagen. Er is keuze uit drie rijstrategieĂŤn: handbediend, semi-automatisch voor veldwerkzaamheden en volautomatisch voor wegtransport. De maximale rijsnelheid wordet in ECO of SUPERECO modus bereikt bij een sterk gereduceerd motortoerental (50 km/u 1.480 omw/min). Extreem efficient zijn de nieuwe DEUTZ 6.1 Tier4 Final motoren. Extreem veilig rijdt u met de geveerde vooras en het unieke DEUTZ-FAHR remconcept. Bij het cabinecomfort kunt u kiezen tussen de Maxivision of Maxivision 2 cabine. Wanneer u snel en comfortabel schakelen wil, contacteer dan uw DEUTZ-FAHR dealer.

Ontdek meer op deutz-fahr.com.

DEUTZ-FAHR een merk van

STERK WERK Gegroeid door gewoon te blijven

ondernemen met

mensen

Gebr. Poppink BV, Reutum Onlangs vierde Gebr. Poppink in Reutum het 40-jarig jubileum. Het bedrijf is in de jaren uitgegroeid tot een veelzijdige onderneming met vier sterke poten. Groei was volgens de familie Poppink een voorwaarde voor de continuïteit van het bedrijf. De onderneming is ook gegroeid door een hoge mate van trouw en omzien naar mensen.

Het is indrukwekkend om te zien dat er op de topdag van het jubileumfeest, de open dag, een file vanaf het dorp Reutum tot aan het bedrijf staat. Dat is te begrijpen, want naar schatting zo’n 10.000 mensen hebben tijdens de drie jubileumdagen de familie Poppink de hand geschud om hen te feliciteren met deze mijlpaal voor het bedrijf. Een bedrijf waarin de oprichters Johan (72) en Harrie (67) samen met de tweede generatie, Gert-Jan, Peter-Bart, Matthijs, Menno en Erik, en niet te vergeten de echtgenotes nog steeds volop meedraaien. Hoewel de Poppinks bepaald niet de types zijn om in het middelpunt van de belangstelling te staan, hebben ze genoten van de drie jubileumdagen. De grote belangstelling heeft niet alleen met de omvang van het bedrijf te maken.

Het komt vooral ook vanwege trouw, lokale binding en loyaliteit over en weer.

Schaalvergroting Van het begin af aan waren Johan en Harrie ervan overtuigd dat je met de markt moet meebewegen. “Je moet de machines vol hebben om de kostprijs te beheersen en je hebt

18

GRONDIG 1 2017

schaalgrootte nodig om aan alle wensen van de klant tegemoet te kunnen komen.” Dat is nooit een vraag geweest, maar een voorwaarde in de bedrijfsvoering. Dat is ook de reden dat de familie Poppink de kansen heeft gepakt die zich voordeden, zoals de overnames van enkele stoppende bedrijven in de regio. “Onvoldoende benutte machines verhogen de kostprijs en als je er te veel van hebt, hou je het op den duur niet vol.” Ook zien de Poppinks bedrijfsomvang als synoniem voor een grotere slagkracht en beter kunnen inspelen op de wensen van klanten. Voor het agrarische werk is de rij Claas-hakselaars een mooi voorbeeld. “Wij hebben één Shredlage-hakselaar, maar omdat wij er nog zes hebben, kunnen we de klanten bedienen zoals zij dat willen.”

Ook voor het grondverzet een klus als treffend voorbeeld.

“Wij kregen voor de omvangrijke reconstructie van de N381 Drenthe-Friesland de vraag of we in een weekeinde twintig verschillende onderdoorgangen onder het tracé konden realiseren. Omdat wij voldoende ervaren medewerkers en materieel hebben, had de opdrachtgever het vertrouwen in ons en konden we die uitdaging oppakken.”

Holding Gebr. Poppink Reutum De aanschaf van een tweedehands graanmaaier voor de graanteelt vormde de start van het loonbedrijf van de boerenzoons Harrie en Johan Poppink. Begin jaren 70 volgde de eerste mobiele graafmachine.

Inmiddels bestaat de Poppink Holding uit een loon- en grondverzetbedrijf, een aannemingsbedrijf, mechanisatiebedrijf en Alasco Dumperbouw, met vestigingen in Reutum, Albergen en Daarle. Harrie en Johan zijn nog steeds de drijvende krachten, maar geven het roer nu geleidelijk over aan de volgende generatie. In piektijden loopt het totale personeelsbestand op tot circa 200 medewerkers. Daarvan zijn er zo’n 25 werkzaam binnen het landbouwmechanisatiebedrijf en Alasco Dumperbouw. Het bedrijf is ISO 9001- en VCA*-gecertificeerd. Meer informatie: www.poppink-reutum.nl.

Expertise inzetten Poppink geeft aan dat het bedrijf uitsluitend op basis van verhuur of onderaanneming werkt, maar zoveel mogelijk samen met de opdrachtgevers bij het werkoverleg aanschuift en meedenkt over hoe zaken het meest efficiënt kunnen worden aangepakt. “Opdrachtgevers weten inmiddels dat wij er niet naar streven er zoveel mogelijk omzet uit een project te halen, maar dat we altijd inzetten op het zo efficiënt mogelijk klaren van de klus, alsof we het zelf hebben aangenomen. Vanuit die filosofie is de expertise van ons waardevol bij die gesprekken.”

Het mechanisatiebedrijf speelt ook een rol in die puzzel. De mechanisatietak is in de beginjaren ontstaan uit de vraag om voor boeren ook reparatiewerk te verrichten. “We hebben dat toen ondergebracht op een andere locatie, om zo loon- en grondverzet goed gescheiden te houden van de mechanisatie. Nu plukken we rechtstreeks de vruchten van het mechanisatiebedrijf, omdat daar alle onderhoud wordt uitgevoerd door gespecialiseerde monteurs. Verder construeren we hier, met de kennis en ervaring vanuit Alasco Dumperbouw, speciale tools voor het loon- en grondverzetbedrijf.”

Kruisbestuiving Binnen de bedrijfsvoering zijn de takken nauw verweven.

“We hebben zoals elk cumelabedrijf te maken met pieken in

het agrarisch werk en het grondverzet, maar ook in de mechanisatie en de dumperbouw. Omdat die pieken zelden samenvallen, kunnen we schuiven. “Op die manier haal je het hoogste rendement uit je personeel.”

Altijd zoeken naar de meest efficiënte oplossingen voor de klant is volgens Poppink de enige weg om aan de bal te blijven. “Als je dat goed doet, komen klanten terug.” Daarom vinden ze het belangrijk om alle diensten te kunnen leveren. “Door de huidige bedrijfsomvang zijn er vrijwel altijd oplossingen beschikbaar. Je hebt meer middelen en expertise binnen het bedrijf om iets op te pakken.” Poppink geeft aan dat je als bedrijf keuzes moet maken. Zo wordt er nu bijvoorbeeld volop gewerkt aan het verwerken en afzetten van mest. “We zitten in een gebied met een ruwvoertekort en een mestoverschot. Hier ligt een behoefte in de markt en hier proberen we op in te spelen.” De familie Poppink maakt zelf nog steeds heel wat meters over de grens om maïs in te kopen voor de klanten.

Gewone machines De Poppinks zijn ook stellig van mening dat een klant meer behoefte heeft aan een efficiënte oplossing met een gewone machine die het werk goed doet tegen een normale kostprijs dan de mooiste machine met alles erop en eraan wat je misschien helemaal niet nodig hebt. Daarom zie je

Alasco Dumperbouw De Alasco Dumperbouw-tak is ontstaan uit de banden die Poppink had met de voormalige Alasco-dumperbouwer in Gieten. Poppink voerde binnen het landbouwmechanisatiebedrijf werkzaamheden uit voor dat bedrijf. Toen het daar midden jaren negentig moeizaam ging, was overname de meest logische zet. Als zelfstandige tak is AIasco Dumperbouw bij Poppink uitgegroeid tot een goed lopende bedrijfstak met nationale en internationale klanten, die desgewenst bij de grondverzettak van Poppink de machine in bedrijf kunnen zien. De bekende Alasco-enkelasser wordt nog altijd gebouwd, maar de nadruk ligt op de tandem- en drieassers.

De dumpers worden op klantwens samengesteld. Alasco bouwt tegenwoordig ook trekkerbumpers

GRONDIG 1 2017

19

ondernemen met

mensen

Omdat Poppink in een mestoverschotgebied zit, wordt er naast het bekende uitrijden en de mestdistributie ook geïnvesteerd in het verwerken en afzetten van mest.

Het voordeel van schaalgrootte is dat je één van de zes hakselaars kunt uitrusten met Shredlage om zo alle klanten op maat te kunnen bedienen.

Het voordeel van een groot bedrijf en veel machines met zelfstandig deskundig personeel is dat voor nagenoeg elke klus een oplossing op maat uit eigen huis te leveren is.

De familie Poppink ziet letterlijk om naar het personeel, relaties en klanten en helpt hen als dat kan. Logisch dat het een drukte van je welste was op het 40-jarig jubileum.

naast nieuwe machines ook nog goud van oud rijden, met als markant voorbeeld de drie oude Magnums uit de jaren negentig, die nog steeds prima voldoen voor het aanrijden van de kuil. Voor het grondverzet heeft Poppink een compleet materieelaanbod in verschillende soorten en maten. In overleg met de planning kan de juiste machine op de juiste plek worden georganiseerd. Desgewenst met de nieuwste emissienorm als dat specifiek wordt vereist. Door de combinatie met het agrarische loonwerk zijn er aan het eind van de rit toch voldoende bedrijfsuren voor alle machines om de kostprijs te drukken.

Trouw en loyaliteit Met een groot aantal vaste medewerkers in het loon- en grondverzet en een groot werkgebied is de familiaire trouw en aandacht van de beginjaren altijd gebleven. De Poppinks zijn geen directeurstypes en je ziet ze vaak in werkkleding acteren tussen de eigen mensen. “Wij hebben van begin af aan ingezet op het werven van ‘boerenjongens’ met een hoog verantwoordelijkheidsgevoel die breed inzetbaar zijn en die je het vertrouwen kunt geven. Vertrouwen dat

20

GRONDIG 1 2017

nodig is omdat er met groot materieel wordt gewerkt en je de werkzaamheden zelfstandig moet kunnen uitvoeren.

Deze jongens weten van aanpakken en hebben geen vannegen-tot vijfmentaliteit. Het gaat namelijk niet alleen om de klus zelf, maar ook om ogen en oren open te hebben voor andere zaken.”

Vanuit de solidariteitsgedachte heeft Poppink niet alleen oog voor het zakelijke, maar ook voor de privéomstandigheden van zowel medewerkers als klanten. Hierdoor zie je dat er op de jubileum- zaterdag snel een ploeg jongens gewillig paraat staat om sneeuw te ruimen. Ook naar leveranciers is er diezelfde trouw en loyaliteit. Brandstof, touw en plastic komen bijvoorbeeld nog steeds van dezelfde leverancier. De Poppinks laten zich niet leiden door prijsvechters. Zij zijn ervan overtuigd dat je met vaste relaties op de langere termijn beter af bent. En daarom wordt er voor alle medewerkers op moederdag altijd een bloemetje thuisbezorgd.

TEKST: Gert Vreemann FOTO’S: Poppink

Vredo Zodenbemesters

Brengen de mest waar het hoort....bij de wortel!

•Laag eigen gewicht & sterke constructie •Onderhoudsarm •Voldoet aan de strenge mestwetgeving •Perfecte prijs-kwaliteitverhouding •Werkbreedtes van 5,20 tot 12 meter •Gegarandeerde werkingskwaliteit

Vredo Doorzaaiers

Voor het zaaien van kwaliteitsgras Een hogere opbrengst is niet alleen maar het uitgangspunt van goed graslandmanagement. Het verhogen van de voederwaardes van het gras ( VEM & DVE )is net zo belangrijk. Duur krachtvoer wordt aangeschaft omdat, gras kwalitatief tekort schiet. Bedrijven welke hun koeien kunnen voeren met eigen kwaliteitsgras, scoren bedrijfseconomisch vaak beter.

Vredo ontwikkelt, produceert en verkoopt:

De beste in het veld MestTracs

Zodenbemesters

Snijfilters

Doorzaaimachines

!

NIEUhW oud

KWETSBAAR

n tanki 3 4m van 1

Geen enkele landbouwer heeft het weer in de hand. En dat maakt hem kwetsbaar. Want weer of geen weer, het werk houdt niet op.

Net om die reden heeft Alliance banden ontworpen voor alle weersomstandigheden. Het maakt niet uit of het om tractoren, maaidorsers, karren of aanhangwagens gaat, we hebben een oplossing voor alle toepassingen en elk terrein. Fantastische kwaliteit voor een schappelijke prijs.

Duport pomptankwagen PTW14 Tandem-onderstel voor minimale bodemdruk

Plaatsspecifiek mest uitrijden

ISOBUS aansturing voor precisielandbouw

En zeker dat laatste spreekt elke landbouwer aan. Want als het erop neerkomt, halen ze allemaal het onderste uit de kan.

KIES SLIM. KRIJG WAAR VOOR JE GELD.

Hoog bedieningsgemak

Alliance Tire Europe BV

Dedemsvaart T. 0523 613 493 Duport.nl

De Entree 59, 1101 BH Amsterdam-Zuidoost, Netherlands Tel: +31 (0) 20 2184 770, Fax: +31 (0) 20 2184 771 Contact: info.europe@atgtire.com, www.atgtire.com

ondernemen met

vaktechniek

PROFILEREN

Over rillen het water in Revitalisering rietoevers Zuidlaardermeer

Er zijn projecten waarbij je dankzij specialisatie een unieke positie inneemt bij een aanbesteding. Knoop Baggerwerken kon mede dankzij de inzet van de Waterking het verschil maken bij het project Zuidlaardermeer. Bij dit project worden de oevers vernat en nieuwe vooroevers ontwikkeld.

22

GRONDIG 1 2017

Project: Opdrachtgever: Aanneemsom: Looptijd: Uitvoerende partij: Werkzaamheden:

revitalisering Rietoevers Zuidlaardermeer Stichting Het Groninger Landschap, provincie Groningen plafondbedrag € 626.000,januari 2016 tot en met maart 2017 Knoop Baggerwerken, Tynaarlo bos verwijderen, plaggen rietland, aanbrengen beschoeiing nieuwe vooroevers, graven van poelen en slenken, verondiepen sloten, verlagen kades, aanleg nieuwe vooroevers, geschikte biotoop voor de roerdomp creëren.

“De Waterking is voor ons een unieke machine om het verschil te maken bij dergelijk natte projecten, maar met deze machine alleen redden we het niet. Het gaat bij dergelijke projecten om het totaalplaatje, waarin andere factoren ook zwaar wegen.”

Onder het grijze wolkendek zien we op grote afstand rupsdumpers pendelen over de rillen om het vrijgekomen plagsel letterlijk het Zuidlaardermeer in te transporteren. Een Waterking verwerkt het materieel als een fiere ooievaar vlot en soepeltjes. Een mooi schouwspel, waar we zelfs met flinke laarzen op dat moment niet dichtbij kunnen komen.

Projectleider Arnoud Doornbos van Knoop Baggerwerken is daar helder in. “Afgelopen week heeft het flink geregend. Het waterpeil in het Zuidlaardermeer kan vanwege zijn bufferfunctie wel 25 centimeter stijgen. Dan kun je er even niet bij. Als het dan een paar dragen droog blijft, zakt het peil weer.”

Vernatten De inzet van het project Revitalisering Zuidlaardermeer is om het leefgebied van de moerasvogels te verbeteren. Het grootste deel van de rietvelden rond het Zuidlaardermeer is de afgelopen decennia te droog geworden voor moerasvogels.

Verruiging (houtopslag), verzuring en verdroging (waterpeilverlaging) hebben er toe geleid dat er minder riet- en waterrietontwikkeling in het gebied plaatsvindt. Hierdoor is de leefomgeving voor veel moerasvogels zo verslechterd dat er minder geschikte broed- en foerageergebieden zijn. Door de oevers van het Zuidlaardermeer te vernatten en door herinrichting wordt het gebied weer aantrekkelijker voor moerasvogels als de roerdomp, de baardman, de grote karekiet en de snor. Door deze ingreep worden ook nieuwe kansen voor de otter gecreëerd. Om dit te realiseren, wordt van twintig hectare rietland circa 25 centimeter van de toplaag afgeplagd om het land te verlagen en dus te vernatten. Ook worden er enkele grote waterpartijen aangelegd in de vorm van foerageerpoelen en -slenken. In het Zuidlaardermeer worden vooroevers ontwikkeld, waarachter het vrij gekomen afgeplagde materiaal wordt verwerkt. Met als doel het herstellen van oud, verruigd rietland en het creëren van nieuw areaal aan rietland en waterriet.

In etappes Opdrachtgever Stichting Het Groninger Landschap heeft de klus regionaal aanbesteed, zoals steeds meer gebruikelijk onder EMVI-inschrijving met een aanbestedingsplafond, waarbij het beste plan op punten wint. Daarbij zijn de kaders (technische voorwaarden en eisen) zo omschreven dat bedrijven veel ontwerpvrijheid en innovatiemogelijkheden hebben. Na de eerste ronden bleven er drie serieuze kandidaten over, waarbij Knoop Baggerwerken uit Tynaarlo uiteindelijk het best scoorde. De klus is onder UAV-GCcontractvorm aangenomen. Projectleider Greetje Mast, bij Knoop Baggerwerken ook verantwoordelijk voor de aanbesteding, is helder over de gekozen aanpak. “Het gaat hier om een totaalplaatje, waarbij een flink aantal factoren een rol spelen. Niet alleen snelheid en kwaliteit, maar ook de manier van werken, het zo weinig mogelijk beroeren en verstoren van de natuur, zo weinig mogelijk risico’s op calamiteiten en een goed plan om het materiaal efficiënt en natuurvriendelijk in de te creëren vooroevers te verwerken”, aldus Mast. Ze geeft aan dat dit bij het Zuidlaardermeer extra lastig is, omdat je werkt in een veenachtig gebied met ondiep water met een wisselend waterpeil. “Het waterpeil

GRONDIG 1 2017

23

1 ondernemen In augustus is gestart met met de aanleg van de vooroevers, te beginnen met het met GPS uitzetten van de contouren.

In totaal is er 2300 meter beschoeiing aangebracht.

vaktechniek

2 Met behulp van de Waterking is de beschoeiing aangebracht en later de vooroever aangevuld.

1

2

3 Het hout is op verschillende manieren (afhankelijk van het gebied en de transportmogelijkheden) verwijderd. Door een shredder, versnipperaar en een frees aan de giek van de graafmachine.

4 Afgelopen voorjaar is het riet gemaaid en zijn houtopstanden verwijderd. Het rietmaaien is uit­ besteed aan een gespecialiseerd bedrijf.

3

is onvoldoende om met koppelpontons te werken. Dat is een behoorlijke beperking”, legt ze uit. Verder speelt de beschikbare tijd een belangrijke rol. Het gebied is in het broedseizoen (van 1 april tot 1 augustus) gesloten voor werkzaamheden. “Dat is de beste tijd om dergelijke werkzaamheden uit te voeren”, zegt Jakob Knoop. “Natuurlijk moeten we oog hebben voor het broedseizoen en de natuur, maar met snel schakelen, zien waar de mogelijkheden zitten en een korte broedseizoenstop wordt het allemaal wel wat praktischer voor bedrijven”, aldus de ondernemer. Concreet betekent dit voor Knoop dat het project in tweeën is geknipt. Vorig winter vond het voorbereidende werk plaats, plaggen en op rillen zetten van de vrijkomende grond, en in deze herfst en winter volgt de aanleg van de vooroevers. Het project moet voor april 2017 klaar zijn.

Geen draglineschotten Het lastige aan de klus is dat je niet van de oever af werkt, maar juist richting het Zuidlaardermeer om vooroevers te creëren. En dat op verschillende plekken in een brede strook met afstanden tot wel 500 meter en meer. Te groot om via omslaan (overdraaien) met de Waterkings de vrijgekomen toplaag in de vooroevers te verwerken en een te breed werkgebied om een enkel centraal pad via draglineschotten aan te leggen. “Hier maken

24

GRONDIG 1 2017

4 we het verschil met onze Waterking”, vertelt Mast. Zoals u wellicht weet, zijn de Waterkings van Knoop volledig amfibische graafmachines. “Wij hoeven daardoor niet te werken met normale rupsgraafmachines op draglineschotten en hebben daardoor geen beperkingen tijdens de uitvoering”, vertelt ze. Mast doelt daarmee niet alleen op het afplaggen, want dat is met draglineschotten nog wel een keer te realiseren. Het zit hem juist in het verwerken van het afgeplagde materieel in de vooroevers.

“Je zult dat toch netjes moeten verwerken, waarbij je eindigt in de vooroevers. Daarna moet je weer terug met de graafmachine.”

