Grondig 4 - 2015 by Vakblad Grondig

vakblad voor specialisten in groen, grond en infra

30 - EERSTE GEBRUIKERSERVARING AMAZONE PANTERRA 10 - HET GEHEIM VAN GOED ONDERNEMEN 40 - DUPORT VERNIEUWT LIQUILIZER 52 - WEEDSTEAM EINDELIJK KLAAR

4 2015

Oprijvrachtwagens van 7 tot 22 ton Oprij CF 28-79 W 88 cm laadvloerhoogte 17,5 ton laadvermogen

huurprijs â&#x201A;Ź 2.200 ,=/maand

VELDHUIZEN heeft een OPRIJ CF ontwikkeld voor transport van zware machines in stedelijke gebieden. Om gemakkelijk machines te laden, wordt zowel de voor- als achteras uitgevoerd met luchtveren. Hierdoor zakt de oprijhoogte naar 45 cm. Bij vervoer van lange ladingen zijn de oprijkleppen horizontaal te vergrendelen. De oprijkleppen zijn uitgerust met stootbalk en verlichting. Zo ontstaat een compacte vrachtwagen waarmee ladingen tot 10 mtr. binnen wettelijke eisen kunnen worden vervoerd.

Groenekan T. 0346 25 96 00 | Zwolle T. 0529 46 94 00 | www.veldhuizen.eu | info@veldhuizen.eu

Lastige onkruiden vragen om de kracht van Peak of Casper ®

Peak, tegen lastige breedbladige onkruiden • IJzersterk op o.a. kamille en zwaluwtong • Goede werking op haagwinde • Zeer veilig voor de maïs • Flexibel en makkelijk in het gebruik

Casper, de oplossing tegen haagwinde • Sterk op haagwinde en lastige breedbladige onkruiden • Werkt tot diep in de onkruidwortels • Veilig voor de maïs • Draagt bij aan een snelle onkruidbestrijding

Peak en Casper zijn ideaal te combineren met o.a. Calaris®, Callisto®, Milagro® en Gardo® Gold.

Syngenta Crop Protection B.V., Postbus 512, 4600 AM Bergen op Zoom. Tel. 0164 225 500, Fax 0164 225 502, www.syngenta.nl. Syngenta stimuleert de aanleg van biodiversiteitsstroken. Zie www.syngenta.nl/operationpollinator (of scan de QR code). Gebruik gewasbeschermingsmiddelen veilig. Lees voor het gebruik eerst het etiket en de productinformatie. ®/ TM Registered Trademark of a Syngenta Group Company.

Colofon Grondig is het vakblad, website en digitale nieuwsbrief voor de cumelasector, specialisten in groen, grond en infra. Grondig wordt uitgegeven door CUMELA Communicatie in opdracht van CUMELA Nederland. U kunt zich via grondig.com aanmelden voor de gratis nieuwsbrief Grondig actueel. Adres CUMELA Nederland Postbus 1156, 3860 BD Nijkerk tel. (033) 247 49 00, fax (033) 247 49 01 www.cumela.nl CUMELA-infolijn (033) 247 49 99 / infolijn@cumela.nl Grondig / CUMELA Communicatie tel. (033) 247 49 50 / www.grondig.com grondig@cumela.nl / @Grondig Bladmanager Michiel Pouwels Redactie Toon van der Stok (hoofdredacteur), Gert Vreemann, Marijke Dorresteijn, Ton Herbrink (eindredacteur) Vormgeving Practicum Grafimedia Groep BV, Soest Voorplaat CUMELA Communicatie Advertentiewerving Lisette Kerkhof, lkerkhof@cumela.nl Druk SMGB, Doetinchem Abonnementen Een abonnement op Grondig kan op elk moment ingaan en loopt na de eerste periode van kalenderjaar tot kalenderjaar. Een opzegging van het abonnement dient schriftelijk, vóór 1 november door ons ontvangen te zijn.

REDACTIONEEL Anti-gif Zo begin mei komen de verhalen van de oorlogstijd altijd weer boven. Ellende, onderdrukking, hongersnood en bevrijding. Over samen de schouders eronder. Maar ook de minder smeuiige verhalen, zoals het ontluizen met de DDT-spuit. Nu gruwel je daar wel even van. Dat was toen niet het geval, net als dat men toen de gevaren van roken en asbest niet kende. Tegenwoordig is het beeld rond bestrijdingsmiddelen volledig omgeslagen. Bij het maken van dit nummer viel ons het hoge gehalte maatschappelijke anti-gif op. De verhalen die je hoort, raken de betrokken ondernemers. Variërend van ten overstaan van een vol schoolplein uitgetierd worden en een voor een spuit springende dame met een gasmasker op tot een mevrouw die subtiel doch veelzeggend haar hondje optilt om het deel van de stoep dat net selectief is bewerkt met Roundup te ontlopen. Die anti-houding krijgt ook een steeds breder politiek vervolg. Een politiek die scoort met anti-bestrijdingsmiddelenmaatregelen. Het lastige is dat velen van u zich als uitvoerders persoonlijk aangesproken voelen. Dat roept bij onze sector dan ook emoties op en de neiging ‘het’ te verdedigen met argumenten dat het niet zo gevaarlijk is. Belangrijker is misschien wel te constateren dat we in opdracht van onze klanten werkzaamheden uitvoeren binnen de vastgestelde regels en grenzen. Dat we volkomen legaal handelen en dat we werken met moderne apparatuur om zo netjes mogelijk en met zo min mogelijk middel de ziekte of plaag aan te pakken. Om zo voldoende brood op de plank te houden voor de enorme wereldbevolking en voor een Koningsdagbloemetje op tafel. Toch vraagt juist die sterke anti-gifstemming om uiterste zorgvuldigheid en verstandig met zaken omgaan. Dat wil zeggen: niet net bij verkeerde, tamelijk sterke wind langs scholen, rijen fietsers, huizen of drukke wegen spuiten. Juist daar moet je zijn wanneer de omstandigheden ideaal zijn. Dat is misschien wel het beste antigif. Antigif dat nodig is om bijvoorbeeld het grondontsmetten staande te houden, misschien wel het meest schrijnende voorbeeld van slachtoffers van de anti-giflobby in dit nummer. Wij zijn dienstverleners en handelen graag in overleg met betrokkenen over de beste werkwijze binnen de regels. We doen investeringen in de verwachting dat de overheid op basis van feiten redelijk beleid voert. Maar ja, die politieke lobby. Voelt u de bloeddruk alweer stijgen? Vind daar maar eens een antigif voor.

Kosten abonnement Nederland € 85,- per jaar / Buitenland € 111,- per jaar. Collectieve abonnementen: op aanvraag © Stichting CUMELA Communicatie, Nijkerk Het geheel of gedeeltelijk overnemen van artikelen uit Grondig is toegestaan na toestemming van de uitgever. Uitgever en auteurs kunnen geen aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele schade door onjuiste berichtgeving. ISSN: 2210-3260 Lidmaatschap CUMELA Nederland Lid worden? Vraag het gratis infopakket op via info@cumela.nl. Wilt u het lidmaatschap van CUMELA Nederland beëindigen, dan dient u voor 1 oktober een schriftelijke opzegging te sturen naar het secretariaat van CUMELA Nederland te Nijkerk. Het lidmaatschap eindigt dan per 31 december van dat jaar. Bij opzegging na 1 oktober eindigt het lidmaatschap op 31 december van het volgende jaar.

GRONDIG 4 2015

Maand 2014 Redactie Grondig Toon, Gert en Marijke

INHOUD

ngt Grondig 5 ontva

6 9 10 14 20

Bedrijf in Actie: Grondverzet Oosterveld Commentaar Het geheim van een goed resultaat Ondernemerslessen: Cees-Jan van Leeuwen Sterk werk: Loonbedrijf Joldersma

24 30 34 36 40 42 46 49 52

Profileren: Jaro Grondverzet Amazone Pantera Grondig.com Intermat overleeft crisis Duport Liquiliser Versatile Tips en adviezen gewasbescherming CAO & Zo Weedsteam

54 55 58 59 60 61 62 64 66 68 71 72 74

Economie In kort bestek Cumelaria Gekruid Cumela.nl Voorzitter Provinciaal bestuur: Flevoland Gespreid incasseren Verslag Inspiratiemiddag Datacommunicatie Toolbox: onkruidbestrijding op verhardingen Personeelsdossier Risicoâ&#x20AC;&#x2122;s met stagiairs beperken Bedrijvig

u vrijdag 12 juni!

Ondernemen met

mensen

Ondernemen met

vaktechniek

Ondernemen met

cumela

GRONDIG 4 2015

ondernemen met

mensen

GRONDIG 4 2015

BEDRIJF IN ACTIE

Profiteren van 3D-GPS Letterlijk op een steenworp afstand zet Grondverzet Oosterveld BV uit Bornerbroek zijn nieuwe Topcon-3D GPS-apparatuur in. Niet zomaar een beetje proberen, maar meteen op het prestigieuze project XL Businesspark Twente, dat aangrenzend aan het bedrijf wordt gerealiseerd. Met de nodige druk, want de vanwege bezwaren tijdelijk stilgelegde werkzaamheden zijn na de positieve uitspraak van de rechter weer vol opgestart. Oosterveld realiseert hier de 1,2 kilometer lange toegangsweg naar de vorig jaar aangelegde overslagterminal. Binnen een week wil de opdrachtgever de weg erin hebben. De NTP Groep is de aannemer van de wegaanleg. Het bedrijf doet zelf riool- en leidingwerk, wegverhardingen en infrastructurele werken. Oosterveld doet voor de NTP Groep het grondwerk en assisteert bij infrawerken. In overleg heeft Oosterveld 3D-GPS-apparatuur ingezet op de Komatsu-bulldozer en de Doosan DX 255-graafmachine. Deze zijn de afgelopen maanden ingezet voor het afgraven van het wegtracé en het graven van sloten en waterberging. De bulldozer is nu niet nodig en vanwege het oponthoud draait de 3D-GPS -graafmachine elders. Toch profiteert Oosterveld ook nu van de 3D-GPS . Met de 3D-GPS-graafmachine zijn vooraf alle piketten heel efficiënt gesteld. Terwijl de shovel op de laser de puinbaan aanbrengt en uitvlakt kunnen de andere werkzaamheden gewoon op de piketten doorgaan. Voor Oosterveld het teken dat 3D-GPS niet alleen op de gemonteerde machines meerwaarde levert, maar dat andere machines meeprofiteren. De puinbaan komt er zo vlot en nauwkeurig in voor de klaar staande grader. Samen met de NTP Groep hebben de andere shovels en graafmachines nu volop werk om riooltracés aan te leggen, aan te vullen en te assisteren bij het plaatsen van de overstort van de sloten naar de waterberging. Oosterveld gaat ervan uit dat bij de afwerking de 3D-GPS weer volop zal worden ingezet. Ook heeft het bedrijf in de afgelopen maanden ervaren dat 3D-GPS op een wiellader ook welkom is. Het wil later nog een keer proberen of met de wiellader op 3D-GPS de puinbaan nauwkeurig genoeg uit te vlakken is, om zo een grader te besparen. Oosterveld heeft dankzij dit project snel ervaren dat de investering in 3D-GPS meerwaarde oplevert voor het bedrijf zelf en de klant. Dat past bij dit prestigieuze project, waarbij precisie en kwaliteit met hoofdletters worden geschreven. Oosterveld BV heeft zo natuurlijk een prachtreferentie letterlijk om de hoek. TEKST & FOTO’S: Gert Vreemann

GRONDIG 4 2015

Wij weten wat we verzekeren! De verzekeringsspecialist in de cumelasector Als dochter van brancheorganisatie CUMELA Nederland weten we als geen ander waar u als ondernemer mee te maken heeft, met welk materieel u werkt en welke risico’s u daarbij loopt. Ons advies en onze voorwaarden zijn daar dan ook volledig op afgestemd.

“Als ondernemer wil je je niet druk maken om de kleine lettertjes, maar vertrouwen op een goed advies.” Rienk Vegter, verzekeringsadviseur

Onze voordelen ü Persoonlijk contact met onze specialisten ü Gemak en uitgebreide service ü Kennis van de cumelasector ü Uitstekende prijs-kwaliteitsverhouding ü Soepele afwikkeling bij schade

website: www.cumelaverzekeringen.nl | e-mail: verzekeringen@cumela.nl | telefoon: (033) 247 49 60

ondernemen met

mensen

COMMENTAAR De cumelasector Soms word je in je dagelijkse praktijk aangenaam verrast. Dan blijkt dat zaken in de praktijk al veel verder ge誰mplementeerd zijn dan je had verwacht. Zo ook de naam cumelasector. Een naam waar we samen met u al enkele jaren aan werken om die als een sterk merk in de praktijk te zetten. Een merk dat herkenning en erkenning oproept voor opdrachtgevers. Wat gebeurde er? Via enkele leden ontvingen we berichten dat zij werden benaderd door een leverancier die producten aanbood met korting. Bij de korting werd verwezen naar de cumelasector. Navraag bij de leverancier stuitte op een min of meer verbaasde reactie. Hij wilde met de benaming cumelasector aangeven welke doelgroep in aanmerking kwam voor zijn aanbieding. Voor hem was de aanduiding voor de groep ondernemers in groen, grond en infra met cumelasector inmiddels een begrip geworden. We konden dan ook niet anders dan verheugd constateren dat het begrip inmiddels behoorlijk is ingedaald. Daar mogen we met elkaar trots op zijn.

Hannie Zweverink, algemeen directeur CUMELA Nederland

Dat de cumelasector een sterk merk is, dat staat voor alle ondernemers in groen, grond en infra, mogen wij regelmatig ervaren. De waardering die bij bedrijfsjubilea door opdrachtgevers wordt geuit, is niet een kwestie van mooie woorden voor de gelegenheid. Bedrijven worden in de dagelijkse praktijk gewaardeerd om wie ze zijn en wat ze doen. Ze onderscheiden zich door hun aanpak, praktisch en pragmatisch. Ze hebben oog voor de omgeving, niet alleen in hun missie of visie, maar juist door hun gedrag: niet zeggen maar doen. De medewerkers binnen de bedrijven zijn trots op het werk dat ze maken en werkgevers zijn trots op hun medewerkers. Wij hopen steeds meer ondernemers binnen deze fantastische sector met raad en daad bij te mogen staan, hun belangen te vertegenwoordigen en namens de sector ook via social media de aandacht te vestigen op de kracht en kwaliteit van deze ondernemers. Een sector die vitaliseert en innoveert, die weet waar ze voor staat, met een sterke bedrijfsfilosofie, moet interessant zijn voor investeerders. Daar hebben zij recht op. Of u gespecialiseerd bent in agrarisch loonwerk, grondverzet, meststoffendistributie of cultuurtechnisch werk. De kern waar het bij alle bedrijven om draait, is het werken met mensen en machines, in, op of met grond. Met elkaar kunnen we het merk cumelasector nog verder versterken door in communicatieuitingen aan te geven dat ook uw bedrijf deel uitmaakt van deze sector. Samen vormt u deze sector, waar werkgevers, werknemers en de brancheorganisatie trots op zijn!

GRONDIG 4 2015

WAAR KAN HET IN UW BEDRIJF BETER? Het geheim van een goed resultaat

ondernemen met

mensen

De verschillen in kengetallen tussen gemiddeld, laag en hoog renderende bedrijven zijn groot. Waar het ene een ruime winst behaalt, moet het andere een verlies in de boeken schrijven. Dit levert de vraag op: wat doen goed presterende bedrijven in de praktijk om een hoog rendement te behalen? En wat kunnen andere daarvan leren? Elk jaar weer blijkt dat de verschillen tussen vergelijkbare bedrijven in de kengetallenvergelijking CUMELA-Kompas Analyse enorm zijn. Om bedrijven goed te kunnen vergelijken, zijn voor dit artikel alle getallen omgerekend naar de opbrengst en kosten per fulltime arbeidskracht (fte). Op deze manier krijg je de mogelijkheid om ongeacht de bedrijfsgrootte bedrijven met een hoog en een laag rendement goed te vergelijken. Daarbij is het de vraag wat de verschillen zijn en wat bedrijven anders doen waardoor ze een goed resultaat realiseren. In tabel 1 is de winst- en verliesrekening weergegeven van bedrijven met een gemiddeld, laag en hoog rendement. De cijfers zijn weergegeven in percentage van de bruto marge en als kengetallen per fte. In de grafiek is weergegeven wat er met elke verdiende euro op de verschillende bedrijven gebeurt. Daaruit blijkt dat de goed presterende bedrijven per verdiende euro negen cent overhouden, terwijl de slecht presterende bedrijven op elke verdiende euro dertien cent te kort komen. Als uitgangspunt voor dit artikel zijn de gegevens van 337 bedrijven uit de kengetallenvergelijking CUMELA-Kompas Analyse van 2013 genomen.

Hoge bruto marge Allereerst valt op dat de bedrijven met een hoog rendement een duidelijk hogere omzet per mankracht behalen (€ 185.000,- per fte en 161 procent van de bruto marge). De inkoop hulpstoffen

en werk door derden is ook fors hoger, wat betekent dat deze bedrijven meer klussen aannemen, meer handel doen en vaker bedrijven inhuren om het werk gedaan te krijgen. De hoge omzet leidt uiteindelijk tot een hogere bruto marge (omzet minus inkopen en werk door derden). De bruto marge geldt als omzet voor de inzet van eigen arbeid en machines. Waar de laag renderende bedrijven niet verder komen dan ruim € 99.000,- per fte behalen de bedrijven met een hoog rendement meer dan € 115.000,- per fte per jaar. Uit deze cijfers blijkt dat aanneming, handel en inhuur van andere bedrijven geld kunnen opleveren. Vaak levert het meer rendement op als wordt gekozen voor een krappe eigen bezetting met inhuur in de pieken. Een belangrijke voorwaarden is natuurlijk het hebben van voldoende marge op de omzet uit werk door derden. Met andere woorden: levert de extra omzet via het inhuren van derden een bijdrage aan de inzet van het eigen personeel en machines en daarmee het resultaat? Of bent u alleen maar druk met veel omzet en verdient u niks? Feitelijk is de bruto marge per fte daar al een graadmeter voor. Als deze relatief laag is, kun je als ondernemer beter eerst kijken of je de omzet per werknemer kunt verhogen door werk anders te verdelen in plaats van al een derde in te huren. Natuurlijk bepaalt ook het soort werk de hoogte van de bruto marge. Uren met een hakselaar worden nu eenmaal beter betaald dan die

Tabel 1. W inst- en verliesrekening cumelabedrijven uitgedrukt in euro’s per fte en als percentage van de bruto marge Kengetallen per FTE

Omzet Inkoop hulpstoffen Werk derden Bruto marge Arbeidskosten Machinekosten Afschrijving Reparatie Brandstof Verzekering Huur Overige kosten Totaal Totale arbeid- en machinekosten Huisvestingskosten Overige kosten Rentekosten Winst

GRONDIG 4 2015

Gemiddeld

Laag

Hoog

153.201 27.845 17.643 107.713 44.954

142,2% 25,9% 16,4% 100,0% 41,7%

135.080 19.266 16.010 99.805 42.689

135,3% 19,3% 16,0% 100,0% 42,8%

185.363 45.075 24.951 115.337 45.727

160,7% 39,1% 21,6% 100,0% 39,6%

16.307 10.600 17.138 2.821 1.475 396 48.737 93.692 3.562 4.495 6.461 -496

15,1% 9,8% 15,9% 2,6% 1,4% 0,4% 45,2% 87,0% 3,3% 4,2% 6,0% -0,5%

19.879 10.780 18.040 2.994 1.697 631 54.022 96.712 3.774 5.185 7.557 -13.423

19,9% 10,8% 18,1% 3,0% 1,7% 0,6% 54,1% 96,9% 3,8% 5,2% 7,6% -13,4%

15.665 9.304 16.080 2.801 908 532 45.290 91.016 3.583 4.358 6.058 10.322

13,6% 8,1% 13,9% 2,4% 0,8% 0,5% 39,3% 78,9% 3,1% 3,8% 5,3% 8,9%

Goed presterende bedrijven

inst

Gemiddeld presterende bedrijven 6

Slecht presterende bedrijven

7 7 9

Arbeid

ver l

ies

5 43

Afschrijving Reparatie Verzekeringen / huur / diversen Brandstof

Huisvesting / overige kosten

Rente Winst

10 4

15 8

Tips voor een hoge arbeidsbenutting Naast de tips die onder het kopje hoge bruto marge per fte zijn genoemd, hebben we nog een aantal aanvullende tips: - Goede werksfeer. - Periodiek werkoverleg. - Juiste verhouding tussen productiemedewerkers en werkplaats en administratie. - Medewerkers tijdig naar huis sturen of soms later laten beginnen om overuren te beperken. - Inzicht kostprijs. - Onrendabele klusjes uitbesteden. - Soms is het efficiënter en voordeliger om onderhoud uit te besteden. - Duidelijke taken en verantwoordelijkheden. - Duidelijke communicatie met medewerkers. - Weet wat er speelt bij medewerkers. met een mobiele graafmachine. Een belangrijke factor die daarnaast een rol speelt, is de cultuur die binnen het bedrijf aanwezig is. Is er onder uw leiding een cultuur van vooral fijn samenwerken of is er naast een prettige werksfeer een mentaliteit om met elkaar te presteren? Hierover in gesprek gaan met uw medewerkers kan zinvol zijn. U kunt de vraag voorleggen: hoe kunnen we met elkaar zorgen voor meer omzet per werknemer? Onder meer via de incompany-bedrijfstraining die binnen het Sectorplan voor CUMELA Nederland is ontwikkeld, kunt u hiermee kosteloos aan de slag. Hoe kunnen we samen werken aan een gezonde toekomst?

Goede arbeidsbenutting Nu we weten dat een hoge omzet per man belangrijk is, kunnen we de vraag stellen of bedrijven met een goed rendement ook lagere arbeidskosten per fte hebben. Het antwoord is eenvoudig: nee. Wat juist opvalt in de cijfers is dat de bedrijven met een hoog rendement hogere arbeidskosten per fte hebben dan de laag renderende bedrijven. De hogere kosten komen door-

De grafiek laat zien wat er met elke verdiende euro in slecht, gemiddeld en goed presterende bedrijven gebeurt. Het verschil is groot. Terwijl de binnenste cirkel ver boven de honderd eindigt en er dus meer wordt uitgegeven dan verdiend, halen de best presterende bedrijven een mooie winst.

dat er meer overuren worden gemaakt en/of dat er duurdere, maar meer zelfstandige medewerkers aan het werk zijn. Goed benutte overuren kunnen dus bijdragen aan een goed resultaat. Ondanks die hogere salariskosten voor medewerkers op de goed presterende bedrijven zijn de kosten voor arbeid per verdiende euro toch lager dan bij de minder presterende bedrijven. Per € 100,- omzet hebben deze bedrijven € 39,- aan arbeidskosten. Bij de gemiddeld of slecht presterende bedrijven is dit € 42,- of € 43,-. Een verschil van drie of vier procent.. Wilt u een hoog rendement, dan zult u moeten zorgen voor een enthousiast, hardwerkend team dat samen met u de klant helpt bij het oplossen van zijn vraag. Een medewerker die hieraan flink bijdraagt, zou u daarvoor kunnen belonen.

Goede machinebenutting Ook wat betreft de machinekosten blijkt dat de bedrijven met een hoog rendement beter presteren. Zowel de afschrijvingen als de kosten voor reparatie en onderhoud, brandstof, verzekeringen en huur liggen hier lager. De totale machinekosten liggen bij bedrijven met een hoog rendement op ruim € 45.000,- per fte of omgerekend € 39,- per € 100,- omzet. Het verschil met de laag renderende bedrijven is met € 54.000,- per fte en € 54,- per € 100,- omzet zeer fors. De lagere afschrijvingen van bedrijven met een hoog rendement geven aan dat die ondernemingen efficiënter zijn in het benutten van hun machinepark. Dat wil zeggen dat het machinepark smaller is en waar mogelijk langer meegaat. Dit blijkt ook uit de rentekosten, die met € 6000,- per fte duidelijk lager liggen. Hoewel het machinepark een fractie ouder is, zijn de reparatie- en onderhoudskosten (ruim € 9000,- per fte) hier ook lager. Blijkbaar is het onderhoud hier strakker georganiseerd, waardoor de kosten worden beperkt. Dit geldt ook voor de huurkosten. Ondanks het minder brede machinepark zijn de huurkosten bij de bedrijven met een hoog rendement een fractie lager.

GRONDIG 4 2015

ondernemen met

mensen

Dat de hoogrenderende bedrijven efficiënter zijn in hun werkzaamheden wordt nog eens onderstreept door de brandstofkosten. Met € 16.000 per fte en € 14,- per € 100,- bruto marge zijn deze duidelijk lager. De lagere brandstofkosten per fte kunnen onder meer een gevolg zijn van andere typen werkzaamheden, een lager verbruik en minder onnodige reistijd. Kijken we naar de brandstofkosten per bruto marge, dan spelen ook de hoogte van het tarief en het hebben van een strakke planning een duidelijke rol. Overmechanisatie komt nog steeds voor. De tweede combine, hakselaar of bietenrooier voor de pieken kost vaak veel geld en manuren. Bedenk eens hoe u het zou doen als u nu moest beginnen met het loon- of grondverzetbedrijf. Welke machines en mensen zou u dan willen inzetten?

vormen het uiteindelijke resultaat. Hoe beter het bedrijf is georganiseerd, des te beter het resultaat. In de praktijk blijkt dat veel ondernemers vooral bezig zijn met de organisatie van werkzaamheden op de dag zelf. Voor het verbeteren van het resultaat is het verstandig om tijd te nemen om te bepalen waar het in uw organisatie beter kan. Het sturen op kengetallen kan een mooi hulpmiddel zijn. Daarnaast speelt de durf om uiteindelijke keuzes te maken een belangrijke rol. Maakt u de juiste keuzes, dan krijgt u hiervoor een flinke (financiële) beloning van ongeveer € 10.000,- per fte! Uit onze vergelijking blijkt dat dit in elk type bedrijf kan. Het is vooral een kwestie van aanpakken en keuzes durven maken. Dat bepaalt het verschil tussen een enorm verlies of een mooie winst. Kiezen is dan niet zo moeilijk.

