Grondig 5 - 2014 by Vakblad Grondig

38 - TKD SPECIAAL: STRAK ZONDER PIKET 10 - MILJOENENSCHADE DOOR DIEFSTAL 32 - PRAKTIJKTEST BRANDSTOFVERBRUIK MOBIELE KRAAN 64 - OMGEBOUWDE VREDO

Mei 2014

vakblad voor specialisten in groen, grond en infra

LANDBOUW EN GEAVANCEERDE TECHNOLOGIE. Tractoren, maaidorsers, verreikers en werktuigen.

DEUTZ-FAHR, de kracht om altijd naar de toekomst te kijken. DEUTZ-FAHR ontwerpt haar tractoren naar de uitdagingen van morgen. Deze filosofie stelt de fabrikant in staat om een volledig assortiment aan te bieden met een eigentijdse stijl, een hoog niveau van comfort en het toepassen van krachtige motoren met innovatieve technologie. Gecombineerd met geavanceerde GPS spoorgeleidingsystemen en lage bedrijfskosten maakt DEUTZ-FAHR de perfecte partner om de winstgevenheid van uw bedrijf te verhogen. DEUTZ-FAHR realiseert op dit moment een nieuwe productiefaciliteit die zal voldoen aan hoge veiligheidseisen, efficiĂŤntie en respect voor het milieu. Verder zal het zijn uitgerust met een testterrein, trainingsfaciliteiten, een museum en een showroom: dit is DEUTZ-FAHR land.

Het gebruik van originele koel- en smeermiddelen wordt aanbevolen. DEUTZ-FAHR LUBRICANTS

DEUTZ-FAHR is een merk van deutz-fahr.com

6 m winst 3

UNIEKE KANTELBARE VOORWAND De Lely Tigo PR en XR opraapwagens zijn voorzien van een unieke kantelbare voorwand die per rit 6 m3 extra laadruimte wint. Dit resulteert in een compacte wagen met een ongekend hoge capaciteit en optimaal rijcomfort. * Vraag naar de financieringsmogelijkheden. Noord Nederland • Acronius Ettema • 06 53 82 51 94 Zuid Nederland • Joop Savelkouls • 06 53 82 51 93 België • Arnold Lanssens • 0479 781 581

HARVEST RESULTS. www.lely.com

innovators in agriculture

Colofon Grondig is het vakblad, website en digitale nieuwsbrief voor de cumelasector, specialisten in groen, grond en infra. Grondig wordt uitgegeven door CUMELA Communicatie in opdracht van CUMELA Nederland. U kunt zich via grondig.com aanmelden voor de gratis nieuwsbrief Grondig actueel. Adres CUMELA Nederland Postbus 1156, 3860 BD Nijkerk tel. (033) 247 49 00, fax (033) 247 49 01 www.cumela.nl CUMELA-infolijn (033) 247 49 99 / infolijn@cumela.nl Grondig / CUMELA Communicatie tel. (033) 247 49 50 / www.grondig.com grondig@cumela.nl / @Grondig Bladmanager Michiel Pouwels Redactie Toon van der Stok (hoofdredacteur), Gert Vreemann, Marijke Dorresteijn, Ton Herbrink (eindredacteur) Vormgeving De Drie Poorten Voorplaat CUMELA Communicatie Advertentiewerving Lisette Kerkhof, lkerkhof@cumela.nl Druk SMGB, Doetinchem Abonnementen Een abonnement op Grondig kan op elk moment ingaan en loopt na de eerste periode van kalenderjaar tot kalenderjaar. Een opzegging van het abonnement dient schriftelijk, vóór 1 november door ons ontvangen te zijn.

REDACTIONEEL Rikketik Als je tegenwoordig ’s avonds een rondje loopt, loop je zelden alleen. Soms lijkt het wel of heel Nederland aan het hardlopen is geslagen. Al is hardlopen niet altijd de meest treffende term. Menigeen loopt ‘hard’ op snelwandeltempo. Er beweegt dan zoveel mee op en neer dat je bang bent voor hun rikketik. Los van de sportieve prestaties moeten de ongeoefenden ook hun leefwijze aanpassen als ze echt gezonder willen worden. Daar moesten we even aan denken bij het maken van dit nummer. Als nooit tevoren wordt er in het grondverzet gesproken over brandstofverbruik en brandstofbesparingsmogelijkheden. De fabrikanten pikken dit inmiddels massaal op, zoals te lezen is in ons verhaal over de nieuwe Stage IIIb-graafmachines. Maar om echt te besparen, moet er meer gebeuren. Dat komt omdat de ‘leefgewoonte’ altijd anders is geweest. In het werk is altijd gedacht vanuit maximaal presteren. De laatste jaren zijn er stappen gezet om van daaruit zuiniger te kunnen gaan werken, met start-stopsystemen en het draaien op lagere toerentallen. Dat is echter feitelijk slechts het begin. De grote omslag naar een andere bedrijfsvoering, gericht op zuinig werken, moet op veel punten nog worden gemaakt. Dat begint bij de keuze van de machine: niet langer meer alleen gericht op prestaties, maar vooral op zoveel mogelijk prestaties met zo min mogelijk brandstof. Dat roept vragen op als: welke mobiele kraan kan met gereduceerd toerental zijn maximumsnelheid halen? Welke rupskraan draait automatisch zuinig als het kan, ook in powerstand? Maar er is meer om over na te denken. Moet bij elk werk die kraan wel zo zwaar zijn? Hebben we al extra lichte gieken om lichter te kunnen werken? Kan het snelwissel-draaikantelstuk er niet af om die 500 kilogram niet onnodig mee te bewegen als het niet nodig is? En zo kunnen we nog wel even doorgaan. Wat we zien, is dat tot nu toe vooral gezonde, krachtige bedrijven hiermee aan de gang zijn. Bij die voorlopers zit zuinig omgaan met brandstof voor een gezonde bedrijfsvoering al in het systeem, al is het ook daar zoeken of er niet nog meer slagen te maken zijn door het complete plaatje te bekijken. Natuurlijk ziet u die hardlopers ook en houdt u daar helemaal niet van, want gewoon doordraaien is lekker gemakkelijk. Maar bedrijfsgezondheid vraagt in deze tijd met smalle marges om acties. Want zoals Elzinga in het artikel Ondernemerslessen aangeeft: alleen wie de laagste kosten heeft, overleeft. Een waarschuwing van uw bedrijfsrikketik, de portemonnee, kunnen veel bedrijven in de grondverzetsector niet meer hebben. Die moet u voor zijn. Dat loopt wel zo fijn. De TKD is een prima mogelijkheid om de nieuwe levensstijl op te pakken. We wensen u een gezonde beursrondgang.

Kosten abonnement Nederland € 85,- per jaar / Buitenland € 111,- per jaar. Collectieve abonnementen: op aanvraag © Stichting CUMELA Communicatie, Nijkerk Het geheel of gedeeltelijk overnemen van artikelen uit Grondig is toegestaan na toestemming van de uitgever. Uitgever en auteurs kunnen geen aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele schade door onjuiste berichtgeving. ISSN: 2210-3260 Lidmaatschap CUMELA Nederland Lid worden? Vraag het gratis infopakket op via info@cumela.nl. Wilt u het lidmaatschap van CUMELA Nederland beëindigen, dan dient u voor 1 oktober een schriftelijke opzegging te sturen naar het secretariaat van CUMELA Nederland te Nijkerk. Het lidmaatschap eindigt dan per 31 december van dat jaar. Bij opzegging na 1 oktober eindigt het lidmaatschap op 31 december van het volgende jaar.

GRONDIG - Mei 2014

Maand 2014 Redactie Grondig Gert, Marijke en Toon

INHOUD

6 9 10 14 20 22 42

Bedrijf in actie: Loonbedrijf Bruggers Commentaar Miljoenenschade door diefstal Ondernemerslessen: Eke Elzinga Vent & Visie: Makato Kato en Philippe Le Bourhis Sterk Werk: Zwart Infracare BV Bedrijvenadviseurs: klankbord voor ondernemers

26 Profileren: Integraal plan Enkele Wiericke 32 Praktijktest brandstofverbruik mobiele graafmachine 38 Bouwplaatsautomatisering 45 De TKD 2014 46 Grondig.com 47 CAO & Zo 48 Stage IIIb-graafmachines zijn zuiniger 50 Stage IIIb-graafmachines: de merken 58 Gebruikerservaring: Kubota KX61-3 62 Langere-termijninvestering loont 64 Vredo omgebouwd voor vloeibare meststoffen

70 72 73 76 77 80 82

Politiek Ondernemend: Esther de Lange Cumelaria Gekruid Cumela.nl Column voorzitter Toolbox: veilig in de zon Uitsmijter: kwartsstof

Ondernemen met

mensen

Ondernemen met

vaktechniek

Ondernemen met

cumela

GRONDIG - Mei 2014

ondernemen met

mensen

BEDRIJF IN ACTIE

GRONDIG - Mei 2014

Loonbedrijf Bruggers Na een dag goed drogend weer rijdt vaste chauffeur Erik Moed met de dertienkuubs tank het bietenperceel van Schoorlemmer Landbouw BV in de buurt van Nieuwe Pekela op. Dat perceel moet droog zijn, omdat er dan geen grond en zaad aan de banden blijven pakken. “Kijk, zie je die hogere lichte koppen? Die pakken we, want die zijn het meest stuifgevoelig. De donkere, diepere stukken zijn niet nodig”, vertelt Erik. Hij telt de rijen en kijkt voor de zekerheid of hij het zaaispoor te pakken heeft. “Dan sporen we het minst in.” “Binnen vijf dagen na het zaaien stuifbestrijding uitvoeren, is onze norm. Een paar dagen langer wachten, is te laat”, aldus Erik. Hij checkt voor de zekerheid of het bietenzaad al ontkiemt. Vanwege regen kon hij er niet eerder terecht, maar er is nog niks aan de hand, stelt hij vast. Op de hoge kop gaat de klep los en doet de spreidplaat als vanouds zijn werk. Met zo’n 10 km/u op de teller wordt de mest heel dunnetjes bovengronds uitgereden. Niet alle grond wordt bedekt, maar de koppen wel. “Dat is hier genoeg”, zegt Erik. Bij het nemen van de meest stuifgevoelige stukken zakt de snelheid richting 6 à 7 km/u. “Hier moet het iets dikker, de rijsporen moeten net bedekt zijn.” Door een centraal spoor gaat de combinatie terug naar de mestopslag om te laden. “Af en toe moet je de tijd nemen om te kijken waar hoeveel moet worden toegediend”, vertelt Erik. Hij heeft geen beschrijving van waar hij precies op het perceel moet sproeien en waar niet. “Dat laten de boeren aan ons over”, zegt hij. We zijn alweer bij het land voor de laatste vracht. Erik kijkt en beslist over de laatste routing. “Toch nog even de rand pakken en dan terug. We rijden niet onnodig over het land en zeker niet over de gesproeide delen”, vertelt hij. Hij rijdt op het tien hectare grote stuk vijf vrachten uit. “Ongeveer de helft van dit perceel hebben we bewerkt. De rest was niet nodig.” Loonbedrijf Bruggers heeft de combinatie in deze periode continu stand-by staan. “Als een boer zich meldt, plannen we deze activiteit direct in”, vertelt Geert Bruggers. Hij voegt eraan toe dat het voornamelijk om bieten- en cichoreiland gaat. “Wij zijn blij voor onze klanten met de toelating van deze manier van stuifbestrijding”, besluit Geert. “We hebben een paar moeilijke jaren gehad. Alle andere middelen zijn lapmiddelen. Rundveedrijfmest is het enige wat echt goed en langdurig werkt, want papiercellulose verregent veel sneller.” TEKST & FOTO’S: Gert Vreemann

GRONDIG - Mei 2014

Wat dekken we eigenlijk niet? De CUMELA Compleet-machinepolis Wij verzekeren al uw werkmateriaal goed en betaalbaar. Ook als schade ontstaat tijdens graafwerkzaamheden bieden wij een zeer complete dekking:

! E I T C A S ORJAAR

in heel West-Europa

O het gebruik V ongeacht

ING T R O K E JK E LisIverzekerd K K directeN schade enEgevolgschade R T ING AA K K E D E en zonder R B E TE RD V EKLIC-clausule DEN

RWA A R O O V E D AA U meldt en wijA schade voorRu. Snel, deskundig en zonder gezeur. A Gde N V R regelen CUMELA Verzekeringen kent als geen ander de wereld van agrarisch loonwerk, grondverzet, infra- en cultuurtechnische werken. Doorgewinterd in de praktijk, wijs door schade en schande en uitstekend op de hoogte van wetgeving en modern risicomanagement. Daarom is CUMELA Verzekeringen bij uitstek in staat om verzekeringen te ontwikkelen voor u en uw onderneming, uw mensen, middelen en materieel.

Vraag onze adviseurs naar de CUMELA Compleet-machinepolis. Want voor hetzelfde geld bent u gewoon beter verzekerd bij CUMELA Verzekeringen.

Meer weten? Bel (0)33 247 49 60 of mail naar verzekeringen@cumela.nl. www.cumelaverzekeringen.nl

CUMELA Verzekeringen. Al uw belangen goed verzekerd!

CUMELA Verzekeringen: de beste keuze!

VERZEKERINGEN BV

sten in i l a i c e p n infra e Vo o r s d n o r groen, g Bezoekadres: Nijverheidsstraat 13 te Nijkerk E-mail verzekeringen@cumela.nl Website www.cumelaverzekeringen.nl AFM vergunningsnummer 12004236

Correspondentieadres: Postbus 1156 3860 BD Nijkerk Tel. (033) 247 49 60 Fax (033) 247 49 61

ondernemen met

mensen

COMMENTAAR Design & construct In de bouwsector is al de nodige ervaring opgedaan met design & construct-projecten. De opdrachtnemer is hierbij verantwoordelijk voor zowel het ontwerp als de aanleg van het project. De opdrachtgever legt zijn wensenpakket op tafel en geeft aan wat het eindresultaat moet zijn. Het is aan de creativiteit en het innovatieve vermogen van de opdrachtnemer om het eindresultaat te realiseren. Bedrijven in de cumelasector kunnen bij de uitvoering van hun werkzaamheden ook met deze vraag te maken krijgen. Als schakel in de keten voeren zij een deel van de werkzaamheden in onderaanneming uit. Het is de vraag of er op het moment dat zij worden benaderd nog ruimte is om de eigen ideeën en innovatieve aanpak toe te passen binnen het project. Als er sprake is van een design & construct-project heeft de hoofdaannemer er dus belang bij vroegtijdig samen met de onderaannemer aan tafel te zitten om te brainstormen hoe de realisatie zo effectief en efficiënt mogelijk tot stand komt. De opdrachtgever is niet altijd op de hoogte van de mogelijkheden die de onderaannemer in huis heeft. Het is aan de onderaannemer hierover vroegtijdig in gesprek te gaan met zijn (potentiële) opdrachtgever. Als de partijen investeren in een duurzame relatie kunnen gezamenlijk betere resultaten worden bereikt. In de bouwsector is design & construct al een ingeburgerd begrip, maar heeft u er wel eens over nagedacht om hetzelfde principe in de agrarische sector toe te passen? Ook de agrarisch ondernemer is prima in staat zijn te realiseren einddoel te formuleren. Hij kan exact aangeven wat het resultaat is dat hij verwacht van zijn opdrachtnemer, bijvoorbeeld dat er voldoende kwalitatief hoogwaardig ruwvoer voor zijn veestapel beschikbaar is. Dat zijn dieren dagelijks de juiste hoeveelheid en de perfecte samenstelling van het voer ontvangen. Dat zijn overtollige mest wordt afgevoerd, dat zijn percelen correct worden bemest, de maïs wordt gezaaid en geoogst, et cetera, et cetera. En de boer zelf? Hij heeft zijn handen vol aan de zorg voor zijn veestapel. Daar ligt zijn prioriteit. Daar gaat zijn aandacht naar uit. Heeft u er wel eens over nagedacht om de design & construct-aanpak met uw agrarische opdrachtgever te bespreken. Als dienstverlener die beschikt over de vereiste kennis, het beste materieel en de juist opgeleide medewerkers bent u toch de ideale partner om de veehouder te ontzorgen. Als u samen met uw opdrachtgever, de veehouder, aan tafel bespreekt welk eindresultaat hij wil bereiken, is het aan u om dat doel te realiseren. U kunt dat zo ver uitbouwen als u wenst en waartoe u in gezamenlijkheid besluit. Maar is het ondenkbaar dat u de exploitatie van de gronden van uw opdrachtgever op u neemt? En dat u ervoor zorgt dat voer wordt bijgekocht als de productie op eigen grond onvoldoende is? Het lijkt misschien nog ver weg en nog niet ieder cumelabedrijf zal hiertoe in staat zijn, maar hier liggen kansen voor ondernemers die ontzorgen van de klant tot speerpunt verheffen.

Hannie Zweverink, algemeen directeur CUMELA Nederland

GRONDIG - Mei 2014

ENQUÊTE Miljoenenschade door diefstal

ondernemen met

mensen

Veertig procent van bedrijven heeft te maken met diefstal De leden van CUMELA Nederland lijden door diefstal jaarlijks een schade van meer dan 4,5 miljoen euro. Meer dan een derde van de bedrijven is in ruim twee jaar tijd geconfronteerd met diefstal van diesel. De grootste schadepost ontstaat echter door de diefstal van machines, rijplaten en andere roerende zaken. Per jaar levert dat voor de bedrijven een verliespost op van meer dan drie miljoen euro. Dit blijkt uit een afgelopen maand uitgevoerde enquête door de brancheorganisatie.

de bedrijven die de online-enquête invulden ook nog een evenwichtige afspiegeling blijken te vormen van het ledenbestand.

Dure dieselbrandstof

Soms kan een simpele vraag een groot probleem blootleggen. Hoewel iedereen wist dat de cumelasector regelmatig te maken had met de diefstal van diesel en machines was het beeld op de jaarvergadering namelijk onthutsend. Op de vraag van voorzitter Wim van Mourik wie van de aanwezigen de afgelopen jaren met diefstal te maken had gehad, gingen nog veel meer handen omhoog dan verwacht. Het was voor de brancheorganisatie reden om versneld een enquête naar het diefstalprobleem uit te voeren. Terecht, zo blijkt uit de uitkomsten, want de bedrijven die met brandstofdiefstal te maken hebben, zijn per diefstal gemiddeld ruim 2500 liter brandstof kwijt. De respons was ongekend hoog. Ruim een derde van de leden nam de moeite om de enquête in te vullen, waarbij

GRONDIG - Mei 2014

De hele discussie rond de diefstal van brandstof ontstond door het verdwijnen van de rode diesel. Het idee was dat daardoor het aantal ontvreemdingen van brandstof sterk was toegenomen. De cijfers laten zien dat de hoeveelheid die gestolen is inderdaad behoorlijk is toegenomen, van 675.000 liter naar 800.000 liter. Door het ontbreken van cijfers over 2011 is echter niet te zeggen of dit alleen met de kleurverandering te maken heeft. Het kan ook zijn dat de steeds duurdere brandstof al enkele jaren de diefstal aanjaagt. Dat beeld wordt nog versterkt door de eerste cijfers over dit jaar. Tot half april is al weer 375.000 liter brandstof in de tank van nietbetalende rijders verdwenen. Reken je dat om naar een heel jaar, dan zou het totaal uitkomen op meer dan 900.000 liter diesel (zie grafiek 1). Schrikbarende ontwikkelingen, vindt directeur Michiel Pouwels van CUMELA Nederland. “Het toont aan dat er veel meer aandacht moet zijn voor de bewaking van dit soort terreinen, zeker als je je realiseert dat bedrijven ook fors investeren in maatregelen om diefstal te voorkomen.”

Braakschade Behalve schade door de diefstal lijden de bedrijf ook verlies door de braakschade. Die is aanzienlijk, blijkt uit de enquête. Opvallend is dat deze vorig jaar is verdubbeld. Ook dit jaar is de schade hoog. In nauwelijks vier maanden is de braakschade minimaal gelijk aan die in een vergelijkbare periode vorig jaar. Veruit het meest wordt de vernieling van de tankdop genoemd. Veelvuldig gemeld is ook het boren van gaten in de tank of het afzagen van de vulpijp. Dit laatste lijkt vooral een effect van de komst van afsluitbare doppen, inclusief korven om te voorkomen dat de tank kan worden leeggezogen. De stijging van de schade lijkt daar ook mee samen te hangen.

De schade door diefstal van diesel loopt op en kan dit jaar zonder maatregelen uitkomen boven de één miljoen euro.

De plaatsen waar diesel wordt gestolen. Opvallend: er verdwijnt ook nog veel van het eigen erf.

Een aantal bedrijven meldt ook alweer gewone doppen te gebruiken, omdat dit in elk geval vervolgschade voorkomt. De totale directe schade voor de sector was vorig jaar ruim € 330.000,-, tegenover € 160.000,- in 2012. Daar komt dan schade als gevolg van stilstand nog bij. Hoe groot deze is, valt moeilijk te bepalen, omdat dit alleen gebeurt als de tank is vernield. In de andere gevallen zal een keer extra tanken volstaan. De stilstand zal vooral bij graafmachines een probleem zijn, terwijl dit juist de machine is waaruit het vaakst diesel wordt gestolen (zie grafiek 2). Ook trekkers worden nog veelvuldig geheel of gedeeltelijk leeggepompt.

de aandacht van het dievengilde zich naar de machine. Het zijn dus vooral de stationaire machines die worden gebruikt om illegaal te tanken. Waar mobiele graafmachines of trekkers op het erf bij een boer kunnen worden geparkeerd, kan dat met een rupsgraafmachine niet. Eén van de uitvoerders die we over dit probleem spraken, herkende het direct. Ook zijn mobiele machines staan op het boerenerf, terwijl hij de rupsmachines zo ver mogelijk van de openbare weg plaatst. “Dat helpt, maar ook niet altijd, want sommigen willen ver gaan voor een paar honderd liter brandstof.”

Beveiliging

Bij de vraag naar mogelijke maatregelen op de bouwplaats wordt regelmatig BouWatch genoemd. Dat bedrijf plaatst camera’s met bewegingsmelders die direct aan een meldkamer zijn gekoppeld. Anderen hebben bijvoorbeeld een bewakingsdienst ingehuurd om de machines te bewaken. Afdoende is het echter niet, want diefstal is niet alleen brutaal, dat is vooral de manier waarop te werk wordt gegaan. Daarbij zijn het niet altijd derden die de diefstal plegen want een fors aantal bedrijven heeft te maken gehad met diefstal

De noodzaak om meer aandacht te besteden aan de locaties waar wordt gewerkt, wordt bevestigd door de uitkomsten van de enquête Verreweg de grootste hoeveelheid brandstof wordt namelijk gestolen vanaf de werklocatie. Van alle diefstallen vindt 75 procent plaats op de bouwplaats. Dat kan zijn vanuit de mobiele tankinstallatie, maar veel vaker gewoon uit de machine. Zeker nu veel tankopslagen aan het eind van de dag in de kettingen komen te hangen, verplaatst

Eigen werknemers

Opvallende diefstallen

Maatregelen die helpen

• Passen geskimd en langs heel de grens getankt. • Liters niet bekend, waarschijnlijk eigen mensen, niemand kunnen betrappen. • Op terrein van dealer vrachtwagen/ trekker leeggehaald. • Het gebeurt bij ons juist als ze achter in de polder staan. • Diesel gestolen uit trommelzeef en shredder van derden.

• Goede verlichting op opstelterrein. • Geen brandstof op werk opslaan. • Camerabewaking. • Geen afsluitbare doppen; die hadden we, maar toen werd de vulhals afgezaagd. • Alarmsysteem met duidelijke stickers. • Machine in het licht en zo dicht mogelijk bij de weg. • Bakken op de tank leggen. • Zelf handhaven, goed registreren. • Brandstofregistratiesysteem met magneetdruppels en camerabewaking. • Zo min mogelijk bezoekers op het eigen terrein laten. • Dieselolietank in een container die op slot gaat. • IBC maken die tussen de rupsen past en onder het contragewicht. Ontwerpen per type machine.

GRONDIG - Mei 2014

ondernemen met

mensen

ENQUÊTE

door eigen personeel. Sommige respondenten meldden dit vermoeden te hebben, maar ze hebben het nog nooit kunnen bewijzen. Met de komst van de witte diesel zal de controle niet gemakkelijker zijn geworden. Het meest opvallende verhaal betreft een bedrijf dat achteraf heeft vastgesteld dat een werknemer meer dan honderd keer brandstof stal. Weliswaar was het maar dertig liter per keer, maar de schade was aanzienlijk. Uit de enquête blijkt dat de afsluitbare tankdop inclusief systemen om leegzuigen van de tank te voorkomen in opmars zijn. Na het stallen van materieel op het erf van derden of het mee naar huis nemen is dit de meest gekozen maatregel om diefstal tegen te gaan. Een andere trend is de keuze om de machine niet langer ’s avonds af te tanken, maar om dit pas ’s morgens te doen.. Het toenemende aantal diefstallen heeft als positief effect zou je kunnen stellen - dat er meer brandstofregistratiesystemen komen. Wat hierbij opvalt, is dat inmiddels meer dan zestig procent van de bedrijven al maatregelen heeft genomen om diefstal tegen te gaan. Dat gaat gepaard met forse investeringen, want per bedrijf blijkt gemiddeld € 4000,- geïnvesteerd te zijn in de beveiliging van bedrijf en brandstof. In totaal is daar al meer dan drie miljoen euro aan uitgegeven. In feite een extra kostenpost voor alle ondernemers die feitelijk in het tarief zou moeten worden verwerkt. Helaas lijken weinig opdrachtgevers in de huidige markt bereid om daarin mee te gaan.

Grotere verliezen door diefstal In de enquête is ook gevraagd of bedrijven met andere vormen van diefstal te maken hebben gehad. Dat percentage blijkt schrikbarend hoog. Sinds 2012 heeft drie procent van de bedrijven te maken gehad met de diefstal van een trekker en ook drie procent met de diefstal van een grondverzetmachine. Zes procent van alle bedrijven zag dus in tweeënhalf jaar tijd een machine verdwijnen. Dat zijn ruwweg 120 machines! Lijkt dit aantal gestolen machines al hoog, het valt in het niet bij de andere categorieën. Zo had vijf procent te maken met diefstal van hijsen hulpmiddelen, negen procent

Die diefstal van brandstof van onbeveiligde opstelplaatsen is één van de grootste schadeposten voor bedrijven.

GRONDIG - Mei 2014

Geen regioverschillen Het idee bestaat wel eens dat diefstal langs de grens vaker voorkomt. Uit de enquête blijkt dit niet het geval te zijn. In elke provincie is het aantal bedrijven dat met diefstal te maken heeft gehad procentueel ongeveer gelijk. Alleen Friesland springt er negatief uit. Daar ligt het aantal diefstallen ongeveer 1,4 keer hoger. Maar of dat toeval is of echt een provinciaal probleem, is moeilijk te bewijzen. We zullen Friesland daarom maar niet als meest criminele provincie benoemen. met de ontvreemding van rijplaten en tot slot zelfs achttien procent met het wegnemen van gereedschap. Getallen die eens te meer duidelijk maken hoe risicovol het werken in het buitengebied is. Vooral dat onzichtbare en ongecontroleerde lijkt deze ongenode gasten namelijk een kans te geven. Directeur Pouwels vindt dat de ondernemers hier juist lering uit zouden moeten trekken. “Veel machinisten en ondernemers menen nogal eens dat het allemaal wel meevalt in het buitengebied, omdat daar niemand zou komen. Deze cijfers tonen aan dat juist het buitengebied of de bouwlocatie een ideale plek is om te tanken en machines, hulpmiddelen en gereedschappen te stelen. Kortom: let op uwen saeck! Neem maatregelen, zet machines op slot, beveilig ze, overweeg een track & trace-systeem en wees altijd alert zijn om diefstal te voorkomen. Dus niet de sleutels op een band of de machine alvast op de dieplader klaar zetten voor transport.” De schade als gevolg van al deze diefstallen is enorm en nog fors hoger dan die van diefstal van brandstof. In totaal is in tweeënhalf jaar voor de cumelasector een schade van ruim 7,5 miljoen euro ontstaan door diefstal van materieel, dus drie miljoen euro per jaar. Dat betekent dat de sector per jaar rond de vijf miljoen schade lijdt door diefstal. Los van alle maatregelen die worden genomen om diefstal tegen te gaan en de stilstand als gevolg van de diefstal. Schades die allemaal ten koste gaan van het bedrijfsresultaat, want veel is onverzekerbaar. En juist dat soort verliezen kunnen veel bedrijven nu niet meer hebben. TEKST: Toon van der Stok FOTO’S: Toon van der Stok, Hero Dijkema

Om diefstal tegen te gaan, wordt vooral de IBC afgeschermd, zoals hier door er een bak op te leggen…

…of hier door de IBC tegen de machine en onder het contragewicht te plaatsen. De diesel in de opslag is in elk geval onbereikbaar.

bkt-tires.com

BKT-BANDEN VOOR INDUSTRIE EN OTR. VERBAZINGWEKKENDE KWALITEIT.