Daarin speelt dan mee dat als het een keer goed nat is de machine zo ineens 25 centimeter dieper in het water kan staan, lees te diep. Bovendien is de kans op het van de schotten afglijden en dergelijke aanwezig. “Dat afglijden is te overzien, maar eventuele bergingswerkzaamheden daarna geven enorme overlast voor de natuur. Kom daar maar eens bij met een flinke hijskraan”, zegt Mast. De Waterking heeft daar geen last van. “Die kan terugrijden of - als het wenselijk is voor de aangelegde natuur - is via het water te transporteren en daarmee ontlast je het natuurgebied. En hij kan onbegrensd mobiel het materiaal verwerken. “Het is maar de vraag of het überhaupt met een conventionele rupsgraafmachine conform de eisen realiseerbaar zou zijn.”

5 In totaal is ongeveer twintig hectare grond afgeplagd, goed voor 62.500 kuub grond. De toplaag bevat vooral organisch rest­materiaal.

5

6

6 Eigen verantwoordelijkheid nemen en actief overleg voeren met de opdracht­gever als de voortgang daarom vraagt, vormen een belangrijke basis.

7 Knoop werkte met drie Waterkings op het project, waar­ onder ook de nieuwe grootste versie met 32-tons Doos­angraafmachine.

8 Het afgeplagde materiaal is op twee meter hoge en zes meter brede rillen gezet, die daarna als transportroutes ­worden gebruikt voor de rups­dumpers.

7

8 Dumpers wel Om de vrijkomende teeltlaag op de plek te krijgen, huurt Knoop Baggerwerken rupsdumpers in. “Rupsdumpers kunnen op hun 80 centimeter brede rupsen redelijk uit de voeten in dit terrein. Ze kunnen gerust tot een meter door ondiep water rijden”, zegt projectleider Doornbos, die nu de operationele leiding heeft. Ook hier zet Knoop Baggerwerken echter in op een aanpak om schade aan de natuur zoveel mogelijk te beperken. De oplossing van het bedrijf was om per deel de vrijkomende toplaag op rillen te zetten en wel zodanig dat ze meteen de aanvoerweg vormen naar de vooroevers. “Als deze rillen zijn opgedroogd, zijn ze voldoende draagkrachtig om rupsdumpers te dragen, zodat er geen enkele schade wordt toegebracht aan het terrein”, aldus Doornbos.

Hij voegt daaraan toe dat ook hier met verstand moet worden gewerkt.

“Als het waterpeil hoog staat en de rillen door veel voertuigbewegingen nat worden, verkassen we naar een volgend deelgebied en pakken we de werkzaamheden weer op als de omstandigheden weer gunstiger zijn.”

Doornbos geeft aan dat ze werken met ingehuurde rupsdumpers, waarbij de eigen mensen op de Waterkings de voortgang controleren.

“We hebben allemaal ervaren machinisten op onze Waterkings draaien, die weten om te gaan met de omstandigheden en tijdig ingrijpen als

het nodig is”, zegt Doornbos. De uitdaging zit dan natuurlijk op het eind, wanneer de ril van het begin richting de vooroever wordt weggehaald.

“Rupsdumpers kunnen op eigen kracht leeg wel aan land komen. Wij zetten dan de best mogelijke route uit om de schade aan de natuur zoveel mogelijk te beperken.”

Uniek Je hebt het gevoel dat voor dergelijke projecten andere oplossingen dan de inzet van de Waterking nauwelijks mogelijk zijn. Knoop weerlegt dat met de opmerkingen dat er altijd vindingrijke ondernemers zijn die met creatieve oplossingen komen. “Zo gemakkelijk is het niet, maar met hard werken en veel draglineschoten verleggen kom je een eind”, zegt hij. Hij geeft echter aan dat hij met zijn specialisme op dergelijke projecten wel het verschil probeert te maken. “Maar ook dan win je het alleen als het totale plaatje klopt. Met alleen de inzet van de Waterking redden we het niet. Die machine is een sterke troef in het totale plaatje, waarbij het vervoer van de toplaag over rillen dit keer een belangrijk pluspunt voor ons was.”

TEKST: GERT VREEMANN FOTO’S: KIRSTEN KRUZE (WATERKING BV)

GRONDIG 1 2017

25

ondernemen met

vaktechniek

GRONDIG.COM

RO-AD VERDER MET HYUNDAI Na het gedwongen afscheid van Doosan heeft Ro-Ad besloten verder te gaan als regiodealer van Hyundai. Van importeur Van der Spek krijgt het bedrijf het recht in Midden-Nederland de machines van Hyundai te verkopen. Ook klanten buiten dit werkgebied mag Ro-Ad machines blijven leveren.

Door het beëindigen van het importeurschap van Doosan zat Ro-Ad korte tijd zonder eigen lijn grondverzetmachines. Met het binnenhalen van Hyundai krijgt het bedrijf nu weer de beschikking over een lijn machines die past bij de verwachtingen van de klant, stelt directeur André de Vor in een bericht aan zijn klanten.

“Hyundai is een full-liner die zich

Op deze pagina’s samenvattingen van berichten die eerder op Grondig.com zijn geplaatst. Wilt u op de hoogte blijven van het actuele nieuws? Ga naar Grondig.com. Daar publiceert de redactie dagelijks nieuws van en voor de cumelasector.

breed in de markt manifesteert. Het merk levert moderne machines en speciale items met een goede prijs-kwaliteitsverhouding. We kunnen hiermee ook voortbouwen op onze decennialange ervaring met Koreaanse machines.”

De complete Hyundai-productlijn, bestaande uit wielladers, wiel- en rupsmobiele graafmachines en minigravers, zal door Ro-Ad in zijn rayon worden vertegenwoordigd.

GROENOORD GROEIT GroeNoord, het dealerbedrijf van John Deere in Noord-Nederland, neemt Greve over. Daarmee krijgt het bedrijf de vertegenwoordiging van John Deere in de provincies Friesland, Groningen, Drenthe en de Flevopolder. De overname past binnen de strategie van John Deere om te gaan werken met een beperkt aantal grote dealers.

GroeNoord is ten tijde van de herstructurering van het dealernetwerk van John Deere in 2011 ontstaan door de fusie van vier familiebedrijven. Het bedrijf heeft zeven vestigingen advertentie

www.jcb.com

26

GRONDIG 1 2017

in Groningen en Drenthe. Daar komen er nu zeven bij in Friesland en Flevoland. Al deze bedrijven worden volgens GroeNoord-directeur Menko Boersma samengevoegd in één bedrijf.

“In beide bedrijven heerst dezelfde bedrijfscultuur, gericht op service en een vertrouwensrelatie met de klant. Werknemers en klanttevredenheid staan daarbij voorop”, aldus Boersma.

Alle werknemers van Greve zullen overgaan naar GroeNoord. GroeNoord heeft zich de afgelopen jaren ontwikkeld tot een voorloper in het ontwikkelen van verhuurconcepten en het toepassen van de FarmSighttechnologie van John Deere. Hieronder vallen de precisielandbouwdiensten en bijbehorende nieuwe technologieën, zoals JDLink.

MOERASTREKKER

FREES VAN ZES METER Voor het maken van een perfect vlak zaaibed voor de vollegrondsgroenteteelt heeft Kuhn een bijzondere, zes meter brede frees ontwikkeld voor trekkers tot 294 kW (400 pk). Deze is opklapbaar, maar heeft als bijzonderheid bredere aandrukrollen om rugvorming te voorkomen.

De frees heeft een rotor met een doorsnede van 55 centimeter en in totaal 144 carbide-gecoate messen. Om rugvorming tussen twee werkgangen te voorkomen, zijn de rotors breder dan het gefreesde bed. Daardoor wordt het aansluitingsruggetje direct vlak geduwd. Een vergelijkbare truc is toegepast om de rug tussen de twee freesrollen weg te werken.

Daarvoor hebben de aandrukrollen een andere breedte dan de freesrollen en sluiten ze op een ander punt aan dan de twee freesrollen.

Om de grotere krachten te kunnen opvangen, is de machine voorzien van speciale tandwielkasten met rondpompfunctie van de smeerolie, versterkte aandrijfassen, zware overbelastingkoppelingen, speciale afdichtingen en versterkte rotors.

Nee, dit is geen omgebouwde Valtra, het is een op maat gebouwde trekker van Van Stipdonk Landschapsinrichting BV in Geldrop. Van Stipdonk bouwde de nieuwe ‘moerastrekker’ samen met Leenders in Liessel. Het bedrijf heeft de machine afgelopen maand in gebruik genomen en zet hem vol in voor het maaien in natuurgebied De Groote Peel.

De trekker heeft 130 centimeter brede rupsen en 30 centimeter tussenruimte voor het chassis. Daarop zijn onderdelen gemonteerd van een Valtra-trekker, zoals de fronthef/aftakasunit. Van Stipdonk koos bewust voor een mechanische aftakas en een trekkerhefinrichting voor de aanbouw van diverse machines. Onder de motorkap huist een 147 kW (200 pk) Agco Power-industriemotor met daarachter een hydrostaatunit voor de aandrijving van de rupsen. Voor de machinist is er een Valtra-cabine met omkeerinrichting. Van Stipdonk gaat de machine breed inzetten voor diverse werkzaamheden in slecht draagkrachtige natuurterreinen.

advertentie

PU transportslang Online bestellen: buma.com info@buma.com 0514 571826

Nog verder verbeterd

SLEEPSLANG GEEL EXTRA

Koppelingen

Deze sleepslang is voorzien van een vernieuwde inlage en is vorig seizoen al met een uitstekend resultaat ingezet bij een aantal intensieve gebruikers. Het blijkt de ultieme uitvoering voor de zwaarste omstandigheden. High end PU in combinatie met de best verkrijgbare polyester inlage en een vernieuwde open structuur van de inlage voor een maximale hechting van de materialen en maximale druk en treksterkte.

Rubber verdeelslang

Blijvend soepel Langere levensduur

Groen producten

Grond producten

Infra producten

GRONDIG 1 2017

27

GRONDIG.COM WERKPLAATSNIEUWS

ondernemen met

vaktechniek

ZILVER VOOR KÄRCHER EASYFORCE Kärcher ontving onlangs op EuroTier 2016 de Silver Innovation Award voor het nieuwe EasyForce-pistool. De belangrijkste verandering is dat de trekker met de bal van de hand in de hendel wordt geduwd. Dat vermindert de krachtsinspanning en voorkomt verkramping van de spieren.

Kärcher heeft dit nieuwe pistooldesign gebruikt voor verdere verbeteringen, zoals een klep met keramische kogel en klepzitting en viervoudige schroefdraad, EasyLock, voor een aansluiting in slechts één draai (360 graden). Andere verbin-

dingen - van de lans naar de sproeikoppen en van de slang naar de hogedrukreiniger - hebben ook zo’n EasyLock-schroefdraad. Dankzij speciale adapters kan het nieuwe pistool ook worden aangesloten op bestaande hogedrukreinigers.

verwarmen en losweken van laklagen op staal en het losmaken van spoorstangen. Hiervoor zijn speciale tools leverbaar.

BERNER INDUCTIE HEATER

Leverancier Förch heeft al enige tijd ledverlichting, waaronder ook een range ledbuizen, in het programma. Gebaseerd op ervaringen uit het verleden komt Förch nu met een high-performance-ledbak. Deze ledbak is ledverlichting en armatuur in één. Daarmee worden fouten bij de installatie voorkomen. Het armatuur is zo vormgegeven dat het bij uitstek geschikt is om hoog te worden opgehangen. Het heeft een 100W-high-performance-led waarmee u vier 100W-tl-bakken kunt vervangen om dezelfde lichtopbrengst te hebben.

Berner in Landgraaf introduceert de Inductie Heater.

Deze verhit met behulp van inductie een vastzittende moer, bout, nippel of lager. Bij inductieverhitting wordt uitsluitend het buitenste constructiedeel verwarmd, dit in tegenstelling tot verwarming met een gasbrander. De Inductie Heater verhit het ijzer snel tot 300 of zelfs 600 graden Celsius. De Inductie Heater wordt geleverd met drie spiralen in metrische maten, waaronder een flexibele wikkelspiraal van 1,10 meter lang. De Inductie Heater is ook instelbaar voor andere specifieke doeleinden, zoals het

FÖRCH KOMT MET HIGH-PERFORMANCE-LEDBAK

advertentie

Advies en begeleiding op het gebied van ruimtelijke ordening en milieu heeft de volgende resultaten opgeleverd in 2016: > > > > > > >

23.250 m² uitbreiding aan bedrijfsgebouwen in het buitengebied mogelijk gemaakt, 40.000 m² aan uitbreiding bedrijfsterrein in het buitengebied gerealiseerd, Voor 178 leden van CUMELA meer mogelijkheden gecreëerd in het bestemmingsplan, 42 bedrijven ondersteund tijdens handhavingstrajecten, 8 beroepszaken bij de Raad van State gewonnen, In meerdere gemeenten succesvol gelobbyd om mogelijkheden voor buitenopslag te behouden, 47 milieumeldingen / vergunningen ingediend.

Wilt u meer weten over de ondersteuning die onze adviseurs u kunnen bieden?

Bel CUMELA Advies (033) 247 49 40 of stuur een e-mail: advies@cumela.nl

28

GRONDIG 1 2017

Het is afkoppelbaar onder hoge druk (tot 650 bar), dus je hebt dus geen last van een vastzittend mondstuk of nalekken van vet.

CAROLUS OPEN-RINGSTEEKRATELSLEUTELS

TECHNOLIT: VEILIGHEIDSMONDSTUK MET KLIK Inspelend op het succes van de eerste Technolit-grijper introduceert Technolit met Grijper II een nieuw veiligheidsmondstuk voor vetspuiten. De nieuwe versie geeft dankzij een klik volledige borgzekerheid.

Bij het gepatenteerde Technolit-grijpermondstuk voor vetspuiten klikt u de kop vast op de nippel. Dat heeft als voordeel dat u tijdens het pompen het mondstuk niet hoeft aan te 000.001 ne eratceh 000.03 nebbeh jiW ekjilihanden eom redno vrij nekreheeft w ji W .ne rednurhet drukken en beide voor mo njiz lebixelf neteom,nedehgidnatsmo pompen. Dan moet het mondstuk wel .nevahdnah et tkramdlerew ed po sgoed no teh ne oediv ed ni revoreih reeM geborgd zijn. Om mhier zeker van te zijn, is een oc.saalc.nerotcart :redno galsrev klikfunctie toegevoegd. Het is nu een kwestie van het mondstuk op de nippel drukken en dan even doordrukken tot de grijperhendel klikt.

Ze zijn er eigenlijk nog niet zo lang: de handige open-ring-steekratelsleutels. En de professionele uitvoeringen van dit gereedschap, waaraan extra hoge eisen kunnen worden gesteld, waren er helemaal nog niet. Carolus (het tweede merk van de Duitse gereedschappenfabrikant Gedore) introduceert nu een professionele serie. Naast de exacte maatvoering is de geïntegreerde ratelfunctie belangrijk. Dankzij een beweegbare pal is het ratelmechanisme goed beschermd tegen vervuiling. Naast deze ratelzijde beschikt elk van deze sleutels bovendien over een open-ringgedeelte, speciaal bedoeld voor het verrichten van werkzaamheden aan hydrauliek- en remleidingen.

“uoy era woh yad’G„ SNAP-ON INTRODUCEERT FULL .ëiCONCEPT lartsuA tiu

advertentie

Snap-on Full Concept is een flexibele financiële service voor bedrijven die niet in één keer in gereedschapswagens, gereedschap of equipment willen investeren. Full Concept laat vooraf precies zien wat het kost om met Snap-on-gereedschap te sleutelen en biedt de mogelijkheid de producten na de looptijd te houden of te kiezen voor een terugname via de Snap-on-dealer. Klanten kunnen naar wens gereedschapswagens, gereedschappen en equipment selecteren en de looptijd van het full-servicecontract bepalen. Aan het einde van het contract bepaal je zelf of je eigenaar van het gereedschap wilt worden. .krew deog kjilekreW .SAALC nav nerotcarT

„G’day how are you“ uit Australië.

Wij hebben 30.000 hectare en 100.000 runderen. Wij werken onder moeilijke omstandigheden,moeten flexibel zijn om ons op de wereldmarkt te handhaven.

Meer hierover in de video en het verslag onder: tractoren.claas.com

Werkelijk goed werk.

Tractoren van CLAAS.

GRONDIG 1 2017

29

ZAAIMACHINES Sneller en smaller

ondernemen met

vaktechniek

Maïs zaaien op 75 centimeter en bij 7 km/u is niet langer heilig Jarenlang is de maïs gezaaid op 75 centimeter met een standaardrijsnelheid van ongeveer 7 km/u. Daar begint verandering in te komen nu er machines komen die op veel hogere snelheid kunnen werken. Ook de zaaiafstand staat ter discussie, zeker nu de bemesting op het scherp van de snede moet. Voor beide systemen zijn er inmiddels verschillende aanbieders. Een overzicht.

Verschillende Kverneland Optima-zaaimachines met Geoseed zaaiden vorig jaar naar schatting al zo’n 500 hectare maïs in ruitvorm. Hierbij is de afstand tussen de rijen 37,5 centimeter en de afstand in de rij ongeveer 28 centimeter.

Het betekent dat de maïsplanten perfect over het veld verdeeld staan. Door deze ruitvorm hebben de planten volgens Kverneland de optimale afstand om zich goed te ontwikkelen. Ze hebben meer ruimte om te concurreren met de buren als het gaat om licht en voedingsstoffen. En wat misschien nog wel belangrijker is: ze hebben daardoor de gelegenheid de beschikbare mineralen optimaal te benutten.

De tijd dat er mineralen in overvloed beschikbaar waren, is door alle regelgeving immers voorbij.

Onderzoek uit 2015 in het oosten van Nederland gaf aan dat deze teeltmethode een meeropbrengst gaf ten opzichte van traditioneel gezaaide maïs van ongeveer vijf procent. Dat komt toch al snel neer op een ton droge stof per hectare. Wageningen UR heeft in 2016 twee onderzoeken gedaan. In Vredepeel bleek geen meeropbrengst te zijn, ook niet bij een laagbemestingsniveau. In Marwijksoord was er een verschil van een ton droge stof ten gunste van ruitzaai. Het grote verschil tussen beide proeven konden de onderzoekers niet verklaren. Wageningen UR zet het onderzoek komend jaar voort. Kortom, er lijken voordelen te zitten aan ruitzaai, maar heel hard is het bewijs nog niet. Daarvoor moeten proeven ook drie jaar worden herhaald.

Opnieuw delta-zaai Ook Lemken wijkt met zijn nieuwe Azurit-zaaimachine af van de gangbare 75 centimeter. Lemken blaast het deltazaaiprincipe nieuw leven in. Het werkt met twee rijtjes op 12,5 centimeter van elkaar, waarbij de zaadjes netjes in driehoeksverband worden afgelegd. De afzonderlijke planten hebben hierdoor 70 procent meer standruimte, bij een plantaantal van 90.000 per hectare. Elk element zaait twee rijtjes en de afstand tussen twee elementen bedraagt standaard gewoon 75 centimeter, maar 37,5 centimeter is ook mogelijk als de klant dat wil. In de rij is de zaaiafstand groter dan bij de traditionele techniek en dat komt de aflegnauwkeurigheid ten goede. Daardoor, claimt Lemken, is ook een veel hogere rijsnelheid (tot 15 km/u) mogelijk.

Mocht de vrije ruimte tussen de rijen van 62,5 centimeter te klein zijn voor de onkruidbestrijding, dan kan het halve element aan weerszijden van het spuitpad worden uitgeschakeld, zodat er een spuitpadbreedte ontstaat van 87,5 centimeter. Desnoods schakelt de machine maar één rij af. Dan is het spuitpad 75 centimeter breed, zoals gangbaar.

De afstand van 12,5 centimeter tussen twee rijen is nog zodanig dat korrelmaïs met een traditionele kolvenplukker kan worden geoogst. Bij snijmaïs geeft de andere stand van de planten geen kolfverlies bij de oogst. Lemken hoopt op een meeropbrengst, maar geeft nog geen cijfers. Duits onderzoek van Pioneer geeft een meeropbrengst van vijf tot zeven procent, maar dat was wel met twintig centimeter tussen de rijen. In 2017 gaat Lemken met de nulserie de markt op.

30

GRONDIG 1 2017

Rijafstanden bij andere merken Hoewel andere rijafstanden enkele voordelen lijken te hebben, springen niet alle fabrikanten daar meteen op in. De meeste staan op het standpunt dat er met een optimale rijafstand van 75 centimeter een even hoge meeropbrengst te halen is. Vaak kunnen ze wel iets anders leveren dan de traditionele 75 centimeter. Marktleider Monosem heeft een elektrisch aangedreven zaaimachine die op 37,5 centimeter kan zaaien, maar daarmee is ruitzaai niet mogelijk. Deze fabrikant, inmiddels onderdeel van John Deere, heeft een zesrijer in het programma, die hydraulisch uitschuifbaar is en daarmee kan variëren tussen 50 en 75 centimeter. Een dergelijk zesrijer heeft ook Kuhn in het programma. Daarbij kun je de rijafstand instellen tussen 40 en 80 centimeter.