Ondernemerschap bepaalt Het blijkt dat de factor ondernemerschap in grote mate het resultaat van de onderneming bepaalt. De keuzes die een ondernemer dagelijks maakt,

Tips voor een hoge machinebenutting

Fulltime arbeidskracht

- Inzicht in uw kostprijs. Hoeveel factureerbare machine-uren heeft u? - Een goede financiële planning, inclusief investerings- en financieringsplan. - Vaststellen van een investeringsbudget. - Pieken opvangen door inhuur van arbeid en/of machines. - Voorkom overcapaciteit zoveel mogelijk (een tweede hakselaar, bietenrooier, et cetera). - Strakke planning. - Zuinig met brandstof. - Heeft u een extra trekker om niet te hoeven wisselen? Dit kost geld. - Met name machines die minder vaak worden gebruikt langer laten meegaan. - Een goed rendement geeft lagere rentekosten.

Het aantal fulltime arbeidskrachten (fte) op een bedrijf geeft weer hoeveel arbeidskrachten op een bedrijf actief zijn, omgerekend naar een volledig dienstverband. Hierbij gaat het om de ondernemer en zijn personeel. Een werknemer die een heel jaar lang drie dagen per week werkt (60 procent), telt mee voor 0,6 fte.

Sturen op kengetallen Neem tijd voor bezinning en analyse. Die tijd kon weleens veel rendement opleveren. Het voeren van gesprekken met een adviseur kan ondernemers helpen bij het doorvoeren van verbeteringen in hun organisatie en daarmee van de kengetallen. Ook het klankborden en uitwisselen van ervaringen met ondernemers kan hierin bijdragen. Inmiddels heeft CUMELA Nederland al meerdere jaren vier groepen ‘Sturen op kengetallen’ lopen. In zo’n studiegroep gaan acht ondernemers jaarlijks tweemaal met elkaar in gesprek over kengetallen, kansen en verbeterpunten in hun organisatie. Basis voor de bijeenkomsten zijn onderling vertrouwen en openheid. Indien gewenst worden gastsprekers uitgenodigd om dieper in te gaan op een bepaald thema. Deze winter is gestart met een vijfde en mogelijk zelfs zesde groep. Heeft u belangstelling voor een gesprek met één van onze adviseurs bedrijf en economie of wilt u deelnemen aan een nieuw te formeren groep ‘Sturen op kengetallen’, neem dan contact op met uw bedrijvenadviseur, bel met de infolijn via (033) 247 49 99 of stuur een e-mail aan cursus@cumela.nl.

TEKST: Dieuwer Heins ILLUSTRATIE: Bertine Overeem

GRONDIG 4 2015

Tips voor een hogere bruto marge per fte - Strakke planning, mensen van de dam. - Zorgen dat het materieel klaar staat en de medewerkers weten wat er van hen wordt verwacht. - De werkplaats is geen opvang voor loze uren! - Melden bij terugkomst of werk gereed. - Zoveel mogelijk factureerbare uren. - Doorbelasten reisuren (bij een niet volle dag). - Juiste registratie van werkzaamheden en gebruikte hulpmiddelen, inclusief controle. - Sluitende urenverantwoording. - In de verhuur stimuleren dat de chauffeur of machinist de dag volmaakt. - Snelle opgave van uren en hoeveelheden bij de opdrachtgever. - Goed inzicht in aangenomen werk en meerwerk. - Juiste tarief en aanneemsom. - Factureerbaar werk achter de hand voor het opvangen van loze uren. - Voldoende aandacht voor acquisitie en netwerken. - Goede communicatie met de klant. Verhuurt u een machine of helpt u de klant met een oplossing voor zijn probleem? In het laatste geval is het tarief minder een probleem. - Maak ook eens een praatje met een klant nadat hij een opdracht heeft doorgegeven - Leer uw medewerker ambassadeur van uw bedrijf te zijn. - Belonen van medewerkers voor extra inzet (hoeft niet altijd in geld). - Aandacht voor de medewerker.

IN SLEEVE VERPAKKING

Groen, grond en infra producten

®Baletite netvervangende folie

L DW I J D

www.buma.com

info@buma.com

THUIS OP ELK TERREIN

WER

Tel.: 0514 - 57 18 26

BERCO BERCO

HET BESTE RIJWERK HEEFT MAAR ÉÉN NAAM:

R 1 IN R

•

• WE

Nijemirdum N ije

Europese productie Nu zéér scherp geprijsd Vraag offerte exclusief bij Verhoeven

Vestiging Maarheeze Den Engelsman 2

Vestiging Zeewolde Oogstweg 15

Vestiging Ninove Nederwijk Oost 278

6026 RB Maarheeze (NL) Tel.: +31 495 59 66 66

3899 BJ Zeewolde (NL) Tel.: +31 36 522 99 55

9400 Ninove (B) Tel.: +32 54 33 81 11

rijwerk@verhoevenbv.com www.verhoevenbv.com

ondernemen met

mensen

ONDERNEMERSLESSEN

“Denken ‘dat pakken we er wel even bij’ moet je afleren” Cees-Jan van Leeuwen, Aannemersbedrijf J. van Leeuwen, Harmelen Met twee neven vormt Cees-Jan van Leeuwen de directie van het gelijknamige grondverzetbedrijf. Hij is de man die op kantoor zorgt voor de administratie. Om geld te kunnen verdienen, richt het bedrijf zich helemaal op het aannemen van werk in de omgeving van Harmelen. Maar ook daarin moet je scherp zijn, weet hij. “Je moet alles claimen waar je recht op hebt.”

LES 1 Alleen met aannemen kun je nog geld verdienen “Vijf jaar geleden is bij ons het roer omgegaan. Toen zijn we ons helemaal gaan focussen op het aannemen van werk. Het is de enige manier om geld te verdienen. Voor de prijzen die worden gerekend voor de verhuur kunnen wij niet werken. Hier in de omgeving kun je een trekker met kipper voor € 56,per uur inhuren. Die combinatie kost bij ons veel meer. Dan kun je ze dus beter inhuren. Vorig jaar hebben we daarom nog twee kippers verkocht. Er kwam een handelaar die er wel zin in had en goed geld bood en dus hebben we ze maar weggedaan. De meeste hadden we vooral nodig toen we hier de nieuwe rondweg rond Harmelen mochten aanleggen. Daar reed één combinatie van ons mee, omdat de chauffeur dan als voorman de boel wat kon sturen. De rest huurden we in.”

LES 2 Agrarisch werk past niet bij de aannemerij “Nog geen één procent van onze omzet is agrarisch werk, terwijl we het allemaal hartstikke leuk vinden om te doen. Als jij zo weg bent, ga ik nog een stukje spuiten. En toevallig is een werknemer nu nog aan het kalk strooien. Maar verder doen we op grasland vernieuwen na niets meer. Dit jaar hebben we ook de rondebalenpers weggedaan. We hadden daar nog best aardig wat klanten voor, maar het past gewoon niet. Je kunt nu eenmaal niet iemand van een werk halen om even balen te gaan persen.” “We willen ook niet in de situatie komen waar een collega in kwam. Die hadden we ingehuurd voor een klus van een grote aannemer. Wij stonden daar al anderhalf jaar, terwijl we in

GRONDIG 4 2015

eerste instantie voor zes weken werk met een shovel met GPS hadden aangenomen. Omdat er nog meer werk bij kwam, hadden we een collega ingehuurd. Die had er prachtig werk, maar toen was het deze tijd van het jaar en begon het. Plotseling kregen we klachten van de uitvoerder. Dat het niet de bedoeling was dat de machinist op het werk kwam om uit te rusten. Na het werk ging hij namelijk tot diep in de nacht de grasoogst in. Het bedrijf pakte het niet op en aan het einde van de week kon hij vertrekken. Maar daardoor miste die collega uiteindelijk wel drie maanden shovelwerk.”

LES 3 We zoeken het werk vooral in de regio “Bij het zoeken naar werk richten we ons vooral op onze eigen regio. We blijven het liefst zo dicht mogelijk bij Harmelen. Dat heeft als voordeel dat mensen ons kennen en dat we een relatie kunnen opbouwen. We merken dat steeds meer werk weer onderhands wordt aanbesteed, want gemeenten, provincies en waterschappen zien ook het belang in van bedrijven die regionaal werken en dus regionaal zorgen voor werkgelegenheid. Ze vragen liever drie of vier bedrijven uit de regio en één van iets daarbuiten om zo transparant te blijven, maar wel om indien mogelijk bij bekende bedrijven terecht te komen. Het is dan aan ons om een scherpe prijs neer te zetten.” “Buiten dat schrijven we natuurlijk wel in op werk dat past in onze specialisatie en ons gewenste werkgebied. Zo hebben we net een werk in Utrecht binnengehaald. Daar hebben we scherp moeten schrijven, want er waren 25 inschrijvers. We hebben dat bewust scherp gedaan, want we willen graag in Utrecht bekend worden. Met dit bestek willen we onze naam vestigen, zodat we eerder worden uitgenodigd voor onderhandse bestekken.”

LES 4 Het denken ‘dat pakken we er wel even bij’ moet je afleren “Bij het aannemen van werk draait alles om een goede administratie. Vanaf het moment dat we begonnen met inschrijven, hebben we dat goed geautomatiseerd. Alles wordt daarom vanaf het begin op de juiste posten geboekt. We kunnen dus elk moment een overzicht maken hoe het werk ervoor staat. Een nacalculatie is feitelijk onnodig, omdat we op elk moment alles inzichtelijk hebben. Als we dat doen, is het om te leren en te kijken waar we zaken anders aan kunnen pakken.” “Wat je wel moet, is keihard het bestek volgen. Om wat te verdienen, moet je elk meerwerk schrijven. Wat je niet moet doen, is denken: dat pakken we er wel even bij. Natuurlijk moet je dat wel met beleid doen. We zullen nooit zeggen dat iets niet klopt volgens het bestek en dan stoppen met werken en wachturen in rekening brengen. Als het kan, gaan we gewoon door, maar we halen wel direct de opdrachtgever erbij. Waarbij we proberen direct een oplossing aan te dragen. We geven aan welke mogelijkheden er zijn en de opdrachtgever mag zeggen hoe hij het wil. Kosten zijn dan geen probleem, want de mensen zijn dat gewend. Het is tenslotte vaak een gevolg van onvoldoende voorwerk van de opdrachtgever. Zoals nu bij een beschoeiingsproject waarmee we bezig zijn. Daar zat wel het verwijderen van een eerdere beschoeiing in, maar er blijkt er nog één te zijn. Dan is het een kwestie van mensen erbij halen en de kosten in beeld brengen. Dat loopt flink op, want je hebt niet alleen het rooiwerk, maar ook het transport en de stortkosten. Dat kun je er niet zomaar bijnemen.”

“In dat soort zaken moet je gewoon claimen waar je recht op heb. Dat kan ook door slim in te schrijven. Al zullen we nooit meerwerk zoeken om het lek op een te lage inschrijving boven tafel te krijgen. Maar er zijn altijd wel mogelijkheden om dingen slim te doen. Zo merken we dat bij sommige opdrachtgevers de uren die ter beschikking van de directie staan niet worden gebruikt, omdat ze uren liever zuiver op besteksposten boeken dan op deze post. Die kun je dan gebruiken om wat voordeel te halen.”

“Social return is een modebegrip. Veel bestekschrijvers hebben zelf ook geen idee hoe je dat kunt invullen.”

LES 5 Een goed plan van aanpak kun je laten maken “Tegenwoordig in de EMVI-bestekken is een goed plan van aanpak erg belangrijk. Dat is iets wat je moet leren. In het begin hebben we daarom regelmatig om een toelichting gevraagd, wat ze van ons verwachtten. Dat is wel belangrijk, want het maakt veel uit wie er beoordeelt. Als er bijvoorbeeld iemand van de vrijwillige brandweer bij zit, dan zijn veiligheid en voorzieningen voor hulpdiensten belangrijk. In het begin hebben we ook wel een paar keer een plan van aanpak laten maken door een bureautje. Dat kwamen we tegen bij een beoordeling van een plan. Dat bleek in het ene deel van het land plannen te beoordelen en elders gewoon plannen te schrijven. Die mensen vertelden ons wel wat mooie zinnen in gedachten te hebben. Voor ons hebben ze een paar plannen van aanpak gemaakt met mooie plaatjes erin, grafieken, tijdschema’s enzovoort. Die gebruiken we nu nog. Met wat knippen en plakken kun je telkens wat moois maken.”

GRONDIG 4 2015

konden we een paar mensen aannemen die bij hem hadden gewerkt en dus bij het UWV liepen. Maar dat is ook eenmalig.” “De meeste mogelijkheden zijn er nog als je het op bedrijfsniveau mag realiseren, want dan kun je de mogelijkheden gebruiken die er zijn. Waar mogelijk proberen we nu al werk uit te besteden aan de sociale werkplaats. Als je er maar attent op bent, gaat dat best. Zo zitten we in een wijkrenovatie waar we de boel schoon moeten opleveren. Dan huur je die mensen in om takjes en stenen te rapen.”

LES 7 Administratief heb je steeds meer mensen nodig Aannemingsbedrijf J. van Leeuwen Aannemingsbedrijf J. van Leeuwen is gevestigd in Harmelen en is een aannemingsbedrijf in de grond-, weg en waterbouw. De firma wordt geleid door drie neven. Cees-Jan doet op kantoor de organisatie en calculatie. Jan doet veel acquisitie en het inschrijven op bestekken. De derde, Dick, is verantwoordelijk voor de uitvoering en het technisch gedeelte van het bedrijf. Het bedrijf heeft 22 mensen in dienst en huurt regelmatig mensen bij. Sinds vijf jaar richt het bedrijf zich sterk op het zelf aannemen van werk.

LES 6 Social return is een modebegrip, bestekschrijvers hebben ook geen idee wat je ermee moet “De nieuwe mode in de EMVI-bestekken is natuurlijk social return. Elke bestekschrijver neemt daarover wel wat op, maar zelf hebben ze soms ook geen idee hoe dat moet. Zo hebben we nu een onderhoudsbestek van het waterschap in de aanbesteding. Dat vraagt om vijf procent social return van de omzet, maar ik heb geen idee hoe ik dat moet invullen. Het gaat in feite om een man met een kraan die de hele dag de polder in gaat. Wat kun je daar als bedrijf nu aan doen. Je kunt er wel een stagiair op zetten, maar dan moet er ook een mannetje mee, dus dat werkt niet. Vraag je het dan aan de bestekschrijver, dan blijkt die ook geen idee te hebben hoe je dat kunt invullen.” “Als bedrijf moet je ook vreselijk opletten hoe je inschrijft. We hadden laatst een bestek waar we een percentage aan social return hadden ingevuld. Dat bestek ging echter drie keer over de kop, dus moesten we ook voor een veel groter bedrag aan social-returnpunten zien te vinden. Vooral als het echt op het bestek moet, is dat lastig. Maar heel veel mensen weten ook niet wat ze ermee moeten. Dat geldt ook voor grote bedrijven. Een jaar geleden heb ik Wavin gebeld om te vragen wat de social-returnwaarde van zijn product was. Het heeft maanden geduurd voor ik antwoord kreeg. Of wat denk je van stagelopers. Hartstikke goed, maar weet jij wat de waarde is van een stageloper. Want is die 1000 euro waard of 100.000? Die vraag heb ik ook wel eens gesteld. Hadden ze geen idee van het antwoord. Dat is het grote probleem, het zijn vooral loze kreten van opdrachtgevers, maar ze hebben geen idee hoe je het in de praktijk moet invullen. Want je kunt wel bonuspunten krijgen voor het aannemen van werklozen, maar dat kun je niet blijven doen. Vorig jaar hadden we geluk omdat we het werk van een failliete collega deels konden overnemen. Toen

GRONDIG 4 2015

“Het gevolg van al die regels is wel dat we steeds meer mensen op kantoor nodig hebben. Vijf jaar geleden zat ik hier alleen, nu hebben we al drieënhalve man op kantoor. Dat heeft ook met social return te maken. Over afgelopen jaar hebben we een ordner vol documenten bij de accountant aangeleverd. Voor de besteksadministratie komt er nu een medewerker bij die afgelopen jaar een ernstig ongeval heeft gehad. Door een bacteriële infectie is hij een been kwijtgeraakt en moet hij nu op het kantoor aan het werk. Voor ons ideaal, want hij weet precies hoe het werkt. Maar voor hem is het wel een omschakeling. We hadden hem al eens gevraagd om bijvoorbeeld uitvoerder te worden, maar hij wilde altijd liever als voorman op het werk blijven. Noodgedwongen moet hij nu naar binnen.”

LES 8 Je bent niet schuldig, je bent wel verantwoordelijk “De impact van zo’n ongeval is enorm. Er komt een enorm circus aan onderzoek op je af, omdat het een ongeval met letsel is. Van het aantonen van werkplekinspectie tot een verhoor van alle betrokken medewerkers. Dat is niet leuk, maar hoort erbij. Het is vooral vervelend omdat je vooraf alles doet om het te voorkomen. Hij stond in een gat dat juist extra groot was gehouden. Met een keurig aflopend talud. Maar ergens moet er ooit een grondroering hebben plaatsgevonden, want plotseling brak er een brok klei van anderhalve kubieke meter af en viel tegen de werknemer, die naast de bak stond. Dat is een drama, ook al weet je dat je als bedrijf alles goed hebt gedaan. Een half uur eerder had de directie van de opdrachtgever er nog bij gestaan.” “Na zo’n ongeval merk je wel hoe belangrijk een goede organisatie is, want alles wordt nagelopen: wanneer je een toolboxmeeting hebt, of er veiligheidsinstructies zijn gegeven of er werkplekinspectie plaatsvindt. Maar je ziet ook: al heb je alles voor elkaar, het voorkomt geen ongelukken. Het enige wat helpt, is dat je niet zelf met een groot schuldgevoel komt te zitten, als je weet dat je er alles aan hebt gedaan. Maar ook al voel ik me niet schuldig, ik ben wel verantwoordelijk. Daarom zijn we ook zo blij dat hij het heeft overleefd en nu weer op kantoor aan het werk kan. Zodat we er als bedrijf misschien wel sterker uitkomen.” TEKST & FOTO’S: Toon van der Stok

RoAd BV | Harselaarseweg 105-107 | 3771 MA Barneveld | +31 (0) 342 - 41 61 08 | info@roadbarneveld.nl

WWW.ROADBARNEVELD.COM

Zwaar en licht tegelijk? Ja, dat is mogelijk met de nieuwe TM1000 High Power banden van Trelleborg. Deze banden beschikken over een extra breed contactoppervlak, waardoor de bodemdruk nog verder wordt verminderd, zodat uw productiviteit en de gewasopbrengsten stijgen. Bovendien rollen de banden zo gemakkelijk, dat het brandstofverbruik en de uitstoot omlaag gaan, om zo een bijdrage te leveren aan een duurzame productie. www.trelleborg.com/wheelsystems/nl

Maak een berg van uw kuil met Quilt Xcel ®

• Voorkomt bladziekten in maïs door een lange en brede werking • Geeft een hogere opbrengst met een betere voederwaarde

Compleet in spoorelementen

Gratis app voor mengbaarheid

Yaravita omvat een complete lĳn spoorelementenmeststoffen. Voor elke spoorelement en secundair element is er een enkelvoudige vloeibare meststof beschikbaar. Ideaal om op het juiste moment exact de juiste dosering toe te passen. En makkelĳk mengbaar met gewasbeschermingsmiddelen.

AgroCentrum crop nutrients & adjuvants

AMAZONE spuiten AMAZONE is één van de Europese marktleiders op het gebied van spuittechnologie. De UX betekende de doorbraak van AMAZONE in Nederland. Met name de vorm van de tank, met z’n lage zwaartepunt en smalle bovenkant die het mogelijk maakt ook met de breedste spuitbomen onder de 2,60 meter transportbreedte te blijven. De comfort bediening en de GPS Switch maken het productaanbod compleet. Overigens, deze technologie wordt ook toegepast bij de UF gedragen spuiten. Nieuw is de Pantera zelfrijdende spuit, door AMAZONE ontwikkeld en gebouwd, met een uniek onderstel, AMAZONE rijaandrijving en de AMAZONE spuittechniek.

kampsdewild.nl

ondernemen met

mensen

STERK WERK

Ontsmettingscombinatie Loonbedrijf Joldersma, Smilde

Met het opheffen van het tijdelijke verbod van Monam en het opstellen van nieuwe toepassingsregels vroeg de sector loonbedrijf Joldersma om een passende oplossing. Afgelopen jaar ontwikkelde Joldersma zijn eigen inwerken afdekeenheid, waarmee hij in één werkgang kan ontsmetten en afdekken. De combinatie voldoet hiermee aan alle criteria, al zijn er nog wel enkele praktische hobbels te nemen.

De strijd om Monam beschikbaar te houden, is bij ingewijden bekend. Even leek dat mis te gaan vanwege een verbod op het middel door de Europese Commissie. Na overleg met betrokken partijen is er een vrijstelling gekomen voor de toepassing van Monam als grondontsmettingsmiddel. De toelating daarvan is vrijgegeven met aanvullende toepassingsvoorwaarden. Naast het minimaal op twintig centimeter diepte inbrengen, mag er maximaal één hectare worden behandeld, met minimaal 150 meter afstand tussen behandelde velden. Direct na toepassing moet de grond veertien dagen lang worden afgedekt met gasdichte folie. Ook moet er een bufferzone van 150 meter zijn tussen de te behandelen velden en de kadastrale grens van woningen en overige verblijfplaatsen. Een lastige uitdaging, waarvoor de sector bij Joldersma aanklopte, eenvoudig omdat er nog geen goe-

GRONDIG 4 2015

de alternatieven voorhanden zijn en telers zeer sceptisch zijn over de werking van dure biologische alternatieven.

Mooie uitdaging Loonbedrijf Joldersma in Smilde ontsmet al vele jaren. Folkert Joldersma heeft de laatste jaren vanwege de politieke druk en het grotendeels wegvallen van de grondontsmetting in de akkerbouw (aardappelen en bieten) het aantal aanbieders in de regio snel zien teruglopen. “Wij zijn vrijwel alleen overgebleven voor Drenthe, met uitlopers in Friesland en de kop van Overijssel”, vertelt Folkert. Dat is ook de reden dat de sector bij hem aanklopte om door te ontwikkelen. “Ook wij stonden afgelopen jaar voor de keus, stoppen of doorgaan. Als de sector dan een beroep op je doet, wil je aan die vraag voldoen, zeker omdat in onze streek vele hectares

Loonbedrijf Joldersma Loonbedrijf Joldersma in Smilde is een gespecialiseerd landbouwloonbedrijf. Emmy en Folkert Joldersma runnen het bedrijf samen met zoon Jan Albert. Het zwaartepunt ligt op akkerbouwloonwerk in granen, aardappelen en bieten plus het aanwenden van mest. Het grondontsmetten is een specialisatie die Joldersma al decennia uitvoert. In betere tijden ontsmette Joldersma jaarlijks 800 hectare en meer. Vorig jaar is het areaal vanwege de nieuwe regelgeving sterk gedaald naar 40 hectare. Joldersma werkt met zzp’ers. Het bedrijf is VKL*-gecertificeerd.

bloembollen worden geteeld. Een mooie tak, die goed voor de werkgelegenheid is.” Hij voegt daaraan toe dat er voor deze streek eigenlijk geen goede alternatieven zijn. “Inunderen gaat niet op de zandgrondgebieden en de biologische bestrijdingsmethoden hebben zich nog niet bewezen, zijn erg weersafhankelijk en erg duur. Telers hebben geen keuze”, concludeert hij. En dus besloot hij zelf een compleet nieuwe combinatie te ontwikkelen. Folkert mag samen met zijn zoon Jan Albert graag sleutelen in de werkplaats. De uitdaging, een nieuwe grondontsmettingsmachine die in één werkgang kan inwerken en -afdekken, zagen ze wel zitten. Joldersma heeft een ruime, goed geoutilleerde werkplaats om machines geheel zelf te construeren. Dat in een dergelijke ontwikkeling veel ‘vrije tijd’ gaat zitten, zien ze niet als een probleem. De drive om een oplossing aan te bieden voor de sector wint het van het tijdsbeslag.

Precisiewerk De grootste uitdaging zat hem in de benodigde precisie. Ontsmetten en afdekken in één werkgang is nog wel een keer te realiseren, maar in meerdere werkgangen naadloos aansluiten met het plastic zo aangebracht dat het niet kan verwaaien, is even anders. Joldersma ging uit van zijn drie meter brede Imants-spitmachine. Daarachter hangt nu een folieapparaat dat hij geheel naar eigen inzicht heeft gebouwd. Joldersma heeft de breedte van de afdekmachine exact afgestemd op de werkbreedte van de spitmachine; maar dan ook exact, om zo altijd te voldoen aan de eis van volledig afdekken en onder folie geen smalle stroken onbe-

handeld laten. Dit bereikte Joldersma door de combinatie van uitgekiend strak afdekken en de afdekmachine exact achter de spitmachine te laten lopen. De folielegger heeft hiervoor een eigen GPS-aansturing in combinatie met een sideshift. Daarmee werkt de folielegger precies aansluitend op de spitmachine, die ook een eigen GPS-unit heeft. Joldersma heeft hier heel wat puzzeluurtjes met de leverancier van de GPS (Trimble) in zitten. Uiteindelijk is het gelukt om beide machines aan te sturen op dezelfde taakkaarten.

Strak afdekken Het afdekken begint achter op de machine met twee schijven dwars achter de machine die een geul trekken en het plastic bij de start (en bij de stop) meteen toedekken. Joldersma hoeft daarvoor niet uit de cabine en heeft de zekerheid dat het plastic over de gehele breedte egaal, even diep en goed is afgedekt. Tijdens het ontsmetten komt deel twee, het goed instoppen van het plastic aan beide zijkanten. Het afdekken aan de zijkanten werkt eigenlijk simpel. Het afdekapparaat heeft een grote rol met aan weerzijden iets dieper geplaatste luchtbanden om het plastic strak te trekken en strak te houden. Aan weerszijden trekt een dikke voorschijf een geul. Het plastic wordt daar met een tweede afgeronde schijf ingedrukt. Daarna drukken schuin geplaatste loopwielen de geul strak dicht. Zo is geheel voldaan aan de voorwaarde van het luchtdicht afdekken van de bewerkte oppervlakte. Folkert. “We hebben in het najaar heel wat uurtjes gesleuteld om het klaar te krijgen. Bij diverse proeven bleek het systeem technisch te werken zoals we het wensten en zodanig dat we geheel voldoen aan de gestelde criteria.”