De industriële banden van BKT hebben een uitstekende tractie, ze zijn beschermd tegen lekrijden en inrijdingen en hebben een gunstig effect op het brandstof verbruik. De Earthmax is gemaakt voor de veeleisende professional. De slijtvaste band gaat extreem lang mee dankzij de onverwoestbare rubbersamenstelling en het karkas met de meerlaagse staalgordel. De Earthmax-serie is een veelzijdig en concurrerend geprijsd assortiment banden. Vervaardigd uit de beste materialen, volgens de geavanceerde BKT radiaal techniek voor industriële en OTR toepassingen. Daarmee voldoet dit duurzame en innovatieve product aan de specifieke eisen van professionele gebruikers. BKT Industriële & OTR banden: de innovatieve antwoorden met een breed, diep en compleet bandenassortiment.

IMPORTEUR IN NEDERLAND

Agriband BV - Storkstraat 25 3905 KX Veenendaal - www.agriband.nl

BEZOEK AGRIBAND OP DE TKD 2014

ALMERE - 22 T/M 24 MEI - KAVELNR. 71

ondernemen met

mensen

ONDERNEMERSLESSEN

“ Als je rust hebt, komen de ideeën vanzelf” Eke Elzinga, Uithuizermeeden In 35 jaar tijd bouwde Eke Elzinga het loonbedrijf van zijn vader en oom uit tot een onderneming met 120 man personeel. Dat gebeurde door in de afgelopen jaren kansen te grijpen of in te stappen in nieuwe ondernemingen, gewoon omdat het op zijn pad kwam. Eén van de belangrijkste lessen die hij de afgelopen jaren heeft geleerd, is dat het belangrijk is om afstand te nemen. “Geef mensen vrijheid en verantwoordelijkheid, dan hou je de beste mensen in huis.”

LES 1 “Als het wat moet worden met je bedrijf, moet je van de machine af” “Een al wat oudere projectleider van de ruilverkaveling die hier begin jaren negentig jaren speelde, heeft me ooit gered. Het was de tijd dat de adrenaline uit mijn oren liep, omdat ik van zes uur ’s ochtends tot elf uur ’s avonds bezig was om vanf de machine alles te regelen. Hij stelde me de vraag hoe het kon dat andere bedrijven die nog minder werk hadden, toch veel meer uitvoerders hadden. Hij hield me de spiegel voor dat het niet menselijk was zoals ik bezig was. Die boodschap is toen wel aangekomen en heeft me enorm geholpen. Hij waarschuwde me dat ik mezelf helemaal de vernieling in hielp door altijd maar door te gaan. Ik ben hem daar nu nog dankbaar voor, want ik heb om me heen regelmatig gezien wat er anders gebeurt. Als je eenmaal over de grens gaat en instort, kun je nooit meer aan wat je eerder wel kon. Vanaf dat moment heb ik de beslissing genomen om het helemaal anders te gaan doen. Ik ben van de machine afgestapt en ben me alleen nog met het organiseren bezig gaan houden. Sindsdien is het bedrijf ook echt gaan groeien. Het mooie is dat ik die projectleider nog steeds af en toe zie. Nog steeds is hij een prettig klankbord voor me.”

LES 2 “De kunst is om sneller te denken en dingen eerder te zien” “De rust die ik kreeg doordat ik me niet meer met het uitvoerende werk bezig hield, heeft het bedrijf uiteindelijk groot gemaakt, want daardoor kreeg ik tijd om na te denken. Voor een ondernemer is dat het belangrijkste wat er is. Je moet kansen zien en kansen grijpen. Ik heb daarbij denk ik het geluk dat ik soms net wat sneller kan denken en zaken net wat

GRONDIG - Mei 2014

eerder zie dan anderen. Maar dat heeft misschien ook te maken met de tijd die je jezelf gunt. Ik kan rustig een halve dag hier op kantoor zitten en gewoon wat voor me uitkijken. Die tijd heb ik, want het werk is geregeld. Daarom rij ik ook graag lange afstanden. Dat geeft tijd om na te denken. Uitnodigingen zeg ik nooit af. Ik probeer overal te zijn waarvoor ik word uitgenodigd of waar wat te doen is. Het levert altijd wat op, omdat je mensen spreekt of bepaalde dingen hoort. Dat kun je dan wel vijf jaar opslaan, maar als het moment daar is, herinner je je een ontmoeting of een gesprek waar je wat mee kunt.

LES 3 “Je moet meegaan, anders loop je uit de tijd” Toen ik begon, kon ik profiteren van mijn opleiding. Omdat we als bedrijf al machines bouwden, had ik gekozen voor de MTS werktuigbouw. Daar wilde ik thuis mee aan de gang, maar mijn vader en oom wilden me eerst kwijt. Die stuurden me met een kraan naar de Eemshaven. Daar kon ik al profiteren van mijn opleiding omdat er nieuwe kades werden gebouwd en ik met mijn technische opleiding wist wat er gebeurde. Tegelijk begon hier in het gebied de ruilverkaveling, waar ik met mijn kraan terecht kon. Binnen drie jaar hadden we drie rupskranen draaien en een aantal dumpers rijden. In no time hadden we als bedrijf 65 procent van het werk. Mijn geluk was dat ik vanuit de machinefabriek een tekenprogramma en in mijn opleiding al een soort Excel op de computer had geleerd. Dat gaf me de mogelijkheid voor de boer een bestek te schrijven, inclusief de subsidieaanvraag. Omdat wij de boeren kenden, waren we de ideale partij voor Dienst Landelijk Gebied. Daar liepen vooral oude grondspecialisten en die vonden het mooi om mij alles te leren over diepploegen, storende lagen en het herstel van de bouwvoor. Dat is kennis waar we nu nog van profiteren.

De ruilverkaveling heeft ons jaren aan het werk gehouden, maar was wel een project dat afliep.. Ik ben toen gaan kijken welke ontwikkelingen er speelden. Het was de tijd dat de ontwikkeling van de Eemshaven begon. Mijn conclusie was dat de grote aannemers die dat werk aannamen zelf met het zware materieel kwamen. Tegelijk was er veel aanbod aan kleinere machines. Wat ontbrak, waren de machines tussen de 25 en 50 ton voor projecten van 200.000 tot 300.000 kubieke meter. Daar hebben we toen in geïnvesteerd, inclusief materieel om grootschalig dumperwerk te kunnen doen. We hebben fors moeten investeren, maar dat kon door het juiste segment te kiezen. De kunst is om dat te zien en daarin mee te gaan om niet uit de tijd te lopen.”

LES 4 “Ik schop tegen een bal en zie wel hoe die rolt” “Waar het om gaat, is dat je initiatieven neemt om in de markt te blijven. Dat kan investeren in nieuwe dingen zijn, maar het kan ook aanpassen van je bedrijf zijn. Toen de crisis uitbrak, hadden we daar in onze machinefabriek net zo goed mee te maken. Dan kun je stil zitten en kijken hoe het afloopt, maar je kunt ook proberen om je aan te passen. Voor mij was duidelijk dat overleven in crisistijd betekent dat je kostprijs omlaag moet. Dus zijn we gaan reorganiseren, maar tegelijkertijd ook investeren: in een nieuwe inrichting, sluiting van een locatie en helaas het ontslag van een aantal mensen. Dat kost geld, maar nu de crisis over is, is alles wel geregeld en kunnen wij weer gaan bouwen. We hebben nu een organisatie die lean en mean is. Onze kostprijs behoort tot de laagste in de markt en daarmee kunnen we de concurrentie aan. Zo hebben we in het hele bedrijf rondgekeken. Waar zijn kansen, waar moet het scherper? Natuurlijk is dat niet gemak-

kelijk, want mensen houden niet van verandering. Maar het is mijn taak om tegen een bal te schoppen en dan te zien waar die heen rolt. Of je daar geen richting aan moet geven? Nee, dat maakt niet uit, want de bal rolt altijd naar het laagste punt. Dat moet dus de uitkomst zijn van je handelen, zorgen dat je de laagste kostprijs realiseert.”

LES 5 “Wij verkopen wel nee” “Als je scherp moet blijven werken, moet je over elk werk goed nadenken. Kansen pakken we graag, maar we zijn niet bang om een keer nee te verkopen. Te vaak hoor ik ondernemers zeggen dat ze nooit nee verkopen. Dat doen wij wel, want aan werk dat je doet, moet je wel verdienen. Wij hebben klanten waar we bij nacht en ontij voor uitrukken, zelfs in de Rotterdamse haven, maar dan weten we wel dat de rekening wordt betaald, inclusief extra voor overuren, reistijd enzovoort. Maar als we iets niet kunnen en niet weten of we er wat aan gaan overhouden, dan doet we het niet. Dat waardeert een klant, want die heeft er niets aan als hij denkt dat zijn probleem is opgelost en dan wordt geconfronteerd met een bedrijf dat aan het prutsen is en het niet voor elkaar krijgt of tegen hoge kosten.”

LES 6 “Ondernemen is geen wetenschap” “Ons sterke punt is dat we heel ver zijn in het ontzorgen. Dat is een resultaat van strategisch denken. Iedereen wist dat we hier in de Eemshaven te maken kregen met een paar grote centrales die op een alternatieve manier elektriciteit op zouden wekken. Daar hebben we op ingespeeld door een trans-

GRONDIG - Mei 2014

Eke Elzinga Eke Elzinga is eigenaar directeur van een bedrijvengroep in Uithuizermeeden. Hij stuurt daar een bedrijf met 120 man aan. Alleen al in de Eemshaven, waar hij op het terrein van RWE alle logistiek verzorgt, werken dertig mensen. Zij zorgen voor de complete verwerking van 3.000.000 ton kolen. Een groot aantal mensen is daarnaast werkzaam in de machinefabriek, die is gespecialiseerd is in het maken, onderhouden en keuren van hijswerktuigen. Ook is Elzinga betrokken bij de overslag van stortsteen om de ondergrond voor de windmolens op zee te stabiliseren. Basis van het bedrijf is nog steeds het grondverzet, In de landbouw doet Elzinga alleen nog egalisatiewerk. Het andere werk is twaalf jaar geleden afgestoten.

porttak op te zetten. Wij zorgen nu voor de complete aanvoer van de houtsnippers voor de centrale van Eneco. Dat is inclusief weegbrug, planning en invoer in de centrale. Daarnaast doen we de logistieke afhandeling van de kolencentrale van RWE, zowel de kolenaanvoer als de verlading van de reststoffen. Daarvoor hebben we speciaal mensen aangenomen. Eén van hen, met expertise van kolencentrales, hun installaties en verscheping, was bereid om voor ons vanuit het Westen naar de Eemshaven te komen. Dat is geen probleem als je mensen vrijheden geeft. Als een bedrijf groeit, kun je niet alles zelf meer overzien, dus dat moet je overdragen. Door mensen ruimte te geven om te vliegen, pakken ze zaken op en nemen ze hun verantwoordelijkheid. Timmer je alles dicht, dan verdwijnen het initiatief en de ondernemingszin. Het mooie is dat als je mensen die ruimte geeft, je dat soort mensen aantrekt. Daar ligt de kunst van het ondernemen, op je gevoel mensen aan het werk zetten. Leren kun je dat niet, wel ontwikkelen, maar het blijft het beroemde Fingerspitzengefühl. Want ondernemen is geen wetenschap.”

LES 7 “De crisis is al lang over, dit is de nieuwe markt” “De tijden van voor 2008 komen nooit meer terug. Van een crisis moet je niet meer spreken, vind ik. De crisis is voorbij, dit is de nieuwe markt. Daar moet je het bedrijf op aanpassen. De prijzen liggen nu op een niveau waar je het voorlopig mee moet doen. Je zult dus moeten zorgen dat je voor dat geld kunt werken. Kun je dat niet, dan red je het niet. Waar het nu om gaat, is dat je je onderscheidt in kwaliteit. Opdrachtgevers hebben inmiddels wel geleerd dat alleen goedkoop niet werkt. Dus gaat kwaliteit weer tellen en kun je daar werk op binnenhalen. Daar hoort het bedrijfsbeleid bij. Wij hebben een paar jaar geleden alle Beco’s van 3,00 meter ingeruild en zijn naar kippers van 2,60 meter gegaan om aan de wet te voldoen. Net zoals we de afspraak hebben dat we in het dorp niet harder dan 30 km/u rijden en dat we nooit

GRONDIG - Mei 2014

overbeladen. Mensen die zaken met je doen, moeten weten dat je het goed en netjes doet. Om te kunnen ondernemen, willen we geen uurtje-factuurtjebedrijf zijn. Dat beperkt namelijk de ondernemingszin. Door het werk aan te nemen, word je gestimuleerd om het slim te doen. Dat geeft de gelegenheid om methoden te bedenken om na te denken over een andere werkorganisatie, zodat je het net iets slimmer en goedkoper doet. Daar kun je geld mee verdienen.”

LES 8 “Als de boekhouder het bedrijf regeert, ben je verloren” “Het belangrijkste in een bedrijf is dat je ruimte houdt om te ondernemen. Dat betekent risico’s blijven nemen om het anders en beter te doen. Dat kan betekenen dat je verlies lijdt en daarom moet je altijd minimaal een plan B hebben. Als het fout gaat, moet je snel kunnen schakelen en weten hoe je dan het verlies beperkt. Dat is iets wat je wel van tevoren moet inschatten, want dan hou je risico’s in de hand. Wat ik te allen tijde wil voorkomen, is dat de boekhouder het bedrijf gaat regeren. Die houdt namelijk niet van risico’s en dat is de dood in de pot. Het is goed om met ze te sparren, want dat houdt je scherp in je beslissingen, maar je moet niet als dichtgerekend willen hebben. Als je zo ver gaat, onderneem je niet meer. Dat zie je vooral bij grote bedrijven, waar alles vastgelegd moet zijn. Het worden starre organisaties, die alles op papier hebben, maar ruimte om het anders te doen, is er niet meer. Als we dat in onze bedrijven toelaten, zijn we verloren, want onze kracht is dat we met slimme oplossingen en hard werken het net wat beter doen. En daar verdienen we als sector een mooie boterham mee.” TEKST & FOTO’S: Toon van der Stok

Jan Veenhuis

GEEN COMPROMIS

JVHK 5.000 hoogkipper met klepelmaaier!

ALTIJD INZETBAAR HOLDER is het gehele jaar inzetbaar: o.a. voor onkruid borstelen, maaien, snoeiwerkzaamheden, blad ruimen, vegen, versnipperen en de winterdienst. Per saldo goedkoper: één aandrijfmachine voor alle voorkomende werkzaamheden!

echnische machines! Uw specialist voor cultuurt Jan Veenhuis Machinefabriek Heesweg 45

Raalte / Telefoon: 0572-363629

www.jan-veenhuis.com / info@jan-veenhuis.com

Gebr. De Vor Achterveld BV Tel. 0342 45 95 41

•

info@devor.nl

•

www.devor.nl

Zoek en vind: Holder Nederland

Tankmix

™

Gratis app voor mengbaarheid

Remove the guesswork Met Tankmix™ kunt u informatie opzoeken over de mengbaarheid van

Bekijk mengbaarheid YaraVita™ producten

YaraVita™ bladmeststoffen met gewasbeschermingsmiddelen. Dit geeft u meer

Meer gebruiksgemak

gebruiksgemak en komt de gewasveiligheid ten goede. Tankmix™ is gratis

Minder risico op gewasschade

toegankelijk voor iedereen en zorgt voor een betere planning van spuitschema’s. Elke tankmixtest is uitgevoerd in onze laboratoria onder gecontroleerde

Gratis online beschikbaar en als app voor iPhone, Android en Blackberry

omstandigheden volgens BS EN ISO 9001:2000 richtlijnen en geeft een indicatie

www.tankmix.com

voor de prestaties van elke gemaakte mix.

AgroCentrum crop nutrients & adjuvants

Importeur: AgroCentrum B.V., Postbus 76, 4650 AB Steenbergen, Nederland Tel.: +31 (0)167–563 150, Fax: +31 (0)167–563 983, info@agrocentrum.nl, www.agrocentrum.nl

Call the experts ÂŽ voor hybride rupsgraafmachines

HB215LC-2 hybride rupsgraafmachine: Maakt het verschil

Tot 40% brandstofbesparing ten opzichte van de zeer brandstofzuinige conventionele Komatsu-rupsgraafmachines

Lage CO2-uitstoot, wat positief kan bijdragen aan de CO2-prestatieladder

+ +

Lage Total Cost of Ownership

+ +

Komatsu innovatief leider in hybride technologie

Volledige zekerheid, garantie tot 5 jaar / 10.000 uur op hybride componenten

Derde generatie Komatsu hybride rupsgraafmachine

Voldoet aan Stage IIIB emissie-eisen

BIA BelgiĂŤ Rameistraat 123 3090 Overijse

Tel.: +32 (0)2 689 28 11 Fax: +32 (0)2 689 28 29 www.bia.be

BIA Nederland Skagerrakstraat 6 7202 BZ Zutphen

Tel.: +31 (0) 88 303 2200 Fax: +31 (0) 88 303 2299 www.bia-bv.nl

Lastige onkruiden vragen om de kracht van Peak of Casper ®

Peak, tegen lastige breedbladige onkruiden • IJzersterk op o.a. kamille en zwaluwtong • Goede werking op haagwinde • Zeer veilig voor de maïs • Flexibel en makkelijk in het gebruik

Casper, de oplossing tegen haagwinde • Sterk op haagwinde en lastige breedbladige onkruiden • Werkt tot diep in de onkruidwortels • Veilig voor de maïs • Draagt bij aan een snelle onkruidbestrijding

Peak en Casper zijn ideaal te combineren met o.a. Calaris®, Callisto®, Milagro® en Gardo® Gold.

Syngenta Crop Protection B.V., Postbus 512, 4600 AM Bergen op Zoom. Tel. 0164 225 500, Fax 0164 225 502, www.syngenta.nl. Syngenta stimuleert de aanleg van biodiversiteitsstroken. Zie www.syngenta.nl/operationpollinator (of scan de QR code). Gebruik gewasbeschermingsmiddelen veilig. Lees voor het gebruik eerst het etiket en de productinformatie. ®/ TM Registered Trademark of a Syngenta Group Company.

ondernemen met

mensen

VENT EN VISIE

Met de TKD in de achtertuin maakt Kobelco zich op voor een definitieve rentree op de Europese markt. Na de beslissing vorig jaar juli om opnieuw op eigen kracht Europa en de Verenigde Staten te gaan beleveren, is het nu tijd voor een blik in de toekomst. Voorlopig stelt directeur Makato Kato zich bescheiden op. “We praten nog niet over marktaandelen. Laten we eerst maar een stevige organisatie neerzetten, waar de klanten op kunnen vertrouwen.”

Kobelco wil zich weer bewijzen Makato Kato en Philippe Le Bourhis van Kobelco Europa Nee, met die andere Japanse fabrikant van graafmachines heeft zijn naam niets te maken, lacht directeur Makoto Kato van Kobelco Europa. “Dit is een in Japan veel voorkomende naam. Het is puur toeval dat we dezelfde naam delen”, zegt hij. In Nederland is de naam extra bijzonder, omdat Kobelco bij de nieuwe Nederlandse importeur Kemp de opvolger is van Kato in de machinelijn. Waar deze fabrikant afhaakt bij de steeds strengere emissie-eisen weet Kobelco juist met machines met moderne motoren en vooral een laag brandstofverbruik te voldoen aan de eisen van de markt.

“We willen van global naar local, dus inspelen op de plaatselijke markt.” Met Kemp is meteen één van de belangrijkste wapenfeiten van het afgelopen jaar genoemd. Al snel na de aankondiging dat Kobelco opnieuw zelfstandig de Europese en Amerikaanse markt op ging, werden voor de Benelux al nieuwe dealers annex importeurs aangesteld. In België heroverde De Bruycker het importeurschap, dat tien jaar geleden eindigde toen Kobelco een alliantie aanging met New Holland. “Voor Kobelco was die samenwerking op dat moment een logische

Makoto Kato en Philippe Le Bourhis Makoto Kato is sinds vorig jaar directeur van Kobelco Europa. Hij werkt al veertien jaar voor Kobelco en heeft een lange periode in Italië doorgebracht als link tussen Kobelco en CNH. Daar leerde hij de wensen van de Europese markt vertalen naar het eigen product. General manager sales and marketing Philippe Le Bourhis is verantwoordelijk voor de complete marketing van het merk in Europa. Hij komt van buiten de grondverzetwereld, maar heeft al vastgesteld dat het niet veel verschilt van de werkkleding waarvoor hij eerst verantwoordelijk was. In alle gevallen draait het om klanten die je goed moet bedienen. Het hoofdkantoor van Kobelco is gevestigd in Almere, omdat hier al een vestiging van Kobelco-kranen was. Daarnaast roemen Kato en Le Bourhis het gehele vestigingsklimaat, met goed opgeleide mensen die hun talen spreken.

GRONDIG - Mei 2014

stap”, stelt Kato. “De grondverzetbranche zat in een crisis en dit was voor ons een mooie kans om toegang te krijgen tot de op dat moment twee belangrijkste markten, Europa en de Verenigde Staten. Tegelijk waren Case en New Holland in Azië niet sterk. Het was dus een duidelijke win-winsituatie.” Echt teleurgesteld dat de samenwerking eindigde, omdat CNH ook in China zelf de markt op wilde, is Kobelco niet, vertelt Kato. “In Japan zijn we al jaren de nummer twee of drie bij de afzet van graafmachines en ook elders in de groeiende markten heeft Kobelco een stevig marktaandeel”, aldus Kato. Ook voor Europa verwacht hij weinig problemen om weer een eigen positie te verwerven. “De mensen zijn blij dat ze weer de beschikking krijgen over een blauwe Kobelco. We merken nu al dat we nog echte fans hebben in Europa. De kunst is nu om die terug te winnen.” De sterke naam van Kobelco blijkt volgens Philippe Le Bourhis, die is aangesteld als general manager sales and marketing, ook uit het grote aantal bedrijven dat zich meldde om dealer of importeur te worden. “In totaal hebben we vanuit Europa van meer dan 200 bedrijven de vraag gekregen of ze ons merk mogen gaan vertegenwoordigen. Dat laat wel zien dat er groot vertrouwen is in Kobelco.” Voor de nieuwe organisatie, die is gevestigd in Almere, is het nu de kunst om daar de juiste bedrijven uit te kiezen, stelt Le Bourhis. “Het gaat ons namelijk niet om de kwantiteit, maar vooral om de kwaliteit. Wij willen een organisatie opbouwen die in staat is om onze klanten overal en altijd op de juiste manier te ondersteunen. Het allerbelangrijkste vinden we nu dat er dealers komen die verstand krijgen van Kobelco. We willen dealers die het totale pakket kunnen bieden: niet alleen een uitstekende verkoop, maar ook een sterke serviceorganisatie. Voor de komende jaren is dat het allerbelangrijkste. Aantallen zijn voor ons op dit moment geen thema. Die komen vanzelf als we de juiste dealers hebben. Zij zorgen uiteindelijk voor de promotie en kunnen een merk echt tot waarde brengen. Als we dat goed inkleden, komen de aantallen vanzelf.” Kato voegt daar aan toe dat het belangrijk is om juist sterk in te spelen op de plaatselijke omstandigheden. We willen van

global naar local, dus ook als internationale fabrikant inspelen op de plaatselijke wensen en eisen. Zoals in Nederland, waar we weten dat we met rupsen van 90 centimeter breed moeten komen. Dat soort zaken willen we overal in orde hebben als we de markt op gaan.”

“Onze fans moeten we terugwinnen.” De belangrijkste eigenschap waarmee Kobelco de Europese markt mee wil heroveren, is de energiezuinigheid van de machine. Op zuinig werken wordt in Japan nadrukkelijk ontwikkeld, stelt Kato. “Omdat we in Japan geen eigen grondstoffen hebben, is brandstof bij ons ook een duur productiemiddel. Als Japans bedrijf is het daarom belangrijk om juist aan dat punt veel aandacht te besteden, omdat dit voor een belangrijk deel het verschil in kostprijs bepaalt. Nu dit in Europa ook een steeds belangrijker thema wordt, is dit voor ons een belangrijk verkoopargument.” Het verschil met veel andere bedrijven die nu met energiezuinige machines komen, is volgens Kato dat binnen Kobelco deze ontwikkeling de afgelopen jaren al is gecombineerd met machine-efficiëntie. “Om zuinige machines te krijgen, is binnen Kobelco namelijk ook altijd gekeken naar graafefficiëntie. Al vroeg was er het besef dat we een machine zuinig konden maken door ook te werken aan efficiënt graven, terwijl daar juist vaak de tegenstelling zit. Hoge graafprestaties betekenen vaak juist een hoog brandstofverbruik, terwijl energiezuinige motoren de graafprestatie negatief beïnvloeden. Kobelco heeft altijd gezocht naar de optimale combinatie tussen beide.” Nadrukkelijk wil het merk zich ook blijven etaleren als een specialist in rupsgraafmachines. “Dat is waar we goed in zijn en dat willen we zo houden. Een mobiele graafmachine of een shovel hoef je van Kobelco niet te verwachten”, stelt Le Bourhis. “Je ziet toch vaak dat ook een full-liner maar in een deel van zijn producten echt goed is. Wij kiezen ervoor om al ons onderzoeksbudget in te zetten op de graafmachines en daar alle ontwikkelingscapaciteit op te concentreren. Dealers geeft dit de mogelijkheid om voor andere machines, zoals een shovel of mobiele graafmachine, een andere leverancier te kiezen. Bij Kemp is de combinatie met Atlas en Terex prima.” In de range graafmachines heeft Kobelco nu machines van 900 kilogram tot 50 ton. Deze worden in fases klaar gemaakt voor de Europese markt. Op de TKD volgt de introductie van de eerste mini’s. Een range die volgens Kato zeker in de Europese markt past. “Voor ons is een mini niet een apart product, maar ontwikkelen we die vanuit de grote graafmachines. Alle eigenschappen die deze machines hebben, vind je ook op de mini’s. Dus zuinig met een zeer gevoelige en nauwkeurige bediening en door de constructie stabiel in het werk. In combinatie met een nieuw dealernetwerk moet dat op termijn ons succes garanderen. Zodat iedereen weet: Kobelco is back.” TEKST & FOTO: Toon van der Stok

GRONDIG - Mei 2014

ondernemen met

mensen

STERK WERK

Innovaties geven baggertak een boost Zwart Infracare BV, Wervershoof Vooroplopen kan alleen door zelf te innoveren. Onder dat motto heeft Zwart Infracare het baggerwerk vanaf 2007 groots aangepakt. Met zelf ontwikkelde machines en werkmethoden heeft het bedrijf zich gespecialiseerd in het baggeren op lastige werken, zoals dichtgegroeide natuurterreinen, en in stedelijke gebieden met nauwe watergangen. Zoals hier in Lutjebroek.

Toeval bestaat niet. Als we vanaf Enkhuizen richting Wervershoof rijden, zien we al een baggerboot en een graafmachine van Zwart aan het werk. Een Conver in Zwart-uitvoering heeft de bagger tot buiten het stedelijk gebied geschoven om die aldaar in dumpers te laden. Op de website van Zwart hadden we al een impressie gezien van de Amphitrax, een amfibievoertuig met van 2,90 tot 4,50 meter verstelbare pontonrupsen met daarop een Takeuchi-graafmachine. Dat maakte nieuwsgierig. De goed onderhouden website met veel informatie leerde ons dat we de Amphitrax niet los,

GRONDIG - Mei 2014

maar in het totaalplaatje moeten zien. Wat verder neuzend viel op dat Zwart behoorlijk actief is in het baggeren. Een bericht over de geheel in eigen huis ontwikkelde Matjadormini-schuifboot en fraaie fotoâ&#x20AC;&#x2122;s van enkele projecten waren genoeg om in de auto te stappen. We kennen Zwart van de vele machine-innovaties voor de bloembollentak.