Kuhn heeft geen machines voor ruitzaai, maar je kunt wel op 37,5 centimeter zaaien. Maschio Gaspardo kan ook op 37,5 centimeter zaaien, maar wel bij een kleine werkbreedte.

Ruitzaai is mogelijk. Kongskilde kan zijn machines ook op 37,5 centimeter rijafstand zetten, maar ruitzaai is daarbij (nog) niet mogelijk. De Väderstad-machines kunnen gemakkelijk van rijafstand wisselen. Dat geldt niet voor de zaaimachines van Amazone.

De NT 1725 van John Deere met de ExactEmerge-zaaitechniek is een machine die snelheden tot 20 km/u aan kan.

De Optima van Kverneland is uitstekend geschikt voor het zaaien op 75 centimeter, maar met het dubbele aantal zaai-elementen en de Geoseed-software zaait hij ook in ruitverband.

Hogere rijsnelheid Väderstad en Amazone hebben wel een andere troef: hun hoge werksnelheid. Amazone kwam rond 2010 op de markt met de EDX-zaaimachine. In plaats van de gangbare werksnelheid van 6-8 km/u levert deze machine ook bij 12 km/u nog kwalitatief goed zaaiwerk. Volgens de fabrikant is met deze machine ook een rijsnelheid van 15 km/u mogelijk.

De Xpress-zaaitechniek van Amazone bestaat eruit dat de zaden niet per rij worden verenkeld, maar in een centrale trommel. Buiten deze trommel heerst overdruk. In de trommel is er onderdruk, die de zaden tegen de gaatjes trekt.

Als de gaatjes vervolgens aan de binnenkant worden afgesloten, vervalt de onderdruk die de zaadjes vasthoudt.

Deze worden vervolgens door de overdruk buiten de trommel in de slang naar het zaaikouter geschoten. In de zaaivoor drukt een aandrukrol de zaadjes meteen vast, zodat ze niet meer kunnen verrollen. Wat de capaciteit van de machine verder verhoogt, is de centrale zaadtank en de mogelijkheid de afstrijkers centraal vanuit de cabine te bedienen. Dit geldt ook voor het verstellen van de zaaidiepte.

Er lopen ook in Nederland enkele EDX’en, die ten opzichte van een traditionele Amazone ED een meerprijs hebben van ongeveer twintig procent.

De Lemken Azurit zaait in delta-zaai, waarbij de rijen per element 12,5 centimeter uit elkaar liggen. Dit hindert de oogst niet.

De Azurit plaatst de kunstmest midden tussen de rijen, zodat die niet verder van de plant ligt dan bij traditionele zaai.

Controle met de iPad Een machine die het in Nederland goed doet, is de Väderstad Tempo. Bij deze machine werkt de verenkeling op overdruk.

Die drukt de zaadjes tegen de gaatjes van de draaiende zaaischijf. Doordat een rolletje op het juiste moment tegen de zaaischijf drukt, valt de druk weg en duwt een draaiende uitdrukker het zaadje in de valbuis. Hierin heerst een overdruk, waardoor het zaad met een snelheid van 50 km/u wordt weggeschoten. Aan het eind van de valbuis zit een zachte rol, die het zaadje opvangt en in de zaaivoor deponeert.

Amazone ontwikkelde de EDX met Xpress-verenkelingstechniek om met een hogere snelheid te kunnen zaaien.

GRONDIG 1 2017

31

ondernemen met

vaktechniek

Väderstad heeft naast een Isobus-bediening ook een bediening via een iPad. Een telsensor aan het begin van de valpijp meet hoeveel zaadjes de valpijp in gaan en op deze manier krijgt de chauffeur op de iPad in beeld hoeveel dubbele of missers er zijn. Op deze manier kan hij eventueel zijn rijsnelheid of de instellingen aanpassen en kan hij altijd op de grens van de maximale capaciteit rijden. Op deze manier zijn rijsnelheden van tussen de 15 en 20 km/u mogelijk.

In een DLG-onderzoek van alweer een aantal jaren geleden waren de resultaten van de laboratoriumproef zeer goed, met weinig dubbele en missers. Daarbij heeft DLG ook gemeten bij 15 km/u. In een veldproef bleek zowel bij 9 als bij 12 en 15 km/u de aflegnauwkeurigheid goed. Een prima prestatie dus.

Nauwkeurig bij 20 km/u Een nieuweling bij de hogesnelheidszaaimachines is de ExactEmerge van John Deere. In Europa heeft John Deere nog niet veel bekendheid als leverancier van zaaimachines, maar in Noord-Amerika is het daarin één van de belangrijke spelers.

John Deere werkt aan een gefaseerde invoering in Europa. In Duitsland was afgelopen seizoen een klein aantal machines op de markt, voor het komend seizoen zijn er meer beschikbaar.

In Nederland start de verkoop officieel pas vanaf seizoen 2018, maar volgens John Deere Nederland is er al wel gerichte belangstelling van de Nederlandse loonwerkers. De 1725 NT ExactEmerge is een achtrijer in de driepuntshefinrichting. Hij kan worden gecombineerd met de FT 180-rijenbemester met fronttank. De verenkeling vindt plaats met onderdruk. Zodra het zaadje de zaaischijf verlaat, wordt het meegenomen door een borstelband, die het tot vlak boven de zaaivoor brengt. Het zaadje blijft vast liggen tussen de borstels. De snelheid van de band wordt gesynchroniseerd met de rijsnelheid. Daardoor verrolt het zaad niet in de zaaivoor. Zowel de zaaischijf als het bandje wordt elektrisch aangedreven. Een generator op de machine zorgt voor de benodigde spanning. Om te voorkomen dat de zaaiaggregaten bij hoge snelheid gaan springen, hebben ze een luchtbalg, te vergelijken met die van luchtvering.

Sensoren meten de druk in de balgen. Bij te grote afwijkingen krijgt de chauffeur een signaal.

De DLG testte afgelopen jaar de 1725 NT. Daaruit kwam in de laboratoriumtest een goede tot zeer goede aflegnauwkeurigheid, zelfs bij een rijsnelheid van 20 km/u. Bij veldtests kwamen er alleen zeer goede resultaten uit de bus voor de aflegnauwkeurigheid. Dat biedt perspectieven op het moment dat de machine ook in Nederland onbeperkt beschikbaar komt. Zaaien met hoge snelheid is één van de mogelijkheden om de capaciteit te vergroten, omdat de machines bij ons toch niet veel breder kunnen worden dan twaalf rijen.

TEKST: Arend Jan Blomsma FOTO’S: leveranciers, Blomsma

32

GRONDIG 1 2017

Ook de Tempo van Väderstad kan hoge snelheden aan. Hij is er niet alleen in een getrokken uitvoering, maar ook gedragen.

De Väderstad Tempo kan via een iPad worden bediend. De chauffeur ziet ook meteen afwijkingen in het zaaibeeld.

De John Deere 1725 NT werkt uitstekend in combinatie met de TF 180-rijenbemesting

Een borstelband brengt het zaad naar de zaaivoor. Hierdoor zaait de machine ook nauwkeurig bij hoge snelheid.

De vering met luchtbalg van het parallellogram helpt daar ook aan mee.

Lastige onkruiden vragen om de kracht van Peak of Casper ®

Peak, tegen lastige breedbladige onkruiden • IJzersterk op o.a. kamille en zwaluwtong • Goede werking op haagwinde • Zeer veilig voor de maïs • Flexibel en makkelijk in het gebruik

®

Casper, de oplossing tegen haagwinde • Sterk op haagwinde en lastige breedbladige onkruiden • Werkt tot diep in de onkruidwortels • Veilig voor de maïs • Draagt bij aan een snelle onkruidbestrijding

Peak en Casper zijn ideaal te combineren met o.a. Calaris®, Callisto®, Milagro® en Gardo® Gold.

Syngenta Crop Protection B.V., Postbus 512, 4600 AM Bergen op Zoom.

Tel. 0164 225 500, Fax 0164 225 502, www.syngenta.nl.

Syngenta stimuleert de aanleg van biodiversiteitsstroken.

Zie www.syngenta.nl/operationpollinator (of scan de QR code).

Gebruik gewasbeschermingsmiddelen veilig. Lees voor het gebruik eerst het etiket en de productinformatie. ®/ TM Registered Trademark of a Syngenta Group Company.

TM

MAÏSRASSENKEUZE Focus op rendement

ondernemen met

vaktechniek

De verkoop van maïszaad staat dit jaar in het teken van rendement. De beide grote spelers op de markt spelen allebei de troef van het verbeteren van het rendement op veehouderijbedrijven door een optimale maïsteelt. Rassenkeuze is daarvan een onderdeel, maar, zo laten de bedrijven zien, de werkelijke opbrengst in kilogrammen product is minstens zo belangrijk.

In Nederland zijn er twee grote spelers die de markt voor maïszaad domineren. KWS en Limagrain zijn samen goed voor 75 tot 80 procent van het areaal. Ongeveer twintig procent wordt ingevuld door een aantal kleinere spelers, zoals Pioneer, Syngenta en de distributeurs Farmsaat, Eurocorn en DSV. De laatste vijf procent wordt verdeeld door bedrijven met één ras, zoals Mokka van Vandinter Semo, en andere handelaren die met buitenlandse rassen proberen op lokale behoeften in te spelen.

Zowel KWS als Limagrain benadrukt dit jaar in zijn campagne de noodzaak om te komen tot een hoge opbrengst per hectare. Dat is noodzakelijk nu door nieuwe productiebeperkende maatregelen het nog meer gaat om het produceren van zoveel mogelijk melk op de beschikbare oppervlakte of met het toegestane aantal stuks vee. Het betekent volgens Jos Groot Koerkamp van Limagrain dat veehouders veel meer zullen gaan kijken naar de kVemopbrengst per hectare, om zo optimaal van de eigen grond te profiteren.

34

GRONDIG 1 2017

Jan Bakker van KWS zit op een iets ander spoor. Daarom blijft Bakker hameren op de opbrengst als korrelmaïs (voederwaardeopbrengst) om te komen tot een maximaal rendement. “We gaan dit jaar werken aan de precisiemaïsteelt. Daarmee willen we laten zien dat we met de beste rassen en een optimale teelt het maximale uit de maïsteelt kunt halen, elf ton droge korrelmaïs. Ofwel meer dan acht ton zetmeel, meer dan 1200 kilogram eiwit en 600 kilogram olie. En voor wie buikvulling en wat pensprikkel wil, hebben we dan nog acht ton celwanden.”

Meer dan ooit zal het betekenen dat het cruciaal is om die opbrengsten te realiseren. De veehouders zullen zich volgens Jan Bakker zeker ook meer bezig houden met de planning en het werk dat voeding- en stalgerelateerd is. Iets wat Groot Koerkamp onderschrijft. “Bij de veehouders ligt straks de uitdaging om binnen de vastgestelde randvoorwaarden zoveel mogelijk melk te produceren. De opbrengst van gras en maïs heeft daarop een grote invloed. Dat moet dan in orde zijn.”

TEKST& FOTO: Toon van der Stok

KWS: “Goedkoper produceren moet.”

Alles zal de komende jaren draaien om de kostprijs waarvoor de boer kan produceren. Jan Bakker van KWS gaat ervan uit dat een veehouder moet werken aan een kostprijs van € 0,22. Wie dat wil realiseren, zal via zijn maïs hoogwaardig ruwvoer of zelfs krachtvoer moeten produceren.

Voor KWS ligt de focus de komende jaren op kostprijs. Het doel is boeren te helpen om melk te produceren tegen een kostprijs van maximaal € 0,22. De voerkosten mogen volgens directeur Jan Bakker dan nog maximaal € 0,10 cent zijn. Om dat te bereiken, is het volgens hem noodzakelijk dat in de maïsteelt de aandacht komt te liggen op de korrelopbrengst van de maïs, omdat dat de voederwaarde van de maïs brengt.

“Alleen de korrelopbrengst - ook bij silomaïs - brengt de voederwaarde.

Vem is geen waardevolle eenheid, want met de celwanden doet de koe niets. Er is geen enkel wetenschappelijk onderzoek dat aangeeft dat de koe wat met de cellulose en hemicellulose kan”, aldus Bakker. Hij staaft zijn beweringen met een tweejarige voederproef met melkvee in Dene-

marken. “Daar bleek er geen verschil tussen het maïsras met volgens het lab top-celwandverteerbaarheid en het ras met de slechtste celwandverteerbaarheid. Het beste ras gaf daar geen hogere opname of productie. Daarom moeten de boeren bij de rassenkeuze kiezen voor het ras met de hoogst korrelopbrengst en de focus leggen bij teelt en oogst.”

Om dat te illustreren, heeft Bakker een overzicht gemaakt van de opbrengsten en voederwaarde van maïs die op verschillende wijzen wordt geoogst. Dat varieert van korrelmaïs via CCM tot maïs die op normale hoogte of wat korter wordt gehakseld. De cijfers laten zien dat wie hoge scores voor voederwaarde wil hebben vooral niet voor de laatste kilo snijmaïs moet gaan. “De stengel en het blad zijn nu eenmaal onderdelen die weinig of geen voederwaarde brengen”, benadrukt Bakker. “Wij laten al jaren zien dat de korrel zorgt voor de productie van melk en vlees uit maïs.”

Hoger hakselen of zelfs oogsten als korrelmaïs of CCM heeft nog een bijkomend voordeel. Op het land blijven veel meer plantresten over, wat ervoor zorgt dat er ook extra organische stof aan de bodem wordt toegevoegd. “Op die manier ga je vanzelf de uitputting van de bodem tegen. Het is een buffer voor vocht en nutriënten.”

Maïs past in zijn ogen ook bij het streven om zo efficiënt mogelijk met nutriënten om te gaan. “Op nagenoeg alle vlakken presteert maïs beter dan gras, zoals in de productie per hectare of de benutting van water en meststoffen. Alleen voor de uitspoeling van nitraat doet maïs het slechter. Dat kun je echter ondervangen met een goede groenbemester.”

Limagrain: “Goede maïs scheelt één tot twee cent aan voerkosten.”

Het pakket maïsrassen dat Limagrain te vermarkten heeft, is dit jaar groter dan ooit. Doordat het vroegere Innoseeds, de afgelopen jaren DLF, met maïs stopte, kwam een groot aantal rassen terug bij Limagrain. Toch zullen weer een klein aantal toprassen de markt domineren, verwacht commercieel manager Jos Groot Koerkamp. Hoewel de markt nog onzeker is over het maïsareaal verwacht Groot Koerkamp weinig veranderingen. “Uiteindelijk hebben de bedrijven toch behoefte aan veel en hoogwaardig ruwvoer. Dan is maïs nog altijd het gewas met de hoogste energieopbrengst, wat goed past in een rantsoen met veel gras.”

Limagrain verwacht dat de komende jaren het halen van hoge producties nog meer aandacht zal krijgen. “We zien dat steeds meer boeren gaan rekenen met de voerefficiëntie.

Dat betekent kijken hoeveel kilogram melk een koe uit één kilogram drogestofinname produceert. Uiteindelijk vertaalt zich dat ook in kilogrammen melkopbrengst per hectare.

Met een ras met een hoge voederwaarde-opbrengst haal je meer melk van een hectare land.”

Die hoge producties zullen volgens Groot Koerkamp nodig zijn om de rentabiliteit van de veehouderij op peil te houden. “Nederland heeft de hoogste grondprijzen. Wil je dan op kostprijsniveau kunnen blijven meedoen, dan zul je ook

hoge opbrengsten moeten halen. Berekeningen laten dat ook zien. Bedrijven met de hoogste ruwvoeropbrengst hebben een kostprijs die wel één tot twee cent per liter lager is.”

Hij blijft erop hameren dat hier een belangrijke taak voor de loonwerkers ligt. “Je ziet dat veel boeren vooral in de stal bezig zijn. Met het land bemoeien ze zich veel minder.

Het is daarom aan de loonwerker om toch te zorgen dat de randvoorwaarden goed zijn. Alleen van goed onderhouden grond kun je namelijk de topopbrengsten halen die mogelijk zijn. Dat betekent een voldoende hoge pH, zorgen voor organische stof en een bemesting die afgestemd is op de behoefte.”

Op rassengebied zet Limagrain in op de nieuwe 31-maïsgeneratie die de lat in zowel Vem-opbrengst als Vem-gehalte weer een stukje hoger legt. Ook vallen LG 31.211, LG 31.218 en LG 31.235 op door hun gemiddeld tien procent betere celwandverteerbaarheid. Nieuw in 2017 zijn verder de breed inzetbare Stacey en de heel vroege Absalon. Een belangrijke aanvulling vindt Groot Koerkamp ook de opname van 31.211 op de korrelmaïslijst. “Door de combinatie van een hoge korrelopbrengst en een goede plantverteerbaarheid is het een ideaal dubbeldoelras, waarbij je kunt kiezen hoe je het wilt oogsten. De opbrengst is altijd goed.”

GRONDIG 1 2017

35

Ontdek het Laudis effect:

krachtig, snel en veilig!

advies Aangepast gergras in v d la g g in bestrijd Dosering: 2,25 l/ha 1,5 l/ha Timing: 2-3 blad d la b 6 3-

Zeer krachtig maïsherbicide Gebruik gewasbeschermingsmiddelen veilig.

Lees vóór gebruik eerst het etiket en de productinformatie.

• breed werkingsspectrum • gewasveilig • snelle werking • snel regenvast

 C 350

 W 850

Woodcracker MONDIALE VAKBEURS VOOR LANDBOUWMECHANISATIE EN VEETEELT

26 FEBRUARI t/m 02 MAART 2017

Postbus 16 – 7070 AA Ulft - Tel 0315 695470 – info@wellinkcaesar.nl www.wellinkcaesar.nl – Dave ter Voert 06 53 79 84 95

Paris Nord Villepinte - Frankrijk

GROWING THE WORLD T S IR F N IO T A V O INN Y B

UWV HET LANDBO

AAR A K OV E R 1 0 J

GALERIJ HAL

6

Wij kennen de eisen, beheersen de systemen en zorgen voor de beste opslag voor uw producten.

ORGANISEER UW BEZOEK OP

simaonline.com

• Bestel uw gratis toegangsbadge met de code INT9X6VUB UW SPECIALIST IN BEWARINGEN EN LOODSEN Kistenbewaring

VOLG ONS VIA

Bulkopslag

Hout en beton

T 073-503 25 27 Promosalons Nederland – T. 020 4620020 – E. info@promosalons.nl EXPOSIMA 70, avenue du Général de Gaulle - 92058 Paris La Défense cedex Tél. : +33 (0)1 76 77 11 11 - Fax : +33 (0)1 53 30 95 09 E-mail : sima@comexposium.com

F 073-503 27 04 info@steenbergen-bouw.nl

WWW.STEENBERGEN-BOUW.NL

adv grondig 2016.indd 1

05-01-16 10:10

MILIEU Wees zorgvuldig met AdBlue

ondernemen met

vaktechniek

Storing door vervuiling van het systeem ligt op de loer De laatste jaren zijn steeds meer machines in gebruik genomen met naast de dieseltank ook een AdBlue-tank, die te herkennen is aan de blauwe dop. Het is een extra systeem om de emissienormen te halen, dat echter storingsgevoelig is en vraagt om zorgvuldigheid. We zetten de belangrijkste aandachtspunten op een rij.

AdBlue is een handelsmerk van het Duitse Verband der Automobilindustrie (VDA). Het is geen gevaarlijke vloeistof en het is niet giftig. Bij contact met de huid volstaat langdurig afspoelen en wassen met water. Het is echter beter om contact met de huid te vermijden. Het is heel belangrijk dat de vloeistof zuiver is. Het moet voldoen aan de DIN 70070-specificatie.

De ureum in de AdBlue moet voldoen aan een exacte specificatie en het gehalte aan ureum in de vloeistof moet 32,5 procent bedragen (minimaal 31,8 en maximaal 33,2 gewichtsprocent). Meng daarom nooit water bij de AdBlue. Meng ook geen AdBlue bij de diesel, want het is geen brandstofadditief.

De vloeistof moet absoluut zuiver blijven. Het mag bij de opslag alleen in aanraking komen met kunststof en roestvrijstaal. Gebruik daarom geen IBC’s of jerrycans die eerder zijn gebruikt voor andere vloeistoffen. Maak een IBC ook niet inwendig schoon met een doek. De vezels hiervan kunnen in de AdBlue komen en de verstuivers van het SCR-systeem beschadigen.