GRONDIG 4 2015

Nieuwe Liquiliser Een nieuwe tak van sport bij Joldersma is meststoffen uitrijden met deze Liquiliser. Het gaat om een getrokken combinatie met 8500-litertank en een twaalf meter brede bemesterunit. Joldersma bespeurt in de eigen streek belangstelling voor deze dienst omdat de benuttingsgraad van meststoffen hoger ligt dan bij korrelkunstmest en omdat de meststoffen nagenoeg voor het inkooptarief van korrelkunstmest werden uitgereden. Dit eerste voorjaar heeft de combinatie al volop gedraaid op gras- en akkerland. Joldersma verwacht op basis van het eerste jaar de komende jaren extra omzet te realiseren met de Liquiliser.

Hobbels te nemen. Appeltje eitje, denk je dan, maar dat ligt genuanceerder. Volvelds is wat klanten het liefst willen, dus heeft Joldersma het afgelopen najaar proefgedraaid en handhavers uitgenodigd bij proefveldjes om te beoordelen en mee te denken in oplossingen. “Wij dekken naadloos af, daarop is geen enkel commentaar, maar met de huidige GPS-apparatuur lukt het niet om volledig naadloos de werkgangen aan te sluiten, omdat er altijd een marge is van plus of min twee centimeter op de omgangen”, vertelt hij. En daar ging het mis. Handhavers vonden de niet afgedekte stroken ontoelaatbaar, ook al zijn die banen niet behandeld. En dus moet Joldersma ontsmetten volgens de criteria een baan trekken, eentje overslaan en dan weer een baan trekken en dan minimaal twee weken later de tussenliggende banen pakken. “Samen met de gestelde criteria van maximaal één hectare en minimale afstanden tot perceelsranden en gebouwen maakt dit het ontsmetten eigenlijk praktisch onmogelijk. Je bent meer aan het rijden dan aan het ontsmetten”, aldus Joldersma. Na twee weken terugkomen is volgens hem ook geen optie, omdat bij eventuele regenval de tussenliggende banen te nat worden. “De klant laat je dan niet meer toe. Grondontsmetten doe je in één keer als de omstandigheden het toelaten”, zegt hij. Daarna wijst hij op de hoge belasting in ombouw en rijtijd. “Het is ondoenlijk voor die paar baantjes een paar keer af en aan te rijden en telkens te moeten open afbouwen”, legt hij uit. Joldersma calculeert dat het tarief hierdoor van € 800,voorheen naar zeker richting de € 3000,- per hectare gaat. “Dan wordt het voor de klant een erg kostbare zaak. We zien de telers het daarom voorlopig even uitstellen in de hoop op betere tijden”, zegt Joldersma. Hij hoopt dat de klandizie daarna weer aantrekt. “We hopen dat de regels zodanig worden aangepast dat we op een praktischer manier toch volvelds mogen ontsmetten en afdekken in één werkgang. Wij zijn er klaar voor.” TEKST: Gert Vreemann FOTO’S: Joldersma, Vreemann

GRONDIG 4 2015

Hier een eerste prototype, waarbij het principe van het afdeksysteem goed te zien is.

Proefdraaien met een eerste versie van de losse folielegger. Deze is ook los inzetbaar.

De folielegger moet nog een likje verf hebben, maar verder staat de nieuwe combinatie startklaar in de loods.

VREDESTEIN RADIALE LANDBOUWBANDEN CASHBACK ACTIE, VOORJAAR 2015 ACTIEPERIODE: 23 APRIL T/M 23 JUNI 2015

Traxion voor uw rendement Bij aanschaf van 4 nieuwe Vredestein Traxion banden ontvangt u nu een aantrekkelijke cashback premie tot maximaal €400,-*

Implement radiaal

Tractor standaard serie

Tractor 70/65/XL serie

per 2 stuks 17”

€ 50,00*

per 2 stuks 24” - 30”

€ 75,00*

per 2 stuks 24” - 32”

€ 100,00*

per 2 stuks 22.5” - 26.5”

€ 100,00*

per 2 stuks 34” - 42”

€ 100,00*

per 2 stuks 34” - 42”

€ 300,00*

per 2 stuks 30.5” - 32”

€ 175,00*

Flotation Trac / Flotation Pro

Traxion 85

TraxionXXL / Traxion +

* alle bedragen zijn inclusief BTW

ondernemen met

vaktechniek

PROFILEREN

Vakantiepark in de achtertuin Jaro Grondverzet, Ouddorp Een vakantiepark aanleggen op vijf minuten van je bedrijf. Mooier kun je het niet hebben. Dus zette Jan Hameeteman van Jaro Grondverzet alles op alles om de onderhandse aanbesteding voor het grondwerk op dat park binnen te halen. Dat lukte en dus is het bedrijf sinds maart vorig jaar druk bezig met het graven van een baai en het vormen van een duinlandschap daar omheen.

GRONDIG - Grondig 4 2015

Project:

Hotel en Beachresort Punt-West in Ouddorp

Opdrachtgever: Zeelenberg Ontwikkelingsmaatschapij Ouddorp en DPP Vastgoedgroep Zierikzee. Aanneemsom:

3,2 miljoen euro

Looptijd:

maart 2014 tot december 2015

Uitvoerende partij: Jaro Grondverzet Ouddorp

In het werk is machinist Chris Mierop (links) ook gelijk de voorman. Jan Hameeteman is uitvoerder, maar doet dat op afroep, omdat het werk op vijf minuten van het bedrijf ligt.

Werkzaamheden: graven baai, opbouw duinen, aanleg ondergrondse infrastructuur, verharden wegen, aansluiten woningen op kabels en leidingen, afwerken terrein rondom gerealiseerde villa’s.

Het project Punt West in Ouddorp is in vele opzichten uniek. Alleen al door de locatie waar het wordt aangelegd, aan de rand van een Natura 2000-gebied. Op de plek waar eerst verschillende parkeerplaatsen en een bezoekerscentrum waren, verrijzen nu een restaurant met feest- en conferentiezalen en daaromheen 76 vakantiebungalows. Binnen een jaar na de start zijn de eerste bungalows in het weekend al bewoond en wordt er door alle aannemers keihard gewerkt om een belangrijke opleverdatum te halen. 5 juni staat rood omcirkeld in vele agenda’s, want dan moet het restaurant open en zijn de eerste grote vergaderingen geboekt. Ook vele kopers is beloofd dat ze vanaf dat moment gebruik kunnen maken van hun vakantiewoning.

Naam gevestigd Bij de rondleiding op het project, half april, is Jan Hameeteman er nog redelijk nonchalant over, hoewel er nog veel moet gebeuren. Hij kent inmiddels de stress die bij een project hoort en weet ook dat hij een planner achter zich heeft die op kantoor alles perfect regelt. Rinus Bruggeman is een oude rot in het vak die, zoals hij het zelf zegt, de kans nog heeft gehad om het vak te leren door alle stappen zelf te doorlopen. “Ik ben begonnen als landmeter om daarna via functies als assistent-uitvoerder, uitvoerder en projectleider op te klimmen tot wat ik nu ben, calculator, werkvoorbereider en projectleider. Een groot voordeel, want ik weet precies wat er moet gebeuren om ervoor te zorgen dat iedereen altijd gewoon door kan werken.” Voor Hameeteman is Bruggeman ook een soort financieel geweten. “Net als veel andere ondernemers heeft hij ook de neiging om bij het inschrijven overal te denken dat het nog wel iets goedkoper kan. Nu moet je ophouden, zeg ik dan, want dat kan niet. We moeten wel wat verdienen op een project.” Hoewel het werk geen gouden bergen zal opleveren, verwacht Hameeteman wel wat over te houden aan het project. “Veel zal het niet zijn, maar ik weet nu al dat ik het niet had willen missen. Deze winter konden we onder andere dankzij het werk op Punt West in elk geval altijd doorwerken. En mijn naam is nu wel gevestigd. Dat is mooi omdat er hier nog een paar van dit soort grote luxe vakantieparken in ontwikkeling zijn.

GRONDIG - Grondig 4 2015

1 De eerste villa’s zijn in de weekeinden al bewoond. Hier is het zandcementpad al aangepast en is het duinstruweel opnieuw aangeplant. 2 Naast het aanleggen van het terrein is Jaro ook verantwoordelijk voor alle ondergrondse infrastructuur. Het hemelwater wordt via infiltratiekratten terug in de bodem gebracht.

3 De toegang naar het restaurant op het eiland in de baai gaat via een brug. Deze is door Jaro gewoon in het zand gebouwd en wordt pas aan het eind ontgraven. 4 Het laatste deel van het terrein wordt nu bouwrijp gemaakt. De hier te bouwen huizen worden pas aan het eind van het jaar opgeleverd.

4 Met de ervaring en kennis die we hier hebben opgedaan, hoop ik daar het vervolgwerk te kunnen binnenhalen. Naast ervaring en het juiste materieel kunnen we daar nu ook kennis inbrengen. Bij al het leidingwerk en alle speciale voorzieningen die hier zijn aangelegd, hebben we namelijk wel veel knowhow opgebouwd die anderen niet hebben.”

Alles in 3D-GPS Voor het project Punt West heeft Jaro al het gronden infrawerk aangenomen. Dat begon bij het verwijderen van de begroeiing, die grotendeels is ingekuild om bij de afronding opnieuw te gebruiken tot het afwerken van het duinlandschap waar nu de villa’s staan. Niets daarvan is eigen ontwerp van de machinist. Het hele gebied is door de projectontwikkelaars getekend en ontworpen. Jaro vertaalt dit voor de machinisten, zodat zij het hele terrein in 3D-GPS in de machine aangeleverd krijgen en vanuit deze gegevens hun werk kunnen maken. In totaal 100.000 kubieke meter zand moet daarvoor worden verplaatst. Inmiddels ligt 90.000 kubieke meter op zijn plaats en zal de laatste 10.000 kubieke meter bij het afwerken tot en met komende winter worden verplaatst.

GRONDIG - Grondig 4 2015

Lastig in de uitvoering van het project was vooral de eerste periode, door problemen met de vergunningen kon niet in januari 2014, maar pas eind maart de eerste graafmachine het terrein op. “Het gevolg was dat bouwrijp maken en bouw gelijk op liep. Terwijl de planning was dat we het terrein eerst helemaal zouden inrichten, met bouwwegen, de complete ondergrondse infrastructuur en de hele terreinopbouw. Door de late start begon gelijk met ons werk de bouw van de eerste bungalows, met als gevolg toch oponthoud en schade. Doordat het terrein niet klaar was, werd overal namelijk rond gereden en sneuvelden bijvoorbeeld een aantal mantelbuizen, met later extra werk om het weer in orde te maken, vertelt Hameeteman. Bij de vraag of daar een vergoeding voor was, trekt hij een bedenkelijk gezicht. “Met dit soort zaken is het veelal een grijs gebied wie er verantwoordelijk voor is”, zegt hij. Toch is er al een flinke portie meerwerk binnengehaald en staat er nog wat op stapel. Hameeteman wijst op de baai en een paar villa’s op het eiland in het midden. Dat blijken de enige die minder goed te verkopen zijn. Dus hebben ze bedacht dat deze een eigen aanlegsteiger krijgen. We gaan dus de hele baai met 30.000 kubieke meter water weer afdammen en leegpompen. Inderdaad, dat moet ook voor 5 juni nog gebeurd zijn.”

5 Op dit promotiebord is te zien hoe de nieuwe baai is opgebouwd en gevestigd midden in een natuurgebied.

6 Op kantoor verenigt Rinus Bruggeman, calculator, werkvoorbereider en projectleider in één functie. Door er kort op te zitten en veel aandacht aan de voorbereiding te besteden, zorgt hij dat het werk altijd door kan, doordat alle materialen tijdig aanwezig zijn. 7 In het begin van het project is het terrein helemaal gerooid. Bruikbare planten en begroeiing werden ingekuild en nu bij de oplevering weer gebruikt.

8 Bij een deel van de villa’s komt alsnog een aanlegsteiger. Om dat te realiseren moet een deel van de baai worden afgezet en opnieuw drooggelegd.

Weer op schema Inmiddels loopt het project weer op schema en kan de tweede helft van het terrein wel volgens een vooraf bepaald schema worden aangelegd. Het betekent dat het terrein klaar ligt voor de bouw van de tweede helft van de villa’s en dat overal pijpen met kabelwerk omhoog komen. Bij een aantal villa’s waar nu de afbouw plaatsvindt, zijn de medewerkers van Jaro druk bezig om alle kabels aan te leggen en de waterafvoer in orde te maken. Dit laatste is een bijzonder klusje, want bij elke woning worden in de bodem kratten ingegraven die dienen als een soort waterput. Al het hemelwater komt via de afvoer in deze infiltratiekratten terecht voordat het in de bodem kan zakken. “Dit is één van de eco-aspecten van het park. Al het hemelwater wordt opgevangen en ter plaatse in de bodem gebracht. Per huis is er een opvangruimte van twee kubieke meter om te voorkomen dat leidingen en dakgoten vol komen te staan.” Ook de andere afvoer vanuit de woningen werd door Jaro aangelegd. Een groot onderdeel, omdat niet alleen op het park overal een persriool werd aangelegd, het bedrijf was ook verantwoordelijk voor het realiseren van een centraal pompstation en de aansluiting van het park op het drieënhalve kilo-

meter verderop gelegen leidingnetwerk van het dorp. “Daar zit nu ook kennis die we in het volgende project gebruiken, want daar staat in het bestek alleen dat er rioolwaterafvoer moet komen, maar zelfs de gewenste capaciteit van de pomp moeten we zelf bepalen.”

In je achtertuin In de eerste hoek van het park is het eindresultaat inmiddels zichtbaar. Helmgras is aangeplant, oud struweel is teruggeplaatst en berken uit het eerder opgeruimde terrein zijn teruggeplaatst. Voor Jaro betekent dit afwerken van kleine toegangswegen naar de vakantievilla’s. Om het park natuurlijk te houden, zijn dit paden met een verharding van een zand-cementmengsel. Ze vormen de natuurlijke opgang naar prachtige vakantievilla’s, waar Hameeteman ook later nog met plezier kan terugkomen. “Het park en het strand blijven openbaar. Dan is het toch prachtig om hier in je achtertuin te zitten en te genieten van een werk dat je in je eigen dorp hebt gemaakt.” TEKST: Toon van der Stok FOTO’S: Toon van der Stok, Jaro

GRONDIG - Grondig 4 2015

T: 073-503 25 27 F: 073-503 27 04 E. info@steenbergen-bouw.nl Kistenbewaring

Bulkopslag

Hout en beton

HARDI COMMANDER TERRAFORCE 5500/7000 liter 36-45 m

HARDI COMMANDER TWIN FORCE 3300/4500/5500/7000 24-36 m

HARDI COMMANDER FORCE 3300/4500/5500/7000 liter 24-40 m

HARDI NAVIGATOR FORCE 5000/6000 liter 24-40 m

HARDI NAVIGATOR DELTA 3000/4000 liter 18-28 m

HARDI RANGER EAGLE SPB 2500 liter 18/20/21 m

HeroW H430 3000 liter 24 m

HARDI ALPHA evo FORCE Eco Drive 4100 liter 18-44 m

HARDE ACTIE 8 HARDI ACTIEMODELLEN Profiteer t/m 31 mei a.s. van extra gunstige aankoopcondities (getrokken + zelfrijdend).

TWIN luchtondersteuning Met TWIN behaalt u tot 95% driftreductie: u voldoet aan strengere milieu-eisen.

Nieuw: Modellen uitgevoerd met HARDI pomp 464

jaar garantie

precies wat nodig is

www.steenbergen-bouw.nl uw specialist in bewaringen - loodsen

adv 98 x 134.indd 1

Tel. +31 (0)58 257 15 55 www.hardi-holland.nl

16-12-13 13:07

Schakel om naar vol vermogen

VEILIG KIEPEN DOOR LAGER ZWAARTEPUNT ! Met de „Jumbo’s“ krijg je meer

Wilt u uw machines online verkopen ? Dan is TROOSTWIJK VEILINGEN B.V. úw partner. Wij organiseren online veilingen voor een (inter)nationaal publiek. Met kantoren door heel Europa en een uitgebreide database bereiken wij de koper(s) voor uw machines !

g itvoerin Jumbo u , rs e p voor kie , sttanken mengme en s n e g a w afschuif rs tspreide stalmes S D A

Wilt u de waarde weten van uw machines ? Bij TROOSTWIJK WAARDERING & ADVIES B.V. kunt u terecht voor een professionele taxatie door een Beëdigd RegisterTaxateur. Voor een persoonlijk advies kunt u contact opnemen met onze specialist Stef Hooijman 06 53 54 16 31 e-mail: s.hooijman@twa.nl

✆ : +32 477 504 236 * ludopauwels@skynet.be

Troostwijk is hét grootste industriële online veilinghuis van Europa en draagt haar klanten al meer dan 80 jaar op handen !

www.fliegl.com

www.TroostwijkAuctions.com

ondernemen met

vaktechniek

GEBRUIKERSERVARING

Lichtgewicht Eerste praktijkervaringen Amazone Pantera Amazone is vanaf 2014 definitief ‘los’ met zijn zelfrijdende spuit, de Pantera, en dus zijn de eerste exemplaren inmiddels afgeleverd bij de eerste klanten. Wij reden mee bij Mechielsen in Oldehove, die de spuitmachine ook gebruikt voor het uitrijden van vloeibare mest. Het verhaal over de spuit, het traject en de ervaringen met deze lichtgewicht in zijn soort. De machine staat net klaar om te vertrekken naar het volgende perceel. Chauffeur Klaas Bouwkamp klapt de instaptredes via een druk op de knop naar beneden om in te stappen. Even niet vergeten ze weer op te halen, want dat gaan niet vanzelf. Daarna zoeven we over de weg naar het volgende perceel. Je merkt dan meteen het rijgenot van de Pantera. Je zweeft echt over de weg en over hobbelige toegangspaden. Met flinke schijfremmen is ook de remkracht dik in orde. Dankzij het bekende pendelende onderstel in combinatie met via stikstofbollen geveerde cilinders is het comfort groter dan in een auto of vrachtwagen. Amazone schermt ook met de unieke ranke bouw. De machine is maximaal buitenwerks 2,55 meter om aan de internationale regelgeving voor wegverkeer te voldoen. Voor Mechielsen niet zo’n item, omdat de machine niet veel smaller is dan de voorganger van Agrifac. Wel wijzen ze op de ranke tankbouw. “De tank is hoog, maar je hebt vanwege de ranke bouw beter zicht op de spuitboom vrij recht naar achteren.” Amazone heeft zoals bekend de zelfrijdende spuit jarenlang bij Agrifac betrokken. Eerst honderd procent, daarna voorzien van eigen spuitapparatuur. Na de nodige verwikkelin-

GRONDIG 4 2015

gen heeft Amazone in 2010 de geheel zelf ontwikkelde en gebouwde Pantera geïntroduceerd. Amazone gebruikt daarvoor het pendelende onderstel van Agrifac, dat het rechtstreeks bij de toeleverancier volgens eigen specificaties laat bouwen. Vanwege afspraken met Agrifac is de verkoop voor de Pantera bij ons pas in 2014 vrijgegeven. Daarom is Kamps de Wild met de Pantera nog maar net los met al de nieuwe versie, die op de vorige Agritechnica is geïntroduceerd. De tweede versie heeft een grotere tank (van 4000 naar 4800 liter), een iets sterkere motor van 160 kW (216 pk), de pompen zijn verplaatst van achter naar opzij en er zijn nog detailverbeteringen doorgevoerd. In de jaren voor het ‘los gaan’ zijn toch enkele machines in Nederland gaan draaien. Loonbedrijf Schokker in Joure en Gorredijk was de eerste (zie kader).

Gewicht sterke troef Mechielsen heeft afgelopen winter de tweede generatie gekocht, voorzien van een 33 meter spuitboom met elf secties en een tweede circuit voor het spuiten van vloeibare kunstmest. De machine heeft elke 37 centimeter een dop voor de vloeibare kunstmest, een aparte drieduims aanzuigleiding

en een extra centrifugaalpomp. Mechielsen geeft aan dat door het uitrijden van vloeibare kunstmest de machine genoeg uren gaat draaien om deze nieuwe zelfrijder te kunnen aanschaffen. Concreet heeft de machine vanaf eind februari vrijwel continu gedraaid. Cor Mechielsen: “Het lage eigen gewicht van circa tien ton, waarmee hij ruim een ton lichter is dan de concurrenten, was voor ons een heel belangrijk argument, omdat we vrijwel weersonafhankelijk zoveel door willen kunnen spuiten op dezelfde banden, dus ook zonder wisselen van gewone naar heavy duty-wielen. Deze staat standaard op tiengaats wielen met 520/85R42banden en daarmee kunnen wij ook bij het uitijden van vloeibare kunstmest op natte weidepercelen goed uit de voeten.” Bij het volgende perceel is het bij de start even extra goed opletten. “Ik moet even goed opletten, anders is er kans dat hij meteen gaat spuiten. Ik ben immers binnen de contouren van het perceel en er is nog niet gespoten. Dat moet nog anders”, zegt de chauffeur. Volgens Amazone is dit waarschijnlijk een verkeerde instelling. De fabrikant gaat dat nakijken. Klaas wijst op drie verschillende mogelijkheden waarmee met de multihendel kan worden gewerkt plus de juiste werkwijzen van opstarten. “Hier hebben ze nog wat te programmeren, want dit gaat gegarandeerd een keer mis”, zegt hij. Maar daarna verschijnt de glimlach weer. In het Amatron 3-scherm is dit perceel al ingevoerd. Via Amapad heeft Amazone de functie dat niet buiten de perceelsgrenzen wordt gespoten. “Nooit het gevaar dat de machine bij het niet uitzetten van de pomp bij het verlaten van het perceel ineens gaat spuiten.” Bij dit perceel is dat te zien. De chauffeur kan zich puur richten op de routing.

Stabiele boom “Let ook even op hoe rustig de spuitboom hangt”, zegt de chauffeur. Hij was eerst wel wat argwanend over de lichte constructie van de spuitboom, die zonder schoren vrij pendelend hangt. Hij geeft echter aan dat hij eigenlijk nooit de boom hoeft te corrigeren, omdat hij heel stabiel recht hangt en heel weinig zwiepbewegingen naar voren of naar achteren maakt. Volgens Amazone zit dat in de conische ophangpunten, die altijd spelingvrij zijn. De bomen zijn onderhoudsarm zonder smeernippels. Mechielsen wijst ons op de mogelijkheid de boom te vergrendelen om zo aan één kant één of meerdere delen te kunnen inklappen en dan gewoon te kunnen spuiten. Goed te spreken is hij over de ledlampen in de spuitboom. “Ideaal ’s nachts, al kregen we eerst wel vragen van de omgeving wat daar gaande was”, aldus Mechielsen. Over de relatief dunne spuitleidingen en restvloeistof zijn er geen klachten. “Heel normaal en niet meer dan bij een andere spuit.” Goed te spreken is hij over de bijgeplaatste turbovuller voor het vullen van de tank met vloeibare kunstmest. “In zes minuten zit de tank vol.” Er is hiervoor een overdruk met extra ontluchting boven op de tank geplaatst. Het normale vullen met schoon water aan de zijkant is een kwestie van het aantal liters opgeven en dan regelt hij het allemaal zelf. “Dat kun je zelf niet nauwkeuriger.” Over de bediening opzij zijn geen klachten. Ook het relatief kleine middelenplatform achter de cabine zien ze niet als een probleem. Mechielsen heeft een uittrekbare lade in de laadruimte voor in de neus gemaakt. “Veel gemakkelijker en dat scheelt geklauter.” Kritiek hebben ze op het geluid van de twee aan de zijkant geplaatste pompen van 260 liter per minuut. “Die hoor je duidelijker dan de motor. Dat zou minder

Sterke troef is de Amatron 3, waarmee perceelsgrenzen na een omgang worden vastgelegd, zodat er alleen binnen de contouren van het veld wordt gespoten.

Amazone claimt het lage eigen gewicht vooral door de lichtgewichtboom, die dankzij gezette plaat en een vernuftige spelingsvrije ophanging toch stabiel is. Standaard tiengaats velgen met 1,95 meter hoge wielen. Niet de grootste in de sector en niet op 150, maar wel een fijn pendelend onderstel en hoog genoeg om maïs in het seizoen te spuiten

Vanwege de smalle bouw is het middelenrek achter de cabine beperkt. Amazone heeft hiervoor in de neus dit handige opbergvak, door Mechielsen uittrekbaar gemaakt.

GRONDIG 4 2015

Loonbedrijf Schokker, Joure en Gorredijk “Compactheid belangrijk” Wim Schokker is de eerste gebruiker in Nederland. Hij kocht in 2011 één van de eerste Pantera’s van het eerste type. Loonspuiten plus de bijbehorende voorlichting is zijn specialisatie en hij gaat inmiddels richting de 2000 uur. Wim kocht de Amazone na het plussen en minnen van de bekende zelfrijders in dit segment. Ook bij hem gaf het lage eigen gewicht in combinatie met een goede gewichtsverdeling de doorslag. Wims ervaringen liggen in dezelfde lijn met die van Mechielsen. “Ik heb een heel groot werkgebied en rij dus veel kilometers op de weg. De 2,55 meter buitenwerks in combinatie met de goed naar binnen klappende spuitbomen is voor mij ook erg belangrijk.” Wim roemt het sublieme rijgedrag van zijn 50 km/u-variant. Verder wijst hij op de heel stille cabine, de stabiele spuitboom, de ledverlichting, de zuinige motor en de hoge trekkracht in het veld. Wim had er graag een maat grotere (50 inch) banden op gehad plus de optie de machine op

150-spoor te kunnen zetten. Ook heeft hij grotere pompen laten monteren. De plek achterop vindt hij prettiger dan de plek opzij bij de nieuwe Amazones. Het met Amapad niet buiten de perceelcontouren spuiten, vindt hij een belangrijk pluspunt. Ook is hij goed te spreken over het spuiten van maïs in augustus. “Dat gaat prima zonder extra hefbok”, zegt hij daarover. Verder prijst hij praktische zaken als automatisch op vierwielbesturing overschakelen op de kopeinden, het goede pendelonderstel en de Amazone-spuitopbouw. Wim heeft in het begin wat kleine kinderziektes gehad, maar de Pantera heeft het daarna prima gedaan. “Over de restwaarde zit ik ook niet in. Ik heb nu al vragen gehad of en wanneer ik de machine ga inruilen. Dat zegt genoeg.”

moeten kunnen.” De motor zelf hoor je amper. Het toerental is lastafhankelijk geregeld en is altijd zo laag mogelijk. In dit tarweveld even 1300 toeren en dan circa 1100 toeren continu. Dat is gunstig voor het brandstofverbruik. Bij Mechielsen is dat bij de spuit niet het grootste thema. “Veel spuitbare uren en goed spuitwerk zijn bij een spuit verreweg nummer één”, zegt hij. Hij wijst liever op de capaciteit. “Bij het spuiten van vloeibare stikstof rijden we gerust 5 km/u bij giften van 600 liter per hectare. Dat telt door.”