Nadenken Het project in Lutjebroek is in volume geen groot project. In totaal heb je het over circa 4000 kubieke meter. â&#x20AC;&#x153;Het gaat

Zwart Infracare BV Zwart Infracare is een breed georiënteerd bedrijf met naast het baggeren en een grondbank de takken agrarisch (vooral bollenteelt), tuintotaal, grondverzet, transport (vrachtwagens, duw- en sleepboten) en riolerings- en bestratingswerkzaamheden. Het bedrijf heeft 24 vaste medewerkers in dienst en werkt daarnaast met zzp’ers. Het is VCA**-, ISO 9001 2008en BRL SIKB7000/9335 NL-gecertificeerd. Tevens staat Zwart Infracare vermeld op de VIHB-lijst als vervoerder, inzamelaar, handelaar en bemiddelaar en beschikt het bedrijf over de Euro-vergunning voor beroepsgoederenvervoer. De medewerkers zijn in het bezit van certificaten Werken langs de weg, BHV, DLP, en Flora- en fauna. Het bedrijf neemt de eerste tredes op de CO2-prestatieladder in. Het bedrijf wordt geleid door de vennoten Piet Zwart, Maarten Zwart en Jeroen Kramer. Meer informatie: www.zwartwervershoof.nl.

hier niet zozeer om de hoeveelheid, maar hier is de logistiek het knelpunt”, vertelt Piet Zwart. Lutjebroek, in de gemeente Stede Broec, kent veel oude vaarten met veel overstekende boothuizen. Dat maakt plaatsen soms onbereikbaar voor materieel. Het aantal plekken om te laden, is zeer gering. “Het werk aannemen was één, maar daarna hebben we nog lang nagedacht en gepuzzeld om de hele routing en logistiek goed in elkaar te zetten. Even een verkeerde losplek, niet kunnen lieren, te smal voor de Conver en het kost heel veel tijd. Juist daar moet je het pakken.” In Lutjebroek zijn de meeste watergangen breed genoeg voor de aangepaste Conver-schuifboten van Zwart. Ook kon er meestal redelijkerwijs vanaf de wal met een rupskraan of mobiele kraan worden geladen. Er zaten echter ook smalle watergangen bij, die te smal waren voor een Conver. “Kijk, daar hebben wij dan die Matjador voor. Die gangen trekken wij in één keer schoon. Dat is wat wij bedoelen met het belang van innoveren”, zegt Zwart. Hij geeft aan dat hij nooit heeft geloofd in het nadoen van anderen. “Dan begin je altijd met een achterstand. Het is ons ding om materieel en werkmethoden uit te denken waarmee we ons kunnen onderscheiden. Die Matjador is daar een voorbeeld van. Die kun je nergens op de markt kopen”, stelt de ondernemer vast. En dan is de Matjador ook niet zo maar een schuifboot, want hij is zo gemaakt dat hij via een snelkoppeling gemakkelijk met een kleine shovel op rupsen over elk terrein kan worden verplaatst. Daarom zijn de Convers ook aangepast met een snelkoppeling, een nieuw, lichter duwhek en speciale trekkabels

om het rek te ontlasten en om de boot te kunnen corrigeren in kronkelende vaarten.

Natuurlijker De Amphitrax is enerzijds bedoeld om over water landelijke watergangen uit te baggeren, waar dat vroeger vanaf land gebeurde. Het heeft als voordeel dat je altijd ongestoord door kunt. Zwart wijst vooral op de meerwaarde als onderdeel in de keten op lastig uit te voeren projecten, zoals het vorig jaar opgeleverde project Kleine Poel in Uithoorn. Het betrof hier een dichtgeslibd en dichtgegroeid natuurreservaat, dat alleen vanaf het water bereikbaar was. Het had brede, maar vooral ook veel oude, smalle watergangen. Varend en rijdend was Kleine Poel niet bereikbaar en dus trok de Amphitrax de vaargeul. Die is daarvoor voorzien van zelf ontwikkelde afgeronde drijvers met stempelpoten, om desgewenst tot zes meter diep af te stempelen. Dat laatste doet Zwart ook bij de pontons. “Dan sta je toch stabieler en werk je dus sneller en nauwkeuriger”, zegt hij daarover. Op dit project zijn zowel de Convers als de Matjador ingezet. “Dan vallen de puzzelstukken in elkaar zoals we het van tevoren hadden bedacht”, aldus Zwart. Hij kan een dergelijk project vlot en vakkundig klaren zonder de natuur aan te tasten, en dat voor een zeer concurrerende prijs. “Zonder die Amphitrax en de Matjador was het een lastige en tijdrovende klus geweest.”

Investeren in relatiewerk Baggeren was Zwart vanuit het agrarische werk natuurlijk allang bekend. In 2007 pakte Zwart deze tak samen met een

GRONDIG - Mei 2014

3D-GPS-machines Vooroplopen in innovaties vindt Zwart belangrijk. Een goed voorbeeld daarvan zijn de vier graafmachines, waaronder één met lange giek, die zijn uitgerust met 3D-GPS. Zwart had zes jaar geleden de eerste Topcon 3D-GPS-machines al draaien. Deze techniek is nu een must geworden op veel grote projecten. Hier wordt deze ingezet bij het aanleggen van één van de vele waterbergingen die Zwart Infracare de laatste jaren heeft gerealiseerd. Zwart heeft nu ook een eigen rover om percelen zelf in te meten. In het baggerwerk wordt GPS ook ingezet.

compagnon serieus groter op. “We zagen kansen om hier met innovaties een sterke tak van te maken, vooral in stedelijke gebieden en in lastige natuurterreinen, omdat dergelijke omstandigheden om speciale apparatuur vragen.” Na een aantal jaren besloten de partijen zelfstandig door te gaan. “Mijn compagnon wilde kleinschalig blijven, maar wij wilden innoveren en groeien en toen hebben we resoluut besloten om onze eigen koers te gaan varen”, vertelt Zwart. Dan kom je op de andere kant van het verhaal. Los van innovaties in techniek en werkmethoden speelt het relatiewerk een belangrijke rol. “Omdat we opnieuw begonnen, hadden we geen officiële referenties meer”, vertelt Piet. “Dan kun je alles goed voor elkaar hebben en dus scherp inschrijven, maar dan gaat het feest alsnog niet door. Wij hebben toen veel energie gestoken in relatiewerk om zo toch werken gegund te krijgen om zo weer een goede referentieportefeuille op te bouwen. Je begint dan weer van onderaf met kleine werken”, zegt Zwart. Hij is hier heel helder in. “Wij zijn van nature uitvinders, maar deze kant van het ondernemen is zeker zo belangrijk”, zegt hij. Inmiddels heeft het bedrijf voldoende referenties om weer volop op grote projecten te kunnen inschrijven.

Uitstraling op de rest Bij het afscheid lopen we toch even de werkplaats in. Daar staat een nieuwe duwboot in aanbouw. “Die maken we compleet zelf volgens de eigen inzichten. We hebben vakmensen in dienst voor het constructiewerk, het elektrische en elektronische gedeelte. Dat heb je nodig om het verschil te blijven maken en dat is beter en goedkoper dan een bestaande boot ombouwen.” Zwart besluit met de opmerking dat innoveren verder gaat dan alleen het technische gedeelte. “Het is één grote puzzel, die van het begin tot het eind moet kloppen. Dat kan ik niet alleen. Daar heb je de goede mensen voor nodig. Die hebben we in de werkplaats, op kantoor en in het veld.” Laat de manschappen van Zwart maar schuiven. TEKST: Gert Vreemann FOTO’S: Zwart Infracare

De geheel zelf ontwikkelde Matjador, die watergangen met een breedte van één tot vier meter kan uitbaggeren, is een belangrijke troef van Zwart.

De Amphitrax wordt ingezet voor stedelijke baggerwerken, baggerwerken in het buitengebied en op speciale baggerklussen in bijvoorbeeld natuurgebieden.

De Conver-baggerboten hebben een snelkoppeling, een extra licht schuifraam en een speciale bevestiging van de lier om het schuifraam te ontlasten en de boot te kunnen corrigeren.

GRONDIG - Mei 2014

Groen, grond en infra producten

NU IN SLEEVE VERPAKKING wikkelfolie Bekijk het filmpje op www.buma.com/sleeveverpakking of scan de QR code

Nijemirdum

Tel.: 0514 - 57 18 26

www.buma.com b

info@buma.com

ondernemen met

vaktechniek

PROFILEREN

Gebied brengt de oplossing Integraal plan Enkele Wiericke Midden in het Groene Hart is Zuurmond Groen bezig met een kadeverzwarings- en -verbeteringsproject met een enorme logistieke uitdaging. Midden in het boerenland moet over smalle wegen namelijk 80.000 kubieke meter klei worden aangevoerd. Met als restrictie dat er niet over de kades mag worden gereden om de klei aan te voeren.

GRONDIG - Mei 2014

Project: Integraal plan Enkele Wiericke Opdrachtgever: Stichtse Rijnlanden Looptijd: december 2013 tot februari 2015 Aanneemsom: â&#x201A;Ź 2.171.000,Directie: Grontmij Uitvoerder: Zuurmond Groen BV, Beesd Werkzaamheden: versterken Wiericke Dijk omleggen sloten aanleg natuurvriendelijke oevers baggeren Wiericke aanvoer 80.000 kubieke meter klei. Uitvoerder Robin Termeer is dagelijks op het werk, door de uitgestrektheid van het werk is er geen directiekeet, maar verwerkt hij alles op kantoor. Daarvoor vertrekt hij meestal om 15.00 uur.

Soms is de oplossing van een probleem te vinden in de aard van het werk. Zo ook bij het kadeverzwarings- verbeteringsproject langs de Enkele Wiericke dat Zuurmond groen aan het uitvoern is. De Wiericke vormt de scheiding tussen Rijnland en Stichtse Rijnlanden en dus wordt slechts aan een kant gewerkt. Het probleem was hier dat in het bestek uitdrukkelijk was vermeld dat over de kaden geen aanvoer van klei per as mocht plaats vinden. Daar lag ook de oplossing, want waar je spreekt over kades heb je het ook over water en dus kan een flink deel van de klei voor de versteviging van de kaden met beunbakken worden vervoerd. Het probleem zijn de bruggen, die niet meer op dit formaat duwbakjes zijn berekend. Daarvoor moest Zuurmond een andere oplossing vinden.

Slim kijken Uitvoerder Robin Termeer vond voor een deel van het trace de oplossing in slim kijken naar het werk, want onderdeel van dat werk is ook het verlengen van de kade om er een natuurvriendelijke overgang van water naar land te maken. Het betekent dat een sloot vlak naast de kade wordt gedempt en dat er tien meter verder een nieuwe wordt gegraven. Op een deel van het traject betekent dit dat er ook een andere sloot van de veehouder wordt gedempt, omdat er anders te smalle percelen voor de

GRONDIG - Mei 2014

1. Het talud krijgt een sterk glooiend karakter, waarbij het in ongeveer tien meter afloopt van bovenkant dijk naar slootkant. 2. Voor er kan worden gebaggerd, moet eerst de schoeiing worden hersteld. Zodra dit is gebeurd, worden achter de dijk Geotubes geplaatst. 3. Onderdeel van het werk is ook het aanleggen van nieuwe dammen en het plaatsen van nieuwe hekken. Dat is grotendeels in de eerste weken al uitgevoerd. Onder de dammen is Lavasteen gestort tegen het verzakken. 4. Af en toe houdt Termeer een opruimdag. Dan wordt al het materiaal dat in het oude dijklichaam wordt gevonden, zoals oude hekken en afrastering, opgeruimd en afgevoerd.

3 2

veehouders resteren. Die percelen heeft Termeer voor een jaar gehuurd om de grond aan te voeren. Naast de dijk storten mag wel en zo kan de machinist het talud aanvullen en afwerken naar het gewenste profiel. Op het grasland profiteert Zuurmond van het mooie droge voorjaar. Normaal was het land nu nog onbegaanbaar geweest voor de trekkers met kippers, maar nu het al enkele weken droog is, kan hij zonder hulpmiddelen het veld in. Al is het voor de chauffeurs die dit niet gewend zijn wel een aparte ervaring, vertelt chauffeur Stefan van der Zijden. “Alles golft als je hier rijdt of wordt geladen. Als je achter iemand rijdt, zie je de bodem in- en uitveren”, vertelt hij. Toch is in het perceel al te zien dat de vele ritten hun tol eisen. Op de net wat nattere plekken beginnen flinke sporen zichtbaar te worden. Met wat extra klei is het net berijdbaar te houden.

Vrachtauto’s Om de overlast voor de omgeving zoveel mogelijk te beperken, wordt de grond waar mogelijk met vrachtauto’s tot ver in het gebied aange-

GRONDIG - Mei 2014

voerd. Vlak bij de kades heeft Termeer nog een perceel gehuurd dat dient als depot. Voor de vrachtauto’s die daar naar toe moeten, is een speciale route ingesteld, zodat ze elkaar nooit hoeven te passeren. Onder strikte voorwaarden heeft Zuurmond ook toestemming gekregen om met zwaar beladen vrachtwagens door deze buurten te rijden. Het betekent nergens harder dan 30 km/u en in de bebouwde kom zelfs maximaal 20 km/u. Alle aanwonenden langs de wegen die de vrachtauto’s volgen, hebben van Termeer een persoonlijke brief ontvangen. “Die schrijf ik zelf en daarin leg ik uit wat we aan het doen zijn en waarom dat gebeurt. Ook geef ik aan welke afspraken ik heb met de medewerkers, maar dat ik dat niet alleen kan controleren. Als ze iets zien wat ze niet bevalt of als ze vragen hebben, geef ik aan dat ze me altijd kunnen bellen. Daarom zet ik ook mijn eigen 06-nummer onder de brief, zodat ze me altijd kunnen bereiken.” Klachten zijn er nog niet geweest, vertelt Termeer. “Alleen één telefoontje van een man die wilde weten hoe zwaar de vrachtwagens waren. Met de gemeente Oudewater is het contact zo goed dat ze zelfs nog

5. Ongeveer 70.000 kubieke meter klei wordt per beunbak naar de kade gevoerd. Hiervoor is vlak bij de A12 een speciale laadplaats gemaakt. Al moeten ook hier de vrachtwagens over smalle parallelwegen. 6. GPS-werk is hier niet nodig, want om een natuurlijk karakter te krijgen, mag de sloot juist wat golven. 7. De wegen zijn net breed genoeg voor een trekkercombinatie. In de ontheffing om met zwaarder materieel te rijden dan toegestaan, is opgenomen dat de maximumsnelheid 30 km/u is.

8. Chauffeur Stefan van der Zijden krijgt via het bakkie instructies van de machinist waar de klei naar toe kan.

niet op het werk zijn geweest.” Een voordeel voor Zuurmond is wellicht dat het bedrijf twee jaar geleden in hetzelfde gebied ook een groot project heeft uitgevoerd. Toen is de Wiericke voor een groot deel gebaggerd, waarbij ook 100.000 kubieke meter grond is afgevoerd. Ook in dit werk zit nog het nodige baggerwerk. Een deel van de Wiericke is nog niet gebaggerd en dat gaat dit voorjaar gebeuren. Op een speciale manier, want de bagger wordt in de watergang teruggebracht in de vorm van Geotubes. Bij deze techniek, waarbij aan de bagger een stof wordt toegevoegd voordat deze in de zak gaat (Geotube), vlokt de bagger snel uit. In de Geotube wordt het een vaste massa. De bedoeling is dat deze Geotubes tegen de beschoeiing aan komen te liggen en daar een extra versteviging en natuurvriendelijke oevers vormen. Voordeel voor opdrachtgever Stichtse Rijnlanden is dat de bagger niet hoeft te worden afgevoerd. Voor het baggerwerk en het bijwerken van de beschoeiing is Loonbedrijf Vis ingehuurd als onderaannemer, omdat dit bedrijf hierin is gespecialiseerd.

Al het overige werk gebeurt in eigen beheer, van de aanvoer van grond tot het vervoer van de klei per schip. Het betekent dat dagelijks rond de twintig mensen op het project bezig zijn. Voor Zuurmond is het prettig dat veel werk dit voorjaar kon plaatsvinden. Het bedrijf is gespecialiseerd in het onderhoud langs wegen en dat is werk dat de komende maanden weer begint. Langs de Wiericke is inmiddels een groot deel van het nieuwe talud gerealiseerd. In plaats van een redelijk steile dijk komt er een talud dat over een meter of twintig afloopt. Bij de sloot ligt dat nu nog een halve meter boven het slootwaterpeil, maar ook dat moet straks nog worden afgegraven. Vanaf de sloot komt er eerst een meter plas dras, waarna de rest langzaam schuin oploopt. “Op die manier moeten allerlei dieren gemakkelijk uit de sloot kunnen kruipen en omhoog”, weet Termeer. “Maar dat is iets voor de zomer. Nu moeten we eerst zorgen dat we alle klei op zijn plaats krijgen.” TEKST & FOTO’S: Toon van der Stok

GRONDIG - Mei 2014

f zel rd u ! Gun venaa iliteit eë stab G n o en t r fo m o c

Groot trekgemak

Trans-SPACE

Conische monocoque laadbak Stevigheid en betrouwbaarheid

Tel: +32 43 77 35 45 – www.joskin.com

CUMELA Nederland ontmoet u graag op de TKD > stand 28

meststoffen

groei door kennis Kiemvoeding voor een vlotte start Quickstart meststoffen zijn speciaal ontwikkeld voor de kiemvoeding van ﬁjnzadige gewassen. Fijnzadige gewassen hebben weinig voedsel bij zich en moeten relatief kort na de kieming al grote hoeveelheden mineralen uit de grond halen om te kunnen groeien. Quickstart kiemmeststoffen zorgen ervoor dat ﬁjne zaden direct beschikken over opneembare voeding. Quickstart kiemmeststoffen zijn verkrijgbaar bij de CropSolutions aangesloten bedrijven. Inlichtingen en bestellingen: www.cropsolutions.eu

• Speciaal ontwikkeld voor ﬁjnzadige gewassen: zaaiuien, peen én mais (quickstart mais) • Dosering direct op het zaad bij het zaaien • Vlotte start van gewassen dankzij direct opneembare voedingsstoffen • Hoger opkomstpercentage resulterend in een homogeen, hoogproductief gewas • Bewezen in proeven in binnen- en buitenland

CropSolutions is een kwaliteitskeurmerk voor de plantaardige sector waarbij deelnemende toeleveranciers kennis delen, inkoop bundelen en groeiproducten leveren.

Proﬁteer van deze mooie aanbiedingen!!! Jonge gebruikte FX Hakselaars • • • • • •

FX 30 hydrolock 2009 4-wd aut. Smering, airco FX 40 hydrolock 2007 4-wd aut. Smering, airco FX 50 hydrolock 2006 4-wd aut. Smering, airco FX 50 hydrolock 2003 4-wd aut. Smering, airco FX 60 hydrolock 2005 4-wd aut. Smering, airco FX 60 hydrolock 2006 4-wd aut. Smering, airco Lease 36 maanden...........1,99% / jaar Lease 48 maanden...........2,99% / jaar Lease 60 maanden...........3,89% / jaar

Tevens de volgende FR Hakselaars • FR 9040 • FR 9040 • FR 9040 • FR 9050 • FR 9050 • FR 9050 • FR 9050 • FR 9060 • FR 9080

2008 4-wd. aut. Smering, airco 2009 4-wd. aut. Smering, airco 2011 4-wd. aut. Smering, airco 2008 4-wd. aut. Smering, airco 2010 4-wd. aut. Smering, airco 2011 4-wd. aut. Smering, airco 2011 4-wd. aut. Smering, airco 2011 4-wd. aut. Smering, airco 2009 4-wd. aut. Smering, airco

Compleet met gras pick-up en eventueel met 6-, 8- en of 10-rijige maisvoorzetstukken.

Voor alle machines gelden dezelfde ﬁnancieringsvoorwaarden!!! Twentrac is importeur en leverancier van een compleet programma tractoren en landbouwmachines en werkt met een team van ca. 30 enthousiaste medewerkers.

Twentrac BV Keizersweg 64 7451 PG HOLTEN (T) 0548 362 855 info@twentrac.nl www.twentrac.nl

Modern en sterk, Twentrac voor het zware werk

ondernemen met

vaktechniek

TKD

Gááán kost geld Test: beperken van het brandstofverbruik van mobiele graafmachines op de weg Natuurlijk kent de machinist maar één stand als hij naar het karwei rijdt of terugkeert: volgas, om het verkeer niet nog meer op te houden en om sneller thuis te zijn. De mobiele graafmachine is dan grootverbruiker bij onbetaald ‘werk’. We onderzochten samen met Ro-Ad in Barneveld hoeveel er te besparen is door iets langzamer te rijden.

GRONDIG - Mei 2014

In koninklijke uitvoering stond de Doosan DX 140W-3 al klaar bij Ro-Ad. We halen de bak er toch maar even af, omdat vanwege het draaikantelstuk het zicht anders te veel wordt beperkt. Een bakkenwagen hadden we niet. Dat zou eigenlijk mooi zijn, maar voor deze test kan het ook wel met de losse graafmachine. We checken even de bandenspanning van de Nokians en zetten ze allemaal gelijk op 4,7 bar. Minder hard dan de Alliances die er vaak onder zitten en mogelijk hebben ze dus ook iets meer weerstand. Maar goed, dat is een verhaal apart. Ze zitten eronder en ze zijn relatief stabiel bij transport op volle snelheid. Wel zo fijn. De Doosan is door ons gekozen omdat dit één van de snelste mobiele graafmachines is en we daarmee dus heel mooi in Eco kunnen rijden met redelijke transportsnelheid.

In transportmodus Theoretisch kun je transporteren in zowel de werk- als de transportstand en dan kun je nog kiezen tussen de Eco-, S-, P- en P+-modus. Je hoort natuurlijk de transportstand aan te houden, omdat dan de giekfuncties zijn vergrendeld en de dansonderdrukking op de giek inschakelbaar is. Dat is wat wij eerst doen. Het kan in alle vier modi, maar wij kiezen alleen de twee uiterste, Eco en P+. We rijden gewoon een lange, rechte provinciale weg continu en lezen het verbruik op de computer uit. Dat doen we bewust om geen invloed te heb-

ben van drempels, afslagen of wat dan ook. Zo kunnen we vergelijken wat het scheelt als je langzamer en met een lager motortoerental rijdt. Eerst rijden we een paar keer om de machine op temperatuur te brengen. Als de eindvertragingen goed handwarm zijn, trekken we onze testbaantjes. Wij zijn immers de langzaamste op de weg en rijden dus altijd vooraan in de file. Eerst het normale werk: de transportstand via de schakelaar onder het stuur activeren en volop boosten in P+, zoals iedereen dat doet. We zijn benieuwd. De motor gaat naar 2000 toeren per minuut en de TomTom van de volgauto geeft 42,5 km/u aan. Dat schiet op. Ook in de tank: 22 liter per uur. Dat valt ons eigenlijk nog niet eens tegen. Dat is mede te verklaren doordat er nu geen zware bakkenwagen achter hangt en het accelereren naar de topsnelheid er ook niet bij in zit. Dat moet u even meenemen bij de beoordeling van de getallen. Bij het trekken van een bakkenwagen zou de motor wat harder en langer moeten werken om die 42,5 km/u te halen en zou het verbruik ongetwijfeld hoger zijn. Daarna rijden we op Eco in transportstand. De motor wordt hier begrensd op 1700 motortoeren. De maximumsnelheid daalt volgens onze TomTom naar 34,5 km/u. Die snelheid haal je even sneller dan die 42,5 km/u. Bij het bereiken van de snelheid lezen we het brandstofverbruik weer af. Met een verbruik van zestien liter per uur hebben we maar liefst zes li-

De Doosan DX140W-3 Je ziet meteen dat we met de Stage IIIb-machine te maken hebben. Deze is flink aangepast ten opzichte van de Doosan DX140W-Stage IIIa-machines. Meest in het oog springend is het gewijzigde contragewicht met de lampen nu verticaal in plaats van diagonaal en de bult op de achterpartij bij de uitlaat voor de regeneratie-unit van het roetfilter. Verder zijn er gewijzigde portieren met de greep onderaan en een groter schuifraam, zodat je even wat gemakkelijker ‘de kop naar buiten kunt steken’ om met anderen op het project te praten. Uiteraard is de machine voorzien van de Doosan Stage IIIb-zescilindermotor met dieseloxidatiekatalysator en roetfilter. Verder heeft Doosan het interieur van de cabine compleet vernieuwd, is er nu standaard een proportionele regeling op beide extra functies, is de onderwagen op een paar puntjes wat aangepast, heeft de machine een sterker en hoger schuifblad en zijn de onderhoudspunten staand van alle kanten bereikbaar. Ro-Ad heeft ook zijn eigen ‘dingen’ gedaan, zoals wijzigingen aan leidingen op de giek om schade te voorkomen, de spatborden en treeplanken, de plaats van de vulpomp (links boven in plaats van eronder) en wat programmatuurzaken om de machine specifiek beter te laten werken.

GRONDIG - Mei 2014

ondernemen met

vaktechniek

TKD

De Doosan heeft een speciale transportstand. In P+ draai je dan vol toeren. Eigenlijk zou deze standaard in Eco met begrensd toerental en begrensde snelheid moeten draaien.

Banden hebben een grote invloed op het verbruik. De gemonteerde 600/50R22.5-Nokians zijn met de lage spanning van 4,7 bar heerlijk in het zand, maar leveren op de weg wel extra weerstand op.

ter per uur bespaard. En die afgerond 35 km/u is gevoelsmatig best een aangename snelheid. Op twintig kilometer woon-werkverkeer scheelt dat theoretisch krap vijf minuten, mede doordat je in de praktijk ook sneller op snelheid bent. Eigenlijk is het verhaal hiermee klaar.

Nog langzamer Maar wij willen nog verder kijken, want 1700 toeren is echt nog niet het zuinigste toerental. Wij hebben daarom de werkstand geactiveerd. In P+ draait de motor dan maximaal 1600 toeren, 100 toeren minder dan in de Eco-transportstand. Dat zien we in verhouding ook terug aan het brandstofverbruik: veertien liter per uur. Weer twee liter bespaard. We rijden dan nog altijd een keurige 32,5 km/uur. Van ons mag het nog wel een tandje terug, dus wordt de Eco-stand in

Advertentie

werkmode ingeschakeld. De motor is dan begrensd op 1400 toeren. Dat is echt eco-rijden. Bij nog steeds een keurige 30,5 km/u noteert onze mobiele graafmachine dan een verbruik van 11,5 liter per uur. Enâ&#x20AC;Ś het accelereren gaat net zo snel, omdat dergelijke machines meer koppel onderin hebben gekregen. Een resultaat waarmee wij tevreden zijn. Bovendien is 30 km/u een acceptabele snelheid. Je verspeelt op twintig kilometer tegen de tien minuten reistijd en het scheelt de helft van het brandstofverbruik. Met de wetenschap dat bij nog verder terugdraaien naar de officieel toegestane 25 km/u de teller onder de tien liter per uur zal uitkomen, nemen we afscheid. Ro-Ad, bedankt voor dit leerzame ritje. TEKST EN FOTOâ&#x20AC;&#x2122;S: Gert Vreemann

Implementeren lastig De grote vraag voor ons is hoe je dit bij je medewerkers voor elkaar moet krijgen. Zij zullen altijd zo snel mogelijk over willen zijn. Een genoemde oplossing is de topsnelheid vast te begrenzen. Bij deze Doosan is daarvoor voldoende rek om dat met een redelijke topsnelheid (circa 30 km/u) of, zo u wilt, de wettelijk toegestane snelheid van 25 km/u te doen. Een genoemde oplossing is dat fabrikanten dat zelf regelen. Machinisten zouden daar niet over moeten hoeven nadenken. De machine zou bijvoorbeeld in transportstand bij een vast geprogrammeerde maximumsnelheid zelf de zuinigste standen van motortoeren, hydropompen en hydromotoren moeten kiezen. In werkstand moet de maximumsnelheid dan zodanig zijn begrensd dat voor transport de transportstand moet worden gekozen. Zolang dit niet gebeurt, zal het gros van de machinisten voluit over de weg blazen.

GRONDIG - Mei 2014

teerie n re 0 s f

na a V

0 n5 % e 0 00 bij

fendt.com

il / m Va ia / M A EI

(nul)

handelingen op de kopakker

AgCommand TM

Varioterminal

SectionControl

VarioDoc

Efficiëntie gaat verder. Bespaar tijd met sneller keren. Op de kopakker gaat het snel en eenvoudig met VariotronicTI automatic. Het Fendt kopakkermanagement is niet alleen perfect geïntegreerd in de Vario-terminal. Gecombineerd met VarioGuide is de werkvolgorde volledig automatisch geactiveerd op de kopakkerlijn. Uw resultaat: u wordt duidelijk ontlast en u bespaart kostbare tijd gedurende de dag. Spreek alvast een demonstratie af bij uw Fendt dealer!