In een afgesloten verpakking blijft AdBlue minimaal een jaar goed, maar het moet daarbij niet worden blootgesteld aan direct zonlicht of extreme temperaturen. Bij temperaturen van meer dan 60 graden valt ureum uiteen. Daarbij wordt ammoniak gevormd en dat kan leiden tot stankoverlast. Bij een temperatuur van min elf graden bevriest AdBlue. Wanneer het langzaam weer ontdooit, gaat het weer over in de vloeibare toestand. Het kan wel weer worden gebruikt, maar het is minder stabiel. Houd daar rekening mee bij de plaats van de opslag.

Zelfreinigend systeem AdBlue wordt ingespoten met een verstuiver vlak voor de SCRkatalysator. Overtollige vloeistof gaat weer terug naar de tank.

38

GRONDIG 1 2017

Wanneer de motor wordt stopgezet, reinigt het systeem zichzelf door alle AdBlue uit het systeem terug te pompen naar de tank. Dat voorkomt kristallisatie van de vloeistof. Zet dus na het stopzetten van de motor niet direct de massaschakelaar uit, want dan stopt ook de reiniging van het systeem.

Een andere fout die op de loer ligt, is het leegrijden van het systeem. Behalve dat daarmee bij de nieuwe generatie machines het vermogen meteen wordt verlaagd, is er ook een groot risico op lucht in het systeem. Dat kan het inspuiten ontregelen. Als de machine dan ook nog eens met een lege AdBlue-tank wordt weggezet, is het risico op kristallisatie wel erg groot en slibben leidingen gemakkelijk dicht. Zorg dus altijd voor een gevulde AdBlue-tank.

Zorg voor een goede kwaliteit AdBlue, van een betrouwbare leverancier. Houd de opslag goed schoon en werk ook schoon bij het tanken. AdBlue vereist een andere behandeling dan diesel. Ga er eerder mee om zoals met motorolie.

Vervuiling kan ertoe leiden dat de inspuitnozzle blijft hangen en dat er daardoor te veel AdBlue wordt ingespoten. Dat leidt tot het dichtslibben van de SCR-katalysator.

Verwarming Omdat AdBlue bij lage buitentemperaturen kan bevriezen, is er in de tank en de leiding naar de AdBlue-verstuiver een elektrische verwarming opgenomen. Ook kan de verwarming door de motorkoelvloeistof gebeuren door een ringleiding in de AdBlue-tank te maken en die aan te sluiten op het koelsysteem van de motor. De SCR-katalysator gaat pas goed werken bij een bedrijfstemperatuur van 200 graden of hoger.

Wanneer die temperatuur nog niet is bereikt, wordt er geen of weinig AdBlue ingespoten. In de wetgeving is opgenomen dat het SCR-systeem binnen 400 seconden na de koude start (bij min zeven graden Celsius) een voldoende hoge temperatuur moet hebben bereikt om efficiënt te werken.

De verwarming van de tank en de leiding(en) is geregeld voor een voertuig dat in bedrijf is. Het voertuig kan echter ook bij lage temperatuur zijn geparkeerd. De tank is daarom geïsoleerd. Hoewel de levensduur van AdBlue niet onbeperkt is, kan het wegzetten van een machine voor langere tijd, een bietenrooier of combine bijvoorbeeld, geen kwaad. De tanks zijn van kunststof, de leidingen zijn leeg en de vloeistof zelf is voldoende stabiel.

Juiste bedrijfstemperatuur Wel een risico is het gebruik in machines die niet voldoende op bedrijfstemperatuur komen, bijvoorbeeld bij onderbelasting van de motor bij een lage buitentemperatuur. Bij een lage temperatuur van de uitlaatgassen kan zich dan cyaanuurzuur vormen. Dit is een kristallijne vaste stof, die slecht

oplost in water. Het vormt een harde, witte aanslag. Total Agri heeft een oplossing voor dit probleem in de vorm van Diaxol.

Dit is AdBlue met een toevoeging die ervoor zorgt dat zich geen kristallen gaan vormen. De additieven zorgen voor een betere verneveling, waardoor er minder warmte nodig is om AdBlue volledig te laten omvormen naar ammoniak. Omdat Diaxol een aantal stoffen bevat die niet in de DIN 70070-specificatie worden genoemd, mag het geen AdBlue heten, maar het werkt even goed tegen de vorming van NOx. Om problemen met motoren die niet op bedrijfstemperatuur komen te voorkomen, is het zeker bij lage buitentemperaturen belangrijk om te zorgen dat het vermogen van de machine past bij het gevraagde vermogen voor de werkzaamheden Dat voorkomt onderbelasting.

Een laatste aandachtspunt is het gebruik van de juiste motorolie. Een verkeerde olie kan via de uitlaatgassen leiden tot vervuiling van de katalysator. Total Agri adviseert zelfs om een low-SAPS-olie te gebruiken. Die bevat minder zwavel en fosfaat en additieven met minder kleine metaaldeeljes. Het is in elk geval belangrijk om de voorschriften van de motorfabrikant op te volgen. Natuurlijk kan een SCR-systeem altijd een storing geven. Dat is vervelend, maar het is nog vervelender als u zelf niet alle maatregelen heeft genomen om deze te voorkomen.

TEKST & FOTO: Arend Jan Blomsma ILLUSTRATIE: ANWB

Reinigen uitlaatgas De komst van de extra tank met blauwe dop op veel machines heeft alles te maken met de emissienormen. Eén van de stoffen waarvan de uitstoot moet worden beperkt, zijn de stikstofoxiden (NOx). De meeste fabrikanten zien het reinigen van het uitlaatgas als de beste manier om die uitstoot te beperken.

Dit gebeurt in een speciale katalysator in de uitlaat volgens het principe van Selective Catalytic Reduction, kortweg SCR. Daarbij wordt AdBlue, een oplossing van ureum in gedemineraliseerd water, vlak voor de katalysator ingespoten. Eerst gebeurde dat met driegaats verstuivers, tegenwoordig meestal met zesgaats. In de katalysator reageert het ureum met NOx, waarbij het onschadelijke stikstof en waterdamp worden gevormd. Een sensor na de katalysator meet het gehalte aan NOx in de uitlaat en aan de hand van dat percentage regelt de elektronica hoeveel AdBlue er moet worden ingespoten. Dat ligt in de orde van grootte van drie tot acht procent van de hoeveelheid ingespoten diesel Het SCR-schema van een personenauto. Dat verschilt niet wezenlijk van dat van een landbouwmachine. (bron: ANWB)

GRONDIG 1 2017

39

OVER PENNEN EN BUSSEN Verder kijken dan slijtage

ondernemen met

vaktechniek

De afzet van pennen en bussen groeit snel. Reden om eens te praten met Jannes Janssen van Janssen Hydrauliek en Machineservice in Huis ter Heide (bij Assen) over de ins en outs. Hij geeft aan dat het zaak is een stap verder te kijken om tot duurzame oplossingen te komen. We zagen en passant dat hij ook het reviseren van snelwisselaars gaat oppakken.

“Bij alle merken zijn de pennen en bussen op een gegeven moment aan vervanging toe.” Met deze krasse uitspraak zet Jannes Janssen het fenomeen pennen en bussen meteen op zijn plek. “Natuurlijk zijn er verschillen tussen merken, maar de inzet is zeker zo bepalend”, zegt hij. Jannes laat doorschemeren dat hij geen voorkeur voor merken heeft. “Dat heeft ook geen zin. Een gebruiker ziet op een gegeven moment dat de pennen en bussen zijn versleten. Wat schiet hij ermee op als wij zeggen dat bij zijn merk de pennen en bussen relatief sneller of langzamer slijten? Ze zijn voor hem aan vervanging toe.”

De inzet is zeker zo bepalend. “Het maakt nogal wat uit of je met de mobiele graafmachine wat hijsjes en licht werk doet of wanneer je vele uren in de bagger draait”, legt hij uit. Hij voegt eraan toe dat in de praktijk het ‘smeergedrag’ per klant nogal verschilt. “Er zijn er die hier heel fel op zijn of met een goed automatisch smeersysteem werken, maar er zijn er ook

die het netjes gezegd nogal veronachtzamen. Dan kan een pen en bus nog zo slijtvast zijn, maar dan zal hij sneller slijten dan je normaal mag verwachten”, aldus Jannes. Uit wat voorbeelden die volgens hem niet voor publicatie bestemd zijn - het is altijd gevaarlijk voorbeelden te noemen, omdat dat dan vaak wordt gelezen als algemeen voorkomend - blijkt dat hij inmiddels een behoorlijke kennis heeft opgebouwd.

Kennisbank Het bedrijf is begonnen met het mobiel oplassen en uitkotteren van chassisgaten van graafmachines, shovels, kranen en aanbouwdelen. Later werd dat uitgebreid met zelf gefabriceerde pennen en bussen. “Wij hebben door de jaren heen behoorlijk wat kennis opgebouwd over pennen en bussen en hebben veel maten van machines gearchiveerd”, vertelt Jannes. Inmiddels heeft hij voor de meeste merken en soorten gangbare grondverzetmachines pennen en bussen op voorraad. Ze worden allemaal in de eigen werkplaats gemaakt, variërend van het kleine spul voor minigraafmachines tot pennen en bussen voor zware industriële overslagmachines. “Omdat wij zelf fabriceren, zijn de lijnen zeer kort en zitten er niet diverse handelsstappen tussen”, vertelt Jannes. Hij geeft aan dat hij de pennen en bussen gemiddeld genomen ten minste ruwweg dertig procent goedkoper kan leveren dan origineel af-fabrikant. “Dat ligt natuurlijk gevoelig, maar feiten zijn feiten. Bovendien leveren wij direct, of bijna direct als het een unieke afwijkende maat betreft en het desbetreffende setje even niet voorradig is.”

Verzwaren De boodschap van Janssen gaat een stap verder. “Dankzij onze opgedane kennis kennen wij de zwakke punten van machines. Vanuit die kennis adviseren wij desgewenst de klant. Er zijn machines waarbij je beter dikkere pennen kunt monteren, omdat ze doorbuigen en op den duur mogelijk breken. De behuizing van de bussen zal bij te snelle slijtage vaak eigenlijk een slag breder moeten zijn. Wij kennen van bestaande machines de feiten en adviseren klanten desgewenst in een betere oplossing, maar dan moeten we de inzet natuurlijk wel kennen.”

Zoiets gaat alleen via persoonlijk advies. “Wij maken dan pennen en bussen op maat, ook als het dan geen gangbare maten zijn”, aldus Jannes. Het oplassen en uitkotteren van de behuizing doet hij desgewenst op de eigen zaak of ter

40

GRONDIG 1 2017

1

3

plekke met zijn mobiele kotterservice. Ook hier weer geen uitspraken per merk, maar wel een opmerking dat volgens Janssen veel fabrikanten de machines de laatste jaren meer motor- en hydraulisch vermogen hebben gegeven, maar dat de pennen en bussen vaak niet (evenredig) zijn verzwaard. “Ja, als je daar dan bij een graafmachine ook nog eens standaard 600 kilogram of meer aanhangt in de vorm van een draaikantelstuk, dan is het logisch dat pennen en bussen sneller slijten dan die oudere machine met minder vermogen en enkel een graafbak.”

Doorontwikkelen Een rondje door de werkplaats leert dat Janssen de pennen en bussen uit hoogwaardig staal maakt met CNC-gestuurde machines. “De staaleigenschappen zijn bekend, ook is bekend aan welke eisen pennen en bussen moeten voldoen. Dus is het voor mij niet moeilijk een gelijkwaardige of betere kwaliteit te leveren”, zegt Jannes. Een kwestie van vertrouwen, want dat zie je niet aan de buitenkant. Wel heeft hij geïnvesteerd in zoveel mogelijk automatisering om het aantal manuren terug te dringen. Zo staat er sinds kort een compleet bewerkingscentrum waarin de pennen in één keer op maat worden gedraaid en gefreesd. Op de machine zien we een ingespannen snelwissel klaar voor bewerking. “Dat wordt onze nieuwste service. Dit is een proefexemplaar. Janssen heeft een inspanbok ontwikkeld en is nu bezig om het oplassen en daarna het op maat affrezen van de astappen te realiseren. “Bedrijven kunnen de

2

1

Met CNC-gestuurde draai- en freesmachines maakt Jannes Janssen pennen en bussen op maat, waaronder ook specifieke en afwijkende maten.

2

In het magazijn liggen ruim 7000 hardstalen bussen voor graafmachines, spanbussen en bronzen bussen met diameters van 25 tot 180 millimeter op voorraad.

3

Hier een voorbeeld van het kotteren op maat van een schuifblad, in dit geval in de eigen werkplaats. Janssen heeft ook diverse mobiele kottermachines om op locatie te werken.

onderste vangplaat zelf nog wel een keer oplassen of vervangen, maar met de ogen is het een ander verhaal. Vooral de bovenste gaan door het slaan toch slijten. Met mijn nieuwe service zijn ze na bewerking weer als nieuw”, stelt Jannes. Hoeveel het gaat kosten, weet hij nog niet. “Het zal ergens rond de € 500,- tot € 600,- gaan uitkomen, afhankelijk van het type en de bewerkingen. Het is echter vele malen goedkoper dan vervangen.”

Bellen is beter Voor de pennen en bussen heeft Jannes net een vernieuwde website www.pennenenbussen.nl. Je verwacht dan dat je online kunt uitzoeken en direct bestellen. Die service zit er bewust niet in. “Bedenk dat het altijd om maatwerk gaat, waarbij je de situatie moet kennen. Daarom blijven wij het telefonisch afhandelen. Je weet dan precies wat de situatie is en wat de exacte maten zijn. Dan weten we zeker dat het juiste pakketje wordt verstuurd”, licht Jannes toe. Hij geeft aan dat in veel gevallen inderdaad het opsturen van een setje pennen en bussen, desgewenst met afdichtingen en vulringen, toereikend is. Na het gesprek weet de klant er wel of eventueel toch de behuizing moet worden opgelast en uitgekotterd of dat er andere oplossingen nodig zijn om te komen tot een duurzame oplossing. “Dat gaat alleen via persoonlijk contact. Daarom blijven wij vasthouden aan telefonisch contact.”

TEKST & FOTO: Gert Vreemann

GRONDIG 1 2017

41

Profiteer nu van onze vroegboekkorting!

Uw extra voordeel: November: 5 % December: 4 % Januari: 3% Februari: 2%

www.agroliner.de

Symen van der Veen · NL-9219 VJ De Tike · T +31 651572523

het adres voor (dynamisch) balanceren

Meer opbrengsten van eigen bodem Betere bodemstructuur | Betere benutting meststoffen

(klepel)assen (strodek)trommels waaiers - poelies - looprollen loopwielen - vijzels - enz.

tevens dealer van

06 - 5731 4129 De Lange Ring 11D 1761 AS Anna Paulowna metaaltechniek.jr@ziggo.nl www.balanceerbedrijf.nl

olie en smeermiddelen  made in Holland!

Industriebanden & Landbouwbanden

Landbouwassen

NIEUW

ON-VOOR-STEL-BAAR

Onvoorstelbaar groot is ons assortiment aanhangeronderdelen en banden voor Landbouw, Tuin & Park, Quad en Industrie. Door dat enorme assortiment hebben wij altijd voor u het beste, het snelst leverbare en het meest prijsvriendelijke artikel in huis. Vandaag besteld, is morgen in huis.

+31(0)592 37 27 19 info@middelbos.nl www.middelbos.nl

BEZOE K ONZE WEBSH OP

162 Adv_On-voor-stel-baar_98x64_Grondig.indd 1

Import en Groothandel

Adverteren in de volgende uitgave (3 maart) van Vakblad Grondig?

Reserveren is mogelijk t/m 20 februari Voor meer informatie: Lisette Kerkhof T 033 - 247 49 50 E lkerkhof@cumela.nl

vakblad voor specialisten in groen, grond en infra meer dan 50 jaar ervaring

www.eversagro.nl

08-07-16 12:0

advertorial

Vizura beperkt stikstofverlies Loonwerker Koonstra en maïsteler Hekman gewassen Ik zie verschillen van 30% bij de drogestofopbrengst van maïs. Daar ligt een grote uitdaging.”

Vertrouwen in injectie Producten voor stikstofstabilisatie hadden al langer Hekman’s interesse. “We stoppen de drijfmest in april in de grond maar het gewas heeft het pas vanaf eind mei nodig. Alles wat je in de tussentijd kwijtraakt door uitspoeling of vervluchtiging komt niet meer ten goede aan de opbrengst.” Ondanks de potentiele voordelen van stikstofstabilisatie heeft Hekman het pas in 2016 voor het eerst toegepast. “Ik had nooit veel vertrouwen in de toedieningstechnieken”, verklaart hij. “Uitgieten over de roosters en dat soort methoden, daar geloofde ik niet in. Maar toen Koonstra met Vizura kwam, was ik snel overtuigd.” De loonwerker licht toe: Vizura wordt vlak voor de mest in de tank komt door een doseerstysteem toegevoegd. Het wordt dus perfect gemengd en doet overal z’n werk.”

Loonwerker Harry Koonstra en maïsteler Henk Hekman zien een mooie toekomst voor stikstofstabilisator Vizura. “Het wordt steeds belangrijker om het maximale uit de teelt te halen. Vizura helpt daarbij door meer stikstofrendement uit de drijfmest.”

Henk Hekman is bedrijfsleider op de stierenmesterij van landgoed Stegeren in de gelijknamige plaats in Overijssel.

Jaarlijks verbouwt hij zo’n 50 hectare voedergewassen. Het merendeel daarvan is maïs. De mineralen worden in hoofdzaak aangevoerd met de stierendrijfmest. Hekman is altijd op zoek naar manieren om de maïsteelt efficiënter te maken. Dat is een eigenschap die hij deelt met zijn loonwerker Harry Koonstra uit Balkbrug. “Als ik ergens in geloof, ga ik niet wachten tot de klant erom vraagt. Dan benader ik gewoon klanten die open staan voor iets nieuws.”

Hekman is ervan overtuigd dat een omslag nodig is bij de teelt van voedergewassen. “De bemestingsnormen worden steeds strenger. En het wordt vanwege de grondgebondenheid ook steeds belangrijker om de maximale hoeveelheid voer van een hectare te halen. We moeten alles uit de grond en de mest halen wat er in zit.” Koonstra valt hem bij. “Er moet meer aandacht komen voor een geslaagde teelt van de voeder

Stikstof langer beschikbaar Vizura vertraagt in drijfmest de omzetting van ammonium- naar nitraatstikstof. Bij 5 graden wordt deze omzetting vertraagd van 6 naar 10 tot 14 weken en bij 20 graden van 1 naar 4 tot 6 weken. Dat heeft twee belangrijke voordelen. Allereerst is er een geringere kans op uitspoeling van de nitraatstikstof. Die komt namelijk pas vrij als de plant het nodig heeft. Het tweede voordeel is dat de plant langer in staat is ammoniumstikstof op te nemen. Het proces waarin dat gebeurt verbetert ook de opname van fosfaat en sporenelementen. Deze voordelen resulteren in een gunstige groei. In proeven geeft Vizura een gemiddelde meeropbrengst van 7%.

Geloof in goede werking Hekman blikt tevreden terug op zijn kennismaking met Vizura.

“Eén jaar ervaring is te kort voor hard bewijs maar ik ben er van overtuigd dat het mij minstens 1 ton extra maïs heeft opgeleverd. Dan heb ik de kosten er uit en krijg ik het voordeel van minder uitspoeling er gratis bij. En de groenbemester profiteert er misschien ook nog van.” Koonstra vult aan: “2016 had een droog voorjaar en dan is het lastig om de voordelen van stikstofstabilisatie op het veld aan te tonen.” Toch is hij er van overtuigd dat Vizura een mooie toekomst heeft. “Als je meer stikstof uit de drijfmest benut, knellen de mestregels minder. En Vizura is ook makkelijk in het gebruik. Dat zal de toepassing stimuleren. Ik geloof er in.”

BASF Nederland B.V. | Divisie Agro | Postbus 1019 | 6801 MC Arnhem | T (026) 371 72 71 | Twitter: @BASFagronl Vizura® is een geregistreerd handelsmerk van BASF. Lees voor gebruik eerst het etiket en de productinformatie.

JCB FASTRAC 8000-SERIE Bijna gewoon

ondernemen met

vaktechniek

Letterlijk is het een hardloper, maar in de verkoop blijft die kwalificatie uit. Toch is JCB al 25 jaar actief met zijn eigenzinnige Fastrac, gebouwd als alternatief voor de transporttractor. Ondanks zijn bijzondere eigenschappen zijn er maar weinig liefhebbers voor. In de nieuwe serie hoopt JCB die voor zich te winnen door nog verder naar de landbouwtoepassing te kruipen. Een eerste indruk.

Bij de introductie van het nieuw topmodel had JCB ook alle eerdere versies uit 25 jaar Fastrac bij elkaar gebracht. Een overzicht dat laat zien hoe de Fastrac langzaam iets meer het model krijgt van een gewone landbouwtrekker, met de mogelijkheid om te kiezen voor wat grotere achterwielen en aan de voorzijde juist wat kleinere in plaats van vier gelijke wielen. Gebleven is in al die jaren de centraal geplaatste cabine, iets waar JCB niet vanaf wil, omdat het merk vasthoudt aan het zoveel mogelijk naar voren brengen van het eigen gewicht.