Knelpunten besproken

Bediening opzij in orde. Het vullen op de computer blijkt tot op de liter nauw keurig te gaan. De pompen aan de zijkant maken wel veel herrie.

De Amazone zit vol vernuftige details, zoals deze handige uitklapbare trap voor het gemakkelijker aftanken.

Is het alleen lof? Nee. Er zijn ook nog wel knelpunten. De Amazone kan niet op 150-spoor. Enkele akkerbouwklanten van Mechielsen vroegen daar wel om. Mechielsen heeft dit besproken en daar zijn ze uitgekomen. De spuit heeft een 33 meter spuitboom. 45 meter wordt wel gevraagd om goed uit te komen met de spuitsporen, Amazone kan maximaal 40 meter (elf secties) leveren. De tankinhoud is voor het normale spuiten groot genoeg. “Water genoeg in de buurt, maar voor het spuiten van vloeibare mest is hij nooit groot genoeg.” En ten slotte is er nog de toegankelijkheid. Het is niet een machine waar je zo opstapt en mee wegrijdt. Je moet de bediening leren kennen. Met alle instelmogelijkheden zal menig spuitspecialist na de uitgebreide bijbehorende Amazone-training niet alles in één keer onthouden. Amazone heeft daarvoor op de site een extra e-learning-module met instructiefilmpjes. Maar ja, menige chauffeur stapt in en gaat op eigen ervaring aan de slag. Dat laatste is gezien de eerste ervaringen onder begeleiding van een ervaren piloot de moeite waard. TEKST & FOTO’S: Gert Vreemann

GRONDIG 4 2015

DELVANO veldspuiten

Gemaakt vóór en door professionals Bel ons voor de dichtstbijzijnde dealer.

NV-SA

Informeer ook naar ons ruime aanbod gebruikte veldspuiten!

Zelfrijdende, getrokken en gedragen veldspuiten

Zuidweg 13-15 • Postbus 52 • 4413 ZH Krabbendijke T 0113 - 50 26 10 • F 0113 - 50 61 46 I www.gebrweststrate.nl • E info@gebrweststrate.nl Verkopers: Ko Smalheer, 06 - 53 24 90 27 Arjan Weststrate, 06 - 46 32 20 64

Maak van uw wiellader een motorgrader

Mekos dozerbladen: volautomatisch werkende profileer machines, voorzien van automatisering door middel van laser techniek, total station of gps. De Mekos machines zijn uniek, sterk en duurzaam, geschikt voor zand en korrelbanen. Werkbreedte tot 4 mtr.

(op getoonde producten zijn individueel patenten van toepassing)

Partners:

Mekos Schagerbrug BV Tel. 0224-571555 www.mekos.net

ondernemen met

vaktechniek

GRONDIG.COM

Op deze pagina’s samenvattingen van berichten die eerder op Grondig.com zijn geplaatst. Wilt u op de hoogte blijven van het actuele nieuws? Ga naar Grondig.com. Daar publiceert de redactie dagelijks nieuws van en voor de cumelasector.

JUBILEUM-PANTER, NIEUWE ADS EN EIGEN TESTHAL OP JUBILEUM FLIEGL Tijdens de Fliegl Days ter gelegenheid van 40 jaar Fliegl toonde de fabrikant een speciale jubileum-Panter ASW Panther Black Edition. Het betreft een speciaal gespoten ASW 271-afschuifwagen met 710/50R26.5-banden in gelimiteerde oplage. Verder stond er de nieuwe ADS-stalmestspreider met rond gebogen zijwanden. Ook hier werkt Fliegl met het principe van het afschuifsysteem. Voor kortere producten, zoals com-

post, kippenmest of schuimaarde, heeft Fliegl een hydraulische achterdeur. De ADS is voorzien van een hydraulisch geveerde dissel en een tussendeur. Opvallend nieuw is een nieuwe eigen testopstelling waar strooiers en bemesters kunnen worden getest op breedteverdeling. Bemesters en strooiers met werkbreedtes tot dertig meter kunnen er worden getest.

DIVERTO START PRODUCTIE QS 100 Diverto Technologies in Wemeldinge heeft de Diverto QS 100 nu gehomologeerd voor 52 landen en start de productie. De eerste modellen rollen inmiddels van de band en de volgende shift is gepland. Een belangrijke mijlpaal in een traject dat al in 2004 is opgestart. De Diverto is een graafmachine, wiellader, trekker en maaierdrager in één machine met een bovenwagen die 360 graden kan draaien en een arm die kan worden ingezet als graaf- maai- en laderarm. De hydrostatisch aangedreven 6,2tons Diverto heeft een 86 kW (122 pk) John Deerekrachtbron in combinatie met een hydrostatische aandrijving (40 km/u), een 540/1000-toeren-aftakas (74 kW) en een hydraulieksysteem met 250 bar en 125 liter per minuut.

VALTRA RIJDT 130 KM/U Ruim 130 kilometer per uur haalde een speciaal geprepareerde Valtra met Nokianwinterbanden voor trekkers. De enorme snelheid werd gemeten op een afgesloten noodvliegveld in Finland. Nokian Tyres, Valtra en rallyrijder Juha Kankkunen vestigden het nieuwe wereldsnelheidsrecord De totale lengte van het traject was ongeveer 2300 meter. De meting gebeurde in beide richtingen. Het nieuwe wereldrecord werd gevestigd met een flink opgevoerde tractor uit de gloednieuwe Valtra T-serie.

GRONDIG 5 2015

HAMMEL VB 450 DUO MET VIER ROTORS

Op de onlangs gehouden Hammel-klantcontactdagen bij de fabriek in het Duitse Bad Salsungen toonde de gespecialiseerde recyclingfabrikant voor het eerst een Hammel VB 450-langzaamdraaier met vier rotors. Het voordeel van deze variant is dat hout in één keer kan worden verkleind tot een homogeen eindproduct van circa 80 tot 100 millimeter. Hammel speelt hiermee in op een toenemende behoefte aan langzaam draaiende voorbrekers met zoveel mogelijk capaciteit en zo weinig mogelijk arbeids- en dieselkosten om hout in één keer op maat te verkleinen voor biomassacentrales. De fabrikant toonde deze nieuwe variant in combinatie met zijn kleine dubbele zeef HZ 16.

HOCHGELÄNDEGÄNGIGE UNIMOG MET EURO 6 Unimog presenteerde op het testcentrum in Horstwalde bij Berlijn de nieuwe Unimog U 4023 en U 5023 met Euro 6-motor in hochgeländegängige uitvoering met een eigen bandendrukregelsysteem. Bij deze uitvoeringen is de onderkant extra beschermd. De 170 kW (231 pk) Euro 6-OM934-viercilinder is bij de U 5023 een meter naar achteren verplaatst om de groter koelers kwijt te kunnen. De transmissie is de bekende 8V/6R-bak. Voor offroad zijn de schakeltijden, inclusief V/R-schakeling, verkort en preciezer. Verder is er een veldgang beschikbaar van 2,5 tot 35 km/u. De nieuwe cabines voor de Euro 6-modellen zijn twaalf centimeter dieper en de middenconsole is lager geplaatst. Op het vlak van bediening en comfort zijn diverse verbeteringen doorgevoerd. Opvallend is het nieuwe bandendrukregelsysteem Tirecontrol Plus. Hiermee kunnen drie bandendrukken worden geprogrammeerd. Mercedes-Benz vermarkt de Unimog via de gespecialiseerde truckdealers Gomes in Schiphol en Wensink in Doetinchem.

RECHT(T)ERZIJDE De schuldbekentenis Stel: u runt een groot bedrijf en heeft sinds 2008 een verkoper in dienst. Omdat u deze verkoper verdenkt van diefstal stelt u een onderzoek naar hem in. U schakelt daarvoor een bedrijfsrechercheur in en enkele weken later blijkt dat uw verkoper inderdaad goederen van u steelt. Maar wel goederen met een flinke waarde, want bij het opmaken van de rekening kwam een bedrag van meer dan vijf nullen in beeld. U nodigt uw verkoper uit voor een gesprek en daarin confronteert u hem, samen met de bedrijfsrechercheur, met de camerabeelden. De verkoper erkent dat hij regelmatig goederen verduistert en aan de hand van deze verklaringen wordt berekend dat het om € 115.000,gaat. De verkoper tekent een schuldbekentenis voor dit bedrag. Het totale gesprek duurt ongeveer vijftien minuten. Helaas is het echt gebeurd: de rechter (het hof in Amsterdam) heeft de vordering van de werkgever grotendeels afgewezen omdat hij de verkoper niet op deze wijze om een schuldbekentenis had mogen vragen. De verkoper bevond zich namelijk in een afhankelijke positie (hij kwam tegenover een leidinggevende en een bedrijfsrechercheur te staan) en was zich bovendien niet bewust van de impact van de schuldbekentenis.

Advertentie

Op zichzelf begrijp ik de overwegingen van de rechter wel; met een enkele handtekening teken je je eigen ondergang. De werkgever had beter de verkoper kunnen adviseren een advocaat in te schakelen). Als ik dit echter afzet tegen een uitspraak eerder dit jaar, waarbij een medewerker (ruim dertig jaar in dienst!) op staande voet werd ontslagen omdat hij bekende gedurende drie weken twee blikjes cola per week te hebben gestolen van zijn werkgever (een ziekenhuis), bekruipt mij wel een gevoel van ongelijkheid. Ook voor deze medewerker was de impact van zijn bekentenis nogal groot (ontslag op staande voet). Gelet op zijn eenzijdige arbeidsverleden en leeftijd komt hij mogelijk nergens meer aan de slag. Was hier dan bijvoorbeeld een waarschuwing niet meer op zijn plaats geweest? Wat vindt u?

VOOR ELKE KLUS DE JUISTE MAAIMACHINE WERKBREEDTES 0.42-9.00 M Tel. 0487 592944 E-mail perfect@vanwamel.nl www.vanwamel.nl

Sander van Meer Advocaat CUMELA Advies

GRONDIG 5 2015

ondernemen met

vaktechniek

HERSTEL

Intermat overleeft Het opkrabbelen van de Europese markt voor grondverzetmachines was ook op de Intermat te merken. Met meer bezoekers en meer standhouders behield de beurs zijn positie als Europa’s één na belangrijkste beurs voor grondverzetmaterieel. Al deed de afwezigheid van JCB en Caterpillar wel pijn. Al jaren worden de vernieuwingen in de materieelmarkt grotendeels bepaald door de Europese emissienormen. Nu de Stage IV-norm dit jaar ingaat voor de machines van 55 kW (75 pk) en meer betekent dit dat veel machines die tot de veel verkochte groep machines behoren aan de beurt zijn. Opnieuw zijn de noviteiten op machines dus vooral te vinden in vernieuwing van de motoren. Het betekent een grotere motorkap om de roetfilters of nabehandelingsunit een plaats te geven. Vooral bij de rupsgraafmachines zit er tegenwoordig achter de cabine een groot, massief blok, waardoor het zicht achter de machine is geminimaliseerd. En dus zitten er tegenwoordig op elke machine wel één of meerdere camera’s om de machinist rondom de bovenwagen toch goed zicht op de omgeving te geven.

GRONDIG 4 2015

Door de focus op aanpassing van de machine aan de nieuwe emissienormen blijven andere vernieuwingen uit. Als die er al zijn, betreft het vooral de zogenaamde hybride machines, modellen waarbij op de één of andere manier energie uit bewegingen wordt teruggewonnen en hergebruikt. Bijna elke fabrikant heeft inmiddels wel een praktijkof studiemodel op de stand staan. Bij de kleinere machines is het de elektrische aandrijving die het beeld bepaalt, al is er inmiddels ook een aantal fabrikanten, zoals Wacker Neuson, die zoeken naar mogelijkheden om ook snoerloos te kunnen draaien. Met een batterij op de plaats van de motor zou dat moeten kunnen, claimen zij.

crisis Opvallend is dat de toepassing van elektronica in het bedienen van de machine lijkt stil te staan. De schermen worden wel groter, de mogelijkheden om de machine in te stellen slimmer, maar naast Komatsu was er geen fabrikant die iets liet zien voor de toepassing van 3D-GPS-systemen bij het graven. Terwijl de leveranciers als Topcon, Trimble en Leica met grote, druk bezochte stands laten zien dat de ontwikkelingen hier keihard doorgaan, is daar in de machine niets van terug te vinden. Wellicht dat de Bauma volgend jaar daar meer een podium voor is. Dan is het emissiecircus (voorlopig) bijna ten einde en kunnen de ontwikkelaars met andere zaken aan de gang. De kans is groot dat we over een jaar veel meer hybride machines en wellicht ook meer slimme machines gaan aantreffen, al zal veel ook afhangen van de ontwikkelingen in de afzetmarkt. Door de diversiteit aan machines die nodig zijn om de hele wereldmarkt te bedienen, is het ook bij de ontwikkelaars namelijk vechten voor de centen om hun project uitgevoerd te krijgen. Op deze pagina een aantal opvallende machines van de Intermat. Veel meer nieuws vindt u op Grondig.com. TEKST & FOTOâ&#x20AC;&#x2122;S: Toon van der Stok

Stage V-ready Opvallende kreten op de stand van motorenbouwer Deutz. Die claimt dat zijn motor al Stage V-ready is. Bijzonder, want de normen hiervoor zijn nog niet eens vastgesteld. Op grond van de voorgestelde normen heeft Deutz vastgesteld dat het deze eenvoudig kan halen door toepassing van een roetfilter. Deutz gebruikt deze ook in de Stage IV-motoren. Fabrikanten die het nu zonder doen, zullen daar dan toch weer aan moeten, mocht deze stap er inderdaad komen.

Mecalac blijft links Ook op de compleet vernieuwde Mecalac 12 MX houdt de fabrikant eigenwijs vast aan de cabine aan de rechterzijde. Behalve de cabine is de machine wel compleet vernieuwd, met bijvoorbeeld de mogelijkheid om het gaspedaal ook als rijpedaal te gebruiken. Bijzonder zijn de mooi ingebouwde monitor en de mogelijkheid om met enkele drukken op de knop verschillende functies te activeren.

Hybride wiellader van Hitachi Voor de Intermat kwam de nieuwe hybride wiellader van Hitachi naar Europa, maar daar blijft het voorlopig bij. Het komende jaar zal de machine alleen in Japan en omliggende landen worden ingezet. De nieuwe wiellader wordt aangedreven door elektromotoren. Terugwinning van energie vindt plaats door bij het afremmen de energie op te slaan in een condensator. Het is een techniek die in Japan al in gebruik is op hogesnelheidstreinen.

Wacker Neuson elektrisch Net als een plug-in-hybride auto moet deze Wacker Neuson aan het stopcontact voor de volgende werkdag. Dit prototype is volledig elektrisch, met op de plaats van de motor nu een kleine elektromotor en vooral veel batterijen. Volgens de fabrikant zou het voldoende moeten zijn om een dag lang normaal werk te doen met deze kleine wiellader.

Nieuwe Case EĂŠn van de fabrikanten die de Stage IV-norm wel gebruikte om de machine flink te vernieuwen, is Case. Met een nieuwe cabine, een nieuwe aansturing van de hydrauliek en een nieuw uiterlijk mag het merk de grondverzetpoot van CNH hoog houden. In de graafmachines zit nog steeds een Isuzu-motor als gevolg van de samenwerking met Sumitomo.

GRONDIG 4 2015

Werkelijk goed werk. Tractoren van CLAAS.

Naam

Tormod Eitrheim

Geo-data

60°50.430 08°27.330

Land

Noorwegen

Bedrijf

Loonbedrijf

Hei uit Noorwegen. Tot – 40 °C en een dikke huid. Nieuwsgierig? Bezoek ons: tractoren.claas.com

ondernemen met

vaktechniek

KENNISMAKEN

De elementen zijn nu paarsgewijs scharnierend opgehangen met veerdrukregeling.

Met zoden足 bemestertrekjes Nieuwe Duport Liquiliser Duport heeft de Liquiliser flink onder handen genomen. Het eerste prototype van de nieuwe generatie draait nu bij Loon- en Grondverzetbedrijf Bos in Bathmen. De ervaringen zijn dusdanig dat de nieuweling voor het komende seizoen te verwachten is.

De membraanpomp is vervangen door een hydraulisch aangedreven centrifugaalpomp.

GRONDIG 4 2015

Het eerste wat opvalt, is dat Duport de spaakwielen niet heeft veranderd. Het zijn dezelfde wielen met dezelfde injectietanden als voorheen. Het grootste model is met 12,50 meter alleen een halve meter breder geworden. De grootste verandering hier zit hem in de ophanging. Om de wringingskrachten bij wendingen op te vangen, is de nieuwkomer nu uitgerust met scharnierend opgehangen elementen, net als bij een zodenbemester, waarbij de injectiewielen paarsgewijs zijn opgehangen aan volledig roestvrijstalen elementen in combinatie met veerdrukregeling. Duport heeft de hef nu voorzien van een aparte drukontlastregeling voor minder draagkrachtige gronden of bouwland. De tweede grote verandering is dat de membraanpomp is vervangen door een centrifugaalpomp, met als grootste voordeel dat deze bij dichtlopende filters niet doorperst. Een bijkomend voordeel is dat een aftakas niet meer nodig is. De centrifugaalpomp wordt hydraulisch aangedreven via de trekkerhydrauliek. Duport heeft ook het doseringssysteem aangepast. Het bedrijf is hierbij net als bij de zo-

Voor een langere standtijd zijn de sectiefilters vervangen door deze grotere exemplaren.

Standaard heeft de Liquiliser nu een ontlastregeling op de hef gekregen.

denbemester overgestapt op Müller-elektronica. De dosering wordt niet meer op basis van druk geregeld, maar via een driewegregelklep op basis van een doorstroommeter, gekoppeld aan de actuele rijsnelheid. De machine heeft een dubbel circuit op de bemesterunit gekregen, zodat bij grote veranderingen in de gift geen spuitplaatjes hoeven te worden verwisseld. Via een driewegkraan kun je simpel switchen. In de cabine zit nu een Duport-scherm, waarmee de chauffeur in combinatie met joystickbediening de machine kan bedienen. De vijf sectiefilters zijn vergroot, zodat ze langer meegaan. Dit is gedaan omdat goede filtering erg belangrijk is. Verontreinigingen geven extra slijtage in de elementen (schuurpasta-effect). De sectie-indeling is hetzelfde gebleven: vijf secties op een 12,50 meter brede machine. De nieuwe Liquiliser is voorbereid op GPSaansturing om naadloos de percelen af te werken, maar is desgewenst ook gewoon met schuimmarkeur leverbaar. Bos heeft gekozen voor deze 6300-litervariant in combinatie met 1050-banden. De roestvrijstalen 8500-litervariant is ook weer leverbaar. Bos heeft dit voorjaar in een dubbele shift enkele maanden volop gedraaid. Na wat kleine aanloopprobleempjes draait de nieuwkomer nu goed. Bos ziet de markt voor de Liquiliser alleen maar toenemen.

Duport is net als bij de zodenbemesters overgestapt op Müller-elektronica.

TEKST & FOTO’S: Gert Vreemann

GRONDIG 4 2015

ondernemen met

vaktechniek

DEALER Avontuurlijk Stoevelaar Machinery in Stegeren gaat Versatile importeren Stoevelaar Machinery in Stegeren heeft het officiĂŤle importeurschap voor de Versatile-trekkers binnengehaald. Het bedrijf zal het Canadese merk in de Benelux en Duitsland vermarkten. Een nieuw avontuur, dat volgens Erjen Stoevelaar en Sacha Leus vanwege de naam en faam van Versatile kansrijk is. We spraken met hen en bekeken het topmodel, de Versatile 550. Je valt wel eens met de neus in de boter. Zo zagen we bij Stoevelaar Machinery deze Versatile 550 staan, net aangekomen en klaar voor vertrek naar de beurs in Leipzig. Erjen Stoevelaar en Sacha Leus, de trekkers van dit nieuwe avontuur, hadden wel even tijd voor uitleg. De contacten met Versatile die er al waren, kwamen op de afgelopen Agritechnica in een

GRONDIG 4 2015

stroomversnelling doordat het Canadese merk heeft besloten om Europa in te gaan. Versatile heeft de trekkers inmiddels CE-gehomologeerd. De fabrikant is al vertegenwoordigd in Hongarije en Groot-BrittanniĂŤ, maar wil meer, mede ook vanwege de lijntjes die Versatile Buhler heeft met mede-eigenaar Rostselmash. Die ziet kansen voor het vermarkten van

De Versatile 550

het gezamenlijke pakket in gebieden met grootschalige landbouw. Stoevelaar Machinery heeft vanwege de goede afzet van de RMH-voermengwagens al goede contacten met klanten en dealers in het voormalige Oost-Duitsland. “Wij merkten onder klanten behoefte aan zware trekkers, anders dan van de bekende merken John Deere, Case of Challenger en met eenvoudige, maar wel betrouwbare techniek”, vertelt Leus. Hij geeft aan kansen te zien bij dealers die geen John Deere, Challenger of Case verkopen. “Die merken willen ook graag een stukje van deze markt pakken en zien liever geen concurrent zware trekkers leveren via hun dealers. In dat plaatje past Versatile prima. We hebben al goede contacten met diverse dealers.”

De achterkant eerst Stoevelaar en Leus benadrukken dat ze gedoseerd instappen. ”Een nieuwe trekker verkopen is goed te doen, maar je verkoopt pas echt als je de achterkant goed hebt geregeld. Daar gaan we eerst aan werken”, aldus Stoevelaar. Hij

Zes treden klimmen, even oppassen met het openen van het portier, en dan kom je in een ongekend ruime cabine. Versatile geeft een inhoud van 5000 liter op! Het interieur is modern, sober en heeft een ruime armleuningbediening met alles erop en eraan. En natuurlijk is er de van de New Holland 70-serie bekende powershifthendel. De sleutel draaien en de 405 kW (550 pk) vijftien-liter-Cummins QSX 15-Stage IV-krachtbron (met roetfilter, zonder AdBlue) gromt. De koppeling - rangeerpedaal op z’n Canadees - werkt bij een koude trekker even wat abrupt. Daarna is het prima schakelen met de van Challenger bekende Caterpillar-16/4-powershiftbak. Een aftakas heeft de machine standaard niet, wel vier stuurventielen voor de hydrauliek met standaard 208 liter per minuut en een druk van 197 bar. Desgewenst is de trekker leverbaar met een hydrauliekpomp met 428 liter per minuut in combinatie met zes ventielen met programmeerbare tijden drukregeling. De 28 ton zware machine ademt vooral eenvoud en degelijkheid. De kniktrekker is leverbaar in zes modellen van 257 tot 405 kW (350 tot 550 pk), desgewenst met de door het Canadese Camoplast voor Versatile ontwikkelde DeltaTrack-rupsen met pendelende tussenloopwielen. Meer info en foto’s van de trekker zelf vindt u op Grondig.com.

doelt op een goede service en onderdelenvoorziening. “Dat is nog blanco. Dat gaan we samen met de dealers en hier in Stegeren opzetten. De plannen voor de uitbreiding met een nieuwe hal voor de expanderende ondernemingen Stoevelaar Machinery en Europe Recycling zijn al door de gemeente goedgekeurd. Een belangrijk onderdeel van het geheel”, benadrukt Stoevelaar. “Wij gaan nu via dealers proberen beperkt enkele Versatile-kniktrekkers weg te zetten in voormalig Oost-Duitsland. Tegelijk gaan we de service op orde brengen en zoeken we iemand die voor ons

Sacha Leus en Erjen Stoevelaar hebben het importeurschap voor de Versatile binnengehaald. Zij zien goede kansen voor dit merk en zullen snel een specialist aanstellen en de aftersales regelen.

het Versatile-verhaal gaat doen. Zelf hebben we onze handen vol aan ons huidige pakket.” Beide pioniers geven aan dat dit tijd kost. “Versatile is een merk dat niet snel zenuwachtig is. Dat weet ook dat dit avontuur tijd vraagt en wij krijgen de ruimte om het gedoseerd op te zetten. Hijgende verkopers die koste wat het kost trekkers weg willen douwen, dat past niet bij Versatile.” Voor de Benelux zien ze beperkte afzetmogelijkheden. “Een enkele in het grondverzet, de grondstabilisatie of de bosbouw”, aldus Stoevelaar. Daarbij duidt hij met name op de eigen DeltaTrac-rupsvariant. Vooralsnog gaat de eerste Versatile eerst naar de beurs in Leipzig. “Daar begint voor ons het kersverse avontuur. Meteen even kijken of we een bijpassende silageschuif voorop kunnen regelen. Dat zal moeten voor dat marktsegment”, zegt Stoevelaar. De lichtere wieltrekkers van 191 tot 228 kW (260 tot 310 pk) met 16/9-powershiftbak laten ze voorlopig even rusten. “Eerst dit op de benen. Maar een loonwerker die zo’n trekker wil, kan zich natuurlijk altijd melden.” TEKST: Gert Vreemann FOTO’S: Vreemann, Versatile

GRONDIG 4 2015

Goed geraakt

De juiste chemie voor voor contacten bodemwerking BASF Nederland B.V. Divisie Agro | Postbus 1019 | 6801 MC Arnhem T. (026) 371 72 71 | www.agro.basf.nl | Twitter: @BASFagronl Gebruik gewasbeschermingsmiddelen veilig. Lees voor gebruik eerst het etiket en de productinformatie.

d r e e k e g m O ! e t s e b e d

Buurtweg 42 6971 KM Oeken tel. 0575 476 555

www.hissink-oeken.nl

The Power of Green KRONE Swadro Het complete programma met harken van 3,5 tot 20 meter werkbreedte Beste bodemaanpassing door cardanische ophanging van de elementen KRONE Jet-effect = gewas zonder zand bij het heffen en laten zakken van de elementen DuraMax geharde curvebaan met 3 jaar garantie Onderhoudsvrije elementen: smeren? â&#x20AC;&#x201C; Nee niet nodig bedankt! Maschinenfabrik Bernard KRONE GmbH Voor Noord-Nederland Martijn van Middelkoop 0651 346841

Voor Zuid-Nederland Ad vd Hurk 0653 241918

ondernemen met

vaktechniek

TIPS EN ADVIEZEN VOOR GEGARANDEERD

Naar een gegarandeerde opbrengst De komende jaren zal de focus ook bij veehouders steeds meer komen op het realiseren van een maximale opbrengst aan gras en maïs. Een groeiende veestapel, lagere melkprijzen en de Kringloopwijzer met de noodzaak mineralen op eigen land zo goed mogelijk te benutten, maken het belangrijk om ook in de veehouderij topopbrengsten te realiseren. Ongetwijfeld zullen deze gewassen de komende jaren meer akkerbouwmatig worden geteeld.