VarioGuide VarioGuide light

VariotronicTI automatic VariotronicTI automatic is beschikbaar voor: • Fendt 500 Vario tot 900 Vario in alle modellen met de uitvoering Profi Plus.

Assistentie aan boord: bij het koppelen van een ISOBUS werktuig, die SectionControl ondersteunt, zijn naast de naam en de geometrie van het werktuig ook de vertraging voor in- en uitschakelen van de secties aan de trekker overgedragen. Deze door werktuigfabrikanten gegeven standaardwaardes moeten bij inzet aangepast kunnen worden. Fendt heeft voor de juiste instelling van deze correctiewaarden een assistent ontwikkeld, die de gebruiker naar aanleiding van het werkresultaat naar een juiste afstelling zal leiden.

Fendt is een wereldwijd merk van AGCO.

Importeur Importeur Importeur Importeur Importeur Importeur voor voor voor voor Limburg, voor voor Limburg, Limburg, Limburg, Limburg, NoordLimburg, NoordNoorden NoordMidden Noorden Midden en Noorden Nederland: Midden en Midden Nederland: Midden en Nederland: Gebr. Nederland: Gebr. Midden Nederland: De Vor De Achterveld Vor Gebr Gebr Achterveld Nederland: Gebr .. De De b.v., .Vor b.v., De tel.:Achterveld Achterveld Vor tel.: 0342-459 Gebr 0342-459 Achterveld 541, . b.v., De b.v., 541, www.devor.nl Vor tel.: b.v., www.devor.nl tel.:0342-459 Achterveld tel.: 0342-459 0342-459 541, 541, b.v., www.devor.nl 541, www.devor.nl tel.: www.devor.nl 0342-459 541, www.devor.nl

Importeur Importeur Importeur Importeur Importeur Importeur voor voor voor voor Noord-Brabant, voor voor Noord-Brabant, Noord-Brabant, Noord-Brabant, Noord-Brabant, Noord-Brabant, Zeeland, Zeeland, Zeeland, Het Zeeland, Zeeland, Rijk Het Rijk van Het Zeeland, Het van Nijmegen, Rijk Het Nijmegen, RijkRijk van van Het Het van Nijmegen, Land Het Nijmegen, Land van Nijmegen, Rijk van MaasMaas van Het & Waal: & Land Land Het Nijmegen, Waal: Abemec Land van van Abemec Maas b.v., van Maas b.v., tel.: Maas & Het &tel.: Waal: 0413-382 Waal: & 0413-382 Land Waal: Abemec Abemec 465, van 465, Abemec www.abemec.nl b.v., www.abemec.nl Maas b.v., tel.: b.v., tel.: & 0413-382 tel.: Waal: 0413-382 0413-382 465, Abemec 465, www.abemec.nl 465, www.abemec.nl b.v., www.abemec.nl tel.: 0413-382 465, www.abemI

! e t s e b e d d r Omgekee Buurtweg 42 6971 KM Oeken tel. 0575 476555

www.hissink-oeken.nl

BANDEN VOOR PROFESSIONALS

Flotation Pro

Traxion+

Flotation Trac

Traxion 85

Flotation+

RUIM MATENPAKKET, UITSTEKENDE PRESTATIES, HOOG RENDEMENT, KWALITEIT, TOP IMAGO.

W W W.V R E D E S T E I N . N L

id7_VSTEIN_2678842_001.indd 1

29-4-2014 13:10:03

Retengo Plus

NIEUW  Meer zetmeel  Betere kolfvulling  Effectief tegen vele schimmels

De juiste chemie voor gezonde maïs BASF Nederland B.V., Divisie Agro, Postbus 1019, 6801 MC Arnhem. Telefoon (026) 371 72 71, www.agro.basf.nl Gebruik gewasbeschermingsmiddelen veilig. Lees voor gebruik eerst het etiket en de productinformatie.

ondernemen met

vaktechniek

BOUWPLAATSAUTOMATISERING

Strak zonder piket De 3D-GPS-systemen zijn in de bouwwereld bezig aan een opmars De laatste jaren heeft zich in de bouwwereld een stille revolutie voltrokken. De bekende piketpaal, vanouds het baken voor machinisten, is op veel plaatsen verdwenen. De antenne achter op de machine bepaalt nu waar en hoe er wordt gegraven. Het is de eerste stap in een ontwikkeling naar een bouwplaats waar alle informatie digitaal is. Maar problemen zijn er ook. Want waar blijft de universele taal om gegevens tussen machines en systemen uit te wisselen? En wie betaalt de investering? De eerste beelden van de digitale bouwplaats van de toekomst kan Jeroen Mennink van Topcon al laten zien. Op zijn smartphone kan hij al inloggen op het eerste project waar alles digitaal wordt geregistreerd. Symbolen van kranen en dumpers laten zien hoe de machines bezig zijn om een kanaal te graven. Als de dumper ontbreekt, staat de kraan stil. Vlak voor hij arriveert, zie je de machine weer op gang komen. Mennink ziet, als een echte uitvoerder, wat er mis gaat. “Blijkbaar zijn er onvoldoende dumpers om de kranen continu aan het werk te houden. Als dat mijn doelstelling is, weet ik nu dat ik extra machines moet regelen. Maar het kan ook zijn dat dit toeval is. Dat is nu een kwestie van de statistieken bekijken en ik heb, waar ik ook ben, een overzicht van het werk.”

GRONDIG - Mei 2014

De ontwikkeling die Mennink laat zien, is de volgende stap in de digitalisering van de bouwplaats. Die is een aantal jaren geleden begonnen met de komst van eerst de 2D-systemen op de machines, maar pas echt doorgebroken toen de 3Dsystemen beschikbaar kwamen. Sindsdien is het razendsnel gegaan. Werd er vijf jaar geleden nog nauwelijks met deze systemen gewerkt, nu schat Marcel van Eijk van Sitech, de leverancier van Trimble-systemen, dat al 25 procent van alle nieuw verkochte graafmachines boven de vijftien ton met een 3DGPS-systeem is uitgerust. “En we zien ook al kleinere machines tot zelfs mini’s die met deze apparatuur worden verkocht.” De snelle opmars van de systemen heeft alles te maken met de grote voordelen die het heeft voor de aannemer van het

werk. Hij is plotseling verlost van een zeer tijdrovend en dus duur onderdeel van het werk, het uitzetten met behulp van piketpalen. Nu volstaat het overzetten van een tekening van het werk naar de cabine, en de machinist ziet op zijn scherm precies wat er moet gebeuren. Lijnen op het scherm geven aan waar en hoe diep er moet worden gegraven.

Niet meer duur uitzetten Die enorme besparing was voor grote aannemers in grote projecten de reden om het systeem snel te omarmen. Onderaannemers kregen het verzoek of zelfs de eis om apparatuur aan te schaffen om zo het werk te kunnen uitvoeren. Een groot aantal oplettende cumelabedrijven maakte snel die stap en ging mee in de automatiseringsstap, vooral omdat de aannemers toen bereid waren om de extra kosten te betalen door het tarief aan te passen. Op die manier hadden deze cumelabedrijven een dubbel voordeel. Ze kregen hun investering betaald en ze behoorden tot een selecte groep waaruit kon worden gekozen voor het uitvoeren van werk. Voor hen kon een investering van € 30.000,- tot € 35.000,- in een compleet systeem dus uit.

Die tocht van de uitvoerder is straks niet meer nodig als de opdrachtgevers in de cloud gaan werken. Dat wil zeggen dat op een centrale computer alle gegevens worden verzameld, en dat daar vandaan ook de opdrachten naar de computer in de machine gaan. Het systeem, dat bij Topcon SiteLink heet, bij Sitech VisionLink en bij Leica Icon Telematics, is de volgende stap in de automatisering. Een aantal grote aannemers draait er al mee, zoals KWS bij de verbreding van de A1/A6. Daar moeten alle machines zijn uitgerust met een 3D systeem om direct in het werk mee te kunnen draaien. Of daarvoor een passende vergoeding wordt gegeven, weet Mennink niet. “Het zou wel moeten, want voor KWS bespaart er veel geld, alleen is de wereld niet altijd eerlijk. Gezien de investering zou het echter niet meer dan terecht zijn dat je daar voor een extra tarief mag rekenen. En ik denk dat het daar ook wel gebeurt.”

Machineeigenaren verzamelen de data, die moet je niet gratis weggeven. Inmiddels is de situatie aan het veranderen, constateren de leveranciers. Ronald de Ronde van Leica stelt vast dat de sector zich behoorlijk heeft laten inpakken. “Veel bedrijven gaan veel te snel mee met de opdrachtgever. Die accepteren dat ze voor een normaal tarief aan het werk gaan, terwijl zij een investering doen waar de opdrachtgever van profiteert. Ik zeg altijd: volg de geldstromen. Je weet dat de opdrachtgever extra verdient omdat hij geen dure landmeters meer nodig heeft. Dat is aan jouw investering te danken, dan moet je ook zorgen dat je er wat voor terug krijgt. Bedrijven zouden in mijn ogen ook best over een minimumtarief mogen nadenken. We hebben in dit land ook een minimumloon, dat stelt de overheid zelfs vast. Waarom zouden we dan niet een minimumtarief voor een machine met bijvoorbeeld GPS-apparatuur mogen vaststellen.”

Tot nu toe worden de meeste gegevens via een USB-stick uitgewisseld. De fabrikanten verwachten dat dit de komende tijd via de cloud sterk zal toenemen.

Van usb naar online Ook Mennink en Van Eijk zien steeds meer bedrijven die wel moeten investeren, maar daar onvoldoende voor terug zien. Nu de volgende stap zich aandient, is het daarom belangrijk om daar bewust mee om te blijven gaan, vindt Mennink. Hij doelt op de volgende fase, waarbij de informatie voor de machinist niet langer via een usb-stick op de machine wordt geplaatst, maar via een directe dataverbinding. “Dat is opnieuw een voordeel voor de opdrachtgever, want nu moet de uitvoerder bijvoorbeeld elke vrijdag langs de machines als er een nieuwe update van het werk is. Hij moet dan zorgen dat iedereen weer de nieuwe tekening krijgt, waarbij hij ook zeker moet weten dat hij geen machine vergeten is.”

Bij veel machines een vertrouwd beeld: een scherm dat aangeeft waar en hoe een machinist moet graven.

GRONDIG - Mei 2014

ondernemen met

vaktechniek

BOUWPLAATSAUTOMATISERING Ook Van Eijk vindt dat onderaannemers hier veel scherper in moeten zijn. “Ik heb nog nooit een werk gezien waar in de tekening geen enkele fout zat. Nu betekent dat nog zorgen dat iedereen telkens een update krijgt, straks is dat een kwestie van een druk op de knop. Onderaannemers die dat mogelijk maken, horen daarvoor een beloning te krijgen.”

Geen communicatie

Topcon merkt dat naast de graafmachines ook steeds meer shovels met GPS worden uitgerust om een baan goed voor te bereiden.

Tegelijk met de komst van cloud-systemen etaleert zich daar ook één van de grote problemen bij de huidige ontwikkelingen: systemen kunnen nauwelijks of eigenlijk niet met elkaar communiceren. Het betekent dat een Trimble- of Leica-gebruiker niet mee kan draaien in een systeem dat vanuit de Topconsoftware wordt aangestuurd. In elk geval Topcon en Trimble, twee keiharde concurrenten, willen beide vasthouden aan hun eigen systeem als standaard. Wellicht past dat bij buitenlandse markten, waar aannemers hun eigen werk uitvoeren en daar eigen machines inzetten, maar niet bij de Nederlandse markt, met hoofdaannemers en een groot aantal onderaannemers. Mennink en Van Eijk onderkennen de problemen, maar geven beiden aan dat de oplossing voorlopig niet van hen te verwachten is. “Grote klanten zullen daarvoor een doorbraak moeten forceren. Die zullen moeten eisen dat ze met dezelfde datagegevens gaan werken, die tussen beide systemen uitwisselbaar zijn. Als de grote twee het dan eens zijn, kunnen de anderen volgen.” In feite is Leica in deze markt de witte raaf, die als underdog

Naar onderhoudscontracten Nu de markt voor GPS-systemen meer gemeengoed wordt, komt ook de vraag hoe al die systemen up to date te houden en hoe klanten goed te assisteren als er wat fout gaat. Alle drie partijen voorspellen dat de komende jaren in deze markt de onderhoudscontracten gewoon worden. Die zijn noodzakelijk om alleen al de telefonische hulpdiensten betaalbaar te houden. De Ronde realiseert zich dat dit nog een moeilijke boodschap is. “Klanten hebben nu eenmaal de neiging om te redeneren ‘ik koop iets en dat moet het doen’. Met dit soort zaken is dat echter niet zo. Elektronica verandert continu en dus moet je continu bijsturen, bijvoorbeeld omdat er een nieuwe satelliet is die kan worden gebruikt of als er een update is van een besturingsprogramma. Natuurlijk kun je proberen dat in de verkoopprijs te doen, maar dat is niet reëel. Klanten moeten zich gaan realiseren dat onderhoud iets is waarvoor je moet betalen. Wat dat aangaat is het precies hetzelfde als bij een machine: die heeft ook elk jaar service nodig en daar betaal je ook voor.” Bij Topcon wordt het aangaan van een onderhoudscontract inmiddels sterk gepromoot. Dat kan ook niet anders, vindt Mennink. “Wij hebben dagelijks twee man aan de telefoon zitten. Die kun je niet betalen uit de verkoop van een systeem. Daarnaast zijn er vijf mensen die dagelijks op de weg zitten voor onderhoud en support”, zegt hij. Om het voor klanten inzichtelijk te houden werkt Topcon met heel heldere contracten. Een

GRONDIG - Mei 2014

simpele overeenkomst waarin het gebruik van de helpdesk en updates zijn verwerkt en een uitgebreidere garantie en controles zijn opgenomen naast het abonnement voor SiteLink is opgenomen. “Klanten die daarvoor kiezen, weten nagenoeg precies waar ze aan toe zijn, omdat ook de onderdelen daarbij betrokken zijn. Door de combinatie met het abonnement op SiteLink kunnen we de kosten vaak erg goed in de hand houden. Dankzij SiteLink kunnen we namelijk op afstand meekijken op het scherm. Niet alleen kun je daar heel veel problemen direct mee oplossen, als je toch op pad moet, weet je precies wat je mee moet nemen.” Ook Sitech probeert door serviceovereenkomsten de kosten voor onderhoud en support terug te verdienen. Dat kan niet anders, stelt ook Marcel van Eijk. “We willen heel graag dienstbaar zijn aan onze klanten, maar ze moeten beseffen dat dat niet gratis is. Om de druk op onze helpdesk te verminderen, proberen we wel zo veel mogelijk mensen regelmatig op cursus te krijgen. Die zijn bij ons zelfs erkend als officiële opleiding door het SBW, waardoor er ook subsidie op mogelijk is. Goed opleiden is een prima manier om de kosten voor ondersteuning terug te dringen, maar dat er betaald moet worden, is onontkoombaar. Daar past een servicecontract het beste bij, want we willen iedereen helpen, maar niet direct een factuur sturen. Gelukkig komt daarvoor steeds meer begrip.”

waarschijnlijk niet anders kan. Dat merk werkt nadrukkelijk wel met open systemen, waarmee het mogelijk is met veel verschillende systemen data uit te wisselen. Zo hanteert Leica voor het importeren van kaarten de landxml-code, een standaard waarmee alle tekenprogramma’s uit de voeten kunnen. “Bij de export van data werken we net zo”, stelt De Ronde. “Wij gebruiken zoveel mogelijk bestandstypen die universeel uitleesbaar zijn, zodat bedrijven ook data van bijvoorbeeld machines kunnen combineren met onze gegevens. Ook Van Eijk verwacht niet dat er snel een universele taal komt om met verschillende merken machines in een bouwplaatsprogramma te werken. “Voorlopig zal de technologie die aan boord is bij grote werken gaan bepalen welke machine er komt. Dat is soms een nadeel, maar kan ook een voordeel zijn, want als bezitter van de machine en de software op de machine heb je ook de data. Dat zijn gegevens die je zelf hebt verzameld en waarvoor je de apparatuur hebt aangeschaft. Het zou logisch zijn om die niet gratis aan de opdrachtgever ter beschikking te stellen. Hij wil daarmee werken en geld verdienen. Het is aan het bedrijf om dat tot waarde te brengen.

Het bezit van gegevens kan dan veel waard zijn. Wat mij betreft is het wel ‘kennis is macht’, maar voor mij geldt ook ‘data is power’. Dat moeten bedrijven ook onthouden voor ze hun lijn open stellen.” De Ronde is iets minder pessimistisch over het moment dat er systemen komen die een uitwisselbare taal hebben. “In Amerika zie je daar al de eerste bewegingen. Caterpillar, toch nauw gelinkt aan Trimble, heeft daar al fabrieken die weer bulldozers bouwen die ook met andere systemen kunnen draaien. Er komt dus best beweging in”, aldus De Ronde. Tegelijk waarschuwt ook hij klanten om zich nu al bewust te zijn van de investeringen die zij doen en de kennis die ze verzamelen. “Met elkaar moeten bedrijven ervoor waken dat ze dat soort gegevens niet gratis beschikbaar stellen. Ook hier geldt: degene die profijt heeft, moet betalen. Want het is mooi dat ze kunnen volgen wat je doet, uiteindelijk moet je ook worden betaald voor wat je investeert.” TEKST: Toon van der Stok FOTO’S: Toon van der Stok en fabrikanten

Advertentie

Jan Veenhuis Kipper-opbouw Geisoleerd en baggerdicht!

Oerdegelijk & klantgericht! Jan Veenhuis Machinefabriek Heesweg 45

Raalte / Telefoon: 0572-363629

www.jan-veenhuis.com / info@jan-veenhuis.com

GRONDIG - Mei 2014

ADVIES Klankbord voor ondernemers

ondernemen met

mensen

De bedrijvenadviseurs van CUMELA Nederland De bedrijvenadviseur is binnen CUMELA Nederland hét aanspreekpunt voor de leden. De jaarlijkse bezoeken van hem of haar zijn bij het lidmaatschap inbegrepen en zowel voor u als voor uw brancheorganisatie belangrijk. Haal meer uit het lidmaatschap, wacht niet af en bel CUMELA met vragen of voor een bezoek.

De afgelopen jaren is CUMELA Nederland als organisatie flink gegroeid, maar dit betekent niet dat de organisatie verder van haar leden is komen te staan. Voor een goede belangenbehartiging in Den Haag en Brussel is het voor ons juist belangrijk om dagelijks contact met de leden te houden. De relatiebezoeken zijn daarom dus niet alleen voor u, maar ook voor ons van belang. Wij zouden zelfs graag zien dat leden ons actiever gaan betrekken bij zaken die regionaal of binnen de onderneming spelen. De bedrijvenadviseurs zitten tussen de praktijk en de theorie van het cumelabedrijf en zijn de oren en ogen van uw brancheorganisatie. U kunt met al uw ondernemersvraagstukken bij hen terecht, of het nu gaat om personeelszaken, investeringen of verkeer. Deels zullen ze uw vragen zelf beantwoorden, deels zullen die worden doorgezet naar collega-specialisten binnen de organisatie. Samen met u zetten we onze schouders onder de cumelasector: ‘IJzersterk naar morgen’. In de cumelabranche hebben we te maken met grote zakelijke partijen, met familiebedrijven en met kleine zelfstandige ondernemers. Niet altijd is het zakelijke los te koppelen van het gezinsleven. Soms wordt er veel gepraat en weinig gezegd en altijd druk zijn, is niet hetzelfde als iets verdienen. U bent geen ondernemer geworden om niets over te houden. Zet uw kosten en opbrengsten op een rij met uw bedrijvenadviseur. Met CUMELA-Kompas Analyse hebben we een goed instrument om u inzicht te geven in uw kengetallen. Ondernemen in de cumelasector is echter meer dan alleen een financiële aangelegenheid. Misschien heeft u vragen over uw bestemmingsplan, zonder dat u direct naar de

GRONDIG - Mei 2014

gemeente wilt stappen. Wilt u hulp bij functioneringsgesprekken, informatie over algemene voorwaarden of over een cao? Bent u met een bedrijfsovername bezig of heeft u juist geen opvolging? Kortom, alles wat bij ondernemen hoort, hoort ook bij uw bedrijvenadviseur.

Ondernemersklankbord Alle bedrijvenadviseurs hebben van huis uit affiniteit met de sector. De meerwaarde van CUMELA bestaat uit alle kennis en kunde achter de schermen, van het financiële tot het operationele vlak en van mensen tot machines. De veelzijdigheid van uw ondernemerschap vindt u terug in de faciliteiten van uw brancheorganisatie. Het is aan u om optimaal gebruik te maken van uw lidmaatschap en CUMELA in te schakelen waar mogelijk. Als lid kunt u onbeperkt uw vragen stellen via de infolijn. CUMELA Nederland heeft een antwoord! Bedrijvenadviseurs zijn een ondernemersklankbord. Als alleen harder werken niet meer voldoende blijkt, wordt het soms lastig om oplossingsgericht te denken. Ook hierin kan de bedrijvenadviseur een ondersteunende rol spelen. Ondernemers gaan niet met complexe vragen naar collega’s, maar er is wel behoefte aan een goede gesprekspartner. Ondanks alle mensen om u heen kan ondernemen soms best een eenzaam beroep zijn. De CUMELA-bedrijvenadviseurs zijn vertrouwenspersonen en zullen altijd zorgvuldig met uw informatie omgaan. Dus maak gebruik van uw lidmaatschap en bel uw bedrijvenadviseur! TEKST: Ans de Bie, teamleider bedrijvenadviseurs

John Augustijn, bedrijvenadviseur Noord-Brabant en Zeeland “Het gaat van kostenpost naar specialist en van transactie naar interactie.”

Peter Verweij, bedrijvenadviseur NoordBrabant en binnendienst “Houd je doel voor ogen en wees trots op je bedrijf.”

Theo Felten, bedrijvenadviseur binnendienst “Alle ondernemers zijn anders. Ze hebben allemaal hun eigen vragen en daarmee weten ze CUMELA steeds beter te vinden.”

Gerwin Otten, bedrijvenadviseur Gelderland “Ondernemen is soms eenzaam en beslissingen hebben vaak een grote impact.”

Nico Willemsen, bedrijvenadviseur Zuid-Holland “Zelf doen is niet hetzelfde als alleen doen.”

Dieuwer Heins, bedrijvenadviseur Overijssel “Morgen willen we het beter doen dan gisteren.”

Gerben Zijlstra, bedrijvenadviseur Groningen, Friesland en Drenthe “Ondernemers helpen bij complexere ondernemingszaken.”

Ans de Bie, teamleider en bedrijvenadviseur Utrecht “Het is belangrijk om juist dat wat er niet wordt gezegd te horen.”

Ada Kieft, bedrijvenadviseur Noord-Holland, Flevoland “Samen kijken naar en werken aan een efficiëntere bedrijfsvoering.”

Irma Gottenbos, bedrijvenadviseur Noord-Brabant “Praktisch meedenken met de ondernemersvisie.”

GRONDIG - Mei 2014

ondernemen met

vaktechniek

TKD Nu in Almere Na Wezep, Amsterdam, Barneveld en weer Wezep strijkt de TKD nu neer in Almere. Op de plek van de toekomstige woonwijk Hoonhorst, staan komende week ruim 150 exposanten van grondverzetmaterieel en alles wat daarmee samenhangt. Goed bereikbaar en met ruim voldoende parkeervoorzieningen.

Adres en openingstijden Wie de TKD wil bezoeken, moet de navigatie instellen op Kievitsweg, Almere. Of ga naar de A27 en verlaat deze bij afrit 37 (Almere-Hout) of de A6 bij afrit 6. Daarna is het simpel de borden volgen. Openingstijden Donderdag 22 mei Vrijdag 23 mei Zaterdag 24 mei

Mooi Vak Man De mensen van de Mooi Vak Man-campagne zijn ook prominent aanwezig op de TKD, met een echte PK-meting voor machinisten en andere werkenden in de cumelasector. In de stand kan iedereen zijn Persoonlijke Kracht laten testen met een meting van je BMI (of je niet te zwaar bent), een vetpercentagemeting (voor de echte sixpacks), een bloeddrukbepaling (zonder uitvoerder in de buurt) en een ogentest (of je alle opdrachten kunt lezen). Voor wie dat voor elkaar heeft - en eigenlijk voor iedereen - is er nog de PK Profswedstrijd, om de echte koning van het Almeerderzand te vinden. Het is een behendigheidswedstrijd waaraan iedereen kan meedoen. Elk dagdeel wordt er een winnaar bepaald, die een miniatuur ontvangt.

Ontbijtsessie Op vrijdagmorgen is er voor leden van CUMELA Nederland een speciale ontbijtsessie. Deze begint om 8.00 uur en zal duren tot de beurs open gaat. Aan de orde komen het rapport dat door TNO is opgesteld over de mogelijkheden tot brandstofbesparing in de grondverzetsector en het diefstalprobleem waarmee we in onze sector regelmatig te maken hebben. Elders in Grondig heeft u daar al uitgebreid over kunnen lezen. Tijdens deze bijeenkomst zal Herman Arissen van CUMELA Verzekeringen ingaan op de mogelijkheden om diefstal te voorkomen of tegen te gaan. Hij zal daarbij ook de resultaten van de brandstofenquête toelichten. Aanmelden voor deze bijeenkomst kan via de website van CUMELA Nederland.

10.00-21.00 uur (entree tot 20.00 uur) 10.00-18.00 uur (entree tot 17.00 uur) 8.00-16.00 uur (entree tot 15.00 uur)

Opnieuw is de organisatie van de TKD erin geslaagd om een terrein te vinden waar de aard van de beurs onveranderd overeind blijft, namelijk een beurs waar machines werken en waar je zelf een rondje kunt rijden op een trekker met dumper, een vrachtwagen of een ander type zelfrijder. De nieuwe locatie Hoonhorst ligt in Almere vlakbij de A27 en is vanuit heel Nederland goed en eenvoudig te bereiken. Het terrein wordt momenteel ingericht met kavelpaden van Stelcon-platen, een afzetting met hekken en direct daarnaast een parkeerterrein. Iedereen kan dus met de auto dicht bij de toegang kan komen. Er blijft wel een centrale entree, want de organisatie gaat dit jaar over op het registreren van alle bezoekers. Wie wachtrijen bij de toegang wil vermijden, doet er goed aan om zich vooraf via de website te registreren (www. tkd.nl en daar de button ‘Registreren bezoeker’ aanklikken). Na inschrijving ontvangt u een e-mail met daarin het toegangsbewijs, zodat u direct kunt doorlopen. Twee weken voor de beurs kon de organisatie al een nagenoeg uitverkocht evenement melden. Met ruim 150 exposanten is het aantal standhouders iets kleiner dan twee jaar geleden, maar daar staat tegenover dat de gereserveerde standruimte groter is. In totaal is de beurs dus minimaal zo groot als de vorige editie.

GRONDIG - Mei 2014

ondernemen met

vaktechniek

GRONDIG.COM

JAN VEENHUIS JENZ-HOOGKIPPERCOMBINATIE

NIEUWE JCB 457-WIELLADER MET MTU-POWER

Jan Veenhuis presenteert de JVHK 1600, een twintigkuubs hoogkipper met een volledig ge誰ntegreerde Jenzversnipperaar. Veenhuis heeft van de Jenz in feite alleen de wielas verwijderd. Het originele frame is ge誰ntegreerd in de JVZH 1600 via een DIN-plaatconstructie in combinatie met een verlengd subframe. Dat heeft als voordeel dat de originele aandrijving is gebleven en dat de machine bij inruil relatief eenvoudig in zijn geheel terug te zetten is.

Geheel vernieuwd voor de stap naar Stage IV is deze JCB 457-wiellader. Niet alleen heeft de Cummins-krachtbron plaatsgemaakt voor een MTU-motor, ook de cabine en de rest zijn opvallend vernieuwd. JCB Benelux gaat proberen deze nieuwe krachtpatser met zijn opvallende cabine op de TKD te krijgen.