Dat bereikt JCB door de motor zover mogelijk naar voren te monteren. Het resultaat is een nagenoeg gelijke verdeling van het gewicht over voor- en achteras. Die constructie voorkomt het meenemen van nutteloos gewicht om de voorwielen aan de grond te houden, gewicht dat in dat geval alleen maar extra

44

GRONDIG 1 2017

brandstof kost. Nu trekt de Fastrac moeiteloos een 30-kuubs mesttank over het veld en over de weg zonder dat er extra frontgewichten nodig zijn om de voorwielen aan de grond te houden. Winst haalt JCB hier ook door de trekhaak zo kort mogelijk op de achteras te brengen. Dat werd mogelijk door het naar voren plaatsen van de cabine.

In de nieuwe serie ligt onder de kap een 8,4-liter-Sisuzescilindermotor die voldoet aan de Stage IV-normen. Deze levert in de 8290 maximaal 206 kW (280 pk) en in het topmodel de 8330 maximaal 256 kW (348 pk) onder volle belasting. Het maximum vermogen levert de trekker al bij 1500 toeren, wat hem voldoende zuinig moet maken om in het veld met andere trekkers te kunnen wedijveren.

Agco-transmissie Net als in de vorige versie is de transmissie afkomstig van Agco, want de bekende CVT-bak van Fendt ligt ook in de nieuwe JCB’s. Wel is er een eigen bediening, waarbij de gebruiker kan kiezen tussen verschillende rijmodi. Daarbij is er ook verschil tussen veldwerk en transport, waarbij elke instelling staat voor een bepaald rijpatroon. Het is ook mogelijk om de trekker als handgeschakelde powershift te rijden. Deze voorziening is gemaakt voor landen als Amerika, waar nog veel verstokte versnellingsbakrijders rond rijden. Vanwege de hoge snel­ heden die mogelijk zijn, zijn zowel voor- als achterwielen uitgerust met vrachtwagenremmen.

Bij de testrit in het veld merk je het comfort van de volledig geveerde cabine. Ook met een twintigkuubs mesttank haal je zonder problemen en rugklachten hoge snelheden. Op een helling blijkt het effect van de actieve stilstand, waarbij de transmissie zorgt dat de combinatie op zijn plaats blijft zonder te hoeven remmen. Voor het overige is het kiezen hoe je wilt rijden, op de rijhendel of op het rijpedaal. Daarbij kun je ook kiezen tussen rijden op een constant toerental of rijden op een zo laag mogelijk toerental.

Kleine stapjes Het effect van de rijstrategie blijkt voor de schijveneg. Op de rijhendel kun je dan in kleine stapjes de ingestelde snelheid verhogen. Daarbij loopt het motortoerental op om de ingestelde snelheid te bereiken, maar zakt het toerental ook snel weer terug als de ingestelde snelheid is bereikt. Zelfs op 12 km/u met een zes meter brede schijveneg zakt het toerental al richting de 1200 toeren. Het Active Traction-programma zorgt er daarbij voor dat de wielslip binnen de perken blijft.

Prettig bij dit soort werk is de mogelijkheid om ook in de standaardversie de stoel ongeveer 50 graden naar rechts en twintig graden naar links te kunnen draaien. Dat werd mogelijk dankzij de ruime en vooral brede cabine op de Fastrac. Ook met de bijrijdersstoel ernaast kun je de hele stoel inclusief bedieningshendels draaien. Een fijne functie bij veel grondbewerkingswerkzaamheden, maar nog prettiger bij de oogst met een getrokken rooier. Dan kun je relatief ontspannen goed in de gaten houden wat er op de mat en bij de afvoer gebeurt.

werkende stuurinrichting niet meer nodig. Dit geeft JCB ook de mogelijkheid om de stuurgevoeligheid aan te passen aan de snelheid. Bij het landwerk kan daardoor de maximum stuuruitslag met twee omwentelingen worden gehaald, terwijl dat er normaal vier zijn. Gemakkelijk als je aan het werk bent op korte percelen met veel draai- en keerwerk.

Hoewel het rijden op de Fastrac door de meer naar het midden geplaatste cabine een ervaring op zich blijft, merk je ook dat het onderscheid tussen gewone trekker en de Fastrac steeds kleiner wordt. In het veld merk je dat zeker met getrokken grondbewerkingswerktuigen het feitelijk niet uitmaakt wat ervoor staat, met als voordeel dat je geen extra gewichten hoeft mee te slepen om toch voldoende tractie te houden.

Op de weg is het verschil in veel gevallen verdwenen, omdat veel gebruikers zullen kiezen voor een trekker die maximaal 40 km/u rijdt. In de huidige tijd hebben veel alternatieven al zoveel vermogen in combinatie met een CVT dat ze ook bij lage motortoerentallen transport kunnen doen. Wie wel harder wil en veel op de weg zit, krijgt met de nieuwe Fastrac een trekker die aan alle wettelijke eisen voldoet en dus ook overal met hoge snelheden de weg op mag. Al zul je dan in sommige gevallen wel aan de tachograaf moeten. Blijf je echter binnen de landbouw, dan ontbreekt ook die belemmering.

TEKST & FOTO’S: Toon van der Stok

De cabine is overzichtelijk door veel functies op de stijl te brengen.

Door het Active Traction-programma is het mogelijk om de slip altijd tot een minimum te beperken. Dankzij de ver naar voren geplaatste motor zijn extra gewichten niet nodig.

Hydraulisch sturen Een doorbraak is het volledig hydraulische stuursysteem. Dat heeft een dubbel hydraulisch circuit om ook aan de hogere veiligheidseisen bij snelheden boven de 40 km/u te voldoen.

Een speciaal ventiel zorgt ervoor dat bij het wegvallen van de druk in één van de circuits de besturing door het andere wordt overgenomen. Door deze voorziening is een mechanisch

GRONDIG 1 2017

45

W W W . L M C G E N N E P. N L

Hoogveld 3 • 6598 BL Heijen • T: 0485 - 511605

www.lmcgennep.nl

Drakkar

Trans-SPACE

Tornado3

www.joskin.com

EEN BREED GAMMA PRODUCTEN!

Tel: +32 43 77 35 45

ondernemen met

vaktechniek

ECONOMIE

IN KORT BESTEK Beste Jan,

CUMELA Kompas Analyse: gezonde ontwikkeling investeringen en liquiditeit

Ik onderhoud op basis van een bestek een groot recreatiegebied voor de gemeente, maaien en vuilverwijdering, kosten € 45.000,per jaar. De looptijd van vier jaar is voorbij. Dit jaar vinden er drie festivals plaats in het gebied. Dit brengt € 15.000,- extra onderhoudskosten met zich mee. De gemeente vindt dat ze geen gebruik mag maken van de optie tot verlenging van het contract, omdat het lopende bestek te sterk zou worden gewijzigd.

Een stijgende cashflow, stijgende investeringen, iets hogere langlopende schulden en een verbeterde liquiditeit is wat we zien als we kijken naar de financiële ontwikkelingen in de cumelasector over de afgelopen drie jaar.

Ontwikkeling financiële posibe 2013-­‐2015 (euro's).

350.000 300.000 250.000 200.000 150.000 100.000 50.000 0 -­‐50.000

cashflow

Saldo nieuwe leningen en aflossingen 2015

2014

Investeringen

Mutabe werkkapitaal

2013

De cashflow bestaat uit het bedrijfsresultaat, inclusief een eventuele berekende arbeidsvergoeding en de afschrijvingen. De cashflow steeg van € 254.590,- in 2013 naar € 287.844,- in 2015. De ervaring leert dat de investeringen stijgen als de cashflow stijgt. Ook dit zien we terug in deze cijfers.

Bedroegen de netto investeringen in 2013 nog € 227.656,-, in 2015 stegen die naar € 303.896,-.

Wat opvalt is dat in 2013 de langlopende schulden afnamen met € 31.109,-.

In de jaren erna stegen de langlopende schulden weer iets. Het saldo nieuwe leningen en aflossingen bedroeg in 2015 € 16.708,-. Bedrijfskundig adviseur Ad Karelse noemt dit een logische ontwikkeling. “Steeds vaker zien we dat machines via financial lease worden gefinancierd. Banken beperken zich veel meer tot financiering van onroerend goed.”

Inmiddels zijn er diverse partijen op de markt die leaseproducten voor de cumelasector aanbieden. Karelse waarschuwt de bedrijven om hier een goede afweging te maken en te kijken welke vorm het beste bij het bedrijf past. “Het is belangrijk om daarbij ook geplande investeringen en de liquiditeit op langere termijn in ogenschouw te nemen”, aldus Karelse. CUMELA Advies heeft daarvoor een handige tool.

Opvallend in de cijfers is ten slotte dat het werkkapitaal na een kleine afname (min € 10.316,-) in 2013 in de jaren daarna weer toenam. De toename van het werkkapitaal bedroeg in 2015 € 16.708,-. De conclusie is dan ook dat de liquiditeit in de cumelasector zich de afgelopen drie jaar positief heeft ontwikkeld.

De uitkomsten zijn gebaseerd op de gegevens van 256 cumelabedrijven die hebben deelgenomen aan de kengetallenvergelijking CUMELA Kompas Analyse over de periode 2013-2015.

Wilt u weten hoe uw kengetallen zijn, doe dan mee aan de kengetallenvergelijking CUMELA Kompas Analyse. Neem hiervoor contact op met uw bedrijvenadviseur, bel met de infolijn op (033) 247 49 99 of stuur een e-mail naar kengetallen@cumela.nl.

Beste aannemer, Waar de gemeente mee worstelt, is het aanbestedingsbegrip ‘wezenlijke wijziging’. Een wezenlijke wijziging is namelijk aanleiding voor heraanbesteding. Er is sprake van een wezenlijke wijziging van een al gesloten opdracht of overeenkomst als de wijziging zou hebben geleid tot toelating van andere inschrijvers of tot de keuze voor een andere offerte, als de markt in belangrijke mate uitbreidt tot (werken, leveringen en) diensten die in de oorspronkelijke opdracht niet waren opgenomen of als het economisch evenwicht van de overeenkomst op niet-voorziene wijze verandert in het voordeel van de opdrachtnemer.

Om nu te voorkomen dat elke wijziging van het bestek door zijn verhoging van de geldwaarde een wezenlijke wijziging wordt, is een bagatelbepaling opgesteld. Een wijziging van een overheidsopdracht is niet-wezenlijk als het bedrag waarmee de wijziging gepaard gaat lager is dan de aanbestedingsdrempel - tien procent van de waarde van de oorspronkelijke overheidsopdracht voor leveringen en diensten of vijftien procent van de waarde van de oorspronkelijke overheidsopdracht voor werken - en de wijziging de algemene aard van de overheidsopdracht niet verandert.

Omtrent de toevoeging van andersoortige werkzaamheden is nog veel onduidelijkheid. Het is aan de rechter of een scoopwijziging van bijvoorbeeld 10 tot 25 procent heraanbesteding noodzakelijk maakt.

Eveneens van groot belang zijn de wijzigingen als gevolg van omstandigheden die een zorgvuldige aanbestedende dienst niet kon voorzien. Ook hier gelden voorwaarden: de wijziging mag geen verandering in de algemene aard van de opdracht met zich meebrengen en de verhoging van de prijs mag niet meer bedragen dan 50 procent van de waarde van de oorspronkelijke opdracht.

In uw geval is sprake van een onvoorziene omstandigheid en gelijksoortige werkzaamheden. De wijziging valt binnen de bagatelbepaling; € 15.000,- is nog geen tien procent van vier keer € 45.000,-. Ook zou heraanbesteding niet tot andere aanbieders leiden dan vier jaar geleden. Verlenging mag dus.

Jan van der Leij Beleidsmedewerker GWW CUMELA Nederland

GRONDIG 1 2017

47

ondernemen met

cumela

CUMELARIA

SPANNENDE NIEUWJAARSRECEPTIE FLEVOLAND

VEERTIG JAAR HANS VAN ESCH

Op vrijdag 13 januari werd de nieuwjaarsreceptie voor de leden van de provincie Flevoland gehouden in het Friese Delfstrahuizen. Na de ontvangst met koffie, thee en Friese oranjekoek werd in kleine groepen het spel Escape Room gespeeld. De deelnemers maakten er in de honderd jaar oude Friese stolpboerderij een mooie, spannende strijd van. Na de speurtocht stond er een stamppotbuffet klaar en sprak voorzitter Kees van Dun namens het bestuur de beste wensen uit voor het nieuwe jaar.

Al met al een geslaagd en vooral spannend begin van 2017.

Op donderdag 8 december vierde Hans van Esch van Gebr.

Van Esch BV uit Cromvoirt dat hij veertig jaar was verbonden aan het bedrijf dat hij samen met zijn broer Jos runt. In 1976 kwam Hans na de bosbouwschool in het bedrijf van zijn vader; eerst als buitenmedewerker, later als projectleider en nog weer later als directeur. Inmiddels heeft het bedrijf twee vestigingen en houdt het zich bezig met diverse activiteiten in de groene ruimte.

Voor de gelegenheid was er een receptie georganiseerd in de werkplaats van het bedrijf. Als verrassing werd Hans vanuit de branche geëerd met de gouden CUMELA-speld.

DUBBEL JUBILEUM VOOR BREURE IN SWIFTERBANT Het was op donderdag 29 december een gezellige drukte op het feest bij Breure in Swifterbant vanwege het zeventigjarig bestaan van het bedrijf en vijftig jaar in de polder. Loonbedrijf Breure begon namelijk op het Eiland van Dordt en verhuisde in 1966 naar Swifterbant. Voorzitter van CUMELA Flevoland Kees van Dun en de voorzitter van de sectie Agrarisch Loonwerk en collega Corné Vinke spraken de huidige ondernemer Peter Greenside, zijn vrouw en de ouders van Peter en zijn oom en tante toe.

Als blijk van waardering en felicitatie speldde bedrijvenadviseur Ada Kieft bij Peter Greenside de gouden CUMELA-speld op. Zo werden er zes mensen in het zonnetje en in de bloemen gezet.

ONMACHT WORDT KRACHT! Timmermans Agri Service BV en Gebr. Reintjes BV zijn in 2011 meer gaan samenwerken. Harm Timmermans en Frank Reintjes zijn sportief aangelegd en willen ook wel eens wat anders dan werken. Harm houdt van hardlopen en Frank van fietsen. Op de fiets of te voet strijden tegen kanker is hun nieuwe uitdaging. Dat gebeurt via Big Challenge, een organisatie ontstaan vanuit de agrarische sector die zich inzet om zoveel mogelijk geld in te zamelen tijdens Alpe d’HuZes. Zo kwamen Harm en Frank op het idee om dit jaar met een loonwerkteam de Alpe d’Huez te beklimmen en zo samen onmacht om te zetten in kracht. De loonwerksector ontbrak namelijk nog bij de teams van Big Challenge. Team Big Challenge 23 Agrifac was een feit. Het team bestaat uit acht deelnemers. U begrijpt, het team kan sponsoring en ondersteuning goed gebruiken.

48

GRONDIG 1 2017

GEKRUID Alles weer op nul Na de feestelijke decembermaand zijn we weer in het gewone januari beland. Zelf vind ik december altijd een gezellige maand, een tijd waarin we volop van gezin, familie en vrienden kunnen genieten. Het is echter ook een drukke maand. Over en weer worden er vele bezoeken gebracht aan opdrachtgevers, uitvoerders en leveranciers, met vaak een presentje voor de feestdagen.

MOOIE NIEUWJAARSKAARTEN Ook dit jaar kregen we bij CUMELA Nederland weer veel kaarten van u, variërend van heel gewoon een vriendelijk gebaar tot creatieve staaltjes.

De kaart van mestdistributeur Van Leijsen in Poortvliet, met ‘er dit jaar letterlijk weer hard aan trekken’ leverde een glimlach op. Ook Hartenhof in Assen had een creatief hertenkaartje en Loonbedrijf en Kraanverhuur Wester uit Oude Sluis had een spetterende kaart. We hebben ze allemaal met plezier bekeken en gelezen.

VAN GENUGTEN IN DE MODDER Cumelaondernemer Ton van Genugten is wel iets gewend als het gaat om modder en viezigheid. De Boliviaanse modder deed hem in de vijfde etappe van de Dakar Rally echter de das om. Al vrij vroeg in de etappe reed de Iveco zich muurvast in de zuigende modder. Ook teamgenoot Wuf van Ginkel, die te hulp schoot, reed zich vast en zelfs een 6×6-aangedreven snelle servicetruck kreeg hen niet los. Het kostte hen drie uur plus twee uur tijdstraf. Toch leverde Van Genugten verder puik werk af en eindigde hij met zijn team uiteindelijk als zestiende op circa zes uur achterstand. Als je het verlies van die dag (vijf uur) daar afhaalt, was Van Genugten ongeveer gelijk geëindigd met teamgenoot Federico Villagra, die de rally als vierde afsloot. Jammer dus van dat ene verkeerde modderspoor.

Nu de oliebollen op zijn en de geur van gourmet en kaarsen langzaam vervaagt, is het echter weer tijd voor een nieuwe start.

Meestal is de maand januari qua werkzaamheden nog niet zo spannend. Dat maakt dat ik in deze maand erg kan genieten van de schaarse rustiger momenten op het bedrijf. De kinderen hebben nog vakantie en er is nog niet zoveel telefoon.

Wel wil ik altijd op kantoor zo snel mogelijk het afgelopen boekjaar afsluiten; de laatste stukken van het vorige jaar inboeken en bijwerken. Onze accountant komt dan meestal in de tweede of derde week van januari een ochtend langs om gezamenlijk langs de grootboekkaartjes te gaan om te kijken of er nog bijzondere zaken tussen staan. Verder voert hij nog een aantal controles met mij uit, onder andere betreffende de loonadministratie en de btwaangiftes. Ook dienen bepaalde aansluitingen met het vorige jaar helder te zijn. Dan rolt zo halverwege februari ons jaarrapport eruit.

Voor ons is de uitkomst geen verrassing, want wij volgen de cijfers het hele jaar rond. Het gaat hier om een juiste fiscale weergave.

Zo halverwege het jaar weet je vaak al wel welke kant het opgaat: draai je voldoende resultaat of moet je nog een tandje bijzetten? In januari staan ineens alle getallen weer op nul en begin je weer van voren af aan.

Het is toch elk jaar wel weer spannend hoe het jaar gaat verlopen, want ook al hebben we diverse projecten in onze orderportefeuille, we zijn ook altijd erg afhankelijk van het weer en daar hebben we nu eenmaal weinig invloed op. Voor 2017 lijkt het werkaanbod positief. De economie lijkt zich weer wat te herstellen, dus laten we er ons voordeel mee doen. Ik wens u dan ook een heel gezond en succesvol 2017 toe. Dat we er met elkaar maar weer een mooi en positief jaar van mogen maken!

Gretha Toering Toering Grond- en Verzetbedrijf

GRONDIG 1 2017

49

ondernemen met

mensen cumela

25 JAAR LOONWERKONDERWIJS “Ook in de toekomst hebben we goede mensen nodig” Leren stopt nooit Terra in Groningen was één van de eerste cumelaAcademies in Nederland. De school en de aangesloten ­cumelabedrijven zijn op de goede weg, maar toch blijven de betrokken partijen kritisch. “Het kan altijd beter.”

Hij zag het op zijn eigen bedrijf gebeuren. Door gebrek aan tijd en informatie kon Peter Wieringa van loon- en grondverzetbedrijf Wieringa uit Bedum zijn stagiairs niet begeleiden zoals hij wilde. “Ik vond dat ik tekortschoot. Ik had te weinig inzicht in wat de student kwam leren op het bedrijf. Wat was zijn behoefte en wat waren de eisen van de school? De ­stagiair zelf kon die vragen ook maar moeilijk beantwoorden, waardoor hij vaak in de massa van het bedrijf verdween.”

Wieringa besloot contact op te nemen met de school, via loonwerkdocent Cor Fockens, en zijn zorgen te uiten. ­Anderhalf jaar later, in 2013, kreeg Terra het predicaat ­cumelaAcademie. “Voor ons was deze ‘noodkreet’ vanuit het bedrijfsleven een erg belangrijk signaal”, zegt Rolf Smook, adjunct-directeur van Terra en teamleider Akkerbouw, veeteelt en loonwerk. “Hierdoor zagen ook wij in dat we de kwaliteit van de opleiding moesten verbeteren om ook in de toekomst kwalitatief goede werknemers te kunnen afleveren, maar dat konden we niet alleen.”