Akkerbouwmatig wil zeggen dat er telkens teeltmaatregelen worden genomen om gegarandeerd een goede opbrengst te halen. Alles staat dan in het teken van een herhaaldelijke afweging; wat kost het en wat levert het op? Maar dat niet alleen, ook het kiezen van het juiste moment speelt daarin een rol, want ook dat helpt om te komen tot een maximale en gegarandeerde opbrengst. Het betekent dat niet alleen bij de rassenkeuze een afweging wordt gemaakt op basis van verschillen van één tot drie procent, maar dat ook later in de teelt deze afweging wordt gemaakt om een veelvoud van deze hoeveelheid te halen. Dat meer aandacht voor de teelt kan renderen, blijkt wel uit de opbrengsten die we realiseren. Gemiddeld liggen deze bij maïs rond de vijftien ton droge stof per hectare, nog ver onder datgene wat bij rassenproeven onder ideale omstandigheden wordt geoogst. Dan blijkt meer dan twintig ton droge stof per hectare haalbaar. Nu hebben we in de praktijk altijd te maken met slootkanten kopeinden en mindere plekken, maar een kwart minder dan mogelijk is natuurlijk veel te veel. Pas als we dat verschil weten te halveren, kunnen we spreken van een goede maïsoogst. De winst of het huidige verlies zit vaak in kleine dingen, te beginnen met een goede grondbewerking of het zorgen voor een juiste pH en voldoende organische stof. Daar is voor de huidige teelt niet veel meer aan te veranderen, maar ook nu zijn er nog vele extra procenten opbrengst bij elkaar te sprokkelen, zoals het tijdig spuiten. Dat is goed voor drie tot vijf procent extra. Het aanpakken van haagwindeplekken langs de randen en eventueel in het perceel kan, afhankelijk van de oppervlakte, ook één tot drie procent schelen.

GRONDIG 4 2015

Dan is er nog de bespuiting tegen afrijpingsziekten bij de maïs die sinds enkele jaren mogelijk is. Uit proeven van Basf en Syngenta die al vier jaar zijn uitgevoerd, blijkt dat die goed is voor drie tot vijf procent hogere opbrengsten in gevallen van weinig ziektedruk. In seizoenen met een hoge ziektedruk kunnen de rendementen zelfs oplopen tot een plus van twintig procent ten opzichte van niet behandeld gewas; niet alleen in hoeveelheid, maar ook in kwaliteit. Wie dat combineert met een bladbemesting kan er wellicht nog wat aan toevoegen. Het zijn allemaal kleine stapjes om de veehouder meer extra goed voer te garanderen. Nu er steeds kritischer naar opbrengsten wordt gekeken, is het aan de loonwerker om dat goed en vooral tijdig op te pakken. Om veel meer als teelbegeleider en uitvoerder naast de veehouder te gaan staan, om hem duidelijk te maken dat hij met investeren in de juiste teeltmaatregelen uiteindelijk meer geld overhoudt door een beter gevulde maïskuil. Nu door de zaken in het groeiseizoen goed aan te pakken, maar ook daarna, als de oogst is geweest. Wie dan begint met een goede groenbemester legt namelijk de bodem voor een volgende geslaagde teelt. Noodzakelijk, want straks, in de toekomst, moet het gegarandeerd goed zijn. Op deze pagina’s een aantal tips en adviezen om het gegarandeerd goed te doen. Niet alleen in het veld, maar ook in de organisatie. Ook dat hoort er namelijk bij. TEKST: Toon van der Stok FOTO’S: Fabrikanten

GOEDE MAÏSTEELT Spuit op tijd Al enkele jaren is het nadrukkelijke advies om maïs zo vroeg mogelijk te spuiten, bij voorkeur tussen het twee- en zesbladstadium. Dit heeft alles te maken met de veranderde gevoeligheid van maïs na het achtbladstadium. Vooral de zogenaamde grassenmiddelen kunnen dan groeischade veroorzaken. Naarmate dit stadium meer nadert, is het ook belangrijk om op te letten bij erg groeizaam weer in combinatie met koude nachten. Dit maakt de maïs extra gevoelig. Afgelopen jaren heeft Syngenta met de bespuiting met Calaris of met Callisto in combinatie met Gardo Gold nog een keer onderzoek gedaan naar de effecten van het spuitmoment op de opbrengst. Hieruit komt duidelijk naar voren dat hoe vroeger je spuit, hoe hoger de opbrengst als gevolg van minder concurrentie door onkruiden en meer water en voeding voor de maïs. Het verschil tussen spuiten in het drie- of vierbladstadium ten opzichte van het zeven- of achtbladstadium was in 2014 vijf procent (zie grafiek). In 2013, toen er werd vergeleken met een bespuiting in het negen- of tienbladstadium, was het verschil nog veel groter en liep dat op tot dertig procent. Gelukkig laat de praktijk het zover niet komen, maar dit illustreert wel het belang van zo vroeg mogelijk spuiten. In het streven naar het realiseren van een maximale opbrengst past dus het advies om zo snel mogelijk te gaan spuiten als de maïs boven staat. In dat geval kan de dosering van de contactherbiciden ook wat omlaag ten gunste van de bodemherbiciden, zoals Gardo Gold of Frontier. Op die manier zullen ook de nakiemers voldoende worden aangepakt. Dit geeft ook ruimte voor een tweede bespuiting op haagwindeplekken met een speciaal haagwindemiddel. Waarom vroeg spuiten zo belangrijk is, werd ook aangetoond in een proef die een Canadees laboratorium uitvoerde. Hierin vergeleek het de wortelontwikkeling van een maïsplant die op schone grond groeide zonder onkruiden met die van maïs met een laagje onkruid op de grond. Daar bleek dat maïs op schone grond een twaalf procent groter wortelgestel had. Ook werd vastgesteld dat de wortels beter verdeeld door de bodem zaten. Maïs die opgroeide naast onkruid bleek op de plaats van het onkruid minder wortels te hebben. Het beeld wordt ook bevestigd in proeven die Bayer CropScience in Duitsland uitvoerde. Daar bleek de snelle aanvangswerking van Laudis een merkbaar effect op de opbrengst te hebben. Gemiddeld over vijf proeven liet de onkruidbestrijding met Laudis een hogere opbrengst zien dan met een ‘oudere generatie’-triketone. Dit was in dit geval Mikado. Opvallend is dat in één proef het eindeffect op de onkruidbestrijding weliswaar gelijk was, maar dat de opbrengst in het Laudis-object toch significant hoger was dankzij alleen de snellere aanvangswerking. De proeven van Bayer CropScience en Syngenta bevestigen dus het beeld dat het zo snel mogelijk wegnemen van concurrerend onkruid zorgt voor meer opbrengst. In Nederland wordt dat ook bereikt doordat in veel mixen een therbutylazinhoudend middel wordt gebruikt, wat een snelle aanvangswerking geeft.

De afgelopen twee jaar heeft Syngenta een proef gedaan naar het effect van een vroege bespuiting. Duidelijk is dat vroeg spuiten altijd een betere opbrengst geeft.

Basisadvies onveranderd Al enkele jaren zijn er weinig grote veranderingen meer in het middelenpakket voor de maïsteelt. Het betekent dat veel bedrijven werken met een bekende mix die bestaat uit een breed werkend herbicide tegen breedbladigen (Calaris, Laudis, Callisto, Clio), gecombineerd met een specifiek grassenmiddel (Samson, Milagro, Maister), een bodemherbicide (Akris, Frontier of Gardo Gold) en vaak een toevoegmiddel voor een bredere werking op een aantal lastige onkruiden (Kart, Peak, de nieuwe Arrat, Casper of Banvel).

Aardappelopslag In 2014 was de bestrijding van aardappelopslag in diverse gewassen, waaronder maïs, een ‘hot item’. Er was een grote druk van opslag. Dat zou dit jaar best weer eens het geval kunnen zijn door de zachte winter. Afgelopen jaar heeft Bayer CropScience specifiek onderzoek gedaan naar de werking van Laudis op aardappelopslag. Dit als alternatief voor de in de praktijk veel toegepaste toevoegmiddelen in de tankmixen voor aardappelopslag, zoals Starane, Kart en vergelijkbare middelen. Uit deze proef bleek dat de basismix van 1,5 liter Laudis plus 2,0 liter Akris al een zeer goed effect geeft en minimaal vergelijkbaar is. Het is volgens Sjors Leermakers van Bayer CropScience te danken aan de combinatie van een triketone, die een bekende werking heeft op aardappelopslag, in combinatie met de branding van terbuthylazine en het aanjagend effect door een versterkte opname van de OD-formulering van Laudis. Wat volgens Leermakers ook heel duidelijk in deze proef naar voren kwam, was dat aardappelopslag bij zware opslagdruk lastig in één keer te bestrijden is. “Dit pleit er ook voor om niet te wachten met een bespuiting tot alle opslagplanten aanwezig zijn, want dit lukt over het algemeen toch niet. Je kunt beter een vroege eerste bespuiting doen om te profiteren van het effect van een vroege bespuiting en dan later een vervolgbespuiting doen om de tweede golf aan aardappelopslag te bestrijden. Een tweede bespuiting met enkel Laudis gaf in deze proef honderd procent bestrijding van aardappelopslag.” Een alternatief hiervoor is een tweede bespuiting met bijvoorbeeld 0,7 liter Kart of vergelijkbare middelen om ook gelijk de haagwinde aan te pakken.

John Deere registreert via internet Met de introductie van het webportaal MyJohnDeere.com is het bij John Deere nu mogelijk om van een aantal spuiten de gegevens draadloos te verzamelen of eventueel opdrachten te versturen. Als eerste spuit is de R4040i-zelfrijder draadloos verbonden met het internet door middel van telematica. Hierbij is het mogelijk om actuele machine-informatie, documentatie en taakkaarten te ontvangen en te versturen. Op kantoor kan dus direct worden vastgelegd waar en wanneer er is gespoten. Andersom is het ook mogelijk om vanaf kantoor nieuwe opdrachten naar de spuit te versturen. Het is zelfs mogelijk via een smartphone, tablet of computer met internettoegang actuele machinelocatiegegevens en displaygegevens in de machine op afstand uit te lezen. Instellingen kunnen worden geoptimaliseerd via ‘remote display access’.

GRONDIG 4 2015

Arrat nieuw

Nieuwe formulering nicosulfuron

Een nieuw combinatiemiddel voor de mix is Arrat van Basf. Het is een toevoegmiddel tegen de breedbladige onkruiden en zorgt voor een snelle aanvangswerking van de onkruidbestrijding. Het middel bevat de actieve stoffen tritosulfuron en dicamba, bekend uit de middelen Biathlon en Banvel. Voor wie huiverig is voor Banvel stelt Guus Bergmans van Basf dat dit niet nodig is, omdat de dosering Banvel zo laag is dat de kans op schade miniem is. “De ervaring is dat juist de combinatie het middel de sterke werking geeft. Biathlon raakt het onkruid en Banvel brandt het af. Op een aantal lastige onkruiden als akkermelkdistel, haagwinde en kamille heeft het een sterke werking. Arrat is een alternatief voor Kart, Starane, Peak of Casper. Hoewel het middel een duidelijke werking heeft op haagwinde is net als bij de alternatieven het probleem dat de eerste bespuiting te vroeg is voor een goede bestrijding tijdens de eerste bespuiting. Voor een goede aanpak van het haagwindeprobleem adviseert Basf dus om in de eerste bespuiting geen toevoegmiddel te gebruiken en daarna een tweede bespuiting te doen in het acht- tot tienbladstadium met 0,2 kilogram per hectare en daarbij een hulpstof als een uitvloeier of een minerale olie. Wordt Arrat in de eerste bespuiting toegevoegd, dan is een hulpstof niet noodzakelijk.

De zeer veel gebruikte nicosulfuron (Samson en Milagro) ter bestrijding van grassen komt dit jaar alleen in een nieuwe formulering op de markt. Een bijkomend effect is dat de werking wat is verbeterd, net als de regenvastheid. De beide leveranciers hebben echter een andere weg gekozen bij de formulering. Belchim, dat het middel onder de naam Samson levert, heeft de hoeveelheid werkzame stof verhoogd, wat betekent dat de adviesdosering per hectare omlaag gaat van 1,0 naar 0,67 liter. Voor de praktijk betekent dit rekenen, want in veel gevallen was de dosering in de mix 0,5 tot 0,7 liter. Dat wordt nu dus 0,33 tot 0,5 liter. Syngenta heeft met zijn Milagro 40 een andere keuze gemaakt en heeft de hoeveelheid werkzame stof per liter verlaagd. Het gebruiksvoorschrift blijft gewoon 1,0 liter per hectare of in de mix 0,5 tot 0,7 liter. De gedachte is dat loonwerkers daardoor zonder problemen kunnen overschakelen en gewoon afhankelijk van de omstandigheden net als in het verleden de dosering kunnen aanpassen aan het tijdstip en de onkruidbezetting. Op die manier wil het bedrijf het de loonwerker gemakkelijk maken om vergissingen en te hoge doseringen te voorkomen.

Veel meer onkruidbestrijding op grasland Door de behoefte aan meer en beter ruwvoer ziet Dow AgroSciences de onkruidbestrijding in grasland sterk toenemen. Uit een door het bedrijf uitgevoerd marktonderzoek onder veehouders blijkt dat ruim de helft verwacht binnen nu en drie jaar regelmatig een onkruidbestrijding te laten uitvoeren. Noemde twintig procent enkele jaren geleden meer en beter ruwvoer als reden daarvoor, nu is dat al 47 procent. Desondanks is dat vooral een gevoelskwestie, zo blijkt uit het onderzoek. Veel bedrijven kijken niet naar de onkruidbezetting, maar constateren dat er wat staat en besluiten dan om de loonwerker te bellen. Met gericht advies is daar volgens Wim Boudeling van Dow AgroSciences nog veel te winnen.

Gladvingergras Voor de bestrijding van gladvingergras is en blijft Clio de onbetwiste hulpstof. Daar is iedereen het wel over eens. Uit de cijfers blijkt dat de combinatie veel wordt ingezet en dat dit zowel in de Laudis- als in de Calaris-combinatie wordt gedaan. In alle gevallen blijkt een toevoeging van Clio afdoende om het probleem aan te pakken.

Certificeringsschema’s In de agrarische sector worden meerdere certificeringsschema’s gebruikt. In deze schema’s zijn voor een deel bovenwettelijke eisen opgenomen. Deze richten zich voornamelijk op het afdekken van risico’s voor voedselveiligheid. Teeltcertificatiesystemen als GlobalGAP, VVAK of voedselveiligheidscertificaten eisen informatie over de handelingen die met gewasbeschermingsmiddelen zijn uitgevoerd. Deze kunnen met VKL (Voedsel Kwaliteit Loonwerk) worden afgedekt.

Weergave van de administratieve eisen vanuit Europese verordening, Nederlandse wetgeving en certificatieschema’s Europese verordening 1107/2009 (direct van kracht in Nederland): artikel 67 Professionele gebruikers

Nederlandse wetgeving

Certificatieschema’s (deels bovenwettelijk)

VKL*/**: Sluitende voorraadadministratie bijhouden. Inkoopadministratie bij houden. Wat betreft de toepassing omvatten de bewijsstukken het volgende:

Administratie bijhouden: • naam van gebruikte gewasbeschermingsmiddel tijdstip • dosis van toepassing • gebied (perceels-of locatieaanduiding) • gewas waarop middel is toegepast

• naam van gebruikte gewasbeschermingsmiddel • tijdstip (datum van toepassing) • toelatingsnummer • hoeveelheid gebruikte middelen • oppervlakte • perceels- of locatieaanduiding • machineaanduiding • naam klant • reden van toepassing • uitvoerende medewerker

Bewaren gedurende ten minste drie jaar

Bewaren gedurende ten minste vijf jaar Distribiteurs

Bijhouden voorraadregistratie (incl. inkoop en verkoop)

voldoen aan de algemeen verbindend verklaarde eisen in certificatieschema CDG of VKL-G (handel tot 1500 kg op jaarbasis)

Bewaren gedurende ten minste vijf jaar bewaren Zie **

** V oor de handel en gebruik van in het buitenland toegelaten én te gebruiken gewasbeschermingsmiddelen geldt aanvullende regelgeving. Dit doet zich bijvoorbeeld voor bij gebruik door Nederlandse toepassers van gewasbeschermingsmiddelen op bij hen in gebruik zijnde percelen in bijvoorbeeld België en Duitsland. Heeft u hierover vragen, neem dan contact op met de CUMELA-infolijn: (033) 247 49 99.

GRONDIG 4 2015

Zorgvuldigheid voor alles Gewasbescherming blijft een kwestie van zorgvuldigheid, want ook al is er in de afgelopen twintig jaar veel bereikt voor het milieu met behoud van een goede gewasbescherming, het blijft de kunst om de omgeving zo min mogelijk te belasten met middelen, stelt Sjaak Kolff, teeltdeskundige bij Suiker Unie. “Onverstandig gebruik of onverstandig omgaan met middelen blijft schadelijk en kan effecten hebben op de toelating. Middelen worden niet voor niets uitgebreid getest en voorzien van wettelijke gebruiksvoorschriften voordat ze worden toegelaten. Het is aan de gebruiker om daar verantwoord en met gezond verstand mee om te gaan. Middelen moeten dus alleen worden gebruikt zoals dat bedoeld is.” Kolf heeft een aantal aandachtspunten om als agrarische sector de ‘licence to produce’ vast te houden. Het zijn zaken die volgens hem horen bij een verantwoord gebruik. • Zorg voor een geldige spuitlicentie. • Check de goedkeuring van SKL en de werking van de spuit elk jaar. • Reinig de spuit direct na gebruik goed, voorkom residuen. • Zorg voor een ordelijke middelenopslag. • Registreer het middelengebruik. • Meld calamiteiten bij de teler en de omgevingsdienst. • Lees gebruiksaanwijzing en volg deze. • Vergeet niet de verplichte gewasmonitoring, hanteer schadedrempels. Dit voorkomt onnodig gebruik en wissel indien mogelijk af met middelen om resistentie te voorkomen. Hiervoor is kennis nodig van onkruiden, ziekten, plagen en gebreksverschijnselen. Specialistische hulp vragen is een slimme manier om die kennis te verkrijgen. Het volgen van studieclub- en veldbijeenkomsten helpt om de kennis actueel te houden.

Registreren van gewasbeschermingsmiddelen Bedrijven die een bespuiting met gewasbeschermingsmiddelen uitvoeren, moeten daarvan een registratie bijhouden. Enerzijds is er regelgeving van kracht omdat de maatschappij via de overheid graag wil kunnen natrekken waar gewasbeschermingsmiddelen worden afgeleverd en gebruikt. Anderzijds willen ook afnemers van agrarische producten weten welke middelen gedurende de teelt zijn gebruikt (tracking & tracing). In bijgaande tabel ziet u een schematische weergave van de gestelde eisen in de Europese en Nederlandse wetgeving en vanuit de keten. De belangrijkste eisen zijn opgenomen in artikel 67 van Europese verordening 1107/2009, die in 2011 van kracht is geworden. De definitie van professionele gebruikers omvat alle personen die in het kader van hun beroepsactiviteiten gewasbeschermingsmiddelen gebruiken. Ook voor distribiteurs (handel in de gewasbeschermingsmiddelen) zijn in artikel 67 eisen opgenomen. Voor distribiteurs is in Nederland het Certificatieschema Distributie Gewasbeschermingsmiddelen (CDG) algemeen bindend verklaard, evenals VKL-G (Voedselkwaliteit loonwerk met module handel in gewasbeschermingsmiddelen) voor handel door cumelabedrijven tot 1500 kilogram op jaarbasis).

CAO & ZO Een werkplek voor iemand met een beperking Door de jaren heen heb ik veel bedrijven bezocht. Regelmatig kwamen dan ook nieuw aangenomen werknemers ter sprake. Opvallend genoeg waren die meestal niet via dure advertenties of wervings- en selectiebureaus binnen gekomen. Nee, gewoon via via of omdat iemand uit de buurt was ‘aan komen lopen’. Ook hoorde ik regelmatig van jongens met (school)problemen of een beperking die zelf of op initiatief van hun ouders hadden gevraagd of er werk voor hen was. Afhankelijk van het werkaanbod bleek er, geheel spontaan en gedreven door sociale moraal, al snel een plek te zijn voor iemand met een beperking. Velen kregen een kans om zich zo te bewijzen. En ging dat goed, dan bleven ze vaak jaren naar ieders tevredenheid bij een bedrijf in dienst. Wat wij al jaren in de praktijk zien, wordt nu voor alle bedrijven in Nederland echter als norm verheven. In het sociaal akkoord van 2013 hebben kabinet en sociale partners afgesproken dat de werkgevers in 2026 125.000 extra banen moeten hebben gecreëerd voor mensen met een arbeidsbeperking. Eind 2015 moeten de eerste extra 9000 banen zijn gerealiseerd. En om werkgevers hierbij een stok achter de deur te geven, is op 31 maart 2015 door de Eerste Kamer de ‘quotumwet’ aangenomen. Deze wet bevat een boeteregeling wanneer het beoogde extra aantal arbeidsplaatsen niet is gehaald. Die boeteregeling wordt toegepast bij bedrijven met meer dan 25 werknemers (met een gemiddelde arbeidsduur). De boete bedraagt € 5000,- maal het berekende extra arbeidsplaatsentekort en wordt vanaf 2017 door de Belastingdienst geheven. U voelt al aankomen dat in verband met deze wetgeving en het boeterisico van alles moet worden gecontroleerd en geregistreerd vóórdat u een werknemer van deze doelgroep aan het werk kunt zetten. Er is een aantal zaken van belang. Wie begeleidt de werknemer? Heeft u te maken met UWV of met een gemeente? Staat de sollicitant in het ‘doelgroepenregister’ bij UWV (alleen dan ‘telt’ de werknemer mee voor de banenafspraak)? Is het een Wajonger of heeft hij een andere uitkering? Welke nationale of gemeentelijke regelingen zijn er van toepassing ter ondersteuning (proefplaatsing, jobcoach, loonkostensubsidie et cetera, die per geval kunnen verschillen)? Kortom, ik vrees dat de tijd waarin een werknemer met een beperking spontaan en snel een fijne werkplek in een bedrijf kan krijgen definitief voorbij is.

Riet Zweistra Adviseur personeelsmanagement CUMELA Nederland

GRONDIG 4 2015

Ontdek het Laudis effect:

krachtig, snel en veilig!

Zeer krachtig maïsherbicide • breed werkingsspectrum • gewasveilig • snelle werking • snel regenvast Gebruik gewasbeschermingsmiddelen veilig. Lees vóór gebruik eerst het etiket en de productinformatie.

Bezoek meergrasmeermelk.nl en

WIN EEN KOE Met onkruidbestrĳding in grasland wint u altĳd!

WIN TWEE KEER !

Trans-SPACE

+ 7% + 4% Voorraad

+ 4% Termijnen >

+ 5%

+ 8%

+ 6%

EXTRA KORTING

4 maanden

5 maanden

6 maanden

7 maanden

8 maanden

www.joskin.com

KOOP VROEG, KIES UW TERMIJN EN PROFITEER VAN EEN EXTRA KORTING

Tel: +32 43 77 35 45 – www.joskin.com

eid veiligh iteit kwal aa m duurz en g ndi desku uwbaar betro

veilig werken in het grondverzet

www.bmwt.nl

BMWT-Verenigingslogo

WEEDSTEAM Drietraps klap

ondernemen met

vaktechniek

Jean Heybroek heeft de Weedsteam klaar voor vertrek Na ruim zes jaar heeft Jean Heybroek de Weedsteam zover uitontwikkeld dat het bedrijf er nu officieel de markt mee opgaat. Het systeem is al die jaren niet gewijzigd. Met de combinatie van hete lucht, infrarood en stoom deelt de Weedsteam een drietraps klap uit. Productspecialist Theo van Eijden benadrukt dat deze methode het best tot zijn recht komt bij een geïntegreerde aanpak. toe uit. De uitkomende lucht heeft een temperatuur van circa 800 graden. Veel kiemend onkruid is dan al gepakt. Na de heteluchtuitlaat is een UV-unit geplaatst, die met 750 graden infrarood-stralingswarmte de tweede klap verzorgt. UV-licht zorgt er bovendien voor dat de dan nog overlevende planten extra kwetsbaar worden doordat die straling de celstructuren beschadigt. Dat is meteen het voorbereidend werk voor de derde klap: een nabehandeling met stoom. Stoom kan zijn werk extra goed doen omdat de plant door de hete lucht wordt gedroogd en door de UV-straling kwetsbaarder is. Door de drogende werking zijn zo ook restzaden boven in de grond te doden. De zuurstofarme stoomdouche dooft bovendien eventuele schroeiplekken.

Met enige trots rijdt Theo van Eijden de Weedsteam voor, uiteraard in combinatie met de LM Trac 336-werktuigendrager. Geen voorwaarde, maar wel een mooi span, omdat de LM Trac licht, spoorvolgend, wendbaar en compact is. Een plus is de comfortabele cabine met goed zicht op het werk. Met buitenwerks 1,34 meter en een eigen gewicht van 1600 kilogram is de werktuigendrager licht genoeg voor de meeste paden en sterk genoeg voor de 320 kilogram zware Weedsteam-unit plus het dragen van de opbouwunit met watertank en gasfles. Maar de één meter brede Weedsteam kan ook aan een breed scala andere zelfrijders en dragers worden gemonteerd.