NIEUWE YANMAR SV-SERIE KOMT

GOHARVEST-APP VAN JOHN DEERE

De nieuwe Yanmar SV-serie minigraafmachines is volledig in Europa ontwikkeld en geproduceerd. Dat is de boodschap die Yanmar een selecte groep Europese verhuurbedrijven meegaf tijdens de voorintroductie van de nieuwe Yanmar SV26 in Belijn. Deze compacte 2,6-tonner is de eerste van een nieuwe lijn Yanmars.

De nieuwe John Deere GoHarvest-app voor mobiele telefoons is nu verkrijgbaar als gratis download voor smartphones en tablets. Met deze nieuwste toepassing kunnen bestuurders in het veld de afstelling van hun maaidorser eenvoudig optimaliseren en hebben ze altijd de door John Deere aanbevolen instellingen bij de hand.

FLINK ZUINIGER METSO LOKOTRACK LT1213

CASE KOMT MET NIEUWE F-SERIE COMPACTE WIELLADERS

BIA Zutphen introduceert de nieuwe Metso Lokotrac LT1213. De Lokotrac is een volledig uitgeruste mobiele slagbreker die volgens Metso maar liefst een 25 procent lager verbruik ten opzichte van de voorgaande versie. Een verbruik dat door tal van aanpassingen in techniek en aansturing is gerealiseerd.

GRONDIG - Mei 2014

Een tipje van de sluier heeft Case al opgelicht van de nieuwe F-serie compacte wielladers voor de klasse van vier tot zes ton. Het gaat om de 21F, 121F, 221F en 321F, die de E-seriemodellen gaan vervangen. Case heeft deze modellen compleet onder handen genomen. De F-serie compacte wielladers wordt eind dit jaar op de Europese markt verwacht.

NIEUWE KOBELCO-MINI’S Kobelco timmert flink aan de weg, getuige nu alweer de derde introductie in korte tijd, dit keer met de lancering van drie nieuwe minigraafmachines. Het betreft de in Japan gebouwde SK27SR-, SK30SR- en SK35SR-binnendraaiers. De nieuwkomers worden door Kobelco Europe per direct in de markt gezet.

HITACHI KOMT MET ZW180-5

Hitachi zet de nieuwe ZW180-5 wiellader in de markt. Deze vijftientons wiellader, die is voorzien van een 126 kW (169 pk) sterke Cummins QSB-6,7-litermotor, is speciaal voor de Europese wensen ontwikkeld. Dat zie je terug aan diverse oplossingen voor zuiniger en efficiënter werken.

VOLVO SERIE H-WIELLADERS KOMT Kuiken presenteert als eerste Volvo CE-importeur van Europa de nieuwe L150H-wiellader met Stage IV-motor ‘en public’ tijdens de TKD! Om de Stage IV-normen te halen, heeft Volvo SCR-technologie toegevoegd.

CAO & ZO Het vroege voorjaar Na een uitzonderlijk zachte winter zitten we nu alweer in een vroeg en aangenaam voorjaar. We hopen dat deze weersomstandigheden ook een gunstige uitwerking hebben op de bedrijven in de cumelasector, maar we weten dat daarvoor meer nodig is dan alleen goed weer. Goed en rendabel werk, economische vooruitgang en beheersbare kosten moeten de bedrijven de mogelijkheid geven weer uit het economische dal te kruipen. We horen hier en daar al weer wat voorzichtig positieve geluiden, maar helaas worden we ook nog dagelijks benaderd door ondernemers die advies en hulp vragen omdat ze hun medewerkers - of een deel daarvan - toch niet in dienst kunnen houden. Er is dus nog geen sprake van een stabiele positieve vooruitgang en voorzichtigheid blijft geboden. Dit jaar zijn de onderhandelingen voor de CAO LEO ook vroeg begonnen. De huidige cao loopt tot en met 30 juni 2014 en er moeten nieuwe afspraken worden gemaakt voor de periode daarna. De werkgevers hebben ons duidelijk gemaakt dat er grote behoefte is aan meer flexibiliteit bij de inzet van uren van het personeel, dus is dat een belangrijk cao-onderwerp. Niet voor de eerste keer ligt dit op tafel. De omstandigheden zijn echter gewijzigd. Het gaat niet meer alleen om het opvangen van seizoensinvloeden, maar ook om het opvangen van de gevolgen van de crisis. Werken vallen weg of kunnen alleen tegen lagere prijzen worden aangenomen. Er zit steeds minder werk in de orderportefeuilles, waardoor de toekomst onzeker wordt en de zorg om het behoud van de dienstverbanden voor de club vaste medewerkers groeit. Het verklaart de noodzaak van flexibiliteit en samen met de werkgeversdelegatie die de caoonderhandelingen begeleidt, hebben we een voorstel voor een urencontract (jaarurenmodel) voorgelegd. In de onderhandelingen met de vakbonden zullen we moeten zien of we tot overeenstemming kunnen komen. Daarnaast moeten we ook aandacht besteden aan andere ontwikkelingen. Van belang is dat we afspraken maken over ouderen die steeds langer in het arbeidsproces blijven door het opschuiven van AOW en pensioen, maar nog niet zo duurzaam inzetbaar zijn dat ze dit helemaal op eigen kracht kunnen halen. Daarnaast moeten we rekening houden met veranderingen in het onderwijs en de invoering van het T-rijbewijs, die gevolgen hebben voor de vakopleidingen van onze toekomstige medewerkers. De vakbonden op hun beurt willen graag inkomensverbetering, dus u begrijpt: we hebben dit vroeg ingezette voorjaar met z’n allen nog hard nodig om alle uitdagingen van de komende tijd aan te gaan.

Riet Zweistra Adviseur personeelsmanagement CUMELA Nederland

GRONDIG - Mei 2014

ondernemen met

vaktechniek

TKD

Stage IIIb-machines zijn zuiniger Analyse van het brandstofverbruik van 20-25 tons rupsgraafmachines Het brandstofverbruik verlagen kan door de nieuwste generatie Stage IIIb-graafmachines aan te schaffen. Deze draaien volgens de fabrikanten ongeveer tien procent zuiniger dan hun Stage IIIa-voorgangers en mogelijk nog zuiniger dan oudere machines. We hebben de veranderingen geïnventariseerd en wat gerekend. De leverancier met de meest verrassende plaat hebben we de openingsplaat beloofd. Dat is Case geworden met deze op de vorige TKD genomen foto’s met daarop de eerste Stage IIIb-machines, die werden uitgeleverd aan ondernemers die toen al meteen investeerden in Stage IIIb-techniek. Treffend voor het verhaal. Het past bij een typerende opmerking van een ondernemer die toch nog een paar centen probeert te verdienen in deze taaie tijden: “Het enige waarop ik nog kan besparen, is het brandstofverbruik. De rest staat eigenlijk al vast.” Natuurlijk is het brandstofverbruik nooit in harde cijfers uit te drukken, omdat het verbruik afhankelijk is van de sterk variërende inzet, de uitrusting en de vaardigheid van de machinist, maar de tendensen zijn wel aan te geven.

Stage IIIb lijkt ongunstiger Hoe zat het ook alweer? Met de intrede van de emissie-eisen

GRONDIG - Mei 2014

zijn de grenswaarden voor de uitstoot van roet en NOx in stappen verlaagd. Voor Stage II en IIIa konden fabrikanten dat nog redelijk redden met geavanceerde inspuitsystemen, optimalisering van de verbranding en uitlaatgasregeneratie (EGR). Voor Stage IIIb werd het lastig. Daarvoor moest het NOx-gehalte worden gehalveerd en de roetuitstoot op de definitieve lage Stage IV-waarde worden gebracht (van 0,2 naar 0,025 gram per kWh). In de motor oplossen van beide was heel moeilijk. Het was kiezen uit twee routes: óf het roetaandeel in de motor verlagen en de NOx na de motor (met een SCR-unit en AdBlue) oplossen, óf de NOx in de motor oplossen en het roet na de motor via een dieseloxidatiekatalysator, al dan niet in combinatie met een roetfilter. Om AdBlue zo lang mogelijk buiten de deur te houden, hebben de grondverzetfabrikanten vanaf het begin besloten om voor de weg naar Stage IV de NOx in de motor op te lossen

en het roet via het roetfiltertraject na de motor. Deze keuze heeft de logische consequentie dat de motor kouder moest worden gemaakt om de NOx in de motor op te lossen. U herkent het vast: ruimtevretende grotere koelers, uitlaatgasregeneratie en roetfilterunits. Kouder betekent automatisch een minder goede verbranding, dus meer roetproductie en dus een lager verbrandingsrendement. Vooraf werd dus veelal gesuggereerd dat de overgang naar Stage IIIb zeker een hoger brandstofverbruik zou gaan opleveren. De meeste Stage IIIb-machines hebben een dieseloxidatiekatalysator en een roetfilterunit gekregen. Die reinigt zichzelf weliswaar intelligent, maar zal op termijn moeten worden vervangen. Bovendien kost het reinigen of regenereren extra brandstof en elke dag tijd. Dat voelt niet fijn, ook al stelt het procentueel niet veel voor. De vervanging na circa 4000 uur kost ook een paar centen. Er wordt gerept over € 1,- per draaiuur aan kosten. Niet aan beginnen dus, die Stage IIIb-machines? Hyundai en Liebherr redden het met dieseloxidatiekatalysator, maar zonder roetfilter. JCB haalt het voor de eigen motor zelfs zonder roetfilter en zonder dieseloxidatiekatalysator.

Andere waarheid Het verhaal ligt genuanceerder. De fabrikanten zagen de bui hangen en zijn aan de slag gegaan om de machines zuiniger te maken. Die motor is natuurlijk een uitgangspunt, maar dat wil niet zeggen dat er geen compenserende maatregelen mogelijk zijn. De fabrikanten hebben massaal gekozen voor

JCB is tot en met de JS 220 overgestapt naar de eigen Ecomax-motor, die zonder dieseloxidatiekatalysator en roetfilter de Stage IIIb-eisen haalt. De zwaardere machines hebben nog wel de bekende Isuzu-krachtbron.

een combinatie van dieseloxidatiekatalysator en roetfilter om zo de dieseloxidatiekatalysator het eerste werk te laten doen en maar eens per achturige werkdag te moeten regenereren. Dat moet de leeftijd van de roetfilters (afhankelijk van de belasting) mogelijk oprekken richting 5000 tot 6000 uur. Daarnaast hebben de fabrikanten massaal het werktoerental van de motor 100 tot 200 toeren verlaagd plus het maximum koppel naar een lager toerental (meer koppel onderin) gebracht om meer in het optimale (verbruiks)gebied te komen. Ze spelen daarmee in op de bekende leus ‘Tachtig procent toerental is tachtig procent verbruik’. Meestal ligt het werk-

Hybride-technieken Parallel aan dit verhaal spelen nog de hybride-technieken. Hierbij wordt bij het afremmen van het zwenken energie geregenereerd. Komatsu is zoals bekend een pionier. Dat merk heeft alweer de derde generatie hybrides aangekondigd (Stage IIIb-uitvoering). Ook Hitachi komt met zijn hybride in definitieve uitvoering, ook Stage IIIb. Wie de machine goed gebruikt, kan volgens beide fabrikanten tot dertig procent brandstof besparen, maar dan moet het zwenken wel maximaal worden benut. Een beperking is de hogere aanschafwaarde, die je toch moet terugverdienen. Harde getallen krijgen wij niet. In de wandelgangen wordt gerept van bedragen richting € 15.000,- tot € 20.000,- in de plus. Hitachi en Komatsu geven aan dat hun nieuwste hybrides op de Vamil/Mia-lijst 2014 staan. CUMELA Nederland waarschuwt voor teleurstellingen bij aanvragen. U moet er dus op tijd bij zijn. Als alternatief is er een hydraulische hybride, zoals Bosch die al heeft getoond. Hier wordt energie in stikstofbollen opgeslagen. Dit is een goedkoper en eenvoudiger systeem, maar de afgifte van extra energie voor de powerboost is wellicht wat minder. Afwachten. Liebherr en Sennebogen hebben inmiddels op de overslagmachines op de hefcilinders een opslag- en afgiftesysteem van energie in stikstofcilinders. Een eenvoudig systeem, waarmee tot 25 procent diesel te besparen is. Of het nu elektrisch, hydraulisch of via zo’n stikstofcilinderoplossing is, al deze methoden hebben gemeen dat de piekvermogens worden weggehaald door vrijkomende energie op te slaan en opnieuw te gebruiken. Dat scheelt niet alleen de brandstofslurpende piekbelastingen, maar bovendien kan de fabrikant een lichtere en zuiniger motor monteren, die dan constanter in een gunstiger deellastgebied werkt.

GRONDIG - Mei 2014

ondernemen met

vaktechniek

TKD toerental ergens rond de 1700 tot 1900 toeren per minuut, in plaats van 2000 toeren of meer. Uiteraard zijn de inspuitsystemen, het inwendige van de motor en de regelsystemen ook doorontwikkeld. Er zijn fabrikanten die zijn overgestapt naar een nieuwe, moderne generatie motoren (zoals de JCB Ecomax en de nieuwe MAN Liebherr). Verder is er het nodige gedaan om de regeling van motor en hydrauliek te verfijnen, onder meer voor een snellere respons en het eerder terugbrengen van het motortoerental naar ideale (zuiniger) waarden. Dit gaat meestal in combinatie met hydrauliekpompen

Stage IV nog beter We krijgen Stage IV nog. In die stap wordt de NOx-uitstoot drastisch verlaagd van 2,0 naar 0,4 gram per kWh. Die stap kunnen de motorfabrikanten niet meer halen zonder SCR-unit. Voor de grondverzetsector betekent dat dus de massale intrede van SCR en AdBlue. Het is nog niet helemaal duidelijk hoe dit allemaal gaat, maar je mag ervan uitgaan dat veel fabrikanten de motoren weer heter zullen maken (niveau Stage II) voor een betere verbranding, om zo de roetfilters te elimineren. Met een hetere motor wordt het roetprobleem (weer grotendeels) in de motor opgelost en wordt het laatste beetje met een onderhoudsarme dieseloxidatiekatalysator geëlimineerd. Daarna een SCR-unit met AdBlue om de NOx in de uitlaat op te lossen, is wat het lijkt te gaan worden. Omdat deze motoren heter worden, zal ook het brandstofverbruik kunnen dalen. De eerste fabrikanten hebben al gemeld rigoureus toe te gaan naar SCR-only-oplossingen, zoals FPT (Fiat Powertrain Technologies) dat al jaren doet. De motor wordt hier extra heet gemaakt om zo het roetprobleem geheel in de motor en het NOx-probleem geheel in de uitlaat op te lossen. Je hebt dan wel meer AdBlue nodig (circa zeven tot negen procent wordt genoemd, tegenover twee tot vier procent voor systemen met een dieseloxidatiekatalysator en roetfilter). Volvo Penta past het al toe op Stage IIIb-motoren. Niet te verwarren met Volvo Construction Equipment, dat voor het niet-AdBlue-traject koos. De V6- en V8-motoren van Deutz hebben ook al alleen AdBlue en Liebherr heeft aangekondigd om voor zijn eigen motoren voor Stage IV ook op SCR-only over te stappen. Er wordt verwacht dat de nieuwe generatie Stage IV-machines mogelijk nog eens vijf procent zuiniger kan zijn dan de huidige Stage IIIb-generatie. De eerste Stage IV-machines in het zware segment zullen op de TKD staan. Bij Stage IV komen de SCR-systemen (AdBlue). De verwachting is dat fabrikanten de motoren dan weer heter zetten om de roetfilters te elimineren. Er zijn er die puur naar SCR-only gaan, zoals Liebherr.

GRONDIG - Mei 2014

met een extra hoge opbrengst om de toerenverlaging te compenseren en meer dan dat om ook de hydrauliekpompen in een zo gunstig mogelijk bereik te laten werken. Verder zijn continue druk- en opbrengstmetingen gekoppeld aan het motormanagement om olie niet onnodig rond te pompen, zoals dat bij eerdere generaties zonder die elektronische koppeling van motor en hydrauliekregeling het geval was. Hitachi heeft hiervoor zelfs een extra derde pomp bij geplaatst. Verder zijn hydrauliekregelingen verfijnd, met minder kleppen, minder weerstand in ventielenblokken, dikkere (retour) leidingen, intelligentere regelingen en hergebruik van energie, vaak nog aangevuld met auto-stationair en een automatische motorstop die af-fabriek aanwezig zijn. Voertuigvolgsystemen zijn ook gemeengoed geworden op vrijwel alle merken Stage IIIb-machines, als nuttige tool om een beter inzicht te krijgen in het verbruik en de inzet en dit terug te kunnen koppelen met de machinisten. De meest merken leveren het nu standaard. Alleen bij Doosan ontbreekt dit nog. En dan zijn er vaak een aantal regelingen - lees: eco-standen - toegevoegd en of verfijnd. Al die zaken bij elkaar geven volgens de fabrikanten bij de Stage IIIb-machines een flinke efficiëntiestap. Zo door elkaar wordt een brandstofbesparing van circa tien procent aangegeven. De verbruikswaarden lopen uiteen van grofweg veertien tot achttien liter per uur. Dat scheelt toch ruwweg twee liter per draaiuur ten opzichte van Stage IIIa-techniek; soms iets minder, maar dikwijls ook meer. Ten opzichte van oudere modellen die normaal gesproken de hele dag in P-mode voluit loeien, zijn de besparingen forser. Hier kan het verschil in brandstofverbruik zo oplopen tot zes liter of meer per uur.

Rekenwerk Toch even rekenen. Op een rupskraan in de klasse rond de 20 tot 25 ton schrijf je na 10.000 draaiuren in zes tot zeven jaar gemakkelijk rekenend rond de ton af, afhankelijk van merk, zwaarte en uitvoering. Stel dat je in die periode twee liter per uur aan brandstof bespaart, dan resulteert dat in 20.000 liter à € 1,25 is € 25.000,- minder aan brandstofkosten. Dat is ruim anderhalf jaar afschrijving gewonnen! De meeste Stage IIIb-machines hebben auto-stationair en een automatische motorafslag. Het percentage onbelast stationair draaien verschilt natuurlijk per inzet. Twintig tot veertig procent is een veel genoemde bandbreedte. Onder de twintig procent stationair komen, is niet gemakkelijk, maar er zijn er ook die over de vijftig procent gaan. Vaak is het wachten op de volgende dumper of vrachtwagen. Soms kan het niet anders, denk aan het pijpen leggen. De motorstop functioneert altijd na een paar minuten, afhankelijk van de instelling. Je kunt dus niet het volledige aandeel stationair winnen met een automatische motorstop. En… de machinist kan het uitschakelen voor de gevallen dat het (hem) niet gewenst is. Twintig procent besparen wordt mogelijk geacht voor wie

een hoog aandeel stationair draaien heeft. Wie al weinig stationair draait of in voorkomende gevallen de motorstop zal uitschakelen (even uitstappen, hijswerk), zal met moeite vijf procent pakken. Denk bijvoorbeeld aan de gemakkelijke machinist die bij het uitstappen zijn graafmachine niet meer uitzet, omdat deze toch vanzelf stopt. Gemakkelijk rekenend betekent tien procent uitschakelen op 10.000 uur in totaal 1000 uur niet draaien en dus evenveel minder uren op de teller, minder vaak het roetfilter schoon hoeven branden, tien procent minder onderhoudskosten op jaarbasis en tien procent minder uren betalen op een werk als je de machine least. Toch driekwart jaar gewonnen op 10.000 uur, plus een beetje brandstof bespaard. Al valt dat in vergelijking met stationair draaien met circa twee liter per uur nog wel mee. Maar wie niet op de kleintjes let... Twee liter maal 1000 uur is toch ook weer € 2500,-.

Andere argumenten Een genoemd tegenargument zal bij u ook spelen. Een Stage IIIa-machine met 10.000 uur die nog prima draait, dus nog twee jaar doordraaien drukt de afschrijving meer dan het brandstofbesparingsverschil; zeg maar € 15.000,- afschrijven in die periode versus circa € 7500,- op brandstof besparen. Dan moet je wel de kosten van mogelijk extra reparaties en het risico van meer stilstand meerekenen. Spreid je die af-

De eis voor schonere Stage IIIb-machines speelt een steeds belangrijker rol. Ook een reden om uw leverancier een nieuwe en schonere te laten brengen.

schrijving uit over de hele periode, dan wint de brandstofbesparing het op jaarbasis weer. Het is maar hoe je rekent. De importeurs wijzen ons er ten slotte op dat er door opdrachtgevers in sneltreinvaart steeds vaker schonere machines worden geeist, Stage IIIb dus nu. Dat kan ook een reden zijn om voor Stage IIIb te kiezen. Shop ze op de TKD. . TEKST: Gert Vreemann FOTO’S: leveranciers

Invloed van de machinist Een heel belangrijke factor in dit verhaal is de invloed van de machinist. Er worden steeds meer opleidingen voor het nieuwe draaien gegeven. Zo geeft Hitachi bijvoorbeeld een cursus waar de machinist voor de verschillende werkmodes en handelingen direct het actuele brandstofverbruik kan aflezen en dus vergelijken. Hij leert proefondervindelijk en ziet direct resultaat. Dit moet machinisten die gewend zijn vanuit powerstand altijd maximaal te draaien leren dat er met de nieuwste technieken in eco-stand en het werken volgens de nieuwe inzichten flink te besparen is met behoud van capaciteit. Dat gaat verder dan de eco-stand. Denk hierbij ook aan de plaatsing van de machine, de methode van graven, bakken en tools, en onnodig hoog en zwaar hijsen of reiken. En natuurlijk leert de machinist om de mogelijkheden die de Stage IIIb-machines in zich hebben eruit te halen. Ook hier hoor je dat machinisten na een cursus met regelmaat besparingen laten noteren van twee tot drie liter per uur op dezelfde machine. Er zijn er echter ook die al zuinig werken. Die besparen amper. Niet alleen het percentage bekijken en vergelijken dus, maar zeker ook de absolute waardes. Hier wordt aan toegevoegd dat, wil je zo’n training echt effectief laten zijn, niet alleen de machinisten aanwezig moeten zijn, maar ook medewerkers in de uitvoering, de projectleiding, de eigenaren, et cetera. Ze moeten zich er met z’n allen bewust van zijn hoe de vork in de steel zit. Er zijn ‘rondom de machinist’ nog veel mensen die denken dat een graafmachine vol wordt benut als die maximaal staat te loeien.

Met een goede machinistentraining vallen liters te besparen. Hier geeft Hitachi zo’n training, waarbij de machinisten direct het verbruik aflezen en dus het effect van het nieuwe draaien zelf ervaren.

GRONDIG - Mei 2014

ondernemen met

vaktechniek

TKD

De merken Vergelijking Stage IIIa versus IIIb bij 20-25-tons rupsgraafmachines Alle merken hebben de machines flink aangepakt bij de overgang van Stage IIIa naar Stage IIIb. Dat is onze conclusie nadat we een rondje hebben gemaakt. We lopen van elk merk dat de wijzigingen heeft doorgegeven de belangrijkste daarvan even na met daarbij de opgegeven besparing. De beide hybride-machines hebben we apart gepakt. Zo heeft u alvast wat handvatten om op de TKD gerichter te kunnen shoppen.

CASE C-SERIE Advanced Energy Management noemt Case Construction Equipment de veranderingen die zijn doorgevoerd bij de Stage IIIb-C-serie-graafmachines. De 5,2-liter-Isuzu-viercilinder heeft een gecombineerde dieseloxidatiekatalysator-roetfilterunit. Regenereren gebeurt door de timing van de motor even iets heter te zetten en dan extra brandstof in de motor te spuiten. Het motortoerental is verlaagd naar maximaal 1800 toeren. Verder heeft de machine auto-stationair (na vijf seconden) en auto-stop (na drie minuten). De Case heeft een lichtere, maar wel even sterke giek gekregen, met een veranderde geometrie om met minder kracht dezelfde laadprestaties te halen. Er is regeneratie op de hydrauliek toegepast. Verder heeft Case de nodige automatiek toegepast op de drukregelingen bij het graven om de machinist te ontlasten en het graven efficiënter uit te voeren. Case Construction Equipment meldt een brandstofbesparing van tien procent ten opzichte van Stage IIIa-machines.

CATERPILLAR 300 E De Cat C6.6 Acert-motoren halen de Stage IIIb-eisen met een dieseloxidatiekatalysator-roetfilterunit met opgebouwde regeneratie-unit in combinatie met EGR. Cat heeft ten opzichte van de Stage IIIa-D-serie het motormanagement verbeterd en het maximum toerental verlaagd van 1980 naar 1800 toeren per minuut. In ecomodus draait de motor 1600 toeren. Het stationaire toerental is verlaagd van 980 naar 800 omwentelingen per minuut. Automatic Engine Speed Control verlaagt het motortoerental met 100 toeren als de machine meer dan vijf seconden niet is belast. Het hydraulisch vermogen in de hoge stand is met circa 7 kW (10 pk) verhoogd, het hefvermogen is met zes procent toegenomen. Er zijn efficiëntere ventielenblokken geplaatst. De regeneratie wordt geregeld met een efficiënter ventiel, dat elektronisch wordt geregeld. Bij de D-serie was dat nog mechanisch. De prioriteitsventielen van de E-serie worden elektronisch aangestuurd door de computer. Caterpillar claimt een minimaal tien procent lager brandstofverbruik. De fabrikant levert ook een voertuigvolgsysteem.

GRONDIG - Mei 2014

DOOSAN DX LC-3 Doosan claimt geen grote besparingen, omdat de Stage IIIa-machines al zuinig zijn dankzij regeneratie op het graafwerk en een zuinige Isuzuzescilinder. Doosan heeft een gecombineerde dieseloxidatiekatalyatorroetfilterunit en een automatische elektrische fan geplaatst, het motorvermogen verhoogd en de krachtbron flink meer koppel onderin gegeven. Verder is het maximum toerental circa 100 toeren verlaagd, is de regeling naar auto-stationair verbeterd en is het stationair toerental teruggebracht naar 800 toeren per minuut. De hydrauliekpompen zijn meer vergroot dan de toerendaling vergt. De hoofdregelklep van het hydraulieksysteem en de regeling zijn verbeterd om opbrengst, druk en toerental beter af te stemmen op de gewenste belasting. Er is een ecometer op de monitor geplaats om de machinist te laten zien hoe zuinig hij werkt. Doosan levert motorstop als optie. Een voertuigvolgsysteem heeft Doosan niet. De fabrikant verwacht dat de Stage IIIb-modellen circa vijf procent zuiniger zijn.

HITACHI ZAXIS -5 Ten opzichte van de -3-machines is er een derde hydrauliekpomp bij geplaatst, die voornamelijk is bedoeld voor het zwenken. Deze extra capaciteit is benut door zo het motortoerental constant lager - rond de 1800 toeren per minuut - te houden en ruim olie te hebben voor alle functies, ook bij het tegelijkertijd gebruiken daarvan. Hitachi combineert de opbrengsten van de pompen elektronisch om zo het maximale rendement te halen. Daarnaast heeft Hitachi het al aanwezige regeneratiesysteem op de graafarm verder verfijnd. De fabrikant heeft daarbij voor de -5-machines de leidingen vergroot en de hydrauliekblokken verbeterd. De Isuzu-viercilinders hebben een gecombineerde dieseloxidatiekatalysator-roetfilterunit gekregen. Die wordt geregenereerd door tijdens de uitlaatslag brandstof in de motor te spuiten. Volgens Hitachi zijn de Stage IIIb-modellen in P-mode negen procent en in eco-mode achttien procent zuiniger dan de Stage IIIa-modellen in P-mode.

HYUNDAI R LC-9

JCB JS

Hyundai monteert in deze klasse 6,7-liter-Cummins QSB-zescilindermotoren. Deze motorfabrikant heeft de speciale onderhoudsvrije Cummins Compact Catalyst-unit ontworpen om de Stage IIIb-eisen te halen zonder roetfilter. Deze unit is onderhoudsvrij en gaat in principe een motorleven lang mee. De motor is intern verbeterd, er werd een nieuw brandstofsysteem gemonteerd en er is een eco-mode van de motor bij gekomen. Verder is er voorzien in een automatische stationairregeling, die ook handmatig te activeren is. Het toerental van de koelventilator wordt nu automatisch gestuurd. De hydrauliekpompen zijn vergroot. Op het zakken en knikken van de giek is hydrauliekregeneratie toegepast. Verder zijn de regelkleppen verbeterd voor minder weerstand en een betere regeling. De fabrikant claimt circa tien procent brandstofbesparing ten opzichte van de vorige generatie.