Samen met CUMELA Nederland en inmiddels zes cumelabedrijven is de omschakeling ingezet. Nu zitten ze vier keer per jaar met elkaar om de tafel. “Het houdt ons scherp”, stelt Smook. “Het is goed dat het bedrijfsleven meekijkt naar hoe wij de opleiding neerzetten. De ondernemers kunnen de vraag beantwoorden of wij de juiste mensen voor deze regio opleiden. Dat is de kracht van samenwerking. We verhogen daarmee de kwaliteit van de opleiding en uiteindelijk ook de kwaliteit van de studenten die wij afleveren.”

Ook het bedrijfsleven ziet dat de samenwerking vruchten ­afwerpt. “We worden als bedrijven meer betrokken bij de

25 jaar loonwerkonderwijs Het loonwerkonderwijs bestond vorig jaar een kwart eeuw. In die 25 jaar is er veel veranderd en nog steeds is er verandering gaande. Het onderwijs probeert daar continu op aan te sluiten, maar dat is geen eenvoudige taak. Daarnaast moet ook de moderne werkgever zijn werknemers blijven opleiden. Reden ­genoeg dus om aandacht te b ­ esteden aan de toekomst van morgen. Leren stopt nooit.

50

GRONDIG 1 2017

proeven van bekwaamheid en ze worden vaker op het bedrijf zelf getoetst. Daardoor heeft de proeve van bekwaamheid meer inhoud gekregen”, zegt Wieringa. “Ook zijn de lijnen nu korter. Daardoor komen we eerder tot nieuwe inzichten en zijn potentiële stagebedrijven beter in beeld. Zo was de school op zoek naar een bedrijf waar leerlingen hun hijsbewijs konden halen. Een ondernemer aan tafel bood zich meteen aan. We kunnen nu dus sneller schakelen en doen gemakkelijker een beroep op elkaar.”

Daarnaast is er meer begrip ontstaan voor elkaars situatie.

“Dat wij vooral in drukke periodes behoefte hebben aan studenten is voor de school nu duidelijk, maar wij snappen nu ook dat dat roostertechnisch niet altijd uit kan. Datzelfde geldt voor de lesstof. Wij kunnen wel van alles willen, maar de school moet zich ook conformeren aan landelijke normen en budgetten.”

Lesstof op de schop Die lesstof is dit jaar met de herziene kwalificatiestructuur op de schop gegaan. Het is nu vooral aan de school om de opleiding opnieuw vorm te geven. “De kwalificatiedossiers zetten de hoofdlijnen uit, maar hoe en in welke mate wordt niet omschreven. Dat is vooral aan de scholen zelf”, zegt Smook.

Behalve dat CUMELA al vroegtijdig haar interpretatie ervan naar de scholen heeft gecommuniceerd, heeft Terra binnen de eigen gelederen ook een ontwikkelgroep die zich met de lesstof bezighoudt. Daarin zijn docenten uit de loonwerk-, akkerbouw- en veeteeltopleiding vertegenwoordigd. “Die docenten volgen bijscholingscursussen, bezoeken themadagen, gaan op excursies (met studenten) naar machinefabrieken en bezoeken de stagebedrijven om hun kennis up to date te houden. De ontwikkelgroep selecteert thema’s, die vervolgens worden omgezet naar onderwerpen. Die werken we uit in concrete lesstof en daar maken we studiewijzers van.”

Momenteel zijn CUMELA en de Bedrijfstakgroep Groen Grond Infra, waarvan ook Smook lid is, bezig met het uitwerken van digitaal lesmateriaal voor niveau 3, dat vanaf volgend schooljaar landelijk wordt uitgerold. “Het is jammer dat

Rolf Smook: “Wij zagen in dat we de kwaliteit van de opleiding moesten ­verbeteren om ook in de toekomst kwalitatief goede werknemers te kunnen afleveren, maar dat konden we niet alleen.”

we daar niet meteen dit jaar mee van start konden. K ­ omend schooljaar zullen we ons lesmateriaal en het landelijke lesmateriaal bij elkaar voegen. Omdat de praktijk zo snel verandert, is de lesstof geen jaar hetzelfde.”

Liever BOL dan BBL Het aantal loonwerkstudenten op het Terra ligt gemiddeld rond de 110, waarvan het merendeel kiest voor BOL. “We stimuleren BBL ook niet”, zegt Smook. “Op je zestiende is het moeilijk een werkgever te vinden. Vaktechnisch voldoen de studenten meestal wel, maar met vakken als Nederlands, rekenen en burgerschap hebben ze moeite. De dag in de week dat ze op school komen, is voor de helft gevuld met deze vakken en voor de helft met vaktechniek. Een halve dag is met name voor Nederlands en rekenen veel te weinig om de studenten voldoende bij te kunnen brengen. Daarnaast hebben veel leerlingen op hun zestiende nog niet hun Trijbewijs en VCA, dus staan bedrijven op dat moment nog niet te springen.”

In samenwerking met CUMELA wordt er wel uitvoering gegeven aan een convenant waarin is vastgelegd dat studenten vóór hun stage hun T-rijbewijs moeten halen. De school speelt daarin een actieve rol. “We willen dat BOL-leerlingen de eerste tien weken van hun opleiding niet naar het stagebedrijf gaan, maar die dag in de week gebruiken om hun T-rijbewijs te halen. Dat kan bij ons op school. We krijgen binnenkort een trekkersimulator en we hebben een eigen

Peter Wieringa: “We worden als bedrijven meer betrokken bij de proeven van bekwaamheid en ze worden vaker op het bedrijf zelf getoetst.

Daardoor heeft de proeve van bekwaamheid meer inhoud gekregen”.

rijschool. De studenten die hun rijbewijs al hebben, kunnen natuurlijk meteen bij het stagebedrijf aan de slag.”

Voor het VCA-diploma wil de school gaan samenwerken met vmbo’s. Zo zou het ideaal zijn als de leerling in het laatste deel van zijn vmbo-opleiding al zijn VCA zou kunnen halen.

Kritisch Terra is nu drie jaar cumelaAcademie. “Naar buiten toe kunnen we nu een opleiding aanbieden die is geaccordeerd door het bedrijfsleven. Dat laat kwaliteit zien. Daarnaast is het predicaat voor onze loonwerkdocenten een bevestiging dat ze het goed doen”, zegt Smook. “Graag zouden we ook een predicaat voor andere opleidingen willen hebben. CUMELA is wat dat betreft een proactieve branche-organisatie.”

Ook Wieringa is tevreden over de ingeslagen weg, maar blijft kritisch. “De opleiding heeft nu naam en bedrijven zien nu beter de meerwaarde van de opleiding in. Het is goed dat CUMELA haar naam eraan heeft gekoppeld. Er is meer structuur en als praktijkbedrijf hebben we meer zicht op de leerdoelen van de student, maar het kan altijd beter. Het belangrijkste is dat we met elkaar in gesprek zijn. Dat we vanuit de praktijk samen met de school en de behoeften van de student een goede opleiding kunnen neerzetten met enthousiaste studenten en leerkrachten. Een goede opleiding is belangrijk.

Ook in de toekomst hebben we goede mensen nodig.”

TEKST & FOTO'S: Marjolein van Woerkom

GRONDIG 1 2017

51

ondernemen met

cumela

CUMELA.NL

Op deze pagina’s samenvattingen van berichten die eerder op Cumela.nl zijn geplaatst. Wilt u op de hoogte blijven van het actuele nieuws?

Ga naar Cumela.nl. Daar publiceert de redactie dagelijks nieuws van en voor de cumelasector.

POSTEL ALS EERSTE MET JAARCIJFERS

GOUDEN SPELD VOOR JAN VAN VLIET

De strijd om als eerste de jaarcijfers aan te leveren voor CUMELA ­Kompas Analyse wordt elk jaar fanatieker. Dit jaar kwam Postel Loonwerk en Transport als winnaar uit de bus. Al op 1 januari zaten de cijfers van dit bedrijf in de digitale postbus. Binnen twee dagen wisten nog drie ­andere bedrijven de cijfers aan te leveren. Ook deelnemen? Wanneer u de jaarcijfers 2016 gereed heeft voor deelname aan CUMELA Kompas Analyse kunt u dat melden via de infolijn, uw bedrijvenadviseur of door een e-mail te zenden naar kengetallen@cumela.nl.

ACTUALITEITEN VOGELGRIEP Vanaf november 2016 is er een hoog pathogeen vogelgriepvirus in de natuur in Nederland aanwezig. Het ministerie van Economische Zaken heeft daarom verschillende preventieve maatregelen op het gebied van bio-security ingesteld. Voor alle actualiteiten gaat u naar het dossier ‘Vogelgriep’ op de website, www.cumela.nl/mest/vogelgriep.

CUMELA-EXCLUSIEFARTIKELEN Leden kunnen deze digitale Grondig-artikelen gratis lezen op Cumela.nl.

De artikelen zijn opgemaakt als pdf, zodat u deze eenvoudig kunt downloaden en printen.

• Hele keten verantwoordelijk. CROW-richtlijn 500 ‘Schade voorkomen aan kabels en leidingen’ op 1 januari 2017 van kracht.

• Bewustwording is belangrijk. Een juiste bandenspanning levert niet ­alleen geld op.

• Meerjarig sectorinitiatief ‘Sturen op CO2’.

JANNEKE WIJNIA-LEMSTRA Het proces van de opvolging van Hannie Zweverink als algemeen directeur van CUMELA Nederland verloopt voorspoedig. Tijdens de vergadering van het verenigingsbestuur in december is door het voltallige ­bestuur ingestemd met de voordracht van mevrouw Janneke Wijn­iaLemstra als algemeen directeur. Janneke zal daarmee op 28 maart aanstaande worden voorgedragen voor goedkeuring van de algemene ­ledenvergadering van CUMELA Nederland. In Grondig 2 leest u een uitgebreid interview met haar.

52

GRONDIG 1 2017

Jan van Vliet van Loonbedrijf J.M. van Vliet uit Ter Aar werd tijdens het bedrijfsbezoek in het kader van de Inspiratiedagen verrast door Jaap Uenk (voorzitter sectie Meststoffendistributie). Alweer twee jaar ge­ leden nam Jan van Vliet afscheid als bestuurder van de sectie Meststoffendistributie, nadat hij daarvan twaalf jaar bestuurslid was geweest.

Voor die tijd zat hij ook nog in de werkgroep Drijfmest korte afstand. Bij de verschillende bijeenkomsten van de sectie na zijn afscheid was Jan steeds afwezig, waardoor hem de welverdiende gouden speld nog steeds niet was uitgereikt. “Daarom zijn we maar met een paar bussen leden naar Jan toe gekomen om hem de speld op een feestelijke wijze uit te reiken”, aldus Uenk. In al die tijd heeft Jan van Vliet de akker­ bouwers in de Haarlemmermeerpolder aan de dierlijke mest gekregen en heeft hij de mestmarkt zien veranderen van een aanvoermarkt voor varkensmest uit Zuidoost-Brabant naar een markt voor rundveedrijfmest uit West-Nederland. Jan was als bestuurslid trouw, maar niet ­nadrukkelijk aanwezig. Zijn inbreng was echter wel raak.

GA IN GESPREK MET GEDEPUTEERDEN Zowel tijdens de Contactdag Overijssel (16 februari) als tijdens de Contactdag Zuid-Holland (2 februari) kunt u in gesprek met een gedeputeerde. Eddy van Hijum, gedeputeerde van de provincie Overijssel met de portefeuille economie en financiën, is te gast op de Contactdag Overijssel. Hij wil graag met de aanwezige CUMELA-leden in overleg over diverse beleidszaken. Rogier van der Sande, gedeputeerde van de provincie Zuid-Holland, heeft in zijn portefeuille financiën en bestuur & transparante overheid. Hij komt zijn visie met ons delen over de cumelasector in Zuid-Holland. De komst van beide gedeputeerden biedt u dé kans om het belang van de cumelasector in de regio neer te zetten. U krijgt de mogelijkheid om uw vragen te stellen en regionale dossiers onder de aandacht te brengen! Meld u daarom aan voor deze speciale Contactdagen via de agenda-items op www.cumela.nl.

VEELGESTELDE VRAGEN LEEST U OP CUMELA.NL • Wanneer heb ik een VIHB-nummer nodig?

• Waar kan ik begeleidingsbrieven voor afvaltransporten aanvragen?

• Heb je als cumelaondernemer een gezagsverhouding met een zzp’er?

VOORZITTER Ken je klant

STUDIECLUBAVOND ‘DE BODEM ALS KANS’ Op dinsdag 13 december ­organiseerde de studieclubs van Geffen, Zuid-OostBrabant, Limburg en Cuijk en Maasduinen gezamenlijk een studieavond op locatie De Peel van Den Ouden in Helmond een avond met als titel ‘De bodem als kans’. De avond startte met een rondleiding in de mestfabriek van Ferm-o-feed en bij de houtrecycling en compostering. Jochem Langenhuizen, directievoorzitter van Den Ouden, opende daarna de avond met een bedrijfspresentatie, gevolgd door Hans van der Staak, specialist bodem en bemesting bij Den Ouden. Hij hield een boeiend betoog over het verbeteren van de bodemvruchtbaarheid bij de klanten van de agrarische loonwerkers. Na de pauze was de tweede spreker Geert Verkuylen van Brabob BV en Grondbank De Kempen. Hij vertelde over de regelgeving als het gaat om grondverzet, grondtransport en de milieuwetgeving. Hij belichtte echter ook de kansen die de wet- en regelgeving in de praktijk biedt, zoals het omgaan met grond- en bouwstoffen. De avond werd bezocht door meer dan honderd leden van CUMELA Nederland.

CUMELA organiseert 17 februari in Weert een cursus bodemkunde als vervolg op het succes van deze avond.

OOK OP CUMELA.NL • Premies 2017 • Overgangsperiode voor AGR/GPS export vaste verwerkte mest • Scherm de aftakastussenas goed en volledig af • Denk mee met Inspectie SZW!

CONTACTDAG LIMBURG: VERANDERING VAN SPIJS DOET ETEN Ruim twintig jaar vond de Contactdag Limburg plaats in Restaurant Boszicht in Maasbree, maar op 12 januari was het gezelschap te gast bij Collé Rental & Sales in Sittard. Dit familiebedrijf heeft veertien vestigingen in de Benelux en Duitsland en heeft naast de verkoop ook 7500 rollende machines in de verhuur.

Dankzij de platte organisatie en de persoonlijke aanpak kan Collé snel beslissingen nemen en lijkt het wel wat op een cumelabedrijf. We kijken trots terug op een geslaagde Contactdag met tachtig deelnemers. Tijdens de wisselingen van het programma, de rondleiding en het diner was er voor de leden voldoende gelegenheid tot netwerken.

Ik was onlangs op een bijeenkomst waar Jan Rotmans, hoogleraar transitiekunde, een presentatie verzorgde. Hij gaf aan dat we aan de vooravond staan van de digitale revolutie. Hij noemde daarbij als voorbeelden Uber, Airbnb en Netflix. Uber heeft de meeste boekingen als het gaat om taxiritten, maar heeft zelf geen taxi’s. Airbnb heeft de meeste boekingen als het gaat om kamerboekingen, maar heeft zelf geen kamers. En bij Netflix kun je tv-series en films kijken wanneer je dat zelf wilt.

Wat betekent de digitale revolutie voor ons bedrijf en voor onze sector? Is straks de grootste loonwerker degene die geen machines meer heeft, maar apps? Of hebben we er al mee te maken? Kijk maar eens naar de grote aannemers van dit land. Die hebben al geen machines meer, maar huren alles in wat ze op het juiste moment nodig hebben. Ikzelf geloof niet dat er straks veel loonwerkers zijn die zonder machines kunnen werken. Uiteindelijk willen we zelf verantwoordelijk zijn voor het geleverde werk en dat kan het best als je zelf ook de machines hebt. Het delen van een machine kan echter wel eens een grote vlucht nemen.

Wat Uber, Airbnb en Netflix dan zo anders doen ten opzichte van de bestaande bedrijven? Zij kennen de klant en weten wat die klant wil. Ze kennen die klant omdat die heeft ingelogd op hun site. Airbnb weet zo precies waar je heen wilt op vakantie, Uber weet waar je heen wilt met een taxi en Netflix weet van welke televisieseries of films je houdt en wanneer je daar naar kunt of wilt kijken. Daar kunnen deze bedrijven ook nog gericht reclame op maken.

Een goede loonwerker heeft dit eigenlijk ook allemaal: • Hij kent de klant vaak persoonlijk.

• Hij weet wat de klant wil: alleen verhuur van een machine of het aannemen van een stuk van het werk.

• Hij biedt zijn diensten gericht aan, want bij een wegen­ bouwer biedt hij geen aardappels rooien aan.

Dit betekent dat we als sector klaar zijn voor de digitale revolutie.

Jan Vrij Voorzitter sectie Grondverzet en cultuurtechnische werken CUMELA Nederland FOTO: Mark David

GRONDIG 1 2017

53

ondernemen met

cumela

TOOLBOX Veilig lassen Tips en vuistregels voor de toolboxmeeting Lasrook bevat stoffen die schadelijk zijn voor je gezondheid. Korte blootstelling aan lasrook geeft gemakkelijk

Voor meer info over veilig werken, kijk op www.agroarbo.nl

irritatie van je luchtwegen en metaaldampkoorts of astma. Bij regelmatige blootstelling kunnen ijzerdeeltjes zich in je longen ophopen, waar je op langere termijn last van krijgt. Zorg dat je lasrook niet inademt en houd je longen gezond. Als je goed beschermd werkt, zijn er geen problemen te verwachten.

MAATREGELEN Zorg voor zo min mogelijk schadelijke lasrook. Als de te lassen onderdelen verf of deklagen bevatten, wordt de lasrook veel schadelijker. Maak dus zo goed mogelijk schoon.

Houd ook rekening met je collega’s die in de buurt zijn. Ook al zijn ze niet aan het lassen, ze ademen wel de rook in! Ga na of deze situatie bij jullie in het bedrijf voorkomt en bedenk hoe je kunt zorgen dat de rook niet wordt ingeademd. Is het

54

GRONDIG 1 2017

bijvoorbeeld mogelijk om in een aparte ruimte te lassen?

Zorg voor voldoende ventilatie. De ruimteventilatie moet 800 kubieke meter per uur per persoon zijn. Het open zetten van ramen en deuren kan soms voldoende zijn, maar dan moet er wel genoeg trek zijn van boven naar beneden. Lasrook blijft hangen en trekt niet helemaal naar het plafond. Ventileer minstens een uur na het lassen en las bij voorkeur buiten.

Het verschil tussen het lassen met of zonder bronafzuiger is duidelijk zichtbaar. Zorg ervoor dat de lasrook niet in de ruimte blijft hangen. Ventileer waar mogelijk.

LASOGEN Bij het lassen komt een zeer grote dosis ultraviolette straling vrij. Zonder goede bescherming veroorzaakt deze straling lasogen. De buitenste laag cellen van het hoornvlies raakt dan beschadigd. Lasogen zijn zeer pijnlijk. Een laskap of lashelm voorkomt lasogen.

LASROOK Lasrook is een verzamelterm voor het mengsel van gassen, dampen en deeltjes dat vrijkomt bij lassen. Met name voor laswerkzaamheden aan roestvrijstaal bestaat de kans dat het kankerverwekkende zeswaardig chroom (chroom-VI) ontstaat. Naast deeltjes komen ook gassen voor in lasrook.

Deze kunnen zijn toegevoegd tijdens het lasproces als (be) schermgas (argon, helium, stikstofdioxide of koolstofdioxide) of zijn ontstaan tijdens het lasproces (ozon, onder invloed van uv-licht). Reden genoeg om lasrook buiten je lijf te houden.

TIPS EN VUISTREGELS

Verminderen van het inademen van lasrook 1. Zorg ervoor dat de lasrook niet in de ruimte blijft hangen.

Ventileer waar mogelijk. Zet de ruimteventilatie en punt-of bronafzuiging aan of zet ramen en deuren open.

2. Zorg ervoor dat er zo min mogelijk rook ontstaat, door het juiste lasproces en het juiste vermogen te kiezen.

3. Las op slimme tijden, bijvoorbeeld aan het einde van de dag, zodat je niet de rest van de dag in de rook blijft werken.

4. Las op plaatsen waar anderen geen last hebben van de rook, bijvoorbeeld buiten of in een aparte ruimte.

5. Zorg voor minder schadelijke lasrook door de te lassen onderdelen goed schoon te maken. Verwijder verf en deklagen.

6. Gebruik een geschikte lashelm om inademing van de rook te voorkomen. Zet de lashelm pas af als de rook weg is. Dit geldt ook als je buiten last.

7. H oud je hoofd buiten de rookpluim.

8. Als je kortademig wordt tijdens het lassen, stop er dan mee en ga even naar buiten. Als je weer verder gaat, zorg dan voor een betere ventilatie en bescherming.

Algemeen 1. Gebruik de noodzakelijke persoonlijke bescherming: gehoorbescherming, handschoenen, lashelm, lasschort of lasoverall.