Systeem is gebleven Er zit al zes jaar ontwikkelingswerk in de Weedsteam. In de loop van het traject zijn er vooral aanpassingen gedaan om de machine betrouwbaarder te maken. Het systeem is in al de jaren onveranderd gebleven. De Weedsteam pakt onkruid aan in drie stappen. De eerste stap is de hete lucht. Vooraan in de unit zitten de branders, die samen met een luchtinlaat PLC-gestuurd lucht verhitten tot 900 graden. Deze hete lucht stroomt via de uitlaat midden onder de machine naar voren

GRONDIG 4 2015

Slim watergebruik is hierbij de truc van de machine. Het water wordt koud geïnjecteerd in de ‘stoomkamer’-ruimte boven de verbrandingskamer. Die verbrandingskamer verhit het geïnjecteerde water en het water zorgt ervoor dat de verbrandingskamer niet te heet wordt. Dat geeft de branderunit de gewenste langere levensduur en er hoeft geen extra water te worden verhit. Dankzij de koud-waterinjectie is er bovendien geen ontkalking nodig voor de waterinjectienozzles. Door de twee voorgaande klappen kan de machine toe met een waterverbruik van twintig liter per uur.

Eenvoudig concept De machine heeft even vijf minuten nodig om helemaal op te warmen. Op een display in de cabine en via twee meters op de Weedsteam kan de chauffeur dit controleren. Verder hoeft hij eigenlijk weinig te doen. De machine werkt zonder sensoren en dergelijke continu en regelt zichzelf. Via twee zwenkwielen en een looprol is deze bodemvolgend, waarbij er gerust wat ruimte mag zijn. Je kunt er stoepranden en drempels mee pakken zonder dat je bang hoeft te zijn dat de werking onderaan dan onvoldoende zou zijn. Met de sideshift kun je de unit 40 centimeter verschuiven, zodat je buiten de LM Trac komt. De werksnelheid ligt afhankelijk van een normale onkruidbezetting tussen de 3 en 5 km/u. Jean Heybroek geeft een gasverbruik op van 5,5 kilogram per uur. De machine kan dus normaal gesproken een dag lang werken op een enkele

85-liter-gasfles in combinatie met een 200-liter-watervat. Dat betekent dus ook geen extra waterwagen meenemen of ergens water of gas (lpg of propaan, beide kan) tanken. Theo adviseert gewoon kraanwater te gebruiken. Dan is het aanwezige enkele waterfilter toereikend. De zelfrijder gebruikt op een dag ongeveer vijftien liter dieselolie. Bij de werksnelheid van 3 tot 5 km/u gaan de ontwikkelaars wel uit van kiemend en net ontkiemd zaad. Bij achterstallig onderhoud of ver opgeschoten groen red je het niet. Theo benadrukt dat de Weedsteam onderdeel moet zijn van een geïntegreerde werkwijze. Hij adviseert borstelen in de winterperiode om schoon te beginnen. Bij achterstand adviseert hij ook eerst te borstelen, omdat de werksnelheid anders te laag wordt en de werking terugloopt. Theo ziet de Weedsteam daarom altijd in combinatie met borstelen. De machine is ook uit te rusten met een losse lans. Theo geeft aan dat dit in de praktijk echter vaak met een aparte brander of hogedrukreiniger wordt gedaan.

Kostprijs te overzien Een losse Weedsteam inclusief draagframe met 200-liter-watertank en enkele 85-liter-gasfles kost inclusief opbouw (afhankelijk van aanpassingen aan andere werktuigdragers dan de LM Trac) rond de € 44.500,-. Een geïntegreerde Greensteam-unit is op wens leverbaar. De versie die wij zagen, had een stalen 200-liter-watertank met de gasfles voorop. De nieuwste uitvoeringen hebben een kunststof 200-literwatertank voor op het draagframe en de gasfles achter op het draagframe voor beter zicht naar achteren. Desgewenst zijn ook andere units leverbaar, bijvoorbeeld een 400-literwatertank en dubbele gasflessen. Jean Heybroek gaat ervan uit dat de machine bij intensief gebruik een economische levensduur van zeker vijf jaar heeft. Last but not least voor ondernemers die op CO2 inschrijven: de combinatie is gecalculeerd op een CO2-uitstoot van zestien kilogram per uur en 5,5 gram per vierkante meter. TEKST & FOTO’S: Gert Vreemann

Beperkt gewicht achterop. Een enkele 85-liter-gasfles en een 200-liter-watervat zijn toereikend voor een dag werken.

Een eenvoudig bedieningsscherm met daarop zichtbaar de temperatuur. Verder geen sensoren en geen ingewikkelde technieken.

De Weedsteam heef voor twee zwenkwieltjes en achter een stalen looprol die even breed is als de machine zelf. Met behoud van werking kan gerust een stoeprand worden gepakt.

Standaard heeft de één meter breed werkende Weedsteam een veertig centimeter sideshift. Het enkele waterfilter is afdoende voor wie schoon kraanwater tankt.

GRONDIG 4 2015

ECONOMIE Hyundai verwacht verdere groei

ondernemen met

vaktechniek

Hyundai heeft de laatste jaren het marktaandeel bij de grotere grondverzetmachines flink zien groeien tot vorig jaar zeven procent. Voor dit jaar verwacht het bedrijf dat de markt met tien procent groeit. Door de introductie van nieuwe modellen hoopt directeur Alain Worp van Hyundai in het zware segment nog beter te scoren. Net als alle andere fabrikanten heeft Hyundai een aantal lastige jaren achter de rug. Na een topjaar in 2007 halveerde in de twee daaropvolgende jaren de omzet bijna. Sinds die tijd is er weer sprake van een herstel van de afzet. Directeur Alain Worp prijst zich gelukkig dat Hyundai al die tijd met een slanke organisatie heeft gewerkt. â&#x20AC;&#x153;Dat had als nadeel dat we nauwelijks konden snijden in de kosten, maar dankzij de loyaliteit van de organisatie konden we wel de mensen in huis houden. Dat was de basis om toen de markt weer ging groeien snel te reageren.â&#x20AC;? In Europa heeft het bedrijf inmiddels voor het marktsegment waarin het actief is met de grotere machines een marktaandeel van gemiddeld 6,25 procent. Vooral door de groei bij de grotere graafmachines geeft dit de organisatie ook een boost,

Op het scherm in de cabine kan de machinist zelf kiezen hoe hij bepaalde zaken in beeld wil hebben.

Directeur Alain Worp verwacht dit jaar in Europa meer dan 3000 Hyundai-machines te verkopen, een groei van ongeveer tien procent.

vertelt Worp. Trots is hij dan ook op de nieuwe vestiging die het bedrijf volgend jaar wil betrekken. In Tessenderlo, een kleine plaats in de buurt van de huidige hoofdvestiging in het Belgische Geel, gaat Hyundai tien miljoen investeren in een nieuw hoofdkantoor met daarbij een grote werkplaats, machineopslag en onderdelencentrum. Ook komen er een scholingscentrum en een eigen demoterrein. In de Europese markt hoopt Hyundai de komende jaren vooral te groeien door de introductie van de nieuwe graafmachines en wielladers. Het zijn beide nieuw ontwikkelde machines, die niet alleen een nieuwe motor hebben, maar ook onderhuids veel nieuwe techniek bevatten, zoals een hydrauliekpomp die het geleverde vermogen afstemt op de vraag. De motoren worden verlost van het roetfilter; dat wordt vervangen door een SCR-systeem. In de nieuwe, meer vierkante cabine valt vooral het nieuwe scherm op, met daaronder nagenoeg alle bedieningsknoppen. Via een speciale draaiknop kan de gebruiker gemakkelijk door het menu navigeren. In Nederland, dat voor Hyundai de zevende markt in Europa is, verwacht importeur Van der Spek zeker een verdere groei van het merk.

OMZET LELY GROEIT VIJF PROCENT

REESINK DIEPER IN HYDRAULIEK

De omzet van Lely is vorig jaar met vijf procent gegroeid naar 617 miljoen euro. Over de winstgevendheid van die omzet doet Lely als familiebedrijf verder geen mededelingen. Wel geeft het aan tevreden te zijn met het realiseren van een gestegen omzet in een moeilijke markt. Voor dit jaar doet Lely geen voorspellingen vanwege de onduidelijkheid in de markt als gevolg van het afschaffen van het melkquotum en de geopolitieke spanningen.

Reesink-dochter Motrac Hydraulics heeft het Duitse IMAV-Hydraulik overgenomen. Daarmee wordt Motrac niet alleen leverancier van hydraulische systemen van andere fabrikanten, maar kan het deze ook zelf ontwikkelen en bouwen. Door de combinatie ontstaat een bedrijf met meer dan 100 medewerkers en directe toegang tot de Amerikaanse en Chinese markt. Reesink zelf heeft een goed eerste kwartaal achter de rug, met een omzet die licht steeg naar 119 miljoen euro.

GRONDIG 4 2015

IN KORT BESTEK CUMELA-KOMPAS ANALYSE: HOGE OMZET EN HOGERE INVESTERINGEN 2014

2013

De waarde van ‘inlichtingen’ Beste Helmy,

220%

Ik ben gevraagd een aanbieding te doen voor het onderdeel grondtransport in een bestek. De hoofdaannemer stuurt mij het bestek en tot mijn verbazing lees ik in de bepalingen: “Op de openbare weg binnen de bebouwde kom van de gemeente mag de aannemer voor het transport van grond geen gebruik maken van trekkers, grondkarren en dumpers.” Mag de aanbesteder bepalen met welk materieel ik de uitvoering ter hand neem?

200% 180% 160% 140% 120% 100% 80% Grondverzet

Gemengd

Agrarisch loonwerk

Cumelasector

Grafiek: Bruto marge ten opzichte van boekwaarde machines

Voor de meeste bedrijven in de cumelasector was 2014 een goed jaar, zo blijkt uit de jaarcijfers van 85 bedrijven. De omzet lag duidelijk hoger en ook het resultaat was goed. De eerste voorlopige cijfers wijzen uit dat bedrijven, na jaren van terughoudendheid, gemiddeld weer meer hebben geïnvesteerd. De bedrijven uit de vergelijkingsgroep investeerden in 2014 ruim tien procent meer (2014: 125 procent van de afschrijvingen ten opzichte van 2013, 111 procent van de afschrijvingen). Deze bedrijven, met een gemiddelde omzet van ruim 2,4 miljoen euro omzet, behaalden € 78.000,- meer bruto marge, een stijging van 4,6 procent Dit roept de vraag op wat het effect van de extra investeringen is op de benutting van het machinepark. Een belangrijk en eenvoudig kengetal om de machinebenutting te beoordelen, is de bruto marge ten opzichte van de boekwaarde machines. In bijgaande grafiek is dit kengetal voor 2013 en 2014 weergegeven voor grondverzet-, gemengde en agrarische loonbedrijven. De grafiek laat zien zat de bruto marge ten opzichte van de boekwaarde vrijwel onveranderd is. De omzetstijging leidt als gevolg van de iets hogere investeringen niet tot een betere machinebenutting. Wel zien we dat het machinepark in vergelijking met de afgelopen jaren niet verder veroudert. De verhouding boekwaarde /aanschafwaarde bedraagt nog steeds 37 procent. Wat opnieuw opvalt, is dat grondverzetbedrijven nog steeds de hoogste omzet per geïnvesteerde euro in machines halen. Bij de agrarische loonbedrijven ligt de bruto marge slechts een factor 1,1 hoger dan de boekwaarde machines. Een gevolg van het korte seizoen waarin de omzet kan worden gehaald en de hoge investeringen in relatief dure machines. Wilt u weten hoe uw kengetallen zijn, doe dan mee aan de kengetallenvergelijking CUMELA-Kompas Analyse. Neem hiervoor contact op met uw bedrijvenadviseur, bel met de infolijn op (033) 247 49 99 of stuur een e-mail naar kengetallen@cumela.nl.

Beste aannemer, Door in te schrijven op een aanbesteding conformeert u zich volledig aan de inhoud van het bestek. Na de inschrijving kunt u geen verweer meer voeren tegen de inhoud. Als u bezwaar heeft tegen deze bepaling moet u daar vóór de inschrijving vragen over stellen. Dit is door de hoofdaannemer blijkbaar niet gedaan. De volgende vraag is: mag de aanbesteder dit soort bepalingen in zijn bestek opnemen? Eisen en/of bepalingen in een bestek mogen niet in strijd zijn met het gelijkheidsbeginsel. Eén van de grondbeginselen van de Aanbestedingswet is immers ‘non-discriminatoir’. Dit betekent dat het uitsluiten van specifieke vervoermiddelen, bijvoorbeeld een landbouwtrekker met kipper, niet is toegestaan en moet worden gezien als een inbreuk op de vrijheid van de aannemer om zijn werk zelf te organiseren. De keuze van het vervoermiddel wordt door een aannemer gedaan op basis van specifieke extra kwaliteiten van het vervoermiddel; noodzakelijk voor en passend bij de uitvoering. Als hierover voor de aanbesteding vragen over worden gesteld, is de kans groot dat een dergelijke bepaling uit het bestek wordt gehaald of op zijn minst wordt genuanceerd. Een bestek heeft tot doel een werk tot stand te brengen met een bepaalde kwaliteit. De keuze van de in te zetten bedrijfsmiddelen is daarvoor meestal niet bepalend. Zou dat wel het geval zijn, dan dient dit functioneel in het bestek beschreven te staan. Er kunnen omstandigheden zijn, bijvoorbeeld met het oog op het wegbeheer, dat bepaalde vervoermiddelen niet wenselijk zijn. We kunnen ons een situatie voorstellen dat in de bebouwde kom met smalle straten beperkingen aan de afmetingen en aslasten worden gesteld. Dit kan, indien gemotiveerd, ook zo in een bestek omschreven zijn.

Helmy Coenen Adviseur GWW

GRONDIG 4 2015

GRONDIG - Alliance Base - Agri Tractor Radial_print.pdf

30.03.15

09:46

High Performance Banden voor Moderne Tractoren C

CMY

372 AGRIFLEX

Increased Flexion (IF) Very High Flexion (VF)

378 AGRISTAR XL

Groot volume serie Tractoren van meer dan 180 PK

365 AGRISTAR

65 serie Tractoren tot 180 PK

Alliance biedt een totaal gamma landbouwbanden aan van Agriflex/+ (IF /VF), AgriStar XL en AgriStar (65 serie). Deze moderne radiaalbanden van Alliance beschermen de bodem buitengewoon goed, hebben een hoger vermogen en een uitstekende tractie waardoor een hogere productiviteit is verzekerd. Meer dan 50 jaar aan innovatie en marktleider in ontwerp en productie van off- Highway banden zijn Alliance banden ontworpen om buitengewone prestaties te kunnen leveren in de meest uiteenlopende toepassingen, wat Alliance tot de beste keuze maakt.

www.atgtire.com

6 CONTINENTEN. MEER DAN 120 LANDEN. DE WERELDLEIDER IN OFF-HIGHWAY BANDEN.

Contact

benelux@atgtire.com

SIM Holland B.V. Trapezium 250 3364 DL SLIEDRECHT Postbus 306 3360 AH SLIEDRECHT T: 078-641 80 00 info@sim-holland.nl www.simholland.nl

Sterk in beweging

Uw specialist in mestbewerking, mixers, schuiven en pompen

Reck Jumbo Kuilverdelers Krachtig en robuust Capaciteit op de kuil Hydraulisch of aftakas

Effectief incasseren de incassoservice van cumela advies Uw klant betaalt niet? CUMELA Advies incasseert voor u snel en professioneel het merendeel van de door u aangeleverde facturen. Blijft er sprake van een geschil, dan wordt zo spoedig mogelijk naar een passende oplossing gezocht. Zo nodig door het nemen van gerechtelijke stappen.

> uw incassozorgen uit handen > heldere procedure > kennis van de sector > deskundige ondersteuning > een eigen advocaat in huis

Meer informatie Wilt u meer informatie over de incassoservice of andere diensten van CUMELA Advies, dan kunt u deze stellen via tel. (033) 247 49 40 of per e-mail: incasso@cumela.nl.

SIM Agrotip Kuilverdichters Zwaar dus sneller werken Verdicht 10% per m続 Werkbreedtes van 2,10 tot 4,0 meter

ondernemen met

cumela

CUMELARIA

GENIETEN OP DE INTERMAT Naast al het Stage IV-nieuws was de Intermat ook genieten van mooie machines, actie en apartigheden. Op drie verschillende stands waren het dansers die de aandacht trokken. Bij Case begonnen de dansers aan de buitenkant van de stand en lokten ze daarna de bezoekers voor het tweede deel van de show de stand op, om het tussen de nieuwste machines slim af te maken. Bobcat en Doosan hadden met op de maat van de muziek dansende Doosans en bobbende Bobcats dit keer veruit de mooiste show met machines, al was dat misschien ook wel voor de petjes die aan het eind werden uitgedeeld. Lege ruimtes vanwege de het afhaken van JCB en Caterpillar werden deels slim ingevuld door het plaatsen van een groot aantal simulators. Hier konden jonge bezoekers echte joysticks bedienen met op drie schermen rondom het bijna driedimensionale effect van de bewegingen.

GOUD VOOR HEYBOER BV Afgelopen jaar hield het bedrijf Heyboer BV in Biddinghuizen al open huis voor klanten en relaties ter gelegenheid van het vijftigjarig jubileum van het loonbedrijf. Er kwamen veel klanten en relaties een kijkje nemen op het bedrijf en speciaal voor deze gelegenheid was er een prachtige jubileumfolder gedrukt. De directieleden kregen beiden dit jaar de gouden CUMELAspeld uitgereikt. Dirk Oldebroek ontving zijn speld en bloemen uit handen van Hannie Zweverink op de Contactdag van Flevoland in februari en ruim een maand later kreeg Foort Sandee de bloemen en de gouden speld uitgereikt uit handen van bedrijvenadviseur Ada Kieft.

GRONDIG 4 2015

IN THE PICTURE Het trekkertrekseizoen is weer in alle hevigheid losgebarsten. Het zijn altijd mooie momenten om wat te netwerken en onder het genot van wat bij te praten. Het is de kunst om dan toch in the picture te komen. Dat lukt vaak het best door dat te doen waar we goed in zijn: werkzaamheden uitvoeren. Loon- en grondverzetbedrijf Van de Put uit Oosterwolde lukte dat hier op de wedstrijd in Kamperveen heel goed door de hele dag met de schaaf en de bandenwals â&#x20AC;&#x2DC;strakâ&#x20AC;&#x2122; in the picture te rijden.

VIJFTIG JAAR BLOMMESTEIJN BV Zaterdag 11 april was het groot feest in de omgebouwde werktuigberging van Loon- en Verhuurbedrijf Blommesteijn BV in Zevenhoven. Het trekker- en machinepark stond in een kring uitgestald voor de grote feestloods. Misschien wel 800 bezoekers feliciteerden Peter en Anita Blommesteijn en maakten het gezellig en laat. Grondlegger vader Blommesteijn bewoog zich ontspannen door de ruimte en kwam aan aandacht niets te kort. Alle medewerkers droegen hun steentje bij aan het welslagen van deze avond.

VEERTIG JAAR JOS SCHOLMAN BV Zaterdag 25 april vierde Jos Scholman BV het veertigjarig bedrijfsjubileum. Jos Scholman BV is in de veertig jaren uitgegroeid tot een bedrijf met 200 medewerkers. Het bedrijf heeft zich ontwikkeld tot een totaalpartner in infra, sport en groen. Het feest werd gehouden op de bedrijfslocatie in Nieuwegein, waar Scholman sinds eind 2013 is gevestigd. Het bedrijf Scholman hanteert de filosofie dat bij de ontwikkeling en realisatie van alle projecten de eigen kennis en kunde en de inzet van eigen middelen en materialen centraal staan. “Alles, maar dan ook alles, in eigen hand”, treffend geïllustreerd in dit fraaie tijdschrift ‘’trots’‘.

GEKRUID Geen geldboompje Het klinkt vast bekend in de oren: noodlijdende bedrijven, faillissementen, bedrijven die een doorstart maken. De ene keer een ver-van-je-bedshow, de andere keer komt het heel dichtbij. Tot voor kort hadden wij weinig ervaring met slecht betalende debiteuren. Dat is nu wel anders… Ik heb er tegenwoordig een dagtaak aan om bedrijven te bellen. Frustrerend is dat, want je wilt je met heel andere dingen bezig houden. En daarnaast nog het feit dat je zo lang op je geld moet wachten waar je hard voor hebt gewerkt. Tijdens het avondeten bespreken Peter en ik dit soort zaken wel eens. En dan zitten er ook kleine kindjes met grote oortjes bij. En zij trekken hun eigen conclusies… Een tijdje geleden hield zowel de laptop als de wasdroger er in dezelfde week mee op. De juf van Anouk vertelde niet veel later dat ze met veel drama had verteld dat ze voorlopig niet op de laptop kon spelen en de was buiten aan de lijn hing te drogen. Er staat immers geen geldboompje in onze tuin. Misschien toch maar beter nadenken voordat wij dit soort zaken gaan bespreken waar onze kinderen bij zijn. Aan de andere kant: het is ook niet verkeerd dat ze er iets van meekrijgen. Dat wij het niet normaal vinden dat je voor je verjaardag een iPad of PlayStation krijgt. En als je deze luxe artikelen wel wilt hebben, je zelf je spaarpot moet omkeren. Onze oudste roept al tijden dat hij later het bedrijf van zijn vader gaat overnemen. Dan kan hij lekker de hele dag op de trekker zitten. Wat heerlijk dat een kind denkt dat je met trekker rijden een heel bedrijf runt! Ik vertelde hem dat hij, om te beginnen, zijn zakgeld niet moest gaan uitgeven aan pruldingen - had ik dat ook gelijk getackeld - want een bedrijf overnemen kost erg veel geld. Inmiddels denkt hij dat hij al een aardig eind op weg is. Mocht Thijs later ons bedrijf overnemen, dan hoop ik dat hij wat betreft geld weloverwogen keuzes maakt. Eerst nadenken en dan pas doen. Of, zoals mijn schoonvader altijd zei: “Het geld eerst twee keer verdienen voordat je het één keer uitgeeft.”

Marjan Straver, Straver & Zn., IJsselstein

GRONDIG 4 2015

ondernemen met

cumela

CUMELA.NL

Op deze pagina’s samenvattingen van berichten die eerder op Cumela.nl zijn geplaatst. Wilt u op de hoogte blijven van het actuele nieuws? Ga naar Cumela.nl. Daar publiceert de redactie dagelijks nieuws van en voor de cumelasector.

NIEUWE LEDEN

TRAINING VELDBODEMKUNDE

De afgelopen periode hebben zich zeven nieuwe leden ingeschreven bij CUMELA Nederland. • Loonbedrijf Oostbeemster BV Beemster • Van Doormaal VOF De Moer • Lommers Grondwerken ’s-Gravendeel ‘s-Gravendeel • Loon- en verhuurbedrijf W. Rehorst Capelle aan den IJssel • VOF P. Koopmans & Zn. Warder • Maatschap Holster Marknesse • Cerfontaine BV Berg en Terblijt • Nils de Wit Agrarisch Loonbedrijf e n Gewasverzorging Berkhout • Loonbedrijf en Machineverhuur M. Zandvliet Tjalleberd • Fa. P. Prosman Stolwijk

Dit jaar is het Jaar van de Bodem. Als er één sector is die die te maken heeft met de bodem, dan is dat wel de cumelasector. CUMELA Nederland wil daarom aansluiten bij dit thema met een speciale cursus veldbodemkunde voor personeel in de cultuurtechniek, sport en recreatie. Samen met Aequator is een korte cursus ontwikkeld. Het doel is een beter inzicht creëren in de rol die de bodem speelt in de werkzaamheden en de manier waarop cultuurtechnische groenbedrijven hierop kunnen inspelen. Wat zie je, wat voel je, wat ruik je en wat kun je doen om de bodem te verbeteren en hoe kan dit worden toegepast? We starten met een pilot in Zuid-Holland. Voor meer informatie mailt u naar cursus@cumela.nl.

CUMELA-EXCLUSIEFARTIKELEN

GRAAFSCHADES FORS NAAR BENEDEN

Deze digitale Grondig-artikelen lezen leden gratis op Cumela.nl. De artikelen zijn opgemaakt als pdf, zodat u deze eenvoudig kunt downloaden en printen. • Vinger aan de pols met de checklist uitvoering. Door monitoring betere kwaliteit en minder faalkosten. Bedrijven die Groenkeur-gecertificeerd zijn, kennen het document checklist uitvoering. Ook andere ondernemingen kunnen echter hun voordeel doen met dit hulpmiddel. • Criminaliteit bestrijden. Tips en vuistregels voor de toolboxmeeting U, uw collega’s en uw werkgever kunnen gezamenlijk veel ondernemen om criminaliteit te voorkomen. Niet alleen van buitenaf, maar ook van binnenuit zijn er risico’s, die moeten worden beperkt. Alle reden dus om gezamenlijk de schouders eronder te zetten en te voorkomen dat het u treft. • Transitievergoeding, 15 x vraag en antwoord Per 1 juli 2015 wordt de transitievergoeding ingevoerd, als onderdeel van de Wet werk en zekerheid. Dit heeft voor u als werkgever grote gevolgen op het moment dat u bijvoorbeeld genoodzaakt bent om uw organisatie in te krimpen. We hebben voor u de belangrijkste vragen en antwoorden op het gebied van de transitievergoeding op een rijtje gezet. • Praten en schrijven. Het belang van een goed personeelsdossier Als u als werkgever een werknemer in dienst neemt, neemt u daarmee een aantal plichten op u. U zult een personeelsdossier moeten bijhouden. Maar hoe doe je dat? • Voorkomen van liquiditeitsproblemen. Financiële planning is belangrijker dan ooit Ook in de cumelasector staan de bedrijfsresultaten onder druk. Bovendien werken financiers aan hun eigenvermogenspositie, zijn ze kritisch op het financieren van investeringen en vragen ze soms flinke aflossingen. Het gevolg voor bedrijven: een verhoogde kans op liquiditeitsproblemen en slecht kunnen voldoen aan de betalingsverplichtingen. Een goede financiële planning kan helpen om deze problemen te voorkomen.