JCB heeft voor de modellen tot en met 22 ton de Isuzu-motor vervangen door de eigen 4,8-liter-JCB Ecomax-motor. Deze haalt de Stage IIIb-eisen zonder roetfilter en zonder dieseloxidatiekatalysator. Deze hoog-koppelmotoren draaien maximaal 1800-2000 toeren per minuut en stationair 800 toeren. JCB heeft de pompregeling zo aangepast dat de motor volledig wordt belast. De elektronica zorgt ervoor dat puur op vraag olie wordt afgegeven. Eco-mode-functies had de JCB al, maar die zijn nu de standaardinstelling geworden. De pompen hebben relatief capaciteit over om in het meest efficiĂŤnte werkgebied te werken. JCB had al hydrauliekregeneratie op de vorige serie. De fabrikant heeft de uitvoering van de giek (deep profile) aangepast om met minder drukken dezelfde hef- en opbreekkracht te leveren. Zaken als autostationair en een voertuigvolgsysteem zijn standaard. Auto-motorstop is een optie. JCB verwacht dat de brandstofbesparing met de eigen motor boven de tien procent uitkomt.

GRONDIG - Mei 2014

ondernemen met

vaktechniek

TKD

KOBELCO SK LC-9 Kobelco is nieuw op de markt met de Stage IIIB-9-serie en heeft dus eigenlijk geen referentie. Toch is die er natuurlijk wel. Kobelco werkt met voor het grondverzet aangepaste 5,1-liter-viercilinder-Hino-vrachtwagenmotoren. Deze halen de emissieeisen met EGR en een dieseloxidatiekatalysator-roetfilterunit. Voor de regeneratie word er extra brandstof in de motor gespoten. Kobelco heeft voor de -9-serie het hydraulieksysteem verbeterd. Zo is de retourdruk verlaagd door minder weerstand in het hele systeem. De aansturing van motor en pompen is verbeterd. Verder is er een eco-mode bij gekomen plus auto-stationair- en auto-stopfuncties. In eco-mode is het motortoerental verlaagd van 2100 naar 1800 omwentelingen per minuut. Kobelco spreekt ten opzichte van de Stage IIIa-8-seriemachines over een brandstofbesparing van circa vijf procent bij het werken in dezelfde mode en circa vijftien procent bij het werken in eco-mode. De machines zijn standaard uitgerust met een voertuigvolgsysteem.

KOMATSU PC-10 De 6,7-liter-zescilinder-Cummins Komatsu heeft een gecombineerde dieseloxidatiekatalysator-roetfilterunit gekregen. Voor de regeneratie daarvan spuit Komatsu extra brandstof in tijdens de uitlaatslag. Het maximum motortoerental is verlaagd van 2000 naar 1800 omwentelingen per minuut. Verder gaat de machine standaard direct terug naar stationair toerental als hij langer dan vijf seconden onbelast draait. Auto-stop na vijf minuten stationair draaien is als optie leverbaar. Komatsu werkt niet met hydrauliekregeneratie op het graafwerk. De fabrikant heeft gekozen voor een extra dikke retourleiding om zo de weerstand te verminderen. Komatsu werkt met extra grote hydrauliekpompen om de motor zo in een efficiënt gebied te laten werken. Verder is er een Economy-stand bij gekomen voor aanbouwdelen en een instelbare E-mode. Komatsu geeft voor de Stage IIIa10-machines een brandstofreductie op van tien procent ten opzichte van Stage IIIa-8- machines.

LIEBHERR R900 C Liebherr heeft voor de 20-25-tons klasse de nieuwe MAN Liebherr-4,8-literviercilindermotor geïntroduceerd. Dit is een door beide bedrijven samen ontwikkelde nieuwe krachtbron met als basis een MAN-onderblok. Deze krachtbron haalt met EGR en dieseloxidatiekatalysator, maar zonder roetfilter de Stage IIIb-eisen. Deze krachtbron vervangt de bekende Liebherr-6,8liter-viercilinder-krachtbron. Op hydrauliekgebied had Liebherr voor de Advanced-modellen R906 en 916 al een efficiëntieslag gemaakt. Voor Stage IIIb zijn er verfijningen doorgevoerd in deze regelingen. Zo zijn er bijvoorbeeld een aantal ventielblokken in de retour weggelaten en heeft de machine auto-stationair en auto-stop gekregen. De laatste hoeft alleen maar geactiveerd te worden. Liebherr levert de machine met een voertuigvolgsysteem. De fabrikant geeft aan dat deze rupskranen in vergelijking tot de voorganger meer dan tien procent zuiniger zijn geworden.

GRONDIG - Mei 2014

LIUGONG 900 E

VOLVO EC D-SERIE

LiuGong heeft nieuwe graafmachines voor de Europese markt aangekondigd. In de 20-25 tons klasse vallen de nieuwe E-serie-graafmachines 922E en 925E, de opvolgers van de huidige 922LC en 925LC. LiuGong maakt hierbij gebruik van de flexregeling, waarbij de nieuwe E-serie-machines voldoen aan Stage IIIb. De fabrikant bereikt deze normen door gebruik te maken van de Cummins QSB6.7-motoren met 130 kW (177 pk). Hiervoor gebruiken LiuGong en Cummins een combinatie van een gekoeld EGR-systeem, een hogedruk-commonrailsysteem en het Cummins Particulate Filter. Gebruikers die - uit kostenoverweging of om technische redenen - de stap naar Stage IV willen uitstellen, kunnen nieuwe Stage 3b- en zelfs Stage 3a-machines geleverd krijgen. Volgens LiuGong zal Stage 3b vergeleken met Stage 3a een brandstofbesparing opleveren van vijf tot acht procent, mede door de toepassing van het geavanceerde Intelligent Power Control-systeem en een auto-stationairsysteem.

Volvo heeft voor de D-serie het motorvermogen van de Volvo V-Actzescilinder met circa tien procent en het koppel met ruim zestien procent verhoogd, vooral onderin om meer in het efficiënte werkgebied te kunnen werken. Volvo haalt de Stage IIIb-eisen dankzij EGR en een dieseloxidatiekatalysator-roetfilterunit met automatische regeneratie zonder vermogensverlies. De motoren draaien nu maximaal 1800 omwentelingen per minuut en in de toegevoegde eco-mode met minder toeren. Volvo heeft standaard een auto-stationairregeling. Auto-stop is leverbaar. Het hydraulieksysteem is geoptimaliseerd voor minder weerstand in het systeem en snellere cyclustijden. Volvo werkt met hydrauliekregeneratie van de bak met giekprioriteit en heeft een speciaal nivelleerventiel voor bijvoorbeeld sloop, trillen of harde ondergrond. De ventielen worden elektronisch aangestuurd. Volvo levert standaard een voertuigvolgsysteem. De Zweedse fabrikant claimt een brandstofbesparing van circa tien procent ten opzichte van de C-serie.

DE BEIDE HYBRIDE-MACHINES Op de TKD zullen er twee hybride-machines draaien. In detail de belangrijkste maatregelen en de aangegeven besparingen volgens de opgave van de fabrikanten. Komatsu HB 215-2 Op de TKD komt de opvolger van de Komatsu HB215LC-1 op de markt. Deze -2 heeft dezelfde hybridetechniek als de -1, maar dan ingebouwd op een -10-machine. Deze is iets zwaarder geworden en de hybride-techniek wordt nu volledig modulair ingebouwd. De -2-hybride heeft ten opzichte van een normale -8 geen zescilinder, maar Komatsu-4,5-liter-viercilindermotor. De hybride kan daarmee toe omdat er naast een hybride-functie op het zwenken ook een hybride-motor-generatorunit tussen motor en pompunit zit. Voor extra vermogen (boost power) wordt deze unit ingeschakeld. Komatsu geeft nadrukkelijk aan dat de hybride het best tot zijn recht komt bij werk waarbij wordt gezwenkt. Daarnaast werkt de machine dankzij de elektrische ‘boost power’ op de hydrauliek met lagere (stationaire) toerentallen. Voor het werken in omstandigheden waarbij het zwenken wordt benut, geeft Komatsu een brandstofbesparing op van circa 25 procent ten opzichte van de conventionele -10-machine.

Hitachi ZH 200 Hybrid De hybride van Hitachi is in feite een standaard Zaxis-5-machine met een opgebouwde hybride-unit. Deze unit is zo opgebouwd dat deze er (bij export naar derdewereldlanden) in zijn geheel weer af kan. De hybride werkt op het zwenken. Ook Hitachi geeft nadrukkelijk aan dat de hybride het best tot zijn recht komt bij werk waarbij wordt gezwenkt. De unit is daar tussen de hydraulische zwenkmotor gemonteerd. De hybride-unit wordt eerst aangesproken. Als deze alle kracht levert, hoeft de hydrauliekmotor automatisch niets te doen. Bij de verdeelkast voor de pompunit, direct achter de motor, is parallel een generator-elektromotor gemonteerd om bij de opstart stroom te leveren en energie te genereren en af te geven aan de hydrauliekpompen. Hitachi spreekt hier over zeventien procent extra brandstofbesparing ten opzichte van de -3-modellen, boven op de negentien procent die de machine in eco-mode al levert.

GRONDIG - Mei 2014

D E P T H M A S T E R

Nieuwe oplossingen voor Grondverzet, Weg- en Waterbouw Bezoek ons op de TKD!

Leica Geosystems B.V. 088 00 18 000 | Wateringen | Nederland www.leica-geosystems.nl

AMAZONE grondbewerking AMAZONE is de uitvinder van het Cost Cutting Concept. Dit concept gaat uit van een conserverende grondbewerking, waarbij het bodemleven zoveel mogelijk met rust gelaten wordt. Meerjarige proeven hebben wetenschappelijk bewezen, dat de opbrengsten zeker niet lager zijn dan bij conventionele bewerkingsmethoden, maar dat de input aan energie (brandstof), arbeid en machinekosten veel lager is. Dat betekent dat de akkerbouwer aan de kostenzijde behoorlijk bespaart, zonder concessies te doen aan de hoogte en de kwaliteit van de oogst.

kampsdewild.nl

589317 c - KdW adv Amazone grondbewerking Grondig.indd 1

Bezoek onze stand nr.87 tijdens TKD Nobelhorst op 22, 23 of 24 mei!

10-04-14 12:40

ondernemen met

vaktechniek

GEBRUIKERSERVARING

Groot graafbereik Proefdraaien met de Kubota KX61-3 Proefdraaien voor de TKD met de Kubota KX61-3 is wat we samen met onze Belgische collega’s van GreenTechPower hebben gedaan. Met zijn 2600 kilogram valt deze mini in België met aanhanger net binnen de 3,5-tons klasse. Hier volgen onze ervaringen met deze machine, die over een opvallend groot graafbereik beschikt, en de reactie van een Kubota-gebruiker. Een maximaal aanhangergewicht van 3,5 ton is in België een belangrijke grens voor grondverzetbedrijven en bedrijven in de groensector. De Kubota KX61-3 is daar mede vanuit dit oogpunt een populaire machine. Dat speelt bij ons wat minder dankzij slimme BE-combinaties. En zoveel maakt het niet uit of we een KX61 of KX71 uitproberen. Als we de armen in de polssteun kunnen leggen en de joysticks van de KX61 vastpakken, overvalt ons het gevoel dat we het werk meteen in handen hebben. Kracht hoeven we niet te zoeken bij het heffen of uitgraven; die is ook op lage toerentallen aanwezig en blijft komen als die wordt gevraagd. De 2,5-tons KX61 is volgens de fabrikant de minigraver met de langste arm in zijn klasse. Kubota biedt de klant de keuze uit een arm van 1,05 of 1,30 meter. Onze machine was voorzien van de lange arm, wat resulteert in een flinke maximale graafdiepte en een ruim bereik: vanaf het maaiveld gemeten 2,74 meter diep in plaats van 2,49 meter met de korte arm, en 4,54 meter hoog in plaats van 4,36 meter.

GRONDIG - Mei 2014

Niet enkel bij het uitgraven, maar ook bij het laden van een wagen, het wegleggen van grond op een hoop of het uitgraven zijn deze extra 25 centimeters geld waard. Bij het afwerken en nivelleren van een terrein hoef je je ook minder verplaatsen en door het grotere bereik gaat het nivelleren ook sneller. Natuurlijk geeft een langere arm minder hefkracht, maar deze machine kan met de lange arm dankzij een opbreekkracht van 1,2 ton nog altijd een 500 kilogram zware leiding de baas. De Kubota heeft een slag van 80 graden links en 60 graden rechts. Voor het afwerken of voor het verplaatsen van grond of zand is de schakelaar voor de tweede snelheid op de hendel van het schuifblad een sterk punt. Het schuifblad kan daardoor immers worden bediend terwijl ondertussen de rijsnelheid wordt veranderd.

Slangen en leidingen Het valt op dat Kubota de hydrauliekleidingen goed beschermt tegen slijtage en beschadigingen. Zo is de hefcilinder voorzien van een de-

gelijke staalplaat en zijn de leidingen van de bakcilinder door de arm gelegd, waardoor ze extra goed beschermd zijn. Wel hadden deze aan de bovenkant van de arm mogen zitten. Alle olieaansluitingen op de cilinders liggen aan de zij- of binnenkant, zodat beschadigingen van buitenaf praktisch uitgesloten zijn. De slangen van de cilinder van het schuifblad zijn in twee stukken gemonteerd, waardoor ze gemakkelijker kunnen worden vervangen. Het draaistuk tussen het chassis en de arm van de machine scharniert op bussen, die gewoon kunnen worden vervangen. De hydraulische slangen die van de machine naar de arm lopen, zijn door het draaistuk gelegd, waardoor ze niet kunnen beschadigen. Het zijn kleine details, die in de praktijk zeer worden gewaardeerd. Doordat de hydrauliekleidingen op de arm mooi op een rijtje zijn vastgelegd, komen ze ook wat breder uit dan de arm. Dat beperkt het zicht op de bak in het midden of naar rechts als je met de arm aan de rechterkant van de machine werkt.

Driekwart gas Voor de aandrijving van de KX61-3 zorgt een Kubota V1505-EBH-viercilindermotor met een vermogen van 18 kW (25 pk). De druk en de opbrengst van de verstelbare axiaalpomp worden automatisch aangepast aan de belasting. Als er minder olie wordt gevraagd, gaat ook het vermogen van de motor naar beneden. Dat spaart brandstof en veroorzaakt minder trillingen en lawaai. Met de brandstoftank van 45 liter komt deze 1,5-litermotor gemakkelijk een werkdag door. Bij onze proef draaiden we meestal op driekwart gas. Dankzij de dubbele variabele hydrauliekpompen met een opbrengst van 30 liter per minuut is dat voldoende voor een hoge capaciteit. De bodemvrijheid bedraagt 30,5 centimeter en het onderstel is zodanig gevormd dat er weinig modderresten op achterblijven. De machine was na afloop snel schoongespoten. Wat ons bevalt, is de bereikbaarheid van de ventielen en stangen onder de cabine. De matjes op de vloer zijn in delen uitneembaar, waardoor de bodemplaat vrijkomt. Deze plaat kan zonder gereedschap in aparte delen worden gedemonteerd. Dit nodigt uit om de cabine snel (en regelmatiger) schoon te maken. Alle onderhoudspunten aan de motor en hydrauliek zijn gemakkelijk te bereiken via twee panelen die in één stuk open kunnen en toegang geven tot de achterklep en de zijklep rechts.

Lekker stil Kubota is altijd synoniem geweest voor functioneel en degelijk en dat is met de KX61-3 niet anders. Het zicht naar achteren over de machine is ruim voldoende voor een conventionele machine. Het is geen binnendraaier, dus we moeten rekening houden met een kontje. Dat is op zich mooi afgeschermd met vleugels op het contragewicht. Volgens de fabrikant is het geluidsniveau in de cabine bij volgas maar 77 dB(A) en dat laat zich ook voelen als we uren met de machine draaien. Het is goed uit te houden in de cabine. Plek voor een koelbox is er niet, maar die laten we gewoon in de bus staan. Het is lekker stil als je driekwart gas ‘bromt’. Natuurlijk zijn er altijd zaken die beter kunnen, maar je snapt na een dag werken wel waarom Kubota nog steeds een gewilde machine is. TEKST & FOTO’S: Peter Menten (GreenTechPower) en Gert Vreemann

Vanaf het maaiveld tot het mes van de bak gemeten konden we met de lange arm maar liefst 2,74 meter diep gaan.

De hydrauliekleidingen zijn naast elkaar op de arm gemonteerd. Dat beperkt het zicht in het midden of naar rechts wanneer we met de arm aan de rechterkant van de machine werken.

De matjes op de vloer zijn in delen uitneembaar, waardoor de bodemplaat vrijkomt. Deze plaat kan zonder gereedschap in aparte delen worden gedemonteerd.

Voor het afwerken of voor het verplaatsen van grond of zand is de schakelaar voor de tweede snelheid op de hendel van het schuifblad een sterk punt.

Geen binnendraaier, maar kort genoeg en met de opstaande beschermvleugels is de motorkap goed beschermd.

GRONDIG - Mei 2014

ondernemen met

vaktechniek

GEBRUIKERSERVARING

“Betrouwbaarheid is belangrijk” Loon- en Grondverzetbedrijf Bloemenkamp in Doetinchem is vanaf het begin dat het merk in Nederland de minigravers verkoopt Kubotagebruiker. Het bedrijf heeft ze in alle soorten en maten gehad en aan het werk, maar niet de KX61-3. Eigenaar Frans Menting van Bloemenkamp is daar helder in. “Voor het vervoer hebben we vrachtwagens, Veldhuizen-BE-combinaties en landbouwtrekkers met aanhangers. Het gewicht is geen beperking. We kiezen dan liever voor de zwaardere KX71- en KX91-modellen, waarvan we er verscheidene hebben draaien. Daarnaast hebben we de lichtere 1,5- en 1,0-ton-machines.”

Verboom heeft voor het transport van de trike een speciaal frame gemaakt, waarmee deze voor transport boven de haspel wordt geheven.

GRONDIG - Mei 2014

Menting geeft aan dat ze al die jaren wel andere merken hebben geprobeerd, maar dat ze tot dusver geen reden hebben gevonden om over te stappen op een ander merk. “De Kubota’s zijn erg betrouwbaar. Je kunt wel stellen dat de zwaardere modellen normaal gesproken ruim 6000 uur probleemloos draaien. Dat is voor ons heel belangrijk. Wij werken onder andere in de storingsdienst en dan mag een machine niet uitvallen. Die continuïteit vinden we belangrijk”, aldus Menting. Hij vertelt dat ze in die periode wel de rupsen een keer vervangen en er wel eens kleine zaken zijn (onderhoud onderwagen, hydrauliekleidinkje), maar dag mag. Bloemenkamp ruilt normaal gesproken redelijk vlot in om het machinepark modern te houden, de kleintjes wat eerder dan de grotere. Regulier onderhoud doet het bedrijf zelf. “De Kubota’s leveren dan altijd nog een goede prijs op en de service is ronduit goed. Dat speelt ook mee.” Bloemenkamp monteert nu standaard een auto-stopsysteem om brandstof te besparen. “Met de huidige marges is dat het enige waar je nog wat kunt en moet pakken”, zegt Menting. Het verbruik van een KX71 ligt normaal gesproken onder de vier liter per uur. De machinisten zijn ook tevreden. “Een fijne, stille machine, die doet wat hij moet doen”, klinkt het. Als we de mannen naar kritische punten vragen, valt het stil. “Auto-stationair is er niet meer vanwege het auto-stopsysteem. Dat terugregelen als je even niets doet, zou er wel weer op mogen.”

Het bedrijf houdt niet van handwerk, dus is voor het oprollen van de waterslang ook een speciale haspel op een tuinbouwtrekker gemaakt.

AH, EEN MAN VAN DE KLOK!

HÉ KEES, JE BENT WEER LEKKER OP TIJD THUIS!

JA, ZOALS HET KLOKJE THUIS TIKT…

IETS DRINKEN? LEKKER

KLOK KLOK KLOK

JE BENT ZO VROEG, JE WERKT ZEKER MET CALARIS TEGEN ONKRUIDEN IN MAÏS? JA NATUURLIJK, DAT IS ZO SNEL, GEMAKKELIJK, VEILIG, BREED EN LANG WERKEND, DAAR KUN JE JE KLOK OP GELIJK ZETTEN!

MET CALARIS IS HET ÉÉN EN AL SUCCES WAT DE KLOK SLAAT.

HÉ KEES, WAT HEB JE TOCH MET KLOKKEN?!?

KOEKOEK!

HAHA, VOLGENS MIJ HEB JE VEEL TE VEEL TIJD VOOR JEZELF!

Het basismiddel tegen onkruiden in maïs. • Flexibel en gemakkelijk • Veilig • Snel en breedwerkend • Lange duurwerking

www.calariskees.nl

ZIJWEGEN Langere-termijninvestering loont

ondernemen met

vaktechniek

De Atlas 1404 van Arie den Bakker Kraanverhuur, Hellevoetsluis Arie den Bakker stak in 1995 flink zijn nek uit toen hij een nieuwe Atlas 1404 kocht en die liet ombouwen tot volwaardige hijskraan. Nu, negentien jaar later, staat de teller van de Atlas op ruim 26.000 uur. Arie draait nog steeds volop en naar alle tevredenheid met de bijna onverslijtbare krachtpatser, waarmee hij bij hijswerken voor met name Shell Pernis nog steeds het verschil maakt. “14 juni 2012 - Vandaag opent burgemeester Ahmed Aboutaleb van Rotterdam een nieuwe ontzwavelingsfabriek op de raffinaderij van Shell Pernis. Met de bouw is een investering van circa 500 miljoen dollar gemoeid. Meer dan de helft van het werk werd gerealiseerd door Nederlandse bedrijven.” Hiermee opent Shell het persbericht over het HDS-6-project, dat in 2009 van start ging. Arie den Bakker heeft tijdens de hele bouw met zijn Atlas 1404-hijskraan meegewerkt aan dit prestigieuze project. Het werk varieerde van het leggen van rijplaten, het plaatsen van betonplaten en het aanreiken van allerlei materieel tot het verplaatsen van tot 50 ton zware vrachten via nauwe doorgangen. “Ik ben met mijn Atlas universeel inzetbaar en word voor allerhande klussen ingezet. Elke dag kan weer anders zijn en er wordt van mij een groot meedenkend vermogen gevraagd. Dat is wat mij trekt in dit werk en dat is waarmee ik het verschil moet maken”, aldus Arie. Eén van de mooiste klussen vormde het voorbereidende en assisterende werk voor het plaatsen van een Mammoet 1400 CT voor een 1400-tons hijsje. “Heel apart als je dan met je Atlas vlakbij zo’n immense Mammoet werkt.”

Investeren Arie startte in 1989 eenmans-kraanverhuurbedrijf. Daarvoor runde hij samen met zijn vader en zijn broer een loonbedrijf in Hellevoetsluis. “Toen ik de keuze maakte voor mijzelf te beginnen, wilde ik iets anders doen dan anderen”, zegt hij daarover. Arie koos voor kraanverhuur omdat hij daarvoor volop kansen zag in het Botlekgebied. “Ik heb in 1995 bij Teus van der Vlist deze Atlas 1404 gekocht. Die hebben we toen laten ombouwen tot een volledig gekeurde hijskraan. Matt Nielen uit Boxtel maakte daarvoor een bijpassende goedgekeurde hijsmast, goed voor een reikwijdte van vijftien meter uit het hart van de kraan. Toen moest je nog twee jaar op cursus voor je hijsvaardigheidsbewijs. Met vijftien jaar ervaring als machinist ging dat voor mij niet helemaal op, maar het hoorde er wel bij”, vertelt Arie. Hij heeft los van tijd en cursusgeld destijds een slordige 40.000 gulden extra uitgegeven om de Atlas om te bouwen tot een volwaardige hijsmachine. “Een

GRONDIG - Mei 2014

forse investering, maar dat kon volgens mij, omdat een Atlas veelzijdiger en wendbaarder is dan andere machines.” Sinds de start van zijn bedrijf is Arie vrijwel onafgebroken aan het werk geweest bij Shell Pernis. Je kunt gerust stellen dat zijn investering tot op de dag van vandaag rendeert. “De uurprijs is vergelijkbaar met die van een mobiele kraan. Het verschil is dat ik me onderscheid en zo aan de bak kan blijven.”

Trouwe kracht De Atlas is nog altijd dezelfde. Hij staat er voor zijn leeftijd spic en span bij en zit opvallend goed in de lak. “Kwestie van één keer per jaar in de was zetten”, vertelt Arie. Ook het innerlijk heeft zich heel goed gehouden. Er zit nog altijd de eerste luchtgekoelde Deutz-motor in. “In de aanloop waren er lekkageproblemen met een krukaskeerring, maar die zijn toen onder garantie verholpen. Na 17.000 uur kwamen die terug. Bij het vervangen ontdekte ik dat de motorplaat een fractie uit het midden zat. Ik heb deze toen gericht. Verder zijn de stuivers een keer vervangen. That’s all.” Ook het hydrauliekgedeelte kende nauwelijks problemen. Eén keer werd de pomp vervangen, omdat de spiegelplaatverstelling door slijtage te zwaar ging. Verder waren er slechts kleine mankementen. “Zelf heb ik betere roestvrijstalen bochten voor de uitlaat gemaakt, af en toe een slangetje vervangen en een verbeterde steun voor de oliekoeler en airco gemaakt. Maar verder: niets.” De bak en de assen zijn nog origineel en zelfs de pennen en bussen zijn op één na nog origineel. “Van de hoofdgiek is er een enkele pen en bus vervangen. Het bleek dat de pen slechts 0,2 millimeter was gesleten. De speling was ontstaan door het uitlubberen van de behuizing vanwege de grote hijskrachten.”

Geen andere Arie benadrukt dat de kraan wel wat te doen heeft gehad. “Je zit altijd op de verhardingen te manoeuvreren, met vaak de maximale last in de kettingen. Niet voor niets ligt er nu al het vierde setje banden op”, aldus Arie. Hij vertelt dat hij dagelijks goed doorsmeert en kien is op het onderhoud. “Dat moet, omdat we van meet af aan wisten dat de kraan lang zou moeten meegaan om de extra investering terug te verdienen.” Arie gebruikt extra dikke 85W140-olie met HP-dopes in bak en assen. “En natuurlijk stipt onderhoud en tijdig doorsmeren van alle scharnierpunten”, voegt hij eraan toe. Of er een andere komt? “Nee, deze Atlas is voor zijn gewicht ongeëvenaard sterk. Ik zal een zwaardere moeten kopen voor dezelfde prestaties. Eentje vol elektronica, die motorisch veel kwetsbaarder is. Bovendien: wat krijg ik voor deze? Voorlopig ga ik gewoon door met deze Atlas. Hij doet het nog prima.” TEKST: Gert Vreemann FOTO’S: Vreemann, Den Bakker

Arie den Bakker uit Hellevoetsluis is zijn kraanbedrijf negentien jaar geleden begonnen met deze Atlas. Hij is zelf de machinist en heeft nog een tweede Atlas 1304 voor laden en lossen thuis en andere klusjes.

De speciaal gemaakte giek heeft een maximum reikwijdte van vijftien meter uit het hart van de machine. De machine tilt dan goedgekeurd 420 kilogram, technisch kan hij ruim 800 kilogram aan.

De onderwagen heeft zich ondanks al het manoeuvreren prima gehouden: wel vier setjes banden versleten, maar geen schade aan assen en bak.

GRONDIG - Mei 2014

ondernemen met

vaktechniek

BEMESTING GRASLAND

Vredo omgebouwd voor vloeibare meststoﬀen Nieuwe combinatie zorgt voor een nauwkeuriger bemesting Loonbedrijf Slingerland & Van den Berg uit Vlist experimenteert dit voorjaar met een zelfgebouwde bemester voor vloeibare meststoffen. Basis voor deze bemester is een oude Vredo-zodenbemester van 10,40 meter breed. Slangenpompen zorgen voor een exacte verdeling van de mest. Vooral bij de slootkanten was het effect goed zichtbaar. Door de hoge prijzen voor ruwvoer komt er steeds meer belangstelling voor een nauwkeuriger bemesting van grasland. Loonbedrijf Slingerland & Van den Berg uit Vlist (Z.-H.) zag die behoefte ook en is ervan overtuigd dat je met vloeibare kunstmest aan die wens tegemoet kunt komen. De spaakwielbemester van Duport die daar nu veel voor wordt gebruikt, zag het bedrijf echter niet als alternatief vanwege de slijtagegevoeligheid. “Het is bovendien een relatief zware machine en dat past zeker in het voorjaar niet in dit gebied. Wij waren dus op zoek naar een alternatief om vloeibare kunstmest met een lichte trekker te kunnen toedienen.” Jacco van den Berg vond de oplossing in het ombouwen van een oude Vredo-zodenbemester. Voor het toedienen van de mest zijn 27 slangenpompjes gemonteerd, die in twaalf verschillende secties werken. Om tot een nauwkeurige toediening te komen, is een SBG-GPS-unit opgebouwd, die de hele unit aanstuurt. De slangen gaan naar de kouters, waar ze uitmonden in een roestvrijstalen pijpje dat de mest op de grond en tussen het gras brengt. Voor op de trekker heeft Van den Berg, die de combinatie sa-

GRONDIG - Mei 2014

men met mechanisatiebedrijf Van den Broek uit Moordrecht heeft gebouwd, een 1000-litertank gemonteerd. De oude pomp wordt gebruikt om de mestvloeistof op een druk van 0,5 bar naar de slangenpomp te brengen. Overtollige vloeistof wordt daarbij direct teruggevoerd naar de tank.