2. W erk alleen met gereedschap dat in orde is.

3. Voorkom brand door in een schone overall te lassen en niet in de buurt van brandbare materialen.

4. Las nooit in de buurt van ontvlambare stoffen.

5. Zorg dat er een brandblusser in de buurt is.

6. Als het mogelijk is, las dan op een gunstige hoogte, zodat rug en schouders niet onnodig worden belast. Zorg voor voldoende werk- en bewegingsruimte. Zet alles wat je niet nodig hebt weg.

7. Kijk nooit rechtstreeks in de vlam.

TEKST: Corina van Zoest-Meester, adviseur arbo FOTO’S: Stigas

GRONDIG 1 2017

55

CUMELASECTOR 2001-2014 Een gezonde groei

ondernemen met

vaktechniek

Bedrijfseconomische ontwikkelingen in de cumelasector 2001-2014 Als we kijken naar de financiële positie van cumelabedrijven over de periode 2001-2014 zien we een aantal ontwikkelingen. Een gezonde groei, een toenemend eigen vermogen, behoud van liquiditeit en een toename van investeringen in onroerend goed zijn daarvan de belangrijkste. We zetten voor u op een rij hoe de financiële positie van cumelabedrijven zich in deze veertien jaar heeft ontwikkeld.

De cumelasector heeft de afgelopen veertien jaar een gezonde groei doorgemaakt. Dat kunnen we concluderen als we kijken naar de gegevens in grafiek 1. Het valt op dat de groei van bruto marge en vaste activa vrijwel gelijk opgaat. In 2005 lag de bruto marge van bedrijven in de cumelasector op gemiddeld € 897.083,-, de boekwaarde vaste activa bedroeg € 829.575,-. Dit steeg naar een bruto marge van € 1.463.497,en een boekwaarde vaste activa van € 1.399.77,-. In negen jaar tijd is dat een stijging van respectievelijk 7 en 7,6 procent per jaar. In de periode voor 2005 zien we een daling van de bruto marge en de boekwaarde vaste activa. Dit werd veroorzaakt door een periode van laagconjunctuur in die tijd.

De vaste activa bestaat uit machines, transportmiddelen en overige activa, onroerend goed en immateriële en financiële activa. Veruit het grootste deel van de vaste activa bestaat uit machines, transportmiddelen en overige activa. Grafiek 2 laat dit zien. Wat opvalt is dat er de afgelopen tien jaar meer is geïnvesteerd in onroerend goed. Van de vaste activa bestaat in 2014 27,7 procent uit onroerend goed, terwijl dit in 2005

Grafiek 1.

Bruto marge, vaste activa, langlopende schulden en eigen vermogen 2001-2014 (euro’s).

56

GRONDIG 1 2017

nog 20,8 procent was. Het laat zien dat cumelabedrijven een professionaliseringsslag maken, waarbij de uitstraling en functionaliteit van het onroerend goed een belangrijk onderdeel is. Het is terug te zien in een toenemend aantal bedrijven dat niet alleen investeert in machineberging, maar ook in een representatief kantoor. Het tekent een sector die professioneler wordt en beseft dat het geld niet alleen wordt verdiend met personeel en machines, maar ook op kantoor.

In grafiek 1 valt verder op dat ook de langlopende schulden en het eigen vermogen zich vrijwel gelijk ontwikkelden. De langlopende schulden bedroegen in 2005 € 501.496,-, terwijl het eigen vermogen € 363.577,- was. In 2014 steeg dit naar respectievelijk € 813.033,- en € 618.100,-. We kunnen zelfs concluderen dat het eigen vermogen met gemiddeld 7,8 procent per jaar nog iets meer steeg dan de 6,9 procent stijging van de langlopende schulden. De solvabiliteit (eigen vermogen in verhouding tot het totaal vermogen) bedroeg over de afgelopen tien jaar gemiddeld 31,6 procent. Een richtlijn voor financiers is een solvabiliteit van 30 procent.

Grafiek 2.

Ontwikkeling vaste activa 2001-2014 (%).

Grafiek 3.

Vlottende activa en kortlopende ­schulden 20012014 (euro’s).

Grafiek 4.

Vlottende activa 2001-2014 (euro’s)

Liquiditeit constant

tien jaar uit op € 92.731,-. De current ratio (vlottende activa/ kortlopende schulden) was in de afgelopen veertien jaar gemiddeld 1,2. Een richtlijn voor de current ratio is dat deze tussen de 1 en 1,5 moet liggen.

Nu we weten dat de vaste activa, de langlopende schulden en het eigen vermogen met circa zeven procent per jaar stegen, is het de vraag hoe het totaal vermogen zich ontwikkelde. De totale balanswaarde bedroeg in 2005 € 1.178.378,- en steeg naar € 1.938.128,- in 2014, een stijging van 7,2 procent per jaar.

Gelijke tred dus met hetgeen we eerder zagen. Het betekent dat ook de vlottende activa en kortlopende schulden zich in dezelfde verhoudingen ontwikkelden (grafiek 2).

In grafiek 3 zijn de vlottende activa en kortlopende schulden over de periode 2001-2014 weergegeven. De stijging van de vlottende activa en die van de kortlopende schulden waren in de afgelopen negen jaar respectievelijk 6,0 en 6,7 procent.

Dit ligt in lijn met de ontwikkelingen van de balanswaarden die we eerder zagen. Het verschil tussen vlottende activa en kortlopende schuilden is het werkkapitaal en geeft inzicht in de liquiditeitspositie. De grafiek laat zien dat het verschil tussen beide de afgelopen tien jaar vrij contact was. Gemiddeld kwam het werkkapitaal in de afgelopen

Grafiek 5.

Kortlopende schulden 2001-2014 ­(euro’s)

De vlottende activa bestaat uit debiteuren, voorraad, liquide middelen en overige vlottende activa. De kortlopende schulden bestaan uit rekening courant, crediteuren en overige kortlopende schulden. De ontwikkeling ervan in de periode 2001-2014 is te zien in grafiek 4 en 5. De relatief beperkte groei van de rekening courant is de meest opvallende ontwikkeling. Mogelijke verklaringen hiervoor zijn dat bedrijven meer aandacht hebben voor financieringen in hun bedrijf en de veranderde houding van banken. Het rentepercentage voor langlopende leningen lag duidelijk lager dan de rente die werd betaald voor de rekening courant.

Een lagere financiering via de rekening courant is hiermee te verklaren. Het voordeel voor banken om te financieren via langlopende leningen of financiële lease is dat er wordt afgelost.

Grafiek 6.

Cashflow en netto investeringen 2001-2014 ­(euro’s).

GRONDIG 1 2017

57

ondernemen met

vaktechniek

De afgelopen jaren hebben de bedrijven duidelijk meer geinvesteerd in kantoor en overige gebouwen.

Cashflow en investeringen Tot slot laten we de ontwikkeling van de cashflow in relatie tot investeringen zien (grafiek 6). De cashflow is het bedrijfsresultaat plus de afschrijvingen. Allereerst valt op dat het niveau van investeringen de ontwikkeling van de cashflow volgt. Stijgt het resultaat, dan stijgt ook het investerings­ niveau en andersom. Verder valt op dat in de afgelopen vijf jaar de investeringen duidelijk onder het niveau van de cash flow lagen. Een gezonde situatie, omdat er daarmee ruimte blijft voor aflossingen, onttrekkingen en het opvangen van tegenvallers. Alleen in 2008 waren de investeringen hoger dan de cashflow. Op dat moment werd er nog volop geïnvesteerd, terwijl de resultaatsontwikkeling bij het begin van de economische crisis stagneerde.

Gezonde groei Al met al kunnen we concluderen dat de groei die we zien in bruto marge in gelijke mate terugzien in de waarde van het machinepark. Zowel het eigen vermogen en de langlopende schulden ontwikkelden zich op gelijk niveau mee. De liquiditeitspositie bleef constant. We kunnen spreken van een ­gezonde groei, zowel in eigen vermogen als in liquiditeit.

Debiteurentermijn Kijken we naar de debiteurentermijn, dan lag deze in de afgelopen veertien jaar op gemiddeld 57 dagen. De afgelopen tien jaar was een daling waarneembaar, waarbij de debiteurentermijn in 2014 uitkwam op 51 dagen.

We mogen concluderen dat bedrijven het debiteuren­ beleid hebben aangescherpt. De verhouding debiteuren/ crediteuren lag tussen 2001 en 2014 op gemiddeld 1,8.

Ook hier zien we een lichte daling (1,7 in 2014), die met name het gevolg was van het strakkere debiteurenbeheer. Het betekent dat de betalingsmoraal van cumela­ bedrijven de afgelopen jaren niet veranderde. Opgemerkt kan worden dat de debiteurentermijn in 2015 weer is opgelopen, met name bij de agrarische loonbedrijven.

De belangrijkste oorzaak was de lage melkprijs in de veehouderij.

TEKST: Dieuwer Heins

CUMELA Kompas Analyse In 2001 heeft CUMELA Nederland het bedrijfseconomisch onderzoek zoals dat werd uitgevoerd door LEI-DLO in eigen hand genomen. Inmiddels doen jaarlijks bijna 500 bedrijven mee aan de huidige kengetallenvergelijking CUMELA ­Kompas Analyse. Voor dit artikel is gebruik gemaakt van de gegevens uit de d ­ atabase van CUMELA Kompas Analyse over de periode 2001-2014.

58

GRONDIG 1 2017

De gegevens zijn per jaar afkomstig van verschillende bedrijven. Met name in de periode voor 2005 ligt het aantal deelnemers met 100 deelnemers per jaar een stuk lager dan de periode erna. Bij alle typen bedrijven zien we groei van het aantal deelnemers. Deze groei is het grootst bij de grondverzetbedrijven (440 procent over de periode 2001-2013). De stijging van agrarische loonbe­drijven als deelnemer is met 161 procent over de periode 2001-2013 het kleinst.

De vooruitgang ervaren.

De mobiele graafmachines van Liebherr Meest efficiĂŤnte machines door innovatieve technologieĂŤn Betrouwbare machines met maximale productiviteit Hoogwaardige Liebherr componenten uit eigen productie Veel aandacht voor ergonomie en goed zicht op het werk

Wynmalen & Hausmann Import N.V. Ressenerbroek 7 6666 MP Heteren Tel.: +31 26 47 90 531 E-mail: info@wynmalenhausmann.nl www.facebook.com/LiebherrConstruction www.wynmalenhausmann.nl

ondernemen met

cumela

VERZEKERINGEN Calculeerbare kosten per draaiuur Verlengde garantie kan ook anders Calculeerbare kosten, optimale inzetbaarheid, zorgeloos ondernemen, geen onverwachte reparatiekosten, een bedrijfszekere machine, vijf jaar zekerheid. Zomaar een aantal beloftes uit de garantieplannen van de leveranciers van uw machinepark. Maar worden deze beloftes altijd waargemaakt of zitten er toch een aantal adders onder het gras bij de verlengde garantie?

Inmiddels hebben de meeste leveranciers wel één of andere vorm van verlengde garantie. In bijna alle gevallen zal deze extra garantie worden afgedekt door middel van een garantieverzekering, een polis die tegen een vaste premie de kosten afdekt in het geval dat uw machine ‘eerder dan verwacht’ stuk gaat. Eigenlijk doet uw leverancier niets anders dan waar u zelf ook zo’n behoefte aan heeft: zorgen voor calculeerbare kosten. Door de verzekering weet ook de leverancier dat hij geen discussie heeft bij een mankement dat buiten de garantieperiode valt. Hij weet dus waar hij aan toe is. Logisch, zou je zeggen, maar zekerheid heeft een prijs. De kosten van de verzekering zullen zijn verwerkt in de kosten van uw machine, dus waarschijnlijk betaalt u zelf de rekening. Hier komt nog bij dat we horen dat in de crisisjaren die nu achter ons liggen de importeurs en fabrikanten terughoudend waren met het verlenen van coulance. Zoveel mogelijk moet dus op de verzekering worden verhaald. Voor de intrede van de verlengde garantie ging dat anders, of niet? Immers, als de motor van uw machine er na een paar jaar al mee ophield, ging u naar uw leverancier en zei u: “Los het maar op!” We vonden het immers onacceptabel dat de motor al zo snel stuk ging.

Garantieverzekering versus reguliere machinepolis Dit dekt een machineverzekering die u zelf sluit in elk geval: • WA(m): schade die u met uw machine aan derden tijdens verkeers- of werksituaties toebrengt.

• Casco beperkt: schade aan de machine door brand, storm en diefstal.

• Casco standaard: de casco-beperkt-dekking, aangevuld met van buiten komende onheilen.

• Casco uitgebreid: de casco-standaarddekking, aangevuld met ‘eigen gebrek’; de schadeoorzaken. van binnenuit en een aantal andere oorzaken, waaronder bedieningsfouten.

• Garantieverzekering dekt een deel van de risico’s van de casco-uitgebreid-dekking af.

60

GRONDIG 1 2017

In het kader ziet u een overzicht van het verschil in dekking tussen een verlengde garantie en een gewone machine­ polis. Dan blijkt dat een flink aantal zaken ook niet onder de ­verlengde garantie vallen. Voorbeelden die we tegenkomen: • Bedieningsfouten, een oorzaak waarbij de bediener van de machine een rol speelt. Dit zal in veel gevallen een medewerker zijn, maar kan ook een andere ondergeschikte zijn, zoals een uitzendkracht, een stagiair of eventueel een huurder. Deze schadeoorzaak valt logischerwijs niet onder de garantie en in de meeste gevallen ook niet onder de verlengde garantiedekking. Voorbeelden hiervan zijn het rijden met de handrem erop, het negeren van waarschuwingslampjes op het dashboard (zoals oliedruk en temperatuur), het rijden met slippende koppeling en het bijvullen met de verkeerde olie.

• Schade door het verrichten van werkzaamheden waar de machine officieel niet voor is gemaakt.

• Schade aan slijt- en aanbouwdelen is vaak uitgesloten.

• Transportkosten van het te repareren object naar en van de reparatiewerkplaats (een goede cascoverzekering vergoedt deze kosten wel als ze noodzakelijk zijn om de machine te kunnen repareren).

Overige valkuilen Naast de al genoemde ‘bedieningsfouten’ zijn er bij de ­garantieproducten in de markt een aantal zaken waarop u goed zult moeten letten om achteraf niet voor verrassingen te komen staan. Verschillende aanbieders stellen bijvoorbeeld voorwaarden aan de onderhoudsintervallen en de producten die bij dit onderhoud worden gebruikt. Denk hierbij aan olie en filters die van een bepaald merk moeten zijn. Zelf olie en filters verversen, is hierbij ook niet altijd toegestaan. Ook komt het voor dat alle reparaties of het jaarlijkse onderhoud zijn voorbehouden aan de officiële dealer.

Dit kan natuurlijk betekenen dat een kleinere reparatie die

ADVIESPRAKTIJK Ik wil in 2017 alleen maar leuke klanten Ruim een maand geleden, tijdens een workshop in het oosten des lands, kwam ik in contact met een altijd opgeruimde en optimistische cumela­ondernemer. Hij doet nooit mee aan de ‘mijn glas is altijd half leeg’-­gesprekken van klagers die het vroeger altijd beter vonden. Problemen met klanten heeft hij als traditioneel agrarisch loonwerker niet of nauwelijks. Ook heeft hij nauwelijks last van de klagers die de huidige melkprijzen i­llen verhalen ten koste van zijn boterham.

In dit overzicht het verschil in dekking tussen een gewone of een uitgebreide cascoverzekering ten opzichte van een verlengd garantieplan. u zelf zou kunnen doen veel meer tijd kost dan strikt noodzakelijk. De machine moet dan toch op transport naar het mechanisatiebedrijf.

Verschil in voorwaarden Heeft u eenmaal een garantiedekking, dan is het van belang ook de rest van de risico’s van en aan de machines goed af te dekken, dit om te voorkomen dat de zo fraai gecalculeerde kosten alsnog hoger blijken uit te vallen. Sommige verzekeraars, waaronder CUMELA Verzekeringen, bieden de mogelijkheid om een dekking af te sluiten die perfect aansluit op de garantiever­zekering van uw l­everancier. Deze dekking zorgt ervoor dat het verschil in voorwaarden tussen de verlengde garantie en een goede cascoverzekering wordt afgedekt. U voorkomt hiermee ook dat u onnodig te veel betaalt.

Advies vragen Zoals u ziet is de verlengde garantie maar een heel beperkte verzekering. Het is de vraag of dit interessant is als u zich toch nog aanvullend moet verzekeren t­egen andere schade­­oor­ zaken. Het is daarom aan te bevelen om uw verzekerings­ adviseur om advies te vragen. Wellicht dat korting op de machine en het afsluiten van een uitgebreide cascoverzekering meer zekerheid geven op gecontroleerde kosten gedurende de looptijd dan de keuze voor een verlengde garantie.

Mijn altijd al behoorlijke aangeboren nieuwsgierigheid maakte overuren: hoe krijgt deze ondernemer dat voor elkaar? Bij ons tweede kopje koffie die avond gaf hij mij een kleine kijk in zijn loonwerkkeuken. Na de mbo-­opleiding loonwerk bij het SOMA is hij zo snel mogelijk aan de gang gegaan als medewerker bij het ouderlijk bedrijf. Hij gebruikt zijn smartphone voornamelijk om te bellen en neemt geen deel aan Facebook, Twitter of Pinterest. De bedrijfswebsite is fris, duidelijk en vooral beknopt, met enkele ­actuele plaatjes van bijzondere projecten.

Wat is het geheim van deze ondernemer? Hij is een geweldige verbinder, met het juiste gevoel voor zijn klanten. Dwingelandjes die gras hebben liggen en op het laatst voorrang willen als het onweer nadert, weet hij feilloos uit te leggen hoe trouw wordt beloond. Bij de meest lastige klant van zijn regio (van adel, ook dat nog) is hij de enige die zonder afspraak de oprijlaan mag betreden. Zelfs haar hond kwispelt als hij de keuken betreedt.

Als verbinder heeft hij wel een aantal keuzes gemaakt. Hij heeft ervoor gekozen geen prijsvechter te zijn, maar passende kwaliteit te leveren; een 7,5 als het mag en een 9 daar waar het moet! Elke klant krijgt het pakket dienstverlening met een prijs op maat. Klanten die niet bij hem passen, ­komen zelf tot de conclusie dat ze een deur verder moeten gaan en daar het dubbeltje voor op de eerste rang te gaan zoeken.

Zijn relaties bezoekt hij op passende wijze; aandacht per persoon op maat. Daarnaast neemt hij voordat de piektijden in het werk aanbreken de tijd om met enkele getrouwen om hem heen even te klankborden over klanten, medewerkers en werk, zodat er een planning op maat uitkomt die past bij de verwachtingen. Het levert hem de klanten op die hij wil. Vandaar mijn vraag: weet u waar u staat en waar u wilt staan ten opzichte van uw relaties?

Veel plezier met het bedenken en uitvoeren van uw plan!

Lajos Bax, TEKST: Ralph de Hart BEELD: CUMELA Verzekeringen

adviseur ondernemingscommunicatie

GRONDIG 1 2017

61

: S R E P M U TREKKERB !

P O R O O V D I E H G I VEIL

per: m u b r e k k e r t et een m k o o u n n e Wij rijd gen, Zierikzee SafetyCare Opleidin Rensen, MariĂŤnheem

Loonbedrijf kerhout Slot & Zn., Noordwij Fa. K.J.E. van der Luttenberg Loonbedrijf Loman, O.F., Tinte Gebr. Varekamp V. g, Liessel Loonbedrijf van Go ca Service B.V., Ameri Timmermans Agri Den Ham Reimink Den Ham, mel, Vaassen erken Frans Schim Groen- en grondw Nieuwe-Vennep Gebr. Griekspoor, dwerken, Nieuwkuijk Peter Dekker Gron Bodegraven Maatschap Bunnik, ak, Hooge Mierde Loonbedrijf van Ra O.F., Ede Loonbedrijf Nap V. utenbos, Schagen Loonbedrijf Sjef Ho & Timmer, zetbedrijf Pleizier Loon- en grondver Nijkerk Nijkerkerveen J. Davelaar & Zn.,

oijen B.V., Deurne r, Gramsbergen Loonbedrijf Gebr. No Loonbedrijf Prenge estel , Stellendam r Zanden B.V., Moerg J. van den Broek DV Loonbedrijf van de Zwaluwe Jong V.O.F.,, Hooge ein, Langeboom Maatschap P. de Kl Loonbedrijf Gebr. De t B.V., Nuenen rgen, Lieren Beerens Grondverze Van Mourik Beekbe p am rsk Ha B.V., Loonbedrijf L. Rap ers an, Ommeren dverzetbedrijf Weim on ssenstand deelnem Tu VOF Loon- en gr nde ne Be en houtverkleining, Broekman energie Leeuwen recht Cultuurbedrijf, Dord M.R. van Chastelet Harfsen, Almen Loonbedrijf Almen., Aerdt Loonbedrijf Sloot B.V mp B.V., Oss zetbedrijf van de Ca Loon- en grondver erzorging, Erp Verhoeven Gewasv wen & Zn., tiebedrijf P. v. Leeu Loon- en mechanisa Stompwijk s, Schipluiden Fa. J.P. en T. Snijder Maastricht nbedrijf Hartmann, Akkerbouw en loo 500

400

300

200

121

30

VEILIG

r (land)bouwverkee

CUMELA Verzekeringen verzekert uw trekkerbumper gratis mee!