In 2014 is het aantal graafschades met ruim elf procent gedaald. Het is voor het eerst sinds jaren dat het aantal graafschades zo sterk is gedaald. Dat concludeert toezichthouder Agentschap Telecom op basis van de verstrekte schaderapportages. De daling is extra opmerkelijk omdat er in 2014 weer vaker in de grond is gegraven. In 2014 werd er bij 34.300 graafwerkzaamheden een kabel of een leiding geraakt. Meest geraakt worden de kabels voor communicatieverkeer, daarna de elektriciteitskabels en de gasleidingen.

GRONDIG 4 2015

OOK OP CUMELA.NL • Nieuw: E-learning Flora en Fauna niveau 1 • Duidelijkheid over afvoeren van dieseltanks • Staatssecretaris Dijksma verwerpt plan zelfregulering en alternatief AGR/GPS • Wijziging van VDM’s met code 61, 71, 72 en 73 • Veel belangstelling voor digitale werkbon

VEELGESTELDE VRAGEN LEEST U OP CUMELA.NL • Welk btw-tarief geldt er wanneer ik agrarische werkzaamheden uitvoer voor een particulier? • Op welke manier kan ik de Regionale Afzetovereenkomst (RAO) gebruiken ten behoeve van de mestverwerkingsplicht? • Hoe dienen de feestdagen in april 2015 te worden beloond? • Een klant vraagt mij om een perceel te diepspitten. Is daar een vergunning voor nodig? • Een zieke medewerker werkt twee uur per dag in het kader van zijn re-integratie. Hoe boek ik een vakantiedag?

NIEUWE CAO LEO CUMELA Nederland en de werknemersorganisaties FNV, CNV en HZC hebben overeenstemming bereikt over een nieuwe CAO LEO. De partijen hebben lang onderhandeld, maar op 20 maart heeft CUMELA een eindbod gedaan dat inmiddels door de werknemersbonden is geaccepteerd. De nieuwe CAO LEO is tot stand gekomen met een looptijd van 1 juli 2014 tot en met 31 december 2015. De belangrijkste wijzigingen zijn: • De werknemers ontvangen in april 2015 een eenmalige uitkering van € 175,- bruto (pro rato). In de tekst van het eindbod staat welke medewerkers voor deze uitkering (geheel of gedeeltelijk) in aanmerking komen. • De werknemers ontvangen ingaande 1 april 2015 een loonsverhoging van 1,75 procent. • Indexering van de onkostenvergoedingen. Verder zijn er afspraken gemaakt over een onderzoek naar reparatie van de inkorting van de wettelijke duur van de WW, de kosten van het T-rijbewijs, het vervallen van doorbetaling van loon tijdens de schooldag voor (nieuwe) BBL’ers en de Participatiewet. Op de website leest u het eindbod en vindt u de nieuwe loontabellen.

RODE DIESEL ALLEEN VOOR VASTE KRANEN OP SCHEPEN OF PONTONS Rode diesel mag alleen worden gebruikt voor de aandrijving van schepen of als scheepsbehoeften aan boord van schepen of pontons. Alleen voor permanente, vaste kranen op deze vaartuigen mag straks nog rode diesel worden gebruikt. Per 1 januari 2013 is de laagbelaste rode diesel voor landbouwvoertuigen en grondverzetmachines afgeschaft. Rode (accijnsvrije) diesel mag alleen nog worden gebruikt voor de aandrijving van schepen of als scheepsbehoeften aan boord van schepen. Onder scheepsbehoeften valt ook het gebruik van rode diesel voor aandrijving van kranen op schepen of pontons gebruikt in de waterbouw. Voor niet permanent vastgelaste kranen die wel voortdurend deel uitmaken van de inventaris van het ponton is er een overgangsregeling.

VOORZITTER Maandelijks op deze plaats een column van een van de sectievoorzitters van CUMELA Nederland. Deze maand Corne Vinke, voorzitter van de sectie Agrarisch Loonwerk.

Datacommunicatie aan de keukentafel Dinsdag 21 april jongstleden vond de CUMELA Inspiratiemiddag Datacommunicatie plaats. Meerdere bedrijven lieten zien op welk gebied zij onze werkzaamheden kunnen ondersteunen met elektronica, software, PLC’s en datacommunicatie. En als je al die bedrijven bij elkaar hebt staan, blijkt dat eigenlijk niets meer onmogelijk is. Drones kunnen boven percelen vliegen om de toestand van de grond in kaart te brengen, bemestingsmachines bemesten automatisch, schoffelmachines herkennen onkruiden, hakselaars meten zelf het drogestofpercentage, oogstmachines meten de opbrengst, de afgelegde weg en tijd van maaitrekkers kan precies worden bijgehouden door middel van GPS en zo kan ik nog wel even doorgaan. In de toekomst worden al die gegevens aan elkaar gekoppeld, zodat er een soort ‘datakringloop’ ontstaat. Een softwarefabrikant voorspelde dat cumelabedrijven via zogenaamde portals gaan communiceren met hun klanten. De klant kan inloggen bij het cumelabedrijf en kan ‘in zijn eigen omgeving’ allerlei gegevens inzien of ‘benaderen’. Zo kan hij bijvoorbeeld daar zijn factuur vinden, een opbrengstkaart van zijn gewassen inzien of een boodschap achterlaten. “Je zou ook de klant daar de planning kunnen laten lezen, zodat je niet meer hoeft te bellen”, aldus de softwarevertegenwoordiger. Ik weet niet of ik nu ‘ouderwets’ ben, maar mij persoonlijk lijkt me dat geen goed plan. Cumelabedrijven moeten het juist hebben van hun contacten met de klant, het overleggen, het doorspreken en het aanpassen van het plan. En helemaal in een wereld waarin alles via e-mail en computer verloopt, wordt juist die persoonlijke aandacht steeds belangrijker om je te onderscheiden. Niks planning of werkzaamheden doorgeven via een portal, geen ‘klachtenboek’ op een website en geen ‘digitaal opvraagbare’ offertes. Gewoon zoals vroeger: aan de keukentafel praten, elkaar in de ogen kijken, de houding van de ander bekijken, het gesprek ‘voelen’. Daar ligt op dit gebied de toekomst. Voor opbrengstbepaling, werkbonnenregistratie en heel veel andere toepassingen zijn alle technologiemogelijkheden fantastisch, maar voor de overige communicatie moet er toch echt een bakje koffie tussen kunnen staan. Die datacommunicatie hoort mijns inziens gewoon aan de keukentafel!

Corné Vinke, Voorzitter sectie Agrarisch Loonwerk

GRONDIG 4 2015

ondernemen met

cumela

PROVINCIAAL BESTUUR: FLEVOLAND

Behalve het dagelijks bestuur kent CUMELA ook haar provinciale besturen, bestaande uit gedreven cumelaondernemers. Toch weten de leden nog niet altijd de weg naar deze besturen te vinden. Vandaar deze serie. De provinciale besturen per provincie uitgelicht.

“CUMELA staat hier nog niet breed genoeg op de kaart” Met de landbouw nog steeds als belangrijkste klant van haar leden blijft het CUMELA-bestuur in de jongste provincie van Nederland nog altijd flink inzetten op verkeer en veiligheid. “We worden graag bij de besluitvorming betrokken”, aldus voorzitter Kees van Dun. De Ketelbrug is te smal voor landbouwverkeer. Als er een hakselaar van de ene kant komt en een trekkercombinatie van de andere kant, moet één van de twee achteruit. Een oplossing, het plaatsen van een verkeerslicht, is niet zomaar gerealiseerd. De ene kant van de brug valt onder de gemeente Dronten, de andere kant onder de gemeente Noordoostpolder en de brug zelf is van Rijkswaterstaat. Toch heeft het provinciale CUMELA-bestuur de discussie weten aan te zwengelen en er zijn nu gesprekken gaande tussen de betrokken partijen, waardoor de landbouwmachines straks hopelijk niet meer in de achteruitversnelling hoeven.

Heet hangijizer

Bestuursleden • Kees van Dun, voorzitter • Erik Wieringa • Dirk Bernhard • Twan Verschueren

GRONDIG 4 2015

Loonbedrijf Van Dun BV Loonbedrijf Wieringa Espel BV Berdi BV Loon- en grondverzetbedrijf Verschueren

Rutten/Espel Espel Nagele Almere

“Landbouwverkeer blijft een heet hangijzer in onze provincie en voor ons één van de belangrijkste onderwerpen. De agrarische sector is in Flevoland nog steeds de belangrijkste klant van de cumelaondernemer”, stelt voorzitter Kees van Dun van loonbedrijf Van Dun uit Rutten. “Het is ook niet voor niets dat er regelmatig een pilotgroep van de politie op ons bedrijf komt kijken naar de zelfrijdende machines, hoe ze zijn te herkennen, wat voor markering en verlichting ze dragen et cetera, zodat ze nieuwe politieagenten hierover kunnen bijpraten. Landbouwverkeer blijft belangrijk. Het is voor ons als bestuur dan ook van belang om bij de besluitvorming betrokken te blijven.” Netwerken en contacten aanhalen bij overheden en waterschappen zijn daarom ook belangrijke aandachtspunten binnen het Flevolandse bestuur. De reikwijdte daarvan is vergroot door Dirk Bernhard als bestuurslid, omdat hij meer in het cultuurtechnische werk zit en korte lijnen heeft naar waterschappen, Flevo-landschap en diverse gemeenten. Daarnaast is het bestuur bij de gemeente Noordoostpolder inmiddels een bekende. Jaarlijks zitten beide met elkaar om de tafel. “Dat komt vooral doordat drie leden van het bestuur in de Noordoostpolder zitten”, verklaart mede-bestuurslid Erik Wieringa. “Maar we zouden ook graag ingangen hebben bij andere gemeenten, zoals Dronten.”

Sinds kort is Twan Verschueren aangetrokken als bestuurslid, waardoor het bestuur in de hoek van Almere een gezicht heeft, maar in het oosten en zuiden van de provincie blijven de loonwerkersperikelen tot nu toe nog onderbelicht. Daar is het bestuur dan ook op zoek naar nieuwe leden. “Hoe dichterbij we staan, hoe beter”, zegt Van Dun. “CUMELA staat bij de provincie, de gemeenten en de waterschappen nog niet breed genoeg op de kaart.”

Hechte club Het Flevolandse CUMELA-bestuur kent ‘maar’ vier leden. Gezien het feit dat de provincie 22 CUMELA-leden telt, is dat niet vreemd. “We zijn een kleine, maar hechte club”, stelt Van Dun. “Dat zien we onder andere terug in de opkomst. Gemiddeld komt 75 procent van de leden als we iets gezamenlijks organiseren, denk aan de jaarvergadering of de jaarlijkse barbecue. Iedereen zit bij elkaar aan tafel en praat met elkaar. Als er iemand een keer niet komt opdagen, dan valt dat altijd wel op, ja.” De hechte club zorgt ook voor een informele sfeer binnen het bestuur. Zo hebben de bestuursleden nog geen eigen taken en hoewel ze vier tot vijf keer per jaar vergaderen, is er vooral onderling veel contact. “Als er iets is, bellen we elkaar vaak even. Dat gaat net zo gemakkelijk en snel.” Van Dun zit al in het bestuur sinds de Boval. Daarna is hij verder gegaan als voorzitter van het Flevolandse bestuur. “Ik haal er veel plezier uit. Omdat informatie je eerder bereikt, ben je sneller bijgepraat.” “Je leert op deze manier ook veel mensen kennen”, voegt Wieringa eraan toe. Hijzelf is vanuit het jongerenbestuur doorgerold naar het provinciaal bestuur en zit ook in de sectie Mestdistributie. “Het verbreedt je netwerk enorm. De drempel is daardoor lager om bij anderen binnen te stappen. Als een collega elders in het land een nieuwe machine heeft, waarin ik ook geïnteresseerd ben, bel ik hem gewoon even op.” Hechte club of niet, toch krijgt het bestuur maar een minimale hoeveelheid vragen vanuit het veld. “Dat is jammer”, zegt Van Dun. “Het zou van mij wel wat interactiever mogen. Ik denk dat we als bestuur ook wat opener kunnen worden.”

beschikbaar. Als loonwerkers zijn we daarop ingesprongen. Het is dan ook niet vreemd dat de landbouw hier nog steeds de belangrijkste loonwerktak is.” Maar ook hier kraken de traditionele verhoudingen. “Boeren gaan steeds meer zelf doen. Als er een schuur wordt gebouwd, wordt het grondwerk aanbesteed en staat er een groot grondverzetbedrijf op het erf. Vroeger belde de boer gewoon zijn loonwerker”, stelt Van Dun. “Je ziet daarom ook dat loonbedrijven zich meer gaan specialiseren. Sommige kiezen specifiek voor het cultuurtechnische werk. Een ander heeft een spuitbedrijf ernaast en weer een ander richt zich op het leggen van rijplaten bij evenementen.” Het voordeel van een landbouwgeoriënteerde provincie is wel dat een onderwerp als scholing goed in de benen staat. De scholen weten de sector goed te vinden. Zo heeft Van Dun materieel op de praktijkschool staan en wordt het bestuur gevraagd mee te denken met het opzetten van nieuwe cursussen. “We hebben hier de CAH Vilentum in Dronten, het Groenhorst College in Emmeloord en Almere en in Harderwijk zit het SOMA-college”, zegt Van Dun. “De loonwerkersopleiding loopt als een tierelier. Over het aanbod mogen we niet klagen. Soms moet ik gewoonweg ‘nee’ verkopen, omdat ik dan al drie stagiairs heb lopen.” TEKST & FOTO: Marjolein van Woerkom

Zakelijkere insteek De loonwerksector in Flevoland kent een erg zakelijke insteek. Traditionele familieloonbedrijven zijn op één hand te tellen. De rest is overgenomen of gefuseerd. “Daar staan nu anderen aan het roer dan de oorspronkelijke familie. Een tweede of derde lichting runt het bedrijf”, vertelt Van Dun. Wieringa voegt eraan toe: “Ik denk dat wij als loonwerkers zakelijker zijn geworden door onze klanten. Er zitten hier veel zakelijke en professionele boeren. Ze komen uit alle windstreken van het land vandaan en zijn vooral hierheen gekomen om hun voormalige bedrijfsomvang uit te breiden. Op hun eigen grond in hun eigen provincie konden ze niet meer verder boeren. Hier in de nieuwe polders waren voldoende hectares

Geïnteresseerde cumela-ondernemers laten tijdens een rondleiding op de Maxima centrale in Lelystad zich over stroom informeren op de Contactdag Flevoland 2014.

Cumelabedrijven Flevoland De afdeling Flevoland heeft 22 leden. Eén procent van de leden van CUMELA Nederland is gevestigd in Flevoland. De gemiddelde omzet per bedrijf in Flevoland is € 1.874.000,-. Dit is vijf procent minder dan het landelijke gemiddelde.

GRONDIG 4 2015

ondernemen met

cumela

FACTURATIE

Gespreid incasseren: ‘klantenbinding?’ Loonwerk, agrarisch werk in het bijzonder, kenmerkt zich door seizoensgebonden pieken in arbeid en dus ook in facturatie. Veel werkzaamheden worden in korte tijd gedaan. De daarmee gepaard gaande facturen zijn dan ook vaak erg hoog. Gespreide facturatie biedt dan interessante perspectieven, maar kent ook belangrijke aandachtspunten.

De pieken en dalen in de liquiditeit hebben consequenties voor zowel cumelaondernemer als agrariër. Als de rekening courant niet goed wordt beheerd, kan dit voor beide partijen leiden tot onnodig hoge rentekosten. Marktontwikkelingen in de agrarische sector, zoals lage prijzen en soms forse investeringen, leiden ertoe dat ondernemers gaan nadenken over hoe zij hun kasstroom beter kunnen beheren. Agrariërs betaalden over het algemeen tijdig, maar ook hier lopen de betalingstermijnen de laatste tijd op. Eén van de alternatieven die daarom vaker wordt overwogen, is gespreide facturatie van diensten. Voor veehouders kan dit een interessante optie zijn. Zij ontvangen maandelijks melkgeld en zijn ook gewend per maand hun veevoer te betalen. Akkerbouwers en tuinders daarentegen kennen het patroon van piekinkomsten en uitgaven goed. Hier is die noodzaak voor en de praktische uitvoerbaarheid van gespreide betaling minder. Of het structureel voor elke klant - groot of klein, trouw of niet - met succes kan worden ingezet, is zeer de vraag. Of is het een middel dat je alleen inzet bij klanten die bekend staan als slechte betalers om de vinger aan de pols te houden? Goede afspraken, wederzijds vertrouwen, zorgvuldige administratie en nacalculatie zijn een absolute voorwaarde.

Klantenbinding Diverse cumelaondernemers passen deze werkwijze al geruime tijd naar volle tevredenheid toe. Anderen krijgen het niet van de grond, merken geen animo of hebben spijt dat ze er ooit aan zijn begonnen. Gespreide betaling wordt vaker dan eens aangeboden in combinatie met een voor de klant aantrekkelijke korting. Het rentevoordeel blijkt echter in de praktijk beduidend lager dan de korting die er soms tegenover staat. Als er maandelijks een vast bedrag wordt gefactureerd, ontstaat in het voorjaar een lichte voorsprong op de uitgevoerde werkzaamheden. Er is dan meer gefactureerd dan dat er aan werk is uitgevoerd. In het najaar daarentegen is het vaak andersom. Hier zit dus voor u niet de winst. Wel biedt het u kansen om een steviger band met uw klant

GRONDIG 4 2015

te krijgen. Misschien deed u het al, maar om vast te stellen welk bedrag u maandelijks factureert, moet u met de agrariër om tafel. U bespreekt de werkzaamheden van het afgelopen jaar. Wat ging er goed en wat kan er beter? Welke ontwikkelingen kunt u het komend jaar verwachten? Welke plannen heeft uw klant? U voorkomt hiermee verrassingen en kunt tijdig anticiperen. Uw klant krijgt door uw persoonlijk bezoek het gevoel dat hij er werkelijk toe doet. U luistert naar zijn wensen en toekomstplannen en heeft de tijd om te vertellen over uw eigen ambities. Een klant zal na mondelinge toezeggingen tijdens een persoonlijk gesprek en het vooruitzicht dat hij u maandelijks automatisch betaalt ook minder snel een collega-loonwerker inschakelen.

Administratieve rompslomp? Het introduceren van gespreide betaling vereist een gezond administratief systeem en dito werkwijze. Daar ziet menigeen nog wel eens tegenop. Het hoeft echter geen rompslomp te zijn. Als u samen met uw klant heeft vastgesteld welke omzet het komend jaar te verwachten is, kunt u de termijnbedragen bepalen. Allereerst raden we u van harte aan overeen te komen om de termijnen automatisch te incasseren. Voor beiden levert dit gemak op. U kunt eventueel afspreken dat het wordt geïncasseerd enkele dagen nadat de agrariër het melkgeld heeft ontvangen. Het voordeel van automatische incasso voor u is bovendien dat u direct signaleert wanneer er geen geld is. Als de incasso wordt gestorneerd, kunt u direct contact opnemen met de klant in kwestie. Over het aantal termijnen kunt u met de klant maatwerkafspraken maken. Kiest u voor tien of elf termijnen en de eindafrekening in de elfde en/of de twaalfde maand of variaties hierop? Dat is aan u samen. Het eenvoudigst is om naast de automatische incasso gewoon te factureren zoals u dat gewend bent. Met dit verschil dat u op deze factuur vermeldt dat betaling in vaste termijnbedragen wordt geïncasseerd zoals overeengekomen. De klant behoudt hiermee inzicht in de verrichte werkzaamheden en kosten. En u hoeft uw administratieve

Oplossing liquiditeitsprobleem? Betaling in gespreide termijnen is één mogelijkheid om het liquiditeitsprobleem te lijf te gaan, maar niet dé oplossing. Een ondernemer die zijn bedrijf goed runt, weet wanneer hij meer of minder geld in zijn portemonnee heeft en stuurt zijn bedrijf financieel daarbij op meerdere fronten. Andere mogelijkheden die u ook zeker mee moet nemen zijn:

• Tijdige facturatie Werkdruk, verzamelen van werkbonnen, onderbezetting et cetera zijn veel gehoorde aanleidingen om de facturatie (te) lang uit te stellen. Laat administratieve en personele belemmeringen geen reden zijn om de facturatie uit te stellen. Plan een vast moment in uw agenda voor de facturatie en gebruik niet alleen de regenachtige dag of de zondagmiddag. Het geeft u rust in de portemonnee en in uw hoofd. En u maakt bij uw klant een professionele indruk door dit snel, met regelmaat en accuraat te doen.

• Adequaat debiteurenbeheer Gebruik de CUMELA-voorwaarden en bewaak de betalingstermijn. Stuur betalingsherinneringen en doe dit niet alleen mondeling. Controleer bij twijfel het betalingsgedrag van nieuwe klanten. En besteed de incasso uit als het moet (CUMELA Advies).

• Voorschot bij grote projecten Kosten gaan voor de baten. Maak afspraken over vooruitbetaling in delen als u een groot project aanneemt, zeker als het werk gepaard gaat met veel ingekochte materialen of diensten. Met gespreide betaling zijn pieken in facturatie rond maϊs zaaien en inkuilen te voorkomen.

werkwijze maar minimaal aan te passen. Vervolgens beoordeelt u halverwege het jaar of de prognose van de verwachte werkzaamheden overeenkomt met de daadwerkelijk uitgevoerde diensten. In overleg met de klant bepaalt u dan of het maandbedrag eventueel naar boven of naar beneden moet worden bijgesteld. Aan het eind van het jaar maakt u een eindafrekening en ontvangt de klant een factuur of creditnota. Natuurlijk is het ook handig als uw boekhoudsysteem hier goed voor is ingericht. Neem bij twijfel contact op met de leverancier van uw softwarepakket voor de mogelijkheden.

Ontzorgen Het is een populair woord, dat de laatste tijd veel klinkt. Ontzorgen. In het kader van gespreid incasseren kán het, mits goed uitgevoerd, inderdaad enige zorg wegnemen. Bij u én uw klant. Het past ook in het rijtje van mogelijke maatregelen die u kunt treffen om uw klant nog meer aan u te binden. Het staat echter niet op zichzelf. En het financieel voordeel is onvoldoende om korting te geven. Overweegt u gespreid incasseren? Bespreek de voor- en nadelen voor uw specifieke situatie eens met uw bedrijvenadviseur. Ontzorgen doen we samen.

TEKST: Nico Willemsen bedrijvenadviseur FOTO: CUMELA Communicatie

• Verbreding dienstenpakket De arbeidsfilm van een louter agrarisch loonbedrijf kent veel rustige momenten. Materieel en mensen worden dan niet optimaal benut. Vul uw dienstenpakket aan met werkzaamheden die de gaten vullen. Maak uw personeel ervan bewust dat zij flexibel inzetbaar moeten zijn.

• Benut cao-mogelijkheden Er worden door piektijden veel (dure) overuren gemaakt. De CAO-LEO kent diverse flexibele mogelijkheden om de arbeidskosten te drukken: tijd voor tijd, arbeidstijdverschuiving, overbruggingsfonds en meer. Laat u bij twijfel adviseren door een adviseur van CUMELA.

• Kritisch bij financiering Lage rentes bij kortlopende leningen lijken aantrekkelijk, maar deze gaan gepaard met een snelle aflossing en daardoor hoge maandbedragen. Uw liquiditeit moet dit kunnen dragen. Soms is daarom een langlopende financiering met iets hogere rentes en een lagere aflossing verstandiger.

• Passende rekening courant Vraag uw bank naar de mogelijkheden om als het moet periodiek uw rekening courant te verhogen. In het algemeen is een bank nu terughoudender dan in het verleden. Een liquiditeitsprognose maakt waarschijnlijk onderdeel uit van de vragen van de bank.

• Liquiditeitsbegroting Stel een prognose op van de verwachte inkomsten en uitgaven. Beslis niet alleen over uw uitgaven door te kijken hoe dik uw portemonnee nu is. Behalve dat een financier vertrouwen in uw toekomst krijgt, slaapt u ook een stuk rustiger. Laat u voor uw financiële planning eventueel bijstaan door een bedrijfskundige van CUMELA Advies.

GRONDIG 4 2015

ondernemen met

cumela

INSPIRATIEMIDDAG DATACOMMUNICATIE

Cumelasector gaat digitaal Steeds meer data komt er in de cumelasector beschikbaar, maar wat kunt u ermee? Tijdens de Inspiratiemiddag Datacommunicatie hebben 200 cumelaondernemers en medewerkers zich laten informeren over de nieuwe digitale mogelijkheden. Daarnaast vonden op deze dag ook de jaarlijkse bestuurdersdag en de algemene ledenvergadering van CUMELA Nederland plaats. Tijdens de middag op 21 april toonde een groot aantal ondernemers veel interesse in alle nieuwe digitale mogelijkheden. De negentien enthousiaste standhouders verstrekten de 200 bezoekers uitgebreide informatie over uiteenlopende onderwerpen van de digitale werkbon, via GPS-systemen tot complete boekhoudprogramma’s. Daarnaast konden de bezoekers twaalf verschillende themasessies bezoeken. Met name de workshop van CUMELA Nederland over de digitale

TEKST: Marijke Dorresteijn FOTO’S: CUMELA Nederland

Digitale werkbon

Algemene ledenvergadering 2015

Cumelaondernemers Louis Claessens en Klaas Mulder deelden met een goed gevulde zaal hun opgedane ervaringen met de digitale werkbon. Uit een eerder gehouden internetenquête van Joost Bierkens, student aan de CAH Vilentum, blijkt dat er veel belangstelling is voor de digitale werkbon. De verwachtingen zijn hoog. Ondernemers verwachten administratieve kosten evenals faalkosten te kunnen verminderen en sneller te kunnen factureren. De twee ondervraagde ondernemers zijn nog druk doende met het invoeren van de digitale werkbon in hun bedrijfsvoering. Zoals te verwachten valt, duiken er dan allerlei hobbeltjes op die moeten worden gladgestreken, zoals de lay-out van de werkbon-app en de keuze van de soort telefoon wat betreft de capaciteit van de accu et cetera.