Meer in wortelzone De gedachte achter het nieuwe systeem is dat de mest direct in de wortelzone van de plant wordt gebracht en dat dit het verlies beperkt doordat er minder emissie van ammoniak optreedt. Doordat de mest in vloeibare vorm wordt gegeven, is deze direct beschikbaar voor opname door de plant. Dit voorjaar heeft Van den Berg al ruim 200 hectare grasland met de nieuwe machine bemest. Voor Van den Berg en zijn eerste klanten is het vooral belangrijk dat hij met deze bemester in het veenweidegebied met een lichte machine toch zeer exact kan bemesten. “Elke boer heeft hier een groot percentage slootkanten en je ziet dat daar de grasproductie vaak tegenvalt. Nu kan ik echt tot bij de slootkant bemesten.”

Op de streep af Het resultaat was te zien bij een kleine demonstratie die werd gehouden vlak voor het maaien van de eerste snede. Bij de slootkant was op de streep af te zien waar was bemest. Vanaf dat punt stond er een mooie snede gras. Een groot voordeel lijkt ook dat het stuk vierkant bemest is. Waar kunstmeststrooiers moeite hebben met kanten en hoeken is dat bij het systeem van Slingerland & Van den Berg niet het geval. Een struikelpunt zouden de kosten kunnen zijn, beseft ook Van den Berg. Terwijl de meeste veehouders zelf een strooier in de schuur hebben staan, moeten ze nu betalen voor het uitrijden. “Dat kunnen we ondervangen omdat de vloeibare kunstmest wat goedkoper is dan de gewone Kas. In de meeste gevallen zijn we zeker bij de eerste snede nauwelijks duurder, is al gebleken. De € 30,- per hectare verdienen we dan terug op kunstmestkosten, zonder dat we met extra opbrengst hoeven te rekenen. Dat moet volgens ons voldoende zijn om deze machine rendabel te kunnen maken. TEKST & FOTO’S: Toon van der Stok

Bij de slootkant was op de streep af te zien waar wel en niet bemest was.

Advertentie

The Power of Green KRONE Swadro Nieuwe ruimere comfortcabine Hoogste bedieningsgemak Nieuwe MAN motor met 420 pk Nieuwe koeling met actieve reiniging

Maschinenfabrik Bernard KRONE GmbH Voor Noord-Nederland Martijn van Middelkoop 0651 346841

Voor Zuid-Nederland Ad vd Hurk 0653 241918

GRONDIG - Mei 2014

ondernemen met

vaktechniek

ECONOMIE

Agrifac blijft bietenrooiers produceren Misschien wel om te illustreren dat Agrifac gewoon in de productie van bietenrooiers blijft, maakte de fabrikant eind april bekend de twaalfrijer nieuw leven in te blazen. Dat was precies op het moment dat ook Daniel Dragus, eindverantwoordelijke voor de bietenrooierdivisie, naar Nederland kwam om uit te leggen dat in Steenwijk ook in de toekomst bietenrooiers zullen worden gebouwd.

Een bewijs daarvan is volgens directeur Peter Millenaar en Daniel Dragus ook de nieuwe hal die deze weken wordt ingericht voor de productie van de Agrifac-rooiers. In deze hal was eerst het onderdelenmagazijn ondergebracht, maar dat is verplaatst naar een andere locatie op het terrein. Er is een nieuwe vloer gestort en binnen enkele dagen zullen de bovenloopkranen worden geplaatst. Enkele weken daarna zal dan ook de productie van de bietenrooiers voor komend seizoen starten. Een deel daarvan zal al zijn uitgerust met een Stage IV-motor, zoals de nieuwe serie twaalfrijers, die is voorzien van de Volvo Penta-motor. Ook een deel van de Optitraxx-serie zal komend jaar al een nieuwe motor hebben, afhankelijk van de

GRONDIG - Mei 2014

markt waar ze uiteindelijk worden verkocht. Rond de fabriek is wel te zien dat Holmer in de naamvoering een belangrijke rol gaat spelen, want de twee rooiers die als onderzoeksmachine op het terrein staan, dragen op de cabine de naam Holmer. “Dat strookt ook met de plannen van de Exel-groep”, vertelt Dragus. “In de groep hebben we ervoor gekozen om de bietenrooiers allemaal als Holmer Exxact te gaan vermarkten. Alleen in een paar markten waar Agrifac sterker is, zoals Nederland, zullen we als Agrifac Exxact blijven bestaan. Maar het is aan de klant om te beslissen. Als hij een Holmer Exxact wil, kan dat ook. Zelfs als dat via de Holmer-dealer Van Gemeren is.” Het verhaal dat Dragus vertelt, is daarmee anders dan Wolfgang Bergmann van Holmer in het vorige nummer van Grondig. Die verklaarde nog dat Holmer op termijn verantwoordelijk zou worden voor de totale productie van bietenrooiers. “Het laat zien dat onze collega Bergmann nog niet helemaal had begrepen hoe de groep werkt. In de Exel-groep hebben we nog nooit de productie samengevoegd, gewoon omdat we weten dat dit niets oplevert. Productie kun je niet verplaatsen, omdat het bouwen van een machine in het DNA van de organisatie zit. Daarvoor heb je mensen nodig die het product kennen. Bij andere bedrijven hebben we al vaak gezien dat je dat niet kunt verplaatsen. Daarom blijven we ook gewoon in Steenwijk produceren en ontwikkelen. Omdat hier de mensen zijn met kennis. Dat kun je elders niet opbouwen.” Wat volgens hem en Millenaar zeker wel gaat gebeuren, is dat bij de ontwikkeling Agrifac en Holmer nauwer gaan samenwerken. “Ik kan me goed voorstellen dat je bij de ontwikkeling van bijvoorbeeld een nieuwe ontbladeraar kijkt waar de meeste kennis is. Daar breng je dat dan onder. Op die manier beperk je de kosten en krijg je toch het beste product en kunnen anderen de focus op andere onderdelen leggen. Maar in de markt zullen hoe dan ook verschillende typen beschikbaar blijven, om voor elk type grond de juiste rooier te kunnen bouwen en verkopen. De nieuwe twaalfrijer laat zien dat we daar nu al werk van maken.”

IN KORT BESTEK RENDEMENT BIJ DE GROTERE GRONDVERZETBEDRIJVEN ONDER DRUK In grondig 3 en 4 werd duidelijk dat het bedrijfseconomisch resultaat van grotere bedrijven gemiddeld hoger ligt dan dat van kleinere bedrijven. Nu is de vraag of dit ook geldt als we kijken naar de verschillende typen bedrijven (agrarisch, gemengd en grondverzet). Bijgaande grafiek geeft het antwoord. Bij de agrarische loonbedrijven en gemengde bedrijven zien we eenzelfde beeld. Bij de grondverzetbedrijven ligt dat net wat anders. Ook hier zien we het beeld dat de kleinste bedrijven het laagste rendement behalen. De grootste bedrijven behalen gemiddeld echter een lager rendement dan bedrijven in de middengroep. De 25 procent grootste bedrijven hebben gemiddeld een bruto marge van bijna € 3.500.000,-, terwijl de 25 procent kleinste bedrijven, de middengroep klein en de middengroep groot een gemiddelde bruto marge hebben van respectievelijk € 293.000,-, € 836.000,- en € 1.475.000,-. Hier zien we het beeld dat bedrijven vanaf ruim acht ton aan bruto marge naar mate ze groter worden een lager rendement behalen. Met name bij de grootste bedrijven ligt het percentage inkoop en werk door derden duidelijk hoger. Dit duidt erop dat deze bedrijven voor een groter aandeel actief zijn in de aannemerij. De afgelopen jaren staan juist hier de marges fors onder druk. Dit is een mogelijke verklaring voor het lagere rendement. Wilt u weten hoe uw kengetallen zijn, doe dan mee aan de kengetallenvergelijking CUMELA-Kompas Analyse. Neem hiervoor contact op met uw bedrijvenadviseur, bel met de infolijn op (033) 247 49 99 of stuur een e-mail naar kengetallen@cumela.nl.

RENDEMENT TEN OPZICHTE VAN OMVANG BEDRIJF

Leverancier in bestek voorgeschreven Beste Helmy, Ik heb onlangs een bestek aangenomen waarin de merknaam en de leverancier van straatklinkers is voorgeschreven. Ik heb een gelijkwaardig maar goedkoper alternatief, maar de opdrachtgever geeft mij daarvoor geen toestemming. Mag een aanbestedende dienst een merknaam of leverancier voorschrijven zonder de aanduiding ‘of gelijkwaardig’?

Beste aannemer, Als de opdrachtgever een overheidsopdrachtgever is, is het hem niet toegestaan om met een fabrieksnaam of leverancier bouwstoffen aan te duiden en is het hem bovendien niet toegestaan de aannemer het recht te ontzeggen bouwstoffen van overeenkomstige hoedanigheid te laten gebruiken, aannemende dat de opdrachtgever zich heeft uitgedrukt conform de wijze waarop technische specificaties dienen te worden omschreven. Eén en ander is in strijd met de grondbeginselen van de Aanbestedingswet, zoals non-discriminatoir en transparant. De Nederlandse Aanbestedingswet is gebaseerd op de Europese aanbestedingsrichtlijnen. Daarin wordt in artikel 29, lid 2, bepaald dat de technische specificaties die deel uitmaken van de aanbestedingsstukken de inschrijvers gelijke toegang moeten bieden. Ze mogen niet tot gevolg hebben dat ongerechtvaardigde belemmeringen voor de openstelling van de overheidsopdrachten voor mededinging worden geschapen. De technische specificaties kunnen worden opgesteld in termen van prestaties en functionele eisen. Bij verwijzing naar de Europese - of bij ontstentenis daarvan naar de nationale - norm moeten op andere gelijkwaardige oplossingen gebaseerde inschrijvingen door de opdrachtgever in overweging worden genomen. Inschrijvers mogen elk bewijs gebruiken om aan te tonen dat hun (bouw)product van overeenstemmende kwaliteit is. Als een opdrachtgever toch graag een bepaald type of merk wil toepassen, kan hij overwegen dit (bouw)product zelf in te kopen en als directielevering in het bestek te zetten. Gaat het hierbij om een hoeveelheid boven het drempelbedrag, dan is de inkoop daarvan aanbestedingsplichtig en zal dan ook in concurrentie moeten worden ingekocht.

Helmy Coenen Adviseur GWW

GRONDIG - Mei 2014

dualmaster excavator

Gloedn i gegara euwe karkas sen, ndeerd e kwal iteit!

506

528

Levensduur: meer dan 3000 uren zonder machinestilstand!* * Onder testomstandigheden

Nieuwe banden, niet herrubberd Dubbele montage Radiaalconstructie â&#x20AC;&#x2DC;All Steelâ&#x20AC;&#x2122; Karkas Speciale constructie van de flank

(om puin tussen de banden te vermijden)

Bezoek ons op Buitenstand 203 22-24/05/2014 te Almere

www.molconinterwheels.com www.facebook.com/Molconinterwheels

Molcon Interwheels BV Zwake 5 NL-4451 HH Heinkenszand T: +31 (0) 113 56 95 00 F: +31 (0) 113 56 36 23 sales.nl@molconinterwheels.com

Jan Veenhuis proven quality

JVHK 16.000 hoogkipper met versnipperaar! the strongest

UITNODIGING high capacity

the original

Ter gelegenheid van ons 40-jarig jubileum nodigen wij u graag uit op de OPEN DAG van onze 2 productievestigingen in Etten-Leur. U bent van harte welkom op 22 juni 2014 van 10.00u tot 18.00u.

Bij aankoop van een Peecon machine vanaf â&#x201A;Ź1.250 ontvangt u gratis een gelimiteerde mascotte koe

compact design

echnische machines! Uw specialist voor cultuurt

new technology

Jan Veenhuis Machinefabriek Heesweg 45

Raalte / Telefoon: 0572-363629

www.jan-veenhuis.com / info@jan-veenhuis.com

Munnikenheiweg 47 - 4879 NE Etten-Leur Tel.: 076-5046666 - www.peetersgroup.com

Onderhoud aan olieafscheiders volgens het Activiteitenbesluit Halfjaarlijkse laagdiktemeting olie-water-slib Ledigen en reinigen van olieafscheiders en zandvangers Vijfjaarlijks onderhoud volgens NEN-EN 858-2 Verzorgen van alle vereiste rapportages en begeleidingsbrieven Verzorgen capaciteitsberekening van de olieafscheider Reparatie, onderhoud en vervanging van olieafscheiders Eigen verwerkingsinstallatie voor alle ingenomen afvalstoffen Teeuwissen is KIWA gecertificeerd voor onderhoud aan olieafscheiders Bestevaer 50, 1271 ZA Huizen Tel. 035 - 525 23 19 Fax 035 - 524 09 82 Mercuriusweg 39, 3771 NC Barneveld Tel. 0342 - 425 678 Fax 0342 - 425 677

www.teeuwissen.com

ondernemen met

cumela

POLITIEK ONDERNEMEND

“ Nederlandse overheid maakt Brusselse regels strenger” Esther de Lange, lijsttrekker van het CDA bij de Europese verkiezingen Komende week vinden de verkiezingen voor het Europees Parlement plaats. Als laatste in de rij politiek actieve ondernemers en volksvertegenwoordigers dit keer een interview met Esther de Lange, al jaren als Europarlementariër actief als landbouwspecialist en dit jaar lijsttrekker van het CDA. Ze constateert dat in Europa andere partijen het op landbouwgebied nogal eens laten afweten en te veel naar Den Haag dirigeren. Hierdoor hanteert Nederland Europese regels veel strenger dan nodig. Haar schoenen heeft ze voor de gelegenheid alweer opgepoetst, want over enkele uren vertrekt ze weer voor een werkweek naar Straatsburg, waar het Europees Parlement deze week zetelt. Afgelopen zaterdag stond ze echter nog gewoon paprika’s te plukken bij een Nederlandse paprikateler te midden van Poolse arbeidskrachten. “Wil je een goede Europarlementariër zijn, dan moet je op twee borden tegelijk kunnen schaken”, legt De Lange uit. “Je moet met je schoenen in de klei staan in het gebied of land waar je vandaan komt én je moet het spel kunnen spelen in Brussel. Als je alleen maar hier in de klei staat, weet je niet hoe de hazen lopen in Brussel en kun je geen stemmen winnen voor jouw standpunten. En als je vijf dagen in de week in die Brusselse bubbel zit, verlies je het contact met thuis en weet niemand wie je bent. Ik ben in 2009 met 43.000 voorkeursstemmen herkozen, dus dat laat wel zien hoe belangrijk het is dat je ook in het veld aanwezig bent.” De Lange zit sinds 2007 als Europarlementariër voor het CDA in het Europees Parlement. Dit jaar is ze zelfs lijsttrekker voor de partij. Daarnaast neemt ze als enige Nederlander deel aan de commissies Landbouw en Milieu. Ze heeft bewust voor beide commissies gekozen omdat veel zaken die de landbouw aangaan niet alleen in Landbouw, maar juist ook in Milieu worden gereguleerd. De Nitraatrichtlijn is bijvoorbeeld vanuit Milieu opgezet en heeft nu veel invloed op Landbouw. “Landbouw blijft mijn grote liefde, maar strategisch gezien is het goed om ook bij Milieu betrokken te zijn”, vertelt De Lange. Het is daarbij ronduit jammer dat er zo weinig Nederlandse vertegenwoordiging is, vindt ze. “Ten eerste zijn landbouw en visserij de enige posten die Europa volledig bepaalt en betaalt, en ten tweede is de landbouw een erg belangrijke sector in Nederland zelf. Het is frappant dat elke lidstaat weet hoe belangrijk die landbouw in ons land is, terwijl Nederlanders dat zelf lijken te zijn vergeten. Vanuit andere Nederlandse politieke partijen is er nauwelijks aandacht voor. In de commissie Landbouw zijn de meeste partijen zelfs helemaal

GRONDIG - Mei 2014

niet meer vertegenwoordigd. Alleen GroenLinks heeft nog een afgevaardigde. Toch raar als je je realiseert hoe belangrijk de landbouw is voor ons land. De focus ligt daar nog steeds veel te veel op Den Haag.”

Oogkleppen De sterke aandacht voor nationale zaken zonder oog voor ontwikkelingen in Europees verband is iets wat haar stoort. “Den Haag kijkt te veel met oogkleppen op en kijkt dus niet verder dan het Randstedelijk gebied. Dat werkt concurrentieverstorend”, constateert ze. Het beleid rondom gewasbeschermingsmiddelen is daarvan een goed voorbeeld. Bedrijven in de grensstreek moeten bijna drie verschillende voorraadkasten hebben, omdat het ene middel wel is toegestaan in België, maar niet in Nederland en wel weer in Duitsland en vice versa. “We hebben al een zonale toelating weten te bewerkstelligen, maar de volgende stap daarin is het toelaten van specifieke eindproducten binnen een klimaatzone, waarbij het beleid tussen landen wordt gelijkgetrokken. Nederland zelf zou daarin in overleg kunnen treden met Duitsland en België, want op termijn is het onverkoopbaar dat een middel in het ene land wel en in het andere niet is toegelaten.” Ook de accijnsverschillen zijn, zeker voor loonwerkers in de grensstreek, een heikel punt, erkent ze. Toch wil ze daar in Europees verband niets aan veranderen. “Belastingen worden nationaal geregeld en dit is geen kwestie waarmee 28 landen zich moeten bemoeien, maar Den Haag zou best met de buurlanden om de tafel kunnen gaan zitten om dit te bespreken, een zogeheten grensregiotoets. Dat zou een heleboel ellende kunnen voorkomen.” Dat de verschillen in beleid tussen de lidstaten zo groot zijn, komt niet zozeer door de regelgeving uit Brussel, benadrukt ze, maar juist door de nationale politiek, die nog eens nationale koppen boven op het Europese beleid zet. “Nederland staat daarom bekend. Denk aan het Natura 2000-dossier. Den Haag heeft daar zo’n waslijst aan plant- en diersoorten aan toege-

POP3-subsidies: wel voor boer, niet voor loonwerker Het steekt cumelaondernemers dat boeren wel in aanmerking komen voor de zogeheten POP3-subsidies en loonwerkers niet. Hierdoor wordt een boer die efficiënter wil werken door een loonwerker in te huren eigenlijk gestraft met een hogere kostprijs. “Dat is inderdaad waar”, geeft De Lange toe. “Ik heb ook gezien dat CUMELA Nederland daar veel werk van maakt. Staatssecretaris Dijksma heeft nu toegezegd dat in de nieuwe regeling ook loonbedrijven daarvan gebruik kunnen maken. Ik twijfel daaraan, maar zou zeggen: laat het dan maar zien. Dien als organisatie vragen in en laat het ministerie maar aantonen dat loonwerkers inderdaad voor de subsidie in aanmerking komen. Dan is het snel genoeg duidelijk.” De Lange vindt het wel goed dat in de nieuwe regeling een onderliggend probleem wordt aangepakt. POP3-subsidies zijn bedoeld voor structuurverbetering, innovatie en voor projecten om de leefbaarheid op het platteland te verhogen. Een gemeente die een fietstunnel aanlegt, krijg dus ook deze subsidie. “Dat is niet de bedoeling. Wij vinden dat de subsidie moet gaan naar de drager van het platteland: de landbouw. Daar moet het geld terechtkomen. Nu vloeit er nog te veel weg naar ondernemingen en projecten buiten de sector. Daarom is het goed dat de subsidie is gekoppeld aan grond en aan agrarisch ondernemerschap. Op die manier zorg je ervoor dat bijvoorbeeld Schiphol er niet met het geld vandoor gaat. Ik vind echter ook dat er een manier moet zijn om een belangrijke partij als de loonwerkers te laten profiteren.”

voegd, dat de boer nauwelijks meer uit de voeten kan. Daar bovenop is dan ook nog eens een Ecologische Hoofdstructuur gezet. Daar is niets Europees aan, dat is puur Haags beleid.” Een ander onderwerp waar nu hetzelfde dreigt, is volgens De Lange het nieuwe Gemeenschappelijk Landbouw Beleid. “Wij hebben ervoor gezorgd dat de vergroening daarin breder wordt vormgegeven en als CDA wilden we de alternatieve mogelijkheden hiervoor op Europees niveau vastleggen, zodat er veel minder ruimte zou zijn voor nationale koppen. Dat is deels gelukt, maar de ruimte die de lidstaten hebben gehouden, wordt nu door Den Haag gebruikt om te zeggen: op die vijf procent braak mogen eiwitrijke gewassen worden geteeld, maar zonder extra bemesting en gewasbeschermingsmiddelen. Hoe kunnen boeren dan ooit zo’n gewas renderend telen? Nederland wil én, én, én, terwijl dat vanuit Europa niet hoeft. Brussel schept alleen de kaders. Rek en ruimte staan bij ons in Europa juist hoog in het vaandel.”

Afrekenen op resultaat Als CDA’er pleit ze dan ook vooral voor een Europa dat stuurt op doelen in plaats van op detailniveau. “Momenteel zijn er twee kampen. Het ene kamp vindt Europa helemaal fantastisch en het andere wil het liefst uit de Europese Unie stappen. Ik denk dat beide ontwikkelingen gevaarlijk zijn. Een te stringent Europa zorgt ervoor dat ondernemers niet meer kunnen bewegen, maar zonder Europese Unie zijn we ook ver van huis, want hoe sterk staan we dan nog naar de inter-

nationale markt? Daarom pleiten wij voor een ander Europa, een Europa waarin Brussel alleen stuurt op doelen en waarin de rotte appels grensoverschrijdend worden aangepakt, want die verpesten het voor de rest. In Tsjechië zijn bijvoorbeeld nog steeds legbatterijen te vinden, waarmee eieren dertien cent goedkoper kunnen worden geproduceerd. Dat geeft de Nederlandse kippenhouders geen eerlijke kans op de interne markt. Pas als we dat weten aan te pakken, kunnen we het vertrouwen herstellen en draagvlak creëren, zodat Europa die rek en ruimte kan geven. Wij willen niet aan het stuur van de boer of loonwerker gaan trekken. We willen hem alleen kunnen afrekenen op het resultaat.” Een gemeenschappelijk landbouwbeleid blijft daarbij wel noodzakelijk, stelt ze. “Kijk naar wat er gebeurt met onze energievoorraad nu Poetin op de barricaden staat. We willen toch niet dat we afhankelijk worden van buitenlandse machten als het gaat om ons dagelijks brood? Ik vind het juist daarom belangrijk dat we ook die primaire productie binnen de grenzen houden. Dat is ook nodig om die voorsprong in onze kennis te behouden. Het lijkt nu een luxe-discussie, omdat we voldoende en goedkoop voedsel hebben, maar de wereld is aan het veranderen. In 2050 hebben we negen miljard monden te voeden. Daar moeten we op inspelen en nu onze strategie gaan bepalen.”

“We willen af van alle regels. Europa moet veel meer sturen op doelen.”

TEKST: Marjolein van Woerkom, Toon van der Stok FOTO: CUMELA Communicatie

GRONDIG - Mei 2014

ondernemen met

cumela

CUMELARIA

AH VRIJ OPENT NIEUWE LOCATIE Gewapend met boomzaag en veiligheidspak verzorgden Jan Vrij en zoon Rick Vrij op vrijdag 11 april de spectaculaire openingsact van de nieuwe locatie van AH Vrij in Wateringen. Het champagneglas werd geheven en daarmee was de locatie officieel geopend. Naast de kantoorpanden is circa 3500 vierkante meter daarvan ingericht als overdekte stalling voor het groen-, gronden inframaterieel. Met de houtkachel voor biomassa verwarmt AH Vrij de kantoren en andere werkruimten op duurzame wijze. Vrij runt er ook een nieuwe betoncentrale. Zaterdag 12 april opende het groen-, gronden infrabedrijf zijn deuren voor het publiek. De circa duizend bezoekers van de open dag op zaterdag konden langs een uitgezette route met informatiepunten het terrein bezichtigen en demonstraties van de verschillende disciplines bijwonen. Er fietsten straatmuzikanten rond en ook voor de kinderen was er veel entertainment. Ze konden op de foto met een graafmachine en kregen de op maat ingelijste foto als herinnering mee. Voor meer informatie zie www.ahvrij.nl.

VOLKERINK HEINO ONDERWIJST

25 JAAR TIMMERMANS AGRI-SERVICE IN AMERICA ‘Timmermans Agri-Service’ prijkt er vol trots op de eerste advertentie in 1989 van Harm en Gerton Timmermans. Later staat er prominent de Q van kwaliteit in hun logo. De ene na de andere nieuwe activiteit werd opgepakt, zoals bollen spoelen, verhardingen en sportvelden spuiten, teeltbegeleiding geven aan klanten en grondmonsters nemen. Timmermans ging zich naast de gewasbescherming ook steeds meer richten op de precisiebemesting. Toen in 2010 Gerton overleed, werd één ding heel duidelijk: de kracht van het bedrijf is gezamenlijk optrekken, oog hebben voor collegialiteit en midden in de samenleving staan. Dat kwam nadrukkelijk naar voren in de speeches bij de viering van het 25-jarig jubileum. Alweer de 21e spuit werd tijdens de feestavond onthuld. CUMELA Limburg overhandigde de zilveren CUMELA-speld c.q. -hangers aan Harm, Carla en Connie Timmermans en feliciteert het bedrijf van harte met het behalen van deze mijlpaal.

Zwaaien via de spiegel naar je vriendjes in de cabine van de Claas-hakselaar, even zo’n grote Massey Ferguson bestijgen en trots in de cabine plaatsnemen, maar ook van dichtbij ervaren hoe groot zo’n machine is, waar je op moet letten, wanneer je wordt gezien en hoe je jezelf kunt laten zien. Ingrediënten waarmee medewerkers van Loonbedrijf Volkerink te Heino de leerlingen van basisschool De Springplank in Heino voorlichting over veilig landbouwverkeer gaven. Op de site van de school staan nu vele te downloaden foto’s als herinnering aan een aangename en vooral nuttige dag.

GRONDIG - Mei 2014

25 JAAR LOONBEDRIJF VERDURMEN IN HULST De opening van de gloednieuwe ligboxenstal, als bewijs van dadendrang en dicht bij de klanten staan, was één van de ingrediënten op de open dag van Loonbedrijf Verdurmen in Hulst. Op 5 april organiseerde Verdurmen die open dag ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan van het bedrijf. Deze dag werd mede dankzij het mooie weer door heel veel klanten, leveranciers, relaties, collega-loonbedrijven en andere belangstellenden bezocht en werd ‘s avonds afgesloten met een groot feest. Natuurlijk ging het gezelschap voor deze speciale gelegenheid even met z’n allen op de foto.

GEKRUID OBO-IPAD VOOR HUISKAMP Erik Lohuis van OBO Banden overhandigt hier een iPad Mini aan Sander Huiskamp van loon-, grondverzet- en mechanisatiebedrijf Huiskamp BV in Huppel. Huiskamp is de winnaar van de OBO Banden-reparatie-app-actie. Dit jaar introduceerde bandenvernieuwingsbedrijf OBO Banden een app met daarin verwerkt een eenvoudige test die kan bepalen of een kapotte band nog te repareren is.

JCB MUD RUN KOMT ERAAN Grootser en spectaculairder dan ooit is wat JCB aankondigt voor de JCB Mud Run 2014. Een recordaantal van maar liefst 1600 deelnemers heeft zich al ingeschreven voor het evenement. JCB verwacht dit jaar op zaterdag 5 juli ruim 2000 deelnemers op het parcours nabij zijn hoofdvestiging in Rocester. De Mud Run is een vijfmijls survivalrun met ruim twintig hindernissen vol modder, waaronder een heuse ‘mudslide’ en een dertig meter lange ondergrondse moddertunnel. Er zijn natuurlijk fanatieke wedstrijdlopers, maar het merendeel van de deelnemers gaat voor plezier en teambuilding, vaak carnavalesk verkleed, zoals deze kikkers. Aanmelden kan tot 5 juni via www.thejcbmudrun.co.uk. Op Grondig.com vindt u meer informatie.