Zichtbaarheid en herkenbaarheid staan voorop wanneer je met een trekkerbumper rijdt. Maar als er vervolgens onverhoopt toch een ongeval plaatsvindt, fungeert een bumper ook als onderrijbeveiliging. Met een trekkerbumper doen verzekerden aan schadepreventie en bumpers dragen ook bij aan schadelastbeperking aldus Marcel Elferink namens CUMELA Verzekeringen. Wanneer bij een ongeval een andere weggebruiker onder een trekker terecht komt is de schade vaak niet te overzien. Denk daarbij aan letselschade, maar ook aan de materiele schade.

Het rijden met een trekkerbumper kan deze schade aanzienlijk verminderen.

CUMELA Verzekeringen promoot het rijden met een trekkerbumper en verzekert deze ook nog eens gratis mee op de CUMELA Compleet Polis voor tractoren.

Mocht u meer willen weten. Neemt u dan even contact op met CUMELA Verzekeringen via (033) 247 49 60 of mail naar verzekeringen@cumela.nl

Vergroot de veiligheid, rij met een trekkerbumper.

CUMELA Nederland ondersteunt de aanschaf van 500 bumpers met een vergoeding van â‚Ź 500,-.

Kijk op www.cumela.nl/ trekkerbumpers voor de deelnemende leveranciers en de spelregels en voorwaarden.

500 400 300 200 121

30

ONDERNEMEN MET

CUMELA

SROI-eis succesvol aangevochten Commissie van Aanbestedingsexperts stelt CUMELA Nederland in het gelijk Het is CUMELA Nederland al jaren een doorn in het oog dat aanbestedende partijen flinke SROI-eisen stellen in hun bestek. Die werpen soms zulke hoge drempels op dat kleinere bedrijven niet meer kunnen inschrijven op relatief kleine bestekken. In een door CUMELA Nederland aangespannen zaak onderschrijft de Commissie van Aanbestedingsexperts dat een SROI-eis proportioneel moet zijn.

Een gemeente startte afgelopen zomer een meervoudig ­onderhandse procedure voor een overheidsopdracht. Het werk bestond uit het vervangen van vijf betonnen bruggen door duikers met een totale waarde van ongeveer € 135.000,-. De gemeente stelde daarbij een SROI-eis; bij ­gunning moest het bedrijf voor ten minste één jaar iemand (een ‘kandidaat’) in dienst nemen die zonder re-integratiesteun niet of moeilijk aan het werk kon komen.

CUMELA Nederland is niet tegen het stellen van SROI-eisen, maar is wel van mening dat dergelijke eisen proportioneel moeten zijn. Het kan bijvoorbeeld niet zo zijn dat voor een relatief kleine opdracht als deze een kandidaat gedurende één jaar in dienst moet worden genomen. De kosten daarvan staan immers in geen verhouding tot de marges die met deze opdracht kunnen worden behaald. Bovendien is dit specialistisch werk, dat niet door een willekeurige kandidaat kan worden uitgevoerd. CUMELA ziet helaas steeds vaker dat dergelijke eisen worden gesteld.

We hebben deze zaak daarom voorgelegd aan de Commissie van Aanbestedingsexperts. In december heeft deze commissie uitspraak gedaan en aangegeven onze mening te delen. Ze stelt in haar uitspraak dat uit de Aanbestedingswet volgt dat de eisen, voorwaarden en criteria aan inschrijvers en eisen aan de inschrijving in redelijke verhouding moeten staan tot het voorwerp van de opdracht. Dit is uitgewerkt in de Gids Proportionaliteit.

Stevige kritiek De commissie uitte stevige kritiek op de gemeente. Zo vond ze dat de gemeente niet duidelijk had gemaakt of het dienstverband van één jaar ook in deeltijd mocht worden uitgevoerd (waardoor de last minder groot zou worden). Ook vond de commissie het niet terecht dat je iemand voor één jaar in dienst moet nemen, terwijl de opdracht maar twee tot tweeënhalve maand duurt. Een kandidaat moet worden ingezet voor het desbetreffende werk. De commissie vond dat de gemeente dat niet duidelijk had gemaakt.

Opvallend is dat de commissie nog fijntjes opmerkte dat deze gemeente al eerder voor dezelfde eis op de vingers was getikt. Verder vroeg de commissie zich af of het wel mogelijk was

om een inschrijver te verplichten een cliënt via de lokale gemeente in dienst te nemen. Dat zou tenslotte in strijd zijn met het beginsel van gelijke behandeling en non-discriminatie.

Met deze uitspraak hebben we voor de sector een belangrijke stap gezet. SROI-eisen worden steeds meer als beklemmend ervaren. Door deze uitspraak van de commissie wordt de aanbesteder verplicht om goed na te denken over SROI: wat wil ik bereiken met SROI en past de eis bij de opdracht? Stuit u ook op onredelijke eisen, laat het ons weten. Dan kunnen we zorgen dat ook kleine projecten voor iedereen haalbaar blijven.

Bij het aan­ be­steden van kleine klussen mogen gemeenten geen buiten­ propor­tionele SROI-eisen stellen.

TEKST: Sander van Meer, teamleider beleidsmedewerkers FOTO: CUMELA Communicatie

GRONDIG 1 2017

63

FINANCIËN Zorg dat u de weg weet

ondernemen met

cumela

Aanvullende subsidiemogelijkheden en andere stimuleringsregelingen In een vorig artikel zijn verschillende financiële (stimulerings)regelingen en mogelijkheden voor bedrijven uiteengezet. Dit keer willen we ingaan op aanvullende subsidiemogelijkheden en andere stimuleringsregelingen. Er worden ook regelingen benoemd waarvoor loonbedrijven niet direct in aanmerking komen. Hiervoor is gekozen om het bredere subsidieplaatje te schetsen en een vergelijk te maken naar vaak bekende regelingen.

Investeringen met betrekking tot het vervangen van asbesthoudende daken, dakgoten of gevels, eventueel gecombineerd met het plaatsen van zonnepanelen, kunnen vanaf 2016 niet meer worden gemeld voor MIA/Vamil. Vanaf 2016 is er wel de regeling ‘Asbest eraf, zonnepanelen erop’, die provinciaal wordt uitgevoerd. De openstelling van de regeling is niet overal gelijk. De regionale en provinciale regelingen zijn vaak alleen bestemd voor agrariërs, voormalige agrarische ondernemingen en eigenaren van een voormalig agrarisch bouwblok. Loonbedrijven worden hierbij uitgesloten.

Hiernaast is er de regeling ‘Verwijderen asbestdaken’. Deze regeling richt zich op particulieren, (agrarische) bedrijven, nonprofitorganisaties en overheden. Deze regeling loopt tot 31 december 2019. Loonbedrijven kunnen hiervoor wel in aanmerking komen. De subsidie bedraagt € 4,50 per vierkante meter verwijderd asbestdak.

POP-subsidie De POP-subsidie is bestemd voor agrarische bedrijven (bedrijven die meedoen aan de landbouwtelling). Hiermee worden loonbedrijven uitgesloten voor deelname aan deze regeling. Sommige loonbedrijven hebben een agrarisch bedrijf waarmee zij ook voor de POP-subsidies in aanmerking kunnen komen. Het voordeel van deze regeling is erg groot.

Grofweg kan de netto bijdrage oplopen tot 30 procent van de investering.

Landbouwers kunnen in het kader van de regeling ‘Investeren in milieuvriendelijke maatregelen’ subsidie aanvragen voor een milieuvriendelijke machine of installatie, zoals voor mestbewerking, precisielandbouw, mestopslag, energieefficiëntie, hernieuwbare energie, waterkwantiteit en glastuinbouw. Het ministerie van Economische Zaken financiert de subsidie uit het Plattelands­ ontwikkelingsprogramma (POP) van het Europees Landbouwfonds voor Plattelands­ ontwikkeling. De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland voert de regeling uit in opdracht van het ministerie van Economische Zaken. Elke provincie kent zijn eigen POP-invulling en de regeling is alleen bestemd voor landbouwers.

Vanuit POP worden soms demotrajecten (regionale samenwerkingsverbanden) gestimuleerd. Hierin kan een cumelaondernemer worden betrokken, waardoor op deze wijze alsnog noviteiten voor onze sector beschikbaar komen.

De POP-vergoedingen zijn in principe alleen bestemd voor landbouwers. Het is een doorn in het oog dat klanten van cumelabedrijven investeringen doen die economisch gezien beter bij de cumelasector zouden passen.

Disclaimer Genoemde regelingen kennen vaak specifieke aanvullende eisen en voorwaarden. Hier kunnen wij in het artikel niet volledig op ingaan. Laat u vooraf goed informeren over deze achtergronden om teleurstellingen te voor­ komen.

64

GRONDIG 1 2017

Ecologisch sloten Na de slootkanten verplaatst de aandacht zich in het milieubeleid naar de sloot zelf. In de POP3-regeling vertaalt zich dat in extra subsidie voor het ecologisch schonen van sloten en het op diepte brengen. In Grondig nummer 8 van 2015 is dit uitgebreid beschreven. De waterschappen (die bijdragen aan POP) zijn over de uitvoering soms ontevreden, omdat ze te weinig te zeggen hebben over deze gelden. Sommige waterschappen trekken hun bijdrage terug.

EIB-lening De EIB-lening is een initiatief van de Europese Unie. Zij stelt via de Europese Investeringsbank (EIB) geld beschikbaar om investeringen vanuit het MKB te stimuleren. Om de investeringen in bedrijven te stimuleren, kan er maximaal 0,6 procent korting worden gegeven op de reguliere rente van de bank.

De lening moet minimaal € 250.000,- groot zijn en moet in minimaal vijf jaar lineair worden afgelost. Als het budget op is, kan er geen korting meer worden verstrekt. Door slim te investeren (soms het bundelen van investeringen), kunnen cumelaondernemers hiervoor in aanmerking komen. Op een investering van € 250.000,- en een rentekorting van 0,6 procent is dit een voordeel van € 3750,- over de gehele looptijd.

Hybride Elektrische of hybride aangedreven mobiele machines komen in 2017 in aanmerking voor MIA/Vamil. De MIA/Vamil-regeling is in een vorig artikel al besproken. Omdat die bij velen bekend is, wordt hij hier expliciet genoemd. Deze machines kunnen worden gemeld onder F3410 en dat betekent dat er 36 procent MIA en 75 procent Vamil mogelijk is. Niet alleen de hybride machine staat op deze lijst, maar ook de emissiearme en de milieuvriendelijke mobiele machine (E3412). Dit laatste houdt in dat veel nieuwe machines die voldoen aan de geluidseis hiervoor in aanmerking komen. Het voordeel bedraagt 13,5 procent MIA maal 50 procent van het investeringsbedrag.

Ledverlichting Ook ledverlichting en belichting in en bij bedrijfsgebouwen komen in aanmerking voor subsidie (2017). Dit valt onder de EIA, die in het vorige artikel is beschreven.

Landbouwverkeer Subsidies voor verkeersveiligheid worden provinciaal geregeld. Projecten om het verkeer rondom scholen beter te regelen, ideeën om landbouwverkeer beter zichtbaar te maken, verkeerslessen voor scholieren en opfriscursussen voor ouderen komen vaak voor subsidie in aanmerking. Met name de provincie Zeeland kent hier expliciete regelingen voor.

Stimulering Duurzame Energieproductie Bedrijven en (non-profit)instellingen die hernieuwbare energie (gaan) produceren, kunnen gebruik maken van de subsidieregeling SDE+. Deze is bedoeld voor hernieuwbare energietechnieken en is onderverdeeld in de categorieën Biomassa, Geothermie, Water, Wind (land, meer en dijk) en Zon. Met de SDE+ stimuleert het ministerie van Economische Zaken de ontwikkeling van een duurzame energievoorziening in

Nederland. Duurzame energie is beter voor het milieu, maakt Nederland minder afhankelijk van fossiele brandstoffen en is goed voor de economie.

Investeringssubsidie duurzame energie Met de Investeringssubsidie duurzame energie (ISDE) kunt u een tegemoetkoming krijgen voor de aanschaf van zonneboilers, warmtepompen, biomassaketels en pelletkachels. De regeling is voor zowel particulieren als zakelijke gebruikers.

Via deze nieuwe subsidieregeling worden particulieren en zakelijke gebruikers die zelf duurzame energie willen opwekken financieel ondersteund. De omslag naar een duurzamere energievoorziening kan zo samen worden gemaakt.

Bodemsanering en bouwmaterialen In sommige gevallen kunt u in aanmerking komen voor een subsidie voor bodemsanering (een kleine vergoeding van de totale sanering). Deze subsidies kunnen door provincie of gemeente worden verstrekt. Onze ervaring is dat de regelingen tussen gemeenten en provincies sterk kunnen verschillen. Hierdoor is een eenduidig advies niet mogelijk. Het beste is dan ook om zelf bij u eigen gemeente of provincie naar de mogelijkheden te informeren.

Op sommige bouwmaterialen kan een subsidie van toepassing zijn. De kennis hierover is bij CUMELA beperkt. Dit kunt u beter kortsluiten met uw architect of aannemer.

Voordeel Een misverstand dat we vaak horen, is dat het subsidievoordeel wordt aangeprezen in bruto bedragen (het aftrekbaar bedrag). U zou de eerste ondernemer niet zijn die achteraf inziet dat het vaak een aftrekpost is, die in mindering op de fiscale aangifte mag worden gebracht. Wanneer u een klein positief fiscaal resultaat realiseert, is het netto voordeel minimaal tot nihil!

Goed gesprek Ten aanzien van investeringsregelingen en fiscale optimalisatie is het belangrijk om te onthouden dat bedrijven met een goed resultaat meer voordeel kunnen behalen. Voor sommigen klinkt dit onrechtvaardig, maar het is eenmaal het systeem waarvoor is gekozen. Laat het dan ook een uitdaging zijn om een goede winst te behalen en zoveel mogelijk voordeel naar u toe te halen.

Bovenstaande praktische beperkingen en het beperkte fiscale voordeel zijn vaak redenen waardoor wij het enthousiasme voor subsidies bij ondernemers vaak moeten temperen. Het neemt niet weg dat een goed gesprek over de (stimulerings) regelingen altijd tot de mogelijkheden behoort. Zeker omdat regelingen jaarlijks kunnen veranderen, kunnen worden stopgezet, overtekend kunnen geraken, er eisen worden gesteld, et cetera. U kunt CUMELA altijd benaderen voor een uitleg en toelichting.

TEKST: André de Swart, bedrijfskundig adviseur FOTO: CUMELA Communicatie

GRONDIG 1 2017

65

ondernemen met

cumela

BEDRIJVIG Activiteitenrapport

NIEUWE LEDEN De afgelopen periode hebben acht bedrijven zich ­ingeschreven als lid van CUMELA Nederland.

• J. de Regt & Zn. Grond Infra Groen

GOUDSWAARD

Groen Gas Gelderland

WINTERSWIJK

Groenvoorziening BV

WIERINGERWERF DE RIJP TUBBERGEN OUDEWATER

• G. Goorhuis GWW KOOTWIJKERBROEK • Kanters Loonbedrijf BV UDEN • F. Gerrits OVERASSELT • Verhuur/Grondverbetering • Loonbedrijf Gebr. De Jong VOF HOOGE ZWALUWE • KZ Aanneming & • P. Palsma VOF • Kruse BV • A. den Hartog & Zn. BV

Provinciale Contactdagen Kom naar de provinciale Contactdagen, waarop u uw collega’s uit de regio kunt ontmoeten. Deze Contactdagen kenmerken zich door netwerken, mooie bedrijfsbezoeken, plezier, kennis opdoen en de laatste ontwikkelingen uit de cumelasector horen. De regionale bestuurders staan samen met de bedrijvenadviseurs weer voor u klaar.

De laatste negen dagen staan gepland op: 1 februari Contactdag Groningen 2 februari Contactdag Zuid-Holland 8 februari Contactdag Gelderland 11 februari Contactdag Noord-Holland 15 februari Contactdag Flevoland 16 februari Contactdag Overijssel 17 februari Contactdag Friesland februari of maart Contactdag Drenthe 8 juni Contactdag Utrecht De afdelingsbesturen in Overijssel en Zuid-Holland zijn verheugd met de komst van een gedeputeerde. Dit is dé kans om het belang van de cumelasector in de regio neer te zetten!

Ga naar de agenda op www.cumela.nl voor het programma per provincie en meld u aan.

Het belang van goede stageplekken CUMELA besteedt al jaren veel aandacht aan scholing en onderwijs. Het is een gegeven dat we de komende jaren voldoende instroom nodig hebben van gekwalificeerde nieuwe medewerkers in onze mooie sector. Ook op provinciaal bestuurlijk niveau hebben we contact en overleg met het beroepsonderwijs. Een aantal AOC’s dat loonwerkonderwijs aanbiedt, is inmiddels cumelaAcademie, wat betekent dat er een intensieve afstemming is tussen onderwijs en bedrijfsleven. Dit overleg gaat onder andere over het lesprogramma, de begeleiding van leerlingen tijdens hun stage en de behoeften vanuit de praktijk. In mijn bedrijfsbezoeken komt het onderwerp stagiairs vaak aan bod. Ik krijg vaak de boodschap mee dat het met de begeleiding en de motivatie van stagiairs niet zo best is gesteld. Dit is voor sommige bedrijven zelfs reden om maar helemaal geen stagiairs meer te accepteren.

Dit is natuurlijk erg jammer en een gemiste kans. We horen ook van leerlingen en scholen dat het soms erg lastig is om een goede stageplek te vinden. Vooral tijdens de crisistijd waren bedrijven terughoudend in het accepteren van stagiairs. Natuurlijk is er soms best iets aan te merken op het functioneren van een school en de begeleiding van de leerlingen, maar ik denk dat er ook een

66

GRONDIG 1 2017

andere kant is. Krijgt een stagiair ook voldoende begeleiding van het leerbedrijf? Is er inzicht in de capaciteiten van de leerling en wordt er werkelijk goed nagedacht over een goed programma?

Het is verleidelijk om een stagiair in te zetten als ‘normale’ arbeidskracht, maar dat is eigenlijk niet de bedoeling. Een stageloper wil zoveel mogelijk aspecten van het leerbedrijf ervaren. Hij of zij verdient daarbij voldoende begeleiding en aandacht van een begeleider of leermeester. Betrek daarbij ook de stageopdrachten die de leerling moet maken. Als er serieus werk van wordt gemaakt, is een stagiair een toegevoegde waarde voor het bedrijf. Het stagelopen is een essentieel onderdeel van de opleiding en verbindt de school met de praktijk. Daarom is het belangrijk om voldoende goede stageplekken te hebben en te houden. Op die manier zorgen we voor instroom van voldoende nieuwe vakmensen.

Hoogstwaarschijnlijk hou je er zelfs een goede gemotiveerde kracht aan over..

Gerben Zijlstra, bedrijvenadviseur

Zekerheid van resultaat... ook in 2017!

RICARDINIO

FAO 220

Zaai top korrelopbrengst, ook in 2017 ■ ■ ■

■ ■ ■ ■ ■

Vroeg rijp (Fao 220) Gebruiksdoel: vroege silomaïs, CCM/geplette maïs, droge korrelmaïs Nr. 1 in korrelopbrengst, voederwaardeopbrengst en zetmeelopbrengst/ha als vroegrijpe maïs (+10%) Nr. 1 als vroegrijpe silomaïs (+10% voederwaardeopbrengst) Top voederwaarde (Energie-index 56) Goede stay-green Goede tolerantie bladvlekkenziekte Goede kopbrandresistentie

Voor meer informatie: Tel. B +32-(0)3-449 02 20 Tel. NL +31-(0)76 50 23 517 www.kwsbenelux.com

SEEDING THE FUTURE SINCE 1856

CAT® TECHNOLOGY In the age of smart iron, is het slimmer, efficiënter en veiliger uitvoeren van projecten binnen de bouwsector, waar de concurrentiestrijd hevig woedt, belangrijker dan ooit. Dit brengt behoorlijke uitdagingen met zich mee.

Ontdek hoe de juiste Cat technologieën het verschil kunnen maken en hoe u de competitie voor kunt blijven.

Bij Pon Equipment adviseren wij u graag over welke rol Cat® Technology kan spelen in het optimaliseren van uw productiviteit, het verminderen van uw machinestilstand en het besparen van kosten.

Bel ons voor meer informatie 088 - 7377500 www.pon-cat.com