Omdat de Inspiratiedagen al in januari werden georganiseerd, werd de algemene ledenvergadering 2015 om praktische redenen verschoven naar deze datum. Ondanks het mooie weer was de opkomst goed en werd het een soepel verlopende, inhoudelijk sterke ledenvergadering, waarbij veel onderwerpen aan bod kwamen. Immers: CUMELA-leden mogen in deze algemene ledenvergadering over alle onderwerpen vragen stellen. De vragen betroffen de nieuwe cao, de Wet werk en zekerheid en zzp’ers, het prille herstel van de economie, de Vrouwendagen, de problematiek rondom de vaste mest, de effectiviteit van belangenbehartiging door het midden- en kleinbedrijf en de tarieven voor dienstverlening ten opzichte van de contributie. Naast een korte filmische terugblik op 2014 presenteerde voorzitter Wim van Mourik de beleidsplannen voor 2015. Directeur Hannie Zweverink legde financieel verantwoording af over het zakelijk reilen en zeilen van de CUMELA-organisatie en nadat de jaarstukken en de begroting waren goedgekeurd, stemden de aanwezigen in met een kleine contributieverhoging van 0,7 procent. De notulen worden binnenkort op de website gepubliceerd.

Benadrukt werd ook dat het de voorkeur verdient dat de ondernemer zelf direct betrokken is bij de invoering, omdat die ingrijpt in de bedrijfsvoering. Ondernemers moeten zich bij aanvang de vraag stellen of ze voldoende tijd kunnen vrijmaken om de werkbon goed te implementeren. Ze moeten eerst goed bepalen welke zaken ze wel en niet willen gaan registreren. Een goed werkend systeem dat voldoet aan uw wensen vraagt een gedegen voorbereiding, was de belangrijkste conclusie. Het is van belang om de tijd te nemen voor het juist en succesvol invoeren van de digitale werkbon.

werkbon werd zeer goed bezocht. Er is in de cumelasector veel belangstelling voor de digitale werkbon, maar de belangrijkste waarschuwing was dat een plug & play-systeem voor een digitale werkbon niet bestaat.

GRONDIG 4 2015

Heeft u een themasessie bezocht en wilt u de presentatie nog even nalezen? Ga naar Cumela.nl voor de presentaties van diverse themasessies.

De negentien enthousiaste standhouders hebben de 200 bezoekers geĂŻnformeerd over onderwerpen variĂŤrend van de digitale werkbon en GPS-systemen tot complete boekhoudprogrammaâ&#x20AC;&#x2122;s.

Bestuurdersdag 2015 Voorafgaand aan de algemene ledenvergadering en de Inspiratiemiddag organiseerde CUMELA voor haar bestuursleden de jaarlijkse Bestuurdersdag, met ditmaal twee onderwerpen: de bestuurlijke organisatie en het samenstellen van een profiel voor bestuurders en voorzitters voor sectie- en afdelingsbesturen. De deelnemende bestuursleden spraken na afloop van een leerzame bijeenkomst, die goed inzicht gaf in de taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden van besturen en bestuurders. Ook leerden de bestuurders met behulp van de profielen hoe je de kwaliteit van je bestuur kunt verbeteren. Er werd bovendien gediscussieerd over de status van het Jongerenbestuur en over de vertegenwoordiging van de sectiebesturen in het dagelijks bestuur. Juist bij dat laatste zijn de bestuurders unaniem van mening dat de sectiebelangen binnen de huidige mogelijkheden goed aan bod komen in het dagelijks bestuur.

Tijdens de middag had de cumelasector veel interesse in alle nieuwe digitale mogelijkheden.

In drie rondes konden de bezoekers kiezen uit verschillende interessante themasessies.

GRONDIG 4 2015

ondernemen met

cumela

TOOLBOX Onkruidbestrijding op verhardingen Tips en vuistregels voor de toolboxmeeting

Voor meer info over veilig werken, kijk op www.agroarbo.nl

Eerst denken en dan doen is belangrijk bij alle werkzaamheden, maar vooral bij onkruidbestrijding op verhardingen. In dit werk zijn handelingen vaak onomkeerbaar. Als er niet juist wordt gehandeld, kan dat schade aan het milieu opleveren, maar ook persoonlijk letsel aan jezelf of aan anderen. In dit artikel wordt met name aandacht besteed aan branden en selectief spuiten.

ONKRUID BRANDEN MET GAS Bij deze methode wordt het onkruid in contact gebracht met de hete gassen van een vlam (600 tot 700 graden Celsius). Meestal worden de hete gassen via een afsluitende isolerende kap beschermd, zodat de gassen gedurende langere tijd in contact zijn met het onkruid. Hierdoor wordt het onkruid zo sterk verwarmd dat het verbrandt. Op moeilijk bereikbare plekken kan er met een handbrander worden gewerkt.

Risicoâ&#x20AC;&#x2122;s De belangrijkste risicoâ&#x20AC;&#x2122;s bestaan uit brand, letsel door aanrijding en gaslekkage en als gevolg daarvan explosie.

GRONDIG 4 2015

Diverse branden zijn ontstaan ten gevolge van deze vorm van onkruidbestrijding. Als het lang droog en warm is geweest, zijn er voldoende dode planten en ander brandbaar materiaal in de omgeving. Wanneer je daar bij het onkruidbranden te dicht bij in de buurt komt, kan het fout aflopen. Letsel door aanrijding met andere weggebruikers ontstaat bij het werken op verhardingen die door anderen worden gebruikt, zoals de straat, het fietspad of een voetpad. Verkeerd omgaan met de gasflessen kan lekkage en uiteindelijk ontploffing tot gevolg hebben. Die kans wordt nog groter wanneer anderen bij de (voorraad) gasflessen kunnen komen.

SELECTIEF SPUITEN MET GLYFOSAAT Bij deze methode wordt glyfosaat op het blad van het onkruid gespoten. Doordat het middel door de hele plant wordt getransporteerd, gaat deze dood. Vaak worden machines ingezet die met behulp van een sensor de planten herkennen en alleen dan glyfosaat spuiten. Deze vorm van onkruid bestrijden mag alleen worden ingezet volgens de voorwaarden van DOB (Duurzaam onkruidbeheer op verhardingen). Qua weersomstandigheden gelden de volgende voorwaarden: er mag geen regen voorspeld zijn, het mag niet warmer zijn dan 25 graden Celsius en het mag niet harder waaien dan 4 Beaufort.

Risicoâ&#x20AC;&#x2122;s

Als je gaat branden, let dan op met brandbare materialen in de omgeving.

De belangrijkste risicoâ&#x20AC;&#x2122;s bestaan uit letsel door aanrijding, schade aan gewenste planten (overwaaien), milieuschade door lekkage en verkeerd gebruik door onbevoegden. Glyfosaat doodt ook gewenste planten als die ermee in contact komen. Dit kan al gebeuren door een klein zuchtje wind in de richting van een naastgelegen tuin.

MAATREGELEN

Registreer welke straten en andere verhardingen je hebt bewerkt.

1. Z et je transportvoertuig op een rustige en veilige plek. 2. Sluit voorraden goed af, zodat onbevoegden niet aan het gas of glyfosaat kunnen komen. 3. Controleer bij het aansluiten van de gasfles of er geen gas lekt (ruiken en voelen). 4. Zorg bij het vullen met glyfosaat dat de wind van je af waait en voorkom lekkage of overlopen. 5. Vraag je af of de weersomstandigheden geschikt zijn (denk aan de voorwaarden van DOB). 6. Maak voor jezelf een plan of route en houd daarbij rekening met piekdrukte bij scholen, kantoren et cetera. 7. Zorg dat je goed zichtbaar bent voor het overige verkeer (zwaailamp, hesje et cetera). 8. Kies een snelheid die past bij de verkeersdrukte. Je moet immers zowel het verkeer als je werk blijven overzien! 9. Bij onkruidbranden: blijf alert op brandbare delen in de directe omgeving. 10. Zorg dat er geen aangrenzende delen (tuinen) worden geraakt. Als dat toch gebeurt, onderneem dan meteen actie. Bij branden meteen uitmaken en melden. 11. Registreer op kaarten precies welke verhardingen je hebt bewerkt. 12. Registreer precies hoeveel gas of glyfosaat je per dag hebt gebruikt. Zijn deze maatregelen voldoende om letsel en schade aan gebruiker, weggebruikers en omgeving te voorkomen? Ze helpen wel, maar uiteindelijk blijft het belangrijkste dat je als vakman je hoofd erbij houdt. Eerst denken en dan doen dus!

Gebruik je glyfosaat? Let op dat het niet warmer is dan 25 graden Celsius en dat het niet harder waait dan 4 Beaufort.

TEKST: Ad Karelse adviseur bedrijfskundige zaken

GRONDIG 4 2015

hansvandriel.nl

Bergmann 4010 • Laadvermogen 10.000 kg • Voldoet aan de laatste emissie-eisen • Zeer laag geluidsniveau in de cabine • Rijsnelheid tot max. 14 km/uur • Besturing met stuur en/of joystick • Ongekende opbouwmogelijkheden door modulair frame • Bodemvrijheid 61 cm • Standaard centrale smering

Neem plaats en ervaar het comfort en de ruimte!

Hans van Driel B.V., Marconistraat 15, NL-4004 JM Tiel Tel.: +31 (0)344 611 444, E-mail: info@hansvandriel.nl

ondernemen met

mensen

SOCIALE ZAKEN

Praten en schrijven Het belang van een goed personeelsdossier Als u als werkgever een werknemer in dienst neemt, neemt u daarmee een aantal plichten op u. U zult een personeelsdossier moeten bijhouden. Maar hoe doe je dat? Op zich is het personeelsdossier geen nieuw fenomeen, maar door de wetswijzigingen op grond van de Wet werk en zekerheid is dat wel actueel geworden. Toch zien we dat er door werkgevers onvoldoende aandacht aan wordt besteed. Tijd om één en ander voor u op een rij te zetten en u handvatten te geven voor goede dossiervorming. We hebben dat gedaan in de vorm van een ‘handboek’. De titel is bewust eenvoudig gekozen: ‘Praten en schrijven’.

Toch staat de werkgever niet altijd met lege handen. De dossiervorming rondom een zieke werknemer wordt ook in het handboek besproken. Vanaf 1 juli 2015 wordt een zogenaamde ‘goed-werkgeverschapsnorm’ in de wet opgenomen, die werkgevers verplicht om adequate opleidingen en begeleiding van werk naar werk te bieden.

Het handboek vindt u op de website: Dossier personeel en arbeid regelgeving rondom arbeid en ga via de link op de rechterzijde onder snel naar het handboek. Als u het handboek raadpleegt, kunt u eenvoudig doorklikken naar bijlagen en andere verwijzingen. De informatie valt in drie delen uiteen. Hoe ziet een dossier er überhaupt uit? Wat is er nodig als u het dossier wilt gebruiken voor het ontslag van een medewerker? En hoe gaat u om met een zieke werknemer?

Een dringend advies: begin nu! Als een werkgever een werknemer wegens slecht functioneren wil ontslaan, liep hij het risico om een flinke ontslagvergoeding te moeten betalen. Vanaf 1 juli 2015 kan een rechter alleen de arbeidsovereenkomst ontbinden als er een goed dossier ligt. Geen dossier betekent dan dat de arbeidsverhouding in stand blijft, een nog groter risico dus voor de werkgever. Een goed bijgehouden dossier kan dus behulpzaam zijn om - als het nodig is - een dienstverband te beëindigen. Als de werkgever met bewijsstukken kan aantonen dat de werknemer al langere tijd niet goed functioneert, dat de werkgever zijn best heeft gedaan om de werknemer te helpen en dat dit onvoldoende vruchten heeft afgeworpen, dan staat hij sterk in zijn onderhandelingen. Bovendien maakt hij een goede kans dat de rechter in zijn voordeel zal beslissen. Dat is het doel van het handboek dat we nu hebben samengesteld. Dossieropbouw kost tijd. Wacht er dus niet mee, maar ga nu al aan de slag. Bijzonder is de positie van een zieke werknemer, zeker bij ontslag. Een zieke werknemer kan namelijk niet zomaar worden ontslagen. Hij wordt extra beschermd door de wet.

Ontslagrecht vanaf 1 juli 2015 Wanneer een werkgever een werknemer wil ontslaan om redenen die in de persoon zijn gelegen, moet hij vanaf 1 juli 2015 naar de rechter. Waar de rechter tot die datum de vrije hand heeft om arbeidsovereenkomsten te ontbinden, is hij vanaf 1 juli 2015 gebonden aan de voorwaarden zoals die nu zijn opgenomen in het Ontslagbesluit en na 1 juli 2015 worden opgenomen in het Burgerlijk Wetboek. Dossiervorming wordt daarom van belang als een werkgever een werknemer wil ontslaan wegens disfunctioneren, een verstoorde arbeidsrelatie of andere in de persoon gelegen redenen.

Het liefst hebben we personeel dat gewoon op het bedrijf zijn pensioen haalt. Maar soms gaat dat niet. Een goed personeelsdossier is daarom noodzakelijk.

TEKST: Jacqueline Tuinenga adviseur personeelsmanagement

GRONDIG 4 2015

ondernemen met

cumela

VERZEKERINGEN

Risico’s beperken Probeer missers met stagiairs te voorkomen Jaarlijks verleent de bedrijfstak stageplaatsen aan een groot aantal leerlingen van de diverse op de beroepsgroep gerichte opleidingen. Dat is zowel voor de scholen als voor de bedrijven een goede zaak. De school kan meer kwaliteit in de opleiding brengen en de bedrijven hebben er alle belang bij dat toekomstig personeel klaar is voor het werk in de sector. Daarmee is er sprake van een win-winsituatie. Soms gaat er echter ook wel eens wat mis. Aan de hand van een tweetal praktijkvoorbeelden wil ik vanuit de verzekeringsinvalshoek aandacht besteden aan de stageovereenkomst tussen de school en het stagebedrijf, de positie van de stagiair en de (on)verzekerbaarheid van een aantal risico’s (zie kader voor het begrip stagiair).

Voorbeeld 1 Een stagiair van een loonbedrijf rijdt met een trekker met aangekoppelde kipper achteruit. Door een inschattingsfout van de stagiair schaart de combinatie en de kipper beschadigt de achterkant van de trekker. Gevolg: een schade van € 5000,- aan de trekker en € 1000,- aan de dumper. Wie is verantwoordelijk voor de schade?

Voorbeeld 2 Een stagiair van een grondverzetbedrijf rijdt met een kraan van een talud, raakt een lichtmast en raakt bekneld. Gevolg: een schade aan de kraan van € 20.000,- en aan de lichtmast van € 10.000,-. De stagiair is gewond, letselschade € 15.000,-. Hij raakt gelukkig niet blijvend invalide. Wie is verantwoordelijk voor de schade? Om deze vraag te kunnen beantwoorden, moeten we allereerst kijken naar de stageovereenkomst en naar de positie van de stagiair.

De stageovereenkomst Helaas komt het nog regelmatig voor dat er geen stageovereenkomst wordt opgemaakt. Ook vertellen vertegenwoordigers van de scholen, zoals stagedocenten, nog te vaak aan bedrijven dat “alles verzekerd is”. Deze situatie leidt voor alle partijen tot onnodige onduidelijkheid en onzekerheid. Als alles wel goed gaat, wordt er een stageovereenkomst

Stagiair In de praktijk is er veel verwarring over het begrip stagiair. Een stagiair is een leerling die voltijd-onderwijs volgt en voor een periode van enige dagen, weken of maanden praktijkervaring opdoet bij een bedrijf. Een zogenaamde BBL’er is een werknemer die één of twee dagen per week naar school gaat. Een BBL’er is géén stagiair, maar een ‘normale’ werknemer.

GRONDIG 4 2015

gesloten tussen de school en het stagebedrijf. In een dergelijke overeenkomst staan de wederzijdse rechten en plichten omschreven. In de overeenkomst staat vaak een verzekeringsparagraaf. Hierin geeft de school aan welke risico’s zij ten behoeve van de leerling heeft verzekerd en voor welke verzekeringen het stagebedrijf moet zorgen. Meestal is de verzekeringsdekking van de school beperkt tot een ongevallenverzekering voor de leerling en een aansprakelijkheidsverzekering voor schade die de leerling aan het bedrijf toebrengt (AVB). Deze AVB kent meestal een beperkte dekking en komt vaak pas tot uitkering als er sprake is van opzet of bewuste roekeloosheid van de leerling én er geen andere verzekering is die de schade vergoedt. De AVB’s van de diverse scholen kennen grote verschillen op dit gebied. Dit maakt de beoordeling van deze contracten erg lastig en het is dan ook altijd verstandig om deze overeenkomsten te bespreken met uw verzekeringsadviseur. Hij kan onderzoeken of de overeenkomst aansluit op uw verzekeringsportefeuille en of aanvullende maatregelen gewenst zijn.

Positie van de stagiair Volgens veel bedrijven zijn stagiairs geen werknemers, omdat er geen arbeidsovereenkomst is gesloten. Stagiairs staan ook niet op de loonlijst en zijn slechts als leerling door de school uitgeleend. Deze bedrijven vinden dan ook dat alle handelingen van de stagiair voor verantwoording van de school moeten komen. Is dit terecht? De wetgever is op dit punt behoorlijk onduidelijk; in het arbeidsrecht komt de term stagiair niet voor. Toch biedt het Burgerlijk Wetboek wel wat aanknopingspunten. In een aantal artikelen is bepaald dat personen door wie de werkgever arbeid laat uitvoeren worden gelijkgesteld met werknemers. Onder dit begrip vallen onder andere uitzendkrachten en stagiairs. Voor een deel hebben stagiairs dan ook dezelfde rechten en plichten als gewone werknemers. Zo hebben zij recht op een veilige werkplek en kan de werkgever hen niet aansprakelijk stellen voor schade die zij veroorzaken, tenzij er sprake is van opzet of grove roekeloosheid. De werkgever moet bewijzen dat daarvan sprake is. In veel gevallen is dat onmogelijk. In een aantal rechtszaken is gebleken dat de Nederlandse rechters de lat voor de bewijslast zo hoog leggen,

dat dit bewijs zelden slaagt. De werkgever loopt dus bepaalde risico’s als hij stageplaatsen beschikbaar stelt. Nu de vragen over de stageovereenkomst en de positie van de stagiair zijn beantwoord, kunnen we gaan kijken naar de beide praktijkvoorbeelden. We hebben hier te maken met een aantal soorten schades: • Schade aan eigendommen van de werkgever. • Schade aan derden. • Letselschade van de stagiair.

Schade aan eigendommen van de werkgever Voor de schade aan de eigendommen van de werkgever is de werkgever zelf verantwoordelijk, tenzij er sprake is van opzet of grove roekeloosheid van de stagiair. De werkgever zal moeten bewijzen dat hiervan sprake is. Omdat de stagiair per definitie jong en onervaren is, zal een rechter niet snel geneigd zijn om grove roekeloosheid of opzet te accepteren. Hij zal eerder geneigd zijn om de werkgever verantwoordelijk te houden op basis van gebrek aan toezicht en begeleiding. De werkgever zal dus zelf moeten zorgen voor een goede verzekering van zijn eigendommen.

Schade aan derden Voor de schade aan derden is de werkgever ook aansprakelijk. Dit vloeit ook voort uit het Burgerlijk Wetboek, waarin is vastgelegd dat de werkgever aansprakelijk is voor door zijn werknemers veroorzaakte schades. Ook is hierin bepaald dat de betaalde schade niet op de werknemer mag worden verhaald, tenzij er sprake is van opzet of grove roekeloosheid van de werknemer. Ook voor de toepassing van deze bepaling wordt de stagiair gelijkgesteld met een ‘normale’ werknemer. De werkgever moet dus zelf zorgen voor een aansprakelijkheidsverzekering.

Letselschade van de stagiair In principe is de werkgever ook verantwoordelijk voor letselschade. Hij heeft namelijk de zeggenschap over de activiteiten van de stagiair en is verantwoordelijk voor de veiligheid van zijn medewerkers.

(On)verzekerbaarheid van risico’s Zoals uit het voorgaande blijkt, is de werkgever meestal verantwoordelijk of aansprakelijk. Gelukkig is het mogelijk om voor de meeste gevallen een goede en betaalbare verzekeringsoplossing te bieden. In de kaders op deze pagina’s staat kort aangeven wat de mogelijkheden voor de genoemde risico’s zijn.

Maak goede afspraken Het aantal ongevallen en schades dat wordt veroorzaakt door stagiairs is gelukkig gering. Met goede afspraken en goed advies zijn veel (financiële) problemen te voorkomen, maar niet alle risico’s zijn te verzekeren of af te wentelen op anderen. Als de werkgever zich van tevoren goed realiseert wat de eventuele gevolgen van schades zijn, is er weinig dat het beschikbaar stellen van stageplaatsen in de weg hoeft te staan.

TEKST: Ron Krisman, Directeur commerciële zaken CUMELA Verzekeringen

Kijk in de nieuwsbrief van grondig.com voor meer tips en adviezen omtrent verzekeringen en uw stagiair.

GRONDIG 4 2015

ondernemen met

cumela

BEDRIJVIG

CUMELA Nederland

Feit of fabel? Maaikorven valt niet onder grondroeren, zo heeft CUMELA via de rechter aangetoond. Schades aan kabels als gevolg hiervan worden door CUMELA met succes van de hand gewezen, tenzij de netbeheerder kan bewijzen dat de ondergrond is beroerd. FEIT: Intergemeentelijke Samenwerking Midden-Holland (ISMH) heeft CUMELA uitgenodigd inspraak te leveren voor het Regionaal Verkeers- en Vervoersplan. We hebben daar gepleit voor de aanleg van een landbouwlogistiek wegennetwerk, zoals we dat ook in Zeeland hebben gerealiseerd en waarmee we in Friesland en Noord-Brabant bezig zijn. FABEL: CUMELA is alleen thuis in de CAO LEO. Zeker niet! Wij hebben ook alle kennis (en antwoorden!) in huis over andere cao’s in onze sector, zoals de bouw-, beroepsgoederen- en hoveniers-cao’s. FEIT: Door het maken van een financiële onderbouwing, met een begroting en prognoses voor 2015 en 2016, is er voor veel cumelabedrijven extra (werk) kapitaal gevraagd en verkregen. FEIT: CUMELA heeft bij de Commissie van Aanbestedingsexperts succesvol bezwaar gemaakt tegen het uitsluiten van een onderaannemer die door meerdere inschrijvers wordt ingezet voor dezelfde opdracht. De commissie deelt de mening van CUMELA en is van oordeel dat de aanbesteder een aanbestedingsrechtelijk ontoelaatbare eis heeft gesteld.

FEIT:

Soms moet men af durven wijken van gewoontes om doelen te behalen.

Facturen uit het verleden… Het is schitterend weer, onze leden zijn druk en degenen die dat niet zijn, maken zich druk. Gelukkig ziet iedereen toegevoegde waarde in onze bezoeken en wordt er tijd gemaakt. We komen tenslotte niets verkopen, we komen om uw onopgeloste ondernemersvragen te beantwoorden. Vanochtend zit ik bij ondernemer Koen. “Ik moet wel maïs gaan zaaien, maar dat is voor een klant die de factuur van 2014 nog niet eens heeft betaald”, luidt de openingszin. “Eigenlijk is dat te zot voor woorden, we zijn al een jaar verder.” Dat klopt, maar het is ook zot dat je gewoon komt zaaien terwijl hij niet heeft betaald? Je krijgt bij de bank niet veel rente, maar om te beleggen in je klanten is ook niet reëel. We komen in de bekende cirkel: als je niet gaat, raak je werk kwijt, maar je wilt ook niet voor niets werken. “Zo’n vaart zal het niet lopen, in de bouw is dat risico veel groter”, is het antwoord. Maar hoe dan ook, de situatie is wel dat er niet wordt betaald en wel wordt gewerkt. Ik raad Koen aan naar de klant te gaan. Iemand die voor je staat afwimpelen, is moelijker dan telefonisch. Maar Koen praat liever over het zaaien, over de factuur belt hij wel een

GRONDIG 4 2015

keer. We besluiten uiteindelijk de klant dan maar meteen te bellen. Koen geeft aan dat hij wil komen zaaien, maar dat hij nog een openstaande factuur van 2014 ziet. De klant zegt krap te zitten, maar met de toeslagrechten Koen te betalen. Waarop Koen terecht aangeeft dat hij vorig jaar toch ook toeslagrechten heeft ontvangen. Ze spreken uiteindelijk af dat de helft van de factuur direct wordt betaald. Hoe langer facturen open staan, hoe vervelender het wordt om het aan te kaarten. Traditioneel slecht betalende klanten raakt u niet zomaar kwijt, want daar zit uw concullega ook niet achteraan. Spreek eventueel aan het begin van het seizoen maandelijkse termijnen af. Ook klanten zijn gebaat bij een haalbare afspraak. Koen gaat op pad om de maïs te zaaien, ik zal hem eind van de week bellen om te horen of er is betaald. Ik hoop van wel.

Ans de Bie Teamleider bedrijvenadviseurs

WAAR IS KEES? WAAR IS KEES? WAAR IS KEES?

WAAR IS KEES? WAAR IS KEES?

DAAR IS KEES! LAAT LAAT ZIEN ZIEN WAAR WAAR KEES KEES IS IS EN EN WIN WIN EEN EEN IPAD! IPAD!

LAAT ZIEN WAAR KEES IS EN WIN EEN IPAD!

Het basismiddel tegen onkruiden in maïs.

Binnenkort krijgt u via de post een Calaris Kees sticker. Plak Calaris Kees op een leuke plek en maak er een foto van. De leukste foto wint een Ipad! Bekijk de foto’s op www.calariskees.nl

• Flexibel en gemakkelijk • Veilig • Snel en breedwerkend • Lange duurwerking

Ps: Heeft u over een paar weken de sticker nog niet gekregen? Vraag ’m dan aan via mais.info@syngenta.com

www.calariskees.nl

Sterke schakel TUSSEN MAAIEN EN HARKEN Verhoog uw service voor de veehouder. Maak uw ruwvoederwinningspakket compleet met de 15 meter brede Lotus 1500 Profi. De enige loonwerkerschudder op de markt die betrouwbaarheid en capaciteit combineert met de makkelijkste bediening! Interesse? Vraag een demonstratie aan bij uw LelyÂ dealer of mail naar nederland@lely.com.

HARVEST RESULTS. www.lely.com

innovators in agriculture