Dag van de Techniek We zien het allemaal om ons heen gebeuren: bedrijven die door de crisis personeel moeten ontslaan. Trouw personeel, met hart voor het bedrijf en vooral met jarenlange ervaring, de nodige vakkennis en knowhow. Het is triest om te zien hoe zéér vakkundig personeel op de bank komt te zitten en moeilijk aan een nieuwe job komt. En wat natuurlijk ook verontrustend is: de bedrijven verliezen goede, dure vakmensen, waarna jong, goedkoper personeel het overneemt. We moeten oppassen dat onze branche niet de deskundigheid en ervaring verliest. Daarnaast moeten we ons afvragen of er voor de toekomst voldoende goed geschoold personeel klaar staat om de taken over te nemen. Begin april werd in onze woonplaats voor de derde keer de Dag van de Techniek gehouden. Doel van deze dag is jongeren warm te maken voor alles wat met techniek te maken heeft. Een kleine veertig bedrijven die iets met techniek van doen hebben, hadden hun kramen uitgestald op het terrein van de scholengemeenschap. De plaatselijke pers had zich er van tevoren op gestort en er was veel bekendheid aan gegeven. Op de dag zelf konden de bezoekers kennismaken met techniek in de breedste zin van het woord. Veel collega-bedrijven uit onze branche waren vertegenwoordigd en lieten hun specialismen zien. Jong en oud konden workshops en presentaties volgen. Zo kon je met een graafmachine hopen zand verplaatsen en leerde je hoe je een straatje kunt leggen. Een hoveniersbedrijf had een grasmaaier, een kraan en een trekker met kipper meegenomen om een tuin aan te leggen. Je kon banden verwisselen, een notebook repareren, binnen enkele minuten van aardappelen chips maken, een auto beplakken met folie, een houten spel maken, virtueel leren lassen en muurtjes metselen. Onze kinderen waren er ook een kijkje gaan nemen en kwamen dolenthousiast en met allerlei zelfgemaakte spullen thuis. Onze zoon heeft altijd al een voorkeur voor techniek gehad, maar nu wist zelfs dochterlief het zeker: kapster worden heeft ze uit haar hoofd gezet. Ze gaat later, ‘als ze groot is’, bij de chipsfabriek werken! Mooi om te zien dat er door het hele land diverse initiatieven zijn om jongeren warm te krijgen voor technische beroepen. We moeten het niet alleen van ervaring hebben, de jeugd heeft de toekomst. Dan schiet mij direct een gezegde te binnen dat vaak werd gezegd in mijn familie (mijn roots liggen in een vissersdorp): “Met onbevaren volk is het slecht vissen.” Aan ons de taak om de jongens en meisjes na hun school tot goede, ervaren grondwerkers, chauffeurs en machinisten op te leiden.

Marjan Straver, Straver & Zn., IJsselstein

GRONDIG - Mei 2014

BIGAB® haakarmtrailers – De marktleider in Europa

GEPATENTEERD

– Kiphoek van 60°. Een toename van 12 graden vergeleken met het vorige model. – Verbeterde kipsnelheid. Kipt twee keer zo snel als het vorige model. – Laten zakken in de zwevende/vrije stand. – Framevergrendeling/bogieblokkering voor veiliger/rustiger haken. – Duplex hydraulische vergrendeling voor het frame. – Trekstang met boutverbinding voor meer flexibiliteit. – Volledig gezandstraald chassis, gelakt met tweecomponentenlak voor een hogere UV-BESCHERMING. Maakt de lak harder met een duurzame gloed.

Een product van Fors MW – Een sterkere schakel in de transportketen. Importeur voor Nederland Fabrikant: E-mail: info@forsmw.com www.forsmw.com

6971 KM OEKEN (Brummen) Tel. 0031 575 476 555 info@hissink-oeken.nl www.hissink-oeken.nl

Wettelijke arbo-keuringâ&#x20AC;Ś BMWT-Keur altijd deskundigheid â&#x20AC;Śmet de BMWTDe wettelijke Arbo-keuringsplicht vereist periodieke keuringen door deskundige, onafhankelijke keurmeesters die minimaal 1x per jaar plaatsvinden. Deskundigheid impliceert o.a. expertise van specifieke merken, fabriekstrainingen, de beschikking over actuele manuals en merkgerelateerde meetapparatuur.

De onafhankelijkheid wordt gewaarborgd door steekproefsgewijs toezicht door derden en de mogelijkheid van een second opinion. Dankzij het BMWT-Keur zijn al uw Arbo-veiligheidseisen op deze wijze volledig verzekerd. Meer weten, kijk op www.bmwt.nl

BMWT-KEUR

www.bmwt.nl

Uw banner in Grondig.com >> actueel? De nieuwsbrief grondig.com >> actueel verschijnt iedere week met het laatste nieuws uit de cumelasector. Adverteren in deze nieuwsbrief? Dat kan! Vraag naar de mogelijkheden. website voor specialisten in groen, grond en infra

Stopper 1-4 L.indd 1

online bekijke n | afmeld en

29 januari 2014

Neem voor meer informatie contact op met: Lisette Kerkhof T 033 - 247 49 50 E lkerkhof@cumela.nl

8-5-2014 11:14:45

ondernemen met

cumela

CUMELA.NL

WEBSITE GRONDIG IN DE LUCHT De website Grondig.com is sinds 4 april online. Op deze website (www.grondig.com) leest u al het nieuws voor de cumelasector. Niet alleen algemeen nieuws, maar ook technisch nieuws en vakinformatie. De nieuwe website is een toevoeging op het papieren vakblad Grondig. Via de website kunt u zich aanmelden voor de gratis digitale nieuwsbrief.

MELD JE AAN VOOR DE ZOMEREDITIE VAN DE JONGERENDAGEN Dit jaar zijn de jonge cumelaondernemers tijdens de zomereditie van de Jongerendagen te gast bij Theo Pouw van Theo Pouw BV in Utrecht. Dit bedrijf opent de deuren exclusief voor de deelnemers aan de Jongerendagen. Deelnemers maken kennis met dit aansprekende bedrijf. Verder is er ook dit jaar een razendsnelle en interactieve workshop. Deze staat onder leiding van cumelaondernemer Jan Schoot Uiterkamp. Het wordt een vol en uitdagend programma voor jonge of aanstaande ondernemers! Ben jij tussen de 18 en 35 jaar oud? Meld je dan via de website aan! Neem je voor de eerste keer deel aan de Jongerendagen en ken je niemand? Geen probleem, het programma zorgt ervoor dat er snel onderling contact wordt gelegd.

KAMER STEMT IN MET INVOERING T-RIJBEWIJS De Tweede Kamer heeft ingestemd met het wetsvoorstel voor invoering van het T-rijbewijs. Vanaf 1 januari 2015 zullen alle bestuurders van landbouwtrekkers, maar ook alle zelfrijdende werktuigen een rijbewijs moeten hebben. De minimumleeftijd voor het T-rijbewijs blijft zestien jaar. Voor de bestaande bestuurders is er een overgangsregeling. Bijschrijven van het T-rijbewijs kan vanaf 2015, want dan treedt de weten regelgeving voor het T-rijbewijs formeel in werking. Voor huidige bestuurders van landbouw- of grondverzetmachines die geen enkele rijbewijs hebben, is het raadzaam om vóór 2015 alsnog een trekkercertificaat of een B-rijbewijs te halen. Er is nog wel een uitzondering voor het T-rijbewijs voor kleine werktuigen.

GRONDIG - Mei 2014

DEROGATIE MET EXTRA VOORWAARDEN VERKREGEN De lidstaten van de Europese Commissie hebben ingestemd met het Nederlandse verzoek om een derogatie. Tot en met 2017 heeft Nederland weer de mogelijkheid om meer stikstof uit dierlijke mest te gebruiken. Bedrijven met minimaal 80 procent grasland mogen nu 250 kilogram stikstof uit dierlijke mest aanwenden per hectare, in plaats van de standaardnorm van 170 kilogram. Voor bedrijven in het centraal en zuidelijk zand- en lössgebied mag 230 kilogram stikstof uit dierlijke mest worden aangewend. Enkele dagen later werden onverwacht extra voorwaarden bekend gemaakt waaruit blijkt dat deelnemers aan de derogatie geen fosfaatkunstmest meer mogen toepassen. Er is voor dit jaar een overgangsregeling getroffen. Boeren die gebruik maken van derogatie kunnen dit jaar fosfaatkunstmest toepassen als deze voor 1 mei 2014 is gekocht. Meer informatie over de overgangsregeling leest u op www. cumela.nl. CUMELA Nederland heeft teleurgesteld gereageerd op de extra voorwaarden, die pas na het afsluiten van de derogatie bekend werden gemaakt via de media. “Het is bijzonder frustrerend als tijdens het spelen van het spel telkens de spelregels worden aangepast. Van ondernemers mag je nu niet verwachten dat ze hun bemestingsplan en werkzaamheden zomaar weer omgooien. Je mag toch verwachten dat er binnen het ministerie voldoende praktijkkennis aanwezig is om tijdig met deze informatie te komen”, aldus algemeen directeur Hannie Zweverink.

DICK KLOK GERIDDERD Op vrijdag 25 april is Dick Klok uit Heenvliet geridderd tot lid in de Orde van Oranje Nassau. Burgemeester Bouvy-Koene reikte hem in het gemeentehuis in Abbenbroek de versierselen uit. Dick Klok was van 2009 tot 2012 voorzitter van het dagelijks bestuur en verenigingsbestuur van CUMELA Nederland.

FOTO: John Biert

CUMELA-EXCLUSIEFARTIKELEN Deze digitale Grondig-artikelen lezen leden gratis op www.cumela.nl. De artikelen zijn opgemaakt in PDF, zodat u deze eenvoudig kunt downloaden en printen. • Financieel onderpand. Zorg dat het gefinancierde bedrag en de balanswaarde in de juiste verhouding staan. • ‘Werken met stabiele grond’. CROW-publicatie over de risico’s bij het werken met grond bij ontgraving en ophoging. • Geen cent te veel! Belastingregelingen voor uw werknemers in 2014. • Alles moeiteloos opgeruimd! Met een gedegen opruimplan schept u weer orde in de chaos.

VOORZITTER Maandelijks op deze plaats een column van één van de sectievoorzitters van CUMELA Nederland. Deze maand Teake de Boer, voorzitter van de sectie Cultuurtechnische werken en grondverzet.

AGRARISCHE SECTOR LEVERT DE GROOTSTE BIJDRAGE AAN DE ECONOMIE! Afgelopen maand sprak Annie Schreier, nummer 25 op de Europese verkiezingslijst van het CDA, met leden van studieclub Twente. Het onderwerp was ‘Belangenbehartiging in Europa’. De inzet van Schreier was duidelijk: “Ik zet mij in voor de boeren-, familie- en gezinsbedrijven op het platteland. Dat in de troonrede met geen woord is gerept over de grote bijdrage van de agrarische sector aan het herstel van de economie geeft aan dat er nog veel werk moet worden verzet”, zei Schreier. Ze hekelde de wijze waarop vanuit Den Haag wordt omgesprongen met de derogatie en aanvullende voorwaarden. Ook de POP-subsidies kwamen ter sprake. “Ik kan me goed vinden in de beoordeling van CUMELA Nederland. De inzet van POP-gelden zal juist marktversterkend en zeker niet marktverstorend moeten werken.”

NIEUWE LEDEN De afgelopen periode hebben zich twee nieuwe leden ingeschreven bij CUMELA Nederland • Mussche BV Staphorst • Vrenken Loonbedrijf Roggel

VEELGESTELDE VRAGEN LEEST U OP WWW.CUMELA.NL • Ik haal spuiwater uit de luchtwasser op bij een varkenshouder. Hoe vaak moet dit spuiwater worden gemonsterd? Is dat elke vracht, elke luchtwasser of eenmaal per jaar? • Hoe dienen de feestdagen in april te worden beloond? • Met één van mijn medewerkers heb ik een arbeidsovereenkomst voor zestien uur in de week. Stel: zij werkt in één week een paar uur extra: vanaf welk moment maakt zij overuren? • In een bestek wordt mij gevraagd om een bewijs van inschrijving bij een bedrijfsvereniging. Wat is dat?

Na inspanning ontspanning Graag wil ik het deze keer in mijn column hebben over het gegeven dat er meer is dan alleen het werk. Wat mij de laatste tijd opvalt, is dat er veel mensen zijn (ook collega’s) die een uitgebluste indruk maken. De laatste jaren van crisis hebben duidelijk hun sporen achtergelaten. Als je ernaar vraagt, krijg je een antwoord als: “Hard voor weinig, maar nooit chagrijnig” of “We hebben het druk, maar verdienen doen we niets”. Deze mensen zijn er gewoon apathisch van geworden. Mij bekruipt dan ook regelmatig de vraag: als je aan jezelf twijfelt of je het wel goed doet, hoe kun je dan je personeel motiveren voor een goede inzet? En hoe denk je dat je bij je opdrachtgever overkomt? Personeel en opdrachtgevers verwachten van u juist frisse ideeën en een ondernemer die kansen ziet en pakt. In de privé-situatie geeft die apathische houding ook spanningen. Het thuisfront ziet dat je tobt met de vraag of het wel de goede kant op gaat met het bedrijf. Het komt echt niet over als je vragen daarover onverschillig afdoet. Zelf heb ik als hobby het houden van vijftig lamschapen. Tussen de middag loop ik vanuit mijn kantoor het weiland in. Even geen telefoon, want de mobiel blijft dan achter op het kantoor. Ik neem een zak met broodkorsten mee. Dit weten de schapen en ze komen blij naar mij toe. Ze zeggen gelukkig niets terug naar mij, maar blaten alleen maar. Even rust in het hoofd, frisse lucht. Dit geeft energie, ook al is het maar een half uurtje. Graag wil ik een ieder aanraden: doe wat naast je dagelijkse werk: een sport, hobby, interesse in kunst of cultuur, het kan van alles zijn. Ga ook eens ergens op bezoek of een paar dagjes weg en laat het bedrijf het bedrijf. Dat kan je echt opladen en maakt je gretiger om je werk weer op te pakken. Volgens de economen is de crisis over en wij moeten zélf ook de crisis achter ons laten.

OOK OP WWW.CUMELA.NL • Keuring verplicht voor alle toepassingsapparatuur voor gewasbeschermingsmiddelen • Controles waterschappen: spuiten slootkanten niet toegestaan • Herintroductie afvalstoffenbelasting en baggerspecieverklaringen • Pas op! De teken zijn er weer!

Teake de Boer Voorzitter sectie Cultuurtechnische werken en grondverzet CUMELA Nederland

GRONDIG - Mei 2014

DE KRACHT VAN BETROUWBAARHEID

GRONDVERZET

WEGENBOUW

HEFTRUCKS

COMPRESSOREN

Dit is RoAd

TKD 2014

RoAd BV is onbetwist specialist in grondverzet- en wegenbouwmachines, intern transport en mobiele compressoren.

Op de 21ste editie van de Technische Kontakt Dagen is ook RoAd aanwezig met haar merken.

Onze merken hebben stuk voor stuk een uitstekende reputatie. De juiste prijs- kwaliteitverhouding ligt hieraan ten grondslag.

De TKD zal plaatsvinden op 22, 23 en 24 mei 2014. De machines worden dynamisch tentoongesteld in Nobelhorst te Almere.

Als importeur en leverancier zijn wij in staat deze machines snel volgens uw wensen te leveren, of te verhuren.

Stand nummer: 106

RoAd Benelux BV | Harselaarseweg 105-107 | 3771 MA Barneveld | +31 (0) 342 - 41 61 08 | info@roadbarneveld.nl

www.roadbarneveld.com

Jan Veenhuis WILT U UW MACHINES ONLINE VERKOPEN ?

JVSK 16.000 choppermachine!

Dan is TROOSTWIJK VEILINGEN B.V. úw partner. Wij organiseren online veilingen voor een (inter)nationaal publiek. Met kantoren door heel Europa en een uitgebreide database bereiken wij de koper(s) voor uw machines !

WILT U DE WAARDE WETEN VAN UW MACHINES ? Bij TROOSTWIJK WAARDERING & ADVIES B.V. kunt u terecht voor een professionele taxatie door een Beëdigd RegisterTaxateur. Voor een persoonlijk advies kunt u contact opnemen met onze agrarisch specialist Stef Hooijman 06 53 54 16 31 e-mail: s.hooijman@twa.nl

echnische machines! Uw specialist voor cultuurt

Troostwijk is hét grootste industriële online veilinghuis van Europa en draagt haar klanten al meer dan 80 jaar op handen !

www.TroostwijkAuctions.com

Jan Veenhuis Machinefabriek Heesweg 45

Raalte / Telefoon: 0572-363629

www.jan-veenhuis.com / info@jan-veenhuis.com

“Rendement verhogen?” “Mijn medewerkers doen waar ze zelf zin in hebben!”

ADVIES

in c ia li s t e n Vo o r s p e , g r o n d e n in f r a groen Voor het behalen van een hoog rendement van uw bedrijf is goed functioneren van uw organisatie van doorslaggevend belang. Naast inzicht in uw kengetallen is grip hebben op uw mensen van groot belang. De bedrijfskundig adviseurs van CUMELA Advies helpen u graag om uw rendement te verbeteren door de kosten te reduceren en uw inkomsten te verhogen. CUMELA Advies kan u ondersteunen op de onderdelen: > Kengetallenvergelijking; CUMELA Kompas Analyse (gratis voor leden) > Coaching van management voor meer grip op organisatie en medewerkers > Financiële check-up > Rendementsverbetering > Liquiditeitsbegroting analyseren > Financieringsaanvragen opstellen > Ondernemingsplannen ontwikkelen > Of volg de training: “Sturen op kengetallen” Meer informatie Zoekt u advies op maat voor een beter rendement? Bel voor een afspraak met uw bedrijvenadviseur of de CUMELA Infolijn: 033 – 247 49 99. Mailen kan ook: infolijn@cumela.nl.

ondernemen met

cumela

TOOLBOX

Veilig in de zon Tips en vuistregels voor de toolboxmeeting Voor meer info over veilig werken, kijk op www.agroarbo.nl

Na een serie sombere dagen worden we vrolijk van het zonnetje. Als het zomer is en we te maken hebben met een hittegolf, is de lol er weer af. Het is zoeken naar een speld in een hooiberg als je iemand wilt vinden die nog nooit is verbrand door de zon. En ook weten we allemaal dat verbranden niet goed is voor je huid.

GEVOLGEN VAN TE VEEL ZONNESTRALEN OP JE HUID

De ene huid is de Corina van Zoest Adviseur arbo

andere niet. Hoe lichter de huid, hoe sneller je verbrandt.

Draag beschermende kleding: een lange broek en een shirt met lange mouwen.

Verbranding Door te veel zon kan je huid verbranden. Elke keer dat je huid verbrandt, verhoogt de kans op huidkanker. Bovendien veroudert je huid sneller en kan de afweer van je huid verminderen bij veel UV-licht.

Alcoholgebruik Drink geen bier of alcohol als je verbrand bent. Alcohol verwijdt de bloedvaten en dit kan de verbranding verergeren. Aftersun kalmeert de huid na verbranding. Een lauwe douche kan ook, maar gebruik geen zeep.

Zonnesteek Door veel vocht- en zoutverlies in combinatie met zon raakt je lijf in de war: verwardheid, spierzwakte en hoofdpijn kunnen het gevolg zijn. Vaak is er ook sprake van misselijkheid en braken en soms van hallucinaties, moeilijkheden bij het ademhalen en desoriĂŤntatie. Als iemand een zonnesteek oploopt, is het belangrijk dat die persoon in de schaduw wordt gelegd en wordt afgekoeld door bijvoorbeeld natte doeken op het hoofd te leggen. Laat hem of haar veel drinken en roep de hulp van een arts in. Onderschat een zonnesteek nooit, want die kan een dodelijke afloop hebben.

Hittestress De kans op hittestress is klein. Hiervoor is tropisch weer nodig en lichamelijke inspanning. Je lichaam neemt meer warmte op dan het kan afgeven. Het gevolg: zweten, verhoogde hartslag en soms dikke armen en benen (als het zweet niet kan worden afgevoerd). Daarna word je moe en slap. Als het echt erg wordt, kun je uiteindelijk flauwvallen of bewusteloos raken. Hittestress voorkom je door te zorgen dat je de lichamelijke inspanning aanpast aan de temperratuur, koel blijft en genoeg drinkt!

GRONDIG - Mei 2014

TIPS EN VUISTREGELS 1. Drink voldoende. De richtlijn is anderhalve liter vocht (uit niet-alcoholische dranken) per dag en meer bij warm weer. Drink niet te veel. De nieren kunnen maximaal 0,7 liter tot 1,0 liter vocht per uur verwerken. 2. Zorg voor een goede algemene conditie. Eet gezond en beweeg voldoende. Laat medische problemen behandelen. 3. Draag beschermende kleding: een lange broek en een shirt met lange mouwen. Een nekflap houdt je nek koel. Een zonnebril beschermt je ogen. 4. Smeer onbedekte huid (elke twee uur) in met zonnebrandcrĂ¨me. Gebruik een hoge factor (minimaal factor 10) en zorg voor een dikke laag. Als je veel zweet, moet je sneller smeren.

EXTRA VOORZICHTIG Mensen met een hartaandoening, suikerziekte, overgewicht, een slechte conditie of een gevoelige huid kunnen minder goed tegen hitte. Extra alertheid is dan geboden. Dat geldt ook voor mensen die nog niet helemaal de oude zijn na het herstellen van een ziekte.

5. Tussen 12.00 en 15.00 uur is de zon het felst. Probeer dan in de schaduw te werken, eventueel door middel van dekzeilen. 6. Te veel hitte kan leiden tot concentratieverlies. Hierdoor is de kans op ongevallen een stuk groter. Zorg dus dat je niet oververhit raakt. 7. Doe iets (zorg dat je afkoelt, drink water) als je klachten krijgt. Negeren en doorgaan is veel te gevaarlijk. 8. Stel de temperatuur van de airconditioning niet te laag in: maximaal drie of vier graden lager dan de buitentemperatuur. Als het temperatuurverschil te groot is, kan het lichaam zich onvoldoende aanpassen, zeker bij vaak in- en uitstappen.

Raar vlekje Het zijn geen moedervlekken, maar rode, geĂŻrriteerde plekjes. Laat ze controleren door de huisarts. Het kan het begin zijn van huidkanker. Ga ook naar de dokter als een moedervlek verandert of als een zweertje niet over gaat.

Tussen 12.00 en 15.00 uur is de zon het felst. Probeer dan in de schaduw te werken, eventueel door middel van dekzeilen.

GRONDIG - Mei 2014

uitsmijter

Wees jezelf, er zijn al zoveel anderen

Kwartsstof Wat is kwartsstof? Kwartsstof is heel ﬁjn stof. Het zit in zand en natuurlijke gesteenten. Doordat het stof zo ﬁjn is, kan het gemakkelijk worden ingeademd.

Werken op een talud Bij een werkplekinspectie werd ik geconfronteerd met een trekker die onder aan het talud op zijn kant lag. Gelukkig was de chauffeur er zonder lichamelijk letsel van afgekomen. Wat was er nu eigenlijk mis gegaan? De trekker, die was voorzien van een frontmaaier, zou eigenlijk in combinatie met een maaimachine in de achterhefinrichting worden gebruikt, maar omdat die maaimachine stuk was, was de chauffeur op pad gegaan met alleen de frontmaaier. Daardoor was de gewichtsverdeling van de combinatie ongunstig, zodat de trekker op een helling gemakkelijk kon kantelen. Bij het maaien op het talud gebeurde dat dan ook. Doordat er veel los materiaal in de cabine lag (koelbox, gereedschap en dergelijke) vloog dit tijdens het kantelen door de cabine. Mijn advies: zet het juiste materiaal in voor werkzaamheden op een talud en zorg dat er geen losse spullen in de trekkercabine liggen. Nog meer tips? Bekijk de arbocatalogus over dit onderwerp. Ga daarvoor naar www. agroarbo.nl, kies ‘Mechanisch loonwerk’ en ga vervolgens onder ‘Veiligheid’ naar ‘Werken op taluds en hellingen’.

Peter Bredius Stigas-preventieadviseur en hoger veiligheidskundige

GRONDIG - Mei 2014

Waar kom je kwartsstof tegen? Denk aan werkzaamheden in de werkplaats, het uitblazen van filters, het uitschuren van aardappelen, het aanvegen van de loods of het bewerken van stenen. Het uiterst fijne stof blijft lang in de lucht zweven. Een collega die in de buurt aan het werk is, kan gemakkelijk kwartsstof inademen. Wat doet het met je lichaam? Het stof is zo fijn (je ziet het niet) dat het door het lichaam niet goed wordt gefilterd en in je longen terecht komt. Hierdoor ontstaat bindweefsel, waardoor de rek uit je longen gaat. De gevolgen zijn kortademigheid, hoesten en pijn op de borst. Kwartstof valt onder de kankerverwekkende stoffen. Daarom is een norm vastgesteld van maximaal 0,075 milligram per kubieke meter. Deze hoeveelheid stof kun je zonder problemen inademen als je veertig jaar lang acht uur per dag werkt. Adem je meer in, dan gaat het niet gelijk mis, maar op de langere termijn zul je daar steeds meer last van krijgen. Hoe hou je kwartsstof buiten je lijf? De zogenaamde bronaanpak is het mooist: zorg dat er geen stof vrijkomt. Denk er eens over na hoe je zou kunnen zorgen voor minder stof. Moet er toch met stof worden gewerkt, zorg dan voor zo min mogelijk inademing, bijvoorbeeld door te zuigen in plaats van te vegen of door te dweilen. Als je filters moet reinigen, blaas dan van je af en zorg dat de wind het stof niet in je gezicht blaast. Ventileer een ruimte zoveel mogelijk. Werk met de cabine dicht. Maak het stof nat, zodat het niet kan verstuiven, en draag een stofkapje (minimaal P2). Zorg voor afzuiging. Lukt dat allemaal niet? Draag dan een (vol) gelaatsmasker of overdrukhelm.

verhuur van 350 voertuigen bezoek ons op de TKD Almere / standnummer 83 / 22, 23, 24 mei

Agro Transport

bodemketting of bodemband 45 tot 65 m³ laadvermogen tot 30 ton tot 80 km/h vanaf € 1.600,=/week

Oprij Vrachtwagens 6,3 tot 9,5 mtr. laadvermogen 7 tot 22 ton vanaf € 525,=/week

Maai-zuig Combi

toegelaten op rijkswegen laadvermogen 7 tot 13 ton vanaf € 3.500,=/week

Snelle Landbouw Trekkers toegelaten op rijkswegen incl. opraapwagen vanaf € 3.500,=/week

Groenekan T. 0346 25 96 00 | Zwolle T. 0529 46 94 00 | www.veldhuizen.eu | info@veldhuizen.eu

Financiering mogelijk vanaf

0.00%*

Nieuw voor 2014: 7310R Nieuw 7310R-model met hoog vermogen conform fase IV: Meer vermogen en meer efficiëntie Nieuwe e23-transmissie met Efficiency Manager: verlaagt uw bedrijfskosten Nieuwe CommandView III-cabine met vernieuwde CommandArm: meer comfort en productiviteit

Wees als eerste op de hoogte! Kom alles te weten over de nieuwe John Deere producten en bekijk nu alle video’s: www.JohnDeere.nl/2014 of ga vandaag nog naar uw John Deere dealer! * De financieringsvoorwaarden zijn geldig van 1.1.2014 t/m 31.3.2014. Het tarief van 0,00% is alleen geldig voor nieuwe 7R tractoren waarvan het koopovereenkomst in deze periode is getekend. De financieringsinformatie is vrijblijvend, hieruit ontstaan geen contractuele verplichtingen. Uitsluitend voor zakelijke klanten in Nederland. Fouten, aanvullingen, wijzigingen en herroepingen voorbehouden. Eventuele kosten die zouden kunnen ontstaan, zijn buiten beschouwing gelaten. Behandeling en goedkeuring vinden plaats door de John Deere Financial, ’s-Hertogenbosch. John Deere Financial is een handelsnaam van Deere & Company verzorgd door BNP Paribas Leasing Solutions N.V.

JohnDeere.com